Suttanipātapāḷi

3342

Vatthugāthā

Verses on the Background Story

Các Kệ Mở Đầu

3343

982.

3344

Kosalānaṃ purā rammā, agamā dakkhiṇāpathaṃ;

From the delightful city of the Kosalans, a brahmin skilled in mantras,

Một Bà-la-môn thông suốt các bộ Veda, khao khát vô sở hữu,

3345

Ākiñcaññaṃ patthayāno, brāhmaṇo mantapāragū.

Desiring nothingness, went to the Southern Country.

Đã rời thành Ramma của xứ Kosala, đi về phương Nam.

3346

983.

3347

So assakassa visaye, aḷakassa^* samāsane;

He dwelt near the border of Assaka and Aḷaka,

Ông sống ở bờ sông Godhāvarī, trong lãnh thổ của vua Assaka, gần xứ Aḷaka,

3348

Vasi godhāvarīkūle, uñchena ca phalena ca.

On the bank of the Godhāvarī, living on gleanings and fruits.

Sinh sống bằng cách khất thực và hái quả rừng.

3349

984.

3350

Tasseva upanissāya, gāmo ca vipulo ahu;

Near his dwelling, there was a large village;

Dựa vào ông mà một ngôi làng lớn đã hình thành;

3351

Tato jātena āyena, mahāyaññamakappayi.

With the income generated from there, he performed a great sacrifice.

Từ thu nhập có được, ông đã tổ chức một đại lễ cúng dường.

3352

985.

3353

Mahāyaññaṃ yajitvāna, puna pāvisi assamaṃ;

Having performed the great sacrifice, he re-entered his hermitage;

Sau khi hoàn tất đại lễ cúng dường, ông trở về tịnh xá;

3354

Tasmiṃ paṭipaviṭṭhamhi, añño āgañchi brāhmaṇo.

While he was re-entered, another brahmin arrived.

Khi ông vừa trở vào, một Bà-la-môn khác đã đến.

3355

986.

3356

Ugghaṭṭapādo tasito^* , paṅkadanto rajassiro;

With injured feet, thirsty, with muddy teeth, and dusty head;

Chân sưng vù, khát nước, răng dính bùn, tóc dính bụi;

3357

So ca naṃ upasaṅkamma, satāni pañca yācati.

He approached him and begged for five hundred.

Ông ấy đến gần và xin năm trăm (vật cúng dường).

3358

987.

3359

Tamenaṃ bāvarī disvā, āsanena nimantayi;

Bāvarī, seeing him, invited him to a seat;

Bāvarī thấy ông ấy, mời ngồi;

3360

Sukhañca kusalaṃ pucchi, idaṃ vacanamabravi.

He inquired about his well-being and health, and spoke these words:

Hỏi thăm sức khỏe và sự an lạc, rồi nói lời này.

3361

988.

3362

‘‘Yaṃ kho mama deyyadhammaṃ, sabbaṃ visajjitaṃ mayā;

“Whatever I had to give, I have given it all away;

“Tất cả những gì tôi có thể cúng dường, tôi đã bố thí hết rồi;

3363

Anujānāhi me brahme, natthi pañcasatāni me’’.

Please permit me, brahmin, I have no five hundred.”

Bạch Bà-la-môn, xin hãy tha thứ cho tôi, tôi không có năm trăm.”

3364

989.

3365

‘‘Sace me yācamānassa, bhavaṃ nānupadassati;

“If, when I ask, you do not give to me, Venerable Sir;

“Nếu ngài không ban cho tôi khi tôi xin;

3366

Sattame divase tuyhaṃ, muddhā phalatu sattadhā’’.

On the seventh day, your head shall split into seven pieces.”

Thì vào ngày thứ bảy, đầu của ngài sẽ vỡ thành bảy mảnh.”

3367

990.

3368

Abhisaṅkharitvā kuhako, bheravaṃ so akittayi;

That deceiver, having conjured up a terrible curse, uttered it;

Kẻ lừa đảo ấy, sau khi sắp đặt, đã nói lời đe dọa;

3369

Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, bāvarī dukkhito ahu.

Hearing his words, Bāvarī became distressed.

Nghe lời nói ấy, Bāvarī trở nên đau khổ.

3370

991.

3371

Ussussati anāhāro, sokasallasamappito;

He wasted away, without food, afflicted by the dart of sorrow;

Ông ấy khô héo, không ăn uống, bị mũi tên sầu muộn đâm xuyên;

3372

Athopi evaṃ cittassa, jhāne na ramatī mano.

And with such a mind, his heart found no delight in meditation.

Với tâm trạng như vậy, tâm ông không còn an lạc trong thiền định.

3373

992.

3374

Utrastaṃ dukkhitaṃ disvā, devatā atthakāminī;

A deity, wishing his welfare, seeing him terrified and distressed;

Thấy ông ấy hoảng sợ và đau khổ, một vị thiên nữ muốn giúp đỡ;

3375

Bāvariṃ upasaṅkamma, idaṃ vacanamabravi.

Approached Bāvarī and spoke these words:

Đến gần Bāvarī và nói lời này.

3376

993.

3377

‘‘Na so muddhaṃ pajānāti, kuhako so dhanatthiko;

“He does not understand the head, he is a deceiver, desirous of wealth;

“Kẻ lừa đảo ấy không biết về cái đầu, hắn chỉ muốn tiền;

3378

Muddhani muddhapāte vā, ñāṇaṃ tassa na vijjati’’.

He has no knowledge of the head or the splitting of the head.”

Hắn không có trí tuệ về cái đầu hay sự vỡ đầu.”

3379

994.

3380

‘‘Bhotī carahi jānāsi, taṃ me akkhāhi pucchitā;

“Then, Venerable Lady, since you know, tell me when asked;

“Vậy thì thưa bà, bà có biết không, xin hãy nói cho tôi biết khi tôi hỏi;

3381

Muddhaṃ muddhādhipātañca, taṃ suṇoma vaco tava’’.

We would hear your words about the head and the splitting of the head.”

Về cái đầu và sự vỡ đầu, chúng tôi muốn nghe lời của bà.”

3382

995.

3383

‘‘Ahampetaṃ na jānāmi, ñāṇamettha na vijjati;

“I do not know this; there is no knowledge of it in me.

“Tôi cũng không biết điều này, trí tuệ về nó không có ở đây;

3384

Muddhani muddhādhipāte ca, jinānaṃ hettha^* dassanaṃ’’.

In this world, only the Victorious Ones have insight into the head and the striking of the head.”

Về cái đầu và sự vỡ đầu, chỉ có các bậc Chiến Thắng mới có thể thấy.”

3385

996.

996.

996.

3386

‘‘Atha ko carahi jānāti, asmiṃ pathavimaṇḍale^* ;

“Then, who on this earth knows

“Vậy thì ai biết được, trên cõi đất này;

3387

Muddhaṃ muddhādhipātañca, taṃ me akkhāhi devate’’.

the head and the striking of the head? Tell me that, O deity.”

Về cái đầu và sự vỡ đầu, xin thiên nữ hãy nói cho tôi biết.”

3388

997.

997.

987.

3389

‘‘Purā kapilavatthumhā, nikkhanto lokanāyako;

“The Leader of the World, the descendant of King Okkāka,

“Từ Kapilavatthu, Bậc Đạo Sư của thế gian đã xuất gia;

3390

Apacco okkākarājassa, sakyaputto pabhaṅkaro.

the Sakyan son, the bringer of light, departed from Kapilavatthu.

Con cháu của vua Okkāka, Thái tử Gotama, bậc chiếu sáng.

3391

998.

998.

998.

3392

‘‘So hi brāhmaṇa sambuddho, sabbadhammāna pāragū;

“Indeed, O brahmin, that Fully Awakened One is a master of all phenomena,

“Này Bà-la-môn, vị ấy là bậc Chánh Đẳng Giác, bậc đã vượt qua bờ bên kia của tất cả các pháp;

3393

Sabbābhiññābalappatto, sabbadhammesu cakkhumā;

endowed with all supernormal powers, possessing the eye of wisdom in all phenomena;

Đã đạt được tất cả các thần thông và sức mạnh, có mắt trong tất cả các pháp;

3394

Sabbakammakkhayaṃ patto, vimutto upadhikkhaye.

He has attained the destruction of all kamma, liberated in the cessation of all attachments.

Đã đạt đến sự diệt trừ tất cả các nghiệp, được giải thoát khi các uẩn đã tận diệt.

3395

999.

999.

999.

3396

‘‘Buddho so bhagavā loke, dhammaṃ deseti cakkhumā;

“That Blessed One, the Buddha, the Seer, teaches the Dhamma in the world;

Bậc Thế Tôn ấy là một vị Phật trong thế gian, bậc có mắt đã thuyết giảng Pháp;

3397

Taṃ tvaṃ gantvāna pucchassu, so te taṃ byākarissati’’.

Go and question him; he will explain it to you.”

Ngươi hãy đi hỏi Ngài, Ngài sẽ giải thích điều đó cho ngươi.”

3398

1000.

1000.

1000.

3399

Sambuddhoti vaco sutvā, udaggo bāvarī ahu;

Having heard the word ‘Sambuddha’, Bāvarī became elated;

Sau khi nghe lời “Chánh Đẳng Giác”, Bà-la-môn Bāvarī trở nên hân hoan;

3400

Sokassa tanuko āsi, pītiñca vipulaṃ labhi.

His sorrow diminished, and he gained abundant joy.

Nỗi sầu muộn của ông giảm bớt, và ông có được niềm hỷ lạc lớn lao.

3401

1001.

1001.

1001.

3402

So bāvarī attamano udaggo, taṃ devataṃ pucchati vedajāto;

Elated and joyful, Bāvarī, filled with knowledge, questioned that deity:

Bà-la-môn Bāvarī ấy, với tâm hoan hỷ và phấn khởi, với sự hiểu biết đã sinh khởi, hỏi vị thiên nữ ấy:

3403

‘‘Katamamhi gāme nigamamhi vā pana, katamamhi vā janapade lokanātho;

“In what village or town, or in what country, does the World-Protector reside?

“Bậc Thế Chủ của thế gian đang ở làng nào, hay thị trấn nào, hay xứ sở nào?

3404

Yattha gantvāna passemu^* , sambuddhaṃ dvipaduttamaṃ’’^* ,.

Where can we go to see the Fully Awakened One, the foremost of bipeds?”

Chúng con sẽ đi đến đâu để có thể chiêm ngưỡng bậc Chánh Đẳng Giác, bậc tối thượng trong loài người?”

3405

1002.

1002.

1002.

3406

‘‘Sāvatthiyaṃ kosalamandire jino, pahūtapañño varabhūrimedhaso;

“The Victorious One, of vast wisdom and excellent profound insight,

“Bậc Chiến Thắng ấy, với trí tuệ dồi dào, với tuệ giác rộng lớn và thù thắng, đang ở Sāvatthī, trong xứ Kosala;

3407

So sakyaputto vidhuro anāsavo, muddhādhipātassa vidū narāsabho’’.

that Sakyan son, free from defilements, the bull among men, knows the striking of the head. He resides in Sāvatthī, in the Kosalan realm.”

Vị Thích Ca tử ấy là bậc vô nhiễm, bậc thấu hiểu sự hủy diệt của cái đầu, là bậc trâu chúa trong loài người.”

3408

1003.

1003.

1003.

3409

Tato āmantayī sisse, brāhmaṇe mantapārage;

Then he addressed his disciples, the brahmins skilled in mantras:

Sau đó, Bà-la-môn Bāvarī triệu tập các đệ tử, những Bà-la-môn thông thạo kinh Veda;

3410

‘‘Etha māṇavā akkhissaṃ, suṇātha vacanaṃ mama.

“Come, young men, I will tell you; listen to my words.

“Này các thanh niên, hãy đến đây, ta sẽ nói, hãy lắng nghe lời ta.

3411

1004.

1004.

1004.

3412

‘‘Yasseso dullabho loke, pātubhāvo abhiṇhaso;

“He whose appearance in the world is rare and difficult to find,

Sự xuất hiện của bậc ấy thật khó tìm thấy trong thế gian này, thường xuyên;

3413

Svājja lokamhi uppanno, sambuddho iti vissuto;

that one, renowned as the Fully Awakened One, has arisen in the world today;

Nhưng nay bậc ấy đã xuất hiện trong thế gian, được biết đến là bậc Chánh Đẳng Giác;

3414

Khippaṃ gantvāna sāvatthiṃ, passavho dvipaduttamaṃ’’.

Go quickly to Sāvatthī and see the foremost of bipeds.”

Các con hãy nhanh chóng đến Sāvatthī, và chiêm ngưỡng bậc tối thượng trong loài người.”

3415

1005.

1005.

1005.

3416

‘‘Kathaṃ carahi jānemu, disvā buddhoti brāhmaṇa;

“How then, O brahmin, shall we know him as the Buddha when we see him?

“Này Bà-la-môn, làm sao chúng con có thể biết được, khi thấy Ngài là một vị Phật?

3417

Ajānataṃ no pabrūhi, yathā jānemu taṃ mayaṃ’’.

Please explain to us, who do not know, how we may recognize him.”

Xin hãy nói cho chúng con, những người không biết, để chúng con có thể nhận ra Ngài.”

3418

1006.

1006.

1006.

3419

‘‘Āgatāni hi mantesu, mahāpurisalakkhaṇā;

“Indeed, in the mantras, the thirty-two marks of a Great Man

“Trong các kinh Veda, đã có ba mươi hai đại tướng phu tướng;

3420

Dvattiṃsāni ca^* byākkhātā, samattā anupubbaso.

are fully described in due order.

Đã được giải thích đầy đủ theo thứ tự.

3421

1007.

1007.

1007.

3422

‘‘Yassete honti gattesu, mahāpurisalakkhaṇā;

“For one who possesses these marks of a Great Man on his body,

Người nào có những tướng đại trượng phu này trên thân thể;

3423

Dveyeva tassa gatiyo, tatiyā hi na vijjati.

there are only two destinies; a third is not found.

Người ấy chỉ có hai con đường, không có con đường thứ ba.

3424

1008.

1008.

1008.

3425

‘‘Sace agāraṃ āvasati^* , vijeyya pathaviṃ imaṃ;

“If he dwells in a home, he will conquer this earth;

Nếu sống đời gia đình, người ấy sẽ chinh phục trái đất này;

3426

Adaṇḍena asatthena, dhammenamanusāsati.

He will rule by Dhamma, without rod or weapon.

Không dùng gậy, không dùng kiếm, người ấy sẽ giáo hóa bằng Pháp.

3427

1009.

1009.

1009.

3428

‘‘Sace ca so pabbajati, agārā anagāriyaṃ;

“But if he goes forth from home to homelessness,

Nếu người ấy xuất gia, từ bỏ đời sống gia đình để sống không gia đình;

3429

Vivaṭṭacchado^* sambuddho, arahā bhavati anuttaro.

he becomes a Fully Awakened One, an Arahant, unsurpassed, with the covering removed.

Thì người ấy sẽ trở thành một vị Chánh Đẳng Giác, A-la-hán vô thượng, với mái che đã được mở ra.

3430

1010.

1010.

1010.

3431

‘‘Jātiṃ gottañca lakkhaṇaṃ, mante sisse punāpare;

“His birth, his lineage, his marks, his mantras, his other disciples,

Về chủng tộc, dòng dõi, tướng tốt, các kinh Veda, các đệ tử khác;

3432

Muddhaṃ muddhādhipātañca, manasāyeva pucchatha.

and the head and the striking of the head—ask these questions mentally.

Về cái đầu, và sự hủy diệt của cái đầu, các con hãy hỏi bằng tâm.”

3433

1011.

1011.

1011.

3434

‘‘Anāvaraṇadassāvī, yadi buddho bhavissati;

“If he is a Buddha, one with unobstructed vision,

“Nếu Ngài là một vị Phật, bậc có khả năng thấy không bị che chướng;

3435

Manasā pucchite pañhe, vācāya vissajessati’’.

he will answer the questions asked mentally with his voice.”

Ngài sẽ giải đáp bằng lời nói những câu hỏi đã được hỏi bằng tâm.”

3436

1012.

1012.

1012.

3437

Bāvarissa vaco sutvā, sissā soḷasa brāhmaṇā;

Having heard Bāvarī’s words, the sixteen brahmin disciples were:

Nghe lời của Bà-la-môn Bāvarī, mười sáu đệ tử Bà-la-môn;

3438

Ajito tissametteyyo, puṇṇako atha mettagū.

Ajita, Tissametteyya, Puṇṇaka, and Mettagū;

Ajita, Tissametteyya, Puṇṇaka, rồi Mettagū.

3439

1013.

1013.

1013.

3440

Dhotako upasīvo ca, nando ca atha hemako;

Dhotaka, Upasīva, Nanda, and Hemaka;

Dhotaka, Upasiṅga, Nanda, và Hemaka;

3441

Todeyyakappā dubhayo, jatukaṇṇī ca paṇḍito.

Both Todeyya and Kappa, and the wise Jatukaṇṇī;

Hai vị Todeyya và Kappa, cùng với Jatukaṇṇī hiền trí.

3442

1014.

1014.

1014.

3443

Bhadrāvudho udayo ca, posālo cāpi brāhmaṇo;

Bhadrāvudha, Udaya, and the brahmin Posāla;

Bhadrāvudha, Udaya, và vị Bà-la-môn Posāla;

3444

Mogharājā ca medhāvī, piṅgiyo ca mahāisi.

The intelligent Mogharāja, and the great sage Piṅgiya.

Mogharāja trí tuệ, và Đại tiên Piṅgiya.

3445

1015.

1015.

1015.

3446

Paccekagaṇino sabbe, sabbalokassa vissutā;

All were leaders of their own groups, renowned throughout the world;

Tất cả đều là những người đứng đầu các nhóm riêng biệt, nổi tiếng khắp thế gian;

3447

Jhāyī jhānaratā dhīrā, pubbavāsanavāsitā.

Meditators, devoted to meditation, wise, imbued with past wholesome tendencies.

Là những thiền giả, ưa thích thiền định, bậc trí tuệ, được huân tập bởi những thiện nghiệp từ kiếp trước.

3448

1016.

1016.

1016.

3449

Bāvariṃ abhivādetvā, katvā ca naṃ padakkhiṇaṃ;

Having paid homage to Bāvarī and circumambulated him respectfully,

Sau khi đảnh lễ Bāvari và đi nhiễu hữu ngài,

3450

Jaṭājinadharā sabbe, pakkāmuṃ uttarāmukhā.

all, wearing matted hair and deerskins, departed facing north.

Tất cả đều mang búi tóc và da thú, lên đường hướng về phía Bắc.

3451

1017.

1017.

1017.

3452

Aḷakassa patiṭṭhānaṃ, purimāhissatiṃ^* tadā;

They reached Aḷaka, then the ancient city of Māhissatī;

Họ đến Aḷaka, thành phố cổ Mahissati vào thời đó;

3453

Ujjeniñcāpi gonaddhaṃ, vedisaṃ vanasavhayaṃ.

Ujjenī, Gonaddha, Vedisa, and the city called Vanasavhaya.

Ujjenī, Gonaddha, Vedisa, và thành phố tên Vanasa.

3454

1018.

1018.

1018.

3455

Kosambiñcāpi sāketaṃ, sāvatthiñca puruttamaṃ;

Kosambī, Sāketa, and Sāvatthī, the foremost of cities;

Kosambī, Sāketa, và thành phố tối thượng Sāvatthī;

3456

Setabyaṃ kapilavatthuṃ, kusinārañca mandiraṃ.

Setabbya, Kapilavatthu, and the abode of Kusinārā.

Setabyā, Kapilavatthu, và Kusinārā, nơi chốn thanh tịnh.

3457

1019.

1019.

1019.

3458

Pāvañca bhoganagaraṃ, vesāliṃ māgadhaṃ puraṃ;

Pāvā, the city of Bhoga, Vesālī, and the city of Māgadha;

Pāvā, thành phố Bhoganagara, Vesālī, thành phố Magadha;

3459

Pāsāṇakaṃ cetiyañca, ramaṇīyaṃ manoramaṃ.

And the charming and delightful Pāsāṇaka Cetiya.

Và tháp Pāsāṇaka, nơi đẹp đẽ, đáng yêu. Họ đã đến những nơi này.

3460

1020.

1020.

1020.

3461

Tasitovudakaṃ sītaṃ, mahālābhaṃva vāṇijo;

As one thirsty desires cool water, or a merchant great gain;

Như người khát nước lạnh, như thương nhân mong lợi lớn;

3462

Chāyaṃ ghammābhitattova, turitā pabbatamāruhuṃ.

Or one afflicted by heat desires shade, so they quickly ascended the mountain.

Như người bị nắng nóng tìm bóng mát, họ vội vã leo lên núi.

3463

1021.

3464

Bhagavā tamhi samaye, bhikkhusaṅghapurakkhato;

At that time, the Blessed One, surrounded by the assembly of bhikkhus,

Vào lúc đó, Đức Thế Tôn, được Tăng đoàn vây quanh;

3465

Bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseti, sīhova nadatī vane.

Was teaching the Dhamma to the bhikkhus, like a lion roaring in the forest.

Đang thuyết pháp cho các Tỳ-khưu, như sư tử rống trong rừng.

3466

1022.

3467

Ajito addasa buddhaṃ, sataraṃsiṃ^* va bhāṇumaṃ;

Ajita saw the Buddha, like the radiant sun, victorious over all rays;

Ajita thấy Đức Phật, như mặt trời với ngàn tia sáng;

3468

Candaṃ yathā pannarase, pāripūriṃ upāgataṃ.

Like the moon on the fifteenth day, having reached its fullness.

Như mặt trăng tròn vào đêm rằm.

3469

1023.

3470

Athassa gatte disvāna, paripūrañca byañjanaṃ;

Then, seeing his body complete with the marks,

Rồi thấy trên thân ngài đầy đủ các tướng tốt;

3471

Ekamantaṃ ṭhito haṭṭho, manopañhe apucchatha.

He stood aside, delighted, and asked questions mentally.

Ngài đứng sang một bên, hoan hỷ, thưa hỏi các vấn đề trong tâm.

3472

1024.

3473

‘‘Ādissa jammanaṃ^* brūhi, gottaṃ brūhi salakkhaṇaṃ^* ;

"Declare his birth, declare his lineage and marks;

“Xin Ngài cho biết sự ra đời của thầy chúng tôi, xin cho biết dòng họ với các tướng tốt;

3474

Mantesu pāramiṃ brūhi, kati vāceti brāhmaṇo’’.

Declare his mastery in the mantras, how many does the brahmin teach?"

Xin cho biết sự tinh thông các thần chú, và vị Bà-la-môn ấy dạy bao nhiêu học trò?”

3475

1025.

3476

‘‘Vīsaṃ vassasataṃ āyu, so ca gottena bāvarī;

"His lifespan is one hundred and twenty years, and by lineage he is Bāvarī;

“Tuổi thọ của ông ấy là một trăm hai mươi năm, và ông ấy thuộc dòng họ Bāvari;

3477

Tīṇissa lakkhaṇā gatte, tiṇṇaṃ vedāna pāragū.

Three are the marks on his body, he is a master of the three Vedas.

Trên thân ông ấy có ba tướng tốt, ông ấy tinh thông ba bộ Veda.

3478

1026.

3479

‘‘Lakkhaṇe itihāse ca, sanighaṇḍusakeṭubhe;

"In marks, in history, with Nighaṇḍu and Keṭubha;

Ông ấy tinh thông các tướng, lịch sử, cùng với từ điển và ngữ pháp;

3480

Pañcasatāni vāceti, sadhamme pāramiṃ gato’’.

He teaches five hundred (disciples), having reached the perfection in his own Dhamma."

Dạy năm trăm học trò, đã đạt đến sự tinh thông trong chánh pháp của mình.”

3481

1027.

3482

‘‘Lakkhaṇānaṃ pavicayaṃ, bāvarissa naruttama;

"O best of men, expound the analysis of Bāvarī's marks;

“Hỡi Bậc tối thượng giữa loài người, xin Ngài giải thích rõ ràng về các tướng tốt của Bāvari;

3483

Kaṅkhacchida^* pakāsehi, mā no kaṅkhāyitaṃ ahu’’.

O dispeller of doubt, reveal it, lest doubt remain for us."

Xin Ngài xua tan nghi ngờ, đừng để chúng con còn hoài nghi.”

3484

1028.

3485

‘‘Mukhaṃ jivhāya chādeti, uṇṇassa bhamukantare;

"He covers his face with his tongue, a hair-tuft between his eyebrows;

“Ông ấy có thể dùng lưỡi che kín mặt, có sợi lông giữa hai lông mày;

3486

Kosohitaṃ vatthaguyhaṃ, evaṃ jānāhi māṇava’’.

His male organ is enclosed in a sheath; thus know, young man."

Bộ phận kín được bao bọc trong vỏ bọc, này thanh niên, hãy biết như vậy.”

3487

1029.

3488

Pucchañhi kiñci asuṇanto, sutvā pañhe viyākate;

Not hearing any question, but hearing the questions answered,

Không nghe thấy câu hỏi nào, nhưng nghe các câu hỏi được giải đáp;

3489

Vicinteti jano sabbo, vedajāto katañjalī.

All the people pondered, filled with joy, with joined palms.

Tất cả mọi người đều suy nghĩ, với tâm hoan hỷ, chắp tay cung kính.

3490

1030.

3491

‘‘Ko nu devo vā brahmā vā, indo vāpi sujampati;

"Who is this, a deva or Brahmā, or even Indra, the lord of Sujā?

“Ai là chư thiên, hay Phạm thiên, hay Indra, chúa tể của Sujā?

3492

Manasā pucchite pañhe, kametaṃ paṭibhāsati.

To whom does this reply come for questions asked mentally?"

Ai đã giải đáp những câu hỏi được hỏi trong tâm này?”

3493

1031.

3494

‘‘Muddhaṃ muddhādhipātañca, bāvarī paripucchati;

"Bāvarī asks about the 'head' and the 'striking down of the head';

“Bāvari hỏi về đầu và sự chặt đầu;

3495

Taṃ byākarohi bhagavā, kaṅkhaṃ vinaya no ise’’.

O Blessed One, explain it, remove our doubt, O Sage."

Bạch Thế Tôn, xin Ngài giải đáp điều đó, xin Ngài xua tan nghi ngờ của chúng con, hỡi bậc tiên nhân.”

3496

1032.

3497

‘‘Avijjā muddhāti jānāhi, vijjā muddhādhipātinī;

"Know that ignorance is the 'head', and wisdom is the 'striking down of the head';

“Hãy biết rằng vô minh là đầu, minh là sự chặt đầu;

3498

Saddhāsatisamādhīhi, chandavīriyena saṃyutā’’.

Connected with faith, mindfulness, concentration, and with desire and energy."

Được kết hợp với tín, niệm, định, và ý muốn, tinh tấn.”

3499

1033.

3500

Tato vedena mahatā, santhambhitvāna māṇavo;

Then, the young man, strengthened by great joy,

Rồi với niềm hoan hỷ lớn, vị thanh niên Ajita tự trấn tĩnh;

3501

Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, pādesu sirasā pati.

Placed his antelope skin over one shoulder and bowed his head at the feet.

Đắp da thú lên một vai, cúi đầu lạy dưới chân Ngài.

3502

1034.

3503

‘‘Bāvarī brāhmaṇo bhoto, saha sissehi mārisa;

"O venerable sir, the brahmin Bāvarī, with his disciples,

“Bạch Đức Thế Tôn, vị Bà-la-môn Bāvari, cùng với các đệ tử, thưa Ngài;

3504

Udaggacitto sumano, pāde vandati cakkhuma’’.

With uplifted mind and joyful, worships the feet of the All-seeing One."

Với tâm hoan hỷ, vui mừng, đảnh lễ dưới chân bậc có mắt trí tuệ.”

3505

1035.

3506

‘‘Sukhito bāvarī hotu, saha sissehi brāhmaṇo;

"May Bāvarī the brahmin be happy, with his disciples;

“Nguyện Bà-la-môn Bāvari, cùng với các đệ tử, được an lạc;

3507

Tvañcāpi sukhito hohi, ciraṃ jīvāhi māṇava.

And may you too be happy, young man, may you live long.

Và con cũng được an lạc, này thanh niên, hãy sống lâu.”

3508

1036.

3509

‘‘Bāvarissa ca tuyhaṃ vā, sabbesaṃ sabbasaṃsayaṃ;

"For Bāvarī or for you, for all, all doubts;

“Tất cả mọi nghi ngờ của Bāvari hay của con, của tất cả;

3510

Katāvakāsā pucchavho, yaṃ kiñci manasicchatha’’.

You have been granted permission, ask whatever you wish in your mind."

Các con đã được cho phép, hãy hỏi bất cứ điều gì các con mong muốn trong tâm.”

3511

1037.

3512

Sambuddhena katokāso, nisīditvāna pañjalī;

Granted permission by the Perfectly Enlightened One, Ajita sat with joined palms,

Được Đức Chánh Đẳng Giác cho phép, Ajita ngồi xuống, chắp tay;

3513

Ajito paṭhamaṃ pañhaṃ, tattha pucchi tathāgataṃ.

And there asked the Tathāgata the first question.

Rồi hỏi Đức Như Lai câu hỏi đầu tiên tại đó.

3514

Vatthugāthā niṭṭhitā.

End of the Introductory Verses.

Các kệ về bối cảnh đã kết thúc.

3515

1. Ajitamāṇavapucchā

1. Ajita's Questions

1. Câu hỏi của thanh niên Ajita

3516

1038.

3517

‘‘Kenassu nivuto loko, (iccāyasmā ajito)

"By what is the world enveloped? (Thus said Venerable Ajita)

“Thế gian bị cái gì che lấp? (Thánh giả Ajita nói)

3518

Kenassu nappakāsati;

By what does it not shine forth?

Do cái gì mà không hiển lộ?

3519

Kissābhilepanaṃ brūsi, kiṃsu tassa mahabbhayaṃ’’.

What do you call its defilement? What is its great fear?"

Ngài nói cái gì là sự bôi bẩn? Và cái gì là nỗi sợ hãi lớn của nó?”

3520

1039.

3521

‘‘Avijjāya nivuto loko, (ajitāti bhagavā)

"The world is enveloped by ignorance, (said the Blessed One to Ajita)

“Thế gian bị vô minh che lấp, (Đức Thế Tôn nói với Ajita)

3522

Vevicchā pamādā nappakāsati;

It does not shine forth due to stinginess and heedlessness;

Do tham lam và phóng dật mà không hiển lộ;

3523

Jappābhilepanaṃ brūmi, dukkhamassa mahabbhayaṃ’’.

I call craving its defilement, suffering is its great fear."

Ta nói tham ái là sự bôi bẩn, khổ là nỗi sợ hãi lớn của nó.”

3524

1040.

3525

‘‘Savanti sabbadhi sotā, (iccāyasmā ajito)

"Streams flow everywhere, (Thus said Venerable Ajita)

“Các dòng chảy khắp nơi đều tuôn chảy, (Thánh giả Ajita nói)

3526

Sotānaṃ kiṃ nivāraṇaṃ;

What is the hindrance for the streams?

Cái gì là sự ngăn chặn các dòng chảy?

3527

Sotānaṃ saṃvaraṃ brūhi, kena sotā pidhiyyare’’^* .

Declare the restraint of the streams, by what are the streams stopped?"

Xin Ngài nói về sự chế ngự các dòng chảy, do cái gì mà các dòng chảy bị chặn lại?”

3528

1041.

3529

‘‘Yāni sotāni lokasmiṃ, (ajitāti bhagavā)

"Whatever streams there are in the world, (said the Blessed One to Ajita)

“Những dòng chảy nào có trong thế gian, (Đức Thế Tôn nói với Ajita)

3530

Sati tesaṃ nivāraṇaṃ;

Mindfulness is their hindrance;

Niệm là sự ngăn chặn chúng;

3531

Sotānaṃ saṃvaraṃ brūmi, paññāyete pidhiyyare’’.

I declare mindfulness to be the restraint of the streams, by wisdom are they stopped."

Ta nói sự chế ngự các dòng chảy, chúng bị chặn lại bởi trí tuệ.”

3532

1042.

3533

‘‘Paññā ceva sati yañca^* , (iccāyasmā ajito)

"And wisdom and mindfulness, (Thus said Venerable Ajita)

“Trí tuệ và niệm, thưa Ngài,

3534

Nāmarūpañca mārisa;

And name-and-form, O venerable sir;

Cùng với danh và sắc, thưa bậc tôn kính;

3535

Etaṃ me puṭṭho pabrūhi, katthetaṃ uparujjhati’’.

Being asked this by me, declare where this ceases."

Xin Ngài trả lời con câu hỏi này, chúng chấm dứt ở đâu?”

3536

1043.

3537

‘‘Yametaṃ pañhaṃ apucchi, ajita taṃ vadāmi te;

"This question you asked, Ajita, I will tell you;

“Câu hỏi mà con đã hỏi, này Ajita, Ta sẽ nói cho con biết;

3538

Yattha nāmañca rūpañca, asesaṃ uparujjhati;

Where name and form cease without remainder;

Nơi danh và sắc chấm dứt hoàn toàn;

3539

Viññāṇassa nirodhena, etthetaṃ uparujjhati’’.

It ceases here with the cessation of consciousness."

Tại đây, với sự diệt trừ của thức, điều này sẽ chấm dứt.”

3540

1044.

3541

‘‘Ye ca saṅkhātadhammāse, ye ca sekhā puthū idha;

"And those who are accomplished in Dhamma, and those who are learners, diverse here;

“Những pháp hữu vi nào, và những bậc Hữu học khác nhau ở đời này;

3542

Tesaṃ me nipako iriyaṃ, puṭṭho pabrūhi mārisa’’.

Being asked by me, O venerable sir, declare their conduct, O discerning one."

Bạch Thế Tôn, xin Ngài, bậc trí giả, hãy giảng cho con về nếp sống của những vị ấy, khi được hỏi.

3543

1045.

3544

‘‘Kāmesu nābhigijjheyya, manasānāvilo siyā;

"One should not cling to sense pleasures, one should be undisturbed in mind;

“Không nên tham đắm các dục, tâm không bị xáo động;

3545

Kusalo sabbadhammānaṃ, sato bhikkhu paribbaje’’ti.

Skilled in all dhammas, a mindful bhikkhu should wander on.”

Vị Tỳ-kheo thiện xảo trong mọi pháp, có chánh niệm, hãy sống du hành.”

3546

Ajitamāṇavapucchā paṭhamā niṭṭhitā.

The First Question of the Young Man Ajita is finished.

Câu hỏi của Ajita Māṇava thứ nhất đã kết thúc.

3547

2. Tissametteyyamāṇavapucchā

2. The Question of the Young Man Tissa Metteyya

2. Câu hỏi của Tissametteyya Māṇava

3548

1046.

1046.

1046.

3549

‘‘Kodha santusito loke, (iccāyasmā tissametteyyo)

“Who in the world is contented? (thus said the venerable Tissa Metteyya)

“Ai là người an tịnh trong thế gian này, (Tôn giả Tissametteyya nói)

3550

Kassa no santi iñjitā;

For whom are there no agitations?

Ai không còn những xao động?

3551

Ko ubhantamabhiññāya, majjhe mantā na lippati^* ;

Who, having fully known both ends, is not smeared by the middle with wisdom?

Ai đã liễu tri cả hai cực đoan, không bị ô nhiễm bởi tri kiến ở giữa?

3552

Kaṃ brūsi mahāpurisoti, ko idha sibbinimaccagā’’.

Whom do you call a great man? Who here has overcome the seamstress, craving?”

Ngài gọi ai là bậc Đại nhân, ai đã vượt qua được sự ràng buộc ở đây?”

3553

1047.

1047.

1047.

3554

‘‘Kāmesu brahmacariyavā, (metteyyāti bhagavā)

“He who lives the holy life amidst sensual pleasures, (thus said the Blessed One to Metteyya)

“Này Metteyya, vị Tỳ-kheo sống phạm hạnh trong các dục,

3555

Vītataṇho sadā sato;

is free from craving, ever mindful;

Đã đoạn trừ tham ái, luôn có chánh niệm;

3556

Saṅkhāya nibbuto bhikkhu, tassa no santi iñjitā.

the bhikkhu who, having comprehended, is extinguished—for him there are no agitations.

Vị Tỳ-kheo đã quán xét và đạt được sự tịch tịnh, người ấy không còn những xao động.

3557

1048.

1048.

1048.

3558

‘‘So ubhantamabhiññāya, majjhe mantā na lippati;

“He, having fully known both ends, is not smeared by the middle with wisdom;

Người ấy đã liễu tri cả hai cực đoan, không bị ô nhiễm bởi tri kiến ở giữa;

3559

Taṃ brūmi mahāpurisoti, so idha sibbinimaccagā’’ti.

him I call a great man. He here has overcome the seamstress, craving.”

Ta gọi người ấy là bậc Đại nhân, người ấy đã vượt qua sự ràng buộc ở đây.”

3560

Tissametteyyamāṇavapucchā dutiyā niṭṭhitā.

The Second Question of the Young Man Tissa Metteyya is finished.

Câu hỏi của Tissametteyya Māṇava thứ hai đã kết thúc.

3561

3. Puṇṇakamāṇavapucchā

3. The Question of the Young Man Puṇṇaka

3. Câu hỏi của Puṇṇaka Māṇava

3562

1049.

1049.

1049.

3563

‘‘Anejaṃ mūladassāviṃ, (iccāyasmā puṇṇako)

“To the one who is unagitated, who has seen the root, (thus said the venerable Puṇṇaka)

“Bạch Thế Tôn, bậc đã đoạn trừ tham ái, đã thấy được cội rễ của khổ đau,

3564

Atthi^* pañhena āgamaṃ;

I have come with a question.

Con đến đây với một câu hỏi;

3565

Kiṃ nissitā isayo manujā, khattiyā brāhmaṇā devatānaṃ;

Relying on what did the seers, men, khattiyas, and brahmins offer sacrifices

Các vị ẩn sĩ, con người, dòng Sát-đế-lợi, Bà-la-môn đã nương tựa vào điều gì, để dâng cúng tế các vị thần;

3566

Yaññamakappayiṃsu puthūdha loke, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ’’.

to the devas in many ways here in the world? I ask you this, Blessed One, please tell me.”

Ở đời này, họ đã thực hiện nhiều lễ tế? Bạch Thế Tôn, con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết.”

3567

1050.

1050.

1050.

3568

‘‘Ye kecime isayo manujā, (puṇṇakāti bhagavā)

“Whatever seers, men, (thus said the Blessed One to Puṇṇaka)

“Này Puṇṇaka, tất cả những vị ẩn sĩ, con người,

3569

Khattiyā brāhmaṇā devatānaṃ;

khattiyas, and brahmins

Dòng Sát-đế-lợi, Bà-la-môn đã dâng cúng tế các vị thần;

3570

Yaññamakappayiṃsu puthūdha loke, āsīsamānā puṇṇaka itthattaṃ^* ;

offered sacrifices to the devas in many ways here in the world, Puṇṇaka, they did so hoping for this state of existence;

Ở đời này, họ đã thực hiện nhiều lễ tế, này Puṇṇaka, vì mong cầu sự tồn tại này;

3571

Jaraṃ sitā yaññamakappayiṃsu’’.

relying on old age, they offered sacrifices.”

Họ đã nương tựa vào tuổi già mà thực hiện các lễ tế.”

3572

1051.

1051.

1051.

3573

‘‘Ye kecime isayo manujā, (iccāyasmā puṇṇako)

“Whatever seers, men, (thus said the venerable Puṇṇaka)

“Bạch Thế Tôn, tất cả những vị ẩn sĩ, con người,

3574

Khattiyā brāhmaṇā devatānaṃ;

khattiyas, and brahmins

Dòng Sát-đế-lợi, Bà-la-môn đã dâng cúng tế các vị thần;

3575

Yaññamakappayiṃsu puthūdha loke, kaccissu te bhagavā yaññapathe appamattā;

offered sacrifices in many ways here in the world—were they, Blessed One, diligent on the path of sacrifice?

Ở đời này, họ đã thực hiện nhiều lễ tế, bạch Thế Tôn, những người không phóng dật trên con đường lễ tế đó;

3576

Atāruṃ jātiñca jarañca mārisa, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ’’.

Did they cross over birth and old age, O venerable sir? I ask you this, Blessed One, please tell me.”

Họ đã vượt qua sinh và già chưa, bạch Thế Tôn? Con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết.”

3577

1052.

1052.

1052.

3578

‘‘Āsīsanti thomayanti, abhijappanti juhanti; (Puṇṇakāti bhagavā)

“They hope, they praise, they yearn, they offer; (thus said the Blessed One to Puṇṇaka)

“Họ mong cầu, tán thán, thì thầm, dâng cúng; (Này Puṇṇaka, Đức Thế Tôn nói)

3579

Kāmābhijappanti paṭicca lābhaṃ, te yājayogā bhavarāgarattā;

yearning for sensual pleasures in connection with gain, those devoted to sacrifice, impassioned with the craving for existence,

Họ thì thầm mong cầu các dục vì lợi lộc, những người ấy bị ràng buộc bởi sự cúng tế, bị tham ái hữu ràng buộc;

3580

Nātariṃsu jātijaranti brūmi’’.

did not cross over birth and old age, I say.”

Ta nói rằng họ chưa vượt qua sinh và già.”

3581

1053.

1053.

1053.

3582

‘‘Te ce nātariṃsu yājayogā, (iccāyasmā puṇṇako)

“If those devoted to sacrifice did not cross over (thus said the venerable Puṇṇaka)

“Nếu những người bị ràng buộc bởi sự cúng tế đó, bạch Thế Tôn,

3583

Yaññehi jātiñca jarañca mārisa;

birth and old age by means of sacrifices, O venerable sir,

Bằng các lễ tế mà chưa vượt qua sinh và già;

3584

Atha ko carahi devamanussaloke, atāri jātiñca jarañca mārisa;

then who in the world of devas and humans has crossed over birth and old age, O venerable sir?

Vậy thì ai trong thế gian chư thiên và loài người, đã vượt qua sinh và già, bạch Thế Tôn?

3585

Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ’’.

I ask you this, Blessed One, please tell me.”

Con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết.”

3586

1054.

1054.

1054.

3587

‘‘Saṅkhāya lokasmi paroparāni^* , (puṇṇakāti bhagavā)

“Having comprehended the high and the low in the world, (thus said the Blessed One to Puṇṇaka)

“Này Puṇṇaka, người đã quán xét mọi thứ thấp kém và cao thượng trong thế gian,

3588

Yassiñjitaṃ natthi kuhiñci loke;

one for whom there is no agitation anywhere in the world,

Người không còn bất cứ sự xao động nào trong thế gian;

3589

Santo vidhūmo anīgho nirāso, atāri so jātijaranti brūmī’’ti.

peaceful, smokeless, untroubled, and without longing—he has crossed over birth and old age, I say.”

Người đã an tịnh, không còn khói bụi, không còn phiền não, không còn mong cầu, ta nói rằng người ấy đã vượt qua sinh và già.”

3590

Puṇṇakamāṇavapucchā tatiyā niṭṭhitā.

The Third Question of the Young Man Puṇṇaka is finished.

Câu hỏi của Puṇṇaka Māṇava thứ ba đã kết thúc.

3591

4. Mettagūmāṇavapucchā

4. The Question of the Young Man Mettagū

4. Câu hỏi của Mettagū Māṇava

3592

1055.

1055.

1055.

3593

‘‘Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ, (iccāyasmā mettagū)

“I ask you, Blessed One, please tell me, (thus said the venerable Mettagū)

“Bạch Thế Tôn, con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết, (Tôn giả Mettagū nói)

3594

Maññāmi taṃ vedaguṃ bhāvitattaṃ;

I consider you one who has mastered the Vedas, one with a developed self.

Con nghĩ rằng Ngài là bậc đã đạt được tri kiến, đã tu dưỡng tự thân;

3595

Kuto nu dukkhā samudāgatā ime, ye keci lokasmimanekarūpā’’.

From where have these many kinds of suffering in the world arisen?”

Những khổ đau đa dạng trong thế gian này, chúng khởi lên từ đâu?”

3596

1056.

1056.

1056.

3597

‘‘Dukkhassa ve maṃ pabhavaṃ apucchasi, (mettagūti bhagavā)

“You have asked me the origin of suffering, (thus said the Blessed One to Mettagū)

“Này Mettagū, ngươi hỏi ta về nguồn gốc của khổ đau,

3598

Taṃ te pavakkhāmi yathā pajānaṃ;

that I will tell you as I know it.

Ta sẽ nói cho ngươi biết đúng như ta đã biết;

3599

Upadhinidānā pabhavanti dukkhā, ye keci lokasmimanekarūpā.

The many kinds of suffering that are in the world arise from attachments as their source.

Những khổ đau đa dạng trong thế gian này, chúng khởi lên từ sự chấp thủ (upadhi) làm nhân.”

3600

1057.

1057.

1057.

3601

‘‘Yo ve avidvā upadhiṃ karoti, punappunaṃ dukkhamupeti mando;

“The fool who, being ignorant, creates an attachment, comes to suffering again and again.

“Kẻ ngu si, vì vô minh mà tạo ra sự chấp thủ, sẽ chịu khổ đau lặp đi lặp lại;

3602

Tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirā, dukkhassa jātippabhavānupassī’’.

Therefore, one who knows, seeing the origin and source of suffering, should not create an attachment.”

Do đó, người trí tuệ, thấy rõ sự khởi sinh của khổ đau, không nên tạo ra sự chấp thủ.”

3603

1058.

1058.

“Này Metta-gū, ngươi hỏi Ta về nguồn gốc của khổ đau. Ta sẽ nói cho ngươi biết nguyên nhân thực sự của khổ đau, như một người hiểu biết sẽ giải thích. Bất cứ khổ đau nào, với nhiều hình thức như sinh, già, v.v., tồn tại trên thế gian này, những khổ đau này phát sinh từ chấp thủ (upadhi).”

3604

‘‘Yaṃ taṃ apucchimha akittayī no, aññaṃ taṃ pucchāma^* tadiṅgha brūhi;

“What we asked you, you have declared to us. We ask you another question; please tell us this:

“Điều mà chúng con đã hỏi, Ngài đã nói cho chúng con biết, chúng con xin hỏi Ngài điều khác, xin Ngài hãy nói cho chúng con biết;

3605

Kathaṃ nu dhīrā vitaranti oghaṃ, jātiṃ jaraṃ sokapariddavañca;

How do the wise cross over the flood of birth and old age, of sorrow and lamentation?

Làm thế nào mà bậc trí tuệ vượt qua được dòng nước lũ (ogha), sinh, già, sầu, bi?

3606

Taṃ me muni sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo’’.

O Sage, please explain this well to me, for indeed this Dhamma is known to you.”

Bạch Đạo Sư, xin Ngài hãy giải thích rõ cho con, vì pháp này Ngài đã thấu triệt.”

3607

1059.

1059.

1059.

3608

‘‘Kittayissāmi te dhammaṃ, (mettagūti bhagavā)

“I will proclaim the Dhamma to you,” (said the Blessed One to Mettagū),

“Này Mettagū, ta sẽ giảng cho ngươi pháp,

3609

Diṭṭhe dhamme anītihaṃ;

“not based on hearsay, but visible in this very life;

Pháp này được thấy ngay trong hiện tại, không phải là truyền thuyết;

3610

Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.

having known which, one who fares mindfully may cross over attachment in the world.”

Biết được pháp này, người có chánh niệm sống, sẽ vượt qua sự ràng buộc trong thế gian.”

3611

1060.

1060.

1060.

3612

‘‘Tañcāhaṃ abhinandāmi, mahesi dhammamuttamaṃ;

“And I rejoice in that supreme Dhamma, O Great Sage,

“Con hoan hỷ với pháp tối thượng đó, bạch Đại Hiền Giả;

3613

Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.

having known which, one who fares mindfully may cross over attachment in the world.”

Biết được pháp này, người có chánh niệm sống, sẽ vượt qua sự ràng buộc trong thế gian.”

3614

1061.

1061.

“Này Metta-gū, Ta sẽ thuyết cho ngươi Pháp, một Pháp không cần truyền khẩu, mà khi đã hiểu rõ, người có chánh niệm, thực hành trong đời này, có thể vượt qua sự bám víu (visattikaṃ) trên thế gian. Ta sẽ thuyết cho ngươi Pháp không cần truyền khẩu đó.”

3615

‘‘Yaṃ kiñci sampajānāsi, (mettagūti bhagavā)

“Whatever you cognize,” (said the Blessed One to Mettagū),

“Này Mettagū, bất cứ điều gì ngươi nhận thức được,

3616

Uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjhe;

“above, below, and across in the middle;

Dù ở trên, dưới, ngang hay ở giữa;

3617

Etesu nandiñca nivesanañca, panujja viññāṇaṃ bhave na tiṭṭhe.

dispelling delight and settled views in these, consciousness should not be established in existence.”

Hãy từ bỏ sự hoan hỷ và sự trú chấp vào những điều đó, và thức (viññāṇa) sẽ không còn trụ vào hữu.”

3618

1062.

1062.

1062.

3619

‘‘Evaṃvihārī sato appamatto, bhikkhu caraṃ hitvā mamāyitāni;

“A bhikkhu faring thus, mindful and diligent, having abandoned things held as ‘mine’;

“Vị Tỳ-kheo sống như vậy, có chánh niệm, không phóng dật, từ bỏ mọi sự chấp trước ‘của tôi’ mà sống;

3620

Jātiṃ jaraṃ sokapariddavañca, idheva vidvā pajaheyya dukkhaṃ’’.

Having known birth, aging, sorrow, and lamentation, the wise one should abandon suffering right here.”

Người trí tuệ sẽ đoạn trừ khổ đau về sinh, già, sầu, bi ngay trong đời này.”

3621

1063.

“Này Metta-gū, ngươi không nên nhận biết bất cứ pháp nào một cách hoàn toàn. Hãy từ bỏ tham ái (nandi), kiến chấp (nivesana) và thức (viññāṇa) trong quá khứ, tương lai và hiện tại, và đừng an trú trong hai cõi hữu.”

3622

‘‘Etābhinandāmi vaco mahesino, sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ;

“I rejoice in this word of the Great Seer, Gotama, who has well proclaimed Nibbāna;

“Con hoan hỷ với lời dạy đó của Đại Hiền Giả, lời dạy tuyệt vời của Gotama về Niết Bàn;

3623

Addhā hi bhagavā pahāsi dukkhaṃ, tathā hi te vidito esa dhammo.

Indeed, the Blessed One has abandoned suffering, for thus this Dhamma is known by you.

Chắc chắn Ngài, Thế Tôn, đã đoạn trừ khổ đau, vì pháp này Ngài đã thấu triệt.

3624

1064.

“Một tỳ khưu sống như vậy, có chánh niệm, không phóng dật, thực hành, từ bỏ sự chấp thủ (mamāyitāni), sẽ hiểu rõ sinh, già, sầu bi ngay trong đời này, và sẽ từ bỏ khổ đau.”

3625

‘‘Te cāpi nūnappajaheyyu dukkhaṃ, ye tvaṃ muni aṭṭhitaṃ ovadeyya;

And indeed, those would also abandon suffering, whom you, O Sage, would instruct with reverence;

Và chắc chắn những ai được Ngài, Đạo Sư, giảng dạy một cách tôn kính, họ cũng sẽ đoạn trừ khổ đau;

3626

Taṃ taṃ namassāmi samecca nāga, appeva maṃ bhagavā aṭṭhitaṃ ovadeyya’’.

Therefore, I pay homage to you, O Nāga, having come to you, may the Blessed One perhaps instruct me with reverence.”

Con xin đảnh lễ Ngài, bậc Vô Thượng Sĩ, con đến đây để được Ngài, Thế Tôn, giảng dạy một cách tôn kính.”

3627

1065.

“Con hoan hỷ với lời nói này của Đức Gotama, bậc Đại Tiên. Ngài đã thuyết giảng Niết Bàn một cách tuyệt vời. Bạch Thế Tôn, quả thật Ngài đã từ bỏ khổ đau. Quả thật, Pháp này đã được Ngài biết rõ.”

3628

‘‘Yaṃ brāhmaṇaṃ vedagumābhijaññā, akiñcanaṃ kāmabhave asattaṃ;

“That brahmin whom one would know as a Vedagū, without possessions, unattached to the realm of sense pleasures,

“Này Bà-la-môn, người nào ngươi biết là bậc đã đạt được tri kiến, không còn sở hữu, không còn chấp trước vào các hữu dục;

3629

Addhā hi so oghamimaṃ atāri, tiṇṇo ca pāraṃ akhilo akaṅkho.

Indeed, he has crossed this flood, having crossed to the other shore, free from thorns, without doubt.

Chắc chắn người ấy đã vượt qua dòng nước lũ này, đã đến bờ bên kia, không còn chướng ngại, không còn nghi ngờ.”

3630

1066.

“Bậc Hiền Triết không chỉ tự mình từ bỏ khổ đau, mà những ai được Ngài khuyên nhủ một cách kính cẩn, họ cũng sẽ từ bỏ khổ đau. Vì vậy, bạch Long Tượng (Nāga), chúng con đến đảnh lễ Ngài. Bạch Thế Tôn, có lẽ Ngài sẽ khuyên nhủ con một cách kính cẩn.”

3631

‘‘Vidvā ca yo^* vedagū naro idha, bhavābhave saṅgamimaṃ visajja;

And that man who is a Vedagū, knowing here, having abandoned this attachment to existence and non-existence,

“Và người trí tuệ nào ở đây đã đạt được tri kiến, đã từ bỏ sự ràng buộc này trong mọi hữu;

3632

So vītataṇho anīgho nirāso, atāri so jātijaranti brūmī’’ti.

He, free from craving, free from distress, without longing, has crossed birth and aging, I declare.”

Người ấy đã đoạn trừ tham ái, không còn phiền não, không còn mong cầu, ta nói rằng người ấy đã vượt qua sinh và già.”

3633

Mettagūmāṇavapucchā catutthī niṭṭhitā.

The fourth question of Mettagū Māṇava is concluded.

Câu hỏi của Mettagū Māṇava thứ tư đã kết thúc.

Table of Contents