Vassati devotiādikā catasso – godhiko, subāhu, valliyo, uttiyoti imesaṃ catunnaṃ therānaṃ gāthā.
“The deva rains,” and so forth—these four verses are of the four elders: Godhika, Subāhu, Valli, and Uttiya.
Bốn bài kệ bắt đầu bằng “Vassati devo” là của bốn vị Trưởng lão này: Godhika, Subāhu, Valliya, và Uttiya.
Kā uppatti?
What is their origin?
Sự khởi nguyên là gì?
Imepi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave puññāni upacinantā ito catunavute kappe siddhatthassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patvā aññamaññaṃ sahāyā hutvā vicariṃsu.
These elders, too, having made aspirations under past Buddhas, accumulated merits in various existences. Ninety-four kappas ago, during the time of Siddhattha Bhagavā, they were reborn into a family, attained maturity, became friends with each other, and wandered about.
Các vị này cũng đã tạo nghiệp lành trong các kiếp quá khứ, tích lũy công đức trong các kiếp khác nhau. Chín mươi bốn kiếp về trước, vào thời Đức Phật Siddhattha, các vị ấy sinh ra trong các gia đình quý tộc, khi trưởng thành, trở thành bạn bè thân thiết và cùng nhau đi lại.
Tesu eko siddhatthaṃ bhagavantaṃ piṇḍāya carantaṃ disvā kaṭacchubhikkhaṃ adāsi.
Among them, one (Godhika) saw Siddhattha Bhagavā going for alms and offered him a ladleful of alms food.
Trong số đó, một vị đã nhìn thấy Đức Phật Siddhattha đang đi khất thực và đã cúng dường một muỗng cơm.
Dutiyo pasannacitto hutvā pañcapatiṭṭhitena vanditvā añjaliṃ paggaṇhi.
The second (Subāhu), with a purified mind, bowed with the five-point prostration and raised his hands in salutation.
Vị thứ hai, với tâm hoan hỷ, đã đảnh lễ bằng năm chi và chắp tay.
Tatiyo pasannacitto ekena pupphahatthena bhagavantaṃ pūjesi.
The third (Valli), with a purified mind, worshipped Bhagavā with a handful of flowers.
Vị thứ ba, với tâm hoan hỷ, đã cúng dường Đức Phật bằng một nắm hoa.
Catuttho sumanapupphehi pūjamakāsi.
The fourth made an offering of sumana flowers.
Vị thứ tư đã cúng dường bằng hoa Sumanā.
Evaṃ te satthari cittaṃ pasādetvā pasutena tena puññakammena devaloke nibbattitvā puna aparāparaṃ puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto kassapassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā sahāyakā hutvā sāsane pabbajitvā samaṇadhammaṃ katvā amhākaṃ bhagavato kāle pāvāyaṃ catunnaṃ mallarājānaṃ puttā hutvā nibbattiṃsu.
Thus, having purified their minds towards the Teacher, by that practiced meritorious deed, they were reborn in the deva world. Again and again performing meritorious deeds, they wandered through deva and human realms. During the time of Kassapa Bhagavā, they were reborn into a family, became friends, went forth into the Dispensation, and practiced the ascetic's duties. In the time of our Bhagavā, they were reborn in Pāvā as the sons of four Malla kings.
Như vậy, các vị ấy đã làm cho tâm mình hoan hỷ đối với Đức Đạo Sư. Do thiện nghiệp đã tích lũy đó, các vị ấy sinh lên cõi trời, rồi lại tiếp tục tạo nhiều thiện nghiệp khác, luân chuyển giữa cõi trời và cõi người. Vào thời Đức Phật Kassapa, các vị ấy sinh ra trong các gia đình quý tộc, trở thành bạn bè, xuất gia trong giáo pháp, thực hành đời sống Sa-môn. Vào thời Đức Phật của chúng ta, các vị ấy sinh ra làm con của bốn vị vua Malla ở Pāvā.
Tesaṃ godhiko, subāhu, valliyo, uttiyoti nāmāni akaṃsu.
They were named Godhika, Subāhu, Valli, and Uttiya.
Các vị ấy được đặt tên là Godhika, Subāhu, Valliya, và Uttiya.
Aññamaññaṃ piyasahāyā ahesuṃ.
They were dear friends to one another.
Các vị ấy là những người bạn thân thiết của nhau.
Te kenacideva karaṇīyena kapilavatthuṃ agamaṃsu.
They went to Kapilavatthu for some reason.
Một lần, vì một việc cần thiết, các vị ấy đã đến Kapilavatthu.
Tasmiñca samaye satthā kapilavatthuṃ gantvā nigrodhārāme vasanto yamakapāṭihāriyaṃ dassetvā suddhodanappamukhe sakyarājāno damesi.
At that time, the Teacher had gone to Kapilavatthu, resided in the Nigrodhārāma, and subdued the Sakya kings, headed by Suddhodana, by displaying the Twin Miracle.
Vào thời điểm đó, Đức Đạo Sư đã đến Kapilavatthu, an trú tại Nigrodhārāma, và đã chế ngự các vị vua Sakya đứng đầu là Suddhodana bằng cách thể hiện phép thần thông song đôi (yamaka pāṭihāriya).
Tadā tepi cattāro mallarājaputtā pāṭihāriyaṃ disvā laddhappasādā pabbajitvā vipassanākammaṃ karontā nacirasseva saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇiṃsu.
Then, these four Malla princes, seeing the miracle, gained faith, went forth, practiced vipassanā, and soon attained Arahantship together with the four paṭisambhidās.
Khi đó, bốn vị hoàng tử Malla này cũng nhìn thấy phép thần thông, phát khởi niềm tin, xuất gia, và tu tập thiền quán, chẳng bao lâu đã đạt được A-la-hán quả cùng với Tứ Vô Ngại Giải (paṭisambhidā).
Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.11.1-23) –
Therefore, it is said in the Apadāna:
Do đó, trong Apadāna đã nói:
Arahattaṃ pana patvā ime cattāropi therā loke pākaṭā paññātā rājarājamahāmattehi sakkatā garukatā hutvā araññe saheva viharanti.
Having attained Arahantship, these four Theras became renowned and well-known in the world, honored and respected by kings and great ministers, and they dwelt together in the forest. Then, one day, King Bimbisāra approached these four Theras who had arrived in Rājagaha, paid homage to them, invited them for the three months of vassa, and had individual kutikās built for them, but through forgetfulness, he did not have them roofed. The Theras dwelt in the unroofed kutikās. During the rainy season, the deva did not rain. The king, wondering, “What could be the reason the deva does not rain?” discovered the cause, had the kutikās roofed, and had plastering and painting done. While performing the kutikā-maha (festival of the kutikās), he gave alms to a large assembly of bhikkhus. The Theras, out of compassion for the king, entered the kutikās and entered into mettā-samāpattis. Then, a great cloud arose from the northeast direction and began to rain precisely at the moment the Theras emerged from their samāpattis. Among these Theras, Godhika Thera, having emerged from his samāpatti, together with the thunder of the clouds,
Sau khi chứng đắc A-la-hán quả, cả bốn vị Trưởng lão này đều nổi tiếng và được biết đến trong thế gian, được các vị vua và đại thần tôn kính và trọng vọng, và cùng nhau sống trong rừng.
Athekadā rājā bimbisāro te cattāro there rājagahaṃ upagate upasaṅkamitvā vanditvā temāsaṃ vassāvāsatthāya nimantetvā tesaṃ pāṭiyekkaṃ kuṭikāyo kāretvā satisammosena na chādesi.
Then, one day, King Bimbisāra approached these four Theras who had arrived in Rājagaha, paid homage to them, invited them for the three months of vassa, and had individual kutikās built for them, but through forgetfulness, he did not have them roofed.
Rồi một hôm, vua Bimbisāra đến gặp bốn vị Trưởng lão đang ở Rājagaha, đảnh lễ các Ngài, mời các Ngài an cư kiết hạ trong ba tháng, và đã cho xây dựng các tịnh xá riêng cho các Ngài, nhưng do sự lãng quên, nhà vua đã không lợp mái cho chúng.
Therā acchannāsu kuṭikāsu viharanti.
The Theras dwelt in the unroofed kutikās.
Các vị Trưởng lão trú trong các tịnh xá không có mái che.
Vassakāle devo na vassati.
During the rainy season, the deva did not rain.
Trong mùa mưa, trời không mưa.
Rājā ‘‘kiṃ nu kho kāraṇaṃ devo na vassatī’’ti cintento, taṃ kāraṇaṃ ñatvā, tā kuṭikāyo chādāpetvā, mattikākammaṃ cittakammañca kārāpetvā, kuṭikāmahaṃ karonto mahato bhikkhusaṅghassa dānaṃ adāsi.
The king, wondering, “What could be the reason the deva does not rain?” discovered the cause, had the kutikās roofed, and had plastering and painting done. While performing the kutikā-maha (festival of the kutikās), he gave alms to a large assembly of bhikkhus.
Vua suy nghĩ “Tại sao trời không mưa?”, sau khi biết được nguyên nhân, đã cho lợp mái các tịnh xá, làm công việc trát đất và vẽ tranh, và khi tổ chức lễ cúng dường tịnh xá, đã bố thí cho một đại Tăng đoàn.
Therā rañño anukampāya kuṭikāyo pavisitvā mettāsamāpattiyo samāpajjiṃsu.
The Theras, out of compassion for the king, entered the kutikās and entered into mettā-samāpattis.
Các vị Trưởng lão, vì lòng từ bi đối với nhà vua, đã vào các tịnh xá và nhập mettā samāpatti.
Athuttarapācīnadisato mahāmegho uṭṭhahitvā therānaṃ samāpattito vuṭṭhānakkhaṇeyeva vassituṃ ārabhi.
Then, a great cloud arose from the northeast direction and began to rain precisely at the moment the Theras emerged from their samāpattis.
Rồi một đám mây lớn nổi lên từ phía đông bắc và bắt đầu mưa ngay khi các vị Trưởng lão xuất khỏi samāpatti.
Tesu godhikatthero samāpattito vuṭṭhāya saha meghagajjitena –
Among these Theras, Godhika Thera, having emerged from his samāpatti, together with the thunder of the clouds –
Trong số đó, Trưởng lão Godhika, sau khi xuất khỏi samāpatti, cùng với tiếng sấm của mây –
Tattha vassatīti siñcati vuṭṭhidhāraṃ pavecchati.
Here, vassatīti means it pours, it sheds streams of rain.
Ở đây, vassatī có nghĩa là đổ xuống, tuôn ra dòng mưa.
Devoti megho.
Devoti means cloud.
Devo có nghĩa là mây.
Yathā sugītanti sundaragītaṃ viya gajjantoti adhippāyo.
Yathā sugītanti means thundering like a beautiful song; this is the intention.
Yathā sugīta có nghĩa là đang sấm sét như một bài ca hay.
Megho hi vassanakāle satapaṭalasahassapaṭalo uṭṭhahitvā thanayanto vijjutā nicchārentova sobhati, na kevalo.
Indeed, in the rainy season, a cloud, having risen with hundreds and thousands of layers, thundering and emitting lightning, is beautiful; not by itself (without these phenomena).
Thật vậy, khi trời mưa, mây nổi lên với hàng trăm, hàng ngàn lớp, sấm sét và phóng ra tia chớp, trông thật đẹp, chứ không chỉ đơn thuần.
Tasmā siniddhamadhuragambhīranigghoso vassati devoti dasseti.
Therefore, it shows that the rain god rains with a soft, sweet, and deep sound.
Vì vậy, nó cho thấy rằng trời mưa với tiếng sấm êm dịu, ngọt ngào và sâu lắng.
Tena saddato anupapīḷitaṃ āha ‘‘channā me kuṭikā sukhā nivātā’’ti.
By that, he said, unmolested by sound: "My hut is roofed, comfortable, sheltered from the wind."
Và không bị áp bức bởi tiếng ồn đó, Ngài nói “channā me kuṭikā sukhā nivātā”.
Yathā na devo vassati, evaṃ tiṇādīhi chāditā ayaṃ me kuṭikā, tena vuṭṭhivassena anupapīḷitaṃ āha.
Just as the rain god does not leak, so too is this hut of mine covered with grass and the like; by that, he said it is unmolested by the rain.
Tịnh xá này của tôi được lợp bằng cỏ và các vật liệu khác, do đó không bị nước mưa làm phiền.
Paribhogasukhassa utusappāyautusukhassa ca sabbhāvato sukhā.
It is comfortable due to the presence of comfort in use and comfort from suitable weather.
Nó an lạc vì có sự tồn tại của sự an lạc khi sử dụng và sự an lạc của thời tiết thích hợp.
Phusitaggaḷapihitavātapānatāhi vātaparissayarahitā.
It is free from the danger of wind due to its tightly closed doors and windows.
Không có nguy hiểm từ gió nhờ cửa sổ được đóng kín và không có khe hở.
Ubhayenapi āvāsasappāyavasena anupapīḷitaṃ āha.
By both, he said it is unmolested due to the suitability of the dwelling.
Cả hai điều này đều cho thấy sự không bị áp bức nhờ sự thích hợp của nơi ở.
Cittaṃ susamāhitañca mayhanti cittañca mama suṭṭhu samāhitaṃ anuttarasamādhinā nibbānārammaṇe suṭṭhu appitaṃ, etena abbhantaraparissayābhāvato appossukkataṃ dasseti.
"And my mind is well-concentrated" means my mind is well-concentrated, well-established on the object of Nibbāna with the unsurpassed samādhi; by this, he shows his freedom from worry due to the absence of inner dangers.
Cittaṃ susamāhitañca mayhaṃ có nghĩa là tâm tôi đã được định tĩnh tốt đẹp, được thiết lập tốt đẹp trên đối tượng Nibbāna bằng samādhi vô thượng, điều này cho thấy sự không bận tâm vì không có chướng ngại nội tâm.
Atha ce patthayasīti atha idāni patthayasi ce, yadi icchasi.
"But if you wish" means if you now wish, if you desire.
Atha ce patthayasī có nghĩa là nếu bây giờ ngài muốn, nếu ngài mong muốn.
Pavassāti siñca udakaṃ pagghara vuṭṭhidhāraṃ paveccha.
"Rain" means pour water, let the stream of rain flow, let it rain.
Pavassā có nghĩa là hãy đổ nước xuống, hãy tuôn ra dòng mưa.
Devāti meghaṃ ālapati.
"O cloud" addresses the cloud.
Devā là lời gọi mây.
52. Itarehi vuttagāthāsu tatiyapade eva viseso.
In the verses spoken by the other (theras), there is a distinction only in the third line.
52. Trong các bài kệ được nói bởi các vị khác, chỉ có sự khác biệt ở đoạn thứ ba.
Tattha subāhunā vuttagāthāyaṃ cittaṃ susamāhitañca kāyeti mama cittaṃ karajakāye kāyagatāsatibhāvanāvasena suṭṭhu samāhitaṃ sammadeva appitaṃ.
There, in the verse spoken by Subāhu, "And my mind is well-concentrated on the body" means my mind is very well-concentrated, well-established on the body composed of constituents, through the development of mindfulness of the body.
Ở đó, trong bài kệ được nói bởi Subāhu, cittaṃ susamāhitañca kāye có nghĩa là tâm tôi đã được định tĩnh tốt đẹp, đã được thiết lập tốt đẹp trong thân thể (karajakāya) nhờ sự phát triển của niệm thân (kāyagatāsati).
Ayañhi thero kāyagatāsatibhāvanāvasena paṭiladdhajhānaṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi.
This thera, having made the jhāna attained through mindfulness of the body his basis, developed vipassanā and attained Arahantship.
Vị Trưởng lão này đã chứng đắc A-la-hán quả bằng cách lấy thiền định đạt được nhờ sự phát triển niệm thân làm nền tảng và tăng trưởng tuệ quán (vipassanā).
Taṃ sandhāyāha ‘‘cittaṃ susamāhitañca kāye’’ti.
Referring to that, he said, "And my mind is well-concentrated on the body."
Để ám chỉ điều đó, Ngài nói “cittaṃ susamāhitañca kāye”.
Āsandiṃ kuṭikaṃ katvāti āyasmato añjanavaniyattherassa gāthā.
"Having made a couch into a hut" is the verse of Venerable Añjanavaniya Thera.
Āsandiṃ kuṭikaṃ katvā là bài kệ của Trưởng lão Añjanavaniya đáng kính.
Kā uppatti?
What is its origin?
Sự xuất hiện là gì?
So kira padumuttarassa bhagavato kāle sudassano nāma mālākāro hutvā sumanapupphehi bhagavantaṃ pūjetvā aññampi tattha tattha bahuṃ puññaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto kassapassa bhagavato sāsane pabbajitvā samaṇadhammaṃ akāsi.
It is said that in the time of Padumuttara Bhagavā, he was a garland-maker named Sudassana. Having honored the Bhagavā with jasmine flowers and performed many other meritorious deeds here and there, he wandered through divine and human existences. In the dispensation of Kassapa Bhagavā, he went forth and practiced the ascetic's duty.
Vị ấy, vào thời Đức Thế Tôn Padumuttara, là một người bán hoa tên Sudassana, đã cúng dường Đức Thế Tôn bằng hoa lài và làm nhiều công đức khác ở nhiều nơi, sau đó luân hồi trong cõi trời và người, rồi xuất gia trong giáo pháp của Đức Thế Tôn Kassapa và thực hành đời sống Sa-môn.
Atha imasmiṃ buddhuppāde vesāliyaṃ vajjirājakule nibbattitvā tassa vayappattakāle vajjiraṭṭhe avuṭṭhibhayaṃ byādhibhayaṃ amanussabhayanti tīṇi bhayāni uppajjiṃsu.
Then, at the arising of this Buddha, having been reborn in Vesālī in a Vajjī royal family, when he reached adulthood, three dangers arose in the Vajjī land: the danger of drought (famine), the danger of disease, and the danger of non-human beings.
Rồi vào thời Đức Phật này xuất hiện, Ngài tái sinh trong dòng dõi vương tộc Vajji ở Vesālī, và khi Ngài đến tuổi trưởng thành, ba nỗi sợ hãi đã xuất hiện ở xứ Vajji: nỗi sợ hãi hạn hán, nỗi sợ hãi bệnh tật, và nỗi sợ hãi phi nhân.
Taṃ sabbaṃ ratanasuttavaṇṇanāyaṃ (khu. pā. aṭṭha. ratanasuttavaṇṇanā; su. ni. aṭṭha. 1.ratanasuttavaṇṇanā) vuttanayena veditabbaṃ.
All that should be understood according to the method stated in the Ratanasutta Commentary (Khuddakapāṭha Aṭṭhakathā, Ratanasuttavaṇṇanā; Suttanipāta Aṭṭhakathā 1, Ratanasuttavaṇṇanā).
Tất cả điều đó phải được hiểu theo cách đã nói trong Chú giải Kinh Ratana.
Bhagavati pana vesāliṃ paviṭṭhe bhayesu ca vūpasantesu satthu dhammadesanāya sambahulānaṃ devamanussānaṃ dhammābhisamaye ca jāte ayaṃ rājakumāro buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbaji.
However, when the Bhagavā entered Vesālī and the dangers subsided, and when many devas and humans realized the Dhamma through the teaching of the Master, this prince saw the Buddha's power, gained faith, and went forth.
Tuy nhiên, khi Thế Tôn vào Vesālī và các nỗi sợ hãi đã lắng xuống, nhờ giáo pháp của Bậc Đạo Sư, nhiều chư thiên và loài người đã chứng ngộ Giáo Pháp. Vị hoàng tử này, sau khi thấy uy lực của Đức Phật, đã phát sinh niềm tin và xuất gia.
Yathā cāyaṃ evaṃ anantaraṃ vuccamānā cattāropi janā.
Just as he did, so too did the four persons to be mentioned next.
Cũng như vị này, bốn người sẽ được nói đến ngay sau đây cũng vậy.
Tepi hi imassa sahāyabhūtā licchavirājakumārā evaṃ imināva nīhārena pabbajiṃsu.
They, being companions of this one, Licchavī princes, also went forth in this same manner.
Họ là những hoàng tử Licchavi, bạn của vị này, cũng đã xuất gia theo cách tương tự.
Kassapasambuddhakālepi sahāyā hutvā iminā saheva pabbajitvā samaṇadhammaṃ akaṃsu, padumuttarassapi bhagavato pādamūle kusalabījaropanādiṃ akaṃsūti.
Even during the time of Kassapa Sambuddha, they were companions and went forth together with this one, practicing the ascetic life, and at the feet of Padumuttara Bhagavā, they performed the planting of wholesome seeds, and so on.
Vào thời Đức Phật Kassapa, họ cũng là bạn bè, cùng xuất gia với vị này và thực hành đời sống Sa-môn. Họ cũng đã gieo trồng hạt giống thiện lành dưới chân Đức Thế Tôn Padumuttara.
Tatthāyaṃ katapubbakicco sākete añjanavane susānaṭṭhāne vasanto upakaṭṭhāya vassūpanāyikāya manussehi chaḍḍitaṃ jiṇṇakaṃ āsandiṃ labhitvā taṃ catūsu pāsāṇesu ṭhapetvā upari tiriyañca tiṇādīhi chādetvā dvāraṃ yojetvā vassaṃ upagato.
There, having completed his prior duties, this Thera, residing in the charnel ground of the Añjana Grove in Sāketa, received an old, discarded high-legged seat (āsandi) from people when the rainy season was approaching, placed it on four stones, covered it above and sideways with grass and other materials, fitted a door, and entered upon the Rains retreat.
Trong số đó, vị Tỳ-kheo này, sau khi đã hoàn thành các công việc sơ khởi, sống tại nghĩa địa trong rừng Añjana ở Sāketa. Khi mùa an cư sắp đến, ngài tìm được một chiếc ghế dài (āsandi) cũ nát bị người ta bỏ đi. Ngài đặt nó lên bốn tảng đá, che phủ phía trên và xung quanh bằng cỏ và các vật liệu khác, rồi làm một cánh cửa để an cư mùa mưa.
Paṭhamamāseyeva ghaṭento vāyamanto arahattaṃ pāpuṇi.
In the very first month, striving and exerting himself, he attained Arahantship.
Ngay trong tháng đầu tiên, ngài tinh tấn nỗ lực và đạt được A-la-hán quả.
Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.11.24-28) –
Therefore, it is said in the Apadāna (Ap. Thera 1.11.24-28):
Vì vậy đã nói trong Apadāna:
55. Tattha āsandiṃ kuṭikaṃ katvāti āsandī nāma dīghapādakaṃ caturassapīṭhaṃ, āyataṃ caturassampi atthiyeva, yattha nisīditumeva sakkā, na nipajjituṃ taṃ āsandiṃ kuṭikaṃ katvā vāsatthāya heṭṭhā vuttanayena kuṭikaṃ katvā yathā tattha nisinnassa utuparissayābhāvena sukhena samaṇadhammaṃ kātuṃ sakkā, evaṃ kuṭikaṃ katvā.
55. There, āsandiṃ kuṭikaṃ katvā means: an āsandi is a four-sided seat with long legs; a long four-sided one also exists, where one can only sit, not lie down. Having made that āsandi into a hut for dwelling, by constructing a hut in the manner mentioned below, such that one seated therein can practice the ascetic life comfortably, without the danger of weather, thus, having made a hut.
55. Trong đó, āsandiṃ kuṭikaṃ katvā có nghĩa là: āsandi là một chiếc ghế vuông có chân dài, cũng có loại dài hình vuông, chỉ có thể ngồi mà không thể nằm. Ngài đã lấy chiếc ghế dài đó làm một túp lều (kuṭikaṃ katvā) để ở, theo cách đã nói ở dưới. Ngài làm một túp lều sao cho người ngồi trong đó không bị các hiểm nguy thời tiết, có thể an ổn thực hành đời sống Sa-môn.
Etena paramukkaṃsagataṃ senāsane attano appicchataṃ santuṭṭhiñca dasseti.
By this, he demonstrates his contentment and fewness of wishes regarding his dwelling, which had reached the highest degree of excellence.
Qua đó, ngài thể hiện sự thiểu dục và tri túc của mình đối với chỗ ở, đạt đến mức độ cao nhất.
Vuttampi cetaṃ dhammasenāpatinā –
This was also stated by the Dhamma-senāpati (General of the Dhamma):
Đức Pháp Tướng (Dhammasenāpati) cũng đã nói:
Apare ‘‘āsandikuṭika’’nti pāṭhaṃ vatvā ‘‘āsandippamāṇaṃ kuṭikaṃ katvā’’ti atthaṃ vadanti.
Others, reciting the reading “āsandikuṭikaṃ,” say the meaning is “having made a hut the size of an āsandi.”
Những người khác nói rằng văn bản là “āsandikuṭika” và giải thích nghĩa là “làm một túp lều có kích thước bằng chiếc ghế dài”.
Aññe pana ‘‘āsananisajjādigate manusse uddissa mañcakassa upari katakuṭikā āsandī nāma, taṃ āsandiṃ kuṭikaṃ katvā’’ti atthaṃ vadanti.
Still others say, “āsandi is a hut made over a couch, intended for people sitting or lying down; having made that āsandi into a hut,” so they explain the meaning.
Tuy nhiên, những người khác lại giải thích nghĩa là: “āsandi là một túp lều được dựng trên chiếc giường dành cho những người ngồi, nằm, v.v., và ngài đã lấy chiếc āsandi đó làm túp lều”.
Oggayhāti ogāhetvā anupavisitvā.
Oggayhā means having entered, having penetrated.
Oggayhā có nghĩa là đi vào, bước vào.
Añjanaṃ vananti evaṃnāmakaṃ vanaṃ, añjanavaṇṇapupphabhāvato hi añjanā vuccanti valliyo, tabbahulatāya taṃ vanaṃ ‘‘añjanavana’’nti nāmaṃ labhi.
Añjanaṃ vanaṃ means a forest of that name. Indeed, creepers are called Añjanā because their flowers are the color of collyrium (añjana). Due to the abundance of these, that forest acquired the name “Añjana Grove.”
Añjanaṃ vana có nghĩa là một khu rừng có tên như vậy. Vì những dây leo có hoa màu giống như thuốc kẻ mắt (añjana), nên chúng được gọi là añjanā. Do có nhiều dây leo như vậy, khu rừng đó có tên là “Añjanavana”.
Apare pana ‘‘añjanā nāma mahāgacchā’’ti vadanti, taṃ añjanavanaṃ oggayha āsandikaṃ kuṭikaṃ katvā tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsananti viharatā mayāti vacanaseseneva yojanā.
Others, however, say, “Añjanā are large shrubs.” Having entered that Añjana Grove and made a hut from an āsandi, “the three knowledges have been attained, the Buddha's teaching has been accomplished”—this is to be construed by supplementing the remaining words, “by me, who was dwelling.”
Những người khác lại nói rằng “añjanā là những bụi cây lớn”. Ngài đã đi vào khu rừng Añjana đó, làm một túp lều từ chiếc ghế dài (āsandiṃ kuṭikaṃ katvā), rồi sống ở đó. Ngài đã đạt được ba minh (tisso vijjā anuppattā), và Giáo pháp của Đức Phật đã được thực hành (kataṃ buddhassa sāsana). Câu này được nối với phần còn lại của lời nói là “do tôi đang sống”.
Idameva ca therassa aññābyākaraṇaṃ ahosīti.
And this very (utterance) was the Thera’s declaration of his Arahantship.
Và đây chính là lời tuyên bố A-la-hán quả của vị Trưởng lão.