161. ‘‘Pañcime, bhikkhave, āghātapaṭivinayā yattha bhikkhuno uppanno āghāto sabbaso paṭivinetabbo.
161. “Monks, there are these five ways of removing ill will, by which a monk should completely remove any ill will that has arisen.
161. “Này các Tỳ-khưu, có năm cách loại bỏ sân hận, nơi đó sân hận đã khởi lên nơi Tỳ-khưu phải được loại bỏ hoàn toàn.
Katame pañca?
Which five?
Năm cách nào?
Yasmiṃ, bhikkhave, puggale āghāto jāyetha, mettā tasmiṃ puggale bhāvetabbā; evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Monks, if ill will arises towards a certain person, one should cultivate loving-kindness towards that person; in this way, ill will towards that person should be removed.
Này các Tỳ-khưu, đối với người mà sân hận khởi lên, cần phải tu tập tâm từ đối với người ấy; như vậy sân hận đối với người ấy sẽ được loại bỏ.
Yasmiṃ, bhikkhave, puggale āghāto jāyetha, karuṇā tasmiṃ puggale bhāvetabbā; evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Monks, if ill will arises towards a certain person, one should cultivate compassion towards that person; in this way, ill will towards that person should be removed.
Này các Tỳ-khưu, đối với người mà sân hận khởi lên, cần phải tu tập tâm bi đối với người ấy; như vậy sân hận đối với người ấy sẽ được loại bỏ.
Yasmiṃ, bhikkhave, puggale āghāto jāyetha, upekkhā tasmiṃ puggale bhāvetabbā; evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Monks, if ill will arises towards a certain person, one should cultivate equanimity towards that person; in this way, ill will towards that person should be removed.
Này các Tỳ-khưu, đối với người mà sân hận khởi lên, cần phải tu tập tâm xả đối với người ấy; như vậy sân hận đối với người ấy sẽ được loại bỏ.
Yasmiṃ, bhikkhave, puggale āghāto jāyetha, asatiamanasikāro tasmiṃ puggale āpajjitabbo; evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Monks, if ill will arises towards a certain person, one should not pay attention to that person, not give attention to them; in this way, ill will towards that person should be removed.
Này các Tỳ-khưu, nếu sự sân hận khởi lên đối với một người, thì đối với người ấy, sự không tác ý cần phải được áp dụng; như vậy, sự sân hận đối với người ấy cần phải được loại bỏ.
Yasmiṃ, bhikkhave, puggale āghāto jāyetha, kammassakatā tasmiṃ puggale adhiṭṭhātabbā – ‘kammassako ayamāyasmā kammadāyādo kammayoni kammabandhu kammappaṭisaraṇo, yaṃ kammaṃ karissati kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā tassa dāyādo bhavissatī’ti; evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Monks, if ill will arises towards a certain person, one should reflect on the ownership of kamma regarding that person: ‘This venerable one is owner of his kamma, heir to his kamma, born of his kamma, related to his kamma, has his kamma as his refuge; whatever kamma he performs, good or bad, of that he will be the heir’; in this way, ill will towards that person should be removed.
Này các Tỳ-khưu, nếu sự sân hận khởi lên đối với một người, thì đối với người ấy, sự quán chiếu về nghiệp lực cần phải được thiết lập – ‘Vị Tôn giả này là chủ nhân của nghiệp, là người thừa kế của nghiệp, là nơi phát sinh của nghiệp, là bà con của nghiệp, là nơi nương tựa của nghiệp; phàm nghiệp nào vị ấy sẽ làm, thiện hay bất thiện, vị ấy sẽ là người thừa kế của nghiệp ấy’ – như vậy, sự sân hận đối với người ấy cần phải được loại bỏ.
Ime kho, bhikkhave, pañca āghātapaṭivinayā, yattha bhikkhuno uppanno āghāto sabbaso paṭivinetabbo’’ti.
These, monks, are the five ways of removing ill will, by which a monk should completely remove any ill will that has arisen.”
Này các Tỳ-khưu, đây là năm phương pháp loại bỏ sân hận, nhờ đó sự sân hận đã khởi lên của một Tỳ-khưu hoàn toàn được loại bỏ.”
Paṭhamaṃ.
The first.
Bài kinh thứ nhất.
‘‘Pañcime, āvuso, āghātapaṭivinayā yattha bhikkhuno uppanno āghāto sabbaso paṭivinetabbo.
“Friends, there are these five ways of removing ill will, by which a monk should completely remove any ill will that has arisen.
“Này chư Hiền, có năm phương pháp loại bỏ sân hận, nhờ đó sự sân hận đã khởi lên của một Tỳ-khưu hoàn toàn được loại bỏ.
Katame pañca?
Which five?
Năm điều ấy là gì?
Idhāvuso, ekacco puggalo aparisuddhakāyasamācāro hoti parisuddhavacīsamācāro; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo.
Here, friends, a certain person has impure bodily conduct but pure verbal conduct; even towards such a person, friends, ill will should be removed.
Này chư Hiền, ở đây, có một người có thân hành không thanh tịnh, nhưng có khẩu hành thanh tịnh; này chư Hiền, đối với người như vậy, sự sân hận cũng cần phải được loại bỏ.
Idha panāvuso, ekacco puggalo aparisuddhavacīsamācāro hoti parisuddhakāyasamācāro; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo.
But here, friends, a certain person has impure verbal conduct but pure bodily conduct; even towards such a person, friends, ill will should be removed.
Này chư Hiền, ở đây, lại có một người có khẩu hành không thanh tịnh, nhưng có thân hành thanh tịnh; này chư Hiền, đối với người như vậy, sự sân hận cũng cần phải được loại bỏ.
Idha panāvuso, ekacco puggalo aparisuddhakāyasamācāro hoti aparisuddhavacīsamācāro, labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo.
Here, friends, a certain individual has impure bodily conduct and impure verbal conduct, yet from time to time he obtains an opening of mind, a clarity of mind. Even in such an individual, friends, resentment should be removed.
Này chư Hiền, ở đây, lại có một người có thân hành không thanh tịnh, có khẩu hành không thanh tịnh, nhưng thỉnh thoảng có được sự mở lòng, sự hoan hỷ trong tâm; này chư Hiền, đối với người như vậy, sự sân hận cũng cần phải được loại bỏ.
Idha panāvuso, ekacco puggalo aparisuddhakāyasamācāro hoti aparisuddhavacīsamācāro, na ca labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo.
Here, friends, a certain individual has impure bodily conduct and impure verbal conduct, and he does not obtain from time to time an opening of mind, a clarity of mind. Even in such an individual, friends, resentment should be removed.
Này chư Hiền, ở đây, lại có một người có thân hành không thanh tịnh, có khẩu hành không thanh tịnh, và không thỉnh thoảng có được sự mở lòng, sự hoan hỷ trong tâm; này chư Hiền, đối với người như vậy, sự sân hận cũng cần phải được loại bỏ.
Idha panāvuso, ekacco puggalo parisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro, labhati ca kālena vā kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo.
Here, friends, a certain individual has pure bodily conduct and pure verbal conduct, and from time to time he obtains an opening of mind, a clarity of mind. Even in such an individual, friends, resentment should be removed.
Này chư Hiền, ở đây, lại có một người có thân hành thanh tịnh, có khẩu hành thanh tịnh, và thỉnh thoảng có được sự mở lòng, sự hoan hỷ trong tâm; này chư Hiền, đối với người như vậy, sự sân hận cũng cần phải được loại bỏ.
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo?
‘‘Among these, friends, as for the individual who has impure bodily conduct but pure verbal conduct, how should resentment be removed in him?
“Này chư Hiền, trong những trường hợp ấy, đối với người có thân hành không thanh tịnh nhưng có khẩu hành thanh tịnh, làm thế nào để loại bỏ sự sân hận?
Seyyathāpi, āvuso, bhikkhu paṃsukūliko rathiyāya nantakaṃ disvā vāmena pādena niggaṇhitvā dakkhiṇena pādena pattharitvā* , yo tattha sāro taṃ paripātetvā ādāya pakkameyya; evamevaṃ khvāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro, yāssa aparisuddhakāyasamācāratā na sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā, yā ca khvāssa parisuddhavacīsamācāratā sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā.
Just as, friends, a bhikkhu who is a rag-robe wearer, seeing a rag on the road, would step on it with his left foot, spread it out with his right foot, and having shaken off what is coarse there, would take it and depart; in the same way, friends, as for the individual who has impure bodily conduct but pure verbal conduct, his impure bodily conduct should not be kept in mind at that time; rather, his pure verbal conduct should be kept in mind at that time.
Ví như, này chư Hiền, một Tỳ-khưu mặc y phấn tảo, thấy một mảnh vải trên đường, dùng chân trái giữ lại, dùng chân phải trải ra, nhặt lấy phần cốt lõi ở đó rồi ra đi; cũng vậy, này chư Hiền, đối với người có thân hành không thanh tịnh nhưng có khẩu hành thanh tịnh, thì sự không thanh tịnh trong thân hành của vị ấy không nên tác ý vào lúc đó, mà sự thanh tịnh trong khẩu hành của vị ấy cần phải được tác ý vào lúc đó.
Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Thus, resentment should be removed in that individual.
Như vậy, sự sân hận đối với người ấy cần phải được loại bỏ.
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhavacīsamācāro parisuddhakāyasamācāro, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo?
‘‘Among these, friends, as for the individual who has impure verbal conduct but pure bodily conduct, how should resentment be removed in him?
“Này chư Hiền, trong những trường hợp ấy, đối với người có khẩu hành không thanh tịnh nhưng có thân hành thanh tịnh, làm thế nào để loại bỏ sự sân hận?
Seyyathāpi, āvuso, pokkharaṇī sevālapaṇakapariyonaddhā.
Just as, friends, a pond is covered with moss and aquatic plants.
Ví như, này chư Hiền, một hồ sen bị rêu và bèo bao phủ.
Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito.
Then a man would come, overcome by the heat, exhausted, tired, thirsty, and parched.
Rồi một người đến, bị nóng bức hành hạ, mệt mỏi, khát nước.
So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā ubhohi hatthehi iticiti ca sevālapaṇakaṃ apaviyūhitvā añjalinā pivitvā pakkameyya.
He would enter that pond, and having pushed aside the moss and aquatic plants with both hands here and there, he would drink with cupped hands and depart.
Người ấy lội xuống hồ, dùng hai tay gạt rêu và bèo sang hai bên, rồi múc nước bằng hai bàn tay uống xong ra đi.
Evamevaṃ kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhavacīsamācāro parisuddhakāyasamācāro, yāssa aparisuddhavacīsamācāratā na sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā, yā ca khvāssa parisuddhakāyasamācāratā sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā.
In the same way, friends, as for the individual who has impure verbal conduct but pure bodily conduct, his impure verbal conduct should not be kept in mind at that time; rather, his pure bodily conduct should be kept in mind at that time.
Cũng vậy, này chư Hiền, đối với người có khẩu hành không thanh tịnh nhưng có thân hành thanh tịnh, thì sự không thanh tịnh trong khẩu hành của vị ấy không nên tác ý vào lúc đó, mà sự thanh tịnh trong thân hành của vị ấy cần phải được tác ý vào lúc đó.
Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Thus, resentment should be removed in that individual.
Như vậy, sự sân hận đối với người ấy cần phải được loại bỏ.
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro aparisuddhavacīsamācāro labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo?
‘‘Among these, friends, as for the individual who has impure bodily conduct and impure verbal conduct, yet from time to time obtains an opening of mind, a clarity of mind, how should resentment be removed in him?
“Này chư Hiền, trong những trường hợp ấy, đối với người có thân hành không thanh tịnh, có khẩu hành không thanh tịnh, nhưng thỉnh thoảng có được sự mở lòng, sự hoan hỷ trong tâm, làm thế nào để loại bỏ sự sân hận?
Seyyathāpi, āvuso, parittaṃ gopade* udakaṃ.
Just as, friends, there is a little water in a cow’s footprint.
Ví như, này chư Hiền, có một ít nước trong dấu chân bò.
Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito.
Then a man would come, overcome by the heat, exhausted, tired, thirsty, and parched.
Rồi một người đến, bị nóng bức hành hạ, mệt mỏi, khát nước.
Tassa evamassa – ‘idaṃ kho parittaṃ gopade udakaṃ.
He would think: ‘This is just a little water in a cow’s footprint.
Người ấy nghĩ: ‘Đây chỉ là một ít nước trong dấu chân bò.
Sacāhaṃ añjalinā vā pivissāmi bhājanena vā khobhessāmipi taṃ loḷessāmipi taṃ apeyyampi taṃ karissāmi.
If I drink it with cupped hands or disturb it with a vessel, I might stir it up, I might make it undrinkable.
Nếu ta uống bằng hai bàn tay hay dùng vật chứa mà khuấy động, ta sẽ làm đục nó, làm cho nó không thể uống được.
Yaṃnūnāhaṃ catukkuṇḍiko* nipatitvā gopītakaṃ pivitvā pakkameyya’nti.
What if I were to lie down on all fours and drink it like a cow, and then depart?’
Chi bằng ta quỳ gối xuống uống nước trực tiếp rồi ra đi.’
So catukkuṇḍiko nipatitvā gopītakaṃ pivitvā pakkameyya.
So he would lie down on all fours, drink it like a cow, and depart.
Người ấy quỳ gối xuống uống nước trực tiếp rồi ra đi.
Evamevaṃ kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro aparisuddhavacīsamācāro labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, yāssa aparisuddhakāyasamācāratā na sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā; yāpissa aparisuddhavacīsamācāratā na sāpissa tasmiṃ samaye manasi kātabbā.
In the same way, friends, as for the individual who has impure bodily conduct and impure verbal conduct, yet from time to time obtains an opening of mind, a clarity of mind, his impure bodily conduct should not be kept in mind at that time; nor should his impure verbal conduct be kept in mind at that time.
Cũng vậy, này chư Hiền, đối với người có thân hành không thanh tịnh, có khẩu hành không thanh tịnh, nhưng thỉnh thoảng có được sự mở lòng, sự hoan hỷ trong tâm, thì sự không thanh tịnh trong thân hành của vị ấy không nên tác ý vào lúc đó; sự không thanh tịnh trong khẩu hành của vị ấy cũng không nên tác ý vào lúc đó.
Yañca kho so labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, tamevassa* tasmiṃ samaye manasi kātabbaṃ.
Rather, that opening of mind, that clarity of mind, which he obtains from time to time, should be kept in mind at that time.
Mà sự mở lòng, sự hoan hỷ trong tâm mà vị ấy thỉnh thoảng có được, chính điều ấy cần phải được tác ý vào lúc đó.
Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Thus, resentment should be removed in that individual.
Như vậy, sự sân hận đối với người ấy cần phải được loại bỏ.
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro aparisuddhavacīsamācāro na ca labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo?
"There, friend, as to the individual whose bodily conduct is impure, whose verbal conduct is impure, and who does not obtain openness of mind and clarity of mind from time to time—how should resentment be removed in regard to such an individual?
“Này chư Hiền, trong những trường hợp ấy, đối với người có thân hành không thanh tịnh, có khẩu hành không thanh tịnh, và không thỉnh thoảng có được sự mở lòng, sự hoan hỷ trong tâm, làm thế nào để loại bỏ sự sân hận?
Seyyathāpi, āvuso, puriso ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno addhānamaggappaṭipanno.
Just as, friend, a person who is sick, suffering, gravely ill, is traveling a long road.
Ví như, này chư Hiền, một người bệnh tật, đau khổ, ốm yếu nặng nề đang đi trên một con đường dài.
Tassa puratopissa dūre gāmo pacchatopissa dūre gāmo.
For him, a village is far ahead, and a village is far behind.
Phía trước người ấy, làng còn xa; phía sau người ấy, làng cũng còn xa.
So na labheyya sappāyāni bhojanāni, na labheyya sappāyāni bhesajjāni, na labheyya patirūpaṃ upaṭṭhākaṃ, na labheyya gāmantanāyakaṃ.
He might not obtain suitable food, might not obtain suitable medicine, might not obtain a suitable attendant, might not obtain a guide to the village.
Người ấy không tìm được thức ăn thích hợp, không tìm được thuốc men thích hợp, không tìm được người chăm sóc phù hợp, không tìm được người dẫn đường đến làng.
Tamenaṃ aññataro puriso passeyya addhānamaggappaṭipanno.
Then another person, traveling the long road, might see him.
Một người khác đang đi trên con đường dài ấy nhìn thấy người bệnh.
So tasmiṃ purise kāruññaṃyeva upaṭṭhāpeyya, anuddayaṃyeva upaṭṭhāpeyya, anukampaṃyeva upaṭṭhāpeyya – ‘aho vatāyaṃ puriso labheyya sappāyāni bhojanāni, labheyya sappāyāni bhesajjāni, labheyya patirūpaṃ upaṭṭhākaṃ, labheyya gāmantanāyakaṃ!
That person would establish compassion, sympathy, and pity for him, thinking: 'Oh, if only this person might obtain suitable food, might obtain suitable medicine, might obtain a suitable attendant, might obtain a guide to the village!
Người ấy khởi lên lòng bi mẫn, lòng trắc ẩn, lòng thương xót đối với người bệnh: ‘Ôi, ước gì người này tìm được thức ăn thích hợp, tìm được thuốc men thích hợp, tìm được người chăm sóc phù hợp, tìm được người dẫn đường đến làng!
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Vì sao vậy?
Māyaṃ* puriso idheva anayabyasanaṃ āpajjī’ti* !
Lest this person should meet with misfortune and ruin right here!'
Để người này không gặp phải tai họa và sự hủy hoại ngay tại đây!’
Evamevaṃ kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro aparisuddhavacīsamācāro na ca labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, evarūpepi* , āvuso, puggale kāruññaṃyeva upaṭṭhāpetabbaṃ anuddayāyeva upaṭṭhāpetabbā anukampāyeva upaṭṭhāpetabbā – ‘aho vata ayamāyasmā kāyaduccaritaṃ pahāya kāyasucaritaṃ bhāveyya, vacīduccaritaṃ pahāya vacīsucaritaṃ bhāveyya, manoduccaritaṃ pahāya manosucaritaṃ bhāveyya!
Even so, friend, as to the individual whose bodily conduct is impure, whose verbal conduct is impure, and who does not obtain openness of mind and clarity of mind from time to time—in such an individual, friend, compassion, sympathy, and pity should be established, thinking: 'Oh, if only this venerable one would abandon bodily misconduct and cultivate good bodily conduct, abandon verbal misconduct and cultivate good verbal conduct, abandon mental misconduct and cultivate good mental conduct!
Này chư Hiền, cũng vậy, người nào có thân hành không thanh tịnh, khẩu hành không thanh tịnh, và không đạt được sự khai mở tâm, sự trong sáng của tâm theo thời điểm, thì đối với người như vậy, này chư Hiền, cần phải khởi lên lòng bi mẫn, lòng thương xót, lòng trắc ẩn – ‘Mong sao Tôn giả này từ bỏ thân ác hạnh, tu tập thân thiện hạnh; từ bỏ khẩu ác hạnh, tu tập khẩu thiện hạnh; từ bỏ ý ác hạnh, tu tập ý thiện hạnh!
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Vì sao vậy?
Māyaṃ āyasmā* kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjī’ti* !
Lest this venerable one, with the breaking up of the body, after death, should be reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell!'
Mong rằng Tôn giả này, sau khi thân hoại mạng chung, sẽ không tái sanh vào cõi đọa xứ, ác thú, đường khổ, địa ngục!’
Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Thus should resentment be removed in regard to such an individual.
Như vậy, cần phải đoạn trừ sự oán hận đối với người ấy.
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo parisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo?
"There, friend, as to the individual whose bodily conduct is pure, whose verbal conduct is pure, and who obtains openness of mind and clarity of mind from time to time—how should resentment be removed in regard to such an individual?
“Này chư Hiền, còn đối với người nào có thân hành thanh tịnh, khẩu hành thanh tịnh, và đạt được sự khai mở tâm, sự trong sáng của tâm theo thời điểm, thì cần phải đoạn trừ sự oán hận đối với người ấy như thế nào?
Seyyathāpi, āvuso, pokkharaṇī acchodakā sātodakā sītodakā* setakā* supatitthā ramaṇīyā nānārukkhehi sañchannā.
Just as, friend, a pond with clear water, pleasant water, cool water, white water, with good landing places, delightful, shaded by various trees.
Ví như, này chư Hiền, một cái hồ nước trong suốt, ngon lành, mát lạnh, trắng trong, có bờ bến tốt đẹp, dễ chịu, được bao phủ bởi nhiều loại cây cối.
Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito.
Then a person, overcome by heat, afflicted by heat, weary, thirsty, parched, might come.
Rồi một người đàn ông đến, bị cái nóng thiêu đốt, bị cái nóng bức bách, mệt mỏi, khát nước, đói khát.
So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā nhātvā ca pivitvā ca paccuttaritvā tattheva rukkhacchāyāya nisīdeyya vā nipajjeyya vā.
He would descend into that pond, bathe and drink, and having come out, would sit or lie down right there in the shade of a tree.
Người ấy lội xuống hồ đó, tắm rửa và uống nước, rồi đi lên và ngồi hoặc nằm nghỉ dưới bóng cây ở đó.
Evamevaṃ kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo parisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, yāpissa parisuddhakāyasamācāratā sāpissa tasmiṃ samaye manasi kātabbā; yāpissa parisuddhavacīsamācāratā sāpissa tasmiṃ samaye manasi kātabbā; yampi labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, tampissa tasmiṃ samaye manasi kātabbaṃ.
Even so, friend, as to the individual whose bodily conduct is pure, whose verbal conduct is pure, and who obtains openness of mind and clarity of mind from time to time—his pure bodily conduct should be kept in mind at that time; his pure verbal conduct should be kept in mind at that time; and that he obtains openness of mind and clarity of mind from time to time should also be kept in mind at that time.
Cũng vậy, này chư Hiền, người nào có thân hành thanh tịnh, khẩu hành thanh tịnh, và đạt được sự khai mở tâm, sự trong sáng của tâm theo thời điểm, thì sự thân hành thanh tịnh của người ấy cần phải được ghi nhớ vào lúc đó; sự khẩu hành thanh tịnh của người ấy cũng cần phải được ghi nhớ vào lúc đó; và việc người ấy đạt được sự khai mở tâm, sự trong sáng của tâm theo thời điểm cũng cần phải được ghi nhớ vào lúc đó.
Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
Thus should resentment be removed in regard to such an individual.
Như vậy, cần phải đoạn trừ sự oán hận đối với người ấy.
Samantapāsādikaṃ, āvuso, puggalaṃ āgamma cittaṃ pasīdati.
Friend, one's mind becomes clear in regard to an individual who is altogether pleasing.
Này chư Hiền, nhờ một người có đạo hạnh hoàn hảo mà tâm được thanh tịnh.
* ‘‘Pañcahāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ sākaccho sabrahmacārīnaṃ.
"Friends, a bhikkhu endowed with five qualities is fit for discussion with his fellow practitioners.
“Này chư Hiền, một Tỳ-kheo đầy đủ năm pháp thì xứng đáng để đàm luận với các vị đồng Phạm hạnh.
Katamehi pañcahi?
Which five?
Năm pháp ấy là gì?
Idhāvuso, bhikkhu attanā ca sīlasampanno hoti, sīlasampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti; attanā ca samādhisampanno hoti, samādhisampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti; attanā ca paññāsampanno hoti, paññāsampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti; attanā ca vimuttisampanno hoti, vimuttisampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti; attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, vimuttiñāṇadassanasampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti.
Here, friend, a bhikkhu is endowed with virtue himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of virtue; he is endowed with concentration himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of concentration; he is endowed with wisdom himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of wisdom; he is endowed with liberation himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of liberation; he is endowed with the knowledge and vision of liberation himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of the knowledge and vision of liberation.
Ở đây, này chư Hiền, một Tỳ-kheo tự mình đầy đủ giới hạnh, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ giới hạnh; tự mình đầy đủ định hạnh, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ định hạnh; tự mình đầy đủ tuệ hạnh, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ tuệ hạnh; tự mình đầy đủ giải thoát, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ giải thoát; tự mình đầy đủ giải thoát tri kiến, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ giải thoát tri kiến.
Imehi kho, āvuso, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ sākaccho sabrahmacārīna’’nti.
A bhikkhu endowed with these five qualities, friend, is fit for conversation with his fellow monastics.”
Này chư Hiền, một Tỳ-kheo đầy đủ năm pháp này thì xứng đáng để đàm luận với các vị đồng Phạm hạnh.”
Tatiyaṃ.
The third.
Thứ ba.
164.* Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi…pe… ‘‘pañcahi, āvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃsājīvo sabrahmacārīnaṃ.
164. There, indeed, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus… “Friends, a bhikkhu endowed with five qualities is fit to live with his fellow monastics.
164. Tại đó, Tôn giả Sāriputta gọi các Tỳ-kheo… (như trên)… “Này chư Hiền, một Tỳ-kheo đầy đủ năm pháp thì xứng đáng để cùng chung sống với các vị đồng Phạm hạnh.
Katamehi pañcahi?
With which five?
Năm pháp ấy là gì?
Idhāvuso, bhikkhu attanā ca sīlasampanno hoti, sīlasampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti; attanā ca samādhisampanno hoti, samādhisampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti; attanā ca paññāsampanno hoti, paññāsampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti; attanā ca vimuttisampanno hoti, vimuttisampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti; attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti, vimuttiñāṇadassanasampadākathāya ca āgataṃ pañhaṃ byākattā hoti.
Here, friend, a bhikkhu is endowed with virtue himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of virtue; he is endowed with concentration himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of concentration; he is endowed with wisdom himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of wisdom; he is endowed with liberation himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of liberation; he is endowed with the knowledge and vision of liberation himself, and is able to explain a question that has arisen concerning the attainment of the knowledge and vision of liberation.
Ở đây, này chư Hiền, một Tỳ-kheo tự mình đầy đủ giới hạnh, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ giới hạnh; tự mình đầy đủ định hạnh, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ định hạnh; tự mình đầy đủ tuệ hạnh, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ tuệ hạnh; tự mình đầy đủ giải thoát, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ giải thoát; tự mình đầy đủ giải thoát tri kiến, và có khả năng giải đáp vấn đề liên quan đến sự đầy đủ giải thoát tri kiến.
Imehi kho, āvuso, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃsājīvo sabrahmacārīna’’nti.
A bhikkhu endowed with these five qualities, friend, is fit to live with his fellow monastics.”
Này chư Hiền, một Tỳ-kheo đầy đủ năm pháp này thì xứng đáng để cùng chung sống với các vị đồng Phạm hạnh.”
Catutthaṃ.
The fourth.
Thứ tư.
165. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi…pe… ‘‘yo hi koci, āvuso, paraṃ pañhaṃ pucchati, sabbo so pañcahi ṭhānehi, etesaṃ vā aññatarena.
165. There, indeed, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus… “Friends, whoever asks another a question, does so for one of these five reasons, or for one of them.
165. Tại đó, Tôn giả Sāriputta gọi các Tỳ-kheo… (như trên)… “Này chư Hiền, bất cứ ai hỏi người khác một vấn đề, tất cả đều vì năm lý do này, hoặc một trong số đó.
Katamehi pañcahi?
With which five?
Năm lý do ấy là gì?
Mandattā momūhattā* paraṃ pañhaṃ pucchati, pāpiccho icchāpakato paraṃ pañhaṃ pucchati, paribhavaṃ paraṃ pañhaṃ pucchati, aññātukāmo paraṃ pañhaṃ pucchati, atha vā panevaṃcitto* paraṃ pañhaṃ pucchati – ‘sace me pañhaṃ puṭṭho sammadeva byākarissati iccetaṃ kusalaṃ, no ce* me pañhaṃ puṭṭho sammadeva byākarissati ahamassa sammadeva byākarissāmī’ti.
Out of dullness and delusion one asks another a question; out of evil wishes and being overcome by desire one asks another a question; out of contempt one asks another a question; desiring to know one asks another a question; or else, with this thought, one asks another a question: ‘If, being asked, he answers my question correctly, that is good; if he does not answer my question correctly, I will answer it correctly for him.’
Vì ngu si, vì si mê mà hỏi người khác một vấn đề; vì có ác dục, bị tham ái chi phối mà hỏi người khác một vấn đề; vì khinh thường mà hỏi người khác một vấn đề; vì muốn biết mà hỏi người khác một vấn đề; hoặc là với tâm niệm như thế này mà hỏi người khác một vấn đề – ‘Nếu người được hỏi vấn đề giải đáp đúng đắn thì điều đó là tốt lành; nếu người được hỏi vấn đề không giải đáp đúng đắn thì tôi sẽ giải đáp đúng đắn cho người ấy.’
Yo hi koci, āvuso, paraṃ pañhaṃ pucchati, sabbo so imehi pañcahi ṭhānehi, etesaṃ vā aññatarena.
Whoever asks another a question, friends, does so for these five reasons, or for one of them.
Này chư Hiền, bất cứ ai hỏi người khác một vấn đề, tất cả đều vì năm lý do này, hoặc một trong số đó.
Ahaṃ kho panāvuso, evaṃcitto paraṃ pañhaṃ pucchāmi – ‘sace me pañhaṃ puṭṭho sammadeva byākarissati iccetaṃ kusalaṃ, no ce me pañhaṃ puṭṭho sammadeva byākarissati, ahamassa sammadeva byākarissāmī’’ti.
As for me, friends, I ask another a question with this thought: ‘If, being asked, he answers my question correctly, that is good; if he does not answer my question correctly, I will answer it correctly for him.’ ”
Còn tôi, này chư Hiền, với tâm niệm như thế này mà hỏi người khác một vấn đề – ‘Nếu người được hỏi vấn đề giải đáp đúng đắn thì điều đó là tốt lành; nếu người được hỏi vấn đề không giải đáp đúng đắn thì tôi sẽ giải đáp đúng đắn cho người ấy.’”
Pañcamaṃ.
The fifth.
Thứ năm.
166. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi…pe… ‘‘idhāvuso, bhikkhu sīlasampanno samādhisampanno paññāsampanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi* – atthetaṃ ṭhānaṃ.
166. There, indeed, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus… “Here, friends, a bhikkhu endowed with virtue, endowed with concentration, endowed with wisdom, might enter upon and emerge from the cessation of perception and feeling—this is possible.
166. Tại đó, Tôn giả Sāriputta gọi các Tỳ-kheo… (như trên)… “Này chư Hiền, một Tỳ-kheo đầy đủ giới hạnh, đầy đủ định hạnh, đầy đủ tuệ hạnh có thể nhập và xuất khỏi Diệt Thọ Tưởng Định – điều đó là có thể.
No ce diṭṭheva dhamme aññaṃ ārādheyya, atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ* devānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhāna’’nti.
If he does not attain Arahantship in this very life, having surpassed the companionship of deities who feed on edible food, having arisen in a certain mind-made body, he might enter upon and emerge from the cessation of perception and feeling—this is possible.”
Nếu vị ấy không chứng đắc A-la-hán ngay trong hiện tại, thì vượt qua sự đồng sanh với chư thiên ăn đoàn thực, vị ấy tái sanh vào một thân do ý tạo (manomaya kāya) và có thể nhập và xuất khỏi Diệt Thọ Tưởng Định – điều đó là có thể.”
Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘idhāvuso, bhikkhu sīlasampanno samādhisampanno paññāsampanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhānaṃ.
A second time… and a third time, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus: "Here, friends, a bhikkhu endowed with sīla, endowed with samādhi, endowed with paññā, may enter into the cessation of perception and feeling, or emerge from it. There is such a possibility.
Lần thứ hai… và lần thứ ba, Tôn giả Sāriputta đã gọi chư Tỳ-khưu: “Này chư Hiền, ở đây, một Tỳ-khưu có đầy đủ giới hạnh (sīlasampanno), có đầy đủ định (samādhisampanno), có đầy đủ tuệ (paññāsampanno), có thể nhập Diệt Thọ Tưởng Định và xuất ra khỏi đó. Điều đó có thể có được.
No ce diṭṭheva dhamme aññaṃ ārādheyya, atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhāna’’nti.
If he does not attain arahatship in this very life, having surpassed the companionship of devas who feed on solid food, he may be reborn in a mind-made body and enter into the cessation of perception and feeling, or emerge from it. There is such a possibility."
Nếu vị ấy không chứng đắc A-la-hán ngay trong hiện tại, thì sau khi vượt qua sự đồng hành với chư thiên ăn thực phẩm vật chất, tái sinh vào một thân ý sinh nào đó, vị ấy có thể nhập Diệt Thọ Tưởng Định và xuất ra khỏi đó. Điều đó có thể có được.”
Atha kho āyasmato sāriputtassa etadahosi – ‘‘yāvatatiyakampi* kho me āyasmā udāyī paṭikkosati, na ca me koci bhikkhu anumodati.
Then it occurred to Venerable Sāriputta: "Venerable Udāyī has contradicted me three times, and no bhikkhu has assented to me.
Bấy giờ, Tôn giả Sāriputta nghĩ: “Tôn giả Udāyī đã phản đối ta đến ba lần, mà không có Tỳ-khưu nào tán đồng ta.
Yaṃnūnāhaṃ yena bhagavā tenupasaṅkameyya’’nti.
What if I were to approach the Blessed One?"
Vậy ta hãy đến chỗ Thế Tôn.”
Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then Venerable Sāriputta approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
Rồi Tôn giả Sāriputta đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn và ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘idhāvuso, bhikkhu sīlasampanno samādhisampanno paññāsampanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhānaṃ.
Seated to one side, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus: "Here, friends, a bhikkhu endowed with sīla, endowed with samādhi, endowed with paññā, may enter into the cessation of perception and feeling, or emerge from it. There is such a possibility.
Khi ngồi xuống một bên, Tôn giả Sāriputta đã gọi chư Tỳ-khưu: “Này chư Hiền, ở đây, một Tỳ-khưu có đầy đủ giới hạnh, có đầy đủ định, có đầy đủ tuệ, có thể nhập Diệt Thọ Tưởng Định và xuất ra khỏi đó. Điều đó có thể có được.
No ce diṭṭheva dhamme aññaṃ ārādheyya, atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhāna’’nti.
If he does not attain arahatship in this very life, having surpassed the companionship of devas who feed on solid food, he may be reborn in a mind-made body and enter into the cessation of perception and feeling, or emerge from it. There is such a possibility."
Nếu vị ấy không chứng đắc A-la-hán ngay trong hiện tại, thì sau khi vượt qua sự đồng hành với chư thiên ăn thực phẩm vật chất, tái sinh vào một thân ý sinh nào đó, vị ấy có thể nhập Diệt Thọ Tưởng Định và xuất ra khỏi đó. Điều đó có thể có được.”
Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘idhāvuso, bhikkhu sīlasampanno samādhisampanno paññāsampanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhānaṃ.
A second time… and a third time, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus: "Here, friends, a bhikkhu endowed with sīla, endowed with samādhi, endowed with paññā, may enter into the cessation of perception and feeling, or emerge from it. There is such a possibility.
Lần thứ hai… và lần thứ ba, Tôn giả Sāriputta đã gọi chư Tỳ-khưu: “Này chư Hiền, ở đây, một Tỳ-khưu có đầy đủ giới hạnh, có đầy đủ định, có đầy đủ tuệ, có thể nhập Diệt Thọ Tưởng Định và xuất ra khỏi đó. Điều đó có thể có được.
No ce diṭṭheva dhamme aññaṃ ārādheyya, atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhāna’’nti.
If he does not attain arahatship in this very life, having surpassed the companionship of devas who feed on solid food, he may be reborn in a mind-made body and enter into the cessation of perception and feeling, or emerge from it. There is such a possibility."
Nếu vị ấy không chứng đắc A-la-hán ngay trong hiện tại, thì sau khi vượt qua sự đồng hành với chư thiên ăn thực phẩm vật chất, tái sinh vào một thân ý sinh nào đó, vị ấy có thể nhập Diệt Thọ Tưởng Định và xuất ra khỏi đó. Điều đó có thể có được.”
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ udāyiṃ āmantesi – ‘‘kaṃ pana tvaṃ, udāyi, manomayaṃ kāyaṃ paccesī’’ti?
Then the Blessed One addressed Venerable Udāyī: "What kind of mind-made body do you mean, Udāyī?"
Bấy giờ, Thế Tôn đã gọi Tôn giả Udāyī và hỏi: “Này Udāyī, ông nói đến thân ý sinh (manomaya kāya) nào vậy?”
‘‘Ye te, bhante, devā arūpino saññāmayā’’ti.
“‘Those devas, venerable sir, who are formless and made of perception.’”
“Bạch Thế Tôn, đó là các vị trời vô sắc, do tưởng tạo ra.”
‘‘Kiṃ nu kho tuyhaṃ, udāyi, bālassa abyattassa bhaṇitena!
“‘What is this, Udāyi, that you, a foolish and unskillful person, are saying!
“Này Udāyī, lời nói của một kẻ ngu si, vô minh như ông thì có ích gì!
Tvampi nāma bhaṇitabbaṃ maññasī’’ti!
Do you even think you should speak?’”
Ông cũng nghĩ rằng mình có thể nói sao!”
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘atthi nāma, ānanda, theraṃ bhikkhuṃ vihesiyamānaṃ ajjhupekkhissatha.
Then the Blessed One addressed Venerable Ānanda, saying: “Is it possible, Ānanda, that you would overlook an elder monk being harassed?
Bấy giờ, Thế Tôn đã gọi Tôn giả Ānanda và hỏi: “Này Ānanda, có phải chư Tỳ-khưu đã bỏ mặc một Tỳ-khưu trưởng lão bị quấy rầy không?
Na hi nāma, ānanda, kāruññampi bhavissati theramhi* bhikkhumhi vihesiyamānamhī’’ti.
Is it not possible, Ānanda, that there would be compassion for an elder monk being harassed?”
Này Ānanda, lẽ nào không có lòng từ bi đối với một Tỳ-khưu trưởng lão bị quấy rầy sao?”
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘idha, bhikkhave, bhikkhu sīlasampanno samādhisampanno paññāsampanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhānaṃ.
Then the Blessed One addressed the bhikkhus, saying: “Here, bhikkhus, a bhikkhu endowed with sīla, endowed with samādhi, endowed with paññā, might enter and emerge from the cessation of perception and feeling (saññāvedayitanirodha). That is possible.
Bấy giờ, Thế Tôn đã gọi chư Tỳ-khưu và nói: “Này chư Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu có đầy đủ giới hạnh, có đầy đủ định, có đầy đủ tuệ, có thể nhập Diệt Thọ Tưởng Định và xuất ra khỏi đó. Điều đó có thể có được.
No ce diṭṭheva dhamme aññaṃ ārādheyya, atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapanno saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjeyyāpi vuṭṭhaheyyāpi – atthetaṃ ṭhāna’’nti.
If he does not attain anything further in this very life, having surpassed the company of devas who subsist on material food, having arisen in a certain mind-made body, he might enter and emerge from the cessation of perception and feeling. That is possible.”
Nếu vị ấy không chứng đắc A-la-hán ngay trong hiện tại, thì sau khi vượt qua sự đồng hành với chư thiên ăn thực phẩm vật chất, tái sinh vào một thân ý sinh nào đó, vị ấy có thể nhập Diệt Thọ Tưởng Định và xuất ra khỏi đó. Điều đó có thể có được.”
Idamavoca bhagavā.
This is what the Blessed One said.
Thế Tôn đã nói điều này.
Idaṃ vatvāna sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.
Having said this, the Sugata rose from his seat and entered the monastery.
Sau khi nói điều này, Đức Thiện Thệ đã đứng dậy khỏi chỗ ngồi và đi vào tịnh xá.
Atha kho āyasmā ānando acirapakkantassa bhagavato yenāyasmā upavāṇo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ upavāṇaṃ etadavoca – ‘‘idhāvuso upavāṇa, aññe there bhikkhū vihesenti.
Then, not long after the Blessed One had departed, Venerable Ānanda approached Venerable Upavāṇa; having approached, he said to Venerable Upavāṇa: “Here, friend Upavāṇa, other elder bhikkhus are being harassed.
Bấy giờ, Tôn giả Ānanda, không lâu sau khi Thế Tôn rời đi, đã đến chỗ Tôn giả Upavāṇa; sau khi đến, đã nói với Tôn giả Upavāṇa điều này: “Này Hiền giả Upavāṇa, ở đây, chư Tỳ-khưu khác đang quấy rầy các Tỳ-khưu trưởng lão.
Mayaṃ tena na muccāma.
We are not free from that.
Chúng tôi không thoát khỏi điều đó.
Anacchariyaṃ kho, panetaṃ āvuso upavāṇa, yaṃ bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito etadeva ārabbha udāhareyya yathā āyasmantaṃyevettha upavāṇaṃ paṭibhāseyya.
It is not strange, friend Upavāṇa, that the Blessed One, having emerged from seclusion in the evening, should speak concerning this very matter, as it would appear to Venerable Upavāṇa himself.
Này Hiền giả Upavāṇa, thật không lạ lùng gì khi Thế Tôn, sau khi xuất khỏi thiền định vào buổi chiều, lại nói về điều này, như thể chỉ có Tôn giả Upavāṇa là người hiểu biết ở đây.
Idāneva amhākaṃ sārajjaṃ okkanta’’nti.
Just now, shame has overcome us.”
Ngay bây giờ, sự hổ thẹn đã xâm chiếm chúng tôi.”
Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena upaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
Then the Blessed One, having emerged from seclusion in the evening, approached the service hall; having approached, he sat down on the seat prepared.
Bấy giờ, Thế Tôn, sau khi xuất khỏi thiền định vào buổi chiều, đã đi đến giảng đường; sau khi đến, Ngài đã ngồi xuống trên chỗ ngồi đã được sắp đặt.
Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ upavāṇaṃ etadavoca –
Having sat down, the Blessed One said to Venerable Upavāṇa:
Khi đã ngồi xuống, Thế Tôn đã nói với Tôn giả Upavāṇa:
‘‘Katīhi nu kho, upavāṇa, dhammehi samannāgato thero bhikkhu sabrahmacārīnaṃ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyo cā’’ti?
“By how many qualities, Upavāṇa, is an elder bhikkhu endowed, so that he is dear, pleasing, respected, and esteemed by his fellow practitioners?”
“Này Upavāṇa, một Tỳ-khưu trưởng lão có đầy đủ bao nhiêu pháp thì được chư Phạm hạnh yêu mến, ưa thích, đáng kính trọng và đáng tôn thờ?”
‘‘Pañcahi, bhante, dhammehi samannāgato thero bhikkhu sabrahmacārīnaṃ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyo ca.
“An elder bhikkhu endowed with five qualities, venerable sir, is dear, pleasing, respected, and esteemed by his fellow practitioners.
“Bạch Thế Tôn, một Tỳ-khưu trưởng lão có đầy đủ năm pháp thì được chư Phạm hạnh yêu mến, ưa thích, đáng kính trọng và đáng tôn thờ.
Katamehi pañcahi?
Which five?
Năm pháp đó là gì?”
Idha, bhante, thero bhikkhu sīlavā hoti…pe… samādāya sikkhati sikkhāpadesu; bahussuto hoti…pe… diṭṭhiyā suppaṭividdhā; kalyāṇavāco hoti kalyāṇavākkaraṇo poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagalāya* atthassa viññāpaniyā; catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī; āsavānaṃ khayā…pe… sacchikatvā upasampajja viharati.
Here, venerable sir, an elder bhikkhu is virtuous… he undertakes and trains in the training rules; he is learned… his view is well-penetrated; he has good speech, good articulation, endowed with a cultured, clear, distinct, and meaningful voice; he is a willful recipient, an unhindered recipient, an unburdensome recipient of the four jhānas, which are of the higher mind and provide a pleasant abiding in this very life; through the destruction of the taints… having realized them for himself, he enters and abides therein.
Ở đây, bạch Thế Tôn, vị Tỳ-khưu trưởng lão có giới hạnh…pe… thọ trì và tu học các giới luật; là bậc đa văn…pe… thấu triệt bằng chánh kiến; có lời nói tốt đẹp, có cách diễn đạt tốt đẹp, được phú cho lời nói nhã nhặn, rõ ràng, không ấp úng, có khả năng làm cho ý nghĩa được hiểu rõ; là bậc dễ dàng đạt được, không khó khăn, không vất vả bốn thiền (jhāna) thuộc tâm cao thượng, mang lại an lạc ngay trong hiện tại; do sự diệt trừ các lậu hoặc (āsava)…pe… tự mình chứng ngộ, an trú và sống.
Imehi kho, bhante, pañcahi dhammehi samannāgato thero bhikkhu sabrahmacārīnaṃ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyo cā’’ti.
An elder bhikkhu endowed with these five qualities, venerable sir, is dear, pleasing, respected, and esteemed by his fellow practitioners.”
Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-khưu trưởng lão được phú cho năm pháp này thì được các vị đồng Phạm hạnh yêu mến, ưa thích, tôn kính và đáng được tôn trọng.”
‘‘Sādhu sādhu, upavāṇa!
“Excellent, excellent, Upavāṇa!
“Lành thay, lành thay, Upavāṇa!
Imehi kho, upavāṇa, pañcahi dhammehi samannāgato thero bhikkhu sabrahmacārīnaṃ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyo ca.
Indeed, Upavāṇa, an elder bhikkhu endowed with these five qualities is dear, pleasing, respected, and esteemed by his fellow practitioners.
Này Upavāṇa, vị Tỳ-khưu trưởng lão được phú cho năm pháp này thì được các vị đồng Phạm hạnh yêu mến, ưa thích, tôn kính và đáng được tôn trọng.
Ime ce, upavāṇa, pañca dhammā therassa bhikkhuno na saṃvijjeyyuṃ, taṃ sabrahmacārī na sakkareyyuṃ na garuṃ kareyyuṃ na māneyyuṃ na pūjeyyuṃ khaṇḍiccena pāliccena valittacatāya.
If these five qualities, Upavāṇa, were not found in an elder bhikkhu, his fellow practitioners would not honor him, would not respect him, would not revere him, would not worship him, on account of his baldness, gray hair, and wrinkled skin.
Này Upavāṇa, nếu năm pháp này không hiện hữu nơi vị Tỳ-khưu trưởng lão, thì các vị đồng Phạm hạnh sẽ không kính trọng, không tôn kính, không cung kính, không cúng dường vị ấy vì sự khuyết thiếu, vì sự bạc nhược, vì sự nhăn nheo của da thịt.
Yasmā ca kho, upavāṇa, ime pañca dhammā therassa bhikkhuno saṃvijjanti, tasmā taṃ sabrahmacārī sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjentī’’ti.
But because, Upavāṇa, these five qualities are found in an elder bhikkhu, his fellow practitioners honor him, respect him, revere him, and worship him.”
Này Upavāṇa, vì năm pháp này hiện hữu nơi vị Tỳ-khưu trưởng lão, nên các vị đồng Phạm hạnh kính trọng, tôn kính, cung kính, cúng dường vị ấy.”
Chaṭṭhaṃ.
Sixth.
Thứ sáu.
‘‘Katame pañca?
“Which five?
“Năm pháp ấy là gì?
Kālena vakkhāmi, no akālena; bhūtena vakkhāmi, no abhūtena; saṇhena vakkhāmi, no pharusena; atthasaṃhitena vakkhāmi, no anatthasaṃhitena; mettacitto* vakkhāmi, no dosantaro* .
I will speak at the right time, not at the wrong time; I will speak what is factual, not what is not factual; I will speak gently, not harshly; I will speak what is beneficial, not what is unbeneficial; I will speak with a mind of loving-kindness, not with inner ill-will.
Ta sẽ nói đúng lúc, không phải không đúng lúc; ta sẽ nói đúng sự thật, không phải không đúng sự thật; ta sẽ nói lời ôn hòa, không phải lời thô bạo; ta sẽ nói lời hữu ích, không phải lời vô ích; ta sẽ nói với tâm từ, không phải với tâm thù hằn.
Codakena, āvuso, bhikkhunā paraṃ codetukāmena ime pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo.
A bhikkhu, friends, who is a reprover, who wishes to reprove another, having established these five qualities within himself, should reprove the other.
Này chư Hiền, một Tỳ-khưu muốn quở trách người khác cần phải thiết lập năm pháp này trong nội tâm rồi mới quở trách người khác.
‘‘Idhāhaṃ, āvuso, ekaccaṃ puggalaṃ passāmi akālena codiyamānaṃ no kālena kupitaṃ, abhūtena codiyamānaṃ no bhūtena kupitaṃ, pharusena codiyamānaṃ no saṇhena kupitaṃ, anatthasaṃhitena codiyamānaṃ no atthasaṃhitena kupitaṃ, dosantarena codiyamānaṃ no mettacittena kupitaṃ.
“Friends, here I see a certain person being reproved at the wrong time, not at the right time, and he is angry; being reproved with what is not factual, not with what is factual, and he is angry; being reproved harshly, not gently, and he is angry; being reproved with what is unbeneficial, not with what is beneficial, and he is angry; being reproved with inner ill-will, not with a mind of loving-kindness, and he is angry.
Này chư Hiền, ở đây, ta thấy một số người bị quở trách không đúng lúc, không phải đúng lúc mà nổi giận; bị quở trách không đúng sự thật, không phải đúng sự thật mà nổi giận; bị quở trách bằng lời thô bạo, không phải bằng lời ôn hòa mà nổi giận; bị quở trách bằng lời vô ích, không phải bằng lời hữu ích mà nổi giận; bị quở trách với tâm thù hằn, không phải với tâm từ mà nổi giận.
‘‘Adhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo* – ‘akālenāyasmā cudito no kālena, alaṃ te avippaṭisārāya; abhūtenāyasmā cudito no bhūtena, alaṃ te avippaṭisārāya; pharusenāyasmā cudito no saṇhena, alaṃ te avippaṭisārāya; anatthasaṃhitenāyasmā cudito no atthasaṃhitena, alaṃ te avippaṭisārāya; dosantarenāyasmā cudito no mettacittena, alaṃ te avippaṭisārāyā’ti.
“Friends, to a bhikkhu who is reproved contrary to the Dhamma, regret should be offered in five ways: ‘Venerable sir, you were reproved at the wrong time, not at the right time; let that be enough for your lack of regret; Venerable sir, you were reproved with what is not factual, not with what is factual; let that be enough for your lack of regret; Venerable sir, you were reproved harshly, not gently; let that be enough for your lack of regret; Venerable sir, you were reproved with what is unbeneficial, not with what is beneficial; let that be enough for your lack of regret; Venerable sir, you were reproved with inner ill-will, not with a mind of loving-kindness; let that be enough for your lack of regret.’
Này chư Hiền, đối với Tỳ-khưu bị quở trách không đúng pháp, cần phải thiết lập sự không hối tiếc bằng năm cách: ‘Vị Tôn giả này bị quở trách không đúng lúc, không phải đúng lúc, đủ để vị ấy không hối tiếc; vị Tôn giả này bị quở trách không đúng sự thật, không phải đúng sự thật, đủ để vị ấy không hối tiếc; vị Tôn giả này bị quở trách bằng lời thô bạo, không phải bằng lời ôn hòa, đủ để vị ấy không hối tiếc; vị Tôn giả này bị quở trách bằng lời vô ích, không phải bằng lời hữu ích, đủ để vị ấy không hối tiếc; vị Tôn giả này bị quở trách với tâm thù hằn, không phải với tâm từ, đủ để vị ấy không hối tiếc.’
Adhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo.
Friends, to a bhikkhu who is reproved contrary to the Dhamma, regret should be offered in these five ways.
Này chư Hiền, đối với Tỳ-khưu bị quở trách không đúng pháp, cần phải thiết lập sự không hối tiếc bằng năm cách này.
‘‘Adhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo – ‘akālena te, āvuso, codito* no kālena, alaṃ te vippaṭisārāya; abhūtena te, āvuso, codito no bhūtena, alaṃ te vippaṭisārāya; pharusena te, āvuso, codito no saṇhena, alaṃ te vippaṭisārāya; anatthasaṃhitena te, āvuso, codito no atthasaṃhitena, alaṃ te vippaṭisārāya; dosantarena te, āvuso, codito no mettacittena, alaṃ te vippaṭisārāyā’ti.
“Friends, to a bhikkhu who reproves contrary to the Dhamma, regret should be offered in five ways: ‘Friend, you reproved at the wrong time, not at the right time; let that be enough for your regret; Friend, you reproved with what is not factual, not with what is factual; let that be enough for your regret; Friend, you reproved harshly, not gently; let that be enough for your regret; Friend, you reproved with what is unbeneficial, not with what is beneficial; let that be enough for your regret; Friend, you reproved with inner ill-will, not with a mind of loving-kindness; let that be enough for your regret.’
Này chư Hiền, đối với Tỳ-khưu quở trách không đúng pháp, cần phải thiết lập sự hối tiếc bằng năm cách: ‘Này chư Hiền, ngươi đã quở trách không đúng lúc, không phải đúng lúc, đủ để ngươi hối tiếc; này chư Hiền, ngươi đã quở trách không đúng sự thật, không phải đúng sự thật, đủ để ngươi hối tiếc; này chư Hiền, ngươi đã quở trách bằng lời thô bạo, không phải bằng lời ôn hòa, đủ để ngươi hối tiếc; này chư Hiền, ngươi đã quở trách bằng lời vô ích, không phải bằng lời hữu ích, đủ để ngươi hối tiếc; này chư Hiền, ngươi đã quở trách với tâm thù hằn, không phải với tâm từ, đủ để ngươi hối tiếc.’
Adhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo.
Friends, to a bhikkhu who reproves contrary to the Dhamma, regret should be offered in these five ways.
Này chư Hiền, đối với Tỳ-khưu quở trách không đúng pháp, cần phải thiết lập sự hối tiếc bằng năm cách này.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Vì lý do gì?
Yathā na aññopi bhikkhu abhūtena codetabbaṃ maññeyyāti.
So that no other bhikkhu might think that one should reprove with what is not factual.
Để vị Tỳ-khưu khác không cho rằng cần phải quở trách bằng lời không đúng sự thật.
‘‘Idha panāhaṃ, āvuso, ekaccaṃ puggalaṃ passāmi kālena codiyamānaṃ no akālena kupitaṃ, bhūtena codiyamānaṃ no abhūtena kupitaṃ, saṇhena codiyamānaṃ no pharusena kupitaṃ, atthasaṃhitena codiyamānaṃ no anatthasaṃhitena kupitaṃ, mettacittena codiyamānaṃ no dosantarena kupitaṃ.
“But here, friends, I see a certain person being reproved at the right time, not at the wrong time, and he is not angry; being reproved with what is factual, not with what is not factual, and he is not angry; being reproved gently, not harshly, and he is not angry; being reproved with what is beneficial, not with what is unbeneficial, and he is not angry; being reproved with a mind of loving-kindness, not with inner ill-will, and he is not angry.
Này chư Hiền, ở đây, ta thấy một số người bị quở trách đúng lúc, không phải không đúng lúc mà không nổi giận; bị quở trách đúng sự thật, không phải không đúng sự thật mà không nổi giận; bị quở trách bằng lời ôn hòa, không phải bằng lời thô bạo mà không nổi giận; bị quở trách bằng lời hữu ích, không phải bằng lời vô ích mà không nổi giận; bị quở trách với tâm từ, không phải với tâm thù hằn mà không nổi giận.
‘‘Dhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo – ‘kālenāyasmā cudito no akālena, alaṃ te vippaṭisārāya; bhūtenāyasmā cudito no abhūtena, alaṃ te vippaṭisārāya; saṇhenāyasmā cudito no pharusena, alaṃ te vippaṭisārāya; atthasaṃhitenāyasmā cudito no anatthasaṃhitena, alaṃ te vippaṭisārāya; mettacittenāyasmā cudito no dosantarena, alaṃ te vippaṭisārāyā’ti.
“Friends, to a bhikkhu who is reproved according to the Dhamma, regret should be offered in five ways: ‘Venerable sir, you were reproved at the right time, not at the wrong time; let that be enough for your regret; Venerable sir, you were reproved with what is factual, not with what is not factual; let that be enough for your regret; Venerable sir, you were reproved gently, not harshly; let that be enough for your regret; Venerable sir, you were reproved with what is beneficial, not with what is unbeneficial; let that be enough for your regret; Venerable sir, you were reproved with a mind of loving-kindness, not with inner ill-will; let that be enough for your regret.’
Này chư Hiền, đối với Tỳ-khưu bị quở trách đúng pháp, cần phải thiết lập sự hối tiếc bằng năm cách: ‘Vị Tôn giả này bị quở trách đúng lúc, không phải không đúng lúc, đủ để vị ấy hối tiếc; vị Tôn giả này bị quở trách đúng sự thật, không phải không đúng sự thật, đủ để vị ấy hối tiếc; vị Tôn giả này bị quở trách bằng lời ôn hòa, không phải bằng lời thô bạo, đủ để vị ấy hối tiếc; vị Tôn giả này bị quở trách bằng lời hữu ích, không phải bằng lời vô ích, đủ để vị ấy hối tiếc; vị Tôn giả này bị quở trách với tâm từ, không phải với tâm thù hằn, đủ để vị ấy hối tiếc.’
Dhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo.
Friends, to a bhikkhu who is reproved according to the Dhamma, regret should be offered in these five ways.
Này chư Hiền, đối với Tỳ-khưu bị quở trách đúng pháp, cần phải thiết lập sự hối tiếc bằng năm cách này.
‘‘Dhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo – ‘kālena te, āvuso, codito no akālena, alaṃ te avippaṭisārāya; bhūtena te, āvuso, codito no abhūtena, alaṃ te avippaṭisārāya; saṇhena te, āvuso, codito no pharusena, alaṃ te avippaṭisārāya; atthasaṃhitena te, āvuso, codito no anatthasaṃhitena, alaṃ te avippaṭisārāya; mettacittena te, āvuso, codito no dosantarena, alaṃ te avippaṭisārāyā’ti.
“Friends, to a bhikkhu who reproves according to the Dhamma, lack of regret should be offered in five ways: ‘Friend, you reproved at the right time, not at the wrong time; let that be enough for your lack of regret; Friend, you reproved with what is factual, not with what is not factual; let that be enough for your lack of regret; Friend, you reproved gently, not harshly; let that be enough for your lack of regret; Friend, you reproved with what is beneficial, not with what is unbeneficial; let that be enough for your lack of regret; Friend, you reproved with a mind of loving-kindness, not with inner ill-will; let that be enough for your lack of regret.’
Này chư Hiền, đối với Tỳ-khưu quở trách đúng pháp, cần phải thiết lập sự không hối tiếc bằng năm cách: ‘Này chư Hiền, ngươi đã quở trách đúng lúc, không phải không đúng lúc, đủ để ngươi không hối tiếc; này chư Hiền, ngươi đã quở trách đúng sự thật, không phải không đúng sự thật, đủ để ngươi không hối tiếc; này chư Hiền, ngươi đã quở trách bằng lời ôn hòa, không phải bằng lời thô bạo, đủ để ngươi không hối tiếc; này chư Hiền, ngươi đã quở trách bằng lời hữu ích, không phải bằng lời vô ích, đủ để ngươi không hối tiếc; này chư Hiền, ngươi đã quở trách với tâm từ, không phải với tâm thù hằn, đủ để ngươi không hối tiếc.’
Dhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo.
Friends, to a bhikkhu who reproves according to the Dhamma, lack of regret should be offered in these five ways.
Này chư Hiền, đối với Tỳ-khưu quở trách đúng pháp, cần phải thiết lập sự không hối tiếc bằng năm cách này.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Vì lý do gì?
Yathā aññopi bhikkhu bhūtena coditabbaṃ maññeyyāti.
Just as any other bhikkhu should consider himself to be admonished with what is true.
Để vị Tỳ-khưu khác cho rằng cần phải quở trách bằng lời đúng sự thật.
‘‘Cuditena, āvuso, puggalena dvīsu dhammesu patiṭṭhātabbaṃ – sacce ca, akuppe ca.
“Friend, a person who has been admonished should be established in two qualities: in truth and in imperturbability.
Này chư Hiền, người bị quở trách cần phải an trú vào hai pháp: sự thật và sự không lay chuyển.
Maṃ cepi* , āvuso, pare codeyyuṃ kālena vā akālena vā bhūtena vā abhūtena vā saṇhena vā pharusena vā atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā mettacittā* vā dosantarā* vā, ahampi dvīsuyeva dhammesu patiṭṭhaheyyaṃ – sacce ca, akuppe ca.
Even if others, friend, were to admonish me, whether in due time or out of due time, whether with what is true or what is not true, whether gently or harshly, whether connected with benefit or not connected with benefit, whether with a mind of loving-kindness or with inner ill-will, I too would be established in just two qualities: in truth and in imperturbability.
Này chư Hiền, dù người khác có quở trách ta đúng lúc hay không đúng lúc, đúng sự thật hay không đúng sự thật, bằng lời ôn hòa hay lời thô bạo, bằng lời hữu ích hay lời vô ích, với tâm từ hay tâm thù hằn, ta cũng sẽ an trú vào hai pháp: sự thật và sự không lay chuyển.
Sace jāneyyaṃ – ‘attheso mayi dhammo’ti, ‘atthī’ti naṃ vadeyyaṃ – ‘saṃvijjateso mayi dhammo’ti.
If I were to know, ‘This quality exists in me,’ I would say, ‘It exists’—‘This quality is present in me.’
Nếu ta biết: ‘Pháp ấy có nơi ta’, thì ta sẽ nói: ‘Có’, rằng ‘Pháp ấy hiện hữu nơi ta’.
Sace jāneyyaṃ – ‘nattheso mayi dhammo’ti, ‘natthī’ti naṃ vadeyyaṃ – ‘neso dhammo mayi saṃvijjatī’ti.
If I were to know, ‘This quality does not exist in me,’ I would say, ‘It does not exist’—‘This quality is not present in me.’
Nếu ta biết: ‘Pháp ấy không có nơi ta’, thì ta sẽ nói: ‘Không có’, rằng ‘Pháp ấy không hiện hữu nơi ta’.
‘‘Ye te, bhante, puggalā assaddhā jīvikatthā na saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā saṭhā māyāvino ketabino* uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā indriyesu aguttadvārā bhojane amattaññuno jāgariyaṃ ananuyuttā sāmaññe anapekkhavanto sikkhāya na tibbagāravā bāhulikā sāthalikā okkamane pubbaṅgamā paviveke nikkhittadhurā kusītā hīnavīriyā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā vibbhantacittā duppaññā eḷamūgā, te mayā evaṃ vuccamānā na padakkhiṇaṃ gaṇhanti.
“Those individuals, Venerable Sir, who are faithless, seeking a livelihood, not having faith, gone forth from home to homelessness, deceitful, fraudulent, cunning, arrogant, conceited, fickle, talkative, garrulous, unguarded in their sense faculties, immoderate in eating, not devoted to wakefulness, unconcerned with ascetic practices, not intensely respectful of the training, given to indulgence, lazy, foremost in backsliding, having laid down the burden of seclusion, indolent, of weak energy, of lost mindfulness, without full comprehension, unconcentrated, with wandering minds, of poor wisdom, and deaf-mute—they do not take it in the right way when I speak to them in this manner.
“Bạch Thế Tôn, những người không có đức tin, xuất gia từ bỏ gia đình vì lợi dưỡng chứ không phải vì đức tin, xảo quyệt, lừa dối, gian trá, kiêu căng, ngạo mạn, phù phiếm, nói nhiều, nói lung tung, không phòng hộ các căn, không tiết độ trong ăn uống, không chuyên cần thức tỉnh, không quan tâm đến đời sống xuất gia, không có lòng tôn kính mạnh mẽ đối với giới luật, ham lợi lộc, lười biếng, đi trước trong việc làm phi pháp, bỏ bê sự độc cư, lười nhác, yếu kém tinh tấn, thất niệm, thiếu tỉnh giác, không định tâm, tâm tán loạn, kém trí tuệ, đần độn câm lặng – những người như vậy, khi được con nói như thế, họ không chấp nhận một cách kính cẩn.
‘‘Ye pana te, bhante, kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā asaṭhā amāyāvino aketabino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā indriyesu guttadvārā bhojane mattaññuno jāgariyaṃ anuyuttā sāmaññe apekkhavanto sikkhāya tibbagāravā na bāhulikā na sāthalikā okkamane nikkhittadhurā paviveke pubbaṅgamā āraddhavīriyā pahitattā upaṭṭhitassatino sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto aneḷamūgā, te mayā evaṃ vuccamānā padakkhiṇaṃ gaṇhantīti.
But those noble sons, Venerable Sir, who are faithful, gone forth from home to homelessness, not deceitful, not fraudulent, not cunning, not arrogant, not conceited, not fickle, not talkative, not garrulous, guarded in their sense faculties, moderate in eating, devoted to wakefulness, concerned with ascetic practices, intensely respectful of the training, not given to indulgence, not lazy, having laid down the burden of backsliding, foremost in seclusion, of aroused energy, with minds directed, of established mindfulness, with full comprehension, concentrated, with unified minds, wise, and not deaf-mute—they do take it in the right way when I speak to them in this manner.”
Còn những thiện gia nam tử, bạch Thế Tôn, có đức tin, xuất gia từ bỏ gia đình vì đức tin, không xảo quyệt, không lừa dối, không gian trá, không kiêu căng, không ngạo mạn, không phù phiếm, không nói nhiều, không nói lung tung, phòng hộ các căn, tiết độ trong ăn uống, chuyên cần thức tỉnh, quan tâm đến đời sống xuất gia, có lòng tôn kính mạnh mẽ đối với giới luật, không ham lợi lộc, không lười biếng, bỏ bê việc làm phi pháp, đi trước trong sự độc cư, tinh tấn dũng mãnh, tâm kiên định, chánh niệm hiện tiền, tỉnh giác, định tâm, tâm nhất điểm, có trí tuệ, không đần độn câm lặng – những người như vậy, khi được con nói như thế, họ chấp nhận một cách kính cẩn.”
‘‘Ye te, sāriputta, puggalā assaddhā jīvikatthā na saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā saṭhā māyāvino ketabino uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā indriyesu aguttadvārā bhojane amattaññuno jāgariyaṃ ananuyuttā sāmaññe anapekkhavanto sikkhāya na tibbagāravā bāhulikā sāthalikā okkamane pubbaṅgamā paviveke nikkhittadhurā kusītā hīnavīriyā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā vibbhantacittā duppaññā eḷamūgā, tiṭṭhantu te.
“Those individuals, Sāriputta, who are faithless, seeking a livelihood, not having faith, gone forth from home to homelessness, deceitful, fraudulent, cunning, arrogant, conceited, fickle, talkative, garrulous, unguarded in their sense faculties, immoderate in eating, not devoted to wakefulness, unconcerned with ascetic practices, not intensely respectful of the training, given to indulgence, lazy, foremost in backsliding, having laid down the burden of seclusion, indolent, of weak energy, of lost mindfulness, without full comprehension, unconcentrated, with wandering minds, of poor wisdom, and deaf-mute—let them be.
“Này Sāriputta, những người không có đức tin, xuất gia từ bỏ gia đình vì lợi dưỡng chứ không phải vì đức tin, xảo quyệt, lừa dối, gian trá, kiêu căng, ngạo mạn, phù phiếm, nói nhiều, nói lung tung, không phòng hộ các căn, không tiết độ trong ăn uống, không chuyên cần thức tỉnh, không quan tâm đến đời sống xuất gia, không có lòng tôn kính mạnh mẽ đối với giới luật, ham lợi lộc, lười biếng, đi trước trong việc làm phi pháp, bỏ bê sự độc cư, lười nhác, yếu kém tinh tấn, thất niệm, thiếu tỉnh giác, không định tâm, tâm tán loạn, kém trí tuệ, đần độn câm lặng – những người ấy hãy để yên đó.
‘‘Ye pana, te sāriputta, kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā asaṭhā amāyāvino aketabino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā indriyesu guttadvārā bhojane mattaññuno jāgariyaṃ anuyuttā sāmaññe apekkhavanto sikkhāya tibbagāravā na bāhulikā na sāthalikā okkamane nikkhittadhurā paviveke pubbaṅgamā āraddhavīriyā pahitattā upaṭṭhitassatino sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto aneḷamūgā, te tvaṃ, sāriputta, vadeyyāsi.
But those noble sons, Sāriputta, who are faithful, gone forth from home to homelessness, not deceitful, not fraudulent, not cunning, not arrogant, not conceited, not fickle, not talkative, not garrulous, guarded in their sense faculties, moderate in eating, devoted to wakefulness, concerned with ascetic practices, intensely respectful of the training, not given to indulgence, not lazy, having laid down the burden of backsliding, foremost in seclusion, of aroused energy, with minds directed, of established mindfulness, with full comprehension, concentrated, with unified minds, wise, and not deaf-mute—you, Sāriputta, should speak to them.
Còn những thiện gia nam tử, này Sāriputta, có đức tin, xuất gia từ bỏ gia đình vì đức tin, không xảo quyệt, không lừa dối, không gian trá, không kiêu căng, không ngạo mạn, không phù phiếm, không nói nhiều, không nói lung tung, phòng hộ các căn, tiết độ trong ăn uống, chuyên cần thức tỉnh, quan tâm đến đời sống xuất gia, có lòng tôn kính mạnh mẽ đối với giới luật, không ham lợi lộc, không lười biếng, bỏ bê việc làm phi pháp, đi trước trong sự độc cư, tinh tấn dũng mãnh, tâm kiên định, chánh niệm hiện tiền, tỉnh giác, định tâm, tâm nhất điểm, có trí tuệ, không đần độn câm lặng – này Sāriputta, con hãy khuyên dạy những người ấy.
Ovada, sāriputta, sabrahmacārī; anusāsa, sāriputta, sabrahmacārī – ‘asaddhammā vuṭṭhāpetvā saddhamme patiṭṭhāpessāmi sabrahmacārī’ti.
Admonish, Sāriputta, your fellow bhikkhus; instruct, Sāriputta, your fellow bhikkhus—‘I will raise my fellow bhikkhus out of unwholesome qualities and establish them in wholesome qualities.’
Này Sāriputta, hãy khuyên răn các vị đồng phạm hạnh; này Sāriputta, hãy giáo huấn các vị đồng phạm hạnh – ‘Con sẽ giúp các vị đồng phạm hạnh từ bỏ ác pháp và an trú vào thiện pháp.’
Evañhi te, sāriputta, sikkhitabba’’nti.
This is how you, Sāriputta, should train.”
Này Sāriputta, con phải học tập như vậy.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Bài kinh thứ bảy.
168. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘dussīlassa, āvuso, sīlavipannassa hatūpaniso hoti sammāsamādhi; sammāsamādhimhi asati sammāsamādhivipannassa hatūpanisaṃ hoti yathābhūtañāṇadassanaṃ; yathābhūtañāṇadassane asati yathābhūtañāṇadassanavipannassa hatūpaniso hoti nibbidāvirāgo; nibbidāvirāge asati nibbidāvirāgavipannassa hatūpanisaṃ hoti vimuttiñāṇadassanaṃ.
168. There, indeed, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus: ‘‘Friends, for one who is immoral, whose virtue is corrupted, right concentration has no foundation. When right concentration is absent, for one whose right concentration is corrupted, knowledge and vision of things as they really are has no foundation. When knowledge and vision of things as they really are is absent, for one whose knowledge and vision of things as they really are is corrupted, disenchantment and dispassion has no foundation. When disenchantment and dispassion is absent, for one whose disenchantment and dispassion is corrupted, knowledge and vision of liberation has no foundation.
168. Khi ấy, Tôn giả Sāriputta nói với các Tỳ-khưu: “Thưa chư Hiền, đối với người ác giới, giới bị hư hoại, chánh Định bị hủy diệt; khi không có chánh Định, đối với người chánh Định bị hư hoại, Tri kiến như thật bị hủy diệt; khi không có Tri kiến như thật, đối với người Tri kiến như thật bị hư hoại, sự nhàm chán và ly tham bị hủy diệt; khi không có sự nhàm chán và ly tham, đối với người sự nhàm chán và ly tham bị hư hoại, Tri kiến giải thoát bị hủy diệt.
Seyyathāpi, āvuso, rukkho sākhāpalāsavipanno.
Just as, friends, a tree whose branches and leaves are corrupted.
Thưa chư Hiền, ví như một cái cây bị hư hoại cành lá.
Tassa papaṭikāpi na pāripūriṃ gacchati, tacopi …pe… pheggupi… sāropi na pāripūriṃ gacchati.
Its bark does not reach full development, its inner bark… its sapwood… its heartwood does not reach full development.
Vỏ ngoài của nó cũng không thể phát triển đầy đủ, vỏ trong…pe… lõi mềm… lõi cứng cũng không thể phát triển đầy đủ.
Evamevaṃ kho, āvuso, dussīlassa sīlavipannassa hatūpaniso hoti sammāsamādhi; sammāsamādhimhi asati sammāsamādhivipannassa hatūpanisaṃ hoti yathābhūtañāṇadassanaṃ; yathābhūtañāṇadassane asati yathābhūtañāṇadassanavipannassa hatūpaniso hoti nibbidāvirāgo; nibbidāvirāge asati nibbidāvirāgavipannassa hatūpanisaṃ hoti vimuttiñāṇadassanaṃ.
Even so, friends, for one who is immoral, whose virtue is corrupted, right concentration has no foundation. When right concentration is absent, for one whose right concentration is corrupted, knowledge and vision of things as they really are has no foundation. When knowledge and vision of things as they really are is absent, for one whose knowledge and vision of things as they really are is corrupted, disenchantment and dispassion has no foundation. When disenchantment and dispassion is absent, for one whose disenchantment and dispassion is corrupted, knowledge and vision of liberation has no foundation.
Cũng vậy, thưa chư Hiền, đối với người ác giới, giới bị hư hoại, chánh Định bị hủy diệt; khi không có chánh Định, đối với người chánh Định bị hư hoại, Tri kiến như thật bị hủy diệt; khi không có Tri kiến như thật, đối với người Tri kiến như thật bị hư hoại, sự nhàm chán và ly tham bị hủy diệt; khi không có sự nhàm chán và ly tham, đối với người sự nhàm chán và ly tham bị hư hoại, Tri kiến giải thoát bị hủy diệt.
‘‘Sīlavato, āvuso, sīlasampannassa upanisasampanno hoti sammāsamādhi; sammāsamādhimhi sati sammāsamādhisampannassa upanisasampannaṃ hoti yathābhūtañāṇadassanaṃ; yathābhūtañāṇadassane sati yathābhūtañāṇadassanasampannassa upanisasampanno hoti nibbidāvirāgo; nibbidāvirāge sati nibbidāvirāgasampannassa upanisasampannaṃ hoti vimuttiñāṇadassanaṃ.
‘‘Friends, for one who is virtuous, whose virtue is accomplished, right concentration has an accomplished foundation. When right concentration is present, for one whose right concentration is accomplished, knowledge and vision of things as they really are has an accomplished foundation. When knowledge and vision of things as they really are is present, for one whose knowledge and vision of things as they really are is accomplished, disenchantment and dispassion has an accomplished foundation. When disenchantment and dispassion is present, for one whose disenchantment and dispassion is accomplished, knowledge and vision of liberation has an accomplished foundation.
Thưa chư Hiền, đối với người có giới, giới được viên mãn, chánh Định được viên mãn duyên khởi; khi có chánh Định, đối với người chánh Định được viên mãn, Tri kiến như thật được viên mãn duyên khởi; khi có Tri kiến như thật, đối với người Tri kiến như thật được viên mãn, sự nhàm chán và ly tham được viên mãn duyên khởi; khi có sự nhàm chán và ly tham, đối với người sự nhàm chán và ly tham được viên mãn, Tri kiến giải thoát được viên mãn duyên khởi.
Seyyathāpi, āvuso, rukkho, sākhāpalāsasampanno.
Just as, friends, a tree whose branches and leaves are accomplished.
Thưa chư Hiền, ví như một cái cây có cành lá sum suê.
Tassa papaṭikāpi pāripūriṃ gacchati, tacopi…pe… pheggupi… sāropi pāripūriṃ gacchati.
Its bark reaches full development, its inner bark… its sapwood… its heartwood reaches full development.
Vỏ ngoài của nó cũng phát triển đầy đủ, vỏ trong…pe… lõi mềm… lõi cứng cũng phát triển đầy đủ.
Evamevaṃ kho, āvuso, sīlavato sīlasampannassa upanisasampanno hoti sammāsamādhi; sammāsamādhimhi sati sammāsamādhisampannassa upanisasampannaṃ hoti yathābhūtañāṇadassanaṃ; yathābhūtañāṇadassane sati yathābhūtañāṇadassanasampannassa upanisasampanno hoti nibbidāvirāgo; nibbidāvirāge sati nibbidāvirāgasampannassa upanisasampannaṃ hoti vimuttiñāṇadassana’’nti* .
Even so, friends, for one who is virtuous, whose virtue is accomplished, right concentration has an accomplished foundation. When right concentration is present, for one whose right concentration is accomplished, knowledge and vision of things as they really are has an accomplished foundation. When knowledge and vision of things as they really are is present, for one whose knowledge and vision of things as they really are is accomplished, disenchantment and dispassion has an accomplished foundation. When disenchantment and dispassion is present, for one whose disenchantment and dispassion is accomplished, knowledge and vision of liberation has an accomplished foundation.’’
Cũng vậy, thưa chư Hiền, đối với người có giới, giới được viên mãn, chánh Định được viên mãn duyên khởi; khi có chánh Định, đối với người chánh Định được viên mãn, Tri kiến như thật được viên mãn duyên khởi; khi có Tri kiến như thật, đối với người Tri kiến như thật được viên mãn, sự nhàm chán và ly tham được viên mãn duyên khởi; khi có sự nhàm chán và ly tham, đối với người sự nhàm chán và ly tham được viên mãn, Tri kiến giải thoát được viên mãn duyên khởi.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Bài kinh thứ tám.
169. Atha kho āyasmā ānando yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi.
169. Then Venerable Ānanda approached Venerable Sāriputta; having approached, he exchanged greetings with Venerable Sāriputta.
169. Rồi Tôn giả Ānanda đi đến chỗ Tôn giả Sāriputta; sau khi đến, Tôn giả Ānanda trao đổi những lời chào hỏi thân mật với Tôn giả Sāriputta.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ* vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having exchanged courteous and memorable talk, he sat down to one side.
Sau khi kết thúc những lời chào hỏi thân mật và đáng ghi nhớ, Tôn giả Ānanda ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
Seated to one side, Venerable Ānanda said to Venerable Sāriputta:
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda nói với Tôn giả Sāriputta rằng:
‘‘Kittāvatā nu kho, āvuso sāriputta, bhikkhu khippanisanti ca hoti, kusalesu dhammesu suggahitaggāhī ca, bahuñca gaṇhāti, gahitañcassa nappamussatī’’ti?
‘‘To what extent, friend Sāriputta, is a bhikkhu quick to understand, skillful in grasping wholesome states, learns much, and what he has learned is not forgotten?’’
“Thưa Hiền giả Sāriputta, một Tỳ-khưu được xem là nhanh chóng hiểu biết, nắm giữ vững chắc các thiện pháp, tiếp thu nhiều và không quên những gì đã tiếp thu là do có bao nhiêu điều kiện?”
‘‘Āyasmā kho ānando bahussuto.
‘‘Venerable Ānanda is learned.
“Tôn giả Ānanda là bậc đa văn.
Paṭibhātu āyasmantaṃyeva ānanda’’nti.
May Venerable Ānanda himself explain it.’’
Xin Tôn giả Ānanda tự trả lời.”
‘‘Tenahāvuso sāriputta, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti.
‘‘Then, friend Sāriputta, listen, attend carefully; I will speak.’’
“Vậy thì, thưa Hiền giả Sāriputta, hãy lắng nghe, hãy chú ý cẩn thận; tôi sẽ nói.”
‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā sāriputto āyasmato ānandassa paccassosi.
‘‘Yes, friend,’’ Venerable Sāriputta replied to Venerable Ānanda.
“Vâng, thưa Hiền giả,” Tôn giả Sāriputta đáp lời Tôn giả Ānanda.
Āyasmā ānando etadavoca –
Venerable Ānanda said:
Tôn giả Ānanda nói:
‘‘Idhāvuso sāriputta, bhikkhu atthakusalo ca hoti, dhammakusalo ca, byañjanakusalo ca, niruttikusalo ca, pubbāparakusalo ca.
‘‘Here, friend Sāriputta, a bhikkhu is skilled in meaning, skilled in the Dhamma, skilled in expression, skilled in language, and skilled in sequence.
“Ở đây, thưa Hiền giả Sāriputta, một Tỳ-khưu là người thiện xảo về ý nghĩa (attha), thiện xảo về giáo pháp (dhamma), thiện xảo về văn tự (byañjana), thiện xảo về ngữ pháp (nirutti), và thiện xảo về thứ tự trước sau (pubbāpara).
Ettāvatā kho, āvuso sāriputta, bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu, suggahitaggāhī ca, bahuñca gaṇhāti, gahitañcassa nappamussatī’’ti.
To this extent, friend Sāriputta, a bhikkhu is quick to understand wholesome states, skillful in grasping them, learns much, and what he has learned is not forgotten.’’
Thưa Hiền giả Sāriputta, do có bấy nhiêu điều kiện mà một Tỳ-khưu là người nhanh chóng hiểu biết các thiện pháp, nắm giữ vững chắc, tiếp thu nhiều và không quên những gì đã tiếp thu.”
‘‘Acchariyaṃ, āvuso!
‘‘Wonderful, friend!
“Thật kỳ diệu, thưa Hiền giả!
Abbhutaṃ, āvuso!!
Amazing, friend!
Thật phi thường, thưa Hiền giả!
Yāva subhāsitaṃ cidaṃ āyasmatā ānandena.
How well spoken this is by Venerable Ānanda.
Lời Tôn giả Ānanda đã nói thật là hay.
Imehi ca mayaṃ pañcahi dhammehi samannāgataṃ āyasmantaṃ ānandaṃ dhārema – ‘āyasmā ānando atthakusalo dhammakusalo byañjanakusalo niruttikusalo pubbāparakusalo’’’ti.
And we remember Venerable Ānanda as endowed with these five qualities: ‘Venerable Ānanda is skilled in meaning, skilled in the Dhamma, skilled in expression, skilled in language, and skilled in sequence.’’’
Chúng tôi ghi nhận Tôn giả Ānanda là người đầy đủ năm pháp này: ‘Tôn giả Ānanda thiện xảo về ý nghĩa, thiện xảo về giáo pháp, thiện xảo về văn tự, thiện xảo về ngữ pháp, thiện xảo về thứ tự trước sau.’”
Navamaṃ.
The Ninth.
Bài kinh thứ chín.
170. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme.
170. At one time, the Venerable Ānanda was staying in Kosambī, at Ghositārāma.
170. Một thời, Tôn giả Ānanda trú tại Kosambī, trong khu vườn Ghositārāma.
Atha kho āyasmā bhaddaji yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi.
Then the Venerable Bhaddaji approached the Venerable Ānanda; having approached, he exchanged greetings with the Venerable Ānanda.
Rồi Tôn giả Bhaddaji đi đến chỗ Tôn giả Ānanda; sau khi đến, Tôn giả Bhaddaji đã đàm luận với Tôn giả Ānanda.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having concluded the courteous and memorable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật và đáng ghi nhớ, Tôn giả ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaddajiṃ āyasmā ānando etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, āvuso bhaddaji, dassanānaṃ aggaṃ, kiṃ savanānaṃ aggaṃ, kiṃ sukhānaṃ aggaṃ, kiṃ saññānaṃ aggaṃ, kiṃ bhavānaṃ agga’’nti?
As the Venerable Bhaddaji was sitting to one side, the Venerable Ānanda said to him: “Now, friend Bhaddaji, what is the foremost of sights, what is the foremost of hearings, what is the foremost of pleasures, what is the foremost of perceptions, what is the foremost of existences?”
Khi Tôn giả Bhaddaji ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda đã nói với Tôn giả ấy rằng: “Này Hiền giả Bhaddaji, trong tất cả sự thấy, sự thấy nào là tối thượng? Trong tất cả sự nghe, sự nghe nào là tối thượng? Trong tất cả sự lạc, sự lạc nào là tối thượng? Trong tất cả sự tưởng, sự tưởng nào là tối thượng? Trong tất cả các cõi hữu, cõi hữu nào là tối thượng?”
‘‘Atthāvuso, brahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī, yo taṃ brahmānaṃ passati, idaṃ dassanānaṃ aggaṃ.
“There is, friend, Brahmā, the conqueror, unconquered, all-seeing, wielding power. Whoever sees that Brahmā, this is the foremost of sights.
“Này Hiền giả, có một vị Phạm thiên Abhibhū, không bị chi phối, thấy được những điều khác, có quyền năng chi phối. Ai thấy được vị Phạm thiên ấy, đây là sự thấy tối thượng.
Atthāvuso, ābhassarā nāma devā sukhena abhisannā parisannā.
There are, friend, the devas called Ābhassarā, completely immersed and pervaded by pleasure.
Này Hiền giả, có các vị chư thiên tên là Ābhassarā, tràn đầy và sung mãn với sự lạc.
Te kadāci karahaci udānaṃ udānenti – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’nti!
They, from time to time, utter an exclamation: ‘Oh, what bliss! Oh, what bliss!’
Thỉnh thoảng, các vị ấy thốt lên lời cảm thán: ‘Ôi, thật là lạc! Ôi, thật là lạc!’
Yo taṃ saddaṃ suṇāti, idaṃ savanānaṃ aggaṃ.
Whoever hears that sound, this is the foremost of hearings.
Ai nghe được âm thanh ấy, đây là sự nghe tối thượng.
Atthāvuso, subhakiṇhā nāma devā.
There are, friend, the devas called Subhakiṇhā.
Này Hiền giả, có các vị chư thiên tên là Subhakiṇhā.
Te santaṃyeva tusitā sukhaṃ paṭivedenti, idaṃ sukhānaṃ aggaṃ.
They experience a tranquil pleasure, even while in Tusita heaven; this is the foremost of pleasures.
Các vị ấy cảm nhận sự lạc thanh tịnh khi ở cõi Tusita, đây là sự lạc tối thượng.
Atthāvuso, ākiñcaññāyatanūpagā devā, idaṃ saññānaṃ aggaṃ.
There are, friend, the devas who have attained the base of no-thingness; this is the foremost of perceptions.
Này Hiền giả, có các vị chư thiên đã đạt đến cõi Vô Sở Hữu Xứ (Ākiñcaññāyatana), đây là sự tưởng tối thượng.
Atthāvuso, nevasaññānāsaññāyatanūpagā devā, idaṃ bhavānaṃ agga’’nti.
There are, friend, the devas who have attained the base of neither-perception-nor-non-perception; this is the foremost of existences.”
Này Hiền giả, có các vị chư thiên đã đạt đến cõi Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ (Nevasaññānāsaññāyatana), đây là cõi hữu tối thượng.”
‘‘Sameti kho idaṃ āyasmato bhaddajissa, yadidaṃ bahunā janenā’’ti?
“Does this, Venerable Bhaddaji, agree with what many people say?”
“Lời này của Tôn giả Bhaddaji có phù hợp với quan điểm của nhiều người không?”
‘‘Āyasmā kho, ānando, bahussuto.
“The Venerable Ānanda is indeed learned.
“Này Tôn giả Ānanda, Tôn giả là bậc đa văn.
Paṭibhātu āyasmantaṃyeva ānanda’’nti.
May the Venerable Ānanda himself explain.”
Xin Tôn giả Ānanda hãy trả lời.”
‘‘Tenahāvuso bhaddaji, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti.
“Then, friend Bhaddaji, listen, pay close attention; I will speak.”
“Vậy thì này Hiền giả Bhaddaji, hãy lắng nghe, hãy chú ý kỹ; tôi sẽ nói.”
‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā bhaddaji āyasmato ānandassa paccassosi.
“Yes, friend,” replied the Venerable Bhaddaji to the Venerable Ānanda.
“Vâng, thưa Hiền giả,” Tôn giả Bhaddaji đã trả lời Tôn giả Ānanda.
Āyasmā ānando etadavoca –
The Venerable Ānanda said this:
Tôn giả Ānanda đã nói như sau:
‘‘Yathā passato kho, āvuso, anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ dassanānaṃ aggaṃ.
“When one sees, friend, and immediately there is the destruction of the āsavas, this is the foremost of sights.
“Này Hiền giả, sự thấy nào mà ngay sau đó các lậu hoặc được đoạn tận, đây là sự thấy tối thượng.
Yathā suṇato anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ savanānaṃ aggaṃ.
When one hears, and immediately there is the destruction of the āsavas, this is the foremost of hearings.
Sự nghe nào mà ngay sau đó các lậu hoặc được đoạn tận, đây là sự nghe tối thượng.
Yathā sukhitassa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ sukhānaṃ aggaṃ.
When one is happy, and immediately there is the destruction of the āsavas, this is the foremost of pleasures.
Sự lạc nào mà ngay sau đó các lậu hoặc được đoạn tận, đây là sự lạc tối thượng.
Yathā saññissa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ saññānaṃ aggaṃ.
When one perceives, and immediately there is the destruction of the āsavas, this is the foremost of perceptions.
Sự tưởng nào mà ngay sau đó các lậu hoặc được đoạn tận, đây là sự tưởng tối thượng.
Yathā bhūtassa anantarā āsavānaṃ khayo hoti, idaṃ bhavānaṃ agga’’nti.
When one exists, and immediately there is the destruction of the āsavas, this is the foremost of existences.”
Cõi hữu nào mà ngay sau đó các lậu hoặc được đoạn tận, đây là cõi hữu tối thượng.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Thứ mười.