Tattha bhagavā verañjāyaṃ vutthavasso anupubbena cārikaṃ caranto kattikajuṇhapakkhe eva vesāliṃ pāpuṇitvā yāva paṭhamapārājikasikkhāpadapaññāpanaṃ, tāva aṭṭha vassāni vesāliyaṃyeva viharanto viya pāḷikkamena dissati, na ca bhagavā tāvattakaṃ kālaṃ tattheva vihāsi.
Here, the Blessed One, having spent the Rains retreat in Verañjā, journeyed gradually and arrived in Vesālī in the waxing half of Kattika. It appears from the Pāḷi sequence that he resided in Vesālī for eight years, until the laying down of the first Pārājika training rule. However, the Blessed One did not reside there for such a long period.
Trong đó, Đức Thế Tôn, sau khi an cư kiết hạ tại Verañjā, tuần tự du hành và đến Vesālī vào nửa tháng Sáng của tháng Kattika. Theo trình tự Pāḷi, dường như Ngài đã ở Vesālī trong tám năm cho đến khi giới Pārājika thứ nhất được chế định, nhưng Đức Thế Tôn không ở đó lâu như vậy.
So hi sudinnassa sāvakānaṃ santike pabbajjaṃ upasampadañca anujānitvā yathābhirantaṃ tattha viharitvā cārikaṃ caranto bhesakaḷāvanaṃ patvā tattha terasamaṃ vassaṃ vasi, teneva anukkamena sāvatthiṃ patvā cuddasamaṃ vassaṃ vasi, pannarasamaṃ kapilavatthumhi, soḷasamaṃ āḷaviyaṃ, tato vutthavasso cārikaṃ caranto rājagahaṃ patvā sattarasamaṃ vasi, iminā anukkamena aparānipi tīṇi vassāni tattheva vasi.
For having allowed Sudinna to receive the going forth and the upasampadā from his disciples, the Blessed One resided there as long as he wished, then journeyed and arrived at Bhesakaḷāvana, where he spent the thirteenth vassa. In the same sequence, he arrived at Sāvatthī and spent the fourteenth vassa. He spent the fifteenth in Kapilavatthu, the sixteenth in Āḷavī. Then, having completed the Rains retreat there, he journeyed and arrived at Rājagaha, where he spent the seventeenth vassa. In this sequence, he spent another three vassas there.
Ngài đã cho phép Sudinna xuất gia và thọ giới Tỳ-khưu với các đệ tử, sau đó Ngài ở đó tùy thích, rồi du hành đến khu rừng Bhesakaḷā và an cư kiết hạ thứ mười ba ở đó. Theo trình tự đó, Ngài đến Sāvatthī và an cư kiết hạ thứ mười bốn, thứ mười lăm ở Kapilavatthu, thứ mười sáu ở Āḷavī. Sau đó, sau khi an cư kiết hạ, Ngài du hành đến Rājagaha và an cư kiết hạ thứ mười bảy ở đó. Theo trình tự này, Ngài cũng đã an cư kiết hạ ba năm nữa ở đó.
Ettāvatā bhagavā paripuṇṇavīsativasso rājagahato anupubbena vesāliṃ pāpuṇi, tato upasampadāya aṭṭhavassiko sudinno vesāliyaṃyeva methunaṃ dhammaṃ abhiviññāpesi, tato bhagavā tasmiṃ vatthusmiṃ paṭhamaṃ pārājikaṃ paññapesīti veditabbaṃ.
By this point, the Blessed One, having completed twenty vassas, gradually arrived in Vesālī from Rājagaha. Then, Sudinna, who had been ordained for eight vassas, engaged in sexual intercourse in Vesālī itself. Therefore, it should be understood that the Blessed One laid down the first Pārājika on that occasion.
Như vậy, Đức Thế Tôn đã tròn hai mươi tuổi hạ, tuần tự từ Rājagaha đến Vesālī. Sau đó, Sudinna, người đã thọ giới Tỳ-khưu tám năm, đã thực hành pháp dâm dục ngay tại Vesālī. Do đó, Đức Thế Tôn đã chế định giới Pārājika thứ nhất liên quan đến sự việc đó.
Tattha yasmā upālitthero ito paṭhamataraṃ tattha vesāliyañca paññattasikkhāpadāni adassetukāmo, vinayanidānānantaraṃ paṭhamapārājikameva dassetukāmo, tasmā vesāliyaṃ paṭhamaṃ nivāsaṃ, pacchā imassa sikkhāpadassa paññattikāle nivāsañca ekato katvā ‘‘tatra sudaṃ bhagavā vesāliya’’ntiādimāha, tena vuttaṃ ‘‘paṭhamassettha nidāne, ṭhatvā …pe… pakāsaneyevā’’ti.
Here, since Upāli Thera, wishing to show the training rules laid down earlier in Vesālī and wishing to show the first Pārājika immediately after the Vinaya introduction, therefore he combined his first residence in Vesālī and his later residence at the time this training rule was laid down, and said, "At that time the Blessed One was staying in Vesālī," and so forth. For this reason, it is said, "In the introduction to this first (pārājika), having stayed... and so forth... only in the exposition."
Trong đó, vì Tôn giả Upāli không muốn trình bày các giới luật đã được chế định ở Vesālī trước thời điểm này, và vì ngài muốn trình bày ngay Pārājika thứ nhất sau Vinayanidāna, nên ngài đã kết hợp việc Đức Phật trú ngụ lần đầu ở Vesālī và việc Ngài trú ngụ vào thời điểm giới luật này được chế định, rồi nói "Khi ấy, Đức Thế Tôn ở Vesālī," v.v. Vì vậy, có câu nói "Trong Nidāna thứ nhất này, đứng trên... v.v... chỉ trong phần trình bày."
Tasmā imasmiṃ paṭhamapārājikassa paññattiṭṭhānasaṅkhāte nidāne ṭhatvā ‘‘tena kho pana samayena vesāliyā avidūre kalandagāmo nāma hoti…pe… aññataraṃ vajjigāmaṃ upanissāya viharatī’’ti etasmiṃ imassa sikkhāpadassa puggalappakāsane, ‘‘tena kho pana samayena vajjī dubbhikkhā hoti…pe… tikkhattuṃ methunaṃ dhammaṃ abhiviññāpesī’’ti (pārā. 30) imasmiṃ vatthuppakāsane ca codanānayo, parihāranayo ca veditabboti vuttaṃ hoti.
Therefore, in this introduction, which is the place where the first Pārājika was laid down, and in the exposition of the person in this training rule, which says, "At that time, not far from Vesālī was a village named Kalandagāma… and so forth… was residing near a certain Vajji village," and in the exposition of the matter, which says, "At that time, the Vajjis were suffering from famine… and so forth… he engaged in sexual intercourse three times," the method of accusation and the method of avoidance should be understood.
Do đó, trong Nidāna này, tức là nơi chế định giới Pārājika thứ nhất, cần phải hiểu phương pháp khiển trách và phương pháp giải tội trong phần trình bày về cá nhân của giới luật này, tức là "Khi ấy, không xa Vesālī có một làng tên là Kalandagāma... v.v... trú ngụ gần một làng Vajjī," và trong phần trình bày về sự việc, tức là "Khi ấy, Vajjī đang bị nạn đói... v.v... đã ba lần thực hành pháp dâm dục."
Tatrāyaṃ pakāsanā – kimatthaṃ therena aññesaṃ sikkhāpadānaṃ puggalavatthūni viya saṅkhepato avatvā yattha ca so uppanno, yathā ca dhamme pasanno, yathā ca pabbajito, yathā ca imaṃ vatthuṃ uppādeti, taṃ sabbaṃ anavasesetvā puggalavatthūni vitthārato vuttānīti ce?
The explanation here is as follows: Why did the Elder not speak briefly about the person and matter of this training rule, as he did for other training rules, but rather expounded at length, without omitting anything about where he was born, how he became devoted to the Dhamma, how he was ordained, and how he caused this incident?
Vậy, đây là lời giải thích: Tại sao Trưởng lão không nói tóm tắt về cá nhân và sự việc của giới luật này như những giới luật khác, mà lại nói chi tiết tất cả về nơi ông ta sinh ra, cách ông ta có niềm tin vào Pháp, cách ông ta xuất gia, và cách ông ta gây ra sự việc này?
Vuccate –
It is said:
Được nói rằng:
Nanu māgaṇḍikaṃ ajjhupekkhitvā mātāpitūnamassā hitatthaṃ dhammaṃ desetīti imamatthaṃ dassetuṃ bījakabījakamātūnaṃ arahattuppatti therena dīpitā.
Was it not to show that the Blessed One, overlooking Māgaṇḍikā, taught the Dhamma for the welfare of her parents, that the Elder pointed out the attainment of Arahantship by the seed and the mother of the seed?
Chẳng phải Đức Phật đã bỏ qua Māgaṇḍika và thuyết giảng Pháp vì lợi ích của cha mẹ cô ta sao? Trưởng lão đã trình bày sự chứng đắc A-la-hán của Bījakamātā để chỉ rõ ý nghĩa này.
‘‘Tena kho pana samayena vesāliyā avidūre kalandagāmo nāma hoti, yena samayena sudinno purāṇadutiyikāya methunaṃ dhammaṃ paṭisevī’’ti vā ‘‘yena samayena bhagavā paṭhamapārājikaṃ paññapesī’’ti vā vacanaṃ idha na yujjati.
"At that time there was a village named Kalandagāma not far from Vesālī, at which time Sudinna engaged in sexual intercourse with his former wife," or "at which time the Blessed One laid down the first Pārājika"—such statements are not appropriate here.
“Vào thời điểm đó, không xa Vesālī có một ngôi làng tên là Kalandagāma, vào thời điểm Sudinna đã hành dâm với người vợ cũ của mình” hoặc “vào thời điểm Đức Thế Tôn đã ban hành giới Pārājika đầu tiên” – những lời này không phù hợp ở đây.
‘‘Idha pana hetuattho karaṇattho ca sambhavatī’’ti vuttaṃ aṭṭhakathāvacanañhi idha na labbhati.
For the statement of the commentary, "Here, the meaning of cause and the meaning of instrument are possible," is not accepted here.
Bởi vì lời chú giải nói rằng “ở đây có thể có nghĩa nguyên nhân và nghĩa công cụ” không được áp dụng ở đây.
Ciraniviṭṭho hi so gāmo, na tasmiṃyeva samayeti.
That village, indeed, had been established for a long time, not just at that time.
Thật vậy, ngôi làng đó đã được thành lập từ lâu, không phải vào chính thời điểm đó.
Yasmā pana so ciraniviṭṭhopi ca gāmo attano niviṭṭhakālato paṭṭhāya sabbakālamatthīti vattabbataṃ arahati, tena pariyāyena ‘‘tena kho pana samayena vesāliyā avidūre kalandagāmo nāma hotī’’ti vuttaṃ.
However, since that village, though long-established, may be said to have existed continuously from the time of its establishment, it was said metaphorically, "At that time there was a village named Kalandagāma not far from Vesālī."
Tuy nhiên, vì ngôi làng đó, dù đã được thành lập từ lâu, vẫn được coi là tồn tại trong mọi thời điểm kể từ khi nó được thành lập, nên theo cách nói gián tiếp, người ta đã nói: “Vào thời điểm đó, không xa Vesālī có một ngôi làng tên là Kalandagāma.”
25-6. Anuññātosi pana tvanti samaṇavattadassanatthaṃ bhagavā pucchati.
25-6. The Blessed One asks, "Are you permitted?" to show the proper conduct of a recluse.
25-6. Con có được phép không? Đức Thế Tôn hỏi để chỉ ra cách sống của một vị Sa-môn.
Mātāpitūhi ananuññātanti ettha janakeheva ananuññātadassanatthaṃ pucchīti vuttaṃ.
Regarding "not permitted by his parents," it is said that he asked this to show that he was not permitted by his natural mother and father.
Trong câu không được phép bởi cha mẹ, được nói rằng Ngài hỏi để chỉ ra việc không được phép bởi cha mẹ ruột.
Na kho sudinna tathāgatāti ‘‘pabbājetu maṃ bhagavā’’ti yācanāvasena panevamāha, na bhagavā sayaṃ saraṇāni datvā pabbājesi.
"The Tathāgatas, Sudinna, do not"—this was said as an entreaty, "May the Blessed One ordain me," and the Blessed One did not Himself give the refuges and ordain him.
Này Sudinna, các Như Lai không... câu này được nói theo cách thỉnh cầu: “Bạch Đức Thế Tôn, xin hãy cho con xuất gia,” chứ không phải Đức Thế Tôn tự mình ban các nơi nương tựa rồi cho xuất gia.
Dukkhassāti ettha ‘‘kalabhāgampī’’ti pāṭhaseso.
Here, the omitted part of the text for "of suffering" is "even a small part."
Trong câu của khổ đau, phần còn lại của câu là “dù chỉ một phần nhỏ.”
Vikappadvayepīti dutiyatatiyavikappesu.
"In both alternatives" means in the second and third alternatives.
Trong cả hai lựa chọn là trong lựa chọn thứ hai và thứ ba.
Purimapadassāti kiñcīti padassa.
"Of the preceding word" means of the word kiñci (anything).
Của từ trước là của từ kiñci (bất cứ điều gì).
Uttarapadenāti dukkhassāti padena.
"By the succeeding word" means by the word dukkhassa (of suffering).
Với từ sau là với từ dukkhassa (của khổ đau).
Samānavibhattīti sāmivacanaṃ.
"Having the same case ending" means the possessive case.
Cùng biến cách là biến cách sở thuộc.
Yathā kiṃ?
Like what?
Giống như cái gì?
‘‘Kassaci dukkhassā’’ti vattabbe ‘‘kiñci dukkhassā’’ti vuttanti veditabbaṃ.
It should be understood that "kiñci dukkhassa" was said where "kassaci dukkhassa" should have been said.
Cần hiểu rằng thay vì nói “kassaci dukkhassa” (của bất cứ khổ đau nào), đã nói “kiñci dukkhassa” (bất cứ khổ đau nào).
Akāmakā vinā bhavissāmāti tayā saddhiṃ amaritvā akāmā jīvissāma.
"We will be separated against our will" means we will live against our will without dying with you.
Chúng con sẽ sống mà không có con một cách không mong muốn nghĩa là chúng con sẽ sống mà không chết cùng con, một cách không mong muốn.
Sacepi na marāma, akāmakāva tayā viyogaṃ pāpuṇissāma, tayi jīvamāne eva no maraṇaṃ bhaveyya, maraṇenapi no tayā viyogaṃ mayaṃ akāmakāva pāpuṇissāma.
Even if we do not die, we will be separated from you against our will; even if you live, our death might occur, and even by death, we will be separated from you against our will.
Dù chúng con không chết, chúng con vẫn sẽ phải chia lìa với con một cách không mong muốn. Dù con còn sống, cái chết của chúng con có thể xảy ra, và dù có chết đi chăng nữa, chúng con vẫn sẽ phải chia lìa với con một cách không mong muốn.
30. Katipāhaṃ balaṃ gāhetvāti kasmā panāyaṃ tathā pabbajjāya tibbacchando anuññāto samāno katipāhaṃ ghareyeva vilambitvā kāyabalañca aggahesīti?
30. "Having taken strength for a few days"—Why did this Sudinna, having such intense desire for ordination, delay for a few days at home and gain bodily strength?
30. Sau khi lấy lại sức trong vài ngày, tại sao vị Sudinna này, dù rất khao khát xuất gia và đã được cho phép, lại trì hoãn ở nhà vài ngày để lấy lại sức khỏe?
Anumatidānena mātāpitūsu sahāyakesu ca tuṭṭho tesaṃ cittatuṭṭhatthaṃ.
He was pleased with his parents and friends for granting permission, and to please their minds.
Để làm hài lòng cha mẹ và bạn bè, những người đã vui mừng vì sự chấp thuận của ông.
Kesuci aṭṭhakathāpotthakesu keci ācariyā ‘‘ayaṃ sudinno jīvakavatthuto pacchā paṃsukūlikadhutaṅgavasena paṃsukūliko jāto’’ti saññāya ‘‘gahapaticīvaraṃ paṭikkhipitvā paṃsukūlikadhutaṅgavasena paṃsukūliko hotī’’ti likhanti, taṃ ‘‘acirūpasampanno’’ti vacanena virujjhati.
In some commentary manuscripts, some teachers, assuming that "this Sudinna became a paṃsukūlika (rag-robe wearer) later due to the Jīvaka story, by adopting the paṃsukūlika dhutaṅga (ascetic practice of wearing rag-robes)," write, "Having rejected a householder's robe, he became a paṃsukūlika by adopting the paṃsukūlika dhutaṅga." This contradicts the statement "recently ordained."
Trong một số bản chú giải, một số vị thầy viết rằng “Sudinna này trở thành người mặc y phấn tảo sau câu chuyện của Jīvaka, theo hạnh đầu đà mặc y phấn tảo” bằng cách “từ bỏ y của gia chủ và trở thành người mặc y phấn tảo theo hạnh đầu đà mặc y phấn tảo,” điều này mâu thuẫn với lời nói “mới thọ giới tỳ-kheo.”
‘‘Tathā sudinno hi bhagavato dvādasame vasse pabbajito, vīsatime vasse ñātikulaṃ piṇḍāya paviṭṭho sayaṃ pabbajjāya aṭṭhavassiko hutvā’’ti, ‘‘bhagavato hi buddhattaṃ pattato paṭṭhāya yāva idaṃ vatthaṃ, etthantare vīsati vassāni na koci gahapaticīvaraṃ sādiyi, sabbe paṃsukūlikāva ahesu’’nti ca vuttena aṭṭhakathāvacanena virujjhati, pabbajjāya aṭṭhavassiko, na upasampadāya.
This also contradicts the commentary statement, "Indeed, Sudinna was ordained in the twelfth year of the Blessed One, entered a relative's house for alms in the twentieth year, having been ordained for eight years," and "From the time the Blessed One attained Buddhahood until this matter, no householder's robe was accepted by anyone for twenty years; all were paṃsukūlikas." He was ordained for eight years, not fully ordained.
Điều này cũng mâu thuẫn với lời chú giải nói rằng “Thật vậy, Sudinna đã xuất gia vào năm thứ mười hai của Đức Thế Tôn, và vào năm thứ hai mươi, ông đã vào nhà bà con để khất thực khi ông đã có tám hạ lạp kể từ khi xuất gia” và “Thật vậy, từ khi Đức Thế Tôn đạt được Phật quả cho đến câu chuyện này, trong khoảng thời gian hai mươi năm đó, không ai chấp nhận y của gia chủ, tất cả đều là người mặc y phấn tảo.” Ông đã có tám hạ lạp kể từ khi xuất gia, chứ không phải kể từ khi thọ giới tỳ-kheo.
Upasampadaṃ pana jīvakavatthuto (mahāva. 326) pacchā alattha, tasmā avassiko ñātikulaṃ piṇḍāya paviṭṭho siyāti ce?
If it is asked whether he received full ordination after the Jīvaka story and was therefore without a vassa when he entered a relative's house for alms?
Nếu nói rằng ông đã thọ giới tỳ-kheo sau câu chuyện của Jīvaka (Mahāvagga 326), vậy thì ông có thể đã vào nhà bà con để khất thực khi chưa có hạ lạp sao?
Na, ‘‘alattha kho sudinno kalandaputto bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampada’’nti ekato anantaraṃ vuttattā.
No, because it is stated immediately afterwards that "Sudinna, the son of Kalandaka, received ordination in the presence of the Blessed One; he received full ordination."
Không, vì ngay sau đó đã nói rằng “Thật vậy, Sudinna, con trai của Kalandaka, đã nhận được sự xuất gia từ Đức Thế Tôn, đã nhận được sự thọ giới tỳ-kheo” cùng một lúc.
Pabbajjānantarameva hi so upasampanno terasadhutaṅgaguṇe samādāya vattanto aṭṭha vassāni vajjigāme viharitvā nissayamuttattā sayaṃvasī hutvā ‘‘etarahi kho vajjī dubbhikkhā’’tiāditakkavasena yena vesālī tadavasari, tasmā ‘‘paṃsukūlikadhutaṅgavasena paṃsukūliko hotī’’ti ettakoyeva pāṭho yesu potthakesu dissati, sova pamāṇato gahetabbo.
Indeed, immediately after ordination, he received full ordination and, observing the thirteen dhutaṅga practices, resided in Vajjigāma for eight years. Having become free from reliance (on a teacher), he became independent and, with thoughts such as "Now the Vajji are experiencing famine," proceeded to Vesālī. Therefore, only the reading "he became a paṃsukūlika by adopting the paṃsukūlika dhutaṅga" found in those manuscripts should be taken as authoritative.
Thật vậy, ngay sau khi xuất gia, ông đã thọ giới tỳ-kheo và thực hành mười ba hạnh đầu đà, sống ở làng Vajjī trong tám năm. Vì đã thoát khỏi sự nương tựa (nissaya), ông trở thành người tự chủ và đã đi đến Vesālī theo suy nghĩ như “Hiện tại, Vajjī đang bị nạn đói” và những điều tương tự. Do đó, chỉ những bản văn nào có đoạn “trở thành người mặc y phấn tảo theo hạnh đầu đà mặc y phấn tảo” là đáng tin cậy.
‘‘Āraññiko hotī’’ti iminā pañca senāsanapaṭisaṃyuttāni saṅgahitāni nesajjikaṅgañca vihārasabhāgattā, ‘‘piṇḍapātiko’’ti iminā pañca piṇḍapātapaṭisaṃyuttāni, ‘‘paṃsukūliko’’ti iminā dve cīvarapaṭisaṃyuttāni saṅgahitānīti.
By "he is a forest-dweller" are included five dhutaṅgas related to dwelling places, and also the nesajjikaṅga (ascetic practice of sitting) because it is of the nature of a dwelling. By "he is an alms-eater" are included five dhutaṅgas related to alms-food. By "he is a rag-robe wearer" are included two dhutaṅgas related to robes.
Với câu “trở thành người sống trong rừng,” năm hạnh liên quan đến chỗ ở và hạnh không nằm ngủ (nesajjikaṅga) cũng được bao gồm vì chúng thuộc về bản chất của tu viện. Với câu “người khất thực,” năm hạnh liên quan đến khất thực được bao gồm. Với câu “người mặc y phấn tảo,” hai hạnh liên quan đến y phục được bao gồm.
Ñātigharūpagamanakāraṇadīpanādhippāyato sapadānacārikaṅgaṃ visuṃ vuttanti veditabbaṃ.
It should be understood that the sapadānacārikaṅga (ascetic practice of walking for alms from house to house in succession) is mentioned separately with the intention of clarifying the reason for visiting his relatives' house.
Cần hiểu rằng hạnh khất thực tuần tự (sapadānacārikaṅga) được nói riêng với ý định làm sáng tỏ lý do đi đến nhà bà con.
‘‘Mā atiharāpesu’’nti kālabyattayavasena vuttaṃ.
"Do not allow them to take you away" is said in reference to the past tense.
“Đừng để họ mang đi quá nhiều” được nói theo cách biến đổi thời gian.
Dhammassantarāyakaratarattā ‘‘imaṃ naya’’nti anayoyeva.
Because it is an obstacle to the Dhamma, "this method" is merely a wrong way.
Vì điều đó rất cản trở Pháp, nên “cách này” chỉ là một cách sai lầm.
36. Apaññatte sikkhāpadeti ettha duvidhaṃ sikkhāpadapaññāpanaṃ.
36. Here, in "when the training rule was not yet laid down," there are two kinds of laying down of training rules.
36. Trong câu khi giới luật chưa được ban hành, có hai loại ban hành giới luật.
‘‘Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyāthā’’ti evaṃ sauddesānuddesabhedato duvidhaṃ.
Thus, "And in this way, bhikkhus, you should recite this training rule," there are two kinds: the sauddesa (formal recitation) and anuddesa (non-formal recitation) distinctions.
Có hai loại: loại có lời tụng giới (sauddesa) và loại không có lời tụng giới (anuddesa), như câu “Này các tỳ-kheo, các ông hãy tụng giới luật này như thế này.”
Tattha pātimokkhe sarūpato āgatā pañca āpattikkhandhā sauddesapaññatti nāma.
Among these, the five groups of offenses that appear literally in the Pātimokkha are called sauddesa paññatti (formally recited rule).
Trong đó, năm nhóm tội được nêu trong Pātimokkha theo hình thức của chúng được gọi là sự ban hành có lời tụng giới (sauddesapaññatti).
Sāpi duvidhā sapuggalāpuggalaniddesabhedato.
That too is of two kinds: with person-indicated and without person-indicated distinctions.
Điều đó cũng có hai loại theo sự phân biệt giữa chỉ định có người (sapuggala) và không có người (apuggala).
Tattha yassā paññattiyā anto āpattiyā saha, vinā vā puggalo dassito, sā sapuggalaniddesā.
Among these, a rule in which a person is indicated, either with or without the offense, is called a sapuggala niddesa (person-indicated rule).
Trong đó, giới luật nào có người được chỉ định bên trong, cùng với hoặc không cùng với tội, thì được gọi là chỉ định có người (sapuggalaniddesā).
Itarā apuggalaniddesāti veditabbā.
The other is known as apuggala niddesa (non-person-indicated rule).
Loại còn lại cần được hiểu là chỉ định không có người (apuggalaniddesā).
Sapuggalaniddesāpi duvidhā dassitādassitāpattibhedato.
The sapuggala niddesa is also of two kinds: with indicated and unindicated offenses.
Chỉ định có người (sapuggalaniddesā) cũng có hai loại theo sự phân biệt giữa tội đã chỉ định và tội chưa chỉ định.
Tattha adassitāpattikā nāma aṭṭha pārājikā dhammā.
Among these, the eight Pārājika Dhammas are called adassitāpattika (with unindicated offense).
Trong đó, những tội chưa chỉ định là tám giới pārājika.
‘‘Pārājiko hoti asaṃvāso’’ti hi puggalova tattha dassito, nāpatti.
For in that case, only the person is indicated by "he is a Pārājika, not in communion," but not the offense.
Vì trong đó, chỉ có người được chỉ định, như “là người pārājika, không còn sống chung,” chứ không phải tội.
Dassitāpattikā nāma bhikkhunīpātimokkhe ‘‘sattarasa saṅghādisesā dhammā nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti hi tattha āpatti dassitā saddhiṃ puggalena, tathā apuggalaniddesāpi dassitādassitāpattitova duvidhā.
The dassitāpattika (with indicated offense) refers to the seventeen Saṅghādisesa Dhammas in the Bhikkhunī Pātimokkha: "Seventeen Saṅghādisesa Dhammas, a Saṅghādisesa leading to expulsion"—here the offense is indicated along with the person. Similarly, the apuggala niddesa is also of two kinds: with indicated and unindicated offenses.
Những tội đã chỉ định là mười bảy giới saṅghādisesa trong Pātimokkha của tỳ-kheo-ni, vì ở đó tội được chỉ định cùng với người, như “mười bảy giới saṅghādisesa là saṅghādisesa đáng bị trục xuất.” Tương tự, chỉ định không có người (apuggalaniddesā) cũng có hai loại theo tội đã chỉ định và tội chưa chỉ định.
Tattha adassitāpattikā nāma sekhiyā dhammā.
Among these, the Sekhiya Dhammas are called adassitāpattika.
Trong đó, những tội chưa chỉ định là các giới sekhiya.
Sesā dassitāpattikāti veditabbā.
The rest are to be understood as dassitāpattika.
Các giới còn lại cần được hiểu là những tội đã chỉ định.
Sāpi duvidhā aniddiṭṭhakārakaniddiṭṭhakārakabhedato.
That too is of two kinds: with unspecified agent and with specified agent distinctions.
Điều đó cũng có hai loại theo sự phân biệt giữa người thực hiện không được chỉ định và người thực hiện được chỉ định.
Tattha aniddiṭṭhakārakā nāma sukkavissaṭṭhi musāvāda omasavāda pesuñña bhūtagāma aññavādaka ujjhāpanaka gaṇabhojana paramparabhojana surāmeraya aṅgulipatodaka hasadhamma anādariya talaghātakajatumaṭṭhaka sikkhāpadānaṃ vasena pañcadasavidhā honti.
Among these, the aniddiṭṭhakāraka (unspecified agent) are fifteen kinds, namely, the training rules concerning emission of semen, false speech, abusive speech, slander, destroying plant life, saying what is other, complaining, communal eating, continuous eating, liquor, poking with a finger, playing in water, disrespect, striking the palms, and wooden seats.
Trong đó, những giới mà người thực hiện không được chỉ định là mười lăm loại, theo các giới về xuất tinh, nói dối, nói thô tục, nói lời chia rẽ, phá hoại cây cối, nói lời khác, trách móc, ăn tập thể, ăn liên tục, rượu và các chất say, chọc ghẹo bằng ngón tay, nói đùa, không tôn trọng, đánh vào lòng bàn tay, và nhựa cây.
Sesānaṃ puggalaniddesānaṃ vasena niddiṭṭhakārakā veditabbā.
The niddiṭṭhakāraka (specified agent) should be understood according to the indication of persons in the remaining rules.
Các giới còn lại cần được hiểu là những giới có người thực hiện được chỉ định, theo các chỉ định có người.
Anuddesapaññattipi padabhājanantarāpattivinītavatthupaṭikkhepapaññattiavuttasiddhivasena chabbidhā honti.
The anuddesa paññatti (non-formally recited rules) are also of six kinds based on word-by-word analysis, intermediate offenses, offenses from abolished matters, prohibitory rules, rules from commentaries, and rules established by implication.
Sự ban hành không lời tụng giới (anuddesapaññatti) cũng có sáu loại theo sự ban hành tội trong phần phân tích từ ngữ, tội giữa chừng, sự chấp thuận trong các vấn đề đã được giải quyết, sự bác bỏ, sự ban hành, và sự thành tựu không được nói rõ.
Tattha ‘‘yebhuyyena khāyitaṃ āpatti thullaccayassā’’ti (pārā. 61) evamādikā padabhājaniye sandissamānāpatti padabhājanasikkhāpadaṃ nāma.
Among these, an offense appearing in the word-by-word analysis, such as "If one has eaten the greater part, it is an offense of thullaccaya," is called a padabhājana sikkhāpada (word-by-word analysis rule).
Trong đó, tội được tìm thấy trong phần phân tích từ ngữ, như “nếu ăn phần lớn, thì phạm tội thullaccaya,” được gọi là giới luật trong phần phân tích từ ngữ (padabhājanasikkhāpada).
‘‘Na tveva naggena āgantabbaṃ, yo āgaccheyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādikā (pārā. 517) antarāpattisikkhāpadaṃ nāma.
An offense such as "One should not come naked; whoever comes, there is an offense of dukkaṭa," is called an antarāpatti sikkhāpada (intermediate offense rule).
Tội như “không được đến trần truồng; ai đến thì phạm tội dukkaṭa” được gọi là giới luật tội giữa chừng (antarāpattisikkhāpada).
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, divā paṭisallīyantena dvāraṃ saṃvaritvā paṭisallīyitu’’nti (pārā. 75) evamādikā vinītavatthusikkhāpadaṃ nāma.
The training rule called vinītavatthusikkhāpada (Rule concerning a settled matter) is, for example, "I allow, bhikkhus, one who secludes oneself during the day to do so by closing the door."
“Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép người ẩn cư ban ngày đóng cửa lại rồi ẩn cư” — đây là Vinītavatthusikkhāpada (Giới điều về sự việc đã được điều phục).
‘‘Lohituppādako, bhikkhave, anupasampanno na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo’’ti (mahāva. 114) evamādikā paṭikkhepasikkhāpadaṃ nāma.
The training rule called paṭikkhepasikkhāpada (Prohibitory rule) is, for example, "Bhikkhus, one who sheds blood, if not yet fully ordained, should not be fully ordained; if fully ordained, should be expelled."
“Này các Tỳ-khưu, người làm chảy máu Phật, chưa thọ cụ túc giới thì không được thọ cụ túc giới; đã thọ cụ túc giới thì phải hủy bỏ” — đây là Paṭikkhepasikkhāpada (Giới điều về sự cấm đoán).
Khandhakesu paññattadukkaṭathullaccayāni paññattisikkhāpadaṃ nāma.
The dukkaṭa and thullaccaya offenses laid down in the Khandhakas are called paññattisikkhāpada (Rule concerning an established regulation).
Các lỗi dukkaṭa và thullaccaya được ban hành trong các Khandhaka được gọi là Paññattisikkhāpada (Giới điều đã được chế định).
‘‘Yā pana bhikkhunī naccaṃ vā gītaṃ vā vāditaṃ vā dassanāya gaccheyya, pācittiya’’nti (pāci. 834) iminā vuttena ‘‘yā pana bhikkhunī nacceyya vā gāyeyya vā vādeyya vā pācittiya’’nti evamādikaṃ yaṃ kiñci aṭṭhakathāya dissamānaṃ āpattijātaṃ, vinayakammaṃ vā avuttasiddhisikkhāpadaṃ nāma.
Any category of offense or Vinaya act that appears in the commentaries, such as "Whatever nun should go to see a dance, a song, or a musical performance, it is a pācittiya", and through this statement,* "Whatever nun should dance, or sing, or play music, it is a pācittiya", is called avuttasiddhisikkhāpada (Rule accomplished without explicit mention).
“Tỳ-khưu-ni nào đi xem múa, hoặc hát, hoặc nhạc khí, thì phạm pācittiya” — với lời đã nói này, bất cứ tội lỗi nào, hoặc một hành vi Vinaya nào, như “Tỳ-khưu-ni nào múa, hoặc hát, hoặc chơi nhạc khí, thì phạm pācittiya”, được thấy trong các bộ chú giải, đều được gọi là Avuttasiddhisikkhāpada (Giới điều thành tựu mà không cần nói rõ).
Chabbidhampetaṃ chahi kāraṇehi uddesārahaṃ na hotīti anuddesasikkhāpadaṃ nāmāti veditabbaṃ.
It should be understood that all six of these, due to six reasons, are not worthy of recitation, and are therefore called anuddesasikkhāpada (Unrecited rules).
Sáu loại giới điều này không đủ tư cách để được tụng đọc vì sáu lý do, do đó chúng được gọi là Anuddesasikkhāpada (Giới điều không được tụng đọc).
Seyyathidaṃ – pañcahi uddesehi yathāsambhavaṃ visabhāgattā thullaccayadubbhāsitānaṃ, sabhāgavatthukampi dukkaṭathullaccayadvayaṃ asabhāgāpattikattā, antarāpattipaññattisikkhāpadānaṃ nānāvatthukāpattikattā, paṭikkhepasikkhāpadānaṃ kesañci vinītavatthupaññattisikkhāpadānañca adassitāpattikattā, adassitavatthukattā bhedānuvattakathullaccayassa, adassitāpattivatthukattā avuttasiddhisikkhāpadānanti.
That is to say: due to the dissimilarity of thullaccaya and dubbhāsita to the five types of recitation, as appropriate; due to the pair of dukkaṭa and thullaccaya having the same origin but different offenses; due to the antarāpatti and paññattisikkhāpadas having offenses with different origins; due to some paṭikkhepasikkhāpadas and vinītavatthu-paññattisikkhāpadas having unindicated offenses; due to the bhedānuvattaka-thullaccaya having an unindicated origin; and due to the avuttasiddhisikkhāpadas having unindicated offenses and origins.
Đó là: do tính không tương đồng của thullaccaya và dubbhāsita với năm loại uddesa (giới điều được tụng đọc) tùy theo sự việc; do hai loại dukkaṭa và thullaccaya, dù có vatthu (sự việc) tương đồng, nhưng lại có āpatti (tội lỗi) không tương đồng; do các antarāpatti và paññattisikkhāpada có āpatti với vatthu khác nhau; do một số paṭikkhepasikkhāpada và vinītavatthupaññattisikkhāpada không có āpatti được chỉ ra; do thullaccaya của bhedānuvattaka không có vatthu được chỉ ra; và do avuttasiddhisikkhāpada không có āpatti và vatthu được chỉ ra.
Ettāvatā ‘‘duvidhaṃ sikkhāpadapaññāpanaṃ uddesānuddesabhedato’’ti yaṃ vuttaṃ, taṃ samāsato pakāsitaṃ hoti.
Thus far, what was stated as "The laying down of training rules is twofold, by way of recitation and non-recitation" has been explained in brief.
Đến đây, lời đã nói rằng “sự chế định giới điều có hai loại, là uddesa và anuddesa” đã được giải thích tóm tắt.
Yaṃ pana vuttaṃ ‘‘atha bhagavā ajjhācāraṃ apassanto pārājikaṃ vā saṅghādisesaṃ vā na paññapesī’’ti, taṃ sakalasikkhāpadaṃ sandhāyāha.
But what was stated, "Then the Bhagavā, not seeing a transgression, did not lay down a pārājika or a saṅghādisesa", refers to the entire body of training rules.
Còn lời đã nói rằng: “Sau đó, Đức Thế Tôn không thấy có sự vi phạm nào, nên Ngài đã không chế định giới pārājika hay saṅghādisesa”, lời đó là nói đến toàn bộ giới điều.
Na kevalaṃ sauddesasikkhāpadamattaṃ, tena sauddesānuddesapaññattibhedaṃ sakalaṃ pārājikaṃ sandhāyāhāti vuttaṃ hoti.
It does not refer to merely the sa-uddesa sikkhāpada; it means that it refers to the entire pārājika rule, including its divisions of sa-uddesa, anuddesa, and paññatti.
Không chỉ riêng sauddesasikkhāpada, mà là nói đến toàn bộ giới pārājika với sự phân biệt giữa sauddesa và anuddesa paññatti.
Kiñcāpi nābhiparāmasanampi kāyasaṃsaggo, tathāpi etaṃ visesaniyamanato, acchandarāgādhippāyato ca visuṃ vuttaṃ.
Although not even touching the navel is bodily contact, nevertheless, this is stated separately due to its specific definition and the intention of being without sensual desire.
Mặc dù việc chạm vào rốn cũng là một loại tiếp xúc thân thể (kāyasaṃsagga), nhưng điều này được nói riêng do sự quy định đặc biệt và ý định không có tham ái.
Chandarāgarattasseva hi kāyasaṃsaggo idhādhippeto.
Indeed, bodily contact with attachment of sensual desire is intended here.
Ở đây, kāyasaṃsagga được hiểu là sự tiếp xúc thân thể của người bị tham ái chi phối.
Asucipāne pana hatthiniyā tāpasapassāvapānena vālakābyo nāma uppajjati, vālakābyassa vatthu vattabbaṃ.
But in the drinking of impure substances, by the she-elephant drinking the urine of the ascetic, a creature named Vālakābya is born. The origin of Vālakābya should be stated.
Tuy nhiên, trong trường hợp uống tinh dịch, do voi cái uống nước tiểu của ẩn sĩ, một đứa con tên là Vālakābya đã được sinh ra. Cần phải nói về vatthu (sự việc) của Vālakābya.
Maṇḍabyassa nābhiyā parāmasaneneva kira.
It is said that for Maṇḍabya, it was merely by touching the navel.
Còn Maṇḍabya thì chỉ do việc chạm vào rốn.
Rūpadassane pana vejjakā āhu –
Regarding the sight of forms, however, physicians say:
Trong việc nhìn thấy hình sắc, các thầy thuốc đã nói:
39. Kalīti kodho, tassa sāsanaṃ kalisāsanaṃ, kalaho.
39. Kalī means anger; the discipline of that (anger) is kalisāsanaṃ, strife.
39. Kalī là sự giận dữ, sự tranh cãi; kalisāsanaṃ là sự tranh chấp do sự giận dữ.
Gāmadhammanti ettha janapadadhammaṃ janapadavāsīnaṃ siddhiṃ.
Here, gāmadhamma refers to the custom of the people of the country, the success of the country's inhabitants.
Trong gāmadhammaṃ (phép làng), là phong tục của người dân, sự thành tựu của người dân.
Attāti cittaṃ, sarīrañca.
Attā means mind, and body.
Attā là tâm và thân.
Asuttantavinibaddhanti vinayasutte anāgataṃ, suttābhidhammesupi anāgataṃ, pāḷivinimuttanti attho.
Asuttantavinibaddhaṃ means that which is not found in the Vinaya Sutta, nor in the Suttas or Abhidhamma; the meaning is pāḷivinimuttaṃ (free from the Pāḷi text).
Asuttantavinibaddhaṃ là điều không có trong kinh Vinaya, cũng không có trong kinh Sutta và Abhidhamma, nghĩa là pāḷivinimuttaṃ (thoát khỏi Pāḷi).
Kusumamālanti nānāguṇaṃ sandhāyāha.
Kusumamālaṃ refers to various good qualities.
Kusumamālaṃ (vòng hoa) là nói đến các phẩm chất đa dạng.
Ratanadāmanti atthasampattiṃ sandhāya vadati.
Ratanadāmaṃ refers to the richness of meaning.
Ratanadāmaṃ (chuỗi ngọc) là nói đến sự đầy đủ ý nghĩa.
Paṭikkhipanādhippāyā bhaddāli viya.
Paṭikkhipanādhippāyā means "having the intention to reject," like Bhaddāli.
Paṭikkhipanādhippāyā (ý định bác bỏ) giống như Bhaddāli.
Padaniruttibyañjanāni nāmavevacanāneva ‘‘nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ niruttī’’tiādīsu (dha. sa. 1315) viya.
Padanirutti-byañjanāni are simply synonyms, as in "nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti" and so on.
Padaniruttibyañjanāni (giải thích từ ngữ và ngữ pháp) chính là các từ đồng nghĩa, như trong “nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ niruttī” (danh, hành vi danh, tên gọi, ngữ pháp).
Nippariyāyena virati sikkhāpadaṃ nāma.
Directly, refraining is called a training rule.
Nippariyāyena virati (sự từ bỏ một cách trực tiếp) được gọi là sikkhāpada.
Akusalapakkhe dussīlyaṃ nāma cetanā.
In the unwholesome side, unvirtuous conduct is cetanā (volition).
Trong phe bất thiện, dussīlya (ác giới) là cetanā (ý chí).
Kusalapakkhepi cetanāpariyāyato vibhaṅge ‘‘sikkhāpada’’nti vuttaṃ.
Even in the wholesome side, by way of cetanā, "sikkhāpada" is stated in the Vibhaṅga.
Trong phe thiện cũng vậy, do cetanā (ý chí), trong Vibhaṅga được gọi là “sikkhāpada”.
Saṅghasuṭṭhutāyāti ettha lokavajjassa paññāpane saṅghasuṭṭhutā hoti pākaṭādīnavato.
Here, Saṅghasuṭṭhutāya means that in laying down a worldly offense, there is the purity of the Saṅgha, due to its manifest danger.
Trong Saṅghasuṭṭhutāya (vì sự tốt đẹp của Tăng đoàn), khi chế định một lỗi lầm thế gian, thì có sự tốt đẹp của Tăng đoàn vì có sự nguy hiểm rõ ràng.
Paññattivajjassa paññāpane saṅghaphāsutā hoti pākaṭānisaṃsattā.
In laying down a rule-based offense, there is the comfort of the Saṅgha, due to its manifest benefit.
Khi chế định một lỗi lầm do giới điều, thì có sự an lạc của Tăng đoàn vì có lợi ích rõ ràng.
Tattha paṭhamena dummaṅkūnaṃ niggaho, dutiyena pesalānaṃ phāsuvihāro.
Firstly, by this, the unruly are disciplined; secondly, by this, the virtuous dwell at ease.
Trong đó, điều thứ nhất là sự trừng phạt những người xấu, điều thứ hai là sự an lạc cho những người có đức hạnh.
Paṭhamena samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighāto, dutiyena diṭṭhadhammikānaṃ.
Firstly, by this, the future defilements are prevented; secondly, by this, the present defilements are prevented.
Điều thứ nhất là ngăn chặn các lậu hoặc của kiếp sau, điều thứ hai là của kiếp hiện tại.
Tathā paṭhamena appasannānaṃ pasādo, dutiyena pasannānaṃ bhiyyobhāvo.
Likewise, firstly, by this, the unconfident gain confidence; secondly, by this, the confident increase in confidence.
Cũng vậy, điều thứ nhất là sự tín tâm cho những người chưa tin, điều thứ hai là sự tăng trưởng tín tâm cho những người đã tin.
‘‘Pubbe katapuññatāya codiyamānassa bhabbakulaputtassā’’ti vuttattā ‘‘sudinno taṃ kukkuccaṃ vinodetvā arahattaṃ sacchākāsi, teneva pabbajjā anuññātā’’ti vadanti, upaparikkhitabbaṃ.
Because it is stated, "a worthy young man exhorted by his past meritorious deeds," they say, "Sudinna dispelled that remorse and realized arahantship, and it was for that reason that his ordination was allowed." This should be examined.
Do đã nói rằng “người thiện gia đình đáng được khiển trách vì đã tạo công đức từ trước”, nên họ nói rằng “Sudinna đã loại bỏ sự hối hận đó và chứng đắc A-la-hán, chính vì thế mà sự xuất gia đã được cho phép”. Điều này cần được xem xét kỹ lưỡng.
Tathā paṭhamena saddhammaṭṭhiti, dutiyena vinayānuggaho hotīti veditabbo.
Thus, it should be understood that firstly, by this, the persistence of the good Dhamma occurs; secondly, by this, the support of the Vinaya occurs.
Cũng vậy, điều thứ nhất là sự tồn tại của Chánh Pháp, điều thứ hai là sự ủng hộ Vinaya. Cần phải hiểu như vậy.
Apicettha vatthuvītikkame yattha ekantākusalabhāvena, taṃ saṅghasuṭṭhubhāvāya paññattaṃ lokavajjato, yattha paññattijānane eva atthāpatti, na aññadā, taṃ saddhammaṭṭhitiyā vāpi pasāduppādabuddhiyā dhammadesanāpaṭisaṃyuttaṃ, itarañca sekhiyaṃ, idaṃ lokavajjaṃ nāma.
Furthermore, among these, wherever there is unequivocally unwholesome behavior due to transgression of the object, that which is laid down for the well-being of the Saṅgha, as a worldly offense, is called lokavajjaṃ (worldly offense). Also, wherever an offense arises only through knowing the rule, and not otherwise, and that is connected with Dhamma teaching for the persistence of the Saddhamma or for generating confidence, and the other sekhiya rules, this is called a lokavajjaṃ.
Hơn nữa, trong trường hợp vi phạm sự việc mà hoàn toàn là bất thiện, điều đó được chế định vì sự tốt đẹp của Tăng đoàn, do là lỗi thế gian (lokavajja). Còn trong trường hợp chỉ có tội lỗi khi biết giới điều, chứ không phải lúc khác, điều đó liên quan đến việc thuyết Pháp với mục đích duy trì Chánh Pháp hoặc tạo ra sự tín tâm, và các sekhiya khác, điều này được gọi là lokavajjaṃ (lỗi thế gian).
Vatthuno paññattiyā vā vītikkamacetanāyābhāvepi paṭikkhittassa karaṇe, kattabbassa akaraṇe vā sati yattha āpattippasaṅgo, taṃ sabbaṃ ṭhapetvā surāpānaṃ paṇṇattivajjanti veditabbaṃ.
Wherever an offense might arise due to doing something forbidden or not doing something that should be done, even without the intention to transgress the object or the rule (excluding the offense of drinking liquor), all of that should be understood as paññattivajjaṃ (rule-based offense).
Trong trường hợp không có ý định vi phạm sự việc hoặc giới điều, nhưng nếu làm điều bị cấm hoặc không làm điều phải làm, mà có khả năng phạm tội, thì tất cả những điều đó, trừ việc uống rượu, đều được gọi là paṇṇattivajjaṃ (lỗi do giới điều). Cần phải biết như vậy.
Āgantukavattaṃ, āvāsika, gamika, anumodana, bhattagga, piṇḍacārika, āraññaka, senāsana, jantāghara, vaccakuṭi, saddhivihārika, upajjhāya, antevāsika, ācariyavattanti etāni aggahitaggahaṇanayena gaṇiyamānāni cuddasa, etāni pana vitthārato dveasīti mahāvattāni nāma honti.
The Duties toward Incoming Monks, the Duties of Resident Monks, the Duties of Outgoing Monks, the Duties of Appreciation, the Duties in the Dining Hall, the Duties of an Alms-round Mendicant, the Duties of a Forest-dweller, the Duties regarding Lodgings, the Duties in the Steam Bath, the Duties in the Latrine, the Duties toward a co-resident, the Duties toward a preceptor, the Duties of a pupil, and the Duties toward a teacher—these, when counted by the method of including what has not been included, are fourteen. However, in detail, these are called the eighty-two great duties.
Mười bốn phận sự này – gồm phận sự đối với khách Tăng (Āgantukavattaṃ), đối với Tăng trú (āvāsika), đối với Tăng đi (gamika), phận sự tán thán (anumodana), tại trai đường (bhattagga), khất thực (piṇḍacārika), hạnh đầu đà ở rừng (āraññaka), chỗ ở (senāsana), phòng tắm (jantāghara), nhà vệ sinh (vaccakuṭi), đối với đồng cư (saddhivihārika), đối với Yết-ma A-xà-lê (upajjhāya), đối với đệ tử (antevāsika), đối với A-xà-lê (ācariyavatta) – khi được tính theo cách bao gồm cả những gì đã được nêu và chưa được nêu, thì là mười bốn điều. Nhưng khi xét rộng ra, chúng được gọi là tám mươi hai đại phận sự (mahāvattāni).
Sattahi āpattikkhandhehi saṃvaro saṃvaravinayo paññattisikkhāpadameva.
Restraint from the seven groups of offenses is the Vinaya of Restraint; it is the training rule as laid down.
Sự chế ngự từ bảy nhóm tội (āpattikkhandha) là saṃvaravinaya (luật chế ngự), chỉ là giới học đã được chế định (paññattisikkhāpada).
Tattha paññattivinayo samathavinayatthāya samathavinayo saṃvaravinayatthāya saṃvaravinayo pahānavinayatthāyāti yojanā veditabbā.
Therein, the connection should be understood as: the Vinaya of Formulations is for the sake of the Vinaya of Quelling, the Vinaya of Quelling is for the sake of the Vinaya of Restraint, and the Vinaya of Restraint is for the sake of the Vinaya of Abandonment.
Ở đây, cần hiểu rằng: Paññattivinaya (luật chế định) là vì lợi ích của samathavinaya (luật làm lắng dịu), samathavinaya là vì lợi ích của saṃvaravinaya (luật chế ngự), và saṃvaravinaya là vì lợi ích của pahānavinaya (luật đoạn trừ).
Yaṃ saṅghasuṭṭhu, taṃ saṅghaphāsūti ekamiva vuttaṃ saṅghasuṭṭhutāya sati saṅghaphāsu bhavissatīti dīpanatthaṃ.
“What is for the well-being of the Saṅgha, that is for the comfort of the Saṅgha” is spoken as if it were one phrase, to clarify that when there is well-being for the Saṅgha, there will be comfort for the Saṅgha.
Câu “Cái gì là sự tốt đẹp của Tăng-già, cái đó là sự an lạc của Tăng-già” được nói như một điều duy nhất để chỉ rõ rằng khi có sự tốt đẹp của Tăng-già thì sẽ có sự an lạc của Tăng-già.
Pakarīyanti ettha te te payojanavisesasaṅkhātā atthavasāti atthavasaṃ ‘‘pakaraṇa’’nti vuccati.
Herein, those various specific purposes, called reasons of benefit, are accomplished; therefore, the reason of benefit is called the “cause.”
Những điều lợi ích đặc biệt khác nhau được thực hiện ở đây, đó là lý do tại sao atthavasaṃ được gọi là “pakaraṇa” (sự việc, vấn đề).
Dasasu padesu ekekaṃ mūlaṃ katvā dasakkhattuṃ yojanāya padasataṃ vuttaṃ.
In the ten terms, making each one the basis and connecting them ten times, one hundred terms are stated.
Một trăm từ đã được nói bằng cách lấy mỗi từ trong mười từ làm gốc và kết hợp mười lần.
Tattha pacchimassa padassa vasena atthasataṃ purimassa vasena dhammasataṃ atthajotikānaṃ niruttīnaṃ vasena niruttisataṃ, dhammabhūtānaṃ niruttīnaṃ vasena niruttisatanti dve niruttisatāni, atthasate ñāṇasataṃ, dhammasate ñāṇasataṃ dvīsu niruttisatesu dve ñāṇasatānīti cattāri ñāṇasatāni veditabbāni.
Therein, it should be understood that by way of the latter term there are one hundred meanings; by way of the former, one hundred principles; by way of the linguistic expressions that illuminate the meaning, one hundred linguistic expressions; by way of the linguistic expressions that are the principles, one hundred linguistic expressions—thus two hundred linguistic expressions; in the one hundred meanings, one hundred kinds of knowledge; in the one hundred principles, one hundred kinds of knowledge; in the two hundred linguistic expressions, two hundred kinds of knowledge—thus four hundred kinds of knowledge.
Ở đó, có một trăm ý nghĩa (atthasataṃ) theo từ cuối cùng, một trăm pháp (dhammasataṃ) theo từ đầu tiên, một trăm cách diễn đạt (niruttisataṃ) theo các cách diễn đạt làm sáng tỏ ý nghĩa, và một trăm cách diễn đạt theo các cách diễn đạt thuộc về pháp – tức là hai trăm cách diễn đạt (dve niruttisatāni). Cần hiểu rằng có một trăm trí tuệ (ñāṇasataṃ) trong một trăm ý nghĩa, một trăm trí tuệ trong một trăm pháp, và hai trăm trí tuệ trong hai trăm cách diễn đạt – tức là bốn trăm trí tuệ (cattāri ñāṇasatāni).
Ettha saṅghasuṭṭhutāti dhammasaṅghassa suṭṭhubhāvoti attho.
Here, “well-being of the Saṅgha” means the state of being well for the Saṅgha of the Dhamma.
Ở đây, saṅghasuṭṭhutā có nghĩa là sự tốt đẹp của pháp Tăng (dhammasaṅgha).
‘‘Atthapadānīti aṭṭhakathā.
“‘Terms of meaning’ means the commentary.
Người ta nói rằng “atthapadāni là các chú giải (aṭṭhakathā).
Dhammapadānīti pāḷī’’ti vuttaṃ kira.
‘Terms of principle’ means the Pali text,” it is said.
Dhammapadāni là kinh văn (pāḷī).”
Methunaṃ dhammanti evaṃ bahulanayena laddhanāmakaṃ sakasampayogena, parasampayogena vā attano nimittassa sakamagge vā paramagge vā paranimittassa sakamagge eva pavesapaviṭṭhaṭhituddharaṇesu yaṃ kiñci ekaṃ paṭisādiyanavasena seveyya pārājiko hoti asaṃvāsoti.
Should one engage in sexual intercourse, an act named in this way through common usage, by one's own effort or by another's effort, by taking pleasure in any one of the acts of inserting, having inserted, remaining, or withdrawing one's own organ into one's own path or another's path, or another's organ into one's own path, he is defeated and is no longer in communion.
Nếu một Tỳ-khưu thực hành pháp dâm dục (methunaṃ dhammaṃ) – tức là hành vi được gọi bằng tên phổ biến này – bằng cách tự mình giao hợp hoặc do người khác giao hợp, hoặc bằng cách đưa vào đường của mình hoặc của người khác, hoặc đưa vào đường của mình đối với vật có dấu hiệu của người khác, hoặc bằng cách chấp nhận bất kỳ một trong các hành vi đưa vào, đã đưa vào, giữ lại, hoặc rút ra, thì vị ấy phạm tội Pārājika, không còn sống chung Tăng-già nữa.
Keci pana ‘‘pavesādīni cattāri vā tīṇi vā dve vā ekaṃ vā paṭiseveyya, pārājiko hoti.
Some, however, say, “Should he engage in four, three, two, or one of the acts beginning with insertion, he is defeated.
Một số vị khác lại nói rằng: “Nếu vị ấy thực hành một trong bốn, ba, hai, hoặc một hành vi đưa vào v.v., thì vị ấy phạm tội Pārājika.
Vuttañhetaṃ ‘so ce pavesanaṃ sādiyati, paviṭṭhaṃ, ṭhitaṃ, uddharaṇaṃ sādiyati, āpatti pārājikassā’tiādī’’ti (pārā. 59) vadanti, tesaṃ matena catūsupi catasso pārājikāpattiyo āpajjati.
For it has been said: ‘If he takes pleasure in the insertion, in its having been inserted, in its remaining, or in its withdrawal, it is a pārājika offense,’ and so on.” According to their view, one commits four pārājika offenses in the four instances.
Điều này đã được nói: ‘Nếu vị ấy chấp nhận việc đưa vào, đã đưa vào, giữ lại, rút ra, thì phạm tội Pārājika’ v.v.” Theo quan điểm của họ, trong cả bốn trường hợp, vị ấy phạm bốn tội Pārājika.
Teyeva evaṃ vadanti ‘‘āpajjatu methunadhammapārājikāpatti methunadhammapārājikāpattiyā tabbhāgiyā’’ti, ‘‘attano vītikkame pārājikāpattiṃ, saṅghādisesāpattiñca āpajjitvā sikkhaṃ paccakkhāya gahaṭṭhakāle methunādipārājikaṃ āpajjitvā puna pabbajitvā upasampajjitvā ekaṃ saṅghādisesāpattiṃ ekamanekaṃ vā paṭikaritvāva so puggalo yasmā nirāpattiko hoti, tasmā so gahaṭṭhakāle sāpattikovāti antimavatthuṃ ajjhāpannassāpi attheva āpattivuṭṭhānaṃ.
They themselves say, “Let him fall into a pārājika offense for sexual intercourse that is of the same kind as a pārājika offense for sexual intercourse.” After having committed a pārājika offense and a saṅghādisesa offense through his own transgression, having renounced the training and, during his time as a householder, having committed a pārājika offense such as sexual intercourse, and then having gone forth and received the higher ordination again, after having atoned for one or many saṅghādisesa offenses, that person becomes free of offense. Therefore, that person was indeed with an offense during his time as a householder. Thus, even for one who has committed the final transgression, there is indeed a rising from the offense.
Chính những vị ấy nói rằng: “Hãy để vị ấy phạm tội Pārājika về pháp dâm dục, tội Pārājika về pháp dâm dục là tương ứng với nó.” Vì một người sau khi phạm tội Pārājika và Saṅghādisesa do sự vi phạm của mình, rồi từ bỏ giới và trong thời gian làm cư sĩ đã phạm tội Pārājika về dâm dục v.v., sau đó xuất gia lại và thọ Cụ túc giới, rồi đã sám hối một hoặc nhiều tội Saṅghādisesa, thì người đó trở thành vô tội. Do đó, trong thời gian làm cư sĩ, người đó vẫn có tội. Ngay cả đối với người đã phạm tội cuối cùng (Pārājika), vẫn có sự thoát khỏi tội.
Vuṭṭhānadesanāhi pana asujjhanato ‘payoge payoge āpatti pārājikassā’ti na vuttaṃ gaṇanapayojanābhāvato.
However, because one is not purified by confession, it is not said, “For every act, there is a pārājika offense,” due to the lack of any purpose in counting them.
Tuy nhiên, vì không được thanh tịnh bằng cách sám hối, nên không nói “mỗi lần hành vi là một tội Pārājika” vì không có mục đích đếm số.
Kiñcāpi na vuttaṃ, atha kho padabhājane ‘āpatti pārājikassā’ti vacanenāyamattho siddho’’ti yuttiñca vadanti.
Although it is not stated, yet in the Padabhājana, by the words “it is a pārājika offense,” this meaning is established,” and they also state this reasoning.
Mặc dù không nói như vậy, nhưng trong phân tích từ (padabhājane), ý nghĩa này đã được chứng minh bằng câu “phạm tội Pārājika”.
Yadi evaṃ mātikāyampi ‘‘yo pana bhikkhu methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyya pārājika’’nti vattabbaṃ bhaveyya, pārājikassa anavasesavacanampi na yujjeyya.
If so, then in the Mātikā too it should be said, “Whatever bhikkhu should engage in sexual intercourse, it is a pārājika,” and the statement that a pārājika has nothing remaining would not be logical.
Nếu vậy, trong mātikā cũng nên nói “vị Tỳ-khưu nào thực hành pháp dâm dục thì phạm Pārājika”, và việc nói “Pārājika” mà không có phần còn lại cũng không hợp lý.
Sabbepi hi āpattikkhandhe bhikkhugaṇanañca anavasesetvā tiṭṭhatīti anavasesavacananti katvā paveseva āpatti, na paviṭṭhādīsu, tamevekaṃ sandhāya ‘‘yassa siyā āpattī’’ti pārājikāpattimpi anto katvā nidānuddese vacanaṃ veditabbaṃ.
Indeed, because it stands without leaving remaining any of the groups of offenses or the status of being a bhikkhu, it is called a statement of ‘nothing remaining.’ Therefore, the offense is in the insertion alone, not in the state of having inserted and so on. Referring to that one instance alone, the statement in the introductory exposition, “for whom there would be an offense,” should be understood as including the pārājika offense.
Tất cả các nhóm tội và việc đếm Tỳ-khưu đều tồn tại mà không có sự sót lại, do đó, câu nói không sót lại (anavasesavacanaṃ) cần được hiểu là chỉ có hành vi đưa vào mới là tội, chứ không phải các hành vi đã đưa vào v.v. Và câu nói trong phần dẫn nhập (nidānuddese) “người nào có tội” cũng cần được hiểu là bao gồm cả tội Pārājika, dựa trên một điểm này.
Tasmā mātikāyaṃ ‘‘pārājika’’nti avatvā ‘‘pārājiko hotī’’ti puggalaniddesavacanaṃ tena sarīrabandhanena upasampadāya abhabbabhāvadīpanatthaṃ.
Therefore, in the Mātikā, instead of saying “it is a pārājika,” the statement indicating the person, “he is defeated,” is for the purpose of showing the unfitness for higher ordination, like being unable to live with the body bound by that*.
Do đó, trong mātikā, việc không nói “Pārājika” mà nói “Pārājiko hoti” (vị ấy phạm Pārājika) là một cách chỉ định người (puggalaniddesavacanaṃ) để chỉ rõ rằng người đó không đủ tư cách để thọ Cụ túc giới với thân thể bị ràng buộc như vậy.
‘‘Āpatti pārājikassā’’ti padabhājane vacanaṃ antimavatthuṃ ajjhāpannassāpi pārājikassa asaṃvāsassa sato puggalassa atheyyasaṃvāsakabhāvadīpanatthaṃ.
The statement in the Padabhājana, “it is a pārājika offense,” is for the purpose of showing that a person who has committed the final transgression and is defeated and not in communion is not one who is in communion by theft.
Câu nói “āpatti pārājikassā” (phạm tội Pārājika) trong phân tích từ (padabhājane) là để chỉ rõ rằng một người đã phạm tội cuối cùng (antimavatthuṃ), mặc dù là Pārājika và không còn sống chung Tăng-già (asaṃvāsa), nhưng vẫn không phải là người sống chung Tăng-già một cách trộm cắp (theyyasaṃvāsaka).
Na hi so saṃvāsaṃ sādiyantopi theyyasaṃvāsako hoti, tasmā ‘‘upasampanno bhikkhu’’tveva vuccati.
For even if he takes pleasure in communion, he is not one who is in communion by theft; therefore, he is called just “an ordained bhikkhu.”
Quả thật, ngay cả khi vị ấy chấp nhận sự sống chung Tăng-già, vị ấy cũng không phải là người sống chung Tăng-già một cách trộm cắp. Do đó, vị ấy được gọi là “Tỳ-khưu đã thọ Cụ túc giới (upasampanno bhikkhu)” mà thôi.
Tenevāha ‘‘asuddho hoti puggalo aññataraṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpanno, tañce suddhadiṭṭhi samāno anokāsaṃ kārāpetvā akkosādhippāyo vadeti, āpatti omasavādena dukkaṭassā’’ti (pārā. 389).
For this very reason, it was said: “An impure person is one who has committed some pārājika offense. If someone with pure views, having made him grant an unwilling opportunity, speaks with the intention of reviling him, there is an offense of wrong conduct for scornful speech.”
Vì vậy, đã nói: “Một người đã phạm một trong các pháp Pārājika thì không còn thanh tịnh. Nếu một người có chánh kiến, sau khi không cho phép vị ấy, lại nói lời mắng nhiếc với ý định xúc phạm, thì phạm tội Dukkata do lời nói xúc phạm.”
Anupasampannassa tadabhāvato siddho so ‘‘upasampanno bhikkhu’’tveva vuccatīti.
Since this does not apply to an unordained person, it is established that he is spoken of as just “an ordained bhikkhu.”
Vì điều đó không xảy ra đối với người chưa thọ Cụ túc giới, nên đã chứng minh rằng người đó được gọi là “Tỳ-khưu đã thọ Cụ túc giới” mà thôi.
Tena padasodhammaṃ sahaseyyañca na janeti, bhikkhupesuññādiñca janetīti veditabbaṃ.
By this, it should be understood that he does not incur offenses for interrupting the recitation of the rule or for lying down together, but he does incur offenses for slander against a bhikkhu and so on.
Do đó, cần hiểu rằng điều đó không tạo ra tội Padasodhamma và Sahaseyya, nhưng tạo ra tội Bhikkhupesuñña v.v.
Bhikkhunīnaṃ saṅghādisesesu pana bhikkhusaṅghādisesato vuṭṭhānavidhivisesadassanatthaṃ ‘‘ayampi bhikkhunī…pe… āpannā’’ti (pāci. 679) puggalaniddesaṃ katvāpi pārājikato adhippāyantaradassanatthaṃ ‘‘nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti (pāci. 679) āpattināmaggahaṇañca kataṃ.
In the case of the saṅghādisesa offenses for bhikkhunīs, however, to show the specific method of rising from the offense, different from the saṅghādisesa offenses for bhikkhus, even after making a personal designation, “This bhikkhunī also... has committed,” the name of the offense, “a saṅghādisesa requiring expulsion,” is also mentioned to show a different intention from that of a pārājika.
Tuy nhiên, trong các tội Saṅghādisesa của các Tỳ-khưu-ni, để chỉ rõ sự khác biệt trong phương pháp thoát tội so với Saṅghādisesa của các Tỳ-khưu, sau khi chỉ định người bằng câu “Tỳ-khưu-ni này…pe… đã phạm tội,” cũng đã nêu tên tội là “Saṅghādisesa cần trục xuất” để chỉ rõ ý nghĩa khác so với Pārājika.
Ettāvatā sapuggalaniddese dassitādassitāpattidukaṃ vitthāritaṃ hoti.
By this much, the pair of offenses, specified and unspecified, in the context of personal designation has been explained in detail.
Đến đây, hai loại tội được chỉ rõ và không được chỉ rõ trong phần chỉ định người đã được giải thích rộng rãi.
Apuggalaniddesesu sekhiyesu āpattiyā dassanakāraṇaṃ sekhiyānaṃ aṭṭhakathāyameva vuttaṃ.
Among the impersonal designations, the reason for not specifying the offense in the Sekhiyas is stated in the commentary on the Sekhiyas themselves.
Trong các giới Sekhiya không chỉ định người, lý do không chỉ rõ tội đã được nói trong chính Aṭṭhakathā của các giới Sekhiya.
Tadabhāvato itaresu āpattidassanaṃ kataṃ.
Due to the absence of that, in the other cases, the offense is specified.
Vì điều đó không có, nên việc chỉ rõ tội đã được thực hiện trong các giới khác.
Apuggalaniddesesupi dassitādassitāpattidukañca vitthāritaṃ hotīti.
Thus, the pair of offenses, specified and unspecified, in the impersonal designations has also been explained in detail.
Và hai loại tội được chỉ rõ và không được chỉ rõ cũng đã được giải thích rộng rãi trong các giới không chỉ định người.
40-1. Dutiyapaññattiyaṃ ‘‘idha mallā yujjhantī’’tiādīsu viya paṭisevatīti vattamānavacanaṃ pacurapaṭisevanavasena vuttaṃ, ‘‘tañca kho manussitthiyā, no tiracchānagatāyā’’ti paripuṇṇatthampi paṭhamaṃ paññattiṃ attano micchāgāhena vā lesaoḍḍanatthāya vā evamāha.
In the second formulation, as in cases like “Here the Mallas are fighting,” the present tense in “engages in” is used in the sense of frequent engagement. He said this regarding the first formulation, which has a complete meaning, “with a human woman, not with an animal,” either through his own wrong grasp or for the purpose of finding a loophole.
40-1. Trong chế định thứ hai, động từ ở thì hiện tại “paṭisevati” (thực hành) được nói theo cách thực hành thường xuyên, giống như trong các câu “ở đây, các võ sĩ Mallā đang chiến đấu” v.v. Và việc nói “chỉ với người phụ nữ, không phải với động vật” là để vị ấy đưa ra một quan điểm sai lầm của mình hoặc để tạo cớ, ngay cả khi chế định đầu tiên đã có ý nghĩa đầy đủ.
Paripuṇṇatthataṃyeva niyametuṃ ‘‘nanu āvuso tatheva taṃ hotī’’ti vuttaṃ, teneva makkaṭīvatthu vinītavatthūsu pakkhittaṃ avisesattā, tathā vajjiputtakavatthu.
To establish its complete meaning, it was said, “Friend, is it not so?” For this very reason, the case of the she-monkey was included in the decided cases, because there is no difference. Similarly, the case of the Vajjian monk.
Để xác định rõ ý nghĩa đầy đủ đó, đã nói “Này các hiền giả, chẳng phải điều đó là như vậy sao?” Chính vì thế, câu chuyện con khỉ cái được đưa vào các câu chuyện về sự chế ngự (vinītavatthūsu) vì không có sự khác biệt, và câu chuyện về các Vajjiputtaka cũng vậy.
Vicāraṇā panettha tatiyapaññattiyaṃ āvi bhavissati.
The investigation into this will become clear in the third formulation.
Tuy nhiên, sự phân tích ở đây sẽ trở nên rõ ràng trong chế định thứ ba.
‘‘Nanu, āvuso, bhagavatā anekapariyāyenā’’tiādi na kevalaṃ sauddesasikkhāpadeneva siddhaṃ, ‘‘tiracchānagatādīsupi pārājika’’nti anuddesasikkhāpadenapi siddhanti dassanatthaṃ vuttaṃ.
“Friend, has not the Blessed One in many ways…” and so on was said to show that it is not only established by the training rule with a summary, but is also established by the training rule without a summary, which states, “It is a pārājika offense even with animals and so on.”
Câu “Này các hiền giả, chẳng phải Thế Tôn đã bằng nhiều phương cách” v.v. được nói để chỉ rõ rằng điều đó không chỉ được chứng minh bằng giới học có mục đích (sauddesasikkhāpada), mà còn được chứng minh bằng giới học không mục đích (anuddesasikkhāpada) rằng “ngay cả đối với động vật v.v. cũng là Pārājika”.
Atha vā yadi sauddesasikkhāpadaṃ sāvasesanti paññapesi, iminā anuddesasikkhāpadenāpi kiṃ na siddhanti dassanatthaṃ vuttaṃ.
Alternatively, it was said to show: “If you have laid down the training rule with a summary as having exceptions, is it not established by this training rule without a summary?”
Hoặc nếu vị ấy đã chế định giới học có mục đích là có phần còn lại (sāvasesa), thì câu này được nói để chỉ rõ rằng tại sao điều đó không được chứng minh bằng giới học không mục đích này.
‘‘Tena hi, bhikkhave, bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññapessāmī’’ti tadeva sikkhāpadaṃ paṭhamapaññattameva lesatthikānaṃ alesokāsaṃ katvā āmeḍitatthaṃ katvā paññapessāmīti attho.
The meaning is: "Therefore, O bhikkhus, I will lay down a training rule for the bhikkhus." That very training rule, which was first laid down, will be laid down again, making no room for evasions for those who wish to evade.
“Này các Tỳ-khưu, vậy Ta sẽ chế định giới luật cho các Tỳ-khưu.” Ý nghĩa là, chính điều giới luật đã được chế định lần đầu tiên đó, sau khi không cho những kẻ muốn lách luật có cơ hội lách luật, Ta sẽ chế định lại.
Aññathā ‘‘aññavādake vihesake pācittiya’’ntiādīsu (pāci. 101) viya vatthudvayena āpattidvayaṃ āpajjati, na cāpajjati, so evattho aññenāpi vacanena suppakāsito, suparibyattakaraṇatthena daḷhataro katoti adhippāyo.
Otherwise, as in “pācittiya for one who disputes or harms others,” two offenses would be incurred by two grounds, but they are not incurred. The same meaning is clearly explained by another statement, and it is made more firm by the clarification of the previous word; this is the intention.
Nếu không, như trong các trường hợp “kẻ nói lời khác gây tổn hại, phạm Pācittiya,” sẽ có hai tội do hai sự việc gây ra, nhưng không phải vậy. Ý nghĩa là, chính ý nghĩa đó được làm cho rõ ràng hơn, được làm cho vững chắc hơn bằng cách công bố rõ ràng bằng một lời khác.
Tatiyapaññattiyampi aññesu ca evaṃ visuddho.
In the third promulgation, and in other elucidations, it is likewise purified.
Trong lần chế định thứ ba và trong các trường hợp khác cũng được thanh tịnh như vậy.
Yassa sacittakapakkhetiādimhi pana gaṇṭhipadanayo tāva paṭhamaṃ vuccati, sacittakapakkheti surāpānādiacittake sandhāya vuttaṃ.
However, in the phrase yassa sacittakapakkhe and so on, first, the method of the glosses (gaṇṭhipada) is stated. The term sacittakapakkhe refers to non-volitional actions such as drinking intoxicants.
Trong đoạn văn bắt đầu bằng Yassa sacittakapakkhe (mà trong đó có khía cạnh cố ý), trước hết sẽ trình bày phương pháp theo Gaṇṭhipada. Từ sacittakapakkhe được nói đến để chỉ những điều không cố ý như uống rượu.
Sacittakesu pana yaṃ ekantamakusaleneva samuṭṭhāpitañca.
Among volitional actions, whatever is exclusively initiated by unwholesome intention,
Tuy nhiên, trong những điều cố ý, điều nào chỉ phát sinh từ bất thiện.
Ubhayaṃ lokavajjaṃ nāma.
both are called blameworthy by the world (lokavajja).
Cả hai đều được gọi là Lokavajja (tội bị thế gian chỉ trích).
Surāpānasmiñhi ‘‘surā’’ti vā ‘‘pātuṃ na vaṭṭatī’’ti vā jānitvā pivane akusalameva, tathā bhikkhunīnaṃ gandhavaṇṇakatthāya lepane, bhesajjatthāya lepane adosattā ‘‘avicāraṇīya’’nti ettakaṃ vuttaṃ.
Indeed, in the case of drinking intoxicants, knowing it to be "intoxicant" or "not proper to drink," to drink it is simply unwholesome. Similarly, for bhikkhunīs, anointing themselves for fragrance and complexion is unwholesome; for anointing for medicinal purposes, there is no fault, therefore, it is said "not to be investigated," this much is stated.
Trong tội uống rượu, nếu biết “đây là rượu” hoặc “không được uống” mà vẫn uống thì đó là bất thiện. Tương tự, đối với Tỳ-khưu-ni, việc thoa hương liệu, phẩm màu là bất thiện. Việc thoa để làm thuốc thì không có lỗi, nên chỉ nói “không cần xem xét” (avicāraṇīya) đến mức đó.
Tattha na vaṭṭatīti ‘‘jānitvā’’ti vuttavacanaṃ na yujjati paṇṇattivajjassāpi lokavajjabhāvappasaṅgato.
There, the statement "knowing it to be improper" is not suitable, as there would be the implication of a paññattivajja also becoming a lokavajja.
Trong trường hợp đó, lời nói “không được” hoặc “biết” là không phù hợp, vì nếu vậy thì tội do chế định (paññattivajja) cũng sẽ trở thành tội bị thế gian chỉ trích (lokavajja).
Imaṃ aniṭṭhappasaṅgaṃ pariharitukāmatāya vajirabuddhittherassa gaṇṭhipade vuttaṃ ‘‘idha sacittakanti ca acittakanti ca vicāraṇā vatthuvijānaneyeva hoti, na paññattivijānane.
Wishing to avoid this undesirable implication, it is stated in the gloss of Vajirabuddhi Thera: "Here, the investigation of volitional and non-volitional applies only to knowing the object, not to knowing the rule.
Để tránh sự liên quan không mong muốn này, trong Gaṇṭhipada của Trưởng lão Vajirabuddhi có nói: “Ở đây, sự xem xét về cố ý (sacittaka) và không cố ý (acittaka) chỉ liên quan đến việc biết sự việc (vatthuvijānana), không phải việc biết giới luật (paññattivijānana).
Yadi paññattivijānane hoti, sabbasikkhāpadāni lokavajjāneva siyuṃ, na ca sabbasikkhāpadāni lokavajjāni, tasmā vatthuvijānaneyeva hotī’’ti, idaṃ yujjati.
If it applied to knowing the rule, all training rules would be blameworthy by the world, but not all training rules are blameworthy by the world. Therefore, it applies only to knowing the object." This is appropriate.
Nếu liên quan đến việc biết giới luật, tất cả các giới luật sẽ là Lokavajja, nhưng không phải tất cả các giới luật đều là Lokavajja. Do đó, nó chỉ liên quan đến việc biết sự việc.” Điều này là hợp lý.
Yasmā sekhiyesu paññattijānanameva pamāṇaṃ, na vatthumattajānananti, yaṃ pana tattheva vuttaṃ ‘‘pasuttassa mukhe koci suraṃ pakkhipeyya, anto ce paviseyya, āpatti, tattha yathā bhikkhuniyā adhakkhakaṃ ubbhajāṇumaṇḍalaṃ parassa āmasanādikāle kāyaṃ acāletvā citteneva sādiyantiyā āpatti ‘kiriyāva hotī’ti vuttā yebhuyyena kiriyasambhavato, tathā ayampi tadā kiriyāva hotī’’ti, taṃ suvicāritaṃ anekantākusalabhāvasādhanato.
Because in the Sekhiya rules, only knowing the rule is the criterion, not merely knowing the object. However, what is stated there itself is: "If someone were to put intoxicants into the mouth of a sleeping person, and it were to enter, there is an offense; there, just as in the case of a bhikkhunī, if her body below the collarbone and above the knee is touched by another, and she approves of it with her mind without moving her body, it is said to be an offense arising from action, because it mostly arises from action; similarly, this too is an action at that time." That statement is well-considered for proving the indeterminate nature of unwholesomeness.
Vì trong các Sekhiya, chỉ việc biết giới luật là tiêu chuẩn, không phải chỉ biết sự việc. Tuy nhiên, điều đã nói ở đó: “Nếu ai đó đổ rượu vào miệng người đang ngủ, nếu rượu đi vào bên trong, thì phạm tội. Ở đó, như đối với Tỳ-khưu-ni, khi một người khác chạm vào phần dưới xương đòn và trên đầu gối mà không cử động thân thể nhưng hoan hỷ trong tâm, thì phạm tội ‘hành động’ được nói là do phần lớn có thể là hành động, thì tội này cũng là hành động vào lúc đó”, điều đó đã được xem xét kỹ lưỡng vì nó chứng minh trạng thái bất thiện không nhất thiết.
Surāpānāpattiyā ekantākusalatā pana majjasaññinopi sakiṃ payogena pivato hotīti katvā vuttā.
However, the definite unwholesomeness of the offense of drinking intoxicants is stated to arise from drinking with a single effort, even by one who mistakes it for non-intoxicant.
Tuy nhiên, tội uống rượu được nói là bất thiện tuyệt đối, ngay cả khi người đó uống một lần mà không có ý thức về rượu.
Ayaṃ panettha attho – sikkhāpadasīsena āpattiṃ gahetvā yassa sikkhāpadassa sacittakassa cittaṃ akusalameva hoti, taṃ lokavajjaṃ.
Herein, this is the meaning: taking the offense by the head of the training rule, if the mind of that training rule, which is volitional, is solely unwholesome, that is a lokavajja.
Ý nghĩa ở đây là: Lấy tội theo đầu đề của giới luật, giới luật nào có khía cạnh cố ý (sacittaka) mà tâm chỉ là bất thiện thì đó là Lokavajja.
Sacittakācittakasaṅkhātassa acittakassa ca sacittakapakkhe cittaṃ akusalameva hoti, tampi surāpānādi lokavajjanti imamatthaṃ sampiṇḍetvā ‘‘yassa sacittakapakkhe cittaṃ akusalameva hoti, taṃ lokavajja’’nti vuttaṃ.
And for the non-volitional, categorized as volitional-non-volitional, if the mind in the volitional aspect is solely unwholesome, that too, like drinking intoxicants, is a lokavajja. Summarizing this meaning, it is stated: "If the mind in its volitional aspect is solely unwholesome, that is a lokavajja."
Trong khía cạnh cố ý của điều không cố ý (acittaka), được gọi là sacittaka-acittaka, tâm cũng chỉ là bất thiện, điều đó cũng là Lokavajja như uống rượu. Tóm tắt ý nghĩa này, đã nói: “Giới luật nào có khía cạnh cố ý mà tâm chỉ là bất thiện, thì đó là Lokavajja.”
Sacittakapakkheti hi idaṃ vacanaṃ acittakaṃ sandhāyāha.
For indeed, this phrase "in its volitional aspect" refers to the non-volitional.
Thật vậy, lời nói “sacittakapakkhe” này ám chỉ điều không cố ý (acittaka).
Na hi ekaṃsato sacittakassa sacittakapakkheti visesane payojanaṃ atthi.
There is no purpose in specifically qualifying the volitional as "in its volitional aspect" in an absolute sense.
Vì không có mục đích gì khi đặc biệt nói “sacittakapakkhe” đối với điều cố ý (sacittaka) một cách tuyệt đối.
Yasmā panettha paṇṇattivajjassa paññattijānanacittena sacittakapakkhe cittaṃ akusalameva, vatthujānanacittena sacittakapakkhe cittaṃ siyā kusalaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākataṃ, tasmā ‘‘tassa sacittakapakkhe cittaṃ akusalamevā’’ti na vuccatīti ‘‘sesaṃ paṇṇattivajja’’nti vuttaṃ.
Because here, for a paññattivajja, the mind in its volitional aspect, with the thought of knowing the rule, is solely unwholesome; whereas the mind in its volitional aspect, with the thought of knowing the object, might be wholesome, might be unwholesome, or might be indeterminate. Therefore, it is not said, "the mind in its volitional aspect is solely unwholesome," but rather, "the rest is paññattivajja."
Bởi vì ở đây, đối với Paññattivajja, trong khía cạnh cố ý với tâm biết giới luật, tâm chỉ là bất thiện; nhưng trong khía cạnh cố ý với tâm biết sự việc, tâm có thể là thiện, có thể là bất thiện, có thể là vô ký. Do đó, không nói “trong khía cạnh cố ý của nó, tâm chỉ là bất thiện”, mà nói “phần còn lại là Paññattivajja”.
Adhimāne vītikkamābhāvā, supinante abbohārikattā supinante vijjamānāpi vītikkamachāyā abbohārikabhāvenāti vuttaṃ hoti.
Due to the absence of transgression in overestimation, and due to being non-transactional in dreams, it is said that even the shadow of transgression existing in a dream is considered non-transactional.
Do không có sự vi phạm trong sự tự cao (adhimāna), và do không có giá trị pháp lý trong giấc mơ (supinanta), nên bóng dáng của sự vi phạm dù có trong giấc mơ cũng được nói là không có giá trị pháp lý.
Idaṃ pana vacanaṃ daḷhīkammasithilakaraṇappayojanattā ca vuttaṃ, tena yaṃ vuttaṃ bāhiranidānakathādhikāre ‘‘daḷhīkammasithilakaraṇappayojanāti yebhuyyatāya vutta’’ntiādi, taṃ suvuttamevāti veditabbaṃ.
This statement is also made for the purpose of strengthening and relaxing the rule. Therefore, what was stated in the section on external narratives, "it is stated as strengthening and relaxing the rule for the most part," and so on, should be understood as well-stated.
Tuy nhiên, lời nói này cũng được nói ra với mục đích củng cố và nới lỏng giới luật. Do đó, điều đã nói trong phần Nidānakathā bên ngoài: “Mục đích củng cố và nới lỏng giới luật được nói là chủ yếu”, điều đó là đúng đắn.
43-4. Vajjīsu janapadesu vasantā vajjino nāma, tesaṃ puttā.
43-4. Vajjī means those who live in the Vajji countries, and their sons are Vajjiputtakas.
Những người sống trong các xứ Vajjī được gọi là Vajjī. Con cái của họ là con của Vajjī. Yāvadatthaṃ có nghĩa là “tùy theo ý muốn” hay “tùy theo mục đích”. Điều đã nói ở đó: “không từ bỏ giới luật, không bày tỏ sự yếu kém”, điều đó chỉ phù hợp khi có sự từ bỏ giới luật và sự bày tỏ sự yếu kém được chế định, nếu không thì không phù hợp.
Yāvadatthanti yāvatā attho adhippāyoti vuttaṃ hoti, tattha yaṃ vuttaṃ ‘‘sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃanāvikatvā’’ti, taṃ kāmaṃ sikkhāpaccakkhāne, tadekaṭṭhe ca dubbalyāvikaraṇe paññatte sati yujjati, na aññathā.
Yāvadattha means as much as the intention or purpose. There, what is stated as "without renouncing the training, without revealing one's weakness," is indeed appropriate when the renunciation of training and the revelation of weakness, which is one with it, have been promulgated, but not otherwise.
Tuy nhiên, điều đó được nói đến để liên quan đến điều sẽ được chế định bây giờ. Làm sao các Tỳ-khưu thuộc nhóm sáu người (chabbaggiya) lại mặc y dư? Các Tỳ-khưu ở Āḷavī lại xây những tịnh xá không có kích thước quy định? Các Tỳ-khưu-ni lại cho thọ Cụ túc giới cho người nữ học giới (sikkhamānā) đã không học giới trong sáu pháp trong hai năm? Hoặc cho thọ Cụ túc giới cho người nữ học giới không được Tăng-già chấp thuận? v.v... cần phải hiểu như vậy.
Tathāpi idāni paññapetabbaṃ upādāya vuttaṃ, kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū atirekacīvaraṃ dhāressanti (pārā. 459), āḷavakā bhikkhū kuṭiyo kārāpenti appamāṇikāyo (pārā. 342), bhikkhuniyo dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpenti (pāci. 1077), saṅghena asammataṃ vuṭṭhāpentītiādi (pāci. 1084) viya daṭṭhabbaṃ.
Nevertheless, it is stated here in anticipation of what is yet to be promulgated, just as it is to be understood in cases like: "How indeed would the group of six bhikkhus wear excess robes?", "The Alavaka bhikkhus built immeasurable huts", "The bhikkhunīs give ordination to a sikkhamāna who has not trained in the six doctrines for two years", or "They ordain a sikkhamāna not approved by the Saṅgha," and so on.
Vì trước đó, sự quyết định (adhiṭṭhāna) hoặc sự ước định (vikappana) chưa được cho phép.
Na hi tato pubbe adhiṭṭhānaṃ vikappanaṃ vā anuññātaṃ.
For before that, neither determination nor appropriation was allowed.
Do không có điều đó, nên nói là y dư. Hoặc kích thước chưa được chế định, do không có điều đó, nên nói là không có kích thước quy định. Điều này cần được hiểu tương tự.
Yadabhāvā atirekacīvaranti vadeyya, pamāṇaṃ vā na paññattaṃ, yadabhāvā appamāṇikāyoti vadeyya, evaṃsampadamidaṃ daṭṭhabbaṃ.
If there was no such thing, how could one say "excess robes"? Or if no measure was promulgated, how could one say "immeasurable"? This is to be understood in the same way.
Sau khi xin thọ Cụ túc giới với lời: “Bạch Đại đức, xin Tăng-già vì lòng từ bi mà giúp đỡ con”, một Tỳ-khưu đã thọ Cụ túc giới, ngay sau khi thọ Cụ túc giới, với giới luật đã được chế định: “Tỳ-khưu đã thọ Cụ túc giới không được hành dâm, đó là điều không phải của Sa-môn”, nếu muốn trở thành người không phải Sa-môn, há không phải trước hết phải từ bỏ giới luật đã chấp nhận, hoặc phải bày tỏ sự yếu kém ở đó sao? Tuy nhiên, điều đó được nói ra để tạo cơ hội cho việc chế định phụ (anupaññatti) rằng “họ đã hành dâm mà không từ bỏ giới luật và không bày tỏ sự yếu kém”.
‘‘Ullumpatu maṃ, bhante, saṅgho anukampaṃ upādāyā’’ti (mahāva. 71, 126) upasampadaṃ yācitvā upasampannena upasampannasamanantarameva ‘‘upasampannena bhikkhunā methuno dhammo na paṭisevitabbo, asakyaputtiyo’’ti (mahāva. 129) ca paññattena assamaṇādibhāvaṃ upagantukāmena nanu paṭhamaṃ ajjhupagatā sikkhā paccakkhātabbā, tattha dubbalyaṃ vā āvikātabbaṃ siyā, te pana ‘‘sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā methunaṃ dhammaṃ paṭiseviṃsū’’ti anupaññattiyā okāsakaraṇatthaṃ vā taṃ vuttanti veditabbaṃ.
"May the Saṅgha lift me up, venerable sir, out of compassion," having requested ordination and been ordained, immediately after ordination, by the training rule promulgated as "a bhikkhu who has been ordained should not engage in sexual intercourse; he is not a son of the Sakyas," would not one who desires to become a non-ascetic and so on first renounce the accepted training, or would he reveal his weakness there? Or it should be understood that that statement ("without renouncing the training, without revealing one's weakness, they engaged in sexual intercourse") was made to provide an opportunity for an anupaññatti.
Mặc dù ở đây đã nói “người đó khi đến không được thọ Cụ túc giới”, nhưng điều đó cũng cần được hiểu tương ứng trong các tội Pārājika khác.
‘‘So āgato na upasampādetabbo’’ti kiñcāpi ettheva vuttaṃ, tathāpi itaresupi pārājikesu yathāsambhavaṃ veditabbaṃ.
Although it is stated here that "he, having come, should not be ordained," nevertheless, it should be understood as applicable to the other Pārājika offenses as well, as far as possible.
Thật vậy, người nào không từ bỏ giới luật và không bày tỏ sự yếu kém mà lấy tài sản không được cho, tức là trộm cắp, hoặc tước đoạt mạng sống của một người, hoặc tuyên bố pháp thượng nhân (uttarimanussadhamma) cho người biết rõ, người đó khi đến không được thọ Cụ túc giới.
Na hi sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā yo pārājikavatthuṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyati, manussaviggahaṃ vā jīvitā voropeti, paṭivijānantassa uttarimanussadhammaṃ vā ullapati, so āgato na upasampādetabbo.
For if a bhikkhu, without renouncing the training and without revealing his weakness, takes what is not given, which is reckoned as theft, or deprives a human being of life, or falsely claims a superior human state to one who understands, he, having come, should not be ordained.
Vì Anupaññatti (giới luật phụ) có mục đích củng cố và nới lỏng giới luật.
Anupaññatti hi daḷhīkammasithilakammakaraṇappayojanā.
For an anupaññatti serves the purpose of strengthening or relaxing a rule.
Vì nó là một Anupaññatti có đặc điểm nhằm chỉ rõ quy định về tội Pārājika hoặc các tội khác của người đó.
Sā hi yassa pārājikaṃ hoti aññā vā āpatti, tassa niyamadassanappayojanātilakkhaṇānupaññattikattā.
Indeed, that anupaññatti serves the purpose of showing the definitive offense to whoever incurs a Pārājika or any other offense, being an anupaññatti that establishes a characteristic.
Như vậy, Anupaññatti “từ làng hay từ rừng” được nói ở đầu mà không nói ở cuối.
Evañhi ante avatvā ādimhi vuttā ‘‘gāmā vā araññā vā’’ti (pārā. 91) anupaññatti viya.
Thus, it is like the anupaññatti "from a village or from a forest," stated at the beginning without being stated at the end.
Tuy nhiên, khi giới luật này đã hoàn chỉnh –
Paripuṇṇe panetasmiṃ sikkhāpade –
When this training rule is complete—
Tuy nhiên, khi học giới này đã được viên mãn –
Ayaṃ nayo veditabbo.
This method should be understood.
Phương pháp này cần được hiểu.
Tattha sudinnavatthu makkaṭivatthu vajjiputtakavatthu cāti tippabhedaṃ vatthu imassa sikkhāpadassa nidānaṃ nāma, tato nidānā ‘‘yo pana, bhikkhu, bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno…pe… asaṃvāso’’ti imissā mātikāya bhedo jāto.
Therein, the stories of Sudinna, the monkey, and the Vajji sons, being three kinds of vatthu, are the nidāna (origin) of this training rule. From these nidāna, the division of this mātikā, 'Whatever bhikkhu, having undertaken the training and livelihood of bhikkhus... up to ... is no communion,' arose.
Trong đó, câu chuyện về Sudinna, câu chuyện về con khỉ, và câu chuyện về các Tỳ-khưu Vajji, ba loại câu chuyện này được gọi là duyên khởi (nidāna) của giới học này. Từ những duyên khởi đó, sự phân biệt của mātikā này đã phát sinh: “Tỳ-khưu nào đã thọ trì giới học và đời sống của các Tỳ-khưu… không còn chung sống.”
Tattha hi ‘‘antamaso tiracchānagatāyā’’ti itthiliṅgavacanena ‘‘saccaṃ, āvuso, bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ, tañca kho itthiyā no purise no paṇḍake no ubhatobyañjanake cā’’ti makkaṭipārājiko viya aññopi lesaṃ oḍḍetuṃ sakkoti, tasmā tādisassa alesokāsassa dassanatthaṃ idaṃ vuccati.
For there, with the feminine gender word "even with a female animal," one might, like the monk in the monkey Pārājika, also infer an opening for an objection, saying, "Indeed, friend, the training rule was laid down by the Blessed One, but it applies to a female, not to a male, not to a paṇḍaka, not to one with both genders." Therefore, this is stated to show that there is no such opening for an objection.
Thật vậy, ở đây, bởi lời nói thuộc giống cái là “đến cả loài súc sanh” mà một người khác cũng có thể đưa ra một lý lẽ như Tỳ-khưu phạm Pārājika với con khỉ rằng: “Này chư Hiền, thật vậy, Đức Thế Tôn đã chế định giới học, nhưng điều đó chỉ dành cho nữ giới, không phải nam giới, không phải người hoạn, và không phải người lưỡng tính.” Do đó, để chỉ ra rằng không có cơ hội cho lý lẽ như vậy, điều này được nói đến.
Makkaṭivatthusaṅkhātā nidānā ‘‘antamaso tiracchānagatāyapī’’ti mātikāvacanabhedo na itthiyā eva methunasiddhidassanato kato, tasmā vibhaṅgo taṃniyāmako tassā mātikāya adhippetatthaniyāmako vibhaṅgo.
The specific wording of the mātikā, "even with a female animal," from the nidāna known as the story of the monkey, was not made solely by seeing the accomplishment of sexual intercourse with a female. Therefore, the Vibhaṅga is its regulator; the Vibhaṅga is the regulator of the intended meaning of that mātikā.
Sự phân biệt lời mātikā “đến cả loài súc sanh” từ duyên khởi được gọi là câu chuyện con khỉ không được thực hiện chỉ vì thấy sự thành tựu của pháp hành dâm dục ở nữ giới. Do đó, vibhaṅga là yếu tố quy định đó, tức là vibhaṅga quy định ý nghĩa được mong muốn của mātikā đó.
Vibhaṅge hi ‘‘tisso itthiyo.
Indeed, in the Vibhaṅga, the determination is made by closing off all openings for objection, in the manner of "three women,
Vì trong Vibhaṅga có nói:
Tayo ubhatobyañjanakā.
three ubhatobyañjanakas (hermaphrodites),
“Ba hạng nữ giới.
Tayo paṇḍakā.
three paṇḍakas (eunuchs),
Ba hạng người lưỡng tính.
Tayo purisā.
three men,
Ba hạng người hoạn.
Manussitthiyā tayo magge…pe… tiracchānagatapurisassa dve magge’’tiādinā (pārā. 56) nayena sabbalesokāsaṃ pidahitvā niyamo kato.
in the three passages of a human woman... up to ... in the two passages of a male animal."
Ba đường ở người nữ… cho đến hai đường ở người nam súc sanh,” v.v… theo cách này, sự quy định đã được thực hiện bằng cách che lấp mọi cơ hội cho lý lẽ.
Etthāha – yadi evaṃ sādhāraṇasikkhāpadavasena vā liṅgaparivattanavasena vā na kevalaṃ bhikkhūnaṃ, bhikkhunīnampi ‘‘sikkhāsājīvasamāpanno’’ti vibhaṅge vattabbaṃ siyā.
Here it is said: If that is the case, then, by way of a common training rule or by way of gender change, it should be stated in the Vibhaṅga for bhikkhunīs as well, "having undertaken the training and livelihood of bhikkhus," and not only for bhikkhus.
Ở đây, có người hỏi: “Nếu vậy, thì theo cách giới học là chung, hoặc theo cách thay đổi giống, không chỉ đối với các Tỳ-khưu, mà cả đối với các Tỳ-khưu-ni cũng phải nói trong Vibhaṅga là ‘đã thọ trì giới học và đời sống của các Tỳ-khưu-ni’ chăng?”
Tadavacanena bhikkhunī purisaliṅgapātubhāvena bhikkhubhāve ṭhitā evaṃ vadeyya ‘‘nāhaṃ upasampadakāle bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpannā, tasmā na appaccakkhātasikkhāpi methunadhammena pārājikā homī’’ti?
By not stating it, could a bhikkhunī who has assumed a male gender identity and is in the state of a bhikkhu say, "I did not undertake the training and livelihood of bhikkhus at the time of my full ordination, therefore I do not incur a pārājika offense by sexual intercourse, even if I have not renounced the training"?
Nếu không nói như vậy, thì một Tỳ-khưu-ni, khi hiện diện trong thân nam giới, có thể nói rằng: “Ta không thọ trì giới học và đời sống của các Tỳ-khưu vào lúc thọ Đại giới, do đó, dù không từ bỏ giới học, ta cũng không phạm Pārājika bởi pháp hành dâm dục” chăng?
Vuccate – tathā na vattabbaṃ aniṭṭhappasaṅgato.
It is said: It should not be stated thus, because of the undesirable consequence.
Được trả lời: “Không nên nói như vậy vì sẽ dẫn đến điều không mong muốn.”
Bhikkhunīnampi ‘‘sikkhāsājīvasamāpanno’’ti vutte bhikkhunīnampi sikkhāpaccakkhānaṃ atthīti āpajjati, tañcāniṭṭhaṃ.
If it were stated for bhikkhunīs also as "having undertaken the training and livelihood," then it would imply that bhikkhunīs also have the option of renouncing their training, which is undesirable.
Nếu nói “đã thọ trì giới học và đời sống của các Tỳ-khưu-ni” đối với các Tỳ-khưu-ni, thì sẽ xảy ra việc các Tỳ-khưu-ni cũng có sự từ bỏ giới học, và điều đó là không mong muốn.
Idaṃ aparaṃ aniṭṭhappasaṅgoti ‘‘sabbasikkhāpadāni sādhāraṇāneva, nāsādhāraṇānī’’ti.
This is another undesirable consequence, namely, that "all training rules are common, not uncommon."
Đây là một điều không mong muốn khác: “Tất cả các giới học đều là chung, không có giới học nào là không chung.”
Apicāyaṃ bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpannovāti dassanatthaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, taṃyeva upajjha’’ntiādi (pārā. 69) vuttaṃ, apica yo tathā lesaṃ oḍḍetvā methunaṃ dhammaṃ paṭisevanto vajjiputtakā viya pārājiko hoti.
Moreover, it was said, "I allow, bhikkhus, that same preceptor," and so forth, to show that this person, the bhikkhu whose gender has changed, has undertaken the training and livelihood of bhikkhus. Furthermore, whoever in that way sets up an objection and indulges in sexual intercourse, becomes pārājika, like the Vajji sons.
Hơn nữa, để chỉ ra rằng người này đã thọ trì giới học và đời sống của các Tỳ-khưu, đã nói: “Này chư Tỳ-khưu, Ta cho phép vị Yết-ma-a-xà-lê đó,” v.v… Hơn nữa, ai thực hành pháp hành dâm dục bằng cách đưa ra lý lẽ như vậy thì phạm Pārājika như các Tỳ-khưu Vajji.
Te hi ‘‘bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno’’ti vacanābhāve sati ‘‘āpattiṃ tumhe, bhikkhave, āpannā pārājika’’nti vuttā bhagavatā.
For when there was no statement "having undertaken the training and livelihood of bhikkhus", the Blessed One told them, "Bhikkhus, you have incurred a pārājika offense."
Thật vậy, khi không có lời nói “đã thọ trì giới học và đời sống của các Tỳ-khưu,” họ đã được Đức Thế Tôn nói rằng: “Này chư Tỳ-khưu, các ông đã phạm Pārājika.”
Ettha pana ‘‘bhikkhave’’ti vuttattā keci bhikkhuliṅge ṭhitā, ‘‘idāni cepi mayaṃ, bhante ānanda, labheyyāma bhagavato santike pabbajjaṃ labheyyāma upasampada’’nti vuttattā keci vibbhantāti veditabbā.
Here, because it was said "bhikkhus," some remained in the state of bhikkhus, but because it was said "Even now, venerable Ānanda, if we could obtain going forth in the presence of the Blessed One, if we could obtain full ordination," some became confused; this should be understood.
Ở đây, cần biết rằng vì đã nói “này chư Tỳ-khưu,” một số người vẫn giữ giới Tỳ-khưu; và vì đã nói “Bạch Ngài Ānanda, bây giờ nếu chúng con được xuất gia trong giáo pháp của Đức Thế Tôn, chúng con sẽ được thọ Đại giới,” một số người đã rời bỏ (giáo pháp).
Tato āpattiyā bhedoti tato vibhaṅgato ‘‘akkhāyite sarīre pārājikaṃ, yebhuyyena khāyite thullaccaya’’ntiādi āpattiyā bhedo hoti.
Then the division of offenses means that from that Vibhaṅga arises the division of offenses, such as, "a pārājika offense if the body is not mostly eaten, a thullaccaya offense if it is mostly eaten."
Từ đó, sự phân biệt về āpatti (tội) có nghĩa là từ vibhaṅga đó, sự phân biệt về āpatti xảy ra như: “Khi thân thể không bị ăn mòn, phạm Pārājika; khi bị ăn mòn phần lớn, phạm Thullaccaya,” v.v…
Anāpatti tadaññathāti tato eva vibhaṅgato yenākārena āpatti vuttā, tato aññenākārena anāpattibhedova hoti.
No offense otherwise means that from that very Vibhaṅga, in a way other than that in which an offense was stated, there is only the division of no offense.
Không āpatti theo cách khác có nghĩa là từ chính vibhaṅga đó, chỉ có sự phân biệt không āpatti theo cách khác với cách āpatti đã được nói đến.
‘‘Sādiyati āpatti pārājikassa, na sādiyati anāpattī’’ti hi vibhaṅge asati na paññāyati.
For without the Vibhaṅga stating, "If he assents, a pārājika offense; if he does not assent, no offense," it would not be understood.
Thật vậy, nếu không có trong vibhaṅga: “Nếu chấp nhận, phạm āpatti Pārājika; nếu không chấp nhận, không āpatti,” thì không thể biết được.
Ettāvatā samāsato gāthāttho vutto hoti.
Thus far, the meaning of the verse has been stated in brief.
Đến đây, ý nghĩa của bài kệ đã được nói tóm tắt.
Ettha ca pana –
And here, indeed –
Hơn nữa, ở đây –
Imaṃ nayaṃ dassetvāva sabbasikkhāpadānaṃ attho pakāsitabbo.
By showing this method, the meaning of all training rules should be explained.
Cần phải trình bày ý nghĩa của tất cả các giới học bằng cách chỉ ra phương pháp này.
Kathaṃ?
How?
Như thế nào?
Bhagavatā pana yenākārena yaṃ sikkhāpadaṃ paññāpitaṃ, tassa ākārassa samatthaṃ vā asamatthaṃ vāti duvidhaṃ nidānaṃ, ayaṃ nidānabhedo.
Indeed, the nidāna (origin) of the training rule laid down by the Blessed One, whatever its nature, is of two kinds: one that is adequate for that nature, and one that is inadequate. This is the division of nidāna.
Đức Thế Tôn đã chế định giới học theo cách nào, thì duyên khởi của cách đó có hai loại: có khả năng (samattha) hoặc không có khả năng (asamattha). Đây là sự phân biệt duyên khởi.
Mātikāpi nidānāpekkhā nidānānapekkhāti duvidhā.
The mātikā (summary) is also of two kinds: dependent on the nidāna, and not dependent on the nidāna.
Mātikā cũng có hai loại: tùy thuộc duyên khởi (nidānāpekkhā) và không tùy thuộc duyên khởi (nidānānapekkhā).
Tattha catutthapārājikādisikkhāpadāni nidānāpekkhāni.
Among these, training rules such as the fourth Pārājika are dependent on the nidāna.
Trong đó, các giới học như Pārājika thứ tư là tùy thuộc duyên khởi.
Na hi vaggumudātīriyā bhikkhū sayameva attano attano asantaṃ uttarimanussadhammaṃ musāvādalakkhaṇaṃ pāpetvā bhāsiṃsu.
For the bhikkhus dwelling by the Vaggumudā River did not themselves spontaneously speak of a superhuman quality, characteristic of false speech, which was not present in their own continuum.
Thật vậy, các Tỳ-khưu sống bên bờ sông Vaggumudā không tự mình nói ra pháp thượng nhân không có trong tự thân họ, vốn có đặc tính của lời nói dối.
Aññamaññassa hi te uttarimanussadhammassa gihīnaṃ vaṇṇaṃ bhāsiṃsu, na ca tāvatā pārājikavatthu hoti.
Indeed, they spoke in praise of a superhuman quality to laypeople, one to another, but that alone does not constitute a pārājika offense.
Họ đã tán thán pháp thượng nhân của nhau cho các gia chủ, nhưng chỉ với chừng đó thì chưa phải là sự việc phạm Pārājika.
Tattha tena lesena bhagavā taṃ vatthuṃ nidānaṃ katvā pārājikaṃ paññapesi, tena vuttaṃ ‘‘nidānāpekkha’’nti.
In that context, the Blessed One laid down the pārājika using that matter as the nidāna by that inference. Therefore, it is said, "dependent on the nidāna."
Ở đó, Đức Thế Tôn đã lấy sự việc đó làm duyên khởi và chế định Pārājika theo cách đó. Vì vậy, đã nói “tùy thuộc duyên khởi.”
Iminā nayena nidānāpekkhāni ñatvā tabbiparītāni sikkhāpadāni nidānānapekkhānīti veditabbāni, ayaṃ mātikābhedo.
By this method, having understood the training rules that are dependent on the nidāna, those training rules that are contrary to them should be understood as not dependent on the nidāna. This is the division of mātikā.
Theo phương pháp này, sau khi biết các giới học tùy thuộc duyên khởi, cần biết rằng các giới học ngược lại với chúng là không tùy thuộc duyên khởi. Đây là sự phân biệt mātikā.
Nānappakārato mūlāpattippahonakavatthupayogacittaniyāmadassanavasena mātikāya vibhajanabhāvadīpanatthaṃ tesaṃ appahonakatāya vā tadaññataravekallatāya vā vītikkame sati āpattibhedadassanatthaṃ, asati anāpattidassanatthañcāti sabbattha tayo atthavase paṭicca mātikāya vibhajanaṃ vibhaṅgo ārabhīyatīti veditabbo.
The Vibhaṅga is undertaken everywhere, based on three beneficial aspects: to elucidate the nature of the mātikā's division in various ways, by showing the determination of the vatthu (basis), effort, and intention sufficient for a root offense; to show the division of offenses when there is a transgression due to their insufficiency or the defect of any one of them; and to show non-offense when there is no transgression; this should be understood.
Cần hiểu rằng Vibhaṅga được bắt đầu ở khắp mọi nơi dựa trên ba khía cạnh ý nghĩa: để chỉ ra sự phân chia của mātikā theo cách trình bày sự quy định về vật, sự cố gắng và tâm ý đủ để phạm āpatti gốc theo nhiều cách khác nhau; để chỉ ra sự phân biệt āpatti khi có sự vi phạm do không đủ (vật) hoặc do thiếu một trong những yếu tố đó; và để chỉ ra không āpatti khi không có sự vi phạm.
Ettha pana ‘‘bhikkhakoti bhikkhu, bhikkhācariyaṃ ajjhupagatoti bhikkhu, bhinnapaṭadharoti bhikkhū’’ti kevalaṃ byañjanatthadīpanavasena pavatto vā, ‘‘samaññāya bhikkhū’’ti bhikkhubhāvasambhavaṃ anapekkhitvāpi kevalaṃ bhikkhu nāma pavattiṭṭhānadīpanavasena pavatto vā, ‘‘ehi bhikkhūti bhikkhu, saraṇagamanehi upasampannoti bhikkhu, ñatticatutthena kammena upasampannoti bhikkhū’’ti upasampadānantarenāpi bhikkhubhāvasiddhidīpanavasena pavatto vā, ‘‘bhadro bhikkhu, sāro bhikkhu, sekkho bhikkhu, asekkho bhikkhū’’ti bhikkhukaraṇehi dhammehi samannāgatabhikkhudīpanavasena pavatto vā vibhaṅgo ajjhupekkhito sabbasāmaññapadattā, tathā aññabhāgiyasikkhāpadādīsu sadvāravasena, adhikaraṇadassanādivasena pavatto ca ajjhupekkhito itarattha tadabhāvatoti veditabbo.
Here, however, the Vibhaṅga which proceeds solely by explaining the meaning of the words, such as "a bhikkhu is one who begs," "a bhikkhu is one who has gone forth to wander for alms," "a bhikkhu is one who wears torn robes," or which proceeds by showing the place of origin of the name 'bhikkhu' without considering the possibility of the state of a bhikkhu, as in "a bhikkhu by designation," or which proceeds by showing the attainment of the state of a bhikkhu immediately after ordination, as in "a bhikkhu by 'come, bhikkhu'," "a bhikkhu ordained by taking refuge," "a bhikkhu ordained by a motion with three announcements," or which proceeds by showing a bhikkhu endowed with the qualities that make one a bhikkhu, as in "a virtuous bhikkhu, an essential bhikkhu, a trainee bhikkhu, an accomplished bhikkhu," is disregarded because it consists of general terms for all training rules. Similarly, the Vibhaṅga which proceeds by way of doors (of action) in other sections of training rules, and by way of showing legal questions, etc., is also disregarded here because it is absent in this context; this should be understood.
Tuy nhiên, ở đây, Vibhaṅga được bỏ qua, dù là Vibhaṅga chỉ trình bày ý nghĩa văn tự thuần túy như “bhikkhu là người khất thực, bhikkhu là người đã đi khất thực, bhikkhu là người mặc y vá,” hay là Vibhaṅga chỉ trình bày nơi phát sinh tên gọi bhikkhu mà không xét đến khả năng trở thành bhikkhu như “bhikkhu theo cách gọi thông thường,” hay là Vibhaṅga chỉ trình bày sự thành tựu của trạng thái bhikkhu ngay sau khi thọ Đại giới như “bhikkhu là người đã đến, bhikkhu là người đã thọ Đại giới bằng cách quy y, bhikkhu là người đã thọ Đại giới bằng yết-ma bốn lần thỉnh,” hay là Vibhaṅga chỉ trình bày bhikkhu có đầy đủ các pháp làm cho trở thành bhikkhu như “bhikkhu tốt, bhikkhu tinh tấn, bhikkhu hữu học, bhikkhu vô học,” vì tất cả đều là các từ ngữ chung. Tương tự, Vibhaṅga trình bày theo cách có cửa (dvāra) hoặc theo cách chỉ ra sự tranh cãi (adhikaraṇa) v.v… trong các giới học thuộc phần khác cũng được bỏ qua vì không có điều đó ở các giới học khác.
Anāpattivāro pana mūlāpattito, tadaññekadesato, sabbāpattito ca anāpattidīpanavasena tividho.
The section on non-offenses, however, is threefold, as it explains non-offenses based on the original offense, based on a part other than that, and based on all offenses.
Phần không phạm lỗi (Anāpattivāro) có ba loại, tùy theo việc trình bày không phạm lỗi từ lỗi gốc (mūlāpattito), từ một phần khác của lỗi đó (tadaññekadesato), và từ tất cả các lỗi (sabbāpattito).
Tattha yo paṭhamo, so vibhaṅgo viya tayo atthavase paṭicca pavatto.
Among these, the first is established by means of three causes, like the vibhaṅga.
Trong đó, loại thứ nhất, giống như Vibhaṅga, được thực hiện dựa trên ba mục đích.
Katame tayo?
Which three?
Ba mục đích đó là gì?
Mātikāpadānaṃ sātthakaniratthakānaṃ tadaññathā uddharaṇānuddharaṇavasena sappayojananippayojanabhāvadīpanatthaṃ, tadaññathā paṭipattikkamadassanatthaṃ, āpattippahonakaṭṭhānepi vissajjanatthañcāti.
They are: to explain the utility and futility of the main points (mātikāpadānaṃ), both meaningful and meaningless, by presenting or not presenting them in different ways; to show the sequence of practice in other ways; and to absolve in cases where an offense is likely to be incurred.
Để trình bày tính hữu ích và vô ích của các từ trong mātikā, tùy theo việc loại bỏ hoặc không loại bỏ chúng theo cách khác; để trình bày thứ tự thực hành theo cách khác; và để giải thích ngay cả ở những nơi có thể phạm lỗi.
Kathaṃ?
How?
Như thế nào?
Eḷakalomasikkhāpade ‘‘bhikkhuno paneva addhānamaggappaṭipannassa eḷakalomāni uppajjeyyuṃ, ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbānī’’ti (pārā. 572) etāni kevalaṃ vatthumattadīpanapadānīti niratthakāni nāma, tesaṃ anāpatti.
In the Eḷakaloma Training Rule, the phrases ‘‘should a monk, while traveling on a journey, obtain sheep’s wool, if he so desires, the monk may accept it’’ are merely phrases illustrating the circumstance (vatthu) and are thus meaningless; for these, there is no offense.
Trong giới điều về lông cừu, những lời như: “Nếu có lông cừu xuất hiện cho một tỳ khưu đang đi trên đường dài, thì tỳ khưu ấy, nếu muốn, nên nhận” chỉ là những từ chỉ rõ sự việc, nên được gọi là vô nghĩa; không có tội đối với chúng.
‘‘Addhānamaggaṃ appaṭipannassa uppanne eḷakalome anāpatti, ākaṅkhamānena paṭiggahite’’tiādinā nayena tadaññathā anuddharaṇena nippayojanabhāvo dīpito hoti, yadidaṃ mātikāyaṃ ‘‘methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyā’’ti, idaṃ sātthakaṃ.
The lack of utility is shown by not explaining them in other ways, as in ‘‘there is no offense if sheep’s wool is obtained by one not on a journey, if accepted willingly,’’ and so forth; what is said in the Mātikā as ‘‘should one indulge in sexual intercourse’’ is meaningful.
Theo cách thức “không có tội nếu lông cừu xuất hiện cho người không đi trên đường dài, nếu nhận khi muốn”, việc không đưa ra giải thích khác cho thấy sự vô ích của nó. Còn những lời như “ai làm điều bất tịnh” trong phần Mātika thì có ý nghĩa.
Tassa sappayojanabhāvadīpanatthaṃ ‘‘anāpatti ajānantassa asādiyantassā’’ti vuttaṃ.
To explain its utility, it is said: ‘‘No offense if one does not know or does not agree.’’
Để làm rõ ý nghĩa của điều đó, đã nói: “Không có tội đối với người không biết, không hoan hỷ.”
Yasmā jānanasādiyanabhāvena āpatti, asevantassa anāpatti, tasmā vuttaṃ mātikāyaṃ ‘‘yo pana bhikkhu methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyya, pārājiko hoti asaṃvāso’’ti adhippāyo.
Because there is an offense by knowing and agreeing, and no offense for one who does not indulge (or does not know), therefore, it is said in the Mātikā: ‘‘That monk who indulges in sexual intercourse is defeated and no longer in communion.’’ This is the intention.
Vì có tội khi biết và hoan hỷ, không có tội khi không thực hành, nên ý nghĩa là: “Tỳ khưu nào làm điều bất tịnh, thì phạm tội Pārājika, không còn sống chung được nữa” đã được nói trong Mātika.
‘‘Parapariggahitaṃ parapariggahitasaññitā garuparikkhāro theyyacittaṃ avaharaṇa’’nti vuttānaṃ pañcannampi aṅgānaṃ pāripūriyā petatiracchānagatapariggahite āpattippahonakaṭṭhānepi vissajjanatthaṃ ‘‘anāpatti petapariggahite’’tiādi (kaṅkhā. aṭṭha. dutiyapārājikavaṇṇanā) vuttaṃ.
To explain the exemption even in cases where an offense is likely, such as with property belonging to spirits or animals, when all five factors—stolen property, the perception of it as stolen property, an object of high value, the intention to steal, and the act of stealing—are complete, it is stated: ‘‘No offense in the case of property belonging to spirits,’’ and so forth.
Để giải tỏa tội lỗi ngay cả trong trường hợp tài sản thuộc về ngạ quỷ hoặc súc sanh, khi hội đủ năm chi phần đã nói là “vật thuộc sở hữu của người khác, ý nghĩ vật thuộc sở hữu của người khác, vật dụng nặng, tâm trộm cắp, hành động trộm cắp”, đã nói “không có tội đối với vật thuộc sở hữu của ngạ quỷ” v.v.
Anāpatti imaṃ jāna, imaṃ dehi, imaṃ āhara, iminā attho, imaṃ kappiyaṃ karohīti bhaṇatītiādi pana tadaññathā paṭipattikkamadassanatthaṃ vuttanti veditabbaṃ.
It should be understood that phrases like ‘‘No offense if one says: ‘Know this, give this, bring this, this is useful, make this permissible,’’’ are stated to show the sequence of practice in other ways.
Còn những điều như “không có tội nếu nói: ‘Hãy biết cái này, hãy cho cái này, hãy mang cái này, cái này có ích, hãy làm cái này hợp lệ’” thì phải hiểu là được nói để chỉ ra cách thực hành khác.
Ettāvatā ‘‘nidānamātikābhedo’’tiādinā vuttagāthāya attho pakāsito hoti.
Thus far, the meaning of the verse beginning ‘‘nidānamātikābhedo’’ has been elucidated.
Đến đây, ý nghĩa của bài kệ đã nói bằng “sự phân loại Nidāna và Mātika” v.v. đã được làm sáng tỏ.
Ettha paṭhamapaññatti tāva paṭhamabodhiṃ atikkamitvā paññattattā, āyasmato sudinnassa aṭṭhavassikakāle paññattattā ca rattaññumahattaṃ pattakāle paññattā.
Here, the first rule (paṭhamapaññatti) was promulgated at a time when the Buddha had attained the great seniority of an ancient sage, having passed beyond the first enlightenment, and when Venerable Sudinna was eight years old.
Trong đó, giới điều đầu tiên được chế định sau khi vượt qua sự giác ngộ đầu tiên, và được chế định vào thời điểm Tôn giả Sudinna đạt được sự vĩ đại của người có kinh nghiệm (rattaññu).
Dutiyaanupaññatti bāhusaccamahattaṃ pattakāle uppannā.
The second supplementary rule (dutiyaanupaññatti) arose at a time when the Buddha had attained the great seniority of extensive learning.
Giới điều bổ sung thứ hai xuất hiện vào thời điểm đạt được sự vĩ đại của người có kiến thức rộng (bāhusacca).
So hāyasmā makkaṭipārājiko yathā mātugāmapaṭisaṃyuttesu sikkhāpadesu tiracchānagatitthī anadhippetā, tathā idhāpīti saññāya ‘‘saccaṃ, āvuso, bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ, tañca kho manussitthiyā, no tiracchānagatitthiyā’’ti āha.
That Venerable Monk who incurred the Pārājika with the monkey, thought, "Just as a female animal is not intended in the training rules concerning women, so too it is not intended here," and said, "It is true, friends, that the training rule was laid down by the Blessed One, but it was for a human woman, not for a female animal."
Vị Tôn giả phạm Pārājika với con khỉ đó, với nhận thức rằng giống như trong các giới điều liên quan đến phụ nữ, phụ nữ là loài súc sanh không được đề cập, thì ở đây cũng vậy, đã nói: “Thật vậy, thưa các bạn, giới điều đã được Đức Thế Tôn chế định, nhưng đó là đối với phụ nữ loài người, không phải phụ nữ loài súc sanh.”
Tatiyānupaññatti lābhaggamahattaṃ pattakāle uppannā.
The third supplementary rule (tatiyānupaññatti) arose at a time when the Buddha had attained the great seniority of receiving abundant offerings.
Giới điều bổ sung thứ ba xuất hiện vào thời điểm đạt được sự vĩ đại của người có nhiều lợi lộc (lābhagga).
Te hi vajjiputtakā lābhaggamahattaṃ pattā hutvā yāvadatthaṃ bhuñjitvā nhāyitvā varasayanesu sayitvā tatiyānupaññattiyā vatthuṃ uppādesuṃ, te ca vepullamahattaṃ patte saṅghe uppannā, sayañca vepullamahattaṃ pattāti ‘‘vepullamahattampettha labbhatī’’ti vuttaṃ.
For those Vajjiputtaka bhikkhus, having attained the great seniority of receiving abundant offerings, ate to their fill, bathed, and slept on excellent couches, thus giving rise to the circumstance for the third supplementary rule. And these (Vajjiputtaka bhikkhus) arose at a time when the Saṅgha had attained the great seniority of growth, and they themselves had attained the great seniority of growth; therefore, it is said that "the great seniority of growth is also found here."
Các tỳ khưu Vajji đó, sau khi đạt được sự vĩ đại của người có nhiều lợi lộc, đã ăn uống thỏa thích, tắm rửa, ngủ trên những giường tốt, và tạo ra sự việc cho giới điều bổ sung thứ ba. Họ xuất hiện trong Tăng đoàn đã đạt được sự vĩ đại của sự phát triển (vepullamahattaṃ), và chính họ cũng đã đạt được sự vĩ đại của sự phát triển, nên đã nói: “Ở đây cũng có được sự vĩ đại của sự phát triển.”
Idaṃ paṭhamapārājikasikkhāpadaṃ tividhampi vatthuṃ upādāya catubbidhampi taṃ kālaṃ patvā paññattanti veditabbaṃ.
It should be understood that this first Pārājika training rule was promulgated, having given rise to all three types of circumstances and having reached all four periods of time.
Giới điều Pārājika đầu tiên này phải được hiểu là đã được chế định dựa trên cả ba loại sự việc và đạt đến cả bốn thời kỳ đó.
Tattha yo panāti anavasesapariyādānapadaṃ.
There, whoever is a word for exhaustive inclusion.
Trong đó, từ yo pana là từ bao hàm tất cả, không sót lại.
Bhikkhūti tassa atippasaṅganiyamapadaṃ.
Bhikkhu is a word that limits the excessive generalization of that term.
Từ bhikkhu là từ giới hạn sự mở rộng quá mức của nó.
Bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpannoti tassa visesanavacanaṃ.
One who has entered into the training and livelihood of bhikkhus is a qualifying expression for that term.
Cụm từ bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno là từ bổ nghĩa cho nó.
Na hi sabbopi bhikkhunāmako yā bhagavatā yāya kāyaci upasampadāya upasampannabhikkhūnaṃ heṭṭhimaparicchedena sikkhitabbasikkhā vihitā, ‘‘ettha saha jīvantī’’ti yo ca ājīvo vutto, taṃ ubhayaṃ samāpannova hoti.
Indeed, not everyone called by the name 'bhikkhu' is one who has entered into both the training prescribed by the Blessed One for bhikkhus who have received upasampadā by any means, and the livelihood declared by the phrase, "they live together here."
Không phải tất cả những ai mang danh tỳ khưu đều đã đạt được cả hai điều đó: giới luật mà Đức Thế Tôn đã chế định cho các tỳ khưu đã thọ Cụ túc giới bằng bất kỳ hình thức nào, và phương tiện sinh sống (ājīva) đã được nói là “cùng sống trong đó”.
Kadā pana samāpanno ahosi?
When, then, did one enter?
Vậy thì khi nào đã đạt được?
Yāya kāyaci upasampadāya upasampannasamanantarameva tadubhayaṃ jānantopi ajānantopi tadajjhupagatattā samāpanno nāma hoti.
Immediately upon receiving upasampadā by any means, one is said to have entered into both, whether knowing or unknowing, due to having committed to them.
Ngay sau khi thọ Cụ túc giới bằng bất kỳ hình thức nào, dù biết hay không biết cả hai điều đó, do đã chấp nhận chúng nên được gọi là đã đạt được.
Saha jīvantīti yāva sikkhaṃ na paccakkhāti, pārājikabhāvañca na pāpuṇāti, yaṃ pana vuttaṃ andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘sikkhaṃ paripūrento sikkhāsamāpanno sājīvaṃ avītikkamanto sājīvasamāpanno hotī’’ti, taṃ ukkaṭṭhaparicchedavasena vuttaṃ.
They live together means as long as one does not renounce the training and does not incur a pārājika. What is said in the Andha Commentary: ‘‘One who fulfills the training has entered into the training; one who does not transgress the livelihood has entered into the livelihood,’’ is said by way of the highest standard.
“Cùng sống” có nghĩa là cho đến khi không từ bỏ giới luật và không phạm tội Pārājika. Còn điều đã nói trong Aṭṭhakathā của Andhaka là “người hoàn thành giới luật là người đã đạt được giới luật (sikkhāsamāpanna), người không vi phạm phương tiện sinh sống là người đã đạt được phương tiện sinh sống (sājīvasamāpanna)” thì được nói theo cách giới hạn cao nhất.
Na hi sikkhaṃ aparipūrento kāmavitakkādibahulo vā ekaccaṃ sāvasesaṃ sājīvaṃ vītikkamanto vā sikkhāsājīvasamāpanno nāma na hoti.
Indeed, one who does not fulfill the training, or who is abundant in sensual thoughts and the like, or who transgresses some part of the livelihood with residue, is not not called one who has entered into the training and livelihood.
Không phải người không hoàn thành giới luật, hoặc người nhiều dục tầm v.v., hoặc người vi phạm một phần phương tiện sinh sống còn sót lại, thì không phải là người đã đạt được giới luật và phương tiện sinh sống.
Ukkaṭṭhaparicchedena pana catukkaṃ labbhati atthi bhikkhu sikkhāsamāpanno sīlāni paccavekkhanto na sājīvasamāpanno acittakaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamanto, atthi na sikkhāsamāpanno kāmavitakkādibahulo sājīvasamāpanno nirāpattiko, atthi na sikkhāsamāpanno na ca sājīvasamāpanno anavasesaṃ āpattiṃ āpanno, atthi sikkhāsamāpanno ca sājīvasamāpanno ca sikkhaṃ paripūrento sājīvañca avītikkamanto, ayameva catuttho bhikkhu ukkaṭṭho idha adhippeto siyā.
However, by the highest standard, four types are found: there is a bhikkhu who has entered the training, reflecting on the precepts, but has not entered the livelihood, transgressing a training rule without intention; there is one who has not entered the training, abundant in sensual thoughts and the like, but has entered the livelihood, being free from offense; there is one who has not entered the training and has not entered the livelihood, having incurred a complete offense; there is one who has entered both the training and the livelihood, fulfilling the training and not transgressing the livelihood. This fourth bhikkhu alone would be the highest intended here.
Tuy nhiên, theo cách giới hạn cao nhất, có bốn loại được chấp nhận: có tỳ khưu đã đạt được giới luật, quán xét các giới, nhưng chưa đạt được phương tiện sinh sống, vi phạm giới điều vô ý; có tỳ khưu chưa đạt được giới luật, nhiều dục tầm v.v., nhưng đã đạt được phương tiện sinh sống, không có tội; có tỳ khưu chưa đạt được giới luật và cũng chưa đạt được phương tiện sinh sống, phạm tội hoàn toàn; có tỳ khưu đã đạt được giới luật và đã đạt được phương tiện sinh sống, hoàn thành giới luật và không vi phạm phương tiện sinh sống. Có thể chính tỳ khưu thứ tư này là người cao nhất được đề cập ở đây.
Na hi bhagavā anukkaṭṭhaṃ vattuṃ yuttoti ce?
If it is asked, ‘‘Is it not fitting for the Blessed One to speak of what is not the highest?’’
Nếu nói rằng Đức Thế Tôn không nên nói về người không phải là cao nhất?
Na, ‘‘tatra yāyaṃ adhisīlasikkhā, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā sikkhā’’tivacanavirodhato.
No, because it contradicts the statement, ‘‘Among these, the training in higher virtue is the training intended in this context.’’
Không, vì điều đó mâu thuẫn với lời nói “trong đó, giới luật về giới (adhisīlasikkhā) này là giới luật được đề cập trong ý nghĩa này”.
Ukkaṭṭhaggahaṇādhippāye sati ‘‘sikkhāti tisso sikkhā’’ti ettakameva vattabbanti adhippāyo.
If the intention were to take the highest, then it would only need to be stated as ‘‘Training means the three trainings.’’ This is the intention.
Ý nghĩa là nếu có ý định chấp nhận người cao nhất, thì chỉ cần nói “giới luật là ba giới luật” là đủ.
Sikkhattayasamāpanno hi sabbukkaṭṭhoti.
For one who has entered all three trainings is the highest in every respect.
Vì người đã đạt được ba giới luật là người cao nhất.
‘‘Methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyā’’ti parato vacanaṃ apekkhitvā adhisīlasikkhāva vuttāti ce?
If it is said that, anticipating the later statement, ‘‘should indulge in sexual intercourse,’’ only the training in higher virtue (adhisīlasikkhā) is meant?
Nếu nói rằng giới luật về giới (adhisīlasikkhā) đã được nói, xét đến lời nói “làm điều bất tịnh” sau đó?
Na, tassāpi abhabbattā.
No, because that is also impossible.
Không, vì điều đó cũng không thể xảy ra.
Na hi adhisīlasikkhaṃ paripūrento sājīvañca avītikkamanto methunaṃ dhammaṃ paṭisevituṃ bhabbo, taṃ sikkhaṃ aparipūrento sājīvañca vītikkamanto eva hi paṭiseveyyāti adhippāyo, tasmā evamettha attho gahetabbo.
For one who fulfills the training in higher virtue and does not transgress the livelihood is not capable of indulging in sexual intercourse; rather, it is one who does not fulfill that training and does transgress the livelihood who would indulge, so this is the intended meaning. Therefore, the meaning here should be understood thus.
Thật vậy, người hoàn thành giới luật về giới và không vi phạm phương tiện sinh sống thì không thể làm điều bất tịnh. Chỉ người không hoàn thành giới luật đó và vi phạm phương tiện sinh sống mới có thể làm điều bất tịnh, đó là ý nghĩa. Do đó, ý nghĩa ở đây phải được hiểu như sau:
Yasmā sikkhāpadasaṅkhāto sājīvo adhisīlasikkhameva saṅgaṇhāti, netaraṃ adhicittasikkhaṃ adhipaññāsikkhaṃ vā, tasmā ‘‘tatra yāyaṃ adhisīlasikkhā, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā sikkhā’’ti vuttaṃ, tasmā adhisīlasikkhāya saṅgāhako sājīvo sikkhāsājīvoti vutto.
Because the livelihood, defined as training rules, encompasses only the training in higher virtue and not the training in higher mind or the training in higher wisdom, it is stated, ‘‘Among these, the training in higher virtue is the training intended in this context.’’ Therefore, the livelihood that includes the training in higher virtue is called sikkhāsājīva.
Vì phương tiện sinh sống (sājīva) được gọi là giới điều chỉ bao gồm giới luật về giới (adhisīlasikkhā), chứ không phải giới luật về tâm (adhicittasikkhā) hay giới luật về tuệ (adhipaññāsikkhā), nên đã nói: “Trong đó, giới luật về giới này là giới luật được đề cập trong ý nghĩa này.” Do đó, phương tiện sinh sống bao gồm giới luật về giới được gọi là sikkhāsājīva.
Iti sājīvavisesanatthaṃ sikkhāggahaṇaṃ kataṃ.
Thus, the inclusion of "training" (sikkhā) is for the purpose of specifying "livelihood" (sājīva).
Như vậy, việc thêm từ “sikkhā” (giới luật) là để làm rõ cho “sājīva” (phương tiện sinh sống).
Tadatthadīpanatthameva vibhaṅge sikkhaṃ aparāmasitvā ‘‘tasmiṃ sikkhati, tena vuccati sājīvasamāpanno’’ti vuttaṃ, tena ekamevidaṃ atthapadanti dīpitaṃ hoti.
It is to explain this meaning that in the Vibhaṅga, without touching upon "training," it is said, ‘‘He trains in it; by that, he is called one who has entered into the livelihood.’’ By this, it is indicated that this is a single semantic unit.
Chính để làm sáng tỏ ý nghĩa đó, trong Vibhaṅga, không đề cập đến giới luật mà nói: “Người học trong đó, nên được gọi là sājīvasamāpanna (người đã đạt được phương tiện sinh sống).” Điều đó cho thấy đây là một từ có ý nghĩa duy nhất.
Tañca upasampadūpagamanantarato paṭṭhāya sikkhanādhikārattā ‘‘sikkhatī’’ti ca ‘‘samāpanno’’ti ca vuccati.
And that (livelihood) is called ‘‘trains’’ (sikkhati) and ‘‘entered’’ (samāpanno) because it is a domain of training from the moment of acquiring upasampadā onwards.
Và điều đó được gọi là “sikkhati” (học) và “samāpanno” (đã đạt được) vì đó là lĩnh vực học tập bắt đầu ngay sau khi thọ Cụ túc giới.
Yo evaṃ ‘‘sikkhāsājīvasamāpanno’’ti saṅkhyaṃ gato, tādisaṃ paccayaṃ paṭicca aparabhāge sājīvasaṅkhātameva sikkhaṃ appaccakkhāya, tasmiṃyeva ca dubbalyaṃ anāvikatvā methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyāti ayamattho yujjati.
This interpretation is reasonable: that one who has attained the status of “one who has entered the training and livelihood” and later, because of such a condition, without renouncing the training, which is identical with livelihood, and without revealing weakness in it, were to engage in sexual intercourse. This meaning is reasonable.
Vậy thì, ý nghĩa này hợp lý: “Người đã đạt được danh xưng ‘sikkhāsājīvasamāpanno’ như vậy, dựa vào điều kiện đó, sau này, không từ bỏ giới luật được gọi là sājīva, và không biểu lộ sự yếu kém trong chính giới luật đó, thì làm điều bất tịnh.”
Kintu aṭṭhakathānayo paṭikkhitto hoti.
However, the Commentary’s method is rejected.
Tuy nhiên, cách giải thích của Aṭṭhakathā bị bác bỏ.
So ca na paṭikkhepārahoti tena tadanusārena bhavitabbaṃ.
But that* is not worthy of rejection; therefore, it should be followed.
Và nó không đáng bị bác bỏ, nên phải tuân theo nó.
Adhippāyo panettha pariyesitabbo, so dāni vuccati – sabbesupi sikkhāpadesu idameva bhikkhulakkhaṇaṃ sādhāraṇaṃ, yadidaṃ ‘‘bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno’’ti.
Here, the intention should be sought; now it is stated: in all the training rules, this mark of a bhikkhu is common, namely, “one who has entered the training and livelihood of bhikkhus”.
Ý nghĩa ở đây cần được tìm hiểu, và bây giờ nó được nói: Trong tất cả các giới điều, đặc điểm của tỳ khưu này là chung, đó là “người đã đạt được giới luật và phương tiện sinh sống của các tỳ khưu”.
Khīṇāsavopi sāvako āpattiṃ āpajjati acittakaṃ, tathā sekkho.
Even an arahant disciple commits an offense unconsciously, and likewise a Sekkha.
Vị đệ tử đã diệt trừ các lậu hoặc (Khīṇāsava) cũng có thể phạm tội āpatti không do cố ý (acittaka), và vị hữu học (sekha) cũng vậy.
Puthujjano pana sacittakampi, tasmā sekkhāsekkhaputhujjanabhikkhūnaṃ sāmaññamidaṃ bhikkhulakkhaṇanti katvā kevalaṃ sikkhāsamāpanno, kevalaṃ sājīvasamāpanno ca ubhayasamāpanno cāti sarūpekadesekasesanayena ‘‘sikkhāsājīvasamaāpanno’’tveva sampiṇḍetvā ukkaṭṭhaggahaṇena anukkaṭṭhānaṃ gahaṇasiddhito aṭṭhakathāyaṃ ukkaṭṭhova vutto.
But a puthujjana commits even conscious offenses. Therefore, considering that this mark of a bhikkhu is common to Sekkha, Asekha, and puthujjana bhikkhus, and by summarizing them as "sikkhāsājīvasamāpanno" through the method of ekasesa where 'merely entered the training', 'merely entered the livelihood', and 'entered both' are reduced to one form, and by taking the higher, the inclusion of the lower is established, the highest* is stated in the Commentary.
Nhưng phàm nhân (puthujjana) thì có thể phạm tội āpatti do cố ý (sacittaka). Do đó, khi coi đặc điểm này là chung cho các Tỳ-khưu hữu học (sekha), vô học (asekha) và phàm nhân (puthujjana), thì trong Chú Giải, người ta chỉ nói đến trường hợp cao nhất (ukkaṭṭha) là ‘người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh’ (sikkhāsājīvasamāpanno) bằng cách gộp chung theo cách chỉ ra một phần của bản chất, một phần còn lại, và cả hai phần (sarūpekadesekasesanayena) – tức là người chỉ thọ trì giới học, người chỉ thọ trì đời sống Phạm hạnh, và người thọ trì cả hai – vì việc bao gồm trường hợp cao nhất cũng bao hàm các trường hợp không cao nhất.
Tameva sampādetuṃ ‘‘tasmiṃ sikkhati, tena vuccati sājīvasamāpanno’’ti ettha sikkhāpadassa avacane parihāraṃ vatvā yasmā pana so asikkhampi samāpanno, tasmā sikkhāsamāpannotipi atthato veditabboti ca vatvā ‘‘yaṃ sikkhaṃ samāpanno taṃ appaccakkhāya yañca sājīvaṃ samāpanno tattha dubbalyaṃ anāvikatvā’’ti vuttanti ayamaṭṭhakathāyaṃ adhippāyo veditabbo.
To accomplish that very meaning, after providing a solution for not mentioning the training rule in “he trains in it; therefore, he is called one who has entered the livelihood”, and further stating “and since he has also entered the training, it should be understood by meaning that he is also one who has entered the training”, it is said in the Commentary: “without renouncing the training he has entered, and without revealing weakness in the livelihood he has entered.” This is to be understood as the intention in the Commentary.
Để làm rõ nghĩa đó, Chú Giải đã nói rằng: “Trong câu ‘người ấy học tập trong đó, do đó được gọi là người đã thọ trì đời sống Phạm hạnh’ (tasmiṃ sikkhati, tena vuccati sājīvasamāpanno), sau khi giải thích sự thiếu vắng của thuật ngữ ‘giới học’ (sikkhāpada), vì người ấy cũng đã thọ trì giới học, nên về mặt ý nghĩa, cũng cần hiểu là ‘người đã thọ trì giới học’ (sikkhāsamāpanno)”, và cũng nói: “Người đã thọ trì giới học nào mà không từ bỏ giới học đó, và đã thọ trì đời sống Phạm hạnh nào mà không biểu lộ sự yếu kém trong đó”. Đây là ý nghĩa cần được hiểu trong Chú Giải.
Etasmiṃ pana adhippāye adhisīlasikkhāya eva gahaṇaṃ sabbatthikattā, sīlādhikārato ca vinayassāti veditabbaṃ.
In this intention, the adoption of only adhisīlasikkhā is to be understood as being applicable everywhere and because Vinaya pertains to morality.
Trong ý nghĩa này, cần hiểu rằng việc thọ trì giới học cao hơn (adhisīlasikkhā) được chấp nhận vì nó cần thiết ở mọi nơi và vì giới luật (vinaya) là về giới (sīla).
Yathā ca sikkhāpadaṃ samādiyanto sīlaṃ samādiyatīti vuccati, evaṃ sikkhāpadaṃ paccakkhanto sīlasaṅkhātaṃ sikkhaṃ paccakkhātīti vattuṃ yujjati, tasmā tattha vuttaṃ ‘‘yaṃ sikkhaṃ samāpanno, taṃ appaccakkhāyā’’ti.
Just as one who undertakes a training rule is said to undertake morality, so too, one who renounces a training rule is reasonably said to renounce the training, which is morality. Therefore, it is stated there: “without renouncing the training he has entered.”
Và cũng như người thọ trì giới học (sikkhāpada) được gọi là người thọ trì giới (sīla), thì người từ bỏ giới học cũng có thể được gọi là người từ bỏ giới học bao gồm giới (sīlasaṅkhātaṃ sikkhaṃ paccakkhātīti). Do đó, trong đó có nói: “Người đã thọ trì giới học nào mà không từ bỏ giới học đó”.
Sikkhaṃ paccakkhāya paṭisevitamethunassa upasampadaṃ anujānanto na samūhanati nāma.
The Buddha, by allowing ordination for one who engages in sexual intercourse after renouncing the training, would not be said to remove it.
Người từ bỏ giới học rồi thực hành pháp dâm dục thì không phải là bị trục xuất.
Na hi so bhikkhu hutvā paṭisevi, ‘‘yo pana bhikkhū’’ti ca paññattaṃ.
For he did not engage in it after becoming a bhikkhu, and it is laid down as “what bhikkhu, however”.
Vì người đó không phải là Tỳ-khưu khi thực hành, và điều đó đã được quy định là “Tỳ-khưu nào…”
Ettāvatā samāsato ‘‘sikkhāsājīvasamānno’’ti ettha vattabbaṃ vuttaṃ.
Thus far, what needed to be said regarding “sikkhāsājīvasamāpanno” has been said in brief.
Đến đây, lời cần nói về “người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh” (sikkhāsājīvasamāpanno) đã được nói tóm tắt.
Kiṃ iminā visesavacanena payojanaṃ, nanu ‘‘yo pana bhikkhu sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā…pe… asaṃvāso’’ti ettakameva vattabbanti ce?
What is the purpose of this specific statement? Should not only “whatever bhikkhu, without renouncing the training, without revealing weakness…pe… is not in communion” have been stated?
Nếu hỏi: “Việc dùng lời đặc biệt này có mục đích gì? Chẳng phải chỉ cần nói ‘Tỳ-khưu nào không từ bỏ giới học và không biểu lộ sự yếu kém… thì không được chung sống’ là đủ sao?”
Na vattabbaṃ aniṭṭhappasaṅgato.
It should not be stated, due to the undesirable consequence.
Không nên nói như vậy vì sẽ dẫn đến những điều không mong muốn.
Yo pana sikkhāsājīvasamāpanno theyyasaṃvāsādiko kevalena samaññāmattena, paṭiññāmattena vā bhikkhu, tassāpi sikkhāpaccakkhānaṃ atthi.
A person who is not one who has entered the training and livelihood, such as one who is a bhikkhu merely by designation or by declaration, like a thief-companion, also has the possibility of renouncing the training.
Người nào đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh, là một Tỳ-khưu chỉ bằng danh xưng (samaññāmattena) hoặc bằng lời tuyên bố (paṭiññāmattena), chẳng hạn như một Tỳ-khưu sống chung như trộm cắp (theyyasaṃvāsa), người đó cũng có sự từ bỏ giới học.
Sikkhaṃ appaccakkhāya ca methunaṃ dhammaṃ paṭisevantassa pārājikāpatti.
And a pārājika offense is incurred by one who engages in sexual intercourse without renouncing the training.
Người nào thực hành pháp dâm dục mà không từ bỏ giới học thì phạm tội pārājika.
Yo vā pacchā pārājikaṃ āpattiṃ āpajjitvā na sikkhāsājīvasamāpanno tassa ca, yo vā pakkhapaṇḍakattā paṇḍakabhāvūpagamanena na sikkhāsājīvasamāpanno tassa ca tadubhayaṃ atthīti āpajjati.
Or for one who, after committing a pārājika offense later, is not one who has entered the training and livelihood, and for one who, being a pakkhapaṇḍaka, is not one who has entered the training and livelihood due to having become a paṇḍaka, both these conditions exist, and so the offense is incurred.
Và người nào sau khi phạm tội pārājika mà không còn là người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh, và người nào do là pakkhapaṇḍaka (người đồng tính bẩm sinh) mà trở thành paṇḍaka (người có giới tính không rõ ràng) và không còn là người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh, thì cả hai trường hợp đó đều có (tức là có thể từ bỏ giới học và biểu lộ sự yếu kém).
‘‘Paṇḍakabhāvapakkhe ca pakkhapaṇḍako upasampadāya na vatthū’’ti vuttaṃ, tasmā itarasmiṃ pakkhe vatthūti siddhaṃ, tasmiṃ pakkhe upasampanno paṇḍakabhāvapakkhe paṇḍakattā na sikkhāsājīvasamāpanno, so pariccajitabbasikkhāya abhāvena sikkhaṃ appaccakkhāya mukhena parassa aṅgajātaggahaṇādayo methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyya, tassa kuto pārājikāpattīti adhippāyo.
It is said that in the case of a paṇḍaka, a pakkhapaṇḍaka is not a proper subject for upasampadā. Therefore, it is established that in the other case*, he is a proper subject. In that case, one who has received upasampadā, but in the case of being a paṇḍaka, because he is a paṇḍaka, he is not one who has entered the training and livelihood. Such a person, due to the absence of the training to be renounced, might engage in sexual intercourse by, for instance, holding another’s genital organ, without renouncing the training. How can he incur a pārājika offense? This is the intention.
Đã nói rằng “trong trường hợp là paṇḍaka, pakkhapaṇḍaka không phải là đối tượng cho sự upasampadā (thọ cụ túc giới)”, do đó, trong trường hợp khác thì là đối tượng. Trong trường hợp đó, người đã thọ cụ túc giới, khi trở thành paṇḍaka trong trường hợp paṇḍaka, thì không phải là người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh. Người đó, do không có giới học cần từ bỏ, có thể thực hành pháp dâm dục như nắm giữ bộ phận sinh dục của người khác, v.v., mà không từ bỏ giới học. Vậy thì làm sao người đó có thể phạm tội pārājika? Đó là ý nghĩa.
Ayaṃ nayo apaṇḍakapakkhaṃ alabhamānasseva parato yujjati, labhantassa pana arūpasattānaṃ kusalānaṃ samāpattikkhaṇe bhavaṅgavicchede satipi amaraṇaṃ viya paṇḍakabhāvapakkhepi bhikkhubhāvo atthi.
This method is only applicable to one who does not obtain the state of being not a paṇḍaka from another. However, for one who does obtain it, just as non-death exists for formless beings even when there is a cessation of bhavaṅga at the moment of attaining meditative absorption, so too, the state of being a bhikkhu exists even in the case of being a paṇḍaka.
Nguyên tắc này chỉ áp dụng cho người không ở trong trường hợp không paṇḍaka (apaṇḍakapakkha). Còn đối với người ở trong trường hợp đó, thì ngay cả khi có sự gián đoạn của bhavaṅga (dòng ý thức sinh hữu) trong khoảnh khắc nhập định của các chúng sinh vô sắc giới (arūpasatta) có thiện nghiệp, thì cũng không có cái chết; tương tự, ngay cả trong trường hợp paṇḍaka, vẫn có trạng thái Tỳ-khưu.
Saṃvāsaṃ vā sādiyantassa na theyyasaṃvāsakabhāvo atthi antimavatthuṃ ajjhāpannassa viya.
Nor is there the state of being a thief-companion for one who enjoys communion, like for one who has committed the gravest offense.
Và đối với người chấp nhận sự chung sống, thì không có trạng thái chung sống như trộm cắp, giống như người đã phạm tội antimavatthu (tội pārājika).
Na ca sahaseyyādikaṃ janeti.
And he does not create a shared sleeping arrangement, etc.
Và cũng không tạo ra sự ngủ chung, v.v.
Gaṇapūrako pana na hoti antimavatthuṃ ajjhāpanno viya, na so sikkhāsājīvasamāpanno, itarasmiṃ pana pakkhe hoti, ayaṃ imassa tato viseso.
However, he is not a full member of the community, like one who has committed the gravest offense. Such a person is not one who has entered the training and livelihood, but in the other case, he is. This is the distinction between this and that.
Nhưng người đó không phải là người đủ số lượng (gaṇapūraka) như người đã phạm tội antimavatthu. Người đó không phải là người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh. Tuy nhiên, trong trường hợp khác thì có. Đây là sự khác biệt của người này so với người kia.
Kimayaṃ sahetuko, udāhu ahetukoti?
Is this with cause or without cause?
Người này là hữu nhân (sahetuka) hay vô nhân (ahetuka)?
Na ahetuko.
Not without cause.
Không phải vô nhân.
Yato upasampadā tassa apaṇḍakapakkhe anuññātā sahetukapaṭisandhikattā.
Because his upasampadā is allowed in the non-paṇḍaka state, due to having a rebirth-linking consciousness with roots.
Vì sự thọ cụ túc giới của người đó được cho phép trong trường hợp không paṇḍaka (apaṇḍakapakkha) do có tái sinh hữu nhân (sahetukapaṭisandhika).
Paṇḍakabhāvapakkhepi kissa nānuññātāti ce?
If it is asked why it is not allowed in the paṇḍaka state?
Nếu hỏi: “Tại sao trong trường hợp paṇḍaka lại không được cho phép?”
Paṇḍakabhūtattā opakkamikapaṇḍakassa viya.
Because he is a paṇḍaka, like an opakkamika paṇḍaka.
Vì người đó là paṇḍaka, giống như opakkamikapaṇḍaka (người đồng tính do điều kiện phát sinh).
Apica sikkhāsājīvasamāpannoti iminā tassa sikkhāsamādānaṃ dīpetvā taṃ samādinnasikkhaṃ appaccakkhāya tattha ca dubbalyaṃ anāvikatvāti vattuṃ yujjati, na aññathāti iminā kāraṇena yathāvuttāniṭṭhappasaṅgato ‘‘yo pana bhikkhu bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno sikkhaṃ appaccakkhāyā’’tiādi vuttaṃ.
Furthermore, by "sikkhāsājīvasamāpanno" it is fitting to describe his undertaking of the training, and then to say: "without renouncing that undertaken training and without revealing weakness in it." Otherwise, it would not be fitting. For this reason, due to the aforementioned undesirable consequence, "whatever bhikkhu, one who has entered the training and livelihood of bhikkhus, without renouncing the training," and so forth, is stated.
Hơn nữa, bằng cách nói “người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh” (sikkhāsājīvasamāpanno), việc thọ trì giới học của người đó được làm rõ, và có thể nói rằng “không từ bỏ giới học đã thọ trì đó và không biểu lộ sự yếu kém trong đó”, chứ không phải cách khác. Vì lý do này, và do sự liên quan đến những điều không mong muốn đã nói ở trên, nên mới nói “Tỳ-khưu nào là người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh của các Tỳ-khưu, không từ bỏ giới học…” và vân vân.
Yathā cettha, tathā ‘‘yo pana bhikkhu bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno sikkhaṃ appaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā gāmā vā araññā vā adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyeyya (pārā. 89), sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ kārāpeyya atirekaṃ vā, chedanakaṃ pācittiya’’ntiādinā (pāci. 548) nayena sabbattha yojetabbaṃ.
And just as it is here, so too should it be applied everywhere according to the method of “whatever bhikkhu, one who has entered the training and livelihood of bhikkhus, without renouncing the training, without revealing weakness, should take what is not given, which is called theft, from a village or a forest, or should have a robe made exceeding the prescribed measure for a well-gone one, it is an offense of cutting, a pācittiya,” and so forth.
Cũng như ở đây, thì ở mọi nơi, cần áp dụng theo cách tương tự như “Tỳ-khưu nào là người đã thọ trì giới học và đời sống Phạm hạnh của các Tỳ-khưu, không từ bỏ giới học và không biểu lộ sự yếu kém, lấy của không cho từ làng hay từ rừng, đó là tội trộm cắp (theyyasaṅkhātaṃ ādiyeyya), hoặc may y phục vượt quá kích thước y phục của Đức Phật (sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ kārāpeyya atirekaṃ vā), đó là tội pācittiya cần phải cắt bỏ (chedanakaṃ pācittiya)” và vân vân.
Antamaso tiracchānagatāyapīti manussitthiṃ upādāya vuttaṃ.
“ Even with a female animal” is said with reference to a human female.
Ngay cả đối với loài súc sinh (antamaso tiracchānagatāyapīti) được nói đến bằng cách lấy phụ nữ làm ví dụ.
Na hi ‘‘pageva paṇḍake purise vā’’ti vattuṃ yujjati.
Indeed, it is not appropriate to say, “much less with paṇḍakas or men.”
Thật vậy, không thể nói “huống hồ là paṇḍaka hay đàn ông”.
Sesaṃ tattha tattha vuttanayameva.
The rest is just as stated in their respective places.
Phần còn lại là theo cách đã nói ở từng nơi.
45. Nīharitvāti ettha sāsanato nīharitvāti attho.
Here, Nīharitvā means "drawing forth from the Dispensation."
Trong từ Nīharitvā (đã rút ra), nghĩa là đã rút ra từ Giáo Pháp (sāsana).
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā nānuyuñjitabbaṃ.
For it is from the Dispensation of the Pariyatti that they set forth Sutta and Suttānuloma, as in "O Upāli, a bhikkhu endowed with five qualities should not be interrogated. Which five? He does not know the Sutta, he does not know what is agreeable to the Sutta," and so forth.
Thật vậy, từ những câu như “Này Upāli, Tỳ-khưu có năm chi phần thì không nên chất vấn.
Katamehi pañcahi?
By which five?
Năm chi phần nào?
Suttaṃ na jānāti, suttānulomaṃ na jānātī’’ti (pari. 442) evamādito hi pariyattisāsanato suttaṃ, suttānulomañca nīharitvā pakāsesuṃ.
From the Dispensation of the Pariyatti, as in "There is no offense, thus say our teachers, this is a grasping, a questioning," and so forth, they set forth the teachers' views by drawing them forth from the Dispensation of the Pariyatti.
Không biết kinh (suttaṃ na jānāti), không biết sự phù hợp với kinh (suttānulomaṃ na jānātī)”, các vị đã rút ra kinh và sự phù hợp với kinh từ Giáo Pháp văn tự (pariyattisāsana) và công bố.
‘‘Anāpatti evaṃ amhākaṃ ācariyānaṃ uggaho paripucchāti bhaṇatī’’ti evamādito pariyattisāsanato ācariyavādaṃ nīharitvā pakāsesuṃ.
In the Bhārukaccha story, the Venerable Upāli said, "There is no offense, friend, by a dream." From this and similar statements in the Dispensation of the Pariyatti, they set forth their own opinion by drawing it forth.
Từ những câu như “Không có tội, như vậy là sự học hỏi và vấn đáp của các bậc Đạo sư chúng ta”, các vị đã rút ra lời dạy của các bậc Đạo sư (ācariyavāda) từ Giáo Pháp văn tự và công bố.
Bhārukacchakavatthusmiṃ ‘‘āyasmā upāli evamāha – anāpatti, āvuso, supinantenā’’ti (pārā. 78) evamādito pariyattisāsanato eva attanomatiṃ nīharitvā pakāsesuṃ.
For with that personal opinion, the Elder attained the foremost position.
Trong câu chuyện Bhārukaccha (Bhārukacchakavatthusmiṃ), Tôn giả Upāli đã nói: “Này chư hiền, không có tội do mộng mị (supinantena)”, các vị đã rút ra ý kiến riêng của mình (attanomati) từ chính Giáo Pháp văn tự và công bố.
Tāya hi attanomatiyā thero etadaggaṭṭhānaṃ labhi.
Moreover, it was said by the Blessed One: “If an unordained person, or one who is not designated, or one who is not designated, when being addressed…pe… shows disrespect, it is an offense of dukkata.”
Thật vậy, nhờ ý kiến riêng đó mà vị Trưởng lão đã đạt được địa vị tối thắng (etadaggaṭṭhāna).
Api ca vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘anupasampannena paññattena vā apaññattena vā vuccamāno…pe… anādariyaṃ karoti, āpatti dukkaṭassā’’ti (pāci. 343).
In that context, the designated refers to the Sutta.
Hơn nữa, Đức Thế Tôn đã nói: “Người chưa thọ cụ túc giới, khi được nói về điều đã quy định (paññatta) hay chưa quy định (apaññatta)… nếu khinh thường, thì phạm tội dukkaṭa.”
Tattha hi paññattaṃ nāma suttaṃ.
The other three are called undesignated.
Trong đó, điều đã quy định (paññatta) là kinh (sutta).
Sesattayaṃ apaññattaṃ nāma.
Therefore, this verse, “Indeed, the Great Elder* the fourfold Vinaya,” is well said.
Ba điều còn lại là điều chưa quy định (apaññatta).
Tenāyaṃ ‘‘catubbidhañhi vinayaṃ, mahātherā’’ti gāthā suvuttā.
Therefore, this verse, “The Mahātheras, the fourfold Vinaya,” is well-spoken.
Do đó, câu kệ “Các Đại Trưởng lão đã tóm tắt giới luật thành bốn loại” (catubbidhañhi vinayaṃ, mahātherā) đã được nói rất đúng.
Yaṃ sandhāya vuttaṃ nāgasenattherena.
which, having been referred to, was said by Thera Nāgasena.
Điều mà Trưởng lão Nāgasena đã nói có liên quan đến.
Āhaccapadenāti aṭṭha vaṇṇaṭṭhānāni āhacca vuttena padanikāyenāti attho, udāhaṭena kaṇṭhokkantena padasamūhenāti adhippāyo.
Āhaccapadenā means by the group of words spoken by contacting the eight places of articulation, or the meaning is by the group of words spoken from the throat and lips.
Āhaccapadenā có nghĩa là, bằng tập hợp các từ ngữ được nói ra, chạm đến tám vị trí phát âm. Ý nghĩa là bằng nhóm từ ngữ được phát âm từ cổ họng và môi.
Rasenāti tassa āhaccabhāsitassa rasena, tato uddhaṭena vinicchayenāti attho.
Rasenā means by the judgment of what was stated precisely, or the meaning is by the determination extracted from that 'āhaccapada'.
Rasenā có nghĩa là, bằng hương vị (ý nghĩa) của điều được nói ra một cách trực tiếp, bằng sự quyết định được rút ra từ đó.
Suttacchāyā viya hi suttānulomaṃ.
Indeed, suttānulomaṃ is like the shadow of a Sutta.
Quả thật, suttānuloma (sự phù hợp với kinh) giống như bóng của kinh.
Ācariyavādo ‘‘ācariyavaṃso’’ti vutto pāḷiyaṃ vuttānaṃ ācariyānaṃ paramparāya ābhatova pamāṇanti dassanatthaṃ.
The teachers' tradition ( ācariyavādo) is called 'the lineage of teachers' ( ācariyavaṃso) to show that only the tradition passed down through the succession of teachers mentioned in the Pāli is the authority.
Ācariyavāda (lời dạy của các vị thầy) được gọi là “ācariyavaṃsa” (dòng truyền thừa của các vị thầy) để chỉ rằng truyền thống của các vị thầy được đề cập trong Pāḷi là thẩm quyền duy nhất.
Adhippāyoti kāraṇopapattisiddho uhāpohanayappavatto paccakkhādipamāṇapatirūpako.
Adhippāyo means an intention established by appropriate reasons, developing through analysis and synthesis, and resembling direct perception and other forms of knowledge.
Adhippāyo (ý định) là sự suy luận hợp lý được thiết lập bởi các nguyên nhân và điều kiện, tương tự như các bằng chứng trực tiếp và các bằng chứng khác.
Adhippāyoti ettha ‘‘attanomatī’’ti keci atthaṃ vadanti.
In the case of adhippāyo, some say the meaning is 'one's own opinion' (attanomatī).
Tại đây, một số người giải thích adhippāyo là “ý kiến của riêng mình.”
Parivāraṭṭhakathāyaṃ, idha ca kiñcāpi ‘‘suttānulomaṃ nāma cattāro mahāpadesā’’ti vuttaṃ, atha kho mahāpadesanayasiddhaṃ paṭikkhittāpaṭikkhittaṃ anuññātānanuññātaṃ kappiyākappiyanti atthato vuttaṃ hoti.
In the Parivāraṭṭhakathā and here, although it is said that "suttānulomaṃ means the four Mahāpadesas," it is effectively stated to mean the rejected and unrejected, the allowed and unallowed, the permissible and impermissible, which are established by the method of the Mahāpadesas.
Trong Parivāraṭṭhakathā và ở đây, mặc dù đã nói rằng “suttānuloma (sự phù hợp với kinh) là bốn Mahāpadesa (Đại Giáo Pháp)”, nhưng trên thực tế, nó có nghĩa là những điều được chấp nhận và không được chấp nhận, những điều được cho phép và không được cho phép, những điều hợp lệ và không hợp lệ, được thiết lập theo phương pháp của Mahāpadesa.
Tattha yasmā ṭhānaṃ okāso padesoti kāraṇavevacanāni ‘‘aṭṭhānametaṃ, ānanda, anavakāso’’tiādi (pārā. 43) sāsanato, ‘‘niggahaṭṭhāna’’nti ca ‘‘asandiṭṭhiṭṭhāna’’nti ca ‘‘asandiṭṭhi ca pana padeso’’ti ca lokato, tasmā mahāpadesāti mahākāraṇānīti attho.
Among these, because the words ṭhāna, okāsa, and padesa are synonyms for 'reason' (kāraṇa), as indicated in the Teaching by phrases such as "This is not possible, Ānanda, it is no occasion" and in common usage by "cause for rebuke" and "point of disagreement" and "point of disagreement," therefore mahāpadesā means great reasons.
Ở đây, vì các từ ṭhāna (vị trí), okāsa (cơ hội) và padesa (phạm vi) là các từ đồng nghĩa chỉ nguyên nhân, như trong lời dạy “Aṭṭhānametaṃ, Ānanda, anavakāso” (Điều này là không thể, Ānanda, không có cơ hội) và trong đời sống thế tục như “niggahaṭṭhāna” (vị trí khiển trách), “asandiṭṭhiṭṭhāna” (vị trí không có quan điểm chung) và “asandiṭṭhi ca pana padeso” (và một phạm vi không có quan điểm chung), do đó, mahāpadesā có nghĩa là những nguyên nhân lớn.
Kāraṇaṃ nāma ñāpako hetu idhādhippetaṃ.
Here, 'reason' (kāraṇa) is intended to mean a cognitive cause (ñāpako hetu).
Nguyên nhân ở đây được hiểu là một lý do giải thích.
Mahantabhāvo pana tesaṃ mahāvisayattā mahābhūtānaṃ viya.
Their greatness is due to their vast scope, like that of the great elements.
Sự vĩ đại của chúng là do phạm vi rộng lớn của chúng, giống như các đại yếu tố (mahābhūta).
Te duvidhā vinayamahāpadesā suttantikamahāpadesā cāti.
These are of two kinds: Vinaya Mahāpadesas and Suttanta Mahāpadesas.
Chúng có hai loại: Mahāpadesa của Vinaya và Mahāpadesa của Suttanta.
Tattha vinayamahāpadesā vinaye payogaṃ gacchanti, itare ubhayatthāpi, teneva parivāre anuyogavatte ‘‘dhammaṃ na jānāti, dhammānulomaṃ na jānātī’’ti (pari. 442) vuttaṃ.
Among these, the Vinaya Mahāpadesas are applied in the Vinaya only, while the others (Suttanta Mahāpadesas) are applied in both. For this very reason, in the Parivāra, regarding the rule of inquiry, it is said, "He does not know Dhamma, he does not know Dhammānuloma."
Trong đó, Mahāpadesa của Vinaya chỉ được áp dụng trong Vinaya, còn các Mahāpadesa khác được áp dụng trong cả hai. Chính vì vậy, trong Parivāra, trong phần anuyogavatta (quy tắc thẩm vấn), đã nói: “Không biết Dhamma, không biết dhammānuloma (sự phù hợp với Dhamma)”.
Tattha dhammanti ṭhapetvā vinayapiṭakaṃ avasesapiṭakadvayaṃ.
Here, Dhamma refers to the remaining two Piṭakas, excluding the Vinaya Piṭaka.
Ở đó, Dhamma có nghĩa là hai Tạng còn lại, không kể Tạng Vinaya.
Dhammānulomanti suttantike cattāro mahāpadese.
Dhammānuloma refers to the four Mahāpadesas in the Suttanta.
Dhammānuloma có nghĩa là bốn Mahāpadesa trong Suttanta.
Tattha yo dhammaṃ dhammānulomañceva jānāti, na vinayaṃ vinayānulomañca, so ‘‘dhammaṃ rakkhāmī’’ti vinayaṃ ubbinayaṃ karoti, itaro ‘‘vinayaṃ rakkhāmī’’ti dhammaṃ uddhammaṃ karoti, ubhayaṃ jānanto ubhayampi sampādeti.
Among these, one who knows Dhamma and Dhammānuloma but does not know Vinaya and Vinayānuloma, while saying, "I protect the Dhamma," corrupts the Vinaya. The other, while saying, "I protect the Vinaya," corrupts the Dhamma. One who knows both accomplishes both.
Ở đây, người nào biết Dhamma và dhammānuloma, nhưng không biết Vinaya và vinayānuloma, thì người đó nói “Tôi bảo vệ Dhamma” nhưng lại làm cho Vinaya trở thành phi Vinaya. Ngược lại, người kia nói “Tôi bảo vệ Vinaya” nhưng lại làm cho Dhamma trở thành phi Dhamma. Người nào biết cả hai thì hoàn thành cả hai.
Tatridaṃ mukhamattaṃ – tattha paṭhamo ‘‘so ce pavesanaṃ sādiyati, paviṭṭhaṃ, ṭhitaṃ, uddharaṇaṃ sādiyati āpatti, na sādiyati anāpattī’’ti ettha vippaṭipajjati.
Here is a brief illustration: the first (Suttantika) errs on the passage, "If he takes pleasure in the entry, when it has entered, settled, and is withdrawn, there is an offense if he takes pleasure, there is no offense if he does not take pleasure."
Đây chỉ là một ví dụ: Ở trường hợp đầu tiên, có sự bất đồng về câu “Nếu người ấy chấp nhận sự xâm nhập, thì khi đã xâm nhập, đã ở lại, và chấp nhận sự rút ra, có tội; nếu không chấp nhận, không có tội.”
So hāyasmā sukhavedanīyassa upādinnaphoṭṭhabbassa, kāyindriyassa ca samāyoge sati paṭivijānanto kāyikasukhavedanuppattimattena sādiyati nāmāti paricchinditvā tassa āpatti pārājikassāti asevanādhippāyassapi āpattippasaṅgaṃ karoti, tathā yassa santhatattā vā yonidosavasena vā dukkhā asātā vedanā, vātopahaṭagattatāya vā neva kāyikavedanā, tassa jānato ajānatopi ‘‘anāpatti asādiyantassā’’ti (pārā. 76) suttantaṃ dassetvā sevanādhippāyassāpi anāpattippasaṅgaṃ karoti, tathā yadi mocanarāgena upakkamato mutte saṅghādiseso, pageva methunarāgenāti dukkaṭaṭṭhānaṃ gahetvā saṅghādisesaṭṭhānaṃ karoti, evaṃ vinayaṃ ubbinayaṃ karoti nāma.
For if that venerable one, upon realizing (the contact) when there is a union of a pleasant sensation and an appropriated tactile object and the body faculty, determines that one takes pleasure simply by the occurrence of a bodily pleasant sensation, he thereby causes the offense of pārājika to arise even for one who has no intention of engaging in sexual intercourse. Similarly, if a person experiences painful and disagreeable sensations due to the texture (of the sexual organ) or a vaginal defect, or no bodily sensation at all due to a body afflicted by wind, that person, even if knowing or not knowing, by citing the Sutta, "There is no offense for one who does not take pleasure," causes an occasion for no offense even for one who has the intention of engaging in sexual intercourse. Similarly, if one commits a saṅghādisesa by striving with the desire to ejaculate, then how much more so with the desire for sexual intercourse? Taking what is a dukkaṭa offense, he makes it a saṅghādisesa offense. In this way, he corrupts the Vinaya.
Vị Tỳ-khưu ấy, khi có sự kết hợp giữa xúc chạm đáng ưa (upādinnaphoṭṭhabba) mang lại cảm thọ lạc, và căn thân (kāyindriya), thì nhận biết và quyết định rằng chỉ với sự phát sinh của cảm thọ lạc thân thể là đã chấp nhận. Do đó, người ấy cho rằng có tội Pārājika ngay cả khi không có ý định hành dâm. Tương tự, nếu người nào có cảm thọ khổ, bất toại nguyện do sự cọ xát hoặc do khuyết tật bẩm sinh, hoặc không có cảm thọ thân thể do thân thể bị gió thổi, thì người ấy, dù biết hay không biết, cũng đưa ra kinh “anāpatti asādiyantassā” (không có tội nếu không chấp nhận) và cho rằng không có tội ngay cả khi có ý định hành dâm. Tương tự, nếu người ấy lấy trường hợp xúc chạm do khao khát thoát ra mà dẫn đến Saṅghādisesa khi xuất tinh, thì càng hơn nữa là do khao khát giao cấu. Như vậy, người ấy lấy trường hợp Dukkaṭa để biến thành trường hợp Saṅghādisesa, tức là làm cho Vinaya trở thành phi Vinaya.
Itaro ‘‘anāpatti ajānantassāti vuttattā jānato jānaneneva sukhavedanā hotu vā mā vā sādiyanā hotī’’ti vatvā asevanādhippāyassapi jānato anāpattiṭṭhāne āpattiṃ karoti, anavajjaṃ sāvajjaṃ karotīti evaṃ dhammaṃ uddhammaṃ karoti.
The other (Vinayadhara), by saying, "Since it is stated that 'there is no offense for one who does not know,' for one who knows, whether there is a pleasant sensation or not, taking pleasure arises simply by knowing," thereby causes an offense to arise in a situation where there should be no offense, even for one who has no intention of engaging in sexual intercourse but merely knows. He makes what is blameless blameworthy, thus corrupting the Dhamma.
Người kia (Vinayadhara), lại nói rằng “vì đã nói ‘không có tội nếu không biết’, nên đối với người biết, chỉ cần biết là có sự chấp nhận, dù có cảm thọ lạc hay không”, và do đó, người ấy biến trường hợp không có tội của người biết (dù không có ý định hành dâm) thành có tội. Người ấy biến điều vô tội thành có tội, như vậy là làm cho Dhamma trở thành phi Dhamma.
Ubhayaṃ pana jānanto ‘‘bhikkhussa sevanacittaṃ upaṭṭhiteti (pārā. 57) vacanato sevanacittamevettha pamāṇaṃ, tassa bhāvena āpatti pārājikassa, abhāvena anāpattī’’ti vatvā ubhayampi rakkhati sampādeti.
However, one who knows both, saying, "According to the statement 'if the thought of engaging in sexual intercourse is present,' the thought of engaging in sexual intercourse is the measure here; with its presence, there is the offense of pārājika, and with its absence, there is no offense," thereby protects and fulfills both.
Tuy nhiên, người biết cả hai thì nói rằng “theo câu ‘ý muốn hành dâm đã hiện hữu trong Tỳ-khưu’, thì ý muốn hành dâm là tiêu chuẩn ở đây; có ý muốn đó thì có tội Pārājika, không có ý muốn đó thì không có tội”, như vậy là bảo vệ và hoàn thành cả hai.
Iminā nayena sabbasikkhāpadesu yathāsambhavaṃ sappayojanā kātabbā.
In this manner, the relevant elucidations should be made for all precepts as appropriate.
Theo cách này, cần áp dụng một cách thích hợp cho tất cả các điều học (sikkhāpada).
Saṅgītiṃ āropetvā ṭhapitapāḷito vinimuttaṃ katvā ṭhapitattā pāḷivinimuttā atthato, nayato, anulomato ca pāḷi okkantavinicchayappavattā anupaviṭṭhavinicchayavasena pavattāti attho.
Because it was set forth separately from the Pāli established by being recited in the Saṅgīti, it is pāḷivinimuttā (detached from the Pāli) in terms of meaning, method, and conformity; the meaning is that it okkantavinicchayappavattā (proceeds according to the included decision) by way of an embedded decision.
Vì được tách ra khỏi Pāḷi đã được kết tập và lưu giữ, nên pāḷivinimuttā (không thuộc Pāḷi) có nghĩa là, về nghĩa, về phương pháp và về sự phù hợp, nó là okkantavinicchayappavattā (sự diễn tiến của các quyết định đã đi vào Pāḷi), tức là diễn tiến theo các quyết định đã được đưa vào Pāḷi.
‘‘Na samūhanissatī’’ti jānantopi bhagavā kevalaṃ ‘‘tesaṃ mataṃ pacchimā janatā mama vacanaṃ viya pamāṇaṃ karotū’’ti dassanatthañca parinibbānakāle evamāha ‘‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanatū’’ti (dī. ni. 2.216), tenetaṃ siddhaṃ ‘‘paññattampi ce sikkhāpadaṃ samūhanituṃ yassa saṅghassa anuññātaṃ bhagavatā, tassa paññattānulomaṃ atirekatthadīpanaṃ, pagevānuññātaṃ bhagavatā’’ti.
Though the Blessed One knew that "the Saṅgha would not abolish (the minor rules)," he said at the time of his final passing, "If the Saṅgha wishes, Ānanda, it may abolish the minor and lesser rules after my demise," to show that later generations should treat his words as authoritative, and also that the opinion of those disciples like Venerable Mahākassapa should be authoritative. Therefore, it is established that "even if a precept is allowed by the Blessed One for a Saṅgha to abolish, its conformity with the precept reveals a superfluous meaning, how much more so if it was allowed by the Blessed One to be practiced."
Mặc dù Đức Thế Tôn biết rằng “Tăng đoàn sẽ không bãi bỏ”, nhưng Ngài đã nói như vậy vào lúc nhập Niết-bàn, “Này Ānanda, nếu Tăng đoàn muốn, sau khi Ta diệt độ, hãy bãi bỏ những điều học nhỏ nhặt và phụ thuộc” để chỉ rằng thế hệ sau hãy xem ý kiến của các vị ấy như là tiêu chuẩn. Do đó, điều này đã được xác lập: “Nếu Đức Thế Tôn đã cho phép Tăng đoàn bãi bỏ một điều học đã được chế định, thì sự giải thích thêm về điều học đó phải phù hợp với điều học đã được chế định, huống chi là điều học đã được Đức Thế Tôn cho phép.”
Kiñca bhiyyo ūnātirittasikkhāpadesu ācariyakulesu vivādo aññamaññaṃ na kātabboti dassanatthañca.
Furthermore, it was said to show that there should be no mutual dispute among the lineages of teachers regarding increased or decreased precepts.
Hơn nữa, điều này cũng được nói ra để chỉ rằng không nên có tranh cãi lẫn nhau giữa các dòng truyền thừa của các vị thầy về các điều học thừa hoặc thiếu.
Kasmā saṅgho na samūhanīti?
Why did the Saṅgha not abolish them?
Tại sao Tăng đoàn không bãi bỏ?
Aññamaññaṃ vivādappasaṅgadassanato.
Because of seeing the danger of mutual dispute.
Vì lo ngại sẽ phát sinh tranh cãi lẫn nhau.
Bhagavatā ca ‘‘sabbeheva samaggehi sammodamānehi avivadamānehi sikkhitabba’’nti vuttaṃ.
And it was said by the Blessed One, "All should train in unity, in concord, without disputing."
Đức Thế Tôn cũng đã nói: “Tất cả đều phải học hỏi trong sự hòa hợp, vui vẻ và không tranh cãi.”
Tattha ca ekacce therā evamāhaṃsūti ca aññavādadassanato vivadamānehi sikkhitabbaṃ jātaṃ, tadabhāvattampi ñattidutiyakammavācaṃ sāvetvā avivadamāneheva sikkhitabbaṃ akāsi.
And there, because some elders said thus, and because another opinion was shown, it became a matter of training while disputing. To prevent that, having had the ñattidutiyakammavācā recited, he made it so that training should be done without disputing.
Và ở đó, một số vị Trưởng lão đã nói như vậy, và vì có những lời dạy khác nhau, nên đã xảy ra việc phải học hỏi trong sự tranh cãi. Để tránh điều đó, sau khi tuyên đọc nghi thức ñattidutiyakammavācā, Ngài đã làm cho việc học hỏi phải được thực hiện trong sự không tranh cãi.
Apicāti attano matiyā pākaṭakaraṇatthaṃ ārambho.
Apicā (furthermore) is an undertaking to clarify one's own opinion.
Apicā (hơn nữa) là sự khởi đầu để làm rõ ý kiến của riêng mình.
Tattha ‘‘suttantābhidhammavinayaṭṭhakathāsū’’ti vacanato piṭakattayassapi sādhāraṇā esā kathāti veditabbā, ‘‘atha panāyaṃ kappiya’’ntiādi vinayasseva.
There, according to the statement in "the Aṭṭhakathās of the Suttantas, Abhidhamma, and Vinaya," it should be understood that this discourse is common to all three Piṭakas, but the statements like "And this is permissible" are exclusive to the Vinaya.
Ở đây, theo câu “trong các chú giải của Suttanta, Abhidhamma và Vinaya”, cần hiểu rằng lời nói này là chung cho cả ba Tạng, còn “atha panāyaṃ kappiya” (và điều này là hợp lệ) v.v. chỉ dành riêng cho Vinaya.
Kārakasaṅghasadisanti saṅgītikārakasaṅghasadisaṃ.
Kārakasaṅghasadisaṃ means similar to the Saṅgha that performed the recitation (of the Dhamma).
Kārakasaṅghasadisa (giống như Tăng đoàn đã thực hiện) có nghĩa là giống như Tăng đoàn đã thực hiện việc kết tập.
‘‘Suttādicatukkaṃ appaccakkhāya tena aviruddhassa kammassa kārakasaṅghasadisa’’nti dhammasirittherassa gaṇṭhipade vuttaṃ, taṃ ayuttaṃ, ‘‘suttameva balavataraṃ.
It is stated in the Gaṇṭhipada of Dhammasiritthera that "similar to the Saṅgha performing an act that is not contradictory to the four principles, such as Sutta, without rejecting them."
Trong Gaṇṭhipada của Trưởng lão Dhammasiri, đã nói: “Không từ bỏ bốn điều cốt yếu như kinh v.v., và giống như Tăng đoàn đã thực hiện một hành động không mâu thuẫn với những điều đó.” Điều đó là không đúng,
Suttañhi appaṭivattiyaṃ kārakasaṅghasadisa’’nti etehi padehi ayuttattā.
That is not correct, because it is inconsistent with these statements: "The Sutta is indeed more powerful. For the Sutta is unchangeable, similar to the Saṅgha that established it."
vì nó không phù hợp với các câu: “Kinh là mạnh nhất. Kinh là không thể đảo ngược, giống như Tăng đoàn đã thực hiện.”
Pākatike pana gaṇṭhipade ‘‘tamatthaṃ vinicchinitvā tassa kārakasaṅghasadisa’’nti vuttaṃ.
In the Pākatika Gaṇṭhipada, however, it is stated: "Having determined that meaning, it is similar to the Saṅgha that established it."
Tuy nhiên, trong Gaṇṭhipada thông thường, đã nói: “Sau khi quyết định ý nghĩa đó, giống như Tăng đoàn đã thực hiện điều đó.”
Paravādīti amhākaṃ samayavijānanako aññanikāyikoti vuttaṃ.
Paravādī means a follower of another sect who knows our doctrine.
Paravādī (người đối lập) được nói là một người thuộc giáo phái khác, người biết giáo lý của chúng ta.
Paravādī suttānulomanti kathaṃ?
How is the paravādī suttānulomaṃ (in conformity with the Sutta)?
Paravādī suttānuloma (người đối lập phù hợp với kinh) như thế nào?
‘‘Aññatra udakadantaponā’’ti (pāci. 266) suttaṃ sakavādissa, tadanulomato nāḷikeraphalassa udakampi udakameva hotīti paravādī ca.
The Sutta "except water for cleaning teeth" is for our side (sakavādī). According to that Sutta, the water of a coconut fruit is also water, according to the other side (paravādī).
Kinh “Aññatra udakadantaponā” (ngoại trừ nước và cây chải răng) là của Sakavādī (người theo quan điểm của mình). Theo đó, người Paravādī (người đối lập) cũng nói rằng nước dừa cũng là nước.
Evaṃ paravādinā vutte sakavādī dhaññaphalassa gatikattā, āhāratthassa ca pharaṇato ‘‘yāvakālikameva ta’’nti vadanto paṭikkhipati.
When the other side (paravādī) states this, our side (sakavādī) refutes it, saying, "That is only for a certain period," because it is similar to grain and fruit, and it pervades as food.
Khi người đối lập nói như vậy, người theo quan điểm của mình (sakavādī) bác bỏ, nói rằng “đó chỉ là yāvakālika (thực phẩm tạm thời)” vì nó thuộc loại hạt ngũ cốc và có tác dụng dinh dưỡng.
Paro ācariyavādanti ‘‘suṅkaṃ pariharatīti ettha upacāraṃ okkamitvā kiñcāpi pariharati, avahāro evā’’ti aṭṭhakathāvacanato ‘‘tathā karonto pārājikamāpajjatī’’ti paravādinā vutte sakavādī ‘‘suṅkaṃ pariharati, āpatti dukkaṭassā’’ti suttaṃ tattheva āgatamahāaṭṭhakathāvacanena saddhiṃ dassetvā paṭisedheti, tathā karontassa dukkaṭamevāti.
As for "another's teacher's doctrine": When the opponent says, based on the commentary statement, "Even if one avoids the tax by entering its precinct, it is still stealing; therefore, one who does so commits a pārājika offense," the proponent refutes him by showing the Sutta, "one avoids the tax, it is an offense of dukkata," along with the Mahāaṭṭhakathā statement found there, saying, "for one who does so, it is only a dukkata."
Quan điểm của vị đạo sư khác (Paro ācariyavāda) – Ở đây, khi người đối lập nói rằng: “Với câu ‘trốn thuế’ (suṅkaṃ pariharati), mặc dù là trốn thuế bằng cách xâm nhập vào khu vực, nhưng đó vẫn là hành vi trộm cắp. Do đó, người làm như vậy phạm tội pārājika,” thì người theo quan điểm của mình (sakavādī) bác bỏ bằng cách dẫn ra lời dạy trong Đại Chú giải (mahāaṭṭhakathā) ngay tại đó, cùng với kinh (sutta) “trốn thuế, phạm tội dukkaṭa,” và nói rằng: “Người làm như vậy chỉ phạm tội dukkaṭa.”
Paro attanomatīti ettha ‘‘purebhattaṃ parasantakaṃ avaharāti purebhattameva harissāmīti vāyamantassa pacchābhattaṃ hoti, purebhattapayogova so, tasmā mūlaṭṭho na muccatīti tumhākaṃ theravādattā mūlaṭṭhassa pārājikamevā’’ti paravādinā vutte sakavādī ‘‘taṃ saṅketaṃ pure vā pacchā vā taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpattī’’ti (pārā. 119) suttaṃ dassetvā paṭikkhipati.
As for "another's personal opinion": When the opponent says, "If one is commanded to steal another's property in the morning, and while one endeavors to steal it in the morning, it becomes evening, that act is still a morning endeavor. Therefore, as you Theravādins hold, the person who issued the command is not absolved and commits a pārājika offense," the proponent refutes him by showing the Sutta, "Whether one steals that object earlier or later than the agreed time, the person who issued the command has no offense."
Quan điểm của chính mình (Paro attanomatī) – Ở đây, khi người đối lập nói rằng: “Nếu một người được sai bảo ‘Hãy trộm tài sản của người khác vào buổi sáng’ và đang cố gắng trộm vào buổi sáng nhưng lại trộm vào buổi chiều, thì hành vi đó vẫn là hành vi trộm cắp vào buổi sáng. Vì vậy, theo Theravāda của quý vị, người sai bảo vẫn phạm tội pārājika,” thì người theo quan điểm của mình (sakavādī) bác bỏ bằng cách dẫn ra kinh “người đó trộm tài sản đó vào buổi sáng hay buổi chiều, người sai bảo không phạm tội.”
Paro suttanti ‘‘aniyatahetudhammo sammattaniyatahetudhammassa ārammaṇapaccayena paccayo’’ti suttaṃ paṭṭhāne likhitaṃ dassetvā ‘‘ariyamaggassa na nibbānamevārammaṇa’’nti paravādinā vutte sakavādī ‘‘ārammaṇattikādisuttānulome na otaratī’’ti paṭikkhipati.
As for "another's Sutta": When the opponent, showing the Sutta written in the Paṭṭhāna, "An indeterminate root condition is a condition for a determinate root condition by way of object-condition," says, "Nibbāna is not the sole object of the Noble Path," the proponent refutes him, saying, "It does not enter into conformity with the Suttas such as the Ārammaṇattika (Triad of Objects)."
Kinh khác (Paro sutta) – Ở đây, khi người đối lập dẫn ra kinh được viết trong Paṭṭhāna: “Pháp có nhân bất định là duyên cho pháp có nhân định chánh kiến bằng duyên cảnh” và nói rằng: “Niết bàn không phải là cảnh duy nhất của Thánh đạo,” thì người theo quan điểm của mình (sakavādī) bác bỏ bằng cách nói rằng: “Điều đó không phù hợp với các kinh như Ārammaṇattika.”
Suttānulome otarantaṃyeva hi suttaṃ nāma, netaraṃ.
Indeed, only a Sutta that enters into conformity with the Suttas is called a Sutta; not otherwise.
Thật vậy, chỉ những kinh phù hợp với Suttānuloma mới được gọi là kinh, không phải những kinh khác.
Tena vuttaṃ pāḷiāgataṃ paññāyatīti ettakenapi siddhe tisso saṅgītiyo āruḷhapāḷiāgataṃ paññāyatī’’tiādi.
Therefore, even though it would suffice to say, "a text found in the Pāḷi is to be understood," it is stated, "a Pāḷi text that has been adopted in the three recitations is to be understood," and so on.
Vì vậy, mặc dù đã được chứng minh rằng “những gì được tìm thấy trong Pāḷi” là đủ, nhưng vẫn nói thêm: “những gì được tìm thấy trong Pāḷi đã được kết tập trong ba kỳ kết tập” và vân vân.
Tādisañhi pamādalekhanti ācariyo.
Such a text, say the teachers, is a carelessly written text.
Vị đạo sư nói rằng những điều như vậy là do lỗi sao chép.
‘‘Appamādo amataṃ padaṃ, pamādo maccuno pada’’nti (dha. pa. 21; netti. 26) vacanato dinnabhojane bhuñjitvā parissayāni parivajjitvā satiṃ paccupaṭṭhapetvā viharanto nicco hotīti.
Due to the saying, "Mindfulness is the path to the Deathless; heedlessness is the path to death," one who partakes of offered food, avoids dangers, and abides with mindfulness established, becomes constant (or leads to the constant Nibbāna).
Theo lời dạy “Không phóng dật là con đường bất tử, phóng dật là con đường tử vong”, một người sống không phóng dật, sau khi thọ dụng thức ăn được cúng dường, tránh xa mọi hiểm nguy và an trú chánh niệm, sẽ trở nên thường hằng.
Evarūpassa atthassa vasena āruḷhampi suttaṃ na gahetabbaṃ, tena vuttaṃ no ce tathā paññāyatīti siddhepi ‘‘no ce tathā paññāyati, na otarati na sametī’’ti.
Even a Sutta that has been adopted in accordance with such a meaning should not be accepted; therefore, even though it would suffice to say, "if it is not understood in that way," it is stated, "if it is not understood in that way, it does not conform, it does not correspond."
Ngay cả một kinh được đưa ra theo ý nghĩa như vậy cũng không nên chấp nhận. Vì vậy, mặc dù đã được chứng minh rằng “nếu không được hiểu như vậy,” nhưng vẫn nói thêm: “nếu không được hiểu như vậy, thì không phù hợp và không tương ứng.”
‘‘Bāhirakasuttaṃ vā’’ti vuttattā attano suttampi atthena asamentaṃ na gahetabbaṃ.
Since it is said, "or an external Sutta," one's own Sutta, too, if it does not correspond with the meaning, should not be accepted.
Vì đã nói “hoặc kinh bên ngoài”, nên ngay cả kinh của chính mình mà không phù hợp với ý nghĩa cũng không nên chấp nhận.
Paro ācariyavādantiādīsu dvīsu nayesu pamādalekhavasena tattha tattha āgataṭṭhakathāvacanaṃ theravādehi saddhiṃ yojetvā veditabbaṃ.
In "another's teacher's doctrine" and so on, in these two methods, the statements from the commentaries found here and there, based on careless writing, should be understood by combining them with the Theravādins' views.
Trong hai phương pháp quan điểm của vị đạo sư khác (Paro ācariyavāda) và vân vân, những lời dạy của Chú giải được tìm thấy ở đó đây do lỗi sao chép nên được hiểu là phù hợp với các vị Theravāda.
Atha panāyaṃ ācariyavādaṃ.
Now, this is the teacher's doctrine.
Và đây là quan điểm của vị đạo sư.
Paro suttanti paravādinā ‘‘mūlabījaṃ nāma haliddi siṅgiveraṃ vacā…pe… bīje bījasaññī chindati vā chedāpeti vā bhindati vā…pe… āpatti pācittiyassāti (pāci. 91) tumhākaṃ pāṭhattā haliddigaṇṭhiṃ chindantassa pācittiya’’nti vutte sakavādī ‘‘yāni vā panaññāni atthi mūle sañjāyantī’’tiādiṃ dassetvā tassa aṭṭhakathāsaṅkhātena ācariyavādena paṭikkhipati.
As for "another's Sutta": When the opponent says, "Since it is your text that states, 'As for root plants, there are turmeric, ginger, sweet flag... If one, perceiving it as a seed, cuts or causes to cut, breaks or causes to break... there is an offense of pācittiya,' a monk who cuts a turmeric rhizome commits a pācittiya offense," the proponent refutes him by showing "or any other that grow from the root" and so on, and by that commentary, which is the teacher's doctrine.
Kinh khác (Paro sutta) – Khi người đối lập nói rằng: “Hạt giống gốc là nghệ, gừng, xương bồ… và vân vân… Người nhận biết hạt giống là hạt giống, nếu cắt hoặc bảo người khác cắt, hoặc phá hủy… phạm tội pācittiya. Vì quý vị có đoạn Pāḷi này, nên người cắt củ nghệ phạm tội pācittiya,” thì người theo quan điểm của mình (sakavādī) bác bỏ bằng cách dẫn ra đoạn “hoặc những thứ khác mọc từ gốc” và vân vân, cùng với quan điểm của vị đạo sư được gọi là Chú giải của đoạn đó.
Na hi gaṇṭhimhi gaṇṭhi jāyatīti.
For a rhizome does not grow from a rhizome.
Thật vậy, không có củ nào mọc từ củ.
Paro suttānulomanti paravādinā ‘‘anāpatti evaṃ amhākaṃ ācariyānaṃ uggahoti vacanassānulomato ‘amhākaṃ porāṇabhikkhū ekapāsāde gabbhaṃ thaketvā anupasampannena sayituṃ vaṭṭatīti tathā katvā āgatā, tasmā amhākaṃ vaṭṭatī’ti tumhesu eva ekaccesu vadantesu tumhākaṃ na kiñci vattuṃ sakkā’’ti vutte sakavādī ‘‘suttaṃ suttānulomañca uggahitakānaṃyeva ācariyānaṃ uggaho pamāṇa’’ntiādiaṭṭhakathāvacanaṃ dassetvā paṭisedheti.
As for "another's conformity with the Suttas": When the opponent says, "According to the phrase, 'There is no offense, this is the acquisition of our teachers,' some among you, saying, 'Our ancient bhikkhus closed a chamber in a certain mansion and stayed there sleeping with an unordained person, therefore it is allowable for us,' you cannot say anything against it," the proponent refutes him by showing the commentary statement, "Only the acquisition of teachers who have learned the Suttas and their conformity is authoritative," and so on.
Phù hợp với kinh khác (Paro suttānuloma) – Khi người đối lập nói rằng: “Theo lời dạy ‘không phạm tội, đây là sự học hỏi của các vị đạo sư của chúng tôi,’ nếu một số quý vị nói rằng ‘các tỳ khưu cổ xưa của chúng tôi đã đóng một căn phòng trong một ngôi nhà cao tầng và ngủ với một người chưa thọ giới, và họ đã làm như vậy, nên chúng tôi được phép làm như vậy,’ thì chúng tôi không thể nói gì với quý vị,” thì người theo quan điểm của mình (sakavādī) bác bỏ bằng cách dẫn ra lời dạy trong Chú giải: “Chỉ sự học hỏi của các vị đạo sư đã học kinh và sự phù hợp với kinh mới là chuẩn mực.”
Paro attanomatinti ‘‘dvāraṃ vivaritvā anāpucchā sayitesu ke muccantī’’ti ettha pana dvepi janā muccanti yo ca yakkhagahitako, yo ca bandhitvā nipajjāpitoti tumhākaṃ theravādattā aññe sabbepi yathā tathā vā nipannādayopi muccantīti paṭisedheti.
As for "another's personal opinion": Here, regarding "among those who lie down without asking after opening a door, who are absolved?", the opponent states that both people are absolved: the one possessed by a yakkha and the one who was tied up and made to lie down. Because you Theravādins hold this, all others who lay down in any manner whatsoever are also absolved, and so he refutes it.
Quan điểm của chính mình khác (Paro attanomatī) – Ở đây, đối với câu “Ai được miễn tội khi mở cửa và ngủ mà không hỏi?” thì cả hai người đều được miễn tội: người bị quỷ ám và người bị trói rồi bắt nằm xuống. Theo Theravāda của quý vị, tất cả những người khác, dù nằm như thế nào, cũng được miễn tội. Người theo quan điểm của mình bác bỏ điều này.
Atha panāyaṃ attanomatiṃ.
Now, this is his personal opinion.
Và đây là quan điểm của chính mình.
Paro suttanti ‘‘āpattiṃ āpajjantī’’ti paravādinā gutte sakavādī ‘‘divā kilantarūpo mañce nisinno pāde bhūmito amocetvāva niddāvasena nipajjati, tassa anāpattī’’tiādiaṭṭhakathāvacanaṃ (pārā. aṭṭha. 1.77) dassetvā ekabhaṅgena nipannādayopi muccantīti paṭisedheti.
As for "another's Sutta": When the opponent says, "they commit an offense," the proponent refutes him by showing the commentary statement, "A monk, weary during the day, sits on a couch and lies down due to drowsiness without lifting his feet from the ground; for him there is no offense," and so on, explaining that even those who lie down in a single posture are absolved.
Kinh khác (Paro sutta) – Khi người đối lập nói rằng: “Phạm tội,” thì người theo quan điểm của mình (sakavādī) bác bỏ bằng cách dẫn ra lời dạy trong Chú giải: “Nếu một người mệt mỏi vào ban ngày, ngồi trên ghế và ngủ gật mà không nhấc chân khỏi mặt đất, thì người đó không phạm tội,” và nói rằng: “Ngay cả những người nằm nghiêng một bên cũng được miễn tội.”
Athāyaṃ attanomatiṃ.
Now, this is his personal opinion.
Và đây là quan điểm của chính mình.
Paro suttānulomanti ‘‘domanassaṃ pāhaṃ, devānaminda, duvidhena vadāmi sevitabbampi asevitabbampītiādivacanehi (dī. ni. 2.360) saṃsandanato sadārapose doso tumhākaṃ natthi, tena vuttaṃ ‘puttadārassa saṅgaho’’’ti (khu. pā. 5.6; su. ni. 265) paravādinā vutte kiñcāpi sakavādī bahussuto na hoti, atha kho rāgasahiteneva akusalena bhavitabbanti paṭikkhipati.
As for "another's conformity with the Suttas": When the opponent says, "By correlating with statements such as, 'I say, O Devānāminda, that dejection is of two kinds: to be cultivated and not to be cultivated,' there is no fault for you in supporting one's wife and children; therefore, it is said, 'support for children and wife'," the proponent, even if he is not widely learned, refutes him, saying it must be unwholesome, associated with lust.
Phù hợp với kinh khác (Paro suttānuloma) – Khi người đối lập nói rằng: “Theo những lời dạy như ‘Này chư thiên, ta nói về sự ưu phiền có hai loại: nên thực hành và không nên thực hành,’ thì quý vị không có lỗi trong việc nuôi dưỡng vợ con, vì đã nói ‘nuôi dưỡng vợ con’,” thì người theo quan điểm của mình (sakavādī), mặc dù không phải là người học rộng, nhưng bác bỏ bằng cách nói rằng: “Điều đó nhất định là bất thiện, đi kèm với tham ái.”
Sesesupi iminā nayena aññathāpi anurūpato yojetabbaṃ.
In the remaining cases too, it should be appropriately applied in this manner or otherwise.
Trong những trường hợp còn lại cũng vậy, nên áp dụng theo phương pháp này hoặc theo cách khác một cách thích hợp.
Idaṃ sabbaṃ upatissattherādayo āhu.
All this was stated by Upatissa Thera and others.
Tất cả những điều này đều do các vị trưởng lão như Upatissa nói.
Dhammasiritthero pana ‘‘ettha paroti vutto aññanikāyiko, so pana attano suttādīniyeva āharati.
Dhammasiri Thera, however, says, "Here, 'another' refers to someone from another sect. That person brings only his own Suttas and so on.
Tuy nhiên, trưởng lão Dhammasiri nói rằng: “Ở đây, người được gọi là ‘khác’ (paro) là người thuộc giáo phái khác, và người đó chỉ đưa ra kinh điển của mình.
Tāni sakavādī attano suttādimhi otāretvā sace sameti gaṇhāti, no ce paṭikkhipatī’’ti vadati.
The proponent, having correlated them with his own Suttas and so on, accepts them if they correspond; if not, he refutes them."
Người theo quan điểm của mình (sakavādī) sẽ xem xét những kinh điển đó trong kinh điển của mình, nếu phù hợp thì chấp nhận, nếu không thì bác bỏ.”
Sikkhāpadavibhaṅge pana kiñcāpi yo panāti anavasesapariyādānapadaṃ, tathāpi bhikkhūti iminā parapadena samānādhikaraṇattā tadanurūpānevassa vibhaṅgapadāni vuttāni.
In the Sikkhāpada-Vibhaṅga, although the word "yo pana" (whoever) is an all-encompassing word, because it is in apposition with the subsequent word "bhikkhu" (monk), only its correlative Vibhaṅga-padas are stated.
Trong Phân tích Giới luật (Sikkhāpadavibhaṅga), mặc dù từ yo pana là một từ chỉ sự bao gồm không còn gì sót lại, nhưng vì nó đồng vị ngữ với từ kế tiếp bhikkhū, nên các từ phân tích của nó được nói ra phù hợp với từ đó.
Bhikkhunibbacanapadāni tīṇi kiñcāpi sabhikkhubhāvassa, abhikkhubhāvassa cāti yassa kassaci pabbajitassa sādhāraṇāni, tathāpi ‘‘asuddho hoti puggalo aññataraṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpanno, tañce suddhadiṭṭhi samāno anokāsaṃ kārāpetvā cāvanādhippāyo vadeti, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassā’’ti evamādisuttaṃ nibbacanatthayuttova puggalo ‘‘āpatti saṅghādisesena dukkaṭassā’’ti (pārā. 389) ettha vatthu, na itaro gihibhūtoti dassanatthaṃ vuttaṃ.
Although the three etymological definitions of "bhikkhu" are common to anyone who has gone forth, whether they possess the state of a bhikkhu or not, the statement in Suttas such as, "An impure person who has committed any pārājika offense, if one, having a pure view, makes him ask for leave and then, intending to expel him, declares it, there is an offense of saṅghādisesa with dukkata," shows that only a person whose definition fits the meaning is the "case" for "there is an offense of saṅghādisesa with dukkata" here, and not the other person, a layman.
Ba từ giải thích về tỳ khưu (bhikkhunibbacanapadāni), mặc dù chúng phổ biến cho bất kỳ người xuất gia nào, dù có là tỳ khưu hay không phải là tỳ khưu, nhưng kinh như “một người không thanh tịnh đã phạm một trong các pháp pārājika, nếu một người có chánh kiến, không xin phép mà nói với ý định khiến người đó bị trục xuất, thì phạm tội dukkaṭa thuộc saṅghādisesa” được nói ra để chỉ rõ rằng người phù hợp với ý nghĩa giải thích mới là đối tượng trong câu “phạm tội dukkaṭa thuộc saṅghādisesa”, chứ không phải người cư sĩ.
Sabbassapi vinayapiṭakassa sādhāraṇaṃ bhikkhulakkhaṇaṃ vatthuñhi bhagavā ārabhi.
For the Blessed One started with the bhikkhu-characteristic as the common "case" for the entire Vinaya Piṭaka.
Thật vậy, Đức Phật đã khởi xướng đặc điểm của tỳ khưu, tức là đối tượng chung cho toàn bộ Tạng Luật.
Yo pana suddho eva samāno kenaci kāraṇena gihiliṅge ṭhito, so attano sabhikkhubhāvattā eva vatthu hoti, asuddhopi bhikkhuliṅge ṭhitattāti ayamattho dassito hoti.
Thus, it is shown that one who is pure but, for some reason, is in the guise of a layman, is indeed a "case" because of his own bhikkhu-state, as is one who is impure but remains in the bhikkhu-guise.
Một người thanh tịnh nhưng vì lý do nào đó mà ở trong y phục cư sĩ, người đó vẫn là đối tượng vì bản chất tỳ khưu của mình. Điều này có nghĩa là ngay cả một người không thanh tịnh cũng là đối tượng vì đang ở trong y phục tỳ khưu.
Asuddhopi ñātakehi, paccatthikehi vā rājabhayādikāraṇena vā kāsāvesu saussāhova apanītakāsāvo vatthu eva puna kāsāvaggahaṇena theyyasaṃvāsakabhāvānupagamanato, bhikkhunibbacanatthe anikkhittadhurattāti vuttaṃ hoti.
It means that even an impure person, who has been divested of the saffron robes by relatives, enemies, or due to fear of the king, but who still has the intention to wear the saffron robes, is indeed a "case" because, by re-donning the robes, he does not fall into the state of a thief-companion, and because he has not laid down his burden with regard to the etymological meaning of "bhikkhu."
Ngay cả một người không thanh tịnh, đã cởi bỏ y ca sa vì người thân, kẻ thù, hoặc vì sợ vua chúa, vân vân, nhưng vẫn có ý định mặc lại y ca sa, thì người đó vẫn là đối tượng, vì việc mặc lại y ca sa không dẫn đến tình trạng sống chung như kẻ trộm, và vì người đó không từ bỏ gánh nặng trong ý nghĩa giải thích của từ tỳ khưu.
Yo pana liṅgatthenako bhikkhunibbacanatthaṃ sayañca ajjhupagato, saṃvāsaṃ thenento, tañce suddhadiṭṭhi samāno anokāsaṃ kārāpetvā cāvanādhippāyo vadeti, āpatti saṅghādisesena dukkaṭassāti ayampi attho dassito hoti.
But if anyone, a liṅgatthenaka, having himself embraced the definition of a bhikkhu and stealing saṃvāsa, speaks of such a person, being of pure view and desiring his expulsion without giving him an opportunity, there is an offense of saṅghādisesa and a dukkaṭa. This meaning is also shown.
Người nào là kẻ giả mạo hình tướng (liṅgatthenaka) vì mục đích giải thích Tỳ-khưu, tự mình chấp nhận (ajjhupagato) và lén lút chung sống (saṃvāsaṃ thenento), nếu người có chánh kiến (suddhadiṭṭhi) nói với ý định khiến người đó bị trục xuất mà không cho phép người đó xin lỗi (anokāsaṃ kārāpetvā), thì phạm tội saṅghādisesa và dukkaṭa. Ý nghĩa này cũng được chỉ ra.
‘‘Samaññāya bhikkhu paṭiññāya bhikkhū’’ti vacanadvayaṃ yathāvuttañca atthaṃ upabrūheti, antarā uppannāya niyatāya micchādiṭṭhiyā upacchinnakusalamūlo kevalāya samaññāya, paṭiññāya ca ‘‘bhikkhū’’ti vuccati, na paramatthatoti imaṃ atirekatthaṃ dīpeti.
The two phrases, "a bhikkhu by designation, a bhikkhu by declaration," expand upon the meaning stated above. It also reveals this additional meaning: that one whose root of merit has been severed by a fixed wrong view that arose within him is called a "bhikkhu" merely by designation and by declaration, not in the ultimate sense.
Hai lời nói “Tỳ-khưu bằng danh xưng (samaññāya bhikkhu), Tỳ-khưu bằng lời tuyên bố (paṭiññāya bhikkhu)” làm rõ ý nghĩa đã nói, và còn chỉ ra ý nghĩa bổ sung này: người đã bị cắt đứt gốc rễ thiện lành do tà kiến cố định (niyatāya micchādiṭṭhiyā) phát sinh giữa chừng, thì chỉ được gọi là “Tỳ-khưu” bằng danh xưng và lời tuyên bố, chứ không phải theo nghĩa tối thượng (paramattha).
Kiṃ vuttaṃ hoti?
What is said?
Ý nghĩa là gì?
‘‘Nāhaṃ, bhikkhave, aññaṃ ekadhammampi samanupassāmi, yaṃ evaṃ mahāsāvajjaṃ yathayidaṃ, bhikkhave, micchādiṭṭhi.
“Monks, I do not see any other single thing that is as greatly reprehensible as wrong view.
“Này các Tỳ-khưu, Ta không thấy một pháp nào khác có tội lỗi lớn như tà kiến này.
Micchādiṭṭhiparamāni, bhikkhave, mahāvajjānī’’ti āhaccabhāsitaṃ saṅgītittayāruḷhaṃ suttaṃ, aṭṭhakathāyampissa ‘‘micchādiṭṭhiparamā etesanti micchādiṭṭhiparamānī’’ti (a. ni. 1.310) vuttaṃ.
Monks, great offenses have wrong view as their highest,”—this statement, spoken directly and included in the three recitals, is said in the Aṭṭhakathā as well: “micchādiṭṭhiparamā means that these have wrong view as their highest.”
Này các Tỳ-khưu, các tội lỗi lớn nhất là tà kiến,” là một bài kinh được thuyết giảng thẳng thừng, đã được kết tập trong ba kỳ kết tập, và trong Chú giải cũng nói: “Tà kiến là tối thượng trong số đó, nên gọi là tà kiến tối thượng.”
Pañca ānantariyakammāni mahāsāvajjāni, micchādiṭṭhi pana mahāsāvajjatarāti adhippāyoti.
The five heinous crimes are greatly reprehensible, but wrong view is even more greatly reprehensible—this is the intention.
Năm nghiệp vô gián là những tội lỗi lớn, nhưng tà kiến còn là tội lỗi lớn hơn nữa, đó là ý nghĩa.
Tesañhi paricchedo atthi, sabbabalavampi kappaṭṭhitikameva hoti, niyatamicchādiṭṭhiyā pana paricchedo natthi, tāya samannāgatassa bhavato vuṭṭhānaṃ natthi, tasmā ‘‘imassa bhikkhukaraṇā kusalā dhammā saṃvijjantī’’ti vā ‘‘suddhovāya’’nti vā na sakkā vattuṃ.
Because those (crimes) have a limit; even the most powerful (kamma) lasts only for a kappa. But fixed wrong view has no limit; there is no rising up from existence for one endowed with it. Therefore, it cannot be said that “meritorious qualities are present in this person’s state of being a bhikkhu” or “he is pure.”
Vì những nghiệp đó có giới hạn, ngay cả nghiệp mạnh nhất cũng chỉ tồn tại trong một kiếp; nhưng tà kiến cố định (niyata micchādiṭṭhi) thì không có giới hạn, và một người bị nó chi phối sẽ không có sự thoát ly khỏi các cõi tồn tại. Do đó, không thể nói “các pháp thiện do việc trở thành Tỳ-khưu này vẫn còn tồn tại” hay “người này là thanh tịnh.”
‘‘Diṭṭhivipattipaccayā dve āpattiyo āpajjatī’’ti vuttattā na sakkā ‘‘asuddho’’ti vā ‘‘aññataraṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpanno’’ti vā vattuṃ.
Because it is said that “due to perverted views, one incurs two offenses,” it cannot be said “he is impure” or “he has incurred a certain pārājika offense.”
Vì đã nói “do tà kiến sai lầm mà phạm hai tội,” nên không thể nói “người này không thanh tịnh” hay “người này đã phạm một trong những giới Pārājika.”
Esa hi ubhopi pakkhe na bhajati, tena vuttaṃ ‘‘samaññāya, paṭiññāya ca bhikkhu, na paramatthato’’ti.
Indeed, he belongs to neither side. Therefore, it is said, “a bhikkhu by designation and by declaration, not in the ultimate sense.”
Quả thật, người này không thuộc cả hai phe. Vì vậy, đã nói: “Người này là Tỳ-khưu theo danh xưng, theo sự tuyên bố, chứ không phải theo bản chất tối hậu.”
Kimatthaṃ panevaṃ mahāsāvajjāya niyatamicchādiṭṭhiyā pārājikaṃ bhagavā na paññapesīti?
Why, then, did the Blessed One not lay down a pārājika for such a greatly reprehensible fixed wrong view?
Tại sao Thế Tôn không chế định giới Pārājika cho tà kiến cố định (niyata micchādiṭṭhi) có tội lỗi lớn như vậy?
Dubbijānattā.
Because it is difficult to discern.
Vì khó nhận biết.
Pakatiyāpesā diṭṭhi nāma ‘‘sammā’’ti vā ‘‘micchā’’ti vā duviññeyyā, pageva ‘‘niyatā’’ti vā ‘‘aniyatā’’ti vāti.
Naturally, this view is difficult to understand as “right” or “wrong,” much less as “fixed” or “unfixed.”
Tự thân tà kiến này vốn đã khó phân biệt là chánh kiến hay tà kiến, huống chi là cố định hay không cố định.
Tattha pārājikāpattiyā paññattāya bhikkhū aññamaññaṃ asamadiṭṭhikaṃ pārājikaṃ maññamānā uposathādīni akatvā acireneva sāsanaṃ vināseyyuṃ, sayañca apuññaṃ pasaveyyuṃ suddhesupi bhikkhūsu vippaṭipattiyā paṭipajjanena.
If a pārājika offense were laid down in that case, bhikkhus, considering each other as holding wrong views, would destroy the Sasana in a short time by not performing Uposatha and other acts, and would themselves accumulate demerit by behaving incorrectly towards pure bhikkhus.
Nếu giới Pārājika được chế định cho tà kiến, các Tỳ-khưu sẽ cho rằng những người có tà kiến khác nhau là đã phạm Pārājika, rồi không thực hiện các nghi lễ như Uposatha, và chẳng bao lâu sẽ làm hủy hoại giáo pháp, đồng thời tự mình tạo ra vô số bất thiện nghiệp do hành xử sai trái với các Tỳ-khưu thanh tịnh.
Tasmā upāyakusalatāya pārājikaṃ apaññāpetvā tassa ukkhepanīyakammaṃ, sammāvattañca paññāpetvā taṃ saṅghena asambhogaṃ, asaṃvāsañca akāsi.
Therefore, out of skill in means, the Blessed One did not lay down a pārājika but instead prescribed the act of suspension (ukkhepanīyakamma) for such a person and the proper conduct (sammāvatta), thereby making him without communion (asambhoga) and without association (asaṃvāsa) with the Saṅgha.
Vì vậy, với sự khéo léo trong phương tiện, Thế Tôn đã không chế định giới Pārājika, mà thay vào đó đã chế định nghi thức trục xuất (ukkhepanīyakamma) và bổn phận hành xử đúng đắn (sammāvatta) cho người đó, khiến người đó không được chung sống và không được sinh hoạt với Tăng đoàn.
Bhagavā hi tassa ce esā diṭṭhi aniyatā, sammāvattaṃ pūretvā osāraṇaṃ labhitvā pakatatto bhaveyya.
For if this view of his were unfixed, he would fulfill the proper conduct, obtain reinstatement, and become a normal bhikkhu.
Quả thật, nếu tà kiến của người đó là không cố định (aniyata), thì sau khi thực hiện đầy đủ bổn phận hành xử đúng đắn, người đó sẽ được phục hồi và trở lại trạng thái bình thường.
Niyatā ce, aṭṭhānametaṃ anavakāso, yaṃ so niyatamicchādiṭṭhiko sammāvattaṃ pūretvā osāraṇaṃ labhitvā pakatatto bhaveyya.
But if it is fixed, it is not possible, it is no occasion, for such a person with fixed wrong view to fulfill the proper conduct, obtain reinstatement, and become a normal bhikkhu.
Nếu là cố định (niyata), thì không có cơ hội hay khả năng nào để người có tà kiến cố định đó, sau khi thực hiện đầy đủ bổn phận hành xử đúng đắn, lại có thể được phục hồi và trở lại trạng thái bình thường.
Kevalaṃ ‘‘samaññāyabhikkhu paṭiññāyabhikkhū’’ti nāmamattadhārako hutvā paraṃ maraṇā ariṭṭho viya saṃsārakhāṇukova bhavissatīti imaṃ nayaṃ addasa.
He merely becomes one who bears the name “a bhikkhu by designation, a bhikkhu by declaration,” and after death, like Ariṭṭha, he will remain a mere stump in saṃsāra—the Blessed One foresaw this course.
Chỉ là một người mang danh “Tỳ-khưu theo danh xưng, Tỳ-khưu theo sự tuyên bố” mà thôi, và sau khi chết, người đó sẽ trở thành một thân cây cọc trong luân hồi, giống như Ariṭṭha. Đó là cách mà Thế Tôn đã thấy.
Aṭṭhasu upasampadāsu tissovettha vuttā, na itarā pāṭipuggalattā, bhikkhūnaṃ asantakattā ca.
Among the eight types of Upasampadā, only three are mentioned here, not the others, because they pertain to individual persons and do not belong to bhikkhus.
Trong tám loại Upasampadā, chỉ có ba loại được đề cập ở đây, chứ không phải các loại khác, vì chúng thuộc về cá nhân và không thuộc về các Tỳ-khưu.
Tattha hi ovādapaṭiggahaṇapañhabyākaraṇūpasampadā dvinnaṃ therānaṃ eva, sesā tisso bhikkhunīnaṃ santakāti idha nādhippetā, tissannampi upasampadānaṃ majjhe ‘‘bhadro bhikkhū’’tiādīni cattāri padāni vuttāni tissannaṃ sādhāraṇattā.
For the upasampadā by accepting instruction or by answering questions belongs only to the two Theras (Mahākassapa and Sopaka), and the other three belong to bhikkhunīs, so they are not intended here. Among all three types of upasampadā, the four terms “excellent bhikkhu,” etc., are mentioned because they are common to all three.
Trong số đó, Upasampadā bằng cách chấp nhận lời khuyên và trả lời câu hỏi chỉ dành cho hai vị Trưởng lão, và ba loại còn lại thuộc về Tỳ-khưu-ni, nên không được đề cập ở đây. Giữa ba loại Upasampadā này, bốn từ như “Tỳ-khưu tốt” được nói vì chúng là chung cho cả ba.
Ehibhikkhubhāvena vā saraṇagamanañatticatutthena vā upasampanno hi bhadro ca sāro ca sekkho ca asekkho ca hoti, upasampadavacanaṃ pana nesaṃ sāvakabhāvadīpanatthaṃ.
Indeed, one who has received upasampadā by the “come, bhikkhu” method, or by the Going for Refuge, or by the ñatticatuttha act, is bhadra (excellent), sāra (noble), a sekha (learner), and an asekha (accomplished one); but the mention of upasampadā is for the purpose of clarifying their status as disciples.
Quả thật, một người được thọ giới Upasampadā bằng cách “Ehi Bhikkhu” (Hãy đến, Tỳ-khưu) hoặc bằng cách nương tựa Tam Bảo và nghi thức Tứ Yết-ma (ñatticatutthena) đều là người tốt (bhadra), cốt yếu (sāra), hữu học (sekha) và vô học (asekkhā). Tuy nhiên, lời tuyên bố thọ giới Upasampadā là để làm rõ trạng thái đệ tử của họ.
Ime eva hi āpattiṃ āpajjanti, na sammāsambuddhā, paccekabuddhā ca.
For only these incur offenses, not the Perfectly Self-Enlightened Ones or the Paccekabuddhas.
Chỉ những người này mới phạm tội, chứ không phải các vị Chánh Đẳng Giác hay Độc Giác Phật.
Ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetoti ettha ca āpattiṃ āpajjituṃ bhabbā ñatticatuttheneva kammena upasampannā.
Regarding “this is the bhikkhu intended in this context,” only those who have received upasampadā by the ñatticatuttha act are capable of incurring offenses.
Và ở đây, trong câu “ Ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto” (Tỳ-khưu được ám chỉ trong trường hợp này), chỉ những người được thọ giới Upasampadā bằng nghi thức Tứ Yết-ma mới có khả năng phạm tội.
Na hi aññe ehibhikkhusaraṇagamanaovādapaṭiggahaṇapañhabyākaraṇāhi upasampannā āpattiṃ āpajjituṃ bhabbā, tenete paṭikkhipitvā ‘‘ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhū’’ti antimova vuttoti kira dhammasiritthero, taṃ ayuttaṃ.
For others, who received upasampadā by the ehibhikkhu method, by Going for Refuge, by accepting instruction, or by answering questions, are not capable of incurring offenses. Therefore, rejecting these, only the last one is mentioned, “this is the bhikkhu intended in this context,” so says Venerable Dhammasirither. That is not correct.
Quả thật, những người được thọ giới Upasampadā bằng cách “Ehi Bhikkhu”, nương tựa Tam Bảo, chấp nhận lời khuyên, hay trả lời câu hỏi thì không có khả năng phạm tội. Do đó, sau khi bác bỏ những cách thọ giới đó, chỉ có “Tỳ-khưu được ám chỉ trong trường hợp này” là cách cuối cùng được nói đến, như Trưởng lão Dhammasiri đã nói. Điều đó là không đúng.
‘‘Dve puggalā abhabbā āpattiṃ āpajjituṃ buddhā ca paccekabuddhā cā’’ti (pari. 322) ettakameva vuttanti.
It is only said, “Two persons are incapable of incurring offenses: the Buddhas and the Paccekabuddhas.”
Chỉ có câu “Hai hạng người không có khả năng phạm tội là chư Phật và chư Độc Giác Phật” là được nói đến.
Aññathā ehibhikkhuādayopi vattabbā siyuṃ.
Otherwise, even those who received upasampadā by the ehibhikkhu method, etc., should also be mentioned.
Nếu không, thì những người được thọ giới “Ehi Bhikkhu” và các vị khác cũng sẽ được nói đến.
Kiñca bhiyyo ‘‘dve puggalā bhabbā āpattiṃ āpajjituṃ bhikkhū ca bhikkhuniyo cā’’ti sāmaññena vuttattā ca, apica āpattibhayaṭṭhānadassanato ca.
Furthermore, it is also said generally, “Two persons are capable of incurring offenses: bhikkhus and bhikkhunīs,” and also from seeing cases of fear of offenses.
Hơn nữa, vì đã nói chung rằng “Hai hạng người có khả năng phạm tội là Tỳ-khưu và Tỳ-khưu-ni,” và cũng vì thấy được những trường hợp nguy hiểm của tội lỗi.
Āyasmā sāriputto āvasathapiṇḍaṃ kukkuccāyanto na paṭiggahesi, cīvaravippavāsabhayā ca sabbaṃ ticīvaraṃ gahetvā nadiṃ taranto manaṃ vuḷho ahosi mahākassapo.
Venerable Sāriputta, out of scruple, did not accept the meal intended for guests. And Mahākassapa, fearing the absence of robes, took all three robes and drifted a little while crossing the river.
Tôn giả Sāriputta đã không nhận thực phẩm cúng dường cho khách vì lo sợ (kukkucca), và Đại Ca-diếp, vì sợ y phục bị bỏ lại, đã mang theo cả ba y khi băng qua sông và bị dòng nước cuốn trôi một chút.
Kiñca saraṇagamanūpasampadāya upasampanne ārabbha saddhivihārikavattādīni asammāvattantānaṃ nesaṃ dukkaṭāni ca paññattāni dissanti, tasmā dubbicāritametaṃ.
Moreover, one sees that dukkaṭa offenses are laid down for those who received upasampadā by the Going for Refuge method, regarding their improper observance of duties towards their co-residents, etc. Therefore, this is poorly considered.
Hơn nữa, khi đề cập đến những người được thọ giới Upasampadā bằng cách nương tựa Tam Bảo mà không thực hành đúng các bổn phận của học trò, chúng ta thấy rằng các tội Dukkata đã được chế định cho họ. Vì vậy, điều này là một sự xem xét sai lầm.
Ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti paṭikkhittāya saraṇagamanūpasampadāya anuññātappasaṅgabhayāti upatissatthero, āpattiyā bhabbataṃ sandhāya tasmimpi vutte pubbe paṭikkhittāpi sā puna evaṃ vadantena anuññātāti bhikkhūnaṃ micchāgāho vā vimati vā uppajjati, tasmā na vuttāti vuttaṃ hoti, taṃ ‘‘bhikkhunī nāma ubhatosaṅghe upasampannā’’ti (pāci. 161) iminā sameti.
Venerable Upatissa says that “this bhikkhu intended in this context” is said out of fear that the upasampadā by Going for Refuge, which was previously rejected, might be deemed permitted. The meaning is that if even that (Going for Refuge) upasampadā were mentioned with reference to being capable of offenses, then bhikkhus might mistakenly believe or doubt that it, though previously rejected, is now permitted by such a statement, and therefore it was not mentioned. This accords with the statement “a bhikkhunī is one who has received upasampadā in both Saṅghas.”
Trưởng lão Upatissa nói rằng câu “ Ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhū” (Tỳ-khưu được ám chỉ trong trường hợp này) được nói ra vì sợ rằng Upasampadā bằng cách nương tựa Tam Bảo, vốn đã bị bác bỏ trước đó, lại được cho phép. Điều này có nghĩa là nếu điều đó được nói ra, thì ngay cả Upasampadā đã bị bác bỏ trước đó cũng sẽ được cho phép bởi người nói như vậy, và do đó, các Tỳ-khưu sẽ phát sinh tà kiến hoặc nghi ngờ. Vì vậy, điều đó không được nói ra. Điều này phù hợp với câu “Tỳ-khưu-ni là người được thọ giới trong cả hai Tăng đoàn.”
Idañhi sākiyādīnaṃ anuññātaupasampadāya anuppabandhabhayā vuttaṃ.
For this (statement) was made out of fear of continuity of the upasampadā granted to the Sakyas and others.
Câu này được nói ra vì sợ rằng việc cho phép Upasampadā cho các vị Sākiya và những người khác sẽ dẫn đến sự tiếp nối.
Ayaṃ panettha amhākaṃ khanti – bhikkhu-padaniddesattā yattakāni tena padena saṅgahaṃ gacchanti, ye ca vinayapiṭake tattha tattha sandissanti sayaṃ āpattāpajjanaṭṭhena vā duṭṭhullārocanapaṭicchādanādīsu paresaṃ āpattikaraṇaṭṭhena vā, te sabbepi dassetvā idāni yadidaṃ tassa bhikkhu-padassa visesanatthaṃ vuttaṃ parapadaṃ ‘‘sikkhāsājīvasamāpanno’’ti, tassa vasena idaṃ vuttaṃ ‘‘ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhū’’ti.
However, our view here is this: due to this being a definition of the term ‘bhikkhu’, and having shown all those meanings that are included in that term, and which are found here and there in the Vinaya Piṭaka, either by the sense of oneself incurring an offense or by the sense of causing others to incur offenses in revealing or concealing serious offenses etc., now, this subsequent term “endowed with the training and way of life” that is mentioned for the purpose of specifying that term ‘bhikkhu’, it is in the sense of this (term) that “this is the bhikkhu intended in this context” is said.
Ở đây, quan điểm của chúng tôi là: vì đây là sự giải thích từ “Tỳ-khưu”, nên tất cả những ý nghĩa được bao gồm bởi từ đó, và những gì được tìm thấy ở nhiều nơi trong Tạng Luật, hoặc là theo nghĩa tự mình phạm tội, hoặc là theo nghĩa khiến người khác phạm tội trong các trường hợp như tiết lộ hay che giấu tội trọng (duṭṭhullārocanapaṭicchādanādīsu), tất cả đều được trình bày. Và bây giờ, từ khác được nói để làm rõ từ “Tỳ-khưu” là “sikkhāsājīvasamāpanno” (người đã đạt được đời sống học giới), và theo nghĩa của từ đó, câu “Ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhū” (Tỳ-khưu được ám chỉ trong trường hợp này) đã được nói.
So eva hi kammavācānantarameva sikkhāsājīvasamāpanno hoti tato paṭṭhāya sauddesasikkhāpadānaṃ uppattidassanato, tasseva ca sikkhāpaccakkhānaṃ dissati, netarassa.
For only such a person becomes “endowed with the training and way of life” immediately after the kammavācā, because it is seen that the rules of training with recitation originate from that point, and only for such a person is the renunciation of training seen, not for others.
Chính người đó, ngay sau nghi thức Yết-ma, đã đạt được đời sống học giới, vì chúng ta thấy rằng các giới luật có mục đích được phát sinh từ đó, và chỉ có người đó mới có sự từ bỏ học giới, chứ không phải người khác.
Tasseva ca sikkhāpaccakkhānaṃ sambhavati ‘‘ullumpatu maṃ, bhante, saṅgho anukampaṃ upādāyā’’ti (mahāva. 71, 126) vatvā samādinnattā, tasseva ca upasampannasamanantarameva akaraṇīyanissayācikkhanadassanato, vinayaṃ pātimokkhaṃ uddesaṃ paccakkhāmītiādisikkhāpaccakkhānalakkhaṇapāripūrito cāti sikkhāpaccakkhānaṃ upādāya so eva idhādhippetoti vuttaṃ hoti.
And it is only for him that the renunciation of the training is possible, because he undertook it by saying, “Venerable sirs, may the Saṅgha lift me up out of compassion,” and because immediately after his full ordination, the declaration of improper supports for him is evident, and also because the characteristics of renunciation of the training are fulfilled, such as “I renounce the Vinaya, the Pātimokkha, the exposition.” Therefore, it is said that only he is intended here, based on the renunciation of the training.
Và việc từ bỏ học giới (sikkhāpaccakkhāna) của chính vị ấy được thành tựu, vì vị ấy đã thọ giới khi nói rằng: “Bạch Đại đức Tăng, xin Tăng xả bỏ con vì lòng từ bi” và ngay sau khi thọ giới Tỳ-kheo, vị ấy đã được chỉ dẫn về những yếu tố nương tựa không nên làm, và vì sự viên mãn của các đặc tính từ bỏ học giới như “Con từ bỏ Luật, Ba-la-đề-mộc-xoa, sự tụng đọc,” v.v. Do đó, chính vị ấy được đề cập ở đây dựa trên việc từ bỏ học giới.
Yasmā panassa sikkhāpaccakkhānaṃ sabbathā yujjati, tasmā ‘‘sikkhaṃ paccakkhāya taṃ taṃ vatthuṃ vītikkamantassa tato tato āpattito anāpatti, itarassa āpattī’’ti vattuṃ yujjati, tasmā ‘‘yattha yattha sāvajjapaññatti, anavajjapaññatti vā, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti vuccati, tattha tattha tadajjhācāratthenāyameva ñatticatutthena upasampanno adhippeto nāmā’’ti vattuṃ yujjatīti veditabbaṃ.
And since the renunciation of the training is entirely appropriate for him, it is appropriate to say, “For one who renounces the training and transgresses that particular rule, there is no offense from that particular offense; for another, there is an offense.” Therefore, it should be understood that wherever there is an injunction concerning an offense or an injunction concerning a non-offense, and it is said, “This bhikkhu is intended in this context,” then in those contexts, it is this very person, ordained by ñatticatuttha, who is intended by way of such transgression.
Vì việc từ bỏ học giới của vị ấy là hoàn toàn hợp lý, nên có thể nói rằng: “Người từ bỏ học giới và vi phạm các điều đó thì không phạm tội từ điều này đến điều kia; còn người khác thì phạm tội.” Do đó, cần phải hiểu rằng: “Ở bất cứ chỗ nào có sự chế định về tội lỗi, hoặc sự chế định về không tội lỗi, mà vị Tỳ-kheo này được đề cập trong ý nghĩa đó, thì ở những chỗ đó, chính vị Tỳ-kheo đã thọ giới bằng nghi thức ñatticatuttha này được xem là được đề cập theo nghĩa vi phạm điều đó.”
Evaṃ sante yaṃ vuttaṃ ‘‘yāya kāyaci upasampadāya ayaṃ imasmiṃ ‘methunaṃ dhammaṃ paṭisevitvā pārājiko hotī’ti atthe bhikkhūti adhippeto’’ti, tampi na vattabbameva.
If this is so, then what was said, “This bhikkhu is intended in the context of ‘having engaged in sexual intercourse, one becomes pārājika’ by whatever type of full ordination,” should not even be stated.
Nếu vậy, điều đã nói rằng: “Vị Tỳ-kheo này được đề cập trong ý nghĩa ‘sau khi thực hành pháp dâm dục thì trở thành pārajika’ bằng bất kỳ hình thức thọ giới nào,” thì cũng không nên nói.
Kathaṃ hoti?
How does it happen?
Tại sao lại như vậy?
Virodhadosopi parihato hoti.
The fault of contradiction is also avoided.
Lỗi mâu thuẫn cũng được loại bỏ.
Sace ñatticatutthena upasampanno eva idhādhippeto ‘‘bhikkhū’’ti ca ‘‘upasampanno’’ti ca, tena na upasampanno anupasampanno nāmāti katvā ñatticatutthakammato aññathā upasampannā nāma mahākassapattherādayo itaresaṃ anupasampannaṭṭhāne ṭhatvā sahaseyyapadasodhammāpattiṃ janeyyuṃ, omasanādikāle ca dukkaṭameva janeyyunti evamādiko virodhadoso parihato hotīti sabbaṃ ācariyo vadati.
If only one who is fully ordained by ñatticatuttha is intended here by “bhikkhu” and “upasampanna,” then if one were to consider those not ordained by ñatticatuttha-kamma as unordained, venerable Mahākassapa and others who were ordained by other means would incur the offense of sahatthiya or padaso dhamma by associating with other bhikkhus as if they were unordained, and at times of belittlement, they would only incur a dukkaṭa. Thus, this kind of contradiction is avoided—this is what the teacher says entirely.
Nếu chỉ vị Tỳ-kheo đã thọ giới bằng nghi thức ñatticatuttha được đề cập ở đây là “Tỳ-kheo” và “người đã thọ giới,” thì những vị không thọ giới bằng nghi thức ñatticatuttha như các Trưởng lão Mahākassapa, v.v., sẽ bị xem là người chưa thọ giới, và sẽ phạm tội sahaseyya và padasodhamma, và trong trường hợp lăng mạ, v.v., sẽ chỉ phạm dukkaṭa. Như vậy, lỗi mâu thuẫn này được loại bỏ. Vị A-xà-lê nói tất cả điều này.
Maṅguracchavi nāma sāmo.
Maṅguracchavi means golden-colored.
Maṅguracchavi có nghĩa là màu vàng sẫm.
Yasmā te atimahanto jātimado cittaṃ pariyuṭṭhāti, tasmā tumhehi mama sāsane evaṃ sikkhitabbaṃ.
Because an excessive pride of birth overwhelms the mind, you should train in my Dispensation in this manner.
Vì sự kiêu ngạo về dòng dõi quá lớn làm tổn hại tâm trí, nên các con phải học như vậy trong Giáo pháp của Ta.
‘‘Sātasahagatā paṭhamajjhānasukhasahagatā asubhe ca ānāpāne cā’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Gaṇṭhipada, it is said, “ Sātasahagatā (accompanied by pleasure), accompanied by the bliss of the first jhāna, in the unattractive and in anapanasati.”
Trong Gaṇṭhipada có nói: “Sātasahagatā (đi kèm với sự dễ chịu), paṭhamajjhānasukhasahagatā (đi kèm với sự an lạc của sơ thiền) trong bất tịnh và hơi thở vào ra.”
Uddhumātakasaññāti uddhumātakanimitte paṭiladdhapaṭhamajjhānasaññā.
Uddhumātaka-saññā means the perception of the first jhāna attained in the uddhumātaka nimitta.
Uddhumātakasaññā là tưởng về sơ thiền đã đạt được trên đề mục uddhumātaka (thi thể trương phình).
Rūpasaññāti pathavīkasiṇādirūpāvacarajjhānasaññā.
Rūpasaññā means the perception of the rūpāvacara jhāna such as the earth kasiṇa.
Rūpasaññā là tưởng về các thiền sắc giới như kasiṇa đất, v.v.
So taṃ byākāsi ‘‘avibhūtā, bhante, uddhumātakasaññā avaḍḍhitabbattā asubhānaṃ, vibhūtā, bhante, rūpasaññā vaḍḍhitabbattā kasiṇāna’’nti.
He explained it: “Venerable sir, the perception of the bloated corpse is not clear because of the unattractiveness that should not be developed; Venerable sir, the perception of rūpa is clear because of the kasiṇas that should be developed.”
Vị ấy đã giải thích điều đó rằng: “Bạch Đại đức, tưởng về uddhumātaka không rõ ràng vì bất tịnh không cần được phát triển, còn tưởng về sắc rõ ràng vì kasiṇa cần được phát triển.”
Pañcaupasampadakkamo mahāvaggā gahito.
The five methods of full ordination are taken from the Mahāvagga.
Trình tự năm cách thọ giới được lấy từ Mahāvagga.
Ñatticatutthenāti ettha kiñcāpi ñatti sabbapaṭhamaṃ vuccati, tissannaṃ pana anussāvanānaṃ atthabyañjanabhedābhāvato atthabyañjanabhinnā ñattitāsaṃ catutthāti katvā ‘‘ñatticatuttha’’nti vuccati.
In “ Ñatticatutthena” here, although the ñatti is stated first, since there is no difference in meaning and expression among the three announcements, the ñatti, being distinct in meaning and expression, is the fourth of them, and thus it is called “ñatticatuttha.”
Ở đây, mặc dù ñatti được nói đến đầu tiên, nhưng vì ba lần anussāvana (tuyên bố) không có sự khác biệt về ý nghĩa và văn tự, nên ñatti được gọi là “ñatticatuttha” (ñatti là thứ tư) vì ñatti có ý nghĩa và văn tự khác biệt với ba lần anussāvana đó.
Byañjanānurūpameva aṭṭhakathāya ‘‘tīhi anussāvanāhi ekāya ca ñattiyā’’ti vuttaṃ, atthapavattikkamena padena pana ‘‘ekāya ñattiyā tīhi anussāvanāhī’’ti vattabbaṃ.
In accordance with the wording, the Aṭṭhakathā says, “with three announcements and one ñatti”; but according to the sequence of meaning, it should be said, “with one ñatti and three announcements.”
Phù hợp với văn tự, trong Chú giải có nói: “bằng ba lần anussāvana và một ñatti,” nhưng theo trình tự diễn tiến ý nghĩa, lẽ ra phải nói: “bằng một ñatti và ba lần anussāvana.”
Yasmā panettha ‘‘cattārimāni, bhikkhave, kammāni (mahāva. 384), cha imāni, bhikkhave, kammāni adhammakammaṃ vaggakamma’’nti (mahāva. 387) vacanato kuppakammampi katthaci ‘‘kamma’’nti vuccati tasmā ‘‘akuppenā’’ti vuttaṃ.
Since in some cases a kuppa-kamma (defective act) is also called a “kamma,” as in the saying, “There are these four kinds of kammā, bhikkhus; there are these six kinds of kammā: an unrighteous kamma, a schismatic kamma,” therefore it is said, “ akuppena (with an undeclared kamma).”
Vì ở đây, ngay cả một hành vi bị lỗi (kuppakamma) đôi khi cũng được gọi là “kamma” theo lời dạy: “Này các Tỳ-kheo, có bốn loại kamma (hành vi)” và “Này các Tỳ-kheo, có sáu loại kamma: adhammakamma (hành vi phi pháp), vaggakamma (hành vi chia rẽ),” nên từ “akuppena” (không bị lỗi) đã được nói đến.
Yasmā akuppampi ekaccaṃ na ṭhānārahaṃ, yena appatto osāraṇaṃ ‘‘sosārito’’ti campeyyakkhandhake (mahāva. 395 ādayo) vuccati, tasmā ‘‘ṭhānārahenā’’ti vuttaṃ.
Since even an akuppa (undeclared kamma) in some instances is not appropriate for a proper standing, as when one who has not received re-ordination is called “suosārito” (well-re-ordained) in the Campeyyakkhandhaka, therefore it is said, “ ṭhānārahena (which is appropriate for a proper standing).”
Vì ngay cả một số hành vi không bị lỗi (akuppa) cũng không hợp lý, mà người chưa được osāraṇa (phục hồi) lại được gọi là “sosārito” (đã được phục hồi tốt) trong Campeyyakkhandhaka, nên từ “ṭhānārahena” (hợp lý) đã được nói đến.
Yadi evaṃ ‘‘ṭhānārahenā’’ti idameva padaṃ vattabbaṃ, na pubbapadaṃ iminā akuppasiddhitoti ce?
If so, should only the word “ṭhānārahena” be used, and not the preceding word, since the akuppa is established by this?
Nếu vậy, nếu nói rằng chỉ từ “ṭhānārahena” này là đủ, không cần từ đứng trước vì từ này đã bao hàm ý “akuppa” rồi, thì sao?
Taṃ na, aṭṭhānārahena akuppena upasampanno imasmiṃ atthe anadhippetoti aniṭṭhappasaṅgato.
No, that is not the case, because it would lead to an undesirable implication that one ordained by an akuppa (undeclared kamma) that is not ṭhānāraha (appropriate for a proper standing) is not intended in this context.
Điều đó không phải vậy, vì sẽ dẫn đến kết quả không mong muốn là người đã thọ giới bằng một hành vi không bị lỗi nhưng không hợp lý sẽ không được đề cập trong ý nghĩa này.
Dvīhi panetehi ekato vuttehi ayamattho paññāyati ‘‘kevalaṃ tena akuppena upasampanno ayampi imasmiṃ atthe adhippeto ‘bhikkhū’ti, ṭhānārahena ca upasampanno ayampi imasmiṃ atthe adhippeto ‘bhikkhū’ti, kuppena upasampanno nādhippeto’’ti.
But when both are stated together, this meaning is understood: “One who is fully ordained merely by an akuppa (undeclared kamma) is also intended as ‘bhikkhu’ in this context, and one who is fully ordained by a ṭhānāraha (kamma appropriate for a proper standing) is also intended as ‘bhikkhu’ in this context; one ordained by a kuppa (defective kamma) is not intended.”
Nhưng khi cả hai từ này được nói cùng nhau, ý nghĩa này được hiểu: “Chỉ người đã thọ giới bằng hành vi không bị lỗi đó cũng được đề cập là ‘Tỳ-kheo’ trong ý nghĩa này, và người đã thọ giới bằng hành vi hợp lý đó cũng được đề cập là ‘Tỳ-kheo’ trong ý nghĩa này, còn người đã thọ giới bằng hành vi bị lỗi thì không được đề cập.”
Tenāyampi attho sādhito hoti ‘‘yo pana, bhikkhu, jānaṃ ūnavīsativassaṃ puggalaṃ upasampādeyya, so ca puggalo anupasampanno’’ti (pāci. 403) vacanato yāva na ñāyati, tāva samaññāyabhikkhupaṭiññāyabhikkhubhāvaṃ upagatopi na pubbe dassitasamaññāyabhikkhupaṭiññāyabhikkhu viya aññesaṃ bhikkhūnaṃ upasampannaṭṭhāne ṭhatvā omasanapācittiyādivatthu hoti, kevalaṃ anupasampannaṭṭhāne ṭhatvā ‘‘anupasampanne upasampannasaññī padaso dhammaṃ vāceti, āpatti pācittiyassā’’tiādi (pāci. 47) āpattivatthumeva hutvā tiṭṭhati.
By this, this meaning is also established: “But if any bhikkhu knowingly ordains a person under twenty years old, that person is not fully ordained.” According to this, as long as it is not known, even if one has attained the state of a bhikkhu by designation or by declaration, one does not become a ground for an offense like omasanapācittiya for other bhikkhus by standing in the position of a fully ordained bhikkhu, as in the case of a bhikkhu by designation or by declaration shown previously. Rather, by standing in the position of an unordained person, one becomes merely a ground for offenses such as “If an unordained person teaches Dhamma syllable by syllable to one who perceives him as ordained, it is an offense of pācittiya.”
Do đó, ý nghĩa này cũng được làm rõ: “Này Tỳ-kheo, nếu ai biết mà cho người chưa đủ hai mươi tuổi thọ giới, thì người đó chưa phải là Tỳ-kheo.” Theo lời dạy này, chừng nào chưa được biết, thì dù đã đạt đến trạng thái Tỳ-kheo theo danh nghĩa (samaññāya bhikkhu) và Tỳ-kheo theo tuyên bố (paṭiññāya bhikkhu), vị ấy không giống như Tỳ-kheo theo danh nghĩa và Tỳ-kheo theo tuyên bố đã được chỉ ra trước đây, trở thành đối tượng của pācittiya về lăng mạ, v.v., đối với các Tỳ-kheo khác, mà chỉ tồn tại như một đối tượng của tội lỗi như: “Nếu có tưởng là Tỳ-kheo đối với người chưa thọ giới mà tụng đọc Pháp từng câu, thì phạm pācittiya,” v.v.
Akuppena upasampanno pana pacchā pārājikopi jātito upasampannaṭṭhāne tiṭṭhatīti ‘‘paṇḍako, bhikkhave, anupasampanno na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo’’tiādinā (mahāva. 109) nayena vuttesu pana vajjanīyapuggalesu koci puggalo ‘‘upasampanno’’ti vuccati, nopi upasampannaṭṭhāne tiṭṭhati, koci tiṭṭhatīti veditabbaṃ.
However, one who is ordained by an akuppa (undeclared kamma), even if he later commits a pārājika, remains in the state of one ordained by birth. But among the blameworthy individuals mentioned in the manner of “Monks, a paṇḍaka should not be fully ordained if unordained, and should be expelled if ordained,” it should be understood that some individuals are called “fully ordained” but do not remain in the state of a fully ordained person, while others do remain.
Tuy nhiên, người đã thọ giới bằng hành vi không bị lỗi, dù sau này có phạm pārājika, vẫn giữ vị trí của người đã thọ giới theo bản chất. Nhưng trong số những người đáng tránh được nói đến theo cách như: “Này các Tỳ-kheo, người paṇḍaka (người ái nam) chưa thọ giới thì không được cho thọ giới, người đã thọ giới thì phải bị trục xuất,” v.v., một số người được gọi là “người đã thọ giới” nhưng không giữ vị trí của người đã thọ giới, còn một số thì giữ vị trí đó, cần phải hiểu như vậy.
Ettha pana atthi kammaṃ akuppaṃ ṭhānārahaṃ, atthi ṭhānārahaṃ nākuppaṃ, atthi akuppañceva na ṭhānārahañca, atthi nākuppaṃ na ca ṭhānārahanti idaṃ catukkaṃ veditabbaṃ.
Here, however, it should be understood that there is kamma that is akuppa and ṭhānāraha, there is kamma that is ṭhānāraha but not akuppa, there is kamma that is akuppa but not ṭhānāraha, and there is kamma that is neither akuppa nor ṭhānāraha—this is the fourfold division.
Ở đây, có hành vi không bị lỗi và hợp lý; có hành vi hợp lý nhưng không bị lỗi; có hành vi không bị lỗi nhưng không hợp lý; và có hành vi không bị lỗi và không hợp lý. Cần phải biết bốn loại này.
Tattha paṭhamaṃ tāva vuttaṃ, tatiyacatutthāni pākaṭāni.
Of these, the first is already stated, and the third and fourth are evident.
Trong đó, loại thứ nhất đã được nói đến trước tiên; loại thứ ba và thứ tư thì rõ ràng.
Dutiyaṃ pariyāyena bhikkhunisaṅghato ekatoupasampannāya liṅgaparivatte sati labbhati.
The second case is obtained by implication when a bhikkhunī, fully ordained by both Saṅghas, experiences a change of gender.
Loại thứ hai được tìm thấy khi có sự thay đổi giới tính ở một Tỳ-kheo-ni đã thọ giới ekatoupasampadā (thọ giới từ cả hai Tăng đoàn).
Tassa hi puggalassa pubbe sikkhamānakāle laddhaṃ ñatticatutthaupasampadākammaṃ kiñcāpi akuppañceva ṭhānārahañca, purisaliṅge pana pātubhūte ‘‘anujānāmi, bhikkhave, taṃyeva upajjhaṃ tameva upasampada’’nti (pārā. 69) ettha apariyāpannattā tassa puggalassa kevalaṃ sāmaṇerabhāvāpattito kammaṃ dāni kuppaṃ jātanti vuccati.
For even though the ñatticatuttha upasampadā kamma obtained by that person in the sikkhamānā stage was both akuppa and ṭhānāraha, when a male gender appears, since that person is not included in the statement “Bhikkhus, I allow that same preceptor, that same ordination,” that kamma is now said to be kuppa, merely because that person reverts to the state of a sāmaṇera.
Mặc dù hành vi thọ giới ñatticatuttha mà người đó đã đạt được trong thời kỳ học giới trước đây là không bị lỗi và hợp lý, nhưng khi giới tính nam xuất hiện, vì người đó không thuộc phạm vi của lời dạy: “Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép cùng một vị Upajjhāya, cùng một sự thọ giới đó,” nên hành vi đó bây giờ được gọi là bị lỗi vì người đó chỉ trở thành Sa-di.
Liṅgaparivattena cīvarassa adhiṭṭhānavijahanaṃ viya tassa puggalassa bhikkhunisaṅghena katāya upasampadāya vijahanaṃ hotīti veditabbaṃ, aññathā so puggalo upasampanno bhikkhūti āpajjati.
It should be understood that by the change of gender, the ordination performed by the bhikkhunī Saṅgha for that person is abandoned, just as the adhiṭṭhāna of robes is abandoned; otherwise, that person would become a fully ordained bhikkhu.
Cần phải hiểu rằng việc từ bỏ sự thọ giới của Tỳ-kheo-ni do Tăng đoàn Tỳ-kheo-ni thực hiện cho người đó, khi có sự thay đổi giới tính, giống như việc từ bỏ sự an trí y. Nếu không, người đó sẽ trở thành một Tỳ-kheo đã thọ giới.
Atha vā liṅgaparivatte asatipitaṃ ekatoupasampadākammaṃ kuppati, yathāṭhāne na tiṭṭhati.
Alternatively, even without a change of gender, that dual ordination (ekatoupasampadā) kamma becomes kuppa; it does not remain in its proper standing.
Hoặc giả, ngay cả khi không có sự thay đổi giới tính, hành vi thọ giới ekatoupasampadā đó cũng bị lỗi, không giữ nguyên vị trí của nó.
Tasmā na tāva sā ‘‘bhikkhunī’’ti saṅkhyaṃ gacchati.
Therefore, she does not yet count as a “bhikkhunī.”
Do đó, vị Tỳ-kheo-ni đó chưa đạt đến danh xưng “Tỳ-kheo-ni.”
Yasmā aññataraṃ pārājikaṃ dhammaṃ āpajjitvāpi anāpajjitvāpi uppabbajitukāmatāya gihiliṅgaṃ sādiyantiyā punapi upasampadā ubhatosaṅghe labbhati, tasmā tena pariyāyena ‘‘kuppatīti kuppa’’nti vuccati, yathāvuttakammadosābhāvato pana ‘‘ṭhānāraha’’nti.
Since, whether having committed a certain pārājika offense or not, for a bhikkhunī who desires to disrobe and accepts the lay appearance, higher ordination is granted again in the double Saṅgha, for that reason, by that method, it is called “kuppa” because it can be invalidated. However, due to the absence of the aforementioned faults in the formal act, it is called “ṭhānāraha”.
Vì một tỳ khưu ni, dù đã phạm hay chưa phạm một pháp ba-la-di nào đó, do ý muốn hoàn tục mà chấp nhận hình tướng cư sĩ, vẫn có thể nhận lại sự thọ giới (upasampadā) từ cả hai Tăng đoàn; do đó, theo cách giải thích ấy, được gọi là ‘‘kuppa’’ (có thể bị hủy hoại). Còn vì không có lỗi nghiệp như đã nói, nên gọi là ‘‘ṭhānāraha’’ (xứng đáng được duy trì).
Bhikkhunī pana gihiliṅgaṃ sādiyantikāle na purisaliṅgapātubhāve sati bhikkhūsu upasampadaṃ labbhatīti sādhakaṃ kāraṇaṃ na dissati, sikkhaṃ paccakkhāya uppabbajitā ce, labhatīti eke, taṃ panāyuttaṃ bhikkhuniyā sikkhāpaccakkhanābhāvatoti amhākaṃ khantīti ācariyo.
However, for a bhikkhunī, at the time of accepting the lay appearance, there is no supporting reason seen that she would not be able to receive higher ordination among the bhikkhus if the male organ were to appear. Some say that if she disrobes by renouncing the training, she can receive it. But that is inappropriate, it is our preference, because a bhikkhunī does not renounce the training, says the teacher.
Tuy nhiên, không thấy có lý do xác đáng nào cho thấy rằng một tỳ khưu ni, khi chấp nhận hình tướng cư sĩ, nếu có sự xuất hiện của tướng nam giới, thì không thể nhận sự thọ giới từ chư tỳ khưu. Một số vị nói rằng nếu đã từ bỏ học pháp (sikkhaṃ paccakkhāya) và hoàn tục, thì có thể nhận lại (sự thọ giới). Nhưng điều đó không hợp lý, vì tỳ khưu ni không có sự từ bỏ học pháp; đây là quan điểm của chúng tôi, theo lời của vị Ācariya.
‘‘Yathā ‘kattabba’nti vuttaṃ, tathā akate kuppatīti katvā karaṇaṃ satthusāsana’’nti gaṇṭhipade vuttaṃ.
In the gaṇṭhipade it is said: "Considering that if it is not done as it was said it ‘should be done’, it is invalidated, the doing is the Teacher's Dispensation."
Trong Gaṇṭhipada đã nói: ‘‘Kuppati (bị hủy hoại) vì không làm đúng như đã được nói là ‘phải làm’, do đó hành vi đó là satthusāsana (giáo pháp của bậc Đạo sư)’’.
Yattha yattha ‘‘gaṇṭhipade’’ti vuccati, tattha tattha ‘‘dhammasirittherassa gaṇṭhipade’’ti gahetabbaṃ.
Wherever it is said “in the gaṇṭhipade,” it should be understood as “in the gaṇṭhipade of the Elder Dhammasiri.”
Bất cứ nơi nào được gọi là ‘‘Gaṇṭhipada’’, thì phải hiểu đó là ‘‘Gaṇṭhipada của Trưởng lão Dhammasiri’’.
‘‘Mahābodhisattā niyatā’’ti vuttaṃ anugaṇṭhipade.
In the anugaṇṭhipade it is said, "The Mahābodhisattas are certain."
Trong Anugaṇṭhipada đã nói: ‘‘Các Đại Bồ Tát là những vị đã được ấn định (niyatā)’’.
Yattha ‘‘anugaṇṭhipade’’ti, tattha ‘‘vajirabuddhittherassā’’ti gahetabbaṃ.
Where it says “in the anugaṇṭhipade,” it should be understood as “of the Elder Vajirabuddhi.”
Bất cứ nơi nào được gọi là ‘‘Anugaṇṭhipada’’, thì phải hiểu đó là ‘‘của Trưởng lão Vajirabuddhi’’.
Sāvakabodhipaccekabodhisammāsambodhīti vā tīsu bodhīsu sammāsambodhiyaṃ sattā bodhisattā mahābodhisattā nāma.
Or, among the three enlightenments—the enlightenment of a disciple, the enlightenment of a paccekabuddha, and the perfect self-enlightenment—those bodhisattas who are attached to the perfect self-enlightenment are called mahābodhisattas.
Hay nói cách khác, trong ba loại Bồ đề là Thanh văn Bồ đề (Sāvakabodhi), Độc giác Bồ đề (Paccekabodhi) và Chánh Đẳng Giác Bồ đề (Sammāsambodhi), các chúng sanh đạt đến Chánh Đẳng Giác Bồ đề được gọi là Đại Bồ Tát.
Pātimokkhasīlabahukattā, bhikkhusīlattā, kilesapidahanavasena vattanato, uttamena bhagavatā paññattattā ca adhikaṃ, buddhuppādeyeva pavattanato uttamanti aññatarasmiṃ gaṇṭhipade.
In a certain gaṇṭhipade it is said: It is superior (adhikaṃ) because the Pātimokkha discipline is extensive, because it is the discipline of bhikkhus, because it functions by way of covering up faults, and because it was laid down by the supreme Blessed One. It is supreme (uttamaṃ) because it exists only during the appearance of a Buddha.
Trong một Gaṇṭhipada khác, đã nói: ‘‘ Adhikaṃ (cao thượng) vì có nhiều giới bổn Pātimokkha, vì là giới của tỳ khưu, vì hành trì theo cách che giấu phiền não, và vì được Đức Thế Tôn tối thượng chế định. Uttamaṃ (tối thượng) vì chỉ xuất hiện khi có sự xuất hiện của chư Phật’’.
Kiñcāpi paccekabuddhāpi dhammatāvasena pātimokkhasaṃvarasīlena samannāgatāva honti, tathāpi ‘‘buddhuppādeyeva pavattatī’’ti niyamitaṃ tena pariyāyenāti.
Although Paccekabuddhas are indeed endowed with the Pātimokkha restraint discipline by way of natural law, it is determined by that method that “it exists only during the appearance of a Buddha.”
Mặc dù các vị Độc giác Phật (Paccekabuddha) cũng tự nhiên đầy đủ giới luật phòng hộ Pātimokkha, nhưng điều đó được quy định theo cách giải thích rằng ‘‘chỉ xuất hiện khi có sự xuất hiện của chư Phật’’.
Tenāha ‘‘na hi taṃ paññattiṃ uddharitvā’’tiādi.
Therefore, it is said, “For he does not establish that ruling,” and so on.
Vì vậy, đã nói: ‘‘Không phải là sau khi bỏ giới luật đó’’ v.v...
Pātimokkhasaṃvaratopi ca maggaphalasampayuttameva sīlaṃ adhisīlaṃ, taṃ pana idha anadhippetaṃ.
And even more than the Pātimokkha restraint, the discipline associated with the path and fruition is the higher discipline (adhisīla), but that is not intended here.
Và giới luật liên quan đến đạo và quả (maggaphala) còn là adhisīla (tăng thượng giới) hơn cả giới luật phòng hộ Pātimokkha; nhưng điều đó không được đề cập ở đây.
Na hi taṃ pātimokkhuddesena saṅgahitanti.
For it is not included in the recitation of the Pātimokkha.
Vì điều đó không được bao gồm trong việc tụng giới Pātimokkha.
Samantabhadrakaṃ kāraṇavacanaṃ sabbasikkhāpadānaṃ sādhāraṇalakkhaṇattā imissā anupaññattiyā ariyapuggalā ca ekaccaṃ āpattiṃ āpajjantīti sādhitametaṃ, tasmā ‘‘na hi taṃ samāpanno methunaṃ dhammaṃ paṭisevatī’’ti aṭṭhakathāvacanaṃ asamatthaṃ viya dissatīti?
Is it that because the statement of reason, "Samantabhadraka," has the characteristic of being common to all training rules, and noble individuals also commit some offenses in this supplementary ruling, the statement of the commentary, “For one who has attained that does not engage in sexual intercourse,” appears as if it is incompetent?
Lời giải thích mang tính phổ quát (samantabhadrakaṃ kāraṇavacanaṃ) đã chứng minh rằng vì nó là đặc tính chung của tất cả các giới bổn, và các bậc Thánh nhân cũng phạm một số tội lỗi trong giới bổn phụ này. Vậy thì, lời của Chú giải ‘‘Không phải là người đã nhập định đó lại thực hành pháp phi phạm hạnh’’ dường như không hợp lý ư?
Nāsamatthaṃ, samatthameva yasmiṃ yasmiṃ sikkhāpade sāsā vicāraṇā, tassa tasseva vasena aṭṭhakathāya pavattito.
It is not incompetent; it is indeed competent because the commentary proceeds according to each specific training rule in which that particular investigation occurs.
Không phải là không hợp lý, mà là hoàn toàn hợp lý, vì Chú giải đã giải thích theo từng giới bổn mà có sự xem xét tương ứng.
Tathā hi kaṅkhāvitaraṇiyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) udakukkhepasīmādhikāre ‘‘timaṇḍalaṃ paṭicchādetvā antaravāsakaṃ anukkhipitvā uttarantiyā bhikkhuniyā’’ti vuttaṃ bhikkhunivibhaṅge āgatattā.
Indeed, in the Kaṅkhāvitaraṇī, in the section on the water-uposatha boundary, it is said: “for a bhikkhunī crossing over after covering the three maṇḍalas and without lifting her under-robe,” because it is found in the Bhikkhunīvibhaṅga.
Thật vậy, trong Kaṅkhāvitaraṇī (Kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā), trong phần liên quan đến ranh giới Udakukkhepa (ranh giới dùng nước ném), đã nói: ‘‘Tỳ khưu ni vượt qua (ranh giới) sau khi che ba vòng (thân) và không vén y antaravāsaka’’ vì điều đó được đề cập trong Bhikkhunivibhaṅga.
Eseva nayo aññepi evarūpesu.
This is the same method in other such cases.
Tương tự, cũng áp dụng cho những trường hợp khác như vậy.
Kimatthanti ce taṃ?
If one asks, "For what purpose?"
Nếu hỏi: Điều đó có ý nghĩa gì?
Pāḷikkamānuvattanena pāḷikkamadassanatthaṃ.
It is for the purpose of showing the sequence of the Pāḷi by following the sequence of the Pāḷi.
Để chỉ ra thứ tự của Pāḷi theo sự tuần tự của Pāḷi.
Tatridaṃ samāsato adhippāyadīpanaṃ – padasodhammasikkhāpadassa tikaparicchede upasampanne upasampannasaññī, anāpatti, akaṭānudhammasikkhāpadavasena upasampanne ukkhittake siyā āpatti, tathā sahaseyyasikkhāpadeti evamādi.
Herein, this is a concise clarification of the meaning: In the threefold division of the padasodhamma training rule, for one who is ordained, with the perception of one who is ordained, there is no offense. By way of the training rule on an unmade allowable thing, for one who is ordained, in the case of one under suspension, there would be an offense. Similarly in the training rule on sharing a sleeping-place, and so on.
Ở đây, đây là sự trình bày ý nghĩa tóm tắt: Trong phần phân loại ba loại của giới bổn Padasodhamma, đối với người đã thọ giới mà có tưởng là đã thọ giới, thì không có tội; đối với người đã thọ giới mà bị trục xuất (ukkhittaka) theo giới bổn Akaṭānudhamma, thì có thể có tội; và tương tự đối với giới bổn Sahaseyya v.v...
Attho panettha parato āvi bhavissati.
The meaning here will become clear later on.
Ý nghĩa ở đây sẽ được làm rõ sau.
Yaṃ vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tatopi ca maggaphalacittameva adhicittaṃ, taṃ pana idha anadhippeta’’nti ca, ‘‘tatopi ca maggaphalapaññāva adhipaññā, sā pana idha anadhippetā.
What was said in the commentary, "And even beyond that, the higher consciousness is only the path and fruition consciousness, but that is not intended here," and, "And even beyond that, the higher wisdom is only the path and fruition wisdom, but that is not intended here.
Trong Chú giải cũng đã nói: ‘‘Và tâm đạo quả (maggaphala) là adhicitta (tăng thượng tâm), nhưng điều đó không được đề cập ở đây’’, và ‘‘Và tuệ đạo quả (maggaphala) là adhipaññā (tăng thượng tuệ), nhưng điều đó không được đề cập ở đây.
Na hi taṃsamāpanno bhikkhu methunaṃ dhammaṃ paṭisevatī’’ti.
For a bhikkhu who has attained that does not engage in sexual intercourse."
Không phải là tỳ khưu đã nhập định đó lại thực hành pháp phi phạm hạnh’’.
‘‘Tatra yāyaṃ adhisīlasikkhā, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā sikkhā’’ti imāya pāḷiyā virujjhati.
This conflicts with the Pāḷi text, “Therein, this training in higher morality is the training intended in this context.”
Điều này mâu thuẫn với câu Pāḷi: ‘‘Trong đó, học pháp adhisīla (tăng thượng giới) này là học pháp được đề cập trong ý nghĩa này’’.
Ayañhi pāḷi adhisīlasikkhāva idha adhippetā, na itarāti dīpeti.
Indeed, this Pāḷi text clarifies that only the training in higher morality is intended here, not the others.
Vì câu Pāḷi này chỉ ra rằng chỉ có học pháp adhisīla mới được đề cập ở đây, chứ không phải các học pháp khác.
Aṭṭhakathāvacanaṃ tāsampi tiṇṇaṃ lokiyānaṃ adhippetataṃ dīpeti.
The statement of the commentary clarifies that all three mundane trainings are also intended.
Lời của Chú giải lại chỉ ra rằng cả ba loại (học pháp) thế gian đó cũng được đề cập.
Ayaṃ panettha aṭṭhakathādhippāyo – tissopi lokiyā sikkhā imasmiṃ paṭhamapārājike sambhavanti, kālenāpi adhicittapaññālābhī bhikkhu tathārūpaṃ asappāyaṃ paccayaṃ paṭicca tato tato adhicittato, adhipaññāto ca āvattitvā sīlabhedaṃ pāpuṇeyyāti ṭhānametaṃ vijjati, na lokuttaracittapaññālābhī, ayaṃ nayo itaresupi sabbesu adinnādānādīsu sacittakesu labbhati, acittakesu pana itaropi.
This is the intention of the commentary here: all three mundane trainings are possible in this first pārājika. It is possible that a bhikkhu who has attained higher consciousness and higher wisdom may, at some time, due to a particular unsuitable condition, turn away from that higher consciousness and higher wisdom and come to a breach of morality. This is not the case for one who has attained supramundane consciousness and wisdom. This method is applicable in all other intentional cases, such as taking what is not given. In unintentional cases, however, another method applies.
Ý nghĩa của Chú giải ở đây là: Cả ba học pháp thế gian đều có thể xảy ra trong giới ba-la-di thứ nhất này. Cũng có trường hợp một tỳ khưu đã đạt được adhicitta và adhipaññā, do một yếu tố không thích hợp như vậy, mà từ bỏ adhicitta và adhipaññā đó, rồi phạm lỗi giới luật; trường hợp này có thể xảy ra, nhưng không phải đối với người đã đạt được tâm và tuệ siêu thế. Quy tắc này cũng áp dụng cho tất cả các giới như không cho mà lấy v.v... có liên quan đến tâm; còn đối với các giới không liên quan đến tâm, thì cũng có thể áp dụng cách khác.
Tathāpi kevalaṃ vinayapiṭakassa, pātimokkhasīlassa ca saṅgāhakattā ‘‘sikkhaṃ appaccakkhāyā’’ti imasmiṃ uttarapade paccakkhānārahā adhisīlasikkhāva lokiyāti dassanatthaṃ pāḷiyaṃ ‘‘tatra yāyaṃ adhisīlasikkhā, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā sikkhā’’ti vuttanti veditabbaṃ.
Nevertheless, simply because it encompasses the Vinaya Piṭaka and the Pātimokkha discipline, in the subsequent phrase “without renouncing the training,” to show that the mundane training in higher morality is what is fit to be renounced, it is said in the Pāḷi, “Therein, this training in higher morality is the training intended in this context,” this should be understood.
Tuy nhiên, vì chỉ liên quan đến Tạng Luật và giới bổn Pātimokkha, để chỉ ra rằng chỉ có học pháp adhisīla thế gian mới là học pháp thích hợp để từ bỏ trong đoạn sau ‘‘sikkhaṃ appaccakkhāyā’’ (không từ bỏ học pháp), thì trong Pāḷi đã nói: ‘‘Trong đó, học pháp adhisīla này là học pháp được đề cập trong ý nghĩa này’’. Điều này cần được hiểu.
Ettha sikkhāti kāyavacīduccaritato viratī ca cetanā ca, aññatra cetanāyeva veditabbā.
Here, sikkhā should be understood as both the abstinence from misconduct of body and speech, and the volition. Elsewhere, it should be understood as volition alone.
Ở đây, sikkhā (học pháp) cần được hiểu là sự kiêng cữ khỏi các ác hạnh về thân và lời, và cả tác ý (cetanā), hoặc chỉ là tác ý.
Sikkhāpadanti sauddesasikkhāpadaṃ, ekaccaṃ anuddesasikkhāpadañca labbhati.
Sikkhāpada refers to a training rule that is recited and, in some cases, a training rule that is not recited.
Sikkhāpada (giới bổn) bao gồm giới bổn có tụng đọc (sauddesasikkhāpada) và một số giới bổn không tụng đọc (anuddesasikkhāpada).
Cittassa adhikaraṇaṃ katvāti tasmiṃ sikkhatīti adhikaraṇatthe bhummanti dassanatthaṃ vuttaṃ.
“Having made the mind the basis” is stated to show that the locative case is used in the sense of a basis in “he trains in that”.
Cittassa adhikaraṇaṃ katvā (lấy tâm làm nền tảng) được nói để chỉ ra rằng đây là cách dùng địa cách (bhummā) với ý nghĩa nền tảng (adhikaraṇa) trong câu ‘‘thực hành trong đó’’.
Yathāsikkhāpadanti paccavekkhaṇavasena vuttaṃ.
“According to the training rule” is stated in the sense of reflection.
Yathāsikkhāpada (tùy theo giới bổn) được nói theo cách quán xét.
Sīlapaccavekkhaṇāpi hi sīlameva, tasmā suppaṭicchannādicārittesu virativippayuttacetanaṃ pavattentopi sikkhaṃ paripūrentotveva saṅkhyaṃ gacchati.
For reflection on virtue is itself virtue. Therefore, even one who generates volition not associated with abstinence in matters of proper conduct, such as being well-covered, is counted as one who is fulfilling the training.
Sự quán xét giới luật cũng chính là giới luật. Do đó, ngay cả khi một người thực hành tác ý không liên quan đến sự kiêng cữ trong các hành vi như che thân đúng mực v.v..., thì cũng được tính là đang hoàn thành học pháp.
‘‘Sampajānamusāvāde pācittiya’’nti (pāci. 2) vuttamariyādaṃ avītikkamanto ‘‘tasmiñca sikkhāpade sikkhatī’’ti vuccati.
One who does not transgress the stated limit, “In a deliberate lie, it is a pācittiya offense,” is said to be one who “trains in that training rule.”
Người không vượt quá giới hạn đã nói ‘‘phạm tội pācittiya về lời nói dối có chủ ý’’ thì được gọi là ‘‘đang thực hành giới bổn đó’’.
Aññatarasmiṃ pana gaṇṭhipade vuttaṃ ‘‘sikkhāti taṃ sikkhāpadaṃ sikkhanabhāvena pavattacittuppādo.
But in a certain gaṇṭhipade it is said: “Sikkhā is the arising of a thought that occurs with the quality of training in that training rule.
Trong một Gaṇṭhipada khác đã nói: ‘‘Sikkhā (học pháp) là tâm sinh khởi thực hành giới bổn đó.
Sājīvanti paññatti.
Sājīva is the regulation.
Sājīvaṃ (phạm hạnh) là sự chế định.
Tadatthadassanatthaṃ pubbe methunasaṃvarassetaṃ adhivacana’’nti.
To show its meaning, it was previously stated: ‘This is a synonym for restraint regarding sexual intercourse.’”
Để chỉ ra ý nghĩa đó, trước đây đã nói rằng đây là tên gọi khác của sự phòng hộ phi phạm hạnh’’.
Yasmā sikkhāya guṇasammatāya puññasammatāya tantiyā abhāvato lokassa dubbalyāvikammaṃ tattha na sambhavati.
Because, due to the absence of a tradition of training that is esteemed for its quality and esteemed as merit, the world's act of revealing weakness is not possible in that regard.
Vì không có sự tiếp nối của học pháp được xem là công đức, được xem là phước báu, nên sự yếu kém của thế gian không thể xảy ra ở đó.
Patthanīyā hi sā, tasmā ‘‘yañca sājīvaṃ samāpanno, tattha dubbalyaṃ anāvikatvā’’ti vuttaṃ.
For that is desirable. Therefore it is said, “Having undertaken that livelihood, without revealing weakness therein.”
Vì học pháp đó đáng được mong cầu, nên đã nói: ‘‘và người đã nhập phạm hạnh (sājīvaṃ samāpanno), không bộc lộ sự yếu kém ở đó’’.
Āṇāya hi dubbalyaṃ sambhavatīti āyasmā upatisso.
Weakness is indeed possible with respect to a command, so says the venerable Upātissa.
Trưởng lão Upatiṣṣa nói rằng: ‘‘Sự yếu kém có thể xảy ra trong giới luật được chế định’’.
51. Buddhaṃ dhammantiādipadehi khettaniyamaṃ dasseti.
51. With the phrases beginning with Buddhaṃ Dhammaṃ, it shows the field limitation.
Các từ như “ Buddhaṃ Dhammaṃ” (Phật, Pháp) chỉ ra sự giới hạn về đối tượng.
Tattha ādito cuddasahi padehi sabhāvapariccāgo, pacchimehi aṭṭhahi bhāvantarādānañca dassitaṃ hoti.
Therein, initially with fourteen phrases, the abandonment of the bhikkhu-state is shown, and with the latter eight, the assumption of a different state is also shown.
Trong đó, mười bốn từ đầu tiên chỉ ra sự từ bỏ bản chất (Tỳ-khưu), và tám từ cuối cùng chỉ ra sự chấp nhận một bản chất khác.
Paccakkhāmi dhārehīti etehi kālaniyamaṃ dasseti.
With these words, I renounce, remember, it shows the time limitation.
Các từ “ Paccakkhāmi dhārehī” (Tôi từ bỏ, hãy ghi nhớ) chỉ ra sự giới hạn về thời gian.
Vadatīti iminā padena payoganiyamaṃ dasseti.
With this word, he speaks, it shows the application limitation.
Từ “ Vadatī” (nói) chỉ ra sự giới hạn về cách thức thực hiện.
Viññāpetīti iminā vijānananiyamaṃ dasseti.
With this word, he informs, it shows the understanding limitation.
Từ “ Viññāpetī” (làm cho biết) chỉ ra sự giới hạn về sự hiểu biết.
Ummattako sikkhaṃ paccakkhāti, ummattakassa santike sikkhaṃ paccakkhātītiādīhi puggalaniyamaṃ dasseti.
With phrases such as, a madman renounces the training, he renounces the training in the presence of a madman, it shows the personal limitation.
Các từ như “Ummattako sikkhaṃ paccakkhāti, ummattakassa santike sikkhaṃ paccakkhātī” (Người điên từ bỏ học giới, từ bỏ học giới trước mặt người điên) chỉ ra sự giới hạn về cá nhân.
Ariyakena milakkhassa santike sikkhaṃ paccakkhātītiādīhi pana puggalādiniyamepi sati vijānananiyamāsambhavaṃ dasseti.
But with phrases such as, an Aariya renounces the training in the presence of a Milakkha, it shows the impossibility of the understanding limitation, even when there is a personal limitation and so on.
Tuy nhiên, các từ như “Ariyakena milakkhassa santike sikkhaṃ paccakkhātī” (Người cao quý từ bỏ học giới trước mặt người man rợ) chỉ ra sự không thể có sự giới hạn về sự hiểu biết, ngay cả khi có sự giới hạn về cá nhân và các yếu tố khác.
Tattha ‘‘yāya milakkhabhāsāya kālaniyamo natthi, tāyapi bhāsāya kālaniyamatthadīpane sati sikkhāpaccakkhānaṃ ruhatīti no matī’’ti ācariyo.
In this regard, the teacher states: "It is not our view that the renunciation of training occurs when, even with a Milakkha language where there is no time limitation, there is still the indication of the meaning of a time limitation."
Trong đó, Vị Đạo Sư nói: ‘Nếu không có sự quy định về thời gian trong ngôn ngữ của người man rợ, thì dù cho bằng ngôn ngữ đó, khi ý nghĩa của sự quy định về thời gian được làm rõ, sự từ bỏ học giới vẫn có hiệu lực, đó là quan điểm của chúng ta.’
Davāyātiādīhi khettādiniyame satipi cittaniyamābhāvena na ruhatīti dasseti.
With phrases such as due to haste, it shows that it does not take effect due to the absence of mental limitation, even when there is a limitation of place and so on.
Với các từ như Davāyā (bằng sự vội vàng) và các từ khác, mặc dù có sự quy định về nơi chốn, v.v., nhưng vì không có sự quy định về tâm ý nên không có hiệu lực, điều này được chỉ ra.
Sāvetukāmo na sāvetīti cittaniyamepi sati payoganiyamābhāvena na ruhatīti dasseti.
With the phrase desiring to inform, he does not inform, it shows that it does not take effect due to the absence of application limitation, even when there is mental limitation.
Với câu Sāvetukāmo na sāvetī (muốn cho nghe nhưng không cho nghe), mặc dù có sự quy định về tâm ý, nhưng vì không có sự quy định về hành động nên không có hiệu lực, điều này được chỉ ra.
Aviññussasāveti, viññussa na sāvetīti cittakhettakālapayogapuggalavijānananiyamepi sati yaṃ puggalaṃ uddissa sāveti, tasseva savane na ruhati, na aññassāti dassanatthaṃ vuttaṃ, tena vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yadi ayameva jānātūti ekaṃ niyametvā āroceti, tañce so eva jānāti, paccakkhātā hoti sikkhā.
The phrase, he informs one who does not understand, he does not inform one who understands, is stated to show that when there are limitations of mind, place, time, application, person, and understanding, the training is renounced only if the person specifically intended to be informed understands, and not if another understands. Hence it is stated in the Aṭṭhakathā: “If one informs one person, specifying, ‘May this person alone know,’ and if that person alone knows, the training is renounced.
Với câu Aviññussasāveti, viññussa na sāvetī (cho người không hiểu biết nghe, không cho người hiểu biết nghe), mặc dù có sự quy định về tâm ý, nơi chốn, thời gian, hành động, người và sự hiểu biết, nhưng sự từ bỏ học giới chỉ có hiệu lực khi người được chỉ định nghe, chứ không phải người khác, điều này được nói để chỉ ra. Do đó, trong Aṭṭhakathā có nói: ‘Nếu một người quy định chỉ người này biết và thông báo, và nếu người đó biết, thì học giới đã được từ bỏ.
Atha so na jānāti…pe… appaccakkhātā hoti sikkhā’’ti.
But if that person does not know… (etc.)… the training is not renounced.”
Nếu người đó không biết…pe… thì học giới chưa được từ bỏ.’
Sabbaso vā pana na sāveti, appaccakkhā hoti sikkhāti cittādiniyameneva sikkhā paccakkhātā hoti, na aññathāti dassanatthaṃ vuttaṃ.
The phrase, Or if he does not inform at all, the training is not renounced, is stated to show that the training is renounced only by the mental limitation and so on, and not otherwise.
Với câu Sabbaso vā pana na sāveti, appaccakkhā hoti sikkhā (hoặc hoàn toàn không cho nghe, học giới chưa được từ bỏ), điều này được nói để chỉ ra rằng học giới chỉ được từ bỏ khi có sự quy định về tâm ý, v.v., chứ không phải bằng cách khác.
Ettāvatā ‘‘sikkhā…pe… dubbalyaṃ anāvikatvā’’ti padassa padabhājanaṃ tīhi ākārehi dassitaṃ hoti.
Thus far, the word-by-word analysis of the phrase “sikkhā… (etc.)… without revealing weakness” has been shown in three ways.
Cho đến đây, phần phân tích từ ngữ của câu ‘‘sikkhā…pe… dubbalyaṃ anāvikatvā’’ đã được trình bày theo ba cách.
Tattha dve amissā, pacchimo eko missoti veditabbo.
Among these, two are unmixed, and the last one is mixed, as should be understood.
Trong đó, hai cách đầu là không pha trộn, cách cuối cùng là pha trộn, cần được hiểu như vậy.
Teneva vacībhedenāti tadatthadīpanamattaṃ vacanaṃ sutvāva teneva vacībhedena jānāpetīti attho.
The meaning of by that very utterance is that one informs by that very utterance, merely having heard the words indicating that meaning.
Teneva vacībhedenā (chỉ bằng lời nói đó) có nghĩa là chỉ nghe lời nói làm rõ ý nghĩa đó, rồi bằng chính lời nói đó mà làm cho người khác hiểu.
Cittasampayuttanti paccakkhātukāmatācittasampayuttaṃ.
Associated with the mind means associated with the mind of wishing to renounce.
Cittasampayuttaṃ (liên hệ với tâm) là liên hệ với tâm ý muốn từ bỏ học giới.
Samayaññū nāma tadadhippāyajānanamattena hoti.
One who is skilled in time is so merely by understanding its meaning.
Samayaññū (người hiểu biết thời cơ) là người chỉ hiểu biết ý nghĩa đó.
Dvinnampi niyametvāti ettha ‘‘dvīsupi jānantesu eva paccakkhāmīti adhippāyena vutte tesu eko ce jānāti, na paccakkhātā hotī’’ti aññatarasmimpi gaṇṭhipade vuttaṃ, taṃ aṭṭhakathāya na sameti.
Regarding the phrase having determined for both, it is stated in another Gaṇṭhipada that "if it is uttered with the intention of renouncing when both understand, and if only one of them understands, the renunciation is not effected"; but this does not agree with the Aṭṭhakathā.
Trong câu Dvinnampi niyametvā (quy định cho cả hai), có một chỗ trong Gaṇṭhipada nói rằng: ‘Nếu nói với ý định từ bỏ học giới khi cả hai người đều biết, nhưng nếu chỉ một người biết, thì học giới chưa được từ bỏ.’ Điều này không phù hợp với Aṭṭhakathā.
‘‘Gihī homī’’ti vā ‘‘gihimhī’’ti vā vutte kiñcāpi vattamānavacanaṃ hoti.
Even if "I become a layperson" or "I am a layperson" is stated, it is in the present tense.
Mặc dù khi nói ‘‘Gihī homī’’ (tôi sẽ là gia chủ) hoặc ‘‘Gihimhī’’ (tôi là gia chủ) là thì hiện tại.
‘‘Dhārehī’’ti atthābhāvā ca ‘‘dhārehī’’ti vutte ca parassupari gacchati, tasmā na hoti.
And since there is no meaning for "dhārehī" (remember), and if "dhārehī" is uttered, it goes over to another; therefore, it does not apply.
Nhưng vì không có ý nghĩa ‘‘dhārehī’’ (hãy giữ), và khi nói ‘‘dhārehī’’, nó sẽ chuyển sang người khác, do đó không có hiệu lực.
Sandiṭṭhikaṃ dhammanti sabbattha dhammavacanaṃ vuttaṃ yaṃ sandhāya ‘‘sandiṭṭhika’’nti vadati, taṃ pakāsetuṃ.
The word Dhamma is used everywhere to illustrate that which is called " sandiṭṭhika."
Câu Sandiṭṭhikaṃ dhammaṃ (Dhamma hiện tại) được nói để làm rõ ý nghĩa của từ dhamma (pháp) trong mọi trường hợp, mà từ ‘‘sandiṭṭhika’’ (hiện tại) đề cập đến.
Aññathā ‘‘vijitavijayaṃ paccakkhāmī’’ti vutte cakkavattiādīsupi tappasaṅgato buddhasaddopi avasāne vattabbo bhaveyya.
Otherwise, if "I renounce the Victorious One" were said, then due to its applicability to wheel-turning monarchs and so on, the word Buddha would also have to be spoken at the end.
Nếu không, khi nói ‘‘vijitavijayaṃ paccakkhāmī’’ (tôi từ bỏ người đã chiến thắng), thì từ "Đức Phật" cũng sẽ phải được nói ở cuối, vì nó cũng liên quan đến các vị Chuyển Luân Vương, v.v.
Ācariyavevacanesu pana yo maṃ pabbājesītiādi upajjhaṃ aggahetvā, paraṃ vā uddissa pabbajitaṃ sandhāya vuttanti.
However, in the variations of the teachers, phrases like "He who ordained me" are said with reference to one who has been ordained, not taking the preceptor, or with reference to another.
Tuy nhiên, trong các cách diễn đạt của các vị Đạo Sư, câu ‘‘yo maṃ pabbājesī’’ (người đã cho tôi xuất gia), v.v., được nói không phải để chỉ vị Upajjhāya (Thầy Tế độ), mà là để chỉ người đã xuất gia vì người khác.
Okallakoti kapaṇādhivacanaṃ.
Okallako is a term for a wretched person.
Okallako là từ đồng nghĩa với kapaṇa (người đáng thương).
Moḷibaddhoti sikhābaddho, omukkamakuṭo vā.
Moḷibaddho means one with a topknot, or one who has removed his diadem.
Moḷibaddho là người có búi tóc hoặc người đội vương miện.
Cellako athero.
Cellako is a young novice.
Cellako là một vị sa-di chưa lớn.
Ceṭako majjhimo.
Ceṭako is a middle-aged novice.
Ceṭako là một vị sa-di trung niên.
Moḷigallo mahāsāmaṇero.
Moḷigallo is a great novice.
Moḷigallo là một vị đại sa-di.
Manussaviggahanāgādīnaṃ nāgarūpādīnaṃ vā santike, bhāsājānanakinnarādīnaṃ vā.
In the presence of human-bodied nāgas and so on, or naga forms and so on, or kinnaras and so on who understand language.
Trước những loài có hình dạng người như Nāga, v.v., hoặc có hình dạng Nāga, v.v., hoặc trước những loài Kiṇṇara, v.v., biết ngôn ngữ.
‘‘Devatā nāma mahāpaññā’’ti kira pāṭho.
It is said that the reading is “deities are exceedingly wise.”
Có một bản kinh nói rằng: ‘‘Chư thiên có trí tuệ lớn.’’
Davāyāti sahasā.
Davāyā means suddenly.
Davāyā nghĩa là vội vàng.
Ravābhaññenāti khalitabhaññena.
Ravābhaññenā means by faltering speech.
Ravābhaññenā nghĩa là nói vấp váp.
Akkharasamayānañhi nābhiññātāya vā karaṇānaṃ avisadatāya vā hoti ravābhaññaṃ.
Faltering speech occurs due to unfamiliarity with the forms of letters or due to indistinct pronunciation.
Sự nói vấp váp xảy ra do không thông thạo các quy tắc ngữ pháp hoặc do các cơ quan phát âm không rõ ràng.
Avidheyyindriyatāya ‘‘potthakarūpasadisassā’’ti vuttaṃ, garumedhassa mandapaññassa.
The phrase “like a book-form” is used due to the unrestrainable faculties, and garumedhassa refers to one with dull wisdom.
Câu ‘‘potthakarūpasadisassā’’ (giống như hình vẽ trong sách) được nói vì không có khả năng kiểm soát các căn, và garumedhassa (của người có trí tuệ nặng nề) là của người có trí tuệ chậm chạp.
Kittāvatā pana garumedho hotīti ce?
If it is asked, “To what extent is one dull-witted?”
Nếu hỏi, đến mức nào thì là người có trí tuệ nặng nề?
Samaye akovidatāya.
By being unskilled in the right time.
Là do không thành thạo trong các quy tắc (ngữ pháp).
55. ‘‘Paṭisevatināmā’’ti padaṃ mātikāyaṃ natthi, tasmā ‘‘paṭiseveyyāti etthā’’tiādimāha.
55. The word paṭisevati nāma is not in the Mātika, therefore it states, "Here, paṭiseveyya" and so on.
55. Từ ‘‘paṭisevati nāmā’’ không có trong mātikā, do đó mới nói ‘‘paṭiseveyyāti etthā’’ (trong đây, paṭiseveyya), v.v.
‘‘Eso methunadhammo nāmā’’ti sabbapāḷipotthakesu, aṭṭhakathāyaṃ ‘‘eso vuccati methunadhammo nāmā’’ti uddhaṭā.
In all Pāli texts, it is eso methunadhammo nāma, and in the Aṭṭhakathā, it is excerpted as eso vuccati methunadhammo nāma.
Trong tất cả các bản kinh Pāḷi và trong Aṭṭhakathā đều có câu ‘‘eso methunadhammo nāmā’’ (đây được gọi là hành vi tà dâm).
Itthiyā nimittena attano nimittanti duviññeyyametaṃ dassitaṃ.
The phrase, "his own organ into the organ of a woman," is shown because it is difficult to understand.
Câu Itthiyā nimittena attano nimittaṃ (dấu hiệu của chính mình bằng dấu hiệu của người nữ) được chỉ ra là khó hiểu.
Attano nimittena itthiyā nimittaṃ suviññeyyattā na dassitaṃ.
The phrase, "the woman's organ into his own organ," is not shown because it is easy to understand.
Dấu hiệu của người nữ bằng dấu hiệu của chính mình không được chỉ ra vì dễ hiểu.
Cattāri ṭhānāni muñcitvāti ettha abbhantaratalaṃ chupantaṃyeva sandhāya vuttaṃ, acchupantaṃ nīharantassa anāpatti.
The phrase "excluding four places" refers to touching the inner surface; for one who withdraws without touching, there is no offense.
Trong câu Cattāri ṭhānāni muñcitvā (ngoại trừ bốn chỗ), điều này được nói để chỉ việc chạm vào phần bên trong; đối với người rút ra mà không chạm vào thì không phạm tội.
Majjhanti aggappadesaṃ.
Majjha means the uppermost part.
Majjhaṃ là phần trên cùng.
Uparibhāgamajjhanti uparibhāgassa aggappadesaṃ.
Uparibhāgamajjha means the uppermost part of the upper portion.
Uparibhāgamajjhaṃ là phần trên cùng của phần trên.
Naṭṭhakāyappasādanti ettha upahatindriyassa āpattisambhavato idhāpi āpattīti ce?
In the phrase naṭṭhakāyappasādaṃ (destroyed bodily sensitivity), if one were to say that an offense is possible here too, because it is possible for one with damaged faculties?
Trong câu Naṭṭhakāyappasādaṃ (sự thanh tịnh của thân đã mất), nếu nói rằng vì có thể phạm tội đối với người có căn bị tổn hại, nên ở đây cũng phạm tội?
Neti dassanatthaṃ ‘‘matacammaṃ vā’’tiādi vuttaṃ.
To show that it is not so, the phrase “or a dead skin” and so on, is stated.
Để chỉ ra rằng không phải vậy, câu ‘‘matacammaṃ vā’’ (da chết) và các câu khác đã được nói.
Matacammañhi anupādinnaṃ, upādinne eva pārājikāpatti.
For dead skin is ungrasped (anupādinna), but the Pārājika offense occurs only with what is grasped (upādinna).
Da chết là vật không có sinh khí, tội Pārājika chỉ phạm khi đối tượng có sinh khí.
Apidhāya appaṭicchādetvā.
Apidhāya means without covering.
Apidhāya nghĩa là không che đậy.
Yathā dantā na dissanti, tathā pidhāyeva nisīditabbanti adhippāyo.
The intention is that one should sit covered in such a way that the teeth are not visible.
Ý nghĩa là phải ngồi che kín sao cho răng không lộ ra.
Gonasoti goṇapiṭṭhiko maṇḍalasappo, yassa piṭṭhe lohitakāni maṇḍalāni dissanti.
Gonaso is a spotted cobra (goṇapiṭṭhiko maṇḍalasappo), on whose back one sees reddish spots.
Gonaso là con rắn tròn có lưng giống lưng bò, trên lưng nó có những đốm màu đỏ.
Kalalaparicayavāricāramacchaggahaṇena kiñcāpi samudde mahāmukhā hatthisarīrampi ekappahārena gilituṃ samatthā tato mahantatarā ca gahitā honti, tesaṃ mukhādīsu methunadhammo na sambhavatīti tattha ṭhānaparicchedo natthīti eke, vicāretvā gahetabbaṃ.
Some say that although there are big-mouthed fish in the ocean, capable of swallowing even an elephant's body in one gulp, and even bigger creatures are caught, sexual intercourse is not possible in their mouths and so on, so there is no specific place defined there; this should be considered.
Mặc dù có những con cá to miệng ở biển, quen sống trong bùn lầy, di chuyển trong nước và có thể nuốt cả thân voi chỉ trong một lần đớp, và những con còn lớn hơn thế cũng đã bị bắt, nhưng hành vi tà dâm không thể xảy ra ở miệng, v.v., của chúng, do đó không có sự phân định vị trí ở đó, một số người nói vậy, cần phải xem xét và chấp nhận.
Etameva hīti anantaraṃ sandhāya.
Etameva hi refers to that which immediately precedes.
Etameva hī (chính điều này) đề cập đến đoạn ngay sau đó.
Saddhiṃ yojanāya akkharayojanāya.
Saddhiṃ yojanāya means along with the word-by-word analysis.
Saddhiṃ yojanāya (cùng với sự kết nối từ ngữ) là sự kết nối các từ.
‘‘Paññattaṃ pana sikkhāpadaṃ sabbehipi lajjīpuggalehi samaṃ sikkhitabbabhāvato samasikkhatā nāmāti vuttattā sabbasikkhāpadaṃ sabbabhikkhūhi sikkhitabbaṃ.
It is stated in the Aṭṭhakathā, “The training rule that has been laid down is called samasikkhatā (equal training) because it must be trained equally by all modest individuals. Therefore, all training rules must be trained by all bhikkhus.
Trong Gaṇṭhipada của vị đó có nói: ‘‘Học giới đã được chế định, vì tất cả những người tàm quý đều phải học hỏi như nhau, nên được gọi là samasikkhatā (sự học hỏi bình đẳng), tất cả các học giới đều phải được tất cả các tỳ-kheo học hỏi.
Na hi kassaci ūnamadhikaṃ vā atthī’’ti tassa gaṇṭhipade vuttaṃ.
For there is no less or more for anyone,” thus it is stated in that Gaṇṭhipada.
Vì không có học giới nào ít hơn hay nhiều hơn cho bất kỳ ai.’’
Parivāre pana –
But in the Parivāra:
Còn trong Parivāra thì nói:
Vuttaṃ.
is stated.
Đã nói.
Tadaṭṭhakathāya ca ‘‘ayaṃ pañhā nahāpitapubbakaṃ sandhāya vuttā.
And in that Aṭṭhakathā it is stated, “This question was raised with reference to a former barber.
Trong Tadaṭṭhakathā cũng nói: ‘‘Vấn đề này được nói để chỉ một tỳ-kheo đã từng là thợ cắt tóc.
Ayañhi khurabhaṇḍaṃ pariharituṃ na labhati, aññe labhanti.
For he is not allowed to keep shaving implements, but others are.
Vị này không được giữ đồ dùng cạo râu, còn những người khác thì được.
Tasmā sikkhāya asādhāraṇo’’ti vuttaṃ.
Therefore, he is exceptional in the training.”
Do đó, vị ấy không bình đẳng trong học giới.’’
Taṃ sabbaṃ yathā saṃsandati sameti, tathā veditabbaṃ.
All that should be understood in the way it corresponds and aligns.
Tất cả điều đó cần được hiểu theo cách mà nó khớp và phù hợp.
Bhikkhunīnaṃyeva sādhāraṇāni sikkhāpadānipi bhikkhu sikkhati, evamaññopi anhāpitapubbako bhikkhu taṃ sikkhāpadaṃ sikkhati eva tadatthakosallatthanti katvā sabbampi sikkhāpadaṃ samasikkhatā nāmāti.
A bhikkhu also trains in rules that are common only to bhikkhunīs, and likewise, another bhikkhu who has not been a barber trains in that rule for skill in that matter; therefore, all training rules are called "equal training."
Tỳ-khưu cũng học các giới luật chung của tỳ-khưu-ni. Tương tự, một tỳ-khưu chưa từng là thợ cắt tóc cũng học giới luật đó để thành thạo ý nghĩa của nó. Do đó, tất cả các giới luật đều được gọi là "cùng học".
Yaṃ taṃ vuttanti sambandho.
This is the connection to what was said.
Đó là sự liên kết với điều đã được nói.
‘‘Tisso itthiyo’’tiādivibhaṅgotaṃniyāmakotilakkhaṇattā vatthuniyamanatthaṃ vuttaṃ.
The section beginning with ‘Tisso itthiyo’ (three women) was stated for the purpose of defining the situation, because it characterizes what regulates that Pārājika.
Đoạn giải thích bắt đầu bằng “Tisso itthiyo” (Ba người phụ nữ) được nói ra để xác định đối tượng, vì nó có đặc điểm là quy định đối tượng đó.
Tena amanussitthippasaṅgena kate suvaṇṇarajatādimaye paṭikkhipati.
By this, it prohibits images made of gold, silver, etc., which are associated with non-human females.
Do đó, nó bác bỏ các hình tượng làm bằng vàng, bạc, v.v., được tạo ra trong bối cảnh của một phụ nữ không phải con người.
Ito paṭṭhāya ye ca ‘‘tayo atthavase paṭicca vibhaṅgo pavattatī’’ti pubbe vuttā, te yathāsambhavaṃ yojetvā veditabbā.
From this point onwards, the “three grounds for exposition” mentioned earlier should be applied and understood as appropriate.
Từ đây trở đi, ba lý do đã được đề cập trước đó rằng “Vibhaṅga được trình bày dựa trên ba lý do” cần được hiểu bằng cách áp dụng chúng khi có thể.
57. Āpatti pārājikā assa hotīti ettha yasmā sā akusalā āpatti tassa bhikkhuno sīlasambhavaṃ abhibhavati, rāgābhibhave tasmiṃ pārājikāti laddhanāmā pubbabhāge āpannā dukkaṭathullaccayādayo āpattiyo abhibhavitvā vināsetvā sayamevekā assa.
In this phrase, ‘ there is an offense of pārājika,’ because that unwholesome offense overcomes the basis of the bhikkhu's sīla, when that sīla is overcome by lust, it is called a pārājika, and it alone overcomes and destroys the prior offenses such as dukkata and thullaccaya.
57. Trong câu “Āpatti pārājikā assa hotī” (Phạm tội Pārājika), vì tội bất thiện đó hủy hoại sự hoàn hảo về giới của tỳ-khưu đó, khi giới bị tham ái hủy hoại, thì tội Pārājika, đã mang tên đó, sẽ là tội duy nhất, hủy hoại và tiêu diệt các tội Dukkata, Thullaccaya, v.v., đã phạm trước đó.
Vatthunā sabhāgāhi vā asabhāgāhi vā aññāhi pārājikattena samānajātikāhi āpattīhi sayaṃ nābhibhavīyatīti eke.
Some say that it cannot be overcome or destroyed by other offenses of the same or different nature as the pārājika, or by another offense of the same type as pārājika.
Một số người nói rằng nó không bị hủy hoại bởi các tội khác cùng loại hoặc khác loại với tội Pārājika về đối tượng.
Taṃ taṃ pubbe vicāritameva.
That has already been considered before.
Điều đó đã được xem xét trước đây.
Yadā pana catassopi pārājikāpattiyo ekato honti, tadā tā tassa bhikkhuno bhikkhubhāvaṃ abhibhavanti, abhikkhuṃ karonti, anupasampannaṃ karonti, samaññāyapi bhikkhu na hoti.
But when all four pārājika offenses occur together, then they overcome the bhikkhu's state of being a bhikkhu, make him not a bhikkhu, make him unordained, and he is not a bhikkhu even in name.
Tuy nhiên, khi cả bốn tội Pārājika cùng xảy ra, chúng hủy hoại tư cách tỳ-khưu của tỳ-khưu đó, biến y thành người không phải tỳ-khưu, biến y thành người chưa thọ giới, và y không còn là tỳ-khưu ngay cả về danh nghĩa.
Omasavādapācittiyaṃ na janetīti eke.
Some say that it does not generate an offense of omasavāda pācittiya.
Một số người nói rằng nó không phát sinh tội Omasavāda Pācittiya.
Dutiyena atthavikappena pārājikassa dhammassa patti sampatti āpattīti attho saṅgahito hotīti katvā āpattisampattivādīnaṃ saṅgahito hoti, yujjati cesā parasāpekkhā.
According to the second interpretation of meaning, the sense of āpatti as the occurrence or attainment of the pārājika dhamma is included; thus, it is included among those who hold the view of āpatti-sampatti (completeness of offense), and this interpretation which relies on another word is fitting.
Với cách giải thích thứ hai về ý nghĩa, ý nghĩa "phạm tội" bao gồm sự đạt được (patti), sự thành tựu (sampatti) của pháp Pārājika. Do đó, nó được bao gồm trong quan điểm của những người cho rằng có sự thành tựu của tội, và sự phụ thuộc lẫn nhau này là hợp lý.
Sāpattiko nāma so bhikkhu hoti, aññathā tassa khaṇabhaṅgena anāpattiko bhaveyya, na ca hotīti.
That bhikkhu is called one who has committed an offense (sāpattiko); otherwise, he would be without offense due to momentary cessation, and that is not the case.
Tỳ-khưu đó được gọi là người có tội; nếu không, y sẽ không có tội trong khoảnh khắc đó, nhưng điều đó không xảy ra.
Kadā pana hotīti?
But when does he become without offense?
Vậy khi nào thì y không có tội?
Yadā kālaṃ karoti, yadā ca sikkhaṃ paccakkhāya sāmaṇerādibhūmiyaṃ tiṭṭhati.
When he dies, and when he abandons the training and remains in the state of a sāmaṇera or other such stage.
Khi y chết, và khi y từ bỏ giới và ở trong địa vị sāmaṇera, v.v.
Yadi evaṃ sikkhāya paccakkhātāya pārājikāpatti paccakkhātā hoti sikkhā cāti ubhayaṃ tassa ekato atthi, saṅghādisesādiāpatti sikkhāpaccakkhānena kiṃ na paccakkhātā, puna upasampannena desāpetabbā.
If it is so, when the training is abandoned, the pārājika offense is abandoned, and the training is abandoned. So both are present for him. Why are offenses like Saṅghādisesa not abandoned by abandoning the training? Must they be confessed again by an ordained person?
Nếu vậy, khi giới đã được từ bỏ, tội Pārājika cũng được từ bỏ, và giới cũng vậy, cả hai đều có ở y. Vậy tại sao tội Saṅghādisesa, v.v., không bị từ bỏ khi từ bỏ giới? Y phải được người đã thọ giới cho phép sám hối lại.
Sikkhāpaccakkhānaṃ āpattivuṭṭhānaṃ jātaṃ, abhikkhu āpattito vuṭṭhāti, gahaṭṭho vuṭṭhāti, sāmaṇero vuṭṭhāti, tato vinayavirodhā na vuṭṭhāti.
The abandoning of training means rising from an offense; one who is no longer a bhikkhu rises from an offense; a householder rises from an offense; a sāmaṇera rises from an offense; from that, he does not rise due to contradiction with the Vinaya.
Sự từ bỏ giới đã trở thành sự thoát khỏi tội. Một người không phải tỳ-khưu thoát khỏi tội, một cư sĩ thoát khỏi tội, một sāmaṇera thoát khỏi tội. Từ đó, y không thoát khỏi tội vì trái với Vinaya.
Hañci pana vuṭṭhāti gahaṭṭho, sāmaṇero vā sīlasampannova jhānalābhī assa, sotāpattiphalassa vā arahattaphalassa vā lābhī assa, pārājikāpattiyā sāpattiko arahā assa.
If indeed a householder or a sāmaṇera rises, he would be endowed with sīla and attain jhāna, or he would be an attainer of the fruit of stream-entry or the fruit of Arahantship, and he would be an Arahant with a pārājika offense.
Nếu một cư sĩ hoặc sāmaṇera thoát khỏi tội, y sẽ là người hoàn hảo về giới và đạt được thiền định, hoặc đạt được quả Dự Lưu hay quả A-la-hán, và sẽ là một A-la-hán có tội Pārājika.
Ukkhittako uppabbajito vā parivāsāraho mānattāraho uppabbajito vā sīlasampanno jhānalābhī assa, sotāpattiphalassa, arahattaphalassa vā lābhī assa, sāpattiko santarāyiko arahā assa, so puna upasampanno parivāsaṃ, mānattaṃ vā datvā abbhetabbo ukkhittako osāretabboti samāno ayaṃ upalabbhoti.
A bhikkhu expelled from the Saṅgha, or one who has gone forth (returned to lay life) who is worthy of parivāsa, or worthy of mānatta, or one who has gone forth (returned to lay life) and is endowed with sīla and an attainer of jhāna, or an attainer of the fruit of stream-entry or the fruit of Arahantship, would be an Arahant with an offense and subject to obstacles; such a person, if re-ordained, must be admitted after giving parivāsa or mānatta, and the expelled bhikkhu must be reinstated, as this is found to be consistent.
Một người bị trục xuất hoặc đã hoàn tục, hoặc một người đủ điều kiện để thọ Parivāsa hay Mānatta đã hoàn tục, sẽ là người hoàn hảo về giới và đạt được thiền định, hoặc đạt được quả Dự Lưu hay quả A-la-hán, và sẽ là một A-la-hán có tội và có chướng ngại. Khi y thọ giới lại, y phải được chấp thuận sau khi đã thọ Parivāsa hoặc Mānatta, và người bị trục xuất phải được phục hồi. Đây là sự tương đồng được tìm thấy.
Tattha santī āpattīti sāvasesānavasesappabhedā sabbāpi āpatti āpannā adhippetā.
Here, ‘remaining offense’ implies any offense committed, whether with or without remainder.
Ở đó, santī āpatti (tội hiện hữu) ám chỉ tất cả các tội đã phạm, được phân loại thành sāvasesa (còn sót lại) và anavasesa (không còn sót lại).
Evaṃ santepi pageva gahaṭṭhādibhūmiyaṃ ṭhito jhānādīnaṃ bhāgī assa suddhante ṭhitattā, yo pana ukkhittako anosārito, garudhammaṃ vā āpajjitvā avuṭṭhito sikkhaṃ paccakkhāya gahaṭṭhādibhūmiyaṃ ṭhito, na so jhānādīnaṃ bhāgīyeva bhavati na suddhante ṭhitattā, sakaraṇīyattā ca, teneva bhagavatā ‘‘so puna upasampanno osāretabbo’’ti vuttaṃ, tasmā tassa puggalassa te bhikkhukāle āpannā antarāyikā dhammā vippaṭisāraṃ janayitvā avippaṭisāramūlakānaṃ pāmojjādīnaṃ sambhavaṃ nivārenti, no sakāsāvesuyeva.
Even so, one who has previously stood in the state of a householder and so forth would be a partaker of jhānas and so forth because he stands in a pure state. But one who is an expelled bhikkhu, not yet reinstated, or one who has committed a grave offense (garudhamma) and not yet risen from it, or one who has abandoned the training and stands in the state of a householder and so forth—that person is not a partaker of jhānas and so forth, because he does not stand in a pure state and because there is still a duty to be performed. For this very reason, the Blessed One said, "Such a person, having been re-ordained, must be reinstated." Therefore, those obstructive dhammas which that individual committed during his time as a bhikkhu generate remorse and prevent the arising of joy and so forth, which have unremorse as their root, but not in his own robes.
Ngay cả khi điều này là đúng, một người đã ở trong địa vị cư sĩ, v.v., từ trước, sẽ được hưởng các thiền định, v.v., vì y ở trong trạng thái thanh tịnh. Tuy nhiên, một người bị trục xuất chưa được phục hồi, hoặc đã phạm trọng tội (garudhamma) mà chưa thoát khỏi, hoặc đã từ bỏ giới và ở trong địa vị cư sĩ, v.v., thì y không được hưởng các thiền định, v.v., vì y không ở trong trạng thái thanh tịnh và còn có việc phải làm. Chính vì lý do đó, Đức Thế Tôn đã nói: “Người đó, sau khi thọ giới lại, phải được phục hồi.” Do đó, những pháp chướng ngại mà người đó đã phạm trong thời gian làm tỳ-khưu sẽ gây ra sự hối tiếc, ngăn cản sự phát sinh của niềm vui, v.v., vốn có nguồn gốc từ sự không hối tiếc, nhưng không phải trong y phục kāṣāya của chính y.
No ce nivārenti, sambhavati.
If they do not prevent it, it can arise.
Nếu chúng không ngăn cản, thì chúng có thể phát sinh.
Garukaṃ āpajjitvā bhikkhūnaṃ āvikatvā ce uppabbajito, pakatatto hutvā uppabbajitoti katvā jhānādīnaṃ bhāgī assa ‘‘āvikatā hissa phāsu hotī’’ti vuttattā.
If he committed a grave offense and, having declared it to the bhikkhus, then went forth (returned to lay life), considering him to be in his natural state after going forth, he would be a partaker of jhānas and so forth, because it was said, "Having disclosed it, he is at ease."
Nếu một người đã phạm trọng tội và đã hoàn tục sau khi tiết lộ cho các tỳ-khưu, thì y sẽ được hưởng các thiền định, v.v., vì y đã hoàn tục trong trạng thái bình thường, như đã nói: “Khi đã tiết lộ, y sẽ được an ổn.”
Pageva bhikkhukāle, na tveva ukkhittako sakaraṇīyattāti eke.
This is especially so during his time as a bhikkhu, but not if he is an expelled bhikkhu (ukkhittaka) because there is still a duty to be performed—so say some.
Ngay cả trong thời gian làm tỳ-khưu, một người bị trục xuất không được hưởng điều đó vì y còn có việc phải làm, một số người nói vậy.
Tadanuvattanako pana taṃ laddhiṃ pahāya bhāgī assa.
But one who follows that (earlier) view, having abandoned that doctrine, would be a partaker (of jhānas, etc.).
Tuy nhiên, người theo quan điểm đó, sau khi từ bỏ quan điểm đó, sẽ được hưởng điều đó.
Na, bhikkhave, sagahaṭṭhāya parisāya (mahāva. 154) sikkhāpaccakkhātakassa antimavatthuṃ ajjhāpannakassa nisinnaparisāyāti (mahāva. 183) ettha gahaṭṭho nāma pakatiyā gihiliṅge ṭhito.
In "Not, bhikkhus, with a lay assembly" and "to an assembly seated, a person who has abandoned the training and committed the last offense," a householder means one who naturally stands in the lay state.
“Này các tỳ-khưu, không phải trong hội chúng cư sĩ…” và “trong hội chúng đang ngồi của người đã từ bỏ giới và đã phạm tội cuối cùng…” ở đây, “cư sĩ” (gahaṭṭho) là người sống trong hình tướng cư sĩ một cách tự nhiên.
Sikkhaṃ paccakkhāya bhikkhuliṅge ṭhito sikkhāpaccakkhātako.
One who has abandoned the training and remains in the monastic state is called sikkhāpaccakkhātaka.
Người đã từ bỏ giới (sikkhāpaccakkhātako) là người đã từ bỏ giới và vẫn giữ hình tướng tỳ-khưu.
So sakāsāvesu sāpekkhattā sāmaṇerabhāvaṃ patthayamāno teneva liṅgena tīhi saraṇagamanehi sāmaṇero hoti.
Such a monk, being attached to his robes, desiring the state of a sāmaṇera, becomes a sāmaṇera through that very monastic attire and by taking the three refuges.
Do y còn gắn bó với y phục kāṣāya của mình, và mong muốn trở thành sāmaṇera, y trở thành sāmaṇera với hình tướng đó bằng ba sự nương tựa.
Antimavatthuṃ ajjhāpanno saṃvāsaṃ sādiyantopi pacchā pubbe vuttakkamena asādiyitvā sāmaṇerabhāvaṃ patthayamāno sikkhāpaccakkhātako viya tīhi saraṇagamanehi sāmaṇero hoti, na puna kāsāvaṃ paṭiggāhāpetabbo bhikkhūhi paṭhamaṃ dinnaliṅgeyeva ṭhitattā.
One who has committed the last offense, even if he approves of co-residence, but later, following the previously mentioned sequence, disapproves and desires the state of a sāmaṇera, becomes a sāmaṇera through the three refuges, just like one who has abandoned the training. He should not be made to receive the yellow robes again, because he remains in the same attire initially given by the bhikkhus.
Người đã phạm tội cuối cùng, ngay cả khi y chấp nhận sự chung sống, sau đó không chấp nhận nó theo thứ tự đã nói trước đó, và mong muốn trở thành sāmaṇera, thì y trở thành sāmaṇera bằng ba sự nương tựa, giống như người đã từ bỏ giới. Y không cần phải được các tỳ-khưu cho phép thọ lại y phục kāṣāya, vì y vẫn giữ hình tướng ban đầu đã được ban cho.
Yo pana pārājiko codiyamāno parājitvā ‘‘handa, bhante, sāmaṇero bhavāmi, saraṇāni dethā’’ti vadati, ‘‘sādhu gaṇhāhī’’ti na vattabbo, gihiliṅge ṭhapetvā puna kāsāyāni paṭiggāhāpetvā pabbājetabbo.
But if a bhikkhu who has committed a pārājika offense is reproved, defeated, and says, "Venerable Sirs, now I will become a sāmaṇera; please give me the refuges," he should not be told, "Good, take them." He should be placed in lay attire, and then, after being made to receive the yellow robes again, he should be ordained as a sāmaṇera.
Tuy nhiên, nếu một tỳ-khưu Pārājika bị chất vấn, bị đánh bại, và nói: “Bạch Đại đức, con xin làm sāmaṇera, xin hãy ban Tam Quy cho con,” thì không nên nói: “Tốt, hãy nhận lấy.” Y phải được đưa về hình tướng cư sĩ, sau đó được cho phép thọ lại y phục kāṣāya và xuất gia.
‘‘Idaṃ pana sabbaṃ attano matiyā vuttattā vicāretvā gahetabba’’nti ācariyo vadati.
"But all of this, being stated from one's own opinion, should be considered and accepted," says the teacher.
“Tuy nhiên, tất cả những điều này đều được nói ra theo ý kiến riêng, nên cần được xem xét và chấp nhận,” vị đạo sư nói.
Pavesanaṃ nāma aṅgajātaṃ pavesentassa aṅgajātena samphusanaṃ.
Penetration (pavesanaṃ) is the touching of the male organ when inserting it.
Pavesanaṃ (sự đưa vào) là sự chạm vào của dương vật khi đưa nó vào.
Paviṭṭhaṃ nāma yāva mūlā pavesentassa vippakatakāle vāyāmakālo.
Penetrated (paviṭṭhaṃ) is the time of effort when inserting it up to the root, or at the time of completion.
Paviṭṭhaṃ (đã được đưa vào) là khoảng thời gian nỗ lực khi đưa nó vào đến gốc, hoặc khi nó đã được đưa vào.
Sukkavissaṭṭhisamaye aṅgajātaṃ ṭhitaṃ nāma.
The male organ is called firm (ṭhitaṃ) at the moment of semen emission.
Dương vật ṭhitaṃ (đứng yên) vào thời điểm xuất tinh.
Uddharaṇaṃ nāma nīharaṇakālo.
Withdrawal (uddharaṇaṃ) is the time of extraction.
Uddharaṇaṃ (sự rút ra) là thời điểm rút ra.
Gaṇṭhipade pana ‘‘vāyāmato oramitvā ṭhānaṃ ṭhitaṃ nāmā’’ti vuttaṃ, taṃ asaṅkarato dassanatthaṃ vuttaṃ.
However, in the Gaṇṭhipada, it is said, "Standing (ṭhānaṃ) means stopping after the effort (vāyāmato oramitvā)," which was stated to show the distinction.
Tuy nhiên, trong Gaṇṭhipada có nói: “Sự đứng yên sau khi ngừng nỗ lực được gọi là ṭhitaṃ,” điều đó được nói ra để chỉ rõ mà không có sự lẫn lộn.
Pavesanapaviṭṭhauddharaṇakālesupi sukkavissaṭṭhi hotiyeva.
Even during the times of insertion, penetration, and withdrawal, there is an emission of semen.
Ngay cả trong lúc đưa vào, đã đưa vào và rút ra, sự xuất tinh vẫn xảy ra.
59-60. ‘‘Mataṃ yebhuyyena akkhāyita’’nti vacanato amataṃ yebhuyyena khāyitampi pārājikavatthumevāti dasseti.
59-60. It is shown that by the saying “mostly unchewed dead*,” even mostly chewed non-dead* is a matter of pārājika.
Theo câu nói rằng “phần lớn vật chết không bị nhổ ra”, thì ngay cả khi phần lớn vật sống bị nhổ ra, đó vẫn là một trường hợp phạm tội Pārājika.
Sabbaso khāyitaṃ, uppāṭitaṃ vā thullaccayavatthumevāti dasseti, tathā ‘‘yebhuyyena khāyita’’nti vacanato mataṃ sabbakhāyitaṃ, uppāṭitaṃ vā dukkaṭavatthūti dasseti.
It is shown that entirely chewed or uprooted* is a matter of thullaccaya; similarly, by the saying “mostly chewed,” it is shown that entirely chewed or uprooted dead* is a matter of dukkaṭa.
Nó cho thấy rằng ngay cả khi toàn bộ bị nhổ ra hoặc bị nhổ đi, đó vẫn là một trường hợp Thullaccaya; và tương tự, từ câu nói "phần lớn bị nhổ ra", nó cho thấy rằng vật chết bị nhổ ra hoàn toàn hoặc bị nhổ đi là một trường hợp Dukkaṭa.
Na ca sāvasesaṃ paññapenti.
And they do not lay down* with remainder.
Và không quy định có phần còn lại.
Kiṃ kāraṇā?
What is the reason?
Vì lý do gì?
Idañhi sikkhāpadaṃ lokavajjaṃ, na paṇṇattivajjaṃ.
For this rule of training is a worldly offense, not an offense by enactment.
Vì giới luật này là lỗi thế gian, không phải lỗi do quy định.
Tattha sikkhāpadanti pārājikaṃ adhippetaṃ.
Here, "rule of training" refers to pārājika.
Ở đây, giới luật (sikkhāpada) được hiểu là Pārājika.
Tattha thullaccayampi hi lokavajjaṃ, na paṇṇattivajjaṃ.
Here, even a thullaccaya is a worldly offense, not an offense by enactment.
Ở đây, ngay cả Thullaccaya cũng là lỗi thế gian, không phải lỗi do quy định.
Atha vā ubhayampi anavasesaṃ paññattaṃ.
Or, both are laid down without remainder.
Hoặc cả hai (Pārājika và Thullaccaya) đều được quy định không có phần còn lại.
Pārājikakhette hi heṭṭhimakoṭiṃ pāpetvā ṭhapite tato paraṃ thullaccayanti paññattameva hoti.
For when the lowest limit is reached and established in the domain of pārājika, beyond that is thullaccaya, which is indeed laid down.
Trong phạm vi Pārājika, khi đã đạt đến giới hạn thấp nhất và được đặt ở đó, thì từ đó trở đi, Thullaccaya được quy định.
Tattha thullaccayakhettampi pārājikakhettaṃ viya heṭṭhimaparicchedena vuttanti veditabbaṃ.
It should be understood that here, the domain of thullaccaya is stated with a lower boundary, like the domain of pārājika.
Trong đó, phạm vi Thullaccaya cũng được nói đến với giới hạn thấp nhất, giống như phạm vi Pārājika, cần phải hiểu như vậy.
Upaḍḍhakkhāyite thullaccayanti yattha nimittaṃ khāyitaṃ, taṃ dukkaṭavatthūti veditabbaṃ.
In a half-chewed*, it is a thullaccaya; where the private part is chewed, that should be understood as a dukkaṭa offense.
Khi một nửa bị nhổ ra, là Thullaccaya, ở chỗ nào mà bộ phận sinh dục bị nhổ ra, thì đó là trường hợp Dukkaṭa, cần phải hiểu như vậy.
Etthāha – paṇṇattivajjaṃ kiṃ sāvasesameva bhagavā paññāpetīti?
Here it is asked: "Does the Blessed One lay down an offense by enactment only with a remainder?"
Ở đây, người hỏi nói: "Phải chăng Đức Thế Tôn chỉ quy định những giới luật là lỗi do quy định có phần còn lại?"
Ekaṃsato pana yathāsambhavaṃ tattha tattha pakāsayissāma, kimatthaṃ pana bhagavā upaḍḍhakkhāyite pārājikaṃ na paññāpesīti ayaṃ tāva apucchā buddhavisayattā vinayapaññattiyā.
However, we will explain unequivocally as appropriate in each instance; as for the question "why did the Blessed One not lay down a pārājika for a half-chewed*?," this question is not to be asked, as the laying down of Vinaya rules is within the Buddha's domain.
Tuy nhiên, chúng tôi sẽ giải thích rõ ràng tùy theo trường hợp ở từng nơi. Còn về việc tại sao Đức Thế Tôn không quy định Pārājika cho trường hợp bị nhổ ra một nửa, thì câu hỏi này không cần hỏi, vì việc quy định giới luật thuộc về phạm vi của Đức Phật.
Idaṃ panettha kāraṇapatirūpakaṃ ‘‘upaḍḍhabhāvassa dubbinicchayattā’’ti.
The reason-like explanation here is "because the state of being half is difficult to determine."
Lý do tương tự ở đây là "vì khó xác định tình trạng một nửa".
Yebhuyyena khāyitaṃ nāma vaccamaggapassāvamaggamukhānaṃ catūsu koṭṭhāsesu dve koṭṭhāse atikkamma yāva tatiyakoṭṭhāsapariyosānā khāditaṃ, tatiyakoṭṭhāsaṃ atikkamma yāva catutthakoṭṭhāsapariyosānā dukkaṭavatthu.
"Mostly chewed" means having gone beyond two parts out of the four parts of the anus, urethra, and mouth, chewed up to the end of the third part; having gone beyond the third part, up to the end of the fourth part, is a dukkaṭa offense.
"Bị nhổ ra phần lớn" có nghĩa là đã vượt qua hai trong bốn phần của các lỗ tiểu tiện, đại tiện và miệng, và bị nhổ cho đến cuối phần thứ ba. Vượt qua phần thứ ba cho đến cuối phần thứ tư là trường hợp Dukkaṭa.
Yadipi nimittaṃ sabbaso khāyitanti ‘‘jīvamānakasarīraṃyeva sandhāya vutta’’nti vadanti, taṃ vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
Even if the private part is entirely chewed, some say, “this is stated with reference to a living body only.” This should be examined and accepted.
Mặc dù bộ phận sinh dục bị nhổ ra hoàn toàn, người ta nói rằng "điều này được nói đến chỉ liên quan đến cơ thể sống", điều đó cần được xem xét kỹ lưỡng.
Allasarīreti abhinave, akuthite vā manussānaṃ jīvamānasarīre akkhināsādīsu thullaccayameva.
In a fresh body, meaning in a new or unrotted living human body, touching the eyes, nose, etc., is only a thullaccaya.
Trong cơ thể tươi (allasarīre) có nghĩa là trong cơ thể người còn mới, hoặc chưa thối rữa, thì ở mắt, mũi, v.v., chỉ là Thullaccaya.
Tiracchānagatānaṃ hatthiassādīnaṃ nāsāya vatthikose ca thullaccayanti ‘‘amaggena amaggaṃ paveseti, āpatti thullaccayassā’’ti imāya pāḷiyā atthavisesenettha vuttaṃ.
In the nose or bladder of animals like elephants and horses, it is a thullaccaya; this is stated here by the special meaning of the Pāli text: "If one inserts into an improper passage, there is an offense of thullaccaya."
Trong mũi và bàng quang của các loài súc sinh như voi, ngựa, v.v., là Thullaccaya, điều này được nói đến ở đây với ý nghĩa đặc biệt của Pāḷi này: "Nếu đưa vào một đường không phải đường thông thường, thì phạm tội Thullaccaya."
Upakacchakādīsu dukkaṭaṃ, sabbesampi tiracchānagatānaṃ akkhikaṇṇavaṇesu dukkaṭaṃ, avasesasarīrepi dukkaṭamevāti idaṃ vinītavatthusmiṃ ‘‘ehi, bhante, methunaṃ dhammaṃ paṭisevā’’ti.
In the armpits, etc., it is a dukkaṭa; in the eyes, ears, and wounds of all animals, it is a dukkaṭa; and in the rest of the body, it is also a dukkaṭa. This is from the Vinītavatthu: "Come, Venerable Sir, engage in sexual activity."
Ở nách, v.v., là Dukkaṭa; ở mắt, tai, vết thương của tất cả các loài súc sinh cũng là Dukkaṭa; và ở các bộ phận khác của cơ thể cũng là Dukkaṭa – điều này được nói trong Vinītavatthu: "Thưa Tôn giả, hãy đến và hành dâm."
‘‘Alaṃ bhagini netaṃ kappatī’’ti (pārā. 79) iminā tāva methunarāgābhāvo dassito hoti.
By "Enough, sister, this is not proper," the absence of sexual passion is shown.
"Thôi đi, này chị, điều đó không hợp pháp" – qua câu này, sự vắng mặt của dục vọng tà dâm đã được chỉ ra.
‘‘Ehi, bhante, ūruntarikāya ghaṭṭehi…pe… so bhikkhu tathā akāsī’’ti iminā tāva mocanassādo dassito hoti, tenevāha bhagavā ‘‘āpatti saṅghādisesassā’’ti.
By "Come, Venerable Sir, rub between my thighs… and that bhikkhu did so," the pleasure of release is shown, therefore the Blessed One said, "There is an offense of saṅghādisesa."
"Thưa Tôn giả, hãy đến và cọ xát giữa đùi... và vị Tỳ-khưu đó đã làm như vậy" – qua câu này, sự khoái cảm của sự xuất tinh đã được chỉ ra, và do đó Đức Thế Tôn đã nói: "Phạm tội Saṅghādisesa."
‘‘Yo pana methunarāgena ūruntarikāya ghaṭṭeti, tassa dukkaṭa’’nti siddhanti katvā vuttaṃ.
It is stated, having established as a principle, that "if one rubs between the thighs with sexual passion, it is a dukkaṭa."
"Nếu ai đó cọ xát giữa đùi vì dục vọng tà dâm, thì đó là Dukkaṭa" – điều này được nói sau khi đã kết luận.
Manussānaṃ akkhikaṇṇavaṇādi thullaccayavatthu, tiracchānagatānaṃ dukkaṭavatthūti ettha duviññeyyo pāḷileso, tasmā ‘‘na ca, bhikkhave, rattacittena aṅgajātaṃ chupitabbaṃ, yo chupeyya, āpatti thullaccayassā’’ti vacanato rattacittena akkhikaṇṇavaṇaṃ chupantassa dukkaṭanti siddhanti ayaṃ cammakkhandhake pāḷilesoti veditabbo.
That touching the eyes, ears, and wounds of humans is a thullaccaya offense, and of animals is a dukkaṭa offense, is a difficult Pāli passage here; therefore, it should be understood that by the saying “Monks, one should not touch a private part with a lustful mind; if one touches, there is an offense of thullaccaya,” this principle, that one who touches the eye, ear, or wound with a lustful mind incurs a dukkaṭa, is a Pāli passage in the Cammakkhandhaka.
Ở đây, việc nói rằng vết thương ở mắt, tai, v.v., của con người là trường hợp Thullaccaya, còn của súc sinh là trường hợp Dukkaṭa, có một sự mơ hồ trong văn bản Pāḷi. Do đó, theo câu nói "Này các Tỳ-khưu, không được chạm vào bộ phận sinh dục với tâm dục vọng; nếu ai chạm vào, phạm tội Thullaccaya", thì việc một Tỳ-khưu chạm vào vết thương ở mắt, tai với tâm dục vọng là Dukkaṭa – đây là ý nghĩa đã được xác định, và cần phải hiểu rằng đây là một đoạn Pāḷi ẩn ý trong Cammakkhandhaka.
‘‘Jīvamānakapurisassāti jīvamānakasaddo mate vattabbameva natthīti ñāpanatthaṃ vutto’’ti vadanti.
Some say that the word "jīvamānaka" (living) in "jīvamānakapurisa" (living man) is stated to make it known that there is nothing to be said about a dead one.
"Jīvamānakapurisassa" – người ta nói rằng từ "jīvamānaka" (còn sống) được dùng để chỉ rõ rằng không có gì để nói về người đã chết.
Mahāaṭṭhakathāyaṃ panāti idaṃ kiñcāpi ‘‘katvā mahāaṭṭhakathaṃ sarīra’’nti vuttaṃ, atha kho sesaaṭṭhakathāsu ‘‘methunarāgena mukhenā’’ti vacanābhāvato tattheva bhāvato taṃ vacanaṃ pāḷivacanena saṃsanditvā dassanatthaṃ vuttaṃ.
As for in the Mahāaṭṭhakathā, although it is said, "having made the Mahāaṭṭhakathā the body," nevertheless, since the phrase "with sexual passion, through the mouth" is not found in other Aṭṭhakathās but is present only there, that statement is made to show it in correlation with the Pāli statement.
Tuy nhiên, trong Mahāaṭṭhakathā, mặc dù có câu "sau khi tạo ra Mahāaṭṭhakathā, cơ thể", nhưng vì trong các Aṭṭhakathā khác không có câu "bằng miệng vì dục vọng tà dâm", và vì câu đó chỉ có ở đó, nên nó được nói ra để so sánh với văn bản Pāḷi.
Anugaṇṭhipade pana ‘‘taṃ sabbampīti mahāaṭṭhakathāyameva methunarāgena itthiyā nimittaṃ appavesento chupati, thullaccaya’’nti ca vuttaṃ.
However, in the Anugaṇṭhipada, it is also stated, "All that" (referring to the Mahāaṭṭhakathā) says, "If, with sexual passion, one touches a woman's private part without inserting, it is a thullaccaya."
Trong Anugaṇṭhipada, cũng có câu: "Taṃ sabbampi" (tất cả những điều đó), và trong Mahāaṭṭhakathā, cũng nói rằng "nếu một người chạm vào bộ phận sinh dục của phụ nữ mà không đưa vào vì dục vọng tà dâm, thì là Thullaccaya."
‘‘Methunarāgena mukhenā’’tipi katthaci, pāḷiyaṃ avisesena ‘‘na ca, bhikkhave, rattacittena aṅgajātaṃ chupitabba’’nti vuttaṃ, tasmā ‘‘taṃ sabba’’nti vuttaṃ.
"With sexual passion, through the mouth" is also found somewhere; in the Pāli, it is stated generally, "Monks, one should not touch a private part with a lustful mind," therefore, "all that" is said.
"Bằng miệng vì dục vọng tà dâm" cũng có ở một số nơi, nhưng trong Pāḷi, nó được nói chung chung là "Này các Tỳ-khưu, không được chạm vào bộ phận sinh dục với tâm dục vọng", do đó mới nói "Taṃ sabbaṃ" (tất cả những điều đó).
Purimaṃ pasaṃsantīti tiracchānagati…pe… vuttanayeneva thullaccayaṃ, kāyasaṃsaggarāgena dukkaṭantiādiaṭṭhakathāvacanehi saṃsandanato.
They praise the former because it correlates with the Aṭṭhakathā statements such as "going to the animal realm... it is a thullaccaya in the way explained, and a dukkaṭa by the passion of bodily contact."
Khen ngợi điều trước là do sự phù hợp với các câu Aṭṭhakathā như "đối với súc sinh... là Thullaccaya theo cách đã nói, và là Dukkaṭa do sự tiếp xúc cơ thể vì dục vọng", v.v.
‘‘Taṃ sabbampi…pe… purimaṃ pasaṃsantī’’ti idaṃ saṅgītito pacchā sīhaḷadīpakehi ācariyehi pāḷiyā, aṭṭhakathāyañca vuttavacanaṃ saṃsanditvā vuttavinicchayoti vuttaṃ.
"All that... they praise the former" refers to a determination stated by the teachers from Sri Lanka after the Council, by comparing the statements found in both the Pāli and the Aṭṭhakathā.
"Taṃ sabbampi... khen ngợi điều trước" – điều này được nói rằng đó là một quyết định được đưa ra sau khi đối chiếu các câu nói trong Pāḷi và Aṭṭhakathā của các vị Aṭṭhakathācariya từ đảo Sri Lanka sau kỳ Kết tập.
Ettha itarathā hīti pakatimukhena.
Here, otherwise, indeed means in the usual manner.
Ở đây, "itarathā hi" (nếu không thì) có nghĩa là bằng đường thông thường.
Kasmā dukkaṭanti ce?
Why is it a dukkaṭa?
Nếu hỏi tại sao lại là Dukkaṭa?
‘‘Aṅgulibījādīni pavesentassa dukkaṭa’’nti vuttattā yuttaṃ.
It is appropriate because it is stated that "one who inserts fingers, testicles, etc., incurs a dukkaṭa."
Vì đã nói "người đưa ngón tay, tinh hoàn, v.v., vào thì phạm Dukkaṭa", nên điều đó là hợp lý.
Tiracchānagatitthiyā passāvamagganti ettha mahāaṭṭhakathāyampi pubbe ‘‘nimitta’’nti vatvā ettha ‘‘passāvamagga’’nti vuttattā avasesanimitte dukkaṭanti yuttaṃ viya dissati.
In "the urinal passage of an animal woman," it seems appropriate that in the Mahāaṭṭhakathā, having first said "private part" and then here "urinal passage," a dukkaṭa is incurred for other private parts.
"Đường tiểu tiện của súc sinh cái" – ở đây, trong Mahāaṭṭhakathā, sau khi nói "bộ phận sinh dục" trước đó, lại nói "đường tiểu tiện" ở đây, nên dường như hợp lý khi nói rằng ở các bộ phận sinh dục còn lại là Dukkaṭa.
Vuttanayenevāti methunarāgena.
In the manner stated means with sexual passion.
"Theo cách đã nói" là vì dục vọng tà dâm.
Thullaccayanti ca khandhake passāvanimittavasenevāgatattā upaparikkhitvā gahetabbaṃ.
Thullaccaya in the Khandhaka should be understood after careful examination, as it refers only to the urinal private part.
Và Thullaccaya cũng cần được xem xét kỹ lưỡng vì nó chỉ xuất hiện trong Khandhaka liên quan đến bộ phận sinh dục tiểu tiện.
Pakiṇṇake yāni sikkhāpadāni ‘‘kiriyānī’’ti vuccanti, tesaṃ vasena kāyo, vācā ca saha viññattiyā veditabbā.
In Miscellaneous (Pakiṇṇaka), those rules of training that are called "actions" (kiriyā) should be understood as physical and verbal actions accompanied by a communication (viññatti).
Trong Pakiṇṇaka, những giới luật được gọi là "kiriya" (hành động), thì thân và khẩu cùng với viññatti (biểu hiện) cần được hiểu theo nghĩa đó.
Akiriyānaṃ vasena vinā viññattiyā veditabbā, cittaṃ panettha appamāṇaṃ bhūtārocanasamuṭṭhānassa kiriyattā, acittakattā ca.
For non-actions (akiriyā), they should be understood without communication, and here, the mind is immeasurable, because the arising of true declaration is an action (kiriyā) and because it is without mind (acitta).
Đối với những giới luật không phải là hành động (akiriyā), thì cần được hiểu không có viññatti, và tâm ở đây không phải là thước đo vì sự tường thuật sự thật (bhūtārocanasamuṭṭhāna) là một hành động và không có tâm.
Tattha kiriyā āpattiyā anantaracittasamuṭṭhānā veditabbā.
Therein, an action (kiriyā) should be understood as arising immediately after the thought of the offense.
Ở đó, hành động (kiriya) cần được hiểu là phát sinh từ tâm ngay sau khi phạm tội.
Aviññattijanakampi ekaccaṃ bāhullanayena ‘‘kiriya’’nti vuccati, yathayidaṃ paṭhamapārājikaṃ viññattiyā abhāvepi ‘‘so ce sādiyati, āpatti pārājikassā’’ti hi vuttaṃ ‘‘na sādiyati anāpattī’’ti ca.
Some non-communicative actions are also called "kiriya" by way of abundance, as in the first pārājika, where it is stated, "If he assents, there is an offense of pārājika," even in the absence of communication, and "If he does not assent, there is no offense."
Thậm chí một số điều không có biểu hiện (aviññatti) cũng được gọi là “hành động” (kiriya) theo nghĩa rộng, như giới Pārājika thứ nhất này, dù không có biểu hiện (viññatti) nhưng đã được nói rằng: “Nếu người ấy chấp nhận, thì phạm tội Pārājika”, và “Nếu không chấp nhận, thì không phạm tội”.
Viññattisaṅkhātāpi kiriyā vinā sevanacittena na hoti cittajattā, vikārarūpattā, cittānuparivattikattā ca.
Even a "kiriya" that is called viññatti does not occur without the thought of indulgence, because it is mind-born, a modified form, and follows the mind.
Hành động được gọi là biểu hiện (viññatti) cũng không thể tồn tại nếu không có tâm chấp nhận (sevanacitta), vì nó là do tâm sinh, là một loại sắc biến đổi (vikārarūpa), và là tùy thuộc vào tâm.
Tasmā kiriyāsaṅkhātamidaṃ viññattirūpaṃ itaraṃ cittajarūpaṃ viya janakacittena vinā na tiṭṭhati, itaraṃ saddāyatanaṃ tiṭṭhati, tasmā kiriyāya sati ekantato tajjanakaṃ sevanacittaṃ atthiyevāti katvā na sādiyati anāpattīti na yujjati.
Therefore, this viññatti-form, which is called kiriya, does not persist without the generative thought, just like other mind-born forms. The other, the sound-object, persists. Therefore, it is not fitting to say "if he does not assent, there is no offense," on the grounds that when there is kiriya, there is definitely a generative thought of indulgence.
Vì vậy, loại sắc biểu hiện (viññattirūpa) này, được gọi là hành động (kiriya), không tồn tại nếu không có tâm tạo tác (janakacitta), giống như các loại sắc do tâm sinh khác. Âm thanh (saddāyatana) thì tồn tại. Do đó, việc nói rằng “nếu có hành động, thì chắc chắn có tâm chấp nhận tạo tác ra nó”, và “nếu không chấp nhận, thì không phạm tội” là không hợp lý.
Yasmā viññattijanakampi samānaṃ sevanacittaṃ na sabbakālaṃ viññattiṃ janeti, tasmā vināpi viññattiyā sayaṃ uppajjatīti katvā ‘‘sādiyati, āpatti pārājikassā’’ti vuttaṃ.
Because the thought of indulgence, even though it is capable of generating viññatti, does not always generate viññatti, it is stated, "if he assents, there is an offense of pārājika," on the grounds that it arises by itself even without viññatti.
Bởi vì tâm chấp nhận (sevanacitta), dù có khả năng tạo ra biểu hiện (viññatti), không phải lúc nào cũng tạo ra biểu hiện. Do đó, đã được nói rằng: “Nếu chấp nhận, thì phạm tội Pārājika”, vì nó tự sinh ngay cả khi không có biểu hiện.
Nuppajjati ce, na sādiyati nāma, tassa anāpatti, teneva bhagavā ‘‘kiṃcitto tvaṃ bhikkhū’’ti citteneva āpattiṃ paricchindati, na kiriyāyāti veditabbaṃ.
If it does not arise spontaneously, then it is not considered to be desired, and for that person, there is no offense. Therefore, the Blessed One determines the offense by the thought alone, saying, "What is your intention, bhikkhu?" and not by the action. This should be understood.
Nếu nó không tự sinh, thì gọi là không chấp nhận, người ấy không phạm tội. Chính vì thế, Thế Tôn đã phân định tội bằng tâm khi hỏi: “Này Tỳ-khưu, tâm ông là gì?”, chứ không phải bằng hành động (kiriya).
Ettāvatā cha āpattisamuṭṭhānāni, tāni eva āpattikarā dhammā nāmāti ca, catūhākārehi āpattiṃ āpajjati kāyena vācāya kāyavācāhi kammavācāya āpajjatīti ca etāni suttapadāni avirodhitāni honti, aññathā virodhitāni.
Thus, the six origins of offenses, and that these alone are called the factors that cause offenses, and that one incurs an offense in four ways—by body, by speech, by body and speech, or by kammavācā—these textual passages are not contradictory. Otherwise, they would be contradictory.
Đến đây, sáu căn nguyên phát sinh tội, và những điều đó được gọi là các pháp gây tội, và việc phạm tội xảy ra theo bốn cách: bằng thân, bằng lời, bằng cả thân và lời, hoặc bằng nghi thức tụng đọc (kammavācā) – những câu kinh này không mâu thuẫn. Nếu không, chúng sẽ mâu thuẫn.
Kathaṃ?
How so?
Thế nào là mâu thuẫn?
Yañhi āpattiṃ kammavācāya āpajjati, na tattha kāyādayoti āpannaṃ, tato kammavācāya saddhiṃ āpattikarā dhammā sattāti āpajjati, atha tatthāpi kāyādayo ekato vā nānāto vā labbhanti.
For if one incurs an offense by kammavācā, the body and so on are not involved there, which means that the factors causing offense, together with kammavācā, are seven. But if the body and so on are obtained there, either together or separately,
Tội nào được phạm bằng nghi thức tụng đọc (kammavācā), thì thân và các yếu tố khác không phát sinh ở đó. Do đó, các pháp gây tội cùng với nghi thức tụng đọc là bảy, nhưng ở đó, thân và các yếu tố khác cũng có thể được tìm thấy, hoặc cùng lúc hoặc riêng lẻ.
‘‘Catūhi ākārehī’’ti na yujjati, ‘‘tīhākārehi āpattiṃ āpajjatī’’ti vattabbaṃ siyāti evaṃ virodhitāni honti.
then "in four ways" would not be appropriate; it should be said, "one incurs an offense in three ways." In this way, they would be contradictory.
Việc nói “bằng bốn cách” là không hợp lý, lẽ ra phải nói “phạm tội bằng ba cách”. Như vậy chúng sẽ mâu thuẫn.
Kathaṃ avirodhitānīti?
How are they not contradictory?
Thế nào là không mâu thuẫn?
Saviññattikāviññattikabhedabhinnattā kāyādīnaṃ.
Because the body and so on are differentiated by the distinction of being accompanied by viññatti or not accompanied by viññatti.
Vì thân và các yếu tố khác được phân chia thành hai loại: có biểu hiện (saviññattika) và không có biểu hiện (aviññattika).
Yā kiriyā āpatti, taṃ ekaccaṃ kāyena saviññattikena āpajjati, ekaccaṃ saviññattiyā vācāya, ekaccaṃ saviññattikāhi kāyavācāhi āpajjati.
Among the offenses that are actions, some are incurred by the body accompanied by viññatti, some by speech accompanied by viññatti, and some by body and speech accompanied by viññatti.
Trong số các tội là hành động (kiriya), một số được phạm bằng thân có biểu hiện, một số bằng lời nói có biểu hiện, một số bằng cả thân và lời nói có biểu hiện.
Yā pana akiriyā āpatti, taṃ ekaccaṃ kammavācāya āpajjati, tañca kho avasiṭṭhāhi aviññattikāhi kāyavācāhiyeva, na vinā ‘‘no ce kāyena vācāya paṭinissajjati, kammavācāpariyosāne āpatti saṅghādisesassā’’ti (pārā. 414, 421) vacanato.
However, among the offenses that are non-actions, some are incurred by kammavācā, and that is only through the remaining body and speech not accompanied by viññatti, not without them, according to the statement: "If he does not relinquish by body or speech, at the conclusion of the kammavācā, there is an offense of Saṅghādisesa."
Còn đối với các tội không phải là hành động (akiriyā), một số được phạm bằng nghi thức tụng đọc (kammavācā), và điều đó chỉ xảy ra với thân và lời nói không có biểu hiện còn lại, không thể không có chúng, theo lời dạy: “Nếu không từ bỏ bằng thân hay lời nói, thì khi nghi thức tụng đọc kết thúc, phạm tội Saṅghādisesa”.
Avisesena vā ekaccaṃ āpattiṃ kāyena āpajjati, ekaccaṃ vācāya, ekaccaṃ kāyavācāhi.
Or, without distinction, some offenses are incurred by body, some by speech, and some by body and speech.
Hoặc nói chung, một số tội được phạm bằng thân, một số bằng lời nói, một số bằng cả thân và lời nói.
Yaṃ panettha kāyavācāhi, taṃ ekaccaṃ kevalāhi kāyavācāhi āpajjati, ekaccaṃ kammavācāya āpajjatīti ayamattho veditabboti evaṃ avirodhitāni honti.
Among these, what is by body and speech, some are incurred by body and speech alone, and some are incurred by kammavācā. This meaning should be understood, and in this way, they are not contradictory.
Trong số đó, những tội được phạm bằng cả thân và lời nói, một số được phạm chỉ bằng thân và lời nói, một số được phạm bằng nghi thức tụng đọc.Ý nghĩa này nên được hiểu như vậy, và như thế chúng không mâu thuẫn.
Tatrāyaṃ samāsato atthavibhāvanā – kāyena āpajjatīti kāyena saviññattikena akattabbaṃ katvā ekaccaṃ āpajjati, aviññattikena kattabbaṃ akatvā āpajjati, tadubhayampi kāyakammaṃ nāma.
Herein, the explanation of the meaning in brief is this: one incurs by body means that one incurs some offense by doing what should not be done with the body accompanied by viññatti, and one incurs some by not doing what should be done with the body not accompanied by viññatti. Both of these are called bodily action.
Trong đó, đây là sự giải thích ý nghĩa tóm tắt: Phạm tội bằng thân (kāyena āpajjati) có nghĩa là, một số tội được phạm bằng cách làm điều không nên làm bằng thân có biểu hiện, một số được phạm bằng cách không làm điều nên làm bằng thân không có biểu hiện. Cả hai điều đó đều được gọi là thân nghiệp (kāyakamma).
Akatampi hi loke ‘‘kata’’nti vuccati ‘‘idaṃ dukkaṭaṃ mayā, yaṃ mayā puññaṃ na kata’’nti evamādīsu, sāsane ca ‘‘idaṃ te, āvuso ānanda, dukkaṭaṃ, yaṃ tvaṃ bhagavantaṃ na pucchī’’tiādīsu (cūḷava. 443), evamidha vinayapariyāye kāyena akaraṇīyampi ‘‘kāyakamma’’nti vuccati, ayameva nayo vācāya āpajjatītiādīsu.
Indeed, even what is not done is called "done" in the world, as in "This is ill-done by me, that I did not do merit," and so on; and in the Dispensation, as in "This, friend Ānanda, is ill-done by you, that you did not ask the Blessed One," and so on. In this way, in this Vinaya exposition, even what should not be done by body is called "bodily action." The same method applies to "one incurs by speech," and so on.
Thật vậy, điều chưa làm cũng được gọi là “đã làm” trong đời thường, như trong các câu “Điều tôi đã làm là ác nghiệp, điều phước đức tôi chưa làm”, và trong giáo pháp, như trong các câu “Này Hiền giả Ānanda, đây là ác nghiệp của ông, vì ông đã không hỏi Thế Tôn”. Tương tự như vậy, trong Vinaya này, điều không nên làm bằng thân cũng được gọi là “thân nghiệp”. Phương pháp này cũng áp dụng cho các câu như “Phạm tội bằng lời nói”.
Tattha samuṭṭhānaggahaṇaṃ kattabbato vā akattabbato vā kāyādibhedāpekkhameva āpattiṃ āpajjati, na aññathāti dassanatthaṃ.
In that, the inclusion of origin (samuṭṭhāna) is to show that one incurs an offense only by considering the distinctions of body and so on, whether as what should be done or what should not be done, and not otherwise.
Ở đó, việc dùng từ căn nguyên phát sinh (samuṭṭhāna) là để chỉ ra rằng tội được phạm chỉ do việc nên làm hoặc không nên làm, tùy thuộc vào sự phân biệt của thân và các yếu tố khác, chứ không phải theo cách khác.
Kiriyāggahaṇaṃ kāyādīnaṃ saviññattikāviññattikabhedadassanatthaṃ.
The inclusion of action (kiriyā) is to show the distinction of body and so on as being accompanied by viññatti or not accompanied by viññatti.
Việc dùng từ hành động (kiriya) là để chỉ ra sự phân biệt giữa có biểu hiện (saviññattika) và không có biểu hiện (aviññattika) của thân và các yếu tố khác.
Saññāggahaṇaṃ āpattiyā aṅgānaṅgacittavisesadassanatthaṃ, tena yaṃ cittaṃ kiriyālakkhaṇe, akiriyālakkhaṇe vā sannihitaṃ, yato vā kiriyā vā akiriyā vā hoti, na taṃ avisesena āpattiyā aṅgaṃ vā anaṅgaṃ vā hoti, kintu yāya saññāya ‘‘saññāvimokkha’’nti vuccati, tāya sampayuttaṃ cittaṃ aṅgaṃ, itaraṃ anaṅganti dassitaṃ hoti.
The inclusion of perception (saññā) is to show the distinction of the mind as being a component or not a component of the offense. By this, it is shown that the mind, whether it is present in the characteristic of action or the characteristic of non-action, or from which action or non-action arises, is not indiscriminately a component or not a component of the offense. Rather, the mind associated with the perception by which it is called "perception-release" (saññāvimokkha) is a component, and the other is not a component.
Việc dùng từ tưởng (saññā) là để chỉ ra sự khác biệt của tâm là thành phần hay không phải thành phần của tội. Điều đó cho thấy rằng tâm nào hiện hữu trong đặc tính hành động (kiriyālakkhaṇa) hoặc đặc tính không hành động (akiriyālakkhaṇa), hoặc từ đó hành động hay không hành động phát sinh, thì tâm đó không phải là thành phần hay không phải là thành phần của tội một cách chung chung. Mà là tâm đi kèm với tưởng (saññā) mà được gọi là “tưởng giải thoát” (saññāvimokkha) thì là thành phần, còn tâm khác thì không phải là thành phần.
Idāni yena cittena sikkhāpadaṃ sacittakaṃ hoti, yadabhāvā acittakaṃ, tena tassa avisesena sāvajjattā lokavajjabhāvova vuccati, kintu sāvajjaṃyeva samānaṃ ekaccaṃ lokavajjaṃ ekaccaṃ paṇṇattivajjanti dassanatthaṃ lokavajjaggahaṇaṃ.
Now, concerning the mind by which a training rule is considered to have mind, and in the absence of which it is considered to be without mind, its being blameworthy without distinction is merely called being blameworthy by the world. However, the inclusion of blameworthy by the world is to show that, although it is blameworthy, some are blameworthy by the world and some are blameworthy by regulation.
Bây giờ, vì tâm nào làm cho giới luật có tâm (sacittaka), và do thiếu tâm nào mà giới luật không có tâm (acittaka), thì do sự có tội không phân biệt của giới luật đó, nên chỉ nói đến việc có tội theo thế gian (lokavajja). Nhưng việc dùng từ có tội theo thế gian (lokavajja) là để chỉ ra rằng, dù đều là có tội, nhưng một số là tội theo thế gian, một số là tội theo chế định (paṇṇattivajja).
Cittameva yasmā ‘‘lokavajja’’nti vuccati, tasmā manokammampi siyā āpattīti aniṭṭhappasaṅganivāraṇatthaṃ kammaggahaṇaṃ.
Since the mind itself is called "blameworthy by the world," the inclusion of action (kamma) is to prevent the undesirable implication that mental action might also be an offense.
Bởi vì chính tâm được gọi là “tội theo thế gian”, nên để ngăn chặn sự suy diễn không mong muốn rằng ý nghiệp (manokamma) cũng có thể là tội, nên đã dùng từ nghiệp (kamma).
Yaṃ panettha akiriyālakkhaṇaṃ kammaṃ, taṃ kusalattikavinimuttaṃ siyāti aniṭṭhappasaṅganivāraṇatthaṃ kusalattikaggahaṇaṃ.
The inclusion of the triad of wholesome states (kusalattika) is to prevent the undesirable implication that an action characterized as non-action might be excluded from the triad of wholesome states.
Trong đó, để ngăn chặn sự suy diễn không mong muốn rằng nghiệp có đặc tính không hành động (akiriyālakkhaṇa) có thể nằm ngoài ba loại thiện (kusalattika), nên đã dùng từ ba loại thiện (kusalattika).
Yā panettha abyākatā āpatti, taṃ ekaccaṃ avedanampi saññāvedayitanirodhasamāpanno āpajjatīti katvā vedanāttikaṃ ettha na labbhatīti aniṭṭhappasaṅganivāraṇatthaṃ vedanāttikaggahaṇaṃ katanti veditabbaṃ.
It should be understood that the term vedanāttika (triad of feelings) is used here to prevent an undesirable implication, namely that some indeterminate offense (abyākatā āpatti) is incurred even by one who has attained the cessation of perception and feeling (saññāvedayitanirodhasamāpatti) without feeling (avedana), and therefore the triad of feelings is not obtained here.
Trong đó, để ngăn chặn sự suy diễn không mong muốn rằng ba loại thọ (vedanāttika) không được tìm thấy ở đây, vì một số tội không phân biệt (abyākatā) được phạm ngay cả khi không có thọ (avedana), như trường hợp người nhập Diệt thọ tưởng định (saññāvedayitanirodhasamāpanno), nên đã dùng từ ba loại thọ (vedanāttika).
Sikkhāpadañhi sacittakapuggalavasena ‘‘ticittaṃ tivedana’’nti laddhavohāraṃ acittakenāpannampi ‘‘ticittaṃ tivedana’’micceva vuccati.
For a training rule, which is commonly referred to as 'threefold mind, threefold feeling' (ticittaṃ tivedana) in terms of a person with consciousness, is still called 'threefold mind, threefold feeling' even if it is incurred unconsciously.
Thật vậy, giới luật, theo cách gọi của người có tâm (sacittakapuggala), được gọi là “ba tâm, ba thọ” (ticittaṃ tivedana), và ngay cả khi được phạm bởi người không có tâm (acittaka), nó vẫn được gọi là “ba tâm, ba thọ”.
Tatridaṃ suttaṃ ‘‘atthāpatti acittako āpajjati acittako vuṭṭhāti (pari. 324).
In this regard, there is this Sutta: "There is an offense that one incurs unconsciously and emerges from unconsciously.
Trong đó, kinh này nói: “Có những tội người không có tâm phạm, người không có tâm thoát khỏi.
Atthāpatti kusalacitto āpajjati kusalacitto vuṭṭhātī’’tiādi (pari. 470).
There is an offense that one incurs with a wholesome mind and emerges from with a wholesome mind," and so on.
Có những tội người có tâm thiện phạm, người có tâm thiện thoát khỏi,” v.v.
Anugaṇṭhipade pana ‘‘saññā sadā anāpattimeva karoti, cittaṃ āpattimeva, acittakaṃ nāma vatthuavijānanaṃ, nosaññāvimokkhaṃ vītikkamajānanaṃ, idametesaṃ nānatta’’nti vuttaṃ.
However, in the Anugaṇṭhipada it is stated: "Perception (saññā) always causes non-offense, mind (citta) always causes offense. Unconsciousness (acittaka) is not knowing the object, not knowing the transgression of the release of perception. This is their difference."
Trong Anugaṇṭhipada lại nói: “Tưởng (saññā) luôn luôn chỉ tạo ra sự không phạm tội, tâm (citta) luôn luôn chỉ tạo ra sự phạm tội. Cái gọi là không có tâm (acittaka) là sự không biết đối tượng, không phải là tưởng giải thoát (saññāvimokkha), mà là sự biết về sự vi phạm. Đây là sự khác biệt giữa chúng.”
Sabbasaṅgāhakavasenāti sabbasikkhāpadānaṃ saṅgahavasena.
Sabbasaṅgāhakavasena means by way of including all training rules.
Theo cách bao gồm tất cả có nghĩa là theo cách bao gồm tất cả các giới luật.
Bhikkhuniyā cīvaradānādi kiriyākiriyato.
Giving robes to a bhikkhunī, etc., is by way of action and non-action.
Việc cúng dường y phục cho Tỳ-khưu-ni, v.v., là do hành động và không hành động (kiriyākiriyato).
Jātarūparajatapaṭiggahaṇādi siyā kiriyato.
Accepting gold and silver, etc., is sometimes by way of action.
Việc nhận vàng bạc, v.v., có thể do hành động (siyā kiriyato).
Upanikkhittāpaṭikkhepe siyā akiriyato.
Rejecting a deposit is sometimes by way of non-action.
Việc không từ chối vàng bạc đã được đặt xuống có thể do không hành động (siyā akiriyato).
Desitavatthukapamāṇātikkantakuṭikaraṇe siyā kiriyato, adesitavatthukapamāṇātikkantakaraṇe siyā kiriyākiriyato.
Constructing a hut exceeding the specified limit after being shown the site is sometimes by way of action; constructing one exceeding the limit without being shown the site is sometimes by way of action and non-action.
Việc xây cất tịnh xá vượt quá kích thước đã được chỉ định có thể do hành động (siyā kiriyato), còn việc xây cất tịnh xá vượt quá kích thước mà chưa được chỉ định có thể do hành động và không hành động (siyā kiriyākiriyato).
Yaṃ cittaṅgaṃ labhatiyevāti kāyacittaṃ vācācittanti evaṃ.
Yaṃ cittaṅgaṃ labhatiyeva means thus, bodily mind or verbal mind.
Tâm thành phần luôn được tìm thấy có nghĩa là tâm thân (kāyacitta) và tâm lời (vācācitta).
Vināpi cittenāti ettha vināpi cittena sahāpi cittenāti adhippāyo.
Here, vināpi cittena means both without mind and with mind.
Ở đây, ngay cả khi không có tâm (vināpi cittena) có ý nghĩa là ngay cả khi không có tâm và ngay cả khi có tâm.
Yo so saviññattiko, aviññattiko ca vutto kāyo, tassa kammaṃ kāyakammaṃ, tathā vacīkammaṃ.
The action of the body, which is said to be both intentional (saviññattika) and unintentional (aviññattika), is bodily action; similarly, verbal action.
Thân đã được nói là có biểu hiện (saviññattika) và không có biểu hiện (aviññattika), nghiệp của thân đó là thân nghiệp (kāyakamma), và tương tự là khẩu nghiệp (vacīkamma).
Tattha saviññattiko kāyo uppattiyā kammaṃ sādheti, itaro anuppattiyā.
Among these, the intentional body accomplishes action by arising, the other by not arising.
Trong đó, thân có biểu hiện (saviññattika kāya) hoàn thành nghiệp bằng sự phát sinh, còn thân kia (aviññattika) bằng sự không phát sinh.
Tathā vācāti veditabbaṃ, sikkhāpadanti ‘‘yo tattha nāmakāyo padakāyo’’ti vacanato vītikkame yujjatīti vuttaṃ.
Similarly, speech should be understood. Sikkhāpada is said to be applicable in transgression according to the saying, "Whatever name-body and word-body are there."
Lời nói (vācā) cũng vậy, nên được hiểu như thế. Giới luật (sikkhāpada) được nói là áp dụng cho sự vi phạm theo lời dạy: “Trong đó, cái nào là danh thân (nāmakāya), cái nào là cú thân (padakāya)”.
‘‘Hasituppādavoṭṭhabbanānipi āpattisamuṭṭhāpakacittāni.
"Even the thoughts that cause laughter and investigation are minds that give rise to offenses.
“Những tâm sinh ra tiếng cười (hasituppāda) và những tâm hoan hỷ (voṭṭhabbana) cũng là những tâm tạo ra tội.
Idampi na mayā paricchinnanti hasamāno passati yadā, tadā voṭṭhabbanaṃ javanagatika’’nti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
"When one sees, laughing, ‘Even this has not been clearly ascertained by me,’ then the voṭṭhabbana (determining consciousness) is swift-impulsive," it has been said in the Anugaṇṭhipada.
Khi người đó cười và thấy rằng ‘điều này cũng không phải do ta phân định’, thì voṭṭhabbana (tâm xác định) là javanagatika (có tốc độ như javana – tâm tốc hành),” điều này được nói trong Anugaṇṭhipada.
Abhiññācittāni paññattiṃ ajānitvā iddhivikubbanādikāle gahetabbāni.
The abhiññā-consciousnesses should be taken into account during the time of performing psychic feats, etc., without understanding designations.
Các tâm Abhiññā (tâm thắng trí) cần được hiểu là phát sinh vào lúc thực hiện các phép thần thông, v.v., mà không cần biết đến paññatti (chế định).
Ettha pana yo pana bhikkhu bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno…pe… methunaṃ dhammaṃ paṭisevanto atthi koci pārājiko hoti asaṃvāso, atthi koci na pārājiko hoti asaṃvāso.
Here, some monk, being committed to the monks’ training and livelihood, … and engaging in sexual intercourse, is pārājika and asaṃvāsa; some are not pārājika but are asaṃvāsa.
Ở đây, có một tỳ khưu, người đã thọ trì giới học và sinh kế của các tỳ khưu… (v.v.)… khi hành dâm, thì có người phạm tội Pārājika và không được chung sống (asaṃvāso), có người không phạm tội Pārājika nhưng không được chung sống.
Dukkaṭathullaccayavatthūsu paṭisevanto atthi koci na pārājiko.
One engaging in such acts that incur dukkaṭa or thullaccaya is sometimes not pārājika.
Khi người đó hành dâm trong các trường hợp Dukkaṭa và Thullaccaya, có người không phạm tội Pārājika.
Pakkhapaṇḍako apaṇḍakapakkhe upasampanno paṇḍakapakkhe methunaṃ dhammaṃ paṭisevanto so pārājikaṃ āpattiṃ nāpajjatīti na pārājiko nāma.
A pakkhapaṇḍaka (sexually indeterminate person born with a dual nature) who has received ordination as a non-paṇḍaka and then engages in sexual intercourse as a paṇḍaka does not incur a pārājika offense; that is to say, he is not pārājika.
Một người Pakkhapaṇḍaka (ái nam) đã thọ giới tỳ khưu trong phe không phải paṇḍaka, khi hành dâm trong phe paṇḍaka, người đó không phạm tội Pārājika, tức là không phải Pārājika.
Na hi abhikkhuno āpatti nāma atthi.
For there is no offense for one who is not a monk.
Vì không có tội nào dành cho người không phải tỳ khưu.
So anāpattikattā apaṇḍakapakkhe āgato kiṃ asaṃvāso hoti na hotīti?
Since he is not liable to an offense, if he returns to the non-paṇḍaka side, is he asaṃvāsa or not?
Người đó, vì không phạm tội, đã trở lại phe không phải paṇḍaka, liệu có phải là asaṃvāsa (không được chung sống) hay không?
Hoti, ‘‘abhabbo tena sarīrabandhanenā’’ti (pārā. 55; mahāva. 129) hi vuttaṃ.
He is, for it has been said, "He is incapable by that bodily bond."
Có, vì đã nói rằng “người đó không thể sống với thân phận ấy.”
‘‘Yo pana, bhikkhu, bhikkhūnaṃ…pe… asaṃvāso’’ti (pārā. 44) vuttattā yo pana bhikkhubhāvena methunaṃ dhammaṃ paṭisevati, so eva abhabbo.
Since it is stated, "Whichever monk, being of the monks' ... asaṃvāsa," only one who engages in sexual intercourse in the state of being a monk is incapable.
Vì đã nói rằng “tỳ khưu nào… (v.v.)… không được chung sống,” nên chỉ người nào hành dâm với thân phận tỳ khưu thì người đó mới không xứng đáng.
Nāyaṃ apārājikattāti ce?
If it is said, "This one is not incapable because he is not pārājika?"
Nếu nói rằng người này không phải là người không xứng đáng vì không phạm tội Pārājika thì sao?
Na, ‘‘byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo’’ti (mahāva. 86) vuttaṭṭhāne yathā abhikkhunā kammavācāya sāvitāyapi kammaṃ ruhati kammavipattiyā asambhavato, evaṃsampadamidaṃ daṭṭhabbaṃ.
No, it should be seen that just as in the place where it is said, "The Saṅgha should be informed by a competent and capable monk," the act is valid even if announced by one who is not a monk, because there is no failure of the act; so too is this case.
Không, điều này cần được hiểu tương tự như việc trong trường hợp đã nói rằng “Tăng đoàn cần được thông báo bởi một tỳ khưu khéo léo và có khả năng”, thì dù một người không phải tỳ khưu đã tuyên bố nghi thức (kammavācā), nghi thức đó vẫn thành tựu vì không có sự thất bại của nghi thức.
Tatridaṃ yutti – upasampannapubbo eva ce kammavācaṃ sāveti, saṅgho ca tasmiṃ upasampannasaññī, evañce kammaṃ ruhati, na aññathāti no khantīti ācariyo.
In that, this is the reasoning: "If only one who has previously received ordination announces the kammavācā (formal declaration), and the Saṅgha perceives him as ordained, then the act is valid, not otherwise." This is not our conviction, say the teachers.
Ở đây, điều hợp lý là: nếu chỉ một người đã từng thọ giới tỳ khưu tuyên bố kammavācā, và Tăng đoàn nhận thức người đó là tỳ khưu, thì nghi thức đó mới thành tựu, nếu không thì không. Đó là ý kiến của vị A-xà-lê.
Gahaṭṭho vā titthiyo vā paṇḍako vā anupasampannasaññī kammavācaṃ sāveti, saṅghena kammavācā na vuttā hoti, ‘‘saṅgho upasampādeyya, saṅgho upasampādeti, upasampanno saṅghenā’’ti (mahāva. 127) hi vacanato saṅghena kammavācāya vattabbāya saṅghapariyāpannena, saṅghapariyāpannasaññitena vā ekena vuttā saṅghena vuttāva hotīti veditabbo, ayameva sabbakammesu yutti.
If a householder, or a sectarian, or a paṇḍaka announces the kammavācā perceiving himself as unordained, the kammavācā is not considered to have been uttered by the Saṅgha. For according to the saying, "The Saṅgha ordains, the Saṅgha has ordained, he is ordained by the Saṅgha," if a kammavācā that should be uttered by the Saṅgha is uttered by one who belongs to the Saṅgha, or by one who is perceived as belonging to the Saṅgha, it should be understood as having been uttered by the Saṅgha. This is the correct reasoning in all acts.
Nếu một gia chủ, một ngoại đạo, một paṇḍaka, hoặc một người không phải tỳ khưu (anupasampanna) tuyên bố kammavācā, thì kammavācā đó không được Tăng đoàn tuyên bố. Vì theo lời dạy rằng “Tăng đoàn nên thọ giới, Tăng đoàn thọ giới, người đã thọ giới bởi Tăng đoàn,” nên kammavācā cần được Tăng đoàn tuyên bố, hoặc được một người thuộc Tăng đoàn, hoặc một người được nhận thức là thuộc Tăng đoàn tuyên bố, thì được coi là đã được Tăng đoàn tuyên bố. Đây là điều hợp lý trong tất cả các nghi thức.
Tathā atthi methunaṃ dhammaṃ paṭisevanto koci nāsetabbo ‘‘yo bhikkhunīdūsako, ayaṃ nāsetabbo’’ti vuttattā eva, so anupasampannova, sahaseyyāpattiādiṃ janeti, tassa omasane ca dukkaṭaṃ hoti.
Similarly, there is someone who, by engaging in sexual intercourse, must be expelled. Because it is said, "He who defiles a bhikkhunī, he must be expelled." Such a person is unordained and generates the offense of cohabitation, etc., and there is a dukkaṭa offense for insulting him.
Tương tự, có người hành dâm cần phải bị trục xuất, như đã nói rằng “người làm ô uế tỳ khưu ni này cần phải bị trục xuất.” Người đó vẫn là anupasampanna (chưa thọ giới), và phát sinh tội sahaseyyāpatti (tội ngủ chung) và các tội khác. Khi xúc phạm người đó, thì phạm tội dukkaṭa.
Abhikkhuniyā methunaṃ dhammaṃ paṭisevanto na nāsetabbo ‘‘antimavatthuṃ ajjhāpanno, bhikkhave, anupasampanno…pe… nāsetabbo’’ti pāḷiyā abhāvato.
One who engages in sexual intercourse with a non-bhikkhunī should not be expelled, because there is no Pāḷi text stating, "Bhikkhus, one who has fallen into an ultimate offense, being unordained… must be expelled."
Người hành dâm với một người không phải tỳ khưu ni thì không bị trục xuất, vì không có đoạn Pāḷi nào nói rằng “Này các tỳ khưu, người phạm tội tối hậu, anupasampanna… (v.v.)… cần phải bị trục xuất.”
Teneva so upasampannasaṅkhyaṃ gacchati, na sahaseyyāpattādiṃ janeti, kevalaṃ asaṃvāsoti katvā gaṇapūrako na hoti, ekakammaṃ ekuddesopi hi saṃvāsoti vutto.
Therefore, he is considered ordained, does not generate the offense of cohabitation, etc., but merely being asaṃvāsa, he is not included in the quorum. For even a single act or a single recitation is said to be saṃvāsa.
Vì thế, người đó được tính là upasampanna (đã thọ giới), không phát sinh tội sahaseyyāpatti (tội ngủ chung) và các tội khác, chỉ là asaṃvāsa (không được chung sống) nên không đủ số lượng để thành lập Tăng đoàn. Một hành động chung (ekakamma) hoặc một lần tụng giới chung (ekuddesa) cũng được gọi là saṃvāsa (chung sống).
Samasikkhatāpi saṃvāsoti katvā so tena saddhiṃ natthīti padasodhammāpattiṃ pana janetīti kāraṇacchāyā dissati.
Since equality in training is also called saṃvāsa, it is understood that this person does not have saṃvāsa with him. However, the shadow of reasoning appears that he incurs a padasodhamma offense.
Vì sự đồng nhất về giới học cũng là saṃvāsa, nên người đó không có sự chung sống với người kia. Tuy nhiên, dường như có một ẩn ý rằng người đó vẫn có thể phát sinh tội padasodhammāpatti (tội từng lời).
Yathā bhikkhuniyā saddhiṃ bhikkhusaṅghassa ekakammādino saṃvāsassa abhāvā bhikkhunī asaṃvāsā bhikkhussa, tathā bhikkhu ca bhikkhuniyā, padasodhammāpattiṃ pana janeti.
Just as a bhikkhunī is asaṃvāsa with a monk due to the absence of saṃvāsa in common acts, etc., between the bhikkhunī and the Saṅgha of monks, and a monk with a bhikkhunī, he still incurs a padasodhamma offense.
Cũng như tỳ khưu ni không được chung sống với Tăng đoàn tỳ khưu vì không có hành động chung, v.v., giữa họ, và tỳ khưu ni là asaṃvāsa đối với tỳ khưu, và tỳ khưu cũng vậy đối với tỳ khưu ni, nhưng lại phát sinh tội padasodhammāpatti.
Tathā ‘‘antimavatthuṃ ajjhāpannopi ekacco yo nāsetabbo’’ti avuttoti iminā nidassanena sā kāraṇacchāyā gahaṇaṃ na gacchati.
Thus, with this example, "Even if one has incurred an ultimate offense, it is not said that some particular person must be expelled," that shadow of reasoning is not accepted.
Tuy nhiên, với ví dụ “người phạm tội tối hậu nào đó không được nói là cần phải bị trục xuất”, bóng dáng của lý do đó không được chấp nhận.
Api ca ‘‘bhikkhu suttabhikkhumhi vippaṭipajjati, paṭibuddho sādiyati, ubho nāsetabbā’’ti (pārā. 66) ca, ‘‘tena hi, bhikkhave, mettiyaṃ bhikkhuniṃ nāsethā’’ti (pārā. 384) ca vacanato yo saṅghamajjhaṃ pavisitvā anuvijjakena anuvijjiyamāno parājāpito, sopi anupasampannova, na omasavādapācittiyaṃ janetīti veditabbaṃ.
Furthermore, it is said, "If a monk wrongs a sleeping monk, and the awakened one approves, both must be expelled," and "Therefore, bhikkhus, expel the bhikkhunī Mettiyā." From these statements, it should be understood that one who has entered the midst of the Saṅgha and, being questioned by the inquisitor, has been declared defeated, is also unordained and does not incur the offense of omasavāda (abusive speech).
Hơn nữa, theo lời dạy “tỳ khưu xúc phạm tỳ khưu đang ngủ, khi thức dậy thì chấp nhận, cả hai đều cần bị trục xuất,” và “Này các tỳ khưu, hãy trục xuất tỳ khưu ni Mettiyā,” thì người nào đã vào giữa Tăng đoàn và bị một người thẩm vấn thẩm vấn rồi bị tuyên bố là phạm tội Pārājika, người đó vẫn là anupasampanna (chưa thọ giới), và không phát sinh tội omasavāda pācittiya (tội phỉ báng). Điều này cần được biết.
Kiñcāpi ‘‘upasampannaṃ upasampannasaññī khuṃsetukāmo’’ti pāḷi natthi, kiñcāpi kaṅkhāvitaraṇiyaṃ ‘‘yaṃ akkosati, tassa upasampannatā, anaññāpadesena jātiādīhi akkosanaṃ, ‘maṃ akkosatī’ti jānanā, atthapurekkhāratādīnaṃ abhāvoti imānettha cattāri aṅgānī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. omasavādasikkhāpadavaṇṇanā) vuttaṃ, tathāpi duṭṭhadosasikkhāpade ‘‘asuddho hoti puggalo aññataraṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpanno, tañce suddhadiṭṭhi samāno okāsaṃ kārāpetvā akkosādhippāyo vadeti, āpatti omasavādassā’’ti (pārā. 389) vacanato asuddhe upasampannasaññāya eva omasantassa pācittiyaṃ.
Although there is no Pāḷi text stating, "one desirous of reviling an ordained person, perceiving him as ordained," and although in the Kaṅkhāvitaraṇī it is said, "Here there are these four factors: the ordination of the one being reviled, reviling by birth etc. without referring to another, knowing 'he is reviling me,' and the absence of intention for gain etc.," nevertheless, in the precept concerning malicious accusation, it is said, "If a person is impure, having committed any pārājika offense, and a person of pure view, having made him grant permission, speaks with the intention of reviling him, there is an offense of omasavāda." According to this statement, the pācittiya offense is incurred only when reviling an impure person with the perception of him as ordained.
Mặc dù không có đoạn Pāḷi nào nói rằng “muốn phỉ báng một người đã thọ giới và nhận thức là đã thọ giới”, và mặc dù trong Kaṅkhāvitaraṇīya đã nói rằng “ở đây có bốn yếu tố: người bị chửi rủa là upasampanna, chửi rủa bằng cách không chỉ định người khác mà bằng cách nói về chủng tộc, v.v., biết rằng ‘người đó đang chửi rủa mình’, và không có ý định gây lợi ích, v.v.”, tuy nhiên, trong giới luật về lỗi ác ý (duṭṭhadosasikkhāpada), theo lời dạy “nếu một người không thanh tịnh, đã phạm một trong các tội Pārājika, và một người có chánh kiến, sau khi xin phép, nói với ý định chửi rủa, thì phạm tội omasavāda”, nên chỉ khi phỉ báng một người không thanh tịnh với nhận thức là upasampanna thì mới phạm tội pācittiya.
Asuddhadiṭṭhissa dukkaṭaṃ.
For one of impure view, it is a dukkaṭa offense.
Đối với người có tà kiến, thì phạm tội dukkaṭa.
‘‘Suddho hoti puggalo, aññataraṃ pārājikaṃ dhammaṃ anajjhāpanno, tañce suddhadiṭṭhi samāno okāsaṃ kārāpetvā akkosādhippāyo vadeti, āpatti omasavādassā’’ti (pārā. 389) vacanato pana kaṅkhāvitaraṇiyaṃ ‘‘tassa upasampannatā upasampannasaññitā’’ti na vuttaṃ anekaṃsikattā tassa aṅgassāti veditabbaṃ.
However, since it is stated, "If a person is pure, not having committed any pārājika offense, and a person of pure view, having made him grant permission, speaks with the intention of reviling him, there is an offense of omasavāda," it should be understood that in the Kaṅkhāvitaraṇī, "his ordination and the perception of him as ordained" is not stated because that factor is not always certain.
Tuy nhiên, theo lời dạy “nếu một người thanh tịnh, chưa phạm một tội Pārājika nào, và một người có chánh kiến, sau khi xin phép, nói với ý định chửi rủa, thì phạm tội omasavāda,” thì trong Kaṅkhāvitaraṇīya không nói “người đó là upasampanna, nhận thức là upasampanna” vì yếu tố đó không phải là tuyệt đối. Điều này cần được biết.
Api cettha sikkhāpaccakkhātakacatukkaṃ veditabbaṃ, atthi puggalo sikkhāpaccakkhātako na sikkhāsājīvasamāpanno, atthi sikkhāsājīvasamāpanno na sikkhāpaccakkhātako, atthi sikkhāpaccakkhātako ceva sikkhāsājīvasamāpanno ca, atthi neva sikkhāpaccakkhātako na sikkhāsājīvasamāpanno.
Moreover, here, the tetrad concerning one who has renounced the training should be understood: there is a person who has renounced the training but is not committed to the training and livelihood; there is one who is committed to the training and livelihood but has not renounced the training; there is one who has both renounced the training and is committed to the training and livelihood; and there is one who has neither renounced the training nor is committed to the training and livelihood.
Ngoài ra, ở đây cần biết về bốn loại người từ bỏ giới học: có người từ bỏ giới học nhưng không thọ trì giới học và sinh kế, có người thọ trì giới học và sinh kế nhưng không từ bỏ giới học, có người vừa từ bỏ giới học vừa thọ trì giới học và sinh kế, và có người không từ bỏ giới học cũng không thọ trì giới học và sinh kế.
Tattha tatiyo bhikkhunīsikkhāpaccakkhātako veditabbo.
Among these, the third case should be understood as a bhikkhunī who has renounced the training.
Trong đó, loại thứ ba cần được hiểu là tỳ khưu ni từ bỏ giới học.
Sā hi yāva na liṅgaṃ pariccajati, kāsāve saussāhāva samānā sāmaññā cavitukāmā sikkhaṃ paccakkhantīpi bhikkhunī eva sikkhāsājīvasamāpannāva.
For as long as she does not abandon the monastic signs, even though she is zealous in saffron robes and wishes to fall away from recluseship, by renouncing the training, she is still a bhikkhunī and committed to the training and livelihood.
Vì khi nào cô ấy chưa từ bỏ y phục (liṅga), dù cô ấy vẫn còn nhiệt tâm với y vàng và muốn rời bỏ đời sống xuất gia, nhưng khi từ bỏ giới học thì cô ấy vẫn là tỳ khưu ni và vẫn thọ trì giới học và sinh kế.
Vuttañhi bhagavatā ‘‘na, bhikkhave, bhikkhuniyā sikkhāpaccakkhāna’’nti (cūḷava. 434).
For it was stated by the Blessed One, "Bhikkhus, there is no renunciation of training for a bhikkhunī."
Vì Đức Thế Tôn đã nói rằng “Này các tỳ khưu, không có sự từ bỏ giới học đối với tỳ khưu ni.”
Kadā ca pana sā abhikkhunī hotīti?
When, then, does she become a non-bhikkhunī?
Vậy khi nào cô ấy trở thành người không phải tỳ khưu ni?
Yadā sāmaññā cavitukāmā gihinivāsanaṃ nivāseti, sā ‘‘vibbhantā’’ti saṅkhyaṃ gacchati.
When, wishing to fall away from recluseship, she puts on lay attire, she is counted as "strayed."
Khi cô ấy muốn từ bỏ đời sống xuất gia và mặc y phục của người cư sĩ, lúc đó cô ấy được gọi là “đã lạc lối” (vibbhantā).
Vuttañhi bhagavatā ‘‘yadeva sā vibbhantā, tadeva abhikkhunī’’ti (cūḷava. 434).
For it was stated by the Blessed One, "Whenever she has strayed, then she is a non-bhikkhunī."
Vì Đức Thế Tôn đã nói rằng “Khi nào cô ấy đã lạc lối, khi đó cô ấy không còn là tỳ khưu ni.”
Kittāvatā pana vibbhantā hotīti?
To what extent, however, is she considered strayed?
Vậy đến mức độ nào thì cô ấy được coi là đã lạc lối?
Sāmaññā cavitukāmā kāsāvesu anālayā kāsāvaṃ vā apaneti, naggā vā gacchati, tiṇapaṇṇādinā vā paṭicchādetvā gacchati, kāsāvaṃyeva vā gihinivāsanākārena nivāseti, odātaṃ vā vatthaṃ nivāseti, saliṅgeneva vā saddhiṃ titthiyesu pavisitvā kesaluñcanādivataṃ samādiyati, titthiyaliṅgaṃ vā samādiyati, tadā vibbhantā nāma hoti.
When, desiring to fall away from recluseship, being without attachment to the saffron robes, she either removes the saffron robes, or goes naked, or covers herself with grass or leaves, or wears the saffron robes in the manner of lay attire, or wears white cloth, or, while still in her monastic signs, she enters among sectarians and takes up ascetic practices such as pulling out hair, or takes on sectarian signs; then she is considered strayed.
Khi cô ấy muốn từ bỏ đời sống xuất gia, không còn gắn bó với y vàng, hoặc cởi bỏ y vàng, hoặc đi khỏa thân, hoặc che thân bằng cỏ cây lá, hoặc mặc y vàng theo kiểu y phục cư sĩ, hoặc mặc y phục trắng, hoặc cùng với tướng mạo của mình mà đi vào các giáo phái ngoại đạo và thọ trì các hạnh như nhổ tóc, v.v., hoặc thọ trì tướng mạo của ngoại đạo, lúc đó cô ấy được gọi là đã lạc lối.
Tattha yā bhikkhuniliṅge ṭhitāva titthiyavataṃ samādiyati, sā titthiyapakkantako bhikkhu viya pacchā pabbajjampi na labhati, sesā pabbajjamevekaṃ labhanti, na upasampadaṃ.
Among these, a bhikkhunī who, while remaining in the bhikkhunī's signs, adopts sectarian practices, like a monk who has gone over to sectarians, does not obtain even subsequent ordination; the others obtain only ordination as a novice, not full ordination.
Trong đó, tỳ khưu ni nào vẫn giữ tướng mạo tỳ khưu ni mà thọ trì hạnh của ngoại đạo, thì cô ấy sẽ không được thọ giới sa-di về sau, giống như tỳ khưu đã bỏ sang ngoại đạo. Những người còn lại (không phải loại này) thì chỉ được thọ giới sa-di, chứ không được thọ giới tỳ khưu.
Pāḷiyaṃ kiñcāpi ‘‘yā sā, bhikkhave, bhikkhunī sakāsāvā titthāyatanaṃ saṅkantā, sā āgatā na upasampādetabbā’’ti vacanato yā paṭhamaṃ vibbhamitvā pacchā titthāyatanaṃ saṅkantā, sā āgatā upasampādetabbāti anuññātaṃ viya dissati.
In the Pali, although it seems to be permitted, by the saying, ‘‘O bhikkhus, that bhikkhunī who, still wearing robes, has gone over to another sect, when she returns, is not to be given upasampadā,’’ that one who first disrobes and then goes to another sect, when she returns, is to be given upasampadā.
Trong Pāḷi, mặc dù có vẻ như được thấy rằng, bởi lời dạy: “Này các tỳ khưu, tỳ khưu ni nào còn mặc y cà sa mà đã chuyển sang giáo phái ngoại đạo, khi trở về thì không được thọ giới Tỳ khưu ni lại”, thì tỳ khưu ni nào trước tiên hoàn tục rồi sau đó mới chuyển sang giáo phái ngoại đạo, khi trở về thì có vẻ như được phép thọ giới Tỳ khưu ni lại.
Saṅgītiācariyehi pana ‘‘catuvīsati pārājikānī’’ti vuttattā na puna sā upasampādetabbā, tasmā eva sikkhāpaccakkhānaṃ nānuññātaṃ bhagavatā.
However, because the Teachers of the Council stated ‘‘there are twenty-four pārājikas’’, she should not be re-ordained. For this very reason, renunciation of the training was not permitted by the Blessed One.
Tuy nhiên, do các bậc Trưởng lão Kết tập đã nói rằng “có hai mươi bốn giới Pārājika”, nên vị ấy không được thọ giới lại. Do đó, Đức Thế Tôn đã không cho phép việc xả giới.
Antimavatthuajjhāpannā pana bhikkhunī eva.
But a bhikkhunī who has fallen into the last offence is still a bhikkhunī.
Còn tỳ khưu ni đã phạm giới cuối cùng thì vẫn là tỳ khưu ni.
Pakkhapaṇḍakīpi bhikkhunī eva.
A pakkhapaṇḍakī is also still a bhikkhunī.
Tỳ khưu ni bị hoạn theo chu kỳ (pakkhapaṇḍakī) cũng là tỳ khưu ni.
Kinti pucchā.
What is the question.
Ki là câu hỏi.
67. Vinītāni vinicchitāni vatthūni vinītavatthūni.
67. Vinītavatthu are matters that have been decided, investigated.
67. Các sự việc đã được giải quyết, đã được phân định rõ ràng là vinītavatthūni (các sự việc đã được phân định).
Tesaṃ tesaṃ ‘‘tena kho pana samayena aññataro bhikkhū’’tiādīnaṃ vatthūnaṃ pāṭekkaṃ nāmagaṇanaṃ uddharitvā uddharitvā ūnādhikadosasodhanaṭṭhena uddānā ca tā matrādisiddhigāthāhi chandovicitilakkhaṇena gāthā cāti ‘‘uddānagāthā nāmā’’ti vuttaṃ, de, sodhane iti dhātussa rūpaṃ uddānāti veditabbaṃ.
Uddānagāthā is said to be the individual enumeration of the names of those matters such as ‘‘At one time a certain bhikkhu…’’ and so on, by extracting them and, for the purpose of correcting errors of deficiency or excess, uddānas (lists) are also gāthās (verses) with the characteristic of versification using gāthās perfected by metre and so on; the form uddāna is to be understood as from the root sodhana (to purify, remove).
Tesaṃ tesaṃ (của những cái đó, của những cái đó) vatthūnaṃ (của các sự việc) như “tena kho pana samayena aññataro bhikkhū” (vào lúc bấy giờ, một tỳ khưu nọ) v.v… được gọi là “uddānagāthā” (kệ tóm tắt) vì chúng được dùng để liệt kê riêng từng tên và số lượng, nhằm sửa chữa những lỗi thiếu sót hoặc thừa thãi, và chúng cũng là những bài kệ có đặc tính của thi pháp (chandovicitilakkhaṇa) với các bài kệ thành tựu như matrā v.v… Từ uddāna nên được hiểu là một hình thái của động từ có nghĩa là “thanh lọc”.
Imā pana uddānagāthā dhammasaṅgāhakattherehi saṅgītikāle ṭhapitā, katthāti ce?
These uddānagāthā were placed by the Dhamma Reciting Elders at the time of the Saṅgīti. Where, it may be asked?
Tuy nhiên, những bài kệ tóm tắt này đã được các bậc Trưởng lão Kết tập Pháp đặt vào thời kỳ Kết tập, nếu hỏi ở đâu?
Padabhājanīyāvasāne.
At the end of the Padabhājanīya.
Ở cuối phần Padabhājanīya.
‘‘Vatthugāthā nāma ‘tena kho pana samayena aññataro bhikkhū’tiādīnaṃ imesaṃ vinītavatthūnaṃ nidānānī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ, tasmā tattha vuttanayena vinītavatthūni eva ‘‘vatthugāthā’’ti vuttāti veditabbaṃ.
In the Gaṇṭhipada it is stated, ‘‘Vatthugāthā are the origins of these matters that have been decided, such as ‘At one time a certain bhikkhu…’ and so on.’’ Therefore, it should be understood that the decided matters themselves are called ‘‘Vatthugāthā’’ in the manner stated there.
Trong Gaṇṭhipada đã nói: “ Vatthugāthā (kệ sự việc) là những nidāna (nguyên nhân) của các vinītavatthu (sự việc đã được phân định) như ‘tena kho pana samayena aññataro bhikkhū’ v.v…”. Do đó, nên hiểu rằng chính các vinītavatthu đã được nói đến ở đó là “vatthugāthā”.
Idamettha samāsato adhippāyanidassanaṃ – ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti mūlāpattidassanavasena vā, ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa, āpatti saṅghādisesassa, dukkaṭassā’’ti āpattibhedadassanavasena vā, ‘‘anāpatti, bhikkhu, asādiyantassā’’ti anāpattidassanavasena vā yāni vatthūni vinītāni vinicchitāni, tāni vinītavatthūni nāma.
This is a brief explanation of the meaning here: matters that have been decided, investigated, by way of showing the root offense, saying, ‘‘You, bhikkhu, have committed a pārājika offense,’’ or by way of showing the different types of offenses, ‘‘There is no pārājika, bhikkhu, but there is a saṅghādisesa, or a dukkaṭa,’’ or by way of showing no offense, ‘‘There is no offense, bhikkhu, for one who does not approve,’’ are called vinītavatthu.
Đây là một sự trình bày ý nghĩa tóm tắt ở đây – những sự việc đã được phân định, đã được giải quyết rõ ràng, hoặc bằng cách trình bày tội gốc như “Này tỳ khưu, ngươi đã phạm tội pārājika”, hoặc bằng cách trình bày các loại tội như “Này tỳ khưu, không phạm pārājika, phạm saṅghādisesa, dukkaṭa”, hoặc bằng cách trình bày không phạm tội như “Này tỳ khưu, không phạm tội đối với người không chấp nhận”, thì những sự việc đó được gọi là vinītavatthu.
Tesaṃ vinītavatthūnaṃ nidānavatthudīpikā tanti vatthugāthā nāma.
The text that illuminates the origin-matter of these decided matters is called vatthugāthā.
Văn bản trình bày các sự việc nidāna của những vinītavatthu đó được gọi là vatthugāthā.
Uddānagāthāva ‘‘vatthugāthā’’ti vuttāti eke.
Some say that the uddānagāthā themselves are called ‘‘vatthugāthā.’’
Một số người nói rằng chính uddānagāthā được gọi là “vatthugāthā”.
Tesaṃ ‘‘iminā lakkhaṇena āyatiṃ vinayadharā vinayaṃ vinicchinissantī’’ti vacanena virujjhati.
This contradicts the statement, ‘‘By this characteristic, in the future, Vinaya-holders will decide the Vinaya.’’
Điều này mâu thuẫn với lời nói rằng “với đặc tính này, những người giữ gìn Vinaya trong tương lai sẽ phân định Vinaya”.
Na hi uddānagāthāyaṃ kiñcipi vinicchayalakkhaṇaṃ dissati, uddānagāthānaṃ visuṃ payojanaṃ vuttaṃ ‘‘sukhaṃ vinayadharā uggaṇhissantī’’ti, tasmā payojananānattatopetaṃ nānattaṃ veditabbaṃ.
Indeed, no characteristic of decision is seen in the uddānagāthā. A separate purpose for the uddānagāthā is stated: ‘‘Vinaya-holders will learn it easily.’’ Therefore, this difference is to be understood as due to the difference in purpose.
Thật vậy, trong uddānagāthā không thấy bất kỳ đặc tính phân định nào, mục đích riêng của uddānagāthā đã được nói là “những người giữ gìn Vinaya sẽ dễ dàng học thuộc”, do đó, nên hiểu rằng sự khác biệt này là do sự khác biệt về mục đích.
Tatthāyaṃ viggaho – vatthūni eva gāthā vatthugāthā.
Herein is the analysis: matters themselves are verses, hence vatthugāthā.
Ở đây, đây là sự phân tích: Vatthu chính là gāthā, là vatthugāthā.
Vinītavatthuto visesanatthamettha gāthāggahaṇaṃ.
The inclusion of gāthā here is to distinguish it from vinītavatthu.
Việc dùng từ gāthā ở đây là để phân biệt với vinītavatthu.
Uddānagāthāto visesanatthaṃ vatthuggahaṇanti veditabbaṃ.
It should be understood that the inclusion of vatthu is to distinguish it from uddānagāthā.
Và nên hiểu rằng việc dùng từ vatthu là để phân biệt với uddānagāthā.
Keci pana ‘‘gāthānaṃ vatthūnīti vattabbe vatthugāthāti vutta’’nti vadanti.
Some, however, say that ‘‘vatthugāthā’’ is said when it should be ‘‘gāthānaṃ vatthūni’’ (matters of the verses).
Một số người nói rằng “lẽ ra phải nói là gāthānaṃ vatthūni (các sự việc của các bài kệ), nhưng lại nói là vatthugāthā”.
Makkaṭivatthuṃ aññe tattha bhikkhū ārocesuṃ, idha sayameva.
In the monkey matter, other bhikkhus reported it; here, she herself reported it.
Trong sự việc về con khỉ, các tỳ khưu khác đã báo cáo, ở đây thì tự mình báo cáo.
Tattha kāraṇassa ‘‘bhagavatā sikkhāpadaṃ paññatta’’nti vuttattā vajjiputtakāpi aññe eva.
In that matter, since the reason is stated as ‘‘the precept was laid down by the Blessed One’’, the Vajji-sons were also other bhikkhus.
Trong đó, lý do là “Đức Thế Tôn đã chế định giới luật”, nên các tỳ khưu Vajjiputta cũng là những người khác.
‘‘Tattha ānandatthero, idha te evā’’ti aññatarasmiṃ gaṇṭhipade vuttaṃ.
In a certain Gaṇṭhipada it is stated, ‘‘There, Elder Ānanda*, here, they themselves*.’’
Trong một Gaṇṭhipada khác đã nói: “Ở đó là Trưởng lão Ānanda, ở đây là chính họ”.
Ācariyassa adhippāyo pubbe vutto, tasmā upaparikkhitabbaṃ.
The teacher’s intention has been stated before, therefore it should be examined.
Ý của vị thầy đã được nói trước đó, do đó cần phải xem xét kỹ lưỡng.
67-8. Ñatvāti apucchitvā sayameva ñatvā.
67-8. Having known means having known by oneself, without asking.
67-8. Ñatvā (biết) có nghĩa là tự mình biết mà không cần hỏi.
Pokkharanti sarīraṃ bheripokkharaṃ viya.
Pokkhara means the body, like the surface of a drum (bheripokkharaṃ).
Pokkharaṃ (bề mặt) là thân thể, giống như bề mặt trống (bheripokkharaṃ).
Lokiyā avikalaṃ ‘‘sundara’’nti vadanti, tasmā vaṇṇapokkharatāyāti paṭhamenatthena visiṭṭhakāyacchavitāyāti attho, dutiyena vaṇṇasundaratāyāti.
Worldly people speak of an unblemished person as ‘‘beautiful’’, therefore by the first meaning, it is ‘‘having distinguished bodily complexion,’’ and by the second, ‘‘having beautiful color.’’
Người đời gọi người không khiếm khuyết là “đẹp”, do đó, theo nghĩa thứ nhất, vaṇṇapokkharatāyā (do vẻ đẹp của màu sắc cơ thể) có nghĩa là có làn da cơ thể đặc biệt; theo nghĩa thứ hai là có vẻ đẹp của màu sắc.
‘‘Uppalagabbhavaṇṇattā suvaṇṇavaṇṇā, tasmā uppalavaṇṇāti nāmaṃ labhī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Gaṇṭhipada it is stated, ‘‘Because her complexion was like the inner part of a blue lotus, she had a golden complexion, therefore she obtained the name Uppalavaṇṇā.’’
Trong Gaṇṭhipada đã nói: “Do có màu sắc giống như nhụy sen, nên có màu vàng, do đó được gọi là Uppalavaṇṇā”.
Nīluppalavaṇṇā kāyacchavīti vacanaṃ pana sāmacchaviṃ dīpeti.
However, the phrase nīluppalavaṇṇā kāyacchavī (bodily complexion like a blue lotus) indicates a dark complexion.
Còn lời nói “làn da màu xanh sen” thì biểu thị làn da đen.
Loke pana ‘‘uppalasamā pasatthasāmā’’ti vacanato ‘‘yā sāmā sāmavaṇṇā sāmatanumajjhā, sā pāricariyā sagge mama vāso’’ti vacanato sāmacchavikā itthīnaṃ pasatthā.
In the world, however, by the saying ‘‘dark complexioned, praised as like a blue lotus,’’ and by the saying, ‘‘Whatever dark-complexioned woman, with a dark complexion and a slender dark waist, she will be my attendant in heaven,’’ a woman with a dark complexion is praised.
Tuy nhiên, trong thế gian, theo lời nói “đen được khen ngợi giống như hoa sen”, và theo lời nói “người phụ nữ đen, có màu da đen, có eo lưng thon đen, người phụ nữ đen đó là người hầu hạ của tôi ở cõi trời”, thì người phụ nữ có làn da đen được khen ngợi trong số các phụ nữ.
‘‘Yāvassā naṃ andhakāra’’ntipi pāṭho.
There is also the reading ‘‘yāvassā naṃ andhakāra’’ (as long as there is darkness for her).
Cũng có bản đọc là “yāvassā naṃ andhakāraṃ” (cho đến khi bóng tối của cô ấy).
Kilesakāmehi vatthukāmesu yo na limpati.
One who is not defiled by defilement-kāma in object-kāma.
Người không bị ô nhiễm bởi các dục vọng phiền não trong các dục vọng vật chất.
69. Itthiliṅgaṃ pātubhūtanti itthisaṇṭhānaṃ pātubhūtaṃ, tañca kho purisindriyassa antaradhānena itthindriyassa pātubhāvena.
69. Itthiliṅgaṃ pātubhūtaṃ means the female form appeared, and that indeed was by the disappearance of the male faculty and the appearance of the female faculty.
69. Itthiliṅgaṃ pātubhūtaṃ (nữ căn hiện ra) có nghĩa là hình dạng nữ hiện ra, và điều đó xảy ra do sự biến mất của nam căn và sự hiện ra của nữ căn.
Evaṃ purisindriyapātubhāvepi.
Similarly, in the appearance of the male faculty.
Tương tự như vậy khi nam căn hiện ra.
Etena yathā brahmānaṃ purisindriyaṃ nuppajjati, kevalaṃ purisasaṇṭhānameva uppajjati, yathā ca kassaci paṇḍakassa vināpi purisindriyena purisasaṇṭhānaṃ uppajjati, na tathā tesanti dassitaṃ hoti, taṃ pana itthindriyaṃ, purisindriyaṃ vā antaradhāyantaṃ marantānaṃ viya paṭilomakkamena sattarasamacittakkhaṇato paṭṭhāya antaradhāyati.
By this, it is shown that for them (who change gender) it is not like for Brahmās where the male faculty does not arise, only the male form arises, nor is it like for some paṇḍakas where the male form arises even without the male faculty; but that female faculty or male faculty, when disappearing, vanishes in reverse order starting from the seventeenth mind-moment, just like for those who are dying.
Điều này cho thấy rằng không giống như các Phạm thiên không phát sinh nam căn, chỉ phát sinh hình dạng nam; và không giống như một số người ái nam ái nữ (paṇḍaka) phát sinh hình dạng nam mà không có nam căn; thì đối với những người này (chuyển giới), nữ căn hoặc nam căn biến mất theo thứ tự ngược lại, bắt đầu từ sát na tâm thứ mười bảy, giống như sự biến mất của những người chết.
Paccuppanne indriye niruddhe itaraṃ visabhāgindriyaṃ pātubhavati.
When the current faculty ceases, the other dissimilar faculty appears.
Khi căn hiện tại diệt đi, căn khác không tương thích sẽ hiện ra.
Yasmā mahāniddaṃ okkantasseva kirassa visabhāgindriyaṃ pātubhavati, tasmā ‘‘rattibhāge niddaṃ okkantassā’’ti vuttaṃ.
Since it is said that the dissimilar faculty appears for such a person only when he has fallen into deep sleep, therefore it is stated ‘‘rattibhāge niddaṃ okkantassā’’ (when he has fallen asleep at night).
Vì căn không tương thích chỉ hiện ra khi người đó chìm vào giấc ngủ sâu, nên đã nói “vào ban đêm khi chìm vào giấc ngủ”.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, taṃyeva upajjhaṃ tameva upasampada’’nti vacanato pavattinīyeva upajjhāyā, upasampadācariyā bhikkhunīyeva ācariyāti katvā tāsaṃ upajjhāyavattaṃ, ācariyavattañca iminā bhikkhunāsadāsāyaṃ pātaṃ bhikkhunupassayaṃ gantvā kātabbaṃ, tāhi ca imassa vihāraṃ āgamma saddhivihārikavattādi kātabbaṃ nu khoti ce?
By the saying, ‘‘I allow, O bhikkhus, that same upajjhā and that same upasampadā,’’ considering that the pavattinī is the upajjhāyā, and the upasampadācariyā is the bhikkhunī herself, should this bhikkhu who has changed from a bhikkhunī go to the bhikkhunī-upasaya morning and evening constantly to perform the duties of an upajjhāyā and an ācariyā for them, and should they come to his vihāra to perform the duties of a saddhivihārika and so on?
Theo lời dạy “Này các tỳ khưu, Ta cho phép cùng một vị Upajjhā (thầy y chỉ) và cùng một sự thọ giới”, thì vị Upajjhā là vị pavattinī (tỳ khưu ni đã từng làm thầy thọ giới), và vị ācariya (thầy giáo thọ) là chính tỳ khưu ni. Vậy thì, liệu vị tỳ khưu này (người chuyển giới từ tỳ khưu ni sang tỳ khưu) có phải đến tịnh xá tỳ khưu ni vào buổi tối và buổi sáng để thực hiện các phận sự đối với Upajjhā và ācariya của họ không? Và liệu các tỳ khưu ni đó có phải đến tịnh xá của vị tỳ khưu này để thực hiện các phận sự của saddhivihārika (đồng phạm hạnh) v.v… không?
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bhikkhunīhi saṅgamitu’’nti vacanena vinābhāvadīpanato kevalaṃ na puna upajjhā gahetabbā, na ca upasampadā kātabbāti dassanatthameva ‘‘anujānāmi, bhikkhave, taṃyeva upajjha’’ntiādi vuttanti veditabbaṃ.
That statement, ‘‘I allow, O bhikkhus, that same upajjhā…’’ and so on, should be understood to have been made simply to show that a new upajjhā should not be taken again, nor should upasampadā be performed, because it signifies being separate from the bhikkhus by the saying, ‘‘I allow, O bhikkhus, to associate with bhikkhunīs.’’
Nên hiểu rằng lời dạy “Này các tỳ khưu, Ta cho phép cùng một vị Upajjhā” v.v… chỉ được nói để chỉ ra rằng không được nhận lại Upajjhā một lần nữa và không được thọ giới lại, vì lời nói “Này các tỳ khưu, Ta cho phép hòa hợp với các tỳ khưu ni” đã chỉ ra sự tách biệt.
Tattha bhikkhunīhi saṅgamitunti bhikkhūhi vinā hutvā bhikkhunīhi eva saddhiṃ samaṅgī bhavituṃ anujānāmīti attho, tasmā iminā pāḷilesena ‘‘tassā eva gāmantarādīhi anāpattī’’ti aṭṭhakathāvacanaṃ siddhaṃ hoti, āgantvā saṅgamituṃ sakkā, yañca bhagavatā gamanaṃ anuññātaṃ, taṃ nissāya kuto gāmantarādipaccayā āpatti.
There, bhikkhunīhi saṅgamituṃ (to associate with bhikkhunīs) means, ‘‘I allow to be in harmony with bhikkhunīs themselves, having separated from bhikkhus.’’ Therefore, by this Pali hint, the Aṭṭhakathā statement, ‘‘there is no offense for that bhikkhunī with regard to going between villages etc.,’’ is established. It is possible to come and associate, and since the going was permitted by the Blessed One, how can there be an offense due to reasons like going between villages and so on?
Trong đó, bhikkhunīhi saṅgamituṃ (hòa hợp với các tỳ khưu ni) có nghĩa là “Ta cho phép sống hòa hợp với các tỳ khưu ni mà không có các tỳ khưu nam”. Do đó, với gợi ý từ Pāḷi này, lời nói của Aṭṭhakathā (chú giải) rằng “vị tỳ khưu ni đó không phạm tội khi đi đến các làng khác v.v…” được chứng minh. Có thể đến và hòa hợp. Và khi Đức Thế Tôn đã cho phép đi, thì làm sao có thể phạm tội do các điều kiện như đi đến các làng khác v.v…? (Không thể phạm tội).
Na hi bhagavā āpattiyaṃ niyojetīti yuttameva taṃ, aññathā ‘‘yā āpattiyo bhikkhūnaṃ bhikkhunīhi asādhāraṇā, tāhi āpattīhi anāpattī’’ti pāḷivacanato na gāmantarādīhi anāpattīti āpajjati.
Indeed, it is proper that the Blessed One does not enjoin offenses. Otherwise, if it were not so, from the Pali statement, ‘‘There is no offense for those offenses which are not common to bhikkhus and bhikkhunīs,’’ it would follow that there is no offense for going between villages, etc.
Thật vậy, Đức Thế Tôn không bao giờ sai khiến phạm tội. Do đó, điều đó là đúng. Nếu không, theo lời Pāḷi “những tội mà các tỳ khưu không chung với các tỳ khưu ni, thì không phạm tội với những tội đó”, thì sẽ dẫn đến việc không phạm tội khi đi đến các làng khác v.v… (điều này không đúng).
Sādhāraṇatā āpattiyeva ‘‘yā āpattiyo bhikkhūnaṃ bhikkhunīhi asādhāraṇā, yā ca bhikkhunīhi saṅgamantiyā gāmantaranadīpārarattivippavāsagaṇaohīyanāpattiyo, tāhi āpattīhi anāpattī’’ti na vuttattāti ce?
If it is asked, ‘‘Is it not stated that 'there is no offense for those offenses which are not common to bhikkhus and bhikkhunīs, and for those offenses of going between villages, crossing rivers, staying out at night, and lagging behind the group which are committed by a bhikkhunī who is associating with bhikkhunīs,' so it is only an offense due to commonality?’’
Nếu nói rằng “những tội mà các tỳ khưu không chung với các tỳ khưu ni, và những tội như đi đến làng khác, vượt sông, vắng mặt ban đêm, tụ họp bỏ rơi mà tỳ khưu ni đã phạm khi hòa hợp, thì không phạm tội với những tội đó” đã không được nói, nên chỉ có tội chung (sādhāraṇatā) là phạm tội thôi sao?
Na vuttaṃ aniṭṭhappasaṅgato.
It is not stated, due to the undesirable consequence.
Không nói như vậy vì sẽ dẫn đến điều không mong muốn.
Bhikkhunīhi saddhiṃ saṅkantāyapi tassā tā pahāya aññāhi saṅgamantiyā gāmantarādīhi anāpatti eva sabbakālanti imassa aniṭṭhappasaṅgato tathā na vuttanti attho.
The meaning is that such a teaching was not given in that manner due to the undesirable implication that even if she had gone with other bhikkhunīs and then left them to go with other bhikkhunīs in another village, there would be no offense for her at all times.
Dù cho một Tỳ-khưu-ni đã đi cùng các Tỳ-khưu-ni khác, nhưng nếu cô ấy bỏ các vị ấy mà đi cùng các Tỳ-khưu-ni khác đến một làng khác, thì không có tội (anāpatti) mọi lúc. Điều này không được nói đến như vậy vì nó sẽ dẫn đến một sự liên lụy không mong muốn. Đó là ý nghĩa.
Tattha gāmantarāpattādivatthuṃ sañcicca tasmiṃ kāle ajjhācarantīpi sā liṅgapātubhāvena kāraṇena anāpajjanato anāpatti.
In that case, even if she intentionally transgresses an offense related to going to another village at that time, because her sex has manifested, she does not incur an offense.
Trong trường hợp đó, dù cho cô ấy cố ý phạm tội đi đến làng khác (gāmantarāpatti) vào thời điểm đó, cô ấy không mắc tội (anāpatti) do sự hiển lộ của giới tính nam.
Anāpajjanaṭṭheneva vuṭṭhāti nāmāti veditabbā.
It should be understood that she is said to have "emerged" precisely because she has not incurred an offense.
Nên biết rằng, chính vì không mắc tội mà được gọi là thoát khỏi tội (vuṭṭhāti).
Tathā yogī anuppanne eva kilese nirodheti.
Just as a yogī suppresses defilements that have not yet arisen.
Cũng như hành giả diệt trừ các phiền não chưa phát sinh.
Abandhanopi patto ‘‘ūnapañcabandhano’’ti vuccati, sabbaso vā pana na sāveti appaccakkhātā hoti sikkhā, evamidha anāpannāpi āpatti vuṭṭhitā nāma hotīti veditabbā.
Even a bowl that is not bound is called "bound with less than five bands," or if one does not entirely renounce the training, it is not considered renounced. Similarly, here, an offense that has not been incurred is said to have "emerged."
Cũng như một bát không có năm dây buộc được gọi là “thiếu năm dây buộc”, hoặc nếu hoàn toàn không thông báo thì giới học chưa được từ bỏ. Tương tự như vậy, ở đây, một tội chưa mắc phải cũng được gọi là đã thoát khỏi. Nên biết như vậy.
Yasmā pana sā purisena sahaseyyāpattiṃ anāpajjantīpi sakkoti bhikkhunīhi saṅgamituṃ, tasmā anāpattīti katvā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ubhinnampi sahaseyyāpatti hotī’’ti vuttaṃ.
However, since she, even without incurring the offense of sleeping in the same dwelling with a man, can associate with bhikkhunīs, it is stated in the Aṭṭhakathā, "For both of them, it is an offense of sleeping in the same dwelling," because there is no offense.
Vì cô ấy có thể đi cùng các Tỳ-khưu-ni khác dù không phạm tội ngủ chung với nam giới, nên trong các bản Chú giải có nói: “Cả hai đều mắc tội ngủ chung”.
Vuttañhetaṃ parivāre ‘‘aparehipi catūhākārehi āpattiṃ āpajjati saṅghamajjhe gaṇamajjhe puggalassa santike liṅgapātubhāvenā’’ti (pari. 324).
For it is said in the Parivāra: "One incurs an offense in four other ways: in the midst of the Saṅgha, in the midst of a group, in the presence of an individual, and by the manifestation of one's sex."
Điều này đã được nói trong Parivāra: “Vị ấy mắc tội bằng bốn cách khác: giữa Tăng-già, giữa một nhóm, trước một cá nhân, và do sự hiển lộ giới tính” (pari. 324).
Yaṃ pana vuttaṃ parivāre ‘‘atthāpatti āpajjanto vuṭṭhāti vuṭṭhahanto āpajjatī’’ti (pari. 324), tassa sahaseyyādiṃ āpajjati asādhāraṇāpattīhi vuṭṭhāti, tadubhayampi sandhāya vuttanti veditabbaṃ.
As for what is said in the Parivāra: "One incurs an offense by emerging, and emerges by incurring an offense," it should be understood that this refers to both incurring an offense like sleeping in the same dwelling and emerging from non-common offenses.
Còn điều đã nói trong Parivāra: “Khi mắc tội thì thoát khỏi, khi thoát khỏi thì mắc tội” (pari. 324), nên hiểu rằng điều đó được nói đến khi mắc các tội như ngủ chung và thoát khỏi các tội không thông thường, cả hai điều đó.
Dūre vihāro hoti pañcadhanusatikaṃ pacchimaṃ, vihārato paṭṭhāya gāmaṃ pavisantiyā gāmantaraṃ hotīti attho.
The meaning is that if the monastery is far away, five hundred bow-lengths to the west, when entering a village from such a monastery, it becomes a gāmantara.
Tịnh xá ở xa, năm trăm cung về phía tây. Từ tịnh xá đi vào làng thì đó là khoảng cách giữa các làng (gāmantara), đó là ý nghĩa.
Saṃvidahanaṃ parimocetvāti addhānagamanasaṃvidahanaṃ akatvāti attho.
Saṃvidahanaṃ parimocetvā: This means without making preparations for a journey.
Saṃvidahanaṃ parimocetvā có nghĩa là không chuẩn bị cho chuyến đi dài.
Tā kopetvāti pariccajitvāti attho.
Tā kopetvā: This means having abandoned them.
Tā kopetvā có nghĩa là từ bỏ các vị ấy.
‘‘Paripuṇṇavassasāmaṇerenāpī’’ti vacanato aparipuṇṇavassassa upajjhāyaggahaṇaṃ natthīti viya dissati.
From the statement "even by a sāmaṇera who has completed his years," it appears that a sāmaṇera who has not completed his years cannot take an upajjhāya.
Theo câu nói “paripuṇṇavassasāmaṇerenāpi” thì có vẻ như người Sa-di chưa đủ tuổi không được thọ giới Upajjhāya.
Vinayakammaṃ katvā ṭhapitoti vikappetvā ṭhapito.
Vinayakammaṃ katvā ṭhapito: This means having made a formal act (vikappanā) and set it aside.
Vinayakammaṃ katvā ṭhapito có nghĩa là đã được cất giữ sau khi đã thực hiện vikappanā.
Avikappitānaṃ dasāhātikkame nissaggiyatā veditabbā.
It should be known that for those not formally offered (avikappita), after ten days, it becomes Nissaggiya.
Nên biết rằng các vật chưa được vikappanā sẽ trở thành nissaggiya nếu quá mười ngày.
Puna paṭiggahetvā sattāhaṃ vaṭṭatīti pana ‘‘anujānāmi, bhikkhave, bhikkhūnaṃ sannidhiṃ bhikkhunīhi paṭiggāhāpetvā paribhuñjitu’’nti (cūḷava. 421) vacanato vuttaṃ.
However, the statement "it is permissible to re-receive it for seven days" is given based on the passage: "Bhikkhus, I allow you to have bhikkhunīs receive and consume stored items for you."
Còn việc puna paṭiggahetvā sattāhaṃ vaṭṭatī (nhận lại được phép trong bảy ngày) được nói theo câu: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép các Tỳ-khưu nhận lại vật đã được Tỳ-khưu-ni nhận giữ và sử dụng” (cūḷava. 421).
Anapekkhavissajjanenāti vatthuṃ anapekkhavissajjanena vā paṭiggahaṇena vā puna paṭiggahetvā paribhuñjissāmīti.
Anapekkhavissajjanenā: This means by abandoning the item without regard, or by re-receiving it, intending to use it again.
Anapekkhavissajjanenā có nghĩa là sẽ nhận lại và sử dụng bằng cách từ bỏ vật đó mà không quan tâm hoặc bằng cách nhận lại.
Pakkhamānattakāle punadeva liṅgaṃ parivattati chārattaṃ mānattameva dātabbanti sace, bhikkhukāle appaṭicchannāya āpattiyā, no paṭicchannāyāti no laddhīti ācariyo.
Regarding "during the period of full mānatta, if the sex changes again, mānatta for six nights should be given": the teacher states that if it is for an uncovered offense committed while a bhikkhu, not for a covered one, this is our teaching.
Về câu pakkhamānattakāle punadeva liṅgaṃ parivattati chārattaṃ mānattameva dātabba (khi đến thời gian chịu mānattā, nếu giới tính lại thay đổi, thì chỉ cần chịu mānattā sáu đêm), vị Ācariya nói rằng: nếu là tội không che giấu khi còn là Tỳ-khưu thì phải chịu mānattā, nhưng nếu là tội đã che giấu thì không cần chịu mānattā. Đó là quan điểm của chúng ta.
Parivāsadānaṃ pana natthīti bhikkhuniyā chādanāsambhavato vuttanti veditabbaṃ.
It should be understood that the statement "there is no giving of parivāsa" is made because it is impossible for a bhikkhunī to conceal such an offense.
Nên biết rằng việc parivāsadānaṃ pana natthī (không có việc cho parivāsa) được nói đến vì Tỳ-khưu-ni không thể che giấu tội lỗi.
Sace bhikkhunī asādhāraṇaṃ pārājikāpattiṃ āpajjitvā purisaliṅgaṃ paṭilabhati, bhikkhūsu upasampadaṃ na labhati, pabbajjaṃ labhati, anupabbajitvā bhikkhubhāve ṭhito sahaseyyāpattiṃ na janeti.
If a bhikkhunī commits an uncommon pārājika offense and obtains a male sex organ, she does not receive ordination among bhikkhus, but she does receive renunciation as a sāmaṇera; having re-ordained and remained in the state of a bhikkhu, he does not generate the offense of sleeping in the same dwelling.
Nếu một Tỳ-khưu-ni phạm một tội Pārājika không thông thường và có được giới tính nam, thì vị ấy không được thọ giới Upasampadā trong Tăng-già các Tỳ-khưu, nhưng được thọ giới Pabbajjā (xuất gia Sa-di). Sau khi xuất gia lại và sống trong trạng thái Tỳ-khưu, vị ấy không gây ra tội ngủ chung.
Vibbhantāya bhikkhuniyā purisaliṅge pātubhūte bhikkhūsu upasampadaṃ na labhati, pārājikaṃ.
If a bhikkhunī who has disrobed manifests a male sex organ, she does not receive ordination among bhikkhus; it is a pārājika offense.
Khi một Tỳ-khưu-ni đã hoàn tục mà giới tính nam hiển lộ, vị ấy không được thọ giới Upasampadā trong Tăng-già các Tỳ-khưu, đó là Pārājika.
Avibbhantamānassa gahaṭṭhasseva sato bhikkhunīdūsakassa sace itthiliṅgaṃ pātubhavati, neva bhikkhunīsu upasampadaṃ labhati, na puna liṅgaparivatte jāte bhikkhūsu vāti.
If a householder who has not disrobed, a defiler of bhikkhunīs, should manifest a female sex organ, he neither receives ordination among bhikkhunīs nor among bhikkhus after his sex has changed again.
Nếu một cư sĩ không hoàn tục, đã làm ô uế một Tỳ-khưu-ni, mà giới tính nữ hiển lộ, thì vị ấy không được thọ giới Upasampadā trong Tăng-già các Tỳ-khưu-ni, cũng không được thọ giới trong Tăng-già các Tỳ-khưu khi giới tính đã thay đổi trở lại.
Bhikkhuniyā liṅgaparivatte sati bhikkhu hoti, so ce sikkhaṃ paccakkhāya vibbhamitvā itthiliṅgaṃ paṭilabheyya, bhikkhunīsu upasampadaṃ paṭilabhati ubhayattha pubbe pārājikabhāvaṃ appattattā.
If a bhikkhunī experiences a change of sex and becomes a bhikkhu, and if he then renounces the training, disrobes, and obtains a female sex organ, she can receive ordination among bhikkhunīs, because in both previous instances, she had not incurred a pārājika offense.
Nếu một Tỳ-khưu-ni thay đổi giới tính thành Tỳ-khưu, và nếu vị ấy từ bỏ giới học, hoàn tục, rồi lại có được giới tính nữ, thì vị ấy được thọ giới Upasampadā trong Tăng-già các Tỳ-khưu-ni, vì trước đây ở cả hai trường hợp đều chưa phạm tội Pārājika.
Yā pana bhikkhunī paripuṇṇadvādasavassā purisaliṅgaṃ paṭilabheyya, upasampanno bhikkhu eva.
But a bhikkhunī who, having completed twelve years, obtains a male sex organ, is indeed an ordained bhikkhu.
Còn Tỳ-khưu-ni nào đã đủ mười hai năm tuổi, mà có được giới tính nam, thì vị ấy chính là một Tỳ-khưu đã thọ giới Upasampadā.
Puna sikkhaṃ paccakkhāya āgato na upasampādetabbo aparipuṇṇavīsativassattā.
If he then renounces the training and returns, he should not be ordained again because he has not completed twenty years.
Nếu vị ấy lại từ bỏ giới học và trở lại, thì không được cho thọ giới Upasampadā vì chưa đủ hai mươi năm tuổi.
Puna liṅgaparivatte sati bhikkhunīsu upasampadaṃ labhati.
If his sex changes again, he receives ordination among bhikkhunīs.
Nếu giới tính lại thay đổi, thì vị ấy được thọ giới Upasampadā trong Tăng-già các Tỳ-khưu-ni.
Evaṃ ce katadvādasasaṅgahassa dārakassa liṅgaparivatte sati gihigatā itthī hoti, paripuṇṇadvādasavassā upasampādetabbā kira.
Similarly, if a boy who has completed twelve years experiences a change of sex and becomes a woman who has previously lived as a layperson, she should apparently be ordained if she has completed twelve years.
Tương tự như vậy, nếu một đứa trẻ đã được mười hai tuổi mà giới tính thay đổi, trở thành một phụ nữ đã lập gia đình, thì có lẽ một phụ nữ đã đủ mười hai năm tuổi có thể được thọ giới Upasampadā.
Bhikkhuniyā itthiliṅgantaradhānena, bhikkhussa vā purisaliṅgantaradhānena pakkhapaṇḍakabhāvo bhaveyya, na sā bhikkhunī bhikkhunīhi nāsetabbā bhikkhu vā bhikkhūhi puna pakatibhāvāpattisambhavā.
If a bhikkhunī's female sex organ disappears, or a bhikkhu's male sex organ disappears, and they become a pakkhapaṇḍaka, that bhikkhunī should not be expelled by bhikkhunīs, nor that bhikkhu by bhikkhus, because there is a possibility of them returning to their normal state.
Nếu một Tỳ-khưu-ni bị mất giới tính nữ, hoặc một Tỳ-khưu bị mất giới tính nam, trở thành một người ái nam ái nữ tạm thời (pakkhapaṇḍaka), thì Tỳ-khưu-ni đó không nên bị Tỳ-khưu-ni khác trục xuất, hoặc Tỳ-khưu đó không nên bị Tỳ-khưu khác trục xuất, vì có khả năng giới tính trở lại bình thường.
Pakatipaṇḍakaṃ pana sandhāya ‘‘paṇḍako nāsetabbo’’ti vuttaṃ.
However, the statement "a paṇḍaka should be expelled" refers to a natural paṇḍaka.
Còn việc nói “người ái nam ái nữ nên bị trục xuất” là nói đến người ái nam ái nữ bẩm sinh (pakatipaṇḍaka).
Pakkhapaṇḍako hi saṃvāsanāsanāya nāsetabbo, itaro ubhayanāsanāyāti attho.
The meaning is that a pakkhapaṇḍaka should be expelled by the expulsion of saṃvāsa, while the other (natural paṇḍaka) by both expulsions (of liṅga and saṃvāsa).
Người ái nam ái nữ tạm thời nên bị trục xuất khỏi sự chung sống (saṃvāsa), còn người kia thì nên bị trục xuất khỏi cả hai (giới tính và sự chung sống), đó là ý nghĩa.
Yadi tesaṃ puna pakatibhāvo bhaveyya, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, taṃyeva upajjhaṃ tameva upasampadaṃ tāniyeva vassāni bhikkhunīhi saṅgamitu’’nti ayaṃ vidhi sambhavati.
If they should return to their normal state, then the rule "Bhikkhus, I allow that same upajjhāya, that same ordination, and those same years for associating with bhikkhunīs" becomes applicable.
Nếu các vị ấy trở lại giới tính bình thường, thì quy định “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép vị ấy có cùng Upajjhāya, cùng Upasampadā, cùng số năm an cư, và được đi cùng các Tỳ-khưu-ni” là có thể xảy ra.
Sace nesaṃ liṅgantaraṃ pātubhaveyya, so ca vidhi, yā āpattiyo bhikkhūnaṃ bhikkhunīhi sādhāraṇā, tā āpattiyo bhikkhunīnaṃ santike vuṭṭhātuṃ asādhāraṇāhi anāpattīti ayampi vidhi sambhavati.
If a different sex should manifest in them, that rule, and also the rule that "the offenses common to bhikkhus and bhikkhunīs are not offenses for bhikkhunīs for the uncommon ones," are applicable.
Nếu giới tính khác của các vị ấy hiển lộ, thì quy định đó, và quy định “các tội mà Tỳ-khưu và Tỳ-khưu-ni có chung, các tội đó được thoát khỏi trước các Tỳ-khưu-ni, còn các tội không chung thì không có tội” cũng có thể xảy ra.
Yaṃ vuttaṃ parivāre ‘‘saha paṭilābhena purimaṃ jahati, pacchime patiṭṭhāti, viññattiyo paṭippassambhanti, paññattiyo nirujjhanti, saha paṭilābhena pacchimaṃ jahati, purime patiṭṭhāti, viññattiyo’’tiādi, taṃ yathāvuttavidhiṃ sandhāya vuttanti amhākaṃ khantīti ācariyo.
The teacher says that what is stated in the Parivāra beginning with "With the attainment, one abandons the former and is established in the latter; the requests cease, the designations perish; with the attainment, one abandons the latter and is established in the former; the requests," etc., is stated with reference to the aforementioned rules, and this is our conviction.
Điều đã nói trong Parivāra: “Khi có được giới tính mới, giới tính cũ biến mất, giới tính mới được thiết lập. Các viññatti (thỉnh cầu) ngừng, các paññatti (giới điều) bị hủy bỏ. Khi có được giới tính mới, giới tính cũ biến mất, giới tính mới được thiết lập. Các viññatti...” v.v., điều đó được nói đến dựa trên quy định đã nêu. Đó là sự chấp nhận của chúng ta, vị Ācariya nói.
Itthiliṅgaṃ, purisaliṅgaṃ vā antaradhāyantaṃ kiṃ sakalampi sarīraṃ gahetvā antaradhāyati, udāhu sayameva.
When the female sex organ or the male sex organ disappears, does the entire body disappear along with it, or only the organ itself?
Khi giới tính nữ hoặc giới tính nam biến mất, liệu toàn bộ cơ thể có biến mất hay chỉ giới tính tự nó biến mất?
Kiñcettha – yadi tāva sakalaṃ sarīraṃ gahetvā antaradhāyati, ayaṃ puggalo cuto bhaveyya.
What then? If the entire body disappears along with it, this person would have died.
Điều gì ở đây – nếu toàn bộ cơ thể biến mất, thì người này đã chết.
Tasmā sāmaññā cuto bhaveyya, puna upasampajjanto opapātiko bhaveyya.
Therefore, they would have fallen from their ordinary state, and upon re-ordination, they would be an opapātika (spontaneously arisen) ordained person.
Do đó, vị ấy sẽ chết khỏi trạng thái xuất gia, và khi tái xuất gia sẽ là một người tái sinh tức thời (opapātika).
Atha sayameva antaradhāyati, sopi bhāvo tassa virujjhati.
If, however, only the organ itself disappears, that state of theirs would also be contradicted.
Nếu chỉ giới tính tự nó biến mất, thì trạng thái đó của vị ấy sẽ bị mâu thuẫn.
Itthindriyādīni hi sakalampi sarīraṃ byāpetvā ṭhitānīti khaṇanirodho viya tesaṃ antaradhānaṃ veditabbaṃ, tasmā yathāvuttadosappasaṅgābhāvo veditabbo.
For the female faculty, etc., pervade the entire body; therefore, their disappearance should be understood as similar to momentary cessation, and thus, the absence of the aforementioned undesirable implication should be understood.
Các căn nữ (itthindriya) v.v., lan tỏa khắp toàn bộ cơ thể, nên sự biến mất của chúng nên được hiểu như sự diệt trong từng khoảnh khắc (khaṇanirodha). Do đó, nên hiểu rằng không có sự liên lụy của các lỗi đã nêu.
Aññamaññaṃ saṃsaṭṭhappabhānaṃ dīpānaṃ ekappabhānirodhepi itarissā ṭhānaṃ viya sesasarīraṭṭhānaṃ tattha hotīti veditabbaṃ.
It should be understood that, just as in the cessation of the light of one of mutually intermingled lamps, the space of the other remains, so too the space of the remaining body exists there when the female or male faculty disappears.
Cũng như khi một ánh sáng của một trong những ngọn đèn có ánh sáng hòa quyện vào nhau biến mất, thì vị trí của ngọn đèn kia vẫn còn. Tương tự, vị trí của phần còn lại của cơ thể vẫn còn ở đó. Nên biết như vậy.
73-4. ‘‘Pārājikabhayena ākāsagatameva katvā pavesanādīni karontassa sahasā tālukaṃ vā passaṃ vā aṅgajātaṃ chupati ce, dukkaṭamevā’’ti vadanti.
73-4. ‘‘They say that if, out of fear of a pārājika offense, a monk performs acts like insertion with his organ suspended in the air, and it suddenly touches the palate or the side, it is only a dukkaṭa offense.’’
73-4. ‘‘Nếu vì sợ tội Pārājika mà làm cho nó ở trong không trung rồi thực hiện việc đưa vào, v.v., mà bất ngờ chạm vào vòm miệng, hoặc bên hông, hoặc bộ phận sinh dục, thì chỉ phạm tội Dukkaṭa.’’ Họ nói vậy.
Na methunarāgattāti, vīmaṃsitabbaṃ.
Because it is not out of sexual passion, it should be examined.
Vì không phải do dục vọng tà dâm, cần phải xem xét.
Dantānaṃ bāhirabhāvo oṭṭhānaṃ bāhirabhāvo viya thullaccayavatthu hotīti vuttaṃ ‘‘bahi nikkhantadante jivhāya ca thullaccaya’’nti.
The protrusion of teeth, like the protrusion of lips, constitutes a thullaccaya offense, as stated: ‘‘A thullaccaya for the tongue touching the protruding teeth.’’
Phần răng bên ngoài giống như phần môi bên ngoài là căn bản của tội Thullaccaya, do đó có nói ‘‘răng nhô ra ngoài, lưỡi thì phạm Thullaccaya’’.
Taṃ puggalaṃ visaññiṃ katvāti vacanena so puggalo khittacitto nāma hotīti dassitaṃ hoti.
By the phrase ‘having made that person unconscious’, it is indicated that such a person is called one with a distracted mind (khittacitta).
Với câu nói Taṃ puggalaṃ visaññiṃ katvā (làm cho người đó mất ý thức), điều này được chỉ ra rằng người đó là người có tâm trí bị xao động.
Yo pana puggalo na visaññīkato, so ce attano aṅgajātassa dhātughaṭṭanacariṇijjhiṇikādisaññāya sādiyati, methunasaññāya abhāvato visaññīpakkhameva bhajatīti tassa anāpatticchāyā dissati.
But if a person who has not been made unconscious enjoys the touching of his organ with the perception of elements colliding, moving, or vibrating, and there is no perception of sexual intercourse, then a shadow of non-offense appears for him, as he falls into the category of one who is unconscious.
Tuy nhiên, nếu một người không bị mất ý thức, nhưng hoan hỷ với ý niệm về sự va chạm, rung động, chuyển động của các yếu tố trong bộ phận sinh dục của mình, do không có ý niệm về tà dâm, thì người ấy thuộc về trường hợp mất ý thức, và do đó, có vẻ như không phạm tội.
‘‘Methunametaṃ maññe kassaci amanussassā’’ti ñatvā sādiyantassa āpatti eva.
If he knows, ‘‘I suppose this is sexual intercourse with some non-human being,’’ and he enjoys it, then an offense is incurred.
Nếu biết rằng “Đây là sự tà dâm của một phi nhân nào đó”, mà vẫn hoan hỷ, thì chắc chắn phạm tội.
Paṇḍakassa methunadhammanti paṇḍakassa vaccamagge vā mukhe vā, bhummatthe vā sāmivacanaṃ.
In the phrase ‘sexual act of a paṇḍaka’, the genitive case (paṇḍakassa) is used in the sense of the locative case, meaning ‘in the anus or mouth of a paṇḍaka’.
Tà dâm với người hoạn (Paṇḍakassa methunadhammaṃ): ở đây, từ ‘paṇḍakassa’ là cách sở hữu (sāmivacanaṃ) với nghĩa vị trí (bhummatthe), tức là ở đường bài tiết hoặc ở miệng của người hoạn.
Avedayantassapi sevanacittavasena āpatti santhateneva sevane viya.
Even if he does not feel it, due to the intention of engaging in the act, an offense is incurred, just as in engaging in sexual intercourse with a prepared partner.
Đối với người không cảm nhận được, do ý muốn thực hành (sevanacitta) mà phạm tội, giống như trường hợp thực hành với ý muốn đó.
Upahatindriyavatthusmiṃ ‘‘etamatthaṃ ārocesuṃ, so ārocesī’’ti duvidho pāṭho atthi.
In the section concerning those whose faculties are impaired (upahatindriya-vatthu), there are two readings: ‘‘They reported this matter, he reported it’’ and ‘‘He felt it, O monks’’. The latter reading is better
Trong trường hợp người có căn bị hư hoại, có hai cách đọc: “họ đã báo cáo sự việc này” (etamatthaṃ ārocesuṃ) và “người đó đã báo cáo” (so ārocesī).
Tattha ‘‘ārocesu’’nti vuttapāṭho ‘‘vediyi vā so bhikkhave’’ti vuttattā sundaraṃ, aññathā ‘‘āpattiṃ tvaṃ bhikkhū’’ti vattabbaṃ siyā.
because it is stated, ‘‘he felt it, O bhikkhus,’’ otherwise it would have been said, ‘‘You, bhikkhu, have committed an offense.’’
Trong đó, cách đọc “họ đã báo cáo” (ārocesuṃ) là tốt hơn vì có lời nói “Này các tỳ khưu, người ấy đã cảm nhận” (vediyi vā so bhikkhave), nếu không thì phải nói “Này tỳ khưu, ông đã phạm tội” (āpattiṃ tvaṃ bhikkhū).
‘‘Vediyā vā’’ti dīpavāsino paṭhanti kira, methunadhammassa pubbapayogā hatthaggāhādayo, tasmā ‘‘dukkaṭamevassa hotī’’ti iminā purimapadena sambandho.
It is said that the dwellers of the island recite ‘‘vediyā vā.’’ The preliminary actions for sexual intercourse include holding hands, and so on. Therefore, it is connected to the preceding phrase ‘‘it is only a dukkaṭa for him.’’
Dân cư hải đảo (Dīpavāsino) đọc là “đã cảm nhận” (vediyā vā) thì những hành động sơ khởi của tà dâm là nắm tay, v.v., do đó, có sự liên kết với cụm từ trước “chỉ phạm tội Dukkata”.
Yasmā pana dukkaṭamevassa hoti, tasmā yāva sīsaṃ na pāpuṇāti puggalo, tāva dukkaṭe tiṭṭhatīti sambandho veditabbo.
Because it is only a dukkaṭa for him, it should be understood that the connection is that the person remains in a dukkaṭa until he reaches the ‘head’.
Vì chỉ phạm tội Dukkata, nên phải hiểu rằng người đó vẫn ở trong tội Dukkata cho đến khi chưa đạt đến đỉnh điểm.
Sīsaṃ nāma maggapaṭipādanaṃ.
‘Head’ refers to reaching the path.
Đỉnh điểm (Sīsaṃ) là sự đưa đến con đường (maggapaṭipādanaṃ).
‘‘Sīsaṃ na pāpuṇātīti pārājikaṃ na hoti tāva pubbapayogadukkaṭe tiṭṭhatī’’ti aññatarasmiṃ gaṇṭhipade likhitaṃ.
‘‘ Does not reach the head means it is not a pārājika; he remains in a dukkaṭa of preliminary actions for that long’’ – this is written in a certain commentary (gaṇṭhipada).
Trong một chú giải (gaṇṭhipade) có viết: “ Chưa đạt đến đỉnh điểm (Sīsaṃ na pāpuṇāti) nghĩa là chưa phạm tội Pārājika, mà vẫn ở trong tội Dukkata của hành động sơ khởi.”
Uccāliṅgapāṇakadaṭṭhenāti ettha bhāvaniṭṭhāpaccayo veditabbo.
Here, in ‘being bitten by an ant with a raised penis’, the bhavaniṭṭhā suffix (-ṭṭha) should be understood.
Ở đây, trong từ bị côn trùng có dương vật lớn cắn (uccāliṅgapāṇakadaṭṭhenā), phải hiểu là cách thức của trạng thái (bhāvaniṭṭhāpaccayo).
Daṭṭhena daṃsena khādanenāti hi atthato ekaṃ.
Indeed, ‘by biting, by gnawing, by eating’ are essentially one and the same.
Thật vậy, cắn, chích, ăn, xét về nghĩa thì là một.
76-7. Saṅgāmasīse yuddhamukhe yodhapuriso viyāyaṃ bhikkhūti ‘‘saṅgāmasīsayodho bhikkhū’’ti vuccati.
76-7. A monk like a warrior at the forefront of battle, at the vanguard of war, is called ‘‘a warrior at the vanguard of battle monk’’.
Vị tỳ khưu này được gọi là “tỳ khưu chiến sĩ ở tiền tuyến” (saṅgāmasīsayodho bhikkhū) giống như một chiến binh ở tiền tuyến chiến trường, ở mặt trận chiến tranh.
Rukkhasūcidvāraṃ upilavāya, ekena vā bahūhi vā kaṇṭakehi thakitabbaṃ kaṇṭakadvāraṃ.
A door with a wooden bolt (rukkhasūcidvāraṃ) is one to be shut by a wooden bolt or by inserting a wooden bolt. A thorn door (kaṇṭakadvāraṃ) is one to be shut with one or many thorns.
Cửa cây chốt (rukkhasūcidvāraṃ) là để cài then, cửa gai (kaṇṭakadvāraṃ) là cửa phải được chặn bằng một hoặc nhiều gai.
Dussadvāraṃ sāṇidvārañca dussasāṇidvāraṃ.
The cloth door and the curtain door are called cloth-curtain door.
Cửa vải và cửa rèm là cửa vải rèm (dussasāṇidvāraṃ).
‘‘Kilañjasāṇī’’tiādinā vuttaṃ sabbampi dussasāṇiyameva saṅgahetvā vuttaṃ.
All that is mentioned by phrases like ‘‘mat curtain’’ is included under cloth-curtain doors.
Tất cả những gì được nói bằng “kilañjasāṇī” v.v. đều được bao gồm trong cửa vải rèm.
Ekasadisattā ‘‘eka’’nti vuttaṃ.
It is called ‘‘one’’ because they are of the same kind.
Vì giống nhau, nên được gọi là “một” (ekaṃ).
Ākāsataleti hammiyataleti attho.
Ākāsatale means on the surface of a house.
Trên không trung (ākāsatale) có nghĩa là trên mái nhà.
Ayañhettha saṅkhepoti idāni vattabbaṃ sandhāya vuttaṃ.
This is a summary here is said with reference to what is now to be stated.
Đây là tóm tắt (Ayañhettha saṅkhepo) được nói để chỉ những gì sẽ được nói bây giờ.
‘‘Kiñci karontā nisinnā hontīti vuttattā nipannānaṃ āpucchanaṃ na vaṭṭatī’’ti vadanti.
‘‘Because it is said that 'they sit doing something,' it is said that asking permission of those lying down is not allowed.’’
Họ nói: “Vì đã nói rằng ‘họ ngồi làm gì đó’, nên không được hỏi những người đang nằm.”
‘‘Yathāparicchedameva ca na uṭṭhāti, tassa āpattiyevā’’ti kiñcāpi avisesena vuttaṃ, anādariyadukkaṭāpatti eva tattha adhippetā.
Although it is said without distinction, ‘‘If he does not get up at the appointed time, an offense is incurred,’’ the intended meaning there is only an offense of disrespect (anādariyadukkaṭa).
Mặc dù đã nói một cách không phân biệt rằng “Nếu không đứng dậy đúng thời gian quy định, thì phạm tội”, nhưng ở đây chỉ ám chỉ tội Dukkata do thiếu tôn trọng (anādariyadukkaṭāpatti).
Kathaṃ paññāyatīti?
How is this understood?
Làm sao biết được?
‘‘Rattiṃ dvāraṃ vivaritvā nipanno aruṇe uggate uṭṭhahati, anāpattī’’ti vuttattā, mahāpaccariyaṃ visesetvā ‘‘anādariyadukkaṭāpi na muccatī’’ti vuttattā ca, tena itarasmā dukkaṭā muccatīti adhippāyo.
Because it is stated, ‘‘If one lies down at night with the door open and gets up at dawn, there is no offense,’’ and because it is specifically stated in the Mahāpaccariya that ‘‘he is not even exempt from an anādariyadukkaṭa,’’ the intention is that he is exempt from other dukkaṭas.
Vì đã nói rằng “Nếu nằm mà mở cửa vào ban đêm và đứng dậy khi bình minh lên, thì không phạm tội”, và trong Mahāpaccariya đã đặc biệt nói rằng “người đó cũng không thoát khỏi tội Dukkata do thiếu tôn trọng”, nên ý nghĩa là người đó thoát khỏi tội Dukkata khác.
Yathāparicchedameva ca na uṭṭhāti, tassa āpattiyevāti ettha na anādariyadukkaṭaṃ sandhāya vuttaṃ.
In the phrase, ‘‘If he does not get up exactly at the appointed time, an offense is incurred,’’ it is not said with reference to an anādariyadukkaṭa.
Ở đây, cụm từ “ Nếu không đứng dậy đúng thời gian quy định, thì chắc chắn phạm tội (Yathāparicchedameva ca na uṭṭhāti, tassa āpattiyevā)” không ám chỉ tội Dukkata do thiếu tôn trọng.
Yathāparicchedamevāti avadhāraṇattā paricchedato abbhantare na hotīti vuttaṃ hoti.
By the emphatic particle 'eva' in "yathāparicchedam eva," it means that he is not within the stipulated time.
“Đúng thời gian quy định” (Yathāparicchedameva) là một sự xác định, có nghĩa là không nằm trong khoảng thời gian quy định.
Puna ‘‘supatī’’ti vuttaṭṭhāne viya sanniṭṭhānaṃ gahetvā vuttaṃ.
Again, it is stated with a decisive conclusion, as in the place where it is said, ‘‘he sleeps.’’
Lại nữa, điều này được nói sau khi đã có sự kết luận, giống như ở chỗ nói “ngủ”.
Evaṃ nipajjantoti nipajjanakāle āpajjitabbadukkaṭameva sandhāya vuttaṃ, tasmā yathāparicchedena uṭṭhahantassa dve dukkaṭānīti vuttaṃ hotīti.
‘‘Lying down thus’’ is said with reference to the dukkaṭa offense that is incurred at the time of lying down. Therefore, it is said that one who gets up at the appointed time incurs two dukkaṭa offenses.
Khi nằm như vậy (Evaṃ nipajjanto) được nói để ám chỉ tội Dukkata phải phạm khi nằm, do đó có nghĩa là người không đứng dậy đúng thời gian quy định thì phạm hai tội Dukkata.
Andhakaṭṭhakathāyampi ‘‘yadi rattiṃ dvāraṃ asaṃvaritvā nipanno ‘divā vuṭṭhahissāmī’ti, anādariye āpatti dukkaṭassā’’ti vuttaṃ, etthāpi ‘‘nipanno’’ti vuttattā ‘‘aruṇe uṭṭhite uṭṭhāhī’’ti na vuttattā ca jānitabbaṃ.
In the Andhakaṭṭhakathā too, it is stated, ‘‘If one lies down at night without closing the door, thinking, ‘I will get up during the day,’ an anādariya dukkaṭa is incurred.’’ Here too, it should be understood from the word ‘‘lying down’’ and from the fact that it is not stated, ‘‘get up when the dawn appears.’’
Trong Andhakaṭṭhakathā cũng nói: “Nếu vào ban đêm, một người nằm mà không đóng cửa, với ý nghĩ ‘tôi sẽ dậy vào ban ngày’, thì phạm tội Dukkata do thiếu tôn trọng.” Ở đây, cũng phải hiểu điều này vì đã nói “nằm” và không nói “hãy dậy khi bình minh lên”.
‘‘Mahāpaccariyaṃ anādariyadukkaṭameva sandhāya vuttaṃ, na aṭṭhakathāyaṃ vuttadukkaṭa’’nti eke vadanti.
Some say: ‘‘In the Mahāpaccariya, it is said with reference to an anādariyadukkaṭa only, not the dukkaṭa mentioned in the Aṭṭhakathā.’’
Một số người nói: “Trong Mahāpaccariya chỉ ám chỉ tội Dukkata do thiếu tôn trọng, chứ không phải tội Dukkata được nói trong Aṭṭhakathā.”
Tassa anāpattīti atthato anipannattā vuttaṃ.
‘‘There is no offense for him’’ is said because, in essence, he is not lying down.
Người đó không phạm tội (Tassa anāpattī) được nói vì thực chất người đó không nằm.
‘‘Sace pana rattiṃ saṃvaritvā nipanno, aruṇuṭṭhānasamaye koci vivarati, dvārajagganādīni akatvā nipannassa āpattiyeva.
‘‘However, if one lies down having closed the door at night, and someone opens it at dawn, an offense is incurred for the one who lies down without doing things like guarding the door.
Họ nói: “Tuy nhiên, nếu một người đã đóng cửa nằm vào ban đêm, và vào lúc bình minh có ai đó mở cửa, thì người nằm mà không canh cửa v.v. vẫn phạm tội.
Āpattikhettattā’’ti vadanti.
Because it is a field of offense (āpattikkhetta),’’ they say.
Vì đó là phạm vi của tội (āpattikhettattā).”
Yasmā yakkhagahitakopi visaññībhūto viya khittacitto nāma hoti, assa pārājikāpattito anāpatti, pageva aññato, tasmā ‘‘yakkhagahitako viya visaññībhūtopi na muccatī’’ti yaṃ mahāpaccariyaṃ vuttaṃ, taṃ pubbe sañcicca divā nipanno pacchā yakkhagahitakopi visaññībhūtopi na muccati nipajjanapayogakkhaṇe eva āpannattāti adhippāyena vuttaṃ.
Because a person possessed by a yakkha is like one who has lost consciousness, indeed, he is called khittacitta, and for him, there is no pārājika offense, much less any other. Therefore, what is said in the Mahāpaccariya, ‘‘One possessed by a yakkha, or one who has lost consciousness, is not absolved,’’ is stated with the intention that if such a person intentionally lay down during the day and later became possessed by a yakkha or lost consciousness, he is not absolved because the offense was incurred at the moment of the preliminary action of lying down.
Vì một người bị quỷ ám cũng giống như người bị mất ý thức, là một người có tâm trí rối loạn, nên người đó không phạm tội Pārājika, huống chi các tội khác. Do đó, điều được nói trong Mahāpaccariya rằng “người bị quỷ ám cũng như người bị mất ý thức cũng không được miễn tội” được nói với ý nghĩa là: nếu một người đã cố ý nằm vào ban ngày, sau đó bị quỷ ám hoặc bị mất ý thức, thì người đó vẫn không được miễn tội vì đã phạm tội ngay vào lúc bắt đầu hành động nằm.
Bandhitvā nipajjāpitova muccatīti na yakkhagahitakādīsveva, sopi yāva sayameva sayanādhippāyo na hoti, tāva muccati.
‘‘Only one who has been bound and made to lie down is absolved’’ does not apply only to those possessed by yakkhas, etc.; even such a person is absolved as long as he does not have the intention to lie down himself.
Chỉ người bị trói và bị bắt nằm mới được miễn tội (Bandhitvā nipajjāpitova muccatī) không chỉ áp dụng cho người bị quỷ ám v.v., mà cả người đó cũng được miễn tội chừng nào người đó chưa có ý định tự mình nằm.
Yadā kilanto hutvā niddāyitukāmatāya sayanādhippāyo hoti, tadā saṃvarāpetvā, jaggāpetvā vā ābhogaṃ vā katvā niddāyitabbaṃ, aññathā āpatti.
When he is tired and wishes to sleep, he should sleep after having someone close the door, or having someone guard it, or having made a proper intention; otherwise, an offense is incurred.
Khi người đó mệt mỏi và có ý định muốn ngủ, thì phải đóng cửa, canh gác, hoặc suy nghĩ rồi mới ngủ, nếu không thì phạm tội.
Sabhāgo ce natthi, na passati vā, na gantuṃ vā sakkoti.
If there is no suitable person, or he does not see one, or he is unable to go.
Nếu không có người tương tự, hoặc không nhìn thấy, hoặc không thể đi được.
Cirampi adhivāsetvā pacchā vedanāṭṭo hutvā anābhogeneva sayati, tassa ‘‘anāpatti vedanāṭṭassā’’ti vacanena anāpatti, tassāpi avisayattā āpatti na dissatīti visaññībhāveneva supantassa ‘‘anāpatti khittacittassā’’ti vacanena na dissati.
If, after enduring for a long time, he later suffers from pain and lies down without proper consideration, then by the statement, ‘‘There is no offense for one suffering from pain,’’ there is no offense for him, and an offense does not appear even for him due to his unsuitability; similarly, for one sleeping in a state of unconsciousness, an offense does not appear by the statement, ‘‘There is no offense for one with a distracted mind (khittacitta).’’
Sau khi chịu đựng một thời gian dài, người đó bị đau đớn và nằm xuống mà không suy nghĩ gì, thì người đó không phạm tội theo lời nói “người bị đau đớn không phạm tội”. Lại nữa, vì nằm ngoài phạm vi của người đó, nên không thấy có tội (tassāpi avisayattā āpatti na dissatī) được nói theo lời “người có tâm trí rối loạn không phạm tội” đối với người ngủ trong trạng thái mất ý thức.
Ācariyā pana evaṃ na kathayantīti avisesena ‘‘na dissatī’’ti na kathayanti, yadi saññaṃ appaṭilabhitvā sayati, avasavattattā āpatti na dissati, sace saññaṃ paṭilabhitvāpi kilantakāyattā sayanaṃ sādiyanto supati, tassa yasmā avasavattattaṃ na dissati, tasmā āpatti evāti kathayantīti adhippāyo.
But the teachers do not say thus: they do not say ‘‘it does not appear’’ without distinction. If one sleeps without regaining consciousness, an offense does not appear because of not being in control. If one regains consciousness but, being tired, still indulges in sleep, an offense is incurred because, in his case, not being in control does not appear. This is the intention.
Tuy nhiên, các vị đạo sư không nói như vậy (Ācariyā pana evaṃ na kathayanti) nghĩa là họ không nói “không thấy có tội” một cách không phân biệt. Ý nghĩa là: nếu người đó nằm mà không có ý thức, thì do không tự chủ, không thấy có tội. Nhưng nếu người đó nằm mà có ý thức, dù thân thể mệt mỏi, nhưng vẫn hoan hỷ với việc nằm, thì vì không thấy có sự không tự chủ, nên chắc chắn phạm tội.
Mahāpadumattheravāde yakkhagahitako khittacittako muccati.
In the opinion of Mahāpadumatthera, a person possessed by a yakkha and a person with a distracted mind (khittacitta) are absolved.
Trong giáo thuyết của Trưởng lão Mahāpaduma (Mahāpadumattheravāde), người bị quỷ ám và người có tâm trí rối loạn được miễn tội.
Bandhitvā nipajjāpito asayanādhippāyattā, vedanāṭṭattā ca muccatīti adhippāyo.
The intention is that one who is bound and made to lie down is absolved because he has no intention to lie down and because he is afflicted by pain.
Ý nghĩa là người bị trói và bị bắt nằm được miễn tội vì không có ý định nằm và vì bị bệnh tật hành hạ.
Evaṃ sante pāḷiaṭṭhakathā, theravādo ca sameti, tasmā tesaṃ tesaṃ vinicchayānaṃ ayameva adhippāyoti no khantīti ācariyo, anugaṇṭhipade pana yakkhagahitakopi visaññībhūtopi na muccati nāma, pārājikaṃ āpajjituṃ bhabbo so antarantarā saññāpaṭilābhatoti adhippāyo.
If this is the case, then the Pāḷi and the Aṭṭhakathā, and the opinion of the Thera, are in agreement. Therefore, the teacher (Ācariya) states that this is the very intention of all those decisions, and it is our conviction. However, in the Anugaṇṭhipada, it is stated that even one possessed by a yakkha or one who has lost consciousness is not absolved, meaning that such a person is capable of incurring a pārājika because he regains consciousness intermittently.
Nếu vậy, thì kinh điển, chú giải và giáo thuyết của các Trưởng lão đều phù hợp, do đó, các vị đạo sư nói rằng “chính ý nghĩa này của các quyết định đó là điều chúng tôi chấp nhận”. Tuy nhiên, trong Anugaṇṭhipada lại nói rằng người bị quỷ ám và người bị mất ý thức không được miễn tội, ý nghĩa là người đó có khả năng phạm tội Pārājika vì thỉnh thoảng có được ý thức.
‘‘Bandhitvā nipajjāpito vā’’ti kurundīvacanena ekabhaṅgena nipannopi na muccatīti ce?
If it is said that even one who is tied up and made to lie down is not freed, according to the Kurundī statement?
Nếu nói rằng “Ngay cả người bị trói và bị bắt nằm” theo lời của Kurundī, người nằm nghiêng một bên cũng không được miễn tội ư?
Muccatiyeva.
He is indeed freed.
Chắc chắn được miễn tội.
Atthato anipannattā.
Because he is not lying down in reality.
Vì thực chất người đó không nằm.
Kurundīvādena mahāaṭṭhakathāvādo sameti.
The statement of Kurundī agrees with the statement of the Mahāaṭṭhakathā.
Giáo thuyết của Kurundī phù hợp với giáo thuyết của Mahāaṭṭhakathā.
Avasavattasāmaññato.
Because of the commonality of being beyond one's control.
Vì sự không tự chủ là giống nhau.
Kiñcāpi sameti, ācariyā pana evaṃ na kathayanti.
Although it agrees, the teachers do not speak thus.
Mặc dù phù hợp, nhưng các vị đạo sư không nói như vậy.
Na kevalaṃ teyeva, mahāpadumattheropīti dassanatthaṃ ‘‘mahāpadumattherenā’’ti vuttaṃ.
It is stated "by Mahāpadumatthera" to show that not only they, but also Mahāpadumatthera, did not speak thus.
Không chỉ riêng họ, mà cả Trưởng lão Mahāpaduma cũng vậy – điều này được nói để chỉ rõ điều đó bằng cụm từ “bởi Trưởng lão Mahāpaduma”.
Mahāpadumattheravāde ‘‘pārājikaṃ āpajjituṃ abhabbo yakkhagahitako nāmā’’ti ca vuttaṃ, tattha ācariyā pana evaṃ vadanti ‘‘sace okkantaniddo ajānantopi pāde mañcakaṃ āropeti, āpattiyevāti vuttattā yo pana patitvā tattheva sayati na vuṭṭhāti, tassa āpatti antarantarā jānantassāpi ajānantassāpi hotī’’ti.
In the Mahāpadumattheravāda it is also stated, "One possessed by a yakkha is unable to incur a pārājika." However, the teachers there say this: "Since it is stated that if one, even unknowingly, places one's feet on the bed while deeply asleep, it is an offense, then for one who falls and lies there without getting up, an offense occurs whether one knows it or not."
Trong Mahāpadumattheravāda cũng có nói rằng: “Người bị quỷ ám thì không thể phạm tội pārājika”. Tuy nhiên, các vị thầy ở đó lại nói như sau: “Nếu một người đang ngủ say, dù không biết, mà đặt chân lên giường, thì vẫn phạm tội. Do đó, nếu một người ngã xuống và cứ nằm yên ở đó mà không đứng dậy, thì dù có lúc biết hay không biết, người ấy vẫn phạm tội.”
Sabbaṭṭhakathāsu vuttavacanāni sampiṇḍetvā dassetuṃ ‘‘idha ko muccati ko na muccatī’’ti vuttaṃ.
"Who is freed here, and who is not freed?" is stated to compile and present the sayings found in all the Aṭṭhakathās.
Để tổng hợp các lời dạy được nói trong tất cả các bản Chú giải, đã nói “Ở đây ai được miễn, ai không được miễn?”.
Yakkhagahitako vā visaññībhūto vā na kevalaṃ pārājikaṃ āpajjituṃ bhabbo eva, sabbopi āpajjati.
One possessed by a yakkha or one who has lost consciousness is not merely capable of incurring a pārājika, but incurs all offenses.
Người bị quỷ ám hoặc người mê man bất tỉnh không chỉ có khả năng phạm pārājika mà còn phạm tất cả các tội khác.
Evaṃ ‘‘bandhitvā nipajjāpitova muccatī’’ti vacanena tassapi avasavattattā ‘‘āpatti na dissatī’’ti evaṃ na kathayanti.
Thus, by the statement "only one who is tied up and made to lie down is freed," they do not say that "no offense is seen" for him either, due to his lack of control.
Vì vậy, với lời nói “chỉ người bị trói và bị bắt nằm xuống mới được miễn”, do người ấy không tự chủ được, nên các vị ấy không nói rằng “tội không hiện hữu”.
Yasmā ummattakakhittacittavedanāṭṭesu aññataro na hoti, tasmā ‘‘āpattiyevā’’ti kathayanti.
Since he is not one of the insane, mentally deranged, or afflicted by pain, they say "it is indeed an offense."
Vì người ấy không phải là một trong số những người điên, tâm tán loạn, hay bị bệnh khổ, nên các vị ấy nói “vẫn là tội”.
Idaṃ kira sabbaṃ na saṅgītiṃ āruḷhaṃ.
It seems that all this was not included in the Saṅgīti.
Tất cả những điều này dường như không được đưa vào trong các kỳ kết tập.
‘‘Pavesanaṃ sādiyatītiādinā vuttattā akiriyāpi hotīti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ, yadā pana sādiyati, tadā sukhumāpi viññatti hoti evāti idha kiriyā evā’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Anugaṇṭhipada it is stated: "Some say that non-action also occurs because it is stated 'he consents to the entry' and so on. That should not be taken. But when he consents, even a subtle intimation (viññatti) certainly occurs, so here it is always action."
Trong Anugaṇṭhipada có nói: “Vì có nói ‘chấp nhận sự đi vào’ v.v., nên cũng có khi là akiriyā (không hành động), điều đó không nên chấp nhận. Nhưng khi chấp nhận, thì có viññatti (biểu tri) dù là vi tế, vậy nên ở đây là kiriyā (hành động) mà thôi”.
84. Dutiye rājūhi eva pariggahitattā ‘‘rājagaha’’nti laddhanāmake samīpatthena, adhikaraṇatthena ca paṭiladdhabhummavibhattike gijjhakūṭe pabbate catūhi vihārehi viharantoti adhippāyo.
In the second*, the meaning is that he was dwelling in four monasteries on Gijjhakūṭa Mountain, which was named "Rājagaha" because it was taken over by kings, and which had received the locative case ending by way of proximity and location.
84. Trong pārājika thứ hai, ý nghĩa là: chư Tỳ khưu đã an cư (vassaṃ upagacchiṃsu) tại núi Gijjhakūṭa, nơi được gọi là “Rājagaha” vì được các vị vua sở hữu, và được dùng với ý nghĩa gần kề (samīpattha) và nơi chốn (adhikaraṇattha), với bốn trú xứ (vihāra).
Tassa ‘‘vassaṃ upagacchiṃsū’’ti iminā sambandho veditabbo.
Its connection should be understood with "they entered the Rains retreat."
Sự liên hệ của từ đó (Rājagaha) với “đã an cư mùa mưa” phải được hiểu.
Tayo eva hi ñattiṃ ṭhapetvā gaṇakammaṃ karonti, na tato ūnā adhikā vā akiriyattā.
Indeed, only three perform a gaṇakamma (group act) after establishing a ñatti (motion), not fewer or more than that, because it would not be a valid act.
Chỉ có ba vị mới thực hiện Gaṇakamma (tăng sự của nhóm) với việc thiết lập Ñatti (yết ma), không ít hơn hay nhiều hơn số đó, vì nếu không thì tăng sự sẽ không thành.
Tattha vinayapariyāyena saṅghagaṇapuggalakammakosallatthaṃ idaṃ pakiṇṇakaṃ veditabbaṃ – atthi saṅghakammaṃ saṅgho eva karoti, na gaṇo na puggalo, taṃ apalokanakammassa kammalakkhaṇekadesaṃ ṭhapetvā itaraṃ catubbidhampi kammaṃ veditabbaṃ.
In this regard, for the sake of skill in saṅghakamma (Saṅgha act), gaṇakamma (group act), and puggalakamma (individual act) according to the Vinaya tradition, this miscellaneous point should be understood: there is a saṅghakamma that only the Saṅgha performs, not a group nor an individual. That should be understood as the other four kinds of acts, excluding one aspect of the characteristic of an apalokanakamma (announcement act).
Ở đây, cần biết điều lặt vặt này để thành thạo các tăng sự của Tăng, của nhóm (gaṇa) và của cá nhân (puggala) theo phương pháp Vinaya – có Tăng sự mà chỉ Tăng mới thực hiện, không phải nhóm cũng không phải cá nhân. Tăng sự đó, ngoại trừ một phần đặc tính của Apalokanakamma (tăng sự thông báo), cần được hiểu là bốn loại tăng sự còn lại.
Atthi saṅghakammaṃ saṅgho ca karoti, gaṇo ca karoti, puggalo ca karoti.
There is a saṅghakamma that the Saṅgha performs, a group performs, and an individual performs.
Có Tăng sự mà Tăng cũng thực hiện, nhóm cũng thực hiện, và cá nhân cũng thực hiện.
Kiñcāti?
What is it?
Đó là gì?
Yaṃ pubbe ṭhapitaṃ.
That which was established previously.
Là điều đã được thiết lập trước đó.
Vuttañhetaṃ parivāraṭṭhakathāyaṃ ‘‘yasmiṃ vihāre dve tayo janā vasanti, tehi nisīditvā katampi saṅghena katasadisameva.
For it is said in the Parivāra Commentary: "Even an act performed by two or three persons residing in a monastery is like an act performed by the Saṅgha.
Điều này đã được nói trong Parivāraṭṭhakathā: “Tăng sự do hai hoặc ba vị Tỳ khưu sống trong một trú xứ thực hiện, cũng giống như do Tăng thực hiện.
Yasmiṃ pana vihāre eko bhikkhu hoti, tena bhikkhunā uposathadivase pubbakaraṇapubbakiccaṃ katvā nisinnena katampi katikavattaṃ saṅghena katasadisameva hotī’’ti (pari. aṭṭha. 495-496).
But in a monastery where there is only one bhikkhu, even a katikavatta (agreement) performed by that bhikkhu after doing the preliminary duties and preliminary rites on the Uposatha day is like an act performed by the Saṅgha."
Còn trong trú xứ chỉ có một vị Tỳ khưu, thì việc vị Tỳ khưu đó đã thực hiện các việc chuẩn bị và việc cần làm trước đó vào ngày Uposatha rồi ngồi xuống thực hiện Katikavatta (quyết định chung), cũng giống như do Tăng thực hiện” (pari. aṭṭha. 495-496).
Punapi vuttaṃ ‘‘ekabhikkhuke pana vihāre ekena sāvitepi purimakatikā paṭippassambhati evā’’ti.
It is also said: "Even if it is completed by one bhikkhu in a monastery with only one bhikkhu, the previous katikavatta is indeed annulled."
Cũng có nói thêm: “Tuy nhiên, trong một trú xứ chỉ có một Tỳ khưu, dù chỉ một vị tuyên bố, thì Katikavatta trước đó vẫn được hủy bỏ”.
Atthi gaṇakammaṃ saṅgho karoti, gaṇo karoti, puggalo karoti, taṃ tayo pārisuddhiuposathā aññesaṃ santike karīyanti, tassa vasena veditabbaṃ.
There is a gaṇakamma that the Saṅgha performs, a group performs, and an individual performs; that should be understood in terms of the three pārisuddhi-uposathas (Uposatha of purification) performed in the presence of others.
Có Gaṇakamma mà Tăng thực hiện, nhóm thực hiện, cá nhân thực hiện, đó là ba loại Uposatha (lễ Bố tát) thanh tịnh được thực hiện trước những người khác, cần được hiểu theo ý nghĩa đó.
Atthi gaṇakammaṃ gaṇova karoti, na saṅgho na puggalo, taṃ pārisuddhiuposatho aññamaññaṃ ārocanavasena karīyati, tassa vasena veditabbaṃ.
There is a gaṇakamma that only a group performs, not the Saṅgha nor an individual; that should be understood in terms of the pārisuddhi-uposatha performed by mutual declaration.
Có Gaṇakamma mà chỉ nhóm thực hiện, không phải Tăng cũng không phải cá nhân, đó là Uposatha thanh tịnh được thực hiện bằng cách thông báo lẫn nhau, cần được hiểu theo ý nghĩa đó.
Atthi puggalakammaṃ puggalova karoti, na saṅgho na gaṇo, taṃ adhiṭṭhānuposathavasena veditabbaṃ.
There is a puggalakamma that only an individual performs, not the Saṅgha nor a group; that should be understood in terms of the adhiṭṭhāna-uposatha (Uposatha of determination).
Có Puggalakamma (tăng sự của cá nhân) mà chỉ cá nhân thực hiện, không phải Tăng cũng không phải nhóm, đó là Uposatha Adhiṭṭhāna (lễ Bố tát bằng sự quyết định), cần được hiểu theo ý nghĩa đó.
Atthi gaṇakammaṃ ekaccova gaṇo karoti, ekacco na karoti, tattha añattikaṃ dve eva karonti, na tayo.
There is a gaṇakamma that only some groups perform, and some do not. In that case, two bhikkhus perform an añattika (act without motion), not three.
Có Gaṇakamma mà một số nhóm thực hiện, một số không thực hiện. Trong đó, Añattika (không cần yết ma) thì chỉ hai vị thực hiện, không phải ba.
Sañattikaṃ tayova karonti, na tato ūnā adhikā vā, tena vuttaṃ ‘‘tayo eva hi ñattiṃ ṭhapetvā gaṇakammaṃ karonti, na tato ūnā adhikā vā akiriyattā’’ti.
Only three bhikkhus perform a sañattika (act with motion), not fewer or more than that, because it would not be a valid act. Therefore, it is said: "Indeed, only three perform a gaṇakamma after establishing a ñatti, not fewer or more than that, because it would not be a valid act."
Sañattika (cần yết ma) thì chỉ ba vị thực hiện, không ít hơn hay nhiều hơn số đó. Do đó đã nói: “Chỉ có ba vị mới thực hiện Gaṇakamma với việc thiết lập Ñatti, không ít hơn hay nhiều hơn số đó, vì nếu không thì tăng sự sẽ không thành”.
Tasmā tayova vinayapariyāyena sampahulā, na tato uddhanti veditabbaṃ.
Therefore, it should be understood that only three are considered abundant in the Vinaya tradition, not more than that.
Vì vậy, cần hiểu rằng chỉ ba vị là số đông (sambahulā) theo phương pháp Vinaya, không phải nhiều hơn số đó.
Anugaṇṭhipade pana ‘‘kiñcāpi kammalakkhaṇaṃ tayova karonti, atha kho tehi kataṃ saṅghena katasadisanti vuttattā ekena pariyāyena tayo janā vinayapariyāyenapi saṅgho’’ti vuttaṃ, idaṃ sabbampi vinayakammaṃ upādāya vuttaṃ, lābhaṃ pana upādāya antamaso ekopi anupasampannopi ‘‘saṅgho’’ti saṅkhyaṃ gacchati kira.
However, in the Anugaṇṭhipada it is said: "Although only three perform the characteristic of an act, since it is stated that what they have done is like what the Saṅgha has done, in one sense, three persons are also considered the Saṅgha in the Vinaya tradition." All this is said with reference to Vinaya acts. But with reference to gains, even one person, or even an unordained person, is said to be counted as "Saṅgha."
Tuy nhiên, trong Anugaṇṭhipada có nói: “Dù chỉ ba vị thực hiện đặc tính của tăng sự, nhưng vì có nói rằng việc do họ thực hiện cũng giống như do Tăng thực hiện, nên theo một phương pháp, ba người cũng là Tăng theo phương pháp Vinaya”. Tất cả những điều này được nói liên quan đến Vinayakamma (tăng sự Vinaya). Còn liên quan đến lợi lộc, thì ngay cả một vị duy nhất, dù chưa thọ cụ túc giới, cũng được xem là “Tăng”.
Pavāraṇādivasassa aruṇuggamanasamanantarameva ‘‘vutthagassā’’ti vuccanti, ukkaṃsanayena ‘‘pāṭipadadivasato paṭṭhāyā’’ti vuttaṃ, teneva ‘‘mahāpavāraṇāya pavāritā’’ti vuttaṃ.
Immediately after dawn on the day of Pavāraṇā, they are called "those who have completed the Rains retreat." By way of exaggeration, it is said "starting from the first day of the month," and for that very reason, it is said "they have performed the Great Pavāraṇā."
Ngay khi bình minh ló dạng vào ngày Pavāraṇā (tự tứ) v.v., chư Tỳ khưu được gọi là “đã an cư mùa mưa”. Theo cách mở rộng, đã nói “kể từ ngày Pāṭipada (mồng một)”. Chính vì vậy đã nói “đã tự tứ trong Đại Pavāraṇā”.
Aññathā antarāyena apavāritā ‘‘vutthavassā’’ti na vuccantīti āpajjati.
Otherwise, it would follow that those who have not performed Pavāraṇā due to an obstacle are not called "those who have completed the Rains retreat."
Nếu không, thì những vị chưa tự tứ do chướng ngại sẽ bị coi là “chưa an cư mùa mưa”.
Thambhādi kaṭṭhakammanti veditabbaṃ.
"Pillars and so on" should be understood as carpentry work.
Thambhādi (cột trụ v.v.) cần được hiểu là công việc bằng gỗ.
Keci tanukaṃ dārutthambhaṃ antokatvā mattikāmayaṃ thambhaṃ karonti, ayaṃ pana tathā na akāsi, tena vuttaṃ ‘‘sabbamattikāmayaṃ kuṭikaṃ karitvā’’ti.
Some people make a clay pillar by enclosing a thin wooden pillar inside, but this one did not do so; therefore, it is said: "having made a hut entirely of clay."
Một số người làm trụ bằng đất sét bao quanh một trụ gỗ mỏng, nhưng vị này không làm như vậy. Do đó đã nói: “đã làm một túp lều hoàn toàn bằng đất sét”.
Telamissāya tambamattikāya.
With reddish clay mixed with oil.
Bằng đất sét đỏ trộn với dầu.
85. ‘‘Mā pacchimā janatā pāṇesu pātabyataṃ āpajjī’’ti iminā anuddesasikkhāpadena yattha iṭṭhakapacana pattapacana kuṭikaraṇa vihārakārāpana navakammakaraṇa khaṇḍaphullapaṭisaṅkharaṇa vihārasammajjana paṭaggidāna kūpapokkharaṇīkhaṇāpanādīsu pātabyataṃ jānantena bhikkhunā kappiyavacanampi na vattabbanti dasseti, teneva pariyāyaṃ avatvā tesaṃ sikkhāpadānaṃ anāpattivāresu ‘‘anāpatti asatiyā ajānantassā’’ti vuttaṃ.
85. With this anuddesasikkhāpada (minor training rule), "lest later generations fall into the destruction of living beings," it is shown that a bhikkhu who knows that there will be destruction of living beings in matters such as brick-firing, bowl-firing, hut-making, monastery construction, new construction work, repairing broken and dilapidated structures, sweeping the monastery, offering fire, digging wells and ponds, etc., should not even speak a permissible word. For this very reason, without stating the method, in the cases of non-offence for these training rules, it is said: "There is no offence if one is unaware, if there is no intention."
85. Với giới điều Anuddesa (giới điều phụ) này: “Nguyện cho thế hệ sau không phạm vào sự hủy hoại sinh vật”, điều này cho thấy rằng Tỳ khưu biết về sự hủy hoại sinh vật trong các việc như nung gạch, nung bát, xây túp lều, xây dựng trú xứ, làm công việc mới, sửa chữa hư hỏng, quét dọn trú xứ, dâng lửa, đào giếng, ao v.v., thì cũng không nên nói lời thích hợp. Chính vì vậy, không nói theo phương pháp (pariyāyaṃ avatvā), mà trong các trường hợp không phạm của những giới điều đó, đã nói “không phạm nếu không có ý định, không biết”.
‘‘Antarāpattisikkhāpada’’ntipi etassa nāmameva.
"Antarāpattisikkhāpada" is just its name.
“Giới điều phạm lỗi giữa chừng” cũng là tên của giới điều này.
‘‘Gacchathetaṃ, bhikkhave, kuṭikaṃ bhindathā’’ti iminā kataṃ labhitvā tattha vasantānampi dukkaṭamevāti ca siddhaṃ.
It is also established by "Go, bhikkhus, break down this hut" that even those who obtain and reside in a hut already made incur a dukkaṭa (minor offence).
Với lời “Này các Tỳ khưu, hãy đi phá bỏ túp lều đó”, điều này cũng chứng tỏ rằng ngay cả những người nhận được và sống trong túp lều đã được xây dựng đó cũng phạm dukkaṭa.
Aññathā hi bhagavā na bhindāpeyya.
Otherwise, the Blessed One would not have had it broken down.
Nếu không, Đức Phật đã không cho phá bỏ.
Esa nayo bhedanakaṃ chedanakaṃ uddālanakanti etthāpi, āpattibhedāva.
This method also applies to the training rules concerning breaking, cutting, and uprooting; only the type of offense differs.
Đây cũng là phương pháp cho các giới điều về phá hủy, chặt đốn, nhổ bỏ v.v., chỉ khác nhau về loại tội.
Tato eva hi bhedanakasikkhāpadādīsu viya ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti na vuttaṃ, tathā aññassatthāya karoti, cetiyādīnaṃ atthāya karoti, dukkaṭamevāti ca siddhaṃ, aññathā kuṭikārasikkhāpadādīsu viya ‘‘aññassatthāya vāsāgāraṃ ṭhapetvā sabbattha, anāpattī’’ti nayameva vadeyya, na bhindāpeyya.
For this very reason, it was not stated in the bhedanaka training rule and others, "If one receives and uses what another has made, there is an offense of dukkata." Similarly, it is established that if one acts for the sake of another, or acts for the sake of a cetiya and so forth, it is indeed a dukkata offense. Otherwise, like in the kuṭikāra training rule and others, it would have been stated, "Except for making a dwelling for another, there is no offense in all other cases," and he would not have caused it to be broken.
Chính vì vậy, không có nói như trong các giới điều về phá hủy v.v.: “Nếu nhận được vật do người khác làm rồi sử dụng, thì phạm tội dukkaṭa”. Tương tự, nếu làm cho người khác, làm cho tháp v.v., thì cũng chứng tỏ là dukkaṭa. Nếu không, thì Đức Phật đã nói theo phương pháp như trong các giới điều về xây túp lều v.v.: “Trừ việc xây nhà ở cho người khác, tất cả đều không phạm”, và đã không cho phá bỏ.
Sabbamattikāmayabhāvaṃ pana mocetvā kaṭṭhapāsāṇādimissaṃ katvā paribhuñjati, anāpatti.
However, if one sets aside the state of being entirely made of clay and uses it by mixing it with wood, stone, etc., there is no offense.
Tuy nhiên, nếu bỏ đi việc hoàn toàn bằng đất sét, rồi trộn với gỗ, đá v.v. để sử dụng, thì không phạm.
Tathā hi chedanakasikkhāpadādīsu bhagavatā nayo dinno ‘‘aññena kataṃ pamāṇātikkantaṃ paṭilabhitvā chinditvā paribhuñjatī’’tiādīsu.
Thus, in the training rules beginning with the chedanaka (cutting) rule, the Buddha gave a method: “having acquired what was made by another beyond measure, one cuts it and uses it,” and so forth.
Thật vậy, trong các giới điều về việc cắt bỏ, v.v., Thế Tôn đã ban phương cách: “Nếu nhận được vật do người khác làm mà vượt quá mức quy định, thì cắt bỏ rồi thọ dụng.”
Keci pana ‘‘vayakammampīti etena mūlaṃ datvā kārāpitampi atthi, tena taṃ aññena katampi na vaṭṭatīti siddha’’nti vadanti, taṃ na sundaraṃ.
However, some say, “With this ‘vayakammam pi’ (expense too), it implies that something caused to be made by giving money is also included; therefore, it is established that even if it is made by another, it is not allowable.” This is not good.
Tuy nhiên, một số người nói rằng: “Với việc ‘vayakamma’ (công việc chi phí), có cả việc trả tiền để người khác làm, do đó, điều đó đã được chứng minh rằng vật do người khác làm cũng không được phép.” Lời nói đó không hay.
Sambhāre kiṇitvā sayameva karontassāpi vayakammasambhavato.
Because the act of expending can arise even for one who buys materials and makes it himself.
Vì ngay cả khi tự mình mua nguyên liệu và làm, cũng có thể phát sinh chi phí.
Kiṃ vā pāḷilese sati aṭṭhakathālesanayo.
Or what aṭṭhakathā method could there be if there is a hint in the Pāḷi?
Hoặc là, khi có dấu vết của Pāḷi, thì cũng có phương pháp dấu vết của Chú Giải.
Iṭṭhakāhi giñjakāvasathasaṅkhepena katā vaṭṭatīti ettha pakatiiṭṭhakāhi cinitvā kattabbāvasatho giñjakāvasatho nāma.
Here, where it says, “a giñjakāvasatha made briefly with bricks is allowable,” a dwelling to be built by laying ordinary bricks is called a _giñjakāvasatha_.
Tịnh xá bằng gạch được làm tóm tắt (giñjakāvasatha) thì được phép – ở đây, tịnh xá phải được xây bằng gạch thông thường, gọi là giñjakāvasatha.
Sā hi ‘‘mattikāmayā’’ti na vuccati, ‘‘iṭṭhakakuṭikā’’tveva vuccati, tasmā thusagomayatiṇapalālamissā mattikāmayāpi apakkiṭṭhakamayāpi ‘‘sabbamattikāmayā’’tveva vuccatīti no khantīti ācariyo, bhasmādayo hi mattikāya daḷhibhāvatthameva ādīyanti, apakkiṭṭhakamayāpi giñjakāvasathasaṅkhyaṃ na gacchati, na ca āyasmā dhaniyo ekappahāreneva kumbhakāro viya kumbhaṃ taṃ kuṭikaṃ niṭṭhāpesi, anukkamena pana sukkhāpetvā sukkhāpetvā mattikāpiṇḍehi cinitvā niṭṭhāpesi, apakkiṭṭhakamayā kuṭi viya sabbamattikāmayā kuṭi ekābaddhā hoti, na tathā pakkiṭṭhakamayā, tasmā sā kappatīti eke.
Indeed, it is not called “made of clay,” but rather “a brick hut.” Therefore, the teacher states, “We do not agree that even a hut made of clay mixed with chaff, cow dung, grass, and straw, or a hut made of unfired bricks, should be called ‘entirely made of clay’ (sabbamattikāmayā).” For ashes and the like are taken solely for the purpose of strengthening the clay. A hut made of unfired bricks also does not fall into the category of a giñjakāvasatha. And Venerable Dhaniya did not complete that hut like a potter making a pot in a single stroke; rather, he completed it by gradually drying it and building it with lumps of clay. A hut entirely made of clay is built as one solid unit, unlike a hut made of fired bricks. Therefore, some say that such a hut is allowable.
Nó không được gọi là “làm bằng đất sét”, mà chỉ được gọi là “túp lều gạch”. Do đó, một số vị thầy nói rằng: “Chúng tôi không chấp nhận việc túp lều làm bằng đất sét trộn trấu, phân bò, cỏ, rơm, hoặc làm bằng gạch chưa nung, đều được gọi là ‘làm hoàn toàn bằng đất sét’”. Thật vậy, tro, v.v., chỉ được dùng để làm cho đất sét cứng chắc hơn. Túp lều làm bằng gạch chưa nung cũng không được tính là giñjakāvasatha. Và Tôn giả Dhaniya không phải là người thợ gốm làm xong cái chum hay túp lều đó trong một lần. Ngài đã xây xong nó dần dần, nung khô từng cục đất sét. Một túp lều làm bằng gạch chưa nung, giống như một túp lều làm hoàn toàn bằng đất sét, là một khối liền mạch, không giống như túp lều làm bằng gạch nung. Vì vậy, một số vị nói rằng nó được phép.
Sabbamattikāmayāya kuṭiyā bahi ce tiṇakuṭikādiṃ katvā anto vasati, dukkaṭameva.
If, outside an all-clay hut, one makes a grass hut or the like and dwells inside it, it is a dukkaṭa offense.
Nếu một tỳ khưu xây một túp lều cỏ, v.v., bên ngoài một túp lều hoàn toàn bằng đất sét rồi ở bên trong, thì đó là lỗi dukkaṭa.
Sace tattha tattha chiddaṃ katvā bandhitvā ekābaddhaṃ karoti, vaṭṭati.
If one makes holes here and there, ties them together, and makes it into one solid unit, it is allowable.
Nếu tỳ khưu đó đục lỗ ở chỗ này chỗ kia, buộc lại và làm cho nó thành một khối liền mạch, thì được phép.
Anto ce tiṇakuṭikādiṃ katvā anto vasati, vaṭṭati.
If one makes a grass hut or the like inside and dwells in it, it is allowable.
Nếu tỳ khưu đó xây một túp lều cỏ, v.v., bên trong rồi ở bên trong, thì được phép.
Kārako eva ce vasati, karaṇapaccayā dukkaṭaṃ āpajjati, na vasanapaccayā.
If the maker himself dwells there, a dukkaṭa is incurred due to the act of making, not due to the act of dwelling.
Nếu chính người làm ra nó ở, thì phát sinh lỗi dukkaṭa do việc làm, chứ không phải do việc ở.
Sace anto vā bahi vā ubhayattha vā sudhāya limpati, vaṭṭati.
If one smears it with whitewash, either inside, outside, or both, it is allowable.
Nếu tỳ khưu đó trát vôi bên trong, bên ngoài hoặc cả hai, thì được phép.
Yasmā sabbamattikāmayā kuṭi sukarā bhindituṃ, tasmā tattha ṭhapitaṃ pattacīvarādi aguttaṃ hoti, corādīhi avaharituṃ sakkā, tena vuttaṃ ‘‘pattacīvaraguttatthāyā’’ti.
Because an all-clay hut is easy to break, the bowl, robes, and other things placed there are unprotected and can be stolen by thieves and the like. Therefore, it is said, “for the protection of bowls and robes.”
Vì túp lều hoàn toàn bằng đất sét dễ bị phá hủy, nên y bát, y phục, v.v., được cất giữ trong đó sẽ không an toàn, có thể bị trộm cướp lấy đi. Do đó, đã nói “để bảo vệ y bát và y phục”.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāvace patte dhārenti, uccāvacāni pattamaṇḍalāni dhārentī’’ti (cuḷava. 253) evamādīni vatthūni nissāya ‘‘na, bhikkhave, uccāvacā pattā dhāretabbā, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādinā nayena akappiyaparikkhāresu ca dukkaṭaṃ paññattaṃ.
It is due to incidents such as “At that time, the group of six bhikkhus carried bowls of various kinds; they carried various kinds of bowl-stands,” that a dukkaṭa offense was prescribed concerning unallowable requisites, in the manner of “Monks, bowls of various kinds are not to be carried. Whoever carries one commits a dukkaṭa,” and so on.
Do dựa vào các sự việc như “Vào thời điểm đó, nhóm sáu tỳ khưu giữ nhiều loại bát khác nhau, giữ nhiều loại vòng bát khác nhau” (Cūḷava. 253), v.v., nên lỗi dukkaṭa đã được chế định đối với các vật dụng không thích hợp theo cách thức như “Này các tỳ khưu, không được giữ nhiều loại bát khác nhau. Ai giữ, sẽ phạm lỗi dukkaṭa”, v.v.
Tadanulomattā.
Because it is consistent with that.
Vì điều đó phù hợp.
Yatthāpi na paññattaṃ, tattha ‘‘na, bhikkhave, uccāvacāni chattāni dhāretabbāni, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādinā (cūḷava. 269-270) nayena dukkaṭaṃ sambhavati, tasmā ‘‘tatrāyaṃ pāḷimuttako’’ti ārabhitvā sabbaparikkhāresu vaṇṇamaṭṭhaṃ, savikāraṃ vā karontassa āpatti dukkaṭanti dīpentena ‘‘na vaṭṭatī’’ti vuttanti veditabbaṃ.
Even where it is not prescribed, a dukkaṭa offense can arise in the manner of “Monks, parasols of various kinds are not to be carried. Whoever carries one commits a dukkaṭa,” and so forth. Therefore, it should be understood that by beginning with “Herein, this is not found in the Pāḷi,” and showing that a dukkaṭa offense is incurred by making any requisite polished or altered, it was stated “it is not allowable.”
Ngay cả ở những nơi chưa được chế định, lỗi dukkaṭa vẫn có thể phát sinh theo cách thức như “Này các tỳ khưu, không được giữ nhiều loại lọng khác nhau. Ai giữ, sẽ phạm lỗi dukkaṭa” (Cūḷava. 269-270), v.v. Do đó, cần phải hiểu rằng, khi bắt đầu với “Đây là điều ngoài Pāḷi”, các vị Chú Giải đã nói “không được phép” để chỉ ra rằng ai làm cho bất kỳ vật dụng nào có màu sắc bóng bẩy hoặc có biến đổi đều phạm lỗi dukkaṭa.
Etthāha – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā paharaṇiṃ sabbaṃ lohabhaṇḍaṃ, ṭhapetvā āsandiṃ pallaṅkaṃ dārupattaṃ dārupādukaṃ sabbaṃ dārubhaṇḍaṃ, ṭhapetvā katakañca kumbhakārikañca sabbaṃ mattikābhaṇḍa’’nti (cūḷava. 293) vuttattā yathāṭhapitaṃ vajjetvā itaraṃ sabbaṃ vaṇṇamaṭṭhampi savikārampi avisesena vaṭṭatīti?
Here someone might ask: “Since it is stated, ‘Monks, I allow all ironware except a mallet; all woodenware except a chair, a couch, a wooden bowl, wooden sandals; and all clayware except a water-pot and a potter’s wheel,’ would it not mean that, excluding what is specifically prohibited, all other iron, wood, and clay requisites are allowable without distinction, whether polished or altered?”
Ở đây có người hỏi: “Đã nói rằng: ‘Này các tỳ khưu, Ta cho phép tất cả đồ dùng bằng kim loại, trừ vũ khí; tất cả đồ dùng bằng gỗ, trừ ghế dài, ghế bành, bát gỗ, dép gỗ; tất cả đồ dùng bằng đất sét, trừ đồ gốm trang trí (kataka) và đồ gốm của thợ gốm (kumbhakārika)’ (Cūḷava. 293). Vậy thì, ngoại trừ những thứ đã được quy định, tất cả các thứ khác, dù có màu sắc bóng bẩy hay có biến đổi, đều được phép một cách không phân biệt phải không?”
Vuccate – taṃ na yuttaṃ yathādassitapāḷivirodhato, tasmā ‘‘ṭhapetvā paharaṇi’’nti evaṃ jātivasena ayaṃ pāḷi pavattā, yathādassitā pāḷi vaṇṇamaṭṭhādivikārapaṭisedhanavasena pavattāti evaṃ ubhayampi na virujjhati, tasmā yathāvuttameva.
It is stated: That is not correct, as it contradicts the Pāḷi shown. Therefore, this Pāḷi beginning with “except a mallet” functions according to kind. The Pāḷi shown prohibits alterations such as polishing. Thus, both are not contradictory. Therefore, it should be understood as stated.
Được trả lời: “Điều đó không hợp lý vì nó mâu thuẫn với Pāḷi đã được chỉ ra. Do đó, Pāḷi này được nói theo nghĩa chủng loại, như ‘trừ vũ khí’. Còn Pāḷi đã được chỉ ra thì được nói theo nghĩa cấm đoán các biến đổi như màu sắc bóng bẩy, v.v. Như vậy, cả hai đều không mâu thuẫn. Do đó, chỉ nên hiểu như đã nói.”
Āraggena nikhādanaggena, ‘‘āraggeriva sāsapo’’ti (ma. ni. 2.458; dha. pa. 401; su. ni. 630) ettha vuttanayato āraggena.
With the point of a gimlet (āraggena): with the point of a digging tool. As stated in “a mustard seed on the point of a gimlet,” it means with the point of a gimlet.
Āraggena là đầu của cái dùi. Theo cách nói trong câu “như hạt cải trên đầu dùi” (Ma. Ni. 2.458; Dhp. 401; Su. Ni. 630), là bằng đầu dùi.
Paṭṭamukhe vāti paṭṭakoṭiyaṃ.
Or at the edge of the hem (paṭṭamukhe vā) means at the end of the hem.
Paṭṭamukhe vā là ở mép y.
Pariyanteti cīvarapariyante.
At the fringe (pariyante) means at the fringe of the robe.
Pariyante là ở mép y.
Veṇiuhumuniyupeññāma.
Veṇi-uhumuniyupeññāma.
Veṇiuhumuniyupeññāma.
Agghiyanti cetiyaṃ.
Agghiya means a cetiya.
Agghiyaṃ là một bảo tháp (cetiya).
Gayamuggaranti tulādaṇḍasaṇṭhānaṃ, gayā sīse sūcikā hoti, mukhapattā ladrā.
Gayamuggara means the shape of a steelyard. A gayā is a small needle at the head, and broad at the mouth.
Gayamuggaraṃ có hình dạng như cán cân. Gayā là kim nhỏ ở đầu, miệng thì rộng.
Ukkiranti nīharanti karonti ṭhapenti.
Ukkiranti means they take out, make, and place.
Ukkiranti nghĩa là lấy ra, làm, đặt.
Koṇasuttapiḷakā nāma gaṇṭhikapaṭṭādikoṇesu suttamayapiḷakā.
Koṇasuttapiḷakā are thread ornaments at the corners of waistband-straps and the like.
Koṇasuttapiḷakā là những búi chỉ nhỏ ở các góc của dây lưng, v.v.
Yaṃ ettha cīvaraṃ vā patto vā ‘‘na vaṭṭatī’’ti vutto, tattha adhiṭṭhānaṃ ruhati, vikappanāpi ruhatīti veditabbaṃ.
It should be understood that when a robe or bowl is said to be “not allowable” here, both adhiṭṭhāna (determination) and vikappanā (assignation) apply to it.
Cần phải biết rằng, y phục hay bát nào được nói là “không được phép”, thì việc tác ý (adhiṭṭhāna) và việc biệt trí (vikappanā) đều được áp dụng cho chúng.
Deḍḍubhoti udakasappo.
Deḍḍubho is a water snake.
Deḍḍubho là rắn nước.
Acchīti kuñjarakkhi.
Acchī is the eye of an elephant.
Acchī là mắt voi.
Gomuttakanti gomuttasaṇṭhānā rājiyo.
Gomuttaka refers to lines shaped like cow's urine.
Gomuttakaṃ là các vệt có hình dạng như nước tiểu bò.
Kuñcikāya senāsanaparikkhārattā suvaṇṇarūpiyamayāpi vaṭṭatīti chāyā dissati, ‘‘kuñcikāya vaṇṇamaṭṭhakammaṃ na vaṭṭatī’’ti vacanato aññe kappiyalohādimayāva kuñcikā kappanti pariharaṇīyaparikkhārattā.
It appears that a key, being a requisite for a dwelling, would be allowable even if made of gold or silver. However, according to the statement “polished work is not allowable for a key,” only keys made of other allowable metals are permissible, as they are requisites to be carried.
Có vẻ như chìa khóa (kuñcikā) làm bằng vàng bạc cũng được phép vì nó là vật dụng của trú xứ. Tuy nhiên, theo lời dạy “không được phép làm cho chìa khóa có màu sắc bóng bẩy”, chỉ những chìa khóa làm bằng kim loại thích hợp khác mới được phép vì chúng là vật dụng cần được giữ gìn.
Ārakaṇṭako potthakādikaraṇasatthakajāti.
Ārakaṇṭako is a type of sharp tool used for making books and the like.
Ārakaṇṭako là loại dao dùng để làm sách, v.v.
‘‘Āmaṇḍakasārako āmalakaphalamayo’’ti vadanti.
They say “_āmaṇḍakasārako_ is made of _āmalaka_ fruit.”
Người ta nói rằng “Āmaṇḍakasārako” là làm bằng quả āmalaka.
Tālapaṇṇabījanīādīsu ‘‘vaṇṇamaṭṭhakammaṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
For palm-leaf fans and the like, it is stated “polished work is allowable.”
Đối với quạt lá cọ, v.v., đã nói “được phép làm cho có màu sắc bóng bẩy”.
Kiñcāpi tāni kuñcikā viya pariharaṇīyāni, atha kho ‘‘uccāvacāni na dhāretabbānī’’ti paṭikkhepābhāvato vuttaṃ.
Although these are to be carried like keys, it is stated because there is no prohibition against carrying various kinds of them.
Mặc dù chúng là những vật dụng cần được giữ gìn như chìa khóa, nhưng đã nói như vậy vì không có lời cấm “không được giữ nhiều loại khác nhau”.
Kevalañhi tāni ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vidhūpanañca tālavaṇṭañcā’’tiādinā (cūḷava. 269) vuttāni.
Indeed, those are mentioned as, “Monks, I allow a fan and a palm-leaf fan,” and so forth.
Thật vậy, chúng chỉ được nói đến trong các câu như “Này các tỳ khưu, Ta cho phép quạt và quạt lá cọ” (Cūḷava. 269), v.v.
Gaṇṭhipade pana ‘‘telabhājanesu vaṇṇamaṭṭhakammaṃ vaṭṭatīti senāsanaparikkhārattā’’ti vuttaṃ.
However, in the Gaṇṭhipada, it is stated: “Polished work is allowable for oil containers because they are requisites for a dwelling.”
Trong Gaṇṭhipada đã nói rằng: “Được phép làm cho các bình dầu có màu sắc bóng bẩy vì chúng là vật dụng của trú xứ.”
Rājavallabhāti rājakulūpakā.
Rājavallabhā are those close to the royal family.
Rājavallabhā là những người thân cận với hoàng gia.
Sīmāti idhādhippetā bhūmi, baddhasīmā ca.
Sīmā here refers to the land and also to the consecrated boundary.
Sīmā ở đây có nghĩa là đất, và cũng là sīmā đã được kết giới.
‘‘Yesaṃ santakā tesaṃ sīmā, tattha parehi na kattabba’’nti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Anugaṇṭhipada, it is stated: “The boundary belongs to those to whom it is proper; others should not make it there.”
Trong Anugaṇṭhipada đã nói rằng: “Đất và sīmā thuộc về ai, thì đó là sīmā của họ. Người khác không được làm gì ở đó.”
‘‘Bhūmi ca sīmā ca yesaṃ santakā, tehi eva vāretabbā.
They say, “The land and the sīmā belong to whom they are proper, and only they should prohibit.
“Đất và sīmā thuộc về ai, thì chỉ có họ mới được ngăn cấm.
Yesaṃ pana aññesaṃ bhūmiyaṃ sīmā katā, te vāretuṃ na issarā’’ti vadanti.
But those on whose land a sīmā has been made by others are not empowered to prohibit.”
Còn những vị mà sīmā được kết giới trên đất của người khác, thì họ không có quyền ngăn cấm”, người ta nói như vậy.
‘‘Saṅghabhedādīnaṃ kāraṇattā ‘mā karothā’ti paṭisedhetabbā evā’’ti andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ kira.
It is said in the Andhakaṭṭhakathā that “it should definitely be prohibited, saying ‘Do not do it,’ because it is a cause of schism in the Sangha and other problems.”
Trong Andhakaṭṭhakathā có lẽ đã nói rằng: “Vì là nguyên nhân của việc chia rẽ Tăng đoàn, v.v., nên chắc chắn phải ngăn cấm bằng cách nói ‘Đừng làm’”.
88. ‘‘Evarūpaṃ vācaṃ bhāsitvā’’ti ca pāṭho.
88. There is also the reading “having spoken such a word.”
88. Cũng có bản đọc là “Evarūpaṃ vācaṃ bhāsitvā” (sau khi nói lời như vậy).
Lomena tvaṃ mutto, mā punapi evarūpamakāsīti idaṃ kiṃ byāpādadīpakaṃ, dārūsupi lobhakkhandhadīpakaṃ vacanaṃ sotāpannassa sato tassa rājassa patirūpaṃ.
“You are released by your greed; do not do such a thing again.” Is this a statement indicating vexation, or is it a statement indicating a heap of greed even in trees, fitting for that king who was a stream-enterer?
Lời nói “Ngươi đã thoát khỏi lòng tham, đừng làm điều như vậy nữa” này là lời nói biểu thị sự sân hận, hoặc biểu thị sự tham lam ngay cả đối với gỗ, phù hợp với vị vua đã chứng đắc Sơ quả.
Nanu nāma ‘‘pubbe kataṃ sukataṃ bhante, vadeyyātha punapi yenattho’’ti pavāretvā atīva pītipāmojjaṃ uppādetabbaṃ tena siyāti?
Shouldn't he, having invited* saying, ‘Venerable sir, what was done before was well done. Please speak again of what you desire,’ have produced extreme joy and happiness?
Chẳng phải là sau khi thỉnh cầu rằng: ‘Bạch Thế Tôn, việc mà Ngài đã làm trước đây là việc làm tốt đẹp. Ngài hãy nói lại điều gì Ngài cần nữa’ thì vị ấy đáng lẽ phải tạo ra niềm hỷ lạc vô cùng sao?
Saccametaṃ sotāpannattā atīva buddhamāmako dhammamāmako saṅghamāmako ca, tasmā bhikkhūnaṃ akappiyaṃ asahanto, sikkhāpadapaññattiyā ca okāsaṃ kattukāmo ‘‘supayuttāni me dārūnī’’ti tuṭṭhacittopi evamāhāti veditabbaṃ.
This is true. Because he was a sotāpanna, he was extremely devoted to the Buddha, devoted to the Dhamma, and devoted to the Saṅgha. Therefore, being unable to tolerate what was unseemly for bhikkhus, and desiring to create an opportunity for the monastic rule to be laid down, even though he was pleased in mind, saying, 'My wood is well arranged,' he spoke thus. This should be understood.
Điều này là sự thật. Vì là một bậc Dự Lưu (Sotāpanna), ông ấy vô cùng kính yêu Đức Phật, kính yêu Giáo Pháp, và kính yêu Tăng đoàn. Do đó, không thể chịu đựng được điều bất hợp pháp của các Tỳ khưu, và cũng muốn tạo cơ hội cho việc ban hành giới luật, dù tâm hoan hỷ rằng ‘gỗ của ta đã được sử dụng đúng cách’, ông ấy vẫn nói như vậy. Điều này cần được hiểu.
Imehi nāma evarūpe ṭhāne.
In such a situation by these very words.
Tức là, ở những trường hợp như vậy, với những từ ngữ này.
‘‘Āgatapadānurūpenāti aññehi vā padehi, ito thokatarehi vā āgatakāle tadanurūpā yojanā kātabbā’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Gaṇṭhipada, it is stated: “‘According to the terms that have come forth’ means that an appropriate explanation should be made for other words, or for words that come forth in a slightly different manner.”
Trong Gaṇṭhipada có nói: “Tùy theo những từ ngữ đã đến” tức là “nên thực hiện sự kết nối phù hợp khi những từ ngữ khác hoặc ít hơn những từ ngữ này xuất hiện”.
‘‘Na kevalaṃ imasmiṃyeva sikkhāpade, aññesupi āgacchanti, tasmā tattha tattha āgatapadānurūpena yojanā veditabbā’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Anugaṇṭhipada, it is stated: “Not only in this training rule, but also in others that come forth, therefore the explanation should be understood as fitting the words that have come forth in each instance.”
Trong Anugaṇṭhipada có nói: “Không chỉ trong giới luật này, mà còn trong các giới luật khác cũng có những trường hợp như vậy, do đó, nên hiểu rằng sự kết nối phải phù hợp với những từ ngữ xuất hiện ở từng nơi”.
Ujjhāyanattho adinnassādinnattāva, te ujjhāyiṃsu.
Ujjhāyanattho refers to the meaning of complaining, because it was taken without being given; they complained.
Ujjhāyanattho (ý nghĩa phàn nàn) là do việc lấy những thứ không được cho. Họ đã phàn nàn.
Rudradāmako nāma rudradāmakādīhi uppādito.
Rudradāmako means that which was produced by Rudradāmaka and others.
Rudradāmako có nghĩa là được tạo ra bởi Rudradāmaka và những người khác.
Bārāṇasinagarādīsu tehi tehi rājūhi porāṇasatthānurūpaṃ lakkhaṇasampannā uppāditā nīlakahāpaṇā.
Nīlakahāpaṇā are kahāpaṇas produced in cities like Bārāṇasī by various kings, endowed with marks in accordance with ancient standards.
Ở các thành phố như Bārāṇasī, các vị vua đã tạo ra những đồng nīlakahāpaṇa hoàn hảo về đặc điểm theo các quy tắc cổ xưa về tiền tệ.
Tesaṃ kira tibhāgaṃ agghati rudradāmako, tasmā tassa pādo thullaccayavatthu hoti.
It is said that a rudradāmaka is worth one-third of these; therefore, a quarter of it constitutes a serious offense (thullaccaya) object.
Nghe nói, đồng Rudradāmaka có giá trị bằng một phần ba trong số đó, do đó, một phần tư của nó là vật phạm lỗi thullaccaya.
Māsako pana idha appamāṇaṃ.
A māsaka, however, is not a standard of measure here.
Còn māsaka ở đây không phải là tiêu chuẩn.
Kahāpaṇo kiñcikāle ūnavīsatimāsako hoti, kiñci kāle atirekavīsatimāsako.
Sometimes a kahāpaṇa is less than twenty māsakas, and sometimes it is more than twenty māsakas.
Một đồng kahāpaṇa đôi khi ít hơn hai mươi māsaka, đôi khi nhiều hơn hai mươi māsaka.
Tasmā tassa kahāpaṇassa catutthabhāgo pañcamāsako viya atirekapañcamāsako vā ūnapañcamāsako vā pādoti veditabbaṃ.
Therefore, the fourth part of that kahāpaṇa should be understood as a pāda, which might be like five māsakas, or more than five māsakas, or less than five māsakas.
Vì vậy, cần hiểu rằng một phần tư của đồng kahāpaṇa đó, giống như năm māsaka, có thể là hơn năm māsaka hoặc kém năm māsaka, đó là pādaka.
Imassatthassa dīpanatthaṃ ‘‘tadā rājagahe vīsatimāsako kahāpaṇo hotī’’tiādi vuttaṃ.
To illuminate this meaning, it is stated: “At that time in Rājagaha, a kahāpaṇa was worth twenty māsakas,” and so on.
Để làm sáng tỏ ý nghĩa này, đã nói rằng “Khi đó, ở Rājagaha, một đồng kahāpaṇa có giá trị hai mươi māsaka” và vân vân.
Tattha rajatamayo suvaṇṇamayo tambamayo ca kahāpaṇo hoti.
There, a kahāpaṇa is made of silver, gold, or copper.
Ở đó, kahāpaṇa có thể bằng bạc, bằng vàng hoặc bằng đồng.
Suvaṇṇabhūmiyaṃ viya pādopi yattha tambamayova kato hoti, tattha sova pādoti ācariyo.
The teachers say that where even a pāda is made of copper, as in Suvaṇṇabhūmi, that too is a pāda.
Vị thầy nói rằng ở những nơi như Suvaṇṇabhūmi, nơi mà pādaka cũng được làm bằng đồng, thì đó chính là pādaka.
Yasmā pādo ekanīlakahāpaṇagghanako, tasmā tassa pādassa catutthabhāgova siyā pādoti eke.
Some say that since a pāda is worth one Nīlakahāpaṇa, only a fourth part of that pāda would be a pāda.
Vì một pādaka có giá trị bằng một đồng nīlakahāpaṇa, nên một số người cho rằng một phần tư của pādaka đó chính là pādaka.
Idaṃ na yujjati.
This is not logical.
Điều này không hợp lý.
Yo ca tattha pādāraho bhaṇḍo, tassa catutthabhāgasseva pārājikavatthubhāvappasaṅgato.
Because in that case, only a fourth part of the article that is worth a pāda would constitute the object of a pārājika.
Vì nếu một vật phẩm có giá trị bằng một pādaka là vật phạm lỗi pārājika, thì một phần tư của nó cũng sẽ trở thành vật phạm lỗi pārājika.
Yadi pādārahaṃ bhaṇḍaṃ pārājikavatthu, siddhaṃ ‘‘sova pādo pacchimaṃ pārājikavatthū’’ti.
If an article worth a pāda is the object of a pārājika, it is established that "that very pāda is the minimum object for a pārājika."
Nếu một vật phẩm có giá trị bằng một pādaka là vật phạm lỗi pārājika, thì lời nói “đó chính là pādaka, là vật phạm lỗi pārājika cuối cùng” đã được chứng minh.
Na hi sabbattha bhaṇḍaṃ gahetvā nīlakahāpaṇagghena agghāpenti.
Indeed, articles are not everywhere valued at the price of Nīlakahāpaṇas.
Thật vậy, không phải ở mọi nơi, người ta định giá vật phẩm bằng giá trị của đồng nīlakahāpaṇa.
Yasmā tassa tasseva kahāpaṇagghena agghāpenti, tasmā tassa tassa janapadassa pādova pādoti tadagghanakameva pādagghanakanti siddhaṃ, ‘‘so ca kho porāṇassa nīlakahāpaṇassa vasena, na itaresanti yattha pana nīlakahāpaṇā vaḷañjaṃ gacchanti, tatthevā’’ti keci vadanti, upaparikkhitvā gahetabbaṃ.
Since they are valued at the price of each specific kahāpaṇa, it is established that the pāda of each country is the pāda, and that which is worth that much is pāda-worthy. Some say: “However, this is in terms of the ancient Nīlakahāpaṇa, not others,” and only where Nīlakahāpaṇas are in use. This should be examined and taken.
Vì người ta định giá bằng giá trị kahāpaṇa của từng vùng, nên đã được chứng minh rằng pādaka của từng vùng chính là pādaka, và giá trị tương đương đó chính là giá trị pādaka. Một số người nói rằng “Và điều đó là theo giá trị của nīlakahāpaṇa cổ xưa, chứ không phải của những đồng khác” thì chỉ ở nơi nào nīlakahāpaṇa được sử dụng, thì ở đó mới vậy. Điều này cần được xem xét và chấp nhận.
92. Gāmā vā araññā vāti lakkhaṇānupaññattikattā paṭhamapaññattiyā ādimhi vuttā.
92. Gāmā vā araññā vā (from a village or from the wilderness) is stated at the beginning of the first enactment because it defines the object of the pārājika offense.
92. Gāmā vā araññā vā (từ làng hay từ rừng) được nói ở phần đầu của giới luật đầu tiên vì nó là sự quy định phụ về đặc điểm.
Yato vā apakkantā, so amanusso nāma.
Yato vā apakkantā (from which they have departed) refers to what is called amanusso nāma (a non-human settlement).
Nơi mà* đã rời đi, thì đó được gọi là không có người (amanussa).
‘‘Amanussagāmaṃ apārupitvā, gāmappavesanañca anāpucchā pavisituṃ vaṭṭatī’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Anugaṇṭhipada, it is stated: “‘It is permissible to enter a non-human village without covering oneself and without asking permission’”.
Trong Anugaṇṭhipada có nói: “Được phép vào một ngôi làng không có người mà không cần đắp y và không cần hỏi”.
‘‘Yato gāmato āgantukāmā eva apakkantā, taṃ gāmaṃ evaṃ pavisituṃ na vaṭṭatī’’ti vadanti eke.
Some say: “‘It is not permissible to enter a village from which people have departed intending to return’”.
Một số người nói: “Không được phép vào một ngôi làng mà người ta đã rời đi với ý định trở về”.
Keci pana ‘‘yakkhapariggahabhūtopi āpaṇādīsu dissamānesu eva ‘gāmo’ti saṅkhyaṃ gacchati, adissamānesu pavesane anāpattī’’ti vadanti.
But some say: “Even a village possessed by yakkhas is counted as a ‘village’ only when its shops and so forth are visible; if they are not visible, there is no offense in entering.”
Một số khác lại nói: “Ngay cả một ngôi làng bị yakkha chiếm giữ, nếu có chợ búa, v.v. xuất hiện, thì mới được gọi là ‘làng’; nếu không xuất hiện, thì không có phạm tội khi vào”.
‘‘Gāmo eva upacāro gāmūpacāroti evaṃ kammadhārayavasena gahite kurundaṭṭhakathādīsu vuttampi suvuttameva hotī’’ti vadanti.
They say: “If it is taken as a Kammadhāraya compound, meaning ‘the village itself is the vicinity,’ then what is stated in the Kurundaṭṭhakathā and other texts is well said.”
Một số người nói: “Nếu được hiểu theo nghĩa Karmadhāraya rằng ‘làng chính là khu vực lân cận của làng’ (gāmo eva upacāro gāmūpacāro), thì điều đã nói trong Kurundaṭṭhakathā, v.v. cũng là lời nói đúng”.
‘‘Tassa gharūpacāro gāmoti āpajjatī’’ti vacanaṃ paṭikkhipati.
This rejects the statement that “the vicinity of a house becomes a village”.
Lời nói “khu vực lân cận của nhà là làng” là không hợp lý.
‘‘Gāmassupacāro ca gāmo ca gāmūpacāro cā’’ti vadanti, taṃ virujjhati, na.
They say: “The vicinity of a village and the village itself constitute the village vicinity,” but that is contradictory. No.
Một số người nói: “Khu vực lân cận của làng và làng là khu vực lân cận của làng”, điều đó có mâu thuẫn không? Không.
‘‘Imesaṃ lābhādīsu lakkhaṇaṃ sandhāya mahāaṭṭhakathāyaṃ ‘gharaṃ gharūpacāro’tiādi vuttaṃ, taṃ na mayaṃ paṭikkhipāmā’’ti ca vadanti.
They also say: “With reference to the characteristics of these in terms of gains, etc., it is stated in the Mahāaṭṭhakathā: ‘house, house vicinity,’ and so on. We do not reject that.”
Và họ nói: “Chúng tôi không bác bỏ điều đã nói trong Mahāaṭṭhakathā như ‘nhà, khu vực lân cận của nhà’, v.v. liên quan đến đặc điểm của những điều này trong các lợi lộc, v.v.”.
‘‘Kataparikkhepo cāti gharassa samantato tattako upacāro nāmā’’ti gaṇṭhipade likhitaṃ.
In the Gaṇṭhipada, it is written: “Kataparikkhepo cā” (and demarcated) means “that much vicinity around the house.”
Trong Gaṇṭhipada có viết: “Và đã được bao quanh” có nghĩa là “một khu vực có kích thước nhất định xung quanh một ngôi nhà”.
Anugaṇṭhipade pana ‘‘yo yo aṭṭhakathāvādo vā theravādo vā pacchā vuccatīti ito anāgataṃ sandhāya vuttaṃ, nātītaṃ.
However, in the Anugaṇṭhipada, it is stated: “Yo yo aṭṭhakathāvādo vā theravādo vā pacchā vuccatī” (whatever commentary or elder's saying is spoken later) refers to what has not yet come, not to what is past.
Trong Anugaṇṭhipada lại nói: “Bất kỳ lời giải thích nào của Aṭṭhakathā hay lời dạy của các trưởng lão được nói sau này” là nói đến điều chưa xảy ra, chứ không phải điều đã xảy ra.
Yadi atītampi sandhāya vuttaṃ, mahāpadumatheravādova pamāṇaṃ jātanti āpajjati, tasmā anāgatameva sandhāya vuttanti ācariyā kathayantī’’ti vuttaṃ.
If it were said with reference to the past also, it would follow that the Mahāpadumattheravāda would become the authority. Therefore, the teachers state that it is said only with reference to what is yet to come.
Nếu điều đã xảy ra cũng được nói đến, thì sẽ dẫn đến việc lời dạy của Mahāpadumatthera trở thành tiêu chuẩn, do đó các vị thầy nói rằng chỉ nói đến điều chưa xảy ra.
Sesampīti gāmūpacāralakkhaṇampi.
Sesampī (the rest also) refers to the characteristics of the village vicinity.
Những điều còn lại cũng vậy, tức là cả đặc điểm của khu vực lân cận của làng.
Tatrāyaṃ nayoti tassa gāmūpacārassa gahaṇe ayaṃ nayo.
Tatrāyaṃ nayo (here is the method) means this is the method for understanding the village vicinity.
Đây là phương pháp tức là đây là phương pháp để hiểu về khu vực lân cận của làng.
Vikālegāmappavesanādīsūti ettha ‘‘gāmappavesanañhi bahi eva āpucchitabba’’nti gaṇṭhipade vuttaṃ.
Regarding vikālegāmappavesanādīsū (entering a village at an improper time, etc.), it is stated in the Gaṇṭhipada: “Indeed, asking permission to enter a village should be done outside.”
Trong Vikālegāmappavesanādīsu (vào làng vào lúc không thích hợp, v.v.), trong Gaṇṭhipada có nói: “Việc vào làng phải được hỏi ở bên ngoài”.
‘‘Taṃ aṭṭhakathāya na sametī’’ti vadanti.
They say: “That does not accord with the Aṭṭhakathā.”
Họ nói: “Điều đó không phù hợp với Aṭṭhakathā”.
‘‘Gāmasaṅkhātūpacāraṃ sandhāya vutta’’nti gahite sametīti mama takko.
My thought is that it would accord if taken as referring to the vicinity considered as a village.
Tôi nghĩ rằng nếu được hiểu là “nói đến khu vực lân cận được gọi là làng”, thì nó phù hợp.
‘‘Ādi-saddato ghare ṭhitānaṃ dinnalābhabhājanādīnī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Gaṇṭhipada, it is stated: “Ādi-saddato (from the word ‘etc.’) includes the distribution of gains given to those residing in the house, etc.”
Trong Gaṇṭhipada có nói: “Từ ngữ ‘ādi’ (vân vân) bao gồm việc chia sẻ lợi lộc đã được trao cho những người ở trong nhà, v.v.”.
‘‘Gāmūpacāre ṭhitānaṃ pāpuṇitabbalābhaṃ sañcicca adentānaṃ pārājika’’nti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Anugaṇṭhipada, it is stated: “A pārājika offense is incurred by those who deliberately do not give due gains to those residing in the village vicinity.”
Trong Anugaṇṭhipada có nói: “Phạm tội pārājika đối với những người cố ý không trao lợi lộc đáng lẽ phải được trao cho những người ở trong khu vực lân cận của làng”.
Kiñcāpi kurundiādīsu pāḷiyaṃ vuttavacanānulomavasena vuttattā ‘‘pamādalekhā’’ti na vattabbaṃ, mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttavinicchayo saṅgītito paṭṭhāya āgato.
Although it should not be called a “careless writing” since it is stated in accordance with the words found in the Pāḷi in the Kurundī and other texts, the determination stated in the Mahāaṭṭhakathā has come down since the time of the Saṅgīti.
Mặc dù không nên nói rằng đó là “lỗi do bất cẩn” vì điều đã nói trong Kurundi, v.v. là phù hợp với những lời đã nói trong Pāḷi, nhưng phán quyết đã nói trong Mahāaṭṭhakathā đã được truyền lại từ thời kết tập kinh điển.
‘‘Yañcetaṃ mahāaṭṭhakathāya’’ntiādi sīhaḷadīpe aṭṭhakathācariyehi vuttaṃ ‘‘vinicchayanayo’’ti ca.
“Yañcetaṃ mahāaṭṭhakathāya” (and what is in the Mahāaṭṭhakathā), etc., was spoken by the Aṭṭhakathā teachers on the island of Sīhaḷa, and also as “the method of determination.”
“Và điều này trong Mahāaṭṭhakathā” và vân vân, được các vị Aṭṭhakathācariya ở đảo Sīhaḷa nói là “phương pháp phán quyết”.
Leḍḍupāteneva paricchinditabboti parikkhepārahaṭṭhānaṃ, na upacāraṃ.
Leḍḍupāteneva paricchinditabbo (to be demarcated by a clod-throw) indicates the area worthy of demarcation, not the vicinity.
Nên được phân định bằng cách ném đất là nơi thích hợp để bao quanh, chứ không phải là khu vực lân cận.
So hi tato aparena leḍḍupātena paracchinno.
For that is demarcated by a clod-throw beyond it.
Thật vậy, nó được phân định bằng một cú ném đất xa hơn từ đó.
Imasmiṃ adinnādānasikkhāpadeti niyamena aññattha aññathāti atthato vuttaṃ hoti.
In this Adinnādānasikkhāpada (training rule on taking what is not given) means specifically that it is different elsewhere, thus it is stated in terms of meaning.
Ở đây, trong giới luật Adinnādāna này, có nghĩa là ở nơi khác thì khác, theo quy định.
Tena vā niyamena yathārutavasenāpi attho idha yujjati.
Or, according to that specific rule, the meaning is applicable here even in a literal sense.
Hoặc theo quy định đó, ý nghĩa ở đây cũng hợp lý theo nghĩa đen.
Abhidhamme panātiādinā aññathāpi atthāpattisiddhaṃ dasseti.
By Abhidhamme panā (but in Abhidhamma) and so forth, it shows that the meaning is established by implication in other ways too.
Còn trong Abhidhamma và vân vân, cho thấy rằng ý nghĩa cũng được chứng minh bằng cách khác.
‘‘Pariccāgādimhi akate ‘idaṃ mama santaka’nti aviditampi parapariggahitameva puttakānaṃ pitu accayena santakaṃ viya, taṃ atthato apariccatte saṅgahaṃ gacchatī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Gaṇṭhipada, it is stated: “Even if ‘this is mine’ is unknown, if the abandonment and so forth have not been made, it is still possessed by others, like the property of sons upon their father’s death. This is included when it is not actually abandoned.”
Trong Gaṇṭhipada có nói: “Ngay cả khi không biết ‘đây là tài sản của ta’ khi chưa thực hiện việc từ bỏ, v.v., thì nó vẫn là tài sản của người khác, giống như tài sản của con cái sau khi cha qua đời; điều đó được bao gồm trong việc không từ bỏ theo nghĩa đen”.
‘‘Thenassa kammaṃ theyyaṃ, thenena gahetabbabhūtaṃ bhaṇḍaṃ.
Theyyaṃ (theft) is the act of a thief; it is an article meant to be taken by a thief.
“Hành vi của kẻ trộm là theyya (trộm cắp), vật phẩm đáng lẽ phải được kẻ trộm lấy.
Theyyanti saṅkhātanti theyyasaṅkhāta’’nti porāṇagaṇṭhipade vuttaṃ.
In the Porāṇagaṇṭhipada, it is stated: “It is called theyyasaṅkhāta (theft-constituting) because it is said to be theft.”
Được gọi là theyya (trộm cắp) là theyyasaṅkhāta” được nói trong Porāṇagaṇṭhipada.
Taṃ theyyaṃ yassa thenassa kammaṃ, so yasmā theyyacitto avaharaṇacitto hoti, tasmā ‘‘theyyasaṅkhāta’’nti padaṃ uddharitvā ‘‘theyyacitto avaharaṇacitto’’ti padabhājanampi tesaṃ porāṇānaṃ yujjateva, tathāpi aṭṭhakathāyaṃ vuttanayeneva gahetabbaṃ.
Since that theft is the act of a thief, and the thief has a thieving mind, a mind to steal, the old teachers’ explanation, extracting the term “theyyasaṅkhāta” and explaining it as “having a thieving mind, a mind to steal,” is appropriate. Nevertheless, it should be taken according to the method stated in the Aṭṭhakathā.
Vì kẻ trộm mà hành vi trộm cắp đó là của hắn, là người có tâm trộm cắp, có tâm lấy trộm, nên việc rút từ “theyyasaṅkhāta” ra thành “tâm trộm cắp, tâm lấy trộm” cũng hợp lý đối với các vị Porāṇa (cổ sư) đó, tuy nhiên, cần phải hiểu theo cách đã nói trong Aṭṭhakathā.
‘‘Yañca pubbabhāge ‘avaharissāmī’ti pavattaṃ cittaṃ, yañca gamanādisādhakaṃ, parāmasanādisādhakaṃ vā majjhe pavattaṃ, yañca ṭhānācāvanapayogasādhakaṃ, tesu ayameveko pacchimo cittakoṭṭhāso idha adhippeto ‘theno’ti apare’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
"As for the mind that arises in the preliminary stage with the thought ‘I will steal,’ and the mind that arises in the middle, accomplishing movement and the like, or accomplishing touching and the like, and the mind that accomplishes the removal from its place — among these, only this one, the last mental component, is here intended by ‘thief,’ say others," is stated in the Anugaṇṭhipada.
‘‘Và cái tâm đã phát khởi trước đó với ý định ‘ta sẽ trộm cắp’, và cái tâm đã phát khởi ở giữa để thực hiện việc đi lại, việc chạm nắm, v.v., và cái tâm đã phát khởi để thực hiện việc dời đổi khỏi vị trí, trong số đó, chỉ có phần tâm cuối cùng này được ý muốn nói ở đây là ‘kẻ trộm’ – như những người khác đã nói trong Anugaṇṭhipada.
Ūnamāsakamāsapādādīsu ‘‘avaharaṇacittesu ekacittakoṭṭhāsoti ācariyā vadantī’’ti vuttaṃ.
Regarding amounts like less than a māsaka, a māsaka, or a quarter māsaka, it is said, "The teachers say that it is one mental component among the minds of stealing."
Đối với những vật có giá trị dưới một đồng bạc, một phần tư đồng bạc, v.v., các vị thầy nói rằng: ‘Đó là một phần của tâm trộm cắp’.
Pañcavīsati avahārā nāma vacanabhedeneva bhinnā, atthato pana abhinnā.
The twenty-five kinds of stealing are differentiated only by variations in wording, but are not different in meaning.
Hai mươi lăm cách trộm cắp được phân biệt chỉ bằng sự khác biệt về lời nói, nhưng về ý nghĩa thì không khác.
Ākulā duviññeyyavinicchayāti ācariyānaṃ mukhe santike sabbākārena aggahitavinicchayānaṃ duviññeyyā.
Intricate and difficult to discern rulings means they are difficult for those bhikkhus who have not fully learned the rulings from the teachers.
Rối rắm, khó hiểu về sự phân định có nghĩa là khó hiểu đối với những người chưa từng học hỏi đầy đủ sự phân định từ các vị thầy.
Dukatikapaṭṭhānapāḷi (paṭṭhā. 5.1.1 ādayo, dukatikapaṭṭhānapāḷi) viya ākulā duviññeyyavinicchayā, kevalaṃ taṃ ācariyā pubbāparavirodhamakatvā saṅgītito paṭṭhāya āgatanayamavināsetvā vaṇṇayantīti ‘‘paṭṭhānapāḷimivāti apare vadantī’’ti ca vuttā.
Like the Dukatika-Paṭṭhāna Pāḷi, they are intricate and have difficult-to-discern rulings; it is simply that the teachers explain them without contradiction between earlier and later parts, without destroying the method that has come down since the time of the Saṅgīti, and thus it is also said, "Others say it is like the Paṭṭhāna Pāḷi."
Chúng rối rắm, khó hiểu về sự phân định như kinh Paccaya (Paṭṭhā. 5.1.1 v.v., kinh Dukatikapaṭṭhāna), và cũng được nói rằng: “Giống như kinh Paccaya – như những người khác nói”, bởi vì các vị thầy giải thích chúng mà không mâu thuẫn trước sau và không làm mất đi phương pháp đã được truyền lại từ khi kiết tập.
Porāṇāti saṅgītiācariyā.
The ancients refers to the Saṅgīti teachers.
Các vị cổ đức là các vị thầy kiết tập.
Ayamettha sāmīci eva, sace na deti, āpatti natthi, pārājikabhayā pana yathā sikkhākāmo deti, evaṃ dātabbameva.
This is what is proper here: if one does not give it, there is no offense, but out of fear of pārājika, it must be given as one who is desirous of training would give.
Đây là sự phù hợp ở đây, nếu không trả lại thì không có tội, nhưng vì sợ phạm tội Pārājika, nên phải trả lại như người mong muốn giữ giới.
Yāni panettha vatthūni, tāni sīhaḷadīpe ācariyehi saṅghādīnamanumatiyā aṭṭhakathāsu pakkhittāni, ‘‘anāgate brahmacārīnaṃ hitatthāya potthakāruḷhakālato pacchāpī’’ti vuttaṃ.
As for the cases here, they were included in the commentaries in Sri Lanka by the teachers, with the permission of the Saṅgha and so forth, it is said, "for the benefit of future celibate practitioners, even after the time of being recorded in books."
Những sự việc (vatthu) ở đây đã được các vị thầy ở đảo Sīhaḷa thêm vào các bản chú giải với sự cho phép của Tăng đoàn, v.v., và được nói là “vì lợi ích của các bậc phạm hạnh trong tương lai, ngay cả sau thời điểm đưa vào sách vở”.
Āṇattikaṃ āṇattikkhaṇepi gaṇhāti, kālantarenāpi atthasādhako, kālantaraṃ sandhāyāti idametesaṃ nānattaṃ.
An āṇattika (commanded act) takes effect even at the moment of the command; an atthasādhaka (result-accomplishing act) also takes effect after a period of time. This refers to their difference concerning the interval of time.
Āṇattika (sai khiến) thì có được ngay khi sai khiến, còn atthasādhaka (thực hiện ý đồ) thì có được sau một thời gian, sự khác biệt của chúng là ở chỗ nhắm đến một khoảng thời gian khác.
Bhaṭṭheti apagate.
Bhaṭṭhe means lost or gone.
Bhaṭṭhe có nghĩa là đã biến mất.
Antarasamudde aturumuhude.
Antarasamudde means in the mid-ocean.
Antarasamudde là giữa biển.
Pharati sādheti.
Pharati means achieves or accomplishes.
Pharati có nghĩa là hoàn thành.
Navadhototi navakato.
Navadhoto means newly washed.
Navadhoto có nghĩa là mới làm.
Pāsāṇasakkharanti pāsāṇañca sakkharañca.
Pāsāṇasakkharaṃ means stone and gravel.
Pāsāṇasakkharaṃ có nghĩa là đá và sỏi.
94. Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana saccepi alikepi dukkaṭameva vuttaṃ, taṃ pamādalikhitanti veditabbanti yathetarahi yuttiyā gahetabbā.
Regarding the statement, "However, in the Mahāaṭṭhakathā, only a dukkaṭa is stated for both true and false (statements); this should be understood as a careless writing," this is how it should be taken as appropriate in the present context.
94. Trong Mahāaṭṭhakathā, dù là nói thật hay nói dối đều được nói là dukkaṭa, điều đó cần phải hiểu là do viết sai sót – như lẽ thường bây giờ phải chấp nhận.
Tattha ‘‘catuvaggena ṭhapetvā upasampadapavāraṇaabbhānādisabbaṃ saṅghakammaṃ kātuṃ vaṭṭati’’cceva vattabbe ‘‘upasampadapavāraṇakathinabbhānādīnī’’ti likhantīti veditabbaṃ.
In that context, where it ought to have been stated, "All Saṅgha acts, except for ordination, invitation, and re-instatement, are permissible for a four-bhikkhu Saṅgha," it should be understood as if they wrote "ordination, invitation, kathina re-instatement, etc."
Ở đó, đáng lẽ chỉ nên nói rằng: “Tất cả các hành động của Tăng đoàn, ngoại trừ upasaṃpadā (thọ giới), pavāraṇā (tự tứ) và abbhāna (phục hồi), đều có thể thực hiện bởi một nhóm bốn vị”, nhưng lại viết là “upasampadapavāraṇakathinabbhānādīnī” – điều đó cần phải hiểu là vậy.
Taṃ ācariyā ‘‘pamādalekhā’’tveva vaṇṇayanti, tena vuttaṃ ‘‘pamādalikhita’’nti.
The teachers explain that this is "a careless writing," hence it is said, "carelessly written."
Các vị thầy giải thích điều đó chỉ là “viết sai sót”, do đó mới nói là “viết sai sót”.
Yaṃ yaṃ vacanaṃ musā, tattha tattha pācittiyanti vuttaṃ.
It is stated that there is a pācittiya wherever the statement is false.
Lời nói nào là lời nói dối, ở đó đều phạm tội pācittiya.
Dukkaṭassa vacane payojanābhāvā ‘‘adinnādānassa pubbapayoge’’ti vuttaṃ.
Because there is no purpose in speaking of a dukkaṭa, it is said, " In the preliminary effort of taking what is not given."
Vì không có mục đích khi nói về dukkaṭa, nên mới nói “trong hành động chuẩn bị cho việc trộm cắp”.
Aññesampi pubbapayoge pācittiyaṭṭhāne pācittiyameva.
Even in the preliminary effort of others, there is a pācittiya where there should be a pācittiya.
Trong hành động chuẩn bị của các tội khác, ở chỗ đáng lẽ là pācittiya thì vẫn là pācittiya.
Pamādalikhitanti ettha idha adhippetameva gahetvā aṭṭhakathāyaṃ vuttanti gahite sameti viya.
In the phrase pamādalikhitaṃ, it seems to fit if one takes it that what is intended here is stated in the commentary.
Ở đây, với từ pamādalikhita, nếu hiểu rằng điều được nói trong chú giải là điều được ý muốn nói ở đây, thì có vẻ hợp lý.
Ācariyā pana ‘‘pācittiyaṭṭhāne pācittiya’’nti vatvā dukkaṭe visuṃ vattabbe ‘‘saccālike’’ti sāmaññato vuttattā ‘‘pamādalekhā’’ti vadantīti veditabbāti.
However, the teachers, after saying " a pācittiya in the place of a pācittiya," when a dukkaṭa should be spoken of separately, because it is stated generally as "for true or false (statements)," they say it is "a careless writing." This should be understood.
Nhưng các vị thầy, sau khi nói “ở chỗ pācittiya thì là pācittiya”, và khi đáng lẽ phải nói riêng về dukkaṭa, nhưng vì đã nói chung là “saccālike” (nói thật hay nói dối), nên họ gọi đó là “pamādalekhā” (viết sai sót) – điều đó cần phải hiểu là vậy.
‘‘Kusalacittena gamane anāpattī’’ti vuttattā ‘‘dānañca dassāmī’’ti vacanena anāpatti viya.
Since it is said, "there is no offense if one goes with a wholesome mind," it is as if there is no offense with the statement, "I will give a gift."
Vì đã nói “khi đi với tâm thiện thì không phạm tội”, nên giống như việc không phạm tội khi nói “tôi sẽ bố thí”.
Pācittiyaṭṭhāne dukkaṭā na muccatīti pācittiyena saddhiṃ dukkaṭamāpajjati.
Not free from dukkaṭa in the place of pācittiya means that a dukkaṭa is incurred along with a pācittiya.
Ở chỗ pācittiya thì không thoát khỏi dukkaṭa có nghĩa là phạm dukkaṭa cùng với pācittiya.
Bahukāpi āpattiyo hontūti khaṇanabyūhanuddharaṇesu dasa dasa katvā āpattiyo āpanno, tesu uddharaṇe dasa pācittiyo desetvā muccati, jātivasena ‘‘ekameva desetvā muccatī’’ti kurundiyaṃ vuttaṃ, tasmā purimena sameti.
Even if there are many offenses: when digging, spreading, or taking out, one incurs ten offenses for each; among these, when taking out, one is freed by confessing ten pācittiyas. In the Kurundiya, it is stated, " one is freed by confessing only one," according to the category, and therefore it is consistent with the preceding statement.
Dù có nhiều tội có nghĩa là đã phạm mười mười tội khi đào, bới, nhổ. Trong số đó, khi nhổ, sau khi sám hối mười tội pācittiya thì thoát tội. Trong Kurundī có nói “chỉ cần sám hối một tội thì thoát tội” theo chủng loại, do đó phù hợp với điều đã nói trước đó.
‘‘Samodhānetvā dassitapayoge ‘‘dukkaṭa’’nti vuttattā samānapayogā bahudukkaṭattaṃ ñāpeti.
The statement "a dukkaṭa" in a case shown by combining efforts indicates many dukkaṭas for similar efforts.
“Vì đã nói ‘dukkaṭa’ trong hành động được trình bày sau khi tổng hợp, nên điều đó cho biết có nhiều dukkaṭa do hành động tương tự.
Khaṇane bahukānīti samānapayogattā na paṭippassambhati.
Many in digging means it does not cease due to similar efforts.
Trong việc đào có nhiều tội có nghĩa là do hành động tương tự nên không chấm dứt.
Aṭṭhakathācariyappamāṇenāti yathā panettha, evaṃ aññesupi evarūpāni aṭṭhakathāya āgatavacanāni saṅgītito paṭṭhāya āgatattā gahetabbānīti attho.
According to the standard of the commentary teachers means that just as in this case, similar statements found in the commentaries for other cases should also be taken as they have come down from the Saṅgīti. This is the meaning.
Theo thước đo của các vị thầy chú giải có nghĩa là, như ở đây, những lời nói tương tự trong chú giải cũng phải được chấp nhận vì chúng đã được truyền lại từ khi kiết tập.
‘‘Idha dutiyapārājike gahetabbā, na aññesū’’ti dhammasiritthero kirāha.
"Here, they should be taken in the second pārājika, not in others," so it is said by the Elder Dhammasiri.
Ngài Dhammasiritthera đã nói rằng: “Ở đây, điều đó phải được chấp nhận trong pācittiya thứ hai, không phải trong các tội khác”.
Gaṇṭhipade pana ‘‘purimakhaṇanaṃ pacchimaṃ patvā paṭippassambhati, teneva ekameva desetvā muccatī’’ti vuttaṃ, ‘‘visabhāgakiriyaṃ vā patvā purimaṃ paṭippassambhatī’’ti ca vuttaṃ.
In the Gaṇṭhipada, however, it is stated, "the earlier digging ceases when it reaches the later one, and therefore one is freed by confessing only one," and it is also stated, "or the earlier one ceases when it reaches a different kind of action."
Trong Gaṇṭhipada thì nói rằng: “Việc đào trước đó sẽ chấm dứt khi đến việc đào sau cùng, do đó chỉ cần sám hối một tội thì thoát tội”, và cũng nói rằng: “Việc trước đó sẽ chấm dứt khi đến một hành động khác loại”.
Evaṃ ekaṭṭhāne ṭhitāya kumbhiyā ṭhānācāvanañcettha chahākārehi veditabbanti sambandho.
Thus, the removal from its place of a pot standing in one place should be understood here in six ways—this is the connection.
Như vậy, sự dời đổi khỏi vị trí của một cái chum đặt ở một chỗ cần phải được hiểu theo sáu cách ở đây – đó là sự liên kết.
Kumbhiyāti bhummavacanaṃ.
Kumbhiyā is a locative case word.
Kumbhiyā là một từ ở thể vị trí.
Uddhaṃ ukkhipanto kesaggamattampi bhūmito moceti, pārājikanti ettha mukhavaṭṭiyā phuṭṭhokāsaṃ bundena mocite ‘‘ṭhānācāvanañcettha chahākārehi veditabba’’nti iminā sameti, tathā avatvā ‘‘bhūmito mutte kesaggamattampi atikkante bhūmito mocitaṃ nāma hotī’’ti daḷhaṃ katvā vadanti, upaparikkhitvā gahetabbaṃ.
In the phrase "lifting it up, if one moves it even by a hair's breadth from the ground, it is a pārājika," when the place touched by the rim is moved from the mouth, it is consistent with "the removal from its place should be understood here in six ways." But without saying that, they emphatically state, "When it is released from the ground, even if it moves by a hair's breadth, it is considered moved from the ground." This should be examined and taken.
Trong câu “Người nhấc lên, dù chỉ một sợi tóc khỏi mặt đất, thì phạm tội Pārājika”, điều này phù hợp với câu “sự dời đổi khỏi vị trí cần phải được hiểu theo sáu cách ở đây” khi vật được nhấc lên khỏi chỗ miệng chum chạm vào đáy. Nếu không nói như vậy mà nói một cách chắc chắn rằng “khi vật đã rời khỏi mặt đất, dù chỉ một sợi tóc vượt qua, thì được gọi là đã rời khỏi mặt đất”, thì cần phải xem xét kỹ lưỡng để chấp nhận.
Ettha ekacce evaṃ atthaṃ vadanti ‘‘pubbe khaṇantena avasesaṭṭhānāni viyojitāni, tasmiṃ vimutte pārājika’’nti.
Here, some explain the meaning thus: "Previously, by digging, the remaining parts were disconnected; when that (pot) is released, it is a pārājika."
Ở đây, một số người giải thích ý nghĩa như sau: “Trước đó, người đào đã tách rời các vị trí còn lại, khi vật đó được giải thoát thì phạm Pārājika”.
Saṅkhepamahāpaccariyādīsu vuttavacanassa pamādalekhabhāvo ‘‘attano bhājanagataṃ vā karoti, muṭṭhiṃ vā chindatī’’ti vacanena dīpito.
The fact that the statement in the Saṅkhepa-Mahāpaccariya and others is a careless writing is indicated by the statement, "or he puts it into his own vessel, or he breaks it."
Việc lời nói được nêu trong Saṅkhepamahāpaccariyā, v.v. là một lỗi viết sai sót được chỉ ra bởi lời nói “làm cho nó vào vật chứa của mình, hoặc đập vỡ nắm”.
Yaṃ pana ‘‘pītamatte pārājika’’nti vuttaṃ, taṃ yathetarahi ‘‘pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā’’ti padassa ‘‘uppannavatthukāhi anāgatapaṭikkhepo’’ti aṭṭhakathāvacanaṃ ‘‘asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā’’ti vacanamapekkhitvā atītānāgatapaṭikkhepoti parivatteti, tathā tādisehi parivatta’nti veditabbaṃ.
As for the statement, " a pārājika at the moment of drinking," it should be understood that just as in the present time, the commentary statement "the rejection of the future by means of consciousnesses that have arisen with their object" in the phrase "the five consciousnesses arise with arisen bases and arisen objects" is reinterpreted as "the rejection of past and future" by referring to the statement "having an undivided base and an undivided object, having a pre-arisen base and a pre-arisen object," so too, it should be understood that such reinterpretations occur.
Lời nói “phạm Pārājika ngay khi uống” cần được hiểu là đã được thay đổi như cách mà lời chú giải “anāgatapaṭikkhepo (sự loại trừ tương lai) bởi uppannavatthukā (có nền tảng đã sinh khởi)” trong câu “pañcaviññāṇā uppannavatthukā uppannārammaṇā (năm thức có nền tảng đã sinh khởi, có đối tượng đã sinh khởi)” được thay đổi thành “atītānāgatapaṭikkhepo (sự loại trừ quá khứ và tương lai)” khi xem xét lời nói “asambhinnavatthukā asambhinnārammaṇā purejātavatthukā purejātārammaṇā (có nền tảng không lẫn lộn, có đối tượng không lẫn lộn, có nền tảng đã sinh khởi trước, có đối tượng đã sinh khởi trước)”.
Na hi aṭṭhakathācariyā pubbāparaviruddhaṃ vadanti.
For indeed, the commentary teachers do not speak in a contradictory manner, either earlier or later.
Thật vậy, các vị thầy chú giải không nói những điều mâu thuẫn trước sau.
Yaṃ pana ācariyā ‘‘idaṃ pamādalikhita’’nti apanetvā paṭikkhipitvā vacanakāle vācenti, uddisanti, tameva ca imināpi ācariyena ‘‘pamādalikhita’’nti paṭikkhittaṃ.
And the statement which the teachers remove and reject as "this is a careless writing" when teaching or reciting, that very statement is also rejected by this teacher as "careless writing."
Và lời nói nào mà các vị thầy loại bỏ và bác bỏ là “đây là lỗi viết sai sót” khi giảng dạy và đọc tụng, thì chính lời nói đó cũng đã bị vị thầy này bác bỏ là “lỗi viết sai sót”.
Yañca suttaṃ dassetvā te paṭikkhipanti, tameva ca dassentena iminā paṭikkhittaṃ, tena vuttaṃ ‘‘taṃ pana tatthevā’’tiādi.
And the Sutta which they reject by showing its aptness, that very Sutta is also rejected by this (teacher) while showing it, hence it is said, " That, however, is precisely there" and so on.
Và lời nào mà họ bác bỏ bằng cách chỉ ra kinh điển, thì chính lời đó cũng bị vị thầy này bác bỏ khi chỉ ra kinh điển, do đó mới nói “điều đó thì ở đó thôi”, v.v.
Anāpattimattameva vuttanti neva avahāro na gīvā anāpattīti byañjanatova bhedo, na atthatoti dassanatthaṃ.
Only non-offense is stated aims to show that there is only a difference in expression, not in meaning, among "no stealing," "no liability," and "no offense."
Chỉ nói về sự không phạm tội là để chỉ ra rằng không có sự khác biệt về ý nghĩa, mà chỉ khác biệt về cách diễn đạt giữa không trộm cắp và không phạm tội.
Taṃ pamādalikhitaṃ katarehīti ce?
"Which are they that constituted a careless writing?" if one asks.
Nếu hỏi: “Điều đó là lỗi viết sai sót của ai?”
Pubbe vuttappakārehi, lekhakehi vā, esa nayo sabbattha.
By those of the kind mentioned before, or by the scribes; this method applies everywhere.
Thì là của những người đã được đề cập trước đó, hoặc của những người viết. Nguyên tắc này áp dụng cho mọi trường hợp.
‘‘Na hi tadeva bahūsu ṭhānesu yuttato pārājikamahutvā katthaci hotī’’ti sabbaṃ anugaṇṭhipade vuttaṃ.
"For indeed, the same (pure mind), when it is not a pārājika in many places according to suitability, is not a pārājika anywhere else" — all this is stated in the Anugaṇṭhipada.
“Thật vậy, cùng một tâm đó không thể không phải là Pārājika một cách hợp lý ở nhiều nơi, mà lại là Pārājika ở một nơi nào đó” – tất cả điều này được nói trong Anugaṇṭhipada.
Duṭṭhapitaṃ vā ṭhapetīti ettha tato paggharissatīti ṭhānācāvanaṃ sandhāya katattā pārājikaṃ taṃ pana gaṇhatu vā mā vā tattheva ‘‘bhindatī’’tiādivacanato veditabbaṃ.
In " or he places it in a bad way," it refers to the removal from its place, done with the intention that oil will flow from it, thus it is a pārājika. Whether one takes that (object) or not should be understood from the statement "he breaks it" and so on, which applies to that very situation.
Ở đây, trong câu “hoặc đặt nó đã bị làm hỏng”, tội Pārājika được phạm vì nó được thực hiện với ý định dời đổi khỏi vị trí để nó sẽ chảy ra từ đó, nhưng điều đó có được lấy hay không thì cần phải hiểu từ lời nói “đập vỡ” và các lời tương tự ở chính chỗ đó.
‘‘Tatthevāti ṭhānācāvanaṃ akarontova ṭhānā acāvetukāmova kevalaṃ ‘bhindatī’ti aṭṭhakathāvacanato ca ñāpetabba’’nti aññatarasmiṃ gaṇṭhipade vuttaṃ.
As for “tattheva” (right there), it should be understood from the Aṭṭhakathā statement, “‘Bhindati’ (he breaks it)” that he merely intends to dislodge it from its place, though he does not actually dislodge it, as stated in a certain Gaṇṭhipada.
Trong một Gaṇṭhipada khác, có nói: ‘‘ Tattheva (ngay tại đó) có nghĩa là, không làm cho di chuyển khỏi vị trí, chỉ muốn làm cho di chuyển khỏi vị trí, thì điều này cần được hiểu từ lời trong Chú giải là ‘bhindati’ (phá vỡ).’’
Tathā ‘‘paggharitehi tintapaṃsuṃ gahetvā udake pakkhipitvā pacitvā gahetuṃ sakkā, tasmā gahaṇameva sandhāya vutta’’nti apare.
Similarly, others say, "Having taken mud soaked with leaking oil, and putting it in water, it can be cooked and taken; therefore, it is stated with reference to the act of taking."
Cũng vậy, những người khác nói: ‘‘Có thể lấy đất ẩm ướt do nước chảy ra, bỏ vào nước, nấu rồi lấy lại được, do đó lời này được nói chỉ để chỉ việc lấy đi mà thôi.’’
‘‘Rittakumbhiyā upari karoti, bhaṇḍadeyya’’nti vuttaṃ, taṃ āṇattiyā virujjhati, ‘‘yadā sakkosi, tadā taṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti atthasādhako āṇattikāle eva pārājikaṃ.
It is stated, “‘He does it over an empty pot, it is a bhaṇḍadeyya (repayable item),” but that contradicts the (rule on) āṇatti (instigation); for if it is an atthasādhaka (an act that completes the theft) where one is instructed, “Steal that item when you are able,” the pārājika is incurred at the time of instigation itself.
Lời nói ‘‘làm trên bình rỗng, đó là bhaṇḍadeyya (vật đáng phải bồi thường)’’ thì mâu thuẫn với āṇatti (sự sai bảo), vì đối với atthasādhaka (người thực hiện ý đồ) thì tội pārājika phát sinh ngay vào lúc āṇatti được ban ra, với ý nghĩa là ‘‘khi nào ông có thể, khi đó hãy lấy đi vật đó’’.
Apica āvāṭakādīni thāvarapayogāni ca ettha sādhakāni.
Moreover, permanent methods like pits and others are applicable here.
Hơn nữa, các hành vi bất động sản như đào hố, v.v., cũng là bằng chứng ở đây.
Natthi kālakatapayogāni pārājikavatthūnīti tasmā upaparikkhitabbanti eke.
Some say that there are no pārājika offenses involving actions performed over time (kālakatapayogāni), and therefore it should be investigated.
Không có các vật pārājika mà hành vi được thực hiện vào thời điểm không xác định, do đó một số người nói rằng cần phải xem xét kỹ.
Yattha yattha ‘‘apare’’ti vā ‘‘eke’’ti vā vuccati, tattha tattha suṭṭhu upaparikkhitvā yuttaṃ gahetabbaṃ, itaraṃ chaḍḍetabbaṃ.
Wherever “apare” (others) or “eke” (some) is mentioned, one should thoroughly investigate and accept what is suitable, and reject the rest.
Bất cứ nơi nào có nói ‘‘apare’’ (những người khác) hay ‘‘eke’’ (một số người), ở đó cần phải xem xét kỹ lưỡng và chấp nhận điều phù hợp, loại bỏ điều không phù hợp.
Vadantīti ācariyā vadanti.
Vadantī (They say) means the teachers say.
Vadanti (họ nói) có nghĩa là các vị thầy nói.
Na, aññathā gahetabbatthatoti pāḷipariharaṇatthaṃ vuttaṃ.
“Not to be taken otherwise in meaning” is stated to protect the Pāḷi.
Na, aññathā gahetabbatthato (không, vì ý nghĩa cần được hiểu khác) được nói để bảo vệ Pāḷi.
Evameke vadantīti taṃ na gahetabbaṃ.
“Thus some say” – this should not be accepted.
Evameke vadanti (một số người nói như vậy) thì điều đó không nên chấp nhận.
‘‘Passāvaṃ vā chaḍḍetī’’ti ca ‘‘aparibhogaṃ vā karotī’’ti ca atthato ekattā, aṭṭhakathāya ‘‘muggarena pothetvā bhindatī’’ti vuttattāpi.
Because “he discards urine” and “he renders it unusable” are one in meaning, and also because the Aṭṭhakathā states, “He crushes it with a club and breaks it.”
Vì ý nghĩa của ‘‘passāvaṃ vā chaḍḍetī’’ (hoặc đổ nước tiểu đi) và ‘‘aparibhogaṃ vā karotī’’ (hoặc làm cho không thể sử dụng được) là giống nhau, và vì trong Chú giải có nói ‘‘muggarena pothetvā bhindatī’’ (đập vỡ bằng chày).
Ayaṃ panettha sārotiādikathāya ‘‘amhākaṃ ācariyassa vacana’’nti dhammasiritthero āha.
Regarding the statement “Ayaṃ panettha sāro” (This is the essence here), the Elder Dhammasiri said, “It is the word of our teacher.”
Trưởng lão Dhammasiri nói rằng lời nói ‘‘ Ayaṃ panettha sāro (Đây là điểm cốt yếu ở đây) v.v., là lời của vị thầy của chúng tôi.’’
Saṅgahācariyānaṃ vādoti eke.
Some say it is the view of the Saṅgahācariyas.
Một số người khác nói đó là quan điểm của các vị thầy Saṅgaha.
Pubbe vuttāpi te eva, tasmā vohāravasenāti achaḍḍetukāmampi tathā karontaṃ ‘‘chaḍḍetī’’ti voharanti.
Those mentioned before are also the same; therefore, “vohāravasena” (by convention) means that even one who does not wish to discard it, but does so, is referred to as “chaḍḍeti” (he discards).
Những người đã được nói trước đây cũng chính là họ, do đó, vohāravasenā (theo cách gọi thông thường) có nghĩa là ngay cả khi không muốn vứt bỏ, khi làm như vậy, người ta vẫn gọi là ‘‘vứt bỏ’’.
Evametesaṃ padānaṃ attho gahetabboti evaṃ sante ‘‘ṭhānācāvanassa natthitāya dukkaṭa’’nti aṭṭhakathāvacanena ativiya sameti, tattha ṭhānācāvanacittassa natthitāya ṭhānā cutampi na ‘‘ṭhānā cuta’’nti vuccatīti attho gahetabbo.
If this is so, the meaning of these terms agrees very well with the Aṭṭhakathā statement, “a dukkaṭa because there is no dislodging from its place.” Here, it should be understood that even if something is dislodged from its place, it is not called “dislodged from its place” because there was no intention to dislodge it.
Evametesaṃ padānaṃ attho gahaṇīyo (Ý nghĩa của những từ này cần được hiểu như vậy) có nghĩa là, nếu như vậy thì nó hoàn toàn phù hợp với lời trong Chú giải ‘‘ṭhānācāvanassa natthitāya dukkaṭa’’ (vì không có sự di chuyển khỏi vị trí nên phạm tội dukkaṭa); ở đó, ý nghĩa cần được hiểu là vì không có ý định di chuyển khỏi vị trí, nên ngay cả khi đã di chuyển khỏi vị trí, nó cũng không được gọi là ‘‘đã di chuyển khỏi vị trí’’.
Itarathāpīti theyyacittābhāvā ṭhānā cāvetukāmassapi dukkaṭaṃ yujjati.
Itarathāpi (otherwise) means that even for one who wishes to dislodge it from its place, a dukkaṭa is appropriate due to the absence of the intention to steal.
Itarathāpi (ngược lại cũng vậy) có nghĩa là, vì không có ý định trộm cắp, nên ngay cả khi có ý định di chuyển khỏi vị trí, thì tội dukkaṭa vẫn hợp lý.
96. Sayameva patitamorasseva ito cito ca karoto thullaccayaṃ.
96. For one who moves an automatically fallen peacock hither and thither, it is a thullaccaya.
96. Khi tự mình làm cho con công rơi xuống di chuyển từ chỗ này sang chỗ khác, thì phạm tội thullaccaya.
Ākāsaṭṭhavinicchaye tappasaṅgena tasmiṃ vehāsādigatepi asammohatthaṃ evaṃ gahetabbanti vuttaṃ.
In the determination of objects in the air, this is stated to prevent confusion in cases where the object is in the air or other similar places due to such accidental connection, and thus it should be understood in this way.
Trong phần xác định vật ở trên không, để tránh nhầm lẫn khi vật đó ở trên không, v.v., do sự liên quan đến nó, thì điều này cần được hiểu như vậy.
‘‘Evamaññatrāpi sāmise’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.
“In the same way elsewhere regarding objects with owner,” it is stated in the Gaṇṭhipada.
Trong Gaṇṭhipada có nói: ‘‘Cũng vậy ở những nơi khác có liên quan đến vật sở hữu.’’
‘‘Ṭhānācāvanaṃ akaronto cāletī’’ti vacanato ṭhānācāvane thullaccayaṃ natthīti vuttaṃ hoti.
From the statement, “He moves it without dislodging it from its place,” it is understood that there is no thullaccaya in dislodging it from its place.
Từ lời nói ‘‘ṭhānācāvanaṃ akaronto cāletī’’ (di chuyển mà không làm di chuyển khỏi vị trí), có nghĩa là không có tội thullaccaya khi di chuyển khỏi vị trí.
Keci aphandāpetvā ṭhānācāvanācāvanehipi dukkaṭathullaccaye vadanti.
Some say that dukkaṭa and thullaccaya offenses are incurred even if one dislodges it from its place or does not dislodge it, without causing it to move.
Một số người nói rằng tội dukkaṭa và thullaccaya phát sinh ngay cả khi di chuyển khỏi vị trí mà không làm rung chuyển.
‘‘Te ṭhānācāvanaṃ akarontoti imaṃ aṭṭhakathāvacanaṃ dassetvā paṭisedhetabbā’’ti keci vadanti, vīmaṃsitabbaṃ.
Some say, “Those (teachers) should be refuted by showing this Aṭṭhakathā statement: ‘He does not dislodge it from its place’”; this should be investigated.
Một số người nói rằng ‘‘cần phải bác bỏ những người đó bằng cách chỉ ra lời trong Chú giải ‘ṭhānācāvanaṃ akaronto’ (không làm di chuyển khỏi vị trí)’’, cần phải xem xét kỹ.
97. Chedanamocanādi uparibhāgaṃ sandhāya vuttaṃ.
97. “Chedana” (cutting) and “mocana” (unfastening) are stated with reference to the upper part.
97. Chedana (cắt) và mocana (tháo gỡ) được nói để chỉ phần trên.
Avassaṃ ṭhānato ākāsagataṃ karoti.
He certainly makes it airborne from its place.
Chắc chắn làm cho nó ở trên không từ vị trí của nó.
Ettha ‘‘ekakoṭiṃ nīharitvā ṭhapite vaṃse ṭhitassa ākāsakaraṇaṃ sandhāyā’’ti keci vadanti.
Here, some say, “It is stated with reference to making airborne an object placed on a beam, having pulled out one end.”
Ở đây, một số người nói rằng ‘‘được nói để chỉ việc làm cho vật ở trên không khi nó nằm trên một cây sào được kéo ra một đầu’’.
Te pana atha ‘‘mūlaṃ acchetvā valayaṃ ito cito ca sāreti, rakkhati.
Those (teachers) should be refuted by showing the Aṭṭhakathā statement: “If one moves a ring hither and thither without cutting it from the root, he protects it.
Những người đó cần phải bị bác bỏ bằng cách chỉ ra lời trong Chú giải: ‘‘Nếu không cắt gốc mà di chuyển vòng dây từ chỗ này sang chỗ khác, thì không phạm tội.
Sace pana mūlato anīharitvāpi hatthena gahetvā ākāsagataṃ karoti, pārājika’’nti aṭṭhakathāvacanaṃ dassetvā paṭisedhetabbā.
But if, without removing it from the root, he takes it with his hand and makes it airborne, it is a pārājika.”
Nhưng nếu không nhổ gốc mà dùng tay nhấc lên không trung, thì phạm tội pārājika.’’
Bhittinissitanti bhittiyā upatthambhitaṃ sandhāya vuttanti eke.
Bhittinissitaṃ (leaned against a wall) is stated with reference to something supported by a wall, say some.
Bhittinissitaṃ (tựa vào tường) được một số người nói là chỉ vật được chống đỡ bởi bức tường.
Bhittiṃ nissāya ṭhapitanti nāgadantādīsu ṭhitaṃ sandhāya vuttaṃ.
Bhittiṃ nissāya ṭhapitaṃ (placed leaning against a wall) is stated with reference to something placed on elephant tusks and so on.
Bhittiṃ nissāya ṭhapitaṃ (đặt tựa vào tường) được nói để chỉ vật đặt trên nāgadanta (móc treo tường hình răng voi) v.v..
Chinnamatteti upari uggantvā ṭhitaṃ sandhāya vuttaṃ.
Chinnamatte (as soon as it is cut) is stated with reference to something that has grown upwards and is standing.
Chinnamatte (ngay khi bị cắt) được nói để chỉ vật đã mọc lên và đang nằm ở phía trên.
98. Upari ṭhitassa piṭṭhiyāti ettha adho osāraṇaṃ sandhāya vuttaṃ.
98. Here, “upari ṭhitassa piṭṭhiyā” (on the back of the one standing above) is stated with reference to lowering it.
98. Ở đây, upari ṭhitassa piṭṭhiyā (trên lưng của vật ở phía trên) được nói để chỉ việc kéo xuống dưới.
Heṭṭhā osārentassa uparimassa piṭṭhiyā heṭṭhimena ṭhitokāsaṃ atikkantamatte pārājikaṃ, uddhaṃ ukkhipantassa udakato muttamatte.
When lowering it, a pārājika is incurred as soon as the upper part's back passes the place occupied by the lower part. When lifting it up, as soon as it is free from the water.
Khi kéo xuống dưới, tội pārājika phát sinh ngay khi vật ở phía trên vượt qua vị trí của vật ở phía dưới; khi nhấc lên trên, thì ngay khi nó thoát khỏi mặt nước.
‘‘Evaṃ gahite bhūmaṭṭhe vuttena sametī’’ti vadanti.
“Thus, when taken, it is consistent with what is said about objects on land,” they say.
Họ nói: ‘‘Nếu hiểu như vậy, thì phù hợp với điều đã nói trong Bhūmaṭṭha.’’
Matamacchānaṃ ṭhitaṭṭhānameva ṭhānaṃ kira.
The place where dead fish are located is said to be their place.
Nơi mà cá chết nằm được gọi là vị trí.
Theyyacittena māretvā gaṇhato ūnapādagghanake dukkaṭaṃ, sahapayogattā pācittiyaṃ natthīti eke.
Some say that for one who kills with the intention to steal and takes it, a dukkaṭa is incurred for an item worth less than a quarter (of a coin), and there is no pācittiya due to it being a joint action (sahapayogattā).
Một số người nói rằng nếu giết và lấy đi với ý định trộm cắp, thì phạm tội dukkaṭa đối với vật có giá trị dưới một phần tư, và không có tội pācittiya vì là hành vi đồng thời.
Madanaphalavasādīnīti ettha sīhaḷabhāsā kira vasa iti visanti attho, garuḷākārena katuppeyitaṃ vā.
Here, in “madanaphalavasādīnī” (poisonous fruits like madanaphala and vasa), vasa in the Sinhalese language (Sīhaḷabhāsā) means poison, or it might refer to a mixture made in the shape of a Garuda.
Ở đây, madanaphalavasādīnī (những thứ như quả madana, vasa, v.v.), từ vasa trong tiếng Sinhala có nghĩa là chất độc, hoặc là vật được làm thành hình chim Garuda.
107. Araññaṭṭhe araññaṃ nāmāti puna na kevalaṃ pubbe vuttalakkhaṇaññeva araññanti idhādhippetaṃ, kintu parapariggahitameva cetaṃ hoti, taṃ idhādhippetanti dassanatthaṃ vuttaṃ.
107. In the case of a forest, “araññaṃ nāmā” (a forest means) is stated again not just to mean the previously defined forest, but to show that it refers to a forest that has been taken possession of by others.
107. Trong Araññaṭṭha (phần về rừng), không chỉ là ‘‘ araññaṃ nāmā (rừng là gì)’’ mà còn được nói để chỉ rằng ở đây không chỉ đề cập đến khu rừng có đặc điểm đã nói trước đây, mà còn là khu rừng đã bị người khác chiếm hữu, đó là điều được đề cập ở đây.
Teneva atthepi araññaggahaṇaṃ kataṃ.
For this very reason, the term “forest” is also used in the meaning.
Vì lẽ đó, trong ý nghĩa cũng đã đề cập đến rừng.
Aggepi mūlepi chinnāti ettha ‘‘na veṭhetvā ṭhitā, chinnamatte patanakaṃ sandhāya vutta’’nti vadanti.
Here, in “aggepi mūlepi chinnā” (cut at the top and at the root), they say, “It is not standing entwined, but refers to a tree that would fall as soon as it is cut.”
Ở đây, aggepi mūlepi chinnā (bị cắt cả ở ngọn và gốc) được nói để chỉ cây sẽ ngã ngay khi bị cắt, không phải là cây bị quấn.
Tacchetvā ṭhapitoti araññasāmikehi parehi laddhehi tacchetvā ṭhapito.
Tacchetvā ṭhapito (having been peeled and placed) refers to a tree that has been peeled and placed by others who have obtained it from the forest owners.
Tacchetvā ṭhapito (được đẽo và đặt) có nghĩa là được người khác, những người đã nhận được sự cho phép từ chủ rừng, đẽo và đặt.
Addhagatopīti cirakālikopi.
Addhagatopī (even if it is old) means even if it is old.
Addhagatopī (ngay cả khi đã lâu) có nghĩa là đã lâu năm.
‘‘Na gahetabboti araññasāmikehi anuññātenapī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.
“ Na gahetabbaṃ (should not be taken) means even if permitted by the forest owners,” it is stated in the Gaṇṭhipada.
Trong Gaṇṭhipada có nói: ‘‘ Na gahaṇīyo (không được lấy) có nghĩa là ngay cả khi được chủ rừng cho phép.’’
Challiyā pariyonaddhaṃ hotīti iminā sāmikānaṃ nirapekkhataṃ dīpeti.
By the phrase “challiyā pariyonaddhaṃ hotī” (it is covered with bark), it indicates the owners’ indifference.
Với lời nói challiyā pariyonaddhaṃ hotī (được bao phủ bởi vỏ cây), điều này cho thấy sự không quan tâm của chủ sở hữu.
Tena vuttaṃ ‘‘gahetuṃ vaṭṭatī’’ti.
Therefore, it is stated “gahetuṃ vaṭṭatī” (it is permissible to take).
Do đó, có nói ‘‘gahetuṃ vaṭṭatī’’ (được phép lấy).
Yadi sāmikānaṃ sāpekkhatā atthi, na vaṭṭati.
If the owners have concern, it is not permissible.
Nếu chủ sở hữu có sự quan tâm, thì không được phép.
108. Tattha ‘‘bhājanesu pokkharaṇītaḷākesu ca gāvo pakkosatīti ito paṭṭhāya tayo dasa vārā ādimeva dassetvā saṃkhittā’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
108. There, in the Anugaṇṭhipada, it is stated, “From ‘He calls cows to the pots, ponds, and tanks,’ the three ten-times-repeated statements (tayodasa vārā) are abbreviated by showing only the beginning.”
108. Ở đó, trong Anugaṇṭhipada có nói: ‘‘Từ lời ‘bhājanesu pokkharaṇītaḷākesu ca gāvo pakkosatī’ (trong các bình, ao sen và hồ nước, bò kêu), mười ba lần được tóm tắt bằng cách chỉ nêu ra phần đầu tiên.’’
Nibbahanaudakaṃ nāma taḷākarakkhaṇatthāya adhikodakanikkhamanadvārena nikkhamanaudakaṃ.
Nibbahana udakaṃ (overflow water) is water that flows out through an extra exit channel for the purpose of protecting the tank.
Nibbahanaudakaṃ (nước chảy ra) là nước chảy ra qua cửa thoát nước thừa để bảo vệ hồ.
‘‘Gahetuṃ na labhatīti sāmīcikammaṃ na hotī’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ.
“ Gahetuṃ na labhatī (It is not permitted to take) means it is not a proper action,” it is stated in the Anugaṇṭhipada.
Trong Anugaṇṭhipada có nói: ‘‘ Gahetuṃ na labhatī (không được lấy) có nghĩa là không phải là hành vi phù hợp.’’
Ito paṭṭhāya ‘‘vutta’’nti vutte anugaṇṭhipadeti gahetabbaṃ.
From here onwards, when “vutta” (stated) is mentioned, it should be understood as Anugaṇṭhipade (in the Anugaṇṭhipada).
Từ đây trở đi, khi nói ‘‘vutta’’ (đã nói), cần hiểu là trong Anugaṇṭhipada.
Anikkhante udaketi pāṭhaseso, sukkhamātikāpayogattā bhaṇḍadeyyampi na hotīti adhippāyo.
Anikkhante udake (when the water has not flowed out) is the remaining part of the text, meaning that because it is an act performed in a dry ditch, it is not even a bhaṇḍadeyya.
Anikkhante udake (trước khi nước chảy ra) là phần còn lại của câu, ý nghĩa là vì hành vi được thực hiện trên máttikā (mương nước) khô, nên cũng không có bhaṇḍadeyya (vật đáng phải bồi thường).
Taḷākaṃ nissāya khettassa katattāti ‘‘sabbasādhāraṇaṃ taḷākaṃ hotī’’ti paṭhamaṃ vuttattā taṃ sandhāya vuttaṃ.
Taḷākaṃ nissāya khettassa katattā (because the field was made relying on the tank) is stated with reference to the fact that it was said earlier that “the tank is common to all.”
Taḷākaṃ nissāya khettassa katattā (vì cánh đồng được làm gần hồ) được nói để chỉ điều đã nói trước đó là ‘‘hồ nước là tài sản chung của mọi người’’.
‘‘Yasmā taḷākagataṃ udakaṃ sabbasādhāraṇampi mātikāya sati taṃ atikkamitvā gahetuṃ na vaṭṭati, tasmā taṃ sandhāya kurundiyādīsu avahāroti vutta’’nti apare āhūti.
Others say, “Because water in a tank, even if common to all, is not permissible to take by overriding the mātikā (water channel), therefore, it is stated in the Kurundī and other texts that it is a theft (avahāro) with reference to that.”
Những người khác nói: ‘‘Vì nước trong hồ, dù là tài sản chung, nhưng nếu có máttikā (mương nước), thì không được phép lấy vượt qua nó, do đó, Kurundiyā v.v., có nói về việc trộm cắp là để chỉ điều đó.’’
Iminā lakkhaṇena na sametīti yasmā sabbasādhāraṇadeso nāma tañca taḷākaṃ sabbasādhāraṇaṃ, katikābhāvā ca mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttameva yuttanti āhācariyo.
It does not conform to this characteristic because here a 'common place' is so called, and that pond is common to all, and because there is no agreement, the Venerable Ācariya (teacher) said, ' What is stated in the Mahāaṭṭhakathā is indeed appropriate.'
“ Với đặc điểm này thì không phù hợp.” Bởi vì đây là một vùng đất chung, và cái hồ đó cũng là chung cho tất cả, và vì không có sự thỏa thuận (katikā), nên lời đã nói trong Đại Chú Giải (Mahāaṭṭhakathā) là hợp lý. – Vị Thầy (ācariyo) nói vậy.
112. Eseva nayoti uddhāreyeva pārājikaṃ, kasmā?
112. The same method applies; it is a pārājika at the moment of lifting, why?
112. “Cũng theo cách đó” có nghĩa là chỉ khi nhấc chân lên thì mới phạm tội pārājika. Tại sao?
Aññehi pattehi sādhāraṇassa saññāṇassa vuttattā.
Because a common mark is mentioned for other bowls.
Vì dấu hiệu chung được nói đến với những chiếc bát khác.
Padavārenāti corena nīharitvā dinnaṃ gahetvā gacchato.
By foot-step: for a monk who takes a bowl given by a thief after removing it, and goes away.
“Theo bước chân” có nghĩa là đối với người lấy chiếc bát do tên trộm mang ra và đi.
Gāmadvāranti vohāramattameva, gāmanti attho āṇattiyā daṭṭhabbattā, dvinnampi uddhāre eva pārājikaṃ.
'Village gate' is merely a conventional expression; the meaning is 'village' because it must be understood as an instruction, and for both, it is a pārājika at the moment of lifting.
“Cổng làng” chỉ là một cách gọi, có nghĩa là làng, vì phải xem xét theo lệnh. Đối với cả hai, lỗi pārājika chỉ xảy ra khi nhấc lên.
Asukaṃ nāma gāmaṃ gantvāti vacanena yāva tassa gāmassa parato upacāro, sabbametaṃ āṇattameva hoti.
By the phrase, 'having gone to such and such a village,' as far as the precinct beyond that village, all of this is considered an instruction.
Với lời nói “đi đến làng tên là A”, tất cả khu vực xung quanh làng đó đều là khu vực được ra lệnh.
‘‘Ṭhatvā vā nisīditvā vā vissamitvā purimatheyyacittaṃ vūpasamitvā gamanatthañce bhaṇḍaṃ na nikkhittaṃ, yathāgahitameva, padavārena kāretabboti, nikkhittañce, uddhārenā’’ti ca likhitaṃ.
It is also written: 'If the goods were not put down for going, having stood or sat or rested and suppressed the previous intention to steal, then it should be dealt with by the foot-step (as if taken on the way). If they were put down, then by the act of lifting.'
Cũng được viết rằng: “Nếu vật phẩm không được đặt xuống để nghỉ ngơi sau khi đã đứng hoặc ngồi và xoa dịu ý định trộm cắp trước đó, thì nó được xem là lấy đi như ban đầu, và phải xử lý theo bước chân. Nếu đã đặt xuống, thì xử lý theo cách nhấc lên.”
Kevalaṃ ‘‘likhita’’nti vutte gaṇṭhipade gahetabbaṃ.
When it is merely said, 'it is written,' it should be understood as being in the Gaṇṭhipada.
Chỉ khi nói “đã viết” thì phải hiểu là trong Gaṇṭhipada.
Theyyacittena paribhuñjantoti ṭhānācāvanaṃ akatvā nivatthapārutanīhārena ‘‘pubbevedaṃ mayā gahita’’nti theyyacittena paribhuñjanto.
'One who uses with a thieving mind' means one who uses, without moving it from its place, in the manner of wearing or covering, with the thieving thought, 'I took this previously.'
“Người sử dụng với ý định trộm cắp” có nghĩa là người sử dụng với ý định trộm cắp, nghĩ rằng “cái này đã được tôi lấy trước đó”, bằng cách mặc hoặc khoác mà không di chuyển nó khỏi vị trí.
‘‘Naṭṭhe bhaṇḍadeyyaṃ kirā’’ti likhitaṃ.
It is written: 'It is said that if it is lost, there is a recompense for the goods.'
“Nếu mất, thì phải bồi thường tài sản.” – Điều này được viết.
‘‘Añño vā’’ti vacanena yena ṭhapitaṃ, tena dinne anāpattīti dīpitaṃ hoti gopakassa dāne viya, ‘‘kevalaṃ idha bhaṇḍadeyyanti apare’’ti vuttaṃ.
By the phrase, 'or by another,' it is indicated that there is no offense if it is given by the one who placed it, similar to the giving by a cowherd. 'Only here is it a recompense for goods,' say others.
Với lời nói “hoặc người khác”, điều đó được chỉ ra rằng không có lỗi nếu vật phẩm được người đã đặt nó đưa cho, giống như việc người giữ vườn đưa cho. “Tuy nhiên, ở đây, một số người nói rằng đó là bhandadeyya (phải bồi thường tài sản).” – Điều này được nói.
‘‘Añño vā’’ti vacanato yena ṭhapitaṃ.
By the phrase, 'or by another,' it refers to one who has taken it.
Với lời nói “hoặc người khác”, người đã đặt nó.
So vātipi labbhatīti vicāretvā gahetabbo.
It should be considered and understood that 'he himself' is also obtained.
Cũng có thể hiểu là “chính người đó” – cần xem xét và chấp nhận.
Vā-saddena yassa hatthe ṭhapitaṃ, so vā deti rājagahe gaṇako viya dhaniyassa, tasmā pārājikaṃ yuttaṃ viya.
By the word 'or', it means that the one in whose hand it was placed also gives, like the accountant in Rājagaha giving to Dhaniya. Therefore, pārājika seems appropriate.
Với từ “vā” (hoặc), người mà vật phẩm được đặt trong tay, người đó cũng có thể đưa, giống như người giữ vườn ở Rājagaha đưa cho Dhaniya. Do đó, lỗi pārājika có vẻ hợp lý.
Nissitavārikassa pana sabhāgā bhattaṃ denti, tasmā yathā vihāre panti, tatheva kātabbanti sampattavāraṃ aggahetuṃ na labhanti, ‘‘tassa vā sabhāgā adātuṃ na labhantī’’ti vuttaṃ.
However, to the subordinate who looks after the water, they give appropriate food. Therefore, as in the monastery, so it should be done. They are not allowed to avoid the turn of receiving food, and it is said, 'nor are his associates allowed to not give.'
Tuy nhiên, những người cùng phần sẽ cúng dường thức ăn cho người trông coi có liên quan. Do đó, như ở tu viện, phải làm theo cách đó. Không được phép không nhận phần đã đến, “hoặc những người cùng phần không được phép không cúng dường cho người đó.” – Điều này được nói.
Attadutiyassāti na hi ekenānītaṃ dvinnaṃ pahoti, sace pahoti pāpetabboti dassetuṃ ‘‘yassa vā’’tiādi vuttaṃ.
'For one with a second person' refers to the fact that what is brought by one person is not enough for two, and to show that if it is enough, it should be made to reach, the phrase 'or to whom,' etc., is stated.
“Với người thứ hai của chính mình” có nghĩa là thức ăn do một người mang đến không đủ cho hai người. Nếu đủ, thì phải đưa cho. – Để chỉ ra điều này, “hoặc của ai” v.v. đã được nói.
‘‘Paripucchaṃ detīti pucchitapañhassa vissajjanaṃ karotī’’ti likhitaṃ.
It is written: ' "Gives a reply" means gives an answer to a asked question.'
“ ‘Trả lời câu hỏi’ có nghĩa là trả lời câu hỏi đã được hỏi.” – Điều này được viết.
Saṅghassa bhāraṃ nāma ‘‘saddhammavācanā evā’’ti vuttaṃ, ‘‘navakammikopi vuccatī’’ti ca, ‘‘ito bhaṇḍato vaṭṭantaṃ puna anto pavisatīti mahāaṭṭhakathāpadassa kurundīsaṅkhepaṭṭhakathāhi adhippāyo vivarito’’ti likhitaṃ.
The burden of the Saṅgha is said to be 'reciting the Dhamma' and also 'one who is a navakammika'. It is written: 'The meaning of the phrase from the Mahāaṭṭhakathā, "That which rolls out from this property returns inside again," is explained by the Kurundīsaṅkhepaṭṭhakathā.'
“Trách nhiệm của Tăng đoàn” có nghĩa là “chỉ là việc giảng dạy Chánh pháp” – điều này được nói. Và “cũng được gọi là người làm việc mới (navakammika).” “Ý nghĩa của câu trong Đại Chú Giải (Mahāaṭṭhakathā) ‘từ tài sản này mà phát sinh, rồi lại đi vào bên trong’ đã được giải thích bởi Kurundīsaṅkhepaṭṭhakathā.” – Điều này được viết.
113. Gacchante yāne vāti ettha ‘‘suṅkaṭṭhānassa bahi ṭhitaṃ sandhāya vutta’’nti upatissatthero vadati kira.
113. Regarding the phrase, 'or on a vehicle that is going,' it is said that the Elder Upatissa states it refers to something placed outside the customs post.
113. Trong trường hợp “trên xe đang chạy”, Trưởng lão Upatissa nói rằng điều này được nói đến khi vật phẩm ở bên ngoài trạm thu thuế.
‘‘Gacchante yāne vātiādi suṅkaṭṭhānabbhantare gahetabba’’nti vuttaṃ.
It is said, 'The phrase "or on a vehicle that is going," etc., should be understood as being inside the customs post.'
“‘Trên xe đang chạy’ v.v. phải được hiểu là bên trong trạm thu thuế.” – Điều này được nói.
Bahi ṭhitassa vattabbameva natthi, ‘‘anto ṭhatvā’’ti adhikāre vuttattā ceti yuttaṃ – yānādīsu ṭhapite tassa payogaṃ vināyeva gatesu pārājiko na hoti.
There is nothing to say about something standing outside, and since it is stated in the context, 'having stood inside,' this is appropriate: if goods placed on a vehicle, etc., are carried away without one's effort, one does not incur a pārājika.
Không cần phải nói về vật phẩm ở bên ngoài, vì trong phần “ở bên trong” đã nói. Điều này hợp lý – nếu vật phẩm được đặt trên xe v.v. và xe đi mà không có sự tác động của người đó, thì không phạm lỗi pārājika.
Kasmā na bhaṇḍadeyyanti ce?
If it is asked, 'Why is it not a recompense for goods?'
Nếu hỏi tại sao không phải là bhandadeyya?
Suṅkaṭṭhānassa bahi ṭhitattā.
Because it is located outside the customs post.
Vì nó ở bên ngoài trạm thu thuế.
Araññaṭṭhe ‘‘assatiyā atikkamantassapi bhaṇḍadeyyamevā’’ti (pārā. aṭṭha. 1.107) vuttaṃ tesaṃ sapariggahitattā.
Regarding things in the forest, it is said that 'even for one who passes by carelessly, it is indeed a recompense for goods,' because those things are under ownership.
Trong trường hợp ở rừng, “ngay cả khi một người vượt qua mà không chú ý, thì đó vẫn là bhandadeyya” – điều này được nói, vì những vật đó được sở hữu.
Idha pana ‘‘atra paviṭṭhassā’’ti vacanato na bahi ṭhitassa, taṃ kira suṅkasaṅketaṃ.
Here, however, by the expression 'for one who has entered here,' it does not refer to what is standing outside. That is indeed a customs signal.
Tuy nhiên, ở đây, với lời nói “đối với người đã vào đây”, thì không phải là vật ở bên ngoài. Đó là một dấu hiệu của trạm thu thuế.
Aññaṃ harāpetīti tattha ‘‘sahatthā’’ti vacanato anāpatti.
'Causes another to carry': In that case, there is no offense by the expression 'by one's own hand'.
“Khiến người khác mang đi” – ở đó, với lời nói “bằng tay của chính mình”, thì không có lỗi.
Nissaggiyāni hontīti aṭṭhakathāto pācittiyaṃ, upacāraṃ okkamitvā pariharaṇe sādīnavattā dukkaṭaṃ.
'They become Nissaggiya': From the Aṭṭhakathā, it is a Pācittiya. A dukkaṭa occurs due to the danger of carrying it after having encroached upon the precinct.
“Chúng trở thành nissaggiya” – theo Chú Giải (Aṭṭhakathā), là pācittiya. Khi vượt qua ranh giới và mang đi theo đường vòng, thì là lỗi dukkaṭa.
Suṅkaṭṭhāne suṅkaṃ datvāva gantuṃ vaṭṭatīti idaṃ dāni vattabbānaṃ mātikāti dhammasiritthero.
114. 'It is permissible to go only after paying customs at the customs post': The Elder Dhammasiri says this is now the heading for what is to be stated.
Trưởng lão Dhammasiri nói rằng “phải trả thuế tại trạm thu thuế rồi mới được đi” là điều cần nói bây giờ.
‘‘Anurādhapurassa catūsu dvāresu suṅkaṃ gaṇhanti, tesu dakkhiṇadvārassa purato maggo thūpārāmato ānandacetiyaṃ padakkhiṇaṃ katvā jetavanavihārassantarapākārassāsanne niviṭṭho, yo na gāmaṃ pavisanto upacāraṃ okkanto hoti.
It is said that in the Mahāaṭṭhakathā, it appears that 'customs are collected at the four gates of Anurādhapura. Of these, the road in front of the southern gate, going from Thūpārāma to Rājavihāra after circumambulating Ānanda Cetiya and Mahā Cetiya, is situated near the inner wall of Jetavana Monastery. One who enters the village does not cross the precinct.
“Ở bốn cổng của Anurādhapura, họ thu thuế. Con đường phía trước cổng phía nam nằm gần bức tường bên trong của tu viện Jetavana, sau khi đi nhiễu quanh Anandacetiya từ Thūpārāma, người vào làng không vượt qua ranh giới.
Thūpārāmato ca mahācetiyaṃ padakkhiṇaṃ katvā rājavihāraṃ gacchanto na okkamatī’’ti kira mahāaṭṭhakathāyaṃ āgataṃ.
Nor does one who goes from Thūpārāma to Rājavihāra after circumambulating Mahā Cetiya cross the precinct.'
Và người đi từ Thūpārāma đến Rājvihāra sau khi đi nhiễu quanh Mahācetiya cũng không vượt qua ranh giới.” – Điều này được nói trong Mahāaṭṭhakathā.
Ettha cāti suṅkaghāte ‘‘dvīhi leḍḍupātehīti ācariyaparamparābhatā’’ti likhitaṃ.
And here (in the context of customs evasion), it is written that 'by two clod-throws' is a tradition passed down through teachers.
“Và ở đây” – trong phần về khu vực thu thuế, được viết rằng “bằng hai lần ném đất là truyền thống từ các vị thầy.”
Dvīhi leḍḍupātehīti suṅkaghātassa paricchede aṭṭhapite yujjati, ṭhapite pana atirekayojanampi suṅkaghātaṃ hotīti tato paraṃ dve leḍḍupātā upacāroti gahetabbo.
'By two clod-throws' is appropriate if the boundary of the customs post is not fixed. However, if it is fixed, even an area beyond a yojana can be a customs post. Thus, two clod-throws beyond that is to be understood as the precinct.
Lời nói “bằng hai lần ném đất” là hợp lý nếu ranh giới của khu vực thu thuế không được đặt ra. Nhưng nếu đã đặt ra, thì ngay cả một khoảng cách hơn một yojana cũng là khu vực thu thuế. Do đó, phải hiểu rằng hai lần ném đất sau đó là ranh giới.
So panetthāpi duvidho bāhirabbhantarabhedato.
This (precinct), again, is of two kinds: outer and inner.
Tuy nhiên, ở đây cũng có hai loại, phân biệt thành bên ngoài và bên trong.
Tattha dutiyaleḍḍupātasaṅkhātaṃ bāhiropacāraṃ sandhāya pāḷiyaṃ, mahāaṭṭhakathāyañca dukkaṭaṃ vuttaṃ.
In that, referring to the outer precinct, which is reckoned as the second clod-throw, dukkaṭa is stated in the Pāḷi and the Mahāaṭṭhakathā.
Trong số đó, lỗi dukkaṭa được nói trong Pāḷi và Mahāaṭṭhakathā là liên quan đến ranh giới bên ngoài, được gọi là lần ném đất thứ hai.
Abbhantaraṃ sandhāya kurundiyanti no khanti.
In the Kurundī, referring to the inner precinct, it is a theft—this is not our view.
Trong Kurundī thì liên quan đến bên trong, điều này không được chấp nhận.
‘‘Atra paviṭṭhassa suṅkaṃ gaṇhantūti hi niyamitaṭṭhānaṃ ekantato pārājikakhettaṃ hoti, tañca parikkhittaṃ, eko leḍḍupāto dukkaṭakhettaṃ, aparikkhittañce, dutiyo leḍḍupātoti no adhippāyo’’ti ācariyo vadati.
For, the teacher says, 'The place fixed for collecting customs from one who has entered there is definitely a pārājika zone, and it is enclosed. One clod-throw is a dukkaṭa zone. If it is unenclosed, two clod-throws is not our intention (for a dukkaṭa zone).'
Vị Thầy (ācariyo) nói: “Khu vực được quy định ‘hãy thu thuế của người đã vào đây’ chắc chắn là khu vực pārājika, và nó được bao quanh. Một lần ném đất là khu vực dukkaṭa. Nếu không được bao quanh, thì hai lần ném đất là khu vực dukkaṭa – đó không phải là ý định của chúng tôi.”
116. Rājagharassa antovatthumhi, parikkhittarājaṅgaṇaṃ vā antovatthu.
116. Antovatthumhi (within the enclosure) of the king’s palace, or the royal courtyard which is fenced in, is an antovatthu.
116. Trong khu vực nội vi của cung điện vua, hoặc sân cung điện có hàng rào là khu vực nội vi.
Aparikkhitte rājaṅgaṇe ṭhitassa sakalanagaraṃ ṭhānaṃ.
For an elephant standing in an unfenced royal courtyard, the entire city is its domain.
Đối với con voi đứng trong sân cung điện không có hàng rào, toàn bộ thành phố là địa điểm.
Goṇassa ‘‘aparikkhitte ṭhitassa akkantaṭṭhānameva ṭhāna’’nti vuttattā khaṇḍadvāranti attanā khaṇḍitacchiddaṃ.
Since it is said that for an ox, "the place it treads is its domain" when it stands in an unfenced cattle-pen or such, khaṇḍadvāra (a broken gate) refers to a hole broken by oneself.
Vì đã nói rằng đối với con bò, “chỉ nơi nó đã bước đến là địa điểm” khi nó đứng ở nơi không có hàng rào, nên khaṇḍadvāra (cửa bị phá) là lỗ hổng do chính mình phá.
Tattheva ghātetīti ‘‘jīvitindriyārammaṇattā vadhakacittassa pācittiyaṃ hotīti?
Tattheva ghātetīti (kills there) — is it a pācittiya due to the killing thought having the life faculty as its object?
Giết ngay tại đó nghĩa là “có phải là tội Pācittiya do tâm sát hại là đối tượng của sinh mạng căn không?
Na hoti.
No, it is not.
Không phải.
Adinnādānapayogattā.
Because it is an application of taking what is not given (adinnādāna).
Vì đó là sự cố gắng của việc trộm cắp.
Tampi theyyacittaṃ saṅkhārārammaṇaṃva hoti.
Even that thought of stealing has formations (saṅkhāra) as its object.
Tâm trộm cắp đó cũng là đối tượng của các hành uẩn.
Idha tadubhayaṃ labhati saddhiṃ pubbabhāgāparabhāgehī’’ti vuttaṃ.
Here, both of these are obtained, together with their prior and subsequent parts.
Ở đây, cả hai điều đó đều đạt được cùng với các phần trước và sau.”
118. Tassuddhāre sabbesaṃ pārājikanti yadi yo āṇatto avassaṃ taṃ bhaṇḍaṃ harati, āṇattikkhaṇe eva pārājikaṃ.
118. Tassuddhāre sabbesaṃ pārājikaṃ (when it is raised, it is a pārājika for all) means that if the one who was instructed certainly steals that object, it is a pārājika at the moment of instruction.
118. Nếu lấy đi một vật thì tất cả đều phạm Pārājika nghĩa là nếu người được sai bảo nhất định sẽ lấy vật đó, thì ngay khoảnh khắc sai bảo đã là Pārājika.
‘‘Idha tiṇṇaṃ kasmā pārājikaṃ, nanu ‘tumhe, bhante, tayo harathā’ti vuttattā thullaccayaṃ, itaresañca paṭipāṭiyā ekekassāṇattattā ekekena ca dukkaṭena bhavitabbaṃ.
Why is it a pārājika for three here? Is it not a thullaccaya since it was said, ‘Venerables, you three steal it,’ and for the others, due to each one being instructed in sequence, each should incur a dukkaṭa?
“Tại sao ở đây ba người lại phạm Pārājika? Chẳng phải vì đã nói ‘Thưa các ngài, các ngài hãy lấy ba vật này’ nên là tội Thullaccaya sao, và đối với những người khác, vì mỗi người được sai bảo theo thứ tự từng vật, nên mỗi người chỉ nên phạm Dukkata sao?
Kathaṃ, eko kira māsagghanakaṃ parissāvanaṃ thenetvā desetvā nirussāho eva vā hutvā puna māsagghanakaṃ sūciṃ tatheva katvā puna māsagghanakanti evaṃ siyāti?
How can it be that one monk, having stolen a water-strainer worth one māsaka, confessed it and lost his enthusiasm, then stole a needle worth one māsaka in the same way, and then another object worth one māsaka? This is not the case; it is written, "Just as the lotus thief was pārājika due to his intention until the required value was met, so these monks had the intention but did not confess it."
Làm sao có thể như vậy, một vị tỳ-khưu đã trộm một cái lọc nước trị giá một đồng, sau khi thuyết pháp hoặc mất ý chí, lại trộm một cây kim trị giá một đồng theo cách tương tự, rồi lại trộm một vật trị giá một đồng nữa, và cứ thế tiếp diễn sao?
Na evaṃ, taṃ yathā uppalathenako yena vatthu pūrati tāva saussāhattā pārājiko āsi, evamime saussāhāva na desayiṃsu vā’’ti likhitaṃ, pāḷiyaṃ, aṭṭhakathāyañca saṃvidahitvā gatesu ekassuddhāre sabbesaṃ pārājikaṃ vinā viya āṇattiyā kiñcāpi vuttaṃ, atha kho ‘‘tassāyaṃ attho’’ti vatvā pacchā vuttavinicchayesu ca ekabhaṇḍaekaṭṭhānādīsu ca sambahulā ekaṃ āṇāpentīti āṇattimeva niyametvā vuttaṃ, tasmā āṇatti icchitabbā viya, vīmaṃsitabbaṃ.
Although it is said in the Pāḷi and the Aṭṭhakathā that it is a pārājika for all upon the removal by one of those who conspired, even without an instruction, nevertheless, having stated "this is its meaning," it is said that multiple individuals instruct one person in the subsequent decisions regarding a single item and a single place, thereby confirming the instruction. Therefore, an instruction seems to be required; it should be investigated.
Không phải như vậy, giống như người trộm hoa sen, người đó đã phạm Pārājika vì có ý chí cho đến khi vật đạt đủ năm đồng. Tương tự, những vị này có ý chí nhưng không thuyết pháp.” Trong Pāḷi và Aṭṭhakathā, mặc dù có nói rằng khi một người trong số những người đã đồng ý lấy đi một vật thì tất cả đều phạm Pārājika, dường như không cần sự sai bảo, nhưng sau đó, khi giải thích “ý nghĩa của điều này” và trong các quyết định sau này về một vật, một địa điểm, v.v., nhiều người sai bảo một người, điều này đã được quy định là sự sai bảo. Do đó, sự sai bảo dường như là điều mong muốn và cần được xem xét.
‘‘‘Ekabhaṇḍaṃ ekaṭṭhāna’nti ca pāṭho ‘ekakulassa bhaṇḍa’nti vacanato’’ti vadanti.
They say: “‘A single item from a single place’ is also a reading, in the sense of ‘an item belonging to a single family.’”
Họ nói: “‘Một vật, một địa điểm’ cũng là một bài đọc theo nghĩa ‘vật của một gia đình’.”
119-120. Ocarake vuttanayenevāti avassaṃhāriye bhaṇḍe.
119-120. Ocarake vuttanayenevāti (just as stated in the case of the wanderer) refers to an object that must certainly be carried away.
119-120. Theo cách đã nói trong Ocaraka là đối với vật nhất định phải lấy.
Taṃ saṅketanti tassa saṅketassa.
Taṃ saṅketaṃ (that signal) refers to the time of that signal.
Thời gian đã định đó nghĩa là của thời gian đã định đó.
Atha vā taṃ saṅketaṃ atikkamitvā pacchā vā.
Alternatively, after transgressing that signal or later.
Hoặc là vượt quá thời gian đã định đó, hoặc là sau đó.
Apatvā pure vā.
Or before reaching it.
Hoặc là trước khi đến.
Esa nayo taṃ nimittanti etthāpi.
This method also applies to taṃ nimittaṃ (that sign).
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho dấu hiệu đó.
Akkhinikhaṇanādikammaṃ lahukaṃ ittarakālaṃ, taṅkhaṇe eva bhaṇḍaṃ avaharituṃ na sakkā, kiñci bhaṇḍaṃ dūraṃ hoti, kiñci bhāriyaṃ, taṃ gahetuṃ yāva gacchati yāva ukkhipati, tāva nimittassa pacchā hoti.
The act of winking or similar actions is quick, of short duration; it is not possible to carry away the object at that very moment. Some objects are far away, some are heavy; by the time one goes to take it and lifts it, it is already after the moment of the sign.
Hành động như nháy mắt là nhanh chóng, chỉ trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, không thể lấy vật ngay lúc đó. Một số vật ở xa, một số vật nặng, phải mất thời gian để đi đến, để nhấc lên, nên sẽ sau thời điểm của dấu hiệu.
Sace taṃ bhaṇḍaṃ adhigataṃ viya āsannaṃ, lahukañca, sakkā nimittakkhaṇe avaharituṃ, tameva sandhāya vuttaṃ kinti?
If that object is readily available, like one that has been found, and is light, so that it can be carried away at the moment of the sign, is that what is meant?
Nếu vật đó gần như đã đạt được, và nhẹ, có thể lấy ngay lúc có dấu hiệu, có phải điều đó được nói đến không?
Na, pubbe vuttampi ‘‘tato paṭṭhāya teneva nimittena avaharatī’’ti vuccati āraddhattā.
No, even what was said before, “from then on, he steals by that very sign,” is said because the act has been started.
Không, điều đã nói trước đó là “kể từ đó, người đó lấy đi bằng chính dấu hiệu đó” được nói là do đã bắt đầu.
Yadi evaṃ ‘‘purebhattapayogo eso’’ti vāro pamāṇaṃ hoti, na ca taṃ pamāṇaṃ mahāpadumattheravādassa pacchā vuttattā, na saṅketakammaṃ viya nimittakammaṃ daṭṭhabbaṃ.
If so, the opinion “this is a premeditated act” would be the criterion, but that opinion is not valid because it was stated after the Mahāpadumattheravāda. The act of signaling should not be regarded like the act of conspiring.
Nếu vậy, lời nói “đây là sự cố gắng trước bữa ăn” sẽ là một tiêu chuẩn, nhưng điều đó không phải là tiêu chuẩn vì nó được nói sau lời dạy của Trưởng lão Mahāpaduma, không nên xem hành động dấu hiệu giống như hành động đã định.
Tattha hi kālaparicchedo atthi, idha natthi, idameva tesaṃ nānattaṃ.
For in the latter, there is a time limit, but not in the former; this is their difference.
Vì ở đó có sự giới hạn thời gian, ở đây thì không, đây chính là sự khác biệt giữa chúng.
121. Tañca asammohatthanti eko ‘‘purebhattādīsu vā, akkhinikhaṇanādīni vā disvā gaṇhā’’ti, eko gahetabbaṃ bhaṇḍanissitaṃ katvā ‘‘purebhattaṃ evaṃ vaṇṇasaṇṭhānaṃ bhaṇḍaṃ gaṇhā’’ti vadati, evaṃvidhesu asammohatthaṃ evaṃvidhaṃ saṅketaṃ nimittañca dassetunti ca, yathādhippāyanti dutiyo tatiyassa tatiyo catutthassāti evaṃ paṭipāṭiyā ce vadantīti attho.
121. Tañca asammohatthaṃ (and that for clarity) means one person says, “Take it when you see things like ‘before meal’ or ‘winking of the eye’,” and another, making it dependent on the object to be taken, says, “Take an object of such and such color and shape before meal.” In such cases, these signals and signs are to be shown for clarity, and yathādhippāyaṃ (as intended) means if the second person tells the third, and the third tells the fourth, and so on, in sequence.
121. Và điều đó là để tránh nhầm lẫn nghĩa là một người nói “hãy lấy vật khi thấy các dấu hiệu trước bữa ăn, hoặc nháy mắt, v.v.”, một người khác dựa vào vật cần lấy và nói “hãy lấy vật có hình dạng và màu sắc như vậy vào buổi sáng”. Trong những trường hợp như vậy, để tránh nhầm lẫn, người ta chỉ ra một sự định đoạt và dấu hiệu như vậy. Và yathādhippāya (theo ý muốn) nghĩa là nếu người thứ hai nói với người thứ ba, người thứ ba nói với người thứ tư, cứ thế theo thứ tự.
Sace dutiyo catutthassa vadeti, na yathādhippāyoti ca.
But if the second person tells the fourth, it is not as intended.
Nếu người thứ hai nói với người thứ tư, thì không phải là theo ý muốn.
‘‘Paṭiggahitamatteti avassaṃ ce paṭiggaṇhāti, pubbeva thullaccaya’’nti ca likhitaṃ.
It is also written: “‘ Paṭiggahitamatte’ (at the mere acceptance) means if one definitely accepts it, a thullaccaya is incurred even before.”
Cũng có ghi “ Ngay khi nhận nếu nhất định nhận, thì tội Thullaccaya đã xảy ra trước đó”.
Paṭiggaṇhakānaṃ dukkaṭaṃ sabbatthokāsābhāvato na vuttaṃ.
A dukkaṭa for those who accept is not stated because there is no opportunity for it everywhere.
Tội Dukkata của những người nhận không được nói đến vì không có chỗ trống ở mọi nơi.
Pārājikāpajjanenetaṃ dukkaṭaṃ āpajjitvā āpajjanti kira.
It is said that by incurring this dukkaṭa, they incur a pārājika.
Có lẽ họ phạm tội Dukkata này sau khi đã phạm tội Pārājika.
Atthasādhakāṇatticetanākhaṇe eva pārājiko hotīti adhippāyo.
The intention is that one becomes pārājika at the very moment of the intention that fulfills the purpose of the instruction.
Ý nghĩa là ngay tại khoảnh khắc của ý chí sai bảo có lợi ích, đã là Pārājika.
Tattha maggaṭṭhāniyaṃ kataraṃ, kataraṃ phalaṭṭhāniyanti ‘‘atthasādhakacetanā nāma maggānantaraphalasadisā’’ti vuttattā phalaṭṭhāniyā cetanāti siddhaṃ.
Which is like the path, and which is like the fruit? Since it is stated, “intention that fulfills the purpose is like the fruit immediately following the path,” it is established that the intention is like the fruit.
Trong đó, cái nào là tương đương với đạo lộ, cái nào là tương đương với quả vị? Vì đã nói “ý chí có lợi ích giống như quả vị ngay sau đạo lộ”, nên đã xác định rằng đó là ý chí tương đương với quả vị.
Āṇatti ce maggaṭṭhāniyā siyā, cetanāsahajattā na sambhavati, tathā bhaṇḍassa avassaṃhāritā ca na sambhavati.
If the instruction were like the path, it would not be possible because it is conjoined with intention; nor would the certainty of the object being carried away be possible.
Nếu sự sai bảo tương đương với đạo lộ, thì không thể xảy ra vì nó đồng sinh với ý chí, và sự nhất định lấy đi vật cũng không thể xảy ra.
Āṇattikkhaṇe eva hi taṃ avassaṃhāritaṃ jātanti avahārakassa paṭiggaṇhañce, tampi na sambhavati anāgatattā.
For at the moment of instruction, that object is indeed certainly carried away. If the acceptance by the thief (is the path), that too is not possible as it is yet to happen.
Ngay tại khoảnh khắc sai bảo, vật đó đã trở nên nhất định bị lấy đi. Nếu người trộm cắp nhận lấy, điều đó cũng không thể xảy ra vì nó chưa đến.
Cetanā ce maggaṭṭhāniyā hoti, āṇattiādīsu aññataraṃ, bhaṇḍassa avassaṃhāritā eva vā phalaṭṭhāniyā ce, attho na sambhavati.
If the intention is like the path, and one of the instructions or the certainty of the object being carried away is like the fruit, the meaning is not possible.
Nếu ý chí tương đương với đạo lộ, và sự sai bảo hoặc một điều gì đó khác, hoặc sự nhất định lấy đi vật tương đương với quả vị, thì ý nghĩa không thể xảy ra.
Pārājikāpatti eva hi phalaṭṭhāniyā bhavitumarahati, na aññanti evaṃ tāva idha opammasaṃsandanaṃ sambhavati cetanā maggaṭṭhāniyā, tassā pārājikāpattibhāvo phalaṭṭhāniyo.
Only the pārājika offence should be like the fruit, and nothing else. Thus, here, a comparison is possible: the intention is like the path, and its being a pārājika offence is like the fruit.
Chỉ có tội Pārājika mới có thể tương đương với quả vị, không phải điều gì khác. Như vậy, ở đây có thể có sự so sánh ẩn dụ: ý chí tương đương với đạo lộ, và việc phạm tội Pārājika của nó tương đương với quả vị.
Yathā kiṃ?
Like what?
Giống như điều gì?
Yathā paṭisambhidāmagge ‘‘saddhāya ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā.
As in the Paṭisambhidāmagga: “Knowledge through faith is Dhammapaṭisambhidā.
Giống như trong Paṭisambhidāmagga: “Trí tuệ về đức tin là Dhammapaṭisambhidā.
Saddhāya saddatthe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’ti ettha añño saddho, añño saddhāya saddatthoti siddhaṃ, yathā ca ‘‘eko amohasaṅkhāto dhammo sampayuttakānaṃ dhammānaṃ hetupaccayena paccayo adhipatisahajātaaññamaññanissayaindriyamaggasampayuttaatthiavigatapaccayena paccayo’’ti ettha amoho dhammo añño, aññe tassa hetupaccayatādayoti siddhaṃ.
Knowledge of the meaning of faith through faith is Atthapaṭisambhidā.” Here it is established that "faith" is one thing, and "the meaning of faith through faith" is another; and just as it is established in “one dharma called non-delusion is a condition for conjoined dharmas by way of root-condition, dominant-concomitant, reciprocal, support, faculty, path, conjoined, presence, non-disappearance condition,” that the dharma of non-delusion is one thing, and its root-condition etc. are another.
Trí tuệ về ý nghĩa của đức tin là Atthapaṭisambhidā.” Ở đây, đã xác định rằng đức tin là một điều, và ý nghĩa của đức tin là một điều khác. Và giống như “một pháp gọi là vô si là duyên cho các pháp đồng tương ưng bằng duyên nhân, duyên thống lãnh, duyên đồng sinh, duyên hỗ tương, duyên nương tựa, duyên căn, duyên đạo, duyên tương ưng, duyên hiện hữu, duyên bất ly”. Ở đây, đã xác định rằng pháp vô si là một điều, và các duyên nhân, v.v., của nó là những điều khác.
Yathā ca vinayapiṭake yāni cha āpattisamuṭṭhānāni, evaṃ yathāsambhavaṃ ‘‘satta āpattikkhandhā’’ti vuccanti, tesaṃ aññā āpattisamuṭṭhānatā, añño āpattikkhandhabhāvoti siddhaṃ.
And just as in the Vinayapiṭaka, the six origins of offences are called the “seven groups of offences” as appropriate, it is established that the origin of an offence is one thing, and its being a group of offences is another.
Và giống như trong Vinayapiṭaka, sáu nguồn gốc của tội được gọi là “bảy nhóm tội” theo cách phù hợp. Đã xác định rằng việc là nguồn gốc của tội là một điều, và việc là nhóm tội là một điều khác.
Iminā āpattikkhandhanayena āpattādhikaraṇassa kati ṭhānānīti?
Following this method of groups of offences, how many bases does a case concerning an offence have?
Theo cách nhóm tội này, có bao nhiêu địa điểm của sự tranh chấp về tội?
Satta āpattikkhandhā ṭhānānīti.
The seven groups of offences are the bases.
Bảy nhóm tội là các địa điểm.
Kati vatthūnīti?
How many grounds?
Có bao nhiêu căn cứ?
Satta āpattikkhandhā vatthūnīti.
The seven groups of offences are the grounds.
Bảy nhóm tội là các căn cứ.
Kati bhūmiyoti?
How many planes?
Có bao nhiêu cõi?
Satta āpattikkhandhā bhūmiyoti evamādayopi dassetabbā.
The seven groups of offences are the planes. And so on, should be shown.
Bảy nhóm tội là các cõi, và những điều tương tự cũng nên được chỉ ra.
Tathā hi tassā evaṃ maggaṭṭhāniyāya atthasādhikāya cetanāya yasmā aññā pārājikāpattitā anatthantarabhūtā ākāravisesasaṅkhātā phalaṭṭhāniyā atthi, tasmā ‘‘atthasādhakacetanā nāma maggānantaraphalasadisā’’ti vuttāti veditabbaṃ.
Thus, it should be understood that because there is another aspect, which is the state of being a pārājika offence, not distinct from it, and referred to as a specific mode, which is like the fruit, existing for that intention which is like the path and accomplishes the purpose, therefore it is said, “intention that accomplishes the purpose is like the fruit immediately following the path.”
Quả thật, vì ý chí có lợi ích, tương đương với đạo lộ đó, có một trạng thái Pārājika khác, không khác biệt về ý nghĩa, mà là một đặc điểm đặc biệt, tương đương với quả vị, nên điều đó được nói là “ý chí có lợi ích giống như quả vị ngay sau đạo lộ”.
Atha vā kevalaṃ dhammaniyāmattaṃyeva upamattena ācariyena evaṃ vuttantipi sambhavatīti na tattha opammasaṃsandanaṃ pariyesitabbaṃ, ‘‘idaṃ sabbaṃ kevalaṃ takkavasena vuttattā vicāretvā gahetabba’’nti ācariyo.
Or it is possible that the teacher stated this merely as a matter of the fixed nature of phenomena, using it as an analogy. Therefore, one should not seek for a comparison there. The teacher said: ‘All this, having been stated merely by way of conjecture, should be understood after careful consideration.’
Hoặc là, điều này cũng có thể xảy ra rằng vị Ācariya đã nói như vậy chỉ với ý nghĩa ví dụ về sự cố định của Pháp (Dhamma), nên không cần tìm kiếm sự so sánh ví dụ ở đó. Vị Ācariya nói: “Tất cả điều này chỉ được nói theo cách suy luận, nên cần phải xem xét kỹ lưỡng mà chấp nhận.”
122. ‘‘Vibhaṅganayadassanato’’ti vuttattā taṃ sampādetuṃ ‘‘idāni tattha tatthā’’tiādi āraddhaṃ.
It is stated, ‘‘because the method of Vibhaṅga is seen,’’ and in order to achieve that, the passage beginning ‘‘idāni tattha tatthā’’ has been commenced.
Vì đã nói “do thấy theo phương pháp Vibhaṅga”, để hoàn thành điều đó, đoạn văn bắt đầu bằng “idāni tattha tatthā” (nay ở đây và ở đó).
Tattha aṅgavatthubhedena cāti avahāraṅgajānanabhedena vatthussa haritabbabhaṇḍassa garukalahukabhāvabhedenāti attho.
There, aṅgavatthubhedena cā means by way of knowing the elements of theft and by the distinction between heavy (garuka) and light (lahuka) goods to be stolen, or the object (vatthu).
Ở đó, aṅgavatthubhedena cā có nghĩa là theo sự phân biệt về các yếu tố cấu thành của sự trộm cắp và sự phân biệt về tính chất nặng nhẹ của vật phẩm cần trộm cắp.
Atha vā aṅgañca vatthubhedena āpattibhedañca dassentoti attho.
Alternatively, it means showing the distinction of offenses by way of the elements and the object.
Hoặc là, có nghĩa là trình bày cả các yếu tố cấu thành và sự phân biệt về các loại āpatti (tội) theo sự phân biệt về vật phẩm.
Atirekamāsako ūnapañcamāsakoti ettha vā-saddo na vutto, tīhipi eko eva paricchedo vuttoti.
In atirekamāsako ūnapañcamāsako, the word vā is not mentioned, indicating that these three terms refer to a single classification.
Ở đây, trong Atirekamāsako ūnapañcamāsako (hơn một māsaka và ít hơn năm māsaka), từ vā (hoặc) không được nói ra, có nghĩa là ba từ này chỉ đề cập đến một định mức duy nhất.
Anajjhāvuṭṭhakaṃ nāma araññapālakādinā na kenaci mamāyitaṃ.
Anajjhāvuṭṭhakaṃ means something not cared for by anyone, such as a forest-keeper.
Anajjhāvuṭṭhakaṃ có nghĩa là vật không thuộc sở hữu của ai, không được ai, như người giữ rừng, quý trọng.
Chaḍḍitaṃ nāma anatthikabhāvena atirekamattādinā sāmikena chaḍḍitaṃ.
Chaḍḍitaṃ means something discarded by the owner due to being unwanted or in excess.
Chaḍḍitaṃ có nghĩa là vật bị chủ nhân vứt bỏ do không cần thiết hoặc do quá nhiều.
Naṭṭhaṃ pariyesitvā chinnālayattā chinnamūlakaṃ.
A lost item, having been searched for and abandoned of all hope, is chinnamūlakaṃ (whose root of attachment is severed).
Vật bị mất, sau khi tìm kiếm mà không còn hy vọng tìm thấy, nên chinnamūlakaṃ (mất gốc rễ).
Assāmikavatthūti acchinnamūlakampi yassa sāmiko koci no hoti, nirapekkhā vā pariccajanti, yaṃ vā pariccattaṃ devatādīnaṃ, idaṃ sabbaṃ assāmikavatthu nāma.
Assāmikavatthū means an object which, even if its root of attachment is not severed, has no owner, or which people abandon without attachment, or which has been offered to devas and so forth. All this is called an ownerless object (assāmikavatthu).
Assāmikavatthū (vật vô chủ) có nghĩa là vật phẩm mà không có chủ nhân nào, ngay cả khi nó không bị mất gốc rễ; hoặc những người không còn quan tâm đã từ bỏ nó; hoặc vật phẩm đã được dâng cúng cho các vị thiên thần, v.v. Tất cả những điều này đều được gọi là vật vô chủ.
Devatādīnaṃ vā buddhadhammānaṃ vā pariccattaṃ parehi ce ārakkhakehi pariggahitaṃ, parapariggahitameva.
However, if something offered to devas or to the Buddha and Dhamma is protected by others, it is considered protected by others (parapariggahita).
Nếu vật phẩm đã được dâng cúng cho các vị thiên thần, v.v., hoặc cho Đức Phật và Pháp (Dhamma), mà lại được người khác, ví dụ như người bảo vệ, sở hữu, thì đó vẫn là parapariggahita (vật thuộc sở hữu của người khác).
Tathārūpe hi adinnādāne rājāno coraṃ gahetvā hananādikaṃ kareyyuṃ, anārakkhake pana āvāse, abhikkhuke anārāmikādike ca yaṃ buddhadhammassa santakaṃ, taṃ ‘‘āgatāgatehi bhikkhūhi rakkhitabbaṃ gopetabbaṃ mamāyitabba’’nti vacanato abhikkhukāvāsasaṅghasantakaṃ viya parapariggahitasaṅkhyameva gacchatīti chāyā dissati.
Indeed, in such a case of taking what is not given, kings might apprehend the thief and inflict punishment; but in an unprotected abode, or in a monastery without monks or caretakers, if something belongs to the Buddha and Dhamma, the nuance is that it falls under the category of "protected by others," similar to property belonging to the Saṅgha in a monastery without monks, by the principle that "monks who arrive should guard, protect, and care for it."
Thật vậy, đối với hành vi trộm cắp như vậy, các vị vua sẽ bắt kẻ trộm và thực hiện các hình phạt như giết chết. Tuy nhiên, trong một āvāsa (tu viện) không có người bảo vệ, hoặc một nơi không có tỳ-khưu, không có người chăm sóc, v.v., bất cứ thứ gì thuộc về Đức Phật và Pháp, theo nguyên tắc "các tỳ-khưu đến và đi cần phải bảo vệ, giữ gìn và quý trọng", thì được xem như là tài sản của Tăng-già trong một āvāsa không có tỳ-khưu, tức là nó được xếp vào loại vật phẩm thuộc sở hữu của người khác, đó là ý nghĩa được thấy.
Issaro hi yo koci bhikkhu tādise parikkhāre corehipi gayhamāne vāretuṃ paṭibalo ce, balakkārena acchinditvā yathāṭhāne ṭhapetunti.
For any bhikkhu who is capable of preventing thieves from taking such requisites, or forcibly reclaiming them and returning them to their place, has authority.
Thật vậy, nếu có bất kỳ tỳ-khưu nào có khả năng ngăn cản kẻ trộm lấy những vật phẩm đó, thì vị ấy có thể giật lại bằng vũ lực và đặt chúng trở lại đúng vị trí.
Apariggahite parasantakasaññissa chasu ākāresu vijjamānesupi anāpatti viya dissati, ‘‘yaṃ parapariggahitañca hotī’’ti aṅgabhāvo kiñcāpi dissati, parasantake tathā paṭipannake sandhāya vuttanti gahetabbaṃ.
In the case of an unprotected item, even if one perceives it as belonging to another and all six modes are present, there appears to be no offense; though the factor of "being protected by another" is present, it should be understood as referring to one who acts in that manner concerning another's property.
Mặc dù có vẻ như không có āpatti (tội) đối với người có ý niệm rằng vật đó thuộc về người khác, ngay cả khi nó chưa bị sở hữu và có sáu trường hợp khác nhau, nhưng yếu tố "vật thuộc sở hữu của người khác" vẫn được thấy. Điều này nên được hiểu là nói đến những người hành xử như vậy đối với vật phẩm của người khác.
Attano santakaṃ corehi haṭaṃ, corapariggahitattā parapariggahitaṃ hoti, tasmā paro cetaṃ theyyacitto gaṇhati, pārājikaṃ.
If one's own property is stolen by thieves, it becomes property protected by thieves, thus "property protected by another." Therefore, if another person, with thievish intent, takes it, it is a pārājika offense.
Nếu tài sản của mình bị kẻ trộm lấy đi, thì do bị kẻ trộm sở hữu, nó trở thành tài sản của người khác. Vì vậy, nếu người khác lấy nó với ý định trộm cắp, thì đó là pārājika.
Sāmiko eva ce gaṇhati, na pārājikaṃ, yasmā codetvā, acchinditvā ca so ‘‘mama santakaṃ gaṇhāmī’’ti gahetuṃ labhati.
But if the original owner takes it, it is not a pārājika, because he is permitted to take his own property by demanding it or forcibly seizing it.
Nếu chính chủ nhân lấy lại, thì không phải pārājika, vì vị ấy có thể lấy lại tài sản của mình bằng cách yêu cầu hoặc giật lại.
Paṭhamaṃ dhuraṃ nikkhipitvā ce pacchā theyyacitto gaṇhati, esa nayo.
The same rule applies if one first abandons ownership and then later takes it with thievish intent.
Nếu vị ấy từ bỏ quyền sở hữu trước rồi sau đó lấy lại với ý định trộm cắp, thì cũng theo nguyên tắc này.
Sāmikena dhuraṃ nikkhittakāle so ce coro kālaṃ karoti, añño theyyacittena gaṇhati, na pārājiko.
If, when the owner has abandoned ownership, that thief dies, and another person takes it with thievish intent, he is not subject to pārājika.
Nếu kẻ trộm chết vào lúc chủ nhân đã từ bỏ quyền sở hữu, và người khác lấy nó với ý định trộm cắp, thì không phải pārājika.
Anikkhittakāle eva ce kālaṃ karoti, taṃ theyyacittena gaṇhantassa bhikkhuno pārājikaṃ mūlabhikkhussa santakabhāve ṭhitattā.
But if the thief dies before the abandonment of ownership, the bhikkhu who takes it with thievish intent incurs a pārājika, because it still belongs to the original bhikkhu.
Nhưng nếu kẻ trộm chết khi quyền sở hữu chưa được từ bỏ, thì tỳ-khưu lấy vật đó với ý định trộm cắp sẽ phạm pārājika, vì vật đó vẫn thuộc sở hữu của tỳ-khưu chủ nhân ban đầu.
Corabhikkhumhi mate ‘‘matakaparikkhāra’’nti saṅgho vibhajitvā ce taṃ gaṇhati, mūlasāmiko ‘‘mama santakamida’’nti gahetuṃ labhati.
If, after the thieving bhikkhu dies, the Saṅgha distributes it as "property of the deceased," the original owner may reclaim it as "this is my property."
Nếu sau khi tỳ-khưu kẻ trộm chết, Tăng-già chia chác vật phẩm của người chết và lấy nó, thì chủ nhân ban đầu có thể lấy lại và nói: “Đây là tài sản của tôi.”
Etthāha – bhūmaṭṭhādinimittakammapariyosānā eva avahārabhedā, udāhu aññepi santīti.
Here it is asked: are the types of theft only those ending with "bhūmaṭṭha" etc., and "nimittakamma," or are there others?
Ở đây, có người hỏi: "Các loại trộm cắp có phải chỉ giới hạn ở những hành vi kết thúc bằng Bhūmaṭṭhakathā, v.v., và Nimittakamma, hay còn có những loại khác nữa?"
Kiñcettha yadi aññepi santi, tepi vattabbā.
And if there are others, they should also be stated.
Nếu có những loại khác, thì chúng cũng cần được nói ra.
Na hi bhagavā sāvasesaṃ pārājikaṃ paññapeti.
For the Blessed One does not lay down a pārājika offense with a remainder.
Vì Đức Thế Tôn không ban hành pārājika một cách không trọn vẹn.
No ce santi, ye ime tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭaukkoṭanavañcananikatisāciyogaviparāmosaālopasāhasākārā ca suttaṅgesu sandissamānā, te idha āgatesu ettha samodhānaṃ gacchantīti ca lakkhaṇato vā tesaṃ samodhānagatabhāvo vattabboti?
If there are none, then it should be explained by their characteristics or by their inclusion in the types mentioned here (bhūmaṭṭha, etc.) that these (tulākūṭa, kaṃsakūṭa, mānakūṭa, ukkoṭana, vañcana, nikati, sāciyoga, viparāmosa, ālopa, sāhasa, ākāra) which appear in the Sutta Piṭaka, are included among them?
Nếu không có, thì những hành vi như cân sai, đong sai, đo lường sai, hối lộ, lừa đảo, gian lận, lạm dụng tín nhiệm, cướp bóc, và các hình thức bạo lực khác được thấy trong các bộ Sutta, có phải chúng được bao gồm trong các loại đã đề cập ở đây, và cần phải giải thích sự bao gồm của chúng theo đặc điểm của chúng?
Vuccate – lakkhaṇato siddhova.
It is said: It is established by their characteristics.
Được nói rằng: "Theo đặc điểm thì đã rõ."
‘‘Pañcahi ākārehī’’tiādinā nayena aṅgavatthubhedena.
By the method beginning with ‘‘five modes’’ (pañcahi ākārehi), distinguishing by element and object.
Theo phương pháp bắt đầu bằng "bằng năm cách", theo sự phân biệt về các yếu tố và vật phẩm.
Āpattibhedo hi pāḷiyaṃ (pārā. 128-130) vutto eva, aṭṭhakathāyañca ‘‘kūṭamānakūṭakahāpaṇādīhi vā vañcetvā gaṇhati, tassevaṃ gaṇhato avahāro theyyāvahāro’’ti (pārā. aṭṭha. 1.138; kaṅkhā. aṭṭha. dutiyapārājikavaṇṇanā) āgatattā tulākūṭagahaṇādayo theyyāvahāre samodhānaṃ gatāti siddhaṃ.
The classification of offenses is indeed stated in the Pāḷi. And in the Aṭṭhakathā, since it is stated, ‘‘he deceives and takes by means of false weights, false coins, false measures, etc.; such a taking is theft by stealth (theyyāvahāra),’’ it is established that the taking by false weights and so forth are included in theft by stealth.
Sự phân biệt về các loại āpatti đã được nói rõ trong Pāḷi, và trong Aṭṭhakathā cũng có đoạn "nếu lấy bằng cách lừa dối với cân sai, đong sai, tiền bạc giả, v.v., thì hành vi lấy đó là theyyāvahāra (trộm cắp)", nên rõ ràng là các hành vi như cân sai, v.v., được bao gồm trong theyyāvahāra.
Viparāmosaālopasāhasākārā ca aṭṭhakathāyāgate pasayhāvahāre samodhānaṃ gacchanti.
And the methods of viparāmosa, ālopa, and sāhasa are included in forcible theft (pasayhāvahāra) as found in the Aṭṭhakathā.
Các hình thức lạm dụng tín nhiệm, cướp bóc và bạo lực cũng được bao gồm trong pasayhāvahāra (trộm cắp bằng vũ lực) được đề cập trong Aṭṭhakathā.
Imaṃyeva vā pasayhāvahāraṃ dassetuṃ ‘‘gāmaṭṭhaṃ araññaṭṭha’’nti mātikaṃ nikkhipitvā ‘‘gāmaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ catūhi ṭhānehi nikkhittaṃ hotī’’tiādinā nayena vibhāgo vutto.
Alternatively, to illustrate this very forcible theft, the Mātika ‘‘gāmaṭṭhaṃ araññaṭṭhaṃ’’ was set forth, and an explanation given by the method beginning, ‘‘property in a village means property placed in four places.’’
Hoặc để trình bày chính pasayhāvahāra này, mātikā (đề mục) "ở làng, ở rừng" đã được đặt ra, và sự phân loại đã được nói rõ theo phương pháp bắt đầu bằng "vật phẩm ở làng được đặt ở bốn nơi".
Tenedaṃ vuttaṃ hoti – gahaṇākārabhedasandassanatthaṃ visuṃ kataṃ.
By this, it is meant that it was separated to show the distinction of modes of taking.
Do đó, điều này có nghĩa là: nó được phân biệt riêng để trình bày sự khác biệt trong các cách lấy.
Na hi bhūmitalādīhi gāmāraññaṭṭhaṃ yaṃ kiñcīti.
For there is nothing, whether in a village or forest, from the ground and so forth.
Thật vậy, không phải bất cứ vật phẩm nào ở làng hay ở rừng đều đến từ mặt đất, v.v.
Tattha yaṃ tulākūṭaṃ, taṃ rūpakūṭaṅgagahaṇapaṭicchannakūṭavasena catubbidhampi vehāsaṭṭhe samodhānaṃ gacchati.
Among those, the fraud with balances (tulākūṭa), being of four kinds by way of counterfeiting appearances, objects, taking, and concealment, is included in the category of property in the air (vehāsaṭṭha).
Trong đó, cân sai (tulākūṭa) được chia thành bốn loại theo cách thức rūpakūṭa (giả mạo hình thức), aṅgakūṭa (giả mạo thành phần), gahaṇapaṭicchannakūṭa (giả mạo che giấu) đều được bao gồm trong vehāsaṭṭha (vật ở trên không).
Hadayabhedasikhābhedarajjubhedavasena tividhe mānakūṭe ‘‘svāyaṃ hadayabhedo mariyādaṃ chindatī’’ti ettha samodhānaṃ gacchati.
Among the three kinds of fraudulent measures (mānakūṭa) by way of heart-breaking, crest-breaking, and rope-breaking, the heart-breaking is included where it is said, ‘‘this heart-breaking breaks the boundary.’’
Trong mānakūṭa (đo lường sai) có ba loại theo cách thức hadayabheda (phá vỡ lòng tin), sikhābheda (phá vỡ đỉnh), rajjubheda (phá vỡ dây đo), thì hadayabheda này được bao gồm trong "vị ấy phá vỡ giới hạn".
Hadayabhedo hi sappitelādiminanakāle labbhati.
Heart-breaking is found when measuring ghee, oil, and so forth.
Hadayabheda được áp dụng khi đo lường bơ, dầu, v.v.
‘‘Phandāpeti attano bhājanagataṃ karotī’’ti ettha sikhābhedopi labbhati.
Crest-breaking (sikhābheda) is also found where it is said, ‘‘he causes it to expand, bringing it into his own vessel.’’
Sikhābheda cũng được áp dụng trong "vị ấy làm cho nó rung chuyển và đưa vào vật chứa của mình".
So ‘‘tilataṇḍulādiminanakāle labbhatī’’ti vuttaṃ.
It is said that this is found when measuring sesame, rice, and so forth.
Điều đó được nói là "được áp dụng khi đo lường mè, gạo, v.v."
Khettaminanakāle rajjubhedo samodhānaṃ gacchati.
Rope-breaking (rajjubheda) is included when measuring fields.
Rajjubheda được bao gồm khi đo lường ruộng đất.
‘‘Dhammaṃ caranto sāmikaṃ parājetī’’ti ettha ukkoṭanaṃ samodhānaṃ gacchatīti te ca tathā vañcananikatiyopi.
Bribery (ukkoṭana) is included where it is said, ‘‘practicing injustice, he defeats the owner,’’ and so are deceit (vañcanā) and trickery (nikati).
Ukkoṭana (hối lộ) được bao gồm trong "vị ấy hành xử theo Pháp làm cho chủ nhân thua cuộc", và các hành vi lừa đảo, gian lận cũng tương tự như vậy.
131. Na ca gahite attamano hoti, tassa santakaṃ vissāsagāhena gahitampi puna dātabbanti idaṃ ‘‘tena kho pana samayena dve bhikkhū sahāyakā honti.
131. This statement, ‘‘Nor is he pleased with what is taken; what is taken with confidence, even though it belongs to him, should be returned,’’ appears to be inconsistent with ‘‘Now at that time there were two bhikkhus who were friends. One went to the village for alms… an offense, bhikkhu, in taking with confidence.’’
Na ca gahite attamano hoti, tassa santakaṃ vissāsagāhena gahitampi puna dātabba (Khi vật đã được lấy, vị ấy không hài lòng, và vật phẩm của người khác, ngay cả khi được lấy bằng sự tin tưởng, vẫn phải được trả lại) – điều này dường như không phù hợp với đoạn văn: “Vào lúc đó, có hai tỳ-khưu là bạn bè. Một vị đi vào làng khất thực…v.v… không có āpatti, này tỳ-khưu, do lấy bằng sự tin tưởng.”
Eko gāmaṃ piṇḍāya pāvisi…pe… anāpatti, bhikkhu, vissāsaggāhe’’ti (pārā. 146) iminā asamentaṃ viya dissati.
Here, the phrase ‘‘He, knowing, admonished him, ‘You are not a recluse’’’ indicates displeasure.
Ở đây, câu “vị ấy biết và khiển trách vị kia rằng ‘ông không phải là Sa-môn’” cho thấy sự không hài lòng.
Ettha hi ‘‘so jānitvā taṃ codesi assamaṇosi tva’’nti vacanena anattamanatā dīpitā.
For here, by the words, "knowing this, he accused him, saying, 'You are not a recluse,'" displeasure is shown.
Ở đây, câu “vị ấy biết và khiển trách vị kia rằng ‘ông không phải là Sa-môn’” cho thấy sự không hài lòng.
Puna ‘‘anāpatti, bhikkhu, vissāsaggāhe’’ti vacanena attamanatāyapi sati vissāsaggāho ruhatīti dīpitanti ce?
If it is said that the phrase ‘‘no offense, bhikkhu, in taking with confidence’’ indicates that taking with confidence is valid even if there is pleasure?
Nếu nói rằng, câu “này tỳ-khưu, không có āpatti do lấy bằng sự tin tưởng” lại cho thấy rằng việc lấy bằng sự tin tưởng vẫn được chấp nhận ngay cả khi có sự hài lòng?
Taṃ na, aññathā gahetabbatthato.
That is not correct, because the meaning should be understood otherwise.
Điều đó không đúng, vì nó phải được hiểu theo một nghĩa khác.
Ayañhettha attho – pārājikāpattiyā anāpatti vissāsasaññāya gāhe sati, sopi bhikkhu sahāyakattā na kuddho codesi, piyo eva samāno ‘‘kacci assamaṇosi tvaṃ, gaccha, vinicchayaṃ katvā suddhante tiṭṭhāhī’’ti codesi.
The meaning here is this: there is no pārājika offense when taking is done with the perception of confidence; and that bhikkhu, being a friend, did not admonish him out of anger, but being affectionate, he admonished him, saying, ‘‘Are you perhaps not a recluse? Go, determine the matter, and establish yourself in purity.’’
Ý nghĩa ở đây là: không có āpatti pārājika khi việc lấy được thực hiện với ý niệm tin tưởng. Vị tỳ-khưu kia, vì là bạn bè, đã không khiển trách với sự tức giận, mà với tình cảm yêu mến, vị ấy khiển trách rằng: “Này bạn, có phải bạn không phải là Sa-môn không? Hãy đi, sau khi đã xét xử, hãy đứng ở nơi thanh tịnh.”
Sacepi so kuddho eva codeyya, ‘‘anāpattī’’ti idaṃ kevalaṃ pārājikābhāvaṃ dīpeti, na vissāsaggāhasiddhaṃ.
Even if he had admonished him angrily, the statement ‘‘no offense’’ only indicates the absence of a pārājika, not the validity of taking with confidence.
Ngay cả khi vị ấy khiển trách với sự tức giận, câu “không có āpatti” này chỉ cho thấy không có āpatti pārājika, chứ không chứng minh rằng việc lấy bằng sự tin tưởng là hợp lệ.
Yo pana parisamajjhe lajjāya adhivāseti, na kiñci vadatīti attho.
But one who endures in the midst of an assembly out of shame, the meaning is that he says nothing.
Còn người vì xấu hổ mà chịu đựng giữa hội chúng, không nói gì cả, đó là ý nghĩa.
‘‘Punavattukāmatādhippāye pana sopi paccāharāpetuṃ labhatī’’ti vuttaṃ.
"However, with the intention of speaking again, he too is able to have it brought back," it is said.
Cũng có nói: “Nếu có ý muốn nói lại, thì người đó cũng có thể lấy lại”.
Sace coro pasayha gahetukāmopi ‘‘adhivāsetha, bhante, idha me cīvarānī’’ti vatvā cīvarāni therena dinnāni, adinnāni vā sayaṃ gahetvā gacchati, thero puna pakkhaṃ labhitvā codetuṃ labhati, pubbe adhivāsanā adhivāsanasaṅkhyaṃ na gacchati bhayena tuṇhībhūtattā, ‘‘yaṃ cīvaraṃ idha sāmiko paccāharāpetuṃ labhatī’’ti vuttaṃ.
If a thief, even if wishing to take by force, after saying, "Venerable sir, please accept my robes here," takes the robes given by the elder, or not given, and leaves, the elder, upon finding support, is able to demand them back; the prior acceptance does not count as acceptance, because he was silent out of fear. It is said, "The robe that the owner is able to have brought back here."
Nếu một tên trộm, dù muốn cướp đoạt một cách thô bạo, nhưng lại nói: “Bạch Đại đức, xin Đại đức chấp nhận những y phục này của con tại đây,” rồi lấy những y phục đã được vị Trưởng lão cho hoặc tự mình lấy những y phục chưa được cho mà bỏ đi, thì vị Trưởng lão sau đó có thể tìm được sự ủng hộ và tố cáo. Sự chấp nhận trước đó không được xem là sự chấp nhận vì vị ấy đã im lặng do sợ hãi. Điều này được nói là: “Y phục mà chủ nhân có thể đòi lại được ở đây.”
Sāmikassa pākatikaṃ kātabbaṃ, ‘‘idaṃ kira vatta’’nti vuttaṃ.
It should be made normal for the owner; it is said, "This, it seems, is the rule."
Phải làm cho chủ nhân trở lại trạng thái bình thường. Điều này được nói là: “Đây là một bổn phận.”
Sace saṅghassa santakaṃ kenaci bhikkhunā gahitaṃ, tassa tena saṅghassa vā dhammassa vā upakāritā atthi, gahitappamāṇaṃ apaloketvā dātabbaṃ.
If something belonging to the Saṅgha is taken by a certain bhikkhu, and there is a benefit for the Saṅgha or the Dhamma from it, it should be given after having it approved in the amount taken.
Nếu một Tỳ-khưu nào đó lấy tài sản của Tăng-già, và việc đó có lợi cho Tăng-già hoặc Pháp, thì số lượng đã lấy phải được báo cáo và được cho phép.
‘‘So tena yathāgahitaṃ pākatikaṃ katvā anaṇo hoti, gilānādīnampi eseva nayo’’ti vuttaṃ.
"He, by making it normal as it was taken, becomes free from debt; this is the same method for the sick and others," it is said.
Điều này được nói là: “Vị ấy, bằng cách đó, đã làm cho số lượng đã lấy trở lại trạng thái bình thường và không còn mắc nợ; đối với người bệnh và những người khác cũng vậy.”
Sāhatthikāṇattikanti ekabhaṇḍaṃ eva.
By one's own hand and by command refers to a single item.
Sāhatthikāṇattika (tự thân hành động và ra lệnh) chỉ là một vật phẩm.
‘‘Bhāriyañhidaṃ tvampi ekapassaṃ gaṇha, ahampi ekapassaṃ gaṇhāmīti saṃvidahitvā ubhayesaṃ payogena ṭhānācāvane kate kāyavācācittehi hoti.
"Since this is heavy, you take one side, and I will take one side"—after having arranged this, when it is displaced from its position by the effort of both, it occurs through body, speech, and mind.
“Vì vật này nặng, bạn hãy cầm một bên, tôi cũng sẽ cầm một bên.” Sau khi đã thỏa thuận như vậy, nếu việc di chuyển vật phẩm được thực hiện bởi sự cố gắng của cả hai, thì đó là hành vi thân, khẩu, ý.
Aññathā ‘sāhatthikaṃ vā āṇattikassa aṅgaṃ na hoti, āṇattikaṃ vā sāhatthikassā’ti iminā virujjhatī’’ti likhitaṃ.
Otherwise, it is written, "it would conflict with this: 'An act by one's own hand is not a component of one by command, nor is one by command a component of one by one's own hand.'"
Nếu không, điều đó sẽ mâu thuẫn với câu nói: ‘Hành vi tự thân không phải là một phần của hành vi ra lệnh, và hành vi ra lệnh không phải là một phần của hành vi tự thân’.”
Dhammasiritthero pana ‘‘na kevalaṃ bhāriye eva vatthumhi ayaṃ nayo labbhati, pañcamāsakamattampi dve ce janā saṃvidahitvā gaṇhanti, dvinnampi pāṭekkaṃ, sāhatthikaṃ nāma taṃ kammaṃ, sāhatthikapayogattā ekasmiṃyeva bhaṇḍe, tasmā ‘sāhatthikaṃ āṇattikassa aṅgaṃ na hotī’ti vacanamimaṃ nayaṃ na paṭibāhati.
But the Elder Dhammasiri said: "This method is not only found in the case of a heavy object. If two people take even an object worth five māsakas by arrangement, it is an offense by one's own hand for both individually. That act is due to the effort of doing it by one's own hand on a single item. Therefore, the statement, 'An act by one's own hand is not a component of one by command,' does not preclude this method.
Tuy nhiên, Đại đức Dhammasiri nói: “Không chỉ trong trường hợp vật phẩm nặng mới áp dụng nguyên tắc này. Ngay cả khi hai người cùng thỏa thuận và lấy một vật phẩm chỉ năm đồng tiền vàng, thì cả hai đều phạm lỗi sāhatthika (tự thân hành động) riêng biệt, vì đó là hành động tự thân đối với cùng một vật phẩm. Do đó, câu nói ‘hành vi tự thân không phải là một phần của hành vi ra lệnh’ không bác bỏ nguyên tắc này.
‘Sāhatthikavatthuaṅganti sāhatthikassa vatthussa aṅgaṃ na hotī’ti tattha vuttaṃ.
"'A component of an object taken by one's own hand' means it is not a component of the object of an act by one's own hand,' is stated there.
Ở đó, đã nói rằng ‘sāhatthikavatthuaṅga’ có nghĩa là không phải là một phần của vật phẩm sāhatthika.
Idha pana payogaṃ sandhāya vuttattā yujjatī’’ti āha kira, taṃ ayuttaṃ kāyavacīkammanti vacanābhāvā, tasmā sāhatthikāṇattikesu payogesu aññatarena vāyamāpatti samuṭṭhāti, tathāpi turitaturitā hutvā vilopanādīsu gahaṇagāhāpanavasenetaṃ vuttaṃ.
But here, since it is stated in reference to the effort, it is appropriate," he apparently said. That is incorrect because of the absence of the words "bodily and verbal action." Therefore, this offense arises through either one of the efforts in cases of acting by one's own hand and by command. Nevertheless, this was stated in the sense of taking and causing to be taken in haste during looting and so on.
Nhưng ở đây, vì được nói liên quan đến sự cố gắng, nên điều đó là hợp lý.” Tuy nhiên, điều đó không hợp lý vì không có câu nói về hành vi thân và khẩu. Do đó, trong các hành vi sāhatthikāṇattika, lỗi phát sinh do sự cố gắng của một trong hai. Mặc dù vậy, điều này được nói trong trường hợp vội vã, chẳng hạn như trong việc cướp bóc, theo cách tự mình lấy hoặc khiến người khác lấy.
Yathā kālena attano kālena parassa dhammaṃ ārabbha sīghaṃ sīghaṃ uppattiṃ sandhāya ‘‘ajjhattabahiddhārammaṇā dhammā’’ti (dha. sa. tikamātikā 21) vuttā, evaṃsampadamidanti daṭṭhabbaṃ.
Just as it is said, "dhammas with internal and external objects," with reference to the swift arising concerning one's own dhamma at times and another's dhamma at other times, so should this case be understood.
Tương tự như cách các pháp được gọi là “ajjhattabahiddhārammaṇā dhammā” (các pháp là đối tượng nội và ngoại) (Dhammasaṅgaṇī, tikamātikā 21) để chỉ sự phát sinh nhanh chóng của pháp, đôi khi là của mình, đôi khi là của người khác, thì điều này cũng phải được hiểu tương tự.
Tatthapi ye anuttarādayo ekantabahiddhārammaṇā viññāṇañcāyatanādayo ekantaajjhattārammaṇā, itare aniyatārammaṇattā ‘‘ajjhattabahiddhārammaṇā’’ti vuccanti, na ekakkhaṇe ubhayārammaṇattā.
There too, those dhammas, such as the supramundane, have exclusively external objects; those such as the sphere of infinite consciousness have exclusively internal objects; the others are called "internal-and-external-object" because they have an unfixed object, not because they have both objects in a single moment.
Ở đó, những pháp như anuttara (vô thượng) hoàn toàn là đối tượng bên ngoài, những pháp như viññāṇañcāyatana (thức vô biên xứ) hoàn toàn là đối tượng bên trong, còn những pháp khác được gọi là “ajjhattabahiddhārammaṇā” vì chúng có đối tượng không cố định, chứ không phải vì chúng có cả hai đối tượng cùng một lúc.
Ayaṃ pana āpatti yathāvuttanayena sāhatthikā āṇattikāpi hotiyeva, tasmā anidassanametanti ayuttaṃ.
But this offense, by the aforementioned method, can be both by one's own hand and by command; therefore, it is incorrect to say this is not an example.
Tuy nhiên, lỗi này, theo cách đã nói, có thể là sāhatthika (tự thân hành động) và āṇattika (ra lệnh). Do đó, việc nói rằng đây không phải là một ví dụ là không hợp lý.
‘‘Yathā aniyatārammaṇattā ‘ajjhattabahiddhārammaṇā’ti vuttā, tathā aniyatapayogattā ayampi āpatti ‘sāhatthikāṇattikā’ti vuttāti nidassanameveta’’nti ekacce ācariyā āhu.
"Just as they are called 'internal-and-external-object' because of having an unfixed object, so this offense is called 'by one's own hand and by command' because of having an unfused effort; therefore, this is indeed an example," said some teachers.
Một số vị đạo sư nói: “Cũng như các pháp được gọi là ‘ajjhattabahiddhārammaṇā’ vì chúng có đối tượng không cố định, thì lỗi này cũng được gọi là ‘sāhatthikāṇattikā’ vì nó có sự cố gắng không cố định. Do đó, đây chính là một ví dụ.”
‘‘Ime panācariyā ubhinnaṃ ekato ārammaṇakaraṇaṃ natthi.
"But these teachers hold that there is no taking of both as an object simultaneously.
Nhưng những vị đạo sư này đã nói với nhận thức rằng không có việc hai đối tượng cùng lúc được làm đối tượng.
Atthi ce, ‘ajjhattabahiddhārammaṇaṃ dhammaṃ paṭicca ajjhattabahiddhārammaṇo dhammo uppajjati hetupaccayā’tiādinā (paṭṭhā. 2.21.1 ajjhattārammaṇatika) paṭṭhānapāṭhena bhavitabbanti saññāya āhaṃsu, tesaṃ matena ‘siyā ajjhattabahiddhārammaṇā’ti vacanaṃ niratthakaṃ siyā, na ca niratthakaṃ, tasmā attheva ekato ajjhattabahiddhārammaṇo dhammo.
If there were, there would have to be a Paṭṭhāna text such as, 'Conditioned by a dhamma with an internal-and-external object, a dhamma with an internal-and-external object arises through root-condition,' and so they spoke with this understanding. According to their view, the statement, 'It may have an internal-and-external object,' would be meaningless. But it is not meaningless. Therefore, there certainly is a dhamma that has an internal-and-external object simultaneously.
Nếu có, thì điều đó phải phù hợp với kinh văn Paṭṭhāna: ‘Pháp là đối tượng nội và ngoại phát sinh do duyên hệ với pháp là đối tượng nội và ngoại’ và cứ thế. Theo ý kiến của họ, câu nói ‘siyā ajjhattabahiddhārammaṇā’ sẽ trở nên vô nghĩa, nhưng nó không vô nghĩa. Do đó, có một pháp là đối tượng nội và ngoại cùng lúc.
Puna ‘ayaṃ so’ti niyamena ajjhattabahiddhārammaṇā dhammā viya niddisitabbābhāvato na uddhaṭo siyā.
Furthermore, because it cannot be pointed out with the certainty 'this is it,' like dhammas with internal-and-external objects, it might not have been specified.
Hơn nữa, vì không thể chỉ ra một cách cố định rằng ‘đây là pháp đó’ giống như các pháp có đối tượng nội và ngoại, nên nó không được đề cập.
Tattha anuddhaṭattā eva dhammasaṅgahaṭṭhakathāyaṃ ubhinnampi ajjhattabahiddhādhammānaṃ ekato ārammaṇakaraṇadhammavasena ‘ajjhattabahiddhārammaṇā’ti avatvā ‘kālena ajjhattabahiddhā pavattiyaṃ ajjhattabahiddhārammaṇa’nti vuttaṃ, tasmā gaṇṭhipade vuttanayova sāroti no takko’’ti ācariyo.
Because it was not specified there, in the Dhammasaṅgaṇī Commentary, instead of saying 'internal-and-external-object' in the sense of a dhamma that takes both internal and external dhammas as an object simultaneously, it is said, 'internal-and-external-object' when it occurs at times internally and at times externally. Therefore, the method stated in the Gaṇṭhipada is the essence; this is our reasoning," said the teacher.
Vì không được đề cập ở đó, nên trong Dhammasaṅgahaṭṭhakathā, thay vì nói ‘ajjhattabahiddhārammaṇā’ theo nghĩa pháp làm đối tượng cho cả hai pháp nội và ngoại cùng lúc, đã nói ‘ajjhattabahiddhārammaṇa’ theo nghĩa phát sinh bên trong và bên ngoài tùy thời. Do đó, chúng tôi cho rằng cách nói được đề cập trong Gaṇṭhipada là cốt lõi.” Vị đạo sư nói.
Tattha ‘‘kāyavacīkamma’’nti avacanaṃ panassa sāhatthikapayogattā ekapayogassa anekakammattāva, yadi bhaveyya, manokammampi vattabbaṃ bhaveyya, yathā tattha manokammaṃ vijjamānampi abbohārikaṃ jātaṃ, evaṃ tasmiṃ sāhatthikāṇattike vacīkammaṃ abbohārikanti veditabbaṃ, taṃ pana kevalaṃ kāyakammassa upanissayaṃ jātaṃ, cittaṃ viya tattha aṅgameva jātaṃ, tasmā vuttaṃ ‘‘sāhatthikapayogattā’’ti, ‘‘aṅgabhāvamattameva hi sandhāya ‘sāhatthikāṇattika’nti vuttanti no takko’’ti ca, vicāretvā gahetabbaṃ.
There, the non-mention of "bodily and verbal action" is because it is an effort by one's own hand and because one effort has many actions. If it were mentioned, mental action would also have to be mentioned. Just as mental action there, although present, became non-conventional, so too in that act by one's own hand and by command, verbal action should be understood as non-conventional. It has become merely a support for bodily action, just as the mind there became merely a component. Therefore, it was said "because it is an effort by one's own hand," and "it is our reasoning that 'by one's own hand and by command' was stated with reference only to its being a component." This should be considered and understood.
Việc không nói “kāyavacīkamma” (hành vi thân và khẩu) ở đó là do nó là hành vi sāhatthika (tự thân hành động) và một hành vi có nhiều hành động. Nếu có, thì hành vi ý cũng phải được nói đến. Cũng như hành vi ý, dù hiện hữu ở đó, đã trở thành không được gọi tên, thì hành vi khẩu trong sāhatthikāṇattika cũng phải được hiểu là không được gọi tên. Tuy nhiên, nó chỉ trở thành duyên trợ cho hành vi thân, giống như ý đã trở thành một yếu tố ở đó. Do đó, đã nói “sāhatthikapayogattā” (vì là sự cố gắng tự thân). Và cũng nói “chúng tôi cho rằng điều này được nói chỉ để chỉ ra yếu tố cấu thành ‘sāhatthikāṇattika’”. Điều này cần được xem xét và chấp nhận.