Abhidhammāvatāro-nāmarūpaparicchedo

15233

Nibbānapaññattiparidīpano

Elucidation of the Concept of Nibbāna

Giải thích về Nibbāna-paññatti

15234

304.

15235

Rāgādīnaṃ khayaṃ vuttaṃ, nibbānaṃ santilakkhaṇaṃ;

The cessation of greed and other defilements is called Nibbāna, characterized by peace;

Sự diệt trừ tham ái, v.v., được gọi là Nibbāna, với đặc tính tịch tịnh;

15236

Saṃsāradukkhasantāpatattassālaṃ sametave.

It is sufficient to appease those afflicted by the torment of suffering in saṃsāra.

Nó đủ để làm dịu đi sự nung đốt của khổ luân hồi.

15237

305.

15238

Khayamattaṃ na nibbānaṃ, sagambhīrādivācato;

Nibbāna is not merely cessation, because of expressions like "profound, etc.";

Sự diệt trừ không chỉ là Nibbāna, theo những lời dạy sâu xa, v.v.;

15239

Abhāvassa hi kummānaṃ, lomasseva na vācatā.

For the absence of hare's horns, for instance, there is no such designation.

Vì sự không tồn tại của lông rùa không được gọi là Nibbāna.

15240

306.

15241

Khayoti vuccate maggo, tappāpattā idaṃ khayaṃ;

The path is called cessation (khaya), and by attaining it, this cessation (Nibbāna) is realized;

Con đường được gọi là sự diệt trừ; sự đạt được điều này là sự diệt trừ;

15242

Arahattaṃ viyuppāda-vayābhāvā dhuvañca taṃ.

It is like Arahatta, being free from arising and ceasing, it is constant.

Giống như A-la-hán, nó là vĩnh cửu vì không có sự sinh khởi và hoại diệt.

15243

307.

15244

Saṅkhataṃ sammutiñcāpi, ñāṇamālamba neva hi;

The conditioned (saṅkhata) and conventional (sammuti) are not objects of knowledge;

Cái hữu vi và cái quy ước, trí tuệ không nương tựa vào chúng;

15245

Chinde male tato vatthu, icchitabbamasaṅkhataṃ.

Therefore, to cut off defilements, the unconditioned (asaṅkhata) must be desired as the ultimate reality.

Nó cắt bỏ phiền não, do đó, cái vô vi đáng được mong cầu.

15246

308.

15247

Pattukāmena taṃ santiṃ, chabbisuddhiṃ samādiya;

One who desires to attain that peace should undertake the six purifications;

Người mong muốn đạt được sự tịch tịnh đó, hãy thực hành sáu sự thanh tịnh;

15248

Ñāṇadassanasuddhī tu, sādhetabbā hitatthinā.

The purification of knowledge and vision should be accomplished by one who seeks welfare.

Sự thanh tịnh của tri kiến và thấy biết phải được người cầu lợi ích thành tựu.

15249

309.

15250

Cetanādividhā sīla-suddhi tattha catubbidhā;

The purification of virtue (sīla-suddhi) here is of four types, based on volition, etc.;

Giới thanh tịnh có bốn loại, khởi đầu bằng tư tâm sở;

15251

Sopacārasamādhī tu, cittasuddhīti vuccate.

Concentration with access (sopacāra samādhi) is called purification of mind (citta-suddhi).

Định cận hành và định an chỉ được gọi là Tâm thanh tịnh.

15252

310.

15253

Sampādetvādidvesuddhiṃ, namanā nāmaṃ tu ruppa-

Having accomplished these first two purifications, one should determine that mentality (nāma) inclines,

Sau khi thành tựu hai sự thanh tịnh đầu tiên, hãy phân biệt rằng danh là sự nghiêng về, sắc là sự biến hoại,

15254

To rūpaṃ natthi attādivatthūti ca vavatthape.

And materiality (rūpa) is disturbed, and there is no self (attā), etc., as a fundamental reality.

và không có tự ngã, v.v., là đối tượng.

15255

311.

15256

Maṇindhanātape aggi, asantopi samāgame;

Just as fire, though non-existent without the coming together of a jewel, tinder, and sunlight,

Cũng như lửa không tồn tại trong đá quý, củi và ánh nắng mặt trời, nhưng khi chúng hội tụ thì lửa xuất hiện;

15257

Yathā hoti tathā cittaṃ, vatthālambādisaṅgame.

Comes to be, so too does consciousness upon the conjunction of bases, objects, etc.

Cũng vậy, tâm xuất hiện khi đối tượng và các yếu tố khác hội tụ.

15258

312.

15259

Paṅgulandhā yathā gantuṃ, paccekamasamatthakā;

Just as a lame person and a blind person, individually unable to go,

Giống như người què và người mù không thể đi riêng lẻ;

15260

Yanti yuttā yathā evaṃ, nāmarūpavhayā kriyā.

Go when yoked together, so too is the action called mentality-materiality (nāma-rūpa).

Nhưng khi kết hợp, họ có thể đi được, cũng vậy là hành động của danh và sắc.

15261

313.

15262

Na nāmarūpato añño, attādi iti dassanaṃ;

The insight that there is no self or anything else apart from nāma-rūpa;

Thấy rằng không có tự ngã, v.v., nào khác ngoài danh và sắc;

15263

Sodhanattā hi duddiṭṭhiṃ, diṭṭhisuddhīti vuccati.

Because it purifies wrong views, is called purification of view (diṭṭhi-suddhi).

Sự thanh tịnh này, vì làm sạch tà kiến, được gọi là Kiến thanh tịnh.

15264

314.

15265

Avijjātaṇhupādāna-kammenādimhi taṃ dvayaṃ;

In the past, that dual (mentality-materiality) arose from ignorance, craving, clinging, and kamma;

Hai điều đó (danh và sắc) ở khởi đầu là do vô minh, ái, thủ và nghiệp;

15266

Rūpaṃ kammādito nāmaṃ, vatthādīhi pavattiyaṃ.

Materiality (rūpa) arises from kamma, etc., and mentality (nāma) from bases, etc.

Sắc từ nghiệp, v.v., danh từ đối tượng, v.v., chúng vận hành.

15267

315.

15268

Sadā sabbattha sabbesaṃ, sadisaṃ na yato tato;

Since it is not always, everywhere, and for everyone alike, it is not causeless;

Vì chúng không phải lúc nào cũng giống nhau ở mọi nơi và mọi người;

15269

Nāhetunāñño attādiniccahetūti passati.

One perceives that there is no other eternal cause such as a self.

Nên không thấy có tự ngã, v.v., vĩnh cửu nào khác không có nguyên nhân.

15270

316.

15271

Evaṃ tīrayate kaṅkhā, yāya paññāya paccaye;

Thus, the wisdom by which doubt regarding conditions is crossed over;

Trí tuệ nào vượt qua sự hoài nghi về các duyên như vậy;

15272

Diṭṭhattā suddhi sā kaṅkhātaraṇaṃ iti vuccati.

Having been clearly seen, that purification is called purification by overcoming doubt (kaṅkhātaraṇa-visuddhi).

Vì đã thấy các duyên, sự thanh tịnh đó được gọi là Đoạn nghi thanh tịnh.

15273

317.

15274

Pattaññātapariñño so, atraṭṭho yatateyati;

Having fully known and comprehended this meaning, the yogi strives;

Người đã đạt được sự hiểu biết và thấu triệt điều này, nỗ lực;

15275

Tīraṇavhapariññāya, visuddhatthaṃ sadādaro.

Always diligent for the purification through the comprehension called understanding.

Để thanh tịnh hóa bằng sự thấu triệt, luôn luôn chuyên cần.

15276

318.

15277

Tikālādivasā khandhe, samāsetvā kalāpato;

Grouping the aggregates according to past, present, future, etc.,

Sau khi nhóm các uẩn theo thời gian, v.v., thành từng cụm;

15278

Aniccā dukkhānattāti, ādo evaṃ vipassati.

One first discerns them as impermanent, suffering, and non-self.

Ban đầu, người ấy quán chiếu như vậy: vô thường, khổ, vô ngã.

15279

319.

15280

Khandhāniccā khayaṭṭhena, bhayaṭṭhena dukhāva te;

The aggregates are impermanent in the sense of destruction, and suffering in the sense of fear;

Các uẩn là vô thường theo nghĩa hoại diệt, chúng là khổ theo nghĩa đáng sợ;

15281

Anattāsārakaṭṭhena, iti passe punappunaṃ.

And non-self in the sense of being unsubstantial. Thus one repeatedly discerns them.

Chúng là vô ngã theo nghĩa không có cốt lõi, hãy quán chiếu như vậy lặp đi lặp lại.

15282

320.

15283

Ākārehi aniccādicattālīsehi sammase;

One contemplates (them) in forty ways (by means of impermanence, etc.);

Hãy quán xét bằng bốn mươi phương diện về vô thường, v.v.;

15284

Lakkhaṇānaṃ vibhūtatthaṃ, khandhānaṃ pana sabbaso.

For the manifestation of the characteristics of all the aggregates.

Để các đặc tính của các uẩn trở nên rõ ràng hoàn toàn.

15285

321.

15286

Evañcāpi asijjhante, navadhā nisitindriyo;

If it is not achieved thus, then the yogi with sharp faculties, in nine ways;

Khi điều này không thành tựu, người có căn sắc bén;

15287

Sattakadvayato sammā, rūpārūpe vipassaye.

Should rightly discern materiality and mentality from two septads (seven pairs of factors).

Hãy quán chiếu sắc và vô sắc một cách đúng đắn bằng hai nhóm bảy.

15288

322.

15289

Rūpamādānanikkhepā, vayovuddhattagāmito;

One should contemplate materiality as grasping and abandoning, as changing due to growth and decay,

Sắc là sự chấp thủ và loại bỏ, sự đi đến già và trưởng thành;

15290

Sammasevannajādīhi, dhammatārūpatopi ca.

And from its nature of being consumed, etc., and from its characteristic form.

Hãy quán xét bằng thức ăn, v.v., và cả bản chất của sắc.

15291

323.

322.

323.

15292

Nāmaṃ kalāpayamato, khaṇato kamatopi ca;

Mentality (nāma) arises in groups, moment by moment, and in sequence;

Danh là sự kết hợp, từ sát na, và từ sự vận hành;

15293

Diṭṭhimānanikantīnaṃ, passe ugghāṭanādito.

One discerns it from its dispelling of wrong view, conceit, and craving, etc.

Hãy quán chiếu từ sự khai mở của kiến chấp, ngã mạn và tham ái.

15294

324.

15295

Avijjātaṇhākammanna-hetuto rūpaṃ ubbhave;

Materiality arises from the causes of ignorance, craving, kamma, and nutriment;

Sắc sinh khởi từ nguyên nhân vô minh, ái, nghiệp;

15296

Vināhāraṃ saphassehi, vedanādittayaṃ bhave.

The triad of feeling, etc., arises with contact, without nutriment.

Ba điều thọ, v.v., sinh khởi không có thức ăn nhưng với xúc.

15297

325.

328.

15298

Tehiyeva vinā phassaṃ,

And consciousness, from these very same (causes), without contact,

Với những điều đó, không có xúc,

15299

Nāmarūpādhikehi tu;

And from more than just nāma-rūpa;

mà là do danh sắc tăng thêm;

15300

Cittaṃ hetukkhayā so so,

That particular consciousness, when its causes cease,

Tâm, do nguyên nhân diệt, cái này cái kia,

15301

Veti ve tassa tassa tu.

Also ceases.

cái này cái kia diệt đi.

15302

326.

15303

Hetutodayanāsevaṃ, khaṇodayavayenapi;

Thus, one repeatedly discerns the arising and passing away (udayabbaya) in fifty ways,

Như vậy, bằng sự sinh khởi từ nguyên nhân, và bằng sự sinh diệt từng sát na;

15304

Iti paññāsākārehi, passe punūdayabbayaṃ.

By means of the arising of causes, and the momentary arising and passing away.

Hãy quán chiếu sự sinh diệt trở lại bằng năm mươi phương diện.

15305

327.

15306

Yogissevaṃ samāraddhaudayabbayadassino;

For the yogi thus engaged in seeing the arising and passing away,

Khi hành giả bắt đầu quán chiếu sự sinh diệt như vậy;

15307

Pātubhonti upaklesā, sabhāvā hetutopi ca.

Impure states (upakkilesa) appear, arising from inherent nature and causes.

Các phiền não phụ (upakkilesa) xuất hiện, do bản chất và do nguyên nhân.

15308

328.

15309

Te obhāsamatussāhapassaddhisukhupekkhanā;

These are illumination (obhāsa), knowledge (ñāṇa), rapture (pīti), tranquility (passaddhi), happiness (sukha), equanimity (upekkhā);

Chúng được nói là mười: hào quang, tri kiến, hăng hái, khinh an, lạc, xả,

15310

Sati pītādhimokkho ca, nikanti ca dasīritā.

And mindfulness (sati), energy (ussāha), strong determination (adhimokkha), and attachment (nikanti)—these ten are declared.

niệm, hỷ, thắng giải, và tham ái.

15311

329.

15312

Taṇhādiṭṭhunnatiggāhavatthuto tiṃsadhā te ca;

These (impure states) are of thirty types, based on craving, wrong view, excitement, and clinging;

Chúng có ba mươi loại, từ đối tượng của ái, kiến, cao ngạo và chấp thủ;

15313

Taduppanne cale bālo, amagge maggadassako.

When they arise, the foolish one wanders, perceiving a path where there is no path.

Khi chúng sinh khởi, kẻ ngu si dao động, thấy con đường trong cái không phải con đường.

15314

330.

15315

Vipassanā pathokkantā, tadāsi matimādhunā;

When insight has reached the path, then the wise one now;

Khi thiền quán đã đi đúng hướng, người trí lúc đó;

15316

Na maggo gāhavatthuttā, tesaṃ iti vipassati.

Discerns that these are not the path, because they are objects of clinging.

Quán chiếu rằng đó không phải là con đường, vì chúng là đối tượng của chấp thủ.

15317

331.

15318

Upaklese aniccādi-vasage sodayabbaye;

For one who discerns the impure states as subject to impermanence, etc., and to arising and passing away;

Khi quán chiếu các phiền não phụ, nằm dưới sự chi phối của vô thường, v.v., và sự sinh diệt;

15319

Passato vīthinokkantadassanaṃ vuccate patho.

The vision that has entered the path is called the path.

Sự thấy biết không đi chệch khỏi con đường được gọi là con đường.

15320

332.

15321

Maggāmagge vavatthetvā, yā paññā evamuṭṭhitā;

The wisdom that has arisen by distinguishing the path from the non-path thus;

Trí tuệ đã phân biệt con đường và không phải con đường như vậy;

15322

Maggāmaggikkhasaṅkhātā, suddhi sā pañcamī bhave.

Is called purification of knowledge and vision of the path and non-path (maggāmaggañāṇadassana-visuddhi), and is the fifth purification.

Sự thanh tịnh đó được gọi là Tri kiến đạo phi đạo (Maggāmaggikkha-suddhi), là thứ năm.

15323

333.

15324

Pahānavhapariññāya, ādito suddhisiddhiyā;

Having achieved purification through the comprehension called knowing and understanding (pariññā), one now strives at last;

Để thành tựu sự thanh tịnh ban đầu bằng sự thấu triệt sự đoạn trừ;

15325

Tīraṇavhapariññāya, antago yatatedhunā.

For the purification through the comprehension called abandoning.

Bây giờ, người ấy nỗ lực đến cuối cùng bằng sự thấu triệt sự phân biệt.

15326

334.

15327

Jāyate navañāṇī sā, visuddhi kamatodaya-

This purification gives rise to nine knowledges in sequence, starting with the knowledge of arising and passing away;

Chín tuệ đó sinh khởi, sự thanh tịnh đó tuần tự;

15328

Bbayādī ghaṭamānassa, nava honti panettha hi.

For one who strives, there are nine (knowledges) here.

Đối với người đang nỗ lực, có chín điều ở đây.

15329

335.

15330

Santatīriyato ceva, ghanenāpi ca channato;

Because they are concealed by continuity (santati) and by density (ghana);

Vì bị che lấp bởi sự liên tục và sự dày đặc;

15331

Lakkhaṇāni na khāyante, saṃkiliṭṭhā vipassanā.

The characteristics (of phenomena) are not manifest in polluted insight.

Các đặc tính không hiện rõ, thiền quán bị ô nhiễm.

15332

336.

15333

Tatotra sammase bhiyyo, punade vudayabbayaṃ;

Therefore, one should contemplate again and again arising and passing away (udayabbaya);

Vì vậy, ở đây, hãy quán xét lại sự sinh diệt nhiều hơn nữa;

15334

Tenāniccādisampassaṃ, paṭutaṃ paramaṃ vaje.

Thereby, discerning impermanence, etc., one attains supreme skill.

Khi đó, sự quán chiếu vô thường, v.v., sẽ đạt đến mức tối thượng.

15335

337.

15336

Āvaṭṭetvā yaduppādaṭṭhitiādīhi passato;

When, having turned (the mind) to the arising, standing, etc., one discerns;

Khi trí tuệ quán chiếu sự sinh khởi, an trụ, v.v., và sự hoại diệt;

15337

Bhaṅgeva tiṭṭhate ñāṇaṃ, tadā bhaṅgamatī siyā.

And knowledge focuses solely on dissolution, then it is knowledge of dissolution (bhaṅgañāṇa).

Chỉ còn lại sự hoại diệt, khi đó là Hoại diệt tùy quán tuệ.

15338

338.

15339

Evaṃ passayato bhaṅgaṃ, tibhavo khāyate yadā;

When, by thus discerning dissolution, the three existences appear;

Khi quán chiếu sự hoại diệt như vậy, ba cõi hiện ra;

15340

Sīhādiva bhayaṃ hutvā, siyā laddhā bhayikkhaṇā.

As fearful, like a lion, etc., then knowledge of fear (bhayañāṇa) is attained.

Giống như sự sợ hãi đối với sư tử, v.v., khi đó là Khủng bố tùy quán tuệ.

15341

339.

15342

Sādīnavā patiṭṭhante, khandhādittagharaṃ viya;

When the aggregates, etc., appear as fraught with danger, like a house on fire;

Khi các uẩn, v.v., được thiết lập với những bất lợi, giống như một ngôi nhà cháy;

15343

Yadā tadā siyā laddhā, ādīnavānupassanā.

Then contemplation of danger (ādīnavānupassanā) is attained.

Khi đó là Quán chiếu sự nguy hiểm (Ādīnava-nupassanā).

15344

340.

15345

Saṅkhārādīnavaṃ disvā, ramate na bhavādisu;

When, seeing the danger in the conditioned phenomena, one does not delight in existences, etc.;

Khi thấy sự nguy hiểm của các hành, trí tuệ không còn thích thú với các cõi, v.v.;

15346

Mati yadā tadā laddhā, siyā nibbidapassanā.

Then contemplation of disenchantment (nibbidānupassanā) is attained.

Khi đó là Quán chiếu sự nhàm chán (Nibbidā-passanā).

15347

341.

15348

Ñāṇaṃ muccitukāmaṃ te, sabbabhūsaṅkhate yadā;

When knowledge desires to be freed from all conditioned existences, like fish from a net, etc.;

Khi trí tuệ muốn giải thoát khỏi tất cả các hành hữu vi đó;

15349

Jālādīhi ca macchādī, tadā laddhā cajjamati.

Then knowledge of desire for deliverance (muccitukamyatāñāṇa) is attained.

Giống như cá muốn thoát khỏi lưới, v.v., khi đó là Giải thoát dục trí.

15350

342.

15351

Saṅkhāre asubhāniccadukkhatonattato mati;

The wisdom that, seeing the conditioned phenomena as impure, impermanent, suffering, and non-self;

Trí tuệ quán chiếu các hành là bất tịnh, vô thường, khổ và vô ngã;

15352

Passantī cattumussukkā, paṭisaṅkhānupassanā.

Strives to abandon them, is contemplation of re-observation (paṭisaṅkhānupassanā).

Nỗ lực từ bỏ, đó là Phản tư tùy quán tuệ.

15353

343.

15354

Vuttātra paṭubhāvāya, sabbañāṇapavattiyā;

Here, for the development of all knowledges, it is stated;

Ở đây, để làm cho tất cả các tuệ trở nên sắc bén, đã được nói;

15355

Mīnasaññāya sappassa, gāhaluddasamopamā.

Like the simile of the hunter catching a snake that mistakes a fish.

Giống như sự so sánh giữa con cá và con rắn bị bắt bởi người săn bắt.

15356

344.

15357

Attattaniyato suññaṃ, dvidhā ‘‘nāhaṃ kvacā’’dinā;

Seeing very much that (the conditioned) is empty of self and anything pertaining to self, in two ways "I am not, and not mine";

Quán chiếu sâu sắc rằng không có tự ngã và không có gì thuộc về tự ngã, bằng hai cách “ta không ở đâu” v.v.;

15358

Catudhā chabbidhā cāpi, bahudhā passato bhusaṃ.

Also in four ways, in six ways, and in many ways.

Bằng bốn cách, sáu cách, và nhiều cách.

15359

345.

15360

Āvaṭṭatiggimāsajja,

As a sinew, having taken refuge from scorching heat,

Giống như một sợi gân bị đốt cháy,

15361

Nhārūva mati saṅkhataṃ;

the mind regards the conditioned (saṅkhata). Just as

Trí tuệ quay lại với các hành hữu vi;

15362

Cattabhariyo yathā dose,

a man who has abandoned his wife (sees her) with aversion (or faults),

Giống như người chồng đã từ bỏ vợ vì các lỗi lầm,

15363

Tathā taṃ samupekkhate.

so does it regard them with equanimity.

Cũng vậy, trí tuệ xả bỏ chúng.

15364

346.

15365

Tāva sādīnavānampi, lakkhaṇe tiṭṭhate mati;

So long as the mind remains fixed on the characteristics of unsatisfactoriness,

Trí tuệ vẫn an trụ trong các đặc tính của những điều có bất lợi;

15366

Na passe yāva sā tīraṃ, sāmuddasakuṇī yathā.

it does not see the shore, just like a sea-bird.

Cho đến khi nó thấy bờ, giống như con chim biển.

15367

347.

15368

Saṅkhārupekkhāñāṇāyaṃ, sikhāpattā vipassanā;

This knowledge of equanimity towards formations (saṅkhārupekkhāñāṇa)

Hành xả trí này, thiền quán đạt đến đỉnh cao;

15369

Vuṭṭhānagāminīti ca, sānulomāti vuccati.

is Vipassanā that has reached its peak, and it is called conformity knowledge (sānulomā) as it leads to emergence.

Được gọi là hướng đến xuất ly (vuṭṭhānagāminī) và thuận thứ (sānulomā).

15370

348.

15371

Patvā mokkhamukhaṃ satta, sādhetiriyapuggale;

Having reached the gateway to liberation, it accomplishes noble individuals

Sau khi đạt được cửa giải thoát, nó thành tựu các bậc thánh nhân;

15372

Jhānaṅgādippabhede ca, pādakādivasena sā.

in various classifications such as jhānic factors, as a foundation.

Và các loại chi thiền, v.v., theo cách làm nền tảng, v.v.

15373

349.

15374

Aniccato hi vuṭṭhānaṃ, yadi yassāsi yogino;

If for a yogi, emergence from impermanence arises,

Nếu sự xuất ly của hành giả là từ vô thường;

15375

Sodhimokkhassa bāhullā, tikkhasaddhindriyo bhave.

due to the abundance of purification and liberation, he becomes one with keen faith-faculty.

Do sự thanh tịnh và giải thoát nhiều, người ấy có căn tín sắc bén.

15376

350.

15377

Dukkhatonattato tañce, siyā honti kamena te;

If that (emergence) occurs from suffering or non-self, then in succession, they (the individuals)

Nếu từ khổ và vô ngã, chúng tuần tự là;

15378

Passaddhivedabāhullā, tikkhekaggamatindriyā.

have keen concentration- and mindfulness-faculties, due to the abundance of tranquility and understanding.

Do sự khinh an và giác ngộ nhiều, người ấy có căn định sắc bén.

15379

351.

15380

Paññādhurattamuddiṭṭhaṃ, vuṭṭhānaṃ yadinattato;

If emergence is declared to be rooted in wisdom when it is from non-self,

Nếu sự xuất ly được chỉ định là do trí tuệ (paññādhura) từ vô ngã;

15381

Saddhādhurattaṃ sesehi, taṃ viyābhinivesato.

it is rooted in faith for the rest, because of that clinging.

Thì sự xuất ly còn lại là do tín (saddhādhura), vì sự chấp thủ.

15382

352.

15383

Dve tikkhasaddhasamathā, siyuṃ saddhānusārino;

There are two individuals of keen faith and tranquility (samatha), who are faith-followers (saddhānusārī);

Hai người có tín và định sắc bén là những người tùy tín;

15384

Ādo majjhesu ṭhānesu, chasu saddhāvimuttakā.

at the beginning and in the middle positions, there are six individuals liberated by faith (saddhāvimuttakā).

Ở sáu vị trí đầu và giữa, họ là những người giải thoát bằng tín.

15385

353.

15386

Itaro dhammānusārīdo, diṭṭhippatto anantake;

The other, the Dhamma-follower (dhammānusārī), is at the beginning; at the end, the one attained to right view (diṭṭhippatta) and the one liberated by wisdom (paññāvimutta), who may or may not be one with Jhāna.

Người tùy pháp khác, người đạt kiến, ở nơi vô biên;

15387

Paññāmuttobhayatthante, ajhānijhānikā ca te.

Those who are freed by wisdom and by both, and those who are without jhāna and with jhāna.

Người giải thoát bằng tuệ, người giải thoát cả hai phần, họ có thể là người không thiền định hoặc có thiền định.

15388

354.

15389

Tikkhasaddhassa cantepi, saddhāmuttattamīritaṃ;

Even for one of keen faith, liberation by faith is stated to be at the end;

Đối với người có tín sắc bén, sự giải thoát bằng tín được nói đến;

15390

Visuddhimagge majjhassa, kāyasakkhittamaṭṭhasu.

in the Visuddhimagga, being a body-witness (kāyasakkhī) is among the middle eight.

Trong Thanh Tịnh Đạo, đối với người trung bình, là kẻ thân chứng trong tám loại.

15391

355.

15392

Vuttaṃ mokkhakathāyaṃ yaṃ, tikkhapaññārahassa tu;

What is stated in the discourse on liberation regarding the one with keen wisdom

Điều đã được nói trong phần nói về sự giải thoát, đối với người có tuệ sắc bén;

15393

Diṭṭhipattattaṃ hetañca, tañca natthābhidhammike.

as "attained to right view" – that does not exist in the Abhidhamma.

Đó là sự đạt kiến, và điều đó không có trong A-tì-đàm.

15394

356.

15395

Te sabbe aṭṭhamokkhānaṃ, lābhī ce chasu majjhasu;

If all of them attain the eight liberations, then among the six in the middle,

Nếu tất cả họ đều là người đạt được tám sự giải thoát, trong sáu hạng trung bình;

15396

Kāyasakkhī siyuṃ ante, ubhatobhāgamuttakā.

they are body-witnesses (kāyasakkhī); at the end, they are liberated in both ways (ubhatobhāgamuttakā).

Cuối cùng, họ sẽ là kẻ thân chứng và người giải thoát cả hai phần.

15397

357.

15398

Anulomāni cattāri, tīṇi dve vā bhavanti hi;

There are four, three, or two conformity knowledges (anulomā) indeed;

Bốn, ba hoặc hai thuận thứ có thể xảy ra;

15399

Maggassa vīthiyaṃ mandamajjhatikkhamatibbasā.

in the path-process, depending on whether the faculty is dull, medium, or keen.

Trong lộ trình đạo, tùy theo người yếu, trung bình hay sắc bén.

15400

358.

15401

Visuddhimagge cattāri, paṭisiddhāni sabbathā;

In the Visuddhimagga, four are entirely rejected;

Trong Thanh Tịnh Đạo, bốn điều đã bị bác bỏ hoàn toàn;

15402

Eva maṭṭhasāliniyā, vuttattā evamīritaṃ.

because it is stated thus in the Aṭṭhasālinī, it is said so here.

Vì đã được nói như vậy trong Aṭṭhasālinī, nên điều này được nói như vậy.

15403

359.

15404

Bhavaṅgāsannadosopi, nappanāya thirattato;

Even the proximity to the bhavaṅga fault does not affect stability of insight;

Dù có lỗi gần cận hữu phần, do sự vững chắc của tuệ;

15405

Suddhiṃ paṭipadāñāṇadassanevaṃ labhe yati.

thus, the yogi attains purity in knowledge and vision of the path.

Vị hành giả đạt được sự thanh tịnh trong Đạo Trí Kiến Thanh Tịnh như vậy.

15406

360.

15407

Āvajjaṃ viya maggassa, chaṭṭhasattamasuddhinaṃ;

Just as an advertence to the path, between the sixth and seventh purifications,

Như sự hướng tâm đến đạo, của sự thanh tịnh thứ sáu và thứ bảy;

15408

Antarā santimārabbha, tehi gotrabhu jāyate.

based on peace, the gotrabhu (change-of-lineage mind) arises.

Ở giữa, bắt đầu từ sự an tịnh, tâm chuyển tộc (gotrabhu) phát sinh từ đó.

15409

361.

15410

Saṃyojanattayacchedī, maggo uppajjate tato;

Thereupon, the path arises, severing the three fetters;

Con đường cắt đứt ba kiết sử, phát sinh từ đó;

15411

Phalāni ekaṃ dve tīṇi, tato vuttamatikkamā.

then, one, two, or three fruits follow, surpassing what was stated.

Một, hai hoặc ba quả, sau đó vượt qua những gì đã nói.

15412

362.

15413

Tathā bhāvayato hoti, rāgadosatanūkaraṃ;

Thus, for one who cultivates, the reduction of lust and hatred occurs;

Khi hành giả tu tập như vậy, tham và sân được làm mỏng đi;

15414

Dutiyo tapphalaṃ tamhā, sakadāgāmi tapphalī.

the second (path) and its fruit, thence the Once-returner (Sakadāgāmī) and the one established in its fruit.

Đạo thứ hai và quả của nó từ đó, là Nhất Lai cùng với người đạt quả đó.

15415

363.

15416

Evaṃ bhāvayato rāgadosanāsakarubbhave;

Thus, for one who cultivates, the destruction of lust and hatred arises;

Khi hành giả tu tập như vậy, tham và sân bị tiêu diệt hoàn toàn;

15417

Tatiyo tapphalaṃ tamhā, tapphalaṭṭho nāgāmiko.

the third (path) and its fruit, thence the Non-returner (Anāgāmiko) established in its fruit.

Đạo thứ ba và quả của nó từ đó, là Bất Lai cùng với người đạt quả đó.

15418

364.

15419

Evaṃ bhāvayato sesadosanāsakarubbhave;

Thus, for one who cultivates, the destruction of the remaining defilements arises;

Khi hành giả tu tập như vậy, các phiền não còn lại bị tiêu diệt hoàn toàn;

15420

Catuttho tapphalaṃ tamhā, arahā tapphalaṭṭhako.

the fourth (path) and its fruit, thence the Arahant established in its fruit.

Đạo thứ tư và quả của nó từ đó, là A-la-hán cùng với người đạt quả đó.

15421

365.

15422

Katakicco bhavacchedo, dakkhiṇeyyopadhikkhayā;

Having completed his task, the cycle of existence is cut, and with the destruction of defilements (upadhi), being worthy of offerings,

Việc đã làm đã hoàn tất, sự chấm dứt hữu đã đạt được, đáng được cúng dường, do sự hủy diệt các uẩn (upadhi);

15423

Nibbutiṃ yāti dīpova, sabbadukkhantasaññitaṃ.

he attains Nibbāna, like a lamp extinguishing, which is known as the end of all suffering.

Vị ấy đạt đến Niết Bàn, được gọi là sự chấm dứt mọi khổ đau, như một ngọn đèn tắt.

15424

366.

15425

Evaṃ siddhā siyā suddhi, ñāṇadassanasaññitā;

Thus, the purification called knowledge and vision (ñāṇadassana) is accomplished;

Như vậy, sự thanh tịnh được gọi là trí kiến đã thành tựu;

15426

Vuttaṃ ettāvatā saccaṃ, paramatthaṃ samāsato.

thus far, the ultimate truth has been concisely stated.

Chân lý, chân đế, đã được nói tóm tắt đến đây.

15427

367.

15428

Saccaṃ sammuti sattādiavatthu vuccate yato;

Because the conventional truth, such as "being" (satta), refers to a non-existent thing,

Vì chân lý quy ước, như chúng sinh, v.v., là vật không có thực thể, được nói đến;

15429

Na labbhālātacakkaṃva, taṃ hi rūpādayo vinā.

it cannot be obtained without form (rūpa) and so on, just like a fire-brand circle.

Nó không thể đạt được nếu không có sắc, v.v., giống như vòng lửa quay.

15430

368.

15431

Tena tena pakārena, rūpādiṃ na vihāya tu;

For that reason, without abandoning form (rūpa) and so on, in various ways,

Bằng cách này hay cách khác, không lìa sắc, v.v.;

15432

Tathā tathābhidhānañca, gāhañca vattate tato.

such designations and apprehensions occur.

Do đó, sự gọi tên và sự nắm giữ cũng diễn ra như vậy.

15433

369.

15434

Labbhate parikappena, yato taṃ na musā tato;

Since it is obtained through conceptualization (parikappa), it is not false; hence,

Vì nó được nhận thức bằng sự khái niệm, nên nó không phải là dối trá;

15435

Avuttālambamiccāhu, parittādīsvavācato.

they say it refers to an unnamed object, as it is not spoken of in specific instances (like paritta).

Họ nói rằng đó là đối tượng không được nói đến, vì nó không được nói đến trong các kinh điển nhỏ, v.v.

15436

370.

15437

Pāpakalyāṇamittoyaṃ, sattoti khandhasantati;

"This being is an evil or good friend"—wise ones here refer to the continuity of aggregates

"Chúng sinh này là bạn ác, bạn lành", đó là dòng chảy của các uẩn;

15438

Ekattena gahetvāna, voharantīdha paṇḍitā.

by apprehending it as a single entity.

Các bậc trí ở đây nắm giữ nó như một thể thống nhất và sử dụng cách gọi như vậy.

15439

371.

15440

Pathavādi viyekopi, puggalo na yato tato;

Since an individual (puggala) does not exist separate from earth and so on,

Vì cá nhân không thể tách rời khỏi đất, v.v.;

15441

Kudiṭṭhivatthubhāvena, puggalaggahaṇaṃ bhave.

the apprehension of an individual (puggala) would be due to wrong view (kudiṭṭhi) as its basis.

Sự chấp thủ cá nhân xảy ra do là đối tượng của tà kiến.

15442

372.

15443

Etaṃ visayato katvā, saṅkhādīhi padehi tu;

Making this its object, by terms such as "number" (saṅkhā),

Biến điều này thành đối tượng, bằng các từ như "số", v.v.;

15444

Avijjamānapaññatti, iti taññūhi bhāsitā.

that designation of non-existence (avijjamānapaññatti) is spoken of by those who know it.

Nó được những người hiểu biết nói là "khái niệm không hiện hữu".

15445

373.

15446

Paññatti vijjamānassa, rūpādivisayattato;

The designation of existence (vijjamānapaññatti), as it has form and so on as its objects,

Khái niệm có hiện hữu, vì nó là đối tượng của sắc, v.v.;

15447

Kāyaṃ paññatti ce suṭṭhu, vadato suṇa saccato.

and if it is a designation of the body, listen to it truly speaking.

Nếu bạn nói "thân" là khái niệm, hãy nghe một cách chân thật.

15448

374.

15449

Saviññattivikāro hi, saddo saccadvayassa tu;

Indeed, a sound with perceptible modification (saviññattivikāra) is of the two truths;

Vì âm thanh là sự biến đổi của ý thức, của hai chân lý;

15450

Paññāpanattā paññatti, iti taññūhi bhāsitā.

because it makes known (paññāpanattā)^*, it is called a designation (paññatti), so say the knowers of it.

" Khái niệm là sự biểu thị", được những người hiểu biết nói như vậy.

15451

375.

15452

Paccuppannādiālambaṃ, niruttipaṭisambhidā-

This is consistent, and not otherwise, when there is knowledge of the present and other objects,

Đối tượng hiện tại, v.v., của trí phân tích ngôn ngữ;

15453

Ñāṇassāti idañcevaṃ, sati yujjati nāññathā.

and also in the knowledge of analytical powers of expression (niruttipaṭisambhidā).

Điều này chỉ hợp lý khi có như vậy, không phải cách khác.

15454

376.

15455

Saddābhidheyyasaṅkhādi, iti ce sabbavatthunaṃ;

If it is a sound, its referent, its number, and so on, for all things,

Nếu nói "âm thanh, đối tượng được gọi tên, số", v.v., là của tất cả các đối tượng;

15456

Paññāpetabbato hoti, paññattipadasaṅgaho.

because they are to be made known (paññāpetabbato), it is a collection of designation terms.

Thì sự bao gồm từ " khái niệm" là do sự cần được biểu thị.

15457

377.

15458

‘‘Sabbe paññattidhammā’’ti, desetabbaṃ tathā sati;

"All are designation phenomena," should be taught in that case;

"Tất cả các pháp là khái niệm", phải được thuyết giảng như vậy khi có;

15459

Atha paññāpanassāpi, paññāpetabbavatthunaṃ.

and then for the act of designating (paññāpana) and for the things to be designated (paññāpetabbavatthu).

Và cả sự biểu thị, và các đối tượng cần được biểu thị.

15460

378.

15461

Vibhāgaṃ ñāpanatthaṃ hi, tathuddeso katoti ce;

If it is said that such an exposition is made for the purpose of clarifying the division,

Nếu nói rằng sự phân chia đã được thực hiện để làm rõ;

15462

Na kattabbaṃ visuṃ tena, paññattipathasaṅgahaṃ.

then a separate collection of designation paths should not be made.

Thì không cần phải làm riêng sự bao gồm của con đường khái niệm.

15463

379.

15464

Paññāpiyattā catūhi, paññattādipadehi sā;

That (designation) is by four terms such as "designated" (paññāpiyatta), say the teachers,

Vì nó được biểu thị bằng bốn từ "khái niệm", v.v.;

15465

Parehi paññāpanattā, iti ācariyābravuṃ.

and by others because of "designating" (paññāpanattā).

Và vì nó biểu thị cho người khác, các vị thầy đã nói như vậy.

15466

380.

15467

Rūpādayo upādāya, paññāpetabbato kira;

Indeed, because it is to be designated based on form and so on,

Vì nó được biểu thị dựa trên sắc, v.v.;

15468

Avijjamānopādāyapaññatti paṭhamā tato.

the first is the designation of non-existent based on existent.

Khái niệm dựa trên cái không hiện hữu là khái niệm đầu tiên từ đó.

15469

381.

15470

Sotaviññāṇasantānānantaraṃ pattajātinā;

By the consciousness of the mind-door, which has arisen immediately after the continuity of ear-consciousness,

Sau dòng chảy của nhĩ thức, do loại đã đạt được;

15471

Gahitapubbasaṅketamanodvārikacetasā.

having previously grasped the conventional signs.

Với tâm môn ý đã nắm giữ dấu hiệu trước đó.

15472

382.

15473

Paññāpenti gahitāya, yāya sattarathādayo;

By which they designate beings, chariots and so on, which have been grasped,

Bằng cái mà họ biểu thị chúng sinh, xe, v.v., đã được nắm giữ;

15474

Iti sā nāmapaññatti, dutiyāti ca kittitā.

that is lauded as the second, the designation by name (nāmapaññatti).

Thì đó là khái niệm tên, được gọi là thứ hai.

15475

383.

15476

Saddato aññanāmāvabodhenatthāvabodhanaṃ;

Understanding the meaning by understanding other names from a sound

Sự hiểu biết về ý nghĩa thông qua sự hiểu biết về tên khác với âm thanh;

15477

Kicchasādhanato pubbanayo eva pasaṃsiyo.

is difficult to achieve, therefore the former method (of derivation) is to be praised.

Vì khó đạt được, phương pháp trước đó được ca ngợi hơn.

15478

384.

15479

Sā vijjamānapaññatti, tathā avijjamānatā;

That designation is of existence (vijjamānapaññatti), and likewise of non-existence (avijjamānatā);

Khái niệm đó có hiện hữu, và cũng không hiện hữu;

15480

Vijjamānena cāvijjamānā tabbiparītakā.

and (of non-existence) by existence (vijjamānena), and the reverse thereof (avijjamānā tabbiparītakā).

Có hiện hữu với cái không hiện hữu, và ngược lại.

15481

385.

15482

Avijjamānena vijjamānatabbiparītakā;

And (of existence) by non-existence (avijjamānena), and the reverse thereof (vijjamānā tabbiparītakā);

Không hiện hữu với cái hiện hữu, và ngược lại;

15483

Iccetā chabbidhā tāsu, paṭhamā matiādikā.

thus, these are six types. Among them, the first is "mind" (mati) and so on.

Như vậy có sáu loại, trong đó loại đầu tiên là tâm, v.v.

15484

386.

15485

Satto saddho narussāho,

"Being" (satto), "faithful" (saddho), "energetic man" (narussāho),

Chúng sinh, tín, người siêng năng,

15486

Seniyo manacetanā;

"leader" (seniyo), "mind" (mano), "volition" (cetanā);

Vị tướng, ý và tư;

15487

Iccevametā viññeyyā,

these should be understood as the second and so on,

Chúng được biết như vậy,

15488

Kamato dutiyādikā.

in their respective order.

Theo thứ tự là loại thứ hai, v.v.

15489

387.

15490

Evaṃ lakkhaṇato ñatvā,

Having thus understood the two truths, without confusion, by their characteristics,

Sau khi đã biết hai chân lý không lẫn lộn,

15491

Saccadvayamasaṅkaraṃ;

the non-confusion of the two truths;

Bằng đặc tính như vậy;

15492

Kātabbo pana vohāro,

the wise should engage in conventional speech,

Sự giao tiếp phải được thực hiện,

15493

Viññūhi na yathā tathāti.

but not otherwise.

Bởi những người hiểu biết, chứ không phải theo cách tùy tiện.

15494

Iti saccasaṅkhepe nibbānapaññattiparidīpano nāma

Here ends the Fifth Chapter, named the Exposition of the Designation of Nibbāna, in the Saccasaṅkhepa.

Như vậy, chương thứ năm, có tên là sự giải thích về khái niệm Niết Bàn trong Saccasaṅkhepa, là hoàn tất.

15495

Pañcamo paricchedo.

The Fifth Chapter.

Chương thứ năm.

15496

Saccasaṅkhepo niṭṭhito.

The Saccasaṅkhepa is concluded.

Saccasaṅkhepa đã hoàn tất.

Table of Contents

Nibbānapaññattiparidīpano

Elucidation of the Concept of Nibbāna

Giải thích về Nibbāna-paññatti

Settings