123. Evaṃ paṭikkhepapavāraṇāvinicchayaṃ kathetvā idāni pabbajjāvinicchayaṃ kathetuṃ ‘‘pabbajjāti ettha panā’’tyādimāha.
Having thus explained the decision regarding prohibition and pavāraṇā, the teacher now states, "Pabbajjā, here…" and so on, in order to explain the decision regarding pabbajjā.
123. Sau khi đã nói về quyết định paṭikkhepa-pavāraṇā (từ chối thọ thực), bây giờ để nói về quyết định pabbajjā (xuất gia), đã nói “pabbajjāti ettha panā” (trong pabbajjā này) và vân vân.
Tattha paṭhamaṃ vajitabbāti pabbajjā, upasampadāto paṭhamaṃ upagacchitabbāti attho.
Here, pabbajjā means that which should be approached first, i.e., that which should be approached before upasampadā.
Ở đó, pabbajjā nghĩa là điều phải được đến trước tiên, nghĩa là điều phải được đến trước khi thọ giới Tỳ khưu.
Pa-pubba vaja gatimhīti dhātu.
The root is vaja (to go) preceded by pa-.
Gốc từ là vaja (đi) với tiền tố pa-.
Kulaputtanti ācārakulaputtaṃ sandhāya vadati.
Kulaputta refers to a noble son in terms of conduct.
Kulaputta (thiện gia nam tử) được nói đến để chỉ thiện gia nam tử có hành vi tốt.
Ye puggalā paṭikkhittā, te vajjetvāti sambandho.
The connection is: avoiding those individuals who are prohibited.
Có sự liên kết rằng: tránh những người bị cấm.
Pabbajjādosavirahitoti pabbajjāya antarāyakarehi pañcābādhādidosehi virahito.
Pabbajjādosavirahito means free from the faults that are hindrances to pabbajjā, such as the five diseases and so on.
Pabbajjādosavirahito (không có lỗi làm chướng ngại cho việc xuất gia) nghĩa là không có những lỗi như năm bệnh tật, v.v. gây chướng ngại cho việc xuất gia.
Nakhapiṭṭhippamāṇanti ettha kaniṭṭhaṅgulinakhapiṭṭhi adhippetā.
In nakhapiṭṭhippamāṇaṃ (the size of a fingernail), the fingernail of the little finger is intended.
Trong Nakhapiṭṭhippamāṇa (bằng kích thước móng tay), ý muốn nói là móng tay út.
‘‘Tañce nakhapiṭṭhippamāṇampi vaḍḍhanapakkhe ṭhitaṃ hoti, na pabbājetabboti iminā sāmaññalakkhaṇaṃ dassitaṃ, tasmā yattha katthaci sarīrāvayavesu nakhapiṭṭhippamāṇaṃ vaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ ce, na vaṭṭatīti siddhaṃ.
"If it is the size of a fingernail and is in a growing state, he should not be given pabbajjā." By this, the general characteristic is shown. Therefore, it is established that if a lesion of fingernail-size is in a growing state on any part of the body, it is not permissible.
“Tañce nakhapiṭṭhippamāṇampi vaḍḍhanapakkhe ṭhitaṃ hoti, na pabbājetabbo” (nếu nó có kích thước bằng móng tay và đang trong giai đoạn phát triển, thì không nên cho xuất gia) – qua câu này, đặc tính chung đã được chỉ ra. Do đó, nếu ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể có bệnh bằng kích thước móng tay và đang trong giai đoạn phát triển, thì không được phép xuất gia.
Evañca sati nakhapiṭṭhippamāṇampi avaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ ce, sabbattha vaṭṭatīti āpannaṃ, tañca na sāmaññato adhippetanti padesaviseseyeva niyametvā dassento ‘sace panā’tiādimāha.
If this were the case, it would follow that if a lesion of fingernail-size were in a non-growing state, it would be permissible everywhere. However, since this is not intended as a general rule, the teacher states, "But if…" and so on, to specify it to particular places.
Và khi đó, nếu bệnh bằng kích thước móng tay nhưng không trong giai đoạn phát triển, thì được phép xuất gia ở mọi nơi – điều này sẽ xảy ra, nhưng điều đó không được chấp nhận một cách chung chung. Vì vậy, để chỉ ra một cách cụ thể về nơi chốn, đã nói “sace panā” (nhưng nếu) và vân vân.
Sace hi avisesena nakhapiṭṭhippamāṇaṃ avaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ vaṭṭeyya, ‘nivāsanapārupanehi pakatipaṭicchannaṭṭhāne’ti padesaniyamaṃ na kareyya, tasmā nivāsanapārupanehi pakatipaṭicchannaṭṭhānato aññattha nakhapiṭṭhippamāṇaṃ avaḍḍhanakapakkhe ṭhitampi na vaṭṭatīti siddhaṃ.
For if a fingernail-sized lesion, being in a non-growing state, were permissible without distinction, then the restriction to "places normally covered by the lower and upper robes" would not have been made. Therefore, it is established that a fingernail-sized lesion, even if in a non-growing state, is not permissible in places other than those normally covered by the lower and upper robes.
Nếu bệnh bằng kích thước móng tay mà không trong giai đoạn phát triển được phép xuất gia một cách không phân biệt, thì sẽ không có sự quy định về nơi chốn như “ở những chỗ thường được che đậy bằng y phục và áo choàng”. Do đó, đã xác định rằng ở những chỗ khác ngoài những chỗ thường được che đậy bằng y phục và áo choàng, ngay cả khi bệnh bằng kích thước móng tay và không trong giai đoạn phát triển cũng không được phép xuất gia.
Nakhapiṭṭhippamāṇato khuddakataraṃ pana avaḍḍhanakapakkhe vā vaḍḍhanakapakkhe vā ṭhitaṃ hotu, vaṭṭati nakhapiṭṭhippamāṇato khuddakatarassa vaḍḍhanakapakkhe avaḍḍhanakapakkhe vā ṭhitassa mukhādīsuyeva paṭikkhittattā’’ti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.88) vuttaṃ.
However, a lesion smaller than fingernail-size, whether in a non-growing state or a growing state, is permissible, because a lesion smaller than fingernail-size, whether in a growing or non-growing state, is prohibited only on the face and so on. This is stated in the Sāratthadīpanī.
Tuy nhiên, bệnh nhỏ hơn kích thước móng tay, dù đang trong giai đoạn phát triển hay không, đều được phép xuất gia, vì bệnh nhỏ hơn kích thước móng tay chỉ bị cấm ở những chỗ như miệng, v.v. – điều này đã được nói trong Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.88).
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 88-89) pana ‘‘paṭicchannaṭṭhāne nakhapiṭṭhippamāṇaṃ avaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ hoti, vaṭṭatīti vuttattā appaṭicchannaṭṭhāne tādisampi na vaṭṭati, paṭicchannaṭṭhānepi ca vaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ na vaṭṭatīti siddhameva hoti.
In the Vimativinodanī, however, it is stated: "Since it is said that a fingernail-sized lesion in a non-growing state is permissible in a covered place, such a lesion is not permissible in an uncovered place. And it is already established that a lesion in a growing state is not permissible even in a covered place.
Trong Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 88-89), đã nói rằng: “Vì đã nói rằng nếu bệnh bằng kích thước móng tay ở chỗ che đậy và không trong giai đoạn phát triển thì được phép, nên ở chỗ không che đậy, ngay cả bệnh tương tự cũng không được phép, và ở chỗ che đậy, bệnh đang trong giai đoạn phát triển thì hiển nhiên là không được phép.
Pākaṭaṭṭhānepi pana nakhapiṭṭhippamāṇato ūnataraṃ avaḍḍhanakaṃ vaṭṭatīti ye gaṇheyyuṃ, tesaṃ taṃ gahaṇaṃ paṭisedhetuṃ ‘mukhe panā’tiādi vutta’’nti vuttaṃ.
But to refute the view of those who might hold that a non-growing lesion smaller than fingernail-size is permissible even in an exposed place, the statement 'But on the face…' and so on, was made."
Tuy nhiên, để bác bỏ quan điểm của những người cho rằng ở chỗ lộ thiên, bệnh nhỏ hơn kích thước móng tay và không trong giai đoạn phát triển thì được phép, đã nói ‘mukhe panā’ (nhưng ở miệng) và vân vân”.
Godhā…pe… na vaṭṭatīti iminā tādisopi rogo kuṭṭheyeva antogadhoti dasseti.
By "godhā…pe… is not permissible," it is shown that such a disease is included within leprosy.
Godhā…pe… na vaṭṭatī (bệnh godhā…vân vân… không được phép) – qua câu này, chỉ ra rằng bệnh tương tự cũng thuộc loại bệnh phong.
Gaṇḍepi iminā nayena vinicchayo veditabbo.
The decision regarding boils should also be understood in this manner.
Đối với mụn nhọt cũng vậy, cần phải hiểu theo cách này.
Tattha pana mukhādīsu kolaṭṭhimattato khuddakataropi gaṇḍo na vaṭṭatīti visuṃ na dassito.
However, it is not separately shown there that even a boil smaller than the size of a jujube seed on the face and so on is not permissible.
Tuy nhiên, ở đó, không chỉ rõ rằng ngay cả mụn nhọt nhỏ hơn kích thước hạt táo tàu ở miệng, v.v. cũng không được phép.
‘‘Appaṭicchannaṭṭhāne avaḍḍhanakapakkhe ṭhitepi na vaṭṭatī’’ti ettakameva hi tattha vuttaṃ, tathāpi kuṭṭhe vuttanayena mukhādīsu kolaṭṭhippamāṇato khuddakataropi gaṇḍo na vaṭṭatīti viññāyati, tasmā avaḍḍhanakapakkhe ṭhitepīti ettha pi-saddo avuttasampiṇḍanattho, tena kolaṭṭhimattato khuddakataropi na vaṭṭatīti ayamattho dassitoyevāti amhākaṃ khanti.
Indeed, only this much is stated there: "It is not permissible even if it is in an uncovered place and in a non-growing state." Nevertheless, it is understood that even a boil smaller than the size of a jujube seed on the face and so on is not permissible, in the manner stated for leprosy. Therefore, in "avaḍḍhanakapakkhe ṭhitepi" (even if in a non-growing state), the particle "pi" has the meaning of including what is unstated. Thus, the meaning that even a lesion smaller than the size of a jujube seed is not permissible is indeed shown. This is our preferred interpretation.
“Ở chỗ không che đậy, ngay cả khi bệnh không trong giai đoạn phát triển cũng không được phép” – chỉ có bấy nhiêu đã được nói ở đó. Tuy nhiên, theo cách đã nói về bệnh phong, mụn nhọt nhỏ hơn kích thước hạt táo tàu ở miệng, v.v. cũng không được phép – điều này được hiểu. Do đó, trong avaḍḍhanakapakkhe ṭhitepī (ngay cả khi không trong giai đoạn phát triển), từ pi có nghĩa là bao gồm những điều chưa được nói, qua đó chỉ ra rằng ngay cả mụn nhọt nhỏ hơn kích thước hạt táo tàu cũng không được phép – đây là sự chấp nhận của chúng tôi.
Pakativaṇṇe jāteti rogahetukassa vikāravaṇṇassa abhāvaṃ sandhāya vuttaṃ.
Pakativaṇṇe jāte (when the natural color has appeared) is stated with reference to the absence of discolored skin caused by disease.
Pakativaṇṇe jāte (khi đã có màu sắc tự nhiên) được nói đến để chỉ sự vắng mặt của màu sắc biến dạng do bệnh tật.
Kolaṭṭhimattakoti badaraṭṭhippamāṇo.
Kolaṭṭhimattako means the size of a jujube seed.
Kolaṭṭhimattako (bằng kích thước hạt táo tàu) nghĩa là bằng kích thước của hạt táo tàu.
‘‘Sañjātachaviṃ kāretvā’’ti pāṭho, vijjamānachaviṃ kāretvāti attho.
The reading is "sañjātachaviṃ kāretvā," meaning having caused the existing skin to appear.
Có một dị bản là “Sañjātachaviṃ kāretvā” (làm cho da đã mọc trở lại), nghĩa là làm cho da hiện có.
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.88-89) pana ‘‘sacchaviṃ kāretvāti vijjamānachaviṃ kāretvāti attho, sañchavinti vā pāṭho, sañjātachaanti attho.
In the Vimativinodanī (commentary), it is stated: “‘Having made it with skin’ means having made it with existing skin. Or, the reading is ‘sañchaviṃ,’ meaning ‘having made it with fully grown skin’.”
Tuy nhiên, trong Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 2.88-89), đã nói rằng “sacchaviṃ kāretvā” (làm cho có da) nghĩa là làm cho da hiện có. Hoặc dị bản là “sañchaviṃ”, nghĩa là làm cho da đã mọc trở lại.
Gaṇḍādīsu vūpasantesupi taṃ ṭhānaṃ vivaṇṇampi hoti, taṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
“Even when boils and such have subsided, that place may be discolored, and that is permissible.”
Ngay cả khi mụn nhọt, v.v. đã lành, chỗ đó có thể bị biến màu, điều đó được phép.
Padumapuṇḍarīkapattavaṇṇanti rattapadumasetapadumapupphadalavaṇṇaṃ.
“Padumapuṇḍarīkapattavaṇṇaṃ means the color of red lotus and white lotus petals.”
Padumapuṇḍarīkapattavaṇṇa (màu sắc của cánh hoa sen đỏ và sen trắng) nghĩa là màu sắc của cánh hoa sen đỏ và sen trắng.
Kuṭṭhe vuttanayenevāti ‘‘paṭicchannaṭṭhāne avaḍḍhanakaṃ vaṭṭati, aññattha na kiñci vaṭṭatī’’ti vuttanayaṃ dasseti.
“Kuṭṭhe vuttanayeneva” indicates the method stated as: “It is permissible for a non-spreading itch in a covered place; elsewhere, nothing at all is permissible.”
"Kuṭṭhe vuttanayenevā" (Theo cách đã nói về bệnh phong) trình bày cách đã nói rằng "bệnh ghẻ không phát triển ở chỗ che kín thì được, còn ở chỗ khác thì không được một chút nào."
Sosabyādhīti khayarogo.
Sosabyādhī means consumption.
"Sosabyādhī" (Bệnh suy mòn) là bệnh lao.
Yakkhummādoti kadāci āgantvā bhūmiyaṃ pātetvā hatthamukhādikaṃ avayavaṃ bhūmiyaṃ ghaṃsanako yakkhova rogo.
Yakkhummādo refers to a disease like a yakkha that sometimes comes, throws one to the ground, and rubs one’s hands, face, and other body parts on the ground.
"Yakkhummādo" (Điên loạn do quỷ ám) là bệnh như quỷ, đôi khi đến vật ngã xuống đất và chà xát các bộ phận như tay, mặt xuống đất.
124. Mahāmattoti mahatiyā issariyamattāya samannāgato.
Mahāmatto means one endowed with great authority.
124. "Mahāmatto" (Đại thần) là người được ban tặng quyền lực to lớn.
‘‘Na dānāhaṃ devassa bhaṭo’’ti āpucchatīti raññā eva dinnaṃ ṭhānantaraṃ sandhāya vuttaṃ.
“Na dānāhaṃ devassa bhaṭo’ti āpucchatī” is stated with reference to a position given by the king himself.
"Na dānāhaṃ devassa bhaṭo" (Tôi không còn là người hầu của ngài nữa) là lời nói ám chỉ chức vụ do nhà vua ban cho.
Yo pana rājakammikehi amaccādīhi ṭhapito, amaccādīnaṃ eva vā bhaṭo hoti, tena taṃ taṃ amaccādimpi āpucchituṃ vaṭṭatīti.
However, if one is appointed by royal officials, ministers, etc., or is a servant of ministers, etc., then it is permissible for him to ask permission from those respective ministers, etc.
Còn người được các quan chức hoàng gia như các vị đại thần bổ nhiệm, hoặc là người hầu của các vị đại thần, thì người ấy cũng được phép xin phép các vị đại thần đó.
126. Bhinditvāti andubandhanaṃ bhinditvā.
“Bhinditvā” means having broken the stocks.
126. "Bhinditvā" (Phá vỡ) là phá vỡ xiềng xích.
Chinditvāti saṅkhalikabandhanaṃ chinditvā.
“Chinditvā” means having cut the chains.
"Chinditvā" (Cắt đứt) là cắt đứt xiềng xích.
Muñcitvāti rajjubandhanaṃ muñcitvā.
“Muñcitvā” means having untied the ropes.
"Muñcitvā" (Tháo gỡ) là tháo gỡ dây trói.
Vivaritvāti gāmabandhanādīsu gāmadvārādīni vivaritvā.
“Vivaritvā” means having opened village gates and such in village bindings and so on.
"Vivaritvā" (Mở ra) là mở các cổng làng, v.v. trong các xiềng xích làng mạc.
Apassamānānaṃ vā palāyatīti purisaguttiyaṃ purisānaṃ gopakānaṃ apassamānānaṃ palāyati.
“Apassamānānaṃ vā palāyatī” means he escapes while the men, the guards in the men’s custody, are not looking.
"Apassamānānaṃ vā palāyatī" (Hoặc bỏ trốn khi những người canh gác không thấy) là bỏ trốn khi những người canh gác không thấy.
Upaḍḍhupaḍḍhanti thokaṃ thokaṃ.
“Upaḍḍhupaḍḍhaṃ” means little by little.
"Upaḍḍhupaḍḍhaṃ" (Từng chút một) là một ít, một ít.
Dātabbamevāti iṇāyikena dhanaṃ sampajjatu vā, mā vā, dāne saussāheneva bhavitabbaṃ, aññehi ca bhikkhūhi ‘‘mā dhuraṃ nikkhipāhī’’ti vatvā sahāyakehi bhavitabbanti dasseti.
“Dātabbamevā” indicates that whether the debtor has wealth or not, he should be diligent in giving, and other bhikkhus, as companions, should say, “Do not abandon your duty.”
"Dātabbamevā" (Phải trả) là người mắc nợ phải cố gắng trả nợ, dù có tiền hay không, và các Tỳ-khưu khác phải nói "đừng bỏ gánh nặng này" và giúp đỡ, như vậy là trình bày.
Dhuranikkhepena hissa bhaṇḍagghena kāretabbatā siyāti.
For by abandoning his duty, he might be made liable for the value of the goods.
Vì nếu bỏ gánh nặng, người đó có thể bị buộc phải trả bằng giá trị tài sản.
131. Dāsacārittaṃ āropetvā kītoti iminā dāsabhāvaparimocanatthāya kītaṃ nivatteti.
“Dāsacārittaṃ āropetvā kīto” by this, it excludes one bought for the purpose of freeing him from slavery.
131. "Dāsacārittaṃ āropetvā kīto" (Được mua bằng cách áp đặt phong tục nô lệ) loại trừ người được mua để giải thoát khỏi tình trạng nô lệ.
Tādiso hi dhanakkītopi adāso eva.
Such a person, even if bought with money, is indeed not a slave.
Thật vậy, người như vậy, dù được mua bằng tiền, cũng không phải là nô lệ.
Vajirabuddhiṭīkāyaṃ (vajira. ṭī. mahāvagga 97) pana ‘‘desacārittanti sāvanapaṇṇāropanādikaṃ taṃ taṃ desacāritta’’nti vuttaṃ.
However, in the Vajirabuddhiṭīkā, it is stated: “Desacārittaṃ means the local custom of announcing, registering, and so on.”
Tuy nhiên, trong chú giải Vajirabuddhi (Vajira. ṭī. Mahāvagga 97) thì nói "desacārittaṃ" (phong tục địa phương) là "các phong tục địa phương đó như việc thông báo, ghi danh, v.v.".
Tattha tattha cārittavasenāti tasmiṃ tasmiṃ janapade dāsapaṇṇajjhāpanādinā adāsakaraṇaniyāmena.
“Tattha tattha cārittavasenā” means by the custom in each respective region, such as by burning slave registers and so on, by the rule of making one not a slave.
"Tattha tattha cārittavasenā" (Theo phong tục ở từng nơi đó) là theo quy tắc giải phóng nô lệ bằng cách đốt giấy tờ nô lệ, v.v. ở từng vùng đó.
Abhisekādīsu sabbabandhanāni mocāpenti, taṃ sandhāya ‘‘sabbasādhāraṇenā’’ti vuttaṃ.
At consecrations and so on, they release all bonds; with reference to that, it is stated “sabbasādhāraṇenā” (by universal custom).
Trong các lễ đăng quang, v.v., họ giải thoát tất cả các ràng buộc; ám chỉ điều đó nên nói "sabbasādhāraṇenā" (bằng cách phổ biến).
Sace sayameva paṇṇaṃ āropenti, na vaṭṭatīti tā bhujissitthiyo ‘‘mayampi vaṇṇadāsiyo homā’’ti attano rakkhaṇatthāya sayameva rājūnaṃ dāsipaṇṇe attano nāmaṃ likhāpenti, tāsaṃ puttāpi rājadāsāva honti, tasmā te pabbājetuṃ na vaṭṭati.
“Sace sayameva paṇṇaṃ āropenti, na vaṭṭatī” means if those free women themselves register their names in the royal slave register for their own protection, saying, “We too are courtesan slaves,” then their children also become royal slaves; therefore, it is not permissible to ordain them.
"Sace sayaṃ eva paṇṇaṃ āropenti, na vaṭṭatī" (Nếu tự mình ghi danh, thì không được phép) là những phụ nữ tự do đó, để bảo vệ mình, tự mình ghi tên vào danh sách nô lệ của các vị vua, nói rằng "chúng tôi cũng là nô lệ của sắc đẹp"; con cái của họ cũng là nô lệ của vua, vì vậy không được phép cho họ xuất gia.
Tehi adinnā na pabbājetabbāti yattakā tesaṃ sāmino, tesu ekena adinnepi na pabbājetabbā.
“Tehi adinnā na pabbājetabbā” means if even one of their owners has not given permission, they should not be ordained.
"Tehi adinnā na pabbājetabbā" (Nếu họ không cho phép thì không được xuất gia) là dù một trong số các chủ nhân của họ không cho phép, cũng không được xuất gia.
Bhujisse katvā pana pabbājetuṃ vaṭṭatīti yassa vihārassa te ārāmikā dinnā, tasmiṃ vihāre saṅghaṃ ñāpetvā phātikammena dhanādiṃ katvā bhujisse katvā pabbājetuṃ vaṭṭati.
“Bhujisse katvā pana pabbājetuṃ vaṭṭatī” means if they are given as ārāmikas to a certain monastery, it is permissible to make them free by informing the Saṅgha in that monastery and performing a phātika act with money and so on, and then ordain them.
"Bhujisse katvā pana pabbājetuṃ vaṭṭatī" (Tuy nhiên, sau khi giải phóng họ, thì được phép cho xuất gia) là đối với những người làm vườn được cúng dường cho tu viện nào, thì trong tu viện đó, sau khi thông báo cho Tăng đoàn, làm công việc phát triển tài sản, v.v., và sau khi giải phóng họ, thì được phép cho họ xuất gia.
Vajirabuddhiṭīkāyaṃ (vajira. ṭī. mahāvagga 97) pana ‘‘devadāsiputte vaṭṭatīti likhitaṃ.
However, in the Vajirabuddhiṭīkā, it is written that “devadāsiputte vaṭṭati” (it is permissible for the sons of temple slaves).
Tuy nhiên, trong chú giải Vajirabuddhi (Vajira. ṭī. Mahāvagga 97) thì viết rằng "được phép cho con trai của nữ nô lệ thần xuất gia".
‘Ārāmikañce pabbājetukāmo, aññamekaṃ datvā pabbājetabba’nti vuttaṃ.
It is stated: “If one desires to ordain an ārāmika, one should give another and then ordain him.”
"Nếu muốn cho người làm vườn xuất gia, thì phải cúng dường một người khác rồi mới cho xuất gia", điều này đã được nói.
Mahāpaccarivādassa ayamidha adhippāyo, ‘bhikkhusaṅghassa ārāmike demā’ti dinnattā na te tesaṃ dāsā, ‘ārāmiko ca neva dāso na bhujisso’ti vattabbato na dāsoti likhitaṃ.
This is the meaning here according to the Mahāpaccarivāda: because they were given with the words, ‘We give these attendants to the community of bhikkhus,’ those people are not their slaves. And it is written that they are not slaves because it is stated, ‘An attendant is neither a slave nor a freedman.’
Đây là ý của Mahāpaccari, được viết rằng "vì đã cúng dường người làm vườn cho Tăng đoàn, họ không phải là nô lệ của Tăng đoàn; và vì người làm vườn không phải là nô lệ cũng không phải là người tự do, nên họ không phải là nô lệ".
Takkāsiñcanaṃ sīhaḷadīpe cārittaṃ, te ca pabbājetabbā saṅghassārāmikattā.
The pouring of fermented rice water is a custom in the island of Sihala, and those attendants should be ordained because they are attendants of the Saṅgha.
Việc rưới nước Takka là một phong tục ở đảo Tích Lan, và họ được phép xuất gia vì là người làm vườn của Tăng đoàn.
Nissāmikaṃ dāsaṃ attanāpi bhujissaṃ kātuṃ labhatī’’ti vuttaṃ.
It is said that one may even make a masterless slave a freedman.
"Được phép tự mình giải phóng một nô lệ không chủ", điều này đã được nói.
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.97) pana ‘‘takkaṃ sīse āsittakasadisāva hontīti yathā adāse karontā takkena sīsaṃ dhovitvā adāsaṃ karonti, evaṃ ārāmikavacanena dinnattā adāsāva teti adhippāyo.
However, in the Sāratthadīpanī, it is said: “They are like those upon whose heads fermented rice water has been poured.” This means that just as people who make non-slaves by washing their heads with fermented rice water, so too, because they were given with the word ‘attendant’, they are indeed not slaves.
Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.97) thì nói "takkaṃ sīse āsittakasadisāva hontī" (Giống như người được rưới nước Takka lên đầu) có nghĩa là: giống như những người làm cho người khác không còn là nô lệ bằng cách gội đầu bằng nước Takka, thì những người này cũng không phải là nô lệ vì được cúng dường bằng lời nói "người làm vườn".
‘Takkāsiñcanaṃ pana sīhaḷadīpe cāritta’nti vadanti.
They say, ‘The pouring of fermented rice water is a custom in the island of Sihala.’
"Việc rưới nước Takka là một phong tục ở đảo Tích Lan", họ nói như vậy.
Neva pabbājetabboti vuttanti kappiyavacanena dinnepi saṅghassa ārāmikadāsattā evaṃ vutta’’nti vuttaṃ.
It is said that one should not ordain them, even if they are given with the word ‘acceptable’ (kappiya), because they are slave-attendants of the Saṅgha.”
"Neva pabbājetabboti vutta" (Đã nói rằng không được xuất gia) là mặc dù được cúng dường bằng lời nói "kappiya" (phù hợp), nhưng vì là nô lệ làm vườn của Tăng đoàn nên đã nói như vậy.
Vimativinodaniyampi (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.97) ‘‘takkaṃ sīse āsittakasadisāva hontīti kesuci janapadesu adāse karontā takkaṃ sīse āsiñcanti, tena kira te adāsā honti, evamidampi ārāmikavacanena dinnampīti adhippāyo.
And in the Vimativinodanī, it is said: “They are like those upon whose heads fermented rice water has been poured.” This means that in some countries, people who make non-slaves pour fermented rice water on their heads, and it is said that by this, they become non-slaves. Similarly, this also applies to those given with the word ‘attendant’.
Trong Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 2.97) cũng nói "takkaṃ sīse āsittakasadisāva hontī" (Giống như người được rưới nước Takka lên đầu) có nghĩa là: ở một số vùng, những người làm cho người khác không còn là nô lệ bằng cách rưới nước Takka lên đầu; người ta nói rằng nhờ đó họ không còn là nô lệ. Tương tự, điều này cũng áp dụng cho người được cúng dường bằng lời nói "người làm vườn".
Tathā dinnepi saṅghassa ārāmikadāso evāti ‘neva pabbājetabbo’ti vuttaṃ.
Even if given in that manner, since they are slave-attendants of the Saṅgha, ‘they should not be ordained’ is stated.
Dù được cúng dường theo cách đó, người đó vẫn là nô lệ làm vườn của Tăng đoàn, vì vậy đã nói "neva pabbājetabbo" (không được xuất gia).
‘Tāvakāliko nāma’ti vuttattā kālaparicchedaṃ katvā vā pacchāpi gahetukāmatāya vā dinnaṃ sabbaṃ tāvakālikamevāti gahetabbaṃ.
Since it is stated ‘one who is temporary’, it should be understood that anything given, whether with a specified time limit or with the intention of taking it back later, is all temporary.
Vì đã nói "Tāvakāliko nāma" (Tạm thời), nên phải hiểu rằng tất cả những gì được cho đi với một giới hạn thời gian hoặc với ý định lấy lại sau này đều là tạm thời.
Nissāmikadāso nāma yassa sāmikulaṃ aññātikaṃ maraṇena parikkhīṇaṃ, na koci tassa dāyādo, so pana samānajātikehi vā nivāsagāmavāsīhi vā issarehi vā bhujisso katova pabbājetabbo.
A masterless slave is one whose master’s family is unknown and has died out, and there is no heir for that slave. Such a person should be ordained only after being made a freedman by people of the same caste, or by residents of the village where they live, or by rulers.
Nô lệ vô chủ là người mà gia đình chủ nhân đã chết hết, không còn người thân nào thừa kế, người đó phải được giải phóng và xuất gia bởi những người cùng đẳng cấp, hoặc những người dân làng nơi người đó cư trú, hoặc các quan chức.
Devadāsāpi dāsā eva.
Temple slaves are also slaves.
Nô lệ của thần cũng là nô lệ.
Te hi katthaci dese rājadāsā honti, katthaci vihāradāsā vā, tasmā pabbājetuṃ na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
Indeed, in some places, they are royal slaves, and in other places, they are monastery slaves. Therefore, it is not proper to ordain them.”
Vì ở một số nơi, họ là nô lệ của vua, ở một số nơi khác, họ là nô lệ của tu viện, vì vậy không được phép cho họ xuất gia.
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.97) pana ‘‘nissāmikadāso nāma yassa sāmikā saputtadārā matā honti, na koci tassa pariggāhako, sopi pabbājetuṃ na vaṭṭati, taṃ pana attanāpi bhujissaṃ kātuṃ vaṭṭati.
However, in the Sāratthadīpanī, it is said: “A masterless slave” is one whose masters, along with their children and wives, have died, and there is no one to take possession of them. Such a person should also not be ordained. However, one may make such a person a freedman oneself.
Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.97) thì nói "nissāmikadāso" (nô lệ vô chủ) là người mà chủ nhân cùng vợ con đã chết hết, không còn ai bảo hộ, người đó cũng không được phép xuất gia, nhưng được phép tự mình giải phóng người đó.
Ye vā pana tasmiṃ raṭṭhe sāmino, tehipi kārāpetuṃ vaṭṭati, ‘devadāsiputtaṃ pabbājetuṃ vaṭṭatī’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ.
Or, those who are rulers in that country may also have them ordained. It is stated in all three Gaṇṭhipadas that ‘it is proper to ordain the son of a temple slave woman’.
Hoặc những người là chủ nhân trong vùng đó cũng được phép cho người đó làm việc, "được phép cho con trai của nữ nô lệ thần xuất gia", điều này đã được nói trong cả ba bộ chú giải.
‘Dāsassa pabbajitvā attano sāmike disvā palāyantassa āpatti natthī’ti vadantī’’ti vuttaṃ.
They say, ‘There is no offense for a slave who, having been ordained, sees their masters and runs away.’”
"Người nô lệ đã xuất gia, khi thấy chủ nhân của mình bỏ trốn thì không phạm tội", họ nói như vậy.
Vimativinodaniyaṃ pana ‘‘dāsampi pabbājetvā sāmike disvā paṭicchādanatthaṃ apanento padavārena adinnādānāpattiyā kāretabbo, dāsassa pana palāyato anāpattī’’ti vuttaṃ.
However, in the Vimativinodanī, it is said: “If a bhikkhu, having ordained a slave, sees the masters and takes the slave away to hide them, he should be charged with the offense of taking what is not given, by the step-by-step method. But for a slave who runs away, there is no offense.”
Tuy nhiên, trong Vimativinodanī thì nói "người Tỳ-khưu đã cho nô lệ xuất gia, khi thấy chủ nhân của mình bỏ trốn để che giấu thì phải bị xử lý tội adinnādāna (trộm cắp) theo từng bước, nhưng nô lệ bỏ trốn thì không phạm tội".
132. Hatthacchinnakādivatthūsu kaṇṇamūleti sakalassa kaṇṇassa chedaṃ sandhāyāha.
In cases such as those whose hands have been cut off, “at the root of the ear” refers to the cutting of the entire ear.
Trong các trường hợp như người bị cắt tay, v.v., "kaṇṇamūle" (ở gốc tai) là ám chỉ việc cắt toàn bộ tai.
Kaṇṇasakkhalikāyāti kaṇṇacūḷikāya.
“Kaṇṇasakkhalikāya” means at the earlobe.
"Kaṇṇasakkhalikāyā" (ở dái tai) là ở vành tai.
Yassa pana kaṇṇāvaṭṭeti heṭṭhā kuṇḍalādiṭhapanachiddaṃ sandhāya vuttaṃ.
“Yassa pana kaṇṇāvaṭṭe” refers to the hole below where earrings are placed.
"Yassa pana kaṇṇāvaṭṭe" (Vòng tai của ai) là ám chỉ lỗ xỏ khuyên, v.v. ở phía dưới.
‘‘Tañhi saṅghaṭṭanakkhamaṃ.
For that is fit for joining.
Vì nó có thể được nối lại.
Ajapadaketi ajapadanāsikaṭṭhikoṭiyaṃ.
“Ajapadake” means at the tip of the goat-foot-like nasal bone.
"Ajapadake" (ở mũi dê) là ở đầu xương mũi giống chân dê.
Tato hi uddhaṃ na vicchindituṃ sakkā hoti.
For it is not possible to cut above that point.
Vì từ đó trở lên thì không thể cắt rời được.
Sandhetunti avirūpasaṇṭhānaṃ sandhāya vuttaṃ, virūpaṃ pana parisadūsakaṃ āpādeti.
“Sandhetuṃ” refers to joining so that the appearance is not disfigured, for a disfigured appearance would spoil the assembly.
"Sandhetuṃ" (Nối lại) là ám chỉ hình dạng không bị biến dạng, còn nếu biến dạng thì sẽ làm hỏng hội chúng.
Khujjasarīroti vaṅkasarīro.
“Khujjasarīro” means one with a crooked body.
"Khujjasarīro" (Thân hình gù lưng) là thân hình cong vẹo.
Brahmuno viya ujukaṃ gattaṃ sarīraṃ yassa so brahmujugatto, bhagavā.
Brahmujugatto is the Blessed One, whose body is straight like Brahmā’s.
Vị Thế Tôn có thân thể thẳng như Phạm thiên, nên được gọi là brahmujugatto.
Avaseso sattoti iminā lakkhaṇena rahitasatto.
“Avaseso satto” means a being devoid of this characteristic.
Avaseso satto (chúng sanh còn lại) là chúng sanh không có tướng trạng này.
Etena ṭhapetvā mahāpurisaṃ cakkavattiñca itare sattā khujjapakkhikāti dasseti.
By this, it shows that, apart from the Great Being and the Cakkavatti, other beings are of the hunchback type.
Điều này cho thấy rằng, ngoại trừ vị Đại nhân và Chuyển luân vương, các chúng sanh khác đều có phần thân bị gù lưng.
Yebhuyyena hi sattā khandhe kaṭiyaṃ jāṇūsūti tīsu ṭhānesu namanti, te kaṭiyaṃ namantā pacchato namanti, dvīsu ṭhānesu namantā purato namanti, dīghasarīrā pana ekena passena vaṅkā honti, eke mukhaṃ unnāmetvā nakkhattāni gaṇayantā viya caranti, eke appamaṃsalohitā sūlasadisā honti, eke purato pabbhārā honti, pavedhamānā gacchanti.
Indeed, most beings bend at three places: the shoulders, waist, and knees. Those who bend at the waist bend backward; those who bend at two places bend forward. Tall people are crooked on one side; some walk as if looking up at the stars, counting them; some, having little flesh and blood, are like stakes; some are bent forward and walk trembling.
Thật vậy, phần lớn chúng sanh thường cong ở ba chỗ: vai, eo và đầu gối; khi cong ở eo thì cong ra phía sau, khi cong ở hai chỗ thì cong ra phía trước. Những người thân dài thì bị vẹo một bên; một số người đi lại như đang đếm các vì sao khi ngẩng mặt lên; một số người ít thịt và máu, giống như cây cọc; một số người thì nghiêng về phía trước, run rẩy mà đi.
Parivaṭumoti samantato vaṭṭakāyo.
“Parivaṭumo” means one whose body is round all over.
Parivaṭumo (thân tròn) là thân thể tròn trịa khắp mọi phía.
Etena evarūpā eva vāmanakā na vaṭṭantīti dasseti.
This shows that such hunchbacked persons are not suitable.
Điều này cho thấy rằng những người lùn, gù lưng như vậy thì không thích hợp.
133. Aṭṭhisirācammasarīroti aṭṭhisirācammamattasarīro.
133. Aṭṭhisirācammasarīro means a body consisting only of bones, sinews, and skin.
133. Aṭṭhisirācammasarīro (thân chỉ có xương, gân và da) là thân thể chỉ có xương, gân và da.
Kūṭakūṭasīsoti anekesu ṭhānesu piṇḍitamaṃsataṃ dassetuṃ āmeḍitaṃ kataṃ.
Kūṭakūṭasīso is an emphatic repetition (āmeḍitaṃ) made to show that the flesh is lumpy in many places.
Kūṭakūṭasīso (đầu nhọn hoắt) được lặp lại để chỉ ra rằng thịt bị vón cục ở nhiều chỗ.
Tenāha ‘‘tālaphalapiṇḍisadisenā’’ti.
Therefore, it is said ‘‘tālaphalapiṇḍisadisenā’’ (like a cluster of palmyra fruits).
Do đó, có nói: “tālaphalapiṇḍisadisena” (giống như chùm quả thốt nốt).
Tālaphalānaṃ mañjarī piṇḍi nāma.
A cluster of palmyra fruits is called piṇḍi.
Chùm hoa của quả thốt nốt được gọi là piṇḍi.
Anupubbatanukena sīsenāti cetiyathūpikā viya kamena kisena sīsena.
Anupubbatanukena sīsenā means a head that gradually tapers, like a cetiya-stūpa.
Anupubbatanukena sīsenā (đầu thon dần) là đầu thon dần như đỉnh tháp thờ.
Mahāveḷupabbaṃ viya ādito paṭṭhāya yāva pariyosānā avisamathūlena sīsena samannāgato nāḷisīso nāma.
One whose head is uniformly thick from beginning to end, like a large bamboo joint, is called nāḷisīso.
Người có cái đầu dày đều từ đầu đến cuối như đốt tre lớn được gọi là nāḷisīso.
Kappasīsoti gajamatthakaṃ viya dvidhā bhinnasīso.
Kappasīso means a head split in two, like an elephant's forehead.
Kappasīso (đầu chẻ đôi) là đầu bị chẻ đôi như đầu voi.
‘‘Kaṇṇikakeso vā’’ti imassa vivaraṇaṃ ‘‘pāṇakehī’’tiādi.
The explanation of ‘‘kaṇṇikakeso vā’’ is ‘‘pāṇakehī’’ and so on.
Phần giải thích của câu “Kaṇṇikakeso vā” (hoặc tóc bện) là “pāṇakehī” (bằng các loài côn trùng) và các câu tiếp theo.
Makkaṭasseva nalāṭepi kesānaṃ uṭṭhitabhāvaṃ sandhāyāha ‘‘sīsalomehī’’tiādi.
It refers to the hair growing on the forehead, just like a monkey's, hence ‘‘sīsalomehī’’ and so on.
Câu “sīsalomehī” (bằng lông đầu) và các câu tiếp theo được nói đến để chỉ trạng thái lông mọc trên trán như lông của loài khỉ.
Makkaṭabhamukoti nalāṭalomehi avibhattalomabhamuko.
Makkaṭabhamuko means one whose eyebrows are not distinct from the forehead hair.
Makkaṭabhamuko (lông mày như khỉ) là người có lông mày không phân biệt với lông trán.
Akkhicakkehīti akkhimaṇḍalehi.
Akkhicakkehī means with the eye-orbs.
Akkhicakkehī (bằng tròng mắt) là bằng các vòng mắt.
Kekaroti tiriyaṃ passanako.
Kekaro means one who looks sideways.
Kekaro (mắt lác) là người nhìn nghiêng.
Udakatārakāti olokentānaṃ udake paṭibimbikacchāyā.
Udakatārakā means the reflected image in water for those who look.
Udakatārakā (con ngươi nước) là bóng phản chiếu trong nước của những người đang nhìn.
Udakabubbuḷanti keci.
Some say it is a water bubble.
Một số người nói là bong bóng nước.
Akkhitārakāti abhimukhe ṭhitānaṃ chāyā.
Akkhitārakā means the reflection of those standing in front.
Akkhitārakā (con ngươi) là bóng của những người đứng đối diện.
Akkhibhaṇḍakātipi vadanti.
They also call them akkhibhaṇḍakā.
Cũng có người gọi là Akkhibhaṇḍakā.
Atipiṅgalakkhi majjārakkhi.
Atipiṅgalakkhi means cat-eyed.
Atipiṅgalakkhi (mắt rất vàng) là mắt màu vàng nâu.
Madhupiṅgalanti madhuvaṇṇapiṅgalaṃ.
Madhupiṅgalaṃ means honey-colored tawny.
Madhupiṅgalaṃ (vàng như mật) là màu vàng nâu như màu mật.
Nippakhumakkhīti ettha pakhuma-saddo akkhidalalomesu niruḷho, tadabhāvā nippakhumakkhi.
In Nippakhumakkhī, the word pakhuma is established for eyelashes; its absence makes one nippakhumakkhi.
Ở đây, từ pakhuma (lông mi) được dùng để chỉ lông mi, do không có lông mi nên gọi là nippakhumakkhi (không có lông mi).
Akkhipākenāti akkhidalapariyantesu pūtitāpajjanarogena.
Akkhipākenā means a disease causing putrefaction at the edges of the eyelids.
Akkhipākenā (bệnh mắt) là bệnh thối rữa ở rìa mi mắt.
Cipiṭanāsikoti anunnatanāsiko.
Cipiṭanāsiko means one with a flat nose.
Cipiṭanāsiko (mũi tẹt) là người có mũi không cao.
Paṭaṅgamaṇḍūko nāma mahāmukhamaṇḍūko.
Paṭaṅgamaṇḍūko is a large-mouthed frog.
Paṭaṅgamaṇḍūko (ếch Paṭaṅga) là một loài ếch có miệng rất rộng.
Bhinnamukhoti upakkamukhapariyosāno, sabbadā vivaṭamukho vā.
Bhinnamukho means one whose mouth is joined at the end, or one whose mouth is always open.
Bhinnamukho (miệng nứt) là người có miệng bị nứt ở khóe, hoặc là người luôn há miệng.
Vaṅkamukhoti ekapasse apakkamma ṭhitaheṭṭhimahanukaṭṭhiko.
Vaṅkamukho means one whose lower jawbone is displaced to one side.
Vaṅkamukho (miệng méo) là người có xương hàm dưới lệch sang một bên.
Oṭṭhacchinnakoti ubhosu oṭṭhesu yattha katthaci jātiyā vā pacchā vā satthādinā apanītamaṃsena oṭṭhena samannāgato.
Oṭṭhacchinnako means one whose lips, on either side, have flesh removed either by birth or later by a knife or similar instrument.
Oṭṭhacchinnako (môi bị cắt) là người có môi bị mất thịt do bẩm sinh hoặc do bị dao cắt ở bất kỳ chỗ nào trên hai môi.
Eḷamukhoti niccapaggharitalālāmukho.
Eḷamukho means one whose mouth constantly drools saliva.
Eḷamukho (miệng chảy dãi) là người có miệng luôn chảy dãi.
Bhinnagaloti avanatagalo.
Bhinnagalo means one with a bent neck.
Bhinnagalo (cổ gãy) là người có cổ cúi xuống.
Bhinnauroti atininnauramajjho.
Bhinnauro means one with a very sunken chest cavity.
Bhinnauro (ngực lõm) là người có giữa ngực rất lõm.
Evaṃ bhinnapiṭṭhīti.
Similarly, bhinnapiṭṭhī (broken-backed).
Tương tự, bhinnapiṭṭhī (lưng lõm).
Sabbañcetanti ‘‘kacchugatto’’tiādiṃ sandhāya vuttaṃ.
Sabbañcetaṃ is said with reference to "kacchugatto" (one with scabies) and so on.
Tất cả những điều này được nói đến để chỉ các trường hợp như “kacchugatto” (thân ghẻ lở) và các trường hợp khác.
Ettha ca vinicchayo kuṭṭhādīsu vutto evāti āha ‘‘vinicchayo’’tiādi.
And here, the decision is as stated in the case of leprosy and so on, hence it is said ‘‘vinicchayo’’ and so on.
Và ở đây, sự phân định đã được nói đến trong các bệnh như bệnh phong, v.v., nên có nói “vinicchayo” (sự phân định) và các câu tiếp theo.
Vātaṇḍikoti aṇḍakesu vuddhirogena samannāgato, aṇḍavātarogena uddhutabījaṇḍakosena samannāgato vā.
Vātaṇḍiko means one afflicted with a disease causing swelling in the testicles, or one whose scrotum is distended by a wind-disease of the testicles.
Vātaṇḍiko (người bị bệnh sưng tinh hoàn) là người bị bệnh sưng tinh hoàn, hoặc người có bìu dái bị sưng do bệnh phong thấp ở tinh hoàn.
Yassa nivāsanena paṭicchannampi uṇṇataṃ pakāsati, sova na pabbājetabbo.
Only one whose swelling is visible even when covered by robes should not be ordained.
Người mà dù được che bởi y phục vẫn lộ rõ sự sưng phồng thì không nên cho xuất gia.
Vikaṭoti tiriyaṃ gamanapādehi samannāgato, yassa caṅkamato jāṇukā bahi nigacchanti.
Vikaṭo means one with outward-turning feet, whose knees protrude outwards when walking.
Vikaṭo (người đi chân vòng kiềng) là người có chân đi ngang, khi đi lại thì đầu gối hướng ra ngoài.
Saṅghaṭṭoti gacchato parivattanapādehi samannāgato, yassa caṅkamato jāṇukā anto pavisanti.
Saṅghaṭṭo means one with inward-turning feet when walking, whose knees go inwards when walking.
Saṅghaṭṭo (người đi chân chụm) là người có chân xoay tròn khi đi, khi đi lại thì đầu gối hướng vào trong.
Mahājaṅghoti thūlajaṅgho.
Mahājaṅgho means one with thick calves.
Mahājaṅgho (bắp chân to) là người có bắp chân to.
Mahāpādoti mahantena pādatalena yutto.
Mahāpādo means one with a large sole of the foot.
Mahāpādo (bàn chân to) là người có bàn chân to.
Pādavemajjheti piṭṭhipādavemajjhe.
Pādavemajjhe means in the middle of the top of the foot.
Pādavemajjhe (giữa bàn chân) là giữa mu bàn chân.
Etena aggapādo ca paṇhi ca sadisāvāti dasseti.
This shows that the front of the foot and the heel are similar.
Điều này cho thấy rằng mũi bàn chân và gót chân đều bằng nhau.
Mammananti khalitavacanaṃ, yo ekamevakkharaṃ catupañcakkhattuṃ vadati, tassetaṃ adhivacanaṃ, ṭhānakaraṇavisuddhiyā abhāvena aphuṭṭhakkharavacanaṃ.
Mammanaṃ means faltering speech; it is a designation for one who repeats a single syllable four or five times, speech with unclear syllables due to lack of purity in the place of articulation and effort.
Mammanaṃ (nói lắp) là lời nói không rõ ràng, là từ dùng để chỉ người nói lặp đi lặp lại một chữ bốn năm lần, do thiếu sự rõ ràng trong vị trí phát âm và cách phát âm, nên lời nói không được rõ ràng.
Vacanānukaraṇena hi so ‘‘mammano’’ti vutto.
Indeed, he is called "mammano" by imitation of his speech.
Người đó được gọi là “mammano” (người nói lắp) do sự mô phỏng lời nói.
Yo ca karaṇasampannopi ekamevakkharaṃ hikkārabahuso vadati, sopi idheva saṅgayhati.
And one who, even with proper articulation, repeats a single syllable with many hiccups, is also included here.
Người dù có khả năng phát âm tốt nhưng lại nói một chữ với nhiều tiếng nấc cũng được bao gồm ở đây.
Yo vā pana taṃ niggahetvāpi anāmeḍitakkharameva sithilaṃ siliṭṭhavacanaṃ vattuṃ samattho, so pabbājetabbo.
However, one who is able to speak loosely and smoothly with unrepeated syllables, even after suppressing that (hiccuping), should be ordained.
Hoặc người nào có thể kiềm chế tiếng nấc và nói những từ rõ ràng, trôi chảy mà không lặp lại, thì người đó nên được cho xuất gia.
Āpattito na muccantīti ñatvā karontāva na muccanti.
Āpattito na muccantī means that only those who act knowingly are not absolved from the offense.
Āpattito na muccanti (không thoát khỏi tội) có nghĩa là chỉ những người biết mà vẫn làm thì không thoát khỏi tội.
Jīvitantarāyādiāpadāsu aruciyā kāyasāmaggiṃ dentassa anāpatti.
There is no offense for one who, unwillingly, offers bodily union due to dangers such as threats to life.
Trong những trường hợp nguy hiểm đến tính mạng hoặc các tình huống khẩn cấp khác, người nào miễn cưỡng hợp tác thân thể thì không phạm tội.
135. Abhabbapuggalakathāsu ‘‘yo kāḷapakkhe itthī hoti, juṇhapakkhe puriso, ayaṃ pakkhapaṇḍako’’ti keci vadanti.
135. In discussions about persons unfit (for ordination), some say, "One who is a woman during the dark fortnight and a man during the bright fortnight is a pakkhapaṇḍaka (fortnight-eunuch)."
135. Trong các câu chuyện về những người không đủ tư cách, một số người nói rằng: “Người nào là nữ giới vào nửa tháng tối và là nam giới vào nửa tháng sáng, người đó là pakkhapaṇḍako (người ái nam ái nữ theo chu kỳ).”
Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘kāḷapakkhe paṇḍako hoti, juṇhapakkhe panassa pariḷāho vūpasammatī’’ti apaṇḍakapakkhe pariḷāhavūpasamasseva vuttattā paṇḍakapakkhe ussannapariḷāhatā paṇḍakabhāvāpattīti viññāyatīti vīmaṃsitvā yuttataraṃ gahetabbaṃ.
However, in the Aṭṭhakathā, since it is stated that "during the dark fortnight, he is a paṇḍaka, but during the bright fortnight, his defilement-fever subsides," and only the subsidence of defilement-fever in the non-paṇḍaka fortnight is mentioned, it is understood that intense defilement-fever in the paṇḍaka fortnight constitutes the state of being a paṇḍaka. Having thus investigated, the more appropriate interpretation should be adopted.
Tuy nhiên, trong Chú giải, vì chỉ nói rằng “vào nửa tháng tối thì là paṇḍaka, còn vào nửa tháng sáng thì sự phiền não của người đó lắng dịu” trong nửa tháng không phải paṇḍaka, nên có thể hiểu rằng vào nửa tháng paṇḍaka thì có nhiều phiền não, và đó là trạng thái paṇḍaka. Do đó, sau khi xem xét kỹ lưỡng, nên chấp nhận cách giải thích phù hợp hơn.
Itthibhāvo pumbhāvo vā natthi etassāti abhāvako.
One who has neither female nor male state is an abhāvaka (sexless person).
Người không có trạng thái nữ giới hay nam giới được gọi là abhāvako (người không có giới tính).
‘‘Tasmiṃyevassa pakkhe pabbajjā vāritāti ettha apaṇḍakapakkhe pabbājetvā paṇḍakapakkhe nāsetabbo’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ.
Regarding the phrase "ordination is forbidden for him in that very fortnight," it is stated in all three Gaṇṭhipadas that "one ordained in the non-paṇḍaka fortnight should be expelled in the paṇḍaka fortnight."
Ở đây, trong câu “Tasmiṃyevassa pakkhe pabbajjā vāritā” (việc xuất gia của người đó bị cấm trong nửa tháng đó), tất cả ba bộ Gaṇṭhipada đều nói rằng “nếu đã xuất gia vào nửa tháng không phải paṇḍaka thì phải hủy bỏ vào nửa tháng paṇḍaka”.
Keci pana ‘‘apaṇḍakapakkhe pabbajito sace kilesakkhayaṃ pāpuṇāti, na nāsetabbo’’ti vadanti, taṃ tesaṃ matimattaṃ.
However, some say, "If one ordained in the non-paṇḍaka fortnight attains the destruction of defilements, he should not be expelled." That is merely their opinion.
Tuy nhiên, một số người nói rằng “nếu người đã xuất gia vào nửa tháng không phải paṇḍaka đạt được sự diệt trừ phiền não thì không nên hủy bỏ”, đó chỉ là ý kiến riêng của họ.
Paṇḍakassa hi kilesakkhayāsambhavato, khīṇakilesassa ca paṇḍakabhāvānāpattito.
For a paṇḍaka, the destruction of defilements is impossible, and for one whose defilements are destroyed, the state of being a paṇḍaka does not arise.
Vì paṇḍaka không thể diệt trừ phiền não, và người đã diệt trừ phiền não thì không trở thành paṇḍaka.
Ahetukapaṭisandhikathāyañhi avisesena paṇḍakassa ahetukapaṭisandhitā vuttā, āsittausūyapakkhapaṇḍakānañca paṭisandhito paṭṭhāyeva paṇḍakabhāvo, na pavattiyaṃyevāti vadanti.
Indeed, in the discussion on rebirth without roots (ahetukapaṭisandhi), the state of being a paṇḍaka is generally described as rebirth without roots, and it is said that for āsitta, usūya, and pakkhapaṇḍakas, the state of being a paṇḍaka exists from the moment of rebirth itself, not merely in their subsequent existence.
Trong phần nói về tái sanh vô nhân, trạng thái tái sanh vô nhân của paṇḍaka được nói đến một cách tổng quát, và các paṇḍaka āsitta, usūya, pakkhapaṇḍaka có trạng thái paṇḍaka ngay từ khi tái sanh, chứ không phải chỉ trong quá trình sống. Đó là điều họ nói.
Teneva ahetukapaṭisandhiniddese jaccandhabadhirādayo viya paṇḍako jātisaddena visesetvā na niddiṭṭho.
For this very reason, in the exposition of rebirth without roots, the paṇḍaka is not specifically mentioned with the term 'jāti' (birth) like the congenitally blind and deaf.
Do đó, trong phần giải thích về tái sanh vô nhân, paṇḍaka không được chỉ rõ bằng từ jāti (sanh ra) như những người mù bẩm sinh, điếc bẩm sinh, v.v.
Catutthapārājikasaṃvaṇṇanāyañca (pārā. aṭṭha. 2.233) abhabbapuggale dassentena paṇḍakatiracchānagataubhatobyañjanakā tayo vatthuvipannā ahetukapaṭisandhikā, tesaṃ saggo avārito, maggo pana vāritoti avisesato vuttanti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.109) āgataṃ.
And in the commentary on the fourth Pārājika, it is stated in the Sāratthadīpanī that when presenting the unfit persons (abhabbapuggala), the three — paṇḍaka, tiracchānagata (animal), and ubhatobyañjanaka (hermaphrodite) — are those whose sexual organs are defective and who have rebirth without roots; for them, heaven is not forbidden, but the path (magga) is forbidden, as stated without distinction.
Và trong phần giải thích về Tứ Ba-la-di, khi chỉ ra những người không đủ tư cách, có nói rằng ba loại người: paṇḍaka, tiracchānagata (người mang hình hài súc sanh), và ubhatobyañjanaka (người lưỡng tính) là những người bị khiếm khuyết về giới tính, có tái sanh vô nhân, họ không bị cấm cản đến cõi trời, nhưng bị cấm cản đến Đạo. Điều này được nói một cách tổng quát trong Sāratthadīpanī.
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.109) pana paṇḍakavatthusmiṃ āsittausūyapakkhapaṇḍakā tayopi purisabhāvaliṅgādiyuttā ahetukapaṭisandhikā, te ca kilesapariyuṭṭhānassa balavatāya napuṃsakapaṇḍakasadisattā ‘‘paṇḍakā’’ti vuttā, tesu āsittausūyapaṇḍakānaṃ dvinnaṃ kilesapariyuṭṭhānaṃ yonisomanasikārādīhi vītikkamato nivāretumpi sakkā, tena te pabbājetabbāti vuttā.
However, in the Vimativinodanī Ṭīkā, in the context of paṇḍakas, all three — āsitta, usūya, and pakkhapaṇḍakas — are said to possess male characteristics and so forth, and to have rebirth without roots. They are called "paṇḍakas" because, due to the strength of their defilement-obsessions, they are similar to napuṃsakapaṇḍakas. Among these, the defilement-obsessions of the two, āsitta and usūya paṇḍakas, can be suppressed by proper attention (yonisomanasikāra) and so forth, preventing transgression. Therefore, it is stated that they may be ordained.
Hơn nữa, trong Vimativinodaniya (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.109), về trường hợp của paṇḍaka, ba loại paṇḍaka là āsitta, usūya và pakkha, dù có các đặc điểm nam giới, v.v., nhưng lại có tái sinh không có căn (ahetuka-paṭisandhi); và do sự mạnh mẽ của các phiền não (kilesa-pariyuṭṭhāna), chúng giống như napuṃsaka-paṇḍaka, nên được gọi là “paṇḍaka”. Trong số đó, đối với hai loại āsitta-paṇḍaka và usūya-paṇḍaka, có thể ngăn chặn sự trỗi dậy của phiền não bằng cách tác ý đúng đắn (yonisomanasikāra), v.v., do đó, họ được nói là có thể xuất gia.
Pakkhapaṇḍakassa pana kāḷapakkhe ummādo viya kilesapariḷāho avattharanto āgacchati, vītikkamaṃ patvā eva ca nivattati, tasmā tasmiṃ pakkhe so na pabbājetabboti vutto, tadetaṃ vibhāgaṃ dassetuṃ ‘‘yassa paresa’’nti vuttaṃ.
For the pakkhapaṇḍaka, however, the defilement-fever comes overwhelming him, like madness in the dark fortnight, and only ceases after reaching transgression. Therefore, it is stated that he should not be ordained in that fortnight. To show this distinction, the phrase "yassa paresaṃ" (for whom, for others) is used.
Tuy nhiên, đối với pakkha-paṇḍaka, sự bức bách của phiền não (kilesa-pariḷāha) đến bao trùm như sự điên loạn vào kỳ tối (kāḷapakka), và chỉ chấm dứt sau khi đã vượt quá giới hạn. Vì vậy, vào kỳ đó, người ấy được nói là không nên xuất gia. Để chỉ ra sự phân biệt này, câu “yassa paresaṃ” được nói đến.
Tattha āsittassāti mukhe āsittassa attanopi asucimuccanena pariḷāho vūpasammati.
There, āsittassa means that for one who has had semen inserted into the mouth, the defilement-fever subsides with the emission of his own semen.
Trong đó, āsittassa có nghĩa là sự bức bách (pariḷāha) chấm dứt khi tự phóng uế (asucimuccanena) sau khi đã được đổ vào miệng.
Usūyāya uppannāyāti usūyāya vasena attano sevetukāmatārāge uppanne asucimuttiyā pariḷāho vūpasammati.
Usūyāya uppannāyāti means that when the desire-lust to engage in sexual activity arises in oneself due to envy, the defilement-fever subsides with the emission of semen.
Usūyāya uppannāyā có nghĩa là khi dục vọng muốn quan hệ của bản thân trỗi dậy do sự ganh tị (usūyā), sự bức bách chấm dứt khi phóng uế.
‘‘Bījāni apanītānī’’ti vuttattā bījesu ṭhitesu nimittamatte apanīte paṇḍako na hoti.
Since it is stated "bījāni apanītāni" (the testicles have been removed), if only the external sign is removed while the testicles remain, one is not a paṇḍaka.
Vì đã nói “bījāni apanītāni” (tinh hoàn đã bị loại bỏ), nên khi tinh hoàn vẫn còn, dù chỉ loại bỏ dấu hiệu bên ngoài thì người đó không phải là paṇḍaka.
Bhikkhunopi anābādhapaccayā tadapanayane thullaccayameva, na paṇḍakattaṃ.
Even for a bhikkhu, removing it without a medical reason is merely a thullaccaya offense, not the state of being a paṇḍaka.
Đối với một tỳ khưu, nếu loại bỏ nó mà không có bệnh tật, thì chỉ mắc tội thullaccaya, không phải là paṇḍaka.
Bījesu pana apanītesu aṅgajātampi rāgena kammaniyaṃ na hoti, pumabhāvo vigacchati, massuādipurisaliṅgampi upasampadāpi vigacchati, kilesapariḷāhopi dunnivāravītikkamo hoti napuṃsakapaṇḍakassa viya, tasmā īdiso upasampannopi nāsetabboti vadanti.
However, when the testicles are removed, the sexual organ is no longer functional due to lust, the male state ceases, male characteristics like a beard also disappear, and even the upasampadā (higher ordination) ceases. The defilement-fever becomes an irresistible transgression, like that of a napuṃsakapaṇḍaka. Therefore, they say that such a person, even if ordained, should be expelled.
Tuy nhiên, khi tinh hoàn đã bị loại bỏ, cơ quan sinh dục cũng không còn hoạt động do dục vọng, tính nam biến mất, các dấu hiệu nam giới như râu cũng không còn, và cả sự thọ cụ túc giới cũng mất đi. Sự bức bách của phiền não trở nên khó ngăn chặn và vượt quá giới hạn, giống như napuṃsaka-paṇḍaka. Vì vậy, họ nói rằng một người như vậy, dù đã thọ cụ túc giới, cũng phải bị trục xuất.
Yadi evaṃ kasmā bījuddharaṇe pārājikaṃ na paññattanti?
If so, why was no pārājika offense laid down for the removal of testicles?
Nếu vậy, tại sao không có giới pārājika được chế định cho việc loại bỏ tinh hoàn?
Ettha tāva keci vadanti ‘‘paññattamevetaṃ bhagavatā ‘paṇḍako bhikkhave anupasampanno na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo’ti vuttattā’’ti.
Here, some say, "It was indeed laid down by the Blessed One, as it is stated: 'Monks, an unordained paṇḍaka should not be ordained; if ordained, he should be expelled.'"
Về điều này, một số người nói rằng: “Đức Thế Tôn đã chế định điều này khi nói ‘Này các tỳ khưu, một paṇḍaka chưa thọ cụ túc giới thì không được thọ cụ túc giới, nếu đã thọ cụ túc giới thì phải bị trục xuất’.”
Keci pana ‘‘yasmā bījuddharaṇakkhaṇe paṇḍako na hoti, tasmā tasmiṃ khaṇe pārājikaṃ na paññattaṃ.
Others say, "Since one is not a paṇḍaka at the moment of testicle removal, no pārājika offense was laid down at that moment."
Một số khác lại nói: “Vì vào thời điểm loại bỏ tinh hoàn, người đó không phải là paṇḍaka, nên không có giới pārājika được chế định vào thời điểm đó.
Yasmā pana so uddhaṭabījo bhikkhu aparena samayena vuttanayena paṇḍakattaṃ āpajjati, abhāvako hoti, upasampadāya avatthu, tato eva cassa upasampadā vigacchati, tasmā esa paṇḍakattupagamanakālato paṭṭhāya jātiyā napuṃsakapaṇḍakena saddhiṃ yojetvā ‘upasampanno nāsetabbo’ti abhabboti vutto, na tato pubbe.
However, since that bhikkhu with extracted testicles later attains the state of a paṇḍaka in the manner stated, he becomes one without bhāva, an unfit subject for higher ordination, and for that very reason his higher ordination ceases. Therefore, from the time he attains the state of a paṇḍaka, associating him with a congenital paṇḍaka, it is said that 'one who has received higher ordination must be expelled' and that he is 'unfit,' not before that time.
Tuy nhiên, vì tỳ khưu đã bị loại bỏ tinh hoàn đó, vào một thời điểm sau, trở thành paṇḍaka theo cách đã nói, trở thành người không có khả năng (abhāvaka), không phải là đối tượng để thọ cụ túc giới, và chính vì điều đó mà sự thọ cụ túc giới của người ấy mất đi. Do đó, người này được nói là không có khả năng (abhabboti) bằng cách kết hợp với napuṃsaka-paṇḍaka về mặt chủng loại, kể từ thời điểm trở thành paṇḍaka, chứ không phải trước đó.
Ayañca kiñcāpi sahetuko, bhāvakkhayena panassa ahetukasadisatāya maggopi na uppajjatī’’ti vadanti.
Although this is with a cause, due to the cessation of his bhāva, which is similar to being without a cause, even the path does not arise for him, so they say.
Dù người này có căn (sahetuka), nhưng do sự mất đi của trạng thái (bhāvakkhaya), người ấy giống như người không có căn (ahetuka-sadisatāya), nên Đạo cũng không sinh khởi.”
Apare pana ‘‘pabbajjato pubbe upakkamena paṇḍakabhāvamāpannaṃ sandhāya ‘upasampanno nāsetabbo’ti vuttaṃ, upasampannassa pana pacchā upakkamena upasampadāpi na vigacchatī’’ti, taṃ na yuttaṃ.
Others, however, say, ‘‘the statement ‘one who has received higher ordination must be expelled’ refers to one who became a paṇḍaka through an effort before his ordination; but for one who has already received higher ordination, the ordination does not cease through an effort made afterwards.’’ That is not appropriate.
Những người khác lại nói: “Câu ‘upasampanno nāsetabbo’ được nói đến để chỉ người đã trở thành paṇḍaka do cố ý trước khi xuất gia; còn đối với người đã thọ cụ túc giới, sự thọ cụ túc giới không mất đi do cố ý sau này.” Điều đó không hợp lý.
Yadaggena hi pabbajjato pubbe upakkamena abhabbo hoti, tadaggena pacchāpi hotīti vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
For by whatever reason one is unfit through an effort before ordination, by that same reason one is unfit afterwards as well; this should be understood after careful consideration.
Thật vậy, cần phải xem xét và chấp nhận rằng nếu một người không có khả năng do cố ý trước khi xuất gia, thì người ấy cũng không có khả năng sau này.
Itthattādi bhāvo natthi etassāti abhāvako.
Abhāvako means ‘one for whom there is no state of being a female, etc.’
Abhāvako (không có khả năng) là người không có trạng thái nữ tính, v.v.
Pabbajjā na vāritā ti ettha pabbajjāggahaṇeneva upasampadāpi gahitā.
In the phrase pabbajjā na vāritā (ordination was not prevented), pabbajjā also includes upasampadā.
Trong câu “pabbajjā na vāritā” (sự xuất gia không bị cấm), từ “pabbajjā” (xuất gia) cũng bao hàm cả upasampadā (thọ cụ túc giới).
Tenāha ‘‘yassa cettha pabbajjā vāritā’’tiādi.
Therefore, it is said, ‘‘for whom ordination is prevented here,’’ and so on.
Do đó, có câu “yassa cettha pabbajjā vāritā” (người mà sự xuất gia bị cấm ở đây), v.v.
Tasmiṃ yevassa pakkhe pabbajjā vāritāti ettha pana apaṇḍakapakkhepi pabbajjāmattameva labhati, upasampadā pana tadāpi na vaṭṭati, paṇḍakapakkhe pana āgato liṅganāsanāya nāsetabboti veditabbanti vuttaṃ.
In the phrase tasmiṃ yevassa pakkhe pabbajjā vāritā (ordination is prevented in his very case), it is stated that even in the case of a non-paṇḍaka, only pabbajjā (renunciation as a novice) is obtained, but upasampadā is not permissible even then. However, in the case of a paṇḍaka, one who has been ordained must be expelled by annulling his gender sign.
Tuy nhiên, trong câu “tasmiṃ yevassa pakkhe pabbajjā vāritā” (vào kỳ đó, sự xuất gia của người ấy bị cấm), cần hiểu rằng ngay cả trong kỳ không phải paṇḍaka, người ấy chỉ được phép xuất gia làm sa-di, nhưng thọ cụ túc giới thì không được phép. Còn nếu người ấy xuất gia vào kỳ paṇḍaka, thì phải bị trục xuất bằng cách loại bỏ dấu hiệu.
136. Ubhatobyañjanamassa atthīti ubhatobyañjanakoti iminā asamānādhikaraṇavisayo bāhiratthasamāsoyaṃ, purimapade ca vibhattialopoti dasseti.
136. Ubhatobyañjanako means ‘one who has both sexual characteristics.’ This is an external-meaning compound (bāhiratthasamāsa) with a non-coordinate relationship, and it indicates that the case ending of the first word is not elided.
136. Ubhatobyañjanako (người có hai dấu hiệu) có nghĩa là “người có cả hai dấu hiệu”. Đây là một hợp từ bāhirattha-samāsa (hợp từ chỉ nghĩa bên ngoài) với trường hợp không đồng chủ cách, và nó chỉ ra rằng vibhatti (biến cách) ở tiền tố không bị lược bỏ.
Byañjananti cettha purisanimittaṃ itthinimittañca adhippetaṃ.
Here, byañjana refers to both the male and female sexual characteristics.
Ở đây, byañjana (dấu hiệu) được hiểu là dấu hiệu nam và dấu hiệu nữ.
Atha ubhatobyañjanakassa ekameva indriyaṃ hoti, udāhu dveti?
Now, does an ubhatobyañjanaka have only one faculty, or two?
Vậy, ubhatobyañjanaka có một căn (indriya) hay hai?
Ekameva hoti, na dve.
There is only one, not two.
Chỉ có một, không phải hai.
Kathaṃ viññāyatīti ce?
How is this known?
Làm sao để biết điều đó?
‘‘Yassa itthindriyaṃ uppajjati, tassa purisindriyaṃ uppajjatīti, no.
‘‘For whom the female faculty arises, does the male faculty arise? No.
Nếu ai nói: “Người nào có nữ căn (itthindriya) sinh khởi, người đó có nam căn (purisindriya) sinh khởi, phải không?
Yassa vā pana purisindriyaṃ uppajjati, tassa itthindriyaṃ uppajjatīti, no’’ti (yama. 3.indriyayamaka.188) ekasmiṃ santāne indriyabhūtabhāvadvayassa uppattiyā abhidhamme paṭisedhitattā, tañca kho itthiubhatobyañjanakassa itthindriyaṃ, purisaubhatobyañjanakassa purisindriyanti.
Or for whom the male faculty arises, does the female faculty arise? No’’—because the Abhidhamma prohibits the arising of two states of being faculties in a single continuum. And that one faculty is the female faculty for a female ubhatobyañjanaka, and the male faculty for a male ubhatobyañjanaka.
Không. Hoặc người nào có nam căn sinh khởi, người đó có nữ căn sinh khởi, phải không?” Không. Vì trong Abhidhamma, trong Indriya-yamaka, sự sinh khởi của hai trạng thái căn trong cùng một dòng tâm thức đã bị bác bỏ. Và căn đó là nữ căn đối với itthi-ubhatobyañjanaka (ubhatobyañjanaka nữ), và nam căn đối với purisa-ubhatobyañjanaka (ubhatobyañjanaka nam).
Yadi evaṃ dutiyabyañjanassa abhāvo āpajjati indriyañhi byañjanassa kāraṇaṃ vuttaṃ, tañca tassa natthīti?
If so, the absence of the second characteristic would follow, for the faculty is said to be the cause of the characteristic, and that is not present for him?
Nếu vậy, thì sẽ không có dấu hiệu thứ hai, vì căn được nói là nguyên nhân của dấu hiệu, và căn đó không có ở người ấy, phải không?
Vuccate – na tassa indriyaṃ dutiyabyañjanakāraṇaṃ.
It is said: His faculty is not the cause of the second characteristic.
Được nói rằng: Căn đó không phải là nguyên nhân của dấu hiệu thứ hai.
Sadā abhāvato.
Because it is always absent.
Vì nó luôn không tồn tại.
Itthiubhatobyañjanakassa hi yadā itthiyā rāgacittaṃ uppajjati, tadā purisabyañjanaṃ pākaṭaṃ hoti, itthibyañjanaṃ paṭicchannaṃ guḷhaṃ hoti, tathā itarassa itaraṃ.
For a female ubhatobyañjanaka, when a lustful thought for a woman arises, the male characteristic becomes manifest, and the female characteristic is concealed and hidden. Similarly for the other.
Thật vậy, đối với itthi-ubhatobyañjanaka, khi tâm tham (rāgacitta) đối với nữ giới sinh khởi, thì dấu hiệu nam giới trở nên rõ ràng, dấu hiệu nữ giới bị che giấu, bị ẩn khuất. Tương tự, đối với người kia (purisa-ubhatobyañjanaka), dấu hiệu kia (nữ giới) trở nên rõ ràng.
Yadi ca tesaṃ indriyaṃ dutiyabyañjanakāraṇaṃ bhaveyya, sadāpi byañjanadvayaṃ tiṭṭheyya, na pana tiṭṭhati, tasmā veditabbametaṃ ‘‘na tassa taṃ byañjanakāraṇaṃ, kammasahāyaṃ pana rāgacittamevettha kāraṇa’’nti.
If their faculty were the cause of the second characteristic, both characteristics would always be present, but they are not. Therefore, it should be understood that ‘‘that faculty is not the cause of the characteristic for him; rather, it is the lustful thought, aided by kamma, that is the cause here.’’
Nếu căn của họ là nguyên nhân của dấu hiệu thứ hai, thì cả hai dấu hiệu sẽ luôn tồn tại rõ ràng, nhưng chúng không tồn tại như vậy. Do đó, cần phải hiểu rằng “căn đó không phải là nguyên nhân của dấu hiệu đó, mà chính tâm tham, được nghiệp hỗ trợ, mới là nguyên nhân ở đây.”
Yasmā cassa ekameva indriyaṃ hoti, tasmā itthiubhatobyañjanako sayampi gabbhaṃ gaṇhāti, parampi gaṇhāpeti.
And because he has only one faculty, a female ubhatobyañjanaka can conceive a child herself and also cause others to conceive.
Và vì người ấy chỉ có một căn, nên itthi-ubhatobyañjanaka tự mình mang thai, và cũng làm cho người khác mang thai.
Purisaubhatobyañjanako paraṃ gaṇhāpeti, sayaṃ pana na gaṇhātīti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.116) āgataṃ.
A male ubhatobyañjanaka causes others to conceive, but does not conceive himself, as stated in the Sāratthadīpanī.
Purisa-ubhatobyañjanaka làm cho người khác mang thai, nhưng tự mình thì không mang thai. Điều này được ghi trong Sāratthadīpanī (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.116).
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.116) pana – itthiubhatobyañjanakoti itthindriyayutto, itaro pana purisindriyayutto.
However, in the Vimativinodanī, itthiubhatobyañjanako means endowed with the female faculty, and the other is endowed with the male faculty.
Trong Vimativinodaniya (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.116) thì: Itthi-ubhatobyañjanako là người có nữ căn (itthindriya-yutto); người kia (purisa-ubhatobyañjanaka) là người có nam căn (purisindriya-yutto).
Ekassa hi bhāvadvayaṃ saha na uppajjati yamake (yama. 3.indriyayamaka.188) paṭikkhittattā.
Indeed, two states of being do not arise simultaneously in one person, as prohibited in the Yamaka.
Thật vậy, hai trạng thái bản chất không sinh khởi cùng lúc trong một cá thể, vì điều này đã bị bác bỏ trong Yamaka (yama. 3.indriyayamaka.188).
Dutiyabyañjanaṃ pana kammasahāyena akusalacitteneva bhāvarahitaṃ uppajjati.
The second characteristic, however, arises without bhāva, solely due to unwholesome consciousness aided by kamma.
Dấu hiệu thứ hai (dutiyabyañjana) thì sinh khởi không có căn bản (bhāvarahitaṃ) chỉ do tâm bất thiện (akusalacitta) được nghiệp hỗ trợ.
Pakatitthipurisānampi kammameva byañjanaliṅgānaṃ kāraṇaṃ, na bhāvo tassa kenaci paccayena paccayattassa paṭṭhāne avuttattā.
Even for normal women and men, kamma alone is the cause of their sexual characteristics, not bhāva, because the Patthāna does not state that bhāva is a condition for anything through any cause.
Ngay cả đối với nam và nữ bình thường, nghiệp (kamma) chính là nguyên nhân của các dấu hiệu và giới tính (byañjana-liṅga), chứ không phải bản chất (bhāva) là nguyên nhân của chúng, vì trong Paṭṭhāna không nói rằng bản chất là duyên cho bất kỳ nhân nào.
Kevalaṃ bhāvasahitānaṃyeva byañjanaliṅgānaṃ pavattadassanatthaṃ aṭṭhakathāsu (dha. sa. aṭṭha. 632-633) ‘‘itthindriyaṃ paṭicca itthiliṅgādīnī’’tiādinā indriyassa byañjanakāraṇattena vuttaṃ.
It is stated in the commentaries that "female signs and so on arise dependent on the female faculty" and so forth, merely to show the manifestation of the byañjana-liṅga (physical signs of gender) only in those endowed with bhāva (gender faculty), with the indriya (faculty) as the cause of the byañjana (physical sign).
Chỉ để chỉ ra sự tồn tại của các dấu hiệu và giới tính đi kèm với bản chất, trong các bộ chú giải (dha. sa. aṭṭha. 632-633) đã nói về căn là nguyên nhân của dấu hiệu, như “itthindriyaṃ paṭicca itthiliṅgādīni” (do nữ căn mà có các dấu hiệu nữ giới), v.v.
Idha pana akusalabalena indriyaṃ vināpi byañjanaṃ uppajjatīti veditabbaṃ.
Here, however, it should be understood that a byañjana (physical sign) can arise even without the indriya (faculty), by the power of unwholesome kamma.
Ở đây, cần hiểu rằng dấu hiệu có thể sinh khởi mà không có căn, do sức mạnh của bất thiện nghiệp.
Ubhinnampi ce tesaṃ ubhatobyañjanakānaṃ.
And for both of those ubhatobyañjanaka (hermaphrodites).
Đối với cả hai loại ubhatobyañjanaka đó.
Yadā itthiyā rāgo uppajjati, tadā purisabyañjanaṃ pākaṭaṃ hoti, itaraṃ paṭicchannaṃ.
When lust arises in a woman, the male byañjana becomes manifest, and the other is concealed.
Khi dục vọng (rāga) đối với nữ giới sinh khởi, dấu hiệu nam giới trở nên rõ ràng, còn dấu hiệu kia (nữ giới) thì bị che khuất.
Yadā purise rāgo uppajjati, tadā itthibyañjanaṃ pākaṭaṃ hoti, itaraṃ paṭicchannanti āgataṃ.
When lust arises in a man, the female byañjana becomes manifest, and the other is concealed—thus it is stated.
Khi dục vọng đối với nam giới sinh khởi, dấu hiệu nữ giới trở nên rõ ràng, còn dấu hiệu kia (nam giới) thì bị che khuất. Điều này được ghi lại.
137. Theyyāya saṃvāso etassāti theyyasaṃvāsako.
Theyyasaṃvāsako means "one whose association is by stealth."
137. Theyyasaṃvāsako là người có sự chung sống bằng cách trộm cắp.
So ca na saṃvāsamattasseva thenako idhādhippeto, atha kho liṅgassa tadubhayassa ca thenakopīti āha ‘‘tayo theyyasaṃvāsakā’’tiādi.
And here, it is not intended that he is merely a thief of association, but rather a thief of the liṅga (outward appearance) or of both the liṅga and the association, hence it is said "there are three stealthy associates" and so on.
Và ở đây, không chỉ kẻ trộm sống chung (saṃvāsa) được nói đến, mà còn là kẻ trộm giới tướng (liṅga) và cả hai (giới tướng và sống chung). Vì vậy, (Luận sư) đã nói: “Có ba loại kẻ trộm sống chung” và vân vân.
Na yathāvuḍḍhaṃ vandanaṃ sādiyatīti yathāvuḍḍhaṃ bhikkhūnaṃ vā sāmaṇerānaṃ vā vandanaṃ na sādiyati.
"Does not accept salutation according to seniority" means he does not accept salutation from bhikkhus or novices according to their seniority.
Không chấp nhận sự đảnh lễ theo thứ tự tuổi tác có nghĩa là không chấp nhận sự đảnh lễ của các Tỳ-khưu hay Sa-di theo thứ tự tuổi tác.
Yathāvuḍḍhaṃ vandanaṃ sādiyatīti attanā musāvādaṃ katvā dassitavassānurūpaṃ yathāvuḍḍhaṃ vandanaṃ sādiyati.
"Accepts salutation according to seniority" means he tells a lie and accepts salutation according to his seniority as shown by his fabricated years.
Chấp nhận sự đảnh lễ theo thứ tự tuổi tác có nghĩa là tự mình nói dối rồi chấp nhận sự đảnh lễ theo thứ tự tuổi tác phù hợp với số năm đã trình bày.
Bhikkhuvassagaṇanādikoti iminā na ekakammādikova idha saṃvāso nāmāti dasseti.
By "bhikkhu, number of years, etc.", it is shown that saṃvāsa (association) here is not merely about common kamma (acts) and so on.
Với câu “số năm Tỳ-khưu” này, (Luận sư) muốn chỉ ra rằng ở đây, việc sống chung (saṃvāsa) không chỉ là việc cùng thực hiện một hành động.
138. Rāja…pe… bhayenāti ettha bhaya-saddo paccekaṃ yojetabbo ‘‘rājabhayena dubbhikkhabhayenā’’tiādinā.
In "fear of the king…etc…fear", the word "fear" should be construed separately, as in "fear of the king, fear of famine," and so on.
138. Ở đây, từ “sợ hãi” trong câu “vua… vân vân… do sợ hãi” phải được ghép riêng lẻ như “do sợ hãi vua, do sợ hãi nạn đói” và vân vân.
Saṃvāsaṃ nādhivāseti, yāva so suddhamānasoti rājabhayādīhi gahitaliṅgatāya so suddhamānaso yāva saṃvāsaṃ nādhivāsetīti attho.
"He does not endure association as long as his mind is pure" means that as long as his mind is pure due to having taken on the liṅga (outward appearance) because of fear of the king and so on, he does not endure association.
Không chấp nhận sự sống chung chừng nào người ấy còn có tâm thanh tịnh có nghĩa là, do đã thọ giới tướng (liṅga) vì sợ hãi vua chúa và vân vân, chừng nào người ấy còn có tâm thanh tịnh thì không chấp nhận sự sống chung.
Yo hi rājabhayādiṃ vinā kevalaṃ bhikkhū vañcetvā tehi saddhiṃ saṃvasitukāmatāya liṅgaṃ gaṇhāti, so asuddhacittatāya liṅgaggahaṇeneva theyyasaṃvāsako nāma hoti.
Indeed, one who takes on the liṅga merely out of a desire to deceive bhikkhus and live with them, without any fear of the king and so on, is called a theyyasaṃvāsaka (stealthy associate) by the very act of taking on the liṅga due to his impure mind.
Thật vậy, người nào thọ giới tướng mà không phải vì sợ hãi vua chúa và vân vân, mà chỉ vì muốn lừa dối các Tỳ-khưu và sống chung với họ, thì người ấy, do tâm bất tịnh, chỉ với việc thọ giới tướng đã là kẻ trộm sống chung rồi.
Ayaṃ pana tādisena asuddhacittena bhikkhū vañcetukāmatāya abhāvato yāva saṃvāsaṃ nādhivāseti, tāva theyyasaṃvāsako nāma na hoti.
This person, however, is not a theyyasaṃvāsaka as long as he does not endure association, because he does not have such an impure mind with a desire to deceive bhikkhus.
Tuy nhiên, người này, vì không có ý định lừa dối các Tỳ-khưu với tâm bất tịnh như vậy, nên chừng nào người ấy chưa chấp nhận sự sống chung, chừng đó người ấy chưa phải là kẻ trộm sống chung.
Teneva ‘‘rājabhayādīhi gahitaliṅgānaṃ ‘gihī maṃ samaṇoti jānantū’ti vañcanacitte satipi bhikkhūnaṃ vañcetukāmatāya abhāvā doso na jāto’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ.
For this very reason, it is stated in all three gaṇṭhipada (glossaries) that "even if there is a deceptive thought in those who have taken on the liṅga due to fear of the king and so on, thinking 'may laypeople know me as a recluse,' no fault arises because there is no desire to deceive bhikkhus."
Chính vì vậy, trong cả ba bộ chú giải (Gaṇṭhipada) đã nói rằng: “Đối với những người đã thọ giới tướng vì sợ hãi vua chúa và vân vân, dù có ý nghĩ lừa dối ‘mong rằng người thế tục biết ta là Sa-môn’, nhưng vì không có ý định lừa dối các Tỳ-khưu nên không phát sinh lỗi lầm.”
Keci pana ‘‘vūpasantabhayatā idha suddhacittatā’’ti vadanti, evañca sati so vūpasantabhayo yāva saṃvāsaṃ nādhivāseti, tāva theyyasaṃvāsako na hotīti ayamattho viññāyati.
Some say that "the appeasement of fear here means purity of mind," and if this is the case, then it is understood that such a person, whose fear is appeased, is not a theyyasaṃvāsaka as long as he does not endure association.
Một số người lại nói rằng: “Ở đây, tâm thanh tịnh có nghĩa là sự sợ hãi đã lắng xuống.” Nếu vậy, thì có thể hiểu rằng chừng nào người ấy, với sự sợ hãi đã lắng xuống, chưa chấp nhận sự sống chung, chừng đó người ấy chưa phải là kẻ trộm sống chung.
Imasmiñca atthe viññāyamāne avūpasantabhayassa saṃvāsasādiyanepi theyyasaṃvāsako na hotīti āpajjeyya, na ca aṭṭhakathāyaṃ avūpasantabhayassa saṃvāsasādiyanepi atheyyasaṃvāsakatā dassitā.
And if this meaning is understood, it would follow that even if one whose fear is not appeased accepts association, he would not be a theyyasaṃvāsaka, but the commentary does not indicate that one whose fear is not appeased is not a theyyasaṃvāsaka even if he accepts association.
Và nếu hiểu theo nghĩa này, thì sẽ dẫn đến việc ngay cả khi người chưa lắng xuống nỗi sợ hãi mà chấp nhận sự sống chung thì cũng không phải là kẻ trộm sống chung, nhưng trong các bản Chú giải không hề chỉ ra rằng người chưa lắng xuống nỗi sợ hãi mà chấp nhận sự sống chung thì không phải là kẻ trộm sống chung.
Sabbapāsaṇḍiyabhattāni bhuñjantoti ca iminā avūpasantabhayenapi saṃvāsaṃ asādiyanteneva bhavitabbanti dīpeti.
And by "eating all kinds of food from sectarians", it is indicated that even one whose fear is not appeased must not accept association.
Và với câu “ăn tất cả các loại thức ăn của ngoại đạo” này, (Luận sư) muốn chỉ ra rằng ngay cả người chưa lắng xuống nỗi sợ hãi cũng phải không chấp nhận sự sống chung.
Teneva tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ ‘‘yasmā vihāraṃ āgantvā saṅghikaṃ gaṇhantassa saṃvāsaṃ pariharituṃ dukkaraṃ, tasmā ‘sabbapāsaṇḍiyabhattāni bhuñjanto’ti idaṃ vutta’’nti.
For this very reason, it is stated in all three gaṇṭhipada that "since it is difficult for one who comes to the monastery and accepts things belonging to the Saṅgha to avoid association, this statement 'eating all kinds of food from sectarians' was made."
Chính vì vậy, trong cả ba bộ chú giải (Gaṇṭhipada) đã nói: “Vì khó tránh khỏi sự sống chung khi đến tu viện và nhận đồ của Tăng, nên câu ‘ăn tất cả các loại thức ăn của ngoại đạo’ đã được nói ra.”
Tasmā rājabhayādīhi gahitaliṅgatāyevettha suddhacittatāti gahetabbaṃ.
Therefore, it should be understood that purity of mind here refers to having taken on the liṅga due to fear of the king and so on.
Do đó, ở đây phải hiểu rằng tâm thanh tịnh chính là việc đã thọ giới tướng vì sợ hãi vua chúa và vân vân.
Sabbapāsaṇḍiyabhattānīti sabbasāmayikānaṃ sādhāraṇaṃ katvā vīthicatukkādīsu ṭhapetvā dātabbabhattāni.
"All kinds of food from sectarians" means food that is given, having been made common for all who desire it, and placed at crossroads and so on.
Tất cả các loại thức ăn của ngoại đạo là những bữa ăn được cúng dường chung cho tất cả các Sa-môn, được đặt ở các ngã tư đường và vân vân.
Kāyaparihāriyānīti kāyena pariharitabbāni.
"To be carried by the body" means to be carried by the body.
Những thứ mang theo người là những thứ phải mang theo bằng thân.
Abbhuggacchantīti abhimukhaṃ gacchanti.
"Go forth" means to go towards.
Đi đến có nghĩa là đi về phía trước.
Kammantānuṭṭhānenāti kasigorakkhādikammākaraṇena.
"By not undertaking work" means by not engaging in work such as farming or cattle-rearing.
Bằng cách không làm việc có nghĩa là không làm các công việc như cày cấy, chăn nuôi và vân vân.
Tadeva pattacīvaraṃ ādāya vihāraṃ gacchatīti cīvarāni nivāsanapārupanavasena ādāya, pattañca aṃsakūṭe laggetvā vihāraṃ gacchati.
"Taking that bowl and robes, he goes to the monastery" means he takes the robes, wearing them and putting them on, and hanging the bowl on his shoulder, he goes to the monastery.
Lấy y bát đó mà đi đến tu viện có nghĩa là lấy y phục để mặc và đắp, rồi treo bát lên vai mà đi đến tu viện.
Nāpi sayaṃ jānātīti ‘‘yo evaṃ pabbajati, so theyyasaṃvāsako nāma hotī’’ti vā ‘‘evaṃ kātuṃ na labhatī’’ti vā ‘‘evaṃ pabbajito samaṇo nāma na hotī’’ti vā na jānāti.
"Nor does he himself know" means he does not know that "one who ordains in this way is called a theyyasaṃvāsaka" or "it is not permissible to do so" or "one who has ordained in this way is not called a recluse."
Bản thân cũng không biết có nghĩa là không biết rằng “người xuất gia như vậy là kẻ trộm sống chung” hoặc “không được làm như vậy” hoặc “người xuất gia như vậy không phải là Sa-môn”.
Yo evaṃ pabbajati, so theyyasaṃvāsako nāma hotīti idaṃ pana nidassanamattaṃ.
This statement, "one who ordains in this way is called a theyyasaṃvāsaka", is merely an example.
Tuy nhiên, câu “Người xuất gia như vậy là kẻ trộm sống chung” này chỉ là một ví dụ.
Anupasampannakāleyevāti iminā upasampannakāle sutvā sacepi nāroceti, theyyasaṃvāsako na hotīti dīpeti.
By this* " Anupasampannakāleyeva," it is shown that even if one hears* at the time of upasampadā but does not declare it, one does not become a theyyasaṃvāsaka.
Với câu “ngay trong thời gian chưa thọ Cụ túc giới” này, (Luận sư) muốn chỉ ra rằng ngay cả khi người ấy nghe được điều đó sau khi đã thọ Cụ túc giới mà không trình bày, thì cũng không phải là kẻ trộm sống chung.
Sikkhaṃ appaccakkhāya…pe… theyyasaṃvāsako na hotīti idaṃ bhikkhūhi dinnaliṅgassa apariccattattā na liṅgatthenako hoti, liṅgānurūpassa saṃvāsassa sāditattā nāpi saṃvāsatthenako hotīti vuttaṃ.
It is said that this* " Sikkhaṃ appaccakkhāya…pe… theyyasaṃvāsako na hoti" does not refer to a liṅgatthenaka because the mark given by the bhikkhus is not abandoned, nor does it refer to a saṃvāsatthenaka because co-residence suitable to the mark is enjoyed.
Câu “không hoàn tục… vân vân… không phải là kẻ trộm sống chung” này được nói ra vì người ấy không từ bỏ giới tướng đã được các Tỳ-khưu trao cho, nên không phải là kẻ trộm giới tướng, và cũng không phải là kẻ trộm sống chung vì đã chấp nhận sự sống chung phù hợp với giới tướng.
Eko bhikkhu kāsāye saussāhova odātaṃ nivāsetvāti etthāpi idameva kāraṇaṃ daṭṭhabbaṃ.
Here too, in* " Eko bhikkhu kāsāye saussāhova odātaṃ nivāsetvā," this same reason should be understood.
Ở đây, trong trường hợp “một Tỳ-khưu mặc y trắng với đầy đủ nhiệt huyết” cũng phải hiểu cùng lý do này.
Parato ‘‘sāmaṇero saliṅge ṭhito’’tiādinā sāmaṇerassa vuttavidhānesupi atheyyasaṃvāsapakkhe ayameva nayo.
Furthermore, in the regulations stated for a sāmaṇera, such as " Sāmaṇero saliṅge ṭhito," the same method applies to the case of not being a theyyasaṃvāsaka.
Sau đó, trong các trường hợp được nói đến về Sa-di như “Sa-di giữ giới tướng của mình” và vân vân, đối với trường hợp không phải là kẻ trộm sống chung, cũng áp dụng nguyên tắc này.
‘‘Bhikkhuniyāpi eseva nayo’’ti vuttamevatthaṃ ‘‘sāpi gihibhāvaṃ patthayamānā’’tiādinā vibhāveti.
The meaning already stated as " Bhikkhuniyāpi eseva nayo" is further elaborated by* " Sāpi gihibhāvaṃ patthayamānā" and so on.
Lời đã nói “đối với Tỳ-khưu-ni cũng vậy” được giải thích rõ hơn bằng câu “người ấy cũng mong muốn trở thành người thế tục” và vân vân.
Sace koci vuḍḍhapabbajitoti sāmaṇeraṃ sandhāya vuttaṃ.
" Sace koci vuḍḍhapabbajito" is stated with reference to a sāmaṇera.
Câu “Nếu có một người xuất gia lớn tuổi nào đó” này được nói đến để chỉ Sa-di.
Mahāpeḷādīsūti etena gihisantakaṃ dassitaṃ.
By " Mahāpeḷādīsu," the property of a layperson is indicated.
Với câu “trong những cái giỏ lớn và vân vân” này, (Luận sư) đã chỉ ra tài sản của người thế tục.
Sāmaṇerapaṭipāṭiyā…pe… theyyasaṃvāsako na hotīti ettha kiñcāpi theyyasaṃvāsako na hoti, pārājikaṃ pana āpajjatiyeva.
In this* " Sāmaṇerapaṭipāṭiyā…pe… theyyasaṃvāsako na hoti," although one does not become a theyyasaṃvāsaka, one certainly incurs a pārājika offense.
Trong câu “theo thứ tự của Sa-di… vân vân… không phải là kẻ trộm sống chung” này, mặc dù người ấy không phải là kẻ trộm sống chung, nhưng vẫn phạm tội Pārājika.
Sesamettha uttānamevāti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.110) vuttaṃ.
The rest here is clear, as stated in the Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.110).
Phần còn lại ở đây đã rõ ràng, như đã nói trong Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.110).
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.110) pana – theyyāya liṅgaggahaṇamattampi idha saṃvāso evāti āha ‘‘tayo theyyasaṃvāsakā’’ti.
However, in the Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 2.110), it is said that even merely taking the mark with the intention of theft is co-residence here,* " Tayo theyyasaṃvāsakā" (three types of theyyasaṃvāsaka).
Tuy nhiên, trong Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 2.110) lại nói rằng: ngay cả việc thọ giới tướng với ý định trộm cắp cũng là sống chung ở đây. Vì vậy, (Luận sư) đã nói: “Có ba loại kẻ trộm sống chung.”
Na yathāvuḍḍhaṃ vandananti bhikkhūnaṃ sāmaṇerānaṃ vā vandanaṃ na sādiyati.
" Na yathāvuḍḍhaṃ vandanaṃ" means one does not accept salutations from bhikkhus or sāmaṇeras according to seniority.
Không đảnh lễ theo thứ tự tuổi tác có nghĩa là không chấp nhận sự đảnh lễ của các Tỳ-khưu hay Sa-di.
Yathāvuḍḍhaṃ vandananti attanā musāvādena dassitavassakkamena bhikkhūnaṃ vandanaṃ sādiyati.
" Yathāvuḍḍhaṃ vandanaṃ" means one accepts salutations from bhikkhus according to the seniority shown by one's false speech.
Đảnh lễ theo thứ tự tuổi tác có nghĩa là tự mình nói dối, rồi chấp nhận sự đảnh lễ của các Tỳ-khưu theo thứ tự tuổi tác đã trình bày.
Daharasāmaṇero pana vuḍḍhasāmaṇerānaṃ, daharabhikkhū ca vuḍḍhānaṃ vandanaṃ sādiyantopi theyyasaṃvāsako na hoti.
However, a young sāmaṇera accepting salutations from senior sāmaṇeras, and young bhikkhus accepting salutations from seniors, do not become theyyasaṃvāsakas.
Tuy nhiên, một Sa-di nhỏ tuổi đảnh lễ các Sa-di lớn tuổi, và một Tỳ-khưu nhỏ tuổi đảnh lễ các Tỳ-khưu lớn tuổi, dù chấp nhận sự đảnh lễ đó, cũng không phải là kẻ trộm sống chung.
Imasmiṃ attheti saṃvāsatthenakatthe.
" Imasmiṃ atthe" refers to the meaning of saṃvāsa (co-residence).
Trong trường hợp này có nghĩa là trong trường hợp trộm sống chung.
Bhikkhuvassānīti idaṃ saṃvāsatthenake vuttapāṭhavasena vuttaṃ, sayameva pana pabbajitvā sāmaṇeravassāni gaṇentopi ubhayatthenako eva.
" Bhikkhuvassāni" is stated according to the passage mentioned in the context of saṃvāsatthenaka; however, one who ordains oneself and counts sāmaṇera years is indeed both*.
Câu “số năm Tỳ-khưu” này được nói theo văn bản đã nói trong trường hợp trộm sống chung, nhưng bản thân người xuất gia mà tính số năm Sa-di thì cũng là kẻ trộm cả hai.
Na kevalañca purisova, itthīpi bhikkhūnīsu evaṃ paṭipajjati, theyyasaṃvāsikāva.
Not only a man, but also a woman who acts similarly among bhikkhunīs is certainly a theyyasaṃvāsikā.
Và không chỉ riêng nam giới, mà nữ giới cũng thực hành như vậy đối với các Tỳ-khưu-ni, thì cũng là kẻ trộm sống chung.
Ādikammikāpi cettha na muccanti.
Even those who are ādikammika (first offenders) are not exempt here.
Ở đây, ngay cả những người phạm tội lần đầu cũng không được miễn trừ.
Upasampannesu eva paññattāpattiṃ paṭicca ādikammikā vuttā, tenevettha ādikammikopi na mutto.
The ādikammikas are mentioned only in relation to offenses laid down for upasampannas; therefore, even an ādikammika is not exempt here.
Những người phạm tội lần đầu chỉ được nói đến đối với những lỗi đã được chế định cho những người đã thọ Cụ túc giới, chính vì vậy mà ở đây, ngay cả người phạm tội lần đầu cũng không được miễn trừ.
Rāja…pe… bhayenāti ettha bhaya-saddo paccekaṃ yojetabbo.
In " Rāja…pe… bhayenā," the word " bhaya" should be construed separately for each*.
Ở đây, từ “sợ hãi” trong câu “vua… vân vân… do sợ hãi” phải được ghép riêng lẻ.
Yāva so suddhamānasoti ‘‘iminā liṅgena bhikkhū vañcetvā tehi saṃvasissāmī’’ti asuddhacittābhāvena suddhacitto.
" Yāva so suddhamānaso" means having a pure mind, being free from the impure thought, "I shall deceive the bhikkhus with this mark and co-reside with them."
Chừng nào người ấy còn có tâm thanh tịnh có nghĩa là người có tâm thanh tịnh do không có tâm bất tịnh muốn “lừa dối các Tỳ-khưu bằng giới tướng này và sống chung với họ”.
Tena hi asuddhacittena liṅge gahitamatte pacchā bhikkhūhi saha saṃvasatu vā mā vā, liṅgatthenako hoti.
Indeed, when the mark is taken with an impure mind, whether one co-resides with bhikkhus afterwards or not, one becomes a liṅgatthenaka.
Bởi vì, nếu người ấy thọ giới tướng với tâm bất tịnh, thì sau đó dù có sống chung với các Tỳ-khưu hay không, người ấy vẫn là kẻ trộm giới tướng.
Pacchā saṃvasantopi abhabbo hutvā saṃvasati, tasmā ubhayatthenakopi liṅgatthenake eva pavisatīti veditabbaṃ.
Even if one co-resides afterwards, one does so as an abhabba (incapable person); therefore, it should be understood that even an ubhayatthenaka (both liṅgatthenaka and saṃvāsatthenaka) falls under the liṅgatthenaka category.
Sau đó, dù có sống chung thì cũng là sống chung với tư cách là người không đủ tư cách (abhabba), do đó phải hiểu rằng kẻ trộm cả hai cũng thuộc vào kẻ trộm giới tướng.
Yo pana rājādibhayena suddhacittova liṅgaṃ gahetvā vicaranto pacchā ‘‘bhikkhuvassāni gaṇetvā jīvassāmī’’ti asuddhacittaṃ uppādeti, so cittuppādamattena theyyasaṃvāsako na hoti suddhacittena gahitaliṅgattā.
However, if one takes the mark with a pure mind due to fear of kings and so on, and while wandering, later develops an impure mind thinking, "I shall count bhikkhu years and live," one does not become a theyyasaṃvāsaka merely by the arising of that thought, because the mark was taken with a pure mind.
Tuy nhiên, người nào vì sợ hãi vua chúa và vân vân, thọ giới tướng với tâm thanh tịnh mà đi đây đó, sau đó phát sinh tâm bất tịnh muốn “tính số năm Tỳ-khưu để sống”, thì người ấy, chỉ với việc phát sinh tâm đó, không phải là kẻ trộm sống chung, vì đã thọ giới tướng với tâm thanh tịnh.
Sace pana so bhikkhūnaṃ santikaṃ gantvā sāmaṇeravassagaṇanādiṃ karoti, tadā saṃvāsatthenako, ubhayatthenako vā hotīti daṭṭhabbaṃ.
However, if that person goes to the bhikkhus and performs actions such as counting sāmaṇera years, then he becomes a saṃvāsatthenaka or an ubhayatthenaka; this should be understood.
Nhưng nếu người ấy đi đến chỗ các Tỳ-khưu và thực hiện việc tính số năm Sa-di và vân vân, thì lúc đó người ấy là kẻ trộm sống chung hoặc kẻ trộm cả hai.
Yaṃ pana parato ‘‘saha dhuranikkhepena ayampi theyyasaṃvāsakovā’’ti vuttaṃ, taṃ bhikkhūhi saṅgamma saṃvāsādhivāsanavasena dhuranikkhepaṃ sandhāya vuttaṃ.
The statement made later, "This person also becomes a theyyasaṃvāsaka with the laying down of the burden," refers to the laying down of the burden by agreeing to co-reside with bhikkhus.
Còn điều đã nói sau đó rằng “người này cũng là kẻ sống chung trộm cắp cùng với việc từ bỏ gánh nặng”, điều đó được nói với ý nghĩa từ bỏ gánh nặng bằng cách chấp nhận sự sống chung khi gặp gỡ các Tỳ-khưu.
Tena vuttaṃ ‘‘saṃvāsaṃ nādhivāseti, yāvā’’ti, tassa tāva theyyasaṃvāsako nāma na vuccatīti sambandho daṭṭhabbo.
Therefore, it is said, " Saṃvāsaṃ nādhivāseti, yāvā" (one does not accept co-residence until...), and the connection should be understood as: for that duration, one is not called a theyyasaṃvāsaka.
Do đó, điều đã nói là “chừng nào chưa chấp nhận sự sống chung”, thì phải hiểu rằng người đó chưa được gọi là theyyasaṃvāsaka.
Ettha ca corādibhayaṃ vināpi kīḷādhippāyena liṅgaṃ gahetvā bhikkhūnampi santike pabbajitālayaṃ dassetvā vandanādiṃ asādiyantopi ‘‘sobhati nu kho me pabbajitaliṅga’’ntiādinā suddhacittena gaṇhantopi theyyasaṃvāsako na hotīti daṭṭhabbaṃ.
Here, it should be understood that even without fear of thieves and so on, one who takes the mark with the intention of play, or shows an inclination to ordain in the presence of bhikkhus but does not accept salutations and so on, or takes the mark with a pure mind thinking, "Does my ordained mark look good?" does not become a theyyasaṃvāsaka.
Ở đây, ngay cả khi không có nỗi sợ hãi từ trộm cướp, v.v., mà chỉ vì ý định vui đùa, người đó thọ nhận hình tướng (liṅga), rồi thể hiện sự yêu thích đời sống xuất gia trước các Tỳ-khưu, và ngay cả khi không chấp nhận sự đảnh lễ, v.v., hoặc thọ nhận (hình tướng) với tâm trong sạch, chẳng hạn như “liệu hình tướng xuất gia của ta có đẹp không?”, thì người đó cũng không phải là theyyasaṃvāsaka.
Sabbapāsaṇḍiyabhattānīti sabbasāmayikānaṃ sādhāraṇaṃ katvā paññattāni bhattāni.
Sabbapāsaṇḍiyabhattāni means meals that have been established as common for all who desire them.
Sabbapāsaṇḍiyabhattāni (các bữa ăn của tất cả các phái ngoại đạo) là những bữa ăn được quy định chung cho tất cả những người có tín ngưỡng.
Idañca bhikkhūnaññeva niyamitabhattaggahaṇe saṃvāsopi sambhaveyyāti sabbasādhāraṇabhattaṃ vuttaṃ.
And this is said because association (saṃvāsa) might occur in the taking of fixed meals only by bhikkhus; therefore, common meals for all are mentioned.
Điều này được nói đến là bữa ăn chung cho tất cả, vì sự sống chung cũng có thể xảy ra khi thọ nhận bữa ăn được quy định chỉ dành cho các Tỳ-khưu.
Saṃvāsaṃ pana asādiyitvā abhikkhukavihārādīsu vihārabhattādīni bhuñjantopi theyyasaṃvāsako na hoti eva.
However, one who does not approve of association (saṃvāsa) and partakes of monastery meals and the like in monasteries without bhikkhus, is certainly not a theyyasaṃvāsaka.
Tuy nhiên, ngay cả khi không chấp nhận sự sống chung, mà chỉ thọ dụng các bữa ăn của tự viện, v.v., tại các trú xứ không có Tỳ-khưu, thì người đó cũng không phải là theyyasaṃvāsaka.
Kammantānuṭṭhānenāti kasiādikammākaraṇena.
Kammantānuṭṭhānena means by performing actions such as farming.
Kammantānuṭṭhānena (bằng cách không thực hiện công việc) là bằng cách không làm các công việc như cày cấy, v.v.
Pattacīvaraṃ ādāyāti bhikkhuliṅgavasena sarīrena dhāretvā.
Pattacīvaraṃ ādāya means by wearing the bowl and robes on one's body in the manner of a bhikkhu.
Pattacīvaraṃ ādāya (thọ nhận y bát) là mặc y bát trên thân theo hình tướng của Tỳ-khưu.
Yo evaṃ pabbajati, so theyyasaṃvāsako nāma hotīti idaṃ nidassanamattaṃ.
Yo evaṃ pabbajati, so theyyasaṃvāsako nāma hoti—this is merely an example.
“Người nào xuất gia như vậy, người đó được gọi là theyyasaṃvāsaka” – đây chỉ là một ví dụ.
‘‘Theyyasaṃvāsako’’ti pana nāmaṃ ajānantopi ‘‘evaṃ kātuṃ na vaṭṭatī’’ti vā ‘‘karonto samaṇo nāma na hotī’’ti vā ‘‘yadi ārocessāmi, chaḍḍayissanti ma’’nti vā ‘‘yena kenaci pabbajjā me na ruhatī’’ti jānāti, theyyasaṃvāsako hoti.
But if one, even without knowing the name "theyyasaṃvāsaka," knows that "it is not proper to do this," or "one who does this is not a samaṇa," or "if I reveal it, they will cast me out," or "my ordination is not valid for any reason," then one is a theyyasaṃvāsaka.
Tuy nhiên, ngay cả khi không biết tên “theyyasaṃvāsaka”, nhưng nếu người đó biết rằng “không nên làm như vậy”, hoặc “người làm như vậy không phải là sa-môn”, hoặc “nếu ta báo cáo, họ sẽ trục xuất ta”, hoặc “dù thế nào đi nữa, việc xuất gia này không hợp với ta”, thì người đó là theyyasaṃvāsaka.
Yo pana paṭhamaṃ ‘‘pabbajjā evaṃ me gahitā’’ti saññī kevalaṃ antarā attano setavatthanivāsanādivippakāraṃ pakāsetuṃ lajjanto na katheti, so theyyasaṃvāsako na hoti.
However, one who, having first taken ordination with the thought, "My ordination was taken in this way," merely feels ashamed to reveal any change in his conduct, such as wearing white clothes in the interim, and does not speak of it, is not a theyyasaṃvāsaka.
Còn người lúc đầu có ý nghĩ “ta đã thọ nhận sự xuất gia như vậy”, nhưng chỉ vì xấu hổ không muốn tiết lộ sự thay đổi của mình như mặc y phục trắng, v.v., thì người đó không phải là theyyasaṃvāsaka.
Anupasampannakāleyevāti ettha avadhāraṇena upasampannakāle theyyasaṃvāsakalakkhaṇaṃ ñatvā vañcanāyapi nāroceti, theyyasaṃvāsako na hotīti dīpeti.
The emphasizing word "eva" in anupasampannakāleyeva indicates that even if one knows the characteristic of a theyyasaṃvāsaka at the time of upasampadā and does not reveal it out of deception, one is not a theyyasaṃvāsaka.
Ở đây, với sự nhấn mạnh trong anupasampannakāleyeva (chỉ trong thời gian chưa thọ Cụ túc giới), điều này chỉ ra rằng ngay cả khi người đó biết đặc điểm của theyyasaṃvāsaka vào thời điểm đã thọ Cụ túc giới, và không báo cáo vì muốn lừa dối, thì người đó cũng không phải là theyyasaṃvāsaka.
So hi suddhacittena gahitaliṅgattā liṅgatthenako na hoti, laddhūpasampadattā tadanuguṇasseva saṃvāsassa sāditattā saṃvāsatthenakopi na hoti.
For such a person, having taken the monastic garb with a pure mind, is not a liṅgatthenaka; and having attained upasampadā, and having approved of an association (saṃvāsa) appropriate to that, is also not a saṃvāsatthenaka.
Người đó không phải là liṅgatthenaka vì đã thọ nhận hình tướng với tâm trong sạch, và cũng không phải là saṃvāsatthenaka vì đã thọ Cụ túc giới và chấp nhận sự sống chung phù hợp với giới đó.
Anupasampanno pana liṅgatthenako hoti, saṃvāsārahassa liṅgassa gahitattā saṃvāsasādiyanamattena saṃvāsatthenako hoti.
An anupasampanna, however, is a liṅgatthenaka because he has taken the garb suitable for association, and merely by approving of association (saṃvāsa) he becomes a saṃvāsatthenaka.
Tuy nhiên, người chưa thọ Cụ túc giới là liṅgatthenaka, và chỉ với việc chấp nhận sự sống chung, người đó là saṃvāsatthenaka vì đã thọ nhận hình tướng xứng đáng với sự sống chung.
Saliṅge ṭhitoti saliṅgabhāve ṭhito.
Saliṅge ṭhito means abiding in one’s own monastic garb.
Saliṅge ṭhito (đứng trong hình tướng của mình) là đứng trong trạng thái hình tướng của mình.
Theyyasaṃvāsako na hotīti bhikkhūhi dinnaliṅgassa apariccattattā liṅgatthenako na hoti.
Theyyasaṃvāsako na hoti means he is not a liṅgatthenaka because he has not abandoned the garb given by the bhikkhus.
Theyyasaṃvāsako na hoti (không phải là theyyasaṃvāsaka) là không phải là liṅgatthenaka vì không từ bỏ hình tướng được các Tỳ-khưu trao.
Bhikkhupaṭiññāya apariccattattā saṃvāsatthenako na hoti.
He is not a saṃvāsatthenaka because he has not abandoned the declaration of being a bhikkhu.
Không phải là saṃvāsatthenaka vì không từ bỏ lời tuyên bố Tỳ-khưu.
Yaṃ pana mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapārājikavaṇṇanā) ‘‘liṅgānurūpassa saṃvāsassa sāditattā nāpi saṃvāsatthenako’’ti kāraṇaṃ vuttaṃ, tampi idameva kāraṇaṃ sandhāya vuttaṃ.
The reason given in the Mātikāṭṭhakathā, "nor is he a saṃvāsatthenaka because he has approved of an association (saṃvāsa) appropriate to his garb," refers to this very reason.
Điều đã nói trong Mātikāṭṭhakathā (Kaṅkhā. Aṭṭha. Paṭhamapārājikavaṇṇanā) rằng “người đó cũng không phải là saṃvāsatthenaka vì đã chấp nhận sự sống chung phù hợp với hình tướng”, lý do đó cũng được nói với ý nghĩa tương tự như lý do này.
Itarathā sāmaṇerassāpi bhikkhuvassagaṇanādīsu liṅgānurūpasaṃvāso eva sāditoti saṃvāsatthenakatā na siyā bhikkhūhi dinnaliṅgassa ubhinnampi sādhāraṇattā.
Otherwise, even a sāmaṇera would not be a saṃvāsatthenaka, as an association appropriate to his garb is approved in the counting of bhikkhu-years and so on, because the garb given by bhikkhus is common to both.
Nếu không, ngay cả sa-di cũng chấp nhận sự sống chung phù hợp với hình tướng trong việc đếm số năm Tỳ-khưu, v.v., thì sẽ không có trạng thái saṃvāsatthenaka, vì hình tướng được các Tỳ-khưu trao là chung cho cả hai.
Yathā cettha bhikkhu, evaṃ sāmaṇeropi pārājikaṃ samāpanno sāmaṇerapaṭiññāya apariccattattā saṃvāsatthenako na hotīti veditabbo.
Just as a bhikkhu in this case, so too a sāmaṇera who has committed a pārājika offense is not a saṃvāsatthenaka because he has not abandoned the declaration of being a sāmaṇera; this should be understood.
Phải hiểu rằng, cũng như Tỳ-khưu ở đây, sa-di cũng phạm pārājika, nhưng không phải là saṃvāsatthenaka vì không từ bỏ lời tuyên bố sa-di.
Sobhatīti sampaṭicchitvāti kāsāvadhāraṇe dhuraṃ nikkhipitvā gihibhāvaṃ sampaṭicchitvā.
Sobhatīti sampaṭicchitvā means having laid down the burden of wearing the saffron robes and having accepted the state of a householder.
Sobhatīti sampaṭicchitvā (chấp nhận rằng “điều đó đẹp”) là từ bỏ gánh nặng của việc mặc y cà-sa và chấp nhận trạng thái cư sĩ.
139. Titthiyapakkantakakathāyaṃ tesaṃ liṅge ādinnamatte titthiyapakkantako hotīti ‘‘titthiyo bhavissāmī’’ti gatassa liṅgaggahaṇeneva tesaṃ laddhipi gahitāyeva hotīti katvā vuttaṃ.
In the section on the Titthiyapakkantaka, tesaṃ liṅge ādinnamatte titthiyapakkantako hoti is said because for one who has gone with the intention of "I will become a titthiya," their doctrine is considered accepted merely by taking their garb.
139. Trong câu chuyện về Titthiyapakkantaka, “ngay khi thọ nhận hình tướng của họ, người đó trở thành titthiyapakkantaka” được nói với ý nghĩa rằng ngay khi thọ nhận hình tướng, người đi với ý định “ta sẽ trở thành ngoại đạo” cũng đã thọ nhận giáo lý của họ.
Kenaci pana ‘‘tesaṃ liṅge ādinnamatte laddhiyā gahitāyapi aggahitāyapi titthiyapakkantako hotī’’ti vuttaṃ, taṃ na gahetabbaṃ.
However, what some teachers say, "merely by taking their garb, whether their doctrine is accepted or not, one becomes a titthiyapakkantaka," should not be accepted.
Tuy nhiên, điều một số người nói rằng “ngay khi thọ nhận hình tướng của họ, dù đã thọ nhận hay chưa thọ nhận giáo lý, người đó cũng trở thành titthiyapakkantaka” thì không nên chấp nhận.
Na hi ‘‘titthiyo bhavissāmī’’ti gatassa liṅgasampaṭicchanato aññaṃ laddhiggahaṇaṃ nāma atthi.
For there is no other acceptance of doctrine for one who has gone with the intention of "I will become a titthiya" apart from accepting their garb.
Thật vậy, không có việc thọ nhận giáo lý nào khác ngoài việc chấp nhận hình tướng của người đi với ý định “ta sẽ trở thành ngoại đạo”.
Liṅgasampaṭicchaneneva hi so gahitaladdhiko hoti.
Indeed, by merely accepting the garb, one becomes one who has accepted their doctrine.
Chính bằng việc chấp nhận hình tướng mà người đó đã thọ nhận giáo lý.
Teneva ‘‘vīmaṃsanatthaṃ kusacīrādīni…pe… yāva na sampaṭicchati, tāva taṃ laddhi rakkhati, sampaṭicchitamatte titthiyapakkantako hotī’’ti vuttaṃ.
Therefore, it is said, "for the purpose of investigation, grass-robes and so on... as long as one does not accept them, that doctrine protects him; but immediately upon accepting them, he becomes a titthiyapakkantaka."
Chính vì thế mà đã nói rằng “y phục cỏ, v.v., để thử nghiệm… chừng nào chưa chấp nhận, chừng đó giáo lý đó bảo vệ người đó, ngay khi chấp nhận, người đó trở thành titthiyapakkantaka”.
Naggova ājīvakānaṃ upassayaṃ gacchati, padavāre padavāre dukkaṭanti ‘‘ājīvako bhavissa’’nti asuddhacittena gamanapaccayā dukkaṭaṃ vuttaṃ.
Naggova ājīvakānaṃ upassayaṃ gacchati, padavāre padavāre dukkaṭa is said to mean that a dukkaṭa offense is incurred due to going with an impure mind, with the intention of "I will become an Ājīvaka."
Naggova ājīvakānaṃ upassayaṃ gacchati, padavāre padavāre dukkaṭa (đi đến trú xứ của các Ājīvaka trần truồng, mỗi bước đi là một dukkaṭa) được nói đến vì dukkaṭa phát sinh do đi với tâm bất tịnh, với ý định “ta sẽ trở thành Ājīvaka”.
Naggena hutvā gamanapaccayāpi padavāre dukkaṭā na muccatiyevāti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.110) vuttaṃ.
Even by going naked, one is not freed from the dukkaṭa offense at every step. Thus it is stated in the Sāratthadīpanī.
Trong Sāratthadīpanī (Sārattha. Ṭī. Mahāvagga 3.110) đã nói rằng, ngay cả khi đi trần truồng, người đó cũng không thoát khỏi dukkaṭa ở mỗi bước đi.
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.110) pana – titthiyapakkantakādikathāsu tesaṃ liṅge ādinnamatteti vīmaṃsādiadhippāyaṃ vinā ‘‘titthiyo bhavissāmī’’ti sanniṭṭhānavasena liṅge kāyena dhāritamatte.
However, in the Vimativinodanī, regarding the discourses on the titthiyapakkantaka and so on, the phrase tesaṃ liṅge ādinnamatte means merely adopting their insignia physically, with the intention, "I will become a titthiya", without any intention of investigation or the like.
Tuy nhiên, trong Vimativinodanī (Vi. Vi. Ṭī. Mahāvagga 2.110), trong các câu chuyện về titthiyapakkantaka, v.v., tesaṃ liṅge ādinnamatte (ngay khi thọ nhận hình tướng của họ) là ngay khi hình tướng được thân mang theo ý định “ta sẽ trở thành ngoại đạo”, không phải với ý định thử nghiệm, v.v.
Sayamevāti titthiyānaṃ santikaṃ agantvā sayameva saṅghārāmepi kusacīrādīni nivāseti.
Sayamevā (by himself) means that without going to the titthiyas, he himself puts on the kusa grass robes and so on, even in the monastery.
Sayamevā (chính mình) là tự mình mặc y phục cỏ, v.v., ngay trong tu viện mà không cần đến chỗ các ngoại đạo.
Ājīvako bhavissanti…pe… gacchatīti ājīvakānaṃ santike tesaṃ pabbajanavidhinā ‘‘ājīvako bhavissāmī’’ti gacchati.
Ājīvako bhavissanti…pe… gacchatī (he goes to become an Ājīvaka… etc.) means he goes to the Ājīvakas with the intention, "I will become an Ājīvaka," following their procedure for ordination.
Ājīvako bhavissanti…pe… gacchatī (đi với ý định “ta sẽ trở thành Ājīvaka”…) là đi đến chỗ các Ājīvaka với nghi thức xuất gia của họ, với ý định “ta sẽ trở thành Ājīvaka”.
Tassa hi titthiyabhāvūpagamanaṃ pati sanniṭṭhāne vijjamānepi ‘‘gantvā bhavissāmī’’ti parikappitattā padavāre dukkaṭameva vuttaṃ.
Indeed, for him, even if the determination to become a titthiya exists, because it was conceived as "I will go and become one," only a dukkaṭa offense at every step is stated.
Mặc dù có ý định trở thành ngoại đạo, nhưng vì đã dự định rằng “ta sẽ đi và trở thành”, nên chỉ có dukkaṭa được nói đến ở mỗi bước đi.
Dukkaṭanti pāḷiyā avuttepi methunādīsu vuttapubbapayogadukkaṭānulomato vuttaṃ.
Dukkaṭa is stated even though it is not mentioned in the Pāḷi, in conformity with the pubbapayogadukkaṭa (preliminary effort offense) mentioned in cases like sexual intercourse and so on.
Dukkaṭa (tội dukkaṭa), mặc dù không được nói trong Pāḷi, nhưng được nói theo sự tương ứng với các tội dukkaṭa do hành vi sơ khởi đã được nói trong các trường hợp như tà dâm, v.v.
Etena ca sanniṭṭhānavasena liṅge sampaṭicchite pārājikaṃ, tato purimapayoge thullaccayañca vattabbameva.
By this, it should be stated that when the insignia is accepted with determination, it is a pārājika, and in the preliminary effort before that, it is a thullaccaya.
Với điều này, phải nói rằng khi hình tướng được chấp nhận theo ý định, thì đó là pārājika, và hành vi sơ khởi trước đó là thullaccaya.
Thullaccayakkhaṇe nivattantopi āpattiṃ desāpetvā muccati evāti daṭṭhabbaṃ.
It should be understood that even if one turns back at the moment of the thullaccaya, one is freed after confessing the offense.
Phải hiểu rằng, ngay cả khi từ bỏ vào thời điểm thullaccaya, người đó vẫn được giải thoát sau khi xưng tội.
Yathā cettha, evaṃ saṅghabhedepi lohituppādepi bhikkhūnaṃ pubbapayogādīsu dukkaṭathullaccayapārājikāhi muccanasīmā ca veditabbā.
Just as here, so too in the case of schism in the Saṅgha (saṅghabheda) and causing a Buddha to bleed (lohituppāda), the limits of freedom from dukkaṭa, thullaccaya, and pārājika offenses in the preliminary efforts of bhikkhus should be understood.
Cũng như ở đây, trong việc chia rẽ Tăng đoàn (saṅghabheda) và làm chảy máu Phật (lohituppāda), giới hạn giải thoát khỏi dukkaṭa, thullaccaya và pārājika trong các hành vi sơ khởi của các Tỳ-khưu cũng phải được biết.
Sāsanaviruddhatāyettha ādikammikānampi anāpatti na vuttā.
Here, non-offense is not stated even for the ādikammikas (first offenders) due to their opposition to the Dispensation.
Ở đây, việc không phạm tội đối với những người phạm tội lần đầu (ādikammika) không được nói đến vì sự đối nghịch với giáo pháp.
Pabbajjāyapi abhabbatādassanatthaṃ panete aññe ca pārājikakaṇḍe visuṃ sikkhāpadena pārājikādiṃ adassetvā idha abhabbesu eva vuttāti veditabbaṃ.
Furthermore, it should be understood that these and other persons who are unfit for ordination are mentioned here among the unfit, without specifying pārājika and so on by separate training rules in the pārājika section, in order to show their unsuitability for ordination.
Phải hiểu rằng, để chỉ ra sự không đủ tư cách xuất gia, những người này và những người khác không được nói đến pārājika, v.v., trong các giới điều riêng biệt trong phần pārājika, mà chỉ được nói đến ở đây trong số những người không đủ tư cách.
Taṃ laddhīti titthiyavese seṭṭhabhāvaggahaṇameva sandhāya vuttaṃ.
Taṃ laddhī (that doctrine) is stated with reference to merely taking on the superior status of the titthiya guise.
Taṃ laddhī (giáo lý đó) được nói đến để chỉ việc chấp nhận trạng thái tối thượng trong hình tướng ngoại đạo.
Tesañhi titthiyānaṃ sassatādiggāhaṃ gaṇhantopi liṅge asampaṭicchite titthiyapakkantako na hoti, taṃ laddhiṃ aggahetvāpi ‘‘etesaṃ vatacariyā sundarā’’ti liṅgaṃ sampaṭicchanto titthiyapakkantako hoti eva.
For, even one who adopts the view of eternalism and so on of those titthiyas does not become a titthiyapakkantaka if he has not accepted their insignia; but one who, without adopting that view, accepts their insignia, thinking "their practices are good," certainly becomes a titthiyapakkantaka.
Thật vậy, ngay cả khi chấp nhận quan điểm thường kiến, v.v., của các ngoại đạo đó, nhưng nếu không chấp nhận hình tướng, người đó không phải là titthiyapakkantaka; nhưng nếu không chấp nhận giáo lý đó mà lại chấp nhận hình tướng với ý nghĩ “hạnh tu của những người này thật tốt đẹp”, thì người đó vẫn là titthiyapakkantaka.
Laddhiyā abhāvenāti bhikkhubhāve sālayatāya titthiyabhāvūpagamanaladdhiyā abhāvena.
Laddhiyā abhāvenā (due to the absence of the doctrine) means due to the absence of the doctrine of becoming a titthiya, because of one's attachment to the state of a bhikkhu.
Do không có tà kiến có nghĩa là do không có tà kiến quy y theo ngoại đạo vì lòng tham luyến vào đời sống tỳ-khưu.
Etena ca āpadāsu kusacīrādiṃ pārupantassapi naggassa viya anāpattīti dasseti.
By this, it is shown that even for one who puts on kusa grass robes and so on in times of danger, there is no offense, just as for a naked person.
Và với điều này, nó chỉ ra rằng ngay cả một vị tỳ-khưu mặc y làm từ cỏ khô, v.v. trong những trường hợp nguy hiểm, cũng không phạm tội như một người khỏa thân.
Upasampannabhikkhunā kathitoti ettha saṅghabhedakopi upasampannabhikkhunāva kathito, mātughātakādayo pana anupasampannenātipi daṭṭhabbanti āgataṃ.
Here, in upasampannabhikkhunā kathito (declared by an ordained bhikkhu), it is stated that even a schismatic (saṅghabhedaka) is declared by an ordained bhikkhu, but parricides and so on are declared by unordained persons. Thus it is stated.
Trong câu “được một tỳ-khưu đã thọ giới nói”, điều này có nghĩa là ngay cả việc chia rẽ Tăng đoàn cũng được một tỳ-khưu đã thọ giới nói, nhưng việc giết mẹ, v.v. thì được một người chưa thọ giới nói, điều này phải được hiểu như vậy.
140. Tiracchānakathāyaṃ ‘‘yo koci amanussajātiyo, sabbova imasmiṃ atthe tiracchānagatoti veditabbo’’ti etena eso manussajātiyo eva bhagavato sāsane pabbajituṃ vā upasampajjituṃ vā labhati, na tato aññeti dīpeti.
140. In the discourse on animals, by the statement "Whatever is of a non-human species, all of it in this context should be understood as an animal," it is shown that only those of human species are able to go forth or receive ordination in the Buddha's Dispensation, and no others.
140. Trong phần về Tiracchānakathā (chuyện loài súc sinh), câu “bất cứ ai thuộc loài phi nhân, tất cả đều phải được hiểu là loài súc sinh trong trường hợp này” chỉ ra rằng chỉ có những người thuộc loài người mới có thể xuất gia hoặc thọ giới trong giáo pháp của Đức Thế Tôn, không phải ai khác.
Tenāha bhagavā ‘‘tumhe khottha nāgā aviruḷhidhammā imasmiṃ dhammavinaye’’ti (mahāva. 111).
Therefore, the Blessed One said, "Indeed, you Nāgas are of a nature not to thrive in this Dhamma and Vinaya."
Vì vậy, Đức Thế Tôn đã nói: “Này các loài rồng (nāgā), các người không phải là những người có thể tăng trưởng trong Pháp và Luật này” (Mahāva. 111).
141. Ānantariyakathāyaṃ tiracchānādiamanussajātito manussajātikānaññeva puttesu mettādayopi tikkhavisadā honti lokuttaraguṇā viyāti āha ‘‘manussitthibhūtā janikā mātā’’ti.
141. In the discourse on immediate retribution, it is said that affection and so on towards children are sharp and pure only for those of human species, more so than for animal and other non-human species, just like supramundane qualities. Therefore, it is said "the mother who gave birth, being a human woman."
141. Trong phần về Ānantariyakathā (chuyện về nghiệp vô gián), nói rằng lòng từ ái, v.v. đối với con cái của loài người thì sắc bén và trong sáng hơn so với loài súc sinh và các loài phi nhân khác, giống như các phẩm chất siêu thế, nên nói “người mẹ sinh ra là phụ nữ loài người”.
Yathā manussānaññeva kusalapavatti tikkhavisadā, evaṃ akusalapavattipīti āha ‘‘sayampi manussajātikenevā’’tiādi.
Just as the wholesome conduct of humans alone is sharp and pure, so too is unwholesome conduct. Therefore, it is said "he himself, being of human species," and so on.
Cũng như hành vi thiện của loài người thì sắc bén và trong sáng, hành vi bất thiện cũng vậy, nên nói “chính bản thân cũng là loài người”, v.v.
Atha vā yathā samānajātiyassa vikopane kammaṃ garutaraṃ, na tathā vijātiyassāti āha ‘‘manussitthibhūtā’’ti.
Alternatively, just as an act of harming one of the same species is heavier karma, it is not so with one of a different species. Therefore, it is said "being a human woman."
Hoặc, nghiệp phá hoại người đồng loài thì nặng hơn, không như phá hoại người khác loài, nên nói “phụ nữ loài người”.
Puttasambandhena mātupitusamaññā, dattakittimādivasenapi puttavohāro loke dissati, so ca kho pariyāyatoti nippariyāyasiddhataṃ dassetuṃ ‘‘janikā mātā’’ti vuttaṃ.
The appellation of mother and father is due to the relationship with children, and the term "child" is seen in the world even in the sense of adopted or artificial children. However, that is by way of inference. To show that it is directly established, it is said "the mother who gave birth."
Danh xưng mẹ cha là do quan hệ con cái, nhưng trong đời, việc gọi con cái cũng thấy qua việc nhận nuôi, v.v., tuy nhiên đó là theo nghĩa gián tiếp. Để chỉ ra sự cố định theo nghĩa trực tiếp, nên nói “người mẹ sinh ra”.
Yathā manussattabhāve ṭhitasseva kusaladhammānaṃ tikkhavisadasūrabhāvāpatti yathā taṃ tiṇṇampi bodhisattānaṃ bodhittayanibbattiyaṃ, evaṃ manussattabhāve ṭhitasseva akusaladhammānampi tikkhavisadasūrabhāvāpattīti āha ‘‘sayampi manussajātikenevā’’ti.
Just as the wholesome qualities of one who is in the state of being human become sharp, pure, and brave, as in the attainment of the three types of enlightenment by the three Bodhisattas, so too the unwholesome qualities of one who is in the state of being human become sharp, pure, and brave. Therefore, it is said "he himself, being of human species."
Cũng như việc các pháp thiện trở nên sắc bén, trong sáng và dũng mãnh chỉ khi ở trong trạng thái con người, như sự thành tựu ba loại giác ngộ của ba vị Bồ-tát, thì việc các pháp bất thiện cũng trở nên sắc bén, trong sáng và dũng mãnh chỉ khi ở trong trạng thái con người, nên nói “chính bản thân cũng là loài người”.
Ānantariyenāti ettha cutianantaraṃ niraye paṭisandhiphalaṃ anantaraṃ nāma, tasmiṃ anantare janakattena niyuttaṃ ānantariyaṃ, tena.
Here, by the term ānantariya, the rebirth-result in hell immediately after death (cuti) is called anantara. That which is appointed as the cause (janakattena) in that immediate (anantara) result is ānantariya. By that.
Trong câu ānantariyena (vô gián), quả tái sinh trong địa ngục ngay sau khi chết được gọi là vô gián, và nghiệp được định đoạt để sinh ra trong khoảng thời gian vô gián đó là nghiệp vô gián, do đó là vô gián.
Atha vā cutianantaraṃ phalaṃ anantaraṃ nāma, tasmiṃ anantare niyuttaṃ, tannibbattanena anantarakaraṇasīlaṃ, anantarappayojanaṃ vā ānantariyaṃ, tena ānantariyena mātughātakakammena.
Or, the result that occurs immediately after death is called anantara. That which is appointed to that immediate result, or that which has the characteristic of producing that immediate result, or that which has an immediate purpose, is ānantariya. By that ānantariya matricide.
Hoặc, quả ngay sau khi chết được gọi là vô gián, nghiệp được định đoạt trong khoảng thời gian vô gián đó, có thói quen tạo ra quả vô gián, hoặc có mục đích vô gián, được gọi là vô gián. Do đó, nghiệp giết mẹ là vô gián.
Pitughātakepi ‘‘yena manussabhūto janako pitā sayampi manussajātikeneva satā sañcicca jīvitā voropito, ayaṃ ānantariyena pitughātakakammena pitughātako’’tiādinā sabbaṃ veditabbanti āha ‘‘pitughātakepi eseva nayo’’ti.
Regarding patricide, it should all be understood in the same way, starting with: "If a person, being human, intentionally takes the life of their human father, who is their progenitor, this is patricide by an ānantariya kamma, and such a person is a patricide." Thus, it is said: "The same principle applies to patricide."
Đối với nghiệp giết cha, tất cả phải được hiểu theo cách tương tự, như: “Người nào là người cha sinh ra là loài người, chính bản thân cũng là loài người, cố ý tước đoạt mạng sống của cha, người đó là kẻ giết cha với nghiệp giết cha vô gián”. Vì vậy, nói “đối với nghiệp giết cha cũng theo cách này”.
Parivattitaliṅgampi mātaraṃ vā pitaraṃ vā jīvitā voropentassa ānantariyakammaṃ hotiyeva.
Even for one who has changed gender, if they take the life of their mother or father, it is still an ānantariya kamma.
Nghiệp vô gián cũng xảy ra đối với người giết mẹ hoặc cha của mình, ngay cả khi giới tính đã thay đổi.
Satipi hi liṅgaparivatte so eva ekakammanibbatto bhavaṅgappabandho jīvitappabandho, na aññoti.
For even with a change of gender, that very life-continuum, that very bhavaṅga-continuum, is produced by that one kamma and is not another.
Thật vậy, ngay cả khi có sự thay đổi giới tính, dòng chảy của bhavanga (tâm hữu phần) và dòng chảy của mạng căn (jīvitindriya) vẫn là một, được sinh ra từ cùng một nghiệp, không phải nghiệp khác.
Yo pana sayaṃ manusso tiracchānabhūtaṃ pitaraṃ vā mātaraṃ vā, sayaṃ vā tiracchānabhūto manussabhūtaṃ, tiracchānoyeva vā tiracchānabhūtaṃ jīvitā voropeti, tassa kammaṃ ānantariyaṃ na hoti, bhāriyaṃ pana hoti, ānantariyaṃ āhacceva tiṭṭhati.
However, if a human being kills a parent who is an animal, or if an animal kills a parent who is a human being, or if an animal kills a parent who is an animal, that kamma is not an ānantariya kamma, but it is a heavy kamma, and it approaches an ānantariya kamma.
Tuy nhiên, nếu một người là loài người giết cha hoặc mẹ là loài súc sinh, hoặc một người là loài súc sinh giết cha hoặc mẹ là loài người, hoặc một loài súc sinh giết cha hoặc mẹ là loài súc sinh, thì nghiệp đó không phải là nghiệp vô gián, nhưng là nghiệp nặng, và nó gần với nghiệp vô gián.
Eḷakacatukkaṃ saṅgāmacatukkaṃ coracatukkañcettha kathetabbaṃ.
Here, the four cases of the sheep, the four cases of battle, and the four cases of the thief should be explained.
Ở đây cần nói về bốn trường hợp cừu, bốn trường hợp chiến tranh và bốn trường hợp trộm cắp.
‘‘Eḷakaṃ māremī’’ti abhisandhināpi hi eḷakaṭṭhāne ṭhitaṃ manusso manussabhūtaṃ mātaraṃ vā pitaraṃ vā mārento ānantariyaṃ phusati maraṇādhippāyeneva ānantariyavatthuno vikopitattā.
Indeed, if a human, intending to kill a sheep, kills their human mother or father who is in the place of a sheep, they commit an ānantariya kamma, because the object of the ānantariya kamma has been violated with the intention of killing.
Thật vậy, ngay cả với ý định "tôi sẽ giết một con cừu", nếu một người giết mẹ hoặc cha là loài người đang ở vị trí của con cừu, người đó vẫn phạm nghiệp vô gián vì đối tượng của nghiệp vô gián đã bị phá hoại với ý định giết chết.
Eḷakābhisandhinā, pana mātāpitiabhisandhinā vā eḷakaṃ mārento ānantariyaṃ na phusati ānantariyavatthuno abhāvato.
However, if one, with the intention of killing a sheep, or with the intention of killing a mother or father, kills a sheep, they do not commit an ānantariya kamma, due to the absence of the object of an ānantariya kamma.
Tuy nhiên, nếu một người giết một con cừu với ý định giết cừu, hoặc với ý định giết mẹ cha, người đó không phạm nghiệp vô gián vì không có đối tượng của nghiệp vô gián.
Mātāpitiabhisandhinā mātāpitaro mārento phussateva.
One who kills their mother and father with the intention of killing their mother and father certainly commits it.
Nếu một người giết mẹ cha với ý định giết mẹ cha, người đó chắc chắn phạm nghiệp vô gián.
Esa nayo itarasmimpi catukkadvaye.
This is the same principle in the other two sets of four cases.
Cách này cũng áp dụng cho hai nhóm bốn trường hợp còn lại.
Yathā ca mātāpitūsu, evaṃ arahantesu etāni catukkāni veditabbāni.
Just as with mothers and fathers, so too should these four cases be understood with Arahants.
Và cũng như đối với mẹ cha, các nhóm bốn trường hợp này phải được hiểu đối với các vị A-la-hán.
Sabbattha hi purimaṃ abhisandhicittaṃ appamāṇaṃ, vadhakacittaṃ, pana tadārammaṇajīvitindriyañca pamāṇaṃ.
Indeed, in all cases, the initial intention-thought is immeasurable, but the thought of killing and the life-faculty dependent on that object are the measure.
Thật vậy, trong mọi trường hợp, tâm ý định ban đầu là vô lượng, nhưng tâm giết hại và mạng căn (jīvitindriya) liên quan đến đối tượng đó là có giới hạn.
Katānantariyakammo ca ‘‘tassa kammassa vipākaṃ paṭibāhessāmī’’ti sakalacakkavāḷaṃ mahācetiyappamāṇehi kañcanathūpehi pūretvāpi sakalacakkavāḷaṃ pūretvā nisinnassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ datvāpi buddhassa bhagavato saṅghāṭikaṇṇaṃ amuñcanto vicaritvāpi kāyassa bhedā nirayameva upapajjati, pabbajjañca na labhati.
And one who has committed an ānantariya kamma, even if they were to fill the entire universe with golden stūpas the size of great caityas, or give a great donation to the assembly of bhikkhus seated throughout the entire universe, or wander about without ever letting go of the hem of the Blessed One's robe, after the breaking up of the body, they are reborn only in hell, and do not obtain ordination.
Và người đã tạo nghiệp vô gián, dù có lấp đầy toàn bộ vũ trụ bằng các tháp vàng lớn như Đại Bảo Tháp, dù có cúng dường đại thí cho Tăng đoàn tỳ-khưu đang ngồi lấp đầy toàn bộ vũ trụ, dù có đi khắp nơi không rời góc y Tăng-già-lê của Đức Phật, khi thân hoại mạng chung vẫn tái sinh vào địa ngục, và không thể xuất gia.
Pitughātake vesiyā puttoti upalakkhaṇamattaṃ, kulitthiyā aticāriniyā puttopi attano pitaraṃ ajānitvā ghāntentopi pitughātakova hoti.
In the case of patricide, son of a courtesan is merely an illustrative example; even the son of an unchaste woman who kills his father unknowingly is still a patricide.
Trong trường hợp giết cha, câu “con của gái điếm” chỉ là một ví dụ. Ngay cả con của một phụ nữ đoan chính ngoại tình, nếu giết cha mình mà không biết, thì vẫn là kẻ giết cha.
‘‘Duṭṭhacittenā’’ti vuttamevatthaṃ vibhāveti ‘‘vadhakacittenā’’ti.
He clarifies the meaning already stated by "with an evil mind" as "with a murderous mind".
Điều đã nói là “với tâm độc ác” được giải thích rõ hơn là “với tâm giết hại”.
Vadhakacetanāya hi dūsitaṃ cittaṃ idha duṭṭhacittaṃ nāma.
For here, a mind corrupted by the intention to kill is called an evil mind.
Thật vậy, tâm bị làm ô uế bởi ý muốn giết hại ở đây được gọi là tâm độc ác.
Lohitaṃ uppādetīti ettha tathāgatassa abhejjakāyatāya parūpakkamena cammacchedaṃ katvā lohitapaggharaṇaṃ nāma natthi, sarīrassa pana antoyeva ekasmiṃ ṭhāne lohitaṃ samosarati, āghātena pakuppamānaṃ sañcitaṃ hoti.
Regarding causes blood to flow, there is no such thing as the Tathāgata's body being cut and blood flowing due to external attack, because his body is indestructible. However, blood accumulates inside the body in one place, collecting as it becomes agitated by anger.
Trong câu “làm cho máu chảy ra”, điều này có nghĩa là do thân của Đức Như Lai không thể bị phá hoại, nên không có việc cắt da làm cho máu chảy ra do sự tấn công của người khác. Tuy nhiên, máu tụ lại ở một chỗ trong thân, và khi bị tấn công thì nó trào lên và tích tụ lại.
Devadattena paviddhasilato bhijjitvā gatā sakkhalikāpi tathāgatassa pādantaṃ pahari, pharasunā pahaṭo viya pādo antolohitoyeva ahosi.
Even the splinter of rock that broke off from the stone thrown by Devadatta struck the Tathāgata's foot, and his foot became internally bloody as if struck by an axe.
Mảnh đá vỡ do Devadatta ném cũng đã đập vào chân của Đức Như Lai, và bàn chân bên trong đầy máu như thể bị rìu chém.
Jīvako pana tathāgatassa ruciyā satthakena cammaṃ chinditvā tamhā ṭhānā duṭṭhalohitaṃ nīharitvā phāsumakāsi, tenassa puññakammameva ahosi.
However, Jīvaka, with the Tathāgata's consent, cut the skin with a scalpel and removed the bad blood from that spot, thus making him comfortable, and for Jīvaka, it was an act of merit.
Tuy nhiên, Jīvaka, theo ý muốn của Đức Như Lai, đã dùng dao mổ cắt da và lấy máu xấu ra khỏi chỗ đó, làm cho Ngài khỏe mạnh, và đó là hành động thiện của ông.
Tenāha ‘‘jīvako viyā’’tiādi.
Therefore, it is said: "like Jīvaka," and so on.
Vì vậy, nói “như Jīvaka”, v.v.
Atha ye parinibbute tathāgate cetiyaṃ bhindanti, bodhiṃ chindanti, dhātumhi upakkamanti, tesaṃ kiṃ hotīti?
Then, what happens to those who break a caitya, cut down a Bodhi tree, or attack relics after the Tathāgata has attained Parinibbāna?
Vậy thì, những người phá hoại tháp, chặt cây Bồ-đề, tấn công xá-lợi sau khi Đức Như Lai đã nhập Niết-bàn thì sẽ ra sao?
Bhāriyaṃ kammaṃ hoti ānantariyasadisaṃ.
It is a heavy kamma, similar to an ānantariya kamma.
Đó là nghiệp nặng, tương tự như nghiệp vô gián.
Sadhātukaṃ pana thūpaṃ vā paṭimaṃ vā bādhamānaṃ bodhisākhaṃ chindituṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to cut a Bodhi branch that obstructs a stūpa or an image containing relics.
Tuy nhiên, được phép chặt một cành cây Bồ-đề đang gây hại cho bảo tháp hoặc tượng Phật có xá-lợi.
Sacepi tattha nilīnā sakuṇā cetiye vaccaṃ pātenti, chindituṃ vaṭṭatiyeva.
Even if birds perched there drop their droppings on the cetiya, it is still permissible to cut it.
Ngay cả khi những con chim trú ẩn ở đó làm phân trên tháp, vẫn được phép chặt.
Paribhogacetiyato hi sarīracetiyaṃ garutaraṃ.
For indeed, a bodily cetiya is more venerable than a cetiya of use.
Thật vậy, tháp xá-lợi thì tôn quý hơn tháp vật dụng.
Cetiyavatthuṃ bhinditvā gacchante bodhimūlepi chinditvā harituṃ vaṭṭati.
It is permissible to cut and remove even the roots of the Bodhi tree that are breaking through the ground of the cetiya.
Được phép chặt và mang đi cả rễ cây Bồ-đề đang phá hoại nền tháp.
Yā pana bodhisākhā bodhigharaṃ bādhati, taṃ geharakkhaṇatthaṃ chindituṃ na labhati.
But as for a Bodhi branch that obstructs a Bodhi shrine, it is not permissible to cut it for the protection of the shrine.
Tuy nhiên, cành cây Bồ-đề nào đang gây hại cho nhà Bồ-đề, thì không được phép chặt để bảo vệ nhà.
Bodhiatthāya hi gehaṃ, na gehatthāya bodhi.
For the shrine is for the sake of the Bodhi tree, not the Bodhi tree for the sake of the shrine.
Thật vậy, nhà là vì cây Bồ-đề, không phải cây Bồ-đề là vì nhà.
Āsanagharepi eseva nayo.
The same method applies to a seating-hall.
Đối với nhà ngồi (āsanaghara) cũng vậy.
Yasmiṃ pana āsanaghare dhātu nihitā hoti, tassa rakkhaṇatthāya taṃ sākhaṃ chindituṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to cut that branch for the protection of a seating-hall in which relics are enshrined.
Tuy nhiên, đối với nhà ngồi nào có xá-lợi được cất giữ, thì được phép chặt cành cây đó để bảo vệ nhà.
Bodhijagganatthaṃ ojoharaṇasākhaṃ vā pūtiṭṭhānaṃ vā chindituṃ vaṭṭatiyeva, satthu rūpakāyapaṭijaggane viya puññampi hoti.
It is indeed permissible to cut a branch that drains sap or a rotten part for the maintenance of the Bodhi tree, and merit accrues just as in maintaining the Buddha’s physical body.
Để chăm sóc cây Bồ-đề, việc chặt những cành cây hút nhựa hoặc những chỗ bị thối rữa là điều nên làm, và cũng có phước báu như việc chăm sóc thân tướng của Đức Phật.
Saṅghabhede catunnaṃ kammānanti apalokanādīnaṃ catunnaṃ kammānaṃ.
“ Of the four acts” in the context of schism refers to the four acts such as apalokana.
Trong việc phá hòa hợp Tăng, “bốn loại hành động” nghĩa là bốn loại hành động như Apalokana (tuyên bố).
Ayaṃ saṅghabhedakoti pakatattaṃ bhikkhuṃ sandhāya vuttaṃ.
“ This is a schismatic” is stated with reference to a bhikkhu who is in good standing.
“Người này là kẻ phá hòa hợp Tăng” được nói đến để chỉ một tỳ-khưu bình thường.
Pubbe eva pārājikaṃ samāpanno vā vatthādidosena vipannupasampado vā saṅghaṃ bhindantopi ānantariyaṃ na phusati, saṅgho pana bhinnova hoti, pabbajjā cassa na vāritāti daṭṭhabbaṃ.
It should be understood that one who has previously incurred a pārājika offense or whose upasampadā is invalid due to a defect in the vatthu (basis) or other factors, even if he causes a schism, does not incur an ānantariya karma, but the Saṅgha is indeed split, and his ordination is not invalidated.
Một người đã phạm tội Pārājika từ trước, hoặc người có giới cụ tỳ-khưu bị mất hiệu lực do lỗi về vật chất (vatthu) v.v., dù có phá hòa hợp Tăng cũng không mắc tội Ānantariya, nhưng Tăng-già vẫn bị chia rẽ, và việc xuất gia của người đó không bị ngăn cấm; điều này cần được hiểu.
Bhikkhunīdūsane icchamānanti odātavatthavasanaṃ icchamānaṃ.
In the case of defiling a bhikkhunī, “ desiring” means desiring to wear white clothes.
Trong việc làm ô uế tỳ-khưu-ni, “mong muốn” nghĩa là mong muốn mặc y phục trắng của cư sĩ.
Tenevāha ‘‘gihibhāve sampaṭicchitamatteyevā’’ti.
For this very reason, it is said, “ as soon as she consents to lay life.”
Vì lẽ đó, Ngài nói: “chỉ cần chấp nhận trạng thái cư sĩ”.
Neva pabbajjā atthīti yojanā.
The meaning is that there is no longer any ordination.
Không có sự xuất gia, đó là cách giải thích.
Yo ca paṭikkhitte abhabbe ca puggale ñatvā pabbājeti, upasampādeti vā, dukkaṭaṃ.
And if one, knowing that a person is rejected and unfit, ordains him or gives him upasampadā, it is a dukkaṭa offense.
Vị nào biết rõ người bị từ chối và người không thể xuất gia mà vẫn cho xuất gia hoặc thọ đại giới, thì mắc tội Dukkaṭa.
Ajānantassa sabbattha anāpattīti veditabbaṃ.
It should be understood that there is no offense for one who does not know, in all cases.
Cần phải biết rằng đối với người không biết thì không phạm tội trong mọi trường hợp.
142. Gabbhamāsehi saddhiṃ vīsati vassāni assāti gabbhavīso.
Gabbhavīso means that he has twenty years, including the months in the womb.
142. Gabbhavīso (hai mươi tuổi tính từ khi thụ thai) là người có hai mươi năm tuổi kể cả các tháng trong bào thai.
Hāyanavaḍḍhananti gabbhamāsesu adhikesu uttari hāyanaṃ, ūnesu vaḍḍhananti veditabbaṃ.
“ Hāyanavaḍḍhana” should be understood as a reduction if the months in the womb are more, and an increase if they are less.
Hāyanavaḍḍhana (giảm hoặc tăng) cần được hiểu là giảm đi nếu các tháng trong bào thai nhiều hơn, và tăng thêm nếu ít hơn.
Ekūnavīsativassanti dvādasa māse mātukucchismiṃ vasitvā mahāpavāraṇāya jātakālato paṭṭhāya ekūnavīsativassaṃ.
“ Nineteen years old” refers to nineteen years from the time of birth on the day of the Mahāpavāraṇā, after having resided for twelve months in the mother’s womb.
Ekūnavīsativassa (mười chín tuổi) là mười chín năm kể từ thời điểm sinh vào ngày Mahāpavāraṇā (Đại Tự Tứ), sau khi đã ở trong bụng mẹ mười hai tháng.
Pāṭipadadivaseti pacchimikāya vassūpagamanadivase.
“ On the first day of the fortnight” refers to the day of entering the Rains-residence in the latter period.
Pāṭipadadivase (vào ngày mùng một) là vào ngày nhập hạ cuối cùng.
‘‘Tiṃsarattidivo māso’’ti (a. ni. 3.71; 8.43; vibha. 1023) vacanato ‘‘cattāro māsā parihāyantī’’ti vuttaṃ.
Because it is said, “A month has thirty days and nights,” it is stated, “ four months are lost.”
Theo câu nói “Một tháng có ba mươi ngày đêm” nên mới nói “bốn tháng bị mất đi”.
Vassaṃ ukkaḍḍhantīti vassaṃ uddhaṃ kaḍḍhanti, tatiyasaṃvacchare ekamāsassa adhikattā māsapariccajanavasena vassaṃ uddhaṃ kaḍḍhantīti attho, tasmā tatiyo saṃvaccharo terasamāsiko hoti.
“ They postpone the year” means they draw the year upwards. The meaning is that due to one month being extra in the third year, they draw the year upwards by discarding the extra month. Therefore, the third year consists of thirteen months.
Vassaṃ ukkaḍḍhantī (kéo dài năm) nghĩa là kéo dài năm lên, tức là kéo dài năm bằng cách bỏ qua một tháng do năm thứ ba có một tháng dư; do đó, năm thứ ba có mười ba tháng.
Saṃvaccharassa pana dvādasamāsikattā aṭṭhārasasu vassesu adhikamāse visuṃ gahetvā ‘‘cha māsā vaḍḍhantī’’ti vuttaṃ.
However, since a year has twelve months, by taking the extra months separately from the eighteen years, it is said, “ six months are increased.”
Vì một năm có mười hai tháng, nên khi tính riêng các tháng dư trong mười tám năm, mới nói “sáu tháng tăng thêm”.
Tatoti chamāsato.
“ Tato” means from the six months.
Tato (từ đó) là từ sáu tháng.
Nikkaṅkhā hutvāti adhikamāsehi saddhiṃ paripuṇṇavīsativassattā nibbematikā hutvā.
“ Being without doubt” means being free from uncertainty due to having completed twenty years with the extra months.
Nikkaṅkhā hutvā (không còn nghi ngờ) nghĩa là không còn nghi ngờ vì đã đủ hai mươi tuổi kể cả các tháng dư.
Yaṃ pana vuttaṃ tīsupi gaṇṭhipadesu ‘‘aṭṭhārasannaṃyeva vassānaṃ adhikamāse gahetvā gaṇitattā sesavassadvayassapi adhikadivasāni honti, tāni adhikadivasāni sandhāya ‘nikkaṅkhā hutvā’ti vutta’’nti, taṃ na gahetabbaṃ.
However, what is said in all three gaṇṭhipadas, “Because the extra months of only eighteen years are taken and counted, there are also extra days for the remaining two years, and ‘being without doubt’ is said with reference to those extra days,” should not be accepted.
Tuy nhiên, điều được nói trong cả ba Gaṇṭhipada (chú giải) rằng “vì chỉ tính các tháng dư của mười tám năm nên hai năm còn lại cũng có những ngày dư, và để chỉ những ngày dư đó mà nói ‘không còn nghi ngờ’”, thì điều đó không nên chấp nhận.
Na hi dvīsu vassesu adhikadivasāni nāma visuṃ upalabbhanti tatiye vasse vassukkaḍḍhanavasena adhikamāse pariccatteyeva atirekamāsasambhavato, tasmā dvīsu vassesu atirekadivasāni visuṃ na sambhavanti.
For extra days are not found separately in two years; extra months can only arise in the third year by postponing the year. Therefore, extra days do not arise separately in two years.
Thật vậy, không có những ngày dư riêng biệt trong hai năm, vì tháng dư chỉ có thể phát sinh khi bỏ qua các tháng dư do việc kéo dài năm trong năm thứ ba; do đó, không có những ngày dư riêng biệt trong hai năm.
‘‘Te dve māse gahetvā vīsati vassāni paripuṇṇāni hontī’’ti kasmā vuttaṃ, ekūnavīsativassamhi ca puna aparasmiṃ vasse pakkhitte vīsati vassāni paripuṇṇāni hontīti āha ‘‘ettha pana…pe… vutta’’nti.
Why is it stated, “Taking those two months, twenty years are completed,” and again, when another year is added to nineteen years, twenty years are completed? He says, “ Here, however… etc. … it is stated.”
Tại sao lại nói “khi tính hai tháng đó thì đủ hai mươi năm”, và khi thêm một năm nữa vào mười chín năm thì đủ hai mươi năm? Ngài nói: “Ở đây thì…v.v… đã nói”.
Anekatthattā nipātānaṃ pana-saddo hisaddattho, ettha hīti vuttaṃ hoti.
Due to the many meanings of particles, the word “ pana” has the meaning of “hi”; it means “here indeed.”
Vì các giới từ có nhiều nghĩa, nên từ “pana” có nghĩa là “hi”. Ở đây có nghĩa là “hi”.
Idañhi vuttassevatthassa samatthanavasena vuttaṃ.
This is stated by way of supporting the meaning that has already been stated.
Điều này được nói để khẳng định ý nghĩa đã được trình bày.
Iminā ca imaṃ dīpeti – yaṃ vuttaṃ ‘‘ekūnavīsativassaṃ sāmaṇeraṃ nikkhamanīyapuṇṇamāsiṃ atikkamma pāṭipadadivase upasampādentī’’ti, tattha gabbhamāsepi gahetvā dvīhi māsehi aparipuṇṇavīsativassaṃ sandhāya ‘‘ekūnavīsativassa’’nti vuttaṃ, tasmā adhikamāsesu dvīsu gahitesu eva vīsati vassāni paripuṇṇāni nāma hontīti.
And by this, it clarifies this: what was said as, “they give upasampadā to a sāmaṇera of nineteen years on the day after the full moon of Nikkhamanīya (Wākhong),” therein, the statement “nineteen years old” refers to one who has not completed twenty years, even including the months in the womb, by two months. Therefore, only when two intercalary months are taken are twenty years considered complete.
Qua điều này, Ngài làm sáng tỏ điều này: Điều đã nói rằng “cho Sa-di mười chín tuổi thọ đại giới vào ngày mùng một sau ngày rằm Nikkhamanīya (ngày ra khỏi hạ)”, ở đó, “mười chín tuổi” được nói đến để chỉ người chưa đủ hai mươi tuổi hai tháng kể cả các tháng trong bào thai. Do đó, chỉ khi tính thêm hai tháng dư thì mới đủ hai mươi năm.
Tasmāti yasmā gabbhamāsāpi gaṇanūpagā honti, tasmā.
Tasmā (Therefore): because the months in the womb are also included in the calculation.
Tasmā (do đó) là vì các tháng trong bào thai cũng được tính.
Ekavīsativasso hotīti jātadivasato paṭṭhāya vīsativasso samāno gabbhamāsehi saddhiṃ ekavīsativasso hoti.
Ekavīsativasso hotīti (becomes twenty-one years old): one who is twenty years old from the day of birth becomes twenty-one years old together with the months in the womb.
Ekavīsativasso hoti (trở thành hai mươi mốt tuổi) nghĩa là người đã đủ hai mươi tuổi kể từ ngày sinh, khi tính thêm các tháng trong bào thai thì trở thành hai mươi mốt tuổi.
Aññaṃ upasampādetīti upajjhāyo, kammavācācariyo vā hutvā upasampādetīti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.406) āgataṃ.
Aññaṃ upasampādetīti (gives upasampadā to another): it is stated in the Sāratthadīpanī that one gives upasampadā by being an upajjhāya or a kammavācācariya.
Aññaṃ upasampādetī (cho người khác thọ đại giới) được nói trong Sāratthadīpanī rằng: trở thành Upajjhāya (Hòa thượng) hoặc Kammavācācariya (Giáo thọ) mà cho thọ đại giới.
Gabbhe sayitakālena saddhiṃ vīsatimaṃ vassaṃ paripuṇṇamassāti gabbhavīso.
Gabbhavīso means that for him, the twentieth year is complete, including the time spent in the womb.
Gabbhavīso (hai mươi tuổi tính từ khi thụ thai) là người có hai mươi năm tuổi kể cả thời gian nằm trong bào thai.
Nikkhamanīyapuṇṇamāsīti sāvaṇamāsassa puṇṇamiyā āsāḷhīpuṇṇamiyā anantarapuṇṇamī.
Nikkhamanīyapuṇṇamāsī is the full moon day immediately following the full moon of Āsāḷhī, which is the full moon of Sāvaṇa month.
Nikkhamanīyapuṇṇamāsī (rằm Nikkhamanīya) là ngày rằm liền sau rằm Āsāḷhī (rằm tháng Āsāḷha), tức là rằm tháng Sāvaṇa.
Pāṭipadadivaseti pacchimikāya vassūpanāyikāya, dvādasa māse mātukucchismiṃ vasitvā mahāpavāraṇāya jātaṃ upasampādentīti attho.
Pāṭipadadivase means on the day of the latter vassa-upanāyikā, that is, on the first day after the full moon of Wākhong, they give upasampadā to one born on the Mahāpavāraṇā day after dwelling twelve months in the mother’s womb.
Pāṭipadadivase (vào ngày mùng một) là vào ngày nhập hạ của mùa hạ sau, nghĩa là cho người đã ở trong bụng mẹ mười hai tháng và sinh vào ngày Mahāpavāraṇā (Đại Tự Tứ) thọ đại giới.
‘‘Tiṃsarattidivo māso, dvādasamāsiko saṃvaccharo’’ti vacanato ‘‘cattāro māsā parihāyantī’’ti vuttaṃ.
It is said ‘‘cattāro māsā parihāyantī’’ (four months are lost) in accordance with the saying: “A month has thirty days and nights; a year has twelve months.”
Theo câu nói “Một tháng có ba mươi ngày đêm, một năm có mười hai tháng” nên mới nói “bốn tháng bị mất đi”.
Vassaṃ ukkaḍḍhantīti vassaṃ uddhaṃ kaḍḍhanti, ‘‘ekamāsaṃ adhikamāso’’ti chaḍḍetvā vassaṃ upagacchantīti attho, tasmā tatiyo tatiyo saṃvaccharo terasamāsiko hoti.
Vassaṃ ukkaḍḍhantī means they draw the vassa upwards, meaning they discard one month as an intercalary month and proceed to the vassa. Therefore, every third year has thirteen months.
Vassaṃ ukkaḍḍhantī (kéo dài năm) nghĩa là kéo dài năm lên, tức là bỏ qua một tháng gọi là tháng nhuận mà nhập hạ; do đó, năm thứ ba có mười ba tháng.
Te dve māse gahetvāti nikkhamanīyapuṇṇamāsato yāva jātadivasabhūtā mahāpavāraṇā, tāva ye dve māsā anāgatā, tesaṃ atthāya adhikamāsato laddhe dve māse gahetvā.
Te dve māse gahetvā (taking those two months): taking the two months obtained from the intercalary month for the sake of those two months that have not yet arrived from the full moon of Nikkhamanīya until the Mahāpavāraṇā, which is the day of birth.
Te dve māse gahetvā (khi tính hai tháng đó) nghĩa là tính hai tháng được thêm vào từ tháng nhuận để bù cho hai tháng chưa đến từ rằm Nikkhamanīya cho đến ngày Mahāpavāraṇā là ngày sinh.
Tenāha ‘‘yo pavāretvā vīsativasso bhavissatī’’tiādi.
Therefore, it is said, “one who will be twenty years old after the Pavāraṇā,” and so on.
Vì vậy, Ngài nói “người sẽ đủ hai mươi tuổi sau khi Tự Tứ” v.v.
‘‘Nikkaṅkhā hutvā’’ti idaṃ aṭṭhārasannaṃ vassānaṃ eva adhikamāse gahetvā tato vīsatiyā vassesupi cātuddasīnaṃ atthāya catunnaṃ māsānaṃ parihāpanena sabbathā paripuṇṇavīsativassataṃ sandhāya vuttaṃ.
‘‘Nikkaṅkhā hutvā’’ (having no doubt): this is said with reference to having fully completed twenty years in all respects, by taking the intercalary months of eighteen years and then reducing four months for the cātuddasī days even in the twenty years.
“Nikkaṅkhā hutvā” (không còn nghi ngờ) được nói đến để chỉ việc đủ hai mươi tuổi hoàn toàn bằng cách tính các tháng nhuận của mười tám năm, và từ đó, giảm bớt bốn tháng cho các ngày Tứ Tứ (cātuddasī) trong hai mươi năm.
Pavāretvā vīsativasso bhavissatīti mahāpavāraṇādivase atikkante gabbhavassena saha vīsativasso bhavissatīti attho.
Pavāretvā vīsativasso bhavissatīti means that after the day of Mahāpavāraṇā, one will be twenty years old including the years in the womb.
Pavāretvā vīsativasso bhavissatī (sẽ đủ hai mươi tuổi sau khi Tự Tứ) nghĩa là sau khi ngày Mahāpavāraṇā (Đại Tự Tứ) đã trôi qua, người đó sẽ đủ hai mươi tuổi kể cả năm trong bào thai.
Tasmāti yasmā gabbhamāsāpi gaṇanūpagā honti, tasmā.
Tasmā (Therefore): because the months in the womb are also included in the calculation.
Tasmā (do đó) là vì các tháng trong bào thai cũng được tính.
Ekavīsativassoti jātiyā vīsativassaṃ sandhāya vuttaṃ.
Ekavīsativasso (twenty-one years old): this is said with reference to one who is twenty years old from birth.
Ekavīsativasso (hai mươi mốt tuổi) được nói đến để chỉ người hai mươi tuổi tính từ ngày sinh.
Aññaṃ upasampādetīti upajjhāyo, ācariyo vā hutvā upasampādeti.
Aññaṃ upasampādetīti (gives upasampadā to another): gives upasampadā by being an upajjhāya or an ācariya.
Aññaṃ upasampādetī (cho người khác thọ đại giới) nghĩa là trở thành Upajjhāya (Hòa thượng) hoặc Ācariya (Giáo thọ) mà cho thọ đại giới.
Sopīti upasampādentopi anupasampannoti vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. pācittiya 2.406) āgataṃ.
Sopīti (even he): it is stated in the Vimativinodanī that even the one giving upasampadā is not upasampanna.
Sopī (người đó cũng) được nói trong Vimativinodanī rằng: dù cho thọ đại giới thì người đó cũng không phải là người đã thọ đại giới.
Ettha siyā – aṭṭhakathāṭīkāsu ‘‘aṭṭhārasasu vassesu cha māsā vaḍḍhantī’’ti vuttaṃ, idāni pana ‘‘ekūnavīsatiyā vassesu satta māsā adhikā’’ti vadanti, kathamettha viññātabbanti?
Here, it might be asked: in the Aṭṭhakathās and Ṭīkās, it is said, “six months increase in eighteen years,” but now they say, “seven months are extra in nineteen years.” How should this be understood?
Ở đây có thể có câu hỏi: Trong các Āṭṭhakathā và Ṭīkā có nói “sáu tháng tăng thêm trong mười tám năm”, nhưng bây giờ người ta lại nói “bảy tháng dư trong mười chín năm”, vậy điều này nên hiểu như thế nào?
Vuccate – aṭṭhakathāṭīkāsu sāsanavohārena lokiyagatiṃ anupagamma tīsu tīsu saṃvaccharesu māsachaḍḍanaṃ gahetvā ‘‘aṭṭhārasasu vassesu cha māsā vaḍḍhantī’’ti vuttaṃ, idāni pana vedavohārena candasūriyagatisaṅkhātaṃ tithiṃ gahetvā gaṇento ‘‘ekūnavīsatiyā vassesu satta māsā adhikā’’ti vadantīti, taṃ vassūpanāyikakathāyaṃ āvi bhavissati.
It is said: In the Aṭṭhakathās and Ṭīkās, it is stated, “six months increase in eighteen years,” by taking the omission of months every three years according to the monastic convention, without following worldly reckoning. But now, calculating by taking the tithi, which is the movement of the moon and sun, according to the Vedic convention, they say, “seven months are extra in nineteen years.” This will become clear in the Vassūpanāyikā Kathā.
Xin được giải thích: Trong các Āṭṭhakathā và Ṭīkā, theo cách dùng từ của giáo pháp, không theo cách tính của thế gian, mà tính việc bỏ qua tháng trong mỗi ba năm, nên mới nói “sáu tháng tăng thêm trong mười tám năm”. Còn bây giờ, theo cách dùng từ của Veda, khi tính theo lịch âm dương, người ta nói “bảy tháng dư trong mười chín năm”. Điều này sẽ được làm rõ trong câu chuyện về việc nhập hạ.
145. Anāmaṭṭhapiṇḍapātanti aggahitaaggaṃ piṇḍapātaṃ.
145. Anāmaṭṭhapiṇḍapātaṃ means almsfood whose best portion has not been taken.
145. Anāmaṭṭhapiṇḍapātanti là vật thực khất thực có phần đầu chưa được lấy.
Sāmaṇerabhāgasamako āmisabhāgoti ettha kiñcāpi sāmaṇerānaṃ āmisabhāgassa samakameva dīyamānattā visuṃ sāmaṇerabhāgo nāma natthi, heṭṭhā gacchantaṃ pana bhattaṃ kadāci mandaṃ bhaveyya, tasmā upari aggahetvā sāmaṇerapāḷiyāva gahetvā dātabboti adhippāyo.
In the phrase, "the portion of requisites is equal to that of a sāmaṇera," although there is no separate portion called a sāmaṇera's portion because the portion of requisites is given equally to sāmaṇeras, nevertheless, since the food that goes below might sometimes be little, therefore, the intention is that it should be taken according to the sāmaṇera's rule and given, without taking from the top.
Trong đoạn Sāmaṇerabhāgasamako āmisabhāgo, mặc dù không có phần riêng gọi là phần của sa-di vì phần vật thực được chia đều cho các sa-di, nhưng đôi khi vật thực đi xuống phía dưới có thể ít đi. Do đó, ý muốn nói rằng không nên lấy phần trên mà nên lấy theo hàng của sa-di rồi mới chia.
Niyatapabbajjasseva cāyaṃ bhāgo dīyati.
And this portion is given only to one who has definitively gone forth.
Và phần này chỉ được chia cho người có xuất gia nhất định.
Teneva ‘‘apakkaṃ patta’’ntiādi vuttaṃ.
For this very reason, it is said, "the uncooked bowl," and so on.
Chính vì thế, đã nói rằng ‘‘apakkaṃ patta’’ (bình bát chưa chín) v.v...
Aññe vā bhikkhū dātukāmā hontīti sambandho.
Or other bhikkhus may wish to give. This is the connection.
Hoặc các tỳ-khưu khác muốn cho, đây là sự liên kết.
146. Sayaṃ pabbājetabboti kesacchedanādīni sayaṃ karontena pabbājetabbo.
"He should be made to go forth by oneself" means he should be made to go forth by performing the cutting of hair and so on oneself.
146. Sayaṃ pabbājetabboti là phải được xuất gia bởi người tự mình thực hiện việc cạo tóc v.v...
Kesacchedanaṃ kāsāyacchādanaṃ saraṇadānanti hi imāni tīṇi karonto ‘‘pabbājetī’’ti vuccati, tesu ekaṃ dve vāpi karonto tathā voharīyatiyeva, tasmā etaṃ pabbājehīti kesacchedanaṃ kāsāyacchādanañca sandhāya vuttaṃ.
Indeed, one who performs these three: cutting of hair, donning the saffron robes, and giving the refuges, is said to "make one go forth." Even one who performs one or two of these is referred to in that way. Therefore, "Make him go forth" is said with reference to the cutting of hair and donning the saffron robes.
Người thực hiện ba việc này: cạo tóc, choàng y ca-sa, và trao truyền tam quy, được gọi là "pabbājeti" (cho xuất gia). Ngay cả khi chỉ thực hiện một hoặc hai trong số đó, người ấy vẫn được gọi như vậy. Do đó, câu etaṃ pabbājehī (hãy cho người này xuất gia) được nói với ý chỉ việc cạo tóc và choàng y ca-sa.
Upajjhāyaṃ uddissa pabbājetīti etthāpi eseva nayo.
The same method applies here in "He makes one go forth dedicating to the upajjhāya."
Trong câu Upajjhāyaṃ uddissa pabbājetī (cho xuất gia hướng đến vị thầy tế độ), cũng theo phương pháp này.
Khaṇḍasīmaṃ netvāti bhaṇḍukammārocanapariharaṇatthaṃ vuttaṃ.
"Having led him to a broken sīmā" is said to avoid the announcement of tonsure.
Khaṇḍasīmaṃ netvā (đưa đến giới trường nhỏ) được nói để tránh việc phải thông báo về việc cạo đầu (bhaṇḍukamma).
Tena sabhikkhuke vihāre aññampi ‘‘etassa kese chindā’’ti vattuṃ na vaṭṭati.
Therefore, in a monastery with bhikkhus, it is not proper to tell even another person, "Cut his hair."
Do đó, trong một ngôi chùa có tỳ-khưu, không được phép nói với người khác rằng "hãy cạo tóc cho người này".
Pabbājetvāti kesacchedanaṃ sandhāya vadati.
"Having made him go forth" refers to the cutting of hair.
Pabbājetvā (sau khi cho xuất gia) nói đến việc cạo tóc.
Bhikkhuto añño pabbājetuṃ na labhatīti saraṇadānaṃ sandhāya vuttaṃ.
"No one other than a bhikkhu may make one go forth" is said with reference to giving the refuges.
Bhikkhuto añño pabbājetuṃ na labhatī (người khác ngoài tỳ-khưu không được phép cho xuất gia) được nói với ý chỉ việc trao truyền tam quy.
Tenevāha ‘‘sāmaṇero panā’’tiādīti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha ṭī. mahāvagga 3.34) āgataṃ.
For this very reason, it is stated in the Sāratthadīpanī, "But a sāmaṇera," and so on.
Chính vì thế, ngài đã nói ‘‘sāmaṇero panā’’ (còn sa-di thì...) v.v... đã được ghi lại trong Sāratthadīpanī (Sārattha ṭī. mahāvagga 3.34).
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.34) pana – sayaṃ pabbājetabboti ettha ‘‘kesamassuṃ ohāretvā’’tiādivacanato kesacchedanakāsāyacchādanasaraṇadānāni pabbajanaṃ nāma, tesu pacchimadvayaṃ bhikkhūhi eva kātabbaṃ, kāretabbaṃ vā.
However, in the Vimativinodanī, regarding "He should be made to go forth by oneself," it is said that going forth consists of cutting hair and beard, donning saffron robes, and giving the refuges. Of these, the latter two must be performed or caused to be performed by bhikkhus themselves.
Tuy nhiên, trong Vimativinodanī (Vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.34) thì – trong câu sayaṃ pabbājetabbo, do có lời nói "kesamassuṃ ohāretvā" (sau khi cạo tóc và râu) v.v..., nên việc cạo tóc, choàng y ca-sa và trao truyền tam quy được gọi là xuất gia. Trong số đó, hai việc sau cùng chỉ nên được thực hiện hoặc được yêu cầu thực hiện bởi các tỳ-khưu.
Pabbājehīti idaṃ tividhampi sandhāya vuttaṃ.
"Make him go forth" is said with reference to all three.
Pabbājehī (hãy cho xuất gia) được nói với ý chỉ cả ba loại.
Khaṇḍasīmaṃ netvāti bhaṇḍukammārocanapariharaṇatthaṃ.
"Having led him to a broken sīmā" is to avoid the announcement of tonsure.
Khaṇḍasīmaṃ netvā (đưa đến giới trường nhỏ) là để tránh việc phải thông báo về việc cạo đầu (bhaṇḍukamma).
Bhikkhūnañhi anārocetvā ekasīmāya ‘‘etassa kese chindā’’ti aññaṃ āṇāpetumpi na vaṭṭati.
Indeed, it is not proper for bhikkhus to instruct another person, "Cut his hair," within the same sīmā without informing them.
Bởi vì, trong cùng một giới trường, không được phép ra lệnh cho người khác rằng "hãy cạo tóc cho người này" mà không thông báo cho các tỳ-khưu.
Pabbājetvāti kesādicchedanameva sandhāya vuttaṃ ‘‘kāsāyāni acchādetvā’’ti visuṃ vuttattā.
"Having made him go forth" refers only to the cutting of hair and so on, because "having donned saffron robes" is stated separately.
Pabbājetvā (sau khi cho xuất gia) được nói với ý chỉ việc cạo tóc v.v..., vì có câu nói riêng là "kāsāyāni acchādetvā" (sau khi choàng y ca-sa).
Pabbājetuṃ na labhatīti saraṇadānaṃ sandhāya vuttaṃ.
"May not make one go forth" is said with reference to giving the refuges.
Pabbājetuṃ na labhatī (không được phép cho xuất gia) được nói với ý chỉ việc trao truyền tam quy.
Anupasampannena bhikkhuāṇattiyā dinnampi saraṇaṃ na ruhatīti vuttaṃ.
It is said that even refuges given by an unordained person under a bhikkhu's instruction are not valid.
Đã nói rằng, ngay cả tam quy được trao do lệnh của tỳ-khưu bởi một người chưa thọ cụ túc giới cũng không thành tựu.
Vajirabuddhiṭīkāyampi (vajira ṭī. mahāvagga 34) – khaṇḍasīmaṃ netvāti bhaṇḍukammārocanapariharaṇatthaṃ vuttaṃ, tena sabhikkhuke vihāre aññampi ‘‘etassa kese chindā’’ti vattuṃ na vaṭṭati.
Also in the Vajirabuddhiṭīkā: "Having led him to a broken sīmā" is said to avoid the announcement of tonsure. Therefore, in a monastery with bhikkhus, it is not proper to tell even another person, "Cut his hair."
Trong Vajirabuddhiṭīkā (vajira ṭī. mahāvagga 34) cũng nói – khaṇḍasīmaṃ netvā (đưa đến giới trường nhỏ) được nói để tránh việc phải thông báo về việc cạo đầu (bhaṇḍukamma), do đó, trong một ngôi chùa có tỳ-khưu, không được phép nói với người khác rằng "hãy cạo tóc cho người này".
‘‘Pabbājetvā’’ti imassa adhippāyapakāsanatthaṃ ‘‘kāsāyāni acchādetvā ehī’’ti vuttaṃ.
To clarify the meaning of "having made him go forth," it is said, "Having donned saffron robes, come."
Để làm rõ ý nghĩa của ‘‘Pabbājetvā’’, đã nói rằng ‘‘kāsāyāni acchādetvā ehī’’ (hãy đến sau khi đã choàng y ca-sa).
Upajjhāyo ce kesamassuoropanādīni akatvā pabbajjatthaṃ saraṇāni deti, na ruhati pabbajjā.
If an upajjhāya gives the refuges for going forth without performing the cutting of hair and beard, and so on, the going forth is not valid.
Nếu vị thầy tế độ trao truyền tam quy để xuất gia mà không thực hiện việc cạo tóc và râu v.v..., thì việc xuất gia không thành tựu.
Kammavācāya sāvetvā upasampādeti, ruhati upasampadā.
If he ordains by proclaiming the kammavācā, the ordination is valid.
Nếu vị ấy cho thọ cụ túc giới bằng cách tuyên đọc kammavācā, thì việc thọ cụ túc giới thành tựu.
Apattacīvarānaṃ upasampadāsiddhidassanato, kammavipattiyā abhāvato cetaṃ yujjatevāti eke.
Some say that this is appropriate due to the demonstration of the validity of ordination for those without bowls and robes, and due to the absence of a karmic failure.
Một số người cho rằng điều này hợp lý vì có sự chứng thực về việc thọ cụ túc giới của những người không có y bát, và vì không có sự sai sót trong nghi thức.
Hoti cettha –
And here it is:
Và ở đây có câu:
Vaṇṇasaṇṭhānagandhāsayokāsavasena asucijegucchapaṭikūlabhāvaṃ pākaṭaṃ karontenāti sambandho.
This is connected to making clear the impurity, loathsomeness, and repulsiveness in terms of color, shape, smell, place of origin, and location.
Bằng cách làm rõ tính chất không trong sạch, đáng ghê tởm, đáng kinh tởm qua màu sắc, hình dạng, mùi, nơi trú ngụ và nơi phát sinh, đây là sự liên kết.
Tattha kesā nāmete vaṇṇatopi paṭikūlā, saṇṭhānatopi gandhatopi āsayatopi okāsatopi paṭikūlā.
Among these, these hairs are repulsive in terms of color, shape, smell, place of origin, and location.
Trong đó, tóc này đáng kinh tởm về màu sắc, về hình dạng, về mùi, về nơi trú ngụ và về nơi phát sinh.
Manuññepi hi yāgupatte vā bhattapatte vā kesavaṇṇaṃ kiñci disvā ‘‘kesamissakamidaṃ, haratha na’’nti jigucchanti, evaṃ kesā vaṇṇato paṭikūlā.
Indeed, upon seeing something hair-colored in a pleasant bowl of gruel or food, people feel disgust, saying, "This is mixed with hair; take it away!" Thus, hairs are repulsive in terms of color.
Thật vậy, ngay cả trong bát cháo hay bát cơm ngon, khi thấy một thứ gì đó có màu tóc, người ta ghê tởm nói rằng "thứ này có lẫn tóc, hãy mang đi", như vậy tóc đáng kinh tởm về màu sắc.
Rattiṃ bhuñjantāpi kesasaṇṭhānaṃ akkavākaṃ vā makacivākaṃ vā chupitvā tatheva jigucchanti, evaṃ saṇṭhānatopi paṭikūlā.
Even those who eat at night, having touched a creeper fiber or a bamboo mat fiber that resembles hair, are disgusted just as with hair. Thus, they are repulsive by shape too.
Ngay cả những người ăn vào ban đêm, khi chạm phải sợi cây mướp hay sợi cây gòn có hình dạng như tóc, họ cũng ghê tởm như vậy, như vậy tóc đáng kinh tởm về hình dạng.
Telamakkhanapupphadhūmādisaṅkhāravirahitānañca kesānaṃ gandho paramajeguccho hoti.
And the smell of hair, when devoid of adornments such as oil anointing, flowers, and incense, is extremely disgusting.
Và mùi của tóc không được chăm sóc bằng dầu, hoa, hương liệu v.v... thì vô cùng đáng ghê tởm.
Tato jegucchataro aggimhi pakkhittānaṃ.
Even more disgusting is the smell of hair when thrown into fire.
Mùi của tóc khi bị ném vào lửa còn đáng ghê tởm hơn thế.
Kesā hi vaṇṇasaṇṭhānato appaṭikūlāpi siyuṃ, gandhena pana paṭikūlāyeva.
Indeed, hair might not be repulsive by appearance and shape, but by smell, it is certainly repulsive.
Thật vậy, tóc có thể không đáng kinh tởm về màu sắc và hình dạng, nhưng về mùi thì chắc chắn là đáng kinh tởm.
Yathā hi daharassa kumārakassa vaccaṃ vaṇṇato haliddivaṇṇaṃ, saṇṭhānato haliddipiṇḍisaṇṭhānaṃ.
Just as the feces of a young child are yellow in color and shaped like a turmeric lump.
Giống như phân của một đứa trẻ nhỏ, về màu sắc thì có màu nghệ, về hình dạng thì có hình củ nghệ.
Saṅkaraṭṭhāne chaḍḍitañca uddhumātakakāḷasunakhasarīraṃ vaṇṇato tālapakkavaṇṇaṃ, saṇṭhānato vaṭṭetvā vissaṭṭhamudiṅgasaṇṭhānaṃ, dāṭhāpissa sumanamakuḷasadisā, taṃ ubhayampi vaṇṇasaṇṭhānato siyā appaṭikūlaṃ, gandhena pana paṭikūlameva, evaṃ kesāpi siyuṃ vaṇṇasaṇṭhānato appaṭikūlā, gandhena pana paṭikūlāyevāti.
And the swollen, black dog's corpse discarded in a refuse heap is the color of a ripe palm fruit, and its shape is like a drum rolled up and set down, and its fangs are like jasmine buds. Both of these might not be repulsive by appearance and shape, but by smell, they are certainly repulsive. In the same way, hair might not be repulsive by appearance and shape, but by smell, it is certainly repulsive.
Và xác con chó đen sình thối bị vứt ở bãi rác, về màu sắc thì có màu quả thốt nốt chín, về hình dạng thì giống như cái trống mudiṅga được cuộn tròn và bỏ đi, răng nanh của nó cũng giống như nụ hoa lài; cả hai thứ đó có thể không đáng kinh tởm về màu sắc và hình dạng, nhưng về mùi thì chắc chắn là đáng kinh tởm. Tương tự như vậy, tóc có thể không đáng kinh tởm về màu sắc và hình dạng, nhưng về mùi thì chắc chắn là đáng kinh tởm.
Yathā pana asuciṭṭhāne gāmanissandena jātāni sūpeyyapaṇṇāni nāgarikamanussānaṃ jegucchāni honti aparibhogāni, evaṃ kesāpi pubbalohitamuttakarīsapittasemhādinissandena jātattā paramajegucchāti.
Just as edible leaves grown in an unclean place from village runoff are disgusting and unusable for city dwellers, so too, hair is extremely disgusting because it originates from the runoff of pus, blood, urine, feces, bile, phlegm, and so on.
Giống như các loại rau ăn được mọc ở nơi ô uế do nước thải của làng, chúng trở nên đáng ghê tởm và không thể dùng được đối với người thành thị; tương tự như vậy, tóc cũng vô cùng đáng ghê tởm vì chúng mọc ra từ dòng chảy của mủ, máu, nước tiểu, phân, mật, đờm v.v...
Evaṃ āsayatopi paṭikūlā.
Thus, they are repulsive by origin too.
Như vậy, chúng đáng kinh tởm về nơi trú ngụ.
Ime ca kesā nāma gūtharāsimhi uṭṭhitakaṇṇakā viya ekatiṃsakoṭṭhāsarāsimhi jātā, te susānasaṅkāraṭṭhānādīsu jātasākaṃ viya, parikhādīsu jātakamalakuvalayādipupphaṃ viya ca asuciṭṭhāne jātattā paramajegucchāti evaṃ okāsato paṭikūlātiādinā nayena tacapañcakassa vaṇṇādivasena paṭikūlabhāvaṃ pakāsentenāti attho.
And this hair, born in the heap of the thirty-one constituents like mushrooms growing in a dung heap, is extremely disgusting because it grows in an unclean place, like vegetables growing in cemeteries and refuse heaps, or like lotus and water lily flowers growing in moats and so on. Thus, they are repulsive by location. The meaning is: by revealing the repulsiveness of the five parts of the body, such as the skin, based on their appearance and so on, in this manner.
Và những sợi tóc này mọc trên đống ba mươi mốt thể trược giống như nấm mọc trên đống phân; chúng vô cùng đáng ghê tởm vì mọc ở nơi ô uế, giống như rau mọc ở nghĩa địa, bãi rác v.v..., và giống như hoa sen, hoa súng v.v... mọc trong hào rãnh. Như vậy, chúng đáng kinh tởm về nơi phát sinh. Bằng phương pháp này, ý nghĩa là làm rõ tính chất đáng kinh tởm của năm thể trược về da qua màu sắc v.v...
Nijjīvanissattabhāvaṃ vā pākaṭaṃ karontenāti ime kesā nāma sīsakaṭāhapaliveṭhanacamme jātā, tattha yathā vammikamatthake jātesu kuṇṭhatiṇesu na vammikamatthako jānāti ‘‘mayi kuṇṭhatiṇāni jātānī’’ti, nāpi kuṇṭhatiṇāni jānanti ‘‘mayaṃ vammikamatthake jātānī’’ti.
Or by making clear their lifeless and soulless nature: This hair grows on the skin covering the skull. Just as when kuṇṭhatiṇa grass grows on an anthill, the anthill does not know, "kuṇṭhatiṇa grass has grown on me," nor does the kuṇṭhatiṇa grass know, "we have grown on the anthill."
Hoặc làm rõ tính chất vô tri, vô giác, những sợi tóc này mọc trên lớp da bao bọc hộp sọ. Ở đó, giống như khi cỏ kuṇṭha mọc trên đỉnh gò mối, đỉnh gò mối không biết rằng "cỏ kuṇṭha mọc trên ta", và cỏ kuṇṭha cũng không biết rằng "chúng ta mọc trên đỉnh gò mối".
Evameva na sīsakaṭāhapaliveṭhanacammaṃ jānāti ‘‘mayi kesā jātā’’ti, nāpi kesā jānanti ‘‘mayaṃ sīsakaṭāhapaliveṭhanacamme jātā’’ti, aññamaññaṃ ābhogapaccavekkhaṇarahitā ete dhammā.
In the same way, the skin covering the skull does not know, "hair has grown on me," nor does the hair know, "we have grown on the skin covering the skull." These phenomena are devoid of mutual attention and reflection.
Tương tự như vậy, lớp da bao bọc hộp sọ không biết rằng "tóc mọc trên ta", và tóc cũng không biết rằng "chúng ta mọc trên lớp da bao bọc hộp sọ". Các pháp này không có sự nhận biết và quán xét lẫn nhau.
Iti ‘‘kesā nāma imasmiṃ sarīre pāṭiyekko koṭṭhāso acetano abyākato suñño nissatto thaddho pathavīdhātū’’tiādinā nayena nijjīvanissattabhāvaṃ pakāsentena.
Thus, by making clear their lifeless and soulless nature in this manner: "Hair is a distinct constituent in this body, unconscious, indeterminate, empty, soulless, rigid, and of the earth element."
Như vậy, bằng cách tuyên bố trạng thái vô sinh, vô ngã theo cách thức như: ‘‘Tóc là một phần riêng biệt trong thân thể này, vô tri, vô ký, trống rỗng, vô ngã, cứng chắc, thuộc địa đại’’ và tương tự.
Pubbeti purimabuddhānaṃ santike.
Pubbe means in the presence of the former Buddhas.
Pubbe (trước đây) có nghĩa là tại các vị Phật quá khứ.
Madditasaṅkhāroti nāmarūpavavatthānena ceva paccayapariggahavasena ca ñāṇena parimadditasaṅkhāro.
Madditasaṅkhāro means saṅkhāra (conditioned phenomena) that have been thoroughly investigated by knowledge through the analysis of nāmarūpa (mind-and-matter) and the comprehension of conditions.
Madditasaṅkhāro (các hành đã được quán xét) có nghĩa là các hành đã được quán xét bằng tuệ, thông qua sự phân biệt danh sắc và sự thâu tóm các duyên.
Bhāvitabhāvanoti kalāpasammasanādinā sabbaso kusalabhāvanāya pūraṇena bhāvitabhāvano.
Bhāvitabhāvano means one whose development has been perfected by completely fulfilling wholesome development through the contemplation of kalāpas (minute particles) and so on.
Bhāvitabhāvano (sự tu tập đã được phát triển) có nghĩa là sự tu tập đã được phát triển bằng cách hoàn thành tất cả các sự tu tập thiện, bắt đầu bằng sự quán xét các cụm hạt (kalāpa).
Adinnaṃ na vaṭṭatīti ettha ‘‘pabbajjā na ruhatīti vadantī’’ti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.34) vuttaṃ.
Regarding "Adinnaṃ na vaṭṭatī" (What is not given is not allowed), it is stated in the Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.34): "Pabbajjā (ordination) does not take root."
Trong cụm từ Adinnaṃ na vaṭṭatī (vật chưa cho thì không hợp lẽ), điều được nói trong Sāratthadīpanī (Sārattha. Ṭī. Mahāvagga 3.34) là: ‘‘Việc xuất gia không thành tựu.’’
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.34) pana – yasassīti parivārasampanno.
However, in the Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 2.34): Yasassī means endowed with a retinue.
Tuy nhiên, trong Vimativinodanī (Vi. Vi. Ṭī. Mahāvagga 2.34) thì: Yasassī (có danh tiếng) có nghĩa là có đầy đủ quyến thuộc.
Nijjīvanissattabhāvanti ‘‘kesā nāma imasmiṃ sarīre pāṭiyekko koṭṭhāso acetano abyākato suñño nissatto thaddho pathavīdhātū’’tiādinayaṃ saṅgaṇhāti, sabbaṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.311) āgatanayena gahetabbaṃ.
Nijjīvanissattabhāvaṃ encompasses the method beginning with "Hair is a distinct constituent in this body, unconscious, indeterminate, empty, soulless, rigid, and of the earth element." Everything should be understood according to the method found in the Visuddhimagga (Visuddhi. 1.311).
Nijjīvanissattabhāvaṃ (trạng thái vô sinh, vô ngã) bao gồm cách thức như: ‘‘Tóc là một phần riêng biệt trong thân thể này, vô tri, vô ký, trống rỗng, vô ngã, cứng chắc, thuộc địa đại’’, tất cả nên được hiểu theo cách thức đã được trình bày trong Visuddhimagga (Visuddhi. 1.311).
Pubbeti pubbabuddhuppādesu.
Pubbe means during the arising of former Buddhas.
Pubbe (trước đây) có nghĩa là trong thời kỳ chư Phật quá khứ xuất hiện.
Madditasaṅkhāroti vipassanāvasena vuttaṃ.
Madditasaṅkhāro is stated in terms of vipassanā.
Madditasaṅkhāro (các hành đã được quán xét) được nói đến theo phương diện quán tuệ (vipassanā).
Bhāvitabhāvanoti samathavasenapi.
Bhāvitabhāvano is also stated in terms of samatha.
Bhāvitabhāvano (sự tu tập đã được phát triển) cũng được nói đến theo phương diện thiền định (samatha).
Kāsāyāni tikkhattuṃ vā…pe… paṭiggāhāpetabboti ettha ‘‘sabbadukkhanissaraṇatthāya imaṃ kāsāvaṃ gahetvā’’ti vā ‘‘taṃ kāsāvaṃ datvā’’ti vā vatvā ‘‘pabbājetha maṃ, bhante, anukampaṃ upādāyā’’ti evaṃ yācanapubbakaṃ cīvaraṃ paṭicchāpeti.
Regarding Kāsāyāni tikkhattuṃ vā…pe… paṭiggāhāpetabbo (the saffron robes should be made to be received three times…etc.), here, one makes him receive the robe by first requesting, saying either "Taking this saffron robe for the sake of liberation from all suffering," or "Giving that saffron robe," and then saying, "Venerable Sir, out of compassion, please ordain me."
Trong cụm từ Kāsāyāni tikkhattuṃ vā…pe… paṭiggāhāpetabbo (y phục màu vàng ba lần…v.v… phải được nhận), người ấy nhận y phục sau khi thỉnh cầu rằng: ‘‘Bạch Đại đức, xin vì lòng từ bi mà cho con được xuất gia’’, hoặc nói: ‘‘Con xin nhận y phục màu vàng này để thoát khỏi mọi khổ đau’’, hoặc nói: ‘‘Con xin dâng y phục màu vàng đó.’’
Athāpītiādi tikkhattuṃ paṭiggāhāpanato paraṃ kattabbavidhidassanaṃ, athāpīti tato parampīti attho.
Athāpi and so on indicates the procedure to be followed after making him receive the robe three times. Athāpi means "even after that."
Athāpī (hoặc là) và các từ tiếp theo là để chỉ ra phương pháp cần làm sau khi đã nhận y phục ba lần, athāpī có nghĩa là sau đó nữa.
Keci pana ‘‘cīvaraṃ appaṭiggāhāpetvā pabbājanappakārabhedadassanatthaṃ ‘athāpī’ti vuttaṃ.
However, some say that " athāpi" is stated to show a different method of ordination without having the robe received.
Tuy nhiên, một số người nói rằng: ‘‘Từ ‘athāpī’ được nói ra để chỉ ra sự khác biệt trong cách xuất gia mà không cần nhận y phục.
Athāpīti atha vāti attho’’ti vadanti.
They say that " athāpi" means "or alternatively."
Athāpī có nghĩa là ‘hoặc là’.’’
Adinnaṃ na vaṭṭatīti iminā pabbajjā na ruhatīti dasseti.
By "what is not given is not permissible," it shows that the ordination is not valid.
Bằng từ Adinnaṃ na vaṭṭatī (vật chưa cho thì không hợp lẽ), điều này chỉ ra rằng việc xuất gia không thành tựu.
147. Pāde vandāpetvāti pādābhimukhaṃ namāpetvā.
147. Pāde vandāpetvā means causing one to bow facing the feet.
147. Pāde vandāpetvā (sau khi cho đảnh lễ chân) có nghĩa là sau khi cho cúi lạy hướng về chân.
Dūre vandantopi hi pāde vandatīti vuccatīti.
For even one who bows from afar is said to be bowing at the feet.
Quả thật, ngay cả người đảnh lễ từ xa cũng được gọi là đảnh lễ chân.
Upajjhāyena vāti ettha yassa santike upajjhaṃ gaṇhāti, ayaṃ upajjhāyo.
Here, in " upajjhāyena vā" (or by the preceptor), the one from whom one receives the preceptor is the upajjhāya (preceptor).
Trong cụm từ Upajjhāyena vā (hoặc bởi vị thầy tế độ), người mà từ đó người ấy thọ giới tế độ thì vị ấy là upajjhāyo (thầy tế độ).
Yaṃ ābhisamācārikesu vinayanatthāya ācariyaṃ katvā niyyātenti, ayaṃ ācariyo.
The one whom they appoint as the ācariya (teacher) for training in the rules of conduct (ābhisamācārika) is the ācariya.
Người mà Tăng đoàn giao phó làm thầy để giáo huấn về các oai nghi phép tắc (ābhisamācārika) thì vị ấy là ācariyo (vị thầy dạy giới).
Sace pana upajjhāyo sayameva sabbaṃ sikkhāpeti, aññampi na niyyāteti, upajjhāyovassa ācariyopi hoti.
If the preceptor himself teaches everything and does not entrust it to another, then the preceptor is also his teacher.
Tuy nhiên, nếu vị thầy tế độ tự mình dạy tất cả và không giao phó cho người khác, thì vị thầy tế độ đó cũng là vị thầy dạy giới của người ấy.
Yathā upasampadākāle sayameva kammavācaṃ vācento upajjhāyova kammavācācariyopi hotīti vuttaṃ.
As it is said, at the time of upasampadā, the preceptor himself, reciting the kammavācā, is also the kammavācā teacher.
Như đã nói, vào thời điểm thọ Cụ túc giới, vị thầy tế độ tự mình đọc tụng nghi thức (kammavācā) thì vị ấy cũng là vị thầy đọc tụng nghi thức.
Anuññātaupasampadāti ñatticatutthakammena anuññātaupasampadā.
Anuññātaupasampadā means the upasampadā that is permitted by a ñatti-catuttha-kamma (four-part motion).
Anuññātaupasampadā (sự Cụ túc giới đã được cho phép) là sự Cụ túc giới đã được cho phép bằng nghi thức tuyên bố bốn lần (ñatticatutthakamma).
Ṭhānakaraṇasampadanti ettha uraādīni ṭhānāni, saṃvutādīni karaṇānīti veditabbāni.
Here, in ṭhānakaraṇasampadaṃ (completeness of places and efforts), it should be understood that the chest and so on are the places (ṭhāna), and the closed mouth and so on are the efforts (karaṇa).
Trong cụm từ Ṭhānakaraṇasampadaṃ (sự hoàn hảo về vị trí và cách phát âm), các vị trí như ngực (ura) và các cách phát âm như khép môi (saṃvuta) nên được hiểu.
Anunāsikantaṃ katvā dānakāle antarāvicchedaṃ akatvā dātabbānīti dassetuṃ ‘‘ekasambandhānī’’ti vuttaṃ.
The phrase " ekasambandhānī" (connected as one) is stated to show that they should be given with an anusvāra ending and without interruption during the offering.
Từ ‘‘ekasambandhānī’’ (liền mạch) được nói ra để chỉ rằng khi đọc tụng, không nên ngắt quãng giữa chừng sau khi đã làm cho từ có âm mũi.
Vicchinditvāti ma-kārantaṃ katvā dānasamaye vicchedaṃ katvā.
Vicchinditvā (having interrupted) means having made it end with the letter 'm' and having made an interruption at the time of offering.
Vicchinditvā (ngắt quãng) có nghĩa là ngắt quãng khi đọc tụng sau khi đã làm cho từ có âm m-kāra.
148. Sabbamassa kappiyākappiyaṃ ācikkhitabbanti dasasikkhāpadavinimuttaṃ parāmāsāparāmāsādibhedaṃ kappiyākappiyaṃ ācikkhitabbaṃ.
Sabbamassa kappiyākappiyaṃ ācikkhitabbaṃ (all that is allowable and unallowable should be explained to him) means that what is allowable and unallowable, distinguished by touching and not touching, and separate from the ten precepts, should be explained.
148. Sabbamassa kappiyākappiyaṃ ācikkhitabbaṃ (tất cả những gì hợp và không hợp lẽ phải được chỉ dạy cho người ấy) có nghĩa là những điều hợp lẽ và không hợp lẽ, khác với mười giới, bao gồm sự chạm và không chạm, v.v., phải được chỉ dạy.
Ābhisamācārikesu vinetabboti iminā ‘‘sekhiyaupajjhāyavattādiābhisamācārikasīlamanena pūretabbaṃ.
By " ābhisamācārikesu vinetabbo" (he should be trained in the rules of conduct), it is stated in the Sāratthadīpanī that "he should fulfill the sīla of proper conduct (ābhisamācārika-sīla), such as the sekhiya duties and the preceptor's duties.
Bằng cụm từ Ābhisamācārikesu vinetabbo (phải được huấn luyện về các phép tắc), điều này có nghĩa là ‘‘người ấy phải hoàn thành các giới luật về oai nghi phép tắc (ābhisamācārika) như các giới học (sekhiya) và các bổn phận đối với thầy tế độ (upajjhāyavatta).
Tattha ca kattabbassa akaraṇe, akattabbassa ca karaṇe daṇḍakammāraho hotīti dīpetīti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.34) vuttaṃ.
And in that, if he fails to do what should be done, or does what should not be done, he is liable to punishment."
Và trong đó, nếu không làm điều phải làm, hoặc làm điều không được làm, người ấy đáng bị hình phạt’’, điều này được nói trong Sāratthadīpanī (Sārattha. Ṭī. Mahāvagga 3.34).
Anunāsikantaṃ katvā dānakāle antarāvicchedo na kātabboti āha ‘‘ekasambandhānī’’ti.
It is said " ekasambandhānī" (connected as one) because, having made it end with an anusvāra, there should be no interruption during the offering.
‘‘Không được ngắt quãng giữa chừng khi đọc tụng sau khi đã làm cho từ có âm mũi’’, do đó, vị thầy nói ‘‘ekasambandhānī’’ (liền mạch).
Ābhisamācārikesu vinetabboti iminā sekhiyavattākkhandhakavattesu, aññesu ca sukkavissaṭṭhiādilokavajjasikkhāpadesu ca sāmaṇerehi vattitabbaṃ, tattha avattamāno alajjī daṇḍakammāraho ca hotīti dassetīti vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.34).
By " ābhisamācārikesu vinetabbo" (he should be trained in the rules of conduct), it is shown in the Vimativinodanī that "novices should practice the sekhiya duties, the khandhaka duties, and other precepts that are worldly blameworthy, such as the emission of semen.
Bằng cụm từ Ābhisamācārikesu vinetabbo (phải được huấn luyện về các phép tắc), điều này chỉ ra rằng các sāmaṇera phải thực hành các giới học (sekhiya), các bổn phận (vatta) trong các Khandhaka, và các giới luật khác bị thế gian chỉ trích như sự xuất tinh (sukkavissaṭṭhi), v.v., và nếu không thực hành như vậy, người ấy là sāmaṇera vô liêm sỉ và đáng bị hình phạt, điều này được nói trong Vimativinodanī (Vi. Vi. Ṭī. Mahāvagga 2.34).
Urādīni ṭhānāni nāma, saṃvutādīni karaṇāni nāma.
The chest and so on are called places (ṭhāna), and the closed mouth and so on are called efforts (karaṇa).
Các vị trí (ṭhāna) là ngực (ura) và các vị trí tương tự; các cách phát âm (karaṇa) là khép môi (saṃvuta) và các cách tương tự.
Anunāsikantaṃ katvā ekasambandhaṃ katvā dānakāle antarā aṭṭhatvā vattabbaṃ, vicchinditvā dānakālepi yathāvuttaṭṭhāne eva vicchedo, aññatra na vaṭṭatīti likhitaṃ, anunāsikante dīyamāne khalitvā ‘‘buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmī’’ti ma-kārena missībhūte khette otiṇṇattā vaṭṭatīti upatissatthero.
It is written that, having made it end with an anusvāra and connected as one, it should be recited without interruption during the offering; and even when interrupting during the offering, the interruption is permissible only at the aforementioned place, not elsewhere. Venerable Upatissa says that when an anusvāra is being given, if it slips and enters the field mingled with the letter 'm' as in "Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi," it is permissible.
Sau khi làm cho từ có âm mũi và làm cho nó liền mạch, nên đọc tụng mà không ngắt quãng giữa chừng khi đọc tụng. Nếu ngắt quãng, thì sự ngắt quãng chỉ nên ở vị trí đã được nói đến khi đọc tụng, không được ở chỗ khác. Nếu khi đọc tụng từ có âm mũi mà bị sai sót và từ ‘‘buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi’’ bị lẫn với âm ‘m’, thì vẫn được chấp nhận vì nó đã rơi vào phạm vi của từ có âm ‘m’, theo lời của Trưởng lão Upatissa.
Missaṃ katvā vattuṃ vaṭṭati, vacanakāle pana anunāsikaṭṭhāne vicchedaṃ akatvā vattabbanti dhammasiritthero.
Venerable Dhammasiri says that it is permissible to recite it mixed, but at the time of recitation, there should be no interruption at the place of the anusvāra.
Trưởng lão Dhammasiri nói rằng: ‘‘Có thể đọc tụng lẫn lộn, nhưng khi đọc tụng, không được ngắt quãng ở vị trí âm mũi.’’
‘‘Evaṃ kammavācāyampī’’ti vuttaṃ.
It is said, "Thus, also in the kammavācā."
Và cũng đã nói: ‘‘Trong nghi thức (kammavācā) cũng vậy.’’
Ubhatosuddhiyāva vaṭṭatīti ettha mahāthero patitadantādikāraṇatāya acaturassaṃ katvā vadati, byattasāmaṇero samīpe ṭhito pabbajjāpekkhaṃ byattaṃ vadāpeti, mahātherena avuttaṃ vadāpetīti na vaṭṭati.
Here, in " ubhatosuddhiyāva vaṭṭati" (it is permissible only with purity on both sides), if the Mahāthera recites it imperfectly due to reasons such as broken teeth, and a clever novice standing nearby causes the ordination candidate to recite it perfectly, but causes him to recite something not spoken by the Mahāthera, it is not permissible.
Trong cụm từ Ubhatosuddhiyāva vaṭṭatī (chỉ hợp lệ khi cả hai đều thanh tịnh), vị Đại Trưởng lão đọc tụng không tròn vành rõ chữ vì lý do răng rụng, v.v., thì một sāmaṇera thông minh đứng gần đó sẽ cho người muốn xuất gia đọc tụng rõ ràng. Nếu vị ấy cho đọc tụng những điều mà vị Đại Trưởng lão không nói, thì điều đó không hợp lệ.
Kammavācāya itaro bhikkhu ce vadati, vaṭṭatīti.
If another bhikkhu recites the kammavācā, it is permissible.
Nếu một vị tỳ khưu khác đọc tụng nghi thức (kammavācā), thì điều đó hợp lệ.
Saṅgho hi kammaṃ karoti, na puggaloti.
For the Saṅgha performs the kamma, not an individual.
Vì Tăng đoàn thực hiện nghi thức, chứ không phải một cá nhân.
Na, nānāsīmapavattakammavācāsāmaññanayena paṭikkhipitabbattā.
No, because it is to be rejected by the common method of kammavācā prevailing in different sīmās.
Không, vì điều đó bị bác bỏ theo cách thức chung của các nghi thức (kammavācā) được thực hiện trong các khu vực (sīmā) khác nhau.
Atha therena caturassaṃ vuttaṃ pabbajjāpekkhaṃ vattuṃ asakkontaṃ sāmaṇero sayaṃ vatvā vadāpeti, ubhatosuddhi eva hoti therena vuttasseva vuttattā.
However, if the Thera has recited it perfectly, and the novice, seeing that the ordination candidate is unable to recite, recites it himself and then causes the candidate to recite, then there is purity on both sides, as only what was spoken by the Thera has been recited.
Nếu vị Trưởng lão đã đọc tụng tròn vành rõ chữ, và sāmaṇera tự mình đọc tụng và cho người muốn xuất gia đọc tụng vì người ấy không thể đọc tụng, thì cả hai đều thanh tịnh (ubhatosuddhi) vì chỉ đọc tụng những gì vị Trưởng lão đã nói.
‘‘Buddhaṃ saraṇaṃ gacchanto asādhāraṇe buddhaguṇaṃ, dhammaṃ saraṇaṃ gacchanto nibbānaṃ, saṅghaṃ saraṇaṃ gacchanto sekkhadhammaṃ asekkhadhammañca saraṇaṃ gacchatī’’ti aggahitaggahaṇavasena yojanā kātabbā.
The explanation should be made in terms of taking what has not yet been taken: one who goes for refuge to the Buddha goes for refuge to the unique qualities of the Buddha; one who goes for refuge to the Dhamma goes for refuge to Nibbāna; and one who goes for refuge to the Saṅgha goes for refuge to the training path (sekkhadhamma) and the perfected path (asekkhadhamma).
Nên giải thích theo cách thâu tóm những gì chưa được thâu tóm, rằng: ‘‘Người quy y Phật là quy y các đức tính đặc biệt của Phật; người quy y Pháp là quy y Niết Bàn; người quy y Tăng là quy y các pháp hữu học (sekkhadhamma) và vô học (asekkhadhamma).’’
Aññathā saraṇattayasaṅkaradoso.
Otherwise, there is the fault of mixing the three refuges.
Nếu không, sẽ có lỗi lầm về sự lẫn lộn ba ngôi Tam Bảo.
Sabbamassa kappiyākappiyanti dasasikkhāpadavinimuttaṃ parāmāsāparāmāsādibhedaṃ.
Sabbamassa kappiyākappiyaṃ (all that is allowable and unallowable to him) means that which is distinct from the ten precepts, distinguished by touching and not touching.
Sabbamassa kappiyākappiya (tất cả những gì hợp và không hợp lẽ của người ấy) là những điều khác với mười giới, bao gồm sự chạm và không chạm, v.v.
‘‘Ābhisamācārikesu vinetabbo’’ti vacanato sekhiyaupajjhāyavattādiābhisamācārikasīlamanena pūretabbaṃ.
"He should be trained in the Ābhisamācārikas" – by this saying, the sekhiya, upajjhāya duties, and other ābhisamācārika morality must be fulfilled by him.
Theo lời dạy ‘‘Ābhisamācārikesu vinetabbo’’ (phải được huấn luyện về các phép tắc), người ấy phải hoàn thành các giới luật về oai nghi phép tắc (ābhisamācārika) như các giới học (sekhiya) và các bổn phận đối với thầy tế độ (upajjhāyavatta).
Tattha cārittassa akaraṇe, vārittassa karaṇe daṇḍakammāraho hotī’’ti dīpetīti vajirabuddhiṭīkāyaṃ (vajira. ṭī. mahāvagga 34) āgato.
There, by not performing the proper conduct and by performing what is forbidden, one becomes worthy of punishment – this is explained in the Vajirabuddhiṭīkā.
Điều này được nói trong Vajirabuddhiṭīkā (Vajira. Ṭī. Mahāvagga 34) rằng: ‘‘Trong đó, nếu không thực hành các bổn phận (cāritta), và thực hành các điều cấm (vāritta), người ấy đáng bị hình phạt.’’
Anujānāmi bhikkhave sāmaṇerānaṃ dasa sikkhāpadānītiādīsu sikkhitabbāni padāni sikkhāpadāni, sikkhākoṭṭhāsāti attho.
In phrases such as "Monks, I allow the ten training rules for sāmaṇeras," the words to be trained in are sikkhāpadāni, meaning portions of training.
Trong các câu như Anujānāmi bhikkhave sāmaṇerānaṃ dasa sikkhāpadāni (Này các Tỳ khưu, Ta cho phép các sāmaṇera mười giới học), sikkhāpadāni là các điều cần học hỏi, có nghĩa là các phần của giới học.
Sikkhāya vā padāni sikkhāpadāni, adhisīlaadhicittaadhipaññāsikkhānaṃ adhigamupāyoti attho.
Or, the foundations of training are sikkhāpadāni, meaning the means to attain the trainings in higher morality (adhisīla), higher mind (adhicitta), and higher wisdom (adhipaññā).
Hoặc sikkhāpadāni là các nguyên nhân của giới học, có nghĩa là phương tiện để đạt được các giới học về tăng thượng giới (adhisīla), tăng thượng tâm (adhicitta), và tăng thượng tuệ (adhipaññā).
Atthato pana kāmāvacarakusalacittasampayuttā viratiyo, taṃsampayuttadhammā panettha taggahaṇeneva gahetabbā.
However, in terms of meaning, the abstinences associated with kāmāvacara wholesome consciousness, and the dhammas associated with them, are to be understood here by the mere mention of those (abstinences).
Tuy nhiên, về mặt ý nghĩa, ở đây nên hiểu các sự kiêng cữ (virati) đi kèm với các tâm thiện dục giới, và các pháp đi kèm với chúng, bằng cách chỉ đề cập đến chúng.
Pāṇoti paramatthato jīvitindriyaṃ, tassa atipātanaṃ pabandhavasena pavattituṃ adatvā satthādīhi atikkamma abhibhavitvā pātanaṃ pāṇātipāto, pāṇavadhoti attho.
Pāṇa (life) in the ultimate sense is the faculty of life (jīvitindriya). To cause its cessation, by not allowing it to continue in an unbroken stream, but by overpowering and destroying it with weapons and so forth, is pāṇātipāta, meaning the killing of life.
Pāṇo (sinh mạng) về mặt cứu cánh là sinh mạng quyền (jīvitindriya). Hành động làm cho sinh mạng đó bị hủy hoại, không cho nó tiếp tục tồn tại theo dòng chảy tự nhiên, mà dùng dao, v.v., để vượt qua và áp đảo nó, là pāṇātipāto (sát sinh), có nghĩa là giết hại sinh mạng.
So pana atthato pāṇe pāṇasaññino jīvitindriyupacchedakaupakkamasamuṭṭhāpikā vadhakacetanāva, tasmā pāṇātipātā veramaṇi, verahetutāya verasaṅkhātaṃ pāṇātipātādipāpadhammaṃ maṇati nīharatīti virati ‘‘veramaṇī’’ti vuccati.
In terms of meaning, this (pāṇātipāta) is simply the intention to kill (vadhakacetanā) that gives rise to the effort to cut off the faculty of life, with the perception of life in a living being; therefore, abstinence from pāṇātipāta is called "veramaṇī" because it removes or extracts the evil dhamma, such as pāṇātipāta, which is called "vera" (enmity) due to being the cause of enmity.
Tuy nhiên, về mặt ý nghĩa, đó chính là tâm sở sát hại (vadhakacetanā) phát sinh từ nỗ lực đoạn tuyệt sinh mạng (jīvitindriya) của chúng sinh (pāṇa) với sự nhận thức về chúng sinh (pāṇasaññī). Do đó, sự kiêng cữ khỏi sát sinh (pāṇātipātā veramaṇī) được gọi là ‘veramaṇī’ (kiêng cữ) vì nó loại bỏ (maṇati nīharati) các pháp ác như sát sinh, vốn được gọi là ‘vera’ (oán thù) do là nguyên nhân của oán thù (verahetutāya).
Viramati etāyāti vā ‘‘viramatī’’ti vattabbe niruttinayena ‘‘veramaṇī’’ti samādānavirati vuttā.
Or, it is called "veramaṇī" by the rule of etymology, though it should be "viramati," referring to the abstinence undertaken.
Hoặc, đáng lẽ phải nói là ‘viramatī’ (kiêng cữ) vì nhờ đó mà kiêng cữ, nhưng theo quy tắc ngữ pháp (niruttinaya), ‘veramaṇī’ (kiêng cữ) được dùng để chỉ sự kiêng cữ do thọ trì (samādānavirati).
Esa nayo sesesupi.
This method applies to the remaining (training rules) as well.
Tương tự đối với các điều còn lại.
Adinnassa ādānaṃ adinnādānaṃ, theyyacetanā.
Taking what is not given is adinnādāna, the intention to steal.
Sự lấy của không cho là adinnādānaṃ (trộm cắp), tức là tâm sở trộm cắp (theyyacetanā).
Abramhacariyanti aseṭṭhacariyaṃ, maggenamaggapaṭipattisamuṭṭhāpikā methunacetanā.
Abramhacariya means ignoble conduct, the intention for sexual intercourse that gives rise to improper practice by one's own path.
Abramhacariyaṃ (phi phạm hạnh) là hạnh không thanh tịnh (aseṭṭhacariyaṃ), tức là tâm sở tà dâm (methunacetanā) phát sinh từ việc thực hành con đường sai lầm (maggenamaggapaṭipatti).
Musāti abhūtavatthu, tassa vādo abhūtaṃ ñatvāva bhūtato viññāpanacetanā musāvādo.
Musā means an untrue matter; speaking of it, knowing it to be untrue, is the intention to make it known as true, which is musāvāda.
Musā (nói dối) là sự việc không có thật. Lời nói về sự việc đó, tức là tâm sở muốn làm cho người khác hiểu lầm sự việc không có thật thành có thật, là musāvādo (nói dối).
Piṭṭhapūvādinibbattā surā ceva pupphāsavādibhedaṃ merayañca surāmerayaṃ.
Surāmeraya refers to surā, which is produced from flour and other ingredients, and meraya, which includes fermented flower juices and other types of intoxicants.
Surā (rượu mạnh) được làm từ bột gạo và các loại khác, và meraya (rượu nhẹ) có nhiều loại như rượu hoa quả, là surāmerayaṃ (rượu và các chất say).
Tadeva madanīyaṭṭhena majjañceva pamādakāraṇaṭṭhena pamādaṭṭhānañca, taṃ yāya cetanāya pivati, tassā evaṃ adhivacanaṃ.
That same (surāmeraya) is called majja (intoxicant) because it causes intoxication, and pamādaṭṭhāna (cause of heedlessness) because it causes heedlessness; this is the designation for the intention with which one drinks it.
Chính nó, vì có tính chất làm say nên là majja (chất say), và vì là nguyên nhân của sự phóng dật nên là pamādaṭṭhāna (chốn phóng dật). Đây là tên gọi của tâm sở (cetanā) mà nhờ đó người ta uống chất say đó.
Aruṇuggamanato paṭṭhāya yāva majjhanhikā, ayaṃ ariyānaṃ bhojanassa kālo nāma, tadañño vikālo.
From the rising of the sun until noon, this is the proper time for the meal of the noble ones; any other time is vikāla (improper time).
Từ lúc bình minh cho đến giữa trưa, đây là thời gian ăn của các bậc Thánh. Thời gian khác là vikālo (phi thời).
Bhuñjitabbaṭṭhena bhojananti idha sabbaṃ yāvakālikaṃ vuccati, tassa ajjhoharaṇaṃ idha uttarapadalopena bhojananti adhippetaṃ.
Bhojana (food) here refers to all yāvakālika (food consumable for a limited time), and its consumption is here intended as bhojana by the elision of the latter part of the compound.
Bhojanaṃ (thức ăn) ở đây được hiểu là tất cả những gì thuộc về yāvakālika (thực phẩm dùng trong thời gian cho phép). Việc ăn vào (ajjhoharaṇaṃ) thức ăn đó ở đây được hiểu là bhojana (thức ăn) bằng cách lược bỏ hậu tố.
Vikāle bhojanaṃ ajjhoharaṇaṃ vikālabhojanaṃ, vikāle vāyāvakālikassa bhojanaṃ ajjhoharaṇaṃ vikālabhojanantipi attho gahetabbo, taṃ atthato vikāle yāvakālikaajjhoharaṇacetanāva.
Consuming food at an improper time is vikālabhojana; alternatively, the meaning should be taken as consuming yāvakālika food at an improper time is vikālabhojana, which in essence is the intention to consume yāvakālika food at an improper time.
Ăn thức ăn vào phi thời (vikāle bhojanaṃ ajjhoharaṇaṃ) là vikālabhojanaṃ (ăn phi thời). Hoặc cũng có thể hiểu là ăn thức ăn yāvakālika vào phi thời (vikāle yāvakālikassa bhojanaṃ ajjhoharaṇaṃ) là vikālabhojanaṃ. Về mặt ý nghĩa, đó chính là tâm sở ăn thức ăn yāvakālika vào phi thời.
Sāsanassa ananulomattā visūkaṃ paṭāṇībhūtaṃ dassanaṃ ‘‘visūkadassanaṃ, naccagītādidassanasavanānañceva vaṭṭakayuddhajūtakīḷādisabbakīḷānañca nāmaṃ.
Seeing a spectacle that is like a thorn or stake, being contrary to the Dispensation, is visūkadassana, a name for seeing and hearing dances, songs, and so forth, and for all games such as quail fighting and dice games.
Việc xem các buổi biểu diễn không phù hợp với giáo pháp, như chướng ngại vật (paṭāṇībhūtaṃ), được gọi là ‘visūkadassanaṃ’ (xem biểu diễn giải trí). Đây là tên gọi chung cho việc xem và nghe các điệu múa, ca hát, v.v., và tất cả các trò chơi như chọi chim cút, cờ bạc, v.v.
Dassananti cettha pañcannampi viññāṇānaṃ yathāsakaṃ visayassa ālocanasabhāvatāya dassanasaddena saṅgahetabbattā savanampi saṅgahitaṃ.
Here, dassana (seeing) also includes hearing (savanampi) because all five consciousnesses, by their nature of apprehending their respective objects, are encompassed by the term "dassana."
Ở đây, dassanaṃ (xem) cũng bao gồm savana (nghe), vì cả năm thức (pañcaviññāṇa) đều có bản chất là nhận biết đối tượng (visaya) của mình theo cách riêng, và do đó được bao hàm trong từ dassana.
Naccagītavāditasaddehi cettha attano naccanagāyanādīnipi saṅgahitānīti daṭṭhabbaṃ.
It should be understood that here, the terms dance, song, and music also include one's own dancing, singing, and so forth.
Cũng cần hiểu rằng ở đây, các từ naccagīta-vādita (múa, hát, nhạc cụ) cũng bao gồm cả việc tự mình múa, hát, v.v.
Mālāti baddhamabaddhaṃ vā pupphaṃ, antamaso suttādimayampi alaṅkāratthāya piḷandhiyamānaṃ mālātveva vuccati.
Mālā refers to flowers, whether strung or unstrung; even objects made of thread and so forth, when worn for adornment, are called mālā.
Mālā (vòng hoa) là hoa đã kết hoặc chưa kết, thậm chí là vật trang sức làm bằng sợi chỉ, v.v., được đeo để trang trí, cũng được gọi là mālā.
Gandhanti vāsacuṇṇādivilepanato aññaṃ yaṃ kiñci gandhajātaṃ.
Gandha refers to any kind of perfume, other than scented powders and similar ointments.
Gandha (hương) là bất kỳ loại hương nào khác ngoài phấn thơm (vāsacuṇṇa) và các loại dầu xoa (vilepana).
Vilepananti pisitvā gahitaṃ chavirāgakaraṇañceva gandhajātañca.
Vilepana refers to a skin-coloring agent and perfume obtained by grinding.
Vilepana (dầu xoa) là chất thơm được nghiền ra để làm đẹp da và cũng là một loại hương.
Dhāraṇaṃ nāma piḷandhanaṃ.
Dhāraṇa means wearing.
Dhāraṇaṃ (đeo) có nghĩa là đội hoặc mang.
Maṇḍanaṃ nāma ūnaṭṭhānapūraṇaṃ.
Maṇḍana means filling in deficient places.
Maṇḍanaṃ (trang sức) có nghĩa là lấp đầy những chỗ trống.
Gandhavasena, chavirāgavasena vā sādiyanaṃ vibhūsanaṃ nāma, mālādīsu vā dhāraṇādīni yathākkamaṃ yojetabbāni.
Vibhūsana means delighting in perfumes or skin-coloring agents; or, wearing and so forth should be applied sequentially to garlands and the like.
Vibhūsanaṃ (trang điểm) có nghĩa là thích thú theo hương thơm hoặc theo màu da. Hoặc, các hành động đeo, v.v., nên được áp dụng tương ứng cho vòng hoa, v.v.
Tesaṃ dhāraṇādīnaṃ ṭhānaṃ kāraṇaṃ vītikkamacetanā.
The intention to transgress the basis or cause of these acts of wearing and so forth.
Tâm sở vi phạm là nguyên nhân của việc đeo, v.v., những thứ đó.
Uccāti ucca-saddena samānattho nipāto.
Uccā is an indeclinable particle synonymous with the word "ucca."
Uccā là một từ bất biến có nghĩa tương tự như từ ucca.
Uccāsayanaṃ vuccati pamāṇātikkantaṃ āsandādi.
Uccāsayana refers to a high couch or chair (āsanda) and so forth, exceeding the proper measure.
Uccāsayanaṃ (giường cao) được gọi là ghế dài (āsanda) và các loại khác vượt quá kích thước cho phép.
Mahāsayanaṃ akappiyattharaṇehi atthataṃ salohitavitānañca.
Mahāsayana refers to a bed spread with improper coverings and a red canopy.
Mahāsayanaṃ (giường lớn) là chỗ nằm được trải bằng các loại thảm không phù hợp và có màn che màu đỏ.
Etesu hi āsanaṃ sayanañca uccāsayanamahāsayanasaddehi gahitāni uttarapadalopena.
Indeed, in these terms, both a seat (āsana) and a bed (sayana) are included by the words uccāsayana and mahāsayana through the elision of the latter part of the compound.
Ở đây, āsana (chỗ ngồi) và sayana (chỗ nằm) được bao hàm bởi các từ uccāsayana và mahāsayana bằng cách lược bỏ hậu tố.
Jātarūparajatapaṭiggahaṇāti ettha rajatasaddena dārumāsakādi sabbaṃ rūpiyaṃ saṅgahitaṃ.
In the phrase Jātarūparajatapaṭiggahaṇā, the term rajata encompasses all forms of money, such as wooden coins and so forth.
Trong jātarūparajatapaṭiggahaṇā (thọ nhận vàng bạc), từ rajata (bạc) bao gồm tất cả các loại tiền tệ (rūpiyaṃ) như tiền gỗ (dārumāsaka), v.v.
Muttāmaṇiādayopettha dhaññakkhettavatthādayo ca saṅgahitāti daṭṭhabbā.
Here, pearls, gems, and so forth, as well as grain, fields, land, and so forth, are understood to be included.
Ở đây, ngọc trai, đá quý, v.v., và lúa, ruộng đất, v.v., cũng được bao hàm.
Paṭiggahaṇa-saddena pana paṭiggāhāpanasādiyanānipi saṅgahitāni.
Furthermore, by the term paṭiggahaṇa, causing to receive and approving are also included.
Tuy nhiên, từ paṭiggahaṇa (thọ nhận) cũng bao gồm việc làm cho người khác thọ nhận và việc hoan hỷ với sự thọ nhận.
149. Senāsanaggāho ca paṭippassambhantīti iminā vassacchedaṃ dasseti.
By this phrase, “the acceptance of lodgings ceases,” the breaking of the Vassa is shown.
149. Với câu “Senāsanaggāho ca paṭippassambhantī” (Việc thọ nhận chỗ ở cũng bị đình chỉ), điều này cho thấy sự gián đoạn của an cư kiết hạ.
Upasampannānampi pārājikasamāpattiyā saraṇagamanādisāmaṇerabhāvassapi vinassanato senāsanaggāho ca paṭippassambhati, saṅghalābhampi te na labhantīti veditabbaṃ.
It should be understood that for those who have received the higher ordination, due to their falling into a pārājika offense, even their state as a sāmaṇera, which begins with taking refuge, is destroyed, and thus the acceptance of lodgings ceases, and they do not receive Saṅgha-gains.
Cũng cần biết rằng đối với các Tỳ-kheo đã thọ Cụ túc giới, do phạm tội Pārājika, ngay cả việc quy y và trở thành Sa-di cũng bị hủy bỏ, việc thọ nhận chỗ ở cũng bị đình chỉ, và họ cũng không được nhận các lợi lộc của Tăng-già.
Purimikāya puna saraṇāni gahitānīti saraṇagahaṇena saha tadahevassa vassūpagamanampi dasseti.
By the phrase “the refuges were taken again for the first part of the Vassa,” it also shows his entering the Vassa on that very day along with the taking of refuge.
Với câu “Purimikāya puna saraṇāni gahitānī” (Lại thọ nhận Tam quy y vào mùa an cư đầu), điều này cho thấy việc an cư kiết hạ của người đó cũng bắt đầu vào chính ngày thọ quy y.
Pacchimikāya vassāvāsikanti vassāvāsikalābhaggahaṇadassanamattamevetaṃ, tato purepi vā pacchāpi vā vassāvāsikañca cīvaramāsesu saṅghe uppannakālacīvarañca purimikāya upagantvā avipannasīlo sāmaṇero labhati eva.
The phrase “Vassa-residence for the latter part” is merely to show the acceptance of Vassa-residence gains; for a sāmaṇera whose morality is not ruined, having entered the first part of the Vassa, he certainly receives the Vassa-residence and the seasonal robes that arise in the Saṅgha during the robe months, whether before or after that.
“Pacchimikāya vassāvāsikaṃ” (y phục an cư kiết hạ của mùa an cư sau) chỉ là việc cho thấy sự thọ nhận lợi lộc an cư kiết hạ. Trước đó hoặc sau đó, một Sa-di không phạm giới, đã an cư kiết hạ vào mùa đầu, vẫn nhận được y phục an cư kiết hạ và y phục thời vụ (kālacīvara) phát sinh trong Tăng-già vào các tháng y phục.
Sace pacchimikāya gahitānīti pacchimikāya vassūpagamanañca chinnavassatañca dasseti.
By the phrase “if they were taken for the latter part,” it shows both entering the Vassa for the latter part and having a broken Vassa.
“Sace pacchimikāya gahitānī” (Nếu đã thọ nhận vào mùa an cư sau) cho thấy việc an cư kiết hạ vào mùa sau và việc an cư bị gián đoạn.
Tassa hi kālacīvaralābho na pāpuṇāti, tasmā ‘‘apaloketvā lābho dātabbo’’ti vuttaṃ.
Indeed, the gain of seasonal robes does not accrue to him; therefore, it is said, “the gain should be given after informing.”
Vì người đó không được nhận lợi lộc y phục thời vụ, nên đã nói rằng “apaloketvā lābho dātabbo” (phải thông báo rồi mới được cấp lợi lộc).
Vassāvāsikalābho pana yadi senāsanassāmikā dāyakā senāsanaguttatthāya pacchimikāya upagantvā vattaṃ katvā attano senāsane vasantassapi vassāvāsikaṃ dātabbanti vadanti, anapaloketvāpi dātabbova.
However, concerning the gain of Vassa-residence, if the donors, who are owners of the lodging, say that the Vassa-residence should be given even to a monk who resides in their lodging, having entered the latter part of the Vassa and performed the duties for the protection of the lodging, then it should be given even without informing.
Tuy nhiên, nếu các thí chủ là chủ sở hữu chỗ ở nói rằng y phục an cư kiết hạ phải được cấp cho vị Tỳ-kheo đang ở chỗ ở của mình, sau khi đã an cư kiết hạ vào mùa sau và thực hành các phận sự để bảo vệ chỗ ở, thì y phục an cư kiết hạ phải được cấp mà không cần thông báo.
Yaṃ pana sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.108) ‘‘pacchimikāya vassāvāsikaṃ lacchatīti pacchimikāya puna vassaṃ upagatattā lacchatī’’ti vuttaṃ, tampi vassāvāsike dāyakānaṃ imaṃ adhippāyaṃ nissāya vuttañce, sundaraṃ, saṅghikaṃ, kālacīvarampi sandhāya vuttañce, na yujjatīti veditabbaṃ.
But what is stated in the Sāratthadīpanī, “he receives the Vassa-residence for the latter part” means “he receives it because he re-entered the Vassa for the latter part,” if this is said relying on this intention of the donors regarding Vassa-residence, it is good; but if it is said referring to Saṅgha-property or seasonal robes, it should be understood that it is not appropriate.
Tuy nhiên, nếu điều đã nói trong Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.108) rằng “pacchimikāya vassāvāsikaṃ lacchatī” (sẽ nhận được y phục an cư kiết hạ của mùa an cư sau) là “nhận được vì đã an cư kiết hạ lại vào mùa sau”, nếu điều đó được nói dựa trên ý định này của các thí chủ đối với y phục an cư kiết hạ thì tốt, nhưng nếu được nói liên quan đến y phục của Tăng-già và y phục thời vụ thì không phù hợp.
Na ajānitvāti ‘‘surā’’ti ajānitvā pivato pāṇātipātāveramaṇiādisabbasīlabhedaṃ saraṇabhedañca na āpajjati.
By “not knowing,” it means that one who drinks liquor without knowing it to be liquor does not incur the breaking of all precepts, such as abstaining from taking life, or the breaking of refuge.
Na ajānitvā (không biết) có nghĩa là người uống rượu mà không biết đó là rượu thì không phạm tất cả các giới như pāṇātipātā veramaṇī (kiêng cữ sát sinh) và không làm mất Tam quy y.
Akusalaṃ pana surāpānāveramaṇisīlabhedo ca hoti mālādidhāraṇādīsu viyāti daṭṭhabbaṃ.
However, it should be understood that it is still an unwholesome act and a breach of the precept of abstaining from intoxicating drinks, similar to wearing garlands and so forth.
Tuy nhiên, cần hiểu rằng akusala (bất thiện nghiệp) và việc phạm giới surāpānā veramaṇī (kiêng cữ uống rượu) vẫn xảy ra, giống như trong trường hợp đeo vòng hoa, v.v.
Itarānīti vikālabhojanāveramaṇiādīni.
“The others” refers to abstaining from eating at the wrong time and so forth.
Itarānī (những điều khác) là các giới như vikālabhojanā veramaṇī (kiêng cữ ăn phi thời), v.v.
Tānipi hi sañcicca vītikkamantassa taṃ taṃ bhijjati eva, itarītaresaṃ pana abhijjanena nāsanaṅgāni na honti.
Indeed, for one who intentionally transgresses these, those specific precepts are certainly broken, but for others, by their not being broken, they do not become causes for expulsion.
Quả thật, đối với người cố ý vi phạm những giới đó, giới đó chắc chắn sẽ bị phá vỡ. Tuy nhiên, đối với những người khác, việc không bị phá vỡ không phải là nguyên nhân của sự hủy diệt.
Teneva ‘‘etesu bhinnesū’’ti bhedavacanaṃ vuttaṃ.
For this very reason, the word for breaking, “when these are broken,” was stated.
Vì lẽ đó, từ ngữ về sự phá vỡ đã được nói là “etesu bhinnesū” (khi những điều này bị phá vỡ).
Accayaṃ desāpetabboti ‘‘accayo maṃ bhante accāgamā’’tiādinā saṅghamajjhe desāpetvā saraṇasīlaṃ dātabbanti adhippāyo pārājikattā tesaṃ.
“He should be made to declare his offense” means that since they have committed a pārājika offense, they should be made to declare their offense in the midst of the Saṅgha with words like “Venerable Sir, an offense has overcome me,” and then the refuges and precepts should be given to them—this is the intention.
Accayaṃ desāpetabbo (phải sám hối tội lỗi) có nghĩa là, vì họ đã phạm tội Pārājika, nên phải sám hối giữa Tăng-già bằng cách nói “Bạch Đại đức, tội lỗi đã tràn ngập con” và sau đó phải được trao lại Tam quy y và giới.
Tenāha ‘‘liṅganāsanāya nāsetabbo’’ti.
Therefore, it is said, “he should be expelled by liṅganāsanā.”
Vì thế đã nói “liṅganāsanāya nāsetabbo” (phải bị hủy bỏ tư cách Sa-di).
Ayameva hi nāsanā idhādhippetāti liṅganāsanākāraṇehi pāṇātipātādīhi avaṇṇabhāsanādīnaṃ saha patitattā vuttaṃ.
“Indeed, this very expulsion is intended here” is said because speaking ill of others and so forth fall together with the reasons for liṅganāsanā, such as taking life.
Ayameva hi nāsanā idhādhippetā (Sự hủy bỏ này được đề cập ở đây) đã được nói vì việc nói lời phỉ báng, v.v., đi kèm với các nguyên nhân hủy bỏ tư cách Sa-di như sát sinh, v.v.
Nanu ca kaṇṭakasāmaṇeropi micchādiṭṭhiko eva, tassa ca heṭṭhā daṇḍakammanāsanāva vuttā, idha pana micchādiṭṭhikassa liṅganāsanā vuccati, ko imesaṃ bhedoti codanaṃ manasi nidhāyāha ‘‘sassatucchedānañhi aññataradiṭṭhiko’’ti.
Now, is it not true that even the Kaṇṭakasāmaṇera holds wrong view, and for him, only punishment and expulsion were mentioned below, but here, for one holding wrong view, liṅganāsanā is mentioned? What is the difference between these? Keeping this question in mind, it is said, “Indeed, he holds one of the eternalist or annihilationist views.”
Để giải đáp câu hỏi “Chẳng phải Sa-di Kaṇṭaka cũng là người có tà kiến sao? Và đối với người đó, ở phần dưới đã nói về việc hủy bỏ bằng hình phạt, nhưng ở đây lại nói về việc hủy bỏ tư cách Sa-di đối với người có tà kiến. Sự khác biệt giữa họ là gì?”, Ngài đã nói “sassatucchedānañhi aññataradiṭṭhiko” (người có một trong hai tà kiến thường kiến hoặc đoạn kiến).
Ettha cāyaṃ adhippāyo – yo hi ‘‘attā issaro’’ti vā ‘‘nicco dhuvo’’tiādinā vā ‘‘attā ucchijjissati vinassissatī’’tiādinā vā titthiyaparikappitaṃ yaṃ kiñci sassatucchedadiṭṭhiṃ daḷhaṃ gahetvā voharati, tassa sā pārājikaṭṭhānaṃ hoti, so ca liṅganāsanāya nāsetabbo.
And here, the intention is this: whoever firmly grasps and proclaims any eternalist or annihilationist view conceived by sectarians, such as “the self is the ruler,” or “it is permanent and stable,” or “the self will be cut off and destroyed,” for him, that becomes a pārājika offense, and he should be expelled by liṅganāsanā.
Ở đây, ý nghĩa là: người nào kiên cố chấp giữ bất kỳ tà kiến thường kiến hoặc đoạn kiến nào do các ngoại đạo tưởng tượng ra, như “tự ngã là Chúa tể” hoặc “tự ngã là thường còn, bất biến”, hoặc “tự ngã sẽ bị đoạn diệt, sẽ bị hủy hoại”, v.v., thì tà kiến đó trở thành căn cứ cho tội Pārājika, và người đó phải bị hủy bỏ tư cách Sa-di.
Yo pana īdisaṃ diṭṭhiṃ aggahetvā sāsanikova hutvā kevalaṃ buddhavacanādhippāyaṃ viparītato gahetvā bhikkhūhi ovadiyamānopi appaṭinissajjitvā voharati, tassa sā diṭṭhi pārājikaṃ na hoti, so pana kaṇṭakanāsanāya eva nāsetabboti vimativinodaniyaṃ.
However, for one who, without grasping such a view, is merely a member of the Dispensation and only misunderstands the Buddha’s teaching, and even when admonished by bhikkhus, does not abandon it and continues to proclaim it, that view does not constitute a pārājika offense for him, and he should be expelled only by the kaṇṭakanāsanā—thus it is stated in the Vimativinodanī.
Nhưng nếu người nào không chấp thủ tà kiến như vậy, mà chỉ là người trong giáo pháp, chỉ vì hiểu lầm ý nghĩa lời Phật dạy một cách sai lệch, dù được các Tỳ-khưu khuyên bảo nhưng không từ bỏ mà vẫn nói năng, thì tà kiến đó của người ấy không phải là pārājika. Người đó chỉ nên bị xử lý bằng hình phạt kaṇṭakanāsanā mà thôi, như đã nói trong Vimativinodanī.
Imasmiṃ ṭhāne sāratthadīpaniyaṃ dasasikkhāpadato paṭṭhāya vitthārato vaṇṇanā āgatā, sā porāṇaṭīkāyaṃ sabbaso potthakaṃ āruḷhā, tasmā idha na vitthārayimha.
In this matter, an elaborate explanation starting from the ten precepts has come in the Sāratthadīpanī. Since that explanation was completely recorded in the ancient commentary, we will not elaborate on it here.
Tại chỗ này, trong Sāratthadīpanī, lời giải thích chi tiết bắt đầu từ mười giới đã được trình bày. Vì lời giải thích đó đã được ghi chép đầy đủ trong các bản chú giải cổ, nên ở đây chúng tôi không giải thích chi tiết.
150. ‘‘Attano pariveṇanti idaṃ puggalikaṃ sandhāya vutta’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ.
150. “Attano pariveṇaṃ” – this is said with reference to a personal dwelling, as stated in the Gaṇṭhipadas.
150. “Chỗ ở riêng của mình” – lời này được nói để chỉ cá nhân, như đã nói trong các Gaṇṭhipada.
Ayaṃ panettha gaṇṭhipadakārānaṃ adhippāyo – vassaggena pattasenāsananti iminā tassa vassaggena pattaṃ saṅghikasenāsanaṃ vuttaṃ.
This is the intention of the authors of the Gaṇṭhipadas here: “vassaggena pattasenāsanaṃ” refers to the Saṅghika dwelling obtained by that bhikkhu according to his seniority.
Ý của các tác giả Gaṇṭhipada ở đây là: “Chỗ ở đã được nhận theo thâm niên hạ lạp” – lời này nói về chỗ ở thuộc về Tăng-già mà vị ấy đã nhận theo thâm niên hạ lạp.
Attano pariveṇanti imināpi tasseva puggalikasenāsanaṃ vuttanti.
And “attano pariveṇaṃ” refers to that same bhikkhu’s personal dwelling.
Và “chỗ ở riêng của mình” – lời này cũng nói về chỗ ở cá nhân của chính vị ấy.
Ayaṃ panettha amhākaṃ khanti – yattha vā vasatīti iminā saṅghikaṃ vā hotu puggalikaṃ vā, tassa nibaddhavasanakasenāsanaṃ vuttaṃ.
Our preference here is this: “yattha vā vasati” refers to the permanent dwelling of that bhikkhu, whether it is Saṅghika or personal.
Sự chấp nhận của chúng tôi ở đây là: “Hoặc nơi vị ấy cư ngụ” – lời này nói về chỗ ở cố định của vị ấy, dù là của Tăng-già hay của cá nhân.
Yattha vā paṭikkamatīti iminā pana yaṃ ācariyupajjhāyassa vasanaṭṭhānaṃ upaṭṭhānādinimittaṃ nibaddhaṃ pavisati, taṃ ācariyupajjhāyānaṃ pavisanaṭṭhānaṃ vuttaṃ, tasmā tadubhayaṃ dassetuṃ ‘‘ubhayenapi attano pariveṇañca vassaggena pattasenāsanañca vutta’’nti āha.
However, “yattha vā paṭikkamati” refers to the place where the teacher or preceptor regularly goes for attendance and other purposes; thus, it refers to the place where teachers and preceptors enter. Therefore, to show both of these, it is said, “Both ‘attano pariveṇaṃ’ and ‘vassaggena pattasenāsanaṃ’ are stated.”
Còn “hoặc nơi vị ấy lui tới” – lời này nói về nơi lui tới cố định của các vị thầy y chỉ, như để hầu hạ, v.v… Vì vậy, để trình bày cả hai,* đã nói: “Cả hai đều được nói là chỗ ở riêng của mình và chỗ ở đã được nhận theo thâm niên hạ lạp”.
Tattha attano pariveṇanti iminā ācariyupajjhāyānaṃ nivāsanaṭṭhānaṃ dassitaṃ, vassaggena pattasenāsananti iminā pana tassa vasanaṭṭhānaṃ, tasmā tadubhayampi saṅghikaṃ vā hotu puggalikaṃ vā, āvaraṇaṃ kātabbamevāti.
Therein, “attano pariveṇaṃ” shows the dwelling place of the teachers and preceptors, while “vassaggena pattasenāsanaṃ” shows that bhikkhu’s dwelling place. Therefore, both, whether Saṅghika or personal, must be enclosed.
Trong đó, “chỗ ở riêng của mình” được dùng để chỉ nơi cư ngụ của các vị thầy y chỉ, còn “chỗ ở đã được nhận theo thâm niên hạ lạp” được dùng để chỉ nơi cư ngụ của vị ấy. Vì vậy, dù cả hai là của Tăng-già hay của cá nhân, thì cũng phải che chắn.
Mukhadvārikanti mukhadvārena bhuñjitabbaṃ.
“Mukhadvārikaṃ” means to be eaten through the mouth.
Mukhadvārika (Cửa miệng) – nên được ăn bằng miệng.
Daṇḍakammaṃ katvāti daṇḍakammaṃ yojetvā.
“Daṇḍakammaṃ katvā” means having imposed a penalty.
Daṇḍakammaṃ katvā (Sau khi thực hiện hình phạt) – tức là áp dụng hình phạt.
Daṇḍenti vinenti etenāti daṇḍo, soyeva kattabbattā kammanti daṇḍakammaṃ, āvaraṇādi.
That by which they are disciplined is a daṇḍa (penalty); that same, being what must be done, is daṇḍakamma, such as enclosure.
Daṇḍa (hình phạt) là cái mà nhờ đó người ta được kỷ luật, được giáo hóa. Chính nó là kamma (hành động) vì nó phải được thực hiện, nên gọi là daṇḍakammaṃ (hành động trừng phạt), tức là sự cấm đoán, v.v…
Daṇḍakammamassa karothāti assa daṇḍakammaṃ yojetha āṇāpetha.
“Daṇḍakammamassa karotha” means impose a penalty on him, command him.
“Hãy thực hiện hình phạt đối với người ấy” – tức là hãy áp dụng hình phạt cho người ấy, hãy ra lệnh.
Daṇḍakammanti vā niggahakammaṃ, tasmā niggahamassa karothāti vuttaṃ hoti.
Or, daṇḍakamma means an act of suppression; therefore, it means “suppress him.”
Hoặc daṇḍakamma có nghĩa là hành động trừng phạt. Vì vậy, có nghĩa là “hãy trừng phạt người ấy”.
Esa nayo sabbattha īdisesu ṭhānesu.
This method applies everywhere in similar instances.
Quy tắc này cũng áp dụng cho tất cả những trường hợp tương tự.
Senāsanaggāho ca paṭippassambhantīti iminā chinnavasso hotīti dīpeti.
“Senāsanaggāho ca paṭippassambhanti” indicates that his rains-residence is broken.
“Sự chiếm hữu chỗ ở chấm dứt” – lời này chỉ ra rằng vị ấy bị mất hạ lạp.
Sace ākiṇṇadosova hoti, āyatiṃ saṃvare na tiṭṭhati, nikkaḍḍhitabboti ettha sace yāvatatiyaṃ vuccamāno na oramati, saṅghaṃ apaloketvā nāsetabbo, puna pabbajjaṃ yācamānopi apaloketvā pabbājetabboti vadanti.
Here, regarding “sace ākiṇṇadosova hoti, āyatiṃ saṃvare na tiṭṭhati, nikkaḍḍhitabbo,” if he does not desist after being told three times, he should be expelled after informing the Saṅgha. Even if he requests re-ordination, he should be ordained after informing the Saṅgha, so they say.
Trong câu “Nếu vị ấy vẫn còn lỗi lầm, không giữ gìn giới luật trong tương lai, thì phải bị trục xuất”, nếu vị ấy không từ bỏ dù đã được khuyên bảo đến lần thứ ba, thì phải được trục xuất sau khi thưa với Tăng-già. Ngay cả khi vị ấy xin được xuất gia lại, thì cũng phải cho xuất gia sau khi thưa với Tăng-già, như các vị thầy đã nói.
Pacchimikāya vassāvāsikaṃ lacchatīti pacchimikāya puna vassaṃ upagatattā lacchati.
“Pacchimikāya vassāvāsikaṃ lacchati” means he will receive the rains-residence in the latter period, having again taken up residence for the rains.
“Vị ấy sẽ nhận được vật cúng dường an cư mùa mưa sau” – tức là vị ấy sẽ nhận được vì đã an cư mùa mưa lại vào mùa mưa sau.
Apaloketvā lābho dātabboti chinnavassatāya vuttaṃ.
“Apaloketvā lābho dātabbo” is said because his rains-residence is broken.
“Phải cúng dường vật thọ dụng sau khi thưa với Tăng-già” – lời này được nói vì vị ấy đã mất hạ lạp.
Itarāni pañca sikkhāpadānīti vikālabhojanādīni pañca.
“Itarāni pañca sikkhāpadāni” refers to the other five precepts, such as eating at the wrong time.
“Năm giới học còn lại” – là năm giới như ăn phi thời, v.v…
Accayaṃ desāpetabboti ‘‘accayo maṃ bhante accāgamā’’tiādinā nayena desāpetabboti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.108) vuttaṃ.
“Accayaṃ desāpetabbo” means he should be made to confess his offense by saying, “An offense, Venerable Sir, has overcome me,” and so on, as stated in the Sāratthadīpanī.
“Phải cho vị ấy sám hối lỗi lầm” – tức là phải cho vị ấy sám hối theo cách “Bạch Đại đức, lỗi lầm đã đến với con”, v.v…, như đã nói trong Sāratthadīpanī.
Evaṃ pabbajjāvinicchayaṃ kathetvā tadanantaraṃ upasampadāvinicchayo kathetabbo, evaṃ santepi aṭṭhakathāyaṃ upasampadāvinicchayakathā pāḷivaṇṇanāvaseneva āgatā, no pāḷimuttakavinicchayavasena, imassa pana pakaraṇassa pāḷimuttakavinicchayakathābhūtattā tamakathetvā nissayavinicchayo eva ācariyena kathito, mayaṃ pana upasampadāvinicchayassa atisukhumattā atigambhīrattā sudullabhattā sāsanānuggahatthaṃ ācariyena avuttampi samantapāsādikato nīharitvā vimativinodanīādippakaraṇesu āgatavinicchayena alaṅkaritvā taṃ vinicchayaṃ kathayissāma.
Having thus explained the determination of going forth, the determination of upasampadā should be explained next. Although this is the case, in the Aṭṭhakathā, the discourse on the determination of upasampadā is presented only as an explanation of the Pāḷi, not as a determination independent of the Pāḷi. Since this treatise is a discourse on determinations independent of the Pāḷi, the teacher has only explained the determination of Nissaya, without explaining that. However, because the determination of upasampadā is extremely subtle, extremely profound, and very difficult to obtain, for the sake of benefiting the Dispensation, we will explain that determination, having extracted it from the Samantapāsādikā and adorned it with the determinations found in treatises such as the Vimativinodanī, even though it was not stated by the teacher.
Sau khi đã giảng giải về quyết định xuất gia như vậy, tiếp theo phải giảng giải về quyết định thọ giới Tỳ-khưu. Mặc dù vậy, trong các bản chú giải, chương về quyết định thọ giới Tỳ-khưu chỉ được trình bày theo cách chú giải Pāḷi, chứ không phải theo cách quyết định không thuộc Pāḷi. Nhưng vì tác phẩm này là lời giảng giải về các quyết định không thuộc Pāḷi, nên vị thầy đã không giảng giải điều đó mà chỉ giảng giải về quyết định y chỉ. Tuy nhiên, vì quyết định thọ giới Tỳ-khưu rất vi tế, rất sâu xa và rất khó tìm, nên để hỗ trợ giáo pháp, chúng tôi sẽ trình bày quyết định đó, dù vị thầy đã không nói, bằng cách trích dẫn từ Samantapāsādikā và trang trí bằng các quyết định có trong các tác phẩm như Vimativinodanī, v.v…
Tena kho pana samayenāti yena samayena bhagavatā ‘‘na bhikkhave anupajjhāyako’’tiādisikkhāpadaṃ apaññattaṃ hoti, tena samayena.
“Tena kho pana samayena” means at that time when the training rule “Na bhikkhave anupajjhāyako” and so on, had not yet been laid down by the Blessed One.
“Vào thời điểm đó” – là vào thời điểm mà Thế Tôn chưa chế định giới học “Này các Tỳ-khưu, không được thọ giới mà không có thầy y chỉ” v.v…
Anupajjhāyakanti upajjhaṃ agāhāpetvā sabbena sabbaṃ upajjhāyavirahitaṃ, evaṃ upasampannā neva dhammato na āmisato saṅgahaṃ labhanti, te parihāyantiyeva, na vaḍḍhanti.
Anupajjhāyaka means entirely without an upajjhāya, having not taken an upajjhāya. Those who have received upasampadā in this way do not receive support, neither in Dhamma nor in material things; they only decline, they do not grow.
“Không có thầy y chỉ” – là hoàn toàn không có thầy y chỉ, không cho thọ giới mà không có thầy y chỉ. Những người thọ giới như vậy không nhận được sự hỗ trợ về Pháp cũng như về vật chất, họ chỉ suy yếu chứ không phát triển.
Na bhikkhave anupajjhāyakoti upajjhaṃ agāhāpetvā nirupajjhāyako na upasampādetabbo, yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassāti sikkhāpadapaññattito paṭṭhāya evaṃ upasampādentassa āpatti hoti, kammaṃ pana na kuppati.
"Monks, one who is without an upajjhāya" means one who has not taken an upajjhāya, one who is without an upajjhāya, should not be given upasampadā. "Whoever gives upasampadā, there is an offence of dukkata": from the promulgation of this training rule onwards, one who gives upasampadā in this way incurs an offence, but the act of ordination is not invalidated.
“Này các Tỳ-khưu, không được thọ giới mà không có thầy y chỉ” – không được thọ giới cho người không có thầy y chỉ, không cho thọ giới mà không có thầy y chỉ. “Ai cho thọ giới, phạm tội dukkaṭa” – kể từ khi giới học này được chế định, người nào cho thọ giới như vậy sẽ phạm tội, nhưng kamma (hành động thọ giới) thì không bị hủy hoại.
Keci ‘‘kuppatī’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ.
Some say, "it is invalidated," but that should not be accepted.
Một số người nói rằng nó bị hủy hoại, nhưng điều đó không nên chấp nhận.
‘‘Saṅghena upajjhāyenā’’tiādīsupi ubhatobyañjanakupajjhāyapariyosānesu eseva nayo.
The same method applies to phrases like "by the Saṅgha, by an upajjhāya," and also to those ending with ubhatobyañjana and upajjhāya.
Quy tắc này cũng áp dụng cho những trường hợp như “bởi Tăng-già, bởi thầy y chỉ” v.v…, cho đến cuối các từ liên quan đến người lưỡng tính và thầy y chỉ.
Apattakā hatthesu piṇḍāya carantīti yo hatthesu piṇḍo labbhati, tadatthāya caranti.
"Without a bowl, they wander for alms in their hands" means they wander for the alms food received in their hands.
“Không có bát, đi khất thực bằng tay” – tức là đi khất thực để nhận thức ăn bằng tay.
Seyyathāpi titthiyāti yathā ājīvakanāmakā titthiyā.
"Just like sectarians" means like the sectarians called Ājīvakas.
“Như các ngoại đạo” – tức là như các ngoại đạo tên là ājīvaka.
Sūpabyañjanehi missetvā hatthesu ṭhapitapiṇḍameva hi te bhuñjanti.
Indeed, they eat only the alms food placed in their hands, mixed with curries and condiments.
Quả thật, họ trộn lẫn với các món ăn và chỉ ăn thức ăn được đặt trong tay.
Āpatti dukkaṭassāti evaṃ upasampādentasseva āpatti hoti, kammaṃ pana na kuppati, acīvarakādivatthūsupi eseva nayo.
"There is an offence of dukkata" means only the one who gives upasampadā in this way incurs an offence, but the act of ordination is not invalidated. The same method applies to cases such as being without robes and other requisites.
“Phạm tội dukkaṭa” – tức là chỉ người cho thọ giới như vậy mới phạm tội, còn kamma thì không bị hủy hoại. Quy tắc này cũng áp dụng cho các trường hợp như không có y phục, v.v…
Yācitakenāti ‘‘yāva upasampadaṃ karoma, tāva dethā’’ti yācitvā gahitena, tāvakālikenāti attho.
"By what was begged" means by what was taken after begging, saying, "Give it for as long as we perform the upasampadā." This means for a temporary period.
“Đã xin” – tức là đã xin và nhận được bằng cách nói “Xin hãy cho đến khi chúng tôi thọ giới”, có nghĩa là tạm thời.
Īdisena hi pattena vā cīvarena vā pattacīvarena vā upasampādentasseva āpatti hoti, kammaṃ pana na kuppati, tasmā paripuṇṇapattacīvarova upasampādetabbo.
Indeed, one who gives upasampadā with such a bowl, or a robe, or a bowl and robe, incurs an offence, but the act of ordination is not invalidated. Therefore, one should only give upasampadā to a candidate who has a complete bowl and robes.
Quả thật, chỉ người cho thọ giới bằng bát hoặc y phục hoặc bát và y phục như vậy mới phạm tội, còn kamma thì không bị hủy hoại. Vì vậy, chỉ nên cho người đã có đầy đủ bát và y phục thọ giới.
Sace tassa natthi, ācariyupajjhāyā cassa dātukāmā honti, aññe vā bhikkhū, nirapekkhehi vissajjetvā adhiṭṭhānūpagaṃ pattacīvaraṃ dātabbaṃ.
If he does not have them, and the ācariyas and upajjhāyas wish to give them to him, or other bhikkhus, then a bowl and robes suitable for adhiṭṭhāna should be given after being relinquished without attachment.
Nếu vị ấy không có, và các vị thầy y chỉ hoặc các Tỳ-khưu khác muốn cho, thì nên từ bỏ sự chấp trước và cho vị ấy bát và y phục đủ tiêu chuẩn adhiṭṭhāna.
Gottenapi anussāvetunti ‘‘mahākassapassa upasampadāpekkho’’ti evaṃ gottaṃ vatvā anussāvetuṃ anujānāmīti attho.
"To announce even by clan name" means, "I allow announcing by stating the clan name, saying, 'This is the upasampadā candidate of Mahākassapa.'"
“Cũng được phép thông báo bằng họ” – tức là ta cho phép thông báo bằng cách nói họ, như “người cầu thọ giới của Đại Ca-diếp”.
Dve ekānussāvaneti dve ekato anussāvane, ekena ekassa, aññena itarassāti evaṃ dvīhi vā ācariyehi ekena vā ekakkhaṇe kammavācaṃ anussāventehi upasampādetuṃ anujānāmīti attho.
"Two at one announcement" means I allow giving upasampadā to two at once by announcing the kammavācā, either by two ācariyas, one for each, or by one ācariya at the same moment for both.
“Hai người trong một lần thông báo” – tức là ta cho phép cho hai người thọ giới bằng cách thông báo đồng thời, hoặc một vị Tỳ-khưu cho một người, vị Tỳ-khưu khác cho người kia, hoặc hai vị thầy thông báo kammavācā cùng một lúc.
Dve tayo ekānussāvane kātuṃ, tañca kho ekena upajjhāyenāti dve vā tayo vā jane purimanayeneva ekato anussāvane kātuṃ anujānāmi, tañca kho anussāvanakiriyaṃ ekena upajjhāyena anujānāmīti attho.
"To perform two or three at one announcement, and that by one upajjhāya" means I allow performing announcements for two or three persons at once in the previous manner, and I allow that announcement to be done by one upajjhāya.
“Cho phép hai hoặc ba người trong một lần thông báo, và điều đó bởi một vị thầy y chỉ” – tức là ta cho phép thông báo cho hai hoặc ba người cùng một lúc theo cách trước, và việc thông báo đó ta cho phép bởi một vị thầy y chỉ.
Tasmā ekena ācariyena dve vā tayo vā anussāvetabbā.
Therefore, two or three should be announced by one ācariya.
Vì vậy, một vị thầy có thể thông báo cho hai hoặc ba người.
Dvīhi vā tīhi vā ācariyehi visuṃ visuṃ ekena ekassāti evaṃ ekappahāreneva dve tisso vā kammavācā kātabbā.
Or, two or three kammavācās should be performed at the same moment by two or three ācariyas, each for one person separately.
Hoặc hai hoặc ba vị thầy có thể thực hiện hai hoặc ba kammavācā cùng một lúc, mỗi vị cho một người.
Sace pana nānācariyā nānupajjhāyā honti, tissatthero sumanattherassa saddhivihārikaṃ, sumanatthero tissattherassa saddhivihārikaṃ anussāveti, aññamaññañca gaṇapūrakā honti, vaṭṭati.
However, if there are different ācariyas and different upajjhāyas, and Thera Tissa announces the saddhivihārika of Thera Sumana, and Thera Sumana announces the saddhivihārika of Thera Tissa, and they are also quorum-completers for each other, it is permissible.
Tuy nhiên, nếu có các Ācariya khác nhau và các Upajjhāya khác nhau, Tissa Thera đọc Kammavācā cho đệ tử của Sumana Thera, và Sumana Thera đọc Kammavācā cho đệ tử của Tissa Thera, và họ là những người bổ sung cho hội chúng của nhau, thì điều đó được phép.
Sace nānupajjhāyā honti, eko ācariyo hoti, ‘‘na tveva nānupajjhāyenā’’ti paṭikkhittattā na vaṭṭati.
If there are different upajjhāyas, and there is only one ācariya, it is not permissible because it is prohibited by "not indeed by different upajjhāyas."
Nếu các Upajjhāya khác nhau, nhưng chỉ có một Ācariya, thì điều đó không được phép vì đã bị cấm với lời rằng: “Không phải với các Upajjhāya khác nhau.”
Idaṃ sandhāya hi esa paṭikkhepo.
This prohibition is made with reference to this situation.
Thật vậy, sự cấm đoán này là nhằm mục đích đó.
Paṭhamaṃ upajjhaṃ gāhāpetabboti ettha vajjāvajjaṃ upanijjhāyatīti upajjhā, taṃ upajjhaṃ ‘‘upajjhāyo me, bhante, hohī’’ti evaṃ vadāpetvā gāhāpetabbo.
"First, an upajjhāya should be caused to be taken": Here, upajjhā means one who closely observes what is faulty and what is not faulty. That upajjhāya should be caused to be taken by having him say, "Venerable sir, be my upajjhāya."
Trong câu paṭhamaṃ upajjhaṃ gāhāpetabbo (trước tiên phải được thỉnh Upajjhāya), upajjhā (Upajjhāya) là người quán xét tội lỗi và không tội lỗi; phải khiến người đó nói: “Bạch Đại đức, xin Đại đức làm Upajjhāya của con,” và thỉnh vị đó làm Upajjhāya.
Vitthāyantīti vitthaddhagattā honti.
"They become stiff" means their bodies become stiff.
Vitthāyantī (họ trở nên rụt rè) có nghĩa là thân thể họ trở nên rụt rè.
Yaṃ jātanti yaṃ tava sarīre jātaṃ nibbattaṃ vijjamānaṃ, taṃ saṅghamajjhe pucchante santaṃ atthīti vattabbantiādi.
"What has arisen" means what has arisen, come into being, or is present in your body, that, when asked in the midst of the Saṅgha, should be stated as existing, and so on.
Yaṃ jātaṃ (điều gì đã xảy ra) có nghĩa là điều gì đã sinh ra, đã phát sinh, đang hiện hữu trên thân thể của con, khi được hỏi giữa Tăng chúng, con phải nói là có, là hiện hữu, v.v.
Ullumpatu manti uddharatu maṃ.
"May he lift me up" means may he rescue me.
Ullumpatu maṃ (xin hãy cứu vớt con) có nghĩa là xin hãy giải thoát con.
Tāvadevāti upasampannasamanantarameva.
"Immediately" means immediately after receiving upasampadā.
Tāvadevā (ngay lập tức) có nghĩa là ngay sau khi được Upasampadā.
Chāyā metabbāti ekaporisā vā dviporisā vāti chāyā metabbā.
"The shadow should be measured" means the shadow should be measured, whether it is one man's length or two men's lengths.
Chāyā metabbā (phải đo bóng) có nghĩa là phải đo bóng, dù là một người hay hai người.
Utuppamāṇaṃ ācikkhitabbanti ‘‘vassāno hemanto gimho’’ti utuppamāṇaṃ ācikkhitabbaṃ.
"The measure of the season should be announced" means the measure of the season, such as "rainy season, cold season, hot season," should be announced.
Utuppamāṇaṃ ācikkhitabbaṃ (phải nói về thời tiết) có nghĩa là phải nói về thời tiết, ví dụ như “mùa mưa, mùa đông, mùa hè.”
Ettha ca utuyeva utuppamāṇaṃ.
Here, the season itself is the measure of the season.
Ở đây, thời tiết chính là thước đo thời tiết.
Sace vassānādayo aparipuṇṇā honti, yattakehi divasehi yassa yo utu aparipuṇṇo, te divase sallakkhetvā so divasabhāgo ācikkhitabbo.
If the rainy season, etc., are incomplete, then the portion of the day should be announced, noting the number of days by which each season is incomplete for that person.
Nếu các mùa mưa, v.v., chưa hoàn chỉnh, thì phải ghi nhận số ngày mà mùa đó chưa hoàn chỉnh đối với người nào, và phải nói về phần ngày đó.
Atha vā ‘‘ayaṃ nāma utu, so ca kho paripuṇṇo aparipuṇṇo vā’’ti evaṃ utuppamāṇaṃ ācikkhitabbaṃ, ‘‘pubbaṇho vā sāyanho vā’’ti evaṃ divasabhāgo ācikkhitabbo.
Or, it should be explained, "This is the season, and whether it is complete or incomplete," thus the measure of the season, and "whether it is forenoon or afternoon," thus the division of the day should be explained.
Hoặc phải nói về thước đo thời tiết như thế này: “Đây là mùa này, và nó đã hoàn chỉnh hay chưa hoàn chỉnh,” và phải nói về divasabhāgo (phần ngày) như “buổi sáng hay buổi chiều.”
Saṅgītīti idameva sabbaṃ ekato katvā ‘‘tvaṃ kiṃ labhasi, kā te chāyā, kiṃ utuppamāṇaṃ, ko divasabhāgo’’ti puṭṭho ‘‘idaṃ nāma labhāmi vassaṃ vā hemantaṃ vā gimhaṃ vā, ayaṃ me chāyā, idaṃ utuppamāṇaṃ, ayaṃ divasabhāgoti vadeyyāsī’’ti evaṃ ācikkhitabbaṃ.
Saṅgīti means that all of this should be taken together, and when asked, "What do you receive? What is your shadow? What is the measure of the season? What is the division of the day?" you should say, "I receive this, whether it is the rainy season, the cold season, or the hot season; this is my shadow; this is the measure of the season; this is the division of the day." This is how it should be explained.
Saṅgītī (sự tổng hợp) có nghĩa là phải tổng hợp tất cả những điều này và khi được hỏi: “Ngươi nhận được gì? Bóng của ngươi là bao nhiêu? Thước đo thời tiết là gì? Phần ngày là gì?”, thì phải nói: “Tôi nhận được điều này, mùa mưa, mùa đông hay mùa hè, bóng của tôi là thế này, thước đo thời tiết là thế này, phần ngày là thế này.”
Ohāyāti chaḍḍetvā.
Ohāya means having discarded.
Ohāyā (bỏ đi) có nghĩa là vứt bỏ.
Dutiyaṃ dātunti upasampadamāḷakato pariveṇaṃ gacchantassa dutiyakaṃ dātuṃ anujānāmi, cattāri ca akaraṇīyāni ācikkhitunti attho.
Dutiyaṃ dātuṃ means, "I allow a second companion to be given to one going from the ordination hall to the residence, and the four unallowable things (pārājikas) should be explained." This is the meaning.
Dutiyaṃ dātuṃ (cho người thứ hai) có nghĩa là tôi cho phép cho một người bạn đồng hành thứ hai đi cùng khi người đó đi từ khu vực Upasampadā đến tu viện, và cũng cho phép nói về bốn điều không được làm (Parājika).
Paṇḍupalāsoti paṇḍuvaṇṇo patto.
Paṇḍupalāso means a yellowish leaf.
Paṇḍupalāso (lá úa vàng) có nghĩa là lá có màu vàng nhạt.
Bandhanā pavuttoti vaṇṭato patito.
Bandhanā pavutto means fallen from its stalk.
Bandhanā pavutto (rụng khỏi cuống) có nghĩa là rụng khỏi cành.
Abhabbo haritatthāyāti puna harito bhavituṃ abhabbo.
Abhabbo haritatthāyā means unable to become green again.
Abhabbo haritatthāyā (không thể xanh trở lại) có nghĩa là không thể xanh tươi trở lại.
Puthusilāti mahāsilā.
Puthusilā means a large rock slab.
Puthusilā (tảng đá lớn) có nghĩa là một tảng đá lớn.
Ayaṃ samantapāsādikato nīharitvā ābhato upasampadāvinicchayo.
This is the decision regarding upasampadā, extracted and brought from the Samantapāsādikā.
Đây là quyết định về Upasampadā được trích từ Samantapāsādikā.
Anupajjhāyādivatthūsu sikkhāpadaṃ apaññattanti ‘‘na anupajjhāyako upasampādetabbo’’ti (mahāva. 117) idheva paññāpiyamānaṃ sikkhāpadaṃ sandhāya vuttaṃ.
Regarding cases such as the absence of an upajjhāya, sikkhāpadaṃ apaññattaṃ (the training rule is not laid down) refers to the training rule that is laid down right here: "One without an upajjhāya should not be given upasampadā."
Trong các trường hợp không có Upajjhāya, v.v., câu sikkhāpadaṃ apaññattaṃ (giới luật chưa được chế định) được nói đến để chỉ giới luật đang được chế định ở đây: “Không được Upasampadā cho người không có Upajjhāya.”
Kammaṃ pana na kuppatīti idaṃ upajjhāyābhāvepi ‘‘itthannāmassa upasampadāpekkhā itthannāmena upajjhāyenā’’ti matassa vā vibbhantassa vā purāṇaupajjhāyassa, aññassa vā yassa kassaci avijjamānassapi nāmena sabbattha upajjhāyakittanassa katattā vuttaṃ.
Kammaṃ pana na kuppati (but the act is not invalidated) is stated because the upajjhāya's name is mentioned everywhere in the kammavācā, even in the absence of an upajjhāya, such as when one says, "The upasampadā candidate of such-and-such a name, with such-and-such a name as upajjhāya," referring to a deceased upajjhāya, or one who has disrobed, or an old upajjhāya, or any other upajjhāya who may not actually be present.
Câu kammaṃ pana na kuppati (nhưng hành động không bị hủy bỏ) được nói vì việc xướng tên Upajjhāya được thực hiện ở khắp mọi nơi, dù đó là Upajjhāya cũ đã qua đời hoặc đã hoàn tục, hoặc bất kỳ ai khác không hiện hữu.
Yadi hi upajjhāyakittanaṃ na kareyya, ‘‘puggalaṃ na parāmasatī’’ti vuttakammavipatti eva siyā.
For if the upajjhāya's name were not mentioned, it would indeed be an invalidation of the act, as stated, "He does not refer to the individual."
Thật vậy, nếu không xướng tên Upajjhāya, thì sẽ là sự hủy bỏ hành động như đã nói: “Không đề cập đến người.”
Teneva pāḷiyaṃ (mahāva. 117) ‘‘anupajjhāyaka’’nti vuttaṃ, aṭṭhakathāyampi (mahāva. aṭṭha. 117) assa ‘‘upajjhāyaṃ akittetvā’’ti avatvā ‘‘upajjhāyaṃ agāhāpetvā sabbena sabbaṃ upajjhāyavirahitaṃ’’ icceva attho vutto.
Therefore, in the Pāḷi, it is said "anupajjhāyakaṃ" (one without an upajjhāya), and in the Aṭṭhakathā, its meaning is given as "without having an upajjhāya, completely without an upajjhāya," not "without mentioning the upajjhāya."
Chính vì vậy, trong Pāḷi đã nói anupajjhāyakaṃ (không có Upajjhāya), và trong Aṭṭhakathā cũng không nói “không xướng tên Upajjhāya” mà chỉ nói “hoàn toàn không có Upajjhāya vì không thỉnh Upajjhāya.”
Pāḷiyaṃ saṅghena upajjhāyenāti ‘‘ayaṃ itthannāmo saṅghassa upasampadāpekkho, itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati saṅghena upajjhāyenā’’ti evaṃ kammavācāya saṅghameva upajjhāyaṃ kittetvāti attho.
In the Pāḷi, saṅghena upajjhāyenā means that the Saṅgha itself is mentioned as the upajjhāya in the kammavācā, saying, "This person of such-and-such a name is a candidate for upasampadā from the Saṅgha; this person of such-and-such a name asks the Saṅgha for upasampadā, with the Saṅgha as upajjhāya."
Trong Pāḷi, saṅghena upajjhāyenā (với Tăng chúng làm Upajjhāya) có nghĩa là: “Người tên là X này là người cầu Upasampadā của Tăng chúng, người tên là X này thỉnh Tăng chúng Upasampadā với Tăng chúng làm Upajjhāya,” theo cách này, chỉ xướng tên Tăng chúng làm Upajjhāya trong Kammavācā.
Evaṃ gaṇena upajjhāyenāti etthāpi ‘‘ayaṃ itthannāmo gaṇassa upasampadāpekkho’’tiādinā yojanā veditabbā.
Similarly, in gaṇena upajjhāyenā (with the group as upajjhāya), the application should be understood as starting with "This person of such-and-such a name is a candidate for upasampadā from the group."
Tương tự, trong câu gaṇena upajjhāyenā (với nhóm làm Upajjhāya), cách giải thích cũng được hiểu theo cách: “Người tên là X này là người cầu Upasampadā của nhóm,” v.v.
Evaṃ vuttepi kammaṃ na kuppati eva dukkaṭasseva vuttattā, aññathā ‘‘so ca puggalo anupasampanno’’ti vadeyya.
Even if it is stated thus, the act is not invalidated, because only a dukkaṭa offense is mentioned; otherwise, it would be said, "that person is not ordained."
Ngay cả khi nói như vậy, hành động cũng không bị hủy bỏ vì chỉ nói đến Dukkaṭa; nếu không, sẽ nói rằng: “Người đó không được Upasampadā.”
Tenāha ‘‘saṅghenā’’tiādi.
Therefore, it is said, "saṅghena" and so on.
Vì vậy, đã nói “saṅghenā” (với Tăng chúng), v.v.
Tattha paṇḍakādiupajjhāyehi kariyamānesu kammesu paṇḍakādike vināva yadi pañcavaggādigaṇo pūrati, kammaṃ na kuppati, itarathā kuppatīti veditabbaṃ.
In the acts performed with upajjhāyas such as a paṇḍaka, if the group of five or more is complete without the paṇḍaka and so on, the act is not invalidated; otherwise, it is invalidated. This should be understood.
Ở đó, trong các hành động được thực hiện bởi các Upajjhāya là paṇḍaka (người ái nam ái nữ), v.v., nếu nhóm năm vị, v.v., được hoàn chỉnh mà không có paṇḍaka, v.v., thì hành động không bị hủy bỏ; nếu không, thì bị hủy bỏ.
Apattacīvaravatthūsupi pattacīvarānaṃ abhāvepi ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti kammavācāya sāvitattā kammakopaṃ avatvā dukkaṭameva vuttaṃ.
Even in cases of absence of bowl and robes, a dukkaṭa offense is mentioned, not an invalidation of the act, because the kammavācā states, "with a complete bowl and robes," even if they are absent.
Trong các trường hợp không có bát và y, ngay cả khi không có bát và y, Dukkaṭa vẫn được nói đến chứ không phải sự hủy bỏ hành động, vì Kammavācā đã được đọc là “bát và y đầy đủ.”
Itarathā sāvanāya hāpanato kammakopo eva siyā.
Otherwise, due to the omission in the proclamation, the act would indeed be invalidated.
Nếu không, do sự thiếu sót trong việc đọc, hành động sẽ bị hủy bỏ.
Keci pana ‘‘paṭhamaṃ anuññātakammavācāyaṃ upasampannā viya idānipi ‘paripuṇṇassa pattacīvara’nti avatvā kammavācāya upasampannāpi sūpasampannā evā’’ti vadanti, taṃ na yuttaṃ.
Some say, "Just as those ordained with the initially authorized kammavācā, even now, those ordained with the kammavācā without saying 'with a complete bowl and robes' are well-ordained." That is not appropriate.
Tuy nhiên, một số người nói rằng: “Giống như những người được Upasampadā bằng Kammavācā đã được cho phép ban đầu, bây giờ cũng vậy, những người được Upasampadā bằng Kammavācā mà không nói ‘bát và y đầy đủ’ vẫn được Upasampadā đúng cách.” Điều đó không hợp lý.
Anuññātakālato paṭṭhāya hi aparāmasanaṃ sāvanāya hāpanavipatti eva hoti ‘‘itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācatī’’ti padassa hāpane viya.
For from the time of authorization onwards, not referring to it is indeed an invalidation due to omission in the proclamation, just as in the omission of the phrase "such-and-such a person asks the Saṅgha for upasampadā."
Thật vậy, kể từ thời điểm được cho phép, việc không đề cập đến là sự hủy bỏ do thiếu sót trong việc đọc, giống như việc bỏ sót cụm từ “người tên là X này thỉnh Tăng chúng Upasampadā.”
Tampi hi pacchā anuññātaṃ, ‘‘saṅghaṃ, bhante, upasampadaṃ yācāmī’’tiādivākyena ayācetvā tampi upasampādento ‘‘ayaṃ itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācatī’’ti vatvāva yadi kammavācaṃ karoti, kammaṃ sukatameva hoti.
That too was authorized later; if one ordains a person without asking with a phrase like "Venerable Sir, I ask the Saṅgha for upasampadā," but only says, "This person of such-and-such a name asks the Saṅgha for upasampadā," and then performs the kammavācā, the act is well-performed.
Điều đó cũng được cho phép sau này, nếu một vị Tăng muốn Upasampadā cho người đó mà không thỉnh cầu bằng câu “Bạch Đại đức, con thỉnh Tăng chúng Upasampadā,” v.v., nhưng chỉ nói “người tên là X này thỉnh Tăng chúng Upasampadā” rồi thực hiện Kammavācā, thì hành động đó là đúng.
No ce, vipannaṃ.
If not, it is invalid.
Nếu không, thì bị hủy bỏ.
Sabbapacchā hi anuññātakammavācato kiñcipi parihāpetuṃ na vaṭṭati, sāvanāya hāpanameva hoti, aññe vā bhikkhū dātukāmā hontīti sambandho, ayamettha vimativinodaniyā (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.117) ābhato vinicchayo.
Indeed, it is not proper to omit anything from the kammavācā that has been authorized last of all, for it is merely a falling away from the proclamation. Or, other bhikkhus may desire to give (it). This is the connection. This is the decision brought forth from the Vimativinodanī in this regard.
Thật vậy, không được bỏ sót bất cứ điều gì từ Kammavācā đã được cho phép sau cùng, đó là sự thiếu sót trong việc đọc, hoặc các Tỳ-khưu khác muốn cho phép. Đây là quyết định được trích từ Vimativinodanī (Vi. Vi. Ṭī. Mahāvagga 2.117) về vấn đề này.
Sāratthadīpanīvinicchayo pana idheva antogadhā hoti appatarattā avisesattā ca.
However, the decision of the Sāratthadīpanī is included herein, due to its brevity and lack of distinction.
Tuy nhiên, quyết định của Sāratthadīpanī đã được bao gồm ở đây vì nó ít hơn và không có sự khác biệt.
Vajirabuddhiṭīkāyaṃ (vajira. ṭī. mahāvagga 117) pana ‘‘keci kuppatīti vadanti, taṃ na gahetabba’’nti yaṃ vuttaṃ, taṃ ‘‘pañcavaggakaraṇīyañce, bhikkhave, kammaṃ, bhikkhunipañcamo kammaṃ kareyya, akammaṃ na ca karaṇīya’’ntiādinā (mahāva. 390) nayena vuttattā paṇḍakānaṃ gaṇapūraṇabhāve eva kammaṃ kuppati, na sabbanti katvā suvuttaṃ, itarathā ‘‘paṇḍakupajjhāyena kammaṃ kareyya, akammaṃ na ca karaṇīya’’ntiādikāya pāḷiyā bhavitabbaṃ siyā.
In the Vajirabuddhiṭīkā, what is stated as “Some say it is invalid, but that should not be accepted” is well-said because it is stated in such a way as “Bhikkhus, if the kamma is to be performed by a group of five, a bhikkhunī being the fifth, the kamma should be performed, it should not be left unperformed,” meaning that the kamma is invalid only when eunuchs complete the quorum, not in all cases. Otherwise, the Pāḷi should have been like “The kamma should be performed with a eunuch as preceptor, it should not be left unperformed.”
Trong Vajirabuddhiṭīkā (Vajira. Ṭī. Mahāvagga 117), câu “một số người nói rằng nó bị hủy bỏ, điều đó không nên chấp nhận” được nói đúng cách, vì hành động chỉ bị hủy bỏ khi paṇḍaka làm người bổ sung cho nhóm, chứ không phải tất cả, theo cách đã nói: “Nếu hành động cần năm vị, này các Tỳ-khưu, thì năm vị Tỳ-khưu nữ nên thực hiện hành động, nếu không phải hành động thì không nên làm,” v.v. Nếu không, Pāḷi sẽ phải nói: “nên thực hiện hành động với Upajjhāya là paṇḍaka, nếu không phải hành động thì không nên làm,” v.v.
Yathā aparipuṇṇapattacīvarassa upasampādanakāle kammavācāyaṃ ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti asantaṃ vatthuṃ kittetvā upasampadāya katāya tasmiṃ asantepi upasampadā ruhati, evaṃ ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassa upasampadāpekkho’’ti avatthuṃ paṇḍakupajjhāyādiṃ, asantaṃ vā vatthuṃ kittetvā katāyapi gaṇapūrakānamatthitāya upasampadā ruhateva.
Just as when one ordains a person whose bowl and robes are incomplete, if the upasampadā is performed by proclaiming a non-existent thing in the kammavācā as “one whose bowl and robes are complete,” the ordination is valid even if the bowl and robes are not complete; similarly, if the ordination is performed by proclaiming a non-existent thing like a eunuch preceptor or a non-existent object, saying “This Buddharakkhita is seeking ordination from Venerable Dhammarakkhita,” the ordination is still valid because the quorum is complete.
Cũng như khi Upasampadā cho người không có bát và y đầy đủ, nếu Kammavācā được đọc là “bát và y đầy đủ” và Upasampadā được thực hiện, thì Upasampadā vẫn có hiệu lực ngay cả khi không có chúng; tương tự, Upasampadā vẫn có hiệu lực khi được thực hiện bằng cách xướng tên một Upajjhāya là paṇḍaka, v.v., không phải là một đối tượng, hoặc một đối tượng không hiện hữu, với lời rằng: “Vị Buddharakkhita này là người cầu Upasampadā của Āyasmā Dhammarakkhita,” v.v., vì có những người bổ sung cho nhóm.
‘‘Na, bhikkhave, paṇḍakupajjhāyena upasampādetabbo, yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassa, so ca puggalo anupasampanno’’tiādivacanassa abhāvā ayamattho siddhova hoti.
Since there is no statement such as “Bhikkhus, one should not ordain with a eunuch as preceptor. Whoever ordains (him) incurs an offense of dukkata, and that person is not ordained,” this meaning is thus established.
Vì không có lời dạy như: “Này các tỳ-khưu, không được truyền giới tỳ-khưu cho người có upajjhāya là paṇḍaka (người ái nam ái nữ); nếu ai truyền giới thì phạm tội dukkaṭa, và người đó không phải là tỳ-khưu”, nên ý nghĩa này đã được thiết lập.
Na hi buddhā vattabbayuttaṃ na vadanti.
Indeed, the Buddhas do not fail to speak what ought to be spoken.
Chư Phật không nói những điều không phù hợp để nói.
Tena vuttaṃ ‘‘yo pana bhikkhu jānaṃ ūnavīsativassaṃ …pe… so ca puggalo anupasampanno’’tiādi (pāci. 403).
Therefore, it is stated: “If any bhikkhu, knowing that a person is under twenty years of age…that person is not ordained.”
Do đó, đã được nói rằng: “Vị tỳ-khưu nào biết rõ người chưa đủ hai mươi tuổi…pe… thì người đó không phải là tỳ-khưu”.
Tathā ‘‘byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo’’ti (mahāva. 71) vacanato theyyasaṃvāsakādiācariyehi anussāvanāya katāya upasampadā na ruhati tesaṃ abhikkhuttāti vacanampi na gahetabbaṃ.
Similarly, the statement that ordination is not valid if performed by teachers such as a thief-in-communion (theyyasaṃvāsaka) through proclamation, because they are not bhikkhus, should also not be accepted, due to the saying “The Saṅgha should be informed by a competent and capable bhikkhu.”
Tương tự, không nên chấp nhận lời nói rằng: “Vì các vị ācariya như theyyasaṃvāsaka (người sống chung với Tăng đoàn một cách lén lút) không phải là tỳ-khưu, nên sự upasampadā (thọ cụ túc giới) do họ thực hiện việc anussāvanā (tuyên bố) sẽ không thành tựu”, vì có lời dạy: “Tỳ-khưu có trí tuệ và năng lực phải thông báo cho Tăng đoàn”.
Kiñca bhiyyo – ‘‘imāni cattāri kammāni pañcahākārehi vipajjantī’’tiādinā (pari. 482) nayena kammānaṃ sampattivipattiyā kathiyamānāya ‘‘sattahi ākārehi kammāni vipajjanti vatthuto vā ñattito vā anussāvanato vā sīmato vā parisato vā upajjhāyato vā ācariyato vā’’ti akathitattā na gahetabbaṃ.
Furthermore, it should not be accepted because when the success and failure of kammas are described in terms such as “These four kammas fail in five ways,” it is not stated that “Kammas fail in seven ways: due to the object, or the ñatti, or the proclamation, or the boundary, or the assembly, or the preceptor, or the teacher.”
Hơn nữa, không nên chấp nhận điều này vì khi nói về sự thành tựu và thất bại của các nghiệp theo cách “Bốn nghiệp này thất bại theo năm cách”, thì không có nói rằng “Các nghiệp thất bại theo bảy cách: do vật, do ñatti (sự tuyên bố), do anussāvanā (sự thông báo), do sīmā (giới trường), do parisā (hội chúng), do upajjhāya (yết-ma a-xà-lê), hoặc do ācariya (giáo thọ sư)”.
‘‘Parisato vā’’ti vacanena ācariyupajjhāyānaṃ vā saṅgaho katoti ce?
If it is said that the teachers and preceptors are included by the phrase “or the assembly”?
Nếu nói rằng: “Trong lời ‘do parisā (hội chúng)’ đã bao gồm các ācariya và upajjhāya” thì sao?
Na, ‘‘dvādasahi ākārehi parisato kammāni vipajjantī’’ti etassa vibhaṅge tesamanāmaṭṭhattā, ayamattho yasmā tattha tattha sarūpena vuttapāḷivaseneva sakkā jānituṃ, tasmā nayamukhaṃ dassetvā saṃkhittoti ayamassa yuttigavesanāti vuttaṃ.
No, because they are not mentioned in the analysis of “Kammas fail due to the assembly in twelve ways.” This meaning can only be known by the Pāḷi text itself as stated in various places; therefore, it is said that this is a search for its validity, by showing the general method and summarizing it.
Không, vì trong phần phân tích của câu “Các nghiệp của parisā (hội chúng) thất bại theo mười hai cách”, họ không được đề cập. Vì ý nghĩa này có thể được biết rõ ràng chỉ bằng những lời Pāḷi đã được nói ở từng nơi, nên đã nói rằng đây là sự tìm kiếm lý lẽ của nó, bằng cách chỉ ra phương pháp một cách tóm tắt.
Tatridaṃ vicāretabbaṃ – anupajjhāyakaṃ upasampādentā te bhikkhū yathāvuttanayena abhūtaṃ vatthuṃ kittayiṃsu, udāhu musāvādabhayā tāneva padāni na sāvesunti.
Here, this should be investigated: Did those bhikkhus, when ordaining a person without a preceptor, proclaim a non-existent matter in the aforementioned manner, or did they omit proclaiming those very words for fear of false speech?
Ở đây cần phải xem xét điều này: những tỳ-khưu truyền giới cho người không có upajjhāya, họ đã tuyên bố một sự việc không có thật theo cách đã nói, hay vì sợ nói dối mà họ không cho nghe những từ đó?
Kiñcettha – yadi tāva upajjhāyābhāvato na sāvesuṃ, ‘‘puggalaṃ na parāmasatī’’ti vuttavipattippasaṅgo hoti, atha sāvesuṃ, musāvādo nesaṃ bhavatīti?
And what is more: If they did not proclaim due to the absence of a preceptor, there would be the consequence of the aforementioned failure, “does not refer to the person.” But if they did proclaim, would they incur false speech?
Hơn nữa, nếu họ không cho nghe vì không có upajjhāya, thì sẽ có nguy cơ xảy ra sự thất bại đã nói là “không đề cập đến cá nhân”; còn nếu họ cho nghe, thì họ sẽ phạm tội nói dối?
Vuccate – sāvesuṃyeva yathāvuttavipattippasaṅgabhayā, ‘‘kammaṃ pana na kuppatī’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttattā ca.
It is said: They did proclaim, for fear of the aforementioned consequence of failure, and because it is stated in the Aṭṭhakathā that “the kamma is not invalid.”
Được nói rằng: Họ đã cho nghe, vì sợ nguy cơ thất bại đã nói, và vì trong Aṭṭhakathā (Chú giải) đã nói rằng: “Nghiệp không bị hư hoại”.
Na, musāvādassa asambhavato, musāvādenapi kammasambhavato ca.
No, because false speech is impossible, and because kamma can occur even with false speech.
Không, vì sự nói dối không thể xảy ra, và vì nghiệp có thể thành tựu ngay cả khi có nói dối.
Na hi sakkā musāvādena kammavipattisampattiṃ kātunti.
Indeed, it is not possible to cause the failure or success of kamma through false speech.
Thật vậy, không thể làm cho nghiệp thất bại hay thành tựu bằng cách nói dối.
Tasmā ‘‘anupajjhāyakaṃ upasampādentī’’ti vacanassa ca ubhayadosavinimutto attho pariyesitabbo.
Therefore, an interpretation of the statement “they ordain a person without a preceptor” that is free from both faults must be sought.
Do đó, cần phải tìm một ý nghĩa không có cả hai lỗi cho lời nói “truyền giới cho người không có upajjhāya”.
Ayañcettha yutti – yathā pubbe pabbajjupasampadupajjhāyesu vijjamānesupi upajjhāyaggahaṇakkamena aggahitattā ‘‘tena kho pana samayena bhikkhū anupajjhāyaka’’ntiādi vuttaṃ, tathā idhāpi upajjhāyassa vijjamānasseva sato aggahitattā ‘‘anupajjhāyakaṃ upasampādentī’’ti vuttaṃ.
This is the appropriate reasoning here: just as it was said formerly, "at that time, bhikkhus were without an upajjhāya," and so on, because even when upajjhāyas for pabbajjā and upasampadā were present, they were not taken according to the method of taking an upajjhāya; similarly, here too, it was said, "they ordained one without an upajjhāya," because even though the upajjhāya was present, he was not taken.
Và đây là lý lẽ ở đây: Cũng như trước đây, mặc dù có upajjhāya cho pabbajjā (xuất gia) và upasampadā (thọ giới), nhưng vì không được thọ nhận theo thứ tự thọ nhận upajjhāya, nên đã nói “vào thời điểm đó, các tỳ-khưu không có upajjhāya” v.v.; thì ở đây cũng vậy, vì upajjhāya vẫn hiện diện nhưng không được thọ nhận, nên đã nói “truyền giới cho người không có upajjhāya”.
Kammavācācariyena pana ‘‘gahito tena upajjhāyo’’ti saññāya upajjhāyaṃ kittetvā kammavācaṃ sāvetabbaṃ.
Furthermore, the Kammavācā teacher, perceiving "the upajjhāya has been taken by him," should announce the upajjhāya and recite the Kammavācā.
Tuy nhiên, vị kammavācācariya (giáo thọ sư đọc kammavācā) cần phải tuyên bố upajjhāya và đọc kammavācā với nhận thức rằng “upajjhāya đã được thọ nhận bởi người đó”.
Kenaci vā kāraṇena kāyasāmaggiṃ adentassa upajjhāyassa chandaṃ gahetvā kammavācaṃ sāveti, upajjhāyo vā upasampadāpekkhassa upajjhaṃ datvā pacchā upasampanne tasmiṃ tādise vatthusmiṃ samanuyuñjiyamāno vā asamanuyuñjiyamāno vā upajjhāyadānato pubbe eva sāmaṇero paṭijānāti, sikkhāpaccakkhātako vā antimavatthuajjhāpannako vā paṭijānāti, chandahārakādayo viya upajjhāyo vā aññasīmāgato hoti.
Or, for some reason, having taken the consent (chanda) of an upajjhāya who does not give physical presence, he recites the Kammavācā. Or, the upajjhāya, having given the upajjhāyaship to the candidate for ordination, later, when that person is ordained, whether questioned or not questioned about such a matter, the sāmaṇera admits it before the upajjhāya was given, or one who has renounced the training, or one who has fallen into the last offense, admits it. Or, like those who carry consent, the upajjhāya has gone to another sīmā.
Hoặc, nếu upajjhāya không thể hiện diện vì một lý do nào đó, vị kammavācācariya sẽ đọc kammavācā sau khi đã nhận được sự chấp thuận của upajjhāya; hoặc, upajjhāya đã ban upajjhāya cho người cầu thọ giới, nhưng sau khi người đó đã thọ giới, trong trường hợp như vậy, dù bị chất vấn hay không bị chất vấn, người sāmāṇera (sa-di) đã tuyên bố trước khi upajjhāya ban upajjhāya, hoặc người đã từ bỏ học giới hay người đã phạm tội cuối cùng tuyên bố, hoặc upajjhāya đã đi đến một sīmā (giới trường) khác như những người mang chanda (sự chấp thuận).
Kammavācā ruhatīti vatvā ‘‘anujānāmi bhikkhave paccantimesu janapadesu vinayadharapañcamena gaṇena upasampada’’nti vuttattā.
Having said that the Kammavācā is valid, because it was said, "Monks, I allow ordination by a gaṇa of five including a Vinayadhara in border regions."
Kammavācā vẫn thành tựu, vì đã được nói: “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép sự thọ giới với một nhóm năm vị, trong đó có một vị Vinayadhara (người thông Vinaya), ở các vùng biên địa”.
Keci ‘‘vinayadharapañcamena upajjhāyena sannihiteneva bhavitabba’’nti vadantīti porāṇagaṇṭhipade vuttaṃ.
Some teachers say, "The upajjhāya, who is a Vinayadhara, must be present." This is stated in the ancient Gaṇṭhipada.
Một số vị nói rằng: “Upajjhāya là vị Vinayadhara thứ năm phải hiện diện”, điều này đã được nói trong các Gaṇṭhipada (bản chú giải cổ) xưa.
So ca pāṭho appamāṇo majjhimesu janapadesu tassa vacanassābhāvato.
And that reading is not authoritative, because such a statement is not found in the middle regions.
Và pāṭha (văn bản) đó không phải là một bằng chứng có giá trị, vì không có lời nói đó ở các vùng trung tâm.
Asannihitepi upajjhāye kammavācā ruhatīti āpajjatīti ce?
If it is asked, "Does it follow that the Kammavācā is valid even if the upajjhāya is not present?"
Nếu hỏi: “Kammavācā có thành tựu ngay cả khi upajjhāya không hiện diện không?”
Kammasampattiyaṃ ‘‘puggalaṃ parāmasatī’’ti vuttapāṭhova no pamāṇaṃ.
In the perfection of the act (kamma), the reading "he refers to the person" is not authoritative.
Trong sự thành tựu của nghiệp, pāṭha đã nói “đề cập đến cá nhân” không phải là bằng chứng có giá trị.
Na hi tattha asannihito upajjhāyasaṅkhāto puggalo parāmasanaṃ arahati, tasmā tattha saṅghaparāmasanaṃ viya puggalaparāmasanaṃ veditabbaṃ.
For there, a person designated as an upajjhāya, if not present, is not fit for reference. Therefore, just as the Saṅgha is referred to there, so should the person be understood to be referred to.
Vì cá nhân được gọi là upajjhāya không hiện diện ở đó không xứng đáng được đề cập, do đó, việc đề cập đến cá nhân ở đó cần được hiểu như việc đề cập đến Tăng đoàn.
Saṅghena gaṇena upajjhāyena upasampādenti tesaṃ atthato puggalattā, paṇḍakādiupajjhāyena upasampādenti upasampādanakāle aviditattāti porāṇā.
The ancients said: "They ordain with the Saṅgha, with the gaṇa, with the upajjhāya, because they are persons in reality. They ordain with an upajjhāya who is a paṇḍaka, etc., because it was not known at the time of ordination."
Các vị xưa nói rằng: “Truyền giới bởi Tăng đoàn, bởi nhóm, bởi upajjhāya, vì xét về ý nghĩa thì họ là cá nhân; truyền giới bởi upajjhāya là paṇḍaka v.v., vì vào lúc truyền giới thì không biết”.
Apattacīvaraṃ upasampādentīti kammavācācariyo ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti saññāya, kevalaṃ atthasampattiṃ anapekkhitvā santapadanīhārena vā ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti kammavācaṃ sāveti.
They ordain one without a bowl and robes means that the Kammavācā teacher, either with the perception "this candidate has a complete bowl and robes," or simply not considering the fulfillment of the meaning, but by reciting the existing words, recites the Kammavācā, "he has a complete bowl and robes."
Truyền giới cho người không có bát và y (Apattacīvaraṃ upasampādenti) có nghĩa là vị kammavācācariya đọc kammavācā “bát và y đầy đủ” với nhận thức rằng “bát và y của người đó đã đầy đủ”, hoặc không cần quan tâm đến sự đầy đủ của ý nghĩa mà chỉ đơn thuần đọc lời “bát và y đầy đủ” theo cách đưa ra các từ hiện có.
Yathā etarahi matavippavuttamātāpitikopi ‘‘anuññātosi mātāpitūhī’’ti puṭṭho ‘‘āma bhante’’ti vadati, kiṃ bahunā?
Just as nowadays, even one whose parents are dead or separated, when asked, "Are you permitted by your parents?" says, "Yes, venerable sir." What more is there to say?
Cũng như hiện nay, ngay cả người có cha mẹ đã chết hoặc đã ly tán, khi được hỏi “Con đã được cha mẹ cho phép chưa?”, cũng trả lời “Thưa vâng, bạch ngài”. Nói nhiều làm gì?
Ayaṃ panettha sāro – ‘‘tasmiṃ samaye cattāri kammāni pañcahākārehi vipajjantī’’ti lakkhaṇassa na tāva paññattattā anupajjhāyakādiṃ upasampādenti.
This is the essence here: because the characteristic "at that time, four acts fail in five ways" was not yet laid down, they ordained one without an upajjhāya, and so on.
Điểm cốt yếu ở đây là: vào thời điểm đó, vì đặc tính “bốn nghiệp thất bại theo năm cách” chưa được chế định, nên họ đã truyền giới cho người không có upajjhāya v.v.
Vajjanīyapuggalānaṃ avuttattā paṇḍakupajjhāyādiṃ upasampādenti, terasantarāyapucchāya adassanattā apattacīvarakaṃ upasampādenti, ‘‘anujānāmi bhikkhave ñatticatutthena kammena upasampādetu’’nti (mahāva. 69) evaṃ sabbapaṭhamaṃ anuññātāya kammavācāya ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti avacanamettha sādhakanti veditabbaṃ.
Because the unsuitable persons were not yet mentioned, they ordained one with a paṇḍaka as upajjhāya, and so on. Because of not seeing the thirteen antarāyika-dhammas in the questioning, they ordained one without a bowl and robes. It should be understood that the absence of the statement "he has a complete bowl and robes" in the Kammavācā, which was first allowed, "Monks, I allow ordination by a ñatticatuttha kamma," is proof of this.
Vì những người đáng tránh chưa được nói đến, nên họ đã truyền giới cho người có upajjhāya là paṇḍaka v.v.; vì sự chất vấn về mười ba chướng ngại chưa được thấy, nên họ đã truyền giới cho người không có bát và y; và lời không nói “bát và y đầy đủ” trong kammavācā đã được cho phép đầu tiên là “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép thọ giới bằng nghi thức ñatticatuttha” là bằng chứng ở đây.
Tañhi vacanaṃ anukkamenānuññātanti.
For that statement was allowed gradually.
Vì lời nói đó đã được cho phép theo thứ tự.
Idaṃ tāva sabbathā hotu, ‘‘mūgaṃ pabbājenti badhiraṃ pabbājentī’’ti idaṃ kathaṃ sambhavitumarahati ādito paṭṭhāya ‘‘anujānāmi bhikkhave imehi tīhi saraṇagamanehi pabbajja’’ntiādinā anuññātattāti?
Let this be so in all respects. How can it be possible to say, "They ordain a mute, they ordain a deaf person," when it was allowed from the very beginning with "Monks, I allow pabbajjā by these three refuges," and so on?
Dù điều này có là như vậy đi nữa, thì làm sao có thể xảy ra việc “cho người câm xuất gia, cho người điếc xuất gia” được, vì ngay từ đầu đã có sự cho phép “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép sự xuất gia bằng ba sự quy y này” v.v.?
Vuccate – ‘‘evañca pana, bhikkhave, pabbājetabboti, evaṃ vadehīti vattabbo…pe… tatiyampi saṅghaṃ saraṇaṃ gacchāmī’’ti ettha ‘‘evaṃ vadehīti vattabbo’’ti imassa vacanassa micchā atthaṃ gahetvā mūgaṃ pabbājesuṃ.
It is said: In the passage, "And thus, monks, one should ordain; he should be told, 'Say thus'... (omitted text)... 'For the third time, I go for refuge to the Saṅgha'," they misunderstood the meaning of the phrase "he should be told, 'Say thus'," and ordained a mute person.
Được nói rằng: Ở đây, trong lời “Này các tỳ-khưu, cần phải cho xuất gia như thế này, cần phải nói ‘hãy nói như thế này’…pe… lần thứ ba con xin quy y Tăng”, họ đã hiểu sai ý nghĩa của lời “cần phải nói ‘hãy nói như thế này’” và đã cho người câm xuất gia.
‘‘Evaṃ vadehī’’ti taṃ pabbajjāpekkhaṃ āṇāpetvā sayaṃ upajjhāyena vattabbo ‘‘tatiyampi saṅghaṃ saraṇaṃ gacchāmī’’ti, so pabbajjāpekkhā tathā āṇatto upajjhāyavacanassa anu anu vadatu vā mā vā, tattha tattha bhagavā ‘‘kāyena viññāpeti, vācāya viññāpeti, kāyena vācāya viññāpeti, gahito hoti upajjhāyo.
The upajjhāya himself should say, "For the third time, I go for refuge to the Saṅgha," having instructed that candidate for pabbajjā, "Say thus." Whether that candidate, thus instructed, repeats the upajjhāya's words or not, in such cases, the Blessed One says, "He makes known by body, he makes known by speech, he makes known by body and speech; the upajjhāya is taken.
Sau khi ra lệnh cho người cầu xuất gia đó “hãy nói như thế này”, upajjhāya tự mình phải nói “lần thứ ba con xin quy y Tăng”. Dù người cầu xuất gia đó, đã được ra lệnh như vậy, có lặp lại lời của upajjhāya hay không, thì ở từng nơi Đức Thế Tôn cũng nói rằng: “Thông báo bằng thân, thông báo bằng lời nói, thông báo bằng thân và lời nói, thì upajjhāya đã được thọ nhận.
Dinno hoti chando, dinnā hoti pārisuddhi, dinnā hoti pavāraṇā’’ti vadati.
"Consent is given, purification is given, the invitation is given," he says.
Chanda đã được ban, pārisuddhi đã được ban, pavāraṇā đã được ban”.
Tadanumānena vā kāyena tena pabbajjāpekkhena viññattaṃ hoti saraṇagamananti vā lokepi kāyena viññāpento evaṃ vadatīti vuccati, taṃ pariyāyaṃ gahetvā mūgaṃ pabbājentīti veditabbaṃ.
Or by inferring from that, the going for refuge is made known by that candidate for ordination through bodily expression; or it is said that in the world, one who makes known by bodily expression says thus. Taking that method, it should be understood that they ordain a mute person.
Hoặc bằng cách suy luận từ đó, sự quy y đã được người cầu xuất gia đó thông báo bằng thân; hoặc trong thế gian, người muốn thông báo bằng thân cũng được gọi là “nói như thế này”, hiểu theo cách gián tiếp đó mà họ đã cho người câm xuất gia.
Porāṇagaṇṭhipade ‘‘mūgaṃ kathaṃ pabbājentīti pucchaṃ katvā tassa kāyapasādasambhavato kāyena pahāraṃ datvā hatthamuddāya viññāpetvā pabbājesu’’nti vuttaṃ.
In the ancient commentaries, after raising the question, "How do they ordain a mute person?", it is stated by the teachers that "they ordained him by making him understand through a hand gesture, by striking him with the body, because bodily clarity is possible for him."
Trong chú giải cổ, các bậc thầy đã nói rằng, khi đặt câu hỏi "Làm sao cho người câm được xuất gia?", thì vì người câm đó có thể có sự thanh tịnh thân, nên đã cho xuất gia bằng cách đánh nhẹ vào thân và làm cho người đó hiểu bằng cử chỉ tay.
Kiṃ bahunā?
What more is there to say?
Nói nhiều làm gì?
Ayaṃ panettha sāro – yathā pubbe pabbajjādhikāre vattamāne pabbajjābhilāpaṃ upacchinditvā ‘‘paṇḍako, bhikkhave, anupasampanno na upasampādetabbo’’tiādinā (mahāva. 109) nayena upasampadavaseneva abhilāpo kato.
However, this is the essence here: just as previously, when the matter of ordination was current, the term 'pabbajjā' was cut off, and the term was made solely in terms of 'upasampadā' by the method beginning with "Monks, a paṇḍaka who is not fully ordained should not be fully ordained."
Tuy nhiên, đây là điểm cốt yếu: Như trước đây, khi nói về việc xuất gia, lời kêu gọi xuất gia đã bị cắt bỏ, và lời kêu gọi chỉ được thực hiện dưới hình thức thọ cụ túc giới, theo cách nói "Này các Tỳ-khưu, người ái nam không được thọ cụ túc giới nếu chưa được thọ giới", v.v.
Theyyasaṃvāsakapade asambhavato kiñcāpi so na kato, pabbajjāva tattha katā, sabbattha pana upasampadābhilāpena adhippetā tadanubhāvato upasampadāya, pabbajjāya vāritāya upasampadā vāritā hotīti katvā, tathā idha upasampadādhikāre vattamāne upasampadābhilāpaṃ upacchinditvā upasampadameva sandhāya pabbajjābhilāpo katoti veditabbo.
Although it was not made in the section on 'theyyasaṃvāsaka' due to impossibility, only 'pabbajjā' was performed there. However, 'upasampadā' is intended everywhere by the term 'upasampadā' due to its influence, and by considering that if 'pabbajjā' is prohibited, 'upasampadā' is also prohibited. Similarly, here, when the matter of 'upasampadā' is current, the term 'upasampadā' is cut off, and the term 'pabbajjā' is used with reference to 'upasampadā' itself, so it should be understood.
Trong đoạn về kẻ sống chung trộm cắp, mặc dù không thể có việc đó, và chỉ có việc xuất gia được thực hiện ở đó, nhưng ở khắp mọi nơi, ý định là thọ cụ túc giới bằng lời kêu gọi thọ cụ túc giới. Vì vậy, khi việc xuất gia bị cấm, việc thọ cụ túc giới cũng bị cấm. Tương tự, ở đây, khi nói về việc thọ cụ túc giới, lời kêu gọi thọ cụ túc giới đã bị cắt bỏ, và lời kêu gọi xuất gia đã được thực hiện với ý định nói về việc thọ cụ túc giới.
Kāmaṃ so na kattabbo, mūgapade asambhavato tassa vasena ādito paṭṭhāya upasampadābhilāpova kattabbo viya dissati, tathāpi tasseva mūgapadassa vasena ādito paṭṭhāya pabbajjābhilāpova kato micchāgahaṇanivāraṇatthaṃ.
Although it might seem that it should not be done, and that in the case of a mute person, due to impossibility, the term 'upasampadā' should be used from the beginning, nevertheless, for the purpose of preventing a wrong understanding, the term 'pabbajjā' is used from the beginning in the case of that very mute person.
Dù không nên làm như vậy, nhưng trong đoạn về người câm, vì không thể có việc đó, có vẻ như lời kêu gọi thọ cụ túc giới nên được thực hiện ngay từ đầu theo trường hợp đó. Tuy nhiên, chính vì đoạn về người câm đó, lời kêu gọi xuất gia đã được thực hiện ngay từ đầu để ngăn chặn sự hiểu lầm.
‘‘Mūgo, bhikkhave, apatto osāraṇaṃ, tañce saṅgho osāreti, sosārito’’ti (mahāva. 396) vacanato hi mūgo upasampanno hotīti siddhaṃ, so kevalaṃ upasampannova hoti, na pana pabbajito tassa pabbajjāya asambhavatoti micchāgāho hoti, taṃ parivajjāpetvā yo upasampanno, so pabbajitova hoti.
For, by the saying, "Monks, a mute person is not fit for expulsion; if the Saṅgha expels him, he is expelled," it is established that a mute person is fully ordained. He is merely fully ordained, but not ordained as a novice, because his novice ordination is impossible, which would lead to a wrong understanding. To avoid that, the Blessed One makes it understood that whoever is fully ordained is also ordained as a novice.
Vì theo lời dạy "Này các Tỳ-khưu, người câm không được thọ giới, nhưng nếu Tăng-già cho thọ giới, thì người đó đã được thọ giới", thì người câm đã được thọ cụ túc giới là điều đã được xác định. Người đó chỉ là người thọ cụ túc giới, chứ không phải là người đã xuất gia, vì việc xuất gia của người đó là không thể. Do đó, sẽ có sự hiểu lầm rằng người đó không phải là người đã xuất gia. Để tránh điều đó, người nào đã thọ cụ túc giới thì người đó là người đã xuất gia.
Pabbajito pana atthi koci upasampanno, atthi koci anupasampannoti imaṃ sammāgāhaṃ uppādeti bhagavāti veditabbaṃ.
And among those who are ordained as novices, some are fully ordained, and some are not fully ordained—this is the correct understanding the Blessed One produces.
Và Đức Phật đã tạo ra sự hiểu biết đúng đắn này rằng trong số những người đã xuất gia, có người đã thọ cụ túc giới và có người chưa thọ cụ túc giới.
Apica tesaṃ hatthacchinnādīnaṃ pabbajitānaṃ supabbajitabhāvadīpanatthaṃ, pabbajjābhāvasaṅkānivāraṇatthañcettha pabbajjābhilāpo kato.
Furthermore, the term 'pabbajjā' is used here to demonstrate that those ordained persons, such as those with severed hands, are well-ordained, and to prevent any doubt about their ordination.
Hơn nữa, ở đây, lời kêu gọi xuất gia đã được thực hiện để làm rõ rằng những người đã xuất gia bị cắt tay, v.v., là những người đã xuất gia đúng đắn, và để loại bỏ nghi ngờ về việc họ có được xuất gia hay không.
‘‘Na, bhikkhave, hatthacchinno pabbājetabbo’’tiādinā (mahāva. 119) paṭikkhepena, ‘‘pabbajitā supabbajitā’’ti vuttaṭṭhānābhāvena ca tesaṃ pabbajjābhāvasaṅkā bhaveyya, yathā pasaṅkā bhave, tathā pasaṅkaṃ ṭhapeyya.
By the prohibition, "Monks, one with a severed hand should not be ordained," etc., and by the absence of a statement like "they are ordained, well-ordained," there might arise a doubt about their ordination, and such a doubt would be established.
Vì với sự cấm đoán "Này các Tỳ-khưu, người bị cắt tay không được cho xuất gia", v.v., và vì không có nơi nào nói "những người đã xuất gia là những người đã xuất gia đúng đắn", nên có thể có nghi ngờ về việc họ có được xuất gia hay không, và nghi ngờ đó có thể được duy trì.
Khandhake upasampadaṃ sandhāya ‘‘hatthacchinno, bhikkhave, apatto osāraṇaṃ, tañce saṅgho osāreti, sosārito’’tiādinā (mahāva. 396) nayena bhagavā nivāreti.
In the Khandhaka, referring to 'upasampadā', the Blessed One prohibits it by the method, "Monks, one with a severed hand is not fit for expulsion; if the Saṅgha expels him, he is expelled," etc.
Trong Khandhaka, Đức Thế Tôn đã cấm đoán theo cách nói "Này các Tỳ-khưu, người bị cắt tay không được thọ giới, nhưng nếu Tăng-già cho thọ giới, thì người đó đã được thọ giới", v.v., liên quan đến việc thọ cụ túc giới.
Teneva nayena pabbajitā panete sabbepi supabbajitā evāti dīpeti.
By that very method, he shows that all these, when ordained as novices, are indeed well-ordained.
Theo cùng một cách đó, Ngài chỉ ra rằng tất cả những người đã xuất gia này đều là những người đã xuất gia đúng đắn.
Aññathā sabbepete upasampannāva honti, na pabbajitāti ayamaniṭṭhappasaṅgo āpajjati.
Otherwise, an undesirable consequence would arise: that all these are merely fully ordained, but not ordained as novices.
Nếu không, sẽ dẫn đến một kết luận không mong muốn rằng tất cả những người này chỉ là những người đã thọ cụ túc giới, chứ không phải là những người đã xuất gia.
‘‘Hatthacchinno, bhikkhave, na pabbājetabbo, pabbajito nāsetabbo’’ti vā ‘‘na, bhikkhave, hatthacchinno pabbājetabbo, yo pabbājeyya, āpatti dukkaṭassa, so ca apabbajito’’ti (mahāva. 119) vā tantiyā ṭhapitāya campeyyakkhandhake ‘‘sosārito’’ti vuttattā kevalaṃ ‘‘ime hatthacchinnādayo upasampannāva honti, na pabbajitā’’ti vā ‘‘upasampannāpi ce pabbajitā, nāsetabbā’’ti vā aniṭṭhakoṭṭhāso āpajjatīti adhippāyo.
The intention is that if a Pāḷi text were established saying, "Monks, one with a severed hand should not be ordained; if ordained, he should be expelled," or "Monks, one with a severed hand should not be ordained; whoever ordains him incurs a dukkaṭa, and he is not ordained as a novice," then, because it is stated in the Campeyyakkhandhaka that "he is expelled," an undesirable situation would arise, either that "these persons with severed hands are merely fully ordained, not ordained as novices," or "if fully ordained and also ordained as novices, they should be expelled."
Ý nghĩa là nếu trong Kinh điển có quy định "Này các Tỳ-khưu, người bị cắt tay không được cho xuất gia, nếu đã xuất gia thì phải bị trục xuất" hoặc "Này các Tỳ-khưu, người bị cắt tay không được cho xuất gia, nếu ai cho xuất gia thì phạm tội dukkaṭa, và người đó không phải là người đã xuất gia", thì vì trong Chương Campeyya có nói "người đó đã được thọ giới", sẽ dẫn đến một phần không mong muốn là "những người bị cắt tay này chỉ là những người đã thọ cụ túc giới, chứ không phải là những người đã xuất gia" hoặc "nếu những người đã thọ cụ túc giới cũng là những người đã xuất gia, thì phải bị trục xuất".
Idaṃ panettha vicāretabbaṃ – ‘‘so ca apabbajito’’ti vacanābhāvato mūgassa pabbajjāsiddhipasaṅgato pabbajjāpi ekatosuddhiyā hotīti ayamaniṭṭhakoṭṭhāso kathaṃ nāpajjatīti?
However, this should be considered here: since there is no statement "and he is not ordained as a novice," and since there is a possibility of the mute person's novice ordination being accomplished, how does this undesirable outcome—that novice ordination also occurs by 'ekatosuddhi'—not arise?
Tuy nhiên, điều này cần được xem xét: vì không có lời nói "người đó không phải là người đã xuất gia", và vì có khả năng việc xuất gia của người câm đã thành tựu, thì phần không mong muốn này rằng việc xuất gia cũng thành tựu một cách thanh tịnh duy nhất, làm sao lại không xảy ra?
Pabbajjābhilāpena upasampadā idhādhippetāti sammāgāhena nāpajjatīti, aññathā yathābyañjanaṃ atthe gahite yathāpaññattadukkaṭābhāvasaṅkhāto aparo aniṭṭhakoṭṭhāso āpajjati.
It does not arise due to the correct understanding that 'upasampadā' is intended here by the term 'pabbajjā'. Otherwise, if the meaning were taken literally, another undesirable outcome would arise, namely, the absence of the dukkaṭa as prescribed.
Nó không xảy ra do sự hiểu biết đúng đắn rằng ở đây, việc thọ cụ túc giới được ngụ ý bằng lời nói xuất gia. Nếu không, khi ý nghĩa được hiểu theo nghĩa đen của từ ngữ, sẽ xảy ra một phần không mong muốn khác, đó là không có tội dukkaṭa như đã được quy định.
‘‘Na, bhikkhave, mūgo pabbājetabbo, yo pabbājeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti vuttadukkaṭaṃ pabbajjāpariyosāne hoti, na tassāvippakatāya.
‘‘Monks, a mute person should not be ordained; whoever ordains one incurs a dukkaṭa’’—the dukkaṭa thus stated occurs at the completion of the going forth, not during its incomplete state.
Tội dukkaṭa đã được nói "Này các Tỳ-khưu, người câm không được cho xuất gia, nếu ai cho xuất gia thì phạm tội dukkaṭa" xảy ra khi việc xuất gia đã hoàn tất, chứ không phải khi việc đó chưa hoàn thành.
Pubbapayogadukkaṭameva hi paṭhamaṃ āpajjati, tasmā mūgassa pabbajjāpariyosānasseva abhāvato imassa dukkaṭassa okāso ca na sabbakālaṃ sambhaveyya, upasampadāvasena pana atthe gahite sambhavati kammanibbattito.
For indeed, a pubbapayogadukkaṭa is incurred first. Therefore, since the going forth of a mute person is not completed, there would be no occasion for this dukkaṭa at all times; however, if the meaning of upasampadā is taken, it is possible due to the completion of the act.
Tội dukkaṭa do hành động sơ khởi mới xảy ra trước tiên. Do đó, vì việc xuất gia của người câm không bao giờ hoàn tất, nên cơ hội cho tội dukkaṭa này không thể xảy ra mọi lúc. Tuy nhiên, khi ý nghĩa được hiểu theo cách thọ cụ túc giới, thì nó có thể xảy ra do sự hoàn thành của hành động.
Teneva pāḷiyaṃ ‘‘na, bhikkhave, paṇḍako upasampādetabbo, yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti dukkaṭaṃ na paññattaṃ.
It is for this very reason that in the Pāḷi, the dukkaṭa was not laid down as: ‘‘Monks, a paṇḍaka should not be given higher ordination; whoever gives higher ordination incurs a dukkaṭa.’’
Chính vì vậy, trong Kinh điển, tội dukkaṭa "Này các Tỳ-khưu, người ái nam không được thọ cụ túc giới, nếu ai cho thọ cụ túc giới thì phạm tội dukkaṭa" đã không được quy định.
Apaññattattā pubbapayogadukkaṭameva cettha sambhavati, netaraṃ.
Because it was not laid down, only a pubbapayogadukkaṭa is possible here, not the other.
Vì không được quy định, ở đây chỉ có tội dukkaṭa do hành động sơ khởi có thể xảy ra, chứ không phải tội dukkaṭa khác.
Ettāvatā siddhametaṃ pabbajjābhilāpena upasampadāva tattha adhippetā, na pabbajjāti.
By this much, it is established that by the term pabbajjā, upasampadā is intended there, not pabbajjā.
Đến đây, điều này đã được xác định rằng ở đó, việc thọ cụ túc giới được ngụ ý bằng lời nói xuất gia, chứ không phải việc xuất gia.
Etthāha sāmaṇerapabbajjā na kāyapayogato hotīti kathaṃ paññāyatīti?
Here it is asked: “How is it known that the going forth of a novice does not occur by bodily action?”
Ở đây, có người hỏi: "Làm sao biết rằng việc xuất gia của Sa-di không phải do hành động thân?"
Vuccate – kāyena viññāpetītiādittikā dassanatoti āgato.
It is said: It is understood from seeing the phrase “informs by body,” and so on.
Được nói: "Do thấy sự lặp lại của 'làm cho hiểu bằng thân', v.v., nên đã đến."
‘‘Gottenapi anussāvetu’’nti (mahāva. 122) vacanato yena vohārena voharati, tena vaṭṭatīti siddhaṃ, tasmā ‘‘ko nāmo te upajjhāyo’’ti puṭṭhenapi gottameva nāmaṃ katvā vattabbanti siddhaṃ hoti, tasmā catubbidhesu nāmesu yena kenaci nāmena anussāvanā kātabbāti vadanti.
From the statement ‘‘Let him announce by clan name too,’’ it is established that it is permissible to use whichever designation one uses. Therefore, it is established that when asked, ‘‘What is your preceptor’s name?’’ one should state the clan name as the name. Thus, some say that the announcement should be made with any one of the four types of names.
Theo lời dạy "Cũng có thể thông báo bằng họ", thì điều đó được xác định là hợp lệ bằng cách gọi tên mà người đó dùng. Do đó, khi được hỏi "Thầy tế độ của bạn tên gì?", người đó được xác định là phải nói họ của mình như một cái tên. Vì vậy, các bậc thầy nói rằng việc thông báo phải được thực hiện bằng bất kỳ tên nào trong bốn loại tên.
Ekassa bahūni nāmāni honti, tattha ekaṃ nāmaṃ ñattiyā, ekaṃ anussāvanāya kātuṃ na vaṭṭati, atthato byañjanato ca abhinnāhi anussāvanāhi bhavitabbanti.
One person may have many names. In that case, it is not permissible to use one name for the ñatti and another for the announcement; the announcements must be identical in both meaning and expression.
Một người có nhiều tên. Trong trường hợp đó, không được dùng một tên cho ñatti (lời tuyên bố) và một tên khác cho anussāvanā (lời thông báo). Cả hai lời thông báo phải không khác biệt về ý nghĩa và từ ngữ.
Kiñcāpi ‘‘itthannāmo itthannāmassa āyasmato’’ti pāḷiyaṃ ‘‘āyasmato’’ti padaṃ pacchā vuttaṃ, kammavācāpāḷiyaṃ pana ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassā’’ti paṭhamaṃ likhanti, taṃ uppaṭipāṭiyā vuttanti na paccetabbaṃ.
Although in the Pāḷi, the word ‘‘āyasmato’’ is stated after ‘‘itthannāmo itthannāmassa,’’ in the kammavācā Pāḷi, they write ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassa’’ first. That should not be believed to be stated in reverse order.
Mặc dù trong Kinh điển, từ "āyasmato" (tôn giả) được nói sau trong "itthannāmo itthannāmassa āyasmato" (người tên này của tôn giả tên này), nhưng trong Kinh điển về Kammavācā, họ viết "ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassā" (Phật Hộ này của tôn giả Pháp Hộ) trước. Điều đó không nên được tin là đã nói theo thứ tự ngược lại.
Pāḷiyañhi ‘‘itthannāmo itthannāmassā’’ti atthamattaṃ dassitaṃ, tasmā pāḷiyaṃ avuttopi ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassā’’ti kammavācāpāḷiyaṃ payogo dassito.
For in the Pāḷi, only the meaning of ‘‘itthannāmo itthannāmassa’’ is shown; therefore, even if not stated in the Pāḷi, the usage ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassa’’ is shown in the kammavācā Pāḷi.
Vì trong Kinh điển, chỉ có ý nghĩa "người tên này của người tên này" được chỉ ra, nên mặc dù không được nói trong Kinh điển, cách dùng "Phật Hộ này của tôn giả Pháp Hộ" đã được chỉ ra trong Kinh điển về Kammavācā.
‘‘Na me diṭṭho ito pubbe iccāyasmā sāriputto’’ti ca ‘‘āyasmā sāriputto atthakusalo’’ti ca paṭhamaṃ ‘‘āyasmā’’ti payogassa dassanatoti vadanti.
And from seeing the usage of ‘‘āyasmā’’ first, as in ‘‘I have not seen this before, venerable Sāriputta,’’ and ‘‘Venerable Sāriputta is skilled in meaning,’’ they say so.
Các bậc thầy nói rằng điều đó được thấy từ việc dùng "āyasmā" (tôn giả) trước trong "Na me diṭṭho ito pubbe iccāyasmā Sāriputto" (Tôi chưa từng thấy điều này trước đây, tôn giả Sāriputta nói) và "Āyasmā Sāriputto atthakusalo" (Tôn giả Sāriputta là người khéo léo về ý nghĩa).
Katthaci ‘‘āyasmato buddharakkhitassā’’ti vatvā katthaci kevalaṃ ‘‘buddharakkhitassā’’ti sāveti, sāvanaṃ hāpetīti na vuccati nāmassa ahāpitattāti eke.
Some say that if one says ‘‘āyasmato buddharakkhitassa’’ in some places and merely ‘‘buddharakkhitassa’’ in others, it is not said that the announcement is incomplete, as the name is not omitted.
Một số người nói rằng nếu ở một nơi nào đó nói "āyasmato Buddharakkhitassā" (của tôn giả Phật Hộ) và ở một nơi khác chỉ nói "Buddharakkhitassā" (của Phật Hộ), thì không gọi là bỏ sót lời thông báo vì tên không bị bỏ sót.
Sace katthaci ‘‘āyasmato buddharakkhitassā’’ti vatvā katthaci ‘‘buddharakkhitassāyasmato’’ti sāveti, pāṭhānurūpattā khettameva otiṇṇantipi eke.
And some say that if one says ‘‘āyasmato buddharakkhitassa’’ in some places and ‘‘buddharakkhitassāyasmato’’ in others, it is still within the proper scope, as it conforms to the text.
Một số người khác nói rằng nếu ở một nơi nào đó nói "āyasmato Buddharakkhitassā" và ở một nơi khác nói "Buddharakkhitassāyasmato", thì điều đó cũng được coi là phù hợp với Kinh điển vì nó tuân theo cách đọc.
Byañjanabhedappasaṅgato anussāvanānaṃ taṃ na vaṭṭatīti vadanti.
They say that this is not permissible for the announcements due to the possibility of a difference in expression.
Các bậc thầy nói rằng điều đó không hợp lệ vì có khả năng xảy ra sự khác biệt về từ ngữ trong các lời thông báo.
Sace pana sabbaṭṭhānepi ekeneva pakārena vadati, vaṭṭati.
However, if one speaks in the same manner in all places, it is permissible.
Tuy nhiên, nếu ở tất cả các nơi đều nói theo cùng một cách, thì điều đó hợp lệ.
Ekānussāvaneti ettha ekato anussāvanaṃ etesanti ekānussāvanāti asamānādhikaraṇavisayo bāhiratthasamāsoti daṭṭhabbaṃ.
Here, in ekānussāvane, it should be understood as a bāhiratthasamāsa (compound referring to an external meaning) with a non-co-referential sense, meaning ‘‘these are those for whom the announcement is made simultaneously,’’ hence ekānussāvanā.
Trong " Ekānussāvane" (một lời thông báo), cần hiểu rằng đây là một bahiratthasamāsa (hợp thể ngoại ý) với phạm vi không đồng vị, nghĩa là "những lời thông báo này có một lời thông báo".
Tenevāha ‘‘dve ekato anussāvane’’ti.
It is for this reason that he said, ‘‘two announcements simultaneously.’’
Chính vì vậy mà nói "hai lời thông báo cùng một lúc".
Tattha ekatoti ekakkhaṇeti attho, vibhattialopena cāyaṃ niddeso.
There, ekato means ‘‘at one moment,’’ and this designation is made by elision of the case ending.
Trong đó, ekato có nghĩa là "cùng một lúc", và cách diễn đạt này là do sự lược bỏ biến cách.
Purimanayeneva ekato anussāvane kātunti ‘‘ekena ekassa, aññena itarassā’’tiādinā pubbe vuttanayena dvīhi vā tīhi vā ācariyehi ekena vā ekato anussāvane kātuṃ.
To make announcements simultaneously in the previous manner means to make announcements simultaneously by two or three preceptors, or by one, in the manner previously stated, such as ‘‘one for one, another for the other.’’
Purimanayeneva ekato anussāvane kātuṃ có nghĩa là thực hiện tụng đọc cùng một lúc theo cách đã nói trước đây, chẳng hạn như "một vị cho người này, một vị khác cho người kia", bởi hai hoặc ba vị ācariya, hoặc bởi một vị duy nhất.
Vajjāvajjaṃ upanijjhāyatīti upajjhāti iminā upajjhāyasaddasamānattho upajjhāsaddopīti atthaṃ dassetīti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.123).
The Sāratthadīpanī states that by the phrase ‘‘he observes what is faulty and faultless, therefore upajjhā,’’ it shows that the word upajjhā has the same meaning as the word upajjhāya.
Sāratthadīpanī giải thích rằng từ upajjhā có cùng nghĩa với từ upajjhāya, như được chỉ ra bởi câu "Vajjāvajjaṃ upanijjhāyatīti upajjhā" (vị quán xét điều đúng sai là upajjhā).
Gottenāpīti ‘‘āyasmato pippalissa upasampadāpekkho’’ti evaṃ nāmaṃ avatvā gottanāmenapīti attho, tena ‘‘ko nāmo te upajjhāyo’’ti puṭṭhena gottanāmena ‘‘āyasmā kassapo’’ti vattabbanti siddhaṃ hoti.
Gottenāpi means that instead of saying the name as ‘‘the candidate for higher ordination, Venerable Pippali,’’ one says it by the clan name. Therefore, it is established that when asked, ‘‘What is your preceptor’s name?’’ one should say the clan name, ‘‘Venerable Kassapa.’’
Gottenāpi có nghĩa là không nói tên như "người cầu thọ giới của Tôn giả Pippali", mà nói bằng tên họ. Do đó, khi được hỏi "Upajjhāya của thầy tên gì?", người đó phải trả lời bằng tên họ, ví dụ "Upajjhāya của con là Tôn giả Kassapa".
Tasmā aññampi yaṃ kiñci tassa nāmaṃ pasiddhaṃ, tasmiṃ vā khaṇe sukhaggahaṇatthaṃ nāmaṃ paññāpitaṃ, taṃ sabbaṃ gahetvāpi anussāvanā kātabbā.
Therefore, any other well-known name of that person, or a name assigned at that moment for ease of comprehension, should all be taken into account when making the announcement.
Vì vậy, bất kỳ tên nào khác của vị ấy mà được biết đến rộng rãi, hoặc một cái tên được đặt vào lúc đó để dễ gọi, tất cả những tên đó đều có thể được dùng để tụng đọc.
Yathā upajjhāyassa, evaṃ upasampadāpekkhassāpi gottādināmena taṅkhaṇikanāmena ca anussāvanaṃ kātuṃ vaṭṭati, tasmimpi khaṇe ‘‘ayaṃ tisso’’ti vā ‘‘nāgo’’ti vā nāmaṃ karontehi anusāsakasammutito paṭhamameva kātabbaṃ.
Just as for the upajjhāya, so too for the upasampadāpekkha, it is proper to make the anussāvana by the name of lineage and so on, and by a name given at that moment. At that very moment, by those who give a name such as "This is Tisso" or "Nāgo", it should be done first, from the designation of the instructor.
Cũng như đối với upajjhāya, đối với người cầu thọ giới, việc tụng đọc bằng tên họ hoặc tên tạm thời vào lúc đó cũng được phép. Việc đặt tên như "Đây là Tissa" hoặc "Nāga" vào lúc đó phải được thực hiện trước khi có sự chấp thuận của vị hướng dẫn.
Evaṃ akatvāpi antarāyikadhammānusāsanapucchanakālesu ‘‘kinnāmosi, ahaṃ bhante nāgo nāma, ko nāmo te upajjhāyo, upajjhāyo me bhante tisso nāmā’’tiādinā viññāpentena ubhinnampi citte ‘‘mametaṃ nāma’’nti yathā saññaṃ uppajjati, evaṃ viññāpetabbaṃ.
Even without doing so, at the time of instructing and questioning about the antarāyikadhammas, by making it known with phrases such as "What is your name? Venerable sir, my name is Nāgo. What is the name of your upajjhāya? Venerable sir, my upajjhāya's name is Tisso," it should be made known in such a way that the perception "This is my name" arises in the minds of both.
Nếu không làm như vậy, trong lúc hướng dẫn và hỏi về các pháp chướng ngại, người đó phải thông báo sao cho cả hai đều nhận biết trong tâm rằng "tên này là của tôi", ví dụ: "Thầy tên gì? Bạch Sư, con tên Nāga. Upajjhāya của thầy tên gì? Bạch Sư, Upajjhāya của con tên Tissa."
Sace pana tasmiṃ khaṇe pakatināmena vatvā pacchā ‘‘tisso nāmā’’ti apubbanāmena anussāveti, na vaṭṭati.
However, if at that moment one states the ordinary name and later announces with a new name such as "Tisso", it is not proper.
Tuy nhiên, nếu vào lúc đó, người đó nói bằng tên thông thường, rồi sau đó tụng đọc bằng một tên mới như "Tissa", thì không được phép.
Tattha ca kiñcāpi upajjhāyasseva nāmaṃ aggahetvā yena kenaci nāmena ‘‘tissassa upasampadāpekkho’’tiādināpi puggale parāmaṭṭhe kammaṃ sukatameva hoti anupajjhāyakādīnaṃ upasampadākammaṃ viya upajjhāyassa abhāvepi abhabbattepi kammavācāya puggale parāmaṭṭhe kammassa sijjhanato.
Although in that case, even without taking the upajjhāya's name, if the person is referred to by any name, such as "the upasampadāpekkha of Tisso," the kamma is well-performed, just like the upasampadā kamma of those without an upajjhāya and so on, because the kamma is accomplished when the person is referred to in the kammavācā, even in the absence of an upajjhāya or if he is an unsuitable person.
Mặc dù trong trường hợp này, nếu không dùng tên của upajjhāya mà dùng một tên bất kỳ nào đó, ví dụ "người cầu thọ giới của Tissa", và người đó được đề cập trong nghi thức, thì nghi thức vẫn được thực hiện đúng cách, giống như nghi thức thọ giới của những người không có upajjhāya hoặc không đủ tư cách vẫn thành tựu khi người đó được đề cập trong kammavācā.
Upasampadāpekkhassa pana yathāsakaṃ nāmaṃ vinā aññena nāmena anussāvite kammaṃ kuppati, so anupasampannova hoti.
But if the upasampadāpekkha is announced by a name other than his own proper name, the kamma fails, and he remains unordained.
Tuy nhiên, nếu người cầu thọ giới được tụng đọc bằng một tên khác với tên của mình, thì nghi thức sẽ bị hỏng, và người đó vẫn chưa được thọ giới.
Tattha ṭhito añño anupasampanno viya gahitanāmassa vatthupuggalassa tattha abhāvā, etassa ca nāmassa anussāvanāya avuttattā.
This is because the actual person with the name taken is not present there, like another unordained person standing there, and because that name was not stated for the anussāvana.
Điều này là do người được đặt tên không có mặt ở đó như một người chưa thọ giới khác đứng ngoài, và tên này không được nói trong phần tụng đọc.
Tasmā upasampadāpekkhassa pakatināmaṃ parivattetvā apubbena nāgādināmena anussāvitukāmena paṭikacceva ‘‘tvaṃ nāgo’’tiādinā viññāpetvā anusāsanaantarāyikadhammāpucchanakkhaṇesupi tassa ca saṅghassa ca yathā pākaṭaṃ hoti, tathā pakāsetvāva nāgādināmena anussāvetabbaṃ.
Therefore, if one wishes to change the upasampadāpekkha's ordinary name and announce him by a new name such as Nāga, one must first make it known by saying "You are Nāga" and so on, and at the time of instruction and questioning about the antarāyikadhammas, one must make it clear to both him and the Saṅgha, and only then announce him by the name Nāga and so on.
Vì vậy, nếu muốn tụng đọc tên của người cầu thọ giới bằng một tên mới như Nāga, thay vì tên thông thường, thì trước tiên phải thông báo "ngươi là Nāga" và công bố rõ ràng cho cả người đó và Tăng đoàn biết trong lúc hướng dẫn và hỏi về các pháp chướng ngại, rồi mới tụng đọc bằng tên Nāga.
Ekassa bahūni nāmāni honti, tesu ekaṃ gahetuṃ vaṭṭati.
One person may have many names; it is permissible to take one of them.
Một người có thể có nhiều tên, và có thể chọn một trong số đó để dùng.
Yaṃ pana upasampadāpekkhaupajjhāyānaṃ ekattha gahitaṃ nāmaṃ tadeva ñattiyā, sabbattha anussāvanāsu ca gahetabbaṃ.
However, the name taken for the upasampadāpekkha and the upajjhāya in one place must be the same name used in the ñatti and in all the anussāvanas.
Tuy nhiên, cái tên đã được chọn cho người cầu thọ giới và upajjhāya ở một nơi phải được dùng trong ñatti và tất cả các lần tụng đọc.
Gahitato hi aññasmiṃ gahite byañjanaṃ bhinnaṃ nāma hoti, kammaṃ vipajjati.
For if a different name is taken from the one already taken, the wording becomes different, and the kamma fails.
Nếu một tên khác với tên đã chọn được dùng, thì âm tiết sẽ khác, và nghi thức sẽ bị hỏng.
Atthato hi byañjanato ca abhinnā eva ñatti anussāvanā ca vaṭṭanti.
Indeed, only a ñatti and anussāvana that are identical in meaning and wording are proper.
Thật vậy, ñatti và anussāvanā phải không khác biệt về nghĩa và âm tiết.
Upajjhāyanāmassa pana purato ‘‘āyasmato tissassā’’tiādinā āyasmantapadaṃ sabbattha yojetvāpi anussāveti.
Furthermore, one may announce the upajjhāya's name by adding the word āyasmant before it everywhere, such as "of the Venerable Tisso".
Hơn nữa, có thể tụng đọc bằng cách thêm từ āyasmantapada (tôn giả) vào trước tên của upajjhāya ở mọi nơi, ví dụ "āyasmato Tissassa".
Tathā ayojitepi doso natthi.
Likewise, there is no fault if it is not added.
Tuy nhiên, nếu không thêm vào cũng không có lỗi.
Pāḷiyaṃ (mahāva. 126) pana kiñcāpi ‘‘itthannāmassa āyasmato’’ti pacchato ‘‘āyasmato’’ti padaṃ vuttaṃ, tathāpi ‘‘āyasmā sāriputto atthakusalo’’tiādinā nāmassa purato ‘āyasmantapada’yogassa dassanato puratova payogo yuttataro, tañca ekattha yojetvā aññattha ayojitepi ekattha purato yojetvā aññattha pacchato yojanepi sāvanāya hāpanaṃ nāma na hoti nāmassa ahāpitattā.
Although in the Pāḷi it is stated as "of the Venerable so-and-so" with the word āyasmato after the name, it is more appropriate to use the word āyasmant before the name, as seen in phrases like "The Venerable Sāriputta is skilled in meaning." Even if it is used in one place and not in another, or used before the name in one place and after it in another, there is no failure of the sāvanā because the name is not omitted.
Mặc dù trong Pāḷi (Mahāva. 126) từ "āyasmato" được nói sau tên, ví dụ "itthannāmassa āyasmato", nhưng vì có thể thấy việc dùng từ "āyasmantapada" trước tên, ví dụ "āyasmā Sāriputto atthakusalo", nên việc dùng trước tên là thích hợp hơn. Và việc dùng ở một nơi mà không dùng ở nơi khác, hoặc dùng trước ở một nơi và dùng sau ở nơi khác, không làm hỏng việc tụng đọc vì tên không bị thay đổi.
Teneva pāḷiyampi ‘‘itthannāmassa āyasmato’’ti ekattha yojetvā ‘‘itthannāmena upajjhāyenā’’tiādīsu ‘‘āyasmato’’ti na yojitanti vadanti.
For this very reason, they say that in the Pāḷi too, it is used in one place as "of the Venerable so-and-so" but not used in phrases like "by the upajjhāya so-and-so."
Chính vì vậy, họ nói rằng trong Pāḷi, ở một nơi thì dùng "itthannāmassa āyasmato", nhưng ở những chỗ khác như "itthannāmena upajjhāyenā" thì không dùng "āyasmato".
Tañca kiñcāpi evaṃ, tathāpi sabbaṭṭhānepi ekeneva pakārena yojetvā eva vā ayojetvā vā anussāvanaṃ pasatthataranti gahetabbaṃ.
Although it is so, it should be understood that it is more commendable to announce in all places either by consistently adding it in one way or by consistently not adding it.
Mặc dù điều đó là như vậy, nhưng nên hiểu rằng việc tụng đọc bằng cách dùng cùng một cách thức ở tất cả các nơi, hoặc không dùng gì cả, là tốt hơn.
Ekato saheva ekasmiṃ khaṇe anussāvanaṃ etesanti ekānussāvanā, upasampadāpekkhā, ete ekānussāvane kātuṃ.
Those for whom the anussāvana is performed together at the same moment are called ekānussāvanā (those with a single announcement), i.e., the upasampadāpekkhā. To make these ekānussāvane.
Ekānussāvane có nghĩa là những người cầu thọ giới được tụng đọc cùng một lúc, tức là tụng đọc cho họ ekato (cùng một lúc, đồng thời).
Tenāha ‘‘ekatoanusāvane’’ti.
Therefore, it is said, "ekatoanusāvane."
Vì vậy, Kinh nói "ekatoanusāvane" (tụng đọc cùng một lúc).
Idañca ekaṃ padaṃ vibhattialopena daṭṭhabbaṃ.
This is to be understood as one word with the elision of the case ending.
Và đây là một từ cần được hiểu là đã lược bỏ biến cách.
Ekena vāti dvinnampi ekasmiṃ khaṇe ekāya eva kammavācāya anussāvane ekena ācariyenāti attho.
"Ekena vā" means by one teacher, when the anussāvana for both is done at the same moment with only one kammavācā.
Ekena vā có nghĩa là một vị ācariya tụng đọc cho cả hai cùng một lúc bằng một kammavācā.
‘‘Ayaṃ buddharakkhito ca ayaṃ dhammarakkhito ca āyasmato saṅgharakkhitassa upasampadāpekkho’’tiādinā nayena ekena ācariyena dvinnamekasmiṃ khaṇe anussāvananayo daṭṭhabbo, imināva nayena tiṇṇampi ekena ācariyena ekakkhaṇe anussāvanaṃ veditabbaṃ.
The method of anussāvana for two people at the same moment by one teacher, in the manner of "This Buddharakkhita and this Dhammarakkhita are the upasampadāpekkhā of the Venerable Saṅgharakkhita," should be understood. By this same method, the anussāvana for three people at one moment by one teacher should also be known.
Cần hiểu rằng cách một ācariya tụng đọc cho hai người cùng một lúc là theo cách như "Đây là Buddharakkhita và đây là Dhammarakkhita, là người cầu thọ giới của Tôn giả Saṅgharakkhita". Theo cách này, cũng cần hiểu rằng một ācariya có thể tụng đọc cho ba người cùng một lúc.
Purimanayeneva ekato anussāvane kātunti ‘‘ekena ekassa, aññena itarassā’’tiādinā pubbe vuttanayena dvinnaṃ dvīhi vā tiṇṇaṃ tīhi vā ācariyehi, ekena vā ācariyena tayopi ekatoanussāvane kātunti attho.
"To perform the announcement together in the former manner" means, as stated previously in the manner of "one for one, another for another" and so on, for two candidates by two teachers, or for three by three teachers, or for all three by one teacher, to perform the announcements simultaneously.
Purimanayeneva ekato anussāvane kātuṃ có nghĩa là thực hiện tụng đọc cùng một lúc theo cách đã nói trước đây, chẳng hạn như "một vị cho người này, một vị khác cho người kia", bởi hai hoặc ba vị ācariya cho hai hoặc ba người, hoặc bởi một vị ācariya cho cả ba người cùng một lúc.
‘‘Tañca kho ekena upajjhāyena, na tveva nānupajjhāyenā’’ti idaṃ ekena ācariyena dvīhi vā tīhi vā upajjhāyehi dve vā tayo vā upasampadāpekkhe ekakkhaṇe ekāya anussāvanāya ekānussāvane kātuṃ na vaṭṭatīti paṭikkhepapadaṃ, na pana nānācariyehi nānupajjhāyehi tayo ekānussāvane kātuṃ na vaṭṭatīti āha ‘‘sace pana nānācariyā nānupajjhāyā…pe… vaṭṭatī’’ti.
The statement "And indeed, by one preceptor, but not by different preceptors" is a prohibitive clause, meaning it is not permissible for one teacher, with two or three preceptors, to perform simultaneous announcements for two or three ordination candidates at one moment with a single announcement. It does not mean it is not permissible for different teachers with different preceptors to perform simultaneous announcements for three candidates, for it says: "But if there are different teachers and different preceptors... it is permissible."
Câu "Tañca kho ekena upajjhāyena, na tveva nānupajjhāyenā" là một từ chối, nói rằng không được phép một ācariya thực hiện tụng đọc cùng một lúc cho hai hoặc ba người cầu thọ giới với hai hoặc ba upajjhāya khác nhau bằng một kammavācā duy nhất. Tuy nhiên, không phải là không được phép nhiều ācariya với nhiều upajjhāya khác nhau thực hiện tụng đọc cùng một lúc cho ba người, như đã nói "Sace pana nānācariyā nānupajjhāyā…pe… vaṭṭatī".
Yañcettha ‘‘tissatthero sumanattherassa saddhivihārikaṃ, sumanatthero tissattherassa saddhivihārika’’nti evaṃ upajjhāyehi aññamaññaṃ saddhivihārikānaṃ anussāvanakaraṇaṃ vuttaṃ, taṃ upalakkhaṇamattaṃ.
And what is stated here about preceptors performing announcements for each other's saddhivihārikas, such as "Elder Tissa for Elder Sumana's saddhivihārika, Elder Sumana for Elder Tissa's saddhivihārika," is merely an example.
Và ở đây, việc nói rằng các upajjhāya tụng đọc cho các saddhivihārika của nhau, ví dụ "Trưởng lão Tissa cho saddhivihārika của Trưởng lão Sumana, Trưởng lão Sumana cho saddhivihārika của Trưởng lão Tissa", chỉ là một ví dụ.
Tasmā sace tissatthero sumanattherassa saddhivihārikaṃ, sumanatthero nandattherassa saddhivihārikaṃ anussāveti, aññamaññañca gaṇapūrakā honti, vaṭṭati eva.
Therefore, if Elder Tissa performs the announcement for Elder Sumana's saddhivihārika, and Elder Sumana for Elder Nanda's saddhivihārika, and they are mutually the quorum members, it is indeed permissible.
Vì vậy, nếu Trưởng lão Tissa tụng đọc cho saddhivihārika của Trưởng lão Sumana, và Trưởng lão Sumana tụng đọc cho saddhivihārika của Trưởng lão Nanda, và họ là những người đủ số lượng Tăng đoàn, thì vẫn được phép.
Sace pana upajjhāyo sayameva attano saddhivihārikaṃ anussāveti, ettha vattabbameva natthi, kammaṃ sukatameva hoti, anupajjhāyakassapi yena kenaci anussāvite upasampadā hoti, kimaṅgaṃ pana saupajjhāyakassa upajjhāyeneva anussāvaneti daṭṭhabbaṃ.
If, however, the preceptor himself performs the announcement for his own saddhivihārika, there is nothing further to say about it; the act is well-done. Even for one without a preceptor, if the announcement is performed by anyone, ordination occurs. How much more so for one with a preceptor, if the announcement is performed by the preceptor himself, should it be understood.
Nếu upajjhāya tự mình tụng đọc cho saddhivihārika của mình, thì không cần phải nói gì thêm, nghi thức vẫn được thực hiện đúng cách. Nếu một người không có upajjhāya được tụng đọc bởi bất kỳ ai, thì vẫn được thọ giới, huống chi là một người có upajjhāya được chính upajjhāya của mình tụng đọc.
Teneva navaṭṭanapakkhaṃ dassetuṃ ‘‘sace panā’’tiādimāha.
It is precisely to show the impermissible aspect that it begins with "But if..."
Chính vì vậy, để chỉ ra khía cạnh không được phép, Kinh đã nói "Sace panā" và tiếp theo.
Upajjhāti upajjhāyasaddasamānattho ākāranto upajjhāsaddoti dasseti.
Upajjhā indicates that the word upajjhā is an ā-ending word, synonymous with upajjhāya.
Upajjhā chỉ ra rằng từ upajjhā, kết thúc bằng nguyên âm ā, có cùng nghĩa với từ upajjhāya.
Upajjhāya-saddo eva vā upajjhā, upayogapaccattavacanesu ya-kāra lopaṃ katvā evaṃ vutto karaṇavacanādīsu upajjhāsaddassa payogābhāvāti daṭṭhabbaṃ.
Or it should be understood that the word upajjhāya itself becomes upajjhā by eliding the ya in the nominative and accusative cases, as upajjhā is not used in the instrumental case and so on.
Hoặc là, từ upajjhāya chính là upajjhā, được nói như vậy sau khi lược bỏ âm 'ya' trong các cách dùng accusative (upayoga) và nominative (paccatta), bởi vì từ upajjhā không được sử dụng trong các cách instrumental và các cách khác, nên cần phải hiểu như vậy.
Pāḷiyaṃ attanāva attānaṃ sammannitabbanti attanāva kattubhūtena karaṇabhūtena attānameva kammabhūtaṃ pati sammannanakiccaṃ kātabbaṃ, attānanti vā paccatte upayogavacanaṃ, attanāva attā sammannitabboti attho.
In the Pāḷi, "one should ordain oneself by oneself" means that one, being the agent and instrument, should perform the act of ordaining oneself, who is the object. Or, attānaṃ is in the accusative case for the nominative meaning, meaning "one should ordain oneself by oneself."
Trong Pāḷi, attanāva attānaṃ sammannitabba có nghĩa là: chính mình, với tư cách là chủ thể (kattu) và phương tiện (karaṇa), phải thực hiện việc thọ giới cho chính mình, với tư cách là đối tượng (kamma). Hoặc attāna là từ ở cách accusative (upayoga) nhưng mang nghĩa nominative (paccatta), có nghĩa là chính mình thọ giới cho chính mình.
Na kevalañca ettheva, aññatrāpi terasasammutiādīsu imināva lakkhaṇena attanāva attā sammannitabbova.
And not only here, but also in other places like the thirteen kinds of sammuti, one should ordain oneself by oneself according to this same characteristic.
Không chỉ ở đây, mà còn ở những nơi khác như mười ba loại sammuti (sự chấp thuận), chính mình thọ giới cho chính mình theo cùng một nguyên tắc này.
Apica sayaṃ kammārahattā attānaṃ muñcitvā catuvaggādiko gaṇo sabbattha icchitabbo.
Moreover, since one is subject to the kamma, one should exclude oneself and desire a Sangha of four or more in all cases.
Hơn nữa, vì chính mình có thể trở thành người phạm tội (kammāraha), nên phải loại trừ chính mình và yêu cầu một hội chúng gồm bốn vị Tỳ-khưu trở lên ở mọi nơi.
Saccakāloti ‘‘nigūhissāmī’’ti vañcanaṃ pahāya saccasseva te icchitabbakālo.
Saccakālo means the time when you should desire the truth, abandoning the deception of "I will conceal."
Saccakālo có nghĩa là thời điểm mà ngươi phải mong muốn sự thật, từ bỏ sự lừa dối với ý nghĩ "ta sẽ che giấu".
Bhūtakāloti vañcanāya abhāvepi manussattādivatthuno bhūtatāya avassaṃ icchitabbakālo, itarathā kammakopādiantarāyo hotīti adhippāyo.
Bhūtakālo means the time when, even in the absence of deception, the reality of being a human and so on must necessarily be desired, otherwise there would be an obstacle such as the invalidation of the kamma; this is the intention.
Bhūtakālo có nghĩa là thời điểm mà ngươi nhất định phải mong muốn sự thật về thân phận con người, ngay cả khi không có sự lừa dối; nếu không, sẽ có chướng ngại như sự hỏng việc (kammakopa). Đó là ý nghĩa.
Maṅkūti adhomukho.
Maṅkū means downcast.
Maṅkū có nghĩa là cúi mặt xuống.
Uddharatūti anupasampannabhāvato upasampattiyaṃ patiṭṭhapetūti attho.
Uddharatū means "may he establish him in ordination from the state of not having received ordination."
Uddharatū có nghĩa là hãy thiết lập (người đó) vào sự upasampadā (thọ giới) từ trạng thái chưa thọ giới.
Sabbakammavācāsu atthakosallatthaṃ panettha upasampadakammavācāya evamattho daṭṭhabbo – suṇātūti savanāṇattiyaṃ paṭhamapurisekavacanaṃ.
For proficiency in the meaning of all kamma-vācās, the meaning of the upasampadā kamma-vācā here should be understood thus: Suṇātu is the third person singular imperative for hearing.
Để thành thạo về ý nghĩa của tất cả các câu nghi thức (kammavācā), cần phải hiểu ý nghĩa của câu nghi thức thọ giới (upasampadakammavācā) như sau: Suṇātū là một từ ở ngôi thứ ba số ít trong mệnh lệnh nghe.
Tañca kiñcāpi yo so saṅgho savanakiriyāyaṃ niyojīyati, tassa sammukhattā ‘‘suṇāhī’’ti majjhimapurisavacanena vattabbaṃ, tathāpi yasmā saṅghasaddasannidhāne paṭhamapurisappayogova saddavidūhi samāciṇṇo bhavantabhagavantaāyasmādisaddasannidhānesu viya ‘‘adhivāsetu me bhavaṃ gotamo (pārā. 22), etassa sugata kālo, yaṃ bhagavā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññapeyya (pārā. 21), pakkamatāyasmā (pārā. 436), suṇantu me āyasmanto’’tiādīsu (mahāva. 168).
Although the Sangha, which is enjoined to the act of hearing, should be addressed with the second person singular imperative "suṇāhi" because it is present, nevertheless, since the usage of the third person singular imperative is customary among grammarians when the word saṅgha is present, just as in the presence of words like bhavaṃ, bhagavā, āyasmā (e.g., "May the Venerable Gotama consent to me," "This is the time, O Sugata, for the Blessed One to lay down a training rule for the disciples," "May the venerable one depart," "May the venerables listen to me").
Mặc dù từ này nên được nói ở ngôi thứ hai số ít là "suṇāhi" vì Tăng đoàn được chỉ định để nghe đang ở trước mặt, nhưng bởi vì các nhà ngữ pháp thường dùng ngôi thứ ba số ít khi có từ "saṅgha" (Tăng đoàn) đi kèm, cũng như khi có các từ "bhagavanta", "āyasmā" đi kèm, như trong "adhivāsetu me bhavaṃ gotamo, etassa sugata kālo, yaṃ bhagavā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññapeyya, pakkamatāyasmā, suṇantu me āyasmanto" và các câu khác.
Tasmā idha paṭhamapurisappayogo kato.
Therefore, the third person singular imperative is used here.
Vì vậy, ở đây đã dùng ngôi thứ ba số ít.
Atha vā gāravavasenetaṃ vuttaṃ.
Alternatively, this is stated out of reverence.
Hoặc đó là lời nói được dùng với sự tôn kính.
Garuṭṭhāniyesu hi gāravavasena majjhimapurisapayoguppattiyampi paṭhamapurisappayogaṃ payujjanti ‘‘desetu sugato dhamma’’ntiādīsu (dī. ni. 2.66; ma. ni. 2.338; mahāva. 8) viyāti daṭṭhabbaṃ.
For, in matters worthy of respect, even when the second person singular imperative should occur, they use the third person singular imperative out of reverence, as in "May the Sugata teach the Dhamma."
Cần phải hiểu rằng, đối với những người đáng kính, ngay cả khi có thể dùng ngôi thứ hai số ít, người ta vẫn dùng ngôi thứ ba số ít với lòng tôn kính, như trong "desetu sugato dhamma" và các câu khác.
Keci pana ‘‘bhante āvusoti pade apekkhitvā idha paṭhamapurisappayogo’’ti vadanti, taṃ na sundaraṃ ‘‘ācariyo me, bhante, hohi (mahāva. 77), iṅghāvuso upāli, imaṃ pabbajitaṃ anuyuñjāhī’’tiādīsu (pārā. 517) tappayogepi majjhimapurisappayogasseva dassanato.
Some, however, say, having regard to the words 'bhante' and 'āvuso', that here the first person singular is used. That is not good, because even when those words are used, as in "Be my teacher, venerable sir," and "Come, friend Upāli, question this renunciant," only the middle person singular is seen.
Tuy nhiên, một số người nói rằng "ở đây dùng ngôi thứ ba số ít vì có các từ 'bhante' và 'āvuso' đi kèm", nhưng điều đó không đúng, vì ngay cả khi có những từ đó, ngôi thứ hai số ít vẫn được dùng, như trong "ācariyo me, bhante, hohi, iṅghāvuso upāli, imaṃ pabbajitaṃ anuyuñjāhī" và các câu khác.
Meti yo sāveti, tassa attaniddese sāmivacanaṃ.
The word me is a genitive case used by the one who announces, in self-reference.
Me là từ ở cách sở hữu (sāmivacana) để chỉ chính người đang nói.
Bhanteti ālapanatthe vuḍḍhesu sagāravavacanaṃ, ‘‘āvuso’’ti padaṃ pana navakesu.
Bhante is a respectful address for elders in the vocative case, while the word āvuso is for juniors.
Bhante là từ tôn kính dùng để xưng hô với các bậc trưởng lão, còn từ āvuso thì dùng cho các vị trẻ hơn.
Tadubhayampi nipāto ‘‘tumhe bhante tumhe āvuso’’ti bahūsupi samānarūpattā.
Both are indeclinables, as their form remains the same even in the plural, as in "you, venerable sirs" and "you, friends."
Cả hai từ đó đều là giới từ (nipāta) vì chúng có hình thức giống nhau ngay cả khi dùng cho số nhiều, như trong "tumhe bhante, tumhe āvuso".
Saṅghoti avisesato catuvaggādike pakatattapuggalasamūhe vattati.
The word Saṅgha generally refers to a group of ordinary individuals, such as a group of four.
Saṅgho (Tăng đoàn) nói chung dùng để chỉ một nhóm người bình thường, như một nhóm bốn vị trở lên.
Idha pana paccantimesu janapadesu pañcavaggato paṭṭhāya, majjhimesu janapadesu dasavaggato paṭṭhāya saṅghoti gahetabbo.
Here, however, in border regions, Saṅgha should be understood as a group of five or more; in central regions, a group of ten or more.
Tuy nhiên, ở đây, cần hiểu saṅgha là một nhóm từ năm vị trở lên ở các vùng biên giới, và từ mười vị trở lên ở các vùng trung tâm.
Tatrāyaṃ piṇḍattho – bhante, saṅgho mama vacanaṃ suṇātūti.
Here is the combined meaning: "Venerable sirs, may the Saṅgha listen to my words."
Ý nghĩa tổng quát ở đây là: "Bạch chư Tăng, xin Tăng đoàn lắng nghe lời con."
Idañca navakatarena vattabbavacanaṃ.
And this is a statement to be made by a junior monk.
Và đây là lời mà một vị trẻ hơn nên nói.
Sace pana anussāvako sabbehi bhikkhūhi vuḍḍhataro hoti, ‘‘suṇātu me, āvuso saṅgho’’ti vattabbaṃ.
If, however, the announcer is older than all the bhikkhus, he should say, "May the Saṅgha, friends, listen to me."
Nếu vị đọc kammavācā là một vị trưởng lão hơn tất cả các Tỳ-khưu khác, thì nên nói "suṇātu me, āvuso saṅgho".
Sopi ce ‘‘bhante’’ti vadeyya, navakataro vā ‘‘āvuso’’ti, kammakopo natthi.
But if he, being older, were to say "bhante," or if a junior monk were to say "āvuso," there is no fault in the act.
Nếu vị ấy nói "bhante", hoặc nếu một vị trẻ hơn nói "āvuso", thì không có sự hỏng việc (kammakopa).
Keci pana ‘‘ekattha ‘āvuso’ti vatvā aññattha ‘bhante’ti vuttepi natthi doso ubhayenapi ālapanassa sijjhanato’’ti vadanti.
Some, however, say that "there is no fault even if one says 'āvuso' in one place and 'bhante' in another, as the address is accomplished by either."
Tuy nhiên, một số người nói rằng "ngay cả khi nói 'āvuso' ở một chỗ và 'bhante' ở chỗ khác, cũng không có lỗi, vì sự xưng hô thành công với cả hai cách".
Idāni yamatthaṃ ñāpetukāmo ‘‘suṇātū’’ti saṅghaṃ savane niyojeti, taṃ ñāpento ‘‘ayaṃ itthannāmo’’tiādimāha.
Now, desiring to make known the matter for which he enjoins the Saṅgha to listen with "suṇātu," he makes it known by saying, "This person of such-and-such a name," and so on.
Bây giờ, để làm rõ ý nghĩa mà vị ấy muốn truyền đạt khi ra lệnh cho Tăng đoàn lắng nghe bằng từ "suṇātu", vị ấy nói "ayaṃ itthannāmo" và tiếp theo.
Tattha ayanti upasampadāpekkhassa hatthapāse sannihitabhāvadassanaṃ, tena ca hatthapāse ṭhitasseva upasampadā ruhatīti sijjhati hatthapāsato bahi ṭhitassa ‘‘aya’’nti na vattabbato.
Therein, ayaṃ indicates the proximity of the candidate for upasampadā within arm's reach. By this, it is established that upasampadā is conferred only upon one standing within arm's reach, because one standing outside arm's reach is not referred to as "ayaṃ."
Trong đó, ayaṃ (người này) là để chỉ sự hiện diện của người cầu thọ giới trong tầm tay (hatthapāsa); và nhờ đó, sự thọ giới chỉ thành tựu cho người đang đứng trong tầm tay, vì không thể nói "ayaṃ" cho người đứng ngoài tầm tay.
Teneva anusāsakasammutiyaṃ so hatthapāsato bahi ṭhitattā ‘‘aya’’nti na vutto, tasmā upasampadāpekkho anupasampanno hatthapāse ṭhapetabbo.
For this very reason, in the appointment of the instructor, he is not referred to as "ayaṃ" because he stands outside arm's reach. Therefore, the unordained candidate for upasampadā must be placed within arm's reach.
Chính vì lý do đó, trong sự chấp thuận cho vị hướng dẫn (anusāsakasammuti), người đó không được gọi là "ayaṃ" vì đang đứng ngoài tầm tay. Do đó, người cầu thọ giới, tức là người chưa thọ giới, phải được đặt trong tầm tay.
Ayaṃ itthannāmoti ayaṃ-saddo ca avassaṃ payujjitabbo, so ca imasmiṃ paṭhamanāmapayoge evāti gahetabbaṃ.
The word ayaṃ must certainly be used, and it should be understood that it is used only in this first mention of the name.
Từ ayaṃ trong ayaṃ itthannāmo nhất thiết phải được sử dụng, và cần hiểu rằng nó chỉ được dùng trong lần đầu tiên nêu tên này.
‘‘Itthannāmo’’ti idaṃ aniyamato tassa nāmadassanaṃ, ubhayenapi ayaṃ buddharakkhitotiādināmaṃ dasseti.
"Itthannāmo" is an indefinite indication of his name; by both, it indicates a name such as "This is Buddharakkhita."
Itthannāmo (tên là thế này) là cách chỉ tên của người đó một cách không cố định; cả hai từ này cùng nhau chỉ tên như "buddharakkhito" và các tên khác.
‘‘Upasampadāpekkho’’ti bhinnādhikaraṇavisaye bahubbīhisamāso, upasampadaṃ me saṅgho apekkhamānoti attho.
"Upasampadāpekkho" is a Bahubbīhi compound in the sense of different bases, meaning "the Saṅgha expects upasampadā from me."
"Upasampadāpekkho" là một hợp thể Bahubbīhi trong đó các thành phần có cách ngữ pháp khác nhau, có nghĩa là "Tăng đoàn mong muốn sự thọ giới cho tôi".
Tassa ca upajjhāyataṃ samaṅgibhāvena dassetuṃ ‘‘itthannāmassa āyasmato’’ti vuttaṃ.
And to show his completeness as an upajjhāya, it is said, "of the venerable one of such-and-such a name."
Để chỉ rõ rằng người đó có một vị Upajjhāya (Thầy tế độ) đầy đủ, nên đã nói "itthannāmassa āyasmato" (của vị Āyasmā tên là thế này).
Etena ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassa saddhivihārikabhūto upasampadāpekkho’’ti evamādinā nayena nāmayojanāya saha attho dassito.
By this, the meaning is shown together with the arrangement of names in a manner such as "This Buddharakkhita, who is the saddhivihārika of the venerable Dhammarakkhita, is a candidate for upasampadā."
Bằng cách này, ý nghĩa đã được giải thích cùng với việc ghép tên, theo cách như "vị Buddharakkhita này là người cầu thọ giới, là saddhivihārika (đồng phạm hạnh) của Āyasmā Dhammarakkhita".
Ettha ca ‘‘āyasmato’’ti padaṃ avatvāpi ‘‘ayaṃ buddharakkhito dhammarakkhitassa upasampadāpekkho’’ti vattuṃ vaṭṭati.
And here, it is permissible to say, "This Buddharakkhita is a candidate for upasampadā from Dhammarakkhita," even without saying the word "āyasmato."
Ở đây, có thể nói "ayaṃ buddharakkhito dhammarakkhitassa upasampadāpekkho" mà không cần dùng từ "āyasmato".
Teneva pāḷiyaṃ ‘‘itthannāmena upajjhāyenā’’ti ettha ‘‘āyasmato’’ti padaṃ na vuttaṃ.
For this very reason, in the Pāḷi text, at "by the upajjhāya of such-and-such a name," the word "āyasmato" is not said.
Chính vì vậy, trong Pāḷi, từ "āyasmato" không được dùng trong câu "itthannāmena upajjhāyenā" (với vị Upajjhāya tên là thế này).
Yañcettha vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā vuttameva.
Whatever needs to be said here has already been said below.
Những gì cần nói ở đây đã được nói ở phần dưới.
Nanu cettha upajjhāyopi upasampadāpekkho viya hatthapāse ṭhito eva icchitabbo, atha kasmā ‘‘ayaṃ itthannāmo imassa itthannāmassa upasampadāpekkho’’ti evaṃ upajjhāyassa nāmaparāmasanepi idaṃ-saddappayogo na katoti?
Is it not true that here the upajjhāya, like the candidate for upasampadā, is also desired to be within arm's reach? Why then, when referring to the upajjhāya's name as "This person of such-and-such a name is the candidate for upasampadā of that person of such-and-such a name," is the word "idaṃ" not used?
Chẳng phải ở đây, Upajjhāya cũng được mong muốn phải ở trong tầm tay như người cầu thọ giới sao? Vậy tại sao khi đề cập đến tên của Upajjhāya, như trong "ayaṃ itthannāmo imassa itthannāmassa upasampadāpekkho", lại không dùng từ "idaṃ" (này)?
Nāyaṃ virodho upajjhāyassa abhāvepi kammakopābhāvato.
This is not a contradiction, because there is no fault in the act even in the absence of the upajjhāya.
Không có sự mâu thuẫn này, vì ngay cả khi không có Upajjhāya, cũng không có sự hỏng việc (kammakopa).
Kevalañhi kammanibbattiyā santapadavasena avijjamānassapi upajjhāyassa nāmakittanaṃ anupajjhāyassa upasampadādīsupi karīyati, tasmā upajjhāyassa asannihitāyapi tapparāmasanamatteneva kammasiddhito ‘‘imassā’’ti niddisituṃ na vaṭṭatīti.
Indeed, for the completion of the act, the naming of an upajjhāya, even if not present, is done by way of a present word, and it is also done in the upasampadā and so forth of one without an upajjhāya. Therefore, since the act is accomplished merely by referring to the upajjhāya, even if he is not present, it is not proper to indicate him with "imassa."
Chỉ vì sự thành tựu của kammavācā, việc nêu tên của một Upajjhāya không hiện diện cũng được thực hiện trong các trường hợp thọ giới cho người không có Upajjhāya. Do đó, ngay cả khi Upajjhāya không hiện diện, việc đề cập đến vị ấy là đủ để kammavācā thành tựu, nên không cần phải chỉ định bằng từ "imassā" (của người này).
Parisuddho antarāyikehi dhammehīti abhabbattādikehi upasampadāya avatthukarehi ceva pañcābādhahatthacchinnādīhi āpattikarehi ca antarāyikasabhāvehi parimutto.
Parisuddho antarāyikehi dhammehīti means "free from obstructive conditions" such as those that render upasampadā invalid, like being unable to be ordained, and those that cause offenses, like the five diseases or having a severed hand.
Parisuddho antarāyikehi dhammehī (trong sạch khỏi các pháp chướng ngại) có nghĩa là được giải thoát khỏi các pháp chướng ngại, là những điều làm cho sự thọ giới không hợp lệ, như việc không đủ tư cách (abhabbatta) và các chướng ngại khác, cũng như khỏi những điều gây ra āpatti (lỗi phạm), như năm bệnh tật (pañcābādha), tay bị cắt (hatthacchinna) và các chướng ngại khác.
Evaṃ vutte eva āpattimattakarehi pañcābādhādīhi aparimuttassapi upasampadā ruhati, nāññathā.
When this is said, the upasampadā is established even for one not free from the five afflictions and so on, which cause only minor offenses; not otherwise.
Chỉ khi nói như vậy, sự thọ giới mới thành tựu cho người chưa được giải thoát khỏi các điều gây ra āpatti như năm bệnh tật, v.v., chứ không phải cách khác.
Paripuṇṇassa pattacīvaranti paripuṇṇamassa upasampadāpekkhassa pattacīvaraṃ.
Paripuṇṇassa pattacīvaraṃ means that the bowl and robes of this ordinand are complete.
Paripuṇṇassa pattacīvara (bình bát và y phục đầy đủ) có nghĩa là bình bát và y phục của người cầu thọ giới đã đầy đủ.
Evaṃ vutte eva apattacīvarassapi upasampadā ruhati, nāññathā.
When this is said, the upasampadā is established even for one without a bowl and robes; not otherwise.
Chỉ khi nói như vậy, sự thọ giới mới thành tựu cho người không có bình bát và y phục, chứ không phải cách khác.
Upasampadaṃ yācatīti ‘‘saṅghaṃ, bhante, upasampadaṃ yācāmī’’tiādinā (mahāva. 126) yācāpitabhāvaṃ sandhāya vuttaṃ.
Upasampadaṃ yācatī is stated with reference to the act of being asked, as in "Venerable Sir, I ask the Saṅgha for upasampadā," and so on.
Upasampadaṃ yācatī (người ấy cầu xin sự thọ giới) được nói để chỉ việc đã được yêu cầu, như trong "Bạch chư Tăng, con xin Tăng đoàn cho con thọ giới" và các câu tương tự.
Evaṃ tena saṅghe ayācitepi ‘‘itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācatī’’ti vutte eva kammaṃ avipannaṃ hoti, nāññathā.
Even if that ordinand has not asked the Saṅgha, when it is said, "So-and-so asks the Saṅgha for upasampadā," then the kamma is not invalid; not otherwise.
Ngay cả khi người đó không thỉnh cầu Tăng đoàn như vậy, thì khi nói rằng “vị tên là X thỉnh cầu Tăng đoàn truyền giới Tỳ-kheo”, thì nghiệp sự (kamma) vẫn không bị thất bại, không phải cách khác.
Upajjhāyenāti upajjhāyena karaṇabhūtena, itthannāmaṃ upajjhāyaṃ katvā kammabhūtaṃ upasampadaṃ dātuṃ nipphādetuṃ kattubhūtaṃ saṅghaṃ yācatīti attho.
Upajjhāyenā means by the preceptor as the instrument; the meaning is that the Saṅgha, as the agent, is asked to confer or accomplish the upasampadā, which is the object, by making so-and-so the preceptor.
Upajjhāyena (do vị thầy tế độ) có nghĩa là: Với vị thầy tế độ làm phương tiện, thỉnh cầu Tăng đoàn, là chủ thể hành động, để trao và hoàn thành nghiệp truyền giới Tỳ-kheo cho người tên là X, với vị ấy làm thầy tế độ.
Yācadhātuno pana dvikammakattā ‘‘saṅghaṃ upasampada’’nti dve kammapadāni vuttāni.
Furthermore, because the root yāc (to ask) takes two objects, the two object phrases "Saṅghaṃ upasampadaṃ" are stated.
Còn về động từ yāc (thỉnh cầu), vì nó có hai túc từ (kamma), nên hai túc từ là “Tăng đoàn” và “giới Tỳ-kheo” đã được nói đến.
Yadi saṅghassa pattakallanti ettha patto kālo imassa kammassāti pattakālaṃ, apalokanādicatubbidhaṃ saṅghagaṇakammaṃ, tadeva sakatthe ya-paccayena ‘‘pattakalla’’nti vuccati.
Here, in yadi saṅghassa pattakallaṃ, pattakālaṃ means "the time for this kamma is suitable." The four kinds of saṅgha-kamma, such as apalokanā, are called pattakallaṃ by the ya-suffix in the sense of itself.
Trong cụm từ Yadi saṅghassa pattakallaṃ (Nếu Tăng đoàn đã đến lúc thuận tiện), pattakālaṃ (đến lúc thuận tiện) có nghĩa là đã đến lúc thích hợp cho nghiệp sự này. Bốn loại Tăng sự (saṅghakamma) như apalokanā (thông báo) được gọi là pattakalla (thuận tiện) do ya-paccaya (hậu tố ya) trong nghĩa tự thân.
Idha pana ñatticatutthaupasampadākammaṃ adhippetaṃ, taṃ kātuṃ saṅghassa pattakallaṃ jātaṃ.
Here, however, the ñatticatuttha-upasampadā-kamma is intended, and the time for the Saṅgha to perform it has become suitable.
Ở đây, nghiệp truyền giới Tỳ-kheo ñatticatuttha (tuyên ngôn bốn lần) được đề cập đến, và đã đến lúc thích hợp để Tăng đoàn thực hiện nghiệp sự đó.
Yadīti anumatigahaṇavasena kammassa pattakallataṃ ñāpeti, yo hi koci tattha apattakallataṃ maññissati, so vakkhati.
The word yadi indicates the suitability of the kamma by way of obtaining consent; for if anyone there considers it unsuitable, they will speak up.
Từ Yadi (Nếu) cho biết sự thuận tiện của nghiệp sự theo cách lấy sự đồng ý. Thật vậy, nếu bất cứ ai ở đó cho rằng nghiệp sự không thuận tiện, người đó sẽ nói ra.
Imameva hi atthaṃ sandhāya anussāvanāsu ‘‘yassāyasmato khamati…pe… so bhāseyyā’’ti (mahāva. 127) vuttaṃ.
It is with reference to this very meaning that it is said in the anussāvanā (announcements): "If it is agreeable to any venerable one... let him speak."
Chính vì ý nghĩa này mà trong các lời tuyên ngôn (anussāvanā) đã nói: “Nếu vị Tôn giả nào chấp thuận... thì vị ấy hãy nói ra.”
Tadetaṃ pattakallaṃ vatthusampadā, antarāyikehi dhammehi cassa parisuddhatā, sīmāsampadā, parisāsampadā, pubbakiccaniṭṭhānanti imehi pañcahi aṅgehi saṅgahitaṃ.
This suitability (pattakallaṃ) comprises five factors: the completeness of the candidate, his purity from the obstructive factors, the completeness of the sīmā, the completeness of the assembly, and the completion of the preliminary duties.
Sự thuận tiện (pattakalla) này bao gồm năm yếu tố: sự đầy đủ về đối tượng (vatthusampadā), sự thanh tịnh của người đó khỏi các pháp chướng ngại (antarāyikehi dhammehi cassa parisuddhatā), sự đầy đủ về giới trường (sīmāsampadā), sự đầy đủ về hội chúng (parisāsampadā), và sự hoàn thành các nghi thức chuẩn bị (pubbakiccaniṭṭhāna).
Tattha vatthusampadā nāma yathāvuttehi ekādasaabhabbapuggalehi ceva antimavatthuajjhāpannehi ca añño paripuṇṇavīsativasso anupasampannabhūto manussapuriso.
Among these, vatthusampadā (completeness of the candidate) refers to a human male, not yet ordained, who is completely twenty years old, and is other than the eleven types of incapable individuals mentioned previously, and those who have committed a parājika offense.
Trong đó, vatthusampadā (sự đầy đủ về đối tượng) là một người nam, không phải là người chưa thọ giới, đã đủ hai mươi tuổi, khác với mười một hạng người không thể thọ giới đã nói ở trên và những người đã phạm một trong các tội cuối cùng (antimavatthuajjhāpannehi).
Etasmiñhi puggale sati eva idaṃ saṅghassa upasampadākammaṃ pattakallaṃ nāma hoti, nāsati, katañca kuppameva hoti.
For only when such a person exists is this upasampadā-kamma of the Saṅgha called suitable; not when he does not exist. And if performed, it is invalid.
Thật vậy, chỉ khi có người đó thì nghiệp truyền giới Tỳ-kheo này của Tăng đoàn mới được gọi là thuận tiện (pattakalla), nếu không thì không, và nghiệp sự đã thực hiện sẽ bị vô hiệu.
Antarāyikehi dhammehi cassa parisuddhatā nāma yathāvuttasseva upasampadāvatthubhūtassa puggalassa ye ime bhagavatā paṭikkhittā pañcābādhaphuṭṭhatādayo mātāpitūhi ananuññātatāpaayosānā ceva hatthacchinnādayo ca dosadhammā kārakasaṅghassa āpattādiantarāyahetutāya ‘‘antarāyikā’’ti vuccanti, tehi antarāyikehi dosadhammehi parimuttatā, imissā ca sati eva idaṃ kammaṃ pattakallaṃ nāma hoti, nāsati, kataṃ pana kammaṃ sukatameva hoti ṭhapetvā ūnavīsativassaṃ puggalaṃ.
Antarāyikehi dhammehi cassa parisuddhatā (his purity from the obstructive factors) refers to the freedom from those defiling factors—such as being afflicted by the five diseases, not having permission from parents, etc., and having severed hands, etc.—which were forbidden by the Blessed One for the ordinand, who is the subject of the upasampadā, and which are called "obstructive" because they are causes of obstacles such as offenses for the performing Saṅgha. Only when this purity exists is this kamma called suitable; not when it does not. However, a kamma performed, except for a person less than twenty years old, is well-performed.
Antarāyikehi dhammehi cassa parisuddhatā (sự thanh tịnh của người đó khỏi các pháp chướng ngại) có nghĩa là sự thoát khỏi những pháp chướng ngại, tức là những pháp lỗi (dosadhamma) như năm bệnh tật, việc không được cha mẹ cho phép, và các khuyết tật như bị cắt tay, đã bị Đức Phật cấm đoán đối với người được truyền giới đã nói ở trên. Những pháp lỗi này được gọi là “chướng ngại” (antarāyikā) vì chúng là nguyên nhân gây ra chướng ngại như phạm tội cho Tăng đoàn thực hiện nghi thức. Chỉ khi có sự thanh tịnh này thì nghiệp sự này mới được gọi là thuận tiện (pattakalla), nếu không thì không. Tuy nhiên, nghiệp sự đã thực hiện sẽ được coi là đúng, ngoại trừ trường hợp người chưa đủ hai mươi tuổi.
Parisāsampadā pana ye ime upasampadākammassa sabbantimena paricchedena kammappattā dasahi vā pañcahi vā anūnāpārājikaṃ anāpannā anukkhittā ca samānasaṃvāsakā bhikkhū, tesaṃ ekasīmāya hatthapāsaṃ avijahitvā ṭhānaṃ, chandārahānañca chandassa ānayanaṃ, sammukhībhūtānañca appaṭikosanaṃ, upasampadāpekkharahitānaṃ uposathakkhandhake paṭikkhittānaṃ gahaṭṭhādianupasampannānañceva pārājikukkhittakanānāsaṃvāsakabhikkhunīnañca vajjanīyapuggalānaṃ saṅghassa hatthapāse abhāvo cāti imehi catūhi aṅgehi saṅgahitā.
Parisāsampadā (completeness of the assembly) comprises these four factors: the presence of bhikkhus who are not fewer than ten or five, who have not committed a parājika offense, who are not suspended, and who are of the same communion, standing within arm's reach in one sīmā; the bringing of consent from those who are eligible to give consent; no objection from those who are present; and the absence within the Saṅgha's arm's reach of individuals to be avoided, such as householders and other unordained persons, bhikkhus who have committed a parājika, suspended bhikkhus, bhikkhus of different communion, and bhikkhunīs, who are forbidden in the Uposathakkhandhaka, and from whom the ordinand is free.
Parisāsampadā (sự đầy đủ về hội chúng) bao gồm bốn yếu tố: sự hiện diện của các Tỳ-kheo đã đủ số lượng để thực hiện nghiệp sự truyền giới, không ít hơn mười hoặc năm vị, không phạm tội Pārājika, không bị trục xuất, và cùng chung sinh hoạt (samānasaṃvāsakā), đứng trong cùng một giới trường (sīmā) không rời khỏi tầm tay (hatthapāsa); việc thỉnh cầu sự đồng ý (chanda) của những vị có quyền cho sự đồng ý; việc không phản đối của những vị đang hiện diện; và sự vắng mặt trong tầm tay của Tăng đoàn các hạng người cần tránh như cư sĩ và những người chưa thọ giới, các Tỳ-kheo đã phạm Pārājika, Tỳ-kheo bị trục xuất, Tỳ-kheo-ni không cùng chung sinh hoạt.
Evarūpāya ca parisāsampadāya sati eva idaṃ pattakallaṃ nāma hoti, nāsati.
Only when such a complete assembly exists is this kamma called suitable; not when it does not.
Và chỉ khi có sự đầy đủ về hội chúng như vậy thì nghiệp sự này mới được gọi là thuận tiện (pattakalla), nếu không thì không.
Tattha purimānaṃ tiṇṇaṃ aṅgānaṃ aññatarassapi abhāve kataṃ kammaṃ vipajjati, na pacchimassa.
Among those, if any one of the first three factors is absent, the act performed fails, but not if the last is absent.
Trong đó, nếu thiếu một trong ba yếu tố đầu tiên, nghiệp sự đã thực hiện sẽ bị thất bại, nhưng nếu thiếu yếu tố cuối cùng thì không.
Pubbakiccaniṭṭhānaṃ nāma yānimāni ‘‘paṭhamaṃ upajjhaṃ gāhāpetabbo’’tiādinā pāḷiyaṃ (mahāva. 126) vuttāni ‘‘upajjhāgāhāpanaṃ, pattacīvarācikkhaṇaṃ, tato taṃ hatthapāsato bahi pesetvā anusāsakasammutikammakaraṇaṃ, sammatena ca gantvā anusāsanaṃ, tena ca paṭhamataraṃ āgantvā saṅghassa ñattiṃ ñāpetvā upasampadāpekkhaṃ ‘āgacchāhī’ti hatthapāse eva abbhānaṃ, tena bhikkhūnaṃ pāde vandāpetvā upasampadāyācāpanaṃ, tato antarāyikadhammapucchakasammutikammakaraṇaṃ, sammatena ca pucchana’’nti imāni aṭṭha pubbakiccāni, tesaṃ sabbesaṃ yāthāvato karaṇena niṭṭhānaṃ.
Completion of Preliminary Duties refers to the completion of all eight preliminary duties mentioned in the Pāḷi, beginning with "first, an Upajjhāya should be taken," namely: taking an Upajjhāya; declaring the bowl and robes; then sending him outside the arm's length and performing the act of appointing an instructor; the appointed one going and instructing; that one returning first and informing the Saṅgha of the motion; bringing the candidate for ordination within arm's length with "Come!"; making him venerate the feet of the bhikkhus and request ordination; then performing the act of appointing an interrogator of obstructive factors; and the appointed one interrogating.
Pubbakiccaniṭṭhānaṃ (sự hoàn thành các nghi thức chuẩn bị) là sự hoàn thành đúng đắn tất cả tám nghi thức chuẩn bị đã được nói đến trong Pāḷi như “trước hết phải thỉnh thầy tế độ” (mahāva. 126): việc thỉnh thầy tế độ, việc trình bày y bát, sau đó đưa người đó ra ngoài tầm tay và thực hiện nghiệp sự chỉ định vị giáo thọ, vị giáo thọ đã được chỉ định đi và giáo huấn, vị ấy quay lại trước người cầu giới và thông báo Tăng đoàn về tuyên ngôn (ñatti), sau đó đưa người cầu giới vào trong tầm tay bằng cách nói ‘hãy đến đây’, bảo người đó đảnh lễ chân các Tỳ-kheo và thỉnh cầu truyền giới, sau đó thực hiện nghiệp sự chỉ định vị hỏi về các pháp chướng ngại, và vị đã được chỉ định hỏi.
Etasmiñca pubbakiccaniṭṭhāpane sati eva idaṃ saṅghassa upasampadākammaṃ pattakallaṃ nāma hoti, nāsati.
Only when there is this completion of preliminary duties is this act of ordination of the Saṅgha called pattakalla, not otherwise.
Chỉ khi các nghi thức chuẩn bị này được hoàn thành thì nghiệp truyền giới Tỳ-kheo của Tăng đoàn mới được gọi là thuận tiện (pattakalla), nếu không thì không.
Etesu pana pubbakammesu akatesupi kataṃ kammaṃ yathāvuttesu vatthusampattiādīsu vijjamānesu akuppameva hoti.
However, even if these preliminary duties are not performed, the act performed is still valid if the conditions such as the completeness of the object, as stated, are present.
Tuy nhiên, ngay cả khi các nghi thức chuẩn bị này chưa được thực hiện, nghiệp sự đã làm vẫn không bị vô hiệu nếu có sự đầy đủ về đối tượng (vatthusampatti) đã nói ở trên.
Tadevamettha pattakallaṃ imehi pañcahi aṅgehi saṅgahitanti veditabbaṃ.
Thus, it should be understood that pattakalla in this context is comprised of these five factors.
Vậy nên, cần hiểu rằng sự thuận tiện (pattakalla) ở đây bao gồm năm yếu tố này.
Imināva nayena heṭṭhā vuttesu, vakkhamānesu ca sabbesu kammesu pattakallatā yathārahaṃ yojetvā ñātabbā.
In the same way, the pattakallatā (validity) of all acts mentioned above and to be mentioned below should be appropriately applied and understood.
Theo cách này, sự thuận tiện (pattakallatā) trong tất cả các nghiệp sự đã nói ở dưới và sẽ nói đến cần được kết hợp và hiểu một cách thích đáng.
Itthannāmaṃ upasampādeyyāti upasampadānipphādanena taṃsamaṅgiṃ kareyya karotūti patthanāyaṃ, vidhimhi vā idaṃ daṭṭhabbaṃ.
May ordain so-and-so—this should be understood as a wish for, or a method of, making him endowed with ordination by bringing about ordination.
Itthannāmaṃ upasampādeyyā (hãy truyền giới Tỳ-kheo cho người tên là X) nên được hiểu là một lời cầu nguyện, “mong rằng Tăng đoàn sẽ làm cho người ấy có được giới Tỳ-kheo bằng cách hoàn thành việc truyền giới Tỳ-kheo”, hoặc là một mệnh lệnh.
Yathā hi ‘‘devadattaṃ sukhāpeyyā’’ti vutte sukhamassa nipphādetvā taṃ sukhasamaṅginaṃ kareyyāti attho hoti, evamidhāpi upasampadamassa nipphādetvā taṃ upasampadāsamaṅginaṃ kareyyāti attho.
Just as when it is said, "May he make Devadatta happy," the meaning is, "May he bring about happiness for him and make him endowed with happiness," so too here, the meaning is, "May he bring about ordination for him and make him endowed with ordination."
Thật vậy, khi nói “hãy làm cho Devadatta được hạnh phúc”, có nghĩa là “hãy làm cho hạnh phúc của người ấy được hoàn thành và làm cho người ấy có được hạnh phúc”. Tương tự ở đây, có nghĩa là “hãy làm cho giới Tỳ-kheo của người ấy được hoàn thành và làm cho người ấy có được giới Tỳ-kheo”.
Payojakabyāpāre cetaṃ.
And this is in the sense of a causative action.
Và điều này thuộc về hành động gây ra (payojakabyāpāra).
Yathā sukhayantaṃ kiñci suddhakattāraṃ koci hetukattā sukhahetunipphādanena sukhāpeyyāti vuccati, evamidhāpi upasampajjantaṃ suddhakattāraṃ puggalaṃ hetukattubhūto saṅgho upasampadāhetunipphādanena upasampādeyyāti vutto.
Just as someone is said to "make happy" by bringing about the cause of happiness for someone who desires happiness, so too here, the Saṅgha, being the causative agent, is said to "ordain" the person who desires ordination by bringing about the cause of ordination.
Giống như khi một người nào đó làm cho một người muốn hạnh phúc được hạnh phúc bằng cách hoàn thành nguyên nhân của hạnh phúc, thì ở đây cũng vậy, Tăng đoàn, là chủ thể gây ra, được nói là truyền giới Tỳ-kheo cho người muốn thọ giới Tỳ-kheo bằng cách hoàn thành nguyên nhân của giới Tỳ-kheo.
Etena ca sukhaṃ viya sukhadāyakena saṅghena puggalassa dīyamānā tathāpavattaparamatthadhamme upādāya ariyajanapaññattā upasampadā nāma sammutisaccatā atthīti samatthitaṃ hoti.
By this, it is affirmed that there is a conventional truth called ordination, which is established by noble ones based on ultimate realities that occur in such a way, and which is bestowed by the Saṅgha upon a person, just like happiness is bestowed by one who gives happiness.
Và điều này khẳng định rằng có một sự thật ước lệ (sammutisaccatā) gọi là giới Tỳ-kheo, được các bậc Thánh nhân chế định dựa trên các pháp tối hậu (paramatthadhamma) diễn ra như vậy, được Tăng đoàn trao cho người như hạnh phúc được người trao cho.
Ettha ca ‘‘itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācatī’’ti (mahāva. 127) vuttattā parivāsādīsu viya yācanānuguṇaṃ ‘‘itthannāmassa upasampadaṃ dadeyyā’’ti avatvā ‘‘itthannāmaṃ upasampādeyyā’’ti vuttattā idaṃ upasampadākammaṃ dāne asaṅgahetvā kammalakkhaṇe eva saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ.
And here, because it is stated, "So-and-so requests ordination from the Saṅgha," and because it says, "May ordain so-and-so" instead of "May give ordination to so-and-so" in accordance with the request, as in the case of parivāsa and other matters, it should be understood that this act of ordination is not included in giving, but is included in the characteristic of an act.
Ở đây, vì đã nói “người tên là X thỉnh cầu Tăng đoàn truyền giới Tỳ-kheo”, và không nói “hãy trao giới Tỳ-kheo cho người tên là X” phù hợp với lời thỉnh cầu như trong các trường hợp parivāsa (thời gian thử thách) v.v., mà lại nói “hãy truyền giới Tỳ-kheo cho người tên là X”, nên cần hiểu rằng nghiệp truyền giới Tỳ-kheo này không được bao gồm trong việc cho (dāna), mà chỉ được bao gồm trong đặc tính của nghiệp (kammalakkhaṇa) mà thôi.
Iminā nayena ‘‘itthannāmaṃ upasampādeti, upasampanno saṅghenā’’ti etthāpi attho veditabbo.
In this manner, the meaning of "ordains so-and-so" and "so-and-so has been ordained by the Saṅgha" should also be understood.
Theo cách này, ý nghĩa cũng cần được hiểu trong các câu “Tăng đoàn truyền giới Tỳ-kheo cho người tên là X” và “người đó đã được Tăng đoàn truyền giới Tỳ-kheo”.
Kevalañhi tattha vattamānakālaatītakālavasena, idha pana anāmaṭṭhakālavasenāti ettakameva viseso.
The only difference is that there it refers to the present and past tenses, while here it refers to an unspecified tense.
Chỉ có sự khác biệt là ở đó (trong các câu trên) là theo thì hiện tại và quá khứ, còn ở đây là theo thì không xác định.
Esā ñattīti ‘‘saṅgho ñāpetabbo’’ti vuttañāpanā esā.
This is the motion—this is the declaration referred to as "the Saṅgha should be informed."
Esā ñatti (Đây là tuyên ngôn) là tuyên ngôn đã nói “Tăng đoàn cần được thông báo”.
Idañca anussāvanānampi sabbhāvasūcanatthaṃ vuccati.
And this is stated to indicate the existence of the announcements as well.
Điều này cũng được nói ra để chỉ ra sự tồn tại của các lời tuyên ngôn (anussāvanā).
Avassañcetaṃ vattabbameva.
And this must certainly be stated.
Và điều này nhất định phải được nói ra.
Ñattikamme eva taṃ na vattabbaṃ.
It should not be stated in the ñatti-kamma itself.
Trong nghiệp ñatti (tuyên ngôn) thì không cần nói điều đó.
Tattha pana yya-kāre vuttamatte eva ñattikammaṃ niṭṭhitaṃ hotīti daṭṭhabbaṃ.
However, in that case, it should be understood that the ñatti-kamma is completed merely by the utterance of "yya".
Tuy nhiên, cần hiểu rằng trong đó, ngay khi chữ "yya" được nói, ñattikamma đã hoàn tất.
Khamatīti ruccati.
Is agreeable means is pleasing.
Khamatiti là hài lòng.
Upasampadāti saṅghena dīyamānā nipphādiyamānā upasampadā, yassa khamati, so tuṇhassāti yojanā.
Ordination means the ordination given and brought about by the Saṅgha; the construction is: "He to whom it is agreeable, let him be silent."
Upasampadāti là sự cụ túc giới được Tăng-già ban cho, được hoàn thành. Vị nào hài lòng với điều đó, vị ấy hãy im lặng, đây là cách kết hợp câu.
Tuṇhīti ca akathanatthe nipāto, akathanako assa bhaveyyāti attho.
And silent is a particle in the sense of not speaking; the meaning is, "Let him be one who does not speak."
Và từ tuṇhī là một bất biến từ (nipāta) với nghĩa không nói; ý nghĩa là ‘vị ấy nên là người không nói’.
Khamati saṅghassa itthannāmassa upasampadāti pakatena sambandho.
The ordination of so-and-so is agreeable to the Saṅgha—this is the connection with the main statement.
Sự thọ cụ túc giới của người có tên như vậy, Tăng chúng chấp thuận, đây là sự liên kết theo cách thông thường.
Tattha kāraṇamāha ‘‘tasmā tuṇhī’’ti.
There, the reason is stated: "Therefore, silent."
Ở đó, để nêu lý do, (vị Luận sư) nói rằng: “Do đó, hãy im lặng”.
Tattha ‘‘āsī’’ti seso.
There, "was" is understood.
Ở đó, từ “āsī” (đã là) là phần còn lại (được ngầm hiểu).
Yasmā ‘‘yassa nakkhamati, so bhāseyyā’’ti tikkhattuṃ vuccamānopi saṅgho tuṇhī niravo ahosi, tasmā khamati saṅghassāti attho.
The meaning is: "Because the Saṅgha remained silent, without a sound, even though it was said three times, 'He to whom it is not agreeable, let him speak,' therefore it is agreeable to the Saṅgha."
Bởi vì, mặc dù đã được nói ba lần rằng “người nào không chấp thuận, người ấy hãy nói”, nhưng Tăng đoàn vẫn im lặng, không lên tiếng, do đó có nghĩa là Tăng đoàn chấp thuận.
Evanti iminā pakārena.
Thus means in this manner.
“Evaṃ” (như vậy) có nghĩa là theo cách này.
Tuṇhībhāvenevetaṃ saṅghassa ruccanabhāvaṃ dhārayāmi, bujjhāmi jānāmīti attho.
By remaining silent, I understand and know that this is agreeable to the Saṅgha.
Có nghĩa là: “Chính do sự im lặng, tôi ghi nhận, tôi hiểu, tôi biết rằng Tăng đoàn đã chấp thuận điều này.”
Iti-saddo parisamāpanatthe kato, so ca kammavācāya anaṅgaṃ, tasmā anussāvakena ‘‘dhārayāmī’’ti ettha mi-kārapariyosānameva vatvā niṭṭhapetabbaṃ, iti-saddo na payujjitabboti daṭṭhabbaṃ.
The word " iti" is used in the sense of completion, but it is not a part of the kammavācā. Therefore, the announcer should conclude by saying only up to the "mi" sound in "dhārayāmi," and the word "iti" should not be used. This should be understood.
Từ “iti” được dùng để kết thúc, và nó không phải là một phần của nghi thức tụng niệm (kammavācā); do đó, cần hiểu rằng người xướng ngôn chỉ nên nói đến cuối từ “dhārayāmi” (tôi ghi nhận) và kết thúc, không nên dùng từ “iti”.
Iminā nayena sabbakammavācānamattho veditabbo.
In this manner, the meaning of all kammavācās should be understood.
Theo cách này, ý nghĩa của tất cả các nghi thức tụng niệm (kammavācā) cần được hiểu.
Ekaporisā vātiādi sattānaṃ sarīrachāyaṃ pādehi minitvā jānanappakāradassanaṃ.
The phrase " Ekaporisā vā" and so on, shows the way of knowing the shadow of beings' bodies by measuring it with feet.
“Ekaporisā vā” (hoặc một người) và những điều tương tự là cách để chỉ ra cách xác định bóng của thân người bằng cách đo bằng chân.
Chasattapadaparimitā hi chāyā ‘‘porisā’’ti vuccati, idañca utuppamāṇācikkhaṇādi ca āgantukehi saddhiṃ vīmaṃsitvā vuḍḍhanavabhāvaṃ ñatvā vandanavandāpanādikaraṇatthaṃ vuttaṃ.
Indeed, a shadow measuring six or seven feet is called a "porisā." This, along with the explanation of the season's measure, etc., was stated for the purpose of inquiring with visiting bhikkhus, knowing their seniority, and then performing acts of veneration and causing veneration.
Bóng có chiều dài sáu hoặc bảy bước chân được gọi là “porisā” (một người). Điều này, cùng với việc chỉ ra các phép đo mùa (utuppamāṇa) và những điều tương tự, được nói ra để điều tra với các vị khách (āgantuka) và biết được sự lớn tuổi hay trẻ tuổi (vuḍḍhanavabhāva) của họ, nhằm thực hiện việc đảnh lễ và cho phép đảnh lễ.
Eti āgacchati, gacchati cāti utu, sova pamīyate anena saṃvaccharanti pamāṇanti āha ‘‘utuyeva utuppamāṇa’’nti.
It comes and goes, hence "utu" (season). The year is measured by it, hence "pamāṇa" (measure). Therefore, it is said, " The season itself is the measure of the season."
“Eti āgacchati, gacchati ca” (đến và đi) là mùa (utu). Mùa đó được đo bằng năm (saṃvaccharaṃ pamīyate anena), vì vậy (Luận sư) nói “utuyeva utuppamāṇa” (chính mùa là phép đo mùa).
Aparipuṇṇāti upasampadādivasena aparipuṇṇā.
" Aparipuṇṇā" means not complete in terms of upasampadā and so on.
“Aparipuṇṇā” (chưa đầy đủ) có nghĩa là chưa đầy đủ về mặt thọ giới (upasampadā) và những điều tương tự.
Yadi utuvemajjhe upasampādito, tadā tasmiṃ utumhi avasiṭṭhadivasācikkhaṇaṃ divasabhāgācikkhaṇanti dasseti.
If one was ordained in the middle of a season, then it indicates the remaining days in that season, and it indicates the part of the day.
Nếu một người được thọ giới vào giữa mùa, điều đó cho thấy việc chỉ ra những ngày còn lại trong mùa đó, việc chỉ ra các phần của ngày.
Tenāha ‘‘yattakehi divasehi yassa yo utu aparipuṇṇo, te divase’’ti.
Therefore, it is said, " The days by which the season of a person is not complete, those days."
Vì thế (Luận sư) nói: “yattakehi divasehi yassa yo utu aparipuṇṇo, te divase” (những ngày nào mà mùa của người ấy chưa đầy đủ).
Tattha yassa taṅkhaṇaṃ laddhūpasampadassa puggalassa sambandhī yo utu yattakehi divasehi aparipuṇṇo, te divaseti yojanā.
In that context, the meaning is: "those days by which the season belonging to the person who has just received upasampadā is not complete."
Ở đó, sự kết nối là: “những ngày nào mà mùa của người vừa thọ giới vào lúc đó chưa đầy đủ”.
Chāyādikameva sabbaṃ saṅgahetvā gāyitabbato kathetabbato saṅgītīti āha ‘‘idamevā’’tiādi.
It is called Saṅgīti (recitation) because everything, such as the shadow, is collected and recited or spoken. Therefore, it is said, " idamevā" and so on.
Vì tất cả mọi thứ, bao gồm cả bóng, đều được thu thập và tụng niệm, được kể lại, nên nó được gọi là Saṅgīti (kết tập). Do đó, (Luận sư) nói “idamevā” (chính điều này) và những điều tương tự.
Tattha ekato katvā ācikkhitabbaṃ.
In that, it should be explained by combining them.
Ở đó, cần phải kết hợp lại và kể ra.
Tvaṃ kiṃ labhasīti tvaṃ upasampādanakāle kataravassaṃ, katarautuñca labhasi, katarasmiṃ te upasampadā laddhāti attho.
" Tvaṃ kiṃ labhasī" means: "Which year and which season did you obtain at the time of your upasampadā, and in which did you receive your upasampadā?"
“Tvaṃ kiṃ labhasī” (ngươi nhận được gì) có nghĩa là: “Ngươi đã nhận được năm nào, mùa nào vào lúc thọ giới? Ngươi đã thọ giới vào năm nào?”
Vassanti vassānautu, idañca saṃvaccharācikkhaṇaṃ vinā vuttampi na viññāyatīti iminā utuācikkhaṇeneva sāsanavassesu vā kaliyugavassādīsu vā sahassime vā satime vā asukautuṃ labhāmīti dassitanti daṭṭhabbaṃ.
" Vassaṃ" means the rainy season. This, even if stated without mentioning the year, is not understood. Therefore, it should be understood that by this mention of the season, it is indicated that one obtained such-and-such a season in the years of the Dispensation or in the Kaliyuga years, whether in the thousandth or hundredth year.
“Vassaṃ” (mùa mưa) là mùa mưa. Điều này, mặc dù được nói mà không chỉ ra năm, nhưng vẫn được hiểu. Vì vậy, cần hiểu rằng điều này được chỉ ra bằng cách nói về mùa, cho thấy “tôi đã nhận được mùa này” trong các năm giáo pháp (sāsanavassa) hoặc các năm Kaliyuga và những năm khác, dù là năm thứ một ngàn hay năm thứ một trăm.
Chāyāti idaṃ pāḷiyaṃ āgatapaṭipāṭiṃ sandhāya vuttaṃ, vattabbakammato pana kaliyugavassādīsu sabbadesapasiddhesu asukavasse asukautumhi asukamāse asukakaṇhe vā sukke vā pakkhe asuke tithivāravisesayutte pubbaṇhādidivasabhāge ettake chāyāpamāṇe, nāḍikāpamāṇe vā mayā upasampadā laddhāti vadeyyāsīti evaṃ ācikkhitabbaṃ.
The word " chāyā" is stated with reference to the order found in the Pāḷi. However, in terms of what should be said, one should state: "My upasampadā was received in such-and-such a year, in such-and-such a season, in such-and-such a month, in the dark or bright fortnight, on such-and-such a special tithi and vāra, in the forenoon or other part of the day, with such-and-such a shadow measurement or such-and-such a nāḍikā measurement," this is how it should be explained.
Lời nói “chāyā” (bóng) này được nói ra dựa trên thứ tự xuất hiện trong Pāḷi. Tuy nhiên, theo thứ tự cần được nói, cần phải trình bày như sau: “Tôi đã thọ giới vào năm*, vào mùa*, vào tháng*, vào nửa tháng tối (kaṇha) hoặc nửa tháng sáng (sukka)*, vào ngày* có đặc điểm ngày và tuần*, vào phần ngày* như buổi sáng, với phép đo bóng* hoặc phép đo nāḍikā*.”
Idaṃ suṭṭhu uggahetvā āgantukehi vuḍḍhapaṭipāṭiṃ ñatvā paṭipajjāhīti vattabbaṃ.
This should be thoroughly learned, and one should be told to practice it after knowing the seniority sequence from visiting bhikkhus.
Điều này cần được học kỹ lưỡng và nói với các vị khách (āgantuka) rằng: “Hãy hành trì sau khi biết thứ tự của các vị trưởng lão.”
Iti ettako kathāmaggo vimativinodaniyaṃ āgato.
Thus, this much of the discourse method is presented in the Vimativinodanī.
Như vậy, phần trình bày này đã được đề cập trong Vimativinodanī.
Vajirabuddhiṭīkānayo pana ekacco idheva saṅgahaṃ gato, ekacco asanniṭṭhānavinicchayattā saṃsayahetuko hoti, tasmā idha na gahitoti.
As for the method of the Vajirabuddhiṭīkā, some parts are included here, while others are doubtful due to inconclusive determinations, and therefore are not included here.
Tuy nhiên, phương pháp của Vajirabuddhiṭīkā, một phần đã được bao gồm ở đây, một phần khác gây nghi ngờ do không có quyết định cuối cùng, nên không được chấp nhận ở đây.
151. Evaṃ upasampadāvinicchayaṃ kathetvā idāni nissayavinicchayaṃ kathetuṃ ‘‘nissayoti ettha panā’’tiādimāha.
Having thus explained the determination of upasampadā, the author now states " nissayoti ettha panā" and so on, to explain the determination of nissaya.
Sau khi trình bày quyết định về thọ giới (upasampadāvinicchaya) như vậy, bây giờ để trình bày quyết định về nương tựa (nissayavinicchaya), (Luận sư) nói “nissayoti ettha panā” (về sự nương tựa ở đây).
Tattha nissayanaṃ nissayo, sevanaṃ bhajanantyattho.
In that context, nissayanaṃ is nissayo, meaning serving or frequenting.
Ở đó, nissayanaṃ (sự nương tựa) là nissayo (sự nương tựa), có nghĩa là sự phục vụ, sự giao du.
Nipubbasi sevāyanti dhātu bhāvasādhano, na ‘‘nissāya naṃ vasatīti nissayo’’ti idha viya avuttakammasādhano.
The root "si" with the prefix "ni" in the sense of serving, is in the bhāvasādhana, not in the avuttakammasādhana as in "nissāya naṃ vasatīti nissayo" here.
Gốc từ “si” với tiền tố “ni” có nghĩa là phục vụ (sevāyaṃ), là một danh từ hành động (bhāvasādhano), chứ không phải là một danh từ đối tượng (avuttakammasādhano) như trong câu “nissāya naṃ vasatīti nissayo” (nương tựa vào người đó mà sống, đó là nissaya).
Tattha hi sevitabbo puggalo labbhati, idha pana sevanakiriyāti.
For in that example, a person to be served is obtained, but here it is the act of serving.
Ở đó, (trong ví dụ trên) một người đáng được phục vụ được nhận biết, còn ở đây, (trong ngữ cảnh này) là hành động phục vụ.
Idāni taṃ nissayaṃ pucchāpubbaṅgamāya vissajjanāya vitthārato ṭhapetuṃ ‘‘kena dātabbo’’tiādimāha.
Now, to set forth that nissaya in detail through an explanation preceded by questions, the author states " kena dātabbo" and so on.
Bây giờ, để trình bày rộng rãi sự nương tựa (nissaya) đó bằng cách trả lời sau khi hỏi, (Luận sư) nói “kena dātabbo” (do ai nên được ban cho) và những điều tương tự.
Tattha kena dātabbo, kena na dātabboti nissayadāyakaṃ kattāraṃ pucchati, kassa dātabbo, kassa na dātabboti nissayapaṭiggāhakaṃ sampadānaṃ, kathaṃ gahito hoti, kathaṃ paṭippassambhatīti kāraṇaṃ, nissāya kena vasitabbaṃ, kena na vasitabbanti nissayapaṭipannakaṃ.
In that, " kena dātabbo, kena na dātabbo" questions the agent, the giver of nissaya; " kassa dātabbo, kassa na dātabbo" questions the recipient, the receiver of nissaya; " kathaṃ gahito hoti, kathaṃ paṭippassambhatī" questions the reason; and " nissāya kena vasitabbaṃ, kena na vasitabba" questions the one who practices nissaya.
Ở đó, “kena dātabbo, kena na dātabbo” (do ai nên được ban cho, do ai không nên được ban cho) hỏi về chủ thể ban sự nương tựa; “kassa dātabbo, kassa na dātabbo” (cho ai nên được ban cho, cho ai không nên được ban cho) hỏi về đối tượng nhận sự nương tựa; “kathaṃ gahito hoti, kathaṃ paṭippassambhatī” (nhận được như thế nào, chấm dứt như thế nào) hỏi về lý do; “nissāya kena vasitabbaṃ, kena na vasitabbaṃ” (do ai nên nương tựa mà sống, do ai không nên nương tựa mà sống) hỏi về người hành trì sự nương tựa.
Tato pucchānukkamena vissajjetuṃ ‘‘tattha’’tyādimāha.
Then, to answer in the order of the questions, the author states " tattha" and so on.
Sau đó, để trả lời theo thứ tự câu hỏi, (Luận sư) nói “tattha” (ở đó) và những điều tương tự.
Na kevalaṃ ettheva, atha kho nissayamuccanaṅgepi ‘‘byattenā’’ti āgato.
Not only here, but also in the section on being free from nissaya, it is stated as ‘‘byattena’’.
Không chỉ ở đây, mà ngay cả trong các yếu tố để giải thoát khỏi sự nương tựa (nissayamuccanaṅge), từ “byattena” (do người có khả năng) cũng xuất hiện.
Tattha ettha ca ko visesoti āha ‘‘ettha ca ‘byatto’ti iminā parisupaṭṭhāpako bahussuto veditabbo’’ti.
As to what the difference is between that and this, it is said: ‘‘Here, by this word ‘byatto’, one who serves the assembly and is learned should be understood.’’
Vậy có gì khác biệt giữa hai nơi này? (Luận sư) nói: “Ở đây, từ ‘byatto’ (người có khả năng) có nghĩa là người phục vụ hội chúng (parisupaṭṭhāpako) và người học rộng (bahussuto) cần được hiểu.”
Idāni parisupaṭṭhāpakalakkhaṇaṃ dassetuṃ ‘‘parisupaṭṭhāpakena hī’’tiādimāha.
Now, in order to show the characteristic of one who serves the assembly, it states ‘‘For by one who serves the assembly…’’ and so on.
Bây giờ, để chỉ ra đặc điểm của người phục vụ hội chúng (parisupaṭṭhāpaka), (Luận sư) nói “parisupaṭṭhāpakena hī” (vì người phục vụ hội chúng) và những điều tương tự.
Tattha abhivinayeti sakale vinayapiṭake.
Therein, abhivinaye means in the entire Vinaya Piṭaka.
Ở đó, “abhivinaye” (trong Vinaya) có nghĩa là trong toàn bộ Tạng Luật (Vinayapiṭaka).
Vinetunti sikkhāpetuṃ.
Vinetuṃ means to train.
“Vinetuṃ” (để huấn luyện) có nghĩa là để dạy dỗ.
Dve vibhaṅgā paguṇā vācuggatā kātabbāti idaṃ paripucchāvasena uggaṇhanaṃ sandhāya vuttanti vadanti.
They say that this statement, ‘‘the two Vibhaṅgas should be made fluent and committed to memory,’’ refers to learning by way of questioning.
Họ nói rằng lời này “dve vibhaṅgā paguṇā vācuggatā kātabbā” (hai bộ Vibhaṅga cần được học thuộc lòng và nằm lòng) được nói ra để ám chỉ việc học hỏi thông qua việc hỏi đi hỏi lại.
Ekassa pamuṭṭhaṃ, itaresaṃ paguṇaṃ bhaveyyāti āha ‘‘tīhi janehi saddhiṃ parivattanakkhamā kātabbā’’ti.
Lest one forgets, and the others remember, it is said: ‘‘they should be made capable of recitation with three persons.’’
Để một người có thể quên, nhưng những người khác thì nhớ, (Luận sư) nói: “tīhi janehi saddhiṃ parivattanakkhamā kātabbā” (cần phải có khả năng lặp lại cùng với ba người).
Abhidhammeti nāmarūpaparicchede.
Abhidhamme means in the discernment of nāma-rūpa.
“Abhidhamme” (trong Abhidhamma) có nghĩa là trong việc phân tích danh và sắc (nāmarūpaparicchede).
Heṭṭhimā vā tayo vaggāti mahāvaggato heṭṭhā sagāthāvaggo nidānavaggo khandhavaggoti ime tayo vaggā.
Or the three lower sections means the Sagāthā Vagga, Nidāna Vagga, and Khandha Vagga, these three sections below the Mahā Vagga.
“Heṭṭhimā vā tayo vaggā” (hoặc ba phẩm dưới) là ba phẩm này: Sagāthāvagga, Nidānavagga, và Khandhavagga, nằm dưới Mahāvagga.
‘‘Dhammapadampi saha vatthunā uggahetuṃ vaṭṭatī’’ti mahāpaccariyaṃ vuttattā jātakabhāṇakena sāṭṭhakathaṃ jātakaṃ uggahetvāpi dhammapadaṃ saha vatthunā uggahetabbameva.
Since it is stated in the Mahāpaccariya that ‘‘it is proper to learn the Dhammapada along with its stories,’’ even if a Jātaka reciter has learned the Jātaka with its commentary, the Dhammapada should still be learned along with its stories.
Vì trong Mahāpaccariya đã nói rằng “cũng nên học Dhammapada cùng với các câu chuyện”, nên một vị Jātakabhāṇaka (người tụng niệm các câu chuyện Jātaka), mặc dù đã học Jātaka cùng với chú giải, cũng nên học Dhammapada cùng với các câu chuyện.
Pañcahi bhikkhave aṅgehi samannāgatenātiādīsu na sāmaṇero upaṭṭhāpetabboti upajjhāyena hutvā sāmaṇero na upaṭṭhāpetabbo.
In passages such as ‘‘Bhikkhus, by one endowed with five qualities…’’, ‘‘a novice should not be made to attend’’ means that a preceptor should not cause a novice to attend upon him.
Trong “Pañcahi bhikkhave aṅgehi samannāgatenā” (này các Tỳ-khưu, với năm yếu tố) và những điều tương tự, “na sāmaṇero upaṭṭhāpetabbo” (không nên nhận một Sāmaṇera làm đệ tử) có nghĩa là một vị Upajjhāya không nên nhận một Sāmaṇera làm đệ tử.
Asekkhena sīlakkhandhenāti asekkhassa sīlakkhandhopi asekkho sīlakkhandho nāma.
Asekkhena sīlakkhandhena means that the aggregate of morality of one who is beyond training is also called the aggregate of morality beyond training.
“Asekkhena sīlakkhandhenā” (với uẩn giới vô học) có nghĩa là uẩn giới của một vị vô học cũng được gọi là uẩn giới vô học.
Asekkhassa ayanti hi asekkho, sīlakkhandho.
For this belongs to one who is beyond training, hence it is beyond training, the aggregate of morality.
Vì điều này là của một vị vô học, nên đó là vô học, là uẩn giới.
Evaṃ sabbattha.
This applies everywhere.
Cũng vậy ở khắp mọi nơi.
Evañca katvā vimuttiñāṇadassanasaṅkhātassa paccavekkhaṇañāṇassapi vasena apekkhitvā uppannā ayaṃ kathā.
And having done so, this discourse arose by considering the knowledge of review, which is called the knowledge and vision of liberation.
Và khi đã làm như vậy, bài giảng này đã phát sinh sau khi xem xét cả tri kiến quán xét (paccavekkhaṇañāṇa), tức là giải thoát tri kiến (vimuttiñāṇadassana).
Asekkhasīlanti ca na aggaphalasīlameva adhippetaṃ, atha kho yaṃ kiñci asekkhasantāne pavattasīlaṃ lokiyalokuttaramissakassa sīlassa idhādhippetattā.
And asekkhasīla does not mean only the morality of the highest fruit, but rather any morality that occurs in the continuum of one beyond training, because here morality mixed with mundane and supramundane is intended.
Và “asekkhasīlaṃ” (giới vô học) không chỉ ám chỉ giới của quả tối thượng (aggaphalasīla), mà còn là bất kỳ giới nào tồn tại trong dòng tâm thức vô học, vì giới pha trộn giữa thế gian và xuất thế gian được ám chỉ ở đây.
Samādhikkhandhādīsupi vimuttikkhandhapariyosānesu ayameva nayo, tasmā yathā sīlasamādhipaññākkhandhā lokiyamissakā kathitā, evaṃ vimuttikkhandhopīti tadaṅgavimuttiādayopi veditabbā, na paṭippassaddhivimutti eva.
The same method applies to the aggregates of concentration and so on, up to the aggregate of liberation; therefore, just as the aggregates of morality, concentration, and wisdom are described as mixed with the mundane, so too is the aggregate of liberation. Thus, liberation by way of suppression and so on should also be understood, not only liberation by way of tranquilization.
Trong uẩn định (samādhikkhandha) và những điều tương tự cho đến cuối uẩn giải thoát (vimuttikkhandha), cũng theo cách này. Do đó, giống như uẩn giới, uẩn định, uẩn tuệ được nói là pha trộn với thế gian, thì uẩn giải thoát cũng vậy. Vì vậy, cần hiểu cả giải thoát từng phần (tadaṅgavimutti) và những điều tương tự, chứ không chỉ giải thoát bằng cách đoạn trừ (paṭippassaddhivimutti).
Vimuttiñāṇadassanaṃ pana lokiyameva.
However, the knowledge and vision of liberation is purely mundane.
Tuy nhiên, giải thoát tri kiến (vimuttiñāṇadassana) chỉ là thế gian (lokiya) mà thôi.
Teneva saṃyuttanikāyaṭṭhakathāyaṃ (saṃ.ni. aṭṭha. 1.1.135) vuttaṃ ‘‘purimehi catūhi padehi lokiyalokuttarasīlasamādhipaññāvimuttiyo kathitā, vimuttiñāṇadassanaṃ paccavekkhaṇañāṇaṃ hoti, taṃ lokiyamevā’’ti.
For this reason, it is stated in the Saṃyutta Nikāya Commentary: ‘‘By the former four terms, mundane and supramundane morality, concentration, wisdom, and liberation are taught. The knowledge and vision of liberation is the knowledge of review, and that is purely mundane.’’
Chính vì vậy, trong chú giải Tương Ưng Bộ (Saṃyuttanikāyaṭṭhakathā) đã nói: “Bốn từ trước đã nói về giới, định, tuệ, giải thoát thế gian và xuất thế gian. Giải thoát tri kiến là tri kiến quán xét, và điều đó chỉ là thế gian mà thôi.”
Assaddhotiādīsu tīsu vatthūsu saddhā etassa natthīti assaddho.
In Assaddho and so on, this person has no faith in the three objects (Buddha, Dhamma, Saṅgha), therefore he is assaddho (faithless).
Trong các từ như assaddho (không có đức tin), đức tin không có ở người này vào ba đối tượng (Phật, Pháp, Tăng). Do đó, người này được gọi là assaddho.
Natthi etassa hirīti ahiriko, akusalasamāpattiyā ajigucchamānassetaṃ adhivacanaṃ.
This person has no shame, therefore he is ahiriko (shameless); this is a designation for one who is not disgusted by falling into unwholesomeness.
Người này không có lòng hổ thẹn (hirī), nên gọi là ahiriko (không hổ thẹn). Đây là tên gọi của người không ghê tởm việc rơi vào ác nghiệp (akusala).
Na ottappatīti anottappī, akusalasamāpattiyā na bhāyatīti vuttaṃ hoti.
He does not fear, therefore he is anottappī (fearless of blame); it means he is not afraid of falling into unwholesomeness.
Người này không sợ hãi (na ottappati), nên gọi là anottappī (không sợ hãi). Điều này có nghĩa là người đó không sợ hãi việc rơi vào ác nghiệp.
Kucchitaṃ sīdatīti kusīto, hīnavīriyassetaṃ adhivacanaṃ.
He sinks miserably, therefore he is kusīto (lazy); this is a designation for one with weak energy.
Người này chìm đắm một cách đáng chê trách (kucchitaṃ sīdati), nên gọi là kusīto (biếng nhác). Đây là tên gọi của người có tinh tấn yếu kém.
Āraddhaṃ vīriyaṃ etassāti āraddhavīriyo, sammappadhānayuttassetaṃ adhivacanaṃ.
His energy is aroused, therefore he is āraddhavīriyo (of aroused energy); this is a designation for one engaged in right effort.
Người này đã phát khởi tinh tấn (āraddhaṃ vīriyaṃ etassa), nên gọi là āraddhavīriyo (người đã phát khởi tinh tấn). Đây là tên gọi của người gắn liền với chánh tinh tấn (sammappadhāna).
Muṭṭhā sati etassāti muṭṭhassatī, naṭṭhassatīti vuttaṃ hoti.
His mindfulness is lost, therefore he is muṭṭhassatī (of lost mindfulness); it means his mindfulness is destroyed.
Người này có niệm bị quên lãng (muṭṭhā sati etassa), nên gọi là muṭṭhassatī (thất niệm). Điều này có nghĩa là người có niệm đã mất.
Upaṭṭhitā sati etassāti upaṭṭhitassatī, niccaṃ ārammaṇābhimukhapavattasatissetaṃ adhivacanaṃ.
His mindfulness is established, therefore he is upaṭṭhitassatī (of established mindfulness); this is a designation for one whose mindfulness constantly proceeds towards the object.
Người này có niệm được an lập (upaṭṭhitā sati etassa), nên gọi là upaṭṭhitassatī (chánh niệm được an lập). Đây là tên gọi của người có niệm luôn hướng về đối tượng.
Adhisīle sīlavipanno ca ajjhācāre ācāravipanno ca āpajjitvā avuṭṭhito adhippeto.
One who has fallen into transgressions of higher morality (adhisīla) and higher conduct (ajjhācāra) and has not risen from them is intended.
Người đã phạm giới và không thoát khỏi sự vi phạm trong giới hạnh tối thượng (adhisīla) và trong phép tắc tối thượng (ajjhācāra) được hiểu là người có ý định như vậy.
Sassatucchedasaṅkhātaṃ antaṃ gaṇhāti, gāhayatīti vā antaggāhikā, micchādiṭṭhi.
It grasps or causes to grasp the extreme, which is eternalism or annihilationism, hence antaggāhikā (grasping extremes), which is wrong view.
Antaggāhikā (chấp thủ cực đoan) là tà kiến chấp thủ cực đoan về thường kiến (sassata) và đoạn kiến (uccheda).
Purimāni dve padānīti ‘‘na paṭibalo hoti antevāsiṃ vā saddhivihāriṃ vā gilānaṃ upaṭṭhātuṃ vā upaṭṭhāpetuṃ vā, anabhirataṃ vūpakāsetuṃ vā vūpakāsāpetuṃ vā’’ti imāni dve padāni.
The two former terms are ‘‘he is not capable of attending to or causing to attend to a sick pupil or fellow-monk, nor of taking away or causing to take away one who is discontented.’’
Purimāni dve padāni (hai từ đầu tiên) là hai từ này: “không có khả năng chăm sóc hay sai người khác chăm sóc đệ tử hay đồng phạm hạnh bị bệnh, không có khả năng tự mình hay sai người khác an ủi đệ tử không vui”.
Abhi visiṭṭho uttamo samācāro abhisamācāro, abhisamācārova ābhisamācārikoti ca sikkhitabbato sikkhāti ca ābhisamācārikasikkhā.
Abhisamācāra is excellent and supreme conduct; and since abhisamācāra itself is ābhisamācārika, and it is to be trained in, it is ābhisamācārikasikkhā.
Hành vi tốt đẹp, thù thắng, tối thượng là abhisamācāra. Abhisamācāra chính là ābhisamācārika. Giới luật (sikkhā) được học tập (sikkhitabba) được gọi là ābhisamācārikasikkhā.
Abhisamācāraṃ vā ārabbha paññattā sikkhā ābhisamācārikasikkhā, khandhakavattapariyāpannasikkhāyetaṃ adhivacanaṃ.
Or, the training laid down concerning excellent conduct is ābhisamācārikasikkhā; this is a designation for the training included in the Khandhaka Vatta.
Hoặc giới luật được chế định dựa trên abhisamācāra được gọi là ābhisamācārikasikkhā. Đây là tên gọi của giới luật thuộc về Khandhaka-vatta.
Maggabrahmacariyassa ādibhūtāti ādibrahmacariyakā, ubhatovibhaṅgapariyāpannasikkhāyetaṃ adhivacanaṃ.
"Being the beginning of the noble practice (brahmacariya) of the path (magga)" is ādibrahmacariyakā. This is a designation for the training (sikkhā) included in both Vibhaṅgas.
Là khởi đầu của phạm hạnh Đạo (maggabrahmacariya), nên gọi là ādibrahmacariyaka. Đây là tên gọi của giới luật thuộc về cả hai phần Vibhaṅga.
Teneva ‘‘ubhatovibhaṅgapariyāpannaṃ vā ādibrahmacariyakaṃ, khandhakavattapariyāpannaṃ ābhisamācārika’’nti visuddhimagge (visuddhi. 1.11) vuttaṃ, tasmā sekkhapaṇṇattiyanti ettha sikkhitabbato sekkhā, bhagavatā paññattattā paṇṇatti, sabbāpi ubhatovibhaṅgapariyāpannā sikkhāpadapaṇṇatti ‘‘sekkhapaṇṇattī’’ti vuttāti gahetabbaṃ.
Therefore, it is stated in the Visuddhimagga: "What is included in both Vibhaṅgas is ādibrahmacariya; what is included in the Khandhaka duties is ābhisamācārika." Thus, in the phrase sekkhapaṇṇattiya, sekkhā means those to be trained, and paṇṇatti means what is laid down by the Blessed One. It should be understood that all the training precepts included in both Vibhaṅgas are called "sekkhapaṇṇatti."
Chính vì thế, trong Visuddhimagga cũng có nói: “Giới luật thuộc về cả hai phần Vibhaṅga là ādibrahmacariyaka, giới luật thuộc về Khandhaka-vatta là ābhisamācārika”. Do đó, trong từ sekkhapaṇṇattiyaṃ (trong giới luật của bậc Hữu học) này, sekkha (Hữu học) là do cần phải học tập (sikkhitabba), paṇṇatti (chế định) là do được Đức Phật chế định. Tất cả các giới luật thuộc về cả hai phần Vibhaṅga đều được gọi là “sekkhapaṇṇatti” (giới luật của bậc Hữu học) – cần phải hiểu như vậy.
Teneva gaṇṭhipadepi vuttaṃ ‘‘sekkhapaṇṇattiyanti pārājikamādiṃ katvā sikkhitabbasikkhāpadapaññattiya’’nti.
For this very reason, it is also stated in the Gaṇṭhipada: " Sekkhapaṇṇattiya means the laying down of training precepts, beginning with the pārājika, that are to be trained in."
Cũng chính vì thế, trong Gaṇṭhipada cũng có nói: “ Sekkhapaṇṇattiyaṃ là giới luật cần phải học tập, bắt đầu từ Pārājika”.
Sesamettha uttānatthamevāti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.84).
The rest here is of obvious meaning, as stated in the Sāratthadīpanī.
Phần còn lại ở đây chỉ có nghĩa rõ ràng, như đã nói trong Sāratthadīpanī.
Upajjhāyācariyakathāyaṃ na sāmaṇero upaṭṭhāpetabboti upajjhāyena hutvā na pabbājetabbo.
In the discussion of preceptors and teachers, na sāmaṇero upaṭṭhāpetabbo means that one should not ordain a novice while being an upajjhāya.
Trong câu chuyện về Upajjhāya và Acariya, na sāmaṇero upaṭṭhāpetabbo (không được cho Sa-di thọ giới) có nghĩa là không được xuất gia cho Sa-di khi đã là Upajjhāya.
Asekkhassa ayanti asekkho, lokiyalokuttaro sīlakkhandho.
This is of an asekkha (one beyond training), referring to the mundane and supramundane aggregate of virtue (sīlakkhandha).
Asekkho (Vô học) là của bậc Vô học (Asekkhassa ayaṃ). Đó là nhóm giới (sīlakkhandha) thuộc thế gian và xuất thế gian.
Antaggāhikāyāti sassatucchedakoṭṭhāsaggāhikāya.
Antaggāhikāyā means taking hold of the extremes of eternalism and annihilationism.
Antaggāhikāyā (chấp thủ cực đoan) là chấp thủ phần cực đoan về thường kiến và đoạn kiến.
Pacchimāni dveti appassuto hoti, duppañño hotīti imāni dve aṅgāni.
The last two are: he is unlearned, he is unwise—these two factors.
Pacchimāni dve (hai điều cuối cùng) là hai chi phần này: ít nghe biết và kém trí tuệ.
Pacchimāni tīṇīti na paṭibalo uppannaṃ kukkuccaṃ dhammato vinodetuṃ, āpattiṃ na jānāti, āpattivuṭṭhānaṃ na jānātīti imāni tīṇi.
The last three are: he is unable to dispel arisen remorse according to the Dhamma, he does not know an offense, he does not know the recovery from an offense—these three.
Pacchimāni tīṇi (ba điều cuối cùng) là ba điều này: không có khả năng loại bỏ sự hối hận (kukkucca) đã phát sinh theo Pháp, không biết tội (āpatti), và không biết cách thoát tội (āpattivuṭṭhāna).
Kukkuccassa hi pāḷiaṭṭhakathānayasaṅkhātadhammato vinodetuṃ appaṭibalatā nāma abyattattā eva hotīti sāpi āpattiaṅgameva vuttā.
Indeed, the inability to dispel remorse according to the Dhamma, which encompasses the Pāḷi and Aṭṭhakathā methods, arises from being unskilled. Thus, this too is stated as a factor of offense.
Thật vậy, việc không có khả năng loại bỏ sự hối hận theo Pháp, tức là theo cách của Pāḷi và Aṭṭhakathā, chỉ xảy ra do sự thiếu hiểu biết. Do đó, điều đó cũng được xem là một chi phần của tội.
Abhi visiṭṭho uttamo samācāro abhisamācāro, vattappaṭipattisīlaṃ, taṃ ārabbha paññattā khandhakasikkhāpadasaṅkhātā sikkhā ābhisamācārikā.
An excellent, supreme conduct is abhisamācāra, which is the practice of duties and observances (vatta-paṭipatti-sīla). The training (sikkhā), which consists of the Khandhaka precepts, laid down concerning this, is ābhisamācārikā.
Hành vi tốt đẹp, thù thắng, tối thượng là abhisamācāra, tức là giới hạnh thực hành các bổn phận. Giới luật được chế định dựa trên đó, tức là giới luật thuộc Khandhaka, được gọi là ābhisamācārikā.
Sikkhāpadampi hi tadatthaparipūraṇatthikehi uggahaṇādivasena sikkhitabbato sikkhāti vuccati.
Even a training precept is called sikkhā because it is to be learned through various means, such as memorization, by those who desire its fulfillment.
Thật vậy, giới luật cũng được gọi là sikkhā (sự học tập) vì nó phải được học tập thông qua việc thọ trì và các phương pháp khác bởi những người mong muốn hoàn thành mục đích của nó.
Maggabrahmacariyassa ādibhūtā kāraṇabhūtā ādibrahmacariyakā, ubhatovibhaṅgapariyāpannasikkhāpadaṃ.
Being the beginning, the cause, of the noble practice (brahmacariya) of the path (magga) is ādibrahmacariyakā, which is a training precept included in both Vibhaṅgas.
Là khởi đầu, là nguyên nhân của phạm hạnh Đạo (maggabrahmacariya), nên gọi là ādibrahmacariyakā. Đó là giới luật thuộc về cả hai phần Vibhaṅga.
Tenevettha visuddhimaggepi (visuddhi. 1.11) ‘‘ubhatovibhaṅgapariyāpannaṃ sikkhāpadaṃ ādibrahmacariyakaṃ, khandhakavattapariyāpannaṃ ābhisamācārika’’nti vuttaṃ, tasmā sekkhapaṇṇattiyanti ettha sikkhitabbato sekkhā, bhagavatāva paññattattā paññatti.
For this very reason, it is also stated in the Visuddhimagga: "A training precept included in both Vibhaṅgas is ādibrahmacariya; one included in the Khandhaka duties is ābhisamācārika." Therefore, in the phrase sekkhapaṇṇattiya, sekkhā means those to be trained, and paññatti means what is laid down by the Blessed One Himself.
Chính vì thế, trong Visuddhimagga cũng có nói: “Giới luật thuộc về cả hai phần Vibhaṅga là ādibrahmacariyaka, giới luật thuộc về Khandhaka-vatta là ābhisamācārika”. Do đó, trong từ sekkhapaṇṇattiyaṃ (trong giới luật của bậc Hữu học) này, sekkha (Hữu học) là do cần phải học tập (sikkhitabba), paṇṇatti (chế định) là do chính Đức Phật chế định.
Sabbāpi ubhatovibhaṅgapariyāpannā sikkhāpadapaṇṇatti ‘‘sekkhapaṇṇattī’’ti vuttāti gahetabbaṃ.
It should be understood that all the training precepts included in both Vibhaṅgas are called "sekkhapaṇṇatti."
Tất cả các giới luật thuộc về cả hai phần Vibhaṅga đều được gọi là “sekkhapaṇṇatti” (giới luật của bậc Hữu học) – cần phải hiểu như vậy.
Nāmarūpaparicchedeti ettha kusalattikādīhi vuttaṃ jātibhūmipuggalasampayogavatthārammaṇakammadvāralakkhaṇarasādibhedehi vedanākkhandhādicatubbidhaṃ sanibbānaṃ nāmaṃ, bhūtopādāyabhedaṃ rūpañca paricchinditvā jānanapaññā, tappakāsako ca gantho nāmarūpaparicchedo nāma.
In nāmarūpaparicchede, this refers to the wisdom that discerns and knows nāma (name), which is of four kinds, such as the aggregate of feeling (vedanākkhandha), including Nibbāna, as explained by the triplet of wholesome states (kusalattika) and by distinctions such as birth, plane, person, conjunction, basis, object, kamma, door, characteristic, and flavor; and rūpa (form), which is divided into fundamental and derivative matter (bhūtopādāyabheda). It also refers to the text that elucidates this wisdom, called Nāmarūpapariccheda.
Trong từ nāmarūpaparicchede (trong sự phân biệt danh và sắc) này, nāma (danh) là bốn loại uẩn, bắt đầu từ Thọ uẩn, cùng với Nibbāna, được nói đến bởi các bộ ba thiện v.v. và các phân loại khác như chủng loại, cảnh giới, cá nhân, sự kết hợp, đối tượng, nghiệp, cửa, đặc tính, vị v.v. Rūpa (sắc) là sự phân loại giữa đại chủng và sở y sắc. Trí tuệ biết phân biệt danh và sắc, và luận thư giải thích trí tuệ đó, được gọi là nāmarūpaparicchedo.
Iminā abhidhammatthakusalena bhavitabbanti dasseti.
By this, it shows that one should be skilled in the meaning of Abhidhamma.
Điều này chỉ ra rằng người đó phải là người khéo léo trong ý nghĩa của Abhidhamma.
Sikkhāpetunti uggaṇhāpetunti vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.84) vuttaṃ.
Sikkhāpetuṃ means to cause to learn, as stated in the Vimativinodanī.
Sikkhāpetuṃ (dạy) có nghĩa là dạy cho học (uggaṇhāpetuṃ), như đã nói trong Vimativinodanī.
153. Āyasmato nissāya vacchāmīti ettha āyasmatoti upayogatthe sāmivacanaṃ, āyasmantaṃ nissāya vasissāmīti attho.
In āyasmato nissāya vacchāmi, āyasmato is the genitive case used in the sense of the accusative; the meaning is "I will dwell relying on the venerable one."
153. Trong câu āyasmato nissāya vacchāmī (con sẽ nương tựa vào Tôn giả mà ở), từ āyasmato là cách sở hữu cách (sāmivacana) dùng với nghĩa đối cách (upayogattha), có nghĩa là “con sẽ nương tựa vào Tôn giả mà ở”.
Yaṃ pana vuttaṃ samantapāsādikāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 76) ‘‘byatto…pe… vuttalakkhaṇoyevā’’ti, taṃ parisūpaṭṭhākabahussutaṃ sandhāya vadati.
What is stated in the Samantapāsādikā, "He is competent...pe...of the aforementioned characteristics," refers to one who is learned and serves the assembly.
Điều đã nói trong Samantapāsādikā rằng “byatto…pe… vuttalakkhaṇoyevā” (người thông hiểu… v.v… chỉ là người có đặc điểm như đã nói) là nói đến một vị Tỳ-khưu đa văn, có khả năng phục vụ chúng Tăng.
Pabbajjāupasampadadhammantevāsikehi pana…pe… tāva vattaṃ kātabbanti pabbajjācariyaupasampadācariyadhammācariyānaṃ etehi yathāvuttavattaṃ kātabbaṃ.
Pabbajjāupasampadadhammantevāsikehi pana...pe...tāva vattaṃ kātabbaṃ means that these novices, those who have received upasampadā, and Dhamma students should perform the duties as stated for their pabbajjā teacher, upasampadā teacher, and Dhamma teacher.
Pabbajjāupasampadadhammantevāsikehi pana…pe… tāva vattaṃ kātabbaṃ (nhưng các đệ tử xuất gia, thọ cụ túc giới và đệ tử pháp… v.v… phải thực hành bổn phận) có nghĩa là các đệ tử xuất gia, đệ tử thọ cụ túc giới và đệ tử pháp phải thực hành các bổn phận như đã nói đối với các Acariya của họ.
Tattha yena sikkhāpadāni dinnāni, ayaṃ pabbajjācariyo.
Among these, the one who gave the training precepts is to be known as the pabbajjā teacher.
Trong số đó, vị nào đã ban giới cho Sa-di thì vị đó là pabbajjācariyo (Acariya xuất gia).
Yena upasampadakammavācā vuttā, ayaṃ upasampadācariyo.
The one who recited the upasampadā kammavācā is to be known as the upasampadā teacher.
Vị nào đã đọc tụng Kammavācā thọ cụ túc giới thì vị đó là upasampadācariyo (Acariya thọ cụ túc giới).
Yo uddesaṃ vā paripucchaṃ vā deti, ayaṃ dhammācariyoti veditabbaṃ.
The one who gives either a summary (uddesa) or a detailed inquiry (paripuccha) is to be known as the Dhamma teacher.
Vị nào giảng dạy (uddesa) hay hỏi đáp (paripuccha) thì vị đó là dhammācariyo (Acariya pháp) – cần phải biết như vậy.
Sesamettha uttānatthameva.
The rest here is of obvious meaning.
Phần còn lại ở đây chỉ có nghĩa rõ ràng.
154. Nissayapaṭippassaddhikathāyaṃ disaṃ gatoti puna āgantukāmo, anāgantukāmo vā hutvā vāsatthāya kañci disaṃ gato.
In the discussion of the cessation of reliance (nissaya), disaṃ gato means having gone to some direction to dwell, whether intending to return or not intending to return.
154. Trong câu chuyện về sự chấm dứt Nissaya, disaṃ gato (đã đi đến một phương) có nghĩa là đã đi đến một phương nào đó để ở, hoặc với ý định trở lại, hoặc với ý định không trở lại.
Bhikkhussa sabhāgatanti pesalabhāvaṃ.
Bhikkhussa sabhāgata means the state of having agreeable conduct.
Bhikkhussa sabhāgataṃ (sự tương xứng của Tỳ-khưu) là phẩm chất đáng quý.
Oloketvāti upaparikkhitvā.
Oloketvā means having examined.
Oloketvā (sau khi nhìn) có nghĩa là sau khi xem xét kỹ lưỡng.
Vibbhante…pe… tattha gantabbanti ettha ‘‘sace kenaci karaṇīyena tadaheva gantuṃ asakkonto ‘katipāhena gamissāmī’ti gamane saussāho hoti, rakkhatī’’ti vadanti.
Regarding Vibbhante…pe… tattha gantabba, it is said: "If, due to some business, one is unable to go on that very day, but is eager to go, thinking 'I will go in a few days,' then the nissaya is preserved."
Trong câu vibbhante…pe… tattha gantabbaṃ (khi đã lạc lối… v.v… phải đi đến đó), người ta nói rằng: “Nếu vì một việc gì đó mà không thể đi đến đó ngay lập tức, nhưng có ý chí muốn đi với ý nghĩ ‘tôi sẽ đi trong vài ngày’, thì Nissaya vẫn được duy trì”.
Mā idha paṭikkamīti mā idha pavisi.
Mā idha paṭikkamī means do not enter here.
Mā idha paṭikkamī (chớ đến đây) có nghĩa là chớ vào đây.
Tatreva vasitabbanti tattheva nissayaṃ gahetvā vasitabbaṃ.
Tatreva vasitabba means one should reside there, having taken nissaya.
Tatreva vasitabbaṃ (phải ở lại đó) có nghĩa là phải ở lại đó sau khi thọ Nissaya.
Taṃyeva vihāraṃ…pe… vasituṃ vaṭṭatīti ettha upajjhāyena pariccattattā upajjhāyasamodhānaparihāro natthi, tasmā upajjhāyasamodhānagatassapi ācariyassa santike gahitanissayo na paṭippassambhati.
Regarding Taṃyeva vihāraṃ…pe… vasituṃ vaṭṭatī, since the Upajjhāya has relinquished it, there is no protection of the Upajjhāya's association; therefore, the nissaya taken from an ācariya, even if the Upajjhāya has associated, is not revoked.
Ở chỗ* nên ở tại tu viện đó…v.v… này, vì vị Upajjhāya đã từ bỏ nên không có sự bảo hộ của Upajjhāya hòa hợp. Do đó, Nissaya đã thọ nhận từ vị Acarīya, người đã hòa hợp với Upajjhāya, không được chấm dứt.
Ācariyamhā nissayapaṭippassaddhīsu ācariyo pakkanto vā hotīti ettha ‘‘pakkantoti disaṃ gato’’tiādinā upajjhāyassa pakkamane yo vinicchayo vutto, so tattha vuttanayeneva idhāpi sakkā viññātunti taṃ avatvā ‘‘koci ācariyo āpucchitvā pakkamatī’’tiādinā aññoyeva nayo āraddho.
Regarding Ācariyamhā nissayapaṭippassaddhīsu ācariyo pakkanto vā hotī, the determination concerning the Upajjhāya's departure, as stated there, could also be understood here in the same way. Therefore, without stating that, another method has been initiated with phrases like "koci ācariyo āpucchitvā pakkamatī" (some ācariya departs after asking leave).
Ở chỗ* trong việc chấm dứt Nissaya từ Ācariya, nếu Ācariya đã rời đi này, sự quyết định đã được nói về việc Upajjhāya rời đi, với cách diễn đạt “rời đi có nghĩa là đã đi đến một phương hướng”, thì điều đó có thể hiểu theo cách đã nói ở đó. Vì vậy, không nói điều đó, một phương pháp khác đã được bắt đầu với cách diễn đạt “một Ācariya nào đó sau khi xin phép thì rời đi”.
Ayañca nayo upajjhāyapakkamanepi veditabboyeva.
And this method should be understood also in the case of the Upajjhāya's departure.
Và phương pháp này cũng nên được hiểu trong trường hợp Upajjhāya rời đi.
Īdisesu hi ṭhānesu ekatthavuttalakkhaṇaṃ aññatthāpi daṭṭhabbaṃ.
Indeed, in such instances, a characteristic stated in one place should be seen in others as well.
Thật vậy, trong những trường hợp như thế này, một đặc điểm được nói ở một nơi cũng nên được thấy ở những nơi khác.
Sace dve leḍḍupāte atikkamitvā nivattati, paṭippassaddho hotīti ettha ettāvatā disāpakkanto nāma hotīti antevāsike anikkhittadhurepi nissayo paṭippassambhati.
Regarding Sace dve leḍḍupāte atikkamitvā nivattati, paṭippassaddho hotī, it means that by this much, one is called "departed to another direction," and thus the nissaya is revoked even if the duty has not been entrusted to the antevāsika.
Ở chỗ* Nếu vị ấy quay lại sau khi đã vượt qua hai tầm ném đất, thì Nissaya được chấm dứt này, chừng đó được gọi là đã rời đi một phương hướng, nên Nissaya được chấm dứt ngay cả khi trọng trách chưa được giao cho Antevāsika.
Ācariyupajjhāyā dve leḍḍupāte atikkamma aññasmiṃ vihāre vasantīti bahiupacārasīmāyaṃ antevāsikasaddhivihārikānaṃ vasanaṭṭhānato dve leḍḍupāte atikkamma aññasmiṃ senāsane vasanti, antoupacārasīmāyaṃ pana dve leḍḍupāte atikkamitvāpi vasato nissayo na paṭippassambhati.
Ācariyupajjhāyā dve leḍḍupāte atikkamma aññasmiṃ vihāre vasantī means that the ācariya and upajjhāya reside in another dwelling, having gone beyond two stone-throws from the dwelling place of the antevāsikasaddhivihārikas outside the upacāra boundary. However, within the upacāra boundary, even if one resides beyond two stone-throws, the nissaya is not revoked.
Các Ācariya và Upajjhāya ở trong một tu viện khác sau khi đã vượt qua hai tầm ném đất có nghĩa là họ ở trong một chỗ ở khác sau khi đã vượt qua hai tầm ném đất từ nơi ở của Antevāsika và Saddhivihārika, bên ngoài khu vực Upacāra-sīmā. Tuy nhiên, trong khu vực Upacāra-sīmā, Nissaya không được chấm dứt ngay cả khi vị ấy ở sau khi đã vượt qua hai tầm ném đất.
‘‘Sacepi ācariyo muñcitukāmova hutvā nissayapaṇāmanāya paṇāmetī’’tiādi sabbaṃ upajjhāyassa āṇattiyampi veditabbanti sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.83) vuttaṃ.
All of this, such as "even if the ācariya, wishing to release, dismisses by way of nissaya-dismissal," should be understood also in the case of the Upajjhāya's command, as stated in the Sāratthadīpanī.
Tất cả những điều như “Ngay cả khi Ācariya muốn từ bỏ và từ chối Nissaya” cũng nên được hiểu trong trường hợp Upajjhāya ra lệnh, như đã nói trong Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.83).
153. Sāhūti sādhu sundaraṃ.
153. Sāhū means good, excellent.
153. Sāhū có nghĩa là tốt, đẹp.
Lahūti agaru, subharatāti attho.
Lahū means not heavy, easy to support.
Lahū có nghĩa là không nặng, dễ nuôi dưỡng.
Opāyikanti upāyapaṭisaṃyuttaṃ, evaṃ paṭipajjanaṃ nittharaṇupāyoti attho.
Opāyika means connected with means, meaning that practicing in this way is a means to deliverance.
Opāyikaṃ có nghĩa là liên quan đến phương tiện, tức là việc thực hành như vậy là phương tiện để thoát ly.
Patirūpanti sāmīcikammamidanti attho.
Patirūpa means this is proper conduct.
Patirūpaṃ có nghĩa là đây là hành động thích hợp.
Pāsādikenāti pasādāvahena, kāyavacīpayogena sampādehīti attho.
Pāsādikenā means with inspiring conduct, meaning to accomplish it through bodily and verbal effort.
Pāsādikenā có nghĩa là với sự hoan hỷ, tức là hãy hoàn thành bằng sự nỗ lực của thân và khẩu.
Kāyenāti etadatthaviññāpakaṃ hatthamuddādiṃ dassento kāyena viññāpeti.
Kāyenā means one makes known with the body by showing hand gestures and so on, which indicate this meaning.
Kāyenā có nghĩa là vị ấy biểu thị bằng thân, bằng cách chỉ ra các cử chỉ tay v.v. để làm rõ ý nghĩa này.
‘‘Sādhū’’ti sampaṭicchanaṃ sandhāyāti upajjhāyena ‘‘sāhū’’tiādīsu vuttesu saddhivihārikassa ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchanavacanaṃ sandhāya ‘‘kāyena viññāpetī’’tiādi vuttanti adhippāyo.
‘‘Sādhū’’ti sampaṭicchanaṃ sandhāyā means the intention is that the phrase "kāyena viññāpetī" (makes known with the body) and so on was stated with reference to the saddhivihārika's word of acceptance "sādhu" when the Upajjhāya says "sāhū" and so on.
Sandhāya ‘‘Sādhū’’ti sampaṭicchanaṃ có ý nghĩa là lời nói “biểu thị bằng thân” v.v. được nói để chỉ lời chấp thuận “Sādhu” của Saddhivihārika khi Upajjhāya nói “Sāhū” v.v.
Āyācanadānamattenāti saddhivihārikassa paṭhamaṃ āyācanamattena, tato upajjhāyassa ca ‘‘sāhū’’tiādinā vacanamattenāti attho.
Āyācanadānamattenā means merely by the saddhivihārika's initial request, and then merely by the Upajjhāya's words such as "sāhū."
Āyācanadānamattenā có nghĩa là chỉ bằng lời thỉnh cầu ban đầu của Saddhivihārika, và sau đó chỉ bằng lời nói “Sāhū” v.v. của Upajjhāya.
Ācariyassa santike nissayaggahaṇe āyasmato nissāya vacchāmīti āyasmantaṃ nissāya vasissāmīti attho.
When taking nissaya from an ācariya, āyasmato nissāya vacchāmī means "I will reside dependent on the venerable one."
Khi thọ nhận Nissaya từ Ācariya, Āyasmato nissāya vacchāmī có nghĩa là “con sẽ ở nương tựa vào Tôn giả”.
154. Nissayapaṭippassaddhikathāyaṃ yo vā ekasambhogaparibhogo, tassa santike nissayo gahetabboti iminā lajjīsu eva nissayaggahaṇaṃ niyojeti alajjīsu paṭikkhittattā.
154. In the discourse on the revocation of nissaya, yo vā ekasambhogaparibhogo, tassa santike nissayo gahetabbo means that nissaya should be taken only from conscientious individuals, as it is prohibited for shameless ones.
154. Trong câu chuyện về sự chấm dứt Nissaya, với câu Nissaya nên được thọ nhận từ người có cùng sự thọ dụng và sinh hoạt, điều này chỉ định việc thọ nhận Nissaya chỉ từ những vị Tỳ-khưu có lòng hổ thẹn (Lajjī), vì nó bị cấm đối với những vị không có lòng hổ thẹn (Alajjī).
Ettha ca paribhogasaddena ekakammādiko saṃvāso gahito paccayaparibhogassa sambhogasaddena gahitattā.
Here, the term paribhoga refers to communal living, such as having the same kamma, because the enjoyment of requisites (paccayaparibhoga) is covered by the term sambhogasadda.
Ở đây, từ “paribhoga” được hiểu là sự sinh hoạt chung về hành động v.v., vì sự thọ dụng các vật dụng đã được hiểu bằng từ “sambhogasaddena”.
Etena ca sambhogasaṃvāsānaṃ alajjīhi saddhiṃ na kattabbataṃ dasseti.
By this, it shows that communal living and association should not be engaged in with shameless individuals.
Với điều này, vị ấy chỉ ra rằng không nên có sự thọ dụng chung và sinh hoạt chung với những vị Alajjī.
Parihāro natthīti āpattiparihāro natthi.
Parihāro natthī means there is no protection from an offense.
Parihāro natthi có nghĩa là không có sự bảo hộ khỏi tội lỗi (āpatti).
Tādisoti yattha nissayo gahitapubbo, yo ca ekasambhogaparibhogo, tādiso.
Tādiso means such a person from whom nissaya was previously taken, and who shares in the same communal enjoyment and use.
Tādiso có nghĩa là người mà Nissaya đã được thọ nhận trước đây, và người có cùng sự thọ dụng và sinh hoạt.
Tathā vuttanti ‘‘lahuṃ āgamissatī’’ti vuttañceti attho.
Tathā vutta means "it was said that he will come quickly."
Tathā vuttaṃ có nghĩa là “sẽ đến sớm”, tức là nếu được nói như vậy.
Cattāri pañca divasānīti idaṃ upalakkhaṇamattaṃ.
Cattāri pañca divasānī is merely an indication.
Cattāri pañca divasānī là một ví dụ minh họa.
Yadi ekāhadvīhena sabhāgatā paññāyati, ñātadivase gahetabbova.
If agreeable conduct is discerned in one or two days, it should be taken on the day it is known.
Nếu sự tương đồng được nhận ra trong một hoặc hai ngày, thì nên thọ nhận ngay trong ngày được biết.
Athāpi catupañcāhenapi na paññāyati, yattakehi divasehi paññāyati, tattakāni atikkāmetabbāni.
Even if it is not discerned in four or five days, one should let pass as many days as it takes for it to be discerned.
Nếu không nhận ra ngay cả sau bốn hoặc năm ngày, thì nên đợi cho đến khi nào nhận ra.
Sabhāgataṃ olokemīti pana leso na kātabbo.
But one should not make a pretext, saying, "I will look for a bhikkhu of similar standing."
Tuy nhiên, không nên dùng lý do “tôi đang xem xét sự tương đồng”.
Daharā suṇantīti ettha asutvāpi ‘‘āgamissati, kenaci antarāyena cirāyantī’’ti saññāya satipi labbhateva parihāro.
Here, regarding " young bhikkhus hear," even if one does not hear, but has the perception, "They will come; they are delayed by some obstacle," one still obtains exemption.
Ở chỗ* Daharā suṇantī này, ngay cả khi không nghe thấy, nếu có nhận thức rằng “vị ấy sẽ đến, có lẽ bị chậm trễ vì một trở ngại nào đó”, thì vẫn có thể nhận được sự bảo hộ.
Tenāha ‘‘idhevāhaṃ vasissāmīti pahiṇati, parihāro natthī’’ti.
Therefore, it is said, " If one sends word, 'I will reside right here,' there is no exemption."
Do đó, vị ấy nói “Nếu vị ấy gửi tin nhắn rằng ‘tôi sẽ ở lại đây’, thì không có sự bảo hộ”.
Ekadivasampi parihāro natthīti gamane nirussāhaṃ sandhāya vuttaṃ, saussāhassa pana senāsanapaṭisāmanādivasena katipāhe gatepi na doso.
The statement " There is no exemption even for one day" refers to one who is unenthusiastic about going; but for one who is enthusiastic, there is no fault even if a few days pass due to arranging lodgings and so forth.
Ekadivasampi parihāro natthi được nói để chỉ sự thiếu nhiệt tình trong việc đi lại; tuy nhiên, đối với người có nhiệt tình, không có lỗi lầm ngay cả khi vài ngày đã trôi qua do việc sắp xếp chỗ ở v.v.
Ācariyamhā nissayapaṭippassaddhiyaṃ vutto ‘‘koci ācariyo’’tiādiko nayo upajjhāyapakkamanādīsupi netvā tattha ca vutto idhāpi netvā yathārahaṃ yojetabbo.
The method stated concerning the cessation of nissaya from an ācariya, beginning with "some ācariya," should be applied appropriately by extending it to cases such as the upajjhāya's departure, and by extending what is stated there to this context.
Phương pháp “một Ācariya nào đó” v.v. đã được nói trong việc chấm dứt Nissaya từ Ācariya, cũng nên được áp dụng cho việc Upajjhāya rời đi v.v., và phương pháp đã được nói ở đó cũng nên được áp dụng ở đây một cách thích hợp.
Dve leḍḍupāte atikkamma aññasmiṃ vihāre vasantīti upacārasīmato bahi aññasmiṃ vihāre antevāsikādīnaṃ vasanaṭṭhānato dve leḍḍupāte atikkamitvā vasanti.
" Residing in another monastery beyond two stone-throws" means they reside in another monastery outside the upacāra boundary, beyond two stone-throws from the dwelling place of the antevāsikas and others.
Dve leḍḍupāte atikkamma aññasmiṃ vihāre vasantī có nghĩa là họ ở trong một tu viện khác bên ngoài Upacāra-sīmā, sau khi đã vượt qua hai tầm ném đất từ nơi ở của Antevāsika v.v.
Tena bahiupacārepi antevāsikādīnaṃ vasanaṭṭhānato dvinnaṃ leḍḍupātānaṃ antare āsanne padese vasati, nissayo na paṭippassambhatīti dasseti.
By this, it is shown that if one resides in a nearby place within two stone-throws from the dwelling place of the antevāsikas and others, even outside the upacāra, the nissaya does not cease.
Điều này chỉ ra rằng ngay cả bên ngoài Upacāra, nếu vị ấy ở trong một khu vực gần, trong khoảng cách hai tầm ném đất từ nơi ở của Antevāsika v.v., thì Nissaya không được chấm dứt.
Antoupacārasīmāyaṃ pana dve leḍḍupāte atikkamitvā vasato nissayo na paṭippassambhatevāti vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.83) vuttaṃ.
However, within the upacāra boundary, if one resides beyond two stone-throws, the nissaya certainly does not cease; this is stated in the Vimativinodanī.
Tuy nhiên, trong Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 2.83) đã nói rằng trong Upacāra-sīmā, Nissaya không được chấm dứt ngay cả khi vị ấy ở sau khi đã vượt qua hai tầm ném đất.