Jātakapāḷi-2

10058

Cūḷavanavaṇṇanā

Description of the Minor Forest

Miêu tả rừng nhỏ

10059

1976.

10060

‘‘Esa selo mahābrahme, pabbato gandhamādano;

"This is the Gandhamādana mountain, O great brahmin;

“Này đại Bà-la-môn, đây là núi đá, núi Gandhamādana;

10061

Yattha vessantaro rājā, saha puttehi sammati.

Where King Vessantara dwells with his children.

Nơi vua Vessantara đang sống cùng các con.

10062

1977.

10063

‘‘Dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ, āsadañca^* masaṃ jaṭaṃ;

Bearing the appearance of a brahmin, with matted hair and a beard;

Ngài mang hình dáng Bà-la-môn, tóc bện thành búi và râu dài;

10064

Cammavāsī chamā seti, jātavedaṃ namassati.

Wearing a skin, he sleeps on the ground, and worships the fire.

Mặc áo da thú, nằm trên đất, và tôn kính thần lửa.

10065

1978.

10066

‘‘Ete nīlā padissanti, nānāphaladharā dumā;

These blue trees are visible, bearing various fruits;

Những cây xanh này hiện ra, mang nhiều loại quả;

10067

Uggatā abbhakūṭāva, nīlā añjanapabbatā.

Rising up like cloud-masses, blue as collyrium mountains.

Vươn cao như những đám mây, những ngọn núi màu xanh như thuốc nhuộm.

10068

1979.

10069

‘‘Dhavassakaṇṇā khadirā, sālā phandanamāluvā;

Dhavas and assakaṇṇas, khadiras, salas, phandanas, māluvās;

Cây dhavassakaṇṇa, khadira, sāla, phandana, māluvā;

10070

Sampavedhanti vātena, sakiṃ pītāva māṇavā.

Tremble in the wind, like young men who have drunk once.

Rung động trong gió, như những chàng trai vừa uống rượu.

10071

1980.

10072

‘‘Upari dumapariyāyesu, saṅgītiyova suyyare;

Above, among the tree-branches, songs are heard;

Trên các cành cây, tiếng chim hót vang lên như một bản hòa ca;

10073

Najjuhā kokilasaṅghā^* , sampatanti dumā dumaṃ.

Najjuhas and flocks of cuckoos fly from tree to tree.

Các loài chim như najjuhā và đàn chim cu gáy bay từ cây này sang cây khác.

10074

1981.

10075

‘‘Avhayanteva gacchantaṃ, sākhāpattasamīritā;

Stirred by branches and leaves, they seem to call to the passerby;

Những cành lá xào xạc như đang gọi người đi đường;

10076

Ramayanteva āgantaṃ, modayanti nivāsinaṃ;

They seem to delight the arrival, and gladden the resident;

Như đang làm vui lòng người đến, làm hân hoan người ở lại;

10077

Yattha vessantaro rājā, saha puttehi sammati.

Where King Vessantara dwells with his children.

Nơi vua Vessantara đang sống cùng các con.

10078

1982.

10079

‘‘Dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ, āsadañca masaṃ jaṭaṃ;

Bearing the appearance of a brahmin, with matted hair and a beard;

Ngài mang hình dáng Bà-la-môn, tóc bện thành búi và râu dài;

10080

Cammavāsī chamā seti, jātavedaṃ namassati.

Wearing a skin, he sleeps on the ground, and worships the fire.

Mặc áo da thú, nằm trên đất, và tôn kính thần lửa.

10081

1983.

10082

‘‘Ambā kapitthā panasā, sālā jambū vibhītakā;

Mangoes, kapitthas, panasas, salas, jambus, vibhītakas;

Xoài, kapittha, mít, sāla, jambu, vibhītaka;

10083

Harītakī āmalakā, assatthā badarāni ca.

Harītakīs, āmalakas, assatthas, and badaras.

Harītaki, āmalaka, assattha và badara.

10084

1984.

10085

‘‘Cārutimbarukkhā cettha, nigrodhā ca kapitthanā;

Here are also beautiful timbara trees, and nigrodhas and kapitthanas;

Ở đây còn có cây timbara đẹp đẽ, cây nigrodha và kapittha;

10086

Madhumadhukā thevanti, nīce pakkā cudumbarā.

Madhumadhukās drip, and ripe udumbaras hang low.

Cây madhumadhuka nhỏ giọt mật, và cây udumbara chín rụng xuống thấp.

10087

1985.

10088

‘‘Pārevatā bhaveyyā ca, muddikā ca madhutthikā;

Pārevatās and bhaveyyās, and muddikās and madhutthikās;

Chim bồ câu và chim vẹt, chim muddikā và chim madhutthikā;

10089

Madhuṃ anelakaṃ tattha, sakamādāya bhuñjare.

They take their own pure honey there and eat it.

Tự lấy mật tinh khiết ở đó mà ăn.

10090

1986.

10091

‘‘Aññettha pupphitā ambā, aññe tiṭṭhanti dovilā;

Elsewhere mangoes are in bloom, elsewhere dovilas stand;

Ở một nơi khác, xoài đang nở hoa, ở một nơi khác, chúng đang ra quả non;

10092

Aññe āmā ca pakkā ca, bhekavaṇṇā tadūbhayaṃ.

Elsewhere they are both unripe and ripe, frog-colored.

Ở một nơi khác, chúng vừa xanh vừa chín, cả hai màu sắc như ếch.

10093

1987.

10094

‘‘Athettha heṭṭhā puriso, ambapakkāni gaṇhati;

And here a man below gathers ripe mangoes;

Và ở đây, một người đàn ông ở dưới đang hái những quả xoài chín;

10095

Āmāni ceva pakkāni, vaṇṇagandharasuttame.

Both unripe and ripe, supreme in color, fragrance, and taste.

Vừa xanh vừa chín, với màu sắc, hương vị và mùi thơm tuyệt hảo.

10096

1988.

10097

‘‘Ateva me acchariyaṃ, hiṅkāro paṭibhāti maṃ;

This is indeed wonderful to me, a shout of wonder comes to me;

Điều này thật kỳ diệu đối với ta, tiếng reo hò vang lên trong ta;

10098

Devānamiva āvāso, sobhati nandanūpamo.

It shines like the abode of the devas, resembling Nandana.

Nơi này đẹp đẽ như thiên cung, giống như vườn Nanda.

10099

1989.

10100

‘‘Vibhedikā nāḷikerā, khajjurīnaṃ brahāvane;

Vibhedikās and nāḷikerās, in the great forest of date palms;

Cây vibhedikā, nāḷikera, và khajjurī trong rừng lớn;

10101

Mālāva ganthitā ṭhanti, dhajaggāneva dissare;

Stand like garlands strung together, appearing like flag-tops;

Đứng thẳng như những vòng hoa được kết, như những ngọn cờ phấp phới;

10102

Nānāvaṇṇehi puppheti, nabhaṃ tārācitāmiva.

With flowers of various colors, like the sky studded with stars.

Với những bông hoa muôn màu, như bầu trời đầy sao.

10103

1990.

10104

‘‘Kuṭajī kuṭṭhatagarā, pāṭaliyo ca pupphitā;

Kuṭajīs, kuṭṭhatagarās, and pāṭalīs are in bloom;

Cây kuṭajī, kuṭṭhatagara, và pāṭali đang nở hoa;

10105

Punnāgā giripunnāgā, koviḷārā ca pupphitā.

Punnāgas, giripunnāgas, and koviḷāras are in bloom.

Punnāga, giripunnāga, và koviḷāra cũng đang nở hoa.

10106

1991.

10107

‘‘Uddālakā somarukkhā, agaruphalliyā^* bahū;

Uddālakas, somarukkhas, many agarubhalliyās;

Nhiều cây uddālaka, somarukkha, và agarubhalliyā;

10108

Puttajīvā^* ca kakudhā, asanā cettha pupphitā.

Puttajīvās and kakudhas, asanas are also in bloom here.

Cây puttaji, kakudha, và asana cũng đang nở hoa ở đây.

10109

1992.

10110

‘‘Kuṭajā salaḷā nīpā^* , kosambā labujā dhavā;

Kuṭajas, salaḷas, nīpas, kosambas, labujas, dhavas;

Cây kuṭaja, salaḷa, nīpa, kosamba, labuja, dhavā;

10111

Sālā ca pupphitā tattha, palālakhalasannibhā.

And salas are in bloom there, resembling heaps of straw.

Và sāla cũng đang nở hoa ở đó, trông như đống rơm khô.

10112

1993.

10113

‘‘Tassāvidūre pokkharaṇī, bhūmibhāge manorame;

Not far from it is a lotus pond, in a delightful spot;

Không xa đó có một hồ sen, trên một vùng đất đẹp đẽ;

10114

Padumuppalasañchannā, devānamiva nandane.

Covered with lotuses and water lilies, like Nandana of the devas.

Phủ đầy hoa sen và súng, như vườn Nanda của các vị trời.

10115

1994.

10116

‘‘Athettha puppharasamattā, kokilā mañjubhāṇikā;

And here, intoxicated by the flower nectar, melodious cuckoos;

Và ở đó, những con chim cu gáy hót líu lo, say sưa với mật hoa;

10117

Abhinādenti pavanaṃ, utusampupphite dume.

Resound through the forest, in trees blooming in season.

Chúng hót vang cả khu rừng, trên những cây đang nở hoa theo mùa.

10118

1995.

10119

‘‘Bhassanti makarandehi, pokkhare pokkhare madhū;

Honey drips from the pollen, from lotus to lotus;

Mật ong chảy ra từ phấn hoa, từ từng bông sen;

10120

Athettha vātā vāyanti, dakkhiṇā atha pacchimā;

And here winds blow, from the south and from the west;

Và ở đó, gió thổi từ phía nam và phía tây;

10121

Padumakiñjakkhareṇūhi, okiṇṇo hoti assamo.

The hermitage is covered with the pollen dust of lotuses.

Tu viện được rắc đầy phấn hoa sen.

10122

1996.

10123

‘‘Thūlā siṅghāṭakā cettha, saṃsādiyā pasādiyā^* ;

Large water chestnuts are here, pleasant to eat and pleasant to see;

Những củ ấu lớn ở đây, dễ hái và dễ ăn;

10124

Macchakacchapabyāviddhā, bahū cettha mupayānakā;

Teeming with fish and turtles, many come here;

Nhiều cá và rùa ở đây, nhiều loài đến gần;

10125

Madhuṃ bhisehi savati, khirasappimuḷālibhi.

Honey flows from the lotus stalks, with milk, ghee, and lotus roots.

Mật chảy ra từ những cọng sen, từ sữa và bơ.

10126

1997.

10127

‘‘Surabhī taṃ vanaṃ vāti, nānāgandhasamoditaṃ^* ;

That forest is fragrant, perfumed with various scents;

Khu rừng ấy tỏa hương thơm ngát, tỏa ra nhiều mùi hương khác nhau;

10128

Sammaddateva^* gandhena, pupphasākhāhi taṃ vanaṃ;

That forest is indeed delightful with its fragrant flowers and branches;

Khu rừng ấy ngập tràn hương thơm, với những cành hoa;

10129

Bhamarā pupphagandhena, samantā mabhināditā.

Bees, by the scent of flowers, hum all around.

Ong vò vẽ được hương hoa thu hút, bay lượn khắp nơi và kêu vang.

10130

1998.

10131

‘‘Athettha sakuṇā santi, nānāvaṇṇā bahū dijā;

And here are birds, many winged creatures of various colors;

Và ở đó có nhiều loài chim, chim muông đủ màu sắc;

10132

Modanti saha bhariyāhi, aññamaññaṃ pakūjino.

They rejoice with their wives, cooing to each other.

Chúng vui vẻ cùng với bạn đời, hót líu lo cho nhau nghe.

10133

1999.

10134

‘‘Nandikā jīvaputtā ca, jīvaputtā piyā ca no;

“Nandikā and those with living sons, those with living sons are dear to us;

Chim Nandikā, jīvaputta, và jīvaputta thân yêu của chúng ta;

10135

Piyā puttā piyā nandā, dijā pokkharaṇīgharā.

Dear are the sons, dear are the joys, birds dwelling in lotus ponds.

Những con chim thân yêu, những con chim con thân yêu, những con chim sống ở hồ sen.

10136

2000.

10137

‘‘Mālāva ganthitā ṭhanti, dhajaggāneva dissare;

They stand like garlands strung, they appear like banner-tops;

Chúng đứng thẳng như những vòng hoa được kết, như những ngọn cờ phấp phới;

10138

Nānāvaṇṇehi pupphehi, kusaleheva suganthitā^* ;

Well-strung with various colored flowers, like by skilled hands;

Với những bông hoa muôn màu, được kết khéo léo;

10139

Yattha vessantaro rājā, saha puttehi sammati.

Where King Vessantara dwells with his sons.

Nơi vua Vessantara đang sống cùng các con.

10140

2001.

10141

‘‘Dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ, āsadañca masaṃ jaṭaṃ;

Wearing the appearance of a brahmin, with a beard, matted hair, and a growth on the shoulder;

Ngài mang hình dáng Bà-la-môn, tóc bện thành búi và râu dài;

10142

Cammavāsī chamā seti, jātavedaṃ namassati’’.

Clad in skins, he sleeps on the ground, revering the fire.”

Mặc áo da thú, nằm trên đất, và tôn kính thần lửa.”

10143

2002.

10144

‘‘Idañca me sattubhattaṃ, madhunā paṭisaṃyutaṃ;

“Here is my barley-meal mixed with honey;

“Đây là bữa ăn bột lúa mạch của ta, trộn với mật ong;

10145

Madhupiṇḍikā ca sukatāyo, sattubhattaṃ dadāmi te’’.

And well-made honey-cakes, I give you barley-meal.”

Và những viên mật ong đã được làm kỹ, ta ban cho ngươi bữa ăn bột lúa mạch.”

10146

2003.

10147

‘‘Tuyheva sambalaṃ hotu, nāhaṃ icchāmi sambalaṃ;

“Let the provisions be for you, I do not desire provisions;

“Hãy để đó là thức ăn dự trữ của ngươi, ta không muốn thức ăn dự trữ;

10148

Itopi brahme gaṇhāhi, gaccha brahme yathāsukhaṃ.

Take from here, brahmin, go, brahmin, as you please.

Này Bà-la-môn, hãy lấy thêm từ đây, hãy đi tùy thích, này Bà-la-môn.

10149

2004.

10150

‘‘Ayaṃ ekapadī eti, ujuṃ gacchati assamaṃ;

This is a single path that goes straight to the hermitage;

Con đường mòn này đi thẳng đến tu viện;

10151

Isīpi accuto tattha, paṅkadanto rajassiro;

The ascetic Accuta is there, with muddy teeth and dusty head;

Vị ẩn sĩ Accuta ở đó, răng dính bùn, tóc đầy bụi;

10152

Dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ, āsadañca masaṃ jaṭaṃ.

Wearing the appearance of a brahmin, with a beard, matted hair, and a growth on the shoulder.

Mang hình dáng Bà-la-môn, tóc bện thành búi và râu dài.

10153

2005.

10154

‘‘Cammavāsī chamā seti, jātavedaṃ namassati;

Clad in skins, he sleeps on the ground, revering the fire;

Mặc áo da thú, nằm trên đất, và tôn kính thần lửa;

10155

Taṃ tvaṃ gantvāna pucchassu, so te maggaṃ pavakkhati’’.

Go and ask him, he will tell you the way.”

Ngươi hãy đến và hỏi ngài, ngài sẽ chỉ đường cho ngươi.”

10156

2006.

10157

Idaṃ sutvā brahmabandhu, cetaṃ katvā padakkhiṇaṃ;

Having heard this, the brahmin’s kinsman, making a circumambulation of the Ceta mountain,

Nghe vậy, người thân của Bà-la-môn, sau khi đi nhiễu hữu Cetā;

10158

Udaggacitto pakkāmi, yenāsi accuto isi.

Departed with a joyful mind to where the ascetic Accuta was.

Với tâm hoan hỷ, đã lên đường đến chỗ ẩn sĩ Accuta.

10159

Cūḷavanavaṇṇanā.

The Description of the Lesser Forest.

Miêu tả rừng nhỏ.

Table of Contents

Cūḷavanavaṇṇanā

Description of the Minor Forest

Miêu tả rừng nhỏ

Settings