Table of Contents

⮲

Sagāthāvaggapāḷi

Edit
4

1. Devatāsaṃyuttaṃ

1. The Connected Discourses with Deities

1. Tương Ưng Chư Thiên

5

1. Naḷavaggo

1. The Naḷa Chapter

1. Phẩm Naḷa

6
1. Oghataraṇasuttaṃ
1. Discourse on Crossing the Flood
1. Kinh Vượt Qua Dòng Nước Lũ
7
1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
1. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, in Jeta's Grove, Anāthapiṇḍika's Park.
1. Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Savatthi, trong rừng Jeta, tịnh xá của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Then, when the night was far advanced, a certain deity, whose surpassing radiance illuminated the entire Jeta's Grove, approached the Blessed One. Having approached, she paid homage to the Blessed One and stood to one side.
Rồi một vị thiên nhân, khi đêm đã quá nửa, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ rừng Jeta, đến chỗ Đức Thế Tôn, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘kathaṃ nu tvaṃ, mārisa, oghamatarī’ti?
Standing to one side, that deity addressed the Blessed One with a verse: ‘‘How, good sir, did you cross the flood?’’
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy bạch Đức Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, làm thế nào Ngài đã vượt qua dòng nước lũ?”
‘Appatiṭṭhaṃ khvāhaṃ, āvuso, anāyūhaṃ oghamatari’nti.
‘‘By not standing still, friend, and by not striving, I crossed the flood.’’
“Này hiền hữu, không đứng lại, không nỗ lực, Ta đã vượt qua dòng nước lũ.”
‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, mārisa, appatiṭṭhaṃ anāyūhaṃ oghamatarī’ti?
‘‘But how, good sir, by not standing still and by not striving, did you cross the flood?’’
“Bạch Thế Tôn, làm thế nào Ngài đã vượt qua dòng nước lũ mà không đứng lại, không nỗ lực?”
‘Yadākhvāhaṃ, āvuso, santiṭṭhāmi tadāssu saṃsīdāmi; yadākhvāhaṃ, āvuso, āyūhāmi tadāssu nibbuyhāmi* .
‘‘When I stood still, friend, I sank; when I strove, friend, I was carried away.
“Này hiền hữu, khi Ta đứng lại, Ta chìm xuống; khi Ta nỗ lực, Ta bị cuốn trôi.
Evaṃ khvāhaṃ, āvuso, appatiṭṭhaṃ anāyūhaṃ oghamatari’’’nti.
That is how, friend, by not standing still and by not striving, I crossed the flood.’’
Này hiền hữu, như vậy, không đứng lại, không nỗ lực, Ta đã vượt qua dòng nước lũ.”
8
‘‘Cirassaṃ vata passāmi, brāhmaṇaṃ parinibbutaṃ;
‘‘It has been long indeed that I have seen a Brāhmaṇa fully cool,
“Thật lâu lắm rồi ta mới được thấy,
9
Appatiṭṭhaṃ anāyūhaṃ, tiṇṇaṃ loke visattika’’nti–
Who, by neither standing still nor striving, has crossed attachment to the world.’’
Một bậc Phạm hạnh đã hoàn toàn tịch diệt,
10
Idamavoca sā devatā.
This is what that deity said.
Không đứng lại, không nỗ lực, đã vượt qua sự trói buộc trong thế gian.”
Samanuñño satthā ahosi.
The Teacher approved.
Vị thiên nhân ấy đã nói lên lời này. Bậc Đạo Sư đã hoan hỷ.
Atha kho sā devatā – ‘‘samanuñño me satthā’’ti bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyīti.
Then that deity, knowing, ‘‘The Teacher approves of me,’’ paid homage to the Blessed One, circumambulated him keeping her right side towards him, and then vanished right there.
Rồi vị thiên nhân ấy, nghĩ rằng: “Bậc Đạo Sư đã hoan hỷ với ta”, đảnh lễ Đức Thế Tôn, đi nhiễu hữu rồi biến mất ngay tại chỗ đó.
11
2. Nimokkhasuttaṃ
2. Discourse on Deliverance
2. Kinh Giải Thoát
12
2. Sāvatthinidānaṃ.
2. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
2. Tại Savatthi.
Atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Then, when the night was far advanced, a certain deity, whose surpassing radiance illuminated the entire Jeta's Grove, approached the Blessed One. Having approached, she paid homage to the Blessed One and stood to one side.
Rồi một vị thiên nhân, khi đêm đã quá nửa, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ rừng Jeta, đến chỗ Đức Thế Tôn, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavantaṃ etadavoca –
Standing to one side, that deity addressed the Blessed One with a verse:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy bạch Đức Thế Tôn rằng:
13
‘‘Jānāsi no tvaṃ, mārisa, sattānaṃ nimokkhaṃ pamokkhaṃ viveka’’nti?
‘‘Do you know, good sir, the liberation, release, and seclusion of beings?’’
“Bạch Thế Tôn, Ngài có biết sự giải thoát, sự thoát ly, sự viễn ly của các chúng hữu tình không?”
14
‘‘Jānāmi khvāhaṃ, āvuso, sattānaṃ nimokkhaṃ pamokkhaṃ viveka’’nti.
‘‘I know, friend, the liberation, release, and seclusion of beings.’’
“Này hiền hữu, Ta biết sự giải thoát, sự thoát ly, sự viễn ly của các chúng hữu tình.”
15
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, mārisa, jānāsi sattānaṃ nimokkhaṃ pamokkhaṃ viveka’’nti?
‘‘But how, good sir, do you know the liberation, release, and seclusion of beings?’’
“Bạch Thế Tôn, làm thế nào Ngài biết sự giải thoát, sự thoát ly, sự viễn ly của các chúng hữu tình?”
16
‘‘Nandībhavaparikkhayā* , saññāviññāṇasaṅkhayā, vedanānaṃ nirodhā upasamā – evaṃ khvāhaṃ, āvuso, jānāmi sattānaṃ nimokkhaṃ pamokkhaṃ viveka’’nti.
‘‘By the destruction of delight and becoming, by the passing away of perception and consciousness, by the cessation and appeasement of feelings—that is how, friend, I know the liberation, release, and seclusion of beings.’’
“Này hiền hữu, do sự đoạn tận ái dục và hữu, do sự diệt tận tưởng và thức, do sự đoạn diệt và an tịnh các thọ, như vậy Ta biết sự giải thoát, sự thoát ly, sự viễn ly của các chúng hữu tình.”
17
3. Upanīyasuttaṃ
3. Discourse on Approaching
3. Kinh Đang Đến
18
3. Sāvatthinidānaṃ.
3. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
3. Tại Savatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity recited this verse in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên bài kệ này trước mặt Đức Thế Tôn:
19
‘‘Upanīyati jīvitamappamāyu,
‘‘Life is approaching its end, one’s lifespan is short;
“Mạng sống đang đến gần, tuổi thọ thật ít ỏi,
20
Jarūpanītassa na santi tāṇā;
There are no protectors for one approached by old age;
Khi già đã đến gần, không có nơi nương tựa;
21
Etaṃ bhayaṃ maraṇe pekkhamāno,
Seeing this danger in death,
Thấy sự hiểm nguy này trong cái chết,
22
Puññāni kayirātha sukhāvahānī’’ti.
One should do wholesome deeds that bring happiness.’’
Hãy làm các công đức, mang lại sự an lạc.”
23
‘‘Upanīyati jīvitamappamāyu,
‘‘Life is approaching its end, one’s lifespan is short;
“Mạng sống đang đến gần, tuổi thọ thật ít ỏi,
24
Jarūpanītassa na santi tāṇā;
There are no protectors for one approached by old age;
Khi già đã đến gần, không có nơi nương tựa;
25
Etaṃ bhayaṃ maraṇe pekkhamāno,
Seeing this danger in death,
Thấy sự hiểm nguy này trong cái chết,
26
Lokāmisaṃ pajahe santipekkho’’ti.
One should abandon worldly allurements, desiring peace.’’
Kẻ tìm cầu an tịnh, hãy từ bỏ thế gian vị.”
27
4. Accentisuttaṃ
4. Discourse on Passing
4. Kinh Thời Gian Trôi Qua
28
4. Sāvatthinidānaṃ.
4. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
4. Tại Savatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity recited this verse in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên bài kệ này trước mặt Đức Thế Tôn:
29
‘‘Accenti kālā tarayanti rattiyo,
‘‘Times pass by, nights go by,
“Thời gian trôi qua, đêm cũng trôi qua,
30
Vayoguṇā anupubbaṃ jahanti;
Stages of life gradually depart;
Các giai đoạn tuổi thọ dần dần bỏ đi;
31
Etaṃ bhayaṃ maraṇe pekkhamāno,
Seeing this danger in death,
Thấy sự hiểm nguy này trong cái chết,
32
Puññāni kayirātha sukhāvahānī’’ti.
One should do wholesome deeds that bring happiness.’’
Hãy làm các công đức, mang lại sự an lạc.”
33
‘‘Accenti kālā tarayanti rattiyo,
‘‘Times pass by, nights go by,
“Thời gian trôi qua, đêm cũng trôi qua,
34
Vayoguṇā anupubbaṃ jahanti;
Stages of life gradually depart;
Các giai đoạn tuổi thọ dần dần bỏ đi;
35
Etaṃ bhayaṃ maraṇe pekkhamāno,
Seeing this danger in death,
Thấy sự hiểm nguy này trong cái chết,
36
Lokāmisaṃ pajahe santipekkho’’ti.
One should abandon worldly allurements, desiring peace.’’
Kẻ tìm cầu an tịnh, hãy từ bỏ thế gian vị.”
37
5. Katichindasuttaṃ
5. Discourse on How Many to Cut
5. Kinh Cần Cắt Bỏ Bao Nhiêu
38
5. Sāvatthinidānaṃ.
5. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
5. Tại Savatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity recited this verse in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên bài kệ này trước mặt Đức Thế Tôn:
39
‘‘Kati chinde kati jahe, kati cuttari bhāvaye;
‘‘How many should one cut, how many should one abandon, how many should one further cultivate?
“Cắt bỏ bao nhiêu, từ bỏ bao nhiêu, tu tập thêm bao nhiêu;
40
Kati saṅgātigo bhikkhu, oghatiṇṇoti vuccatī’’ti.
A bhikkhu who has gone beyond how many attachments is said to have crossed the flood?’’
Vị Tỳ-kheo vượt qua bao nhiêu sự trói buộc, được gọi là đã vượt qua dòng nước lũ?”
41
‘‘Pañca chinde pañca jahe, pañca cuttari bhāvaye;
‘‘One should cut five, abandon five, and further cultivate five;
“Cắt bỏ năm, từ bỏ năm, tu tập thêm năm;
42
Pañca saṅgātigo bhikkhu, oghatiṇṇoti vuccatī’’ti.
A bhikkhu who has gone beyond five attachments is said to have crossed the flood.’’
Vị Tỳ-kheo vượt qua năm sự trói buộc, được gọi là đã vượt qua dòng nước lũ.”
43
6. Jāgarasuttaṃ
6. Discourse on the Awakened
6. Kinh Người Thức Tỉnh
44
6. Sāvatthinidānaṃ.
6. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
6. Tại Savatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity recited this verse in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên bài kệ này trước mặt Đức Thế Tôn:
45
‘‘Kati jāgarataṃ suttā, kati suttesu jāgarā;
‘‘How many sleep among the awakened, how many are awakened among the sleepers?
“Bao nhiêu ngủ khi thức, bao nhiêu thức khi ngủ;
46
Katibhi* rajamādeti, katibhi* parisujjhatī’’ti.
By how many does one accumulate dust, by how many is one purified?’’
Với bao nhiêu nhiễm ô, với bao nhiêu thanh tịnh?”
47
‘‘Pañca jāgarataṃ suttā, pañca suttesu jāgarā;
‘‘Five sleep among the awakened, five are awakened among the sleepers;
“Năm ngủ khi thức, năm thức khi ngủ;
48
Pañcabhi* rajamādeti, pañcabhi* parisujjhatī’’ti.
By five does one accumulate dust, by five is one purified.’’
Với năm nhiễm ô, với năm thanh tịnh.”
49
7. Appaṭividitasuttaṃ
7. Discourse on the Uncomprehended
7. Kinh Chưa Hiểu Rõ
50
7. Sāvatthinidānaṃ.
7. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
7. Tại Savatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity recited this verse in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên bài kệ này trước mặt Đức Thế Tôn:
51
‘‘Yesaṃ dhammā appaṭividitā, paravādesu nīyare* ;
‘‘Those whose Dhamma is uncomprehended, are led by others’ views;
“Những ai chưa hiểu rõ các pháp, bị lôi kéo bởi các tà kiến của người khác;
52
Suttā te nappabujjhanti, kālo tesaṃ pabujjhitu’’nti.
They, asleep, do not awaken—it is time for them to awaken.’’
Họ đang ngủ, không thức tỉnh, đã đến lúc họ phải thức tỉnh.”
53
‘‘Yesaṃ dhammā suppaṭividitā, paravādesu na nīyare;
‘‘Those whose Dhamma is well comprehended, are not led by others’ views;
“Những ai đã hiểu rõ các pháp, không bị lôi kéo bởi các tà kiến của người khác;
54
Te sambuddhā sammadaññā, caranti visame sama’’nti.
They, fully awakened with right understanding, walk evenly through the uneven.’’
Họ là những bậc Chánh Đẳng Giác, đã thấy đúng đắn, sống bình đẳng giữa những điều bất bình đẳng.”
55
8. Susammuṭṭhasuttaṃ
8. Discourse on the Well-Forgotten
8. Kinh Quên Lãng
56
8. Sāvatthinidānaṃ.
8. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
8. Tại Savatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity recited this verse in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên bài kệ này trước mặt Đức Thế Tôn:
57
‘‘Yesaṃ dhammā susammuṭṭhā, paravādesu nīyare;
‘‘Those whose Dhamma is well-forgotten, are led by others’ views;
“Những ai đã quên lãng các pháp, bị lôi kéo bởi các tà kiến của người khác;
58
Suttā te nappabujjhanti, kālo tesaṃ pabujjhitu’’nti.
They, asleep, do not awaken—it is time for them to awaken.’’
Họ đang ngủ, không thức tỉnh, đã đến lúc họ phải thức tỉnh.”
59
‘‘Yesaṃ dhammā asammuṭṭhā, paravādesu na nīyare;
‘‘Those whose Dhamma is unforgotten, are not led by others’ views;
“Những ai không quên lãng các pháp, không bị lôi kéo bởi các tà kiến của người khác;
60
Te sambuddhā sammadaññā, caranti visame sama’’nti.
They, fully awakened with right understanding, walk evenly through the uneven.’’
Họ là những bậc Chánh Đẳng Giác, đã thấy đúng đắn, sống bình đẳng giữa những điều bất bình đẳng.”
61
9. Mānakāmasuttaṃ
9. Discourse on the Desire for Conceit
9. Kinh Người Ưa Kiêu Mạn
62
9. Sāvatthinidānaṃ.
9. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
9. Tại Savatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity recited this verse in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên bài kệ này trước mặt Đức Thế Tôn:
63
‘‘Na mānakāmassa damo idhatthi,
‘‘For one desiring conceit, there is no self-restraint here;
“Kẻ ưa kiêu mạn, không có sự tự chế ở đời này,
64
Na monamatthi asamāhitassa;
Nor is there sagely silence for one who is unconcentrated;
Kẻ tâm không định tĩnh, không có trí tuệ;
65
Eko araññe viharaṃ pamatto,
One who dwells alone in the forest, heedless,
Sống một mình trong rừng, kẻ phóng dật,
66
Na maccudheyyassa tareyya pāra’’nti.
Would not cross the realm of death.’’
Không thể vượt qua bờ cõi của tử thần.”
67
‘‘Mānaṃ pahāya susamāhitatto,
‘‘Having abandoned conceit, with a well-concentrated self,
“Kẻ đã từ bỏ kiêu mạn, tâm đã định tĩnh,
68
Sucetaso sabbadhi vippamutto;
Of pure mind, entirely liberated;
Tâm ý thanh tịnh, hoàn toàn giải thoát khỏi mọi thứ;
69
Eko araññe viharaṃ appamatto,
One who dwells alone in the forest, heedful,
Sống một mình trong rừng, kẻ không phóng dật,
70
Sa maccudheyyassa tareyya pāra’’nti.
Would cross the realm of death.’’
Người ấy có thể vượt qua bờ cõi của tử thần.”
71
10. Araññasuttaṃ
10. Discourse on the Forest
10. Kinh Rừng
72
10. Sāvatthinidānaṃ.
10. (This discourse has) its origin in Sāvatthī.
10. Tại Savatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
Standing to one side, that deity addressed the Blessed One with a verse:
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên bài kệ này với Đức Thế Tôn:
73
‘‘Araññe viharantānaṃ, santānaṃ brahmacārinaṃ;
‘‘For those who dwell in the forest, peaceful, leading the holy life;
“Những vị sống trong rừng, đã an tịnh, sống đời Phạm hạnh;
74
Ekabhattaṃ bhuñjamānānaṃ, kena vaṇṇo pasīdatī’’ti.
Eating one meal a day, how does their complexion become serene?’’
Chỉ ăn một bữa, do đâu mà dung sắc của họ thanh tịnh?”
75
‘‘Atītaṃ nānusocanti, nappajappanti nāgataṃ;
‘‘They do not sorrow over the past, nor hanker after the future;
“Họ không sầu muộn về quá khứ, không mong cầu vị lai;
76
Paccuppannena yāpenti, tena vaṇṇo pasīdati’’.
They sustain themselves with the present, thus their complexion becomes serene.’’
Họ sống với hiện tại, do đó dung sắc của họ thanh tịnh.”
77
‘‘Anāgatappajappāya, atītassānusocanā;
‘‘By hankering after the future, and sorrowing over the past;
“Do mong cầu vị lai, do sầu muộn về quá khứ;
78
Etena bālā sussanti, naḷova harito luto’’ti.
With these, fools wither away, like a freshly cut reed.’’
Do đó những kẻ ngu khờ héo hon, như cây sậy xanh bị cắt.”
79
Naḷavaggo paṭhamo.
The First Chapter, Naḷa, is finished.
Phẩm Naḷa thứ nhất.
80
Tassuddānaṃ –
The summary of it:
Tóm tắt:
81
Oghaṃ nimokkhaṃ upaneyyaṃ, accenti katichindi ca;
Ogha, Nimokkha, Upaneyya, Accenti, Katichindi;
Ogha, Nimokkha, Upaneyya, Accenti, Katichindi và;
82
Jāgaraṃ appaṭividitā, susammuṭṭhā mānakāminā;
Jāgara, Appaṭividitā, Susammuṭṭhā, Mānakāminā;
Jāgara, Appaṭividitā, Susammuṭṭhā, Mānakāminā;
83
Araññe dasamo vutto, vaggo tena pavuccati.
Arañña is spoken of as the tenth, thus the chapter is named.
Arañña là kinh thứ mười được nói, phẩm này được gọi tên như vậy.
84

2. Nandanavaggo

2. The Nandana Chapter

2. Phẩm Nandana

85
1. Nandanasuttaṃ
1. Discourse on Nandana
1. Kinh Nandana
86
11. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
11. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, in Jeta's Grove, Anāthapiṇḍika's Park.
11. Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Savatthi, trong rừng Jeta, tịnh xá của ông Anāthapiṇḍika.
Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti.
There the Blessed One addressed the bhikkhus, saying: ‘‘Bhikkhus!’’
Tại đó, Đức Thế Tôn gọi các Tỳ-kheo: “Này các Tỳ-kheo!”
‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
‘‘Venerable sir!’’ replied those bhikkhus to the Blessed One.
Các Tỳ-kheo ấy vâng đáp Đức Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn!”
Bhagavā etadavoca –
The Blessed One spoke this:
Đức Thế Tôn nói như sau:
87
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññatarā tāvatiṃsakāyikā devatā nandane vane accharāsaṅghaparivutā dibbehi pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricāriyamānā* tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –
“Formerly, bhikkhus, a certain deity residing in Tāvatiṃsa, surrounded by a throng of apsaras, fully endowed and served with the five divine sense pleasures, at that time uttered this verse:
“Này chư Tỳ-kheo, thuở xưa, một vị thiên thuộc cõi Tam Thập Tam Thiên, được vây quanh bởi đoàn tùy tùng các tiên nữ, được thỏa mãn và đầy đủ với năm loại dục lạc của chư thiên trong khu rừng Nandana, vào lúc đó đã nói lên bài kệ này:
88
‘‘Na te sukhaṃ pajānanti, ye na passanti nandanaṃ;
‘They do not know happiness, who do not see Nandana;
Những ai không thấy khu vườn Nandana,
89
Āvāsaṃ naradevānaṃ, tidasānaṃ yasassina’’nti.
The abode of god-kings, of the glorious Tidasas.’”
Nơi cư ngụ của các vị thiên vương, của các vị thiên lừng danh, thì họ không biết hạnh phúc.”
90
‘‘Evaṃ vutte, bhikkhave, aññatarā devatā taṃ devataṃ gāthāya paccabhāsi –
“When this was said, bhikkhus, another deity replied to that deity with a verse:
“Này chư Tỳ-kheo, khi được nói như vậy, một vị thiên khác đã đáp lại vị thiên ấy bằng bài kệ:
91
‘‘Na tvaṃ bāle pajānāsi, yathā arahataṃ vaco;
‘You, fool, do not know the word of the Arahants as it truly is;
Này kẻ ngu si, ngươi không hiểu lời của các bậc A-la-hán;
92
Aniccā sabbasaṅkhārā* , uppādavayadhammino;
All formations are impermanent, of a nature to arise and pass away;
Tất cả các hành đều vô thường, có bản chất sinh diệt;
93
Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti.
Having arisen, they cease; their appeasement is happiness.’”
Chúng sinh rồi diệt, sự an tịnh của chúng là an lạc.”
94
2. Nandatisuttaṃ
2. Nandatisutta
2. Kinh Nandati
95
12. Sāvatthinidānaṃ.
12. Occasion at Sāvatthī.
12. Tại Sāvatthī.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity uttered this verse in the presence of the Blessed One:
Vị thiên ấy đứng một bên, đã nói lên bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
96
‘‘Nandati puttehi puttimā,
“One with sons delights in sons;
“Người có con thì vui vì con,
97
Gomā* gohi tatheva nandati;
One with cattle delights in cattle in the same way;
Người có bò thì cũng vui vì bò;
98
Upadhīhi narassa nandanā,
For a man, attachments are sources of delight,
Sự vui mừng của con người là do các chấp thủ,
99
Na hi so nandati yo nirūpadhī’’ti.
But he who is without attachments does not delight.”
Người không có chấp thủ thì không vui mừng.”
100
‘‘Socati puttehi puttimā,
“One with sons grieves over sons;
“Người có con thì sầu vì con,
101
Gomā gohi tatheva socati;
One with cattle grieves over cattle in the same way;
Người có bò thì cũng sầu vì bò;
102
Upadhīhi narassa socanā,
For a man, attachments are sources of grief,
Sự sầu muộn của con người là do các chấp thủ,
103
Na hi so socati yo nirūpadhī’’ti.
But he who is without attachments does not grieve.”
Người không có chấp thủ thì không sầu muộn.”
104
3. Natthiputtasamasuttaṃ
3. Natthiputtasamasutta
3. Kinh Natthiputtasama
105
13. Sāvatthinidānaṃ.
13. Occasion at Sāvatthī.
13. Tại Sāvatthī.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity uttered this verse in the presence of the Blessed One:
Vị thiên ấy đứng một bên, đã nói lên bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
106
‘‘Natthi puttasamaṃ pemaṃ, natthi gosamitaṃ dhanaṃ;
“There is no love like that for a son, there is no wealth like cattle;
“Không có tình yêu nào bằng con cái, không có của cải nào bằng bò;
107
Natthi sūriyasamā* ābhā, samuddaparamā sarā’’ti.
There is no light like the sun, oceans are the highest of reservoirs.”
Không có ánh sáng nào bằng mặt trời, các hồ nước thì biển là tối thượng.”
108
‘‘Natthi attasamaṃ pemaṃ, natthi dhaññasamaṃ dhanaṃ;
“There is no love like that for oneself, there is no wealth like grain;
“Không có tình yêu nào bằng tự thân, không có của cải nào bằng ngũ cốc;
109
Natthi paññāsamā ābhā, vuṭṭhi ve paramā sarā’’ti.
There is no light like wisdom, indeed, rain is the highest of reservoirs.”
Không có ánh sáng nào bằng trí tuệ, mưa rào là tối thượng cho các hồ nước.”
110
4. Khattiyasuttaṃ
4. Khattiyasutta
4. Kinh Khattiya
111
14. ‘‘Khattiyo dvipadaṃ seṭṭho, balībaddo* catuppadaṃ.
14. “Among two-footed beings, the khattiya is supreme; among four-footed, the ox.
14. “Vua chúa là bậc tối thượng trong loài hai chân, bò đực là tối thượng trong loài bốn chân.
112
Komārī seṭṭhā bhariyānaṃ, yo ca puttāna pubbajo’’ti.
Among wives, the maiden is supreme; and among sons, the eldest.”
Thiếu nữ là tối thượng trong các người vợ, và người con trưởng là tối thượng trong các người con.”
113
‘‘Sambuddho dvipadaṃ seṭṭho, ājānīyo catuppadaṃ;
“Among two-footed beings, the Perfectly Enlightened One is supreme; among four-footed, the noble steed;
“Đức Sambuddha là bậc tối thượng trong loài hai chân, ngựa thuần chủng là tối thượng trong loài bốn chân;
114
Sussūsā seṭṭhā bhariyānaṃ, yo ca puttānamassavo’’ti.
Among wives, the obedient one is supreme; and among sons, the dutiful one.”
Người vợ biết vâng lời là tối thượng trong các người vợ, và người con biết vâng lời là tối thượng trong các người con.”
115
5. Saṇamānasuttaṃ
5. Saṇamānasutta
5. Kinh Saṇamāna
116
15. ‘‘Ṭhite majjhanhike* kāle, sannisīvesu pakkhisu.
15. “When the time of midday stands still, and birds are settled.
15. “Khi giữa trưa đứng bóng, các loài chim đã yên vị.
117
Saṇateva brahāraññaṃ* , taṃ bhayaṃ paṭibhāti ma’’nti.
The great forest resounds, that frightens me.”
Rừng lớn vang lên tiếng động, điều đó khiến tôi sợ hãi.”
118
‘‘Ṭhite majjhanhike kāle, sannisīvesu pakkhisu;
“When the time of midday stands still, and birds are settled;
“Khi giữa trưa đứng bóng, các loài chim đã yên vị;
119
Saṇateva brahāraññaṃ, sā rati paṭibhāti ma’’nti.
The great forest resounds, that delights me.”
Rừng lớn vang lên tiếng động, điều đó khiến tôi hoan hỷ.”
120
6. Niddātandīsuttaṃ
6. Niddātandīsutta
6. Kinh Niddātandī
121
16. ‘‘Niddā tandī vijambhitā* , aratī bhattasammado.
16. “Sloth, torpor, yawning, discontent, and stupefaction from food.
16. “Giấc ngủ, sự uể oải, sự ngáp vặt, sự không hoan hỷ, sự say sưa do thức ăn.
122
Etena nappakāsati, ariyamaggo idha pāṇina’’nti.
By these, the noble path does not become clear for a being here.”
Do những điều này mà con đường cao quý không hiển lộ cho chúng sinh ở đời.”
123
‘‘Niddaṃ tandiṃ vijambhitaṃ, aratiṃ bhattasammadaṃ;
“Having dispelled sloth, torpor, yawning, discontent, and stupefaction from food;
“Sau khi xua tan giấc ngủ, sự uể oải, sự ngáp vặt, sự không hoan hỷ, sự say sưa do thức ăn;
124
Vīriyena* naṃ paṇāmetvā, ariyamaggo visujjhatī’’ti.
By effort, the noble path becomes purified.”
Bằng tinh tấn, con đường cao quý được thanh tịnh.”
125
7. Dukkarasuttaṃ
7. Dukkarasutta
7. Kinh Dukkara
126
17. ‘‘Dukkaraṃ duttitikkhañca, abyattena ca sāmaññaṃ.
17. “Difficult and hard to endure is the ascetic life for one unskilled.
17. “Đời sống sa-môn hạnh khó làm, khó chịu đựng đối với người thiếu trí tuệ.
127
Bahūhi tattha sambādhā, yattha bālo visīdatī’’ti.
Many are the obstacles therein, where a fool sinks down.”
Có nhiều chướng ngại ở đó, nơi mà kẻ ngu si bị chìm đắm.”
128
‘‘Katihaṃ careyya sāmaññaṃ, cittaṃ ce na nivāraye;
“For how many days would one live the ascetic life, if one did not restrain the mind?
“Nếu không chế ngự được tâm, thì sẽ sống đời sa-môn hạnh được bao lâu?
129
Pade pade visīdeyya, saṅkappānaṃ vasānugo’’ti.
At every step, one would sink, following the sway of one’s thoughts.”
Kẻ đi theo ý nghĩ sẽ chìm đắm từng bước một.”
130
‘‘Kummova aṅgāni sake kapāle,
“Like a tortoise withdrawing its limbs into its own shell,
“Như con rùa thu rút các chi vào mai của mình,
131
Samodahaṃ bhikkhu manovitakke;
A bhikkhu, having collected his mental thoughts,
Vị Tỳ-kheo thu nhiếp các ý nghĩ vào tâm;
132
Anissito aññamaheṭhayāno,
Without dependence, harming no other,
Không nương tựa, không làm hại người khác,
133
Parinibbuto nūpavadeyya kañcī’’ti.
Fully unbound, should blame no one.”
Vị ấy đã nhập Niết-bàn sẽ không chỉ trích bất cứ ai.”
134
8. Hirīsuttaṃ
8. Hirīsutta
8. Kinh Hirī
135
18. ‘‘Hirīnisedho puriso, koci lokasmiṃ vijjati.
18. “Is there any person in the world restrained by moral shame (hiri),
18. “Có người nào trên đời được ngăn giữ bởi sự hổ thẹn không?
136
Yo nindaṃ apabodhati* , asso bhadro kasāmivā’’ti.
Who, like a noble steed awakened by the whip, awakens to blame?”
Người ấy tránh xa sự chỉ trích, như con ngựa tốt tránh roi vậy.”
137
‘‘Hirīnisedhā tanuyā, ye caranti sadā satā;
“Those who are restrained by moral shame, ever mindful, live with little defilement;
“Những ai được ngăn giữ bởi sự hổ thẹn, luôn sống chánh niệm;
138
Antaṃ dukkhassa pappuyya, caranti visame sama’’nti.
Having reached the end of suffering, they live in uneven places as if they were even.”
Đạt đến sự chấm dứt khổ đau, họ sống bình đẳng giữa những điều bất bình đẳng.”
139
9. Kuṭikāsuttaṃ
9. Kuṭikāsutta
9. Kinh Kuṭikā
140
19.
19.
19.
141
‘‘Kacci te kuṭikā natthi, kacci natthi kulāvakā;
“Do you have no little hut? Do you have no nest?
“Ngôi nhà nhỏ của ngài không còn chăng? Tổ ấm của ngài không còn chăng?
142
Kacci santānakā natthi, kacci muttosi bandhanā’’ti.
Do you have no tendrils? Are you released from bondage?”
Dây leo của ngài không còn chăng? Ngài đã thoát khỏi sự ràng buộc chăng?”
143
‘‘Taggha me kuṭikā natthi, taggha natthi kulāvakā;
“Indeed, I have no little hut. Indeed, I have no nest;
“Chắc chắn ngôi nhà nhỏ của tôi không còn, chắc chắn tổ ấm của tôi không còn;
144
Taggha santānakā natthi, taggha muttomhi bandhanā’’ti.
Indeed, I have no tendrils. Indeed, I am released from bondage.”
Chắc chắn dây leo của tôi không còn, chắc chắn tôi đã thoát khỏi sự ràng buộc.”
145
‘‘Kintāhaṃ kuṭikaṃ brūmi, kiṃ te brūmi kulāvakaṃ;
“What do I call your little hut? What do I call your nest?
“Tôi nên gọi gì là ngôi nhà nhỏ của ngài? Tôi nên gọi gì là tổ ấm của ngài?
146
Kiṃ te santānakaṃ brūmi, kintāhaṃ brūmi bandhana’’nti.
What do I call your tendrils? What do I call your bondage?”
Tôi nên gọi gì là dây leo của ngài? Tôi nên gọi gì là sự ràng buộc của ngài?”
147
‘‘Mātaraṃ kuṭikaṃ brūsi, bhariyaṃ brūsi kulāvakaṃ;
“You call the mother the little hut; you call the wife the nest;
“Ngài gọi mẹ là ngôi nhà nhỏ, gọi vợ là tổ ấm;
148
Putte santānake brūsi, taṇhaṃ me brūsi bandhana’’nti.
You call the sons the tendrils; you call craving my bondage.”
Gọi con là dây leo, gọi tham ái là sự ràng buộc của tôi.”
149
‘‘Sāhu te kuṭikā natthi, sāhu natthi kulāvakā;
“It is good that you have no little hut. It is good that you have no nest;
“Thật tốt lành khi ngôi nhà nhỏ của ngài không còn, thật tốt lành khi tổ ấm của ngài không còn;
150
Sāhu santānakā natthi, sāhu muttosi bandhanā’’ti.
It is good that you have no tendrils. It is good that you are released from bondage.”
Thật tốt lành khi dây leo của ngài không còn, thật tốt lành khi ngài đã thoát khỏi sự ràng buộc.”
151
10. Samiddhisuttaṃ
10. Samiddhisutta
10. Kinh Samiddhi
152
20. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati tapodārāme.
20. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was staying in Rājagaha, at Tapodārāma.
Tôi nghe như vầy: Một thời Đức Thế Tôn đang trú tại Rājagaha, trong khu vườn Tapodā.
Atha kho āyasmā samiddhi rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena tapodā tenupasaṅkami gattāni parisiñcituṃ.
Then, in the early morning, Ven. Samiddhi rose, went to the Tapodā to bathe his limbs.
Rồi Tôn giả Samiddhi, vào lúc rạng đông, thức dậy sớm và đi đến suối nước nóng Tapodā để tắm rửa thân thể.
Tapode gattāni parisiñcitvā paccuttaritvā ekacīvaro aṭṭhāsi gattāni pubbāpayamāno.
Having bathed his limbs in the Tapodā, he came out and stood wearing a single robe, letting his limbs dry.
Sau khi tắm rửa thân thể tại suối Tapodā, ngài trở lên bờ, chỉ mặc một y, đứng phơi khô thân thể.
Atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ tapodaṃ obhāsetvā yena āyasmā samiddhi tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā vehāsaṃ ṭhitā āyasmantaṃ samiddhiṃ gāthāya ajjhabhāsi –
Then, a certain deity, when the night was far advanced, of surpassing beauty, illuminating the entire Tapodā, approached Ven. Samiddhi; having approached, she stood in the air and addressed Ven. Samiddhi with a verse:
Rồi một vị thiên, với dung mạo rực rỡ, chiếu sáng toàn bộ khu vườn Tapodā khi đêm đã khuya, đi đến chỗ Tôn giả Samiddhi; sau khi đến, vị ấy đứng trên không trung và nói với Tôn giả Samiddhi bằng bài kệ:
153
‘‘Abhutvā bhikkhasi bhikkhu, na hi bhutvāna bhikkhasi;
“Unfed, bhikkhu, you go for alms; you do not go for alms having fed;
“Này Tỳ-kheo, chưa thọ hưởng mà ngài đi khất thực, không phải đã thọ hưởng mà ngài đi khất thực;
154
Bhutvāna bhikkhu bhikkhassu, mā taṃ kālo upaccagā’’ti.
Having fed, bhikkhu, go for alms; let not your time pass you by.”
Này Tỳ-kheo, hãy thọ hưởng rồi mới đi khất thực, đừng để thời gian trôi qua ngài.”
155
‘‘Kālaṃ vohaṃ na jānāmi, channo kālo na dissati;
“I do not know the time, the time is hidden and not seen;
“Tôi không biết thời gian, thời gian bị che giấu không thể thấy;
156
Tasmā abhutvā bhikkhāmi, mā maṃ kālo upaccagā’’ti.
Therefore, unfed, I go for alms, let not my time pass me by.”
Vì vậy, tôi chưa thọ hưởng mà đi khất thực, đừng để thời gian trôi qua tôi.”
157
Atha kho sā devatā pathaviyaṃ* patiṭṭhahitvā āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – ‘‘daharo tvaṃ bhikkhu, pabbajito susu kāḷakeso, bhadrena yobbanena samannāgato, paṭhamena vayasā, anikkīḷitāvī kāmesu.
Then that deity, alighting on the earth, said to Ven. Samiddhi: “You are young, bhikkhu, recently ordained, newly come to this Dhamma and Discipline.
Rồi vị thiên ấy đáp xuống đất, nói với Tôn giả Samiddhi: “Này Tỳ-kheo, ngài còn trẻ, mới xuất gia, mới đến với Pháp và Luật này.
Bhuñja, bhikkhu, mānusake kāme; mā sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvī’’ti.
You are endowed with good youth, with the first stage of life, having not yet enjoyed sensual pleasures. Enjoy, bhikkhu, human sensual pleasures; do not abandon what is visible here and now to pursue what is for the future.”
Ngài có mái tóc đen mượt, được phú cho tuổi trẻ tốt đẹp, ở độ tuổi đầu tiên, chưa từng vui đùa trong các dục lạc. Này Tỳ-kheo, hãy thọ hưởng các dục lạc của con người; đừng từ bỏ cái lợi ích hiện tại để theo đuổi cái lợi ích tương lai.”
158
‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvāmi.
“No, friend, I do not abandon what is visible here and now to pursue what is for the future.
“Này hiền giả, tôi không từ bỏ cái lợi ích hiện tại để theo đuổi cái lợi ích tương lai.
Kālikañca khvāhaṃ, āvuso, hitvā sandiṭṭhikaṃ anudhāvāmi.
Rather, friend, I abandon what is for the future to pursue what is visible here and now.
Mà này hiền giả, tôi từ bỏ cái lợi ích tương lai để theo đuổi cái lợi ích hiện tại.
Kālikā hi, āvuso, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā; ādīnavo ettha bhiyyo.
For, friend, sensual pleasures for the future are declared by the Blessed One to have much suffering and much distress; there is more danger in them.
Vì này hiền giả, các dục lạc tương lai đã được Đức Thế Tôn nói là nhiều khổ đau, nhiều phiền não; sự nguy hiểm ở đây còn nhiều hơn.
Sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti.
This Dhamma is visible here and now, immediate, inviting one to come and see, onward-leading, to be personally experienced by the wise.”
Pháp này là thiết thực hiện tại (sandiṭṭhika), không có thời gian (akālika), đến để mà thấy (ehipassika), có khả năng hướng thượng (opaneyyika), và được người trí tự mình chứng nghiệm (paccattaṃ veditabbo viññūhī).”
159
‘‘Kathañca, bhikkhu, kālikā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo?
“And how, bhikkhu, are sensual pleasures for the future declared by the Blessed One to have much suffering and much distress, with more danger in them?
“Này Tỳ-kheo, các dục lạc tương lai đã được Đức Thế Tôn nói là nhiều khổ đau, nhiều phiền não, và sự nguy hiểm ở đây còn nhiều hơn như thế nào?
Kathaṃ sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti?
And how is this Dhamma visible here and now, immediate, inviting one to come and see, onward-leading, to be personally experienced by the wise?”
Và Pháp này là thiết thực hiện tại, không có thời gian, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, và được người trí tự mình chứng nghiệm như thế nào?”
160
‘‘Ahaṃ kho, āvuso, navo acirapabbajito adhunāgato imaṃ dhammavinayaṃ.
“I, friend, am new, recently ordained, having just come to this Dhamma and Discipline.
“Này hiền giả, tôi là người mới, mới xuất gia không lâu, mới đến với Pháp và Luật này.
Na tāhaṃ* sakkomi vitthārena ācikkhituṃ.
I am not able to explain it in detail.
Tôi không thể giải thích chi tiết được.
Ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho rājagahe viharati tapodārāme.
That Blessed One, Arahant, Perfectly Enlightened Buddha, is staying in Rājagaha, at Tapodārāma.
Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác ấy đang trú tại Rājagaha, trong khu vườn Tapodā.
Taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccha.
Go to that Blessed One and ask him about this matter.”
Hãy đến hỏi Đức Thế Tôn về vấn đề này.”
Yathā te bhagavā byākaroti tathā naṃ dhāreyyāsī’’ti.
"As the Blessed One explains it to you, so should you remember it."
Đức Thế Tôn sẽ giải thích cho ngài như thế nào, ngài hãy ghi nhớ điều đó như vậy.”
161
‘‘Na kho, bhikkhu, sukaro so bhagavā amhehi upasaṅkamituṃ, aññāhi mahesakkhāhi devatāhi parivuto.
"Indeed, bhikkhu, it is not easy for us to approach that Blessed One, for he is surrounded by other powerful deities.
“Này Tỳ-kheo, thật không dễ dàng cho chúng tôi đến gần Đức Thế Tôn, Ngài được bao quanh bởi các vị thiên nhân có đại oai lực khác.
Sace kho tvaṃ, bhikkhu, taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccheyyāsi, mayampi āgaccheyyāma dhammassavanāyā’’ti.
If, bhikkhu, you were to approach that Blessed One and ask him about this matter, we too would come to listen to the Dhamma."
Nếu ngài, Tỳ-kheo, có thể đến gần Đức Thế Tôn và hỏi về vấn đề này, thì chúng tôi cũng sẽ đến để nghe pháp.”
‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā samiddhi tassā devatāya paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
"Yes, friend," Venerable Samiddhi replied to that deity, and having assented, he approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
“Thưa hiền hữu, được!” Tôn giả Samiddhi đã chấp thuận lời của vị thiên nhân đó, rồi đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, ngài đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā samiddhi bhagavantaṃ etadavoca –
As he sat to one side, Venerable Samiddhi said this to the Blessed One:
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Samiddhi thưa với Đức Thế Tôn:
162
‘‘Idhāhaṃ, bhante, rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena tapodā tenupasaṅkamiṃ gattāni parisiñcituṃ.
"Here, bhante, in the early morning, having risen, I approached Tapodā to bathe my body.
“Bạch Thế Tôn, đêm qua, vào lúc rạng đông, con thức dậy và đi đến suối nước nóng Tapodā để tắm rửa.
Tapode gattāni parisiñcitvā paccuttaritvā ekacīvaro aṭṭhāsiṃ gattāni pubbāpayamāno.
Having bathed my body in Tapodā, I came out and stood wearing a single robe, drying my body.
Sau khi tắm rửa ở Tapodā, con bước lên bờ và đứng một mình với một y, phơi khô thân thể.
Atha kho, bhante, aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ tapodaṃ obhāsetvā yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā vehāsaṃ ṭhitā imāya gāthāya ajjhabhāsi –
Then, bhante, a certain deity, with a radiant night and an exquisite complexion, illuminating the entire Tapodā, approached me; having approached, she stood in the air and addressed me with this verse:
Bạch Thế Tôn, bấy giờ, một vị thiên nhân nọ, khi đêm đã khuya, với dung sắc rực rỡ, chiếu sáng khắp suối Tapodā, đi đến chỗ con; sau khi đến, vị ấy đứng trên không trung và nói với con bằng bài kệ này:
163
‘‘Abhutvā bhikkhasi bhikkhu, na hi bhutvāna bhikkhasi;
‘You beg, bhikkhu, without having eaten; indeed, you do not beg after eating;
“Chưa thọ dụng, Tỳ-kheo, ngài đã khất thực, không phải đã thọ dụng rồi mới khất thực;
164
Bhutvāna bhikkhu bhikkhassu, mā taṃ kālo upaccagā’’ti.
Having eaten, bhikkhu, you should beg, lest time passes you by.’"
Tỳ-kheo, hãy thọ dụng rồi mới khất thực, đừng để thời gian trôi qua ngài.”
165
‘‘Evaṃ vutte ahaṃ, bhante, taṃ devataṃ gāthāya paccabhāsiṃ –
"When this was said, bhante, I replied to that deity in verse:
“Bạch Thế Tôn, khi được nói như vậy, con đã đáp lại vị thiên nhân đó bằng bài kệ:
166
‘‘Kālaṃ vohaṃ na jānāmi, channo kālo na dissati;
‘I do not know time, time is hidden, it cannot be seen;
“Thời gian tôi không biết, thời gian ẩn không thấy;
167
Tasmā abhutvā bhikkhāmi, mā maṃ kālo upaccagā’’ti.
Therefore, I beg without having eaten, lest time passes me by.’"
Vì vậy chưa thọ dụng, tôi vẫn khất thực, đừng để thời gian trôi qua tôi.”
168
‘‘Atha kho, bhante, sā devatā pathaviyaṃ patiṭṭhahitvā maṃ etadavoca – ‘daharo tvaṃ, bhikkhu, pabbajito susu kāḷakeso, bhadrena yobbanena samannāgato, paṭhamena vayasā, anikkīḷitāvī kāmesu.
"Then, bhante, that deity descended to the ground and said to me, ‘You are young, bhikkhu, recently ordained, with dark hair, endowed with the blessing of youth, in the prime of life, unacquainted with sensual pleasures.
“Bạch Thế Tôn, bấy giờ, vị thiên nhân đó đứng trên mặt đất và nói với con: ‘Này Tỳ-kheo, ngài còn trẻ, mới xuất gia, tóc còn đen nhánh, có tuổi trẻ tươi đẹp, ở độ tuổi đầu tiên, chưa từng vui đùa với các dục.
Bhuñja, bhikkhu, mānusake kāme; mā sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvī’’’ti.
Enjoy, bhikkhu, human sensual pleasures; do not abandon the visible for the temporal.’"
Này Tỳ-kheo, hãy tận hưởng các dục của loài người; đừng từ bỏ cái lợi ích hiện tại để chạy theo cái lợi ích tương lai.’”
169
‘‘Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, taṃ devataṃ etadavocaṃ – ‘na khvāhaṃ, āvuso, sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvāmi; kālikañca khvāhaṃ, āvuso, hitvā sandiṭṭhikaṃ anudhāvāmi.
"When this was said, bhante, I said to that deity, ‘Indeed, friend, I do not abandon the visible for the temporal; rather, I abandon the temporal for the visible.
“Bạch Thế Tôn, khi được nói như vậy, con đã thưa với vị thiên nhân đó: ‘Này hiền hữu, tôi không từ bỏ cái lợi ích hiện tại để chạy theo cái lợi ích tương lai; mà tôi từ bỏ cái lợi ích tương lai để chạy theo cái lợi ích hiện tại.
Kālikā hi, āvuso, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā; ādīnavo ettha bhiyyo.
For, friend, sensual pleasures have been described by the Blessed One as full of suffering and distress; there is more danger here.
Này hiền hữu, Đức Thế Tôn đã nói rằng các dục là tương lai, chúng nhiều khổ, nhiều não; ở đây, sự nguy hiểm còn nhiều hơn.
Sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’’ti.
This Dhamma is visible here and now, timeless, inviting inspection, leading onward, to be understood by the wise each for himself.’"
Pháp này là hiện tại, không thời gian, có thể đến để thấy, có tính hướng thượng, được người trí tự mình chứng nghiệm.’”
170
‘‘Evaṃ vutte, bhante, sā devatā maṃ etadavoca – ‘kathañca, bhikkhu, kālikā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā; ādīnavo ettha bhiyyo?
"When this was said, bhante, that deity said to me, ‘How, bhikkhu, have sensual pleasures been described by the Blessed One as full of suffering and distress; with more danger here?
“Bạch Thế Tôn, khi được nói như vậy, vị thiên nhân đó đã thưa với con: ‘Này Tỳ-kheo, Đức Thế Tôn đã nói các dục tương lai là nhiều khổ, nhiều não, sự nguy hiểm còn nhiều hơn như thế nào?
Kathaṃ sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti?
How is this Dhamma visible here and now, timeless, inviting inspection, leading onward, to be understood by the wise each for himself?’
Pháp hiện tại này là không thời gian, có thể đến để thấy, có tính hướng thượng, được người trí tự mình chứng nghiệm như thế nào?’
Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, taṃ devataṃ etadavocaṃ – ‘ahaṃ kho, āvuso, navo acirapabbajito adhunāgato imaṃ dhammavinayaṃ, na tāhaṃ sakkomi vitthārena ācikkhituṃ.
When this was said, bhante, I said to that deity, ‘Indeed, friend, I am young, recently ordained, having recently come to this Dhamma and Discipline, I am unable to explain it in detail.
Bạch Thế Tôn, khi được nói như vậy, con đã thưa với vị thiên nhân đó: ‘Này hiền hữu, tôi là người mới, mới xuất gia không lâu, vừa mới đến với Pháp và Luật này, tôi không thể giải thích chi tiết được.
Ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho rājagahe viharati tapodārāme.
That Blessed One, the Arahant, the Fully Awakened One, dwells in Rājagaha in the Tapodārāma.
Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác đó đang trú tại Rājagaha, trong khu vườn Tapodārāma.
Taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccha.
Approach that Blessed One and ask him about this matter.
Hãy đến gần Đức Thế Tôn đó và hỏi về vấn đề này.
Yathā te bhagavā byākaroti tathā naṃ dhāreyyāsī’’’ti.
As the Blessed One explains it to you, so should you remember it.’"
Đức Thế Tôn sẽ giải thích cho ngài như thế nào, ngài hãy ghi nhớ điều đó như vậy.’”
171
‘‘Evaṃ vutte, bhante, sā devatā maṃ etadavoca – ‘na kho, bhikkhu, sukaro so bhagavā amhehi upasaṅkamituṃ, aññāhi mahesakkhāhi devatāhi parivuto.
"When this was said, bhante, that deity said to me, ‘Indeed, bhikkhu, it is not easy for us to approach that Blessed One, for he is surrounded by other powerful deities.
“Bạch Thế Tôn, khi được nói như vậy, vị thiên nhân đó đã thưa với con: ‘Này Tỳ-kheo, thật không dễ dàng cho chúng tôi đến gần Đức Thế Tôn, Ngài được bao quanh bởi các vị thiên nhân có đại oai lực khác.
Sace kho, tvaṃ bhikkhu, taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccheyyāsi, mayampi āgaccheyyāma dhammassavanāyā’ti.
If, bhikkhu, you were to approach that Blessed One and ask him about this matter, we too would come to listen to the Dhamma.’
Nếu ngài, Tỳ-kheo, có thể đến gần Đức Thế Tôn và hỏi về vấn đề này, thì chúng tôi cũng sẽ đến để nghe pháp.’
Sace, bhante, tassā devatāya saccaṃ vacanaṃ, idheva sā devatā avidūre’’ti.
If, bhante, the words of that deity are true, then that deity is here, not far away."
Bạch Thế Tôn, nếu lời của vị thiên nhân đó là thật, thì vị thiên nhân đó đang ở đây, không xa.”
172
Evaṃ vutte, sā devatā āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – ‘‘puccha, bhikkhu, puccha, bhikkhu, yamahaṃ anuppattā’’ti.
When this was said, that deity said to Venerable Samiddhi, "Ask, bhikkhu, ask, bhikkhu, I have arrived where I wished to be!"
Khi được nói như vậy, vị thiên nhân đó thưa với Tôn giả Samiddhi: “Hãy hỏi đi, Tỳ-kheo, hãy hỏi đi, Tỳ-kheo, điều mà tôi đã đến đây vì nó.”
173
Atha kho bhagavā taṃ devataṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
Then the Blessed One addressed that deity with verses:
Bấy giờ, Đức Thế Tôn nói với vị thiên nhân đó bằng các bài kệ:
174
‘‘Akkheyyasaññino sattā, akkheyyasmiṃ patiṭṭhitā;
"Beings, perceiving attributes, are established in attributes;
“Chúng sinh có tưởng về cái được nói, an trú trong cái được nói;
175
Akkheyyaṃ apariññāya, yogamāyanti maccuno.
Not comprehending attributes, they enter the realm of death.
Chưa liễu tri cái được nói, họ đi vào sự ràng buộc của tử thần.
176
‘‘Akkheyyañca pariññāya, akkhātāraṃ na maññati;
Having comprehended attributes, one does not conceive of an attribute-maker;
“Liễu tri cái được nói, không còn tưởng về người nói;
177
Tañhi tassa na hotīti, yena naṃ vajjā na tassa atthi;
For that does not exist for him, that by which one would designate him, that does not exist for him;
Điều đó không phải của người ấy, không có gì để nói về người ấy;
178
Sace vijānāsi vadehi yakkhā’’ti* .
If you understand, O yakkha, speak."
Nếu ngươi biết, hỡi Dạ-xoa, hãy nói đi.”
179
‘‘Na khvāhaṃ, bhante, imassa bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ ājānāmi.
"Indeed, bhante, I do not understand the detailed meaning of what the Blessed One has stated in brief.
“Bạch Thế Tôn, con không hiểu ý nghĩa chi tiết của lời Đức Thế Tôn đã nói một cách vắn tắt này.
Sādhu me, bhante, bhagavā tathā bhāsatu yathāhaṃ imassa bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ jāneyya’’nti.
It would be good, bhante, if the Blessed One would speak in such a way that I might understand the detailed meaning of what the Blessed One has stated in brief."
Bạch Thế Tôn, xin Đức Thế Tôn hãy nói sao cho con có thể hiểu ý nghĩa chi tiết của lời Đức Thế Tôn đã nói một cách vắn tắt này.”
180
‘‘Samo visesī uda vā* nihīno,
"Equal, superior, or inferior, you who conceives thus, would dispute about it;
“Người nghĩ mình bằng, hơn hay kém,
181
Yo maññatī so vivadetha* tena;
You who conceives thus, would dispute about it;
Người ấy sẽ tranh cãi với những điều đó;
182
Tīsu vidhāsu avikampamāno,
Undisturbed in the three modes,
Không dao động trong ba loại kiêu mạn,
183
Samo visesīti na tassa hoti;
The thought 'equal' or 'superior' does not exist for him;
Người ấy không có ‘bằng’ hay ‘hơn’;
184
Sace vijānāsi vadehi yakkhā’’ti.
If you understand, O yakkha, speak."
Nếu ngươi biết, hỡi Dạ-xoa, hãy nói đi.”
185
‘‘Imassāpi khvāhaṃ, bhante, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa na vitthārena atthaṃ ājānāmi.
"Indeed, bhante, I do not understand the detailed meaning of what the Blessed One has stated in brief.
“Bạch Thế Tôn, con cũng không hiểu ý nghĩa chi tiết của lời Đức Thế Tôn đã nói một cách vắn tắt này.
Sādhu me, bhante, bhagavā tathā bhāsatu yathāhaṃ imassa bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ jāneyya’’nti.
It would be good, bhante, if the Blessed One would speak in such a way that I might understand the detailed meaning of what the Blessed One has stated in brief."
Bạch Thế Tôn, xin Đức Thế Tôn hãy nói sao cho con có thể hiểu ý nghĩa chi tiết của lời Đức Thế Tôn đã nói một cách vắn tắt này.”
186
‘‘Pahāsi saṅkhaṃ na vimānamajjhagā, acchecchi* taṇhaṃ idha nāmarūpe;
"He has abandoned designation, has not entered into conceit, has cut off craving for name-and-form in this world;
“Người đã đoạn trừ mọi ý niệm, không còn kiêu mạn, đã cắt đứt tham ái đối với danh sắc ở đây;
187
Taṃ chinnaganthaṃ anighaṃ nirāsaṃ, pariyesamānā nājjhagamuṃ;
That one whose bonds are severed, free from vexation, free from yearning, they could not find;
Người đã đoạn trừ mọi ràng buộc, không còn phiền não, không còn tham ái, các vị thần và loài người tìm kiếm cũng không tìm thấy;
188
Devā manussā idha vā huraṃ vā, saggesu vā sabbanivesanesu;
Neither gods nor humans, here or hereafter, in heavens or in all abodes;
Dù ở đây hay ở thế giới khác, hay ở các cõi trời, trong tất cả các cảnh giới;
189
Sace vijānāsi vadehi yakkhā’’ti.
If you understand, O yakkha, speak."
Nếu ngươi biết, hỡi Dạ-xoa, hãy nói đi.”
190
‘‘Imassa khvāhaṃ, bhante, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi –
"Indeed, bhante, I understand the detailed meaning of what the Blessed One has stated in brief thus:
“Bạch Thế Tôn, con hiểu ý nghĩa chi tiết của lời Đức Thế Tôn đã nói một cách vắn tắt này như sau:
191
‘‘Pāpaṃ na kayirā vacasā manasā,
"One should do no evil by speech or by mind,
“Chớ làm điều ác bằng lời nói, bằng ý nghĩ,
192
Kāyena vā kiñcana sabbaloke;
Nor anything by body in the whole world;
Hay bằng thân thể bất cứ điều gì trong toàn thế giới;
193
Kāme pahāya satimā sampajāno,
Having abandoned sensual pleasures, mindful and clearly comprehending,
Từ bỏ các dục, có chánh niệm, có chánh tri kiến,
194
Dukkhaṃ na sevetha anatthasaṃhita’’nti.
One should not engage in suffering that is associated with disadvantage."
Chớ theo đuổi khổ đau không mang lại lợi ích.”
195
Nandanavaggo dutiyo.
The Second Chapter on Nandanā.
Chương Nandanavagga thứ hai.
196
Tassuddānaṃ –
Its summary:
Tóm tắt chương:
197
Nandanā nandati ceva, natthiputtasamena ca;
Nandanā, and Nandati, and Natthiputtasamena;
Nandanā và Nandati, cùng với Natthiputtasamena;
198
Khattiyo saṇamāno ca, niddātandī ca dukkaraṃ;
Khattiya, Saṇamāna, Niddātandī, and Dukkara;
Khattiyo và Saṇamāno, Niddātandī và Dukkaram;
199
Hirī kuṭikā navamo, dasamo vutto samiddhināti.
Hirī and Kuṭikā are the ninth, the tenth is called Samiddhi.
Hirī, Kuṭikā là thứ chín, Samiddhi được nói là thứ mười.
200

3. Sattivaggo

3. The Chapter of Satti

3. Chương Satti

201
1. Sattisuttaṃ
1. Satti Sutta
1. Kinh Satti
202
21. Sāvatthinidānaṃ.
21. Sāvatthī is the occasion.
21. Tại Sāvatthi.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, that deity uttered this verse in the presence of the Blessed One:
Vị thiên nhân đó đứng một bên, đã nói bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
203
‘‘Sattiyā viya omaṭṭho, ḍayhamānova* matthake;
"As if struck by a spear, as if his head were burning;
“Như bị đâm bằng mũi giáo, như bị cháy trên đầu;
204
Kāmarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje’’ti.
For the abandoning of sensual passion, mindful, a bhikkhu should wander."
Tỳ-kheo có chánh niệm hãy sống viễn ly để đoạn trừ tham ái dục.”
205
‘‘Sattiyā viya omaṭṭho, ḍayhamānova matthake;
"As if struck by a spear, as if his head were burning;
“Như bị đâm bằng mũi giáo, như bị cháy trên đầu;
206
Sakkāyadiṭṭhippahānāya, sato bhikkhu paribbaje’’ti.
For the abandoning of sakkāyadiṭṭhi, mindful, a bhikkhu should wander."
Tỳ-kheo có chánh niệm hãy sống viễn ly để đoạn trừ tà kiến về tự ngã (sakkāyadiṭṭhi).”
207
2. Phusatisuttaṃ
2. Phusati Sutta
2. Kinh Phusati
208
22.
22.
22.
209
‘‘Nāphusantaṃ phusati ca, phusantañca tato phuse;
"It does not strike one who does not strike, but it strikes one who strikes again;
“Không chạm vào kẻ không chạm, nhưng chạm vào kẻ đã chạm;
210
Tasmā phusantaṃ phusati, appaduṭṭhapadosina’’nti.
Therefore, it strikes one who strikes, the one who offends the unoffending."
Vì vậy, nó chạm vào kẻ đã chạm, kẻ làm hại người không hại.”
211
‘‘Yo appaduṭṭhassa narassa dussati,
"Whoever offends a man who is harmless,
“Kẻ ngu si nào làm hại người không hại,
212
Suddhassa posassa anaṅgaṇassa;
Pure, and stainless;
Người trong sạch, không ô nhiễm;
213
Tameva bālaṃ pacceti pāpaṃ,
That evil returns to that same fool,
Chính kẻ ngu si đó sẽ phải gánh chịu điều ác,
214
Sukhumo rajo paṭivātaṃva khitto’’ti.
Like fine dust thrown against the wind."
Như bụi mịn bị ném ngược chiều gió.”
215
3. Jaṭāsuttaṃ
3. Jaṭā Sutta
3. Kinh Jaṭā
216
23.
23.
23.
217
‘‘Anto jaṭā bahi jaṭā, jaṭāya jaṭitā pajā;
"Within is a tangle, without is a tangle, the generation is entangled in a tangle;
“Bên trong là rối rắm, bên ngoài là rối rắm, chúng sinh bị rối rắm bởi sự rối rắm;
218
Taṃ taṃ gotama pucchāmi, ko imaṃ vijaṭaye jaṭa’’nti.
That I ask you, Gotama, who can untangle this tangle?"
Này Gotama, con xin hỏi ngài, ai có thể gỡ mối rối rắm này?”
219
‘‘Sīle patiṭṭhāya naro sapañño, cittaṃ paññañca bhāvayaṃ;
“A wise person, established in virtue, developing concentration and wisdom,
“Người trí, nương tựa vào giới, phát triển tâm và tuệ;
220
Ātāpī nipako bhikkhu, so imaṃ vijaṭaye jaṭaṃ.
an ardent, skillful bhikkhu, he can untangle this tangle.
Vị Tỳ-kheo tinh cần, khéo léo, sẽ tháo gỡ mớ rối này.”
221
‘‘Yesaṃ rāgo ca doso ca, avijjā ca virājitā;
“For whom lust, hatred, and ignorance are eradicated,
“Những ai đã đoạn trừ tham, sân, và vô minh;
222
Khīṇāsavā arahanto, tesaṃ vijaṭitā jaṭā.
for those Arahants whose taints are destroyed, the tangle is untangled.
Những bậc A-la-hán đã tận các lậu hoặc, mớ rối của họ đã được tháo gỡ.”
223
‘‘Yattha nāmañca rūpañca, asesaṃ uparujjhati;
“Where name and form cease completely,
“Nơi nào danh và sắc hoàn toàn chấm dứt;
224
Paṭighaṃ rūpasaññā ca, etthesā chijjate* jaṭā’’ti.
and contact and form-perception, there this tangle is cut.”
Cảm giác chướng ngại và tưởng sắc, ở đó mớ rối này bị cắt đứt.”
225
4. Manonivāraṇasuttaṃ
4. Manonivāraṇasutta — The Discourse on Restraining the Mind
4. Kinh Manonivāraṇa
226
24. ‘‘Yato yato mano nivāraye,
24. “From wherever one restrains the mind,
24. “Từ nơi nào tâm được ngăn chặn,
227
Na dukkhameti naṃ tato tato;
suffering does not reach them from there.
Từ nơi đó khổ không đến với người ấy;
228
Sa sabbato mano nivāraye,
If one restrains the mind from everything,
Người ấy ngăn chặn tâm từ mọi nơi,
229
Sa sabbato dukkhā pamuccati’’.
one is liberated from all suffering.”
Người ấy được giải thoát khỏi mọi khổ đau.”
230
‘‘Na sabbato mano nivāraye,
“One should not restrain the mind from everything,
“Không phải từ mọi nơi mà tâm được ngăn chặn,
231
Na mano saṃyatattamāgataṃ;
nor a mind that has come under control.
Không phải tâm đã được chế ngự.
232
Yato yato ca pāpakaṃ,
From wherever evil arises,
Từ nơi nào điều ác phát sinh,
233
Tato tato mano nivāraye’’ti.
from there one should restrain the mind.”
Từ nơi đó tâm phải được ngăn chặn.”
234
5. Arahantasuttaṃ
5. Arahantasutta — The Discourse on Arahants
5. Kinh Arahanta
235
25.
25.
25.
236
‘‘Yo hoti bhikkhu arahaṃ katāvī,
“A bhikkhu who is an Arahant, who has done what had to be done,
“Nếu có Tỳ-kheo là bậc A-la-hán, đã hoàn thành việc cần làm,
237
Khīṇāsavo antimadehadhārī;
whose taints are destroyed, who bears the final body;
Đã tận các lậu hoặc, mang thân cuối cùng;
238
Ahaṃ vadāmītipi so vadeyya,
would he say, ‘I speak,’
Vị ấy có thể nói: ‘Tôi nói’,
239
Mamaṃ vadantītipi so vadeyyā’’ti.
or would he say, ‘They speak to me’?”
Vị ấy có thể nói: ‘Họ nói với tôi’ không?”
240
‘‘Yo hoti bhikkhu arahaṃ katāvī,
“A bhikkhu who is an Arahant, who has done what had to be done,
“Nếu có Tỳ-kheo là bậc A-la-hán, đã hoàn thành việc cần làm,
241
Khīṇāsavo antimadehadhārī;
whose taints are destroyed, who bears the final body;
Đã tận các lậu hoặc, mang thân cuối cùng;
242
Ahaṃ vadāmītipi so vadeyya,
he would say, ‘I speak,’
Vị ấy có thể nói: ‘Tôi nói’,
243
Mamaṃ vadantītipi so vadeyya;
and he would say, ‘They speak to me’;
Vị ấy có thể nói: ‘Họ nói với tôi’;
244
Loke samaññaṃ kusalo viditvā,
knowing worldly convention, being skilled,
Bậc thiện xảo biết được quy ước thế gian,
245
Vohāramattena so* vohareyyā’’ti.
he would speak by mere convention.”
Vị ấy chỉ dùng lời nói theo quy ước thôi.”
246
‘‘Yo hoti bhikkhu arahaṃ katāvī,
“A bhikkhu who is an Arahant, who has done what had to be done,
“Nếu có Tỳ-kheo là bậc A-la-hán, đã hoàn thành việc cần làm,
247
Khīṇāsavo antimadehadhārī;
whose taints are destroyed, who bears the final body;
Đã tận các lậu hoặc, mang thân cuối cùng;
248
Mānaṃ nu kho so upagamma bhikkhu,
would that bhikkhu, having approached conceit,
Phải chăng vị Tỳ-kheo ấy đã chấp thủ ngã mạn,
249
Ahaṃ vadāmītipi so vadeyya;
say, ‘I speak,’
Nên vị ấy nói: ‘Tôi nói’;
250
Mamaṃ vadantītipi so vadeyyā’’ti.
or say, ‘They speak to me’?”
Vị ấy nói: ‘Họ nói với tôi’?”
251
‘‘Pahīnamānassa na santi ganthā,
“For one whose conceit is abandoned, there are no ties;
“Đối với người đã đoạn trừ ngã mạn, không còn các kiết sử,
252
Vidhūpitā mānaganthassa sabbe;
all ties of conceit are dispelled.
Tất cả các kiết sử ngã mạn đều đã được thổi bay;
253
Sa vītivatto maññataṃ* sumedho,
That wise one, having transcended conceit,
Bậc đại trí ấy đã vượt qua mọi sự chấp ngã,
254
Ahaṃ vadāmītipi so vadeyya.
would say, ‘I speak.’
Vị ấy vẫn có thể nói: ‘Tôi nói’.
255
‘‘Mamaṃ vadantītipi so vadeyya;
“He would say, ‘They speak to me’;
“Vị ấy vẫn có thể nói: ‘Họ nói với tôi’;
256
Loke samaññaṃ kusalo viditvā;
knowing worldly convention, being skilled,
Bậc thiện xảo biết được quy ước thế gian;
257
Vohāramattena so vohareyyā’’ti.
he would speak by mere convention.”
Vị ấy chỉ dùng lời nói theo quy ước thôi.”
258
6. Pajjotasuttaṃ
6. Pajjotasutta — The Discourse on Lights
6. Kinh Pajjota
259
26.
26.
26.
260
‘‘Kati lokasmiṃ pajjotā, yehi loko pakāsati* ;
“How many lights are there in the world, by which the world shines?
“Có bao nhiêu ngọn đèn trong thế gian, nhờ đó thế gian được chiếu sáng;
261
Bhagavantaṃ* puṭṭhumāgamma, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti.
We have come to ask the Fortunate One, how are we to know that?”
Chúng con đến để hỏi Thế Tôn, làm sao chúng con biết được điều đó?”
262
‘‘Cattāro loke pajjotā, pañcamettha na vijjati;
“There are four lights in the world, a fifth is not found here;
“Có bốn ngọn đèn trong thế gian, không có ngọn thứ năm;
263
Divā tapati ādicco, rattimābhāti candimā.
by day the sun shines, by night the moon gleams.
Mặt trời chiếu sáng ban ngày, mặt trăng chiếu sáng ban đêm.
264
‘‘Atha aggi divārattiṃ, tattha tattha pakāsati;
“Then fire shines here and there, day and night;
“Rồi lửa chiếu sáng ngày đêm, ở chỗ này chỗ kia;
265
Sambuddho tapataṃ seṭṭho, esā ābhā anuttarā’’ti.
the Perfectly Enlightened One is the best of those who shine, that is the unsurpassed light.”
Chư Phật Chánh Đẳng Giác là bậc tối thượng trong những gì chiếu sáng, ánh sáng ấy là vô thượng.”
266
7. Sarasuttaṃ
7. Sarasutta — The Discourse on Streams
7. Kinh Sara
267
27.
27.
27.
268
‘‘Kuto sarā nivattanti, kattha vaṭṭaṃ na vattati;
“From where do the streams turn back, where does the cycle not revolve?
“Từ đâu các dòng chảy ngừng lại, ở đâu vòng luân hồi không còn vận hành;
269
Kattha nāmañca rūpañca, asesaṃ uparujjhatī’’ti.
Where do name and form cease completely?”
Ở đâu danh và sắc hoàn toàn chấm dứt?”
270
‘‘Yattha āpo ca pathavī, tejo vāyo na gādhati;
“Where water, earth, fire, and wind find no footing;
“Nơi nào nước và đất, lửa và gió không còn chỗ đứng;
271
Ato sarā nivattanti, ettha vaṭṭaṃ na vattati;
from there the streams turn back, there the cycle does not revolve;
Từ đó các dòng chảy ngừng lại, ở đó vòng luân hồi không còn vận hành;
272
Ettha nāmañca rūpañca, asesaṃ uparujjhatī’’ti.
there name and form cease completely.”
Ở đó danh và sắc hoàn toàn chấm dứt.”
273
8. Mahaddhanasuttaṃ
8. Mahaddhanasutta — The Discourse on the Wealthy
8. Kinh Mahaddhana
274
28.
28.
28.
275
‘‘Mahaddhanā mahābhogā, raṭṭhavantopi khattiyā;
“The very rich, the greatly endowed, even kings with realms,
“Các vị vua chúa giàu có, nhiều tài sản, có cả quốc độ;
276
Aññamaññābhigijjhanti, kāmesu analaṅkatā.
are covetous of each other, uncontented with sensual pleasures.
Vì chưa mãn nguyện với các dục, họ tham lam lẫn nhau.”
277
‘‘Tesu ussukkajātesu, bhavasotānusārisu;
“Among those who are restless, who follow the stream of becoming,
“Trong số những người ấy, những người đầy lo âu, trôi theo dòng hữu;
278
Kedha taṇhaṃ* pajahiṃsu* , ke lokasmiṃ anussukā’’ti.
who here abandoned craving, who are unconcerned in the world?”
Ai đã từ bỏ tham ái, ai là người không lo âu trong thế gian này?”
279
‘‘Hitvā agāraṃ pabbajitā, hitvā puttaṃ pasuṃ viyaṃ;
“Those who, having abandoned household life, went forth, having abandoned children and livestock;
“Những ai đã từ bỏ gia đình và xuất gia, từ bỏ con cái và gia súc;
280
Hitvā rāgañca dosañca, avijjañca virājiya;
having abandoned lust and hatred, and eradicating ignorance;
Từ bỏ tham và sân, và đã đoạn trừ vô minh;
281
Khīṇāsavā arahanto, te lokasmiṃ anussukā’’ti.
the Arahants whose taints are destroyed, they are unconcerned in the world.”
Những bậc A-la-hán đã tận các lậu hoặc, họ là những người không lo âu trong thế gian này.”
282
9. Catucakkasuttaṃ
9. Catucakkasutta — The Discourse on the Four Wheels
9. Kinh Catucakka
283
29.
29.
29.
284
‘‘Catucakkaṃ navadvāraṃ, puṇṇaṃ lobhena saṃyutaṃ;
“The four-wheeled, nine-doored, full, bound by greed;
“Thân bốn bánh, chín cửa, đầy ắp tham ái và bị ràng buộc;
285
Paṅkajātaṃ mahāvīra, kathaṃ yātrā bhavissatī’’ti.
born of mud, Great Hero, how will the journey be?”
Bậc Đại Hùng, sinh ra từ bùn lầy, làm sao để thoát khỏi?”
286
‘‘Chetvā naddhiṃ varattañca, icchā lobhañca pāpakaṃ;
“Having cut the tether and the strap, evil desire and greed;
“Cắt đứt dây buộc và dây da, tham lam và ác dục;
287
Samūlaṃ taṇhamabbuyha, evaṃ yātrā bhavissatī’’ti.
having uprooted craving with its root, thus will the journey be.”
Nhổ tận gốc rễ tham ái, như vậy mới có thể thoát khỏi.”
288
10. Eṇijaṅghasuttaṃ
10. Eṇijaṅghasutta — The Discourse on Antelope-legged
10. Kinh Eṇijaṅgha
289
30.
30.
30.
290
‘‘Eṇijaṅghaṃ kisaṃ vīraṃ, appāhāraṃ alolupaṃ;
“We approach and ask the one with antelope-legs, thin, brave, of little food, not greedy;
“Bậc Hùng giả có bắp chân như nai, thân gầy, ít ăn, không tham lam;
291
Sīhaṃ vekacaraṃ nāgaṃ, kāmesu anapekkhinaṃ;
like a lion ranging alone, a Nāga, unconcerned with sensual pleasures;
Như sư tử độc hành, như voi chúa, không vướng bận các dục;
292
Upasaṅkamma pucchāma, kathaṃ dukkhā pamuccatī’’ti.
how is one liberated from suffering?”
Chúng con đến hỏi Ngài, làm sao để thoát khỏi khổ đau?”
293
‘‘Pañca kāmaguṇā loke, manochaṭṭhā paveditā;
“The five cords of sensual pleasure in the world, with mind as the sixth, are declared;
“Năm dục lạc thế gian, cùng với ý là thứ sáu, đã được tuyên bố;
294
Ettha chandaṃ virājetvā, evaṃ dukkhā pamuccatī’’ti.
having eradicated desire for these, thus one is liberated from suffering.”
Ở đây, đoạn trừ tham ái, như vậy mới thoát khỏi khổ đau.”
295
Sattivaggo tatiyo.
The Third Chapter, the Chapter on Sakka, is finished.
Chương Mũi Tên thứ ba.
296
Tassuddānaṃ –
Summary of this chapter –
Lời tóm tắt:
297
Sattiyā phusati ceva, jaṭā manonivāraṇā;
Satti, and Phusati, Jaṭā, Manonivāraṇā;
Mũi tên chạm đến, mớ rối, ngăn chặn tâm;
298
Arahantena pajjoto, sarā mahaddhanena ca;
Arahanta, and Pajjota, Sarā, and Mahaddhana;
Bậc A-la-hán với ngọn đèn, các dòng chảy, người giàu có;
299
Catucakkena navamaṃ, eṇijaṅghena te dasāti.
the ninth is Catucakka, and Eṇijaṅgha, these are ten.
Bánh xe bốn bánh là thứ chín, và Eṇijaṅgha là mười.
300

4. Satullapakāyikavaggo

4. Satullapakāyikavagga — Chapter on the Satullapakāyikā Devas

4. Phẩm Satullapakāyika

301
1. Sabbhisuttaṃ
1. Sabbhisutta — The Discourse on Good People
1. Kinh Sabbhi
302
31. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
31. Thus have I heard: At one time the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s Park.
31. Tôi nghe như vầy: Một thời Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then, a number of Satullapakāyikā devas, when the night was far advanced, with their surpassing beauty illuminating the entire Jeta’s Grove, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, they stood to one side.
Rồi nhiều thiên nhân Satullapakāyika, với vẻ đẹp rực rỡ, chiếu sáng toàn bộ Jetavana, đến gần Thế Tôn; sau khi đến gần, họ đảnh lễ Thế Tôn và đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
One deva, standing to one side, spoke this verse in the presence of the Blessed One:
Một vị thiên nhân đứng sang một bên, đã nói kệ này trước mặt Thế Tôn:
303
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha* santhavaṃ;
“One should associate only with good people, with good people one should form friendship;
“Chỉ nên kết giao với người hiền, chỉ nên làm bạn với người hiền;
304
Sataṃ saddhammamaññāya, seyyo hoti na pāpiyo’’ti.
knowing the Dhamma of the good, one becomes better, not worse.”
Hiểu rõ Chánh pháp của người hiền, sẽ trở nên tốt hơn, không xấu đi.”
305
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Then another deva spoke this verse in the presence of the Blessed One:
Rồi một vị thiên nhân khác nói kệ này trước mặt Thế Tôn:
306
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;
“One should associate only with good people, with good people one should form friendship;
“Chỉ nên kết giao với người hiền, chỉ nên làm bạn với người hiền;
307
Sataṃ saddhammamaññāya, paññā labbhati* nāññato’’ti.
knowing the Dhamma of the good, wisdom is gained, not from elsewhere.”
Hiểu rõ Chánh pháp của người hiền, trí tuệ được thành tựu, không từ nơi khác.”
308
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Then another deva spoke this verse in the presence of the Blessed One:
Rồi một vị thiên nhân khác nói kệ này trước mặt Thế Tôn:
309
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;
“One should associate only with good people, with good people one should form friendship;
“Chỉ nên kết giao với người hiền, chỉ nên làm bạn với người hiền;
310
Sataṃ saddhammamaññāya, sokamajjhe na socatī’’ti.
knowing the Dhamma of the good, one does not sorrow amidst sorrow.”
Hiểu rõ Chánh pháp của người hiền, giữa nỗi sầu không sầu muộn.”
311
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Then another deva spoke this verse in the presence of the Blessed One:
Rồi một vị thiên nhân khác nói kệ này trước mặt Thế Tôn:
312
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;
“One should associate only with good people, with good people one should form friendship;
“Chỉ nên kết giao với người hiền, chỉ nên làm bạn với người hiền;
313
Sataṃ saddhammamaññāya, ñātimajjhe virocatī’’ti.
knowing the Dhamma of the good, one shines amidst relatives.”
Hiểu rõ Chánh pháp của người hiền, sẽ tỏa sáng giữa bà con.”
314
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Then another deva spoke this verse in the presence of the Blessed One:
Rồi một vị thiên nhân khác nói kệ này trước mặt Thế Tôn:
315
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;
“One should associate only with good people, with good people one should form friendship;
“Chỉ nên kết giao với người hiền, chỉ nên làm bạn với người hiền;
316
Sataṃ saddhammamaññāya, sattā gacchanti suggati’’nti.
knowing the Dhamma of the good, beings go to a good destination.”
Hiểu rõ Chánh pháp của người hiền, chúng sinh sẽ đi đến thiện thú.”
317
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Then another deva spoke this verse in the presence of the Blessed One:
Rồi một vị thiên nhân khác nói kệ này trước mặt Thế Tôn:
318
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;
“One should associate only with good people, with good people one should form friendship;
“Chỉ nên kết giao với người hiền, chỉ nên làm bạn với người hiền;
319
Sataṃ saddhammamaññāya, sattā tiṭṭhanti sātata’’nti.
knowing the Dhamma of the good, beings remain in happiness perpetually.”
Hiểu rõ Chánh pháp của người hiền, chúng sinh sẽ an trụ lâu dài.”
320
Atha kho aparā devatā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhagavā, subhāsita’’nti?
Then another deva said this to the Blessed One: “Whose saying, Venerable Sir, is well-spoken?”
Rồi một vị thiên nhân khác bạch Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, lời ai nói là hay nhất?”
Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena, api ca mamapi suṇātha –
“All your sayings are well-spoken in their own way, but listen to mine too:
“Lời của tất cả các con đều là lời hay theo cách riêng, nhưng hãy nghe lời của Ta nữa:
321
‘‘Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;
“One should associate only with good people, with good people one should form friendship;
“Chỉ nên kết giao với người hiền, chỉ nên làm bạn với người hiền;
322
Sataṃ saddhammamaññāya, sabbadukkhā pamuccatī’’ti.
knowing the Dhamma of the good, one is liberated from all suffering.”
Hiểu rõ Chánh pháp của người hiền, sẽ được giải thoát khỏi mọi khổ đau.”
323
Idamavoca bhagavā.
This is what the Blessed One said.
Thế Tôn đã nói như vậy.
Attamanā tā devatāyo bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyiṃsūti.
Those devas, delighted, having paid homage to the Blessed One and circumambulated him, vanished right there.
Các vị thiên nhân ấy hoan hỷ, đảnh lễ Thế Tôn, đi nhiễu hữu rồi biến mất tại chỗ đó.
324
2. Maccharisuttaṃ
2. Maccharisutta — The Discourse on the Stingy
2. Kinh Macchari
325
32. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
32. At one time the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s Park.
32. Một thời Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then, with the night far advanced, many devas of the Satullapa group, of surpassing beauty, illuminated the entire Jeta Grove and approached the Blessed One. Having approached and paid homage to the Blessed One, they stood to one side.
Rồi, nhiều chư thiên thuộc nhóm Satullapa, khi đêm đã khuya, với dung sắc tuyệt đẹp, chiếu sáng toàn bộ khu rừng Jetavana, đã đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, one deva uttered this verse in the presence of the Blessed One:
Khi đứng sang một bên, một vị thiên nhân đã nói lên bài kệ này trước Thế Tôn –
326
‘‘Maccherā ca pamādā ca, evaṃ dānaṃ na dīyati* ;
“Due to stinginess and heedlessness, giving is not done;
“Do sự keo kiệt và sự phóng dật, việc bố thí như vậy không được thực hiện;
327
Puññaṃ ākaṅkhamānena, deyyaṃ hoti vijānatā’’ti.
One who desires merit and knows the fruit of giving should give.”
Người mong cầu phước báu, người có trí tuệ, nên bố thí.”
328
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
Then another deva uttered these verses in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên những bài kệ này trước Thế Tôn –
329
‘‘Yasseva bhīto na dadāti maccharī, tadevādadato bhayaṃ;
“The miser, fearing something, does not give, and that very fear comes upon the one who does not give;
“Kẻ keo kiệt vì sợ hãi điều gì mà không bố thí, chính điều đó sẽ trở thành nỗi sợ hãi cho kẻ không bố thí;
330
Jighacchā ca pipāsā ca, yassa bhāyati maccharī;
Hunger and thirst, which the miser fears,
Đói khát mà kẻ keo kiệt sợ hãi,
331
Tameva bālaṃ phusati, asmiṃ loke paramhi ca.
That very thing afflicts the fool, in this world and the next.
Chính điều đó sẽ chạm đến kẻ ngu si ấy, trong đời này và cả đời sau.
332
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
Therefore, having overcome stinginess, one who has conquered the defilement should give;
Vì vậy, hãy đoạn trừ sự keo kiệt, hãy bố thí, kẻ đã chiến thắng sự ô nhiễm;
333
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
Meritorious deeds are a refuge for beings in the next world.”
Phước báu trong đời sau, là chỗ nương tựa cho chúng sinh.”
334
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
Then another deva uttered these verses in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên những bài kệ này trước Thế Tôn –
335
‘‘Te matesu na mīyanti, panthānaṃva sahabbajaṃ;
“Those who share what little they have do not perish among the perished, like fellow travelers on a path;
“Những người bố thí một phần nhỏ cũng không chết trong số những người đã chết, giống như những người cùng đi trên một con đường;
336
Appasmiṃ ye pavecchanti, esa dhammo sanantano.
This is an ancient teaching.
Những ai bố thí một phần nhỏ, đó là Pháp vĩnh cửu.
337
‘‘Appasmeke pavecchanti, bahuneke na dicchare;
Some give from little, others do not wish to give from much;
Một số người bố thí một phần nhỏ, nhưng nhiều người lại không muốn bố thí nhiều;
338
Appasmā dakkhiṇā dinnā, sahassena samaṃ mitā’’ti.
A gift given from little is reckoned equal to a thousand.”
Bố thí một phần nhỏ, được so sánh ngang bằng với một ngàn.”
339
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
Then another deva uttered these verses in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên những bài kệ này trước Thế Tôn –
340
‘‘Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;
“The ignoble do not emulate those who give what is difficult to give, or do what is difficult to do;
“Việc bố thí khó bố thí, việc làm khó làm;
341
Asanto nānukubbanti, sataṃ dhammo duranvayo* .
The practice of the good is hard to follow.
Kẻ bất thiện không thể làm theo, Pháp của bậc thiện khó theo dõi.
342
‘‘Tasmā satañca asataṃ* , nānā hoti ito gati;
Therefore, the destination of the good and the ignoble is different from here;
Vì vậy, giữa bậc thiện và kẻ bất thiện, có sự khác biệt về đường đi từ đây;
343
Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyanā’’ti.
The ignoble go to hell, the good have heaven as their destination.”
Kẻ bất thiện đi đến địa ngục, bậc thiện có cõi trời làm nơi nương tựa.”
344
Atha kho aparā devatā bhagavato santike etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhagavā, subhāsita’’nti?
Then another deva said to the Blessed One, “Whose words, Venerable Sir, are well-spoken?”
Rồi, một vị thiên nhân khác đã thưa với Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, lời nói của ai là lời nói hay?”
345
‘‘Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena; api ca mamapi suṇātha –
“All of your words are well-spoken, in due order; but listen to mine as well:
“Lời nói của tất cả các con đều là lời nói hay theo từng khía cạnh; nhưng các con cũng hãy lắng nghe Ta –
346
‘‘Dhammaṃ care yopi samuñjakaṃ care,
Even one who lives by gleaning, practicing the Dhamma,
Dù ai sống bằng nghề nhặt lượm,
347
Dārañca posaṃ dadamappakasmiṃ;
And supports a wife, giving a little;
Và nuôi vợ con, bố thí chút ít;
348
Sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ,
The gifts of a hundred thousand who offer sacrifices to a thousand recipients,
Một trăm ngàn người cúng dường ngàn lần,
349
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
Are not worth a sixteenth part of such a person’s gift.”
Cúng dường của họ không đáng một phần nhỏ của người như vậy.”
350
Atha kho aparā devatā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
Then another deva addressed the Blessed One with a verse:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã thưa với Thế Tôn bằng bài kệ –
351
‘‘Kenesa yañño vipulo mahaggato,
“How is it that this vast and mighty sacrifice,
“Tại sao lễ cúng dường rộng lớn và vĩ đại này,
352
Samena dinnassa na agghameti;
Does not equal the value of a gift given impartially?
Không bằng giá trị của sự bố thí được thực hiện một cách chân chính?
353
Kathaṃ* sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ,
How is it that a hundred thousand of those who offer sacrifices to a thousand recipients,
Tại sao một trăm ngàn người cúng dường ngàn lần,
354
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
Are not worth a sixteenth part of such a person’s gift?”
Cúng dường của họ không đáng một phần nhỏ của người như vậy?”
355
‘‘Dadanti heke visame niviṭṭhā,
“Some, being established in unrighteousness, give,
“Một số người bố thí khi đã rơi vào bất bình đẳng,
356
Chetvā vadhitvā atha socayitvā;
Having cut, struck, and then caused suffering;
Sau khi cắt xẻo, đánh đập, rồi làm cho đau khổ;
357
Sā dakkhiṇā assumukhā sadaṇḍā,
That offering, with tearful faces and punishment,
Sự bố thí ấy với khuôn mặt đẫm lệ, với gậy gộc,
358
Samena dinnassa na agghameti.
Does not equal the value of a gift given impartially.
Không bằng giá trị của sự bố thí được thực hiện một cách chân chính.
359
‘‘Evaṃ sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ;
Thus, the gifts of a hundred thousand who offer sacrifices to a thousand recipients;
Như vậy, một trăm ngàn người cúng dường ngàn lần;
360
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
Are not worth a sixteenth part of such a person’s gift.”
Cúng dường của họ không đáng một phần nhỏ của người như vậy.”
361
3. Sādhusuttaṃ
3. Sādhusuttaṃ
3. Kinh Sādhu
362
33. Sāvatthinidānaṃ.
33. Occasion: Sāvatthī.
33. Tại Sāvatthī.
Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then, with the night far advanced, many devas of the Satullapa group, of surpassing beauty, illuminated the entire Jeta Grove and approached the Blessed One. Having approached and paid homage to the Blessed One, they stood to one side.
Rồi, nhiều chư thiên thuộc nhóm Satullapa, khi đêm đã khuya, với dung sắc tuyệt đẹp, chiếu sáng toàn bộ khu rừng Jetavana, đã đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
Standing to one side, one deva uttered this exclamation in the presence of the Blessed One:
Khi đứng sang một bên, một vị thiên nhân đã nói lên cảm hứng ngữ này trước Thế Tôn –
363
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ;
“Giving, dear sir, is good;
“Thưa Đại đức, bố thí là tốt lành;
364
Maccherā ca pamādā ca, evaṃ dānaṃ na dīyati;
Due to stinginess and heedlessness, giving is not done;
Do sự keo kiệt và sự phóng dật, việc bố thí như vậy không được thực hiện;
365
Puññaṃ ākaṅkhamānena, deyyaṃ hoti vijānatā’’ti.
One who desires merit and knows the fruit of giving should give.”
Người mong cầu phước báu, người có trí tuệ, nên bố thí.”
366
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
Then another deva uttered this exclamation in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên cảm hứng ngữ này trước Thế Tôn –
367
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ;
“Giving, dear sir, is good;
“Thưa Đại đức, bố thí là tốt lành;
368
Api ca appakasmimpi sāhu dānaṃ’’.
Moreover, giving even a little is good.”
Hơn nữa, bố thí dù ít cũng tốt lành.”
369
‘‘Appasmeke pavecchanti, bahuneke na dicchare;
“Some give from little, others do not wish to give from much;
“Một số người bố thí một phần nhỏ, nhưng nhiều người lại không muốn bố thí nhiều;
370
Appasmā dakkhiṇā dinnā, sahassena samaṃ mitā’’ti.
A gift given from little is reckoned equal to a thousand.”
Bố thí một phần nhỏ, được so sánh ngang bằng với một ngàn.”
371
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
Then another deva uttered this exclamation in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên cảm hứng ngữ này trước Thế Tôn –
372
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;
“Giving, dear sir, is good; giving even a little is good;
“Thưa Đại đức, bố thí là tốt lành; bố thí dù ít cũng tốt lành;
373
Api ca saddhāyapi sāhu dānaṃ’’.
Moreover, giving with faith is also good.”
Hơn nữa, bố thí với lòng tin cũng tốt lành.”
374
‘‘Dānañca yuddhañca samānamāhu,
“They say giving and battle are alike,
“Họ nói bố thí và chiến đấu là như nhau,
375
Appāpi santā bahuke jinanti;
Though few, they conquer many;
Dù ít ỏi nhưng chiến thắng được nhiều;
376
Appampi ce saddahāno dadāti,
If one gives even a little with faith,
Nếu ai bố thí với lòng tin dù chỉ một chút,
377
Teneva so hoti sukhī paratthā’’ti.
By that alone one becomes happy in the next world.”
Chính nhờ đó mà người ấy được hạnh phúc ở đời sau.”
378
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
Then another deva uttered this exclamation in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên cảm hứng ngữ này trước Thế Tôn –
379
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;
“Giving, dear sir, is good; giving even a little is good;
“Thưa Đại đức, bố thí là tốt lành; bố thí dù ít cũng tốt lành;
380
Saddhāyapi sāhu dānaṃ; api ca dhammaladdhassāpi sāhu dānaṃ’’.
Giving with faith is also good; moreover, giving of what is righteously obtained is also good.”
Bố thí với lòng tin cũng tốt lành; hơn nữa, bố thí từ của cải hợp Pháp cũng tốt lành.”
381
‘‘Yo dhammaladdhassa dadāti dānaṃ,
“The mortal who gives a gift of what is righteously obtained,
“Ai bố thí từ của cải hợp Pháp,
382
Uṭṭhānavīriyādhigatassa jantu;
Acquired through effort and energy;
Do sự nỗ lực và tinh tấn mà có được, hỡi chúng sinh;
383
Atikkamma so vetaraṇiṃ yamassa,
He transcends the Vetaraṇī river of Yama,
Người ấy vượt qua sông Vetaraṇī của Diêm vương,
384
Dibbāni ṭhānāni upeti macco’’ti.
And attains divine abodes.”
Vị phàm nhân ấy đạt đến các cõi trời.”
385
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
Then another deva uttered this exclamation in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên cảm hứng ngữ này trước Thế Tôn –
386
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;
“Giving, dear sir, is good; giving even a little is good;
“Thưa Đại đức, bố thí là tốt lành; bố thí dù ít cũng tốt lành;
387
Saddhāyapi sāhu dānaṃ; dhammaladdhassāpi sāhu dānaṃ;
Giving with faith is also good; giving of what is righteously obtained is also good;
Bố thí với lòng tin cũng tốt lành; bố thí từ của cải hợp Pháp cũng tốt lành;
388
Api ca viceyya dānampi sāhu dānaṃ’’.
Moreover, discriminative giving is also good.”
Hơn nữa, bố thí có sự lựa chọn cũng tốt lành.”
389
‘‘Viceyya dānaṃ sugatappasatthaṃ,
“Discriminative giving is praised by the Sugata,
“Bố thí có sự lựa chọn, được bậc Thiện Thệ khen ngợi,
390
Ye dakkhiṇeyyā idha jīvaloke;
Those who are worthy of offerings in this living world;
Những người đáng được cúng dường ở đời này;
391
Etesu dinnāni mahapphalāni,
Gifts given to these bear great fruit,
Bố thí cho những người ấy mang lại quả lớn,
392
Bījāni vuttāni yathā sukhette’’ti.
Like seeds sown in a good field.”
Giống như hạt giống được gieo trên thửa ruộng tốt.”
393
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
Then another deva uttered this exclamation in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên cảm hứng ngữ này trước Thế Tôn –
394
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;
“Giving, dear sir, is good; giving even a little is good;
“Thưa Đại đức, bố thí là tốt lành; bố thí dù ít cũng tốt lành;
395
Saddhāyapi sāhu dānaṃ; dhammaladdhassāpi sāhu dānaṃ;
Giving with faith is also good; giving of what is righteously obtained is also good;
Bố thí với lòng tin cũng tốt lành; bố thí từ của cải hợp Pháp cũng tốt lành;
396
Viceyya dānampi sāhu dānaṃ; api ca pāṇesupi sādhu saṃyamo’’.
Discriminative giving is also good; moreover, restraint towards living beings is also good.”
Bố thí có sự lựa chọn cũng tốt lành; hơn nữa, sự tự chế đối với chúng sinh cũng tốt lành.”
397
‘‘Yo pāṇabhūtāni* aheṭhayaṃ caraṃ,
“One who lives without harming living beings,
“Ai sống không làm hại các loài hữu tình,
398
Parūpavādā na karonti pāpaṃ;
Does no evil due to others’ censure;
Không làm điều ác vì sợ lời chỉ trích của người khác;
399
Bhīruṃ pasaṃsanti na hi tattha sūraṃ,
They praise the timid, not the brave in that regard,
Họ khen ngợi người nhút nhát chứ không phải người dũng cảm ở đó,
400
Bhayā hi santo na karonti pāpa’’nti.
For the good do not commit evil out of fear.”
Vì các bậc thiện nhân không làm điều ác vì sợ hãi.”
401
Atha kho aparā devatā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhagavā, subhāsita’’nti?
Then another deva said to the Blessed One, “Whose words, Venerable Sir, are well-spoken?”
Rồi, một vị thiên nhân khác đã thưa với Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, lời nói của ai là lời nói hay?”
402
‘‘Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena, api ca mamapi suṇātha –
“All of your words are well-spoken, in due order; but listen to mine as well:
“Lời nói của tất cả các con đều là lời nói hay theo từng khía cạnh; nhưng các con cũng hãy lắng nghe Ta –
403
‘‘Saddhā hi dānaṃ bahudhā pasatthaṃ,
Truly, giving with faith is praised in many ways,
Lòng tin và bố thí được khen ngợi theo nhiều cách,
404
Dānā ca kho dhammapadaṃva seyyo;
Yet the path of Dhamma is better than giving;
Nhưng Pháp đạo còn tốt hơn bố thí;
405
Pubbe ca hi pubbatare ca santo,
For in former times and earlier still, the wise good ones,
Vì xưa kia và xa xưa hơn nữa, các bậc thiện nhân,
406
Nibbānamevajjhagamuṃ sapaññā’’ti.
Attained Nibbāna itself.”
Những người có trí tuệ đã đạt đến Niết Bàn.”
407
4. Nasantisuttaṃ
4. Nasantisuttaṃ
4. Kinh Nasantī
408
34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
34. At one time the Blessed One was staying at Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
34. Một thời, Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then, with the night far advanced, many devas of the Satullapa group, of surpassing beauty, illuminated the entire Jeta Grove and approached the Blessed One. Having approached and paid homage to the Blessed One, they stood to one side.
Rồi, nhiều chư thiên thuộc nhóm Satullapa, khi đêm đã khuya, với dung sắc tuyệt đẹp, chiếu sáng toàn bộ khu rừng Jetavana, đã đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, one deva uttered this verse in the presence of the Blessed One:
Khi đứng sang một bên, một vị thiên nhân đã nói lên bài kệ này trước Thế Tôn –
409
‘‘Na santi kāmā manujesu niccā,
“Desires among humans are not permanent;
“Không có dục vọng thường hằng trong loài người,
410
Santīdha kamanīyāni yesu* baddho;
Here there are delightful things, to which one is bound;
Ở đây có những điều đáng ham muốn mà người ta bị trói buộc;
411
Yesu pamatto apunāgamanaṃ,
Through heedlessness in these, a person who does not return,
Người nào phóng dật trong những điều ấy, sẽ không trở lại,
412
Anāgantā puriso maccudheyyā’’ti.
Does not come back from the realm of death.”
Người ấy không thoát khỏi cõi quyền năng của Tử thần.”
413
‘‘Chandajaṃ aghaṃ chandajaṃ dukkhaṃ;
“Misery is born of craving, suffering is born of craving;
“Khổ do tham ái sinh, đau khổ do tham ái sinh;
414
Chandavinayā aghavinayo;
With the subduing of craving, misery is subdued;
Diệt tham ái là diệt khổ;
415
Aghavinayā dukkhavinayo’’ti.
With the subduing of misery, suffering is subdued.”
Diệt khổ là diệt đau khổ.”
416
‘‘Na te kāmā yāni citrāni loke,
“Those colourful things in the world are not desires,
“Những điều rực rỡ trên thế gian không phải là dục vọng,
417
Saṅkapparāgo purisassa kāmo;
It is the lust of conception that is a person’s desire;
Chính tham ái trong tư duy mới là dục vọng của con người;
418
Tiṭṭhanti citrāni tatheva loke,
The colourful things remain as they are in the world,
Những điều rực rỡ vẫn còn nguyên trên thế gian,
419
Athettha dhīrā vinayanti chandaṃ.
But here the wise subdue craving.
Nhưng những người trí tuệ ở đây đã đoạn trừ tham ái.”
420
‘‘Kodhaṃ jahe vippajaheyya mānaṃ,
One should abandon anger, discard conceit,
“Hãy từ bỏ sân hận, hãy buông bỏ kiêu mạn,
421
Saṃyojanaṃ sabbamatikkameyya;
And overcome all fetters;
Hãy vượt qua mọi kiết sử;
422
Taṃ nāmarūpasmimasajjamānaṃ,
To one who is not attached to name-and-form,
Người ấy không chấp trước vào danh sắc,”
423
Akiñcanaṃ nānupatanti dukkhā.
Sorrows do not befall the unattached.
Khổ đau không đeo bám người không còn chấp thủ.
424
‘‘Pahāsi saṅkhaṃ na vimānamajjhagā* ,
“He renounced designation and did not reach conceit,
“Vị ấy đã từ bỏ các khái niệm, không đạt đến kiêu mạn,
425
Acchecchi taṇhaṃ idha nāmarūpe;
He cut off craving for name-and-form here;
Đã cắt đứt khát ái đối với danh sắc ở đời này;
426
Taṃ chinnaganthaṃ anighaṃ nirāsaṃ,
That one whose ties are severed, free from suffering, without longing,
Vị ấy đã đoạn trừ các kiết sử, không phiền não, không tham ái,
427
Pariyesamānā nājjhagamuṃ;
When searched for, was not found;
Dù tìm kiếm cũng không tìm thấy;
428
Devā manussā idha vā huraṃ vā,
By devas or humans, whether here or hereafter,
Chư thiên và loài người, dù ở đây hay ở thế giới khác,
429
Saggesu vā sabbanivesanesū’’ti.
In heavenly realms or any abodes.”
Trong các cõi trời hay tất cả các nơi cư ngụ.”
430
‘‘Taṃ ce hi nāddakkhuṃ tathāvimuttaṃ (iccāyasmā mogharājā),
“Since devas and humans (thus spoke venerable Mogharāja),
“Nếu chư thiên và loài người không thấy được vị đã giải thoát như vậy (Thế Tôn, tôn giả Mogharāja bạch rằng),
431
Devā manussā idha vā huraṃ vā;
Did not see him thus liberated, whether here or hereafter;
Dù ở đây hay ở thế giới khác;
432
Naruttamaṃ atthacaraṃ narānaṃ,
That supreme man, benefactor of men,
Bậc tối thượng nhân, người mang lại lợi ích cho loài người,
433
Ye taṃ namassanti pasaṃsiyā te’’ti.
Those who revere him are praiseworthy.”
Những ai đảnh lễ vị ấy, họ có đáng được tán thán không?”
434
‘‘Pasaṃsiyā tepi bhavanti bhikkhū (mogharājāti bhagavā),
“Praiseworthy are those bhikkhus (Mogharāja, said the Blessed One),
“Này Mogharāja, những tỳ-khưu ấy cũng đáng được tán thán (Đức Thế Tôn đáp lời Mogharāja),
435
Ye taṃ namassanti tathāvimuttaṃ;
Who revere that one thus liberated;
Những ai đảnh lễ vị đã giải thoát như vậy;
436
Aññāya dhammaṃ vicikicchaṃ pahāya,
Having understood the Dhamma, having abandoned doubt,
Sau khi đã hiểu rõ Pháp, từ bỏ nghi ngờ,
437
Saṅgātigā tepi bhavanti bhikkhū’’ti.
Those bhikkhus, too, are gone beyond attachment.”
Những tỳ-khưu ấy cũng vượt qua mọi ràng buộc.”
438
5. Ujjhānasaññisuttaṃ
5. Ujjhānasaññisutta — The Discourse on the Fault-Finding Devas
5. Kinh Ujjhānasaññi
439
35. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
35. At one time the Blessed One was staying in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
35. Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho sambahulā ujjhānasaññikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā vehāsaṃ aṭṭhaṃsu.
Then, as the night was far advanced, many devas with fault-finding tendencies, of resplendent beauty, illuminating the entire Jeta’s Grove, approached the Blessed One; having approached, they stood in the air.
Rồi, nhiều vị thiên nhân Ujjhānasaññikā, với dung sắc rực rỡ, khi đêm đã khuya, chiếu sáng khắp Jetavana rồi đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, họ đứng trên không trung.
Vehāsaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing in the air, one deva recited this verse in the presence of the Blessed One:
Một vị thiên nhân đang đứng trên không trung đã nói lên bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
440
‘‘Aññathā santamattānaṃ, aññathā yo pavedaye;
“One who proclaims himself to be otherwise than he is,
“Ai tự cho mình khác với thực tại,
441
Nikacca kitavasseva, bhuttaṃ theyyena tassa taṃ.
His meal, taken deceitfully, is like that of a cheat.
Như kẻ lừa đảo, của cải ấy bị ăn trộm.”
442
‘‘Yañhi kayirā tañhi vade, yaṃ na kayirā na taṃ vade;
“What one does, that one should speak; what one does not do, that one should not speak;
“Việc gì đã làm thì nên nói, việc gì chưa làm thì chớ nói;
443
Akarontaṃ bhāsamānānaṃ, parijānanti paṇḍitā’’ti.
The wise understand those who speak without acting.”
Kẻ chỉ nói mà không làm, người trí sẽ nhận ra.”
444
‘‘Na yidaṃ bhāsitamattena, ekantasavanena vā;
“This firm path cannot be attained
“Con đường kiên cố này,
445
Anukkamitave sakkā, yāyaṃ paṭipadā daḷhā;
Merely by speaking or by simply listening;
Mà các bậc trí giả thoát khỏi xiềng xích của Māra nhờ thiền định,
446
Yāya dhīrā pamuccanti, jhāyino mārabandhanā.
By which the wise, meditators, are liberated from Māra’s bondage.
Không thể đạt được chỉ bằng lời nói suông hay chỉ nghe một chiều.
447
‘‘Na ve dhīrā pakubbanti, viditvā lokapariyāyaṃ;
“Indeed, the wise, having understood the world’s transient nature,
“Các bậc trí giả sau khi biết được sự biến chuyển của thế gian,
448
Aññāya nibbutā dhīrā, tiṇṇā loke visattika’’nti.
Having known, the wise are extinguished, having crossed over craving in the world.”
Sau khi hiểu biết, các bậc trí giả đã tịch tịnh, đã vượt qua sự bám víu trong thế gian.”
449
Atha kho tā devatāyo pathaviyaṃ patiṭṭhahitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘accayo no, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ* , yā mayaṃ bhagavantaṃ āsādetabbaṃ amaññimhā.
Then those devas, having alighted on the ground, prostrated themselves at the Blessed One’s feet with their heads and said to the Blessed One: “A transgression has overcome us, venerable sir, as foolish, as deluded, as unskilful,
Rồi, các vị thiên nhân ấy đứng vững trên mặt đất, cúi đầu đảnh lễ chân Đức Thế Tôn và bạch rằng: “Bạch Đức Thế Tôn, chúng con đã phạm lỗi lầm, thật ngu si, thật mê muội, thật vụng về, khi chúng con đã nghĩ rằng có thể xúc phạm Đức Thế Tôn.
Tāsaṃ no, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti.
In that we thought the Blessed One was to be assailed. Venerable sir, may the Blessed One accept our transgression as such, for future restraint.”
Bạch Đức Thế Tôn, xin Ngài chấp nhận lỗi lầm của chúng con như một lỗi lầm, để chúng con có thể giữ giới trong tương lai.”
Atha kho bhagavā sitaṃ pātvākāsi.
Then the Blessed One revealed a smile.
Rồi Đức Thế Tôn mỉm cười.
Atha kho tā devatāyo bhiyyosomattāya ujjhāyantiyo vehāsaṃ abbhuggañchuṃ.
Then those devas, fault-finding even more intensely, ascended into the air.
Rồi các vị thiên nhân ấy, càng thêm oán trách, bay lên không trung.
Ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
One deva recited this verse in the presence of the Blessed One:
Một vị thiên nhân đã nói lên bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
450
‘‘Accayaṃ desayantīnaṃ, yo ce na paṭigaṇhati;
“If one does not accept the transgression of those who declare it,
“Ai không chấp nhận lỗi lầm của người đã tỏ bày,
451
Kopantaro dosagaru, sa veraṃ paṭimuñcatī’’ti.
Being filled with anger, heavy with ill-will, he binds himself to enmity.”
Người ấy chứa đầy sân hận, nặng về ác ý, tự mình mang lấy oán thù.”
452
‘‘Accayo ce na vijjetha, nocidhāpagataṃ* siyā;
“If there were no transgression, and no departure from it here,
“Nếu không có lỗi lầm, và ở đây không có sự tha thứ,
453
Verāni na ca sammeyyuṃ, kenīdha* kusalo siyā’’ti.
Enmities would not cease; how then could one be skilful here?”
Thì các oán thù sẽ không chấm dứt, làm sao có người thiện xảo ở đây?”
454
‘‘Kassaccayā na vijjanti, kassa natthi apāgataṃ;
“Whose transgressions are not found? Who has no departure from it?
“Lỗi lầm của ai không có, của ai không có sự tha thứ?
455
Ko na sammohamāpādi, ko ca dhīro* sadā sato’’ti.
Who does not fall into delusion? And who is always mindful and wise?”
Ai không rơi vào mê muội, và ai là bậc trí giả luôn tỉnh giác?”
456
‘‘Tathāgatassa buddhassa, sabbabhūtānukampino;
“Of the Tathāgata, the Buddha, compassionate to all beings;
“Đức Như Lai, bậc Giác Ngộ, từ bi với tất cả chúng sinh;
457
Tassaccayā na vijjanti, tassa natthi apāgataṃ;
His transgressions are not found, he has no departure from it;
Lỗi lầm của Ngài không có, sự tha thứ của Ngài không thiếu;
458
So na sammohamāpādi, sova* dhīro sadā sato’’ti.
He does not fall into delusion, he alone is always mindful and wise.”
Ngài không rơi vào mê muội, chính Ngài là bậc trí giả luôn tỉnh giác.”
459
‘‘Accayaṃ desayantīnaṃ, yo ce na paṭigaṇhati;
“If one does not accept the transgression of those who declare it,
“Ai không chấp nhận lỗi lầm của người đã tỏ bày,
460
Kopantaro dosagaru, sa veraṃ paṭimuñcati;
Being filled with anger, heavy with ill-will, he binds himself to enmity;
Người ấy chứa đầy sân hận, nặng về ác ý, tự mình mang lấy oán thù;
461
Taṃ veraṃ nābhinandāmi, paṭiggaṇhāmi voccaya’’nti.
I do not approve of that enmity, and I accept your transgression.”
Ta không hoan hỷ với oán thù đó, ta chấp nhận lỗi lầm của các ngươi.”
462
6. Saddhāsuttaṃ
6. Saddhāsutta — The Discourse on Faith
6. Kinh Saddhā
463
36. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
36. At one time the Blessed One was staying in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
36. Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then, as the night was far advanced, many Satullapakāyika devas, of resplendent beauty, illuminating the entire Jeta’s Grove, approached the Blessed One; having approached, they paid homage to the Blessed One and stood to one side.
Rồi, nhiều vị thiên nhân thuộc Satullapakāyikā, với dung sắc rực rỡ, khi đêm đã khuya, chiếu sáng khắp Jetavana rồi đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, one deva recited this verse in the presence of the Blessed One:
Một vị thiên nhân đang đứng sang một bên đã nói lên bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
464
‘‘Saddhā dutiyā purisassa hoti,
“Faith is a person’s companion,
“Đức tin là người bạn thứ hai của con người,
465
No ce assaddhiyaṃ avatiṭṭhati;
If disbelief does not take root;
Nếu không có sự vô tín tồn tại;
466
Yaso ca kittī ca tatvassa hoti,
Glory and fame will be his,
Thì danh tiếng và vinh quang sẽ thuộc về người ấy,
467
Saggañca so gacchati sarīraṃ vihāyā’’ti.
And he goes to heaven, having abandoned the body.”
Và người ấy sẽ lên cõi trời sau khi từ bỏ thân này.”
468
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
Then another deva recited these verses in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên những bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
469
‘‘Kodhaṃ jahe vippajaheyya mānaṃ,
“One should abandon anger, utterly forsake conceit,
“Nên từ bỏ sân hận, nên đoạn trừ kiêu mạn,
470
Saṃyojanaṃ sabbamatikkameyya;
And overcome all fetters;
Nên vượt qua mọi kiết sử;
471
Taṃ nāmarūpasmimasajjamānaṃ,
To him who is unattached to name-and-form,
Người không bám víu vào danh sắc đó,
472
Akiñcanaṃ nānupatanti saṅgā’’ti.
Who has nothing, attachments do not follow.”
Không còn chấp thủ, các ràng buộc không đeo bám.”
473
‘‘Pamādamanuyuñjanti, bālā dummedhino janā;
“Foolish, ignorant people pursue heedlessness;
“Những kẻ ngu si, kém trí, thường buông thả trong phóng dật;
474
Appamādañca medhāvī, dhanaṃ seṭṭhaṃva rakkhati.
But the wise guards heedfulness as a supreme treasure.
Còn bậc trí giả bảo vệ sự không phóng dật như tài sản quý giá nhất.”
475
‘‘Mā pamādamanuyuñjetha, mā kāmarati santhavaṃ;
“Do not pursue heedlessness, nor intimacy with sensual pleasure;
“Chớ buông thả trong phóng dật, chớ thân cận dục lạc;
476
Appamatto hi jhāyanto, pappoti paramaṃ sukha’’nti.
For one who is heedful and meditative attains supreme happiness.”
Thật vậy, người không phóng dật và thiền định sẽ đạt được hạnh phúc tối thượng.”
477
7. Samayasuttaṃ
7. Samayasutta — The Discourse on the Assembly
7. Kinh Samaya
478
37. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ mahāvane mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sabbeheva arahantehi; dasahi ca lokadhātūhi devatā yebhuyyena sannipatitā honti bhagavantaṃ dassanāya bhikkhusaṅghañca.
37. Thus have I heard: At one time the Blessed One was staying among the Sakyans, at Kapilavatthu, in the Great Wood, together with a large community of bhikkhus, about five hundred bhikkhus, all of whom were arahants; and devas from ten thousand world-systems had for the most part assembled to see the Blessed One and the community of bhikkhus.
37. Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Kapilavatthu, trong Đại Lâm (Mahāvana) của xứ Sakya, cùng với một đại Tăng đoàn gồm khoảng năm trăm vị tỳ-khưu, tất cả đều là các vị A-la-hán; và phần lớn chư thiên từ mười thế giới đã vân tập để chiêm ngưỡng Đức Thế Tôn và Tăng đoàn.
Atha kho catunnaṃ suddhāvāsakāyikānaṃ devatānaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ mahāvane mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sabbeheva arahantehi; dasahi ca lokadhātūhi devatā yebhuyyena sannipatitā honti bhagavantaṃ dassanāya bhikkhusaṅghañca.
Then it occurred to four devas of the Suddhāvāsa realms: “Here is the Blessed One staying among the Sakyans, at Kapilavatthu, in the Great Wood, together with a large community of bhikkhus, about five hundred bhikkhus, all of whom are arahants; and devas from ten thousand world-systems have for the most part assembled to see the Blessed One and the community of bhikkhus.
Rồi, bốn vị thiên nhân thuộc cõi Suddhāvāsa đã khởi ý: “Đức Thế Tôn đang trú tại Kapilavatthu, trong Đại Lâm của xứ Sakya, cùng với một đại Tăng đoàn gồm khoảng năm trăm vị tỳ-khưu, tất cả đều là các vị A-la-hán; và phần lớn chư thiên từ mười thế giới đã vân tập để chiêm ngưỡng Đức Thế Tôn và Tăng đoàn.
Yaṃnūna mayampi yena bhagavā tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā bhagavato santike paccekaṃ gāthaṃ* bhāseyyāmā’’ti.
Let us also approach the Blessed One; having approached, let us each recite a verse in the presence of the Blessed One.”
Vậy chúng ta hãy đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, mỗi người chúng ta hãy nói lên một bài kệ trước Đức Thế Tôn.”
479
Atha kho tā devatā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya.
Then those devas—just as a strong man might extend a flexed arm or flex an extended arm—
Rồi, các vị thiên nhân ấy – giống như một người lực sĩ co cánh tay đã duỗi ra, hoặc duỗi cánh tay đã co lại.
Evameva – suddhāvāsesu devesu antarahitā bhagavato purato pāturahesuṃ.
Even so, having vanished from among the Suddhāvāsa devas, they appeared before the Blessed One.
Cũng vậy – họ biến mất khỏi các cõi trời Suddhāvāsa và xuất hiện trước Đức Thế Tôn.
Atha kho tā devatā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then those devas, having paid homage to the Blessed One, stood to one side.
Rồi, các vị thiên nhân ấy đảnh lễ Đức Thế Tôn và đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Standing to one side, one deva recited this verse in the presence of the Blessed One:
Một vị thiên nhân đang đứng sang một bên đã nói lên bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
480
‘‘Mahāsamayo pavanasmiṃ, devakāyā samāgatā;
“A great assembly in the forest, hosts of devas are gathered;
“Đại hội trong rừng, các chúng thiên nhân đã vân tập;
481
Āgatamha imaṃ dhammasamayaṃ, dakkhitāye aparājitasaṅgha’’nti.
We have come to this Dhamma-assembly, to see the unconquered Saṅgha.”
Chúng con đã đến đại hội Pháp này, để chiêm ngưỡng Tăng đoàn bất bại.”
482
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Then another deva recited this verse in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
483
‘‘Tatra bhikkhavo samādahaṃsu, cittamattano ujukaṃ akaṃsu* ;
“There the bhikkhus have composed their minds, they have made their minds straight;
“Ở đó, các tỳ-khưu đã an định tâm mình, đã làm cho tâm ngay thẳng;
484
Sārathīva nettāni gahetvā, indriyāni rakkhanti paṇḍitā’’ti.
Like a charioteer holding the reins, the wise guard their faculties.”
Như người đánh xe nắm giữ dây cương, các bậc trí giả bảo vệ các căn.”
485
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Then another deva recited this verse in the presence of the Blessed One:
Rồi, một vị thiên nhân khác đã nói lên bài kệ này trước Đức Thế Tôn:
486
‘‘Chetvā khīlaṃ chetvā palighaṃ, indakhīlaṃ ūhacca manejā;
“Having cut down the stake, having cut down the cross-bar, having uprooted the pillar, being unagitated;
“Sau khi chặt chốt, chặt then cài, nhổ cột trụ, không còn rung động;
487
Te caranti suddhā vimalā, cakkhumatā sudantā susunāgā’’ti.
Those pure, undefiled, well-tamed great ‘nāgas’ proceed, taught by the One with Vision.”
Họ đi lại thanh tịnh, vô nhiễm, những vị hiền thiện đã được bậc Nhãn Giả điều phục khéo léo.”
488
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
Then another deity recited this verse in the presence of the Blessed One:
Rồi một vị thiên khác đã nói bài kệ này trước mặt Thế Tôn:
489
‘‘Ye keci buddhaṃ saraṇaṃ gatāse, na te gamissanti apāyabhūmiṃ;
“Those who have gone for refuge to the Buddha will not go to the states of woe;
“Những ai đã quy y Phật, họ sẽ không đi đến cõi đọa xứ;
490
Pahāya mānusaṃ dehaṃ, devakāyaṃ paripūressantī’’ti.
Having abandoned their human body, they will fill the host of devas.”
Bỏ thân người, họ sẽ làm đầy đủ thân thiên giới.”
491
8. Sakalikasuttaṃ
8. Sakalika Sutta
8. Kinh Sakalika
492
38. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati maddakucchismiṃ migadāye.
38. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Rājagaha, in Maddakucchi at the Deer Park.
38. Tôi nghe như vầy: Một thời Thế Tôn trú tại Rājagaha, ở Maddakucchi, trong vườn Lộc Uyển.
Tena kho pana samayena bhagavato pādo sakalikāya* khato hoti.
Now on that occasion, the Blessed One’s foot was pierced by a splinter.
Vào lúc bấy giờ, chân của Thế Tôn bị một mảnh đá làm bị thương.
Bhusā sudaṃ bhagavato vedanā vattanti sārīrikā vedanā dukkhā tibbā* kharā kaṭukā asātā amanāpā; tā sudaṃ bhagavā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno.
Indeed, severe bodily feelings arose in the Blessed One—painful, sharp, fierce, agonizing, disagreeable, displeasing; but the Blessed One endured them mindfully and with clear comprehension, without being distressed.
Những cảm thọ thân thể đau đớn, mãnh liệt, thô ráp, cay đắng, không dễ chịu, không vừa ý đã khởi lên nơi Thế Tôn; Thế Tôn đã an trú chánh niệm và tỉnh giác, chịu đựng những cảm thọ ấy mà không bị phiền nhiễu.
Atha kho bhagavā catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññāpetvā dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappeti pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno.
Then the Blessed One, having folded his outer robe fourfold, lay down on his right side in the lion’s posture, placing one foot on the other, mindful and with clear comprehension.
Rồi Thế Tôn trải tấm y saṅghāṭi bốn lớp, nằm nghiêng về bên phải, đặt chân này lên chân kia, an trú chánh niệm và tỉnh giác, thực hiện tư thế nằm sư tử.
493
Atha kho sattasatā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ maddakucchiṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then seven hundred Satullapakāyikā devas, when the night was far advanced, with their effulgent beauty illuminating the entire Maddakucchi, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, they stood to one side.
Rồi bảy trăm vị thiên Satullapakāyikā, khi đêm đã khuya, với dung sắc rực rỡ, chiếu sáng toàn bộ Maddakucchi, đã đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘nāgo vata, bho, samaṇo gotamo; nāgavatā ca samuppannā sārīrikā vedanā dukkhā tibbā kharā kaṭukā asātā amanāpā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno’’ti.
Standing to one side, one deity uttered this inspired utterance in the presence of the Blessed One: “Indeed, friends, the recluse Gotama is like a great tusker elephant; it is as a great tusker elephant that he endures the arisen bodily feelings—painful, sharp, fierce, agonizing, disagreeable, displeasing—mindfully and with clear comprehension, without being distressed.”
Đứng sang một bên, một vị thiên đã nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn: “Thật vậy, này chư vị, Sa-môn Gotama là một con voi chúa (nāga); vì là một con voi chúa, những cảm thọ thân thể đau đớn, mãnh liệt, thô ráp, cay đắng, không dễ chịu, không vừa ý đã khởi lên, Ngài đã an trú chánh niệm và tỉnh giác, chịu đựng mà không bị phiền nhiễu.”
494
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘sīho vata, bho, samaṇo gotamo; sīhavatā ca samuppannā sārīrikā vedanā dukkhā tibbā kharā kaṭukā asātā amanāpā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno’’ti.
Then another deity uttered this inspired utterance in the presence of the Blessed One: “Indeed, friends, the recluse Gotama is like a lion; it is as a lion that he endures the arisen bodily feelings—painful, sharp, fierce, agonizing, disagreeable, displeasing—mindfully and with clear comprehension, without being distressed.”
Rồi một vị thiên khác đã nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn: “Thật vậy, này chư vị, Sa-môn Gotama là một con sư tử; vì là một con sư tử, những cảm thọ thân thể đau đớn, mãnh liệt, thô ráp, cay đắng, không dễ chịu, không vừa ý đã khởi lên, Ngài đã an trú chánh niệm và tỉnh giác, chịu đựng mà không bị phiền nhiễu.”
495
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘ājānīyo vata, bho, samaṇo gotamo; ājānīyavatā ca samuppannā sārīrikā vedanā dukkhā tibbā kharā kaṭukā asātā amanāpā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno’’ti.
Then another deity uttered this inspired utterance in the presence of the Blessed One: “Indeed, friends, the recluse Gotama is like a noble steed; it is as a noble steed that he endures the arisen bodily feelings—painful, sharp, fierce, agonizing, disagreeable, displeasing—mindfully and with clear comprehension, without being distressed.”
Rồi một vị thiên khác đã nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn: “Thật vậy, này chư vị, Sa-môn Gotama là một con ngựa thuần chủng (ājānīya); vì là một con ngựa thuần chủng, những cảm thọ thân thể đau đớn, mãnh liệt, thô ráp, cay đắng, không dễ chịu, không vừa ý đã khởi lên, Ngài đã an trú chánh niệm và tỉnh giác, chịu đựng mà không bị phiền nhiễu.”
496
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘nisabho vata, bho, samaṇo gotamo; nisabhavatā ca samuppannā sārīrikā vedanā dukkhā tibbā kharā kaṭukā asātā amanāpā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno’’ti.
Then another deity uttered this inspired utterance in the presence of the Blessed One: “Indeed, friends, the recluse Gotama is like a bull; it is as a bull that he endures the arisen bodily feelings—painful, sharp, fierce, agonizing, disagreeable, displeasing—mindfully and with clear comprehension, without being distressed.”
Rồi một vị thiên khác đã nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn: “Thật vậy, này chư vị, Sa-môn Gotama là một con bò chúa (nisabha); vì là một con bò chúa, những cảm thọ thân thể đau đớn, mãnh liệt, thô ráp, cay đắng, không dễ chịu, không vừa ý đã khởi lên, Ngài đã an trú chánh niệm và tỉnh giác, chịu đựng mà không bị phiền nhiễu.”
497
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘dhorayho vata, bho, samaṇo gotamo; dhorayhavatā ca samuppannā sārīrikā vedanā dukkhā tibbā kharā kaṭukā asātā amanāpā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno’’ti.
Then another deity uttered this inspired utterance in the presence of the Blessed One: “Indeed, friends, the recluse Gotama is like a draft ox; it is as a draft ox that he endures the arisen bodily feelings—painful, sharp, fierce, agonizing, disagreeable, displeasing—mindfully and with clear comprehension, without being distressed.”
Rồi một vị thiên khác đã nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn: “Thật vậy, này chư vị, Sa-môn Gotama là một con bò chịu tải (dhorayha); vì là một con bò chịu tải, những cảm thọ thân thể đau đớn, mãnh liệt, thô ráp, cay đắng, không dễ chịu, không vừa ý đã khởi lên, Ngài đã an trú chánh niệm và tỉnh giác, chịu đựng mà không bị phiền nhiễu.”
498
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘danto vata, bho, samaṇo gotamo; dantavatā ca samuppannā sārīrikā vedanā dukkhā tibbā kharā kaṭukā asātā amanāpā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno’’ti.
Then another deity uttered this inspired utterance in the presence of the Blessed One: “Indeed, friends, the recluse Gotama is like one tamed; it is as one tamed that he endures the arisen bodily feelings—painful, sharp, fierce, agonizing, disagreeable, displeasing—mindfully and with clear comprehension, without being distressed.”
Rồi một vị thiên khác đã nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn: “Thật vậy, này chư vị, Sa-môn Gotama là một người đã được thuần hóa (danta); vì là một người đã được thuần hóa, những cảm thọ thân thể đau đớn, mãnh liệt, thô ráp, cay đắng, không dễ chịu, không vừa ý đã khởi lên, Ngài đã an trú chánh niệm và tỉnh giác, chịu đựng mà không bị phiền nhiễu.”
499
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘passa samādhiṃ subhāvitaṃ cittañca suvimuttaṃ, na cābhinataṃ na cāpanataṃ na ca sasaṅkhāraniggayhavāritagataṃ* .
Then another deity uttered this inspired utterance in the presence of the Blessed One: “See the well-developed concentration and the well-liberated mind, which is neither inclined nor disinclined, nor brought to a halt by forced suppression.
Rồi một vị thiên khác đã nói lên lời cảm hứng này trước mặt Thế Tôn: “Hãy xem sự định tâm đã được tu tập tốt đẹp, và tâm đã được giải thoát hoàn toàn, không nghiêng về phía nào, không lệch về phía nào, không bị cưỡng ép hay ngăn cản bởi các hành.
Yo evarūpaṃ purisanāgaṃ purisasīhaṃ purisaājānīyaṃ purisanisabhaṃ purisadhorayhaṃ purisadantaṃ atikkamitabbaṃ maññeyya kimaññatra adassanā’’ti.
What else but blindness could there be for one who would think to surpass such a human elephant, a human lion, a human noble steed, a human bull, a human draft ox, a human tamed one?”
Ai cho rằng một con người voi chúa, một con người sư tử, một con người ngựa thuần chủng, một con người bò chúa, một con người bò chịu tải, một con người đã được thuần hóa như vậy là có thể vượt qua, thì điều đó chỉ là do không thấy biết mà thôi.”
500
‘‘Pañcavedā sataṃ samaṃ, tapassī brāhmaṇā caraṃ;
“Brahmins practicing austerities, upholders of the five Vedas, for a hundred years;
“Các Bà-la-môn khổ hạnh, giữ năm Veda, đã tu hành trăm năm;
501
Cittañca nesaṃ na sammā vimuttaṃ, hīnattharūpā na pāraṅgamā te.
Their minds are not well liberated, they are of low disposition, they do not reach the far shore.
Nhưng tâm của họ không được giải thoát hoàn toàn, với tâm ý thấp kém, họ không đạt đến bờ bên kia.
502
‘‘Taṇhādhipannā vatasīlabaddhā, lūkhaṃ tapaṃ vassasataṃ carantā;
“Overcome by craving, bound by vows and morality, practicing harsh austerities for a hundred years;
Bị tham ái chi phối, bị trói buộc bởi giới cấm, tu khổ hạnh trăm năm;
503
Cittañca nesaṃ na sammā vimuttaṃ, hīnattharūpā na pāraṅgamā te.
Their minds are not well liberated, they are of low disposition, they do not reach the far shore.
Tâm của họ không được giải thoát hoàn toàn, với tâm ý thấp kém, họ không đạt đến bờ bên kia.
504
‘‘Na mānakāmassa damo idhatthi, na monamatthi asamāhitassa;
“For one who desires conceit, there is no taming here; for one who is unconcentrated, there is no wisdom;
Kẻ ham muốn kiêu mạn không có sự tự chế ở đời này, kẻ không định tâm không có sự im lặng (mona);
505
Eko araññe viharaṃ pamatto, na maccudheyyassa tareyya pāra’’nti.
Living alone in the wilderness, being heedless, one cannot cross beyond the realm of Death.”
Một mình sống trong rừng mà phóng dật, sẽ không thể vượt qua bờ cõi của tử thần.”
506
‘‘Mānaṃ pahāya susamāhitatto, sucetaso sabbadhi vippamutto;
“Having abandoned conceit, with a well-concentrated self, with a pure mind, completely liberated in all respects;
“Người đã từ bỏ kiêu mạn, thân đã được định tâm tốt đẹp, tâm trong sạch, hoàn toàn giải thoát khỏi mọi thứ;
507
Eko araññe viharamappamatto, sa maccudheyyassa tareyya pāra’’nti.
Living alone in the wilderness, being heedful, he can cross beyond the realm of Death.”
Một mình sống trong rừng mà không phóng dật, người ấy sẽ vượt qua bờ cõi của tử thần.”
508
9. Paṭhamapajjunnadhītusuttaṃ
9. First Pajjunnadhītā Sutta
9. Kinh Pajjunnadhītu thứ nhất
509
39. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ.
39. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Vesālī, in the Great Wood, at the Gabled Hall.
39. Tôi nghe như vầy: Một thời Thế Tôn trú tại Vesālī, trong Đại Lâm, tại giảng đường Kūṭāgāra.
Atha kho kokanadā pajjunnassa dhītā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ mahāvanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Then Kokanadā, daughter of Pajjunna, when the night was far advanced, with her effulgent beauty illuminating the entire Great Wood, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, she stood to one side.
Rồi thiên nữ Kokanadā, con gái của Pajjunna, khi đêm đã khuya, với dung sắc rực rỡ, chiếu sáng toàn bộ Đại Lâm, đã đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, cô đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā kokanadā pajjunnassa dhītā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
Standing to one side, that deity Kokanadā, daughter of Pajjunna, recited these verses in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, thiên nữ Kokanadā, con gái của Pajjunna, đã nói lên những bài kệ này trước mặt Thế Tôn:
510
‘‘Vesāliyaṃ vane viharantaṃ, aggaṃ sattassa sambuddhaṃ;
“Dwelling in the wood in Vesālī, the foremost of beings, the Perfectly Enlightened One;
“Con là Kokanadā, con gái của Pajjunna, con xin đảnh lễ vị Chánh Đẳng Giác,
511
Kokanadāhamasmi abhivande, kokanadā pajjunnassa dhītā.
I am Kokanadā, I pay homage, Kokanadā, daughter of Pajjunna.
Bậc tối thượng trong chúng sinh, đang trú tại khu rừng ở Vesālī.
512
‘‘Sutameva pure āsi, dhammo cakkhumatānubuddho;
“Formerly I only heard that the Dhamma was understood by the One with Vision;
Trước đây con chỉ nghe nói rằng Pháp đã được bậc có Mắt (Phật) chứng ngộ;
513
Sāhaṃ dāni sakkhi jānāmi, munino desayato sugatassa.
Now I know it for myself, as the Sage, the Fortunate One, teaches.
Nay con tự mình chứng kiến, khi bậc Hiền giả, Thiện Thệ thuyết giảng.
514
‘‘Ye keci ariyaṃ dhammaṃ, vigarahantā caranti dummedhā;
“Whoever, being foolish, go about denouncing the Noble Dhamma;
Những kẻ ngu si nào phỉ báng Thánh Pháp,
515
Upenti roruvaṃ ghoraṃ, cirarattaṃ dukkhaṃ anubhavanti.
They go to the dreadful Roruva hell, they experience suffering for a long time.
Họ sẽ rơi vào địa ngục Roruva khủng khiếp, chịu khổ đau trong thời gian dài.
516
‘‘Ye ca kho ariye dhamme, khantiyā upasamena upetā;
“But those who are endowed with patience and tranquility in the Noble Dhamma;
Còn những ai kiên nhẫn và an tịnh trong Thánh Pháp,
517
Pahāya mānusaṃ dehaṃ, devakāya paripūressantī’’ti.
Having abandoned their human body, they will fill the host of devas.”
Bỏ thân người, họ sẽ làm đầy đủ thân thiên giới.”
518
10. Dutiyapajjunnadhītusuttaṃ
10. Second Pajjunnadhītā Sutta
10. Kinh Pajjunnadhītu thứ hai
519
40. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ.
40. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Vesālī, in the Great Wood, at the Gabled Hall.
40. Tôi nghe như vầy: Một thời Thế Tôn trú tại Vesālī, trong Đại Lâm, tại giảng đường Kūṭāgāra.
Atha kho cūḷakokanadā* pajjunnassa dhītā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ mahāvanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Then Cūḷakokanadā, daughter of Pajjunna, when the night was far advanced, with her effulgent beauty illuminating the entire Great Wood, approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, she stood to one side.
Rồi thiên nữ Cūḷakokanadā, con gái của Pajjunna, khi đêm đã khuya, với dung sắc rực rỡ, chiếu sáng toàn bộ Đại Lâm, đã đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, cô đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā cūḷakokanadā pajjunnassa dhītā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
Standing to one side, that deity Cūḷakokanadā, daughter of Pajjunna, recited these verses in the presence of the Blessed One:
Đứng sang một bên, thiên nữ Cūḷakokanadā, con gái của Pajjunna, đã nói lên những bài kệ này trước mặt Thế Tôn:
520
‘‘Idhāgamā vijjupabhāsavaṇṇā, kokanadā pajjunnassa dhītā;
“Here came the deity Kokanadā, daughter of Pajjunna, of lightning-bright radiance;
“Thiên nữ Kokanadā, con gái của Pajjunna, với dung sắc rực rỡ như ánh chớp, đã đến đây;
521
Buddhañca dhammañca namassamānā, gāthācimā atthavatī abhāsi.
Paying homage to the Buddha and the Dhamma, she recited these meaningful verses.
Đảnh lễ Phật và Pháp, cô đã nói lên những bài kệ đầy ý nghĩa này.
522
‘‘Bahunāpi kho taṃ vibhajeyyaṃ, pariyāyena tādiso dhammo;
“Though I could elaborate on that Dhamma in many ways, the Dhamma is such;
Dù có thể phân tích nhiều cách khác nhau, Pháp vẫn là như vậy;
523
Saṃkhittamatthaṃ* lapayissāmi, yāvatā me manasā pariyattaṃ.
I will declare the meaning concisely, as much as I have learned in my mind.
Ta sẽ nói tóm tắt ý nghĩa, tùy theo những gì tâm ta đã thấu hiểu.
524
‘‘Pāpaṃ na kayirā vacasā manasā,
“One should do no evil with speech or mind,
Không nên làm điều ác bằng lời nói hay ý nghĩ,
525
Kāyena vā kiñcana sabbaloke;
Nor with body, anything in all the world;
Cũng không bằng thân thể, ở bất cứ nơi nào trong thế gian;
526
Kāme pahāya satimā sampajāno,
Having abandoned sensual pleasures, mindful and clearly comprehending,
Từ bỏ các dục, người có chánh niệm và tỉnh giác,
527
Dukkhaṃ na sevetha anatthasaṃhita’’nti.
One should not engage in suffering fraught with harm.”
Không nên theo đuổi khổ đau gắn liền với sự bất lợi.”
528
Satullapakāyikavaggo catuttho.
The Fourth Chapter on the Satullapakāyikā Deities is finished.
Phẩm Satullapakāyika thứ tư.
529
Tassuddānaṃ –
Its summary:
Tóm tắt phẩm này:
530
Sabbhimaccharinā sādhu, na santujjhānasaññino;
Sabbhi, Maccharinā, Sādhu, Na Santī, Ujjhānasaññino;
Sabbhi, Maccharinā, Sādhu, Na Santu, Ujjhānasaññino;
531
Saddhā samayo sakalikaṃ, ubho pajjunnadhītaroti.
Saddhā, Samayo, Sakalikaṃ, and both Pajjunnadhītā.
Saddhā, Samayo, Sakalika, và hai kinh Pajjunnadhītu.
532

5. Ādittavaggo

5. Āditta Chapter

5. Phẩm Āditta

533
1. Ādittasuttaṃ
1. Āditta Sutta
1. Kinh Āditta
534
41. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
41. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, at Jetavana, in Anāthapiṇḍika’s monastery.
Như vầy tôi nghe – Một thời Đức Phật trú tại Sāvatthī, ở Jetavana, khu vườn của Anāthapiṇḍika.
Atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Then, when the night was far advanced, a certain devatā, of surpassing beauty, illuminating the entire Jetavana, approached the Blessed One. Having approached and paid homage to the Blessed One, she stood to one side.
Rồi một vị thiên nhân, khi đêm đã khuya, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ Jetavana, đến chỗ Đức Phật; sau khi đến, đảnh lễ Đức Phật rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
Standing to one side, that devatā recited these verses in the presence of the Blessed One –
Đứng sang một bên, vị thiên nhân ấy đã nói lên những bài kệ này trước Đức Phật –
535
‘‘Ādittasmiṃ agārasmiṃ, yaṃ nīharati bhājanaṃ;
“When a house is ablaze, whatever vessel one takes out,
“Khi một ngôi nhà bị cháy, đồ vật nào được mang ra;
536
Taṃ tassa hoti atthāya, no ca yaṃ tattha ḍayhati.
That is for his benefit, not that which burns inside.
Thì cái đó có ích cho chủ, chứ không phải cái bị thiêu cháy ở trong đó.
537
‘‘Evaṃ ādittako loko, jarāya maraṇena ca;
“So too is the world ablaze, by old age and by death;
Cũng vậy, thế gian bị thiêu đốt, bởi già và chết;
538
Nīharetheva dānena, dinnaṃ hoti sunīhataṃ.
One should indeed take out with giving; what is given is well taken out.
Hãy mang ra bằng sự bố thí, cái đã cho là đã mang ra khéo léo.
539
‘‘Dinnaṃ sukhaphalaṃ hoti, nādinnaṃ hoti taṃ tathā;
“What is given bears pleasant fruit; what is not given is not so;
Cái đã cho mang lại quả báo an lạc, cái chưa cho thì không như vậy;
540
Corā haranti rājāno, aggi ḍahati nassati.
Thieves carry it away, kings confiscate it, fire burns it, it perishes.
Kẻ trộm cướp, vua chúa tịch thu, lửa thiêu đốt, và bị hư hoại.
541
‘‘Atha antena jahati, sarīraṃ sapariggahaṃ;
“Then, at the end, one abandons the body and all possessions;
Rồi đến cuối cùng, người ta phải bỏ thân và tài sản;
542
Etadaññāya medhāvī, bhuñjetha ca dadetha ca;
Knowing this, the wise one should both enjoy and give;
Hiểu rõ điều này, người trí nên thọ dụng và bố thí;
543
Datvā ca bhutvā ca yathānubhāvaṃ;
Having given and enjoyed according to his ability,
Sau khi đã cho và đã thọ dụng tùy theo khả năng;
544
Anindito saggamupeti ṭhāna’’nti.
Unblamed, he goes to a heavenly abode.”
Người không bị chỉ trích sẽ lên cõi trời.”
545
2. Kiṃdadasuttaṃ
2. Kiṃdadasutta – The Discourse on What One Gives
2. Kinh Kiṃdada
546
42.
42.
42.
547
‘‘Kiṃdado balado hoti, kiṃdado hoti vaṇṇado;
“What giver is a giver of strength? What giver is a giver of beauty?
“Cho gì thì cho sức mạnh, cho gì thì cho dung sắc;
548
Kiṃdado sukhado hoti, kiṃdado hoti cakkhudo;
What giver is a giver of happiness? What giver is a giver of sight?
Cho gì thì cho an lạc, cho gì thì cho nhãn lực;
549
Ko ca sabbadado hoti, taṃ me akkhāhi pucchito’’ti.
And who is the giver of all? Tell me, when asked.”
Ai là người cho tất cả, xin Ngài nói cho tôi biết, khi được hỏi.”
550
‘‘Annado balado hoti, vatthado hoti vaṇṇado;
“The giver of food is a giver of strength, the giver of robes is a giver of beauty;
“Người cho thức ăn thì cho sức mạnh, người cho y phục thì cho dung sắc;
551
Yānado sukhado hoti, dīpado hoti cakkhudo.
The giver of conveyances is a giver of happiness, the giver of lamps is a giver of sight.
Người cho phương tiện đi lại thì cho an lạc, người cho đèn thì cho nhãn lực.
552
‘‘So ca sabbadado hoti, yo dadāti upassayaṃ;
“He who gives a dwelling is a giver of all;
Người cho chỗ ở thì là người cho tất cả;
553
Amataṃ dado ca so hoti, yo dhammamanusāsatī’’ti.
And he who instructs in the Dhamma is a giver of the Deathless.”
Người giảng dạy Dhamma thì là người cho bất tử.”
554
3. Annasuttaṃ
3. Annasutta – The Discourse on Food
3. Kinh Anna
555
43.
43.
43.
556
‘‘Annamevābhinandanti, ubhaye devamānusā;
“Both devas and humans delight in food;
“Cả chư thiên và loài người, đều hoan hỷ với thức ăn;
557
Atha ko nāma so yakkho, yaṃ annaṃ nābhinandatī’’ti.
So who is that yakkha who does not delight in food?”
Vậy ai là vị yakkha, không hoan hỷ với thức ăn?”
558
‘‘Ye naṃ dadanti saddhāya, vippasannena cetasā;
“That very food which they give with faith, with a mind purified,
“Những ai bố thí thức ăn, với niềm tin và tâm thanh tịnh;
559
Tameva annaṃ bhajati, asmiṃ loke paramhi ca.
Returns to them, in this world and in the next.
Thì thức ăn ấy sẽ đến với họ, ở đời này và đời sau.
560
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
“Therefore, having removed stinginess, one should give a gift, having overcome defilement;
Vì vậy, hãy loại bỏ sự keo kiệt, hãy bố thí, hỡi người bị ô nhiễm bởi cấu uế;
561
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
Merits are the support for beings in the other world.”
Phước báu là nơi nương tựa, cho chúng sinh ở đời sau.”
562
4. Ekamūlasuttaṃ
4. Ekamūlasutta – The Discourse on the One Root
4. Kinh Ekamūla
563
44.
44.
44.
564
‘‘Ekamūlaṃ dvirāvaṭṭaṃ, timalaṃ pañcapattharaṃ;
“The sage crossed the ocean, with one root, two whirlpools, three defilements, five currents,
“Vị đạo sĩ đã vượt qua, biển cả có một gốc rễ, hai dòng xoáy, ba cấu uế, năm lớp phủ;
565
Samuddaṃ dvādasāvaṭṭaṃ, pātālaṃ atarī isī’’ti.
A fathomless abyss with twelve whirlpools.”
Mười hai dòng xoáy, và vực thẳm.”
566
5. Anomasuttaṃ
5. Anomasutta – The Discourse on the Peerless One
5. Kinh Anoma
567
45.
45.
45.
568
‘‘Anomanāmaṃ nipuṇatthadassiṃ, paññādadaṃ kāmālaye asattaṃ;
“Behold the Peerless One, the subtle truth-seer, the giver of wisdom, unattached to the abode of sensual pleasures;
“Hãy nhìn thấy vị Đại Tiên, danh hiệu vô thượng, thấy được ý nghĩa vi tế, ban cho trí tuệ, không chấp trước vào dục lạc;
569
Taṃ passatha sabbaviduṃ sumedhaṃ, ariye pathe kamamānaṃ mahesi’’nti.
See that all-knower, the supremely wise, the great sage treading the noble path.”
Vị Toàn Tri, bậc Đại Trí, đang bước trên con đường Thánh.”
570
6. Accharāsuttaṃ
6. Accharāsutta – The Discourse on Apsaras
6. Kinh Accharā
571
46.
46.
46.
572
‘‘Accharāgaṇasaṅghuṭṭhaṃ, pisācagaṇasevitaṃ;
“How can one pass through the forest, called ‘delusion’, which is clamorous with throngs of apsaras,
“Rừng sâu được các nhóm tiên nữ ca hát huyên náo, được các nhóm quỷ sứ lui tới;
573
Vanantaṃ mohanaṃ nāma, kathaṃ yātrā bhavissatī’’ti.
And frequented by hordes of pisācas?”
Cái rừng ấy gọi là mê hoặc, làm sao có thể đi qua được?”
574
‘‘Ujuko nāma so maggo, abhayā nāma sā disā;
“That path is called straight, that direction is called fearless;
“Con đường ấy gọi là thẳng, phương hướng ấy gọi là không sợ hãi;
575
Ratho akūjano nāma, dhammacakkehi saṃyuto.
The chariot is called silent, equipped with Dhamma-wheels.
Cỗ xe ấy gọi là không tiếng động, được trang bị bánh xe Dhamma.
576
‘‘Hirī tassa apālambo, satyassa parivāraṇaṃ;
“Conscience is its crossbar, mindfulness is its covering;
Tàm là chỗ dựa của nó, Tỉnh giác là sự bao bọc của nó;
577
Dhammāhaṃ sārathiṃ brūmi, sammādiṭṭhipurejavaṃ.
I call Dhamma the charioteer, with right view as its vanguard.
Ta gọi Dhamma là người đánh xe, với Chánh Kiến đi trước.
578
‘‘Yassa etādisaṃ yānaṃ, itthiyā purisassa vā;
“Whoever, be it woman or man, has such a vehicle,
Người nào, dù là nam hay nữ, có cỗ xe như vậy;
579
Sa ve etena yānena, nibbānasseva santike’’ti.
He indeed, by this vehicle, is close to Nibbāna.”
Người ấy chắc chắn với cỗ xe đó, sẽ đến gần Nibbāna.”
580
7. Vanaropasuttaṃ
7. Vanaropasutta – The Discourse on Planters of Forests
7. Kinh Vanaropa
581
47.
47.
47.
582
‘‘Kesaṃ divā ca ratto ca, sadā puññaṃ pavaḍḍhati;
“For whom does merit always increase, day and night;
“Phước báu của ai, ngày đêm luôn tăng trưởng;
583
Dhammaṭṭhā sīlasampannā, ke janā saggagāmino’’ti.
Who are those people, established in Dhamma, endowed with sīla, who go to heaven?”
Những người nào an trú trong Dhamma, đầy đủ giới hạnh, là những người đi về cõi trời?”
584
‘‘Ārāmaropā vanaropā, ye janā setukārakā;
“Those people who plant gardens, who plant forests, who construct bridges;
“Những người trồng vườn, trồng rừng, những người xây cầu;
585
Papañca udapānañca, ye dadanti upassayaṃ.
Who provide water-stalls and wells, and who give dwellings.
Những người cho nước uống và giếng nước, những người cho chỗ ở.
586
‘‘Tesaṃ divā ca ratto ca, sadā puññaṃ pavaḍḍhati;
“For them, merit always increases, day and night;
Phước báu của họ, ngày đêm luôn tăng trưởng;
587
Dhammaṭṭhā sīlasampannā, te janā saggagāmino’’ti.
Those people, established in Dhamma, endowed with sīla, go to heaven.”
Những người ấy an trú trong Dhamma, đầy đủ giới hạnh, là những người đi về cõi trời.”
588
8. Jetavanasuttaṃ
8. Jetavanasutta – The Discourse on Jetavana
8. Kinh Jetavana
589
48.
48.
48.
590
‘‘Idañhi taṃ jetavanaṃ, isisaṅghanisevitaṃ;
“This indeed is Jetavana, frequented by the assembly of sages;
“Đây chính là Jetavana, được các nhóm đạo sĩ lui tới;
591
Āvutthaṃ* dhammarājena, pītisañjananaṃ mama.
Inhabited by the King of Dhamma, it causes joy to me.
Được Đức Vua Pháp (Dhammarāja) trú ngụ, làm tôi hoan hỷ.
592
‘‘Kammaṃ vijjā ca dhammo ca, sīlaṃ jīvitamuttamaṃ;
“By deeds, knowledge, Dhamma, and sīla, and a supreme way of life;
Nghiệp, minh, pháp, giới, và đời sống tối thượng;
593
Etena maccā sujjhanti, na gottena dhanena vā.
By these mortals are purified, not by clan or by wealth.
Nhờ những điều này mà chúng sinh được thanh tịnh, không phải nhờ dòng dõi hay tài sản.
594
‘‘Tasmā hi paṇḍito poso, sampassaṃ atthamattano;
“Therefore, a wise person, seeing his own welfare,
Vì vậy, người trí, khi thấy lợi ích cho bản thân;
595
Yoniso vicine dhammaṃ, evaṃ tattha visujjhati.
Should investigate the Dhamma thoroughly; thus he is purified therein.
Hãy quán xét Dhamma một cách đúng đắn, như vậy người ấy sẽ được thanh tịnh.
596
‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;
“Even a bhikkhu who has reached the other shore,
Ngay cả một Tỳ-kheo đã vượt qua bờ bên kia, về trí tuệ, giới hạnh và sự an tịnh, như Sāriputta;
597
Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā’’ti.
Would be supreme only to the extent of Sāriputta in wisdom, sīla, and tranquility.”
Cũng chỉ có thể đạt đến mức độ đó.”
598
9. Maccharisuttaṃ
9. Maccharisutta – The Discourse on the Stingy
9. Kinh Macchari
599
49.
49.
49.
600
‘‘Yedha maccharino loke, kadariyā paribhāsakā;
“Those people in this world who are stingy, miserly, and abusive;
“Những người keo kiệt ở đời, tham lam và chỉ trích;
601
Aññesaṃ dadamānānaṃ, antarāyakarā narā.
Who obstruct others who are giving.
Là những kẻ gây chướng ngại cho người khác khi họ bố thí.
602
‘‘Kīdiso tesaṃ vipāko, samparāyo ca kīdiso;
“What is their result? And what is their destiny in the next life?
Quả báo của họ là gì, và hậu quả sau khi chết của họ là gì;
603
Bhagavantaṃ puṭṭhumāgamma, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti.
Having come to question the Blessed One, how shall we know that?"
Chúng con đến hỏi Đức Phật, làm sao chúng con biết được điều đó?”
604
‘‘Yedha maccharino loke, kadariyā paribhāsakā;
"Those who here in the world are stingy, miserly, revilers;
“Những người keo kiệt ở đời, tham lam và chỉ trích;
605
Aññesaṃ dadamānānaṃ, antarāyakarā narā.
People who obstruct others who are giving.
Là những kẻ gây chướng ngại cho người khác khi họ bố thí.
606
‘‘Nirayaṃ tiracchānayoniṃ, yamalokaṃ upapajjare;
They are reborn in hell, the animal realm, or the realm of Yama;
Họ tái sinh vào địa ngục, cõi súc sinh, cõi Diêm vương;
607
Sace enti manussattaṃ, dalidde jāyare kule.
If they attain human existence, they are born into a poor family.
Nếu được tái sinh làm người, họ sinh ra trong gia đình nghèo khổ.
608
‘‘Coḷaṃ piṇḍo ratī khiḍḍā, yattha kicchena labbhati;
Where clothing, food, enjoyment, and play are obtained with difficulty;
Áo quần, thức ăn, niềm vui, trò chơi, nơi mà phải khó khăn lắm mới có được;
609
Parato āsīsare* bālā, tampi tesaṃ na labbhati;
The fools desire from others, but even that is not obtained by them;
Những kẻ ngu si mong cầu từ người khác, nhưng điều đó cũng không đến với họ;
610
Diṭṭhe dhammesa vipāko, samparāye* ca duggatī’’ti.
This is the result in this very life, and a bad destination in the next."
Đây là quả báo ở đời này, và ác thú ở đời sau.”
611
‘‘Itihetaṃ vijānāma, aññaṃ pucchāma gotama;
"Thus, we understand this. We ask another question, Gotama:
“Vì vậy chúng con hiểu được điều này, chúng con xin hỏi một điều khác, Gotama;
612
Yedha laddhā manussattaṃ, vadaññū vītamaccharā.
Those who here have attained human existence, are generous, free from stinginess,
Những người đã được tái sinh làm người, biết nói, không keo kiệt.
613
‘‘Buddhe pasannā dhamme ca, saṅghe ca tibbagāravā;
Devout towards the Buddha, the Dhamma, and deeply respectful towards the Saṅgha;
Có niềm tin vào Đức Phật, Pháp, và Tăng đoàn với sự kính trọng sâu sắc;
614
Kīdiso tesaṃ vipāko, samparāyo ca kīdiso;
What is the result for them, and what is their destination in the next life?
Quả báo của họ là gì, và hậu quả sau khi chết của họ là gì;
615
Bhagavantaṃ puṭṭhumāgamma, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti.
Having come to question the Blessed One, how shall we know that?"
Chúng con đến hỏi Đức Phật, làm sao chúng con biết được điều đó?”
616
‘‘Yedha laddhā manussattaṃ, vadaññū vītamaccharā;
"Those who here have attained human existence, are generous, free from stinginess,
“Những người đã được tái sinh làm người, biết nói, không keo kiệt;
617
Buddhe pasannā dhamme ca, saṅghe ca tibbagāravā;
Devout towards the Buddha, the Dhamma, and deeply respectful towards the Saṅgha;
Có niềm tin vào Đức Phật, Pháp, và Tăng đoàn với sự kính trọng sâu sắc;
618
Ete saggā* pakāsanti, yattha te upapajjare.
These shine forth in the heavens where they are reborn.
Họ sẽ hiển thị ở cõi trời, nơi họ tái sinh.
619
‘‘Sace enti manussattaṃ, aḍḍhe ājāyare kule;
If they attain human existence, they are born into a wealthy family;
Nếu được tái sinh làm người, họ sinh ra trong gia đình giàu có;
620
Coḷaṃ piṇḍo ratī khiḍḍā, yatthākicchena labbhati.
Where clothing, food, enjoyment, and play are obtained without difficulty.
Áo quần, thức ăn, niềm vui, trò chơi, nơi mà dễ dàng có được.
621
‘‘Parasambhatesu bhogesu, vasavattīva modare;
They rejoice in wealth accumulated by others, as if having mastery over it;
Họ tận hưởng tài sản do người khác tạo ra, như thể họ là chủ nhân;
622
Diṭṭhe dhammesa vipāko, samparāye ca suggatī’’ti.
This is the result in this very life, and a good destination in the next."
Đây là quả báo ở đời này, và thiện thú ở đời sau.”
623
10. Ghaṭīkārasuttaṃ
10. Ghaṭīkārasuttaṃ
10. Kinh Ghaṭīkāra
624
50.
50.
50.
625
‘‘Avihaṃ upapannāse, vimuttā satta bhikkhavo;
"Seven bhikkhus, having been reborn in Aviha, are liberated;
“Bảy Tỳ-kheo đã tái sinh vào cõi Avihā, đã giải thoát;
626
Rāgadosaparikkhīṇā, tiṇṇā loke visattika’’nti.
Their lust and hatred are destroyed, they have crossed over the entanglement in the world."
Đã diệt trừ tham ái và sân hận, đã vượt qua sự ràng buộc của thế gian.”
627
‘‘Ke ca te ataruṃ paṅkaṃ* , maccudheyyaṃ suduttaraṃ;
"Who are they who crossed the mire, the realm of Death, so difficult to cross?
“Ai là những người đã vượt qua vũng lầy, cõi chết khó vượt qua ấy;
628
Ke hitvā mānusaṃ dehaṃ, dibbayogaṃ upaccagu’’nti.
Who, having abandoned the human body, surpassed the divine yoke?"
Ai đã từ bỏ thân người, vượt qua sự ràng buộc của chư thiên?”
629
‘‘Upako palagaṇḍo ca, pukkusāti ca te tayo;
"Upaka, Palagaṇḍa, and Pukkusāti—those three;
“Upaka, Palagaṇḍa, và Pukkusāti là ba vị ấy;
630
Bhaddiyo khaṇḍadevo ca, bāhuraggi ca siṅgiyo* ;
Bhaddiya, Khaṇḍadeva, Bāhuraggi, and Siṅgiya;
Bhaddiya, Khaṇḍadeva, Bāhuraggi, và Siṅgiya;
631
Te hitvā mānusaṃ dehaṃ, dibbayogaṃ upaccagu’’nti.
They, having abandoned the human body, surpassed the divine yoke."
Họ đã từ bỏ thân người, vượt qua sự ràng buộc của chư thiên.”
632
‘‘Kusalī bhāsasī tesaṃ, mārapāsappahāyinaṃ;
"You speak skillfully of those who have abandoned Māra's snares;
“Ngài nói lời khéo léo về những vị ấy, những người đã phá vỡ lưới của Māra;
633
Kassa te dhammamaññāya, acchiduṃ bhavabandhana’’nti.
Having understood whose Dhamma, did they cut off the bonds of existence?"
Họ đã hiểu Dhamma của ai, mà cắt đứt được sự ràng buộc của hữu?”
634
‘‘Na aññatra bhagavatā, nāññatra tava sāsanā;
"Not apart from the Blessed One, not apart from your teaching;
“Không phải ai khác ngoài Đức Phật, không phải ai khác ngoài giáo pháp của Ngài;
635
Yassa te dhammamaññāya, acchiduṃ bhavabandhanaṃ.
Having understood whose Dhamma, they cut off the bonds of existence.
Họ đã hiểu Dhamma của Ngài, mà cắt đứt được sự ràng buộc của hữu.
636
‘‘Yattha nāmañca rūpañca, asesaṃ uparujjhati;
Where name-and-form entirely ceases;
Nơi mà danh và sắc, hoàn toàn chấm dứt;
637
Taṃ te dhammaṃ idhaññāya, acchiduṃ bhavabandhana’’nti.
Having understood that Dhamma here, they cut off the bonds of existence."
Họ đã hiểu Dhamma đó ở đây, mà cắt đứt được sự ràng buộc của hữu.”
638
‘‘Gambhīraṃ bhāsasī vācaṃ, dubbijānaṃ sudubbudhaṃ;
"You speak a profound utterance, difficult to understand, very difficult to comprehend;
“Ngài nói lời sâu sắc, khó hiểu, rất khó thấu triệt;
639
Kassa tvaṃ dhammamaññāya, vācaṃ bhāsasi īdisa’’nti.
Having understood whose Dhamma, do you speak such an utterance?"
Ngài đã hiểu Dhamma của ai, mà nói được lời như vậy?”
640
‘‘Kumbhakāro pure āsiṃ, vekaḷiṅge* ghaṭīkaro;
"In the past, I was a potter named Ghaṭīkāra in Vekaḷiṅga;
“Trước đây tôi là một người thợ gốm, tên Ghaṭīkāra ở Veḷakaḷiṅga;
641
Mātāpettibharo āsiṃ, kassapassa upāsako.
I supported my parents and was a lay follower of Kassapa Buddha.
Tôi phụng dưỡng cha mẹ, là một cận sự nam của Đức Phật Kassapa.
642
‘‘Virato methunā dhammā, brahmacārī nirāmiso;
I abstained from sexual conduct, was a brahmacārī, free from defilements;
Tôi đã từ bỏ hành vi tà dâm, sống phạm hạnh, không tham đắm.”
643
Ahuvā te sagāmeyyo, ahuvā te pure sakhā.
He was your fellow villager, he was your old friend.
Ông ấy là người cùng làng với ngài, ông ấy là bạn cũ của ngài.
644
‘‘Sohamete pajānāmi, vimutte satta bhikkhavo;
“I know these seven bhikkhus, liberated,
“Ta biết rõ bảy vị Tỳ-khưu ấy đã được giải thoát;
645
Rāgadosaparikkhīṇe, tiṇṇe loke visattika’’nti.
whose passion and hatred are exhausted, who have crossed over attachment in the world.”
Đã diệt trừ tham, sân, đã vượt qua mọi chấp trước trong đời.”
646
‘‘Evametaṃ tadā āsi, yathā bhāsasi bhaggava;
“So it was then, Bhaggava, as you speak;
“Đúng vậy, điều ấy đã xảy ra như ngài Bhaggava đã nói;
647
Kumbhakāro pure āsi, vekaḷiṅge ghaṭīkaro;
You were formerly a potter, Ghaṭīkāra, in Vekaliṅga;
Trước kia, ở Vekaliṅga, ông là người thợ gốm tên Ghaṭīkāra;
648
Mātāpettibharo āsi, kassapassa upāsako.
You supported your mother and father, you were a lay follower of Kassapa.
Ông đã phụng dưỡng cha mẹ và là một cận sự nam của Đức Phật Kassapa.
649
‘‘Virato methunā dhammā, brahmacārī nirāmiso;
“Abstaining from sexual conduct, a celibate, unattached;
Đã từ bỏ tà hạnh, sống Phạm hạnh, không nhiễm ô;
650
Ahuvā me sagāmeyyo, ahuvā me pure sakhā’’ti.
He was my fellow villager, he was my old friend.”
Ông ấy là người cùng làng với ta, ông ấy là bạn cũ của ta.”
651
‘‘Evametaṃ purāṇānaṃ, sahāyānaṃ ahu saṅgamo;
“So it was, this meeting of old friends,
“Đúng vậy, đó là cuộc hội ngộ của những người bạn cũ,
652
Ubhinnaṃ bhāvitattānaṃ, sarīrantimadhārina’’nti.
of two who had developed themselves, who bore their final bodies.”
Của hai người đã tu tập và mang thân cuối cùng này.”
653
Ādittavaggo pañcamo.
The Fifth Chapter: Āditta
Chương Năm: Āditta (Cháy Bỏng).
654
Tassuddānaṃ –
Its table of contents –
Tóm tắt chương:
655
Ādittaṃ kiṃdadaṃ annaṃ, ekamūlaanomiyaṃ;
Āditta, Kiṃdada, Anna, Ekamūla, Anomiya;
Āditta, Kiṃdada, Anna, Ekamūla, Anomiya;
656
Accharāvanaropajetaṃ, maccharena ghaṭīkaroti.
Accharā, Vanaropa, Jeta, Macchara, with Ghaṭīkāra.
Accharā, Vanaropa, Jeta, Maccharena, Ghaṭīkāra.
657

6. Jarāvaggo

6. Chapter on Old Age

6. Chương Jarā (Già)

658
1. Jarāsuttaṃ
1. Old Age Sutta
1. Kinh Jarā (Già)
659
51.
51.
51.
660
‘‘Kiṃsu yāva jarā sādhu, kiṃsu sādhu patiṭṭhitaṃ;
“What is good up to old age? What is well established?
“Điều gì tốt cho đến khi già, điều gì được thiết lập tốt;
661
Kiṃsu narānaṃ ratanaṃ, kiṃsu corehi dūhara’’nti.
What is a treasure for humans? What cannot be stolen by thieves?”
Điều gì là châu báu của loài người, điều gì không bị kẻ trộm cướp?”
662
‘‘Sīlaṃ yāva jarā sādhu, saddhā sādhu patiṭṭhitā;
“Virtue is good up to old age; faith is well established;
“Giới hạnh tốt cho đến khi già, niềm tin được thiết lập tốt;
663
Paññā narānaṃ ratanaṃ, puññaṃ corehi dūhara’’nti.
Wisdom is a treasure for humans; merit cannot be stolen by thieves.”
Trí tuệ là châu báu của loài người, phước báu không bị kẻ trộm cướp.”
664
2. Ajarasāsuttaṃ
2. Ageless Sutta
2. Kinh Ajarasā (Không Hư Hoại)
665
52.
52.
52.
666
‘‘Kiṃsu ajarasā sādhu, kiṃsu sādhu adhiṭṭhitaṃ;
“What is good when ageless? What is well-resolved?
“Điều gì tốt khi không hư hoại, điều gì được thiết lập vững chắc;
667
Kiṃsu narānaṃ ratanaṃ, kiṃsu corehyahāriya’’nti.
What is a treasure for humans? What cannot be carried away by thieves?”
Điều gì là châu báu của loài người, điều gì không bị kẻ trộm cướp mang đi?”
668
‘‘Sīlaṃ ajarasā sādhu, saddhā sādhu adhiṭṭhitā;
“Virtue is good when ageless; faith is well-resolved;
“Giới hạnh tốt khi không hư hoại, niềm tin được thiết lập vững chắc;
669
Paññā narānaṃ ratanaṃ, puññaṃ corehyahāriya’’nti.
Wisdom is a treasure for humans; merit cannot be carried away by thieves.”
Trí tuệ là châu báu của loài người, phước báu không bị kẻ trộm cướp mang đi.”
670
3. Mittasuttaṃ
3. Friend Sutta
3. Kinh Mitta (Bạn)
671
53.
53.
53.
672
‘‘Kiṃsu pavasato* mittaṃ, kiṃsu mittaṃ sake ghare;
“What is a friend to one who travels abroad? What is a friend in one’s own home?
“Điều gì là bạn của người đi xa, điều gì là bạn ở nhà;
673
Kiṃ mittaṃ atthajātassa, kiṃ mittaṃ samparāyika’’nti.
What is a friend when a need arises? What is a friend for the future?”
Điều gì là bạn khi có việc, điều gì là bạn cho đời sau?”
674
‘‘Sattho pavasato mittaṃ, mātā mittaṃ sake ghare;
“A caravan is a friend to one who travels abroad; a mother is a friend in one’s own home;
“Đoàn lữ hành là bạn của người đi xa, mẹ là bạn ở nhà;
675
Sahāyo atthajātassa, hoti mittaṃ punappunaṃ;
A companion is a friend again and again when a need arises;
Bạn bè là bạn khi có việc, hết lần này đến lần khác;
676
Sayaṃkatāni puññāni, taṃ mittaṃ samparāyika’’nti.
Merits made by oneself, that is a friend for the future.”
Những phước báu tự mình tạo ra, đó là bạn cho đời sau.”
677
4. Vatthusuttaṃ
4. Basis Sutta
4. Kinh Vatthu (Nền Tảng)
678
54.
54.
54.
679
‘‘Kiṃsu vatthu manussānaṃ, kiṃsūdha paramo sakhā;
“What is a basis for humans? What is the supreme friend here?
“Điều gì là nền tảng của loài người, điều gì là bạn thân tối thượng ở đây;
680
Kiṃsu bhūtā upajīvanti, ye pāṇā pathavissitā’’ti* .
What do beings, those living on earth, subsist upon?”
Những chúng sinh nào nương tựa vào đất, họ sống nhờ điều gì?”
681
‘‘Puttā vatthu manussānaṃ, bhariyā ca* paramo sakhā;
“Children are a basis for humans, and a wife is the supreme friend;
“Con cái là nền tảng của loài người, vợ là bạn thân tối thượng;
682
Vuṭṭhiṃ bhūtā upajīvanti, ye pāṇā pathavissitā’’ti.
Beings, those living on earth, subsist upon rain.”
Những chúng sinh nào nương tựa vào đất, họ sống nhờ mưa.”
683
5. Paṭhamajanasuttaṃ
5. First Generator Sutta
5. Kinh Janasuttaṃ Thứ Nhất (Người)
684
55.
55.
55.
685
‘‘Kiṃsu janeti purisaṃ, kiṃsu tassa vidhāvati;
“What generates a person? What runs about for him?
“Điều gì sinh ra con người, điều gì của người ấy chạy quanh;
686
Kiṃsu saṃsāramāpādi, kiṃsu tassa mahabbhaya’’nti.
What enters saṃsāra? What is his great fear?”
Điều gì đã đi vào luân hồi, điều gì là nỗi sợ hãi lớn của người ấy?”
687
‘‘Taṇhā janeti purisaṃ, cittamassa vidhāvati;
“Craving generates a person; his mind runs about;
“Tham ái sinh ra con người, tâm của người ấy chạy quanh;
688
Satto saṃsāramāpādi, dukkhamassa mahabbhaya’’nti.
A being enters saṃsāra; suffering is his great fear.”
Chúng sinh đã đi vào luân hồi, khổ đau là nỗi sợ hãi lớn của người ấy.”
689
6. Dutiyajanasuttaṃ
6. Second Generator Sutta
6. Kinh Janasuttaṃ Thứ Hai (Người)
690
56.
56.
56.
691
‘‘Kiṃsu janeti purisaṃ, kiṃsu tassa vidhāvati;
“What generates a person? What runs about for him?
“Điều gì sinh ra con người, điều gì của người ấy chạy quanh;
692
Kiṃsu saṃsāramāpādi, kismā na parimuccatī’’ti.
What enters saṃsāra? From what is he not liberated?”
Điều gì đã đi vào luân hồi, từ điều gì người ấy không thoát khỏi?”
693
‘‘Taṇhā janeti purisaṃ, cittamassa vidhāvati;
“Craving generates a person; his mind runs about;
“Tham ái sinh ra con người, tâm của người ấy chạy quanh;
694
Satto saṃsāramāpādi, dukkhā na parimuccatī’’ti.
A being enters saṃsāra; he is not liberated from suffering.”
Chúng sinh đã đi vào luân hồi, không thoát khỏi khổ đau.”
695
7. Tatiyajanasuttaṃ
7. Third Generator Sutta
7. Kinh Janasuttaṃ Thứ Ba (Người)
696
57.
57.
57.
697
‘‘Kiṃsu janeti purisaṃ, kiṃsu tassa vidhāvati;
“What generates a person? What runs about for him?
“Điều gì sinh ra con người, điều gì của người ấy chạy quanh;
698
Kiṃsu saṃsāramāpādi, kiṃsu tassa parāyana’’nti.
What enters saṃsāra? What is his ultimate recourse?”
Điều gì đã đi vào luân hồi, điều gì là chỗ nương tựa của người ấy?”
699
‘‘Taṇhā janeti purisaṃ, cittamassa vidhāvati;
“Craving generates a person; his mind runs about;
“Tham ái sinh ra con người, tâm của người ấy chạy quanh;
700
Satto saṃsāramāpādi, kammaṃ tassa parāyana’’nti.
A being enters saṃsāra; kamma is his ultimate recourse.”
Chúng sinh đã đi vào luân hồi, nghiệp là chỗ nương tựa của người ấy.”
701
8. Uppathasuttaṃ
8. Wrong Path Sutta
8. Kinh Uppatha (Con Đường Sai Lạc)
702
58.
58.
58.
703
‘‘Kiṃsu uppatho akkhāto, kiṃsu rattindivakkhayo;
“What is called a wrong path? What is the passing of days and nights?
“Điều gì được gọi là con đường sai lạc, điều gì là sự tiêu hao ngày đêm;
704
Kiṃ malaṃ brahmacariyassa, kiṃ sinānamanodaka’’nti.
What is a stain on the holy life? What is a bath without water?”
Điều gì là cấu uế của Phạm hạnh, điều gì là sự thanh tẩy không cần nước?”
705
‘‘Rāgo uppatho akkhāto, vayo rattindivakkhayo;
“Passion is called a wrong path; age is the passing of days and nights;
“Tham ái được gọi là con đường sai lạc, tuổi thọ là sự tiêu hao ngày đêm;
706
Itthī malaṃ brahmacariyassa, etthāyaṃ sajjate pajā;
Woman is a stain on the holy life, here this populace clings;
Phụ nữ là cấu uế của Phạm hạnh, chúng sinh bị dính mắc vào đó;
707
Tapo ca brahmacariyañca, taṃ sinānamanodaka’’nti.
Austerity and the holy life, that is a bath without water.”
Khổ hạnh và Phạm hạnh, đó là sự thanh tẩy không cần nước.”
708
9. Dutiyasuttaṃ
9. Second Sutta
9. Kinh Dutiya (Thứ Hai)
709
59.
59.
59.
710
‘‘Kiṃsu dutiyā* purisassa hoti, kiṃsu cenaṃ pasāsati;
“What is a companion for a person? What advises him?
“Điều gì là bạn đồng hành của con người, điều gì giáo huấn người ấy;
711
Kissa cābhirato macco, sabbadukkhā pamuccatī’’ti.
Delighting in what is a mortal liberated from all suffering?”
Hoan hỷ trong điều gì, chúng sinh thoát khỏi mọi khổ đau?”
712
‘‘Saddhā dutiyā purisassa hoti, paññā cenaṃ pasāsati;
“Faith is a companion for a person; wisdom advises him;
“Niềm tin là bạn đồng hành của con người, trí tuệ giáo huấn người ấy;
713
Nibbānābhirato macco, sabbadukkhā pamuccatī’’ti.
Delighting in Nibbāna, a mortal is liberated from all suffering.”
Hoan hỷ trong Nibbāna, chúng sinh thoát khỏi mọi khổ đau.”
714
10. Kavisuttaṃ
10. Poet Sutta
10. Kinh Kavi (Thi Sĩ)
715
60.
60.
60.
716
‘‘Kiṃsu nidānaṃ gāthānaṃ, kiṃsu tāsaṃ viyañjanaṃ;
“What is the source of verses? What is their expression?
“Điều gì là nguyên nhân của những bài kệ, điều gì là sự biểu hiện của chúng;
717
Kiṃsu sannissitā gāthā, kiṃsu gāthānamāsayo’’ti.
On what do verses rely? What is the dwelling place of verses?”
Những bài kệ nương tựa vào điều gì, điều gì là chỗ nương của những bài kệ?”
718
‘‘Chando nidānaṃ gāthānaṃ, akkharā tāsaṃ viyañjanaṃ;
“Meter is the source of verses; letters are their expression;
“Vần điệu là nguyên nhân của những bài kệ, chữ cái là sự biểu hiện của chúng;
719
Nāmasannissitā gāthā, kavi gāthānamāsayo’’ti.
Verses rely on names; a poet is the dwelling place of verses.”
Những bài kệ nương tựa vào danh từ, thi sĩ là chỗ nương của những bài kệ.”
720
Jarāvaggo chaṭṭho.
The Sixth Chapter: Jarā
Chương Sáu: Jarā (Già).
721
Tassuddānaṃ –
Its table of contents –
Tóm tắt chương:
722
Jarā ajarasā mittaṃ, vatthu tīṇi janāni ca;
Jarā, Ajarasā, Mitta, Vatthu, the three Janas;
Jarā, Ajarasā, Mitta, Vatthu, ba kinh Janā;
723
Uppatho ca dutiyo ca, kavinā pūrito vaggoti.
Uppatha and Dutiya, the chapter is completed with Kavi.
Uppatha và Dutiya, cùng với Kavi, chương này đã hoàn thành.
724

7. Addhavaggo

7. Chapter on the Course

7. Chương Addha (Thời Gian)

725
1. Nāmasuttaṃ
1. Name Sutta
1. Kinh Nāma (Danh)
726
61.
61.
61.
727
‘‘Kiṃsu sabbaṃ addhabhavi* , kismā bhiyyo na vijjati;
“What pervaded everything? Beyond what is there nothing more?
“Điều gì đã bao trùm tất cả, không có gì vượt hơn điều gì;
728
Kissassu ekadhammassa, sabbeva vasamanvagū’’ti* .
Under the sway of which one dhamma have all fallen?”
Tất cả đều nằm dưới quyền kiểm soát của một pháp nào?”
729
‘‘Nāmaṃ sabbaṃ addhabhavi, nāmā bhiyyo na vijjati;
“Name pervaded everything; beyond Name there is nothing more;
“Danh đã bao trùm tất cả, không có gì vượt hơn danh;
730
Nāmassa ekadhammassa, sabbeva vasamanvagū’’ti.
Under the sway of Name, the one dhamma, have all fallen.”
Tất cả đều nằm dưới quyền kiểm soát của một pháp là danh.”
731
2. Cittasuttaṃ
2. Mind Sutta
2. Kinh Citta (Tâm)
732
62.
62.
62.
733
‘‘Kenassu nīyati loko, kenassu parikassati;
“By what is the world led? By what is it dragged about?
“Thế gian bị điều gì dẫn dắt, bị điều gì lôi kéo;
734
Kissassu ekadhammassa, sabbeva vasamanvagū’’ti.
Under the sway of which one dhamma have all fallen?”
Tất cả đều nằm dưới quyền kiểm soát của một pháp nào?”
735
‘‘Cittena nīyati loko, cittena parikassati;
“By mind is the world led; by mind is it dragged about;
“Thế gian bị tâm dẫn dắt, bị tâm lôi kéo;
736
Cittassa ekadhammassa, sabbeva vasamanvagū’’ti.
Under the sway of mind, the one dhamma, have all fallen.”
Tất cả đều nằm dưới quyền kiểm soát của một pháp là tâm.”
737
3. Taṇhāsuttaṃ
3. Craving Sutta
3. Kinh Taṇhā (Tham Ái)
738
63.
63.
63.
739
‘‘Kenassu nīyati loko, kenassu parikassati;
“By what is the world led? By what is it dragged about?
“Thế gian bị điều gì dẫn dắt, bị điều gì lôi kéo;
740
Kissassu ekadhammassa, sabbeva vasamanvagū’’ti.
Under the sway of which one dhamma have all fallen?”
Tất cả đều nằm dưới quyền kiểm soát của một pháp nào?”
741
‘‘Taṇhāya nīyati loko, taṇhāya parikassati;
“By craving is the world led; by craving is it dragged about;
“Thế gian bị tham ái dẫn dắt, bị tham ái lôi kéo;
742
Taṇhāya ekadhammassa, sabbeva vasamanvagū’’ti.
Under the sway of craving, the one dhamma, have all fallen.”
Tất cả đều nằm dưới quyền kiểm soát của một pháp là tham ái.”
743
4. Saṃyojanasuttaṃ
4. Fetter Sutta
4. Kinh Saṃyojana (Kiết Sử)
744
64.
64.
64.
745
‘‘Kiṃsu saṃyojano loko, kiṃsu tassa vicāraṇaṃ;
“By what is the world fettered? What is its wandering?
“Thế gian bị kiết sử nào trói buộc, điều gì là sự suy tư của nó;
746
Kissassu vippahānena, nibbānaṃ iti vuccatī’’ti.
By the abandoning of what is Nibbāna thus declared?”
Do từ bỏ điều gì mà Nibbāna được gọi là vậy?”
747
‘‘Nandīsaṃyojano* loko, vitakkassa vicāraṇaṃ;
“The world is fettered by delight; thought is its wandering;
“Thế gian bị kiết sử hỷ trói buộc, tầm là sự suy tư của nó;
748
Taṇhāya vippahānena, nibbānaṃ iti vuccatī’’ti.
By the abandoning of craving is Nibbāna thus declared.”
Do từ bỏ tham ái mà Nibbāna được gọi là vậy.”
749
5. Bandhanasuttaṃ
5. Bondage Sutta
5. Kinh Bandhana (Trói Buộc)
750
65.
65.
65.
751
‘‘Kiṃsu sambandhano loko, kiṃsu tassa vicāraṇaṃ;
“By what is the world bound? What is its wandering?
“Thế gian bị điều gì trói buộc, điều gì là sự suy tư của nó;
752
Kissassu vippahānena, sabbaṃ chindati bandhana’’nti.
By the abandoning of what does one cut all bonds?”
Do từ bỏ điều gì mà mọi sự trói buộc được cắt đứt?”
753
‘‘Nandīsambandhano loko, vitakkassa vicāraṇaṃ;
“The world is bound by delight; thought is its wandering;
“Thế gian bị sự trói buộc của hỷ, tầm là sự suy tư của nó;
754
Taṇhāya vippahānena, sabbaṃ chindati bandhana’’nti.
By the abandoning of craving does one cut all bonds.”
Do từ bỏ tham ái mà mọi sự trói buộc được cắt đứt.”
755
6. Attahatasuttaṃ
6. Struck Down Sutta
6. Kinh Attahata (Bị Đánh Đập)
756
66.
66.
66.
757
‘‘Kenassubbhāhato loko, kenassu parivārito;
“By what is the world struck down? By what is it surrounded?
“Thế gian bị điều gì đánh đập, bị điều gì bao vây;
758
Kena sallena otiṇṇo, kissa dhūpāyito sadā’’ti.
By what dart is it pierced? By what is it always smoldering?”
Bị mũi tên nào đâm xuyên, luôn luôn bị điều gì thiêu đốt?”
759
‘‘Maccunābbhāhato loko, jarāya parivārito;
“By death is the world struck down; by old age is it surrounded;
“Thế gian bị tử thần đánh đập, bị già yếu bao vây;
760
Taṇhāsallena otiṇṇo, icchādhūpāyito sadā’’ti.
By the dart of craving is it pierced; by desire is it always smoldering.”
Bị mũi tên tham ái đâm xuyên, luôn luôn bị khát vọng thiêu đốt.”
761
7. Uḍḍitasuttaṃ
7. Troubled Sutta
7. Kinh Uḍḍita (Bị Treo Lên)
762
67.
67.
67.
763
‘‘Kenassu uḍḍito loko, kenassu parivārito;
“By what is the world troubled? By what is it surrounded?
“Thế gian bị điều gì treo lên, bị điều gì bao vây;
764
Kenassu pihito loko, kismiṃ loko patiṭṭhito’’ti.
By what is the world covered? In what is the world established?”
Thế gian bị điều gì che khuất, thế gian nương tựa vào điều gì?”
765
‘‘Taṇhāya uḍḍito loko, jarāya parivārito;
“By craving is the world troubled; by old age is it surrounded;
“Thế gian bị tham ái treo lên, bị già yếu bao vây;
766
Maccunā pihito loko, dukkhe loko patiṭṭhito’’ti.
By death is the world covered; in suffering is the world established.”
Thế gian bị tử thần che khuất, thế gian nương tựa vào khổ đau.”
767
8. Pihitasuttaṃ
8. Covered Sutta
8. Kinh Pihita (Bị Che Khuất)
768
68.
68.
68.
769
‘‘Kenassu pihito loko, kismiṃ loko patiṭṭhito;
“By what is the world covered? In what is the world established?
“Thế gian bị điều gì che khuất, thế gian nương tựa vào điều gì;
770
Kenassu uḍḍito loko, kenassu parivārito’’ti.
By what is the world troubled? By what is it surrounded?”
Thế gian bị điều gì treo lên, bị điều gì bao vây?”
771
‘‘Maccunā pihito loko, dukkhe loko patiṭṭhito;
“By death is the world covered; in suffering is the world established;
“Thế gian bị tử thần che khuất, thế gian nương tựa vào khổ đau;
772
Taṇhāya uḍḍito loko, jarāya parivārito’’ti.
By craving is the world troubled; by old age is it surrounded.”
Thế gian bị tham ái treo lên, bị già yếu bao vây.”
773
9. Icchāsuttaṃ
9. Desire Sutta
9. Kinh Icchā (Khát Vọng)
774
69.
69.
69.
775
‘‘Kenassu bajjhatī loko, kissa vinayāya muccati;
“By what is the world bound? By the elimination of what is it freed?
“Do đâu thế gian bị trói buộc, do đoạn trừ điều gì mà được giải thoát?
776
Kissassu vippahānena, sabbaṃ chindati bandhana’’nti.
By the abandoning of what does one cut all bonds?”
Do đoạn trừ điều gì mà cắt đứt mọi ràng buộc?”
777
‘‘Icchāya bajjhatī loko, icchāvinayāya muccati;
“The world is bound by craving; by the elimination of craving, it is freed;
“Thế gian bị trói buộc bởi dục ái (icchā), do đoạn trừ dục ái mà được giải thoát;
778
Icchāya vippahānena, sabbaṃ chindati bandhana’’nti.
By the abandoning of craving, one cuts all bonds.”
Do đoạn trừ dục ái mà cắt đứt mọi ràng buộc.”
779
10. Lokasuttaṃ
10. Discourse on the World
10. Kinh Thế Gian (Lokasutta)
780
70.
70.
70.
781
‘‘Kismiṃ loko samuppanno, kismiṃ kubbati santhavaṃ;
“In what does the world arise? With what does it make friendship?
“Thế gian sinh khởi từ đâu, thế gian tạo sự thân thiện ở đâu?
782
Kissa loko upādāya, kismiṃ loko vihaññatī’’ti.
Clinging to what does the world exist? In what is the world afflicted?”
Thế gian chấp thủ điều gì, thế gian bị hoại diệt ở đâu?”
783
‘‘Chasu loko samuppanno, chasu kubbati santhavaṃ;
“The world arises in the six (sense-bases); with the six (sense-bases) it makes friendship;
“Thế gian sinh khởi từ sáu (căn), thế gian tạo sự thân thiện ở sáu (căn);
784
Channameva upādāya, chasu loko vihaññatī’’ti.
Clinging to these six alone, in the six (sense-bases) is the world afflicted.”
Thế gian chấp thủ chính sáu (căn), thế gian bị hoại diệt ở sáu (căn).”
785
Addhavaggo* sattamo.
The Seventh Chapter on the Path is finished.
Chương Addhava (Addhavaggo) thứ bảy.
786
Tassuddānaṃ –
Summary of this chapter:
Tóm tắt chương:
787
Nāmaṃ cittañca taṇhā ca, saṃyojanañca bandhanā;
Name, Mind, Craving, Fetters, Bonds,
Danh, Tâm, và Ái, Kiết sử, và Ràng buộc;
788
Abbhāhatuḍḍito pihito, icchā lokena te dasāti.
Assaulted, Troubled, Covered, Craving, and the World—these are the ten.
Bị Đánh, Bị Ném, Bị Che, Dục ái, cùng với Thế gian—đó là mười (kinh).
789

8. Chetvāvaggo

8. The Chapter on Cutting Off

8. Chương Cắt Bỏ (Chetvāvaggo)

790
1. Chetvāsuttaṃ
1. Discourse on Cutting Off
1. Kinh Cắt Bỏ (Chetvāsutta)
791
71. Sāvatthinidānaṃ.
71. Sāvatthī.
71. Nhân duyên tại Sāvatthī.
Ekamantaṃ ṭhitā kho sā devatā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
Standing to one side, that deity addressed the Bhagavā with a verse:
Một vị thiên đứng một bên, bạch Thế Tôn bằng bài kệ:
792
‘‘Kiṃsu chetvā* sukhaṃ seti, kiṃsu chetvā na socati;
“Having cut off what does one sleep happily? Having cut off what does one not grieve?
“Cắt bỏ điều gì thì ngủ an lạc, cắt bỏ điều gì thì không sầu muộn?
793
Kissassu ekadhammassa, vadhaṃ rocesi gotamā’’ti.
The destruction of which one thing do you praise, Gotama?”
Gautama, Ngài hoan hỷ sự đoạn diệt của một pháp nào?”
794
‘‘Kodhaṃ chetvā sukhaṃ seti, kodhaṃ chetvā na socati;
“Having cut off anger, one sleeps happily; having cut off anger, one does not grieve.
“Cắt bỏ sân hận thì ngủ an lạc, cắt bỏ sân hận thì không sầu muộn;
795
Kodhassa visamūlassa, madhuraggassa devate;
That anger, with its poisonous root, its sweet crest, O deity—
Sân hận có gốc rễ độc hại, có ngọn ngọt ngào, này chư thiên;
796
Vadhaṃ ariyā pasaṃsanti, tañhi chetvā na socatī’’ti.
Its destruction the Noble Ones praise, for having cut it off, one does not grieve.”
Các bậc Thánh tán thán sự đoạn diệt của nó, vì cắt bỏ nó thì không sầu muộn.”
797
2. Rathasuttaṃ
2. Discourse on the Chariot
2. Kinh Xe (Rathasutta)
798
72.
72.
72.
799
‘‘Kiṃsu rathassa paññāṇaṃ, kiṃsu paññāṇamaggino;
“What is the chariot’s distinguishing mark? What is fire’s distinguishing mark?
“Dấu hiệu của xe là gì, dấu hiệu của lửa là gì?
800
Kiṃsu raṭṭhassa paññāṇaṃ, kiṃsu paññāṇamitthiyā’’ti.
What is the nation’s distinguishing mark? What is a woman’s distinguishing mark?”
Dấu hiệu của quốc gia là gì, dấu hiệu của phụ nữ là gì?”
801
‘‘Dhajo rathassa paññāṇaṃ, dhūmo paññāṇamaggino;
“A flag is the chariot’s distinguishing mark; smoke is fire’s distinguishing mark;
“Cờ là dấu hiệu của xe, khói là dấu hiệu của lửa;
802
Rājā raṭṭhassa paññāṇaṃ, bhattā paññāṇamitthiyā’’ti.
A king is the nation’s distinguishing mark; a husband is a woman’s distinguishing mark.”
Vua là dấu hiệu của quốc gia, chồng là dấu hiệu của phụ nữ.”
803
3. Vittasuttaṃ
3. Discourse on Wealth
3. Kinh Tài Sản (Vittasutta)
804
73.
73.
73.
805
‘‘Kiṃsūdha vittaṃ purisassa seṭṭhaṃ, kiṃsu suciṇṇo sukhamāvahati;
“What wealth is best for a person here? What, well practiced, brings happiness?
“Tài sản nào là tối thượng cho người ở đời này, điều gì đã được thực hành tốt đem lại an lạc?
806
Kiṃsu have sādutaraṃ* rasānaṃ, kathaṃjīviṃ* jīvitamāhu seṭṭha’’nti.
What, indeed, is sweeter than flavors? What kind of life is called the best?”
Điều gì thực sự ngọt ngào hơn các hương vị, cuộc sống nào được gọi là tối thượng?”
807
‘‘Saddhīdha vittaṃ purisassa seṭṭhaṃ, dhammo suciṇṇo sukhamāvahati;
“Faith is the best wealth for a person here; Dhamma, well practiced, brings happiness;
“Đức tin (saddhā) là tài sản tối thượng cho người ở đời này, Pháp đã được thực hành tốt đem lại an lạc;
808
Saccaṃ have sādutaraṃ rasānaṃ, paññājīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti.
Truth, indeed, is sweeter than flavors; a life lived with wisdom is called the best.”
Chân lý (sacca) thực sự ngọt ngào hơn các hương vị, cuộc sống với trí tuệ (paññā) được gọi là tối thượng.”
809
4. Vuṭṭhisuttaṃ
4. Discourse on Rain
4. Kinh Mưa (Vuṭṭhisutta)
810
74.
74.
74.
811
‘‘Kiṃsu uppatataṃ seṭṭhaṃ, kiṃsu nipatataṃ varaṃ;
“What is best among things that fly up? What is supreme among things that fall?
“Trong số những gì bay lên, điều gì là tối thượng, trong số những gì rơi xuống, điều gì là tốt nhất?
812
Kiṃsu pavajamānānaṃ, kiṃsu pavadataṃ vara’’nti.
What is best among those who wander? What is supreme among those who speak?”
Trong số những gì di chuyển, điều gì là tối thượng, trong số những gì nói, điều gì là tốt nhất?”
813
‘‘Bījaṃ uppatataṃ seṭṭhaṃ, vuṭṭhi nipatataṃ varā;
“Seed is best among things that fly up; rain is supreme among things that fall;
“Hạt giống là tối thượng trong số những gì bay lên, mưa là tốt nhất trong số những gì rơi xuống;
814
Gāvo pavajamānānaṃ, putto pavadataṃ varoti.
Cattle are best among those who wander; a son is supreme among those who speak.”
Bò là tối thượng trong số những gì di chuyển, con trai là tốt nhất trong số những gì nói.”
815
‘‘Vijjā uppatataṃ seṭṭhā, avijjā nipatataṃ varā;
“Knowledge is best among things that fly up; ignorance is supreme among things that fall;
“Minh (vijjā) là tối thượng trong số những gì bay lên, vô minh (avijjā) là tốt nhất trong số những gì rơi xuống;
816
Saṅgho pavajamānānaṃ, buddho pavadataṃ varo’’ti.
The Saṅgha is best among those who wander; the Buddha is supreme among those who speak.”
Tăng đoàn (Saṅgha) là tối thượng trong số những gì di chuyển, Đức Phật (Buddha) là tốt nhất trong số những gì nói.”
817
5. Bhītāsuttaṃ
5. Discourse on Fear
5. Kinh Sợ Hãi (Bhītāsutta)
818
75.
75.
75.
819
‘‘Kiṃsūdha bhītā janatā anekā,
“Many people here are fearful,
“Ở đây, nhiều người sợ hãi điều gì,
820
Maggo canekāyatanappavutto;
And the path has been taught with many supports;
Con đường đã được thuyết giảng với nhiều căn (āyatana);
821
Pucchāmi taṃ gotama bhūripañña,
I ask you, Gotama of vast wisdom,
Tôi hỏi Ngài, Gotama, bậc có trí tuệ rộng lớn,
822
Kismiṃ ṭhito paralokaṃ na bhāye’’ti.
Established in what does one not fear the next world?”
Đứng vững trong điều gì thì không sợ hãi đời sau?”
823
‘‘Vācaṃ manañca paṇidhāya sammā,
“Having established speech and mind rightly,
“Với lời nói và ý nghĩ được thiết lập đúng đắn,
824
Kāyena pāpāni akubbamāno;
Not doing evil deeds with the body;
Không làm các điều ác bằng thân;
825
Bavhannapānaṃ gharamāvasanto,
Dwelling in a house with abundant food and drink,
Sống tại gia với nhiều thức ăn và đồ uống,
826
Saddho mudū saṃvibhāgī vadaññū;
Faithful, gentle, sharing, benevolent—
Có đức tin (saddhā), nhu hòa, biết chia sẻ, và nói lời tử tế;
827
Etesu dhammesu ṭhito catūsu,
One established in these four qualities,
Đứng vững trong bốn pháp này,
828
Dhamme ṭhito paralokaṃ na bhāye’’ti.
Established in the Dhamma, does not fear the next world.”
Đứng vững trong Pháp thì không sợ hãi đời sau.”
829
6. Najīratisuttaṃ
6. Discourse on What Does Not Decay
6. Kinh Không Hư Hoại (Najīratisutta)
830
76.
76.
76.
831
‘‘Kiṃ jīrati kiṃ na jīrati, kiṃsu uppathoti vuccati;
“What decays, what does not decay? What is called the wrong path?
“Điều gì hư hoại, điều gì không hư hoại, điều gì được gọi là đường tà?
832
Kiṃsu dhammānaṃ paripantho, kiṃsu rattindivakkhayo;
What is an obstacle to Dhamma? What is the passing of nights and days?
Điều gì là chướng ngại của các pháp, điều gì là sự tiêu hao ngày đêm?
833
Kiṃ malaṃ brahmacariyassa, kiṃ sinānamanodakaṃ.
What is the defilement of the holy life? What is the bath without water?
Điều gì là cấu uế của Phạm hạnh, điều gì là sự tắm rửa không cần nước?
834
‘‘Kati lokasmiṃ chiddāni, yattha vittaṃ* na tiṭṭhati;
How many are the flaws in the world where wealth does not remain?
Có bao nhiêu lỗ hổng trên thế gian, nơi tài sản không đứng vững?
835
Bhagavantaṃ puṭṭhumāgamma, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti.
Having come to ask the Bhagavā, how may we know this?”
Chúng con đến để hỏi Thế Tôn, làm sao chúng con có thể biết điều đó?”
836
‘‘Rūpaṃ jīrati maccānaṃ, nāmagottaṃ na jīrati;
“Form decays for mortals, name and clan do not decay;
“Sắc (rūpa) của chúng sinh hư hoại, danh hiệu (nāmagotta) thì không hư hoại;
837
Rāgo uppathoti vuccati.
Greed is called the wrong path.
Tham ái (rāga) được gọi là đường tà.
838
‘‘Lobho dhammānaṃ paripantho, vayo rattindivakkhayo;
Greed is an obstacle to Dhamma, aging is the passing of nights and days;
Tham lam (lobha) là chướng ngại của các pháp, tuổi thọ là sự tiêu hao ngày đêm;
839
Itthī malaṃ brahmacariyassa, etthāyaṃ sajjate pajā;
Women are the defilement of the holy life; in this, people become entangled;
Phụ nữ là cấu uế của Phạm hạnh, chúng sinh này bị dính mắc vào đó;
840
Tapo ca brahmacariyañca, taṃ sinānamanodakaṃ.
Austerity and the holy life—that is the bath without water.
Khổ hạnh (tapa) và Phạm hạnh (brahmacariya), đó là sự tắm rửa không cần nước.
841
‘‘Cha lokasmiṃ chiddāni, yattha vittaṃ na tiṭṭhati;
There are six flaws in the world where wealth does not remain:
Có sáu lỗ hổng trên thế gian, nơi tài sản không đứng vững;
842
Ālasyañca* pamādo ca, anuṭṭhānaṃ asaṃyamo;
Laziness and heedlessness, inactivity, lack of restraint;
Lười biếng và phóng dật, không tinh tấn, không tự chế;
843
Niddā tandī* ca te chidde, sabbaso taṃ vivajjaye’’ti.
Sleep and sluggishness—these six flaws, one should completely avoid.”
Ngủ nhiều và uể oải, đó là sáu lỗ hổng, hãy hoàn toàn tránh xa chúng.”
844
7. Issariyasuttaṃ
7. Discourse on Sovereignty
7. Kinh Quyền Lực (Issariyasutta)
845
77.
77.
77.
846
‘‘Kiṃsu issariyaṃ loke, kiṃsu bhaṇḍānamuttamaṃ;
“What is sovereignty in the world? What is the best of possessions?
“Điều gì là quyền lực trên thế gian, điều gì là tối thượng trong các tài sản?
847
Kiṃsu satthamalaṃ loke, kiṃsu lokasmimabbudaṃ.
What is the defilement of a weapon in the world? What is a tumor in the world?
Điều gì là cấu uế của vũ khí trên thế gian, điều gì là tai họa trên thế gian?
848
‘‘Kiṃsu harantaṃ vārenti, haranto pana ko piyo;
Who, when stealing, do they restrain? Who, when stealing, is dear?
Điều gì đang lấy đi thì bị ngăn cản, ai đang lấy đi thì được yêu mến?
849
Kiṃsu punappunāyantaṃ, abhinandanti paṇḍitā’’ti.
Who, when coming again and again, do the wise delight in?”
Điều gì đến đi nhiều lần thì được người trí hoan hỷ?”
850
‘‘Vaso issariyaṃ loke, itthī bhaṇḍānamuttamaṃ;
“Control is sovereignty in the world; women are the best of possessions;
“Sự tự chủ (vasa) là quyền lực trên thế gian, phụ nữ là tối thượng trong các tài sản;
851
Kodho satthamalaṃ loke, corā lokasmimabbudā.
Anger is the defilement of a weapon in the world; thieves are tumors in the world.
Sân hận (kodha) là cấu uế của vũ khí trên thế gian, kẻ trộm là tai họa trên thế gian.
852
‘‘Coraṃ harantaṃ vārenti, haranto samaṇo piyo;
They restrain a thief who is stealing; a renunciant who is stealing (alms) is dear;
Kẻ trộm đang lấy đi thì bị ngăn cản, vị Sa-môn đang lấy đi thì được yêu mến;
853
Samaṇaṃ punappunāyantaṃ, abhinandanti paṇḍitā’’ti.
The wise delight in a renunciant who comes again and again.”
Vị Sa-môn đến đi nhiều lần thì được người trí hoan hỷ.”
854
8. Kāmasuttaṃ
8. Discourse on Craving
8. Kinh Dục Vọng (Kāmasutta)
855
78.
78.
78.
856
‘‘Kimatthakāmo na dade, kiṃ macco na pariccaje;
“For what reason should one not give? What should a mortal not renounce?
“Người mong cầu lợi ích không nên cho điều gì, người phàm không nên từ bỏ điều gì?
857
Kiṃsu muñceyya kalyāṇaṃ, pāpikaṃ na ca mocaye’’ti.
What good should one release? And what evil should one not release?”
Nên phát ra lời nói tốt đẹp nào, và không nên phát ra lời nói xấu xa nào?”
858
‘‘Attānaṃ na dade poso, attānaṃ na pariccaje;
“A person should not give himself away; a person should not renounce himself;
“Người không nên cho chính mình, người không nên từ bỏ chính mình;
859
Vācaṃ muñceyya kalyāṇaṃ, pāpikañca na mocaye’’ti.
One should release good speech, and not release evil speech.”
Nên phát ra lời nói tốt đẹp, và không nên phát ra lời nói xấu xa.”
860
9. Pātheyyasuttaṃ
9. Discourse on Provisions for the Journey
9. Kinh Lương Thực (Pātheyyasutta)
861
79.
79.
79.
862
‘‘Kiṃsu bandhati pātheyyaṃ, kiṃsu bhogānamāsayo;
“What binds provisions for the journey? What is the source of wealth?
“Điều gì cột chặt lương thực, điều gì là nơi nương tựa của tài sản?
863
Kiṃsu naraṃ parikassati, kiṃsu lokasmi dujjahaṃ;
What drags a person along? What is hard to abandon in the world?
Điều gì kéo lê con người, điều gì khó từ bỏ trên thế gian?
864
Kismiṃ baddhā puthū sattā, pāsena sakuṇī yathā’’ti.
Bound by what are numerous beings, like a bird by a snare?”
Chúng sinh bị trói buộc bởi điều gì, như chim bị lưới?”
865
‘‘Saddhā bandhati pātheyyaṃ, sirī bhogānamāsayo;
“Faith binds provisions for the journey; glory is the source of wealth;
“Đức tin (saddhā) cột chặt lương thực, sự thịnh vượng (sirī) là nơi nương tựa của tài sản;
866
Icchā naraṃ parikassati, icchā lokasmi dujjahā;
Craving drags a person along; craving is hard to abandon in the world;
Dục ái (icchā) kéo lê con người, dục ái khó từ bỏ trên thế gian;
867
Icchābaddhā puthū sattā, pāsena sakuṇī yathā’’ti.
Numerous beings are bound by craving, like a bird by a snare.”
Chúng sinh bị trói buộc bởi dục ái, như chim bị lưới.”
868
10. Pajjotasuttaṃ
10. Discourse on Light
10. Kinh Ánh Sáng (Pajjotasutta)
869
80.
80.
80.
870
‘‘Kiṃsu lokasmi pajjoto, kiṃsu lokasmi jāgaro;
“What is the light in the world? What is the wakefulness in the world?
“Điều gì là ánh sáng trên thế gian, điều gì là sự tỉnh thức trên thế gian?
871
Kiṃsu kamme sajīvānaṃ, kimassa iriyāpatho.
What is for living beings in their work? What is its way of life?
Điều gì là bạn đồng hành trong công việc của những người sống, điều gì là phương tiện sinh sống của họ?
872
‘‘Kiṃsu alasaṃ analasañca* , mātā puttaṃva posati;
What nourishes the lazy and the diligent, as a mother nourishes her son?
Điều gì nuôi dưỡng kẻ lười biếng và không lười biếng, như mẹ nuôi con?
873
Kiṃ bhūtā upajīvanti, ye pāṇā pathavissitā’’ti.
What do beings, those creatures dwelling on earth, live by?”
Các loài sinh vật sống nhờ vào điều gì, những loài sống trên mặt đất?”
874
‘‘Paññā lokasmi pajjoto, sati lokasmi jāgaro;
“Wisdom is the light in the world; mindfulness is the wakefulness in the world;
“Trí tuệ (paññā) là ánh sáng trên thế gian, chánh niệm (sati) là sự tỉnh thức trên thế gian;
875
Gāvo kamme sajīvānaṃ, sītassa iriyāpatho.
Cattle are for living beings in their work; plowing is its way of life.
Bò là bạn đồng hành trong công việc của những người sống, cày bừa là phương tiện sinh sống của họ.
876
‘‘Vuṭṭhi alasaṃ analasañca, mātā puttaṃva posati;
Rain nourishes the lazy and the diligent, as a mother nourishes her son;
Mưa nuôi dưỡng kẻ lười biếng và không lười biếng, như mẹ nuôi con;
877
Vuṭṭhiṃ bhūtā upajīvanti, ye pāṇā pathavissitā’’ti.
Beings, those creatures dwelling on earth, live by rain.”
Các loài sinh vật sống nhờ vào mưa, những loài sống trên mặt đất.”
878
11. Araṇasuttaṃ
11. Discourse on Peace
11. Kinh Vô Phiền Não (Araṇasutta)
879
81.
81.
81.
880
‘‘Kesūdha araṇā loke, kesaṃ vusitaṃ na nassati;
“Who here in the world are peaceful? Whose holy life does not perish?
“Ai là người vô phiền não trên thế gian, ai là người có cuộc sống không hư hoại?
881
Kedha icchaṃ parijānanti, kesaṃ bhojissiyaṃ sadā.
Who here completely understand craving? Whose is everlasting freedom?
Ai ở đây nhận biết dục ái (icchā), ai luôn được tự do?
882
‘‘Kiṃsu mātā pitā bhātā, vandanti naṃ patiṭṭhitaṃ;
Who, being established, do mother, father, and brother venerate?
Mẹ, cha, anh em, ai là người được họ đảnh lễ khi đã đứng vững?
883
Kiṃsu idha jātihīnaṃ, abhivādenti khattiyā’’ti.
Who here, though of low birth, do Khattiyas pay homage to?”
Ở đây, ai là người xuất thân thấp kém mà các vị Sát-đế-lợi lại đảnh lễ?”
884
‘‘Samaṇīdha araṇā loke, samaṇānaṃ vusitaṃ na nassati;
“Renunciants here in the world are peaceful; the holy life of renunciants does not perish;
“Các vị Sa-môn là người vô phiền não trên thế gian, cuộc sống của các vị Sa-môn không hư hoại;
885
Samaṇā icchaṃ parijānanti, samaṇānaṃ bhojissiyaṃ sadā.
Renunciants completely understand craving; theirs is everlasting freedom.
Các vị Sa-môn nhận biết dục ái (icchā), các vị Sa-môn luôn được tự do.
886
‘‘Samaṇaṃ mātā pitā bhātā, vandanti naṃ patiṭṭhitaṃ;
A renunciant, being established, do mother, father, and brother venerate;
Vị Sa-môn được mẹ, cha, anh em đảnh lễ khi đã đứng vững;
887
Samaṇīdha jātihīnaṃ, abhivādenti khattiyā’’ti.
Here, though of low birth, Khattiyas pay homage to a renunciant.”
Ở đây, vị Sa-môn xuất thân thấp kém mà các vị Sát-đế-lợi lại đảnh lễ.”
888
Chetvāvaggo aṭṭhamo.
The Eighth Chapter on Cutting Off is finished.
Chương Cắt Bỏ (Chetvāvaggo) thứ tám.
889
Tassuddānaṃ –
Summary of this chapter:
Tóm tắt chương:
890
Chetvā rathañca cittañca, vuṭṭhi bhītā najīrati;
Cutting Off, Chariot, Mind, Rain, Fear, Not Decaying;
Cắt Bỏ, và Xe, và Tâm, Mưa, Sợ Hãi, Không Hư Hoại;
891
Issaraṃ kāmaṃ pātheyyaṃ, pajjoto araṇena cāti.
Sovereignty, Craving, Provisions for the Journey, Light, and Peace.
Quyền Lực, Dục Vọng, Lương Thực, Ánh Sáng, và Vô Phiền Não.
Next Page →

Settings