Table of Contents

⮲

Dhammasaṅgaṇīpāḷi

Edit
1751

3. Nikkhepakaṇḍaṃ

3. The Section of Summary

3. Phẩm Nikkhepa

1752

Tikanikkhepaṃ

Summary of Triads

Nikkhepa Bộ Ba

1753
985. Katame dhammā kusalā?
985. Which phenomena are wholesome?
985. Những pháp nào là thiện?
Tīṇi kusalamūlāni – alobho, adoso, amoho; taṃsampayutto vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā kusalā.
The three roots of wholesome action: non-greed, non-hatred, non-delusion; the feeling aggregate, perception aggregate, volitional formations aggregate, and consciousness aggregate associated with them; the bodily action, verbal action, and mental action arisen from them – these phenomena are wholesome.
Ba căn lành – vô tham, vô sân, vô si; uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp phát sinh từ chúng – những pháp này là thiện.
1754
986. Katame dhammā akusalā?
986. Which phenomena are unwholesome?
986. Những pháp nào là bất thiện?
Tīṇi akusalamūlāni – lobho, doso, moho; tadekaṭṭhā ca kilesā; taṃsampayutto vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā akusalā.
The three roots of unwholesome action: greed, hatred, delusion; and the defilements co-existing with them; the feeling aggregate, perception aggregate, volitional formations aggregate, and consciousness aggregate associated with them; the bodily action, verbal action, and mental action arisen from them – these phenomena are unwholesome.
Ba căn bất thiện – tham, sân, si; và các phiền não đồng trú với chúng; uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp phát sinh từ chúng – những pháp này là bất thiện.
1755
987. Katame dhammā abyākatā?
987. Which phenomena are indeterminate?
987. Những pháp nào là vô ký?
Kusalākusalānaṃ dhammānaṃ vipākā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho; ye ca dhammā kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā abyākatā.
The results of wholesome and unwholesome phenomena that are sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, and not-included (supramundane); the feeling aggregate, perception aggregate, volitional formations aggregate, and consciousness aggregate; and those phenomena that are merely functional, neither wholesome nor unwholesome, nor results of kamma; and all form; and the unconditioned element – these phenomena are indeterminate.
Quả của các pháp thiện và bất thiện thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không thuộc các giới đó (siêu thế); uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức; và các pháp chỉ là hành động, không phải thiện, không phải bất thiện, cũng không phải là quả của nghiệp; tất cả sắc, và giới vô vi – những pháp này là vô ký.
1756
988. Katame dhammā sukhāya vedanāya sampayuttā?
988. Which phenomena are associated with pleasant feeling?
988. Những pháp nào tương ưng với thọ lạc?
Sukhabhūmiyaṃ kāmāvacare, rūpāvacare, apariyāpanne, sukhaṃ vedanaṃ ṭhapetvā; taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā sukhāya vedanāya sampayuttā.
In the sphere of pleasant feeling, in the sense-sphere, fine-material-sphere, and not-included (supramundane), excluding pleasant feeling itself; the perception aggregate, volitional formations aggregate, and consciousness aggregate associated with it – these phenomena are associated with pleasant feeling.
Trong cõi lạc, thuộc Dục giới, Sắc giới, và không thuộc các giới đó (siêu thế), trừ thọ lạc; uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với chúng – những pháp này tương ưng với thọ lạc.
1757
989. Katame dhammā dukkhāya vedanāya sampayuttā?
989. Which phenomena are associated with painful feeling?
989. Những pháp nào tương ưng với thọ khổ?
Dukkhabhūmiyaṃ kāmāvacare, dukkhaṃ vedanaṃ ṭhapetvā; taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā dukkhāya vedanāya sampayuttā.
In the sphere of painful feeling, in the sense-sphere, excluding painful feeling itself; the perception aggregate, volitional formations aggregate, and consciousness aggregate associated with it – these phenomena are associated with painful feeling.
Trong cõi khổ, thuộc Dục giới, trừ thọ khổ; uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với chúng – những pháp này tương ưng với thọ khổ.
1758
990. Katame dhammā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā?
990. Which phenomena are associated with neither-painful-nor-pleasant feeling?
990. Những pháp nào tương ưng với thọ không khổ không lạc?
Adukkhamasukhabhūmiyaṃ kāmāvacare, rūpāvacare, arūpāvacare, apariyāpanne, adukkhamasukhaṃ vedanaṃ ṭhapetvā; taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā.
In the sphere of neither-painful-nor-pleasant feeling, in the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, and not-included (supramundane), excluding neither-painful-nor-pleasant feeling itself; the perception aggregate, volitional formations aggregate, and consciousness aggregate associated with it – these phenomena are associated with neither-painful-nor-pleasant feeling.
Trong cõi không khổ không lạc, thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không thuộc các giới đó (siêu thế), trừ thọ không khổ không lạc; uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với chúng – những pháp này tương ưng với thọ không khổ không lạc.
1759
991. Katame dhammā vipākā?
991. Which phenomena are results (vipāka)?
991. Những pháp nào là quả (vipāka)?
Kusalākusalānaṃ dhammānaṃ vipākā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā vipākā.
The results of wholesome and unwholesome phenomena that are sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, and not-included (supramundane); the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate – these phenomena are results.
Quả của các pháp thiện và bất thiện thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không thuộc các giới đó (siêu thế); uẩn thọ…pe… uẩn thức – những pháp này là quả.
1760
992. Katame dhammā vipākadhammadhammā?
992. Which phenomena are results-producing phenomena?
992. Những pháp nào có tính chất là quả (vipākadhammadhammā)?
Kusalākusalā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā vipākadhammadhammā.
The wholesome and unwholesome phenomena that are sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, and not-included (supramundane); the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate – these phenomena are results-producing phenomena.
Các pháp thiện và bất thiện thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không thuộc các giới đó (siêu thế); uẩn thọ…pe… uẩn thức – những pháp này có tính chất là quả.
1761
993. Katame dhammā nevavipākanavipākadhammadhammā?
993. Which phenomena are neither results nor results-producing phenomena?
993. Những pháp nào không phải là quả, cũng không có tính chất là quả?
Ye ca dhammā kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā nevavipākanavipākadhammadhammā.
Those phenomena that are merely functional, neither wholesome nor unwholesome, nor results of kamma; and all form; and the unconditioned element – these phenomena are neither results nor results-producing phenomena.
Các pháp chỉ là hành động, không phải thiện, không phải bất thiện, cũng không phải là quả của nghiệp, tất cả sắc, và giới vô vi – những pháp này không phải là quả, cũng không có tính chất là quả.
1762
994. Katame dhammā upādiṇṇupādāniyā?
994. Which phenomena are clung-to and capable of being clung-to?
994. Những pháp nào là bị nắm giữ, có tính chất bị nắm giữ?
Sāsavā kusalākusalānaṃ dhammānaṃ vipākā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; yañca rūpaṃ kammassa katattā – ime dhammā upādiṇṇupādāniyā.
Defiled (sāsavā), results of wholesome and unwholesome phenomena pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate; and whatever material form (rūpa) exists as a result of kamma – these phenomena are clung to and are the objects of clinging.
Các pháp hữu lậu là quả của các pháp thiện và bất thiện, thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn; và sắc pháp do nghiệp tạo ra – các pháp này là bị chấp thủ và là đối tượng của chấp thủ.
1763
995. Katame dhammā anupādiṇṇupādāniyā?
995. Which phenomena are not clung to but are objects of clinging?
995. Những pháp nào là không bị chấp thủ nhưng là đối tượng của chấp thủ?
Sāsavā kusalākusalā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; ye ca dhammā kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā; yañca rūpaṃ na kammassa katattā – ime dhammā anupādiṇṇupādāniyā.
Defiled wholesome and unwholesome phenomena pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate; and those functional phenomena (kiriyā) that are neither wholesome nor unwholesome and are not results of kamma; and whatever material form (rūpa) exists not as a result of kamma – these phenomena are not clung to but are objects of clinging.
Các pháp hữu lậu thiện và bất thiện thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn; và các pháp duy tác không phải thiện cũng không phải bất thiện và không phải là quả của nghiệp; và sắc pháp không phải do nghiệp tạo ra – các pháp này là không bị chấp thủ nhưng là đối tượng của chấp thủ.
1764
996. Katame dhammā anupādiṇṇaanupādāniyā?
996. Which phenomena are not clung to and are not objects of clinging?
996. Những pháp nào là không bị chấp thủ và không phải là đối tượng của chấp thủ?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anupādiṇṇaanupādāniyā.
The paths (maggā) and their fruits (maggaphalāni) which are unincluded (apariyāpannā), and the unconditioned element (asaṅkhatā dhātu) – these phenomena are not clung to and are not objects of clinging.
Các đạo và các quả của đạo, và pháp giới vô vi (Nibbāna) không thuộc ba cõi – các pháp này là không bị chấp thủ và không phải là đối tượng của chấp thủ.
1765
997. Katame dhammā saṃkiliṭṭhasaṃkilesikā?
997. Which phenomena are defiled and defiling?
997. Những pháp nào là bị ô nhiễm và có tính ô nhiễm?
Tīṇi akusalamūlāni – lobho, doso, moho; tadekaṭṭhā ca kilesā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā saṃkiliṭṭhasaṃkilesikā.
The three roots of unwholesomeness – greed (lobha), hatred (dosa), delusion (moha); and the defilements (kilesā) that are conjoined with them; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate conjoined with them; bodily kamma, verbal kamma, and mental kamma arising from them – these phenomena are defiled and defiling.
Ba căn bất thiện – tham, sân, si; và các phiền não đồng sinh với chúng; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn đồng sinh với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp do chúng sinh khởi – các pháp này là bị ô nhiễm và có tính ô nhiễm.
1766
998. Katame dhammā asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā?
998. Which phenomena are undefiled but defiling?
998. Những pháp nào là không bị ô nhiễm nhưng có tính ô nhiễm?
Sāsavā kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho, vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā.
Defiled wholesome and indeterminate phenomena pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere; the material form aggregate (rūpakkhandho), the feeling aggregate (vedanākkhandho), the perception aggregate (saññākkhandho), the volitional formations aggregate (saṅkhārakkhandho), the consciousness aggregate (viññāṇakkhandho) – these phenomena are undefiled but defiling.
Các pháp hữu lậu thiện và vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; sắc uẩn, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn – các pháp này là không bị ô nhiễm nhưng có tính ô nhiễm.
1767
999. Katame dhammā asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā?
999. Which phenomena are undefiled and undefiling?
999. Những pháp nào là không bị ô nhiễm và không có tính ô nhiễm?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā.
The paths and their fruits which are unincluded, and the unconditioned element – these phenomena are undefiled and undefiling.
Các đạo và các quả của đạo, và pháp giới vô vi (Nibbāna) không thuộc ba cõi – các pháp này là không bị ô nhiễm và không có tính ô nhiễm.
1768
1000. Katame dhammā savitakkasavicārā?
1000. Which phenomena are accompanied by initial application and sustained application (savitakkasavicārā)?
1000. Những pháp nào là có tầm có tứ?
Savitakkasavicārabhūmiyaṃ kāmāvacare, rūpāvacare, apariyāpanne, vitakkavicāre ṭhapetvā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā savitakkasavicārā.
In the sphere of initial application and sustained application (savitakkasavicārabhūmiyaṃ) pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and unincluded, excluding initial application and sustained application (vitakkavicāre) themselves; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate conjoined with them – these phenomena are accompanied by initial application and sustained application.
Các pháp thuộc Dục giới, Sắc giới, và các pháp không thuộc ba cõi trong cảnh giới có tầm có tứ, ngoại trừ tầm và tứ; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn đồng sinh với chúng – các pháp này là có tầm có tứ.
1769
1001. Katame dhammā avitakkavicāramattā?
1001. Which phenomena are without initial application, with sustained application only (avitakkavicāramattā)?
1001. Những pháp nào là không tầm chỉ có tứ?
Avitakkavicāramattabhūmiyaṃ rūpāvacare, apariyāpanne, vicāraṃ ṭhapetvā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā avitakkavicāramattā.
In the sphere of without initial application, with sustained application only (avitakkavicāramattabhūmiyaṃ) pertaining to the form-sphere and unincluded, excluding sustained application (vicāraṃ) itself; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are without initial application, with sustained application only.
Các pháp thuộc Sắc giới và các pháp không thuộc ba cõi trong cảnh giới không tầm chỉ có tứ, ngoại trừ tứ; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn đồng sinh với chúng – các pháp này là không tầm chỉ có tứ.
1770
1002. Katame dhammā avitakkaavicārā?
1002. Which phenomena are without initial application and without sustained application (avitakkaavicārā)?
1002. Những pháp nào là không tầm không tứ?
Avitakkaavicārabhūmiyaṃ kāmāvacare, rūpāvacare, arūpāvacare, apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā avitakkaavicārā.
In the sphere of without initial application and without sustained application (avitakkaavicārabhūmiyaṃ) pertaining to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate; all material form (rūpa), and the unconditioned element – these phenomena are without initial application and without sustained application.
Các pháp thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới và các pháp không thuộc ba cõi trong cảnh giới không tầm không tứ; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn; và tất cả sắc pháp, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – các pháp này là không tầm không tứ.
1771
1003. Katame dhammā pītisahagatā?
1003. Which phenomena are accompanied by joy (pītisahagatā)?
1003. Những pháp nào là đồng sinh với hỷ?
Pītibhūmiyaṃ kāmāvacare, rūpāvacare, apariyāpanne, pītiṃ ṭhapetvā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā pītisahagatā.
In the sphere of joy (pītibhūmiyaṃ) pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and unincluded, excluding joy (pītiṃ) itself; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by joy.
Các pháp thuộc Dục giới, Sắc giới, và các pháp không thuộc ba cõi trong cảnh giới hỷ, ngoại trừ hỷ; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn đồng sinh với chúng – các pháp này là đồng sinh với hỷ.
1772
1004. Katame dhammā sukhasahagatā?
1004. Which phenomena are accompanied by happiness (sukhasahagatā)?
1004. Những pháp nào là đồng sinh với lạc?
Sukhabhūmiyaṃ kāmāvacare, rūpāvacare, apariyāpanne, sukhaṃ ṭhapetvā; taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā sukhasahagatā.
In the sphere of happiness (sukhabhūmiyaṃ) pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and unincluded, excluding happiness (sukhaṃ) itself; the perception aggregate, the volitional formations aggregate, the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by happiness.
Các pháp thuộc Dục giới, Sắc giới, và các pháp không thuộc ba cõi trong cảnh giới lạc, ngoại trừ lạc; tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn đồng sinh với chúng – các pháp này là đồng sinh với lạc.
1773
1005. Katame dhammā upekkhāsahagatā?
1005. Which phenomena are accompanied by equanimity (upekkhāsahagatā)?
1005. Những pháp nào là đồng sinh với xả?
Upekkhābhūmiyaṃ kāmāvacare, rūpāvacare, arūpāvacare, apariyāpanne, upekkhaṃ ṭhapetvā; taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā upekkhāsahagatā.
In the sphere of equanimity (upekkhābhūmiyaṃ) pertaining to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and unincluded, excluding equanimity (upekkhaṃ) itself; the perception aggregate, the volitional formations aggregate, the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by equanimity.
Các pháp thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và các pháp không thuộc ba cõi trong cảnh giới xả, ngoại trừ xả; tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn đồng sinh với chúng – các pháp này là đồng sinh với xả.
1774
1006. Katame dhammā dassanena pahātabbā?
1006. Which phenomena are to be abandoned by insight (dassanena pahātabbā)?
1006. Những pháp nào phải đoạn trừ bằng Tuệ quán (Dassana)?
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso.
The three fetters: personality view (sakkāyadiṭṭhi), skeptical doubt (vicikicchā), and clinging to rules and vows (sīlabbataparāmāso).
Ba kiết sử – thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāso).
1775
1007. Tattha katamā sakkāyadiṭṭhi?
1007. Among these, what is personality view (sakkāyadiṭṭhi)?
1007. Trong đó, thế nào là thân kiến (sakkāyadiṭṭhi)?
Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ.
Here, an uninstructed ordinary person (puthujjano), not seeing the noble ones, not skilled in the Dhamma of the noble ones, not trained in the Dhamma of the noble ones, not seeing worthy persons, not skilled in the Dhamma of worthy persons, not trained in the Dhamma of worthy persons, regards material form (rūpaṃ) as self (attato), or the self as possessing material form, or material form as being in the self, or the self as being in material form.
Ở đây, một phàm phu không nghe pháp, không thấy các bậc Thánh, không thông thạo pháp của bậc Thánh, không được huấn luyện trong pháp của bậc Thánh; không thấy các bậc thiện trí, không thông thạo pháp của bậc thiện trí, không được huấn luyện trong pháp của bậc thiện trí, người ấy quán sắc là tự ngã, hoặc tự ngã có sắc, hoặc sắc ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong sắc.
Vedanaṃ attato samanupassati, vedanāvantaṃ vā attānaṃ, attani vā vedanaṃ, vedanāya vā attānaṃ.
He regards feeling (vedanaṃ) as self, or the self as possessing feeling, or feeling as being in the self, or the self as being in feeling.
Người ấy quán thọ là tự ngã, hoặc tự ngã có thọ, hoặc thọ ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong thọ.
Saññaṃ attato samanupassati, saññāvantaṃ vā attānaṃ, attani vā saññaṃ, saññāya vā attānaṃ.
He regards perception (saññaṃ) as self, or the self as possessing perception, or perception as being in the self, or the self as being in perception.
Người ấy quán tưởng là tự ngã, hoặc tự ngã có tưởng, hoặc tưởng ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong tưởng.
Saṅkhāre attato samanupassati, saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ, attani vā saṅkhāre, saṅkhāresu vā attānaṃ.
He regards volitional formations (saṅkhāre) as self, or the self as possessing volitional formations, or volitional formations as being in the self, or the self as being in volitional formations.
Người ấy quán hành là tự ngã, hoặc tự ngã có hành, hoặc hành ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong hành.
Viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
He regards consciousness (viññāṇaṃ) as self, or the self as possessing consciousness, or consciousness as being in the self, or the self as being in consciousness.
Người ấy quán thức là tự ngã, hoặc tự ngã có thức, hoặc thức ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong thức.
Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ* diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho paṭiggāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sakkāyadiṭṭhi.
Such a view, a viewpoint, a thicket of views, a wilderness of views, a contortion of views, a vacillation of views, a fetter of views, a grasping, an adherence, an obsession, an attachment, a wrong path, a mistaken way, wrongness, a sectarian ground, a perverted grasp – this is called personality view (sakkāyadiṭṭhi).
Những tà kiến như vậy, tà kiến chấp thủ, rừng rậm tà kiến, sa mạc tà kiến, sự xáo trộn tà kiến, sự dao động tà kiến, kiết sử tà kiến, sự chấp giữ, sự bám víu, sự cố chấp, sự bám chặt, con đường sai lầm, nẻo tà, sự tà vạy, nơi nương tựa của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lầm – đây được gọi là thân kiến.
1776
1008. Tattha katamā vicikicchā?
1008. Among these, what is skeptical doubt (vicikicchā)?
1008. Trong đó, thế nào là hoài nghi (vicikicchā)?
Satthari kaṅkhati vicikicchati, dhamme kaṅkhati vicikicchati, saṅghe kaṅkhati vicikicchati, sikkhāya kaṅkhati vicikicchati, pubbante kaṅkhati vicikicchati, aparante kaṅkhati vicikicchati, pubbantāparante kaṅkhati vicikicchati, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhati vicikicchati.
He is doubtful, he is skeptical about the Teacher (Satthari); he is doubtful, he is skeptical about the Dhamma; he is doubtful, he is skeptical about the Saṅgha; he is doubtful, he is skeptical about the training (sikkhāya); he is doubtful, he is skeptical about the past (pubbante); he is doubtful, he is skeptical about the future (aparante); he is doubtful, he is skeptical about both past and future (pubbantāparante); he is doubtful, he is skeptical about phenomena conditioned by dependent origination (idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu).
Hoài nghi, phân vân về Bậc Đạo Sư; hoài nghi, phân vân về Pháp; hoài nghi, phân vân về Tăng; hoài nghi, phân vân về Giới học; hoài nghi, phân vân về quá khứ; hoài nghi, phân vân về vị lai; hoài nghi, phân vân về quá khứ và vị lai; hoài nghi, phân vân về các pháp duyên khởi (Paṭiccasamuppāda).
Yā evarūpā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ vimati vicikicchā dveḷhakaṃ dvedhāpatho saṃsayo anekaṃsaggāho āsappanā parisappanā apariyogāhanā thambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati vicikicchā.
Such doubt, wavering, being in doubt, indecision, skeptical doubt, vacillation, a two-fold path, uncertainty, an indefinite grasp, seeking, wandering, inability to penetrate, a stiffening of mind, a mental scratching – this is called skeptical doubt (vicikicchā).
Những sự hoài nghi như vậy, sự hoài nghi, sự phân vân, sự lưỡng lự, sự do dự, sự phân vân, sự nghi ngờ, sự phân đôi, con đường hai ngả, sự không chắc chắn, sự nắm bắt không chắc chắn, sự dao động, sự lung lay, sự không thấu hiểu, sự cứng đờ của tâm, sự phiền não của tâm – đây được gọi là hoài nghi.
1777
1009. Tattha katamo sīlabbataparāmāso?
1009. Among these, what is clinging to rules and vows (sīlabbataparāmāso)?
1009. Trong đó, thế nào là giới cấm thủ (sīlabbataparāmāso)?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ ‘sīlena suddhi, vatena suddhi, sīlabbatena suddhī’ti yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho paṭiggāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sīlabbataparāmāso.
For recluses and brahmins outside this Dispensation (ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ), the view that says: ‘Purity through moral practices (sīlena suddhi), purity through vows (vatena suddhi), purity through moral practices and vows (sīlabbatena suddhī)’ – such a view, a viewpoint, a thicket of views, a wilderness of views, a contortion of views, a vacillation of views, a fetter of views, a grasping, an adherence, an obsession, an attachment, a wrong path, a mistaken way, wrongness, a sectarian ground, a perverted grasp – this is called clinging to rules and vows (sīlabbataparāmāso).
Ngoài giáo pháp này, các vị Sa-môn, Bà-la-môn có quan điểm như vậy: ‘sự thanh tịnh là do giới, sự thanh tịnh là do cấm, sự thanh tịnh là do giới và cấm’ – những tà kiến như vậy, tà kiến chấp thủ, rừng rậm tà kiến, sa mạc tà kiến, sự xáo trộn tà kiến, sự dao động tà kiến, kiết sử tà kiến, sự chấp giữ, sự bám víu, sự cố chấp, sự bám chặt, con đường sai lầm, nẻo tà, sự tà vạy, nơi nương tựa của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lầm – đây được gọi là giới cấm thủ.
1778
1010. Imāni tīṇi saṃyojanāni; tadekaṭṭhā ca kilesā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbā.
1010. These three fetters; and the defilements (kilesā) conjoined with them; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate conjoined with them; bodily kamma, verbal kamma, mental kamma arising from them – these phenomena are to be abandoned by insight.
1010. Ba kiết sử này; và các phiền não đồng sinh với chúng; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn đồng sinh với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp do chúng sinh khởi – các pháp này phải đoạn trừ bằng Tuệ quán (Dassana).
1779
1011. Katame dhammā bhāvanāya pahātabbā?
1011. Which phenomena are to be abandoned by development (bhāvanāya pahātabbā)?
1011. Những pháp nào phải đoạn trừ bằng Tuệ tu (Bhāvanā)?
Avaseso lobho, doso, moho; tadekaṭṭhā ca kilesā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā bhāvanāya pahātabbā.
The remaining greed, hatred, delusion; and the defilements conjoined with them; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate conjoined with them; bodily kamma, verbal kamma, mental kamma arising from them – these phenomena are to be abandoned by development.
Tham, sân, si còn lại; và các phiền não đồng sinh với chúng; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn đồng sinh với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp do chúng sinh khởi – các pháp này phải đoạn trừ bằng Tuệ tu (Bhāvanā).
1780
1012. Katame dhammā neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā?
1012. Which phenomena are to be abandoned neither by insight nor by development?
1012. Những pháp nào không phải đoạn trừ bằng Tuệ quán cũng không phải bằng Tuệ tu?
Kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā.
Wholesome and indeterminate phenomena pertaining to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe...the consciousness aggregate; all material form (rūpa), and the unconditioned element – these phenomena are to be abandoned neither by insight nor by development.
Các pháp thiện và vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và các pháp không thuộc ba cõi; thọ uẩn... (cho đến) ...thức uẩn; và tất cả sắc pháp, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – các pháp này không phải đoạn trừ bằng Tuệ quán cũng không phải bằng Tuệ tu.
1781
1013. Katame dhammā dassanena pahātabbahetukā?
1013. What are the phenomena whose root causes are to be abandoned by seeing?
1013. Những pháp nào có nhân phải đoạn trừ do thấy (tuệ)?
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso.
The three fetters – personality view, doubt, and adherence to rites and rituals.
Ba kiết sử – thân kiến, hoài nghi, giới cấm thủ.
1782
1014. Tattha katamā sakkāyadiṭṭhi…pe… ayaṃ vuccati sakkāyadiṭṭhi.
1014. Therein, what is personality view? …and so on… This is called personality view.
1014. Trong đó, thế nào là thân kiến?...(v.v)... đây gọi là thân kiến.
1783
1015. Tattha katamā vicikicchā…pe… ayaṃ vuccati vicikicchā.
1015. Therein, what is doubt? …and so on… This is called doubt.
1015. Trong đó, thế nào là hoài nghi?...(v.v)... đây gọi là hoài nghi.
1784
1016. Tattha katamo sīlabbataparāmāso…pe… ayaṃ vuccati sīlabbataparāmāso.
1016. Therein, what is adherence to rites and rituals? …and so on… This is called adherence to rites and rituals.
1016. Trong đó, thế nào là giới cấm thủ?...(v.v)... đây gọi là giới cấm thủ.
1785
1017. Imāni tīṇi saṃyojanāni; tadekaṭṭhā ca kilesā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbahetukā.
1017. These three fetters; and the defilements associated with them; the aggregate of feeling conjoined with them…and so on…the aggregate of consciousness; the bodily action, verbal action, and mental action arising from them – these phenomena have root causes to be abandoned by seeing.
1017. Ba kiết sử này; và các phiền não đồng nhất với chúng; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức đồng sanh với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp khởi lên từ chúng – những pháp này có nhân phải đoạn trừ do thấy (tuệ).
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso – ime dhammā dassanena pahātabbā.
The three fetters – personality view, doubt, adherence to rites and rituals – these phenomena are to be abandoned by seeing.
Ba kiết sử – thân kiến, hoài nghi, giới cấm thủ – những pháp này phải đoạn trừ do thấy (tuệ).
Tadekaṭṭho lobho, doso, moho – ime dhammā dassanena pahātabbahetū.
Greed, hatred, and delusion associated with them – these phenomena are root causes to be abandoned by seeing.
Tham, sân, si đồng nhất với chúng – những pháp này là nhân phải đoạn trừ do thấy (tuệ).
Tadekaṭṭhā ca kilesā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbahetukā.
And the defilements associated with them; the aggregate of feeling conjoined with them…and so on…the aggregate of consciousness; the bodily action, verbal action, and mental action arising from them – these phenomena have root causes to be abandoned by seeing.
Và các phiền não đồng nhất với chúng; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức đồng sanh với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp khởi lên từ chúng – những pháp này có nhân phải đoạn trừ do thấy (tuệ).
1786
1018. Katame dhammā bhāvanāya pahātabbahetukā?
1018. What are the phenomena whose root causes are to be abandoned by development?
1018. Những pháp nào có nhân phải đoạn trừ do tu tập?
Avaseso lobho, doso, moho – ime dhammā bhāvanāya pahātabbahetū.
The remaining greed, hatred, and delusion – these phenomena are root causes to be abandoned by development.
Tham, sân, si còn lại – những pháp này là nhân phải đoạn trừ do tu tập.
Tadekaṭṭhā ca kilesā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā bhāvanāya pahātabbahetukā.
And the defilements associated with them; the aggregate of feeling conjoined with them…and so on…the aggregate of consciousness; the bodily action, verbal action, and mental action arising from them – these phenomena have root causes to be abandoned by development.
Và các phiền não đồng nhất với chúng; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức đồng sanh với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp khởi lên từ chúng – những pháp này có nhân phải đoạn trừ do tu tập.
1787
1019. Katame dhammā neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā?
1019. What are the phenomena whose root causes are to be abandoned neither by seeing nor by development?
1019. Những pháp nào không có nhân phải đoạn trừ do thấy (tuệ) cũng không do tu tập?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā.
Excluding those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the aggregate of feeling, the aggregate of perception, the aggregate of mental formations, the aggregate of consciousness; all matter, and the unconditioned element – these phenomena have root causes to be abandoned neither by seeing nor by development.
Trừ những pháp đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc, không thuộc các cõi đó; uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức; tất cả sắc pháp, và pháp vô vi – những pháp này không có nhân phải đoạn trừ do thấy (tuệ) cũng không do tu tập.
1788
1020. Katame dhammā ācayagāmino?
1020. What are the phenomena that lead to accumulation?
1020. Những pháp nào dẫn đến tích lũy?
Sāsavā kusalākusalā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā ācayagāmino.
The wholesome and unwholesome phenomena with taints, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere; the aggregate of feeling…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena lead to accumulation.
Các pháp thiện, bất thiện hữu lậu thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức – những pháp này dẫn đến tích lũy.
1789
1021. Katame dhammā apacayagāmino?
1021. What are the phenomena that lead to diminution?
1021. Những pháp nào dẫn đến tiêu trừ?
Cattāro maggā apariyāpannā – ime dhammā apacayagāmino.
The four unincluded paths – these phenomena lead to diminution.
Bốn Đạo không thuộc các cõi đó – những pháp này dẫn đến tiêu trừ.
1790
1022. Katame dhammā neva ācayagāmi na apacayagāmino?
1022. What are the phenomena that lead neither to accumulation nor to diminution?
1022. Những pháp nào không dẫn đến tích lũy cũng không dẫn đến tiêu trừ?
Kusalākusalānaṃ dhammānaṃ vipākā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; ye ca dhammā kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā neva ācayagāmi na apacayagāmino.
The results of wholesome and unwholesome phenomena belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the aggregate of feeling…and so on…the aggregate of consciousness; and those phenomena that are merely functional, neither wholesome nor unwholesome, nor results of karma; all matter, and the unconditioned element – these phenomena lead neither to accumulation nor to diminution.
Quả của các pháp thiện, bất thiện thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc, không thuộc các cõi đó; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức; và những pháp chỉ là hành động, không thiện không bất thiện và không phải quả của nghiệp; tất cả sắc pháp, và pháp vô vi – những pháp này không dẫn đến tích lũy cũng không dẫn đến tiêu trừ.
1791
1023. Katame dhammā sekkhā?
1023. What are the phenomena that are in training (sekkhā)?
1023. Những pháp nào là Hữu học?
Cattāro maggā apariyāpannā, heṭṭhimāni ca tīṇi sāmaññaphalāni – ime dhammā sekkhā.
The four unincluded paths, and the three lower fruits of recluseship – these phenomena are in training.
Bốn Đạo không thuộc các cõi đó, và ba Quả Sa-môn thấp hơn – những pháp này là Hữu học.
1792
1024. Katame dhammā asekkhā?
1024. What are the phenomena that are beyond training (aseikkhā)?
1024. Những pháp nào là Vô học?
Upariṭṭhimaṃ* arahattaphalaṃ – ime dhammā asekkhā.
The uppermost fruit of arahantship – these phenomena are beyond training.
Quả A-la-hán tối thượng – những pháp này là Vô học.
1793
1025. Katame dhammā nevasekkhanāsekkhā?
1025. What are the phenomena that are neither in training nor beyond training?
1025. Những pháp nào không Hữu học cũng không Vô học?
Te dhamme ṭhapetvā, avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā nevasekkhanāsekkhā.
Excluding those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere; the aggregate of feeling…and so on…the aggregate of consciousness; all matter, and the unconditioned element – these phenomena are neither in training nor beyond training.
Trừ những pháp đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức; tất cả sắc pháp, và pháp vô vi – những pháp này không Hữu học cũng không Vô học.
1794
1026. Katame dhammā parittā?
1026. What are the phenomena that are limited?
1026. Những pháp nào là nhỏ hẹp (Paritta)?
Sabbeva kāmāvacarā kusalākusalābyākatā dhammā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā parittā.
All wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense sphere; the aggregate of matter…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena are limited.
Tất cả các pháp thiện, bất thiện, vô ký thuộc cõi dục; uẩn sắc... (v.v)... uẩn thức – những pháp này là nhỏ hẹp.
1795
1027. Katame dhammā mahaggatā?
1027. What are the phenomena that are exalted?
1027. Những pháp nào là quảng đại (Mahaggata)?
Rūpāvacarā, arūpāvacarā, kusalābyākatā dhammā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā mahaggatā.
The wholesome and indeterminate phenomena belonging to the form sphere and formless sphere; the aggregate of feeling…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena are exalted.
Các pháp thiện, vô ký thuộc cõi sắc, cõi vô sắc; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức – những pháp này là quảng đại.
1796
1028. Katame dhammā appamāṇā?
1028. What are the phenomena that are immeasurable?
1028. Những pháp nào là vô lượng (Appamāṇa)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā appamāṇā.
The unincluded paths and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are immeasurable.
Các Đạo và các Quả Đạo không thuộc các cõi đó, và pháp vô vi – những pháp này là vô lượng.
1797
1029. Katame dhammā parittārammaṇā?
1029. What are the phenomena with limited objects?
1029. Những pháp nào có đối tượng nhỏ hẹp?
Paritte dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā parittārammaṇā.
Those mental states and mental factors that arise with limited phenomena as their object – these phenomena have limited objects.
Những pháp tâm và tâm sở khởi lên nương vào các pháp nhỏ hẹp – những pháp này có đối tượng nhỏ hẹp.
1798
1030. Katame dhammā mahaggatārammaṇā?
1030. What are the phenomena with exalted objects?
1030. Những pháp nào có đối tượng quảng đại?
Mahaggate dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā mahaggatārammaṇā.
Those mental states and mental factors that arise with exalted phenomena as their object – these phenomena have exalted objects.
Những pháp tâm và tâm sở khởi lên nương vào các pháp quảng đại – những pháp này có đối tượng quảng đại.
1799
1031. Katame dhammā appamāṇārammaṇā?
1031. What are the phenomena with immeasurable objects?
1031. Những pháp nào có đối tượng vô lượng?
Appamāṇe dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā appamāṇārammaṇā.
Those mental states and mental factors that arise with immeasurable phenomena as their object – these phenomena have immeasurable objects.
Những pháp tâm và tâm sở khởi lên nương vào các pháp vô lượng – những pháp này có đối tượng vô lượng.
1800
1032. Katame dhammā hīnā?
1032. What are the phenomena that are inferior?
1032. Những pháp nào là hạ liệt?
Tīṇi akusalamūlāni – lobho, doso, moho; tadekaṭṭhā ca kilesā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā hīnā.
The three unwholesome roots – greed, hatred, delusion; and the defilements associated with them; the aggregate of feeling conjoined with them…and so on…the aggregate of consciousness; the bodily action, verbal action, and mental action arising from them – these phenomena are inferior.
Ba căn bất thiện – tham, sân, si; và các phiền não đồng nhất với chúng; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức đồng sanh với chúng; thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp khởi lên từ chúng – những pháp này là hạ liệt.
1801
1033. Katame dhammā majjhimā?
1033. What are the phenomena that are middling?
1033. Những pháp nào là trung bình?
Sāsavā kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā majjhimā.
The wholesome and indeterminate phenomena with taints belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere; the aggregate of matter…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena are middling.
Các pháp thiện, vô ký hữu lậu thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc; uẩn sắc... (v.v)... uẩn thức – những pháp này là trung bình.
1802
1034. Katame dhammā paṇītā?
1034. What are the phenomena that are sublime?
1034. Những pháp nào là thù thắng?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā paṇītā.
The unincluded paths and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are sublime.
Các Đạo và các Quả Đạo không thuộc các cõi đó, và pháp vô vi – những pháp này là thù thắng.
1803
1035. Katame dhammā micchattaniyatā?
1035. What are the phenomena that are fixed in wrongness?
1035. Những pháp nào là tà định (Micchattaniyata)?
Pañca kammāni ānantarikāni, yā ca micchādiṭṭhiniyatā – ime dhammā micchattaniyatā.
The five deeds with immediate result, and that wrong view which is fixed – these phenomena are fixed in wrongness.
Năm nghiệp vô gián, và tà kiến cố định – những pháp này là tà định.
1804
1036. Katame dhammā sammattaniyatā?
1036. What are the phenomena that are fixed in rightness?
1036. Những pháp nào là chánh định (Samattaniyata)?
Cattāro maggā apariyāpannā – ime dhammā sammattaniyatā.
The four unincluded paths – these phenomena are fixed in rightness.
Bốn Đạo không thuộc các cõi đó – những pháp này là chánh định.
1805
1037. Katame dhammā aniyatā?
1037. What are the phenomena that are unfixed?
1037. Những pháp nào là bất định?
Te dhamme ṭhapetvā, avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā aniyatā.
Excluding those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the aggregate of feeling…and so on…the aggregate of consciousness; all matter, and the unconditioned element – these phenomena are unfixed.
Trừ những pháp đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc, không thuộc các cõi đó; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức; tất cả sắc pháp, và pháp vô vi – những pháp này là bất định.
1806
1038. Katame dhammā maggārammaṇā?
1038. What are the phenomena with the path as object?
1038. Những pháp nào có đối tượng là Đạo?
Ariyamaggaṃ ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā maggārammaṇā.
Those mental states and mental factors that arise with the noble path as their object – these phenomena have the path as object.
Những pháp tâm và tâm sở khởi lên nương vào Thánh Đạo – những pháp này có đối tượng là Đạo.
1807
1039. Katame dhammā maggahetukā?
1039. What are the phenomena that have the path as root cause?
1039. Những pháp nào có nhân là Đạo?
Ariyamaggasamaṅgissa maggaṅgāni ṭhapetvā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā maggahetukā.
In one endowed with the noble path, excluding the path factors; the aggregate of feeling conjoined with them…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena have the path as root cause.
Đối với người đang thành tựu Thánh Đạo, trừ các chi Đạo ra; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức đồng sanh với chúng – những pháp này có nhân là Đạo.
Ariyamaggasamaṅgissa sammādiṭṭhi maggo ceva hetu ca, sammādiṭṭhiṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā maggahetukā.
In one endowed with the noble path, right view is both a path factor and a root cause; excluding right view, the aggregate of feeling conjoined with it…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena have the path as root cause.
Đối với người đang thành tựu Thánh Đạo, chánh kiến vừa là Đạo vừa là nhân; trừ chánh kiến ra, uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức đồng sanh với chúng – những pháp này có nhân là Đạo.
Ariyamaggasamaṅgissa alobho, adoso, amoho – ime dhammā maggahetū.
In one endowed with the noble path, non-greed, non-hatred, non-delusion – these phenomena are path-root causes.
Đối với người đang thành tựu Thánh Đạo, vô tham, vô sân, vô si – những pháp này là nhân của Đạo.
Taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā maggahetukā.
The aggregate of feeling conjoined with them…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena have the path as root cause.
Uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức đồng sanh với chúng – những pháp này có nhân là Đạo.
1808
1040. Katame dhammā maggādhipatino?
1040. What are the phenomena that have the path as predominance?
1040. Những pháp nào có quyền uy là Đạo?
Ariyamaggaṃ adhipatiṃ karitvā ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā maggādhipatino.
Those mental states and mental factors that arise making the noble path their predominant condition – these phenomena have the path as predominance.
Những pháp tâm và tâm sở khởi lên lấy Thánh Đạo làm quyền uy – những pháp này có quyền uy là Đạo.
Ariyamaggasamaṅgissa vīmaṃsādhipateyyaṃ maggaṃ bhāvayantassa vīmaṃsaṃ ṭhapetvā; taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā maggādhipatino.
In one endowed with the noble path, developing the path with investigation as predominance, excluding investigation; the aggregate of feeling conjoined with it…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena have the path as predominance.
Đối với người đang thành tựu Thánh Đạo, khi tu tập Đạo có quyền uy là sự thẩm tư (vīmaṃsā), trừ sự thẩm tư ra; uẩn thọ... (v.v)... uẩn thức đồng sanh với chúng – những pháp này có quyền uy là Đạo.
1809
1041. Katame dhammā uppannā?
1041. What are the phenomena that have arisen?
1041. Những pháp nào đã sanh?
Ye dhammā jātā bhūtā sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā uppannā samuppannā uṭṭhitā samuṭṭhitā uppannā uppannaṃsena saṅgahitā, rūpaṃ* , vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ime dhammā uppannā.
Those phenomena that are born, come into being, arisen, become manifest, appeared, produced, come forth, established, completely established, arisen, included in the category of arisen: form, feeling, perception, mental formations, consciousness—these phenomena are arisen.
Những pháp nào đã sinh, đã hiện hữu, đã phát sinh, đã được tạo thành, đã được hiển lộ, đã xuất hiện, đã khởi lên, đã cùng khởi lên, đã sinh, được bao gồm trong phần đã sinh – đó là sắc, thọ, tưởng, hành, thức – những pháp này là những pháp đã sinh.
1810
1042. Katame dhammā anuppannā?
1042. Which phenomena are not arisen?
1042. Những pháp nào là chưa sinh?
Ye dhammā ajātā abhūtā asañjātā anibbattā anabhinibbattā apātubhūtā anuppannā asamuppannā anuṭṭhitā asamuṭṭhitā anuppannā anuppannaṃsena saṅgahitā, rūpaṃ, vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ime dhammā anuppannā.
Those phenomena that are not born, not come into being, not arisen, not manifest, not appeared, not produced, not come forth, not established, not completely established, not arisen, not included in the category of not arisen: form, feeling, perception, mental formations, consciousness—these phenomena are not arisen.
Những pháp nào chưa sinh, chưa hiện hữu, chưa phát sinh, chưa được tạo thành, chưa được hiển lộ, chưa xuất hiện, chưa khởi lên, chưa cùng khởi lên, chưa sinh, được bao gồm trong phần chưa sinh – đó là sắc, thọ, tưởng, hành, thức – những pháp này là những pháp chưa sinh.
1811
1043. Katame dhammā uppādino?
1043. Which phenomena are bound to arise?
1043. Những pháp nào là đang sinh khởi?
Kusalākusalānaṃ dhammānaṃ avipakkavipākānaṃ vipākā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; yañca rūpaṃ kammassa katattā uppajjissati – ime dhammā uppādino.
The results of wholesome and unwholesome phenomena that have not yet ripened: results pertaining to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and not-included; the aggregate of feeling...etc....the aggregate of consciousness; and whatever form will arise due to kamma – these phenomena are bound to arise.
Những quả dị thục chưa chín muồi của các pháp thiện và bất thiện, thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không thuộc các giới; uẩn thọ…v.v… uẩn thức; và sắc nào sẽ sinh khởi do nghiệp đã tạo – những pháp này là đang sinh khởi.
1812
1044. Katame dhammā atītā?
1044. Which phenomena are past?
1044. Những pháp nào là quá khứ?
Ye dhammā atītā niruddhā vigatā vipariṇatā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā uppajjitvā vigatā atītā atītaṃsena saṅgahitā, rūpaṃ, vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ime dhammā atītā.
Those phenomena that are past, ceased, gone, transformed, set, completely set, having arisen and gone, past, included in the category of past: form, feeling, perception, mental formations, consciousness—these phenomena are past.
Những pháp nào đã qua, đã diệt, đã biến mất, đã thay đổi, đã lặn mất, đã lặn mất hoàn toàn, đã diệt sau khi sinh, là quá khứ, được bao gồm trong phần quá khứ – đó là sắc, thọ, tưởng, hành, thức – những pháp này là quá khứ.
1813
1045. Katame dhammā anāgatā?
1045. Which phenomena are future?
1045. Những pháp nào là vị lai?
Ye dhammā ajātā abhūtā asañjātā anibbattā anabhinibbattā apātubhūtā anuppannā asamuppannā anuṭṭhitā asamuṭṭhitā anāgatā anāgataṃsena saṅgahitā, rūpaṃ, vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ime dhammā anāgatā.
Those phenomena that are not born, not come into being, not arisen, not manifest, not appeared, not produced, not come forth, not established, not completely established, future, included in the category of future: form, feeling, perception, mental formations, consciousness—these phenomena are future.
Những pháp nào chưa sinh, chưa hiện hữu, chưa phát sinh, chưa được tạo thành, chưa được hiển lộ, chưa xuất hiện, chưa cùng xuất hiện, chưa khởi lên, chưa cùng khởi lên, là vị lai, được bao gồm trong phần vị lai – đó là sắc, thọ, tưởng, hành, thức – những pháp này là vị lai.
1814
1046. Katame dhammā paccuppannā?
1046. Which phenomena are present?
1046. Những pháp nào là hiện tại?
Ye dhammā jātā bhūtā sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā uppannā samuppannā uṭṭhitā samuṭṭhitā paccuppannā paccuppannaṃsena saṅgahitā, rūpaṃ, vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ime dhammā paccuppannā.
Those phenomena that are born, come into being, arisen, become manifest, appeared, produced, come forth, established, completely established, present, included in the category of present: form, feeling, perception, mental formations, consciousness—these phenomena are present.
Những pháp nào đã sinh, đã hiện hữu, đã phát sinh, đã được tạo thành, đã được hiển lộ, đã xuất hiện, đã cùng xuất hiện, đã khởi lên, đã cùng khởi lên, là hiện tại, được bao gồm trong phần hiện tại – đó là sắc, thọ, tưởng, hành, thức – những pháp này là hiện tại.
1815
1047. Katame dhammā atītārammaṇā?
1047. Which phenomena have past objects?
1047. Những pháp nào có đối tượng là quá khứ?
Atīte dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā atītārammaṇā.
Those mental and concomitant mental phenomena that arise with past phenomena as their object—these phenomena have past objects.
Những pháp tâm và tâm sở nào sinh khởi dựa vào các pháp quá khứ – những pháp này có đối tượng là quá khứ.
1816
1048. Katame dhammā anāgatārammaṇā?
1048. Which phenomena have future objects?
1048. Những pháp nào có đối tượng là vị lai?
Anāgate dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā anāgatārammaṇā.
Those mental and concomitant mental phenomena that arise with future phenomena as their object—these phenomena have future objects.
Những pháp tâm và tâm sở nào sinh khởi dựa vào các pháp vị lai – những pháp này có đối tượng là vị lai.
1817
1049. Katame dhammā paccuppannārammaṇā?
1049. Which phenomena have present objects?
1049. Những pháp nào có đối tượng là hiện tại?
Paccuppanne dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā paccuppannārammaṇā.
Those mental and concomitant mental phenomena that arise with present phenomena as their object—these phenomena have present objects.
Những pháp tâm và tâm sở nào sinh khởi dựa vào các pháp hiện tại – những pháp này có đối tượng là hiện tại.
1818
1050. Katame dhammā ajjhattā?
1050. Which phenomena are internal?
1050. Những pháp nào là nội tại?
Ye dhammā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ niyatā pāṭipuggalikā upādiṇṇā, rūpaṃ, vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ime dhammā ajjhattā.
Those phenomena that are internal, personal, fixed, individual, appropriated by those various beings: form, feeling, perception, mental formations, consciousness—these phenomena are internal.
Những pháp nào thuộc về nội tại, cá nhân, cố định, riêng biệt của các chúng sinh đó, đã được chấp thủ – đó là sắc, thọ, tưởng, hành, thức – những pháp này là nội tại.
1819
1051. Katame dhammā bahiddhā?
1051. Which phenomena are external?
1051. Những pháp nào là ngoại tại?
Ye dhammā tesaṃ tesaṃ parasattānaṃ parapuggalānaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ niyatā pāṭipuggalikā upādiṇṇā, rūpaṃ, vedanā, saññā, saṅkhārā, viññāṇaṃ – ime dhammā bahiddhā.
Those phenomena that are internal, personal, fixed, individual, appropriated by those various other beings and other individuals: form, feeling, perception, mental formations, consciousness—these phenomena are external.
Những pháp nào thuộc về nội tại, cá nhân, cố định, riêng biệt của các chúng sinh khác, các cá nhân khác, đã được chấp thủ – đó là sắc, thọ, tưởng, hành, thức – những pháp này là ngoại tại.
1820
1052. Katame dhammā ajjhattabahiddhā?
1052. Which phenomena are internal and external?
1052. Những pháp nào là nội tại và ngoại tại?
Tadubhayaṃ – ime dhammā ajjhattabahiddhā.
Both of these—these phenomena are internal and external.
Cả hai điều đó – những pháp này là nội tại và ngoại tại.
1821
1053. Katame dhammā ajjhattārammaṇā?
1053. Which phenomena have internal objects?
1053. Những pháp nào có đối tượng là nội tại?
Ajjhatte dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā ajjhattārammaṇā.
Those mental and concomitant mental phenomena that arise with internal phenomena as their object—these phenomena have internal objects.
Những pháp tâm và tâm sở nào sinh khởi dựa vào các pháp nội tại – những pháp này có đối tượng là nội tại.
1822
1054. Katame dhammā bahiddhārammaṇā?
1054. Which phenomena have external objects?
1054. Những pháp nào có đối tượng là ngoại tại?
Bahiddhā dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā bahiddhārammaṇā.
Those mental and concomitant mental phenomena that arise with external phenomena as their object—these phenomena have external objects.
Những pháp tâm và tâm sở nào sinh khởi dựa vào các pháp ngoại tại – những pháp này có đối tượng là ngoại tại.
1823
1055. Katame dhammā ajjhattabahiddhārammaṇā?
1055. Which phenomena have internal and external objects?
1055. Những pháp nào có đối tượng là nội tại và ngoại tại?
Ajjhattabahiddhā dhamme ārabbha ye uppajjanti cittacetasikā dhammā – ime dhammā ajjhattabahiddhārammaṇā.
Those mental and concomitant mental phenomena that arise with internal and external phenomena as their object—these phenomena have internal and external objects.
Những pháp tâm và tâm sở nào sinh khởi dựa vào các pháp nội tại và ngoại tại – những pháp này có đối tượng là nội tại và ngoại tại.
1824
1056. Katame dhammā sanidassanasappaṭighā?
1056. Which phenomena are visible and impinge?
1056. Những pháp nào là hữu kiến và hữu đối?
Rūpāyatanaṃ – ime dhammā sanidassanasappaṭighā.
The sense-sphere of form—these phenomena are visible and impinge.
Sắc xứ – những pháp này là hữu kiến và hữu đối.
1825
1057. Katame dhammā anidassanasappaṭighā?
1057. Which phenomena are invisible and impinge?
1057. Những pháp nào là vô kiến và hữu đối?
Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, saddāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ – ime dhammā anidassanasappaṭighā.
The sense-sphere of eye, the sense-sphere of ear, the sense-sphere of nose, the sense-sphere of tongue, the sense-sphere of body, the sense-sphere of sound, the sense-sphere of smell, the sense-sphere of taste, the sense-sphere of touch—these phenomena are invisible and impinge.
Nhãn xứ, nhĩ xứ, tỷ xứ, thiệt xứ, thân xứ, thanh xứ, hương xứ, vị xứ, xúc xứ – những pháp này là vô kiến và hữu đối.
1826
1058. Katame dhammā anidassanaappaṭighā?
1058. Which phenomena are invisible and do not impinge?
1058. Những pháp nào là vô kiến và vô đối?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho; yañca rūpaṃ anidassanaṃ appaṭighaṃ dhammāyatanapariyāpannaṃ; asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anidassanaappaṭighā.
The aggregate of feeling, the aggregate of perception, the aggregate of mental formations, the aggregate of consciousness; and whatever form is invisible, does not impinge, and is included in the sphere of phenomena; and the unconditioned element (Nibbāna)—these phenomena are invisible and do not impinge.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức; và sắc nào là vô kiến, vô đối, thuộc pháp xứ; và pháp giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này là vô kiến và vô đối.
1827
Tikaṃ.
The Triad.
Bộ ba (Tika).
1828

Dukanikkhepaṃ

The Dyad Exposition

Phân loại theo Bộ đôi (Dukanikkhepaṃ)

1829
Hetugocchakaṃ
The Root Cluster
Nhóm Nhân (Hetugocchakaṃ)
1830
1059. Katame dhammā hetū?
1059. Which phenomena are roots?
1059. Những pháp nào là nhân (hetu)?
Tayo kusalahetū, tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū, nava kāmāvacarahetū cha rūpāvacarahetū, cha arūpāvacarahetū, cha apariyāpannahetū.
Three wholesome roots, three unwholesome roots, three indeterminate roots; nine roots pertaining to the sense-sphere, six roots pertaining to the form-sphere, six roots pertaining to the formless-sphere, six roots not included (in the three spheres).
Ba nhân thiện, ba nhân bất thiện, ba nhân vô ký, chín nhân Dục giới, sáu nhân Sắc giới, sáu nhân Vô sắc giới, sáu nhân không thuộc các giới.
1831
1060. Tattha katame tayo kusalahetū?
1060. Among these, which are the three wholesome roots?
1060. Trong đó, ba nhân thiện là gì?
Alobho, adoso, amoho.
Non-greed, non-hatred, non-delusion.
Vô tham, vô sân, vô si.
1832
1061. Tattha katamo alobho?
1061. Among these, what is non-greed?
1061. Trong đó, vô tham là gì?
Yo alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati alobho.
That which is non-greed, not clinging, the state of not clinging; non-attachment, not being attached, the state of not being attached; non-covetousness; non-greed as a root of wholesome kamma—this is called non-greed.
Sự không tham, không dính mắc, trạng thái không dính mắc; sự không ái luyến, không say đắm, trạng thái không say đắm; sự không tham lam; vô tham là căn lành – đây được gọi là vô tham.
1833
1062. Tattha katamo adoso?
1062. Among these, what is non-hatred?
1062. Trong đó, vô sân là gì?
Yo adoso adussanā adussitattaṃ metti mettāyanā mettāyitattaṃ anuddā anuddāyanā anudāyitattaṃ hitesitā anukampā abyāpādo abyāpajjo adoso kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati adoso.
That which is non-hatred, not being angry, the state of not being angry; friendliness, radiating friendliness, the state of radiating friendliness; compassion, having compassion, the state of having compassion; wishing for welfare, sympathy, non-ill-will, not being hostile; non-hatred as a root of wholesome kamma—this is called non-hatred.
Sự không sân, không thù ghét, trạng thái không thù ghét; tâm từ, sự phát triển tâm từ, trạng thái phát triển tâm từ; sự không làm hại, sự không làm hại, trạng thái không làm hại; sự mong cầu lợi ích, lòng bi mẫn, sự không ác ý, sự không gây hại; vô sân là căn lành – đây được gọi là vô sân.
1834
1063. Tattha katamo amoho?
1063. Among these, what is non-delusion?
1063. Trong đó, vô si là gì?
Dukkhe ñāṇaṃ, dukkhasamudaye ñāṇaṃ, dukkhanirodhe ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ, pubbante ñāṇaṃ, aparante ñāṇaṃ, pubbantāparante ñāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu ñāṇaṃ, yā evarūpā paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati amoho.
Knowledge of suffering, knowledge of the origin of suffering, knowledge of the cessation of suffering, knowledge of the path leading to the cessation of suffering; knowledge of the past, knowledge of the future, knowledge of the past and future; knowledge of conditionality and of phenomena arisen from conditions; that wisdom which is such—comprehension, investigation, thorough investigation, discrimination of phenomena, observation, close observation, repeated observation; sagacity, skill, dexterity; thorough understanding, reflection, scrutiny, extensive wisdom, insight, understanding, analysis of phenomena, mindfulness, goad, wisdom, faculty of wisdom, power of wisdom, sword of wisdom, palace of wisdom, light of wisdom, radiance of wisdom, illumination of wisdom, jewel of wisdom; non-delusion, discrimination of phenomena, right view—this is called non-delusion.
Trí tuệ về Khổ, trí tuệ về Khổ tập, trí tuệ về Khổ diệt, trí tuệ về con đường đưa đến Khổ diệt; trí tuệ về quá khứ, trí tuệ về vị lai, trí tuệ về cả quá khứ và vị lai; trí tuệ về duyên khởi (idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu ñāṇaṃ); sự hiểu biết như vậy, sự nhận thức, sự phân tích, sự phân tích kỹ lưỡng, sự phân tích pháp, sự quan sát, sự nhận biết, sự nhận biết rõ ràng, sự thông thái, sự khéo léo, sự tinh thông, sự phân biệt, sự suy tư, sự xem xét kỹ lưỡng, sự trí tuệ rộng lớn, sự thông minh, sự dẫn dắt, tuệ quán (vipassanā), chánh tri kiến (sampajaññaṃ), sự thúc đẩy, trí tuệ (paññā), quyền năng trí tuệ (paññindriyaṃ), sức mạnh trí tuệ (paññābalaṃ), vũ khí trí tuệ (paññāsatthaṃ), lâu đài trí tuệ (paññāpāsādo), ánh sáng trí tuệ (paññāāloko), sự rực rỡ của trí tuệ (paññāobhāso), ngọn đèn trí tuệ (paññāpajjoto), viên ngọc trí tuệ (paññāratanaṃ); vô si, sự phân tích pháp, chánh kiến – đây được gọi là vô si.
1835
Ime tayo kusalahetū.
These are the three wholesome roots.
Đây là ba nhân thiện.
1836
1064. Tattha katame tayo akusalahetū?
1064. Among these, which are the three unwholesome roots?
1064. Trong đó, ba nhân bất thiện là gì?
Lobho, doso, moho.
Greed, hatred, delusion.
Tham, sân, si.
1837
1065. Tattha katamo lobho?
1065. Among these, what is greed?
1065. Trong đó, tham là gì?
Yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandī nandīrāgo* cittassa sārāgo icchā mucchā ajjhosānaṃ gedho paligedho saṅgo paṅko ejā māyā janikā sañjananī sibbinī* jālinī saritā visattikā suttaṃ visaṭā āyūhinī* dutiyā paṇidhi bhavanetti vanaṃ vanatho santhavo sineho apekkhā paṭibandhu āsā āsisanā āsisitattaṃ* rūpāsā saddāsā gandhāsā rasāsā phoṭṭhabbāsā lābhāsā dhanāsā puttāsā jīvitāsā jappā pajappā abhijappā jappā jappanā jappitattaṃ loluppaṃ loluppāyanā loluppāyitattaṃ pucchañjikatā* sādhukamyatā adhammarāgo visamalobho nikanti nikāmanā patthanā pihanā sampatthanā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā ogho yogo gantho upādānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ chādanaṃ bandhanaṃ upakkileso anusayo pariyuṭṭhānaṃ latā vevicchaṃ dukkhamūlaṃ dukkhanidānaṃ dukkhappabhavo mārapāso mārabaḷisaṃ māravisayo taṇhānadī taṇhājālaṃ taṇhāgaddulaṃ taṇhāsamuddo abhijjhā lobho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati lobho.
Whatever attachment, whatever strong attachment, whatever leading back, whatever longing and affection, whatever delight, whatever delight and attachment, whatever strong attachment of the mind, whatever desire, whatever infatuation, whatever engulfing, whatever greed, whatever excessive greed, whatever clinging, whatever mud-like defilement, whatever agitation, whatever delusion, whatever generating, whatever generating together, whatever sewing, whatever net-like, whatever stream, whatever widely spreading craving, whatever thread-like, whatever broadly extended, whatever striving, whatever companion, whatever aspiration, whatever leading to existence, whatever forest-like, whatever thicket, whatever close association, whatever affection, whatever expectation, whatever bond, whatever hope, whatever aspiring, whatever state of aspiring; whatever hope for forms, whatever hope for sounds, whatever hope for odors, whatever hope for tastes, whatever hope for tactile objects, whatever hope for gains, whatever hope for wealth, whatever hope for sons, whatever hope for life; whatever incessant chatter, whatever babbling, whatever excessive babbling; whatever incessant chatter, whatever chattering, whatever state of chattering; whatever greediness, whatever tendency to greediness, whatever state of being greedy; whatever fawning like a dog wagging its tail, whatever desire for goodness, whatever unrighteous passion, whatever unwholesome greed, whatever attachment, whatever delight, whatever aspiration, whatever yearning, whatever intense aspiration; whatever sensual craving, whatever craving for existence, whatever craving for non-existence; whatever craving for form, whatever craving for the formless, whatever craving for cessation; whatever craving for forms, whatever craving for sounds, whatever craving for odors, whatever craving for tastes, whatever craving for tactile objects, whatever craving for dhammas; whatever flood, whatever yoke, whatever fetter, whatever clinging, whatever obstruction, whatever hindrance, whatever covering, whatever bondage, whatever defilement, whatever latent tendency, whatever obsession; whatever creeper, whatever vacillation, whatever root of suffering, whatever source of suffering, whatever origin of suffering, whatever snare of Māra, whatever hook of Māra, whatever realm of Māra; whatever river of craving, whatever net of craving, whatever binding-strap of craving, whatever ocean of craving; whatever covetousness, whatever greed, whatever root of unwholesomeness – this is called greed (lobha).
Tham ái nào là ái nhiễm, là tùy miên, là tùy thuận, là hỷ, là hỷ ái, là ái nhiễm của tâm, là ước muốn, là mê muội, là chấp thủ, là tham luyến, là tham luyến cùng khắp, là dính mắc, là bùn lầy, là dao động, là huyễn hoặc, là sinh khởi, là làm cho sinh khởi, là nối kết, là giăng lưới, là dòng chảy, là sự bám chấp, là sợi dây, là sự lan tỏa, là sự nỗ lực, là người bạn thứ hai, là sự nguyện cầu, là sợi dây dẫn đến các cõi hữu, là rừng rậm, là sự chấp thủ vào rừng rậm, là sự thân cận, là sự luyến ái, là sự mong đợi, là sự ràng buộc, là sự hy vọng, là sự ước ao, là trạng thái ước ao; là sự hy vọng vào sắc, là sự hy vọng vào tiếng, là sự hy vọng vào hương, là sự hy vọng vào vị, là sự hy vọng vào xúc, là sự hy vọng vào lợi lộc, là sự hy vọng vào tài sản, là sự hy vọng vào con cái, là sự hy vọng vào sự sống; là sự thầm thì, là sự thầm thì liên tục, là sự thầm thì mãnh liệt, là sự thầm thì, là hành động thầm thì, là trạng thái thầm thì; là sự tham lam, là sự tham lam liên tục, là trạng thái tham lam; là sự ve vãn, là sự khao khát điều tốt đẹp, là tham ái bất thiện, là tham lam bất chính, là sự ưa thích, là sự ham muốn, là sự khát khao, là sự mong mỏi, là sự khao khát mãnh liệt; là dục ái, là hữu ái, là phi hữu ái; là sắc ái, là vô sắc ái, là diệt ái; là sắc ái, là thanh ái, là hương ái, là vị ái, là xúc ái, là pháp ái; là lụt lội, là kiết sử, là triền phược, là chấp thủ, là che chướng, là chướng ngại, là che đậy, là trói buộc, là phiền não phụ, là tùy miên, là triền cái, là dây leo, là sự tham muốn nhiều thứ, là gốc rễ của khổ, là nguồn gốc của khổ, là nơi phát sinh của khổ, là lưới của Ma vương, là mồi nhử của Ma vương, là cảnh giới của Ma vương, là sông ái, là lưới ái, là sợi dây ái, là biển ái, là tham lam, là gốc rễ bất thiện – đây được gọi là tham (lobha).
1838
1066. Tattha katamo doso?
1066. Among these, what is dosa?
1066. Trong đó, thế nào là sân (dosa)?
Anatthaṃ me acarīti āghāto jāyati, anatthaṃ me caratīti āghāto jāyati, anatthaṃ me carissatīti āghāto jāyati, piyassa me manāpassa anatthaṃ acari…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati, appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissatīti āghāto jāyati, aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati.
‘He did me harm’ – thus ill-will arises. ‘He is doing me harm’ – thus ill-will arises. ‘He will do me harm’ – thus ill-will arises. ‘He did harm to my dear and beloved’…pe… ‘He is doing harm’…pe… ‘He will do harm’ – thus ill-will arises. ‘He did good to my disliked and unpleasant one’…pe… ‘He is doing good’…pe… ‘He will do good’ – thus ill-will arises. Or ill-will arises without cause.
“Người ấy đã làm hại tôi” – sân hận sinh khởi; “Người ấy đang làm hại tôi” – sân hận sinh khởi; “Người ấy sẽ làm hại tôi” – sân hận sinh khởi; “Người thân yêu, khả ái của tôi đã bị hại… (tương tự)… đang bị hại… (tương tự)… sẽ bị hại” – sân hận sinh khởi; “Kẻ không thân yêu, không khả ái của tôi đã được lợi… (tương tự)… đang được lợi… (tương tự)… sẽ được lợi” – sân hận sinh khởi; hoặc sân hận sinh khởi một cách vô cớ.
Yo evarūpo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati doso.
Whatever such vexation of mind, hostility, resentment, opposition, anger, great anger, intense anger, hatred, malice, intense malice, mental perversity, mental corruption, wrath, being angry, the state of being angry; hatred, being malevolent, the state of being malevolent; perversity, acting perversely, the state of acting perversely; opposition, strong opposition, ferocity, ill-temper, displeasure of mind – this is called dosa.
Sân hận nào như vậy của tâm, sự phẫn nộ, sự chống đối, sự đối kháng, sự giận dữ, sự phẫn nộ mãnh liệt, sự phẫn nộ cực độ, sự sân hận, sự ác ý, sự ác ý tột cùng, sự bất mãn của tâm, sự ô nhiễm của ý, sự giận dữ, sự nổi giận, trạng thái nổi giận; sự sân hận, sự thù ghét, trạng thái thù ghét; sự bất mãn, sự bất mãn liên tục, trạng thái bất mãn; sự đối kháng, sự đối kháng mãnh liệt, sự hung bạo, sự cáu kỉnh, sự không hài lòng của tâm – đây được gọi là sân (dosa).
1839
1067. Tattha katamo moho?
1067. Among these, what is moha?
1067. Trong đó, thế nào là si (moha)?
Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃ, yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asaṃgāhanā apariyogāhanā asamapekkhanā apaccavekkhaṇā apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sammoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati moho.
Ignorance of suffering, ignorance of the origin of suffering, ignorance of the cessation of suffering, ignorance of the path leading to the cessation of suffering; ignorance of the past, ignorance of the future, ignorance of both past and future; ignorance of dependent origination with its conditions. Whatever such ignorance, non-seeing, non-comprehension, non-understanding, non-awakening, non-penetration, non-gathering, non-fathoming, non-reflecting, non-reviewing, non-realizing, foolishness, stupidity, lack of comprehension; delusion, strong delusion, complete delusion, avijjā, the flood of avijjā, the yoke of avijjā, the latent tendency of avijjā, the obsession of avijjā, the tendril of avijjā; moha, the root of unwholesomeness – this is called moha.
Sự vô minh về Khổ, sự vô minh về Khổ tập, sự vô minh về Khổ diệt, sự vô minh về Con đường đưa đến Khổ diệt; sự vô minh về quá khứ, sự vô minh về vị lai, sự vô minh về cả quá khứ và vị lai; sự vô minh về các pháp duyên khởi y theo duyên này; sự vô minh nào như vậy, sự không thấy, sự không chứng ngộ, sự không thấu hiểu, sự không giác ngộ, sự không xuyên thấu, sự không nắm bắt, sự không thấu triệt, sự không quán sát, sự không phản tư, sự không trực nhận; sự ngu dốt, sự si mê, sự không tỉnh giác; sự si mê, sự si mê sâu sắc, sự si mê hoàn toàn; vô minh, lụt vô minh, kiết sử vô minh, tùy miên vô minh, triền cái vô minh, sự đeo bám của vô minh; si mê, gốc rễ bất thiện – đây được gọi là si (moha).
1840
Ime tayo akusalahetū.
These are the three roots of unwholesomeness.
Đây là ba gốc rễ bất thiện.
1841
1068. Tattha katame tayo abyākatahetū?
1068. Among these, what are the three undeterminable (abyākata) roots?
1068. Trong đó, thế nào là ba nhân vô ký (abyākatahetū)?
Kusalānaṃ vā dhammānaṃ vipākato kiriyābyākatesu vā dhammesu alobho adoso amoho – ime tayo abyākatahetū.
Alobha, adosa, amoha, either as results (vipāka) of wholesome dhammas or as functional (kiriyābyākata) dhammas – these are the three undeterminable roots.
Không tham, không sân, không si, do quả dị thục của các pháp thiện hoặc trong các pháp tác nghiệp vô ký – đây là ba nhân vô ký.
1842
1069. Tattha katame nava kāmāvacarahetū?
1069. Among these, what are the nine roots of the sense-sphere?
1069. Trong đó, thế nào là chín nhân Dục giới (kāmāvacarahetū)?
Tayo kusalahetū, tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū – ime nava kāmāvacarahetū.
The three wholesome roots, the three unwholesome roots, the three undeterminable roots – these are the nine roots of the sense-sphere.
Ba nhân thiện, ba nhân bất thiện, ba nhân vô ký – đây là chín nhân Dục giới.
1843
1070. Tattha katame cha rūpāvacarahetū?
1070. Among these, what are the six roots of the form-sphere?
1070. Trong đó, thế nào là sáu nhân Sắc giới (rūpāvacarahetū)?
Tayo kusalahetū, tayo abyākatahetū – ime cha rūpāvacarahetū.
The three wholesome roots, the three undeterminable roots – these are the six roots of the form-sphere.
Ba nhân thiện, ba nhân vô ký – đây là sáu nhân Sắc giới.
1844
1071. Tattha katame cha arūpāvacarahetū?
1071. Among these, what are the six roots of the formless-sphere?
1071. Trong đó, thế nào là sáu nhân Vô sắc giới (arūpāvacarahetū)?
Tayo kusalahetū, tayo abyākatahetū – ime cha arūpāvacarahetū.
The three wholesome roots, the three undeterminable roots – these are the six roots of the formless-sphere.
Ba nhân thiện, ba nhân vô ký – đây là sáu nhân Vô sắc giới.
1845
1072. Tattha katame cha apariyāpannahetū?
1072. Among these, what are the six unincluded (apariyāpanna) roots?
1072. Trong đó, thế nào là sáu nhân Vô sở hữu (apariyāpannahetū)?
Tayo kusalahetū, tayo abyākatahetū – ime cha apariyāpannahetū.
The three wholesome roots, the three undeterminable roots – these are the six unincluded roots.
Ba nhân thiện, ba nhân vô ký – đây là sáu nhân Vô sở hữu.
1846
1073. Tattha katame tayo kusalahetū?
1073. Among these, what are the three wholesome roots?
1073. Trong đó, thế nào là ba nhân thiện (kusalahetū)?
Alobho, adoso, amoho.
Alobha, adosa, amoho.
Không tham, không sân, không si.
1847
1074. Tattha katamo alobho?
1074. Among these, what is alobha?
1074. Trong đó, thế nào là không tham (alobha)?
Yo alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati alobho.
Whatever non-greed, non-being greedy, the state of non-being greedy; non-attachment, non-being attached, the state of non-being attached; non-covetousness; alobha, the root of wholesomeness – this is called alobha.
Không tham nào là sự không tham lam, trạng thái không tham lam; sự không ái nhiễm, sự không ái nhiễm sâu sắc, trạng thái không ái nhiễm sâu sắc; sự không tham lam, không tham là gốc rễ thiện – đây được gọi là không tham.
1848
1075. Tattha katamo adoso?
1075. Among these, what is adosa?
1075. Trong đó, thế nào là không sân (adosa)?
Yo adoso adussanā adussitattaṃ…pe… abyāpādo abyāpajjo adoso kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati adoso.
Whatever non-hatred, non-being hateful, the state of non-being hateful…pe… non-ill-will, non-malevolence; adosa, the root of wholesomeness – this is called adosa.
Không sân nào là sự không thù ghét, trạng thái không thù ghét… (tương tự)… sự không ác ý, sự không gây hại; không sân là gốc rễ thiện – đây được gọi là không sân.
1849
1076. Tattha katamo amoho?
1076. Among these, what is amoho?
1076. Trong đó, thế nào là không si (amoha)?
Dukkhe ñāṇaṃ, dukkhasamudaye ñāṇaṃ, dukkhanirodhe ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ, pubbante ñāṇaṃ, aparante ñāṇaṃ, pubbantāparante ñāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu ñāṇaṃ, yā evarūpā paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati amoho.
Knowledge of suffering, knowledge of the origin of suffering, knowledge of the cessation of suffering, knowledge of the path leading to the cessation of suffering; knowledge of the past, knowledge of the future, knowledge of both past and future; knowledge of dependent origination and the dependently arisen dhammas. Whatever such wisdom, understanding, investigation, thorough investigation, investigation of dhammas, discernment, observation, keen observation, sagacity, skill, cleverness, discernment, deliberation, examination, insight, intelligence, leading (to the goal); vipassanā, clear comprehension, goad, wisdom, faculty of wisdom, power of wisdom, sword of wisdom, palace of wisdom, light of wisdom, radiance of wisdom, illumination of wisdom, gem of wisdom; amoho, investigation of dhammas, right view, the enlightenment factor of investigation of dhammas, a factor of the path, included in the path – this is called amoho.
Trí tuệ về Khổ, trí tuệ về Khổ tập, trí tuệ về Khổ diệt, trí tuệ về Con đường đưa đến Khổ diệt; trí tuệ về quá khứ, trí tuệ về vị lai, trí tuệ về cả quá khứ và vị lai; trí tuệ về các pháp duyên khởi y theo duyên này; trí tuệ nào như vậy, sự hiểu biết, sự phân tích, sự phân tích sâu sắc, sự phân tích pháp, sự quán sát, sự nhận biết, sự nhận biết rõ ràng; sự thông thái, sự khéo léo, sự tinh xảo, sự sáng suốt, sự suy tư, sự quán xét, sự trí tuệ, sự thông minh, sự dẫn dắt, tuệ quán, sự tỉnh giác, cây roi, tuệ, tuệ căn, tuệ lực, tuệ kiếm, tuệ lâu đài, tuệ ánh sáng, tuệ rạng rỡ, tuệ ngọn đèn, tuệ bảo châu; không si, trạch pháp, chánh kiến, trạch pháp giác chi, chi phần của đạo, thuộc về đạo – đây được gọi là không si.
1850
Ime tayo kusalahetū.
These are the three wholesome roots.
Đây là ba nhân thiện.
1851
1077. Tattha katame tayo abyākatahetū?
1077. Among these, what are the three undeterminable roots?
1077. Trong đó, thế nào là ba nhân vô ký (abyākatahetū)?
Kusalānaṃ dhammānaṃ vipākato alobho adoso amoho – ime tayo abyākatahetū.
Alobha, adosa, amoha, as results (vipāka) of wholesome dhammas – these are the three undeterminable roots.
Không tham, không sân, không si, do quả dị thục của các pháp thiện – đây là ba nhân vô ký.
Ime cha apariyāpannahetū – ime dhammā hetū.
These six are unincluded roots – these dhammas are roots.
Sáu nhân vô sở hữu này – các pháp này là nhân.
1852
1078. Katame dhammā na hetū?
1078. Which dhammas are not roots?
1078. Các pháp nào không phải là nhân?
Te dhamme ṭhapetvā, avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na hetū.
Excluding those dhammas, the remaining wholesome, unwholesome, and undeterminable dhammas of the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and unincluded; the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate; all rūpa; and the unconditioned element (asaṅkhata dhātu) – these dhammas are not roots.
Trừ các pháp đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, Vô sở hữu; uẩn thọ… (tương tự)… uẩn thức; tất cả sắc, và giới vô vi – các pháp này không phải là nhân.
1853
1079. Katame dhammā sahetukā?
1079. Which dhammas are rooted (sahetukā)?
1079. Các pháp nào có nhân (sahetukā)?
Tehi dhammehi ye dhammā sahetukā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā sahetukā.
Those dhammas which are rooted by those roots: the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate – these dhammas are rooted.
Trong các pháp đó, những pháp nào có nhân: uẩn thọ… (tương tự)… uẩn thức – các pháp này là có nhân.
1854
1080. Katame dhammā ahetukā?
1080. Which dhammas are rootless (ahetukā)?
1080. Các pháp nào không có nhân (ahetukā)?
Tehi dhammehi ye dhammā ahetukā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā ahetukā.
Those dhammas which are rootless by those roots: the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate; all rūpa; and the unconditioned element – these dhammas are rootless.
Trong các pháp đó, những pháp nào không có nhân: uẩn thọ… (tương tự)… uẩn thức, tất cả sắc, và giới vô vi – các pháp này là không có nhân.
1855
1081. Katame dhammā hetusampayuttā?
1081. Which dhammas are associated with roots (hetusampayuttā)?
1081. Các pháp nào tương ưng với nhân (hetusampayuttā)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā hetusampayuttā.
Those dhammas which are associated with those roots: the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate – these dhammas are associated with roots.
Trong các pháp đó, những pháp nào tương ưng: uẩn thọ… (tương tự)… uẩn thức – các pháp này là tương ưng với nhân.
1856
1082. Katame dhammā hetuvippayuttā?
1082. Which dhammas are disassociated from roots (hetuvippayuttā)?
1082. Các pháp nào không tương ưng với nhân (hetuvippayuttā)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā hetuvippayuttā.
Those dhammas which are disassociated from those roots: the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate; all rūpa; and the unconditioned element – these dhammas are disassociated from roots.
Trong các pháp đó, những pháp nào không tương ưng: uẩn thọ… (tương tự)… uẩn thức, tất cả sắc, và giới vô vi – các pháp này là không tương ưng với nhân.
1857
1083. Katame dhammā hetū ceva sahetukā ca?
1083. Which dhammas are both roots and rooted?
1083. Các pháp nào vừa là nhân vừa có nhân?
Lobho mohena hetu ceva sahetuko ca, moho lobhena hetu ceva sahetuko ca, doso mohena hetu ceva sahetuko ca, moho dosena hetu ceva sahetuko ca; alobho adoso amoho, te aññamaññaṃ hetū ceva sahetukā ca – ime dhammā hetū ceva sahetukā ca.
Avarice, by way of delusion, is a root and is accompanied by roots; delusion, by way of avarice, is a root and is accompanied by roots; aversion, by way of delusion, is a root and is accompanied by roots; delusion, by way of aversion, is a root and is accompanied by roots. Non-avarice, non-aversion, non-delusion—these are mutually roots and are accompanied by roots. These phenomena are roots and are accompanied by roots.
Tham là nhân và cùng với nhân do si; si là nhân và cùng với nhân do tham; sân là nhân và cùng với nhân do si; si là nhân và cùng với nhân do sân; vô tham, vô sân, vô si, chúng là nhân và cùng với nhân lẫn nhau – những pháp này là nhân và cùng với nhân.
1858
1084. Katame dhammā sahetukā ceva na ca hetū?
1084. Which phenomena are accompanied by roots but are not roots?
1084. Những pháp nào cùng với nhân mà không phải là nhân?
Tehi dhammehi ye dhammā sahetukā te dhamme ṭhapetvā, vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā sahetukā ceva na ca hetū.
Excluding those phenomena that are accompanied by roots from these phenomena: the feeling aggregate…pe…the consciousness aggregate—these phenomena are accompanied by roots but are not roots.
Trừ những pháp cùng với nhân ra khỏi các pháp đó, uẩn thọ…pe… uẩn thức – những pháp này cùng với nhân mà không phải là nhân.
1859
1085. Katame dhammā hetū ceva hetusampayuttā ca?
1085. Which phenomena are roots and are associated with roots?
1085. Những pháp nào là nhân và tương ưng với nhân?
Lobho mohena hetu ceva hetusampayutto ca, moho lobhena hetu ceva hetusampayutto ca, doso mohena hetu ceva hetusampayutto ca, moho dosena hetu ceva hetusampayutto ca; alobho adoso amoho, te aññamaññaṃ hetū ceva hetusampayuttā ca – ime dhammā hetū ceva hetusampayuttā ca.
Avarice, by way of delusion, is a root and is associated with roots; delusion, by way of avarice, is a root and is associated with roots; aversion, by way of delusion, is a root and is associated with roots; delusion, by way of aversion, is a root and is associated with roots. Non-avarice, non-aversion, non-delusion—these are mutually roots and are associated with roots. These phenomena are roots and are associated with roots.
Tham là nhân và tương ưng với nhân do si; si là nhân và tương ưng với nhân do tham; sân là nhân và tương ưng với nhân do si; si là nhân và tương ưng với nhân do sân; vô tham, vô sân, vô si, chúng là nhân và tương ưng với nhân lẫn nhau – những pháp này là nhân và tương ưng với nhân.
1860
1086. Katame dhammā hetusampayuttā ceva na ca hetū?
1086. Which phenomena are associated with roots but are not roots?
1086. Những pháp nào tương ưng với nhân mà không phải là nhân?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā te dhamme ṭhapetvā, vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā hetusampayuttā ceva na ca hetū.
Excluding those phenomena that are associated from these phenomena: the feeling aggregate…pe…the consciousness aggregate—these phenomena are associated with roots but are not roots.
Trừ những pháp tương ưng ra khỏi các pháp đó, uẩn thọ…pe… uẩn thức – những pháp này tương ưng với nhân mà không phải là nhân.
1861
1087. Katame dhammā na hetū sahetukā?
1087. Which phenomena are not roots but are accompanied by roots?
1087. Những pháp nào không phải là nhân mà cùng với nhân?
Tehi dhammehi ye dhammā na hetū sahetukā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā na hetū sahetukā.
Those phenomena that are not roots but are accompanied by roots: the feeling aggregate…pe…the consciousness aggregate—these phenomena are not roots but are accompanied by roots.
Trừ những pháp không phải là nhân mà cùng với nhân ra khỏi các pháp đó, uẩn thọ…pe… uẩn thức – những pháp này không phải là nhân mà cùng với nhân.
1862
1088. Katame dhammā na hetū ahetukā?
1088. Which phenomena are not roots and are unrooted?
1088. Những pháp nào không phải là nhân và không có nhân?
Tehi dhammehi ye dhammā na hetū ahetukā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na hetū ahetukā.
Those phenomena that are not roots and are unrooted: the feeling aggregate…pe…the consciousness aggregate, all rūpa, and the unconditioned element—these phenomena are not roots and are unrooted.
Trừ những pháp không phải là nhân mà không có nhân ra khỏi các pháp đó, uẩn thọ…pe… uẩn thức, tất cả sắc pháp, và giới vô vi – những pháp này không phải là nhân và không có nhân.
1863
Cūḷantaradukaṃ
The Minor Intermediate Dyads
Tiểu Song Đề Giữa
1864
1089. Katame dhammā sappaccayā?
1089. Which phenomena are conditioned by causes (sappaccayā)?
1089. Những pháp nào có duyên?
Pañcakkhandhā – rūpakkhandho, vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā sappaccayā.
The five aggregates: the rūpa aggregate, the feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, the consciousness aggregate—these phenomena are conditioned by causes.
Năm uẩn – sắc uẩn, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn – những pháp này có duyên.
1865
1090. Katame dhammā appaccayā?
1090. Which phenomena are unconditioned by causes (appaccayā)?
1090. Những pháp nào không duyên?
Asaṅkhatā dhātu – ime dhammā appaccayā.
The unconditioned element—these phenomena are unconditioned by causes.
Giới vô vi – những pháp này không duyên.
1866
1091. Katame dhammā saṅkhatā?
1091. Which phenomena are conditioned (saṅkhatā)?
1091. Những pháp nào là hữu vi?
Yeva te dhammā sappaccayā, teva te dhammā saṅkhatā.
Those very phenomena that are conditioned by causes are those very phenomena that are conditioned.
Những pháp nào là pháp có duyên, chính những pháp đó là hữu vi.
1867
1092. Katame dhammā asaṅkhatā?
1092. Which phenomena are unconditioned (asaṅkhatā)?
1092. Những pháp nào là vô vi?
Yo eva so dhammo appaccayo, so eva so dhammo asaṅkhato.
That very phenomenon that is unconditioned by causes is that very phenomenon that is unconditioned.
Pháp nào là pháp không duyên, chính pháp đó là vô vi.
1868
1093. Katame dhammā sanidassanā?
1093. Which phenomena are visible?
1093. Những pháp nào là hữu kiến?
Rūpāyatanaṃ – ime dhammā sanidassanā.
The visual-object base—these phenomena are visible.
Sắc xứ – những pháp này là hữu kiến.
1869
1094. Katame dhammā anidassanā?
1094. Which phenomena are invisible?
1094. Những pháp nào là vô kiến?
Cakkhāyatanaṃ…pe… phoṭṭhabbāyatanaṃ, vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, yañca rūpaṃ anidassanaṃ appaṭighaṃ dhammāyatanapariyāpannaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anidassanā.
The eye base…pe…the tactile-object base, the feeling aggregate…pe…the consciousness aggregate, and that rūpa which is invisible and non-impactful included in the dhamma-base, and the unconditioned element—these phenomena are invisible.
Nhãn xứ…pe… xúc xứ, thọ uẩn…pe… thức uẩn, và sắc pháp vô kiến, vô đối ngại, thuộc pháp xứ, và giới vô vi – những pháp này là vô kiến.
1870
1095. Katame dhammā sappaṭighā?
1095. Which phenomena have impact?
1095. Những pháp nào là hữu đối ngại?
Cakkhāyatanaṃ…pe… phoṭṭhabbāyatanaṃ – ime dhammā sappaṭighā.
The eye base…pe…the tactile-object base—these phenomena have impact.
Nhãn xứ…pe… xúc xứ – những pháp này là hữu đối ngại.
1871
1096. Katame dhammā appaṭighā?
1096. Which phenomena have no impact?
1096. Những pháp nào là vô đối ngại?
Vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, yañca rūpaṃ anidassanaṃ appaṭighaṃ dhammāyatanapariyāpannaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā appaṭighā.
The feeling aggregate…pe…the consciousness aggregate, and that rūpa which is invisible and non-impactful included in the dhamma-base, and the unconditioned element—these phenomena have no impact.
Thọ uẩn…pe… thức uẩn, và sắc pháp vô kiến, vô đối ngại, thuộc pháp xứ, và giới vô vi – những pháp này là vô đối ngại.
1872
1097. Katame dhammā rūpino?
1097. Which phenomena are material (rūpino)?
1097. Những pháp nào là sắc pháp?
Cattāro ca mahābhūtā catunnañca mahābhūtānaṃ upādāya rūpaṃ – ime dhammā rūpino.
The four great primary elements and rūpa derived from the four great primary elements—these phenomena are material.
Bốn đại hiển và sắc y đại hiển – những pháp này là sắc pháp.
1873
1098. Katame dhammā arūpino?
1098. Which phenomena are immaterial (arūpino)?
1098. Những pháp nào là vô sắc pháp?
Vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā arūpino.
The feeling aggregate…pe…the consciousness aggregate, and the unconditioned element—these phenomena are immaterial.
Thọ uẩn…pe… thức uẩn, và giới vô vi – những pháp này là vô sắc pháp.
1874
1099. Katame dhammā lokiyā?
1099. Which phenomena are mundane (lokiyā)?
1099. Những pháp nào là thế gian?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā lokiyā.
Phenomena that are with defilements, wholesome, unwholesome, indeterminate, belonging to the sense sphere, the fine-material sphere, the immaterial sphere; the rūpa aggregate…pe…the consciousness aggregate—these phenomena are mundane.
Các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, sắc uẩn…pe… thức uẩn – những pháp này là thế gian.
1875
1100. Katame dhammā lokuttarā?
1100. Which phenomena are supramundane (lokuttarā)?
1100. Những pháp nào là xuất thế gian?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā lokuttarā.
The paths not included in the cycle of existence, and their fruits, and the unconditioned element—these phenomena are supramundane.
Các đạo và các quả không bị bao gồm, và giới vô vi – những pháp này là xuất thế gian.
1876
1101. Katame dhammā kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā?
1101. Which phenomena are knowable by some and unknowable by others?
1101. Những pháp nào có thể được nhận biết bởi một cái gì đó, và không thể được nhận biết bởi một cái gì đó?
Ye te dhammā cakkhuviññeyyā, na te dhammā sotaviññeyyā; ye vā pana te dhammā sotaviññeyyā, na te dhammā cakkhuviññeyyā.
Those phenomena knowable by eye-consciousness are not knowable by ear-consciousness; or those phenomena knowable by ear-consciousness are not knowable by eye-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của nhãn thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhĩ thức; hoặc những pháp nào là cảnh của nhĩ thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhãn thức.
Ye te dhammā cakkhuviññeyyā, na te dhammā ghānaviññeyyā; ye vā pana te dhammā ghānaviññeyyā, na te dhammā cakkhuviññeyyā.
Those phenomena knowable by eye-consciousness are not knowable by nose-consciousness; or those phenomena knowable by nose-consciousness are not knowable by eye-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của nhãn thức, những pháp đó không phải là cảnh của tỷ thức; hoặc những pháp nào là cảnh của tỷ thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhãn thức.
Ye te dhammā cakkhuviññeyyā, na te dhammā jivhāviññeyyā; ye vā pana te dhammā jivhāviññeyyā, na te dhammā cakkhuviññeyyā.
Those phenomena knowable by eye-consciousness are not knowable by tongue-consciousness; or those phenomena knowable by tongue-consciousness are not knowable by eye-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của nhãn thức, những pháp đó không phải là cảnh của thiệt thức; hoặc những pháp nào là cảnh của thiệt thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhãn thức.
Ye te dhammā cakkhuviññeyyā, na te dhammā kāyaviññeyyā; ye vā pana te dhammā kāyaviññeyyā, na te dhammā cakkhuviññeyyā.
Those phenomena knowable by eye-consciousness are not knowable by body-consciousness; or those phenomena knowable by body-consciousness are not knowable by eye-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của nhãn thức, những pháp đó không phải là cảnh của thân thức; hoặc những pháp nào là cảnh của thân thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhãn thức.
Ye te dhammā sotaviññeyyā, na te dhammā ghānaviññeyyā; ye vā pana te dhammā ghānaviññeyyā, na te dhammā sotaviññeyyā.
Those phenomena knowable by ear-consciousness are not knowable by nose-consciousness; or those phenomena knowable by nose-consciousness are not knowable by ear-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của nhĩ thức, những pháp đó không phải là cảnh của tỷ thức; hoặc những pháp nào là cảnh của tỷ thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhĩ thức.
Ye te dhammā sotaviññeyyā, na te dhammā jivhāviññeyyā; ye vā pana te dhammā jivhāviññeyyā, na te dhammā sotaviññeyyā.
Those phenomena knowable by ear-consciousness are not knowable by tongue-consciousness; or those phenomena knowable by tongue-consciousness are not knowable by ear-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của nhĩ thức, những pháp đó không phải là cảnh của thiệt thức; hoặc những pháp nào là cảnh của thiệt thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhĩ thức.
Ye te dhammā sotaviññeyyā, na te dhammā kāyaviññeyyā; ye vā pana te dhammā kāyaviññeyyā na te dhammā sotaviññeyyā.
Those phenomena knowable by ear-consciousness are not knowable by body-consciousness; or those phenomena knowable by body-consciousness are not knowable by ear-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của nhĩ thức, những pháp đó không phải là cảnh của thân thức; hoặc những pháp nào là cảnh của thân thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhĩ thức.
Ye te dhammā sotaviññeyyā, na te dhammā cakkhuviññeyyā; ye vā pana te dhammā cakkhuviññeyyā, na te dhammā sotaviññeyyā.
Those phenomena knowable by ear-consciousness are not knowable by eye-consciousness; or those phenomena knowable by eye-consciousness are not knowable by ear-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của nhĩ thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhãn thức; hoặc những pháp nào là cảnh của nhãn thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhĩ thức.
Ye te dhammā ghānaviññeyyā, na te dhammā jivhāviññeyyā; ye vā pana te dhammā jivhāviññeyyā, na te dhammā ghānaviññeyyā.
Those phenomena knowable by nose-consciousness are not knowable by tongue-consciousness; or those phenomena knowable by tongue-consciousness are not knowable by nose-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của tỷ thức, những pháp đó không phải là cảnh của thiệt thức; hoặc những pháp nào là cảnh của thiệt thức, những pháp đó không phải là cảnh của tỷ thức.
Ye te dhammā ghānaviññeyyā, na te dhammā kāyaviññeyyā; ye vā pana te dhammā kāyaviññeyyā, na te dhammā ghānaviññeyyā.
Those phenomena knowable by nose-consciousness are not knowable by body-consciousness; or those phenomena knowable by body-consciousness are not knowable by nose-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của tỷ thức, những pháp đó không phải là cảnh của thân thức; hoặc những pháp nào là cảnh của thân thức, những pháp đó không phải là cảnh của tỷ thức.
Ye te dhammā ghānaviññeyyā, na te dhammā cakkhuviññeyyā; ye vā pana te dhammā cakkhuviññeyyā, na te dhammā ghānaviññeyyā.
Those phenomena knowable by nose-consciousness are not knowable by eye-consciousness; or those phenomena knowable by eye-consciousness are not knowable by nose-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của tỷ thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhãn thức; hoặc những pháp nào là cảnh của nhãn thức, những pháp đó không phải là cảnh của tỷ thức.
Ye te dhammā ghānaviññeyyā, na te dhammā sotaviññeyyā; ye vā pana te dhammā sotaviññeyyā, na te dhammā ghānaviññeyyā.
Those phenomena knowable by nose-consciousness are not knowable by ear-consciousness; or those phenomena knowable by ear-consciousness are not knowable by nose-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của tỷ thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhĩ thức; hoặc những pháp nào là cảnh của nhĩ thức, những pháp đó không phải là cảnh của tỷ thức.
Ye te dhammā jivhāviññeyyā, na te dhammā kāyaviññeyyā; ye vā pana te dhammā kāyaviññeyyā, na te dhammā jivhāviññeyyā.
Those phenomena knowable by tongue-consciousness are not knowable by body-consciousness; or those phenomena knowable by body-consciousness are not knowable by tongue-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của thiệt thức, những pháp đó không phải là cảnh của thân thức; hoặc những pháp nào là cảnh của thân thức, những pháp đó không phải là cảnh của thiệt thức.
Ye te dhammā jivhāviññeyyā, na te dhammā cakkhuviññeyyā; ye vā pana te dhammā cakkhuviññeyyā, na te dhammā jivhāviññeyyā.
Those phenomena knowable by tongue-consciousness are not knowable by eye-consciousness; or those phenomena knowable by eye-consciousness are not knowable by tongue-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của thiệt thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhãn thức; hoặc những pháp nào là cảnh của nhãn thức, những pháp đó không phải là cảnh của thiệt thức.
Ye te dhammā jivhāviññeyyā, na te dhammā sotaviññeyyā; ye vā pana te dhammā sotaviññeyyā, na te dhammā jivhāviññeyyā.
Those phenomena knowable by tongue-consciousness are not knowable by ear-consciousness; or those phenomena knowable by ear-consciousness are not knowable by tongue-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của thiệt thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhĩ thức; hoặc những pháp nào là cảnh của nhĩ thức, những pháp đó không phải là cảnh của thiệt thức.
Ye te dhammā jivhāviññeyyā, na te dhammā ghānaviññeyyā; ye vā pana te dhammā ghānaviññeyyā, na te dhammā jivhāviññeyyā.
Those phenomena knowable by tongue-consciousness are not knowable by nose-consciousness; or those phenomena knowable by nose-consciousness are not knowable by tongue-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của thiệt thức, những pháp đó không phải là cảnh của tỷ thức; hoặc những pháp nào là cảnh của tỷ thức, những pháp đó không phải là cảnh của thiệt thức.
Ye te dhammā kāyaviññeyyā, na te dhammā cakkhuviññeyyā; ye vā pana te dhammā cakkhuviññeyyā, na te dhammā kāyaviññeyyā.
Those phenomena knowable by body-consciousness are not knowable by eye-consciousness; or those phenomena knowable by eye-consciousness are not knowable by body-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của thân thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhãn thức; hoặc những pháp nào là cảnh của nhãn thức, những pháp đó không phải là cảnh của thân thức.
Ye te dhammā kāyaviññeyyā, na te dhammā sotaviññeyyā; ye vā pana te dhammā sotaviññeyyā, na te dhammā kāyaviññeyyā.
Those phenomena knowable by body-consciousness are not knowable by ear-consciousness; or those phenomena knowable by ear-consciousness are not knowable by body-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của thân thức, những pháp đó không phải là cảnh của nhĩ thức; hoặc những pháp nào là cảnh của nhĩ thức, những pháp đó không phải là cảnh của thân thức.
Ye te dhammā kāyaviññeyyā, na te dhammā ghānaviññeyyā; ye vā pana te dhammā ghānaviññeyyā, na te dhammā kāyaviññeyyā.
Those phenomena knowable by body-consciousness are not knowable by nose-consciousness; or those phenomena knowable by nose-consciousness are not knowable by body-consciousness.
Những pháp nào là cảnh của thân thức, những pháp đó không phải là cảnh của tỷ thức; hoặc những pháp nào là cảnh của tỷ thức, những pháp đó không phải là cảnh của thân thức.
Ye te dhammā kāyaviññeyyā, na te dhammā jivhāviññeyyā; ye vā pana te dhammā jivhāviññeyyā, na te dhammā kāyaviññeyyā.
Those phenomena that are cognizable by body-consciousness are not cognizable by tongue-consciousness; or those phenomena that are cognizable by tongue-consciousness are not cognizable by body-consciousness.
Những pháp nào là những pháp khả tri bởi thân thức, thì không phải những pháp khả tri bởi thiệt thức; hoặc những pháp nào là những pháp khả tri bởi thiệt thức, thì không phải những pháp khả tri bởi thân thức.
Ime dhammā kenaci viññeyyā kenaci na viññeyyā.
These phenomena are cognizable by some and not cognizable by others.
Những pháp này có pháp có thể nhận biết được, có pháp không thể nhận biết được.
1877
Āsavagocchakaṃ
Chapter on Āsavas
Nhóm Āsava
1878
1102. Katame dhammā āsavā?
1102. What are the phenomena that are āsavas?
1102. Những pháp nào là các lậu hoặc (āsava)?
Cattāro āsavā – kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo.
There are four āsavas: the āsava of sensual desire (kāmāsava), the āsava of existence (bhavāsava), the āsava of wrong view (diṭṭhāsava), and the āsava of ignorance (avijjāsava).
Bốn lậu hoặc – lậu hoặc dục (kāmāsava), lậu hoặc hữu (bhavāsava), lậu hoặc kiến (diṭṭhāsava), lậu hoặc vô minh (avijjāsava).
1879
1103. Tattha katamo kāmāsavo?
1103. Among these, what is the kāmāsava?
1103. Trong số đó, lậu hoặc dục (kāmāsava) là gì?
Yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandī kāmataṇhā kāmasineho kāmapariḷāho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati kāmāsavo.
Whatever sensual desire, sensual lust, sensual delight, sensual craving, sensual affection, sensual fever, sensual infatuation, sensual clinging there is concerning sensual pleasures—this is called kāmāsava.
Sự dục lạc, sự tham ái, sự hoan hỷ, sự khát ái, sự quyến luyến, sự thiêu đốt, sự mê muội, sự chấp thủ đối với các dục – đây được gọi là lậu hoặc dục (kāmāsava).
1880
1104. Tattha katamo bhavāsavo?
1104. Among these, what is the bhavāsava?
1104. Trong số đó, lậu hoặc hữu (bhavāsava) là gì?
Yo bhavesu bhavachando* bhavarāgo bhavanandī bhavataṇhā bhavasineho bhavapariḷāho bhavamucchā bhavajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati bhavāsavo.
Whatever desire for existence, lust for existence, delight in existence, craving for existence, affection for existence, fever of existence, infatuation with existence, clinging to existence there is concerning existences—this is called bhavāsava.
Sự dục lạc, sự tham ái, sự hoan hỷ, sự khát ái, sự quyến luyến, sự thiêu đốt, sự mê muội, sự chấp thủ đối với các hữu – đây được gọi là lậu hoặc hữu (bhavāsava).
1881
1105. Tattha katamo diṭṭhāsavo?
1105. Among these, what is the diṭṭhāsava? Whether the world is eternal, or the world is not eternal; whether the world is finite, or the world is infinite; whether the soul is the body, or the soul is one thing and the body another; whether a Tathāgata exists after death, or a Tathāgata does not exist after death; whether a Tathāgata both exists and does not exist after death, or a Tathāgata neither exists nor does not exist after death—whatever such view, wrong view, jungle of views, wilderness of views, perversion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, clinging, adherence, misapprehension, wrong path, wrong way, wrongness, sectarian position, inverted apprehension there is—this is called diṭṭhāsava.
1105. Trong số đó, lậu hoặc kiến (diṭṭhāsava) là gì?
Sassato lokoti vā, asassato lokoti vā, antavā lokoti vā, anantavā lokoti vā, taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti vā, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā, hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā; yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho paṭiggāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati diṭṭhāsavo.
Whether the world is eternal, or the world is not eternal; whether the world is finite, or the world is infinite; whether the soul is the body, or the soul is one thing and the body another; whether a Tathāgata exists after death, or a Tathāgata does not exist after death; whether a Tathāgata both exists and does not exist after death, or a Tathāgata neither exists nor does not exist after death—whatever such view, wrong view, jungle of views, wilderness of views, perversion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, clinging, adherence, misapprehension, wrong path, wrong way, wrongness, sectarian position, inverted apprehension there is—this is called diṭṭhāsava.
Hoặc là “thế gian là thường còn”, hoặc là “thế gian là vô thường”, hoặc là “thế gian có giới hạn”, hoặc là “thế gian không có giới hạn”, hoặc là “mạng sống đó là thân thể đó”, hoặc là “mạng sống khác, thân thể khác”, hoặc là “Đức Như Lai có tồn tại sau khi chết”, hoặc là “Đức Như Lai không tồn tại sau khi chết”, hoặc là “Đức Như Lai có tồn tại và không tồn tại sau khi chết”, hoặc là “Đức Như Lai không tồn tại cũng không không tồn tại sau khi chết”; bất cứ tà kiến nào như vậy, sự chấp kiến, rừng kiến, sa mạc kiến, sự dao động của kiến, sự vùng vẫy của kiến, kiết sử kiến, sự nắm giữ, sự chấp thủ, sự cố chấp, sự bám víu, con đường sai lầm, nẻo tà, sự sai trái, nơi trú của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lệch – đây được gọi là lậu hoặc kiến (diṭṭhāsava).
Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhāsavo.
All wrong views are diṭṭhāsava.
Tất cả tà kiến đều là lậu hoặc kiến (diṭṭhāsava).
1882
1106. Tattha katamo avijjāsavo?
1106. Among these, what is the avijjāsava?
1106. Trong số đó, lậu hoặc vô minh (avijjāsava) là gì?
Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃः yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asaṃgāhanā apariyogāhanā asamapekkhanā apaccavekkhaṇā apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sammoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati avijjāsavo.
Ignorance of suffering, ignorance of the origin of suffering, ignorance of the cessation of suffering, ignorance of the path leading to the cessation of suffering, ignorance of the past, ignorance of the future, ignorance of both past and future, ignorance of dependent origination and the phenomena arisen therefrom based on specific conditions: whatever such ignorance, not seeing, non-comprehension, non-understanding, non-awakening, non-penetration, non-grasping, non-fathoming, non-reflection, non-reviewing, non-direct knowledge, dullness, foolishness, lack of clear comprehension, delusion, great delusion, utter delusion, ignorance, flood of ignorance, yoke of ignorance, underlying tendency of ignorance, obsession of ignorance, bond of ignorance, delusion, root of unwholesome states—this is called avijjāsava.
Sự không biết về Khổ, sự không biết về Khổ tập, sự không biết về Khổ diệt, sự không biết về con đường đưa đến Khổ diệt, sự không biết về quá khứ, sự không biết về tương lai, sự không biết về quá khứ và tương lai, sự không biết về các pháp duyên khởi do cái này có mặt mà cái kia có mặt; bất cứ sự không biết nào như vậy, sự không thấy, sự không thấu hiểu, sự không giác ngộ, sự không tỉnh ngộ, sự không xuyên thấu, sự không bao quát, sự không thâm nhập, sự không quán xét, sự không phản quán, sự không trực nhận, sự ngu si, sự ngu dốt, sự si mê, sự mê muội, sự ngu tối, sự vô minh, dòng lũ vô minh (avijjogha), sự trói buộc vô minh (avijjāyoga), tùy miên vô minh (avijjānusaya), sự chi phối của vô minh (avijjāpariyuṭṭhāna), sự vướng mắc vô minh (avijjālaṅgī), si mê, cội rễ bất thiện – đây được gọi là lậu hoặc vô minh (avijjāsava).
1883
Ime dhammā āsavā.
These phenomena are āsavas.
Những pháp này là các lậu hoặc.
1884
1107. Katame dhammā no āsavā?
1107. What are the phenomena that are not āsavas?
1107. Những pháp nào không phải là các lậu hoặc?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no āsavā.
Excluding those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena in the sensual realm, fine-material realm, and immaterial realm, and those not included in these (i.e., supramundane states): the feeling aggregate... and so on... the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element (Nibbāna)—these phenomena are not āsavas.
Trừ những pháp đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới, và không thuộc các cõi (apariyāpanna) – uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc pháp và yếu tố vô vi (asaṅkhata dhātu) – những pháp này không phải là các lậu hoặc.
1885
1108. Katame dhammā sāsavā?
1108. What are the phenomena with āsavas (sāsava)?
1108. Những pháp nào là hữu lậu (sāsava)?
Kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā sāsavā.
Wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena in the sensual realm, fine-material realm, and immaterial realm; the form aggregate... and so on... the consciousness aggregate—these phenomena are sāsava.
Các pháp thiện, bất thiện, vô ký thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này là hữu lậu.
1886
1109. Katame dhammā anāsavā?
1109. What are the phenomena without āsavas (anāsava)?
1109. Những pháp nào là vô lậu (anāsava)?
Apariyāpannā maggā ca maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anāsavā.
The paths and their fruits not included in the realms, and the unconditioned element (Nibbāna)—these phenomena are anāsava.
Các đạo và quả đạo không thuộc các cõi (apariyāpanna), và yếu tố vô vi (asaṅkhata dhātu) – những pháp này là vô lậu.
1887
1110. Katame dhammā āsavasampayuttā?
1110. What are the phenomena associated with āsavas (āsavasampayutta)?
1110. Những pháp nào tương ưng với lậu hoặc (āsavasampayutta)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā āsavasampayuttā.
Whatever phenomena are associated with those āsavas: the feeling aggregate... and so on... the consciousness aggregate—these phenomena are āsavasampayutta.
Những pháp tương ưng với các lậu hoặc đó – uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – những pháp này tương ưng với lậu hoặc.
1888
1111. Katame dhammā āsavavippayuttā?
1111. What are the phenomena dissociated from āsavas (āsavavippayutta)?
1111. Những pháp nào không tương ưng với lậu hoặc (āsavavippayutta)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā āsavavippayuttā.
Whatever phenomena are dissociated from those āsavas: the feeling aggregate... and so on... the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element (Nibbāna)—these phenomena are āsavavippayutta.
Những pháp không tương ưng với các lậu hoặc đó – uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc pháp, và yếu tố vô vi (asaṅkhata dhātu) – những pháp này không tương ưng với lậu hoặc.
1889
1112. Katame dhammā āsavā ceva sāsavā ca?
1112. What are the phenomena that are both āsavas and sāsava?
1112. Những pháp nào vừa là lậu hoặc (āsava) vừa là hữu lậu (sāsava)?
Teyeva āsavā āsavā ceva sāsavā ca.
The āsavas themselves are both āsavas and sāsava.
Chính những lậu hoặc đó vừa là lậu hoặc vừa là hữu lậu.
1890
1113. Katame dhammā sāsavā ceva no ca āsavā?
1113. What are the phenomena that are sāsava but not āsava?
1113. Những pháp nào là hữu lậu (sāsava) nhưng không phải là lậu hoặc (āsava)?
Tehi dhammehi ye dhammā sāsavā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā sāsavā ceva no ca āsavā.
Excluding those āsava phenomena, the remaining sāsava wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena in the sensual realm, fine-material realm, and immaterial realm; the form aggregate... and so on... the consciousness aggregate—these phenomena are sāsava but not āsava.
Trừ những lậu hoặc đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký hữu lậu còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này là hữu lậu nhưng không phải là lậu hoặc.
1891
1114. Katame dhammā āsavā ceva āsavasampayuttā ca?
1114. What are the phenomena that are both āsavas and āsavasampayutta?
1114. Những pháp nào vừa là lậu hoặc (āsava) vừa tương ưng với lậu hoặc (āsavasampayutta)?
Kāmāsavo avijjāsavena āsavo ceva āsavasampayutto ca, avijjāsavo kāmāsavena āsavo ceva āsavasampayutto ca, bhavāsavo avijjāsavena āsavo ceva āsavasampayutto ca, avijjāsavo bhavāsavena āsavo ceva āsavasampayutto ca, diṭṭhāsavo avijjāsavena āsavo ceva āsavasampayutto ca, avijjāsavo diṭṭhāsavena āsavo ceva āsavasampayutto ca – ime dhammā āsavā ceva āsavasampayuttā ca.
The kāmāsava is both an āsava and associated with the avijjāsava; the avijjāsava is both an āsava and associated with the kāmāsava; the bhavāsava is both an āsava and associated with the avijjāsava; the avijjāsava is both an āsava and associated with the bhavāsava; the diṭṭhāsava is both an āsava and associated with the avijjāsava; the avijjāsava is both an āsava and associated with the diṭṭhāsava—these phenomena are both āsavas and āsavasampayutta.
Lậu hoặc dục (kāmāsava) với lậu hoặc vô minh (avijjāsava) vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc; lậu hoặc vô minh (avijjāsava) với lậu hoặc dục (kāmāsava) vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc; lậu hoặc hữu (bhavāsava) với lậu hoặc vô minh (avijjāsava) vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc; lậu hoặc vô minh (avijjāsava) với lậu hoặc hữu (bhavāsava) vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc; lậu hoặc kiến (diṭṭhāsava) với lậu hoặc vô minh (avijjāsava) vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc; lậu hoặc vô minh (avijjāsava) với lậu hoặc kiến (diṭṭhāsava) vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc – những pháp này vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc.
1892
1115. Katame dhammā āsavasampayuttā ceva no ca āsavā?
1115. What are the phenomena that are āsavasampayutta but not āsavas?
1115. Những pháp nào tương ưng với lậu hoặc (āsavasampayutta) nhưng không phải là lậu hoặc (āsava)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā, te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā āsavasampayuttā ceva no ca āsavā.
Excluding those āsava phenomena, the phenomena that are associated with them: the feeling aggregate... and so on... the consciousness aggregate—these phenomena are āsavasampayutta but not āsavas.
Trừ những lậu hoặc đó ra, các pháp tương ưng với chúng – uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – những pháp này tương ưng với lậu hoặc nhưng không phải là lậu hoặc.
1893
1116. Katame dhammā āsavavippayuttā sāsavā?
1116. What are the phenomena that are āsavavippayutta and sāsava?
1116. Những pháp nào không tương ưng với lậu hoặc (āsavavippayutta) nhưng là hữu lậu (sāsava)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā āsavavippayuttā sāsavā.
The sāsava phenomena that are dissociated from āsavas: wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena in the sensual realm, fine-material realm, and immaterial realm; the form aggregate... and so on... the consciousness aggregate—these phenomena are āsavavippayutta and sāsava.
Những pháp hữu lậu không tương ưng với các lậu hoặc đó – các pháp thiện, bất thiện, vô ký thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này không tương ưng với lậu hoặc nhưng là hữu lậu.
1894
1117. Katame dhammā āsavavippayuttā anāsavā?
1117. What are the phenomena that are āsavavippayutta and anāsava?
1117. Những pháp nào không tương ưng với lậu hoặc (āsavavippayutta) và là vô lậu (anāsava)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā āsavavippayuttā anāsavā.
The paths and their fruits not included in the realms, and the unconditioned element (Nibbāna)—these phenomena are āsavavippayutta and anāsava.
Các đạo và quả đạo không thuộc các cõi (apariyāpanna), và yếu tố vô vi (asaṅkhata dhātu) – những pháp này không tương ưng với lậu hoặc và là vô lậu.
1895
Nikkhepakaṇḍe paṭhamabhāṇavāro.
The First Recitation Section in the Nikkhepa Chapter.
Phần thứ nhất của chương Nikkhepa đã hết.
1896
Saṃyojanagocchakaṃ
Chapter on Saṃyojanas
Nhóm Saṃyojana
1897
1118. Katame dhammā saṃyojanā?
1118. What are the phenomena that are fetters (saṃyojanā)?
1118. Những pháp nào là các kiết sử (saṃyojana)?
Dasa saṃyojanāni – kāmarāgasaṃyojanaṃ, paṭighasaṃyojanaṃ, mānasaṃyojanaṃ, diṭṭhisaṃyojanaṃ, vicikicchāsaṃyojanaṃ, sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ, bhavarāgasaṃyojanaṃ, issāsaṃyojanaṃ, macchariyasaṃyojanaṃ, avijjāsaṃyojanaṃ.
There are ten fetters: the fetter of sensual lust (kāmarāgasaṃyojana), the fetter of ill-will (paṭighasaṃyojana), the fetter of conceit (mānasaṃyojana), the fetter of wrong view (diṭṭhisaṃyojana), the fetter of doubt (vicikicchāsaṃyojana), the fetter of adherence to rites and rituals (sīlabbataparāmāsasaṃyojana), the fetter of lust for existence (bhavarāgasaṃyojana), the fetter of envy (issāsaṃyojana), the fetter of avarice (macchariyasaṃyojana), the fetter of ignorance (avijjāsaṃyojana).
Mười kiết sử – kiết sử dục tham (kāmarāgasaṃyojana), kiết sử sân hận (paṭighasaṃyojana), kiết sử ngã mạn (mānasaṃyojana), kiết sử tà kiến (diṭṭhisaṃyojana), kiết sử hoài nghi (vicikicchāsaṃyojana), kiết sử giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsasaṃyojana), kiết sử hữu tham (bhavarāgasaṃyojana), kiết sử tật đố (issāsaṃyojana), kiết sử xan tham (macchariyasaṃyojana), kiết sử vô minh (avijjāsaṃyojana).
1898
1119. Tattha katamaṃ kāmarāgasaṃyojanaṃ?
1119. Among these, what is the kāmarāgasaṃyojana?
1119. Trong số đó, kiết sử dục tham (kāmarāgasaṃyojana) là gì?
Yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandī kāmataṇhā kāmasineho kāmapariḷāho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ – idaṃ vuccati kāmarāgasaṃyojanaṃ.
Whatever sensual desire, sensual lust, sensual delight, sensual craving, sensual affection, sensual fever, sensual infatuation, sensual clinging there is concerning sensual pleasures—this is called kāmarāgasaṃyojana.
Sự dục lạc, sự tham ái, sự hoan hỷ, sự khát ái, sự quyến luyến, sự thiêu đốt, sự mê muội, sự chấp thủ đối với các dục – đây được gọi là kiết sử dục tham (kāmarāgasaṃyojana).
1899
1120. Tattha katamaṃ paṭighasaṃyojanaṃ?
1120. Among these, what is the paṭighasaṃyojana?
1120. Trong số đó, kiết sử sân hận (paṭighasaṃyojana) là gì?
Anatthaṃ me acarīti āghāto jāyati, anatthaṃ me caratīti āghāto jāyati, anatthaṃ me carissatīti āghāto jāyati, piyassa me manāpassa anatthaṃ acari…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati, appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissatīti āghāto jāyati, aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati.
Resentment arises thinking, "He did me harm"; resentment arises thinking, "He is doing me harm"; resentment arises thinking, "He will do me harm"; resentment arises thinking, "He did harm to my dear and beloved one"... and so on... "He is doing harm"... and so on... "He will do harm"; resentment arises thinking, "He did good to my disliked and unpleasant one"... and so on... "He is doing good"... and so on... "He will do good"; or resentment arises in an inappropriate situation.
Sự sân hận phát sinh vì “người ấy đã làm hại tôi”, sự sân hận phát sinh vì “người ấy đang làm hại tôi”, sự sân hận phát sinh vì “người ấy sẽ làm hại tôi”, sự sân hận phát sinh vì “người ấy đã làm hại người thân yêu, đáng ưa của tôi”… cho đến… “đang làm hại”… cho đến… “sẽ làm hại”, sự sân hận phát sinh vì “người ấy đã làm lợi cho người không thân yêu, không đáng ưa của tôi”… cho đến… “đang làm lợi”… cho đến… “sẽ làm lợi”, hoặc sự sân hận phát sinh một cách vô cớ.
Yo evarūpo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – idaṃ vuccati paṭighasaṃyojanaṃ.
Whatever such malevolence of mind, hatred, aversion, opposition, anger, great anger, intense anger, ill-will, intense ill-will, complete ill-will, mental affliction, defilement of mind, wrath, becoming wrathful, state of wrath, malevolence, becoming malevolent, state of malevolence, affliction, becoming afflicted, state of affliction, antagonism, opposition, fierceness, sourness, displeasure of mind – this is called the fetter of aversion (paṭighasaṃyojana).
Bất cứ sự oán ghét, sự đối kháng, sự thù hằn, sự chống đối, sự phẫn nộ, sự phẫn nộ mạnh mẽ, sự phẫn nộ tột độ, sự sân hận, sự ác ý, sự ác ý tột độ của tâm; sự tổn hại của tâm, sự ác ý của ý; sự giận dữ, sự nổi giận, trạng thái giận dữ; sự sân hận, sự làm ác, trạng thái làm ác; sự tổn hại, sự làm tổn hại, trạng thái làm tổn hại; sự đối nghịch, sự chống đối; sự hung bạo, sự không vui, sự không hài lòng của tâm nào có hình thái như vậy – đây được gọi là kiết sử sân hận (paṭighasaṃyojanaṃ).
1900
1121. Tattha katamaṃ mānasaṃyojanaṃ?
1121. Among those fetters, what is the fetter of conceit (mānasaṃyojana)?
1121. Trong số các kiết sử đó, kiết sử mạn (mānasaṃyojanaṃ) là gì?
Seyyohamasmīti māno, sadisohamasmīti māno, hīnohamasmīti māno.
The conceit, "I am superior"; the conceit, "I am equal"; the conceit, "I am inferior."
Sự kiêu mạn ‘Ta hơn người’, sự kiêu mạn ‘Ta bằng người’, sự kiêu mạn ‘Ta kém người’.
Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnamo* dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – idaṃ vuccati mānasaṃyojanaṃ.
Whatever such conceiving, act of conceiving, state of having conceived, exaltation, rising up, a banner, holding oneself high, a desire for pre-eminence of mind – this is called the fetter of conceit (mānasaṃyojana).
Bất cứ sự kiêu mạn, sự tự cho là, trạng thái tự cho là, sự ngẩng cao đầu, sự ngẩng cao, sự kiêu căng, sự tự phụ, sự mong muốn được làm biểu tượng của tâm nào có hình thái như vậy – đây được gọi là kiết sử mạn (mānasaṃyojanaṃ).
1901
1122. Tattha katamaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ?
1122. Among those fetters, what is the fetter of wrong view (diṭṭhisaṃyojana)?
1122. Trong số các kiết sử đó, kiết sử tà kiến (diṭṭhisaṃyojanaṃ) là gì?
Sassato lokoti vā, asassato lokoti vā, antavā lokoti vā, anantavā lokoti vā, taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti vā, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā, hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā; yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho paṭiggāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati diṭṭhisaṃyojanaṃ.
Such views as: "The world is eternal," or "The world is not eternal," or "The world is finite," or "The world is infinite," or "The soul is the same as the body," or "The soul is different from the body," or "A Tathāgata exists after death," or "A Tathāgata does not exist after death," or "A Tathāgata both exists and does not exist after death," or "A Tathāgata neither exists nor does not exist after death"; whatever such view, wrong view, wilderness of views, thorny thicket of views, distortion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, insistence, adherence, clinging, wrong path, perverted path, perversion, heretical abode, grasping of perversion – this is called the fetter of wrong view (diṭṭhisaṃyojana).
Hoặc là ‘Thế gian thường còn’, hoặc là ‘Thế gian vô thường’, hoặc là ‘Thế gian có hạn định’, hoặc là ‘Thế gian vô hạn định’, hoặc là ‘Mạng sống đó là thân thể đó’, hoặc là ‘Mạng sống khác thân thể khác’, hoặc là ‘Như Lai tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai không tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai không tồn tại cũng không không tồn tại sau khi chết’; bất cứ tà kiến, sự chấp thủ tà kiến, rừng rậm tà kiến, hoang mạc tà kiến, sự dao động tà kiến, sự dao động mạnh mẽ tà kiến, kiết sử tà kiến, sự chấp thủ, sự chấp giữ, sự cố chấp, sự bám víu, con đường sai lầm, nẻo tà, sự tà vạy, chỗ dựa của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lầm nào có hình thái như vậy – đây được gọi là kiết sử tà kiến (diṭṭhisaṃyojanaṃ).
Ṭhapetvā sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhisaṃyojanaṃ.
Except for the fetter of clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa-saṃyojana), all wrong views are the fetter of wrong view.
Trừ kiết sử giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ) ra, tất cả các tà kiến đều là kiết sử tà kiến.
1902
1123. Tattha katamaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ?
1123. Among those fetters, what is the fetter of doubt (vicikicchāsaṃyojana)?
1123. Trong số các kiết sử đó, kiết sử hoài nghi (vicikicchāsaṃyojanaṃ) là gì?
Satthari kaṅkhati vicikicchati, dhamme kaṅkhati vicikicchati, saṅghe kaṅkhati vicikicchati, sikkhāya kaṅkhati vicikicchati, pubbante kaṅkhati vicikicchati, aparante kaṅkhati vicikicchati, pubbantāparante kaṅkhati vicikicchati, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhati vicikicchatiः yā evarūpā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ vimati vicikicchā dveḷhakaṃ dvedhāpatho saṃsayo anekaṃsaggāho āsappanā parisappanā apariyogāhanā thambhitattaṃ cittassa manovilekho – idaṃ vuccati vicikicchāsaṃyojanaṃ.
Doubting the Teacher, doubting the Dhamma, doubting the Saṅgha, doubting the training, doubting the past, doubting the future, doubting both the past and the future, doubting the principle of specific conditionality and dependent origination: whatever such doubt, questioning, state of having questioned, indecision, perplexity, দ্বিধা (dveḷhakaṃ, wavering), two-pronged path, uncertainty, grasping at uncertainty, wavering, hesitation, not penetrating, rigidity, mental defilement – this is called the fetter of doubt (vicikicchāsaṃyojana).
Hoài nghi, phân vân về Bậc Đạo Sư; hoài nghi, phân vân về Giáo Pháp; hoài nghi, phân vân về Tăng Đoàn; hoài nghi, phân vân về giới học; hoài nghi, phân vân về quá khứ; hoài nghi, phân vân về vị lai; hoài nghi, phân vân về cả quá khứ và vị lai; hoài nghi, phân vân về các pháp duyên khởi (idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu) này; bất cứ sự hoài nghi, sự phân vân, trạng thái phân vân, sự không chắc chắn, sự lưỡng lự, sự phân vân, con đường hai ngả, sự nghi ngờ, sự chấp thủ không dứt khoát, sự do dự, sự lẩn quẩn, sự không thấu hiểu, sự cứng đờ của tâm, sự vẩn đục của ý nào có hình thái như vậy – đây được gọi là kiết sử hoài nghi (vicikicchāsaṃyojanaṃ).
1903
1124. Tattha katamaṃ sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ?
1124. Among those fetters, what is the fetter of clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa-saṃyojana)?
1124. Trong số các kiết sử đó, kiết sử giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ) là gì?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi vatena suddhi sīlabbatena suddhīti; yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ.
The view of ascetics and brahmins outside this teaching that purity is through morality, purity is through rituals, or purity is through morality and rituals; whatever such view, wrong view, wilderness of views, thorny thicket of views, distortion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, insistence, adherence, clinging, wrong path, perverted path, perversion, heretical abode, grasping of perversion – this is called the fetter of clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa-saṃyojana).
‘Sự thanh tịnh nhờ giới, sự thanh tịnh nhờ cấm, sự thanh tịnh nhờ giới và cấm’ của các sa-môn, bà-la-môn bên ngoài giáo pháp này; bất cứ tà kiến, sự chấp thủ tà kiến, rừng rậm tà kiến, hoang mạc tà kiến, sự dao động tà kiến, sự dao động mạnh mẽ tà kiến, kiết sử tà kiến, sự chấp thủ, sự chấp giữ, sự cố chấp, sự bám víu, con đường sai lầm, nẻo tà, sự tà vạy, chỗ dựa của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lầm nào có hình thái như vậy – đây được gọi là kiết sử giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ).
1904
1125. Tattha katamaṃ bhavarāgasaṃyojanaṃ?
1125. Among those fetters, what is the fetter of craving for existence (bhavarāgasaṃyojana)?
1125. Trong số các kiết sử đó, kiết sử tham ái hữu (bhavarāgasaṃyojanaṃ) là gì?
Yo bhavesu bhavachando bhavarāgo bhavanandī bhavataṇhā bhavasineho bhavapariḷāho bhavamucchā bhavajjhosānaṃ – idaṃ vuccati bhavarāgasaṃyojanaṃ.
Whatever desire for existence, craving for existence, delight in existence, thirst for existence, affection for existence, fever of existence, infatuation with existence, clinging to existence – this is called the fetter of craving for existence (bhavarāgasaṃyojana).
Bất cứ sự ước muốn hữu, sự tham ái hữu, sự hoan hỷ hữu, sự khát ái hữu, sự quyến luyến hữu, sự nung đốt hữu, sự mê đắm hữu, sự bám chấp hữu nào trong các cõi hữu – đây được gọi là kiết sử tham ái hữu (bhavarāgasaṃyojanaṃ).
1905
1126. Tattha katamaṃ issāsaṃyojanaṃ?
1126. Among those fetters, what is the fetter of envy (issāsaṃyojana)?
1126. Trong số các kiết sử đó, kiết sử tật đố (issāsaṃyojanaṃ) là gì?
Yā paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issā issāyanā issāyitattaṃ usūyā usūyanā usūyitattaṃ* – idaṃ vuccati issāsaṃyojanaṃ.
Whatever envy, state of envy, or state of being envious, or jealousy, state of being jealous, or state of expressing jealousy, concerning others' gains, honor, respect, reverence, salutations, or offerings – this is called the fetter of envy (issāsaṃyojana).
Bất cứ sự tật đố, sự khởi lên tật đố, trạng thái khởi lên tật đố; sự ganh tị, sự khởi lên ganh tị, trạng thái khởi lên ganh tị nào đối với lợi lộc, sự cung kính, sự tôn trọng, sự kính trọng, sự lễ bái, sự cúng dường của người khác – đây được gọi là kiết sử tật đố (issāsaṃyojanaṃ).
1906
1127. Tattha katamaṃ macchariyasaṃyojanaṃ?
1127. Among those fetters, what is the fetter of avarice (macchariyasaṃyojana)?
1127. Trong số các kiết sử đó, kiết sử xan tham (macchariyasaṃyojanaṃ) là gì?
Pañca macchariyāni – āvāsamacchariyaṃ, kulamacchariyaṃ, lābhamacchariyaṃ, vaṇṇamacchariyaṃ, dhammamacchariyaṃ.
There are five kinds of avarice: avarice concerning dwelling places, avarice concerning families, avarice concerning gain, avarice concerning beauty/reputation, avarice concerning the Dhamma.
Có năm sự xan tham: xan tham trú xứ, xan tham gia đình, xan tham lợi lộc, xan tham sắc đẹp, xan tham giáo pháp.
Yaṃ evarūpaṃ maccheraṃ maccharāyanā maccharāyitattaṃ vevicchaṃ kadariyaṃ kaṭukañcukatā aggahitattaṃ cittassa – idaṃ vuccati macchariyasaṃyojanaṃ.
Whatever such stinginess, state of stinginess, state of being stingy, unwillingness to share, meanness, bitter resentment, mental clinging – this is called the fetter of avarice (macchariyasaṃyojana).
Bất cứ sự xan tham, sự khởi lên xan tham, trạng thái khởi lên xan tham, sự không muốn chia sẻ, sự keo kiệt, sự co rút cay đắng, sự bám giữ của tâm nào có hình thái như vậy – đây được gọi là kiết sử xan tham (macchariyasaṃyojanaṃ).
1907
1128. Tattha katamaṃ avijjāsaṃyojanaṃ?
1128. Among those fetters, what is the fetter of ignorance (avijjāsaṃyojana)?
1128. Trong số các kiết sử đó, kiết sử vô minh (avijjāsaṃyojanaṃ) là gì?
Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃः yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asaṃgāhanā apariyogāhanā asamapekkhanā apaccavekkhaṇā apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sammoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccati avijjāsaṃyojanaṃ.
Ignorance of suffering, ignorance of the origin of suffering, ignorance of the cessation of suffering, ignorance of the path leading to the cessation of suffering, ignorance of the past, ignorance of the future, ignorance of both the past and the future, ignorance of the principle of specific conditionality and dependent origination: whatever such ignorance, not seeing, non-comprehension, non-awakening, non-realization, non-penetration, non-inclusion, non-pervading, non-reflection, non-reviewing, not direct experience, dullness, foolishness, non-discernment, delusion, great delusion, complete delusion, ignorance, flood of ignorance, yoke of ignorance, underlying tendency of ignorance, obsession of ignorance, delusion as a chain, delusion as a root of unwholesomeness – this is called the fetter of ignorance (avijjāsaṃyojana).
Sự không biết về Khổ, sự không biết về Khổ tập, sự không biết về Khổ diệt, sự không biết về con đường đưa đến Khổ diệt, sự không biết về quá khứ, sự không biết về vị lai, sự không biết về cả quá khứ và vị lai, sự không biết về các pháp duyên khởi này; bất cứ sự không biết, sự không thấy, sự không chứng ngộ, sự không thấu hiểu, sự không giác ngộ, sự không xuyên thấu, sự không thu gom, sự không thấu triệt, sự không quán sát, sự không phản tư, sự không trực nhận, sự kém trí tuệ, sự ngu si, sự không tỉnh giác, sự mê mờ, sự mê muội, sự mê lầm, vô minh, dòng lũ vô minh, trói buộc vô minh, tùy miên vô minh, sự chi phối của vô minh, sự bám víu vô minh, căn bản bất thiện nào có hình thái như vậy – đây được gọi là kiết sử vô minh (avijjāsaṃyojanaṃ).
1908
Ime dhammā saṃyojanā.
These phenomena are fetters.
Những pháp này là các kiết sử.
1909
1129. Katame dhammā no saṃyojanā?
1129. Which phenomena are not fetters?
1129. Những pháp nào không phải là kiết sử?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no saṃyojanā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and those not included; the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; and all rūpa, and the unconditioned element – these phenomena are not fetters.
Trừ những pháp đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc, và các pháp không thuộc các cõi đó; uẩn thọ… (vân vân)… uẩn thức; tất cả sắc pháp, và giới vô vi – những pháp này không phải là kiết sử.
1910
1130. Katame dhammā saṃyojaniyā?
1130. Which phenomena are liable to be fettered (saṃyojaniyā)?
1130. Những pháp nào là pháp bị kiết sử trói buộc (saṃyojaniyā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃyojaniyā.
The wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena with effluents (sāsavā) belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere; the form aggregate... etc. ... the consciousness aggregate – these phenomena are liable to be fettered.
Các pháp thiện, bất thiện, vô ký có lậu hoặc thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc; sắc uẩn… (vân vân)… thức uẩn – những pháp này là pháp bị kiết sử trói buộc.
1911
1131. Katame dhammā asaṃyojaniyā?
1131. Which phenomena are not liable to be fettered (asaṃyojaniyā)?
1131. Những pháp nào không bị kiết sử trói buộc (asaṃyojaniyā)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā asaṃyojaniyā.
The paths not included (apariyāpannā), the fruits of the paths, and the unconditioned element – these phenomena are not liable to be fettered.
Các đạo và các quả đạo không thuộc các cõi hữu, và giới vô vi – những pháp này không bị kiết sử trói buộc.
1912
1132. Katame dhammā saṃyojanasampayuttā?
1132. Which phenomena are associated with fetters (saṃyojanasampayuttā)?
1132. Những pháp nào tương ưng với kiết sử (saṃyojanasampayuttā)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃyojanasampayuttā.
Those phenomena that are associated with these fetters: the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate – these phenomena are associated with fetters.
Các pháp tương ưng với những pháp đó, tức là uẩn thọ… (vân vân)… uẩn thức – những pháp này là pháp tương ưng với kiết sử.
1913
1133. Katame dhammā saṃyojanavippayuttā?
1133. Which phenomena are dissociated from fetters (saṃyojanavippayuttā)?
1133. Những pháp nào không tương ưng với kiết sử (saṃyojanavippayuttā)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā saṃyojanavippayuttā.
Those phenomena that are dissociated from these fetters: the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; all rūpa, and the unconditioned element – these phenomena are dissociated from fetters.
Các pháp không tương ưng với những pháp đó, tức là uẩn thọ… (vân vân)… uẩn thức; tất cả sắc pháp, và giới vô vi – những pháp này là pháp không tương ưng với kiết sử.
1914
1134. Katame dhammā saṃyojanā ceva saṃyojaniyā ca?
1134. Which phenomena are both fetters and liable to be fettered?
1134. Những pháp nào vừa là kiết sử vừa là pháp bị kiết sử trói buộc (saṃyojanā ceva saṃyojaniyā ca)?
Tāneva saṃyojanāni saṃyojanā ceva saṃyojaniyā ca.
The fetters themselves are both fetters and liable to be fettered.
Chính các kiết sử đó vừa là kiết sử vừa là pháp bị kiết sử trói buộc.
1915
1135. Katame dhammā saṃyojaniyā ceva no ca saṃyojanā?
1135. Which phenomena are liable to be fettered but are not fetters?
1135. Những pháp nào là pháp bị kiết sử trói buộc nhưng không phải là kiết sử (saṃyojaniyā ceva no ca saṃyojanā)?
Tehi dhammehi ye dhammā saṃyojaniyā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃyojaniyā ceva no ca saṃyojanā.
Apart from those phenomena which are liable to be fettered, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena with effluents (sāsavā) belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere; the form aggregate... etc. ... the consciousness aggregate – these phenomena are liable to be fettered but are not fetters.
Các pháp bị kiết sử trói buộc đó, trừ những pháp đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký có lậu hoặc còn lại thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc; sắc uẩn… (vân vân)… thức uẩn – những pháp này là pháp bị kiết sử trói buộc nhưng không phải là kiết sử.
1916
1136. Katame dhammā saṃyojanā ceva saṃyojanasampayuttā ca?
1136. Which phenomena are both fetters and associated with fetters?
1136. Những pháp nào vừa là kiết sử vừa tương ưng với kiết sử (saṃyojanā ceva saṃyojanasampayuttā ca)?
Kāmarāgasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ kāmarāgasaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, paṭighasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ paṭighasaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, mānasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ mānasaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, diṭṭhisaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ diṭṭhisaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, vicikicchāsaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ vicikicchāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ sīlabbataparāmāsasaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, bhavarāgasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ bhavarāgasaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, issāsaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ issāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, macchariyasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca, avijjāsaṃyojanaṃ macchariyasaṃyojanena saṃyojanañceva saṃyojanasampayuttañca – ime dhammā saṃyojanā ceva saṃyojanasampayuttā ca.
The fetter of sensual desire, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of sensual desire, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of aversion, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of aversion, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of conceit, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of conceit, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of views, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of views, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of doubt, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of doubt, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of adherence to rites and rituals, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of adherence to rites and rituals, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of craving for existence, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of craving for existence, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of envy, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of envy, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of stinginess, due to the fetter of ignorance, is both a fetter and associated with fetters. The fetter of ignorance, due to the fetter of stinginess, is both a fetter and associated with fetters – these phenomena are both fetters and associated with fetters.
Kiết sử tham dục là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử tham dục. Kiết sử sân hận là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử sân hận. Kiết sử kiêu mạn là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử kiêu mạn. Kiết sử tà kiến là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử tà kiến. Kiết sử hoài nghi là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử hoài nghi. Kiết sử giới cấm thủ là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử giới cấm thủ. Kiết sử tham hữu là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử tham hữu. Kiết sử tật đố là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử tật đố. Kiết sử xan tham là kiết sử và tương ưng với kiết sử vô minh; kiết sử vô minh là kiết sử và tương ưng với kiết sử xan tham. – Những pháp này là kiết sử và tương ưng với kiết sử.
1917
1137. Katame dhammā saṃyojanasampayuttā ceva no ca saṃyojanā?
1137. What phenomena are associated with fetters but are not fetters?
1137. Những pháp nào tương ưng với kiết sử nhưng không phải là kiết sử?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā, te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃyojanasampayuttā ceva no ca saṃyojanā.
Excluding those phenomena with which these phenomena are associated, there are the feeling aggregate…and the consciousness aggregate – these phenomena are associated with fetters but are not fetters.
Những pháp tương ưng với các pháp ấy, ngoại trừ các pháp ấy, là uẩn thọ… (vân vân)… uẩn thức. – Những pháp này tương ưng với kiết sử nhưng không phải là kiết sử.
1918
1138. Katame dhammā saṃyojanavippayuttā saṃyojaniyā?
1138. What phenomena are dissociated from fetters and are fetterable?
1138. Những pháp nào không tương ưng với kiết sử nhưng bị kiết sử trói buộc?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃyojanavippayuttā saṃyojaniyā.
Those phenomena that are dissociated from these, such as phenomena accompanied by outflows (sāsavā), wholesome (kusalā), unwholesome (akusalā), and indeterminate (abyākatā) phenomena pertaining to the sense-sphere (kāmāvacarā), fine-material sphere (rūpāvacarā), and immaterial sphere (arūpāvacarā); the form aggregate…and the consciousness aggregate – these phenomena are dissociated from fetters and are fetterable.
Những pháp không tương ưng với các pháp ấy, các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký, thuộc cõi Dục giới, cõi Sắc giới, cõi Vô sắc giới; uẩn sắc… (vân vân)… uẩn thức. – Những pháp này không tương ưng với kiết sử nhưng bị kiết sử trói buộc.
1919
1139. Katame dhammā saṃyojanavippayuttā asaṃyojaniyā?
1139. What phenomena are dissociated from fetters and are not fetterable?
1139. Những pháp nào không tương ưng với kiết sử và không bị kiết sử trói buộc?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā saṃyojanavippayuttā asaṃyojaniyā.
Paths not included in these spheres, and their fruits, and the unconditioned element (asaṅkhatā dhātu) – these phenomena are dissociated from fetters and are not fetterable.
Các đạo và các quả của đạo không bị bao hàm, và yếu tố vô vi. – Những pháp này không tương ưng với kiết sử và không bị kiết sử trói buộc.
1920
Ganthagocchakaṃ
Cluster of Bonds
Nhóm Ganh Ghét
1921
1140. Katame dhammā ganthā?
1140. What phenomena are bonds (ganthā)?
1140. Những pháp nào là gantha (kiết phược)?
Cattāro ganthā – abhijjhā kāyagantho, byāpādo kāyagantho, sīlabbataparāmāso kāyagantho, idaṃ saccābhiniveso kāyagantho.
There are four bonds: covetousness is a bodily bond, ill-will is a bodily bond, adherence to rites and rituals is a bodily bond, and dogmatic adherence to this as truth is a bodily bond.
Bốn gantha: tham lam là thân kiết phược, sân hận là thân kiết phược, giới cấm thủ là thân kiết phược, chấp chặt ‘đây là sự thật’ là thân kiết phược.
1922
1141. Tattha katamo abhijjhā kāyagantho?
1141. Among these, what is the bodily bond of covetousness?
1141. Trong đó, tham lam là thân kiết phược là gì?
Yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandī nandīrāgo cittassa sārāgo icchā mucchā ajjhosānaṃ gedho paligedho saṅgo paṅko ejā māyā janikā sañjananī sibbinī jālinī saritā visattikā suttaṃ visaṭā āyūhinī dutiyā paṇidhi bhavanetti vanaṃ vanatho santhavo sineho apekkhā paṭibandhu āsā āsisanā āsisitattaṃ rūpāsā saddāsā gandhāsā rasāsā phoṭṭhabbāsā lābhāsā dhanāsā puttāsā jīvitāsā jappā pajappā abhijappā jappā jappanā jappitattaṃ loluppaṃ loluppāyanā loluppāyitattaṃ pucchañjikatā sādhukamyatā adhammarāgo visamalobho nikanti nikāmanā patthanā pihanā sampatthanā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā ogho yogo gantho upādānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ chādanaṃ bandhanaṃ upakkileso anusayo pariyuṭṭhānaṃ latā vevicchaṃ dukkhamūlaṃ dukkhanidānaṃ dukkhappabhavo mārapāso mārabaḷisaṃ māravisayo taṇhānadī taṇhājālaṃ taṇhāgaddulaṃ taṇhāsamuddo abhijjhā lobho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati abhijjhā kāyagantho.
That which is attachment (rāgo), passionate attachment (sārāgo), inclination (anunayo), compliance (anurodho), delight (nandī), passionate delight (nandīrāgo), passionate attachment of the mind (cittassa sārāgo), desire (icchā), infatuation (muccha), clinging (ajjhosānaṃ), greed (gedho), excessive greed (paligedho), entanglement (saṅgo), mire (paṅko), agitation (ejā), deception (māyā), producer (janikā), generator (sañjananī), stitcher (sibbinī), snare (jālinī), river (saritā), poison (visattikā), thread (suttaṃ), widespread (visaṭā), effort (āyūhinī), second (dutiyā), aspiration (paṇidhi), guide to becoming (bhavanetti), forest (vanaṃ), thicket (vanatho), intimacy (santhavo), affection (sineho), expectation (apekkhā), fetter (paṭibandhu), hope (āsā), longing (āsisanā), state of longing (āsisitattaṃ), hope for forms (rūpāsā), hope for sounds (saddāsā), hope for odours (gandhāsā), hope for tastes (rasāsā), hope for tactile objects (phoṭṭhabbāsā), hope for gain (lābhāsā), hope for wealth (dhanāsā), hope for sons (puttāsā), hope for life (jīvitāsā), craving (jappā), intense craving (pajappā), excessive craving (abhijappā), craving (jappā), the act of craving (jappanā), the state of craving (jappitattaṃ), excessive longing (loloppāyanā), the state of excessive longing (loluppāyitattaṃ), importunity (pucchañjikatā), longing for good (sādhukamyatā), unrighteous attachment (adhammarāgo), unwholesome greed (visamalobho), attachment (nikanti), longing (nikāmanā), aspiration (patthanā), yearning (pihanā), intense aspiration (sampatthanā), craving for sensual pleasures (kāmataṇhā), craving for existence (bhavataṇhā), craving for non-existence (vibhavataṇhā), craving for form (rūpataṇhā), craving for the formless (arūpataṇhā), craving for cessation (nirodhataṇhā), craving for form (rūpataṇhā), craving for sound (saddataṇhā), craving for odour (gandhataṇhā), craving for taste (rasataṇhā), craving for tactile objects (phoṭṭhabbataṇhā), craving for phenomena (dhammataṇhā), flood (ogho), yoke (yogo), bond (gantho), clinging (upādānaṃ), covering (āvaraṇaṃ), hindrance (nīvaraṇaṃ), concealment (chādanaṃ), binding (bandhanaṃ), defilement (upakkileso), latent tendency (anusayo), obsession (pariyuṭṭhānaṃ), creeper (latā), perplexity (vevicchaṃ), root of suffering (dukkhamūlaṃ), origin of suffering (dukkanidānaṃ), source of suffering (dukkhappabhavo), Māra’s noose (mārapāso), Māra’s hook (mārabaḷisaṃ), Māra’s realm (māravisayo), river of craving (taṇhānadī), net of craving (taṇhājālaṃ), leash of craving (taṇhāgaddulaṃ), ocean of craving (taṇhāsamuddo), covetousness, greed (lobho), root of unwholesomeness (akusalamūlaṃ) – this is called the bodily bond of covetousness.
Tham ái, tham lam, sự chiều theo, sự thuận theo, sự hoan hỷ, tham ái hoan hỷ, sự tham lam của tâm, sự mong muốn, sự mê đắm, sự chấp thủ, sự tham lam, sự tham lam mãnh liệt, sự dính mắc, sự dính líu, sự rung động, sự lừa dối, sự sinh ra, sự phát sinh, sự nối kết, sự giăng lưới, dòng chảy, sự dính mắc, sợi chỉ, sự lan rộng, sự tích lũy, sự thứ hai, sự khát vọng, sự dẫn dắt đến hữu, khu rừng, sự khao khát, sự thân mật, sự quyến luyến, sự mong đợi, sự ràng buộc, sự hy vọng, sự mong cầu, trạng thái mong cầu, sự hy vọng vào sắc, sự hy vọng vào tiếng, sự hy vọng vào mùi, sự hy vọng vào vị, sự hy vọng vào xúc chạm, sự hy vọng vào lợi lộc, sự hy vọng vào tài sản, sự hy vọng vào con cái, sự hy vọng vào sự sống, sự lẩm bẩm, sự lẩm bẩm liên tục, sự lẩm bẩm quá mức, sự lẩm bẩm, sự lẩm bẩm, trạng thái lẩm bẩm, sự ham muốn mãnh liệt, sự ham muốn mãnh liệt, trạng thái ham muốn mãnh liệt, sự hỏi han, sự mong muốn điều tốt đẹp, tham ái bất thiện, lòng tham không đúng đắn, sự quyến luyến, sự mong muốn, sự khát khao, sự ước ao, sự khát khao mãnh liệt, tham ái dục giới, tham ái hữu, tham ái phi hữu, tham ái sắc, tham ái vô sắc, tham ái diệt, tham ái sắc, tham ái tiếng, tham ái mùi, tham ái vị, tham ái xúc chạm, tham ái pháp, dòng nước lũ, sự trói buộc, gantha, sự chấp thủ, sự che chướng, sự ngăn che, sự che đậy, sự trói buộc, ô nhiễm, tùy miên, sự khởi lên, dây leo, sự do dự, cội rễ của khổ, nguyên nhân của khổ, nguồn gốc của khổ, lưới của Ma vương, mồi câu của Ma vương, cảnh giới của Ma vương, dòng sông tham ái, lưới tham ái, sợi dây tham ái, biển tham ái, tham lam, gốc rễ bất thiện. – Đây được gọi là tham lam là thân kiết phược.
1923
1142. Tattha katamo byāpādo kāyagantho?
1142. Among these, what is the bodily bond of ill-will?
1142. Trong đó, sân hận là thân kiết phược là gì?
Anatthaṃ me acarī ti āghāto jāyati, anatthaṃ me caratīti āghāto jāyati, anatthaṃ me carissatīti āghāto jāyati, piyassa me manāpassa anatthaṃ acari…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati, appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissatīti āghāto jāyati, aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati.
“He harmed me” – thus aversion arises. “He is harming me” – thus aversion arises. “He will harm me” – thus aversion arises. “He harmed my dear, beloved one”… “He is harming”… “He will harm” – thus aversion arises. “He benefited my disliked, unloved one”… “He is benefiting”… “He will benefit” – thus aversion arises. Or else, aversion arises without cause.
‘Người ấy đã làm hại tôi’ – sự sân hận khởi lên; ‘Người ấy đang làm hại tôi’ – sự sân hận khởi lên; ‘Người ấy sẽ làm hại tôi’ – sự sân hận khởi lên. ‘Người thân yêu, đáng ưa của tôi, người ấy đã làm hại… (vân vân)… đang làm hại… (vân vân)… sẽ làm hại’ – sự sân hận khởi lên. ‘Người không thân yêu, không đáng ưa của tôi, người ấy đã làm lợi… (vân vân)… đang làm lợi… (vân vân)… sẽ làm lợi’ – sự sân hận khởi lên. Hoặc sự sân hận khởi lên một cách vô cớ.
Yo evarūpo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati byāpādo kāyagantho.
Whatever such mental aversion (āghāto), antagonism (paṭighāto), opposition (paṭighaṃ), hostility (paṭivirodho), anger (kopo), severe anger (pakopo), intense anger (sampakopo), hatred (doso), malice (padoso), intense malice (sampadoso), mental malevolence (cittassa byāpatti), mental impurity (manopadoso), rage (kodho), the act of raging (kujjanā), the state of having raged (kujjitattaṃ), hatred (doso), the act of hating (dussanā), the state of having hated (dussitattaṃ), malevolence (byāpatti), the act of malevolence (byāpajjanā), the state of malevolence (byāpajjitattaṃ), opposition (virodho), intense opposition (paṭivirodho), fierceness (caṇḍikkaṃ), ill-temper (asuropo), mental dissatisfaction (anattamanatā) – this is called the bodily bond of ill-will.
Bất cứ sự sân hận, sự đối kháng, sự phản đối, sự chống đối, sự giận dữ, sự giận dữ dữ dội, sự giận dữ tột độ, sự thù hận, sự thù hận, sự thù hận tột độ, sự bất hòa của tâm, sự ô nhiễm của ý, sự giận dữ, sự giận dữ, trạng thái giận dữ, sự thù hận, sự thù hận, trạng thái thù hận, sự bất hòa, sự bất hòa, trạng thái bất hòa, sự chống đối, sự đối kháng, sự hung bạo, sự không vui, sự không hài lòng của tâm như vậy. – Đây được gọi là sân hận là thân kiết phược.
1924
1143. Tattha katamo sīlabbataparāmāso kāyagantho?
1143. Among these, what is the bodily bond of adherence to rites and rituals?
1143. Trong đó, giới cấm thủ là thân kiết phược là gì?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi, vatena suddhi, sīlabbatena suddhītiः yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sīlabbataparāmāso kāyagantho.
The view (diṭṭhi) that there is purity through morality, purity through observances, purity through morality and observances, among ascetics and brahmins outside this teaching; whatever such view (diṭṭhi), wrong view (diṭṭhigataṃ), thicket of views (diṭṭhigahanaṃ), wilderness of views (diṭṭhikantāro), distortion of views (diṭṭhivisūkāyikaṃ), vacillation of views (diṭṭhivipphanditaṃ), fetter of views (diṭṭhisaṃyojanaṃ), grasping (gāho), dogmatic adherence (patiṭṭhāho), biased adherence (abhiniveso), adherence (parāmāso), wrong path (kummaggo), mistaken path (micchāpatho), wrongness (micchattaṃ), sectarian foundation (titthāyatanaṃ), perverse grasping (vipariyāsaggāho) – this is called the bodily bond of adherence to rites and rituals.
Quan niệm của các sa môn, bà la môn bên ngoài rằng: ‘Sự thanh tịnh do giới, sự thanh tịnh do cấm, sự thanh tịnh do giới và cấm’. Bất cứ tà kiến, sự chấp kiến, rừng tà kiến, sa mạc tà kiến, sự xao động do tà kiến, sự dao động do tà kiến, kiết sử tà kiến, sự chấp thủ, sự chấp chặt, sự cố chấp, sự bám víu, con đường sai lầm, nẻo tà, sự sai lầm, nơi nương tựa của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lầm như vậy. – Đây được gọi là giới cấm thủ là thân kiết phược.
1925
1144. Tattha katamo idaṃsaccābhiniveso kāyagantho?
1144. Among these, what is the bodily bond of dogmatic adherence to this as truth?
1144. Trong đó, chấp chặt ‘đây là sự thật’ là thân kiết phược là gì?
Sassato loko, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; asassato loko, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; antavā loko, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; anantavā loko, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti vā; neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti vāः yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati idaṃsaccābhiniveso kāyagantho.
‘The world is eternal, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The world is not eternal, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The world is finite, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The world is infinite, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The soul is the same as the body, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The soul is one thing, the body another, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The Tathāgata exists after death, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The Tathāgata does not exist after death, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The Tathāgata both exists and does not exist after death, this alone is true, anything else is delusive’; or ‘The Tathāgata neither exists nor does not exist after death, this alone is true, anything else is delusive’: whatever such a view is, a point of view, a thicket of views, a wilderness of views, a writhing of views, a wavering of views, a fetter of views, a grasping, a clinging, an obsession, a perversion, a wrong path, a false way, a wrongness, a sectarian ground, a perverse grasping – this is called the bodily knot of insistence on 'this alone is true'.
Thế gian là thường còn, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc thế gian là vô thường, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc thế gian là hữu biên, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc thế gian là vô biên, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc mạng sống ấy là thân ấy, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc mạng sống khác thân khác, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc Như Lai có tồn tại sau khi chết, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc Như Lai không tồn tại sau khi chết, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc Như Lai có tồn tại và không tồn tại sau khi chết, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng; hoặc Như Lai không tồn tại cũng không không tồn tại sau khi chết, chỉ điều này là chân lý, điều khác là trống rỗng: bất cứ tà kiến nào có hình thái như vậy – tức là quan điểm sai lầm, rừng rậm của tà kiến, sa mạc của tà kiến, sự dao động của tà kiến, sự quằn quại của tà kiến, sự trói buộc của tà kiến, sự chấp thủ, sự bám víu, sự cố chấp, sự bám chặt, con đường sai lầm, lối đi sai lầm, điều sai trái, nơi nương tựa của ngoại đạo, sự chấp thủ lầm lạc – đây được gọi là thân trói buộc của sự cố chấp ‘chỉ điều này là chân lý’ (idaṃsaccābhiniveso kāyagantho).
Ṭhapetvā sīlabbataparāmāsaṃ kāyaganthaṃ sabbāpi micchādiṭṭhi idaṃsaccābhiniveso kāyagantho.
All wrong views, apart from the bodily knot of clinging to rites and rituals, are the bodily knot of insistence on 'this alone is true'.
Ngoại trừ thân trói buộc của chấp thủ giới cấm (sīlabbataparāmāsaṃ kāyaganthaṃ), tất cả các tà kiến đều là thân trói buộc của sự cố chấp ‘chỉ điều này là chân lý’.
1926
Ime dhammā ganthā.
These phenomena are knots.
Những pháp này là các trói buộc (ganthā).
1927
1145. Katame dhammā no ganthā?
1145. Which phenomena are not knots?
1145. Những pháp nào không phải là các trói buộc?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no ganthā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere, and not included in these spheres; the feeling aggregate… (etc.) … the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are not knots.
Ngoại trừ những pháp ấy, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới, và không thuộc các cõi; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc pháp, và giới vô vi – những pháp này không phải là các trói buộc.
1928
1146. Katame dhammā ganthaniyā?
1146. Which phenomena are conducive to knots?
1146. Những pháp nào bị trói buộc (ganthaniyā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā ganthaniyā.
Phenomena with taints, wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere; the form aggregate… (etc.) … the consciousness aggregate – these phenomena are conducive to knots.
Các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này bị trói buộc.
1929
1147. Katame dhammā aganthaniyā?
1147. Which phenomena are not conducive to knots?
1147. Những pháp nào không bị trói buộc (aganthaniyā)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā aganthaniyā.
Paths not included in these spheres, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are not conducive to knots.
Các đạo và các quả đạo không thuộc các cõi, và giới vô vi – những pháp này không bị trói buộc.
1930
1148. Katame dhammā ganthasampayuttā?
1148. Which phenomena are conjoined with knots?
1148. Những pháp nào tương ưng với trói buộc (ganthasampayuttā)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā ganthasampayuttā.
Those phenomena that are conjoined with these knots: the feeling aggregate… (etc.) … the consciousness aggregate – these phenomena are conjoined with knots.
Những pháp tương ưng với các pháp ấy là uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – những pháp này tương ưng với trói buộc.
1931
1149. Katame dhammā ganthavippayuttā?
1149. Which phenomena are disjoined from knots?
1149. Những pháp nào không tương ưng với trói buộc (ganthavippayuttā)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā ganthavippayuttā.
Those phenomena that are disjoined from these knots: the feeling aggregate… (etc.) … the consciousness aggregate, all form, and the unconditioned element – these phenomena are disjoined from knots.
Những pháp không tương ưng với các pháp ấy là uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, tất cả sắc pháp và giới vô vi – những pháp này không tương ưng với trói buộc.
1932
1150. Katame dhammā ganthā ceva ganthaniyā ca?
1150. Which phenomena are knots and also conducive to knots?
1150. Những pháp nào vừa là trói buộc vừa bị trói buộc (ganthā ceva ganthaniyā ca)?
Teva ganthā ganthā ceva ganthaniyā ca.
The knots themselves are knots and also conducive to knots.
Chính những trói buộc ấy vừa là trói buộc vừa bị trói buộc.
1933
1151. Katame dhammā ganthaniyā ceva no ca ganthā?
1151. Which phenomena are conducive to knots but are not knots?
1151. Những pháp nào bị trói buộc nhưng không phải là trói buộc (ganthaniyā ceva no ca ganthā)?
Tehi dhammehi ye dhammā ganthaniyā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā ganthaniyā ceva no ca ganthā.
Apart from those phenomena that are knots, the remaining phenomena that are conducive to knots: phenomena with taints, wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere; the form aggregate… (etc.) … the consciousness aggregate – these phenomena are conducive to knots but are not knots.
Ngoại trừ những pháp ấy, những pháp bị trói buộc còn lại là các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này bị trói buộc nhưng không phải là trói buộc.
1934
1152. Katame dhammā ganthā ceva ganthasampayuttā ca?
1152. Which phenomena are knots and also conjoined with knots?
1152. Những pháp nào vừa là trói buộc vừa tương ưng với trói buộc (ganthā ceva ganthasampayuttā ca)?
Sīlabbataparāmāso kāyagantho abhijjhākāyaganthena gantho ceva ganthasampayutto ca, abhijjhākāyagantho sīlabbataparāmāsena kāyaganthena gantho ceva ganthasampayutto ca, idaṃsaccābhiniveso kāyagantho abhijjhākāyaganthena gantho ceva ganthasampayutto ca, abhijjhākāyagantho idaṃsaccābhinivesena kāyaganthena gantho ceva ganthasampayutto ca – ime dhammā ganthā ceva ganthasampayuttā ca.
The bodily knot of clinging to rites and rituals is a knot and conjoined with a knot through the bodily knot of covetousness; the bodily knot of covetousness is a knot and conjoined with a knot through the bodily knot of clinging to rites and rituals; the bodily knot of insistence on 'this alone is true' is a knot and conjoined with a knot through the bodily knot of covetousness; the bodily knot of covetousness is a knot and conjoined with a knot through the bodily knot of insistence on 'this alone is true' – these phenomena are knots and also conjoined with knots.
Thân trói buộc chấp thủ giới cấm (sīlabbataparāmāso kāyagantho) cùng với thân trói buộc tham ái (abhijjhākāyagantho) vừa là trói buộc vừa tương ưng với trói buộc; thân trói buộc tham ái cùng với thân trói buộc chấp thủ giới cấm vừa là trói buộc vừa tương ưng với trói buộc; thân trói buộc cố chấp ‘chỉ điều này là chân lý’ (idaṃsaccābhiniveso kāyagantho) cùng với thân trói buộc tham ái vừa là trói buộc vừa tương ưng với trói buộc; thân trói buộc tham ái cùng với thân trói buộc cố chấp ‘chỉ điều này là chân lý’ vừa là trói buộc vừa tương ưng với trói buộc – những pháp này vừa là trói buộc vừa tương ưng với trói buộc.
1935
1153. Katame dhammā ganthasampayuttā ceva no ca ganthā?
1153. Which phenomena are conjoined with knots but are not knots?
1153. Những pháp nào tương ưng với trói buộc nhưng không phải là trói buộc (ganthasampayuttā ceva no ca ganthā)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā, te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā ganthasampayuttā ceva no ca ganthā.
Apart from those phenomena that are conjoined with knots, the feeling aggregate… (etc.) … the consciousness aggregate – these phenomena are conjoined with knots but are not knots.
Ngoại trừ những pháp ấy, những pháp tương ưng với các pháp ấy là uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – những pháp này tương ưng với trói buộc nhưng không phải là trói buộc.
1936
1154. Katame dhammā ganthavippayuttā ganthaniyā?
1154. Which phenomena are disjoined from knots and conducive to knots?
1154. Những pháp nào không tương ưng với trói buộc nhưng bị trói buộc (ganthavippayuttā ganthaniyā)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā ganthavippayuttā ganthaniyā.
Those phenomena that are disjoined from knots: phenomena with taints, wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere; the form aggregate… (etc.) … the consciousness aggregate – these phenomena are disjoined from knots and conducive to knots.
Những pháp không tương ưng với các pháp ấy là các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này không tương ưng với trói buộc nhưng bị trói buộc.
1937
1155. Katame dhammā ganthavippayuttā aganthaniyā?
1155. Which phenomena are disjoined from knots and not conducive to knots?
1155. Những pháp nào không tương ưng với trói buộc và không bị trói buộc (ganthavippayuttā aganthaniyā)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā ganthavippayuttā aganthaniyā.
Paths not included in these spheres, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are disjoined from knots and not conducive to knots.
Các đạo và các quả đạo không thuộc các cõi, và giới vô vi – những pháp này không tương ưng với trói buộc và không bị trói buộc.
1938
Oghagocchakaṃ
The Flood Group
Nhóm về các dòng nước lũ (Oghagocchakaṃ)
1939
1156. Katame dhammā oghā?
1156. Which phenomena are floods?
1156. Những pháp nào là các dòng nước lũ (oghā)?
Cattāro oghā…pe… ime dhammā oghavippayuttā oghaniyā.
There are four floods… (etc.) … these phenomena are disjoined from floods and conducive to floods.
Bốn dòng nước lũ… cho đến… những pháp này không tương ưng với dòng nước lũ nhưng bị dòng nước lũ.
1940
Yogagocchakaṃ
The Yoke Group
Nhóm về các ách buộc (Yogagocchakaṃ)
1941
1157. Katame dhammā yogā?
1157. Which phenomena are yogas?
1157. Những pháp nào là các ách buộc (yogā)?
Cattāro yogā…pe… ime dhammā yogavippayuttā yoganiyā.
There are four yogas… (etc.) … these phenomena are disjoined from yogas and conducive to yogas.
Bốn ách buộc… cho đến… những pháp này không tương ưng với ách buộc nhưng bị ách buộc.
1942
Nīvaraṇagocchakaṃ
The Hindrance Group
Nhóm về các triền cái (Nīvaraṇagocchakaṃ)
1943
1158. Katame dhammā nīvaraṇā?
1158. Which phenomena are hindrances?
1158. Những pháp nào là các triền cái (nīvaraṇā)?
Cha nīvaraṇā* – kāmacchandanīvaraṇaṃ, byāpādanīvaraṇaṃ, thinamiddhanīvaraṇaṃ, uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ, vicikicchānīvaraṇaṃ, avijjānīvaraṇaṃ.
There are six hindrances – the hindrance of sensual desire, the hindrance of ill-will, the hindrance of sloth and torpor, the hindrance of restlessness and remorse, the hindrance of doubt, the hindrance of ignorance.
Sáu triền cái – triền cái dục tham (kāmacchandanīvaraṇaṃ), triền cái sân hận (byāpādanīvaraṇaṃ), triền cái hôn trầm thụy miên (thinamiddhanīvaraṇaṃ), triền cái trạo cử hối hận (uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ), triền cái hoài nghi (vicikicchānīvaraṇaṃ), triền cái vô minh (avijjānīvaraṇaṃ).
1944
1159. Tattha katamaṃ kāmacchandanīvaraṇaṃ?
1159. Among these, what is the hindrance of sensual desire?
1159. Trong đó, triền cái dục tham là gì?
Yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandī kāmataṇhā kāmasineho kāmapariḷāho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ – idaṃ vuccati kāmacchandanīvaraṇaṃ.
Whatever sensual desire, sensual lust, sensual delight, sensual craving, sensual affection, sensual fever, sensual infatuation, sensual obsession there is concerning sense objects – this is called the hindrance of sensual desire.
Bất cứ dục tham, dục ái, dục hỷ, dục ái, dục luyến, dục nhiệt, dục si mê, dục chấp thủ nào đối với các dục – đây được gọi là triền cái dục tham.
1945
1160. Tattha katamaṃ byāpādanīvaraṇaṃ?
1160. Among these, what is the hindrance of ill-will?
1160. Trong đó, triền cái sân hận là gì?
Anatthaṃ me acarīti āghāto jāyati, anatthaṃ me caratīti āghāto jāyati; anatthaṃ me carissatīti āghāto jāyati; piyassa me manāpassa anatthaṃ acari…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati, appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissatīti āghāto jāyati, aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati.
Resentment arises, thinking, 'He did me harm'; resentment arises, thinking, 'He is doing me harm'; resentment arises, thinking, 'He will do me harm'; resentment arises, thinking, 'He did harm to my dear and agreeable one'… (etc.) … 'He is doing harm'… (etc.) … 'He will do harm'; resentment arises, thinking, 'He did good to my disagreeable and unpleasant one'… (etc.) … 'He is doing good'… (etc.) … 'He will do good'; or resentment arises groundlessly.
Sự oán giận phát sinh vì “người ấy đã làm điều bất lợi cho ta”, sự oán giận phát sinh vì “người ấy đang làm điều bất lợi cho ta”; sự oán giận phát sinh vì “người ấy sẽ làm điều bất lợi cho ta”; sự oán giận phát sinh vì “người thân yêu, khả ý của ta đã làm điều bất lợi… đang làm điều bất lợi… sẽ làm điều bất lợi”; sự oán giận phát sinh vì “người không thân yêu, không khả ý của ta đã làm điều lợi ích… đang làm điều lợi ích… sẽ làm điều lợi ích”; hoặc sự oán giận phát sinh một cách vô cớ.
Yo evarūpo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – idaṃ vuccati byāpādanīvaraṇaṃ.
Whatever such agitation of mind, opposition, repugnance, hostility, anger, intense anger, excessive anger, malice, intense malice, excessive malice, mental disturbance, mental defilement, wrath, being enraged, enraged state, hatred, being hateful, hateful state, antagonism, being antagonistic, antagonistic state, opposition, counter-opposition, ferocity, ill-will, mental displeasure – this is called the hindrance of ill-will.
Bất cứ sự oán giận, sự phản kháng, sự chống đối, sự đối nghịch, sự giận dữ, sự phẫn nộ, sự cực kỳ phẫn nộ, sự thù hận, sự ác ý, sự cực kỳ ác ý, sự hủy hoại tâm, sự ác ý trong tâm, sự tức giận, sự phẫn nộ, trạng thái phẫn nộ, sự thù hận, sự thù ghét, trạng thái thù ghét, sự hủy hoại, sự hủy hoại, trạng thái hủy hoại, sự đối nghịch, sự phản đối, sự hung dữ, sự khó chịu, sự không hài lòng của tâm nào có hình thái như vậy – đây được gọi là triền cái sân hận.
1946
1161. Tattha katamaṃ thinamiddhanīvaraṇaṃ?
1161. Among these, what is the hindrance of sloth and torpor?
1161. Trong đó, triền cái hôn trầm thụy miên là gì?
Atthi thinaṃ, atthi middhaṃ.
There is sloth, there is torpor.
Có hôn trầm (thinaṃ), có thụy miên (middhaṃ).
1947
1162. Tattha katamaṃ thinaṃ?
1162. Among these, what is sloth?
1162. Trong đó, hôn trầm là gì?
Yā cittassa akallatā akammaññatā olīyanā sallīyanā līnaṃ līyanā līyitattaṃ thinaṃ thiyanā thiyitattaṃ cittassa – idaṃ vuccati thinaṃ.
The mind's unsuitability, unworkability, sluggishness, languidness, inertness, the state of being inert, the state of having become inert; sloth, the state of being sluggish, the state of having become sluggish – this is called sloth.
Bất cứ sự không khỏe mạnh, sự không thích hợp cho công việc, sự chùng xuống, sự co rút, sự trì trệ, sự chùng xuống, trạng thái chùng xuống, sự nặng nề, sự nặng nề, trạng thái nặng nề của tâm nào – đây được gọi là hôn trầm.
1948
1163. Tattha katamaṃ middhaṃ?
1163. Among these, what is torpor?
1163. Trong đó, thụy miên là gì?
Yā kāyassa akallatā akammaññatā onāho pariyonāho antosamorodho middhaṃ soppaṃ pacalāyikā soppaṃ supanā supitattaṃ – idaṃ vuccati middhaṃ.
The body's unsuitability, unworkability, heaviness, oppressiveness, inner obstruction; torpor, drowsiness, nodding off, being drowsy, the state of being drowsy – this is called torpor.
Bất cứ sự không khỏe mạnh, sự không thích hợp cho công việc của thân, sự bao phủ, sự bao trùm, sự ngăn chặn bên trong, sự mệt mỏi, sự buồn ngủ, sự ngả nghiêng, sự buồn ngủ, sự chìm vào giấc ngủ, trạng thái chìm vào giấc ngủ nào – đây được gọi là thụy miên.
Iti idañca thinaṃ, idañca middhaṃ – idaṃ vuccati thinamiddhanīvaraṇaṃ.
Thus, this sloth and this torpor – this is called the hindrance of sloth and torpor.
Như vậy, cả hôn trầm này và thụy miên này – đây được gọi là triền cái hôn trầm thụy miên.
1949
1164. Tattha katamaṃ uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ?
1164. Among these, what is the hindrance of restlessness and remorse?
1164. Trong đó, triền cái trạo cử hối hận là gì?
Atthi uddhaccaṃ, atthi kukkuccaṃ.
There is restlessness, there is remorse.
Có trạo cử (uddhaccaṃ), có hối hận (kukkuccaṃ).
1950
1165. Tattha katamaṃ uddhaccaṃ?
1165. What is uddhacca (restlessness) there?
1165. Trong đó, phóng dật là gì?
Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati uddhaccaṃ.
The restlessness of the mind, its uncalmness, the agitation of the cetasika, the bewildered state of the mind – this is called uddhacca.
Cái gì là sự phóng dật của tâm, sự không lắng dịu, sự xao lãng của ý, sự bối rối của tâm – điều này được gọi là phóng dật.
1951
1166. Tattha katamaṃ kukkuccaṃ?
1166. What is kukkucca (remorse) there?
1166. Trong đó, hối hận là gì?
Akappiye kappiyasaññitā, kappiye akappiyasaññitā, avajje vajjasaññitā, vajje avajjasaññitā.
The perception of what is proper in that which is improper, the perception of what is improper in that which is proper, the perception of what is blameworthy in that which is blameless, the perception of what is blameless in that which is blameworthy.
Sự nhận biết là hợp lẽ trong điều không hợp lẽ, sự nhận biết là không hợp lẽ trong điều hợp lẽ, sự nhận biết là có lỗi trong điều không có lỗi, sự nhận biết là không có lỗi trong điều có lỗi.
Yaṃ evarūpaṃ kukkuccaṃ kukkuccāyanā kukkuccāyitattaṃ cetaso vippaṭisāro manovilekho – idaṃ vuccati kukkuccaṃ.
Whatever such remorse, repenting, the state of having repented, mental regret, mental scratching – this is called kukkucca.
Cái gì là sự hối hận như vậy, sự hối hận, sự đã hối hận, sự hối tiếc của ý, sự cào cấu tâm – điều này được gọi là hối hận.
Iti idañca uddhaccaṃ, idañca kukkuccaṃ – idaṃ vuccati uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ.
Thus, this uddhacca and this kukkucca – this is called the uddhaccakukkuccanīvaraṇa (hindrance of restlessness and remorse).
Như vậy, đây là phóng dật và đây là hối hận – điều này được gọi là triền cái phóng dật và hối hận (uddhaccakukkuccanīvaraṇa).
1952
1167. Tattha katamaṃ vicikicchānīvaraṇaṃ?
1167. What is the vicikicchānīvaraṇa (hindrance of doubt) there?
1167. Trong đó, triền cái nghi ngờ (vicikicchānīvaraṇa) là gì?
Satthari kaṅkhati vicikicchati, dhamme kaṅkhati vicikicchati, saṅghe kaṅkhati vicikicchati, sikkhāya kaṅkhati vicikicchati, pubbante kaṅkhati vicikicchati, aparante kaṅkhati vicikicchati, pubbantāparante kaṅkhati vicikicchati, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhati vicikicchati.
One doubts, one is uncertain about the Teacher; one doubts, one is uncertain about the Dhamma; one doubts, one is uncertain about the Saṅgha; one doubts, one is uncertain about the training; one doubts, one is uncertain about the past; one doubts, one is uncertain about the future; one doubts, one is uncertain about the past and future; one doubts, one is uncertain about the causally arisen phenomena with their conditions.
Nghi ngờ, hoài nghi về Bậc Đạo Sư; nghi ngờ, hoài nghi về Pháp; nghi ngờ, hoài nghi về Tăng; nghi ngờ, hoài nghi về giới học; nghi ngờ, hoài nghi về quá khứ; nghi ngờ, hoài nghi về vị lai; nghi ngờ, hoài nghi về quá khứ và vị lai; nghi ngờ, hoài nghi về các pháp duyên khởi y theo duyên này.
Yā evarūpā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ vimati vicikicchā dveḷhakaṃ dvedhāpatho saṃsayo anekaṃsaggāho āsappanā parisappanā apariyogāhanā thambhitattaṃ cittassa manovilekho – idaṃ vuccati vicikicchānīvaraṇaṃ.
Whatever such doubt, doubting, the state of having doubted, indecision, uncertainty, vacillation, being at a crossroads, wavering, being of many minds, hesitating, wavering about, not fully comprehending, mental rigidity, mental scratching – this is called vicikicchānīvaraṇa.
Cái gì là sự nghi ngờ như vậy, sự hoài nghi, sự đã hoài nghi, sự do dự, sự nghi ngờ, sự lưỡng lự, con đường hai ngả, sự hoài nghi, sự nắm giữ không chắc chắn, sự dò xét, sự dò dẫm, sự không thấu hiểu, sự trì trệ của tâm, sự cào cấu tâm – điều này được gọi là triền cái nghi ngờ.
1953
1168. Tattha katamaṃ avijjānīvaraṇaṃ?
1168. What is the avijjānīvaraṇa (hindrance of ignorance) there?
1168. Trong đó, triền cái vô minh (avijjānīvaraṇa) là gì?
Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃः yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asaṃgāhanā apariyogāhanā asamapekkhanā apaccavekkhaṇā apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sammoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccati avijjānīvaraṇaṃ.
Ignorance of suffering, ignorance of the origin of suffering, ignorance of the cessation of suffering, ignorance of the path leading to the cessation of suffering, ignorance of the past, ignorance of the future, ignorance of the past and future, ignorance of the causally arisen phenomena with their conditions: whatever such ignorance, not seeing, non-realization, non-comprehension, non-awakening, non-penetration, non-grasping, non-fathoming, non-reflecting, non-re-examining, not direct perception, dullness, foolishness, lack of clear comprehension, delusion, strong delusion, utter delusion, avijjā (ignorance), the flood of avijjā, the yoke of avijjā, the underlying tendency of avijjā, the obsession of avijjā, the fetter of avijjā, delusion, the root of unwholesome states – this is called avijjānīvaraṇa.
Sự không biết về Khổ, sự không biết về Khổ tập, sự không biết về Khổ diệt, sự không biết về Con đường đưa đến Khổ diệt, sự không biết về quá khứ, sự không biết về vị lai, sự không biết về quá khứ và vị lai, sự không biết về các pháp duyên khởi y theo duyên này: cái gì là sự không biết như vậy, sự không thấy, sự không chứng ngộ, sự không thấu hiểu, sự không giác ngộ, sự không thể nhập, sự không thâu tóm, sự không thấu triệt, sự không quán sát, sự không phản quán, sự không thực chứng, sự kém trí tuệ, sự ngu si, sự không tỉnh giác, sự si mê, sự đại si mê, sự hoàn toàn si mê, vô minh, dòng nước lũ vô minh (avijjogho), ách phược vô minh (avijjāyogo), tùy miên vô minh (avijjānusayo), triền phược vô minh (avijjāpariyuṭṭhānaṃ), xiềng xích vô minh (avijjālaṅgī), si mê là căn bất thiện (akusalamūlaṃ) – điều này được gọi là triền cái vô minh.
1954
Ime dhammā nīvaraṇā.
These phenomena are hindrances.
Những pháp này là các triền cái.
1955
1169. Katame dhammā no nīvaraṇā?
1169. Which phenomena are not hindrances?
1169. Những pháp nào không phải là triền cái?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no nīvaraṇā.
Excluding those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, or not comprised therein; the feeling aggregate… (etc.)… the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are not hindrances.
Trừ những pháp đó ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới, và không thuộc các cõi đó; uẩn thọ… (vân vân)… uẩn thức; tất cả sắc pháp, và giới vô vi – những pháp này không phải là triền cái.
1956
1170. Katame dhammā nīvaraṇiyā?
1170. Which phenomena are susceptible to hindrances (nīvaraṇiyā)?
1170. Những pháp nào bị triền cái chi phối (nīvaraṇiyā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā nīvaraṇiyā.
Defiled wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere; the form aggregate… (etc.)… the consciousness aggregate – these phenomena are nīvaraṇiyā.
Các pháp hữu lậu (sāsava) thiện, bất thiện, vô ký thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; sắc uẩn… (vân vân)… thức uẩn – những pháp này bị triền cái chi phối.
1957
1171. Katame dhammā anīvaraṇiyā?
1171. Which phenomena are not susceptible to hindrances (anīvaraṇiyā)?
1171. Những pháp nào không bị triền cái chi phối (anīvaraṇiyā)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anīvaraṇiyā.
The paths not comprised therein, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are anīvaraṇiyā.
Các đạo và các quả đạo không thuộc các cõi đó, và giới vô vi – những pháp này không bị triền cái chi phối.
1958
1172. Katame dhammā nīvaraṇasampayuttā?
1172. Which phenomena are associated with hindrances (nīvaraṇasampayuttā)?
1172. Những pháp nào tương ưng với triền cái (nīvaraṇasampayuttā)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā nīvaraṇasampayuttā.
Those phenomena that are associated with these hindrances: the feeling aggregate… (etc.)… the consciousness aggregate – these phenomena are nīvaraṇasampayuttā.
Những pháp tương ưng với các pháp đó là thọ uẩn… (vân vân)… thức uẩn – những pháp này tương ưng với triền cái.
1959
1173. Katame dhammā nīvaraṇavippayuttā?
1173. Which phenomena are dissociated from hindrances (nīvaraṇavippayuttā)?
1173. Những pháp nào không tương ưng với triền cái (nīvaraṇavippayuttā)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā nīvaraṇavippayuttā.
Those phenomena that are dissociated from these hindrances: the feeling aggregate… (etc.)… the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are nīvaraṇavippayuttā.
Những pháp không tương ưng với các pháp đó là thọ uẩn… (vân vân)… thức uẩn; tất cả sắc pháp, và giới vô vi – những pháp này không tương ưng với triền cái.
1960
1174. Katame dhammā nīvaraṇā ceva nīvaraṇiyā ca?
1174. Which phenomena are hindrances and also susceptible to hindrances?
1174. Những pháp nào vừa là triền cái vừa bị triền cái chi phối?
Tāneva nīvaraṇāni nīvaraṇā ceva nīvaraṇiyā ca.
The hindrances themselves are hindrances and also susceptible to hindrances.
Chính những triền cái đó vừa là triền cái vừa bị triền cái chi phối.
1961
1175. Katame dhammā nīvaraṇiyā ceva no ca nīvaraṇā?
1175. Which phenomena are susceptible to hindrances but are not hindrances?
1175. Những pháp nào bị triền cái chi phối nhưng không phải là triền cái?
Tehi dhammehi ye dhammā nīvaraṇiyā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā nīvaraṇiyā ceva no ca nīvaraṇā.
Excluding those phenomena that are hindrances, the remaining defiled wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere; the form aggregate… (etc.)… the consciousness aggregate – these phenomena are susceptible to hindrances but are not hindrances.
Trừ những pháp đó ra, các pháp hữu lậu thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; sắc uẩn… (vân vân)… thức uẩn – những pháp này bị triền cái chi phối nhưng không phải là triền cái.
1962
1176. Katame dhammā nīvaraṇā ceva nīvaraṇasampayuttā ca?
1176. Which phenomena are hindrances and also associated with hindrances?
1176. Những pháp nào vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái?
Kāmacchandanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, avijjānīvaraṇaṃ kāmacchandanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, byāpādanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, avijjānīvaraṇaṃ byāpādanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, thinamiddhanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, avijjānīvaraṇaṃ thinamiddhanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, uddhaccanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, avijjānīvaraṇaṃ uddhaccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, kukkuccanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, avijjānīvaraṇaṃ kukkuccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, vicikicchānīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, avijjānīvaraṇaṃ vicikicchānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, kāmacchandanīvaraṇaṃ uddhaccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, uddhaccanīvaraṇaṃ kāmacchandanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, byāpādanīvaraṇaṃ uddhaccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, uddhaccanīvaraṇaṃ byāpādanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, thinamiddhanīvaraṇaṃ uddhaccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, uddhaccanīvaraṇaṃ thinamiddhanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, kukkuccanīvaraṇaṃ uddhaccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, uddhaccanīvaraṇaṃ kukkuccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, vicikicchānīvaraṇaṃ uddhaccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, uddhaccanīvaraṇaṃ vicikicchānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, avijjānīvaraṇaṃ uddhaccanīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca, uddhaccanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañca – ime dhammā nīvaraṇā ceva nīvaraṇasampayuttā ca.
The hindrance of sensual desire, with the hindrance of ignorance, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ignorance, with the hindrance of sensual desire, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ill-will, with the hindrance of ignorance, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ignorance, with the hindrance of ill-will, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of sloth and torpor, with the hindrance of ignorance, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ignorance, with the hindrance of sloth and torpor, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of restlessness, with the hindrance of ignorance, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ignorance, with the hindrance of restlessness, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of remorse, with the hindrance of ignorance, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ignorance, with the hindrance of remorse, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of doubt, with the hindrance of ignorance, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ignorance, with the hindrance of doubt, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of sensual desire, with the hindrance of restlessness, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of restlessness, with the hindrance of sensual desire, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ill-will, with the hindrance of restlessness, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of restlessness, with the hindrance of ill-will, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of sloth and torpor, with the hindrance of restlessness, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of restlessness, with the hindrance of sloth and torpor, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of remorse, with the hindrance of restlessness, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of restlessness, with the hindrance of remorse, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of doubt, with the hindrance of restlessness, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of restlessness, with the hindrance of doubt, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of ignorance, with the hindrance of restlessness, is both a hindrance and associated with hindrances; the hindrance of restlessness, with the hindrance of ignorance, is both a hindrance and associated with hindrances – these phenomena are hindrances and also associated with hindrances.
Triền cái tham dục (kāmacchandanīvaraṇa) với triền cái vô minh (avijjānīvaraṇa) vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái vô minh với triền cái tham dục vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái sân hận (byāpādanīvaraṇa) với triền cái vô minh vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái vô minh với triền cái sân hận vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái hôn trầm thụy miên (thinamiddhanīvaraṇa) với triền cái vô minh vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái vô minh với triền cái hôn trầm thụy miên vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái phóng dật (uddhaccanīvaraṇa) với triền cái vô minh vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái vô minh với triền cái phóng dật vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái hối hận (kukkuccanīvaraṇa) với triền cái vô minh vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái vô minh với triền cái hối hận vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái nghi ngờ (vicikicchānīvaraṇa) với triền cái vô minh vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái vô minh với triền cái nghi ngờ vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái tham dục với triền cái phóng dật vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái phóng dật với triền cái tham dục vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái sân hận với triền cái phóng dật vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái phóng dật với triền cái sân hận vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái hôn trầm thụy miên với triền cái phóng dật vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái phóng dật với triền cái hôn trầm thụy miên vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái hối hận với triền cái phóng dật vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái phóng dật với triền cái hối hận vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái nghi ngờ với triền cái phóng dật vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái phóng dật với triền cái nghi ngờ vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái vô minh với triền cái phóng dật vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái; triền cái phóng dật với triền cái vô minh vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái – những pháp này vừa là triền cái vừa tương ưng với triền cái.
1963
1177. Katame dhammā nīvaraṇasampayuttā ceva no ca nīvaraṇā?
1177. Which phenomena are associated with hindrances but are not hindrances?
1177. Những pháp nào tương ưng với triền cái nhưng không phải là triền cái?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā, te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā nīvaraṇasampayuttā ceva no ca nīvaraṇā.
Excluding those phenomena, those phenomena that are associated with hindrances: the feeling aggregate… (etc.)… the consciousness aggregate – these phenomena are associated with hindrances but are not hindrances.
Trừ những pháp đó ra, những pháp tương ưng với các pháp đó là thọ uẩn… (vân vân)… thức uẩn – những pháp này tương ưng với triền cái nhưng không phải là triền cái.
1964
1178. Katame dhammā nīvaraṇavippayuttā nīvaraṇiyā?
1178. Which phenomena are dissociated from hindrances but are susceptible to hindrances?
1178. Những pháp nào không tương ưng với triền cái nhưng bị triền cái chi phối?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā nīvaraṇavippayuttā nīvaraṇiyā.
Those dharmas that are dissociated from those dharmas, being defiled, wholesome, or indeterminate dharmas belonging to the sensuous sphere, the form sphere, or the formless sphere; the form aggregate…to… the consciousness aggregate—these dharmas are dissociated from hindrances and are hindrance-prone.
Những pháp nào không tương ưng với các pháp ấy, là các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký, thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này là không tương ưng với triền cái, nhưng bị triền cái chi phối.
1965
1179. Katame dhammā nīvaraṇavippayuttā anīvaraṇiyā?
1179. What dharmas are dissociated from hindrances and are not hindrance-prone?
1179. Những pháp nào không tương ưng với triền cái, và không bị triền cái chi phối?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā nīvaraṇavippayuttā anīvaraṇiyā.
The paths not included in the spheres, and the fruits of the paths, and the unconditioned element (Nibbāna)—these dharmas are dissociated from hindrances and are not hindrance-prone.
Các đạo siêu thế, các quả của đạo, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là không tương ưng với triền cái, và không bị triền cái chi phối.
1966
Parāmāsagocchakaṃ
The Grasping (Parāmāsa) Cluster
Nhóm Pháp Parāmāsa (Sự chấp thủ)
1967
1180. Katame dhammā parāmāsā?
1180. What dharmas are grasps?
1180. Những pháp nào là parāmāsa (sự chấp thủ)?
Diṭṭhiparāmāso.
The grasp of wrong view (diṭṭhiparāmāsa).
Diṭṭhiparāmāsa (sự chấp thủ tà kiến).
1968
1181. Tattha katamo diṭṭhiparāmāso?
1181. Among these, what is the grasp of wrong view?
1181. Trong đó, diṭṭhiparāmāsa là gì?
Sassato lokoti vā, asassato lokoti vā, antavā lokoti vā, anantavā lokoti vā, taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti vā, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā, hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vāः yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati diṭṭhiparāmāso.
Such a view as: "The world is eternal" or "The world is not eternal" or "The world is finite" or "The world is infinite" or "The soul is the body" or "The soul is one thing and the body is another" or "The Tathāgata exists after death" or "The Tathāgata does not exist after death" or "The Tathāgata both exists and does not exist after death" or "The Tathāgata neither exists nor does not exist after death": whatever view of this kind is a wrong view, a thicket of views, a wilderness of views, a contortion of views, a wavering of views, a fetter of views, a clinging, a strong adherence, a firm conviction, a grasp, a wrong path, an erroneous way, a wrongness, a sectarian ground, a perverted grasp—this is called the grasp of wrong view.
Hoặc là “thế gian là thường còn”, hoặc là “thế gian là vô thường”, hoặc là “thế gian có giới hạn”, hoặc là “thế gian là vô hạn”, hoặc là “sinh mạng và thân thể là một”, hoặc là “sinh mạng khác, thân thể khác”, hoặc là “Như Lai tồn tại sau khi chết”, hoặc là “Như Lai không tồn tại sau khi chết”, hoặc là “Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại sau khi chết”, hoặc là “Như Lai không phải tồn tại cũng không phải không tồn tại sau khi chết”: bất cứ tà kiến nào như vậy, sự chấp thủ tà kiến, rừng rậm tà kiến, sa mạc tà kiến, sự dao động tà kiến, sự giằng co tà kiến, sự trói buộc tà kiến, sự nắm giữ, sự bám víu, sự cố chấp, sự chấp thủ, con đường sai lầm, nẻo tà, sự tà vạy, nơi nương tựa của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lầm – đây được gọi là diṭṭhiparāmāsa.
Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhiparāmāso.
All wrong views are the grasp of wrong view.
Tất cả các tà kiến đều là diṭṭhiparāmāsa.
1969
Ime dhammā parāmāsā.
These dharmas are grasps.
Những pháp này là parāmāsa.
1970
1182. Katame dhammā no parāmāsā?
1182. What dharmas are not grasps?
1182. Những pháp nào không phải parāmāsa?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no parāmāsā.
Excluding those dharmas, the remaining defiled, wholesome, unwholesome, or indeterminate dharmas belonging to the sensuous sphere, the form sphere, the formless sphere, or not included in the spheres; the feeling aggregate…to… the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element—these dharmas are not grasps.
Trừ các pháp ấy ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại, thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc, siêu thế; thọ uẩn… cho đến… thức uẩn; tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải parāmāsa.
1971
1183. Katame dhammā parāmaṭṭhā?
1183. What dharmas are grasped?
1183. Những pháp nào là parāmaṭṭha (bị chấp thủ)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā parāmaṭṭhā.
Defiled, wholesome, unwholesome, or indeterminate dharmas belonging to the sensuous sphere, the form sphere, or the formless sphere; the form aggregate…to… the consciousness aggregate—these dharmas are grasped.
Các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký, thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này là parāmaṭṭha.
1972
1184. Katame dhammā aparāmaṭṭhā?
1184. What dharmas are not grasped?
1184. Những pháp nào là aparāmaṭṭha (không bị chấp thủ)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā aparāmaṭṭhā.
The paths not included in the spheres, and the fruits of the paths, and the unconditioned element—these dharmas are not grasped.
Các đạo siêu thế, các quả của đạo, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là aparāmaṭṭha.
1973
1185. Katame dhammā parāmāsasampayuttā?
1185. What dharmas are associated with grasping?
1185. Những pháp nào tương ưng với parāmāsa?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā parāmāsasampayuttā.
Those dharmas that are associated with those dharmas, namely, the feeling aggregate…to… the consciousness aggregate—these dharmas are associated with grasping.
Những pháp nào tương ưng với các pháp ấy, là thọ uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này tương ưng với parāmāsa.
1974
1186. Katame dhammā parāmāsavippayuttā?
1186. What dharmas are dissociated from grasping?
1186. Những pháp nào không tương ưng với parāmāsa?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā parāmāsavippayuttā.
Those dharmas that are dissociated from those dharmas, namely, the feeling aggregate…to… the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element—these dharmas are dissociated from grasping.
Những pháp nào không tương ưng với các pháp ấy, là thọ uẩn… cho đến… thức uẩn; tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không tương ưng với parāmāsa.
1975
1187. Katame dhammā parāmāsā ceva parāmaṭṭhā ca?
1187. What dharmas are both grasps and grasped?
1187. Những pháp nào vừa là parāmāsa vừa là parāmaṭṭha?
Sveva parāmāso parāmāso ceva parāmaṭṭho ca.
That very grasping is both a grasp and grasped.
Chính parāmāsa đó vừa là parāmāsa vừa là parāmaṭṭha.
1976
1188. Katame dhammā parāmaṭṭhā ceva no ca parāmāsā?
1188. What dharmas are grasped but not grasps?
1188. Những pháp nào là parāmaṭṭha nhưng không phải parāmāsa?
Tehi dhammehi ye dhammā parāmaṭṭhā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā parāmaṭṭhā ceva no ca parāmāsā.
Excluding those dharmas that are grasped, the remaining defiled, wholesome, unwholesome, or indeterminate dharmas belonging to the sensuous sphere, the form sphere, or the formless sphere; the form aggregate…to… the consciousness aggregate—these dharmas are grasped but not grasps.
Trừ các pháp parāmaṭṭha ấy ra, các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký còn lại, thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này là parāmaṭṭha nhưng không phải parāmāsa.
1977
1189. Katame dhammā parāmāsavippayuttā parāmaṭṭhā?
1189. What dharmas are dissociated from grasping and are grasped?
1189. Những pháp nào không tương ưng với parāmāsa nhưng là parāmaṭṭha?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā parāmāsavippayuttā parāmaṭṭhā.
Those dharmas that are dissociated from those dharmas, namely, defiled, wholesome, unwholesome, or indeterminate dharmas belonging to the sensuous sphere, the form sphere, or the formless sphere; the form aggregate…to… the consciousness aggregate—these dharmas are dissociated from grasping and are grasped.
Những pháp nào không tương ưng với các pháp ấy, là các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký, thuộc cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này không tương ưng với parāmāsa nhưng là parāmaṭṭha.
1978
1190. Katame dhammā parāmāsavippayuttā aparāmaṭṭhā?
1190. What dharmas are dissociated from grasping and are not grasped?
1190. Những pháp nào không tương ưng với parāmāsa và không phải parāmaṭṭha?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā parāmāsavippayuttā aparāmaṭṭhā.
The paths not included in the spheres, and the fruits of the paths, and the unconditioned element—these dharmas are dissociated from grasping and are not grasped.
Các đạo siêu thế, các quả của đạo, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không tương ưng với parāmāsa và không phải parāmaṭṭha.
1979
Mahantaradukaṃ
The Great Intermediate Dyad
Song Đề Lớn
1980
1191. Katame dhammā sārammaṇā?
1191. What dharmas have an object?
1191. Những pháp nào là sārammaṇa (có đối tượng)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā sārammaṇā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, the consciousness aggregate—these dharmas have an object.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn – những pháp này là sārammaṇa.
1981
1192. Katame dhammā anārammaṇā?
1192. What dharmas do not have an object?
1192. Những pháp nào là anārammaṇa (không có đối tượng)?
Sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anārammaṇā.
All form, and the unconditioned element—these dharmas do not have an object.
Tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là anārammaṇa.
1982
1193. Katame dhammā cittā?
1193. What dharmas are mind?
1193. Những pháp nào là citta (tâm)?
Cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu – ime dhammā cittā.
Eye-consciousness, ear-consciousness, nose-consciousness, tongue-consciousness, body-consciousness, mind-element, mind-consciousness element—these dharmas are mind.
Nhãn thức, nhĩ thức, tỷ thức, thiệt thức, thân thức, ý giới, ý thức giới – những pháp này là citta.
1983
1194. Katame dhammā no cittā?
1194. What dharmas are not mind?
1194. Những pháp nào không phải citta?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, all form, and the unconditioned element—these dharmas are not mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải citta.
1984
1195. Katame dhammā cetasikā?
1195. What dharmas are mental concomitants (cetasika)?
1195. Những pháp nào là cetasika (tâm sở)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cetasikā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate—these dharmas are mental concomitants.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn – những pháp này là cetasika.
1985
1196. Katame dhammā acetasikā?
1196. What dharmas are not mental concomitants?
1196. Những pháp nào là acetasika (không phải tâm sở)?
Cittañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā acetasikā.
Mind, and all form, and the unconditioned element—these dharmas are not mental concomitants.
Tâm, tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là acetasika.
1986
1197. Katame dhammā cittasampayuttā?
1197. What dharmas are associated with mind?
1197. Những pháp nào là cittasampayutta (tương ưng với tâm)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasampayuttā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate—these dharmas are associated with mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn – những pháp này là cittasampayutta.
1987
1198. Katame dhammā cittavippayuttā?
1198. What dharmas are dissociated from mind?
1198. Những pháp nào là cittavippayutta (không tương ưng với tâm)?
Sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā cittavippayuttā.
All form, and the unconditioned element—these dharmas are dissociated from mind.
Tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là cittavippayutta.
Cittaṃ na vattabbaṃ – cittena sampayuttantipi, cittena vippayuttantipi.
Mind should not be described as either associated with mind or dissociated from mind.
Tâm không nên được nói là tương ưng với tâm, cũng không nên được nói là không tương ưng với tâm.
1988
1199. Katame dhammā cittasaṃsaṭṭhā?
1199. What dharmas are conjoined with mind?
1199. Những pháp nào là cittasaṃsaṭṭha (hòa hợp với tâm)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasaṃsaṭṭhā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate—these dharmas are conjoined with mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn – những pháp này là cittasaṃsaṭṭha.
1989
1200. Katame dhammā cittavisaṃsaṭṭhā?
1200. What dharmas are not conjoined with mind?
1200. Những pháp nào là cittavisaṃsaṭṭha (không hòa hợp với tâm)?
Sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā cittavisaṃsaṭṭhā.
All form, and the unconditioned element—these dharmas are not conjoined with mind.
Tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là cittavisaṃsaṭṭha.
Cittaṃ na vattabbaṃ – cittena saṃsaṭṭhantipi, cittena visaṃsaṭṭhantipi.
Mind should not be described as either conjoined with mind or not conjoined with mind.
Tâm không nên được nói là hòa hợp với tâm, cũng không nên được nói là không hòa hợp với tâm.
1990
1201. Katame dhammā cittasamuṭṭhānā?
1201. What dharmas originate from mind?
1201. Những pháp nào là cittasamuṭṭhāna (do tâm sinh khởi)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho; kāyaviññatti vacīviññatti; yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ rūpāyatanaṃ saddāyatanaṃ gandhāyatanaṃ rasāyatanaṃ phoṭṭhabbāyatanaṃ ākāsadhātu āpodhātu rūpassa lahutā rūpassa mudutā rūpassa kammaññatā rūpassa upacayo rūpassa santati kabaḷīkāro āhāro – ime dhammā cittasamuṭṭhānā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate; bodily intimation, verbal intimation; and any other form born of mind, caused by mind, originating from mind, such as the sense-sphere of forms, the sense-sphere of sounds, the sense-sphere of odors, the sense-sphere of tastes, the sense-sphere of tangibles, the space element, the water element, lightness of form, pliancy of form, adaptability of form, accumulation of form, continuity of form, and physical food—these dharmas originate from mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn; thân biểu tri, khẩu biểu tri; và bất cứ sắc pháp nào khác do tâm sinh, có nguyên nhân từ tâm, do tâm sinh khởi, là sắc xứ, thanh xứ, hương xứ, vị xứ, xúc xứ, không giới, thủy giới, sự nhẹ nhàng của sắc, sự mềm mại của sắc, sự thích ứng của sắc, sự tích tụ của sắc, sự liên tục của sắc, vật thực ăn được – những pháp này là cittasamuṭṭhāna.
1991
1202. Katame dhammā no cittasamuṭṭhānā?
1202. What dharmas do not originate from mind?
1202. Những pháp nào không phải cittasamuṭṭhāna?
Cittañca, avasesañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasamuṭṭhānā.
Mind, and the remaining form, and the unconditioned element—these dharmas do not originate from mind.
Tâm, các sắc pháp còn lại, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải cittasamuṭṭhāna.
1992
1203. Katame dhammā cittasahabhuno?
1203. What dharmas arise together with mind?
1203. Những pháp nào là cittasahabhū (cùng sinh với tâm)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, kāyaviññatti, vacīviññatti – ime dhammā cittasahabhuno.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, bodily intimation, verbal intimation—these dharmas arise together with mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thân biểu tri, khẩu biểu tri – những pháp này là cittasahabhū.
1993
1204. Katame dhammā no cittasahabhuno?
1204. What dharmas do not arise together with mind?
1204. Những pháp nào không phải cittasahabhū?
Cittañca, avasesañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasahabhuno.
Mind, and the remaining form, and the unconditioned element—these dharmas do not arise together with mind.
Tâm, các sắc pháp còn lại, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải cittasahabhū.
1994
1205. Katame dhammā cittānuparivattino?
1205. What dharmas follow the mind?
1205. Những pháp nào là cittānuparivattī (theo sau tâm)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, kāyaviññatti, vacīviññatti – ime dhammā cittānuparivattino.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, bodily intimation, verbal intimation—these dharmas follow the mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thân biểu tri, khẩu biểu tri – những pháp này là cittānuparivattī.
1995
1206. Katame dhammā no cittānuparivattino?
1206. What dharmas do not follow the mind?
1206. Những pháp nào không phải cittānuparivattī?
Cittañca, avasesañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittānuparivattino.
Mind, and the remaining form, and the unconditioned element—these dharmas do not follow the mind.
Tâm, các sắc pháp còn lại, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải cittānuparivattī.
1996
1207. Katame dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā?
1207. Which dhammas arise conjoined with citta?
1207. Những pháp nào khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the volitional formations aggregate – these dhammas arise conjoined with citta.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành – những pháp này khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
1997
1208. Katame dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā?
1208. Which dhammas do not arise conjoined with citta?
1208. Những pháp nào không khởi lên cùng với tâm và không tương ưng với tâm?
Cittañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā.
Citta, all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas do not arise conjoined with citta.
Tâm, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không khởi lên cùng với tâm và không tương ưng với tâm.
1998
1209. Katame dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno?
1209. Which dhammas are co-existent with those that arise conjoined with citta?
1209. Những pháp nào đồng sinh với những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the volitional formations aggregate – these dhammas are co-existent with those that arise conjoined with citta.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành – những pháp này đồng sinh với những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
1999
1210. Katame dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno?
1210. Which dhammas are not co-existent with those that arise conjoined with citta?
1210. Những pháp nào không đồng sinh với những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Cittañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno.
Citta, all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas are not co-existent with those that arise conjoined with citta.
Tâm, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không đồng sinh với những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
2000
1211. Katame dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino?
1211. Which dhammas follow after those that arise conjoined with citta?
1211. Những pháp nào tùy thuộc vào những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the volitional formations aggregate – these dhammas follow after those that arise conjoined with citta.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành – những pháp này tùy thuộc vào những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
2001
1212. Katame dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino?
1212. Which dhammas do not follow after those that arise conjoined with citta?
1212. Những pháp nào không tùy thuộc vào những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Cittañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino.
Citta, all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas do not follow after those that arise conjoined with citta.
Tâm, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không tùy thuộc vào những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
2002
1213. Katame dhammā ajjhattikā?
1213. Which dhammas are internal?
1213. Những pháp nào thuộc nội phần?
Cakkhāyatanaṃ…pe… manāyatanaṃ – ime dhammā ajjhattikā.
The eye-base... etc. ... the mind-base – these dhammas are internal.
Nhãn xứ… cho đến… ý xứ – những pháp này thuộc nội phần.
2003
1214. Katame dhammā bāhirā?
1214. Which dhammas are external?
1214. Những pháp nào thuộc ngoại phần?
Rūpāyatanaṃ…pe… dhammāyatanaṃ – ime dhammā bāhirā.
The visible-form base... etc. ... the dhamma-base – these dhammas are external.
Sắc xứ… cho đến… pháp xứ – những pháp này thuộc ngoại phần.
2004
1215. Katame dhammā upādā?
1215. Which dhammas are clung to?
1215. Những pháp nào là sở y (upādā)?
Cakkhāyatanaṃ…pe… kabaḷīkāro āhāro – ime dhammā upādā.
The eye-base... etc. ... edible food – these dhammas are clung to.
Nhãn xứ… cho đến… đoàn thực – những pháp này là sở y.
2005
1216. Katame dhammā no upādā?
1216. Which dhammas are not clung to?
1216. Những pháp nào không phải là sở y?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho, cattāro ca mahābhūtā, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no upādā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the volitional formations aggregate, the consciousness aggregate, the four great primaries, and the unconditioned element – these dhammas are not clung to.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức, bốn đại và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải là sở y.
2006
1217. Katame dhammā upādiṇṇā?
1217. Which dhammas are grasped?
1217. Những pháp nào là bị chấp thủ (upādiṇṇa)?
Sāsavā kusalākusalānaṃ dhammānaṃ vipākā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; yañca rūpaṃ kammassa katattā – ime dhammā upādiṇṇā.
Kamma results of wholesome and unwholesome sāsava dhammas in the kāma sphere, rūpa sphere, and arūpa sphere; the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; and the rūpa that is produced by kamma – these dhammas are grasped.
Những pháp hữu lậu, thiện và bất thiện thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và sắc do nghiệp tạo ra – những pháp này là bị chấp thủ.
2007
1218. Katame dhammā anupādiṇṇā?
1218. Which dhammas are not grasped?
1218. Những pháp nào là không bị chấp thủ (anupādiṇṇa)?
Sāsavā kusalākusalā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; ye ca dhammā kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā, yañca rūpaṃ na kammassa katattā, apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anupādiṇṇā.
Wholesome and unwholesome sāsava dhammas in the kāma sphere, rūpa sphere, and arūpa sphere; the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; and those dhammas which are functional, neither wholesome nor unwholesome, and not kamma results; and the rūpa that is not produced by kamma; and the paths not included in the aggregates, and their fruits, and the unconditioned element – these dhammas are not grasped.
Những pháp hữu lậu, thiện và bất thiện thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và những pháp duy tác không thiện không bất thiện cũng không phải là quả của nghiệp; và sắc không do nghiệp tạo ra; và những đạo, quả của đạo không thuộc hữu vi; và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này là không bị chấp thủ.
2008
Upādānagocchakaṃ
Upādāna Section
Nhóm về sự chấp thủ (Upādānagocchakaṃ)
2009
1219. Katame dhammā upādānā?
1219. Which dhammas are Upādānas (graspings)?
1219. Những pháp nào là chấp thủ (upādānā)?
Cattāri upādānāni – kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ* .
There are four Upādānas: sensuality-grasping, view-grasping, rites-and-rituals-grasping, and self-doctrine-grasping.
Bốn sự chấp thủ – dục chấp thủ (kāmupādānaṃ), kiến chấp thủ (diṭṭhupādānaṃ), giới cấm chấp thủ (sīlabbatupādānaṃ), ngã luận chấp thủ (attavādupādānaṃ).
2010
1220. Tattha katamaṃ kāmupādānaṃ?
1220. Among these, what is sensuality-grasping (kāmupādāna)?
1220. Trong đó, dục chấp thủ là gì?
Yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandī kāmataṇhā kāmasineho kāmapariḷāho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ – idaṃ vuccati kāmupādānaṃ.
The desire for sensual pleasures, sensual lust, delight in sensual pleasures, craving for sensual pleasures, attachment to sensual pleasures, torment by sensual pleasures, infatuation with sensual pleasures, clinging to sensual pleasures – this is called kāmupādāna.
Sự dục lạc, tham ái, hoan hỷ, khát ái, quyến luyến, bức bách, si mê, bám chấp vào các dục – điều này được gọi là dục chấp thủ.
2011
1221. Tattha katamaṃ diṭṭhupādānaṃ?
1221. Among these, what is view-grasping (diṭṭhupādāna)?
1221. Trong đó, kiến chấp thủ là gì?
Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā* sammāpaṭipannā, ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati diṭṭhupādānaṃ.
“There is no gift, no sacrifice, no offering; there is no fruit or result of good and bad actions; there is no this world, no other world; there is no mother, no father; there are no spontaneously arisen beings; there are no recluses or brahmins in the world who are rightly gone, who have practiced rightly, who, having themselves realized by supernormal knowledge, proclaim this world and the other world”—such a view, wrong view, thicket of views, wilderness of views, perversion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, insistence, adherence, clutching, wrong path, false way, wrongness, sectarian position, perverse grasping – this is called diṭṭhupādāna.
“Không có sự bố thí, không có sự cúng dường lớn, không có sự cúng dường nhỏ, không có quả báo của nghiệp thiện ác đã làm, không có đời này, không có đời sau, không có mẹ, không có cha, không có chúng sinh hóa sinh, không có các sa môn, bà la môn chân chánh đã đi đúng đường, đã thực hành đúng đắn trên đời này, những vị tự mình chứng ngộ đời này và đời sau, rồi tuyên bố cho người khác biết” – bất cứ tà kiến nào có hình thái như vậy, là kiến chấp, là rừng rậm của kiến, là sa mạc của kiến, là sự rối loạn của kiến, là sự dao động của kiến, là kiết sử của kiến, là sự nắm giữ, là sự bám chặt, là sự cố chấp, là sự bám víu, là con đường sai lầm, là lối đi sai trái, là tà kiến, là nơi nương tựa của ngoại đạo, là sự chấp thủ sai lầm – điều này được gọi là kiến chấp thủ.
Ṭhapetvā sīlabbatupādānañca attavādupādānañca sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhupādānaṃ.
Excluding sīlabbatupādāna and attavādupādāna, all other wrong views are diṭṭhupādāna.
Ngoại trừ giới cấm chấp thủ và ngã luận chấp thủ, tất cả các tà kiến đều là kiến chấp thủ.
2012
1222. Tattha katamaṃ sīlabbatupādānaṃ?
1222. Among these, what is rites-and-rituals-grasping (sīlabbatupādāna)?
1222. Trong đó, giới cấm chấp thủ là gì?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi, vatena suddhi, sīlabbatena suddhīti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati sīlabbatupādānaṃ.
“Purity by morality, purity by observances, purity by morality and observances”—such a view held by recluses and brahmins outside* – such a view, wrong view, thicket of views, wilderness of views, perversion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, insistence, adherence, clutching, wrong path, false way, wrongness, sectarian position, perverse grasping – this is called sīlabbatupādāna.
“Ngoài giáo pháp này, có sự thanh tịnh do giới, có sự thanh tịnh do cấm, có sự thanh tịnh do giới cấm của các sa môn, bà la môn” – bất cứ tà kiến nào có hình thái như vậy, là kiến chấp, là rừng rậm của kiến, là sa mạc của kiến, là sự rối loạn của kiến, là sự dao động của kiến, là kiết sử của kiến, là sự nắm giữ, là sự bám chặt, là sự cố chấp, là sự bám víu, là con đường sai lầm, là lối đi sai trái, là tà kiến, là nơi nương tựa của ngoại đạo, là sự chấp thủ sai lầm – điều này được gọi là giới cấm chấp thủ.
2013
1223. Tattha katamaṃ attavādupādānaṃ?
1223. Among these, what is self-doctrine-grasping (attavādupādāna)?
1223. Trong đó, ngã luận chấp thủ là gì?
Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ.
Here, an untaught ordinary person, not seeing the noble ones, unskilled in the Dhamma of the noble ones, undisciplined in the Dhamma of the noble ones, not seeing the true men, unskilled in the Dhamma of the true men, undisciplined in the Dhamma of the true men, perceives rūpa as self, or self as possessing rūpa, or rūpa within self, or self within rūpa.
Ở đây, phàm phu không nghe pháp, không thấy các bậc Thánh, không thông thạo pháp của các bậc Thánh, không được huấn luyện trong pháp của các bậc Thánh; không thấy các bậc chân nhân, không thông thạo pháp của các bậc chân nhân, không được huấn luyện trong pháp của các bậc chân nhân; người ấy quán sắc là tự ngã, hoặc tự ngã có sắc, hoặc sắc ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong sắc.
Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
He perceives vedanā... etc. ... saññā... etc. ... saṅkhāras... etc. ... viññāṇa as self, or self as possessing viññāṇa, or viññāṇa within self, or self within viññāṇa.
Quán thọ… cho đến… tưởng… cho đến… hành… cho đến… thức là tự ngã, hoặc tự ngã có thức, hoặc thức ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong thức.
Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati attavādupādānaṃ.
Such a view, wrong view, thicket of views, wilderness of views, perversion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, insistence, adherence, clutching, wrong path, false way, wrongness, sectarian position, perverse grasping – this is called attavādupādāna.
Bất cứ tà kiến nào có hình thái như vậy, là kiến chấp, là rừng rậm của kiến, là sa mạc của kiến, là sự rối loạn của kiến, là sự dao động của kiến, là kiết sử của kiến, là sự nắm giữ, là sự bám chặt, là sự cố chấp, là sự bám víu, là con đường sai lầm, là lối đi sai trái, là tà kiến, là nơi nương tựa của ngoại đạo, là sự chấp thủ sai lầm – điều này được gọi là ngã luận chấp thủ.
2014
Ime dhammā upādānā.
These dhammas are Upādānas.
Những pháp này là chấp thủ.
2015
1224. Katame dhammā no upādānā?
1224. Which dhammas are not Upādānas?
1224. Những pháp nào không phải là chấp thủ?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no upādānā.
Excluding those dhammas, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate dhammas in the kāma sphere, rūpa sphere, arūpa sphere, and those not included*; the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas are not Upādānas.
Ngoại trừ những pháp đó, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, không thuộc hữu vi; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải là chấp thủ.
2016
1225. Katame dhammā upādāniyā?
1225. Which dhammas are the objects of grasping (upādāniya)?
1225. Những pháp nào là sở chấp thủ (upādāniyā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādāniyā.
Wholesome, unwholesome, and indeterminate sāsava dhammas in the kāma sphere, rūpa sphere, and arūpa sphere; the rūpa aggregate... etc. ... the consciousness aggregate – these dhammas are upādāniya.
Những pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – những pháp này là sở chấp thủ.
2017
1226. Katame dhammā anupādāniyā?
1226. Which dhammas are not the objects of grasping (anupādāniya)?
1226. Những pháp nào không phải là sở chấp thủ?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anupādāniyā.
The paths not included in the aggregates, and their fruits, and the unconditioned element – these dhammas are anupādāniya.
Những đạo, quả của đạo không thuộc hữu vi; và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải là sở chấp thủ.
2018
1227. Katame dhammā upādānasampayuttā?
1227. Which dhammas are associated with grasping (upādānasampayutta)?
1227. Những pháp nào tương ưng với chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādānasampayuttā.
Those dhammas that are associated with these dhammas: the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate – these dhammas are upādānasampayutta.
Những pháp tương ưng với những pháp đó là uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – những pháp này tương ưng với chấp thủ.
2019
1228. Katame dhammā upādānavippayuttā?
1228. Which dhammas are disassociated from grasping (upādānavippayutta)?
1228. Những pháp nào không tương ưng với chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā upādānavippayuttā.
Those dhammas that are disassociated from these dhammas: the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas are upādānavippayutta.
Những pháp không tương ưng với những pháp đó là uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không tương ưng với chấp thủ.
2020
1229. Katame dhammā upādānā ceva upādāniyā ca?
1229. Which dhammas are both Upādānas and upādāniya?
1229. Những pháp nào vừa là chấp thủ vừa là sở chấp thủ?
Tāneva upādānāni upādānā ceva upādāniyā ca.
The Upādānas themselves are both Upādānas and upādāniya.
Chính những chấp thủ đó vừa là chấp thủ vừa là sở chấp thủ.
2021
1230. Katame dhammā upādāniyā ceva no ca upādānā?
1230. Which dhammas are upādāniya but not Upādānas?
1230. Những pháp nào là sở chấp thủ nhưng không phải là chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā upādāniyā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādāniyā ceva no ca upādānā.
Excluding those states that are clingable among these states, the remaining defiled (sāsava), wholesome, unwholesome, and indeterminate (abyākata) states pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere—the aggregate of form...to the aggregate of consciousness—these states are clingable but not clinging.
Trừ những pháp là đối tượng của sự chấp thủ trong số các pháp ấy ra, các pháp hữu lậu còn lại, thiện, bất thiện, vô ký, thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này là đối tượng của sự chấp thủ nhưng không phải là sự chấp thủ.
2022
1231. Katame dhammā upādānā ceva upādānasampayuttā ca?
1231. What states are both clinging and associated with clinging?
1231. Những pháp nào vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ?
Diṭṭhupādānaṃ kāmupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, kāmupādānaṃ diṭṭhupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, sīlabbatupādānaṃ kāmupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, kāmupādānaṃ sīlabbatupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, attavādupādānaṃ kāmupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, kāmupādānaṃ attavādupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca – ime dhammā upādānā ceva upādānasampayuttā ca.
Clinging to views, when associated with sense-desire clinging, is both clinging and associated with clinging; sense-desire clinging, when associated with clinging to views, is both clinging and associated with clinging. Clinging to rites and rituals, when associated with sense-desire clinging, is both clinging and associated with clinging; sense-desire clinging, when associated with clinging to rites and rituals, is both clinging and associated with clinging. Clinging to a doctrine of self, when associated with sense-desire clinging, is both clinging and associated with clinging; sense-desire clinging, when associated with clinging to a doctrine of self, is both clinging and associated with clinging. These states are both clinging and associated with clinging.
Chấp thủ tà kiến (Diṭṭhupādāna) tương ưng với chấp thủ dục (Kāmupādāna) thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ dục tương ưng với chấp thủ tà kiến thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ giới cấm thủ (Sīlabbatupādāna) tương ưng với chấp thủ dục thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ dục tương ưng với chấp thủ giới cấm thủ thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ ngã kiến (Attavādupādāna) tương ưng với chấp thủ dục thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ dục tương ưng với chấp thủ ngã kiến thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ – những pháp này vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ.
2023
1232. Katame dhammā upādānasampayuttā ceva no ca upādānā?
1232. What states are associated with clinging but are not clinging?
1232. Những pháp nào tương ưng với sự chấp thủ nhưng không phải là sự chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā, te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādānasampayuttā ceva no ca upādānā.
Excluding those states that are associated among these states, the aggregate of feeling...to the aggregate of consciousness—these states are associated with clinging but are not clinging.
Trừ những pháp tương ưng trong số các pháp ấy ra, thọ uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này tương ưng với sự chấp thủ nhưng không phải là sự chấp thủ.
2024
1233. Katame dhammā upādānavippayuttā upādāniyā?
1233. What states are dissociated from clinging but are clingable?
1233. Những pháp nào không tương ưng với sự chấp thủ nhưng là đối tượng của sự chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādānavippayuttā upādāniyā.
Excluding those states that are dissociated among these states, the defiled (sāsava), wholesome, unwholesome, and indeterminate (abyākata) states pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere—the aggregate of form...to the aggregate of consciousness—these states are dissociated from clinging but are clingable.
Trừ những pháp không tương ưng trong số các pháp ấy ra, các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký, thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này không tương ưng với sự chấp thủ nhưng là đối tượng của sự chấp thủ.
2025
1234. Katame dhammā upādānavippayuttā anupādāniyā?
1234. What states are dissociated from clinging and are not clingable?
1234. Những pháp nào không tương ưng với sự chấp thủ và không phải là đối tượng của sự chấp thủ?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā upādānavippayuttā anupādāniyā.
The paths not included (in the three spheres), and the fruits of the path, and the unconditioned element (Nibbāna)—these states are dissociated from clinging and are not clingable.
Các đạo và các quả không bị bao hàm, và pháp vô vi – những pháp này không tương ưng với sự chấp thủ và không phải là đối tượng của sự chấp thủ.
2026
Nikkhepakaṇḍe dutiyabhāṇavāro.
The Second Recital Section in the Summary Chapter.
Chương tóm tắt, phần thứ hai.
2027
Kilesagocchakaṃ
The Cluster of Defilements
Nhóm phiền não (Kilesagocchaka)
2028
1235. Katame dhammā kilesā?
1235. What states are defilements (kilesā)?
1235. Những pháp nào là phiền não?
Dasa kilesavatthūni – lobho, doso, moho, māno, diṭṭhi, vicikicchā, thinaṃ, uddhaccaṃ, ahirīkaṃ, anottappaṃ.
The ten bases of defilement (kilesavatthūni) are: greed (lobha), hatred (dosa), delusion (moha), conceit (māna), views (diṭṭhi), doubt (vicikicchā), sloth (thina), restlessness (uddhacca), shamelessness (ahirīka), and lack of moral dread (anottappa).
Mười căn bản phiền não (kilesavatthūni) – tham (lobha), sân (dosa), si mê (moha), mạn (māna), tà kiến (diṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), hôn trầm (thina), trạo cử (uddhacca), vô tàm (ahirīka), vô quý (anottappa).
2029
1236. Tattha katamo lobho?
1236. Among these, what is greed (lobha)?
1236. Trong số đó, tham là gì?
Yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandī nandīrāgo cittassa sārāgo icchā mucchā ajjhosānaṃ gedho paligedho saṅgo paṅko ejā māyā janikā sañjananī sibbinī jālinī saritā visattikā suttaṃ visaṭā āyūhinī dutiyā paṇidhi bhavanetti vanaṃ vanatho santhavo sineho apekkhā paṭibandhu āsā āsisanā āsisitattaṃ rūpāsā saddāsā gandhāsā rasāsā phoṭṭhabbāsā lābhāsā dhanāsā puttāsā jīvitāsā jappā pajappā abhijappā jappā jappanā jappitattaṃ loluppaṃ loluppāyanā loluppāyitattaṃ pucchañjikatā sādhukamyatā adhammarāgo visamalobho nikanti nikāmanā patthanā pihanā sampatthanā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā ogho yogo gantho upādānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ chādanaṃ bandhanaṃ upakkileso anusayo pariyuṭṭhānaṃ latā vevicchaṃ dukkhamūlaṃ dukkhanidānaṃ dukkhappabhavo mārapāso mārabaḷisaṃ māravisayo taṇhānadī taṇhājālaṃ taṇhāgaddulaṃ taṇhāsamuddo abhijjhā lobho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati lobho.
That passion (rāga), intense passion (sārāga), affection (anunaya), attachment (anurodha), delight (nandī), passionate delight (nandīrāga), intense passion of mind (cittassa sārāga), longing (icchā), infatuation (mucchā), absorption (ajjhosāna), craving (gedha), excessive craving (paligedha), clinging (saṅga), defilement (paṅka), agitation (ejā), deception (māyā), producer (janikā), generating (sañjananī), stitching (sibbinī), net (jālinī), river (saritā), attachment (visattikā), thread (suttaṃ), entanglement (visaṭā), striving (āyūhinī), second (dutiya), aspiration (paṇidhi), guide to existence (bhavanetti), forest (vanaṃ), thicket (vanatho), intimacy (santhavo), affection (sineho), expectation (apekhā), bond (paṭibandhu), hope (āsā), aspiration (āsisanā), state of aspiring (āsisitattaṃ), hope for forms (rūpāsā), hope for sounds (saddāsā), hope for odours (gandhāsā), hope for tastes (rasāsā), hope for tactile objects (phoṭṭhabbāsā), hope for gain (lābhāsā), hope for wealth (dhanāsā), hope for sons (puttāsā), hope for life (jīvitāsā), hankering (jappā), excessive hankering (pajappā), longing (abhijappā), hankering (jappā), hankering (jappanā), state of hankering (jappitattaṃ), covetousness (loluppaṃ), tendency to covetousness (loluppāyanā), state of covetousness (loluppāyitattaṃ), eagerness (pucchañjikatā), desire for good things (sādhukamyatā), unrighteous passion (adhammarāgo), unwholesome greed (visamalobho), fondness (nikanti), desire (nikāmanā), aspiration (patthanā), longing (pihanā), intense aspiration (sampatthanā), craving for sensual pleasures (kāmataṇhā), craving for existence (bhavataṇhā), craving for non-existence (vibhavataṇhā), craving for form (rūpataṇhā), craving for formlessness (arūpataṇhā), craving for cessation (nirodhataṇhā)*, craving for forms (rūpataṇhā), craving for sounds (saddataṇhā), craving for odours (gandhataṇhā), craving for tastes (rasataṇhā), craving for tactile objects (phoṭṭhabbataṇhā), craving for mental objects (dhammataṇhā), flood (ogho), yoke (yogo), fetter (gantho), clinging (upādānaṃ), obstruction (āvaraṇaṃ), hindrance (nīvaraṇaṃ), covering (chādanaṃ), binding (bandhanaṃ), defilement (upakkileso), latent tendency (anusayo), permeation (pariyuṭṭhānaṃ), creeper (latā), wavering (vevicchaṃ), root of suffering (dukkhamūlaṃ), origin of suffering (dukkanidānaṃ), source of suffering (dukkhappabhavo), Māra's snare (mārapāso), Māra's hook (mārabaḷisaṃ), Māra's realm (māravisayo), river of craving (taṇhānadī), net of craving (taṇhājālaṃ), chain of craving (taṇhāgaddulaṃ), ocean of craving (taṇhāsamuddo), covetousness (abhijjhā), greed (lobha), unwholesome root (akusalamūlaṃ)—this is called greed.
Cái gì là tham ái, ái nhiễm, tùy thuận, tùy hỷ, hoan hỷ, tham ái hoan hỷ, ái nhiễm của tâm, ước muốn, mê đắm, bám víu, tham lam, bám chặt, dính mắc, bùn lầy, rung động, ảo tưởng, sinh ra, làm sinh khởi, nối kết, giăng lưới, dòng chảy, dính mắc, sợi chỉ, lan tỏa, cố gắng, thứ hai, nguyện ước, dẫn đến tái sinh, rừng, bụi cây, quen thuộc, ái luyến, mong muốn, ràng buộc, hy vọng, ước mong, trạng thái ước mong, hy vọng về sắc, hy vọng về tiếng, hy vọng về hương, hy vọng về vị, hy vọng về xúc, hy vọng về lợi lộc, hy vọng về tài sản, hy vọng về con cái, hy vọng về sự sống, sự lẩm bẩm, sự lẩm bẩm liên tục, sự lẩm bẩm quá mức, sự lẩm bẩm, sự lẩm bẩm, trạng thái lẩm bẩm, sự tham lam, sự tham lam quá mức, trạng thái tham lam quá mức, sự tò mò, sự mong muốn điều tốt lành, tham ái phi pháp, tham lam bất chính, sự thích thú, sự ham muốn, sự khao khát, sự mong ước, sự ước muốn mãnh liệt, ái dục, ái hữu, ái phi hữu, ái sắc, ái vô sắc, ái diệt, ái sắc, ái tiếng, ái hương, ái vị, ái xúc, ái pháp, dòng nước lũ (ogha), trói buộc (yoga), kiết sử (gantha), chấp thủ (upādāna), che chướng (āvaraṇa), chướng ngại (nīvaraṇa), che đậy (chādana), trói buộc (bandhana), ô nhiễm (upakkilesa), tùy miên (anusaya), triền cái (pariyuṭṭhāna), dây leo (latā), sự lưỡng lự (veviccha), cội rễ của khổ, nguyên nhân của khổ, nguồn gốc của khổ, lưới của Ma vương, lưỡi câu của Ma vương, cảnh giới của Ma vương, sông ái, lưới ái, dây ái, biển ái, tham lam, gốc bất thiện – cái này được gọi là tham.
2030
1237. Tattha katamo doso?
1237. Among these, what is hatred (dosa)?
1237. Trong số đó, sân là gì?
Anatthaṃ me acarīti āghāto jāyati, anatthaṃ me caratīti āghāto jāyati, anatthaṃ me carissatīti āghāto jāyati, piyassa me manāpassa anatthaṃ acari…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati, appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissatīti āghāto jāyati, aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati.
Resentment arises, "He acted to my detriment"; resentment arises, "He is acting to my detriment"; resentment arises, "He will act to my detriment." Resentment arises, "He acted to the detriment of my dear and agreeable one"... "He is acting to the detriment"... "He will act to the detriment." Resentment arises, "He acted to the benefit of my disagreeable and unpleasant one"... "He is acting to the benefit"... "He will act to the benefit." Or resentment arises without cause.
Vì ‘người ấy đã làm điều bất lợi cho ta’ nên sân hận sinh khởi; vì ‘người ấy đang làm điều bất lợi cho ta’ nên sân hận sinh khởi; vì ‘người ấy sẽ làm điều bất lợi cho ta’ nên sân hận sinh khởi; vì ‘người thân yêu, dễ chịu của ta đã làm điều bất lợi’… cho đến… ‘đang làm điều bất lợi’… cho đến… ‘sẽ làm điều bất lợi’ nên sân hận sinh khởi; vì ‘người không thân yêu, không dễ chịu của ta đã làm điều lợi ích’… cho đến… ‘đang làm điều lợi ích’… cho đến… ‘sẽ làm điều lợi ích’ nên sân hận sinh khởi; hoặc sân hận sinh khởi một cách vô cớ.
Yo evarūpo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati doso.
Whatever such mental resentment (āghāta), aversion (paṭighāta), opposition (paṭighaṃ), hostility (paṭivirodho), anger (kopo), intense anger (pakopo), extreme anger (sampakopo), hatred (doso), malice (padoso), extreme malice (sampadoso), mental ill-will (cittassa byāpatti), mental impurity (manopadoso), wrath (kodho), being enraged (kujjhanā), state of being enraged (kujjhitattaṃ), ill-will (doso), being malicious (dussanā), state of being malicious (dussitattaṃ), ill-will (byāpatti), malevolence (byāpajjanā), state of malevolence (byāpajjitattaṃ), opposition (virodho), counter-opposition (paṭivirodho), fierceness (caṇḍikkaṃ), wrathfulness (asuropo), displeasure of mind (anattamanatā cittassa)—this is called hatred.
Cái gì là sự sân hận như vậy của tâm, sự chống đối, sự đối nghịch, sự phản kháng, sự giận dữ, sự phẫn nộ, sự phẫn nộ mãnh liệt, sự sân, sự phẫn sân, sự phẫn sân mãnh liệt, sự hủy hoại của tâm, sự ô nhiễm của ý, sự giận dữ, sự giận dữ, trạng thái giận dữ, sự sân, sự sân hận, trạng thái sân hận, sự hủy hoại, sự hủy hoại, trạng thái hủy hoại, sự chống đối, sự phản kháng, sự hung dữ, sự khó chịu, sự không hài lòng của tâm – cái này được gọi là sân.
2031
1238. Tattha katamo moho?
1238. Among these, what is delusion (moha)?
1238. Trong số đó, si mê là gì?
Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃ.
Ignorance of suffering, ignorance of the origin of suffering, ignorance of the cessation of suffering, ignorance of the path leading to the cessation of suffering, ignorance of the past, ignorance of the future, ignorance of both past and future, ignorance of the conditionality and dependent origination of states.
Sự không biết về khổ, sự không biết về nguyên nhân của khổ, sự không biết về sự diệt khổ, sự không biết về con đường đưa đến sự diệt khổ, sự không biết về quá khứ, sự không biết về vị lai, sự không biết về cả quá khứ và vị lai, sự không biết về các pháp duyên khởi do cái này có cái kia có.
Yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asaṃgāhanā apariyogāhanā asamapekkhanā apaccavekkhaṇā apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sammoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati moho.
Whatever such ignorance (aññāṇaṃ), not seeing (adassanaṃ), non-comprehension (anabhisamayo), non-awakening (ananubodho), non-enlightenment (asambodho), non-penetration (appaṭivedho), non-inclusion (asaṃgāhanā), non-comprehension (apariyogāhanā), non-reflection (asamapekkhanā), non-review (apaccavekkhaṇā), non-direct perception (apaccakkhakammaṃ), dullness (dummejjhaṃ), folly (bālyaṃ), lack of clear comprehension (asampajaññaṃ), delusion (moho), great delusion (pamoho), complete delusion (sammoho), ignorance (avijjā), flood of ignorance (avijjogho), yoke of ignorance (avijjāyogo), latent tendency of ignorance (avijjānusayo), permeation of ignorance (avijjāpariyuṭṭhānaṃ), chain of ignorance (avijjālaṅgī), delusion (moho), unwholesome root (akusalamūlaṃ)—this is called delusion.
Cái gì là sự không biết như vậy, sự không thấy, sự không giác ngộ, sự không thấu hiểu, sự không hoàn toàn giác ngộ, sự không thâm nhập, sự không thâu tóm, sự không thấu triệt, sự không quán sát, sự không phản quán, sự không chứng kiến, sự kém trí tuệ, sự ngu si, sự không tỉnh giác, si mê, sự si mê quá mức, sự si mê hoàn toàn, vô minh, dòng lũ vô minh, trói buộc vô minh, tùy miên vô minh, triền cái vô minh, sự che lấp của vô minh, gốc bất thiện – cái này được gọi là si mê.
2032
1239. Tattha katamo māno?
1239. Among these, what is conceit (māna)?
1239. Trong số đó, mạn là gì?
Seyyohamasmīti māno, sadisohamasmīti māno, hīnohamasmīti māno; yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnamo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati māno.
Conceit, "I am superior"; conceit, "I am equal"; conceit, "I am inferior." Whatever such conceit (māno), conceiving (maññanā), state of conceiving (maññitattaṃ), upliftedness (unnati), rising up (unnamo), banner (dhajo), excessive grasping (sampaggāho), desire for a banner (ketukamyatā) of mind—this is called conceit.
Mạn là ‘ta hơn người’, mạn là ‘ta bằng người’, mạn là ‘ta kém người’; cái gì là sự mạn như vậy, sự cho là, trạng thái cho là, sự ngạo mạn, sự ngẩng cao, lá cờ, sự kiêu ngạo, sự mong muốn làm cờ hiệu của tâm – cái này được gọi là mạn.
2033
1240. Tattha katamā diṭṭhi?
1240. Among these, what is views (diṭṭhi)?
1240. Trong số đó, tà kiến là gì?
Sassato lokoti vā, asassato lokoti vā, antavā lokoti vā, anantavā lokoti vā, taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti vā, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā, hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vāः yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati diṭṭhi.
"The world is eternal," or "The world is not eternal," or "The world is finite," or "The world is infinite," or "The soul and the body are the same," or "The soul is one thing and the body is another," or "A Tathāgata exists after death," or "A Tathāgata does not exist after death," or "A Tathāgata both exists and does not exist after death," or "A Tathāgata neither exists nor does not exist after death"—whatever such view (diṭṭhi), wrong view (diṭṭhigataṃ), thicket of views (diṭṭhigahanaṃ), wilderness of views (diṭṭhikantāro), distortion of views (diṭṭhivisūkāyikaṃ), vacillation of views (diṭṭhivipphanditaṃ), fetter of views (diṭṭhisaṃyojanaṃ), grasping (gāho), firm conviction (patiṭṭhāho), adherence (abhiniveso), clinging (parāmāso), wrong path (kummaggo), false path (micchāpatho), wrongness (micchattaṃ), sectarian tenet (titthāyatanaṃ), perverse grasping (vipariyāsaggāho)—this is called views.
Hoặc là ‘thế gian thường còn’, hoặc là ‘thế gian vô thường’, hoặc là ‘thế gian có hạn định’, hoặc là ‘thế gian vô hạn định’, hoặc là ‘sinh mạng đó, thân thể đó’, hoặc là ‘sinh mạng khác, thân thể khác’, hoặc là ‘Như Lai tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai không tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai không phải tồn tại cũng không phải không tồn tại sau khi chết’: cái gì là tà kiến như vậy, sự chấp kiến, rừng rậm của tà kiến, sa mạc của tà kiến, sự dao động của tà kiến, sự rối loạn của tà kiến, kiết sử của tà kiến, sự chấp giữ, sự bám víu, sự cố chấp, sự bám chặt, con đường sai lầm, nẻo tà, tà tính, nơi nương tựa của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lầm – cái này được gọi là tà kiến.
Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhi.
All wrong views are views.
Tất cả tà kiến đều là tà kiến.
2034
1241. Tattha katamā vicikicchā?
1241. Among these, what is doubt (vicikicchā)?
1241. Trong số đó, hoài nghi là gì?
Satthari kaṅkhati vicikicchati, dhamme kaṅkhati vicikicchati, saṅghe kaṅkhati vicikicchati sikkhāya kaṅkhati vicikicchati, pubbante kaṅkhati vicikicchati, aparante kaṅkhati vicikicchati, pubbantāparante kaṅkhati vicikicchati, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhati vicikicchatiः yā evarūpā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ vimati vicikicchā dveḷhakaṃ dvedhāpatho saṃsayo, anekaṃsaggāho āsappanā parisappanā apariyogāhanā thambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati vicikicchā.
He doubts and is perplexed about the Teacher; he doubts and is perplexed about the Dhamma; he doubts and is perplexed about the Saṅgha; he doubts and is perplexed about the training; he doubts and is perplexed about the past; he doubts and is perplexed about the future; he doubts and is perplexed about the past and the future; he doubts and is perplexed about dependently arisen phenomena – such doubt, wavering, being doubtful, indecision, perplexity, two-mindedness, a fork in the road, uncertainty, not grasping firmly, vacillation, hesitation, inability to penetrate, stiffness of mind, mental agitation – this is called skeptical doubt (vicikicchā).
Hoài nghi, do dự về Bậc Đạo Sư; hoài nghi, do dự về Pháp; hoài nghi, do dự về Tăng; hoài nghi, do dự về giới học (sikkhā); hoài nghi, do dự về quá khứ; hoài nghi, do dự về vị lai; hoài nghi, do dự về quá khứ và vị lai; hoài nghi, do dự về các pháp duyên khởi (idappaccayatā paṭiccasamuppanna). Bất cứ sự hoài nghi, nghi ngờ, trạng thái nghi ngờ, sự không chắc chắn, sự do dự, sự lưỡng lự, con đường hai ngả, sự phân vân, sự nắm giữ không chắc chắn, sự dò xét, sự quanh quẩn, sự không thấu triệt, sự cứng nhắc của tâm, sự xáo trộn của tâm – đây được gọi là hoài nghi (vicikicchā).
2035
1242. Tattha katamaṃ thinaṃ?
1242. What is sloth (thina) there?
1242. Thế nào là hôn trầm (thina)?
Yā cittassa akallatā akammaññatā olīyanā sallīyanā līnaṃ līyanā līyitattaṃ thinaṃ thiyanā thiyitattaṃ cittassa – idaṃ vuccati thinaṃ.
The mind’s unsuitability, unworkability, sinking, falling away, languor, languishing, being languid, sloth, slothing, being slothful – this is called sloth.
Sự không khéo léo, sự không thích hợp của tâm; sự chìm xuống, sự thu mình lại, sự hôn trầm, sự chìm đắm, trạng thái chìm đắm; sự hôn trầm, sự hôn trầm hóa, trạng thái hôn trầm của tâm – đây được gọi là hôn trầm (thina).
2036
1243. Tattha katamaṃ uddhaccaṃ?
1243. What is restlessness (uddhacca) there?
1243. Thế nào là trạo cử (uddhacca)?
Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati uddhaccaṃ.
The mind’s restlessness, unappeasedness, mental agitation, mental wandering – this is called restlessness.
Sự trạo cử của tâm, sự không lắng dịu của tâm sở, sự tán loạn, sự bấn loạn của tâm – đây được gọi là trạo cử (uddhacca).
2037
1244. Tattha katamaṃ ahirikaṃ?
1244. What is shamelessness (ahirika) there?
1244. Thế nào là không biết hổ thẹn (ahirika)?
Yaṃ na hirīyati hiriyitabbena, na hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ahirikaṃ.
That which is not ashamed of what should cause shame, is not ashamed of committing evil unwholesome deeds – this is called shamelessness.
Sự không hổ thẹn với điều đáng hổ thẹn, không hổ thẹn khi phạm các pháp bất thiện, ác pháp – đây được gọi là không biết hổ thẹn (ahirika).
2038
1245. Tattha katamaṃ anottappaṃ?
1245. What is lack of moral dread (anottappa) there?
1245. Thế nào là không biết ghê sợ (anottappa)?
Yaṃ na ottappati ottappitabbena, na ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati anottappaṃ.
That which feels no moral dread of what should cause moral dread, feels no moral dread of committing evil unwholesome deeds – this is called lack of moral dread.
Sự không ghê sợ với điều đáng ghê sợ, không ghê sợ khi phạm các pháp bất thiện, ác pháp – đây được gọi là không biết ghê sợ (anottappa).
2039
Ime dhammā kilesā.
These phenomena are defilements (kilesā).
Các pháp này là phiền não (kilesa).
2040
1246. Katame dhammā no kilesā?
1246. What phenomena are not defilements?
1246. Các pháp nào không phải là phiền não (no kilesa)?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho …pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no kilesā.
Excluding those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and not comprised therein; the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are not defilements.
Trừ các pháp ấy ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới, và không thuộc các cõi (apariyāpanna); uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc, và giới vô vi (asaṅkhata dhātu) – các pháp này không phải là phiền não.
2041
1247. Katame dhammā saṃkilesikā?
1247. What phenomena are conducive to defilement (saṃkilesikā)?
1247. Các pháp nào là pháp gây ô nhiễm (saṃkilesika)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃkilesikā.
Wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena with taints (sāsavā), belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere; the form aggregate…pe… the consciousness aggregate – these phenomena are conducive to defilement.
Các pháp thiện, bất thiện, vô ký hữu lậu (sāsava) thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – các pháp này là pháp gây ô nhiễm.
2042
1248. Katame dhammā asaṃkilesikā?
1248. What phenomena are not conducive to defilement (asaṃkilesikā)?
1248. Các pháp nào không phải là pháp gây ô nhiễm (asaṃkilesika)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā asaṃkilesikā.
Paths not comprised therein, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are not conducive to defilement.
Các đạo và quả không thuộc các cõi (apariyāpanna), và giới vô vi (asaṅkhata dhātu) – các pháp này không phải là pháp gây ô nhiễm.
2043
1249. Katame dhammā saṃkiliṭṭhā?
1249. What phenomena are defiled (saṃkiliṭṭhā)?
1249. Các pháp nào là pháp bị ô nhiễm (saṃkiliṭṭha)?
Tīṇi akusalamūlāni – lobho, doso, moho; tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā saṃkiliṭṭhā.
The three unwholesome roots – greed, hatred, delusion; defilements that are co-existent with them, the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate associated with them, and bodily, verbal, and mental actions originated by them – these phenomena are defiled.
Ba căn bất thiện (akusalamūla) – tham, sân, si; và các phiền não đồng nhất với chúng, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức đồng hợp với chúng, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp khởi lên từ chúng – các pháp này là pháp bị ô nhiễm.
2044
1250. Katame dhammā asaṃkiliṭṭhā?
1250. What phenomena are undefiled (asaṃkiliṭṭhā)?
1250. Các pháp nào không phải là pháp bị ô nhiễm (asaṃkiliṭṭha)?
Kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā asaṃkiliṭṭhā.
Wholesome and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and not comprised therein; the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are undefiled.
Các pháp thiện, vô ký thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới, và không thuộc các cõi (apariyāpanna); uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc, và giới vô vi (asaṅkhata dhātu) – các pháp này không phải là pháp bị ô nhiễm.
2045
1251. Katame dhammā kilesasampayuttā?
1251. What phenomena are associated with defilement (kilesasampayuttā)?
1251. Các pháp nào là pháp tương ưng với phiền não (kilesasampayutta)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā kilesasampayuttā.
Those phenomena, namely the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate, which are associated with those defilements – these phenomena are associated with defilement.
Các pháp nào tương ưng với các pháp ấy, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – các pháp này là pháp tương ưng với phiền não.
2046
1252. Katame dhammā kilesavippayuttā?
1252. What phenomena are disassociated from defilement (kilesavippayuttā)?
1252. Các pháp nào là pháp không tương ưng với phiền não (kilesavippayutta)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā kilesavippayuttā.
Those phenomena, namely the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate, which are disassociated from those defilements; all form, and the unconditioned element – these phenomena are disassociated from defilement.
Các pháp nào không tương ưng với các pháp ấy, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc, và giới vô vi (asaṅkhata dhātu) – các pháp này là pháp không tương ưng với phiền não.
2047
1253. Katame dhammā kilesā ceva saṃkilesikā ca?
1253. What phenomena are both defilements (kilesā) and conducive to defilement (saṃkilesikā)?
1253. Các pháp nào vừa là phiền não (kilesa) vừa là pháp gây ô nhiễm (saṃkilesika)?
Teva kilesā kilesā ceva saṃkilesikā ca.
Those very defilements are both defilements and conducive to defilement.
Chính các phiền não ấy vừa là phiền não vừa là pháp gây ô nhiễm.
2048
1254. Katame dhammā saṃkilesikā ceva no ca kilesā?
1254. What phenomena are conducive to defilement (saṃkilesikā) but not defilements (kilesā)?
1254. Các pháp nào là pháp gây ô nhiễm (saṃkilesika) nhưng không phải là phiền não (no ca kilesa)?
Tehi dhammehi ye dhammā saṃkilesikā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃkilesikā ceva no ca kilesā.
Those phenomena that are conducive to defilement, excluding those defilements, are the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena with taints, belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere; the form aggregate…pe… the consciousness aggregate – these phenomena are conducive to defilement but not defilements.
Các pháp nào là pháp gây ô nhiễm trong số các pháp ấy, trừ các pháp ấy ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký hữu lậu (sāsava) còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – các pháp này là pháp gây ô nhiễm nhưng không phải là phiền não.
2049
1255. Katame dhammā kilesā ceva saṃkiliṭṭhā ca?
1255. What phenomena are both defilements (kilesā) and defiled (saṃkiliṭṭhā)?
1255. Các pháp nào vừa là phiền não (kilesa) vừa là pháp bị ô nhiễm (saṃkiliṭṭha)?
Teva kilesā kilesā ceva saṃkiliṭṭhā ca.
Those very defilements are both defilements and defiled.
Chính các phiền não ấy vừa là phiền não vừa là pháp bị ô nhiễm.
2050
1256. Katame dhammā saṃkiliṭṭhā ceva no ca kilesā?
1256. What phenomena are defiled (saṃkiliṭṭhā) but not defilements (kilesā)?
1256. Các pháp nào là pháp bị ô nhiễm (saṃkiliṭṭha) nhưng không phải là phiền não (no ca kilesa)?
Tehi dhammehi ye dhammā saṃkiliṭṭhā, te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃkiliṭṭhā ceva no ca kilesā.
Those phenomena that are defiled, excluding those defilements, are the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate – these phenomena are defiled but not defilements.
Các pháp nào là pháp bị ô nhiễm trong số các pháp ấy, trừ các pháp ấy ra, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – các pháp này là pháp bị ô nhiễm nhưng không phải là phiền não.
2051
1257. Katame dhammā kilesā ceva kilesasampayuttā ca?
1257. What phenomena are both defilements (kilesā) and associated with defilement (kilesasampayuttā)?
1257. Các pháp nào vừa là phiền não (kilesa) vừa là pháp tương ưng với phiền não (kilesasampayutta)?
Lobho mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho lobhena kileso ceva kilesasampayutto ca, doso mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho dosena kileso ceva kilesasampayutto ca, māno mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho mānena kileso ceva kilesasampayutto ca, diṭṭhi mohena kileso ceva kilesasampayuttā ca, moho diṭṭhiyā kileso ceva kilesasampayutto ca, vicikicchā mohena kileso ceva kilesasampayuttā ca, moho vicikicchāya kileso ceva kilesasampayutto ca, thinaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho thinena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, lobho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ lobhena kileso ceva kilesasampayuttañca, doso uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ dosena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, māno uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ mānena kileso ceva kilesasampayuttañca, diṭṭhi uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttā ca, uddhaccaṃ diṭṭhiyā kileso ceva kilesasampayuttañca, vicikicchā uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttā ca, uddhaccaṃ vicikicchāya kileso ceva kilesasampayuttañca, thinaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ thinena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, lobho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ lobhena kileso ceva kilesasampayuttañca, doso ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ dosena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, māno ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ mānena kileso ceva kilesasampayuttañca, diṭṭhi ahirikena kileso ceva kilesasampayuttā ca, ahirikaṃ diṭṭhiyā kileso ceva kilesasampayuttañca, vicikicchā ahirikena kileso ceva kilesasampayuttā ca, ahirikaṃ vicikicchāya kileso ceva kilesasampayuttañca, thinaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ thinena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, lobho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ lobhena kileso ceva kilesasampayuttañca, doso anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ dosena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, māno anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ mānena kileso ceva kilesasampayuttañca, diṭṭhi anottappena kileso ceva kilesasampayuttā ca, anottappaṃ diṭṭhiyā kileso ceva kilesasampayuttañca, vicikicchā anottappena kileso ceva kilesasampayuttā ca, anottappaṃ vicikicchāya kileso ceva kilesasampayuttañca, thinaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ thinena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca – ime dhammā kilesā ceva kilesasampayuttā ca.
Greed with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with greed is a defilement and associated with defilements. Aversion with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with aversion is a defilement and associated with defilements. Conceit with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with conceit is a defilement and associated with defilements. Wrong view with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with wrong view is a defilement and associated with defilements. Doubt with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with doubt is a defilement and associated with defilements. Sloth with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with sloth is a defilement and associated with defilements. Restlessness with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with restlessness is a defilement and associated with defilements. Shamelessness with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with shamelessness is a defilement and associated with defilements. Fearlessness of wrongdoing with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements. Greed with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with greed is a defilement and associated with defilements. Aversion with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with aversion is a defilement and associated with defilements. Delusion with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with delusion is a defilement and associated with defilements. Conceit with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with conceit is a defilement and associated with defilements. Wrong view with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with wrong view is a defilement and associated with defilements. Doubt with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with doubt is a defilement and associated with defilements. Sloth with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with sloth is a defilement and associated with defilements. Shamelessness with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with shamelessness is a defilement and associated with defilements. Fearlessness of wrongdoing with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements. Greed with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with greed is a defilement and associated with defilements. Aversion with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with aversion is a defilement and associated with defilements. Delusion with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with delusion is a defilement and associated with defilements. Conceit with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with conceit is a defilement and associated with defilements. Wrong view with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with wrong view is a defilement and associated with defilements. Doubt with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with doubt is a defilement and associated with defilements. Sloth with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with sloth is a defilement and associated with defilements. Restlessness with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with restlessness is a defilement and associated with defilements. Fearlessness of wrongdoing with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements. Greed with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with greed is a defilement and associated with defilements. Aversion with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with aversion is a defilement and associated with defilements. Delusion with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with delusion is a defilement and associated with defilements. Conceit with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with conceit is a defilement and associated with defilements. Wrong view with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with wrong view is a defilement and associated with defilements. Doubt with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with doubt is a defilement and associated with defilements. Sloth with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with sloth is a defilement and associated with defilements. Restlessness with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with restlessness is a defilement and associated with defilements. Shamelessness with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with shamelessness is a defilement and associated with defilements – these phenomena are both defilements and associated with defilements.
Tham (lobha) với si (moha) là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với tham là phiền não và đồng sanh với phiền não; sân (dosa) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với sân là phiền não và đồng sanh với phiền não; mạn (māna) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với mạn là phiền não và đồng sanh với phiền não; tà kiến (diṭṭhi) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với tà kiến là phiền não và đồng sanh với phiền não; hoài nghi (vicikicchā) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với hoài nghi là phiền não và đồng sanh với phiền não; hôn trầm (thina) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với hôn trầm là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử (uddhacca) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm (ahirika) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý (anottappa) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; tham với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với tham là phiền não và đồng sanh với phiền não; sân với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với sân là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; mạn với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với mạn là phiền não và đồng sanh với phiền não; tà kiến với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với tà kiến là phiền não và đồng sanh với phiền não; hoài nghi với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với hoài nghi là phiền não và đồng sanh với phiền não; hôn trầm với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với hôn trầm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; tham với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với tham là phiền não và đồng sanh với phiền não; sân với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với sân là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; mạn với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với mạn là phiền não và đồng sanh với phiền não; tà kiến với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với tà kiến là phiền não và đồng sanh với phiền não; hoài nghi với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với hoài nghi là phiền não và đồng sanh với phiền não; hôn trầm với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với hôn trầm là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; tham với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với tham là phiền não và đồng sanh với phiền não; sân với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với sân là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; mạn với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với mạn là phiền não và đồng sanh với phiền não; tà kiến với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với tà kiến là phiền não và đồng sanh với phiền não; hoài nghi với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với hoài nghi là phiền não và đồng sanh với phiền não; hôn trầm với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với hôn trầm là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não – những pháp này là phiền não và đồng sanh với phiền não.
2052
1258. Katame dhammā kilesasampayuttā ceva no ca kilesā?
1258. What phenomena are associated with defilements but are not defilements?
1258. Những pháp nào đồng sanh với phiền não nhưng không phải là phiền não?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā kilesasampayuttā ceva no ca kilesā.
Excluding those phenomena with which these phenomena are associated, the aggregate of feeling…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena are associated with defilements but are not defilements.
Trừ những pháp đồng sanh với những pháp ấy, các pháp còn lại là uẩn thọ (vedanākkhandha)…v.v… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này đồng sanh với phiền não nhưng không phải là phiền não.
2053
1259. Katame dhammā kilesavippayuttā saṃkilesikā?
1259. What phenomena are dissociated from defilements yet are conducive to defilement (saṅkilesika)?
1259. Những pháp nào không đồng sanh với phiền não nhưng bị nhiễm ô?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā kilesavippayuttā saṃkilesikā.
Excluding those phenomena from which these phenomena are dissociated, the wholesome and indeterminate phenomena with effluents (sāsavā) belonging to the kāma, rūpa, and arūpa realms; the aggregate of form…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena are dissociated from defilements yet are conducive to defilement.
Trừ những pháp không đồng sanh với những pháp ấy, các pháp hữu lậu (sāsava), thiện (kusala), vô ký (abyākata) thuộc dục giới (kāmāvacara), sắc giới (rūpāvacara), vô sắc giới (arūpāvacara); uẩn sắc (rūpakkhandha)…v.v… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này không đồng sanh với phiền não nhưng bị nhiễm ô.
2054
1260. Katame dhammā kilesavippayuttā asaṃkilesikā?
1260. What phenomena are dissociated from defilements and are not conducive to defilement (asaṃkilesika)?
1260. Những pháp nào không đồng sanh với phiền não và không bị nhiễm ô?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā kilesavippayuttā asaṃkilesikā.
The paths not included (in the realms), and the fruits of the paths, and the unconditioned element (Nibbāna) – these phenomena are dissociated from defilements and are not conducive to defilement.
Các đạo (magga) và quả đạo (magga-phala) không thuộc về (apariyāpanna) và pháp vô vi (asaṅkhata dhātu) – những pháp này không đồng sanh với phiền não và không bị nhiễm ô.
2055
Piṭṭhidukaṃ
Two-fold Category on Abandonment
Song Đề Phiền Não
2056
1261. Katame dhammā dassanena pahātabbā?
1261. What phenomena are to be abandoned by seeing (dassanena pahātabbā)?
1261. Những pháp nào cần phải đoạn trừ bằng tri kiến (dassana)?
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso.
The three fetters: sakkāyadiṭṭhi (identity view), vicikicchā (doubt), sīlabbataparāmāsa (grasping at rites and rituals).
Ba kiết sử (saṃyojana) – thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa).
2057
1262. Tattha katamā sakkāyadiṭṭhi?
1262. Among these, what is sakkāyadiṭṭhi?
1262. Trong đó, thân kiến là gì?
Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ.
Here, an uninstructed ordinary person, who is not a seer of the noble ones, unskilled in the Noble Dhamma, undisciplined in the Noble Dhamma, who is not a seer of superior persons, unskilled in the Dhamma of superior persons, undisciplined in the Dhamma of superior persons, perceives form as self, or self as possessing form, or form in self, or self in form.
Ở đây, phàm phu ít học, không thấy các bậc Thánh, không thông thạo pháp của các bậc Thánh, không được huấn luyện trong pháp của các bậc Thánh; không thấy các bậc thiện trí, không thông thạo pháp của các bậc thiện trí, không được huấn luyện trong pháp của các bậc thiện trí, quán sắc là tự ngã, hoặc tự ngã có sắc, hoặc sắc ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong sắc.
Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
He perceives feeling…and so on…perception…and so on…mental formations…and so on…consciousness as self, or self as possessing consciousness, or consciousness in self, or self in consciousness.
Quán thọ (vedanā)…v.v… tưởng (saññā)…v.v… hành (saṅkhāra)…v.v… thức (viññāṇa) là tự ngã, hoặc tự ngã có thức, hoặc thức ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong thức.
Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sakkāyadiṭṭhi.
Such a view, a view-point…and so on…a perverted grasp – this is called sakkāyadiṭṭhi.
Loại tà kiến như vậy, chấp kiến (diṭṭhigata)…v.v… chấp lầm (vipariyāsaggāha) – đây gọi là thân kiến.
2058
1263. Tattha katamā vicikicchā?
1263. Among these, what is vicikicchā?
1263. Trong đó, hoài nghi là gì?
Satthari kaṅkhati vicikicchati…pe… thambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati vicikicchā.
Doubts, is perplexed regarding the Teacher...pe... the stiffness of mind, the mental perplexity – this is called skeptical doubt (vicikicchā).
Nghi ngờ, do dự về Bậc Đạo Sư…pe… sự cứng nhắc của tâm, sự hoen ố của tâm – điều này được gọi là hoài nghi (vicikicchā).
2059
1264. Tattha katamo sīlabbataparāmāso?
1264. Therein, what is clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa)?
1264. Trong đó, giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa) là gì?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi vatena suddhi sīlabbatena suddhīti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sīlabbataparāmāso.
The view of ascetics and brahmins outside of this (dispensation) that purity comes from morality, purity comes from vows, purity comes from morality and vows – whatever such view, belief...pe... perverted grasp – this is called clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa).
Quan niệm như thế này của các sa-môn và bà-la-môn bên ngoài giáo pháp này: “Sự thanh tịnh do giới, sự thanh tịnh do cấm giới, sự thanh tịnh do giới và cấm giới” – cái tà kiến (diṭṭhi) như vậy, cái kiến chấp (diṭṭhigata) như vậy…pe… cái chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāha) – điều này được gọi là giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa).
Imāni tīṇi saṃyojanāni, tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbā.
These three fetters (saṃyojanāni), and the defilements associated with them, the feeling aggregate (vedanākkhandha)...pe... the consciousness aggregate (viññāṇakkhandha) conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena are to be abandoned by insight (dassana).
Ba kiết sử này, và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này phải được đoạn trừ bằng thấy biết (dassanena pahātabbā).
2060
1265. Katame dhammā na dassanena pahātabbā?
1265. What phenomena are not to be abandoned by insight?
1265. Những pháp nào không phải được đoạn trừ bằng thấy biết?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na dassanena pahātabbā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; all form (rūpa), and the unconditioned element (asaṅkhatā dhātu) – these phenomena are not to be abandoned by insight.
Trừ những pháp ấy ra, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
2061
1266. Katame dhammā bhāvanāya pahātabbā?
1266. What phenomena are to be abandoned by development (bhāvanā)?
1266. Những pháp nào phải được đoạn trừ bằng tu tập (bhāvanā)?
Avaseso lobho doso moho, tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ manokammaṃ – ime dhammā bhāvanāya pahātabbā.
The remaining greed (lobha), hatred (dosa), delusion (moha), and the defilements associated with them, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena are to be abandoned by development.
Tham (lobha), sân (dosa), si (moha) còn lại, và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này phải được đoạn trừ bằng tu tập.
2062
1267. Katame dhammā na bhāvanāya pahātabbā?
1267. What phenomena are not to be abandoned by development?
1267. Những pháp nào không phải được đoạn trừ bằng tu tập?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho …pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na bhāvanāya pahātabbā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are not to be abandoned by development.
Trừ những pháp ấy ra, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không phải được đoạn trừ bằng tu tập.
2063
1268. Katame dhammā dassanena pahātabbahetukā?
1268. What phenomena have their root cause abandoned by insight?
1268. Những pháp nào có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết?
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso.
The three fetters: identity view (sakkāyadiṭṭhi), skeptical doubt (vicikicchā), clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa).
Ba kiết sử: thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa).
2064
1269. Tattha katamā sakkāyadiṭṭhi?
1269. Therein, what is identity view?
1269. Trong đó, thân kiến (sakkāyadiṭṭhi) là gì?
Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ.
Here, an untaught ordinary person, who is not skilled in the Noble Ones, not accustomed to the Dhamma of the Noble Ones, not disciplined in the Dhamma of the Noble Ones; who is not skilled in good persons, not accustomed to the Dhamma of good persons, not disciplined in the Dhamma of good persons – perceives form as self, or self as possessing form, or form as being in self, or self as being in form.
Ở đây, phàm phu không được nghe giáo pháp, không thấy các bậc Thánh, không thông thạo giáo pháp của các bậc Thánh, không được huấn luyện trong giáo pháp của các bậc Thánh; không thấy các bậc chân nhân, không thông thạo giáo pháp của các bậc chân nhân, không được huấn luyện trong giáo pháp của các bậc chân nhân – người ấy xem sắc là tự ngã, hoặc tự ngã có sắc, hoặc sắc ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong sắc.
Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
Perceives feeling...pe... perception...pe... mental formations...pe... consciousness as self, or self as possessing consciousness, or consciousness as being in self, or self as being in consciousness.
Người ấy xem thọ (vedanā)…pe… tưởng (saññā)…pe… hành (saṅkhāra)…pe… thức (viññāṇa) là tự ngã, hoặc tự ngã có thức, hoặc thức ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong thức.
Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sakkāyadiṭṭhi.
Whatever such view, belief...pe... perverted grasp – this is called identity view (sakkāyadiṭṭhi).
Cái tà kiến (diṭṭhi) như vậy, cái kiến chấp (diṭṭhigata) như vậy…pe… cái chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāha) – điều này được gọi là thân kiến (sakkāyadiṭṭhi).
2065
1270. Tattha katamā vicikicchā?
1270. Therein, what is skeptical doubt?
1270. Trong đó, hoài nghi (vicikicchā) là gì?
Satthari kaṅkhati vicikicchati…pe… thambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati vicikicchā.
Doubts, is perplexed regarding the Teacher...pe... the stiffness of mind, the mental perplexity – this is called skeptical doubt (vicikicchā).
Nghi ngờ, do dự về Bậc Đạo Sư…pe… sự cứng nhắc của tâm, sự hoen ố của tâm – điều này được gọi là hoài nghi (vicikicchā).
2066
1271. Tattha katamo sīlabbataparāmāso?
1271. Therein, what is clinging to rites and rituals?
1271. Trong đó, giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa) là gì?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi vatena suddhi sīlabbatena suddhīti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sīlabbataparāmāso.
The view of ascetics and brahmins outside of this (dispensation) that purity comes from morality, purity comes from vows, purity comes from morality and vows – whatever such view, belief...pe... perverted grasp – this is called clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa).
Quan niệm như thế này của các sa-môn và bà-la-môn bên ngoài giáo pháp này: “Sự thanh tịnh do giới, sự thanh tịnh do cấm giới, sự thanh tịnh do giới và cấm giới” – cái tà kiến (diṭṭhi) như vậy, cái kiến chấp (diṭṭhigata) như vậy…pe… cái chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāha) – điều này được gọi là giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa).
Imāni tīṇi saṃyojanāni, tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbahetukā.
These three fetters, and the defilements associated with them, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena have their root cause abandoned by insight.
Ba kiết sử này, và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso – ime dhammā dassanena pahātabbā.
The three fetters: identity view, skeptical doubt, clinging to rites and rituals – these phenomena are to be abandoned by insight.
Ba kiết sử: thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa) – những pháp này phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
Tadekaṭṭho lobho doso moho – ime dhammā dassanena pahātabbahetū.
The greed, hatred, delusion associated with them – these phenomena are the root causes to be abandoned by insight.
Tham (lobha), sân (dosa), si (moha) đồng sinh với chúng – những pháp này là nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
Tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbahetukā.
And the defilements associated with them, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena have their root cause abandoned by insight.
Và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
2067
1272. Katame dhammā na dassanena pahātabbahetukā?
1272. What phenomena do not have their root cause abandoned by insight?
1272. Những pháp nào không có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na dassanena pahātabbahetukā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena do not have their root cause abandoned by insight.
Trừ những pháp ấy ra, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
2068
1273. Katame dhammā bhāvanāya pahātabbahetukā?
1273. What phenomena have their root cause abandoned by development?
1273. Những pháp nào có nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập?
Avaseso lobho doso moho – ime dhammā bhāvanāya pahātabbahetū.
The remaining greed, hatred, delusion – these phenomena are the root causes to be abandoned by development.
Tham (lobha), sân (dosa), si (moha) còn lại – những pháp này là nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập.
Tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā bhāvanāya pahātabbahetukā.
And the defilements associated with them, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena have their root cause abandoned by development.
Và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này có nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập.
2069
1274. Katame dhammā na bhāvanāya pahātabbahetukā?
1274. What phenomena do not have their root cause abandoned by development?
1274. Những pháp nào không có nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na bhāvanāya pahātabbahetukā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena do not have their root cause abandoned by development.
Trừ những pháp ấy ra, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không có nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập.
2070
1275. Katame dhammā savitakkā?
1275. What phenomena are accompanied by initial application (savitakkā)?
1275. Những pháp nào có tầm (savitakkā)?
Savitakkabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, vitakkaṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā savitakkā.
In the sphere accompanied by initial application, in the sense sphere, form sphere, and the unincluded, excluding initial application (vitakka), the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by initial application.
Trong cõi có tầm (savitakkabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna), trừ tầm (vitakka) ra, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với nó…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này có tầm.
2071
1276. Katame dhammā avitakkā?
1276. What phenomena are without initial application (avitakkā)?
1276. Những pháp nào không tầm (avitakkā)?
Avitakkabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; vitakko ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā avitakkā.
In the sphere without initial application, in the sense sphere, form sphere, formless sphere, and the unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; and initial application, all form, and the unconditioned element – these phenomena are without initial application.
Trong cõi không tầm (avitakkabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); và tầm (vitakka), tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không tầm.
2072
1277. Katame dhammā savicārā?
1277. What phenomena are accompanied by sustained application (savicārā)?
1277. Những pháp nào có tứ (savicārā)?
Savicārabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, vicāraṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā savicārā.
In the sphere accompanied by sustained application, in the sense sphere, form sphere, and the unincluded, excluding sustained application (vicāra), the feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by sustained application.
Trong cõi có tứ (savicārabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna), trừ tứ (vicāra) ra, uẩn thọ (vedanākkhandha), uẩn tưởng (saññākkhandha), uẩn hành (saṅkhārakkhandha), uẩn thức (viññāṇakkhandha) đồng tương ưng với nó – những pháp này có tứ.
2073
1278. Katame dhammā avicārā?
1278. What phenomena are without sustained application (avicārā)?
1278. Những pháp nào không tứ (avicārā)?
Avicārabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; vicāro ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā avicārā.
In the sphere without sustained application, in the sense sphere, form sphere, formless sphere, and the unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; and sustained application, all form, and the unconditioned element – these phenomena are without sustained application.
Trong cõi không tứ (avicārabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); và tứ (vicāra), tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không tứ.
2074
1279. Katame dhammā sappītikā?
1279. What phenomena are accompanied by joy (sappītikā)?
1279. Những pháp nào có hỷ (sappītikā)?
Sappītikabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, pītiṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā sappītikā.
In the sphere accompanied by joy, in the sense sphere, form sphere, and the unincluded, excluding joy (pīti), the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by joy.
Trong cõi có hỷ (sappītikabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna), trừ hỷ (pīti) ra, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với nó…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này có hỷ.
2075
1280. Katame dhammā appītikā?
1280. What phenomena are without joy (appītikā)?
1280. Những pháp nào không hỷ (appītikā)?
Appītikabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; pīti ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā appītikā.
In the sphere without joy, in the sense sphere, form sphere, formless sphere, and the unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; and joy, all form, and the unconditioned element – these phenomena are without joy.
Trong cõi không hỷ (appītikabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); và hỷ (pīti), tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không hỷ.
2076
1281. Katame dhammā pītisahagatā?
1281. What phenomena are associated with joy (pītisahagatā)?
1281. Những pháp nào đồng sinh với hỷ (pītisahagatā)?
Pītibhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, pītiṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā pītisahagatā.
In the sphere of joy, in the sense sphere, form sphere, and the unincluded, excluding joy, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are associated with joy.
Trong cõi hỷ (pītibhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna), trừ hỷ (pīti) ra, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với nó…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này đồng sinh với hỷ.
2077
1282. Katame dhammā na pītisahagatā?
1282. What phenomena are not associated with joy?
1282. Những pháp nào không đồng sinh với hỷ?
Na pītibhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; pīti ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na pītisahagatā.
Not in the plane of joy, in the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness; and joy, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are not accompanied by joy.
Trong cõi không có hỷ thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và hỷ, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này không tương ưng với hỷ.
2078
1283. Katame dhammā sukhasahagatā?
1283. What phenomena are accompanied by pleasure?
1283. Những pháp nào tương ưng với lạc?
Sukhabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, sukhaṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā sukhasahagatā.
In the plane of pleasure, in the sense-sphere, fine-material-sphere, or unincluded, excluding pleasure itself, the aggregate of perception, the aggregate of formations, the aggregate of consciousness, connected with it – these phenomena are accompanied by pleasure.
Trong cõi có lạc thuộc Dục giới, Sắc giới, và không bị giới hạn, ngoại trừ lạc, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với lạc – những pháp này tương ưng với lạc.
2079
1284. Katame dhammā na sukhasahagatā?
1284. What phenomena are not accompanied by pleasure?
1284. Những pháp nào không tương ưng với lạc?
Na sukhabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sukhañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na sukhasahagatā.
Not in the plane of pleasure, in the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness; and pleasure, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are not accompanied by pleasure.
Trong cõi không có lạc thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và lạc, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này không tương ưng với lạc.
2080
1285. Katame dhammā upekkhāsahagatā?
1285. What phenomena are accompanied by equanimity?
1285. Những pháp nào tương ưng với xả?
Upekkhābhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne, upekkhaṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā upekkhāsahagatā.
In the plane of equanimity, in the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded, excluding equanimity itself, the aggregate of perception, the aggregate of formations, the aggregate of consciousness, connected with it – these phenomena are accompanied by equanimity.
Trong cõi có xả thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn, ngoại trừ xả, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với xả – những pháp này tương ưng với xả.
2081
1286. Katame dhammā na upekkhāsahagatā?
1286. What phenomena are not accompanied by equanimity?
1286. Những pháp nào không tương ưng với xả?
Na upekkhābhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, upekkhā ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na upekkhāsahagatā.
Not in the plane of equanimity, in the sense-sphere, fine-material-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness; and equanimity, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are not accompanied by equanimity.
Trong cõi không có xả thuộc Dục giới, Sắc giới, và không bị giới hạn, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, và xả, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này không tương ưng với xả.
2082
1287. Katame dhammā kāmāvacarā?
1287. What phenomena are of the sense-sphere?
1287. Những pháp nào thuộc Dục giới?
Heṭṭhato avicinirayaṃ pariyantaṃ karitvā, uparito paranimmitavasavattī deve* anto karitvā, yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā khandhadhātu āyatanā, rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ – ime dhammā kāmāvacarā.
Limiting the lower bound to the Avīci hell, and including the Paranimmitavasavattī devas as the upper bound; whatever aggregates, elements, and sense-bases are included and operative within this interval; material form, feeling, perception, formations, consciousness – these phenomena are of the sense-sphere.
Lấy địa ngục Avīci làm giới hạn phía dưới, và lấy cõi trời Paranimmitavasavattī làm giới hạn phía trên, những uẩn, giới, xứ, sắc, thọ, tưởng, hành, thức nào nằm trong khoảng đó, thuộc về đó, bao gồm trong đó – những pháp này thuộc Dục giới.
2083
1288. Katame dhammā na kāmāvacarā?
1288. What phenomena are not of the sense-sphere?
1288. Những pháp nào không thuộc Dục giới?
Rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na kāmāvacarā.
Phenomena of the fine-material-sphere, of the immaterial-sphere, or unincluded – these phenomena are not of the sense-sphere.
Những pháp thuộc Sắc giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn – những pháp này không thuộc Dục giới.
2084
1289. Katame dhammā rūpāvacarā?
1289. What phenomena are of the fine-material-sphere?
1289. Những pháp nào thuộc Sắc giới?
Heṭṭhato brahmalokaṃ pariyantaṃ karitvā, uparito akaniṭṭhe deve* anto karitvā, yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa* vā cittacetasikā dhammā – ime dhammā rūpāvacarā.
Limiting the lower bound to the Brahma-world, and including the Akaniṭṭha devas as the upper bound; whatever mental states and concomitants of a person who has attained, or has been reborn in, or abides in happiness in this very life are included and operative within this interval – these phenomena are of the fine-material-sphere.
Lấy cõi Phạm thiên làm giới hạn phía dưới, và lấy chư thiên Akaniṭṭha làm giới hạn phía trên, những pháp tâm và tâm sở nào của người nhập định, người tái sinh, hoặc người an trú trong lạc hiện tại, nằm trong khoảng đó, thuộc về đó, bao gồm trong đó – những pháp này thuộc Sắc giới.
2085
1290. Katame dhammā na rūpāvacarā?
1290. What phenomena are not of the fine-material-sphere?
1290. Những pháp nào không thuộc Sắc giới?
Kāmāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na rūpāvacarā.
Phenomena of the sense-sphere, of the immaterial-sphere, or unincluded – these phenomena are not of the fine-material-sphere.
Những pháp thuộc Dục giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn – những pháp này không thuộc Sắc giới.
2086
1291. Katame dhammā arūpāvacarā?
1291. What phenomena are of the immaterial-sphere?
1291. Những pháp nào thuộc Vô sắc giới?
Heṭṭhato ākāsānañcāyatanupage deve pariyantaṃ karitvā, uparito nevasaññānāsaññāyatanupage deve anto karitvā, yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā – ime dhammā arūpāvacarā.
Limiting the lower bound to the devas dwelling in the sphere of infinite space, and including the devas dwelling in the sphere of neither perception nor non-perception as the upper bound; whatever mental states and concomitants of a person who has attained, or has been reborn in, or abides in happiness in this very life are included and operative within this interval – these phenomena are of the immaterial-sphere.
Lấy chư thiên đạt đến Không Vô Biên Xứ làm giới hạn phía dưới, và lấy chư thiên đạt đến Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ làm giới hạn phía trên, những pháp tâm và tâm sở nào của người nhập định, người tái sinh, hoặc người an trú trong lạc hiện tại, nằm trong khoảng đó, thuộc về đó, bao gồm trong đó – những pháp này thuộc Vô sắc giới.
2087
1292. Katame dhammā na arūpāvacarā?
1292. What phenomena are not of the immaterial-sphere?
1292. Những pháp nào không thuộc Vô sắc giới?
Kāmāvacarā, rūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na arūpāvacarā.
Phenomena of the sense-sphere, of the fine-material-sphere, or unincluded – these phenomena are not of the immaterial-sphere.
Những pháp thuộc Dục giới, Sắc giới, và không bị giới hạn – những pháp này không thuộc Vô sắc giới.
2088
1293. Katame dhammā pariyāpannā?
1293. What phenomena are included?
1293. Những pháp nào bị giới hạn (pariyāpannā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā pariyāpannā.
Phenomena that are defiled, wholesome, unwholesome, or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, or immaterial-sphere; the aggregate of material form… to …the aggregate of consciousness – these phenomena are included.
Những pháp hữu lậu thiện, bất thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – những pháp này bị giới hạn.
2089
1294. Katame dhammā apariyāpannā?
1294. What phenomena are unincluded?
1294. Những pháp nào không bị giới hạn (apariyāpannā)?
Maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā apariyāpannā.
The paths, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are unincluded.
Các đạo, các quả của đạo, và pháp giới vô vi – những pháp này không bị giới hạn.
2090
1295. Katame dhammā niyyānikā?
1295. What phenomena are leading to liberation?
1295. Những pháp nào dẫn đến giải thoát (niyyānikā)?
Cattāro maggā apariyāpannā – ime dhammā niyyānikā.
The four unincluded paths – these phenomena are leading to liberation.
Bốn đạo không bị giới hạn – những pháp này dẫn đến giải thoát.
2091
1296. Katame dhammā aniyyānikā?
1296. What phenomena are not leading to liberation?
1296. Những pháp nào không dẫn đến giải thoát (aniyyānikā)?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā aniyyānikā.
Excluding those phenomena, the remaining phenomena that are wholesome, unwholesome, or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are not leading to liberation.
Ngoại trừ những pháp đó, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này không dẫn đến giải thoát.
2092
1297. Katame dhammā niyatā?
1297. What phenomena are determinate?
1297. Những pháp nào là cố định (niyatā)?
Pañca kammāni ānantarikāni, yā ca micchādiṭṭhi niyatā, cattāro maggā apariyāpannā – ime dhammā niyatā.
The five deeds with immediate result, and that wrong view which is determinate, and the four unincluded paths – these phenomena are determinate.
Năm nghiệp vô gián, và tà kiến cố định, bốn đạo không bị giới hạn – những pháp này là cố định.
2093
1298. Katame dhammā aniyatā?
1298. What phenomena are indeterminate?
1298. Những pháp nào là không cố định (aniyatā)?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā aniyatā.
Excluding those phenomena, the remaining phenomena that are wholesome, unwholesome, or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are indeterminate.
Ngoại trừ những pháp đó, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này là không cố định.
2094
1299. Katame dhammā sauttarā?
1299. What phenomena are inferior?
1299. Những pháp nào là hữu thượng (sauttarā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā sauttarā.
Phenomena that are defiled, wholesome, unwholesome, or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, or immaterial-sphere; the aggregate of material form… to …the aggregate of consciousness – these phenomena are inferior.
Những pháp hữu lậu thiện, bất thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – những pháp này là hữu thượng.
2095
1300. Katame dhammā anuttarā?
1300. What phenomena are superior?
1300. Những pháp nào là vô thượng (anuttarā)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anuttarā.
The unincluded paths, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are superior.
Các đạo, các quả của đạo không bị giới hạn, và pháp giới vô vi – những pháp này là vô thượng.
2096
1301. Katame dhammā saraṇā?
1301. What phenomena are associated with danger?
1301. Những pháp nào là có sự nương tựa (saraṇā)?
Tīṇi akusalamūlāni lobho, doso, moho; tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā saraṇā.
The three roots of unwholesomeness: greed, hatred, delusion; and defilements born of the same basis, and the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness connected with them, and bodily action, verbal action, and mental action arisen from them – these phenomena are associated with danger.
Ba căn bất thiện là tham, sân, si; và các phiền não đồng nhất với chúng, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức tương ưng với chúng, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp phát sinh từ chúng – những pháp này là có sự nương tựa.
2097
1302. Katame dhammā araṇā?
1302. What phenomena are free from danger?
1302. Những pháp nào là không có sự nương tựa (araṇā)?
Kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā araṇā.
Phenomena that are wholesome or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are free from danger.
Những pháp thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này là không có sự nương tựa.
2098
Abhidhammadukaṃ.
The Abhidhamma Dyads.
Song đề Abhidhamma.
2099

Suttantikadukanikkhepaṃ

Exposition of the Suttanta Dyads

Giải thích Song đề Suttanta

2100
1303. Katame dhammā vijjābhāgino?
1303. What phenomena are part of true knowledge?
1303. Những pháp nào thuộc phần minh (vijjābhāgino)?
Vijjāya sampayuttakā dhammā – ime dhammā vijjābhāgino.
Phenomena connected with true knowledge – these phenomena are part of true knowledge.
Những pháp tương ưng với minh – những pháp này thuộc phần minh.
2101
1304. Katame dhammā avijjābhāgino?
1304. What phenomena are part of ignorance?
1304. Những pháp nào thuộc phần vô minh (avijjābhāgino)?
Avijjāya sampayuttakā dhammā – ime dhammā avijjābhāgino.
Phenomena connected with ignorance – these phenomena are part of ignorance.
Những pháp tương ưng với vô minh – những pháp này thuộc phần vô minh.
2102
1305. Katame dhammā vijjūpamā?
1305. What phenomena are like lightning?
1305. Những pháp nào ví như ánh chớp (vijjūpamā)?
Heṭṭhimesu tīsu ariyamaggesu paññā – ime dhammā vijjūpamā.
Wisdom in the three lower noble paths – these phenomena are like lightning.
Trí tuệ trong ba Thánh đạo thấp hơn – những pháp này ví như ánh chớp.
2103
1306. Katame dhammā vajirūpamā?
1306. What phenomena are like a diamond?
1306. Những pháp nào ví như kim cương (vajirūpamā)?
Upariṭṭhime arahattamagge paññā – ime dhammā vajirūpamā.
Wisdom in the uppermost Arahant path – these phenomena are like a diamond.
Trí tuệ trong A-la-hán đạo cao nhất – những pháp này ví như kim cương.
2104
1307. Katame dhammā bālā?
1307. What phenomena are foolish?
1307. Những pháp nào là ngu (bālā)?
Ahirīkañca anottappañca – ime dhammā bālā.
Shamelessness and fearlessness of wrongdoing – these phenomena are foolish.
Không biết hổ thẹn và không biết ghê sợ – những pháp này là ngu.
Sabbepi akusalā dhammā bālā.
All unwholesome phenomena are foolish.
Tất cả các pháp bất thiện đều là ngu.
2105
1308. Katame dhammā paṇḍitā?
1308. What phenomena are wise?
1308. Những pháp nào là trí (paṇḍitā)?
Hirī ca ottappañca – ime dhammā paṇḍitā.
Conscience and fear of wrongdoing – these phenomena are wise.
Hổ thẹn và ghê sợ – những pháp này là trí.
Sabbepi kusalā dhammā paṇḍitā.
All wholesome phenomena are wise.
Tất cả các pháp thiện đều là trí.
2106
1309. Katame dhammā kaṇhā?
1309. What phenomena are dark?
1309. Những pháp nào là đen tối (kaṇhā)?
Ahirīkañca anottappañca – ime dhammā kaṇhā.
Shamelessness and fearlessness of wrongdoing – these phenomena are dark.
Không biết hổ thẹn và không biết ghê sợ – những pháp này là đen tối.
Sabbepi akusalā dhammā kaṇhā.
All unwholesome phenomena are dark.
Tất cả các pháp bất thiện đều là đen tối.
2107
1310. Katame dhammā sukkā?
1310. What phenomena are bright?
1310. Những pháp nào là trong sáng (sukkā)?
Hirī ca ottappañca – ime dhammā sukkā?
Conscience and fear of wrongdoing – these phenomena are bright.
Hổ thẹn và ghê sợ – những pháp này là trong sáng.
Sabbepi kusalā dhammā sukkā.
All wholesome phenomena are bright.
Tất cả các pháp thiện đều là trong sáng.
2108
1311. Katame dhammā tapanīyā?
1311. What phenomena are to be tormented?
1311. Những pháp nào là đáng bị nung đốt (tapanīyā)?
Kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ – ime dhammā tapanīyā.
Misconduct of body, misconduct of speech, misconduct of mind – these phenomena are to be tormented.
Thân ác hạnh, khẩu ác hạnh, ý ác hạnh – những pháp này là đáng bị nung đốt.
Sabbepi akusalā dhammā tapanīyā.
All unwholesome phenomena are to be tormented.
Tất cả các pháp bất thiện đều là đáng bị nung đốt.
2109
1312. Katame dhammā atapanīyā?
1312. What phenomena are not to be tormented?
1312. Những pháp nào là không đáng bị nung đốt (atapanīyā)?
Kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – ime dhammā atapanīyā.
Good conduct of body, good conduct of speech, good conduct of mind – these phenomena are not to be tormented.
Thân thiện hạnh, khẩu thiện hạnh, ý thiện hạnh – những pháp này là không đáng bị nung đốt.
Sabbepi kusalā dhammā atapanīyā.
All wholesome phenomena are not to be tormented.
Tất cả các pháp thiện đều là không đáng bị nung đốt.
2110
1313. Katame dhammā adhivacanā?
1313. What phenomena are terms for designation?
1313. Những pháp nào là danh xưng (adhivacanā)?
Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti byañjanaṃ abhilāpo – ime dhammā adhivacanā.
The reckoning, appellation, designation, usage, name, naming, nomenclature, expression, manifestation, or articulation of various phenomena—these phenomena are called adhivacana.
Cái gì là sự tính toán (saṅkhā), sự quy ước (samaññā), sự chế định (paññatti), sự gọi tên (vohāra), tên gọi (nāma), sự đặt tên (nāmakamma), sự định danh (nāmadheyya), sự diễn đạt (nirutti), sự biểu thị (byañjana), sự phát biểu (abhilāpa) của các pháp ấy, các pháp ấy – những pháp này là adhivacana.
Sabbeva dhammā adhivacanapathā.
All phenomena are paths of adhivacana.
Tất cả các pháp đều là con đường của adhivacana.
2111
1314. Katame dhammā nirutti?
1314. Which phenomena are nirutti?
1314. Các pháp nào là nirutti?
Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti byañjanaṃ abhilāpo – ime dhammā nirutti.
The reckoning, appellation, designation, usage, name, naming, nomenclature, expression, manifestation, or articulation of various phenomena—these phenomena are called nirutti.
Cái gì là sự tính toán (saṅkhā), sự quy ước (samaññā), sự chế định (paññatti), sự gọi tên (vohāra), tên gọi (nāma), sự đặt tên (nāmakamma), sự định danh (nāmadheyya), sự diễn đạt (nirutti), sự biểu thị (byañjana), sự phát biểu (abhilāpa) của các pháp ấy, các pháp ấy – những pháp này là nirutti.
Sabbeva dhammā niruttipathā.
All phenomena are paths of nirutti.
Tất cả các pháp đều là con đường của nirutti.
2112
1315. Katame dhammā paññatti?
1315. Which phenomena are paññatti?
1315. Các pháp nào là paññatti?
Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti byañjanaṃ abhilāpo – ime dhammā paññatti.
The reckoning, appellation, designation, usage, name, naming, nomenclature, expression, manifestation, or articulation of various phenomena—these phenomena are called paññatti.
Cái gì là sự tính toán (saṅkhā), sự quy ước (samaññā), sự chế định (paññatti), sự gọi tên (vohāra), tên gọi (nāma), sự đặt tên (nāmakamma), sự định danh (nāmadheyya), sự diễn đạt (nirutti), sự biểu thị (byañjana), sự phát biểu (abhilāpo) của các pháp ấy, các pháp ấy – những pháp này là paññatti.
Sabbeva dhammā paññattipathā.
All phenomena are paths of paññatti.
Tất cả các pháp đều là con đường của paññatti.
2113
1316. Tattha katamaṃ nāmaṃ?
1316. Among these, what is nāma?
1316. Trong đó, cái gì là nāma (danh)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho, asaṅkhatā ca dhātu – idaṃ vuccati nāmaṃ.
The feeling aggregate (vedanākkhandha), the perception aggregate (saññākkhandha), the mental formations aggregate (saṅkhārakkhandha), the consciousness aggregate (viññāṇakkhandha), and the unconditioned element (asaṅkhatā dhātu)—this is called nāma.
Thọ uẩn (vedanākkhandha), tưởng uẩn (saññākkhandha), hành uẩn (saṅkhārakkhandha), thức uẩn (viññāṇakkhandha), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – đây được gọi là nāma.
2114
1317. Tattha katamaṃ rūpaṃ?
1317. Among these, what is rūpa?
1317. Trong đó, cái gì là rūpa (sắc)?
Cattāro ca mahābhūtā, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāya rūpaṃ – idaṃ vuccati rūpaṃ.
The four great primary elements (mahābhūta) and rūpa dependent on the four great primary elements—this is called rūpa.
Bốn đại oai nghi (mahābhūta) và sắc y cứ vào bốn đại oai nghi – đây được gọi là rūpa.
2115
1318. Tattha katamā avijjā?
1318. Among these, what is avijjā?
1318. Trong đó, cái gì là avijjā (vô minh)?
Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati avijjā.
That ignorance, not-seeing…pe… the bond of ignorance, delusion, the root of unwholesome states—this is called avijjā.
Sự không hiểu biết (aññāṇa), sự không thấy (adassana)… (v.v.)… sự mờ mịt (moha), căn bất thiện (akusalamūla) của vô minh – đây được gọi là avijjā.
2116
1319. Tattha katamā bhavataṇhā?
1319. Among these, what is bhavataṇhā?
1319. Trong đó, cái gì là bhavataṇhā (ái hữu)?
Yo bhavesu bhavachando…pe… bhavajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati bhavataṇhā.
That desire for existence, longing for existence…pe… clinging to existence—this is called bhavataṇhā.
Cái gì là dục vọng về các hữu (bhavesu bhavachando)… (v.v.)… sự chấp thủ vào hữu (bhavajjhosānaṃ) – đây được gọi là bhavataṇhā.
2117
1320. Tattha katamā bhavadiṭṭhi?
1320. Among these, what is bhavadiṭṭhi?
1320. Trong đó, cái gì là bhavadiṭṭhi (tà kiến hữu)?
Bhavissati attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati bhavadiṭṭhi.
The view that "there will be a self and a world," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called bhavadiṭṭhi.
Có tự ngã và thế giới sẽ tồn tại, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là bhavadiṭṭhi.
2118
1321. Tattha katamā vibhavadiṭṭhi?
1321. Among these, what is vibhavadiṭṭhi?
1321. Trong đó, cái gì là vibhavadiṭṭhi (tà kiến vô hữu)?
Na bhavissati attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati vibhavadiṭṭhi.
The view that "there will not be a self and a world," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called vibhavadiṭṭhi.
Không có tự ngã và thế giới sẽ không tồn tại, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là vibhavadiṭṭhi.
2119
1322. Tattha katamā sassatadiṭṭhi?
1322. Among these, what is sassatadiṭṭhi?
1322. Trong đó, cái gì là sassatadiṭṭhi (thường kiến)?
Sassato attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sassatadiṭṭhi.
The view that "the self and the world are eternal," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called sassatadiṭṭhi.
Tự ngã và thế giới là thường còn, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là sassatadiṭṭhi.
2120
1323. Tattha katamā ucchedadiṭṭhi?
1323. Among these, what is ucchedadiṭṭhi?
1323. Trong đó, cái gì là ucchedadiṭṭhi (đoạn kiến)?
Ucchijjissati attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ucchedadiṭṭhi.
The view that "the self and the world will be annihilated," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called ucchedadiṭṭhi.
Tự ngã và thế giới sẽ bị đoạn diệt, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là ucchedadiṭṭhi.
2121
1324. Tattha katamā antavā diṭṭhi?
1324. Among these, what is antavā diṭṭhi?
1324. Trong đó, cái gì là antavā diṭṭhi (kiến có giới hạn)?
Antavā attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati antavā diṭṭhi.
The view that "the self and the world are finite," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called antavā diṭṭhi.
Tự ngã và thế giới có giới hạn, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là antavā diṭṭhi.
2122
1325. Tattha katamā anantavā diṭṭhi?
1325. Among these, what is anantavā diṭṭhi?
1325. Trong đó, cái gì là anantavā diṭṭhi (kiến vô giới hạn)?
Anantavā attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati anantavā diṭṭhi.
The view that "the self and the world are infinite," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called anantavā diṭṭhi.
Tự ngã và thế giới là vô giới hạn, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là anantavā diṭṭhi.
2123
1326. Tattha katamā pubbantānudiṭṭhi?
1326. Among these, what is pubbantānudiṭṭhi?
1326. Trong đó, cái gì là pubbantānudiṭṭhi (tuỳ kiến tiền tế)?
Pubbantaṃ ārabbha yā uppajjati diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati pubbantānudiṭṭhi.
The view that arises concerning the past, such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called pubbantānudiṭṭhi.
Cái gì là tà kiến (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) phát sinh liên quan đến quá khứ (pubbantaṃ) – đây được gọi là pubbantānudiṭṭhi.
2124
1327. Tattha katamā aparantānudiṭṭhi?
1327. Among these, what is aparantānudiṭṭhi?
1327. Trong đó, cái gì là aparantānudiṭṭhi (tuỳ kiến hậu tế)?
Aparantaṃ ārabbha yā uppajjati diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati aparantānudiṭṭhi.
The view that arises concerning the future, such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called aparantānudiṭṭhi.
Cái gì là tà kiến (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) phát sinh liên quan đến vị lai (aparantantaṃ) – đây được gọi là aparantānudiṭṭhi.
2125
1328. Tattha katamaṃ ahirikaṃ?
1328. Among these, what is ahirika?
1328. Trong đó, cái gì là ahirika (không biết hổ thẹn)?
Yaṃ na hirīyati hiriyitabbena, na hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ahirikaṃ.
That which is not ashamed of what should be shameful, not ashamed of falling into evil, unwholesome phenomena—this is called ahirika.
Cái gì là không hổ thẹn với những điều đáng hổ thẹn, không hổ thẹn khi phạm vào các pháp bất thiện và ác – đây được gọi là ahirika.
2126
1329. Tattha katamaṃ anottappaṃ?
1329. Among these, what is anottappa?
1329. Trong đó, cái gì là anottappa (không biết ghê sợ)?
Yaṃ na ottappati ottappitabbena, na ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati anottappaṃ.
That which is not fearful of what should be fearful, not fearful of falling into evil, unwholesome phenomena—this is called anottappa.
Cái gì là không ghê sợ với những điều đáng ghê sợ, không ghê sợ khi phạm vào các pháp bất thiện và ác – đây được gọi là anottappa.
2127
1330. Tattha katamā hirī?
1330. Among these, what is hirī?
1330. Trong đó, cái gì là hirī (hổ thẹn)?
Yaṃ hirīyati hiriyitabbena, hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – ayaṃ vuccati hirī.
That which is ashamed of what should be shameful, ashamed of falling into evil, unwholesome phenomena—this is called hirī.
Cái gì là hổ thẹn với những điều đáng hổ thẹn, hổ thẹn khi không phạm vào các pháp bất thiện và ác – đây được gọi là hirī.
2128
1331. Tattha katamaṃ ottappaṃ?
1331. Among these, what is ottappa?
1331. Trong đó, cái gì là ottappa (ghê sợ)?
Yaṃ ottappati ottappitabbena, ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ottappaṃ.
That which is fearful of what should be fearful, fearful of falling into evil, unwholesome phenomena—this is called ottappa.
Cái gì là ghê sợ với những điều đáng ghê sợ, ghê sợ khi không phạm vào các pháp bất thiện và ác – đây được gọi là ottappa.
2129
1332. Tattha katamā dovacassatā?
1332. Among these, what is dovacassatā?
1332. Trong đó, cái gì là dovacassatā (khó giáo hóa)?
Sahadhammike vuccamāne dovacassāyaṃ dovacassiyaṃ dovacassatā vippaṭikūlaggāhitā vipaccanīkasātatā anādariyaṃ anādaratā agāravatā appaṭissavatā – ayaṃ vuccati dovacassatā.
When being advised by one's companions in the Dhamma, being hard to admonish, being difficult to advise, being unamenable, having an attitude of opposition, habitually contrary, disrespect, lack of reverence, lack of esteem, and lack of deference—this is called dovacassatā.
Khi được khuyên bảo về những điều hợp pháp (sahadhammike), sự khó giáo hóa (dovacassāyaṃ), sự khó giáo hóa (dovacassiyaṃ), sự khó giáo hóa (dovacassatā), sự chấp thủ đối nghịch (vippaṭikūlaggāhitā), sự thích thú đối kháng (vipaccanīkasātatā), sự không tôn trọng (anādariyaṃ), sự không tôn trọng (anādaratā), sự không kính trọng (agāravatā), sự không lắng nghe (appaṭissavatā) – đây được gọi là dovacassatā.
2130
1333. Tattha katamā pāpamittatā?
1333. Among these, what is pāpamittatā?
1333. Trong đó, cái gì là pāpamittatā (ác hữu)?
Ye te puggalā assaddhā dussīlā appassutā maccharino duppaññā, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti taṃsampavaṅkatā – ayaṃ vuccati pāpamittatā.
Those persons who are without faith, immoral, unlearned, stingy, and unwise; the association, frequenting, consorting, serving, close service, devotion, profound devotion, and leaning towards such bad friends—this is called pāpamittatā.
Những người không có đức tin (assaddhā), giới hạnh xấu (dussīlā), ít học (appassutā), keo kiệt (maccharino), và kém trí tuệ (duppaññā) – sự gần gũi (sevanā), sự thân cận (nisevanā), sự giao du (saṃsevanā), sự kết bạn (bhajanā), sự thân thiết (sambhajanā), sự gắn bó (bhatti), sự gắn bó sâu sắc (sambhatti), sự xu hướng về họ (taṃsampavaṅkatā) – đây được gọi là pāpamittatā.
2131
1334. Tattha katamā sovacassatā?
1334. Among these, what is sovacassatā?
1334. Trong đó, cái gì là sovacassatā (dễ giáo hóa)?
Sahadhammike vuccamāne sovacassāyaṃ sovacassiyaṃ sovacassatā appaṭikūlaggāhitā avipaccanīkasātatā sagāravatā sādariyaṃ sādaratā sappaṭissavatā – ayaṃ vuccati sovacassatā.
When being advised by one's companions in the Dhamma, being easy to admonish, being amenable, being compliant, having an attitude of acceptance, habitually agreeable, reverence, respect, esteem, and deference—this is called sovacassatā.
Khi được khuyên bảo về những điều hợp pháp (sahadhammike), sự dễ giáo hóa (sovacassāyaṃ), sự dễ giáo hóa (sovacassiyaṃ), sự dễ giáo hóa (sovacassatā), sự không chấp thủ đối nghịch (appaṭikūlaggāhitā), sự không thích thú đối kháng (avipaccanīkasātatā), sự kính trọng (sagāravatā), sự tôn trọng (sādariyaṃ), sự tôn trọng (sādaratā), sự lắng nghe (sappaṭissavatā) – đây được gọi là sovacassatā.
2132
1335. Tattha katamā kalyāṇamittatā?
1335. Among these, what is kalyāṇamittatā?
1335. Trong đó, cái gì là kalyāṇamittatā (thiện hữu)?
Ye te puggalā saddhā sīlavanto bahussutā cāgavanto paññavanto, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti taṃsampavaṅkatā – ayaṃ vuccati kalyāṇamittatā.
Those persons who are endowed with faith, virtuous, learned, generous, and wise; the association, frequenting, consorting, serving, close service, devotion, profound devotion, and leaning towards such good friends—this is called kalyāṇamittatā.
Những người có đức tin (saddhā), có giới hạnh (sīlavanto), học rộng (bahussutā), có lòng bố thí (cāgavanto), và có trí tuệ (paññavanto) – sự gần gũi (sevanā), sự thân cận (nisevanā), sự giao du (saṃsevanā), sự kết bạn (bhajanā), sự thân thiết (sambhajanā), sự gắn bó (bhatti), sự gắn bó sâu sắc (sambhatti), sự xu hướng về họ (taṃsampavaṅkatā) – đây được gọi là kalyāṇamittatā.
2133
1336. Tattha katamā āpattikusalatā?
1336. Among these, what is āpattikusalatā?
1336. Trong đó, cái gì là āpattikusalatā (sự thiện xảo về các điều phạm)?
Pañcapi āpattikkhandhā āpattiyo, sattapi āpattikkhandhā āpattiyo.
There are five groups of offenses (āpattikkhandhā) and offenses. There are seven groups of offenses (āpattikkhandhā) and offenses.
Năm uẩn phạm (āpattikkhandha) là các điều phạm (āpatti), và bảy uẩn phạm là các điều phạm.
Yā tāsaṃ āpattīnaṃ āpattikusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati āpattikusalatā.
That skill concerning these offenses, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called āpattikusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về các điều phạm ấy (āpattikusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là āpattikusalatā.
2134
1337. Tattha katamā āpattivuṭṭhānakusalatā?
1337. Among these, what is āpattivuṭṭhānakusalatā?
1337. Trong đó, cái gì là āpattivuṭṭhānakusalatā (sự thiện xảo về sự xuất ly khỏi các điều phạm)?
Yā tāhi āpattīhi vuṭṭhānakusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati āpattivuṭṭhānakusalatā.
That skill in rising from those offenses, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called āpattivuṭṭhānakusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về sự xuất ly khỏi các điều phạm ấy (vuṭṭhānakusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là āpattivuṭṭhānakusalatā.
2135
1338. Tattha katamā samāpattikusalatā?
1338. Among these, what is samāpattikusalatā?
1338. Trong đó, cái gì là samāpattikusalatā (sự thiện xảo về các nhập định)?
Atthi savitakkasavicārā samāpatti, atthi avitakkavicāramattā samāpatti, atthi avitakkaavicārā samāpatti.
There is attainment with initial and sustained application (savitakkasavicārā samāpatti). There is attainment with only sustained application and without initial application (avitakkavicāramattā samāpatti). There is attainment without initial and sustained application (avitakkaavicārā samāpatti).
Có nhập định có tầm có tứ (savitakkasavicārā samāpatti), có nhập định chỉ có tứ (avitakkavicāramattā samāpatti), có nhập định không tầm không tứ (avitakkaavicārā samāpatti).
Yā tāsaṃ samāpattīnaṃ samāpattikusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati samāpattikusalatā.
That skill concerning these attainments, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called samāpattikusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về các nhập định ấy (samāpattikusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là samāpattikusalatā.
2136
1339. Tattha katamā samāpattivuṭṭhānakusalatā?
1339. Among these, what is samāpattivuṭṭhānakusalatā?
1339. Trong đó, cái gì là samāpattivuṭṭhānakusalatā (sự thiện xảo về sự xuất ly khỏi các nhập định)?
Yā tāhi samāpattīhi vuṭṭhānakusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati samāpattivuṭṭhānakusalatā.
That skill in rising from those attainments, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called samāpattivuṭṭhānakusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về sự xuất ly khỏi các nhập định ấy (vuṭṭhānakusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là samāpattivuṭṭhānakusalatā.
2137
1340. Tattha katamā dhātukusalatā?
1340. Among these, what is dhātukusalatā?
1340. Trong đó, cái gì là dhātukusalatā (sự thiện xảo về các giới)?
Aṭṭhārasa dhātuyo cakkhudhātu rūpadhātu cakkhuviññāṇadhātu, sotadhātu saddadhātu sotaviññāṇadhātu, ghānadhātu gandhadhātu ghānaviññāṇadhātu, jivhādhātu rasadhātu jivhāviññāṇadhātu, kāyadhātu phoṭṭhabbadhātu kāyaviññāṇadhātu, manodhātu dhammadhātu manoviññāṇadhātu.
The eighteen elements (dhātuyo): eye element, form element, eye-consciousness element; ear element, sound element, ear-consciousness element; nose element, smell element, nose-consciousness element; tongue element, taste element, tongue-consciousness element; body element, touch element, body-consciousness element; mind element, phenomena element, mind-consciousness element.
Mười tám giới: nhãn giới (cakkhudhātu), sắc giới (rūpadhātu), nhãn thức giới (cakkhuviññāṇadhātu); nhĩ giới (sotadhātu), thanh giới (saddadhātu), nhĩ thức giới (sotaviññāṇadhātu); tỷ giới (ghānadhātu), hương giới (gandhadhātu), tỷ thức giới (ghānaviññāṇadhātu); thiệt giới (jivhādhātu), vị giới (rasadhātu), thiệt thức giới (jivhāviññāṇadhātu); thân giới (kāyadhātu), xúc giới (phoṭṭhabbadhātu), thân thức giới (kāyaviññāṇadhātu); ý giới (manodhātu), pháp giới (dhammadhātu), ý thức giới (manoviññāṇadhātu).
Yā tāsaṃ dhātūnaṃ dhātukusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati dhātukusalatā.
That skill concerning these elements, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called dhātukusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về các giới ấy (dhātukusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là dhātukusalatā.
2138
1341. Tattha katamā manasikārakusalatā?
1341. Among these, what is manasikārakusalatā?
1341. Trong đó, cái gì là manasikārakusalatā (sự thiện xảo về tác ý)?
Yā tāsaṃ dhātūnaṃ manasikārakusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati manasikārakusalatā.
That skill in attention concerning these elements, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called manasikārakusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về tác ý đối với các giới ấy (manasikārakusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là manasikārakusalatā.
2139
1342. Tattha katamā āyatanakusalatā?
1342. Among these, what is āyatanakusalatā?
1342. Trong đó, cái gì là āyatanakusalatā (sự thiện xảo về các xứ)?
Dvādasāyatanāni – cakkhāyatanaṃ, rūpāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, saddāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ.
The twelve sense bases: the eye sense base, the visual forms sense base, the ear sense base, the sounds sense base, the nose sense base, the smells sense base, the tongue sense base, the tastes sense base, the body sense base, the tactile objects sense base, the mind sense base, the mental objects sense base.
Mười hai xứ – nhãn xứ, sắc xứ, nhĩ xứ, thanh xứ, tỷ xứ, hương xứ, thiệt xứ, vị xứ, thân xứ, xúc xứ, ý xứ, pháp xứ.
Yā tesaṃ āyatanānaṃ āyatanakusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati āyatanakusalatā.
The wisdom, understanding, ...non-delusion, investigation of phenomena, right view, concerning skill in these sense bases – this is called skill in sense bases.
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến không si mê, trạch pháp, chánh kiến về sự thiện xảo các xứ ấy – điều này được gọi là sự thiện xảo về xứ (āyatanakusalatā).
2140
1343. Tattha katamā paṭiccasamuppādakusalatā?
1343. What is skill in dependent origination (paṭiccasamuppāda)?
1343. Trong đó, thế nào là thiện xảo về duyên khởi (paṭiccasamuppādakusalatā)?
Avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti; evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti.
Due to ignorance (avijjā) arise volitional formations (saṅkhārā); due to volitional formations, consciousness (viññāṇa); due to consciousness, mind-and-matter (nāmarūpa); due to mind-and-matter, the six sense bases (saḷāyatana); due to the six sense bases, contact (phassa); due to contact, feeling (vedanā); due to feeling, craving (taṇhā); due to craving, clinging (upādāna); due to clinging, becoming (bhava); due to becoming, birth (jāti); due to birth, old age, death, sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair arise; thus arises this entire mass of suffering.
Do vô minh duyên hành, do hành duyên thức, do thức duyên danh sắc, do danh sắc duyên sáu xứ, do sáu xứ duyên xúc, do xúc duyên thọ, do thọ duyên ái, do ái duyên thủ, do thủ duyên hữu, do hữu duyên sanh, do sanh duyên già chết, sầu bi khổ ưu não phát sanh; như vậy, toàn bộ khối khổ này sanh khởi.
Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati paṭiccasamuppādakusalatā.
The wisdom, understanding, ...non-delusion, investigation of phenomena, right view, concerning skill in that – this is called skill in dependent origination.
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến không si mê, trạch pháp, chánh kiến về điều đó – điều này được gọi là sự thiện xảo về duyên khởi.
2141
1344. Tattha katamā ṭhānakusalatā?
1344. What is skill in cause (ṭhāna)?
1344. Trong đó, thế nào là thiện xảo về nhân (ṭhānakusalatā)?
Ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ hetū paccayā uppādāya* taṃ taṃ ṭhānanti, yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ṭhānakusalatā.
Whatever phenomena are causes and conditions for the arising of whatever other phenomena, that is a cause (ṭhāna). The wisdom, understanding, ...non-delusion, investigation of phenomena, right view, concerning that – this is called skill in cause.
Những pháp nào là nhân, là duyên cho sự sanh khởi của những pháp nào – điều đó được gọi là nhân (ṭhāna); trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến không si mê, trạch pháp, chánh kiến về điều đó – điều này được gọi là sự thiện xảo về nhân.
2142
1345. Tattha katamā aṭṭhānakusalatā?
1345. What is skill in non-cause (aṭṭhāna)?
1345. Trong đó, thế nào là thiện xảo về phi nhân (aṭṭhānakusalatā)?
Ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ na hetū na paccayā uppādāya taṃ taṃ aṭṭhānanti, yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati aṭṭhānakusalatā.
Whatever phenomena are not causes and not conditions for the arising of whatever other phenomena, that is a non-cause (aṭṭhāna). The wisdom, understanding, ...non-delusion, investigation of phenomena, right view, concerning that – this is called skill in non-cause.
Những pháp nào không phải là nhân, không phải là duyên cho sự sanh khởi của những pháp nào – điều đó được gọi là phi nhân (aṭṭhāna); trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến không si mê, trạch pháp, chánh kiến về điều đó – điều này được gọi là sự thiện xảo về phi nhân.
2143
1346. Tattha katamo ajjavo?
1346. What is straightforwardness (ajjavo)?
1346. Trong đó, thế nào là sự ngay thẳng (ajjavo)?
Yā ajjavatā ajimhatā avaṅkatā akuṭilatā – ayaṃ vuccati ajjavo.
The straightforwardness, honesty, uprightness, non-deviousness – this is called straightforwardness.
Sự ngay thẳng, không quanh co, không cong vẹo, không gian xảo – điều này được gọi là sự ngay thẳng.
2144
1347. Tattha katamo maddavo?
1347. What is gentleness (maddavo)?
1347. Trong đó, thế nào là sự nhu hòa (maddavo)?
Yā mudutā maddavatā akakkhaḷatā akathinatā nīcacittatā – ayaṃ vuccati maddavo.
The softness, gentleness, non-harshness, non-rigidity, humility of mind – this is called gentleness.
Sự mềm mại, sự nhu hòa, không thô cứng, không cứng rắn, tâm hạ mình – điều này được gọi là sự nhu hòa.
2145
1348. Tattha katamā khanti?
1348. What is patience (khanti)?
1348. Trong đó, thế nào là sự nhẫn nại (khanti)?
Yā khanti khamanatā adhivāsanatā acaṇḍikkaṃ anasuropo attamanatā cittassa – ayaṃ vuccati khanti.
The patience, forbearance, endurance, non-fierceness, non-resentment, agreeableness of mind – this is called patience.
Sự nhẫn nại, sự chịu đựng, sự kham nhẫn, không nóng nảy, không oán giận, sự hoan hỷ của tâm – điều này được gọi là sự nhẫn nại.
2146
1349. Tattha katamaṃ soraccaṃ?
1349. What is meekness (soracca)?
1349. Trong đó, thế nào là sự hiền thiện (soraccaṃ)?
Yo kāyiko avītikkamo, vācasiko avītikkamo, kāyikavācasiko avītikkamo – idaṃ vuccati soraccaṃ.
Whatever is bodily non-transgression, verbal non-transgression, bodily and verbal non-transgression – this is called meekness.
Sự không vi phạm về thân, sự không vi phạm về lời nói, sự không vi phạm về thân và lời nói – điều này được gọi là sự hiền thiện.
Sabbopi sīlasaṃvaro soraccaṃ.
All moral restraint is meekness.
Tất cả sự chế ngự giới đều là sự hiền thiện.
2147
1350. Tattha katamaṃ sākhalyaṃ?
1350. What is agreeableness (sākhalya)?
1350. Trong đó, thế nào là lời nói hòa nhã (sākhalyaṃ)?
Yā sā vācā aṇḍakā kakkasā parakaṭukā parābhisajjanī kodhasāmantā asamādhisaṃvattanikā, tathārūpiṃ vācaṃ pahāya yā sā vācā neḷā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti; yā tattha saṇhavācatā sakhilavācatā apharusavācatā – idaṃ vuccati sākhalyaṃ.
Whatever speech is harsh, rough, hurtful to others, abusive to others, born of anger, not conducive to concentration – abandoning such speech, one speaks speech that is gentle, pleasant to the ear, affectionate, heartwarming, courteous, desired by many, pleasing to many. The gentleness of speech, agreeableness of speech, non-harshness of speech, concerning that – this is called agreeableness.
Lời nói nào là lời nói thô lỗ, cộc cằn, làm người khác khó chịu, chửi rủa người khác, có liên quan đến sân hận, không đưa đến định tâm; từ bỏ lời nói như vậy, và lời nói nào là lời nói dịu dàng, êm tai, đáng yêu, đi vào lòng người, lịch sự, được nhiều người ưa thích, được nhiều người hài lòng, người ấy nói lời nói như vậy; lời nói dịu dàng, lời nói hòa nhã, lời nói không thô bạo – điều này được gọi là lời nói hòa nhã.
2148
1351. Tattha katamo paṭisanthāro?
1351. What is hospitality (paṭisanthāro)?
1351. Trong đó, thế nào là sự tiếp đãi (paṭisanthāro)?
Dve paṭisanthārā – āmisapaṭisanthāro ca dhammapaṭisanthāro ca.
There are two kinds of hospitality: material hospitality and Dhamma hospitality.
Có hai sự tiếp đãi – tiếp đãi bằng vật chất và tiếp đãi bằng Dhamma.
Idhekacco paṭisanthārako hoti āmisapaṭisanthārena vā dhammapaṭisanthārena vā – ayaṃ vuccati paṭisanthāro.
Here, some individual is hospitable with material hospitality or with Dhamma hospitality – this is called hospitality.
Ở đây, một người nào đó là người tiếp đãi bằng vật chất hoặc bằng Dhamma – điều này được gọi là sự tiếp đãi.
2149
1352. Tattha katamā indriyesu aguttadvāratā?
1352. What is unguardedness of the sense doors (indriyesu aguttadvāratā)?
1352. Trong đó, thế nào là sự không phòng hộ các căn (indriyesu aguttadvāratā)?
Idhekacco cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī.
Here, a certain individual, having seen a visual form with the eye, grasps at its general appearance, grasps at its details.
Ở đây, một người nào đó khi thấy sắc bằng mắt thì nắm giữ tướng chung, nắm giữ tướng riêng.
Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye na saṃvaraṃ āpajjati.
Because of this, unwholesome states of covetousness and displeasure, evil and unskillful, flow in upon him as he dwells with his eye faculty unguarded. He does not practice for its restraint, does not guard the eye faculty, does not undertake restraint in the eye faculty.
Khi nhãn căn của người ấy không được phòng hộ mà trú, các pháp bất thiện, ác pháp như tham ưu sẽ xâm chiếm, người ấy không thực hành để chế ngự điều đó, không bảo vệ nhãn căn, không chế ngự nhãn căn.
Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī.
Having heard a sound with the ear... (pe) ...having smelt an odor with the nose... (pe) ...having tasted a taste with the tongue... (pe) ...having felt a tactile object with the body... (pe) ...having cognized a mental object with the mind, he grasps at its general appearance, grasps at its details.
Khi nghe tiếng bằng tai… cho đến khi ngửi mùi bằng mũi… cho đến khi nếm vị bằng lưỡi… cho đến khi xúc chạm bằng thân… cho đến khi nhận biết pháp bằng ý thì nắm giữ tướng chung, nắm giữ tướng riêng.
Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati manindriyaṃ, manindriye na saṃvaraṃ āpajjati.
Because of this, unwholesome states of covetousness and displeasure, evil and unskillful, flow in upon him as he dwells with his mind faculty unguarded. He does not practice for its restraint, does not guard the mind faculty, does not undertake restraint in the mind faculty.
Khi ý căn của người ấy không được phòng hộ mà trú, các pháp bất thiện, ác pháp như tham ưu sẽ xâm chiếm, người ấy không thực hành để chế ngự điều đó, không bảo vệ ý căn, không chế ngự ý căn.
Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ agutti agopanā anārakkho asaṃvaro – ayaṃ vuccati indriyesu aguttadvāratā.
The unguardedness, non-protection, non-safeguarding, non-restraint of these six faculties – this is called unguardedness of the sense doors.
Sự không phòng hộ, không che chở, không bảo vệ, không chế ngự sáu căn này – điều này được gọi là sự không phòng hộ các căn.
2150
1353. Tattha katamā bhojane amattaññutā?
1353. What is not knowing moderation in food (bhojane amattaññutā)?
1353. Trong đó, thế nào là sự không tiết độ trong ăn uống (bhojane amattaññutā)?
Idhekacco appaṭisaṅkhā ayoniso āhāraṃ āhāreti davāya madāya maṇḍanāya vibhūsanāya.
Here, a certain individual, without reflection, unmindfully takes food for sport, for intoxication, for adornment, for beautification.
Ở đây, một người nào đó ăn uống mà không suy xét, không như lý, vì vui chơi, vì say sưa, vì trang sức, vì làm đẹp.
Yā tattha asantuṭṭhitā amattaññutā appaṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati bhojane amattaññutā.
The dissatisfaction, not knowing moderation, non-reflection concerning food – this is called not knowing moderation in food.
Sự không vừa lòng, không tiết độ, không suy xét trong ăn uống – điều này được gọi là sự không tiết độ trong ăn uống.
2151
1354. Tattha katamā indriyesu guttadvāratā?
1354. What is guardedness of the sense doors (indriyesu guttadvāratā)?
1354. Trong đó, thế nào là sự phòng hộ các căn (indriyesu guttadvāratā)?
Idhekacco cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti na anubyañjanaggāhī.
Here, a certain individual, having seen a visual form with the eye, does not grasp at its general appearance, does not grasp at its details.
Ở đây, một người nào đó khi thấy sắc bằng mắt thì không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng.
Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati.
Because of this, unwholesome states of covetousness and displeasure, evil and unskillful, would not flow in upon him as he dwells with his eye faculty unguarded. He practices for its restraint, guards the eye faculty, undertakes restraint in the eye faculty.
Khi nhãn căn của người ấy không được phòng hộ mà trú, các pháp bất thiện, ác pháp như tham ưu sẽ không xâm chiếm, người ấy thực hành để chế ngự điều đó, bảo vệ nhãn căn, chế ngự nhãn căn.
Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī.
Having heard a sound with the ear... (pe) ...having smelt an odor with the nose... (pe) ...having tasted a taste with the tongue... (pe) ...having felt a tactile object with the body... (pe) ...having cognized a mental object with the mind, he does not grasp at its general appearance, does not grasp at its details.
Khi nghe tiếng bằng tai… cho đến khi ngửi mùi bằng mũi… cho đến khi nếm vị bằng lưỡi… cho đến khi xúc chạm bằng thân… cho đến khi nhận biết pháp bằng ý thì không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng.
Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati.
Because of this, unwholesome states of covetousness and displeasure, evil and unskillful, would not flow in upon him as he dwells with his mind faculty unguarded. He practices for its restraint, guards the mind faculty, undertakes restraint in the mind faculty.
Khi ý căn của người ấy không được phòng hộ mà trú, các pháp bất thiện, ác pháp như tham ưu sẽ không xâm chiếm, người ấy thực hành để chế ngự điều đó, bảo vệ ý căn, chế ngự ý căn.
Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ gutti gopanā ārakkho saṃvaro – ayaṃ vuccati indriyesu guttadvāratā.
The guardedness, protection, safeguarding, restraint of these six faculties – this is called guardedness of the sense doors.
Sự phòng hộ, che chở, bảo vệ, chế ngự sáu căn này – điều này được gọi là sự phòng hộ các căn.
2152
1355. Tattha katamā bhojane mattaññutā?
1355. What is knowing moderation in food (bhojane mattaññutā)?
1355. Trong đó, thế nào là sự tiết độ trong ăn uống (bhojane mattaññutā)?
Idhekacco paṭisaṅkhā yoniso āhāraṃ āhāreti – neva davāya na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya, iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi, navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cāti.
Here, a certain individual, having reflected, mindfully takes food – not for sport, not for intoxication, not for adornment, not for beautification, but only for the maintenance and sustenance of this body, for the cessation of harm, for the support of the holy life, thinking: "Thus I shall overcome old feelings and shall not arouse new feelings, and there will be for me maintenance, blamelessness, and comfortable dwelling."
Ở đây, một người nào đó ăn uống có suy xét, như lý – không vì vui chơi, không vì say sưa, không vì trang sức, không vì làm đẹp, mà chỉ để thân này tồn tại, để duy trì, để chấm dứt sự hành hạ, để hỗ trợ đời sống phạm hạnh, để tôi sẽ đẩy lùi cảm thọ cũ, không tạo ra cảm thọ mới, và để tôi có sự sống, không có lỗi lầm và sống an lạc.
Yā tattha santuṭṭhitā mattaññutā paṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati bhojane mattaññutā.
The satisfaction, knowing moderation, reflection concerning food – this is called knowing moderation in food.
Sự vừa lòng, tiết độ, suy xét trong ăn uống – điều này được gọi là sự tiết độ trong ăn uống.
2153
1356. Tattha katamaṃ muṭṭhasaccaṃ?
1356. What is forgotten mindfulness (muṭṭhasaccaṃ)?
1356. Trong đó, thế nào là sự thất niệm (muṭṭhasaccaṃ)?
Yā asati ananussati appaṭissati asati asaraṇatā adhāraṇatā pilāpanatā sammusanatā – idaṃ vuccati muṭṭhasaccaṃ.
Whatever is unmindfulness, non-recollection, non-remembrance, non-presence of mind, non-holding, forgetting, confusion – this is called forgotten mindfulness.
Sự không niệm, không nhớ lại, không hồi tưởng, không ghi nhớ, không ghi giữ, sự quên lãng, sự lãng quên – điều này được gọi là sự thất niệm.
2154
1357. Tattha katamaṃ asampajaññaṃ?
1357. What is lack of clear comprehension (asampajaññaṃ)?
1357. Trong đó, thế nào là sự không tỉnh giác (asampajaññaṃ)?
Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccati asampajaññaṃ.
Whatever is ignorance, non-seeing, ...non-delusion, the root of unwholesomeness – this is called lack of clear comprehension.
Sự không biết, không thấy… cho đến sự vô minh, si mê, căn bản bất thiện – điều này được gọi là sự không tỉnh giác.
2155
1358. Tattha katamā sati?
1358. What is mindfulness (sati)?
1358. Trong đó, thế nào là niệm (sati)?
Yā sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammusanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati – ayaṃ vuccati sati.
Whatever is mindfulness, recollection, remembrance, presence of mind, holding, non-forgetting, non-confusion, mindfulness, the faculty of mindfulness, the power of mindfulness, right mindfulness – this is called mindfulness.
Sự niệm, sự nhớ lại, sự hồi tưởng, sự ghi nhớ, sự ghi giữ, sự không quên lãng, sự không lãng quên, niệm, niệm căn, niệm lực, chánh niệm – điều này được gọi là niệm.
2156
1359. Tattha katamaṃ sampajaññaṃ?
1359. What is clear comprehension (sampajaññaṃ)?
1359. Trong đó, thế nào là tỉnh giác (sampajaññaṃ)?
Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati sampajaññaṃ.
That wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view – this is called clear comprehension.
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến – đây được gọi là sự tỉnh giác (sampajañña).
2157
1360. Tattha katamaṃ paṭisaṅkhānabalaṃ?
1360. What, in this case, is the power of reflection?
1360. Trong đó, cái gì là tỉnh giác lực (paṭisaṅkhānabala)?
Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati paṭisaṅkhānabalaṃ.
That wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view – this is called the power of reflection.
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến – đây được gọi là tỉnh giác lực (paṭisaṅkhānabala).
2158
1361. Tattha katamaṃ bhāvanābalaṃ?
1361. What, in this case, is the power of development?
1361. Trong đó, cái gì là tu tập lực (bhāvanābala)?
Yā kusalānaṃ dhammānaṃ āsevanā bhāvanā bahulīkammaṃ – idaṃ vuccati bhāvanābalaṃ.
That frequent practice, development, and cultivation of wholesome states – this is called the power of development.
Sự thực hành, sự tu tập, sự làm cho nhiều các pháp thiện – đây được gọi là tu tập lực (bhāvanābala).
Sattapi bojjhaṅgā bhāvanābalaṃ.
The seven factors of awakening are also the power of development.
Bảy chi giác ngộ (bojjhaṅga) là tu tập lực.
2159
1362. Tattha katamo samatho?
1362. What, in this case, is tranquillity (samatha)?
1362. Trong đó, cái gì là sự an tịnh (samatha)?
Yā cittassa ṭhiti…pe… sammāsamādhi – ayaṃ vuccati samatho.
That stability of mind… (etc.)… right concentration – this is called tranquillity (samatha).
Sự an trú của tâm… cho đến… chánh định – đây được gọi là sự an tịnh (samatha).
2160
1363. Tattha katamā vipassanā?
1363. What, in this case, is insight (vipassanā)?
1363. Trong đó, cái gì là tuệ quán (vipassanā)?
Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati vipassanā.
That wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view – this is called insight (vipassanā).
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến – đây được gọi là tuệ quán (vipassanā).
2161
1364. Tattha katamaṃ samathanimittaṃ?
1364. What, in this case, is the sign of tranquillity (samatha)?
1364. Trong đó, cái gì là tướng an tịnh (samathanimitta)?
Yā cittassa ṭhiti…pe… sammāsamādhi – idaṃ vuccati samathanimittaṃ.
That stability of mind… (etc.)… right concentration – this is called the sign of tranquillity (samatha).
Sự an trú của tâm… cho đến… chánh định – đây được gọi là tướng an tịnh (samathanimitta).
2162
1365. Tattha katamaṃ paggāhanimittaṃ?
1365. What, in this case, is the sign of exertion?
1365. Trong đó, cái gì là tướng tinh tấn (paggāhanimitta)?
Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – idaṃ vuccati paggāhanimittaṃ.
That mental commencement of energy… (etc.)… right effort – this is called the sign of exertion.
Sự khởi xướng tinh tấn thuộc về tâm… cho đến… chánh tinh tấn – đây được gọi là tướng tinh tấn (paggāhanimitta).
2163
1366. Tattha katamo paggāho?
1366. What, in this case, is exertion?
1366. Trong đó, cái gì là sự tinh tấn (paggāha)?
Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – ayaṃ vuccati paggāho.
That mental commencement of energy… (etc.)… right effort – this is called exertion.
Sự khởi xướng tinh tấn thuộc về tâm… cho đến… chánh tinh tấn – đây được gọi là sự tinh tấn (paggāha).
2164
1367. Tattha katamo avikkhepo?
1367. What, in this case, is non-distraction?
1367. Trong đó, cái gì là sự không phóng dật (avikkhepa)?
Yā cittassa ṭhiti…pe… sammāsamādhi – ayaṃ vuccati avikkhepo.
That stability of mind… (etc.)… right concentration – this is called non-distraction.
Sự an trú của tâm… cho đến… chánh định – đây được gọi là sự không phóng dật (avikkhepa).
2165
1368. Tattha katamā sīlavipatti?
1368. What, in this case, is moral transgression (sīlavipatti)?
1368. Trong đó, cái gì là sự hư hoại giới (sīlavipatti)?
Yo kāyiko vītikkamo, vācasiko vītikkamo, kāyikavācasiko vītikkamo – ayaṃ vuccati sīlavipatti.
That bodily transgression, verbal transgression, bodily and verbal transgression – this is called moral transgression (sīlavipatti).
Sự vi phạm về thân, sự vi phạm về lời nói, sự vi phạm về thân và lời nói – đây được gọi là sự hư hoại giới (sīlavipatti).
Sabbampi dussilyaṃ sīlavipatti.
All unwholesome conduct (dussīlya) is moral transgression (sīlavipatti).
Tất cả sự ác giới là sự hư hoại giới.
2166
1369. Tattha katamā diṭṭhivipatti?
1369. What, in this case, is wrong view (diṭṭhivipatti)?
1369. Trong đó, cái gì là sự hư hoại kiến (diṭṭhivipatti)?
Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentītiः yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati diṭṭhivipatti.
"There is no gift, there is no sacrifice, there is no offering, there is no fruit or result of good and bad deeds, there is no this world, there is no other world, there is no mother, there is no father, there are no spontaneously born beings, there are no ascetics and brahmins in the world who are rightly gone and rightly practiced, who, having themselves realized by direct knowledge, proclaim this world and the other world"—such a view, a viewpoint… (etc.)… perverted grasp – this is called wrong view (diṭṭhivipatti).
Không có sự bố thí, không có sự cúng dường, không có sự tế lễ, không có quả báo của các nghiệp thiện ác, không có đời này, không có đời sau, không có mẹ, không có cha, không có chúng sanh hóa sanh, không có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh đi, chân chánh hành trong đời này, những vị tự mình chứng ngộ và tuyên bố về đời này và đời sau: cái kiến chấp như vậy, tà kiến… cho đến… sự chấp thủ sai lầm – đây được gọi là sự hư hoại kiến (diṭṭhivipatti).
Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhivipatti.
All wrong view (micchādiṭṭhi) is wrong view (diṭṭhivipatti).
Tất cả tà kiến là sự hư hoại kiến.
2167
1370. Tattha katamā sīlasampadā?
1370. What, in this case, is moral accomplishment (sīlasampadā)?
1370. Trong đó, cái gì là sự thành tựu giới (sīlasampadā)?
Yo kāyiko avītikkamo, vācasiko avītikkamo, kāyikavācasiko avītikkamo – ayaṃ vuccati sīlasampadā.
That bodily non-transgression, verbal non-transgression, bodily and verbal non-transgression – this is called moral accomplishment (sīlasampadā).
Sự không vi phạm về thân, sự không vi phạm về lời nói, sự không vi phạm về thân và lời nói – đây được gọi là sự thành tựu giới (sīlasampadā).
Sabbopi sīlasaṃvaro sīlasampadā.
All restraint of morality (sīlasaṃvara) is moral accomplishment (sīlasampadā).
Tất cả sự phòng hộ giới là sự thành tựu giới.
2168
1371. Tattha katamā diṭṭhisampadā?
1371. What, in this case, is accomplishment of view (diṭṭhisampadā)?
1371. Trong đó, cái gì là sự thành tựu kiến (diṭṭhisampadā)?
Atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentītiः yā evarūpā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati diṭṭhisampadā.
"There is gift, there is sacrifice, there is offering, there is fruit and result of good and bad deeds, there is this world, there is other world, there is mother, there is father, there are spontaneously born beings, there are ascetics and brahmins in the world who are rightly gone and rightly practiced, who, having themselves realized by direct knowledge, proclaim this world and the other world"—such a wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view – this is called accomplishment of view (diṭṭhisampadā).
Có sự bố thí, có sự cúng dường, có sự tế lễ, có quả báo của các nghiệp thiện ác, có đời này, có đời sau, có mẹ, có cha, có chúng sanh hóa sanh, có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh đi, chân chánh hành trong đời này, những vị tự mình chứng ngộ và tuyên bố về đời này và đời sau: cái trí tuệ, sự hiểu biết như vậy… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến – đây được gọi là sự thành tựu kiến (diṭṭhisampadā).
Sabbāpi sammādiṭṭhi diṭṭhisampadā.
All right view (sammādiṭṭhi) is accomplishment of view (diṭṭhisampadā).
Tất cả chánh kiến là sự thành tựu kiến.
2169
1372. Tattha katamā sīlavisuddhi?
1372. What, in this case, is purification of morality (sīlavisuddhi)?
1372. Trong đó, cái gì là sự thanh tịnh giới (sīlavisuddhi)?
Yo kāyiko avītikkamo, vācasiko avītikkamo, kāyikavācasiko avītikkamo – ayaṃ vuccati sīlavisuddhi.
That bodily non-transgression, verbal non-transgression, bodily and verbal non-transgression – this is called purification of morality (sīlavisuddhi).
Sự không vi phạm về thân, sự không vi phạm về lời nói, sự không vi phạm về thân và lời nói – đây được gọi là sự thanh tịnh giới (sīlavisuddhi).
Sabbopi sīlasaṃvaro sīlavisuddhi.
All restraint of morality (sīlasaṃvara) is purification of morality (sīlavisuddhi).
Tất cả sự phòng hộ giới là sự thanh tịnh giới.
2170
1373. Tattha katamā diṭṭhivisuddhi?
1373. What, in this case, is purification of view (diṭṭhivisuddhi)?
1373. Trong đó, cái gì là sự thanh tịnh kiến (diṭṭhivisuddhi)?
Kammassakatañāṇaṃ saccānulomikañāṇaṃ maggasamaṅgissa ñāṇaṃ phalasamaṅgissa ñāṇaṃ.
Knowledge of kamma as one's own, knowledge in conformity with the truths, knowledge of one endowed with the path, knowledge of one endowed with the fruit.
Trí tuệ về nghiệp sở hữu, trí tuệ phù hợp với chân lý, trí tuệ của người thành tựu đạo, trí tuệ của người thành tựu quả.
2171
1374. Diṭṭhivisuddhi kho panāti – yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi.
1374. Purification of view, furthermore – that wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view.
1374. Sự thanh tịnh kiến (Diṭṭhivisuddhi) nữa – là trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến.
2172
1375. Yathādiṭṭhissa ca padhānanti – yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo.
1375. And the exertion of one whose view is thus – that mental commencement of energy… (etc.)… right effort.
1375. Và sự tinh tấn (padhāna) của người có kiến chấp như vậy (yathādiṭṭhissa) – là sự khởi xướng tinh tấn thuộc về tâm… cho đến… chánh tinh tấn.
2173
1376. Saṃvegoti – jātibhayaṃ jarābhayaṃ byādhibhayaṃ maraṇabhayaṃ.
1376. Sense of urgency – the fear of birth, the fear of old age, the fear of sickness, the fear of death.
1376. Sự xúc động (Saṃvega) – là sự sợ hãi về sanh, sự sợ hãi về già, sự sợ hãi về bệnh, sự sợ hãi về chết.
Saṃvejaniyaṃ* ṭhānanti – jāti jarā byādhi maraṇaṃ.
The source of urgency – birth, old age, sickness, death.
Nơi đáng xúc động – là sanh, già, bệnh, chết.
2174
1377. Saṃviggassa ca yoniso padhānanti – idha bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
1377. And the appropriate exertion of one who is aroused to a sense of urgency – here, a monk generates desire for the non-arising of unarisen evil unwholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives; he generates desire for the abandonment of arisen evil unwholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives; he generates desire for the arising of unarisen wholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives; he generates desire for the maintenance, non-disappearance, growth, increase, development, and perfection of arisen wholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives.
1377. Và sự tinh tấn đúng đắn (yoniso padhāna) của người xúc động (saṃviggassa) – ở đây, vị Tỳ-khưu phát khởi ý muốn, tinh tấn, khởi xướng tinh cần, nắm giữ tâm, nỗ lực để các pháp bất thiện ác chưa sanh không sanh khởi; phát khởi ý muốn, tinh tấn, khởi xướng tinh cần, nắm giữ tâm, nỗ lực để các pháp bất thiện ác đã sanh được đoạn trừ; phát khởi ý muốn, tinh tấn, khởi xướng tinh cần, nắm giữ tâm, nỗ lực để các pháp thiện chưa sanh được sanh khởi; phát khởi ý muốn, tinh tấn, khởi xướng tinh cần, nắm giữ tâm, nỗ lực để các pháp thiện đã sanh được an trú, không quên mất, được tăng trưởng, được đầy đủ, được tu tập, được viên mãn.
2175
1378. Asantuṭṭhitā ca kusalesu dhammesūti – yā kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya asantuṭṭhassa bhiyyokamyatā.
1378. And dissatisfaction with wholesome states – that desire for more of one who is not satisfied with the development of wholesome states.
1378. Và sự không thỏa mãn đối với các pháp thiện (kusalesu dhammesu asantuṭṭhitā) – là sự mong muốn nhiều hơn của người không thỏa mãn với sự tu tập các pháp thiện.
2176
1379. Appaṭivānitā ca padhānasminti – yā kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya sakkaccakiriyatā sātaccakiriyatā aṭṭhitakiriyatā anolīnavuttitā anikkhittachandatā anikkhittadhuratā āsevanā bhāvanā bahulīkammaṃ.
1379. And unflagging in exertion – that conscientious doing, continuous doing, unwavering doing, unyielding conduct, unfailing desire, unabandoned burden, frequent practice, development, and cultivation in the development of wholesome states.
1379. Và sự không từ bỏ trong tinh tấn (padhānasmi appaṭivānitā) – là sự hành trì cẩn thận, sự hành trì liên tục, sự hành trì kiên định, sự không lười biếng, sự không từ bỏ ý muốn, sự không từ bỏ gánh nặng, sự thực hành, sự tu tập, sự làm cho nhiều trong việc tu tập các pháp thiện.
2177
1380. Vijjāti – tisso vijjā – pubbenivāsānussati ñāṇaṃ vijjā, sattānaṃ cutūpapāte ñāṇaṃ vijjā, āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ vijjā.
1380. Knowledge (vijjā) – the three knowledges: knowledge of recollecting past lives is knowledge, knowledge of the passing away and reappearance of beings is knowledge, knowledge of the destruction of the taints (āsava) is knowledge.
1380. Minh (Vijjā) – có ba minh: tuệ về túc mạng minh là minh, tuệ về sanh tử của chúng sanh là minh, tuệ về sự diệt tận các lậu hoặc là minh.
2178
1381. Vimuttīti – dve vimuttiyo – cittassa* adhimutti, nibbānañca.
1381. Deliverance (vimutti) – the two deliverances: the release of mind (cittassa adhimutti) and Nibbāna.
1381. Giải thoát (Vimutti) – có hai giải thoát: sự quyết tâm của tâm, và Niết-bàn.
2179
1382. Khaye ñāṇanti – maggasamaṅgissa ñāṇaṃ.
1382. Knowledge of destruction – the knowledge of one endowed with the path.
1382. Tuệ về sự diệt tận (khaye ñāṇa) – là tuệ của người thành tựu đạo.
2180
1383. Anuppāde ñāṇanti – phalasamaṅgissa ñāṇaṃ.
1383. Knowledge of non-arising – the knowledge of one endowed with the fruit.
1383. Tuệ về sự không sanh khởi (anuppāde ñāṇa) – là tuệ của người thành tựu quả.
2181
Nikkhepakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
The Chapter on Explanation is finished.
Phần Giải Thích đã xong.
Next Page →

Settings