Abhidhammāvatāro-nāmarūpaparicchedo

4600

23. Tevīsatimo paricchedo

23. Twenty-third Chapter

23. Chương hai mươi ba

4601

Kilesappahānakathā

Discourse on the Abandonment of Defilements

Câu chuyện về sự đoạn trừ phiền não

4602

1375.

4603

Etesu yena ye dhammā, pahātabbā bhavanti hi;

Regarding these, which phenomena are to be abandoned by which (paths),

Trong số đó, những pháp nào cần được đoạn trừ bởi tuệ nào;

4604

Tesaṃ dāni karissāmi, pakāsanamito paraṃ.

I will now expound upon their clarification from here onwards.

Bây giờ tôi sẽ trình bày sự đoạn trừ của chúng từ đây trở đi.

4605

Imesu pana catūsu maggañāṇesu ye dhammā yena ñāṇena pahātabbā, tesaṃ pahānamevaṃ veditabbaṃ.

Among these four path-knowledges, which phenomena are to be abandoned by which knowledge, their abandonment should be understood thus.

Trong bốn tuệ đạo này, những pháp nào cần được đoạn trừ bởi tuệ nào, sự đoạn trừ của chúng nên được biết như sau.

Etāni hi yathāyogaṃ saṃyojanakilesamicchattalokadhammamacchariyavipallāsaganthāgatiāsava- oghayoganīvaraṇaparāmāsaupādānānusayamalaakusalakammapatha- akusalacittuppādasaṅkhātānaṃ pahānakarāni.

Indeed, these, according to their suitability, cause the abandonment of the fetters (saṃyojana), defilements (kilesa), wrongnesses (micchatta), worldly conditions (lokadhamma), stinginess (macchariya), perversions (vipallāsa), bodily ties (gantha), wrong courses (agati), cankers (āsava), floods (ogha), yokes (yoga), hindrances (nīvaraṇa), grasping (parāmāsa), clinging (upādāna), latent tendencies (anusaya), impurities (mala), unwholesome courses of action (akusalakammapatha), and unwholesome thought-arising (akusalacittuppāda).

Những tuệ này, tùy theo sự phù hợp, là những tuệ đoạn trừ các kiết sử, phiền não, tà kiến, thế gian pháp, xan tham, điên đảo, kiết phược, ác thú, lậu hoặc, trôi giạt, hệ phược, triền cái, cố chấp, thủ, tùy miên, cấu uế, ác nghiệp đạo, và các tâm bất thiện.

4606

Tattha saṃyojanānīti dasa saṃyojanāni.

Therein, Fetters (saṃyojanāni) are ten fetters.

Ở đây, kiết sử là mười kiết sử.

Seyyathidaṃ – rūparāgārūparāgamānauddhaccāvijjāti ime pañca uddhaṃbhāgiyasaṃyojanāni nāma.

Namely – attachment to form (rūparāga), attachment to the formless (arūparāga), conceit (māna), restlessness (uddhacca), and ignorance (avijjā) – these five are called the higher fetters (uddhaṃbhāgiyasaṃyojanāni).

Đó là: sắc ái, vô sắc ái, mạn, phóng dật, vô minh – năm kiết sử này được gọi là thượng phần kiết sử.

Sakkāyadiṭṭhi vicikicchā sīlabbataparāmāso kāmarāgo paṭighoti ime pañca adhobhāgiyasaṃyojanāni nāma.

Self-view (sakkāyadiṭṭhi), doubt (vicikicchā), clinging to rules and rituals (sīlabbataparāmāsa), sensual craving (kāmarāga), and ill-will (paṭigha) – these five are called the lower fetters (adhobhāgiyasaṃyojanāni).

Thân kiến, hoài nghi, giới cấm thủ, dục ái, sân hận – năm kiết sử này được gọi là hạ phần kiết sử.

4607

Kilesāti dasa kilesā.

Defilements (kilesā) are ten defilements.

Phiền não là mười phiền não.

Seyyathidaṃ – lobho doso moho māno diṭṭhi vicikicchā thinaṃ uddhaccaṃ ahirikaṃ anottappanti.

Namely – greed (lobha), hatred (dosa), delusion (moha), conceit (māna), wrong view (diṭṭhi), doubt (vicikicchā), sloth (thina), restlessness (uddhacca), shamelessness (ahirika), and fear of wrongdoing (anottappa).

Đó là: tham, sân, si, mạn, tà kiến, hoài nghi, hôn trầm, phóng dật, vô tàm, vô quý.

4608

Micchattāti dasa micchattā.

Wrongnesses (micchattā) are ten wrongnesses.

Tà kiến là mười tà kiến.

Seyyathidaṃ – micchādiṭṭhi micchāsaṅkappo micchāvācā micchākammanto micchāājīvo micchāvāyāmo micchāsati micchāsamādhi micchāñāṇaṃ micchāvimuttīti.

Namely – wrong view (micchādiṭṭhi), wrong intention (micchāsaṅkappo), wrong speech (micchāvācā), wrong action (micchākammanto), wrong livelihood (micchāājīvo), wrong effort (micchāvāyāmo), wrong mindfulness (micchāsati), wrong concentration (micchāsamādhi), wrong knowledge (micchāñāṇaṃ), and wrong liberation (micchāvimutti).

Đó là: tà kiến, tà tư duy, tà ngữ, tà nghiệp, tà mạng, tà tinh tấn, tà niệm, tà định, tà trí, tà giải thoát.

4609

Lokadhammāti aṭṭha lokadhammā lābho alābho yaso ayaso nindā pasaṃsā sukhaṃ dukkhanti.

Worldly conditions (lokadhammā) are eight worldly conditions: gain (lābho), loss (alābho), fame (yaso), disrepute (ayaso), blame (nindā), praise (pasaṃsā), happiness (sukhaṃ), and suffering (dukkhaṃ).

Thế gian pháp là tám thế gian pháp: lợi, không lợi, danh, không danh, chê bai, khen ngợi, lạc, khổ.

Idha pana kāraṇūpacārena lābhādivatthukassa anunayassa, alābhādivatthukassa paṭighassa cetaṃ lokadhammagahaṇena gahaṇaṃ katanti veditabbaṃ.

Here, however, it should be understood that by the designation of worldly conditions, there is an inclusion of the approval (anunaya) that has gain and so on as its basis, and the aversion (paṭigha) that has loss and so on as its basis, by way of their causes.

Ở đây, nên biết rằng sự chấp thủ thế gian pháp này được hiểu là sự chấp thủ tham ái đối với các đối tượng như lợi lộc, và sự chấp thủ sân hận đối với các đối tượng như không lợi lộc, theo cách ẩn dụ về nguyên nhân.

4610

Macchariyānīti pañca macchariyāni āvāsamacchariyaṃ kulamacchariyaṃ lābhamacchariyaṃ dhammamacchariyaṃ vaṇṇamacchariyanti.

Stinginesses (macchariyānī) are five types of stinginess: stinginess regarding dwelling (āvāsamacchariyaṃ), regarding families (kulamacchariyaṃ), regarding gain (lābhamacchariyaṃ), regarding Dhamma (dhammamacchariyaṃ), and regarding complexion (vaṇṇamacchariyaṃ).

Xan tham là năm loại xan tham: xan tham trú xứ, xan tham gia đình, xan tham lợi lộc, xan tham pháp, xan tham sắc đẹp.

Imāni āvāsādīsu aññesaṃ sādhāraṇabhāvaṃ asahanākārena pavattāni macchariyāni.

These are the instances of stinginess that occur by way of not enduring the commonality of dwellings and so on for others.

Những xan tham này khởi lên dưới dạng không chịu đựng được sự chia sẻ của người khác đối với trú xứ, v.v.

4611

Vipallāsāti aniccadukkhaanattaasubhesuyeva vatthūsu ‘‘niccaṃ sukhaṃ attā subha’’nti evaṃ pavattā saññāvipallāso cittavipallāso diṭṭhivipallāsoti ime tayo vipallāsā.

Perversions (vipallāsā) are these three perversions: perversion of perception (saññāvipallāso), perversion of consciousness (cittavipallāso), and perversion of view (diṭṭhivipallāso)—which occur regarding things that are truly impermanent, suffering, non-self, and unattractive, as "permanent, happy, self, and attractive".

Điên đảo là ba loại điên đảo: tưởng điên đảo, tâm điên đảo, kiến điên đảo, khởi lên như vậy đối với những đối tượng vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh là “thường, lạc, ngã, tịnh”.

4612

Ganthāti cattāro ganthā abhijjhākāyagantho, byāpādo, sīlabbataparāmāso, idaṃsaccābhiniveso kāyaganthoti.

Bodily ties (ganthā) are four bodily ties: the bodily tie of covetousness (abhijjhākāyagantho), ill-will (byāpādo), clinging to rules and rituals (sīlabbataparāmāso), and dogmatic adherence to "this is the truth" (idaṃsaccābhiniveso).

Kiết phược là bốn loại kiết phược: thân kiết phược tham ái, sân hận, giới cấm thủ, chấp thủ “đây là sự thật” là thân kiết phược.

4613

Agatīti chandadosamohabhayāni.

Wrong courses (agati) are partiality (chanda), hatred (dosa), delusion (moha), and fear (bhaya).

Ác thú là dục, sân, si, sợ hãi.

Āsavāti cattāro āsavā – kāmarāgabhavarāgamicchādiṭṭhiavijjāsavoti.

Cankers (āsavā) are four cankers: the canker of sensual craving (kāmarāga), the canker of craving for existence (bhavarāga), the canker of wrong views (micchādiṭṭhi), and the canker of ignorance (avijjāsava).

Lậu hoặc là bốn loại lậu hoặc: dục lậu, hữu lậu, tà kiến lậu, vô minh lậu.

Oghayogānītipi tesamevādhivacanaṃ.

Oghayogā is also a designation for these same^*.

Các dòng lũ và kiết sử cũng là tên gọi của những điều đó.

Nīvaraṇānīti kāmacchandādayo.

Nīvaraṇāni are sensual desire and so forth.

Các triền cái là dục tham và các thứ khác.

Parāmāsoti micchādiṭṭhiyā adhivacanaṃ.

Parāmāsa is a designation for wrong view.

Sự chấp thủ sai lầm là tên gọi của tà kiến.

4614

Upādānāti cattāri upādānāni kāmupādānādīnīti.

Upādānā are the four clingings: clinging to sensuality and so forth.

Các thủ là bốn thủ: dục thủ và các thứ khác.

Anusayāti satta anusayā kāmarāgānusayo paṭighamānadiṭṭhivicikicchābhavarāgāvijjānusayoti.

Anusayā are the seven latent tendencies: the latent tendencies of sensual lust, ill-will, conceit, views, doubt, craving for existence, and ignorance.

Các tùy miên là bảy tùy miên: tùy miên dục ái, tùy miên sân, tùy miên mạn, tùy miên tà kiến, tùy miên hoài nghi, tùy miên hữu ái, tùy miên vô minh.

Malāti tayo malā – lobho doso mohoti.

Malā are the three stains: greed, hatred, and delusion.

Các cấu uế là ba cấu uế: tham, sân, si.

4615

Akusalakammapathāti dasa akusalakammapathā.

Akusalakammapathā are the ten unwholesome courses of action.

Các ác nghiệp đạo là mười ác nghiệp đạo.

Seyyathidaṃ – pāṇātipāto adinnādānaṃ kāmesumicchācāro musāvādo pisuṇavācā pharusavācā samphappalāpo abhijjhā byāpādo micchādiṭṭhīti dasa.

Namely, the ten: destruction of life, taking what is not given, sexual misconduct, false speech, slanderous speech, harsh speech, frivolous talk, covetousness, ill-will, and wrong view.

Đó là: sát sinh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, nói hai lưỡi, nói lời thô tục, nói lời vô ích, tham lam, sân hận, tà kiến, là mười.

4616

Akusalacittuppādāti lobhamūlāni aṭṭha, dosamūlāni dve, mohamūlāni dveti ime dvādasāti.

Akusalacittuppādā are these twelve: eight rooted in greed, two rooted in hatred, and two rooted in delusion.

Các tâm sinh khởi bất thiện là tám tâm tham căn, hai tâm sân căn, hai tâm si căn, tổng cộng là mười hai.

4617

Etesaṃ saṃyojanādīnaṃ etāni yathāsambhavaṃ pahānakarāni.

These^* are the means for abandoning these fetters and so forth, as far as possible.

Đối với các kiết sử và các điều tương tự này, các đạo trí này loại bỏ chúng tùy theo khả năng.

Kathaṃ?

How?

Bằng cách nào?

Saṃyojanesu tāva sakkāyadiṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsā apāyagamanīyā kāmarāgapaṭighāti ete paṭhamamaggañāṇavajjhā, sesā kāmarāgapaṭighā oḷārikā dutiyamaggañāṇavajjhā, sukhumā tatiyamaggañāṇavajjhā, rūparāgādayo pañcapi catutthamaggañāṇavajjhā eva.

Among the fetters, identity view, doubt, adherence to rites and rituals, which lead to lower realms, and gross sensual lust and ill-will—these are destroyed by the knowledge of the first path; subtle sensual lust and ill-will are destroyed by the knowledge of the second path; and the five such as craving for form, etc., are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các kiết sử thì thân kiến, hoài nghi, giới cấm thủ, là những kiết sử dẫn đến các cõi khổ; dục ái thô và sân hận thô, những điều này bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; dục ái và sân hận vi tế bị diệt bởi đạo trí thứ hai; sắc ái và các thứ khác, năm điều này cũng bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4618

Kilesesu diṭṭhivicikicchā paṭhamamaggañāṇavajjhā, doso tatiyamaggañāṇavajjho, lobhamohamānathinauddhaccaahirikānottappāni catutthamaggañāṇavajjhāni.

Among the defilements, wrong view and doubt are destroyed by the knowledge of the first path; hatred is destroyed by the knowledge of the third path; greed, delusion, conceit, sloth and torpor, restlessness, shamelessness, and fearlessness of wrongdoing are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các phiền não thì tà kiến và hoài nghi bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; sân bị diệt bởi đạo trí thứ ba; tham, si, mạn, hôn trầm, trạo cử, không biết hổ thẹn, không biết ghê sợ bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4619

Micchattesu micchādiṭṭhi musāvādo micchākammanto micchāājīvoti ime paṭhamamaggañāṇavajjhā, micchāsaṅkappo pisuṇavācā pharusavācāti ime tatiyamaggañāṇavajjhā, cetanāyeva cettha micchāvācāti veditabbā, samphappalāpamicchāvāyāmasatisamādhivimuttiñāṇāni catutthamaggañāṇavajjhāni.

Among the wrongnesses, wrong view, false speech, wrong action, and wrong livelihood—these are destroyed by the knowledge of the first path; wrong intention, slanderous speech, and harsh speech—these are destroyed by the knowledge of the third path; here, wrong speech should be understood as volition itself; frivolous talk, wrong effort, wrong mindfulness, wrong concentration, wrong liberation, and wrong knowledge are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các tà pháp thì tà kiến, nói dối, tà nghiệp, tà mạng, những điều này bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; tà tư duy, nói hai lưỡi, nói lời thô tục, những điều này bị diệt bởi đạo trí thứ ba; ở đây, cần biết rằng ý muốn (cetanā) chính là tà ngữ; nói lời vô ích, tà tinh tấn, tà niệm, tà định, tà giải thoát, tà trí bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4620

Lokadhammesu paṭigho tatiyamaggañāṇavajjho, anunayo catutthamaggañāṇavajjho, yase pasaṃsāya ca anunayo catutthamaggañāṇavajjhoti eke.

Among the worldly conditions, ill-will is destroyed by the knowledge of the third path; approval is destroyed by the knowledge of the fourth path; some say that approval regarding fame and praise is destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các pháp thế gian thì sân bị diệt bởi đạo trí thứ ba; ái luyến bị diệt bởi đạo trí thứ tư; một số người nói rằng ái luyến đối với danh tiếng và lời khen cũng bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4621

Macchariyāni paṭhamamaggañāṇavajjhāni eva.

Avarices are destroyed by the knowledge of the first path.

Các xan tham cũng bị diệt bởi đạo trí thứ nhất.

4622

Vipallāsesu pana anicce niccaṃ, anattani attāti ca saññācittadiṭṭhivipallāsā, dukkhe sukhaṃ, asubhe subhanti diṭṭhivipallāso cāti ime paṭhamamaggañāṇavajjhā, asubhe subhanti saññācittavipallāsā tatiyamaggañāṇavajjhā, dukkhe sukhanti catutthamaggañāṇavajjhā.

Among the perversions, the perversions of perception, consciousness, and view regarding impermanent as permanent, and non-self as self; and the perversion of view regarding suffering as pleasure, and unbeautiful as beautiful—these are destroyed by the knowledge of the first path; the perversions of perception and consciousness regarding unbeautiful as beautiful are destroyed by the knowledge of the third path; regarding suffering as pleasure are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các điên đảo thì nhận thức điên đảo, tâm điên đảo, kiến điên đảo về vô thường là thường, vô ngã là ngã; kiến điên đảo về khổ là lạc, bất tịnh là tịnh, những điều này bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; nhận thức điên đảo, tâm điên đảo về bất tịnh là tịnh bị diệt bởi đạo trí thứ ba; về khổ là lạc bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4623

Ganthesu sīlabbataparāmāsaidaṃsaccābhinivesakāyaganthā paṭhamamaggañāṇavajjhā, byāpādakāyagantho tatiyamaggañāṇavajjho, abhijjhākāyagantho catutthamaggañāṇavajjhova.

Among the bodily fetters, the bodily fetters of adherence to rites and rituals and insistence that 'this is the truth' are destroyed by the knowledge of the first path; the bodily fetter of ill-will is destroyed by the knowledge of the third path; the bodily fetter of covetousness is destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các kiết phược thì giới cấm thủ và chấp thủ rằng “đây là sự thật” bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; kiết phược sân bị diệt bởi đạo trí thứ ba; kiết phược tham cũng bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4624

Agatiyo paṭhamamaggañāṇavajjhā.

Wrong courses of action are destroyed by the knowledge of the first path.

Các bất hành bị diệt bởi đạo trí thứ nhất.

4625

Āsavesu diṭṭhāsavo paṭhamañāṇavajjho, kāmāsavo tatiyañāṇavajjho, itare dve catutthañāṇavajjhā.

Among the influxes, the influx of views is destroyed by the knowledge of the first path; the influx of sensuality is destroyed by the knowledge of the third path; the other two are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các lậu hoặc thì kiến lậu bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; dục lậu bị diệt bởi đạo trí thứ ba; hai lậu hoặc còn lại bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

Oghayogesupi eseva nayo.

The same method applies to the floods and yokes.

Trong các dòng lũ và kiết sử cũng theo cách tương tự.

4626

Nīvaraṇesu vicikicchānīvaraṇaṃ paṭhamañāṇavajjhaṃ, kāmacchando byāpādo kukkuccanti tīṇi tatiyañāṇavajjhāni, thinamiddhauddhaccāni catutthañāṇavajjhāni.

Among the hindrances, the hindrance of doubt is destroyed by the knowledge of the first path; sensual desire, ill-will, and remorse—these three are destroyed by the knowledge of the third path; sloth and torpor, and restlessness are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các triền cái thì hoài nghi triền cái bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; dục tham, sân hận, hối hận, ba điều này bị diệt bởi đạo trí thứ ba; hôn trầm, thụy miên, trạo cử bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4627

Parāmāso paṭhamañāṇavajjho.

Clinging to views is destroyed by the knowledge of the first path.

Sự chấp thủ sai lầm bị diệt bởi đạo trí thứ nhất.

4628

Upādānesu sabbesampi lokiyadhammānaṃ vatthukāmavasena ‘‘kāmā’’ti āgatattā rūpārūpesu rāgopi kāmupādāne patati, tasmā tañca kāmupādānaṃ catutthañāṇavajjhaṃ, sesāni paṭhamañāṇavajjhāni.

Among the clingings, since the term "sensuality" (kāma) includes the objects of all worldly phenomena, craving for form and the formless also falls under clinging to sensuality. Therefore, that clinging to sensuality is destroyed by the knowledge of the fourth path; the others are destroyed by the knowledge of the first path.

Trong các thủ thì vì tất cả các pháp thế gian được gọi là “dục” theo nghĩa dục cảnh, nên dục ái đối với sắc giới và vô sắc giới cũng thuộc về dục thủ; do đó, dục thủ đó bị diệt bởi đạo trí thứ tư; các thủ còn lại bị diệt bởi đạo trí thứ nhất.

4629

Anusayesu diṭṭhivicikicchānusayā paṭhamañāṇavajjhā, kāmarāgapaṭighānusayā tatiyañāṇavajjhā, mānabhavarāgāvijjānusayā catutthañāṇavajjhā.

Among the latent tendencies, the latent tendencies of views and doubt are destroyed by the knowledge of the first path; the latent tendencies of sensual lust and ill-will are destroyed by the knowledge of the third path; the latent tendencies of conceit, craving for existence, and ignorance are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các tùy miên thì tùy miên tà kiến và tùy miên hoài nghi bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; tùy miên dục ái và tùy miên sân bị diệt bởi đạo trí thứ ba; tùy miên mạn, tùy miên hữu ái, tùy miên vô minh bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4630

Malesu dosamalaṃ tatiyañāṇavajjhaṃ, itarāni catutthañāṇavajjhāneva.

Among the stains, the stain of hatred is destroyed by the knowledge of the third path; the others are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các cấu uế thì cấu uế sân bị diệt bởi đạo trí thứ ba; các cấu uế còn lại cũng bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4631

Akusalakammapathesu pāṇātipāto adinnādānaṃ micchācāro musāvādo micchādiṭṭhīti ime paṭhamañāṇavajjhā, pisuṇavācā pharusavācā byāpādoti tatiyañāṇavajjhā, samphappalāpo abhijjhā catutthañāṇavajjhāva.

Among the unwholesome courses of action, destruction of life, taking what is not given, sexual misconduct, false speech, and wrong view—these are destroyed by the knowledge of the first path; slanderous speech, harsh speech, and ill-will—these are destroyed by the knowledge of the third path; frivolous talk and covetousness are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các ác nghiệp đạo thì sát sinh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, tà kiến, những điều này bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; nói hai lưỡi, nói lời thô tục, sân hận, bị diệt bởi đạo trí thứ ba; nói lời vô ích, tham lam, cũng bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4632

Akusalacittuppādesu cattāro diṭṭhigatacittuppādā, vicikicchāsampayutto cāti pañca paṭhamañāṇavajjhā, dve paṭighasampayuttā tatiyañāṇavajjhā, sesā catutthañāṇavajjhāti.

Among the unwholesome mind-arisings, the four mind-arisings accompanied by wrong view, and the one accompanied by doubt—these five are destroyed by the knowledge of the first path; the two accompanied by ill-will are destroyed by the knowledge of the third path; the remaining ones are destroyed by the knowledge of the fourth path.

Trong các tâm sinh khởi bất thiện thì bốn tâm tà kiến tương ưng, và tâm hoài nghi tương ưng, tổng cộng năm tâm này bị diệt bởi đạo trí thứ nhất; hai tâm sân tương ưng bị diệt bởi đạo trí thứ ba; các tâm còn lại bị diệt bởi đạo trí thứ tư.

4633

Yañca yena vajjhaṃ, taṃ tena pahātabbaṃ nāma.

Whatever is to be destroyed by which^*, that is to be abandoned by that^*.

Pháp nào bị diệt bởi điều gì, thì pháp đó được gọi là bị loại bỏ bởi điều đó.

Tena vuttaṃ ‘‘etesaṃ saṃyojanādīnaṃ dhammānaṃ etāni yathāyogaṃ pahānakarānī’’ti.

Therefore, it was said, "These^* are the means for abandoning these phenomena, such as fetters, according to what is appropriate."

Do đó, đã nói rằng “những điều này loại bỏ các kiết sử và các pháp khác theo cách thích hợp.”

4634

1376.

4635

Etesu ñāṇesu ca yena yena,

Among these knowledges, by whichever,

Trong các trí này, pháp nào

4636

Yo yo hi dhammo samupeti ghātaṃ;

Whatever phenomenon indeed meets its demise;

Bị diệt bởi trí nào,

4637

So so asesena ca tena tena,

That very^* completely, by that very^*,

Tất cả những pháp đó, bởi trí đó,

4638

Sandassito sādhu mayā panevaṃ.

Has been well demonstrated by me in this way.

Đã được tôi chỉ rõ một cách khéo léo như vậy.

4639

Kilesapahānakkamakathāyaṃ.

Regarding the discourse on the sequence of abandoning defilements.

Trong phần trình bày về trình tự loại bỏ phiền não.

4640

1377.

4641

Pariññādīni kiccāni, yāni vuttāni satthunā;

The tasks such as full understanding, which were taught by the Teacher,

Các phận sự như biến tri, đã được Đức Đạo Sư thuyết giảng;

4642

Saccābhisamaye tāni, pavakkhāmi ito paraṃ.

I shall explain hereafter concerning the comprehension of the truths.

Sau đây tôi sẽ trình bày về chúng trong sự chứng ngộ các sự thật.

4643

1378.

4644

Ekekassa panetesu,

But for each of these

Đối với mỗi trí này,

4645

Ñāṇassekakkhaṇe siyā;

Knowledges, at one single moment, there is

Trong một sát na duy nhất,

4646

Pariññā ca pahānañca,

Full understanding and abandoning,

Có biến tri và đoạn trừ,

4647

Sacchikiriyā ca bhāvanā.

And realization and development.

Và chứng ngộ và tu tập.

4648

1379.

4649

Pariññādīni etāni, kiccānekakkhaṇe pana;

These tasks, such as full understanding, at one single moment,

Các phận sự như biến tri này, trong một sát na duy nhất,

4650

Yathāsabhāvato tāni, jānitabbāni viññunā.

Should be understood by the wise according to their true nature.

Cần được người trí hiểu biết theo tự tánh của chúng.

4651

1380.

4652

Padīpo hi yathā loke, apubbācarimaṃ idha;

Just as a lamp in the world, here, without prior or subsequent action,

Ví như một ngọn đèn trong thế gian này,

4653

Cattāri pana kiccāni, karotekakkhaṇe pana.

Performs four tasks at one single moment.

Trong một sát na duy nhất, nó thực hiện bốn phận sự không trước không sau.

4654

1381.

4655

Ālokañca vidaṃseti, nāseti timirampi ca;

It illuminates, and it dispels darkness;

Nó làm sáng tỏ ánh sáng, nó cũng phá tan bóng tối;

4656

Pariyādiyati telañca, vaṭṭiṃ jhāpeti ekato.

It consumes the oil, and it burns the wick simultaneously.

Nó tiêu thụ dầu, và cùng lúc đốt cháy bấc.

4657

1382.

4658

Evaṃ taṃ maggañāṇampi, apubbācarimaṃ pana;

Similarly, that knowledge of the path, without prior or subsequent action,

Cũng vậy, đạo trí đó, trong một sát na duy nhất,

4659

Cattāripi ca kiccāni, karotekakkhaṇe pana.

Performs all four tasks at one single moment.

Thực hiện cả bốn phận sự không trước không sau.

4660

1383.

4661

Pariññābhisamayeneva, dukkhaṃ abhisameti so;

By the comprehension of full understanding, he fully understands suffering;

Chính bởi sự chứng ngộ biến tri, người ấy chứng ngộ khổ;

4662

Pahānābhisamayeneva, tathā samudayampi ca.

By the comprehension of abandoning, he likewise^* the origin.

Cũng vậy, chính bởi sự chứng ngộ đoạn trừ, người ấy chứng ngộ tập.

4663

1384.

4664

Bhāvanāvidhināyeva, maggaṃ abhisameti taṃ;

By the method of development, he fully understands the path;

Chính bởi phương pháp tu tập, người ấy chứng ngộ đạo đó;

4665

Ārammaṇakriyāyeva, nirodhaṃ sacchikaroti so.

By the function of the object, he realizes cessation.

Chính bởi hành động đối với đối tượng, người ấy chứng ngộ diệt.

4666

Vuttampi cetaṃ ‘‘maggasamaṅgissa ñāṇaṃ dukkhepetaṃ ñāṇaṃ, dukkhasamudayepetaṃ ñāṇaṃ, dukkhanirodhepetaṃ ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāyapetaṃ ñāṇa’’nti.

And it was said: "The knowledge of one endowed with the path is knowledge regarding suffering, knowledge regarding the origin of suffering, knowledge regarding the cessation of suffering, knowledge regarding the path leading to the cessation of suffering."

Cũng đã được nói rằng: “Trí của người thành tựu đạo là trí về khổ, là trí về tập khởi của khổ, là trí về sự diệt khổ, là trí về con đường dẫn đến sự diệt khổ.”

Tattha yathā padīpo vaṭṭiṃ jhāpeti, evaṃ maggañāṇaṃ dukkhaṃ parijānāti.

Here, just as a lamp burns the wick, so does the knowledge of the path fully understand suffering.

Ở đây, ví như ngọn đèn đốt cháy bấc, cũng vậy đạo trí biến tri khổ.

Yathā andhakāraṃ nāseti, evaṃ samudayaṃ pajahati.

Just as it dispels darkness, so does it abandon the origin.

Ví như nó phá tan bóng tối, cũng vậy nó đoạn trừ tập.

Yathā ālokaṃ vidaṃseti, evaṃ sahajātādipaccayatāya sammāsaṅkappādimaggaṃ bhāveti.

Just as it illuminates, so does it develop the path, such as right intention, through conditions like co-arising.

Ví như nó làm sáng tỏ ánh sáng, cũng vậy nó tu tập đạo chánh tư duy và các chi phần đạo khác do duyên đồng sinh và các duyên khác.

Yathā telaṃ pariyādiyati, evaṃ kilesapariyādānena nirodhaṃ sacchikarotīti veditabbaṃ.

Just as it consumes oil, so should it be understood that it realizes cessation by the consumption of defilements.

Ví như nó tiêu thụ dầu, cũng vậy cần biết rằng nó chứng ngộ diệt bằng cách loại bỏ các phiền não.

4667

1385.

4668

Uggacchanto yathādicco, apubbācarimaṃ pana;

Just as the rising sun, without prior or subsequent action,

Ví như mặt trời mọc lên, trong một sát na duy nhất,

4669

Cattāri pana kiccāni, karotekakkhaṇe idha.

Performs four tasks at one single moment here.

Ở đây, nó thực hiện bốn phận sự không trước không sau.

4670

1386.

4671

Obhāseti ca rūpāni, nāseti timirampi ca;

It illuminates forms, and it dispels darkness;

Nó chiếu sáng các sắc, nó cũng phá tan bóng tối;

4672

Ālokañca vidaṃseti, sītañca paṭihaññati.

It displays light, and it repels cold.

Nó làm sáng tỏ ánh sáng, và nó xua tan giá lạnh.

4673

1387.

4674

Yathā ca mahatī nāvā, apubbācarimaṃ pana;

Just as a great ship,

Và ví như một con thuyền lớn, trong một sát na duy nhất,

4675

Cattāri pana kiccāni, karotekakkhaṇe pana.

Without former or latter, performs four functions at once.

Nó thực hiện bốn phận sự không trước không sau.

4676

1388.

4677

Jahatī orimaṃ tīraṃ, sotaṃ chindati sā pana;

It leaves the near shore, it cuts the current;

Nó rời bỏ bờ bên này, nó cắt ngang dòng nước;

4678

Tathā vahati bhaṇḍañca, tīramappeti pārimaṃ.

Likewise, it carries goods and reaches the far shore.

Cũng vậy, nó chở hàng hóa, và nó đến bờ bên kia.

4679

1389.

4680

Nāvāyorimatīrassa, yathā pajahanaṃ pana;

Just as the ship's leaving of the near shore;

Ví như sự rời bỏ bờ bên này của con thuyền,

4681

Tatheva maggañāṇassa, dukkhassa parijānanaṃ.

Even so is the discernment of suffering by the path-knowledge.

Cũng vậy là sự biến tri khổ của đạo trí.

4682

1390.

4683

Yathā chindati taṃ sotaṃ, taṇhaṃ jahati taṃ tathā;

Just as it cuts that current, so it abandons craving;

Như cắt đứt dòng chảy đó, như vậy từ bỏ ái;

4684

Yathā vahati taṃ bhaṇḍaṃ, sahajātādinā pana.

Just as it carries that cargo, by co-arising and so on;

Như mang gánh nặng đó, còn do đồng sinh, v.v.

4685

1391.

4686

Tatheva paccayattena, maggaṃ bhāveti nāma so;

Even so, by way of condition, he develops the path;

Cũng vậy, do là nhân duyên, người ấy tu tập đạo;

4687

Yathā pāraṃ pana evaṃ, nirodhārammaṇaṃ bhave.

Just as the far shore, so it becomes the object of Nibbāna.

Như vậy để đạt đến bờ bên kia, nên có Niết Bàn làm đối tượng.

4688

1392.

4689

Lokuttarena niddiṭṭhā, yā lokuttarabhāvanā;

The supramundane development that is taught as supramundane;

Sự tu tập siêu thế, đã được chỉ rõ là siêu thế;

4690

Sā saṅkhepanayenevaṃ, mayā sādhu pakāsitā.

That has been well explained by me in this concise manner.

Bởi tôi đã trình bày tóm tắt một cách rõ ràng như vậy.

4691

1393.

4692

Ko hi nāma naro loke,

Who in the world is that person,

Trong đời, ai là người

4693

Lokuttarasukhāvahaṃ;

Who brings supramundane happiness;

Mang lại hạnh phúc siêu thế;

4694

Bhāvanaṃ pana paññāya,

That wise one, through wisdom,

Mà bậc trí tuệ lại không

4695

Na ca bhāveyya paṇḍito.

Would not develop that development?

Tu tập sự tu tập này?

4696

1394.

4697

Imaṃ viditvā hitabhāvanaṃ vanaṃ,

Knowing this beneficial development, if one

Biết được sự tu tập lợi ích này, ai đi vào rừng,

4698

Upeti yo ve sukhasaṃhitaṃ hitaṃ;

Goes to the forest, which is indeed happiness-conducive and beneficial;

Người ấy chắc chắn sẽ đạt được sự an lạc, lợi ích;

4699

Vidhūya cittassa anuttamaṃ tamaṃ,

Having dispelled the supreme darkness of the mind,

Sau khi xua tan bóng tối vô thượng của tâm,

4700

Upeti cāviggahakampadaṃ padaṃ.

One attains the state of immovability, unshaken.

Người ấy đạt đến trạng thái bất động, không tranh chấp.

4701

Iti abhidhammāvatāre ñāṇadassanavisuddhiniddeso nāma

Thus ends the twenty-third chapter

Như vậy, trong Abhidhammāvatāra, phần trình bày về Thanh Tịnh Tri Kiến

4702

Tevīsatimo paricchedo.

named the Exposition of Purification of Knowledge and Vision in the Abhidhammāvatāra.

Là chương hai mươi ba.