718. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā* .
718. There are four discriminative knowledges (paṭisambhidā): discriminative knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā), discriminative knowledge of phenomena (dhammapaṭisambhidā), discriminative knowledge of language (niruttipaṭisambhidā), discriminative knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā).
718. Có bốn vô ngại giải (paṭisambhidā) – nghĩa vô ngại giải (atthapaṭisambhidā), pháp vô ngại giải (dhammapaṭisambhidā), từ vô ngại giải (niruttipaṭisambhidā), biện vô ngại giải (paṭibhānapaṭisambhidā).
Atthe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, dhamme ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of meaning is discriminative knowledge of meaning; knowledge of phenomena is discriminative knowledge of phenomena; knowledge of the explanation of those phenomena in terms of language is discriminative knowledge of language; knowledge of knowledges is discriminative knowledge of ready wit.
Trí tuệ về nghĩa là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về pháp là pháp vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ saṅgahavāro.
This is the Summary Section.
Đây là chương tổng hợp.
719. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
719. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
719. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Dukkhe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, dukkhasamudaye ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, dukkhanirodhe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of suffering is analytical insight into meaning; knowledge of the origin of suffering is analytical insight into phenomena; knowledge of the cessation of suffering is analytical insight into meaning; knowledge of the path leading to the cessation of suffering is analytical insight into phenomena. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về Khổ là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về Khổ tập là pháp vô ngại giải, trí tuệ về Khổ diệt là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về con đường đưa đến Khổ diệt là pháp vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ saccavāro.
This is the section on Truths.
Đây là chương chân lý.
720. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
720. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
720. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Hetumhi ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, hetuphale ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of the cause is analytical insight into phenomena; knowledge of the result of the cause is analytical insight into meaning. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về nhân là pháp vô ngại giải, trí tuệ về quả của nhân là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ hetuvāro.
This is the section on Causes.
Đây là chương nhân.
721. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
721. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
721. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Ye dhammā jātā bhūtā sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā, imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā; yamhā dhammā te dhammā jātā bhūtā sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā, tesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā; tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā; ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The phenomena that have arisen, come into being, been produced, manifested, become apparent—knowledge of these phenomena is analytical insight into meaning; the phenomena from which these phenomena have arisen, come into being, been produced, manifested, become apparent—knowledge of those phenomena is analytical insight into phenomena. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về các pháp đã sanh, đã hiện hữu, đã phát sanh, đã hiện khởi, đã xuất hiện, đã hiển lộ là nghĩa vô ngại giải; trí tuệ về các pháp mà từ đó các pháp đó sanh, hiện hữu, phát sanh, hiện khởi, xuất hiện, hiển lộ là pháp vô ngại giải; trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải; trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ dhammavāro.
This is the section on Phenomena.
Đây là chương pháp.
722. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
722. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
722. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Jarāmaraṇe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, jarāmaraṇasamudaye ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, jarāmaraṇanirodhe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of old age and death is analytical insight into meaning; knowledge of the origin of old age and death is analytical insight into phenomena; knowledge of the cessation of old age and death is analytical insight into meaning; knowledge of the path leading to the cessation of old age and death is analytical insight into phenomena. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về già chết là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về tập khởi của già chết là pháp vô ngại giải, trí tuệ về diệt tận của già chết là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về con đường đưa đến diệt tận già chết là pháp vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
723. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
723. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
723. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Jātiyā ñāṇaṃ…pe… bhave ñāṇaṃ…pe… upādāne ñāṇaṃ…pe… taṇhāya ñāṇaṃ…pe… vedanāya ñāṇaṃ…pe… phasse ñāṇaṃ…pe… saḷāyatane ñāṇaṃ…pe… nāmarūpe ñāṇaṃ…pe… viññāṇe ñāṇaṃ…pe… saṅkhāresu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, saṅkhārasamudaye ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, saṅkhāranirodhe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of birth…—knowledge of existence…—knowledge of clinging…—knowledge of craving…—knowledge of feeling…—knowledge of contact…—knowledge of the six sense bases…—knowledge of mentality-materiality…—knowledge of consciousness…—knowledge of formations is analytical insight into meaning; knowledge of the origin of formations is analytical insight into phenomena; knowledge of the cessation of formations is analytical insight into meaning; knowledge of the path leading to the cessation of formations is analytical insight into phenomena. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về sanh…pe… trí tuệ về hữu…pe… trí tuệ về thủ…pe… trí tuệ về ái…pe… trí tuệ về thọ…pe… trí tuệ về xúc…pe… trí tuệ về sáu xứ…pe… trí tuệ về danh sắc…pe… trí tuệ về thức…pe… trí tuệ về hành là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về tập khởi của hành là pháp vô ngại giải, trí tuệ về diệt tận của hành là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về con đường đưa đến diệt tận của hành là pháp vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ paṭiccasamuppādavāro.
This is the section on Dependent Origination.
Đây là chương Duyên Khởi.
Tattha katamā dhammapaṭisambhidā?
Among these, what is analytical insight into phenomena?
Trong đó, thế nào là pháp vô ngại giải?
Idha bhikkhu dhammaṃ jānāti – suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ gāthaṃ udānaṃ itivuttakaṃ jātakaṃ abbhutadhammaṃ vedallaṃ.
Here, a bhikkhu knows the Dhamma—Sutta, Geyya, Veyyākaraṇa, Gāthā, Udāna, Itivuttaka, Jātaka, Abbhutadhamma, Vedalla.
Ở đây, một tỳ khưu biết pháp – kinh, kệ tụng, giải thích, thi kệ, cảm hứng ngữ, như thị thuyết, bổn sanh, vị tằng hữu pháp, quảng đại kinh.
Ayaṃ vuccati ‘‘dhammapaṭisambhidā’’.
This is called "analytical insight into phenomena."
Đây được gọi là “pháp vô ngại giải”.
So tassa tasseva bhāsitassa atthaṃ jānāti – ‘‘ayaṃ imassa bhāsitassa attho, ayaṃ imassa bhāsitassa attho’’ti.
He understands the meaning of each of those spoken words, "This is the meaning of this spoken word, this is the meaning of that spoken word."
Vị ấy biết ý nghĩa của từng lời được nói ra: “Đây là ý nghĩa của lời nói này, đây là ý nghĩa của lời nói kia.”
Ayaṃ vuccati ‘‘atthapaṭisambhidā’’.
This is called "analytical insight into meaning."
Đây được gọi là “Atthapaṭisambhidā” (Vô ngại giải về nghĩa).
Tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language.
Trí tuệ về cách diễn đạt các thuật ngữ Dhamma được gọi là Niruttipaṭisambhidā (Vô ngại giải về ngôn ngữ).
Ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về các trí tuệ được gọi là Paṭibhānapaṭisambhidā (Vô ngại giải về biện tài).
Ayaṃ pariyattivāro.
This is the section on Learning.
Đây là phần về học tập giáo lý (pariyatti).
Katame dhammā kusalā?
What are wholesome states?
Những pháp nào là thiện (kusala)?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti, ime dhammā kusalā.
At the time when a wholesome sensuous-sphere consciousness, accompanied by joy and associated with knowledge, has arisen, apprehending a visible form…or…a mental object, or whatever it may apprehend, at that time there is contact…there is non-distraction—these states are wholesome.
Trong thời điểm tâm thiện dục giới khởi lên, hợp với hỷ, hợp với trí, lấy sắc làm đối tượng hoặc… (v.v.)… lấy pháp làm đối tượng hoặc lấy bất cứ điều gì làm đối tượng, trong thời điểm ấy có xúc… (v.v.)… có bất loạn (avikkhepa), những pháp này là thiện.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā.
Knowledge of these states is analytical insight into phenomena.
Trí tuệ về những pháp này là Dhammapaṭisambhidā (Vô ngại giải về pháp).
Tesaṃ vipāke ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
Knowledge of their results is analytical insight into meaning. The language by which these states are designated—knowledge of the expression of the doctrine in that language is analytical insight into language.
Trí tuệ về quả của chúng là Atthapaṭisambhidā (Vô ngại giải về nghĩa); ngôn ngữ mà nhờ đó những pháp ấy được chế định, trí tuệ về cách diễn đạt các thuật ngữ Dhamma đó là Niruttipaṭisambhidā (Vô ngại giải về ngôn ngữ).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—"these knowledges illuminate this meaning"—knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ mà nhờ đó vị ấy biết những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này làm sáng tỏ ý nghĩa này”, trí tuệ về các trí tuệ được gọi là Paṭibhānapaṭisambhidā (Vô ngại giải về biện tài).
Katame dhammā kusalā?
What are wholesome states?
Những pháp nào là thiện?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
At the time when a wholesome sensuous-sphere consciousness, accompanied by joy and associated with knowledge, with prompting…accompanied by joy and unassociated with knowledge…accompanied by joy and unassociated with knowledge, with prompting…accompanied by equanimity and associated with knowledge…accompanied by equanimity and associated with knowledge, with prompting…accompanied by equanimity and unassociated with knowledge…accompanied by equanimity and unassociated with knowledge, with prompting, apprehending a visible form…or…a mental object, or whatever it may apprehend, at that time there is contact…there is non-distraction.
Trong thời điểm tâm thiện dục giới khởi lên, hợp với hỷ, hợp với trí, có tác động (sasaṅkhārena)… (v.v.)… hợp với hỷ, không hợp với trí… (v.v.)… hợp với hỷ, không hợp với trí, có tác động… (v.v.)… hợp với xả, hợp với trí… (v.v.)… hợp với xả, hợp với trí, có tác động… (v.v.)… hợp với xả, không hợp với trí… (v.v.)… hợp với xả, không hợp với trí, có tác động, lấy sắc làm đối tượng hoặc… (v.v.)… lấy pháp làm đối tượng hoặc lấy bất cứ điều gì làm đối tượng, trong thời điểm ấy có xúc… (v.v.)… có bất loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Những pháp này là thiện.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā.
Knowledge of these states is analytical insight into phenomena.
Trí tuệ về những pháp này là Dhammapaṭisambhidā.
Tesaṃ vipāke ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge of their results is analytical insight into meaning.
Trí tuệ về quả của chúng là Atthapaṭisambhidā.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The language by which these states are designated—knowledge of the expression of the doctrine in that language is analytical insight into language.
Ngôn ngữ mà nhờ đó những pháp ấy được chế định, trí tuệ về cách diễn đạt các thuật ngữ Dhamma đó là Niruttipaṭisambhidā.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—"these knowledges illuminate this meaning"—knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ mà nhờ đó vị ấy biết những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này làm sáng tỏ ý nghĩa này”, trí tuệ về các trí tuệ được gọi là Paṭibhānapaṭisambhidā.
Katame dhammā kusalā?
What are wholesome states?
Những pháp nào là thiện?
Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
At the time when one develops the path to rebirth in the form realm, quite secluded from sensual pleasures…one enters upon and abides in the first jhāna, the earth kasina, at that time there is contact…there is non-distraction.
Trong thời điểm vị ấy tu tập con đường tái sinh vào cõi sắc, hoàn toàn ly dục… (v.v.)… nhập và an trú thiền thứ nhất với địa biến xứ, trong thời điểm ấy có xúc… (v.v.)… có bất loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Những pháp này là thiện.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā.
Knowledge of these states is analytical insight into phenomena.
Trí tuệ về những pháp này là Dhammapaṭisambhidā.
Tesaṃ vipāke ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge of their results is analytical insight into meaning.
Trí tuệ về quả của chúng là Atthapaṭisambhidā.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The language by which these states are designated—knowledge of the expression of the doctrine in that language is analytical insight into language.
Ngôn ngữ mà nhờ đó những pháp ấy được chế định, trí tuệ về cách diễn đạt các thuật ngữ Dhamma đó là Niruttipaṭisambhidā.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—"these knowledges illuminate this meaning"—knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ mà nhờ đó vị ấy biết những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này làm sáng tỏ ý nghĩa này”, trí tuệ về các trí tuệ được gọi là Paṭibhānapaṭisambhidā.
Katame dhammā kusalā?
Which phenomena are wholesome?
Những pháp nào là thiện?
Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
When one develops the path to the formless existences, completely transcending the base of nothingness, entering and abiding in the fourth jhāna associated with the perception of the base of neither perception nor non-perception, and with the abandonment of pleasure…pe… at that time there is contact…pe… there is non-distraction.
Trong thời điểm vị ấy tu tập con đường tái sinh vào cõi vô sắc, hoàn toàn vượt qua Không vô biên xứ, nhập và an trú thiền phi tưởng phi phi tưởng xứ, với sự đoạn trừ lạc… (v.v.)… an trú thiền thứ tư, trong thời điểm ấy có xúc… (v.v.)… có bất loạn.
Ime dhammā kusalā.
These phenomena are wholesome.
Những pháp này là thiện.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā.
Knowledge of these phenomena is dhammapaṭisambhidā.
Trí tuệ về những pháp này là Dhammapaṭisambhidā.
Tesaṃ vipāke ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge of their results is atthapaṭisambhidā.
Trí tuệ về quả của chúng là Atthapaṭisambhidā.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the verbal expression of those phenomena, through the language by which they are designated, is niruttipaṭisambhidā.
Ngôn ngữ mà nhờ đó những pháp ấy được chế định, trí tuệ về cách diễn đạt các thuật ngữ Dhamma đó là Niruttipaṭisambhidā.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—“these knowledges illuminate this meaning”—knowledge about knowledges is paṭibhānapaṭisambhidā.
Trí tuệ mà nhờ đó vị ấy biết những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này làm sáng tỏ ý nghĩa này”, trí tuệ về các trí tuệ được gọi là Paṭibhānapaṭisambhidā.
Katame dhammā kusalā?
Which phenomena are wholesome?
Những pháp nào là thiện?
Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
When one develops a supramundane jhāna, which leads onward, which diminishes accumulation, for the abandonment of wrong views, for the attainment of the first stage, secluded from sensual pleasures…pe… entering and abiding in the first jhāna with difficult practice and slow direct knowledge, at that time there is contact…pe… there is non-distraction.
Trong thời điểm vị ấy tu tập thiền siêu thế, đưa đến giải thoát, đưa đến sự giảm thiểu (phiền não), để đoạn trừ các tà kiến, để đạt được địa vị thứ nhất, hoàn toàn ly dục… (v.v.)… nhập và an trú thiền thứ nhất với con đường thực hành khổ hạnh, trí tuệ chậm phát sinh, trong thời điểm ấy có xúc… (v.v.)… có bất loạn.
Ime dhammā kusalā.
These phenomena are wholesome.
Những pháp này là thiện.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā.
Knowledge of these phenomena is dhammapaṭisambhidā.
Trí tuệ về những pháp này là Dhammapaṭisambhidā.
Tesaṃ vipāke ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge of their results is atthapaṭisambhidā.
Trí tuệ về quả của chúng là Atthapaṭisambhidā.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the verbal expression of those phenomena, through the language by which they are designated, is niruttipaṭisambhidā.
Ngôn ngữ mà nhờ đó những pháp ấy được chế định, trí tuệ về cách diễn đạt các thuật ngữ Dhamma đó là Niruttipaṭisambhidā.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—“these knowledges illuminate this meaning”—knowledge about knowledges is paṭibhānapaṭisambhidā.
Trí tuệ mà nhờ đó vị ấy biết những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này làm sáng tỏ ý nghĩa này”, trí tuệ về các trí tuệ được gọi là Paṭibhānapaṭisambhidā.
Katame dhammā akusalā?
Which phenomena are unwholesome?
Những pháp nào là bất thiện (akusala)?
Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
When an unwholesome mind arises, accompanied by joy, associated with wrong view, having form as its object…pe… or having mental phenomena as its object, or having any other object, at that time there is contact…pe… there is non-distraction.
Trong thời điểm tâm bất thiện khởi lên, hợp với hỷ, hợp với tà kiến, lấy sắc làm đối tượng hoặc… (v.v.)… lấy pháp làm đối tượng hoặc lấy bất cứ điều gì làm đối tượng, trong thời điểm ấy có xúc… (v.v.)… có bất loạn.
Ime dhammā akusalā.
These phenomena are unwholesome.
Những pháp này là bất thiện.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā.
Knowledge of these phenomena is dhammapaṭisambhidā.
Trí tuệ về những pháp này là Dhammapaṭisambhidā.
Tesaṃ vipāke ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge of their results is atthapaṭisambhidā.
Trí tuệ về quả của chúng là Atthapaṭisambhidā.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the verbal expression of those phenomena, through the language by which they are designated, is niruttipaṭisambhidā.
Ngôn ngữ mà nhờ đó những pháp ấy được chế định, trí tuệ về cách diễn đạt các thuật ngữ Dhamma đó là Niruttipaṭisambhidā.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—“these knowledges illuminate this meaning”—knowledge about knowledges is paṭibhānapaṭisambhidā.
Trí tuệ mà nhờ đó vị ấy biết những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này làm sáng tỏ ý nghĩa này”, trí tuệ về các trí tuệ được gọi là Paṭibhānapaṭisambhidā.
Katame dhammā akusalā?
Which phenomena are unwholesome?
Những pháp nào là bất thiện?
Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ…pe… domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ vicikicchāsampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ uddhaccasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
When an unwholesome mind arises, accompanied by joy, associated with wrong view, with prompting…pe… accompanied by joy, dissociated from wrong view…pe… accompanied by joy, dissociated from wrong view, with prompting…pe… accompanied by equanimity, associated with wrong view…pe… accompanied by equanimity, associated with wrong view, with prompting…pe… accompanied by equanimity, dissociated from wrong view…pe… accompanied by equanimity, dissociated from wrong view, with prompting…pe… accompanied by distress, associated with aversion…pe… accompanied by distress, associated with aversion, with prompting…pe… accompanied by equanimity, associated with doubt…pe… accompanied by equanimity, associated with restlessness, having form as its object…pe… or having mental phenomena as its object, or having any other object, at that time there is contact…pe… there is non-distraction.
Vào lúc tâm bất thiện sinh khởi, kèm hỷ, tương ưng tà kiến, hữu hành… (vân vân)… kèm hỷ, không tương ưng tà kiến… (vân vân)… kèm hỷ, không tương ưng tà kiến, hữu hành… (vân vân)… kèm xả, tương ưng tà kiến… (vân vân)… kèm xả, tương ưng tà kiến, hữu hành… (vân vân)… kèm xả, không tương ưng tà kiến… (vân vân)… kèm xả, không tương ưng tà kiến, hữu hành… (vân vân)… kèm ưu, tương ưng sân… (vân vân)… kèm ưu, tương ưng sân, hữu hành… (vân vân)… kèm xả, tương ưng hoài nghi… (vân vân)… kèm xả, tương ưng trạo cử, đối với sắc trần hoặc… (vân vân)… pháp trần hoặc đối với bất cứ đối tượng nào, vào lúc ấy xúc sinh khởi… (vân vân)… không tán loạn sinh khởi.
Ime dhammā akusalā.
These phenomena are unwholesome.
Những pháp này là bất thiện.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā.
Knowledge of these phenomena is dhammapaṭisambhidā.
Trí tuệ về những pháp này là Pháp Vô Ngại Giải (Dhammapaṭisambhidā).
Tesaṃ vipāke ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge of their results is atthapaṭisambhidā.
Trí tuệ về quả của chúng là Nghĩa Vô Ngại Giải (Atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the verbal expression of those phenomena, through the language by which they are designated, is niruttipaṭisambhidā.
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết lập, trí tuệ về sự diễn đạt ngôn ngữ pháp ấy là Ngôn Ngữ Vô Ngại Giải (Niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—“imāni ñāṇāni idamatthajotakānī”—knowledge about knowledges is paṭibhānapaṭisambhidā.
Trí tuệ mà nhờ đó biết được những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này” – trí tuệ về các trí tuệ là Biện Tài Vô Ngại Giải (Paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate?
Những pháp nào là vô ký?
Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
When, due to wholesome kamma in the sense-sphere, accumulated and brought to fruition, the resultant eye-consciousness arises, accompanied by equanimity, having form as its object, at that time there is contact, there is feeling, there is perception, there is volition, there is mind, there is equanimity, there is one-pointedness of mind, there is the faculty of mind, there is the faculty of equanimity, there is the faculty of life, and whatever other formless phenomena arise dependently at that time.
Vào lúc nhãn thức là quả của nghiệp thiện thuộc cõi Dục đã được tạo tác và tích lũy, sinh khởi kèm xả, đối với sắc trần, vào lúc ấy xúc sinh khởi, thọ sinh khởi, tưởng sinh khởi, tư sinh khởi, tâm sinh khởi, xả sinh khởi, nhất tâm sinh khởi, nhãn căn sinh khởi, xả căn sinh khởi, mạng căn sinh khởi, hoặc bất cứ pháp vô sắc nào khác đồng sinh khởi tùy thuộc vào duyên vào lúc ấy.
Ime dhammā abyākatā.
These phenomena are indeterminate.
Những pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge of these phenomena is atthapaṭisambhidā.
Trí tuệ về những pháp này là Nghĩa Vô Ngại Giải.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the verbal expression of those phenomena, through the language by which they are designated, is niruttipaṭisambhidā.
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết lập, trí tuệ về sự diễn đạt ngôn ngữ pháp ấy là Ngôn Ngữ Vô Ngại Giải.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—“these knowledges illuminate this meaning”—knowledge about knowledges is paṭibhānapaṭisambhidā.
Trí tuệ mà nhờ đó biết được những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này” – trí tuệ về các trí tuệ là Biện Tài Vô Ngại Giải.
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate?
Những pháp nào là vô ký?
Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti sukhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, sukhaṃ hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, sukhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
When, due to wholesome kamma in the sense-sphere, accumulated and brought to fruition, the resultant ear-consciousness arises, accompanied by equanimity, having sound as its object…pe… the resultant nose-consciousness arises, accompanied by equanimity, having odor as its object…pe… the resultant tongue-consciousness arises, accompanied by equanimity, having taste as its object…pe… the resultant body-consciousness arises, accompanied by pleasure, having tangible as its object, at that time there is contact, there is feeling, there is perception, there is volition, there is mind, there is pleasure, there is one-pointedness of mind, there is the faculty of mind, there is the faculty of pleasure, there is the faculty of life, and whatever other formless phenomena arise dependently at that time.
Vào lúc nhĩ thức là quả của nghiệp thiện thuộc cõi Dục đã được tạo tác và tích lũy, sinh khởi kèm xả, đối với âm thanh trần… (vân vân)… tỷ thức sinh khởi kèm xả, đối với hương trần… (vân vân)… thiệt thức sinh khởi kèm xả, đối với vị trần… (vân vân)… thân thức sinh khởi kèm lạc, đối với xúc trần, vào lúc ấy xúc sinh khởi, thọ sinh khởi, tưởng sinh khởi, tư sinh khởi, tâm sinh khởi, lạc sinh khởi, nhất tâm sinh khởi, ý căn sinh khởi, lạc căn sinh khởi, mạng căn sinh khởi, hoặc bất cứ pháp vô sắc nào khác đồng sinh khởi tùy thuộc vào duyên vào lúc ấy.
Ime dhammā abyākatā.
These phenomena are indeterminate.
Những pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge of these phenomena is atthapaṭisambhidā.
Trí tuệ về những pháp này là Nghĩa Vô Ngại Giải.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the verbal expression of those phenomena, through the language by which they are designated, is niruttipaṭisambhidā.
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết lập, trí tuệ về sự diễn đạt ngôn ngữ pháp ấy là Ngôn Ngữ Vô Ngại Giải.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges—“these knowledges illuminate this meaning”—knowledge about knowledges is paṭibhānapaṭisambhidā.
Trí tuệ mà nhờ đó biết được những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này” – trí tuệ về các trí tuệ là Biện Tài Vô Ngại Giải.
734. Tisso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
734. Three analytic knowledges: atthapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
734. Ba vô ngại giải – Nghĩa Vô Ngại Giải, Ngôn Ngữ Vô Ngại Giải, Biện Tài Vô Ngại Giải.
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate?
Những pháp nào là vô ký?
Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
At the time when, due to having performed and accumulated skillful kamma in the sense-sphere, resultant mind-element arises accompanied by equanimity, apprehending a visible form… or apprehending a tangible object, or apprehending whatever else, at that time there is contact, there is feeling, there is perception, there is volition, there is consciousness, there is initial application, there is sustained application, there is equanimity, there is one-pointedness of mind, there is the faculty of mind, there is the faculty of equanimity, there is the faculty of life, and whatever other non-material states there are that arise dependently at that time.
Vào lúc ý giới là quả của nghiệp thiện thuộc cõi Dục đã được tạo tác và tích lũy, sinh khởi kèm xả, đối với sắc trần hoặc… (vân vân)… xúc trần hoặc đối với bất cứ đối tượng nào, vào lúc ấy xúc sinh khởi, thọ sinh khởi, tưởng sinh khởi, tư sinh khởi, tâm sinh khởi, tầm sinh khởi, tứ sinh khởi, xả sinh khởi, nhất tâm sinh khởi, ý căn sinh khởi, xả căn sinh khởi, mạng căn sinh khởi, hoặc bất cứ pháp vô sắc nào khác đồng sinh khởi tùy thuộc vào duyên vào lúc ấy.
Ime dhammā abyākatā.
These states are indeterminate.
Những pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge regarding these states is analysis of meaning (atthapaṭisambhidā).
Trí tuệ về những pháp này là Nghĩa Vô Ngại Giải.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge in the expression of the Dhamma through the language by which those states are designated is analysis of language (niruttipaṭisambhidā).
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết lập, trí tuệ về sự diễn đạt ngôn ngữ pháp ấy là Ngôn Ngữ Vô Ngại Giải.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges — ‘These knowledges illuminate this meaning’ — that knowledge among knowledges is analysis of perspicuity (paṭibhānapaṭisambhidā).
Trí tuệ mà nhờ đó biết được những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này” – trí tuệ về các trí tuệ là Biện Tài Vô Ngại Giải.
Katame dhammā abyākatā?
Which states are indeterminate?
Những pháp nào là vô ký?
Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, pīti hoti, sukhaṃ hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, somanassindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
At the time when, due to having performed and accumulated skillful kamma in the sense-sphere, resultant mind-consciousness element arises accompanied by joy, apprehending a visible form… or apprehending a mental object, or apprehending whatever else, at that time there is contact, there is feeling, there is perception, there is volition, there is consciousness, there is initial application, there is sustained application, there is rapture, there is happiness, there is one-pointedness of mind, there is the faculty of mind, there is the faculty of joy, there is the faculty of life, and whatever other non-material states there are that arise dependently at that time.
Vào lúc ý thức giới là quả của nghiệp thiện thuộc cõi Dục đã được tạo tác và tích lũy, sinh khởi kèm hỷ, đối với sắc trần hoặc… (vân vân)… pháp trần hoặc đối với bất cứ đối tượng nào, vào lúc ấy xúc sinh khởi, thọ sinh khởi, tưởng sinh khởi, tư sinh khởi, tâm sinh khởi, tầm sinh khởi, tứ sinh khởi, hỷ sinh khởi, lạc sinh khởi, nhất tâm sinh khởi, ý căn sinh khởi, hỷ căn sinh khởi, mạng căn sinh khởi, hoặc bất cứ pháp vô sắc nào khác đồng sinh khởi tùy thuộc vào duyên vào lúc ấy.
Ime dhammā abyākatā.
These states are indeterminate.
Những pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge regarding these states is analysis of meaning (atthapaṭisambhidā).
Trí tuệ về những pháp này là Nghĩa Vô Ngại Giải.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge in the expression of the Dhamma through the language by which those states are designated is analysis of language (niruttipaṭisambhidā).
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết lập, trí tuệ về sự diễn đạt ngôn ngữ pháp ấy là Ngôn Ngữ Vô Ngại Giải.
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges — ‘These knowledges illuminate this meaning’ — that knowledge among knowledges is analysis of perspicuity (paṭibhānapaṭisambhidā).
Trí tuệ mà nhờ đó biết được những trí tuệ ấy – “Những trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này” – trí tuệ về các trí tuệ là Biện Tài Vô Ngại Giải.
Katame dhammā abyākatā?
Which states are indeterminate?
Những pháp nào là vô ký?
Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
At the time when, due to having performed and accumulated skillful kamma in the sense-sphere, resultant mind-consciousness element arises accompanied by equanimity, apprehending a visible form… or apprehending a mental object, or apprehending whatever else, at that time there is contact, there is feeling, there is perception, there is volition, there is consciousness, there is initial application, there is sustained application, there is equanimity, there is one-pointedness of mind, there is the faculty of mind, there is the faculty of equanimity, there is the faculty of life, and whatever other non-material states there are that arise dependently at that time.
Vào lúc ý thức giới là quả của nghiệp thiện thuộc cõi Dục đã được tạo tác và tích lũy, sinh khởi kèm xả, đối với sắc trần hoặc… (vân vân)… pháp trần hoặc đối với bất cứ đối tượng nào, vào lúc ấy xúc sinh khởi, thọ sinh khởi, tưởng sinh khởi, tư sinh khởi, tâm sinh khởi, tầm sinh khởi, tứ sinh khởi, xả sinh khởi, nhất tâm sinh khởi, ý căn sinh khởi, xả căn sinh khởi, mạng căn sinh khởi, hoặc bất cứ pháp vô sắc nào khác đồng sinh khởi tùy thuộc vào duyên vào lúc ấy.
Ime dhammā abyākatā.
These states are indeterminate.
Những pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge regarding these states is analysis of meaning (atthapaṭisambhidā).
Trí tuệ về những pháp này là Nghĩa Vô Ngại Giải.
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge in the expression of the Dhamma through the language by which those states are designated is analysis of language (niruttipaṭisambhidā).
Tri kiến về sự biểu đạt các pháp trong ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, đó là Vô ngại giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges — ‘These knowledges illuminate this meaning’ — that knowledge among knowledges is analysis of perspicuity (paṭibhānapaṭisambhidā).
Tri kiến mà nhờ đó người ta biết các tri kiến ấy – “các tri kiến này làm sáng tỏ ý nghĩa này” – tri kiến về các tri kiến, đó là Vô ngại giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which states are indeterminate?
Những pháp nào là pháp vô ký (abyākata)?
Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
At the time when, due to having performed and accumulated skillful kamma in the sense-sphere, resultant mind-consciousness element arises accompanied by joy and associated with knowledge… accompanied by joy and associated with knowledge, with prompting… accompanied by joy and dissociated from knowledge… accompanied by joy and dissociated from knowledge, with prompting… accompanied by equanimity and associated with knowledge… accompanied by equanimity and associated with knowledge, with prompting… accompanied by equanimity and dissociated from knowledge… accompanied by equanimity and dissociated from knowledge, with prompting, apprehending a visible form… or apprehending a mental object, or apprehending whatever else, at that time there is contact… until… there is non-distraction.
Vào lúc nào, do nghiệp thiện dục giới đã được tạo tác và tích lũy, thức ý giới (manoviññāṇadhātu) là quả sanh khởi, hợp với hỷ, tương ưng với tri kiến…pe… hợp với hỷ, tương ưng với tri kiến, có tác ý…pe… hợp với hỷ, không tương ưng với tri kiến…pe… hợp với hỷ, không tương ưng với tri kiến, có tác ý…pe… hợp với xả, tương ưng với tri kiến…pe… hợp với xả, tương ưng với tri kiến, có tác ý…pe… hợp với xả, không tương ưng với tri kiến…pe… hợp với xả, không tương ưng với tri kiến, có tác ý, duyên theo sắc cảnh (rūpārammaṇa) hay…pe… duyên theo pháp cảnh (dhammārammaṇa) hay duyên theo bất cứ cảnh nào, vào lúc đó có xúc…pe… có bất loạn (avikkhepa).
Ime dhammā abyākatā.
These states are indeterminate.
Những pháp này là pháp vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge regarding these states is analysis of meaning (atthapaṭisambhidā).
Tri kiến về những pháp này là Vô ngại giải về nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge in the expression of the Dhamma through the language by which those states are designated is analysis of language (niruttipaṭisambhidā).
Tri kiến về sự biểu đạt các pháp trong ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, đó là Vô ngại giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges — ‘These knowledges illuminate this meaning’ — that knowledge among knowledges is analysis of perspicuity (paṭibhānapaṭisambhidā).
Tri kiến mà nhờ đó người ta biết các tri kiến ấy – “các tri kiến này làm sáng tỏ ý nghĩa này” – tri kiến về các tri kiến, đó là Vô ngại giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which states are indeterminate?
Những pháp nào là pháp vô ký?
Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
At the time when one cultivates the path to rebirth in the rūpa realm, quite secluded from sensual pleasures… until… one enters and dwells in the first jhāna with the earth-kasiṇa as its object, at that time there is contact… until… there is non-distraction.
Vào lúc nào, người ta tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc giới, ly dục…pe… chứng và an trú sơ thiền với địa biến xứ (pathavīkasiṇa), vào lúc đó có xúc…pe… có bất loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are skillful.
Những pháp này là pháp thiện.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Due to having performed and accumulated that very rūpāvacara skillful kamma, resultant jhāna, quite secluded from sensual pleasures… until… one enters and dwells in the first jhāna with the earth-kasiṇa as its object, at that time there is contact… until… there is non-distraction.
Do nghiệp thiện sắc giới ấy đã được tạo tác và tích lũy, là quả, ly dục…pe… chứng và an trú sơ thiền với địa biến xứ, vào lúc đó có xúc…pe… có bất loạn.
Ime dhammā abyākatā.
These states are indeterminate.
Những pháp này là pháp vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge regarding these states is analysis of meaning (atthapaṭisambhidā).
Tri kiến về những pháp này là Vô ngại giải về nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge in the expression of the Dhamma through the language by which those states are designated is analysis of language (niruttipaṭisambhidā).
Tri kiến về sự biểu đạt các pháp trong ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, đó là Vô ngại giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges — ‘These knowledges illuminate this meaning’ — that knowledge among knowledges is analysis of perspicuity (paṭibhānapaṭisambhidā).
Tri kiến mà nhờ đó người ta biết các tri kiến ấy – “các tri kiến này làm sáng tỏ ý nghĩa này” – tri kiến về các tri kiến, đó là Vô ngại giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which states are indeterminate?
Những pháp nào là pháp vô ký?
Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
At the time when one cultivates the path to rebirth in the arūpa realm, having completely transcended the base of nothingness, and entered and dwells in the fourth jhāna accompanied by the perception of the base of neither-perception-nor-non-perception, with the abandoning of happiness… until… at that time there is contact… until… there is non-distraction.
Vào lúc nào, người ta tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi vô sắc giới, vượt qua hoàn toàn Không vô biên xứ, chứng và an trú thiền Tưởng phi tưởng xứ (nevasaññānāsaññāyatana) hợp với tưởng, do sự đoạn trừ lạc…pe… chứng và an trú đệ tứ thiền, vào lúc đó có xúc…pe… có bất loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are skillful.
Những pháp này là pháp thiện.
Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Due to having performed and accumulated that very arūpāvacara skillful kamma, resultant jhāna, having completely transcended the base of nothingness, and entered and dwells in the fourth jhāna accompanied by the perception of the base of neither-perception-nor-non-perception, with the abandoning of happiness… until… at that time there is contact… until… there is non-distraction.
Do nghiệp thiện vô sắc giới ấy đã được tạo tác và tích lũy, là quả, vượt qua hoàn toàn Không vô biên xứ, chứng và an trú thiền Tưởng phi tưởng xứ hợp với tưởng, do sự đoạn trừ lạc…pe… chứng và an trú đệ tứ thiền, vào lúc đó có xúc…pe… có bất loạn.
Ime dhammā abyākatā.
These states are indeterminate.
Những pháp này là pháp vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
Knowledge regarding these states is analysis of meaning (atthapaṭisambhidā).
Tri kiến về những pháp này là Vô ngại giải về nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge in the expression of the Dhamma through the language by which those states are designated is analysis of language (niruttipaṭisambhidā).
Tri kiến về sự biểu đạt các pháp trong ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, đó là Vô ngại giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges — ‘These knowledges illuminate this meaning’ — that knowledge among knowledges is analysis of perspicuity (paṭibhānapaṭisambhidā).
Tri kiến mà nhờ đó người ta biết các tri kiến ấy – “các tri kiến này làm sáng tỏ ý nghĩa này” – tri kiến về các tri kiến, đó là Vô ngại giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate (abyākatā)?
Những pháp nào là pháp vô ký?
Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
At the time when one develops supramundane jhāna, leading to liberation, leading to the cessation (of accumulation), for the abandoning of wrong views, for the attainment of the first stage, having quite secluded himself from sensual pleasures… he enters and abides in the first jhāna, with difficult practice and slow direct knowledge, at that time contact arises… non-distraction arises.
Vào lúc nào, người ta tu tập thiền siêu thế (lokuttaraṃ jhāna), dẫn đến giải thoát, hướng đến sự đoạn trừ các tà kiến, để đạt được địa vị đầu tiên, ly dục…pe… chứng và an trú sơ thiền, với hạnh khó khăn, tuệ chậm đạt, vào lúc đó có xúc…pe… có bất loạn.
Ime dhammā kusalā.
These phenomena are wholesome (kusalā).
Những pháp này là pháp thiện.
Tasseva lokuttarassa kusalassa kammassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
As the result (vipāka) of that very supramundane wholesome action having been done and developed, having quite secluded himself from sensual pleasures… he enters and abides in the first jhāna, with difficult practice and slow direct knowledge, (experiencing) emptiness (suññataṃ), at that time contact arises… non-distraction arises.
Do nghiệp thiện siêu thế ấy đã được tạo tác và tu tập, là quả, ly dục…pe… chứng và an trú sơ thiền, với hạnh khó khăn, tuệ chậm đạt, không (có ngã), vào lúc đó có xúc…pe… có bất loạn.
Ime dhammā abyākatā.
These phenomena are indeterminate (abyākatā).
Những pháp này là pháp vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
The knowledge concerning these phenomena is analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā).
Tri kiến về những pháp này là Vô ngại giải về nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the expression of those phenomena, by means of the idiom through which their designation occurs, is analytical knowledge of expression (niruttipaṭisambhidā).
Tri kiến về sự biểu đạt các pháp trong ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, đó là Vô ngại giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one understands those knowledges—"These knowledges illuminate this meaning"—is analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā), knowledge within knowledges.
Tri kiến mà nhờ đó người ta biết các tri kiến ấy – “các tri kiến này làm sáng tỏ ý nghĩa này” – tri kiến về các tri kiến, đó là Vô ngại giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate (abyākatā)?
Những pháp nào là pháp vô ký?
Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ…pe… sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti dukkhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, dukkhaṃ hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, dukkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
At the time when, as the result (vipāka) of unwholesome action having been done and accumulated, eye-consciousness arises accompanied by equanimity, apprehending a visible object… ear-consciousness arises accompanied by equanimity, apprehending a sound object… nose-consciousness arises accompanied by equanimity, apprehending an odour object… tongue-consciousness arises accompanied by equanimity, apprehending a flavour object… body-consciousness arises accompanied by pain, apprehending a tangible object, at that time contact arises, feeling arises, perception arises, volition arises, consciousness arises, pain arises, one-pointedness of mind arises, the faculty of mind arises, the faculty of pain arises, the faculty of life arises, or any other non-material phenomena that are dependently arisen at that time.
Vào lúc nào, do nghiệp bất thiện đã được tạo tác và tích lũy, nhãn thức (cakkhuviññāṇa) là quả sanh khởi, hợp với xả, duyên theo sắc cảnh…pe… nhĩ thức (sotaviññāṇa) sanh khởi, hợp với xả, duyên theo thanh cảnh…pe… tỷ thức (ghānaviññāṇa) sanh khởi, hợp với xả, duyên theo hương cảnh…pe… thiệt thức (jivhāviññāṇa) sanh khởi, hợp với xả, duyên theo vị cảnh…pe… thân thức (kāyaviññāṇa) sanh khởi, hợp với khổ, duyên theo xúc cảnh, vào lúc đó có xúc, có thọ, có tưởng, có tư, có tâm, có khổ, có nhất tâm, có ý quyền, có khổ quyền, có mạng quyền, hoặc bất cứ pháp vô sắc nào khác sanh khởi do duyên vào lúc đó.
Ime dhammā abyākatā.
These phenomena are indeterminate (abyākatā).
Những pháp này là pháp vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
The knowledge concerning these phenomena is analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā).
Tri kiến về những pháp này là Vô ngại giải về nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the expression of those phenomena, by means of the idiom through which their designation occurs, is analytical knowledge of expression (niruttipaṭisambhidā).
Tri kiến về sự biểu đạt các pháp trong ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, đó là Vô ngại giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one understands those knowledges—"These knowledges illuminate this meaning"—is analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā), knowledge within knowledges.
Tri kiến mà nhờ đó người ta biết các tri kiến ấy – “các tri kiến này làm sáng tỏ ý nghĩa này” – tri kiến về các tri kiến, đó là Vô ngại giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate (abyākatā)?
Những pháp nào là pháp vô ký?
Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
At the time when, as the result (vipāka) of unwholesome action having been done and accumulated, mind-element arises accompanied by equanimity, apprehending a visible object… or a tangible object… or mind-consciousness-element arises accompanied by equanimity, apprehending a visible object… or a dhamma object, or apprehending whatever it may be, at that time contact arises, feeling arises, perception arises, volition arises, consciousness arises, initial application arises, sustained application arises, equanimity arises, one-pointedness of mind arises, the faculty of mind arises, the faculty of equanimity arises, the faculty of life arises, or any other non-material phenomena that are dependently arisen at that time.
Khi nào ý giới khởi lên là quả dị thục do đã tạo tác và tích lũy nghiệp bất thiện, đồng sanh với xả, hoặc đối với sắc trần… (lược)… hoặc đối với xúc trần… (lược)… khi nào ý thức giới khởi lên là quả dị thục do đã tạo tác và tích lũy nghiệp bất thiện, đồng sanh với xả, hoặc đối với sắc trần… (lược)… hoặc đối với pháp trần, hoặc duyên với bất cứ điều gì, vào lúc ấy có xúc, có thọ, có tưởng, có tư, có tâm, có tầm, có tứ, có xả, có nhất tâm, có ý căn, có xả căn, có mạng căn, và bất cứ pháp vô sắc nào khác do duyên khởi sanh vào lúc ấy.
Ime dhammā abyākatā.
These phenomena are indeterminate (abyākatā).
Các pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
The knowledge concerning these phenomena is analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā).
Trí tuệ về các pháp này là Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the expression of those phenomena, by means of the idiom through which their designation occurs, is analytical knowledge of expression (niruttipaṭisambhidā).
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, trí tuệ về sự biểu đạt ngôn ngữ của các pháp ấy là Thắng giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one understands those knowledges—"These knowledges illuminate this meaning"—is analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā), knowledge within knowledges.
Trí tuệ mà nhờ đó người ta biết các trí tuệ ấy – ‘‘các trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này’’ – trí tuệ về các trí tuệ là Thắng giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate (abyākatā)?
Những pháp nào là vô ký?
Yasmiṃ samaye manodhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, manindriyaṃ hoti, upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
At the time when mind-element arises as merely functional (kiriyā), neither wholesome nor unwholesome, nor a result of kamma, accompanied by equanimity, apprehending a visible object… or a tangible object, or apprehending whatever it may be, at that time contact arises, feeling arises, perception arises, volition arises, consciousness arises, initial application arises, sustained application arises, equanimity arises, one-pointedness of mind arises, the faculty of mind arises, the faculty of equanimity arises, the faculty of life arises, or any other non-material phenomena that are dependently arisen at that time.
Khi nào ý giới khởi lên là hành vi (kiriya), không phải thiện cũng không phải bất thiện và không phải quả dị thục của nghiệp, đồng sanh với xả, hoặc đối với sắc trần… (lược)… hoặc đối với xúc trần, hoặc duyên với bất cứ điều gì, vào lúc ấy có xúc, có thọ, có tưởng, có tư, có tâm, có tầm, có tứ, có xả, có nhất tâm, có ý căn, có xả căn, có mạng căn, và bất cứ pháp vô sắc nào khác do duyên khởi sanh vào lúc ấy.
Ime dhammā abyākatā.
These phenomena are indeterminate (abyākatā).
Các pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
The knowledge concerning these phenomena is analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā).
Trí tuệ về các pháp này là Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the expression of those phenomena, by means of the idiom through which their designation occurs, is analytical knowledge of expression (niruttipaṭisambhidā).
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, trí tuệ về sự biểu đạt ngôn ngữ của các pháp ấy là Thắng giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one understands those knowledges—"These knowledges illuminate this meaning"—is analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā), knowledge within knowledges.
Trí tuệ mà nhờ đó người ta biết các trí tuệ ấy – ‘‘các trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này’’ – trí tuệ về các trí tuệ là Thắng giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate (abyākatā)?
Những pháp nào là vô ký?
Yasmiṃ samaye manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā somanassasahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, upekkhā hoti, cittassekaggatā hoti, vīriyindriyaṃ hoti, samādhindriyaṃ hoti, manindriyaṃ hoti, upekkhindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā.
At the time when mind-consciousness-element arises as merely functional (kiriyā), neither wholesome nor unwholesome, nor a result of kamma, accompanied by joy, apprehending a visible object… or a dhamma object… or mind-consciousness-element arises as merely functional (kiriyā), neither wholesome nor unwholesome, nor a result of kamma, accompanied by equanimity, apprehending a visible object… or a dhamma object, or apprehending whatever it may be, at that time contact arises, feeling arises, perception arises, volition arises, consciousness arises, initial application arises, sustained application arises, equanimity arises, one-pointedness of mind arises, the faculty of energy arises, the faculty of concentration arises, the faculty of mind arises, the faculty of equanimity arises, the faculty of life arises, or any other non-material phenomena that are dependently arisen at that time.
Khi nào ý thức giới khởi lên là hành vi (kiriya), không phải thiện cũng không phải bất thiện và không phải quả dị thục của nghiệp, đồng sanh với hỷ, hoặc đối với sắc trần… (lược)… hoặc đối với pháp trần… (lược)… khi nào ý thức giới khởi lên là hành vi (kiriya), không phải thiện cũng không phải bất thiện và không phải quả dị thục của nghiệp, đồng sanh với xả, hoặc đối với sắc trần… (lược)… hoặc đối với pháp trần, hoặc duyên với bất cứ điều gì, vào lúc ấy có xúc, có thọ, có tưởng, có tư, có tâm, có tầm, có tứ, có xả, có nhất tâm, có cần căn, có định căn, có ý căn, có xả căn, có mạng căn, và bất cứ pháp vô sắc nào khác do duyên khởi sanh vào lúc ấy.
Ime dhammā abyākatā.
These phenomena are indeterminate (abyākatā).
Các pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
The knowledge concerning these phenomena is analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā).
Trí tuệ về các pháp này là Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the expression of those phenomena, by means of the idiom through which their designation occurs, is analytical knowledge of expression (niruttipaṭisambhidā).
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, trí tuệ về sự biểu đạt ngôn ngữ của các pháp ấy là Thắng giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one understands those knowledges—"These knowledges illuminate this meaning"—is analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā), knowledge within knowledges.
Trí tuệ mà nhờ đó người ta biết các trí tuệ ấy – ‘‘các trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này’’ – trí tuệ về các trí tuệ là Thắng giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Katame dhammā abyākatā?
Which phenomena are indeterminate (abyākatā)?
Những pháp nào là vô ký?
Yasmiṃ samaye manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti…pe… arūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ…pe… sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
At the time when the mind-consciousness element has arisen, functional (kiriya), neither wholesome nor unwholesome, nor a result of kamma, accompanied by joy and conjoined with knowledge… (and so on)… accompanied by joy and conjoined with knowledge, with prompting… (and so on)… accompanied by joy and disjoined from knowledge… (and so on)… accompanied by joy and disjoined from knowledge, with prompting… (and so on)… accompanied by equanimity and conjoined with knowledge… (and so on)… accompanied by equanimity and conjoined with knowledge, with prompting… (and so on)… accompanied by equanimity and disjoined from knowledge… (and so on)… accompanied by equanimity and disjoined from knowledge, with prompting… (and so on)… one develops rūpa-jhāna… (and so on)… one develops arūpa-jhāna, a functional state, neither wholesome nor unwholesome, nor a result of kamma, for a pleasant abiding in this very life… (and so on)… having completely transcended the base of nothingness, accompanied by the perception of the base of neither-perception-nor-non-perception, and with the abandoning of pleasure… (and so on)… abides having entered upon the fourth jhāna; at that time there is contact… (and so on)… there is non-distraction.
Khi nào ý thức giới khởi lên là hành vi (kiriya), không phải thiện cũng không phải bất thiện và không phải quả dị thục của nghiệp, đồng sanh với hỷ, tương ưng với trí tuệ… (lược)… đồng sanh với hỷ, tương ưng với trí tuệ, có sự tác động (sasaṅkhārena)… (lược)… đồng sanh với hỷ, không tương ưng với trí tuệ… (lược)… đồng sanh với hỷ, không tương ưng với trí tuệ, có sự tác động (sasaṅkhārena)… (lược)… đồng sanh với xả, tương ưng với trí tuệ… (lược)… đồng sanh với xả, tương ưng với trí tuệ, có sự tác động (sasaṅkhārena)… (lược)… đồng sanh với xả, không tương ưng với trí tuệ… (lược)… đồng sanh với xả, không tương ưng với trí tuệ, có sự tác động (sasaṅkhārena)… (lược)… hành thiền sắc giới… (lược)… hành thiền vô sắc giới, là hành vi (kiriya) không phải thiện cũng không phải bất thiện và không phải quả dị thục của nghiệp, sống an lạc trong hiện tại… (lược)… hoàn toàn vượt qua Không vô biên xứ, an trú trong Tứ thiền đồng sanh với tưởng phi tưởng phi phi tưởng xứ, do sự đoạn trừ lạc… (lược)… vào lúc ấy có xúc… (lược)… có không tán loạn (avikkhepo).
Ime dhammā abyākatā.
These phenomena are indeterminate.
Các pháp này là vô ký.
Imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā.
In these phenomena, knowledge (ñāṇa) is analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā).
Trí tuệ về các pháp này là Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā).
Yāya niruttiyā tesaṃ dhammānaṃ paññatti hoti tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā.
The knowledge of the expressions of the Dhamma (dhammaniruttābhilāpe ñāṇa) regarding the terminology by which those phenomena are designated is analytical knowledge of language (niruttipaṭisambhidā).
Ngôn ngữ mà các pháp ấy được thiết định, trí tuệ về sự biểu đạt ngôn ngữ của các pháp ấy là Thắng giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā).
Yena ñāṇena tāni ñāṇāni jānāti – ‘‘imāni ñāṇāni idamatthajotakānī’’ti, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The knowledge by which one knows those knowledges — "these knowledges illuminate this meaning" — is analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā) in respect of knowledges.
Trí tuệ mà nhờ đó người ta biết các trí tuệ ấy – ‘‘các trí tuệ này là những điều làm sáng tỏ ý nghĩa này’’ – trí tuệ về các trí tuệ là Thắng giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
746. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
746. Four analytical knowledges: analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā), analytical knowledge of phenomena (dhammapaṭisambhidā), analytical knowledge of language (niruttipaṭisambhidā), analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā).
746. Bốn thắng giải – Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā), Thắng giải về pháp (dhammapaṭisambhidā), Thắng giải về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā), Thắng giải về biện tài (paṭibhānapaṭisambhidā).
Tisso paṭisambhidā kāmāvacarakusalato catūsu ñāṇasampayuttesu cittuppādesu, kiriyato catūsu ñāṇasampayuttesu cittuppādesu uppajjanti.
Three analytical knowledges arise in the four consciousness-arisings conjoined with knowledge, pertaining to wholesome kāma-sphere states, and in the four consciousness-arisings conjoined with knowledge, pertaining to functional states.
Ba thắng giải khởi lên trong bốn tâm thiện dục giới tương ưng với trí tuệ, trong bốn tâm hành vi tương ưng với trí tuệ.
Atthapaṭisambhidā etesu ceva uppajjati, catūsu maggesu catūsu phalesu ca uppajjati.
Analytical knowledge of meaning arises in these (states) and also arises in the four paths and the four fruitions.
Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) khởi lên trong những tâm này, và cũng khởi lên trong bốn Đạo và bốn Quả.
749. Siyā kusalā, siyā abyākatā.
Some are wholesome, some are indeterminate.
749. Có thể là thiện, có thể là vô ký.
Siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā.
Some are conjoined with pleasant feeling, some are conjoined with neither-painful-nor-pleasant feeling.
Có thể tương ưng với thọ lạc, có thể tương ưng với thọ không khổ không lạc.
Tisso paṭisambhidā siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā; atthapaṭisambhidā siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā.
Three analytical knowledges are potentially kamma-results, some are neither kamma-results nor potentially kamma-results; analytical knowledge of meaning is some are kamma-results, some are potentially kamma-results, some are neither kamma-results nor potentially kamma-results.
Ba thắng giải có thể là những pháp có khả năng sanh quả dị thục, có thể là những pháp không phải quả dị thục cũng không phải những pháp có khả năng sanh quả dị thục; Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là quả dị thục, có thể là những pháp có khả năng sanh quả dị thục, có thể là những pháp không phải quả dị thục cũng không phải những pháp có khả năng sanh quả dị thục.
Tisso paṭisambhidā anupādinnupādāniyā; atthapaṭisambhidā siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā.
Three analytical knowledges are ungrasped but graspable; analytical knowledge of meaning is some are ungrasped but graspable, some are ungrasped and ungraspable.
Ba thắng giải là không bị chấp thủ và có khả năng bị chấp thủ; Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là không bị chấp thủ và có khả năng bị chấp thủ, có thể là không bị chấp thủ và không có khả năng bị chấp thủ.
Tisso paṭisambhidā asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā; atthapaṭisambhidā siyā asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā, siyā asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā.
Three analytical knowledges are undefiled and not conducive to defilement; analytical knowledge of meaning is some are undefiled but conducive to defilement, some are undefiled and not conducive to defilement.
Ba thắng giải là không bị ô nhiễm và không có khả năng gây ô nhiễm; Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là không bị ô nhiễm nhưng có khả năng gây ô nhiễm, có thể là không bị ô nhiễm và không có khả năng gây ô nhiễm.
Tisso paṭisambhidā savitakkasavicārā; atthapaṭisambhidā siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā.
Three analytical knowledges are with initial application and sustained application; analytical knowledge of meaning is some are with initial application and sustained application, some are without initial application but with sustained application only, some are without initial application and without sustained application.
Ba thắng giải là có tầm có tứ; Thắng giải về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là có tầm có tứ, có thể chỉ có tứ không tầm, có thể không tầm không tứ.
Siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā.
Some are accompanied by joy, some are accompanied by pleasure, some are accompanied by equanimity.
Có thể tương ưng với hỷ, có thể tương ưng với lạc, có thể tương ưng với xả.
Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā.
They are to be abandoned neither by seeing nor by development.
Không phải do thấy mà đoạn trừ, cũng không phải do tu tập mà đoạn trừ.
Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā.
Their root cause is to be abandoned neither by seeing nor by development.
Không phải có nhân do thấy mà đoạn trừ, cũng không phải có nhân do tu tập mà đoạn trừ.
Tisso paṭisambhidā nevasekkhanāsekkhā, atthapaṭisambhidā siyā sekkhā, siyā asekkhā, siyā nevasekkhanāsekkhā.
Three analytical knowledges are neither of a trainee nor of a worthy one; analytical knowledge of meaning is some are of a trainee, some are of a worthy one, some are neither of a trainee nor of a worthy one.
Ba tuệ phân tích không phải là bậc Hữu học cũng không phải là bậc Vô học; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là bậc Hữu học, có thể là bậc Vô học, có thể không phải là bậc Hữu học cũng không phải là bậc Vô học.
Tisso paṭisambhidā parittā; atthapaṭisambhidā siyā parittā, siyā appamāṇā.
Three analytical knowledges are limited; analytical knowledge of meaning is some are limited, some are immeasurable.
Ba tuệ phân tích là hạn hẹp; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là hạn hẹp, có thể là vô lượng.
Niruttipaṭisambhidā parittārammaṇā; tisso paṭisambhidā siyā parittārammaṇā, siyā mahaggatārammaṇā, siyā appamāṇārammaṇā.
Analytical knowledge of language has a limited object; three analytical knowledges are some have a limited object, some have an exalted object, some have an immeasurable object.
Tuệ phân tích về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā) có đối tượng hạn hẹp; ba tuệ phân tích có thể có đối tượng hạn hẹp, có thể có đối tượng quảng đại, có thể có đối tượng vô lượng.
Tisso paṭisambhidā majjhimā; atthapaṭisambhidā siyā majjhimā, siyā paṇītā.
Three analytical knowledges are middling; analytical knowledge of meaning is some are middling, some are sublime.
Ba tuệ phân tích là trung bình; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là trung bình, có thể là thù thắng.
Tisso paṭisambhidā aniyatā; atthapaṭisambhidā siyā sammattaniyatā, siyā aniyatā.
Three analytical knowledges are indeterminate; analytical knowledge of meaning is some are determinately right, some are indeterminate.
Ba tuệ phân tích là bất định; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là chánh định, có thể là bất định.
Niruttipaṭisambhidā na vattabbā – maggārammaṇātipi, maggahetukātipi, maggādhipatinītipi; atthapaṭisambhidā na maggārammaṇā, siyā maggahetukā, siyā maggādhipatinī, siyā na vattabbā maggahetukātipi, maggādhipatinītipi; dve paṭisambhidā siyā maggārammaṇā, na maggahetukā, siyā maggādhipatino, siyā na vattabbā maggārammaṇātipi, maggādhipatinotipi.
Analytical knowledge of language should not be said to have the path as object, nor to have the path as root cause, nor to have the path as dominant condition; analytical knowledge of meaning does not have the path as object, some may have the path as root cause, some may have the path as dominant condition, some should not be said to have the path as root cause, nor to have the path as dominant condition; two analytical knowledges may have the path as object, not having the path as root cause, some may have the path as dominant condition, some should not be said to have the path as object, nor to have the path as dominant condition.
Tuệ phân tích về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā) không thể nói là có đối tượng là đạo, cũng không thể nói là có nhân là đạo, cũng không thể nói là có quyền lực là đạo; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) không có đối tượng là đạo, có thể có nhân là đạo, có thể có quyền lực là đạo, có thể không thể nói là có nhân là đạo cũng không thể nói là có quyền lực là đạo; hai tuệ phân tích có thể có đối tượng là đạo, không có nhân là đạo, có thể có quyền lực là đạo, có thể không thể nói là có đối tượng là đạo cũng không thể nói là có quyền lực là đạo.
Tisso paṭisambhidā siyā uppannā, siyā anuppannā, na vattabbā uppādinoti; atthapaṭisambhidā siyā uppannā, siyā anuppannā, siyā uppādinī.
Three analytical knowledges are some arisen, some unarisen, not to be said as arising; analytical knowledge of meaning is some arisen, some unarisen, some arising.
Ba tuệ phân tích có thể đã sanh, có thể chưa sanh, không thể nói là đang sanh; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể đã sanh, có thể chưa sanh, có thể đang sanh.
Siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā.
Some are past, some are future, some are present.
Có thể là quá khứ, có thể là vị lai, có thể là hiện tại.
Niruttipaṭisambhidā paccuppannārammaṇā; dve paṭisambhidā siyā atītārammaṇā, siyā anāgatārammaṇā, siyā paccuppannārammaṇā; atthapaṭisambhidā siyā atītārammaṇā, siyā anāgatārammaṇā, siyā paccuppannārammaṇā, siyā na vattabbā atītārammaṇātipi, anāgatārammaṇātipi, paccuppannārammaṇātipi.
Analytical knowledge of language has a present object; two analytical knowledges are some have a past object, some have a future object, some have a present object; analytical knowledge of meaning is some have a past object, some have a future object, some have a present object, some should not be said to have a past object, nor a future object, nor a present object.
Tuệ phân tích về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā) có đối tượng là hiện tại; hai tuệ phân tích có thể có đối tượng là quá khứ, có thể có đối tượng là vị lai, có thể có đối tượng là hiện tại; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể có đối tượng là quá khứ, có thể có đối tượng là vị lai, có thể có đối tượng là hiện tại, có thể không thể nói là có đối tượng là quá khứ, cũng không thể nói là có đối tượng là vị lai, cũng không thể nói là có đối tượng là hiện tại.
Siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā.
Some are internal, some are external, some are internal and external.
Có thể là nội, có thể là ngoại, có thể là nội ngoại.
Niruttipaṭisambhidā bahiddhārammaṇā; tisso paṭisambhidā siyā ajjhattārammaṇā, siyā bahiddhārammaṇā, siyā ajjhattabahiddhārammaṇā.
Analytical knowledge of language has an external object; three analytical knowledges are some have an internal object, some have an external object, some have an internal and external object.
Tuệ phân tích về ngôn ngữ (niruttipaṭisambhidā) có đối tượng là ngoại; ba tuệ phân tích có thể có đối tượng là nội, có thể có đối tượng là ngoại, có thể có đối tượng là nội ngoại.
Anidassanaapaṭighā.
They are invisible and unresisting.
Không hiển thị, không kháng cự.
750. Hetū, sahetukā, hetusampayuttā, hetū ceva sahetukā ca, hetū ceva hetusampayuttā ca, na vattabbā na hetū sahetukātipi, nahetūahetukātipi.
They are root causes, with root causes, conjoined with root causes, both root causes and with root causes, both root causes and conjoined with root causes, not to be said as neither root causes nor with root causes, nor as not root causes and without root causes.
750. Nhân, có nhân, tương ưng với nhân, vừa là nhân vừa có nhân, vừa là nhân vừa tương ưng với nhân, không thể nói là không phải nhân mà có nhân, cũng không thể nói là không phải nhân mà không nhân.
Sappaccayā, saṅkhatā, anidassanā, appaṭighā, arūpā, tisso paṭisambhidā lokiyā, atthapaṭisambhidā siyā lokiyā, siyā lokuttarā, kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā.
They are with condition, conditioned, invisible, unresisting, formless; three analytical knowledges are mundane; analytical knowledge of meaning is some are mundane, some are supramundane; they are to be known by some, not to be known by some.
Có duyên, hữu vi, không hiển thị, không kháng cự, vô sắc, ba tuệ phân tích là thế gian, tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là thế gian, có thể là siêu thế, có thể được người nào đó biết, có thể không được người nào đó biết.
No āsavā.
They are not defilements (āsavā).
Không phải lậu hoặc.
Tisso paṭisambhidā sāsavā; atthapaṭisambhidā siyā sāsavā, siyā anāsavā.
Three analytical knowledges are with defilements; analytical knowledge of meaning is some are with defilements, some are without defilements.
Ba tuệ phân tích là hữu lậu; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là hữu lậu, có thể là vô lậu.
Āsavavippayuttā.
They are disjoined from defilements.
Ly hệ lậu hoặc.
Tisso paṭisambhidā na vattabbā āsavā ceva sāsavā cāti, sāsavā ceva no ca āsavā; atthapaṭisambhidā na vattabbā āsavo* ceva sāsavā cāti, siyā sāsavā ceva no ca āsavo* , siyā na vattabbā sāsavā ceva no ca āsavāti.
Three analytical knowledges are not to be said as both defilements and with defilements, they are with defilements but not defilements; analytical knowledge of meaning is not to be said as both defilement and with defilements, some are with defilements but not defilements, some are not to be said as both with defilements and not defilements.
Ba tuệ phân tích không thể nói là vừa là lậu hoặc vừa là hữu lậu, là hữu lậu mà không phải lậu hoặc; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) không thể nói là vừa là lậu hoặc vừa là hữu lậu, có thể là hữu lậu mà không phải lậu hoặc, có thể không thể nói là hữu lậu mà không phải lậu hoặc.
Na vattabbā āsavā ceva āsavasampayuttā cātipi, āsavasampayuttā ceva no ca āsavātipi.
They are not to be said as both defilements and conjoined with defilements, nor as conjoined with defilements but not defilements.
Không thể nói là vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc, cũng không thể nói là tương ưng với lậu hoặc mà không phải lậu hoặc.
Tisso paṭisambhidā āsavavippayuttā sāsavā; atthapaṭisambhidā siyā āsavavippayuttā sāsavā, siyā āsavavippayuttā anāsavā.
Three analytical knowledges are disjoined from defilements and with defilements; analytical knowledge of meaning is some are disjoined from defilements and with defilements, some are disjoined from defilements and without defilements.
Ba tuệ phân tích là ly hệ lậu hoặc hữu lậu; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là ly hệ lậu hoặc hữu lậu, có thể là ly hệ lậu hoặc vô lậu.
No saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā…pe… sārammaṇā.
Not fetters…pe… not ties…pe… not floods…pe… not yokes…pe… not hindrances…pe… not attachments…pe… having an object.
Không phải kiết sử…(v.v.)… không phải phược…(v.v.)… không phải bộc lưu…(v.v.)… không phải ách…(v.v.)… không phải triền cái…(v.v.)… không phải thủ trước…(v.v.)… có đối tượng.
No cittā, cetasikā, cittasampayuttā, cittasaṃsaṭṭhā, cittasamuṭṭhānā, cittasahabhuno, cittānuparivattino.
Not consciousness, mental factors, associated with consciousness, conjoined with consciousness, arisen from consciousness, co-existent with consciousness, accompanying consciousness.
Không phải tâm, là sở hữu tâm, tương ưng với tâm, hợp với tâm, do tâm sanh, đồng sanh với tâm, tùy chuyển theo tâm.
Cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino, bāhirā, no upādā, anupādinnā.
Arisen from what is conjoined with consciousness, co-existent with what is arisen from what is conjoined with consciousness, accompanying what is arisen from what is conjoined with consciousness, external, not fuel for grasping, not grasped.
Hợp với tâm do tâm sanh, đồng sanh với hợp với tâm do tâm sanh, tùy chuyển theo hợp với tâm do tâm sanh, ngoại tại, không phải thủ, không bị thủ.
No upādānā…pe… no kilesā…pe… na dassanena pahātabbā.
Not clinging…pe… not defilements…pe… not to be abandoned by seeing.
Không phải thủ…(v.v.)… không phải phiền não…(v.v.)… không phải do thấy mà đoạn trừ.
Na bhāvanāya pahātabbā.
Not to be abandoned by development.
Không phải do tu tập mà đoạn trừ.
Na dassanena pahātabbahetukā.
Not having a cause to be abandoned by seeing.
Không phải có nhân do thấy mà đoạn trừ.
Na bhāvanāya pahātabbahetukā.
Not having a cause to be abandoned by development.
Không phải có nhân do tu tập mà đoạn trừ.
Tisso paṭisambhidā savitakkā; atthapaṭisambhidā siyā savitakkā, siyā avitakkā.
Three paṭisambhidās are with initial application; the paṭisambhidā of meaning might be with initial application, might be without initial application.
Ba tuệ phân tích là có tầm; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là có tầm, có thể là không tầm.
Tisso paṭisambhidā savicārā; atthapaṭisambhidā siyā savicārā, siyā avicārā.
Three paṭisambhidās are with sustained application; the paṭisambhidā of meaning might be with sustained application, might be without sustained application.
Ba tuệ phân tích là có tứ; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là có tứ, có thể là không tứ.
Siyā sappītikā, siyā appītikā.
Might be with joy, might be without joy.
Có thể có hỷ, có thể không hỷ.
Siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā.
Might be accompanied by joy, might not be accompanied by joy.
Có thể tương ưng với hỷ, có thể không tương ưng với hỷ.
Siyā sukhasahagatā, siyā na sukhasahagatā.
Might be accompanied by happiness, might not be accompanied by happiness.
Có thể tương ưng với lạc, có thể không tương ưng với lạc.
Siyā upekkhāsahagatā, siyā na upekkhāsahagatā.
Might be accompanied by equanimity, might not be accompanied by equanimity.
Có thể tương ưng với xả, có thể không tương ưng với xả.
Tisso paṭisambhidā kāmāvacarā; atthapaṭisambhidā siyā kāmāvacarā, siyā na kāmāvacarā.
Three paṭisambhidās are belonging to the sense sphere; the paṭisambhidā of meaning might be belonging to the sense sphere, might not be belonging to the sense sphere.
Ba tuệ phân tích là thuộc cõi Dục; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là thuộc cõi Dục, có thể không thuộc cõi Dục.
Na rūpāvacarā.
Not belonging to the form sphere.
Không thuộc cõi Sắc.
Na arūpāvacarā.
Not belonging to the formless sphere.
Không thuộc cõi Vô sắc.
Tisso paṭisambhidā pariyāpannā; atthapaṭisambhidā siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā.
Three paṭisambhidās are included; the paṭisambhidā of meaning might be included, might be not included.
Ba tuệ phân tích là bị bao hàm; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là bị bao hàm, có thể là không bị bao hàm.
Tisso paṭisambhidā aniyyānikā; atthapaṭisambhidā siyā niyyānikā, siyā aniyyānikā.
Three paṭisambhidās are not leading to liberation; the paṭisambhidā of meaning might be leading to liberation, might be not leading to liberation.
Ba tuệ phân tích là không dẫn đến giải thoát; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là dẫn đến giải thoát, có thể là không dẫn đến giải thoát.
Tisso paṭisambhidā aniyatā; atthapaṭisambhidā siyā niyatā, siyā aniyatā.
Three paṭisambhidās are not fixed; the paṭisambhidā of meaning might be fixed, might be not fixed.
Ba tuệ phân tích là bất định; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là định, có thể là bất định.
Tisso paṭisambhidā sauttarā; atthapaṭisambhidā siyā sauttarā, siyā anuttarā.
Three paṭisambhidās are with a superior; the paṭisambhidā of meaning might be with a superior, might be unsurpassed.
Ba tuệ phân tích là có bậc trên; tuệ phân tích về ý nghĩa (atthapaṭisambhidā) có thể là có bậc trên, có thể là vô thượng.
Araṇāti.
Unblemished.
Là vô tranh.