203. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
203. At one time the Buddha, the Lord, was staying at Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
203. Vào lúc bấy giờ, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena sāvatthiyā avidūre aññatarassa pūgassa āvasathapiṇḍo paññatto hoti.
Now at that time, not far from Sāvatthī, food at a public rest-house was established for a certain group.
Vào lúc bấy giờ, không xa Sāvatthī, một bữa ăn tại nhà trọ (āvasathapiṇḍa) đã được sắp đặt cho một nhóm người nào đó.
Chabbaggiyā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisitvā piṇḍaṃ alabhamānā āvasathaṃ agamaṃsu.
The group-of-six bhikkhus, having dressed in the morning and taken their bowls and robes, entered Sāvatthī for alms, and not receiving alms, they went to the rest-house.
Các tỳ khưu nhóm Sáu (Chabbaggiya) vào buổi sáng, đắp y, mang bát và y, đi vào Sāvatthī để khất thực, nhưng không nhận được thức ăn, nên họ đi đến nhà trọ.
Manussā – ‘‘cirassampi bhadantā āgatā’’ti te sakkaccaṃ parivisiṃsu.
The people served them diligently, thinking, “It is after a long time, venerable sirs, that you have come.”
Mọi người nói: “Lâu lắm rồi các ngài mới đến!” và họ đã cung phụng các vị ấy một cách cẩn trọng.
Atha kho chabbaggiyā bhikkhū dutiyampi divasaṃ…pe… tatiyampi divasaṃ pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisitvā piṇḍaṃ alabhamānā āvasathaṃ gantvā bhuñjiṃsu.
Then the group-of-six bhikkhus, on the second day…and on the third day, having dressed in the morning and taken their bowls and robes, entered Sāvatthī for alms, and not receiving alms, they went to the rest-house and ate.
Sau đó, các tỳ khưu nhóm Sáu, vào ngày thứ hai… (cũng như vậy)… vào ngày thứ ba, vào buổi sáng, đắp y, mang bát và y, đi vào Sāvatthī để khất thực, nhưng không nhận được thức ăn, nên họ đi đến nhà trọ và dùng bữa.
Atha kho chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kiṃ mayaṃ karissāma ārāmaṃ gantvā!
Then the group-of-six bhikkhus thought, “What shall we do by going to the monastery!
Sau đó, các tỳ khưu nhóm Sáu nghĩ rằng: “Chúng ta sẽ làm gì khi trở về tu viện!
Hiyyopi idheva āgantabbaṃ bhavissatī’’ti, tattheva anuvasitvā anuvasitvā āvasathapiṇḍaṃ bhuñjanti.
Tomorrow too, we will have to come here,” and they remained there day after day, eating the food at the rest-house.
Ngày mai cũng sẽ phải đến đây thôi,” và cứ thế họ ở lại và dùng bữa tại nhà trọ đó.
Titthiyā apasakkanti.
The sectarians moved away.
Các đạo sĩ ngoại đạo bỏ đi.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā anuvasitvā anuvasitvā āvasathapiṇḍaṃ bhuñjissanti!
People complained, grumbled, and criticized, saying, “How can these Sakyan ascetics stay day after day and eat the food at the rest-house!
Mọi người phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Tại sao các Sa-môn Thích Tử lại cứ ở lại và dùng bữa tại nhà trọ?
Nayimesaññeva āvasathapiṇḍo paññatto; sabbesaññeva āvasathapiṇḍo paññatto’’ti.
This food at the rest-house is not established for them alone; it is established for everyone.”
Thức ăn tại nhà trọ này không chỉ dành riêng cho các vị ấy; thức ăn tại nhà trọ này là dành cho tất cả mọi người.”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
The bhikkhus heard those people complaining, grumbling, and criticizing.
Các tỳ khưu đã nghe những lời phàn nàn, khó chịu, chỉ trích của những người đó.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū anuvasitvā anuvasitvā āvasathapiṇḍaṃ bhuñjissantīti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, anuvasitvā anuvasitvā āvasathapiṇḍaṃ bhuñjathāti?
Those bhikkhus who were of few desires…they complained, grumbled, and criticized, saying, “How can the group-of-six bhikkhus stay day after day and eat the food at the rest-house!”…“Is it true, bhikkhus, that you stay day after day and eat the food at the rest-house?”
Những tỳ khưu có ít dục vọng… (cũng như vậy)… họ phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Tại sao các tỳ khưu nhóm Sáu lại cứ ở lại và dùng bữa tại nhà trọ?”… (cũng như vậy)… “Này các tỳ khưu, có thật là các ông cứ ở lại và dùng bữa tại nhà trọ không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
“It is true, Lord.”
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, anuvasitvā anuvasitvā āvasathapiṇḍaṃ bhuñjissatha!
The Buddha, the Lord, rebuked them…“How can you, foolish men, stay day after day and eat the food at the rest-house!
Đức Phật, Thế Tôn, đã quở trách… (cũng như vậy)… “Này những kẻ trống rỗng, tại sao các ông lại cứ ở lại và dùng bữa tại nhà trọ?
Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, foolish men, is not for the conviction of the unconvicted…And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này những kẻ trống rỗng, điều này không đem lại sự hoan hỷ cho những ai chưa có đức tin… (cũng như vậy)… Này các tỳ khưu, các ông hãy đọc tụng điều học này như sau –
204. Tena kho pana samayena āyasmā sāriputto kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchanto yena aññataro āvasatho tenupasaṅkami.
204. Now at that time, Venerable Sāriputta, traveling in the Kosalan country towards Sāvatthī, approached a certain rest-house.
204. Vào lúc bấy giờ, Tôn giả Sāriputta, khi đi từ các vùng nông thôn Kosala đến Sāvatthī, đã đến một nhà trọ nào đó.
Manussā – ‘‘cirassampi thero āgato’’ti sakkaccaṃ parivisiṃsu.
The people served him diligently, thinking, “It is after a long time that the elder has come.”
Mọi người nói: “Đại đức đã đến sau một thời gian dài!” và họ đã cung phụng ngài một cách cẩn trọng.
Atha kho āyasmato sāriputtassa bhuttāvissa kharo ābādho uppajji, nāsakkhi tamhā āvasathā pakkamituṃ.
Then, after Venerable Sāriputta had eaten, a severe illness arose, and he was unable to depart from that rest-house.
Sau đó, sau khi Tôn giả Sāriputta đã dùng bữa, một căn bệnh nặng đã phát sinh, ngài không thể rời khỏi nhà trọ đó.
Atha kho te manussā dutiyampi divasaṃ āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavocuṃ – ‘‘bhuñjatha, bhante’’ti.
Then on the second day, those people said to Venerable Sāriputta, “Please eat, venerable sir.”
Sau đó, những người đó vào ngày thứ hai đã nói với Tôn giả Sāriputta: “Bạch Đại đức, xin ngài hãy dùng bữa.”
Atha kho āyasmā sāriputto – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ anuvasitvā anuvasitvā āvasathapiṇḍaṃ bhuñjitu’’nti kukkuccāyanto na paṭiggahesi; chinnabhatto ahosi.
Then Venerable Sāriputta, feeling scruples that “the Lord has prohibited eating food at a public rest-house day after day,” did not accept it; he was deprived of food.
Sau đó, Tôn giả Sāriputta, vì lo sợ hối hận rằng “Đức Thế Tôn đã cấm việc cứ ở lại và dùng bữa tại nhà trọ,” nên đã không nhận; ngài đã bị cắt bữa ăn.
Atha kho āyasmā sāriputto sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi.
Then Venerable Sāriputta, having gone to Sāvatthī, reported this matter to the bhikkhus.
Sau đó, Tôn giả Sāriputta đã đến Sāvatthī và kể lại sự việc đó cho các tỳ khưu.
Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Lord.
Các tỳ khưu đã kể lại sự việc đó cho Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānena bhikkhunā anuvasitvā anuvasitvā āvasathapiṇḍaṃ bhuñjituṃ.
Then the Lord, on this occasion, in this connection, having given a discourse on Dhamma, addressed the bhikkhus, saying, “I allow, bhikkhus, a sick bhikkhu to stay day after day and eat food at a public rest-house.
Sau đó, Đức Thế Tôn, nhân dịp này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp và gọi các tỳ khưu: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép một tỳ khưu bị bệnh cứ ở lại và dùng bữa tại nhà trọ.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Và này các tỳ khưu, các ông hãy đọc tụng điều học này như sau –
Āvasathapiṇḍo nāma pañcannaṃ bhojanānaṃ aññataraṃ bhojanaṃ – sālāya vā maṇḍape vā rukkhamūle vā ajjhokāse vā anodissa yāvadattho paññatto hoti.
Food at a public rest-house means any one of the five kinds of foods—whether in a hall, a pavilion, at the foot of a tree, or in the open air—established indefinitely, as much as desired, for no specific person.
Thức ăn tại nhà trọ là một trong năm loại thức ăn – được sắp đặt tại một sảnh đường, hoặc một mái che, hoặc dưới gốc cây, hoặc ngoài trời, không chỉ định cho ai, mà là tùy theo nhu cầu.
Agilānena bhikkhunā sakiṃ bhuñjitabbo.
By a bhikkhu who is not sick, it should be eaten once.
Một tỳ khưu không bệnh chỉ nên dùng một lần.
Tato ce uttari ‘bhuñjissāmī’ti paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa.
If he accepts it intending to eat more than that, it is an offense of dukkata.
Nếu sau đó, vị ấy nhận thêm với ý nghĩ ‘tôi sẽ dùng bữa’, thì phạm tội dukkaṭa.
Ajjhohāre ajjhohāre āpatti pācittiyassa.
With each mouthful, it is an offense of pācittiya.
Mỗi khi đưa vào miệng, thì phạm tội pācittiya.
207. Agilāno agilānasaññī tatuttari āvasathapiṇḍaṃ bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
207. If a bhikkhu who is not sick, perceiving himself as not sick, eats more than that food at the rest-house, it is an offense of pācittiya.
207. Tỳ khưu không bệnh, có nhận thức là không bệnh, dùng thêm thức ăn tại nhà trọ, thì phạm tội pācittiya.
Agilāno vematiko tatuttari āvasathapiṇḍaṃ bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
If a bhikkhu who is not sick, being in doubt, eats more than that food at the rest-house, it is an offense of pācittiya.
Tỳ khưu không bệnh, có nghi ngờ, dùng thêm thức ăn tại nhà trọ, thì phạm tội pācittiya.
Agilāno gilānasaññī tatuttariṃ āvasathapiṇḍaṃ bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
If a bhikkhu who is not sick, perceiving himself as sick, eats more than that food at the rest-house, it is an offense of pācittiya.
Tỳ khưu không bệnh, có nhận thức là bị bệnh, dùng thêm thức ăn tại nhà trọ, thì phạm tội pācittiya.
Gilāno agilānasaññī, āpatti dukkaṭassa.
If a bhikkhu who is sick, perceiving himself as not sick, it is an offense of dukkata.
Tỳ khưu bị bệnh, có nhận thức là không bệnh, thì phạm tội dukkaṭa.
Gilāno vematiko āpatti dukkaṭassa.
If a bhikkhu who is sick, being in doubt, it is an offense of dukkata.
Tỳ khưu bị bệnh, có nghi ngờ, thì phạm tội dukkaṭa.
Gilāno gilānasaññī, anāpatti.
If a bhikkhu who is sick, perceiving himself as sick, there is no offense.
Tỳ khưu bị bệnh, có nhận thức là bị bệnh, thì không phạm tội.
208. Anāpatti gilānassa, agilāno sakiṃ bhuñjati, gacchanto, vā āgacchanto vā bhuñjati, sāmikā nimantetvā bhojenti, odissa paññatto hoti, na yāvadattho paññatto hoti, pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbattha anāpatti, ummattakassa, ādikammikassāti.
208. There is no offense for a sick person; for one who is not sick but eats only once; for one who eats while going or coming; if the owners invite and feed them; if it is established for a specific person; if it is not established indefinitely, as much as desired; in all cases except the five kinds of food, there is no offense; for one who is insane; for the first wrongdoer.
208. Không phạm tội đối với người bị bệnh; người không bệnh chỉ dùng một lần; người dùng bữa khi đang đi hoặc đang đến; các chủ nhà mời và cúng dường; thức ăn được chỉ định riêng; thức ăn không được sắp đặt tùy theo nhu cầu; không phạm tội trong mọi trường hợp ngoại trừ năm loại thức ăn; đối với người điên; đối với người đầu tiên phạm tội.
209. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe.
209. At one time the Buddha, the Lord, was staying at Rājagaha, in Veḷuvana, the Squirrels’ Feeding Ground.
209. Vào lúc bấy giờ, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Rājagaha, trong khu vườn Veḷuvana, tại chỗ nuôi sóc Kalandaka.
Tena kho pana samayena devadatto parihīnalābhasakkāro sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjati.
Now at that time, Devadatta, whose gains and honors had diminished, along with his retinue, would make known his wishes repeatedly in households and eat.
Vào lúc bấy giờ, Devadatta, vì bị suy giảm lợi lộc và sự kính trọng, cùng với tùy tùng của mình, đã đến các gia đình để xin thức ăn và dùng bữa.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjissanti!
People complained, grumbled, and criticized, saying, “How can these Sakyan ascetics repeatedly make known their wishes in households and eat!
Mọi người phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Tại sao các Sa-môn Thích Tử lại cứ đến các gia đình để xin thức ăn và dùng bữa?
Kassa sampannaṃ na manāpaṃ, kassa sāduṃ na ruccatī’’ti!
Who does not appreciate what is excellent, who does not like what is delicious!”
Ai lại không thích món ăn ngon, ai lại không ưa món ăn ngọt ngào?”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
The bhikkhus heard those people complaining, grumbling, and criticizing.
Các tỳ khưu đã nghe những lời phàn nàn, khó chịu, chỉ trích của những người đó.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma devadatto sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjissatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, devadatta, sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjasīti?
Those bhikkhus who were of few desires…they complained, grumbled, and criticized, saying, “How can Devadatta, along with his retinue, repeatedly make known his wishes in households and eat!”…“Is it true, Devadatta, that you, along with your retinue, repeatedly make known your wishes in households and eat?”
Những tỳ khưu có ít dục vọng… (cũng như vậy)… họ phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Tại sao Devadatta cùng với tùy tùng của mình lại cứ đến các gia đình để xin thức ăn và dùng bữa?”… (cũng như vậy)… “Này Devadatta, có thật là ông cùng với tùy tùng của mình cứ đến các gia đình để xin thức ăn và dùng bữa không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
“It is true, Lord.”
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjissasi!
The Buddha, the Lord, rebuked him…“How can you, foolish man, along with your retinue, repeatedly make known your wishes in households and eat!
Đức Phật, Thế Tôn, đã quở trách… (cũng như vậy)… “Này kẻ trống rỗng, tại sao ông cùng với tùy tùng của mình lại cứ đến các gia đình để xin thức ăn và dùng bữa?
Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, foolish man, is not for the conviction of the unconvicted…And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này kẻ trống rỗng, điều này không đem lại sự hoan hỷ cho những ai chưa có đức tin… (cũng như vậy)… Này các tỳ khưu, các ông hãy đọc tụng điều học này như sau –
210. Tena kho pana samayena manussā gilāne bhikkhū bhattena nimantenti.
210. Now at that time, people invited sick bhikkhus for meals.
210. Vào lúc bấy giờ, mọi người mời các tỳ khưu bị bệnh dùng bữa.
Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā gaṇabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling uneasy, did not accept, thinking: “The Blessed One has prohibited group meals.”
Các tỳ khưu do lo sợ mà không chấp nhận, nghĩ rằng: “Đức Thế Tôn đã cấm gaṇabhojana (thức ăn tập thể).”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported this matter to the Blessed One.
Họ đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānena bhikkhunā gaṇabhojanaṃ bhuñjituṃ.
Then the Blessed One, on this occasion, in this connection, gave a dhamma talk and addressed the bhikkhus: “I allow, bhikkhus, a sick bhikkhu to partake in a group meal.
Rồi Đức Thế Tôn, nhân duyên đó, nhân sự việc đó, đã thuyết pháp rồi bảo các tỳ khưu: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép tỳ khưu bị bệnh thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể).
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các tỳ khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới điều này như sau:
‘‘Gaṇabhojane, aññatra samayā, pācittiyaṃ.
“In a group meal, except at the proper time, it is a pācittiya offense.
“Thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể), trừ trường hợp có thời gian cho phép, là pācittiya.
Tatthāyaṃ samayo.
Therein this is the proper time:
Trong đó, đây là thời gian cho phép:
Gilānasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of sickness—this is the proper time therein.”
Thời gian bị bệnh—đây là thời gian cho phép trong đó.”
211. Tena kho pana samayena manussā cīvaradānasamaye sacīvarabhattaṃ paṭiyādetvā bhikkhū nimantenti – ‘‘bhojetvā cīvarena acchādessāmā’’ti.
At that time, people, at the time of giving robes, would prepare a meal together with robes and invite the bhikkhus, saying: “Having fed them, we will clothe them with robes.”
211. Lúc bấy giờ, vào thời gian dâng y, các cư sĩ đã chuẩn bị bữa ăn kèm y và thỉnh các tỳ khưu: “Chúng tôi sẽ cúng dường bữa ăn rồi sẽ dâng y.”
Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā gaṇabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling uneasy, did not accept, thinking: “The Blessed One has prohibited group meals.”
Các tỳ khưu do lo sợ mà không chấp nhận, nghĩ rằng: “Đức Thế Tôn đã cấm gaṇabhojana (thức ăn tập thể).”
Cīvaraṃ parittaṃ uppajjati.
Few robes arose.
Y phục sinh ra ít ỏi.
Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, cīvaradānasamaye gaṇabhojanaṃ bhuñjituṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Blessed One… I allow, bhikkhus, to partake in a group meal at the time of giving robes.
Các tỳ khưu đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn… (như trên)… “Này các tỳ khưu, Ta cho phép thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể) vào thời gian dâng y.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các tỳ khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới điều này như sau:
‘‘Gaṇabhojane, aññatra samayā, pācittiyaṃ.
“In a group meal, except at the proper time, it is a pācittiya offense.
“Thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể), trừ trường hợp có thời gian cho phép, là pācittiya.
Tatthāyaṃ samayo.
Therein this is the proper time:
Trong đó, đây là thời gian cho phép:
Gilānasamayo, cīvaradānasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of sickness, the time of giving robes—this is the proper time therein.”
Thời gian bị bệnh, thời gian dâng y—đây là thời gian cho phép trong đó.”
212. Tena kho pana samayena manussā cīvarakārake bhikkhū bhattena nimantenti.
At that time, people would invite the bhikkhus who were making robes for a meal.
212. Lúc bấy giờ, các cư sĩ đã thỉnh các tỳ khưu đang làm y để dùng bữa.
Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā gaṇabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling uneasy, did not accept, thinking: “The Blessed One has prohibited group meals.”
Các tỳ khưu do lo sợ mà không chấp nhận, nghĩ rằng: “Đức Thế Tôn đã cấm gaṇabhojana (thức ăn tập thể).”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, cīvarakārasamaye gaṇabhojanaṃ bhuñjituṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Blessed One… I allow, bhikkhus, to partake in a group meal at the time of making robes.
Họ đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn… (như trên)… “Này các tỳ khưu, Ta cho phép thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể) vào thời gian làm y.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các tỳ khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới điều này như sau:
‘‘Gaṇabhojane, aññatra samayā, pācittiyaṃ.
“In a group meal, except at the proper time, it is a pācittiya offense.
“Thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể), trừ trường hợp có thời gian cho phép, là pācittiya.
Tatthāyaṃ samayo.
Therein this is the proper time:
Trong đó, đây là thời gian cho phép:
Gilānasamayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of sickness, the time of giving robes, the time of making robes—this is the proper time therein.”
Thời gian bị bệnh, thời gian dâng y, thời gian làm y—đây là thời gian cho phép trong đó.”
213. Tena kho pana samayena bhikkhū manussehi saddhiṃ addhānaṃ gacchanti.
At that time, bhikkhus were traveling a long distance with people.
213. Lúc bấy giờ, các tỳ khưu đang đi đường dài cùng với các cư sĩ.
Atha kho te bhikkhū te manusse etadavocuṃ – ‘‘muhuttaṃ, āvuso, āgametha; piṇḍāya carissāmā’’ti.
Then those bhikkhus said to those people: “Wait a moment, friends; we will go on almsround.”
Rồi các tỳ khưu đó đã nói với các cư sĩ đó: “Này các đạo hữu, xin hãy đợi một lát; chúng tôi sẽ đi khất thực.”
Te evamāhaṃsu – ‘‘idheva, bhante, bhuñjathā’’ti.
They said: “Venerable sirs, eat right here.”
Họ đã nói như vầy: “Bạch chư Tôn giả, xin hãy dùng bữa ngay tại đây.”
Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā gaṇabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling uneasy, did not accept, thinking: “The Blessed One has prohibited group meals.”
Các tỳ khưu do lo sợ mà không nhận, nghĩ rằng: “Đức Thế Tôn đã cấm gaṇabhojana (thức ăn tập thể).”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, addhānagamanasamaye gaṇabhojanaṃ bhuñjituṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Blessed One… I allow, bhikkhus, to partake in a group meal at the time of traveling a long distance.
Họ đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn… (như trên)… “Này các tỳ khưu, Ta cho phép thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể) vào thời gian đi đường dài.”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các tỳ khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới điều này như sau:
‘‘Gaṇabhojane, aññatra samayā, pācittiyaṃ.
“In a group meal, except at the proper time, it is a pācittiya offense.
“Thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể), trừ trường hợp có thời gian cho phép, là pācittiya.
Tatthāyaṃ samayo.
Therein this is the proper time:
Trong đó, đây là thời gian cho phép:
Gilānasamayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo, addhānagamanasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of sickness, the time of giving robes, the time of making robes, the time of traveling a long distance—this is the proper time therein.”
Thời gian bị bệnh, thời gian dâng y, thời gian làm y, thời gian đi đường dài—đây là thời gian cho phép trong đó.”
214. Tena kho pana samayena bhikkhū manussehi saddhiṃ nāvāya gacchanti.
At that time, bhikkhus were traveling by boat with people.
214. Lúc bấy giờ, các tỳ khưu đang đi thuyền cùng với các cư sĩ.
Atha kho te bhikkhū te manusse etadavocuṃ – ‘‘muhuttaṃ, āvuso, tīraṃ upanetha; piṇḍāya carissāmā’’ti.
Then those bhikkhus said to those people: “Friends, bring us to shore for a moment; we will go on almsround.”
Rồi các tỳ khưu đó đã nói với các cư sĩ đó: “Này các đạo hữu, xin hãy đưa thuyền cập bờ một lát; chúng tôi sẽ đi khất thực.”
Te evamāhaṃsu – ‘‘idheva, bhante, bhuñjathā’’ti.
They said: “Venerable sirs, eat right here.”
Họ đã nói như vầy: “Bạch chư Tôn giả, xin hãy dùng bữa ngay tại đây.”
Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā gaṇabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling uneasy, did not accept, thinking: “The Blessed One has prohibited group meals.”
Các tỳ khưu do lo sợ mà không nhận, nghĩ rằng: “Đức Thế Tôn đã cấm gaṇabhojana (thức ăn tập thể).”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, nāvābhiruhanasamaye gaṇabhojanaṃ bhuñjituṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Blessed One… I allow, bhikkhus, to partake in a group meal at the time of embarking on a boat.
Họ đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn… (như trên)… “Này các tỳ khưu, Ta cho phép thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể) vào thời gian lên thuyền.”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các tỳ khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới điều này như sau:
‘‘Gaṇabhojane, aññatra samayā, pācittiyaṃ.
“In a group meal, except at the proper time, it is a pācittiya offense.
“Thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể), trừ trường hợp có thời gian cho phép, là pācittiya.
Tatthāyaṃ samayo.
Therein this is the proper time:
Trong đó, đây là thời gian cho phép:
Gilānasamayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo, addhānagamanasamayo, nāvābhiruhanasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of sickness, the time of giving robes, the time of making robes, the time of traveling a long distance, the time of embarking on a boat—this is the proper time therein.”
Thời gian bị bệnh, thời gian dâng y, thời gian làm y, thời gian đi đường dài, thời gian lên thuyền—đây là thời gian cho phép trong đó.”
215. Tena 0 kho pana samayena disāsu vassaṃvuṭṭhā bhikkhū rājagahaṃ āgacchanti bhagavantaṃ dassanāya.
At that time, bhikkhus who had spent the rains retreat in various directions came to Rājagaha to see the Blessed One.
215. Lúc bấy giờ, các tỳ khưu đã an cư mùa mưa ở các phương hướng đang đến Rājagaha để yết kiến Đức Thế Tôn.
Manussā nānāverajjake bhikkhū passitvā bhattena nimantenti.
People, seeing bhikkhus from various countries, invited them for a meal.
Các cư sĩ thấy các tỳ khưu từ nhiều xứ khác nhau đến, liền thỉnh dùng bữa.
Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā gaṇabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling uneasy, did not accept, thinking: “The Blessed One has prohibited group meals.”
Các tỳ khưu do lo sợ mà không chấp nhận, nghĩ rằng: “Đức Thế Tôn đã cấm gaṇabhojana (thức ăn tập thể).”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, mahāsamaye gaṇabhojanaṃ bhuñjituṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Blessed One… I allow, bhikkhus, to partake in a group meal at a great assembly.
Họ đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn… (như trên)… “Này các tỳ khưu, Ta cho phép thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể) vào thời gian đại hội.”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các tỳ khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới điều này như sau:
‘‘Gaṇabhojane, aññatra samayā, pācittiyaṃ.
“In a group meal, except at the proper time, it is a pācittiya offense.
“Thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể), trừ trường hợp có thời gian cho phép, là pācittiya.
Tatthāyaṃ samayo.
Therein this is the proper time:
Trong đó, đây là thời gian cho phép:
Gilānasamayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo, addhānagamanasamayo, nāvābhiruhanasamayo, mahāsamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of sickness, the time of giving robes, the time of making robes, the time of traveling a long distance, the time of embarking on a boat, the time of a great assembly—this is the proper time therein.”
Thời gian bị bệnh, thời gian dâng y, thời gian làm y, thời gian đi đường dài, thời gian lên thuyền, thời gian đại hội—đây là thời gian cho phép trong đó.”
216. Tena kho pana samayena rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa ñātisālohito ājīvakesu pabbajito hoti.
At that time, a blood relative of King Seniya Bimbisāra of Magadha had gone forth among the Ājīvakas.
216. Lúc bấy giờ, một người bà con huyết thống của vua Māgadha Seniya Bimbisāra đã xuất gia theo phái Ājīvaka.
Atha kho so ājīvako yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, mahārāja, sabbapāsaṇḍikabhattaṃ kātu’’nti.
Then that Ājīvaka approached King Seniya Bimbisāra of Magadha; having approached, he said to King Seniya Bimbisāra of Magadha: “Great King, I wish to prepare a meal for all ascetics.”
Rồi vị Ājīvaka đó đã đi đến chỗ vua Māgadha Seniya Bimbisāra; sau khi đi đến, đã nói với vua Māgadha Seniya Bimbisāra như vầy: “Tâu Đại vương, tôi muốn làm bữa ăn cho tất cả các phái.”
‘‘Sace tvaṃ, bhante, buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṭhamaṃ bhojeyyāsi’’.
“If, venerable sir, you would first feed the assembly of bhikkhus headed by the Buddha,” (said the king).
“Bạch Tôn giả, nếu Tôn giả cúng dường bữa ăn cho Tăng đoàn của các tỳ khưu do Đức Phật đứng đầu trước tiên.”
‘‘Evaṃ kareyyāmī’’ti.
“I would do so,” (replied the Ājīvaka).
“Tôi sẽ làm như vậy.”
Atha kho so ājīvako bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pāhesi – ‘‘adhivāsentu me bhikkhū svātanāya bhatta’’nti.
Then that Ājīvaka sent a messenger to the bhikkhus: “May the bhikkhus accept a meal from me for tomorrow.”
Rồi vị Ājīvaka đó đã sai sứ giả đến chỗ các tỳ khưu: “Xin các tỳ khưu hãy chấp nhận bữa ăn của tôi vào ngày mai.”
Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā gaṇabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling uneasy, did not accept, thinking: “The Blessed One has prohibited group meals.”
Các tỳ khưu do lo sợ mà không chấp nhận, nghĩ rằng: “Đức Thế Tôn đã cấm gaṇabhojana (thức ăn tập thể).”
Atha kho so ājīvako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Then that Ājīvaka approached the Blessed One; having approached, he exchanged greetings with the Blessed One, and after exchanging courteous and amiable talk, he stood to one side.
Rồi vị Ājīvaka đó đã đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đi đến, đã chào hỏi Đức Thế Tôn, đã nói những lời thân mật đáng nhớ rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhito kho so ājīvako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhavampi gotamo pabbajito, ahampi pabbajito; arahati pabbajito pabbajitassa piṇḍaṃ paṭiggahetuṃ.
Standing to one side, that Ājīvaka said to the Blessed One: “Master Gotama is also an ascetic, and I am also an ascetic; it is proper for an ascetic to accept alms from an ascetic.
Đứng sang một bên, vị Ājīvaka đó đã nói với Đức Thế Tôn như vầy: “Đức Gotama cũng là người xuất gia, tôi cũng là người xuất gia; người xuất gia xứng đáng nhận thức ăn khất thực của người xuất gia.
Adhivāsetu me bhavaṃ gotamo svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti.
May Master Gotama accept a meal from me for tomorrow, together with the assembly of bhikkhus.”
Xin Đức Gotama hãy chấp nhận bữa ăn của tôi vào ngày mai cùng với Tăng đoàn tỳ khưu.”
Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
The Blessed One accepted by silence.
Đức Thế Tôn đã chấp nhận bằng sự im lặng.
Atha kho so ājīvako bhagavato adhivāsanaṃ viditvā pakkāmi.
Then that Ājīvaka, knowing the Blessed One’s acceptance, departed.
Rồi vị Ājīvaka đó, biết được sự chấp nhận của Đức Thế Tôn, liền ra đi.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, samaṇabhattasamaye gaṇabhojanaṃ bhuñjituṃ.
Then the Blessed One, on this occasion, in this connection, gave a dhamma talk and addressed the bhikkhus: “I allow, bhikkhus, to partake in a group meal at the time of a meal for ascetics.
Rồi Đức Thế Tôn, nhân duyên đó, nhân sự việc đó, đã thuyết pháp rồi bảo các tỳ khưu: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể) vào thời gian cúng dường cho các sa-môn.”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các tỳ khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới điều này như sau:
217. Gaṇabhojane , aññatra samayā, pācittiyaṃ.
In a group meal, except at the proper time, it is a pācittiya offense.
217. Thọ dụng gaṇabhojana (thức ăn tập thể), trừ trường hợp có thời gian cho phép, là pācittiya.
Tatthāyaṃ samayo.
Therein this is the proper time:
Trong đó, đây là thời gian cho phép:
Gilānasamayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo, addhānagamanasamayo, nāvābhiruhanasamayo, mahāsamayo, samaṇabhattasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of sickness, the time of robe-giving, the time of robe-making, the time of journeying, the time of embarking on a boat, the great occasion, the time of a samaṇa's meal – this is the proper time in such cases.
Thời kỳ bệnh tật, thời kỳ dâng y, thời kỳ làm y, thời kỳ đi đường xa, thời kỳ lên thuyền, thời kỳ đại hội, thời kỳ cúng dường Sa-môn – đó là các thời kỳ (được phép) ở đây.”
219. Gaṇabhojane gaṇabhojanasaññī, aññatra samayā, bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
219. If, in the case of a group meal, one perceives it as a group meal and eats except on the proper occasions, there is an offense of pācittiya.
219. Trong gaṇabhojana, có nhận thức là gaṇabhojana, thọ thực ngoài thời kỳ (được phép), thì phạm tội pācittiya.
Gaṇabhojane vematiko, aññatra samayā, bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
If, in the case of a group meal, one is in doubt and eats except on the proper occasions, there is an offense of pācittiya.
Trong gaṇabhojana, có nghi ngờ, thọ thực ngoài thời kỳ (được phép), thì phạm tội pācittiya.
Gaṇabhojane nagaṇabhojanasaññī, aññatra samayā, bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
If, in the case of a group meal, one does not perceive it as a group meal and eats except on the proper occasions, there is an offense of pācittiya.
Trong gaṇabhojana, không có nhận thức là gaṇabhojana, thọ thực ngoài thời kỳ (được phép), thì phạm tội pācittiya.
Nagaṇabhojane gaṇabhojanasaññī, āpatti dukkaṭassa.
If, when it is not a group meal, one perceives it as a group meal, there is an offense of dukkaṭa.
Trong không phải gaṇabhojana, có nhận thức là gaṇabhojana, thì phạm tội dukkaṭa.
Nagaṇabhojane vematiko, āpatti dukkaṭassa.
If, when it is not a group meal, one is in doubt, there is an offense of dukkaṭa.
Trong không phải gaṇabhojana, có nghi ngờ, thì phạm tội dukkaṭa.
Nagaṇabhojane nagaṇabhojanasaññī, anāpatti.
If, when it is not a group meal, one does not perceive it as a group meal, there is no offense.
Trong không phải gaṇabhojana, không có nhận thức là gaṇabhojana, thì không phạm tội.
220. Anāpatti samaye, dve tayo ekato bhuñjanti, piṇḍāya caritvā ekato sannipatitvā bhuñjanti, niccabhattaṃ, salākabhattaṃ, pakkhikaṃ, uposathikaṃ, pāṭipadikaṃ, pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbattha anāpatti, ummattakassa, ādikammikassāti.
220. There is no offense on a proper occasion; when two or three eat together; when they gather together and eat after going on alms-round; for a permanent meal, a meal by tickets, a fortnightly meal, an Uposatha meal, a meal for the first day of the fortnight; no offense in all cases except for the five kinds of food; for one who is insane; for one who is the first wrong-doer.
220. Không phạm tội trong các thời kỳ (được phép); hai hoặc ba vị cùng thọ thực; đi khất thực rồi cùng tập hợp lại thọ thực; niccabhatta (thức ăn thường xuyên); salākabhatta (thức ăn theo phiếu); pakkhika (thức ăn nửa tháng); uposathika (thức ăn ngày uposatha); pāṭipadika (thức ăn ngày sau uposatha); ngoại trừ năm loại thức ăn này, không phạm tội trong mọi trường hợp; đối với người điên; đối với người đầu tiên phạm.
221. Tena samayena buddho bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ.
221. At one time the Buddha, the Blessed One, was staying in Vesālī, in the Great Wood, at the Gabled Hall.
221. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Mahāvana, trong giảng đường Kūṭāgāra ở Vesālī.
Tena kho pana samayena vesāliyaṃ paṇītānaṃ bhattānaṃ bhattapaṭipāṭi adhiṭṭhitā hoti.
At that time, in Vesālī, there was a continuous succession of choice meals.
Vào thời đó, ở Vesālī, có một chuỗi cúng dường thức ăn ngon được thiết lập.
Atha kho aññatarassa daliddassa kammakārassa* etadahosi – ‘‘na kho idaṃ orakaṃ bhavissati yathayime manussā sakkaccaṃ bhattaṃ karonti; yaṃnūnāhampi bhattaṃ kareyya’’nti.
Then it occurred to a certain poor laborer: "Surely this is not a trifling matter, that these people make meals so carefully; what if I too were to make a meal?"
Khi ấy, một người làm công nghèo khổ nghĩ rằng: “Việc này chắc chắn không phải là chuyện tầm thường khi những người này cúng dường thức ăn một cách cẩn trọng; vậy thì tại sao ta không cúng dường thức ăn?”
Atha kho so daliddo kammakāro yena kirapatiko tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ kirapatikaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, ayyaputta, buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa bhattaṃ kātuṃ.
So that poor laborer went to the householder; having gone, he said to that householder: "Venerable sir, I wish to offer a meal to the Sangha of bhikkhus, with the Buddha at its head.
Thế rồi, người làm công nghèo khổ ấy đến gặp chủ nhà; sau khi đến, anh ta nói với vị chủ nhà ấy: “Thưa ngài, tôi muốn cúng dường thức ăn cho Tăng đoàn do Đức Phật đứng đầu.
Dehi me vetana’’nti.
Give me my wages."
Xin ngài hãy trả công cho tôi.”
Sopi kho kirapatiko saddho hoti pasanno.
That householder was indeed a faithful and confident person.
Vị chủ nhà ấy cũng là người có đức tin và hoan hỷ.
Atha kho so kirapatiko tassa daliddassa kammakārassa abbhātirekaṃ* vetanaṃ adāsi.
Then that householder gave extra wages to that poor laborer.
Thế rồi, vị chủ nhà ấy đã trả thêm tiền công cho người làm công nghèo khổ ấy.
Atha kho so daliddo kammakāro yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then that poor laborer went to the Blessed One; having gone, he bowed to the Blessed One and sat down to one side.
Thế rồi, người làm công nghèo khổ ấy đến gặp Đức Thế Tôn; sau khi đến, anh ta đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho so daliddo kammakāro bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti.
Sitting to one side, that poor laborer said to the Blessed One: "May the Blessed One, venerable sir, consent to a meal for tomorrow with the Sangha of bhikkhus."
Sau khi ngồi xuống một bên, người làm công nghèo khổ ấy thưa với Đức Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, xin Đức Thế Tôn cùng với Tăng đoàn chấp nhận lời thỉnh cúng dường thức ăn của con vào ngày mai.”
‘‘Mahā kho, āvuso, bhikkhusaṅgho.
"The Sangha of bhikkhus, friend, is large.
“Này hiền giả, Tăng đoàn rất đông.
Jānāhī’’ti.
Be aware of it."
Hãy biết điều đó!”
‘‘Hotu* bhante, mahā bhikkhusaṅgho.
"Let the Sangha of bhikkhus be large, venerable sir.
“Bạch Thế Tôn, dù Tăng đoàn đông bao nhiêu cũng được.
Bahū me badarā paṭiyattā badaramissena peyyā paripūrissantī’’ti.
Many jujube fruits have been prepared by me; the beverages mixed with jujube will be sufficient."
Con đã chuẩn bị rất nhiều quả táo tàu, đồ uống pha với táo tàu sẽ đủ dùng.”
Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
The Blessed One consented by remaining silent.
Đức Thế Tôn đã chấp nhận bằng cách im lặng.
Atha kho so daliddo kammakāro bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
Then that poor laborer, knowing the Blessed One's consent, rose from his seat, bowed to the Blessed One, circumambulated him keeping his right side towards him, and departed.
Thế rồi, người làm công nghèo khổ ấy, biết Đức Thế Tôn đã chấp nhận, liền đứng dậy khỏi chỗ ngồi, đảnh lễ Đức Thế Tôn, đi nhiễu hữu rồi rời đi.
Assosuṃ kho bhikkhū – ‘‘daliddena kira kammakārena svātanāya buddhappamukho bhikkhusaṅgho nimantito, badaramissena peyyā paripūrissantī’’ti.
Now the bhikkhus heard: "The Sangha of bhikkhus, with the Buddha at its head, has been invited for tomorrow by a poor laborer, and the beverages mixed with jujube will be sufficient."
Các Tỳ-khưu nghe rằng: “Tăng đoàn do Đức Phật đứng đầu đã được người làm công nghèo khổ thỉnh cúng dường thức ăn vào ngày mai, đồ uống pha với táo tàu sẽ đủ dùng.”
Te kālasseva piṇḍāya caritvā bhuñjiṃsu.
So they went on alms-round early and ate.
Họ đã đi khất thực và thọ thực sớm.
Assosuṃ kho manussā – ‘‘daliddena kira kammakārena buddhappamukho bhikkhusaṅgho nimantito’’ti.
The people heard: "The Sangha of bhikkhus, with the Buddha at its head, has been invited by a poor laborer."
Mọi người nghe rằng: “Tăng đoàn do Đức Phật đứng đầu đã được người làm công nghèo khổ thỉnh cúng dường.”
Te daliddassa kammakārassa pahūtaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ abhihariṃsu.
They brought abundant soft and hard food to the poor laborer.
Họ đã mang đến rất nhiều đồ ăn và thức uống ngon cho người làm công nghèo khổ.
Atha kho so daliddo kammakāro tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
Then that poor laborer, when that night had passed, had choice soft and hard food prepared, and announced the time to the Blessed One: "It is time, venerable sir, the meal is ready."
Thế rồi, người làm công nghèo khổ ấy, sau khi đêm đã qua, đã chuẩn bị đồ ăn và thức uống ngon, rồi báo giờ cho Đức Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, đã đến giờ rồi, thức ăn đã sẵn sàng.”
Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena tassa daliddassa kammakārassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena.
Then the Blessed One, having dressed in the morning and taken his bowl and robe, went to the dwelling of that poor laborer; having gone, he sat down on the prepared seat with the Sangha of bhikkhus.
Thế rồi, Đức Thế Tôn vào buổi sáng sớm, đắp y, mang bát và y, đi đến nhà của người làm công nghèo khổ ấy; sau khi đến, Ngài ngồi xuống chỗ đã được sắp sẵn cùng với Tăng đoàn.
Atha kho so daliddo kammakāro bhattagge bhikkhū parivisati.
Then that poor laborer was serving the bhikkhus at the meal-hall.
Thế rồi, người làm công nghèo khổ ấy đang phục vụ các Tỳ-khưu tại nơi cúng dường thức ăn.
Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘thokaṃ, āvuso, dehi.
The bhikkhus said: "Give a little, friend.
Các Tỳ-khưu nói rằng: “Này hiền giả, hãy cho một ít.
Thokaṃ, āvuso, dehī’’ti.
Give a little, friend."
Này hiền giả, hãy cho một ít.”
‘‘Mā kho tumhe, bhante, ‘ayaṃ daliddo kammakāro’ti thokaṃ thokaṃ paṭiggaṇhittha.
"Venerable sirs, please do not receive little by little, thinking, 'This is a poor laborer.'
“Bạch chư Tôn giả, xin đừng nghĩ rằng ‘đây là người làm công nghèo khổ’ mà nhận từng chút một.
Pahūtaṃ me khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyattaṃ.
Much soft and hard food has been prepared by me.
Con đã chuẩn bị rất nhiều đồ ăn và thức uống.”
Paṭiggaṇhatha, bhante, yāvadattha’’nti.
Venerable sirs, receive as much as you like."
“Bạch chư Tôn giả, xin hãy nhận đủ theo ý muốn.”
‘‘Na kho mayaṃ, āvuso, etaṃkāraṇā thokaṃ thokaṃ paṭiggaṇhāma.
"Friend, we are not receiving little by little for that reason.
“Này hiền giả, chúng tôi không nhận từng chút một vì lý do đó.
Apica, mayaṃ kālasseva piṇḍāya caritvā bhuñjimhā; tena mayaṃ thokaṃ thokaṃ paṭiggaṇhāmā’’ti.
Rather, we went on alms-round and ate early; that is why we are receiving little by little."
Hơn nữa, chúng tôi đã đi khất thực và thọ thực sớm; vì thế chúng tôi nhận từng chút một.”
Atha kho so daliddo kammakāro ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā mayā nimantitā aññatra bhuñjissanti!
Then that poor laborer grumbled, complained, and expressed his annoyance: "How can it be that the venerable ones, invited by me, eat elsewhere!
Thế rồi, người làm công nghèo khổ ấy than phiền, bực tức, oán trách: “Tại sao các Tôn giả lại thọ thực ở nơi khác khi đã được tôi thỉnh?
Na cāhaṃ paṭibalo yāvadatthaṃ dātu’’nti?
And I am not able to give as much as they like."
Và tôi không đủ khả năng để cúng dường đủ theo ý muốn?”
Assosuṃ kho bhikkhū tassa daliddassa kammakārassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa.
The bhikkhus heard that poor laborer grumbling, complaining, and expressing his annoyance.
Các Tỳ-khưu nghe người làm công nghèo khổ ấy than phiền, bực tức, oán trách.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū aññatra nimantitā aññatra bhuñjissantī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū aññatra nimantitā aññatra bhuñjantīti?
Those bhikkhus who were of few desires…they grumbled, complained, and expressed their annoyance: "How can it be that bhikkhus, invited elsewhere, eat elsewhere!"…Then they asked: "Is it true, bhikkhus, that bhikkhus, invited elsewhere, eat elsewhere?"
Những Tỳ-khưu ít dục… họ than phiền, bực tức, oán trách: “Tại sao các Tỳ-khưu lại thọ thực ở nơi khác khi đã được thỉnh ở nơi khác?”… “Thật vậy sao, này các Tỳ-khưu, các Tỳ-khưu đã thọ thực ở nơi khác khi đã được thỉnh ở nơi khác?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
"It is true, Blessed One."
“Thật vậy, bạch Thế Tôn,”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā aññatra nimantitā aññatra bhuñjissanti!
The Buddha, the Blessed One, rebuked them… "How can it be, bhikkhus, that those foolish men, invited elsewhere, eat elsewhere!
Đức Phật, Thế Tôn, đã quở trách… “Này các Tỳ-khưu, tại sao những người ngu si đó lại thọ thực ở nơi khác khi đã được thỉnh ở nơi khác?
Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, bhikkhus, is not for the conversion of the unconverted…And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các Tỳ-khưu, điều này không phải để làm cho những người chưa có niềm tin phát sinh niềm tin… Này các Tỳ-khưu, các ngươi hãy đọc giới điều này như sau:
222. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gilāno hoti.
222. Now at that time a certain bhikkhu was ill.
222. Lúc bấy giờ, một Tỳ-khưu bị bệnh.
Aññataro bhikkhu piṇḍapātaṃ ādāya yena so bhikkhu tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘bhuñjāhi, āvuso’’ti.
Another bhikkhu took almsfood and went to that bhikkhu; having approached, he said to that bhikkhu: ‘‘Eat, friend.’’
Một Tỳ-khưu khác mang bát khất thực đến chỗ Tỳ-khưu ấy; sau khi đến, Tỳ-khưu ấy nói với Tỳ-khưu kia rằng: “Ngài hãy thọ thực đi, hiền giả.”
‘‘Alaṃ, āvuso, atthi me bhattapaccāsā’’ti.
‘‘Enough, friend, I have a hope of food.’’
(Tỳ-khưu bệnh nói): “Đủ rồi, hiền giả. Tôi có sự mong đợi thức ăn.”
Tassa bhikkhuno piṇḍapāto ussūre* āharīyittha.
Almsfood was brought to that bhikkhu late in the day.
Thức ăn khất thực của Tỳ-khưu ấy đã được mang đến khi mặt trời đã lên cao.
So bhikkhu na cittarūpaṃ bhuñji.
That bhikkhu did not eat to his satisfaction.
Tỳ-khưu ấy không thể thọ thực như ý muốn.
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported this matter to the Bhagavā.
Họ đã trình sự việc ấy lên Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānena bhikkhunā paramparabhojanaṃ bhuñjituṃ.
Then, on that occasion, in that connection, the Bhagavā gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus: ‘‘Monks, I allow a sick bhikkhu to eat consecutive meals.
Sau đó, Thế Tôn, nhân duyên ấy, nhân sự việc ấy, đã thuyết pháp rồi gọi các Tỳ-khưu bảo rằng: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép Tỳ-khưu bị bệnh được thọ thực paramparabhojana.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, monks, you should recite this training rule—
Và này các Tỳ-khưu, các ông hãy đọc tụng điều học này như sau:
223. Tena kho pana samayena manussā cīvaradānasamaye sacīvarabhattaṃ paṭiyādetvā* bhikkhū nimantenti – ‘‘bhojetvā cīvarena acchādessāmā’’ti.
223. Now at that time people, at the time of offering robes, prepared a meal with robes and invited the bhikkhus: ‘‘We will feed you and then clothe you with robes.’’
223. Lúc bấy giờ, vào thời gian dâng y, các cư sĩ đã chuẩn bị bữa ăn kèm y phục rồi thỉnh các Tỳ-khưu: “Chúng tôi sẽ dâng cúng y phục sau khi đã cúng dường bữa ăn.”
Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā paramparabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling compunction, did not accept, thinking: ‘‘Consecutive eating has been disallowed by the Bhagavā.’’
Các Tỳ-khưu do lo sợ đã không chấp thuận: “Thế Tôn đã cấm paramparabhojana.”
Cīvaraṃ parittaṃ uppajjati.
Few robes were obtained.
Y phục được phát sinh rất ít.
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, cīvaradānasamaye paramparabhojanaṃ bhuñjituṃ.
They reported this matter to the Bhagavā… I allow, bhikkhus, to eat consecutive meals at the time of offering robes.
Họ đã trình sự việc ấy lên Thế Tôn… (và Thế Tôn nói): “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép được thọ thực paramparabhojana vào thời gian dâng y.”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule—
Và này các Tỳ-khưu, các ông hãy đọc tụng điều học này như sau:
‘‘Paramparabhojane, aññatra samayā, pācittiyaṃ.
‘‘For consecutive eating, except at the proper time, there is a pācittiya.
“Phạm pācittiya về việc thọ thực paramparabhojana, trừ trường hợp có thời gian cho phép.
Tatthāyaṃ samayo.
Here is the proper time.
Ở đây, đây là thời gian cho phép.
Gilānasamayo, cīvaradānasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of illness, the time of offering robes – this is the proper time here’’.
Thời gian bệnh tật, thời gian dâng y – đây là thời gian cho phép ở đây.”
224. Tena kho pana samayena manussā cīvarakārake bhikkhū bhattena nimantenti.
224. Now at that time people invited bhikkhus who were making robes for a meal.
224. Lúc bấy giờ, các cư sĩ đã thỉnh các Tỳ-khưu đang làm y đến thọ thực.
Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā paramparabhojana’’nti.
The bhikkhus, feeling compunction, did not accept, thinking: ‘‘Consecutive eating has been disallowed by the Bhagavā.’’
Các Tỳ-khưu do lo sợ đã không chấp thuận: “Thế Tôn đã cấm paramparabhojana.”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, cīvarakārasamaye paramparabhojanaṃ bhuñjituṃ.
They reported this matter to the Bhagavā… I allow, bhikkhus, to eat consecutive meals at the time of robe-making.
Họ đã trình sự việc ấy lên Thế Tôn… (và Thế Tôn nói): “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép được thọ thực paramparabhojana vào thời gian làm y.”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule—
Và này các Tỳ-khưu, các ông hãy đọc tụng điều học này như sau:
225. ‘‘Paramparabhojane, aññatra samayā, pācittiyaṃ.
225. ‘‘For consecutive eating, except at the proper time, there is a pācittiya.
225. “Phạm pācittiya về việc thọ thực paramparabhojana, trừ trường hợp có thời gian cho phép.
Tatthāyaṃ samayo.
Here is the proper time.
Ở đây, đây là thời gian cho phép.
Gilānasamayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo – ayaṃ tattha samayo’’ti.
The time of illness, the time of offering robes, the time of robe-making – this is the proper time here’’.
Thời gian bệnh tật, thời gian dâng y, thời gian làm y – đây là thời gian cho phép ở đây.”
226. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya āyasmatā ānandena pacchāsamaṇena yena aññataraṃ kulaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
226. Then the Bhagavā, having dressed in the morning, taking his bowl and robe, with the Venerable Ānanda as his attendant, approached a certain family; having approached, he sat down on the prepared seat.
226. Sau đó, vào buổi sáng, Thế Tôn đắp y, mang bát và y, cùng với Tôn giả Ānanda là thị giả, đã đi đến một gia đình nọ; sau khi đến, Ngài ngồi xuống trên chỗ ngồi đã được sắp sẵn.
Atha kho te manussā bhagavato ca āyasmato ca ānandassa bhojanaṃ adaṃsu.
Then those people offered food to the Bhagavā and to the Venerable Ānanda.
Rồi các cư sĩ ấy đã dâng cúng thức ăn cho Thế Tôn và Tôn giả Ānanda.
Āyasmā ānando kukkuccāyanto na paṭiggaṇhāti.
The Venerable Ānanda, feeling compunction, did not accept.
Tôn giả Ānanda do lo sợ đã không thọ nhận.
‘‘Gaṇhāhi* , ānandā’’ti.
‘‘Accept, Ānanda,’’ he said.
(Thế Tôn nói): “Này Ānanda, hãy thọ nhận đi!”
‘‘Alaṃ, bhagavā, atthi me bhattapaccāsā’’ti.
‘‘Enough, Bhagavā, I have a hope of food,’’ he replied.
(Tôn giả Ānanda nói): “Bạch Thế Tôn, đủ rồi. Con có sự mong đợi thức ăn.”
‘‘Tenahānanda, vikappetvā gaṇhāhī’’ti.
‘‘In that case, Ānanda, accept it after having assigned it,’’ he said.
(Thế Tôn nói): “Vậy thì, này Ānanda, hãy vikappana rồi thọ nhận đi!”
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vikappetvā* paramparabhojanaṃ bhuñjituṃ.
Then the Bhagavā, on that occasion, in that connection, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus: ‘‘Monks, I allow to eat consecutive meals after having assigned one’s hope of food.’’
Sau đó, Thế Tôn, nhân duyên ấy, nhân sự việc ấy, đã thuyết pháp rồi gọi các Tỳ-khưu bảo rằng: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép được vikappana rồi thọ thực paramparabhojana.
Evañca pana, bhikkhave, vikappetabbaṃ – ‘mayhaṃ bhattapaccāsaṃ itthannāmassa dammī’’’ti.
‘‘And thus, monks, it should be assigned: ‘I give my hope of food to so-and-so.’’’
Và này các Tỳ-khưu, phải vikappana như sau: ‘Tôi dâng sự mong đợi thức ăn của tôi cho người tên là… này.’”
228. Paramparabhojane paramparabhojanasaññī, aññatra samayā, bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
228. If one eats a consecutive meal, perceiving it as a consecutive meal, except at the proper time, there is an offense of pācittiya.
228. Đối với paramparabhojana, nếu có tưởng là paramparabhojana, thọ thực ngoài thời gian cho phép, thì phạm tội pācittiya.
Paramparabhojane vematiko, aññatra samayā, bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
If one eats a consecutive meal, being in doubt, except at the proper time, there is an offense of pācittiya.
Đối với paramparabhojana, nếu còn nghi ngờ, thọ thực ngoài thời gian cho phép, thì phạm tội pācittiya.
Paramparabhojane naparamparabhojanasaññī, aññatra samayā, bhuñjati, āpatti pācittiyassa.
If one eats a consecutive meal, not perceiving it as a consecutive meal, except at the proper time, there is an offense of pācittiya.
Đối với paramparabhojana, nếu có tưởng không phải là paramparabhojana, thọ thực ngoài thời gian cho phép, thì phạm tội pācittiya.
Naparamparabhojane paramparabhojanasaññī, āpatti dukkaṭassa.
If one perceives a non-consecutive meal as a consecutive meal, there is an offense of dukkata.
Đối với thức ăn không phải paramparabhojana, nếu có tưởng là paramparabhojana, thì phạm tội dukkaṭa.
Naparamparabhojane vematiko, āpatti dukkaṭassa.
If one is in doubt about a non-consecutive meal, there is an offense of dukkata.
Đối với thức ăn không phải paramparabhojana, nếu còn nghi ngờ, thì phạm tội dukkaṭa.
Naparamparabhojane naparamparabhojanasaññī, anāpatti.
If one perceives a non-consecutive meal as a non-consecutive meal, there is no offense.
Đối với thức ăn không phải paramparabhojana, nếu có tưởng không phải là paramparabhojana, thì không phạm tội.
229. Anāpatti samaye, vikappetvā bhuñjati, dve tayo nimantane ekato bhuñjati, nimantanapaṭipāṭiyā bhuñjati, sakalena gāmena nimantito tasmiṃ gāme yattha katthaci bhuñjati, sakalena pūgena nimantito tasmiṃ pūge yattha katthaci bhuñjati, nimantiyamāno bhikkhaṃ gahessāmīti bhaṇati, niccabhatte, salākabhatte, pakkhike, uposathike, pāṭipadike, pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbattha anāpatti, ummattakassa, ādikammikassāti.
229. There is no offense at the proper time; if one eats after assigning (the hope of food); if one eats two or three invitations together; if one eats in sequence of invitations; if one is invited by the entire village and eats anywhere in that village; if one is invited by the entire community and eats anywhere in that community; if, being invited, one says: ‘‘I will accept almsfood’’; in the case of regular meals, ticket meals, fortnightly meals, Uposatha meals, first-day-of-the-fortnight meals; in all cases except the five kinds of food there is no offense; for a mad person; for the first offender.
229. Không phạm tội trong thời gian cho phép; vikappana rồi thọ thực; thọ thực hai hoặc ba lời thỉnh cúng cùng một lúc; thọ thực theo thứ tự thỉnh cúng; được cả làng thỉnh cúng, thọ thực ở bất cứ nơi nào trong làng ấy; được cả hội chúng thỉnh cúng, thọ thực ở bất cứ nơi nào trong hội chúng ấy; khi được thỉnh cúng, nói rằng “tôi sẽ thọ nhận vật thực khất thực”; trong các bữa ăn thường xuyên, bữa ăn theo phiếu, bữa ăn nửa tháng, bữa ăn uposatha, bữa ăn ngày đầu tháng; ngoại trừ năm loại thức ăn, không phạm tội trong tất cả các trường hợp khác; người mất trí; người phạm tội đầu tiên.