Theragāthāpāḷi

2121

8. Aṭṭhakanipāto

8. Aṭṭhakanipāta

8. Phẩm Tám Kệ

2122

1. Mahākaccāyanattheragāthā

1. The Verses of Thera Mahākaccāyana

1. Trưởng lão Mahākaccāyana

2123

494.

2124

‘‘Kammaṃ bahukaṃ na kāraye, parivajjeyya janaṃ na uyyame;

‘‘One should not perform much work, one should avoid people and not strive;

Chớ làm nhiều việc, hãy tránh xa đám đông, chớ dấn thân vào;

2125

So ussukko rasānugiddho, atthaṃ riñcati yo sukhādhivāho.

He who is eager and greedy for flavors abandons the goal that brings happiness.

Kẻ nào ham muốn các vị ngon, kẻ ấy sẽ mất đi lợi ích mang lại an lạc.

2126

495.

2127

‘‘Paṅkoti hi naṃ avedayuṃ, yāyaṃ vandanapūjanā kulesu;

‘‘For they have declared this veneration and homage in families to be a mire;

Sự cung kính và cúng dường trong các gia đình, người ta đã gọi đó là bùn lầy;

2128

Sukhumaṃ sallaṃ durubbahaṃ, sakkāro kāpurisena dujjaho.

A subtle dart, hard to remove, honor is hard for a base man to abandon.

Một mũi tên vi tế khó nhổ, sự tôn trọng khó từ bỏ đối với kẻ hèn hạ.

2129

496.

2130

‘‘Na parassupanidhāya, kammaṃ maccassa pāpakaṃ;

‘‘Not relying on others, one should not engage in evil deeds for the sake of death;

Chớ vì người khác mà làm điều ác;

2131

Attanā taṃ na seveyya, kammabandhūhi mātiyā.

One should not indulge in it oneself, for beings are bound by kamma.

Tự mình chớ nên làm điều đó, vì chúng sinh có nghiệp là quyến thuộc.

2132

497.

2133

‘‘Na pare vacanā coro, na pare vacanā muni;

‘‘Not by the word of others is one a thief, nor by the word of others a sage;

Không phải do lời người khác mà thành kẻ trộm, không phải do lời người khác mà thành bậc hiền triết;

2134

Attā ca naṃ yathāvedi^* , devāpi naṃ tathā vidū.

As one’s self knows it, so do the devas know it.

Như tự mình biết về mình, chư thiên cũng biết về người ấy như vậy.

2135

498.

2136

‘‘Pare ca na vijānanti, mayamettha yamāmase;

‘‘Others do not know that ‘we shall perish here’;

Người khác không biết rằng chúng ta sẽ chết ở đây;

2137

Ye ca tattha vijānanti, tato sammanti medhagā.

But those who know it, their quarrels cease.

Nhưng những ai biết điều đó, thì sự tranh chấp sẽ chấm dứt.

2138

499.

2139

‘‘Jīvate vāpi sappañño, api vittaparikkhayo;

‘‘Even if one is wise, one lives, though one’s wealth may be exhausted;

Kẻ trí vẫn sống được, dù tài sản có cạn kiệt;

2140

Paññāya ca alābhena^* , vittavāpi na jīvati.

But without wisdom, even a wealthy person does not truly live.

Nhưng kẻ giàu có mà không có trí tuệ, thì không thể sống.

2141

500.

2142

‘‘Sabbaṃ suṇāti sotena, sabbaṃ passati cakkhunā;

‘‘He hears everything with the ear, he sees everything with the eye;

Nghe tất cả bằng tai, thấy tất cả bằng mắt;

2143

Na ca diṭṭhaṃ sutaṃ dhīro, sabbaṃ ujjhitumarahati.

A wise one should not grasp all that is seen or heard.

Nhưng người trí không nên chấp giữ tất cả những gì đã thấy, đã nghe.

2144

501.

2145

‘‘Cakkhumāssa yathā andho, sotavā badhiro yathā;

"Though having eyes, one should be like a blind person; though having ears, like a deaf person;

Hãy như người có mắt mà như mù, có tai mà như điếc;

2146

Paññavāssa yathā mūgo, balavā dubbaloriva;

Though wise, like a mute; though strong, like a weak person;

Có trí tuệ mà như câm, có sức mạnh mà như yếu đuối;

2147

Atha atthe samuppanne, sayetha^* matasāyika’’nti.

And when a matter arises, one should look on it as if lying dead."

Rồi khi có việc xảy ra, hãy nằm như người chết.”

2148

… Mahākaccāyano thero….

… The Elder Mahākaccāyana….

… Trưởng lão Mahākaccāyana…

2149

2. Sirimittattheragāthā

2. The Verses of Elder Sirimitta

2. Trưởng lão Sirimitta

2150

502.

2151

‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;

"A bhikkhu who is not angry, not resentful, without deceit, and free from slander;

Không giận dữ, không oán hận, không lừa dối, không nói lời đâm thọc;

2152

Sa ve tādisako bhikkhu, evaṃ pecca na socati.

Such a bhikkhu, having acted thus, does not grieve after death.

Vị tỳ khưu như vậy, sau khi chết sẽ không sầu khổ.

2153

503.

2154

‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;

"A bhikkhu who is not angry, not resentful, without deceit, and free from slander;

Không giận dữ, không oán hận, không lừa dối, không nói lời đâm thọc;

2155

Guttadvāro sadā bhikkhu, evaṃ pecca na socati.

A bhikkhu with guarded doors always, having acted thus, does not grieve after death.

Vị tỳ khưu luôn giữ gìn các căn, sau khi chết sẽ không sầu khổ.

2156

504.

2157

‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;

"A bhikkhu who is not angry, not resentful, without deceit, and free from slander;

Không giận dữ, không oán hận, không lừa dối, không nói lời đâm thọc;

2158

Kalyāṇasīlo so^* bhikkhu, evaṃ pecca na socati.

That bhikkhu who has good conduct, having acted thus, does not grieve after death.

Vị tỳ khưu có giới hạnh tốt đẹp, sau khi chết sẽ không sầu khổ.

2159

505.

2160

‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;

"A bhikkhu who is not angry, not resentful, without deceit, and free from slander;

Không giận dữ, không oán hận, không lừa dối, không nói lời đâm thọc;

2161

Kalyāṇamitto so bhikkhu, evaṃ pecca na socati.

That bhikkhu who has good friends, having acted thus, does not grieve after death.

Vị tỳ khưu có bạn lành, sau khi chết sẽ không sầu khổ.

2162

506.

2163

‘‘Akkodhanonupanāhī, amāyo rittapesuṇo;

"A bhikkhu who is not angry, not resentful, without deceit, and free from slander;

Không giận dữ, không oán hận, không lừa dối, không nói lời đâm thọc;

2164

Kalyāṇapañño so bhikkhu, evaṃ pecca na socati.

That bhikkhu who has good wisdom, having acted thus, does not grieve after death.

Vị tỳ khưu có trí tuệ tốt đẹp, sau khi chết sẽ không sầu khổ.

2165

507.

2166

‘‘Yassa saddhā tathāgate, acalā suppatiṭṭhitā;

"He whose faith in the Tathāgata is unshaken and well-established;

Người nào có niềm tin bất động, vững chắc nơi Đức Như Lai;

2167

Sīlañca yassa kalyāṇaṃ, ariyakantaṃ pasaṃsitaṃ.

And whose virtue is good, praised by the noble ones, and dear to them.

Và giới hạnh của người ấy tốt đẹp, được các bậc Thánh yêu thích và tán thán.

2168

508.

2169

‘‘Saṅghe pasādo yassatthi, ujubhūtañca dassanaṃ;

"He who has confidence in the Saṅgha, and whose vision is straight;

Người nào có niềm tịnh tín nơi Tăng chúng, và có chánh kiến;

2170

‘Adaliddo’ti taṃ āhu, amoghaṃ tassa jīvitaṃ.

They call him 'not poor'; his life is not in vain.

Người ấy được gọi là ‘không nghèo khổ’, đời sống của người ấy không vô ích.

2171

509.

2172

‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;

"Therefore, a wise person should constantly cultivate faith, virtue, confidence, and the vision of the Dhamma,

Vì vậy, người trí nên thường xuyên thực hành niềm tin, giới hạnh, tịnh tín và chánh kiến,

2173

Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti.

Remembering the Buddha's teaching."

Luôn ghi nhớ lời giáo huấn của chư Phật.”

2174

… Sirimitto thero….

… The Elder Sirimitta….

… Trưởng lão Sirimitta…

2175

3. Mahāpanthakattheragāthā

3. The Verses of Elder Mahāpanthaka

3. Trưởng lão Mahāpanthaka

2176

510.

2177

‘‘Yadā paṭhamamaddakkhiṃ, satthāramakutobhayaṃ;

"When I first saw the Teacher, fearless from any quarter;

Khi lần đầu tiên tôi thấy Đức Bổn Sư, bậc vô úy;

2178

Tato me ahu saṃvego, passitvā purisuttamaṃ.

Then agitation arose in me, having seen the foremost of men.

Khi thấy bậc tối thượng nhân, tôi đã khởi lên tâm xúc động.

2179

511.

2180

‘‘Siriṃ hatthehi pādehi, yo paṇāmeyya āgataṃ;

"He who would drive away fortune that has come with hands and feet;

Kẻ nào dùng tay và chân để xua đuổi phước lành khi nó đến;

2181

Etādisaṃ so satthāraṃ, ārādhetvā virādhaye.

Such a Teacher, having pleased him, he would not fail him.

Kẻ ấy, sau khi đã làm vừa lòng Đức Bổn Sư như vậy, lại làm Ngài bất mãn.

2182

512.

2183

‘‘Tadāhaṃ puttadārañca, dhanadhaññañca chaḍḍayiṃ;

"Then I abandoned sons and wife, and wealth and grain;

Khi ấy, tôi đã từ bỏ vợ con,

2184

Kesamassūni chedetvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ.

Having cut off hair and beard, I went forth into homelessness.

Cả của cải và ngũ cốc; cắt bỏ râu tóc, tôi xuất gia sống không nhà.

2185

513.

2186

‘‘Sikkhāsājīvasampanno, indriyesu susaṃvuto;

"Endowed with training and livelihood, well-restrained in the faculties;

Thành tựu giới học và sinh kế, các căn được phòng hộ kỹ càng;

2187

Namassamāno sambuddhaṃ, vihāsiṃ aparājito.

Saluting the Fully Awakened One, I dwelt undefeated.

Đảnh lễ Đức Chánh Đẳng Giác, tôi an trú mà không bị đánh bại.

2188

514.

2189

‘‘Tato me paṇidhī āsi, cetaso abhipatthito;

"Then this aspiration of my mind arose, desired by me;

Sau đó, nguyện ước này đã khởi lên trong tâm tôi;

2190

Na nisīde muhuttampi, taṇhāsalle anūhate.

I would not sit even for a moment, without having uprooted the dart of craving.

Tôi sẽ không ngồi xuống dù chỉ một khoảnh khắc, cho đến khi mũi tên khát ái chưa được nhổ ra.

2191

515.

2192

‘‘Tassa mevaṃ viharato, passa vīriyaparakkamaṃ;

"See my strenuous effort, as I thus dwelled;

Khi tôi an trú như vậy, hãy xem sự tinh tấn và nỗ lực của tôi;

2193

Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

The three knowledges were attained, the Buddha's teaching was done.

Ba minh đã được chứng đắc, lời giáo huấn của Đức Phật đã được thực hiện.

2194

516.

2195

‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;

"I know my past lives, the divine eye is purified;

Tôi biết các đời sống quá khứ, thiên nhãn đã được thanh tịnh;

2196

Arahā dakkhiṇeyyomhi, vippamutto nirūpadhi.

I am an Arahant, worthy of offerings, liberated without substratum.

Tôi là bậc A-la-hán, xứng đáng được cúng dường, hoàn toàn giải thoát, không còn chấp thủ.

2197

517.

2198

‘‘Tato ratyā vivasāne^* , sūriyassuggamanaṃ pati;

"Then, at the end of the night, at the rising of the sun;

Sau đó, vào cuối đêm, khi mặt trời mọc;

2199

Sabbaṃ taṇhaṃ visosetvā, pallaṅkena upāvisi’’nti.

Having dried up all craving, I sat down in cross-legged posture."

Sau khi làm khô cạn mọi khát ái, tôi đã ngồi kiết già.”

2200

… Mahāpanthako thero….

… The Elder Mahāpanthaka….

… Trưởng lão Mahāpanthaka…

2201

Tatruddānaṃ –

Summary here:

Tóm tắt:

2202

Mahākaccāyano thero, sirimitto mahāpanthako;

The Elder Mahākaccāyana, Sirimitta, Mahāpanthaka;

Trưởng lão Mahākaccāyana, Sirimitta, Mahāpanthaka;

2203

Ete aṭṭhanipātamhi, gāthāyo catuvīsatīti.

These three elders have twenty-four verses in the Aṭṭhakanipāta.

Ba vị Trưởng lão này trong phẩm tám, có hai mươi bốn bài kệ.

2204

9. Navakanipāto

9. The Chapter of Nines

9. Phẩm Chín Kệ

2205

1. Bhūtattheragāthā

1. The Verses of Elder Bhūta

1. Trưởng lão Bhūta

2206

518.

2207

‘‘Yadā dukkhaṃ jarāmaraṇanti paṇḍito, aviddasū yattha sitā puthujjanā;

"When the wise one comprehends suffering, old age, and death, where ordinary people, not knowing, are attached;

Khi người trí thấy khổ là già chết, nơi mà phàm phu không hiểu biết bám víu;

2208

Dukkhaṃ pariññāya satova jhāyati, tato ratiṃ paramataraṃ na vindati.

Having fully understood suffering, mindful, he meditates; then he finds no greater delight.

Sau khi thấu hiểu khổ, người ấy chánh niệm thiền định, không tìm thấy lạc thú nào cao hơn thế.

2209

519.

2210

‘‘Yadā dukkhassāvahaniṃ visattikaṃ, papañcasaṅghātadukhādhivāhiniṃ;

"When, having abandoned craving, which brings suffering, which carries the mass of suffering and proliferation;

Khi người ấy, chánh niệm thiền định, đã đoạn trừ khát ái, thứ mang lại khổ, thứ độc hại, thứ mang đến khổ của sự chấp thủ và vọng tưởng;

2211

Taṇhaṃ pahantvāna satova jhāyati, tato ratiṃ paramataraṃ na vindati.

Mindful, he meditates; then he finds no greater delight.

Không tìm thấy lạc thú nào cao hơn thế.

2212

520.

2213

‘‘Yadā sivaṃ dvecaturaṅgagāminaṃ, magguttamaṃ sabbakilesasodhanaṃ;

"When, having seen with wisdom the supreme path, auspicious, eight-fold, purifying all defilements;

Khi người ấy đã tu tập con đường tối thượng, con đường an lành có tám chi, thanh lọc mọi phiền não;

2214

Paññāya passitva satova jhāyati, tato ratiṃ paramataraṃ na vindati.

Mindful, he meditates; then he finds no greater delight.

Khi thấy bằng tuệ quán, người có niệm nhập thiền, rồi không tìm thấy sự hoan hỷ nào cao hơn thế.

2215

521.

2216

‘‘Yadā asokaṃ virajaṃ asaṅkhataṃ, santaṃ padaṃ sabbakilesasodhanaṃ;

"When he develops the sorrowless, stainless, unconditioned, peaceful state, purifying all defilements;

“Khi tu tập trạng thái an tịnh, không sầu, không bụi bặm, không hữu vi, thanh tịnh hóa mọi phiền não;

2217

Bhāveti saññojanabandhanacchidaṃ, tato ratiṃ paramataraṃ na vindati.

Which cuts the bonds of fetters; then he finds no greater delight.

Cắt đứt mọi trói buộc của kiết sử, rồi không tìm thấy sự hoan hỷ nào cao hơn thế.

2218

522.

2219

‘‘Yadā nabhe gajjati meghadundubhi, dhārākulā vihagapathe samantato;

"When the thundercloud roars in the sky, with streams of rain everywhere on the bird's path;

Khi trên bầu trời, tiếng trống mây sấm vang, mưa đổ khắp nơi, chim chóc bay lượn;

2220

Bhikkhū ca pabbhāragatova jhāyati, tato ratiṃ paramataraṃ na vindati.

And the bhikkhu, having gone to a cave, meditates; then he finds no greater delight.

Vị tỳ khưu trú trong hang động nhập thiền, rồi không tìm thấy sự hoan hỷ nào cao hơn thế.

2221

523.

2222

‘‘Yadā nadīnaṃ kusumākulānaṃ, vicitta-vāneyya-vaṭaṃsakānaṃ;

"When, sitting with a calm mind on the bank of rivers, adorned with various flowers and garlands of creepers;

Khi ngồi bên bờ sông đầy hoa, với những vòng hoa rừng đủ màu sắc;

2223

Tīre nisinno sumanova jhāyati, tato ratiṃ paramataraṃ na vindati.

He meditates; then he finds no greater delight.

Vị tỳ khưu với tâm hoan hỷ nhập thiền, rồi không tìm thấy sự hoan hỷ nào cao hơn thế.

2224

524.

2225

‘‘Yadā nisīthe rahitamhi kānane, deve gaḷantamhi nadanti dāṭhino;

"When, in the dead of night in a secluded forest, while the sky rains, the tusked animals roar;

Khi giữa đêm khuya trong rừng vắng, trời đổ mưa, những loài thú có nanh gầm thét;

2226

Bhikkhū ca pabbhāragatova jhāyati, tato ratiṃ paramataraṃ na vindati.

And a bhikkhu, having gone to a mountain cave, meditates; he finds no delight more supreme than that.

Vị tỳ khưu trú trong hang động nhập thiền, rồi không tìm thấy sự hoan hỷ nào cao hơn thế.

2227

525.

2228

‘‘Yadā vitakke uparundhiyattano, nagantare nagavivaraṃ samassito;

‘‘When one has suppressed one’s thoughts, having resorted to a mountain cave in the mountains;

Khi đã dập tắt các tầm của mình, trú trong khe núi, hang động;

2229

Vītaddaro vītakhilova jhāyati, tato ratiṃ paramataraṃ na vindati.

Free from fear, free from mental barrenness, he meditates; he finds no delight more supreme than that.

Vị tỳ khưu không sợ hãi, không chướng ngại nhập thiền, rồi không tìm thấy sự hoan hỷ nào cao hơn thế.

2230

526.

2231

‘‘Yadā sukhī malakhilasokanāsano, niraggaḷo nibbanatho visallo;

‘‘When, happy, destroying defilements, barrenness, and sorrow, unbarred, unthwarted, unpierced by darts;

Khi an lạc, diệt trừ cấu uế, chướng ngại, sầu muộn, không chốt chặn, không gai chông;

2232

Sabbāsave byantikatova jhāyati, tato ratiṃ paramataraṃ na vindatī’’ti.

Having eliminated all āsavas, he meditates; he finds no delight more supreme than that.’’

Vị tỳ khưu đã diệt tận mọi lậu hoặc nhập thiền, rồi không tìm thấy sự hoan hỷ nào cao hơn thế.”

2233

… Bhūto thero….

… Bhūta Thera …

… Trưởng lão Bhūta….

2234

Tatruddānaṃ –

Here is the summary –

Tóm tắt:

2235

Bhūto tathaddaso thero, eko khaggavisāṇavā;

Bhūta, the seer of such, the Thera, the one like a rhinoceros horn;

Trưởng lão Bhūta, vị thấy chân lý, sống độc cư như sừng tê giác;

2236

Navakamhi nipātamhi, gāthāyopi imā navāti.

In this Nipāta of Nine, these nine verses.

Trong phẩm chín này, có chín bài kệ này.

Table of Contents

8. Aṭṭhakanipāto

8. Aṭṭhakanipāta

8. Phẩm Tám Kệ

1. Mahākaccāyanattheragāthā

1. The Verses of Thera Mahākaccāyana

1. Trưởng lão Mahākaccāyana

2. Sirimittattheragāthā

2. The Verses of Elder Sirimitta

2. Trưởng lão Sirimitta

3. Mahāpanthakattheragāthā

3. The Verses of Elder Mahāpanthaka

3. Trưởng lão Mahāpanthaka

9. Navakanipāto

9. The Chapter of Nines

9. Phẩm Chín Kệ

1. Bhūtattheragāthā

1. The Verses of Elder Bhūta

1. Trưởng lão Bhūta

Settings