Niruttidīpanī

1225

Bhikkhādigaṇarāsi

The Bhikkhādi group of nouns

Phần Bhikkhādigaṇa

1226

‘Gasīna’nti silopo, bhikkhu.

‘Gasīna’ means the elision of sī, bhikkhu.

‘Gasīna’nti silopo, bhikkhu.

Yonaṃ lope dīgho, bhikkhū.

When yo is elided, there is lengthening, bhikkhū.

Yonaṃ lope dīgho, bhikkhū.

1227

Pakkhe –

Alternatively—

Trong trường hợp khác –

1228

177. Lā yonaṃ vo pume^* .

177. Lā yonaṃ vo pume .

177. Lā yonaṃ vo pume.

1229

Pume lasaññehi uvaṇṇehi yonaṃ vo hoti vāti yonaṃ vo.

In masculine nouns, from u vowels ending in la-suffix, yo optionally becomes vo; thus yo becomes vo.

Trong giống đực, yonaṃ trở thành vo từ các âm uvaṇṇa có lasañña, hoặc yonaṃ trở thành vo.

1230

178. Vevosu lussa^* .

178. Vevosu lussa .

178. Vevosu lussa.

1231

Pume ve, vosu paresu lasaññassa u-kārassa ṭa hoti.

In masculine nouns, when ve or vo follow, the u vowel of la-suffix becomes ṭa.

Trong giống đực, khi ve, vosu theo sau, u-kāra của lasañña trở thành ṭa.

1232

Bhikkhavo.

1233

Lussāti kiṃ?

Why ‘lussa’?

Lussāti kiṃ?

Sayambhuvo.

1234

Bho bhikkhu, bho bhikkhū, bhonto bhikkhū.

1235

179. Pumālapane vevo^* .

179. Pumālapane vevo .

179. Pumālapane vevo.

1236

Pume ālapane lasaññamhā u-kārato yossa ve, vo honti vā.

In masculine vocatives, yo optionally becomes ve or vo after an u vowel ending in la-suffix.

Trong giống đực, ở ālapana, yossa trở thành ve, vo từ u-kāra của lasañña, hoặc không.

1237

Bhonto bhikkhave, atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi ‘‘bhikkhavo’’ti^* , devakāyā abhikkantā, te vijānātha bhikkhavo^* , bhikkhuṃ, bhikkhū, bhikkhavo, bhikkhunā.

“Bhonto bhikkhave,” then the Blessed One addressed the bhikkhus, “bhikkhavo,” “divine beings have arrived, understand them, bhikkhavo,” “bhikkhuṃ, bhikkhū, bhikkhavo, bhikkhunā.”

Bhonto bhikkhave, rồi Đức Thế Tôn gọi các Tỳ-kheo “bhikkhavo”, “Các đoàn chư thiên đã đến, này các Tỳ-kheo, hãy biết điều đó”, bhikkhuṃ, bhikkhū, bhikkhavo, bhikkhunā.

‘Sunaṃhisū’ti dīgho, bhikkhūhi, bhikkhūbhi, bhikkhussa, bhikkhuno, bhikkhūnaṃ, bhikkhusmā, bhikkhumhā, bhikkhunā, bhikkhūhi, bhikkhūbhi, bhikkhussa, bhikkhuno, bhikkhūnaṃ, bhikkhusmiṃ, bhikkhumhi, bhikkhūsu.

By ‘Sunaṃhisū’, there is lengthening: bhikkhūhi, bhikkhūbhi, bhikkhussa, bhikkhuno, bhikkhūnaṃ, bhikkhusmā, bhikkhumhā, bhikkhunā, bhikkhūhi, bhikkhūbhi, bhikkhussa, bhikkhuno, bhikkhūnaṃ, bhikkhusmiṃ, bhikkhumhi, bhikkhūsu.

‘Sunaṃhisū’ti dīgho, bhikkhūhi, bhikkhūbhi, bhikkhussa, bhikkhuno, bhikkhūnaṃ, bhikkhusmā, bhikkhumhā, bhikkhunā, bhikkhūhi, bhikkhūbhi, bhikkhussa, bhikkhuno, bhikkhūnaṃ, bhikkhusmiṃ, bhikkhumhi, bhikkhūsu.

1238

Evaṃ maṅku, maccu, ucchu, paṭu, bhāṇu, setu, ketu, sattu, sindhu, bandhu, kāru, neru, meru, ruru, veḷu iccādayo.

Thus: maṅku, maccu, ucchu, paṭu, bhāṇu, setu, ketu, sattu, sindhu, bandhu, kāru, neru, meru, ruru, veḷu, and so on.

Tương tự, maṅku, maccu, ucchu, paṭu, bhāṇu, setu, ketu, sattu, sindhu, bandhu, kāru, neru, meru, ruru, veḷu, v.v.

1239

Visesavidhānamuccate.

Special rules are stated.

Một quy tắc đặc biệt được nêu ra.

1240

Hetu, jantu, kurusaddesu ‘jantuhetu’ iccādisuttena vikappena yonaṃ lopo, hetu dhammo, hetū dhammā, atīte hetavo pañca.

In the words hetu, jantu, kuru, by the rule ‘jantuhetu’ etc., yo is optionally elided: hetu dhammo, hetū dhammā, atīte hetavo pañca.

Trong các từ hetu, jantu, kuru, theo công thức ‘jantuhetu’ v.v., yonaṃ lopo xảy ra có lựa chọn, hetu dhammo, hetū dhammā, atīte hetavo pañca.

1241

180. Yomhi vā kvaci^* .

180. Yomhi vā kvaci .

180. Yomhi vā kvaci.

1242

Yosu lasaññino u-kārassa kvaci ṭa hoti vā.

Before yo, the u vowel of la-suffix optionally becomes ṭa sometimes.

Trong yosu, u-kāra của lasaññino đôi khi trở thành ṭa, hoặc không.

1243

Atīte hetayo pañca.

1244

Vāti kiṃ?

Why ‘vā’?

Vāti kiṃ?

Hetuyo.

1245

Kvacīti kiṃ?

Why ‘kvaci’?

Kvacīti kiṃ?

Bhikkhavo.

1246

Bho hetu, bho hetū, bhonto hetū, hetavo, hetayo, hetuyo vā, hetuṃ, hetū, hetavo, hetayo, hetuyo vā.

Bho hetu, bho hetū, bhonto hetū, hetavo, hetayo, or hetuyo. Hetuṃ, hetū, hetavo, hetayo, or hetuyo.

Bho hetu, bho hetū, bhonto hetū, hetavo, hetayo, hetuyo hoặc không, hetuṃ, hetū, hetavo, hetayo, hetuyo hoặc không.

Sesaṃ bhikkhusamaṃ.

The rest is similar to bhikkhu.

Phần còn lại tương tự như bhikkhu.

1247

Jantu gacchati, jantū, jantayo, jantuyo vā.

Jantu gacchati, jantū, jantayo, or jantuyo.

Jantu gacchati, jantū, jantayo, jantuyo hoặc không.

1248

181. Jantādito no ca^* .

181. Jantādito no ca .

181. Jantādito no ca.

1249

Pume jantādito yonaṃ no ca hoti vo ca.

In masculine nouns, from jantu and so on, yo optionally becomes no and also vo.

Trong giống đực, từ jantādi, yonaṃ trở thành no và cũng là vo.

1250

Jantuno, jantavo, bhojantu, bhojantū, bhonto jantū, jantayo, jantuyo, jantuno, jantavo, jantuṃ, jantū, jantayo, jantuyo, jantuno, jantavo.

Sesaṃ bhikkhusamaṃ.

The rest is similar to bhikkhu.

Phần còn lại tương tự như bhikkhu.

1251

Kuru, kurū, kurayo, kuruyo, kuruno, kuravoti sabbaṃ jantusamaṃ.

Kuru, kurū, kurayo, kuruyo, kuruno, kuravo are all similar to jantu.

Kuru, kurū, kurayo, kuruyo, kuruno, kuravo, tất cả đều tương tự jantu.

1252

‘‘Ajjeva taṃ kurayo pāpayātu^* , nandanti taṃ kurayo dassanena^* , ajjeva taṃ kurayo pāpayāmī’’ti^* dissanti.

‘‘May the Kurus lead you today,” “the Kurus rejoice at your sight,” “I will lead you to the Kurus today.” Such forms are seen.

“Hôm nay, những người Kuru sẽ đưa bạn đến đó, những người Kuru vui mừng khi thấy bạn, hôm nay, tôi sẽ đưa bạn đến những người Kuru” được thấy.

1253

Mahāvuttinā latopi aṃvacanassa kvaci naṃ hoti, ‘‘kimatthinaṃ bhikkhunaṃ āhu, bhikkhunamāhu maggadesiṃ, bhikkhunamāhu maggajīviṃ, buddhaṃ ādiccabandhuna’’nti dissanti, tathā ‘‘roganiḍḍaṃ pabhaṅgunaṃ, bhogānañca pabhaṅgunaṃ^* , viññāṇañca virāguna’’nti ca.

According to Mahāvutti, sometimes naṃ occurs in the accusative singular even from la, as in: “What kind of bhikkhus they spoke of, they spoke of the guide of the path, they spoke of the one living on the path, the Buddha, the kinsman of the sun.” And also: “a nest of disease, perishable, and also perishable of enjoyments, and consciousness, dispassionate.” Such forms are seen.

Theo Mahāvutti, đôi khi naṃ cũng xảy ra cho aṃvacana từ lata, “họ nói về các Tỳ-kheo có mục đích gì, họ nói về Đức Phật, người chỉ đường, người sống theo con đường, người thân của mặt trời”, và cũng “cái ổ của bệnh tật, sự tan rã, và sự tan rã của các tài sản, và sự nhàm chán của thức.”

Tattha ‘kimatthina’nti kiṃsabhāvaṃ, ‘maggadesi’nti maggaṃ desentaṃ, ‘maggajīvi’nti magge jīvantaṃ, ‘roganiḍḍa’nti rogānaṃ kulāvakabhūtaṃ, ‘pabhaṅguna’nti pabhijjanasīlaṃ, ‘virāguna’nti virajjanasīlaṃ.

Here, ‘kimatthina’ means of what nature; ‘maggadesi’ means one who teaches the path; ‘maggajīvi’ means one who lives on the path; ‘roganiḍḍa’ means a nest, a dwelling place, for diseases; ‘pabhaṅguna’ means of a breaking nature; ‘virāguna’ means of a dispassionate nature.

Trong đó, ‘kimatthina’ là kiṃsabhāvaṃ (bản chất là gì), ‘maggadesi’ là maggaṃ desentaṃ (người chỉ đường), ‘maggajīvi’ là magge jīvantaṃ (người sống theo con đường), ‘roganiḍḍa’ là rogānaṃ kulāvakabhūtaṃ (cái tổ của bệnh tật), ‘pabhaṅguna’ là pabhijjanasīlaṃ (có bản chất tan rã), ‘virāguna’ là virajjanasīlaṃ (có bản chất nhàm chán).

Katthaci paṭhamantampi dissati, tattha nāgamo.

Sometimes the nominative form is also seen, without the insertion of na.

Đôi khi paṭhamanta cũng được thấy, trong đó không có nāgama.

1254

Iti bhikkhādigaṇarāsi.

Thus ends the Bhikkhādi group of nouns.

Như vậy, phần bhikkhādigaṇa đã hoàn tất.

1255

Satthādigaṇarāsi

The Satthādi group of nouns

Phần Satthādigaṇa

1256

Satthādirāsi

The Satthā group

Phần Satthādi

1257

182. Ltupitādīnamā simhi^* .

182. Ltupitādīnamā simhi .

182. Ltupitādīnamā simhi.

1258

Simhi pare ltupaccayantānaṃ satthu, kattuiccādīnaṃ pitādīnañca u-kāro ā hoti.

When si follows, the u vowel of words ending in ltu suffix, such as satthu, kattu, and so on, and also of pitādi words, becomes ā.

Khi simhi theo sau, u-kāra của các từ tận cùng bằng ltupaccaya như satthu, kattu, v.v., và pitādi, v.v., trở thành ā.

‘Gasīna’nti lopo.

By ‘Gasīna’, there is elision.

‘Gasīna’nti lopo.

1259

Satthā.

1260

183. Ltupitādīnamase^* .

183. Ltupitādīnamase .

183. Ltupitādīnamase.

1261

Samhā aññasmiṃ vibhattigaṇe pare ltu, pitādīnaṃ u-kāro āraṅa hoti.

When a case ending other than si follows, the u vowel of ltu and pitādi words becomes āraṃ.

Khi một vibhattigaṇa khác ngoài samhā theo sau, u-kāra của ltu, pitādi, v.v., trở thành āraṅa.

1262

184. Āraṅasmā^* .

184. Āraṅasmā .

184. Āraṅasmā.

1263

Āraṅato yonaṃ ṭo hoti.

From āraṃ, yo becomes ro.

Từ āraṅa, yonaṃ trở thành ṭo.

1264

Satthāro.

1265

185. Ge a ca^* .

185. Ge a ca .

185. Ge a ca.

1266

Ge pare ltu, pitādīnaṃ u-kāro hoti a ca ā ca.

When ge follows, the u vowel of ltu and pitādi words becomes a and also ā.

Khi ge theo sau, u-kāra của ltu, pitādi, v.v., trở thành a và cũng là ā.

Bhosattha, bho satthā, bhonto satthāro, satthāraṃ.

1267

186. Ṭoṭe vā^* .

186. Ṭoṭe vā .

186. Ṭoṭe vā.

1268

Āraṅato yonaṃ kamena ṭo, ṭe honti vā.

From āraṅa, the yo ending successively becomes ṭo or ṭe.

Từ āraṅa, yo lần lượt trở thành ṭo, ṭe hoặc.

Ettha ca vāsaddo sakhasadde vikappanattho tattha vidhyantarasabbhāvā.

And here, the word ‘vā’ implies an option because another rule exists there.

Ở đây, từ vā trong từ sakha có nghĩa là tùy chọn, vì có một quy tắc khác tồn tại ở đó.

Puna ṭoggahaṇaṃ lahubhāvatthaṃ.

Again, the inclusion of ‘ṭo’ is for brevity.

Việc lấy lại ṭo là để cho sự nhẹ nhàng.

1269

Satthāro, satthāre.

1270

187. Ṭā nāsmānaṃ^* .

187. Ṭā nāsmānaṃ.

187. Ṭā nāsmānaṃ.

1271

Āraṅato nā, smānaṃ ṭā hoti.

From āraṅa, nā and sma become ṭā.

Từ āraṅa, nā, smāna trở thành ṭā.

1272

Satthārā, satthārehi, satthārebhi.

1273

188. Lopo^* .

188. Lopo.

188. Lopo.

1274

Ltu, pitādīhi salopo hoti vā.

From ltu, pitādi, the ssa ending is optionally deleted.

Từ ltu, pitādi và các từ tương tự, có sự lược bỏ sa hoặc.

1275

Satthu, satthussa, satthuno.

1276

189. Naṃmhi vā^* .

189. Naṃmhi vā.

189. Naṃmhi vā.

1277

Naṃmhi pare ltu, pitādīnaṃ u-kāro āraṅa hoti vā.

When naṃ follows, the u vowel of ltu, pitādi optionally becomes āraṅa.

Khi naṃ theo sau, nguyên âm u của ltu, pitādi và các từ tương tự trở thành āraṅa hoặc.

Imesaṃ mahānāma tiṇṇaṃ satthārānaṃ ekā niṭṭhā udāhu puthu niṭṭhāti^* .

Of these three great Teachers, is there one attainment, or are there separate attainments?

"Ba vị Đạo Sư vĩ đại này có cùng một sự hoàn thành hay có những sự hoàn thành riêng biệt?"

Satthūnaṃ.

1278

190. Ā^* .

190. Ā.

190. Ā.

1279

Naṃmhi pare ltu, pitādīnaṃ u-kāro ā hoti vā.

When naṃ follows, the u vowel of ltu, pitādi optionally becomes ā.

Khi naṃ theo sau, nguyên âm u của ltu, pitādi và các từ tương tự trở thành ā hoặc.

1280

Satthānaṃ, satthārā, satthārehi, satthārebhi, satthu, satthussa, satthuno, satthūnaṃ, satthārānaṃ, satthānaṃ.

1281

191. Ṭi smiṃno^* .

191. Ṭi smiṃno.

191. Ṭi smiṃno.

1282

Āraṅato smiṃno ṭi hoti.

From āraṅa, smiṃ becomes ṭi.

Từ āraṅa, smiṃ trở thành ṭi.

1283

192. Rassāraṅa^* .

192. Rassāraṅa.

192. Rassāraṅa.

1284

Smiṃmhi pare āraṅkato rasso hoti.

When smiṃ follows, āraṅa becomes short.

Khi smiṃ theo sau, āraṅa trở thành nguyên âm ngắn.

1285

Satthari, satthāresu.

1286

Bahulādhikārā nā, smāsu satthunāti ca sumhi satthūsūti ca siddhaṃ.

Due to the predominance of rules, satthunā for nā and smā, and satthūsū for su are established.

Do thẩm quyền của bahula, satthunā trong nā, smā và satthūsu trong su cũng được thành lập.

‘‘Dhammarājena satthunā, pūjaṃ labbhati bhattusū’’ti^* pāḷi.

The Pali text is: “By the Dhamma-king, the Teacher, homage is received from the husband.”

Lời kệ là: "Sự cúng dường được nhận bởi vị Đạo Sư là Pháp Vương, bởi người chồng."

‘Bhattusū’ti sāmīsu, ‘bhattāsū’tipi pāṭho.

‘Bhattusū’ is in the locative plural; ‘bhattāsū’ is also a reading.

Bhattusū là trong số các chủ nhân, bhattāsū cũng là một biến thể.

1287

‘Ltupitādīnamase’ti aseggahaṇena tomhi āraṅa hoti^* , ‘‘satthārato satthāraṃ gacchanti, satthārato satthāraṃ ghaṭentī’’ti^* pāḷi.

By the inclusion of 'ase' in ‘ltupitādīnamase’, āraṅa occurs when to follows; the Pali text is: ‘‘They go from the Teacher to the Teacher, they unite the Teacher with the Teacher.’’

Do việc lấy ase trong ltupitādīnamase, āraṅa xảy ra trong to; lời kệ là: "Họ đi từ vị Đạo Sư đến vị Đạo Sư, họ gắn bó với vị Đạo Sư từ vị Đạo Sư."

1288

Evaṃ kattā, bhattā, gantā, jetā, janetā, chettā, cheditā, viññātā, viññāpetā, uṭṭhātā, uṭṭhāpetā, taritā, tāretā, dātā, dāpetā, sandhātā, sandhāpetā, netā, nettā, posetā, bhettā, yātā, vattā, setā, hantā, sakamandhātā, mahāmandhātā iccādayo.

Thus are kattā, bhattā, gantā, jetā, janetā, chettā, cheditā, viññātā, viññāpetā, uṭṭhātā, uṭṭhāpetā, taritā, tāretā, dātā, dāpetā, sandhātā, sandhāpetā, netā, nettā, posetā, bhettā, yātā, vattā, setā, hantā, sakamandhātā, mahāmandhātā and so on.

Tương tự: kattā, bhattā, gantā, jetā, janetā, chettā, cheditā, viññātā, viññāpetā, uṭṭhātā, uṭṭhāpetā, taritā, tāretā, dātā, dāpetā, sandhātā, sandhāpetā, netā, nettā, posetā, bhettā, yātā, vattā, setā, hantā, sakamandhātā, mahāmandhātā, v.v.

1289

Visesavidhānamuccate.

Special rules are stated.

Các quy tắc đặc biệt được nêu ra.

1290

Mahāvuttinā yonaṃ ā hoti, avitakkitā gabbhamupavajanti^* , te bhikkhū brūhetā suññāgārānaṃ.

By the Mahāvutti, yo becomes ā; unhesitatingly they enter the womb; those monks are the exalters of empty dwellings.

Theo Mahāvutti, yo trở thành ā; "Họ đi vào bào thai mà không suy nghĩ," "Những tỳ khưu đó là những người bảo vệ các tịnh xá."

1291

Amaccavācīhi kattu, khattusaddehi gassa ettaṃ, uṭṭhehi katte taramāno^* , natthi bho khatte paroloko^* .

From kattu and khattusadda denoting a minister, ga becomes ettaṃ: “Arise, O doer, quickly!”; “There is no other world, O minister.”

Từ các từ kattu, khattu có nghĩa là quan lại, gassa trở thành ettaṃ; "Này người làm, hãy nhanh chóng đứng dậy," "Này quan lại, không có thế giới bên kia."

1292

Ge pare āraṅa ca hoti, pucchāma kattāra anomapañña, ‘‘kattāraṃ anomapañña’’ntipi^* yujjati.

When ge follows, āraṅa also occurs: “We ask the doer, O wise one;” “the doer, O wise one” is also appropriate.

Khi ge theo sau, āraṅa cũng xảy ra; "Chúng tôi hỏi vị Đấng Sáng Tạo với trí tuệ vô thượng," "kattāraṃ anomapaññaṃ" cũng phù hợp.

1293

Aṃmhi pare pubbassaralopo ca hoti, anukampakaṃ pāṇasamampi bhattuṃ jahanti itthiyo.

When aṃ follows, the previous vowel is also deleted: “Women abandon even a compassionate husband who is like life itself.”

Khi aṃ theo sau, có sự lược bỏ nguyên âm trước; "Phụ nữ từ bỏ ngay cả người chồng yêu thương như hơi thở."

‘‘So patīto pamuttena, bhattunā bhattugāravo’’ti^* diṭṭhattā kattunā, gantunā iccādīnipi yujjanti.

Since it is seen: “He, pleased and honored by his released husband,” kattunā, gantunā and so on are also appropriate.

Vì đã được thấy "Người đó vui mừng, với người chồng được giải thoát, tôn kính người chồng," nên kattunā, gantunā, v.v. cũng phù hợp.

1294

Nettumhā smiṃno ettaṃ^* , nette ujuṃ gate sati^* , ete saddā tīsu liṅgesu samānarūpā honti, kattā itthī, kattā puriso, kattā kulaṃ iccādi.

From nettu, smiṃ becomes ettaṃ: “When the eyes are straight”; these words have the same form in all three genders: kattā (female), kattā (male), kattā (family) and so on.

Từ nettumhā, smiṃ trở thành ettaṃ; "Khi đôi mắt đã đi thẳng," những từ này có hình thức giống nhau trong ba giống (nam, nữ, trung); kattā nữ, kattā nam, kattā gia đình, v.v.

1295

Iti satthādirāsi.

Thus ends the Satthādi Class.

Như vậy là nhóm Satthā-ādi.

1296

Pitādirāsi

Pitādi Class

Nhóm Pitā-ādi

1297

Pitā gacchati.

Pitā goes.

Cha đi.

1298

193. Pitādīnamanattādīnaṃ^* .

193. Pitādīnamanattādīnaṃ.

193. Pitādīnamanattādīnaṃ.

1299

Nattādivajjitānaṃ pitādīnaṃ āraṅakato rasso hoti.

From the āraṅa of pitādi, excluding nattādi, a short vowel occurs.

Từ āraṅa, các từ pitādi không bao gồm nattādi trở thành nguyên âm ngắn.

1300

Pitaro, bho pita, bho pitā, bhonto pitaro.

Pitaraṃ, pituṃ vā.

Pitaraṃ, or pituṃ.

Pitaraṃ, hoặc pituṃ.

‘‘Mātuṃ pituñca vanditvā’’ti^* dissati.

‘‘Having bowed to mother and father’’ is seen.

"Sau khi đảnh lễ mẹ và cha" được thấy.

1301

Pitaro, pitare, pitarā, pitunā, pitarehi, pitarebhi, pitūhi, pitūbhi, pitu, pitussa, pituno, pitūnaṃ, pitarānaṃ, pitarā, pitunā, pitarehi, pitarebhi, pitūhi, pitūbhi, pitu, pitussa, pituno, pitūnaṃ, pitarānaṃ, pitānaṃ, pitusmiṃ, pitumhi, pitari, pitaresu, pitūsu.

1302

Anaṇo ñātinaṃ hoti, devānaṃ pitunañca so^* , mātāpitūnaṃ accayena, dhammaṃ cara mahārāja, mātāpitūsu khattiya^* .

He is debt-free to relatives, and to devas and fathers; when mother and father pass away, O great king, practice Dhamma, O khattiya, towards mother and father.

"Người đó không nợ bà con, chư thiên và cha mẹ," "Hỡi Đại vương, sau khi cha mẹ qua đời, hãy thực hành pháp, hỡi chiến sĩ, đối với cha mẹ."

1303

Evaṃ bhātā, bhātaro, jāmātā, jāmātaroiccādi.

Similarly, bhātā, bhātaro, jāmātā, jāmātaro and so on.

Tương tự: bhātā, bhātaro, jāmātā, jāmātaro, v.v.

1304

Anattādīnanti kiṃ?

What about 'anatādīnaṃ'?

"Anattādīnaṃ" có nghĩa là gì?

Nattā, nattāro, nattāraṃ, nattāro, nattāre iccādi.

Nattā, nattāro, nattāraṃ, nattāro, nattāre and so on.

Nattā, nattāro, nattāraṃ, nattāro, nattāre, v.v.

Tathā panattusaddopi.

Similarly, the word panattu.

Tương tự, từ panattu cũng vậy.

1305

Mātu, dhītu, duhitusaddā pana itthiliṅgā eva, mātā, mātaro, bhoti māta, bhoti mātā, bhoti māte vā, ‘‘acchariyaṃ nandamāte, abbhutaṃ nandamāte’’ti^* dissati.

The words mātu, dhītu, duhitu are feminine only: mātā, mātaro, bhoti māta, bhoti mātā, or bhoti māte, ‘‘Wonderful, O Nanda’s mother, marvelous, O Nanda’s mother’’ is seen.

Tuy nhiên, các từ mātu, dhītu, duhitu chỉ là giống cái: mātā, mātaro, bhoti māta, bhoti mātā, hoặc bhoti māte; "Kỳ diệu thay, Nandamātā, phi thường thay, Nandamātā" được thấy.

‘Ghabrahmāditve’ti gassa ettaṃ.

By ‘ghabrahmāditve’, ga becomes ettaṃ.

"Ghabrahmāditve" có nghĩa là gassa trở thành ettaṃ.

Bhotiyo mātaro, mātaraṃ, mātuṃ, mātaro, mātare, mātuyā, mātarā, mātarehi, mātarebhi, mātūhi, mātūbhi, mātu, mātussa, mātuyā.

‘‘Mātussa sarati, pitussa saratī’’ti^* satthe dissati.

In the canonical texts, ‘‘He remembers his mother, he remembers his father’’ is seen.

"Ghi nhớ mẹ, ghi nhớ cha" được thấy trong kinh điển.

‘‘Buddhamātussa sakkāraṃ, karotu sugatoraso’’ti^* ca dissati.

And ‘‘Let the Sugata’s son pay homage to the Buddha’s mother’’ is also seen.

Và "Hãy làm lễ cúng dường cho mẹ của Đức Phật, vị có hương thơm của bậc Thiện Thệ" cũng được thấy.

Mātūnaṃ, mātānaṃ, mātarānaṃ.

Pañcamīrūpaṃ tatiyāsamaṃ.

The ablative form is the same as the instrumental.

Hình thức cách thứ năm giống cách thứ ba.

Chaṭṭhīrūpaṃ catutthīsamaṃ.

The genitive form is the same as the dative.

Hình thức cách thứ sáu giống cách thứ tư.

Mātusmiṃ, mātumhi, mātari, mātuyā, mātuyaṃ, mātaresu, mātūsu.

Evaṃ dhītu, duhitusaddā.

Similarly, the words dhītu, duhitu.

Tương tự, các từ dhītu, duhitu.

1306

Visesavidhimhi gāthāsu mahāvuttinā mātu, pitusaddehi nādīnaṃ pañcannaṃ ekavacanānaṃ yā hoti, smiṃno pana yañca hoti, antalopo ca.

In special rules, in verses, by the Mahāvutti, from the words mātu and pitu, the five singular forms of nādi become yā, and smiṃ becomes ya, with internal elision.

Trong quy tắc đặc biệt, trong các câu kệ, theo Mahāvutti, yā xảy ra cho năm số ít của nādi từ các từ mātu, pitu; và yañca xảy ra cho smiṃ, và có sự lược bỏ ở giữa.

Matyā kataṃ, matyā deti, matyā apeti, matyā dhanaṃ, matyā ṭhitaṃ.

Done by the mother, gives to the mother, separates from the mother, wealth of the mother, stood by the mother.

Được mẹ làm, mẹ cho, mẹ rời đi, tài sản của mẹ, được mẹ đặt.

Matyaṃ ṭhitaṃ.

Stood in the mother.

Được đặt trong mẹ.

Evaṃ petyā kataṃiccādi, idha vuddhi.

Similarly, done by the father and so on, here is lengthening.

Tương tự, được cha làm, v.v., ở đây có sự tăng trưởng.

1307

Anuññāto ahaṃ matyā, sañcatto pitarā ahaṃ^* .

‘‘I am permitted by my mother, I am prepared by my father.’’

"Tôi được mẹ cho phép, tôi được cha chấp thuận."

Matyā ca petyā ca kataṃ susādhu^* , ahañhi jānāmi janinda etaṃ, matyā ca petyā ca^* , sabbaṃ pubbepi vuttameva.

‘‘Done very well by mother and by father;’’ ‘‘Indeed, O king of men, I know this, by mother and by father;’’ all has been said before.

"Được mẹ và cha làm thì rất tốt," "Hỡi vua, tôi biết điều này, được mẹ và cha làm," tất cả đã được nói trước đó.

1308

Satthu, pitādīnaṃ samāse vidhānaṃ samāsakaṇḍe āgamissati.

The rules for satthu and pitādi in compounds will come in the compound section.

Các quy tắc cho satthu, pitādi trong hợp chất sẽ được trình bày trong phần hợp chất.

1309

Iti pitādirāsi.

Thus ends the Pitādi Class.

Như vậy là nhóm Pitā-ādi.

1310

Iti satthādigaṇarāsi.

Thus ends the Satthādi Group Class.

Như vậy là nhóm Satthādi.

1311

Ukārantapulliṅgarāsi niṭṭhito.

The Ukāranta Masculine Class is concluded.

Phần danh từ giống đực tận cùng bằng nguyên âm U dài đã hoàn tất.

1312

Ūkārantapulliṅgarāsi

Ūkāranta Masculine Class

Phần danh từ giống đực tận cùng bằng nguyên âm Ū dài

1313

‘Gasīna’nti lopo, sayambhū gacchati.

By ‘Gasīnaṃ’, deletion; sayambhū goes.

Do Gasīnaṃ, có sự lược bỏ; sayambhū đi.

‘Lopo’ti yonaṃ lopo, sayambhū gacchanti.

By ‘Lopo’, deletion of yo; sayambhū go.

Do Lopo, có sự lược bỏ yo; sayambhū đi.

1314

Pakkhe –

Alternatively —

Trong trường hợp khác –

1315

‘Jantādito no cā’ti yonaṃ vo, no, sayambhuvo, sayambhuno.

By ‘Jantādito no cā’, yo becomes vo, no: sayambhuvo, sayambhuno.

Do Jantādito no cā, yo trở thành vo, no; sayambhuvo, sayambhuno.

1316

‘Ge vā’ti ge pare vikappena rasso, bho sayambhu, bho sayambhū, bhonto sayambhū, sayambhuvo, sayambhuno.

By ‘Ge vā’, when ge follows, it is optionally short: bho sayambhu, bho sayambhū, bhonto sayambhū, sayambhuvo, sayambhuno.

Do Ge vā, khi ge theo sau, có nguyên âm ngắn tùy chọn; bho sayambhu, bho sayambhū, bhonto sayambhū, sayambhuvo, sayambhuno.

1317

‘Ekavacanayosvaghona’nti amādīsu ekavacanesu niccaṃ rasso, sayambhuṃ, gāthāyaṃ ‘sayambhuna’ntipi yujjati.

By ‘Ekavacanayosvaghona’, in singular forms like ama, it is always short: sayambhuṃ; in verses, ‘sayambhunaṃ’ is also appropriate.

Do Ekavacanayosvaghona, trong các số ít của amādi, luôn có nguyên âm ngắn; sayambhuṃ, trong câu kệ, sayambhunaṃ cũng phù hợp.

1318

Sayambhū, sayambhuvo, sayambhuno.

Sayambhunā, sayambhūhi, sayambhūbhi, sayambhussa, sayambhuno, sayambhūnaṃ.

Sayambhusmā, sayambhumhā, sayambhunā, sayambhūhi, sayambhūbhi, sayambhussa, sayambhuno, sayambhūnaṃ.

Sayambhusmiṃ, sayambhumhi, sayambhūsu.

In a self-existent one, in a self-existent one, among self-existent ones.

Sayambhusmiṃ, sayambhumhi, sayambhūsu.

1319

Evaṃ abhibhū, parābhibhū, vessabhū, gotrabhū, vatrabhū iccādi.

Thus, similarly, abhibhū, parābhibhū, vessabhū, gotrabhū, vatrabhū, and so on.

Tương tự như vậy: abhibhū, parābhibhū, vessabhū, gotrabhū, vatrabhū, v.v.

Sesesu pana yonaṃ no eva labbhati, cittasahabhuno dhammā^* .

But in the remaining (words), the yo ending is not obtained at all, as in cittasahabhuno dhammā.

Tuy nhiên, trong các trường hợp còn lại, yo không được lấy, ví dụ: cittasahabhuno dhammā (các pháp đồng sinh với tâm).

1320

194. Kūto^* .

194. Kūto.

1321

Pume kūpaccayantehi yonaṃ no hoti vā.

For masculine words ending in the kū affix, the yo ending optionally does not occur.

Ở giống đực, từ tận cùng bằng hậu tố kū, yo có thể không xảy ra.

1322

Sabbaññū, sabbaññuno.

Sabbaññū, sabbaññuno.

Sabbaññū, sabbaññuno.

Sesaṃ suviññeyyaṃ.

The rest is easily understood.

Phần còn lại dễ hiểu.

1323

Viññū, vadaññū, atthaññū, dhammaññū, mattaññū, vidū.

Viññū, vadaññū, atthaññū, dhammaññū, mattaññū, vidū.

Viññū, vadaññū, atthaññū, dhammaññū, mattaññū, vidū.

Idha kūsaddena rūpaccayantāpi gayhanti, vedagū, pāragū.

Here, by the word kū, words ending in the rū affix are also understood, such as vedagū, pāragū.

Ở đây, với từ kū, các từ tận cùng bằng hậu tố rū cũng được bao gồm, ví dụ: vedagū, pāragū.

Tathā bhīrū, pabhaṅgū, virāgūiccādi ca.

Likewise, bhīrū, pabhaṅgū, virāgū, and so on.

Cũng như bhīrū, pabhaṅgū, virāgū, v.v.

1324

Ūkārantapulliṅgarāsi niṭṭhito.

The section on masculine words ending in ū is concluded.

Phần danh từ giống đực tận cùng bằng ū đã hoàn tất.

1325

Okāranto pana gosaddo eva, so pubbe vuttoyeva.

As for words ending in o, only gosaddo (the word go) exists, which has already been mentioned previously.

Còn danh từ tận cùng bằng o chỉ có từ go, đã được đề cập trước đó.

1326

Pulliṅgarāsi niṭṭhito.

The section on masculine words is concluded.

Phần danh từ giống đực đã hoàn tất.

1327

Napuṃsakaliṅgarāsi

Section on Neuter Gender Words

Phần danh từ giống trung

1328

Akārantanapuṃsaka cittādirāsi

Neuter words ending in a, such as citta

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng a như citta, v.v.

1329

Atha napuṃsakaliṅgaṃ dīpiyate.

Now, the neuter gender is explained.

Bây giờ, giống trung được giải thích.

Taṃ pana pañcavidhaṃ adantaṃ, idantaṃ īdantaṃ, udantaṃ, ūdantanti.

It is of five kinds: ending in a, ending in i, ending in ī, ending in u, and ending in ū.

Nó có năm loại: tận cùng bằng a, tận cùng bằng i, tận cùng bằng ī, tận cùng bằng u, tận cùng bằng ū.

1330

195. Aṃ napuṃsake^* .

195. aṃ for neuter.

195. Aṃ napuṃsake.

1331

Napuṃsake ato sissa aṃ hoti.

In the neuter gender, for a-ending words, sī becomes aṃ.

Ở giống trung, a của si trở thành aṃ.

1332

Cittaṃ.

Cittaṃ.

Cittaṃ.

1333

196. Yonaṃ ni^* .

196. ni for yo.

196. Yonaṃ ni.

1334

Napuṃsake ato yonaṃ ni hoti.

In the neuter gender, for a-ending words, yo becomes ni.

Ở giống trung, a của yo trở thành ni.

‘Yolopanīsū’ti nimhi dīgho.

By the rule ‘Yolopanīsū’, there is lengthening when ni is present.

Với quy tắc ‘Yolopanīsū’, ni được kéo dài.

1335

Cittāni.

Cittāni.

Cittāni.

1336

197. Nīnaṃ vā^* .

197. nīnaṃ optionally.

197. Nīnaṃ vā.

1337

Ato nīnaṃ ṭā, ṭe honti vā.

For a-ending words, nī (of yo) optionally becomes ṭā or ṭe.

a của nī có thể trở thành ṭā, ṭe.

1338

Cittā, he citta, he cittā, he cittāni, he cittā vā, cittaṃ, cittāni, citte, cittena.

Cittā, he citta, he cittā, he cittāni, he cittā (optionally), cittaṃ, cittāni, citte, cittena.

Cittā, he citta, he cittā, he cittāni, he cittā vā, cittaṃ, cittāni, citte, cittena.

Sesaṃ purisasamaṃ.

The rest is the same as for masculine words.

Phần còn lại giống như giống đực.

1339

Evaṃ dakaṃ, udakaṃ, sukhaṃ, dukkhaṃ, mukhaṃ, aṅgaṃ, liṅgaṃ, siṅgaṃ, aghaṃ, saccaṃ, naccaṃ, rajjaṃ, pajjaṃ, ambujaṃ, dhaññaṃ, thaññaṃ, araññaṃ, puññaṃ, kiliṭṭhaṃ, piṭṭhaṃ, bhaṇḍaṃ, tuṇḍaṃ, ñāṇaṃ, tāṇaṃ, leṇaṃ, karaṇaṃ, caraṇaṃ, chattaṃ, khettaṃ, nettaṃ, amataṃ, sotaṃ, pīṭhaṃ, vatthaṃ, padaṃ, gadaṃ, āvudhaṃ, kānanaṃ, ghānaṃ, jhānaṃ, dānaṃ, dhanaṃ, vanaṃ, pāpaṃ, dumaṃ, hadayaṃ, cīraṃ, cīvaraṃ, kulaṃ, mūlaṃ, balaṃ, maṅgalaṃ, bhisaṃ, sīsaṃ, lohaṃiccādayo.

Similarly, dakaṃ, udakaṃ, sukhaṃ, dukkhaṃ, mukhaṃ, aṅgaṃ, liṅgaṃ, siṅgaṃ, aghaṃ, saccaṃ, naccaṃ, rajjaṃ, pajjaṃ, ambujaṃ, dhaññaṃ, thaññaṃ, araññaṃ, puññaṃ, kiliṭṭhaṃ, piṭṭhaṃ, bhaṇḍaṃ, tuṇḍaṃ, ñāṇaṃ, tāṇaṃ, leṇaṃ, karaṇaṃ, caraṇaṃ, chattaṃ, khettaṃ, nettaṃ, amataṃ, sotaṃ, pīṭhaṃ, vatthaṃ, padaṃ, gadaṃ, āvudhaṃ, kānanaṃ, ghānaṃ, jhānaṃ, dānaṃ, dhanaṃ, vanaṃ, pāpaṃ, dumaṃ, hadayaṃ, cīraṃ, cīvaraṃ, kulaṃ, mūlaṃ, balaṃ, maṅgalaṃ, bhisaṃ, sīsaṃ, lohaṃ, and so on.

Tương tự như vậy: dakaṃ, udakaṃ, sukhaṃ, dukkhaṃ, mukhaṃ, aṅgaṃ, liṅgaṃ, siṅgaṃ, aghaṃ, saccaṃ, naccaṃ, rajjaṃ, pajjaṃ, ambujaṃ, dhaññaṃ, thaññaṃ, araññaṃ, puññaṃ, kiliṭṭhaṃ, piṭṭhaṃ, bhaṇḍaṃ, tuṇḍaṃ, ñāṇaṃ, tāṇaṃ, leṇaṃ, karaṇaṃ, caraṇaṃ, chattaṃ, khettaṃ, nettaṃ, amataṃ, sotaṃ, pīṭhaṃ, vatthaṃ, padaṃ, gadaṃ, āvudhaṃ, kānanaṃ, ghānaṃ, jhānaṃ, dānaṃ, dhanaṃ, vanaṃ, pāpaṃ, dumaṃ, hadayaṃ, cīraṃ, cīvaraṃ, kulaṃ, mūlaṃ, balaṃ, maṅgalaṃ, bhisaṃ, sīsaṃ, lohaṃ, v.v.

1340

Iti cittādirāsi.

Thus concludes the section on words like citta.

Như vậy là phần danh từ citta, v.v.

1341

Kammādirāsi

Section on words like `kamma`

Phần danh từ kamma, v.v.

1342

Kammasadde –

Regarding the word kamma –

Trong từ kamma –

1343

198. Nāsseno^* .

198. eno for nā.

198. Nāsseno.

1344

Kammādīhi nāssa eno hoti vā.

For kamma and similar words, nā optionally becomes ena.

Từ kamma, v.v., nā có thể trở thành eno.

1345

Kammena, kammanā.

Kammena, kammanā.

Kammena, kammanā.

1346

‘Pumakammathāmaddhāna’nti suttena nā, smāsu uttaṃ, kammunā, kammassa, kammuno, kammasmā, kammamhā, kammanā, kammunā, kammassa, kammuno.

By the rule ‘Pumakammathāmaddhāna’, for nā and smā, u is stated, as in kammunā, kammassa, kammuno, kammasmā, kammamhā, kammanā, kammunā, kammassa, kammuno.

Theo quy tắc ‘Pumakammathāmaddhāna’, nā và smā được nói là utta, kammunā, kammassa, kammuno, kammasmā, kammamhā, kammanā, kammunā, kammassa, kammuno.

1347

199. Kammādito^* .

199. From kamma and similar.

199. Kammādito.

1348

Kammādīhi smiṃno ni hoti vā.

For kamma and similar words, smiṃ optionally becomes ni.

Từ kamma, v.v., smiṃ có thể trở thành ni.

1349

Kammasmiṃ, kammamhi, kammani, kamme.

Kammasmiṃ, kammamhi, kammani, kamme.

Kammasmiṃ, kammamhi, kammani, kamme.

Sesaṃ cittasamaṃ.

The rest is the same as citta.

Phần còn lại giống như citta.

1350

Kamma camma ghamma asma vesma addha muddha aha brahma attaātumā kammādi.

Kamma, camma, ghamma, asma, vesma, addha, muddha, aha, brahma, atta, ātumā are like kamma.

Kamma, camma, ghamma, asma, vesma, addha, muddha, aha, brahma, atta, ātumā là các từ thuộc nhóm kamma, v.v.

Kammani, cammani.

Kammani, cammani.

Kammani, cammani.

‘‘Kiṃ chando kimadhippāyo, eko sammasi ghammanī’’ti^* ca ‘‘kiṃ patthayaṃ mahābrahme, eko sammasi ghammanī’’ti^* ca ‘‘mā tvaṃ cande khali asmanī’’ti ca ‘‘tamaddasa mahābrahmā, nisinnaṃ samhi vesmanī’’ti ca dissanti.

And it is seen in: ‘‘Kiṃ chando kimadhippāyo, eko sammasi ghammanī’’ and ‘‘kiṃ patthayaṃ mahābrahme, eko sammasi ghammanī’’ and ‘‘mā tvaṃ cande khali asmanī’’ and ‘‘tamaddasa mahābrahmā, nisinnaṃ samhi vesmanī’’.

Và ‘‘Kiṃ chando kimadhippāyo, eko sammasi ghammanī’’ và ‘‘Kiṃ patthayaṃ mahābrahme, eko sammasi ghammanī’’ và ‘‘Mā tvaṃ cande khali asmanī’’ và ‘‘Tamaddasa mahābrahmā, nisinnaṃ samhi vesmanī’’ đều được thấy.

Addhani, muddhani, ahani, brahmani, attani, ātumani, sabbametaṃ pubbepi vuttameva ca.

Addhani, muddhani, ahani, brahmani, attani, ātumani – all these have also been mentioned before.

Addhani, muddhani, ahani, brahmani, attani, ātumani, tất cả những điều này cũng đã được nói trước đó.

Tattha ‘sammasī’ti acchasi, ‘ghammanī’ti gimhakāle ātape vā, ‘asmanī’ti pāsāṇe, ‘vesmanī’ti ghare.

Therein, ‘sammasī’ means you reside, ‘ghammanī’ means in the summer season or in the sun, ‘asmanī’ means on a rock, ‘vesmanī’ means in a house.

Trong đó, ‘sammasī’ nghĩa là ngồi, ‘ghammanī’ nghĩa là vào mùa hè hoặc trong nắng, ‘asmanī’ nghĩa là trên đá, ‘vesmanī’ nghĩa là trong nhà.

1351

Iti kammādirāsi.

Thus concludes the section on words like kamma.

Như vậy là phần danh từ kamma, v.v.

1352

200. Aṃ napuṃsake^* .

200. aṃ for neuter.

200. Aṃ napuṃsake.

1353

Napuṃsake simhi ntussa aṃ hoti vā.

In the neuter gender, nt optionally becomes aṃ for sī.

Ở giống trung, nt của si có thể trở thành aṃ.

Silopo.

Deletion of sī.

Si bị lược bỏ.

1354

Guṇavaṃ kulaṃ.

Guṇavaṃ kulaṃ (a virtuous family).

Guṇavaṃ kulaṃ.

1355

Pakkhe –

In the alternative –

Trong trường hợp khác –

1356

Simhi mahāvuttinā ntussa anto a hoti, tato sissa aṃ hoti, guṇavantaṃ kulaṃ.

For sī, nt becomes anta by the rule mahāvutti, then sī becomes aṃ, resulting in guṇavantaṃ kulaṃ.

Trong si, nt của mahāvutti trở thành anta, sau đó si trở thành aṃ, guṇavantaṃ kulaṃ.

1357

‘Yvādo ntussā’ti yvādīsu ntussantassa attaṃ, guṇavantāni, guṇavantā, he guṇava, he guṇavā, he guṇavantāni, he guṇavantā, guṇavaṃ, guṇavantaṃ, guṇavantāni, guṇavante, guṇavantena, guṇavatā kulena.

By ‘Yvādo ntussā’, nt becomes anta in yvādi words, resulting in guṇavantāni, guṇavantā, he guṇava, he guṇavā, he guṇavantāni, he guṇavantā, guṇavaṃ, guṇavantaṃ, guṇavantāni, guṇavante, guṇavantena, guṇavatā kulena.

Theo quy tắc ‘Yvādo ntussā’, âm cuối của nt trong yvādi trở thành atta, guṇavantāni, guṇavantā, he guṇava, he guṇavā, he guṇavantāni, he guṇavantā, guṇavaṃ, guṇavantaṃ, guṇavantāni, guṇavante, guṇavantena, guṇavatā kulena.

Sabbaṃ pulliṅgasamaṃ.

All are the same as masculine words.

Tất cả giống như giống đực.

1358

Satimaṃ kulaṃ, satimantaṃ kulaṃ iccādi.

Satimaṃ kulaṃ, satimantaṃ kulaṃ, and so on.

Satimaṃ kulaṃ, satimantaṃ kulaṃ, v.v.

1359

Gacchaṃ kulaṃ, gacchantaṃ kulaṃ, gacchantāni kulāni iccādi.

Gacchaṃ kulaṃ, gacchantaṃ kulaṃ, gacchantāni kulāni, and so on.

Gacchaṃ kulaṃ, gacchantaṃ kulaṃ, gacchantāni kulāni, v.v.

1360

Iti akārantanapuṃsakarāsi.

Thus concludes the section on neuter words ending in a.

Như vậy là phần danh từ giống trung tận cùng bằng a.

1361

Ikārantanapuṃsakarāsi

Section on neuter words ending in `i`

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng i

1362

Aṭṭhi tiṭṭhati, aṭṭhī tiṭṭhanti.

Aṭṭhi tiṭṭhati (a bone stands), aṭṭhī tiṭṭhanti (bones stand).

Aṭṭhi tiṭṭhati, aṭṭhī tiṭṭhanti.

1363

201. Jhalā vā^* .

201. jhala optionally.

201. Jhalā vā.

1364

Napuṃsake jha, lato yonaṃ ni hoti vā.

In the neuter gender, for jha and la (words ending in i), yo optionally becomes ni.

Ở giống trung, yo của jha và la có thể trở thành ni.

‘Yolopanīsū’ti dīgho.

By ‘Yolopanīsū’, there is lengthening.

Với quy tắc ‘Yolopanīsū’, ni được kéo dài.

1365

Aṭṭhīni, he aṭṭhi, he aṭṭhī, he aṭṭhīni, he aṭṭhī vā, aṭṭhiṃ, aṭṭhinaṃ, aṭṭhīni, aṭṭhī, aṭṭhinā, aṭṭhīhi, aṭṭhībhi.

Aṭṭhīni, he aṭṭhi, he aṭṭhī, he aṭṭhīni, he aṭṭhī (optionally), aṭṭhiṃ, aṭṭhinaṃ, aṭṭhīni, aṭṭhī, aṭṭhinā, aṭṭhīhi, aṭṭhībhi.

Aṭṭhīni, he aṭṭhi, he aṭṭhī, he aṭṭhīni, he aṭṭhī vā, aṭṭhiṃ, aṭṭhinaṃ, aṭṭhīni, aṭṭhī, aṭṭhinā, aṭṭhīhi, aṭṭhībhi.

Sesaṃ munisamaṃ.

The rest is the same as muni.

Phần còn lại giống như muni.

1366

Samāsepi sammādiṭṭhi kulaṃ, sammādiṭṭhīni kulāni iccādi, yonaṃ no, ne natthi.

Even in compounds, sammādiṭṭhi kulaṃ, sammādiṭṭhīni kulāni, and so on; yo does not become no or ne.

Ngay cả trong hợp chất, sammādiṭṭhi kulaṃ, sammādiṭṭhīni kulāni, v.v., yo không có no, ne.

1367

Smiṃmhi sammādiṭṭhismiṃ, sammādiṭṭhimhi, sammādiṭṭhini, sammādiṭṭhine kule, ariyavuttine kule iti vattabbaṃ.

For smiṃ, sammādiṭṭhismiṃ, sammādiṭṭhimhi, sammādiṭṭhini, sammādiṭṭhine kule, ariyavuttine kule should be stated.

Trong smiṃ, phải nói là sammādiṭṭhismiṃ, sammādiṭṭhimhi, sammādiṭṭhini, sammādiṭṭhine kule, ariyavuttine kule.

1368

Evaṃ akkhi, acchi, satthi, dadhi, vāri iccādayo.

Similarly, akkhi, acchi, satthi, dadhi, vāri, and so on.

Tương tự như vậy: akkhi, acchi, satthi, dadhi, vāri, v.v.

1369

Iti ikārantanapuṃsakarāsi.

Thus concludes the section on neuter words ending in i.

Như vậy là phần danh từ giống trung tận cùng bằng i.

1370

Īkārantanapuṃsakarāsi

Section on neuter words ending in `ī`

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng ī

1371

Īkārante ‘ekavacanayosvaghona’nti suttena simhi rasso, daṇḍi kulaṃ, daṇḍīni kulāni, yonaṃ lope daṇḍī.

For words ending in ī, by the rule ‘ekavacanayosvaghona’, ī is shortened when sī is present, as in daṇḍi kulaṃ, daṇḍīni kulāni, and upon deletion of yo, daṇḍī.

Trong các từ tận cùng bằng ī, theo quy tắc ‘ekavacanayosvaghona’, ī được rút ngắn trong si, daṇḍi kulaṃ, daṇḍīni kulāni, khi yo bị lược bỏ thì daṇḍī.

1372

‘Ge vā’ti rasso, he daṇḍi, he daṇḍī vā, he daṇḍīni, he daṇḍī, daṇḍiṃ, daṇḍinaṃ, daṇḍīni, daṇḍī, daṇḍinā, daṇḍīhi, daṇḍībhi.

By ‘Ge vā’, there is optional shortening, as in he daṇḍi, he daṇḍī (optionally), he daṇḍīni, he daṇḍī, daṇḍiṃ, daṇḍinaṃ, daṇḍīni, daṇḍī, daṇḍinā, daṇḍīhi, daṇḍībhi.

Theo quy tắc ‘Ge vā’, ī được rút ngắn, he daṇḍi, he daṇḍī vā, he daṇḍīni, he daṇḍī, daṇḍiṃ, daṇḍinaṃ, daṇḍīni, daṇḍī, daṇḍinā, daṇḍīhi, daṇḍībhi.

Pulliṅgasamaṃ.

Same as masculine words.

Giống như giống đực.

1373

Samāsepi sīghayāyi cittaṃ, sīghayāyīni, sīghayāyī, he sīghayāyi, he sīghayāyī vā, he sīghayāyīni, he sīghayāyī, sīghayāyiṃ, sīghayāyinaṃ, sīghayāyīni iccādi.

Even in compounds, sīghayāyi cittaṃ, sīghayāyīni, sīghayāyī, he sīghayāyi, he sīghayāyī (optionally), he sīghayāyīni, he sīghayāyī, sīghayāyiṃ, sīghayāyinaṃ, sīghayāyīni, and so on.

Ngay cả trong hợp chất, sīghayāyi cittaṃ, sīghayāyīni, sīghayāyī, he sīghayāyi, he sīghayāyī vā, he sīghayāyīni, he sīghayāyī, sīghayāyiṃ, sīghayāyinaṃ, sīghayāyīni, v.v.

1374

Evaṃ sukhakāri dānaṃ, cakkī, pakkhī, sukhī, sikhī iccādayo kulasambandhino ca veditabbā.

Similarly, sukakāri dānaṃ, cakkī, pakkhī, sukhī, sikhī, and so on, pertaining to family, should be understood.

Tương tự như vậy: sukhakāri dānaṃ, cakkī, pakkhī, sukhī, sikhī, v.v., và những từ liên quan đến kula cũng phải được hiểu.

1375

Iti īkārantanapuṃsakarāsi.

Thus concludes the section on neuter words ending in ī.

Như vậy là phần danh từ giống trung tận cùng bằng ī.

1376

Ukārantanapuṃsakarāsi

Section on neuter words ending in `u`

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng u

1377

Āyu tiṭṭhati, ‘jhalā vā’ti yonaṃ nitte lope ca dīgho, āyūni, āyū, he āyu, he āyū, he āyūni, he āyū, āyuṃ, āyunaṃ, āyūni, āyū.

Āyu tiṭṭhati (life stands), by ‘jhalā vā’, upon deletion of ni for yo, there is lengthening, resulting in āyūni, āyū, he āyu, he āyū, he āyūni, he āyū, āyuṃ, āyunaṃ, āyūni, āyū.

Āyu tiṭṭhati, theo quy tắc ‘jhalā vā’, yo trở thành ni, và khi bị lược bỏ thì ī được kéo dài, āyūni, āyū, he āyu, he āyū, he āyūni, he āyū, āyuṃ, āyunaṃ, āyūni, āyū.

Sesaṃ bhikkhusamaṃ.

The rest is the same as bhikkhu.

Phần còn lại giống như bhikkhu.

1378

Āyusaddo pulliṅgepi vattati, ‘‘punarāyu ca me laddho^* , āyuñca vo kīvatako nu samma^* , āyu nu khīṇo maraṇañca santike, na cāyu khīṇo maraṇañca dūre’’ti pāḷipadāni.

The word āyu is also used in the masculine gender, as in the Pali passages: ‘‘punarāyu ca me laddho (and renewed life has been obtained by me), āyuñca vo kīvatako nu samma (and how much is your life, friend?), āyu nu khīṇo maraṇañca santike (is life indeed exhausted and death near?), na cāyu khīṇo maraṇañca dūre (and life is not exhausted and death is far away).’’

Từ āyu cũng được sử dụng trong giống đực, ví dụ: ‘‘punarāyu ca me laddho, āyuñca vo kīvatako nu samma, āyu nu khīṇo maraṇañca santike, na cāyu khīṇo maraṇañca dūre’’ là các đoạn Pali.

1379

Evaṃ cakkhu, hiṅgu, siggu, jatu, vatthu, matthu, madhu, dhanu, tipu, dāru, vasu, assu iccādayo.

Similarly, cakkhu, hiṅgu, siggu, jatu, vatthu, matthu, madhu, dhanu, tipu, dāru, vasu, assu, and so on.

Tương tự như vậy: cakkhu, hiṅgu, siggu, jatu, vatthu, matthu, madhu, dhanu, tipu, dāru, vasu, assu, v.v.

1380

202. Ambādīhi^* .

202. From ambu and similar.

202. Ambādīhi.

1381

Ambu, paṃsuiccādīhi smiṃno ni hoti vā.

For ambu, paṃsu, and similar words, smiṃ optionally becomes ni.

Từ ambu, paṃsu, v.v., smiṃ có thể trở thành ni.

1382

Phalaṃ patati ambuni, pupphaṃ yathā paṃsuni ātape gataṃ.

Phalaṃ patati ambuni (fruit falls into the water), pupphaṃ yathā paṃsuni ātape gataṃ (as a flower gone into the dust in the sun).

Phalaṃ patati ambuni, pupphaṃ yathā paṃsuni ātape gataṃ.

Sesaṃ āyusamaṃ.

The rest is the same as āyu.

Phần còn lại giống như āyu.

Citragu, vahagu, digu iccādayopi ukārantapakatikā evāti.

Citragu, vahagu, digu, and so on, are also naturally ending in u.

Citragu, vahagu, digu, v.v., cũng là các từ gốc tận cùng bằng u.

1383

Iti ukārantanapuṃsakarāsi.

Thus concludes the section on neuter words ending in u.

Như vậy là phần danh từ giống trung tận cùng bằng u.

1384

Ūkārantanapuṃsakarāsi

Section on neuter words ending in `ū`

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng ū

1385

Simhi rasso, gotrabhu ñāṇaṃ, gotrabhūni, gotrabhū, he gotrabhu, he gotrabhū, he gotrabhūni, hegotrabhū, gotrabhuṃ, gotrabhunaṃ, gotrabhūni, gotrabhū.

Ở thể si, nguyên âm ngắn lại: gotrabhu ñāṇaṃ, gotrabhūni, gotrabhū, he gotrabhu, he gotrabhū, he gotrabhūni, hegotrabhū, gotrabhuṃ, gotrabhunaṃ, gotrabhūni, gotrabhū.

Sesaṃ pulliṅgasamaṃ.

The rest is like masculine.

Phần còn lại tương tự như giống đực.

Evaṃ sayambhu ñāṇaṃ, abhibhu jhānaṃ iccādi.

Thus, 'sayambhu ñāṇa', 'abhibhu jhāna', etc.

Tương tự như vậy là sayambhu ñāṇaṃ (trí tuệ tự hiện hữu), abhibhu jhānaṃ (thiền thắng tri) v.v.

1386

Iti ūkārantanapuṃsakarāsi.

Thus ends the section on neuter nouns ending in -ū.

Kết thúc phần danh sách danh từ giống trung tận cùng bằng ū.

1387

Napuṃsakaliṅgarāsi niṭṭhito.

The section on neuter gender nouns is finished.

Phần danh sách danh từ giống trung đã hoàn tất.

Table of Contents

Bhikkhādigaṇarāsi

The Bhikkhādi group of nouns

Phần Bhikkhādigaṇa

Satthādigaṇarāsi

The Satthādi group of nouns

Phần Satthādigaṇa

Satthādirāsi

The Satthā group

Phần Satthādi

Pitādirāsi

Pitādi Class

Nhóm Pitā-ādi

Ūkārantapulliṅgarāsi

Ūkāranta Masculine Class

Phần danh từ giống đực tận cùng bằng nguyên âm Ū dài

Napuṃsakaliṅgarāsi

Section on Neuter Gender Words

Phần danh từ giống trung

Kammādirāsi

Section on words like kamma

Phần danh từ kamma, v.v.

Ikārantanapuṃsakarāsi

Section on neuter words ending in i

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng i

Īkārantanapuṃsakarāsi

Section on neuter words ending in ī

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng ī

Ukārantanapuṃsakarāsi

Section on neuter words ending in u

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng u

Ūkārantanapuṃsakarāsi

Section on neuter words ending in ū

Phần danh từ giống trung tận cùng bằng ū

Settings

Section on words like `kamma`

Section on neuter words ending in `i`

Section on neuter words ending in `ī`

Section on neuter words ending in `u`

Section on neuter words ending in `ū`