Table of Contents

⮲

Apadānapāḷi-1

Edit
12854

41. Metteyyavaggo

41. The Metteyya Chapter

41. Metteyyavaggo

12855
1. Tissametteyyattheraapadānaṃ
1. The Apadāna of the Elder Tissametteyya
1. Tissametteyyattheraapadānaṃ
12856
1.
1.
1.
12857
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, sobhito nāma tāpaso;
Relying on a mountain slope, a hermit named Sobhita,
“Nương tựa vào đỉnh hang, một đạo sĩ tên Sobhita;
12858
Pavattaphalaṃ bhuñjitvā, vasati pabbatantare.
eating fruit that had fallen, lived between the mountains.
Ăn trái cây tự rụng, sống trong lòng núi.
12859
2.
2.
2.
12860
‘‘Aggiṃ dāruṃ āharitvā, ujjālesiṃ ahaṃ tadā;
At that time, I brought firewood for the fire and kindled it,
“Tôi đã mang củi và lửa, đốt lên lúc ấy;
12861
Uttamatthaṃ gavesanto, brahmalokūpapattiyā.
seeking the highest goal, for attainment of the Brahma world.
Tìm kiếm mục đích tối thượng, để được tái sinh vào cõi Phạm thiên.
12862
3.
3.
3.
12863
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
Padumuttara, the knower of the world, the recipient of offerings,
“Đức Padumuttara, bậc hiểu biết thế gian, bậc xứng đáng nhận lễ vật;
12864
Mamuddharitukāmo so, āgacchi mama santike.
wishing to uplift me, came into my presence.
Ngài muốn cứu vớt tôi, đã đến gần tôi.
12865
4.
4.
4.
12866
‘‘Kiṃ karosi mahāpuñña, dehi me aggidārukaṃ;
“What are you doing, O highly meritorious one? Give me the firewood for the fire.
“‘Đại phước đức giả, ngươi làm gì vậy? Hãy cho ta củi lửa;
12867
Ahamaggiṃ paricare, tato me suddhi hohiti* .
I shall tend the fire; from that, there will be purity for me.”
Ta sẽ thờ lửa, từ đó ta sẽ được thanh tịnh.’
12868
5.
5.
5.
12869
‘‘Subhaddako tvaṃ manuje, devate tvaṃ pajānasi;
“You are a very good man; you know both humans and deities.
“‘Ngươi là người tốt lành, ngươi biết các vị thần và con người;
12870
Tuvaṃ aggiṃ paricara, handa te aggidārukaṃ.
You tend the fire; here, take the firewood for the fire.”
Ngươi hãy thờ lửa đi, đây là củi lửa cho ngươi.’
12871
6.
6.
6.
12872
‘‘Tato kaṭṭhaṃ gahetvāna, aggiṃ ujjālayī jino;
Then, taking the wood, the Victor kindled the fire;
“Sau đó, bậc Chiến Thắng cầm củi, đốt lửa lên;
12873
Na tattha kaṭṭhaṃ pajjhāyi, pāṭiheraṃ mahesino.
the wood did not burn there—a miracle of the Great Sage.
Nhưng củi không cháy ở đó, đó là phép lạ của Đức Đại Hiền.
12874
7.
7. My defilements are burnt, all existences are uprooted. I dwell without taints, like an elephant that has broken its bonds.
7.
12875
‘‘Na te aggi pajjalati, āhutī te na vijjati;
“Your fire does not burn; there is no offering for you.
“‘Lửa của ngươi không cháy, lễ vật của ngươi không có;
12876
Niratthakaṃ vataṃ tuyhaṃ, aggiṃ paricarassu me.
Your vow is fruitless. Tend my fire.”
Sự thực hành của ngươi vô ích, hãy thờ lửa của ta.’
12877
8.
8.
8.
12878
‘‘Kīdiso so* mahāvīra, aggi tava pavuccati;
“What kind is it, O Great Hero, that is called your fire?
“‘Đại Anh Hùng, lửa của ngài là loại nào?
12879
Mayhampi kathayassetaṃ, ubho paricarāmase.
Tell this to me as well, so that we may both tend it.”
Xin hãy nói cho tôi biết, chúng ta hãy cùng thờ phụng.’
12880
9.
9. Thus, in this sequence of words and meanings, the tenth Apadāna of Thera Ajita is completed.
9.
12881
‘‘Hetudhammanirodhāya, kilesasamaṇāya ca;
“For the cessation of the causal phenomena, and for the calming of defilements,
“‘Để diệt trừ các pháp nhân duyên, và làm lắng dịu các phiền não;
12882
Issāmacchariyaṃ hitvā, tayo ete mamāhutī.
having abandoned envy and selfishness—these three are my offerings.”
Từ bỏ sự đố kỵ và keo kiệt, ba điều này là lễ vật của ta.’
12883
10.
10.
10.
12884
‘‘Kīdiso tvaṃ mahāvīra, kathaṃ gottosi mārisa;
“What kind of being are you, O Great Hero? What is your clan, dear sir?
“‘Đại Anh Hùng, ngài là ai? Ngài thuộc dòng họ nào, thưa ngài?
12885
Ācārapaṭipatti te, bāḷhaṃ kho mama ruccati.
Your conduct and practice greatly please me.”
Hạnh kiểm và sự thực hành của ngài, tôi rất ngưỡng mộ.’
12886
11.
11. Sabbadāyaka and Ajita, the verses counted, are five hundred verses and twenty more than that.
11.
12887
‘‘Khattiyamhi kule jāto, abhiññāpāramiṃ gato;
“I was born into a khattiya family, I have reached the perfection of the higher knowledges;
“‘Ta sinh ra trong dòng dõi Sát đế lỵ, đã đạt đến sự hoàn hảo của các thắng trí;
12888
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
I am one with all cankers completely destroyed; now there is no more rebirth.”
Tất cả các lậu hoặc đã diệt tận, nay không còn tái sinh nữa.’
12889
12.
12. Paduma, Ārakkhadāyaka, Ummāda, Gandhodaka, Ekapaddha, Saddasaññika, Mandāra, Bodhivandika.
12.
12890
‘‘Yadi buddhosi sabbaññū, pabhaṅkara tamonuda;
“If you are a Buddha, the All-Knowing One, the light-maker, the dispeller of darkness,
“‘Nếu ngài là Đức Phật Toàn Tri, bậc xua tan bóng tối, bậc soi sáng;
12891
Namassissāmi taṃ deva, dukkhassantakaro tuvaṃ.
I will pay homage to you, O god; you are the one who makes an end of suffering.”
Con xin đảnh lễ ngài, thưa Thiên nhân, ngài là bậc chấm dứt khổ đau.’
12892
13.
13. The tenth is the Paduma Vagga.
13.
12893
‘‘Pattharitvājinacammaṃ, nisīdanamadāsahaṃ;
Spreading out a hide of black antelope skin, I gave him a seat.
“Tôi đã trải da thú ra, làm chỗ ngồi dâng lên;
12894
Nisīda nātha sabbaññu, upaṭṭhissāmahaṃ tuvaṃ.
“Be seated, O Protector, All-Knowing One; I will attend upon you.”
‘Xin bậc Đạo Sư Toàn Tri hãy an tọa, con sẽ phụng sự ngài.’
12895
14.
14.
14.
12896
‘‘Nisīdi bhagavā tattha, ajinamhi suvitthate;
The Fortunate One sat there, on the well-spread antelope hide.
“Đức Thế Tôn đã an tọa ở đó, trên tấm da thú trải rộng;
12897
Nimantayitvā sambuddhaṃ, pabbataṃ agamāsahaṃ.
Having invited the Self-Enlightened One, I went to the mountain.
Sau khi thỉnh Đức Phật Toàn Giác, tôi đã đi lên núi.
12898
15.
15. Relying on a mountain cave, a sage named Sobhita lived in a mountain ravine, eating naturally fallen fruits.
15.
12899
‘‘Khāribhārañca pūretvā, tindukaphalamāhariṃ;
Having filled a shoulder-pole basket, I brought tinduka fruits;
“Tôi đã chất đầy một gánh vỏ cây, và mang về trái tinduka;
12900
Madhunā yojayitvāna, phalaṃ buddhassadāsahaṃ.
having mixed it with honey, I gave the fruit to the Buddha.
Pha với mật ong, tôi đã dâng trái cây lên Đức Phật.
12901
16.
16. At that time, I, seeking the highest good and rebirth in the Brahma world, gathered firewood for a fire offering and kindled it.
16.
12902
‘‘Mama nijjhāyamānassa, paribhuñji tadā jino;
While I was looking on, the Victor partook of it then.
“Trong khi tôi đang nhìn ngắm, bậc Chiến Thắng đã thọ thực lúc ấy;
12903
Tattha cittaṃ pasādesiṃ, pekkhanto lokanāyakaṃ.
There my mind became serene, as I gazed upon the leader of the world.
Tôi đã làm cho tâm mình thanh tịnh ở đó, khi nhìn bậc Đạo Sư thế gian.
12904
17.
17. The Buddha Padumuttara, who knows the worlds and is worthy of receiving offerings brought from afar, wishing to save me, came to my presence.
17.
12905
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
Padumuttara, the knower of the world, the recipient of offerings,
“Đức Padumuttara, bậc hiểu biết thế gian, bậc xứng đáng nhận lễ vật;
12906
Mamassame nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
sitting in my hermitage, spoke these verses:
Ngồi trong am thất của tôi, đã nói những bài kệ này:
12907
18.
18. "Greatly meritorious one, what are you doing? Give me firewood for the fire offering. I will worship the fire. From that, purity will be mine." Thus spoke the Buddha.
18.
12908
‘‘‘Yo maṃ phalena tappesi, pasanno sehi pāṇibhi;
“‘He who satisfied me with fruit, with serene mind and with his own hands,
“‘Người nào đã làm ta hoan hỷ bằng trái cây, với đôi tay hoan hỷ của mình;
12909
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
I will extol him; listen to my words.
Ta sẽ tuyên dương người ấy, hãy lắng nghe lời ta nói.’
12910
19.
19. "You are very good. You know humans and devas. You too should worship the fire. Here, take this firewood for the fire offering." Thus spoke the sage.
19.
12911
‘‘‘Pañcavīsatikkhattuṃ so, devarajjaṃ karissati;
“‘Twenty-five times he will exercise sovereignty over the devas;
“‘Người ấy sẽ là vua cõi trời, hai mươi lăm lần;
12912
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
and a thousand times he will be a wheel-turning monarch.
Một ngàn lần sẽ là vua, là Chuyển Luân Vương.’
12913
20.
20. At that time, the Buddha took the wood and kindled the fire. But due to the power of the Great Sage, the wood did not burn.
20.
12914
‘‘‘Tassa saṅkappamaññāya, pubbakammasamaṅgino;
“‘Understanding his intention, endowed with past deeds,
“‘Hiểu được ý nguyện của người ấy, người có phước nghiệp đầy đủ;
12915
Annaṃ pānañca vatthañca, sayanañca mahārahaṃ.
food, drink, and clothing, and a magnificent bed,
Thức ăn, đồ uống, y phục, và giường nằm quý giá.
12916
21.
21. "Your fire does not burn. Your offering does not take place. Your practice is fruitless. Worship my fire." Thus spoke the Buddha.
21.
12917
‘‘‘Puññakammena saṃyuttā, nibbattissanti tāvade;
“‘connected with meritorious deeds, will arise immediately.
“‘Sẽ xuất hiện ngay lập tức, gắn liền với phước nghiệp;
12918
Sadā pamudito cāyaṃ, bhavissati anāmayo.
And he will always be joyful and healthy.
Người ấy sẽ luôn vui vẻ, và không bệnh tật.’
12919
22.
22. "Great hero, what kind of fire is yours? How is your fire worshipped? Tell me about this fire offering too. Let us both worship it."
22.
12920
‘‘‘Upapajjati yaṃ yoniṃ, devattaṃ atha mānusaṃ;
“‘Whatever state he is reborn into, whether divine or human,
‘Sinh vào cõi nào, chư thiên hay loài người;
12921
Sabbattha sukhito hutvā, manussattaṃ gamissati.
being happy everywhere, he will attain a human state.
Ở khắp mọi nơi đều được hạnh phúc, rồi sẽ đến cõi người.
12922
23.
23. For the cessation of the causal phenomena and for the calming of defilements, having abandoned envy and stinginess, these three are my offerings.
23.
12923
‘‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
“‘A student, a master of the sacred texts, a master of the three Vedas,
‘Người thông thạo kinh điển, thấu suốt ba bộ Veda;
12924
Sambuddhaṃ upagantvāna, arahā so bhavissati’.
Having approached the Perfectly Enlightened One, he will become an Arahant.’
Khi đến gần Đức Sambuddha, người ấy sẽ là một Arahant.”
12925
24.
24.
24.
12926
‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi viññutaṃ;
“From when I remember myself, from when I have attained understanding,
“Kể từ khi tôi nhớ về bản thân, kể từ khi tôi đạt được sự hiểu biết;
12927
Bhoge me ūnatā natthi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
there has been no deficiency in my possessions; this is the fruit of the gift of fruit.
Tài sản của tôi không hề thiếu thốn, đây là quả báo của sự cúng dường trái cây.
12928
25.
25.
25.
12929
‘‘Varadhammamanuppatto, rāgadose samūhaniṃ;
“Having attained the excellent Dhamma, I have uprooted passion and aversion;
Tôi đã đạt được Pháp tối thượng, đã nhổ tận gốc tham ái và sân hận;
12930
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
with all taints completely destroyed, there is now no future becoming.
Tất cả các lậu hoặc đã diệt tận, không còn tái sinh nữa.
12931
26.
26.
26.
12932
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
“My defilements are burned; all states of existence have been uprooted.
Các phiền não của tôi đã bị đốt cháy, tất cả các cữu hữu đã bị nhổ bỏ;
12933
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
Like an elephant that has broken its bonds, I live without taints.
Như voi đã chặt đứt dây trói, tôi sống không lậu hoặc.
12934
27.
27.
27.
12935
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;
“It was truly a fortunate coming for me to the presence of my Buddha.
Thật là may mắn cho tôi, khi được ở bên Đức Phật của tôi;
12936
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
The three knowledges have been attained; the Buddha’s teaching has been fulfilled.
Ba minh đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.
12937
28.
28.
28.
12938
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
“The four discriminations, and also the eight liberations,
Bốn Tuệ phân tích, và tám giải thoát này;
12939
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
and the six supernormal powers have been realized; the Buddha’s teaching has been fulfilled.”
Sáu thắng trí đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”
12940
Itthaṃ sudaṃ āyasmā tissametteyyo thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
Thus indeed the Venerable Tissametteyya the Elder spoke these verses.
Như vậy, Tôn giả Tissametteyya Thera đã nói những bài kệ này.
12941
Tissametteyyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
The first Apadāna of Tissametteyya the Elder.
Apādāna của Tôn giả Tissametteyya Thera, thứ nhất.
12942
2. Puṇṇakattheraapadānaṃ
2. The Apadāna of Puṇṇaka the Elder
2. Apādāna của Tôn giả Puṇṇaka
12943
29.
29.
29.
12944
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, sayambhū aparājito;
“Relying on a mountain slope, the Self-become, the Unconquered One,
“Nương tựa vào đỉnh hang đá, có một vị Tự-sinh, Bất bại;
12945
Ābādhiko ca so* buddho, vasati pabbatantare.
that Buddha, who was afflicted, was dwelling between the mountains.
Vị Phật ấy, đang bị bệnh nặng, cư ngụ trong khe núi.
12946
30.
30.
30.
12947
‘‘Mama assamasāmantā, panādo āsi tāvade;
“Near my hermitage, at that very moment, there was a great sound;
Gần am thất của tôi, có một tiếng động lớn ngay lúc đó;
12948
Buddhe nibbāyamānamhi, āloko udapajjatha* .
as the Buddha was attaining final Nibbāna, a light arose.
Khi Đức Phật nhập Niết Bàn, ánh sáng bỗng nhiên xuất hiện.
12949
31.
31.
31.
12950
‘‘Yāvatā vanasaṇḍasmiṃ, acchakokataracchakā;
“As many bears, hyenas, and leopards as were in the forest grove,
Trong khu rừng, tất cả gấu, chó rừng, chồn;
12951
Vāḷā ca* kesarī sabbe, abhigajjiṃsu tāvade.
and all the beasts and lions, roared at that very moment.
Và tất cả sư tử, ngay lập tức gầm thét.
12952
32.
32.
32.
12953
‘‘Uppātaṃ tamahaṃ disvā, pabbhāraṃ agamāsahaṃ;
“Having seen that portent, I went to the mountain slope;
Tôi thấy điềm lạ đó, liền đi đến hang đá;
12954
Tatthaddassāsiṃ sambuddhaṃ, nibbutaṃ aparājitaṃ.
there I saw the Perfectly Enlightened One, the Unconquered One, who had attained Nibbāna.
Ở đó, tôi đã thấy Đức Sambuddha, Bất bại đã nhập Niết Bàn.
12955
33.
33.
33.
12956
‘‘Suphullaṃ sālarājaṃva, sataraṃsiṃva uggataṃ;
“Like a fully blossomed kingly Sāla tree, like the hundred-rayed sun risen,
Như cây sala vương nở rộ, như mặt trời mọc rực rỡ;
12957
Vītaccikaṃva aṅgāraṃ, nibbutaṃ aparājitaṃ.
like a flameless ember, was the Unconquered One who had attained Nibbāna.
Như than hồng không còn lửa, vị Bất bại đã nhập Niết Bàn.
12958
34.
34.
34.
12959
‘‘Tiṇaṃ kaṭṭhañca pūretvā, citakaṃ tatthakāsahaṃ;
“Having filled it with grass and wood, I made a pyre there;
Tôi đã chất đầy cỏ và củi, và xây dựng một giàn hỏa táng ở đó;
12960
Citakaṃ sukataṃ katvā, sarīraṃ jhāpayiṃ ahaṃ.
having made the pyre well, I cremated the body.
Sau khi xây dựng giàn hỏa táng cẩn thận, tôi đã hỏa táng nhục thân.
12961
35.
35.
35.
12962
‘‘Sarīraṃ jhāpayitvāna, gandhatoyaṃ samokiriṃ;
“Having cremated the body, I sprinkled it with perfumed water;
Sau khi hỏa táng nhục thân, tôi đã rải nước thơm;
12963
Antalikkhe ṭhito yakkho, nāmamaggahi tāvade.
a yakkha standing in the sky took up a name at that very moment:
Một vị Dạ Xoa đứng trên không trung, ngay lập tức đã đặt tên cho tôi.
12964
36.
36.
36.
12965
‘‘Yaṃ pūritaṃ* tayā kiccaṃ, sayambhussa mahesino;
“‘The duty you have fulfilled for the Self-become, the Great Sage,
‘Việc thiện mà ngươi đã hoàn thành, cho vị Đại hiền Tự-sinh;
12966
Puṇṇako nāma nāmena, sadā hohi tuvaṃ* mune.
may you, O sage, always be known by the name Puṇṇaka.’
Hỡi ẩn sĩ, ngươi sẽ luôn được gọi là Puṇṇaka (Đầy đủ) theo tên.’
12967
37.
37.
37.
12968
‘‘Tamhā kāyā cavitvāna, devalokaṃ agacchahaṃ;
“Passing away from that body, I went to the world of the devas;
Sau khi chết từ thân đó, tôi đã đi đến cõi trời;
12969
Tattha dibbamayo gandho, antalikkhā pavassati* .
there, a divine fragrance wafted from the sky.
Ở đó, hương thơm thần thánh từ trên không trung rơi xuống.
12970
38.
38.
38.
12971
‘‘Tatrāpi nāmadheyyaṃ me, puṇṇakoti ahū tadā;
“There too my name was Puṇṇaka at that time;
Ở đó, tên của tôi cũng là Puṇṇaka vào lúc đó;
12972
Devabhūto manusso vā, saṅkappaṃ pūrayāmahaṃ.
whether I was a deva or a human, I fulfilled my aspiration.
Dù là chư thiên hay loài người, tôi đều hoàn thành ý nguyện của mình.
12973
39.
39.
39.
12974
‘‘Idaṃ pacchimakaṃ mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
“This is my final existence; the last life is proceeding;
Đây là kiếp cuối cùng của tôi, kiếp sống cuối cùng đang diễn ra;
12975
Idhāpi puṇṇako nāma, nāmadheyyaṃ pakāsati.
here too the name Puṇṇaka is made known.
Ở đây cũng vậy, tên Puṇṇaka được công bố.
12976
40.
40.
40.
12977
‘‘Tosayitvāna sambuddhaṃ, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ;
“Having pleased the Perfectly Enlightened One, Gotama, the Bull of the Sakyans,
Sau khi làm hài lòng Đức Sambuddha Gotama, vị Tối thượng của dòng Sakya;
12978
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
having fully understood all the taints, I live without taints.
Sau khi thấu triệt tất cả các lậu hoặc, tôi sống không lậu hoặc.
12979
41.
41.
41.
12980
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;
“In the ninety-one aeons since I performed that deed,
Chín mươi mốt kiếp về trước, nghiệp mà tôi đã làm lúc đó;
12981
Duggatiṃ nābhijānāmi, tanukiccassidaṃ phalaṃ.
I do not know of any woeful state; this is the fruit of a small service.
Tôi không biết đến khổ cảnh, đây là quả báo của việc làm nhỏ bé đó.
12982
42.
42.
42.
12983
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burned… I live without taints.
Các phiền não của tôi đã bị đốt cháy… (v.v.) … tôi sống không lậu hoặc.
12984
43.
43.
43.
12985
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“It was truly a fortunate coming for me… the Buddha’s teaching has been fulfilled.
Thật là may mắn cho tôi… (v.v.) … giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.
12986
44.
44.
44.
12987
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“The four discriminations… the Buddha’s teaching has been fulfilled.”
Bốn Tuệ phân tích… (v.v.) … giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”
12988
Itthaṃ sudaṃ āyasmā puṇṇako thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
Thus indeed the Venerable Puṇṇaka the Elder spoke these verses.
Như vậy, Tôn giả Puṇṇaka Thera đã nói những bài kệ này.
12989
Puṇṇakattherassāpadānaṃ dutiyaṃ.
The second Apadāna of Puṇṇaka the Elder.
Apādāna của Tôn giả Puṇṇaka Thera, thứ hai.
12990
3. Mettaguttheraapadānaṃ
3. The Apadāna of Mettagu the Elder
3. Apādāna của Tôn giả Mettagu
12991
45.
45.
45.
12992
‘‘Himavantassāvidūre, asoko nāma pabbato;
“Not far from the Himālaya, there is a mountain named Asoka;
“Gần dãy Hy Mã Lạp Sơn, có một ngọn núi tên là Asoka;
12993
Tatthāsi assamo mayhaṃ, vissakammena* māpito.
there was my hermitage, built by Vissakamma.
Ở đó có am thất của tôi, do thần Visukamma tạo ra.
12994
46.
46.
46.
12995
‘‘Sumedho nāma sambuddho, aggo kāruṇiko muni;
“The Perfectly Enlightened One named Sumedha, the supreme compassionate sage,
Đức Sambuddha tên là Sumedha, bậc Tối thượng, ẩn sĩ từ bi;
12996
Nivāsayitvā pubbaṇhe, piṇḍāya me* upāgami.
having dressed in the morning, approached me for alms.
Vào buổi sáng, sau khi mặc y, Ngài đã đến chỗ tôi để khất thực.
12997
47.
47.
47.
12998
‘‘Upāgataṃ mahāvīraṃ, sumedhaṃ lokanāyakaṃ;
“To the Great Hero who had approached, Sumedha, the leader of the world,
Tôi thấy vị Đại hùng, Đức Sumedha, bậc Lãnh đạo thế gian đã đến;
12999
Paggayha sugatapattaṃ* , sappitelaṃ apūrayiṃ* .
raising the Fortunate One’s bowl, I filled it with ghee and oil.
Tôi đã cầm bát của Đức Sugata, và đổ đầy dầu bơ vào đó.
13000
48.
48.
48.
13001
‘‘Datvānahaṃ buddhaseṭṭhe, sumedhe lokanāyake;
“Having given to the Best of Buddhas, Sumedha, the leader of the world,
Sau khi cúng dường cho Đức Phật tối thượng, Đức Sumedha, bậc Lãnh đạo thế gian;
13002
Añjaliṃ paggahetvāna, bhiyyo* hāsaṃ janesahaṃ.
raising my joined hands, I generated even more joy.
Tôi đã chắp tay và càng thêm vui mừng.
13003
49.
49.
49.
13004
‘‘Iminā sappidānena, cetanāpaṇidhīhi ca;
“Through this gift of ghee, and through my intentions and aspirations,
“Nhờ sự cúng dường dầu bơ này, và nhờ những lời nguyện ước;
13005
Devabhūto manusso vā, labhāmi vipulaṃ sukhaṃ.
Whether becoming a deva or a human, I obtain abundant happiness.
Dù là chư thiên hay loài người, tôi sẽ đạt được hạnh phúc lớn lao.
13006
50.
50.
50.
13007
‘‘Vinipātaṃ vivajjetvā, saṃsarāmi bhavābhave;
“Having avoided the lower realms, I wander through existences, great and small;
Tránh xa các ác đạo, tôi sẽ luân hồi qua các kiếp sống;
13008
Tattha cittaṃ paṇidhitvā, labhāmi acalaṃ padaṃ.
Having set my mind on that, I attain the unshakable state.
Ở đó, sau khi đặt tâm nguyện, tôi sẽ đạt được Niết Bàn bất động.”
13009
51.
51.
51.
13010
‘‘Lābhā tuyhaṃ suladdhaṃ te, yaṃ maṃ addakkhi brāhmaṇa;
“It is a gain for you, it is well-gained by you, O brahmin, that you have seen me;
“Ngươi thật may mắn, ngươi đã đạt được điều tốt lành, hỡi Bà La Môn, khi thấy Ta;
13011
Mama dassanamāgamma, arahattaṃ bhavissati* .
Through seeing me, you will attain Arahantship.
Nhờ thấy Ta, ngươi sẽ đạt được Arahantship.
13012
52.
52.
52.
13013
‘‘Vissattho* hohi mā bhāyi, adhigantvā mahāyasaṃ;
“Be confident, do not fear; having attained great fame,
Hãy tự tin, đừng sợ hãi, sau khi đạt được danh tiếng lớn;
13014
Mamañhi sappiṃ datvāna, parimokkhasi jātiyā.
by giving ghee to me, you will be completely freed from birth.
Sau khi cúng dường dầu bơ cho Ta, ngươi sẽ thoát khỏi tái sinh.
13015
53.
53.
53.
13016
‘‘Iminā sappidānena, cetanāpaṇidhīhi ca;
“Through this gift of ghee, and through my intentions and aspirations,
Nhờ sự cúng dường dầu bơ này, và nhờ những lời nguyện ước;
13017
Devabhūto manusso vā, labhase vipulaṃ sukhaṃ.
whether becoming a deva or a human, you will obtain abundant happiness.
Dù là chư thiên hay loài người, ngươi sẽ đạt được hạnh phúc lớn lao.
13018
54.
54.
54.
13019
‘‘Iminā sappidānena, mettacittavatāya ca;
“Through this gift of ghee, and through a mind of loving-kindness,
Nhờ sự cúng dường dầu bơ này, và nhờ tâm từ ái;
13020
Aṭṭhārase kappasate, devaloke ramissasi.
for eighteen hundred kappas, you will delight in the deva world.
Trong một ngàn tám trăm đại kiếp, ngươi sẽ vui hưởng ở cõi trời.
13021
55.
55.
55.
13022
‘‘Aṭṭhatiṃsatikkhattuñca, devarājā bhavissasi;
“And thirty-eight times, you will become the king of devas;
Ba mươi tám lần, ngươi sẽ là vua trời;
13023
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
the vast regional kingships will be innumerable by count.
Và vô số lần là vua chư hầu của các vùng.
13024
56.
56.
56.
13025
‘‘Ekapaññāsakkhattuñca, cakkavattī bhavissasi;
“And fifty-one times, you will become a wheel-turning monarch,
Năm mươi mốt lần, ngươi sẽ là Chuyển Luân Thánh Vương;
13026
Cāturanto vijitāvī, jambumaṇḍassa* issaro.
a conqueror of the four quarters, lord of the continent of Jambu.
Chinh phục bốn phương, là chúa tể của Jambumaṇḍa.
13027
57.
57.
57.
13028
‘‘Mahāsamuddovakkhobho, duddharo pathavī yathā;
“Just as the great ocean is imperturbable, just as the earth is hard to bear away,
Như đại dương không lay động, như trái đất không thể bị lung chuyển;
13029
Evameva ca te bhogā, appameyyā bhavissare.
even so will your possessions be immeasurable.
Cũng vậy, tài sản của ngươi sẽ vô lượng.
13030
58.
58.
58.
13031
‘‘Saṭṭhikoṭī hiraññassa, cajitvā* pabbajiṃ ahaṃ;
“Having given up sixty crores of gold, I went forth;
Sau khi từ bỏ sáu mươi ức tiền vàng, tôi đã xuất gia;
13032
Kiṃ kusalaṃ gavesanto, bāvariṃ upasaṅkamiṃ.
seeking for what is wholesome, I approached Bāvari.
Tìm kiếm điều thiện, tôi đã đến gặp Bāvari.
13033
59.
59.
59.
13034
‘‘Tattha mante adhīyāmi, chaḷaṅgaṃ nāma lakkhaṇaṃ;
“There I studied the mantras and the science of marks with its six branches;
Ở đó, tôi đã học các chú thuật, gọi là sáu dấu hiệu;
13035
Tamandhakāraṃ vidhamaṃ, uppajji tvaṃ mahāmuni.
dispelling that darkness, you arose, O great Sage.
Ngươi, vị Đại hiền, đã xuất hiện, xua tan bóng tối đó.
13036
60.
60.
60.
13037
‘‘Tava dassanakāmohaṃ, āgatomhi mahāmuni;
“Desiring to see you, I have come, O great Sage;
Tôi đã đến đây, hỡi Đại hiền, vì muốn thấy Ngài;
13038
Tava dhammaṃ suṇitvāna, pattomhi acalaṃ padaṃ.
having heard your Dhamma, I have attained the unshakable state.
Sau khi nghe Pháp của Ngài, tôi đã đạt được Niết Bàn bất động.
13039
61.
61.
61.
13040
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, sappiṃ buddhassadāsahaṃ;
“Thirty thousand kappas ago, I gave ghee to the Buddha;
Trong ba mươi ngàn kiếp, tôi đã cúng dường dầu bơ cho Đức Phật;
13041
Etthantare nābhijāne, sappiṃ viññāpitaṃ* mayā.
in the time since then, I do not recall having to ask for ghee.
Trong khoảng thời gian đó, tôi không biết đến việc xin dầu bơ.
13042
62.
62.
62.
13043
‘‘Mama saṅkappamaññāya, uppajjati yadicchakaṃ;
“Knowing my intention, whatever I wish for arises;
Sau khi biết ý nguyện của tôi, bất cứ điều gì tôi mong muốn đều xuất hiện;
13044
Cittamaññāya nibbattaṃ, sabbe santappayāmahaṃ.
produced by knowing my mind, I can satisfy everyone.
Sau khi biết tâm ý, tôi đã làm hài lòng tất cả.
13045
63.
63.
63.
13046
‘‘Aho buddhā aho dhammā* , aho no satthu sampadā;
“Oh, the Buddhas! Oh, the Dhamma! Oh, the perfection of our Master!
Ôi chư Phật! Ôi Pháp! Ôi sự thành tựu của Bậc Đạo Sư chúng ta!
13047
Thokañhi sappiṃ datvāna, appameyyaṃ labhāmahaṃ.
Having given a little ghee, I have received the immeasurable.
Chỉ cúng dường một chút dầu bơ, tôi đã đạt được vô lượng.
13048
64.
64.
64.
13049
‘‘Mahāsamudde udakaṃ, yāvatā nerupassato;
“The water in the great ocean, as far as Mount Neru,
Nước trong đại dương, cho đến chân núi Meru;
13050
Mama sappiṃ upādāya, kalabhāgaṃ na hessati* .
compared to my ghee, would not amount to a fraction.
So với dầu bơ của tôi, sẽ không bằng một phần nhỏ.
13051
65.
65.
65.
13052
‘‘Yāvatā cakkavāḷassa, kariyantassa* rāsito;
“As far as the cakkavāḷa, if a heap were made,
Tất cả các vật phẩm được tạo ra trong vũ trụ;
13053
Mama nibbattavatthānaṃ* , okāso so na sammati.
the space for the clothes I have worn would not be sufficient for it.
Không gian đó không đủ chứa các vật phẩm của tôi.
13054
66.
66.
66.
13055
‘‘Pabbatarājā himavā, pavaropi siluccayo;
“Himavā, the king of mountains, the foremost rocky peak,
Vua các núi, Hy Mã Lạp Sơn, là đỉnh núi đá cao quý;
13056
Mamānulittagandhassa, upanidhiṃ* na hessati.
would not match the perfumes with which I have been anointed.
Sẽ không thể so sánh với hương thơm mà tôi đã xức.
13057
67.
67.
67.
13058
‘‘Vatthaṃ gandhañca sappiñca, aññañca diṭṭhadhammikaṃ;
“Clothing, perfume, and ghee, and other things visible in this life,
Y phục, hương liệu, dầu bơ, và những thứ khác thuộc về thế gian này;
13059
Asaṅkhatañca nibbānaṃ, sappidānassidaṃ phalaṃ.
and the unconditioned Nibbāna—this is the fruit of the gift of ghee.
Và Niết Bàn vô vi, đây là quả báo của sự cúng dường dầu bơ.
13060
68.
68.
68.
13061
‘‘Satipaṭṭhānasayano, samādhijhānagocaro;
“With the foundations of mindfulness as my bed, with concentration and jhāna as my pasture,
Nằm trên nền Tứ Niệm Xứ, đối tượng của các thiền định định tâm;
13062
Bojjhaṅgabhojano* ajja, sappidānassidaṃ phalaṃ.
with the factors of enlightenment as my food today—this is the fruit of the gift of ghee.
Hôm nay, thức ăn của Bảy Giác Chi, đây là quả báo của sự cúng dường dầu bơ.
13063
69.
69.
69.
13064
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burnt up… and so on… I live without taints.
Các phiền não của tôi đã bị đốt cháy… (v.v.) … tôi sống không lậu hoặc.
13065
70.
70.
70.
13066
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“A welcome coming it was for me… and so on… the Buddha’s teaching has been done.
Thật là may mắn cho tôi… (v.v.) … giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.
13067
71.
71.
71.
13068
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“The four analytical knowledges… and so on… the Buddha’s teaching has been done.”
“Bốn tuệ phân tích... (còn lại)... giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”
13069
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mettagū thero imā gāthāyo
In this way, the Venerable Elder Mettagū recited these verses.
Như vậy, Đại đức Trưởng lão Mettagū đã thuyết những bài kệ này.
13070
Abhāsitthāti.
He spoke.
đã thuyết.
13071
Mettaguttherassāpadānaṃ tatiyaṃ.
The third Apadāna of the Elder Mettagū.
Tự sự của Trưởng lão Mettagū, thứ ba.
13072
4. Dhotakattheraapadānaṃ
4. The Apadāna of the Elder Dhotaka
4. Tự sự của Trưởng lão Dhotaka
13073
72.
72.
72.
13074
‘‘Gaṅgā bhāgīrathī nāma, himavantā pabhāvitā* ;
“The river named Bhāgīrathī Gaṅgā, originating from the Himavanta,
“Sông Gaṅgā, tên là Bhāgīrathī, từ dãy Himalaya chảy xuống;
13075
Haṃsavatiyā dvārena, anusandati tāvade.
flows past the gate of Haṃsavatī at that time.
qua cổng Haṃsāvatī, nó chảy ngay lập tức.
13076
73.
73.
73.
13077
‘‘Sobhito nāma ārāmo, gaṅgākūle sumāpito;
“A monastery named Sobhita was well-established on the bank of the Gaṅgā;
Một khu vườn tên là Sobhita, được xây dựng đẹp đẽ bên bờ sông Gaṅgā;
13078
Tattha padumuttaro buddho, vasate lokanāyako.
there the Buddha Padumuttara, the leader of the world, resided.
ở đó, Đức Phật Padumuttara, đấng dẫn dắt thế gian, đang an trú.
13079
74.
74.
74.
13080
‘‘Tidasehi yathā indo, manujehi purakkhato;
“Honored by humans as Inda is by the thirty-three devas,
Đức Thế Tôn ngồi ở đó, được chư thiên vây quanh như Indra, được loài người tôn kính,
13081
Nisīdi tattha bhagavā, asambhītova kesarī.
the Fortunate One sat there, like a fearless lion.
như một sư tử không hề sợ hãi.
13082
75.
75.
75.
13083
‘‘Nagare haṃsavatiyā, vasāmi* brāhmaṇo ahaṃ;
“In the city of Haṃsavatī, I was a brahmin;
Trong thành phố Haṃsāvatī, tôi là một Bà-la-môn;
13084
Chaḷaṅgo nāma nāmena, evaṃnāmo mahāmuni.
named Chaḷaṅga by name, such was the name of the great sage.
tên là Chaḷaṅga, một đại hiền nhân có tên như vậy.
13085
76.
76.
76.
13086
‘‘Aṭṭhārasa sissasatā, parivārenti maṃ tadā;
“Eighteen hundred students surrounded me then;
Một ngàn tám trăm đệ tử vây quanh tôi lúc đó;
13087
Tehi sissehi samito, gaṅgātīraṃ upāgamiṃ.
accompanied by those students, I went to the bank of the Gaṅgā.
cùng với những đệ tử đó, tôi đã đến bờ sông Gaṅgā.
13088
77.
77.
77.
13089
‘‘Tatthaddasāsiṃ samaṇe, nikkuhe dhotapāpake;
“There I saw ascetics, free from deceit, with sins washed away;
Ở đó, tôi thấy các Sa-môn không lừa dối, đã rửa sạch tội lỗi;
13090
Bhāgīrathiṃ tarantehaṃ* , evaṃ cintesi tāvade.
as they were crossing the Bhāgīrathī, I thought thus at that moment:
khi họ đang vượt sông Bhāgīrathī, tôi đã suy nghĩ ngay lập tức như sau:
13091
78.
78.
78.
13092
‘‘Sāyaṃ pātaṃ* tarantāme, buddhaputtā mahāyasā;
“‘Crossing in the evening and morning, these sons of the Buddha, of great fame,
“Những con trai của Đức Phật vĩ đại này, vượt sông vào buổi sáng và buổi tối,
13093
Vihesayanti attānaṃ, tesaṃ attā vihaññati.
weary themselves; their bodies are afflicted.
đang làm khổ thân mình, thân của họ bị tổn hại.”
13094
79.
79.
79.
13095
‘‘Sadevakassa lokassa, buddho aggo pavuccati;
“‘The Buddha is called the foremost in the world with its devas;
Đức Phật được xưng là tối thượng trong thế giới cùng với chư thiên;
13096
Natthi me dakkhiṇe kāraṃ, gatimaggavisodhanaṃ.
I have no meritorious deed that purifies the path to one's destination.
tôi không có công đức nào để thanh lọc con đường tái sinh.
13097
80.
80.
80.
13098
‘‘Yaṃnūna buddhaseṭṭhassa, setuṃ gaṅgāya kāraye;
“‘What if I were to have a bridge built over the Gaṅgā for the Chief of Buddhas?
“Sao tôi không xây một cây cầu trên sông Gaṅgā cho Đức Phật tối thượng?
13099
Kārāpetvā imaṃ kammaṃ* , santarāmi imaṃ bhavaṃ.
Having had this work done, I will cross over this existence.
Sau khi hoàn thành công việc này, tôi sẽ vượt qua kiếp sống này.”
13100
81.
81.
81.
13101
‘‘Satasahassaṃ datvāna, setuṃ kārāpayiṃ ahaṃ;
“‘Giving a hundred thousand, I had a bridge built;
Tôi đã chi một trăm ngàn (đồng tiền) và cho xây một cây cầu;
13102
Saddahanto kataṃ kāraṃ, vipulaṃ me bhavissati.
believing in the deed done, my reward will be immense.
tin tưởng vào công đức đã làm, phước báu của tôi sẽ là vô lượng.
13103
82.
82.
82.
13104
‘‘Kārāpetvāna taṃ setuṃ, upesiṃ lokanāyakaṃ;
“‘Having had that bridge built, I approached the Leader of the World;
Sau khi xây xong cây cầu đó, tôi đến gặp đấng dẫn dắt thế gian;
13105
Sirasi añjaliṃ katvā, imaṃ vacanamabraviṃ.
placing my hands in añjali on my head, I spoke this word:
chắp tay trên đầu, tôi đã thưa lời này:
13106
83.
83.
83.
13107
‘‘‘Satasahassassa vayaṃ* , datvā* kārāpito mayā;
“‘At the cost of a hundred thousand, it was built by me;
“Với chi phí một trăm ngàn, cây cầu lớn này đã được tôi xây dựng cho Ngài;
13108
Tavatthāya mahāsetu, paṭiggaṇha mahāmune.
for your sake, this great bridge. Accept it, O Great Sage.’
xin Đại hiền nhân hãy thọ nhận.”
13109
84.
84.
84.
13110
‘‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
“‘Padumuttara, the Knower of the World, the Recipient of Offerings,
Đức Phật Padumuttara, bậc hiểu biết thế gian, xứng đáng thọ nhận lễ vật;
13111
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
sitting in the midst of the Saṅgha of bhikkhus, spoke these verses:
Ngài ngồi trong Tăng đoàn và thuyết những bài kệ này:
13112
85.
85.
85.
13113
‘‘‘Yo me setuṃ akāresi, pasanno sehi pāṇibhi;
“‘He who had a bridge made for me, with a devoted heart and with his own hands,
“Người nào đã xây cầu cho Ta, với lòng tin và bằng chính tay mình;
13114
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
I will praise him; listen to my words.
Ta sẽ ca ngợi người đó, hãy lắng nghe lời Ta nói.”
13115
(Setudānaānisaṃso)
(The benefits of giving a bridge)
(Lợi ích của việc cúng dường cầu)
13116
86.
86.
86.
13117
‘‘‘Darito pabbatato vā, rukkhato patitopiyaṃ;
“‘Whether fallen from a cliff, a mountain, or a tree,
“Dù rơi từ vực thẳm, từ núi hay từ cây;
13118
Cutopi lacchatī ṭhānaṃ, setudānassidaṃ phalaṃ.
even upon passing away, he will attain a good state; this is the fruit of giving a bridge.
dù có mệnh chung, người đó sẽ đạt được nơi an lành – đây là quả của việc cúng dường cầu.
13119
87.
87.
87.
13120
‘‘‘Virūḷhamūlasantānaṃ, nigrodhamiva māluto;
“‘Like a banyan tree with a well-established network of roots that the wind cannot overcome,
Như gió không thể lay đổ cây đa có rễ sâu rộng;
13121
Amittā nappasahanti, setudānassidaṃ phalaṃ.
enemies cannot overpower him; this is the fruit of giving a bridge.
kẻ thù sẽ không thể áp đảo – đây là quả của việc cúng dường cầu.
13122
88.
88.
88.
13123
‘‘‘Nāssa corā pasahanti, nātimaññanti khattiyā;
“‘Thieves cannot overpower him, nor do kings treat him with contempt;
Kẻ trộm sẽ không thể áp đảo người đó, các vị vua sẽ không khinh thường;
13124
Sabbe tarissatāmitte, setudānassidaṃ phalaṃ.
he will overcome all enemies; this is the fruit of giving a bridge.
người đó sẽ vượt qua mọi kẻ thù – đây là quả của việc cúng dường cầu.
13125
89.
89.
89.
13126
‘‘‘Abbhokāsagataṃ santaṃ, kaṭhinātapatāpitaṃ;
“‘When he is in an open space, afflicted by harsh sunlight,
Dù ở nơi trống trải, bị nắng gắt thiêu đốt;
13127
Puññakammena saṃyuttaṃ, na bhavissati vedanā* .
being endowed with meritorious kamma, there will be no suffering for him.
người được kết nối với nghiệp phước sẽ không cảm thấy đau khổ.
13128
90.
90.
90.
13129
‘‘‘Devaloke manusse vā, hatthiyānaṃ sunimmitaṃ;
“‘In the world of devas or of humans, a well-crafted elephant vehicle,
Dù ở cõi trời hay cõi người, một cỗ xe voi được tạo tác khéo léo;
13130
Tassa saṅkappamaññāya, nibbattissati tāvade.
knowing his intention, will manifest for him at that very moment.
hiểu được ý nguyện của người đó, nó sẽ xuất hiện ngay lập tức.
13131
91.
91.
91.
13132
‘‘‘Sahassassā vātajavā, sindhavā sīghavāhanā;
“‘A thousand swift-footed Sindhu horses, fast as the wind,
Một ngàn con ngựa Sindhu nhanh như gió, chạy nhanh;
13133
Sāyaṃ pātaṃ upessanti, setudānassidaṃ phalaṃ.
will attend him evening and morning; this is the fruit of giving a bridge.
sẽ đến vào buổi sáng và buổi tối – đây là quả của việc cúng dường cầu.
13134
92.
92.
92.
13135
‘‘‘Āgantvāna manussattaṃ, sukhitoyaṃ bhavissati;
“‘Having attained a human state, he will be happy;
Sau khi tái sinh làm người, người này sẽ được hạnh phúc;
13136
Vehāsaṃ* manujasseva, hatthiyānaṃ bhavissati.
even for a human, there will be an elephant vehicle in the sky.
một cỗ xe voi bay trên không sẽ xuất hiện cho người đó.
13137
93.
93.
93.
13138
‘‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;
“‘A hundred thousand kappas from now, born into the Okkāka clan,
Trong một trăm ngàn kiếp trái đất, một vị Thầy xuất thân từ dòng dõi Okkāka,
13139
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
a Teacher named Gotama by clan will be in the world.
tên là Gotama, sẽ xuất hiện trên thế gian.
13140
94.
94.
94.
13141
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
“‘He will be an heir to his Dhamma, a true-born son created by the Dhamma;
Người này sẽ là con trai hợp pháp, người thừa kế giáo pháp của Ngài, được giáo pháp tạo ra;
13142
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo’.
having fully understood all the cankers, he will attain Nibbāna without cankers.’
sau khi thấu hiểu mọi lậu hoặc, sẽ nhập Niết-bàn, không còn lậu hoặc.”
13143
95.
95.
95.
13144
‘‘Aho me sukataṃ kammaṃ, jalajuttamanāmake;
“Ah, the kamma I did was well done, for the one named after the lotus;
“Ôi, nghiệp lành của tôi đã được thực hiện nơi Đức Phật Padumuttara;
13145
Tattha kāraṃ karitvāna, pattohaṃ āsavakkhayaṃ.
having done that deed for him, I have reached the destruction of the cankers.
sau khi làm công đức ở đó, tôi đã đạt đến sự diệt trừ các lậu hoặc.
13146
96.
96.
96.
13147
‘‘Padhānaṃ pahitattomhi, upasanto nirūpadhi;
“I am one who has striven in the exertion, pacified, without acquisitions;
Tôi đã tinh tấn, với tâm kiên định, đã an tịnh, không còn chấp thủ;
13148
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
like an elephant that has broken its bonds, I live without cankers.
như voi chúa đã cắt đứt xiềng xích, tôi an trú không còn lậu hoặc.”
13149
97.
97.
97.
13150
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burned up… and so on… I live without cankers.
“Các phiền não của tôi đã được đốt cháy... (còn lại)... tôi an trú không còn lậu hoặc.”
13151
98.
98.
98.
13152
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“A good coming it was for me… and so on… the Buddha’s teaching has been done.
“Sự đến của tôi thật tốt đẹp... (còn lại)... giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”
13153
99.
99.
99.
13154
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“The four analytical knowledges… and so on… the Buddha’s teaching has been done.”
“Bốn tuệ phân tích... (còn lại)... giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”
13155
Itthaṃ sudaṃ āyasmā dhotako thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
Thus, indeed, the Venerable Elder Dhotaka spoke these verses.
Như vậy, Đại đức Trưởng lão Dhotaka đã thuyết những bài kệ này.
13156
Dhotakattherassāpadānaṃ catutthaṃ.
The Fourth Apadāna of the Elder Dhotaka.
Tự sự của Trưởng lão Dhotaka, thứ tư.
13157
5. Upasīvattheraapadānaṃ
5. The Apadāna of the Elder Upasīva
5. Tự sự của Trưởng lão Upasīva
13158
100.
100.
100.
13159
‘‘Himavantassāvidūre, anomo nāma pabbato;
“Not far from the Himavanta, there is a mountain named Anoma;
“Không xa dãy Himalaya, có một ngọn núi tên là Anoma;
13160
Assamo sukato mayhaṃ, paṇṇasālā sumāpitā.
my hermitage was well-made there, my leaf-hut well-constructed.
tôi đã xây dựng một am thất tốt đẹp ở đó, một tịnh xá lá được dựng lên khéo léo.
13161
101.
101.
101.
13162
‘‘Nadī ca sandatī tattha, supatitthā manoramā;
“A river flows there, with good bathing spots, delightful;
Ở đó có một dòng sông chảy, với bến nước đẹp đẽ, dễ chịu;
13163
Anūpatitthe jāyanti, padumuppalakā bahū.
along its banks grow many lotuses and water lilies.
nhiều hoa sen và hoa súng mọc ở những bến nước đó.
13164
102.
102.
102.
13165
‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;
“Pāṭhīna and pāvusa fish, balaja, muñja, and rohita;
Cá pāṭhīna, pāvusā, balajā, muñjarohitā;
13166
Macchakacchapasañchannā* , nadikā sandate tadā.
the river flowed then, covered with fish and turtles.
được bao phủ bởi cá và rùa, dòng sông nhỏ chảy lúc đó.
13167
103.
103.
103.
13168
‘‘Timirā pupphitā tattha, asokā khuddamālakā;
“Timira trees were in bloom there, asoka and khuddamālaka trees;
Ở đó, cây timira nở hoa, cây asoka và những cây hoa nhỏ;
13169
Punnāgā giripunnāgā, sampavanti mamassamaṃ.
punnāga and giripunnāga trees perfumed my hermitage.
cây punnāga, giripunnāga, tỏa hương thơm ngát đến am thất của tôi.
13170
104.
104.
104.
13171
‘‘Kuṭajā pupphitā tattha, tiṇasūlavanāni ca;
"There the kutaja trees are flowering, and groves of spear-grass;
Ở đó, cây kuṭaja nở hoa, và cả những khu rừng cỏ sūla;
13172
Sālā ca saḷalā tattha, campakā pupphitā bahū.
Sal and pine trees are there, and many campaka trees are in bloom.
ở đó, cây sāla và saḷala, nhiều cây campaka nở hoa.
13173
105.
105.
105.
13174
‘‘Ajjunā atimuttā ca, mahānāmā ca pupphitā;
"Arjuna and atimutta trees, and mahānāmā trees are in bloom;
Cây arjuna và atimutta, và cả mahānāma nở hoa;
13175
Asanā madhugandhī ca, pupphitā te mamassame.
Asana trees and honey-scented flowers—they are all flowering in my hermitage.
cây asana và madhugandhī nở hoa trong am thất của tôi.
13176
106.
106.
106.
13177
‘‘Uddālakā pāṭalikā, yūthikā ca piyaṅgukā;
"Uddālaka, pāṭali, jasmine, and priyangu trees;
Cây uddālaka, pāṭalika, yūthikā và piyaṅgukā;
13178
Bimbijālakasañchannā, samantā aḍḍhayojanaṃ.
Covered with thickets of bimbijāla for half a yojana all around.
được bao phủ bởi những bụi bimbijāla, khắp một nửa dojana.
13179
107.
107.
107.
13180
‘‘Mātaggārā* sattaliyo, pāṭalī sinduvārakā;
"Mātaggara, sattali, pāṭali, and sinduvāraka trees;
Cây mātaggāra, sattaliya, pāṭalī, sinduvāraka;
13181
Aṅkolakā bahū tattha, tālakuṭṭhi* ca pupphitā;
Many aṅkola trees are there, and tālakuṭṭhi trees are in bloom;
nhiều cây aṅkolaka ở đó, và cả tālakutthi nở hoa;
13182
Seleyyakā bahū tattha, pupphitā mama assame.
Many seleyyaka flowers are there, flowering in my hermitage.
nhiều cây seleyyaka ở đó, nở hoa trong am thất của tôi.
13183
108.
108.
108.
13184
‘‘Etesu pupphajātesu* , sobhanti pādapā bahū;
"Among these varieties of flowers, many trees are beautiful;
Trong số các loài hoa này, nhiều cây cối tỏa sáng;
13185
Samantā tena gandhena, vāyate mama assamo.
My hermitage is fragrant all around with that scent.
khắp nơi, am thất của tôi tỏa hương thơm đó.
13186
109.
109.
109.
13187
‘‘Harītakā āmalakā, ambajambuvibhītakā* ;
"Harītaka, āmalaka, amba, jambu, and vibhītaka;
Cây harītakā, āmalakā, ambajambu, vibhītakā;
13188
Kolā bhallātakā billā, phārusakaphalāni ca.
Kola, bhallātaka, billa, and phārusaka fruits.
kolā, bhallātaka, billa, và các loại trái cây phārusaka.
13189
110.
110.
110.
13190
‘‘Tindukā ca piyālā ca, madhukā kāsumārayo;
"Tinduka, piyāla, madhuka, and kāsumāraya;
Cây tinduka và piyāla, madhuka, kāsumārī;
13191
Labujā panasā tattha, kadalī badarīphalā* .
Labuja and panasa are there, along with kadalī and badarī fruits.
labuja, panasa ở đó, trái cây kadalī, badarī.
13192
111.
111.
111.
13193
‘‘Ambāṭakā bahū tattha, vallikāraphalāni ca;
"Many ambāṭaka are there, and vallikāra fruits;
Nhiều cây ambāṭaka ở đó, và các loại trái cây vallikāra;
13194
Bījapūrasapāriyo* , phalitā mama assame.
Bījapūra and sapāri trees bear fruit in my hermitage.
những trái cây bījapūra chín mọng, đã kết trái trong am thất của tôi.
13195
112.
112.
112.
13196
‘‘Āḷakā isimuggā ca, tato modaphalā bahū;
"Āḷaka and isimugga, and then many modaphala;
Cây āḷaka và isimugga, rồi nhiều trái cây modaka;
13197
Avaṭā pakkabharitā* , pilakkhudumbarāni ca.
Avaṭa trees filled with ripe fruit, and pilakkhu and udumbara trees.
avaṭā đầy trái, và cả pilakkha, udumbara.
13198
113.
113.
113.
13199
‘‘Pipphilī marīcā tattha, nigrodhā ca kapitthanā;
"Pipphalī and marīca are there, nigrodha and kapitthanā;
Pipphilī, marīca ở đó, nigrodha và kapitthanā;
13200
Udumbarakā bahavo, kaṇḍupaṇṇā ca hariyo* .
Many udumbara trees, and green kaṇḍupaṇṇa.
nhiều cây udumbaraka, và cả kaṇḍupaṇṇā, hariyo.
13201
114.
114.
114.
13202
‘‘Ete caññe ca bahavo, phalitā assame mama;
"These and many other trees bear fruit in my hermitage;
Những cây này và nhiều cây khác đã kết trái trong am thất của tôi;
13203
Puppharukkhāpi bahavo, pupphitā mama assame.
Many flowering trees also bloom in my hermitage.
nhiều cây hoa cũng đã nở hoa trong am thất của tôi.
13204
115.
115.
115.
13205
‘‘Āluvā ca kaḷambā ca, biḷālī takkalāni ca;
"Āluvā and kaḷambā, biḷālī and takkalāni;
Cây āluva và kaḷamba, biḷālī và takkala;
13206
Ālakā tālakā ceva, vijjanti assame mama.
Ālakā and tālakā are found in my hermitage.
ālakā và tālakā cũng hiện diện trong am thất của tôi.
13207
116.
116.
116.
13208
‘‘Assamassāvidūre me, mahājātassaro ahu;
"Not far from my hermitage, there was a great natural lake;
Không xa am thất của tôi, có một hồ nước lớn;
13209
Acchodako sītajalo, supatittho manoramo.
With clear, cool water, a good landing place, and delightful.
nước trong, mát lạnh, với bến nước đẹp đẽ, dễ chịu.
13210
117.
117.
117.
13211
‘‘Padumuppalā bahū tattha, puṇḍarīkasamāyutā;
"Many lotuses and water lilies were there, together with white lotuses;
Nhiều hoa sen và hoa súng ở đó, cùng với hoa sen trắng;
13212
Mandālakehi sañchannā, nānāgandhasameritā.
Covered with mandālaka flowers, wafting various fragrances.
được bao phủ bởi hoa mandālaka, tỏa ra nhiều mùi hương khác nhau.
13213
118.
118.
118.
13214
‘‘Gabbhaṃ gaṇhanti padumā, aññe pupphanti kesarī;
"Some lotuses form buds, others bloom with filaments;
Hoa sen đang kết nụ, những bông khác thì nở nhụy;
13215
Opupphapattā tiṭṭhanti, padumākaṇṇikā bahū.
Many lotus pods stand with their petals fallen.
nhiều hoa sen với cánh hoa rụng, và nhụy sen đang đứng đó.
13216
119.
119.
119.
13217
‘‘Madhu bhisamhā savati, khīraṃ sappi mulāḷibhi;
"Honey flows from the lotus root, milk and ghee from the stalks;
Mật chảy từ củ sen, sữa và bơ từ thân sen;
13218
Samantā tena gandhena, nānāgandhasameritā.
With that scent all around, wafting various fragrances.
khắp nơi, hồ nước tỏa ra nhiều mùi hương khác nhau.
13219
120.
120.
120.
13220
‘‘Kumudā ambagandhi ca, nayitā dissare bahū;
"Many kumuda with the scent of mango are seen;
Nhiều hoa súng và hoa sen mùi xoài được nhìn thấy ở đó;
13221
Jātassarassānukūlaṃ, ketakā pupphitā bahū.
Along the banks of the natural lake, many ketaka are in bloom.
nhiều cây ketaka nở hoa dọc theo hồ nước.
13222
121.
121.
122.
13223
‘‘Suphullā bandhujīvā ca, setavārī sugandhikā;
"Fully bloomed bandhujīva and fragrant setavārī;
Những bông bandhujīvā nở rộ, và setavārī thơm ngát;
13224
Kumbhilā susumārā ca, gahakā tattha jāyare.
Crocodiles, gharials, and lizards are born there.
Cá sấu, cá sấu sông và nhiều loài thủy quái khác sinh sống ở đó.
13225
122.
122.
122.
13226
‘‘Uggāhakā ajagarā, tattha jātassare bahū;
"Many uggāhaka and pythons are in that natural lake;
Rắn hổ mang và trăn lớn, rất nhiều ở hồ đó;
13227
Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā.
Pāṭhīna, pāvusa, balaja, muñja, and rohita fish.
Các loài cá như cá tra, cá lóc, cá rô, cá chép.
13228
123.
123.
123.
13229
‘‘Macchakacchapasañchannā, atho papaṭakāhi* ca;
"Covered with fish and turtles, and also with papaṭaka fish;
Đầy cá và rùa, cùng với ếch nhái;
13230
Pārevatā ravihaṃsā, kukutthā* ca nadīcarā.
Doves, ruddy geese, and river-dwelling kukuttha birds.
Bồ câu, thiên nga, gà rừng và các loài chim sông.
13231
124.
124.
124.
13232
‘‘Dindibhā* cakkavākā ca, pampakā jīvajīvakā;
"Dindibha birds, ruddy shelducks, pampaka birds, and partridges;
Dindibha, chim uyên ương, pampaka, jīvajīvaka;
13233
Kalandakā ukkusā ca, senakā uddharā bahū.
Kalandaka birds, ospreys, hawks, and many otters.
Kalandaka, diều hâu và rất nhiều đại bàng.
13234
125.
125.
125.
13235
‘‘Koṭṭhakā sukapotā ca, tuliyā camarā bahū;
"Woodpeckers, young parrots, many tuliyā and camarā;
Koṭṭhaka, bồ câu, tú lị và rất nhiều chồn hương;
13236
Kāreniyo* ca tilakā* , upajīvanti taṃ saraṃ.
Kāreniyo and tilakā birds live off that lake.
Kāreniya và tilaka, chúng sống nhờ hồ đó.
13237
126.
126.
126.
13238
‘‘Sīhā byagghā ca dīpī ca, acchakokataracchakā;
"Lions, tigers, leopards, bears, hyenas, and wolves;
Sư tử, hổ và báo, gấu, chó rừng, linh cẩu;
13239
Vānarā kinnarā ceva, dissanti mama assame.
Monkeys and kinnara are seen in my hermitage.
Vượn, khỉ và kinnara, được thấy trong đạo tràng của tôi.
13240
127.
127.
127.
13241
‘‘Tāni gandhāni ghāyanto, bhakkhayanto phalānahaṃ;
"Inhaling those scents, eating those fruits,
Ngửi những mùi hương đó, ăn những trái cây,
13242
Gandhodakaṃ pivanto ca, vasāmi mama assame.
And drinking fragrant water, I live in my hermitage.
Và uống nước thơm, tôi sống trong đạo tràng của mình.
13243
128.
128.
128.
13244
‘‘Eṇīmigā varāhā ca, pasadā khuddarūpakā;
"Antelopes, boars, spotted deer, and small deer;
Nai, lợn rừng, linh dương và các loài thú nhỏ;
13245
Aggikā jotikā ceva, vasanti mama assame.
Aggikā and jotikā deer dwell in my hermitage.
Aggika và Jotika, chúng sống trong đạo tràng của tôi.
13246
129.
129.
129.
13247
‘‘Haṃsā koñcā mayūrā ca, sālikāpi ca kokilā;
"Geese, cranes, peacocks, mynas, and cuckoos;
Thiên nga, sếu, công, sáo và chim cu;
13248
Majjārikā* bahū tattha, kosikā poṭṭhasīsakā.
Many majjārikā birds, owls, and poṭṭhasīsaka birds are there.
Rất nhiều mèo rừng ở đó, cú và potṭhasīsaka.
13249
130.
130.
130.
13250
‘‘Pisācā dānavā ceva, kumbhaṇḍā rakkhasā bahū;
“Pisācas and dānavas, kumbhaṇḍas and many rākṣasas;
Quỷ dạ xoa, dāṇava, kumbhaṇḍa và rất nhiều quỷ la sát;
13251
Garuḷā pannagā ceva, vasanti mama assame.
Garuḍas and pannagas, too, dwell in my hermitage.
Đại bàng Garuda và rắn Naga, chúng sống trong đạo tràng của tôi.
13252
131.
131.
131.
13253
‘‘Mahānubhāvā isayo, santacittā samāhitā;
“Seers of great power, with tranquil and concentrated minds;
Các đạo sĩ có đại oai lực, tâm tĩnh lặng, định tâm;
13254
Kamaṇḍaludharā sabbe, ajinuttaravāsanā;
All carry water pots and wear antelope skins as upper garments;
Tất cả đều mang bình bát, mặc áo da thú;
13255
Jaṭābhārabharitāva* , vasanti mama assame.
Bearing the burden of matted hair, they dwell in my hermitage.
Đầu đầy tóc bện, họ sống trong đạo tràng của tôi.
13256
132.
132.
132.
13257
‘‘Yugamattañca pekkhantā, nipakā santavuttino;
“Looking ahead just a yoke’s length, wise, with a tranquil demeanor;
Chỉ nhìn xa một ách, họ là người khôn ngoan, có nếp sống an tịnh;
13258
Lābhālābhena santuṭṭhā, vasanti mama assame.
Content with gain or no gain, they dwell in my hermitage.
Họ hài lòng với được mất, họ sống trong đạo tràng của tôi.
13259
133.
133.
133.
13260
‘‘Vākacīraṃ dhunantā te, phoṭentājinacammakaṃ;
“Shaking their bark-cloth robes, striking their antelope hides;
Họ phẩy áo vỏ cây, vỗ da thú;
13261
Sabalehi upatthaddhā, gacchanti ambare tadā.
Supported by their own powers, they then travel through the sky.
Với sức mạnh của mình, họ bay lên không trung lúc đó.
13262
134.
134.
134.
13263
‘‘Na te dakaṃ āharanti, kaṭṭhaṃ vā aggidārukaṃ;
“They do not bring water, nor firewood, nor wood for the fire;
Họ không mang nước, cũng không mang củi hay củi đốt lửa;
13264
Sayañca upasampannā, pāṭihīrassidaṃ phalaṃ.
It is provided for them automatically; this is the fruit of psychic power.
Tự thân họ đầy đủ, đây là quả của thần thông.
13265
135.
135.
135.
13266
‘‘Lohadoṇiṃ gahetvāna, vanamajjhe vasanti te;
“Taking up a copper bowl, they dwell in the middle of the forest;
Cầm bình bát đồng, họ sống giữa rừng;
13267
Kuñjarāva mahānāgā, asambhītāva kesarī.
Like great elephant bulls, like fearless lions.
Như những con voi lớn không sợ hãi, như sư tử.
13268
136.
136.
136.
13269
‘‘Aññe gacchanti goyānaṃ, aññe pubbavidehakaṃ* ;
“Some go to Aparagoyāna, others to Pubbavideha;
Một số đi đến Goyāna, một số khác đến Pubbavideha;
13270
Aññe ca uttarakuruṃ, sakaṃ balamavassitā* .
And others to Uttarakuru, relying on their own power.
Và một số khác đến Uttarukuru, dựa vào sức mạnh của mình.
13271
137.
137.
137.
13272
‘‘Tato piṇḍaṃ āharitvā, paribhuñjanti ekato;
“Having brought back alms-food from there, they eat together;
Sau đó, mang thức ăn về, họ cùng nhau dùng bữa;
13273
Sabbesaṃ pakkamantānaṃ, uggatejāna tādinaṃ.
All those of fiery energy and steadfast nature who had gone away.
Tất cả những vị đạo sĩ có oai lực lớn, có tâm kiên định đang đi khắp nơi.
13274
138.
138.
138.
13275
‘‘Ajinacammasaddena, vanaṃ saddāyate tadā;
“At that time, the forest resounds with the sound of their antelope hides;
Tiếng da thú lúc đó làm vang động cả khu rừng;
13276
Edisā te mahāvīra, sissā uggatapā mama.
Such, O Great Hero, are my disciples of fiery practice.
Thưa Đại Anh Hùng, những đệ tử của tôi có hạnh tu cao thượng là như vậy đó.
13277
139.
139.
139.
13278
‘‘Parivuto ahaṃ tehi, vasāmi mama assame;
“Surrounded by them, I dwell in my hermitage;
Được họ vây quanh, tôi sống trong đạo tràng của mình;
13279
Tositā sakakammena, vinītāpi samāgatā.
Delighted by their own kamma, disciplined, they have gathered together.
Họ hài lòng với nghiệp của mình, được giáo hóa và đã đến đây.
13280
140.
140.
140.
13281
‘‘Ārādhayiṃsu maṃ ete, sakakammābhilāsino;
“They pleased me, being devoted to their own duties;
Những vị này đã làm tôi hài lòng, họ khao khát nghiệp của mình;
13282
Sīlavanto ca nipakā, appamaññāsu kovidā.
Virtuous and wise, skilled in the boundless states.
Họ giữ giới, khôn ngoan và thông thạo về các vô lượng tâm.
13283
141.
141.
141.
13284
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
“Padumuttara, the knower of worlds, the recipient of offerings;
Đức Padumuttara, bậc hiểu biết thế gian, xứng đáng nhận các vật cúng dường;
13285
Samayaṃ saṃviditvāna, upagacchi vināyako.
The Leader, knowing the right time, approached.
Đấng dẫn dắt đã biết thời cơ và đến.
13286
142.
142.
142.
13287
‘‘Upagantvāna sambuddho, ātāpī nipako muni;
“Having approached, the Sambuddha, the ardent, wise sage;
Đức Sambuddha, bậc tinh tấn, đạo sĩ khôn ngoan, sau khi đến;
13288
Pattaṃ paggayha sambuddho, bhikkhāya mamupāgami.
Holding up his bowl, the Sambuddha approached me for alms.
Đức Sambuddha đã giơ bát lên và đến chỗ tôi để khất thực.
13289
143.
143.
143.
13290
‘‘Upāgataṃ mahāvīraṃ, jalajuttamanāyakaṃ;
“For the Great Hero who had approached, the supreme leader of men;
Khi Đại Anh Hùng, bậc lãnh đạo tối thượng như hoa sen, đã đến;
13291
Tiṇasantharaṃ* paññāpetvā, sālapupphehi okiriṃ.
Having prepared a grass mat, I scattered it with sāla flowers.
Tôi trải một tấm thảm cỏ và rải hoa sala lên.
13292
144.
144.
144.
13293
‘‘Nisādetvāna* sambuddhaṃ, haṭṭho saṃviggamānaso;
“Having seated the Sambuddha, with a joyful and stirred mind;
Sau khi thỉnh Đức Sambuddha an tọa, tôi vui mừng và tâm xúc động;
13294
Khippaṃ pabbatamāruyha, agaḷuṃ* aggahiṃ ahaṃ.
I quickly climbed the mountain and took some eaglewood.
Tôi nhanh chóng leo lên núi và lấy trầm hương.
13295
145.
145.
145.
13296
‘‘Kumbhamattaṃ gahetvāna, panasaṃ devagandhikaṃ;
“Taking a pot-sized, divinely fragrant jackfruit;
Lấy một quả mít thơm như hương trời, nặng một chum;
13297
Khandhe āropayitvāna, upagacchiṃ vināyakaṃ.
Placing it on my shoulder, I approached the Leader.
Tôi vác lên vai và đến chỗ Đấng dẫn dắt.
13298
146.
146.
146.
13299
‘‘Phalaṃ buddhassa datvāna, agaḷuṃ anulimpahaṃ;
“Having given the fruit to the Buddha, I anointed him with eaglewood;
Sau khi dâng trái cây lên Đức Phật, tôi thoa trầm hương;
13300
Pasannacitto sumano, buddhaseṭṭhaṃ avandihaṃ.
With a clear and joyful mind, I paid homage to the supreme Buddha.
Với tâm thanh tịnh và hoan hỷ, tôi đã đảnh lễ Đức Phật tối thượng.
13301
147.
147.
147.
13302
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
“Padumuttara, the knower of worlds, the recipient of offerings;
Đức Padumuttara, bậc hiểu biết thế gian, xứng đáng nhận các vật cúng dường;
13303
Isimajjhe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
Sitting amidst the seers, spoke these verses.
Sau khi ngồi giữa các đạo sĩ, Ngài đã nói những bài kệ này.
13304
148.
148.
148.
13305
‘‘‘Yo me phalañca agaḷuṃ, āsanañca adāsi me;
“‘He who gave me fruit and eaglewood, and a seat;
“Kẻ nào đã dâng trái cây, trầm hương và chỗ ngồi cho Ta;
13306
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
I will proclaim him; listen to my words.
Ta sẽ ca ngợi người đó, hãy lắng nghe lời Ta nói.
13307
149.
149.
149.
13308
‘‘‘Gāme vā yadi vāraññe, pabbhāresu guhāsu vā;
“‘Whether in a village or in a forest, on mountain slopes or in caves;
Dù ở làng hay trong rừng, trong hang động hay hang đá;
13309
Imassa cittamaññāya, nibbattissati bhojanaṃ.
Knowing his thought, food will arise.
Biết được ý nghĩ của người này, thức ăn sẽ tự hiện ra.
13310
150.
150.
150.
13311
‘‘‘Devaloke manusse vā, upapanno ayaṃ naro;
“‘Whether arisen in the world of devas or of humans, this man;
Người này khi tái sinh vào cõi trời hay cõi người;
13312
Bhojanehi ca vatthehi, parisaṃ tappayissati.
Will satisfy the assembly with food and robes.
Sẽ làm hài lòng chúng hội bằng thức ăn và y phục.
13313
151.
151.
151.
13314
‘‘‘Upapajjati yaṃ yoniṃ, devattaṃ atha mānusaṃ;
“‘Whatever existence he is born into, be it divine or human;
Dù tái sinh vào cõi nào, cõi trời hay cõi người;
13315
Akkhobhabhogo hutvāna, saṃsarissatiyaṃ naro.
This man will wander through saṃsāra with inexhaustible possessions.
Người này sẽ luân hồi với tài sản không thể lay chuyển.
13316
152.
152.
152.
13317
‘‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;
“‘For thirty thousand kappas, he will delight in the world of devas;
Trong ba mươi ngàn kiếp, người ấy sẽ hưởng lạc ở cõi trời;
13318
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
And a thousand times he will be a wheel-turning monarch.
Một ngàn lần sẽ là vua Chuyển Luân Vương.
13319
153.
153.
153.
13320
‘‘‘Ekasattatikkhattuñca, devarajjaṃ karissati;
“‘Seventy-one times he will rule as king of the devas;
Và bảy mươi mốt lần sẽ là vua trời;
13321
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
His extensive regional kingship will be beyond calculation.
Số lần làm vua xứ thì vô số không thể đếm được.
13322
154.
154.
154.
13323
‘‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;
“‘One hundred thousand kappas from now, born in the Okkāka clan;
Trong một trăm ngàn đại kiếp, một vị xuất thân từ dòng dõi Okkāka;
13324
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
A Teacher named Gotama by clan will appear in the world.
Sẽ xuất hiện trên thế gian với danh hiệu Gotama, là bậc Đạo Sư.
13325
155.
155.
155.
13326
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito* ;
“‘He will be an heir to his Dhamma, a true-born son created by the Dhamma;
Người thừa kế Pháp của Ngài, là con ruột được tạo ra từ Pháp;
13327
Sabbāsave pariññāya, viharissatināsavo’.
Having fully understood all the cankers, he will live free from cankers.’
Sau khi thấu hiểu tất cả các lậu hoặc, sẽ sống không còn lậu hoặc.”
13328
156.
156.
156.
13329
‘‘Suladdhalābho laddho me, yohaṃ addakkhiṃ nāyakaṃ;
“A gain well-gained was obtained by me, in that I saw the Leader;
Tôi đã đạt được lợi lộc tốt lành, vì tôi đã thấy bậc Đạo Sư;
13330
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
The three knowledges have been attained, the Buddha’s teaching has been done.
Ba minh đã được chứng đắc, giáo pháp của Đức Phật đã được thực hiện.
13331
157.
157.
157.
13332
‘‘Gāme vā yadi vāraññe, pabbhāresu guhāsu vā;
“Whether in a village or in a forest, on mountain slopes or in caves;
Dù ở làng hay trong rừng, trong hang động hay hang đá;
13333
Mama saṅkappamaññāya, bhojanaṃ hoti me sadā.
Knowing my intention, food always appears for me.
Biết được ý nghĩ của tôi, thức ăn luôn có cho tôi.
13334
158.
158.
158.
13335
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burnt up… and so on… I live without cankers.
Các phiền não của tôi đã được đốt cháy… (vân vân)… tôi sống không còn lậu hoặc.
13336
159.
159.
159.
13337
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“A good coming it was for me… and so on… the Buddha’s teaching has been done.
Sự đến của tôi thật là tốt lành… (vân vân)… giáo pháp của Đức Phật đã được thực hiện.
13338
160.
160.
160.
13339
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“The four analytical knowledges… and so on… the Buddha’s teaching has been done.”
Bốn tuệ phân tích… (vân vân)… giáo pháp của Đức Phật đã được thực hiện.”
13340
Itthaṃ sudaṃ āyasmā upasīvo* thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
Thus, indeed, the Venerable Elder Upasīva spoke these verses.
Đại đức Upasīva Trưởng lão đã nói những bài kệ này như vậy.
13341
Upasīvattherassāpadānaṃ pañcamaṃ.
The fifth, the Apadāna of the Elder Upasīva.
Upasīvattherassāpadānaṃ pañcamaṃ. — Tự sự về Trưởng lão Upasīva, thứ năm.
13342
6. Nandakattheraapadānaṃ
6. The Apadāna of the Elder Nandaka
6. Nandakattheraapadānaṃ
13343
161.
161. The Buddha Padumuttara, who knows the worlds and is worthy of receiving offerings brought from afar, sat among the sages and spoke these verses:
161.
13344
‘‘Migaluddo pure āsiṃ, araññe kānane ahaṃ;
“Formerly, I was a deer hunter in the wilderness, in the forest;
Trước đây tôi là một thợ săn, trong rừng sâu;
13345
Pasadaṃ migamesanto, sayambhuṃ addasaṃ ahaṃ* .
while searching for a spotted deer, I saw the Self-become One.
Khi tìm kiếm nai, tôi đã thấy một vị Tự Sinh.
13346
162.
162. "I shall declare about the one who gave me a jackfruit and a seat. Listen to my words as I speak.
162.
13347
‘‘Anuruddho nāma sambuddho, sayambhū aparājito;
“The Sambuddha named Anuruddha, the Self-become, the Unconquered;
Đức Sambuddha tên Anuruddha, bậc Tự Sinh bất bại;
13348
Vivekakāmo so dhīro, vanamajjhogahī tadā.
that wise one, desiring seclusion, entered the forest at that time.
Vị hiền trí ấy khao khát độc cư, đã đi vào giữa rừng lúc đó.
13349
163.
163. Whether in a village or in a forest, in ravines or in caves, knowing the intention of this person, food will arise for him.
163.
13350
‘‘Catudaṇḍe gahetvāna, catuṭṭhāne ṭhapesahaṃ;
“Taking four posts, I placed them in four spots;
Tôi lấy bốn cây gậy, đặt ở bốn góc;
13351
Maṇḍapaṃ sukataṃ katvā, padmapupphehi chādayiṃ.
having made a well-made pavilion, I covered it with lotus flowers.
Dựng một túp lều đẹp và phủ đầy hoa sen.
13352
164.
164. This person, reborn in the deva world or among humans, will be satisfied with food and clothing.
164.
13353
‘‘Maṇḍapaṃ chādayitvāna, sayambhuṃ abhivādayiṃ;
“Having covered the pavilion, I paid homage to the Self-become One;
Sau khi phủ lều, tôi đảnh lễ vị Tự Sinh;
13354
Dhanuṃ tattheva nikkhippa, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
casting my bow aside right there, I went forth into homelessness.
Tôi bỏ cung tên ngay tại đó và xuất gia không nhà.
13355
165.
165. Whatever realm, divine or human, he is reborn into, this person will wander through saṃsāra, having inexhaustible wealth.
165.
13356
‘‘Naciraṃ pabbajitassa* , byādhi me udapajjatha;
“Not long after I had gone forth, a sickness arose in me;
Không lâu sau khi xuất gia, bệnh tật đã phát sinh nơi tôi;
13357
Pubbakammaṃ saritvāna, tattha kālaṅkato ahaṃ.
recollecting my former kamma, I passed away there.
Nhớ lại nghiệp cũ, tôi đã qua đời tại đó.
13358
166.
166. For thirty thousand kappa, he will rejoice in the deva world. A thousand times he will be a Cakkavatti king.
166.
13359
‘‘Pubbakammena saṃyutto, tusitaṃ agamāsahaṃ;
“Connected with my former kamma, I went to the Tusita heaven;
Do nghiệp cũ, tôi đã đến cõi trời Tusita;
13360
Tattha soṇṇamayaṃ byamhaṃ, nibbattati yadicchakaṃ.
there, a golden celestial mansion arose according to my wish.
Ở đó, một cung điện vàng tự động hiện ra theo ý muốn.
13361
167.
167. And seventy-one times he will be a king of devas. The number of regional kings is incalculable.
13362.
13362
‘‘Sahassayuttaṃ hayavāhiṃ, dibbayānamadhiṭṭhito;
“A divine vehicle, yoked with a thousand horses, was established for me;
Ngự trên cỗ xe trời có một ngàn ngựa kéo;
13363
Āruhitvāna taṃ yānaṃ, gacchāmahaṃ yadicchakaṃ.
mounting that vehicle, I travel wherever I wish.
Tôi lên cỗ xe đó và đi đến bất cứ nơi nào tôi muốn.
13364
168.
168. In the hundred thousandth kappa from now, a Teacher named Gotama, born into the Okkāka clan, will arise in the world.
168.
13365
‘‘Tato me niyyamānassa, devabhūtassa me sato;
“Then, as I was traveling, being a deva,
Sau đó, khi tôi đang di chuyển, là một vị trời;
13366
Samantā yojanasataṃ, maṇḍapo me dharīyati.
a pavilion extending a hundred yojanas all around was held up for me.
Một túp lều che phủ tôi trong phạm vi một trăm dojana xung quanh.
13367
169.
169. Being a true heir in his Dhamma, created by the Dhamma, he will comprehend all taints and dwell without taints.
169.
13368
‘‘Sayanehaṃ tuvaṭṭāmi, acchanne* pupphasanthate;
“I lie on a bed covered and strewn with flowers;
Tôi nằm trên giường trải đầy hoa;
13369
Antalikkhā ca padumā, vassante niccakālikaṃ.
and from the sky, lotuses rain down continuously.
Và hoa sen từ trên trời rơi xuống thường xuyên.
13370
170.
170. I have obtained a well-gained acquisition. I have seen the Leader. The three knowledges have been attained. The Buddha's teaching has been accomplished.
170.
13371
‘‘Marīcike phandamāne, tappamāne ca ātape;
“When the mirage shimmers and the sun blazes,
Khi ánh sáng chói chang và nắng nóng;
13372
Na maṃ tāpeti ātāpo, maṇḍapassa idaṃ phalaṃ.
the heat does not scorch me; this is the fruit of the pavilion.
Nắng không làm tôi nóng, đây là quả của túp lều.
13373
171.
171. Whether in a village or in a forest, in ravines or in caves, knowing my intention, food is always available to me.
171.
13374
‘‘Duggatiṃ samatikkanto, apāyā pihitā mama;
“I have overcome bad destinations; the states of woe are closed to me;
Vượt qua mọi khổ cảnh, các đường ác đã đóng lại đối với tôi;
13375
Maṇḍape rukkhamūle vā, santāpo me na vijjati.
whether in a pavilion or at the foot of a tree, there is no torment for me.
Dù ở trong túp lều hay dưới gốc cây, tôi không hề có sự nóng bức.
13376
172.
172.
172.
13377
‘‘Mahīsaññaṃ adhiṭṭhāya, loṇatoyaṃ tarāmahaṃ;
“Establishing the earth-perception, I cross the salt water;
Với ý định vượt biển, tôi băng qua nước mặn;
13378
Tassa me sukataṃ kammaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
that well-done kamma of mine, this is the fruit of honoring the Buddha.
Việc thiện của tôi đó, là quả báo của sự cúng dường Đức Phật này.
13379
173.
173. And the four analytical knowledges... the teaching has been accomplished.
173.
13380
‘‘Apathampi* pathaṃ katvā, gacchāmi anilañjase;
“Making a path where there is no path, I travel through the sky;
‘‘Dù không có đường, tôi tạo ra đường, tôi đi trên hư không;
13381
Aho me sukataṃ kammaṃ, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
oh, my well-done kamma! This is the fruit of honoring the Buddha.
Ôi, việc thiện của tôi thật tốt đẹp, đây là quả báo của sự cúng dường Đức Phật.
13382
174.
174.
174.
13383
‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;
“I know my past lives, my divine eye is purified;
‘‘Tôi biết các kiếp sống trước, thiên nhãn của tôi đã được thanh tịnh;
13384
Āsavā me parikkhīṇā, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
my cankers are completely destroyed; this is the fruit of honoring the Buddha.
Các lậu hoặc của tôi đã tận, đây là quả báo của sự cúng dường Đức Phật.
13385
175.
175. Formerly, I was a deer hunter in a wild forest. While searching for a pasāda deer, I saw a Paccekabuddha.
175.
13386
‘‘Jahitā purimā jāti, buddhassa oraso ahaṃ;
“My former birth is abandoned; I am the Buddha’s true-born son;
‘‘Kiếp sống trước đã bị từ bỏ, tôi là con ruột của Đức Phật;
13387
Dāyādomhi ca saddhamme, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
I am an heir to the good Dhamma; this is the fruit of honoring the Buddha.
Tôi là người thừa tự Chánh Pháp, đây là quả báo của sự cúng dường Đức Phật.
13388
176.
176. That self-arisen, unconquered hero, the Paccekabuddha named Anuruddha, entered the forest at that time.
176.
13389
‘‘Ārādhitomhi sugataṃ, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ;
“I have pleased the Well-farer, Gotama, the bull of the Sakyans;
‘‘Tôi đã làm hài lòng Đức Sugata, Đức Gotama, bậc tối thắng của dòng Sakya;
13390
Dhammadhajo dhammadāyādo* , buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
I am a banner of the Dhamma, an heir to the Dhamma; this is the fruit of honoring the Buddha.
Tôi là ngọn cờ Pháp, người thừa tự Pháp, đây là quả báo của sự cúng dường Đức Phật.
13391
177.
177. I took four poles and placed them at four points. Having made a well-built pavilion, I covered it with lotus flowers.
177.
13392
‘‘Upaṭṭhitvāna sambuddhaṃ, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ;
“Having attended upon the Sambuddha, Gotama, the bull of the Sakyans,
‘‘Sau khi phụng sự Đức Sambuddha, Đức Gotama, bậc tối thắng của dòng Sakya;
13393
Pāraṅgamaniyaṃ maggaṃ, apucchiṃ lokanāyakaṃ.
I asked the leader of the world about the path leading to the far shore.
Tôi đã hỏi bậc lãnh đạo thế gian về con đường đưa đến bờ bên kia.
13394
178.
178. Having covered the pavilion, I saluted the Paccekabuddha. I laid down my bow right there and went forth into homelessness.
178.
13395
‘‘Ajjhiṭṭho kathayī buddho, gambhīraṃ nipuṇaṃ padaṃ;
“Being requested, the Buddha taught the profound, subtle state;
‘‘Được thỉnh cầu, Đức Phật đã thuyết giảng chân lý sâu xa, vi tế;
13396
Tassāhaṃ dhammaṃ sutvāna, pattomhi āsavakkhayaṃ.
having heard his Dhamma, I have attained the destruction of the cankers.
Sau khi nghe Pháp của Ngài, tôi đã đạt đến sự diệt trừ các lậu hoặc.
13397
179.
179. Not long after I had gone forth, sickness arose in me. Remembering my past kamma, I passed away there.
179.
13398
‘‘Aho me sukataṃ kammaṃ, parimuttomhi jātiyā;
“Oh, my well-done kamma! I am completely freed from birth;
‘‘Ôi, việc thiện của tôi thật tốt đẹp, tôi đã thoát khỏi sự tái sinh;
13399
Sabbāsavaparikkhīṇo, natthi dāni punabbhavo.
with all cankers completely destroyed, there is now no future existence.
Tất cả các lậu hoặc đã diệt tận, bây giờ không còn tái sinh nữa.
13400
180.
180. United with past kamma, I went to Tusita. There, a golden mansion arose according to my wish.
180.
13401
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burnt up… and so on… I live without cankers.
‘‘Các phiền não của tôi đã bị đốt cháy…pe… tôi sống không lậu hoặc.
13402
181.
181.
181.
13403
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“A good coming it was for me… and so on… the Buddha’s teaching has been done.
‘‘Tôi đã đến thật tốt đẹp…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.
13404
182.
182.
182.
13405
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“The four analytical knowledges… and so on… the Buddha’s teaching has been done.”
‘‘Bốn tuệ phân tích…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.’’
13406
Itthaṃ sudaṃ āyasmā nandako thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
Thus, indeed, the Venerable Elder Nandaka spoke these verses.
Như vậy, Tôn giả Nandaka Trưởng lão đã nói những bài kệ này.
13407
Nandakattherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.
The sixth, the Apadāna of the Elder Nandaka.
Nandakattherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.
13408
7. Hemakattheraapadānaṃ
7. The Apadāna of the Elder Hemaka
7. Hemakattheraapadānaṃ
13409
183.
183. I sleep on a bed covered with flowers. And lotuses always rain down from the sky.
183.
13410
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, anomo nāma tāpaso;
“Relying on a mountain peak, there was a hermit named Anoma;
‘‘Nương vào đỉnh hang núi, có một đạo sĩ tên là Anoma;
13411
Assamaṃ sukataṃ katvā, paṇṇasāle vasī tadā.
having made a well-made hermitage, he lived in a leaf-hut then.
Sau khi xây dựng một am thất tốt đẹp, ông đã sống trong túp lều lá lúc bấy giờ.
13412
184.
184. When mirages shimmer and the sun's heat scorches, the sun's heat does not burn me. This is the fruit of the pavilion.
184.
13413
‘‘Siddhaṃ tassa tapo kammaṃ, siddhipatto sake bale;
“His ascetic practice was accomplished, he had attained success in his own power;
‘‘Công hạnh tu khổ hạnh của ông đã thành tựu, ông đã đạt được thần thông trong sức mạnh của mình;
13414
Sakasāmaññavikkanto, ātāpī nipako muni.
he was distinguished in his own asceticism, an ardent, prudent sage.
Vị ẩn sĩ ấy đã vượt qua các giới hạn của sự tu tập của mình, tinh tấn và khôn ngoan.
13415
185.
185. I have transcended the lower realms; the states of woe are closed to me. There is no torment in a pavilion or at the foot of a tree.
185.
13416
‘‘Visārado sasamaye, paravāde ca kovido;
“He was confident in his own doctrine, and skilled in the doctrines of others;
‘‘Ông tự tin vào giáo lý của mình, và thành thạo trong các giáo lý khác;
13417
Paṭṭho bhūmantalikkhamhi, uppātamhi ca kovido.
he was learned in matters of the earth and sky, and skilled in portents.
Ông thành thạo về đất, không gian và các điềm báo.
13418
186.
186. Establishing the perception of earth, I cross the salty ocean. My kamma was well-done. This is the fruit of worshipping the Buddha.
186.
13419
‘‘Vītasoko nirārambho, appāhāro alolupo;
“Sorrowless, without undertakings, eating little, not greedy;
‘‘Không sầu muộn, không bám chấp, ăn ít, không tham lam;
13420
Lābhālābhena santuṭṭho, jhāyī jhānarato muni.
content with gain or no gain, a sage absorbed in and delighting in jhāna.
Vị ẩn sĩ ấy hài lòng với lợi lộc và không lợi lộc, thiền định và hoan hỷ trong thiền định.
13421
187.
187. Making a path in the sky, I travel through the air. Oh, my kamma was well-done! This is the fruit of worshipping the Buddha.
187.
13422
‘‘Piyadassī nāma sambuddho, aggo kāruṇiko muni;
“The Fully Enlightened One named Piyadassī, the supreme, compassionate sage;
‘‘Đức Sambuddha tên là Piyadassī, bậc tối thượng, vị ẩn sĩ đầy lòng từ bi;
13423
Satte tāretukāmo so, karuṇāya pharī tadā.
wishing to ferry beings across, he then pervaded them with compassion.
Ngài muốn cứu độ chúng sinh, nên lúc bấy giờ Ngài đã tràn đầy lòng từ bi.
13424
188.
188.
188.
13425
‘‘Bodhaneyyaṃ janaṃ disvā, piyadassī mahāmuni;
“Seeing the people who could be awakened, Piyadassī, the great sage,
‘‘Đức Đại ẩn sĩ Piyadassī, thấy những chúng sinh có thể giác ngộ;
13426
Cakkavāḷasahassampi, gantvā ovadate muni.
the sage would travel even a thousand world-systems to give his counsel.
Ngài đã đi đến hàng ngàn thế giới, và vị ẩn sĩ ấy đã giáo huấn.
13427
189.
189.
189.
13428
‘‘Mamuddharitukāmo so, mamassamamupāgami;
“Wishing to uplift me, he came to my hermitage.
‘‘Ngài muốn cứu độ tôi, nên đã đến am thất của tôi;
13429
Na diṭṭho me jino pubbe, na sutopi ca kassaci.
I had never seen the Victor before, nor had I heard of him from anyone.
Trước đây tôi chưa từng thấy Đức Jinā, cũng chưa từng nghe ai nói về Ngài.
13430
190.
190.
190.
13431
‘‘Uppātā supinā mayhaṃ, lakkhaṇā suppakāsitā;
“My omens, dreams, and signs were clearly manifested;
‘‘Các điềm báo, giấc mơ và dấu hiệu của tôi đã được hiển lộ rõ ràng;
13432
Paṭṭho bhūmantalikkhamhi, nakkhattapadakovido.
I was renowned on earth and in the sky, skilled in the paths of the constellations.
Tôi thành thạo về đất, không gian và tinh tú.
13433
191.
191.
191.
13434
‘‘Sohaṃ buddhassa sutvāna, tattha cittaṃ pasādayiṃ;
“Having heard of the Buddha, I gladdened my mind in him;
‘‘Sau khi nghe về Đức Phật, tôi đã làm cho tâm mình thanh tịnh ở đó;
13435
Tiṭṭhanto* vā nisinno vā, sarāmi niccakālikaṃ.
whether standing or sitting, I remembered him at all times.
Dù đứng hay ngồi, tôi luôn luôn nhớ đến Ngài.
13436
192.
192.
192.
13437
‘‘Mayi evaṃ sarantamhi, bhagavāpi anussari;
“As I was thus remembering, the Blessed One also remembered me;
‘‘Khi tôi nhớ như vậy, Đức Bhagavā cũng nhớ đến tôi;
13438
Buddhaṃ anussarantassa, pīti me hoti tāvade.
while remembering the Buddha, joy arose in me at that very moment.
Khi nhớ đến Đức Phật, niềm hoan hỷ liền khởi lên trong tôi.
13439
193.
193.
193.
13440
‘‘Kālañca punarāgamma, upesi maṃ mahāmuni;
“When the time came again, the great sage approached me;
‘‘Đức Đại ẩn sĩ lại đến gần tôi vào thời điểm thích hợp;
13441
Sampattepi na jānāmi, ayaṃ buddho mahāmuni.
even when he arrived, I did not know, ‘This is the Buddha, the great sage.’
Dù Ngài đã đến, tôi vẫn không biết: ‘Đây là Đức Đại ẩn sĩ Phật’.
13442
194.
194.
194.
13443
‘‘Anukampako kāruṇiko, piyadassī mahāmuni;
“The compassionate, merciful Piyadassī, the great sage,
‘‘Đức Đại ẩn sĩ Piyadassī, đầy lòng từ bi và thương xót;
13444
Sañjānāpesi attānaṃ, ‘ahaṃ buddho sadevake’.
made himself known, saying, ‘I am the Buddha in the world with its devas.’
Đã tự giới thiệu: ‘Ta là Phật trong thế giới chư thiên và loài người’.
13445
195.
195.
195.
13446
‘‘Sañjānitvāna sambuddhaṃ, piyadassiṃ mahāmuniṃ;
“Having recognized the Fully Enlightened One, Piyadassī, the great sage,
‘‘Sau khi nhận ra Đức Sambuddha, Đức Đại ẩn sĩ Piyadassī;
13447
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā, idaṃ vacanamabraviṃ.
and having gladdened my own mind, I spoke these words:
Tôi đã làm cho tâm mình thanh tịnh và nói lời này.
13448
196.
196.
196.
13449
‘‘‘Aññe* pīṭhe ca pallaṅke, āsandīsu nisīdare;
“‘Others may sit on stools, couches, and chairs;
‘‘‘Những người khác ngồi trên ghế, trên bệ, trên giường dài;
13450
Tuvampi sabbadassāvī, nisīda ratanāsane’.
you too, the all-seeing one, please be seated on this jewel-seat.’
Ngài, bậc thấy tất cả, xin hãy ngồi trên bảo tọa.’
13451
197.
197.
197.
13452
‘‘Sabbaratanamayaṃ pīṭhaṃ, nimminitvāna tāvade;
“Having created a seat made of all kinds of jewels at that very moment,
‘‘Ngay lập tức, tôi đã tạo ra một chiếc ghế bằng tất cả các loại ngọc báu;
13453
Piyadassissa munino, adāsiṃ iddhinimmitaṃ.
I gave the magically created seat to the sage Piyadassī.
Tôi đã dâng chiếc ghế do thần thông tạo ra đó cho Đức ẩn sĩ Piyadassī.
13454
198.
198.
198.
13455
‘‘Ratane ca nisinnassa, pīṭhake iddhinimmite;
“As he was seated on the jewel-seat created by psychic power,
‘‘Khi Ngài ngồi trên chiếc ghế ngọc báu do thần thông tạo ra;
13456
Kumbhamattaṃ jambuphalaṃ, adāsiṃ tāvade ahaṃ.
I then gave him a rose-apple fruit the size of a pot.
Tôi liền dâng một quả jambu to bằng cái chum.
13457
199.
199.
199.
13458
‘‘Mama hāsaṃ janetvāna, paribhuñji mahāmuni;
“Causing delight to arise in me, the great sage partook of it;
‘‘Đức Đại ẩn sĩ đã thọ dụng, làm cho tôi hoan hỷ;
13459
Tadā cittaṃ pasādetvā, satthāraṃ abhivādayiṃ.
then, having gladdened my mind, I paid homage to the Teacher.
Lúc đó, tôi đã làm cho tâm mình thanh tịnh và đảnh lễ Đức Đạo Sư.
13460
200.
200.
200.
13461
‘‘Piyadassī tu bhagavā, lokajeṭṭho narāsabho;
“Piyadassī, the Blessed One, the eldest in the world, the bull among men,
‘‘Đức Bhagavā Piyadassī, bậc tối thượng của thế gian, bậc tối thắng của loài người;
13462
Ratanāsanamāsīno, imā gāthā abhāsatha.
seated on the jewel-seat, spoke these verses:
Ngồi trên bảo tọa, đã nói những bài kệ này.
13463
201.
201.
201.
13464
‘‘‘Yo me ratanamayaṃ pīṭhaṃ, amatañca phalaṃ adā;
“‘He who gave me the jewel-seat and the deathless fruit,
‘‘‘Ai đã dâng cho Ta chiếc ghế ngọc báu và quả bất tử;
13465
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
I will declare his praise; listen to my words.
Ta sẽ tuyên bố về người ấy, hãy lắng nghe lời Ta nói.
13466
202.
202.
202.
13467
‘‘‘Sattasattati kappāni, devaloke ramissati;
“‘For seventy-seven kappas, he will delight in the world of the devas;
‘‘‘Trong bảy mươi bảy kiếp, người ấy sẽ hưởng lạc ở cõi trời;
13468
Pañcasattatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati.
and seventy-five times, he will become a wheel-turning monarch.
Và bảy mươi lăm lần, người ấy sẽ là Chuyển Luân Vương.
13469
203.
203.
203.
13470
‘‘‘Dvattiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati;
“‘Thirty-two times he will be the king of devas, ruling the deva kingdom;
‘‘‘Ba mươi hai lần người ấy sẽ là vua trời, thống trị cõi trời;
13471
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
as for his vast regional kingships, they will be uncountable by number.
Và vô số lần làm vua chư hầu trên lãnh thổ rộng lớn.
13472
204.
204.
204.
13473
‘‘‘Soṇṇamayaṃ rūpimayaṃ, pallaṅkaṃ sukataṃ bahuṃ;
“‘Many well-made couches of gold and silver,
‘‘‘Nhiều chiếc bệ bằng vàng, bằng bạc, được làm rất tốt;
13474
Lohitaṅgamayañceva, lacchati ratanāmayaṃ.
as well as those made of ruby and jewels, he will receive.
Cũng như bằng hồng ngọc, và bằng các loại ngọc báu, người ấy sẽ có được.
13475
205.
205.
205.
13476
‘‘‘Caṅkamantampi manujaṃ, puññakammasamaṅginaṃ;
“‘Even when this man, endowed with meritorious kamma, is walking,
‘‘‘Khi người ấy, một người đàn ông đầy đủ phước nghiệp, đang đi kinh hành;
13477
Pallaṅkāni anekāni, parivāressare tadā.
numerous couches will then surround him.
Vô số bệ ngồi sẽ bao quanh người ấy lúc bấy giờ.
13478
206.
206.
206.
13479
‘‘‘Kūṭāgārā ca pāsādā, sayanañca mahārahaṃ;
“‘Pinnacled dwellings, palaces, and magnificent beds,
‘‘‘Các cung điện có đỉnh nhọn và các tòa nhà cao, cùng với giường ngủ xa hoa;
13480
Imassa cittamaññāya, nibbattissanti tāvade.
knowing his mind, will arise at that very moment.
Sẽ tự động hiện ra ngay lập tức theo ý muốn của người ấy.
13481
207.
207.
207.
13482
‘‘‘Saṭṭhi nāgasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
“‘Sixty thousand elephants, adorned with all ornaments,
‘‘‘Sáu mươi ngàn con voi, được trang sức đầy đủ;
13483
Suvaṇṇakacchā mātaṅgā, hemakappanavāsasā* .
bull elephants with golden girths, with golden trappings and cloths.
Những con voi đực có dây thắt lưng vàng, với trang phục bằng vàng.
13484
208.
208.
208.
13485
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, tomaraṅkusapāṇibhi;
“‘Mounted by chieftains, with spears and goads in hand,
‘‘‘Được cưỡi bởi các tướng lĩnh, tay cầm giáo và móc;
13486
Imaṃ paricarissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
they will attend upon him—this is the fruit of the jewel-seat.
Sẽ phục vụ người ấy, đây là quả báo của chiếc ghế ngọc báu.
13487
209.
209.
209.
13488
‘‘‘Saṭṭhi assasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
“‘Sixty thousand horses, adorned with all ornaments,
‘‘‘Sáu mươi ngàn con ngựa, được trang sức đầy đủ;
13489
Ājānīyāva jātiyā, sindhavā sīghavāhino.
thoroughbreds by birth, Sindhu horses, swift runners.
Những con ngựa thuần chủng, thuộc dòng Sindhu, chạy nhanh.
13490
210.
210.
210.
13491
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, illiyācāpadhāribhi;
“‘Mounted by chieftains, bearing swords and bows,
‘‘‘Được cưỡi bởi các tướng lĩnh, mang theo cung tên;
13492
Tepimaṃ paricarissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
they too will attend upon him—this is the fruit of the jewel-seat.
Cũng sẽ phục vụ người ấy, đây là quả báo của chiếc ghế ngọc báu.
13493
211.
211.
211.
13494
‘‘‘Saṭṭhi rathasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
“‘Sixty thousand chariots, adorned with all ornaments,
‘‘‘Sáu mươi ngàn cỗ xe, được trang sức đầy đủ;
13495
Dīpā athopi veyagghā, sannaddhā ussitaddhajā.
covered with leopard and tiger skins, armored, with banners raised high.
Được trang trí bằng da báo và da hổ, được trang bị tốt, với cờ phướn giương cao.
13496
212.
212.
212.
13497
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, cāpahatthehi vammibhi;
“‘Mounted by chieftains, with bows in hand, wearing armor,
‘‘‘Được cưỡi bởi các tướng lĩnh, tay cầm cung, mặc áo giáp;
13498
Parivāressantimaṃ niccaṃ, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
they will always surround him—this is the fruit of the jewel-seat.
Sẽ luôn luôn bao quanh người ấy, đây là quả báo của chiếc ghế ngọc báu.
13499
213.
213.
213.
13500
‘‘‘Saṭṭhi dhenusahassāni, dohaññā puṅgavūsabhe;
“‘Sixty thousand milking cows, along with excellent bulls,
‘‘‘Sáu mươi ngàn con bò cái, có khả năng cho sữa, với những con bò đực mạnh mẽ;
13501
Vacchake janayissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
will produce calves—this is the fruit of the jewel-seat.
Sẽ sinh ra những con bê, đây là quả báo của chiếc ghế ngọc báu.
13502
214.
214.
214.
13503
‘‘‘Soḷasitthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
“‘Sixteen thousand women, adorned with all ornaments,
‘‘‘Mười sáu ngàn phụ nữ, được trang sức đầy đủ;
13504
Vicittavatthābharaṇā, āmukkamaṇikuṇḍalā.
with colorful garments and jewelry, wearing jeweled earrings.
Với trang phục và trang sức lộng lẫy, đeo khuyên tai ngọc báu.
13505
215.
215.
215.
13506
‘‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
“‘With curved eyelashes, smiling faces, graceful forms, and slender waists,
‘‘‘Với hàng mi cong, nụ cười duyên dáng, dáng vẻ đoan trang, eo thon;
13507
Parivāressantimaṃ niccaṃ, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
they will always surround him—this is the fruit of the jewel-seat.
Sẽ luôn luôn bao quanh người ấy, đây là quả báo của chiếc ghế ngọc báu.
13508
216.
216.
216.
13509
‘‘‘Aṭṭhārase kappasate, gotamo nāma cakkhumā;
“‘In one thousand eight hundred kappas from now, one named Gotama, the Visionary,
‘‘‘Sau mười tám trăm kiếp, một bậc Giác Ngộ tên là Gotama, bậc có nhãn quan;
13510
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, buddho loke bhavissati.
dispelling that darkness, will become a Buddha in the world.
Sẽ xua tan bóng tối đó, và trở thành một vị Phật trong thế gian.
13511
217.
217.
217.
13512
‘‘‘Tassa dassanamāgamma, pabbajissatikiñcano;
“‘Having come into his presence, he will go forth, free from impediments;
‘‘‘Do gặp được Ngài, người ấy sẽ xuất gia, không còn tài sản;
13513
Tosayitvāna satthāraṃ, sāsanebhiramissati.
Having pleased the Teacher, he will delight in the Dispensation.
Sau khi làm hài lòng Đức Đạo Sư, người ấy sẽ hoan hỷ trong Giáo Pháp.
13514
218.
218.
218.
13515
‘‘‘Tassa dhammaṃ suṇitvāna, kilese ghātayissati;
“‘Having heard his Dhamma, he will destroy the defilements;
‘‘‘Sau khi nghe Pháp của Ngài, người ấy sẽ diệt trừ các phiền não;
13516
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo’.
Having fully understood all the cankers, he will attain Nibbāna, free from cankers’.
Sau khi hiểu rõ tất cả các lậu hoặc, người ấy sẽ nhập Niết Bàn, không còn lậu hoặc.’
13517
219.
219.
219.
13518
‘‘Vīriyaṃ me dhuradhorayhaṃ, yogakkhemādhivāhanaṃ;
“My energy is a beast of burden, bearing the yoke to the security from bondage;
‘‘Sự tinh tấn của tôi là gánh nặng chính, là phương tiện đưa đến sự an toàn khỏi ách;
13519
Uttamatthaṃ patthayanto, sāsane viharāmahaṃ.
Aspiring for the ultimate goal, I dwell in the Dispensation.
Mong cầu mục đích tối thượng, tôi sống trong Giáo Pháp.
13520
220.
220.
220.
13521
‘‘Idaṃ pacchimakaṃ mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
“This is my final existence, this is my last life;
‘‘Đây là kiếp cuối cùng của tôi, kiếp sống cuối cùng đang diễn ra;
13522
Sabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
All cankers are utterly destroyed; now there is no more rebirth.
Tất cả các lậu hoặc đã diệt tận, bây giờ không còn tái sinh nữa.
13523
221.
221.
221.
13524
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burnt up... and so on... I dwell free from cankers.
‘‘Các phiền não của tôi đã bị đốt cháy…pe… tôi sống không lậu hoặc.
13525
222.
222.
222.
13526
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“A good coming indeed it was for me... and so on... the Buddha’s Dispensation has been fulfilled.
‘‘Tôi đã đến thật tốt đẹp…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.
13527
223.
223.
223.
13528
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“The four analytical knowledges... and so on... the Buddha’s Dispensation has been fulfilled.”
‘‘Bốn tuệ phân tích…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.’’
13529
Itthaṃ sudaṃ āyasmā hemako thero imā gāthāyo abhāsitthāti;
Thus, indeed, the Venerable Hemaka the Elder spoke these verses.
Như vậy, Tôn giả Hemaka Trưởng lão đã nói những bài kệ này;
13530
Hemakattherassāpadānaṃ sattamaṃ.
The seventh is the Arahantship Story of the Elder Hemaka.
Hemakattherassāpadānaṃ sattamaṃ.
13531
Sattarasamaṃ bhāṇavāraṃ.
The seventeenth recitation section.
Sattarasamaṃ bhāṇavāraṃ.
13532
8. Todeyyattheraapadānaṃ
8. The Arahantship Story of the Elder Todeyya
8. Todeyyattheraapadānaṃ
13533
224.
224.
224.
13534
‘‘Rājā ajitañjayo* nāma, ketumatīpuruttame;
“A king named Ajitañjaya, in the excellent city of Ketumatī,
‘‘Có một vị vua tên là Ajitañjaya, trong thành phố tối thượng Ketumatī;
13535
Sūro vikkamasampanno, puramajjhāvasī tadā.
valiant and endowed with courage, then dwelt in the city.
Vị vua dũng cảm, đầy uy lực đó đã sống trong thành phố lúc bấy giờ.
13536
225.
225.
225.
13537
‘‘Tassa rañño pamattassa, aṭaviyo samuṭṭhahuṃ;
“While that king was heedless, forest-dwellers rose up;
‘‘Khi vị vua đó lơ là, các toán cướp đã nổi lên;
13538
Otārā* tuṇḍikā ceva, raṭṭhaṃ viddhaṃsayuṃ tadā.
Marauders and plunderers then ravaged the country.
Những kẻ cướp và kẻ trộm đã tàn phá vương quốc lúc bấy giờ.
13539
226.
226.
226.
13540
‘‘Paccante kupite khippaṃ, sannipātesirindamo;
“When the border regions were in turmoil, the tamer of foes quickly assembled
‘‘Khi các vùng biên giới bị quấy phá, vị vua trị vì đã nhanh chóng tập hợp;
13541
Bhaṭe ceva balatthe ca, ariṃ niggāhayi tadā.
soldiers and commanders, and then suppressed the enemy.
Các binh lính và lực lượng vũ trang, và đã trấn áp kẻ thù lúc bấy giờ.
13542
227.
227.
227.
13543
‘‘Hatthārohā anīkaṭṭhā, sūrā ca cammayodhino;
“Elephant riders, commanders of the army, valiant warriors with leather shields,
Các kỵ sĩ voi, các kỵ sĩ ngựa, các dũng sĩ, và các chiến binh dùng khiên;
13544
Dhanuggahā ca uggā ca, sabbe sannipatuṃ tadā.
archers and eminent princes—all assembled then.
Các cung thủ và các vương tử, tất cả đều tụ họp vào lúc đó.
13545
228.
228.
228.
13546
‘‘Āḷārikā ca kappakā, nhāpakā mālakārakā;
“Cooks and barbers, bath attendants and garland-makers,
Các đầu bếp, các thợ cắt tóc, các người tắm gội, các thợ làm vòng hoa;
13547
Sūrā vijitasaṅgāmā, sabbe sannipatuṃ tadā.
valiant men, victors in battle—all assembled then.
Các dũng sĩ đã chiến thắng trận mạc, tất cả đều tụ họp vào lúc đó.
13548
229.
229.
229.
13549
‘‘Khaggahatthā ca purisā, cāpahatthā ca vammino;
“Men with swords in hand, and men with bows in hand, wearing armor,
Các người cầm gươm và các người cầm cung, các người mặc áo giáp;
13550
Luddā vijitasaṅgāmā, sabbe sannipatuṃ tadā.
fierce men, victors in battle—all assembled then.
Các chiến binh hung tợn đã chiến thắng trận mạc, tất cả đều tụ họp vào lúc đó.
13551
230.
230.
230.
13552
‘‘Tidhāpabhinnā mātaṅgā, kuñjarā saṭṭhihāyanā;
“Elephants in rut from three places, sixty-year-old tuskers,
Các voi chúa sáu mươi tuổi, với ba dòng nước chảy ra;
13553
Suvaṇṇakacchālaṅkārā, sabbe sannipatuṃ tadā.
adorned with golden girths—all assembled then.
Được trang sức với giáp vàng, tất cả đều tụ họp vào lúc đó.
13554
231.
231.
231.
13555
‘‘Khamā sītassa uṇhassa, ukkāruharaṇassa ca;
“Enduring cold and heat, and the carrying of torches,
Chịu đựng được lạnh và nóng, và sự vất vả nặng nhọc;
13556
Yodhājīvā katakammā, sabbe sannipatuṃ tadā.
professional soldiers, experienced in their craft—all assembled then.
Các chiến sĩ đã hoàn thành nhiệm vụ, tất cả đều tụ họp vào lúc đó.
13557
232.
232.
232.
13558
‘‘Saṅkhasaddaṃ bherisaddaṃ, atho utuja* saddakaṃ;
“The sound of conches, the sound of kettledrums, and also the sound of war-drums;
Tiếng tù và, tiếng trống, và cả tiếng reo hò;
13559
Etehi te hāsayantā, sabbe sannipatuṃ tadā.
making merry with these, they all assembled then.
Với những âm thanh đó, họ vui vẻ, tất cả đều tụ họp vào lúc đó.
13560
233.
233.
233.
13561
‘‘Tisūlakontimantehi* ca;
“With tridents and javelins,
Với các giáo ba mũi, giáo dài, và các áo giáp, lao;
13562
Koṭṭentānaṃ nipātentā* , sabbe sannipatuṃ tadā.
striking and felling, they all assembled then.
Đánh đập và hạ gục, tất cả đều tụ họp vào lúc đó.
13563
234.
234.
234.
13564
‘‘Kimevātinisāmetvā* , sarājā ajitañjayo* ;
“Having carefully considered this, that king Ajitañjaya
Sau khi đã suy xét kỹ lưỡng, vị vua Ajitañjaya đó;
13565
Saṭṭhi pāṇasahassāni, sūle uttāsayiṃ tadā.
then had sixty thousand beings impaled on stakes.
Đã đóng sáu vạn sinh mạng vào cọc nhọn vào lúc đó.
13566
235.
235.
235.
13567
‘‘Saddaṃ mānusakākaṃsu, aho rājā adhammiko;
“The people made a sound, ‘Alas, the king is unrighteous!
Mọi người đều kêu lên: “Ôi! Vua thật bất công!
13568
Niraye paccamānassa, kadā anto bhavissati.
When will there be an end for him who is being tormented in hell?’
Khi bị nung nấu trong địa ngục, bao giờ mới có hồi kết?”
13569
236.
236.
236.
13570
‘‘Sayanehaṃ tuvaṭṭento, passāmi niraye tadā;
“As I tossed and turned in my bed, I then saw myself in hell;
Khi tôi nằm trằn trọc trên giường, tôi thấy mình trong địa ngục vào lúc đó;
13571
Na supāmi divārattiṃ, sūlena tajjayanti maṃ.
I could not sleep day or night; they were threatening me with a stake.
Tôi không ngủ được ngày đêm, họ dùng cọc nhọn đâm tôi.
13572
237.
237.
237.
13573
‘‘Kiṃ pamādena rajjena, vāhanena balena ca;
“What use is the kingdom with its heedlessness, what use are the vehicles and the army?
Vương quốc, xe cộ, và quân đội có ích gì khi lơ đễnh?
13574
Na te pahonti dhāretuṃ, tāpayanti* mamaṃ sadā.
They cannot protect me; they torment me always.
Chúng không thể bảo vệ tôi, chúng luôn hành hạ tôi.
13575
238.
238.
238.
13576
‘‘Kiṃ me puttehi dārehi, rajjena sakalena ca;
“What use to me are sons and wives, and the entire kingdom?
Con cái, vợ con, và toàn bộ vương quốc có ích gì cho tôi?
13577
Yaṃnūna pabbajeyyāhaṃ, gatimaggaṃ visodhaye.
Surely I should go forth and purify the path I have taken.
Tốt hơn là tôi nên xuất gia, để thanh lọc con đường tái sinh.
13578
239.
239.
239.
13579
‘‘Saṭṭhi nāgasahassāni, sabbālaṅkārabhūsite;
“Sixty thousand elephants, adorned with all ornaments,
Sáu vạn voi, được trang sức đầy đủ;
13580
Suvaṇṇakacche mātaṅge, hemakappanavāsase.
elephants with golden girths, with golden trappings and cloths.
Voi chúa với giáp vàng, và y phục bằng vàng.
13581
240.
240.
240.
13582
‘‘Ārūḷhe gāmaṇīyehi, tomaraṅkusapāṇibhi;
“Mounted by chieftains with spears and goads in hand,
Được các tướng lĩnh cưỡi, tay cầm giáo và móc;
13583
Saṅgāmāvacare ṭhāne, anapekkho vihāyahaṃ;
stationed in the battlefield—leaving them without attachment,
Tại chiến trường, tôi đã từ bỏ chúng không chút luyến tiếc;
13584
Sakakammena santatto, nikkhamiṃ anagāriyaṃ.
tormented by my own kamma, I went forth into the homeless life.
Bị nung nấu bởi nghiệp của mình, tôi đã xuất gia sống không nhà.
13585
241.
241.
241.
13586
‘‘Saṭṭhi assasahassāni, sabbālaṅkārabhūsite;
“Sixty thousand horses, adorned with all ornaments,
Sáu vạn ngựa, được trang sức đầy đủ;
13587
Ājānīyeva jātiyā, sindhave sīghavāhane.
thoroughbreds by birth, of the Sindhava breed, swift runners.
Ngựa giống tốt, thuộc dòng Sindhu, chạy nhanh.
13588
242.
242.
242.
13589
‘‘Ārūḷhe gāmaṇīyehi, cāpahatthehi vammibhi;
“Mounted by chieftains with bows in hand, wearing armor;
Được các tướng lĩnh cưỡi, tay cầm cung, mặc áo giáp;
13590
Pahāretvāna* te sabbe, nikkhamiṃ anagāriyaṃ.
having abandoned them all, I went forth into the homeless life.
Tôi đã từ bỏ tất cả chúng, và xuất gia sống không nhà.
13591
243.
243.
243.
13592
‘‘Saṭṭhi rathasahassāni, sabbālaṅkārabhūsite;
“Sixty thousand chariots, adorned with all ornaments,
Sáu vạn cỗ xe, được trang sức đầy đủ;
13593
Dīpe athopi veyagghe, sannaddhe ussitaddhaje;
with panther and tiger skins, harnessed and with banners raised;
Được bọc da báo hoặc da hổ, được trang bị giáp, có cờ phướn giương cao;
13594
Te sabbe parihāretvā* , pabbajiṃ anagāriyaṃ.
Having given up all of them, I went forth into homelessness.
Tôi đã từ bỏ tất cả chúng, và xuất gia sống không nhà.
13595
244.
244.
244.
13596
‘‘Saṭṭhi dhenusahassāni, sabbā kaṃsūpadhāraṇā;
“Sixty thousand milch cows, all with bronze milking pails;
Sáu vạn bò cái, tất cả đều có bình đồng hứng sữa;
13597
Tāyopi* chaḍḍayitvāna, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
having abandoned those cows too, I went forth into homelessness.
Tôi cũng đã từ bỏ chúng, và xuất gia sống không nhà.
13598
245.
245.
245.
13599
‘‘Saṭṭhi itthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
“Sixty thousand women, adorned with all ornaments,
Sáu vạn phụ nữ, được trang sức đầy đủ;
13600
Vicittavatthābharaṇā, āmukkamaṇikuṇḍalā.
with colorful clothes and adornments, wearing jeweled earrings.
Với y phục và trang sức lộng lẫy, đeo khuyên tai ngọc quý.
13601
246.
246.
246.
13602
‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
“With curved eyelashes, smiling, well-proportioned, and slender-waisted;
Với hàng mi cong, nụ cười duyên dáng, thân hình cân đối, eo thon;
13603
Tā hitvā kandamānāyo, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
leaving them as they were weeping, I went forth into homelessness.
Tôi đã từ bỏ họ khi họ đang khóc than, và xuất gia sống không nhà.
13604
247.
247.
247.
13605
‘‘Saṭṭhi gāmasahassāni, paripuṇṇāni sabbaso;
“Sixty thousand villages, completely prosperous in every way;
Sáu vạn làng, tất cả đều đầy đủ mọi thứ;
13606
Chaḍḍayitvāna taṃ rajjaṃ, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
having abandoned that kingdom, I went forth into homelessness.
Tôi đã từ bỏ vương quốc đó, và xuất gia sống không nhà.
13607
248.
248.
248.
13608
‘‘Nagarā nikkhamitvāna, himavantamupāgamiṃ;
“Having left the city, I went to the Himālaya;
Sau khi rời thành phố, tôi đến dãy Hy Mã Lạp Sơn;
13609
Bhāgīrathīnadītīre, assamaṃ māpayiṃ ahaṃ.
on the bank of the Bhāgīrathī river, I created a hermitage.
Bên bờ sông Bhāgīrathī, tôi đã xây dựng một am thất.
13610
249.
249.
249.
13611
‘‘Paṇṇasālaṃ karitvāna, agyāgāraṃ akāsahaṃ;
“Having made a leaf-hut, I made a fire-house;
Sau khi làm một túp lều lá, tôi đã xây một nhà lửa;
13612
Āraddhavīriyo pahitatto, vasāmi assame ahaṃ.
with aroused energy and a dedicated mind, I dwell in the hermitage.
Với tinh thần tinh tấn, tâm chí hướng đến Niết Bàn, tôi sống trong am thất.
13613
250.
250.
250.
13614
‘‘Maṇḍape rukkhamūle vā, suññāgāre ca jhāyato;
“For me, who meditates in a pavilion, at the foot of a tree, or in an empty dwelling,
Khi tôi thiền định trong chòi, dưới gốc cây, hoặc trong nơi vắng vẻ;
13615
Na tu vijjati tāso me, na passe bhayabheravaṃ.
there is no terror, nor do I see anything frightening or dreadful.
Tôi không hề có sự sợ hãi, không thấy điều gì đáng sợ.
13616
251.
251.
251.
13617
‘‘Sumedho nāma sambuddho, aggo kāruṇiko muni;
“The Perfectly Enlightened One named Sumedha, the supreme, compassionate Sage,
Đức Phật Toàn Giác tên Sumedha, bậc tối thượng, hiền nhân từ bi;
13618
Ñāṇālokena jotanto, loke uppajji tāvade.
illuminating with the light of knowledge, arose in the world at that time.
Chiếu sáng thế gian bằng ánh sáng trí tuệ, đã xuất hiện ngay lúc đó.
13619
252.
252.
252.
13620
‘‘Mama assamasāmantā, yakkho āsi mahiddhiko;
“Near my hermitage, there was a yakkha of great power;
Gần am thất của tôi, có một Dạ Xoa đầy thần thông;
13621
Buddhaseṭṭhamhi uppanne, ārocesi mamaṃ tadā.
when the supreme Buddha arose, he then informed me.
Khi Đức Phật tối thượng xuất hiện, nó đã báo tin cho tôi vào lúc đó.
13622
253.
253.
253.
13623
‘‘Buddho loke samuppanno, sumedho nāma cakkhumā;
“‘A Buddha has arisen in the world, named Sumedha, the one with vision;
“Đức Phật đã xuất hiện trên thế gian, bậc có nhãn quan tên Sumedha;
13624
Tāreti janataṃ sabbaṃ, tampi so tārayissati.
he ferries all people across, and he will ferry you across too.’
Ngài cứu độ tất cả chúng sinh, và Ngài cũng sẽ cứu độ ông.”
13625
254.
254.
254.
13626
‘‘Yakkhassa vacanaṃ sutvā, saṃviggo āsi tāvade;
“Hearing the yakkha’s words, I was stirred at that time;
Nghe lời của Dạ Xoa, tôi liền kinh sợ;
13627
Buddho buddhoti cintento, assamaṃ paṭisāmayiṃ.
thinking, ‘Buddha, Buddha,’ I put my hermitage in order.
Suy nghĩ “Phật! Phật!”, tôi đã dọn dẹp am thất.
13628
255.
255.
255.
13629
‘‘Aggidāruñca chaḍḍetvā, saṃsāmetvāna santhataṃ;
“Having discarded the firewood and rolled up the matting,
Sau khi vứt bỏ củi lửa, và cất gọn chiếu thảm;
13630
Assamaṃ abhivanditvā, nikkhamiṃ vipinā ahaṃ.
and having paid homage to the hermitage, I departed from the forest.
Tôi đã đảnh lễ am thất, rồi rời khỏi rừng.
13631
256.
256.
256.
13632
‘‘Tato candanamādāya, gāmā gāmaṃ purā puraṃ;
“Then, taking sandalwood, I went from village to village, from city to city;
Sau đó, tôi mang theo gỗ đàn hương, đi từ làng này sang làng khác, từ thành phố này sang thành phố khác;
13633
Devadevaṃ gavesanto, upagacchiṃ vināyakaṃ.
searching for the Deva of devas, I approached the Leader.
Tìm kiếm bậc Thiên Trung Thiên, tôi đã đến gặp bậc Đạo Sư.
13634
257.
257.
257.
13635
‘‘Bhagavā tamhi samaye, sumedho lokanāyako;
“The Blessed One at that time, Sumedha, the world-leader,
Vào lúc đó, Đức Thế Tôn Sumedha, bậc lãnh đạo thế gian;
13636
Catusaccaṃ pakāsento, bodheti janataṃ bahuṃ.
proclaiming the Four Truths, was awakening many people.
Đang thuyết giảng Tứ Diệu Đế, và giác ngộ nhiều chúng sinh.
13637
258.
258.
258.
13638
‘‘Añjaliṃ paggahetvāna, sīse katvāna candanaṃ;
“Having raised my hands in añjali, placing the sandalwood on my head,
Tôi chắp tay, đặt gỗ đàn hương lên đầu;
13639
Sambuddhaṃ abhivādetvā, imā gāthā abhāsahaṃ.
I paid homage to the Perfectly Enlightened One and spoke these verses.
Đảnh lễ Đức Phật Toàn Giác, tôi đã nói những câu kệ này.
13640
259.
259.
259.
13641
‘‘‘Vassike pupphamānamhi, santike upavāyati;
“‘When the jasmine flower blooms in the rainy season, its fragrance spreads nearby;
“Khi hoa lài nở, hương thơm lan tỏa gần;
13642
Tvaṃ vīra guṇagandhena, disā sabbā pavāyasi.
you, O hero, with the fragrance of your virtues, pervade all directions.
Ngài, bậc Anh hùng, với hương đức hạnh, lan tỏa khắp mọi phương.”
13643
260.
260.
260.
13644
‘‘‘Campake nāgavanike, atimuttakaketake;
“‘From the campaka, the nāga tree, the atimuttaka, and the ketaka,
Hương thơm của hoa Champaka, hoa Nāgavana, hoa Atimuttaka, hoa Ketaka;
13645
Sālesu pupphamānesu, anuvātaṃ pavāyati.
and from the blooming sāla trees, the fragrance spreads with the wind.
Khi hoa Sala nở, hương thơm lan theo chiều gió.
13646
261.
261.
261.
13647
‘‘‘Tava gandhaṃ suṇitvāna, himavantā idhāgamiṃ;
“‘Having heard your fragrance, I have come here from the Himālaya;
“Nghe hương thơm của Ngài, tôi từ Hy Mã Lạp Sơn đến đây;
13648
Pūjemi taṃ mahāvīra, lokajeṭṭha mahāyasa’.
I pay homage to you, great hero, eldest in the world, of great fame.’
Con xin cúng dường Ngài, bậc Đại Anh hùng, bậc Tối Thượng của thế gian, bậc Đại Danh tiếng.”
13649
262.
262.
262.
13650
‘‘Varacandanenānulimpiṃ, sumedhaṃ lokanāyakaṃ;
“I anointed Sumedha, the world-leader, with excellent sandalwood;
Tôi đã thoa gỗ đàn hương quý lên Đức Sumedha, bậc lãnh đạo thế gian;
13651
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā, tuṇhī aṭṭhāsi tāvade.
having gladdened my own mind, I stood silently at that time.
Sau khi làm cho tâm mình thanh tịnh, tôi liền đứng im lặng.
13652
263.
263.
263.
13653
‘‘Sumedho nāma bhagavā, lokajeṭṭho narāsabho;
“The Blessed One named Sumedha, the world’s eldest, the bull among men,
Đức Thế Tôn Sumedha, bậc Tối Thượng của thế gian, bậc tối thắng trong loài người;
13654
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
sitting in the assembly of bhikkhus, spoke these verses.
Ngồi giữa Tăng đoàn, đã nói những câu kệ này.
13655
264.
264.
264.
13656
‘‘‘Yo me guṇe pakittesi, candanañca apūjayi;
“‘He who has praised my virtues and offered me sandalwood,
“Người nào đã tán thán đức hạnh của Ta, và đã cúng dường gỗ đàn hương;
13657
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
I will declare him; listen to my speech.
Ta sẽ tán thán người đó, hãy lắng nghe lời Ta nói.”
13658
265.
265.
265.
13659
‘‘‘Ādeyyavākyavacano, brahmā uju patāpavā;
“‘His words will be worthy of acceptance; he will be a brahmā, upright and powerful;
“Người có lời nói đáng tin cậy, phạm hạnh, ngay thẳng, đầy uy lực;
13660
Pañcavīsatikappāni, sappabhāso bhavissati.
for twenty-five kappas, he will be radiant.
Trong hai mươi lăm kiếp, sẽ trở thành có hào quang.”
13661
266.
266.
266.
13662
‘‘‘Chabbīsatikappasate, devaloke ramissati;
“‘For one hundred and twenty-six kappas, he will delight in the deva world;
“Trong hai mươi sáu trăm kiếp, người đó sẽ vui hưởng ở cõi trời;
13663
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.
a thousand times he will be a king, a wheel-turning monarch.
Sẽ là vua Chuyển Luân Thánh Vương một ngàn lần.”
13664
267.
267.
266.
13665
‘‘‘Tettiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati;
“‘Thirty-three times he will be the king of the devas, ruling the deva kingdom;
“Ba mươi ba lần sẽ là vua trời, cai trị cõi trời;
13666
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
his regional kingship will be vast, beyond calculation.
Và vô số lần làm vua các xứ sở rộng lớn.”
13667
268.
268.
268.
13668
‘‘‘Tato cutoyaṃ manujo, manussattaṃ gamissati;
“‘Having passed away from there, this person will attain a human existence;
“Sau khi chết từ đó, người này sẽ tái sinh làm người;
13669
Puññakammena saṃyutto, brahmabandhu bhavissati.
endowed with meritorious kamma, he will be a kinsman of brahmā.
Được kết nối với nghiệp lành, sẽ trở thành bạn của Phạm thiên.”
13670
269.
269.
269.
13671
‘‘‘Ajjhāyako mantadharo, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
“‘A reciter and master of the mantras, a master of the three Vedas;
“Là một học giả, người nắm giữ các thần chú, thông thạo ba bộ Veda;
13672
Tilakkhaṇena sampanno, bāvarī nāma brāhmaṇo.
endowed with the three characteristics, he will be the brāhmaṇa named Bāvarī.
Được trang bị ba tướng, là một Bà La Môn tên Bāvarī.”
13673
270.
270.
270.
13674
‘‘‘Tassa sisso bhavitvāna, hessati mantapāragū;
“‘Becoming his disciple, he will be a master of the mantras;
“Sau khi trở thành đệ tử của Ngài, sẽ thông thạo các thần chú;
13675
Upagantvāna sambuddhaṃ, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ.
approaching the Perfectly Enlightened One, Gotama, the bull of the Sakyans.
Đến gặp Đức Phật Toàn Giác Gotama, bậc tối thắng của dòng Sakya.”
13676
271.
271.
271.
13677
‘‘‘Pucchitvā nipuṇe pañhe, bhāvayitvāna añjasaṃ* ;
“‘Having asked subtle questions, and having developed the straight path,
“Sau khi hỏi những câu hỏi tinh tế, và tu tập con đường chân chính;
13678
Sabbāsave pariññāya, viharissatināsavo’.
fully understanding all the taints, he will dwell without taints.’
Sau khi thấu hiểu tất cả các lậu hoặc, sẽ sống không còn lậu hoặc.”
13679
272.
272.
272.
13680
‘‘Tividhaggi nibbutā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
“My three kinds of fire are extinguished, all states of existence are uprooted;
Ba ngọn lửa đã dập tắt trong tôi, tất cả các kiếp sống đều đã bị nhổ tận gốc;
13681
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
fully understanding all the taints, I dwell without taints.
Sau khi thấu hiểu tất cả các lậu hoặc, tôi sống không còn lậu hoặc.
13682
273.
273.
273.
13683
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burnt away… I dwell without taints.
Các phiền não của tôi đã bị đốt cháy…pe… tôi sống không còn lậu hoặc.
13684
274.
274.
274.
13685
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“‘It was truly a good coming for me… and so on… the Buddha’s teaching has been done.
Sự đến của tôi thật tốt đẹp…pe… giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.
13686
275.
275.
275.
13687
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“‘The four analytical knowledges… and so on… the Buddha’s teaching has been done.’”
Bốn Tuệ Phân Tích…pe… giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”
13688
Itthaṃ sudaṃ āyasmā todeyyo thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
Thus, indeed, the venerable elder Todeyya recited these verses.
Như vậy, Tôn giả Todeyya Trưởng lão đã nói những câu kệ này.
13689
Todeyyattherassāpadānaṃ aṭṭhamaṃ.
The eighth Apadāna of the Elder Todeyya.
Câu chuyện về Trưởng lão Todeyya, thứ tám.
13690
9. Jatukaṇṇittheraapadānaṃ
9. The Apadāna of the Elder Jatukaṇṇi
9. Câu chuyện về Trưởng lão Jatukaṇṇī
13691
276.
276.
276.
13692
‘‘Nagare haṃsavatiyā, seṭṭhiputto ahosahaṃ;
“In the city of Haṃsavatī, I was a treasurer’s son;
“Tại thành phố Haṃsavatī, tôi là con trai của một nhà triệu phú;
13693
Samappito kāmaguṇe, paricāremahaṃ tadā.
endowed with sensual pleasures, I enjoyed them at that time.
Tôi đã sống trong sự hưởng thụ các dục lạc vào lúc đó.
13694
277.
277.
277.
13695
‘‘Tato* pāsādamāruyha, mahābhoge valañjako* ;
“Then, having ascended a three-storied mansion with lofty, house-destroying features;
Sau đó, tôi lên ba tòa lâu đài, hưởng thụ tài sản lớn;
13696
Tattha naccehi gītehi, paricāremahaṃ tadā.
there, with dancing and singing, I enjoyed myself at that time.
Ở đó, tôi đã sống trong sự hưởng thụ với ca hát và nhảy múa vào lúc đó.
13697
278.
278.
278.
13698
‘‘Tūriyā āhatā mayhaṃ, sammatāḷasamāhitā;
“Musical instruments were played for me, in harmony with cymbals and rhythm;
Các nhạc cụ của tôi được đánh lên, hòa hợp với nhịp điệu.
13699
Naccantā* itthiyo sabbā, harantiyeva me mano.
all the dancing women captivated my mind.
Tất cả các phụ nữ nhảy múa, làm say đắm, chỉ chiếm đoạt tâm trí ta.
13700
279.
279.
279.
13701
‘‘Celāpikā* lāmaṇikā* , kuñjavāsī timajjhikā* ;
“Female attendants, beautiful women, those from Kuñjavāsī and Majjhikā;
“Các người hầu, các Rāmaṇika, các Kuñjavāsī, các Majjhika;
13702
Laṅghikā sokajjhāyī ca, parivārenti maṃ sadā.
acrobats and illusionists always surrounded me.
Các người nhào lộn và các người làm trò ảo thuật, luôn vây quanh ta.
13703
280.
280.
280.
13704
‘‘Vetāḷino kumbhathūnī, naṭā ca naccakā bahū;
“Cymbal players, pot-drummers, many actors and dancers;
“Các người đánh trống đồng, các người đánh trống nồi, các diễn viên và nhiều vũ công;
13705
Naṭakā nāṭakā ceva, parivārenti maṃ sadā.
dramatic actors and their teachers always surrounded me.
Các diễn viên kịch và các diễn viên sân khấu, luôn vây quanh ta.
13706
281.
281.
281.
13707
‘‘Kappakā nhāpakā sūdā, mālākārā supāsakā* ;
“Barbers, bath attendants, cooks, garland-makers, and chefs;
“Các thợ cắt tóc, các người tắm, các đầu bếp, các người làm vòng hoa, các người phục vụ tốt;
13708
Jallā mallā ca te sabbe, parivārenti maṃ sadā.
scavengers and wrestlers—all of them always surrounded me.
Các người tẩy rửa và các đô vật, tất cả họ luôn vây quanh ta.
13709
282.
282.
282.
13710
‘‘Etesu kīḷamānesu, sikkhite katupāsane;
“While these skilled and well-trained entertainers were playing,
Trong khi những người này đang vui chơi, đã được huấn luyện, đã được phục vụ;
13711
Rattindivaṃ na jānāmi, indova tidasaṅgaṇe.
I did not know night from day, like Indra among the host of the thirty-three devas.
Ta không biết ngày đêm, như thần Sakka giữa chư thiên.
13712
283.
283.
283.
13713
‘‘Addhikā pathikā sabbe, yācakā varakā bahū;
“All long-distance travelers and wayfarers, many beggars and paupers,
Tất cả các lữ khách, các kẻ hành khất, nhiều người khốn khổ;
13714
Upagacchanti te niccaṃ, bhikkhayantā mamaṃ gharaṃ.
constantly approached my house, begging.
Họ luôn đến nhà ta, xin ăn từ ta.
13715
284.
284.
284.
13716
‘‘Samaṇā brāhmaṇā ceva, puññakkhettā anuttarā;
“Ascetics and brahmins, the unsurpassed field of merit,
Các Sa-môn và Bà-la-môn, là phước điền vô thượng;
13717
Vaḍḍhayantā mamaṃ puññaṃ, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
increasing my merit, would come to my house.
Đến nhà ta, làm tăng trưởng phước báu của ta.
13718
285.
285.
285.
13719
‘‘Paṭagā* laṭukā* sabbe, nigaṇṭhā pupphasāṭakā;
“All the Paṭagā and Laṭukā ascetics, the Nigaṇṭhas and Pupphasāṭakas;
Tất cả các Paṭaga, Laṭuka, các Ni-kiền-tử, các người nhuộm hoa;
13720
Tedaṇḍikā ekasikhā, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
the Tedaṇḍikas and Ekasikhas would come to my house.
Các Tedaṇḍika và Ekasikhā, đến nhà ta.
13721
286.
286.
286.
13722
‘‘Ājīvakā viluttāvī, godhammā devadhammikā;
“Ājīvakas, Viluttāvins, Godhammas, and Devadhammikas;
Các Ājīvaka, các Viluttāvī, các Godhamma, các Devadhammika;
13723
Rajojalladharā ete, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
these bearers of dust and dirt would come to my house.
Những người này mang bụi bẩn và cáu ghét, đến nhà ta.
13724
287.
287.
287.
13725
‘‘Parittakā santipattā* , kodhapugganikā* bahū;
“Many Parittakas, Santipattas, and Kodhapugganikas;
Các Parittaka, các Santipatta, nhiều Kodhapugganika;
13726
Tapassī vanacārī ca, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
ascetics and forest-dwellers would come to my house.
Các ẩn sĩ và các người sống trong rừng, đến nhà ta.
13727
288.
288.
288.
13728
‘‘Oḍḍakā damiḷā ceva, sākuḷā malavāḷakā* ;
“The Oḍḍakas and Damiḷas, the Sākuḷas and Malavāḷakas;
Các Oḍḍaka và Damiḷa, các Sākuḷa, các Malavāḷaka;
13729
Savarā yonakā ceva, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
the Savaras and Yonakas would come to my house.
Các Savara và Yonaka, đến nhà ta.
13730
289.
289.
289.
13731
‘‘Andhakā muṇḍakā sabbe, koṭalā hanuvindakā* ;
“All the Andhakas and Muṇḍakas, the Koṭalas and Hanuvindakas;
Tất cả các Andhaka, Muṇḍaka, các Koṭala, các Hanuvindaka;
13732
Ārāvacīnaraṭṭhā ca, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
and those from the Ārāvacīna country would come to my house.
Các Ārāvacīnaraṭṭha, đến nhà ta.
13733
290.
290.
290.
13734
‘‘Alasandakā* pallavakā, dhammarā niggamānusā* ;
“The Alasandakas and Pallavakas, the Dhammarās and Niggamānusas;
Các Alasandaka, Pallavaka, Dhammarā, Niggamānusā;
13735
Gehikā* cetaputtā ca, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
the Gehikas and Cetaputtas would come to my house.
Các Gehika và Cetaputta, đến nhà ta.
13736
291.
291.
291.
13737
‘‘Mādhurakā kosalakā, kaliṅgā* hatthiporikā;
“The Mādhurakas and Kosalakas, the Kaliṅgas and Hatthiporikas;
Các Mādhuraka, Kosalaka, Kaliṅga, Hatthiporika;
13738
Isiṇḍā makkalā ceva, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
the Isiṇḍas and Makkalas would come to my house.
Các Isiṇḍa và Makkala, đến nhà ta.
13739
292.
292.
292.
13740
‘‘Celāvakā ārabbhā* ca, oghuḷhā* meghalā bahū;
“The Celāvakās and Ārabbhas, many Oghuḷhas and Meghalas;
Các Celāvaka và Ārabbha, nhiều Oghuḷha, Meghala;
13741
Khuddakā suddakā ceva, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
the Khuddakas and Suddakas would come to my house.
Các Khuddaka và Suddaka, đến nhà ta.
13742
293.
293.
293.
13743
‘‘Rohaṇā sindhavā ceva, citakā ekakaṇṇikā;
“The Rohaṇas and Sindhavas, the Citakas and Ekakaṇṇikas;
Các Rohaṇa và Sindhavā, các Citaka, Ekakaṇṇika;
13744
Suraṭṭhā aparantā ca, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
the Suraṭṭhas and Aparantas would come to my house.
Các Suraṭṭha và Aparanta, đến nhà ta.
13745
294.
294.
294.
13746
‘‘Suppārakā kumārā* ca, mallasovaṇṇabhūmikā* ;
“The Suppārakas and Kumāras, the Mallas and those from the Golden Land;
Các Suppāraka, Kumāra, Mallasovaṇṇabhūmika;
13747
Vajjītaṅgā* ca te sabbe, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
all those from Vajjī and Taṅga would come to my house.
Và tất cả các Vajjītaṅga, đến nhà ta.
13748
295.
295.
295.
13749
‘‘Naḷakārā pesakārā, cammakārā ca tacchakā;
“Reed-workers, weavers, leather-workers, and carpenters;
Các thợ làm ống tre, thợ dệt, thợ thuộc da và thợ mộc;
13750
Kammārā kumbhakārā ca, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
blacksmiths and potters would come to my house.
Các thợ rèn và thợ gốm, đến nhà ta.
13751
296.
296.
296.
13752
‘‘Maṇikārā lohakārā, soṇṇakārā ca dussikā;
“Jewelers, metalworkers, goldsmiths, and cloth-makers;
Các thợ kim hoàn, thợ sắt, thợ vàng và thợ vải;
13753
Tipukārā ca te sabbe, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
all the tin-workers would come to my house.
Và tất cả các thợ thiếc, đến nhà ta.
13754
297.
297.
297.
13755
‘‘Usukārā bhamakārā, pesakārā ca gandhikā;
“Arrow-makers, turners, weavers, and perfumers;
Các thợ làm cung, thợ tiện, thợ dệt và thợ làm hương;
13756
Rajakā tunnavāyā ca, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
Dyers and tailors come to my house.
Các thợ giặt và thợ may, đến nhà ta.
13757
298.
298.
298.
13758
‘‘Telikā kaṭṭhahārā ca, udahārā ca pessikā;
“Oil-pressers, wood-gatherers, water-carriers, and servants;
Các thợ ép dầu, người gánh củi, người gánh nước và người giúp việc;
13759
Sūpikā sūparakkhā ca, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
Cooks and curry-stewards come to my house.
Các đầu bếp và người giữ bếp, đến nhà ta.
13760
299.
299.
299.
13761
‘‘Dovārikā anīkaṭṭhā, bandhikā* pupphachaḍḍakā;
“Doorkeepers, soldiers, binders, and flower-sweepers;
Các người gác cổng, các chiến binh, các người trói buộc, người vứt hoa;
13762
Hatthāruhā hatthipālā, āgacchanti mamaṃ gharaṃ.
Elephant-riders and elephant-keepers come to my house.
Các người cưỡi voi, người chăn voi, đến nhà ta.
13763
300.
300.
300.
13764
‘‘Ānandassa mahārañño* , mamatthassa* adāsahaṃ;
“To the great king Ānanda, for my own sake, I gave;
Ta đã cúng dường cho Đại vương Ānanda, người có mục đích của ta;
13765
Sattavaṇṇena ratanena, ūnatthaṃ* pūrayāmahaṃ.
With a seven-colored jewel, I filled what was lacking.
Ta đã lấp đầy những gì thiếu sót bằng bảy loại châu báu.
13766
301.
301.
301.
13767
‘‘Ye mayā kittitā sabbe, nānāvaṇṇā bahū janā;
“All those I have mentioned, the many people of various kinds;
Tất cả những người mà ta đã kể, nhiều người thuộc các chủng tộc khác nhau;
13768
Tesāhaṃ cittamaññāya, tappayiṃ ratanenahaṃ.
Knowing their minds, I satisfied them with jewels.
Ta đã hiểu tâm ý của họ và làm cho họ thỏa mãn bằng châu báu.
13769
302.
302.
302.
13770
‘‘Vaggūsu bhāsamānāsu, vajjamānāsu bherisu;
“While melodious sounds are spoken and drums are beaten,
Khi các nhạc khí vang lên êm dịu, khi các trống được đánh;
13771
Saṅkhesu dhamayantesu, sakagehe ramāmahaṃ.
And conch shells are being blown, I delight in my own home.
Khi các ốc tù và được thổi, ta vui hưởng trong chính ngôi nhà của mình.
13772
303.
303.
303.
13773
‘‘Bhagavā tamhi samaye, padumuttaranāyako;
“The Blessed One at that time, the leader named Padumuttara;
Lúc bấy giờ, Đức Thế Tôn, vị Đạo sư Padumuttara;
13774
Vasīsatasahassehi, parikkhīṇāsavehi so.
He, with one hundred thousand who had mastery and whose cankers were destroyed,
Ngài được vây quanh bởi một trăm ngàn vị có lậu hoặc đã đoạn trừ.
13775
304.
304.
304.
13776
‘‘Bhikkhūhi sahito vīthiṃ, paṭipajjittha cakkhumā;
Accompanied by the bhikkhus, the One with Vision entered the street;
Vị có mắt (Đức Phật) cùng với các tỳ khưu, đã đi vào con đường;
13777
Obhāsento disā sabbā, dīparukkhova jotati.
Illuminating all directions, he shone like a lamp-tree.
Ngài chiếu sáng khắp mọi phương, như cây đèn dầu đang tỏa sáng.
13778
305.
305.
305.
13779
‘‘Vajjanti bheriyo sabbā, gacchante lokanāyake;
“All the drums sounded as the Leader of the World was walking;
Tất cả các trống đều vang lên, khi Đạo sư của thế gian đang đi;
13780
Pabhā niddhāvate tassa, sataraṃsīva uggato.
A radiance streamed forth from him, like the hundred-rayed sun when it has risen.
Ánh sáng của Ngài tỏa ra, như mặt trời vừa mọc với hàng trăm tia sáng.
13781
306.
306.
306.
13782
‘‘Kavāṭantarikāyāpi, paviṭṭhena ca rasminā;
“Even through the crack of the door, by the ray that entered,
Và với tia sáng xuyên qua khe cửa;
13783
Antogharesu vipulo, āloko āsi tāvade.
A great light appeared inside the houses at that very moment.
Ngay lập tức, một ánh sáng rộng lớn đã xuất hiện bên trong các ngôi nhà.
13784
307.
307.
307.
13785
‘‘Pabhaṃ disvāna buddhassa, pārisajje avocahaṃ;
“Having seen the radiance of the Buddha, I said to my assembly:
Sau khi thấy ánh sáng của Đức Phật, ta đã nói với những người trong hội chúng;
13786
Nissaṃsayaṃ buddhaseṭṭho, imaṃ vīthimupāgato.
‘Without a doubt, the Chief of Buddhas has come to this street.’
Chắc chắn, vị Phật tối thượng đã đến con đường này.
13787
308.
308.
308.
13788
‘‘Khippaṃ oruyha pāsādā, agamiṃ antarāpaṇaṃ;
“Quickly descending from the palace, I went to the market street;
Nhanh chóng xuống khỏi cung điện, ta đi đến khu chợ;
13789
Sambuddhaṃ abhivādetvā, idaṃ vacanamabraviṃ.
Having paid homage to the Fully Enlightened One, I spoke this word:
Sau khi đảnh lễ Đức Phật, ta đã nói lời này.
13790
309.
309.
309.
13791
‘‘‘Anukampatu me buddho, jalajuttamanāyako;
“‘May the Buddha, the supreme leader born from a lotus, have compassion on me;
“Cầu mong Đức Phật, vị Đạo sư tối thượng như hoa sen, thương xót con;
13792
Vasīsatasahassehi, adhivāsesi so muni’.
With one hundred thousand who have mastery, that Sage accepted.’
Vị ẩn sĩ ấy đã chấp nhận lời mời cùng với một trăm ngàn vị có lậu hoặc đã đoạn trừ.”
13793
310.
310.
310.
13794
‘‘Nimantetvāna sambuddhaṃ, abhinesiṃ sakaṃ gharaṃ;
“Having invited the Fully Enlightened One, I led him to my own home;
Sau khi thỉnh Đức Phật, ta đã đưa Ngài về nhà mình;
13795
Tattha annena pānena, santappesiṃ mahāmuniṃ.
There, with food and drink, I satisfied the Great Sage.
Tại đó, ta đã làm cho Đại ẩn sĩ thỏa mãn bằng thức ăn và đồ uống.
13796
311.
311.
311.
13797
‘‘Bhuttāviṃ kālamaññāya, buddhaseṭṭhassa tādino;
“Knowing the time after the Chief of Buddhas, the Imperturbable One, had eaten,
Biết được thời gian sau khi dùng bữa của vị Phật tối thượng, bậc như vậy;
13798
Sataṅgikena tūriyena, buddhaseṭṭhaṃ upaṭṭhahiṃ.
With a hundred-pieced orchestra, I attended upon the Chief of Buddhas.
Ta đã cúng dường Đức Phật tối thượng bằng nhạc khí có một trăm bộ phận.
13799
312.
312.
312.
13800
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
“Padumuttara, the Knower of the World, the Recipient of Offerings,
Đức Padumuttara, bậc hiểu biết thế gian, bậc xứng đáng nhận cúng dường;
13801
Antoghare nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
Sitting inside the house, spoke these verses:
Ngồi trong nhà, đã thuyết những kệ này.
13802
313.
313.
313.
13803
‘‘‘Yo maṃ tūriyehupaṭṭhāsi, annapānañcadāsi me;
“‘He who attended me with an orchestra and gave me food and drink,
“Người nào đã cúng dường ta bằng nhạc khí, và đã dâng thức ăn đồ uống cho ta;
13804
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
I will declare his praise; listen to my speech.
Ta sẽ ca ngợi người ấy, hãy lắng nghe lời ta nói.
13805
314.
314.
314.
13806
‘‘‘Pahūtabhakkho hutvāna, sahirañño sabhojano;
“‘Having abundant food, with gold and provisions,
Người này sẽ trở thành một người có nhiều thực phẩm, có vàng bạc và lương thực;
13807
Catudīpe ekarajjaṃ, kārayissatiyaṃ naro.
This man will exercise sole sovereignty over the four continents.
Người ấy sẽ cai trị duy nhất trên bốn châu lục.
13808
315.
315.
315.
13809
‘‘‘Pañcasīle samādāya, dasakammapathe tato;
“‘Having undertaken the five precepts, and then the ten courses of action,
Sau khi thọ trì năm giới, và sau đó là mười nghiệp đạo lành;
13810
Samādāya pavattento, parisaṃ sikkhāpayissati.
Undertaking and practicing them, he will instruct his assembly.
Người ấy sẽ thực hành và giáo hóa hội chúng.
13811
316.
316.
316.
13812
‘‘‘Tūriyasatasahassāni, bheriyo samalaṅkatā;
“‘One hundred thousand musical instruments and well-adorned drums
Hàng trăm ngàn nhạc khí, các trống được trang hoàng;
13813
Vajjayissantimaṃ niccaṃ, upaṭṭhānassidaṃ phalaṃ.
Will always play for him; this is the fruit of that attendance.
Sẽ luôn vang lên cho người ấy, đây là quả báo của sự cúng dường.
13814
317.
317.
317.
13815
‘‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;
“‘For thirty thousand aeons, he will delight in the world of the devas;
Trong ba mươi ngàn kiếp, người ấy sẽ vui hưởng trong cõi trời;
13816
Catusaṭṭhikkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati.
Sixty-four times he will be the king of the devas, ruling the deva kingdom.
Sáu mươi bốn lần, người ấy sẽ là chúa tể chư thiên, cai trị cõi trời.
13817
318.
318.
318.
13818
‘‘‘Catusaṭṭhikkhattuṃ rājā, cakkavattī bhavissati;
“‘Sixty-four times he will be a wheel-turning monarch;
Sáu mươi bốn lần, người ấy sẽ là Chuyển Luân Vương;
13819
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
His provincial kingship will be vast, beyond calculation.
Và vô số lần là vua chư hầu trên lãnh thổ rộng lớn.
13820
319.
319.
319.
13821
‘‘‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;
“‘In one hundred thousand aeons from now, born in the Okkāka clan,
Trong một trăm ngàn kiếp, một vị Đạo sư thuộc dòng dõi Okkāka;
13822
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
A Teacher named Gotama by clan will appear in the world.
Tên là Gotama, sẽ xuất hiện trong thế gian.
13823
320.
320.
320.
13824
‘‘‘Upapajjati yaṃ yoniṃ, devattaṃ atha mānusaṃ;
“‘Whatever existence he is reborn into, whether divine or human,
Dù sinh vào cõi nào, cõi trời hay cõi người;
13825
Anūnabhogo hutvāna, manussattaṃ gamissati.
Having undiminished possessions, he will attain a human state.
Người ấy sẽ có tài sản đầy đủ, và sẽ sinh vào cõi người.
13826
321.
321.
321.
13827
‘‘‘Ajjhāyako bhavitvāna, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
“‘Having become a scholar, a master of the three Vedas,
Trở thành một học giả, thông suốt ba bộ Veda;
13828
Uttamatthaṃ gavesanto, carissati mahiṃ imaṃ.
Seeking the highest goal, he will wander this earth.
Người ấy sẽ tìm kiếm mục đích tối thượng, và đi khắp trái đất này.
13829
322.
322.
322.
13830
‘‘‘So pacchā pabbajitvāna, sukkamūlena codito;
“‘Then, having gone forth, urged on by the root of his wholesome deeds,
Sau đó, được thúc đẩy bởi căn lành, người ấy sẽ xuất gia;
13831
Gotamassa bhagavato, sāsanebhiramissati.
He will delight in the teaching of the Blessed One, Gotama.
Và sẽ hoan hỷ trong giáo pháp của Đức Thế Tôn Gotama.
13832
323.
323.
323.
13833
‘‘‘Ārādhayitvāna sambuddhaṃ, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ;
“‘Having pleased the Fully Enlightened One, Gotama, the bull of the Sakyans,
Sau khi làm hài lòng Đức Phật, vị thủ lĩnh của dòng Sakya, Gotama;
13834
Kilese jhāpayitvāna, arahāyaṃ bhavissati’.
Having burned away the defilements, he will become an Arahant.’
Sau khi đốt cháy các phiền não, người ấy sẽ trở thành A-la-hán.”
13835
324.
324.
324.
13836
‘‘Vipine byaggharājāva, migarājāva kesarī;
“Like a royal tiger in the forest, like a lion, the king of beasts,
Như chúa tể hổ trong rừng, như chúa tể sư tử;
13837
Abhīto viharāmajja, sakyaputtassa sāsane.
I now dwell fearlessly in the teaching of the son of the Sakyans.
Hôm nay ta sống không sợ hãi, trong giáo pháp của con trai dòng Sakya.
13838
325.
325.
325.
13839
‘‘Devaloke manusse vā, dalidde duggatimhi vā;
“Whether in the world of devas or humans, or in a poor or unfortunate state,
Dù ở cõi trời hay cõi người, dù nghèo khổ hay trong ác đạo;
13840
Nibbattiṃ me na passāmi, upaṭṭhānassidaṃ phalaṃ.
I do not see such a birth for myself; this is the fruit of that attendance.
Ta không thấy mình tái sinh, đây là quả báo của sự cúng dường.
13841
326.
326.
326.
13842
‘‘Vivekamanuyuttomhi, upasanto nirūpadhi;
“I am devoted to seclusion, peaceful, without acquisitions;
Ta chuyên tâm vào sự viễn ly, an tịnh, không còn chấp thủ;
13843
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
Like an elephant having broken its bonds, I live without taints.
Như voi đã cắt đứt dây trói, ta sống không lậu hoặc.
13844
327.
327.
327.
13845
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burnt up… and so on… I live without taints.
Các phiền não của ta đã được đốt cháy… (v.v.) … ta sống không lậu hoặc.
13846
328.
328.
328.
13847
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“Indeed, it was a good coming for me… and so on… the Buddha’s teaching has been done.
‘Sự đến của ta thật là tốt đẹp…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.
13848
329.
329.
329.
13849
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“The four analytical knowledges… and so on… the Buddha’s teaching has been done.”
‘Bốn tuệ phân tích…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.’
13850
Itthaṃ sudaṃ āyasmā jatukaṇṇitthero imā gāthāyo abhāsitthāti.
In this way, the Venerable Jatukaṇṇi Thera recited these verses.
Như vậy, Trưởng lão Jatukaṇṇi đã nói những bài kệ này.
13851
Jatukaṇṇittherassāpadānaṃ navamaṃ.
The Ninth Apadāna of Jatukaṇṇi Thera.
Jatukaṇṇittherassāpadānaṃ, thứ chín.
13852
10. Udenattheraapadānaṃ
10. The Apadāna of Udena Thera
10. Udenattheraapadānaṃ
13853
330.
330.
330.
13854
‘‘Himavantassāvidūre, padumo nāma pabbato;
“Not far from the Himālaya, there is a mountain named Paduma;
“Không xa dãy Hy Mã Lạp Sơn, có một ngọn núi tên là Paduma;
13855
Assamo sukato mayhaṃ, paṇṇasālā sumāpitā.
My hermitage is well-made there, my leaf-hut well-constructed.
Am thất của tôi được xây dựng tốt, tịnh xá lá cây được dựng lên cẩn thận.
13856
331.
331.
331.
13857
‘‘Nadiyo sandare tattha, supatitthā manoramā;
“Rivers flow there, with good bathing spots, delightful;
Ở đó có những dòng sông chảy, với bến nước đẹp đẽ, dễ chịu;
13858
Acchodakā sītajalā, sandare nadiyo sadā.
With clear water, with cool water, the rivers always flow.
Nước trong, mát lạnh, những dòng sông luôn chảy.
13859
332.
332.
332.
13860
‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;
“The pāṭhīna, pāvusa, balaja, muñja, and rohita fish,
Những loài cá như Pāṭhīna, Pāvusa, Balaja, Muñja và Rohita;
13861
Sobhentā nadiyo ete, vasanti nadiyā sadā.
Adorning the rivers, these live in the river always.
Chúng làm đẹp những dòng sông này, luôn sống trong sông.
13862
333.
333.
333.
13863
‘‘Ambajambūhi sañchannā, kareritilakā tathā;
“Covered with mango and rose-apple trees, and also with kareri and tilaka trees;
Được bao phủ bởi xoài và jambu, cùng với kareri và tilaka;
13864
Uddālakā pāṭaliyo, sobhenti mama assamaṃ.
Uddālaka and pāṭali trees adorn my hermitage.
Uddālaka và pāṭali, làm đẹp am thất của tôi.
13865
334.
334.
334.
13866
‘‘Aṅkolakā bimbijālā, māyākārī ca pupphitā;
“Aṅkola, bimbijāla, and māyākārī trees are in bloom;
Aṅkolaka, bimbijāla, và māyākārī nở hoa;
13867
Gandhena upavāyantā, sobhenti mama assamaṃ.
Wafting their fragrance, they adorn my hermitage.
Hương thơm lan tỏa, làm đẹp am thất của tôi.
13868
335.
335.
335.
13869
‘‘Atimuttā sattalikā, nāgā sālā ca pupphitā;
“Atimuttā, sattalikā, nāga, and sāla trees are in bloom;
Atimutta, sattalika, nāga và sāla nở hoa;
13870
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.
Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.
13871
336.
336.
336.
13872
‘‘Kosambā saḷalā nīpā, aṭṭhaṅgāpi ca pupphitā* ;
“Kosamba, saḷala, nīpa, and aṭṭhaṅga trees are in bloom;
Kosambā, saḷalā, nīpā, và aṭṭhaṅgā cũng nở hoa;
13873
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.
Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.
13874
337.
337.
337.
13875
‘‘Harītakā āmalakā, ambajambuvibhītakā;
“Myrobalan, emblic myrobalan, mango, rose-apple, and belleric myrobalan;
Harītaka, āmalaka, xoài, jambu, vibhītaka;
13876
Kolā bhallātakā billā, phalāni bahu assame.
Jujube, marking-nut, and wood-apple—many are the fruits in the hermitage.
Kola, bhallātaka, billa, nhiều loại trái cây trong am thất.
13877
338.
338.
338.
13878
‘‘Kalambā kandalī tattha, pupphanti mama assame;
“Kalamba and kandalī plants bloom there in my hermitage;
Kadamba và kandalī nở hoa ở đó, trong am thất của tôi;
13879
Dibbagandhaṃ* sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.
Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.
13880
339.
339.
339.
13881
‘‘Asokapiṇḍivārī ca* , nimbarukkhā ca pupphitā;
“Asoka, piṇḍivārī, and nimba trees are in bloom;
Asokapiṇḍivārī và cây nimba nở hoa;
13882
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.
Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.
13883
340.
340.
340.
13884
‘‘Punnāgā giripunnāgā, timirā tattha pupphitā;
“Punnāga, giripunnāga, and timira trees bloom there;
Punnāga, giripunnāga, timira nở hoa ở đó;
13885
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.
Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.
13886
341.
341.
341.
13887
‘‘Nigguṇḍī sirinigguṇḍī, camparukkhettha pupphitā;
“Nigguṇḍī, sirinigguṇḍī, and campaka trees bloom there;
Nigguṇḍī, sirinigguṇḍī, cây campaka nở hoa ở đây;
13888
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.
Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.
13889
342.
342.
342.
13890
‘‘Avidūre pokkharaṇī, cakkavākūpakūjitā;
“Not far away is a pond, resounding with the calls of ruddy shelducks;
Không xa đó có một hồ sen, vang vọng tiếng chim cakkavāka;
13891
Mandālakehi sañchannā, padumuppalakehi ca.
It is covered with mandālaka flowers, and with red and blue lotuses.
Được bao phủ bởi hoa mandālaka, sen trắng và sen xanh.
13892
343.
343.
343.
13893
‘‘Acchodakā sītajalā, supatitthā manoramā;
“With clear water, with cool water, with good bathing spots, delightful;
Nước trong, mát lạnh, bến nước đẹp đẽ, dễ chịu;
13894
Acchā phalikasamānā, sobhenti mama assamaṃ.
Clear like crystal, they adorn my hermitage.
Trong suốt như pha lê, làm đẹp am thất của tôi.
13895
344.
344.
344.
13896
‘‘Padumā pupphare tattha, puṇḍarīkā ca uppalā;
“Red lotuses bloom there, as do white lotuses and blue water lilies;
Sen hồng, sen trắng và sen xanh nở hoa ở đó;
13897
Mandālakehi sañchannā, sobhenti mama assamaṃ.
Covered with mandālaka flowers, they adorn my hermitage.
Được bao phủ bởi hoa mandālaka, làm đẹp am thất của tôi.
13898
345.
345.
345.
13899
‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;
“The pāṭhīna, pāvusa, balaja, muñja, and rohita fish,
Những loài cá như Pāṭhīna, Pāvusa, Balaja, Muñja và Rohita;
13900
Vicarantāva te tattha, sobhenti mama assamaṃ.
Roaming there, they adorn my hermitage.
Chúng bơi lội ở đó, làm đẹp am thất của tôi.
13901
346.
346.
346.
13902
‘‘Kumbhīlā susumārā ca, kacchapā ca gahā bahū;
“Crocodiles, porpoises, turtles, and many lizards;
Cá sấu, cá sấu mõm dài, rùa và nhiều loài thủy quái;
13903
Ogahā ajagarā ca, sobhenti mama assamaṃ.
Water-lizards and pythons adorn my hermitage.
Trăn lớn và rắn hổ mang, làm đẹp am thất của tôi.
13904
347.
347.
347.
13905
‘‘Pārevatā ravihaṃsā, cakkavākā nadīcarā;
“Pigeons, sun-geese, ruddy shelducks, and river-faring birds;
Bồ câu, thiên nga, cakkavāka sống ở sông;
13906
Dindibhā sāḷikā cettha, sobhenti mama assamaṃ.
Lapwings and mynas here adorn my hermitage.
Dindibha và sāḷikā ở đây, làm đẹp am thất của tôi.
13907
348.
348.
348.
13908
‘‘Nayitā ambagandhī ca, ketakā tattha pupphitā;
“Nayitā, ambagandhī, and ketaka flowers bloom there;
Nayita và ambagandhī, ketaka nở hoa ở đó;
13909
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.
Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.
13910
349.
349.
349.
13911
‘‘Sīhā byagghā ca dīpī ca, acchakokataracchakā;
“Lions, tigers, leopards, bears, wolves, and hyenas;
Sư tử, hổ và báo, gấu và chó rừng;
13912
Anusañcarantā pavane, sobhenti mama assamaṃ.
Roaming through the forest, they adorn my hermitage.
Lang thang trong rừng, làm đẹp am thất của tôi.
13913
350.
350.
350.
13914
‘‘Jaṭābhārena bharitā, ajinuttaravāsanā;
“Burdened with a weight of matted hair, wearing an upper garment of hide;
Mang theo búi tóc tết, khoác da thú;
13915
Anusañcarantā pavane, sobhenti mama assamaṃ.
Roaming through the forest, they adorn my hermitage.
Lang thang trong rừng, làm đẹp am thất của tôi.
13916
351.
351.
351.
13917
‘‘Ajinānidharā ete, nipakā santavuttino;
“These wearers of hides, prudent and of tranquil conduct;
Những vị này mặc da thú, khôn ngoan và sống trầm lặng;
13918
Appāhārāva te sabbe, sobhenti mama assamaṃ.
All of them eating little, they adorn my hermitage.
Tất cả đều ăn ít, làm đẹp am thất của tôi.
13919
352.
352.
352.
13920
‘‘Khāribhāraṃ gahetvāna, ajjhogayha vanaṃ tadā;
“Taking up their shoulder-poles, having entered the forest then;
Mang theo gánh vật dụng, khi đó đi vào rừng;
13921
Mūlaphalāni bhuñjantā, vasanti assame tadā.
Eating roots and fruits, they live in the hermitage then.
Ăn rễ và trái cây, khi đó sống trong am thất.
13922
353.
353.
353.
13923
‘‘Na te dāruṃ āharanti, udakaṃ pādadhovanaṃ;
“They do not bring firewood, nor water for washing the feet;
Họ không mang củi, nước uống hay nước rửa chân;
13924
Sabbesaṃ ānubhāvena, sayamevāharīyati.
Through the power of them all, it is brought automatically.
Do uy lực của tất cả, chúng tự động được mang đến.
13925
354.
354.
354.
13926
‘‘Cullāsītisahassāni, isayettha samāgatā;
“Eighty-four thousand seers have gathered here;
Tám mươi bốn ngàn vị ẩn sĩ đã tụ tập ở đây;
13927
Sabbeva jhāyino ete, uttamatthagavesakā.
All of them are meditators, seekers of the highest goal.
Tất cả đều là những người thiền định, tìm kiếm mục đích tối thượng.
13928
355.
355.
355.
13929
‘‘Tapassino brahmacārī, codentā appanāva te;
“Ascetics, leading the holy life, they urge themselves on;
Những người khổ hạnh, sống phạm hạnh, luôn thúc đẩy thiền định;
13930
Ambarāvacarā sabbe, vasanti assame tadā.
All of them travel through the sky; they live in the hermitage then.
Tất cả đều bay trên không, khi đó sống trong am thất.
13931
356.
356.
356.
13932
‘‘Pañcāhaṃ sannipatanti, ekaggā santavuttino;
“Every five days they assemble, unified, with peaceful conduct;
Cứ năm ngày họ lại tụ họp, tập trung và sống trầm lặng;
13933
Aññoññaṃ abhivādetvā, pakkamanti disāmukhā.
After paying homage to one another, they depart towards the cardinal directions.
Chào hỏi lẫn nhau, rồi đi về các phương.
13934
357.
357.
357.
13935
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;
“The Jina named Padumuttara, who had gone to the far shore of all dhammas;
Vị Chánh Đẳng Giác tên là Padumuttara, bậc đã thấu suốt tất cả pháp;
13936
Tamandhakāraṃ vidhamaṃ, uppajji tāvade jino.
Dispelling that darkness, the Jina arose at that very time.
Ngài xuất hiện ngay lập tức, xua tan bóng tối vô minh.
13937
358.
358.
358.
13938
‘‘Mama assamasāmantā, yakkho āsi mahiddhiko;
“Near my hermitage, there was a yakkha of great psychic power;
Gần am thất của tôi, có một vị Dạ Xoa có đại thần lực;
13939
So me saṃsittha sambuddhaṃ, jalajuttamanāyakaṃ.
He informed me of the Sambuddha, the supreme leader born of a lotus.
Ông ấy đã báo cho tôi biết về Đức Phật, bậc đạo sư tối thượng như hoa sen.
13940
359.
359.
359.
13941
‘‘Esa buddho samuppanno, padumuttaro mahāmuni;
“‘This Buddha has arisen, Padumuttara, the Great Sage;
“Đức Phật Padumuttara, bậc đại hiền giả, đã xuất hiện;
13942
Khippaṃ gantvāna sambuddhaṃ, payirūpāsa mārisa.
Go quickly, friend, and attend upon the Sambuddha.’
Này hiền giả, hãy nhanh chóng đến và phụng sự Đức Phật.”
13943
360.
360.
360.
13944
‘‘Yakkhassa vacanaṃ sutvā, vippasannena cetasā;
“Having heard the yakkha’s words, with a very clear mind,
Nghe lời của Dạ Xoa, với tâm hoan hỷ;
13945
Assamaṃ saṃsāmetvāna, nikkhamiṃ vipinā tadā.
I set my hermitage in order and departed from the forest then.
Tôi thu xếp am thất, rồi rời khỏi rừng.
13946
361.
361.
361.
13947
‘‘Ceḷeva ḍayhamānamhi, nikkhamitvāna assamā;
“Like one whose clothes are on fire, having left the hermitage,
Như người áo bị cháy, rời khỏi am thất;
13948
Ekarattiṃ nivāsetvā* , upagacchiṃ vināyakaṃ.
I stayed for one night and then approached the Guide.
Tôi nghỉ lại một đêm, rồi đến gặp bậc Đạo Sư.
13949
362.
362.
362.
13950
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
“Padumuttara, the knower of worlds, the recipient of offerings,
Đức Padumuttara, bậc hiểu rõ thế gian, xứng đáng nhận lễ vật;
13951
Catusaccaṃ pakāsento, desesi amataṃ padaṃ.
Proclaiming the Four Truths, taught the deathless state.
Ngài thuyết giảng Tứ Diệu Đế, và chỉ ra con đường bất tử.
13952
363.
363.
363.
13953
‘‘Suphullaṃ padumaṃ gayha, upagantvā mahesino;
“Taking a fully blossomed lotus, I approached the Great Sage;
Tôi hái một bông sen nở rộ, đến gặp bậc Đại Hiền;
13954
Pasannacitto sumano, buddhassa abhiropayiṃ.
With a devoted mind and joyful heart, I offered it to the Buddha.
Với tâm hoan hỷ và vui vẻ, tôi dâng lên Đức Phật.
13955
364.
364.
364.
13956
‘‘Pūjayitvāna sambuddhaṃ, jalajuttamanāyakaṃ;
“Having paid homage to the Sambuddha, the supreme leader born of a lotus,
Sau khi cúng dường Đức Phật, bậc Đạo Sư tối thượng như hoa sen;
13957
Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, santhaviṃ lokanāyakaṃ.
Arranging my antelope hide over one shoulder, I praised the Leader of the World.
Tôi khoác da thú qua một vai, rồi tán dương bậc Đạo Sư của thế gian.
13958
365.
365.
365.
13959
‘‘Yena ñāṇena sambuddho, vasatīha anāsavo;
“‘That knowledge by which the Sambuddha dwells here without cankers,
Với trí tuệ nào Đức Phật sống ở đây không lậu hoặc;
13960
Taṃ ñāṇaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
I will extol that knowledge; listen to me as I speak.
Tôi sẽ ca ngợi trí tuệ đó, xin hãy lắng nghe lời tôi nói.
13961
366.
366.
366.
13962
‘‘‘Saṃsārasotaṃ chinditvā, tāresi sabbapāṇinaṃ;
“‘Having cut the stream of saṃsāra, you have ferried all beings across;
‘Ngài đã cắt đứt dòng luân hồi, cứu độ tất cả chúng sinh;
13963
Tava dhammaṃ suṇitvāna, taṇhāsotaṃ taranti te.
Having heard your Dhamma, they cross the stream of craving.
Lắng nghe Pháp của Ngài, họ vượt qua dòng ái dục.
13964
367.
367.
367.
13965
‘‘‘Tuvaṃ satthā ca ketu ca, dhajo yūpo ca pāṇinaṃ;
“‘You are the teacher and the banner, the standard and the sacrificial post for beings;
‘Ngài là bậc Đạo Sư, là ngọn cờ, là biểu tượng, là trụ cột cho chúng sinh;
13966
Parāyaṇo patiṭṭhā ca, dīpo ca dvipaduttama* .
The final resort and the foundation, the island, O Best of Bipeds.
Là nơi nương tựa, là chỗ dựa, là ngọn đèn, bậc tối thượng trong loài người.
13967
368.
368.
368.
13968
‘‘‘Yāvatā gaṇino loke, satthavāhā pavuccare;
“‘As many group leaders as there are in the world, who are called caravan leaders,
‘Trong thế gian, bao nhiêu người được gọi là thủ lĩnh đoàn lữ hành;
13969
Tuvaṃ aggosi sabbaññu, tava antogadhāva te.
You, the All-Knowing One, are the foremost; they are all encompassed within you.
Ngài là bậc tối thượng, bậc Toàn Giác, tất cả họ đều nằm trong Ngài.
13970
369.
369.
369.
13971
‘‘‘Tava ñāṇena sabbaññu, tāresi janataṃ bahuṃ;
“‘With your knowledge, O All-Knowing One, you ferry many people across;
‘Với trí tuệ của Ngài, bậc Toàn Giác, Ngài cứu độ vô số chúng sinh;
13972
Tava dassanamāgamma, dukkhassantaṃ karissare.
Having come into your presence, they will make an end of suffering.
Nhờ thấy Ngài, họ sẽ chấm dứt khổ đau.
13973
370.
370.
370.
13974
‘‘‘Ye kecime gandhajātā, loke vāyanti cakkhuma;
“‘Whatever kinds of fragrances waft in the world, O One with Vision,
‘Bất cứ loại hương nào bay khắp thế gian này, này bậc có mắt;
13975
Tava gandhasamo natthi, puññakkhette mahāmune’.
There is none equal to your fragrance, O Great Sage, in this field of merit.’
Không có hương nào sánh bằng hương của Ngài, này bậc Đại Hiền, ruộng phước.”
13976
371.
371.
371.
13977
‘‘‘Tiracchānayoniṃ nirayaṃ, parimocesi* cakkhuma;
“‘You release from the animal realm and from hell, O One with Vision;
‘Ngài giải thoát khỏi cõi súc sinh, địa ngục, này bậc có mắt;
13978
Asaṅkhataṃ padaṃ santaṃ, desesi* tvaṃ mahāmune’.
You teach the unconditioned, peaceful state, O Great Sage.’
Ngài đã thuyết giảng Niết Bàn, cảnh giới an tịnh, này bậc Đại Hiền.’
13979
372.
372.
372.
13980
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
“Padumuttara, the knower of worlds, the recipient of offerings,
Đức Padumuttara, bậc hiểu rõ thế gian, xứng đáng nhận lễ vật;
13981
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
Seated in the assembly of bhikkhus, spoke these verses:
Ngài ngồi giữa Tăng đoàn, và nói những bài kệ này.
13982
373.
373.
373.
13983
‘‘‘Yo me ñāṇaṃ apūjesi, pasanno sehi pāṇibhi;
“‘He who honored my knowledge, devotedly with his own hands,
‘Người nào đã cúng dường trí tuệ của ta, với đôi tay hoan hỷ;
13984
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
I will extol him; listen to me as I speak.
Ta sẽ ca ngợi người đó, xin hãy lắng nghe lời ta nói.
13985
374.
374.
374.
13986
‘‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;
“‘For thirty thousand kappas, he will delight in the world of the devas;
‘Trong ba mươi ngàn kiếp, người ấy sẽ hưởng lạc ở cõi trời;
13987
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati’.
A thousand times a king he will be, a wheel-turning monarch.’
Một ngàn lần sẽ là vua, là Chuyển Luân Vương.”
13988
375.
375.
375.
13989
‘‘Suladdhalābhaṃ laddhomhi, tosayitvāna subbataṃ;
“A well-gained gain I have obtained, having pleased the One of good vows;
Tôi đã đạt được lợi lộc tốt đẹp, sau khi làm hài lòng bậc Thiện Hạnh;
13990
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
Having fully understood all cankers, I dwell without cankers.
Sau khi hiểu rõ tất cả lậu hoặc, tôi sống không lậu hoặc.
13991
376.
376.
376.
13992
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
“My defilements are burned up… I dwell without cankers.
Các phiền não của tôi đã bị đốt cháy…pe… tôi sống không lậu hoặc.
13993
377.
377.
377.
13994
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
“A good coming indeed it was for me… the Buddha’s teaching has been done.
Sự đến của ta thật là tốt đẹp…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.
13995
378.
378.
378.
13996
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
“The four analytical knowledges… the Buddha’s teaching has been done.”
Bốn tuệ phân tích…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”
13997
Itthaṃ sudaṃ āyasmā udeno thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
Thus, indeed, the Venerable Elder Udena spoke these verses.
Như vậy, Trưởng lão Udena đã nói những bài kệ này.
13998
Udenattherassāpadānaṃ dasamaṃ.
The tenth apadāna of the Elder Udena.
Udenattherassāpadānaṃ, thứ mười.
13999
Tassuddānaṃ –
The summary of this:
Bản tóm tắt:
14000
Metteyyo puṇṇako thero, mettagū dhotakopi ca;
The Elder Metteyya, Puṇṇaka, Mettagū, and also Dhotaka;
Metteyya, Puṇṇaka, Trưởng lão Mettagū và Dhotaka;
14001
Upasivo ca nando ca, hemako sattamo tahiṃ.
Upasiva and Nanda, and Hemaka as the seventh there.
Upasīva và Nanda, Hemaka là người thứ bảy ở đó.
14002
Todeyyo jatukaṇṇī ca, udeno ca mahāyaso;
Todeyya, Jatukaṇṇī, and Udena of great fame;
Todeyya, Jatukaṇṇī và Udena danh tiếng lớn;
14003
Tīṇi gāthāsatānettha, asīti tīṇi cuttariṃ.
Herein are three hundred and eighty-three verses in addition.
Ở đây có ba trăm tám mươi ba bài kệ.
Next Page →

Settings