Theragāthāpāḷi

4033

19. Paññāsanipāto

19. The Nipāta of Fifty

19. Ngũ Thập Tụng

4034

1. Tālapuṭattheragāthā

1. The Verses of Elder Tālapuṭa

1. Trưởng lão Tālapuṭa

4035

1094.

4036

‘‘Kadā nuhaṃ pabbatakandarāsu, ekākiyo addutiyo vihassaṃ;

“When shall I dwell alone, without a second, in mountain caves;

“Khi nào ta sẽ sống một mình, không có bạn đồng hành, trong các hang núi;

4037

Aniccato sabbabhavaṃ vipassaṃ, taṃ me idaṃ taṃ nu kadā bhavissati.

Discerning all existence as impermanent—when will that be for me?

Quán chiếu tất cả các hữu là vô thường, khi nào điều đó sẽ đến với ta?

4038

1095.

4039

‘‘Kadā nuhaṃ bhinnapaṭandharo muni, kāsāvavattho amamo nirāso;

“When shall I, a sage clad in patched robes, wearing a saffron robe, free from possessiveness and longing;

“Khi nào ta, vị đạo sĩ mặc y vá, y cà sa, không chấp thủ, không hy vọng;

4040

Rāgañca dosañca tatheva mohaṃ, hantvā sukhī pavanagato vihassaṃ.

Having destroyed lust, hatred, and delusion, dwell happily in the forest?

Sẽ diệt trừ tham, sân, và si, sống an lạc trong rừng?

4041

1096.

4042

‘‘Kadā aniccaṃ vadharoganīḷaṃ, kāyaṃ imaṃ maccujarāyupaddutaṃ;

“When shall I, discerning this body as impermanent, a nest of suffering and disease, afflicted by death and old age;

“Khi nào ta sẽ sống một mình trong rừng, không còn sợ hãi,

4043

Vipassamāno vītabhayo vihassaṃ, eko vane taṃ nu kadā bhavissati.

Dwell fearless, alone in the forest—when will that be?

Quán chiếu thân này là vô thường, là ổ của bệnh tật và sự chết, bị già và chết bức hại, khi nào điều đó sẽ đến?

4044

1097.

4045

‘‘Kadā nuhaṃ bhayajananiṃ dukhāvahaṃ, taṇhālataṃ bahuvidhānuvattaniṃ;

“When shall I take the sharp sword of wisdom, and cut down the creeper of craving, which generates fear and brings suffering, and follows in many ways;

“Khi nào ta sẽ cầm thanh gươm trí tuệ sắc bén, chặt đứt dây tham ái,

4046

Paññāmayaṃ tikhiṇamasiṃ gahetvā, chetvā vase tampi kadā bhavissati.

And having cut it, dwell at ease—when will that be?

Là cội nguồn của sợ hãi, mang lại khổ đau, theo đuổi nhiều loại, khi nào điều đó sẽ đến?

4047

1098.

4048

‘‘Kadā nu paññāmayamuggatejaṃ, satthaṃ isīnaṃ sahasādiyitvā;

“When shall I, having quickly seized the sharp, wisdom-made weapon of the sages,

“Khi nào ta sẽ nhanh chóng nắm lấy vũ khí trí tuệ đầy uy lực,

4049

Māraṃ sasenaṃ sahasā bhañjissaṃ, sīhāsane taṃ nu kadā bhavissati.

Quickly crush Māra with his army, on the lion's throne? When will that be?

Nhanh chóng đánh bại Māra cùng quân đội của hắn, ngồi trên sư tử tòa, khi nào điều đó sẽ đến?

4050

1099.

4051

‘‘Kadā nuhaṃ sabbhi samāgamesu, diṭṭho bhave dhammagarūhi tādibhi;

“When shall I be seen in gatherings by the good, reverent in Dhamma, the ‘tādi’ ones,

“Khi nào ta sẽ được nhìn thấy trong các hội chúng của những bậc thiện trí, những bậc đạo sĩ tôn kính Pháp,

4052

Yāthāvadassīhi jitindriyehi, padhāniyo taṃ nu kadā bhavissati.

Those who see things as they truly are, with faculties subdued, as one devoted to exertion? When will that be?

Những bậc thấy đúng như thật, đã chế ngự các căn, trở thành người tinh tấn, khi nào điều đó sẽ đến?

4053

1100.

4054

‘‘Kadā nu maṃ tandi khudā pipāsā, vātātapā kīṭasarīsapā vā;

“When will sloth, hunger, thirst, wind, sun, heat, insects, or reptiles

“Khi nào sự mệt mỏi, đói khát, gió, nắng nóng, côn trùng và bò sát;

4055

Na bādhayissanti na taṃ giribbaje, atthatthiyaṃ taṃ nu kadā bhavissati.

No longer afflict me in the mountain cave, as one seeking the goal? When will that be?

Sẽ không còn làm hại ta trong hang núi, khi nào điều ta mong muốn ấy sẽ đến?

4056

1101.

4057

‘‘Kadā nu kho yaṃ viditaṃ mahesinā, cattāri saccāni sududdasāni;

“When shall I, with mind well-composed and mindful, comprehend with wisdom

“Khi nào ta, với tâm định tĩnh, chánh niệm, sẽ đạt được bằng trí tuệ,

4058

Samāhitatto satimā agacchaṃ, paññāya taṃ taṃ nu kadā bhavissati.

The four truths, so difficult to see, known by the Great Seer? When will that be?

Bốn chân lý khó thấy mà bậc Đại Tiên đã biết, khi nào điều đó sẽ đến?

4059

1102.

4060

‘‘Kadā nu rūpe amite ca sadde, gandhe rase phusitabbe ca dhamme;

“When shall I, ablaze and endowed with tranquility, discern with wisdom

“Khi nào ta, bị thiêu đốt, được trang bị sự an tịnh, sẽ thấy bằng trí tuệ,

4061

Ādittatohaṃ samathehi yutto, paññāya dacchaṃ tadidaṃ kadā me.

Forms, countless sounds, smells, tastes, tangibles, and mental phenomena? When will this be for me?

Các sắc, âm thanh vô lượng, hương, vị, xúc và pháp, khi nào điều này sẽ đến với ta?

4062

1103.

4063

‘‘Kadā nuhaṃ dubbacanena vutto, tatonimittaṃ vimano na hessaṃ;

“When shall I, when spoken to with harsh words, not be displeased on that account?

“Khi nào ta, bị quở trách bằng lời lẽ thô tục, sẽ không buồn phiền vì điều đó;

4064

Atho pasatthopi tatonimittaṃ, tuṭṭho na hessaṃ tadidaṃ kadā me.

And when praised on that account, I shall not be pleased? When will this be for me?

Và khi được khen ngợi, cũng sẽ không vui mừng vì điều đó, khi nào điều này sẽ đến với ta?

4065

1104.

4066

‘‘Kadā nu kaṭṭhe ca tiṇe latā ca, khandhe imehaṃ amite ca dhamme;

“When shall I equally weigh these aggregates, these countless phenomena,

“Khi nào ta sẽ cân nhắc một cách bình đẳng những khúc gỗ, cỏ, dây leo, và những uẩn này, và những pháp vô lượng;

4067

Ajjhattikāneva ca bāhirāni ca, samaṃ tuleyyaṃ tadidaṃ kadā me.

Both internal and external, like wood, grass, and creepers? When will this be for me?

Cả nội và ngoại, khi nào điều này sẽ đến với ta?

4068

1105.

4069

‘‘Kadā nu maṃ pāvusakālamegho, navena toyena sacīvaraṃ vane;

“When will the monsoon cloud, with fresh water, drench me with my robe

“Khi nào đám mây mùa mưa sẽ làm ướt y phục của ta trong rừng,

4070

Isippayātamhi pathe vajantaṃ, ovassate taṃ nu kadā bhavissati.

As I walk in the forest on the path trodden by sages? When will that be?

Với nước mới, khi ta đi trên con đường của các bậc tiên, khi nào điều đó sẽ đến?

4071

1106.

4072

‘‘Kadā mayūrassa sikhaṇḍino vane, dijassa sutvā girigabbhare rutaṃ;

“When shall I, having heard the cry of the crested peacock, the bird in the forest, in the mountain cave,

“Khi nào ta, nghe tiếng chim công có mào hót trong rừng, trong hang núi;

4073

Paccuṭṭhahitvā amatassa pattiyā, saṃcintaye taṃ nu kadā bhavissati.

Rise up for the attainment of the Deathless and contemplate? When will that be?

Sẽ thức dậy và suy tư để đạt được Niết Bàn, khi nào điều đó sẽ đến?

4074

1107.

4075

‘‘Kadā nu gaṅgaṃ yamunaṃ sarassatiṃ, pātālakhittaṃ vaḷavāmukhañca^* ;

“When shall I, unhindered, cross the Ganges, Yamunā, Sarasvatī, the abyss, and the great whirlpool

“Khi nào ta, không vướng mắc, sẽ vượt qua sông Gaṅgā, Yamunā, Sarasvatī, hố sâu Pātāla và miệng lửa Valavāmukha bằng thần thông;

4076

Asajjamāno patareyyamiddhiyā, vibhiṃsanaṃ taṃ nu kadā bhavissati.

By psychic power, fearlessly? When will that be?

Điều đáng sợ hãi ấy, khi nào sẽ đến?

4077

1108.

4078

‘‘Kadā nu nāgova asaṅgacārī, padālaye kāmaguṇesu chandaṃ;

“When shall I, like an elephant roaming unattached, crush the desire for sense pleasures,

“Khi nào ta, như voi đi không vướng mắc, sẽ phá tan dục ái;

4079

Nibbajjayaṃ sabbasubhaṃ nimittaṃ, jhāne yuto taṃ nu kadā bhavissati.

Completely abandoning all beautiful signs, absorbed in jhāna? When will that be?

Diệt trừ tất cả tướng khả ái, an trú trong thiền định, khi nào điều đó sẽ đến?

4080

1109.

4081

‘‘Kadā iṇaṭṭova daliddako^* nidhiṃ, ārādhayitvā dhanikehi pīḷito;

“When shall I, like a poor debtor oppressed by creditors, having found a treasure,

“Khi nào ta, như kẻ nghèo nàn mắc nợ, bị chủ nợ bức bách, tìm thấy kho báu;

4082

Tuṭṭho bhavissaṃ adhigamma sāsanaṃ, mahesino taṃ nu kadā bhavissati.

Be joyful, having attained the teaching of the Great Seer? When will that be?

Sẽ vui mừng khi đạt được giáo pháp của bậc Đại Tiên, khi nào điều đó sẽ đến?

4083

1110.

4084

‘‘Bahūni vassāni tayāmhi yācito, ‘agāravāsena alaṃ nu te idaṃ’;

“For many years I was implored by you, ‘Is this enough for you, living the household life?’

“Nhiều năm rồi, ngươi đã cầu xin ta, ‘Đủ rồi việc sống tại gia’;

4085

Taṃ dāni maṃ pabbajitaṃ samānaṃ, kiṃkāraṇā citta tuvaṃ na yuñjasi.

Now that I am ordained, why, O mind, do you not apply yourself?

Giờ đây, khi ta đã xuất gia, vì lý do gì mà tâm ngươi không tinh tấn?

4086

1111.

4087

‘‘Nanu ahaṃ citta tayāmhi yācito, ‘giribbaje citrachadā vihaṅgamā’;

“Was it not I, O mind, who was implored by you, ‘In the mountain cave, the birds with colorful wings,

“Há chẳng phải ta đã được ngươi cầu xin, ‘Trong hang núi, những loài chim sặc sỡ;

4088

Mahindaghosatthanitābhigajjino, te taṃ ramessanti vanamhi jhāyinaṃ.

Roaring like the thunder of Mahendra, they will delight you, meditating in the forest.’

Hót vang như tiếng sấm của Indra, sẽ làm ngươi vui thích khi thiền định trong rừng’?

4089

1112.

4090

‘‘Kulamhi mitte ca piye ca ñātake, khiḍḍāratiṃ kāmaguṇañca loke;

“Having abandoned family, friends, dear relatives, and the play and delight of sense pleasures in the world,

“Gia đình, bạn bè, người thân yêu, thú vui và dục lạc thế gian;

4091

Sabbaṃ pahāya imamajjhupāgato, athopi tvaṃ citta na mayha tussasi.

I have come here; yet, O mind, you are not pleased with me.

Ta đã từ bỏ tất cả để đến đây, vậy mà ngươi, hỡi tâm, vẫn không hài lòng với ta.

4092

1113.

4093

‘‘Mameva etaṃ na hi tvaṃ paresaṃ, sannāhakāle paridevitena kiṃ;

“This is for me, not for others. What is the use of lamenting at the time of preparation?

“Đây là việc của ta, không phải của người khác, than vãn trong lúc chuẩn bị thì ích gì;

4094

Sabbaṃ idaṃ calamiti pekkhamāno, abhinikkhamiṃ amatapadaṃ jigīsaṃ.

Seeing all this as unstable, I went forth, desiring the Deathless state.

Thấy tất cả điều này đều biến đổi, ta đã xuất gia mong cầu đạo bất tử.

4095

1114.

4096

‘‘Suyuttavādī dvipadānamuttamo, mahābhisakko naradammasārathi^* ;

“The speaker of excellent words, the foremost among bipeds, the great physician, the tamer of men,

“Bậc thuyết pháp khéo léo, tối thượng trong loài hai chân, vị đại lương y, người điều ngự chúng sanh;

4097

‘Cittaṃ calaṃ makkaṭasannibhaṃ iti, avītarāgena sudunnivārayaṃ’.

Said, ‘The mind is fickle, like a monkey; it is very difficult to restrain for one not free from passion.’

Đã nói: ‘Tâm là bất ổn, giống như con khỉ, rất khó chế ngự đối với kẻ chưa đoạn trừ tham ái.’

4098

1115.

4099

‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, aviddasū yattha sitā puthujjanā;

“Indeed, sense pleasures are varied, sweet, and delightful, where ordinary people, lacking insight, are attached;

“Dục vọng thật đa dạng, ngọt ngào, và quyến rũ, nơi mà phàm phu ngu si bị dính mắc;

4100

Te dukkhamicchanti punabbhavesino, cittena nītā niraye nirākatā.

They desire suffering, seeking rebirth, led by the mind, cast into hell.

Họ mong muốn khổ đau, tìm kiếm tái sinh, bị tâm dẫn dắt, bị loại bỏ vào địa ngục.

4101

1116.

4102

‘‘‘Mayūrakoñcābhirutamhi kānane, dīpīhi byagghehi purakkhato vasaṃ;

“‘Living in the forest, surrounded by leopards and tigers, where peacocks and cranes cry,

“Trong rừng rậm với tiếng chim công, tiếng sếu hót, sống giữa hổ và beo vây quanh;

4103

Kāye apekkhaṃ jaha mā virādhaya’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.

Abandon attachment to the body, do not fail!’ Thus, O mind, you used to urge me.

“Hãy từ bỏ sự chấp trước vào thân, đừng để lạc lối!”, hỡi tâm, xưa kia ngươi đã thúc giục ta như vậy.

4104

1117.

4105

‘‘‘Bhāvehi jhānāni ca indriyāni ca, balāni bojjhaṅgasamādhibhāvanā;

“‘Cultivate jhānas and faculties, powers, the bojjhaṅgas, and the development of concentration;

“Hãy tu tập các thiền định và các căn, các lực, sự tu tập Thất giác chi và Định;

4106

Tisso ca vijjā phusa buddhasāsane’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.

Attain the three knowledges in the Buddha’s teaching!’ Thus, O mind, you used to urge me.

Và hãy chứng đắc Tam minh trong giáo pháp của Đức Phật!”, hỡi tâm, xưa kia ngươi đã thúc giục ta như vậy.

4107

1118.

4108

‘‘‘Bhāvehi maggaṃ amatassa pattiyā, niyyānikaṃ sabbadukhakkhayogadhaṃ;

“‘Cultivate the path for the attainment of the Deathless, the path leading out, the exterminator of all suffering;

“Hãy tu tập con đường dẫn đến sự bất tử, con đường đưa ra khỏi mọi khổ đau;

4109

Aṭṭhaṅgikaṃ sabbakilesasodhanaṃ’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.

The Noble Eightfold Path, the purifier of all defilements!’ Thus, O mind, you used to urge me.

Con đường Bát chánh đạo thanh tịnh mọi phiền não!”, hỡi tâm, xưa kia ngươi đã thúc giục ta như vậy.

4110

1119.

4111

‘‘‘Dukkhanti khandhe paṭipassa yoniso, yato ca dukkhaṃ samudeti taṃ jaha;

“‘See the aggregates as suffering, wisely; abandon that from which suffering arises;

“Hãy quán sát các uẩn là khổ một cách như lý tác ý, hãy từ bỏ cái gì là nguyên nhân của khổ đau;

4112

Idheva dukkhassa karohi antaṃ’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.

Make an end to suffering right here’—thus, O mind, you formerly urged me.

Ngay tại đây, hãy chấm dứt khổ đau!”, hỡi tâm, xưa kia ngươi đã thúc giục ta như vậy.

4113

1120.

4114

‘‘‘Aniccaṃ dukkhanti vipassa yoniso, suññaṃ anattāti aghaṃ vadhanti ca;

“‘See wisely as impermanent and suffering, empty and not-self, and as a bane and a slayer;

“Hãy quán sát một cách như lý tác ý rằng vô thường, khổ, trống rỗng, vô ngã, và là sự hủy diệt hiểm nguy;

4115

Manovicāre uparundha cetaso’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.

Restrain the mind’s wanderings’—thus, O mind, you formerly urged me.

Hãy đình chỉ các ý niệm trong tâm!”, hỡi tâm, xưa kia ngươi đã thúc giục ta như vậy.

4116

1121.

4117

‘‘‘Muṇḍo virūpo abhisāpamāgato, kapālahatthova kulesu bhikkhasu;

“‘Having become shaven, disfigured, having come to the alms-round,

“Đầu trọc, dung mạo khác thường, đã nhận lời nguyền rủa, hãy khất thực trong các gia đình như người cầm bát;

4118

Yuñjassu satthuvacane mahesino’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.

Like one with a bowl in hand begging in families; devote yourself to the words of the Great Seer’—thus, O mind, you formerly urged me.

Hãy tinh tấn theo lời dạy của Bậc Đạo Sư vĩ đại!”, hỡi tâm, xưa kia ngươi đã thúc giục ta như vậy.

4119

1122.

4120

‘‘‘Susaṃvutatto visikhantare caraṃ, kulesu kāmesu asaṅgamānaso;

“‘With a well-restrained self, wandering in the streets, with a mind unattached to families and sense pleasures;

“Với tự ngã được phòng hộ kỹ lưỡng, đi trong các con đường, tâm không vướng mắc vào các gia đình và các dục;

4121

Cando yathā dosinapuṇṇamāsiyā’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.

Like the moon on the full moon night’—thus, O mind, you formerly urged me.

Như mặt trăng vào đêm rằm không tì vết!”, hỡi tâm, xưa kia ngươi đã thúc giục ta như vậy.

4122

1123.

4123

‘‘‘Āraññiko hohi ca piṇḍapātiko, sosāniko hohi ca paṃsukūliko;

“‘Be a forest-dweller and an alms-eater, be a charnel-ground dweller and a rag-robe wearer;

“Hãy là người ở rừng, hãy là người khất thực, hãy là người ở nghĩa địa, hãy là người mặc y phấn tảo;

4124

Nesajjiko hohi sadā dhute rato’, itissu maṃ citta pure niyuñjasi.

Be a sitter, always delighting in the ascetic practices’—thus, O mind, you formerly urged me.

Hãy là người ngồi thiền, luôn hoan hỷ trong các pháp đầu đà!”, hỡi tâm, xưa kia ngươi đã thúc giục ta như vậy.

4125

1124.

4126

‘‘Ropetva rukkhāni yathā phalesī, mūle taruṃ chettu tameva icchasi;

“Just as one who plants trees desires fruits, and if without fruit, desires to cut down that very tree at its root;

Như người trồng cây để có quả, nhưng lại muốn chặt gốc cây đó;

4127

Tathūpamaṃ cittamidaṃ karosi, yaṃ maṃ aniccamhi cale niyuñjasi.

So do you, O mind, act like this, in that you urge me into the unsteady impermanence.

Hỡi tâm, ngươi cũng làm như vậy, khi thúc giục ta vào sự lay động trong vô thường.

4128

1125.

4129

‘‘Arūpa dūraṅgama ekacāri, na te karissaṃ vacanaṃ idānihaṃ;

O formless, far-ranging, solitary wanderer, I will not obey your word now;

Hỡi tâm vô hình, đi xa, đơn độc, ta sẽ không làm theo lời ngươi bây giờ;

4130

Dukkhā hi kāmā kaṭukā mahabbhayā, nibbānamevābhimano carissaṃ.

For sense pleasures are suffering, bitter, and greatly fearful; I shall wander with my mind set on Nibbāna alone.

Các dục là khổ, là cay đắng, là mối hiểm nguy lớn, ta sẽ sống với tâm hướng về Nibbāna.

4131

1126.

4132

‘‘Nāhaṃ alakkhyā ahirikkatāya vā, na cittahetū na ca dūrakantanā;

I did not go forth due to misfortune or shamelessness, nor due to the mind, nor due to fear of distant lands;

Ta không xuất gia vì vô phước hay vô liêm sỉ, không vì tâm hay vì sự xa lánh;

4133

Ājīvahetū ca ahaṃ na nikkhamiṃ, kato ca te citta paṭissavo mayā.

Nor did I go forth for a livelihood, and what promise did I make to you, O mind?

Ta cũng không xuất gia vì miếng cơm manh áo, hỡi tâm, ta đã hứa gì với ngươi đâu.

4134

1127.

4135

‘‘‘Appicchatā sappurisehi vaṇṇitā, makkhappahānaṃ vūpasamo dukhassa’;

“‘Little-wishing is praised by good people, the abandoning of disparagement, the cessation of suffering’;

“Sự thiểu dục được các bậc thiện nhân ca ngợi, sự đoạn trừ che giấu, sự an tịnh khổ đau”;

4136

Itissu maṃ citta tadā niyuñjasi, idāni tvaṃ gacchasi pubbaciṇṇaṃ.

Thus, O mind, you urged me then, but now you return to your former ways.

Hỡi tâm, ngươi đã thúc giục ta như vậy, giờ đây ngươi lại quay về thói cũ.

4137

1128.

4138

‘‘Taṇhā avijjā ca piyāpiyañca, subhāni rūpāni sukhā ca vedanā;

Craving and ignorance, and what is dear and not dear, and beautiful forms and pleasant feelings;

Tham ái, vô minh, yêu ghét, các sắc tướng đẹp, các thọ lạc;

4139

Manāpiyā kāmaguṇā ca vantā, vante ahaṃ āvamituṃ na ussahe.

And agreeable sense pleasures are vomited; I cannot bring myself to re-swallow what has been vomited.

Và các dục lạc đáng ưa đã bị nôn ra, ta không thể nuốt lại những gì đã nôn ra.

4140

1129.

4141

‘‘Sabbattha te citta vaco kataṃ mayā, bahūsu jātīsu na mesi kopito;

In every way, O mind, your word was done by me; in many births I was not angry with you;

Hỡi tâm, ta đã làm theo lời ngươi ở khắp mọi nơi, trong nhiều kiếp ta chưa từng giận ngươi;

4142

Ajjhattasambhavo kataññutāya te, dukkhe ciraṃ saṃsaritaṃ tayā kate.

Born from within, due to your ingratitude, I have long wandered in the suffering created by you.

Do ngươi sinh ra từ nội tâm, do sự vô ơn của ngươi, ta đã luân hồi lâu dài trong khổ đau do ngươi tạo ra.

4143

1130.

4144

‘‘Tvaññeva no citta karosi brāhmaṇo^* , tvaṃ khattiyo rājadasī^* karosi;

You alone, O mind, make us brahmins; you make us khattiyas, kings and queens;

Hỡi tâm, chính ngươi đã làm cho chúng ta thành Bà la môn, ngươi làm cho chúng ta thành Sát đế lợi, thành vua chúa;

4145

Vessā ca suddā ca bhavāma ekadā, devattanaṃ vāpi taveva vāhasā.

Sometimes we become vaishyas and shudras, or even gods, solely by your influence.

Đôi khi chúng ta thành Phệ xá và Thủ đà la, hoặc thành chư thiên cũng do sức mạnh của ngươi.

4146

1131.

4147

‘‘Taveva hetū asurā bhavāmase, tvaṃmūlakaṃ nerayikā bhavāmase;

For your sake alone we become asuras; rooted in you, we become denizens of hell;

Cũng vì ngươi mà chúng ta thành A-tu-la, do ngươi mà chúng ta thành chúng sinh địa ngục;

4148

Atho tiracchānagatāpi ekadā, petattanaṃ vāpi taveva vāhasā.

And sometimes even animals, or even hungry ghosts, solely by your influence.

Đôi khi cũng thành loài súc sinh, hoặc thành ngạ quỷ cũng do sức mạnh của ngươi.

4149

1132.

4150

‘‘Nanu dubbhissasi maṃ punappunaṃ, muhuṃ muhuṃ cāraṇikaṃva dassayaṃ;

Will you not betray me again and again, showing me like a wandering acrobat again and again?

Ngươi sẽ không lừa dối ta hết lần này đến lần khác, không cho ta thấy sự lôi cuốn liên tục;

4151

Ummattakeneva mayā palobhasi, kiñcāpi te citta virādhitaṃ mayā.

You entice me as if I were mad, even if I have wronged you, O mind.

Ngươi đã dụ dỗ ta như một kẻ điên, dù hỡi tâm, ta đã làm sai ý ngươi.

4152

1133.

4153

‘‘Idaṃ pure cittamacāri cārikaṃ, yenicchakaṃ yatthakāmaṃ yathāsukhaṃ;

This mind formerly wandered, as it wished, wherever it desired, as it pleased;

Trước đây, tâm này đã lang thang đây đó, muốn đi đâu thì đi, muốn ở đâu thì ở, tùy ý thích;

4154

Tadajjahaṃ niggahessāmi yoniso, hatthippabhinnaṃ viya aṅkusaggaho.

But today I shall restrain it wisely, like an elephant-driver with a goad restrains a rutting elephant.

Nhưng hôm nay ta sẽ chế ngự nó một cách như lý tác ý, như người điều khiển voi dùng móc sắt.

4155

1134.

4156

‘‘Satthā ca me lokamimaṃ adhiṭṭhahi, aniccato addhuvato asārato;

The Teacher has shown this world to me as impermanent, unstable, and without essence;

Bậc Đạo Sư của ta đã tuyên bố thế giới này là vô thường, không bền vững, không có cốt lõi;

4157

Pakkhanda maṃ citta jinassa sāsane, tārehi oghā mahatā suduttarā.

Plunge in, O mind, into the Conqueror’s Dispensation, cross the floods, which are great and very difficult to cross.

Hỡi tâm, hãy lao mình vào giáo pháp của Đức Phật, hãy đưa ta vượt qua các dòng thác khó vượt.

4158

1135.

4159

‘‘Na te idaṃ citta yathā purāṇakaṃ, nāhaṃ alaṃ tuyha vase nivattituṃ^* ;

This is not like before, O mind; I am not able to be under your sway;

Hỡi tâm, điều này không còn như xưa nữa, ta không thể lệ thuộc vào ngươi;

4160

Mahesino pabbajitomhi sāsane, na mādisā honti vināsadhārino.

I have gone forth into the Dispensation of the Great Seer; those like me do not become destroyers.

Ta đã xuất gia trong giáo pháp của Bậc Đại Hiền, những người như ta không phải là những kẻ hủy hoại.

4161

1136.

4162

‘‘Nagā samuddā saritā vasundharā, disā catasso vidisā adho divā;

Mountains, oceans, rivers, the earth, the four directions, the intermediate directions, below, above;

Núi non, biển cả, sông ngòi, đất đai, bốn phương, các hướng phụ, dưới đất, trên trời;

4163

Sabbe aniccā tibhavā upaddutā, kuhiṃ gato citta sukhaṃ ramissasi.

All are impermanent, afflicted in the three existences; where will you go, O mind, to delight in happiness?

Tất cả đều vô thường, ba cõi đều bị tai họa, hỡi tâm, ngươi sẽ đi đâu để tìm thấy hạnh phúc?

4164

1137.

4165

‘‘Dhitipparaṃ kiṃ mama citta kāhisi, na te alaṃ citta vasānuvattako;

What will you do to me, O mind, beyond my resolve? I am not able to be obedient to you, O mind;

Hỡi tâm, ngươi sẽ làm gì với ta, người kiên trì? Ta không thể là kẻ phục tùng ý ngươi;

4166

Na jātu bhastaṃ ubhatomukhaṃ chupe, dhiratthu pūraṃ nava sotasandaniṃ.

Never should one touch a two-mouthed bellows; fie on this body, a nine-streamed sewer!

Đừng bao giờ chạm vào cái túi hai miệng, đáng ghê tởm thay cái thân đầy chín lỗ chảy.

4167

1138.

4168

‘‘Varāhaeṇeyyavigāḷhasevite, pabbhārakuṭṭe pakateva sundare;

In beautiful, secluded mountain caves, frequented by wild boars and deer,

Trong các hang động, các vách núi đẹp đẽ, nơi heo rừng và nai rừng thường lui tới;

4169

Navambunā pāvusasitthakānane, tahiṃ guhāgehagato ramissasi.

In a forest thick with new rainwater, there, having gone to a cave-dwelling, I shall delight.

Trong rừng cây được tưới bằng nước mưa mới, ta sẽ hoan hỷ ở đó, trong hang động như ngôi nhà.

4170

1139.

4171

‘‘Sunīlagīvā susikhā supekhunā, sucittapattacchadanā vihaṅgamā;

Birds with beautiful blue necks, beautiful crests, beautiful feathers,

Những loài chim có cổ màu xanh thẫm, có mào đẹp, có cánh đẹp, có bộ lông sặc sỡ;

4172

Sumañjughosatthanitābhigajjino, te taṃ ramessanti vanamhi jhāyinaṃ.

Making sweet, melodious sounds, they will delight you, meditating in the forest.

Với tiếng hót du dương và hùng tráng, chúng sẽ làm ngươi hoan hỷ khi ngươi thiền định trong rừng.

4173

1140.

4174

‘‘Vuṭṭhamhi deve caturaṅgule tiṇe, saṃpupphite meghanibhamhi kānane;

When the rain has fallen, and the grass, four fingers high, has grown; in the forest, blooming like a cloud;

Khi trời mưa, cỏ mọc cao bốn ngón tay, trong rừng cây nở hoa như mây;

4175

Nagantare viṭapisamo sayissaṃ, taṃ me mudū hehiti tūlasannibhaṃ.

I shall lie down among the mountains, like a tree; that will be soft for me, like cotton.

Giữa các ngọn núi, ta sẽ nằm như một cái cây, nơi đó sẽ mềm mại như bông gòn đối với ta.

4176

1141.

4177

‘‘Tathā tu kassāmi yathāpi issaro, yaṃ labbhati tenapi hotu me alaṃ;

Moreover, just as a master makes his obedient servants follow his will, so too, O mind, I shall certainly make you follow my will. Whatever of the four requisites is obtained, let that be sufficient for me.

Ta sẽ làm chủ như một vị vua, cái gì có được thì đủ cho ta;

4178

Na tāhaṃ kassāmi yathā atandito, biḷārabhastaṃva yathā sumadditaṃ.

I shall not act as one who is not diligent, as one who, avoiding the arising of craving, makes the mind like a servant and makes it follow his will. Just as a well-kneaded cat's food is easy to carry, so I shall make you suitable for meditation.

Ta sẽ không làm như kẻ lười biếng, như cái túi đựng thức ăn của mèo bị nhồi nhét.

4179

1142.

4180

‘‘Tathā tu kassāmi yathāpi issaro, yaṃ labbhati tenapi hotu me alaṃ;

Moreover, just as a master makes his obedient servants follow his will, so too, O mind, I shall make you follow my will. Whatever of the four requisites is obtained, let that be sufficient for me.

Ta sẽ làm chủ như một vị vua, cái gì có được thì đủ cho ta;

4181

Vīriyena taṃ mayha vasānayissaṃ, gajaṃva mattaṃ kusalaṅkusaggaho.

By my effort in meditation, I shall bring you under my control, just as a skilled elephant trainer brings a rutting elephant under his control with his goad.

Bằng sự tinh tấn, ta sẽ khuất phục ngươi, như người điều khiển voi khéo léo dùng móc sắt khuất phục con voi say.

4182

1143.

4183

‘‘Tayā sudantena avaṭṭhitena hi, hayena yoggācariyova ujjunā;

O mind, having disciplined you with the excellent training of samatha and vipassanā meditation, I shall bring you under my control, just as a charioteer can guide a well-trained horse straight on the path.

Với ngươi, hỡi tâm, được huấn luyện kỹ lưỡng, không lay chuyển, như người huấn luyện ngựa với con ngựa thẳng thắn;

4184

Pahomi maggaṃ paṭipajjituṃ sivaṃ, cittānurakkhīhi sadā nisevitaṃ.

I am able to proceed on the auspicious path to Nibbāna, which is always frequented by noble ones who repeatedly guard their minds.

Ta có thể đi trên con đường an lành, con đường luôn được các bậc hộ trì tâm phụng sự.

4185

1144.

4186

‘‘Ārammaṇe taṃ balasā nibandhisaṃ, nāgaṃva thambhamhi daḷhāya rajjuyā;

O mind, I shall bind you to the meditation object with the strength of meditation, just as an elephant trainer binds a great elephant to a post with a strong rope.

Ta sẽ trói buộc ngươi vào đối tượng bằng sức mạnh, như người trói voi vào cột bằng sợi dây chắc chắn;

4187

Taṃ me suguttaṃ satiyā subhāvitaṃ, anissitaṃ sabbabhavesu hehisi.

Having been well-guarded by mindfulness and well-cultivated, you will be unattached to all existences.

Ngươi sẽ được ta bảo vệ cẩn thận bằng chánh niệm, được tu tập tốt, không còn bám víu vào mọi sự hiện hữu.

4188

1145.

4189

‘‘Paññāya chetvā vipathānusārinaṃ, yogena niggayha pathe nivesiya;

Having cut off the mind that follows wrong paths, which arise from the aggregates and sense bases, with the wisdom of the Noble Path, and having suppressed it with the effort of vipassanā meditation and established it on the path of vipassanā,

Cắt đứt tâm đi lạc lối bằng trí tuệ, chế ngự nó bằng sự tinh tấn và đưa nó vào con đường;

4190

Disvā samudayaṃ vibhavañca sambhavaṃ, dāyādako hehisi aggavādino.

having seen the arising of the sense bases (samudaya) and the cessation of existence (nirodha), you will be a true heir to the Buddha, who teaches the supreme Nibbāna to gods and humans.

Thấy được sự tập khởi, sự diệt tận và sự tái sinh, ngươi sẽ là người thừa kế của bậc thuyết pháp tối thượng.

4191

1146.

4192

‘‘Catubbipallāsavasaṃ adhiṭṭhitaṃ, gāmaṇḍalaṃva parinesi citta maṃ;

O mind, you lead me, who is established under the sway of the four perversions (such as taking the impermanent as permanent), hither and thither, like a village boy.

Hỡi tâm, ngươi đã dẫn dắt ta như một đứa trẻ làng, bị chi phối bởi bốn sự điên đảo;

4193

Nanu^* saṃyojanabandhanacchidaṃ, saṃsevase kāruṇikaṃ mahāmuniṃ.

Should you not associate with the Great Sage, the Compassionate One, who cuts off the bonds of the ten fetters?

Chẳng lẽ ngươi không phụng sự Đại Hiền giả đầy lòng bi mẫn, bậc đã cắt đứt mọi trói buộc và kiết sử sao?

4194

1147.

4195

‘‘Migo yathā seri sucittakānane, rammaṃ giriṃ pāvusaabbhamāliniṃ^* ;

Just as a deer roams freely in a beautifully adorned forest, so too, having found a delightful mountain adorned with rain clouds in the rainy season, you will delight there.

Như con nai tự do trong khu rừng rực rỡ, trên ngọn núi đáng yêu phủ đầy mây mưa;

4196

Anākule tattha nage ramissaṃ^* , asaṃsayaṃ citta parā bhavissasi.

You will delight in that forest, which is not disturbed by human sounds. O mind, without doubt, will you become subservient to me?

Ta sẽ hoan hỷ trên những ngọn núi không bị quấy rầy đó, hỡi tâm, chắc chắn ngươi sẽ bị khuất phục.

4197

1148.

4198

‘‘Ye tuyha chandena vasena vattino, narā ca nārī ca anubhonti yaṃ sukhaṃ;

O mind, those men and women who act according to your will and desire, and experience sensual pleasures,

Những người nam và nữ nào sống theo ý muốn và sự chi phối của ngươi, hưởng thụ những lạc thú;

4199

Aviddasū māravasānuvattino, bhavābhinandī tava citta sāvakā’’ti.

those ignorant ones, who follow the sway of Māra (defilements and sensuality) and delight in existence, are your disciples. But we, the disciples of the Fully Enlightened One, will not follow your will.

Hỡi tâm, những kẻ ngu dốt đó, những kẻ bị chi phối bởi Ma vương, những kẻ hoan hỷ trong sự hiện hữu, là đệ tử của ngươi.”

4200

… Tālapuṭo thero….

… So spoke the Elder Tālapuṭa….

... Trưởng lão Tālapuṭa...

4201

Tatruddānaṃ –

Here is the summary:

Tóm tắt ở đây –

4202

Paññāsamhi nipātamhi, eko tālapuṭo suci;

In the Nipāta of Fifty, there is only one pure Tālapuṭa.

Trong phẩm Paññāsa này, có một vị Tālapuṭa thanh tịnh;

4203

Gāthāyo tattha paññāsa, puna pañca ca uttarīti.

There are fifty-five verses in it.

Ở đó có năm mươi, và thêm năm bài kệ nữa.