Apadānapāḷi-1

2050

1. Sīhāsanadāyakattheraapadānaṃ

1. The Apadāna of Sīhāsanadāyaka Thera

1. Tự sự về Trưởng lão Sīhāsanadāyaka

2051

1.

2052

‘‘Nibbute lokanāthamhi, siddhatthe dvipaduttame^* ;

‘‘When the Lord of the World, Siddhattha, the foremost of bipeds, had attained Nibbāna;

“Khi Đức Phật Siddhattha, bậc Lãnh đạo thế gian, bậc tối thượng trong loài người, đã nhập Niết bàn;

2053

Vitthārike pāvacane, bāhujaññamhi sāsane.

When the Dispensation was widespread, and the teaching was known to many people.

Khi giáo pháp đã được truyền bá rộng rãi, khi nhiều người đã biết đến giáo pháp.

2054

2.

2055

‘‘Pasannacitto sumano, sīhāsanamakāsahaṃ;

‘‘With a serene mind and joyful heart, I made a lion-throne;

Với tâm thanh tịnh và hoan hỷ, tôi đã làm một ngai sư tử;

2056

Sīhāsanaṃ karitvāna, pādapīṭhamakāsahaṃ.

Having made a lion-throne, I made a footstool.

Sau khi làm ngai sư tử, tôi đã làm một bệ để chân.

2057

3.

2058

‘‘Sīhāsane ca vassante, gharaṃ tattha akāsahaṃ;

‘‘And when it rained on the lion-throne, I built a shelter there;

Khi mưa rơi trên ngai sư tử, tôi đã làm một mái che ở đó;

2059

Tena cittappasādena, tusitaṃ upapajjahaṃ.

Due to that mental clarity, I was reborn in Tusita.

Nhờ sự thanh tịnh của tâm đó, tôi đã tái sinh vào cõi Tusita.

2060

4.

2061

‘‘Āyāmena catubbīsa, yojanaṃ āsi^* tāvade;

‘‘Immediately, my well-made mansion was twenty-four yojanas in length;

Cung điện của tôi có chiều dài hai mươi bốn do-tuần;

2062

Vimānaṃ sukataṃ mayhaṃ, vitthārena catuddasa.

And fourteen yojanas in width.

Và chiều rộng mười bốn do-tuần, được tạo tác khéo léo.

2063

5.

2064

‘‘Sataṃ^* kaññāsahassāni, parivārenti maṃ sadā;

‘‘A hundred thousand maidens always surround me;

Một trăm ngàn thiếu nữ luôn vây quanh tôi;

2065

Soṇṇamayañca pallaṅkaṃ, byamhe āsi sunimmitaṃ.

And a golden couch was well-made in the mansion.

Một chiếc ghế vàng được tạo tác tuyệt đẹp đã ở trong cung điện.

2066

6.

2067

‘‘Hatthiyānaṃ assayānaṃ, dibbayānaṃ upaṭṭhitaṃ;

‘‘Elephant vehicles, horse vehicles, divine vehicles are ready;

Xe voi, xe ngựa, xe trời luôn sẵn sàng;

2068

Pāsādā sivikā ceva, nibbattanti yadicchakaṃ.

Palaces and palanquins arise as desired.

Cung điện và kiệu rước hiện ra theo ý muốn.

2069

7.

2070

‘‘Maṇimayā ca pallaṅkā, aññe sāramayā bahū;

‘‘Couches made of gems, and many others made of heartwood;

Nhiều ghế ngọc và nhiều ghế quý khác;

2071

Nibbattanti mamaṃ sabbe, sīhāsanassidaṃ phalaṃ.

All arise for me; this is the fruit of the lion-throne.

Tất cả đều hiện ra cho tôi, đây là quả báo của việc cúng dường ngai sư tử.

2072

8.

2073

‘‘Soṇṇamayā rūpimayā, phalikāveḷuriyāmayā;

‘‘Made of gold, made of silver, made of crystal and lapis lazuli;

Giày dép bằng vàng, bằng bạc, bằng pha lê và bằng ngọc bích;

2074

Pādukā abhirūhāmi, pādapīṭhassidaṃ phalaṃ.

I ascend slippers; this is the fruit of the footstool.

Tôi mang những đôi dép đó, đây là quả báo của việc cúng dường bệ để chân.

2075

9.

2076

‘‘Catunnavutito^* kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;

‘‘Ninety-four aeons ago, I performed that deed;

Chín mươi bốn kiếp trước, nghiệp mà tôi đã làm khi ấy;

2077

Duggatiṃ nābhijānāmi, puññakammassidaṃ phalaṃ.

I do not know misfortune; this is the fruit of meritorious kamma.

Tôi không biết đến khổ cảnh, đây là quả báo của nghiệp thiện.

2078

10.

2079

‘‘Tesattatimhito kappe, indanāmā tayo janā;

‘‘In the seventy-third aeon, three persons named Inda;

Trong kiếp thứ bảy mươi ba, ba người tên Indra;

2080

Dvesattatimhito kappe, tayo sumananāmakā.

In the seventy-second aeon, three named Sumana.

Từ kiếp này, bảy mươi hai kiếp về trước, có ba vị Chuyển Luân Vương tên là Sumanā.

2081

11.

2082

‘‘Samasattatito kappe, tayo varuṇanāmakā;

‘‘In the seventieth aeon, three named Varuṇa;

“Từ kiếp này, bảy mươi kiếp về trước, có ba vị Chuyển Luân Vương tên là Varuṇa;

2083

Sattaratanasampannā, catudīpamhi issarā.

Endowed with seven treasures, rulers over the four continents.

Được đầy đủ bảy loại báu, là những vị vua cai trị bốn châu lục.

2084

12.

2085

‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

‘‘The four analytical knowledges, and these eight deliverances;

Bốn Tuệ Phân Tích (paṭisambhidā), và tám Giải Thoát (vimokkha) này;

2086

Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

The six higher knowledges have been realized, the Buddha’s Dispensation has been fulfilled’’.

Sáu thắng trí (abhiññā) đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được thực hiện.”

2087

Itthaṃ sudaṃ āyasmā sīhāsanadāyako thero imā gāthāyo abhāsitthāti.

Thus indeed, the Venerable Sīhāsanadāyaka Thera spoke these verses.

Chư Tôn giả Trưởng lão Sīhāsanadāyaka đã nói những bài kệ này như vậy.

2088

Sīhāsanadāyakattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.

The First Apadāna of Sīhāsanadāyaka Thera.

Bài kệ của Trưởng lão Sīhāsanadāyaka, thứ nhất.

2089

2. Ekatthambhikattheraapadānaṃ

2. The Apadāna of Ekatthambhika Thera

2. Bài kệ của Trưởng lão Ekatthambhika

2090

13.

2091

‘‘Siddhatthassa bhagavato, mahāpūgagaṇo ahu;

‘‘In the Dispensation of the Blessed One Siddhattha, there was a great multitude of people;

“Trong giáo pháp của Đức Phật Siddhattha, có một nhóm người lớn;

2092

Saraṇaṃ gatā ca te buddhaṃ, saddahanti tathāgataṃ.

They had gone for refuge to the Buddha and had faith in the Tathāgata.

Họ đã quy y Đức Phật, và tin tưởng vào Đức Như Lai.

2093

14.

2094

‘‘Sabbe saṅgamma mantetvā, māḷaṃ kubbanti satthuno;

‘‘All gathered and consulted, constructing a hall for the Teacher;

Tất cả họ cùng nhau bàn bạc, và xây dựng một ngôi nhà cho Đức Đạo Sư;

2095

Ekatthambhaṃ alabhantā, vicinanti brahāvane.

Not finding a single pillar, they searched in the great forest.

Không tìm thấy một cây cột, họ tìm kiếm trong khu rừng lớn.

2096

15.

2097

‘‘Tehaṃ araññe disvāna, upagamma gaṇaṃ tadā;

‘‘Seeing them in the forest, I approached the group then;

Khi tôi nhìn thấy những người đó trong rừng, tôi đã đến gần nhóm người đó;

2098

Añjaliṃ paggahetvāna, paripucchiṃ gaṇaṃ ahaṃ.

Having raised my joined hands, I questioned the group.

Chắp tay lại, tôi đã hỏi nhóm người đó.

2099

16.

2100

‘‘Te me puṭṭhā viyākaṃsu, sīlavanto upāsakā;

‘‘Questioned by me, those virtuous lay followers replied;

Những người cư sĩ có giới hạnh đó, khi được tôi hỏi, đã trả lời tôi;

2101

Māḷaṃ mayaṃ kattukāmā, ekatthambho na labbhati.

‘We wish to build a hall, but a single pillar cannot be found.’

“Chúng tôi muốn xây một ngôi nhà, nhưng không tìm thấy một cây cột.”

2102

17.

2103

‘‘Ekatthambhaṃ mamaṃ detha, ahaṃ dassāmi satthuno;

‘‘‘Give me a single pillar, I will offer it to the Teacher;

“Hãy cho tôi một cây cột, tôi sẽ dâng lên Đức Đạo Sư;

2104

Āharissāmahaṃ thambhaṃ, appossukkā bhavantu te^* .

I will bring the pillar, let them be free from worry.’

Tôi sẽ mang cây cột đến, xin quý vị đừng lo lắng.”

2105

18.

2106

‘‘Te me thambhaṃ pavecchiṃsu, pasannā tuṭṭhamānasā;

‘‘They gave me the pillar, with serene and joyful minds;

Những người đó đã trao cây cột cho tôi, với tâm hoan hỷ và tin tưởng;

2107

Tato paṭinivattitvā, agamaṃsu sakaṃ gharaṃ.

Then, having turned back, they went to their own homes.

Sau đó, họ quay trở về nhà của mình.

2108

19.

2109

‘‘Aciraṃ gate pūgagaṇe, thambhaṃ ahāsahaṃ tadā;

“When the assembly of ascetics had not long departed, at that time I obtained a pillar;

Không lâu sau khi nhóm người đó ra đi, tôi đã mang cây cột đó;

2110

Haṭṭho haṭṭhena cittena, paṭhamaṃ ussapesahaṃ.

Joyful, with a joyful mind, I first erected it.

Với tâm hoan hỷ, tôi đã dựng lên cây cột đầu tiên.

2111

20.

2112

‘‘Tena cittappasādena, vimānaṃ upapajjahaṃ;

“Due to that serene mind, I was reborn in a celestial mansion;

Nhờ sự tịnh tín đó, tôi đã tái sinh vào một cung điện;

2113

Ubbiddhaṃ bhavanaṃ mayhaṃ, sattabhūmaṃ^* samuggataṃ.

My mansion was lofty, seven-storied, and well-risen.

Cung điện của tôi cao vút, có bảy tầng lầu.

2114

21.

2115

‘‘Vajjamānāsu bherīsu, paricāremahaṃ sadā;

“While the drums were being played, I always served;

Khi tiếng trống vang lên, tôi luôn được hầu hạ;

2116

Pañcapaññāsakappamhi, rājā āsiṃ yasodharo.

For fifty-five kappas, I was a king named Yasodhara.

Năm mươi lăm kiếp về trước, tôi là vua Yasodhara.

2117

22.

2118

‘‘Tatthāpi bhavanaṃ mayhaṃ, sattabhūmaṃ samuggataṃ;

“There too, my mansion was seven-storied and well-risen;

Ở đó, cung điện của tôi cũng cao vút, có bảy tầng lầu;

2119

Kūṭāgāravarūpetaṃ, ekatthambhaṃ manoramaṃ.

It was adorned with excellent pinnacled chambers, a delightful single-pillar palace.

Được trang trí bằng những mái nhà chóp nhọn, là một cung điện một cột tuyệt đẹp.

2120

23.

2121

‘‘Ekavīsatikappamhi, udeno nāma khattiyo;

“For twenty-one kappas, there was a khattiya named Udena;

Hai mươi mốt kiếp về trước, có một vị vua tên là Udena;

2122

Tatrāpi bhavanaṃ mayhaṃ, sattabhūmaṃ samuggataṃ.

There too, my mansion was seven-storied and well-risen.

Ở đó, cung điện của tôi cũng cao vút, có bảy tầng lầu.

2123

24.

2124

‘‘Yaṃ yaṃ yonupapajjāmi, devattaṃ atha mānusaṃ;

“Whatever realm I am reborn into, whether divine or human,

Bất cứ nơi nào tôi tái sinh, dù là cõi trời hay cõi người;

2125

Anubhomi sukhaṃ sabbaṃ^* , ekatthambhassidaṃ phalaṃ.

I experience all happiness; this is the fruit of the single pillar.

Tôi đều hưởng mọi hạnh phúc, đây là quả báo của việc cúng dường một cây cột.

2126

25.

2127

‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ thambhamadadaṃ tadā;

“Ninety-four kappas ago, I gave that pillar;

Chín mươi bốn kiếp về trước, tôi đã cúng dường cây cột đó;

2128

Duggatiṃ nābhijānāmi, ekatthambhassidaṃ phalaṃ.

I do not know a bad destination; this is the fruit of the single pillar.

Tôi không biết đến khổ cảnh, đây là quả báo của việc cúng dường một cây cột.

2129

26.

2130

‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

“The four analytical knowledges, and these eight deliverances,

Bốn Tuệ Phân Tích (paṭisambhidā), và tám Giải Thoát (vimokkha) này;

2131

Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

The six supernormal powers have been realized, the Buddha’s teaching has been done.”

Sáu thắng trí (abhiññā) đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được thực hiện.”

2132

Itthaṃ sudaṃ āyasmā ekatthambhiko thero imā gāthāyo abhāsitthāti.

Thus indeed, the Venerable Ekatthambhika Thera spoke these verses.

Chư Tôn giả Trưởng lão Ekatthambhika đã nói những bài kệ này như vậy.

2133

Ekatthambhikattherassāpadānaṃ dutiyaṃ.

The second Apadāna of Ekatthambhika Thera.

Bài kệ của Trưởng lão Ekatthambhika, thứ hai.

2134

3. Nandattheraapadānaṃ

3. Nandatthera-apadāna

3. Bài kệ của Trưởng lão Nanda

2135

27.

2136

‘‘Padumuttarassa bhagavato, lokajeṭṭhassa tādino;

“To the Blessed One Padumuttara, chief of the world, the steadfast one,

‘‘Đức Thế Tôn Padumuttara, bậc tối thắng trong thế gian, Đấng Tādī;

2137

Vatthaṃ khomaṃ mayā dinnaṃ, sayambhussa mahesino.

I gave a linen cloth to the self-existent, the great sage.

Ta đã cúng dường tấm y khoma đến Đức Mahesī Tự Sinh.

2138

28.

2139

‘‘Taṃ me buddho viyākāsi, jalajuttaranāmako;

“The Buddha, named Padumuttara, declared to me:

‘‘Đức Phật Padumuttara đã thọ ký cho ta về sự cúng dường y đó:

2140

‘Iminā vatthadānena, hemavaṇṇo bhavissasi.

‘By this gift of cloth, you will be golden-colored.

‘Do sự cúng dường y này, ngươi sẽ có sắc vàng óng.

2141

29.

2142

‘‘‘Dve sampattī anubhotvā, kusalamūlehi codito;

‘Having experienced two kinds of prosperity, urged by wholesome roots,

‘‘‘Sau khi hưởng hai sự sung túc, được thúc đẩy bởi căn lành,

2143

Gotamassa bhagavato, kaniṭṭho tvaṃ bhavissasi.

You will be the younger brother of the Blessed One Gotama.

Ngươi sẽ là em trai của Đức Thế Tôn Gotama.

2144

30.

2145

‘‘‘Rāgaratto sukhasīlo, kāmesu gedhamāyuto;

‘Attached by passion, fond of pleasure, indulging in sensual desires,

‘‘‘Ngươi sẽ đắm say dục lạc, ưa thích khoái lạc, chìm đắm trong các dục;

2146

Buddhena codito santo, tadā^* tvaṃ pabbajissasi.

When urged by the Buddha, then you will go forth.

Khi được Đức Phật thúc giục, ngươi sẽ xuất gia vào lúc đó.

2147

31.

2148

‘‘‘Pabbajitvāna tvaṃ tattha, kusalamūlena codito;

‘Having gone forth there, urged by wholesome roots,

‘‘‘Sau khi xuất gia ở đó, được thúc đẩy bởi căn lành,

2149

Sabbāsave pariññāya, nibbāyissasināsavo’.

Having fully understood all defilements, you will attain Nibbāna, taintless.’

Ngươi sẽ đoạn tận mọi lậu hoặc, và chứng Niết Bàn không lậu hoặc’.

2150

32.

2151

‘‘Satta^* kappasahassamhi, caturo ceḷanāmakā;

“In a hundred thousand kappas, there were four kings named Ceḷa;

Trong bảy mươi ngàn đại kiếp, có bốn vị Chuyển Luân Vương tên là Ceḷa;

2152

Saṭṭhi kappasahassamhi, upacelā catujjanā.

In sixty thousand kappas, there were four persons named Upacelā.

Trong sáu mươi ngàn đại kiếp, có bốn vị Chuyển Luân Vương tên là Upacela.

2153

33.

2154

‘‘Pañca kappasahassamhi, ceḷāva caturo janā;

“In five thousand kappas, there were indeed four persons named Ceḷa;

Trong năm ngàn đại kiếp, có bốn vị Chuyển Luân Vương tên là Ceḷa;

2155

Sattaratanasampannā, catudīpamhi issarā.

Endowed with the seven jewels, rulers over the four continents.

Họ sở hữu bảy loại báu vật, là các vị vua trên bốn châu lục.

2156

34.

2157

‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

“The four analytical knowledges, and these eight deliverances,

Bốn Tuệ Phân Tích, tám Giải Thoát này,

2158

Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

The six supernormal powers have been realized, the Buddha’s teaching has been done.”

Sáu Thắng Trí đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”

2159

Itthaṃ sudaṃ āyasmā nando thero imā gāthāyo abhāsitthāti.

Thus indeed, the Venerable Nanda Thera spoke these verses.

Như vậy, Trưởng lão Nanda đã nói những lời kệ này.

2160

Nandattherassāpadānaṃ tatiyaṃ.

The third Apadāna of Nanda Thera.

Nandattherassāpadānaṃ tatiyaṃ (Tiểu sử của Trưởng lão Nanda, thứ ba).

2161

4. Cūḷapanthakattheraapadānaṃ

4. Cūḷapanthakatthera-apadāna

4. Cūḷapanthakattheraapadānaṃ (Tiểu sử của Trưởng lão Cūḷapanthaka)

2162

35.

2163

‘‘Padumuttaro nāma jino, āhutīnaṃ paṭiggaho;

“The Victor named Padumuttara, worthy of offerings,

‘‘Đức Toàn Giác tên Padumuttara, bậc xứng đáng nhận các vật cúng dường,

2164

Gaṇamhā vūpakaṭṭho so, himavante vasī tadā.

Having withdrawn from the community, dwelt in the Himalayas at that time.

Ngài đã tách khỏi hội chúng, và trú ngụ tại Hy Mã Lạp Sơn vào lúc đó.

2165

36.

2166

‘‘Ahampi himavantamhi, vasāmi assame tadā;

“I too was dwelling in an hermitage in the Himalayas at that time;

Ta cũng trú ngụ trong am thất tại Hy Mã Lạp Sơn vào lúc đó;

2167

Acirāgataṃ mahāvīraṃ, upesiṃ lokanāyakaṃ.

I approached the Great Hero, the Leader of the World, who had recently arrived.

Ta đã đến gần Đức Đại Hùng, bậc Lãnh Đạo Thế Gian, vừa mới đến.

2168

37.

2169

‘‘Pupphacchattaṃ gahetvāna, upagacchiṃ narāsabhaṃ;

“Taking a flower-umbrella, I approached the foremost of men;

Ta cầm lọng hoa, đi đến gần bậc Nhân Trung Tôn;

2170

Samādhiṃ samāpajjantaṃ, antarāyamakāsahaṃ.

I caused an interruption to him who was entering into jhāna.

Tôi đã gây trở ngại cho việc nhập định.

2171

38.

2172

‘‘Ubho hatthehi paggayha, pupphacchattaṃ adāsahaṃ;

“Raising the flower-umbrella with both hands, I offered it;

“Tôi đã dùng cả hai tay nâng lọng hoa và dâng cúng;

2173

Paṭiggahesi bhagavā, padumuttaro mahāmuni.

The Blessed One Padumuttara, the Great Sage, accepted it.

Đức Thế Tôn Padumuttara, bậc Đại Hiền Triết, đã thọ nhận.

2174

39.

2175

‘‘Sabbe devā attamanā, himavantaṃ upenti te;

“All the devas, delighted, approached the Himalayas;

“Tất cả các vị chư thiên đều hoan hỷ, họ đến Himavanta;

2176

Sādhukāraṃ pavattesuṃ, anumodissati cakkhumā.

They uttered exclamations of approval, thinking, ‘The All-seeing One will approve.’

Họ đã tán thán, bậc Nhãn Giả sẽ tùy hỷ.

2177

40.

2178

‘‘Idaṃ vatvāna te devā, upagacchuṃ naruttamaṃ;

“Having said this, those devas approached the supreme man;

“Nói xong lời ấy, các vị chư thiên ấy đã đến gần bậc Tối Thượng Nhân;

2179

Ākāse dhārayantassa^* , padumacchattamuttamaṃ.

While I was holding the excellent lotus-umbrella in the sky.

Khi ta đang giữ chiếc lọng hoa sen tối thượng trên không trung.

2180

41.

2181

‘‘Satapattachattaṃ paggayha, adāsi tāpaso mama;

“The ascetic, having taken the hundred-petaled umbrella, gave it to me;

“Vị đạo sĩ đã dâng cho ta chiếc lọng hoa sen trăm cánh;

2182

‘Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

‘I will proclaim him; listen to my words.

Ta sẽ tuyên bố về điều đó, hãy lắng nghe lời ta nói.

2183

42.

2184

‘‘‘Pañcavīsatikappāni, devarajjaṃ karissati;

‘For twenty-five kappas, he will rule as a king of devas;

“Vị ấy sẽ làm vua cõi trời trong hai mươi lăm kiếp;

2185

Catuttiṃsatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati.

And thirty-four times, he will be a Cakkavatti.

Và sẽ là Chuyển Luân Vương ba mươi bốn lần.

2186

43.

2187

‘‘‘Yaṃ yaṃ yoniṃ saṃsarati, devattaṃ atha mānusaṃ;

‘Whatever realm he wanders into, whether divine or human,

“Dù vị ấy tái sinh vào bất cứ cõi nào, cõi trời hay cõi người;

2188

Abbhokāse patiṭṭhantaṃ, padumaṃ dhārayissati’.

A lotus will appear and hold itself in the open air.’

Một đóa hoa sen sẽ luôn che chở, đứng vững trên không trung.”

2189

44.

2190

‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;

“In a hundred thousand kappas, one born in the Okkāka clan;

“Trong một trăm ngàn đại kiếp, một bậc Đạo Sư sẽ xuất hiện trên thế gian,

2191

Gotamo nāma gottena^* , satthā loke bhavissati.

A Teacher named Gotama by clan, will arise in the world.

Thuộc dòng dõi Okkāka, tên là Gotama.

2192

45.

2193

‘‘‘Pakāsite pāvacane, manussattaṃ labhissati;

‘When his teaching is proclaimed, he will obtain human existence;

“Khi Giáo Pháp được công bố, vị ấy sẽ đạt được thân người;

2194

Manomayamhi kāyamhi, uttamo so bhavissati.

In creating a mind-made body, he will be pre-eminent.

Vị ấy sẽ là bậc tối thượng trong việc tạo ra thân do ý tạo.

2195

46.

2196

‘‘‘Dve bhātaro bhavissanti, ubhopi panthakavhayā;

“‘There will be two brothers, both named Panthaka;

“Sẽ có hai anh em, cả hai đều tên là Panthaka;

2197

Anubhotvā uttamatthaṃ, jotayissanti sāsanaṃ’.

having experienced the supreme goal, they will illuminate the Dispensation.’

Sau khi chứng đạt mục đích tối thượng, họ sẽ làm rạng rỡ giáo pháp.”

2198

47.

2199

‘‘Sohaṃ aṭṭhārasavasso^* , pabbajiṃ anagāriyaṃ;

“I, eighteen years old, went forth into homelessness;

“Khi tôi mười tám tuổi, tôi đã xuất gia;

2200

Visesāhaṃ na vindāmi, sakyaputtassa sāsane.

I did not attain any distinction in the Dispensation of the Sakyan Son.

Tôi không đạt được sự đặc biệt trong giáo pháp của Đức Phật Thích Ca.

2201

48.

2202

‘‘Dandhā mayhaṃ gatī āsi, paribhūto pure ahuṃ^* ;

“My understanding was slow; in the past I was contemptuous;

“Trí tuệ của tôi chậm chạp, trước đây tôi đã bị khinh thường;

2203

Bhātā ca maṃ paṇāmesi, gaccha dāni sakaṃ gharaṃ.

and my brother expelled me, saying, ‘Go home now!’

Và anh tôi đã đuổi tôi đi, ‘Bây giờ hãy về nhà của con đi.’

2204

49.

2205

‘‘Sohaṃ paṇāmito santo, saṅghārāmassa koṭṭhake;

“Being thus expelled, I stood at the gate of the monastery;

“Khi tôi bị đuổi đi, tôi đứng ở cổng tu viện;

2206

Dummano tattha aṭṭhāsiṃ, sāmaññasmiṃ apekkhavā.

disheartened, yet longing for the ascetic life.

Tôi buồn bã đứng đó, vẫn còn khao khát đời sống xuất gia.

2207

50.

2208

‘‘Bhagavā tattha^* āgacchi, sīsaṃ mayhaṃ parāmasi;

“The Blessed One came there, and stroked my head;

“Đức Thế Tôn đã đến đó, Ngài xoa đầu tôi;

2209

Bāhāya maṃ gahetvāna, saṅghārāmaṃ pavesayi.

taking me by the arm, he led me into the monastery.

Ngài nắm tay tôi và dẫn tôi vào tu viện.

2210

51.

2211

‘‘Anukampāya me satthā, adāsi pādapuñchaniṃ;

Out of compassion for me, the Teacher gave me a foot-wiping cloth;

“Bậc Đạo Sư, vì lòng từ bi đối với tôi, đã ban cho tôi một miếng giẻ lau chân;

2212

Evaṃ suddhaṃ adhiṭṭhehi, ekamantamadhiṭṭhahaṃ.

‘Resolve it to be thus pure,’ he said, and I resolved it at a suitable time.

‘Hãy tác ý thanh tịnh như vậy,’ tôi đã tác ý một cách riêng biệt.

2213

52.

2214

‘‘Hatthehi tamahaṃ gayha, sariṃ kokanadaṃ ahaṃ;

“Taking it with my hands, I recollected the verse about the lotus;

“Khi tôi cầm nó bằng tay, tôi đã nhớ đến hoa sen;

2215

Tattha cittaṃ vimucci me, arahattaṃ apāpuṇiṃ.

there my mind was liberated, and I attained Arahantship.

Tại đó tâm tôi được giải thoát, tôi đã đạt được A-la-hán quả.

2216

53.

2217

‘‘Manomayesu kāyesu, sabbattha pāramiṃ gato;

“In creating mind-made bodies, I have reached perfection in all respects;

“Trong các thân do ý tạo, tôi đã đạt đến sự hoàn hảo ở khắp mọi nơi;

2218

Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.

having fully understood all the defilements, I dwell without defilements.

Sau khi đã liễu tri tất cả các lậu hoặc, tôi an trú không lậu hoặc.

2219

54.

2220

‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

“The four analytical knowledges, and these eight liberations;

“Bốn Tuệ Phân Tích, và tám Giải Thoát này;

2221

Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

the six higher powers have been realized, the Buddha’s Dispensation has been fulfilled.”

Sáu Thắng Trí đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được hoàn thành.”

2222

Itthaṃ sudaṃ āyasmā cūḷapanthako^* thero imā gāthāyo abhāsitthāti.

Thus indeed, the venerable Cūḷapanthaka Thera uttered these verses.

Như vậy, Tôn giả Cūḷapanthaka Trưởng lão đã nói những bài kệ này.

2223

Cūḷapanthakattherassāpadānaṃ catutthaṃ.

The fourth Apadāna is that of Cūḷapanthaka Thera.

Chuyện về Trưởng lão Cūḷapanthaka, thứ tư.

2224

5. Pilindavacchattheraapadānaṃ

5. The Apadāna of Pilindavaccha Thera

5. Chuyện về Trưởng lão Pilindavaccha

2225

55.

2226

‘‘Nibbute lokanāthamhi, sumedhe aggapuggale;

“When the World-Protector, the supreme person Sumedha, had attained Nibbāna;

“Khi Đức Thế Tôn Sumedha, bậc Tối Thượng Nhân, đã nhập Niết Bàn;

2227

Pasannacitto sumano, thūpapūjaṃ akāsahaṃ.

with a clear and joyful mind, I made an offering to the stupa.

Với tâm thanh tịnh và hoan hỷ, tôi đã cúng dường tháp.

2228

56.

2229

‘‘Ye ca khīṇāsavā tattha, chaḷabhiññā mahiddhikā;

And those who were Arahants there, possessing the six higher powers and great psychic potency;

“Và những vị đã tận trừ lậu hoặc ở đó, những bậc có sáu Thắng Trí và đại thần thông;

2230

Tehaṃ tattha samānetvā, saṅghabhattaṃ akāsahaṃ.

I gathered them there and offered a meal to the Saṅgha.

Tôi đã tập hợp họ lại đó và cúng dường bữa ăn cho Tăng đoàn.

2231

57.

2232

‘‘Sumedhassa bhagavato, upaṭṭhāko tadā ahu;

At that time, an attendant of the Blessed One Sumedha, named Sumedha,

“Khi ấy, có một người thị giả của Đức Thế Tôn Sumedha;

2233

Sumedho nāma nāmena, anumodittha so tadā.

he then expressed his appreciation.

Tên là Sumedha, vị ấy đã tùy hỷ khi đó.

2234

58.

2235

‘‘Tena cittappasādena, vimānaṃ upapajjahaṃ;

By that mental clarity, I was reborn in a celestial mansion;

“Nhờ sự thanh tịnh của tâm ấy, tôi đã tái sinh vào một cung điện;

2236

Chaḷāsītisahassāni, accharāyo ramiṃsu me.

eighty-six thousand celestial nymphs delighted me.

Sáu mươi tám ngàn thiên nữ đã vui đùa với tôi.

2237

59.

2238

‘‘Mameva anuvattanti, sabbakāmehi tā sadā;

They always follow me with all their desires;

“Họ luôn luôn theo tôi với tất cả các dục vọng;

2239

Aññe deve abhibhomi, puññakammassidaṃ phalaṃ.

I surpass other deities—this is the fruit of meritorious deeds.

Tôi vượt trội hơn các vị chư thiên khác, đây là quả của nghiệp thiện.

2240

60.

2241

‘‘Pañcavīsatikappamhi, varuṇo nāma khattiyo;

In the twenty-fifth eon, I was a khattiya named Varuṇa;

“Trong kiếp thứ hai mươi lăm, có một vị vua tên là Varuṇa;

2242

Visuddhabhojano^* āsiṃ, cakkavattī ahaṃ tadā.

at that time, I was a Universal Monarch with exceedingly pure food.

Khi ấy tôi là một Chuyển Luân Vương, với thức ăn vô cùng thanh tịnh.

2243

61.

2244

‘‘Na te bījaṃ pavapanti, napi nīyanti naṅgalā;

They neither sow seeds nor lead plows;

“Họ không gieo hạt, cũng không kéo cày;

2245

Akaṭṭhapākimaṃ sāliṃ, paribhuñjanti mānusā.

humans consume rice that ripens without cultivation.

Người dân hưởng dùng lúa Sāli chín tự nhiên không cần cày cấy.

2246

62.

2247

‘‘Tattha rajjaṃ karitvāna, devattaṃ puna gacchahaṃ;

Having reigned there, I went to the celestial realm again;

“Sau khi trị vì ở đó, tôi lại tái sinh lên cõi trời;

2248

Tadāpi edisā mayhaṃ, nibbattā bhogasampadā.

even then, such was my abundance of wealth.

Khi ấy, tài sản và sự sung túc của tôi cũng như vậy.

2249

63.

2250

‘‘Na maṃ mittā amittā vā, hiṃsanti sabbapāṇino;

Neither friends nor foes, no living beings harm me;

“Cả bạn bè hay kẻ thù, không một loài hữu tình nào làm hại tôi;

2251

Sabbesampi piyo homi, puññakammassidaṃ phalaṃ.

I am dear to all—this is the fruit of meritorious deeds.

Tôi được tất cả mọi người yêu mến, đây là quả của nghiệp thiện.

2252

64.

2253

‘‘Tiṃsakappasahassamhi, yaṃ dānamadadiṃ tadā;

Thirty thousand eons ago, the gift I then gave;

“Trong ba mươi ngàn đại kiếp, tôi đã bố thí khi đó;

2254

Duggatiṃ nābhijānāmi, gandhālepassidaṃ phalaṃ.

I do not know misfortune—this is the fruit of anointing with perfume.

Tôi không biết đến khổ cảnh, đây là quả của việc thoa hương.

2255

65.

2256

‘‘Imasmiṃ bhaddake kappe, eko āsiṃ janādhipo;

In this auspicious eon, I was once a ruler of people;

“Trong kiếp hiền này, tôi đã từng là một vị vua;

2257

Mahānubhāvo rājāhaṃ^* , cakkavattī mahabbalo.

I was a king of great power, a Universal Monarch of great might.

Tôi là một vị vua có đại oai lực, một Chuyển Luân Vương có đại quyền năng.

2258

66.

2259

‘‘Sohaṃ pañcasu sīlesu, ṭhapetvā janataṃ bahuṃ;

Having established many people in the five precepts;

“Tôi đã đặt nhiều người vào năm giới;

2260

Pāpetvā sugatiṃyeva, devatānaṃ piyo ahuṃ.

and having led them to a good destination, I became dear to the deities.

Và đưa họ đến thiện thú, tôi được các vị chư thiên yêu mến.

2261

67.

2262

‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

“The four analytical knowledges, and these eight liberations;

“Bốn Tuệ Phân Tích, và tám Giải Thoát này;

2263

Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

the six higher powers have been realized, the Buddha’s Dispensation has been fulfilled.”

Sáu Thắng Trí đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được hoàn thành.”

2264

Itthaṃ sudaṃ āyasmā pilindavaccho^* thero imā gāthāyo abhāsitthāti.

Thus indeed, the venerable Pilindavaccha Thera uttered these verses.

Như vậy, Tôn giả Pilindavaccha Trưởng lão đã nói những bài kệ này.

2265

Pilindavacchattherassāpadānaṃ pañcamaṃ.

The fifth Apadāna is that of Pilindavaccha Thera.

Chuyện về Trưởng lão Pilindavaccha, thứ năm.

2266

6. Rāhulattheraapadānaṃ

6. The Apadāna of Rāhula Thera

6. Chuyện về Trưởng lão Rāhula

2267

68.

2268

‘‘Padumuttarassa bhagavato, lokajeṭṭhassa tādino;

“For the Blessed One Padumuttara, the foremost of the world, the steadfast one;

“Đối với Đức Thế Tôn Padumuttara, bậc tối thắng của thế gian, bậc Tādī;

2269

Sattabhūmamhi pāsāde, ādāsaṃ santhariṃ ahaṃ.

I spread a mirror in a seven-storied palace.

Tôi đã trải gương trong cung điện bảy tầng.

2270

69.

2271

‘‘Khīṇāsavasahassehi, parikiṇṇo mahāmuni;

The Great Sage, surrounded by thousands of Arahants;

“Bậc Đại Hiền Triết, được bao quanh bởi hàng ngàn vị đã tận trừ lậu hoặc;

2272

Upāgami gandhakuṭiṃ, dvipadindo^* narāsabho.

the lord of bipeds, the bull among men, approached the Perfumed Chamber.

Bậc Tối Thượng trong loài người, bậc Chúa Tể của hai chân, đã đến Gandhakuti.

2273

70.

2274

‘‘Virocento^* gandhakuṭiṃ, devadevo narāsabho;

Illuminating the Perfumed Chamber, the God of gods, the bull among men;

“Làm rạng rỡ Gandhakuti, Đức Đạo Sư, bậc Thiên Trung Thiên, bậc Tối Thượng Nhân;

2275

Bhikkhusaṅghe ṭhito satthā, imā gāthā abhāsatha.

the Teacher, standing amidst the Saṅgha of bhikkhus, uttered these verses:

Đứng giữa Tăng đoàn, đã nói những bài kệ này.

2276

71.

2277

‘‘‘Yenāyaṃ jotitā seyyā, ādāsova susanthato;

“‘By whom this couch has been illuminated, like a well-spread mirror;

“’Người nào đã làm rạng rỡ chỗ nghỉ này, trải gương rất tốt;

2278

Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

I will proclaim that merit; listen to my words.

Ta sẽ tuyên bố về người ấy, hãy lắng nghe lời ta nói.

2279

72.

2280

‘‘‘Soṇṇamayā rūpimayā, atho veḷuriyāmayā;

"Of gold, of silver, and also of beryl;

“’Các cung điện làm bằng vàng, làm bằng bạc, và làm bằng ngọc lưu ly;

2281

Nibbattissanti pāsādā, ye keci manaso piyā.

Palaces will arise, whatever are pleasing to the mind.

Bất cứ điều gì làm hài lòng tâm trí đều sẽ xuất hiện.

2282

73.

2283

‘‘‘Catusaṭṭhikkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati;

"Sixty-four times the lord of devas will rule as king of devas;

“’Vị ấy sẽ làm vua cõi trời sáu mươi bốn lần;

2284

Sahassakkhattuṃ cakkavattī, bhavissati anantarā.

A thousand times, without interruption, he will be a Cakkavattī.

Và sẽ là Chuyển Luân Vương một ngàn lần liên tiếp.

2285

74.

2286

‘‘‘Ekavīsatikappamhi, vimalo nāma khattiyo;

"In the twenty-first eon, a khattiya named Vimala;

“’Trong kiếp thứ hai mươi mốt, một vị vua tên là Vimala;

2287

Cāturanto vijitāvī, cakkavattī bhavissati.

Will be a Cakkavattī, a conqueror of the four continents.

Sẽ là một Chuyển Luân Vương, chinh phục bốn phương, chiến thắng.

2288

75.

2289

‘‘‘Nagaraṃ reṇuvatī nāma, iṭṭhakāhi sumāpitaṃ;

"A city named Reṇuvatī, well-built with bricks;

“’Một thành phố tên là Reṇuvatī, được xây bằng gạch rất đẹp;

2290

Āyāmato tīṇi sataṃ, caturassasamāyutaṃ.

Three hundred^* in length, endowed with four sides.

Dài ba trăm (dojana), hình vuông đều đặn.

2291

76.

2292

‘‘‘Sudassano nāma pāsādo, vissakammena māpito^* ;

"A palace named Sudassana, built by Visukamma;

“’Một cung điện tên là Sudassana, được Visukamma tạo dựng;

2293

Kūṭāgāravarūpeto, sattaratanabhūsito.

Adorned with excellent pinnacled chambers, embellished with seven jewels.

Được trang hoàng bằng những đỉnh tháp cao quý, trang sức bằng bảy loại báu vật.

2294

77.

2295

‘‘‘Dasasaddāvivittaṃ taṃ^* , vijjādharasamākulaṃ;

"That city will not be devoid of the ten sounds, teeming with vijjādharas;

“’Thành phố ấy không vắng tiếng mười loại âm thanh, đầy ắp các vị trì minh;

2296

Sudassanaṃva nagaraṃ, devatānaṃ bhavissati.

It will be like the city Sudassana of the devas.

Sẽ như thành Sudassana của các vị chư thiên.

2297

78.

2298

‘‘‘Pabhā niggacchate tassa, uggacchanteva sūriye;

"Its radiance will emanate, just as the sun rises;

“’Ánh sáng từ cung điện ấy tỏa ra, như mặt trời mọc;

2299

Virocessati taṃ niccaṃ, samantā aṭṭhayojanaṃ.

It will always illuminate that^*, eight yojanas all around.

Nó sẽ luôn chiếu sáng khắp tám dojana xung quanh.

2300

79.

2301

‘‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;

"In a hundred thousand eons, one born in the Okkāka lineage;

“’Trong một trăm ngàn đại kiếp, một bậc Đạo Sư sẽ xuất hiện trên thế gian,

2302

Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

Will be a Teacher in the world, by the name Gotama.

Thuộc dòng dõi Okkāka, tên là Gotama.

2303

80.

2304

‘‘‘Tusitā so cavitvāna, sukkamūlena codito;

"Having passed away from Tusita, urged by wholesome roots;

“’Từ cõi trời Tusita, do căn lành thúc đẩy, vị ấy sẽ chuyển sinh;

2305

Gotamassa bhagavato, atrajo so bhavissati.

He will be the son of the Blessed One Gotama.

Vị ấy sẽ là con trai của Đức Thế Tôn Gotama.

2306

81.

2307

‘‘‘Sace vaseyya^* agāraṃ, cakkavattī bhaveyya so;

"If he were to remain in household life, he would be a Cakkavattī;

“’Nếu vị ấy ở lại gia đình, vị ấy sẽ trở thành Chuyển Luân Vương;

2308

Aṭṭhānametaṃ yaṃ tādī, agāre ratimajjhagā.

It is not possible for such a one to find delight in household life.

Điều đó không thể xảy ra, vì một bậc như vậy không tìm thấy niềm vui trong gia đình.

2309

82.

2310

‘‘‘Nikkhamitvā agāramhā, pabbajissati subbato;

"Having left household life, that virtuous one will go forth;

“’Sau khi rời bỏ gia đình, vị ấy sẽ xuất gia, bậc có giới hạnh tốt đẹp;

2311

Rāhulo nāma nāmena, arahā so bhavissati’.

He will be an Arahant, by the name Rāhula."

Tên là Rāhula, vị ấy sẽ là một A-la-hán.”

2312

83.

2313

‘‘Kikīva aṇḍaṃ rakkheyya, cāmarī viya vāladhiṃ;

"As a peahen protects her egg, as a yak protects its tail;

“Như gà mái bảo vệ trứng, như cầy hương bảo vệ đuôi;

2314

Nipako sīlasampanno, mamaṃ rakkhi mahāmuni^* .

I, the great sage, being sagacious and endowed with sīla, protected myself thus.

Tôi đã bảo vệ Đức Đại Hiền Triết, là người khôn ngoan, đầy đủ giới hạnh.

2315

84.

2316

‘‘Tassāhaṃ dhammamaññāya, vihāsiṃ sāsane rato;

"Having understood his Dhamma, I dwelt delighting in the Dispensation;

“Sau khi thấu hiểu giáo pháp của Ngài, tôi đã an trú trong giáo pháp;

2317

Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.

Having fully comprehended all defilements, I dwell taintless.

Sau khi đã liễu tri tất cả các lậu hoặc, tôi an trú không lậu hoặc.

2318

85.

2319

‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

"The four analytical knowledges, and these eight liberations;

“Bốn Tuệ Phân Tích, và tám Giải Thoát này;

2320

Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

The six higher knowledges have been realized, the Buddha's Dispensation has been fulfilled."

Sáu Thắng Trí đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được hoàn thành.”

2321

Itthaṃ sudaṃ āyasmā rāhulo thero imā gāthāyo abhāsitthāti.

Thus indeed, the Venerable Elder Rāhula spoke these verses.

Như vậy, Tôn giả Rāhula Trưởng lão đã nói những bài kệ này.

2322

Rāhulattherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.

The sixth Apadāna of Elder Rāhula.

Chuyện về Trưởng lão Rāhula, thứ sáu.

Table of Contents

1. Sīhāsanadāyakattheraapadānaṃ

1. The Apadāna of Sīhāsanadāyaka Thera

1. Tự sự về Trưởng lão Sīhāsanadāyaka

2. Ekatthambhikattheraapadānaṃ

2. The Apadāna of Ekatthambhika Thera

2. Bài kệ của Trưởng lão Ekatthambhika

3. Nandattheraapadānaṃ

3. Nandatthera-apadāna

3. Bài kệ của Trưởng lão Nanda

4. Cūḷapanthakattheraapadānaṃ

4. Cūḷapanthakatthera-apadāna

4. Cūḷapanthakattheraapadānaṃ (Tiểu sử của Trưởng lão Cūḷapanthaka)

5. Pilindavacchattheraapadānaṃ

5. The Apadāna of Pilindavaccha Thera

5. Chuyện về Trưởng lão Pilindavaccha

6. Rāhulattheraapadānaṃ

6. The Apadāna of Rāhula Thera

6. Chuyện về Trưởng lão Rāhula

Settings