Taṃ sampādetukāmo bhikkhu yathā nāma kusalo bhisakko rogaṃ disvā tassa samuṭṭhānaṃ pariyesati.
A bhikkhu wishing to achieve this (purity), just as a skilled physician examines a disease and seeks its origin, or just as a compassionate person, seeing a young child, feeble and lying supine on the road, considers, “Whose child could this be?” and reflects on its parents, even so, he applies himself to seeking the causes and conditions of that nāma-rūpa.
Vị tỳ khưu muốn đạt được điều đó, giống như một thầy thuốc giỏi khi thấy bệnh thì tìm kiếm nguyên nhân phát sinh của bệnh.
Yathā vā pana anukampako puriso daharaṃ kumāraṃ mandaṃ uttānaseyyakaṃ rathikāya nipannaṃ disvā ‘‘kassa nu kho ayaṃ puttako’’ti tassa mātāpitaro āvajjati, evameva tassa nāmarūpassa hetupaccayapariyesanaṃ āpajjati.
He reflects on the causes and conditions of that nāma-rūpa.
Hoặc như một người có lòng từ bi khi thấy một đứa trẻ sơ sinh yếu ớt nằm ngửa trên đường thì nghĩ: “Đây là con của ai vậy?” và tìm cha mẹ của đứa bé. Cũng vậy, vị ấy tìm kiếm các duyên và nguyên nhân của danh và sắc đó.
So āditova iti paṭisañcikkhati ‘‘na tāvidhaṃ nāmarūpaṃ ahetukaṃ, sabbattha sabbadā sabbesañca ekasadisabhāvāpattito, na issarādihetukaṃ, nāmarūpato uddhaṃ issarādīnaṃ abhāvato.
He first reflects thus: “This nāma-rūpa is certainly not uncaused, because it would always be the same for everyone, everywhere, at all times. Nor is it caused by a divine creator (Issara) or the like, because Issara and the like do not exist beyond nāma-rūpa.
Ban đầu, vị ấy quán xét như sau: “Danh và sắc này không phải là vô nhân, vì nếu vậy thì chúng sẽ luôn giống nhau ở khắp mọi nơi, mọi lúc và ở tất cả mọi người. Chúng cũng không phải do Isvara (Thượng đế) hay các vị thần khác tạo ra, vì không có Isvara hay các vị thần nào tồn tại ngoài danh và sắc.
Yepi nāmarūpamattameva issarādayoti vadanti, tesaṃ issarādisaṅkhātanāmarūpassa ahetukabhāvappattito.
Even for those who say that Issara and the like are merely nāma-rūpa, it still leads to the nāma-rūpa designated as Issara and the like being uncaused.
Ngay cả những người nói rằng Isvara và các vị thần chỉ là danh và sắc, thì trong quan điểm của họ, danh và sắc được gọi là Isvara và các vị thần cũng trở thành vô nhân.
Tasmā bhavitabbamassa hetupaccayehi, ke nu kho te’’ti.
Therefore, it must have causal conditions. What then are they?”
Do đó, chúng phải có các duyên và nguyên nhân. Vậy chúng là gì?”
679. So evaṃ nāmarūpassa hetupaccaye āvajjetvā imassa tāva rūpakāyassa evaṃ hetupaccaye pariggaṇhāti – ‘‘ayaṃ kāyo nibbattamāno neva uppalapadumapuṇḍarīkasogandhikādīnaṃ abbhantare nibbattati, na maṇimuttāhārādīnaṃ, atha kho āmāsayapakkāsayānaṃ antare udarapaṭalaṃ pacchato piṭṭhikaṇṭakaṃ purato katvā antaantaguṇaparivārito sayampi duggandhajegucchapaṭikkūlo duggandhajegucchapaṭikkūle paramasambādhe okāse pūtimacchapūtikummāsaoḷigallacandanikādīsu kimiva nibbattati.
679. Thus, having reflected on the causal conditions of nāmarūpa, he first comprehends the causal conditions of this rūpakāya in this way: “When this body comes into being, it is not born within lotuses, water lilies, white lotuses, jasmine, or similar flowers, nor among jewels, pearls, necklaces, and so on. Instead, it is born in an extremely constricted, putrid, disgusting, and repulsive place, amidst the small and large intestines, with the abdominal wall behind and the backbone in front, surrounded by intestines and mesentery, it is itself foul-smelling, disgusting, and repulsive—just like a worm born in rotten fish, rotten gruel, cesspools, and similar places filled with putrid mud and defilements.”
679. Vị ấy, sau khi quán xét các nhân duyên của danh và sắc như vậy, trước hết thâu tóm các nhân duyên của thân sắc này như sau: ‘‘Thân này khi sinh ra, không sinh ra bên trong hoa sen xanh, sen hồng, sen trắng, hoa lài thơm, v.v., cũng không sinh ra bên trong ngọc, ngọc trai, chuỗi hạt, v.v. Mà thật ra, thân này sinh ra như một con sâu bọ trong một nơi chật hẹp, hôi hám, ghê tởm tột độ, như trong các hố chứa cá thối, cháo thối, nước tiểu, phân, v.v., giữa dạ dày và ruột già, với màng bụng ở phía sau, xương sống ở phía trước, được bao quanh bởi ruột già và ruột non, bản thân nó đã hôi hám, ghê tởm và đáng kinh tởm.
Tassevaṃ nibbattamānassa ‘avijjā taṇhā upādānaṃ kamma’nti ime cattāro dhammā nibbattakattā hetu, āhāro upatthambhakattā paccayoti pañca dhammā hetupaccayā honti.
For this body, being born in such a way, these four phenomena — ignorance (avijjā), craving (taṇhā), clinging (upādāna), and kamma — are the causes due to their generative nature; and sustenance (āhāra) is the condition due to its supportive nature. Thus, these five phenomena are causal conditions.
Khi thân ấy sinh ra như vậy, bốn pháp này là nhân vì chúng là những thứ tạo ra (thân): vô minh (avijjā), ái (taṇhā), thủ (upādāna), nghiệp (kamma); và vật thực (āhāra) là duyên vì nó hỗ trợ (thân). Năm pháp này là nhân duyên.
Tesupi avijjādayo tayo imassa kāyassa mātā viya dārakassa upanissayā honti.
Among these, the three, beginning with avijjā, are the decisive supports (upanissayā) for this body, like a mother for a child.
Trong số đó, ba pháp là vô minh, v.v., là duyên hỗ trợ (upanissaya) cho thân này, giống như người mẹ đối với đứa con.
Kammaṃ pitā viya puttassa janakaṃ.
Kamma is the generator, like a father for a son.
Nghiệp giống như người cha sinh ra đứa con.
Āhāro dhāti viya dārakassa sandhārako’’ti.
Sustenance is the sustainer, like a nurse for a child.
Vật thực giống như người vú nuôi chăm sóc đứa con.’’
Evaṃ rūpakāyassa paccayapariggahaṃ katvā, puna ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’ntiādinā (saṃ. ni. 2.43) nayena nāmakāyassa paccayapariggahaṃ karoti.
Having thus comprehended the conditions of the rūpakāya, he then comprehends the conditions of the nāmakāya in the manner beginning with “Eye and forms arise, giving rise to eye-consciousness.”
Sau khi thâu tóm các duyên của sắc thân như vậy, vị ấy lại thâu tóm các duyên của danh thân theo cách ‘‘Nương vào mắt và các sắc, nhãn thức sinh khởi,’’ v.v.
So evaṃ paccayato nāmarūpassa pavattiṃ disvā yathā idaṃ etarahi, evaṃ atītepi addhāne paccayato pavattittha, anāgatepi paccayato pavattissatīti samanupassati.
Having thus seen the arising of nāmarūpa by way of conditions, he repeatedly contemplates that just as it arises now, so too did it arise in the past by way of conditions, and so too will it arise in the future by way of conditions.
Vị ấy, sau khi thấy sự vận hành của danh và sắc theo duyên như vậy, quán xét rằng: ‘‘Như điều này hiện tại, thì trong thời quá khứ cũng đã vận hành theo duyên, và trong thời vị lai cũng sẽ vận hành theo duyên.’’
680. Tassevaṃ samanupassato yā sā pubbantaṃ ārabbha ‘‘ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhānaṃ, na nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ, kiṃ nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ, kathaṃ nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ, kiṃ hutvā kiṃ ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhāna’’nti (ma. ni. 1.18; saṃ. ni. 2.20) pañcavidhā vicikicchā vuttā, yāpi aparantaṃ ārabbha ‘‘bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhānaṃ, na nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ, kiṃ nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ, kathaṃ nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ, kiṃ hutvā kiṃ bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhāna’’nti pañcavidhā vicikicchā vuttā, yāpi paccuppannaṃ ārabbha ‘‘etarahi vā pana paccuppannaṃ addhānaṃ ajjhattaṃ kathaṃkathī hoti – ahaṃ nu khosmi, no nu khosmi, kiṃ nu khosmi, kathaṃ nu khosmi, ayaṃ nu kho satto kuto āgato, so kuhiṃ gāmī bhavissatī’’ti (ma. ni. 1.18) chabbidhā vicikicchā vuttā, sā sabbāpi pahīyati.
680. As he thus contemplates, all doubt is abandoned: the five kinds of doubt concerning the past, such as “Was I in the past? Was I not in the past? What was I in the past? How was I in the past? Having been what, what was I in the past?”; the five kinds of doubt concerning the future, such as “Shall I be in the future? Shall I not be in the future? What shall I be in the future? How shall I be in the future? Having been what, what shall I be in the future?”; and the six kinds of doubt concerning the present, when one is perplexed inwardly about the present state, such as “Am I? Am I not? What am I? How am I? This being, from where has it come? Where will it go?”
680. Khi vị ấy quán xét như vậy, tất cả sáu loại hoài nghi đã được nói đến về thời quá khứ – ‘‘Ta có hiện hữu trong thời quá khứ không? Ta có không hiện hữu trong thời quá khứ không? Ta đã là gì trong thời quá khứ? Ta đã là như thế nào trong thời quá khứ? Ta đã là gì để rồi trở thành gì trong thời quá khứ?’’ – và năm loại hoài nghi đã được nói đến về thời vị lai – ‘‘Ta sẽ hiện hữu trong thời vị lai không? Ta sẽ không hiện hữu trong thời vị lai không? Ta sẽ là gì trong thời vị lai? Ta sẽ là như thế nào trong thời vị lai? Ta sẽ là gì để rồi trở thành gì trong thời vị lai?’’ – và sáu loại hoài nghi đã được nói đến về thời hiện tại – ‘‘Hoặc là trong thời hiện tại, vị ấy hoài nghi về tự thân: Ta có hiện hữu không? Ta có không hiện hữu không? Ta là gì? Ta là như thế nào? Chúng sinh này từ đâu đến? Nó sẽ đi về đâu?’’ – tất cả đều được đoạn trừ.
681. Aparo sādhāraṇāsādhāraṇavasena duvidhaṃ nāmassa paccayaṃ passati, kammādivasena catubbidhaṃ rūpassa.
681. Another yogi sees the conditions of nāma as twofold, by way of common and uncommon, and the conditions of rūpa as fourfold, by way of kamma, etc.
681. Một vị khác quán xét duyên của danh có hai loại: phổ biến và không phổ biến, và duyên của sắc có bốn loại theo nghiệp, v.v.
Duvidho hi nāmassa paccayo sādhāraṇo asādhāraṇo ca.
Indeed, the conditions of nāma are twofold: common and uncommon.
Thật vậy, duyên của danh có hai loại: phổ biến và không phổ biến.
Tattha cakkhādīni cha dvārāni, rūpādīni cha ārammaṇāni nāmassa sādhāraṇo paccayo, kusalādibhedato sabbappakārassāpi tato pavattito.
Among these, the six doors such as the eye, and the six objects such as forms, are common conditions for nāma, because all types of nāma, divided into wholesome, etc., arise from them.
Trong đó, sáu căn như mắt, v.v., và sáu đối tượng như sắc, v.v., là duyên phổ biến của danh, vì tất cả các loại danh, dù là thiện hay bất thiện, v.v., đều sinh khởi từ đó.
Manasikārādiko asādhāraṇo.
Attention (manasikāra) and so on are uncommon conditions.
Sự tác ý, v.v., là không phổ biến.
Yoniso manasikārasaddhammassavanādiko hi kusalasseva hoti, viparīto akusalassa, kammādiko vipākassa, bhavaṅgādiko kiriyassāti.
Right attention (yoniso manasikāra), listening to the Dhamma, and so on, are conditions only for wholesome states; the opposite are for unwholesome states; kamma, etc., are for resultant states; and bhavaṅga, etc., are for functional states.
Thật vậy, tác ý đúng đắn (yoniso manasikāra) và lắng nghe Chánh Pháp (saddhammassavana), v.v., chỉ thuộc về thiện; điều ngược lại thuộc về bất thiện; nghiệp, v.v., thuộc về quả; và hữu phần (bhavaṅga), v.v., thuộc về hành vi (kiriya).
Rūpassa pana kammaṃ cittaṃ utu āhāroti ayaṃ kammādiko catubbidho paccayo.
However, for rūpa, these four conditions — kamma, consciousness (citta), temperature (utu), and sustenance (āhāra) — are the kamma-originating and so on, fourfold conditions.
Còn duyên của sắc có bốn loại theo nghiệp, tâm, thời tiết và vật thực.
Tattha kammaṃ atītameva kammasamuṭṭhānassa rūpassa paccayo hoti.
Among these, kamma, being past, is a condition only for rūpa originated by kamma.
Trong đó, nghiệp chỉ là duyên của sắc do nghiệp sinh ra trong quá khứ.
Cittaṃ cittasamuṭṭhānassa uppajjamānaṃ.
Consciousness, as it arises, is a condition for rūpa originated by consciousness.
Tâm là duyên của sắc do tâm sinh ra khi đang sinh khởi.
Utuāhārā utuāhārasamuṭṭhānassa ṭhitikkhaṇe paccayā hontīti.
Temperature and sustenance are conditions for rūpa originated by temperature and sustenance at the moment of their persistence.
Thời tiết và vật thực là duyên của sắc do thời tiết và vật thực sinh ra trong khoảnh khắc tồn tại.
Evameveko nāmarūpassa paccayapariggahaṃ karoti.
In this very way, one comprehends the conditions of nāmarūpa.
Một vị khác thâu tóm các duyên của danh và sắc theo cách này.
So evaṃ paccayato nāmarūpassa pavattiṃ disvā yathā idaṃ etarahi, evaṃ atītepi addhāne paccayato pavattittha, anāgatepi paccayato pavattissatīti samanupassati.
Having thus seen the arising of nāmarūpa by way of conditions, he repeatedly contemplates that just as it arises now, so too did it arise in the past by way of conditions, and so too will it arise in the future by way of conditions.
Vị ấy, sau khi thấy sự vận hành của danh và sắc theo duyên như vậy, quán xét rằng: ‘‘Như điều này hiện tại, thì trong thời quá khứ cũng đã vận hành theo duyên, và trong thời vị lai cũng sẽ vận hành theo duyên.’’
Tassevaṃ samanupassato vuttanayeneva tīsupi addhāsu vicikicchā pahīyati.
As he thus contemplates, doubt concerning all three periods is abandoned in the manner described.
Khi vị ấy quán xét như vậy, hoài nghi về cả ba thời đều được đoạn trừ theo cách đã nói.
682. Aparo tesaṃyeva nāmarūpasaṅkhātānaṃ saṅkhārānaṃ jarāpattiṃ jiṇṇānañca bhaṅgaṃ disvā idaṃ saṅkhārānaṃ jarāmaraṇaṃ nāma jātiyā sati hoti, jāti bhave sati, bhavo upādāne sati, upādānaṃ taṇhāya sati, taṇhā vedanāya sati, vedanā phasse sati, phasso saḷāyatane sati, saḷāyatanaṃ nāmarūpe sati, nāmarūpaṃ viññāṇe sati, viññāṇaṃ saṅkhāresu sati, saṅkhārā avijjāya satīti evaṃ paṭilomapaṭiccasamuppādavasena nāmarūpassa paccayapariggahaṃ karoti.
682. Another yogi, seeing the aging of these formations (saṅkhāra) called nāmarūpa and the dissolution of what has aged, comprehends the conditions of nāmarūpa by way of reverse Dependent Origination (paṭilomapaṭiccasamuppāda), thinking: “This aging-and-death of formations arises when birth (jāti) exists; birth arises when existence (bhava) exists; existence arises when clinging (upādāna) exists; clinging arises when craving (taṇhā) exists; craving arises when feeling (vedanā) exists; feeling arises when contact (phassa) exists; contact arises when the six sense bases (saḷāyatana) exist; the six sense bases arise when nāmarūpa exists; nāmarūpa arises when consciousness (viññāṇa) exists; consciousness arises when formations (saṅkhārā) exist; and formations arise when ignorance (avijjā) exists.”
682. Một vị khác, sau khi thấy sự già đi và sự tan rã của các hành (saṅkhāra) được gọi là danh và sắc, quán xét rằng: ‘‘Sự già và chết của các hành này chỉ có khi có sinh, sinh có khi có hữu, hữu có khi có thủ, thủ có khi có ái, ái có khi có thọ, thọ có khi có xúc, xúc có khi có sáu xứ, sáu xứ có khi có danh sắc, danh sắc có khi có thức, thức có khi có hành, hành có khi có vô minh.’’ Như vậy, vị ấy thâu tóm các duyên của danh sắc theo Pháp duyên khởi nghịch chiều (paṭilomapaṭiccasamuppāda).
Athassa vuttanayeneva vicikicchā pahīyati.
Then, his doubt is abandoned in the manner described.
Sau đó, hoài nghi của vị ấy được đoạn trừ theo cách đã nói.
683. Aparo ‘‘iti kho avijjāpaccayā saṅkhārā’’ti (saṃ. ni. 2.2) pubbe vitthāretvā dassita anulomapaṭiccasamuppādavaseneva nāmarūpassa paccayapariggahaṃ karoti.
683. Another yogi comprehends the conditions of nāmarūpa solely by way of the direct Dependent Origination (anulomapaṭiccasamuppāda) previously shown in detail: “Thus, with ignorance as condition, formations arise,” and so on.
683. Một vị khác thâu tóm các duyên của danh và sắc chỉ theo Pháp duyên khởi thuận chiều (anulomapaṭiccasamuppāda) đã được giải thích rộng rãi trước đây: ‘‘Do vô minh duyên khởi các hành,’’ v.v.
Athassa vuttanayeneva kaṅkhā pahīyati.
Then, his perplexity is abandoned in the manner described.
Sau đó, sự hoài nghi của vị ấy được đoạn trừ theo cách đã nói.
684. Aparo ‘‘purimakammabhavasmiṃ moho avijjā, āyūhanā saṅkhārā, nikanti taṇhā, upagamanaṃ upādānaṃ, cetanā bhavoti ime pañca dhammā purimakammabhavasmiṃ idha paṭisandhiyā paccayā, idha paṭisandhi viññāṇaṃ, okkanti nāmarūpaṃ, pasādo āyatanaṃ, phuṭṭho phasso, vedayitaṃ vedanāti ime pañca dhammā idhūpapattibhavasmiṃ purekatassa kammassa paccayā.
684. Another yogi comprehends the conditions of nāmarūpa by way of the cycle of kamma and the cycle of results (kammavaṭṭavipākavaṭṭavasena), thinking: “In the former kamma-existence, delusion is avijjā; accumulation is saṅkhārā; delight is taṇhā; appropriation is upādāna; volition is bhava. These five phenomena in the former kamma-existence are conditions for rebirth in this present life. In this present upapattibhava (resultant existence), rebirth is consciousness (viññāṇa); descent is nāmarūpa; sensitivity is the sense base (āyatana); impingement is contact (phassa); and what is felt is feeling (vedanā). These five phenomena in this resultant existence are conditions for kamma previously performed. Here, due to the maturation of the sense bases, delusion is avijjā... (as before)... volition is bhava. These five phenomena in this present kamma-existence are conditions for rebirth in the future.”
684. Một vị khác thâu tóm các duyên của danh và sắc theo Vòng luân hồi nghiệp (kammavaṭṭa) và Vòng luân hồi quả (vipākavaṭṭa) như sau: ‘‘Trong đời sống nghiệp quá khứ, sự si mê là vô minh, sự nỗ lực là các hành, sự tham đắm là ái, sự chấp thủ là thủ, ý chí là hữu. Năm pháp này trong đời sống nghiệp quá khứ là duyên cho sự tái sinh (paṭisandhi) ở đây. Ở đây, sự tái sinh là thức, sự nhập thai là danh sắc, sự thanh tịnh là xứ, sự tiếp xúc là xúc, sự cảm thọ là thọ. Năm pháp này trong đời sống quả ở đây là duyên cho nghiệp đã tạo ra trước đó.
Idha paripakkattā āyatanānaṃ moho avijjā…pe… cetanā bhavoti ime pañca dhammā idha kammabhavasmiṃ āyatiṃ paṭisandhiyā paccayā’’ti (paṭi. ma. 1.47) evaṃ kammavaṭṭavipākavaṭṭavasena nāmarūpassa paccayapariggahaṃ karoti.
Thus, he comprehends the conditions of nāmarūpa by way of the cycle of kamma and the cycle of results.
Ở đây, do các xứ đã chín muồi, sự si mê là vô minh... ý chí là hữu. Năm pháp này trong đời sống nghiệp ở đây là duyên cho sự tái sinh trong tương lai.’’
685. Tattha catubbidhaṃ kammaṃ – diṭṭhadhammavedanīyaṃ, upapajjavedanīyaṃ, aparāpariyavedanīyaṃ, ahosikammanti.
685. Among these, kamma is fourfold: diṭṭhadhammavedanīyaṃ (kamma yielding results in this very life), upapajjavedanīyaṃ (kamma yielding results in the next life), aparāpariyavedanīyaṃ (kamma yielding results in subsequent lives), and ahosikammaṃ (kamma that has become ineffective).
685. Trong đó, nghiệp có bốn loại: nghiệp cảm quả trong hiện tại (diṭṭhadhammavedanīya), nghiệp cảm quả trong đời kế (upapajjavedanīya), nghiệp cảm quả trong các đời sau (aparāpariyavedanīya), và nghiệp vô hiệu (ahosikamma).
Tesu ekajavanavīthiyaṃ sattasu cittesu kusalā vā akusalā vā paṭhamajavanacetanā diṭṭhidhammavedanīyakammaṃ nāma.
Among these, the first volitional thought (cetanā) in a single javana-vīthi (impulsion-process), whether wholesome or unwholesome, is called diṭṭhadhammavedanīyakammaṃ.
Trong số đó, ý chí (cetanā) của sát-na tâm tốc hành đầu tiên, dù là thiện hay bất thiện, trong bảy sát-na tâm tốc hành của một lộ trình tâm tốc hành, được gọi là nghiệp cảm quả trong hiện tại (diṭṭhadhammavedanīyakamma).
Taṃ imasmiññeva attabhāve vipākaṃ deti.
It yields results in this very existence.
Nghiệp ấy cho quả ngay trong đời sống hiện tại này.
Tathā asakkontaṃ pana ‘‘ahosikammaṃ nāhosi kammavipāko, na bhavissati kammavipāko, natthi kammavipāko’’ti (paṭi. ma. 1.234) imassa tikassa vasena ahosikammaṃ nāma hoti.
However, if it is unable to do so, it becomes ahosikammaṃ, according to this triad: “kamma has ceased, kamma-result has not arisen, kamma-result will not arise, kamma-result does not exist.”
Nếu không thể cho quả như vậy, nó trở thành nghiệp vô hiệu (ahosikamma) theo ba cách: ‘‘Nghiệp đã có, nhưng quả của nghiệp đã không có, sẽ không có, không có.’’
Atthasādhikā pana sattamajavanacetanā upapajjavedanīyakammaṃ nāma.
The seventh volitional thought, which accomplishes its purpose, is called upapajjavedanīyakammaṃ.
Còn ý chí của sát-na tâm tốc hành thứ bảy, có khả năng hoàn thành mục đích, được gọi là nghiệp cảm quả trong đời kế (upapajjavedanīyakamma).
Taṃ anantare attabhāve vipākaṃ deti.
It yields results in the immediately succeeding existence.
Nghiệp ấy cho quả trong đời sống kế tiếp.
Tathā asakkontaṃ vuttanayeneva ahosikammaṃ nāma hoti.
If it is unable to do so, it becomes ahosikammaṃ in the manner described.
Nếu không thể cho quả như vậy, nó trở thành nghiệp vô hiệu theo cách đã nói.
Ubhinnaṃ antare pañca javanacetanā aparāpariyavedanīyakammaṃ nāma.
The five volitional thoughts in between these two are called aparāpariyavedanīyakammaṃ.
Năm ý chí của sát-na tâm tốc hành ở giữa hai sát-na đầu tiên và cuối cùng được gọi là nghiệp cảm quả trong các đời sau (aparāpariyavedanīyakamma).
Taṃ anāgate yadā okāsaṃ labhati, tadā vipākaṃ deti.
It yields results in the future whenever it gets an opportunity.
Nghiệp ấy cho quả khi có cơ hội trong tương lai.
Sati saṃsārappavattiyā ahosikammaṃ nāma na hoti.
As long as the cycle of saṃsāra continues, it does not become ahosikammaṃ.
Khi sự luân hồi (saṃsāra) vẫn tiếp diễn, nghiệp ấy không trở thành nghiệp vô hiệu.
686. Aparampi catubbidhaṃ kammaṃ – yaṃ garukaṃ, yaṃ bahulaṃ, yadāsannaṃ, kaṭattā vā pana kammanti.
686. Furthermore, there is a fourfold kamma: that which is heavy (garuka), that which is habitual (bahula), that which is death-proximate (āsanna), or that which is past-done kamma (kaṭattā).
686. Lại có bốn loại nghiệp: nghiệp trọng (garukaṃ), nghiệp thường xuyên (bahulaṃ), nghiệp cận tử (āsannaṃ), hoặc nghiệp đã làm (kaṭattā).
Tattha kusalaṃ vā hotu akusalaṃ vā, garukāgarukesu yaṃ garukaṃ mātughātādikammaṃ vā mahaggatakammaṃ vā, tadeva paṭhamaṃ vipaccati.
Among these, whether wholesome or unwholesome, among heavy and light kamma, that which is heavy kamma, such as matricide or kamma of the higher attainments (mahaggataka kamma), ripens first.
Trong số đó, dù là thiện hay bất thiện, trong các nghiệp trọng và không trọng, nghiệp trọng nào là nghiệp giết mẹ, v.v., hoặc nghiệp siêu thế (mahaggata), thì chính nghiệp ấy trổ quả trước tiên.
Tathā bahulābahulesupi yaṃ bahulaṃ hoti susīlyaṃ vā dussīlyaṃ vā, tadeva paṭhamaṃ vipaccati.
Similarly, among habitual and non-habitual kamma, that which is habitual, whether good conduct (susīlya) or bad conduct (dussīlya), ripens first.
Tương tự, trong các nghiệp thường xuyên và không thường xuyên, nghiệp thường xuyên nào là thiện hạnh (susīlya) hoặc ác hạnh (dussīlya), thì chính nghiệp ấy trổ quả trước tiên.
Yadāsannaṃ nāma maraṇakāle anussaritakammaṃ.
That which is death-proximate (āsanna) refers to kamma recalled at the time of death.
Nghiệp cận tử (āsannaṃ) là nghiệp được nhớ lại vào lúc lâm chung.
Yañhi āsannamaraṇo anussarituṃ sakkoti, teneva upapajjati.
For indeed, whatever kamma one, being close to death, is able to recall, by that kamma one is reborn.
Thật vậy, nghiệp nào mà người cận tử có thể nhớ lại, thì do nghiệp ấy mà người ấy tái sinh.
Etehi pana tīhi muttaṃ punappunaṃ laddhāsevanaṃ kaṭattā vā pana kammaṃ nāma hoti, tesaṃ abhāve taṃ paṭisandhiṃ ākaḍḍhati.
However, kamma that is free from these three, having been performed repeatedly, is called past-done kamma (kaṭattā). In the absence of those*, it draws forth rebirth-linking.
Còn nghiệp đã thoát khỏi ba loại trên, nghiệp đã được thực hành nhiều lần, được gọi là nghiệp đã làm (kaṭattā kamma); khi ba loại kia không có, nghiệp này sẽ kéo theo tái sinh.
687. Aparampi catubbidhaṃ kammaṃ – janakaṃ, upatthambhakaṃ, upapīḷakaṃ, upaghātakanti.
687. Furthermore, there is a fourfold kamma: generative (janaka), supportive (upatthambhaka), obstructive (upapīḷaka), and destructive (upaghātaka).
687. Lại có bốn loại nghiệp: nghiệp tạo sinh (janakaṃ), nghiệp hỗ trợ (upatthambhakaṃ), nghiệp cản trở (upapīḷakaṃ), và nghiệp hủy diệt (upaghātakaṃ).
Tattha janakaṃ nāma kusalampi hoti akusalampi.
Among these, generative kamma can be wholesome or unwholesome.
Trong số đó, nghiệp tạo sinh (janakaṃ) có thể là thiện hoặc bất thiện.
Taṃ paṭisandhiyampi pavattepi rūpārūpavipākakkhandhe janeti.
It generates resultant aggregates of materiality and mentality (rūpārūpavipākakkhandha) at rebirth-linking and during the course of existence.
Nghiệp ấy tạo ra các uẩn quả dị thục sắc và vô sắc cả trong lúc tái sinh (paṭisandhi) và trong tiến trình cuộc sống (pavatta).
Upatthambhakaṃ pana vipākaṃ janetuṃ na sakkoti, aññena kammena dinnāya paṭisandhiyā janite vipāke uppajjamānakasukhadukkhaṃ upatthambheti, addhānaṃ pavatteti.
Supportive kamma, however, cannot generate a result (vipāka) on its own; but when rebirth-linking is given by another kamma and results are generated, it supports the arisen happiness and suffering, prolonging the duration*.
Nghiệp hỗ trợ (upatthambhakaṃ) không thể tạo ra quả dị thục, nhưng nó hỗ trợ những khổ và lạc phát sinh trong quả dị thục đã được tạo ra bởi một nghiệp khác đã cho tái sinh, và duy trì tiến trình cuộc sống.
Upapīḷakaṃ aññena kammena dinnāya paṭisandhiyā janite vipāke uppajjamānakasukhadukkhaṃ pīḷeti bādhati, addhānaṃ pavattituṃ na deti.
Obstructive kamma afflicts and troubles the arisen happiness and suffering when rebirth-linking is given by another kamma and results are generated, not allowing the duration* to be prolonged.
Nghiệp cản trở (upapīḷakaṃ) gây áp bức và cản trở những khổ và lạc phát sinh trong quả dị thục đã được tạo ra bởi một nghiệp khác đã cho tái sinh, không cho phép tiến trình cuộc sống được duy trì.
Upaghātakaṃ pana sayaṃ kusalampi akusalampi samānaṃ aññaṃ dubbalakammaṃ ghātetvā tassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti.
Destructive kamma, being wholesome or unwholesome itself, destroys another weak kamma, obstructing its result and making an opportunity for its own result.
Nghiệp hủy diệt (upaghātakaṃ), dù tự thân là thiện hay bất thiện, nó hủy diệt một nghiệp yếu hơn khác, ngăn cản quả dị thục của nghiệp đó, và tạo cơ hội cho quả dị thục của chính nó.
Evaṃ pana kammena kate okāse taṃ vipākaṃ uppannaṃ nāma vuccati.
When an opportunity is thus made by kamma, that result is said to have arisen.
Khi một cơ hội như vậy được tạo ra bởi nghiệp, thì quả dị thục đó được gọi là đã phát sinh.
Iti imesaṃ dvādasannaṃ kammānaṃ kammantarañceva vipākantarañca buddhānaṃ kammavipākañāṇasseva yāthāvasarasato pākaṭaṃ hoti, asādhāraṇaṃ sāvakehi.
Thus, the distinctions between these twelve kinds of kamma and their results become evident in their true nature only to the kamma-result-knowledge of the Buddhas, it is not common to disciples.
Như vậy, sự khác biệt giữa mười hai loại nghiệp này và sự khác biệt giữa các quả dị thục của chúng chỉ hiển lộ rõ ràng qua trí tuệ về nghiệp quả của chư Phật, điều này không phổ biến đối với các đệ tử (sāvaka).
Vipassakena pana kammantarañca vipākantarañca ekadesato jānitabbaṃ.
However, a meditator should know the distinctions of kamma and its results in part.
Tuy nhiên, người hành thiền quán (vipassaka) cần phải biết một phần về sự khác biệt giữa nghiệp và sự khác biệt giữa các quả dị thục.
Tasmā ayaṃ mukhamattadassanena kammaviseso pakāsitoti.
Therefore, this distinction of kamma is expounded by merely showing the introduction.
Vì vậy, sự đặc thù của nghiệp này được trình bày chỉ như một sự giới thiệu ban đầu.
688. Iti imaṃ dvādasavidhaṃ kammaṃ kammavaṭṭe pakkhipitvā evaṃ eko kammavaṭṭavipākavaṭṭavasena nāmarūpassa paccayapariggahaṃ karoti.
688. Having thus included these twelve kinds of kamma in the kamma cycle, one ascertains the causes of mentality-materiality (nāmarūpa) in terms of the kamma cycle and the result cycle.
688. Như vậy, khi đưa mười hai loại nghiệp này vào vòng luân hồi nghiệp (kammavaṭṭa), hành giả sẽ nhận thức được các nhân duyên của danh-sắc theo vòng luân hồi nghiệp và vòng luân hồi quả dị thục (vipākavaṭṭa).
So evaṃ kammavaṭṭavipākavaṭṭavasena paccayato nāmarūpassa pavattiṃ disvā ‘‘yathā idaṃ etarahi, evaṃ atītepi addhāne kammavaṭṭavipākavaṭṭavasena paccayato pavattittha, anāgatepi kammavaṭṭavipākavaṭṭavaseneva paccayato pavattissatī’’ti.
Seeing the arising of mentality-materiality in terms of cause, as the kamma cycle and the result cycle, one understands: "Just as it is now, so too in the past, it arose in terms of cause as the kamma cycle and the result cycle; and in the future too, it will arise in terms of cause as the kamma cycle and the result cycle."
Khi thấy sự tiếp diễn của danh-sắc do nhân duyên theo vòng luân hồi nghiệp và vòng luân hồi quả dị thục như vậy, hành giả sẽ biết rằng: “Cũng như hiện tại, trong quá khứ, danh-sắc đã tiếp diễn do nhân duyên theo vòng luân hồi nghiệp và vòng luân hồi quả dị thục; trong tương lai, danh-sắc cũng sẽ tiếp diễn do nhân duyên theo vòng luân hồi nghiệp và vòng luân hồi quả dị thục.”
Iti kammañceva kammavipāko ca, kammavaṭṭañca vipākavaṭṭañca, kammapavattañca vipākapavattañca, kammasantati ca vipākasantati ca, kiriyā ca kiriyāphalañca.
Thus, there is kamma and the result of kamma; the kamma cycle and the result cycle; the arising of kamma and the arising of result; the continuity of kamma and the continuity of result; action and the fruit of action.
Như vậy, có nghiệp và nghiệp quả, vòng luân hồi nghiệp và vòng luân hồi quả dị thục, sự tiếp diễn của nghiệp và sự tiếp diễn của quả dị thục, dòng tương tục của nghiệp và dòng tương tục của quả dị thục, hành động và quả của hành động.
Samanupassati.
One discerns.
Hành giả quán sát như vậy.
Tassevaṃ samanupassato yā sā pubbantādayo ārabbha ‘‘ahosiṃ nu kho aha’’ntiādinā nayena vuttā soḷasavidhā vicikicchā, sā sabbā pahīyati.
To one who thus discerns, all sixteen kinds of doubt, such as "Was I in the past?" concerning past existences, are abandoned.
Khi hành giả quán sát như vậy, mười sáu loại nghi ngờ đã được nói đến, bắt đầu từ “Ta có hiện hữu trong quá khứ chăng?” v.v., đều được đoạn trừ hoàn toàn.
Sabbabhavayonigatiṭṭhitinivāsesu hetuphalasambandhavasena pavattamānaṃ nāmarūpamattameva khāyati.
Only mentality-materiality, arising in the causal-resultant connection within all realms of existence, rebirth-types, destinies, stations of consciousness, and abodes of beings, becomes manifest.
Chỉ có danh-sắc tiếp diễn theo mối liên hệ nhân quả trong tất cả các cõi tồn tại, các loại sinh, các cảnh giới, các trú xứ của thức, và các trú xứ của chúng sinh, mà thôi.
So neva kāraṇato uddhaṃ kārakaṃ passati, na vipākappavattito uddhaṃ vipākapaṭisaṃvedakaṃ.
One does not see a doer beyond the cause, nor a feeler of results beyond the arising of results.
Hành giả không thấy một tác nhân nào vượt ngoài nhân duyên, cũng không thấy một người thọ hưởng quả dị thục nào vượt ngoài sự tiếp diễn của quả dị thục.
Kāraṇe pana sati ‘‘kārako’’ti, vipākappavattiyā sati ‘‘paṭisaṃvedako’’ti samaññāmattena paṇḍitā voharanticcevassa sammappaññāya sudiṭṭhaṃ hoti.
Rather, it becomes clearly seen by one's right wisdom that when there is a cause, the wise merely refer to it as "doer," and when there is the arising of results, they refer to it as "feeler."
Hành giả thấy rõ với tuệ tri chân chính rằng các bậc hiền trí chỉ gọi là “người tạo tác” khi có nhân duyên, và gọi là “người thọ hưởng” khi có sự tiếp diễn của quả dị thục, chỉ là một sự định danh (samaññā) mà thôi.
690. Tassevaṃ kammavaṭṭavipākavaṭṭavasena nāmarūpassa paccayapariggahaṃ katvā tīsu addhāsu pahīnavicikicchassa sabbe atītānāgatapaccuppannadhammā cutipaṭisandhivasena viditā honti, sāssa hoti ñātapariññā.
690. When one has thus ascertained the causality of mentality-materiality (nāmarūpa) in terms of the kamma cycle and the result cycle, and one's doubts concerning the three periods of time are abandoned, all past, future, and present phenomena become known through their arising and passing away. This is called knowledge-based comprehension (ñātapariññā).
690. Sau khi đã nhận thức được các nhân duyên của danh-sắc theo vòng luân hồi nghiệp và vòng luân hồi quả dị thục như vậy, hành giả đã đoạn trừ nghi ngờ về ba thời, và tất cả các pháp quá khứ, vị lai, hiện tại đều được biết rõ theo cách thức tử sinh và tái sinh; đó chính là tri biến tri (ñātapariññā) của hành giả.
So evaṃ pajānāti – ye atīte kammapaccayā nibbattā khandhā, te tattheva niruddhā, atītakammapaccayā pana imasmiṃ bhave aññe nibbattā, atītabhavato imaṃ bhavaṃ āgato ekadhammopi natthi, imasmimpi bhave kammapaccayena nibbattā khandhā nirujjhissanti, punabbhave aññe nibbattissanti, imamhā bhavā punabbhavaṃ ekadhammopi na gamissati.
One thus understands: "The aggregates that arose in the past due to kamma-conditions perished right there; but other aggregates arose in this present existence due to past kamma-conditions. Not a single phenomenon has come from the past existence to this existence. In this existence too, the aggregates that arose due to kamma-conditions will perish, and in a future existence, other aggregates will arise. Not a single phenomenon will go from this existence to a future existence.
Hành giả biết rõ như sau: “Các uẩn đã phát sinh do nhân duyên nghiệp trong quá khứ, chúng đã diệt ngay tại đó; nhưng do nhân duyên nghiệp quá khứ mà các uẩn khác đã phát sinh trong kiếp này. Không một pháp nào từ kiếp quá khứ đã đến kiếp này. Trong kiếp này, các uẩn đã phát sinh do nhân duyên nghiệp sẽ diệt đi, và các uẩn khác sẽ phát sinh trong kiếp sau. Không một pháp nào từ kiếp này sẽ đi đến kiếp sau.”
Apica kho yathā na ācariyamukhato sajjhāyo antevāsikassa mukhaṃ pavisati, na ca tappaccayā tassa mukhe sajjhāyo na vattati, na dūtena mantodakaṃ pītaṃ rogino udaraṃ pavisati, na ca tassa tappaccayā rogo na vūpasammati, na mukhe maṇḍanavidhānaṃ ādāsatalādīsu mukhanimittaṃ gacchati, na ca tattha tappaccayā maṇḍanavidhānaṃ na paññāyati, na ekissā vaṭṭiyā dīpasikhā aññaṃ vaṭṭiṃ saṅkamati, na ca tattha tappaccayā dīpasikhā na nibbattati, evameva na atītabhavato imaṃ bhavaṃ, ito vā punabbhavaṃ koci dhammo saṅkamati, na ca atītabhave khandhāyatanadhātupaccayā idha, idha vā khandhāyatanadhātupaccayā punabbhave khandhāyatanadhātuyo na nibbattantīti.
Just as the recitation from the teacher's mouth does not enter the pupil's mouth, yet by means of it the recitation does not fail to proceed in the pupil's mouth; just as the charmed water drunk by an envoy does not enter the patient's stomach, yet by means of it the patient's illness does not fail to subside; just as the adornment on the face does not go to the reflection of the face in a mirror, yet by means of it the adornment does not fail to appear there; just as the flame of a lamp from one wick does not transfer to another wick, yet by means of it a flame does not fail to arise on the other wick—even so, no phenomenon transfers from a past existence to this existence, or from this existence to a future existence. And yet, due to the conditions of aggregates, sense bases, and elements in the past existence, aggregates, sense bases, and elements do not fail to arise here; or due to the conditions of aggregates, sense bases, and elements here, aggregates, sense bases, and elements do not fail to arise in a future existence."
Hơn nữa, cũng như tiếng tụng kinh không từ miệng thầy đi vào miệng học trò, nhưng không phải vì thế mà tiếng tụng kinh không phát sinh trong miệng học trò; cũng như nước thần chú do người đưa tin uống không đi vào bụng người bệnh, nhưng không phải vì thế mà bệnh của người bệnh không thuyên giảm; cũng như hình ảnh trang điểm trên mặt không đi vào gương, v.v., nhưng không phải vì thế mà sự trang điểm không hiển lộ trên đó; cũng như ngọn lửa đèn không di chuyển từ một sợi bấc sang một sợi bấc khác, nhưng không phải vì thế mà ngọn lửa đèn không phát sinh trên sợi bấc đó; cũng vậy, không một pháp nào di chuyển từ kiếp quá khứ đến kiếp này, hoặc từ kiếp này đến kiếp sau. Và không phải vì các uẩn, xứ, giới là nhân duyên trong kiếp quá khứ mà các uẩn, xứ, giới không phát sinh ở đây; hoặc vì các uẩn, xứ, giới là nhân duyên ở đây mà các uẩn, xứ, giới không phát sinh trong kiếp sau.
691. Evaṃ cutipaṭisandhivasena viditasabbadhammassa sabbākārena nāmarūpassa paccayapariggahañāṇaṃ thāmagataṃ hoti, soḷasavidhā kaṅkhā suṭṭhutaraṃ pahīyati.
691. Thus, for the yogi who has fully understood all phenomena through the sequence of death and rebirth, the knowledge of grasping the conditions of mind-and-matter becomes firm, and the sixteen kinds of doubt are thoroughly abandoned.
691. Như vậy, đối với người đã thấu hiểu tất cả các pháp thông qua sự chết và tái sinh (cutipaṭisandhi), trí tuệ nhận biết các nguyên nhân của danh sắc (nāmarūpa) trở nên vững chắc dưới mọi hình thức, và mười sáu loại nghi ngờ (kaṅkhā) được loại bỏ hoàn toàn.
Na kevalañca sā eva, ‘‘satthari kaṅkhatī’’ti (dha. sa. 1008) ādinayappavattā aṭṭhavidhāpi kaṅkhā pahīyatiyeva, dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni vikkhambhanti.
Not only that, but the eight kinds of doubt, arising from such as ‘doubting the Teacher’, are indeed abandoned, and the sixty-two wrong views are suppressed.
Không chỉ riêng loại nghi ngờ đó, mà cả tám loại nghi ngờ bắt đầu bằng câu “nghi ngờ về Bậc Đạo Sư” (Satthari kaṅkhatīti) cũng được loại bỏ, và sáu mươi hai tà kiến (diṭṭhigatāni) bị chế ngự.
Evaṃ nānānayehi nāmarūpapaccayapariggahaṇena tīsu addhāsu kaṅkhaṃ vitaritvā ṭhitaṃ ñāṇaṃ kaṅkhāvitaraṇavisuddhīti veditabbaṃ.
Thus, the knowledge that has overcome doubt concerning the three periods through grasping the conditions of mind-and-matter in various ways is to be known as Purity by Overcoming Doubt (Kaṅkhāvitaraṇa-visuddhi).
Trí tuệ đã vượt qua nghi ngờ về ba thời (quá khứ, hiện tại, vị lai) bằng cách nhận biết các nguyên nhân của danh sắc theo nhiều cách khác nhau như vậy, được gọi là Thanh tịnh vượt qua nghi ngờ (Kaṅkhāvitaraṇavisuddhi).
Dhammaṭṭhitiñāṇantipi yathābhūtañāṇantipi sammādassanantipi etassevādhivacanaṃ.
Dhammaṭṭhitiñāṇa (Knowledge of the Stability of Phenomena), Yathābhūtañāṇa (Knowledge of Things as They Really Are), and Sammādassana (Right View) are all synonyms for this.
Dhammaṭṭhitiñāṇa (Trí tuệ về sự an trú của pháp), Yathābhūtañāṇa (Trí tuệ về sự thật như nó là), và Sammādassana (Chánh kiến) đều là những tên gọi khác của trí tuệ này.
Vuttañhetaṃ –
For it has been said:
Điều này đã được nói:
‘‘Avijjā paccayo, saṅkhārā paccayasamuppannā.
“Ignorance is a condition, the volitional formations are conditioned by it.
“Vô minh (avijjā) là duyên, các hành (saṅkhārā) là pháp do duyên sinh.
Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇa’’nti (paṭi. ma. 1.46).
Both these phenomena are conditioned by conditions; the wisdom in grasping conditions is Dhammaṭṭhitiñāṇa.”
Cả hai pháp này đều là pháp do duyên sinh. Trí tuệ trong việc nhận biết các duyên là Dhammaṭṭhitiñāṇa (Trí tuệ về sự an trú của pháp).”
‘‘Aniccato manasikaronto katame dhamme yathābhūtaṃ jānāti passati, kathaṃ sammādassanaṃ hoti, kathaṃ tadanvayena sabbe saṅkhārā aniccato sudiṭṭhā honti, kattha kaṅkhā pahīyati?
“Contemplating impermanence, what phenomena does one know and see as they really are? How does right view arise? How, by following it, are all formations truly seen as impermanent? Where is doubt abandoned?
“Khi tác ý về vô thường, vị ấy biết và thấy các pháp như thật như thế nào? Chánh kiến (sammādassana) phát sinh như thế nào? Bằng cách nào mà tất cả các hành (saṅkhārā) được thấy rõ là vô thường theo cách đó? Nghi ngờ (kaṅkhā) được loại bỏ ở đâu?
Dukkhato…pe… anattato manasikaronto katame dhamme yathābhūtaṃ jānāti passati…pe… kattha kaṅkhā pahīyatīti?
Contemplating suffering… and contemplating non-self… what phenomena does one know and see as they really are?… Where is doubt abandoned?”
Khi tác ý về khổ… (vân vân)… khi tác ý về vô ngã, vị ấy biết và thấy các pháp như thật như thế nào? … (vân vân)… Nghi ngờ được loại bỏ ở đâu?”
‘‘Aniccato manasikaronto nimittaṃ yathābhūtaṃ jānāti passati, tena vuccati sammādassanaṃ.
“Contemplating impermanence, one knows and sees the sign (nimitta) as it really is; therefore, it is called right view.
“Khi tác ý về vô thường, vị ấy biết và thấy tướng (nimitta) như thật. Vì vậy, nó được gọi là Chánh kiến (sammādassana).
Evaṃ tadanvayena sabbe saṅkhārā aniccato sudiṭṭhā honti.
Thus, by following it, all formations are truly seen as impermanent.
Như vậy, tất cả các hành (saṅkhārā) được thấy rõ là vô thường theo cách đó.
Ettha kaṅkhā pahīyati.
Here doubt is abandoned.
Ở đây, nghi ngờ được loại bỏ.
Dukkhato manasikaronto pavattaṃ yathābhūtaṃ jānāti passati…pe… anattato manasikaronto nimittañca pavattañca yathābhūtaṃ jānāti passati, tena vuccati sammādassanaṃ.
Contemplating suffering, one knows and sees the continuity of existence (pavatta) as it really is… Contemplating non-self, one knows and sees the sign (nimitta) and the continuity of existence (pavatta) as they really are; therefore, it is called right view.
Khi tác ý về khổ, vị ấy biết và thấy sự vận hành (pavatta) như thật… (vân vân)… Khi tác ý về vô ngã, vị ấy biết và thấy tướng (nimitta) và sự vận hành (pavatta) như thật. Vì vậy, nó được gọi là Chánh kiến (sammādassana).
Evaṃ tadanvayena sabbe dhammā anattato sudiṭṭhā honti.
Thus, by following it, all phenomena are truly seen as non-self.
Như vậy, tất cả các pháp được thấy rõ là vô ngã theo cách đó.
Ettha kaṅkhā pahīyati.
Here doubt is abandoned.”
Ở đây, nghi ngờ được loại bỏ.”
‘‘Yañca yathābhūtañāṇaṃ yañca sammādassanaṃ yā ca kaṅkhāvitaraṇā, ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca, udāhu ekatthā byañjanameva nānanti?
“Is that knowledge of things as they really are (yathābhūtañāṇa), that right view (sammādassana), and that overcoming of doubt (kaṅkhāvitaraṇā) different in meaning and different in expression, or are they one in meaning with only the expression being different?”
“Trí tuệ về sự thật như nó là (yathābhūtañāṇa), chánh kiến (sammādassana) và sự vượt qua nghi ngờ (kaṅkhāvitaraṇā) này, các pháp này có ý nghĩa khác nhau và từ ngữ khác nhau, hay chúng có cùng một ý nghĩa và chỉ khác nhau về từ ngữ?”
Yañca yathābhūtañāṇaṃ yañca sammādassanaṃ yā ca kaṅkhāvitaraṇā, ime dhammā ekatthā, byañjanameva nāna’’nti (paṭi. ma. 1.227).
“That knowledge of things as they really are, that right view, and that overcoming of doubt—these phenomena are one in meaning; only the expression is different.”
“Trí tuệ về sự thật như nó là (yathābhūtañāṇa), chánh kiến (sammādassana) và sự vượt qua nghi ngờ (kaṅkhāvitaraṇā) này, các pháp này có cùng một ý nghĩa, chỉ khác nhau về từ ngữ.”