Theragāthāpāḷi

964

4. Catutthavaggo

4. The Fourth Chapter

4. Phẩm thứ tư

965

1. Migasirattheragāthā

1. Migasira Thera’s Verses

1. Trưởng lão Migasira

966

181.

967

‘‘Yato ahaṃ pabbajito, sammāsambuddhasāsane;

“Since I went forth into the Dispensation of the Perfectly Self-Enlightened One,

“Từ khi tôi xuất gia, trong giáo pháp của Đức Chánh Đẳng Giác;

968

Vimuccamāno uggacchiṃ, kāmadhātuṃ upaccagaṃ.

Being liberated, I ascended, I transcended the sense-sphere realm.

Được giải thoát, tôi đã vươn lên, vượt qua cõi dục (kāmadhātu).

969

182.

970

‘‘Brahmuno pekkhamānassa, tato cittaṃ vimucci me;

While the Exalted One looked on, then my mind was liberated;

Khi Đức Phạm Thiên (Brahmā) đang quán sát, tâm tôi đã được giải thoát;

971

Akuppā me vimuttīti, sabbasaṃyojanakkhayā’’ti.

My liberation is unshakable, through the destruction of all fetters.”

Sự giải thoát của tôi là bất động, vì tất cả các kiết sử đã được đoạn trừ.”

972

… Migasiro thero….

… Venerable Migasira …

… Trưởng lão Migasira….

973

2. Sivakattheragāthā

2. Sivaka Thera’s Verses

2. Trưởng lão Sivaka

974

183.

975

‘‘Aniccāni gahakāni, tattha tattha punappunaṃ;

“Impermanent are these houses, again and again in various places;

“Các ngôi nhà (thân) là vô thường, ở nơi này nơi kia hết lần này đến lần khác;

976

Gahakāraṃ^* gavesanto, dukkhā jāti punappunaṃ.

Searching for the house-builder, birth is suffering again and again.

Tìm kiếm người thợ xây nhà, sự tái sinh là khổ đau hết lần này đến lần khác.

977

184.

978

‘‘Gahakāraka diṭṭhosi, puna gehaṃ na kāhasi;

House-builder, you are seen! You will not build a house again;

Hỡi người thợ xây nhà, ngươi đã bị nhìn thấy, ngươi sẽ không xây nhà nữa;

979

Sabbā te phāsukā bhaggā, thūṇikā^* ca vidālitā^* ;

All your rafters are broken, and your ridge-pole is shattered;

Tất cả các xà nhà của ngươi đã bị bẻ gãy, cây cột chính cũng đã bị phá hủy;

980

Vimariyādikataṃ cittaṃ, idheva vidhamissatī’’ti.

The mind, having become unbound, will here and now be extinguished.”

Tâm đã vượt khỏi giới hạn, sẽ tiêu tan ngay tại đây.”

981

… Sivako^* thero….

… Venerable Sivaka …

… Trưởng lão Sivaka….

982

3. Upavāṇattheragāthā

3. Upavāṇa Thera’s Verses

3. Trưởng lão Upavāṇa

983

185.

984

‘‘Arahaṃ sugato loke, vātehābādhito^* muni;

“The Arahant, the Fortunate One, the sage in the world, is afflicted by winds;

“Vị A-la-hán, Thiện Thệ trong thế gian, vị ẩn sĩ bị bệnh phong hàn;

985

Sace uṇhodakaṃ atthi, munino dehi brāhmaṇa.

If there is hot water, brahmin, give it to the sage.

Nếu có nước nóng, này Bà-la-môn, hãy dâng cho vị ẩn sĩ.

986

186.

987

‘‘Pūjito pūjaneyyānaṃ^* , sakkareyyāna sakkato;

Honored among those worthy of honor, respected among those worthy of respect;

Được cúng dường bởi những người đáng cúng dường, được tôn kính bởi những người đáng tôn kính;

988

Apacitopaceyyānaṃ^* , tassa icchāmi hātave’’ti.

Revered among those worthy of reverence, I wish to bring it to him.”

Được cung kính bởi những người đáng cung kính, tôi muốn dâng (nước nóng) cho Ngài.”

989

… Upavāṇo thero….

… Venerable Upavāṇa …

… Trưởng lão Upavāṇa….

990

4. Isidinnattheragāthā

4. Isidinnā Thera’s Verses

4. Trưởng lão Isidatta

991

187.

992

‘‘Diṭṭhā mayā dhammadharā upāsakā, kāmā aniccā iti bhāsamānā;

“I have seen lay followers who uphold the Dhamma, speaking thus: ‘Sensual pleasures are impermanent’;

“Tôi đã thấy các cư sĩ giữ Pháp, họ nói rằng các dục lạc là vô thường;

993

Sārattarattā maṇikuṇḍalesu, puttesu dāresu ca te apekkhā.

Yet they are deeply attached to their jeweled earrings, and they have expectations for their sons and wives.

Nhưng họ vẫn say đắm, quyến luyến với ngọc ngà, hoa tai, con cái và vợ con.

994

188.

995

‘‘Addhā na jānanti yatodha dhammaṃ, kāmā aniccā iti cāpi āhu;

Indeed, they do not truly know the Dhamma, though they say: ‘Sensual pleasures are impermanent’;

Chắc chắn họ không biết Pháp ở đây, mặc dù họ nói rằng các dục lạc là vô thường;

996

Rāgañca tesaṃ na balatthi chettuṃ, tasmā sitā puttadāraṃ dhanañcā’’ti.

They lack the strength to cut off their craving, therefore they cling to sons, wives, and wealth.”

Họ không đủ sức để đoạn trừ tham ái, vì vậy họ vẫn bám víu vào con cái, vợ con và của cải.”

997

… Isidinno thero….

… Venerable Isidinna …

… Trưởng lão Isidatta….

998

5. Sambulakaccānattheragāthā

5. Sambulakaccāna Thera’s Verses

5. Trưởng lão Sambulakaccāna

999

189.

1000

‘‘Devo ca vassati devo ca gaḷagaḷāyati,

“The sky rains, and the sky thunders;

“Trời mưa và trời sấm sét ầm ầm,

1001

Ekako cāhaṃ bherave bile viharāmi;

And I dwell alone in a fearsome cave;

Tôi sống một mình trong hang động đáng sợ;

1002

Tassa mayhaṃ ekakassa bherave bile viharato,

For me, dwelling alone in a fearsome cave,

Khi tôi sống một mình trong hang động đáng sợ,

1003

Natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā.

There is no fear, no terror, no horripilation.

Không có sợ hãi, không có run rẩy hay dựng tóc gáy.

1004

190.

1005

‘‘Dhammatā mamasā yassa me, ekakassa bherave bile;

This is my nature, that for me, dwelling alone in a fearsome cave;

Đây là bản chất của tôi, khi tôi một mình trong hang động đáng sợ;

1006

Viharato natthi bhayaṃ vā, chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā’’ti.

There is no fear, no terror, no horripilation.”

Không có sợ hãi, không có run rẩy hay dựng tóc gáy.”

1007

… Sambulakaccāno^* thero….

… Venerable Sambulakaccāna …

… Trưởng lão Sambulakaccāna….

1008

6. Nitakattheragāthā

6. Nitaka Thera’s Verses

6. Trưởng lão Nitaka

1009

191.

1010

^* ‘‘Kassa selūpamaṃ cittaṃ, ṭhitaṃ nānupakampati;

“Whose mind, like a rock, stands firm, unmoving;

“Tâm của ai vững như đá, không bị lay động;

1011

Virattaṃ rajanīyesu, kuppanīye na kuppati;

Dispassionate towards things that excite passion, unangered by things that provoke anger;

Đã ly tham với những gì đáng tham, không nổi giận với những gì đáng giận;

1012

Yassevaṃ bhāvitaṃ cittaṃ, kuto taṃ dukkhamessati.

How can suffering come to one whose mind is thus developed?

Tâm của người nào đã được tu tập như vậy, khổ đau từ đâu mà đến với người ấy?

1013

192.

1014

‘‘Mama selūpamaṃ cittaṃ, ṭhitaṃ nānupakampati;

My mind, like a rock, stands firm, unmoving;

Tâm của tôi vững như đá, không bị lay động;

1015

Virattaṃ rajanīyesu, kuppanīye na kuppati;

Dispassionate towards things that excite passion, unangered by things that provoke anger;

Đã ly tham với những gì đáng tham, không nổi giận với những gì đáng giận;

1016

Mamevaṃ bhāvitaṃ cittaṃ, kuto maṃ dukkhamessatī’’ti.

How can suffering come to me, whose mind is thus developed?”

Tâm của tôi đã được tu tập như vậy, khổ đau từ đâu mà đến với tôi?”

1017

… Nitako^* thero….

… Venerable Nitaka …

… Trưởng lão Nitaka….

1018

7. Soṇapoṭiriyattheragāthā

7. Soṇapoṭiriya Thera’s Verses

7. Trưởng lão Soṇapoṭiriya

1019

193.

1020

‘‘Na tāva supituṃ hoti, ratti nakkhattamālinī;

“One should not sleep when the night is adorned with stars;

“Đêm đầy sao không phải để ngủ;

1021

Paṭijaggitumevesā, ratti hoti vijānatā.

This night is for one who knows, for being vigilant.

Đêm này dành cho người trí thức tỉnh.”

1022

194.

1023

‘‘Hatthikkhandhāvapatitaṃ, kuñjaro ce anukkame;

If, having fallen from an elephant’s back, an elephant should trample one;

“Nếu voi giẫm đạp người ngã từ lưng voi xuống;

1024

Saṅgāme me mataṃ seyyo, yañce jīve parājito’’ti.

It is better for me to die in battle than to live defeated.”

Thà chết trên chiến trường còn hơn sống mà bị đánh bại.”

1025

… Soṇo poṭiriyo^* thero ….

… Venerable Soṇapoṭiriya …

… Trưởng lão Soṇa Poṭiriya….

1026

8. Nisabhattheragāthā

8. Nisabha Thera’s Verses

8. Trưởng lão Nisabha

1027

195.

1028

‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, piyarūpe manorame;

“Having abandoned the five strands of sensual pleasure, delightful and charming;

“Từ bỏ năm dục lạc, đáng yêu và làm say đắm lòng người;

1029

Saddhāya gharā nikkhamma, dukkhassantakaro bhave.

Having gone forth from home with faith, one becomes an ender of suffering.

Với niềm tin, xuất gia từ bỏ gia đình, người ấy sẽ là người chấm dứt khổ đau.”

1030

196.

1031

‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;

I do not long for death, nor do I long for life;

“Tôi không hoan hỷ cái chết, tôi không hoan hỷ sự sống;

1032

Kālañca paṭikaṅkhāmi, sampajāno patissato’’ti.

I await my time, fully comprehending and mindful.”

Tôi chờ đợi thời khắc (chết) với chánh niệm và tỉnh giác.”

1033

… Nisabho thero….

… Venerable Nisabha …

… Trưởng lão Nisabha….

1034

9. Usabhattheragāthā

9. Usabha Thera’s Verses

9. Trưởng lão Usabha

1035

197.

1036

‘‘Ambapallavasaṅkāsaṃ, aṃse katvāna cīvaraṃ;

“Having placed the robe on my shoulder, like a mango sprout,”

“Khoác y như lá xoài non, trên vai;

1037

Nisinno hatthigīvāyaṃ, gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ.

Seated on the elephant's neck, I entered the village for alms.

Ngồi trên cổ voi, tôi vào làng khất thực.

1038

198.

1039

‘‘Hatthikkhandhato oruyha, saṃvegaṃ alabhiṃ tadā;

“Descending from the elephant's shoulder, I then attained a sense of urgency;

Từ lưng voi xuống, tôi đã đạt được sự xúc động (saṃvega) lúc ấy;

1040

Sohaṃ ditto tadā santo, patto me āsavakkhayo’’ti.

Being thus afflicted then, I have attained the destruction of defilements.”

Lúc ấy, tôi đã được giác ngộ, sự đoạn tận các lậu hoặc đã đến với tôi.”

1041

… Usabho thero….

… Venerable Usabha….

… Trưởng lão Usabha….

1042

10. Kappaṭakurattheragāthā

10. The Verses of Venerable Kappaṭakura

10. Trưởng lão Kappaṭakura

1043

199.

1044

‘‘Ayamiti kappaṭo kappaṭakuro, acchāya atibharitāya^* ;

“This one is Kappaṭa, Kappaṭakura, having gone too far, being overly burdened;

“Đây là Kappaṭa, Kappaṭakura, với gánh nặng quá sức;

1045

Amataghaṭikāyaṃ dhammakaṭamatto^* , katapadaṃ jhānāni ocetuṃ.

He is just a piece of cloth in the pot of Nibbāna, having made a path to gather the jhāna attainments.

Trong chiếc bình bất tử, một phần của Pháp, đã đặt chân để tu tập các thiền định.”

1046

200.

1047

‘‘Mā kho tvaṃ kappaṭa pacālesi, mā tvaṃ upakaṇṇamhi tāḷessaṃ;

Do not sway, Kappaṭa, I will strike you near the ear;

“Này Kappaṭa, đừng lay động, ta sẽ đánh vào tai ngươi;

1048

Na hi^* tvaṃ kappaṭa mattamaññāsi, saṅghamajjhamhi pacalāyamānoti.

For you, Kappaṭa, do not know the measure, swaying in the midst of the Saṅgha.”

Này Kappaṭa, ngươi không biết chừng mực, đang lay động giữa Tăng chúng.”

1049

… Kappaṭakuro thero….

… Venerable Kappaṭakura….

… Trưởng lão Kappaṭakura….

1050

Vaggo catuttho niṭṭhito.

The Fourth Chapter is concluded.

Phẩm thứ tư đã hoàn tất.

1051

Tassuddānaṃ –

Its Summary –

Tóm tắt của phẩm đó –

1052

Migasiro sivako ca, upavāno ca paṇḍito;

Migasiro and Sivaka, and the wise Upavāṇa;

Migasira và Sivaka, Upavāṇa vị hiền trí;

1053

Isidinno ca kaccāno, nitako ca mahāvasī;

Isidinna and Kaccāna, and Nitaka, the great master;

Isidatta và Kaccāna, Nitaka vị đại tự tại;

1054

Poṭiriyaputto nisabho, usabho kappaṭakuroti.

Poṭiriyaputta, Nisabha, Usabha, and Kappaṭakura.

Poṭiriyaputta, Nisabha, Usabha, Kappaṭakura.

1055

5. Pañcamavaggo

5. The Fifth Chapter

5. Phẩm thứ năm

1056

1. Kumārakassapattheragāthā

1. The Verses of Venerable Kumārakassapa

1. Trưởng lão Kumārakassapa

1057

201.

1058

‘‘Aho buddhā aho dhammā, aho no satthu sampadā;

“Oh, the Buddhas! Oh, the Dhamma! Oh, the perfection of our Teacher!

“Ôi chư Phật, ôi Pháp, ôi sự thành tựu của Bậc Đạo Sư chúng ta;

1059

Yattha etādisaṃ dhammaṃ, sāvako sacchikāhi’’ti.

Where a disciple realizes such a Dhamma!”

Nơi mà một đệ tử có thể chứng ngộ Pháp như vậy!”

1060

202.

1061

‘‘Asaṅkheyyesu kappesu, sakkāyādhigatā ahū;

“For countless eons, there was adherence to sakkāya;

“Trong vô số kiếp, đã có những thân thể (sakkāya) được hình thành;

1062

Tesamayaṃ pacchimako, carimoyaṃ samussayo;

This is my last existence, my final body;

Đây là thân cuối cùng, đây là sự tồn tại cuối cùng;

1063

Jātimaraṇasaṃsāro, natthi dāni punabbhavo’’ti.

The cycle of birth and death is no more, there is no further becoming.”

Vòng luân hồi sinh tử không còn nữa, không còn tái sinh nữa.”

1064

… Kumārakassapo thero….

… Venerable Kumārakassapa….

… Trưởng lão Kumārakassapa….

1065

2. Dhammapālattheragāthā

2. The Verses of Venerable Dhammapāla

2. Trưởng lão Dhammapāla

1066

203.

1067

‘‘Yo have daharo bhikkhu, yuñjati buddhasāsane;

“Indeed, a bhikkhu, though young, who strives in the Buddha's Dispensation;

“Vị Tỳ-khưu trẻ nào tinh tấn trong giáo pháp của Đức Phật;

1068

Jāgaro sa hi suttesu^* , amoghaṃ tassa jīvitaṃ.

He is awake among those who sleep, his life is not in vain.

Người ấy thức tỉnh giữa những người đang ngủ, đời sống của người ấy không vô ích.”

1069

204.

1070

‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;

Therefore, the wise one should cultivate faith and virtue, serenity and the vision of the Dhamma;

“Vì vậy, người trí nên tinh tấn thực hành đức tin (saddhā), giới hạnh (sīla),

1071

Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti.

Remembering the teaching of the Buddhas.”

Sự thanh tịnh (pasāda) và sự thấy Pháp (dhammadassana), ghi nhớ lời dạy của chư Phật.”

1072

… Dhammapālo thero….

… Venerable Dhammapāla….

… Trưởng lão Dhammapāla….

1073

3. Brahmālittheragāthā

3. The Verses of Venerable Brahmāli

3. Trưởng lão Brahmāli

1074

205.

1075

‘‘Kassindriyāni samathaṅgatāni, assā yathā sārathinā sudantā;

“Whose faculties are tranquil, like well-tamed horses by a charioteer;

“Các căn của ai đã được an tịnh, như ngựa tốt được người huấn luyện khéo léo chế ngự;

1076

Pahīnamānassa anāsavassa, devāpi kassa^* pihayanti tādino’’ti.

To whom, free from conceit and defilements, steadfast, even devas yearn?”

Đối với vị đã đoạn trừ kiêu mạn, không lậu hoặc, các vị trời cũng ước ao người như vậy.”

1077

206.

1078

^* ‘‘Mayhindriyāni samathaṅgatāni, assā yathā sārathinā sudantā;

“My faculties are tranquil, like well-tamed horses by a charioteer;

“Các căn của tôi đã được an tịnh, như ngựa tốt được người huấn luyện khéo léo chế ngự;

1079

Pahīnamānassa anāsavassa, devāpi mayhaṃ pihayanti tādino’’ti.

To me, free from conceit and defilements, steadfast, even devas yearn.”

Đối với vị đã đoạn trừ kiêu mạn, không lậu hoặc, các vị trời cũng ước ao tôi như vậy.”

1080

… Brahmāli thero….

… Venerable Brahmāli….

… Trưởng lão Brahmāli….

1081

4. Mogharājattheragāthā

4. The Verses of Venerable Mogharāja

4. Trưởng lão Mogharāja

1082

207.

1083

‘‘Chavipāpaka cittabhaddaka, mogharāja satataṃ samāhito;

“You whose skin is wretched, but whose mind is wholesome, Mogharāja, constantly composed;

“Này Mogharāja, thân thể xấu xí, tâm thiện lành, thường xuyên định tĩnh;

1084

Hemantikasītakālarattiyo^* , bhikkhu tvaṃsi kathaṃ karissasi’’.

During winter's cold nights, bhikkhu, how will you fare?”

Trong những đêm mùa đông giá lạnh, này Tỳ-khưu, ông sẽ làm gì?”

1085

208.

1086

‘‘Sampannasassā magadhā, kevalā iti me sutaṃ;

“Magadha is entirely abundant with grain, so I have heard;

“Tôi đã nghe nói rằng Magadha là xứ sở trù phú, đầy rẫy mùa màng;

1087

Palālacchannako seyyaṃ, yathaññe sukhajīvino’’ti.

I will sleep covered with straw, like others who live comfortably.”

Tôi sẽ nằm trên đống rơm, như những người sống sung sướng khác.”

1088

… Mogharājā thero….

… Venerable Mogharāja….

… Trưởng lão Mogharāja….

Table of Contents