Sagāthāvaggapāḷi

893

1. Paṭhamavaggo

1. The First Chapter

1. Chương Thứ Nhất (Paṭhamavaggo)

894

1. Paṭhamakassapasuttaṃ

1. The First Discourse with Kassapa

1. Kinh Kassapa Thứ Nhất (Paṭhamakassapasutta)

895

82. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.

82. Thus have I heard – on one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, at Jetavana, Anāthapiṇḍika's Park.

82. Tôi nghe như vầy – Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Jetavana, khu vườn của ông Anāthapiṇḍika, ở Sāvatthī.

Atha kho kassapo devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.

Then the devaputta Kassapa, when the night was far advanced, his effulgent beauty illuminating the entire Jetavana, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he stood to one side.

Rồi, Thiên tử Kassapa, khi đêm đã quá nửa, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ Jetavana, đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.

Ekamantaṃ ṭhito kho kassapo devaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhikkhuṃ bhagavā pakāsesi, no ca bhikkhuno anusāsa’’nti.

Standing to one side, the devaputta Kassapa said this to the Blessed One: "The Blessed One proclaims the bhikkhu, but does not instruct the bhikkhu."

Đứng sang một bên, Thiên tử Kassapa bạch Đức Thế Tôn rằng: “Bạch Đức Thế Tôn, Ngài đã tuyên bố về Tỳ-kheo, nhưng Ngài chưa giáo huấn Tỳ-kheo.”

‘‘Tena hi kassapa, taññevettha paṭibhātū’’ti.

"In that case, Kassapa, let it occur to you (to speak) on this matter."

“Vậy thì này Kassapa, chính con hãy trình bày điều đó.”

896

‘‘Subhāsitassa sikkhetha, samaṇūpāsanassa ca;

"One should practice well-spoken words, and attendance on ascetics;

“Hãy học lời nói thiện xảo, và sự thân cận các Sa-môn;

897

Ekāsanassa ca raho, cittavūpasamassa cā’’ti.

And solitary sitting in seclusion, and the calming of the mind."

Và sự độc cư nơi thanh vắng, và sự lắng dịu của tâm.”

898

Idamavoca kassapo devaputto; samanuñño satthā ahosi.

The devaputta Kassapa spoke this; the Teacher approved.

Thiên tử Kassapa đã nói lời này; Bậc Đạo Sư đã đồng ý.

Atha kho kassapo devaputto ‘‘samanuñño me satthā’’ti bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyīti.

Then the devaputta Kassapa, thinking, "The Teacher approves of me," paid homage to the Blessed One, circumambulated him respectfully, and vanished right there.

Rồi, Thiên tử Kassapa, nghĩ rằng “Bậc Đạo Sư đã đồng ý với ta,” đảnh lễ Đức Thế Tôn, đi nhiễu hữu rồi biến mất ngay tại đó.

899

2. Dutiyakassapasuttaṃ

2. Kassapa Sutta 2

2. Kinh Kassapa thứ hai

900

83. Sāvatthinidānaṃ.

83. The account begins in Sāvatthī.

83. Tại Sāvatthī.

Ekamantaṃ ṭhito kho kassapo devaputto bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –

Standing to one side, the devaputta Kassapa spoke this verse in the presence of the Blessed One:

Đứng sang một bên, Thiên tử Kassapa đã nói bài kệ này trước Đức Thế Tôn:

901

‘‘Bhikkhu siyā jhāyī vimuttacitto,

"If a bhikkhu meditates with a liberated mind,

“Tỳ-kheo nên là người thiền định, tâm giải thoát,

902

Ākaṅkhe ce hadayassānupattiṃ;

And desires to attain the heart's liberation;

Nếu mong muốn đạt được quả vị A-la-hán;

903

Lokassa ñatvā udayabbayañca,

Knowing the world's arising and passing away,

Biết sự sanh diệt của thế gian,

904

Sucetaso anissito tadānisaṃso’’ti.

He is of good mind, unattached, with that attainment as his reward."

Với tâm thanh tịnh, không chấp trước, đó là quả vị của người ấy.”

905

3. Māghasuttaṃ

3. Māgha Sutta

3. Kinh Māgha

906

84. Sāvatthinidānaṃ.

84. The account begins in Sāvatthī.

84. Tại Sāvatthī.

Atha kho māgho devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.

Then the devaputta Māgha, when the night was far advanced, his effulgent beauty illuminating the entire Jetavana, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he stood to one side.

Rồi, Thiên tử Māgha, khi đêm đã quá nửa, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ Jetavana, đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.

Ekamantaṃ ṭhito kho māgho devaputto bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

Standing to one side, the devaputta Māgha addressed the Blessed One with a verse:

Đứng sang một bên, Thiên tử Māgha dùng bài kệ thưa Đức Thế Tôn:

907

‘‘Kiṃsu chetvā sukhaṃ seti, kiṃsu chetvā na socati;

"What, having cut, does one sleep happily? What, having cut, does one not sorrow?

“Cắt bỏ điều gì thì được an lạc, cắt bỏ điều gì thì không sầu muộn;

908

Kissassu ekadhammassa, vadhaṃ rocesi gotamā’’ti.

What single thing's destruction do you approve of, Gotama?"

Bạch Gotama, Ngài tán thành sự diệt trừ một pháp nào?”

909

‘‘Kodhaṃ chetvā sukhaṃ seti, kodhaṃ chetvā na socati;

"Having cut anger, one sleeps happily; having cut anger, one does not sorrow.

“Cắt bỏ sân hận thì được an lạc, cắt bỏ sân hận thì không sầu muộn;

910

Kodhassa visamūlassa, madhuraggassa vatrabhū;

The destruction of anger, with its poisonous root and sweet tip, O Vatrabhū,

Sân hận có gốc rễ độc hại, có ngọn vị ngọt, này Vatrabhū;

911

Vadhaṃ ariyā pasaṃsanti, tañhi chetvā na socatī’’ti.

Is praised by the noble ones, for having cut it, one does not sorrow."

Các bậc Thánh tán thán sự diệt trừ nó, vì cắt bỏ nó thì không sầu muộn.”

912

4. Māgadhasuttaṃ

4. Māgadha Sutta

4. Kinh Māgadha

913

85. Sāvatthinidānaṃ.

85. The account begins in Sāvatthī.

85. Tại Sāvatthī.

Ekamantaṃ ṭhito kho māgadho devaputto bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

Standing to one side, the devaputta Māgadha addressed the Blessed One with a verse:

Đứng sang một bên, Thiên tử Māgadha dùng bài kệ thưa Đức Thế Tôn:

914

‘‘Kati lokasmiṃ pajjotā, yehi loko pakāsati;

"How many lights are there in the world, by which the world is illuminated?

“Có bao nhiêu ngọn đèn trong thế gian, nhờ đó thế gian được chiếu sáng;

915

Bhavantaṃ puṭṭhumāgamma, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti.

Having come to ask the Blessed One, how might we know this?"

Chúng con đến hỏi Ngài, làm sao chúng con biết được điều đó?”

916

‘‘Cattāro loke pajjotā, pañcamettha na vijjati;

"There are four lights in the world; a fifth is not found here.

“Có bốn ngọn đèn trong thế gian, không có ngọn thứ năm;

917

Divā tapati ādicco, rattimābhāti candimā.

The sun shines by day, the moon illumines by night.

Ban ngày mặt trời chiếu sáng, ban đêm mặt trăng tỏa rạng.

918

‘‘Atha aggi divārattiṃ, tattha tattha pakāsati;

"And fire shines day and night, in various places;

Và lửa chiếu sáng ngày đêm, ở chỗ này chỗ kia;

919

Sambuddho tapataṃ seṭṭho, esā ābhā anuttarā’’ti.

The Sambuddha is the foremost of those who shine, this light is unsurpassed."

Chư Phật là bậc tối thượng trong những gì chiếu sáng, ánh sáng ấy là vô thượng.”

920

5. Dāmalisuttaṃ

5. Dāmali Sutta

5. Kinh Dāmali

921

86. Sāvatthinidānaṃ.

86. The account begins in Sāvatthī.

86. Tại Sāvatthī.

Atha kho dāmali devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.

Then the devaputta Dāmali, when the night was far advanced, his effulgent beauty illuminating the entire Jetavana, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he stood to one side.

Rồi, Thiên tử Dāmali, khi đêm đã quá nửa, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ Jetavana, đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.

Ekamantaṃ ṭhito kho dāmali devaputto bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –

Standing to one side, the devaputta Dāmali spoke this verse in the presence of the Blessed One:

Đứng sang một bên, Thiên tử Dāmali đã nói bài kệ này trước Đức Thế Tôn:

922

‘‘Karaṇīyametaṃ brāhmaṇena, padhānaṃ akilāsunā;

"This exertion should be made by a brahmin, one who is unwearied;

“Bậc Bà-la-môn nên làm điều này, tinh tấn không mệt mỏi;

923

Kāmānaṃ vippahānena, na tenāsīsate bhava’’nti.

By abandoning sense-pleasures, one does not long for existence."

Với sự từ bỏ các dục lạc, không mong cầu sự hiện hữu.”

924

‘‘Natthi kiccaṃ brāhmaṇassa (dāmalīti bhagavā),

"There is no task for the brahmin (said the Blessed One, Dāmali),

“Này Dāmali, bậc Bà-la-môn không có việc phải làm,

925

Katakicco hi brāhmaṇo.

For the brahmin has accomplished his task.

Vì bậc Bà-la-môn đã hoàn thành công việc.

926

‘‘Yāva na gādhaṃ labhati nadīsu,

"As long as a living being does not find a ford in the rivers,

Chừng nào chưa tìm được chỗ đặt chân trong các dòng sông,

927

Āyūhati sabbagattebhi jantu;

He struggles with all his limbs;

Thì chúng sanh phải vùng vẫy bằng toàn thân;

928

Gādhañca laddhāna thale ṭhito yo,

But having found a ford and standing on dry land,

Nhưng ai đã tìm được chỗ đặt chân và đứng trên bờ,

929

Nāyūhatī pāragato hi sova^* .

He struggles not, for he has reached the other shore.

Người ấy không vùng vẫy nữa, vì đã đến bờ bên kia.

930

‘‘Esūpamā dāmali brāhmaṇassa,

"This, Dāmali, is the simile for the brahmin,

Này Dāmali, đó là ví dụ về bậc Bà-la-môn,

931

Khīṇāsavassa nipakassa jhāyino;

For the one whose ā savas are destroyed, who is sagacious, a meditator;

Bậc đã diệt tận các lậu hoặc, bậc trí tuệ, bậc thiền định;

932

Pappuyya jātimaraṇassa antaṃ,

Having reached the end of birth and death,

Đã đạt đến tận cùng của sanh và tử,

933

Nāyūhatī pāragato hi so’’ti^* .

He struggles not, for he has reached the other shore."

Người ấy không vùng vẫy nữa, vì đã đến bờ bên kia.”

934

6. Kāmadasuttaṃ

6. Kāmadā Sutta

6. Kinh Kāmadā

935

87. Sāvatthinidānaṃ.

87. The account begins in Sāvatthī.

87. Tại Sāvatthī.

Ekamantaṃ ṭhito kho kāmado devaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘dukkaraṃ bhagavā, sudukkaraṃ bhagavā’’ti.

Standing to one side, the devaputta Kāmadā said this to the Blessed One: "It is difficult, Blessed One; it is very difficult, Blessed One."

Đứng sang một bên, Thiên tử Kāmadā bạch Đức Thế Tôn rằng: “Bạch Đức Thế Tôn, thật khó khăn, bạch Đức Thế Tôn, thật vô cùng khó khăn!”

936

‘‘Dukkaraṃ vāpi karonti (kāmadāti bhagavā),

"But those who are trainees (Kāmadā, said the Blessed One),

“Này Kāmadā, các bậc Hữu Học,

937

Sekhā sīlasamāhitā;

Established in sīla,

Đã an trú trong Giới, cũng làm được điều khó làm;

938

Ṭhitattā anagāriyupetassa,

Steadfast, having embraced homelessness,

Đối với người đã xuất gia, tâm kiên định,

939

Tuṭṭhi hoti sukhāvahā’’ti.

They find contentment that brings happiness."

Sự tri túc mang lại an lạc.”

940

‘‘Dullabhā bhagavā yadidaṃ tuṭṭhī’’ti.

"Contentment like this is hard to find, Blessed One."

“Bạch Đức Thế Tôn, sự tri túc thật hiếm có!”

941

‘‘Dullabhaṃ vāpi labhanti (kāmadāti bhagavā),

"But those who delight in the calming of the mind (Kāmadā, said the Blessed One),

“Này Kāmadā, các vị ấy cũng đạt được điều hiếm có,

942

Cittavūpasame ratā;

Do find what is hard to find;

Những ai hoan hỷ trong sự lắng dịu của tâm;

943

Yesaṃ divā ca ratto ca,

Whose minds, both day and night,

Những ai ngày đêm,

944

Bhāvanāya rato mano’’ti.

Delight in meditation."

Tâm hoan hỷ trong sự tu tập.”

945

‘‘Dussamādahaṃ bhagavā yadidaṃ citta’’nti.

"It is hard to compose the mind, Blessed One."

“Bạch Đức Thế Tôn, tâm thật khó định!”

946

‘‘Dussamādahaṃ vāpi samādahanti (kāmadāti bhagavā),

"But those who delight in the calming of the faculties (Kāmadā, said the Blessed One),

“Này Kāmadā, các vị ấy cũng định được điều khó định,

947

Indriyūpasame ratā;

Do compose what is hard to compose;

Những ai hoan hỷ trong sự lắng dịu các căn;

948

Te chetvā maccuno jālaṃ,

They, having cut the net of death,

Các bậc Thánh ấy, sau khi cắt đứt lưới của Tử thần,

949

Ariyā gacchanti kāmadā’’ti.

The Noble Ones, proceed, O Kāmadā."

Đi đến Kāmadā (chốn an lạc).”

950

‘‘Duggamo bhagavā visamo maggo’’ti.

"The path is difficult, Blessed One, it is uneven."

“Bạch Đức Thế Tôn, con đường thật khó đi, thật hiểm trở!”

951

‘‘Duggame visame vāpi, ariyā gacchanti kāmada;

"Even on a difficult and uneven path, the Noble Ones proceed, O Kāmadā;

“Này Kāmadā, ngay cả trên con đường khó đi, hiểm trở, các bậc Thánh vẫn đi được;

952

Anariyā visame magge, papatanti avaṃsirā;

The ignoble ones fall headlong on the uneven path;

Những kẻ phàm phu, trên con đường hiểm trở, ngã nhào đầu xuống;

953

Ariyānaṃ samo maggo, ariyā hi visame samā’’ti.

The path of the Noble Ones is even, for the Noble Ones are even on uneven ground."

Con đường của các bậc Thánh là bằng phẳng, vì các bậc Thánh là bằng phẳng ngay cả trong hiểm trở.”

954

7. Pañcālacaṇḍasuttaṃ

7. Pañcālacaṇḍa Sutta

7. Kinh Pañcālacaṇḍa

955

88. Sāvatthinidānaṃ.

88. The account begins in Sāvatthī.

88. Tại Sāvatthī.

Ekamantaṃ ṭhito kho pañcālacaṇḍo devaputto bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –

Standing to one side, the devaputta Pañcālacaṇḍa spoke this verse in the presence of the Blessed One:

Đứng sang một bên, Thiên tử Pañcālacaṇḍa đã nói bài kệ này trước Đức Thế Tôn:

956

‘‘Sambādhe vata okāsaṃ, avindi bhūrimedhaso;

"Indeed, in constraint, the one of vast wisdom found spaciousness;

“Trong chốn chật hẹp, bậc trí tuệ rộng lớn đã tìm thấy nơi nương tựa;

957

Yo jhānamabujjhi^* buddho, paṭilīnanisabho munī’’ti.

The Buddha, the recluse, the sage, who understood jhāna, retired from conceit."

Bậc Giác Ngộ, bậc ẩn sĩ, đã thấu hiểu thiền định, bậc cao quý đã ẩn mình.”

958

‘‘Sambādhe vāpi vindanti (pañcālacaṇḍāti bhagavā),

"Even in constraint, they find (Pañcālacaṇḍa, said the Blessed One),

“Này Pañcālacaṇḍa, các vị ấy cũng tìm thấy trong chốn chật hẹp,

959

Dhammaṃ nibbānapattiyā;

The Dhamma for the attainment of Nibbāna;

Pháp đưa đến Niết-bàn;

960

Ye satiṃ paccalatthaṃsu,

Those who have established mindfulness,

Những ai đã thiết lập chánh niệm,

961

Sammā te susamāhitā’’ti.

Are well and rightly composed."

Các vị ấy đã chánh định hoàn hảo.”

962

8. Tāyanasuttaṃ

8. Tāyana Sutta

8. Kinh Tāyana

963

89. Sāvatthinidānaṃ.

89. The account begins in Sāvatthī.

89. Tại Sāvatthī.

Atha kho tāyano devaputto purāṇatitthakaro abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.

Then the devaputta Tāyana, a former tīrthaka, when the night was far advanced, his effulgent beauty illuminating the entire Jetavana, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he stood to one side.

Rồi, Thiên tử Tāyana, một vị giáo chủ tà giáo xưa, khi đêm đã quá nửa, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ Jetavana, đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.

Ekamantaṃ ṭhito kho tāyano devaputto bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –

Standing to one side, the devaputta Tāyana spoke these verses in the presence of the Blessed One:

Đứng sang một bên, Thiên tử Tāyana đã nói những bài kệ này trước Đức Thế Tôn:

964

‘‘Chinda sotaṃ parakkamma, kāme panuda brāhmaṇa;

"Cut off the stream by striving, brahmin, remove sense-pleasures;

“Này Bà-la-môn, hãy tinh tấn cắt đứt dòng chảy, hãy loại bỏ các dục lạc;

965

Nappahāya munī kāme, nekattamupapajjati.

Without abandoning sense-pleasures, a sage does not attain solitude.

Bậc ẩn sĩ không từ bỏ các dục lạc, không thể đạt được sự độc cư.”

966

‘‘Kayirā ce kayirāthenaṃ, daḷhamenaṃ parakkame;

"If one should do it, one should do it firmly, one should strive vigorously;

“Nếu làm, thì hãy làm cho tới, hãy tinh tấn kiên cố;

967

Sithilo hi paribbājo, bhiyyo ākirate rajaṃ.

For a slack ascetic life accumulates more dust (defilements).

Vì sự xuất gia lỏng lẻo, càng chất thêm bụi trần.”

968

‘‘Akataṃ dukkaṭaṃ^* seyyo, pacchā tapati dukkaṭaṃ;

"An evil deed not done is better, an evil deed torments afterwards;

“Điều ác không làm thì tốt hơn, điều ác làm rồi sẽ hối hận sau;

969

Katañca sukataṃ seyyo, yaṃ katvā nānutappati.

A good deed done is better, which having done, one does not repent.

Điều thiện đã làm thì tốt hơn, làm rồi không hối hận.”

970

‘‘Kuso yathā duggahito, hatthamevānukantati;

"Just as kusa grass, wrongly grasped, cuts only the hand;

“Như cỏ Kusa nắm không đúng cách, sẽ cắt vào tay;

971

Sāmaññaṃ dupparāmaṭṭhaṃ, nirayāyūpakaḍḍhati.

So asceticism, poorly handled, drags one to hell.

Đời sống Sa-môn nắm giữ không đúng cách, sẽ kéo xuống địa ngục.”

972

‘‘Yaṃ kiñci sithilaṃ kammaṃ, saṃkiliṭṭhañca yaṃ vataṃ;

"Whatever deed is lax, whatever vow is defiled;

“Bất kỳ hành động nào lỏng lẻo, bất kỳ giới hạnh nào ô nhiễm;

973

Saṅkassaraṃ brahmacariyaṃ, na taṃ hoti mahapphala’’nti.

Whatever holy life is dubious, that does not bear great fruit."

Đời sống Phạm hạnh còn nghi ngờ, điều đó không mang lại nhiều quả báo.”

974

Idamavoca tāyano devaputto; idaṃ vatvā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyīti.

The devaputta Tāyana spoke this; having said this, he paid homage to the Blessed One, circumambulated him respectfully, and vanished right there.

Thiên tử Tāyana đã nói lời này; sau khi nói lời này, đảnh lễ Đức Thế Tôn, đi nhiễu hữu rồi biến mất ngay tại đó.

975

Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena bhikkhū āmantesi – ‘‘imaṃ, bhikkhave, rattiṃ tāyano nāma devaputto purāṇatitthakaro abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.

Then, when that night had passed, the Blessed One addressed the bhikkhus: "Bhikkhus, this night, the devaputta named Tāyana, a former tīrthaka, when the night was far advanced, his effulgent beauty illuminating the entire Jetavana, approached me; having approached and paid homage to me, he stood to one side.

Rồi, sau đêm ấy, Đức Thế Tôn gọi các Tỳ-kheo và nói: “Này các Tỳ-kheo, đêm nay, Thiên tử Tāyana, một vị giáo chủ tà giáo xưa, khi đêm đã quá nửa, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ Jetavana, đã đến chỗ Ta; sau khi đến, đảnh lễ Ta rồi đứng sang một bên.”

Ekamantaṃ ṭhito kho, bhikkhave, tāyano devaputto mama santike imā gāthāyo abhāsi –

Standing to one side, bhikkhus, the devaputta Tayana recited these verses in my presence:

Này các Tỳ-khưu, Thiên tử Tāyano đứng một bên, đã nói những bài kệ này trước mặt Ta –

976

‘‘Chinda sotaṃ parakkamma, kāme panuda brāhmaṇa;

“Strive, and cut off the stream, O brāhmaṇa, drive away sensual pleasures;

“Này Bà-la-môn, hãy tinh tấn đoạn dòng, hãy xua đuổi các dục lạc;

977

Nappahāya munī kāme, nekattamupapajjati.

The sage, without abandoning sensual pleasures, does not attain solitude.

Bậc ẩn sĩ không từ bỏ các dục lạc, không thể đạt được sự độc cư.

978

‘‘Kayirā ce kayirāthenaṃ, daḷhamenaṃ parakkame;

If one would do it, one should do it firmly; one should strive at it diligently;

Nếu làm, hãy làm cho đến cùng, hãy tinh tấn kiên cố;

979

Sithilo hi paribbājo, bhiyyo ākirate rajaṃ.

For a lax ascetic life scatters more dust.

Vì sự xuất gia lỏng lẻo, càng làm tăng thêm bụi trần.

980

‘‘Akataṃ dukkaṭaṃ seyyo, pacchā tapati dukkaṭaṃ;

Better is an undone evil deed, for an evil deed causes torment afterwards;

Việc ác không làm thì tốt hơn, vì việc ác sẽ làm hối hận về sau;

981

Katañca sukataṃ seyyo, yaṃ katvā nānutappati.

Better is a good deed done, which one does not regret having done.

Việc thiện đã làm thì tốt hơn, vì đã làm không hối hận.

982

‘‘Kuso yathā duggahito, hatthamevānukantati;

Just as kusa grass, badly grasped, cuts the very hand;

Như cỏ Kusa bị nắm sai cách, sẽ cắt đứt bàn tay;

983

Sāmaññaṃ dupparāmaṭṭhaṃ, nirayāyūpakaḍḍhati.

The ascetic life, badly undertaken, drags one to hell.

Đời sống Sa-môn bị thực hành sai lầm, sẽ kéo xuống địa ngục.

984

‘‘Yaṃ kiñci sithilaṃ kammaṃ, saṃkiliṭṭhañca yaṃ vataṃ;

Whatever deed is lax, and whatever vow is defiled;

Bất cứ hành động nào lỏng lẻo, bất cứ sự giữ giới nào ô nhiễm;

985

Saṅkassaraṃ brahmacariyaṃ, na taṃ hoti mahapphala’’nti.

Whatever brahmacariya is doubtful—that bears no great fruit.”

Đời sống Phạm hạnh do dự, điều đó không mang lại quả lớn.”

986

‘‘Idamavoca, bhikkhave, tāyano devaputto, idaṃ vatvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyi.

“This is what the devaputta Tayana said, bhikkhus. Having said this, he paid homage to me, circumambulated me respectfully, and vanished right there.

“Này các Tỳ-khưu, Thiên tử Tāyano đã nói điều này, sau khi nói điều này, đảnh lễ Ta, nhiễu bên phải rồi biến mất ngay tại đó.

Uggaṇhātha, bhikkhave, tāyanagāthā; pariyāpuṇātha, bhikkhave, tāyanagāthā; dhāretha, bhikkhave, tāyanagāthā.

Learn, bhikkhus, the Tayana verses; master, bhikkhus, the Tayana verses; remember, bhikkhus, the Tayana verses.

Này các Tỳ-khưu, hãy học thuộc lòng các bài kệ của Tāyano; này các Tỳ-khưu, hãy đọc tụng các bài kệ của Tāyano; này các Tỳ-khưu, hãy ghi nhớ các bài kệ của Tāyano.

Atthasaṃhitā, bhikkhave, tāyanagāthā ādibrahmacariyikā’’ti.

The Tayana verses, bhikkhus, are beneficial and fundamental to the brahmacariya.”

Này các Tỳ-khưu, các bài kệ của Tāyano là hữu ích, là khởi đầu cho đời sống Phạm hạnh.”

987

9. Candimasuttaṃ

9. The Candima Sutta

9. Kinh Candima

988

90. Sāvatthinidānaṃ.

90. The origin at Sāvatthī.

90. Tại Sāvatthī.

Tena kho pana samayena candimā devaputto rāhunā asurindena gahito hoti.

Now at that time, the devaputta Candimā had been seized by Rāhu, the lord of asuras.

Vào lúc ấy, Thiên tử Candima bị A-tu-la vương Rāhu bắt giữ.

Atha kho candimā devaputto bhagavantaṃ anussaramāno tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –

Then the devaputta Candimā, remembering the Blessed One, recited this verse at that time:

Bấy giờ, Thiên tử Candima, nhớ đến Thế Tôn, đã nói bài kệ này vào lúc ấy –

989

‘‘Namo te buddha vīratthu, vippamuttosi sabbadhi;

“Homage to you, O Buddha, the Hero, you are utterly freed from everything;

“Kính lễ Ngài, Phật, bậc Anh hùng, Ngài đã hoàn toàn giải thoát khỏi mọi ràng buộc;

990

Sambādhapaṭipannosmi, tassa me saraṇaṃ bhavā’’ti.

I am fallen into distress, be my refuge!”

Con đang lâm vào cảnh khốn cùng, xin Ngài hãy là nơi nương tựa cho con.”

991

Atha kho bhagavā candimaṃ devaputtaṃ ārabbha rāhuṃ asurindaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

Then the Blessed One, on account of the devaputta Candimā, addressed Rāhu, the lord of asuras, with a verse:

Bấy giờ, Thế Tôn, vì Thiên tử Candima, đã nói bài kệ này với A-tu-la vương Rāhu –

992

‘‘Tathāgataṃ arahantaṃ, candimā saraṇaṃ gato;

“Candimā has taken refuge in the Tathāgata, the Arahant;

“Candima đã nương tựa vào Như Lai, bậc A-la-hán;

993

Rāhu candaṃ pamuñcassu, buddhā lokānukampakā’’ti.

Rāhu, release Candimā, the Buddhas are compassionate to the world.”

Này Rāhu, hãy thả Candima ra, chư Phật là bậc từ mẫn đối với thế gian.”

994

Atha kho rāhu asurindo candimaṃ devaputtaṃ muñcitvā taramānarūpo yena vepacitti asurindo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi.

Then Rāhu, the lord of asuras, released the devaputta Candimā and, in a hurry, approached Vepacitti, the lord of asuras; having approached, he stood to one side, alarmed and with his hair standing on end.

Bấy giờ, A-tu-la vương Rāhu, sau khi thả Thiên tử Candima, vội vàng đi đến chỗ A-tu-la vương Vepacitti; sau khi đến, Rāhu đứng một bên, sợ hãi và dựng tóc gáy.

Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho rāhuṃ asurindaṃ vepacitti asurindo gāthāya ajjhabhāsi –

Vepacitti, the lord of asuras, addressed Rāhu, the lord of asuras, who was standing to one side, with a verse:

A-tu-la vương Vepacitti đã nói bài kệ này với A-tu-la vương Rāhu đang đứng một bên –

995

‘‘Kiṃ nu santaramānova, rāhu candaṃ pamuñcasi;

“Why, O Rāhu, did you release Candimā in such a hurry;

“Này Rāhu, sao ngươi lại vội vàng thả Candima ra;

996

Saṃviggarūpo āgamma, kiṃ nu bhītova tiṭṭhasī’’ti.

Why do you stand here, having come with an alarmed appearance, as if in fear?”

Sao ngươi lại đến với vẻ sợ hãi, và đứng đó như thể đang khiếp sợ?”

997

‘‘Sattadhā me phale muddhā, jīvanto na sukhaṃ labhe;

“My head would split into seven pieces, I would not live in happiness;

“Đầu ta sẽ vỡ thành bảy mảnh, sống mà không được an lạc;

998

Buddhagāthābhigītomhi, no ce muñceyya candima’’nti.

I was addressed by the Buddha’s verses, if I had not released Candimā.”

Ta đã bị chư Phật quở trách bằng kệ, nếu ta không thả Candima.”

999

10. Sūriyasuttaṃ

10. The Suriya Sutta

10. Kinh Sūriya

1000

91. Sāvatthinidānaṃ.

91. The origin at Sāvatthī.

91. Tại Sāvatthī.

Tena kho pana samayena sūriyo devaputto rāhunā asurindena gahito hoti.

Now at that time, the devaputta Suriya had been seized by Rāhu, the lord of asuras.

Vào lúc ấy, Thiên tử Sūriya bị A-tu-la vương Rāhu bắt giữ.

Atha kho sūriyo devaputto bhagavantaṃ anussaramāno tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –

Then the devaputta Suriya, remembering the Blessed One, recited this verse at that time:

Bấy giờ, Thiên tử Sūriya, nhớ đến Thế Tôn, đã nói bài kệ này vào lúc ấy –

1001

‘‘Namo te buddha vīratthu, vippamuttosi sabbadhi;

“Homage to you, O Buddha, the Hero, you are utterly freed from everything;

“Kính lễ Ngài, Phật, bậc Anh hùng, Ngài đã hoàn toàn giải thoát khỏi mọi ràng buộc;

1002

Sambādhapaṭipannosmi, tassa me saraṇaṃ bhavā’’ti.

I am fallen into distress, be my refuge!”

Con đang lâm vào cảnh khốn cùng, xin Ngài hãy là nơi nương tựa cho con.”

1003

Atha kho bhagavā sūriyaṃ devaputtaṃ ārabbha rāhuṃ asurindaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –

Then the Blessed One, on account of the devaputta Suriya, addressed Rāhu, the lord of asuras, with verses:

Bấy giờ, Thế Tôn, vì Thiên tử Sūriya, đã nói những bài kệ này với A-tu-la vương Rāhu –

1004

‘‘Tathāgataṃ arahantaṃ, sūriyo saraṇaṃ gato;

“Suriya has taken refuge in the Tathāgata, the Arahant;

“Sūriya đã nương tựa vào Như Lai, bậc A-la-hán;

1005

Rāhu sūriyaṃ^* pamuñcassu, buddhā lokānukampakā.

Rāhu, release Suriya, the Buddhas are compassionate to the world.

Này Rāhu, hãy thả Sūriya ra, chư Phật là bậc từ mẫn đối với thế gian.

1006

‘‘Yo andhakāre tamasi pabhaṅkaro,

He who brings light in the dark gloom,

Bậc chiếu sáng trong bóng tối u ám,

1007

Verocano maṇḍalī uggatejo;

The glorious one, disc-shaped, of fierce splendor;

Bậc rực rỡ, có vầng sáng, với uy lực mạnh mẽ;

1008

Mā rāhu gilī caramantalikkhe,

O Rāhu, do not swallow him moving in the sky,

Này Rāhu, chớ nuốt chửng khi đang di chuyển trên không trung,

1009

Pajaṃ mamaṃ rāhu pamuñca sūriya’’nti.

O Rāhu, release my progeny, Suriya!”

Này Rāhu, hãy thả Sūriya, con của Ta ra.”

1010

Atha kho rāhu asurindo sūriyaṃ devaputtaṃ muñcitvā taramānarūpo yena vepacitti asurindo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi.

Then Rāhu, the lord of asuras, released the devaputta Suriya and, in a hurry, approached Vepacitti, the lord of asuras; having approached, he stood to one side, alarmed and with his hair standing on end.

Bấy giờ, A-tu-la vương Rāhu, sau khi thả Thiên tử Sūriya, vội vàng đi đến chỗ A-tu-la vương Vepacitti; sau khi đến, Rāhu đứng một bên, sợ hãi và dựng tóc gáy.

Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho rāhuṃ asurindaṃ vepacitti asurindo gāthāya ajjhabhāsi –

Vepacitti, the lord of asuras, addressed Rāhu, the lord of asuras, who was standing to one side, with a verse:

A-tu-la vương Vepacitti đã nói bài kệ này với A-tu-la vương Rāhu đang đứng một bên –

1011

‘‘Kiṃ nu santaramānova, rāhu sūriyaṃ pamuñcasi;

“Why, O Rāhu, did you release Suriya in such a hurry;

“Này Rāhu, sao ngươi lại vội vàng thả Sūriya ra;

1012

Saṃviggarūpo āgamma, kiṃ nu bhītova tiṭṭhasī’’ti.

Why do you stand here, having come with an alarmed appearance, as if in fear?”

Sao ngươi lại đến với vẻ sợ hãi, và đứng đó như thể đang khiếp sợ?”

1013

‘‘Sattadhā me phale muddhā, jīvanto na sukhaṃ labhe;

“My head would split into seven pieces, I would not live in happiness;

“Đầu ta sẽ vỡ thành bảy mảnh, sống mà không được an lạc;

1014

Buddhagāthābhigītomhi, no ce muñceyya sūriya’’nti.

I was addressed by the Buddha’s verses, if I had not released Suriya.”

Ta đã bị chư Phật quở trách bằng kệ, nếu ta không thả Sūriya.”

1015

Paṭhamo vaggo.

The First Chapter.

Phẩm thứ nhất.

1016

Tassuddānaṃ –

Its Summary:

Tóm tắt phẩm đó –

1017

Dve kassapā ca māgho ca, māgadho dāmali kāmado;

Two Kassapas, Māgha, Māgadha, Dāmali, Kāmada,

Hai kinh Kassapa, Māgha, Māgadha, Dāmali, Kāmada;

1018

Pañcālacaṇḍo tāyano, candimasūriyena te dasāti.

Pañcālacaṇḍa, Tayana, with Candimā and Suriya—these are ten.

Pañcālacaṇḍa, Tāyano, cùng với Candima và Sūriya là mười.

Table of Contents