857. Asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko hotīti?
By unintentionally depriving one's mother of life, does one commit an act with immediate results?
857. Vô ý giết mẹ thì phạm tội vô gián phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Asañcicca pāṇaṃ hantvā pāṇātipātī hotīti?
By unintentionally killing a living being, is one guilty of taking life?
Vô ý sát sanh thì phạm tội sát sanh phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko hotīti?
It should not be said thus...pe... by unintentionally depriving one's mother of life, does one commit an act with immediate results?
Không nên nói như vậy… (còn lại)… Vô ý giết mẹ thì phạm tội vô gián phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Asañcicca adinnaṃ ādiyitvā…pe… musā bhaṇitvā musāvādī hotīti?
By unintentionally taking what is not given...pe... by speaking falsehood, is one guilty of false speech?
Vô ý lấy của không cho… (còn lại)… vô ý nói dối thì phạm tội nói dối phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
It should not be said thus...pe...
Không nên nói như vậy… (còn lại)…
Asañcicca pāṇaṃ hantvā pāṇātipātī na hotīti?
By unintentionally killing a living being, is one not guilty of taking life?
Vô ý sát sanh thì không phạm tội sát sanh phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko na hotīti?
By unintentionally depriving one's mother of life, does one not commit an act with immediate results?
Vô ý giết mẹ thì không phạm tội vô gián phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… asañcicca adinnaṃ ādiyitvā…pe… musā bhaṇitvā musāvādī na hotīti?
It should not be said thus...pe... by unintentionally taking what is not given...pe... by speaking falsehood, is one not guilty of false speech?
Không nên nói như vậy… (còn lại)… Vô ý lấy của không cho… (còn lại)… vô ý nói dối thì không phạm tội nói dối phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko na hotīti?
By unintentionally depriving one's mother of life, does one not commit an act with immediate results?
Vô ý giết mẹ thì không phạm tội vô gián phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
It should not be said thus...pe...
Không nên nói như vậy… (còn lại)…
858. Asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko hotīti?
By unintentionally depriving one's mother of life, does one commit an act with immediate results?
858. Vô ý giết mẹ thì phạm tội vô gián phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
‘‘Asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko hotī’’ti – attheva suttantoti?
Is there a suttanta that says, "By unintentionally depriving one's mother of life, one commits an act with immediate results"?
Có kinh nào nói rằng: “Vô ý giết mẹ thì phạm tội vô gián” không?
Natthi.
There is not.
Không có.
‘‘Sañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko hotī’’ti – attheva suttantoti?
Is there a suttanta that says, "By intentionally depriving one's mother of life, one commits an act with immediate results"?
Có kinh nào nói rằng: “Cố ý giết mẹ thì phạm tội vô gián” không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Hañci ‘‘sañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko hotī’’ti – attheva suttanto, no ca vata re vattabbe – ‘‘asañcicca mātaraṃ jīvitā voropetvā ānantariko hotī’’ti.
If there is indeed a suttanta that says, "By intentionally depriving one's mother of life, one commits an act with immediate results," then you should not say, "By unintentionally depriving one's mother of life, one commits an act with immediate results."
Nếu có kinh nói rằng: “Cố ý giết mẹ thì phạm tội vô gián”, vậy thì không nên nói rằng: “Vô ý giết mẹ thì phạm tội vô gián.”
859. Na vattabbaṃ – ‘‘mātughātako ānantariko’’ti?
Should it not be said, "A matricide commits an act with immediate results"?
859. Không nên nói rằng: “Kẻ giết mẹ là kẻ phạm tội vô gián” phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Nanu mātā jīvitā voropitāti?
But was a mother not deprived of life?
Mẹ đã bị giết chết phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Hañci mātā jīvitā voropitā, tena vata re vattabbe – ‘‘mātughātako ānantariko’’ti.
If a mother was deprived of life, then you should indeed say, "A matricide commits an act with immediate results."
Nếu mẹ đã bị giết chết, vậy thì nên nói rằng: “Kẻ giết mẹ là kẻ phạm tội vô gián.”
Na vattabbaṃ – ‘‘pitughātako ānantariko’’ti?
Should it not be said, "A patricide commits an act with immediate results"?
Không nên nói rằng: “Kẻ giết cha là kẻ phạm tội vô gián” phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Nanu pitā jīvitā voropitoti?
But was a father not deprived of life?
Cha đã bị giết chết phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Hañci pitā jīvitā voropito, tena vata re vattabbe – ‘‘pitughātako ānantariko’’ti.
If a father was deprived of life, then you should indeed say, "A patricide commits an act with immediate results."
Nếu cha đã bị giết chết, vậy thì nên nói rằng: “Kẻ giết cha là kẻ phạm tội vô gián.”
Na vattabbaṃ – ‘‘arahantaghātako ānantariko’’ti?
Should it not be said, "One who kills an arahant commits an act with immediate results"?
Không nên nói rằng: “Kẻ giết A-la-hán là kẻ phạm tội vô gián” phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Nanu arahā jīvitā voropitoti?
But was an arahant not deprived of life?
Vị A-la-hán đã bị giết chết phải không?
Āmantā.
Yes.
Vâng, đúng vậy.
Hañci arahā jīvitā voropito, tena vata re vattabbe – ‘‘arahantaghātako ānantariko’’ti.
If an arahant was deprived of life, then you should indeed say, "One who kills an arahant commits an act with immediate results."
Nếu một vị A-la-hán bị tước đoạt mạng sống, thì phải nói rằng – “kẻ sát hại A-la-hán là người phạm tội vô gián”.
Na vattabbaṃ – ‘‘ruhiruppādako ānantariko’’ti?
Should it not be said, "One who causes blood to be drawn commits an act with immediate results"?
Chẳng lẽ không nên nói – “kẻ làm chảy máu Như Lai là người phạm tội vô gián” ư?
Nanu tathāgatassa lohitaṃ uppāditanti?
But was the Tathāgata's blood not drawn?
Chẳng lẽ máu của Như Lai đã không bị làm chảy ra ư?
Hañci tathāgatassa lohitaṃ uppāditaṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘ruhiruppādako ānantariko’’ti.
If the Tathāgata's blood was drawn, then you should indeed say, "One who causes blood to be drawn commits an act with immediate results."
Nếu máu của Như Lai đã bị làm chảy ra, thì phải nói rằng – “kẻ làm chảy máu Như Lai là người phạm tội vô gián”.
860. Saṅghabhedako ānantarikoti?
Does a schismatic commit an act with immediate results?
860. Kẻ phá hòa hợp Tăng là người phạm tội vô gián ư?
Sabbe saṅghabhedakā ānantarikāti?
Do all schismatics commit an act with immediate results?
Tất cả những kẻ phá hòa hợp Tăng đều là người phạm tội vô gián ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe… sabbe saṅghabhedakā ānantarikāti?
It should not be said thus...pe... do all schismatics commit an act with immediate results?
Không nên nói như vậy… (lặp lại)… tất cả những kẻ phá hòa hợp Tăng đều là người phạm tội vô gián ư?
Dhammasaññī saṅghabhedako ānantarikoti?
Does a schismatic with a perception of Dhamma commit an act with immediate results?
Kẻ phá hòa hợp Tăng với chánh kiến (dhammasaññī) là người phạm tội vô gián ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
It should not be said thus...pe...
Không nên nói như vậy… (lặp lại)….
861. Dhammasaññī saṅghabhedako ānantarikoti?
Does a schismatic with a perception of Dhamma commit an act with immediate results?
861. Kẻ phá hòa hợp Tăng với chánh kiến (dhammasaññī) là người phạm tội vô gián ư?
Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘atthupāli, saṅghabhedako āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho; atthupāli, saṅghabhedako na āpāyiko na nerayiko na kappaṭṭho na atekiccho’’ti!
But was it not said by the Blessed One: "Upāli, there is a schismatic who goes to a state of deprivation, to hell, for an aeon, and is incurable; Upāli, there is a schismatic who does not go to a state of deprivation, not to hell, not for an aeon, and is not incurable"?
Chẳng lẽ Thế Tôn đã không dạy rằng – “Này Upāli, có kẻ phá hòa hợp Tăng phải đọa vào khổ cảnh, vào địa ngục, ở đó suốt một kiếp, không thể cứu chữa; này Upāli, có kẻ phá hòa hợp Tăng không đọa vào khổ cảnh, không vào địa ngục, không ở đó suốt một kiếp, không thể cứu chữa” ư?
Attheva suttantoti?
Is there such a suttanta?
Có kinh điển như vậy ư?
Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘dhammasaññī saṅghabhedako ānantariko’’ti.
Then it should not be said, "A schismatic with a perception of Dhamma commits an act with immediate results."
Vậy thì không nên nói – “kẻ phá hòa hợp Tăng với chánh kiến là người phạm tội vô gián”.
863. Natthi puthujjanassa ñāṇanti?
Does a common person have no knowledge?
863. Phàm phu không có trí tuệ ư?
Natthi puthujjanassa paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇāti?
Does a common person have no wisdom, understanding, investigation, thorough investigation, investigation of dhammas, specific marking, grasping, and thorough grasping?
Phàm phu không có paññā (tuệ), pajānanā (sự hiểu biết), vicayo (sự phân tích), pavicayo (sự phân tích kỹ lưỡng), dhammavicayo (sự phân tích các pháp), sallakkhaṇā (sự nhận biết), upalakkhaṇā (sự nhận ra), paccupalakkhaṇā (sự nhận biết rõ ràng) ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu atthi puthujjanassa paññā pajānanā vicayo…pe… paccupalakkhaṇāti?
This should not be said… and so on… Is it not so that for a worldling there is wisdom, understanding, investigation… and so on… thorough observation?
Không nên nói như vậy… (lặp lại)… Chẳng lẽ phàm phu không có paññā, pajānanā, vicayo… (lặp lại)… paccupalakkhaṇā ư?
Hañci atthi puthujjanassa paññā pajānanā vicayo…pe… paccupalakkhaṇā, no ca vata re vattabbe – ‘‘natthi puthujjanassa ñāṇa’’nti.
If for a worldling there is wisdom, understanding, investigation… and so on… thorough observation, then indeed, it should not be said, “For a worldling, there is no knowledge.”
Nếu phàm phu có paññā, pajānanā, vicayo… (lặp lại)… paccupalakkhaṇā, thì không nên nói rằng – “phàm phu không có trí tuệ”.
864. Natthi puthujjanassa ñāṇanti?
864. Is it that for a worldling, there is no knowledge?
864. Phàm phu không có trí tuệ ư?
Puthujjano paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjeyyāti?
Might a worldling attain the first jhāna?
Phàm phu có thể chứng đắc thiền thứ nhất ư?
Hañci puthujjano paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjeyya, no ca vata re vattabbe – ‘‘natthi puthujjanassa ñāṇa’’nti.
If a worldling might attain the first jhāna, then indeed, it should not be said, “For a worldling, there is no knowledge.”
Nếu phàm phu có thể chứng đắc thiền thứ nhất, thì không nên nói rằng – “phàm phu không có trí tuệ”.
Puthujjano dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… ākāsānañcāyatanaṃ samāpajjeyya, viññāṇañcāyatanaṃ ākiñcaññāyatanaṃ nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajjeyya, puthujjano dānaṃ dadeyya …pe… cīvaraṃ dadeyya, piṇḍapātaṃ dadeyya, senāsanaṃ dadeyya, gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ dadeyyāti?
Might a worldling attain the second jhāna… and so on… the third jhāna… and so on… the fourth jhāna… and so on… might they attain the base of infinite space, the base of infinite consciousness, the base of nothingness, the base of neither-perception-nor-non-perception; might a worldling give a gift… and so on… give robes, give almsfood, give lodging, give requisites of medicine for the sick?
Phàm phu có thể chứng đắc thiền thứ hai… (lặp lại)… thiền thứ ba… (lặp lại)… thiền thứ tư… (lặp lại)… Không vô biên xứ, Thức vô biên xứ, Vô sở hữu xứ, Phi tưởng phi phi tưởng xứ ư? Phàm phu có thể bố thí… (lặp lại)… bố thí y phục, bố thí vật thực khất thực, bố thí chỗ ở, bố thí thuốc men và vật dụng cho người bệnh ư?
Hañci puthujjano gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ dadeyya, no ca vata re vattabbe – natthi puthujjanassa ñāṇa’’nti.
If a worldling might give requisites of medicine for the sick, then indeed, it should not be said, “For a worldling, there is no knowledge.”
Nếu phàm phu có thể bố thí thuốc men và vật dụng cho người bệnh, thì không nên nói rằng – “phàm phu không có trí tuệ”.
865. Atthi puthujjanassa ñāṇanti?
865. Is it that for a worldling, there is knowledge?
865. Phàm phu có trí tuệ ư?
Puthujjano tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti?
Does a worldling, with that knowledge, fully understand suffering, abandon its origin, realize its cessation, and develop the path?
Phàm phu dùng trí tuệ đó để thấu hiểu Khổ, đoạn trừ Khổ tập, chứng ngộ Khổ diệt, tu tập Đạo ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
This should not be said… and so on….
Không nên nói như vậy… (lặp lại)….
866. Natthi nirayesu nirayapālāti?
866. Are there no guardians of hell in the hells?
866. Trong các địa ngục không có quản ngục địa ngục ư?
Natthi nirayesu kammakāraṇāti?
Is there no infliction of punishment in the hells?
Trong các địa ngục không có sự hành hạ ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi nirayesu kammakāraṇāti?
This should not be said… and so on… Is there infliction of punishment in the hells?
Không nên nói như vậy… (lặp lại)… Trong các địa ngục có sự hành hạ ư?
Atthi nirayesu nirayapālāti?
Are there guardians of hell in the hells?
Trong các địa ngục có quản ngục địa ngục ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
This should not be said… and so on….
Không nên nói như vậy… (lặp lại)….
Atthi manussesu kammakāraṇā, atthi ca kāraṇikāti?
Among humans, is there infliction of punishment, and are there punishers?
Trong loài người có sự hành hạ, và cũng có những kẻ hành hạ ư?
Atthi nirayesu kammakāraṇā, atthi ca kāraṇikāti?
In the hells, is there infliction of punishment, and are there punishers?
Trong các địa ngục có sự hành hạ, và cũng có những kẻ hành hạ ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi nirayesu kammakāraṇā, natthi ca kāraṇikāti?
This should not be said… and so on… In the hells, is there infliction of punishment, but there are no punishers?
Không nên nói như vậy… (lặp lại)… Trong các địa ngục có sự hành hạ, nhưng không có những kẻ hành hạ ư?
Atthi manussesu kammakāraṇā, natthi ca kāraṇikāti?
Among humans, is there infliction of punishment, but there are no punishers?
Trong loài người có sự hành hạ, nhưng không có những kẻ hành hạ ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
This should not be said… and so on….
Không nên nói như vậy… (lặp lại)….
868. Natthi nirayesu nirayapālāti?
868. Are there no guardians of hell in the hells?
868. Trong các địa ngục không có quản ngục địa ngục ư?
Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā pañcavidhabandhanaṃ nāma kāraṇaṃ kārenti* – tattaṃ ayokhīlaṃ hatthe gamenti, tattaṃ ayokhīlaṃ dutiye hatthe gamenti, tattaṃ ayokhīlaṃ pāde gamenti, tattaṃ ayokhīlaṃ dutiye pāde gamenti, tattaṃ ayokhīlaṃ majjheurasmiṃ gamenti; so tattha dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vedeti; na ca tāva kālaṃ karoti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhotī’’ti* !
Was it not said by the Blessed One, “Bhikkhus, the guardians of hell inflict on him a punishment called the fivefold binding: they drive a hot iron stake through his hand, they drive a hot iron stake through his second hand, they drive a hot iron stake through his foot, they drive a hot iron stake through his second foot, they drive a hot iron stake through the middle of his chest. He there feels painful, sharp, bitter feelings; and he does not die so long as that evil kamma is not exhausted”?
Chẳng lẽ Thế Tôn đã không dạy rằng – “Này các Tỳ-kheo, các quản ngục địa ngục trói buộc người đó bằng năm loại dây trói – chúng đóng một cây đinh sắt nung đỏ vào tay này, đóng một cây đinh sắt nung đỏ vào tay kia, đóng một cây đinh sắt nung đỏ vào chân này, đóng một cây đinh sắt nung đỏ vào chân kia, đóng một cây đinh sắt nung đỏ vào giữa ngực; người đó chịu đựng những cảm thọ đau đớn, dữ dội, cay đắng ở đó; và người đó không chết cho đến khi ác nghiệp đó chưa kết thúc” ư!
Attheva suttantoti?
Is there such a suttanta?
Có kinh điển như vậy ư?
Tena hi atthi nirayesu nirayapālāti.
Therefore, there are guardians of hell in the hells.
Vậy thì trong các địa ngục có quản ngục địa ngục.
Natthi nirayesu nirayapālāti?
Are there no guardians of hell in the hells?
Trong các địa ngục không có quản ngục địa ngục ư?
Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā saṃvesetvā kuṭhārīhi* tacchanti…pe… tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā uddhampādaṃ adhosiraṃ ṭhapetvā vāsīhi tacchanti…pe… tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā rathe yojetvā ādittāya pathaviyā sampajjalitāya sajotibhūtāya* sārentipi paccāsārentipi…pe… tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā mahantaṃ aṅgārapabbataṃ ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ āropentipi oropentipi…pe… tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā uddhampādaṃ adhosiraṃ gahetvā tattāya lohakumbhiyā pakkhipanti ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya.
Was it not said by the Blessed One, “Bhikkhus, the guardians of hell, having laid him down, chop him with axes… and so on… Bhikkhus, the guardians of hell, having placed him feet up and head down, chop him with adzes… and so on… Bhikkhus, the guardians of hell, having yoked him to a chariot, drive him back and forth on ground that is blazing, aflame, and glowing… and so on… Bhikkhus, the guardians of hell make him ascend and descend a great mountain of embers that is blazing, aflame, and glowing… and so on… Bhikkhus, the guardians of hell, seizing him feet up and head down, throw him into a hot iron cauldron that is blazing, aflame, and glowing.
Chẳng lẽ Thế Tôn đã không dạy rằng – “Này các Tỳ-kheo, các quản ngục địa ngục đặt người đó nằm xuống và dùng rìu chặt… (lặp lại)… Này các Tỳ-kheo, các quản ngục địa ngục đặt người đó đầu chúc xuống đất, chân chổng lên trời và dùng rìu đẽo… (lặp lại)… Này các Tỳ-kheo, các quản ngục địa ngục buộc người đó vào xe và kéo đi kéo lại trên mặt đất đang bốc cháy, rực lửa, sáng chói… (lặp lại)… Này các Tỳ-kheo, các quản ngục địa ngục đẩy người đó lên và kéo xuống một ngọn núi than hồng lớn đang bốc cháy, rực lửa, sáng chói… (lặp lại)… Này các Tỳ-kheo, các quản ngục địa ngục nắm chân người đó chổng lên trời, đầu chúc xuống đất và ném vào một cái vạc sắt nung đỏ, đang bốc cháy, rực lửa, sáng chói.
So tattha pheṇuddehakaṃ paccati, so tattha pheṇuddehakaṃ paccamāno sakimpi uddhaṃ gacchati, sakimpi adho gacchati, sakimpi tiriyaṃ gacchati.
There he boils, bubbling up with foam. As he is boiling there, bubbling up with foam, he is swept now upwards, now downwards, and now across.
Người đó bị luộc sôi sùng sục ở đó, khi bị luộc sôi sùng sục, người đó lúc thì nổi lên, lúc thì chìm xuống, lúc thì lăn ngang.
So tattha dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vedayati, na ca tāva kālaṃ karoti yāva na taṃ pāpakammaṃ byantīhoti.
He there feels painful, sharp, bitter feelings, and he does not die so long as that evil kamma is not exhausted.
Người đó chịu đựng những cảm thọ đau đớn, dữ dội, cay đắng ở đó, và người đó không chết cho đến khi ác nghiệp đó chưa kết thúc.
Tamenaṃ, bhikkhave, nirayapālā mahāniraye pakkhipanti!
Bhikkhus, the guardians of hell throw him into the great hell!
Này các Tỳ-kheo, các quản ngục địa ngục ném người đó vào đại địa ngục!
So kho pana, bhikkhave, mahānirayo –
And that great hell, bhikkhus, is—
Này các Tỳ-kheo, đại địa ngục đó –
869. Atthi devesu tiracchānagatāti?
869. Are there animals among the devas?
869. Có loài súc sinh trong cõi trời không?
Atthi tiracchānagatesu devāti?
Are there devas among the animals?
Có chư thiên trong loài súc sinh không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi devesu tiracchānagatāti?
This should not be said… and so on… Are there animals among the devas?
Không nên nói như vậy... (v.v.)... Có loài súc sinh trong cõi trời không?
Devaloko tiracchānayonīti?
Is the deva world an animal realm?
Cõi trời là cảnh giới của súc sinh ư?
Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi devesu tiracchānagatāti?
This should not be said… and so on… Are there animals among the devas?
Không nên nói như vậy... (v.v.)... Có loài súc sinh trong cõi trời không?
Atthi tattha kīṭā paṭaṅgā makasā makkhikā ahī vicchikā satapadī gaṇḍuppādāti* ?
Are there moths, grasshoppers, mosquitoes, flies, snakes, scorpions, centipedes, and earthworms there?
Có ở đó côn trùng, châu chấu, muỗi, ruồi, rắn, bọ cạp, rết, giun đất không?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
This should not be said… and so on….
Không nên nói như vậy... (v.v.).
870. Natthi devesu tiracchānagatāti?
870. Are there no animals among the devas?
870. Không có loài súc sinh trong cõi trời phải không?
Nanu atthi tattha erāvaṇo nāma hatthināgo sahassayuttaṃ dibbaṃ yānanti?
Is it not so that there is a great elephant named Erāvaṇa, a divine vehicle yoked with a thousand?
Há chẳng phải ở đó có voi chúa tên là Erāvaṇa, một cỗ xe trời được kéo bởi một ngàn con ngựa sao?
Hañci atthi tattha erāvaṇo nāma hatthināgo sahassayuttaṃ dibbaṃ yānaṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘atthi devesu tiracchānagatā’’ti.
If there is a great elephant named Erāvaṇa, a divine vehicle yoked with a thousand, then indeed, it should be said, “There are animals among the devas.”
Nếu ở đó có voi chúa tên là Erāvaṇa, một cỗ xe trời được kéo bởi một ngàn con ngựa, vậy thì phải nói rằng: "Có loài súc sinh trong cõi trời."
871. Atthi devesu tiracchānagatāti?
871. Are there animals among the devas?
871. Có loài súc sinh trong cõi trời không?
Atthi tattha hatthibandhā assabandhā* yāvasikā kāraṇikā bhattakārakāti?
Are there elephant keepers, horse keepers, grass cutters, trainers, and food preparers there?
Có ở đó những người giữ voi, giữ ngựa, người cho ăn cỏ, người huấn luyện, người nấu thức ăn không?
Na hevaṃ vattabbe.
This should not be said.
Không nên nói như vậy.
Tena hi natthi devesu tiracchānagatāti.
Therefore, there are no animals among the devas.
Vậy thì, không có loài súc sinh trong cõi trời.
872. Pañcaṅgiko maggoti?
872. Is the path five-factored?
872. Con đường có năm chi phần phải không?
Nanu aṭṭhaṅgiko maggo vutto bhagavatā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhīti?
Was the eightfold path not taught by the Blessed One, that is to say: Right View… and so on… Right Concentration?
Há chẳng phải Thế Tôn đã nói về con đường có tám chi phần, đó là: Chánh kiến... (v.v.)... Chánh định sao?
Hañci aṭṭhaṅgiko maggo vutto bhagavatā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi …pe… sammāsamādhi, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañcaṅgiko maggo’’ti.
If the eightfold path was taught by the Blessed One, that is to say: Right View… and so on… Right Concentration, then indeed, it should not be said, “The path is five-factored.”
Nếu Thế Tôn đã nói về con đường có tám chi phần, đó là: Chánh kiến... (v.v.)... Chánh định, thì không nên nói rằng: "Con đường có năm chi phần."
873. Sammāvācā maggaṅgaṃ, sā ca na maggoti?
Is Right Speech a path factor, and is it not the path?
873. Chánh ngữ là một chi phần của con đường, và nó không phải là con đường phải không?
Sammādiṭṭhi maggaṅgaṃ, sā ca na maggoti?
Is Right View a path factor, and is it not the path?
Chánh kiến là một chi phần của con đường, và nó không phải là con đường phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… sammāvācā maggaṅgaṃ, sā ca na maggoti?
It should not be said so… and so on… Is Right Speech a path factor, and is it not the path?
Không nên nói như vậy... (v.v.)... Chánh ngữ là một chi phần của con đường, và nó không phải là con đường phải không?
Sammāsaṅkappo…pe… sammāvāyāmo…pe… sammāsati…pe… sammāsamādhi maggaṅgaṃ, so ca na maggoti?
Is Right Intention… and so on… Right Effort… and so on… Right Mindfulness… and so on… Right Concentration a path factor, and is it not the path?
Chánh tư duy... (v.v.)... Chánh tinh tấn... (v.v.)... Chánh niệm... (v.v.)... Chánh định là một chi phần của con đường, và nó không phải là con đường phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
It should not be said so… and so on….
Không nên nói như vậy... (v.v.).
Sammākammanto…pe… sammāājīvo maggaṅgaṃ, so ca na maggoti?
Is Right Action… and so on… Right Livelihood a path factor, and is it not the path?
Chánh nghiệp... (v.v.)... Chánh mạng là một chi phần của con đường, và nó không phải là con đường phải không?
Sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi maggaṅgaṃ, so ca na maggoti?
Is Right View… and so on… Right Concentration a path factor, and is it not the path?
Chánh kiến... (v.v.)... Chánh định là một chi phần của con đường, và nó không phải là con đường phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
It should not be said so… and so on….
Không nên nói như vậy... (v.v.).
Sammādiṭṭhi maggaṅgaṃ, sā ca maggoti?
Is Right View a path factor, and is it the path?
Chánh kiến là một chi phần của con đường, và nó là con đường phải không?
Sammāvācā maggaṅgaṃ, sā ca maggoti?
Is Right Speech a path factor, and is it the path?
Chánh ngữ là một chi phần của con đường, và nó là con đường phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… sammādiṭṭhi maggaṅgaṃ, sā ca maggoti?
It should not be said so… and so on… Is Right View a path factor, and is it the path?
Không nên nói như vậy... (v.v.)... Chánh kiến là một chi phần của con đường, và nó là con đường phải không?
Sammākammanto…pe… sammāājīvo maggaṅgaṃ, so ca maggoti?
Is Right Action… and so on… Right Livelihood a path factor, and is it the path?
Chánh nghiệp... (v.v.)... Chánh mạng là một chi phần của con đường, và nó là con đường phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
It should not be said so… and so on….
Không nên nói như vậy... (v.v.).
Sammāsaṅkappo…pe… sammāvāyāmo…pe… sammāsati…pe… sammāsamādhi maggaṅgaṃ, so ca maggoti?
Is Right Intention… and so on… Right Effort… and so on… Right Mindfulness… and so on… Right Concentration a path factor, and is it the path?
Chánh tư duy... (v.v.)... Chánh tinh tấn... (v.v.)... Chánh niệm... (v.v.)... Chánh định là một chi phần của con đường, và nó là con đường phải không?
Sammāvācā…pe… sammākammanto…pe… sammāājīvo maggaṅgaṃ, so ca maggoti?
Is Right Speech… and so on… Right Action… and so on… Right Livelihood a path factor, and is it the path?
Chánh ngữ... (v.v.)... Chánh nghiệp... (v.v.)... Chánh mạng là một chi phần của con đường, và nó là con đường phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
It should not be said so… and so on….
Không nên nói như vậy... (v.v.).
874. Ariyo aṭṭhaṅgiko maggoti?
Is the path the Noble Eightfold Path?
874. Bát Chánh Đạo là con đường cao thượng phải không?
Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pubbeva kho panassa kāyakammaṃ vacīkammaṃ ājīvo suparisuddho hoti; evamassāyaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanāpāripūriṃ gacchatī’’ti* !
But was it not said by the Blessed One: “Previously, their bodily action, verbal action, and livelihood have been well-purified; in this way, this Noble Eightfold Path goes to fulfillment in development”?
Há chẳng phải Thế Tôn đã nói: "Này Subhadda, trước đó, thân nghiệp, khẩu nghiệp, và mạng sống của vị ấy đã hoàn toàn thanh tịnh; như vậy, Bát Chánh Đạo cao thượng này của vị ấy sẽ đạt đến sự viên mãn trong sự tu tập" sao?
Attheva suttantoti?
Is there a Suttanta for this?
Có đúng là có kinh điển như vậy không?
Tena hi pañcaṅgiko maggoti.
Therefore, the path is fivefold.
Vậy thì, con đường có năm chi phần.
875. Pañcaṅgiko maggoti?
Is the path fivefold?
875. Con đường có năm chi phần phải không?
Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘yasmiṃ kho, subhadda, dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo na upalabbhati, samaṇopi tattha na upalabbhati, dutiyopi tattha samaṇo na upalabbhati, tatiyopi tattha samaṇo na upalabbhati, catutthopi tattha samaṇo na upalabbhati.
But was it not said by the Blessed One: “Subhadda, in whatever Dhamma-Vinaya the Noble Eightfold Path is not found, there a recluse is not found, there a second recluse is not found, there a third recluse is not found, there a fourth recluse is not found.
Há chẳng phải Thế Tôn đã nói: "Này Subhadda, trong giáo pháp và giới luật nào không tìm thấy Bát Chánh Đạo cao thượng, thì ở đó không tìm thấy Sa-môn thứ nhất, không tìm thấy Sa-môn thứ hai, không tìm thấy Sa-môn thứ ba, không tìm thấy Sa-môn thứ tư.
Yasmiñca kho, subhadda, dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo upalabbhati, samaṇopi tattha upalabbhati, dutiyopi…pe… tatiyopi…pe… catutthopi tattha samaṇo upalabbhati.
And Subhadda, in whatever Dhamma-Vinaya the Noble Eightfold Path is found, there a recluse is found, there a second… and so on… a third… and so on… a fourth recluse is found.
Này Subhadda, trong giáo pháp và giới luật nào tìm thấy Bát Chánh Đạo cao thượng, thì ở đó tìm thấy Sa-môn thứ nhất, thứ hai... (v.v.)... thứ ba... (v.v.)... thứ tư.
Imasmiṃ kho, subhadda, dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo upalabbhati.
In this Dhamma-Vinaya, Subhadda, the Noble Eightfold Path is found.
Này Subhadda, trong giáo pháp và giới luật này, Bát Chánh Đạo cao thượng được tìm thấy.
Idheva, subhadda, samaṇo, idha dutiyo samaṇo, idha tatiyo samaṇo, idha catuttho samaṇo.
Right here, Subhadda, is a recluse, here a second recluse, here a third recluse, here a fourth recluse.
Chính ở đây, này Subhadda, có Sa-môn thứ nhất, ở đây có Sa-môn thứ hai, ở đây có Sa-môn thứ ba, ở đây có Sa-môn thứ tư.
Suññā parappavādā samaṇebhi aññehī’’ti* !
Devoid are other teachings of recluses.”
Các giáo thuyết khác trống rỗng không có các Sa-môn" sao?
Attheva suttantoti?
Is there a Suttanta for this?
Có đúng là có kinh điển như vậy không?
Tena hi aṭṭhaṅgiko maggoti.
Therefore, the path is eightfold.
Vậy thì, con đường có tám chi phần.
876. Dvādasavatthukaṃ ñāṇaṃ lokuttaranti?
Is the knowledge with twelve bases supramundane?
876. Trí tuệ có mười hai đối tượng là siêu thế phải không?
Dvādasa lokuttarañāṇānīti?
Are there twelve supramundane knowledges?
Có mười hai loại trí tuệ siêu thế phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… dvādasa lokuttarañāṇānīti?
It should not be said so… and so on… Are there twelve supramundane knowledges?
Không nên nói như vậy... (v.v.)... Có mười hai loại trí tuệ siêu thế phải không?
Dvādasa sotāpattimaggāti?
Are there twelve paths of stream-entry?
Có mười hai đạo Tu-đà-hoàn phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… dvādasa sotāpattimaggāti?
It should not be said so… and so on… Are there twelve paths of stream-entry?
Không nên nói như vậy... (v.v.)... Có mười hai đạo Tu-đà-hoàn phải không?
Dvādasa sotāpattiphalānīti?
Are there twelve fruits of stream-entry?
Có mười hai quả Tu-đà-hoàn phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… dvādasa sakadāgāmimaggā…pe… anāgāmimaggā…pe… arahattamaggāti?
It should not be said so… and so on… twelve paths of the once-returner… and so on… paths of the non-returner… and so on… paths of arahantship?
Không nên nói như vậy... (v.v.)... Có mười hai đạo Tư-đà-hàm... (v.v.)... đạo A-na-hàm... (v.v.)... đạo A-la-hán phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe… dvādasa arahattamaggāti?
It should not be said so… and so on… Are there twelve paths of arahantship?
Không nên nói như vậy... (v.v.)... Có mười hai đạo A-la-hán phải không?
Dvādasa arahattaphalānīti?
Are there twelve fruits of arahantship?
Có mười hai quả A-la-hán phải không?
Na hevaṃ vattabbe…pe….
It should not be said so… and so on….
Không nên nói như vậy... (v.v.).
877. Na vattabbaṃ – ‘‘dvādasavatthukaṃ ñāṇaṃ lokuttara’’nti?
Should it not be said: “The knowledge with twelve bases is supramundane”?
877. Không nên nói rằng: "Trí tuệ có mười hai đối tượng là siêu thế" phải không?
Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idaṃ dukkhaṃ ariyasacca’’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
But was it not said by the Blessed One: “‘This is the Noble Truth of Suffering’—regarding this, bhikkhus, in dhammas not heard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
Há chẳng phải Thế Tôn đã nói: "Này các Tỳ-khưu, trước đây, khi chưa từng nghe những pháp này, mắt đã khởi lên nơi Ta, trí tuệ đã khởi lên nơi Ta, tuệ giác đã khởi lên nơi Ta, minh đã khởi lên nơi Ta, ánh sáng đã khởi lên nơi Ta, đối với 'Đây là Khổ Thánh Đế'.
‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyya’nti me, bhikkhave…pe… pariññātanti me, bhikkhave…pe… ‘idaṃ dukkhasamudayaṃ* ariyasacca’nti me, bhikkhave…pe… ‘taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabba’nti me, bhikkhave…pe… pahīnanti me, bhikkhave…pe… ‘idaṃ dukkhanirodhaṃ* ariyasacca’nti me, bhikkhave…pe… ‘taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ sacchikātabba’nti me, bhikkhave…pe… sacchikatanti me, bhikkhave…pe… ‘idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasacca’nti me, bhikkhave…pe… ‘taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ bhāvetabba’nti me, bhikkhave…pe… bhāvitanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādī’’ti* !
‘This Noble Truth of Suffering is to be fully understood’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘has been fully understood’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘This is the Noble Truth of the Origin of Suffering’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘This Noble Truth of the Origin of Suffering is to be abandoned’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘has been abandoned’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘This is the Noble Truth of the Cessation of Suffering’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘This Noble Truth of the Cessation of Suffering is to be realized’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘has been realized’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘This is the Noble Truth of the Path leading to the Cessation of Suffering’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘This Noble Truth of the Path leading to the Cessation of Suffering is to be developed’—regarding this, bhikkhus… and so on… ‘has been developed’—regarding this, bhikkhus, in dhammas not heard before, vision arose… and so on… light arose.”
'Khổ Thánh Đế này cần phải được hiểu biết' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'đã được hiểu biết' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'Đây là Khổ Tập Thánh Đế' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'Khổ Tập Thánh Đế này cần phải được đoạn trừ' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'đã được đoạn trừ' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'Đây là Khổ Diệt Thánh Đế' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'Khổ Diệt Thánh Đế này cần phải được chứng ngộ' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'đã được chứng ngộ' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'Đây là Khổ Diệt Đạo Thánh Đế' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'Khổ Diệt Đạo Thánh Đế này cần phải được tu tập' – này các Tỳ-khưu... (v.v.)... 'đã được tu tập' – này các Tỳ-khưu, trước đây, khi chưa từng nghe những pháp này, mắt đã khởi lên... (v.v.)... ánh sáng đã khởi lên" sao?
Attheva suttantoti?
Is there a Suttanta for this?
Có đúng là có kinh điển như vậy không?
Tena hi dvādasavatthukaṃ ñāṇaṃ lokuttaranti.
Therefore, the knowledge with twelve bases is supramundane.
Vậy thì, trí tuệ có mười hai đối tượng là siêu thế.
Mātughātako ānantariko pitughātako ānantariko arahantaghātako ānantariko ruhiruppādako ānantariko saṅghabhedako ānantariko, natthi puthujjanassa ñāṇaṃ, natthi nirayesu nirayapālā, atthi devesu tiracchānagatā, pañcaṅgiko maggo, dvādasavatthukaṃ ñāṇaṃ lokuttaranti.
One who kills their mother is an ānantarika, one who kills their father is an ānantarika, one who kills an arahant is an ānantarika, one who sheds the blood* is an ānantarika, one who causes a schism in the Sangha is an ānantarika; there is no knowledge for a worldling; there are no hell-wardens in the hells; there are animals among the devas; the path is fivefold; the knowledge with twelve bases is supramundane.
Kẻ giết mẹ là tội vô gián, kẻ giết cha là tội vô gián, kẻ giết A-la-hán là tội vô gián, kẻ làm chảy máu Như Lai là tội vô gián, kẻ phá hòa hợp Tăng là tội vô gián, phàm phu không có trí tuệ, trong các địa ngục không có ngục tốt, trong các cõi trời có chúng sinh súc sanh, con đường có năm chi, trí tuệ mười hai sự là siêu thế.
Niggaho, puññasañcayo, aṭṭhāsi, atītena ca mātughātako.
Censure, accumulation of merit, stood still, and by the past, one who kills their mother.
Sự khiển trách (Niggaho), sự tích lũy công đức (Puññasañcayo), đã đứng vững (Aṭṭhāsi), với quá khứ (atītena) và kẻ giết mẹ (mātughātako).