Table of Contents

⮲

Mahāvaṃsa

Edit
12652
Ekarājako
A Single King
Một Vị Vua
12653
1.
1.
1.
12654
Tato tassā’nujo seno, chattaṃ ussāpayī pure;
Then his younger brother Sena raised the parasol in the city;
Sau đó, người em trai của ông ấy là Sena, đã giương lọng trong thành phố;
12655
Piyaṃ’va puttaṃ passanto, satte sabbe mahādhano.
That wealthy one saw all beings as his beloved sons.
Vị đại phú ấy đã xem tất cả chúng sinh như con trai yêu quý của mình.
12656
2.
2.
2.
12657
Cariyaṃ pubbarājūnaṃ, samācari yathābhataṃ;
He followed the customs of the former kings as they were kept;
Ông ấy đã thực hành theo truyền thống của các vị vua trước;
12658
Apubbampi ca vattesi, cariyaṃ dhammasaṃhitaṃ.
He also instituted new, righteous customs.
Và cũng đã thực hiện những hành vi chưa từng có, phù hợp với Pháp.
12659
3.
3.
3.
12660
Bhikkhūnaṃ bhikkhūnīnañca, ñātīnaṃ dīpavāsinaṃ;
What was to be done for monks and nuns, for kinsmen and island dwellers,
Đối với các tỳ khưu, tỳ khưu ni, người thân, cư dân trên đảo;
12661
Macchānaṃ migapakkhīnaṃ, kattabbaṃ sa samācari.
for fish, deer, and birds, that he did.
Đối với cá, thú rừng và chim chóc, ông ấy đã làm những gì cần làm.
12662
4.
4.
4.
12663
Mahindaṃ paratīraṃ so, gataṃ yojiyamārayi;
He had Mahinda, who had gone to the other shore, captured and killed;
Ông ấy đã sắp xếp để giết Mahinda, người đã đi sang bờ bên kia;
12664
Evaṃ so suvisodhesi, rajjapaccatthike’khile.
Thus he thoroughly purged all enemies of the kingdom.
Như vậy, ông ấy đã thanh trừ tất cả những kẻ thù của vương quyền.
12665
5.
5.
5.
12666
Mahādānaṃ pavattesi, yācakānaṃ dhanesinaṃ;
He offered great alms to beggars seeking wealth;
Ông ấy đã bố thí lớn cho những người ăn xin tìm kiếm của cải;
12667
Bhikkhūnaṃ brāhmaṇānañca, manuññaṃ rājabhojanaṃ.
To monks and brahmins, he gave delightful royal food.
Thức ăn ngon của vua cho các tỳ khưu và Bà-la-môn.
12668
6.
6.
6.
12669
Ahesuṃ anujātassa, mahindo kassapo tathā;
His younger brothers were Mahinda, Kassapa, and
Những người em trai của ông ấy là Mahinda, Kassapa;
12670
Udayoti tayo tesu, mahindo yuvarājako.
Udaya; among these three, Mahinda was the crown prince.
Và Udaya, tổng cộng ba người; trong số đó, Mahinda là Yuvarāja (Thái tử).
12671
7.
7.
7.
12672
Hutvā tassānuvattanto, sakkaccaṃ tamupaṭṭhahi;
Being his follower, he respectfully attended upon him;
Là người tuân theo ông ấy, ông ấy đã phục vụ ông ấy một cách cẩn thận;
12673
Saṅghānāmāsi rājassa, bhariyā tassa rājinī.
The king’s queen, his consort, was named Saṅghā.
Vợ của vị vua đó tên là Saṅghā, là hoàng hậu.
12674
8.
8.
8.
12675
Kīḷanatthaṃ samuddassa, gate rājini paṭṭanaṃ;
When the king went to the port for sea sport,
Khi vua đi đến bến cảng để vui chơi trên biển;
12676
Udayo ādipādoso, ohīno nagare tadā.
Udaya, the Ādipāda, having then fallen behind in the city,
Udaya, Ādipāda, lúc đó đã ở lại thành phố.
12677
9.
9.
9.
12678
Nālanāmaṃ gahetvāna, dhītaraṃ māṇilāniyā;
taking Nāḷa, the daughter of Māṇilā, who was
Ông ấy đã lấy con gái của Māṇilāniyā tên Nālanā,
12679
Rakkhitaṃ rājarakkhāya, puḷatthinagaraṃ agā.
protected by the king's guards, went to Puḷatthinagara.
được bảo vệ bởi quân đội hoàng gia, và đi đến Puḷatthinagara.
12680
10.
10.
10.
12681
Rājā tasmiṃ akujjhitvā, sandhiṃ katvā akuppiyaṃ;
The king, not angered by him, made an unshakeable pact;
Vua không tức giận với ông ấy, đã lập một hiệp ước không thể phá vỡ;
12682
Mahādīpādaṃ pesetvā, tosatvā taṃ idhānayi.
Having sent the Mahādīpāda, he pleased him and brought him here.
Sau khi phái Mahādīpāda, ông ấy đã làm hài lòng ông ấy và đưa ông ấy về đây.
12683
11.
11.
11.
12684
Evaṃ samaggā te āsuṃ, tato paṭṭhāya khattiyā;
Thus, from then on, those Khattiyas lived in harmony,
Như vậy, các vị vua đó đã đoàn kết từ đó trở đi;
12685
Rakkhantā sāsanaṃ lokaṃ, vasiṃsu susamāhitā.
protecting the Dispensation and the world, well composed.
Họ đã sống trong sự hòa hợp, bảo vệ giáo pháp và thế gian.
12686
12.
12.
12.
12687
Tato kenaci kālena, paṇḍurājā mahābalo;
Then, after some time, the mighty Pāṇḍu king,
Sau đó, một thời gian sau, vua Paṇḍu, một vị đại lực sĩ;
12688
Jambudīpā idhā’gamma, dīpa gaṇhitumārabhi.
coming here from Jambudīpa, began to seize the island.
Đã đến đây từ Jambudīpa và bắt đầu chiếm đảo.
12689
13.
13.
13.
12690
Rājā sutvā mahāsenaṃ, pesuyittha tadantikaṃ;
The king, hearing (of this), sent a great army to him;
Vua nghe tin đã phái một đội quân lớn đến chỗ ông ấy;
12691
Amaccānaṃ vivādena, thaddhotāro nārādhipo.
But due to disagreement among the ministers, the king was stubborn.
Do sự bất đồng của các bộ trưởng, vị vua đó đã không cứng rắn.
12692
14.
14.
14.
12693
Paṇḍurājā vināsento, sabbaṃ taṃ desamuttaraṃ;
The Pāṇḍu king, destroying that entire northern region,
Vua Paṇḍu đã tàn phá toàn bộ vùng đất phía bắc đó;
12694
Khandhāvāraṃ nivesesi, mahātālitagāmake.
established his camp in the village of Mahātālitaka.
Ông ấy đã đóng quân ở làng Mahātālitagāma.
12695
15.
15.
15.
12696
Vasantā damiḷā ettha, bahavo ye tahiṃ tahiṃ;
The many Damiyas dwelling there, everywhere,
Nhiều người Damiḷa sống ở đó, ở khắp mọi nơi;
12697
Sabbe taṃ pakkhiyāhesuṃ, tato so balavā ahu.
all sided with him, and so he became powerful.
Tất cả đều về phe ông ấy, vì vậy ông ấy trở nên mạnh mẽ.
12698
16.
16.
16.
12699
Tattha gantā mahāsenā, rañño yujjhitumārabhi;
The great army, having gone there, began to fight the king;
Đội quân lớn đã đến đó và bắt đầu chiến đấu với vua;
12700
Hatthikkhandhagato paṇḍu-rājāpi samupāvisi.
The Pāṇḍu king also advanced, mounted on an elephant.
Vua Paṇḍu cũng đã cưỡi trên lưng voi và tham chiến.
12701
17.
17.
17.
12702
Ahu damiḷasenāsā, passanti sāmino mukhaṃ;
The Damiḷa army was looking at the face of its lord;
Quân đội Damiḷa đã nhìn vào mặt chủ nhân của họ;
12703
Sampattabalahussāhā, tadatthe cattajīvitā.
full of strength and enthusiasm, they were ready to sacrifice their lives for him.
Với sức mạnh và tinh thần dũng cảm, họ đã hy sinh mạng sống vì mục đích đó.
12704
18.
18.
18.
12705
Dīpasenā tu sāmina-mabhāvena nirussukkā;
But the island's army, lacking a master, spiritless,
Còn quân đội của đảo, vì không có chủ nhân nên mất tinh thần;
12706
Yujjhanti paribhinditvā, palāyittha tato tato.
fighting and breaking ranks, fled in all directions.
Họ đã chiến đấu và bị tan rã, bỏ chạy tứ tán.
12707
19.
19.
19.
12708
Otaritthamahāsenā, paṇḍurājāssa taṅkhaṇe;
The great army of the Pāṇḍu king descended at that moment;
Ngay lúc đó, vua Paṇḍu đã xuống khỏi voi cùng với đội quân lớn;
12709
Mārasenāva gacchanti, vicuṇṇenti mahājanaṃ.
like Māra's army, they advanced, crushing the great populace.
Như quân đội của Māra, họ đã tiến lên và nghiền nát nhiều người.
12710
20.
20.
20.
12711
Rājā senāya bhinnattaṃ, sukkā sabbaṃ samādiya;
The king, seeing his army broken, taking all his possessions,
Vua thấy quân đội bị tan rã, đã thu gom tất cả những gì còn lại;
12712
Hatthasāraṃ puraṃ hitvā, malayābhimukho gato.
abandoning the city of Hatthasāra, went towards Malaya.
Ông ấy đã bỏ thành phố Hatthasāra và đi về phía Malaya.
12713
21.
21.
21.
12714
Tato hatthiṃ samāruyha, yuvarājā mahindako;
Then the crown prince Mahinda, mounted on an elephant,
Sau đó, Thái tử Mahinda đã cưỡi voi;
12715
Yujjhanto sakasenāya, palātattaṃ samekkhiya.
fighting, seeing his own army fleeing,
Khi chiến đấu, ông ấy đã thấy quân đội của mình bỏ chạy.
12716
22.
22.
22.
12717
Ekename na sakkā ve, sabbe etehi mārituṃ;
thought: "It is indeed impossible for me alone to kill all of these (enemies);
"Một mình không thể giết hết tất cả những kẻ này;
12718
Etesaṃ na ca nīcānaṃ, hatthesu maraṇaṃ sukhaṃ.
nor is it pleasant to die at the hands of these base ones.
Chết trong tay những kẻ thấp hèn này không phải là điều tốt lành."
12719
23.
23.
23.
12720
Tasmā varaṃ me maraṇaṃ, mayā eveti cintiya;
Therefore, my death by my own hand is better,"—so thinking,
Vì vậy, ông ấy đã nghĩ: "Thà ta chết còn hơn";
12721
Hatthikkhandhagatoyeva, chindi so sīsamattano.
while still on the elephant’s back, he cut off his own head.
Ông ấy đã tự chặt đầu mình ngay trên lưng voi.
12722
24.
24.
24.
12723
Taṃ disvā bahavo sīse, tattha chindiṃsu sevakā;
Seeing that, many servants cut off their heads there;
Thấy vậy, nhiều người hầu đã tự chặt đầu mình ở đó;
12724
Taṃ disvā damiḷī senā, haṭṭhatuṭṭhā pamodisā.
Seeing that, the Damiḷa army, joyful and delighted, celebrated.
Thấy vậy, quân đội Damiḷa đã hoan hỷ và vui mừng.
12725
25.
25.
25.
12726
Etaṃ sabbaṃ samekkhitvā, ādāpādo sakassapo;
Observing all this, the Ādhipāda Kassapa,
Thấy tất cả những điều này, Ādipāda Kassapa;
12727
Turaṅgavaramāruyha, susannaddho mahāyudho.
mounted on a superb horse, well-armed with great weapons,
Đã cưỡi một con ngựa tốt nhất, trang bị đầy đủ vũ khí.
12728
26.
26.
26.
12729
Vihāramupasaṅkamma, abhayaṃ ekakova so;
approached the vihāra, alone and fearless;
Ông ấy đã đến tu viện, một mình không sợ hãi;
12730
Tādisampi mahāsenaṃ, ogāhetvā vidārayi.
He plunged into such a great army and tore through it.
Ngay cả một đội quân lớn như vậy, ông ấy cũng đã xông vào và xé tan.
12731
27.
27.
27.
12732
Supaṇṇo viya gaṇhanto, bhūjagena salilāla ye;
Like a Supaṇṇa seizing serpents from the water,
Như chim Garuda bắt rắn trong nước;
12733
So taṃ sabbaṃ nivattesi, attānañca sugopayi.
he turned back that entire (army) and protected himself well.
Vị ấy đã ngăn chặn tất cả những điều đó và tự bảo vệ mình một cách tốt đẹp.
12734
28.
28.
28.
12735
Asso ekova dissittha, turaṅgāvalisannibho;
He, like a magnificent horse, was seen alone, resembling a line of cavalry;
Chỉ một con ngựa được nhìn thấy, giống như một hàng ngựa chiến;
12736
Attano so janaṃ kañci, apassanto’nugāminaṃ.
He, not seeing any of his own people following him.
Vị ấy không thấy bất kỳ người nào của mình đi theo sau.
12737
29.
29.
29.
12738
Kiṃ me ekena verinaṃ, pūritena manorathaṃ;
"What can I do with one enemy, my desire unfulfilled?
Một mình ta thì được gì khi ước nguyện của kẻ thù đã được lấp đầy?
12739
Kālantarehaṃ jīvanto, pūressaṃ me manorathaṃ.
If I live for some time, I shall fulfill my desire."
Sau một thời gian, khi còn sống, ta sẽ lấp đầy ước nguyện của ta.
12740
30.
30.
30.
12741
Tasmā gantuṃva yuttanti, nimphoṭetvā mahābalaṃ;
Therefore, thinking it was right to go, he spurred on his mighty horse;
Vì vậy, việc đi là hợp lý, vị ấy đã thúc giục con ngựa hùng mạnh;
12742
Nibbhayova mahāyodho, koṇḍivātamupāgami.
That great warrior, fearless, went to Koṇḍivāta.
Vị đại dũng sĩ không sợ hãi đã đến Koṇḍivāta.
12743
31.
31.
31.
12744
Paṇḍurājā mahāsenā, aggahesi tato puraṃ;
Then King Paṇḍu, with a great army, seized the city;
Vua Paṇḍu cùng đại quân đã chiếm lấy thành phố;
12745
Sīsaṃ taṃ yuvarājassa, paṇḍurājassa dassayuṃ.
They presented the head of that Yuvarāja to King Paṇḍu.
Họ đã dâng đầu của vị thái tử cho Vua Paṇḍu.
12746
32.
32.
32.
12747
So taṃ disvā ca jhāpetvā, rājūnaṃ paṇḍudesinaṃ;
Seeing it, he had it cremated, and for the kings of Paṇḍu country,
Sau khi nhìn thấy và thiêu đốt nó, vị ấy đã ra lệnh cho các vị vua xứ Paṇḍu;
12748
Sabbamāḷāhane kiccaṃ, tassa kātuṃ niyojayi.
He commanded that all funeral rites for him be performed.
Thực hiện tất cả các nghi lễ tang lễ cho vị đó.
12749
33.
33.
33.
12750
Sabbaṃ sāraṃ harāpesi, bhaṇḍāgāramhi rājino;
He had all valuables removed from the king’s treasury;
Vị ấy đã sai người lấy đi tất cả tài sản quý giá từ kho báu của nhà vua;
12751
Aggaṇhittha gahetabbaṃ, vihāre nagarepi ca.
Whatever was to be taken, he seized, in vihāras and in the city.
Và đã chiếm lấy những gì có thể chiếm được trong các tự viện và thành phố.
12752
34.
34.
34.
12753
Pāsāde ratane sabbe, sovaṇṇaṃsatthubimbakaṃ;
All the gems in the palaces, the golden image of the Teacher;
Tất cả các bảo tháp, các tượng Phật bằng vàng,
12754
Silāmaya munindassa, cakkhubhūka maṇidvayaṃ.
The stone image of the Sage, and the two eye-like jewels.
Hai viên ngọc quý bằng đá của Đức Muninda, được xem là đôi mắt của Ngài.
12755
35.
35.
35.
12756
Tathā sovaṇṇapaṭṭe ca, thūpārāmamhi cetiye;
Also the golden plaques in the Thūpārāma cetiya;
Cũng như các tấm vàng tại tháp Thūpārāma,
12757
Suvaṇṇa paṭimāyo ca, vihāresu tahiṃ tahiṃ.
And the golden statues in the vihāras here and there.
Và các tượng vàng trong các tự viện ở khắp nơi.
12758
36.
36.
36.
12759
Sabbaṃ gahetvā nissāraṃ, laṅkādīpa makāsi so;
Taking all the essence, he rendered the island of Laṅkā desolate;
Sau khi lấy đi tất cả những thứ vô giá trị, vị ấy đã biến đảo Laṅkā thành một nơi hoang tàn;
12760
Chaḍḍayittha puraṃ ramma, yakkhabhakkhita rūpakaṃ.
He abandoned the delightful city, making it like a place devoured by yakkhas.
Vị ấy đã bỏ lại thành phố xinh đẹp, trông như bị quỷ dạ xoa ăn thịt.
12761
37.
37.
37.
12762
Rājā’pi rakkhaṃ datvāna, mahāmagge tahiṃ tahiṃ;
The king, too, placing guards here and there along the great roads,
Nhà vua cũng đã bố trí quân bảo vệ ở khắp các con đường lớn;
12763
Gaṅgādvaya mukhe vāsaṃ, kappesi parisaṅkito.
Lived at the mouth of the two Gaṅgā rivers, apprehensive.
Và đã đóng quân ở cửa sông Gaṅgādvaya, trong tình trạng cảnh giác.
12764
38.
38.
38.
12765
Paṇḍurājā tato saddhiṃ, kātuṃ sīhaḷasāminā;
Then King Paṇḍu sent ministers there to make peace with the Lord of the Sīhaḷas;
Sau đó, Vua Paṇḍu đã sai các quan đại thần đến đó để kết giao với vị chúa tể Sīhaḷa;
12766
Amacce tattha pesesi, disvā te sīhalādhipo.
The Lord of the Sīhaḷas, seeing them,
Vị chúa tể Sīhaḷa đã nhìn thấy họ.
12767
39.
39.
39.
12768
Suṇitvā sāsanaṃ tesaṃ, sabbaṃ taṃ sampaṭicchiya;
And hearing their message, agreed to all of it;
Sau khi nghe sứ điệp của họ và chấp thuận tất cả;
12769
Dūtānaṃ kārayitvāna, yathākāmena saṅgahaṃ.
And having extended hospitality to the envoys as they desired.
Vị ấy đã tiếp đãi các sứ giả theo ý muốn của họ.
12770
40.
40.
40.
12771
Hatthidvayaṃ sadatvāna, sabbamābharaṇampi ca;
He sent him two elephants and all ornaments,
Vị ấy đã tặng hai con voi và tất cả đồ trang sức;
12772
Tassa pesesi dūteso, attanopi hitāvahe.
Through those envoys, for his own benefit.
Và đã sai các sứ giả mang những thứ đó đến cho vị ấy, vì lợi ích của chính mình.
12773
41.
41.
41.
12774
Paṇḍurājā sitaṃ sabbaṃ, disvā santuṭṭhamānaso;
King Paṇḍu, seeing all that was sent, with a contented mind,
Vua Paṇḍu, sau khi nhìn thấy tất cả những điều đó, với tâm trạng hoan hỷ;
12775
Niyyātetvāna dūtānaṃ, tadaheva mahāpuraṃ.
Having entrusted the great city to the envoys on that very day,
Đã giao lại thành phố lớn cho các sứ giả ngay lúc đó.
12776
42.
42.
42.
12777
Nikkhamitvā purā gantvā, na cireneva paṭṭanaṃ;
Departed from the city and went to the port not long after;
Sau khi rời thành phố và đến cảng không lâu sau đó;
12778
Tattha āruyha nāvaṃ so, saka desa mupāgami.
There he boarded a ship and returned to his own country.
Vị ấy đã lên thuyền ở đó và trở về đất nước của mình.
12779
43.
43.
43.
12780
Tato āgamma nagaraṃ, sīlāmegho mahīpati;
Thereupon, King Sīlāmegha came to the city;
Sau đó, vua Sīlāmegha đã trở về thành phố;
12781
Yathāṭhāne ṭhapetvāna, dīpaṃ vasi samāhito.
And having re-established the island in its proper order, he dwelt in peace.
Và đã ổn định đảo quốc, sống một cách bình tâm.
12782
44.
44.
44.
12783
Bhātaraṃ dutiyaṃ katvā, udayaṃ nāma khattiyaṃ;
Making his second brother, the Khattiya named Udaya, (the chief heir apparent),
Vị ấy đã phong người em trai thứ hai tên là Udaya, một vị khattiya;
12784
Mahādīpādaṃ tassā’dā, sogatthaṃ dakkhiṇaṃ disaṃ.
He gave him the title of Mahādīpāda and the southern region for enjoyment.
Làm mahādīpāda, và ban cho vị ấy vùng đất phía nam để hưởng thụ.
12785
45.
45.
45.
12786
Sopi kho na cireneva, katvā puññaṃ yathārahaṃ;
He too, not long after, having performed meritorious deeds as was fitting,
Vị ấy cũng không lâu sau đó, sau khi làm các công đức xứng đáng;
12787
Rogenekena samphuṭṭho, paviṭṭho maccuno mukhaṃ.
Afflicted by a certain disease, entered the mouth of death.
Đã bị một căn bệnh hành hạ và đã bước vào cửa tử.
12788
46.
46.
46.
12789
Kassapo ādipādopi, pulatthinagare vasaṃ;
Kassapa, the Ādipāda, dwelling in the city of Pulatthi,
Kassapa ādipāda, sống ở thành phố Pulatthi;
12790
Yojetvā paṇḍurājena, ahosi kira mārito.
It is said, was killed by King Paṇḍu in a conspiracy.
Nghe nói đã bị giết bởi sự cấu kết với Vua Paṇḍu.
12791
47.
47.
47.
12792
Tadā kassapanāmassa, puttā āsuṃ mahārahā;
At that time, there were four sons of this Kassapa, the Ādipāda,
Lúc đó, vị ādipāda tên Kassapa có bốn người con trai quý giá;
12793
Ādipādassa cattāro, dhaññalakkhaṇa saññutā.
Possessing auspicious marks, indeed worthy.
Với những dấu hiệu may mắn và tốt lành.
12794
48.
48.
48.
12795
Yo senaṃ sabbapaṭhamo, seno nāma kumārako;
The eldest of them, Prince Sena by name,
Người con trai cả tên Sena, là người đứng đầu quân đội;
12796
Sūro vīro mahussāho, rājabhārakkhamo samo.
Was brave, heroic, greatly energetic, and capable of bearing the royal burden.
Dũng cảm, anh hùng, đầy nhiệt huyết, và có khả năng gánh vác vương quyền.
12797
49.
49.
49.
12798
Rājā mahādīpādattaṃ, tassa datvā yathāvidhiṃ;
The king, having duly given him the Mahādīpāda-ship,
Nhà vua đã phong cho vị ấy chức mahādīpāda theo đúng nghi thức;
12799
Bhogatthaṃ dakkhiṇaṃ desaṃ, savāhana mupādisi.
Assigned him the southern region, with its conveyances, for his enjoyment.
Và đã ban cho vị ấy vùng đất phía nam cùng với phương tiện đi lại để hưởng thụ.
12800
50.
50.
50.
12801
Rohaṇādhipatissā’suṃ, puttā kittaggabodhito;
The ruler of Rohaṇa, Kittaggabodhi, had sons;
Vị chúa tể Rohaṇa, Kittaggabodhi, có bốn người con trai;
12802
Cattāro dhītaro tisso, dassaneyyā manoramā.
Four sons and three daughters, charming and lovely to behold.
Và ba người con gái, xinh đẹp và quyến rũ.
12803
51.
51.
51.
12804
Tadā jeṭṭhasutaṃ tassa, mahindaṃ nāma khattiyaṃ;
At that time, his eldest son, the Khattiya named Mahinda,
Lúc đó, người con trai cả của vị ấy, vị khattiya tên Mahinda;
12805
Pitucchā mārayitvāna, desaṃ gaṇhi sasādhanaṃ.
Was killed by his paternal uncle, who seized the country with its wealth.
Đã bị chú của mình giết chết, và chú đã chiếm lấy vùng đất cùng tài sản.
12806
52.
52.
52.
12807
Bhātaro te tayo tasmiṃ,
His three brothers, incensed
Ba người em trai của vị ấy,
12808
Saṃruṭṭhā bhātu ghātane;
By the murder of their brother,
Tức giận vì anh trai bị giết;
12809
Ādāya bhagīnī tisso,
Taking their three sisters,
Đã đưa ba người chị em gái,
12810
Rañño santikamāgamuṃ.
Came to the king.
Và đến gặp nhà vua.
12811
53.
53.
53.
12812
Rājāpi disvā tetīva, mamāyanto dayāluko;
The king, seeing them, loved them greatly and was compassionate;
Nhà vua cũng, khi nhìn thấy họ, đã yêu thương và nhân từ;
12813
Sabbe devakumāreva, sukhaṃ vaḍḍhesi pemavā.
He fostered all of them, like divine princes, with affection and comfort.
Đã nuôi dưỡng tất cả họ như các vị thiên tử, với tình yêu thương và sự sung túc.
12814
54.
54.
54.
12815
Tato kassapanāmaṃ so, tesaṃ jeṭṭhaṃ narissaro;
Then that king sent their eldest, named Kassapa,
Sau đó, vị vua đã nói với người anh cả của họ, tên Kassapa, rằng:
12816
Desaṃ taṃ gaṇha yāhīti, datvā balamapesayi.
Saying, "Go and seize that region!" and provided him with an army.
"Hãy đi chiếm lấy vùng đất đó!", và đã phái quân đội đi.
12817
55.
55.
55.
12818
So’pi gantvāna taṃ hantvā, rohaṇaṃ kasiṇampi taṃ;
He, too, went and killed that one, and having completely
Vị ấy cũng đã đi, giết chết kẻ đó, và chiếm toàn bộ Rohaṇa;
12819
Katvā hatthagataṃ tattha, vasittha nirupaddavo.
Taken Rohaṇa into his hands, he dwelt there without disturbance.
Sau khi nắm giữ vùng đất đó trong tay, vị ấy đã sống ở đó mà không gặp trở ngại.
12820
56.
56.
56.
12821
Atha so bhātaro dve’pi, senañca udayaṃ tathā;
Then he summoned his two brothers, Sena and Udaya,
Sau đó, vị ấy đã triệu tập hai người em trai là Sena và Udaya;
12822
Pakkositvāna, bhājetvā, desaṃ tehi sahāvasi.
And having divided the region with them, he dwelt with them.
Chia đất cho họ và sống cùng họ.
12823
57.
57.
57.
12824
Rājā tā sādhu vaḍḍhetvā, vayapattāsu tīsu so;
The king properly raised those three royal maidens,
Nhà vua đã nuôi dưỡng ba công chúa đó lớn khôn, khi họ đến tuổi;
12825
Rājakaññāsu dhaññāsu, devaccharasū rūpisu.
Who had reached maturity, were auspicious, and beautiful as celestial nymphs.
Các công chúa may mắn, xinh đẹp như các thiên nữ.
12826
58.
58.
58.
12827
Ṭhapetvā rājini ṭhāne, uparājassa dāpayi;
He placed the chief queen in her position and bestowed her upon the viceroy;
Vị ấy đã phong một người làm hoàng hậu, và gả cho vị uparāja;
12828
Saṅghanāmaṃ mahābhogaṃ, datvā rajjasarikkhakaṃ.
Giving him the title Saṅgha and great wealth, akin to the kingdom itself.
Vị ấy đã ban cho vị uparāja tên Saṅgha một tài sản lớn, tương đương với vương quốc.
12829
59.
59.
59.
12830
Kaṇiṭṭho uparājassa, mahindo nāma bhātuko;
The younger brother of the viceroy, named Mahinda,
Người em trai của uparāja, tên Mahinda;
12831
Atthi sabbaguṇopeto, sabbasatthavisārado.
Was endowed with all virtues and skilled in all sciences.
Có đầy đủ mọi đức tính, thông thạo mọi ngành khoa học.
12832
60.
60.
60.
12833
Tassā’dāsi duve rājā, rājakaññā manoharā;
To him, the king gave two lovely royal maidens,
Nhà vua đã gả hai công chúa xinh đẹp cho vị ấy;
12834
Tissavhakitta nāmañca, datvā bhogaṃ yathāruciṃ.
Named Tissā and Kittā, and wealth as he desired.
Và đã ban cho vị ấy tên Tissavhakitta cùng với tài sản theo ý muốn.
12835
61.
61.
61.
12836
Evaṃ karonto ñātīnaṃ, saṃgahaṃ so yathārahaṃ;
Thus showing generosity to his relatives as was fitting,
Khi làm như vậy, vị ấy đã đối xử tốt với bà con một cách xứng đáng;
12837
Ārādhento ca dānādi-saṅgahehi mahājanaṃ.
And delighting the great populace with gifts and other benevolent acts.
Và đã làm hài lòng đại chúng bằng cách bố thí và các phương tiện nhiếp hóa khác.
12838
62.
62.
62.
12839
Rājā dasayi rājūnaṃ, dhammehi samupāgato;
The king ruled the kings, approaching them with Dhamma;
Nhà vua đã cai trị các vị vua khác, sống theo Pháp;
12840
Samācaranto puññāni, paribhuñjittha mediniṃ.
Practicing meritorious deeds, he enjoyed the earth.
Thực hành các công đức và hưởng thụ trái đất.
12841
63.
63.
63.
12842
Paṃsukūlika bhikkhūnaṃ, katvā’riṭṭhamhi pabbate;
For the Paṃsukūlika bhikkhus on Arittha Mountain,
Ngài đã xây dựng một tự viện lớn cho các Tỳ-khưu Paṃsukūlika trên núi Ariṭṭha;
12843
Mahābhogaṃ adārāmaṃ, nimmitaṃ viya iddhiyā.
He gave a magnificent park, as if created by psychic power.
Một tự viện được tạo ra như bằng thần thông, với tài sản lớn.
12844
64.
64.
64.
12845
Parihārañca tassadā, rājārahamasesato;
And the king granted it full royal privileges;
Nhà vua cũng đã ban cho tự viện đó tất cả các quyền lợi của hoàng gia;
12846
Ārāmike ca bahavo, dāse kammakarepi ca.
And many park-attendants, servants, and laborers.
Và nhiều người làm vườn (ārāmika), nô lệ, và người làm công.
12847
65.
65.
65.
12848
Pāsādaṃ sova kāresi, vihāre jetanāmake;
He also built a palace in the Jetana Vihāra,
Vị vua đã xây dựng một cung điện trong tự viện Jetavana;
12849
Anekabhūmiṃ bhūmindo, buddhabhūmigatāsayo.
A multi-storied one, the lord of the land, with his mind set on the Buddha-stage.
Một cung điện nhiều tầng, với ý nguyện đạt đến Phật quả.
12850
66.
66.
66.
12851
Vaḍḍhetvā tattha kāretvā, sabba sovaṇṇayaṃ jinaṃ;
Having expanded it and had a Buddha image made entirely of gold,
Sau khi mở rộng và xây dựng một tượng Phật hoàn toàn bằng vàng ở đó;
12852
Saṇṭhapetvā mahābhogaṃ, vasāpesi ca bhikkhavo.
He established it magnificently and settled bhikkhus there.
Vị ấy đã an trí tượng và cho các Tỳ-khưu cư trú với nhiều tài sản.
12853
67.
67.
67.
12854
Mahādi pariveṇamhi, kāresi sumanoharaṃ;
In Mahādīpa Pariveṇa, he constructed a very lovely (palace);
Vị ấy đã xây dựng một cung điện Agnisandaḍḍha tuyệt đẹp trong tu viện Mahādi;
12855
Pāsāda maggisandaṃḍḍhaṃ, tasmiṃyeva vihārake.
A palace, splendid as fire, in that very vihāra.
Ngay trong tự viện đó.
12856
68.
68.
68.
12857
Katvā vīraṅkurārāmaṃ, vihāre abhayuttare;
Having established the Vīraṅkurārāma in the Abhayuttara Vihāra,
Sau khi xây dựng tự viện Vīraṅkura trong tự viện Abhayuttara;
12858
Mahāsaṅghika bhikkhūnaṃ, theriyānañca dāpayi.
He dedicated it to the bhikkhus of the great Saṅgha and the Therīs.
Vị ấy đã cúng dường cho các Tỳ-khưu thuộc Tăng già lớn và các Tỳ-khưu ni.
12859
69.
69.
69.
12860
Pubbārāmañca kāresi, sampanna catupaccayaṃ;
And he built the Pubbārāma, complete with the four requisites,
Vị ấy cũng đã xây dựng tự viện Pubbārāma, đầy đủ bốn vật dụng;
12861
Saddhiṃ so saṅghanāmāya, deviyāpi ca attano.
Together with his own queen, Saṅghanāmā.
Cùng với hoàng hậu của mình, Saṅghanāmā.
12862
70.
70.
70.
12863
Mahāvihāretāyeva, saddhiṃ kāresi bhūmipo;
The king, the great wise one, also built in Mahāvihāra,
Vị vua thông tuệ cũng đã xây dựng một chỗ ở tên Saṅghasena;
12864
Āvāsaṃ saṅghasenavhaṃ, mahābhogaṃ mahāmati.
An abode named Saṅghasena, of great opulence.
Với tài sản lớn, ngay tại Đại Tự Viện.
12865
71.
71.
71.
12866
Kāretvā sabbasovaṇṇaṃ, kesadhātu karaṇḍakaṃ;
Having had a hair-relic casket made entirely of gold,
Sau khi xây dựng một hộp xá lợi tóc hoàn toàn bằng vàng;
12867
Mahāpūjaṃ pavattesi, rajjaṃ vissajji uttamo.
He performed a great offering, the excellent one, sacrificing his kingdom (for merit).
Vị tối thượng đã tổ chức một đại lễ cúng dường, ban phát vương quốc.
12868
72.
72.
72.
12869
Cetiyassa gīrissādā, kāṇavāpiṃ bahudayaṃ;
To the Giṅgirisa Cetiya, he gave the Kāṇavāpi tank, which yielded much;
Vị ấy đã ban cho tháp Cetīya ở Gīrissa hồ Kāṇavāpi rộng lớn;
12870
Bhikkhūnaṃ dipavāsīnaṃ, dāpesi ca ticīvaraṃ.
And he gave three robes to the bhikkhus dwelling on the island.
Và đã cúng dường ba y cho các Tỳ-khưu cư trú trên đảo.
12871
73.
73.
73.
12872
Pulatthi nagare kāsi, vāpiyo thusavāpiyā;
In the city of Pulatthi, he built the Thusavāpi tanks;
Vị ấy đã xây dựng các hồ chứa nước ở thành phố Pulatthi, là hồ Thusavāpiyā;
12873
Senaggabodhimāvāsaṃ, gāmārāmika saññutaṃ.
And the Senaggabodhi residence, connected with village parks.
Và tự viện Senaggabodhi, cùng với các làng và người làm vườn.
12874
74.
74.
74.
12875
Tasmiṃyeva ca kāresi, mahāpāḷiṃ subhojanaṃ;
In that same place, he established a great alms-hall for excellent food;
Ngay tại đó, vị ấy cũng đã xây dựng một đại sảnh ăn (mahāpāḷi) với thức ăn ngon;
12876
Mahāpāḷiñca sabbesaṃ, mahānettampi pabbate.
And a great alms-hall for all, and the Mahānetta on the mountain.
Một đại sảnh ăn cho tất cả mọi người, và một đại sảnh ăn trên núi.
12877
75.
75.
75.
12878
Vejjasālampi kāresi, nagarassa ca pacchime;
He also built a hospital to the west of the city;
Vị ấy cũng đã xây dựng một bệnh viện ở phía tây thành phố;
12879
Anāthānaṃ pavattesi, yāgudānaṃ sakhajjakaṃ.
And inaugurated the giving of gruel with snacks for the helpless.
Và đã tổ chức việc bố thí cháo và đồ ăn nhẹ cho những người khốn khó.
12880
76.
76.
76.
12881
Paṃsukūlika bhikkhūnaṃ, paccekañca mahānasaṃ;
For each of the Paṃsukūlika bhikkhus, he made a large kitchen;
Vị tối thượng đã xây dựng một nhà bếp riêng cho các Tỳ-khưu Paṃsukūlika;
12882
Katvā dāpesi sakkaccaṃ, niccaṃ bhojanamuttamo.
And the excellent one respectfully gave them daily meals.
Và đã cúng dường thức ăn thường xuyên một cách kính cẩn.
12883
77.
77.
77.
12884
Hutvā mahādipādo’yaṃ, kappūra pariveṇake;
This Mahādīpāda, having been (the prince), in Kappūra Pariveṇa;
Vị ấy, là mahādīpāda, đã xây dựng trong tu viện Kappūra;
12885
Uttarāḷhe ca kāresi, paricchede sanāmake.
And in Uttarāḷha, he built sections with names.
Và trong Uttarāḷha, các khu vực được đặt tên.
12886
78.
78.
78.
12887
Tulābhārañca pādāsī, tikkhattuṃ so mahādhane;
He gave gifts equal to his own weight three times, with great wealth;
Vị ấy đã bố thí Tulābhāra ba lần với tài sản lớn;
12888
Puññamaññampi so’kāsi, rājā nānappakārakaṃ.
And the king performed other diverse meritorious deeds.
Vị vua cũng đã thực hiện nhiều loại công đức khác.
12889
79.
79.
79.
12890
Saṅghanāmāpi sā devī, uttaramhi vihārake;
Queen Saṅghanāmā also, in the Uttara Vihāra;
Hoàng hậu Saṅghanāmā cũng đã xây dựng một chỗ ở tên Mahindasena trong tự viện phía bắc;
12891
Katvā mahindasenavhā-vāsaṃ vāsesi bhikkhavo.
Having built an abode called Mahindasena, settled bhikkhus there.
Và đã cho các Tỳ-khưu cư trú ở đó.
12892
80.
80.
80.
12893
Āraddho dappulavhassa, kāle rājassa dhīmabho;
The beautiful Dappula Mountain, begun during the time of King Dappula,
Vào thời vua Dappula, vị vua thông minh đã bắt đầu xây dựng;
12894
Mahādevena so āsi, rammo dappula pabbato.
Was made splendid by Mahādeva.
Ngọn núi Dappula xinh đẹp đó là do Mahādeva.
12895
81.
81.
81.
12896
Dārukassapanāmena, tathā kassaparājikaṃ;
The king brought under his sway both Dārukassapa
Với tên Dārukassapa, và Kassaparājika;
12897
Ubhopi te vippakate, rājā so vasamāpayi.
And Kassapa Rājika, who were estranged.
Cả hai người ấy đã hoàn tất (công việc), vị vua ấy đã băng hà.
12898
82.
82.
82.
12899
Bhaddo senāpati tassa, bhaddasenāpati’vhayaṃ;
His general Bhadda also built a pariveṇa named Bhaddasenāpati,
Vị tướng Bhadda của vua ấy, tên là Bhaddasenāpati;
12900
Pariveṇampi kāresi, dāsabhogasamāyutaṃ.
endowed with slaves and revenues.
Cũng đã xây dựng một tu viện (pariveṇa), cùng với tài sản (và người hầu).
12901
83.
83.
83.
12902
Uttaro ca amacco’kā, vihāre abhayuttare;
And the minister Uttara built in the Abhayuttara Vihāra
Và vị đại thần Uttara đã xây dựng tại Abhayuttara vihāra;
12903
Vāsamuttarasenavhaṃ, ramma muttarapaccayaṃ.
a dwelling called Uttarasena, a delightful residence with all requisites.
Một nơi ở tên là Uttarasena, xinh đẹp, với sự hỗ trợ của Uttara.
12904
84.
84.
84.
12905
Vajiro nāma tatthevā-vāsaṃ vajirasenakaṃ;
There Vajira by name built a residence named Vajirasenaka;
Và Vajira đã xây dựng một nơi ở tên Vajirasena tại đó;
12906
Kāsi rakkhasanāmocā-vāsaṃ rakkhasanāmakaṃ.
and Rakkhasanāma built a residence named Rakkhasanāmaka.
Và Rakkha đã xây dựng một nơi ở tên Rakkhasanāmaka.
12907
85.
85.
85.
12908
Tato vīsati vassesu, pulatthi nagare vasaṃ;
Then, after twenty years of dwelling in the city of Pulatthi,
Sau đó, sau hai mươi năm sống tại thành Pulatthi;
12909
Paṇḍurājakataṃ kāraṃ, saranto saradassano.
remembering the harm done by King Paṇḍu, the wise one,
Vua Sharadassana, khi nhớ lại việc vua Paṇḍu đã làm,
12910
86.
86.
86.
12911
Dadanto viya senassa, sūrassāvasarañcaso;
as if giving way to the sun and the moon,
Như thể ban cho quân đội cơ hội tiến lên,
12912
Pahāya dīpaṃ dīpo’va, mahāvāta hato gato.
he departed from the island like an island struck by a great storm.
Như một ngọn đèn bị gió lớn thổi tắt, ngài đã rời bỏ hòn đảo.
12913
87.
87.
87.
12914
Bhogo aniccā saha jīvitena;
Possessions are impermanent, as is life;
Tài sản là vô thường, cùng với sinh mạng;
12915
Pageva te bandhujanā sahāyā;
much more so are relatives and friends.
Huống chi là những người thân và bạn bè ấy;
12916
Narādhīpaṃ passatha ekameva;
Behold the sole monarch,
Hãy nhìn vị vua duy nhất ấy;
12917
Samāgataṃ maccumukhaṃ sughoraṃ.
who has come to the extremely dreadful mouth of death.
Đã đến cửa tử vô cùng khủng khiếp.
12918
Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse
In the Mahāvaṃsa, composed for the edification and spiritual urgency of good people,
Trong Mahāvaṃsa, được biên soạn để mang lại sự hoan hỷ và cảm động cho người thiện tín,
12919
Eka rājako nāma
the chapter named “The Sole King”
Chương bốn mươi tám,
12920
Aṭṭhacattālīsatimo paricchedo.
is the forty-eighth.
Tên là Một Vị Vua.
Next Page →

Settings