Ayaṃ nayo evaṃ veditabboti yojanā.
This method should be understood thus, is the construction.
Có nghĩa là phương pháp này nên được hiểu như vậy.
Raññā vā pahiteti sambandho.
Or sent by the king, is the connection.
Liên hệ đến “được vua phái đến”.
Sace atthīti sace ṭhitikā atthi.
Sace atthī means if there are fixed allowances.
Nếu có nghĩa là nếu có phần cố định (ṭhitikā).
Uddesakenāti bhattuddesakena.
Uddesakena means by the meal-distributor.
Bởi người phân phát nghĩa là bởi người phân phát đồ ăn.
Na atikkāmetabbanti uddesabhattaṃ na atikkāmetabbaṃ.
Na atikkāmetabbaṃ means the uddesabhatta should not be passed over.
Không được vượt quá nghĩa là không được vượt quá phần ăn đã được chỉ định.
Te panāti piṇḍapātikā pana.
Te pana means those alms-gatherers, however.
Còn những vị ấy nghĩa là còn những vị khất thực.
Ṭhitikaṃ ṭhapetvāti ṭhitikaṃ ṭhitaṭṭhāne ṭhapetvā muñcitvāti attho.
Ṭhitikaṃ ṭhapetvā means having set aside the fixed allowance, having released it, is the meaning.
Để lại phần cố định nghĩa là để lại phần cố định ở chỗ đã định, tức là từ bỏ.
Tesanti mahātherānaṃ.
Tesaṃ means for the great elders.
Của các vị ấy nghĩa là của các vị trưởng lão.
Yojanantarikavihāratopīti yojanena byavadhāne ṭhitavihāratopi.
Yojanantarikavihāratopī means even from a monastery situated a yojana apart.
Ngay cả từ tu viện cách một dojana nghĩa là ngay cả từ tu viện nằm cách một dojana.
Ṭhitaṭṭhānatoti ṭhitikāya ṭhitaṭṭhānato.
Ṭhitaṭṭhānato means from the place where the fixed allowance is.
Từ chỗ đã định nghĩa là từ chỗ đã định của phần cố định.
Asampattānampīti bhattuddesaṭṭhānaṃ asampattānampi.
Asampattānampī means even for those who have not arrived at the place of meal distribution.
Ngay cả những vị chưa đến nghĩa là ngay cả những vị chưa đến chỗ phân phát đồ ăn.
Vaḍḍhitā nāma sīmāti upacārasīmā vaḍḍhitā nāma.
Vaḍḍhitā nāma sīmā means the upacāra boundary is called extended.
Sīmā được mở rộng nghĩa là sīmā của khu vực lân cận được mở rộng.
Saṅghanavakassa dinnepīti yāva dutiyabhāgo na dātabbo, tāva saṅghanavakassa dinnepi.
Saṅghanavakassa dinnepī means even if given to a junior bhikkhu in the Saṅgha, it should not be given until the second portion.
Ngay cả khi đã cho vị Tăng sĩ mới nghĩa là ngay cả khi đã cho vị Tăng sĩ mới của Tăng đoàn cho đến khi phần thứ hai không được cho.
Vassaggenāti gaṇiyatīti gaṃ, vassameva gaṃ vassaggaṃ, tena vassaggena, vassagaṇanāyāti vuttaṃ hoti.
Vassaggena means "gaṃ" is counted; "vassaggaṃ" is just the year; by that vassagga, it is said to be by the counting of years.
Bằng tuổi hạ nghĩa là được tính, tuổi hạ chính là tuổi hạ, tức là bằng cách đếm tuổi hạ.
Yadi ‘‘vassagghenā’’ti catutthakkharena pāṭho bhaveyya, evaṃ sati vassaparicchedenāti attho daṭṭhabbo, ayameva yuttataro.
If the reading were with the fourth letter as "vassagghena," then the meaning should be understood as "by the limit of years"; this is more appropriate.
Nếu từ đọc là “vassagghenā” với chữ cái thứ tư, thì trong trường hợp này, ý nghĩa phải được hiểu là bằng cách giới hạn tuổi hạ, điều này hợp lý hơn.
Ekasmiṃ vihāreti ekissaṃ vihārasīmāyaṃ.
Ekasmiṃ vihāre means in one monastery boundary.
Trong một tu viện nghĩa là trong sīmā của một tu viện.
Tasmiṃyeva bhattuddesaṭṭhāneti ettha evasaddena aññasmiṃ ṭhāne gāhaṇaṃ paṭikkhipati.
In tasmiṃyeva bhattuddesaṭṭhāne, the word "eva" (only) rejects taking it in another place.
Ngay tại chỗ phân phát đồ ăn đó ở đây, từ “ngay” bác bỏ việc nhận ở một chỗ khác.
Ekoti eko dāyako.
Eko means one donor.
Một vị nghĩa là một thí chủ.
Tenāti pahitabhikkhunā.
Tena means by the bhikkhu who was sent.
Bởi vị ấy nghĩa là bởi vị tỳ khưu được phái đến.
So atthoti so hetu.
So attho means that reason.
Ý nghĩa đó nghĩa là lý do đó.
Taṃdivasanti tasmiṃ pahitadivase.
Taṃdivasaṃ means on that day of sending.
Ngày đó nghĩa là vào ngày được phái đến đó.
Pamussatīti satipavāsena mussati.
Pamussatī means it is forgotten due to absence of mindfulness.
Quên mất nghĩa là quên mất do sự lãng quên.
Bhojanasālāyāti bhattuddesaṭṭhānasaṅkhātāya bhojanasālāya.
Bhojanasālāya means for the dining hall, which is the place of meal distribution.
Của nhà ăn nghĩa là của nhà ăn được gọi là chỗ phân phát đồ ăn.
Yā pakatiṭṭhitikāti yojanā.
Which is the usual fixed allowance, is the construction.
Liên hệ rằng đó là phần cố định thông thường.
‘‘Ekābaddhā hontī’’ti vuttavacanassa atthaṃ dassento āha ‘‘aññamaññaṃ dvādasahatthantaraṃ avijahitvā’’ti.
Showing the meaning of the statement "Ekābaddhā honti" (they are connected as one), he says, "aññamaññaṃ dvādasahatthantaraṃ avijahitvā" (without leaving a twelve-cubit distance from each other).
Giải thích ý nghĩa của câu nói “họ liên kết với nhau” bằng cách nói “không cách nhau mười hai cubit”.
Navaṃ ṭhitikanti bhattuddesaṭṭhāne ṭhapitapakatiṭṭhitikato aññaṃ navaṃ ṭhitikaṃ.
Navaṃ ṭhitikaṃ means a new fixed allowance, different from the usual fixed allowance established at the place of meal distribution.
Phần cố định mới nghĩa là một phần cố định mới khác với phần cố định thông thường được đặt tại chỗ phân phát đồ ăn.
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
Hī means indeed, or because.
Hī nghĩa là quả thật, hoặc vì.
Etanti uddesabhattaṃ.
Etaṃ means this uddesabhatta.
Cái này nghĩa là phần ăn đã được chỉ định.
‘‘Sve’’ti niyāmetvā vuttattā dutiyadivase na labbhati.
Since it was stated as "sve" (tomorrow), it is not received on the second day.
Vì đã nói “ngày mai” nên không được nhận vào ngày thứ hai.
Kocīti dāyako.
Kocī means a donor.
Bất cứ ai nghĩa là thí chủ.
Sakavihāre ṭhītikāvaseneva gāhetabbanti yaṃ vihāraṃ gacchanti, tattha apaviṭṭhattā sakavihāre ṭhitikāvaseneva gāhetabbaṃ.
Sakavihāre ṭhītikāvaseneva gāhetabbaṃ means it should be received according to the fixed allowance in one's own monastery, because they have entered that monastery they are going to.
Phải nhận theo phần cố định của tu viện mình nghĩa là phải nhận theo phần cố định của tu viện mình vì đã vào tu viện mà họ đến.
Dinnaṃ pana bhattaṃ gāhetabbanti sambandho.
But the given meal should be received, is the connection.
Liên hệ rằng phải nhận đồ ăn đã cho.
Sampattānanti dinnaṭṭhānaṃ sampattānaṃ.
Sampattānaṃ means for those who have arrived at the place where it was given.
Của những vị đã đến nghĩa là của những vị đã đến chỗ đã cho.
Tatthāti dinnaṭṭhānaṃ, sampattānaṃyevāti sambandho.
Tatthā means at the place where it was given; for those who have arrived there only, is the connection.
Ở đó nghĩa là ở chỗ đã cho, liên hệ rằng chỉ của những vị đã đến.
Tassa vihārassāti paviṭṭhavihārassa.
Tassa vihārassā means of the monastery entered.
Của tu viện đó nghĩa là của tu viện đã vào.
Tasmiṃ tasmiṃ ṭhāneti gāmadvāravīthicatukkasaṅkhāte tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne.
Tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne means in each such place, like the village gate, street, or crossroads.
Ở mỗi chỗ đó nghĩa là ở mỗi chỗ đó được gọi là cổng làng, đường phố, ngã tư.
Antoupacāragatānanti ettha antoupacāro nāma dvādasahatthabbhantaraṃ.
In antoupacāragatānaṃ, antoupacāra means within twelve cubits.
Của những vị đã vào khu vực lân cận ở đây, khu vực lân cận là khoảng cách mười hai cubit.
Gāmadvārūpacāra vīthicatukkūpacāra gharūpacāresu tīsu gharūpacārassa visesaṃ dassento āha ‘‘gharūpacāro cetthā’’tiādi.
Showing the distinction of the house precinct among the three—village gate precinct, crossroads precinct, and house precinct—he said, "The house precinct here..."
Trong ba khu vực lân cận là cổng làng, đường phố, ngã tư, nhà, giải thích sự đặc biệt của khu vực lân cận nhà bằng cách nói “khu vực lân cận nhà ở đây” v.v.
Etthāti tīsu upacāresu.
Ettha (here) means among the three precincts.
Ở đây nghĩa là trong ba khu vực lân cận.
Gharūpacāro veditabboti sambandho.
The connection is: the house precinct should be understood.
Liên hệ rằng khu vực lân cận nhà phải được biết.
Eko upacāro etthāti ekūpacāraṃ gharaṃ.
One precinct is here, thus ekūpacāraṃ (a house with one precinct).
Một khu vực lân cận ở đây nghĩa là một ngôi nhà một khu vực lân cận.
Imesanti catunnaṃ gharānaṃ.
Imesaṃ (of these) means of the four houses.
Của những cái này nghĩa là của bốn ngôi nhà này.
Tatthāti catūsu gharesu.
Tattha (there) means among the four houses.
Ở đó nghĩa là trong bốn ngôi nhà.
Ekakulassa yaṃ gharanti sambandho.
The connection is: a house belonging to one family.
Liên hệ rằng ngôi nhà nào thuộc một gia đình.
Ekavaḷañjanti ekadvārena samānaparibhogaṃ.
Ekavaḷañja (single use) means having common use through one door.
Một lối đi nghĩa là một sự hưởng thụ chung qua một cánh cửa.
Tatthāti ekūpacāre.
Tattha (there) means in the single precinct.
Ở đó nghĩa là trong một khu vực lân cận.
Kālaṃ paṭimānentesūti bhojanakālaṃ paṭimānentesu bhikkhūsu, nisinnesūti sambandho.
Kālaṃ paṭimānentesu (while awaiting the time) means among bhikkhus awaiting the mealtime, the connection is: while seated.
Trong khi chờ đợi thời gian nghĩa là trong khi các tỳ khưu chờ đợi thời gian ăn, liên hệ rằng trong khi ngồi.
Koci manusso vadatīti sambandho.
The connection is: some person says.
Liên hệ rằng một người nào đó nói.
Saṅghuddesapattaṃ detha iti vāti yojanā.
The construction is: "Give the Saṅgha's uddesa-bowl" or so.
Liên hệ rằng “hãy cho bát của Tăng đoàn đã được chỉ định” hay sao.
‘‘Eseva nayo’’ti iminā pattassa ṭhāne bhikkhuṃ pakkhipitvā vutte atidisati.
By "Eseva nayo" (the same method), he extends the rule by substituting 'bhikkhu' in place of 'bowl'.
“Tương tự như vậy” bằng cách này, khi đặt một tỳ khưu vào vị trí của bát và nói, thì nó được áp dụng tương tự.
Etthāti uddesabhatte, evaṃvacane vā.
Ettha (here) means in uddesa-food, or in such a statement.
Ở đây nghĩa là trong phần ăn đã được chỉ định, hoặc trong lời nói như vậy.
Pesaloti piyasīlo.
Pesalo (amiable) means of pleasant character.
Hiền lành nghĩa là có tính cách dễ chịu.
Tenāti uddesakena.
Tena (by him) means by the one assigning.
Bởi vị ấy nghĩa là bởi người phân phát.
Kinti jānātīti āha ‘‘dasavassena laddha’’nti.
He asks, "How does he know?" and answers, "received by a ten-year bhikkhu."
Biết gì, nên nói “đã nhận được mười năm”.
Tassāti uddesakassa, vacananti sambandho.
Tassā (of him) means of the one assigning, the connection is: the word.
Của vị ấy nghĩa là của người phân phát, liên hệ rằng lời nói.
Appasaddāti saṇikasaddā.
Appasaddā (quiet) means with soft sounds.
Ít tiếng ồn nghĩa là tiếng ồn nhỏ.
‘‘Apasaddā’’tipi pāṭho, nissaddāti attho.
"Apasaddā" is also a reading, meaning silent.
Cũng có bản đọc là “apasaddā”, nghĩa là không có tiếng ồn.
Sabbanavakassāti sabbesaṃ bhikkhūnaṃ navakassa.
Sabbanavakassā (of the youngest of all) means of the youngest of all bhikkhus.
Của vị Tăng sĩ mới nhất nghĩa là của vị Tăng sĩ mới nhất trong tất cả các tỳ khưu.
Chāyāyapi pucchiyamānāyāti anādare bhummavacanaṃ, sāmivacanaṃ vā.
Chāyāyapi pucchiyamānāyā (even if his shadow is asked) is a locative of disregard, or a genitive.
Ngay cả khi được hỏi bởi bóng là một cách nói ở thể sở hữu trong trường hợp không tôn trọng, hoặc thể sở hữu.
Na labhatīti pāpuṇāpitattā na labhati.
Na labhati (does not receive) means does not receive because it has been assigned.
Không nhận được nghĩa là không nhận được vì đã được phân phát.
Nisinnassāpi niddāyantassāpīti anādare sāmivacanaṃ, bhikkhussa nisinnassāpi niddāyantassāpīti attho.
Nisinnassāpi niddāyantassāpi (even if he is seated, even if he is sleeping) is a genitive of disregard, meaning even if the bhikkhu is seated or sleeping.
Ngay cả khi ngồi, ngay cả khi ngủ là cách nói ở thể sở hữu trong trường hợp không tôn trọng, nghĩa là ngay cả khi tỳ khưu đang ngồi, ngay cả khi đang ngủ.
Hīti saccaṃ.
Hī means truly.
Hī nghĩa là quả thật.
Etaṃ bhājanīyabhaṇḍaṃ nāmāti yojanā.
The construction is: this is called a distributable item.
Liên hệ rằng đây được gọi là vật phẩm chia sẻ.
Tatthāti ‘‘sampattasseva pāpuṇātī’’ti vacane.
Tattha (there) means in the statement "only the one who has arrived receives."
Ở đó nghĩa là trong câu nói “chỉ những vị đã đến mới nhận được”.
Upacārenāti dvādasahatthūpacārena.
Upacārena (by precinct) means by the twelve-cubit precinct.
Bằng khu vực lân cận nghĩa là bằng khu vực lân cận mười hai cubit.
Tasminti antoparikkhepe.
Tasmiṃ (in that) means within the inner enclosure.
Trong đó nghĩa là trong khu vực bao quanh bên trong.
Koci upāsako pahiṇātīti sambandho.
The connection is: some lay follower sends.
Liên hệ rằng một cư sĩ nào đó phái đi.
Paṇītabhojanānanti paṇītabhojanehi.
Paṇītabhojanānaṃ (of choice foods) means with choice foods.
Bằng các món ăn ngon nghĩa là bằng các món ăn ngon.
Udakassāti udakena, pūretvāti sambandho.
Udakassa (of water) means with water, the connection is: having filled.
Bằng nước nghĩa là bằng nước, liên hệ rằng đã đổ đầy.
Āgatā manussāti sambandho.
The connection is: people have arrived.
Liên hệ rằng những người đã đến.
Yenāti bhikkhunā.
Yena (by which) means by which bhikkhu.
Bởi vị nào nghĩa là bởi vị tỳ khưu.
Yanti vatthu.
Yaṃ (which) means which item.
Vật nào.
Ticīvaraparivāranti ticīvarena parivāritaṃ, ticīvaraparivāravantaṃ vā uddesabhattanti attho.
Ticīvaraparivāraṃ (accompanied by the three robes) means surrounded by the three robes, or having the three robes as an accompaniment, meaning uddesa-food.
Được bao quanh bởi ba y nghĩa là được bao quanh bởi ba y, hoặc phần ăn đã được chỉ định có ba y đi kèm.
Hi saccaṃ assa bhikkhussa puññaviseso īdisoti yojanā.
The construction is: indeed, such is the special merit of that bhikkhu.
Hi quả thật, liên hệ rằng phước báu đặc biệt của vị tỳ khưu đó là như vậy.
Nanu udakaṃpissa puññavisesaṃ, kasmā aññaṃ uddesabhattaṃ labhatīti āha ‘‘udakaṃ panā’’tiādi.
"Does not water also have special merit for him? Why does he receive other uddesa-food?" he asks, and answers, "Water, however..."
Chẳng phải nước cũng là phước báu đặc biệt của vị ấy sao, tại sao lại nhận được một phần ăn chỉ định khác, nên nói “còn nước” v.v.
Eko vadatīti sambandho.
The connection is: one says.
Liên hệ rằng một vị nói.
Soti manusso, bhaṇatīti sambandho.
So (he) means that person, the connection is: says.
Vị đó nghĩa là người đó, liên hệ rằng nói.
Yathā te ruccati, tathā vatvā āharāti yojanā.
The construction is: "Say as you please, and bring it."
Liên hệ rằng hãy nói và mang đến theo ý thích của bạn.
Vissaṭṭhadūto nāmāti attano ruciṃ vissajjitvā tassa ruciyā vissaṭṭho dūto nāma.
Vissaṭṭhadūto nāmā (is called a released messenger) means a messenger who has been released, having set aside his own preference, according to the preference of that person.
Được gọi là sứ giả được ủy thác nghĩa là sứ giả được ủy thác theo ý thích của người đó sau khi từ bỏ ý thích của mình.
Paṭipāṭipattaṃ vāti saṅghato paṭipāṭiyā laddhaṃ pattaṃ vā, idaṃ nimantanabhattaṃ sandhāya vuttaṃ.
Paṭipāṭipattaṃ vā (or a bowl received in due order) refers to this invitation-food received in due order from the Saṅgha.
Hoặc bát theo thứ tự nghĩa là bát nhận được theo thứ tự từ Tăng đoàn, điều này được nói liên quan đến bữa ăn được mời.
Yaṃ icchatīti vissaṭṭhadūto yaṃ icchati.
Yaṃ icchati (whatever he wishes) means whatever the released messenger wishes.
Điều gì vị ấy muốn nghĩa là điều gì sứ giả được ủy thác muốn.
Soti bālo, na vattabboti sambandho.
So (he) means that foolish person, the connection is: should not be told.
Vị đó nghĩa là kẻ ngu, liên hệ rằng không nên nói.
Pucchāsabhāgena vadeyyāti sambandho.
The connection is: he should speak by way of questioning.
Liên hệ rằng nên nói theo cách hỏi.
Tatoti vadanakāraṇā.
Tato (from that) means from the reason for speaking.
Từ đó nghĩa là từ lý do nói đó.
Kūṭaṭṭhitikā nāmāti aññehi uddesabhattehi missetvā ujukaṭṭhitikāya pavattitvā kūṭena pavattā ṭhitikā nāma hoti.
Kūṭaṭṭhitikā nāmā (is called a crooked arrangement) means an arrangement that proceeds crookedly, having been mixed with other uddesa-foods and having proceeded in a straightforward arrangement.
Được gọi là phần cố định gian lận nghĩa là phần cố định đã được thực hiện một cách gian lận sau khi trộn lẫn với các phần ăn chỉ định khác và thực hiện theo phần cố định thẳng thắn.
Tamevatthaṃ vitthārento āha ‘‘rañño vā hī’’tiādi.
Expanding on that same meaning, it says, "Or indeed to a king," and so on.
Giải thích chi tiết ý nghĩa đó bằng cách nói “hoặc của vua” v.v.
Ekacārikabhattānīti pati ekaṃ katvā caritabbāni bhakkhitabbānīti ekacārikāni, aññehi uddesabhattehi amissetvā pati ekaṃ katvā bhakkhitabbānīti vuttaṃ hoti, tāniyeva bhattāni ekacārikabhattāni.
Ekacārikabhattāni means ekacārikāni (to be eaten singly), which are to be eaten by making one portion. It means that they are to be eaten by making one portion, without mixing them with other designated meals. Those meals themselves are ekacārikabhattāni.
Ekacārikabhattāni (thức ăn riêng lẻ) có nghĩa là chỉ một người đi thọ thực, hoặc chỉ một người thọ thực. Điều đó có nghĩa là không trộn lẫn với các món ăn được chỉ định khác, chỉ một mình thọ thực. Chính những món ăn đó là ekacārikabhatta.
Ekacce bhikkhū gatāti sambandho.
The connection is that some bhikkhus went.
Liên quan đến việc một số tỳ khưu đã đi.
Tesūti ekaccesu bhikkhūsu.
Tesū means among some bhikkhus.
Tesū (trong số đó) có nghĩa là trong số một số tỳ khưu.
Taṅkhaṇaṃyevāti tasmiṃ nisinnakkhaṇeyeva.
Taṅkhaṇaṃyevā means at the very moment of sitting there.
Taṅkhaṇaṃyevā (ngay lúc đó) có nghĩa là ngay khoảnh khắc ngồi xuống đó.
Puna taṅkhaṇaṃyevāti tasmiṃ gāhaṇakkhaṇeyeva.
Again, taṅkhaṇaṃyevā means at the very moment of receiving it.
Lại nữa, taṅkhaṇaṃyevā (ngay lúc đó) có nghĩa là ngay khoảnh khắc thọ nhận đó.
‘‘Paṇītabhatta’’nti vutte ‘‘kativassato paṭṭhāyā’’ti vadanti, ‘‘ettakavassato nāmā’’ti vutteti yojanā.
When "choice food" is said, they say "from how many years onwards?" The connection is that it is said "from this many years onwards."
Khi nói “paṇītabhatta” (thức ăn ngon), họ nói “từ bao nhiêu năm tuổi trở lên?”, và khi nói “từ bấy nhiêu năm tuổi trở lên” là cách liên kết.
Gāhiteti ṭhitikaṃ ajānantehi āgantukehi patte gāhite.
Gāhite means when the bowls are received by the visiting bhikkhus who do not know the rule.
Gāhite (đã nhận) có nghĩa là khi những vị khách không biết quy định đã nhận bát.
Āgatehipi ṭhitikaṃ jānanakabhikkhūhīti sambandho.
The connection is with bhikkhus who know the rule, even if they have arrived.
Liên quan đến những vị tỳ khưu biết quy định đã đến.
Eseva nayo paratopi.
The same method applies elsewhere too.
Tương tự như vậy ở đoạn sau.
Bhikkhūyeva āgacchantūti pattaṃ aggahetvā bhikkhūyeva āgacchantūti adhippāyo.
Bhikkhūyeva āgacchantū means the intention is that the bhikkhus themselves should come without taking the bowl.
Bhikkhūyeva āgacchantū (chỉ các tỳ khưu đến) có nghĩa là ý định là chỉ các tỳ khưu đến mà không mang theo bát.
Neti ṭhitikaṃ ajānante āgantuke.
Ne means to the visitors who do not know the rule.
Ne (đối với họ) có nghĩa là đối với những vị khách không biết quy định.
Rājā bhojetvāti rājā attano gehe bhojetvā.
Rājā bhojetvā means the king having fed them in his own house.
Rājā bhojetvā (vua đã cúng dường) có nghĩa là vua đã cúng dường tại nhà của mình.
Nesanti āgantukānaṃ, pattepīti sambandho.
Nesaṃ means for the visitors. The connection is also with the bowls.
Nesaṃ (của họ) có nghĩa là của những vị khách, cũng liên quan đến bát.
Yaṃ āhaṭanti yaṃ bhattaṃ abhuñjitvā āhaṭaṃ.
Yaṃ āhaṭaṃ means the food that was brought without being eaten.
Yaṃ āhaṭaṃ (cái đã mang đến) có nghĩa là món ăn đã mang đến mà chưa dùng.
Taṃ na gāhetabbanti taṃ bhattaṃ ṭhitikāya na gāhetabbaṃ thokattā.
Taṃ na gāhetabbaṃ means that food should not be accepted according to the rule, because it is little.
Taṃ na gāhetabbaṃ (cái đó không nên nhận) có nghĩa là món ăn đó không nên nhận theo quy định vì số lượng ít.
Nesanti āgantukānaṃ.
Nesaṃ means for the visitors.
Nesaṃ (của họ) có nghĩa là của những vị khách.
Gīvā hotīti iṇaṃ hoti.
Gīvā hotī means it becomes a debt.
Gīvā hotī (là một món nợ) có nghĩa là là một món nợ.
Iṇaṃ nāma paṭidātabbasabhāvo hoti, tasmā paṭidātabbanti adhippāyo.
A debt is something that must be repaid; therefore, the intention is that it must be repaid.
Món nợ có nghĩa là một thứ phải được trả lại, do đó ý muốn nói là phải được trả lại.
Etthāti ṭhitikaṃ ajānitvā bhuttaṭṭhāne.
Etthā means in the place where food was eaten without knowing the rule.
Etthā (ở đây) có nghĩa là ở nơi đã dùng bữa mà không biết quy định.
Tāva nisīditabbanti tāva āgametvā nisīditabbaṃ.
Tāva nisīditabbaṃ means one should wait and sit there.
Tāva nisīditabbaṃ (nên ngồi chờ) có nghĩa là nên ngồi chờ cho đến lúc đó.
Pattaṭṭhānena gāhaṇampi gīvāsadisoti purimatherassa mati bhaveyya.
Perhaps it was the opinion of the former elder that receiving it in the place of the bowl is also like a debt.
Việc nhận bát ở nơi có bát cũng giống như một món nợ, đó có thể là ý kiến của vị trưởng lão trước.
Evañhi sati dvinnaṃ therānaṃ vādo sadisoyeva.
If so, the dispute between the two elders is the same.
Nếu vậy thì lời tranh luận của hai vị trưởng lão là giống nhau.
Eko bhikkhūti sambandho.
The connection is: one bhikkhu.
Liên quan đến một tỳ khưu.
Antarābhaṭṭhakoti uddesabhattassa antare vemajjhe bhassati galatīti antarābhaṭṭhako.
Antarābhaṭṭhako means antarābhaṭṭhako (fallen in between), which falls or drips in the middle of the designated meal.
Antarābhaṭṭhako (người bị rơi rớt ở giữa) có nghĩa là người rơi rớt, trượt ra giữa chừng của bữa ăn được chỉ định.
Paripuṇṇavasso yo pana sāmaṇeroti yojanā.
The connection is: a novice who has completed his year.
Liên quan đến một sa-di đã đủ tuổi.
Tassa upasampajjitasāmaṇerassa ṭhitikā atikkantāti sambandho.
The connection is that the rule for that newly ordained novice has been transgressed.
Liên quan đến việc quy định của sa-di đã thọ giới đã qua.
Soti uddesabhattapatto bhikkhu.
So means that bhikkhu who received the designated meal.
So (vị đó) có nghĩa là vị tỳ khưu đã nhận bữa ăn được chỉ định.
Samīpeti attano samīpe.
Samīpe means near oneself.
Samīpe (gần) có nghĩa là gần mình.
Tañce theyyāya harantīti taṃ pattaṃ pattahārakā theyyāya haranti ce.
Tañce theyyāya harantī means if the bowl-carriers steal that bowl.
Tañce theyyāya harantī (nếu họ lấy trộm cái đó) có nghĩa là nếu những người mang bát lấy trộm cái bát đó.
Gīvā hotīti pattadāpakassa gīvā hoti.
Gīvā hotī means it becomes a debt for the giver of the bowl.
Gīvā hotī (là một món nợ) có nghĩa là là một món nợ của người đã cho bát.
So bhikkhūti samīpe nisinno so bhikkhu.
So bhikkhū means that bhikkhu sitting nearby.
So bhikkhū (vị tỳ khưu đó) có nghĩa là vị tỳ khưu đang ngồi gần đó.
Assāti pattadāpakassa.
Assā means for the giver of the bowl.
Assā (của vị đó) có nghĩa là của người đã cho bát.
‘‘Aya’’nti potthakesu pāṭho atthi, so na sundaro.
The reading "Ayaṃ" exists in the books, but it is not good.
Trong các sách có từ “Ayaṃ”, nhưng nó không hay.
Tatoti uddesabhattagharato.
Tato means from the house of the designated meal.
Tato (từ đó) có nghĩa là từ nhà cúng dường bữa ăn được chỉ định.
‘‘Suhaṭo’’ti vacanassa atthaṃ dassento āha ‘‘bhattassa dinnattā gīvā na hotī’’ti.
Explaining the meaning of the word "Suhaṭo," it says, "Because the food was given, there is no debt."
Giải thích ý nghĩa của từ “Suhaṭo” (đã mang đến tốt đẹp), nói rằng “vì đã cúng dường thức ăn nên không có món nợ”.
Sādiyanakoti uddesabhattasādiyanako, hotīti sambandho.
Sādiyanako means one who accepts the designated meal. The connection is: it is.
Sādiyanako (người chấp nhận) có nghĩa là người chấp nhận bữa ăn được chỉ định, liên quan đến việc là.
Dasahipi pattehi bhattaṃ āharāpetvāti yojanā.
The connection is: having had food brought in ten bowls.
Liên quan đến việc đã cho mang thức ăn từ mười bát.
Bhikkhudattiyaṃ nāmāti bhikkhunā dattiyaṃ nāma.
Bhikkhudattiyaṃ nāmā means a gift by a bhikkhu.
Bhikkhudattiyaṃ nāmā (gọi là vật cúng dường của tỳ khưu) có nghĩa là vật cúng dường của tỳ khưu.
So bhikkhūti sādiyanako so bhikkhu.
So bhikkhū means that bhikkhu who accepts.
So bhikkhū (vị tỳ khưu đó) có nghĩa là vị tỳ khưu chấp nhận đó.
Te bhikkhūti piṇḍapātike te bhikkhū.
Te bhikkhū means those bhikkhus who collect alms-food.
Te bhikkhū (các tỳ khưu đó) có nghĩa là các tỳ khưu khất thực đó.
Etha bhante mayhaṃ sahāyā hotha iti vatvāti sambandho.
The connection is: having said, "Come, venerable sirs, be my companions."
Liên quan đến việc đã nói: “Bạch chư Tôn giả, xin hãy đến làm bạn với con.”
Tassāti upāsakassa.
Tassā means for that lay follower.
Tassā (của vị đó) có nghĩa là của vị cận sự nam.
Tatthāti upāsakassa ghare.
Tatthā means in the house of the lay follower.
Tatthā (ở đó) có nghĩa là ở nhà của vị cận sự nam.
Tassevāti sādiyanakasseva.
Tassevā means for the one who accepts.
Tassevā (chính của vị đó) có nghĩa là chính của người chấp nhận.
Itareti navapiṇḍapātikā.
Itare means the other nine alms-food recipients.
Itare (những người khác) có nghĩa là chín vị khất thực.
Nesanti dasannaṃ bhikkhūnaṃ.
Nesaṃ means for the ten bhikkhus.
Nesaṃ (của họ) có nghĩa là của mười vị tỳ khưu.
Tassa bhikkhunoti sādiyanakassa bhikkhuno.
Tassa bhikkhuno means for that bhikkhu who accepts.
Tassa bhikkhuno (của vị tỳ khưu đó) có nghĩa là của vị tỳ khưu chấp nhận.
Bhuttāvīnanti bhuttavantānaṃ.
Bhuttāvīnaṃ means for those who have eaten.
Bhuttāvīnaṃ (của những người đã dùng bữa) có nghĩa là của những người đã dùng bữa.
Teti navapiṇḍapātikā, vuttā gacchantīti sambandho.
Te means the nine alms-food recipients. The connection is: they go as stated.
Te (họ) có nghĩa là chín vị khất thực, liên quan đến việc đã nói là đi.
Tatthāti upāsakassa ghare.
Tatthā means in the house of the lay follower.
Tatthā (ở đó) có nghĩa là ở nhà của vị cận sự nam.
Tatrāti dasasu bhikkhūsu.
Tatrā means among the ten bhikkhus.
Tatrā (trong số đó) có nghĩa là trong số mười vị tỳ khưu.
Madhurena sarena anumodanaṃ karontassa ekassa dhammakathaṃ sutvāti yojanā.
The connection is: having heard a Dhamma talk from one who was expressing appreciation in a sweet voice.
Liên quan đến việc đã nghe một vị thuyết pháp tán thán bằng giọng ngọt ngào.
Akatabhāgo nāmāti pubbe na kariyitthāti akato, soyeva bhāgo koṭṭhāsoti akatabhāgo, āgantukabhāgo nāmāti attho.
Akatabhāgo nāmā means akato (not done) because it was not done before; that very share or portion is akatabhāgo, meaning it is a share for a visitor.
Akatabhāgo nāmā (gọi là phần chưa làm) có nghĩa là cái chưa được làm trước đây là akata, chính phần đó là koṭṭhāsa (phần) nên là akatabhāgo, có nghĩa là phần dành cho khách.
Eko upāsako detīti sambandho.
The connection is: one lay follower gives.
Liên quan đến việc một vị cận sự nam cúng dường.
Imanti khādanīyabhojanīyaṃ.
Imaṃ means this food, solid and soft.
Imaṃ (cái này) có nghĩa là thức ăn và đồ uống.
Pattasāmikassa dātabbanti yojanā.
The connection is: it should be given to the owner of the bowl.
Liên quan đến việc nên cúng dường cho chủ bát.
Ṭhapetvāti pakatiyā ṭhapetvā.
Ṭhapetvā means having set aside as usual.
Ṭhapetvā (ngoại trừ) có nghĩa là ngoại trừ theo thông lệ.
‘‘Sabbo saṅgho bhuñjatū’’ti vatvā ca kiñci avatvā ca gatepi paṭhamameva ‘‘sabbaṃ saṅghikaṃ pattaṃ dethā’’ti vuttattā bhājetvā paribhuñjitabbaṃ.
Even if he says, “May the entire Saṅgha partake,” and then leaves without saying anything further, since it was stated first, “Give all the Saṅgha's bowls,” it should be divided and consumed.
Dù nói “toàn thể Tăng chúng hãy dùng bữa” hay không nói gì mà đi, vì ban đầu đã nói “hãy cúng dường tất cả bát của Tăng chúng”, nên phải chia ra và dùng.
Pātiyā āharitvāti sambandho.
The connection is "having brought in a bowl."
Liên quan đến việc đã mang đến trong bát.
Ekekaṃ ālopanti ekekassa bhikkhussa ekekaṃ ālopaṃ.
A single morsel means a single morsel for each bhikkhu.
Ekekaṃ ālopaṃ (mỗi miếng) có nghĩa là mỗi miếng cho mỗi tỳ khưu.
Acchatīti vasati.
Resides means dwells.
Acchatī (ở lại) có nghĩa là cư ngụ.
Kassa teti kassa atthāya tayā, ānītanti yojanā.
For whom is it for you means "for whose purpose was it brought by you?" is the construction.
Kassa te (của ai cho ngươi) có nghĩa là ngươi đã mang đến vì ai?
‘‘Ekena bhikkhunā’’ti padaṃ ‘‘gāhetabba’’nti pade kāritakammaṃ, ‘‘bhatta’’nti dhātukammaṃ tabbapaccayo vadati.
The word "by one bhikkhu" is the causative object in the word "should be taken," and the tabba suffix indicates "food" as the verbal object.
Từ “Ekena bhikkhunā” (bởi một tỳ khưu) là tân ngữ của động từ “gāhetabbaṃ” (nên nhận), từ “bhattaṃ” (thức ăn) là tân ngữ của gốc từ, và hậu tố tabbaya nói lên điều đó.
Kiṃ āharīyatīti avatvāti kiṃ vatthu tayā āharītīti upāsakaṃ apucchitvā.
Without saying, "What is being brought?" means without asking the lay follower, "What item are you bringing?"
Kiṃ āharīyatīti avatvā (không nói cái gì được mang đến) có nghĩa là không hỏi vị cận sự nam rằng vật gì đã được mang đến bởi ngươi.
‘‘Kiṃ āharissasī’’tipi pāṭho, kiṃ vatthuṃ tvaṃ āharissasīti attho.
"What will you bring?" is also a reading; the meaning is "What item will you bring?"
Cũng có bản đọc là “Kiṃ āharissasīti”, có nghĩa là vật gì ngươi sẽ mang đến.
Saparivārāya yāguyā ca mahagghānaṃ phalānañca paṇītānaṃ khajjakānañca tathā āveṇikā ṭhitikā kātabbāti yojanā.
The construction is that a special arrangement should be made for gruel with its accompaniments, expensive fruits, and choice edibles.
Liên quan đến việc nên thiết lập một quy định đặc biệt cho cháo với các món phụ, các loại trái cây quý giá và các món ăn nhẹ tinh xảo.
Ekā eva ṭhitikāti samānā eva ṭhitikā.
Only one arrangement means an equal arrangement.
Ekā eva ṭhitikā (chỉ một quy định) có nghĩa là chỉ một quy định như nhau.
Tathā phāṇitassāti ettha tathāsaddena ‘‘ekā eva ṭhitikā vaṭṭatī’’ti padaṃ atidisati.
Likewise for treacle—here, the word "likewise" refers to the phrase "only one arrangement is appropriate."
Tathā phāṇitassā (cũng vậy đối với đường phèn) ở đây, từ “tathā” (cũng vậy) ám chỉ cụm từ “ekā eva ṭhitikā vaṭṭatī” (chỉ một quy định là phù hợp).
Nimantanaṃ puggalikaṃ saṅghikañcāti duvidhaṃ.
Invitation (nimantana) is of two kinds: individual and Saṅgha-related.
Thỉnh mời có hai loại: cá nhân và Tăng chúng.
Tattha puggalikaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘puggalikaṃ ce sayameva issaro’’ti.
Regarding that, "If it is individual, he himself is the master" was said concerning the individual kind.
Trong đó, điều được nói “nếu là cá nhân thì tự mình làm chủ” là ám chỉ việc thỉnh mời cá nhân.
‘‘Ettake bhikkhū saṅghato uddisathā’’tiādīni avatvā ‘‘ettakānaṃ bhikkhūnaṃ bhattaṃ gaṇhathā’’ti nimantetvā dinnaṃ saṅghikaṃ nimantanaṃ nāma.
An invitation given by inviting and saying, "Take food for so many bhikkhus," without saying, "Designate so many bhikkhus from the Saṅgha," is called Saṅgha-related invitation.
Nimantanaṃ (thỉnh mời) có nghĩa là việc cúng dường khi đã thỉnh mời “hãy nhận thức ăn cho bấy nhiêu tỳ khưu” mà không nói “hãy chỉ định bấy nhiêu tỳ khưu từ Tăng chúng” và những điều tương tự.
Etthāti nimantane.
Here means in the invitation.
Etthā (ở đây) có nghĩa là trong việc thỉnh mời.
Piṇḍapātikānampi vaṭṭatīti ‘‘bhikkha’’nti kappiyavohārena vuttattā piṇḍapātikānampi vaṭṭati.
It is appropriate even for alms-round bhikkhus means, since it is spoken with the permissible term "alms," it is appropriate even for alms-round bhikkhus.
Piṇḍapātikānampi vaṭṭatī (cũng phù hợp cho những người khất thực) có nghĩa là vì đã nói bằng thuật ngữ phù hợp là “bhikkhā” (khất thực), nên cũng phù hợp cho những người khất thực.
Paṭipāṭiyāti saṅghato laddhapaṭipāṭiyā.
In due order means in the order received from the Saṅgha.
Paṭipāṭiyā (theo thứ tự) có nghĩa là theo thứ tự đã nhận từ Tăng chúng.
Āgatamanusso vadatīti sambandho.
The connection is "the person who has arrived says."
Liên quan đến việc người đã đến nói.
Vicchinditvāti ‘‘tumhe ca gacchathā’’ti vacanaṃ vicchinditvā.
Having interrupted means having interrupted the statement, "You too should go."
Vicchinditvā (cắt đứt) có nghĩa là cắt đứt câu nói “các ngài cũng hãy đi”.
Tatoti vadanakāraṇā.
From that means from the reason for speaking.
Tato (từ đó) có nghĩa là từ lý do nói.
‘‘So bhikkhū’’ti padaṃ ‘‘assā’’ti pade pakatikattā, ‘‘jigucchanīyo’’ti padaṃ tattheva vikatikattā.
The word "that bhikkhu" is the natural agent in the word "may be," and the word "to be despised" is the predicate agent there.
Từ “So bhikkhū” (vị tỳ khưu đó) là chủ ngữ của động từ “assā” (sẽ là), từ “jigucchanīyo” (đáng ghê tởm) là vị ngữ ở đó.
Assāti bhaveyya, hoti vā.
May be means might be, or is.
Assā (sẽ là) có nghĩa là sẽ là, hoặc là.
‘‘Pattatthāya āgatomhī’’ti vadantassa tassa patto dātabboti yojanā.
The construction is that a bowl should be given to him who says, "I have come for a bowl."
Liên quan đến việc nên cúng dường bát cho người nói “con đến vì bát”.
Bhattāharaṇakapattanti bhattaṃ āharati anenāti bhattāharaṇako, soyeva patto bhattāharaṇakapatto, taṃ.
A food-carrying bowl means that which carries food is a food-carrier, and that same bowl is a food-carrying bowl; that.
Bhattāharaṇakapattaṃ (bát mang thức ăn) có nghĩa là cái mà thức ăn được mang đến bởi nó là bhattāharaṇako, chính cái bát đó là bhattāharaṇakapatta, cái đó.
Paṭipāṭibhattanti paṭipāṭiyā laddhaṃ bhattaṃ.
Food in due order means food received in due order.
Paṭipāṭibhattaṃ (bữa ăn theo thứ tự) có nghĩa là bữa ăn đã nhận theo thứ tự.
Ālopabhattaṭṭhitikatoti ekekaālopena laddhassa bhattassa ṭhitikato.
From the arrangement of morsel-food means from the arrangement of food received morsel by morsel.
Ālopabhattaṭṭhitikato (từ quy định về bữa ăn theo từng miếng) có nghĩa là từ quy định về bữa ăn đã nhận theo từng miếng.
Ālopasaṅkhepenāti ekekasmiṃ ālope taṃsaṃkhipanena.
By abbreviation of morsels means by abbreviating it to a single morsel.
Ālopasaṅkhepenā (bằng cách tóm tắt từng miếng) có nghĩa là bằng cách tóm tắt nó trong mỗi miếng.
Ayaṃ nayo uddesabhattato viseso.
This method is a special feature compared to uddesabhatta.
Cách này khác với bữa ăn được chỉ định.
Kassa te ābhatanti kassa atthāya tayā ābhatanti yojanā.
For whom was it brought by you? is the construction.
Của ai do ông mang đến nghĩa là vì lợi ích của ai mà ông mang đến.
Saṅghassa me bhattanti saṅghassa atthāya mayā bhattaṃ ābhataṃ.
My food is for the Saṅgha means I have brought food for the Saṅgha.
Bữa ăn của Tăng do tôi mang đến nghĩa là bữa ăn do tôi mang đến vì lợi ích của Tăng.
Therānaṃ me bhattanti therānaṃ mayā bhattaṃ ābhataṃ.
My food is for the elders means I have brought food for the elders.
Bữa ăn của các Trưởng lão do tôi mang đến nghĩa là bữa ăn do tôi mang đến vì lợi ích của các Trưởng lão.
Upāsako pahiṇātīti sambandho.
The connection is "the lay follower sends."
Upāsaka gửi đi, đó là mối liên hệ.
Ime tayo janāti saṅghatthero ca ganthadhutaṅgavasena abhiññāto ca bhattuddesako cāti ime tayo janā.
These three persons means these three persons: the Saṅgha elder, the one renowned for the ganthadhutaṅga, and the food dispenser.
Ba người này nghĩa là Trưởng lão của Tăng (saṅghatthera), người được biết đến nhờ pháp hạnh đầu đà về kinh điển (ganthadhutaṅga) và người phân phát thức ăn (bhattuddesaka), ba người này.
Pucchitunti ‘‘kiṃ saṅghato gaṇhāmi, udāhu ye jānāmi, tehi saddhiṃ āgacchāmī’’ti pucchituṃ.
To ask means to ask, "Shall I take from the Saṅgha, or shall I come with those whom I know?"
Để hỏi nghĩa là để hỏi: “Tôi nên nhận từ Tăng, hay tôi nên đi cùng những người mà tôi biết?”
Āruhiyitthāti ārūḷhā.
Having ascended—thus ascended.
Đã lên ngựa (ārūḷhā).
Attanavamehīti attā navamo etesanti attanavamā, tehi bhikkhūhīti sambandho.
With himself as the ninth means with those bhikkhus of whom he is the ninth; this is the connection.
Với chín vị nghĩa là chính mình là người thứ chín, đó là mối liên hệ với các Tỳ-kheo đó.
Hīti yasmā.
Since means because.
Vì (hi) nghĩa là bởi vì.
Ete bhikkhūti saṅghattherādayo tayo ete bhikkhū.
These bhikkhus means these three bhikkhus, the Saṅgha elder and others.
Các Tỳ-kheo này nghĩa là ba vị Trưởng lão của Tăng v.v… các Tỳ-kheo này.
Tenāti ganthadhutaṅgādīhi anabhiññātena bhikkhunā paṭipajjitabbanti sambandho.
Therefore means it should be practiced by that bhikkhu who is not renowned for the ganthadhutaṅga and so forth; this is the connection.
Do đó nghĩa là do Tỳ-kheo không được biết đến nhờ pháp hạnh đầu đà về kinh điển v.v… nên phải thực hành, đó là mối liên hệ.
Nissitake vā, ye bhikkhū jānātha, te bhikkhū vā gahetvāti yojanā.
The construction is: or those who are dependent, or taking those bhikkhus whom you know.
Hoặc là những vị sống nương tựa, hoặc là các Tỳ-kheo mà ông biết, hãy dẫn họ đi, đó là cách sắp xếp.
Attanā añño gāmo gantabboti sambandho.
The connection is "another village should be gone to by oneself."
Chính mình phải đi đến làng khác, đó là mối liên hệ.
Soyeva gāmoti nimantanagāmoyeva.
That very village means the very village of the invitation.
Chính ngôi làng đó nghĩa là chính ngôi làng được thỉnh mời.
Tatrāti asanasālāyaṃ.
There means in the dining hall.
Ở đó nghĩa là ở sảnh đường ăn uống.
Ussavādīsūti chaṇādīsu.
During festivals and so forth means during celebrations and so forth.
Trong các lễ hội v.v… nghĩa là trong các lễ hội (chaṇa) v.v…
Ādisaddena aññena kenaci kāraṇena manussānaṃ bahusannipātaṃ saṅgaṇhāti.
The word "and so forth" includes a large gathering of people for any other reason.
Từ “v.v…” bao gồm sự tụ tập đông người vì bất kỳ lý do nào khác.
Tadāti tasmiṃ nimantanakāle.
Then means at that time of invitation.
Lúc đó nghĩa là vào lúc thỉnh mời đó.
Sannipātaṭṭhānatoti bhikkhūnaṃ sannipātaṭṭhānato.
From the place of assembly means from the bhikkhus' place of assembly.
Từ nơi tụ tập nghĩa là từ nơi tụ tập của các Tỳ-kheo.
Yathāsattīti sattiyā anurūpaṃ, sattiṃ anatikkamitvāti attho.
According to one's ability means in accordance with one's ability, that is, without exceeding one's ability.
Tùy theo khả năng nghĩa là phù hợp với khả năng, không vượt quá khả năng, đó là ý nghĩa.
Ettha ca sattisaddassa kuntasaṅkhātassa satthassapi vācakattā taṃ paṭikkhipanto āha ‘‘yathābala’’nti.
And here, because the word satti also denotes a weapon called a spear, rejecting that, he said "according to strength."
Ở đây, vì từ “satti” cũng có nghĩa là mũi giáo hoặc vũ khí, để bác bỏ điều đó, ông nói: “tùy theo sức lực” (yathābalaṃ).
Saṅghatthero vā āgacchantīti sambandho.
The construction is "or the Saṅgha elder (plural) come."
Trưởng lão của Tăng sẽ đến, đó là mối liên hệ.
Bahukattāramapekkhitvā ‘‘āgacchantī’’ti bahuvacanavasena vuttaṃ.
It is stated in the plural, "come," referring to many.
Vì có nhiều người, nên đã nói ở số nhiều là “sẽ đến” (āgacchantī).
Ekavāranti ekasmiṃ divase, āgamanadivaseti attho.
One time means on one day, that is, on the day of arrival.
Một lần nghĩa là trong một ngày, ý nói là ngày đến.
Paṭibaddhakālatoti tattheva sakaṭṭhāne vāsassa nibaddhakālato.
From the fixed time means from the fixed time of residence in that very place.
Từ thời gian cố định nghĩa là từ thời gian cố định ở tại chỗ của mình.
Dutiyavāreti dutiyadivase.
On the second time means on the second day.
Lần thứ hai nghĩa là ngày thứ hai.
Abhinavaāgantukāvāti anāgamanapubbā abhinavā āgantukāva.
Or newly arrived means newly arrived, not having come before.
Chỉ những người mới đến nghĩa là những người chưa từng đến trước đây, chỉ những người mới đến.
Tatrāti tasmiṃ pattaṭṭhāne.
There means in that place where they arrived.
Ở đó nghĩa là ở nơi đã đến đó.
Tesanti abhinavaāgantukānaṃ.
Their means of the newly arrived.
Của họ nghĩa là của những người mới đến.
Etthāti anāgatapubbaṭṭhāne.
Here means in the place where they had not come before.
Ở đây nghĩa là ở nơi chưa từng đến trước đây.
Salākabhattaṃ pana evaṃ veditabbanti yojanā.
The construction is: Salākabhatta should be known thus.
Bữa ăn theo phiếu thì phải được biết như thế này, đó là cách sắp xếp.
‘‘Vacanato’’ti padaṃ ‘‘dātabbā’’ti pade ñāpakahetu.
The word "from the statement" is the reason for knowing the word "should be given."
Từ “do lời nói” (vacanato) là nguyên nhân chỉ ra cho từ “phải được cho” (dātabbā).
Salākāya vāti kusadaṇḍe vā.
Or by a stick means or by a reed stick.
Hoặc bằng que nghĩa là hoặc bằng que tre.
Asukassa nāmāti asukassa nāma upāsakassa.
Of such a name means of such a name of an Upāsaka.
Tên của người nào đó nghĩa là tên của upāsaka nào đó.
Upanibandhitvāti likhitvā, chinditvāti attho.
Having tied up means having written, that is, having cut.
Buộc chặt nghĩa là viết, ý nói là cắt.
‘‘Opuñjitvā’’ti padassa atthaṃ dassento āha ‘‘punappunaṃ heṭṭhupariyavasena āloḷetvā’’ti.
Explaining the meaning of the word "opuñjitvā", he said, "having stirred repeatedly up and down."
Giải thích ý nghĩa của từ “opuñjitvā” (trộn lẫn) bằng cách nói: “khuấy trộn nhiều lần theo chiều lên xuống”.
Bhattuddesakena dātabbāti sambandho.
The connection is: should be given by the distributor of meals.
Người phân phát thức ăn phải cho, đó là mối liên hệ.
Na bahukāti appakā.
Not many means few.
Không nhiều nghĩa là ít.
Gāmavasenapīti yebhuyyena samānalābhagāmavasenapi.
Even by village means even by the village of mostly equal gains.
Ngay cả theo làng nghĩa là ngay cả theo làng có lợi lộc tương đương phần lớn.
Pisaddena kulaṃ apekkhati.
The word pi refers to families.
Từ “pi” đề cập đến gia đình.
Gāhentena gāhitānevāti sambandho.
The connection is: those that have been taken by the taker.
Chỉ những cái đã được nhận bởi người nhận, đó là mối liên hệ.
Saṭṭhisalākabhattāni hontīti yojanā.
The construction is: there are sixty salākabhattas.
Có sáu mươi bữa ăn theo phiếu, đó là cách sắp xếp.
Tesanti dvinnaṃ tiṇṇaṃ salākabhattānaṃ.
Of these means of two or three salākabhattas.
Của chúng nghĩa là của hai hoặc ba bữa ăn theo phiếu.
Tanti bahusalākabhattagāmaṃ.
That means that village with many salākabhattas.
Cái đó nghĩa là ngôi làng có nhiều bữa ăn theo phiếu.
Taṃ panāti ekasalākabhattaṃ pana.
But that means but that one salākabhatta.
Cái đó nhưng nghĩa là cái bữa ăn theo phiếu đơn lẻ đó nhưng.
Etesūti bhikkhūsu.
Among these means among these bhikkhus.
Trong số này nghĩa là trong số các Tỳ-kheo.
Niggahenāti dūrattā anicchantassapi ekassa niggahena.
By force means by forcing one who is unwilling due to the distance.
Bằng sự cưỡng ép nghĩa là bằng sự cưỡng ép một người không muốn vì quá xa.
Tanti salākabhattaṃ.
That means the salākabhatta.
Cái đó nghĩa là bữa ăn theo phiếu.
Orimagāmeti orabhāge ṭhite gāme.
In the nearer village means in the village located on the nearer side.
Ở làng gần hơn nghĩa là ở làng nằm ở phía gần hơn.
Gāhitasaññāyāti gāhitā iti saññāya.
With the perception of having taken means with the perception that it has been taken.
Với ý niệm đã nhận nghĩa là với ý niệm rằng đã nhận.
Puna vihāraṃ āgantvāti puna vihāraṃ anāgantvā orimagāme salākabhattāni paṭhamaṃ gahetvā pacchā vihāraṃ āgantvā attano pāpetvā bhuñjitumpi vaṭṭati.
Having come back to the monastery means it is permissible to first take the salākabhattas in the nearer village without coming back to the monastery, and then come back to the monastery, appropriate them, and consume them.
Sau khi trở lại tu viện nghĩa là không trở lại tu viện mà trước tiên nhận các bữa ăn theo phiếu ở làng gần hơn, sau đó trở lại tu viện và tự mình nhận rồi ăn cũng được.
Kasmā puna vihāro āgantabbo, nanu agāhitopi attano pattattā gahetvā bhuñjituṃ vaṭṭatīti āha ‘‘na hī’’tiādi.
Why should one come back to the monastery? Is it not permissible for one who has not taken it, but to whom it belongs, to take and consume it? He says, "for it is not so," and so on.
Tại sao phải trở lại tu viện? Chẳng phải ngay cả khi chưa nhận thì việc tự mình nhận rồi ăn cũng được sao? Ông nói: “na hi” v.v…
Hi yasmā bahisīmāya saṅghalābho gāhetuṃ na labbhati, tasmā vihāro āgantabboti yojanā.
For means because a Saṅgha gain cannot be taken outside the boundary, therefore one should come back to the monastery.
Vì (hi) bởi vì lợi lộc của Tăng không được nhận ngoài ranh giới (sīmā), do đó phải trở lại tu viện, đó là cách sắp xếp.
Ekabāhavasena vāti ekāya gharapāḷisaṅkhātāya bāhāyavasena vā.
Or by one side means or by one side, meaning a row of houses.
Hoặc theo một cánh tay nghĩa là hoặc theo một cánh tay được gọi là hàng nhà.
Vīthiādīsu cāti vīthibāhakulesu ca, niddhāraṇe bhummaṃ.
And in streets, etc. means and in families along streets; the locative case is for determination.
Và trong các con đường v.v… nghĩa là và trong các gia đình ở các con đường, đây là cách dùng số nhiều để chỉ định.
Yatthāti yasmiṃ ṭhāne.
Where means in which place.
Ở đâu nghĩa là ở nơi nào.
Salākāsu asati asantāsūti yojanā.
The construction is: when there are no salākās, when they are not present.
Khi không có các phiếu, khi không có, đó là cách sắp xếp.
Uddisitvāpīti ‘‘asukagāmassa salākabhattāni tuyhaṃ pāpuṇantī’’ti gāmādīni uddisitvāpi.
Even having designated means even having designated villages, etc., saying, "the salākabhattas of such and such a village belong to you."
Ngay cả khi chỉ định nghĩa là ngay cả khi chỉ định các làng v.v… rằng “các bữa ăn theo phiếu của làng đó thuộc về ông”.
Tamevatthaṃ vitthārento āha ‘‘tena hī’’tiādi.
Elaborating on that very meaning, he said, "therefore," and so on.
Mở rộng ý nghĩa đó, ông nói: “tena hi” v.v…
Tattha tenāti salākadāyakena bhikkhunā.
There, by him means by that bhikkhu who gives the salākā.
Trong đó, do đó nghĩa là do Tỳ-kheo cho phiếu.
Gāhetabbanti sambandho.
The connection is: should be taken.
Phải nhận, đó là mối liên hệ.
Vāragāmeti atidūrattā vārena gantabbe gāme.
In the village of turns means in the village that must be visited in turns due to its great distance.
Ở làng luân phiên nghĩa là ở làng phải đi luân phiên vì quá xa.
Tatrāti taṃ gāmaṃ.
There means that village.
Ở đó nghĩa là làng đó.
Atirekagāvuteti gāvutato atireke ṭhāne.
Beyond a gāvuta means in a place beyond a gāvuta.
Ở nơi hơn một gāvuta nghĩa là ở nơi hơn một gāvuta.
Taṃdivasanti tasmiṃ salākabhattagahaṇadivase.
On that day means on that day of taking the salākabhatta.
Ngày đó nghĩa là vào ngày nhận bữa ăn theo phiếu đó.
Yo na gacchati, tassa na dātabbāti yojanā.
The construction is: it should not be given to him who does not go.
Người nào không đi, người đó không được cho, đó là cách sắp xếp.
Hīti yasmā.
For means because.
Vì (hi) bởi vì.
Tīṇi pana divasānīti accantasaṃyoge cetaṃ upayogavacanaṃ.
But three days is an expression of continuous connection.
Ba ngày nhưng đây là cách dùng từ chỉ sự liên tục tuyệt đối.
Tanti orimavāragāmasalākaṃ.
That means the salākā of the nearer village of turns.
Cái đó nghĩa là phiếu ăn của làng luân phiên gần hơn.
Daṇḍakammaṃ pana kinti gāḷhaṃ kātabbanti āha ‘‘saṭṭhito vā paṇṇāsato vā na parihāpetabba’’nti.
But how should the penalty be made severe? He said, "it should not be reduced from sixty or from fifty."
Nhưng hình phạt phải được thực hiện như thế nào? Ông nói: “không được giảm từ sáu mươi hoặc năm mươi”.
Vihāravāroti vihārassa rakkhanatthāya vāro.
Turn for the monastery means the turn for guarding the monastery.
Luân phiên giữ tu viện nghĩa là luân phiên để bảo vệ tu viện.
Vihāravārikassāti vihāraṃ vārena, vāraṃ gahetvā vā rakkhatīti vihāravāriko, tassa dātabbāti sambandho.
To the monastery guard means one who guards the monastery by turns, or having taken a turn; that is a monastery guard. The connection is: should be given to him.
Của người giữ tu viện luân phiên nghĩa là người bảo vệ tu viện theo luân phiên, hoặc người nhận luân phiên rồi bảo vệ, đó là người giữ tu viện luân phiên, phải cho người đó, đó là mối liên hệ.
Vihāragopakāti vihāraṃ gopentīti vihāragopakā.
Monastery guardians means those who guard the monastery.
Những người bảo vệ tu viện nghĩa là những người bảo vệ tu viện.
Aññathattanti pasādaññathattaṃ.
Alteration means an alteration of devotion.
Sự thay đổi khác nghĩa là sự thay đổi khác về lòng tin.
Aññesu kulesu dātabbāti aññesaṃ kulānaṃ yāguādayo dātabbā.
Should be given to other families means porridge, etc., should be given to other families.
Phải cho các gia đình khác nghĩa là phải cho cháo v.v… của các gia đình khác.
Vāraṃ gāhetvāti aññehi vāraṃ gāhāpetvā.
Having taken a turn means having caused a turn to be taken by others.
Sau khi nhận luân phiên nghĩa là sau khi nhận luân phiên từ những người khác.
Nesanti vihāravārikānaṃ.
Of them means of those who take turns in the monastery.
Của họ nghĩa là của những người giữ tu viện luân phiên.
Salākāti pakatikattāraṃ apekkhitvā ‘‘bhavantī’’ti bahuvacanavasena vuttaṃ.
Salākā (tickets/rations) is said in the plural form "they are," referring to the usual agent.
Các phiếu nghĩa là dựa vào chủ ngữ tự nhiên, đã nói ở số nhiều là “có” (bhavantī).
Phātikammamevāti vihārarakkhanatthāya saṅghena dātabbaphātikammameva.
Only maintenance work means only the maintenance work that should be given by the Saṅgha for the purpose of guarding the monastery.
Chỉ là phần thưởng nghĩa là chỉ là phần thưởng phải được Tăng cho để bảo vệ tu viện.
Aññampīti pisaddena na kevalaṃ phātikammameva, aññampīti dasseti.
Also other things indicates, with the word "also," not only maintenance work, but also other things.
Cái khác cũng nghĩa là từ “pi” cho thấy không chỉ là phần thưởng, mà còn là cái khác.
Atirekauttaribhaṅgassāti atirekaṃ uttaribhaṅgametassāti atirekauttaribhaṅgaṃ, tassa.
Of the additional extra portion means "additional extra portion" is that which has an additional extra portion; of that.
Của phần thêm vượt trội nghĩa là cái có phần thêm vượt trội, của cái đó.
Ekasambhogāti ekato sambhogā.
Of common enjoyment means of enjoyment together.
Cùng hưởng nghĩa là cùng hưởng.
Gāhentena dātunti sambandho.
The connection is: "should give, having received."
Người nhận phải cho, đó là mối liên hệ.
Sammukhībhūtassāti upacārasīmāyaṃ ṭhitassa yassa kassaci, pāpetvāti yojanā.
To one who is present means to anyone standing within the precinct boundary; the connection is: "having brought it to him."
Của người hiện diện nghĩa là của bất kỳ ai đang ở trong ranh giới cận kề, ý nói là phải cho đến.
Rasasalākanti ucchusalākaṃ.
Juice-stick means a sugarcane stick.
Phiếu nước ép nghĩa là phiếu nước mía.
‘‘Rasālasalāka’’ntipi pāṭho, ayamevattho.
"Rasālasalāka" is also a reading; the meaning is the same.
Cũng có bản đọc là “rasālasalākaṃ”, ý nghĩa này cũng vậy.
Khuddakavihāre gāhetabbavidhānaṃ dassetvā mahāāvāse taṃ dassento āha ‘‘mahāāvāse’’tiādi.
Having shown the method of receiving in a small monastery, he states, showing it for a large dwelling, "In a large dwelling," and so on.
Sau khi chỉ ra quy định về việc nhận ở tu viện nhỏ, ông nói: “mahāāvāse” v.v… để chỉ ra điều đó ở trú xứ lớn.
‘‘Takkasalākampi …pe… dātuṃ vaṭṭatī’’ti idaṃ khuddakavihāraṃ sandhāya vuttaṃ, tena vuttaṃ ‘‘mahāāvāse’’tiādi.
"Even a buttermilk stick... it is allowable to give" – this was said with reference to a small monastery, therefore it was said, "In a large dwelling," and so on.
“Phiếu nước ép cũng… v.v… được phép cho” điều này đã được nói liên quan đến tu viện nhỏ, do đó ông nói: “mahāāvāse” v.v…
Bhesajjādisalākāyoti ettha ādisaddena gandhamālāsalākāyo saṅgaṇhāti.
Medicine, etc., sticks – here, the word "etc." includes fragrance and flower sticks.
Trong cụm từ Bhesajjādisalākāyo (phiếu thuốc, v.v.), từ “v.v.” bao gồm các phiếu hương hoa.
Etthāti salākāsu.
In these means among the salākās.
Etthā (ở đây): trong các phiếu.
Aggabhikkhamattanti aggato dātabbaṃ bhikkhāmattaṃ.
The best portion of almsfood means the portion of almsfood to be given first.
Aggabhikkhamattaṃ (phần khất thực ưu tiên): là phần khất thực được trao trước tiên.
Tādisāni bhattānīti aggabhikkhāmattasabhāvāni bhattāni.
Such meals means meals of the nature of the best portion of almsfood.
Tādisāni bhattāni (những bữa ăn như vậy): là những bữa ăn có tính chất như phần khất thực ưu tiên.
No ceti tādisāni bhattāni bahūni no ce honti.
If not means if such meals are not many.
No ce (nếu không): nếu không có nhiều bữa ăn như vậy.
Laddhā vā aladdhā vāti labhitvā vā alabhitvā vā.
Whether received or not received means having received or not having received.
Laddhā vā aladdhā vā (đã nhận được hay chưa nhận được): đã nhận được hay chưa nhận được.
Salākāsu gāhitāsūti aññāsu salākāsu gāhitāsu.
When salākās have been received means when other salākās have been received.
Salākāsu gāhitāsu (khi các phiếu đã được nhận): khi các phiếu khác đã được nhận.
Samīpe ṭhitassāti hatthaṃ apasāretvā samīpe ṭhitassa.
To one standing nearby means to one standing nearby, having stretched out his hand.
Samīpe ṭhitassā (của người đứng gần): của người đứng gần sau khi đã bỏ tay ra.
Assāti bhikkhussa.
His means of the bhikkhu.
Assā (của vị ấy): của vị tỳ khưu.
Ayaṃ salākāti ‘‘ayaṃ tassa salākā’’ti ṭhapetuṃ vaṭṭati.
This salākā means it is allowable to set aside, saying, "This is his salākā."
Ayaṃ salākā (phiếu này): được phép giữ phiếu này với ý nghĩ “đây là phiếu của vị ấy”.
Adhammikāti katikā adhammayuttā.
Unrighteous means the agreement is unrighteous.
Adhammikā (không hợp pháp): thỏa thuận không hợp pháp.
Anāgatassa dethāti anāgatassa bhikkhussa salākaṃ detha.
Give to the one who has not come means give the salākā to the bhikkhu who has not come.
Anāgatassa dethā (hãy trao cho người chưa đến): hãy trao phiếu cho vị tỳ khưu chưa đến.
Soti bhattuddesako, vadeyyāti sambandho.
He means the meal distributor; the connection is: "should say."
So (vị ấy): là người phân phối bữa ăn, có liên hệ với từ “vadeyyā” (nên nói).
Mayā mayhaṃ pāpitanti sambandho.
The connection is: "brought by me to me."
Có liên hệ với “đã được tôi đưa đến cho tôi”.
Tatthāti gāme.
There means in the village.
Tatthā (ở đó): trong làng.
Bhuñjeyyātha iti vadeyya, vaṭṭatīti yojanā.
The connection is: "should say, 'You may eat,' it is allowable."
Nên nói rằng “hãy thọ dụng”, thì được phép, là cách kết nối.
Tatthevāti asanasālāyameva.
Right there means right in the eating hall.
Tattheva (ngay tại đó): ngay tại giảng đường.
Tatrāti tasmiṃ gāme.
There means in that village.
Tatrā (ở đó): trong ngôi làng đó.
Vihāraṃ ānetvāti vihāraṃ salākabhattaṃ ānetvā.
Having brought to the monastery means having brought the salākā meal to the monastery.
Vihāraṃ ānetvā (đem về tịnh xá): đem bữa ăn phiếu về tịnh xá.
Salākaggāhaṇakāleti salākāya bhikkhūhi gāhāpanakāle.
At the time of receiving salākā means at the time when salākās are caused to be received by bhikkhus.
Salākaggāhaṇakāle (vào lúc nhận phiếu): vào lúc các tỳ khưu được cho nhận phiếu.
Tatthāti tasmiṃ disābhāge.
There means in that direction.
Tatthā (ở đó): ở phương hướng đó.
Aññenāti attanā aññena, laddhā hotīti sambandho.
By another means by another than oneself; the connection is: "it has been received."
Aññenā (bởi người khác): bởi người khác ngoài mình, có liên hệ với “đã nhận được”.
Tena panāti gamikato itarena.
By that one means by the one other than the traveler.
Tena panā (nhưng bởi người ấy): bởi người khác không phải là vị khách bộ hành.
Tasminti gamike.
To him means to the traveler.
Tasmiṃ (ở vị ấy): ở vị khách bộ hành.
Upacārasīmaṃ anatikkanteyevāti yojanā.
The connection is: "only without transgressing the precinct boundary."
Là cách kết nối “chỉ trong giới hạn khu vực mà không vượt qua”.
Tatthāti chaḍḍitavihāre.
There means in the abandoned monastery.
Tatthā (ở đó): ở tịnh xá bị bỏ hoang.
Tesūti āvāsikesu bhikkhūsu, gatesūti sambandho.
Among those means among those resident bhikkhus; the connection is: "when they have gone."
Tesū (trong số các vị ấy): trong số các tỳ khưu cư trú, có liên hệ với “đã đi”.
Sovāti āgantuko eva.
He also means the arriving one himself.
Sovā (vị ấy cũng): chính vị khách bộ hành.
Yo pana gacchatīti sambandho.
The connection is: "whoever goes."
Có liên hệ với “vị nào đi”.
Tanti salākabhattaṃ, na pāpuṇātīti sambandho.
That means the salākā meal; the connection is: "does not reach him."
Taṃ (nó): là bữa ăn phiếu, có liên hệ với “không nhận được”.
Puññenāti puññasmā.
From merit means due to merit.
Puññenā (do phước đức): từ phước đức.
Tā ca kho panāti salākāyo pana.
And those, moreover means and those salākās, moreover.
Tā ca kho panā (nhưng những phiếu ấy): nhưng những phiếu.
Pacchiṃ panāti salākapacchiṃ pana.
And the basket means and the salākā basket, moreover.
Pacchiṃ panā (nhưng cái giỏ): nhưng cái giỏ đựng phiếu.
Tatthāti pacchiyaṃ.
There means in the basket.
Tatthā (ở đó): trong giỏ.
Ettovāti ākiraṇaṭṭhānatova.
Right from there means right from the place of scattering.
Ettovā (chỉ từ đó): chỉ từ chỗ bỏ phiếu.
Ekanti ekaṃ salākaṃ.
One means one salākā.
Ekaṃ (một): một phiếu.
Vattabbanti salākadāyakena vattabbaṃ.
Should be said means should be said by the giver of the salākā.
Vattabbaṃ (nên nói): nên được người cho phiếu nói.
Bhikkhū gatāti sambandho.
The connection is: "bhikkhus have gone."
Có liên hệ với “các tỳ khưu đã đi”.
Tatthāti aññasmiṃ vihāre.
There means in another monastery.
Tatthā (ở đó): ở một tịnh xá khác.
Mahātheropi gacchatīti sambandho.
The connection is: "the Mahāthera also goes."
Có liên hệ với “Đại Trưởng lão cũng đi”.
Gatavihāre abhuñjitvāva gocaragāmaṃ anuppattehi bhikkhūhi pattā na dātabbāti yojanā.
The connection is: "bowls should not be given by bhikkhus who have reached the alms-round village without having eaten in the monastery they have gone to."
Là cách kết nối “các tỳ khưu đã đến làng khất thực mà chưa thọ dụng ở tịnh xá đã đi thì không nên trao bát”.
Vihāraṭṭhakaṃ bhattanti vihāre ṭhitaṃ bhattaṃ.
Meal remaining in the monastery means the meal that is in the monastery.
Vihāraṭṭhakaṃ bhattaṃ (bữa ăn ở tịnh xá): bữa ăn có sẵn ở tịnh xá.
Yanti bhattaṃ diyyatīti sambandho.
Which means the meal is given; the connection is: "is given."
Yaṃ (bữa ăn nào): có liên hệ với “được trao”.
Cātuddasīpañcaddasīpañcamīaṭṭhamīti abhilakkhitesūti yojanā.
The connection is: "on the days marked as the fourteenth, fifteenth, fifth, and eighth."
Là cách kết nối “vào những ngày được chỉ định như ngày 14, 15, ngày 5, ngày 8”.
Kammappasutehīti kammūpacayehi.
By those engaged in actions means by those accumulating kamma.
Kammappasutehī (bởi những người siêng năng làm việc): bởi những người tích lũy nghiệp.
Imehi pāṭhehi pakkhesu dātabbaṃ pakkhikanti vacanatthaṃ dasseti.
By these readings, it shows the etymological meaning of pakkhika as "that which should be given on the pakkhā (fortnights)."
Bằng những bài đọc này, giải thích ý nghĩa của từ pakkhikaṃ (bữa ăn nửa tháng) là “nên được trao vào các ngày nửa tháng”.
Tanti pakkhikabhattaṃ.
That means the fortnightly meal.
Taṃ (nó): là bữa ăn nửa tháng.
‘‘Hotī’’ti pade vuttakattā, ‘‘gāhetvā’’ti pade dhātukammaṃ, ‘‘bhuñjitabba’’nti pade vuttakammaṃ.
"Hotī" is the expressed agent in the word, "gāhetvā" is the object of the verb in the word, "bhuñjitabba" is the expressed object in the word.
Từ “hotī” (là) là chủ ngữ được nói đến, từ “gāhetvā” (nhận) là động từ chính, từ “bhuñjitabbaṃ” (nên thọ dụng) là tân ngữ được nói đến.
Sabbesanti bhikkhūnaṃ.
Sabbesaṃ (for all) means for the bhikkhus.
Sabbesaṃ (của tất cả): của các tỳ khưu.
Yesanti bhikkhūnaṃ.
Yesaṃ (for whom) means for the bhikkhus.
Yesaṃ (của những vị nào): của những tỳ khưu nào.
Mandāti appā.
Mandā (few) means few.
Mandā (ít ỏi): ít.
Tanti salākabhattaṃ.
Taṃ (that) means the ticket-meal.
Taṃ (nó): là bữa ăn phiếu.
Paṇītaṃ dentīti paṇītaṃ katvā denti.
Paṇītaṃ dentī (they give excellent food) means they make it excellent and give it.
Paṇītaṃ dentī (trao thức ăn ngon): trao thức ăn đã được làm ngon.
Lūkhabhattanti asiniddhabhattaṃ.
Lūkhabhattaṃ (coarse meal) means un-oiled meal.
Lūkhabhattaṃ (bữa ăn thô sơ): bữa ăn không có dầu mỡ.
Yaṃ bhattaṃ attanā bhuñjati, tadeva diyyatīti yojanā.
The connection is that the meal one eats oneself is what is given.
Là cách kết nối “bữa ăn nào mình thọ dụng, thì chính bữa ăn ấy được trao”.
Iminā uposathe dātabbaṃ uposathikanti vacanatthaṃ dasseti.
By this, the meaning of the word uposathika (Uposatha meal) as "that which is to be given on the Uposatha" is shown.
Bằng cách này, giải thích ý nghĩa của từ uposathikaṃ (bữa ăn Bố-tát) là “nên được trao vào ngày Bố-tát”.
Uposatheti uposathadivase.
Uposathe (on the Uposatha) means on the Uposatha day.
Uposathe (vào ngày Bố-tát): vào ngày Bố-tát.
Ettha ca pañcaddasiyaṃ sace dāyakā ‘‘pakkhika’’nti vatvā denti, pakkhikaṃ nāma.
Here, if donors give on the fifteenth day, saying "this is for the fortnight," it is called pakkhika (fortnightly meal).
Ở đây, vào ngày 15, nếu thí chủ nói “pakkhikaṃ” (bữa ăn nửa tháng) rồi trao, thì đó là pakkhikaṃ nāma (tên là bữa ăn nửa tháng).
Atha ‘‘uposathika’’nti vatvā denti, uposathikaṃ nāmāti viseso.
But if they give saying "this is for the Uposatha," it is called uposathika (Uposatha meal) – that is the distinction.
Nếu họ nói “uposathikaṃ” (bữa ăn Bố-tát) rồi trao, thì đó là uposathikaṃ nāma (tên là bữa ăn Bố-tát), đó là sự khác biệt.
Pāṭipadeti pāṭipadadivase.
Pāṭipade (on the first day) means on the first day of the fortnight.
Pāṭipade (vào ngày mùng một): vào ngày mùng một.
Uposathakammenāti uposathakammena hetubhūtena.
Uposathakammenā (due to the Uposatha ceremony) means with the Uposatha ceremony as the cause.
Uposathakammenā (do nghiệp Bố-tát): do nghiệp Bố-tát làm nguyên nhân.
‘‘Pāṭipade diyyanakadāna’’nti iminā pāṭipade dātabbaṃ pāṭipadikanti vacanatthaṃ dasseti.
By "a gift given on the first day of the fortnight," the meaning of the word pāṭipadika (first-day-of-the-fortnight meal) as "that which is to be given on the first day of the fortnight" is shown.
Bằng cụm từ “dāna được trao vào ngày mùng một”, giải thích ý nghĩa của từ pāṭipadikaṃ (bữa ăn mùng một) là “nên được trao vào ngày mùng một”.
Tampi ubhayanti uposathikapāṭipadikavasena ubhayampi taṃ bhattaṃ.
Tampi ubhayaṃ (both of these) means both those meals, namely the Uposatha meal and the first-day-of-the-fortnight meal.
Tampi ubhayaṃ (cả hai cái đó): cả hai bữa ăn đó, tức là bữa ăn Bố-tát và bữa ăn mùng một.
Iti imānīti ettha imasaddena itisaddassa imasaddatthabhāvo dassito hoti.
In Iti imānī (thus these), the word ima shows that the word iti has the meaning of ima.
Iti imāni (như vậy những cái này): ở đây, từ “ima” (này) cho thấy ý nghĩa của từ “iti” (như vậy) là “imasadda” (từ này).
Sattapi bhattānīti imasmiṃ senāsanakkhandhake āgatāni saṅghabhattādīni sattapi bhattāni.
Sattapi bhattānī (all seven meals) means all seven meals, such as the Sangha meal, mentioned in this chapter on dwellings.
Sattapi bhattāni (cả bảy bữa ăn): cả bảy bữa ăn đã được đề cập trong Senāsanakkhandhaka này, như bữa ăn của Tăng, v.v.
Aparānipi cattāri bhattānīti sambandho.
The connection is "and four other meals."
Có liên hệ với “bốn bữa ăn khác nữa”.
Tatthāti catūsu bhattesu.
Tatthā (among them) means among the four meals.
Tatthā (trong số đó): trong bốn bữa ăn.
‘‘Āgantukānaṃ dinna’’ntiādinā āgantukabhattanti padassa catutthīmajjhelopasamāsaṃ dasseti.
By "given to newcomers," etc., the compound āgantukabhatta (newcomer's meal) is shown as a fourth-case middle-term elision compound.
Bằng cụm từ “được trao cho khách bộ hành”, giải thích hợp chất rút gọn trung gian của từ āgantukabhattaṃ (bữa ăn khách bộ hành) là ở cách thứ tư.
Aññattha pana ‘‘āgantukassa atthāya ābhata’’ntiādinā chaṭṭhīmajjhelopasamāsaṃ dasseti.
Elsewhere, however, by "brought for the sake of a newcomer," etc., it is shown as a sixth-case middle-term elision compound.
Ở chỗ khác, bằng cụm từ “được mang đến vì lợi ích của khách bộ hành”, giải thích hợp chất rút gọn trung gian là ở cách thứ sáu.
Etthāti catūsu bhattesu.
Etthā (here) means among the four meals.
Etthā (ở đây): trong bốn bữa ăn.
Sabbesanti bhikkhūnaṃ.
Sabbesaṃ (for all) means for the bhikkhus.
Sabbesaṃ (của tất cả): của các tỳ khưu.
Eko āgantuko nisīdatīti sambandho.
The connection is "one newcomer sits down."
Có liên hệ với “một vị khách bộ hành ngồi”.
Tenāti paṭhamaāgantukena.
Tenā (by him) means by the first newcomer.
Tenā (bởi vị ấy): bởi vị khách bộ hành đầu tiên.
Āvāsikopīti pisaddo na gamikoyevāti dasseti.
Āvāsikopī (even a resident) – the particle pi shows that it is not only for a traveler.
Āvāsikopī (cư sĩ cũng): từ “pi” (cũng) cho thấy không chỉ là khách bộ hành.
Yathā āgantukabhattaṃ dve vā tīṇi vā satta vā divasāni labbhati, evaṃ idaṃ gamiyabhattaṃ na labbhatīti yojanā.
The connection is that just as a newcomer's meal is received for two, three, or seven days, so this traveler's meal is not received.
Là cách kết nối “cũng như bữa ăn khách bộ hành được nhận trong hai, ba hoặc bảy ngày, bữa ăn khách bộ hành này không được nhận như vậy”.
Panthanti maggaṃ.
Panthaṃ (the path) means the road.
Panthaṃ (con đường): con đường.
Rundhantīti pidahanti.
Rundhantī (they obstruct) means they block.
Rundhantī (chặn): chặn.
Udakaṃ vā rundhatīti sambandho.
The connection is "or water obstructs."
Có liên hệ với “hoặc chặn nước”.
Ete upaddaveti corādayo ete upaddave.
Ete upaddave (these dangers) means these dangers such as robbers.
Ete upaddave (những tai họa này): những tai họa này như trộm cướp, v.v.
Oḍḍetvāti ṭhapetvā.
Oḍḍetvā (having set up) means having placed.
Oḍḍetvā (đặt ra): đặt ra.
Etassāti mahāgilānassa.
Etassā (for this) means for the greatly ill person.
Etassā (của vị ấy): của vị bệnh nặng.
Puna etassāti anāgatassa mahāgilānassa.
Again, etassā (for this) means for the greatly ill person who is yet to come.
Lại etassā (của vị ấy): của vị bệnh nặng chưa đến.
Sappāyabhojananti gilānānaṃ sappāyabhojanaṃ.
Sappāyabhojanaṃ (suitable food) means suitable food for the sick.
Sappāyabhojanaṃ (thức ăn thích hợp): thức ăn thích hợp cho người bệnh.
Missakayāgunti nānātaṇḍule missetvā pacitaṃ yāguṃ.
Missakayāguṃ (mixed gruel) means gruel cooked by mixing various kinds of rice.
Missakayāguṃ (cháo trộn): cháo được nấu bằng cách trộn nhiều loại gạo.
Na kuppatīti na vikāraṃ karoti.
Na kuppatī (does not upset) means does not cause disturbance.
Na kuppatī (không gây biến đổi): không gây biến đổi.
Idampīti gilānupaṭṭhākabhattampi.
Idampī (this also) means also this meal for the attendant of the sick.
Idampī (cái này cũng): bữa ăn người chăm sóc bệnh cũng.
Tatthāti tasmiṃ kule.
Tatthā (there) means in that family.
Tatthā (ở đó): trong gia đình đó.
Assāti gilānassa.
Assā (for him) means for the sick person.
Assā (của vị ấy): của người bệnh.
Evaṃ dinnānīti evaṃ vakkhamānanayena dinnāni honti.
Evaṃ dinnānī (given in this way) means they are given in the manner to be stated.
Evaṃ dinnāni (được trao như vậy): được trao theo cách sẽ nói sau.
Piṇḍapātikānampi vaṭṭatīti ‘‘bhikkha’’nti kappiyavohārena vuttattā piṇḍapātikānampi vaṭṭati.
Piṇḍapātikānampi vaṭṭatī (it is allowable even for alms-round bhikkhus) means it is allowable even for alms-round bhikkhus because it is referred to by the allowable term "bhikkhā" (alms).
Piṇḍapātikānampi vaṭṭatī (cũng được phép cho những vị khất thực): vì được nói bằng từ ngữ hợp lệ là “bhikkhā” (khất thực), nên cũng được phép cho những vị khất thực.
Na vaṭṭatīti ‘‘bhatta’’nti akappiyavohārena vuttattā na vaṭṭati.
Na vaṭṭatī (it is not allowable) means it is not allowable because it is referred to by the unallowable term "bhatta" (meal).
Na vaṭṭatī (không được phép): vì được nói bằng từ ngữ không hợp lệ là “bhatta” (bữa ăn), nên không được phép.
Aparānipi tīṇi bhattānīti sambandho.
The connection is "and three other meals."
Có liên hệ với “ba bữa ăn khác nữa”.
Tatthāti tīsu bhattesu.
Tatthā (among them) means among the three meals.
Tatthā (trong số đó): trong ba bữa ăn.
Dhurabhattanti ettha dhurasaddassa dhuvasaddena atthato sadisattā niccatthoti āha ‘‘niccabhattaṃ vuccatī’’ti.
In Dhurabhattaṃ (permanent meal), since the word dhura is similar in meaning to the word dhuva (constant), it means permanence, so he says, "it is called a permanent meal."
Trong cụm từ Dhurabhattaṃ (bữa ăn thường xuyên), từ “dhura” (thường xuyên) có ý nghĩa tương tự với từ “dhuva” (vĩnh viễn), nên nói “được gọi là bữa ăn thường xuyên”.
Tanti dhurabhattaṃ.
Taṃ (that) means the permanent meal.
Taṃ (nó): là bữa ăn thường xuyên.
Tatthāti duvidhesu.
Tatthā (among them) means among the two kinds.
Tatthā (trong số đó): trong hai loại.
‘‘Saṅghike’’ti pāṭhaseso yojetabbo.
"In the Sangha's possession" should be supplied as the rest of the reading.
Nên kết nối phần còn lại của câu là “saṅghike” (của Tăng).
Puggalikepīti pisaddo ‘‘saṅghike’’ti padaṃ apekkhati.
Puggalikepī (even for individuals) – the particle pi implies the phrase "in the Sangha's possession."
Puggalikepī (cá nhân cũng): từ “pi” (cũng) liên quan đến từ “saṅghike” (của Tăng).
Pacchāti paṭhamaṃ ‘‘bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti vuttavacanato, vuttavacanassa vā paraṃ.
Pacchā (afterwards) means after the statement "receive alms" was made first, or after that statement.
Pacchā (sau đó): sau lời nói “hãy nhận thức ăn khất thực” đã nói trước đó, hoặc sau lời nói đã nói.
Kuṭiṃ katvā dātabbaṃ bhattaṃ kuṭibhattanti dassento āha ‘‘kuṭibhattaṃ nāmā’’tiādi.
Showing that a meal given after building a hut is kuṭibhatta (hut-meal), he says, "it is called a hut-meal," etc.
Để chỉ ra rằng bữa ăn được trao sau khi xây dựng tịnh xá là kuṭibhattaṃ (bữa ăn tịnh xá), nên nói “kuṭibhattaṃ nāmā” (tên là bữa ăn tịnh xá), v.v.
Yanti bhattaṃ, nibandhāpitanti sambandho, senāsanavāsino bhikkhūti sambandho.
"Ya" refers to the meal; "nibandhāpitanti" is the connection; "senāsanavāsino bhikkhū" is the connection.
Yaṃ (bữa ăn nào): bữa ăn nào, có liên hệ với “đã được quy định”, có liên hệ với “các tỳ khưu cư trú trong tịnh xá”.
Yaṃ panāti bhattaṃ pana, dinnanti sambandho.
"Yaṃ pana" refers to the meal; "dinnanti" is the connection.
Yaṃ pana (cái gì mà): nhưng là vật thực, có liên quan đến việc được dâng cúng.
Tassevāti puggalasseva.
"Tasseva" means of that very person.
Tasseva (của người ấy): chỉ của người đó.
Tasminti puggale.
"Tasmi" means in that person.
Tasmiṃ (trong ấy): trong người đó.
Vārena, vāraṃ gahetvā vā dinnaṃ bhattaṃ vārabhattanti dassento āha ‘‘vārabhattaṃ nāmā’’tiādi.
Showing that food given by turn, or by taking turns, is vārabhatta, it is said, "Vārabhatta is called," and so forth.
Vật thực được dâng cúng theo phiên, hoặc nhận phiên, được gọi là vārabhatta. Khi giải thích điều này, (văn bản) nói: “vārabhatta có nghĩa là” v.v.
Tampīti vārabhattampi.
"Tampi" means vārabhatta too.
Tampī (cái đó cũng vậy): vārabhatta cũng vậy.
Nigamanavasena sampiṇḍetvā dassento āha ‘‘iti imāni cā’’tiādi.
Summarizing and presenting by way of conclusion, it is said, " Thus these," and so forth.
Khi tóm tắt để kết luận, (văn bản) nói: “iti imāni cā” (như vậy, những điều này cũng) v.v.
Aṭṭhakathāyanti mahāaṭṭhakathāyaṃ, vuttānīti sambandho.
"Aṭṭhakathāyaṃ" means in the Mahāaṭṭhakathā; "vuttānīti" is the connection.
Aṭṭhakathāyaṃ (trong Chú giải): trong Đại Chú giải, có liên quan đến việc đã được nói đến.
Tatthāti catūsu bhattesu.
"Tatthā" means among those four meals.
Tatthā (trong ấy): trong bốn loại vật thực.
Vihāre uppannaṃ bhattaṃ vihārabhattanti dassento āha ‘‘vihārabhattaṃ nāmā’’tiādi.
Showing that food arising in a monastery is vihārabhatta, it is said, "Vihārabhatta is called," and so forth.
Vật thực phát sinh trong tu viện được gọi là vihārabhatta. Khi giải thích điều này, (văn bản) nói: “vihārabhatta có nghĩa là” v.v.
Tatruppādabhattanti tasmiṃ vihāre dinnakhettavatthuādīhi uppādabhattaṃ.
"Tatruppādabhatta" means food arising from fields, land, etc., given in that monastery.
Tatruppādabhatta (vật thực phát sinh ở đó): vật thực phát sinh từ ruộng đất, tài sản v.v. được dâng cúng trong tu viện đó.
Tanti vihārabhattaṃ.
"Taṃ" refers to vihārabhatta.
Taṃ (cái đó): vihārabhatta.
Yathāti yenākārena, paṭiggahiyamāneti sambandho.
"Yathā" means in what manner; "paṭiggahiyamāneti" is the connection.
Yathā (như thế nào): theo cách thức nào, có liên quan đến việc được thọ nhận.
Aṭṭhannaṃ samūho, aṭṭha parimāṇāni yassāti vā aṭṭhako, tassa dinnaṃ bhattaṃ aṭṭhakabhattaṃ.
A group of eight, or that which has eight measures, is an aṭṭhaka; food given for that is aṭṭhakabhatta.
Tập hợp của tám vị, hoặc cái gì có số lượng là tám vị, được gọi là aṭṭhaka. Vật thực được dâng cúng cho vị đó là aṭṭhakabhatta.
Evaṃ catukkabhattanti etthāpi.
Similarly, in " catukkabhatta" here too.
Tương tự, catukkabhatta (vật thực cho bốn vị) cũng vậy.
Tamevatthaṃ dassento āha ‘‘aṭṭhannaṃ bhikkhūnaṃ demā’’tiādi.
Showing that very meaning, it is said, "We give to eight bhikkhus," and so forth.
Khi giải thích ý nghĩa đó, (văn bản) nói: “chúng tôi dâng cúng cho tám vị Tỳ-khưu” v.v.
Mahābhisaṅkhārikenāti sabbinonītādīhi mahanto abhisaṅkhāro mahābhisaṅkhāro, so etassa atthīti mahābhisaṅkhāriko, tena atirasakapūvena patte pakkhipitvāti sambandho.
"Mahābhisaṅkhārikenā" means a great preparation (mahābhisaṅkhāro) with all kinds of ghee, etc.; that which has this is mahābhisaṅkhāriko; the connection is "having put a very delicious cake into the bowl by him."
Mahābhisaṅkhārikenā (bởi người có sự chuẩn bị lớn): sự chuẩn bị lớn là mahābhisaṅkhāro, với tất cả bơ sữa v.v. Người có sự chuẩn bị đó là mahābhisaṅkhāriko. Có liên quan đến việc bỏ vào bát bằng bánh ngọt rất ngon.
‘‘Thaketvā dinna’’nti iminā gūhitvā dātabbaṃ guḷhakaṃ, tameva bhattaṃ guḷhakabhattanti vacanatthaṃ dasseti.
By "given secretively," it shows the meaning of the word guḷhakaṃ (something hidden), and that very food is guḷhakabhatta.
Với câu “được dâng cúng một cách che giấu”, (văn bản) giải thích ý nghĩa của từ guḷhakaṃ (cái được che giấu), tức là vật thực phải được dâng cúng một cách che giấu, và chính vật thực đó là guḷhakabhatta.
Idhāti imasmiṃ loke.
"Idhā" means in this world.
Idhā (ở đây): trong thế giới này.
Ekacce manussā dentīti sambandho.
The connection is that some people give.
Có liên quan đến việc một số người dâng cúng.
‘‘Bhikkhuparicchedajānanatthaṃ guḷake dentī’’ti iminā guḷakena bhikkhū gaṇetvā dātabbaṃ bhattaṃ guḷakabhattanti vacanatthaṃ dasseti.
By "they give in lumps to know the number of bhikkhus," it shows the meaning of the word guḷakabhatta, which is food to be given by counting bhikkhus with lumps.
Với câu “họ dâng cúng guḷaka để biết số lượng Tỳ-khưu”, (văn bản) giải thích ý nghĩa của từ guḷakabhatta, tức là vật thực phải được dâng cúng sau khi đếm Tỳ-khưu bằng guḷaka.
Ettha ca purimanaye ḷakāre hakārasaṃyogo atthi, pacchimanaye natthīti daṭṭhabbaṃ.
Here, it should be understood that in the former method, there is a conjunction of ḷ and h, but in the latter method, there is not.
Ở đây, cần thấy rằng trong cách giải thích trước có sự kết hợp của ḷ và h, trong khi cách giải thích sau thì không có.
Guḷapiṇḍagaṇanāya bhikkhugaṇanaṃ jānāti.
One knows the count of bhikkhus by counting lumps of jaggery.
Biết số lượng Tỳ-khưu bằng cách đếm các viên guḷa.
Itītiādi nigamanaṃ.
"Iti," and so forth, is the conclusion.
Iti (như vậy) v.v. là phần kết luận.
Cīvarabhājanīyaṃ vuttanti sambandho.
The connection is that the Cīvarabhājanīya (chapter on robe distribution) has been stated.
Có liên quan đến việc đã nói về sự phân chia y phục.
Pacchā āgatānaṃ dātabbamevāti dutiyabhāge adātabbeyeva pacchā āgatānaṃ dātabbameva.
"Pacchā āgatānaṃ dātabbamevā" means even in the second part, where it should not be given, it must be given to those who arrived later.
Pacchā āgatānaṃ dātabbamevā (chắc chắn phải dâng cúng cho những vị đến sau): trong phần thứ hai, ngay cả khi không được dâng cúng, thì chắc chắn phải dâng cúng cho những vị đến sau.
Sabbasannipātaṭṭhāneyevāti sabbesaṃ bhikkhūnaṃ sannipātaṭṭhāneva.
"Sabbasannipātaṭṭhāneyevā" means only at the place where all bhikkhus assemble.
Sabbasannipātaṭṭhāneyevā (chỉ ở nơi tất cả Tỳ-khưu tụ họp): chỉ ở nơi tất cả Tỳ-khưu tụ họp.
Bhājanīyabhaṇḍaṃ nāma bhājanaṭṭhānaṃ sampattasseva pāpuṇāti, na asampattassa.
Distributable requisites (bhājanīyabhaṇḍa) are obtained only by one who has arrived at the place of distribution, not by one who has not arrived.
Tài vật cần phân chia chỉ thuộc về người đã đến nơi phân chia, không thuộc về người chưa đến.
Sabbasannipātaṭṭhāne ca yebhuyyena sampatto hoti, tena vuttaṃ ‘‘sabbasannipātaṭṭhāneyevā’’ti.
And at the place where all assemble, one is mostly present; therefore, it is said, "only at the place where all bhikkhus assemble."
Và ở nơi tất cả Tỳ-khưu tụ họp, hầu hết đều đã đến, vì vậy (văn bản) nói: “chỉ ở nơi tất cả Tỳ-khưu tụ họp”.
Yathāṭhitaṃyevāti kiñci abhājetvā yathāṭhitaṃyeva.
"Yathāṭhitaṃyevā" means just as it is, without dividing anything.
Yathāṭhitaṃyevā (chỉ như nguyên trạng): chỉ như nguyên trạng mà không phân chia gì cả.
‘‘Duggahita’’nti vatvā tadatthaṃ dassento āha ‘‘taṃ gatagataṭṭhāne saṅghikameva hotī’’ti.
Saying "duggahita" (wrongly taken), and to show its meaning, it is said, "that becomes Saṅghic wherever it goes."
Sau khi nói “đã nhận sai”, (văn bản) giải thích ý nghĩa đó: “cái đó là của Tăng đoàn ở bất cứ nơi nào nó đến”.
Āvajjetvāti pariṇāmetvā.
"Āvajjetvā" means having dedicated.
Āvajjetvā (sau khi chuyển đổi): sau khi chuyển đổi.
Tampīti thālake pakkhittaṃ sabbimpi.
"Tampi" means all that was put into the plate.
Tampī (cái đó cũng vậy): tất cả những gì đã được bỏ vào đĩa cũng vậy.
Thinanti ghanabhāvena tiṭṭhatīti thinaṃ, ghananti vuttaṃ hoti.
"Thinaṃ" means it stands in a solid state, thus thinaṃ; it is said to be solid.
Thinaṃ (đặc): cái gì đứng vững do đặc, được gọi là thinaṃ, tức là đặc.
Vuttaparicchedatoti ‘‘dasa bhikkhū, daseva ca sabbikumbhā’’ti vuttaparicchedato.
"Vuttaparicchedato" means from the stated limit, "ten bhikkhus, and indeed a hundred kumbhas of ghee."
Vuttaparicchedato (từ sự phân định đã nói): từ sự phân định đã nói “mười vị Tỳ-khưu, và một trăm bình bơ sữa”.
Gāthāyaṃ pāḷinti vinayapāḷiṃ.
In the verse, "pāḷiṃ" refers to the Vinaya Pāḷi.
Trong bài kệ, pāḷiṃ (bản Pāḷi): bản Pāḷi của Luật.
Aṭṭhakathañcevāti tassā aṭṭhakathañceva.
"Aṭṭhakathañcevā" means and its commentary.
Aṭṭhakathañceva (và Chú giải): và Chú giải của nó.
Vicakkhaṇoti vividhaṃ atthaṃ cakkhati passatīti vicakkhaṇo.
"Vicakkhaṇo" means one who sees various meanings, thus vicakkhaṇo.
Vicakkhaṇo (người khéo thấy): người thấy rõ nhiều ý nghĩa khác nhau, được gọi là vicakkhaṇo.
Evanti yathāvuttanayena.
"Evaṃ" means in the manner stated.
Evaṃ (như vậy): theo cách đã nói.
Tatrāyaṃ yojanā – evaṃ vicakkhaṇo bhikkhu pāḷiṃ, aṭṭhakathañceva oloketvā appamattova hutvā saṅghike paccaye bhājayeti.
Here is its application: A discerning bhikkhu, having looked at the Pāḷi and the Aṭṭhakathā, being diligent, distributes the Saṅghic requisites.
Ở đây, cách kết nối là: vị Tỳ-khưu khéo thấy như vậy, sau khi xem xét bản Pāḷi và Chú giải, trở nên không phóng dật và phân chia các vật dụng của Tăng đoàn.
330. Saṅghabhedakakkhandhake abhiññātā abhiññātāti ettha abhipubbo ñātasaddo pākaṭatthoti āha ‘‘pākaṭā pākaṭā’’ti.
330. In the Saṅghabhedakakkhandhaka, regarding " abhiññātā abhiññātā," the word "ñāta" preceded by "abhi" means "well-known," so it is said, "pākaṭā pākaṭā" (well-known, well-known).
330. Trong Saṅghabhedakakkhandhaka, abhiññātā abhiññātā (nổi tiếng, nổi tiếng): ở đây, từ ñāta với tiền tố abhi có nghĩa là rõ ràng, vì vậy (văn bản) nói: “pākaṭā pākaṭā” (rõ ràng, rõ ràng).
Kāḷudāyippabhūtayoti kāḷudāyiādayo.
Kāḷudāyippabhūtayo means Kāḷudāyi and others.
Kāḷudāyippabhūtayo (Kāḷudāyi và các vị khác): Kāḷudāyi và các vị khác.
Parivārehi saddhiṃ dasa dūtā ca aññe ca bahū janā sakyakumārā nāmāti yojanā.
The ten envoys with their retinues, and many other people, are called Sakyan princes—this is the connection.
Cách kết nối là: mười sứ giả cùng với tùy tùng của họ và nhiều người khác được gọi là các vương tử Sākya.
Amhesūti sakyakulasaṅkhātesu amhesu, niddhāraṇe bhummaṃ.
Amhesu means among us, who are reckoned as the Sakya clan; it is in the locative case for specification.
Amhesu (trong chúng tôi): trong chúng tôi là những người thuộc dòng tộc Sākya, là trường hợp định chỉ trong số nhiều.
Iminā pāṭhasesaṃ dasseti.
By this, it shows the remaining part of the text.
Với điều này, (văn bản) giải thích phần còn lại của đoạn văn.
‘‘Kulato’’ti iminā ‘‘kulā’’ti ettha nissakkatthe nissakkavacananti dasseti.
By "Kulato," it shows that "kulā" here is in the ablative case, meaning "from the family."
Với từ “kulato” (từ dòng tộc), (văn bản) giải thích rằng “kulā” (từ dòng tộc) ở đây là cách nói của trường hợp xuất xứ.
Gharāvāsatthanti ettha ghare āvasantānaṃ manussānaṃ kiccanti dassento āha ‘‘gharāvāse ya’’ntiādi.
In Gharāvāsattha, showing that it means the duties of people dwelling in a home, it says "gharāvāse ya" (whatever in the household), etc.
Trong gharāvāsatthaṃ (việc nhà), khi giải thích việc nhà là công việc của những người sống trong gia đình, (văn bản) nói: “gharāvāse yaṃ” (bất cứ điều gì trong việc nhà) v.v.
Tattha yanti yaṃkiñci.
There, yaṃ means whatever.
Ở đó, yaṃ (cái gì): bất cứ điều gì.
Udakaṃ ninnetabbanti ettha udakaṃ nīharitvā netabbaṃ apanetabbanti dassento āha ‘‘yathā udakaṃ sabbaṭṭhānesu susaṃ hotī’’ti.
In Udakaṃ ninnetabbaṃ, showing that it means water to be drawn out and removed, it says, "so that water may be dry in all places."
Trong udakaṃ ninnetabbaṃ (nước phải được dẫn đi), khi giải thích nước phải được dẫn ra và loại bỏ, (văn bản) nói: “yathā udakaṃ sabbaṭṭhānesu susaṃ hotī” (để nước khô ráo ở mọi nơi).
Susanti sukkhaṃ.
Susaṃ means dry.
Susaṃ (khô ráo): khô ráo.
Tiṇānīti sassadūsakāni tiṇāni.
Tiṇāni means weeds that harm crops.
Tiṇāni (cỏ): cỏ dại làm hại cây trồng.
‘‘Uddharitabbānī’’ti iminā niddhāpetabbanti ettha dhudhātuyā papphoṭanadhaṃsanatthe dasseti.
By "Uddharitabbānī," it shows that the root dhu in niddhāpetabbaṃ means to shake off or destroy.
Với từ “uddharitabbānī” (phải được nhổ bỏ), (văn bản) giải thích ý nghĩa của gốc dhū trong niddhāpetabbaṃ (phải được loại bỏ) là quét sạch và thổi bay.
Bhusāti sassanāḷadaṇḍā, tehi missā palālā bhusikā.
Bhusā are stalks and stems of grain; straw mixed with them is bhusikā.
Bhusā (vỏ trấu): thân cây ngũ cốc, rơm rạ lẫn với vỏ trấu là bhusikā.
Ophuṇāpetabbanti ettha phuṇadhātuyā avakiraṇatthaṃ dassento āha ‘‘apanetabba’’nti.
In Ophuṇāpetabbaṃ, showing that the root phuṇa means to scatter, it says "apanetabbaṃ" (to be removed).
Trong ophuṇāpetabbaṃ (phải được thổi bay), khi giải thích ý nghĩa của gốc phuṇa là rải ra, (văn bản) nói: “apanetabbaṃ” (phải được loại bỏ).
Tvaññeva gharāvāsatthena upajānāti ettha gharāvāsatthenāti upayogatthe karaṇavacanaṃ.
In Tvaññeva gharāvāsatthena upajānā, gharāvāsatthena is in the instrumental case, indicating usage.
Trong tvaññeva gharāvāsatthena upajānā (chính ngươi hãy biết việc nhà), gharāvāsatthenā (bằng việc nhà) là cách nói của trường hợp công cụ với ý nghĩa sử dụng.
Upajānāti upatyūpasaggo dhātvatthānuvattako, hivibhatti ca lopo hoti, tena vuttaṃ ‘‘tvaññeva gharāvāsatthaṃ jānāhī’’ti.
In Upajānā, the prefix upa follows the meaning of the root, and the hi ending is elided; therefore, it is said, "You yourself know the household duties."
Upajānā (hãy biết): tiền tố upa trong upatyūpasaggo theo sau ý nghĩa của gốc động từ, và biến cách hi bị lược bỏ, vì vậy (văn bản) nói: “tvaññeva gharāvāsatthaṃ jānāhī” (chính ngươi hãy biết việc nhà).
Ahanti bhaddiyakumāranāmako ahaṃ.
Ahaṃ means I, named Prince Bhaddiya.
Ahaṃ (tôi): tôi tên là vương tử Bhaddiya.
Tayāti anuruddhakumāranāmakena tayā.
Tayā means by you, named Prince Anuruddha.
Tayā (bởi ngươi): bởi ngươi tên là vương tử Anuruddha.
‘‘Saddhiṃ pabbajissāmī’’ti iminā pāṭhasesaṃ dasseti.
By "Saddhiṃ pabbajissāmī," it shows the remaining part of the text.
Với câu “saddhiṃ pabbajissāmī” (tôi sẽ xuất gia cùng), (văn bản) giải thích phần còn lại của đoạn văn.
Sesanti ‘‘saddhiṃ pabbajissāmī’’ti vacanaṃ.
Sesaṃ is the statement "I will go forth with you."
Sesaṃ (phần còn lại): câu “saddhiṃ pabbajissāmī” (tôi sẽ xuất gia cùng).
332. Yassantarato na santi kopāti ettha antarasaddo cittavācako, topaccayo ca sattamyatthavācakoti dassento āha ‘‘yassa citte’’ti.
332. In Yassantarato na santi kopā, the word antara means mind, and the suffix to means "in the sense of the seventh case"; therefore, it says "yassa citte" (in whose mind).
332. Trong Yassantarato na santi kopā (trong tâm người nào không có sự phẫn nộ), từ antara có nghĩa là tâm, và hậu tố to có nghĩa là trường hợp định chỉ, vì vậy (văn bản) nói: “yassa citte” (trong tâm người nào).
Kasmā kopā na santīti āha ‘‘tatiyamaggena samūhatattā’’ti.
Why are there no angers? It says, "because they have been uprooted by the third path."
Tại sao không có sự phẫn nộ? (Văn bản) nói: “tatiyamaggena samūhatattā” (vì đã bị nhổ tận gốc bởi đạo thứ ba).
Anāgāmimaggena dosassa samūhatattā yassa khīṇāsavassa citte kopā na santīti adhippāyo.
The meaning is: in the mind of that Arahant, angers do not exist because hatred has been uprooted by the Anāgāmi path.
Ý nghĩa là: trong tâm của vị A-la-hán, người đã nhổ tận gốc sân hận bằng Đạo Bất Lai, không có sự phẫn nộ.
Iti bhavābhavatañca vītivattoti ettha atthaṃ dassento āha ‘‘yasmā panā’’tiādi.
In Iti bhavābhavatañca vītivatto, showing the meaning, it says "yasmā panā" (since it is said), etc.
Trong Iti bhavābhavatañca vītivatto (như vậy, đã vượt qua sự hữu và vô hữu), khi giải thích ý nghĩa, (văn bản) nói: “yasmā panā” (nhưng vì) v.v.
Tattha yasmā pana vuccati, tasmā evamattho daṭṭhabboti yojanā.
There, the connection is: since it is said, therefore this meaning should be understood.
Ở đó, cách kết nối là: nhưng vì đã nói như vậy, nên ý nghĩa phải được hiểu như thế.
Vibhavoti pāpaṃ vuccatīti sambandho.
Vibhava means evil—this is the connection.
Vibhavo được gọi là pāpaṃ (ác nghiệp), có liên quan.
Nanu pāḷiyaṃ ‘‘vibhavo’’ti natthi, ‘‘abhavo’’ti eva atthi, atha kasmā ‘‘vibhavoti abhavo’’ti vuttanti āha ‘‘vibhavoti ca abhavoti ca atthato ekamevā’’ti.
Indeed, in the Pāḷi, "vibhava" is not present, only "abhava"; why then is "vibhavoti abhavo" said? It says, "vibhava and abhava are one and the same in meaning."
Nếu trong Pāḷi không có “vibhavo” mà chỉ có “abhavo”, vậy tại sao lại nói “vibhavoti ca abhavoti ca” (vibhavo và abhavo)? (Văn bản) nói: “vibhavoti ca abhavoti ca atthato ekamevā” (vibhavo và abhavo về ý nghĩa là một).
Iminā saddatoyeva nānanti dasseti.
By this, it shows that only the word differs.
Với điều này, (văn bản) giải thích rằng chỉ khác nhau về từ ngữ.
Yā esā bhavābhavatā vuccatīti sambandho.
This is called bhavābhavatā—this is the connection.
Có liên quan đến cái được gọi là bhavābhavatā (sự hữu và vô hữu).
‘‘Anekappakārā’’ti iminā itisaddassa pakāratthaṃ dasseti.
By "Anekappakārā," it shows that the word iti indicates manner.
Bằng từ ‘‘Anekappakārā’’ (nhiều loại),* chỉ ra rằng từ ‘iti’ có nghĩa là ‘loại’.
Catūhipi maggehi vītivattoti sambandho.
He has transcended by all four paths—this is the connection.
Mối liên hệ là ‘đã vượt qua bằng cả bốn đạo’.
Tassāti khīṇāsavassa.
Tassā means of that Arahant.
Tassā (của vị ấy) có nghĩa là của bậc lậu tận (khīṇāsava).
334. Sammannatīti ettha ‘‘sammānetī’’ti curādigaṇikadhātuvasena vattabbe divādigaṇikadhātuvasena vuttanti dassento āha ‘‘sammānetī’’ti.
334. In Sammannatī, showing that it is said using a root of the Divādi group when it should be said using a root of the Curādi group as "sammānetī," it says "sammānetī."
334. Ở đây, để chỉ ra rằng Sammannatī (tôn kính) được nói theo động từ thuộc nhóm divādi (divādigaṇikadhātu) thay vì nhóm curādi (curādigaṇikadhātu) như lẽ ra phải là ‘‘sammānetī’’,* nói ‘‘sammānetī’’.
Acinteyyo hi pāḷinayo.
Indeed, the Pāḷi usage is inconceivable.
Thật vậy, phương pháp Pali là không thể nghĩ bàn.
Sammānetīti sammānaṃ karoti.
Sammānetī means performs respect.
Sammānetī (tôn kính) có nghĩa là thực hiện sự tôn kính.
Yanti kammaṃ.
Yaṃ means which action.
Yaṃ (điều gì) là nghiệp (kamma).
Soti satthā.
So means the Teacher.
So (vị ấy) là Bậc Đạo Sư (Satthā).
Iminā yaṃ tumoti ettha tumoti ruḷhīsaddo idha ‘‘so’’ti sabbanāmasaddena sadisatthoti dasseti.
By this, in yaṃ tumo, it shows that tumo is a conventional word here, having the same meaning as the pronoun "so."
Bằng điều này,* chỉ ra rằng từ tumo trong cụm ‘‘yaṃ tumo’’ là một từ thông dụng, ở đây có nghĩa tương tự như đại từ ‘‘so’’.
336. ‘‘Kheḷasadisā’’ti iminā micchājīvena uppannapaccayānaṃ sadisūpacārena kheḷabhāvaṃ dasseti.
336. By "Kheḷasadisā," it shows that requisites obtained by wrong livelihood are like saliva, by way of simile.
336. Bằng từ ‘‘Kheḷasadisā’’ (giống như đờm dãi),* chỉ ra rằng các vật dụng (paccaya) có được do tà mạng (micchājīva) giống như đờm dãi theo cách ví von.
Tasmā kheḷā viyāti kheḷo, micchājīvapaccayā, kheḷe asati bhakkhati ajjhoharatīti kheḷāsakoti vacanattho kātabbo.
Therefore, "kheḷa" (saliva) means requisites obtained by wrong livelihood, just like saliva; and "kheḷāsako" means one who eats or consumes when there is no saliva—this is the meaning of the word.
Do đó, ý nghĩa của từ kheḷo (đờm dãi) là ‘giống như đờm dãi’, đó là các vật dụng do tà mạng; và ý nghĩa của từ kheḷāsako (người ăn đờm dãi) là ‘ăn uống khi không có đờm dãi’.
Etarahi pāḷiyaṃ, aṭṭhakathāyañca ‘‘kheḷāpakassā’’ti oṭṭhajena paṭhamakkharena pāṭho atthi.
At present, in the Pali text and in the commentaries, there is the reading “kheḷāpakassa” with the labial first letter.
Hiện nay, trong kinh Pali và chú giải (aṭṭhakathā) có bản văn ‘‘kheḷāpakassā’’ với chữ cái đầu tiên là âm môi.
340. Patthaddhenāti ettha bhūso thaddho patthaddho, bāḷhathaddhoti attho.
340. In Patthaddhena, "patthaddho" means extremely stiff, meaning very stiff.
340. Ở đây, Patthaddhenā (cứng nhắc) có nghĩa là ‘bhūso thaddho’ (rất cứng), tức là ‘bāḷhathaddho’ (cực kỳ cứng).
Tena vuttaṃ ‘‘niccalenā’’ti.
Therefore, it is said "niccalena" (motionless).
Do đó,* nói ‘‘niccalenā’’ (bất động).
Potthakarūpasadisenāti ettha potthakarūpaṃ nāma vatthadantādimayaṃ, tena sadiso potthakarūpasadiso, tena.
In Potthakarūpasadisena, "potthakarūpa" means something made of cloth, ivory, etc. "Potthakarūpasadiso" means similar to that, by that.
Ở đây, Potthakarūpasadisenā (giống như hình nộm) có nghĩa là ‘potthakarūpa’ (hình nộm) làm bằng vải, ngà voi, v.v., và ‘tena sadiso’ (giống như nó), tức là ‘potthakarūpasadiso’ (giống như hình nộm), ‘tena’ (bằng cái đó).
342. Rājañātakā nāmāti ettha raññā jāniyanti ‘‘amhākaṃ garū’’ti rājañātā, teyeva rājañātakāti attho daṭṭhabbo.
342. In Rājañātakā nāmā, the meaning to be understood is that those who are known by the king as "our teachers" are rājañātā, and these are rājañātakā.
342. Ở đây, Rājañātakā nāmā (những người thân của vua) nên được hiểu là ‘những người được vua biết’ (raññā jāniyanti) là ‘‘những bậc thầy của chúng ta’’, tức là ‘rājañātā’, và chính họ là ‘rājañātakā’.
Tadatthaṃ adhippāyena dassento āha ‘‘rājā amhe jānātī’’tiādi.
Intending to show this meaning, it says "rājā amhe jānātī" (the king knows us), and so on.
Để chỉ ra ý nghĩa đó với ý định*,* nói ‘‘rājā amhe jānātī’’ (vua biết chúng ta), v.v.
Pahaṭṭhakaṇṇavāloti pahaṭṭho kaṇṇo ca vālo ca etassāti pahaṭṭhakaṇṇavālo.
Pahaṭṭhakaṇṇavālo means one whose ears and tail are erect.
Pahaṭṭhakaṇṇavālo (có tai và lông dựng đứng) có nghĩa là ‘pahaṭṭho kaṇṇo ca vālo ca etassā’ (tai và lông của nó dựng đứng), nên gọi là ‘pahaṭṭhakaṇṇavālo’.
Bandhaniccaleti rajjuvallīhi bandho viya niccale, pahaṭṭhakaṇṇavāleti sambandho.
Bandhaniccale means motionless as if bound by ropes and vines; it is connected with "pahaṭṭhakaṇṇavālo".
Bandhaniccale (bất động như bị trói) có nghĩa là ‘bất động như bị trói bằng dây thừng và dây leo’, và có mối liên hệ với ‘pahaṭṭhakaṇṇavālo’.
‘‘Katvā’’ti iminā ‘‘abhidhāvī’’ti pade kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.
By "katvā" (having done), it shows the adverbial function of the word "abhidhāvī" (ran towards).
Bằng từ ‘‘Katvā’’ (sau khi làm),* chỉ ra rằng từ ‘‘abhidhāvī’’ (chạy đến) là một trạng từ của động từ.
Dukkhañhi kuñjara nāgamāsadoti ettha kuñjarasaddassa āmantanapadabhāvaṃ āvikaronto āha ‘‘bho kuñjarā’’ti.
In Dukkhañhi kuñjara nāgamāsado, revealing the vocative nature of the word "kuñjara", it says "bho kuñjarā" (O elephant).
Ở đây, trong câu Dukkhañhi kuñjara nāgamāsado (Thật đau khổ, hỡi voi, khi tiếp cận bậc vĩ đại), để làm rõ rằng ‘kuñjara’ là một từ hô cách,* nói ‘‘bho kuñjarā’’ (hỡi các voi).
Nāgasaddassa ahināgahatthināgesu pavattanato vuttaṃ ‘‘buddhanāga’’nti.
Since the word "nāga" applies to snakes, Nāga beings, and elephants, it is said "buddhanāga" (the Buddha-Nāga).
Vì từ ‘nāga’ được dùng cho rắn, voi và bậc vĩ đại,* nói ‘‘buddhanāga’’ (Đức Phật vĩ đại).
Āsadoti padassa ākodhena sadanaṃ upagamanaṃ āsadoti dassento āha ‘‘vadhakacittena upagamanaṃ nāmā’’ti.
Indicating that "āsado" means approaching with anger, it says "vadhakacittena upagamanaṃ nāmā" (meaning, approaching with murderous intent).
Để chỉ ra rằng từ Āsado (tiếp cận) có nghĩa là ‘sự tiếp cận với sự tức giận’,* nói ‘‘vadhakacittena upagamanaṃ nāmā’’ (sự tiếp cận với ý định sát hại).
Dukkhanti etarahi ca āyatiñca dukkhakāraṇaṃ.
Dukkhaṃ means a cause of suffering both now and in the future.
Dukkhaṃ (đau khổ) là nguyên nhân của đau khổ trong hiện tại và tương lai.
Dukkhaṃ hīti hisaddo padapūraṇamattaṃ, atha vā dukkhamevāti attho.
Dukkhaṃ hī — the particle "hi" is merely an expletive, or else it means "it is indeed suffering."
Dukkhaṃ hī (thật đau khổ) có nghĩa là từ ‘hi’ chỉ là một từ đệm, hoặc có nghĩa là ‘chính là đau khổ’.
‘‘Buddhanāgaṃ ghātakassā’’ti iminā nāgaṃ hanatīti nāgahatoti vacanatthaṃ dasseti.
By "Buddhanāgaṃ ghātakassā" (for one who kills the Buddha-Nāga), it shows the meaning of the word nāgahato (one who has killed a Nāga).
Bằng từ ‘‘Buddhanāgaṃ ghātakassā’’ (của kẻ sát hại bậc Phật vĩ đại),* chỉ ra rằng ý nghĩa của từ nāgahato (bị voi giết) là ‘kẻ sát hại voi’.
Paṭikuṭiyova osakkīti ettha tathāgatassa paṭimukhaṃ kuṭena gamanametassāti paṭikuṭiyo, paṭikuṭiyo eva hutvā osakkīti dassento āha ‘‘tathāgatābhimukhoyeva piṭṭhimehi pādehi osakkī’’ti.
In Paṭikuṭiyova osakkī, "paṭikuṭiyo" means one whose going is crooked in front of the Tathāgata. Showing that "paṭikuṭiyo eva hutvā osakkī" means he retreated while being crooked in front of the Tathāgata, it says "tathāgatābhimukhoyeva piṭṭhimehi pādehi osakkī" (he retreated backwards, facing the Tathāgata).
Ở đây, trong câu Paṭikuṭiyova osakkī (lùi lại với tư thế cong người), để chỉ ra rằng ‘paṭikuṭiyo’ có nghĩa là ‘đi cong người đối diện với Đức Như Lai’, và ‘paṭikuṭiyo eva hutvā osakkī’ có nghĩa là ‘lùi lại với tư thế cong người đối diện với Đức Như Lai’,* nói ‘‘tathāgatābhimukhoyeva piṭṭhimehi pādehi osakkī’’ (chỉ quay lưng về phía Đức Như Lai mà lùi lại bằng hai chân sau).
‘‘Na jānātī’’ti iminā lakkha dassanaṅkesūti dhātupāṭhesu (pāṇinī 1539 saddanītidhātumālāyaṃ 18 dakārantadhātu) vuttesu atthesu idha dassanatthoti dasseti.
By "na jānātī" (does not know), it shows that among the meanings mentioned in the Dhatupathas (Pāṇinī 1539, Saddanītidhātumālā 18 dakārantadhātu) for "lakkha" (to see, to mark), here it means "to see."
Bằng từ ‘‘Na jānātī’’ (không biết),* chỉ ra rằng trong các từ điển động từ (dhātupāṭha) (Pāṇinī 1539, Saddanītidhātumālā 18 dakārantadhātu) được nói là ‘lakkha’ (nhận biết, thấy), ở đây có nghĩa là ‘thấy’.
Na lakkhitabboti aññehi sappurisehi na lakkhitabboti attho.
Na lakkhitabbo means not to be recognized by other good people.
Na lakkhitabbo (không nên nhận biết) có nghĩa là ‘không nên được các thiện nhân (sappurisa) khác nhận biết’.
Ettha ṇyapaccayo kattukammesu hoti, yakārassa kakāraṃ katvā alakkhikoti vuttaṃ.
Here, the ṇya suffix occurs in the sense of agent and object. By changing "ya" to "ka", alakkhiko is stated.
Ở đây, hậu tố ‘ṇya’ được dùng cho chủ thể và đối tượng, và bằng cách biến ‘ya’ thành ‘ka’,* alakkhiko (không có dấu hiệu) được nói.
343. ‘‘Bhuñjitabbabhojana’’nti iminā tikabhojananti ettha yupaccayassa kammatthabhāvaṃ dasseti.
By "bhuñjitabbabhojana" (food to be eaten), it shows the objective sense of the yuppaccaya in tikabhojana.
343. Bằng từ ‘‘Bhuñjitabbabhojana’’ (thức ăn nên ăn),* chỉ ra rằng hậu tố ‘yu’ trong từ tikabhojana (bữa ăn ba người) có nghĩa là ‘đối tượng’.
Tanti tikabhojanaṃ.
Taṃ means that tikabhojana.
Taṃ (cái đó) là bữa ăn ba người (tikabhojana).
Yathādhammoti ‘‘gaṇabhojane pācittiya’’nti (pāci. 209) vuttāya mātikāvibhaṅgapāḷiyā anurūpaṃ.
Yathādhammo means in accordance with the Mātikāvibhaṅga Pali text which states "gaṇabhojane pācittiya" (a pācittiya offence regarding group meals).
Yathādhammo (đúng theo pháp) có nghĩa là ‘phù hợp với bản văn gốc của Phân Tích Giới Bổn (mātikāvibhaṅgapāḷi) đã nói ‘‘gaṇabhojane pācittiya’’ (tội pācittiya về bữa ăn nhóm)’ (Pāci. 209).
Pañcavatthuyācanakathāti pañca vatthūni yācanassa kathā.
Pañcavatthuyācanakathā means the story of requesting five things.
Pañcavatthuyācanakathā (câu chuyện về sự thỉnh cầu năm điều) là câu chuyện về việc thỉnh cầu năm điều.
Āyukappanti avīcimahāniraye āyukappaṃ sandhāya vuttaṃ.
Āyukappaṃ is said with reference to an āyukappa in the Avīci Great Hell.
Āyukappaṃ (một kiếp sống) được nói để chỉ một kiếp sống trong đại địa ngục Avīci.
Avīcimahāniraye āyukappo nāma eko antarakappoti jinālaṅkāraṭīkādīsu (mi. pa. 4.1.3; kathā. aṭṭha. 654-657; itivu. aṭṭha. 18; sārattha. ṭī. cūḷavagga 3.343; a. ni. ṭī. 3.662) vutto.
An āyukappa in the Avīci Great Hell is said to be one antarakappa in Jinālaṅkāraṭīkā and other texts.
Một kiếp sống trong đại địa ngục Avīci được nói là một tiểu kiếp (antarakappa) trong Jinālaṅkāraṭīkā, v.v. (Mi. Pa. 4.1.3; Kathā. Aṭṭha. 654-657; Itivu. Aṭṭha. 18; Sārattha. Ṭī. Cūḷavagga 3.343; A. Ni. Ṭī. 3.662).
‘‘Eko asaṅkhyeyyakappo’’ti sammohavinodanādīsu (vibha. aṭṭha. 809; ma. ni. aṭṭha. 3.128; vi. vi. ṭī. 1.410; vajira. ṭī. pārājikaṇḍa 410) vutto.
It is said to be "one asaṅkhyeyyakappa" in Sammohavinodanā and other texts.
Trong Sammohavinodanā, v.v. (Vibha. Aṭṭha. 809; Ma. Ni. Aṭṭha. 3.128; Vi. Vi. Ṭī. 1.410; Vajira. Ṭī. Pārājikaṇḍa 410) được nói là ‘‘Eko asaṅkhyeyyakappo’’ (một vô số kiếp).
Seṭṭhaṃ puññanti mahantaṃ puññaṃ.
Seṭṭhaṃ puññaṃ means great merit.
Seṭṭhaṃ puññaṃ (phước báu tối thượng) là phước báu lớn lao.
Iminā brahaṃ puññanti brahasaddo mahantatthoti dasseti.
By this, it shows that the word "braha" in brahaṃ puññaṃ means great.
Bằng điều này,* chỉ ra rằng từ brahaṃ puññaṃ (phước báu lớn lao) có nghĩa là từ ‘braha’ có nghĩa là ‘lớn lao’.
Braha vuddhiyanti dhātupāṭhesu (pāṇinī 735; saddanītidhātumālāyaṃ 16 hakārantadhātu) vuttattā brahasaddo mahantavācako hoti.
Since it is stated in the Dhatupathas (Pāṇinī 735; Saddanītidhātumālā 16 hakārantadhātu) that "braha" means to grow, the word "braha" is a synonym for great.
Vì trong các từ điển động từ (dhātupāṭha) (Pāṇinī 735; Saddanītidhātumālā 16 hakārantadhātu) đã nói ‘braha vuddhi’ (braha là sự tăng trưởng), nên từ ‘braha’ có nghĩa là ‘lớn lao’.
Brahadhātuto apaccayaṃ katvā ‘‘brahā’’tipi, mapaccayaṃ katvā ‘‘brahmā’’tipi pāṭho atthi.
By forming the apaccaya from the root "braha", there is also the reading "brahā", and by forming the mapaccaya, there is also the reading "brahmā".
Cũng có bản văn ‘‘brahā’’ bằng cách thêm hậu tố ‘a’ vào gốc ‘braha’, và ‘‘brahmā’’ bằng cách thêm hậu tố ‘ma’.
Āyukappamevāti saggesu āyukappameva.
Āyukappamevā means only an āyukappa in the heavens.
Āyukappamevā (chỉ một kiếp sống) có nghĩa là chỉ một kiếp sống ở các cõi trời.
345. Āgilāyatīti ettha ātyūpasaggo abhibhavanattho, giledhātu bādhanatthoti āha ‘‘vedanābhibhūtā bādhatī’’ti.
345. In Āgilāyatī, the prefix "ā" has the meaning of overcoming, and the root "gile" has the meaning of afflicting, so it says "vedanābhibhūtā bādhatī" (afflicts, overcome by feeling).
345. Ở đây, trong từ Āgilāyatī (đau đớn), tiền tố ‘āty’ có nghĩa là ‘áp đảo’, và gốc ‘gile’ có nghĩa là ‘làm hại’, nên* nói ‘‘vedanābhibhūtā bādhatī’’ (bị cảm thọ áp đảo mà làm hại).
Tanti piṭṭhiṃ.
Taṃ refers to the back.
Taṃ (cái đó) là lưng.
Parassa cittaṃ ādisitvā desayati etāyāti ādesanā, sā eva pāṭihāriyaṃ ādesanāpāṭihāriyaṃ.
It reveals another's mind by pointing it out, hence it is ādesanā (mind-reading). That itself is a miracle, ādesanāpāṭihāriyaṃ (miracle of mind-reading).
Ādesanā (sự chỉ dẫn) là ‘chỉ dẫn tâm của người khác mà thuyết giảng’; chính đó là thần thông ādesanāpāṭihāriyaṃ (thần thông chỉ dẫn).
Anusāsati etāyāti anusāsanī, imamevatthaṃ dassento āha ‘‘evampi te’’tiādi.
It instructs by means of this, hence anusāsanī (instruction). Showing this very meaning, it says 'even so to you,' and so on.
Anusāsanī (sự giáo huấn) là ‘giáo huấn bằng điều đó’; để chỉ ra ý nghĩa này,* nói ‘‘evampi te’’ (ngươi cũng vậy), v.v.
346. Mamānukrubbanti ettha anutyūpasaggo anukiriyattho karadhātu antapaccayo gacchantādigaṇoti dassento āha ‘‘mamānukiriyaṃ kurumāno’’ti.
346. In mamānukrubbaṃ (doing for my sake), the prefix anu means 'following an action,' and the root kar (to do) with the suffix anta belongs to the gacchantādi group, thus showing the meaning 'doing in accordance with me.'
346. Ở đây, trong từ Mamānukrubbaṃ (làm điều lợi ích cho ta), để chỉ ra rằng tiền tố ‘anut’ có nghĩa là ‘hành động theo’, gốc ‘kara’ và hậu tố ‘anta’ thuộc nhóm ‘gacchantādi’ (đi, v.v.),* nói ‘‘mamānukiriyaṃ kurumāno’’ (làm điều hành động theo ta).
‘‘Dukkhito’’ti iminā kapaṇoti ettha kapadhātu hiṃsanatthoti dasseti.
By 'suffering,' it shows that the root kap in kapaṇo (wretched) means 'to harm.'
Bằng từ ‘‘Dukkhito’’ (đau khổ),* chỉ ra rằng gốc ‘kapa’ trong từ kapaṇo (khổ sở) có nghĩa là ‘làm hại’.
Mahāvarāhassāti varāhasaddassa sūkaratthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘mahānāgassā’’ti.
In mahāvarāhassā (of the great boar), rejecting the meaning 'boar' for the word varāha, it says 'of the great elephant.'
Để bác bỏ ý nghĩa ‘heo’ của từ ‘varāha’,* nói ‘‘mahānāgassā’’ (của con voi lớn).
‘‘Pathavi’’nti iminā mahiṃ vikubbatoti ettha mahīsaddassa evaṃnāmakaṃ mahānadiṃ paṭikkhipati.
By 'earth,' it rejects the meaning of mahī as a great river of that name in mahiṃ vikubbato (disturbing the earth).
Bằng từ ‘‘Pathavi’’ (đất),* bác bỏ rằng từ ‘mahī’ trong mahiṃ vikubbato (đang đào đất) là tên của một con sông lớn.
‘‘Padālentassā’’ti iminā karadhātuyā vityūpasaggavasena padālanatthaṃ dasseti.
By 'splitting,' it shows the meaning 'to split' for the root kar in conjunction with the prefix vi.
Bằng từ ‘‘Padālentassā’’ (đang xé nát),* chỉ ra rằng gốc ‘kara’ có nghĩa là ‘xé nát’ theo tiền tố ‘vi’.
Bhisaṃ ghasamānassāti ettha mānasaddo katvatthoti āha ‘‘bhisaṃ ghasantassā’’ti.
In bhisaṃ ghasamānassā (while eating the lotus root), the word māna means 'having done,' so it says 'while eating the lotus root.'
Ở đây, trong Bhisaṃ ghasamānassā (đang ăn ngó sen),* chỉ ra rằng từ ‘māna’ có nghĩa là ‘sau khi làm’, nên nói ‘‘bhisaṃ ghasantassā’’ (đang ăn ngó sen).
Ghasantassāti bhakkhantassa.
Ghasantassā means 'of one who is eating.'
Ghasantassā (đang ăn) có nghĩa là ‘đang nuốt’.
Nadīnāmakaṃ taṃ pokkharaṇinti yojanā.
The pond is named nadī (river) – this is the connection.
Sự kết nối là ‘cái hồ đó tên là sông’.
Iminā nadīsu jaggatoti ettha nadī nāma pokkharaṇīti dasseti.
By this, it shows that in nadīsu jaggato (guarding in the rivers), nadī means 'a pond.'
Bằng điều này,* chỉ ra rằng ‘nadī’ (sông) trong nadīsu jaggato (đang bảo vệ trong các con sông) có nghĩa là ‘pokkharaṇī’ (hồ sen).
Jaggatoti hatthiyūthaṃ pālentassa.
Jaggato means 'of one who is guarding a herd of elephants.'
Jaggato (đang bảo vệ) có nghĩa là ‘đang bảo vệ đàn voi’.
‘‘Satto’’ti iminā kocisaddassa padhānapadaṃ dasseti.
By 'being,' it shows the principal word of kocis (anyone).
Với từ "satto",* chỉ ra đây là chủ từ của một số từ.
Aṭṭhāti ākhyātapadassa atthaṃ dassento āha ‘‘ṭhito’’ti.
Showing the meaning of the verb aṭṭhā (stood), it says 'stood.'
Khi chỉ ý nghĩa của động từ "aṭṭhā",* nói "ṭhito".
Devadattoti me sutanti ettha ‘‘me’’ti padaṃ bhagavantaṃ sandhāya vuttanti āha ‘‘bhagavatā’’ti.
In 'I heard Devadatta,' it says that the word 'me' refers to the Blessed One, meaning 'by the Blessed One.'
Ở đây, từ "me" trong câu "Devadattoti me sutaṃ" được nói liên quan đến Đức Thế Tôn,* nói "bhagavatā".
Tadevāti sutameva.
Tadevā means 'just that which was heard.'
"Tadevā" là chính điều đã nghe.
Idanti ‘‘devadattoti me suta’’nti vacanaṃ.
Idaṃ means 'this statement: I heard Devadatta.'
"Idaṃ" là lời nói "Devadattoti me sutaṃ".
Anucinātīti anuvaḍḍheti.
Anucinātī means 'increases.'
"Anucinātī" có nghĩa là làm cho tăng trưởng.
‘‘Patvā’’ti iminā āsajjananti ettha sadadhātuyā gatyatthaṃ, kiriyāvisesanañca dasseti.
By 'having reached,' it shows the meaning 'to go' for the root sad in āsajjanaṃ (reaching), and also that it is an adverb of manner.
Với từ "patvā",* chỉ ý nghĩa "đi" của căn sad trong "āsajjanaṃ", và cũng là một trạng từ.
Avīcinirayaṃ pattoti ettha idāni na devadatto avīcinirayaṃ patto hoti, āyatiṃ pana avīciniraye avassambhāviyattā ‘‘avīcinirayaṃ patto’’ti vuttanti āha ‘‘āsaṃsāyaṃ atītavacana’’nti.
In avīcinirayaṃ patto (reached the Avīci hell), it says 'this is a past tense word used for an inevitable future event,' meaning that Devadatta is not now in the Avīci hell, but will inevitably be there in the future.
Ở đây, trong "Avīcinirayaṃ patto", hiện tại Devadatta chưa đọa vào địa ngục Avīci, nhưng vì chắc chắn sẽ đọa vào địa ngục Avīci trong tương lai nên được nói là "Avīcinirayaṃ patto",* nói "đây là thì quá khứ dùng cho sự mong đợi".
Āsaṃsāyanti avassambhāviyatthe.
Āsaṃsāyaṃ means 'in the sense of inevitability.'
"Āsaṃsāyaṃ" có nghĩa là sự chắc chắn.
Bhesmā hi udadhī mahāti ettha bhesmāsaddo bhayānakapariyāyoti āha ‘‘bhayānako’’ti.
In 'the ocean is indeed fearsome and great,' the word bhesmā is a synonym for 'fearsome,' so it says 'fearsome.'
Ở đây, trong "Bhesmā hi udadhī mahā", từ "bhesmā" là từ đồng nghĩa với "đáng sợ",* nói "đáng sợ".
351. Ekatoti ettha topaccayassa sattamyatthe pavattabhāvaṃ dassento āha ‘‘dhammavādīpakkhe’’ti.
351. In ekato (on one side), showing that the suffix to is used in the sense of the locative case, it says 'on the side of the Dhamma-speaker.'
Ở đây, trong "ekato",* chỉ ra rằng hậu tố to được dùng với nghĩa định sở,* nói "về phía người nói pháp".
‘‘Anunayanto’’ti iminā anussāvetīti ettha anusaddassa atthaṃ dasseti.
By 'persuading,' it shows the meaning of the prefix anu in anussāvetī (makes known).
Với từ "anunayanto",* chỉ ý nghĩa của tiền tố anu trong "anussāvetī".
Anunayantoti punappunaṃ nayanto.
Anunayanto means 'leading again and again.'
"Anunayanto" có nghĩa là dẫn dắt hết lần này đến lần khác.
Sāvanākāraṃ dassento āha ‘‘na tumhākaṃyevā’’tiādi.
Showing the manner of making known, it says 'not only yours,' and so on.
Khi chỉ cách thức thông báo,* nói "na tumhākaṃyevā" v.v.
Ayaṃ adhammo vā ayaṃ avinayo vā idaṃ asatthusāsanaṃ vā yadi bhaveyyāti yojanā.
The connection is: 'If this were unrighteousness, or this were undiscipline, or this were not the Teacher's instruction.'
Câu nói được ghép là: "Nếu điều này là phi pháp, hoặc điều này là phi luật, hoặc điều này là phi giáo pháp của bậc Đạo sư".
‘‘Bodhetī’’ti iminā sāvetīti ettha sudhātuyā atthaṃ dasseti.
By 'makes understand,' it shows the meaning of the root su in sāvetī (makes known).
Với từ "bodhetī",* chỉ ý nghĩa của căn su trong "sāvetī".
‘‘Anussāvetvā’’ti iminā ‘‘anussāveti, salākaṃ gāhetī’’ti ettha anussāvanakiriyā pubbabhāge pavattā, salākaggāhakiriyā pacchābhāgeti dasseti.
By 'having made known,' it shows that in 'makes known, takes the voting sticks,' the act of making known occurs first, and the act of taking the voting sticks occurs later.
Với từ "anussāvetvā",* chỉ ra rằng hành động thông báo xảy ra trước, hành động nhận phiếu bầu xảy ra sau trong "anussāveti, salākaṃ gāhetī".
Ettha ṭhatvā kassaci codakassa anuyogo siyāti yojanā.
The connection is: 'Standing here, there might be an accusation from some accuser.'
Câu nói được ghép là: "Ở đây, một người cáo buộc nào đó có thể truy hỏi".
Kinti siyāti āha ‘‘evaṃ devadatto’’tiādi.
As to how it might be, it says 'thus Devadatta,' and so on.
"Kinti siyā" có nghĩa là "sẽ như thế nào?",* nói "evaṃ devadatto" v.v.
Tattha evanti pakatatte saṅghe bhinde satīti attho.
There, evaṃ means 'in a Saṅgha that is thus split.'
Ở đây, "evaṃ" có nghĩa là "khi Tăng đoàn bình thường bị chia rẽ".
Kathanti kenākārena.
Kathaṃ means 'by what manner.'
"Kathaṃ" có nghĩa là "bằng cách nào".
Puna kathanti kasmā kāraṇā.
Again, kathaṃ means 'for what reason.'
Lại nữa, "kathaṃ" có nghĩa là "vì lý do gì".
Raññoti ajātasatturañño, kāritakammaṃ.
Rañño means 'of King Ajātasattu,' it is a causative action.
"Rañño" là hành động được thực hiện bởi vua Ajātasattu.
‘‘Ghātāpitattā’’ti bimbisārarājānaṃ ghātāpitattā.
Ghātāpitattā means 'because he had King Bimbisāra killed.'
"Ghātāpitattā" có nghĩa là "vì đã khiến vua Bimbisāra bị giết".
Tatthāti ‘‘bhikkhu kho upālī’’tiādivacane, ṭhatvā parihāraṃ vadāmāti yojanā.
Tatthā means 'in the statement "O Upāli, a bhikkhu," and so on,' the connection is 'standing there, we will speak of the defense.'
"Tatthā" trong lời nói "bhikkhu kho upālī" v.v., câu nói được ghép là: "Tôi sẽ nói lời biện hộ khi đứng ở đó".
Viraddhattāti virādhitattā.
Viraddhattā means 'because of having erred.'
"Viraddhattā" có nghĩa là "vì đã phạm lỗi".
Tamatthaṃ vitthārento āha ‘‘tena hī’’tiādi.
Expanding on that meaning, he said, "tena hi" and so on.
Khi giải thích ý nghĩa đó một cách chi tiết,* nói "tena hī" v.v.
Tattha tena hīti uyyojanatthe nipāto.
There, tena hi is a particle in the sense of urging or dismissing.
Ở đây, "tena hī" là một giới từ biểu thị sự khuyến khích.
Evañhīti evameva.
Evañhi means just so.
"Evañhī" có nghĩa là "chính là như vậy".
Tassāti devadattassa.
Tassā refers to Devadatta.
"Tassā" là của Devadatta.
Kumāro panāti ajātasattukumāro pana, katamatteyeva na vuttāti sambandho.
Kumāro pana refers to Prince Ajātasattu, and the connection is that it was not stated merely as "what was done."
"Kumāro panā" là "còn hoàng tử Ajātasattu", câu nói được ghép là: "không được nói chỉ khi đã làm xong".
Tassāti devadattassa.
Tassā refers to Devadatta.
"Tassā" là của Devadatta.
Tasmāti yasmā saṅghabhedato pubbe ruhituppādakammaṃ karontassāpi pacchā abhabbabhāvo ropito, tasmā.
Tasmā (therefore) means: because, even for one who had committed the act of causing blood to flow before the schism of the Saṅgha, an inability was later attributed; therefore.
"Tasmā" có nghĩa là "vì trước khi chia rẽ Tăng đoàn, khả năng không thể làm được đã được gán cho người đã thực hiện hành động tạo vết thương, cho nên".
Bhedakaravatthūsu evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
The connection is that such a determination should be understood regarding matters causing schism.
Câu nói được ghép là: "Cần phải biết sự phân định như vậy trong các vấn đề gây chia rẽ".
Dhammādhammādīnaṃ suttantavinayapariyāyena visesaṃ dassento āha ‘‘suttantapariyāyenā’’tiādi.
Showing the distinction of Dhamma and non-Dhamma, etc., according to the Suttanta and Vinaya methods, he said, "by the Suttanta method" and so on.
Khi chỉ sự khác biệt của pháp, phi pháp v.v. theo cách giải thích của kinh tạng và luật tạng,* nói "suttantapariyāyenā" v.v.
Tattha suttantapariyāyenāti suttantadesanāya, suttantadesanānayatoti vuttaṃ hoti.
There, suttantapariyāyena means by the teaching of the Suttanta; it is said to be by the way of the Suttanta teaching.
Ở đây, "suttantapariyāyenā" có nghĩa là "theo giáo lý của kinh tạng", tức là "theo phương pháp giáo lý của kinh tạng".
Tathāti tato aññathā.
Tathā means otherwise.
"Tathā" có nghĩa là "khác với điều đó".
Tatthāti dvīsu dhammādhammesu.
Tatthā refers to the two, Dhamma and non-Dhamma.
"Tatthā" có nghĩa là "trong hai pháp và phi pháp".
Evaṃ amhākanti evaṃ kariyamāne amhākaṃ.
Evaṃ amhākaṃ means "if done thus, for us."
"Evaṃ amhākaṃ" có nghĩa là "khi làm như vậy, của chúng ta".
Evaṃ suttantapariyāyena dhammādhammānaṃ visesaṃ dassetvā idāni vinayapariyāyena tesaṃ taṃ dassento āha ‘‘vinayapariyāyena panā’’tiādi.
Having thus shown the distinction of Dhamma and non-Dhamma by the Suttanta method, he now shows it by the Vinaya method, saying, "by the Vinaya method, however," and so on.
Sau khi chỉ ra sự khác biệt của pháp và phi pháp theo cách giải thích của kinh tạng như vậy, bây giờ khi chỉ ra điều đó theo cách giải thích của luật tạng,* nói "vinayapariyāyena panā" v.v.
Bhūtena vatthunā kātabbanti sambandho.
The connection is: "should be done with an actual matter."
Câu nói được ghép là: "cần phải làm với một sự việc có thật".
Evaṃ ‘‘abhūtena vatthunā’’ti etthāpi.
Similarly, in "with an unreal matter" also.
Cũng vậy, trong "abhūtena vatthunā".
Evaṃ dvinnaṃ pariyāyānaṃ vasena bhāsitābhāsitadukassa visesaṃ dassetvā idāni āciṇṇānāciṇṇadukassa visesaṃ dassento āha ‘‘suttantapariyāyena devasika’’ntiādi.
Having thus shown the distinction of the pair spoken and unspoken by means of the two methods, he now shows the distinction of the pair practiced and unpracticed, saying, "by the Suttanta method, daily" and so on.
Sau khi chỉ ra sự khác biệt của cặp đã nói và chưa nói theo hai cách giải thích như vậy, bây giờ khi chỉ ra sự khác biệt của cặp đã thực hành và chưa thực hành,* nói "suttantapariyāyena devasika" v.v.
Tattha ‘‘devasika’’nti padaṃ ‘‘samāpajjanaṃ, volokana’’nti tīsuyeva padesu yojetabbaṃ.
There, the word "devasikaṃ" (daily) should be connected only with the three phrases: "entering into attainment, review, and so on."
Ở đây, từ "devasika" chỉ cần được ghép với ba từ "samāpajjanaṃ" và "volokanaṃ".
Aṭṭhuppattivasenāti kāraṇuppattivasena.
Aṭṭhuppattivasena means by way of the arising of the cause.
"Aṭṭhuppattivasenā" có nghĩa là "theo sự phát sinh của nguyên nhân".
Kāraṇañhi arati phalaṃ etasmāti atthoti vuccati, atthassa uppatti atthuppatti, sāyeva aṭṭhuppatti tthakārassa ṭṭhakāraṃ katvā, aṭṭhuppattiyā vaso aṭṭhuppattivaso, tena.
For a cause is called attho because it has benefit as its fruit; the arising of a benefit is atthuppatti, which is the same as aṭṭhuppatti by changing 'tth' to 'ṭṭh'; the way of the arising of a benefit is aṭṭhuppattivaso; by that.
Nguyên nhân được gọi là "attho" vì sự không vui là quả của nó; sự phát sinh của ý nghĩa là atthuppatti, đó chính là aṭṭhuppatti sau khi biến tthakāra thành ṭṭhakāra; sự chi phối của aṭṭhuppatti là aṭṭhuppattivaso, do đó.
Idaṃ padaṃ ‘‘suttantadesanā jātakakathā’’ti dvīhipi padehi yojetabbaṃ.
This word should be connected with both phrases: "Suttanta teaching" and "Jātaka story."
Từ này cần được ghép với cả hai từ "suttantadesanā" và "jātakakathā".
Idanti phalasamāpattisamāpajjanādi.
Idaṃ refers to entering into fruit attainment and so on.
"Idaṃ" là sự nhập định quả v.v.
Āciṇṇanti ā bandhitaṃ, punappunaṃ vā upacitaṃ vaḍḍhitaṃ, paguṇaṃ vā.
Āciṇṇa means bound, or repeatedly accumulated and developed, or proficient.
"Āciṇṇaṃ" có nghĩa là "đã được buộc chặt", hoặc "đã được tích lũy, tăng trưởng nhiều lần", hoặc "đã thành thạo".
Cāriyapakkamananti cāriyatthaṃ pakkamanaṃ.
Cāriyapakkamana means going forth for alms-round.
"Cāriyapakkamanaṃ" có nghĩa là "sự ra đi để hành khất".
Evaṃ dvinnaṃ pariyāyānaṃ vasena āciṇṇānāciṇṇadukassa visesaṃ dassetvā idāni paññattadukassa visesaṃ dassento āha ‘‘suttantapariyāyena cattāro satipaṭṭhānā’’tiādi.
Having thus shown the distinction of the pair practiced and unpracticed by means of the two methods, he now shows the distinction of the pair prescribed and unprescribed, saying, "by the Suttanta method, the four foundations of mindfulness" and so on.
Sau khi chỉ ra sự khác biệt của cặp đã thực hành và chưa thực hành theo hai cách giải thích như vậy, bây giờ khi chỉ ra sự khác biệt của cặp đã chế định và chưa chế định,* nói "suttantapariyāyena cattāro satipaṭṭhānā" v.v.
Taṃ bhāsitābhāsitadukasadisameva.
That is similar to the pair spoken and unspoken.
Điều đó tương tự như cặp đã nói và chưa nói.
Evaṃ dvinnaṃ suttantavinayapariyāyānaṃ vasena pañcannaṃ dukānaṃ viseso dassito.
Thus, the distinction of the five pairs has been shown by means of the two Suttanta and Vinaya methods.
Như vậy, sự khác biệt của năm cặp đã được chỉ ra theo hai cách giải thích của kinh tạng và luật tạng.
Tatthāti ‘‘te imehī’’tiādivacane.
There (Tatthā) refers to the statement beginning with "they by these."
Tatthā (Ở đó) là trong câu nói “chúng bởi những điều này”, v.v.
Apakassantīti ettha kasadhātussa gatyatthaṃ dassento āha ‘‘parisaṃ ākaḍḍhantī’’ti.
Apakassantī (drawing away): showing the meaning of movement for the root kas, it says "drawing the assembly away."
Apakassantī (kéo ra xa): Ở đây, giải thích nghĩa di chuyển của căn kas, nói rằng “kéo hội chúng”.
Vijaṭentīti vijaṭaṃ karonti, visuṃ karontīti attho.
Vijaṭentī (disentangle): they make it disentangled, meaning they make it separate.
Vijaṭentī (làm rối loạn) là làm cho rối loạn, nghĩa là làm cho riêng biệt.
Ekamantaṃ ussādentīti ekasmiṃ ante ussadaṃ karonti.
Ekamantaṃ ussādentī (raising it to one side): they make a mound on one side.
Ekamantaṃ ussādentī (làm nổi bật một phía) là làm cho nổi bật ở một phía.
Avapakassantīti ettha dvinnaṃ upasaggānaṃ vasena ativiyattho daṭṭhabboti āha ‘‘ati viya ākaḍḍhantī’’ti.
Avapakassantī: here, the meaning should be understood as "very much" due to the two prefixes, so it says "drawing away very much."
Avapakassantī (kéo rất xa): Ở đây, do hai tiền tố, phải hiểu là nghĩa “rất nhiều”, nên nói rằng “kéo rất nhiều”.
Ativiyatthaṃ āvikaronto āha ‘‘yathā visaṃsaṭṭhāva honti, evaṃ karontī’’ti.
Revealing the meaning of "very much," it says "they make them as if they are mixed with poison."
Giải thích nghĩa “rất nhiều”, nói rằng “làm cho chúng trở nên như bị pha trộn.”
Yathāti yenākārena kariyamāneti sambandho.
Yathā (as): the connection is "when done in what manner."
Yathā (như): có liên hệ với “khi được làm theo cách nào”.
‘‘Visu’’nti iminā āveṇisaddo ‘‘visu’’ntiatthavācako anipphannapāṭipadikoti dasseti.
By "visuṃ," it indicates that the word āveṇi is a non-derived nominal stem meaning "separate."
Với “Visuṃ” (riêng biệt), cho thấy rằng từ āveṇi là một danh từ gốc chưa được tạo ra, có nghĩa là “riêng biệt”.
Vatthūsūti bhedakaravatthūsu.
In the grounds (Vatthūsu) means "in the grounds that cause division."
Vatthūsu (trong các sự việc) là trong các sự việc gây chia rẽ.
Imaṃ gaṇhathāti imaṃ vādaṃ gaṇhatha.
Imaṃ gaṇhathā (take this): take this view.
Imaṃ gaṇhathā (hãy nắm giữ điều này) là hãy nắm giữ quan điểm này.
Visunti āveṇiṃ.
Visuṃ (separately) means "āveṇiṃ" (distinctly).
Visuṃ (riêng biệt) là āveṇiṃ (riêng biệt).
Imasmiṃ khandhake vuttavacanaṃ parivārapāḷiyā saṃsandento āha ‘‘parivāre panā’’tiādi.
Comparing the statement in this chapter with the Pāḷi of the Parivāra, it says "in the Parivāra, however," and so on.
Đối chiếu câu nói được đề cập trong Khandhaka này với kinh Parivāra, nói rằng “nhưng trong Parivāra”, v.v.
Tattha pañcahi ākārehīti ‘‘kammena uddesena voharanto anussāvanena salākaggāhenā’’ti (pari. 458) evaṃ pañcahi kāraṇehi.
There, by five aspects (pañcahi ākārehi) refers to "by action, by designation, by declaration, by announcement, by taking the voting-slips," thus by five causes.
Ở đó, pañcahi ākārehi (bằng năm cách) là bằng năm lý do như “bằng nghiệp, bằng sự chỉ định, bằng cách nói, bằng sự thông báo, bằng việc lấy phiếu bầu” (Pari. 458).
Tassāti parivāre vuttavacanassa.
Of that (Tassā) refers to the statement mentioned in the Parivāra.
Tassā (của câu nói đó) là của câu nói được đề cập trong Parivāra.
Idhāti imasmiṃ saṅghabhedakakkhandhake, vuttena iminā saṅghabhedalakkhaṇenāti yojanā.
Here (Idhā) refers to this Saṅghabhedakakkhandhaka; the connection is "by this characteristic of schism mentioned."
Idhā (ở đây) là trong Khandhaka về sự chia rẽ Tăng-già này, có liên hệ với “bằng đặc điểm chia rẽ Tăng-già được nói đến này”.
‘‘Atthato nānākaraṇaṃ natthī’’ti iminā saddato nānākaraṇaṃ atthīti dīpeti.
By "there is no difference in meaning," it indicates that there is a difference in words.
Với “không có sự khác biệt về ý nghĩa”, cho thấy có sự khác biệt về từ ngữ.
Assāti saṅghabhedalakkhaṇassa.
Of that (Assā) refers to the characteristic of schism.
Assā (của đặc điểm đó) là của đặc điểm chia rẽ Tăng-già.
Taṃ pana nānākaraṇābhāvanti yojanā.
The connection is "that absence of difference."
Có liên hệ với “điều đó là không có sự khác biệt”.
Tatthevāti parivāre eva.
There itself (Tattheva) means "in the Parivāra itself."
Tatthevā (ngay ở đó) là ngay trong Parivāra.
Sabbatthāti sabbasmiṃ saṅghabhedakakkhandhake.
Everywhere (Sabbatthā) means "in the entire Saṅghabhedakakkhandhaka."
Sabbatthā (ở khắp mọi nơi) là ở khắp Khandhaka về sự chia rẽ Tăng-già.
357. Vattakkhandhake ārāmanti upacārasīmaṃ sandhāya vuttanti āha ‘‘upacārasīmasamīpa’’nti.
357. In the Vattakkhandhaka, ārāmaṃ (monastery) is said with reference to the precinct boundary, so it says "near the precinct boundary."
357. Trong Vattakkhandhaka, ārāmaṃ (khu vườn) được nói đến để chỉ giới cận của khu vực, nên nói rằng “gần giới cận của khu vực”.
‘‘Gahetvā’’ti padassa ‘‘upāhanā’’ti kammaṃ pākaṭaṃ, karaṇaṃ pana apākaṭaṃ.
For the word "gahetvā" (taking), the object "upāhanā" (sandals) is clear, but the instrument is unclear.
Đối với từ “Gahetvā” (cầm lấy), túc từ “upāhanā” (dép) là rõ ràng, nhưng túc từ công cụ thì không rõ ràng.
Tasmā karaṇaṃ dassento āha ‘‘upāhanadaṇḍakena gahetvā’’ti.
Therefore, showing the instrument, it says "taking with a sandal-stick."
Vì vậy, giải thích túc từ công cụ, nói rằng “cầm lấy bằng cây gậy dép”.
Iminā ‘‘hatthenā’’ti karaṇaṃ nivatteti.
By this, it negates the instrument "by hand."
Điều này loại bỏ túc từ công cụ “bằng tay”.
Paṭikkamantīti ettha pavisantīti ca apakkamantīti ca atthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘sannipatantī’’ti.
Paṭikkamantī: here, rejecting the meanings "entering" and "departing," it says "assembling."
Paṭikkamantī (đi lại): Ở đây, bác bỏ nghĩa “đi vào” và “rời đi”, nói rằng “tụ tập”.
Upāhanā…pe… pucchitabbāti ettha ‘‘pucchitabbā’’ti padassa saha kammena pucchitabbākāraṃ dassento āha ‘‘katarasmiṃ ṭhāne’’tiādi.
Upāhanā…etc.…pucchitabbā (sandals…etc.…should be asked): here, showing the manner of asking for the word "pucchitabbā" together with its object, it says "in which place," and so on.
Upāhanā…pe… pucchitabbā (dép…v.v… phải hỏi): Ở đây, giải thích cách hỏi cùng với túc từ cho từ “pucchitabbā” (phải hỏi), nói rằng “ở nơi nào”, v.v.
Tattha ‘‘katarasmiṃ…pe… coḷaka’’nti iminā pucchitabbākāraṃ dasseti.
There, "katarasmiṃ…pe…coḷakaṃ" (in which…etc.…rag) indicates the manner of asking.
Ở đó, với “katarasmiṃ…pe… coḷakaṃ” (ở nơi nào…v.v… miếng vải), giải thích cách hỏi.
‘‘Āvāsikā bhikkhū’’ti iminā kammaṃ dasseti.
"Āvāsikā bhikkhū" (resident monks) indicates the object.
Với “Āvāsikā bhikkhū” (các Tỳ-khưu thường trú), giải thích túc từ.
‘‘Pattharitabba’’nti iminā vissajjetabbanti ettha sajadhātuyā cajanatthaṃ paṭikkhipati.
"Pattharitabba" (should be spread out) here rejects the meaning of cajana (abandoning) for the root saj in vissajjetabba (should be put away).
Với “Pattharitabbaṃ” (phải trải), bác bỏ nghĩa “từ bỏ” của căn saj trong vissajjetabbaṃ (phải bỏ đi).
Gocaro pucchitabboti ettha gocarasaddo bhikkhācārasaddena atthato ekanti dassento āha ‘‘bhikkhācāro pucchitabbo’’ti.
Gocaro pucchitabbo (the alms-resort should be asked about): here, showing that the word gocara is one in meaning with the word bhikkhācāra, it says "the alms-round should be asked about."
Gocaro pucchitabbo (phải hỏi về nơi đi khất thực): Ở đây, cho thấy từ gocara và từ bhikkhācāra là một về ý nghĩa, nói rằng “phải hỏi về nơi đi khất thực”.
Bhikkhāya caranti etthāti bhikkhācāro, gocaragāmo.
They go for alms in it, hence bhikkhācāro (alms-round), the alms-village.
Bhikkhācāro (nơi đi khất thực) là nơi mà người ta đi khất thực, tức là làng khất thực.
Yatthāti yasmiṃ gāme.
Yatthā (where) means "in which village."
Yatthā (ở đâu) là ở làng nào.
‘‘Ki’’ntiādinā pānīyaṃ pucchitabbantiādīsu pucchitabbākāraṃ dasseti.
By "kiṃ" (what), and so on, it shows the manner of asking in pānīyaṃ pucchitabba (drinking water should be asked about), and so on.
Với “Kiṃ” (cái gì), v.v., giải thích cách hỏi trong pānīyaṃ pucchitabba (phải hỏi về nước uống), v.v.
Kaṃ kālanti kasmiṃ kāle.
Kaṃ kālaṃ (what time) means "at what time."
Kaṃ kālaṃ (thời gian nào) là vào thời gian nào.
Bahi nikkhamantassāti vihārato bahi nikkhamantassa.
Bahi nikkhamantassā (for one going out): for one going out of the monastery.
Bahi nikkhamantassā (của người đi ra ngoài) là của người đi ra ngoài trú xứ.
Nilloketabboti oloketabbo.
Nilloketabbo (should be looked out for) means "oloketabbo" (should be looked at).
Nilloketabbo (phải nhìn) là phải nhìn.
‘‘Yadi sakkotī’’ti iminā sace ussahatīti ettha sacesaddo yadipariyāyo, ussahatisaddo sakkoti pariyāyoti dasseti.
By "yadi sakkotī" (if he is able), it shows that the word sace in sace ussahatī (if he is energetic) is a synonym for yadi, and the word ussahati is a synonym for sakkoti.
Với “Yadi sakkotī” (nếu có thể), cho thấy từ sace trong sace ussahatī (nếu cố gắng) là đồng nghĩa với yadi, và từ ussahati là đồng nghĩa với sakkoti.
Sakkontassa vihārasodhanavatteti sambandho.
The connection is "the observance of cleaning the monastery for one who is able."
Có liên hệ với “phận sự dọn dẹp trú xứ của người có thể làm”.
359. Āvāsikavatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
359. The connection is "such a decision should be known in the observances for resident monks."
359. Trong Āvāsikavatta, có liên hệ với “phải biết quyết định như vậy”.
Sabbaṃ kātabbanti sambandho.
The connection is "everything should be done."
Có liên hệ với “tất cả đều phải làm”.
Tassāti vuḍḍhatarassa āgantukassa.
"Tassā" refers to the elder arriving guest.
Tassā (của vị đó) là của vị Tỳ-khưu khách lớn tuổi hơn.
‘‘Paṇḍito’’tiādinā sace bālo ‘‘sammajjāhi tāva cetiyaṅgaṇa’’nti na vadati, sammajjaniṃ nikkhipitvā tassa vattameva kātabbanti dasseti.
With "Paṇḍito" and so forth, it shows that if a foolish person does not say, "Please sweep the cetiya ground for a while," one should put down the broom and perform only his duty.
Với “Paṇḍito” (người trí), v.v., cho thấy rằng nếu người ngu không nói “hãy quét dọn sân tháp trước đi”, thì phải đặt chổi xuống và làm phận sự của vị đó.
Bhesajjameva kātabbanti sahāvadhāraṇena vuttattā bālo ‘‘karohi tāva bhesajja’’nti avadantopi bhesajjameva kātabbaṃ.
As "Bhesajjameva kātabbaṃ" is stated with emphasis, even if a foolish person does not say, "Please make medicine for a while," medicine should still be made.
Bhesajjameva kātabbaṃ (chỉ nên làm thuốc): Vì được nói với sự nhấn mạnh, nên ngay cả khi người ngu không nói “hãy làm thuốc trước đi”, thì cũng chỉ nên làm thuốc.
‘‘Paṇḍito hī’’tiādinā pana āgantukassa vattabbabhāvamattameva dasseti.
However, with "Paṇḍito hi" and so forth, it only shows the mere state of being spoken to by the arriving guest.
Với “Paṇḍito hī” (vì người trí), v.v., chỉ cho thấy rằng vị Tỳ-khưu khách phải được nói.
Pāḷimuttakavattaṃ dassento āha ‘‘apicā’’tiādi.
Showing the duty outside the Pāḷi, it states, "Moreover," and so forth.
Giải thích phận sự không thuộc về Pāḷi, nói rằng “apicā” (hơn nữa), v.v.
Bījanenāti bījaniyā.
"Bījanena" means with a fan.
Bījanenā (bằng cái quạt) là bằng cái quạt.
‘‘Bījana’’nti hi napuṃsakaliṅgo, ‘‘bījanī’’ti itthiliṅgo.
Indeed, "Bījana" is neuter gender, and "bījanī" is feminine gender.
“Bījanaṃ” là giống trung, “bījanī” là giống cái.
‘‘Bījitabbo’’ti ca ‘‘bījitabba’’nti ca iminā aṭṭhakathāvacanena bījiyati anenāti bījanaṃ, bījiyati etāyāti bījanīti vacanattho kātabbo.
With the Aṭṭhakathā statements "bījitabbo" and "bījitabba," the meaning of the words should be understood as "bījanaṃ" (that by which one fans) and "bījanī" (that by which one fans).
Với câu nói của chú giải “Bījitabbo” (phải được quạt) và “bījitabbaṃ” (phải được quạt), phải hiểu nghĩa của từ là “cái được quạt bằng cái này là bījanaṃ (cái quạt)”, “cái được quạt bằng cái này là bījanī (cái quạt)”.
Assāti vuḍḍhataraāgantukassa.
"Assā" refers to the elder arriving guest.
Assā (của vị đó) là của vị Tỳ-khưu khách lớn tuổi hơn.
Makkhetabbāti añjetabbā.
"Makkhetabbā" means to be anointed.
Makkhetabbā (phải bôi) là phải bôi.
Hīti saccaṃ.
"Hī" means truly.
Hī (quả thật) là thật vậy.
Etthāti upāhanapuñchane.
"Etthā" refers to wiping the sandals.
Etthā (ở đây) là trong việc lau dép.
Katthāti kasmiṃ vihāre.
"Katthā" means in which monastery.
Katthā (ở đâu) là ở trú xứ nào.
Pucchitena āvāsikenāti sambandho.
The connection is: by the resident monk who was asked.
Có liên hệ với “bởi vị Tỳ-khưu thường trú được hỏi”.
360. Gamikavatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
The connection is: thus the decision regarding the duty for a departing monk should be known.
360. Trong Gamikavatta, có liên hệ với “phải biết quyết định như vậy”.
Tatthāti senāsanakkhandhake.
"Tatthā" refers to the chapter on lodgings.
Tatthā (ở đó) là trong Senāsanakkhandhaka.
Taṃ sabbaṃ paṭisāmetvāti sambandho.
The connection is: having put away all of that.
Có liên hệ với “sau khi sắp xếp tất cả những thứ đó”.
Yattha yesu pāsāṇapiṭṭhipāsāṇatthambhesu upacikā nārohanti, tassaṃ pāsāṇapiṭṭhiyaṃ vā tesu pāsāṇatthambhesu vā yaṃ katasenāsanaṃ atthi, taṃ anāpucchantassāpi anāpattīti yojanā.
The connection is: in whichever rock-slabs or rock-pillars termites do not climb, there is no offense for one who takes a lodging made on that rock-slab or those rock-pillars, even without asking.
Có liên hệ với “ở nơi nào mà mối không leo lên các phiến đá hoặc cột đá, thì việc không xin phép cũng không phạm lỗi đối với chỗ ngủ nghỉ đã được làm trên phiến đá đó hoặc trên các cột đá đó”.
Catūsu pāsāṇesūtiādi vuttanti sambandho, upacikānaṃ uppattiṭṭhāne kateti sambandho.
The connection is: it is stated regarding the four rock-slabs and so forth, and the connection is: made in a place where termites arise.
Có liên hệ với “được nói đến trên bốn phiến đá”, v.v., có liên hệ với “được làm ở nơi mối xuất hiện”.
Ayanti ānisaṃso.
"Ayaṃ" refers to this benefit.
Ayaṃ (điều này) là lợi ích này.
Ovassakagehe pana ṭhapitānaṃ mañcapīṭhānanti sambandho.
The connection is: for beds and chairs placed in a leaky house.
Có liên hệ với “giường và ghế được đặt trong nhà tránh mưa”.
362. Iddhaṃ ahosīti ettha idhadhātuyā vaḍḍhanatthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘sampannaṃ ahosī’’ti.
In "Iddhaṃ ahosī," rejecting the meaning of growth for the root "idh," it states "sampannaṃ ahosī" (it was prosperous).
362. Iddhaṃ ahosī (đã thịnh vượng): Ở đây, bác bỏ nghĩa “tăng trưởng” của căn idh, nói rằng “đã thành công”.
Saṅghatthere nisinneti sambandho.
The connection is: when the Saṅghatthera is seated.
Có liên hệ với “khi Tăng-già trưởng lão ngồi”.
Anuthere anumodanatthāya nisinneti yojanā.
The connection is: when the Anutthera is seated for the purpose of rejoicing.
Có liên hệ với “khi vị Tỳ-khưu thứ hai ngồi để tùy hỷ”.
Saṅghattherena ajjhiṭṭhepīti sambandho.
The connection is: when requested by the Saṅghatthera.
Có liên hệ với “ngay cả khi được Tăng-già trưởng lão thỉnh cầu”.
Anumodako vadatīti sambandho.
The connection is: the one who rejoices speaks.
Có liên hệ với “người tùy hỷ nói”.
Anu punappunaṃ, pacchā vā dāyake dhammakathāya modetīti anumodako.
"Anumodako" is one who rejoices the donors repeatedly or afterwards with a Dhamma talk.
Anumodako (người tùy hỷ) là người làm cho thí chủ hoan hỷ bằng bài pháp thoại lặp đi lặp lại hoặc sau đó.
‘‘Gacchathā’’ti sace vadati anumodakoti yojanā.
The connection is: if he says "Gacchathā," he is the one who rejoices.
Có liên hệ với “nếu nói ‘hãy đi’, thì đó là người tùy hỷ”.
Tassāti anumodakassa.
"Tassā" refers to the one who rejoices.
Tassā (của vị đó) là của người tùy hỷ.
Manussā kārentīti sambandho.
The connection is: people cause to be done.
Có liên hệ với “người ta làm”.
‘‘Ekenā’’ti padaṃ ‘‘kārentī’’ti pade kāritakammaṃ.
The word "Ekenā" is the causative object in the word "kārentī."
Từ “Ekenā” (bởi một người) là túc từ bị động trong từ “kārentī” (họ làm cho).
Tassāti kāritabhikkhussa.
"Tassā" refers to the monk who caused it to be done.
Tassā (của vị đó) là của vị Tỳ-khưu bị sai khiến.
Anumodanatoti anumodanakāraṇā.
"Anumodanato" means due to the act of rejoicing.
Anumodanato (do tùy hỷ) là do nguyên nhân tùy hỷ.
Upanisinnakathāti upasamīpe nisinnānaṃ kathiyati etāyāti upanisinnakathā.
"Upanisinnakathā" is a talk given to those seated nearby.
Upanisinnakathā (bài nói chuyện cho người ngồi gần) là bài nói chuyện được nói cho những người ngồi gần.
Anumodanāyāti anumodanatthāya.
"Anumodanāyā" means for the purpose of rejoicing.
Anumodanāyā (để tùy hỷ) là để tùy hỷ.
Ajjhiṭṭhovāti sayaṃ ajjhiṭṭho eva.
"Ajjhiṭṭhovā" means having been requested oneself.
Ajjhiṭṭhovā (ngay cả khi được thỉnh cầu) là ngay cả khi tự mình được thỉnh cầu.
Etthāti anumodanavatthusmiṃ.
"Etthā" refers to this matter of rejoicing.
Etthā (ở đây) là trong sự việc tùy hỷ.
‘‘Sañjātavacco’’ti iminā vacco sañjāto imassāti vaccitoti katvā sañjātatthe ita paccayoti dasseti.
With "Sañjātavacco," it shows that the suffix "ita" is in the sense of "produced" by forming "vaccito" from "vacco sañjāto imassa" (excrement has arisen for him).
Với “Sañjātavacco” (người đã có lời nói), cho thấy rằng từ “vaccito” (người đã có lời nói) được tạo thành bằng cách thêm hậu tố ita trong nghĩa “đã có”, tức là “người đã có lời nói”.
364. Bhattaggavatteti bhattaṃ gaṇhanti etthāti bhattaggaṃ, parivisanaṭṭhānaṃ.
"Bhattaggavatte" refers to the refectory, the place where food is received, the serving place.
364. Bhattaggavatte (tại trai đường) có nghĩa là nơi người ta thọ nhận thức ăn, tức là trai đường (bhattaggaṃ), nơi phân phát thức ăn.
Tasmiṃ kattabbaṃ vattaṃ bhattaggavattaṃ, tasmiṃ bhattaggavatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
The connection is: the duty to be performed there is the refectory duty, and thus the decision regarding that refectory duty should be known.
Phép tắc cần thực hành tại đó là phép tắc trai đường (bhattaggavattaṃ). Cách giải thích là cần phải biết sự quyết định như thế này về phép tắc trai đường.
Manussānaṃ parivisanaṭṭhānaṃ nāma yattha manussā saputtadārā āvasitvā bhikkhūbhojenti.
The place where people serve food is where people with their children and wives reside and offer meals to monks.
Nơi phân phát thức ăn cho người (manussānaṃ parivisanaṭṭhānaṃ) là nơi mà người ta cùng với vợ con (saputtadārā) sinh sống (āvasitvā) và cúng dường chư Tỳ-khưu (bhikkhū bhojenti).
‘‘Atiallīyitvā’’ti iminā anupakhajjāti ettha khadadhātussa hiṃsanaṃ nāma atiallīyananti dasseti.
With "Atiallīyitvā," it shows that the meaning of the root "khad" in "anupakhajjā" is excessive closeness.
Với từ ‘‘Atiallīyitvā’’ (quá gần gũi), điều này cho thấy rằng trong anupakhajjā (không chen lấn), động từ khad có nghĩa là sự tổn hại, tức là quá gần gũi.
Āsanesu satīti āsanesu santesu.
"Āsanesu satī" means when there are seats.
Āsanesu satī (khi có chỗ ngồi) có nghĩa là khi có các chỗ ngồi.
Nisīdantassa navakassāti sambandho.
The connection is: for the junior monk who is sitting.
Có mối liên hệ với: đối với vị Tỳ-khưu mới (navakassa) đang ngồi (nisīdantassa).
Āpajjatīti āpattiṃ āpajjati.
"Āpajjatī" means incurs an offense.
Āpajjatī (phạm) có nghĩa là phạm tội.
Āpucchite ananujānanto thero āpajjatīti yojanā.
The connection is: the elder who does not permit when asked incurs an offense.
Cách giải thích là: vị Trưởng lão (thero) không cho phép (ananujānanto) khi được hỏi (āpucchite) thì phạm tội (āpajjati).
Saṅghāṭinti pārutasaṅghāṭiṃ.
"Saṅghāṭiṃ" refers to the outer robe that is worn.
Saṅghāṭi (tăng-già-lê) là tăng-già-lê đang mặc.
Yathā gaṇhiyamāneti yojanā.
The connection is: as it is being taken.
Cách giải thích là: như khi đang cầm lấy.
Mattāyāti pamāṇāya.
"Mattāyā" means to the proper measure.
Mattāyā (vừa phải) có nghĩa là theo định lượng.
Sabbiādīsu evāti evasaddo ajjhāharitabbo.
The word ‘eva’ (indeed) should be supplied in ‘sabbiādīsu eva’.
Sabbiādīsu evā (trong tất cả các loại gia vị, v.v.) thì từ eva (chính) cần được thêm vào.
Sabbiādīsūti sabbitelauttaribhaṅgesu, niddhāraṇe bhummaṃ.
‘Sabbiādīsu’ means in the sabbi oil and other ingredients; the locative case here is for specification.
Sabbiādīsū (trong tất cả các loại gia vị, v.v.) là trong các loại dầu mè và các loại gia vị khác, đây là giới hạn trong số nhiều thứ.
Yanti sabbiādikaṃ.
‘Yaṃ’ means the sabbi and so on.
Yaṃ (cái gì) là các loại dầu mè, v.v.
Appahotīti sabbesaṃ bhikkhūnaṃ nappahoti.
‘Appahotī’ means it is not enough for all the bhikkhus.
Appahotī (không đủ) có nghĩa là không đủ cho tất cả chư Tỳ-khưu.
Tanti sabbiādikaṃ, sampādehīti sambandho.
‘Taṃ’ means the sabbi and so on; the connection is with ‘sampādehi’ (prepare).
Taṃ (cái đó) là các loại dầu mè, v.v. Có mối liên hệ với: hãy chuẩn bị (sampādehīti).
Tādisaṃ sabbiādikanti sambandho.
The connection is ‘such sabbi and so on’.
Có mối liên hệ với: các loại dầu mè, v.v. như vậy.
Nivattantenāti ettha kasmā ṭhānā nivattantenāti āha ‘‘bhattaggato’’ti.
Regarding ‘nivattantena’ (by one who is returning), as to from what place one should return, it is said: ‘from the refectory’.
Trong Nivattantenā (do người trở về), tại sao lại trở về từ nơi nào? Điều này được nói là ‘‘bhattaggato’’ (từ trai đường).
Kathaṃ kenākārena nivattitabbanti yojanā.
The construction is: how and in what manner should one return?
Cách giải thích là: bằng cách nào, với hình thức nào thì cần phải trở về?
Kasmā navakehi bhikkhūhi paṭhamataraṃ nivattitabbanti āha ‘‘sambādhesu hī’’tiādi.
Regarding why junior bhikkhus should return first, it is said: ‘in crowded places,’ and so on.
Tại sao chư Tỳ-khưu mới (navakehi bhikkhūhi) cần phải trở về trước (paṭhamataraṃ nivattitabbaṃ)? Điều này được nói là ‘‘sambādhesu hī’’ (vì trong những nơi chật chội), v.v.
Nikkhamanokāsoti paṭhamataraṃ nikkhantokāso.
‘Nikkhamanokāso’ means the place from which one first exits.
Nikkhamanokāso (chỗ thoát ra) là chỗ thoát ra trước tiên.
Paṭipāṭiyāti vuḍḍhapaṭipāṭiyā.
‘Paṭipāṭiyā’ means in order of seniority.
Paṭipāṭiyā (theo thứ tự) là theo thứ tự tuổi tác.
Dhureti gehadvārassa samīpe.
‘Dhure’ means near the door of the house.
Dhure (ở ngưỡng cửa) là gần cửa nhà.
Dhurasaddo hi idha samīpavācako.
Here, the word ‘dhura’ means proximity.
Từ dhura ở đây có nghĩa là gần.
Navakā antogehe ce nisinnā hontīti yojanā.
The construction is: if the junior bhikkhus are seated inside the house.
Cách giải thích là: nếu chư Tỳ-khưu mới (navakā) ngồi (nisinnā hontīti) trong nhà (antogehe) thì.
Antarenāti bhikkhūnaṃ vivarena, majjhena vā.
‘Antarenā’ means through the gaps between the bhikkhus, or through the middle.
Antarenā (ở giữa) là qua khoảng trống giữa chư Tỳ-khưu, hoặc ở giữa.
Viraḷāyāti tanukāya.
‘Viraḷāyā’ means sparse.
Viraḷāyā (thưa thớt) là mỏng manh.
366. Piṇḍacārikavatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
The construction is: in the observance of the alms-round bhikkhu, such a determination should be known.
366. Cách giải thích là: cần phải biết sự quyết định như thế này về phép tắc của vị Tỳ-khưu khất thực (Piṇḍacārikavatte).
Kappāsaṃ vā gahetvāti sambandho.
The connection is: having taken cotton or.
Có mối liên hệ với: hoặc cầm lấy bông gòn (kappāsaṃ vā gahetvāti).
Yañcāti yañca kiñci vatthuṃ, gahetvāti sambandho.
‘Yañcā’ means whatever object; the connection is with ‘gahetvā’ (having taken).
Yañcā (và bất cứ thứ gì) là bất cứ vật gì. Có mối liên hệ với: sau khi cầm lấy.
Karontī ṭhitā vāti karontī hutvā ṭhitā vā.
‘Karontī ṭhitā vā’ means having done, or standing.
Karontī ṭhitā vā (hoặc đang làm) có nghĩa là hoặc đang làm.
Tanti kammaṃ.
‘Taṃ’ means that action.
Taṃ (việc đó) là công việc.
Na ca bhikkhādāyikāyāti itthiliṅgavasena vuttattā itthiyā eva mukhaṃ na ulloketabbanti atthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘itthī vā hotū’’tiādi.
‘Na ca bhikkhādāyikāyā’ — rejecting the meaning that one should not look at the face of a woman only, because it is stated in the feminine gender, it is said: ‘whether it is a woman or,’ and so on.
Na ca bhikkhādāyikāyā (và không nhìn người cúng dường) – vì được nói theo giống cái, nên để bác bỏ ý nghĩa rằng chỉ không nên nhìn mặt của phụ nữ, Ngài nói: ‘‘itthī vā hotū’’ (dù là phụ nữ), v.v.
‘‘Bhikkhādānasamaye’’ti iminā aññasmiṃ samaye olokentopi natthi dosoti dasseti.
By ‘bhikkhādānasamaye’ (at the time of giving alms), it is shown that there is no fault even if one looks at other times.
Với cụm từ ‘‘Bhikkhādānasamaye’’ (vào lúc cúng dường khất thực), điều này cho thấy rằng không có lỗi khi nhìn vào những thời điểm khác.
Ekasmiṃ kāle bhikkhāya dadamānāya sabbakālampi na oloketabbanti anicchitatthaṃ paṭikkhipati.
It rejects the undesired meaning that one should not look at all times if one is giving alms at one time.
Ngài bác bỏ ý nghĩa không mong muốn rằng không nên nhìn người phụ nữ cúng dường khất thực vào một thời điểm nào đó trong suốt mọi lúc.
Pattaṃ thavikāya pakkhipitvāti ettha kathaṃ patto thavikāya pakkhipitabboti āha ‘‘sace bahī’’tiādi.
Regarding ‘pattaṃ thavikāya pakkhipitvā’ (having placed the bowl in the bag), as to how the bowl should be placed in the bag, it is said: ‘if outside,’ and so on.
Trong Pattaṃ thavikāya pakkhipitvā (sau khi bỏ bát vào túi), tại sao bát cần được bỏ vào túi? Ngài nói: ‘‘sace bahī’’ (nếu ở ngoài), v.v.
Tattha patto pakkhipitabboti sambandho.
The connection is: the bowl should be placed there.
Có mối liên hệ với: bát cần được bỏ vào đó.
Dhovitvā katvāti padesu ‘‘pattaṃ vodaka’’nti vibhattipariṇāmaṃ katvā sambandhitabbaṃ.
‘Dhovitvā katvā’ — in the phrases, ‘pattaṃ vodakaṃ’ should be connected by changing the case ending.
Dhovitvā katvā (sau khi rửa) thì cần được liên kết bằng cách biến đổi cách ngữ trong ‘‘pattaṃ vodaka’’ (bát không có nước).
Tampīti veḷunāḷikampi.
‘Tampī’ means also the bamboo tube.
Tampī (cả cái đó) là cả ống tre.
Samīpeti āraññakassa senāsanassa samīpe.
‘Samīpe’ means near the dwelling place of the forest dweller.
Samīpe (gần) là gần trú xứ của vị Tỳ-khưu ở rừng.
Yathā ca āraññakassa araṇisahitaṃ icchitabbaṃ, evaṃ kantāraṃ paṭipannassāpi araṇisahitaṃ icchitabbanti yojanā.
The construction is: just as a forest dweller should desire a fire-drill, so too should one traversing a wilderness desire a fire-drill.
Cách giải thích là: như vị Tỳ-khưu ở rừng cần có bộ dụng cụ đánh lửa (araṇisahitaṃ), thì vị Tỳ-khưu đi qua sa mạc cũng cần có bộ dụng cụ đánh lửa.
Gaṇavāsinoti gaṇena saha vāsino, āraññakassāti sambandho.
‘Gaṇavāsino’ means for one who dwells with a group; the connection is with ‘āraññakassa’ (of the forest dweller).
Gaṇavāsino (người ở cùng nhóm) là người ở cùng nhóm. Có mối liên hệ với: của vị Tỳ-khưu ở rừng.
Tenāti araṇisahitena.
‘Tenā’ means by that fire-drill.
Tenā (bằng cái đó) là bằng bộ dụng cụ đánh lửa.
‘‘Nakkhattāneva nakkhattapadānī’’ti iminā assayujādinakkhattāneva (abhidhānappadīpikāyaṃ 58-60 gāthāsu) disābhāgajānanassa, ca samayajānanassa ca kāraṇattā nakkhattapadāni nāmāti dasseti.
By ‘nakkhattāneva nakkhattapadānī’ (the constellations themselves are the constellation terms), it is shown that the constellations like Assayujā (Abhidhānappadīpikā, verses 58-60) are the causes for knowing directions and times, and thus are called ‘nakkhattapadāni’.
Với cụm từ ‘‘Nakkhattāneva nakkhattapadānī’’ (các chòm sao chính là các chòm sao), điều này cho thấy rằng các chòm sao như Assayuja, v.v. (trong Abhidhānappadīpikā, các câu kệ 58-60) là nguyên nhân để biết phương hướng và biết thời gian, nên chúng được gọi là nakkhattapadāni (các chòm sao).
369. Senāsanavatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
The construction is: in the observance of lodging, such a determination should be known.
369. Cách giải thích là: cần phải biết sự quyết định như thế này về phép tắc tại trú xứ (Senāsanavatte).
Dvāraṃ nāmāti mahādvāraṃ.
‘Dvāraṃ nāmā’ means the main door.
Dvāraṃ nāmā (cửa) là cửa lớn.
Mahāvaḷañjanti mahantehi janehi paribhuñjitabbaṃ.
‘Mahāvaḷañjaṃ’ means to be used by many people.
Mahāvaḷañjaṃ (chỗ đi lại rộng rãi) là chỗ cần được sử dụng bởi nhiều người.
Tatthāti dvāre.
‘Tatthā’ means at the door.
Tatthā (ở đó) là ở cửa.
Āpucchitvāvāti vuḍḍhaṃ āpucchitvāva, sabhāgassa vuḍḍhatarassāti sambandho.
‘Āpucchitvāvā’ means having asked the elder; the connection is with ‘sabhāgassa vuḍḍhatarassa’ (of the elder of the same group).
Āpucchitvāvā (sau khi hỏi) là sau khi hỏi vị Trưởng lão. Có mối liên hệ với: của vị đồng phạm hạnh lớn tuổi hơn.
Vaṭṭatiyevāti yathāsukhaṃ viharituṃ vaṭṭatiyeva.
‘Vaṭṭatiyevā’ means it is indeed permissible to dwell as one pleases.
Vaṭṭatiyevā (được phép) là được phép sống tùy ý.
Parivattitabbanti parimukhaṃ vattitabbaṃ.
‘Parivattitabbaṃ’ means one should turn one's face towards it.
Parivattitabba (cần quay mặt lại) có nghĩa là cần quay mặt lại phía trước.
373. Ācamanavatthusmiṃ evamattho veditabboti yojanā.
In the matter of rinsing the mouth, this meaning should be known.
373. Về việc súc miệng (Ācamanavatthusmiṃ), ý nghĩa cần được biết như sau.
Nīharitvāti udakaṃ nīharitvā.
‘Nīharitvā’ means having drawn out water.
Nīharitvā (sau khi lấy ra) là sau khi lấy nước ra.
Ācamitabbanti dhovitabbaṃ.
‘Ācamitabbaṃ’ means one should rinse the mouth.
Ācamitabba (cần súc miệng) có nghĩa là cần rửa.
‘‘Āpubbo camu dhovane’’ti hi dhātupāṭhesu vuttaṃ.
"The root camu, preceded by ā, means 'to wash'," is indeed stated in the Dhatupathas.
Vì trong các bản ghi về động từ (dhātupāṭhesu) đã nói: ‘‘Āpubbo camu dhovane’’ (động từ camu với tiền tố ā có nghĩa là rửa).
Idaṃ ativivaṭanti idaṃ ṭhānaṃ ativivaṭaṃ, na kenaci paṭicchannanti attho.
This is very open means this place is very open, not covered by anyone.
Idaṃ ativivaṭa (cái này quá trống trải) có nghĩa là nơi này quá trống trải, không có gì che đậy.
Udakaṃ alabhantassevāti udakaṃ alabhanteyeva.
Even if one does not obtain water means even if one does not obtain water.
Udakaṃ alabhantassevā (của người không có nước) có nghĩa là của người không có nước.
374. Vaccakuṭivatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
374. This is how the decision should be understood regarding the duties in the latrine.
374. Cách giải thích là: cần phải biết sự quyết định như thế này về phép tắc tại nhà vệ sinh (Vaccakuṭivatte).
Ayanti dantakaṭṭhaṃ khādato vaccakaraṇaṃ.
This refers to defecating while chewing a tooth-stick.
Ayaṃ (cái này) là việc đi vệ sinh khi đang nhai tăm xỉa răng.
Sabbatthevāti sabbasmiṃ eva ṭhāne.
Everywhere means in every place.
Sabbatthevā (ở khắp mọi nơi) là ở khắp mọi nơi.
‘‘Na pharusena kaṭṭhenā’’ti ettha na kevalaṃ kharakaṭṭhameva, phālitakaṭṭhādayopi chaviavalekhanakaṭṭhā pharusāyeva nāmāti dassento āha ‘‘phālitakaṭṭhena vā’’tiādi.
Regarding "not with a rough stick," here, not only a rough stick, but also split sticks and other sticks that scratch the skin are called rough, thus it is said, "or with a split stick," and so on.
Trong ‘‘Na pharusena kaṭṭhenā’’ (không dùng cành cây thô), để cho thấy rằng không chỉ cành cây thô mà cả cành cây đã chẻ, v.v. cũng là cành cây làm trầy xước da, và chúng được gọi là thô, Ngài nói: ‘‘phālitakaṭṭhena vā’’ (hoặc bằng cành cây đã chẻ), v.v.
Paviṭṭhassāti vaccakuṭiṃ paviṭṭhassa.
For one who has entered means for one who has entered the latrine.
Paviṭṭhassā (của người đã vào) là của người đã vào nhà vệ sinh.
Uhatāti ettha upubbo hadadhātūti dassento āha ‘‘uhaditā’’ti.
In uhatā, to show that it is the root had preceded by u, it is said "uhaditā."
Trong Uhatā (đã vứt bỏ), để cho thấy rằng đó là động từ had với tiền tố upa, Ngài nói: ‘‘uhaditā’’ (đã vứt bỏ).
‘‘Hada karīsossagge’’ti dhātupāṭhesu (pāṇinī 977 dhātupāṭhe; saddanītidhātumālāyaṃ 15 dakārantadhātu) vuttattā vaccakūpato bahi karīsassa ossajjananti āha ‘‘bahi vaccamakkhitā’’ti.
Since "Hada karīsossagge" is stated in the Dhatupathas, it means the expulsion of excrement outside the latrine pit, thus it is said, "smeared with excrement outside."
Vì trong các bản ghi về động từ (dhātupāṭhesu) đã nói: ‘‘Hada karīsossagge’’ (Pāṇinī 977, Saddanītidhātumālā 15 – động từ kết thúc bằng dakāra) có nghĩa là vứt bỏ phân ra ngoài. Ngài nói: ‘‘bahi vaccamakkhitā’’ (bị dính phân ở ngoài).
Dhovitabbāti udakena dhovitabbā.
Should be washed means should be washed with water.
Dhovitabbā (cần được rửa) có nghĩa là cần được rửa bằng nước.
Etampīti udakassa avijjamānampi.
Even this means even the absence of water.
Etampī (cả điều này) là cả việc không có nước.
Sabbatthāti sabbasmiṃ vattakkhandhake.
Everywhere means in every section of duties.
Sabbatthā (ở khắp mọi nơi) là trong tất cả các khandhaka về phép tắc.
383. Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake nandimukhiyā rattiyāti ettha nandiyati tusiyatīti nandi, ikārantoyaṃ napuṃsakaliṅgo.
383. In the Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhaka, regarding nandimukhiyā rattiyā, here nandi means one who rejoices, one who is pleased; this is a neuter noun ending in i.
383. Trong chương về việc đình chỉ Pātimokkha, cụm từ nandimukhiyā rattiyā (đêm nandimukhī). Ở đây, "nandiyati" (hoan hỷ) và "tusiyati" (vui mừng) là "nandi", đây là một danh từ giống trung tận cùng bằng 'i'.
‘‘Nandiseno (jā. aṭṭha. 3.4.1) nandivisālo’’tiādīsu ikārantoyaṃ pulliṅgo hoti, idha pana mukhaṃ apekkhitvā ikāranto napuṃsakaliṅgo hoti.
In "Nandiseno, Nandivisālo" and so on, this is a masculine noun ending in i, but here, in relation to mukha, it is a neuter noun ending in i.
Trong các trường hợp như "Nandisena" và "Nandivisāla", từ tận cùng bằng 'i' này là giống đực, nhưng ở đây, khi xét đến "mukha" (mặt), thì từ tận cùng bằng 'i' là giống trung.
Aruṇuṭṭhitakāle odātadisāmukhatāya nandi mukhaṃ etissaṃ rattiyanti nandimukhī, ratti, tāya nandimukhiyā rattiyā, tena vuttaṃ ‘‘aruṇuṭṭhitakālepi hi nandīmukhā viya ratti khāyatī’’ti.
The night in which the face is joyful due to the bright direction at the time of sunrise is nandimukhī ratti, by that nandimukhī ratti; therefore, it is said, "Even at the time of sunrise, the night appears as if joyful-faced."
Vào lúc bình minh, do các hướng mặt sáng trắng, đêm này có mặt hoan hỷ, nên gọi là nandimukhī ratti (đêm nandimukhī). Bởi đêm nandimukhī đó, nên có lời dạy rằng: "Ngay cả vào lúc bình minh, đêm cũng hiện ra như nandimukhī."
Antopūtinti ettha kāyassa anto kuṇapapūtinti atthaṃ paṭipakkhipanto āha ‘‘attacittasantāne’’tiādi.
Regarding antopūti, opposing the meaning that the inside of the body is a putrid corpse, it is said, "in one's own mind-stream," and so on.
Trong cụm từ Antopūti (thối rữa bên trong), để phản bác ý nghĩa "bên trong thân thể thối rữa như xác chết", (chú giải) nói: "trong dòng tâm thức của tự ngã", v.v.
‘‘Kilesavassanavasenā’’ti iminā udakavassanavasenāti atthaṃ paṭikkhipati.
By "due to the shower of defilements," it refutes the meaning "due to the shower of water."
Với từ "kilesavassanavasena" (do sự rơi rớt của phiền não), (chú giải) bác bỏ ý nghĩa "do sự rơi rớt của nước mưa".
Avassutanti tintaṃ, kilinnanti attho.
Avassuta means wet, drenched.
Avassuta (ẩm ướt) có nghĩa là bị ướt, bị dơ. (Nissaya: Avassuta: ướt, dơ, nghĩa là bị dơ bẩn.)
Kasambujātanti ettha kasambūti saṅkāro.
Regarding kasambujāta, kasambū means rubbish.
Trong cụm từ Kasambujāta (sinh ra từ rác rưởi), kasambū là rác rưởi.
So hi sammuñcaniyā kasiyamāne vilekhiyamāne sambati saddaṃ karotīti kasambu, taṃ viya jātanti kasambujātanti attho daṭṭhabbo.
When it is swept or scraped with a broom, it makes a sound, so it is kasambu; born like that is kasambujāta—this meaning should be understood.
Khi nó được quét và cào bằng chổi, nó phát ra tiếng động (sambati), nên gọi là kasambu. Vì vậy, phải hiểu ý nghĩa là "sinh ra như rác rưởi" (kasambujāta).
Aṭṭhakathāyaṃ pana adhippāyavasena ‘‘ākiliṭṭhajāta’’nti vuttaṃ, ativiya kiliṭṭhajātanti attho.
In the commentaries, however, with the intention, it is said "ākiliṭṭhajāta," meaning exceedingly defiled.
Tuy nhiên, trong Chú giải, theo ý nghĩa, nó được nói là "ākiliṭṭhajāta" (sinh ra từ sự dơ bẩn), nghĩa là "sinh ra từ sự dơ bẩn tột độ".
‘‘Ākiṇṇadosatāya kiliṭṭhajāta’’ntipi pāṭho.
"Kiliṭṭhajāta due to abundant faults" is also a reading.
Cũng có bản đọc là "ākinnadosatāya kiliṭṭhajāta" (sinh ra từ sự dơ bẩn do đầy lỗi lầm).
‘‘Yāva bāhāgahaṇāpi nāmā’’ti iminā pāṭhena dassetīti sambandho.
The connection is that it shows by this passage "even up to the grasping of the arm."
Với bản đọc "Yāva bāhāgahaṇāpi nāmā" (thậm chí cho đến khi nắm tay), có liên hệ với "dassetī" (chỉ ra).
Hīti padapūraṇamattaṃ.
Hī is merely an expletive.
Hī chỉ là một từ đệm.
Tenāti moghapurisena.
By him means by that foolish person.
Tena (bởi người đó) nghĩa là bởi người ngu si đó.
‘‘Yāvā’’ti nipātapayogattā ‘‘bāhāgahaṇāpī’’ti ettha pañcamīvibhatti avadhiatthe hoti.
Since "yāva" is an indeclinable, the ablative case in "bāhāgahaṇāpi" is in the sense of limit.
Do việc sử dụng giới từ "yāva", nên biến cách thứ năm trong "bāhāgahaṇāpi" mang ý nghĩa giới hạn.
Nāma-saddo garahatthajotako, tassa payogattā ‘‘āgamessatī’’ti ettha atītatthe anāgatavacanaṃ (saddanītisuttamālāya 893 sutte).
The word nāma indicates censure; due to its use, "āgamessati" here is a future tense verb in the sense of the past.
Từ nāma biểu thị ý nghĩa khiển trách. Do việc sử dụng nó, "āgamessati" ở đây là một động từ ở thì tương lai mang ý nghĩa quá khứ.
Āgamessati nāmāti yojanā.
The construction is āgamessati nāma.
Cấu trúc là "āgamessati nāma".
Āgamessatīti īsaṃ adhivāsessati.
Āgamessati means will slightly endure.
Āgamessati có nghĩa là "chấp nhận một chút".
‘‘Āto gamuīsamadhivāsane’’ti hi dhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 18 makārantadhātu) vuttaṃ.
For "the root gam preceded by ā means to slightly endure" is indeed stated in the Dhatupathas.
Vì trong các danh sách động từ (dhātupāṭha) đã nói: "Āto gamuīsamadhivāsane" (động từ gamu với tiền tố ā có nghĩa là chấp nhận một chút).
384. Na āyatakeneva papātoti ettha dīgheneva papātoti dassento āha ‘‘na paṭhamameva gambhīro’’ti.
384. Regarding na āyatakeneva papāto, to show that it is a long precipice, it is said, "not deep right at the beginning."
384. Trong cụm từ Na āyatakeneva papāto (không phải là vực sâu ngay lập tức), để chỉ ra rằng đó là vực sâu dài, (chú giải) nói: "không phải là sâu ngay từ đầu".
Āyatasaddo hi dīghapariyāyo.
Indeed, the word āyata is a synonym for long.
Vì từ "āyata" đồng nghĩa với "dīgha" (dài).
‘‘Na āyatakena gītassarena dhammo gāyitabbo’’tiādīsu (cūḷava. 249) viya papāto dīghena tīrassa ādimhi na hotīti vuttaṃ hoti.
As in "the Dhamma should not be chanted with a long singing voice" and so on, it is said that the precipice is not long at the beginning of the bank.
Như trong câu "Không nên tụng Pháp với giọng ca dài" (cūḷava. 249), v.v., ý nghĩa là vực sâu không phải là dài ngay từ đầu bờ.
Paṭhamamevāti tīrassa ādimhiyeva.
Right at the beginning means right at the beginning of the bank.
Paṭhamameva (ngay từ đầu) nghĩa là ngay từ đầu bờ.
‘‘Anupubbena gambhīro’’ti iminā ‘‘na paṭhamameva gambhīro’’ti vacanassa adhippāyatthaṃ dasseti.
By "gradually profound," it shows the intended meaning of the statement "not profound from the very beginning."
Với câu "anupubbena gambhīro" (sâu dần dần), (chú giải) chỉ ra ý nghĩa của câu "na paṭhamameva gambhīro" (không phải là sâu ngay từ đầu).
Ṭhitadhammoti tīrassa antoyeva ṭhitasabhāvo.
Ṭhitadhammo means having the characteristic of remaining within the boundary.
Ṭhitadhammo (Pháp đã an trụ) nghĩa là bản chất đã an trụ ngay bên trong bờ.
Velaṃ nātivattatīti ettha velāsaddassa tīramariyādatthesu pavattabhāvaṃ dassento āha ‘‘osakkanakandaraṃ mariyādavela’’nti.
Regarding Velaṃ nātivattatī (does not overflow its boundary), showing that the word vela (boundary) is used in the sense of a shore-limit, it says, "a receding ravine, a boundary-shore."
Trong cụm từ Velaṃ nātivattatī (không vượt quá bờ), để chỉ ra rằng từ "vela" được dùng với ý nghĩa "bờ" và "giới hạn", (chú giải) nói: "osakkanakandaraṃ mariyādavelaṃ" (bờ bị xói mòn, giới hạn).
Tattha ‘‘osakkanakandara’’iti padena tīratthaṃ dasseti, ‘‘mariyāda’’ iti padena mariyādatthaṃ.
There, by the word "osakkanakandara" (receding ravine), it shows the meaning of shore, and by the word "mariyāda" (limit), the meaning of limit.
Ở đó, từ "osakkanakandara" chỉ ý nghĩa "bờ", và từ "mariyāda" chỉ ý nghĩa "giới hạn".
Kena udakena daritabboti kandaro, udakena osakkano kandaro etthāti osakkanakandaraṃ, tīraṃ.
That which is to be split by water is a kandaro (ravine); that in which the ravine is receded by water is osakkanakandaraṃ (receding ravine), a shore.
Cái gì bị nước xói mòn thì gọi là kandaro. Cái gì có hang động bị nước xói mòn thì gọi là osakkanakandaraṃ, tức là bờ.
Osakkanakandarabhūtañca mariyādabhūtañca velaṃ tīraṃ nātikkamatīti attho.
The meaning is that it does not transgress the vela (boundary), which is both a receding ravine and a limit, i.e., the shore.
Ý nghĩa là (nước) không vượt quá bờ (vela) là cái bị xói mòn và là giới hạn.
Tīraṃ vāhetīti ettha vahadhātuyā pāpuṇanatthaṃ dassento āha ‘‘tīraṃ appetī’’ti.
Regarding Tīraṃ vāhetī (carries to the shore), showing the meaning of reaching for the root vah, it says, "tīraṃ appetī" (brings to the shore).
Trong cụm từ Tīraṃ vāhetī (đẩy bờ), để chỉ ra ý nghĩa "đạt đến" của động từ "vah", (chú giải) nói: "tīraṃ appetī" (đưa đến bờ).
Tattha appetīti pāpuṇāpeti.
There, appetī means causes to reach.
Ở đó, appetī có nghĩa là "đưa đến".
‘‘Ussāretī’’ti iminā pāḷiyaṃ ‘‘thalaṃ ussāretī’’ti padena ‘‘tīraṃ vāhetī’’ti padassa atthaṃ dassetīti attho dassito.
By "Ussāretī," the meaning is shown that the word "thalaṃ ussāretī" in the Pāḷi text shows the meaning of "tīraṃ vāhetī."
Với từ "ussāretī" (nâng lên), ý nghĩa được chỉ ra là từ "thalaṃ ussāretī" trong bản Pāḷi chỉ ý nghĩa của từ "tīraṃ vāhetī".
Ussāretīti uddharitvā gamāpeti.
Ussāretī means lifts up and causes to go.
Ussāretī có nghĩa là "nâng lên và đưa đi".
Aññāpaṭivedhoti ettha ājānāti, ājānitthāti vā aññaṃ arahattamaggo vā arahattaphalaṃ vā, tassa paṭivijjhanaṃ aññāpaṭivedho, sukhuccāraṇatthaṃ majjhe dīgho, aññāpaṭivedho nāma arahattuppattiyeva hoti.
Regarding Aññāpaṭivedho, añña means one knows, or one has known, which is the path of Arahantship or the fruit of Arahantship; its penetration is aññāpaṭivedho, with a long vowel in the middle for ease of pronunciation. Aññāpaṭivedho is indeed the attainment of Arahantship.
Trong cụm từ Aññāpaṭivedho (sự thể nhập tri kiến), "ājānāti" (biết rõ) hoặc "ājānitthāti" (đã biết rõ) là aññaṃ (tri kiến), tức là đạo quả A-la-hán. Sự thể nhập của nó là aññāpaṭivedho. Chữ 'ā' dài ở giữa là để dễ phát âm. Aññāpaṭivedho chính là sự chứng đắc A-la-hán.
Tena vuttaṃ ‘‘arahattuppattī’’ti.
Therefore, it is said, "the attainment of Arahantship."
Do đó, (chú giải) nói "arahattuppattī" (sự chứng đắc A-la-hán).
386. Pure vā pacchā vāti ñattito pure vā pacchā vā.
386. Pure vā pacchā vā means before or after the motion (ñatti).
386. Pure vā pacchā vā (trước hoặc sau) nghĩa là trước hoặc sau lời tuyên bố (ñatti).
Khetteti pātimokkhaṭṭhapanassa khette.
Khette means in the field of the Pātimokkha suspension.
Khette (trong phạm vi) nghĩa là trong phạm vi của việc đình chỉ Pātimokkha.
Khettaṃ dassento āha ‘‘tasmā’’tiādi.
Showing the field, it says, "tasmā" and so on.
Để chỉ ra phạm vi, (chú giải) nói: "tasmā" (do đó), v.v.
Rekāraṃ bhaṇatīti chattiṃsatyakkharesu re-kāraṃ ñattiṭṭhapanako bhaṇati.
Rekāraṃ bhaṇatī means the one suspending the motion pronounces the letter 're' among the thirty-six letters.
Rekāraṃ bhaṇatī (nói chữ 're') nghĩa là người tuyên bố đình chỉ ñatti nói chữ 're' trong ba mươi sáu chữ cái.
Idanti pañcatiṃsatyakkharānaṃ uccāraṇaṭṭhānaṃ.
Idaṃ (this) is the place of pronunciation of the thirty-five letters.
Idaṃ (cái này) là nơi phát âm của ba mươi lăm chữ cái.
Vutteti ñattiṭṭhapanakena vutte.
Vutte means when spoken by the one suspending the motion.
Vutte (khi được nói) nghĩa là khi được người tuyên bố ñatti nói.
‘‘Suṇātu me’’ti vacane anāraddheyevāti yojanā.
The connection is: "while the statement 'Suṇātu me' (Let him hear me) has not yet begun."
Cấu trúc là "ngay cả khi câu 'Suṇātu me' (xin hãy nghe tôi) chưa được bắt đầu".
387. Tena puggalenāti tena cuditakena puggalena.
387. Tena puggalenā means by that accused person.
387. Tena puggalena (bởi người đó) nghĩa là bởi người bị khiển trách đó.
Sā vipattīti sīlavipattiādisaṅkhātā sā vipatti.
Sā vipattī means that transgression, such as a transgression of sīla.
Sā vipattī (sự thất bại đó) nghĩa là sự thất bại đó, như sự thất bại về giới, v.v.
Saññāamūlikavasenāti ‘‘katā’’ iti saññāya amūlikavasena.
Saññāamūlikavasenā means on the basis of the perception "it was done," without a root.
Saññāamūlikavasena (do không có căn cứ về nhận thức) nghĩa là do không có căn cứ về nhận thức "đã làm".
Katañcāti ekantena katañca.
Katañcā means definitely done.
Katañcā (và đã làm) nghĩa là và chắc chắn đã làm.
Akatañcāti ekantena akatañca.
Akatañcā means definitely not done.
Akatañcā (và chưa làm) nghĩa là và chắc chắn chưa làm.
Kopetukāmatāya neva āgacchatīti sambandho.
The connection is: "He does not come out of a desire to provoke."
Có liên hệ với "không đến do ý muốn gây rối".
Tenāti anāgamanādikāraṇena.
Tenā means by that reason of not coming and so on.
Tena (do đó) nghĩa là do lý do không đến, v.v.
Āpajjatīti pātimokkhaṭṭhapanako āpajjati.
Āpajjatī means the one suspending the Pātimokkha commits an offense.
Āpajjatī (phạm phải) nghĩa là người tuyên bố đình chỉ Pātimokkha phạm phải.
Iccassāpīti iti evaṃ assa pātimokkhaṭṭhapanakassāpi.
Iccassāpī means thus, even for him, the one suspending the Pātimokkha.
Iccassāpī (ngay cả đối với người đó) nghĩa là ngay cả đối với người tuyên bố đình chỉ Pātimokkha đó.
Paccādiyatīti pati ādiyati, ‘‘akataṃ kammaṃ, puna kātabbaṃ kamma’’ntiādinā puna ādīyati, puna ārabhatīti attho.
Paccādiyatī means takes back, takes up again, meaning begins again with statements like "the act is not done, the act must be done again."
Paccādiyatī (lại bắt đầu) nghĩa là lại bắt đầu, lại khởi sự, như "hành động chưa làm, hành động cần phải làm lại", v.v.
388. Maggapaṭipādanādīsūti maggasmiṃ paṭipādanādīsu.
388. Maggapaṭipādanādīsū means in the acts of leading to the path and so on.
388. Maggapaṭipādanādīsū (trong việc thực hành đạo, v.v.) nghĩa là trong việc thực hành đạo, v.v.
Ādisaddena theyyacittena avahārādayo saṅgaṇhāti.
By "and so on," it includes thefts with thievish intent and so forth.
Với từ "v.v.", (chú giải) bao gồm các hành vi như trộm cắp với ý đồ trộm cắp.
Ākārādisaññāti ākārasaññā liṅgasaññā nimittasaññā.
Ākārādisaññā means perception of appearance, perception of sign, perception of mark.
Ākārādisaññā (nhận thức về hình thức, v.v.) nghĩa là nhận thức về hình thức, nhận thức về dấu hiệu, nhận thức về tướng mạo.
Tanti parisaṅkaṃ sandhāyāti sambandho.
Taṃ (that) refers to suspicion.
Taṃ (điều đó) có liên hệ với "liên quan đến sự nghi ngờ".
398. Attādānaṃ ādātukāmenāti ettha kiṃ attādānanti āha ‘‘sāsanaṃ sodhetukāmo’’tiādi.
398. Regarding Attādānaṃ ādātukāmenā (by one desiring to take up self-acceptance), as to what attādāna is, it says, "one desiring to purify the Dispensation" and so on.
398. Trong cụm từ Attādānaṃ ādātukāmena (bởi người muốn nắm giữ Attādāna), để hỏi "Attādāna là gì?", (chú giải) nói: "sāsanaṃ sodhetukāmo" (người muốn thanh lọc giáo pháp), v.v.
Iminā paraṃ codetuṃ attanā ādātabbaṃ adhikaraṇaṃ attādānanti vuccatīti dasseti.
By this, it shows that the matter to be taken up by oneself in order to admonish another is called attādāna.
Với điều này, (chú giải) chỉ ra rằng một vụ việc mà một người tự mình phải nắm giữ để khiển trách người khác được gọi là attādāna.
Akālo imaṃ attādānaṃ ādātunti ettha akālaṃ dassento āha ‘‘rājabhaya’’ntiādi.
Regarding Akālo imaṃ attādānaṃ ādātuṃ (it is not the right time to take up this self-acceptance), showing the inappropriate time, it says, "fear of the king" and so on.
Trong cụm từ Akālo imaṃ attādānaṃ ādātuṃ (không phải lúc để nắm giữ Attādāna này), để chỉ ra thời điểm không thích hợp, (chú giải) nói: "rājabhaya" (sự sợ hãi nhà vua), v.v.
Tattha vassārattoti vassakālo.
There, vassāratto means the rainy season.
Ở đó, vassāratto (mùa mưa) nghĩa là thời gian của mùa mưa.
So hi vasso ativiya rañjati ettha kāleti vassārattoti vuccati.
Indeed, this season is very pleasing, therefore it is called vassāratto (rainy season).
Mùa mưa được gọi là vassāratta vì vào thời điểm này, mưa rơi rất nhiều (rañjati).
Vassārattopi adhikaraṇavūpasamatthaṃ lajjiparisāya dūrato ānayanassa dukkarattā akālo nāma.
Even the rainy season is considered an inappropriate time because it is difficult to bring a modest assembly from afar for the settlement of a dispute.
Ngay cả mùa mưa cũng là thời điểm không thích hợp vì khó khăn trong việc đưa các vị Tỳ-khưu có lòng hổ thẹn từ xa đến để giải quyết vụ việc.
Itīti ayaṃ rājabhayādikāloti attho.
Itī means this is the time of fear of the king and so on.
Iti (như vậy) nghĩa là "đây là thời điểm có sự sợ hãi nhà vua", v.v.
Viparītoti rājabhayādīnaṃ abhāvakālo.
Viparīto means the time when there is an absence of fear of the king and so on.
Viparīto (ngược lại) nghĩa là thời điểm không có sự sợ hãi nhà vua, v.v.
Abhūtaṃ idaṃ attādānanti ettha abhūtasaddo avijjamānapariyāyoti āha ‘‘asantamida’’nti, idaṃ attādānaṃ avijjamānanti attho.
Regarding " This taking of self is untrue," here the word abhūta means "non-existent," so it says, "this is non-existent." The meaning is that this taking of self is non-existent.
Trong cụm từ Abhūtaṃ idaṃ attādānaṃ (Attādāna này là không có thật), vì từ "abhūta" đồng nghĩa với "không tồn tại", (chú giải) nói: "asantamidaṃ" (cái này không tồn tại), nghĩa là "Attādāna này không tồn tại".
Mayā gahitoti sambandho.
The connection is "taken by me."
Có liên hệ với "được tôi nắm giữ".
Sīlavā puggaloti yojanā.
The construction is "a virtuous person."
Cấu trúc là "người có giới hạnh".
Yanti attādānaṃ saṃvattatīti sambandho.
The connection is "which becomes a taking of self."
Yaṃ (cái gì) có liên hệ với "Attādāna xảy ra".
Idanti attādānaṃ.
" This" refers to the taking of self.
Idaṃ (cái này) là Attādāna.
Na labhissāmi sandiṭṭhe, labhissāmi sandiṭṭheti ettha ‘‘na labhissāmi, labhissāmī’’ti idaṃ kiṃ sandhāya vuttanti āha ‘‘appekadā hī’’tiādi.
Regarding " I will not obtain among those seen, I will obtain among those seen," here, in reference to what was "I will not obtain, I will obtain" said? It says, "for sometimes," and so on.
Về câu " Na labhissāmi sandiṭṭhe, labhissāmi sandiṭṭhe" (Tôi sẽ không gặp được bạn bè thân quen, tôi sẽ gặp được bạn bè thân quen), để nói rõ lời "tôi sẽ không gặp được, tôi sẽ gặp được" này được nói với ý gì, nên nói "đôi khi..." v.v.
Tattha appekadāti api ekadā.
There, " sometimes" means "at some time."
Trong đó, appekadā nghĩa là api ekadā (đôi khi, có lúc).
Hisaddo vitthārajotako.
The word " hi" indicates elaboration.
Chữ hi chỉ sự mở rộng.
Evarūpāti sandiṭṭhasambhattasabhāvā.
" Of such a kind" means having the nature of being seen and obtained.
Evarūpā nghĩa là có bản chất là bạn bè thân quen.
Tanti upatthambhakabhikkhulabhanaṃ sandhāyāti sambandho.
The connection is "referring to obtaining such a supporting bhikkhu."
Taṃ có liên quan đến việc đạt được vị Tỳ-khưu hỗ trợ.
‘‘Na labhissāmī’’ti idaṃ vacanaṃ vuttanti sambandho.
The connection is that this statement, "I will not obtain," was said.
Lời nói "Na labhissāmi" (Tôi sẽ không gặp được) có liên quan.
Kosambakānaṃ bhaṇḍanādi bhavati viya bhaṇḍanādi bhavissatīti yojanā.
The construction is that a quarrel and so on will occur, just as a quarrel and so on occurred for the Kosambians.
Giống như sự tranh cãi của các vị Tỳ-khưu Kosambī, sẽ có sự tranh cãi v.v.
Pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavissatīti ettha kesaṃ avippaṭisārakaraṃ bhavati viya pañcaṅgasampannāgataṃ attādānaṃ ādiyato pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavatīti āha ‘‘subhaddaṃ vuḍḍhapabbajita’’ntiādi.
Regarding " afterwards, it will also cause no remorse," here, just as it causes no remorse for some, so too, for one who undertakes a taking of self endowed with five factors, it causes no remorse afterwards. Thus, it says, "Subhadda, the elder renunciant," and so on.
Về câu " Pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavissatī" (Về sau cũng sẽ không hối tiếc), để nói rõ giống như việc không hối tiếc xảy ra cho ai, thì việc chấp nhận sự tự chấp nhận được đầy đủ năm yếu tố cũng sẽ không hối tiếc về sau, nên nói "Subhadda vị xuất gia già" v.v.
Tattha pañcasatikasaṅgītinti pañcasatehi mahākassapādīhi kattabbaṃ saṅgītiṃ.
There, " the Pañcasatika Saṅgīti" refers to the recitation to be performed by Mahākassapa and five hundred others.
Trong đó, pañcasatikasaṅgītiṃ nghĩa là cuộc kiết tập do năm trăm vị Tỳ-khưu do Đại Ca-diếp đứng đầu thực hiện.
Mahākassapattherassa pacchā samanussaraṇakaraṃ hoti iva hotīti yojanā.
The construction is that it is like a remembrance for Elder Mahākassapa afterwards.
Giống như việc nhắc nhở lại sau này của Đại Trưởng lão Ca-diếp, thì việc này cũng vậy.
Eseva nayo sesesupi.
The same method applies to the rest.
Tương tự đối với các trường hợp còn lại.
Samanussaraṇakaranti sammodavasena punappunaṃ anussaraṇassa karaṃ.
" Samanussaraṇakara" means causing repeated remembrance in the sense of agreement.
Samanussaraṇakaraṃ nghĩa là việc nhắc nhở đi nhắc nhở lại nhiều lần theo cách hòa hợp.
Iminā ‘‘avippaṭisārakara’’nti padassa atthaṃ dasseti.
By this, it shows the meaning of the term "avippaṭisārakara" (causing no remorse).
Với điều này, giải thích ý nghĩa của từ "avippaṭisārakaraṃ" (không hối tiếc).
Pacchāpīti ettha pisaddassa avuttasampiṇḍanatthaṃ dassento āha ‘‘sāsanassa cā’’tiādi.
Regarding " afterwards also," showing the meaning of the word pi as encompassing what is unstated, it says, "and for the Dispensation," and so on.
Về chữ pacchaāpi, để chỉ ý bao gồm những điều chưa nói, nên nói "cũng như giáo pháp" v.v.
Tattha sāsanassa ca sassirikatāyāti sambandho.
There, the connection is "and for the splendor of the Dispensation."
Trong đó, có liên quan đến sự rực rỡ của giáo pháp.
Vigataupakkilesacandimasūriyānaṃ viya sāsanassa ca sassirikatāya saṃvattatīti adhippāyo.
The intention is that it contributes to the splendor of the Dispensation, like the moon and sun free from defilements.
Ý nghĩa là cũng góp phần làm cho giáo pháp rực rỡ, giống như mặt trăng và mặt trời không có ô nhiễm.
399. ‘‘Acchiddena appaṭimaṃsenā’’tiādīsu evamattho veditabboti yojanā.
In phrases like "Acchiddena appaṭimaṃsenā" (without flaw, without fault), the meaning should be understood thus.
399. Về câu "Acchiddena appaṭimaṃsenā" (không có lỗ hổng, không có sự chỉ trích) v.v., ý nghĩa phải được hiểu như vậy.
Chiddasappaṭimaṃsaṃ paṭhamaṃ dassetvā viparītavasena acchiddaappaṭimaṃsaṃ dassento āha ‘‘yenā’’tiādi.
First showing chidda (flaw) and sappaṭimaṃsa (with fault), it then shows acchidda (without flaw) and appaṭimaṃsa (without fault) in the opposite sense, by saying "by which," and so on.
Sau khi chỉ ra chidda (lỗ hổng) và sappaṭimaṃsa (có sự chỉ trích) trước, để chỉ ra acchidda (không có lỗ hổng) và appaṭimaṃsa (không có sự chỉ trích) theo cách đối lập, nên nói "yena" (do đó) v.v.
Tattha yena katānīti sambandho.
There, the connection is "by which they were done."
Trong đó, có liên quan đến "yena katāni" (do đó đã làm).
Chijjatīti chiddo, paṭi punappunaṃ masiyati āmasiyatīti paṭimaṃso, niggahitāgamo, bhāvappadhānoyaṃ kammaniddeso.
That which is broken is chidda (flaw); that which is repeatedly rubbed or touched is paṭimaṃso (fault). There is an augment of ñ. This is an impersonal passive construction with emphasis on the state.
Bị cắt đứt là chiddo (lỗ hổng), bị chà xát, chạm vào nhiều lần là paṭimaṃso (sự chỉ trích), có sự thêm vào của âm ṃ, đây là sự diễn tả hành động chủ yếu về trạng thái.
Saha paṭimaṃsenāti sappaṭimaṃso, kāyasamācāro.
Sappaṭimaṃso (with fault) means "with fault," referring to bodily conduct.
Cùng với sự chỉ trích là sappaṭimaṃso (có sự chỉ trích), đó là hành vi thân.
Viparītoti viparivattavasena ito pavatto, kāyasamācāroti attho.
" Viparīto" means proceeding in the opposite way, meaning bodily conduct.
Viparīto nghĩa là phát sinh theo cách đối lập, tức là hành vi thân.
Amūlakānuddhaṃsanādīhīti ādisaddena duṭṭhullavācādayo saṅgaṇhāti.
" By groundless disparagements and so on"—the word ādi (and so on) includes offensive speech and the like.
Amūlakānuddhaṃsanādīhi (bằng những lời phỉ báng vô căn cứ v.v.), với chữ "v.v.", bao gồm những lời nói thô tục v.v.
Mettaṃ nu kho me cittanti ettha appanābhāvappattaṃ mettacittamevādhippetanti dassento āha ‘‘palibodhe chinditvā’’tiādi.
Regarding " Is my mind filled with loving-kindness?" here, showing that it refers to a mind of loving-kindness that has attained absorption, it says, "having cut off hindrances," and so on.
Về câu " Mettaṃ nu kho me cittaṃ" (Tâm từ của tôi có không?), để nói rõ rằng chỉ có tâm từ đã đạt đến trạng thái an định được đề cập, nên nói "palibodhe chinditvā" (sau khi cắt bỏ các chướng ngại) v.v.
Tattha palibodheti āvāsapalibodhādike palibodhe.
There, " hindrances" refers to hindrances such as dwelling hindrances.
Trong đó, palibodhe nghĩa là các chướng ngại như chướng ngại về trú xứ.
‘‘Vikkhambhanavasena vihatāghāta’’nti iminā appanābhāvappattaṃ mettacittameva dasseti.
By "hatred overcome by suppression," it shows precisely a mind of loving-kindness that has attained absorption.
Với câu "vikkhambhanavasena vihatāghātaṃ" (đã loại bỏ sự oán ghét bằng cách trấn áp), chỉ ra rằng đó chính là tâm từ đã đạt đến trạng thái an định.
Idaṃ panāvuso kattha vuttaṃ bhagavatāti ettha idaṃsaddakiṃsaddānaṃ visayaṃ dassento āha ‘‘idaṃ sikkhāpadaṃ katarasmiṃ nagare’’ti.
Regarding " But, friend, where was this said by the Blessed One?" here, showing the referent of the words idaṃ (this) and kiṃ (what), it says, "in which town was this training rule?"
Về câu " Idaṃ panāvuso kattha vuttaṃ bhagavatā" (Này Hiền giả, điều này đã được Đức Thế Tôn nói ở đâu?), để chỉ ra đối tượng của các từ "idaṃ" (điều này) và "kiṃ" (gì), nên nói "idaṃ sikkhāpadaṃ katarasmiṃ nagare" (giới này ở thành phố nào?).
400. ‘‘Kālena vakkhāmī’’tiādīsu codanāya kālaakālādiṃ dassento āha ‘‘eko eka’’ntiādi.
In phrases like " I will speak at the proper time," showing the proper and improper time for accusation, it says, "one person, one person," and so on.
400. Về câu " Kālena vakkhāmī" (Tôi sẽ nói đúng lúc) v.v., để chỉ ra thời gian và phi thời gian của sự khiển trách, nên nói "eko ekaṃ" (một người một người) v.v.
Tattha ekoti ekako codako.
There, " one person" refers to a single accuser.
Trong đó, eko nghĩa là một người khiển trách.
Ekanti ekakaṃ cuditakaṃ.
" One person" refers to a single accused person.
Ekaṃ nghĩa là một người bị khiển trách.
Saṅghamajjha…pe… asanasālādīsu vā parivāritakkhaṇe vāti yojanā.
The construction is "in the midst of the Saṅgha... or at the time of being surrounded by attendants in dining halls, and so on."
Hoặc ở giữa Tăng chúng... v.v.... hoặc vào lúc bị vây quanh bởi các vị Tỳ-khưu phục vụ v.v.
Tattha ‘‘saṅghamajjha…pe… asanasālādīsū’’ti iminā ṭhānābhāvaṃ dasseti, ‘‘upaṭṭhākehi parivāritakkhaṇe’’ti iminā kālābhāvaṃ dasseti.
There, "in the midst of the Saṅgha... or in dining halls, and so on" shows the impropriety of place, and "at the time of being surrounded by attendants" shows the impropriety of time.
Trong đó, với câu "saṅghamajjha...pe... asanasālādīsu" (ở giữa Tăng chúng... v.v.... hoặc trong các phòng ăn v.v.), chỉ ra sự thiếu vắng địa điểm, với câu "upaṭṭhākehi parivāritakkhaṇe" (vào lúc bị vây quanh bởi các vị Tỳ-khưu phục vụ), chỉ ra sự thiếu vắng thời gian.
Imehi padehi ṭhānampi kālena saṅgahetvā ‘‘kālena vakkhāmī’’ti vuttanti dasseti.
By these terms, it shows that the place is also included with the time, and thus it was said, "I will speak at the proper time."
Với những từ này, chỉ ra rằng địa điểm cũng được bao gồm một cách đúng lúc và được nói là "kālena vakkhāmī" (Tôi sẽ nói đúng lúc).
Tacchenāti saccena.
" Tacchena" means truly.
Tacchenā nghĩa là bằng sự thật.
Hambhoti nipāto pacchimapadesu paccekaṃ yojetabbo.
The particle " Hambho" is to be connected separately to each of the subsequent terms.
Hambho là một giới từ cần được ghép riêng lẻ vào các từ cuối.
Hambho mahallaka, hambho parisāvacara, hambho paṃsukūlika, hambho dhammakathikāti hi attho.
For the meaning is, "Hambho, elder; hambho, frequent visitor to assemblies; hambho, rag-robe wearer; hambho, Dhamma speaker."
Thật vậy, ý nghĩa là "Này vị trưởng lão, này vị sống trong hội chúng, này vị mặc y phấn tảo, này vị thuyết pháp".
Idanti kammaṃ.
" This" refers to the action.
Idaṃ nghĩa là hành động này.
Kāraṇanissitanti mahallakabhāvakāraṇādīsu nissitaṃ.
Kāraṇanissita means dependent on reasons such as the reason of old age, and so on.
Kāraṇanissitaṃ nghĩa là dựa vào các lý do như trạng thái trưởng lão.
‘‘Bhante’’ti nipātopi paccekaṃ yojetabbo.
The particle "Bhante" should also be applied individually.
Giới từ "Bhante" cũng cần được ghép riêng lẻ.
Ettha ca ‘‘hambho’’ti nipātena lokavohāravasena anādarassa pakāsakattā pharusena vadati nāma, ‘‘bhante’’ti nipātena sādarassa pakāsakattā saṇhena vadati nāma.
Here, by the particle "hambho," since it expresses disrespect according to worldly usage, one is said to speak harshly; by the particle "bhante," since it expresses respect, one is said to speak gently.
Ở đây, với giới từ "hambho", do thể hiện sự thiếu tôn trọng theo cách nói đời thường, nên được gọi là nói lời thô tục; với giới từ "bhante", do thể hiện sự tôn trọng, nên được gọi là nói lời nhẹ nhàng.
Kāraṇanissitaṃ katvāti imasmiṃ vītikkame ayaṃ nāma dosoti kāraṇanissitaṃ katvā.
Kāraṇanissitaṃ katvā means having made it dependent on a reason, that is, having made it dependent on the reason that "this is such and such a fault in this transgression."
Kāraṇanissitaṃ katvā nghĩa là sau khi dựa vào lý do, đây là lỗi lầm này trong sự vi phạm này.
‘‘Mettacittaṃ upaṭṭhapetvā’’ti iminā mettacittoti padassa ‘‘vakkhāmī’’ti pade kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.
By "Mettacittaṃ upaṭṭhapetvā" (having established a mind of loving-kindness), it shows that mettacitto (with a mind of loving-kindness) is an adverbial modifier to the verb "vakkhāmī" (I will speak).
Với câu "Mettacittaṃ upaṭṭhapetvā" (sau khi thiết lập tâm từ), chỉ ra rằng từ mettacitto là một trạng từ của động từ "vakkhāmī" (tôi sẽ nói).
No dosantaroti ettha antarasaddassa cittavācakabhāvaṃ dassento āha ‘‘na duṭṭhacitto’’ti.
Here, in no dosantaro, showing that the word antara means mind, it says "not with an evil mind."
Về câu " No dosantaro" (không có sự bất thiện trong tâm), để chỉ ra rằng từ "antara" có nghĩa là tâm, nên nói "na duṭṭhacitto" (không có tâm bất thiện).
‘‘Hutvā’’ti iminā kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.
By "Hutvā" (having been), it shows that it is an adverbial modifier.
Với câu "Hutvā" (sau khi trở thành), chỉ ra rằng đó là một trạng từ.
401. Ajjhattanti ettha attasaddassa cittavācakabhāvañca sattamīvibhattiyāpi amādesabhāvañca dassento āha ‘‘attano citte’’ti.
In ajjhatta, showing that the word atta means mind and that the locative case ending is also an amādesa (substitution), it says "in one's own mind."
401. Về từ ajjhattaṃ, để chỉ ra rằng từ "atta" có nghĩa là tâm và rằng giới từ cách thứ bảy cũng có nghĩa là "amādesa" (thay thế bằng am), nên nói "attano citte" (trong tâm của mình).
Uppādetvāti iminā ‘‘manasikaritvā’’ti padassa adhippāyatthaṃ dasseti.
By "Uppādetvā" (having produced), it shows the intended meaning of the word "manasikaritvā" (having paid attention).
Với câu "Uppādetvā" (sau khi phát sinh), chỉ ra ý nghĩa ẩn của từ "manasikaritvā" (sau khi tác ý).
Kāruññatāti ettha dvīsu ṇyapaccayatāpaccayesu ekasseva bhāvavācakattā eko svatthoti dassento āha ‘‘karuṇabhāvo’’ti.
In kāruññatā, since only one of the two suffixes ñya and tā expresses the state of being, it shows that one is superfluous, saying "karuṇabhāvo" (the state of compassion).
Về từ kāruññatā, do hai hậu tố ṇya và tā chỉ cùng một ý nghĩa trạng thái, để chỉ ra rằng một trong số đó là tự thân, nên nói "karuṇabhāvo" (trạng thái bi mẫn).
Tattha karuṇassa puggalassa bhāvo kāruññaṃ, tadeva kāruññatā.
Therein, the state of a compassionate person is kāruññaṃ, and that itself is kāruññatā.
Trong đó, trạng thái của một người bi mẫn là kāruññaṃ (lòng bi), chính điều đó là kāruññatā (lòng bi mẫn).
Atha vā karuṇo eva puggalo kāruññaṃ, tassa bhāvo kāruññatāti vacanattho kātabbo.
Alternatively, the meaning of the word should be understood as: a compassionate person himself is kāruññaṃ, and his state is kāruññatā.
Hoặc, người bi mẫn chính là kāruññaṃ, trạng thái của người đó là kāruññatā, nên hiểu theo cách nói này.
Imināti ‘‘kāruññatā’’ti padena.
Iminā means by the word "kāruññatā."
Iminā nghĩa là bằng từ "kāruññatā".
Karuṇañcāti appanāpattaṃ karuṇañca.
Karuṇañcā means also karuṇā (compassion) that has reached absorption.
Karuṇañcā nghĩa là lòng bi đã đạt đến an định.
Karuṇāpubbabhāgañcāti appanāpattāya karuṇāya pubbabhāge parikammūpacāravasena pavattaṃ kāmāvacarakaruṇañca.
Karuṇāpubbabhāgañcā means also kāmāvacara karuṇā (sensuous-sphere compassion) that occurs in the preliminary stage of karuṇā that has reached absorption, by way of preparatory and access concentration.
Karuṇāpubbabhāgañcā nghĩa là lòng bi thuộc cõi dục đã phát sinh trong giai đoạn chuẩn bị và cận định trước khi lòng bi đạt đến an định.
Dvīhipīti ‘‘hitesitā, anukampitā’’ti dvīhipi padehi.
Dvīhipī means by both words "hitesitā" (desire for welfare) and "anukampitā" (sympathy).
Dvīhipi nghĩa là bằng hai từ "hitesitā" (mong muốn lợi ích) và "anukampitā" (lòng trắc ẩn).
Mettañcāti appanāpattamettañca.
Mettañcā means also mettā (loving-kindness) that has reached absorption.
Mettañcā nghĩa là tâm từ đã đạt đến an định.
Mettāpubbabhāgañcāti appanāpattāya mettāya pubbabhāge parikammūpacāravasena pavattaṃ kāmāvacaramettañca.
Mettāpubbabhāgañcā means also kāmāvacara mettā (sensuous-sphere loving-kindness) that occurs in the preliminary stage of mettā that has reached absorption, by way of preparatory and access concentration.
Mettāpubbabhāgañcā nghĩa là tâm từ thuộc cõi dục đã phát sinh trong giai đoạn chuẩn bị và cận định trước khi tâm từ đạt đến an định.
Suddhanteti suddhe koṭṭhāse.
Suddhante means in the pure part.
Suddhante nghĩa là trong các phần thanh tịnh.
Paṭiññaṃ āropetvāti cuditakaṃ paṭiññaṃ āropetvā.
Paṭiññaṃ āropetvā means having made the accused admit.
Paṭiññaṃ āropetvā nghĩa là người bị khiển trách sau khi đưa ra lời hứa.
Ye eteti ‘‘kāruññatā’’tiādinā nayena ye ete pañca dhammā vuttāti yojanā.
Ye ete is to be construed as "these five qualities which are stated in the manner beginning with 'kāruññatā'."
Ye ete nghĩa là những pháp này, tức là năm pháp đã được nói theo cách như "kāruññatā" (lòng bi mẫn) v.v.
Iminā ime pañca dhammeti ettha imasaddassa aniyamaniddesabhāvaṃ dasseti.
By this, it shows that the word ima in ime pañca dhamme (these five qualities) refers to an unspecified designation.
Với điều này, chỉ ra rằng từ "ima" (này) trong câu ime pañca dhamme (năm pháp này) là một sự chỉ định không xác định.
Sacce ca akuppe cāti ettha saccasaddassa viratisaccaparamatthasaccāni paṭikkhipanto āha ‘‘vacīsacce cā’’ti.
In sacce ca akuppe cā, rejecting viratisacca (truth of abstinence) and paramatthasacca (ultimate truth) for the word sacca, it says "vacīsacce cā" (and in truthfulness of speech).
Về câu sacce ca akuppe cā (trong sự thật và bất động), để bác bỏ chân lý về sự kiêng cữ và chân lý tối hậu, nên nói "vacīsacce cā" (trong lời nói thật).
‘‘Akuppanatāyā’’ti iminā nakupassa bhāvo akuppanti katvā ṇyapaccayassa bhāvatthaṃ dasseti.
By "akuppanatāyā" (by not being moved), it shows that the ṇya suffix expresses the state of being, by making akuppa (unshakeable) the state of nakupa (not being moved).
Với câu "akuppanatāyā" (bằng sự bất động), sau khi biến "na kupa" thành akuppa (bất động), chỉ ra ý nghĩa trạng thái của hậu tố ṇya.
Hīti saccaṃ, vitthāro vā.
Hī means truth, or expansion.
Hī nghĩa là sự thật, hoặc sự mở rộng.
Na paro ghaṭṭetabboti na paro kujjhāpetabbo.
Na paro ghaṭṭetabbo means one should not provoke another.
Na paro ghaṭṭetabbo nghĩa là không nên làm cho người khác tức giận.
Sabbatthāti sabbasmiṃ pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake.
Sabbatthā means in the entire Khandhaka on the Suspension of the Pātimokkha.
Sabbatthā nghĩa là trong tất cả các phần của Khandhaka về việc đình chỉ Pātimokkha.
402. Bhikkhunikkhandhake kasmā paṭikkhipatīti codanaṃ dassetvā tassā ābhogaṃ dassento āha ‘‘nanū’’tiādi.
Showing the question "Why does he reject it in the Bhikkhunī Khandhaka?" and then showing its intention, it says "nanu" (surely) and so on.
402. Sau khi trình bày câu hỏi "Tại sao lại từ chối trong Bhikkhunikkhandhaka?", để trình bày ý định của nó, ngài nói "nanū" (chẳng phải vậy sao) v.v.
‘‘Kāma’’ntiādinā abhyūpagamaparihāravasena vissajjeti.
By "Kāmaṃ" and so on, it answers by way of acceptance and rejection.
Ngài giải thích bằng cách chấp nhận và từ bỏ với "kāmaṃ" (dù muốn) v.v.
Tattha kāmaṃsaddo anuggahattho, pana saddo garahattho, pana tathāpi paṭikkhipatīti sambandho.
Therein, the word kāmaṃ has the meaning of approval, and the word pana has the meaning of censure, but the connection is that "even so, he rejects it."
Ở đây, từ kāmaṃ có nghĩa là "dù muốn", từ pana có nghĩa là "nhưng". Liên kết là "nhưng dù vậy cũng từ chối".
Tanti mahāpajāpatiṃ gotamiṃ.
Taṃ means Mahāpajāpatī Gotamī.
Taṃ (người ấy) là Mahāpajāpatī Gotamī.
Yācitena hutvā anuññātanti yojanā.
The construction is "having been requested, it was permitted."
Cách nối câu là "được chấp thuận sau khi đã được thỉnh cầu".
Ayanti pabbajjā.
Ayaṃ means this going forth.
Ayaṃ (này) là sự xuất gia.
Bhaddakaṃ katvāti laddhakaṃ katvā, manāpaṃ katvāti attho.
Bhaddakaṃ katvā means having made it good, having made it pleasing; this is the meaning.
Bhaddakaṃ katvā có nghĩa là "đã đạt được", "đã làm cho vừa ý".
Antorattabhāvoti antolohitabhāvo.
Antorattabhāvo means the state of being red inside.
Antorattabhāvo có nghĩa là "tình trạng có máu bên trong".
Etamatthanti etaṃ vakkhamānaṃ atthaṃ.
Etamatthaṃ means this meaning that will be explained.
Etamatthaṃ (ý nghĩa này) là "ý nghĩa sẽ được nói đến này".
Āḷiyāti āvaraṇāya.
Āḷiyā means for obstruction.
Āḷiyā (cho hàng rào) là "để che chắn".
Abaddhāyapīti pisaddo anuggahattho, baddhāya pana pagevāti attho.
Abaddhāyapī means the word pi is for emphasis; but for the bound, it is even more so, is the meaning.
Abaddhāyapī (ngay cả khi không được buộc) – từ pi có nghĩa là "dù vậy", nghĩa là "ngay cả khi không được buộc, huống chi là đã được buộc".
Kiñcīti appamattakaṃ.
Kiñcī means a small amount.
Kiñcī (một chút gì đó) là "một chút ít".
Yanti udakaṃ.
Yaṃ means water.
Yaṃ (cái gì) là "nước".
Tampīti udakampi.
Tampī means water too.
Tampī (cái đó cũng) là "ngay cả nước".
Pisaddo abaddhāya ṭhitaṃ kiñci udakaṃ apekkhati.
The word pi refers to any water standing for the unbound.
Từ pi đề cập đến một ít nước không bị ràng buộc.
Ye ime garudhammā paññattāti yojanā.
The connection is "these weighty rules were laid down".
Cách nối câu là "những garudhamma này đã được chế định".
Paṭikaccevāti pageva, paṭhamamevāti attho.
Paṭikaccevā means beforehand, primarily, is the meaning.
Paṭikaccevā (trước hết) có nghĩa là "ngay từ đầu", "trước tiên".
Tesūti garudhammesu.
Tesū means in those weighty rules.
Tesū (trong những điều đó) là "trong các garudhamma".
Apaññattesu santesupīti yojanā.
The connection is "even when they were not laid down".
Cách nối câu là "ngay cả khi chúng chưa được chế định".
Paṭhamaṃ vuttantiādi vuttaṃ, vassasahassameva ṭhassati iti imamatthaṃ dassetīti yojanā.
Paṭhamaṃ vuttaṃ and so on, means what was said, "it will last only a thousand years", thus showing this meaning.
Paṭhamaṃ vuttaṃ (đã được nói trước) v.v. đã được nói, cách nối câu là "trình bày ý nghĩa này rằng nó sẽ tồn tại một ngàn năm".
‘‘Vassasahassa’’nti ca etaṃ vacanaṃ vuttanti sambandho.
And the word "vassasahassaṃ" (a thousand years) is said, is the connection.
Và câu "vassasahassaṃ" (một ngàn năm) đã được nói, là mối liên hệ.
Tatoti vassasahassato.
Tato means from that thousand years.
Tato (từ đó) là "từ một ngàn năm".
Pariyattidhammopīti pisaddo paṭivedhasaddhammaṃ apekkhati.
Pariyattidhammopī means the word pi refers to the Dhamma of Penetration (paṭivedhasaddhamma).
Pariyattidhammopī (ngay cả pariyattidhamma) – từ pi đề cập đến paṭivedhasaddhamma.
Dvīsu saddhammesu ṭhitesu paṭipattisaddhammo ṭhitoyevāti katvā na vuttaṃ.
Since the Dhamma of Practice (paṭipattisaddhamma) exists when the two Dhammas exist, it is not mentioned.
Vì paṭipattisaddhamma tồn tại khi hai saddhamma kia tồn tại, nên nó không được nói đến.
Tāniyevāti pañcavassasahassāniyeva.
Tāniyevā means those five thousand years only.
Tāniyevā (chỉ những điều đó) là "chỉ năm ngàn năm".
Pariyattiyā sati paṭivedho na hotīti nāpi vattabboti yojanā.
The connection is "it should not be said that when there is the Dhamma of Learning, there is no Dhamma of Penetration".
Cách nối câu là "không thể nói rằng khi có pariyatti thì không có paṭivedha".
Liṅganti samaṇavesaṃ, samaṇākāranti attho.
Liṅgaṃ means the ascetic's garb, the ascetic's appearance, is the meaning.
Liṅgaṃ (dấu hiệu) là "y phục của sa-môn", "phong thái của sa-môn".