Abhidhammāvatāro-nāmarūpaparicchedo

12173

Cuddasamo paricchedo

Fourteenth Chapter

Chương thứ mười bốn

12174

14. Rāsisambhavakathā

14. Discourse on the Arising of Groups

14. Thuyết giảng về sự hiện hữu của các nhóm

12175

490.

12176

Naveva yevāpanakā, aṭṭhārasa ca rāsayo;

There are indeed nine yevāpanakas, and eighteen groups;

Chín pháp yevāpanaka, và mười tám nhóm;

12177

Navabhiṃsatisambhinnā, dasa dve savibhattikā.

Twenty-nine are mixed, ten and two have subdivisions.

Hai mươi chín pháp không bị phân chia, mười hai pháp có phân chia.

12178

491.

12179

Ekadvayaticatuchasattaṭṭhānānavajjake;

In the blameless states with one, two, three, four, six, seven, eight factors,

Trong các pháp không có lỗi ở một, hai, ba, bốn, sáu, bảy, tám chỗ;

12180

Sattavīsati satteko, dvayameko punekako.

One with twenty-seven, one with two, and again one with one.

Hai mươi bảy, bảy, một, hai và một, rồi lại một.

12181

492.

12182

Daseva yevāpanakā, ekādasa ca rāsayo;

There are just ten yevāpanaka (variables), and eleven groups;

Mười pháp yevāpanaka, và mười một nhóm;

12183

Aṭṭhavīsatisambhinnā, daseva savibhattikā.

Twenty-eight sambhinnā (combined), and just ten savibhattikā (with divisions).

Hai mươi tám pháp không bị phân chia, mười pháp có phân chia.

12184

493.

12185

Ekadvayaticatukkachaṭṭhānaniyatā pana;

Yet, those fixed in one, two, three, four, or six positions;

Còn các pháp cố định ở một, hai, ba, bốn, sáu chỗ;

12186

Aṭṭhārasa ca satteko, eko cekova pāpake.

Eighteen, and one in seven, and just one in unwholesome (states).

Trong các pháp bất thiện là mười tám, bảy, một và lại một.

12187

494.

12188

Dve yevāpanakā honti, rāsayo ca catubbidhā;

There are two yevāpanaka (variables), and four kinds of groups;

Có hai pháp yevāpanaka, và bốn loại nhóm;

12189

Terasettha asambhinnā, tayova savibhattikā.

Thirteen asambhinnā (uncombined) here, and just three savibhattikā (with divisions).

Ở đây có mười ba pháp không bị phân chia, ba pháp có phân chia.

12190

495.

12191

Ekadvayatikaṭṭhānā, dasa dveko ahetuke;

In one, two, or three positions, ten, two, and one in rootless (states);

Trong các pháp vô nhân ở một, hai, ba chỗ là mười, hai và một;

12192

Iccānavajjā sāvajjā-hetuke yoganicchayo.

Thus, in blameless, blameworthy, and rootless (states), is the determination of combination.

Như vậy, sự quyết định về sự phối hợp trong các pháp không có lỗi, có lỗi và vô nhân.

12193

496.

12194

Sattāpi natthi sāvajje, niravajje pakāsako;

All seven are not found in blameworthy (states), but are declared in blameless (states);

Bảy pháp không có trong các pháp có lỗi, pháp thuyết giảng trong các pháp không có lỗi;

12195

Ahetuke ca maggādirāsayo natthi cuddasa.

And in rootless (states), the fourteen groups such as the path are not found.

Và trong các pháp vô nhân không có mười bốn nhóm đạo, v.v.

12196

497.

12197

Anavajjā tu sāvajje, sāvajjakānavajjake;

Blameless (factors) are not found in blameworthy (states); blameworthy (factors) are not found in blameless (states);

Các pháp không có lỗi trong các pháp có lỗi, các pháp có lỗi trong các pháp không có lỗi;

12198

Cittuppādamhi nattheva, natthobhayamahetuke.

Both are not found in rootless consciousness.

Không có trong các tâm sinh, và cả hai đều không có trong các pháp vô nhân.

12199

498.

12200

Sāvajjā pana sāvajje, anavajjānavajjake;

However, blameworthy (factors) are found in blameworthy (states), and blameless (factors) in blameless (states);

Còn các pháp có lỗi trong các pháp có lỗi, các pháp không có lỗi trong các pháp không có lỗi;

12201

Gahetabbā tu sabbattha, sādhāraṇā pakiṇṇakā.

The sādhāraṇa (common) and pakiṇṇaka (miscellaneous) (factors) should be taken in all (states).

Các pháp tạp và các pháp chung nên được nắm giữ ở khắp mọi nơi.

12202

499.

12203

Jhānapañcakacittesu, sattasaṭṭhisu niddise;

In the sixty-seven states of consciousness of the five jhānas, one should indicate

Trong sáu mươi bảy tâm thiền ngũ phần,

12204

Jhānaṅgayogabhedena, rāsibhedaṃ tahiṃ tahiṃ.

The divisions of groups by the distinction of the combination of jhāna factors, in each case.

Hãy chỉ ra sự phân loại các nhóm (tâm sở) theo sự kết hợp các chi thiền ở mỗi nơi.

12205

500.

12206

Catuchakkānavajjesu, ñāṇapītikataṃ tathā;

In the blameless states of four and six, both knowledge and rapture (are found);

Trong các tâm vô tội (anavajja) có bốn, sáu (chi thiền), không (có chi thiền), và cả những tâm có trí tuệ (ñāṇa) và hỷ (pīti),

12207

Catuvīsa parittesu, catudhā bhedamuddise.

In the twenty-four parittā (sense-sphere), one should indicate four kinds of division.

Hãy chỉ ra bốn loại phân chia trong hai mươi bốn tâm Dục giới (paritta).

12208

501.

12209

Sarāgavītarāgānaṃ, appamaññāpavattiyaṃ;

In the development of appamaññā (boundless states) for those with attachment and those without attachment;

Đối với những người còn tham ái và những người đã ly tham, trong sự vận hành của vô lượng tâm (appamaññā),

12210

Karuṇāmuditā honti, kāmapuññamahākriye.

Compassion and appreciative joy occur in kāma-puñña (sense-sphere wholesome) and mahākiriya (great functional) states.

Bi và Hỷ hiện hữu trong các tâm đại thiện và đại duy tác Dục giới.

12211

502.

12212

Upacārappanāpattā, sukhitā sattagocarā;

Having attained upacāra (access) and appanā (absorption), their objects are beings that are happy;

Đạt đến cận định và an chỉ định, chúng hướng đến chúng sinh hạnh phúc;

12213

Tasmā na pañcamāruppe, mahāpāke anuttare.

Therefore, they are not found in the fifth arūpa (immaterial), nor in mahāpāka (great resultant), nor in anuttara (supramundane).

Do đó, chúng không có trong tâm Vô sắc giới thứ năm, tâm đại quả và tâm siêu thế.

12214

503.

12215

Sotāpatitupekkhāsu, parikammādisambhave;

In the equanimity of the stream-entry, and in the arising of preliminaries (to jhāna), etc.;

Trong các tâm Dự lưu (Sotāpatti) có xả (upekkhā), trong sự phát sinh của các tâm chuẩn bị (parikamma) v.v.,

12216

Jhānānaṃ tulyapākattā, tappākesu ca labbhare.

Because the jhānas have similar results, they are found in their results.

Do quả của các thiền tương đương, chúng cũng được tìm thấy trong các tâm quả tương ứng.

12217

504.

12218

Viratī ca sarāgānaṃ, vītikkamanasambhavā;

And the abstinences for those with attachment, due to the arising of transgressions;

Ba tâm ly (virati) và những tâm có tham ái, do sự phát sinh của việc vượt qua (giới),

12219

Sampatte ca samādāne, kāmapuññesu labbhare.

And when the precepts are undertaken, they are found in kāma-puñña (sense-sphere wholesome) states.

Và khi giới được thọ trì, chúng được tìm thấy trong các tâm thiện Dục giới.

12220

505.

12221

Taṃtaṃdvārikadussilya-cetanucchedakiccato;

Due to the function of eradicating the unwholesome volition (connected with) that particular door;

Do chức năng cắt đứt ý chí xấu ác ở mỗi cửa,

12222

Magge ca tulyapākattā, phale ca niyatā siyuṃ.

And in the path, due to having similar results, they are fixed in the fruition.

Và do quả tương đương trong Đạo, chúng là những tâm sở cố định trong Quả.

12223

506.

12224

Pavattākāravisayabhinnā pañcāpi sambhavā;

The five, differing in mode and object, can arise;

Năm (tâm sở) có thể xuất hiện với sự khác biệt về cách vận hành và đối tượng;

12225

Lokiye labbhamānāpi, visuṃ ceva siyuṃ na vā.

Even if found in the mundane, they may or may not be separate.

Mặc dù được tìm thấy trong các tâm thế gian, chúng có thể riêng biệt hoặc không.

12226

507.

12227

Pāpā labbhanti pāpesu, satta chakkekakā kamā;

Unwholesome (factors) are found in unwholesome (states), seven, six, and one in order;

Các tâm sở bất thiện được tìm thấy trong các tâm bất thiện, theo thứ tự là bảy, sáu, một;

12228

Sarūpayevobhayakā, niyataṭṭha chaḷetare.

Of the sarūpayevobhayaka (both in their own nature and variable), six others are fixed.

Cả hai loại đều có hình thái riêng, sáu loại còn lại là cố định.

12229

508.

528.

508.

12230

Sādhāraṇā ca sabbattha, yathāvuttā pakiṇṇakā;

The sādhāraṇa (common) and pakiṇṇaka (miscellaneous) (factors) as stated are found everywhere;

Các tâm sở tạp (pakiṇṇaka) được nói đến ở trên là phổ biến ở khắp mọi nơi;

12231

Tattha cekaggatā natthi, indriyādīsu kaṅkhite.

However, one-pointedness of mind (ekaggatā) is not found there, in what is desired regarding the faculties, etc.

Tuy nhiên, ở đó không có nhất tâm (ekaggatā) trong các quyền (indriya) v.v. được mong muốn.

12232

509.

12233

Chandādhimokkhā yevāpi, vīsekādasavajjite;

Chanda (desire to act) and adhimokkha (decision) are found in twenty excluding eleven;

Ý muốn (chanda) và quyết định (adhimokkha) chỉ có trong hai mươi (tâm) trừ mười một (tâm);

12234

Uddhaccamekādasasu, majjhattamanavajjake.

Uddhacca (restlessness) in eleven; majjhattatā (equanimity) in blameless (states).

Phóng dật (uddhacca) trong mười một (tâm), và xả (majjhatta) trong các tâm vô tội.

12235

510.

12236

Sabbattha manasikāro, tidvekadvitikāpare;

Manasikāra (attention) is found everywhere, in three, two, two, and two others;

Sự tác ý (manasikāra) ở khắp mọi nơi, ba, hai, hai, một trong những tâm khác;

12237

Aṭṭhaṭṭhavīsacatūsu, pañcadvīsu yathākkamaṃ.

In eight, eight, twenty-four, five, and two respectively.

Tám, tám, hai mươi, bốn, năm, hai theo thứ tự.

12238

511.

12239

Samudāyavasenettha, uddhaccaviratittayaṃ;

Here, the three abstinences are savibhattika (with divisions) in terms of collection;

Ở đây, phóng dật và ba tâm ly theo cách tập hợp;

12240

Savibhattikamaññattha, avibhattikameva taṃ.

Elsewhere, they are just avibhattika (without divisions).

Ở nơi khác, chúng có sự phân biệt, hoặc không có sự phân biệt.

12241

512.

12242

Cittuppādesu tenetaṃ, vibhattiavibhattikaṃ;

Therefore, in states of consciousness, one should discern well this distinction between vibhatta and avibhatta,

Do đó, trong các tâm sở, chúng có thể phân biệt hoặc không phân biệt;

12243

Iti sādhu sallakkheyya, sambhavāsambhavaṃ budhoti.

And their presence and absence, by the wise one.

Người trí nên nhận biết rõ ràng sự hiện hữu và không hiện hữu (của chúng).

12244

Iti cetasikavibhāge rāsisambhavakathā niṭṭhitā.

Here ends the discourse on the arising of groups in the section on mental factors.

Kết thúc phần trình bày về sự hiện hữu của các nhóm tâm sở trong phân loại tâm sở.

12245

Cuddasamo paricchedo.

The Fourteenth Chapter.

Chương mười bốn.

12246

Pannarasamo paricchedo

The Fifteenth Chapter

Chương Mười Lăm

12247

15. Rāsisaṅgahakathā

15. Discourse on the Collection of Groups

15. Phần trình bày về sự tập hợp các nhóm

12248

513.

12249

Tettiṃsa ceva dvattiṃsa, ekatiṃsa ca tiṃsa ca;

Thirty-three, and thirty-two, thirty-one, and thirty;

Ba mươi ba, ba mươi hai, ba mươi mốt và ba mươi;

12250

Ekadvattiṃsahīnā ca, tiṃsa dhammā navajjake.

And thirty dhammas (mental factors) with one or two less, are in blameless (states).

Ba mươi pháp, ít hơn một hoặc hai, trong các tâm vô tội (anavajja).

12251

514.

12252

Dasa dhammā tu sāvajje, chapañcacaturādhikā;

Just ten dhammas are in blameworthy (states), with six, five, or four more;

Mười pháp thì có tội (sāvajja), hơn sáu, năm, bốn;

12253

Ekādasa dasa nava, sattadhā hetuke pana.

Eleven, ten, nine, or seven, are in rootless (states).

Mười một, mười, chín, bảy loại trong các tâm vô nhân (ahetuka).

12254

515.

12255

Itthaṃ cuddasadhā bhinnā, koṭṭhāsā tu sarūpato;

Thus divided into fourteen portions in terms of their own nature;

Như vậy, mười bốn loại được phân chia theo hình thái riêng;

12256

Vibhattā tehi yuttā ca, cittuppādā yathākkamaṃ.

The states of consciousness, associated with these, are divided in order.

Các tâm sở được phân loại và kết hợp với chúng theo thứ tự.

12257

516.

12258

Tikaṭṭhakā pañcavīsa, dasa pañcādhikā nava;

Twenty-five with three and eight, ten with five more, nine;

Ba mươi tám, hai mươi lăm, mười, chín hơn năm;

12259

Aṭṭhāraseti sattete, anavajjā tathetare.

These seven are eighteen in blameless (states), and likewise others.

Mười tám, bảy loại này là vô tội, và những loại khác cũng vậy.

12260

517.

12261

Dve cattāro chaḷekaṃ dve,

Two, four, six, one, two,

Hai, bốn, sáu, một, hai,

12262

Pañcātha dasadhāpare;

Then five, then others ten-fold;

Năm, sau đó mười loại khác;

12263

Sāvajjāhetukā ceti,

These are blameworthy and rootless,

Có tội và vô nhân,

12264

Koṭṭhāsā honti cuddasa.

And there are fourteen portions.

Là mười bốn phần.

12265

518.

12266

Nava cāpi cha cattāro, catupañcachasattakā;

And nine, six, four, four, five, six, seven;

Chín và sáu, bốn, bốn, năm, sáu, bảy;

12267

Nava dve dve tatheko ca, yevāpanakasaṅgahā.

Nine, two, two, and one, are collections of yevāpanaka (variables).

Chín, hai, hai, và một, là sự tập hợp của các tâm sở tùy hỷ (yevāpanaka).

12268

519.

12269

Tehi yuttā panaṭṭhātha, vīsekatiṃsa mānasā;

And the states of consciousness associated with these are eight, then twenty, thirty-one;

Các tâm được kết hợp với chúng là tám, hai mươi mốt;

12270

Dve dve dve tīṇi cekaṃ dve, aṭṭha dasa yathākkamaṃ.

Two, two, two, three, and one, two, eight, ten respectively.

Hai, hai, hai, ba, một, hai, tám, mười theo thứ tự.

12271

520.

12272

Sattatiṃsakato yāva, ekatiṃsā navajjake;

From thirty-seven up to thirty-one, in blameless (states);

Từ ba mươi bảy cho đến ba mươi mốt trong các tâm vô tội;

12273

Tikaṭṭhakādike satta, ṭhitā niyatasaṅgahā.

The seven fixed collections, beginning with three and eight, are established.

Bảy loại, bắt đầu từ ba mươi tám, là sự tập hợp cố định.

12274

521.

12275

Pāpesu vīsa cekūna-vīsaṭṭhārasa soḷasa;

In unwholesome (states), twenty, nineteen, eighteen, sixteen;

Trong các tâm bất thiện (pāpa) là hai mươi, mười chín, mười tám, mười sáu;

12276

Catudhā dvīsu catūsu, catūsu dvīsu caṭṭhitā.

Established in four ways in two, in four, and in two.

Bốn loại được tìm thấy trong hai, trong bốn, trong bốn, và trong hai (tâm).

12277

522.

12278

Ekadvipañcadasasu, ca dvidhā hetukesu ca;

And in one, two, five, ten, and in two rootless (states);

Trong một, hai, năm, mười, và trong hai loại vô nhân (ahetuka) nữa;

12279

Tikadvekādhikā dhammā, dasaṭṭha ca yathākkamaṃ.

The dhammas (factors) with three, two, and one more, are ten and eight respectively.

Các pháp hơn ba, hai, một, mười và tám theo thứ tự.

12280

523.

12281

Pañcadvekadvibhipañca, koṭṭhāsā niyatā ṭhitā;

Five, two, two, three, and five portions are established as fixed;

Năm, hai, hai, hai, năm phần là cố định;

12282

Tehi yuttā panaṭṭhātha, vīsa dve dve tikekakā.

And the states of consciousness associated with these are eight, then twenty, two, two, three, one, one.

Các tâm được kết hợp với chúng là tám, hai mươi, hai, hai, ba, một, một.

12283

524.

12284

Pubbāparadvayāpuññe, kāmapāke ahetuke;

In apuñña (unwholesome) states, in kāma-pāka (sense-sphere resultant), in rootless (states) of the preceding and succeeding two;

Trong các tâm bất thiện trước và sau, trong tâm quả Dục giới vô nhân;

12285

Pañcamānuttarāruppe, natthāniyatasambhavo.

In the fifth, supramundane, and immaterial, the arising of unfixed factors is not found.

Trong tâm Vô sắc giới thứ năm và tâm siêu thế, không có sự hiện hữu của các tâm sở không cố định.

12286

525.

12287

Chattiṃsamānasesveva, labbhantāniyatā na vā;

The unfixed factors are found or not found only in thirty-six states of consciousness;

Ba mươi sáu tâm sở không cố định được tìm thấy hoặc không;

12288

Tepaññāsāvasesā tu, sabbe niyatayogino.

But all the remaining fifty-three are associated with fixed factors.

Năm mươi ba tâm sở còn lại đều là cố định.

12289

526.

12290

Niyatāniyate katvā, labbhantobhayathā tathā;

Having made fixed and unfixed, likewise they are found in both ways;

Sau khi đã phân loại cố định và không cố định, chúng được tìm thấy theo cả hai cách;

12291

Sarūpayevobhayakā, tividhevaṃ tu saṅgahā.

Thus, the collections are of three kinds: sarūpayevobhayaka (both in their own nature and variable).

Cả hai loại đều có hình thái riêng, như vậy là ba loại tập hợp.

12292

527.

529.

12293

Ñeyyā vuttānusārena, tehi yuttāva mānasā;

The states of consciousness associated with these should be understood according to what has been said;

Các tâm sở được biết đến theo cách đã nói, và các tâm được kết hợp với chúng;

12294

Tato puna vibhāveyya, sabbasaṅgāhikaṃ nayaṃ.

Then one should further analyze the method of all-inclusive collection.

Từ đó, hãy phân tích lại phương pháp tập hợp tất cả.

12295

528.

12296

Ekūnatālīsakato, yāvekattiṃsakā ṭhitā;

From thirty-nine up to thirty-one, established in blameless (states) in nine ways;

Từ ba mươi chín cho đến ba mươi mốt được tìm thấy;

12297

Navadhā anavajjesu, tehi yuttā ca mānasā.

And the states of consciousness associated with these.

Chín loại trong các tâm vô tội (anavajja), và các tâm được kết hợp với chúng.

12298

529.

12299

Dve cattāro dasevātha, tikapañcādhikā dasa;

Two, four, just ten, then three, five more, ten;

Hai, bốn, mười, sau đó ba, năm hơn mười;

12300

Tevīsa kamato satta, dve ca pañcadasāpare.

Twenty-three, seven, two, and fifteen others, in order.

Hai mươi ba, theo thứ tự là bảy, hai và mười lăm khác.

12301

530.

12302

Dve ca dve tikadve dvekā, sāvajjesu ca soḷasa;

Two, two, three, two, two, one, and sixteen in blameworthy (states);

Hai và hai, ba, hai, hai, một trong các tâm có tội (sāvajja) là mười sáu;

12303

Ekūnavīsa vīsātha, vīsekadvitayādhikā.

Nineteen, twenty, and twenty-two more.

Mười chín, hai mươi, sau đó hai mươi mốt, hai mươi hai (tâm sở).

12304

531.

12305

Ahetuke panaṭṭhātha, dasekadvitayādhikā;

However, in rootless (states) there are eight, then ten, two more;

Trong các tâm vô nhân (ahetuka) thì tám, sau đó mười, mười một, mười hai;

12306

Dasapañca dvikekāti, bhavantekūnavīsati.

Ten, five, two, one, thus there are nineteen.

Mười, năm, hai, một, là mười chín loại.

12307

532.

12308

Labbhamānānusārena, dhammānaṃ pana saṅgaho;

The collection of dhammas (mental factors) according to what is found;

Sự tập hợp các pháp theo những gì được tìm thấy;

12309

Sakkā vuttanayeneva, viññātuṃ pana viññunāti.

Can indeed be understood by the wise according to the method stated.

Người trí có thể hiểu được theo cách đã nói.

12310

Iti cetasikavibhāge rāsisaṅgahakathā niṭṭhitā.

Here ends the discourse on the collection of groups in the section on mental factors.

Kết thúc phần trình bày về sự tập hợp các nhóm tâm sở trong phân loại tâm sở.

12311

Pannarasamo paricchedo.

The Fifteenth Chapter.

Chương mười lăm.

Table of Contents