Apadānapāḷi-1

13852

10. Udenattheraapadānaṃ

10. The Apadāna of Udena Thera

10. Udenattheraapadānaṃ

13853

330.

330.

330.

13854

‘‘Himavantassāvidūre, padumo nāma pabbato;

“Not far from the Himālaya, there is a mountain named Paduma;

“Không xa dãy Hy Mã Lạp Sơn, có một ngọn núi tên là Paduma;

13855

Assamo sukato mayhaṃ, paṇṇasālā sumāpitā.

My hermitage is well-made there, my leaf-hut well-constructed.

Am thất của tôi được xây dựng tốt, tịnh xá lá cây được dựng lên cẩn thận.

13856

331.

331.

331.

13857

‘‘Nadiyo sandare tattha, supatitthā manoramā;

“Rivers flow there, with good bathing spots, delightful;

Ở đó có những dòng sông chảy, với bến nước đẹp đẽ, dễ chịu;

13858

Acchodakā sītajalā, sandare nadiyo sadā.

With clear water, with cool water, the rivers always flow.

Nước trong, mát lạnh, những dòng sông luôn chảy.

13859

332.

332.

332.

13860

‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;

“The pāṭhīna, pāvusa, balaja, muñja, and rohita fish,

Những loài cá như Pāṭhīna, Pāvusa, Balaja, Muñja và Rohita;

13861

Sobhentā nadiyo ete, vasanti nadiyā sadā.

Adorning the rivers, these live in the river always.

Chúng làm đẹp những dòng sông này, luôn sống trong sông.

13862

333.

333.

333.

13863

‘‘Ambajambūhi sañchannā, kareritilakā tathā;

“Covered with mango and rose-apple trees, and also with kareri and tilaka trees;

Được bao phủ bởi xoài và jambu, cùng với kareri và tilaka;

13864

Uddālakā pāṭaliyo, sobhenti mama assamaṃ.

Uddālaka and pāṭali trees adorn my hermitage.

Uddālaka và pāṭali, làm đẹp am thất của tôi.

13865

334.

334.

334.

13866

‘‘Aṅkolakā bimbijālā, māyākārī ca pupphitā;

“Aṅkola, bimbijāla, and māyākārī trees are in bloom;

Aṅkolaka, bimbijāla, và māyākārī nở hoa;

13867

Gandhena upavāyantā, sobhenti mama assamaṃ.

Wafting their fragrance, they adorn my hermitage.

Hương thơm lan tỏa, làm đẹp am thất của tôi.

13868

335.

335.

335.

13869

‘‘Atimuttā sattalikā, nāgā sālā ca pupphitā;

“Atimuttā, sattalikā, nāga, and sāla trees are in bloom;

Atimutta, sattalika, nāga và sāla nở hoa;

13870

Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.

Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.

Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.

13871

336.

336.

336.

13872

‘‘Kosambā saḷalā nīpā, aṭṭhaṅgāpi ca pupphitā^* ;

“Kosamba, saḷala, nīpa, and aṭṭhaṅga trees are in bloom;

Kosambā, saḷalā, nīpā, và aṭṭhaṅgā cũng nở hoa;

13873

Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.

Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.

Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.

13874

337.

337.

337.

13875

‘‘Harītakā āmalakā, ambajambuvibhītakā;

“Myrobalan, emblic myrobalan, mango, rose-apple, and belleric myrobalan;

Harītaka, āmalaka, xoài, jambu, vibhītaka;

13876

Kolā bhallātakā billā, phalāni bahu assame.

Jujube, marking-nut, and wood-apple—many are the fruits in the hermitage.

Kola, bhallātaka, billa, nhiều loại trái cây trong am thất.

13877

338.

338.

338.

13878

‘‘Kalambā kandalī tattha, pupphanti mama assame;

“Kalamba and kandalī plants bloom there in my hermitage;

Kadamba và kandalī nở hoa ở đó, trong am thất của tôi;

13879

Dibbagandhaṃ^* sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.

Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.

Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.

13880

339.

339.

339.

13881

‘‘Asokapiṇḍivārī ca^* , nimbarukkhā ca pupphitā;

“Asoka, piṇḍivārī, and nimba trees are in bloom;

Asokapiṇḍivārī và cây nimba nở hoa;

13882

Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.

Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.

Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.

13883

340.

340.

340.

13884

‘‘Punnāgā giripunnāgā, timirā tattha pupphitā;

“Punnāga, giripunnāga, and timira trees bloom there;

Punnāga, giripunnāga, timira nở hoa ở đó;

13885

Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.

Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.

Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.

13886

341.

341.

341.

13887

‘‘Nigguṇḍī sirinigguṇḍī, camparukkhettha pupphitā;

“Nigguṇḍī, sirinigguṇḍī, and campaka trees bloom there;

Nigguṇḍī, sirinigguṇḍī, cây campaka nở hoa ở đây;

13888

Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.

Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.

Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.

13889

342.

342.

342.

13890

‘‘Avidūre pokkharaṇī, cakkavākūpakūjitā;

“Not far away is a pond, resounding with the calls of ruddy shelducks;

Không xa đó có một hồ sen, vang vọng tiếng chim cakkavāka;

13891

Mandālakehi sañchannā, padumuppalakehi ca.

It is covered with mandālaka flowers, and with red and blue lotuses.

Được bao phủ bởi hoa mandālaka, sen trắng và sen xanh.

13892

343.

343.

343.

13893

‘‘Acchodakā sītajalā, supatitthā manoramā;

“With clear water, with cool water, with good bathing spots, delightful;

Nước trong, mát lạnh, bến nước đẹp đẽ, dễ chịu;

13894

Acchā phalikasamānā, sobhenti mama assamaṃ.

Clear like crystal, they adorn my hermitage.

Trong suốt như pha lê, làm đẹp am thất của tôi.

13895

344.

344.

344.

13896

‘‘Padumā pupphare tattha, puṇḍarīkā ca uppalā;

“Red lotuses bloom there, as do white lotuses and blue water lilies;

Sen hồng, sen trắng và sen xanh nở hoa ở đó;

13897

Mandālakehi sañchannā, sobhenti mama assamaṃ.

Covered with mandālaka flowers, they adorn my hermitage.

Được bao phủ bởi hoa mandālaka, làm đẹp am thất của tôi.

13898

345.

345.

345.

13899

‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;

“The pāṭhīna, pāvusa, balaja, muñja, and rohita fish,

Những loài cá như Pāṭhīna, Pāvusa, Balaja, Muñja và Rohita;

13900

Vicarantāva te tattha, sobhenti mama assamaṃ.

Roaming there, they adorn my hermitage.

Chúng bơi lội ở đó, làm đẹp am thất của tôi.

13901

346.

346.

346.

13902

‘‘Kumbhīlā susumārā ca, kacchapā ca gahā bahū;

“Crocodiles, porpoises, turtles, and many lizards;

Cá sấu, cá sấu mõm dài, rùa và nhiều loài thủy quái;

13903

Ogahā ajagarā ca, sobhenti mama assamaṃ.

Water-lizards and pythons adorn my hermitage.

Trăn lớn và rắn hổ mang, làm đẹp am thất của tôi.

13904

347.

347.

347.

13905

‘‘Pārevatā ravihaṃsā, cakkavākā nadīcarā;

“Pigeons, sun-geese, ruddy shelducks, and river-faring birds;

Bồ câu, thiên nga, cakkavāka sống ở sông;

13906

Dindibhā sāḷikā cettha, sobhenti mama assamaṃ.

Lapwings and mynas here adorn my hermitage.

Dindibha và sāḷikā ở đây, làm đẹp am thất của tôi.

13907

348.

348.

348.

13908

‘‘Nayitā ambagandhī ca, ketakā tattha pupphitā;

“Nayitā, ambagandhī, and ketaka flowers bloom there;

Nayita và ambagandhī, ketaka nở hoa ở đó;

13909

Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.

Spreading a divine fragrance, they adorn my hermitage.

Tỏa hương thơm trời, làm đẹp am thất của tôi.

13910

349.

349.

349.

13911

‘‘Sīhā byagghā ca dīpī ca, acchakokataracchakā;

“Lions, tigers, leopards, bears, wolves, and hyenas;

Sư tử, hổ và báo, gấu và chó rừng;

13912

Anusañcarantā pavane, sobhenti mama assamaṃ.

Roaming through the forest, they adorn my hermitage.

Lang thang trong rừng, làm đẹp am thất của tôi.

13913

350.

350.

350.

13914

‘‘Jaṭābhārena bharitā, ajinuttaravāsanā;

“Burdened with a weight of matted hair, wearing an upper garment of hide;

Mang theo búi tóc tết, khoác da thú;

13915

Anusañcarantā pavane, sobhenti mama assamaṃ.

Roaming through the forest, they adorn my hermitage.

Lang thang trong rừng, làm đẹp am thất của tôi.

13916

351.

351.

351.

13917

‘‘Ajinānidharā ete, nipakā santavuttino;

“These wearers of hides, prudent and of tranquil conduct;

Những vị này mặc da thú, khôn ngoan và sống trầm lặng;

13918

Appāhārāva te sabbe, sobhenti mama assamaṃ.

All of them eating little, they adorn my hermitage.

Tất cả đều ăn ít, làm đẹp am thất của tôi.

13919

352.

352.

352.

13920

‘‘Khāribhāraṃ gahetvāna, ajjhogayha vanaṃ tadā;

“Taking up their shoulder-poles, having entered the forest then;

Mang theo gánh vật dụng, khi đó đi vào rừng;

13921

Mūlaphalāni bhuñjantā, vasanti assame tadā.

Eating roots and fruits, they live in the hermitage then.

Ăn rễ và trái cây, khi đó sống trong am thất.

13922

353.

353.

353.

13923

‘‘Na te dāruṃ āharanti, udakaṃ pādadhovanaṃ;

“They do not bring firewood, nor water for washing the feet;

Họ không mang củi, nước uống hay nước rửa chân;

13924

Sabbesaṃ ānubhāvena, sayamevāharīyati.

Through the power of them all, it is brought automatically.

Do uy lực của tất cả, chúng tự động được mang đến.

13925

354.

354.

354.

13926

‘‘Cullāsītisahassāni, isayettha samāgatā;

“Eighty-four thousand seers have gathered here;

Tám mươi bốn ngàn vị ẩn sĩ đã tụ tập ở đây;

13927

Sabbeva jhāyino ete, uttamatthagavesakā.

All of them are meditators, seekers of the highest goal.

Tất cả đều là những người thiền định, tìm kiếm mục đích tối thượng.

13928

355.

355.

355.

13929

‘‘Tapassino brahmacārī, codentā appanāva te;

“Ascetics, leading the holy life, they urge themselves on;

Những người khổ hạnh, sống phạm hạnh, luôn thúc đẩy thiền định;

13930

Ambarāvacarā sabbe, vasanti assame tadā.

All of them travel through the sky; they live in the hermitage then.

Tất cả đều bay trên không, khi đó sống trong am thất.

13931

356.

356.

356.

13932

‘‘Pañcāhaṃ sannipatanti, ekaggā santavuttino;

“Every five days they assemble, unified, with peaceful conduct;

Cứ năm ngày họ lại tụ họp, tập trung và sống trầm lặng;

13933

Aññoññaṃ abhivādetvā, pakkamanti disāmukhā.

After paying homage to one another, they depart towards the cardinal directions.

Chào hỏi lẫn nhau, rồi đi về các phương.

13934

357.

13935

‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;

“The Jina named Padumuttara, who had gone to the far shore of all dhammas;

Vị Chánh Đẳng Giác tên là Padumuttara, bậc đã thấu suốt tất cả pháp;

13936

Tamandhakāraṃ vidhamaṃ, uppajji tāvade jino.

Dispelling that darkness, the Jina arose at that very time.

Ngài xuất hiện ngay lập tức, xua tan bóng tối vô minh.

13937

358.

13938

‘‘Mama assamasāmantā, yakkho āsi mahiddhiko;

“Near my hermitage, there was a yakkha of great psychic power;

Gần am thất của tôi, có một vị Dạ Xoa có đại thần lực;

13939

So me saṃsittha sambuddhaṃ, jalajuttamanāyakaṃ.

He informed me of the Sambuddha, the supreme leader born of a lotus.

Ông ấy đã báo cho tôi biết về Đức Phật, bậc đạo sư tối thượng như hoa sen.

13940

359.

13941

‘‘Esa buddho samuppanno, padumuttaro mahāmuni;

“‘This Buddha has arisen, Padumuttara, the Great Sage;

“Đức Phật Padumuttara, bậc đại hiền giả, đã xuất hiện;

13942

Khippaṃ gantvāna sambuddhaṃ, payirūpāsa mārisa.

Go quickly, friend, and attend upon the Sambuddha.’

Này hiền giả, hãy nhanh chóng đến và phụng sự Đức Phật.”

13943

360.

13944

‘‘Yakkhassa vacanaṃ sutvā, vippasannena cetasā;

“Having heard the yakkha’s words, with a very clear mind,

Nghe lời của Dạ Xoa, với tâm hoan hỷ;

13945

Assamaṃ saṃsāmetvāna, nikkhamiṃ vipinā tadā.

I set my hermitage in order and departed from the forest then.

Tôi thu xếp am thất, rồi rời khỏi rừng.

13946

361.

13947

‘‘Ceḷeva ḍayhamānamhi, nikkhamitvāna assamā;

“Like one whose clothes are on fire, having left the hermitage,

Như người áo bị cháy, rời khỏi am thất;

13948

Ekarattiṃ nivāsetvā^* , upagacchiṃ vināyakaṃ.

I stayed for one night and then approached the Guide.

Tôi nghỉ lại một đêm, rồi đến gặp bậc Đạo Sư.

13949

362.

13950

‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;

“Padumuttara, the knower of worlds, the recipient of offerings,

Đức Padumuttara, bậc hiểu rõ thế gian, xứng đáng nhận lễ vật;

13951

Catusaccaṃ pakāsento, desesi amataṃ padaṃ.

Proclaiming the Four Truths, taught the deathless state.

Ngài thuyết giảng Tứ Diệu Đế, và chỉ ra con đường bất tử.

13952

363.

13953

‘‘Suphullaṃ padumaṃ gayha, upagantvā mahesino;

“Taking a fully blossomed lotus, I approached the Great Sage;

Tôi hái một bông sen nở rộ, đến gặp bậc Đại Hiền;

13954

Pasannacitto sumano, buddhassa abhiropayiṃ.

With a devoted mind and joyful heart, I offered it to the Buddha.

Với tâm hoan hỷ và vui vẻ, tôi dâng lên Đức Phật.

13955

364.

13956

‘‘Pūjayitvāna sambuddhaṃ, jalajuttamanāyakaṃ;

“Having paid homage to the Sambuddha, the supreme leader born of a lotus,

Sau khi cúng dường Đức Phật, bậc Đạo Sư tối thượng như hoa sen;

13957

Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, santhaviṃ lokanāyakaṃ.

Arranging my antelope hide over one shoulder, I praised the Leader of the World.

Tôi khoác da thú qua một vai, rồi tán dương bậc Đạo Sư của thế gian.

13958

365.

13959

‘‘Yena ñāṇena sambuddho, vasatīha anāsavo;

“‘That knowledge by which the Sambuddha dwells here without cankers,

Với trí tuệ nào Đức Phật sống ở đây không lậu hoặc;

13960

Taṃ ñāṇaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

I will extol that knowledge; listen to me as I speak.

Tôi sẽ ca ngợi trí tuệ đó, xin hãy lắng nghe lời tôi nói.

13961

366.

13962

‘‘‘Saṃsārasotaṃ chinditvā, tāresi sabbapāṇinaṃ;

“‘Having cut the stream of saṃsāra, you have ferried all beings across;

‘Ngài đã cắt đứt dòng luân hồi, cứu độ tất cả chúng sinh;

13963

Tava dhammaṃ suṇitvāna, taṇhāsotaṃ taranti te.

Having heard your Dhamma, they cross the stream of craving.

Lắng nghe Pháp của Ngài, họ vượt qua dòng ái dục.

13964

367.

13965

‘‘‘Tuvaṃ satthā ca ketu ca, dhajo yūpo ca pāṇinaṃ;

“‘You are the teacher and the banner, the standard and the sacrificial post for beings;

‘Ngài là bậc Đạo Sư, là ngọn cờ, là biểu tượng, là trụ cột cho chúng sinh;

13966

Parāyaṇo patiṭṭhā ca, dīpo ca dvipaduttama^* .

The final resort and the foundation, the island, O Best of Bipeds.

Là nơi nương tựa, là chỗ dựa, là ngọn đèn, bậc tối thượng trong loài người.

13967

368.

13968

‘‘‘Yāvatā gaṇino loke, satthavāhā pavuccare;

“‘As many group leaders as there are in the world, who are called caravan leaders,

‘Trong thế gian, bao nhiêu người được gọi là thủ lĩnh đoàn lữ hành;

13969

Tuvaṃ aggosi sabbaññu, tava antogadhāva te.

You, the All-Knowing One, are the foremost; they are all encompassed within you.

Ngài là bậc tối thượng, bậc Toàn Giác, tất cả họ đều nằm trong Ngài.

13970

369.

13971

‘‘‘Tava ñāṇena sabbaññu, tāresi janataṃ bahuṃ;

“‘With your knowledge, O All-Knowing One, you ferry many people across;

‘Với trí tuệ của Ngài, bậc Toàn Giác, Ngài cứu độ vô số chúng sinh;

13972

Tava dassanamāgamma, dukkhassantaṃ karissare.

Having come into your presence, they will make an end of suffering.

Nhờ thấy Ngài, họ sẽ chấm dứt khổ đau.

13973

370.

13974

‘‘‘Ye kecime gandhajātā, loke vāyanti cakkhuma;

“‘Whatever kinds of fragrances waft in the world, O One with Vision,

‘Bất cứ loại hương nào bay khắp thế gian này, này bậc có mắt;

13975

Tava gandhasamo natthi, puññakkhette mahāmune’.

There is none equal to your fragrance, O Great Sage, in this field of merit.’

Không có hương nào sánh bằng hương của Ngài, này bậc Đại Hiền, ruộng phước.”

13976

371.

13977

‘‘‘Tiracchānayoniṃ nirayaṃ, parimocesi^* cakkhuma;

“‘You release from the animal realm and from hell, O One with Vision;

‘Ngài giải thoát khỏi cõi súc sinh, địa ngục, này bậc có mắt;

13978

Asaṅkhataṃ padaṃ santaṃ, desesi^* tvaṃ mahāmune’.

You teach the unconditioned, peaceful state, O Great Sage.’

Ngài đã thuyết giảng Niết Bàn, cảnh giới an tịnh, này bậc Đại Hiền.’

13979

372.

13980

‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;

“Padumuttara, the knower of worlds, the recipient of offerings,

Đức Padumuttara, bậc hiểu rõ thế gian, xứng đáng nhận lễ vật;

13981

Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.

Seated in the assembly of bhikkhus, spoke these verses:

Ngài ngồi giữa Tăng đoàn, và nói những bài kệ này.

13982

373.

13983

‘‘‘Yo me ñāṇaṃ apūjesi, pasanno sehi pāṇibhi;

“‘He who honored my knowledge, devotedly with his own hands,

‘Người nào đã cúng dường trí tuệ của ta, với đôi tay hoan hỷ;

13984

Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

I will extol him; listen to me as I speak.

Ta sẽ ca ngợi người đó, xin hãy lắng nghe lời ta nói.

13985

374.

13986

‘‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;

“‘For thirty thousand kappas, he will delight in the world of the devas;

‘Trong ba mươi ngàn kiếp, người ấy sẽ hưởng lạc ở cõi trời;

13987

Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati’.

A thousand times a king he will be, a wheel-turning monarch.’

Một ngàn lần sẽ là vua, là Chuyển Luân Vương.”

13988

375.

13989

‘‘Suladdhalābhaṃ laddhomhi, tosayitvāna subbataṃ;

“A well-gained gain I have obtained, having pleased the One of good vows;

Tôi đã đạt được lợi lộc tốt đẹp, sau khi làm hài lòng bậc Thiện Hạnh;

13990

Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.

Having fully understood all cankers, I dwell without cankers.

Sau khi hiểu rõ tất cả lậu hoặc, tôi sống không lậu hoặc.

13991

376.

13992

‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.

“My defilements are burned up… I dwell without cankers.

Các phiền não của tôi đã bị đốt cháy…pe… tôi sống không lậu hoặc.

13993

377.

13994

‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

“A good coming indeed it was for me… the Buddha’s teaching has been done.

Sự đến của ta thật là tốt đẹp…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.

13995

378.

13996

‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

“The four analytical knowledges… the Buddha’s teaching has been done.”

Bốn tuệ phân tích…pe… Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành.”

13997

Itthaṃ sudaṃ āyasmā udeno thero imā gāthāyo abhāsitthāti.

Thus, indeed, the Venerable Elder Udena spoke these verses.

Như vậy, Trưởng lão Udena đã nói những bài kệ này.

13998

Udenattherassāpadānaṃ dasamaṃ.

The tenth apadāna of the Elder Udena.

Udenattherassāpadānaṃ, thứ mười.

13999

Tassuddānaṃ –

The summary of this:

Bản tóm tắt:

14000

Metteyyo puṇṇako thero, mettagū dhotakopi ca;

The Elder Metteyya, Puṇṇaka, Mettagū, and also Dhotaka;

Metteyya, Puṇṇaka, Trưởng lão Mettagū và Dhotaka;

14001

Upasivo ca nando ca, hemako sattamo tahiṃ.

Upasiva and Nanda, and Hemaka as the seventh there.

Upasīva và Nanda, Hemaka là người thứ bảy ở đó.

14002

Todeyyo jatukaṇṇī ca, udeno ca mahāyaso;

Todeyya, Jatukaṇṇī, and Udena of great fame;

Todeyya, Jatukaṇṇī và Udena danh tiếng lớn;

14003

Tīṇi gāthāsatānettha, asīti tīṇi cuttariṃ.

Herein are three hundred and eighty-three verses in addition.

Ở đây có ba trăm tám mươi ba bài kệ.

Table of Contents

10. Udenattheraapadānaṃ

10. The Apadāna of Udena Thera

10. Udenattheraapadānaṃ

Settings