Theragāthāpāḷi

824

5. Sabbamittattheragāthā

5. The Verses of Thera Sabbamitta

5. Trưởng lão Sabbamitta

825

149.

826

‘‘Jano janamhi sambaddho^* , janamevassito jano;

“People are bound to people, people rely on people;

Người bị ràng buộc bởi người, người nương tựa vào người;

827

Jano janena heṭhīyati, heṭheti ca^* jano janaṃ.

people are harassed by people, and people harass people.

người bị người làm hại, và người làm hại người.

828

150.

829

‘‘Ko hi tassa janenattho, janena janitena vā;

What good is there for him with people, or with those born of people?

Vậy thì người có lợi ích gì với người, hay với người đã được sinh ra bởi người?

830

Janaṃ ohāya gacchaṃ taṃ, heṭhayitvā^* bahuṃ jana’’nti.

Leaving people behind, he goes, having harassed many people.”

Người bỏ đi, rời xa người, đã làm hại nhiều người.”

831

… Sabbamitto thero….

… Thera Sabbamitta….

… Trưởng lão Sabbamitta…

832

6. Mahākāḷattheragāthā

6. The Verses of Thera Mahākāḷa

6. Trưởng lão Mahākāḷa

833

151.

834

‘‘Kāḷī itthī brahatī dhaṅkarūpā, satthiñca bhetvā aparañca satthiṃ;

“A dark woman, large, with the form of a crow, having broken one thigh and then the other,

Người phụ nữ Kāḷī, thân hình cao lớn, dáng vẻ như quạ, chặt đùi này và đùi kia,

835

Bāhañca bhetvā aparañca bāhaṃ, sīsañca bhetvā dadhithālakaṃva;

having broken one arm and then the other, and having broken the head like a curd-pot,

chặt cánh tay này và cánh tay kia, chặt đầu như chén sữa đông,

836

Esā nisinnā abhisandahitvā.

she sits, having reassembled it.

bà ta ngồi đó sau khi đã sắp xếp lại.

837

152.

838

‘‘Yo ve avidvā upadhiṃ karoti, punappunaṃ dukkhamupeti mando;

Indeed, whoever, being ignorant, creates attachment, that fool repeatedly experiences suffering;

Thật vậy, kẻ ngu si không hiểu biết, tạo ra upadhi (chấp thủ), sẽ tái đi tái lại chịu khổ đau;

839

Tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirā, māhaṃ puna bhinnasiro sayissa’’nti^* .

therefore, knowing this, one should not create attachment, so that I may not lie with a broken head again.”

vì vậy, người trí tuệ không nên tạo upadhi, để ta không phải nằm với cái đầu bị bể nữa.”

840

… Mahākāḷo thero….

… Thera Mahākāḷa….

… Trưởng lão Mahākāḷa…

841

7. Tissattheragāthā

7. The Verses of Thera Tissa

7. Trưởng lão Tissa

842

153.

843

‘‘Bahū sapatte labhati, muṇḍo saṅghāṭipāruto;

“A shaven one, clad in a robe, obtains many supporters;

Vị tỳ khưu đầu trọc, khoác y hoại sắc, được nhiều người cung kính,

844

Lābhī annassa pānassa, vatthassa sayanassa ca.

he is a recipient of food and drink, clothing and lodging.

được lợi dưỡng về thức ăn, đồ uống, y phục và chỗ nằm.

845

154.

846

‘‘Etamādīnavaṃ ñatvā, sakkāresu mahabbhayaṃ;

Knowing this danger, this great fear in gains and honors,

Biết được hiểm họa lớn trong các sự cung kính này,

847

Appalābho anavassuto, sato bhikkhu paribbaje’’ti.

a bhikkhu, with few gains, unattached, mindful, should wander forth.”

vị tỳ khưu chánh niệm, ít lợi dưỡng, không bị nhiễm ô, hãy du hành.”

848

… Tisso thero….

… Thera Tissa….

… Trưởng lão Tissa…

849

8. Kimilattheragāthā

8. The Verses of Thera Kimila

8. Trưởng lão Kimila

850

155.

151.

851

‘‘Pācīnavaṃsadāyamhi, sakyaputtā sahāyakā;

“In the Pācīnavaṃsa grove, the Sakyan sons are companions;

Trong rừng tre phía đông, các vương tử Sakya là bạn hữu,

852

Pahāyānappake bhoge, uñchāpattāgate ratā.

having abandoned immense wealth, they delight in what comes to their alms-bowl.

đã từ bỏ những tài sản không nhỏ, hoan hỷ với những gì nhận được từ khất thực.

853

156.

854

‘‘Āraddhavīriyā pahitattā, niccaṃ daḷhaparakkamā;

With aroused energy, resolute in mind, always firm in effort,

Họ tinh tấn, tâm chuyên chú, luôn luôn kiên trì nỗ lực;

855

Ramanti dhammaratiyā, hitvāna lokiyaṃ rati’’nti.

they delight in the Dhamma, having abandoned worldly delight.”

họ hoan hỷ trong Pháp lạc, từ bỏ niềm vui thế gian.”

856

… Kimilo^* thero….

… Thera Kimila….

… Trưởng lão Kimila…

857

9. Nandattheragāthā

9. The Verses of Thera Nanda

9. Trưởng lão Nanda

858

157.

859

‘‘Ayoniso manasikārā, maṇḍanaṃ anuyuñjisaṃ;

“Through unwise attention, I indulged in adornment;

Do tác ý không đúng đắn, ta đã trang điểm;

860

Uddhato capalo cāsiṃ, kāmarāgena aṭṭito.

I was agitated and fickle, afflicted by sensual passion.

ta đã từng kiêu căng, xao động, bị dục ái bức bách.

861

158.

862

‘‘Upāyakusalenāhaṃ, buddhenādiccabandhunā;

By the Buddha, the Kinsman of the Sun, skilled in means,

Nhờ Đức Phật, bậc thiện xảo phương tiện, bà con của mặt trời,

863

Yoniso paṭipajjitvā, bhave cittaṃ udabbahi’’nti.

having practiced wisely, I lifted my mind from existence.”

ta đã thực hành đúng đắn, và tâm ta đã thoát khỏi các cõi hữu.”

864

… Nando thero….

… Thera Nanda….

… Trưởng lão Nanda…

865

10. Sirimattheragāthā

10. The Verses of Thera Sirima

10. Trưởng lão Sirima

866

159.

867

‘‘Pare ca naṃ pasaṃsanti, attā ce asamāhito;

“Others praise him, if his self is not composed;

Nếu tự thân không định tĩnh, người khác có khen ngợi,

868

Moghaṃ pare pasaṃsanti, attā hi asamāhito.

In vain do others praise him, for his self is not composed.

sự khen ngợi của người khác là vô ích, vì tự thân không định tĩnh.

869

160.

870

‘‘Pare ca naṃ garahanti, attā ce susamāhito;

Others blame him, if his self is well-composed;

Nếu tự thân đã định tĩnh, người khác có chỉ trích,

871

Moghaṃ pare garahanti, attā hi susamāhito’’ti.

In vain do others blame him, for his self is well-composed.”

sự chỉ trích của người khác là vô ích, vì tự thân đã định tĩnh.”

872

… Sirimā thero….

… Thera Sirimā….

… Trưởng lão Sirima…

873

Vaggo dutiyo niṭṭhito.

The Second Chapter is concluded.

Phẩm thứ hai đã xong.

874

Tassuddānaṃ –

Its summary –

Tóm tắt phẩm này –

875

Cundo ca jotidāso ca, thero heraññakāni ca;

Cunda, Jotīdāsa, Thera Heraññakāni,

Cundo và Jotidāsa,

876

Somamitto sabbamitto, kālo tisso ca kimilo^* ;

Somamitta, Sabbamitta, Kāla, Tissa, and Kimila;

Trưởng lão Heraññakāni, Somamitta, Sabbamitta, Kāḷa, Tissa và Kimila;

877

Nando ca sirimā ceva, dasa therā mahiddhikāti.

Nanda and Sirimā—these are the ten greatly potent Theras.

Nanda và Sirima, mười vị trưởng lão đại thần thông.

878

3. Tatiyavaggo

3. The Third Chapter

3. Phẩm thứ ba

879

1. Uttarattheragāthā

1. Uttara Thera’s Verses

1. Trưởng lão Uttara

880

161.

881

‘‘Khandhā mayā pariññātā, taṇhā me susamūhatā;

“The aggregates have been fully understood by me, craving has been well-eradicated by me;

Các uẩn đã được ta thấu triệt, ái đã được ta diệt trừ hoàn toàn;

882

Bhāvitā mama bojjhaṅgā, patto me āsavakkhayo.

The factors of awakening have been developed by me, the destruction of the asavas has been attained by me.

các chi phần giác ngộ đã được ta tu tập, ta đã đạt được sự diệt trừ các lậu hoặc.

883

162.

884

‘‘Sohaṃ khandhe pariññāya, abbahitvāna^* jāliniṃ;

Having fully understood the aggregates, having pulled out the net (of craving),

Vì vậy, sau khi thấu triệt các uẩn, và nhổ bỏ lưới ái,

885

Bhāvayitvāna bojjhaṅge, nibbāyissaṃ anāsavo’’ti.

And having developed the factors of awakening, I shall attain Nibbāna, free from asavas.”

sau khi tu tập các chi phần giác ngộ, ta sẽ nhập Niết Bàn, không còn lậu hoặc.”

886

… Uttaro thero….

… Thera Uttara….

… Trưởng lão Uttara…

887

2. Bhaddajittheragāthā

2. Bhaddaji Thera’s Verses

2. Trưởng lão Bhaddaji

888

163.

889

‘‘Panādo nāma so rājā, yassa yūpo suvaṇṇayo;

“There was a king named Panāda, whose palace was made of gold;

Vua Panāda có một cung điện bằng vàng;

890

Tiriyaṃ soḷasubbedho^* , ubbhamāhu^* sahassadhā.

Sixteen cubits wide horizontally, and a thousand measures high, they say.

chiều ngang mười sáu uốn, chiều cao được nói là ngàn phần.

891

164.

892

‘‘Sahassakaṇḍo satageṇḍu, dhajālu haritāmayo;

With a thousand stories, many pinnacles, and banners, made of pure gold;

Ngàn tầng, trăm đỉnh, với cờ xí xanh biếc;

893

Anaccuṃ tattha gandhabbā, chasahassāni sattadhā’’ti.

Six thousand gandhabbas danced there, in seven sections.”

sáu ngàn bảy trăm Gandhabba đã nhảy múa ở đó.”

894

… Bhaddajitthero….

… Thera Bhaddaji….

… Trưởng lão Bhaddaji…

895

3. Sobhitattheragāthā

3. Sobhita Thera’s Verses

3. Trưởng lão Sobhita

896

165.

897

‘‘Satimā paññavā bhikkhu, āraddhabalavīriyo;

“A bhikkhu, mindful, discerning, with aroused strength and energy,

Vị tỳ khưu chánh niệm, có trí tuệ, tinh tấn mạnh mẽ;

898

Pañca kappasatānāhaṃ, ekarattiṃ anussariṃ.

I recollected five hundred aeons in a single night.

ta đã nhớ lại năm trăm kiếp trong một đêm.

899

166.

900

‘‘Cattāro satipaṭṭhāne, satta aṭṭha ca bhāvayaṃ;

Developing the four foundations of mindfulness, the seven and the eight (factors of the path),

Tu tập bốn niệm xứ, bảy và tám chi phần,

901

Pañca kappasatānāhaṃ, ekarattiṃ anussari’’nti.

I recollected five hundred aeons in a single night.”

ta đã nhớ lại năm trăm kiếp trong một đêm.”

902

… Sobhito thero….

… Thera Sobhita….

… Trưởng lão Sobhita…

903

4. Valliyattheragāthā

4. Valli Thera’s Verses

4. Trưởng lão Valli

904

167.

905

‘‘Yaṃ kiccaṃ daḷhavīriyena, yaṃ kiccaṃ boddhumicchatā;

“What should be done by one with firm energy, what should be done by one desiring to awaken,

Việc gì cần làm với tinh tấn kiên cố, việc gì cần làm cho người muốn giác ngộ,

906

Karissaṃ nāvarajjhissaṃ^* , passa vīriyaṃ parakkama.

I shall do; I shall not fall short. See my energy and exertion.

ta sẽ làm, ta sẽ không lùi bước. Hãy nhìn sự tinh tấn và nỗ lực của ta!

907

168.

908

‘‘Tvañca me maggamakkhāhi, añjasaṃ amatogadhaṃ;

And you, declare the path to me, the straight road leading to the Deathless;

Và Ngài hãy chỉ cho con con đường, con đường thẳng dẫn đến bất tử;

909

Ahaṃ monena monissaṃ, gaṅgāsotova sāgara’’nti.

With wisdom, I shall know, like the current of the Ganges flowing into the ocean.”

con sẽ đạt được sự tịch tịnh bằng trí tuệ, như dòng sông Hằng đổ vào đại dương.”

910

… Valliyo thero….

… Thera Valli….

… Trưởng lão Valli…

911

5. Vītasokattheragāthā

5. Vītasoka Thera’s Verses

5. Trưởng lão Vītasoka

912

169.

913

‘‘Kese me olikhissanti, kappako upasaṅkami;

“My barber approached, intending to cut my hair;

Thợ cạo đến gần, muốn cắt tóc cho ta;

914

Tato ādāsamādāya, sarīraṃ paccavekkhisaṃ.

Then, taking a mirror, I contemplated my body.

sau đó, ta lấy gương, quán sát thân mình.

915

170.

916

‘‘Tuccho kāyo adissittha, andhakāro tamo byagā;

The body appeared empty, darkness and gloom vanished;

Thân này hiện ra trống rỗng, bóng tối vô minh đã tan biến;

917

Sabbe coḷā samucchinnā, natthi dāni punabbhavo’’ti.

All defilements are cut off, there is no more rebirth.”

tất cả các trói buộc đã bị cắt đứt, không còn tái sinh nữa.”

918

… Vītasoko thero….

… Thera Vītasoka….

… Trưởng lão Vītasoka…

919

6. Puṇṇamāsattheragāthā

6. Puṇṇamāsa Thera’s Verses

6. Trưởng lão Puṇṇamāsa

920

171.

921

‘‘Pañca nīvaraṇe hitvā, yogakkhemassa pattiyā;

“Having abandoned the five hindrances, for the attainment of security from bondage;

Sau khi từ bỏ năm triền cái, để đạt được sự an toàn khỏi mọi ràng buộc (yogakkhema);

922

Dhammādāsaṃ gahetvāna, ñāṇadassanamattano.

Taking the mirror of Dhamma, the vision of my own knowledge,

cầm lấy tấm gương Pháp, là sự thấy biết của chính mình.

923

172.

924

‘‘Paccavekkhiṃ imaṃ kāyaṃ, sabbaṃ santarabāhiraṃ;

I contemplated this body, entirely internal and external;

Ta đã quán sát thân này, toàn bộ cả bên trong lẫn bên ngoài;

925

Ajjhattañca bahiddhā ca, tuccho kāyo adissathā’’ti.

Both internally and externally, the body appeared empty.”

cả nội thân và ngoại thân, thân này hiện ra trống rỗng.”

926

… Puṇṇamāso thero….

… Thera Puṇṇamāsa….

… Trưởng lão Puṇṇamāsa…

927

7. Nandakattheragāthā

7. Nandaka Thera’s Verses

7. Trưởng lão Nandaka

928

173.

929

‘‘Yathāpi bhaddo ājañño, khalitvā patitiṭṭhati;

“Just as a noble thoroughbred, having stumbled, stands firm again;

Như một con ngựa tốt, dù vấp ngã vẫn đứng vững lại;

930

Bhiyyo laddāna saṃvegaṃ, adīno vahate dhuraṃ.

Having gained greater urgency, it carries its burden undaunted.

càng thêm phấn chấn, không nản lòng, vẫn gánh vác trọng trách.

931

174.

932

‘‘Evaṃ dassanasampannaṃ, sammāsambuddhasāvakaṃ;

Even so, consider me a thoroughbred, a disciple of the Perfectly Self-Enlightened One,

Cũng vậy, hãy xem ta là một con ngựa quý, một đệ tử của Đức Chánh Đẳng Giác, đầy đủ tri kiến,

933

Ājānīyaṃ maṃ dhāretha, puttaṃ buddhassa orasa’’nti.

A true son of the Buddha.”

là con ruột của Đức Phật.”

934

… Nandako thero….

… Thera Nandaka….

… Trưởng lão Nandaka…

935

8. Bharatattheragāthā

8. Bharata Thera’s Verses

8. Trưởng lão Bharata

936

175.

937

‘‘Ehi nandaka gacchāma, upajjhāyassa santikaṃ;

“Come, Nandaka, let us go to the preceptor;

“Này Nandaka, hãy đến, chúng ta hãy đi đến chỗ thầy tế độ;

938

Sīhanādaṃ nadissāma, buddhaseṭṭhassa sammukhā.

Let us roar the lion’s roar in the presence of the Supreme Buddha.

chúng ta sẽ rống tiếng sư tử trước mặt Đức Phật tối thượng.

939

176.

940

‘‘Yāya no anukampāya, amhe pabbājayī muni;

That goal for which the Sage ordained us out of compassion,

Vì lòng từ bi mà vị ẩn sĩ đã cho chúng ta xuất gia;

941

So no attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo’’ti.

That goal has been attained by us: the destruction of all fetters.”

lợi ích ấy đã được chúng ta đạt đến, đó là sự diệt trừ mọi kiết sử.”

942

… Bharato thero….

… Thera Bharata….

… Trưởng lão Bharata…

943

9. Bhāradvājattheragāthā

9. Bhāradvāja Thera’s Verses

9. Trưởng lão Bhāradvāja

944

177.

945

‘‘Nadanti evaṃ sappaññā, sīhāva girigabbhare;

“Thus do the wise ones roar, like lions in mountain caves;

Các bậc hiền trí, như sư tử trong hang núi, đã chiến thắng Māra cùng với binh đoàn của hắn,

946

Vīrā vijitasaṅgāmā, jetvā māraṃ savāhaniṃ^* .

Heroes who have conquered the battle, having vanquished Māra with his retinue.

những bậc anh hùng đã chiến thắng trận chiến, đã tuyên bố như vậy.

947

178.

948

‘‘Satthā ca pariciṇṇo me, dhammo saṅgho ca pūjito;

My Teacher has been attended to by me, the Dhamma and the Sangha have been honored;

Bậc Đạo Sư của ta đã được phụng sự, Pháp và Tăng đã được ta cúng dường;

949

Ahañca vitto sumano, puttaṃ disvā anāsava’’nti.

And I am delighted and joyful, having seen my son, free from asavas.”

ta hoan hỷ và an lạc, khi thấy con ta không còn lậu hoặc.”

950

… Bhāradvājo thero….

… Thera Bhāradvāja….

… Trưởng lão Bhāradvāja…

951

10. Kaṇhadinnattheragāthā

10. Kaṇhadinna Thera’s Verses

10. Trưởng lão Kaṇhadinna

952

179.

953

‘‘Upāsitā sappurisā, sutā dhammā abhiṇhaso;

“I have associated with good people, I have heard the Dhamma repeatedly;

Ta đã thân cận các bậc thiện nhân, thường xuyên nghe Pháp;

954

Sutvāna paṭipajjissaṃ, añjasaṃ amatogadhaṃ.

Having heard, I shall practice the straight path, leading to the Deathless.

sau khi nghe, ta sẽ thực hành con đường thẳng dẫn đến bất tử.

955

180.

956

‘‘Bhavarāgahatassa me sato, bhavarāgo puna me na vijjati;

“For me, who has destroyed the craving for existence, the craving for existence does not arise again;

Đối với ta, người đã bị ái dục trong các cõi hữu làm tổn hại, ái dục trong các cõi hữu không còn nữa;

957

Na cāhu na ca me bhavissati, na ca me etarahi vijjatī’’ti.

It has not been for me, nor will it be for me, nor does it exist for me now.”

nó đã không có, sẽ không có, và hiện tại cũng không có đối với ta.”

958

… Kaṇhadinno thero….

… Venerable Kaṇhadinna …

… Trưởng lão Kaṇhadinna…

959

Vaggo tatiyo niṭṭhito.

The Third Chapter is finished.

Phẩm thứ ba đã xong.

960