878. Evañcāpi asakkontoti aṅgabhedaṃ akatvā, katvā vā antogāmasīmāya aruṇaṃ uṭṭhāpetumpi gantuṃ asakkonto.
878. And even if unable to do so: unable to go and make the dawn rise within the village boundary, either without breaking the limb or having broken it.
878. Evañcāpi asakkonto (ngay cả khi không thể làm như vậy) có nghĩa là không thể đi để làm cho bình minh mọc lên trong ranh giới làng, dù có phá vỡ chi phần hay không.
Ñatvāti attano cīvarassa ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā.
Having known: having discerned the place where his robe was kept.
Ñatvā (biết) có nghĩa là nhận biết nơi chiếc y của mình được cất giữ.
Tatthevāti ettha ‘‘ṭhito’’ti labbhati.
Right there: here, "having stood" is understood.
Trong từ tatthevā, từ “ṭhito” (đứng) được hiểu ngầm.
Khippanti sīghaṃ, purāruṇāti vuttaṃ hoti.
Quickly: swiftly, meaning before dawn.
Khippaṃ (nhanh chóng) có nghĩa là nhanh chóng, tức là trước bình minh.
Atireke ṭhāneti yojanā, yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘atirekacīvaraṭṭhāne ṭhassatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.656), ‘‘atirekacīvaraṭṭhāne tiṭṭhatī’’ti cintetvāti attho.
The interpretation is: in an extra place, as it is said in the Commentary: "He will stand in the place of an extra robe," meaning, "He thinks, 'He stands in the place of an extra robe'."
Cách giải thích là ở một nơi khác, như đã nói trong chú giải: “sẽ đứng ở nơi có y dư thừa”, có nghĩa là nghĩ rằng “đứng ở nơi có y dư thừa”.
881. Jānanti ‘‘saṅghassa demā’’ti vacanena pariṇāmitabhāvaṃ yena kenaci ākārena jānanto.
881. Knowing: knowing by any means that it has been dedicated by the phrase "We give to the Saṅgha."
881. Jānaṃ (biết) có nghĩa là biết bằng bất kỳ cách nào rằng nó đã được chuyển nhượng bằng lời nói “chúng ta sẽ dâng cho Tăng đoàn”.
Yathāha padabhājane ‘‘sāmaṃ vā jānātī’’tiādi (pārā. 659).
As it is said in the Word-by-Word Analysis: "He knows it himself," and so on.
Như đã nói trong phân tích từ: “sāmaṃ vā jānātī” (Pārā. 659) và các câu khác.
Pariṇatanti ettha padabhājane ‘‘pariṇataṃ nāma ‘dassāma karissāmā’ti vācā bhinnā hotī’’ti vuttaniyāmena saṅghassa pariṇatanti attho.
Dedicated: here, in the Word-by-Word Analysis, it is said, "Dedicated means the word 'We will give, we will do' is broken," implying it is dedicated to the Saṅgha.
Pariṇataṃ (đã chuyển nhượng) ở đây, theo cách nói trong phân tích từ: “pariṇataṃ nāma ‘dassāma karissāmā’ti vācā bhinnā hotī”, có nghĩa là đã chuyển nhượng cho Tăng đoàn.
Lābhanti labhitabbaṃ cīvarādi yaṃ kiñci.
Acquisition: any robe or other item to be acquired.
Lābhaṃ (lợi lộc) là bất cứ thứ gì có thể nhận được, như y phục, v.v.
Yathāha ‘‘lābho nāma cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārā, antamaso cuṇṇapiṇḍopi dantakaṭṭhampi dasikasuttampī’’ti.
As it is said: "Acquisition means robes, almsfood, dwellings, requisites for the sick, medicines, even a lump of powder, a toothbrush stick, or a piece of thread."
Như đã nói: “lābho nāma cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārā, antamaso cuṇṇapiṇḍopi dantakaṭṭhampi dasikasuttampī” (lợi lộc là y phục, thức ăn khất thực, chỗ ở, thuốc men cho người bệnh, ngay cả một nắm bột, một cây tăm xỉa răng, hoặc một sợi chỉ).
Attano pariṇāmeyyāti ‘‘bahū āvuso saṅghassa dāyakā, bahū saṅghassa bhattā, mayaṃ tumhe nissāya tumhe sampassantā idha viharāma.
He dedicates to himself: it is said he dedicates to himself in the manner stated in the Pāḷi: "Friends, there are many donors to the Saṅgha, many supporters of the Saṅgha. We dwell here relying on you, seeing you.
Attano pariṇāmeyyā (tự chuyển nhượng) nghĩa là: "Này chư Hiền, Tăng đoàn có nhiều thí chủ, Tăng đoàn có nhiều người cúng dường. Chúng tôi nương tựa quý vị, nhìn thấy quý vị mà sống ở đây.
Tumhe ce amhākaṃ na dassatha, atha ko carahi amhākaṃ dassati.
If you do not give to us, then who will give to us?
Nếu quý vị không cấp cho chúng tôi, vậy ai sẽ cấp cho chúng tôi đây?
Dethāvuso amhākaṃ imāni cīvarānī’’ti (pārā. 657) pāḷiyā āgatanayena attano pariṇāmeyyāti vuttaṃ hoti.
Friends, give these robes to us."
Này chư Hiền, hãy cấp cho chúng tôi những y phục này!" Theo cách được nêu trong kinh điển, điều này được gọi là tự chuyển nhượng.
Tassa nissaggiyanti ettha ‘‘payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhenā’’ti seso.
That is subject to relinquishment: here, the rest is "an offense of wrong-doing in the attempt, upon acquisition."
Tassa nissaggiya (của người đó là vật xả) ở đây, phần còn lại là "khi cố ý thì đắc tội dukkata, khi nhận được thì đắc tội nissaggiya".
Nissaggiyanti idaṃ pariṇate pariṇatasaññiṃ sandhāya vuttaṃ.
Subject to relinquishment: this is said with reference to one who perceives it as dedicated when it is dedicated.
Nissaggiya (vật xả) điều này được nói đến khi biết rõ là vật đã được chuyển nhượng.
Vematikassa pana dukkaṭaṃ hoti.
However, for one who is in doubt, it is an offense of wrong-doing.
Đối với người còn nghi ngờ thì đắc tội dukkata.
Yathāha ‘‘pariṇate vematiko attano pariṇāmeti, āpatti dukkaṭassā’’ti.
As it is said: "When it is dedicated, if he is in doubt and dedicates it to himself, there is an offense of wrong-doing."
Như đã nói: "Khi vật đã được chuyển nhượng, người nghi ngờ tự chuyển nhượng cho mình thì đắc tội dukkata."
Apariṇatasaññino anāpatti.
For one who perceives it as not dedicated, there is no offense.
Đối với người không biết rõ là vật đã được chuyển nhượng thì không phạm.
Yathāha ‘‘pariṇate apariṇatasaññī attano pariṇāmeti, anāpattī’’ti.
As it is said: "When it is dedicated, if he perceives it as not dedicated and dedicates it to himself, there is no offense."
Như đã nói: "Khi vật đã được chuyển nhượng, người không biết rõ là vật đã được chuyển nhượng mà tự chuyển nhượng cho mình thì không phạm."
882. ‘‘Aññassa dehī’’ti sace pariṇāmetīti tathā saṅghassa pariṇatabhāvaṃ jānanto ‘‘aññassa dehī’’ti yadi pariṇāmeti.
882. If he dedicates it, saying, "Give it to another": if, knowing it to be dedicated to the Saṅgha, he dedicates it, saying, "Give it to another."
882. "Hãy cấp cho người khác" nếu chuyển nhượng nghĩa là, nếu biết rõ vật đó đã được chuyển nhượng cho Tăng đoàn mà nói "hãy cấp cho người khác" thì chuyển nhượng.
Suddhikaṃ pācittiyanti nissajjitabbavatthurahitaṃ kevalaṃ pācittiyamattanti attho.
A pure pācittiya: meaning merely a pācittiya offense devoid of any item to be relinquished.
Suddhikaṃ pācittiya (chỉ là pācittiya) nghĩa là chỉ là tội pācittiya thuần túy, không có vật phải xả.
Suddhacittenāti savāsanānavasesakilesappahānena parisuddhacittena bhagavatā.
By a pure mind: by the Blessed One, whose mind is purified by the abandonment of defilements, leaving no latent tendencies.
Suddhacittenā (với tâm thanh tịnh) nghĩa là với tâm hoàn toàn thanh tịnh của Đức Phật, do đã đoạn trừ các phiền não cùng với tùy miên.
Pācittiyamudīritanti pācittiyesu aṭṭhamassa sahadhammikavaggassa avasāne ‘‘yo pana bhikkhu jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ puggalassa pariṇāmeyya, pācittiya’’nti (pāci. 490) desitaṃ.
Pācittiyamudīrita means that among the Pācittiyas, at the end of the eighth Sahadhammika Vagga, it was taught: "Should any bhikkhu knowingly divert to a person a gain belonging to the Saṅgha that has been designated (for the Saṅgha), it is a pācittiya."
Pācittiyamudīrita (tội pācittiya được thuyết) là tội đã được thuyết giảng ở cuối phẩm Sahadhammika thứ tám trong các tội pācittiya: "Tỳ-khưu nào biết rõ vật cúng dường đã được chuyển nhượng cho Tăng đoàn mà chuyển nhượng cho cá nhân, thì đắc tội pācittiya."
883. Ekaṃ cīvaranti saṅghassa pariṇatacīvarato ekaṃ cīvaraṃ.
883. One robe means one robe from a robe designated for the Saṅgha.
883. Ekaṃ cīvara (một y phục) nghĩa là một y phục từ vật cúng dường đã được chuyển nhượng cho Tăng đoàn.
Cīvaraṃ vāti ettha vā-saddo paccayantaravikappattho.
In " Cīvaraṃ vā (or a robe)", the word vā signifies an alternative of another requisite.
Ở đây, từ vā (hay) trong cīvaraṃ vā có nghĩa là tùy chọn các vật cúng dường khác.
Vā panāti ettha vā-saddo atthavikappattho.
In " Vā panā (or again)", the word vā signifies an alternative of meaning.
Ở đây, từ vā (hay) trong vā panā có nghĩa là tùy chọn ý nghĩa.
Ekaṃ cīvaraṃ vā aññaṃ vā paccayaṃ parassa, ekaṃ pana attano vā pariṇāmeyya ceti yojanā.
The construction is: one robe or another requisite for another, or one for oneself, he might divert.
Nghĩa là: một y phục hay một vật cúng dường khác cho người khác, hoặc một vật cho chính mình thì chuyển nhượng.
Saddhinti ekato, ekakkhaṇeti vuttaṃ hoti.
Saddhiṃ means together, at the same moment, it is said.
Saddhiṃ (cùng lúc) nghĩa là đồng thời, trong cùng một khoảnh khắc.
Dve pācittiyo saddhiṃ siyunti yojanā, aññassa pariṇāmanena suddhapācittiyañca attano pariṇāmanena nissaggiyapācittiyañcāti dve pācittiyo ekakkhaṇe hontīti attho.
The construction is: two pācittiyas might occur together. The meaning is that two pācittiyas occur at the same moment: a pure pācittiya by diverting to another, and a nissaggiya pācittiya by diverting to oneself.
Nghĩa là: hai tội pācittiya có thể xảy ra cùng lúc; tức là, tội pācittiya thuần túy do chuyển nhượng cho người khác và tội nissaggiya pācittiya do chuyển nhượng cho chính mình, hai tội pācittiya này xảy ra trong cùng một khoảnh khắc.
884. Pariṇāmetvā ṭhapite vinicchayaṃ dassetvā pariccajitvā dinne vinicchayaṃ dassetumāha ‘‘saṅghassā’’tiādi.
884. Having shown the decision for what is set aside after being diverted, he now states " Saṅghassa" and so on, to show the decision for what is given after being renounced.
884. Sau khi trình bày sự phân định về việc giữ lại vật đã được chuyển nhượng, để trình bày sự phân định về việc đã cho đi vật đó, Đức Phật nói "saṅghassā" (cho Tăng đoàn) v.v.
‘‘Parājayo’’ti idaṃ pādappahonakaṃ vatthuṃ sandhāya vuttaṃ.
" Parājayo" (defeat) is stated with reference to an object that is sufficient for a foot (of a bhikkhu).
"Parājayo" (tội pārājika) điều này được nói đến khi đề cập đến một vật có giá trị đủ để đắc tội pārājika.
Yathāvatthuvasena pana dukkaṭathullaccayāpi vattabbā.
However, dukkaṭas and thullaccayas should also be mentioned according to the object.
Tuy nhiên, tùy theo vật, cũng có thể là tội dukkata hoặc thullaccaya.
885. Aññassa cetiyassa poṇaṃ pariṇataṃ aññassa cetiyassa vā saṅghassa vā puggalassa vāpi pana pariṇāmeyyāti yojanā.
885. The construction is: one might divert what is designated for one cetiya to another cetiya, or to the Saṅgha, or even to a person.
885. Nghĩa là: vật cúng dường đã được chuyển nhượng cho một ngôi tháp khác mà lại chuyển nhượng cho một ngôi tháp khác, hoặc cho Tăng đoàn, hoặc cho một cá nhân.
Saṅghassa puggalassāti padadvayepi evameva yojetabbaṃ.
The same construction should be applied to both phrases: to the Saṅgha, to a person.
Trong cả hai từ saṅghassa puggalassā (cho Tăng đoàn, cho cá nhân) cũng phải được hiểu theo cách tương tự.
Yathāha ‘‘saṅghassa pariṇataṃ aññasaṅghassa vā cetiyassa vā puggalassa vā pariṇāmeti, āpatti dukkaṭassā’’tiādi (pāci. 492).
As it is said: "If one diverts what is designated for the Saṅgha to another Saṅgha, or to a cetiya, or to a person, there is an offense of dukkaṭa," and so on.
Như đã nói: "Vật đã được chuyển nhượng cho Tăng đoàn mà lại chuyển nhượng cho Tăng đoàn khác, hoặc cho ngôi tháp, hoặc cho cá nhân thì đắc tội dukkata," v.v.
Aññassa puggalassa poṇaṃ aññassa puggalassa pariṇāmeyyāti.
One might divert what is designated for one person to another person.
Vật cúng dường đã được chuyển nhượng cho một cá nhân mà lại chuyển nhượng cho một cá nhân khác.
887. Idaṃ pariṇatasikkhāpadaṃ.
887. This is the pariṇata training rule.
887. Idaṃ (điều này) là giới học về vật đã được chuyển nhượng.
Tisamuṭṭhānanti kāyacittavācācittakāyavācācittasaṅkhātehi tīhi sacittakasamuṭṭhānehi samuṭṭhānato tisamuṭṭhānaṃ.
It is tisamuṭṭhāna (of three origins) because it originates from the three conscious origins, namely, body-mind, speech-mind, and body-speech-mind.
Tisamuṭṭhānaṃ (khởi lên từ ba nguồn) là khởi lên từ ba nguồn có tâm là: thân, tâm, lời nói, tâm, thân, lời nói, tâm.
Pariṇāmanapaccayā āpajjitabbato kriyaṃ.
It is kriya (action) because it is to be incurred due to the act of diverting.
Kriyaṃ (hành vi) vì đắc tội do nhân duyên chuyển nhượng.
Saṅghādīnaṃ pariṇatantisaññāya abhāvena vimuccanato saññāvimokkhaṃ.
It is saññāvimokkha (released by perception) because one is freed from it due to the absence of the perception that it is designated for the Saṅgha and so on.
Saññāvimokkhaṃ (giải thoát về nhận thức) vì được miễn tội do không có nhận thức về việc vật đã được chuyển nhượng cho Tăng đoàn v.v.
Kāyaviññattivacīviññattīhi pariṇāmetabbato kāyakammaṃ vacīkammaṃ.
It is kāyakammaṃ vacīkammaṃ (bodily action, verbal action) because it is to be diverted through bodily intimation and verbal intimation.
Kāyakammaṃ vacīkammaṃ (hành động thân, hành động khẩu) vì phải chuyển nhượng bằng thân biểu tri và khẩu biểu tri.
888. Ye imaṃ vinicchayaṃ taranti, te paññattimahāsamuddaṃ tarantīti yojanā.
888. The construction is: those who cross this decision, cross the great ocean of paññatti.
888. Nghĩa là: những ai vượt qua sự phân định này, họ vượt qua biển lớn giới luật.
Paññattisaṅkhātaṃ vinayapiṭakameva mahāsamuddo viyāti paññattimahāsamuddo, taṃ.
Paññattimahāsamuddo (the great ocean of paññatti) refers to the Vinaya Piṭaka itself, which is called paññatti, like a great ocean; that (ocean).
Giới luật (Vinaya Piṭaka) được gọi là paññattimahāsamuddo (biển lớn giới luật) vì nó giống như một đại dương.
Evaṃ samudāyaṃ dassetvā tadavayave dassetumāha ‘‘nekā’’tiādi.
Having thus shown the whole, he states " Nekā" (many) and so on, to show its parts.
Sau khi trình bày tổng thể như vậy, để trình bày các chi tiết, Đức Phật nói "nekā" (nhiều) v.v.
Nekāni nānappakārāni vattāni senāsanavattādīni khandhakāgatāni uggā uttuṅgā taraṅgamālā mahāvīciparamparā yassāti viggaho, nānappakārakhandhakavattasaṅkhātamahātaraṅgaparamparāya sajjitanti attho.
The analysis is: "many, of various kinds, are the observances, such as those concerning lodging, which are included in the Khandhakas; the high, lofty waves are the great series of waves." The meaning is that it is adorned with a great series of waves, which are the various kinds of Khandhaka observances.
Phân tích từ: nekāni (nhiều) nānappakārāni (các loại khác nhau) vattāni (các phận sự) như phận sự về chỗ ở, v.v., khandhakāgatāni (được trình bày trong các phẩm) uggā (cao ngất) uttuṅgā (nhô lên) taraṅgamālā (chuỗi sóng) mahāvīciparamparā (chuỗi sóng lớn) yassāti viggaho (mà có). Nghĩa là: được trang bị bởi chuỗi sóng lớn là các phận sự khác nhau trong các phẩm.
Sīlaṃ pātimokkhasaṃvarādikameva anto velāvalayo yassa so sīlanto, taṃ, pātimokkhasaṃvarasīlādicatupārisuddhisīlameva paṭipādetabbatāya antaṃ velāvalayabhūtanti attho.
Sīlanto (with sīla as its boundary) refers to that whose inner boundary is sīla, such as the Pātimokkha restraint. The meaning is that the sīla of Pātimokkha restraint and the fourfold purity of sīla itself is to be practiced as the ultimate boundary.
Giới luật như là sự phòng hộ trong pātimokkha v.v. là bờ biển bên trong của nó, đó là sīlanto (bờ giới), đó là. Nghĩa là: giới luật về sự phòng hộ trong pātimokkha và bốn loại giới thanh tịnh khác là bờ biển phải thực hành.
Āpattiyo sattāpattikkhandhā, sīlācāradiṭṭhiājīvavipattiyo ca gāhakā makarādayo yassāti viggaho, sīlācārājīvadiṭṭhisampattisaṅkhātamudusattanāsakaāpattivipattisaṅkhā- tamātaṅgamakarādicaṇḍasattavantanti attho.
The analysis is: "the offenses are the seven groups of offenses, and the corruptions of sīla, conduct, views, and livelihood are the grasping creatures like makaras." The meaning is that it contains fierce creatures like makaras which are destructive to gentle beings, in the form of corruptions of sīla, conduct, livelihood, and views, and offenses.
Các tội phạm là bảy nhóm tội, các sự thất bại về giới, oai nghi, tà kiến, tà mạng là những con cá sấu v.v. bắt giữ (chúng sinh), đó là phân tích từ. Nghĩa là: có những loài sinh vật hung dữ như cá sấu và các loài vật nguy hiểm khác, đó là các sự thất bại về tội phạm, làm hại các loài sinh vật yếu đuối như giới, oai nghi, tà mạng, tà kiến.
Evaṃ ayaṃ gāthā samudāyāvayavānaṃ sabbesameva rūpakālaṅkārena viracitāti daṭṭhabbā.
Thus, this stanza should be understood as composed with a metaphorical embellishment for all its parts and the whole.
Như vậy, bài kệ này được cấu trúc bằng phép ẩn dụ cho tất cả các phần và tổng thể.