Abhidhammāvatāro-nāmarūpaparicchedo

11616

Navamo paricchedo

Ninth Chapter

Chương thứ chín

11617

9. Cetasikasaṅgahakathā

9. Discourse on the Compilation of Mental Factors

9. Kể Về Sự Tập Hợp Của Các Tâm Sở

11618

315.

11619

Satta sādhāraṇā ceva, cha dhammā ca pakiṇṇakā;

The seven universals, and the six particular mental factors;

Bảy pháp biến hành và sáu pháp biệt cảnh;

11620

Saddhādi pañcavīseti, aṭṭhatiṃsa samissitā.

the twenty-five beginning with faith — these thirty-eight are combined.

Tín và hai mươi lăm pháp khác, tổng cộng là ba mươi tám pháp.

11621

316.

11622

Kāmāvacarapuññesu, labbhanti paṭhamadvaye;

In the sensual wholesome cittas, in the first two, thirty-eight are obtained;

Trong các tâm dục giới thiện, ba mươi bảy pháp có trong hai tâm đầu tiên;

11623

Sattatiṃseva dutiye, paññāmattavivajjitā.

thirty-seven in the second, except for wisdom.

Trong tâm thứ hai, chỉ trừ Tuệ.

11624

317.

11625

Tatiye ca yathāvuttā, pītimattavivajjitā;

In the third, as stated, except for joy;

Trong tâm thứ ba, như đã nói, chỉ trừ Hỷ;

11626

Chattiṃseva catutthamhi, paññāpītidvayaṃ vinā.

thirty-six in the fourth, without both wisdom and joy.

Trong tâm thứ tư, ba mươi sáu pháp, trừ Tuệ và Hỷ.

11627

318.

11628

Mahākriyāsu yujjanti, hitvā viratiyo tathā;

In the great functional cittas, they combine, except the abstinences;

Trong các tâm đại tác, trừ các giới phần cũng vậy;

11629

Pañcatiṃsa catuttiṃsadvayaṃ tettiṃsakaṃ kamā.

thirty-five, thirty-four (two), and thirty-three, in order.

Ba mươi lăm, ba mươi bốn (hai tâm) và ba mươi ba pháp theo thứ tự.

11630

319.

11631

Ṭhapetvā appamaññā ca, mahāpākesu yojitā;

Excluding the immeasurables, they are applied to the great resultant cittas;

Trừ Vô Lượng Tâm, các pháp được tập hợp trong các tâm đại quả;

11632

Tettiṃsā ceva dvattiṃsadvayekattiṃsakaṃ kamā.

thirty-three, and thirty-two (two), and thirty-one, in order.

Ba mươi ba, ba mươi hai (hai tâm) và ba mươi mốt pháp theo thứ tự.

11633

320.

11634

Appamaññā gahetvāna, hitvā viratiyo tathā;

Taking the immeasurables, and excluding the abstinences;

Bao gồm Vô Lượng Tâm, trừ các giới phần cũng vậy;

11635

Pañcatiṃseva paṭhame, rūpāvacaramānase.

thirty-five in the first form-sphere citta.

Ba mươi lăm pháp có trong tâm sắc giới thiền thứ nhất.

11636

321.

11637

Vitakkaṃ dutiye hitvā, vicārañca tato paraṃ;

In the second, initial application is excluded, and then sustained application;

Trừ Tầm trong tâm thứ hai, sau đó trừ Tứ;

11638

Catutthe pana pītiñca, appamaññañca pañcame.

in the fourth, joy, and in the fifth, also the immeasurables.

Trong tâm thứ tư thì trừ Hỷ, và trong tâm thứ năm thì trừ Vô Lượng Tâm.

11639

322.

11640

Yathāvuttapakārāva, catuttiṃsa yathākkamaṃ;

In the manner stated, thirty-four are in order;

Theo cách đã nói, ba mươi bốn pháp theo thứ tự;

11641

Tettiṃsa ceva dvattiṃsa, samatiṃsañca labbhare.

thirty-three, and thirty-two, and thirty are obtained.

Ba mươi ba, ba mươi hai và ba mươi pháp được tìm thấy.

11642

323.

11643

Pañcamena samānā ca, ṭhapetvāruppamānasā;

Similar to the fifth, excluding the formless cittas;

Giống như tâm thứ năm, trừ các tâm vô sắc giới;

11644

Bhūmārammaṇabhedañca, aṅgānañca paṇītataṃ.

the distinction of objects by realm, and the sublimity of factors.

Do sự khác biệt về cảnh giới và sự vi tế của các chi thiền.

11645

324.

11646

Appamaññā ṭhapetvāna, gahetvā viratittayaṃ;

Excluding the immeasurables, and taking the three abstinences;

Trừ Vô Lượng Tâm, bao gồm ba giới phần;

11647

Chattiṃsānuttare honti, paṭhamajjhānamānase.

thirty-six are in the supramundane cittas, in the first jhāna citta.

Ba mươi sáu pháp có trong tâm siêu thế thiền thứ nhất.

11648

325.

11649

Vitakkaṃ dutiye hitvā, vicārañca tato paraṃ;

In the second, initial application is excluded, and then sustained application;

Trừ Tầm trong tâm thứ hai, sau đó trừ Tứ;

11650

Pītiṃ hitvā catutthe ca, pañcamepi ca sabbathā.

in the fourth, joy is excluded, and in the fifth, all factors.

Trừ Hỷ trong tâm thứ tư, và trong tâm thứ năm cũng vậy.

11651

326.

11652

Yathāvuttappakārāva, pañcatiṃsa yathākkamaṃ;

In the manner stated, thirty-five are in order;

Theo cách đã nói, ba mươi lăm pháp theo thứ tự;

11653

Catuttiṃsañca tettiṃsa, tathā tettiṃsa cāpare.

thirty-four, and thirty-three, and likewise thirty-three in the others.

Ba mươi bốn, ba mươi ba, và ba mươi ba pháp khác.

11654

327.

11655

Evaṃ bāvīsadhā bhedo, anavajjesu saṅgaho;

Thus, the compilation in blameless cittas, with twenty-two divisions;

Như vậy, sự tập hợp của ba mươi tám pháp được nói đến trong năm mươi chín tâm vô tội,

11656

Ekūnasaṭṭhicittesu, aṭṭhatiṃsānamīrito.

of the thirty-eight mental factors, has been stated for the fifty-nine cittas.

Với hai mươi hai cách phân loại.

11657

328.

11658

Viratī appamaññā ca, gahetvā pana sabbaso;

Taking all abstinences and immeasurables, and then

Bao gồm tất cả các giới phần và Vô Lượng Tâm;

11659

Ekamekaṃ gahetvā ca, paccakkhāya ca sabbathā.

taking each one, and rejecting all.

Và bao gồm từng cái một, hoặc hoàn toàn loại bỏ.

11660

329.

11661

Kāmesu sattadhā puññe, catudhā ca kriye tathā;

In the sensual wholesome cittas sevenfold, and in the functional cittas fourfold;

Trong các tâm dục giới, bảy cách trong tâm thiện, và bốn cách trong tâm tác;

11662

Rūpajjhānacatukke ca, kattabboyampi saṅgaho.

this compilation should be done in the fourfold form jhānas as well.

Trong bốn thiền sắc giới, sự tập hợp này cũng nên được thực hiện.

11663

330.

11664

Iminā panupāyena, samasattati bhedato;

By this method, in seventy divisions equally;

Bằng phương pháp này, với tổng cộng bảy mươi cách phân loại;

11665

Anavajjesu viññeyyo, cittuppādesu saṅgaho.

the compilation in blameless cittuppādas should be understood.

Sự tập hợp trong các tâm vô tội nên được hiểu.

11666

331.

11667

Iti sabbappakārena, anavajjavinicchayaṃ;

Thus, having known the determination of blamelessness in all ways;

Như vậy, sau khi hiểu rõ sự xác định các pháp vô tội bằng mọi cách;

11668

Ñatvā yojeyya medhāvī, sāvajjesu ca saṅgahaṃ.

the wise one should apply the compilation in blameworthy cittas.

Người trí nên áp dụng sự tập hợp trong các pháp hữu tội.

11669

332.

11670

Satta sādhāraṇā ceva, cha dhammā ca pakiṇṇakā;

The seven universals, and the six particular mental factors;

Bảy pháp biến hành và sáu pháp biệt cảnh;

11671

Cattāro pāpasāmaññā, dhammā sattarasevime.

the four common unwholesome factors — these are seventeen.

Bốn pháp biến hành bất thiện, tổng cộng là mười bảy pháp này.

11672

333.

11673

Ekūnavīsāsaṅkhāre, paṭhame lobhadiṭṭhiyā;

Nineteen in the unprompted, with greed and wrong view in the first;

Mười chín pháp có trong tâm tham kiến hợp vô hành thứ nhất;

11674

Dutiye lobhamānena, yathāvuttā ca tattakā.

in the second, with greed and conceit, likewise the same number.

Trong tâm thứ hai, có tham mạn, cũng với số lượng như đã nói.

11675

334.

11676

Aṭṭhārasa vinā pītiṃ, tatiye lobhadiṭṭhiyā;

Eighteen without joy, with greed and wrong view in the third;

Mười tám pháp trừ Hỷ, trong tâm tham kiến hợp thứ ba;

11677

Catutthepi vinā pītiṃ, lobhamānena tattakā.

in the fourth, also without joy, with greed and conceit, the same number.

Trong tâm thứ tư cũng vậy, trừ Hỷ, có tham mạn với số lượng như vậy.

11678

335.

11679

Paṭighe ca vinā pītiṃ, asaṅkhāre tatheva te;

In aversion, without joy, and in the unprompted, likewise those.

Trong các tâm sân, trừ Hỷ, và trong các tâm vô hành cũng vậy;

11680

Labbhanti dosakukkucca-macchariyāhi vīsati.

Twenty are obtained from dosa, kukkucca, and macchariya.

Hai mươi pháp có Sân, Hối hận và Xan tham.

11681

336.

11682

Asaṅkhāresu vuttā ca, sasaṅkhāresu pañcadhā;

Said to be in the unprompted, and fivefold in the prompted;

Các pháp đã nói trong các tâm vô hành, và năm cách trong các tâm hữu hành;

11683

Thinamiddhenekavīsa, vīsa dvevīsatikkamā.

Twenty-one with thina and middha, twenty, and twenty-two beyond.

Hai mươi mốt pháp có Hôn trầm và Thụy miên, hai mươi và hai mươi hai pháp theo thứ tự.

11684

337.

11685

Chandaṃ pītiñca uddhacce, hitvā pañcadaseva te;

Excluding chanda, pīti, and uddhacca, those are just fifteen;

Trừ Dục, Hỷ và Phóng dật, mười lăm pháp đó;

11686

Hitvā vimokkhaṃ kaṅkhañca, gahetvā kaṅkhite tathā.

Excluding vimokkha and kaṅkhā, and including them in the desired way.

Trừ Thắng giải, và bao gồm Hoài nghi, cũng vậy trong tâm hoài nghi.

11687

338.

11688

Sattavīsatidhammānaṃ, iti dvādasa saṅgahā;

Thus, there are twelve collections of twenty-seven dhammas;

Như vậy, mười hai cách tập hợp của hai mươi bảy pháp;

11689

Dvādasāpuññacittesu, viññātabbā vibhāvinā.

To be known by the discerning in the twelve unwholesome consciousnesses.

Người phân tích nên hiểu trong mười hai tâm bất thiện.

11690

339.

11691

Hitvā chāniyate dhamme, gahetvā ca yathārahaṃ;

Excluding the six removable dhammas, and including them appropriately;

Trừ sáu pháp nhất định, và bao gồm tùy theo trường hợp;

11692

Catuttiṃsāpi viññeyyā, saṅgahā tattha viññunā.

Thirty-four collections are to be known there by the wise.

Người trí nên hiểu ba mươi bốn cách tập hợp ở đó.

11693

340.

11694

Dvādasākusalesveva, ñatvā saṅgahamuttaraṃ;

Having known the supreme collection in the twelve unwholesome states;

Sau khi hiểu sự tập hợp cao hơn trong mười hai tâm bất thiện;

11695

Ñeyyāhetukacittesu, saṅgahaṃ kamato kathaṃ?

How is the collection to be known sequentially in the rootless consciousnesses?

Sự tập hợp trong các tâm vô nhân nên được hiểu theo thứ tự như thế nào?

11696

341.

11697

Satta sādhāraṇā chandavajjitā ca pakiṇṇakā;

The seven universals, and the miscellaneous ones excluding chanda;

Bảy pháp biến hành, và các pháp biệt cảnh trừ Dục;

11698

Hasituppādacittamhi, dvādaseva pakāsitā.

Are declared as just twelve in the smile-producing consciousness.

Mười hai pháp đã được công bố trong tâm khởi hỷ.

11699

342.

11700

Voṭṭhabbe ca vinā pītiṃ, vīriyaṃ sukhatīraṇe;

In examining consciousness, excluding pīti, and effort in investigating with happiness;

Trong tâm phân đoán, trừ Hỷ; trong tâm thẩm sát lạc, trừ Cần;

11701

Ekādasa yathāvuttā, dhammā dvīsupi desitā.

The eleven dhammas, as stated, are taught in both.

Mười một pháp như đã nói, được giảng trong cả hai tâm.

11702

343.

11703

Manodhātuttike ceva, upekkhātīraṇadvaye;

In the triad of mind-element, and in both investigating consciousnesses with equanimity;

Trong ba ý giới và hai tâm thẩm sát xả;

11704

Dasa honti yathāvuttā, hitvā vīriyapītiyo.

There are ten as stated, excluding effort and pīti.

Mười pháp như đã nói, trừ Cần và Hỷ.

11705

344.

11706

Satta sādhāraṇā eva, pañcaviññāṇasambhavā;

Only the seven universals arise in the five sense-consciousnesses;

Chỉ bảy pháp biến hành, sanh khởi trong ngũ song thức;

11707

Iccāhetukacittesu, pañcadhā saṅgaho ṭhito.

Thus, the collection in the rootless consciousnesses stands in five ways.

Như vậy, sự thâu tóm trong các tâm vô nhân được thiết lập theo năm loại.

11708

345.

11709

Iti cetasike dhamme, cittesu gaṇite puna;

Thus, having counted the mental factors again in the consciousnesses;

Như vậy, khi các pháp tâm sở được tính trong các tâm,

11710

Cittena saha saṅgayha, gaṇeyyāpi ca paṇḍito.

The wise one should count them, having combined them with consciousness.

bậc trí cũng có thể tính toán bằng cách tập hợp chúng cùng với tâm.

11711

346.

11712

Aṭṭhatiṃsāti ye vuttā, cittena saha te puna;

And those which are called thirty-eight, when combined with consciousness;

Những gì đã được nói là 38 (tâm sở), khi cùng với tâm, chúng là

11713

Ekūnacattālīseti, sabbatthekādhikaṃ naye.

Should always be taken as thirty-nine, adding one.

39; hãy hiểu rằng ở mọi nơi đều tăng thêm một.

11714

347.

11715

Bāvīsevaṃ dasa dve ca, pañca ceti yathārahaṃ;

Twenty-two, ten, and two, and five, respectively;

Như vậy, 22, 10, 2 và 5, tùy theo trường hợp;

11716

Saṅgahā sampayuttānaṃ, tālīsekūnakā kathā.

Are the collections of associated states, the talk of thirty-nine.

Sự thâu tóm các tâm sở tương ưng được nói là 39.

11717

348.

11718

Vitakko ca vicāro ca, pīti paññā tathā pana;

Vitakka and vicāra, and pīti, and paññā in that way;

Tầm (vitakka), Tứ (vicāra), Hỷ (pīti), Tuệ (paññā), và

11719

Appamaññā viratīti, nava dhammā yathārahaṃ.

Appamaññā and viratī—these are nine dhammas, respectively.

Vô lượng tâm (appamaññā), các Biệt ly (viratī), là chín pháp tùy theo trường hợp.

11720

349.

11721

Gahetabbāpanetabbā, bhavanti anavajjake;

They are to be included and excluded in the blameless;

Chúng được thêm vào và loại bỏ trong các tâm vô tội;

11722

Parivatteti sabbattha, vedanā tu yathārahaṃ.

But vedanā changes everywhere, appropriately.

Còn Thọ (vedanā) thì biến đổi ở mọi nơi tùy theo trường hợp.

11723

350.

11724

Chandādhimokkhavīriyā, saddhādekūnavīsati;

Chanda, adhimokkha, vīriya, saddhā, and nineteen others;

Dục (chanda), Thắng giải (adhimokkha), Tinh tấn (vīriya), Tín (saddhā) và 19 tâm sở khác;

11725

Phassādayo chaḷevāti, na calantaṭṭhavīsati.

And the six, such as phassa, are the twenty-eight which do not vary.

Xúc (phassa) và sáu tâm sở khác, là 28 tâm sở không dao động.

11726

351.

11727

Teraseva tu sāvajje, chaḷevāhetumānase;

Thirteen indeed in the blameworthy, and six in the rootless minds;

13 tâm sở chỉ có trong các tâm hữu tội, còn 6 tâm sở chỉ có trong các tâm vô nhân;

11728

Na calanti dasa aññe, cuddasā cha ca sambhavāti.

Ten others do not vary, and fourteen and six arise.

10 tâm sở khác không dao động, và 14, 6 tâm sở có thể sinh khởi.

11729

Iti cetasikavibhāge cetasikasaṅgahakathā niṭṭhitā.

Thus ends the discourse on the collection of mental factors in the section on mental factors.

Như vậy, trong phần phân loại tâm sở, câu chuyện về sự thâu tóm tâm sở đã hoàn tất.

11730

Navamo paricchedo.

Ninth Chapter.

Chương thứ chín.