Abhidhammāvatāro-nāmarūpaparicchedo

9517

Vipassanāvibhāgo

Explanation of Vipassanā

Phần phân chia về tuệ quán (Vipassanā)

9518

1506.

9519

Dvidhā samuṭṭhānadhurā, tividhā bhūmiyo matā;

The starting points are two, the stages are considered three;

Có hai loại khởi nguyên, ba loại địa giới được biết đến;

9520

Tividhābhinivesā ca, sarīraṃ tu catubbidhaṃ.

The modes of application are three, and the body is fourfold.

Và ba loại chấp thủ, thân thì có bốn loại.

9521

1507.

9522

Tividhā bhāvanā tattha, saṅkhāresu yathārahaṃ;

The development there is threefold, contemplating the saṅkhāras as appropriate;

Trong đó có ba loại tu tập, đối với các hành (saṅkhāra) một cách thích hợp;

9523

Duvidhākāramārabbha, nijjhāyati tilakkhaṇaṃ.

Starting with two aspects, one contemplates the three characteristics.

Bắt đầu với hai phương cách, quán chiếu ba tướng.

9524

1508.

9525

Aṭṭhārasākārabhinnā, dasāvatthā vibhāvitā;

The eighteen forms, ten stages, are explained;

Mười trạng thái được phân biệt thành 18 phương cách;

9526

Tidhā vibhāgā sādheti, vimokkhattayamuttamaṃ.

The three divisions achieve the three supreme liberations.

Ba loại phân chia thành tựu ba loại giải thoát tối thượng.

9527

1509.

9528

Catusaccapaṭivedhā, sattaṭṭhāriyapuggalā;

Penetration of the four noble truths, seven or eight kinds of individuals;

Sự thấu hiểu Tứ Diệu Đế, bảy hoặc tám hạng người;

9529

Klesahānī yathāyogaṃ, catasso paṭisambhidā.

Elimination of defilements as appropriate, four analytical knowledges.

Sự đoạn trừ phiền não tùy theo sự phù hợp, bốn loại vô ngại giải.

9530

1510.

9531

Tividhā ca samāpatti, nirodhā ca tathāparā;

Three kinds of attainments, and another cessation attainment;

Và ba loại thiền định, cũng như sự diệt tận khác;

9532

Nissandaphalamiccāhu, tassā sāsanakovidā.

Those skilled in the Teaching call these its resultant fruits.

Các bậc thông thạo giáo pháp gọi đó là quả tương ưng.

9533

1511.

9534

Vipassanābhāvanāya-miti bhāsanti paṇḍitā;

The wise thus speak of Vipassanā development;

Như vậy, các bậc hiền trí nói về sự tu tập tuệ quán;

9535

Tamidāni pavakkhāmi, yathānukkamato kathaṃ.

I shall now explain it in due order.

Bây giờ tôi sẽ nói về điều đó theo thứ tự như thế nào.

9536

1512.

9537

Bhūmidhamme pariggayha, vicinantassa yogino;

For the yogi who discerns and investigates the nature of things;

Khi hành giả nắm giữ các pháp địa giới và quán xét;

9538

Satiyā samathā vātha, samuṭṭhāti vipassanā.

Vipassanā arises either from mindfulness or from jhāna.

Tuệ quán khởi lên do niệm hoặc do chỉ.

9539

1513.

9540

Sabhāvapaṭivedhe ca, saddhammapaṭipattiyaṃ;

In understanding reality and practicing the good Dhamma;

Trong sự thể nhập tự tánh và sự thực hành Chánh pháp,

9541

Paññāsaddhādvayaṃ tassā, dhuramāhu dhurandharā.

The leaders say that the burden of Vipassanā is the dual qualities of wisdom and faith.

những bậc gánh vác trọng trách gọi hai điều trí tuệ và đức tin là trọng trách của nó.

9542

1514.

9543

Tebhūmakasabhāvānaṃ, sappaccayapariggaho;

The comprehension of the conditioned nature of the three planes of existence;

Sự nắm giữ (hiểu rõ) các tự tánh thuộc ba cõi cùng với các duyên của chúng,

9544

Ñātapariññā nāmāyaṃ, bhūmīti paṭhamā matā.

This is called the pariññā of knowing, and is considered the first stage.

đây được xem là giai đoạn Ñāta-pariññā (biết rõ) đầu tiên.

9545

1515.

9546

Kalāpato sammasanaṃ, udayabbayadassanaṃ;

The comprehension by grouping, the vision of rise and fall;

Sự quán xét theo nhóm (kalāpa) và sự thấy sự sanh diệt (udayabbaya),

9547

Pariññātīraṇā nāma, dutiyā bhūmi bhāsitā.

Is called the pariññā of scrutinizing, and is declared the second stage.

được nói là giai đoạn thứ hai, gọi là Tīraṇa-pariññā (thẩm sát).

9548

1516.

9549

Pahānapariññā bhūmi, tatiyāhu tatoparaṃ;

The pariññā of abandoning is the third stage thereafter;

Sau đó, giai đoạn thứ ba được gọi là Pahāna-pariññā (đoạn trừ);

9550

Bhaṅgādiñāṇamiccevaṃ, tividhā bhūmiyo matā.

Such as the knowledge of dissolution, thus are the three kinds of stages considered.

như vậy, các trí tuệ như Bhaṅga (hoại diệt) v.v… được xem là ba loại giai đoạn.

9551

1517.

9552

Khaṇasantatiaddhāna-vasenettha samīritā;

Here, explained by way of moment, continuity, and duration;

Ở đây, theo cách của dòng chảy khoảnh khắc và thời gian, đã được nói đến;

9553

Aniccā dukkhānattāti, tividhā bhinivesanā.

Impermanence, suffering, non-self — the three kinds of modes of application.

Sự chấp thủ ba loại: vô thường, khổ, vô ngã.

9554

1518.

1555.

1518.

9555

Diṭṭhikaṅkhāvitaraṇā, maggāmaggapaṭippadā;

The purification from doubt regarding views, the purification of the path and non-path;

Vượt qua các quan kiến và nghi ngờ, con đường đúng và sai;

9556

Visuddhiyo catassopi, sarīranti nidassitā.

All four purifications are designated as its body.

Cả bốn sự thanh tịnh được trình bày như là thân (cốt lõi).

9557

1519.

9558

Salakkhaṇavavatthānaṃ, paccayākāranicchayo;

The analysis of intrinsic characteristics, the determination of causal modes;

Sự phân biệt các đặc tính riêng, sự xác định các nhân duyên;

9559

Kummaggaparihāro ca, tilakkhaṇavipassanā.

And the avoidance of the wrong path, insight into the three characteristics.

Sự tránh xa con đường sai lầm, và tuệ quán ba đặc tính.

9560

1520.

9561

Iti lakkhaṇabhinnattā, labbhantekakkhaṇepi ca;

Thus, due to the difference in characteristics, they are obtained even in a single moment;

Vì vậy, do sự khác biệt về đặc tính, chúng có thể đạt được ngay cả trong một khoảnh khắc;

9562

Desitā hetubhūtena, kamenevaṃ visuddhiyo.

The purifications are taught in this very sequence, acting as causes.

Các sự thanh tịnh đã được giảng dạy theo thứ tự như vậy, với tư cách là nhân.

9563

1521.

9564

Sīlabbisuddhiādīnaṃ, tathā sāva paramparā;

In the same way, that very succession of the purifications of morality and so on;

Cũng vậy, chuỗi liên tục đó của Giới Thanh Tịnh và các loại khác;

9565

Cittabbisuddhiādīnamatthāyāti pakāsitā.

Is proclaimed for the purpose of the purifications of mind and so on.

Đã được tuyên bố là vì mục đích của Tâm Thanh Tịnh và các loại khác.

9566

1522.

9567

Dissamānasabhāvānaṃ, passanto paccayaṭṭhiti;

One who sees the causal continuity of observable phenomena,

Khi quán sát sự tồn tại của các duyên cho những hiện tượng đang xuất hiện;

9568

Paripanthavimutto hi, paṭipādeti bhāvanaṃ.

Being free from hindrances, cultivates meditation.

Người ấy, thoát khỏi chướng ngại, thực hành sự tu tập.

9569

1523.

9570

Tathāpi ca visesena, paṭipannassa yogino;

Yet, for the practitioner, by way of specific clarity

Tuy nhiên, đối với hành giả đã thực hành một cách đặc biệt;

9571

Tattha tattha vibhūtattā, ṭhānato bheditā kathaṃ.

In various places, how is it differentiated by position?

Làm thế nào mà sự thanh tịnh được phân biệt theo từng giai đoạn, do sự hiển lộ ở mỗi nơi?

9572

1524.

9573

Rūpapubbaṅgamaṃ vātha, nāmapubbaṅgamaṃ tathā;

Whether preceded by matter or by mentality in the same way;

Hoặc là sắc đi trước, hoặc là danh đi trước;

9574

Ajjhattaṃ vā bahiddhā vā, yathāpākaṭadhammato.

Whether internal or external, according to the clearly manifest phenomena.

Hoặc nội tại hoặc ngoại tại, tùy theo pháp hiển lộ.

9575

1525.

9576

Nāmarūpādibhedena, bhūmidhammapariggaho;

The comprehension of phenomena by their basis, differentiated as mentality-materiality and so forth,

Sự nắm giữ các pháp cảnh giới theo sự phân biệt danh sắc và các loại khác;

9577

Vuttā diṭṭhivisuddhīti, attadiṭṭhippahānato.

Is called Purification of View, by the abandonment of self-view.

Được gọi là Kiến Thanh Tịnh, do sự đoạn trừ tà kiến về tự ngã.

9578

1526.

9579

Āhacca paccayuppannā, tathā tabbhāvabhāvino;

Having arisen contingently, and having those as their nature,

Cũng vậy, khi quán sát các hành một cách như lý, rằng chúng phát sinh do duyên;

9580

Pavattantīti saṅkhāre, passato pana yoniso.

When one wisely sees that formations continue to arise.

Và chúng tồn tại theo bản chất của duyên đó.

9581

1527.

9582

Paccayaggāhinī paññā, nāmarūpappavattiyā;

The wisdom that comprehends causality, of the arising of mentality-materiality;

Trí tuệ nắm giữ các duyên, cho sự tiếp diễn của danh sắc;

9583

Kaṅkhā taranti tāyāti, kaṅkhāvitaraṇā matā.

By that, doubts are crossed, thus it is considered the Overcoming of Doubt.

Nhờ đó mà vượt qua nghi ngờ, nên được xem là Đoạn Nghi Thanh Tịnh.

9584

1528.

9585

Aniccā dukkhānattāti, paccayāyattavuttito;

Because of their dependence on conditions, the conditioned things are impermanent, suffering, and non-self;

Do sự tồn tại phụ thuộc vào duyên, chúng là vô thường, khổ, vô ngã;

9586

Saṅkhipitvā kalāpena, sammasīyanti saṅkhatā.

They are comprehended by combining them in a group.

Các pháp hữu vi được tóm tắt và quán sát trong một khối.

9587

1529.

1588.

9588

Uppādavayabhāvopi, lakkhaṇattayasādhako;

The states of arising and passing away also prove the three characteristics;

Sự sinh và diệt cũng chứng minh ba đặc tính;

9589

Paccayākāramārabbha, lakkhīyati visesato.

Referring to the mode of conditions, they are specifically observed.

Đặc biệt được nhận biết qua sự khởi đầu của các nhân duyên.

9590

1530.

9591

Tasmā sammasanañāṇaṃ, udayabbayadassanaṃ;

Therefore, the knowledge of comprehension, the vision of arising and passing away;

Do đó, quán sát trí tuệ, thấy sự sinh diệt;

9592

Kaṅkhāvitaraṇāyaṃ tu, saṅgayhati visuddhiyaṃ.

Is included in this purification for the overcoming of doubt.

Được bao gồm trong Đoạn Nghi Thanh Tịnh này.

9593

1531.

9594

Tattha saṃklesavikkhepaṃ, kummaggaṃ parivajjato;

Therein, avoiding defilement and distraction, and the wrong path;

Ở đó, do tránh xa sự ô nhiễm và tán loạn, con đường sai lầm;

9595

Maggāmaggavisuddhīti, ñāṇadassanamīritaṃ.

The knowledge and vision are called Purification of the Path and Not-Path.

Trí tuệ và thấy được gọi là Đạo Phi Đạo Tri Kiến Thanh Tịnh.

9596

1532.

9597

Tato kathenti akliṭṭhamudayabbayadassanaṃ;

Then they speak of the undefiled vision of arising and passing away;

Từ đó, họ nói về sự thấy sinh diệt không bị ô nhiễm;

9598

Ādiṃ katvā paṭipadāñāṇadassanasuddhiyaṃ.

Beginning with it, in the Purification of Knowledge and Vision of the Way.

Bắt đầu từ đó trong Đạo Tri Kiến Thanh Tịnh.

9599

1533.

9600

Paccayapaccayuppanne, yathāvatthuvavatthite;

For those who strive to abandon conditions and the conditioned, established in their proper nature,

Đối với những người mong muốn đoạn trừ các pháp duyên và pháp do duyên sinh, đã được xác định đúng bản chất;

9601

Pahātumīhamānānaṃ, niyyānapaṭipattito.

Through the practice leading to liberation.

Do sự thực hành con đường giải thoát.

9602

1534.

9603

Upaklesavisuddho hi, punadevodayabbayaṃ;

Being purified of defilements, he again establishes arising and passing away;

Quả thật, người đã thanh tịnh khỏi các phiền não phụ, lại một lần nữa;

9604

Adhiṭṭhahitvā bhaṅgādi-ñāṇehi paṭipajjati.

And practices with knowledge of dissolution and so forth.

Quyết định về sự sinh diệt, và thực hành với các trí tuệ như Trí Hoại Diệt.

9605

1535.

9606

Tathā cābhinavuppanne, bhijjamāne vipassato;

And thus, seeing them newly arisen and disintegrating;

Cũng vậy, khi quán sát các pháp mới sinh đang hoại diệt;

9607

Saṃvegakaḍḍhitaṃ ñāṇaṃ, bhaṅgādimanutiṭṭhati.

The knowledge, drawn by urgency, abides in dissolution and so forth.

Trí tuệ bị kích động bởi sự xúc động, tiếp tục với Trí Hoại Diệt và các loại khác.

9608

1536.

9609

Tato pubbe pavattā hi, saṃklesāpāyasambhavā;

Therefore, the previous defilements and the possibility of woe;

Do đó, các phiền não đã phát sinh trước đây, là nguồn gốc của sự suy đọa;

9610

Paṭipattivisuddhīti, na saṅgayhati bhāvanā.

The meditation is not included as Purification of Practice.

Sự tu tập không được bao gồm trong Hành Trì Tri Kiến Thanh Tịnh.

9611

1537.

9612

Sampādento paniccetā, catassopi visuddhiyo;

But having accomplished these four purifications;

Thế nhưng, khi hoàn thành bốn sự thanh tịnh này;

9613

Aniccā dukkhānattāti, bhāveyya tividhā kathaṃ.

How should one cultivate the three kinds: impermanent, suffering, non-self?

Làm thế nào để tu tập ba loại: vô thường, khổ, vô ngã?

9614

1538.

9615

Paccayapaccayuppannā, jātānantarabhedino;

Conditions and the conditioned, having arisen, immediately disintegrate;

Các pháp duyên và pháp do duyên sinh, vừa sinh ra đã hoại diệt;

9616

Aniccā ca pabhaṅgū ca, palujjanti cavanti ca.

They are impermanent and perishable, they decay and pass away.

Chúng là vô thường, dễ hoại diệt, tan rã và biến mất.

9617

1539.

9618

Addhuvā ca asārā ca, vibhavā ca vināsino;

They are unstable, without essence, subject to dissolution and destruction;

Chúng không bền vững, không có cốt lõi, là sự biến mất và sự hủy diệt;

9619

Saṅkhatā vipariṇāma-dhammā ittarakālikā.

Conditioned, subject to change, momentary.

Là các pháp hữu vi, có bản chất biến đổi, chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.

9620

1540.

9621

Khayadhammā vayadhammā, lahukālappavattino;

Subject to decay, subject to destruction, lasting for a brief time;

Có bản chất hủy diệt, có bản chất suy tàn, tồn tại trong thời gian ngắn ngủi;

9622

Tāvakālikadhammā ca, parittaṭṭhitikā tathā.

Also temporary phenomena, and similarly having a short existence.

Cũng vậy, là các pháp tạm thời, và có sự tồn tại hạn chế.

9623

1541.

9624

Khaṇattayaparicchinnā, pubbāparavicittakā;

Limited to three moments, variegated in their prior and subsequent states;

Bị giới hạn bởi ba khoảnh khắc, với sự đa dạng trước sau;

9625

Purakkhatā nirodhassa, sassatā na kudācanaṃ.

Aimed at cessation, never eternal.

Được đặt trước sự diệt vong, không bao giờ là thường hằng.

9626

1542.

9627

Jāyanti parihānāya, na tu jāyanti vuddhiyā;

They arise for decline, not for growth;

Chúng sinh ra để suy tàn, chứ không phải để tăng trưởng;

9628

Jiyyamānāva tiṭṭhanti, jiṇṇā bhaṅgaparāyaṇā.

They stand while decaying, old and destined for dissolution.

Chúng tồn tại trong sự suy yếu, và khi già cỗi thì hướng đến sự hoại diệt.

9629

1543.

9630

Ahutvāyevuppajjanti, na kutocipi āgatā;

They arise having not been, coming from nowhere;

Chúng sinh ra từ không có, không đến từ bất cứ đâu;

9631

Hutvā antaradhāyanti, na tu katthaci sañcitā.

Having been, they disappear, not being accumulated anywhere.

Sau khi tồn tại thì biến mất, không tích tụ ở bất cứ nơi nào.

9632

1544.

9633

Taṃ taṃ paccayasāmaggi-mattalābhāya nissitā;

Dependent on the mere aggregation of those various conditions for their existence;

Nương tựa vào sự hội tụ của các duyên cụ thể, để đạt được sự tồn tại;

9634

Nirodhadhammā jāyanti, jātā byanti bhavanti te.

They arise, possessing the nature of cessation, and having arisen, they vanish.

Các pháp có bản chất diệt vong sinh ra, và sau khi sinh ra thì chúng biến mất.

9635

1545.

9636

Yathā nadī pabbateyyā, yathā dīpasikhā tathā;

Like a mountain river, and like a lamp's flame;

Như dòng sông từ núi, như ngọn đèn;

9637

Sīghasīghaṃ pavattantā, uppajjanti vayanti ca.

Flowing swiftly, they arise and pass away.

Chúng nhanh chóng tiếp diễn, sinh ra rồi diệt đi.

9638

1546.

9639

Jātā jātā nirujjhanti, aññe aññe tu jāyare;

What has arisen, arises and ceases, others again arise;

Cái đã sinh ra thì diệt đi, cái khác lại sinh ra;

9640

Avīci anusambandhā, na jānanti visesato.

Continuously connected, they are not known specifically.

Chúng liên tục không gián đoạn, nên không nhận biết được sự khác biệt.

9641

1547.

9642

Iti nānappakārena, vipassanto vicakkhaṇo;

Thus, the discerning one, seeing in various ways,

Như vậy, người có trí tuệ quán sát bằng nhiều cách khác nhau;

9643

Aniccabhāvanaṃ dhīro, paripāceti sādhukaṃ.

The wise one thoroughly cultivates impermanence meditation.

Người khôn ngoan thành tựu tốt đẹp sự tu tập vô thường.

9644

1548.

9645

Dukkhā ca dukkhavatthū ca, abhiṇhaparipīḷitā;

And they are suffering, objects of suffering, constantly afflicted;

Chúng là khổ, là đối tượng của khổ, thường xuyên bị áp bức;

9646

Rogā gaṇḍā ca sallā ca, aghato ca upaddavā.

Diseases, sores, darts, misfortunes, and calamities.

Là bệnh tật, mụn nhọt, mũi tên, sự đau khổ và tai họa.

9647

1549.

9648

Bhayopasaggāghamūlā,

Sources of fear, danger, and affliction,

Là gốc rễ của sợ hãi, tai ương, đau khổ;

9649

Sāsavādīnavītitā;

With influxes, full of peril;

Là sự bất tịnh, có nhiều nguy hiểm;

9650

Aleṇāsaraṇātāṇā,

Without refuge, without shelter, without protection,

Không có nơi nương tựa, không có nơi ẩn náu, không có sự bảo vệ;

9651

Vadhakā mārakāmisā.

Killers, death-baits.

Là kẻ giết người, là mồi nhử của tử thần.

9652

1550.

9653

Jātidhammā jarābyādhi-

Subject to birth, old age, sickness,

Có bản chất sinh, già, bệnh;

9654

Sokopāyāsabhāgino;

Sharing in sorrow and lamentation;

Chia sẻ sự sầu muộn và đau khổ;

9655

Paridevasabhāvā ca,

Of a nature to wail,

Có bản chất than khóc;

9656

Saṃklesā dukkhabhāgino.

Defilements, sharing in suffering.

Các phiền não chia sẻ sự đau khổ.

9657

1551.

9658

Jegucchā paṭikūlā ca, bībhacchā ca virūpino;

Repulsive, disagreeable, disgusting, and disfigured;

Chúng đáng ghê tởm, đáng kinh tởm, xấu xí và biến dạng;

9659

Ajaññā capalā hīnā, duggandhā bālasevitā.

Ignoble, fickle, base, foul-smelling, indulged by fools.

Không cao quý, phù du, thấp kém, hôi thối, được người ngu phục vụ.

9660

1552.

9661

Sokantarikatāniccaṃ, taṇhāya kaḍḍhitā bhusaṃ;

Constantly afflicted by sorrow, greatly tormented by craving;

Luôn bị sầu muộn bao phủ, bị tham ái kéo lê mãnh liệt;

9662

Kapaṇā duggatā dīnā, vipannā ca vighātino.

Wretched, miserable, poor, ruined, and destructive.

Đáng thương, khốn khổ, tiều tụy, suy đồi và hủy hoại.

9663

1553.

9664

Attalābhaṃ gavesanti, taṃtaṃpaccayanissitā;

Seeking self-existence, dependent on various conditions;

Tìm kiếm sự tồn tại của tự ngã, nương tựa vào các duyên đó;

9665

Dukkhādhiṭṭhānamaccantaṃ, jātā puna vihaññare.

The ultimate foundation of suffering, having arisen, they are again tormented.

Là nơi nương tựa của khổ đau tột cùng, sinh ra rồi lại bị hủy hoại.

9666

1554.

9667

Aggikūpe nimuggāva, klesasantāpabhāgino;

As if immersed in a pit of fire, partaking in the torment of defilements;

Như chìm trong hố lửa, chia sẻ sự thiêu đốt của phiền não;

9668

Oviddhā viya sattīhi, saṅkhārā niccadukkhitā.

As if pierced by spears, formations are constantly suffering.

Như bị đâm bằng mũi tên, các hành luôn luôn đau khổ.

9669

1555.

9670

Jāyamānā ca jiyyantā, miyyantā ca khaṇe khaṇe;

Arising, decaying, and dying moment by moment;

Sinh ra, già đi, và chết đi từng khoảnh khắc;

9671

Pasukā viya niccammā, haññanti serikāturā.

Like skinless animals, they are slain, miserable and afflicted.

Như những con vật bị lột da, chúng bị hành hạ một cách tự do và đau đớn.

9672

1556.

9673

Tilāni tilayanteva, ucchuyanteva ucchuyo;

Like sesame seeds being pressed, like sugarcane being crushed;

Như hạt mè bị ép dầu, như mía bị ép nước;

9674

Udayabbayāvassaṃ te, pīḷayanti abhiṇhaso.

Their arising and passing away constantly torment them.

Sự sinh diệt của chúng thường xuyên áp bức.

9675

1557.

9676

Manoramanavākārā, vipallāsaparikkhatā;

With delusive pleasant appearances, shrouded by perversion;

Các hình thái không đáng yêu, bị biến đổi bởi sự sai lầm;

9677

Iriyāpathasañchannā, nopatiṭṭhanti dukkhato.

Hidden by postures, they do not appear as suffering.

Bị che giấu bởi các oai nghi, không thể đứng vững khỏi khổ đau.

9678

1558.

9679

Saṅkhāresu panetesu, vedanāssādarodhino;

But in these formations, there is no enjoyment of feeling, only cessation;

Trong các hành này, sự hưởng thụ cảm thọ bị ngăn chặn;

9680

Sāva sandulasambaddhā, sammohaparivāritā.

That craving, bound by attachments, is enveloped by delusion.

Sự hưởng thụ đó bị trói buộc bởi tham ái, bị bao vây bởi sự si mê.

9681

1559.

9682

‘‘Aduṃ dukkhamidaṃ dukkha’’-miti saṃsāracārino;

"This is suffering, that is suffering"—thus wanderers in saṃsāra;

‘‘Cái kia là khổ, cái này là khổ’’—những kẻ lang thang trong luân hồi;

9683

Dukkhahetumajānantā, sambhamanti aviddasu.

Not knowing the cause of suffering, they err, being ignorant.

Không biết nguyên nhân của khổ, kẻ ngu si hoang mang.

9684

1560.

9685

Sukhākāramapassantā, dukkhabhāranipīḷitā;

Not seeing the aspect of happiness, afflicted by the burden of suffering;

Không thấy được hình thái của hạnh phúc, bị đè nặng bởi gánh nặng khổ đau;

9686

Patthenti dukkhamevaññaṃ, bālā byasanabhāgino.

Fools, partaking in misfortune, long for other suffering.

Những kẻ ngu si, chia sẻ tai họa, lại mong cầu khổ đau khác.

9687

1561.

9688

Cavantā upapajjantā, rukkhasākhaṃva makkaṭo;

Dying and being reborn, like a monkey on a tree branch;

Sinh rồi diệt, như con khỉ bám vào cành cây;

9689

Dukkhamekaṃ vimuccanti, tato gaṇhanti cāparaṃ.

They are released from one suffering, and then grasp another.

Chúng thoát khỏi một khổ đau, rồi lại nắm giữ một khổ đau khác.

9690

1562.

9691

Te dīgharattaṃ socanti, taṇhāsallasamappitā;

They sorrow for a long time, pierced by the dart of craving;

Chúng than khóc trong thời gian dài, bị mũi tên tham ái đâm xuyên;

9692

Diṭṭhipāsasamupetā, mānatthambhānusāyino.

Entangled in the net of wrong views, dwelling on the pillar of conceit.

Bị trói buộc bởi lưới tà kiến, bị kiêu mạn và ngã mạn chi phối.

9693

1563.

9694

Tamākāraṃ paniccevaṃ, vipassanto visārado;

And the skillful one, seeing that aspect thus;

Như vậy, người khéo léo quán sát bản chất đó;

9695

Dukkhānupassanaṃ nāma, paripāceti bhāvanaṃ.

Thoroughly cultivates the meditation called contemplation of suffering.

Thành tựu tốt đẹp sự tu tập được gọi là quán khổ.

9696

1564.

9697

Dhammaṭṭhitiniyāmā hi, khandhāyatanadhātuyo;

Indeed, the aggregates, sense bases, and elements, according to the regularity of phenomena;

Các uẩn, xứ, giới, theo quy luật tồn tại của pháp;

9698

Anattāsassatantā ca, īhābhogavivajjitā.

Are non-self and not eternal, devoid of exertion and appropriation.

Là vô ngã, không thường hằng, không có sự cố gắng hay sở hữu.

9699

1565.

9700

Payojanamadhiṭṭhāya, na tu byāpārayanti ca;

They do not exert themselves with a purpose;

Chúng không hành động với mục đích, cũng không tạo tác;

9701

Paccayapaccayuppannā, janetuṃ vātha jāyituṃ.

The conditions and the conditioned, to generate or to be generated.

Các pháp duyên và pháp do duyên sinh, để tạo ra hay để sinh ra.

9702

1566.

9703

Tathāpi hetusāmaggi-sambhave sambhavanti te;

Yet, when the aggregation of causes exists, they arise;

Tuy nhiên, khi có sự hội tụ của các nhân duyên, chúng sinh khởi;

9704

Tabbhāvabhāvibhāvena, aññamaññapavattitā.

By the nature of having that existence, they occur in mutual dependence.

Chúng tiếp diễn lẫn nhau theo bản chất của duyên đó.

9705

1567.

9706

Ajāyituṃ na sakkonti, sati paccayasambhave;

They cannot avoid arising when there is an aggregation of conditions;

Chúng không thể không sinh ra, khi có sự hội tụ của các duyên;

9707

Paccayānamalābhe tu, na jāyanti kudācanaṃ.

But when conditions are not obtained, they never arise.

Nhưng khi không có duyên, chúng không bao giờ sinh ra.

9708

1568.

1768.

9709

Na kiñcettha apekkhitvā, samaggā honti paccayā;

Conditions do not become aggregated, expecting anything here;

Không mong đợi bất cứ điều gì, các duyên hội tụ;

9710

Na janetuṃ na sakkonti, samaggā ca kudācanaṃ.

Nor can they ever fail to generate when aggregated.

Và khi hội tụ, chúng không bao giờ không thể tạo ra.

9711

1569.

9712

Yathāpaccayalābhena, pavattanti yathā tathā;

As conditions are obtained, they proceed accordingly;

Chúng tiếp diễn theo cách mà chúng nhận được duyên;

9713

Rakkhitā vā vidhātā vā, natthi assāmikā tathā.

Neither protected nor destroyed, so they are ownerless.

Không có chủ nhân để bảo vệ hay tạo ra chúng.

9714

1570.

9715

‘‘Ahaṃ mama’’nti gaṇhantā, pariṇāmenti aññathā;

Those who grasp "I and mine" transform them otherwise;

Những kẻ chấp thủ ‘‘tôi và của tôi’’, biến đổi chúng theo cách khác;

9716

Vissasantā harantete, parābhūtā palambhino.

They, being deluded, steal them, being overcome, being deceived.

Những kẻ lừa dối này, bị đánh bại, đang tự tin cướp đoạt.

9717

1571.

9718

Rittā tucchā ca suññā ca, vivittā sāravajjitā;

Empty, hollow, void, secluded, devoid of essence;

Rỗng không, trống rỗng, vô chủ, vắng lặng, không có cốt lõi;

9719

Salakkhaṇaparicchinnā, dhammā natthettha puggalo.

Phenomena defined by their intrinsic characteristics, there is no person here.

các pháp được phân định theo tự tướng của chúng, không có cá nhân nào ở đây.

9720

1572.

9721

Jāyamānā ca jiyyantā, miyyamānā ca saṅkhatā;

Arising and decaying, and dying are conditioned things;

Đang sanh, đang già, đang diệt, các pháp hữu vi;

9722

Vivasā parivattanti, vaso tesaṃ na katthaci.

They revolve helplessly; there is no control over them anywhere.

chúng xoay vần một cách vô chủ, không có sự kiểm soát của chúng ở bất cứ đâu.

9723

1573.

9724

Na tesu kassacisseraṃ, na tesañcatthi katthaci;

No one has mastery over them, nor do they have it anywhere;

Không ai có quyền làm chủ chúng, chúng cũng không có ở bất cứ đâu;

9725

Na cattanīti saṅkhārā, ādhipaccavivajjitā.

Nor are these formations 'self,' devoid of sovereignty.

và các hành không phải là tự ngã, chúng không có quyền thống trị.

9726

1574.

9727

Kadalīpattavaṭṭīva, aññamaññapatiṭṭhitā;

Like a roll of banana leaves, mutually dependent;

Giống như các lớp lá chuối, chúng nương tựa lẫn nhau;

9728

Sahajātagghanībhūtā, nopaṭṭhanti anattato.

Arising together and bound to perish, they do not appear as a self.

cùng sanh và cùng tồn tại, chúng không biểu hiện là tự ngã.

9729

1575.

9730

Arūpanissitaṃ rūpaṃ, arūpaṃ rūpanissitaṃ;

Form is dependent on the formless, and the formless on form;

Sắc nương tựa vào vô sắc, vô sắc nương tựa vào sắc;

9731

Jaccandhapīṭhasappīva, aññamaññavavatthitaṃ.

Like a born-blind man and a cripple, they are mutually established.

giống như người mù và người què, chúng nương tựa lẫn nhau.

9732

1576.

9733

Yantasuttena yantaṃva, kāyayantaṃ pavattati;

Just as a machine operates by strings, so does the body-machine function;

Giống như cỗ máy bởi sợi dây, cỗ máy thân này vận hành;

9734

Nāmāvakaḍḍhitaṃ tattha, natthi attā sayaṃvasī.

Therein, drawn by nāma, there is no self, no independent agent.

ở đó không có tự ngã tự chủ nào bị kéo bởi danh.

9735

1577.

9736

Cetovipphāranipphannā, vāyodhātusamuṭṭhitā;

Produced by the expansion of mind, arisen from the element of air (vāyo-dhātu);

Các biến đổi của oai nghi và ý biểu hiện, sanh ra từ sự biến động của tâm,

9737

Iriyāpathaviññattivikārā pālakā matā.

The physical expressions of bodily postures are considered controllers.

phát khởi từ phong đại, được xem là những người bảo vệ.

9738

1578.

9739

Oviddhavedanāsallavikārapariṇāmato;

From the transformation of feelings pierced by arrows;

Từ sự biến đổi của mũi tên cảm thọ bị đâm,

9740

Bālānaṃ cittanipphannā, attāti parikappanā.

The concept of 'self' arises in the minds of the ignorant.

sự tưởng tượng về tự ngã của những kẻ ngu si được sanh ra từ tâm.

9741

1579.

9742

Suddhasaṅkhārapuñjoyaṃ, nettha sattopalabbhati;

This is merely a heap of pure formations; no being is found here;

Đây là một đống các hành thuần túy, không có chúng sanh nào được tìm thấy ở đây;

9743

Taṃ taṃ paccayamāgamma, dukkhakkhandhova jāyati.

Dependent on various conditions, only a mass of suffering arises.

chỉ có khối khổ sanh khởi do nương vào duyên này duyên nọ.

9744

1580.

9745

Evamādippakārehi, vipassanto anattato;

Seeing impermanence in such ways,

Khi quán chiếu vô ngã theo cách này v.v...,

9746

Anattabhāvanaṃ nāma, bhāvetīti pavuccati.

Is called cultivating reflection on not-self.

người ấy được gọi là đang tu tập vô ngã tu.

9747

1581.

9748

Bhāvento tividhampetaṃ, nijjhāyati tilakkhaṇaṃ;

Cultivating these three, one reflects on the three characteristics;

Khi tu tập cả ba điều này, người ấy quán sát ba tướng;

9749

Nimittañca pavattañca, samārabbha yathākkamaṃ.

Taking up the sign (nimitta) and the process (pavatta) in due order.

lần lượt bắt đầu từ nimitta (tướng) và pavatta (sự vận hành).

9750

1582.

9751

Attalābhanimittañca, taṃtaṃpaccayanissitā;

The sign of gaining existence, dependent on various conditions;

Tướng của sự đạt được tự ngã, và nương vào các duyên khác nhau;

9752

Tabbhāvabhāvibhāvena, lakkhīyanti nimittato.

Are characterized by the sign due to their nature of becoming.

chúng được nhận biết bởi tướng, bằng cách trở thành cái đó.

9753

1583.

9754

Jāyamānā ca jiyyantā, miyyamānā ca saṅkhatā;

Arising, aging, and perishing, these formations;

Đang sanh, đang già, đang diệt, các pháp hữu vi;

9755

Taṃ taṃ bhāvamatikkamma, pavattanti khaṇe khaṇe.

Transcend their own state, proceeding moment by moment.

chúng vượt qua trạng thái này và trạng thái kia, vận hành từng khoảnh khắc.

9756

1584.

9757

Hetunissayanākāro, nimittanti tato mato;

The mode of causes and dependence is therefore understood as sign (nimitta);

Do đó, trạng thái của nhân và sự nương tựa được xem là nimitta (tướng);

9758

Pavattaṃ vattanākāro, khaṇasantatiaddhato.

Process (pavatta) is the mode of occurring, along the continuum of moments.

pavatta (sự vận hành) là trạng thái của sự tiếp diễn, theo dòng khoảnh khắc.

9759

1585.

9760

Apubbābhinavuppatti, uppādoti pakāsito;

The arising of what is new and unprecedented is proclaimed as arising (uppāda);

Sự sanh khởi mới mẻ chưa từng có được gọi là uppāda (sanh);

9761

Pubbāpariyasandhānaṃ, paṭisandhīti bhāsitā.

The connection of prior and subsequent is called rebirth-linking (paṭisandhi).

sự nối tiếp của cái trước và cái sau được nói là paṭisandhī (tái tục).

9762

1586.

9763

Āyūhantīti vuccanti, tadatthaṃ pana vāvaṭā;

They are said to exert (āyūhanti), and are engaged in that purpose;

Chúng được gọi là đang tích lũy, và đang bận rộn vì mục đích đó;

9764

Iccādipariyāyehi, bahvākārāpi saṅkhatā.

Even in these and other various ways, formations are conditioned.

ngay cả các pháp hữu vi cũng có nhiều hình thái theo các cách khác nhau như vậy.

9765

1587.

9766

Nimitte ca pavatte ca, vatthuto yanti saṅgahaṃ;

In essence, they are encompassed by the sign and the process;

Nimitta và pavatta, về bản chất, được bao gồm;

9767

Taṃ dvayākāramārabbha, patiṭṭhāti tilakkhaṇaṃ.

The three characteristics are established by taking up these two modes.

ba tướng được thiết lập bằng cách bắt đầu với hai hình thái đó.

9768

1588.

9769

Paccayādhīnadhammānaṃ, uppādavayalakkhitā;

The arising and passing away of dependent phenomena;

Sự vô thường được đánh dấu bởi sự sanh và diệt của các pháp phụ thuộc duyên;

9770

Aniccatānimittaṭṭhā, pavattesu na pākaṭā.

As impermanence, are not evident in the process by way of the characteristic of nimitta.

tướng của sự vô thường không rõ ràng trong các sự vận hành.

9771

1589.

1579.

1589.

9772

Pubbāparavicittānamasamatthānamattani;

For those unable to distinguish between prior and posterior, in themselves;

Sự yếu kém của trạng thái được chứng minh, được tạo ra bởi sự nương tựa

9773

Sannissayena nipphanno, bhāvadubbalyasādhako.

That weakness of state is established by reliance.

của những cái khác nhau trước sau, không có khả năng tự mình tồn tại.

9774

1590.

9775

Hetusaṅkhātabhāvo hi, saṅkhārānamaniccatā;

Indeed, the causal state is the impermanence of formations;

Bản chất được gọi là nhân, sự vô thường của các hành;

9776

Pavattamānā dasseti, taṃ sabhāvaṃ panattano.

While occurring, it reveals its own nature.

khi vận hành, nó biểu hiện bản chất của chính nó.

9777

1591.

9778

Niccā dhuvā ce saṅkhārā, kasmā pekkhanti paccaye;

If formations were permanent and stable, why would they seek conditions?

Nếu các hành là thường còn và vững chắc, tại sao chúng lại trông đợi các duyên?

9779

Ahutvā yadi nissāya, jātā kā tattha niccatā;

If they arose by relying on something, having not existed before, where is their permanence?

Nếu chúng sanh ra mà không có trước đó, nương tựa (vào duyên), thì sự thường còn ở đâu?

9780

1592.

9781

Attalābhaṃ labhitvāna, hetusāmaggilābhato;

Having gained existence, through the attainment of the full complement of causes;

Sau khi đạt được sự có mặt của tự ngã, do sự hội tụ của các duyên;

9782

Yāpessanti tamaññatra, kathaṃ nāmattadubbalā.

How can they sustain it otherwise, being inherently weak?

làm sao chúng có thể tồn tại ở nơi khác, yếu kém như vậy?

9783

1593.

9784

Paccaye anapekkhitvā, yadi natthi samatthatā;

If they lack the capacity without relying on conditions;

Nếu không có khả năng mà không cần đến các duyên;

9785

Attalābhūpalābhāya, kiṃ samatthānupālane;

What is their capacity for maintaining existence?

thì tại sao lại duy trì khả năng để đạt được sự có mặt của tự ngã?

9786

1594.

9787

Janakā paccayānañhi, tadāyūhanato paraṃ;

Indeed, the generating conditions, having exerted themselves;

Những cái sanh ra các duyên, sau khi đã tích lũy chúng;

9788

Parihāritumāraddhā, jiyā khittasaro yathā.

Are then initiated to decay, like an arrow released from a bowstring.

bắt đầu bị suy giảm, giống như mũi tên đã bắn ra khỏi dây cung.

9789

1595.

9790

Accīva vaṭṭinikkhantā, meghamuttāva vijjutā;

Like a flame escaped from a wick, or lightning released from a cloud;

Giống như ngọn lửa đã thoát khỏi bấc, giống như tia chớp đã thoát khỏi mây;

9791

Paccayuddhaṭavissaṭṭhā, dhammā bhaṅgaparāyaṇā.

Phenomena, having been propelled and released by conditions, are destined for dissolution.

các pháp được tạo ra và phóng thích bởi các duyên, có sự diệt vong làm mục đích.

9792

1596.

9793

Tasmā nimittamākāraṃ, passanto sa vipassako;

Therefore, that vipassaka, seeing the mode of the sign;

Do đó, vị thiền giả quán chiếu tướng đó,

9794

‘‘Vinassanti avassa’’nti, saddahanto vimuccati.

Believing that "they will surely perish," becomes liberated.

tin rằng "chúng chắc chắn sẽ diệt vong", người ấy được giải thoát.

9795

1597.

9796

Aniccato tathā hevaṃ, vipassantassa yogino;

Thus, for the yogi who discerns impermanence;

Như vậy, đối với thiền giả quán chiếu sự vô thường;

9797

Saddhāvimokkha bāhulyaṃ, bhavatīti pakāsitaṃ.

An abundance of faith-liberation arises, it is proclaimed.

sự giải thoát bằng đức tin trở nên dồi dào, điều đó đã được tuyên bố.

9798

1598.

9799

Iti saṅkhāradhammesu, nimittākāranicchitaṃ;

Thus, the wise one regularly reflects on the characteristic of impermanence,

Như vậy, bậc trí tuệ quán sát tướng vô thường, được xác định trong các pháp hữu vi theo tướng nimitta,

9800

Aniccalakkhaṇaṃ dhīro, nijjhāyati niyāmato.

Which is determined by the mode of the sign in conditioned phenomena.

một cách có quy luật.

9801

1599.

9802

Bādhakattabhayākārā, pavatte dukkhitā viya;

The modes of affliction and fear, as if in suffering within the process;

Các hành đáng sợ, giống như sự đau khổ trong sự vận hành, có đặc tính gây chướng ngại và đáng sợ;

9803

Pavattamānā pīḷenti, saṅkhārā ca bhayāvahā.

Occurring, the formations inflict distress and are dreadful.

khi vận hành, chúng gây áp bức và đáng sợ.

9804

1600.

9805

Uppādābhinavākāraṃ, atikkamma tato paraṃ;

Having surpassed the mode of new arising, thereafter;

Sau khi vượt qua tướng sanh khởi mới mẻ đó;

9806

Jarājaccaritā hutvā, bhañjamānā kathaṃ sukhā.

Having become afflicted by aging and decay, how can they be pleasant as they break up?

khi đã trở thành già và hoại diệt, đang bị phá hủy, làm sao có thể là hạnh phúc?

9807

1601.

9808

Tasmā pavattamākāraṃ, nijjhāyanto nirantaraṃ;

Therefore, reflecting on the mode of the process unceasingly;

Do đó, liên tục quán sát tướng vận hành;

9809

Saṅkhāre dukkhato disvā, hitvāna paṇidhiṃ tahiṃ.

Seeing formations as suffering, and abandoning aspiration there.

thấy các hành là khổ, từ bỏ sự ước muốn ở đó.

9810

1602.

9811

Tadāyūhananissaṅgo, passaddhadaratho sukhī;

Detached from their exertion, tranquilized, happy, relieved of fatigue;

Vị thiền giả không còn bám víu vào sự tích lũy đó, với sự lo lắng đã lắng dịu, an lạc;

9812

Samādhibahulo yogī, vūpasantoti vuccati.

That yogi, rich in concentration, is called 'calmed down' (vūpasanta).

với định tâm dồi dào, được gọi là đã an tịnh.

9813

1603.

9814

Byāpāravasitākāraṃ, saṅkhārānaṃ vipassato;

For one discerning the mode of their being subject to activity, of formations;

Đối với người quán chiếu sự kiểm soát và quyền lực của các hành;

9815

Nimitte ca pavatte ca, upaṭṭhāti anattato.

In both the sign and the process, not-self becomes apparent.

chúng biểu hiện là vô ngã trong nimitta và pavatta.

9816

1604.

9817

Anattādhīnanipphannā, vasātītappavattino;

How can they be self, having arisen not under self-control, proceeding beyond control;

Sanh khởi không thuộc quyền kiểm soát của tự ngã, vận hành ngoài quyền lực;

9818

Bhāvadubbalyanissārā, kathamattā bhavissare.

Weak in state, without essence?

không có cốt lõi do sự yếu kém của trạng thái, làm sao chúng có thể là tự ngã?

9819

1605.

9820

Tamevaṃ paṭivijjhanto, maññatānattalakkhaṇaṃ;

One who thoroughly penetrates this, understanding the characteristic of not-self;

Khi người ấy thấu hiểu như vậy, người ấy nhận ra tướng vô ngã;

9821

Vipassanārasassādī, saṃvegabahulo bhave.

Delighting in the flavor of insight, will become deeply stirred.

người ấy sẽ có nhiều sự xúc động, nếm trải hương vị của tuệ quán.

9822

1606.

9823

Iccāhacca pavattānaṃ, lakkhaṇānaṃ sabhāvato;

Thus, the determination of each characteristic,

Như vậy, sự xác định các tướng đó, được thiết lập ở từng nơi,

9824

Vavatthito tattha tattha, taṃtaṃlakkhaṇanicchayo.

Based on the inherent nature of the characteristics occurring immediately here and there, is established.

theo bản chất của các tướng vận hành một cách trực tiếp.

9825

1607.

9826

Tathāpipākaṭaṭṭhāne, hetubhūte ca yoniso;

Likewise, the discerning one, wisely considering the manifest and causal aspects,

Tương tự, ở nơi rõ ràng và nơi là nhân, một cách như lý;

9827

Vavatthapeti saṅkhāya, lakkhaṇāni vicakkhaṇo.

Establishes the characteristics.

bậc thông thái phân định các tướng bằng cách hiểu rõ.

9828

1608.

9829

Uppādavayabhāvena, dissamānā hi saṅkhatā;

Indeed, formations, seen by their nature of arising and passing away;

Các pháp hữu vi, khi được thấy qua sự sanh và diệt;

9830

Pubbāparavivekena, dassenti tadaniccataṃ.

Through the distinction between prior and posterior, reveal their impermanence.

chúng biểu hiện sự vô thường của chúng qua sự khác biệt giữa cái trước và cái sau.

9831

1609.

9832

Tathā ca vipariṇāmaṃ, vipassanto visārado;

And the skilled one, discerning transformation;

Tương tự, bậc thông thái quán chiếu sự biến đổi;

9833

Nimittaphalanipphannaṃ, tamatthamadhimuccati.

Accepts that meaning as the fruit produced by the sign.

người ấy chấp nhận ý nghĩa đó, được sanh ra từ kết quả của nimitta.

9834

1610.

9835

Dukkhappavattihetuttā, nimittamapi paṇḍito;

Because it is the cause of the process of suffering, the wise one also sees the sign;

Vì là nguyên nhân của sự vận hành khổ, bậc hiền trí cũng thấy nimitta;

9836

Bhayāvahaniyāmena, bādhakanteva passati.

As fearful according to the rule of affliction.

như là sự chướng ngại theo quy luật đáng sợ.

9837

1611.

9838

Tathā hi paccayārabbha, saṅkhārā nissayanti ce;

Indeed, if formations depend on conditions and cling to them;

Như vậy, nếu các hành nương tựa vào các duyên;

9839

Tatovassaṃ bhavissanti, mahabbhayasamohitā.

Then they will certainly be laden with great fear.

thì chúng chắc chắn sẽ bị bao phủ bởi nỗi sợ hãi lớn.

9840

1612.

9841

Nirodhadhammā jāyanti, sallaviddhāva dukkhitā;

Destined for cessation, they arise like those wounded by arrows, full of suffering;

Các pháp diệt vong sanh khởi, đau khổ như bị mũi tên đâm;

9842

Jarāturā vipajjantā, bhijjantāva vighātino.

Sick with old age, perishing, breaking up like destroyers.

già yếu, hoại diệt, tan rã như những kẻ hủy diệt.

9843

1613.

9844

Tenevāniccato diṭṭhā, dukkhabhāvena khāyare;

Therefore, seen as impermanent, they appear as suffering;

Chính vì thế, khi được thấy là vô thường, chúng biểu hiện là khổ;

9845

Saṅkhatattā sabhāvo hi, dukkhāya parivattati.

For the nature of being conditioned truly turns to suffering.

vì bản chất của các pháp hữu vi là chuyển biến thành khổ.

9846

1614.

9847

Aniccā puna saṅkhārā, dukkhāti ca vavatthitā;

Again, formations, being impermanent and established as suffering;

Các hành vô thường, và đã được xác định là khổ;

9848

Anattattaniyāmena, nidassenti salakkhaṇaṃ.

Reveal their intrinsic characteristic through the rule of not-self.

chúng biểu hiện tự tướng của chúng theo quy luật vô ngã.

9849

1615.

9850

Kathaṃ attaparādhīnā, paccayuppannabhaṅgurā;

How can they be self, being dependent on others, produced by conditions, and fragile;

Làm sao chúng có thể là tự ngã, khi phụ thuộc vào người khác, sanh khởi từ duyên và dễ hoại diệt;

9851

Vipattiniyatā vātha, bādhamānā bhayāvahā.

Destined for disaster, or afflicting and dreadful?

hoặc chắc chắn sẽ hoại diệt, gây chướng ngại và đáng sợ?

9852

1616.

9853

Āhaccākārabhedena, tividhā hi vipassanā;

Through the distinction of immediate aspects, vipassanā is indeed threefold;

Sự tuệ quán có ba loại theo sự khác biệt của các tướng trực tiếp;

9854

Aniccā dukkhānattāti, ayamettha vinicchayo.

Impermanence, suffering, non-self—this is the determination here.

vô thường, khổ, vô ngã — đây là sự quyết định ở đây.

9855

1617.

9856

Tidhābhūtā paniccetā, pahānākārabheditā;

Yet how is this same threefold vipassanā, distinguished by the mode of abandoning,

Nếu ba loại này, được phân biệt theo hình thức đoạn trừ;

9857

Mahāvipassanā nāma, aṭṭhārasavidhā kathaṃ.

Called Mahāvipassanā, eighteen-fold?

thì làm sao đại tuệ quán lại có mười tám loại?

9858

1618.

9859

Hetusāmagginipphannamaniccanti tilakkhaṇaṃ;

That which arises from the conjunction of causes is impermanent—this is the three characteristics;

Khi quán chiếu sự vô thường của ba tướng, được sanh ra từ sự hội tụ của các duyên;

9860

Aniccataṃ vipassanto, niccasaññaṃ vimuñcati.

Perceiving impermanence, one is freed from the perception of permanence.

người ấy giải thoát khỏi tưởng thường.

9861

1619.

9862

Aniccatāyādhiṭṭhānanimittaṃ pana passato;

For one who perceives the sign (nimitta) established on impermanence,

Nhưng khi quán chiếu nimitta là nền tảng của sự vô thường;

9863

Animitte vimuccantī, animittānupassanā.

Freedom from signs is the contemplation of the signless (animittānupassanā).

Quán vô tướng giải thoát trong vô tướng.

9864

1620.

9865

Nirujjhamānadhammānaṃ, byantibhāvaṃ vipassato;

For one who perceives the dissolution of phenomena that are ceasing,

Khi quán sự diệt tận của các pháp đang diệt;

9866

Samudayaṃ pajahantī, nirodhāanupassanā.

Abandoning origin is the contemplation of cessation (nirodhānupassanā).

Quán diệt trừ tập khởi, là quán diệt.

9867

1621.

9868

Sithilā jātu nissārā, dubbalā lahughātino;

Regarding them as loose, essenceless, weak, and swiftly perishing;

Khi nhận ra chúng lỏng lẻo, chắc chắn không cốt lõi, yếu ớt, dễ bị hủy diệt,

9869

Khayadhammāti saṅkhāya, ghanasaññaṃ vimuñcati.

Perceiving them as subject to destruction, one is freed from the perception of compactness.

là pháp hoại diệt, người ta buông bỏ nhận thức về sự vững chắc.

9870

1622.

9871

Attalābhamatikkamma, vayantīti vicintayaṃ;

Contemplating that they perish, transcending acquisition,

Khi quán chiếu rằng chúng vượt quá sự có mặt và đang tiêu hoại,

9872

Jahatāyūhanaṃ tattha, putte sūtipajā viya.

One abandons accumulation there, like a mother's children.

người ta từ bỏ sự tích lũy ở đó, như một người mẹ sinh con.

9873

1623.

9874

Anavattitabhāvānaṃ, aññathattaṃ vipassato;

For one who perceives the alteration of things that are not fixed,

Khi quán sát sự biến đổi của những thứ không thể quay trở lại,

9875

Vikārapariṇāmesu, dhuvasaññā virajjati.

The perception of permanence in changes and transformations ceases to delight.

nhận thức về sự thường hằng biến mất trong sự biến đổi và chuyển hóa.

9876

1624.

9877

Ālambañca tadālamba-ñāṇabhaṅgañca bhāvayaṃ;

Meditating on the object and the breaking up of the knowledge of that object,

Khi tu tập đối tượng và sự hoại diệt của tuệ tri đối tượng đó,

9878

Sārādānābhinivesaṃ, adhipaññāya muccati.

One is freed from the obsession with grasping at essence through higher wisdom.

người ta giải thoát khỏi sự chấp thủ vào việc nắm giữ cốt lõi bằng tuệ thắng tri.

9879

1625.

9880

Iccāniccānimittā ca, nirodhā ca khayā vayā;

Thus impermanence, signless, and cessation, and destruction, dissolution;

Như vậy, vô thường, vô tướng, và sự đoạn diệt, sự hoại diệt, sự tiêu vong;

9881

Viparīṇāmādhisaññā, dhammānupassanāti ca.

Transformation, and higher knowledge, also the contemplation of phenomena.

và nhận thức về sự biến đổi, tức là quán Pháp.

9882

1626.

9883

Sattānupassanābhedamaniccākāradassanaṃ;

The wise explain this seven-fold contemplation, the seeing of the aspect of impermanence,

Sự thấy các tướng vô thường, chia thành bảy phép quán,

9884

Niccasaññādibhaṅgāya, paridīpenti paṇḍitā.

For the destruction of the perception of permanence and so forth.

được các bậc hiền trí trình bày để đoạn trừ thường tưởng, v.v.

9885

1627.

9886

Taṃ tamākāramārabbha, tathā bāhulyavuttito;

Referring to that particular aspect, and through abundant practice of that manner,

Do duyên với tướng này, và do sự thực hành thường xuyên như vậy,

9887

Taṃlakkhaṇānugatā ca, bhedā tasseva sattadhā.

The divisions, being in accordance with that characteristic, are seven-fold.

các pháp tùy thuận theo tướng ấy cũng có bảy loại.

9888

1628.

9889

Sukhasaññaṃ nissajjantī, vuttā dukkhānupassanā;

The contemplation of suffering is said to relinquish the perception of happiness;

Quán Khổ được nói là từ bỏ lạc tưởng;

9890

Nibbinnā nibbidāñāṇaṃ, virāgā rāgavajjitā.

Disgusted, it is the knowledge of dispassion, free from craving due to detachment.

quán yếm ly (nibbidāñāṇa) là yếm ly, quán ly tham là không còn tham ái.

9891

1629.

9892

Jātāppaṇihitā nāma, muñcantī paṇidhiṃ tathā;

The unestablished, born, is said to abandon aspiration likewise;

Quán vô nguyện (appaṇihitā) là từ bỏ sự ước muốn như vậy;

9893

Nirālayābhinivesā, ādīnavānupassanā.

Free from attachment and obsession, it is the contemplation of danger (ādīnavānupassanā).

quán tai họa (ādīnavānupassanā) là không chấp thủ nơi trú ẩn.

9894

1630.

9895

Pañcānupassanābhedaṃ, tadidaṃ dukkhadassanaṃ;

This five-fold contemplation, the seeing of suffering,

Năm loại quán này, tức là sự thấy khổ này,

9896

Sukhasaññādibhaṅgāya, pavattanti pakāsitaṃ.

Is declared to proceed for the breaking of the perception of happiness and so forth.

được trình bày để đoạn trừ lạc tưởng, v.v.

9897

1631.

9898

Anattato vipassanto, attasaññā vimuccati;

Perceiving as non-self, one is freed from the perception of self;

Khi quán vô ngã, người ấy thoát khỏi ngã tưởng;

9899

Jahatattābhinivesaṃ, jhāyanto puna suññato.

Meditating again on emptiness, one abandons the obsession with self.

khi thiền quán về tánh không, người ấy từ bỏ chấp thủ ngã.

9900

1632.

9901

Dvayānupassanābhedamanattākāradassanaṃ;

This two-fold contemplation, the seeing of the aspect of non-self,

Sự thấy tướng vô ngã, chia thành hai loại quán,

9902

Attasaññābhinivesaṃ, vimokkhāya vibhāvituṃ.

Is developed for liberation from the obsession with the perception of self.

được trình bày để giải thoát khỏi ngã tưởng và chấp thủ.

9903

1633.

9904

Paṭinissaggato disvā, saṅkhāresu tilakkhaṇaṃ;

Seeing the three characteristics in formations through relinquishment;

Khi thấy ba tướng trong các hành pháp qua sự xả bỏ,

9905

Jahanto saṅkhatādānaṃ, pakkhandati asaṅkhate.

Abandoning the grasping at the conditioned, one rushes towards the unconditioned.

người ấy từ bỏ sự chấp thủ các pháp hữu vi và tiến vào Vô vi.

9906

1634.

9907

Yathābhūtena ñāṇena, vipassanto vimuccati;

Perceiving with knowledge as things are, one is freed;

Khi quán chiếu bằng trí tuệ như thật, người ấy được giải thoát;

9908

Sammohābhinivesamhā, avipallatthadassano.

From the obsession with delusion, seeing without perversion.

người có cái thấy không bị sai lệch thì thoát khỏi chấp thủ si mê.

9909

1635.

9910

Mohatābhogavimuttā, paṭisaṅkhānupassanā;

Freed from the burden of delusion, it is the contemplation of reflection (paṭisaṅkhānupassanā);

Quán Tứ (paṭisaṅkhānupassanā) là giải thoát khỏi sự che mờ của si mê;

9911

Jahantappaṭisaṅkhaṃ tu, paṭisaṅkhāya lakkhaṇaṃ.

Abandoning non-reflection, reflecting upon the characteristic.

khi quán xét các tướng, người ấy từ bỏ sự không quán xét.

9912

1636.

9913

Diṭṭhisaṅkhātadosattā, vibhāvento vivaṭṭato;

Perceiving as revolution, due to the fault designated as wrong view;

Khi trình bày về sự thoát ly khỏi các lỗi lầm do tà kiến,

9914

Saṃyogābhinivesamhā, paṭilīno vimuccati.

One takes refuge and is freed from the obsession with fetters.

người ấy rút lui khỏi sự chấp thủ các kiết sử và được giải thoát.

9915

1637.

9916

Muccītukamyatāñāṇaṃ, paṭinissaggasammataṃ;

The knowledge desiring liberation is deemed relinquishment;

Trí tuệ muốn giải thoát được gọi là trí xả bỏ;

9917

Yathā bhūtaṃ tathā ñāṇaṃ, paccayākāranissitaṃ.

Knowledge as it is, based on the mode of causality.

trí tuệ như thật là trí tuệ nương vào các nhân duyên.

9918

1638.

9919

Saṅkhārupekkhāñāṇaṃ tu, paṭisaṅkhānupassanā;

The knowledge of equanimity towards formations, however, is the contemplation of reflection;

Trí xả hành (saṅkhārupekkhāñāṇa) là quán Tứ;

9920

Vuṭṭhānagāminī nāma, vivaṭṭanti pavuccati.

That which leads to emergence is called revolution.

nó được gọi là trí hướng đến xuất ly (vuṭṭhānagāminī) và ly hệ (vivaṭṭanti).

9921

1639.

9922

Catassopi paniccetā, ādānādippabhañjitā;

These four, furthermore, destroy grasping and so forth;

Bốn loại này, phá tan sự chấp thủ, v.v.,

9923

Lakkhaṇattayamāhacca, pavattanti yathā tathā.

And operate in relation to the three characteristics, in various ways.

đều vận hành theo ba đặc tướng như vậy.

9924

1640.

9925

Nimittamārabbha tathā pavattaṃ,

That by which a yogi meditates on the three characteristics,

Vị hành giả quán chiếu ba đặc tướng

9926

Tilakkhaṇaṃ jhāyati yāya yogī;

Focusing on the sign as it is;

trên các tướng đã được khởi lên;

9927

Tamitthamaṭṭhārasabhedabhinnaṃ,

That eighteen-fold differentiated vipassanā practice,

các bậc trí tuệ gọi sự tu tập Tuệ quán

9928

Vipassanābhāvanamāhu dhīrā.

The wise declare.

này là mười tám loại.

9929

1641.

9930

Vipassanānayamimamuttamaṃ subhaṃ,

This supreme and auspicious method of vipassanā,

Ai tu tập phương pháp Tuệ quán tối thượng và thanh tịnh này,

9931

Nidassitaṃ jinavacanānusārato;

Expounded in accordance with the words of the Buddha;

được trình bày theo lời dạy của Đức Phật,

9932

Vibhāvayaṃ manasi hitāvahaṃ paraṃ,

Contemplating it, bearing in mind the ultimate benefit,

ghi nhớ điều lợi ích tối cao vào tâm,

9933

Nirāmayaṃ padamanupāpuṇissati.

One will attain the state free from affliction.

người ấy sẽ đạt đến trạng thái vô bệnh (Nirāmayaṃ pada).

9934

Iti nāmarūpaparicchede vipassanāvibhāgo nāma

Thus ends the section on Vipassanā in the Nāmarūpapariccheda

Đây là phần phân loại Tuệ quán trong chương Phân tích Danh Sắc

9935

Ekādasamo paricchedo.

The Eleventh Chapter.

Chương thứ mười một.

Table of Contents

Vipassanāvibhāgo

Explanation of Vipassanā

Phần phân chia về tuệ quán (Vipassanā)

Settings