Karuṇāsītalahadayaṃ, paññāpajjotavihatamohatamaṃ;
Whose heart is cool with compassion, who has dispelled the darkness of delusion with the lamp of wisdom;
Với trái tim mát mẻ từ bi, với màn si mê dày đặc bị xua tan bởi ánh sáng trí tuệ;
Sanarāmaralokagaruṃ, vande sugataṃ gativimuttaṃ.
The teacher of the world with its humans and devas, liberated from the destinies, I venerate the Sugata.
Bậc Thầy của thế giới chư thiên và nhân loại, đã thoát khỏi các nẻo luân hồi, tôi xin đảnh lễ Đức Thiện Thệ.
Buddhopi buddhabhāvaṃ, bhāvetvā ceva sacchikatvā ca;
The Buddha too, having developed and realized the state of Buddhahood,
Đức Phật đã tu tập và chứng ngộ Phật tính;
Yaṃ upagato gatamalaṃ, vande tamanuttaraṃ dhammaṃ.
attained that which is free from defilement; I venerate that supreme Dhamma.
Tôi xin đảnh lễ Dhamma vô thượng, thanh tịnh, mà Ngài đã đạt đến.
Sugatassa orasānaṃ, puttānaṃ mārasenamathanānaṃ;
Of the Sugata's true-born sons, who have crushed the army of Māra;
Tôi xin cúi đầu đảnh lễ Tăng đoàn Thánh nhân, gồm tám bậc, là những người con chính thống của Đức Thiện Thệ, đã nghiền nát quân ma.
Aṭṭhannampi samūhaṃ, sirasā vande ariyasaṅghaṃ.
the community of those eight, the Noble Saṅgha, I venerate with my head.
Con xin cung kính đảnh lễ Tăng đoàn Thánh chúng gồm tám bậc.
Iti me pasannamatino, ratanattayavandanāmayaṃ puññaṃ;
Thus, for me of devoted mind, is the merit consisting of veneration for the Triple Gem;
Nguyện cho công đức từ sự đảnh lễ Tam Bảo này của tôi, với tâm trong sạch,
Yaṃ suvihatantarāyo, hutvā tassānubhāvena.
may I, through its power, be one whose obstacles are completely removed.
Nhờ năng lực ấy, mọi chướng ngại sẽ được tiêu trừ.
Majjhimapamāṇasuttaṅkitassa idha majjhimāgamavarassa;
Here, of the excellent Majjhima Āgama, marked by suttas of middle length,
Để làm sáng tỏ ý nghĩa của bộ A-hàm Trung Bộ cao quý này, được đánh dấu bằng các kinh có độ dài trung bình,
Buddhānubuddhasaṃvaṇṇitassa paravādamathanassa.
extolled by the Buddhas and their disciples, which crushes the doctrines of others;
Được chư Phật và các bậc giác ngộ tán thán, và có khả năng phá tan các tà thuyết khác.
Atthappakāsanatthaṃ, aṭṭhakathā ādito vasisatehi;
for the purpose of explaining the meaning, the commentary which was recited from the beginning by the five hundred masters,
Chú giải này, ban đầu được năm trăm vị ẩn sĩ kết tập,
Sīhaḷadīpaṃ pana ābhatātha vasinā mahāmahindena;
Having then been brought to the island of Sīhaḷa by the master, the great Mahinda,
Sau đó, Đại Trưởng lão Mahinda, một bậc ẩn sĩ, đã mang nó đến đảo Sīhaḷa (Tích Lan);
Apanetvāna tatohaṃ, sīhaḷabhāsaṃ manoramaṃ bhāsaṃ;
Removing from it the Sīhaḷa language, a delightful language,
Từ đó, tôi đã loại bỏ tiếng Sīhaḷa và chuyển sang một ngôn ngữ dễ chịu,
Tantinayānucchavikaṃ, āropento vigatadosaṃ.
I am rendering it, which is in accordance with the canonical method and is without fault.
Phù hợp với giáo lý kinh điển, không có lỗi lầm.
Samayaṃ avilomento, therānaṃ theravaṃsadīpānaṃ;
Not contradicting the doctrine of the elders, the lamps of the lineage of elders,
Không đi ngược lại quan điểm của các vị Trưởng lão trú tại Đại Tịnh Xá, những người đã làm sáng tỏ dòng dõi Trưởng lão,
Hitvā punappunāgatamatthaṃ, atthaṃ pakāsayissāmi;
Having omitted the meaning that has come again and again, I will explain the meaning,
Tôi sẽ làm sáng tỏ ý nghĩa, bỏ qua những điều đã được lặp đi lặp lại nhiều lần;
Sīlakathā dhutadhammā, kammaṭṭhānāni ceva sabbāni;
The discourse on virtue, the ascetic practices, and all the meditation subjects;
Các bài pháp về giới, các pháp hạnh đầu đà, tất cả các đề mục thiền định;
Cariyāvidhānasahito, jhānasamāpattivitthāro.
the detailed explanation of jhāna and samāpatti, along with the method of conduct.
Sự mở rộng về các thiền định và các thành tựu thiền định, cùng với các phương pháp thực hành.
Sabbā ca abhiññāyo, paññāsaṅkalananicchayo ceva;
All the supernormal knowledges, and the determination of the collection of wisdom;
Tất cả các thắng trí, sự quyết định về tổng hợp trí tuệ;
Khandhādhātāyatanindriyāni ariyāni ceva cattāri.
the aggregates, elements, sense bases, faculties, and the four Noble
Các uẩn, giới, xứ, căn, và bốn Thánh Đế.
Avimuttatantimaggā, vipassanābhāvanā ceva.
the path of the unbroken canon, and the development of insight meditation.
Con đường kinh điển không rời, và sự tu tập thiền quán.
Iti pana sabbaṃ yasmā, visuddhimagge mayā suparisuddhaṃ;
Since all this has been stated by me with great purity in the Visuddhimagga,
Vì tất cả những điều này đã được tôi trình bày một cách rất thanh tịnh trong Thanh Tịnh Đạo;
‘‘Majjhe visuddhimaggo, esa catunnampi āgamānañhi;
“This Visuddhimagga, standing in the midst of all four Āgamas,
" Thanh Tịnh Đạo này, đứng giữa bốn bộ A-hàm,
Icceva kato tasmā, tampi gahetvāna saddhimetāya;
Because it was thus made, therefore, taking it together with this
Vì đã được biên soạn như vậy, nên các vị thiện hữu hãy dựa vào đó và cùng với chú giải này,
1. Tattha majjhimasaṅgīti nāma paṇṇāsato mūlapaṇṇāsā majjhimapaṇṇāsā uparipaṇṇāsāti paṇṇāsattayasaṅgahā.
1. Therein, the Majjhima Saṅgīti is a collection of three fifties: the Root Fifty, the Middle Fifty, and the Upper Fifty.
1. Ở đây, cuộc kết tập Trung Bộ được tổng hợp từ ba Paṇṇāsa (Năm mươi bài kinh): Mūlapaṇṇāsa (Năm mươi bài kinh gốc), Majjhimapaṇṇāsa (Năm mươi bài kinh giữa), và Uparipaṇṇāsa (Năm mươi bài kinh trên).
Vaggato ekekāya paṇṇāsāya pañca pañca vagge katvā pannarasavaggasamāyogā.
By way of divisions, with five divisions in each fifty, it comprises fifteen divisions.
Về các phẩm (vagga), mỗi Paṇṇāsa được chia thành năm phẩm, tạo thành tổng cộng mười lăm phẩm.
Suttato diyaḍḍhasuttasataṃ dve ca suttantā.
By way of suttas, it is one hundred and fifty suttas and two suttantas.
Về các kinh (sutta), có một trăm năm mươi hai bài kinh.
Padato tevīsuttarapañcasatādhikāni asītipadasahassāni.
By way of words, it is eighty thousand words, with an additional five hundred and twenty-three words.
Về các từ (pada), có tám mươi ngàn năm trăm hai mươi ba từ.
Tenāhu porāṇā –
Therefore the ancients said:
Vì vậy, các bậc cổ đức đã nói:
Puna tevīsati vuttā, padamevaṃ vavatthita’’nti.
again twenty-three are mentioned; thus the words are determined.”
Hơn năm trăm, và hai mươi ba từ đã được nói, các từ được sắp xếp như vậy."
Akkharato satta akkharasatasahassāni cattālīsañca sahassāni tepaññāsañca akkharāni.
By way of letters, there are seven hundred thousand letters, forty thousand, and fifty-three letters.
Về các chữ cái (akkhara), có bảy trăm bốn mươi ngàn năm mươi ba chữ cái.
Bhāṇavārato asīti bhāṇavārā tevīsapadādhiko ca upaḍḍhabhāṇavāro.
By way of recitations, there are eighty recitations and half a recitation, plus twenty-three words.
Về các Bhāṇavāra, có tám mươi Bhāṇavāra và một nửa Bhāṇavāra với hai mươi ba từ dư.
Anusandhito pucchānusandhi-ajjhāsayānusandhi-yathānusandhivasena saṅkhepato tividho anusandhi.
By way of connections, there are briefly three kinds of connections: by way of question, by way of intention, and as it occurs.
Về sự liên kết (anusandhi), tóm tắt có ba loại liên kết: liên kết theo câu hỏi (pucchānusandhi), liên kết theo ý định (ajjhāsayānusandhi), và liên kết theo sự phù hợp (yathānusandhi).
Vitthārato panettha tīṇi anusandhisahassāni nava ca satāni honti.
In detail, there are three thousand nine hundred connections herein.
Chi tiết, ở đây có ba ngàn chín trăm liên kết.
Tenāhu porāṇā –
Therefore the ancients said:
Vì vậy, các bậc cổ đức đã nói:
Tattha paṇṇāsāsu mūlapaṇṇāsā ādi, vaggesu mūlapariyāyavaggo, suttesu mūlapariyāyasuttaṃ.
Therein, among the fifties, the Mūlapaṇṇāsa is the first; among the divisions, the Mūlapariyāyavagga; among the suttas, the Mūlapariyāyasutta.
Trong số các Paṇṇāsa, Mūlapaṇṇāsa là phần đầu tiên; trong số các phẩm, Mūlapariyāyavagga là phẩm đầu tiên; trong số các kinh, Mūlapariyāyasutta là kinh đầu tiên.
Tassāpi ‘‘evaṃ me suta’’ntiādikaṃ āyasmatā ānandena paṭhamamahāsaṅgītikāle vuttaṃ nidānamādi.
Of that too, the introduction beginning “Thus have I heard,” spoken by the venerable Ānanda at the time of the First Great Council, is the beginning.
Và phần mở đầu của kinh đó, bắt đầu bằng "Evaṃ me sutaṃ" (Như vầy tôi nghe), đã được Tôn giả Ānanda nói trong thời gian Đại kết tập lần thứ nhất.
Sā panesā paṭhamamahāsaṅgīti sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya ādimhi vitthāritā.
And that First Great Council is detailed at the beginning of the Sumaṅgalavilāsinī, the commentary on the Dīgha Nikāya.
Cuộc Đại kết tập lần thứ nhất đó đã được trình bày chi tiết ở phần đầu của bộ Chú giải Trường Bộ Kinh, Sumaṅgalavilāsinī.
Tasmā sā tattha vitthāritanayeneva veditabbā.
Therefore, it should be understood according to the method detailed there.
Do đó, điều đó nên được hiểu theo cách đã được trình bày chi tiết ở đó.