Suttanipātapāḷi

758

2. Cūḷavaggo

2. The Minor Section

2. Tiểu Phẩm (Cūḷavagga)

759

1. Ratanasuttaṃ

1. The Discourse on Jewels

1. Kinh Ratana (Báu Vật)

760

224.

761

Yānīdha bhūtāni samāgatāni, bhummāni^* vā yāni va antalikkhe;

Whatever beings have gathered here, whether those on the earth or those in the sky;

Này các chúng sinh đã tề tựu ở đây, dù ở cõi đất hay trên không trung;

762

Sabbeva bhūtā sumanā bhavantu, athopi sakkacca suṇantu bhāsitaṃ.

May all beings be happy, and may they listen respectfully to what is spoken.

Mong tất cả chúng sinh đều có tâm hoan hỷ, và hãy lắng nghe lời thuyết giảng một cách cung kính.

763

225.

764

Tasmā hi bhūtā nisāmetha sabbe, mettaṃ karotha mānusiyā pajāya;

Therefore, all you beings, listen intently, extend loving-kindness to the human race;

Vì vậy, hỡi tất cả chúng sinh, hãy lắng nghe, hãy nuôi dưỡng lòng từ bi đối với loài người;

765

Divā ca ratto ca haranti ye baliṃ, tasmā hi ne rakkhatha appamattā.

They offer oblations day and night, therefore, guard them diligently.

Những ai ngày đêm cúng dường, vì vậy hãy bảo vệ họ một cách không phóng dật.

766

226.

227.

767

Yaṃ kiñci vittaṃ idha vā huraṃ vā, saggesu vā yaṃ ratanaṃ paṇītaṃ;

Whatever treasure there is here or beyond, or any precious jewel in the heavens;

Bất cứ tài sản nào ở đời này hay đời sau, hoặc bất cứ báu vật quý giá nào trên các cõi trời;

768

Na no samaṃ atthi tathāgatena, idampi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ;

There is nothing equal to the Tathāgata. This excellent jewel is in the Buddha;

Không có gì sánh bằng Như Lai, đây cũng là một báu vật quý giá trong Đức Phật;

769

Etena saccena suvatthi hotu.

By this truth, may there be well-being!

Nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

770

227.

771

Khayaṃ virāgaṃ amataṃ paṇītaṃ, yadajjhagā sakyamunī samāhito;

The excellent destruction, dispassion, and deathlessness that the Sakyan Sage, well-concentrated, attained;

Sự diệt tận, sự ly tham, sự bất tử cao quý, mà bậc Hiền giả Thích Ca đã đạt được với tâm định tĩnh;

772

Na tena dhammena samatthi kiñci, idampi dhamme ratanaṃ paṇītaṃ;

There is nothing equal to that Dhamma. This excellent jewel is in the Dhamma;

Không có gì sánh bằng Pháp ấy, đây cũng là một báu vật quý giá trong Pháp;

773

Etena saccena suvatthi hotu.

By this truth, may there be well-being!

Nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

774

228.

775

Yaṃ buddhaseṭṭho parivaṇṇayī suciṃ, samādhimānantarikaññamāhu;

That pure concentration which the foremost Buddha praised, which they call immediately fruitful;

Bậc tối thượng của chư Phật đã ca ngợi sự thanh tịnh, thiền định ấy được gọi là vô gián;

776

Samādhinā tena samo na vijjati, idampi dhamme ratanaṃ paṇītaṃ;

There is nothing equal to that concentration. This excellent jewel is in the Dhamma;

Không có gì sánh bằng thiền định ấy, đây cũng là một báu vật quý giá trong Pháp;

777

Etena saccena suvatthi hotu.

By this truth, may there be well-being!

Nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

778

229.

779

Ye puggalā aṭṭha sataṃ pasatthā, cattāri etāni yugāni honti;

Those eight individuals praised by the virtuous, these are four pairs;

Tám hạng người đáng được ca ngợi, đó là bốn đôi;

780

Te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā, etesu dinnāni mahapphalāni;

They are worthy of offerings, disciples of the Sugata; offerings made to them yield great fruit;

Họ là những đệ tử đáng cúng dường của Đức Thiện Thệ, những gì được cúng dường cho họ sẽ mang lại quả báo lớn;

781

Idampi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Saṅgha. By this truth, may there be well-being!

Đây cũng là một báu vật quý giá trong Tăng, nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

782

230.

783

Ye suppayuttā manasā daḷhena, nikkāmino gotamasāsanamhi;

Those who are well-practiced with firm minds, free from craving in the Dispensation of Gotama;

Những ai đã tinh tấn với tâm kiên cố, từ bỏ mọi tham ái trong giáo pháp của Gotama;

784

Te pattipattā amataṃ vigayha, laddhā mudhā nibbutiṃ^* bhuñjamānā;

Having attained what is to be attained, plunged into the Deathless, having obtained and enjoying the peace of Nibbāna;

Họ đã đạt được quả vị, thâm nhập vào sự bất tử, hưởng thụ Niết Bàn một cách tự do;

785

Idampi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Saṅgha. By this truth, may there be well-being!

Đây cũng là một báu vật quý giá trong Tăng, nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

786

231.

787

Yathindakhīlo pathavissito^* siyā, catubbhi vātehi asampakampiyo;

As an earth-fast city-post, unshakeable by the four winds;

Như cột trụ thành được cắm sâu vào đất, không bị lay chuyển bởi bốn phương gió;

788

Tathūpamaṃ sappurisaṃ vadāmi, yo ariyasaccāni avecca passati;

So do I declare that good person who clearly sees the Noble Truths;

Ta nói người thiện trí cũng giống như vậy, người đã thấy rõ các Thánh Đế;

789

Idampi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Saṅgha. By this truth, may there be well-being!

Đây cũng là một báu vật quý giá trong Tăng, nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

790

232.

791

Ye ariyasaccāni vibhāvayanti, gambhīrapaññena sudesitāni;

Those who comprehend the Noble Truths, well-taught by one of profound wisdom;

Những ai đã thấy rõ các Thánh Đế, được thuyết giảng bởi bậc có trí tuệ sâu sắc;

792

Kiñcāpi te honti bhusaṃ pamattā, na te bhavaṃ aṭṭhamamādiyanti;

Even if they are extremely heedless, they do not take an eighth existence;

Mặc dù họ có thể rất phóng dật, nhưng họ sẽ không còn tái sinh lần thứ tám;

793

Idampi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Saṅgha. By this truth, may there be well-being!

Đây cũng là một báu vật quý giá trong Tăng, nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

794

233.

795

Sahāvassa dassanasampadāya^* , tayassu dhammā jahitā bhavanti;

Together with his attainment of vision, three things are abandoned;

Ngay khi đạt được sự thành tựu của cái thấy, ba pháp này sẽ bị từ bỏ;

796

Sakkāyadiṭṭhi vicikicchitañca, sīlabbataṃ vāpi yadatthi kiñci.

Self-identity view, doubt, and whatever adherence to rites and rituals there may be.

Đó là thân kiến, hoài nghi, và bất cứ giới cấm thủ nào.

797

234.

798

Catūhapāyehi ca vippamutto, chaccābhiṭhānāni^* bhabba kātuṃ^* ;

He is also completely freed from the four states of woe, and incapable of committing the six heinous crimes;

Và đã thoát khỏi bốn đường ác, không thể làm sáu hành vi tội lỗi;

799

Idampi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Saṅgha. By this truth, may there be well-being!

Đây cũng là một báu vật quý giá trong Tăng, nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

800

235.

801

Kiñcāpi so kamma^* karoti pāpakaṃ, kāyena vācā uda cetasā vā;

Even if he commits some evil deed, by body, speech, or mind;

Dù người ấy có làm điều ác, bằng thân, lời nói hay ý nghĩ;

802

Abhabba^* so tassa paṭicchadāya^* , abhabbatā diṭṭhapadassa vuttā;

He is incapable of concealing it; the incapacity of one who has seen the path has been declared;

Người ấy không thể che giấu điều đó, vì đã được nói là người đã thấy Đạo không thể làm vậy;

803

Idampi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Saṅgha. By this truth, may there be well-being!

Đây cũng là một báu vật quý giá trong Tăng, nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

804

236.

805

Vanappagumbe yatha^* phussitagge, gimhānamāse paṭhamasmiṃ^* gimhe;

As a grove of trees with flowering tops, in the first month of summer;

Như một cụm cây rừng với những ngọn cây nở hoa, vào tháng đầu tiên của mùa hè;

806

Tathūpamaṃ dhammavaraṃ adesayi^* , nibbānagāmiṃ paramaṃ hitāya;

So did he teach the supreme Dhamma, leading to Nibbāna, for the highest good;

Cũng vậy, Ngài đã thuyết giảng Pháp tối thượng, dẫn đến Niết Bàn, vì lợi ích tối cao;

807

Idampi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Buddha. By this truth, may there be well-being!

Đây cũng là một báu vật quý giá trong Đức Phật, nguyện cho sự an lành đến với sự thật này.

808

237.

809

Varo varaññū varado varāharo, anuttaro dhammavaraṃ adesayi;

The Excellent One, the Knower of the Excellent, the Giver of the Excellent, the Bringer of the Excellent, the Unequalled One taught the excellent Dhamma;

Bậc tối thượng, bậc biết điều tối thượng, bậc ban điều tối thượng, bậc mang lại điều tối thượng, bậc vô thượng đã thuyết giảng Pháp tối thượng;

810

Idampi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Buddha. By this truth, may there be well-being!

Đây là viên ngọc quý trong Đức Phật, nguyện với lời chân thật này, mọi sự an lành!

811

238.

812

Khīṇaṃ purāṇaṃ nava natthi sambhavaṃ, virattacittāyatike bhavasmiṃ;

Their old kamma is exhausted, no new becoming arises; their minds are dispassionate towards future existence;

Cái cũ đã tận, cái mới không sinh khởi, tâm đã ly tham đối với hữu tương lai;

813

Te khīṇabījā avirūḷhichandā, nibbanti dhīrā yathāyaṃ^* padīpo;

Those wise ones, with seeds destroyed and desires not growing, are extinguished like this lamp;

Những bậc trí tuệ ấy đã diệt hạt giống, không còn khởi dục, tịch diệt như ngọn đèn này;

814

Idampi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ, etena saccena suvatthi hotu.

This excellent jewel is in the Saṅgha. By this truth, may there be well-being!

Đây cũng là viên ngọc quý trong Tăng chúng, nguyện với lời chân thật này, mọi sự an lành!

815

239.

816

Yānīdha bhūtāni samāgatāni, bhummāni vā yāni va antalikkhe;

Whatever beings have gathered here, whether those on the earth or those in the sky;

Những chúng sinh nào đã hội tụ ở đây, dù ở trên đất hay ở trên không trung;

817

Tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ, buddhaṃ namassāma suvatthi hotu.

We pay homage to the Tathāgata, the Buddha, honored by gods and humans; may there be well-being.

Chúng ta hãy đảnh lễ Đức Phật, bậc Như Lai được chư thiên và loài người tôn kính, nguyện mọi sự an lành!

818

240.

819

Yānīdha bhūtāni samāgatāni, bhummāni vā yāni va antalikkhe;

Whatever beings are assembled here, whether on earth or in the sky;

Những chúng sinh nào đã hội tụ ở đây, dù ở trên đất hay ở trên không trung;

820

Tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ, dhammaṃ namassāma suvatthi hotu.

We pay homage to the Tathāgata, the Dhamma, honored by gods and humans; may there be well-being.

Chúng ta hãy đảnh lễ Pháp, bậc Như Lai được chư thiên và loài người tôn kính, nguyện mọi sự an lành!

821

241.

822

Yānīdha bhūtāni samāgatāni, bhummāni vā yāni va antalikkhe;

Whatever beings are assembled here, whether on earth or in the sky;

Những chúng sinh nào đã hội tụ ở đây, dù ở trên đất hay ở trên không trung;

823

Tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ, saṅghaṃ namassāma suvatthi hotūti.

We pay homage to the Tathāgata, the Saṅgha, honored by gods and humans; may there be well-being.

Chúng ta hãy đảnh lễ Tăng, bậc Như Lai được chư thiên và loài người tôn kính, nguyện mọi sự an lành!

824

Ratanasuttaṃ paṭhamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Ratana Sutta, the first, is finished.

Ratanasuttaṃ (Kinh Viên Ngọc) thứ nhất đã hoàn tất.

825

2. Āmagandhasuttaṃ

2. Āmagandha Sutta

2. Āmagandhasuttaṃ (Kinh Mùi Hôi Thối)

826

242.

827

‘‘Sāmākaciṅgūlakacīnakāni ca, pattapphalaṃ mūlaphalaṃ gavipphalaṃ;

“Those who are good, consuming wild rice, cīṅgulaka, cīnakā, leaf-fruits, root-fruits, and creeper-fruits,

“Những hạt lúa hoang, hạt kê, hạt đậu, lá, quả, rễ, củ, quả cây rừng;

828

Dhammena laddhaṃ satamasnamānā^* , na kāmakāmā alikaṃ bhaṇanti.

obtained righteously, do not speak falsely out of desire for sensual pleasures.

Những bậc thiện sĩ hưởng dùng một trăm thứ được thọ nhận đúng Pháp, không ham dục, không nói dối.

829

243.

830

‘‘Yadasnamāno sukataṃ suniṭṭhitaṃ, parehi dinnaṃ payataṃ paṇītaṃ;

“Kassapa, consuming well-prepared, well-cooked, pure, and choice food given by others—

“Khi ông ăn những món cá thịt được người khác dâng cúng, đã chuẩn bị kỹ càng, thanh tịnh và thượng vị;

831

Sālīnamannaṃ paribhuñjamāno, so bhuñjasī kassapa āmagandhaṃ.

rice mixed with meat—you consume āmagandha (raw stench).

Khi ông ăn cơm gạo ngon, này Kassapa, ông đang ăn mùi hôi thối đấy.

832

244.

833

‘‘Na āmagandho mama kappatīti, icceva tvaṃ bhāsasi brahmabandhu;

“You, O kinsman of Brahmā, say, ‘Āmagandha is not suitable for me.’

“Ông nói rằng ‘mùi hôi thối không hợp với tôi’, này Bà-la-môn thân hữu;

834

Sālīnamannaṃ paribhuñjamāno, sakuntamaṃsehi susaṅkhatehi;

Yet you consume rice mixed with meat, well-prepared with bird flesh.

Ông lại ăn cơm gạo ngon cùng với thịt chim đã được chế biến kỹ càng;

835

Pucchāmi taṃ kassapa etamatthaṃ, kathaṃ pakāro tava āmagandho’’.

I ask you, Kassapa, about this matter: ‘Of what kind is your āmagandha?’”

Tôi hỏi ông điều này, này Kassapa, mùi hôi thối của ông là loại nào?”

836

245.

837

‘‘Pāṇātipāto vadhachedabandhanaṃ, theyyaṃ musāvādo nikativañcanāni ca;

“Taking life, killing, cutting, binding, stealing, lying, deception, and fraud;

“Sát sinh, đánh đập, cắt xẻ, trói buộc, trộm cắp, nói dối, lừa gạt, xảo trá;

838

Ajjhenakuttaṃ^* paradārasevanā, esāmagandho na hi maṃsabhojanaṃ.

useless studying, and adultery—this is āmagandha, not the eating of flesh.

Tức giận, oán hận, tà dâm với vợ người, đó là mùi hôi thối, chứ không phải ăn thịt.

839

246.

840

‘‘Ye idha kāmesu asaññatā janā, rasesu giddhā asucibhāvamassitā^* ;

“Those people here who are unrestrained in sensual pleasures, greedy for tastes, resorting to impurity;

“Những người không chế ngự được các dục vọng ở đời này, tham đắm các vị, sống trong sự bất tịnh;

841

Natthikadiṭṭhī visamā durannayā, esāmagandho na hi maṃsabhojanaṃ.

having nihilistic views, perverse, and difficult to lead—this is āmagandha, not the eating of flesh.

Có tà kiến, tà hạnh, khó dạy bảo, đó là mùi hôi thối, chứ không phải ăn thịt.

842

247.

843

‘‘Ye lūkhasā dāruṇā piṭṭhimaṃsikā^* , mittadduno nikkaruṇātimānino;

“Those who are harsh, cruel, backbiters, betrayers of friends, without compassion, excessively proud;

“Những người thô lỗ, tàn nhẫn, nói xấu sau lưng, phản bội bạn bè, vô cảm, kiêu mạn quá mức;

844

Adānasīlā na ca denti kassaci, esāmagandho na hi maṃsabhojanaṃ.

not given to generosity, and who give nothing to anyone—this is āmagandha, not the eating of flesh.

Không có thói quen bố thí, không cho ai bất cứ thứ gì, đó là mùi hôi thối, chứ không phải ăn thịt.

845

248.

846

‘‘Kodho mado thambho paccupaṭṭhāpanā^* , māyā usūyā bhassasamussayo ca;

“Anger, intoxication, stubbornness, opposition, deceit, envy, excessive talk;

“Giận dữ, say sưa, cứng đầu, chống đối, lừa đảo, ganh tỵ, khoe khoang lời nói;

847

Mānātimāno ca asabbhi santhavo, esāmagandho na hi maṃsabhojanaṃ.

pride and excessive conceit, and association with the ignoble—this is āmagandha, not the eating of flesh.

Kiêu mạn quá mức và giao du với kẻ bất thiện, đó là mùi hôi thối, chứ không phải ăn thịt.

848

249.

849

‘‘Ye pāpasīlā iṇaghātasūcakā, vohārakūṭā idha pāṭirūpikā^* ;

“Those here who are of evil conduct, informers for debt, fraudulent in business, and counterfeiters;

“Những kẻ ác hạnh, quỵt nợ, mách lẻo, gian lận trong buôn bán, giả mạo ở đời này;

850

Narādhamā yedha karonti kibbisaṃ, esāmagandho na hi maṃsabhojanaṃ.

those vile people who commit evil deeds here—this is āmagandha, not the eating of flesh.

Những kẻ hạ tiện phạm tội ác, đó là mùi hôi thối, chứ không phải ăn thịt.

851

250.

852

‘‘Ye idha pāṇesu asaññatā janā, paresamādāya vihesamuyyutā;

“Those people here who are unrestrained towards living beings, intent on harming others by taking their possessions;

“Những người không chế ngự được đối với chúng sinh ở đời này, cố ý làm hại người khác bằng cách chiếm đoạt tài sản của họ;

853

Dussīlaluddā pharusā anādarā, esāmagandho na hi maṃsabhojanaṃ.

immoral, cruel, harsh, and disrespectful—this is āmagandha, not the eating of flesh.

Ác giới, tàn bạo, thô lỗ, vô lễ, đó là mùi hôi thối, chứ không phải ăn thịt.

854

251.

255.

251.

855

‘‘Etesu giddhā viruddhātipātino, niccuyyutā pecca tamaṃ vajanti ye;

“Those who are greedy for these, hostile, and excessively transgressing, constantly striving, and who go to darkness after death;

“Những kẻ tham đắm vào những điều này, thù hận, sát hại, luôn cố gắng làm điều ác, những kẻ sẽ đi vào cõi tối tăm sau khi chết;

856

Patanti sattā nirayaṃ avaṃsirā, esāmagandho na hi maṃsabhojanaṃ.

beings fall headlong into hell—this is āmagandha, not the eating of flesh.

Chúng sinh rơi xuống địa ngục với đầu lộn ngược, đó là mùi hôi thối, chứ không phải ăn thịt.

857

252.

858

‘‘Na macchamaṃsānamanāsakattaṃ^* , na naggiyaṃ na muṇḍiyaṃ jaṭājallaṃ;

“Not abstaining from fish and meat, nor nakedness, nor shaven head, nor matted hair and dirt;

“Không ăn cá thịt, không nhịn ăn, không trần truồng, không cạo đầu, không búi tóc, không dính bụi bẩn;

859

Kharājināni nāggihuttassupasevanā, ye vāpi loke amarā bahū tapā;

nor rough animal skins, nor serving the fire-sacrifice, nor the many austerities in the world which are believed to lead to immortality;

Không mặc da thú thô ráp, không thờ lửa, hay nhiều khổ hạnh khác trên thế gian;

860

Mantāhutī yaññamutūpasevanā, sodhenti maccaṃ avitiṇṇakaṅkhaṃ.

nor incantations, oblations, sacrifices, or seasonal observances—these do not purify a mortal whose doubts are not overcome.

Không tụng chú, không cúng dường, không tế lễ, không tuân theo thời tiết, tất cả những điều này không thể thanh lọc một người còn nghi ngờ chưa vượt qua.

861

253.

862

‘‘Yo tesu^* gutto viditindriyo care, dhamme ṭhito ajjavamaddave rato;

“One who is guarded in these (six sense-doors), with senses known, who dwells in the Dhamma, delighting in uprightness and gentleness;

“Ai hộ trì các căn, biết rõ các căn mà sống, an trú trong Pháp, hoan hỷ với sự chân thật và nhu hòa;

863

Saṅgātigo sabbadukkhappahīno, na lippati^* diṭṭhasutesu dhīro’’.

having transcended attachments, utterly abandoned all suffering, that wise one is not defiled by what is seen or heard.”

Vượt thoát mọi ràng buộc, đã đoạn trừ mọi khổ đau, bậc trí tuệ ấy không bị ô nhiễm bởi những gì đã thấy, đã nghe.”

864

254.

865

Iccetamatthaṃ bhagavā punappunaṃ, akkhāsi naṃ^* vedayi mantapāragū;

Thus did the Blessed One repeatedly explain this meaning; the one who had reached the end of Vedic knowledge understood it;

Đức Thế Tôn, bậc đã đạt đến bờ bến của các chân lý, đã lặp đi lặp lại ý nghĩa này, Ngài đã giác ngộ điều đó;

866

Citrāhi gāthāhi munī pakāsayi, nirāmagandho asito durannayo.

the Sage expounded it with varied verses, the āmagandha-free, unattached, and difficult to lead astray.

Vị ẩn sĩ đã thuyết giảng bằng những bài kệ tuyệt diệu, về sự không có mùi hôi thối, không bị ràng buộc, khó đạt được.

867

255.

868

Sutvāna buddhassa subhāsitaṃ padaṃ, nirāmagandhaṃ sabbadukkhappanūdanaṃ;

Having heard the Buddha’s well-spoken word, which is free from āmagandha and dispels all suffering;

Sau khi nghe lời Phật thuyết giảng thiện xảo, về sự không có mùi hôi thối, đoạn trừ mọi khổ đau;

869

Nīcamano vandi tathāgatassa, tattheva pabbajjamarocayitthāti.

with a humble mind, he paid homage to the Tathāgata and there and then requested ordination.

Với tâm khiêm cung, ông đã đảnh lễ Đức Như Lai, và ngay tại đó, ông đã xin xuất gia.

870

Āmagandhasuttaṃ dutiyaṃ niṭṭhitaṃ.

The Āmagandha Sutta, the second, is finished.

Āmagandhasuttaṃ (Kinh Mùi Hôi Thối) thứ hai đã hoàn tất.

871

3. Hirisuttaṃ

3. Hiri Sutta

3. Hirisuttaṃ (Kinh Tàm)

872

256.

873

Hiriṃ tarantaṃ vijigucchamānaṃ, tavāhamasmi^* iti bhāsamānaṃ;

“One who is overcoming shame, feeling disgust, saying, ‘I am your friend’—

Kẻ nào vượt qua sự hổ thẹn, không ghê tởm điều xấu, nói rằng: “Ta là bạn của ông”;

874

Sayhāni kammāni anādiyantaṃ, neso mamanti iti naṃ vijaññā.

One should know him thus: "This one is not mine," if he does not undertake deeds that are capable of being done (for a friend).

Nhưng không làm những việc cần làm, thì hãy biết rằng người đó không phải bạn của ta.

875

257.

876

Ananvayaṃ^* piyaṃ vācaṃ, yo mittesu pakubbati;

He who speaks pleasant words to friends, words that are not in accord with the meaning,

Kẻ nào nói lời yêu thương không có ý nghĩa, với bạn bè;

877

Akarontaṃ bhāsamānaṃ, parijānanti paṇḍitā.

but does not act (upon them), speaking only words—the wise discern him.

Chỉ nói mà không làm, người trí tuệ sẽ nhận ra.

878

258.

879

Na so mitto yo sadā appamatto, bhedāsaṅkī randhamevānupassī;

He is not a friend who is always heedless, suspicious of division, always looking for a fault;

Không phải là bạn kẻ luôn bất cẩn, nghi ngờ sự chia rẽ, chỉ nhìn thấy lỗi lầm;

880

Yasmiñca seti urasīva putto, sa ve mitto yo parehi abhejjo.

But he in whom one sleeps as a son on his father's chest, he is truly a friend who cannot be broken by others.

Kẻ nào mà người ta có thể nằm trên ngực như con trai, không bị chia cắt bởi người khác, đó mới thật là bạn.

881

259.

882

Pāmujjakaraṇaṃ ṭhānaṃ, pasaṃsāvahanaṃ sukhaṃ;

A state that brings joy, that brings praise, that is peaceful—

Vị trí mang lại niềm vui, mang đến lời khen ngợi và hạnh phúc;

883

Phalānisaṃso bhāveti, vahanto porisaṃ dhuraṃ.

one who desires results cultivates it, carrying the burden fitting for a man.

Người mang gánh nặng của trách nhiệm sẽ phát triển những lợi ích từ quả báo.

884

260.

885

Pavivekarasaṃ pitvā, rasaṃ upasamassa ca;

Having drunk the flavor of seclusion and the flavor of tranquility,

Sau khi uống vị của sự độc cư, và vị của sự an tịnh;

886

Niddaro hoti nippāpo, dhammapītirasaṃ pivanti.

one becomes free from fever, free from evil, drinking the flavor of the joy of Dhamma.

Vị ấy không còn khổ đau, không còn tội lỗi, vị ấy uống vị hoan hỷ của Pháp.

887

Hirisuttaṃ tatiyaṃ niṭṭhitaṃ.

The Hiri Sutta, the third, is finished.

Hirisuttaṃ (Kinh Tàm) thứ ba đã hoàn tất.

888

4. Maṅgalasuttaṃ

4. Maṅgala Sutta

4. Maṅgalasuttaṃ (Kinh Hạnh Phúc)

889

Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.

Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, at Jetavana, in Anāthapiṇḍika’s monastery.

Tôi nghe như vầy: Một thời Đức Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.

Atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.

Then, when the night was far advanced, a certain deity, whose surpassing radiance illuminated the entire Jetavana, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, she stood to one side.

Rồi một vị thiên nhân, vào lúc đêm đã khuya, với dung mạo rực rỡ, chiếu sáng toàn bộ khu vườn Jetavana, đến gần Đức Thế Tôn; sau khi đảnh lễ Đức Thế Tôn, vị ấy đứng sang một bên.

Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

Standing to one side, that deity addressed the Blessed One in verse:

Khi đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã bạch Đức Thế Tôn bằng bài kệ:

890

261.

891

‘‘Bahū devā manussā ca, maṅgalāni acintayuṃ;

“Many deities and humans have pondered on blessings,

“Nhiều vị chư thiên và loài người, đã suy nghĩ về các điều lành;

892

Ākaṅkhamānā sotthānaṃ, brūhi maṅgalamuttamaṃ’’.

desiring welfare; please declare the highest blessing.”

Mong cầu sự an lành, xin Ngài hãy nói lên điều lành tối thượng.”

893

262.

894

‘‘Asevanā ca bālānaṃ, paṇḍitānañca sevanā;

“Not associating with fools, associating with the wise;

“Không gần gũi kẻ ngu si, gần gũi bậc trí tuệ;

895

Pūjā ca pūjaneyyānaṃ^* , etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and honoring those worthy of honor: this is the highest blessing.”

Cúng dường những bậc đáng cúng dường, đó là điều lành tối thượng.

896

263.

897

‘‘Patirūpadesavāso ca, pubbe ca katapuññatā;

“Dwelling in a suitable region, having made merit in the past;

“Sống ở nơi thích hợp, đã tạo phước từ trước;

898

Attasammāpaṇidhi^* ca, etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and setting oneself on the right course: this is the highest blessing.”

Tự mình định hướng đúng đắn, đó là điều lành tối thượng.

899

264.

900

‘‘Bāhusaccañca sippañca, vinayo ca susikkhito;

“Great learning and skill, a well-trained discipline;

“Đa văn và thiện xảo, giới luật được học hỏi kỹ càng;

901

Subhāsitā ca yā vācā, etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and speech that is well-spoken: this is the highest blessing.”

Lời nói được nói ra khéo léo, đó là điều lành tối thượng.

902

265.

903

‘‘Mātāpitu upaṭṭhānaṃ, puttadārassa saṅgaho;

“Support of mother and father, cherishing wife and children;

“Phụng dưỡng cha mẹ, chăm sóc vợ con;

904

Anākulā ca kammantā, etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and unconfused occupations: this is the highest blessing.”

Công việc không rối ren, đó là điều lành tối thượng.

905

266.

906

‘‘Dānañca dhammacariyā ca, ñātakānañca saṅgaho;

“Generosity and righteous conduct, cherishing relatives;

“Bố thí và sống đúng Pháp, giúp đỡ bà con thân quyến;

907

Anavajjāni kammāni, etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and blameless actions: this is the highest blessing.”

Những hành động không lỗi lầm, đó là điều lành tối thượng.

908

267.

909

‘‘Āratī viratī pāpā, majjapānā ca saṃyamo;

“Abstaining from and refraining from evil, restraint from intoxicating drinks;

“Tránh xa và đoạn trừ điều ác, kiêng cữ rượu chè;

910

Appamādo ca dhammesu, etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and diligence in wholesome states: this is the highest blessing.”

Không phóng dật trong các pháp, đó là điều lành tối thượng.

911

268.

912

‘‘Gāravo ca nivāto ca, santuṭṭhi ca kataññutā;

“Reverence and humility, contentment and gratitude;

“Tôn kính và khiêm tốn, tri túc và tri ân;

913

Kālena dhammassavanaṃ^* , etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and listening to the Dhamma at the right time: this is the highest blessing.”

Nghe Pháp đúng thời, đó là điều lành tối thượng.

914

269.

915

‘‘Khantī ca sovacassatā, samaṇānañca dassanaṃ;

“Patience and easy teachability, seeing ascetics;

“Nhẫn nại và dễ dạy, thăm viếng các bậc Sa-môn;

916

Kālena dhammasākacchā, etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and discussing the Dhamma at the right time: this is the highest blessing.”

Thảo luận Pháp đúng thời, đó là điều lành tối thượng.

917

270.

918

‘‘Tapo ca brahmacariyañca, ariyasaccāna dassanaṃ;

“Austerity and the holy life, seeing the Noble Truths;

“Khổ hạnh và Phạm hạnh, thấy rõ Tứ Diệu Đế;

919

Nibbānasacchikiriyā ca, etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

and the realization of Nibbāna: this is the highest blessing.”

Chứng ngộ Nibbāna, đó là điều lành tối thượng.

920

271.

921

‘‘Phuṭṭhassa lokadhammehi, cittaṃ yassa na kampati;

“For one whose mind is unshaken when touched by worldly conditions;

“Tâm ai không lay động, khi bị các pháp thế gian chạm đến;

922

Asokaṃ virajaṃ khemaṃ, etaṃ maṅgalamuttamaṃ.

sorrowless, stainless, secure: this is the highest blessing.”

Không sầu muộn, không cấu uế, an ổn, đó là điều lành tối thượng.

923

272.

924

‘‘Etādisāni katvāna, sabbatthamaparājitā;

“Having accomplished such things, they are unconquered everywhere;

“Sau khi thực hành những điều như vậy, họ không bị đánh bại ở mọi nơi;

925

Sabbattha sotthiṃ gacchanti, taṃ tesaṃ maṅgalamuttama’’nti.

they go everywhere safely: that is their highest blessing.”

Họ đạt được sự an lành ở mọi nơi, đó là điều lành tối thượng của họ.”

926

Maṅgalasuttaṃ catutthaṃ niṭṭhitaṃ.

The Maṅgala Sutta, the fourth, is finished.

Kinh Hạnh Phúc thứ tư chấm dứt.

927

5. Sūcilomasuttaṃ

5. Sūciloma Sutta

5. Kinh Sūciloma

928

Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā gayāyaṃ viharati ṭaṅkitamañce sūcilomassa yakkhassa bhavane.

Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Gayā, at the Ṭaṅkitamañca, in the abode of the yakkha Sūciloma.

Tôi nghe như vầy: Một thời Thế Tôn trú tại Gayā, trong điện của Dạ Xoa Sūciloma, trên giường đá Ṭaṅkita.

Tena kho pana samayena kharo ca yakkho sūcilomo ca yakkho bhagavato avidūre atikkamanti.

Now at that time the yakkha Khara and the yakkha Sūciloma were passing by not far from the Blessed One.

Lúc bấy giờ, Dạ Xoa Khara và Dạ Xoa Sūciloma đi ngang qua không xa Thế Tôn.

Atha kho kharo yakkho sūcilomaṃ yakkhaṃ etadavoca – ‘‘eso samaṇo’’ti.

Then the yakkha Khara said to the yakkha Sūciloma: “That is an ascetic.”

Rồi Dạ Xoa Khara nói với Dạ Xoa Sūciloma: “Đây là một Sa-môn.”

‘‘Neso samaṇo, samaṇako eso.

“He is not an ascetic, he is a petty ascetic.

“Người này không phải Sa-môn, người này là Sa-môn giả.

Yāvāhaṃ jānāmi^* yadi vā so samaṇo^* , yadi vā so samaṇako’’ti^* .

I shall find out whether he is an ascetic or a petty ascetic.”

Để ta xem người ấy có phải Sa-môn hay là Sa-môn giả.”

929

Atha kho sūcilomo yakkho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavato kāyaṃ upanāmesi.

Then the yakkha Sūciloma approached the Blessed One; having approached, he pressed his body against the Blessed One.

Rồi Dạ Xoa Sūciloma đi đến chỗ Thế Tôn, sau khi đến, nó chạm vào thân Thế Tôn.

Atha kho bhagavā kāyaṃ apanāmesi.

Then the Blessed One drew his body away.

Rồi Thế Tôn rụt thân lại.

Atha kho sūcilomo yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhāyasi maṃ, samaṇā’’ti?

Then the yakkha Sūciloma said to the Blessed One: “Are you afraid of me, ascetic?”

Rồi Dạ Xoa Sūciloma nói với Thế Tôn: “Ngươi sợ ta ư, Sa-môn?”

‘‘Na khvāhaṃ taṃ, āvuso, bhāyāmi; api ca te sapphasso pāpako’’ti.

“No, friend, I am not afraid of you; but your touch is evil.”

“Này hiền giả, ta không sợ ngươi; nhưng sự xúc chạm của ngươi thật ác độc.”

930

‘‘Pañhaṃ taṃ, samaṇa, pucchissāmi.

“I will ask you a question, ascetic.

“Này Sa-môn, ta sẽ hỏi ngươi một câu hỏi.

Sace me na byākarissasi, cittaṃ vā te khipissāmi, hadayaṃ vā te phālessāmi, pādesu vā gahetvā pāragaṅgāya khipissāmī’’ti.

“If you do not answer me, I will throw away your mind, or I will burst your heart, or having taken you by the feet, I will throw you to the other side of the Gaṅgā.”

Nếu ngươi không trả lời ta, ta sẽ làm cho tâm ngươi tán loạn, hoặc xé nát tim ngươi, hoặc nắm chân ngươi ném qua bờ sông Gaṅgā.”

931

‘‘Na khvāhaṃ taṃ, āvuso, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya yo me cittaṃ vā khipeyya hadayaṃ vā phāleyya pādesu vā gahetvā pāragaṅgāya khipeyya.

“Friend, I do not see anyone in the world with its devas, Māras, and Brahmās, in this generation with its recluses and brahmins, its devas and humans, who could throw away my mind, or burst my heart, or having taken me by the feet, throw me to the other side of the Gaṅgā.

“Này hiền giả, ta không thấy ai trong thế giới có chư Thiên, có Ma vương, có Phạm Thiên, có các Sa-môn, Bà-la-môn, có chúng sanh gồm chư Thiên và loài người, có thể làm cho tâm ta tán loạn, hoặc xé nát tim ta, hoặc nắm chân ta ném qua bờ sông Gaṅgā.

Api ca tvaṃ, āvuso, puccha yadākaṅkhasī’’ti.

But, friend, ask what you wish.”

Tuy vậy, này hiền giả, ngươi hãy hỏi điều ngươi muốn.”

Atha kho sūcilomo yakkho bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

Then Suciloma the yakkha addressed the Bhagavā in verse:

Rồi Dạ Xoa Sūciloma nói với Thế Tôn bằng bài kệ:

932

273.

933

‘‘Rāgo ca doso ca kutonidānā, aratī ratī lomahaṃso kutojā;

“From where do lust and hatred arise? From where do discontent, delight, and hair-raising dread originate?

“Tham và sân từ đâu sinh khởi? Bất lạc, lạc, và lông dựng đứng từ đâu sinh ra?

934

Kuto samuṭṭhāya manovitakkā, kumārakā dhaṅkamivossajanti’’.

From where do mental thoughts spring forth, releasing the mind like village boys release a crow?”

Từ đâu các tư duy ý niệm khởi lên, như trẻ con thả diều?”

935

274.

936

‘‘Rāgo ca doso ca itonidānā, aratī ratī lomahaṃso itojā;

“Lust and hatred arise from this (body); discontent, delight, and hair-raising dread originate from this (body).

“Tham và sân từ đây sinh khởi, bất lạc, lạc, và lông dựng đứng từ đây sinh ra;

937

Ito samuṭṭhāya manovitakkā, kumārakā dhaṅkamivossajanti.

From this (body) mental thoughts spring forth, releasing the mind like village boys release a crow.

Từ đây các tư duy ý niệm khởi lên, như trẻ con thả diều.

938

274.

939

‘‘Snehajā attasambhūtā, nigrodhasseva khandhajā;

Born of craving, self-arisen, like the shoots of a banyan tree,

Sinh từ ái, tự thân phát sinh, như rễ cây đa từ thân cây;

940

Puthū visattā kāmesu, māluvāva vitatāvane.

They are widely diffused and cling to sensual pleasures, like a creeper spread throughout the forest.

Lan rộng, bám chặt vào các dục, như dây mālū lan khắp rừng.

941

275.

942

‘‘Ye naṃ pajānanti yatonidānaṃ, te naṃ vinodenti suṇohi yakkha;

Those who understand their origin, they dispel them, O yakkha, listen!

Những ai biết chúng từ đâu sinh khởi, họ sẽ loại trừ chúng, này Dạ Xoa, hãy lắng nghe;

943

Te duttaraṃ oghamimaṃ taranti, atiṇṇapubbaṃ apunabbhavāyā’’ti.

They cross this difficult-to-cross flood, never crossed before, for the sake of no more rebirths.”

Họ vượt qua dòng nước lũ khó vượt này, chưa từng vượt qua, để không còn tái sinh nữa.”

944

Sūcilomasuttaṃ pañcamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Suciloma Sutta, the fifth, is concluded.

Kinh Sūciloma thứ năm chấm dứt.

945

6. Dhammacariyasuttaṃ

6. Dhammacariya Sutta

6. Kinh Dhammacariya

946

276.

947

Dhammacariyaṃ brahmacariyaṃ, etadāhu vasuttamaṃ;

Right conduct and holy life, this is called the supreme possession;

Hành pháp, Phạm hạnh, đó là điều được nói là tối thượng;

948

Pabbajitopi ce hoti, agārā anagāriyaṃ.

Even if one has gone forth from home to homelessness.

Dù là người đã xuất gia, từ bỏ gia đình sống không gia đình.

949

277.

950

So ce mukharajātiko, vihesābhirato mago;

If he is of a harsh nature, a brute delighting in harming others,

Nếu người ấy có tính cách thô lỗ, thích gây phiền nhiễu, như con thú hoang;

951

Jīvitaṃ tassa pāpiyo, rajaṃ vaḍḍheti attano.

His life is evil; he increases his own defilement.

Đời sống của người ấy thật tệ hại, tự mình tăng thêm bụi bẩn.

952

278.

953

Kalahābhirato bhikkhu, mohadhammena āvuto;

A bhikkhu delighting in disputes, enveloped by the state of delusion,

Tỳ-khưu thích tranh cãi, bị si mê che lấp;

954

Akkhātampi na jānāti, dhammaṃ buddhena desitaṃ.

Does not know even what has been declared, the Dhamma taught by the Buddha.

Không biết cả điều đã được giảng, giáo pháp do Đức Phật thuyết.

955

279.

956

Vihesaṃ bhāvitattānaṃ, avijjāya purakkhato;

Harming those who have developed themselves, led by ignorance,

Gây phiền nhiễu cho những người đã tu tập, bị vô minh dẫn dắt;

957

Saṃkilesaṃ na jānāti, maggaṃ nirayagāminaṃ.

He does not know the defilement, the path leading to hell.

Không biết sự ô nhiễm, con đường dẫn đến địa ngục.

958

280.

959

Vinipātaṃ samāpanno, gabbhā gabbhaṃ tamā tamaṃ;

Having fallen into a woeful state, from womb to womb, from darkness to darkness,

Rơi vào cảnh đọa lạc, từ bào thai này đến bào thai khác, từ bóng tối này đến bóng tối khác;

960

Sa ve tādisako bhikkhu, pecca dukkhaṃ nigacchati.

Such a bhikkhu, indeed, after death, experiences suffering.

Quả thật, một tỳ-khưu như vậy, sau khi chết sẽ chịu khổ đau.

961

281.

962

Gūthakūpo yathā assa, sampuṇṇo gaṇavassiko;

Just as there might be a cesspool, full for many years,

Như một hố phân đầy ứ, đã nhiều năm;

963

Yo ca evarūpo assa, dubbisodho hi sāṅgaṇo.

Whoever is of such a nature, his defilement is indeed difficult to cleanse.

Người nào như vậy, thật khó mà tẩy sạch những ô uế.

964

282.

965

Yaṃ evarūpaṃ jānātha, bhikkhavo gehanissitaṃ;

Bhikkhus, when you know such a one, attached to home life,

Này các tỳ-khưu, những ai các ngươi biết là như vậy, còn bám víu vào gia đình;

966

Pāpicchaṃ pāpasaṅkappaṃ, pāpaācāragocaraṃ.

With evil wishes, evil thoughts, evil conduct and resort,

Có ý muốn xấu, có tư duy xấu, có hành vi và nơi cư trú xấu.

967

283.

968

Sabbe samaggā hutvāna, abhinibbajjiyātha^* naṃ;

All of you, being united, should cast him out;

Tất cả hãy hòa hợp, hãy loại bỏ người ấy;

969

Kāraṇḍavaṃ^* niddhamatha, kasambuṃ apakassatha^* .

Expel him like a water-crow, remove the refuse.

Hãy trục xuất kẻ cặn bã, hãy loại bỏ rác rưởi.

970

284.

971

Tato palāpe^* vāhetha, assamaṇe samaṇamānine;

Then sweep away the chaff, those who are not recluses but imagine themselves to be recluses;

Rồi hãy quét sạch những kẻ rỗng tuếch, những kẻ tự cho mình là Sa-môn nhưng không phải Sa-môn;

972

Niddhamitvāna pāpicche, pāpaācāragocare.

Having expelled those with evil wishes, with evil conduct and resort.

Sau khi trục xuất những kẻ có ý muốn xấu, có hành vi và nơi cư trú xấu.

973

285.

974

Suddhā suddhehi saṃvāsaṃ, kappayavho patissatā;

You who are pure, associate with the pure, being mindful;

Những người thanh tịnh, hãy sống chung với những người thanh tịnh, với sự tỉnh giác;

975

Tato samaggā nipakā, dukkhassantaṃ karissathāti.

Then, united and discerning, you will make an end of suffering.”

Rồi hòa hợp và thận trọng, các ngươi sẽ chấm dứt khổ đau.

976

Dhammacariyasuttaṃ^* chaṭṭhaṃ niṭṭhitaṃ.

The Dhammacariya Sutta, the sixth, is concluded.

Kinh Dhammacariya thứ sáu chấm dứt.

977

7. Brāhmaṇadhammikasuttaṃ

7. Brāhmaṇadhammika Sutta

7. Kinh Brāhmaṇadhammika

978

Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.

Thus have I heard: On one occasion the Bhagavā was dwelling at Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.

Tôi nghe như vầy: Một thời Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.

Atha kho sambahulā kosalakā brāhmaṇamahāsālā jiṇṇā vuḍḍhā mahallakā addhagatā vayoanuppattā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu.

Then a number of Kosalan brahmin householders, old, aged, advanced in years, having reached the final stage of life, approached the Bhagavā; having approached, they exchanged greetings with the Bhagavā.

Rồi nhiều Bà-la-môn trưởng lão thuộc xứ Kosala, già cả, lớn tuổi, đã đi qua quãng đời, đã đạt đến tuổi xế chiều, đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, họ chào hỏi Thế Tôn.

Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

Having concluded their courteous and amiable talk, they sat down to one side.

Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, họ ngồi xuống một bên.

Ekamantaṃ nisinnā kho te brāhmaṇamahāsālā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘sandissanti nu kho, bho gotama, etarahi brāhmaṇā porāṇānaṃ brāhmaṇānaṃ brāhmaṇadhamme’’ti?

Seated to one side, those brahmin householders said to the Bhagavā: “Do the brahmins of today, Venerable Gotama, conform to the brahminical Dhamma of the ancient brahmins?”

Ngồi xuống một bên, các Bà-la-môn trưởng lão ấy bạch Thế Tôn: “Bạch Tôn giả Gotama, hiện nay các Bà-la-môn có còn giữ được pháp Bà-la-môn của các Bà-la-môn thời xưa không?”

‘‘Na kho, brāhmaṇā, sandissanti etarahi brāhmaṇā porāṇānaṃ brāhmaṇānaṃ brāhmaṇadhamme’’ti.

“No, brahmins, the brahmins of today do not conform to the brahminical Dhamma of the ancient brahmins.”

“Này các Bà-la-môn, hiện nay các Bà-la-môn không còn giữ được pháp Bà-la-môn của các Bà-la-môn thời xưa.”

‘‘Sādhu no bhavaṃ gotamo porāṇānaṃ brāhmaṇānaṃ brāhmaṇadhammaṃ bhāsatu, sace bhoto gotamassa agarū’’ti.

“It would be good, Venerable Gotama, if the Venerable Gotama would teach us the brahminical Dhamma of the ancient brahmins, if it is not troublesome for the Venerable Gotama.”

“Thật tốt lành nếu Tôn giả Gotama thuyết giảng cho chúng con về pháp Bà-la-môn của các Bà-la-môn thời xưa, nếu Tôn giả Gotama không thấy phiền hà.”

‘‘Tena hi, brāhmaṇā, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti.

“In that case, brahmins, listen, attend carefully, I will speak.”

“Vậy thì, này các Bà-la-môn, hãy lắng nghe, hãy chú ý kỹ, ta sẽ thuyết giảng.”

‘‘Evaṃ, bho’’ti kho te brāhmaṇamahāsālā bhagavato paccassosuṃ.

“Yes, venerable sir,” those brahmin householders replied to the Bhagavā.

“Thưa vâng, bạch Tôn giả,” các Bà-la-môn trưởng lão ấy vâng lời Thế Tôn.

Bhagavā etadavoca –

The Bhagavā said this:

Thế Tôn nói:

979

286.

980

‘‘Isayo pubbakā āsuṃ, saññatattā tapassino;

“The brahmins of old were sages, self-restrained and ascetics;

“Các đạo sĩ thời xưa, tự chế ngự, khổ hạnh;

981

Pañca kāmaguṇe hitvā, attadatthamacārisuṃ.

having abandoned the five strands of sensual pleasure, they practiced for their own welfare.

Từ bỏ năm dục lạc, sống vì lợi ích của tự thân.

982

287.

983

‘‘Na pasū brāhmaṇānāsuṃ, na hiraññaṃ na dhāniyaṃ;

“For the brahmins there were no cattle, no gold, no grain;

Các Bà-la-môn không có gia súc, không có vàng bạc, không có lúa gạo;

984

Sajjhāyadhanadhaññāsuṃ, brahmaṃ nidhimapālayuṃ.

their wealth and grain were recitation, and they guarded the sacred treasure.

Họ có tài sản là sự học hỏi, gìn giữ kho tàng Phạm hạnh.

985

288.

986

‘‘Yaṃ nesaṃ pakataṃ āsi, dvārabhattaṃ upaṭṭhitaṃ;

“Whatever food was prepared for them at the door,

Bất cứ món ăn nào được chuẩn bị, được đặt trước cửa nhà;

987

Saddhāpakatamesānaṃ, dātave tadamaññisuṃ.

whatever was prepared through faith, they considered it proper to give to these seekers.

Do lòng tin mà được chuẩn bị, họ xem đó là đáng để nhận.

988

289.

989

‘‘Nānārattehi vatthehi, sayanehāvasathehi ca;

“With garments of various colors, with beds and dwellings,

Với những y phục nhiều màu sắc, giường nằm và chỗ ở;

990

Phītā janapadā raṭṭhā, te namassiṃsu brāhmaṇe.

prosperous districts and realms paid homage to those brahmins.

Các vùng đất thịnh vượng, các quốc gia, đều tôn kính các Bà-la-môn ấy.

991

290.

992

‘‘Avajjhā brāhmaṇā āsuṃ, ajeyyā dhammarakkhitā;

“The brahmins were inviolable, unconquerable, protected by Dhamma;

Các Bà-la-môn không đáng bị sát hại, không đáng bị chinh phục, được pháp bảo vệ;

993

Na ne koci nivāresi, kuladvāresu sabbaso.

no one ever prevented them from entering family gates.

Không ai ngăn cản họ, tại các cửa nhà của các gia đình.

994

291.

995

‘‘Aṭṭhacattālīsaṃ vassāni, (komāra) brahmacariyaṃ cariṃsu te;

“For forty-eight years, they practiced the holy life (as youths);

Bốn mươi tám năm, các Bà-la-môn thuở xưa đã sống Phạm hạnh (thời niên thiếu);

996

Vijjācaraṇapariyeṭṭhiṃ, acaruṃ brāhmaṇā pure.

the brahmins of old pursued knowledge and conduct.

Họ đã thực hành việc tìm cầu tri kiến và đức hạnh.

997

292.

998

‘‘Na brāhmaṇā aññamagamuṃ, napi bhariyaṃ kiṇiṃsu te;

“The brahmins did not go to others, nor did they buy wives;

Các Bà-la-môn không đi đến người khác, cũng không mua vợ;

999

Sampiyeneva saṃvāsaṃ, saṅgantvā samarocayuṃ.

they united and delighted in cohabitation only through mutual affection.

Họ chỉ sống chung với tình yêu thương, sau khi gặp gỡ đã đồng ý.

1000

293.

1001

‘‘Aññatra tamhā samayā, utuveramaṇiṃ pati;

“Except for that specific time, regarding the period of fertility,

Ngoại trừ thời điểm đó, đối với sự kiêng cữ theo mùa;

1002

Antarā methunaṃ dhammaṃ, nāssu gacchanti brāhmaṇā.

the brahmins did not engage in sexual intercourse in between.

Các Bà-la-môn không thực hành pháp giao hợp.

1003

294.

1004

‘‘Brahmacariyañca sīlañca, ajjavaṃ maddavaṃ tapaṃ;

“They praised the holy life, virtue, uprightness, gentleness, austerity,

Phạm hạnh và giới hạnh, sự ngay thẳng, sự nhu hòa, sự khổ hạnh;

1005

Soraccaṃ avihiṃsañca, khantiñcāpi avaṇṇayuṃ.

self-control, non-violence, and also patience.

Sự khiêm tốn, sự không làm hại, và cả sự nhẫn nại, họ đều ca ngợi.

1006

295.

1007

‘‘Yo nesaṃ paramo āsi, brahmā daḷhaparakkamo;

“Among them, the foremost, Brahma, of firm endeavor,

Bậc tối thượng trong số họ, vị Phạm Thiên với ý chí kiên định;

1008

Sa vāpi methunaṃ dhammaṃ, supinantepi nāgamā.

did not engage in sexual intercourse even in a dream.

Ngay cả trong giấc mơ, cũng không thực hành pháp giao hợp.

1009

296.

1010

‘‘Tassa vattamanusikkhantā, idheke viññujātikā;

“Following his practice, some discerning individuals here

Noi theo hạnh của vị ấy, một số người trí tuệ ở đây;

1011

Brahmacariyañca sīlañca, khantiñcāpi avaṇṇayuṃ.

praised the holy life, virtue, and also patience.

Phạm hạnh và giới hạnh, và cả sự nhẫn nại, họ đều ca ngợi.

1012

297.

1013

‘‘Taṇḍulaṃ sayanaṃ vatthaṃ, sappitelañca yāciya;

“Having begged for rice, beds, clothes, ghee, and oil,

Gạo, giường nằm, y phục, bơ và dầu, sau khi xin được;

1014

Dhammena samodhānetvā, tato yaññamakappayuṃ.

they gathered them righteously and then performed a sacrifice.

Họ tập hợp lại một cách hợp pháp, rồi thực hiện lễ cúng dường.

1015

298.

1016

‘‘Upaṭṭhitasmiṃ yaññasmiṃ, nāssu gāvo haniṃsu te;

“When the sacrifice was prepared, they did not kill cows;

Khi lễ cúng dường đã được chuẩn bị, họ không giết bò;

1017

Yathā mātā pitā bhātā, aññe vāpi ca ñātakā;

just as mother, father, brother, or other relatives,

Như mẹ, cha, anh em, hoặc những người thân khác;

1018

Gāvo no paramā mittā, yāsu jāyanti osadhā.

cows are our supreme friends, from whom medicines are born.

Bò là bạn tối thượng của chúng ta, từ đó các loại thuốc được sinh ra.

1019

299.

1020

‘‘Annadā baladā cetā, vaṇṇadā sukhadā tathā^* ;

“They are givers of food, givers of strength, givers of beauty, and givers of happiness;

Chúng là những kẻ ban thức ăn, ban sức mạnh, ban sắc đẹp, ban hạnh phúc;

1021

Etamatthavasaṃ ñatvā, nāssu gāvo haniṃsu te.

knowing this benefit, they did not kill cows.

Biết được ý nghĩa này, họ không giết bò.

1022

300.

1023

‘‘Sukhumālā mahākāyā, vaṇṇavanto yasassino;

“Delicate, large-bodied, beautiful, and renowned,

Mềm mại, thân hình vĩ đại, có vẻ đẹp, có danh tiếng;

1024

Brāhmaṇā sehi dhammehi, kiccākiccesu ussukā;

the brahmins, diligent in their duties and non-duties through their own Dhamma,

Các Bà-la-môn với pháp của họ, siêng năng trong mọi việc cần làm và không cần làm;

1025

Yāva loke avattiṃsu, sukhamedhitthayaṃ pajā.

as long as they existed in the world, the people attained happiness.

Chừng nào họ còn tồn tại trên đời, chúng sanh còn được an vui.

1026

301.

1027

‘‘Tesaṃ āsi vipallāso, disvāna aṇuto aṇuṃ;

“Then a perversion arose in them, seeing a tiny bit of pleasure from sensual objects;

Họ đã có sự thay đổi, khi thấy một chút nhỏ bé;

1028

Rājino ca viyākāraṃ, nāriyo samalaṅkatā.

and the king’s pomp, and women adorned.

Và sự xa hoa của vua chúa, những người phụ nữ trang sức lộng lẫy.

1029

302.

1030

‘‘Rathe cājaññasaṃyutte, sukate cittasibbane;

“And chariots yoked with thoroughbreds, well-made, with artistic embroidery;

Và những cỗ xe được kéo bởi ngựa quý, được chế tác khéo léo, được thêu dệt tinh xảo;

1031

Nivesane nivese ca, vibhatte bhāgaso mite.

and mansions, and houses, divided and measured in sections.

Trong nhà và các ngôi nhà, được phân chia theo từng phần, được đo lường.

1032

303.

1033

‘‘Gomaṇḍalaparibyūḷhaṃ, nārīvaragaṇāyutaṃ;

“Surrounded by herds of cattle, accompanied by groups of excellent women;

“Bị bao quanh bởi đàn bò, có vô số phụ nữ ưu tú;

1034

Uḷāraṃ mānusaṃ bhogaṃ, abhijjhāyiṃsu brāhmaṇā.

the brahmins coveted the abundant human wealth.

Các Bà-la-môn đã tham lam tài sản nhân loại vĩ đại đó.

1035

304.

1036

‘‘Te tattha mante ganthetvā, okkākaṃ tadupāgamuṃ;

“Thereupon, having composed mantras, they approached Okkāka;

Họ đã kết hợp các thần chú ở đó, rồi đến gặp vua Okkāka;

1037

Pahūtadhanadhaññosi, yajassu bahu te vittaṃ;

‘You have abundant wealth and grain, offer sacrifices; you have abundant riches;

‘Ngài có vô số tài sản và ngũ cốc, xin hãy cúng tế với tài sản dồi dào của ngài;

1038

Yajassu bahu te dhanaṃ.

offer sacrifices, you have abundant wealth.’

Xin hãy cúng tế với của cải dồi dào của ngài.’

1039

305.

1040

‘‘Tato ca rājā saññatto, brāhmaṇehi rathesabho;

“Then the king, the chief of charioteers, persuaded by the brahmins,

Khi đó, vị vua, bậc tối thượng trong các chiến xa, được các Bà-la-môn thuyết phục;

1041

Assamedhaṃ purisamedhaṃ, sammāpāsaṃ vājapeyyaṃ niraggaḷaṃ;

having performed these sacrifices: the horse sacrifice, the human sacrifice, the sammāpāsa, the vājapeyya, and the niraggaḷa,

Đã thực hiện các lễ hiến tế ngựa (Assamedha), lễ hiến tế người (Purisamedha), lễ hiến tế cọc (Sammāpāsa), lễ hiến tế rượu (Vājapeyya), lễ hiến tế không chốt cửa (Niraggaḷa);

1042

Ete yāge yajitvāna, brāhmaṇānamadā dhanaṃ.

gave wealth to the brahmins.

Sau khi thực hiện các lễ hiến tế này, ngài đã ban của cải cho các Bà-la-môn.

1043

306.

1044

‘‘Gāvo sayanañca vatthañca, nāriyo samalaṅkatā;

“Cows, beds, and clothes, women adorned,

Bò, giường nằm, y phục, phụ nữ được trang sức lộng lẫy;

1045

Rathe cājaññasaṃyutte, sukate cittasibbane.

and chariots yoked with thoroughbreds, well-made, with artistic embroidery.

Và những cỗ xe được trang bị ngựa thuần chủng, được làm tốt, được thêu dệt tinh xảo.

1046

307.

1047

‘‘Nivesanāni rammāni, suvibhattāni bhāgaso;

“Pleasant mansions, well-divided in sections,

Những ngôi nhà đẹp đẽ, được phân chia rõ ràng từng phần;

1048

Nānādhaññassa pūretvā, brāhmaṇānamadā dhanaṃ.

having filled them with various grains, he gave wealth to the brahmins.

Ngài đã ban của cải cho các Bà-la-môn sau khi chất đầy các loại ngũ cốc.

1049

308.

1050

‘‘Te ca tattha dhanaṃ laddhā, sannidhiṃ samarocayuṃ;

“And having received wealth there, they delighted in hoarding;

Và họ, sau khi nhận được của cải ở đó, đã đồng ý tích trữ;

1051

Tesaṃ icchāvatiṇṇānaṃ, bhiyyo taṇhā pavaḍḍhatha;

for those overcome by craving, their craving further increased;

Đối với những người bị dục vọng xâm chiếm, lòng tham của họ càng tăng thêm;

1052

Te tattha mante ganthetvā, okkākaṃ punamupāgamuṃ.

thereupon, having composed mantras, they again approached Okkāka.

Họ đã kết hợp các thần chú ở đó, rồi lại đến gặp vua Okkāka.

1053

309.

1054

‘‘Yathā āpo ca pathavī ca, hiraññaṃ dhanadhāniyaṃ;

“Just as water and earth, gold, wealth, and grain (are necessities),

‘Như nước và đất, vàng bạc và ngũ cốc;

1055

Evaṃ gāvo manussānaṃ, parikkhāro so hi pāṇinaṃ;

so too are cows for humans, for they are indeed the requisites for living beings;

Cũng vậy, bò là vật dụng cần thiết cho con người, chúng là vật dụng cần thiết cho chúng sinh;

1056

Yajassu bahu te vittaṃ, yajassu bahu te dhanaṃ.

offer sacrifices, you have abundant riches; offer sacrifices, you have abundant wealth.”

Xin hãy cúng tế, ngài có vô số tài sản, xin hãy cúng tế, ngài có vô số của cải.’

1057

310.

1058

‘‘Tato ca rājā saññatto, brāhmaṇehi rathesabho;

“Then the king, the chief of charioteers, persuaded by the brahmins,

Khi đó, vị vua, bậc tối thượng trong các chiến xa, được các Bà-la-môn thuyết phục;

1059

Nekā satasahassiyo, gāvo yaññe aghātayi.

slaughtered many hundreds of thousands of cows in the sacrifice.

Đã giết hàng trăm ngàn con bò trong lễ hiến tế.

1060

311.

1061

‘‘Na pādā na visāṇena, nāssu hiṃsanti kenaci;

“They did not harm with their feet, nor with their horns, nor with anything;

Chúng không làm hại ai bằng chân hay sừng;

1062

Gāvo eḷakasamānā, soratā kumbhadūhanā;

cows, gentle like lambs, mild, giving milk in jars;

Những con bò hiền lành như cừu, dễ vắt sữa từ bình;

1063

Tā visāṇe gahetvāna, rājā satthena ghātayi.

the king, grasping their horns, slaughtered them with a knife.

Nhà vua đã nắm sừng chúng và giết chúng bằng dao.

1064

312.

1065

‘‘Tato devā pitaro ca^* , indo asurarakkhasā;

“Then the devas, the ancestors, Indra, asuras, and rakkhasas;

Khi đó, chư thiên và tổ tiên, Indra, A-tu-la và Dạ-xoa;

1066

Adhammo iti pakkanduṃ, yaṃ satthaṃ nipatī gave.

cried out, ‘This is unrighteous!’, when the knife fell upon the cows.

Đã kêu lên: ‘Đây là phi pháp!’, khi con dao đâm vào bò.

1067

313.

1068

‘‘Tayo rogā pure āsuṃ, icchā anasanaṃ jarā;

"Formerly, there were three diseases: craving, hunger, and old age;

Trước đây chỉ có ba loại bệnh: tham dục, đói khát và già yếu;

1069

Pasūnañca samārambhā, aṭṭhānavutimāgamuṃ.

but from the slaughter of cattle, ninety-eight^* arose."

Nhưng do việc giết hại gia súc, chúng đã tăng lên chín mươi tám loại.

1070

314.

1071

‘‘Eso adhammo daṇḍānaṃ, okkanto purāṇo ahu;

"This unrighteousness, a form of violence, has come to be, and it is ancient;

Đây là sự phi pháp của những hình phạt, đã xảy ra từ xa xưa;

1072

Adūsikāyo haññanti, dhammā dhaṃsanti^* yājakā.

innocent cows are slain, and the sacrificers fall away from Dhamma.

Những kẻ không có tội bị giết, những người cúng tế làm suy đồi Chánh pháp.

1073

315.

1074

‘‘Evameso aṇudhammo, porāṇo viññugarahito;

"This ancient, ignoble practice is censured by the wise;

Như vậy, đây là một pháp thấp kém, bị người trí chê trách từ xa xưa;

1075

Yattha edisakaṃ passati, yājakaṃ garahatī^* jano.

wherever people see such a sacrificer, they censure him."

Ở đâu người ta thấy một người cúng tế như vậy, dân chúng ở đó sẽ chê trách.

1076

316.

1077

‘‘Evaṃ dhamme viyāpanne, vibhinnā suddavessikā;

"When Dhamma thus deteriorated, the Sudda and Vessa became divided;

Khi Chánh pháp bị hủy hoại như vậy, những người Sudda và Vessa đã chia rẽ;

1078

Puthū vibhinnā khattiyā, patiṃ bhariyāvamaññatha.

the Khattiya became widely divided, and wives disrespected their husbands."

Các Khattiya chia rẽ khắp nơi, vợ khinh thường chồng.

1079

317.

1080

‘‘Khattiyā brahmabandhū ca, ye caññe gottarakkhitā;

"Khattiya, Brahmabandhu, and others who preserved their lineage,

Các Khattiya, các Bà-la-môn, và những người khác được bảo vệ bởi dòng dõi;

1081

Jātivādaṃ niraṃkatvā^* , kāmānaṃ vasamanvagu’’nti.

having cast aside the doctrine of caste, succumbed to the power of sensual pleasures."

Đã từ bỏ quan điểm về đẳng cấp, và đi theo sự chi phối của các dục vọng.”

1082

Evaṃ vutte, te brāhmaṇamahāsālā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe.

When this was said, those great and wealthy brahmins said to the Blessed One: "Excellent, good Gotama…pe.

Khi được nói như vậy, các Bà-la-môn đại gia đã thưa với Đức Thế Tôn: “Thật tuyệt diệu, thưa Tôn giả Gotama… (lặp lại chi tiết trước đó)…

… upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti.

… May good Gotama accept us as lay followers, who have gone for refuge for as long as life lasts, from this day forward."

… xin Tôn giả Gotama hãy chấp nhận chúng con là những cư sĩ đã quy y trọn đời, kể từ ngày hôm nay.”

1083

Brāhmaṇadhammikasuttaṃ sattamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Brāhmaṇadhammika Sutta, the seventh, is finished.

Kinh Brāhmaṇadhammika, phẩm thứ bảy, đã chấm dứt.

1084

8. Nāvāsuttaṃ

8. The Nāvā Sutta

8. Kinh Nāvā

1085

318.

1086

Yasmā hi dhammaṃ puriso vijaññā, indaṃva naṃ devatā pūjayeyya;

From whom a person learns the Dhamma, one should revere him like a deity reveres Indra;

Vì từ ai mà người ta hiểu được Chánh pháp, người ta nên tôn kính người ấy như chư thiên tôn kính Indra;

1087

So pūjito tasmi pasannacitto, bahussuto pātukaroti dhammaṃ.

being thus revered, with a serene mind towards him, the learned one reveals the Dhamma.

Người ấy, được tôn kính với tâm hoan hỷ, là người đa văn, sẽ làm hiển lộ Chánh pháp.

1088

319.

1089

Tadaṭṭhikatvāna nisamma dhīro, dhammānudhammaṃ paṭipajjamāno;

Making that his aim, and having listened carefully, the wise one, practicing in accordance with the Dhamma,

Người trí, chuyên tâm vào đó và lắng nghe kỹ, thực hành pháp và tùy pháp;

1090

Viññū vibhāvī nipuṇo ca hoti, yo tādisaṃ bhajati appamatto.

becomes discerning, insightful, and subtle, whoever attends to such a one diligently.

Sẽ trở thành người có trí tuệ, có khả năng phân biệt, tinh tế, người không lơ là khi phụng sự một người như vậy.

1091

320.

1092

Khuddañca bālaṃ upasevamāno, anāgatatthañca usūyakañca;

By associating with a base and foolish person, one who does not know the future good, and is envious,

Người nào kết giao với kẻ thấp kém, ngu dốt, không biết lợi ích tương lai và hay đố kỵ;

1093

Idheva dhammaṃ avibhāvayitvā, avitiṇṇakaṅkho maraṇaṃ upeti.

without discerning the Dhamma here, one passes away with unresolved doubt.

Người ấy, không thể hiểu rõ Chánh pháp ở đời này, sẽ chết với lòng nghi ngờ chưa được giải tỏa.

1094

321.

1095

Yathā naro āpagamotaritvā, mahodakaṃ salilaṃ sīghasotaṃ;

Just as a man descending into a river, a great body of water with a swift current,

Như một người xuống sông, dòng nước chảy xiết, mênh mông;

1096

So vuyhamāno anusotagāmī, kiṃ so pare sakkhati tārayetuṃ.

being carried along, going with the current, how can he save others?

Người ấy, đang bị cuốn trôi theo dòng, làm sao có thể cứu người khác được?

1097

322.

1098

Tatheva dhammaṃ avibhāvayitvā, bahussutānaṃ anisāmayatthaṃ;

Likewise, without discerning the Dhamma, and without having understood the meaning from the learned,

Cũng vậy, người nào không hiểu rõ Chánh pháp, không lắng nghe ý nghĩa từ những người đa văn;

1099

Sayaṃ ajānaṃ avitiṇṇakaṅkho, kiṃ so pare sakkhati nijjhapetuṃ.

himself ignorant, with unresolved doubt, how can he enlighten others?

Tự mình không biết, lòng nghi ngờ chưa được giải tỏa, làm sao có thể làm cho người khác hiểu rõ được?

1100

323.

1101

Yathāpi nāvaṃ daḷhamāruhitvā, phiyena^* rittena samaṅgibhūto;

Just as one who, having boarded a strong boat, equipped with oars and rudder,

Như một người đã lên một con thuyền vững chắc, được trang bị mái chèo và sào;

1102

So tāraye tattha bahūpi aññe, tatrūpayaññū kusalo mutīmā^* .

can ferry many others across, being skilled and wise in that method.

Người ấy, là người hiểu rõ phương pháp, khéo léo và có trí tuệ, có thể đưa nhiều người khác qua sông.

1103

324.

1104

Evampi yo vedagu bhāvitatto, bahussuto hoti avedhadhammo;

So too, a teacher who has attained the Vedas (knowledge), whose mind is developed,

Cũng vậy, người nào đã đạt được tri kiến, đã tu tập tâm, là người đa văn và có pháp không lay chuyển;

1105

So kho pare nijjhapaye pajānaṃ, sotāvadhānūpanisūpapanne.

who is learned and unshaken by worldly conditions, he, knowing, can enlighten others who are attentive and ready.

Người ấy, hiểu biết, có thể làm cho người khác hiểu rõ, những người có khả năng lắng nghe và có điều kiện thuận lợi.

1106

325.

1107

Tasmā have sappurisaṃ bhajetha, medhāvinañceva bahussutañca;

Therefore, one should indeed associate with a good person, who is both wise and learned;

Do đó, hãy thân cận với bậc thiện trí, người có trí tuệ và đa văn;

1108

Aññāya atthaṃ paṭipajjamāno, viññātadhammo sa sukhaṃ^* labhethāti.

understanding the meaning and practicing, one who has discerned the Dhamma will attain happiness."

Hiểu rõ ý nghĩa và thực hành, người ấy sẽ đạt được hạnh phúc.”

1109

Nāvāsuttaṃ aṭṭhamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Nāvā Sutta, the eighth, is finished.

Kinh Nāvā, phẩm thứ tám, đã chấm dứt.

1110

9. Kiṃsīlasuttaṃ

9. The Kiṃsīla Sutta

9. Kinh Kiṃsīla

1111

326.

1112

‘‘Kiṃsīlo kiṃsamācāro, kāni kammāni brūhayaṃ;

"What kind of virtue, what kind of conduct, what actions should one cultivate,

“Người có giới hạnh như thế nào, có hành vi như thế nào, thực hành những nghiệp gì;

1113

Naro sammā niviṭṭhassa, uttamatthañca pāpuṇe’’.

so that a person, rightly established, may attain the supreme goal?"

Mà có thể an trú đúng đắn, và đạt được mục đích tối thượng?”

1114

327.

1115

‘‘Vuḍḍhāpacāyī anusūyako siyā, kālaññū^* cassa garūnaṃ^* dassanāya;

"One should be reverent towards elders, not envious, and know the proper time for visiting one's teachers;

Nên tôn kính người lớn tuổi, không đố kỵ, biết thời điểm để gặp các bậc tôn kính;

1116

Dhammiṃ kathaṃ erayitaṃ khaṇaññū, suṇeyya sakkacca subhāsitāni.

one should utter Dhamma talks and, knowing the opportune moment, listen respectfully to well-spoken words.

Nên lắng nghe cẩn thận những lời dạy tốt đẹp, biết thời điểm để thuyết pháp.

1117

328.

1118

‘‘Kālena gacche garūnaṃ sakāsaṃ, thambhaṃ niraṃkatvā^* nivātavutti;

One should go to one's teachers at the proper time, casting aside stubbornness, with a humble demeanor;

Đúng lúc nên đến gặp các bậc tôn kính, từ bỏ sự kiêu ngạo, với thái độ khiêm tốn;

1119

Atthaṃ dhammaṃ saṃyamaṃ brahmacariyaṃ, anussare ceva samācare ca.

one should recollect and practice the meaning, the Dhamma, restraint, and the holy life.

Nên ghi nhớ và thực hành ý nghĩa, Chánh pháp, sự tự chế, và Phạm hạnh.

1120

329.

1121

‘‘Dhammārāmo dhammarato, dhamme ṭhito dhammavinicchayaññū;

Delighting in Dhamma, rejoicing in Dhamma, established in Dhamma, discerning the Dhamma;

Hoan hỷ trong Chánh pháp, vui thích trong Chánh pháp, an trú trong Chánh pháp, thông hiểu Chánh pháp;

1122

Nevācare dhammasandosavādaṃ, tacchehi nīyetha subhāsitehi.

one should not engage in speech that corrupts Dhamma, but be led by true and well-spoken words.

Không nên nói lời phỉ báng Chánh pháp, mà nên được dẫn dắt bởi những lời dạy chân thật.

1123

330.

1124

‘‘Hassaṃ jappaṃ paridevaṃ padosaṃ, māyākataṃ kuhanaṃ giddhi mānaṃ;

Having abandoned laughter, idle chatter, lamentation, ill-will, deceit, hypocrisy, greed, conceit,

Tiếng cười, nói nhảm, than vãn, sân hận, sự lừa dối, sự giả dối, lòng tham, kiêu mạn;

1125

Sārambhaṃ kakkasaṃ kasāvañca mucchaṃ^* , hitvā care vītamado ṭhitatto.

arrogance, harshness, defilement, and infatuation, one should live free from intoxication, with a steadfast mind.

Sự hung hăng, sự thô lỗ, sự ô uế và sự mê đắm; từ bỏ những điều đó, nên sống không kiêu mạn, với tâm vững vàng.

1126

331.

1127

‘‘Viññātasārāni subhāsitāni, sutañca viññātasamādhisāraṃ;

Well-spoken words have known essence, and hearing has the essence of known concentration;

Những lời dạy tốt đẹp đã được hiểu rõ cốt lõi, và sự học hỏi đã được hiểu rõ cốt lõi của định;

1128

Na tassa paññā ca sutañca vaḍḍhati, yo sāhaso hoti naro pamatto.

but for a person who is reckless and heedless, neither wisdom nor learning grows.

Trí tuệ và sự học hỏi của người ấy sẽ không tăng trưởng, nếu người ấy là kẻ liều lĩnh và lơ là.

1129

332.

1130

‘‘Dhamme ca ye ariyapavedite ratā,

Those who delight in the Dhamma proclaimed by the Noble Ones,

Và những ai hoan hỷ trong Chánh pháp được các bậc Thánh thuyết giảng,

1131

Anuttarā te vacasā manasā kammunā ca;

they are supreme in speech, mind, and action;

Họ là những người vô thượng về lời nói, ý nghĩ và hành động;

1132

Te santisoraccasamādhisaṇṭhitā,

established in peace, gentleness, and concentration,

Họ an trú trong sự an tịnh, hiền hòa và định tâm,

1133

Sutassa paññāya ca sāramajjhagū’’ti.

they have attained the essence of learning and wisdom."

Đã đạt được cốt lõi của sự học hỏi và trí tuệ.”

1134

Kiṃsīlasuttaṃ navamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Kiṃsīla Sutta, the ninth, is finished.

Kinh Kiṃsīla, phẩm thứ chín, đã chấm dứt.

1135

10. Uṭṭhānasuttaṃ

10. The Uṭṭhāna Sutta

10. Kinh Uṭṭhāna

1136

333.

1137

Uṭṭhahatha nisīdatha, ko attho supitena vo;

Arise, sit down! What is the purpose of your sleeping?

Hãy đứng dậy, hãy ngồi xuống! Ngủ có ích gì cho các ngươi?

1138

Āturānañhi kā niddā, sallaviddhāna ruppataṃ.

Indeed, what sleep is there for the sick, for those pierced by darts, suffering?

Giấc ngủ nào cho những người đau ốm, bị mũi tên đâm mà vẫn đau khổ?

1139

334.

1140

Uṭṭhahatha nisīdatha, daḷhaṃ sikkhatha santiyā;

Arise, sit down! Train yourselves firmly for peace;

Hãy đứng dậy, hãy ngồi xuống! Hãy tinh tấn tu tập kiên cố để đạt được sự an tịnh;

1141

Mā vo pamatte viññāya, maccurājā amohayittha vasānuge.

Lest the King of Death, perceiving you heedless, delude you, his subjects.

Đừng để Vua Tử Thần, khi biết các ngươi lơ là, mê hoặc các ngươi thành kẻ phục tùng.

1142

335.

1143

Yāya devā manussā ca, sitā tiṭṭhanti atthikā;

The craving by which devas and humans stand attached, desiring;

Cái mà chư thiên và loài người, và cả các Phạm thiên cũng tham ái;

1144

Tarathetaṃ visattikaṃ, khaṇo vo^* mā upaccagā;

Cross over this entanglement, let not the moment pass you by;

Hãy vượt qua sự ràng buộc này! Thời khắc của các ngươi đừng để trôi qua;

1145

Khaṇātītā hi socanti, nirayamhi samappitā.

For those who let the moment pass grieve, consigned to hell.

Vì những người đã để thời khắc trôi qua sẽ than khóc, khi bị đọa vào địa ngục.

1146

336.

1147

Pamādo rajo pamādo, pamādānupatito rajo;

Heedlessness is defilement, defilement follows from heedlessness;

Sự lơ là là bụi bẩn, bụi bẩn phát sinh từ sự lơ là;

1148

Appamādena vijjāya, abbahe^* sallamattanoti.

By heedfulness and wisdom, one pulls out the dart.

Với sự không lơ là và trí tuệ, hãy nhổ bỏ mũi tên đó.”

1149

Uṭṭhānasuttaṃ dasamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Uṭṭhāna Sutta, the tenth, is finished.

Kinh Uṭṭhāna, phẩm thứ mười, đã chấm dứt.

1150

11. Rāhulasuttaṃ

11. The Rāhula Sutta

11. Kinh Rāhula

1151

337.

1152

‘‘Kacci abhiṇhasaṃvāsā, nāvajānāsi paṇḍitaṃ;

“Do you not despise the wise one from constant association?

“Này hiền giả, con có khinh thường bậc trí giả khi thường xuyên sống chung không?

1153

Ukkādhāro^* manussānaṃ, kacci apacito tayā’’^* .

The torch-bearer for humanity, have you honored him?”

Người mang ngọn đuốc cho nhân loại, con có tôn kính người ấy không?”

1154

338.

1155

‘‘Nāhaṃ abhiṇhasaṃvāsā, avajānāmi paṇḍitaṃ;

“I do not despise the wise one from constant association;

“Con không khinh thường bậc trí giả khi thường xuyên sống chung;

1156

Ukkādhāro manussānaṃ, niccaṃ apacito mayā’’.

The torch-bearer for humanity, he is always honored by me.”

Người mang ngọn đuốc cho nhân loại, con luôn luôn tôn kính người ấy.”

1157

339.

1158

‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, piyarūpe manorame;

“Having abandoned the five sense pleasures, lovely and delightful,

“Hãy từ bỏ năm dục lạc, những hình sắc đáng yêu và làm say đắm lòng người;

1159

Saddhāya gharā nikkhamma, dukkhassantakaro bhava.

Having gone forth from home with faith, be an end-maker of suffering.

Với đức tin, hãy xuất gia từ bỏ gia đình, và trở thành người chấm dứt khổ đau.

1160

340.

1161

‘‘Mitte bhajassu kalyāṇe, pantañca sayanāsanaṃ;

“Associate with noble friends, and a remote dwelling place;

Hãy thân cận với bạn lành, và chỗ nằm chỗ ngồi vắng vẻ;

1162

Vivittaṃ appanigghosaṃ, mattaññū hohi bhojane.

Secluded, with little noise, be moderate in food.

Nơi thanh vắng, ít tiếng ồn, hãy biết chừng mực trong ăn uống.

1163

341.

1164

‘‘Cīvare piṇḍapāte ca, paccaye sayanāsane;

“In robes, almsfood, requisites, and lodging;

Đối với y phục, thức ăn khất thực, các vật dụng và chỗ nằm chỗ ngồi;

1165

Etesu taṇhaṃ mākāsi, mā lokaṃ punarāgami.

Do not make craving for these, lest you return to the world again.

Đừng khởi lòng tham ái đối với những điều đó, đừng tái sinh trở lại thế giới này.

1166

342.

1167

‘‘Saṃvuto pātimokkhasmiṃ, indriyesu ca pañcasu;

“Restrained in the Pātimokkha, and in the five faculties;

Hãy tự chế trong giới bổn Pātimokkha, và trong năm căn;

1168

Sati kāyagatātyatthu, nibbidābahulo bhava.

Let mindfulness of the body be present, be abundant in disenchantment.

Hãy giữ chánh niệm về thân, hãy sống với nhiều sự nhàm chán (viễn ly).”

1169

343.

1170

‘‘Nimittaṃ parivajjehi, subhaṃ rāgūpasañhitaṃ;

“Avoid the sign that is beautiful and associated with passion;

“Hãy tránh xa tướng tốt đẹp, gắn liền với tham ái;

1171

Asubhāya cittaṃ bhāvehi, ekaggaṃ susamāhitaṃ.

Cultivate the mind on the unbeautiful, unified and well-concentrated.

Hãy phát triển tâm vào tướng bất tịnh, nhất tâm và an định tốt đẹp.

1172

344.

344.

1173

‘‘Animittañca bhāvehi, mānānusayamujjaha;

“And cultivate the signless, abandon the underlying tendency to conceit;

Hãy phát triển vô tướng (animitta), đoạn trừ tùy miên kiêu mạn (mānānusaya);

1174

Tato mānābhisamayā, upasanto carissatī’’ti.

Then, by overcoming conceit, one will wander in peace.”

Từ sự đoạn trừ kiêu mạn đó, người sẽ an tịnh mà sống.”

1175

Itthaṃ sudaṃ bhagavā āyasmantaṃ rāhulaṃ imāhi gāthāhi abhiṇhaṃ ovadatīti.

Thus indeed did the Blessed One frequently admonish Venerable Rāhula with these verses.

Như vậy, Thế Tôn thường xuyên giáo huấn Tôn giả Rāhula bằng những bài kệ này.

1176

Rāhulasuttaṃ ekādasamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Rāhula Sutta, the eleventh, is finished.

Kinh Rāhula, thứ mười một, chấm dứt.

1177

12. Nigrodhakappasuttaṃ

12. The Nigrodhakappa Sutta

12. Kinh Nigrodhakappa

1178

Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye.

Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was staying in Āḷavī, at the Aggāḷava Shrine.

Tôi nghe như vầy: Một thời, Thế Tôn trú tại Āḷavī, ở Aggāḷava Cetiya.

Tena kho pana samayena āyasmato vaṅgīsassa upajjhāyo nigrodhakappo nāma thero aggāḷave cetiye aciraparinibbuto hoti.

Now at that time, Venerable Vaṅgīsa’s preceptor, the elder named Nigrodhakappa, had recently attained final Nibbāna at the Aggāḷava Shrine.

Vào thời điểm đó, vị thầy tế độ của Tôn giả Vaṅgīsa, Trưởng lão tên Nigrodhakappa, vừa mới nhập Niết-bàn tại Aggāḷava Cetiya.

Atha kho āyasmato vaṅgīsassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘parinibbuto nu kho me upajjhāyo udāhu no parinibbuto’’ti?

Then, while Venerable Vaṅgīsa was in seclusion, a thought arose in his mind thus: “Has my preceptor attained final Nibbāna or not?”

Bấy giờ, Tôn giả Vaṅgīsa, khi đang ở một mình, tĩnh cư, khởi lên ý nghĩ trong tâm như sau: “Phải chăng thầy tế độ của ta đã nhập Niết-bàn, hay chưa nhập Niết-bàn?”

Atha kho āyasmā vaṅgīso sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.

Then, in the evening, Venerable Vaṅgīsa rose from his seclusion and approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.

Sau đó, vào buổi chiều, Tôn giả Vaṅgīsa từ chỗ tĩnh cư đứng dậy, đi đến chỗ Thế Tôn, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā vaṅgīso bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘parinibbuto nu kho me upajjhāyo, udāhu no parinabbuto’’’ti.

Seated to one side, Venerable Vaṅgīsa said to the Blessed One: “Here, Bhante, while I was in seclusion, a thought arose in my mind thus: ‘Has my preceptor attained final Nibbāna or not?’”

Ngồi xuống một bên, Tôn giả Vaṅgīsa bạch Thế Tôn rằng: “Bạch Ngài, ở đây, khi con đang ở một mình, tĩnh cư, khởi lên ý nghĩ trong tâm như sau: ‘Phải chăng thầy tế độ của con đã nhập Niết-bàn, hay chưa nhập Niết-bàn?’”

Atha kho āyasmā vaṅgīso uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

Then Venerable Vaṅgīsa rose from his seat, arranged his outer robe over one shoulder, and, having raised his hands in anjali towards the Blessed One, addressed the Blessed One with a verse:

Sau đó, Tôn giả Vaṅgīsa đứng dậy khỏi chỗ ngồi, vắt y thành một vai, chắp tay hướng về Thế Tôn, rồi thưa với Thế Tôn bằng bài kệ:

1179

345.

345.

1180

‘‘Pucchāma^* satthāramanomapaññaṃ, diṭṭheva dhamme yo vicikicchānaṃ chettā;

“I ask the Teacher of incomparable wisdom, who in this very life cuts off doubts;

“Con xin hỏi Bậc Đạo Sư có tuệ vô thượng, Ngài là người cắt đứt mọi nghi ngờ ngay trong đời này;

1181

Aggāḷave kālamakāsi bhikkhu, ñāto yasassī abhinibbutatto.

A bhikkhu known and renowned, whose mind is fully extinguished, passed away in Aggāḷava.

Vị Tỳ-kheo đã viên tịch tại Aggāḷava, người được biết đến, có danh tiếng, tâm đã hoàn toàn tịch diệt.

1182

346.

346.

1183

‘‘Nigrodhakappo iti tassa nāmaṃ, tayā kataṃ bhagavā brāhmaṇassa;

“Nigrodhakappa is his name, given by you, Blessed One, to that brahmin;

Nigrodhakappa là tên của vị ấy, do Ngài, bậc Bà-la-môn, đã đặt;

1184

So taṃ namassaṃ acari mutyapekkho, āraddhavīriyo daḷhadhammadassī.

He, honoring you, practiced, seeking liberation, with aroused energy, seeing the firm Dhamma.

Vị ấy đã hành trì, đảnh lễ Ngài, mong cầu giải thoát, tinh tấn nỗ lực, thấy rõ Pháp kiên cố.

1185

347.

347.

1186

‘‘Taṃ sāvakaṃ sakya^* mayampi sabbe, aññātumicchāma samantacakkhu;

“We all, Sakyan, the all-seeing one, wish to know that disciple;

Chúng con, tất cả hàng đệ tử của Ngài, bậc Sakya, bậc Toàn Giác, cũng muốn biết;

1187

Samavaṭṭhitā no savanāya sotā, tuvaṃ no satthā tvamanuttarosi.

Our ears are poised for listening, you are our Teacher, you are unsurpassed.

Tai chúng con đã sẵn sàng lắng nghe, Ngài là Đạo Sư của chúng con, Ngài là vô thượng.

1188

348.

348.

1189

‘‘Chindeva no vicikicchaṃ brūhi metaṃ, parinibbutaṃ vedaya bhūripañña;

“Cut off our doubt, declare this to me, O greatly wise one, whether he has attained final Nibbāna;

Xin Ngài hãy cắt đứt nghi ngờ của chúng con, hãy nói cho con biết về sự viên tịch của vị ấy, bậc có tuệ rộng lớn;

1190

Majjheva^* no bhāsa samantacakkhu, sakkova devāna sahassanetto.

Speak to us in our midst, O all-seeing one, like Sakka, the thousand-eyed, among the devas.

Xin Ngài hãy nói giữa chúng con, bậc Toàn Giác, như Sakka giữa chư thiên với ngàn mắt.

1191

349.

349.

1192

‘‘Ye keci ganthā idha mohamaggā, aññāṇapakkhā vicikicchaṭhānā;

“Whatever fetters there are in this world of aggregates, paths of delusion, allies of ignorance, and abodes of doubt;

Bất cứ những trói buộc (gantha) nào ở đây là con đường của si mê, thuộc về vô minh, là chỗ của nghi ngờ;

1193

Tathāgataṃ patvā na te bhavanti, cakkhuñhi etaṃ paramaṃ narānaṃ.

All those fetters, having reached the Tathāgata, do not exist. For this eye, which is the Buddha who eradicates these fetters, is the supreme eye of humans.

Khi đến với Như Lai, chúng sẽ không còn, vì đây là con mắt tối thượng của loài người.

1194

350.

350.

1195

‘‘No ce hi jātu puriso kilese, vāto yathā abbhadhanaṃ vihāne;

Indeed, if the Buddha, the man, does not dispel defilements, just as the wind does not dispel a dense cloud;

Nếu một người không bao giờ xua tan phiền não, như gió không xua tan đám mây dày đặc;

1196

Tamovassa nivuto sabbaloko, na jotimantopi narā tapeyyuṃ.

Then the whole world would be enveloped in darkness, and even those who are luminous would not shine.

Thì tất cả thế gian sẽ bị bao phủ bởi bóng tối, và những người có ánh sáng cũng sẽ không thể chiếu rọi.

1197

351.

351.

1198

‘‘Dhīrā ca pajjotakarā bhavanti, taṃ taṃ ahaṃ vīra^* tatheva maññe;

The wise are indeed bringers of light, and I consider you, O Hero, to be just so;

Những bậc trí tuệ trở thành người thắp sáng, con nghĩ Ngài cũng vậy, bậc anh hùng;

1199

Vipassinaṃ jānamupāgamumhā^* , parisāsu no āvikarohi kappaṃ.

Knowing, we have approached the Vipassin. Please reveal to us, in the assemblies, the fate of Kappa.

Chúng con đã đến với bậc thấy rõ, xin Ngài hãy làm sáng tỏ cho chúng con về Kappa trong các hội chúng.

1200

352.

352.

1201

‘‘Khippaṃ giraṃ eraya vaggu vagguṃ, haṃsova paggayha saṇikaṃ^* nikūja;

O speaker of pleasant words, swiftly utter a sweet, sweet speech, like a swan raising its neck and gently cooing;

Xin hãy mau chóng nói lời dịu ngọt, dịu ngọt, như thiên nga vươn cổ cất tiếng hót nhẹ nhàng;

1202

Bindussarena suvikappitena, sabbeva te ujjugatā suṇoma.

With a full, well-composed voice, all of us, with unwavering minds, will listen to your cooing.

Với giọng nói rõ ràng, được điều chỉnh tốt, tất cả chúng con đều đang lắng nghe một cách chăm chú.

1203

353.

353.

1204

‘‘Pahīnajātimaraṇaṃ asesaṃ, niggayha dhonaṃ^* vadessāmi dhammaṃ;

Having completely abandoned birth and death, I shall preach the Dhamma, which cleanses all evil, having been earnestly requested;

Con sẽ trình bày Pháp thanh tịnh, đã đoạn tận sinh tử không còn sót lại, sau khi đã thỉnh cầu Ngài;

1205

Na kāmakāro hi puthujjanānaṃ, saṅkheyyakāro ca^* tathāgatānaṃ.

For ordinary people, it is not according to their will, but for the Tathāgatas, it is according to their wisdom and discernment.

Vì phàm nhân không thể làm theo ý muốn, nhưng Như Lai thì có thể làm theo sự suy xét.

1206

354.

354.

1207

‘‘Sampannaveyyākaraṇaṃ tavedaṃ, samujjupaññassa^* samuggahītaṃ;

This complete explanation of yours, O Lord, possessed of excellent wisdom, is well-conceived;

Lời giải đáp viên mãn này của Ngài, bậc có trí tuệ sáng suốt, đã được thấu hiểu;

1208

Ayamañjalī pacchimo suppaṇāmito, mā mohayī jānamanomapañña.

This is my final salutation, well-prostrated. O Sage of peerless wisdom, knowing his path, do not mislead us.

Đây là lời chắp tay cuối cùng đã được dâng lên, xin đừng làm con lầm lẫn, bậc có tuệ vô thượng.

1209

355.

355.

1210

‘‘Parovaraṃ^* ariyadhammaṃ viditvā, mā mohayī jānamanomavīra;

O Hero of peerless vigor, knowing the noble Dhamma, which is supreme in both worldly and transcendent aspects, do not mislead us, who know all things that lead to cessation;

Sau khi đã biết Pháp cao thượng và thấp kém, xin đừng làm con lầm lẫn, bậc anh hùng vô thượng;

1211

Vāriṃ yathā ghammani ghammatatto, vācābhikaṅkhāmi sutaṃ pavassa^* .

Just as a man tormented by the heat in summer longs for water, so do I intensely long for your words. Please shower us with the rain of Dhamma that is to be heard.

Như người bị nóng bức trong mùa hè khát nước, con khao khát lời nói, xin Ngài hãy ban mưa Pháp.

1212

356.

356.

1213

‘‘Yadatthikaṃ^* brahmacariyaṃ acarī, kappāyano kaccissa taṃ amoghaṃ;

“The holy life that Kappāyano practiced, was it not in vain?

Phạm hạnh mà Kappa đã hành trì, liệu có phải là vô ích không?

1214

Nibbāyi so ādu saupādiseso, yathā vimutto ahu taṃ suṇoma’’.

Did he attain Nibbāna with a remainder of aggregates, or did he become completely liberated? We wish to hear how he was liberated.”

Vị ấy đã nhập Niết-bàn với còn dư y hay đã hoàn toàn giải thoát, chúng con muốn nghe điều đó.”

1215

357.

357.

1216

‘‘Acchecchi^* taṇhaṃ idha nāmarūpe, (iti bhagavā)

“He cut off craving for name-and-form in this dispensation, (thus spoke the Blessed One)

“Vị ấy đã cắt đứt ái dục ở đây đối với danh sắc, (Thế Tôn nói)

1217

Kaṇhassa^* sotaṃ dīgharattānusayitaṃ;

The stream of Māra, craving, that had long lain dormant;

Dòng chảy của ái dục đã tiềm ẩn lâu dài;

1218

Atāri jātiṃ maraṇaṃ asesaṃ,’’

He crossed over birth and death completely,”

Vị ấy đã vượt qua sinh tử không còn sót lại,”

1219

Iccabravī bhagavā pañcaseṭṭho.

Thus spoke the Blessed One, supreme among the five.

Thế Tôn, bậc tối thượng trong năm chúng, đã nói như vậy.

1220

358.

358.

1221

‘‘Esa sutvā pasīdāmi, vaco te isisattama;

“Having heard this, O supreme seer, I am gladdened by your words;

“Nghe lời Ngài, bậc tối thượng trong các đạo sĩ, con hoan hỷ;

1222

Amoghaṃ kira me puṭṭhaṃ, na maṃ vañcesi brāhmaṇo.

My question was indeed not in vain; the brahmin did not deceive me.

Quả thật, câu hỏi của con không vô ích, bậc Bà-la-môn đã không lừa dối con.

1223

359.

359.

1224

‘‘Yathāvādī tathākārī, ahu buddhassa sāvako;

The Buddha’s disciple acted as he spoke, desiring liberation;

Đệ tử của Đức Phật đã nói sao làm vậy;

1225

Acchidā maccuno jālaṃ, tataṃ māyāvino daḷhaṃ.

He cut off the strong, widespread net of Māra, the deceiver.

Vị ấy đã cắt đứt lưới của tử thần, lưới kiên cố do kẻ lừa dối giăng ra.

1226

360.

360.

1227

‘‘Addasā bhagavā ādiṃ, upādānassa kappiyo;

The Blessed One saw the origin of clinging, and Kappiya (Kappāyano)

Thế Tôn đã thấy nguồn gốc của chấp thủ, Kappa;

1228

Accagā vata kappāyano, maccudheyyaṃ suduttara’’nti.

Truly, Kappāyano has overcome the realm of death, so difficult to cross!”

Quả thật, Kappa đã vượt qua cảnh giới của tử thần, thật khó vượt qua.”

1229

Nigrodhakappasuttaṃ dvādasamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Nigrodhakappa Sutta, the twelfth, is concluded.

Kinh Nigrodhakappa, thứ mười hai, chấm dứt.

1230

13. Sammāparibbājanīyasuttaṃ

13. Sammāparibbājanīya Sutta

13. Kinh Sammāparibbājanīya (Hành Trì Đúng Đắn)

1231

361.

361.

1232

‘‘Pucchāmi muniṃ pahūtapaññaṃ,

“I ask the Sage, who possesses vast wisdom,

“Con xin hỏi bậc Thánh giả có tuệ phong phú,

1233

Tiṇṇaṃ pāraṅgataṃ parinibbutaṃ ṭhitattaṃ;

Who has crossed the four floods, attained Nibbāna, and whose mind is unshaken;

Đã vượt qua ba cõi, đã nhập Niết-bàn, tâm đã an định;

1234

Nikkhamma gharā panujja kāme, kathaṃ bhikkhu

Having gone forth from home, having abandoned sensual pleasures, how should a bhikkhu

Sau khi rời bỏ gia đình, từ bỏ dục lạc, một Tỳ-kheo

1235

Sammā so loke paribbajeyya’’.

Wander rightly in the world?”

Làm thế nào để sống phạm hạnh đúng đắn trong đời?”

1236

362.

362.

1237

‘‘Yassa maṅgalā samūhatā, (iti bhagavā)

“He whose auspicious signs, (thus spoke the Blessed One)

“Người nào đã đoạn trừ các điềm lành (maṅgala), (Thế Tôn nói)

1238

Uppātā supinā ca lakkhaṇā ca;

Portents, dreams, and omens are uprooted;

Các điềm báo, giấc mơ và các tướng điềm;

1239

So maṅgaladosavippahīno,

He, freed from the fault of auspicious signs,

Người ấy, đã từ bỏ lỗi lầm về điềm lành,

1240

Sammā so loke paribbajeyya.

Should wander rightly in the world.

Sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1241

363.

363.

1242

‘‘Rāgaṃ vinayetha mānusesu, dibbesu kāmesu cāpi bhikkhu;

A bhikkhu should dispel attachment to human sensual pleasures, and also to divine sensual pleasures;

Tỳ-kheo nên đoạn trừ tham ái đối với dục lạc của loài người, và cả dục lạc của chư thiên;

1243

Atikkamma bhavaṃ samecca dhammaṃ, sammā so loke paribbajeyya.

Having transcended existence, having penetrated the Dhamma, he should wander rightly in the world.

Sau khi vượt qua các cõi hữu, thấu hiểu Pháp, người ấy sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1244

364.

364.

1245

‘‘Vipiṭṭhikatvāna pesuṇāni, kodhaṃ kadariyaṃ jaheyya bhikkhu;

Having turned his back on slander, a bhikkhu should abandon anger and stinginess;

Sau khi quay lưng lại với sự nói xấu, Tỳ-kheo nên từ bỏ sân hận và sự keo kiệt;

1246

Anurodhavirodhavippahīno, sammā so loke paribbajeyya.

Freed from attachment and aversion, he should wander rightly in the world.

Người ấy, đã từ bỏ sự thuận theo và chống đối, sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1247

365.

365.

1248

‘‘Hitvāna piyañca appiyañca, anupādāya anissito kuhiñci;

Having abandoned both the dear and the undear, not clinging to anything, not dependent anywhere;

Sau khi từ bỏ cái ưa thích và không ưa thích, không chấp thủ, không nương tựa vào bất cứ đâu;

1249

Saṃyojaniyehi vippamutto, sammā so loke paribbajeyya.

Completely freed from fetters, he should wander rightly in the world.

Người ấy, đã thoát khỏi các kiết sử, sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1250

366.

366.

1251

‘‘Na so upadhīsu sārameti, ādānesu vineyya chandarāgaṃ;

He does not delight in acquisitions, having dispelled desire and attachment for clingings;

Người ấy không tìm kiếm bản chất trong các chấp thủ (upadhi), đã đoạn trừ tham ái trong các sự nắm giữ;

1252

So anissito anaññaneyyo, sammā so loke paribbajeyya.

He, not dependent, not led by others, should wander rightly in the world.

Người ấy, không nương tựa, không bị người khác dẫn dắt, sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1253

367.

367.

1254

‘‘Vacasā manasā ca kammunā ca, aviruddho sammā viditvā dhammaṃ;

By speech, mind, and action, not conflicting, having rightly known the Dhamma;

Bằng lời nói, ý nghĩ và hành động, không xung đột, đã thấu hiểu Pháp đúng đắn;

1255

Nibbānapadābhipatthayāno, sammā so loke paribbajeyya.

Longing for the state of Nibbāna, he should wander rightly in the world.

Người ấy, mong cầu cảnh giới Niết-bàn, sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1256

368.

368.

1257

‘‘Yo vandati manti nuṇṇameyya^* , akkuṭṭhopi na sandhiyetha bhikkhu;

If someone salutes, a bhikkhu should not become elated; even if reviled, he should not bear ill will;

Tỳ-kheo không nên tự mãn khi được người khác đảnh lễ hay tán dương, cũng không nên tức giận khi bị phỉ báng;

1258

Laddhā parabhojanaṃ na majje, sammā so loke paribbajeyya.

Having received food from others, he should not become intoxicated; he should wander rightly in the world.

Được thức ăn do người khác cúng dường cũng không nên kiêu mạn, người ấy sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1259

369.

369.

1260

‘‘Lobhañca bhavañca vippahāya, virato chedanabandhanā ca^* bhikkhu;

Having abandoned greed and existence, a bhikkhu, abstaining from cutting and binding;

Tỳ-kheo đã từ bỏ tham ái và hữu, đã từ bỏ sự cắt xén và trói buộc;

1261

So tiṇṇakathaṃkatho visallo, sammā so loke paribbajeyya.

He, having crossed over doubt, is dart-free; he should rightly wander in the world.

Người ấy, đã vượt qua mọi nghi ngờ, không còn mũi tên (phiền não), sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1262

370.

370.

1263

‘‘Sāruppaṃ attano viditvā, no ca bhikkhu hiṃseyya kañci loke;

“A bhikkhu, knowing what is proper for himself, should not harm anyone in the world;

Người ấy, biết điều phù hợp với bản thân, không làm hại bất cứ ai trong thế gian;

1264

Yathā tathiyaṃ viditvā dhammaṃ, sammā so loke paribbajeyya.

Knowing the Dhamma as it truly is, he should rightly wander in the world.

Sau khi thấu hiểu Pháp đúng như thật, người ấy sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1265

371.

371.

1266

‘‘Yassānusayā na santi keci, mūlā ca^* akusalā samūhatāse;

“One in whom no latent tendencies exist, and whose unwholesome roots are utterly eradicated;

Người nào không còn bất kỳ tùy miên nào, và các gốc rễ bất thiện đã bị nhổ tận gốc;

1267

So nirāso^* anāsisāno^* , sammā so loke paribbajeyya.

He, without craving, without longing, should rightly wander in the world.

Người ấy, không còn hy vọng, không còn mong cầu, sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1268

372.

372.

1269

‘‘Āsavakhīṇo pahīnamāno, sabbaṃ rāgapathaṃ upātivatto;

“With defilements exhausted, with conceit abandoned, having overcome all paths of lust;

Người đã đoạn tận lậu hoặc (āsava), đã từ bỏ kiêu mạn, đã vượt qua mọi con đường của tham ái;

1270

Danto parinibbuto ṭhitatto, sammā so loke paribbajeyya.

Tamed, fully extinguished, with a steadfast mind, he should rightly wander in the world.

Người ấy, đã được điều phục, đã nhập Niết-bàn, tâm đã an định, sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1271

373.

373.

1272

‘‘Saddho sutavā niyāmadassī, vaggagatesu na vaggasāri dhīro;

“Faithful, learned, seeing the path to Nibbāna, the wise one does not side with factions among those who are factional;

Người có đức tin, có học vấn, thấy được sự chắc chắn (niyāma), bậc trí không theo phe phái trong các nhóm;

1273

Lobhaṃ dosaṃ vineyya paṭighaṃ, sammā so loke paribbajeyya.

Having removed greed, hatred, and aversion, he should rightly wander in the world.

Sau khi đoạn trừ tham, sân và hận thù, người ấy sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1274

374.

374.

1275

‘‘Saṃsuddhajino vivaṭṭacchado, dhammesu vasī pāragū anejo;

“A perfectly pure victor, with the veil removed, master of the Dhammas, gone to the far shore, without agitation;

Người chiến thắng đã hoàn toàn thanh tịnh, đã mở bỏ màn che, đã làm chủ các Pháp, đã đến bờ bên kia, không còn rung động;

1276

Saṅkhāranirodhañāṇakusalo, sammā so loke paribbajeyya.

Skilled in the knowledge of the cessation of formations, he should rightly wander in the world.

Người khéo léo trong trí tuệ về sự diệt tận các hành (saṅkhāra), sẽ sống phạm hạnh đúng đắn trong đời.

1277

375.

375.

1278

‘‘Atītesu anāgatesu cāpi, kappātīto aticcasuddhipañño;

“Regarding what is past and what is yet to come, one who has transcended eons, whose wisdom is utterly pure;

“Vượt khỏi quá khứ và vị lai, vượt qua mọi chấp thủ, có trí tuệ thanh tịnh tuyệt đối;

1279

Sabbāyatanehi vippamutto, sammā so loke paribbajeyya.

Completely liberated from all sense-spheres, he should rightly wander in the world.

Đã hoàn toàn thoát ly khỏi mọi xứ, vị ấy sống viễn ly đúng đắn trong thế gian.”

1280

376.

1281

‘‘Aññāya padaṃ samecca dhammaṃ, vivaṭaṃ disvāna pahānamāsavānaṃ;

“Having known the path, having entered the Dhamma, having seen the clear abandonment of defilements;

“Đã liễu tri chân lý, đã thâm nhập giáo pháp, đã thấy rõ sự đoạn trừ các lậu hoặc;

1282

Sabbupadhīnaṃ parikkhayāno^* , sammā so loke paribbajeyya’’.

One whose attachments are all exhausted, he should rightly wander in the world.”

Đã chấm dứt mọi upadhi (nền tảng tái sinh), vị ấy sống viễn ly đúng đắn trong thế gian.”

1283

377.

1284

‘‘Addhā hi bhagavā tatheva etaṃ, yo so evaṃvihārī danto bhikkhu;

“Indeed, Blessed One, it is just so, that bhikkhu who dwells thus, tamed;

“Chắc chắn, Bạch Thế Tôn, đúng là như vậy! Vị Tỳ-kheo sống như thế, đã được điều phục;

1285

Sabbasaṃyojanayogavītivatto^* , sammā so loke paribbajeyyā’’ti.

Having transcended all fetters and yokes, he should rightly wander in the world.”

Đã vượt qua mọi kiết sử và yoga (trói buộc), vị ấy sống viễn ly đúng đắn trong thế gian.”

1286

Sammāparibbājanīyasuttaṃ terasamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Thirteenth, the Sammāparibbājanīya Sutta, is finished.

Sammāparibbājanīyasuttaṃ, bài kinh về sự viễn ly đúng đắn, thứ mười ba, chấm dứt.

1287

14. Dhammikasuttaṃ

14. Dhammika Sutta

14. Dhammikasuttaṃ

1288

Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.

Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s Park.

Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.

Atha kho dhammiko upāsako pañcahi upāsakasatehi saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.

Then the lay follower Dhammika, together with five hundred lay followers, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.

Rồi, cư sĩ Dhammika cùng với năm trăm cư sĩ đến yết kiến Đức Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Ekamantaṃ nisinno kho dhammiko upāsako bhagavantaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –

Seated to one side, the lay follower Dhammika addressed the Blessed One with verses:

Ngồi xuống một bên, cư sĩ Dhammika bạch Đức Thế Tôn bằng những bài kệ:

1289

378.

1290

‘‘Pucchāmi taṃ gotama bhūripañña, kathaṃkaro sāvako sādhu hoti;

“I ask you, Gotama, O one of vast wisdom, how does a disciple become good?

“Bạch Gotama, bậc trí tuệ rộng lớn, con xin hỏi Ngài, một đệ tử hành trì như thế nào thì tốt đẹp;

1291

Yo vā agārā anagārameti, agārino vā panupāsakāse.

Whether one who has gone forth from home to homelessness, or indeed the householder lay followers.

Hoặc là vị đã xuất gia từ bỏ gia đình, hoặc là các cư sĩ tại gia.”

1292

379.

1293

‘‘Tuvañhi lokassa sadevakassa, gatiṃ pajānāsi parāyaṇañca;

“For you know the destination and the final resort of the world with its devas;

“Chính Ngài biết rõ con đường và chỗ nương tựa của thế gian, cùng với chư thiên;

1294

Na catthi tulyo nipuṇatthadassī, tuvañhi buddhaṃ pavaraṃ vadanti.

There is none equal to you, O seer of subtle meaning; they call you the supreme Buddha.

Không ai sánh bằng Ngài, bậc thấy rõ nghĩa lý vi tế, chính Ngài được xưng là bậc Phật tối thượng.”

1295

380.

1296

‘‘Sabbaṃ tuvaṃ ñāṇamavecca dhammaṃ, pakāsesi satte anukampamāno;

“Having penetrated all knowledge and Dhamma, you teach, out of compassion for beings;

“Ngài đã thấu triệt tất cả trí tuệ và giáo pháp, rồi giảng dạy vì lòng từ bi đối với chúng sinh;

1297

Vivaṭṭacchadosi samantacakkhu, virocasi vimalo sabbaloke.

You are one with the veil removed, the all-seeing eye, you shine stainless in all the world.

Ngài đã cởi bỏ màn che, có mắt nhìn khắp mọi nơi, Ngài chiếu sáng thanh tịnh trong khắp thế gian.”

1298

381.

1299

‘‘Āgañchi te santike nāgarājā, erāvaṇo nāma jinoti sutvā;

“The Nāga king named Erāvaṇa came into your presence, having heard of you as the victor;

“Vua rồng tên Erāvaṇa đã đến bên Ngài, sau khi nghe Ngài là bậc đã chiến thắng;

1300

Sopi tayā mantayitvājjhagamā, sādhūti sutvāna patītarūpo.

He too, having conversed with you, understood, delighted in form after hearing ‘Good!’

Vị ấy cũng đã đàm luận với Ngài, và sau khi nghe (giáo pháp), đã hoan hỷ nói ‘Lành thay!’.”

1301

382.

1302

‘‘Rājāpi taṃ vessavaṇo kuvero, upeti dhammaṃ paripucchamāno;

“King Vessavaṇa, Kuvera, also approaches you, inquiring about the Dhamma;

“Vua Vessavaṇa, Kubera, cũng đến Ngài, để hỏi về giáo pháp;

1303

Tassāpi tvaṃ pucchito brūsi dhīra, so cāpi sutvāna patītarūpo.

When questioned by him, O hero, you teach him, and he too, after hearing, is delighted in form.

Bậc Trí giả, khi được hỏi, Ngài cũng đã giảng dạy cho vị ấy, và vị ấy cũng đã hoan hỷ sau khi nghe.”

1304

383.

1305

‘‘Ye kecime titthiyā vādasīlā, ājīvakā vā yadi vā nigaṇṭhā;

“Whatever these sectarians are, given to disputation, whether Ājīvakas or Nigaṇṭhas;

“Tất cả những người ngoại đạo tranh luận, dù là Ājīvaka hay Nigaṇṭha;

1306

Paññāya taṃ nātitaranti sabbe, ṭhito vajantaṃ viya sīghagāmiṃ.

None of them can surpass you in wisdom, just as one standing cannot outrun one swiftly moving.

Tất cả họ đều không thể vượt qua Ngài về trí tuệ, như người đứng không thể vượt qua người đi nhanh.”

1307

384.

1308

‘‘Ye kecime brāhmaṇā vādasīlā, vuddhā cāpi brāhmaṇā santi keci;

“Whatever these brahmins are, given to disputation, and there are some elder brahmins;

“Tất cả những Bà-la-môn tranh luận, và một số Bà-la-môn lớn tuổi;

1309

Sabbe tayi atthabaddhā bhavanti, ye cāpi aññe vādino maññamānā.

All of them are bound by your purpose, and also those others who consider themselves disputants.

Tất cả đều nương tựa vào Ngài để tìm lợi ích, và cả những người khác tự cho mình là bậc biện luận.”

1310

385.

1311

‘‘Ayañhi dhammo nipuṇo sukho ca, yoyaṃ tayā bhagavā suppavutto;

“This Dhamma, O Blessed One, which you have so well taught, is subtle and pleasant;

“Giáo pháp này thật vi tế và an lạc, giáo pháp mà Đức Thế Tôn đã khéo giảng dạy;

1312

Tameva sabbepi^* sussūsamānā, taṃ no vada pucchito buddhaseṭṭha.

All of us, wishing to hear that very Dhamma, O best of Buddhas, please speak to us who ask.

Tất cả chúng con đều muốn lắng nghe giáo pháp ấy, xin bậc Phật tối thượng hãy giảng dạy cho chúng con khi được hỏi.”

1313

386.

1314

‘‘Sabbepi me bhikkhavo sannisinnā, upāsakā cāpi tatheva sotuṃ;

“All these bhikkhus are assembled, and the lay followers likewise, to listen;

“Tất cả các Tỳ-kheo và các cư sĩ đều đã tề tựu tại đây để lắng nghe;

1315

Suṇantu dhammaṃ vimalenānubuddhaṃ, subhāsitaṃ vāsavasseva devā’’.

Let them hear the Dhamma understood by the stainless one, a well-spoken word, as devas hear Vāsava.”

Mong họ hãy lắng nghe giáo pháp được bậc thanh tịnh giác ngộ, được thuyết giảng tốt đẹp, như chư thiên lắng nghe Vāsava.”

1316

387.

1317

‘‘Suṇātha me bhikkhavo sāvayāmi vo, dhammaṃ dhutaṃ tañca carātha sabbe;

“Listen to me, bhikkhus, I will teach you the Dhamma, the purified, and all of you should practice it;

“Này các Tỳ-kheo, hãy lắng nghe ta sẽ thuyết giảng cho các con, giáo pháp đã được gột rửa, và tất cả các con hãy thực hành nó;

1318

Iriyāpathaṃ pabbajitānulomikaṃ, sevetha naṃ atthadaso mutīmā.

Cultivate the deportment suitable for renunciants; one who sees the goal and is mindful should follow it.

Hãy thực hành oai nghi phù hợp với người xuất gia, bậc trí tuệ thấy rõ lợi ích hãy thực hành nó.”

1319

388.

1320

‘‘No ve vikāle vicareyya bhikkhu, gāme ca piṇḍāya careyya kāle;

“A bhikkhu should not wander at the wrong time, but should go for alms in the village at the proper time;

“Tỳ-kheo không nên đi vào buổi phi thời, và nên đi khất thực vào đúng thời trong làng;

1321

Akālacāriñhi sajanti saṅgā, tasmā vikāle na caranti buddhā.

Indeed, attachments cling to one who wanders at the wrong time; therefore, the Buddhas do not wander in the afternoon.

Vì những ràng buộc sẽ bám víu người đi phi thời, do đó chư Phật không đi vào buổi phi thời.”

1322

389.

1323

‘‘Rūpā ca saddā ca rasā ca gandhā, phassā ca ye sammadayanti satte;

“Forms, sounds, tastes, and odors, and contacts that intoxicate beings;

“Các sắc, tiếng, vị, hương, và xúc chạm làm say đắm chúng sinh;

1324

Etesu dhammesu vineyya chandaṃ, kālena so pavise pātarāsaṃ.

Having disciplined his desire for these things, he should enter for his morning meal at the proper time.

Vị ấy nên điều phục dục vọng đối với những pháp này, và vào đúng thời điểm để thọ thực bữa sáng.”

1325

390.

1326

‘‘Piṇḍañca bhikkhu samayena laddhā, eko paṭikkamma raho nisīde;

“Having received alms food at the proper time, a bhikkhu should return alone and sit in solitude;

“Sau khi nhận được vật thực đúng thời, Tỳ-kheo nên lui về một mình, ngồi nơi vắng vẻ;

1327

Ajjhattacintī na mano bahiddhā, nicchāraye saṅgahitattabhāvo.

Contemplating inwardly, he should not let his mind wander outwardly, being one whose self is restrained.

Tâm nên quán chiếu bên trong, không nên phóng tâm ra bên ngoài, tự thân đã được chế ngự.”

1328

391.

1329

‘‘Sacepi so sallape sāvakena, aññena vā kenaci bhikkhunā vā;

“Even if he converses with a disciple, or with any other bhikkhu;

“Dù cho vị ấy có nói chuyện với một đệ tử, hoặc với bất kỳ Tỳ-kheo nào khác;

1330

Dhammaṃ paṇītaṃ tamudāhareyya, na pesuṇaṃ nopi parūpavādaṃ.

He should speak of the sublime Dhamma, not of slander nor of disparagement of others.

Vị ấy nên thuyết giảng giáo pháp cao thượng, không nói lời chia rẽ hay chỉ trích người khác.”

1331

392.

1332

‘‘Vādañhi eke paṭiseniyanti, na te pasaṃsāma parittapaññe;

“Indeed, some engage in disputes; we do not praise those of limited wisdom;

“Một số người thích tranh luận, chúng ta không tán thán những người trí tuệ kém cỏi đó;

1333

Tato tato ne pasajanti saṅgā, cittañhi te tattha gamenti dūre.

From this and that, attachments cling to them, for their minds go far astray in that.

Từ đó, những ràng buộc sẽ bám víu họ, vì tâm của họ sẽ bị kéo đi xa vào đó.”

1334

393.

1335

‘‘Piṇḍaṃ vihāraṃ sayanāsanañca, āpañca saṅghāṭirajūpavāhanaṃ;

“Alms food, dwellings, beds and seats, water, and the robe for wiping off dust;

“Vật thực, trú xứ, giường nằm và chỗ ngồi, nước và y saṅghāṭi để lau chùi;

1336

Sutvāna dhammaṃ sugatena desitaṃ, saṅkhāya seve varapaññasāvako.

Having heard the Dhamma taught by the Fortunate One, the disciple of excellent wisdom should use them after reflection.

Sau khi nghe giáo pháp được bậc Thiện Thệ thuyết giảng, đệ tử có trí tuệ ưu việt nên quán xét mà thọ dụng.”

1337

394.

1338

‘‘Tasmā hi piṇḍe sayanāsane ca, āpe ca saṅghāṭirajūpavāhane;

“Therefore, concerning alms food, beds and seats, water, and the robe for wiping off dust;

“Do đó, đối với vật thực, giường nằm và chỗ ngồi, nước và y saṅghāṭi để lau chùi;

1339

Etesu dhammesu anūpalitto, bhikkhu yathā pokkhare vāribindu.

A bhikkhu, unsoiled by these things, is like a drop of water on a lotus leaf.

Đối với những pháp này, Tỳ-kheo không nên bị nhiễm ô, như giọt nước trên lá sen.”

1340

395.

1341

‘‘Gahaṭṭhavattaṃ pana vo vadāmi, yathākaro sāvako sādhu hoti;

“Now I will tell you the practice for a householder, how a disciple becomes good;

“Còn về bổn phận của người tại gia, ta sẽ nói cho các con, một đệ tử hành trì như thế nào thì tốt đẹp;

1342

Na hesa^* labbhā sapariggahena, phassetuṃ yo kevalo bhikkhudhammo.

For it is not possible for one with possessions to attain that which is solely the bhikkhu's practice.

Vì giáo pháp thuần túy của Tỳ-kheo không thể đạt được bởi người còn sở hữu tài sản.”

1343

396.

1344

‘‘Pāṇaṃ na hane^* na ca ghātayeyya, na cānujaññā hanataṃ paresaṃ;

“He should not kill a living being, nor cause to kill, nor approve of others killing;

“Không nên sát hại sinh mạng, cũng không nên xúi giục người khác sát hại;

1345

Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, ye thāvarā ye ca tasā santi^* loke.

Laying aside the rod towards all beings, both the steadfast and the trembling that exist in the world.

Hãy đặt gậy xuống đối với tất cả chúng sinh, dù là loài bất động hay loài di động trong thế gian.”

1346

397.

1347

‘‘Tato adinnaṃ parivajjayeyya, kiñci kvaci sāvako bujjhamāno;

“Then, a discerning disciple should refrain from taking anything not given, anywhere;

“Rồi, một đệ tử có trí tuệ nên tránh xa của không cho, bất cứ ở đâu, bất cứ thứ gì;

1348

Na hāraye harataṃ nānujaññā, sabbaṃ adinnaṃ parivajjayeyya.

He should not steal, nor approve of others stealing; he should completely refrain from all that is not given.

Không nên lấy trộm, không nên xúi giục người khác lấy trộm, hãy tránh xa tất cả của không cho.”

1349

398.

1350

‘‘Abrahmacariyaṃ parivajjayeyya, aṅgārakāsuṃ jalitaṃva viññū;

“He should refrain from unchaste conduct, like a wise person from a burning charcoal pit;

“Nên tránh xa đời sống phi phạm hạnh, như người trí tránh xa hố than hồng đang cháy;

1351

Asambhuṇanto pana brahmacariyaṃ, parassa dāraṃ na atikkameyya.

If unable to maintain celibacy, he should not transgress with another's wife.

Nếu không thể sống phạm hạnh, thì không nên xâm phạm vợ người khác.”

1352

399.

1353

‘‘Sabhaggato vā parisaggato vā, ekassa veko^* na musā bhaṇeyya;

“Whether in an assembly or a gathering, one should not speak a lie to anyone;

“Dù ở trong hội trường hay giữa đám đông, một người không nên nói dối với một người khác;

1354

Na bhāṇaye bhaṇataṃ nānujaññā, sabbaṃ abhūtaṃ parivajjayeyya.

He should not cause others to lie, nor approve of those who lie; he should completely refrain from all falsehood.

Không nên xúi giục người khác nói dối, hãy tránh xa tất cả những lời không đúng sự thật.”

1355

400.

1356

‘‘Majjañca pānaṃ na samācareyya, dhammaṃ imaṃ rocaye yo gahaṭṭho;

“And he should not partake of intoxicating drinks, he who delights in this Dhamma as a householder;

“Không nên uống rượu, người tại gia nào yêu thích giáo pháp này;

1357

Na pāyaye pivataṃ nānujaññā, ummādanantaṃ iti naṃ viditvā.

He should not cause others to drink, nor approve of those who drink, knowing it to lead to madness.

Không nên xúi giục người khác uống, sau khi biết rằng nó dẫn đến sự điên loạn.”

1358

401.

1359

‘‘Madā hi pāpāni karonti bālā, kārenti caññepi jane pamatte;

“For fools commit evil deeds due to intoxication, and cause other heedless people to do so;

“Vì những kẻ ngu si say sưa sẽ làm điều ác, và khiến những người khác say sưa cũng làm như vậy;

1360

Etaṃ apuññāyatanaṃ vivajjaye, ummādanaṃ mohanaṃ bālakantaṃ.

He should avoid this source of demerit, which leads to madness, delusion, and is beloved by fools.

Hãy tránh xa nguồn gốc của nghiệp bất thiện này, sự điên loạn, sự mê muội, điều mà kẻ ngu si yêu thích.”

1361

402.

1362

‘‘Pāṇaṃ na hane na cādinnamādiye, musā na bhāse na ca majjapo siyā;

“He should not kill a living being, nor take what is not given, nor speak a lie, nor be an intoxicating drinker;

“Không nên sát hại sinh mạng, không nên lấy của không cho, không nên nói dối, không nên uống rượu;

1363

Abrahmacariyā virameyya methunā, rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojanaṃ.

He should refrain from unchaste, sexual conduct, and should not eat at night, nor at the wrong time.

Hãy tránh xa tà dâm, không nên ăn vào buổi tối, không ăn phi thời.”

1364

403.

1365

‘‘Mālaṃ na dhāre na ca gandhamācare, mañce chamāyaṃ va sayetha santhate;

“He should not wear garlands, nor use perfumes, and should sleep on a bed spread on the ground;

“Không nên đeo vòng hoa, không nên dùng hương liệu, nên ngủ trên giường thấp hoặc trên đất đã trải;

1366

Etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathaṃ, buddhena dukkhantagunā pakāsitaṃ.

This eight-factored Uposatha, declared by the Buddha, the one who has reached the end of suffering.

Đây chính là Bát Quan Trai Giới, được Đức Phật, bậc đã đạt đến sự chấm dứt khổ đau, thuyết giảng.”

1367

404.

1368

‘‘Tato ca pakkhassupavassuposathaṃ, cātuddasiṃ pañcadasiñca aṭṭhamiṃ;

“Then, with a mind full of faith, he should observe the Uposatha on the fourteenth, fifteenth, and eighth day of the fortnight;

“Rồi, trong mỗi nửa tháng, hãy giữ giới uposatha vào ngày mười bốn, mười lăm và mùng tám;

1369

Pāṭihāriyapakkhañca pasannamānaso, aṭṭhaṅgupetaṃ susamattarūpaṃ.

And during the special fortnight, perfectly complete with eight factors.

Và trong nửa tháng đặc biệt (pāṭihāriyapakkha), với tâm hoan hỷ, hãy giữ Bát Quan Trai Giới một cách hoàn hảo.”

1370

405.

1371

‘‘Tato ca pāto upavutthuposatho, annena pānena ca bhikkhusaṅghaṃ;

“Then, in the morning, having observed the Uposatha, with food and drink, to the community of bhikkhus;

“Sau đó, vào buổi sáng sớm sau khi đã giữ giới uposatha, với tâm hoan hỷ, người trí nên tùy khả năng;

1372

Pasannacitto anumodamāno, yathārahaṃ saṃvibhajetha viññū.

The discerning one, with a joyful mind, approving, should distribute according to his ability.

Cúng dường Tăng đoàn bằng vật thực và đồ uống, với tâm hoan hỷ, tùy theo khả năng của mình.”

1373

406.

1374

‘‘Dhammena mātāpitaro bhareyya, payojaye dhammikaṃ so vaṇijjaṃ;

“He should support his mother and father righteously, and engage in a righteous trade;

“Nên nuôi dưỡng cha mẹ một cách đúng pháp, nên thực hiện việc buôn bán đúng pháp;

1375

Etaṃ gihī vattayamappamatto, sayampabhe nāma upeti deve’’ti.

A householder, diligently observing this practice, attains to the gods called Sayampabhā.”

Người tại gia không phóng dật thực hành những điều này, sẽ được tái sinh vào cõi trời tự sáng (Sayampabha).”

1376

Dhammikasuttaṃ cuddasamaṃ niṭṭhitaṃ.

The Dhammika Sutta, the fourteenth, is finished.

Dhammikasuttaṃ, bài kinh Dhammika, thứ mười bốn, chấm dứt.

1377

Tassuddānaṃ –

Its summary:

Tóm tắt các bài kinh:

1378

Ratanāmagandho hiri ca, maṅgalaṃ sūcilomena;

Ratanā, Āmagandha, Hiri, Maṅgala, Sūciloma;

Ratana, Āmagandha, Hiri, Maṅgala, Sūciloma;

1379

Dhammacariyañca brāhmaṇo^* , nāvā kiṃsīlamuṭṭhānaṃ.

Dhammacariya, and Brāhmaṇa, Nāva, Kiṃsīla, Uṭṭhāna.

Dhammacariya và Brāhmaṇa, Nāva, Kiṃsīla, Uṭṭhāna.

1380

Rāhulo puna kappo ca, paribbājaniyaṃ tathā;

Rāhula, then Kappa, and Paribbājaniya;

Rāhula, rồi Kappa, và Paribbājaniya;

1381

Dhammikañca viduno āhu, cūḷavagganti cuddasāti.

And Dhammika, the wise have said, these are the fourteen of the Cūḷavagga.

Và Dhammika, những người trí tuệ gọi đó là Cūḷavagga, mười bốn bài kinh.

Table of Contents

2. Cūḷavaggo

2. The Minor Section

2. Tiểu Phẩm (Cūḷavagga)

1. Ratanasuttaṃ

1. The Discourse on Jewels

1. Kinh Ratana (Báu Vật)

2. Āmagandhasuttaṃ

2. Āmagandha Sutta

2. Āmagandhasuttaṃ (Kinh Mùi Hôi Thối)

3. Hirisuttaṃ

3. Hiri Sutta

3. Hirisuttaṃ (Kinh Tàm)

4. Maṅgalasuttaṃ

4. Maṅgala Sutta

4. Maṅgalasuttaṃ (Kinh Hạnh Phúc)

5. Sūcilomasuttaṃ

5. Sūciloma Sutta

5. Kinh Sūciloma

6. Dhammacariyasuttaṃ

6. Dhammacariya Sutta

6. Kinh Dhammacariya

7. Brāhmaṇadhammikasuttaṃ

7. Brāhmaṇadhammika Sutta

7. Kinh Brāhmaṇadhammika

8. Nāvāsuttaṃ

8. The Nāvā Sutta

8. Kinh Nāvā

9. Kiṃsīlasuttaṃ

9. The Kiṃsīla Sutta

9. Kinh Kiṃsīla

10. Uṭṭhānasuttaṃ

10. The Uṭṭhāna Sutta

10. Kinh Uṭṭhāna

11. Rāhulasuttaṃ

11. The Rāhula Sutta

11. Kinh Rāhula

12. Nigrodhakappasuttaṃ

12. The Nigrodhakappa Sutta

12. Kinh Nigrodhakappa

13. Sammāparibbājanīyasuttaṃ

13. Sammāparibbājanīya Sutta

13. Kinh Sammāparibbājanīya (Hành Trì Đúng Đắn)

14. Dhammikasuttaṃ

14. Dhammika Sutta

14. Dhammikasuttaṃ

Settings