Paṇṇabhesajjakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, paṇṇāni bhesajjāni nimbapaṇṇaṃ kuṭajapaṇṇaṃ paṭolapaṇṇaṃ nattamālapaṇṇaṃ phaggavapaṇṇaṃ sulasipaṇṇaṃ kappāsapaṇṇaṃ, yāni vā panaññānipi atthi paṇṇāni bhesajjāni neva khādanīye khādanīyatthaṃ pharanti, na bhojanīye bhojanīyatthaṃ pharanti, tāni paṭiggahetvā yāvajīvaṃ pariharituṃ, sati paccaye paribhuñjituṃ, asati paccaye paribhuñjantassa āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 263) vacanato khādanīyabhojanīyatthaṃ apharantāni tānipi paṇṇāni paṭiggahetvā yāvajīvaṃ pariharituṃ, sati paccaye paribhuñjituṃ vaṭṭati.
In the discourse on leaf medicines, according to the statement ‘‘Monks, I allow leaf medicines: neem leaves, kuṭaja leaves, paṭola leaves, nattamāla leaves, phaggava leaves, sulasī leaves, cotton leaves, and whatever other leaf medicines there are that are not suitable as edibles for eating, nor as foods for consumption. These may be received and kept for life, to be consumed when there is a reason. If one consumes them when there is no reason, there is an offense of dukkaṭa’’, it is permissible to receive and keep such leaves that are not suitable as edibles or foods for life, to be consumed when there is a reason.
Trong Chuyện về Dược phẩm từ Lá cây, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép dùng các loại lá cây làm dược phẩm: lá nim, lá kutaja, lá paṭola, lá nattamāla, lá phaggava, lá tulasi, lá bông gòn. Hoặc bất kỳ loại lá cây dược phẩm nào khác không được dùng như thức ăn rắn hay thức ăn lỏng, thì sau khi thọ nhận, có thể giữ gìn suốt đời và thọ dụng khi có duyên. Nếu thọ dụng khi không có duyên thì phạm tội dukkaṭa.” Theo lời dạy này, các loại lá cây không được dùng như thức ăn rắn hay thức ăn lỏng cũng được phép thọ nhận, giữ gìn suốt đời và thọ dụng khi có duyên.
Acchavasantiādīsu nissaggiyavaṇṇanāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.623) vuttanayeneva attho veditabbo.
The meaning of acchavasa and so forth should be understood in the same way as stated in the explanation of the nissaggiya rules.
Ý nghĩa của các từ như “acchavasa” cần được hiểu theo cách đã nói trong giải thích về nissaggiya.
Mūlabhesajjādivinicchayopi khuddakavaṇṇanāyaṃ vuttoyeva, tasmā idha yaṃ yaṃ pubbe avuttaṃ, taṃ tadeva vaṇṇayissāma.
The determination of root medicines, etc., has also been explained in the minor commentary. Therefore, here we will only explain what has not been mentioned before.
Sự xác định về dược phẩm từ rễ cây và các loại khác cũng đã được nói trong phần giải thích nhỏ (khuddakavaṇṇanā). Do đó, ở đây, chúng tôi sẽ chỉ giải thích những gì chưa được nói trước đây.
Jatubhesajjakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, jatūni bhesajjāni hiṅguṃ hiṅgujatuṃ hiṅgusipāṭikaṃ takaṃ takapattiṃ takapaṇṇiṃ sajjulasaṃ, yāni vā panaññānipi atthi jatūni bhesajjāni neva khādanīye khādanīyatthaṃ pharanti, na bhojanīye bhojanīyatthaṃ pharanti, tāni paṭiggahetvā yāvajīvaṃ pariharituṃ, sati paccaye paribhuñjituṃ, asati paccaye paribhuñjantassa āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 263) vacanato tāni jatūni bhesajjāni paṭiggahetvā yāvajīvaṃ pariharituṃ, sati paccaye paribhuñjituṃ vaṭṭati.
In the section on gum medicines: "Monks, I allow gums as medicines: hiṅgu, hiṅgujatu, hiṅgusipāṭika, taka, takapatti, takapaṇṇi, sajjulasa, and any other gums that are medicines, which are not food for eating, nor provisions for meals. It is permissible to receive and keep them for life, and to consume them when there is a reason. If one consumes them when there is no reason, there is an offense of dukkaṭa." According to this, it is permissible to receive and keep those gum medicines for life, and to consume them when there is a reason.
Trong phần nói về các loại thuốc nhựa cây, theo lời dạy “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép các loại thuốc nhựa cây: hiṅgu, hiṅgujatu, hiṅgusipāṭikā, taka, takapatti, takapaṇṇī, sajjulasa, và bất kỳ loại thuốc nhựa cây nào khác mà không dùng để ăn như thức ăn, không dùng để uống như đồ uống. Được phép thọ nhận chúng và giữ gìn trọn đời, được phép dùng khi có duyên. Nếu dùng khi không có duyên thì phạm tội dukkaṭa,” thì được phép thọ nhận các loại thuốc nhựa cây đó và giữ gìn trọn đời, được phép dùng khi có duyên.
Tattha hiṅguhiṅgujatuhiṅgusipāṭikā hiṅgujātiyoyeva.
Among these, hiṅgu, hiṅgujatu, and hiṅgusipāṭikā are all of the hiṅgu species.
Trong đó, hiṅgu, hiṅgujatu, hiṅgusipāṭikā chỉ là các loại hiṅgu.
Takatakapattitakapaṇṇayo lākhājātiyo.
Taka, takapatti, and takapaṇṇa are of the lac species.
Taka, takapatti, takapaṇṇī là các loại cánh kiến.
Vajirabuddhiṭīkāyaṃ (vajira. ṭī. mahāvagga 263) pana ‘‘hiṅgujatu nāma hiṅgurukkhassa daṇḍapallavapavāḷapākanipphannā.
However, in the Vajirabuddhiṭīkā, it is written: " Hiṅgujatu is produced from the stems, sprouts, and corals of the hiṅgu tree.
Trong Vajirabuddhiṭīkā thì được viết rằng: “ Hiṅgujatu là chất được tạo ra từ cuống, chồi non và san hô của cây hiṅgu.
Hiṅgusipāṭikā nāma tassa mūlasākhapākanipphannā.
Hiṅgusipāṭikā is produced from its roots and branches.
Hiṅgusipāṭikā là chất được tạo ra từ rễ và cành của cây đó.
Takaṃ nāma tassa rukkhassa tacapākodakaṃ.
Taka is the decoction of its bark.
Taka là nước nấu từ vỏ cây đó.
Takapattīti tassa pattapākodakaṃ.
Takapattī is the decoction of its leaves.
Takapattī là nước nấu từ lá cây đó.
Takapaṇṇīti tassa phalapākodakaṃ.
Takapaṇṇī is the decoction of its fruits.
Takapaṇṇī là nước nấu từ quả cây đó.
Atha vā ‘takaṃ nāma lākhā.
Alternatively, 'taka' means lac.
Hoặc là ‘taka là cánh kiến.
Takapattīti kittimalohasākhā.
Takapattī means artificial iron branches.
Takapattī là cành sắt đồng nhân tạo.
Takapaṇṇīti pakkalākhā’ti likhitaṃ.
Takapaṇṇī means processed lac."
Takapaṇṇī là cánh kiến đã được nấu.’
Sati paccayeti ettha satipaccayatā gilānāgilānavasena dvidhā veditabbā.
Here, the phrase 'sati paccaye' (when there is a reason) should be understood as twofold: for the sick and for the non-sick.
Ở đây, sati paccaye (khi có duyên) cần được hiểu theo hai cách: đối với người bệnh và người không bệnh.
Vikālabhojanasikkhāpadassa hi anāpattivāre yāmakālikādīnaṃ tiṇṇampi avisesena satipaccayatā vuttā.
Indeed, in the section on non-offenses of the training rule concerning untimely eating, the presence of a reason is stated without distinction for all three kālikas, such as yāmakālika.
Thật vậy, trong phần không phạm của giới học về ăn phi thời, việc có duyên được nói đến một cách không phân biệt cho cả ba loại thực phẩm yāmakālika (thực phẩm trong một canh giờ), vārakālika (thực phẩm trong bảy ngày) và yāvajīvika (thực phẩm trọn đời).
Imasmiṃ khandhake ‘anujānāmi, bhikkhave, gilānassa guḷaṃ agilānassa guḷodakaṃ.
In this Khandhaka, it is stated: "Monks, I allow jaggery for the sick, and jaggery water for the non-sick.
Trong chương này, có lời dạy: ‘Này các tỳ-khưu, Ta cho phép người bệnh dùng đường, người không bệnh dùng nước đường.
Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa loṇasovīrakaṃ, agilānassa udakasambhinna’nti (mahāva. 273) vuttaṃ, tasmā siddhaṃ ‘satipaccayatā gilānāgilānavasena duvidhā’ti, aññathā asati paccaye guḷodakādi āpajjati, tato ca pāḷivirodho.
Monks, I allow loṇasovīraka for the sick, and water mixed with it for the non-sick." Therefore, it is established that 'the presence of a reason is twofold: for the sick and for the non-sick.' Otherwise, if understood differently, consuming jaggery water, etc., when there is no reason, would lead to an offense, and thus a contradiction with the Pāḷi.
Này các tỳ-khưu, Ta cho phép người bệnh dùng muối sovīraka, người không bệnh dùng muối pha nước.’ Do đó, đã được xác định rằng ‘việc có duyên có hai loại: đối với người bệnh và người không bệnh,’ nếu không, khi không có duyên, việc dùng nước đường và các thứ tương tự sẽ phạm tội, và điều đó sẽ mâu thuẫn với Pāḷi.
Āhāratthanti āhārapayojanaṃ, āhārakiccayāpananti atthoti ca.
Āhāratthaṃ means for the purpose of food, or for the continuation of the function of food.
Āhāratthaṃ có nghĩa là mục đích của thức ăn, việc duy trì sự sống bằng thức ăn.
Telaparibhogenāti sattāhakālikaparibhogena.
Telaparibhogena means by consuming it as a seven-day medicine.
Telaparibhogena có nghĩa là dùng dầu trong bảy ngày.
Piṭṭhehīti pisitatelehi.
Piṭṭhehī means with ground oils.
Piṭṭhehī có nghĩa là các loại dầu đã được ép.
Koṭṭhaphalanti koṭṭharukkhassa phalaṃ, madanaphalaṃ vāti ca likhita’’nti vuttaṃ.
Koṭṭhaphala means the fruit of the koṭṭha tree, or madanaphala," it is stated.
Koṭṭhaphalaṃ có nghĩa là quả của cây koṭṭha, hoặc cũng được viết là quả madana.”
Loṇabhesajjakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, loṇāni bhesajjāni sāmuddikaṃ kāḷaloṇaṃ sindhavaṃ ubbhidaṃ bilaṃ, yāni vā panaññānipi atthi loṇāni bhesajjāni neva khādanīye khādanīyatthaṃ pharanti, na bhojanīye bhojanīyatthaṃ pharanti, tāni paṭiggahetvā yāvajīvaṃ pariharituṃ, sati paccaye paribhuñjituṃ, asati paccaye paribhuñjantassa āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 263) vacanato tāni loṇāni paṭiggahetvā yāvajīvaṃ pariharituṃ, sati paccaye paribhuñjituṃ vaṭṭati.
In the section on salt medicines: "Monks, I allow salts as medicines: sāmuddika, kāḷaloṇa, sindhava, ubbhida, bila, and any other salts that are medicines, which are not food for eating, nor provisions for meals. It is permissible to receive and keep them for life, and to consume them when there is a reason. If one consumes them when there is no reason, there is an offense of dukkaṭa." According to this, it is permissible to receive and keep those salts for life, and to consume them when there is a reason.
Trong phần nói về thuốc muối, theo lời dạy “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép các loại thuốc muối: muối biển (sāmuddikaṃ), muối đen (kāḷaloṇaṃ), muối sindhava (sindhavaṃ), muối ubbhida (ubbidaṃ), muối bila (bilaṃ), và bất kỳ loại thuốc muối nào khác mà không dùng để ăn như thức ăn, không dùng để uống như đồ uống. Được phép thọ nhận chúng và giữ gìn trọn đời, được phép dùng khi có duyên. Nếu dùng khi không có duyên thì phạm tội dukkaṭa,” thì được phép thọ nhận các loại muối đó và giữ gìn trọn đời, được phép dùng khi có duyên.
Tattha sāmuddanti samuddatīre vālukaṃ viya santiṭṭhati.
Among these, sāmuddika settles like sand on the seashore.
Trong đó, sāmuddaṃ là muối kết tinh như cát trên bờ biển.
Kāḷaloṇanti pakatiloṇaṃ.
Kāḷaloṇa is common salt.
Kāḷaloṇaṃ là muối thông thường.
Sindhavanti setavaṇṇaṃ pabbate uṭṭhahati.
Sindhava is white in color and arises in mountains.
Sindhavaṃ là muối màu trắng mọc trên núi.
Ubbhidanti bhūmito aṅkuraṃ viya uṭṭhahati.
Ubbhida arises from the earth like a sprout.
Ubbhidaṃ là muối mọc lên từ đất như chồi non.
Bilanti dabbasambhārehi saddhiṃ pacitaṃ, taṃ rattavaṇṇaṃ.
Bila is cooked with various ingredients; it is reddish in color.
Bilaṃ là muối được nấu với các nguyên liệu khác, có màu đỏ.
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.263) pana ‘‘ubbhidaṃ nāma ūsarapaṃsumaya’’nti vuttaṃ.
In the Sāratthadīpanī, however, it is said that ubbhidam is "saline and earthy."
Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī thì nói rằng: “ Ubbhidaṃ là muối từ đất mặn, đất phèn.”
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.263) pana ‘‘ubbhidanti ūsarapaṃsumayaṃ loṇaṃ.
In the Vimativinodanī, however, ubbhidam means "saline and earthy salt."
Trong Vimativinodanī thì nói rằng: “ Ubbhidaṃ là muối từ đất mặn, đất phèn.
Bilanti loṇaviseso’’ti vuttaṃ.
It is said that bila is "a type of salt."
Bilaṃ là một loại muối đặc biệt.”
Vajirabuddhiṭīkāyampi tatheva vuttaṃ.
In the Vajirabuddhiṭīkā too, it is said in the same way.
Trong Vajirabuddhiṭīkā cũng nói tương tự.
Cuṇṇakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yassa kaṇḍu vā pīḷakā vā assāvo vā thullakacchu vā ābādho kāyo vā duggandho cuṇṇāni bhesajjāni, agilānassa chakaṇaṃ mattikaṃ rajananippakkaṃ.
In the section on powders, it is said: "Monks, I allow powders as medicine for one who has an itch, or boils, or an exudation, or a large scab, or an ailment, or a foul-smelling body; for one who is not ill, dung, clay, or dye-residue.
Trong phần nói về bột, có lời dạy: “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép các loại bột làm thuốc cho người bị ghẻ, mụn nhọt, dịch chảy, chàm lớn, bệnh tật, hoặc cơ thể có mùi hôi; cho người không bệnh thì dùng phân bò, đất sét, bột đã nấu với thuốc nhuộm.
Anujānāmi, bhikkhave, udukkhalaṃ musala’’nti (mahāva. 264).
Monks, I allow a mortar and a pestle."
Này các tỳ-khưu, Ta cho phép dùng cối và chày.”
‘‘Kāyo vā duggandhoti kassaci assādīnaṃ viya kāyagandho hoti, tassapi sirīsakosumbādicuṇṇāni vā gandhacuṇṇāni vā sabbāni vaṭṭanti.
"Or a foul-smelling body" means that just as some horses, etc., have a body odor, so too for such a person, sirīsa and kusumbha powders, or fragrant powders, or any powders at all are permissible.
Kāyo vā duggandho có nghĩa là nếu cơ thể của ai đó có mùi hôi như mùi ngựa, thì tất cả các loại bột như bột cây sirīsa, kosumba, hoặc bột thơm đều được phép dùng.
Chakaṇanti gomayaṃ.
"Dung" refers to cow dung.
Chakaṇaṃ là phân bò.
Rajananippakkanti rajanakasaṭaṃ, pākatikacuṇṇampi koṭṭetvā udakena temetvā nhāyituṃ vaṭṭati, etampi rajananippakkasaṅkhameva gacchatī’’ti aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 264) vuttaṃ.
"Dye-residue" refers to the dregs of dye. Even ordinary powder, pounded and moistened with water, is permissible for bathing, and this also falls under the category of dye-residue, as stated in the Commentary.
Rajananippakkaṃ là cặn thuốc nhuộm. Ngay cả bột thông thường cũng được phép giã, ngâm nước rồi tắm, điều này cũng được xếp vào loại rajananippakka,” theo Aṭṭhakathā.
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.264) pana ‘‘chakaṇanti gomayaṃ.
In the Sāratthadīpanī, however, it is said: "Dung" refers to cow dung.
Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī thì nói rằng: “ Chakaṇaṃ là phân bò.
Pākatikacuṇṇaṃ nāma apakkakasāvacuṇṇaṃ.
"Ordinary powder" is unboiled herbal powder.
Pākatikacuṇṇaṃ là bột chưa nấu với thuốc nhuộm.
Tena ṭhapetvā gandhacuṇṇaṃ sabbaṃ vaṭṭatīti vadantī’’ti vuttaṃ.
They say that all powders are permissible except for fragrant powder.
Họ nói rằng tất cả đều được phép, ngoại trừ bột thơm.”
Vimativinodaniyampi (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.264-265) ‘‘chakaṇanti gomayaṃ.
In the Vimativinodanī too, it is said: "Dung" refers to cow dung.
Trong Vimativinodanī cũng nói rằng: “ Chakaṇaṃ là phân bò.
Pākatikacuṇṇanti apakkakasāvacuṇṇaṃ, gandhacuṇṇaṃ pana na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
"Ordinary powder" is unboiled herbal powder, but fragrant powder is not permissible.
Pākatikacuṇṇaṃ là bột chưa nấu với thuốc nhuộm, nhưng bột thơm thì không được phép.”
Vajirabuddhiṭīkāyampi (vajira. ṭī. mahāvagga 264) ‘‘chakaṇanti gomayaṃ.
In the Vajirabuddhiṭīkā too, it is said: "Dung" refers to cow dung.
Trong Vajirabuddhiṭīkā cũng nói rằng: “ Chakaṇaṃ là phân bò.
Pākatikacuṇṇaṃ nāma apakkakasāvacuṇṇaṃ.
"Ordinary powder" is unboiled herbal powder.
Pākatikacuṇṇaṃ là bột chưa nấu với thuốc nhuộm.
Tena ṭhapetvā gandhacuṇṇaṃ sabbaṃ vaṭṭatīti vadantī’’ti vuttaṃ.
They say that all powders are permissible except for fragrant powder.
Họ nói rằng tất cả đều được phép, ngoại trừ bột thơm.”
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, cuṇṇacālini’’nti (mahāva. 264) vacanato gilānānaṃ bhikkhūnaṃ cuṇṇehi bhesajjehi cālitehi atthe sati cuṇṇacālinī vaṭṭati.
Since it is said: "Monks, I allow a powder-sifter," a powder-sifter is permissible for sick bhikkhus when there is a need for sifted medicinal powders.
Theo lời dạy “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép dùng rây bột,” thì khi các tỳ-khưu bệnh cần dùng thuốc bột đã rây, thì rây bột được phép.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, dussacālini’’nti (mahāva. 264) vacanato saṇhehi cuṇṇehi atthe sati dussacālinī vaṭṭati.
Since it is said: "Monks, I allow a cloth-sifter," a cloth-sifter is permissible when there is a need for fine powders.
Theo lời dạy “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép dùng rây vải,” thì khi cần dùng bột mịn, rây vải được phép.
‘‘Cuṇṇacālininti udukkhale koṭṭitacuṇṇaparissāvani’’nti vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.264-265) vuttaṃ.
In the Vimativinodanī, "powder-sifter" is said to mean "a sieve for powder pounded in a mortar."
Trong Vimativinodanī thì nói rằng: “ Cuṇṇacālinī là rây bột đã giã trong cối.”
Vajirabuddhiṭīkāyampi (vajira. ṭī. mahāvagga 264) ‘‘cālitehīti parissāvitehī’’ti vuttaṃ.
In the Vajirabuddhiṭīkā too, "sifted" means "strained."
Trong Vajirabuddhiṭīkā cũng nói rằng: “ Cālitehī có nghĩa là đã được rây.”
Añjanakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, añjanaṃ kāḷañjanaṃ rasañjanaṃ sotañjanaṃ gerukaṃ kapalla’’nti (mahāva. 265) vacanato bhikkhūnaṃ cakkhuroge sati añjanādīni vaṭṭanti.
In the section on collyrium, since it is said: "Monks, I allow collyrium, black collyrium, rasañjana, sotañjana, geruka, and kapalla," collyrium and so forth are permissible for bhikkhus when they have eye diseases.
Trong phần nói về thuốc nhỏ mắt, theo lời dạy “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép dùng thuốc nhỏ mắt: kāḷañjanaṃ, rasañjanaṃ, sotañjanaṃ, gerukaṃ, kapallaṃ,” thì khi các tỳ-khưu bị bệnh về mắt, các loại thuốc nhỏ mắt đó được phép dùng.
Tattha ‘‘añjananti sabbasaṅgāhikavacanametaṃ.
There, "collyrium" is a general term.
Trong đó, añjanaṃ là một từ bao hàm tất cả.
Kāḷañjananti ekā añjanajāti.
"Black collyrium" is one type of collyrium.
Kāḷañjanaṃ là một loại thuốc nhỏ mắt.
Rasañjananti nānāsambhārehi kataṃ.
"Rasañjana" is made from various ingredients.
Rasañjana là thứ được làm từ nhiều nguyên liệu khác nhau.
Sotañjananti nadīsotādīsu uppajjanakaañjanaṃ.
"Sotañjana" is collyrium that originates in river currents and so forth.
Sotañjana là thuốc nhỏ mắt sinh ra ở các dòng sông, v.v.
Geruko nāma suvaṇṇageruko.
"Geruka" refers to golden geruka.
Geruka là hoàng thổ vàng (suvaṇṇageruko).
Kapallanti dīpasikhato gahitamasī’’ti aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 264) vuttaṃ.
"Kapalla" is soot taken from a lamp flame, as stated in the Commentary.
Kapalla là bồ hóng lấy từ ngọn đèn dầu, như đã được nói trong Chú Giải (Mahāva. Aṭṭha. 264).
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.265) ‘‘suvaṇṇagerukoti suvaṇṇatutthādī’’ti vuttaṃ.
In the Sāratthadīpanī, "golden geruka" is said to mean "golden vitriol and so forth."
Trong Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.265) có nói: “Suvaṇṇageruko là vàng thau, v.v.”.
Vimativinodaniyampi (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.264-265) tatheva vuttaṃ.
In the Vimativinodanī too, it is said in the same way.
Trong Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 2.264-265) cũng nói tương tự.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, candanaṃ tagaraṃ kāḷānusāriyaṃ tālīsaṃ bhaddamuttaka’’nti (mahāva. 265) vacanato añjanūpapisanehi atthe sati imāni candanādīni vaṭṭanti.
“Monks, I allow sandalwood, tagara, kāḷānusāriya, tālīsa, and bhaddamuttaka.” When there is a need for substances to be ground together with collyrium, these sandalwood and other items are permissible.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng gỗ đàn hương (candana), tagara, kāḷānusāriya, tālīsa, bhaddamuttaka” (Mahāva. 265), khi cần dùng các loại thuốc nhỏ mắt đã được nghiền, thì các loại gỗ đàn hương, v.v. này là hợp lệ.
Tattha ‘‘candananti lohitacandanādikaṃ yaṃ kiñci candanaṃ.
Therein, candana means any kind of sandalwood, such as red sandalwood.
Ở đây, “candana” là bất kỳ loại gỗ đàn hương nào như gỗ đàn hương đỏ, v.v.
Tagarādīni pākaṭāni.
Tagara and the like are well-known.
Tagara, v.v. là những thứ đã rõ.
Aññānipi nīluppalādīni vaṭṭantiyeva.
Other things like blue water lilies are also permissible.
Các loại khác như hoa sen xanh (nīluppala), v.v. cũng hợp lệ.
Añjanūpapisanehīti añjanehi saddhiṃ ekato pisitabbehi.
Añjanūpapisanehīti refers to substances to be ground together with collyrium.
“Añjanūpapisanehi” nghĩa là những thứ được nghiền chung với thuốc nhỏ mắt.
Na hi kiñci añjanūpapisanaṃ na vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 264) ṭīkāyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.265) pana ‘‘añjanūpapisananti añjanatthāya upapisitabbaṃ yaṃ kiñci cuṇṇajātī’’ti vuttaṃ.
It is stated in the Aṭṭhakathā that “nothing that is to be ground with collyrium is impermissible,” but in the Ṭīkā it is stated, “ añjanūpapisana means any kind of powder to be ground for collyrium.”
Không có bất kỳ thứ gì được nghiền cùng với thuốc nhỏ mắt mà không hợp lệ, như đã nói trong Chú Giải (Mahāva. Aṭṭha. 264). Tuy nhiên, trong Chú Giải Phụ (Sārattha. ṭī. Mahāvagga 3.265) có nói: “Añjanūpapisana” là bất kỳ loại bột nào cần được nghiền để làm thuốc nhỏ mắt.
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.264-265) pana ‘‘pāḷiyaṃ añjanūpapisananti añjane upanetuṃ pisitabbabhesajja’’nti vuttaṃ.
In the Vimativinodanī, however, it is stated, “In the Pāḷi, añjanūpapisana means medicine to be ground for application as collyrium.”
Còn trong Vimativinodanī (Vi. Vi. ṭī. Mahāvagga 2.264-265) có nói: “Trong Pāḷi, añjanūpapisana là thuốc cần được nghiền để cho vào thuốc nhỏ mắt.”
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, añjani’’nti (mahāva. 265) vacanato añjanaṭhapanaṭṭhānaṃ vaṭṭati.
“Monks, I allow the collyrium-box.” Thus, a container for collyrium is permissible.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng hộp thuốc nhỏ mắt (añjanī)” (Mahāva. 265), thì hộp đựng thuốc nhỏ mắt là hợp lệ.
‘‘Na, bhikkhave, uccāvacā añjanī dhāretabbā, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa.
“Monks, various kinds of collyrium-boxes should not be kept. Whoever keeps them commits a dukkaṭa offense.
“Này các tỳ khưu, không được cất giữ nhiều loại hộp thuốc nhỏ mắt khác nhau. Ai cất giữ sẽ phạm tội dukkaṭa.
Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ dantamayaṃ visāṇamayaṃ naḷamayaṃ veḷumayaṃ kaṭṭhamayaṃ jatumayaṃ lohamayaṃ saṅkhanābhimaya’’nti (mahāva. 265) vacanato etāni kappiyāni.
Monks, I allow those made of bone, ivory, horn, reed, bamboo, wood, lac, metal, and conch-shell.” Thus, these are permissible.
Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng hộp thuốc nhỏ mắt làm bằng xương, bằng ngà, bằng sừng, bằng sậy, bằng tre, bằng gỗ, bằng sơn, bằng kim loại, bằng vỏ ốc xà cừ” (Mahāva. 265), theo đó, những thứ này là hợp lệ.
Tattha aṭṭhimayanti manussaṭṭhiṃ ṭhapetvā avasesaaṭṭhimayaṃ.
Therein, aṭṭhimaya means made of bone, excluding human bone, but including other bones.
Ở đây, “aṭṭhimaya” là làm bằng xương, ngoại trừ xương người.
Dantamayanti hatthidantādisabbadantamayaṃ.
Dantamaya means made of any tusk, such as elephant tusk.
“Dantamaya” là làm bằng tất cả các loại ngà, như ngà voi, v.v.
Visāṇamayepi akappiyaṃ nāma natthi.
There is nothing impermissible in visāṇamaya (made of horn).
Đối với visāṇamaya (làm bằng sừng) cũng không có gì là không hợp lệ.
Naḷamayādayo ekantakappiyāyeva.
Naḷamayādayo (those made of reed and so on) are entirely permissible.
Naḷamayādayo (làm bằng sậy, v.v.) thì hoàn toàn hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, apidhāna’’nti (mahāva. 265) vacanato añjanīapidhānampi vaṭṭati.
“Monks, I allow a lid.” Thus, a lid for a collyrium-box is also permissible.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng nắp đậy (apidhāna)” (Mahāva. 265), thì nắp đậy hộp thuốc nhỏ mắt cũng hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, suttakena bandhitvā añjaniyā bandhitu’’nti (mahāva. 265) vacanato apidhānaṃ suttakena bandhitvā añjaniyā bandhitabbaṃ.
“Monks, I allow tying the lid with a string to the collyrium-box.” Thus, the lid should be tied to the collyrium-box with a string.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép buộc nắp đậy bằng sợi dây vào hộp thuốc nhỏ mắt” (Mahāva. 265), thì nắp đậy nên được buộc bằng sợi dây vào hộp thuốc nhỏ mắt.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, suttakena sibbetu’’nti (mahāva. 265) vacanato apatanatthāya añjanīsuttakena sibbetuṃ vaṭṭati.
“Monks, I allow stitching with a string.” Thus, it is permissible to stitch the collyrium-box with a string to prevent it from falling.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép khâu bằng sợi chỉ” (Mahāva. 265), thì việc khâu bằng sợi chỉ của hộp thuốc nhỏ mắt để không bị rơi là hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, añjanisalāka’’nti (mahāva. 265) vacanato añjanisalākampi vaṭṭati.
“Monks, I allow the collyrium-stick.” Thus, a collyrium-stick is also permissible.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng que thoa thuốc nhỏ mắt (añjanisalāka)” (Mahāva. 265), thì que thoa thuốc nhỏ mắt cũng hợp lệ.
‘‘Na, bhikkhave, uccāvacā añjanisalākā dhāretabbā, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa.
“Monks, various kinds of collyrium-sticks should not be kept. Whoever keeps them commits a dukkaṭa offense.
“Này các tỳ khưu, không được cất giữ nhiều loại que thoa thuốc nhỏ mắt khác nhau. Ai cất giữ sẽ phạm tội dukkaṭa.
Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ…pe… saṅkhanābhimaya’’nti (mahāva. 265) vacanato etāyeva añjanisalākā vaṭṭanti.
Monks, I allow those made of bone… and conch-shell.” Thus, only these collyrium-sticks are permissible.
Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng que thoa thuốc nhỏ mắt làm bằng xương… v.v. bằng vỏ ốc xà cừ” (Mahāva. 265), theo đó, chỉ những loại que thoa thuốc nhỏ mắt này là hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, salākaṭṭhāniya’’nti (mahāva. 265) vacanato añjanisalākaṭṭhāniyampi vaṭṭati.
“Monks, I allow a stick-holder.” Thus, a collyrium-stick holder is also permissible.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng ống đựng que thoa (salākaṭṭhāniya)” (Mahāva. 265), thì ống đựng que thoa thuốc nhỏ mắt cũng hợp lệ.
Tattha salākaṭṭhāniyanti yattha salākaṃ odahanti, taṃ susiradaṇḍakaṃ vā thavikaṃ vā anujānāmīti attho.
Therein, salākaṭṭhāniya means a hollow tube or a pouch where the stick is placed; this is what is allowed.
Ở đây, “salākaṭṭhāniya” có nghĩa là Ta cho phép dùng một cái ống rỗng hoặc một cái túi để cất giữ que thoa.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, añjanitthavika’’nti (mahāva. 265) vacanato thavikampi vaṭṭati.
“Monks, I allow a collyrium-pouch.” Thus, a pouch is also permissible.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng túi đựng thuốc nhỏ mắt (añjanitthavika)” (Mahāva. 265), thì túi đựng cũng hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, aṃsabaddhakaṃ bandhanasuttaka’’nti (mahāva. 265) vacanato añjanitthavikāya aṃse lagganatthāya aṃsabaddhakampi bandhanasuttakampi vaṭṭati.
“Monks, I allow a shoulder-strap and a tying-string.” Thus, a shoulder-strap and a tying-string for attaching to the collyrium-pouch are permissible.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng dây đeo vai (aṃsabaddhaka) và dây buộc (bandhanasuttaka)” (Mahāva. 265), thì dây đeo vai và dây buộc cho túi đựng thuốc nhỏ mắt để đeo trên vai là hợp lệ.
Natthukathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, muddhani telaka’’nti (mahāva. 266) vacanato sīsābhitāpassa bhikkhuno muddhani telaṃ vaṭṭati.
In the chapter on nasal medicine, “Monks, I allow oil on the head.” Thus, oil on the head is permissible for a bhikkhu suffering from a burning sensation in the head.
Trong phần nói về thuốc hít mũi, theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng dầu thoa đầu (muddhani telaka)” (Mahāva. 266), thì dầu thoa đầu là hợp lệ cho tỳ khưu bị nóng đầu.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, natthukamma’’nti (mahāva. 266) vacanato nakkhamanīye sati natthukammaṃ vaṭṭati.
“Monks, I allow nasal treatment.” Thus, nasal treatment is permissible when there is nasal obstruction.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng thuốc hít mũi (natthukamma)” (Mahāva. 266), thì khi bị nghẹt mũi, thuốc hít mũi là hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, natthukaraṇi’’nti (mahāva. 266) vacanato natthuyā agaḷanatthaṃ natthukaraṇī vaṭṭati.
“Monks, I allow a nasal tube.” Thus, a nasal tube is permissible to prevent nasal obstruction.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng ống hít mũi (natthukaraṇī)” (Mahāva. 266), thì ống hít mũi để mũi không bị nghẹt là hợp lệ.
‘‘Na, bhikkhave, uccāvacā natthukaraṇī dhāretabbā, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa.
“Monks, various kinds of nasal tubes should not be kept. Whoever keeps them commits a dukkaṭa offense.
“Này các tỳ khưu, không được cất giữ nhiều loại ống hít mũi khác nhau. Ai cất giữ sẽ phạm tội dukkaṭa.
Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ…pe… saṅkhanābhimaya’’nti (mahāva. 266) vacanato etāyeva natthukaraṇiyo vaṭṭanti.
Monks, I allow those made of bone… and conch-shell.” Thus, only these nasal tubes are permissible.
Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng ống hít mũi làm bằng xương… v.v. bằng vỏ ốc xà cừ” (Mahāva. 266), theo đó, chỉ những loại ống hít mũi này là hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, yamakanatthukaraṇi’’nti (mahāva. 266) vacanato natthu visamaṃ āsiñcayanti ce, yamakanatthukaraṇiṃ dhāretabbaṃ.
“Monks, I allow a double nasal tube.” Thus, if the nasal medicine is poured unevenly, a double nasal tube should be kept.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng ống hít mũi đôi (yamakanatthukaraṇi)” (Mahāva. 266), thì nếu thuốc hít vào mũi không đều, nên dùng ống hít mũi đôi.
Tattha yamakanatthukaraṇinti samaso tāhi dvīhi panāḷikāhi ekaṃ natthukaraṇiṃ.
There, yamakanatthukaraṇī is a compound for a single nasal tube made from two such tubes.
Ở đây, “yamakanatthukaraṇi” là một ống hít mũi có hai ống dẫn thuốc bằng nhau.
Dhūmanettakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dhūmaṃ pātu’’nti (mahāva. 266) vacanato yamakanatthukaraṇiyā nakkhamanīye sati dhūmaṃ pātuṃ vaṭṭati.
In the discourse on smoke-pipes, by the statement, “Monks, I allow to drink smoke,” when there is nasal discomfort with a double nasal tube, it is allowable to drink smoke.
Trong phần nói về ống hút khói, theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép hút khói (dhūmaṃ pātu)” (Mahāva. 266), thì khi bị nghẹt mũi với ống hít mũi đôi, việc hút khói là hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, dhūmanetta’’nti (mahāva. 266) vacanato tameva vaṭṭiṃ ālimbetvā pivanapaccayā kaṇṭhe dahantena dhūmanettadhūmo pivitabbo.
By the statement, “Monks, I allow a smoke-pipe,” the smoke from a smoke-pipe should be drunk by coating that very wick and (then) drinking it, because it burns in the throat.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng ống hút khói (dhūmanetta)” (Mahāva. 266), thì khói từ ống hút khói nên được hút để tránh bị bỏng cổ do uống trực tiếp cuộn thuốc đã được quấn.
‘‘Na, bhikkhave, uccāvacāni dhūmanettāni dhāretabbāni, yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa.
“Monks, various smoke-pipes should not be kept; whoever keeps one commits an offense of dukkata.
“Này các tỳ khưu, không được cất giữ nhiều loại ống hút khói khác nhau. Ai cất giữ sẽ phạm tội dukkaṭa.
Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhimayaṃ…pe… saṅkhanābhimaya’’nti (mahāva. 266) vacanato etāni eva dhūmanettāni dhāretabbāni.
Monks, I allow one made of bone… and so on… made of conch-shell”—by this statement, only these smoke-pipes are allowable to be kept.
Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng ống hút khói làm bằng xương… v.v. bằng vỏ ốc xà cừ” (Mahāva. 266), theo đó, chỉ những loại ống hút khói này là hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, apidhāna’’nti (mahāva. 266) vacanato pāṇakādiappavisanatthaṃ dhūmanettatthavikampi vaṭṭati.
By the statement, “Monks, I allow a lid,” a smoke-pipe pouch is also allowable to prevent insects and the like from entering.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng nắp đậy (apidhāna)” (Mahāva. 266), thì túi đựng ống hút khói để ngăn côn trùng, v.v. chui vào cũng hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, yamakatthavika’’nti (mahāva. 266) vacanato ekato ghaṃsiyamāne sati yamakatthavikaṃ vaṭṭati.
By the statement, “Monks, I allow a double pouch,” when it is rubbed on one side, a double pouch is allowable.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng túi đôi (yamakatthavika)” (Mahāva. 266), thì khi bị cọ xát vào nhau, túi đôi là hợp lệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, aṃsabaddhakaṃ bandhanasuttaka’’nti (mahāva. 266) vacanato dhūmanettatthavikassa aṃsabaddhabandhanasuttaṃ vaṭṭati.
By the statement, “Monks, I allow a shoulder-strap string,” a shoulder-strap string for the smoke-pipe pouch is allowable.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng dây đeo vai (aṃsabaddhaka) và dây buộc (bandhanasuttaka)” (Mahāva. 266), thì dây đeo vai và dây buộc cho túi đựng ống hút khói là hợp lệ.
Telapākakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, telapāka’’nti (mahāva. 267) vacanato vātābādhe sati telapāko vaṭṭati.
In the discourse on oil preparations, by the statement, “Monks, I allow oil preparations,” when there is a wind-ailment, oil preparations are allowable.
Trong phần nói về dầu thuốc, theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng dầu thuốc (telapāka)” (Mahāva. 267), thì khi bị bệnh phong hàn (vātābādhe), dầu thuốc là hợp lệ.
Tattha anujānāmi, bhikkhave, telapākanti yaṃ kiñci bhesajjapakkhittaṃ sabbaṃ anuññātameva hoti.
There, by “Monks, I allow oil preparations,” whatever is mixed with medicine is all allowable.
Ở đây, “Này các tỳ khưu, Ta cho phép dùng dầu thuốc” có nghĩa là bất kỳ loại dầu nào đã được thêm thuốc đều được phép dùng.
‘‘Na, bhikkhave, atipakkhittamajjaṃ telaṃ pātabbaṃ, yo piveyya, yathādhammo kāretabbo.
“Monks, oil with too much liquor mixed in should not be drunk; whoever drinks it should be dealt with according to the Dhamma.
“Này các tỳ khưu, không được uống dầu có quá nhiều rượu. Ai uống sẽ bị xử lý theo pháp luật.
Anujānāmi, bhikkhave, yasmiṃ telapāke majjassa na vaṇṇo na gandho na raso paññāyati, evarūpaṃ majjapakkhittaṃ telaṃ pātu’’nti (mahāva. 267) vacanato yasmiṃ telapāke pakkhittassa majjassa vaṇṇo vā gandho vā raso vā na paññāyati, tādisaṃ telaṃ pivitabbaṃ.
Monks, I allow to drink oil mixed with liquor in which no color, smell, or taste of the liquor is perceived”—by this statement, such oil, in which no color, smell, or taste of the mixed liquor is perceived, should be drunk.
Này các tỳ khưu, Ta cho phép uống dầu có pha rượu mà không còn màu, mùi, vị của rượu” (Mahāva. 267), theo đó, nên uống loại dầu thuốc mà màu, mùi, hoặc vị của rượu đã pha vào không còn nhận biết được.
Tattha atipakkhittamajjānīti ativiya khittamajjāni, bahuṃ majjaṃ pakkhipitvā yojitānīti attho.
There, atipakkhittamajjāni means those with too much liquor mixed in; the meaning is, those prepared by mixing in much liquor.
Ở đây, “atipakkhittamajjānī” có nghĩa là rượu đã được pha quá nhiều, tức là đã thêm nhiều rượu vào để chế biến.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, abbhañjanaṃ adhiṭṭhātu’’nti (mahāva. 267) vacanato atipakkhittamajjattā apivitabbe tele sati abbhañjanaṃ adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati.
By the statement, “Monks, I allow to consecrate for anointing,” when the oil with too much liquor mixed in is not to be drunk, it is allowable to consecrate it for anointing.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép xức dầu”, khi có dầu không thể uống được vì có quá nhiều chất say, thì được phép xức dầu.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, tīṇi tumbāni lohatumbaṃ kaṭṭhatumbaṃ phalatumba’’nti (mahāva. 267) vacanato telapakkabhājanāni imāni tīṇi tumbāni vaṭṭanti.
By the statement, “Monks, I allow three gourds: an iron gourd, a wooden gourd, a fruit gourd,” these three gourds are allowable as vessels for oil preparations.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép ba loại bình: bình sắt, bình gỗ, bình trái cây”, thì ba loại bình này dùng để đựng dầu đã nấu là được phép.
Sedakammakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sedakamma’’nti (mahāva. 267) vacanato aṅgavāte sati sedakammaṃ kātuṃ vaṭṭati.
In the discourse on sweating treatment, by the statement, “Monks, I allow sweating treatment,” when there is a wind-ailment in the limbs, it is allowable to perform sweating treatment.
Trong câu chuyện về việc xông hơi, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép xông hơi”, khi có bệnh phong thấp ở các chi, thì được phép xông hơi.
Tattha aṅgavātoti hatthapāde vāto.
There, aṅgavāto means wind in the hands and feet.
Ở đây, aṅgavāto là bệnh phong thấp ở tay và chân.
Nakkhamanīyo hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sambhāraseda’’nti (mahāva. 267) vacanato sedakammena nakkhamanīye sati sambhārasedaṃ kātuṃ vaṭṭati.
When sweating treatment is not effective, by the statement, “Monks, I allow a compound sweat,” it is allowable to perform a compound sweat.
Nếu việc xông hơi thông thường không hiệu quả, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép xông hơi bằng thảo dược”, thì được phép xông hơi bằng thảo dược.
Tattha sambhārasedanti nānāvidhapaṇṇasambhārasedaṃ.
There, sambhāraseda means a compound sweat of various kinds of leaves.
Ở đây, sambhāraseda là xông hơi bằng nhiều loại lá thảo dược khác nhau.
Nakkhamanīyo hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, mahāseda’’nti (mahāva. 267) vacanato sambhārasedanakkhamanīye sati mahāsedaṃ kātuṃ vaṭṭati.
When a compound sweat is not effective, by the statement, “Monks, I allow a great sweat,” it is allowable to perform a great sweat.
Nếu việc xông hơi bằng thảo dược không hiệu quả, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép xông hơi lớn”, thì được phép xông hơi lớn.
Tattha mahāsedanti mahantaṃ sedaṃ, porisappamāṇaṃ āvāṭaṃ aṅgārānaṃ pūretvā paṃsuvālikādīhi pidahitvā tattha nānāvidhāni vātaharaṇapaṇṇāni santharitvā telamakkhitena gattena tattha nipajjitvā samparivattantena sarīraṃ sedetuṃ anujānāmīti attho.
There, mahāseda means a great sweat; the meaning is, “I allow to cause the body to sweat by filling a pit of a man’s height with charcoal, covering it with earth, sand, and so on, spreading various wind-removing leaves there, lying down in it with an oil-anointed body, and turning over and over.”
Ở đây, mahāseda là xông hơi lớn, nghĩa là: Ta cho phép xông hơi bằng cách đào một hố sâu bằng người, lấp đầy than củi, phủ lên bằng đất cát và các loại lá cây trừ phong thấp, sau đó nằm xuống đó với thân thể đã xoa dầu, lăn qua lăn lại để xông hơi.
Nakkhamanīyo hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, bhaṅgodaka’’nti (mahāva. 267) vacanato mahāsedena nakkhamanīye sati bhaṅgodakaṃ kātuṃ vaṭṭati.
When a great sweat is not effective, by the statement, “Monks, I allow water of crushed leaves,” it is allowable to use water of crushed leaves.
Nếu việc xông hơi lớn không hiệu quả, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép nước ngâm thuốc”, thì được phép dùng nước ngâm thuốc.
Tattha bhaṅgodakanti nānāpaṇṇabhaṅgakuthitaṃ udakaṃ, tehi paṇṇehi ca udakena ca siñcitvā siñcitvā sedetabbo.
There, bhaṅgodaka means water boiled with various crushed leaves; the body should be made to sweat by sprinkling it repeatedly with those leaves and water.
Ở đây, bhaṅgodaka là nước đun sôi với nhiều loại lá ngâm thuốc; nên xông hơi bằng cách tưới nước và lá đó.
Nakkhamanīyo hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, udakakoṭṭhaka’’nti (mahāva. 267) vacanato bhaṅgodakena nakkhamanīye sati udakakoṭṭhakaṃ kātuṃ vaṭṭati.
If it is not agreeable, because it is said, "Bhikkhus, I permit a water-shed," when sweat does not emerge with boiling water, it is allowable to make a water-shed.
Nếu việc dùng nước ngâm thuốc không hiệu quả, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép bồn nước”, thì được phép dùng bồn nước.
Tattha udakakoṭṭhakanti udakakoṭṭhe cāṭiṃ vā doṇiṃ vā uṇhodakassa pūretvā tattha pavisitvā sedakammakaraṇaṃ anujānāmīti attho.
There, water-shed means, having filled a large pot or a trough with hot water in a water-shed, to enter it and perform the act of sweating; this is what is permitted.
Ở đây, udakakoṭṭhaka có nghĩa là: Ta cho phép xông hơi bằng cách đổ đầy nước ấm vào một cái chậu lớn hoặc máng trong bồn nước, rồi vào đó để xông hơi.
Pādabbhañjanakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pādabbhañjana’’nti (mahāva. 267) vacanato pādesu phalitesu pādabbhañjanaṃ pacitabbaṃ.
In the Account of Foot-Oiling, because it is said, "Bhikkhus, I permit foot-oiling," when the feet are cracked, foot-oiling should be prepared.
Trong câu chuyện về việc xoa dầu chân, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép xoa dầu chân”, khi bàn chân bị nứt nẻ, thì nên nấu dầu xoa chân.
Nakkhamanīyo hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pajjaṃ abhisaṅkharitu’’nti (mahāva. 267) vacanato pādabbhañjanatelena nakkhamanīye sati pajjaṃ abhisaṅkharitabbaṃ.
If it is not agreeable, because it is said, "Bhikkhus, I permit preparing a foot-remedy," when foot-oiling is not agreeable, a foot-remedy should be prepared.
Nếu dầu xoa chân không hiệu quả, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép chế biến thuốc bôi chân”, thì nên chế biến thuốc bôi chân.
Tattha pajjaṃ abhisaṅkharitunti yena phalitapādā pākatikā honti, taṃ nāḷikerādīsu nānābhesajjāni pakkhipitvā pajjaṃ abhisaṅkharituṃ, pādānaṃ sappāyabhesajjaṃ pacitunti attho.
'To prepare a foot-remedy' there means to prepare a foot-remedy by adding various medicines, such as coconut, so that the cracked feet become normal, or to cook a suitable medicine for the feet.
Tattha pajjaṃ abhisaṅkharitu có nghĩa là: Ta cho phép chế biến thuốc bôi chân bằng cách thêm nhiều loại thuốc khác nhau vào dừa, v.v., để làm cho bàn chân bị nứt nẻ trở lại bình thường, nghĩa là nên nấu thuốc phù hợp cho bàn chân.
Gaṇḍābādhakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, satthakamma’’nti (mahāva. 267) vacanato gaṇḍābādhe sati satthakammaṃ kātabbaṃ.
In the Account of Boils and Sores, because it is said, "Bhikkhus, I permit surgery," when there is a boil or sore, surgery should be performed.
Trong câu chuyện về bệnh mụn nhọt, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép phẫu thuật”, khi có mụn nhọt, thì nên phẫu thuật.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, kasāvodaka’’nti (mahāva. 267) vacanato kasāvodakena atthe sati kasāvodakaṃ dātabbaṃ.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit astringent water," when there is a need for astringent water, astringent water should be given.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép nước chát”, khi cần nước chát, thì nên cho nước chát.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, tilakakka’’nti (mahāva. 267) vacanato tilakakkena atthe sati tilakakkaṃ dātabbaṃ.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit sesame paste," when there is a need for sesame paste, sesame paste should be given.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép bã mè”, khi cần bã mè, thì nên cho bã mè.
Tilakakkena atthoti piṭṭhehi tilehi attho.
'Need for sesame paste' means need for ground sesame.
Tilakakkena attho có nghĩa là cần mè đã nghiền.
‘‘Anujānāmi bhikkhave kabaḷika’’nti (mahāva. 267) vacanato kabaḷikāya atthe sati kabaḷikā dātabbā.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit a poultice," when there is a need for a poultice, a poultice should be given.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép kabaḷikā”, khi cần kabaḷikā, thì nên cho kabaḷikā.
Tattha kabaḷikanti vaṇamukhe sattupiṇḍaṃ pakkhipituṃ.
There, 'poultice' means to place a ball of flour at the mouth of the wound.
Ở đây, kabaḷika là đặt một viên bột vào miệng vết thương.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vaṇabandhanacoḷa’’nti (mahāva. 267) vacanato vaṇabandhanacoḷena atthe sati vaṇabandhanacoḷaṃ dātabbaṃ.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit a wound-dressing cloth," when there is a need for a wound-dressing cloth, a wound-dressing cloth should be given.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép vải băng vết thương”, khi cần vải băng vết thương, thì nên cho vải băng vết thương.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sāsapakuṭṭena phositu’’nti (mahāva. 267) vacanato sace vaṇo kuṇḍavatī, sāsapakuṭṭena phositabbaṃ.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit fumigating with mustard powder," if the wound is like a fungus, it should be fumigated with mustard powder.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép rắc bột mù tạt”, nếu vết thương có mủ, thì nên rắc bột mù tạt.
Tattha sāsapakuṭṭenāti sāsapapiṭṭhena.
There, 'with mustard powder' means with ground mustard.
Ở đây, sāsapakuṭṭenā là bột mù tạt.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, dhūmaṃ kātu’’nti (mahāva. 267) vacanato yadi vaṇo kilijjittha, dhūmaṃ kātuṃ vaṭṭati.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit fumigation," if the wound is festering, it is allowable to fumigate.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép xông khói”, nếu vết thương bị khô, thì được phép xông khói.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, loṇasakkharikāya chinditu’’nti (mahāva. 267) vacanato yadi vaḍḍhamaṃsaṃ vuṭṭhāti, chinditabbaṃ.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit cutting with a salt crystal," if there is proud flesh growing, it should be cut.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép cắt bỏ bằng muối tinh”, nếu có thịt thừa mọc lên, thì nên cắt bỏ.
Tattha vaḍḍhamaṃsanti adhikamaṃsaṃ āṇī viya uṭṭhahati.
There, 'proud flesh' means excess flesh growing like a nail.
Ở đây, vaḍḍhamaṃsa là thịt thừa mọc lên như cái mụn cóc.
Loṇasakkharikāya chinditunti khārena chindituṃ.
'To cut with a salt crystal' means to cut with alkali.
Loṇasakkharikāya chinditu có nghĩa là cắt bỏ bằng kiềm.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vaṇatela’’nti (mahāva. 267) vacanato yadi vaṇo na ruhati, vaṇaruhanatelaṃ pacitabbaṃ.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit wound-healing oil," if the wound does not heal, wound-healing oil should be prepared.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép dầu vết thương”, nếu vết thương không lành, thì nên nấu dầu làm lành vết thương.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vikāsikaṃ sabbaṃ vaṇapaṭikamma’’nti (mahāva. 267) vacanato yadi telaṃ gaḷati, vikāsikaṃ dātabbaṃ, sabbaṃ vaṇapaṭikammaṃ kātabbaṃ.
Because it is said, "Bhikkhus, I permit a wick and all wound treatment," if the oil leaks, a wick should be given, and all wound treatment should be performed.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép miếng gạc và tất cả các phương pháp điều trị vết thương”, nếu dầu chảy ra, thì nên dùng miếng gạc, và nên thực hiện tất cả các phương pháp điều trị vết thương.
Tattha vikāsikanti telarundhanapilotikaṃ.
There, 'wick' means a piece of lint to stop the oil.
Ở đây, vikāsika là miếng vải chặn dầu.
Sabbaṃ vaṇapaṭikammanti yaṃ kiñci vaṇapaṭikammaṃ nāma atthi, sabbaṃ anujānāmīti attho.
'All wound treatment' means, whatever kind of wound treatment exists, I permit all of it.
Sabbaṃ vaṇapaṭikamma có nghĩa là: Ta cho phép tất cả những gì được gọi là điều trị vết thương.
Mahāvikaṭakathā pubbe vuttāva.
The account of Mahāvikaṭa has been stated previously.
Câu chuyện về Mahāvikaṭa đã được nói đến trước đây.
Visapītakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gūthaṃ pāyetu’’nti (mahāva. 268) vacanato pītavisaṃ bhikkhuṃ gūthaṃ pāyetuṃ vaṭṭati.
In the story of one who drank poison, it is permissible to make a bhikkhu who has drunk poison drink excrement, because it is said: “Monks, I allow one to drink excrement.”
Trong câu chuyện về người uống thuốc độc, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép cho uống phân”, thì được phép cho Tỳ-khưu đã uống thuốc độc uống phân.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, yaṃ karonto paṭiggaṇhāti, sveva paṭiggaho kato, na puna paṭiggahetabbo’’ti (mahāva. 268) vacanato tadeva vaṭṭati.
It is permissible for that (act of receiving) because it is said: “Monks, I allow that whatever one receives by doing*, that very receiving is done, it should not be received again.”
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, cái gì đã được nhận khi đang làm, thì đó chính là sự nhận đã được thực hiện, không cần phải nhận lại lần nữa”, thì điều đó là được phép.
Aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 268) pana na puna paṭiggahetabboti sace bhūmippatto, paṭiggahāpetabbo, appattaṃ pana gahetuṃ vaṭṭati.
However, in the Aṭṭhakathā, regarding “it should not be received again,” if it has reached the ground, it should be received (as an offering). But if it has not reached the ground, it is permissible to take it.
Tuy nhiên, trong Chú giải, na puna paṭiggahetabbo có nghĩa là nếu đã rơi xuống đất, thì nên để người khác nhận; nhưng nếu chưa rơi xuống, thì được phép lấy.
Gharadinnakābādhakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sītāloḷiṃ pāyetu’’nti (mahāva. 269) vacanato gharadinnakābādhassa bhikkhuno sītāloḷiṃ pāyetuṃ vaṭṭati.
In the story of the gharadinnaka ailment, it is permissible to make a bhikkhu suffering from gharadinnaka ailment drink sītāloḷi, because it is said: “Monks, I allow one to drink sītāloḷi.”
Trong câu chuyện về bệnh Gharadinnaka, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép cho uống sītāloḷi”, thì được phép cho Tỳ-khưu mắc bệnh gharadinnaka uống sītāloḷi.
Tattha gharadinnakābādhoti vasīkaraṇapāṇakasamuṭṭhitarogo.
Here, gharadinnakābādho means a disease caused by an insect that performs charming (vasīkaraṇa).
Ở đây, gharadinnakābādho là bệnh do côn trùng gây ra để mê hoặc.
Ṭīkāyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.269) pana ‘‘gharadinnakābādho nāma vasīkaraṇatthāya gharaṇiyā dinnabhesajjasamuṭṭhito ābādho.
However, in the Ṭīkā, it is stated: “ Gharadinnakābādho is an ailment caused by medicine given by a householder’s wife for the purpose of charming (vasīkaraṇa).
Tuy nhiên, trong Tīkā, “gharadinnakābādho” là một căn bệnh phát sinh do thuốc được người phụ nữ trong nhà đưa cho để mê hoặc.
Tenāha ‘vasīkaraṇapāṇakasamuṭṭhitarogo’ti.
Therefore, it is said, ‘a disease caused by an insect that performs charming.’
Do đó,* đã nói ‘bệnh phát sinh do côn trùng gây mê’.
Ghara-saddo cettha abhedena gharaṇiyā vattamāno adhippeto’’ti vuttaṃ.
Here, the word ghara is intended to refer to the householder’s wife without distinction.”
Và ở đây, từ ghara được hiểu là chỉ người vợ mà không có sự phân biệt.
Vimativinodaniyampi (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.267-269) ‘‘gharadinnakābādho nāma gharaṇiyā dinnavasīkaraṇabhesajjasamuṭṭhito ābādho’’ti vuttaṃ.
In the Vimativinodanī too, it is stated: “ Gharadinnakābādho is an ailment caused by charming medicine given by a householder’s wife.”
Trong Vimativinodanī cũng đã nói rằng: “ Gharadinnakābādho là bệnh phát sinh do thuốc mê được người vợ đưa cho.”
Sītāloḷinti naṅgalena kasantassa phāle laggamattikaṃ udakena āloḷetvā pāyetuṃ anujānāmīti attho.
Sītāloḷi means, “I allow one to drink the clods of earth stuck to the ploughshare of a field being ploughed with a plough, after stirring them with water.”
Sītāloḷi có nghĩa là cho phép uống đất sét dính vào lưỡi cày của người đang cày bằng cày, sau khi đã hòa tan đất sét đó với nước.
Abhisannakāyakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, virecanaṃ pātu’’nti (mahāva. 269) vacanato abhisannakāyassa bhikkhuno virecanaṃ pātuṃ vaṭṭati.
In the story of the abhisannakāya, it is permissible for a bhikkhu with an abhisannakāya to drink a purgative, because it is said: “Monks, I allow one to drink a purgative.”
Theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép uống thuốc xổ” trong câu chuyện về thân thể bị ứ đọng, thì được phép uống thuốc xổ cho người Tỳ-khưu có thân thể bị ứ đọng.
Tattha abhisannakāyoti ussannadosakāyo.
Here, abhisannakāyo means a body with an abundance of impurities.
Ở đây, abhisannakāyo có nghĩa là thân thể có nhiều bệnh tật.
Acchakañjiyā attho hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, acchakañjiya’’nti (mahāva. 269) vacanato acchakañjiyaṃ pātuṃ vaṭṭati.
The meaning is that of clear gruel; it is permissible to drink clear gruel, because it is said: “Monks, I allow clear gruel.”
Có nghĩa là acchakañjiya, theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép acchakañjiya”, thì được phép uống acchakañjiya.
Tattha acchakañjiyanti taṇḍulodakamaṇḍo.
Here, acchakañjiya means clear rice gruel.
Ở đây, acchakañjiya là nước cháo gạo trong.
Akaṭayūsena attho hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, akaṭayūsa’’nti (mahāva. 269) vacanato akaṭayūsaṃ pātuṃ vaṭṭati.
The meaning is that of an unadulterated soup; it is permissible to drink an unadulterated soup, because it is said: “Monks, I allow an unadulterated soup.”
Có nghĩa là akaṭayūsa, theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép akaṭayūsa”, thì được phép uống akaṭayūsa.
Tattha akaṭayūsanti asiniddho muggapacitapānīyo.
Here, akaṭayūsa means unadulterated mung bean broth.
Ở đây, akaṭayūsa là nước đậu xanh không béo.
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.269) pana vimativinodaniyañca (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.267-269) ‘‘akaṭayūsenāti anabhisaṅkhatena muggayūsenā’’ti vuttaṃ.
However, in the Sāratthadīpanī and the Vimativinodanī, it is stated: “ Akaṭayūsena means with unadulterated mung bean broth.”
Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī và Vimativinodanī đã nói rằng: “ Akaṭayūsena có nghĩa là với nước đậu xanh chưa được chế biến.”
Kaṭākaṭena attho hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, kaṭākaṭa’’nti (mahāva. 269) vacanato kaṭākaṭaṃ pāyetuṃ vaṭṭati.
The meaning is that of kaṭākaṭa; it is permissible to make one drink kaṭākaṭa, because it is said: “Monks, I allow kaṭākaṭa.”
Có nghĩa là kaṭākaṭa, theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép cho uống kaṭākaṭa”, thì được phép cho uống kaṭākaṭa.
Tattha kaṭākaṭanti sova dhotasiniddho.
Here, kaṭākaṭa means that which is cleansed and smooth.
Ở đây, kaṭākaṭa là nước đã được rửa và làm sạch.
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.269) vimativinodaniyañca (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.267-269) ‘‘kaṭākaṭenāti mugge pacitvā acāletvāva parissāvitena muggayūsenā’’ti vuttaṃ.
In the Sāratthadīpanī and the Vimativinodanī, it is stated that kaṭākaṭena means "with pea soup that has been cooked without stirring and then strained."
Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī và Vimativinodanī đã nói rằng: “ Kaṭākaṭena có nghĩa là với nước đậu xanh đã được nấu chín nhưng không khuấy và đã được lọc.”
Paṭicchādanīyena attho hoti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, paṭicchādanīya’’nti (mahāva. 269) vacanato paṭicchādanīyaṃ pātuṃ vaṭṭati.
The meaning of paṭicchādanīya is "meat broth." Due to the statement, "Monks, I allow meat broth," it is permissible to drink paṭicchādanīya.
Có nghĩa là paṭicchādanīya, theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép paṭicchādanīya”, thì được phép uống paṭicchādanīya.
Tattha paṭicchādanīyenāti maṃsarasena.
There, paṭicchādanīyena means "with meat broth."
Ở đây, paṭicchādanīyena có nghĩa là nước thịt.
Tattha loṇasovīrakaṃ nāma sabbarasābhisaṅkhataṃ ekaṃ bhesajjaṃ, taṃ kira karonto harītakāmalakavibhītakakasāve sabbadhaññāni sabbaaparaṇṇāni sattannampi dhaññānaṃ odanaṃ kadaliphalādīni sabbaphalāni vettaketakakhajjūrikaḷīrādayo sabbakaḷīre macchamaṃsakhaṇḍāni anekāni ca madhuphāṇitasindhavaloṇatikaṭukādīni bhesajjāni pakkhipitvā kumbhimukhaṃ limpitvā ekaṃ dve tīṇi saṃvaccharāni ṭhapenti, taṃ paripaccitvā jamburasavaṇṇaṃ hoti, vātakāsakuṭṭhapaṇḍubhagaṇḍalādīnaṃ siniddhabhojanabhuttānañca uttarapānaṃ bhattajīraṇakabhesajjaṃ tādisaṃ natthi, taṃ panetaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattampi vaṭṭati, gilānānaṃ pākatikameva.
There, loṇasovīraka is a medicine compounded with all flavors. It is said that when making it, they put harītakā, āmalaka, vibhītaka, and astringent fruits, all grains, all pulses, rice from all seven grains, all fruits such as bananas, all shoots such as cane, screwpine, and date palm, pieces of fish and meat, and many other medicines such as honey, treacle, rock salt, and the three pungents, then seal the mouth of the pot and keep it for one, two, or three years. When it is fully prepared, it becomes the color of jambu juice. There is no such digestive medicine that is a post-meal drink for those suffering from wind ailments, cough, leprosy, anemia, fistulas, etc., and for those who have eaten oily food. This is permissible for bhikkhus even after mealtime, and for the sick, it is normal.
Ở đây, loṇasovīraka là một loại thuốc được chế biến từ tất cả các loại hương vị. Người ta nói rằng khi chế biến, họ cho vào tất cả các loại ngũ cốc, tất cả các loại đậu, cơm của bảy loại ngũ cốc, tất cả các loại trái cây như chuối, tất cả các loại cây như mây, cây thốt nốt, chà là, các loại thịt cá, và nhiều loại thuốc khác như mật, mật mía, muối đá, ba vị cay (tiêu, gừng, ớt), sau đó trét kín miệng chum và để trong một, hai, ba năm. Khi thuốc chín, nó có màu vàng như nước quả jambu. Không có loại thuốc nào sánh bằng để chữa các bệnh như phong, ho, ghẻ lở, thiếu máu, rò hậu môn, và là thuốc tiêu hóa sau khi ăn thức ăn béo. Loại thuốc này được phép dùng cho các Tỳ-khưu ngay cả sau bữa ăn, và đối với người bệnh thì là bình thường.
Agilānānaṃ pana udakasambhinnaṃ pānaparibhogenāti.
For the healthy, however, it is to be consumed mixed with water as a drink.
Đối với người không bệnh, thì được phép pha loãng với nước để uống.
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. 2.191-192) pana ‘‘pānaparibhogenāti vuttattā loṇasovīrakaṃ yāmakālika’’nti vuttaṃ.
In the Sāratthadīpanī, however, it is stated, "Since it is said 'as a drink,' loṇasovīraka is a yāmakālika."
Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī đã nói rằng: “Vì đã nói ‘để uống’, nên loṇasovīraka là yāmakālika.”
Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. 1.192) pana ‘‘pānaparibhogena vaṭṭatīti sambandho.
In the Vimativinodanī, however, it is stated, "The connection is that it is permissible as a drink.
Còn trong Vimativinodanī thì nói rằng: “Được phép dùng để uống là cách liên kết.
Evaṃ pana vuttattā loṇasovīrakaṃ yāmakālikanti keci vadanti, keci pana ‘gilānānaṃ pākatikameva, agilānānaṃ pana udakasambhinna’nti vuttattā guḷaṃ viya sattāhakālika’’nti vuttaṃ.
Some say that because it is stated thus, loṇasovīraka is a yāmakālika. Others say that because it is stated 'for the sick it is normal, but for the healthy it is mixed with water,' it is a sattāhakālika, like jaggery."
Vì đã nói như vậy, một số người nói rằng loṇasovīraka là yāmakālika, nhưng một số người khác lại nói rằng ‘đối với người bệnh thì bình thường, còn đối với người không bệnh thì pha loãng với nước’, nên nó giống như đường mía, là sattāhakālika.”
Vajirabuddhiṭīkāyaṃ (vajira. ṭī. mahāvagga 263) pana ‘‘avisesena satipaccayatā vuttā.
In the Vajirabuddhiṭīkā, however, it is stated, "The conditionality of mindfulness is stated without distinction.
Tuy nhiên, trong Vajirabuddhiṭīkā đã nói rằng: “Sự tùy thuộc vào nguyên nhân đã được nói một cách không phân biệt.
Imasmiṃ khandhake ‘anujānāmi, bhikkhave, gilānassa guḷaṃ, agilānassa guḷodakaṃ, gilānassa loṇasovīrakaṃ, agilānassa udakasambhinna’nti (mahāva. 284) vuttaṃ, tasmā siddhaṃ ‘satipaccayatā gilānāgilānavasena duvidhā’ti’’ vuttaṃ.
In this Khandhaka, it is stated: 'Monks, I allow jaggery for the sick, jaggery water for the healthy; loṇasovīraka for the sick, and loṇasovīraka mixed with water for the healthy.' Therefore, it is established that 'the conditionality of mindfulness is twofold, according to whether one is sick or healthy.'"
Trong phẩm này đã nói rằng: ‘Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép người bệnh dùng đường mía, người không bệnh dùng nước đường mía, người bệnh dùng loṇasovīraka, người không bệnh dùng loṇasovīraka pha loãng với nước’. Do đó, đã xác định rằng ‘sự tùy thuộc vào nguyên nhân có hai loại: đối với người bệnh và đối với người không bệnh’.”
Antovutthādikathāyaṃ ‘‘tena kho pana samayena bhagavato udaravātābādho hoti, atha kho āyasmā ānando ‘pubbepi bhagavato udaravātābādho tekaṭulayāguyā phāsu hotī’ti sāmaṃ tilampi taṇḍulampi muggampi viññāpetvā anto vāsetvā anto sāmaṃ pacitvā bhagavato upanāmesi ‘pivatu bhagavā tekaṭulayāgu’nti.
In the Discourse on What is Stored Inside, etc., "At that time, the Blessed One had an abdominal wind ailment. Then, Venerable Ānanda, thinking, 'Previously too, the Blessed One's abdominal wind ailment was relieved by three-pungent gruel,' himself requested sesame, rice, and mung beans, stored them inside, cooked them himself inside, and offered them to the Blessed One, saying, 'May the Blessed One drink the three-pungent gruel.'
Trong câu chuyện về Antovuttha và các loại khác, có lần Đức Thế Tôn bị bệnh đau bụng. Bấy giờ, Tôn giả Ānanda nghĩ: ‘Trước đây, Đức Thế Tôn cũng bị bệnh đau bụng, và cháo tekaṭula đã giúp Ngài khỏe lại’. Thế là, chính Tôn giả Ānanda đã xin mè, gạo và đậu xanh, rồi tự mình trữ trong tịnh xá và tự mình nấu, sau đó dâng lên Đức Thế Tôn, thưa rằng: ‘Bạch Đức Thế Tôn, xin Ngài dùng cháo tekaṭula’.
Jānantāpi tathāgatā pucchanti, jānantāpi na pucchanti, kālaṃ viditvā pucchanti, kālaṃ viditvā na pucchanti, atthasañhitaṃ tathāgatā pucchanti, no anatthasañhitaṃ, anatthasañhite setughāto tathāgatānaṃ.
Even though Tathāgatas know, they ask; even though they know, they do not ask. Knowing the proper time, they ask; knowing the proper time, they do not ask. Tathāgatas ask what is beneficial, not what is unbeneficial. For Tathāgatas, what is unbeneficial is a barrier.
Các Như Lai dù biết cũng hỏi, dù biết cũng không hỏi; biết thời điểm thì hỏi, biết thời điểm thì không hỏi; các Như Lai hỏi những điều có lợi ích, không hỏi những điều không lợi ích; đối với những điều không lợi ích, các Như Lai đoạn trừ.
Dvīhi ākārehi buddhā bhagavanto bhikkhū paṭipucchanti ‘dhammaṃ vā desessāma, sāvakānaṃ vā sikkhāpadaṃ paññapessāmā’ti.
The Buddhas, the Blessed Ones, question bhikkhus in two ways: 'We will teach the Dhamma, or we will lay down a training rule for the disciples.'"
Các Đức Phật Thế Tôn hỏi lại các Tỳ-khưu với hai mục đích: ‘Chúng ta sẽ thuyết pháp’ hoặc ‘Chúng ta sẽ chế định giới luật cho các đệ tử’.
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi ‘kutāyaṃ, ānanda, yāgū’ti.
Then the Blessed One addressed Venerable Ānanda, saying, "Ānanda, where did this gruel come from?"
Bấy giờ, Đức Thế Tôn gọi Tôn giả Ānanda và hỏi: ‘Này Ānanda, cháo này từ đâu mà có?’
Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi.
Then Venerable Ānanda reported that matter to the Blessed One.
Bấy giờ, Tôn giả Ānanda đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Vigarahi buddho bhagavā ananucchavikaṃ, ānanda, ananulomikaṃ appatirūpaṃ assamaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ, kathañhi nāma tvaṃ, ānanda, evarūpāya bāhullāya cetessasi, yadapi, ānanda, anto vutthaṃ, tadapi akappiyaṃ.
The Buddha, the Blessed One, rebuked him extensively: “Ānanda, this act of yours is unsuitable, inappropriate, unbecoming for a recluse, unallowable, and ought not to be done. How, Ānanda, could you intend such an abundance of unwholesome deeds? Even that which is stored inside, Ānanda, is unallowable.
Đức Phật, Thế Tôn, đã quở trách rằng: “Này Ānanda, điều này không thích hợp, không tương ứng, không xứng đáng với Sa-môn, không được phép, không nên làm. Này Ānanda, tại sao ngươi lại khởi tâm làm điều bất thiện nhiều như vậy? Này Ānanda, bất cứ thứ gì được cất giữ bên trong, thứ đó cũng không được phép.
Yadapi anto pakkaṃ, tadapi akappiyaṃ.
Even that which is cooked inside is unallowable.
Bất cứ thứ gì được nấu bên trong, thứ đó cũng không được phép.
Yadapi sāmaṃ pakkaṃ, tadapi akappiyaṃ.
Even that which is cooked by oneself is unallowable.
Bất cứ thứ gì tự mình nấu, thứ đó cũng không được phép.
Netaṃ, ānanda, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – na, bhikkhave, anto vutthaṃ anto pakkaṃ sāmaṃ pakkaṃ paribhuñjitabbaṃ, yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa.
“This, Ānanda, is not for the conviction of the unconvinced…pe… Having rebuked, having given a Dhamma talk, he addressed the bhikkhus: ‘Bhikkhus, that which is stored inside, cooked inside, or cooked by oneself is not to be consumed. If one consumes it, there is an offense of dukkata.
Này Ānanda, điều này không phải để làm cho những người chưa có niềm tin phát sinh niềm tin... (lược)... sau khi quở trách, Ngài đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-khưu lại: “Này các Tỳ-khưu, không được dùng thức ăn được cất giữ bên trong, được nấu bên trong, hay tự mình nấu. Nếu Tỳ-khưu nào dùng, vị ấy phạm tội dukkaṭa.
Anto ce, bhikkhave, vutthaṃ anto pakkaṃ sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ.
Bhikkhus, if it is stored inside, cooked inside, and cooked by oneself, and one consumes it, there is an offense of three dukkatas.
Này các Tỳ-khưu, nếu thức ăn được cất giữ bên trong, được nấu bên trong, và tự mình nấu, nếu vị ấy dùng, vị ấy phạm ba tội dukkaṭa.
Anto ce, bhikkhave, vutthaṃ anto pakkaṃ aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ.
Bhikkhus, if it is stored inside, cooked inside, and cooked by others, and one consumes it, there is an offense of two dukkatas.
Này các Tỳ-khưu, nếu thức ăn được cất giữ bên trong, được nấu bên trong, nhưng do người khác nấu, nếu vị ấy dùng, vị ấy phạm hai tội dukkaṭa.
Anto ce, bhikkhave, vutthaṃ bahi pakkaṃ sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ.
Bhikkhus, if it is stored inside, cooked outside, and cooked by oneself, and one consumes it, there is an offense of two dukkatas.
Này các Tỳ-khưu, nếu thức ăn được cất giữ bên trong, được nấu bên ngoài, và tự mình nấu, nếu vị ấy dùng, vị ấy phạm hai tội dukkaṭa.
Bahi ce, bhikkhave, vutthaṃ anto pakkaṃ sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ.
Bhikkhus, if it is stored outside, cooked inside, and cooked by oneself, and one consumes it, there is an offense of two dukkatas.
Này các Tỳ-khưu, nếu thức ăn được cất giữ bên ngoài, được nấu bên trong, và tự mình nấu, nếu vị ấy dùng, vị ấy phạm hai tội dukkaṭa.
Anto ce, bhikkhave, vutthaṃ bahi pakkaṃ aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa.
Bhikkhus, if it is stored inside, cooked outside, and cooked by others, and one consumes it, there is an offense of dukkata.
Này các Tỳ-khưu, nếu thức ăn được cất giữ bên trong, được nấu bên ngoài, nhưng do người khác nấu, nếu vị ấy dùng, vị ấy phạm tội dukkaṭa.
Bahi ce, bhikkhave, vutthaṃ anto pakkaṃ aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa.
Bhikkhus, if it is stored outside, cooked inside, and cooked by others, and one consumes it, there is an offense of dukkata.
Này các Tỳ-khưu, nếu thức ăn được cất giữ bên ngoài, được nấu bên trong, nhưng do người khác nấu, nếu vị ấy dùng, vị ấy phạm tội dukkaṭa.
Bahi ce, bhikkhave, vutthaṃ bahi pakkaṃ sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa.
Bhikkhus, if it is stored outside, cooked outside, and cooked by oneself, and one consumes it, there is an offense of dukkata.
Này các Tỳ-khưu, nếu thức ăn được cất giữ bên ngoài, được nấu bên ngoài, và tự mình nấu, nếu vị ấy dùng, vị ấy phạm tội dukkaṭa.
Bahi ce, bhikkhave, vutthaṃ bahi pakkaṃ aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, anāpattī’’ti (mahāva. 274) vacanato sahaseyyappahonake ṭhāne vutthatā, tattha pakkatā, upasampannena sāmaṃ pakkatāti imesaṃ tiṇṇaṃ aṅgānaṃ sambhave sati tisso āpattiyo, dvinnaṃ sambhave dve āpattiyo, ekassa aṅgassa sambhave ekā āpattīti veditabbaṃ.
Bhikkhus, if it is stored outside, cooked outside, and cooked by others, and one consumes it, there is no offense.’” According to this statement, it should be understood that if all three factors are present—being stored in a place suitable for sleeping together, being cooked there, and being cooked by an ordained bhikkhu oneself—there are three offenses. If two factors are present, there are two offenses. If one factor is present, there is one offense.
Này các Tỳ-khưu, nếu thức ăn được cất giữ bên ngoài, được nấu bên ngoài, và do người khác nấu, nếu vị ấy dùng, vị ấy không phạm tội.” Theo lời dạy này, khi có đủ ba yếu tố: được cất giữ ở nơi có thể ngủ chung, được nấu ở đó, và do Tỳ-khưu đã thọ Cụ túc giới tự mình nấu, thì có ba tội. Nếu có hai yếu tố, có hai tội. Nếu có một yếu tố, có một tội. Điều này nên được hiểu như vậy.
Anto vutthanti akappiyakuṭiyaṃ vutthaṃ.
Stored inside means stored in an unallowable hut.
Được cất giữ bên trong (Anto vutthaṃ) nghĩa là được cất giữ trong tịnh xá không hợp lệ (akappiyakuṭi).
Sāmaṃ pakkanti ettha yaṃ kiñci āmisaṃ bhikkhuno pacituṃ na vaṭṭati.
Cooked by oneself – in this context, it is not allowable for a bhikkhu to cook any kind of food.
Tự mình nấu (Sāmaṃ pakkaṃ): Ở đây, Tỳ-khưu không được phép tự mình nấu bất cứ loại thức ăn nào.
Sacepissa uṇhayāguyā sulasipaṇṇāni vā siṅgiveraṃ vā loṇaṃ vā pakkhipanti, tampi cāletuṃ na vaṭṭati.
Even if basil leaves, ginger, or salt are put into his hot gruel, it is not allowable for him to stir it.
Ngay cả khi người ta cho vào cháo nóng của vị ấy lá húng quế, gừng hoặc muối, vị ấy cũng không được phép khuấy.
‘‘Yāguṃ nibbāpemī’’ti pana cāletuṃ vaṭṭati.
However, it is allowable to stir it with the intention, “I will cool the gruel.”
Tuy nhiên, nếu nói “Tôi sẽ làm cho cháo nguội đi”, thì được phép khuấy.
Uttaṇḍubhattaṃ labhitvāpi pidahituṃ na vaṭṭati.
Even after receiving overcooked rice, it is not allowable to cover it.
Ngay cả khi nhận được cơm nóng, vị ấy cũng không được phép đậy nắp.
Sace pana manussā pidahitvāva denti, vaṭṭati.
However, if people offer it already covered, it is allowable.
Tuy nhiên, nếu người ta đậy nắp rồi mới dâng, thì được phép.
‘‘Bhattaṃ vā mā nibbāyatū’’ti pidahituṃ vaṭṭati.
It is allowable to cover it with the thought, “May the rice not get cold.”
Nếu nói “Để cơm không bị nguội”, thì được phép đậy nắp.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, puna pākaṃ pacitu’’nti (mahāva. 274) vacanato pubbe anupasampannehi pakkaṃ puna pacituṃ vaṭṭati.
According to the statement, “Bhikkhus, I allow cooking again,” it is allowable to cook again food that was previously cooked by unordained persons.
Theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép nấu lại”, thì được phép nấu lại thức ăn đã được nấu trước đó bởi người chưa thọ Cụ túc giới.
Vuttañhi aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 274) ‘‘khīratakkādīsu pana sakiṃ kuthitesu aggiṃ dātuṃ vaṭṭati punapākassa anuññātattā’’ti.
Indeed, it is stated in the Commentary: “For milk, buttermilk, and so forth, it is allowable to apply fire once they have boiled, because re-cooking is permitted.”
Trong Chú giải có nói: “Đối với sữa, bơ sữa, v.v., sau khi đã đun sôi một lần, được phép nhóm lửa lại vì đã được cho phép nấu lại.”
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, anto vāsetu’’nti (mahāva. 274) vacanato dubbhikkhasamaye taṇḍulādīni anto vāsetuṃ vaṭṭati.
According to the statement, “Bhikkhus, I allow storing inside,” it is allowable to store rice and other grains inside during a famine.
Theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép cất giữ bên trong”, thì vào thời kỳ đói kém, được phép cất giữ gạo, v.v., bên trong.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, anto pacitu’’nti (mahāva. 274) vacanato dubbhikkhasamaye anto pacituṃ vaṭṭati.
According to the statement, “Bhikkhus, I allow cooking inside,” it is allowable to cook inside during a famine.
Theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép nấu bên trong”, thì vào thời kỳ đói kém, được phép nấu bên trong.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sāmaṃ pacitu’’nti (mahāva. 274) vacanato dubbhikkhasamaye sāmampi pacituṃ vaṭṭati.
According to the statement, “Bhikkhus, I allow cooking by oneself,” it is allowable to cook by oneself during a famine.
Theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép tự mình nấu”, thì vào thời kỳ đói kém, được phép tự mình nấu.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, anto vutthaṃ anto pakkaṃ sāmaṃ pakka’’nti (mahāva. 274) vacanato dubbhikkhasamaye tīṇipi vaṭṭanti.
According to the statement, “Bhikkhus, I allow storing inside, cooking inside, and cooking by oneself,” all three are allowable during a famine.
Theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép thức ăn được cất giữ bên trong, được nấu bên trong, tự mình nấu”, thì vào thời kỳ đói kém, cả ba điều này đều được phép.
Vanaṭṭhapokkharaṭṭhakathāyaṃ ‘‘tena kho pana samayena āyasmato sāriputtassa kāyaḍāhābādho hoti.
In the discourse on forest and pond produce: "At that time, Venerable Sāriputta suffered from a burning sensation in his body.
Trong câu chuyện về sen rừng và sen ao, “Vào lúc đó, Tôn giả Sāriputta bị bệnh sốt nóng.
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca ‘pubbe te, āvuso sāriputta, kāyaḍāhābādho kena phāsu hotī’ti.
Then Venerable Mahāmoggallāna approached Venerable Sāriputta and, having approached him, said to Venerable Sāriputta, 'Friend Sāriputta, what relieved your burning sensation in the past?'
Sau đó, Tôn giả Mahāmoggallāna đi đến chỗ Tôn giả Sāriputta, sau khi đến, Ngài nói với Tôn giả Sāriputta rằng: ‘Này Hiền giả Sāriputta, trước đây, bệnh sốt nóng của Hiền giả đã thuyên giảm nhờ điều gì?’
Bhisehi ca me, āvuso, muḷālikāhi cāti…pe… atha kho āyasmato sāriputtassa bhise ca muḷālikāyo ca paribhuttassa kāyaḍāhābādho paṭippassambhi…pe… paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjatha.
'Friend, my burning sensation was relieved by lotus rhizomes and lotus stalks… (etc.)… Then, after Venerable Sāriputta had consumed the lotus rhizomes and lotus stalks, his burning sensation subsided… (etc.)… Monks, accept and consume it.
‘Này Hiền giả, bệnh của tôi đã thuyên giảm nhờ củ sen và ngó sen.’... (lược)... Sau khi Tôn giả Sāriputta dùng củ sen và ngó sen, bệnh sốt nóng của Ngài đã thuyên giảm... (lược)... ‘Này các Tỳ-khưu, hãy nhận và dùng.
Anujānāmi, bhikkhave, vanaṭṭhaṃ pokkharaṭṭhaṃ bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ paribhuñjitu’’nti (mahāva. 278) vacanato vanaṭṭhaṃ pokkharaṭṭhaṃ pavāritena bhikkhunā paribhuñjituṃ vaṭṭati, pavāritasikkhāpadena āpatti na hoti.
Monks, I allow forest produce and pond produce to be consumed by a bhikkhu who has finished eating and made pavāraṇā, without making it atiritta." According to this statement, it is permissible for a bhikkhu who has made pavāraṇā to consume forest produce and pond produce; there is no offense under the pavārita training rule.
Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép Tỳ-khưu đã thọ thực, đã pavārita, dùng sen rừng và sen ao mà không làm cho thành atiritta.’” Theo lời dạy này, Tỳ-khưu đã pavārita được phép dùng sen rừng và sen ao, không phạm tội pavārita sikkhāpada.
Tattha vanaṭṭhaṃ pokkharaṭṭhanti vane ceva paduminigacche ca jātaṃ.
Here, "forest produce and pond produce" means that which grows in the forest and in lotus thickets.
Ở đây, sen rừng và sen ao (vanaṭṭhaṃ pokkharaṭṭhaṃ) nghĩa là những thứ mọc trong rừng và trong bụi sen.
Akatakappakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, abījaṃ nibbaṭṭabījaṃ akatakappaṃ phalaṃ paribhuñjitu’’nti (mahāva. 278) vacanato abījañca nibbaṭṭabījañca phalaṃ aggisatthanakhehi samaṇakappaṃ akatvāpi paribhuñjituṃ vaṭṭati.
In the discourse on unkappiya fruits: "Monks, I allow fruits that are seedless, with seeds removed, and not made kappiya, to be consumed." According to this statement, it is permissible to consume fruits that are seedless and fruits from which the seeds have been removed, even without making them samaṇakappiya with fire, a knife, or fingernails.
Trong câu chuyện về những thứ chưa làm cho hợp lệ, theo lời dạy “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép dùng trái cây không có hạt và trái cây đã bỏ hạt mà chưa làm cho hợp lệ”, thì được phép dùng trái cây không có hạt và trái cây đã bỏ hạt mà không cần làm cho hợp lệ bằng lửa, dao, hoặc móng tay.
Tattha abījanti taruṇaphalaṃ, yassa bījaṃ aṅkuraṃ na janeti.
Here, "seedless" means young fruits whose seeds do not germinate sprouts.
Ở đây, không có hạt (abījaṃ) là trái cây non, mà hạt của nó không nảy mầm.
Nibbaṭṭabījanti bījaṃ nibbaṭṭetvā apanetvā paribhuñjitabbakaṃ ambapanasādi, tāni phalāni kappiyakārake asati kappaṃ akatvāpi paribhuñjituṃ vaṭṭati.
"With seeds removed" refers to mangoes, jackfruits, etc., that should be consumed after removing their seeds. It is permissible to consume these fruits even without making them kappiya if there is no kappiyakāraka.
Đã bỏ hạt (nibbaṭṭabījaṃ) là những loại trái cây như xoài, mít, v.v., mà hạt của chúng được lấy ra và loại bỏ để dùng. Những loại trái cây này, khi không có người làm cho hợp lệ, vẫn được phép dùng mà không cần làm cho hợp lệ.
Yāgukathāyaṃ ‘‘dasayime, brāhmaṇa, ānisaṃsā yāguyā.
In the discourse on gruel: "Brāhmaṇa, there are these ten benefits of gruel.
Trong câu chuyện về cháo,* “Này Bà-la-môn, có mười lợi ích này của cháo.
Katame dasa, yāguṃ dento āyuṃ deti, vaṇṇaṃ deti, sukhaṃ deti, balaṃ deti, paṭibhānaṃ deti, yāgupītā khudaṃ paṭihanati, pipāsaṃ vineti, vātaṃ anulometi, vatthiṃ sodheti, āmāvasesaṃ pāceti.
What are the ten? One who gives gruel gives life, gives beauty, gives happiness, gives strength, gives intelligence. When gruel is drunk, it suppresses hunger, quenches thirst, regulates wind, cleanses the bladder, and digests undigested food.
Mười điều đó là gì? Người dâng cháo thì cho tuổi thọ, cho sắc đẹp, cho hạnh phúc, cho sức mạnh, cho trí tuệ. Cháo đã uống thì đẩy lùi đói khát, xua tan khát nước, điều hòa khí, làm sạch bàng quang, tiêu hóa thức ăn chưa tiêu.
Ime kho, brāhmaṇa, dasānisaṃsā yāguyāti.
Brāhmaṇa, these are the ten benefits of gruel."
Này Bà-la-môn, đây chính là mười lợi ích của cháo.”
Atha kho bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ imāhi gāthāhi anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
Then the Blessed One, having gladdened that brāhmaṇa with these verses, rose from his seat and departed.
Sau đó, Đức Thế Tôn đã tùy hỷ với Bà-la-môn ấy bằng những bài kệ này, rồi đứng dậy rời khỏi chỗ ngồi.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – anujānāmi, bhikkhave, yāguñca madhugoḷakañcā’’ti (mahāva. 282) vacanato yāguñca madhugoḷakañca sampaṭicchituṃ vaṭṭati.
Then the Blessed One, on this occasion and in this connection, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus: "Monks, I allow gruel and honey-balls." According to this statement, it is permissible to accept gruel and honey-balls.
Sau đó, Đức Thế Tôn, nhân dịp này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-khưu đến, nói: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép (thọ nhận) cháo và mật ong viên.” Theo lời dạy này, được phép thọ nhận cháo và mật ong viên.
Anumodanāgāthāya ‘‘patthayataṃ icchata’’nti padānaṃ ‘‘alameva dātu’’nti iminā sambandho.
In the anumodanāgāthā, the words "patthayataṃ icchataṃ" should be connected with "alameva dātuṃ."
Trong bài kệ tùy hỷ, các từ “patthayataṃ icchataṃ” (người mong cầu, ước muốn) được liên kết với “alameva dātuṃ” (nên cúng dường).
Sace pana ‘‘patthayatā icchatā’’ti pāṭho atthi, soyeva gahetabbo.
However, if the reading "patthayatā icchatā" exists, only that should be adopted.
Tuy nhiên, nếu có bản văn “patthayatā icchatā” (bởi người mong cầu, ước muốn), thì nên chấp nhận bản văn đó.
‘‘Na, bhikkhave, aññatra nimantitena aññassa bhojjayāgu paribhuñjitabbā, yo paribhuñjeyya, yathādhammo kāretabbo’’ti (mahāva. 283) vacanato tathā bhuñjantassa paramparabhojanasikkhāpadena āpatti hoti.
According to the saying, "Monks, one who has been invited should not partake of another's bhojjayāgu; whoever partakes, should be dealt with according to the Dhamma," one who partakes in that manner incurs an offense under the paramparabhojana training rule.
Theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, không được thọ dụng cháo vật thực của người khác khi chưa được mời. Ai thọ dụng thì phải bị xử lý theo pháp.” Do đó, người thọ dụng như vậy sẽ phạm tội theo giới học về vật thực liên tục (paramparabhojana).
Bhojjayāgūti yā pavāraṇaṃ janeti.
Bhojjayāgu is that which gives rise to an invitation (pavāraṇā).
Cháo vật thực (Bhojjayāgu) là cháo gây ra sự mời gọi (pavāraṇā).
Yathādhammo kāretabboti paramparabhojanena kāretabbo.
Should be dealt with according to the Dhamma means should be dealt with according to the paramparabhojana training rule.
Phải bị xử lý theo pháp (Yathādhammo kāretabbo) nghĩa là phải bị xử lý theo giới paramparabhojana.
Guḷakathāyaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānassa guḷaṃ, agilānassa guḷodaka’’nti (mahāva. 284) vacanato gilāno bhikkhu guḷapiṇḍaṃ vikālepi khādituṃ vaṭṭati.
In the Discourse on Jaggery, according to the saying, "Monks, I allow jaggery for the sick, and jaggery-water for the not-sick," a sick bhikkhu is permitted to eat a lump of jaggery even in the afternoon.
Trong câu chuyện về đường thô, theo lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép đường thô cho người bệnh, và nước đường thô cho người không bệnh.” Do đó, một Tỳ-khưu bệnh được phép ăn cục đường thô ngay cả vào lúc phi thời.
Agilāno pana udakasambhinnaṃ katvā guḷodakaparibhogena paribhuñjituṃ vaṭṭati.
A not-sick bhikkhu, however, is permitted to partake by making it into jaggery-water mixed with water.
Tuy nhiên, một Tỳ-khưu không bệnh thì được phép thọ dụng dưới dạng nước đường thô bằng cách pha với nước.
‘‘Gilānassa guḷanti tathārūpena byādhinā gilānassa pacchābhattaṃ guḷaṃ anujānāmīti attho’’ti aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 284) vuttaṃ.
It is stated in the Commentary, "The meaning of 'jaggery for the sick' is: 'I allow jaggery after the meal for a bhikkhu sick with such a disease.'"
Trong Chú giải có nói: “ Đường thô cho người bệnh có nghĩa là Ta cho phép đường thô vào buổi chiều cho người bệnh với một loại bệnh như vậy.”
‘‘Tathārūpena byādhinā’’ti vuttattā yathārūpena byādhinā gilānassa guḷo paribhuñjitabbo hoti, tathārūpena eva byādhinā gilānassāti vuttaṃ viya dissati, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
Since "with such a disease" is stated, it seems to imply "for a bhikkhu sick with such a disease by which jaggery should be partaken of." This should be ascertained after investigation.
Vì đã nói “với một loại bệnh như vậy”, nên dường như có ý nói rằng đường thô chỉ nên được thọ dụng bởi người bệnh với một loại bệnh thích hợp, như thể chỉ dành cho người bệnh với một loại bệnh như vậy. Cần phải xem xét và hiểu rõ điều này.
67. Yaṃ bhikkhavetiādi mahāpadesakathā nāma.
67. The section beginning "Yaṃ, bhikkhave" is called the discourse on the Mahāpadesas.
67. Này các Tỳ-khưu, điều gì v.v… được gọi là câu chuyện về Đại Giáo Giới (Mahāpadesakathā).
Tattha mahante atthe upadissati etehīti mahāpadesā, mahantā vā atthā padissanti paññāyanti etthāti mahāpadesā, mahantānaṃ vā atthānaṃ padeso pavattidesoti mahāpadesā.
Therein, they are called mahāpadesā because great meanings are indicated by them, or because great meanings are made clear and known therein, or because they are the place where great meanings arise.
Trong đó, Mahāpadesā là những điều mà nhờ đó những ý nghĩa lớn được chỉ ra; hoặc là những điều mà trong đó những ý nghĩa lớn được hiển lộ, được nhận biết; hoặc Mahāpadesā là nơi phát sinh của những ý nghĩa lớn.
Ke te?
Who are they?
Những điều đó là gì?
Imeyeva cattāro pāṭhā, atthā vā.
These very four passages, or meanings.
Chính là bốn bản văn này, hoặc bốn ý nghĩa này.
Tena vuttaṃ ‘‘ime cattāro mahāpadese’’tiādi.
Therefore, it is said, "these four great references," and so on.
Do đó, đã nói: “Bốn Đại Giáo Giới này” v.v…
Tattha dhammasaṅgāhakattherāti mahākassapādayo.
Therein, dhammasaṅgāhakattherā refers to Mahākassapa and others.
Trong đó, các Trưởng lão kết tập Pháp (Dhammasaṅgāhakattherā) là Mahākassapa và những vị khác.
Suttaṃ gahetvāti ‘‘ṭhapetvā dhaññaphalarasa’’ntiādikaṃ suttaṃ gahetvā upadhārento.
Taking the Sutta means taking the Sutta beginning "excluding grain-fruit juice" and examining it.
Nắm giữ Sutta (Suttaṃ gahetvā) là nắm giữ Sutta như “trừ nước ép ngũ cốc và trái cây” v.v… và suy xét.
Satta dhaññānīti –
Seven grains are:
Bảy loại ngũ cốc (Satta dhaññāni) là –
68. Ānisaṃsakathāyaṃ vinayaṃ dhāretīti vinayadharo, sikkhanavācanamanasikāravinicchayanatadanulomakaraṇādinā vinayapariyattikusalo bhikkhu.
68. In the Discourse on Advantages, vinayadharo means one who upholds the Vinaya, a bhikkhu skilled in the Vinaya-pariyatti through learning, reciting, reflecting, deciding, and acting in accordance with it, and so on.
68. Trong câu chuyện về các lợi ích, người trì luật (vinayadharo) là người gìn giữ Luật; một Tỳ-khưu thiện xảo về Pariyatti (sự học hỏi) Luật, thông qua việc học hỏi, tụng đọc, tác ý, quyết định và thực hành phù hợp với nó.
Vinayapariyattimūlaṃ etesanti vinayapariyattimūlakā.
Vinayapariyattimūlakā means those for whom the Vinaya-pariyatti is the root.
Vinayapariyattimūlakā là những điều mà Pariyatti Luật là căn nguyên của chúng.
Ke te?
Who are they?
Chúng là gì?
Pañcānisaṃsā.
The five advantages.
Năm lợi ích.
Vinayapariyattiyeva mūlaṃ kāraṇaṃ katvā labhitabbaānisaṃsā, na aññapariyattiṃ vā paṭipattiādayo vā mūlaṃ katvāti attho.
The advantages to be gained by making the Vinaya-pariyatti itself the root cause, and not by making other pariyattis or paṭipattis, etc., the root—this is the meaning.
Có nghĩa là, những lợi ích có được nhờ lấy Pariyatti Luật làm căn nguyên, chứ không phải lấy Pariyatti khác hay Paṭipatti (sự thực hành) v.v… làm căn nguyên.
Atha vā pariyāpuṇanaṃ pariyatti, vinayassa pariyatti vinayapariyatti, sā mūlaṃ etesanti vinayapariyattimūlakā, vinayapariyāpuṇanahetubhavā ānisaṃsāti attho.
Alternatively, pariyatti is repeated learning; vinayapariyatti is the repeated learning of the Vinaya. Those for whom this is the root are vinayapariyattimūlakā, meaning the advantages that are the cause of repeated learning of the Vinaya—this is the meaning.
Hoặc là, Pariyāpuṇana (việc học thuộc) là Pariyatti; Pariyatti của Luật là Vinayapariyatti (Pariyatti Luật). Vinayapariyattimūlakā là những điều mà Pariyatti đó là căn nguyên của chúng, tức là những lợi ích có được nhờ việc học thuộc Luật.
‘‘Katame’’tiādinā tesaṃ pañcānisaṃsādīnaṃ sarūpaṃ pucchitvā ‘‘attano’’tiādinā vissajjetvā taṃ vacanaṃ pāḷiyā samatthetuṃ ‘‘vuttañheta’’ntiādimāha.
Having asked the nature of these five benefits and so on with "What are they?", and having answered with "one's own" and so on, he states "It has been said" and so on, in order to make that statement consistent with the Pāḷi.
Sau khi hỏi về bản chất của năm lợi ích đó v.v… bằng câu “ Katame” v.v…, và trả lời bằng câu “ Attano” v.v…, để xác nhận lời đó bằng Pāḷi,* nói: “ Vuttañheta” v.v…
Vuttena alajjīlakkhaṇena na lajjati na hirīyatīti alajjī, tassa bhāvo alajjitā.
Alajjitā is the state of being shameless, meaning one does not feel shame or embarrassment, as described by the characteristic of a shameless person.
Theo đặc điểm của người không biết hổ thẹn đã nói, người không biết hổ thẹn (alajjī) là người không biết xấu hổ, không biết hổ thẹn. Trạng thái của người đó là không biết hổ thẹn (alajjitā).
Natthi ñāṇaṃ etassāti aññāṇaṃ, tassa bhāvo aññāṇatā.
Aññāṇatā is the state of being ignorant, meaning one has no knowledge.
Người không có trí tuệ là vô trí (aññāṇa). Trạng thái của người đó là vô trí (aññāṇatā).
Kukatassa bhāvo kukkuccaṃ, tena pakato kukkuccapakato, tassa bhāvo kukkuccapakatatā.
Kukkuccapakatatā is the state of being prone to remorse, meaning one is characterized by remorse for wrongdoing.
Trạng thái của việc làm điều sai trái là hối hận (kukkucca). Người bị ảnh hưởng bởi điều đó là kukkuccapakato. Trạng thái của người đó là bị ảnh hưởng bởi hối hận (kukkuccapakatatā).
Kappatīti kappiyaṃ, na kappiyaṃ akappiyaṃ, tasmiṃ akappiye, kappiyaṃ iti saññā yassa so kappiyasaññī, tassa bhāvo kappiyasaññitā.
Kappiyasaññitā is the state of perceiving what is allowable as allowable, for one who has the perception "this is allowable" in what is not allowable.
Điều được phép là kappiya. Điều không được phép là akappiya. Người có nhận thức rằng điều đó là kappiya (được phép) đối với điều akappiya (không được phép) đó thì là kappiyasaññī. Trạng thái của người đó là có nhận thức về điều được phép (kappiyasaññitā).
Itaraṃ tappaṭipakkhato kātabbaṃ, imesu pañcasu padesu yakāralopo, tasmā ‘‘alajjitāya āpattiṃ āpajjatī’’tiādinā yojetabbāni.
The other (akappiyasaññitā) should be understood as its opposite. In these five terms, the 'y' sound is dropped; therefore, they should be construed as "one incurs an offense due to shamelessness" and so on.
Điều còn lại nên được thực hiện theo cách ngược lại. Trong năm trường hợp này, có sự lược bỏ âm ‘y’. Do đó, nên kết hợp với “phạm tội do không biết hổ thẹn (alajjitāya āpattiṃ āpajjati)” v.v…
Hetvatthe cetaṃ nissakkavacanaṃ.
And this is an ablative case in the sense of cause.
Và đây là từ ngữ chỉ nguyên nhân ở cách ly gián tiếp (nissakkavacana).
Saratīti sati, samussanaṃ sammoso.
Sati is mindfulness, because one remembers. Sammosa is confusion, distraction.
Ghi nhớ (sarati) nên gọi là niệm (sati); sự quên lãng (samussanaṃ) là sự quên lãng (sammoso).
Satiyā sammoso satisammoso, tasmā satisammosā.
Satisammosā is confusion of mindfulness, therefore, due to confusion of mindfulness.
Sự quên lãng của niệm (satiyā sammoso) là sự quên lãng niệm (satisammoso); do đó, do sự quên lãng niệm (satisammosā).
Hetvatthe cetaṃ karaṇavacanaṃ.
And this is an instrumental case in the sense of cause.
Và đây là từ ngữ chỉ công cụ (karaṇavacanaṃ) với ý nghĩa nguyên nhân (hetvatthe).
Idāni tāni kāraṇāni vitthārato dassetuṃ ‘‘katha’’ntyādimāha.
Now, to explain those causes in detail, he states "How?" and so on.
Giờ đây, để trình bày chi tiết những nguyên nhân đó,* đã nói câu bắt đầu bằng ‘katha’ (như thế nào).
Taṃ nayānuyogena viññeyyameva.
That should be understood according to the method.
Điều đó phải được hiểu theo phương pháp hợp lý.
Ariṭṭho iti bhikkhu ariṭṭhabhikkhu, kaṇṭako iti sāmaṇero kaṇṭakasāmaṇero, vesāliyā jātā vesālikā, vajjīnaṃ puttā vajjiputtā, vesālikā ca te vajjiputtā cāti vesālikavajjiputtā, ariṭṭhabhikkhu ca kaṇṭakasāmaṇero ca vesālikavajjiputtā ca ariṭṭhabhikkhukaṇṭakasāmaṇeravesālikavajjiputtakā.
Ariṭṭha, the monk, is Ariṭṭhabhikkhu. Kaṇṭaka, the novice, is Kaṇṭakasāmaṇera. Those born in Vesālī are Vesālikā. The sons of the Vajjians are Vajjiputtā. Those who are Vesālikā and also Vajjiputtā are Vesālikavajjiputtā. Ariṭṭhabhikkhu, Kaṇṭakasāmaṇera, and the Vesālikavajjiputtā are Ariṭṭhabhikkhukaṇṭakasāmaṇeravesālikavajjiputtakā.
Tỳ-khưu Ariṭṭha là Ariṭṭhabhikkhu; Sa-di Kaṇṭaka là Kaṇṭakasāmaṇera; những người sinh ra ở Vesālī là Vesālikā; con trai của người Vajjī là Vajjiputtā; những người Vesālikā và những người Vajjiputtā là Vesālikavajjiputtā. Tỳ-khưu Ariṭṭha, Sa-di Kaṇṭaka và những người Vesālikavajjiputtā là Ariṭṭhabhikkhukaṇṭakasāmaṇeravesālikavajjiputtakā.
Parūpahāro ca aññāṇañca kaṅkhāvitaraṇañca parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇā.
Parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇā are causing harm to others, ignorance, and overcoming doubt.
Sự chỉ trích người khác (parūpahāra), sự vô minh (aññāṇa) và sự vượt qua nghi ngờ (kaṅkhāvitaraṇa) là parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇā.
Ke te?
Who are they?
Chúng là gì?
Vādā.
They are doctrines (vādā).
Những học thuyết (vādā).
Te ādi yesaṃ teti parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇādayo.
Those whose beginning is these are parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇādayo.
Những học thuyết đó là khởi điểm của họ, nên họ là parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇādayo.
Vadanti etehīti vādā, parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇādayo vādā etesanti parū…pe… vādā.
They speak by these, hence vādā. Those for whom these parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇādayo are doctrines are parū…pe… vādā.
Họ nói bằng những điều này nên gọi là vādā (những học thuyết); những học thuyết như parūpahāraaññāṇakaṅkhāvitaraṇādayo là của họ, nên họ là parū…pe… vādā.
Ke te?
Who are they?
Họ là ai?
Micchāvādino.
They are false speakers.
Những người theo tà kiến (micchāvādino).
Ariṭṭha…pe… puttā ca parūpahāra…pe… vādā ca mahāsaṅghikādayo ca sāsanapaccatthikā nāmāti samuccayadvandavasena yojanā kātabbā.
The construction should be made in the sense of a collective dvandva compound: Ariṭṭha…pe…puttā, and parūpahāra…pe…vādā, and the Mahāsaṅghikā and others are enemies of the Sāsana.
Ariṭṭha…pe… puttā và parūpahāra…pe… vādā và những người Mahāsaṅghika, v.v., được gọi là kẻ thù của giáo pháp, nên phải kết nối theo cách song đôi tổng hợp (samuccayadvandavasena).
Sesaṃ suviññeyyameva.
The rest is easily understood.
Phần còn lại rất dễ hiểu.
Etissāya pana yojanāya sati ācariyavarassa vacanaṃ na sampaṭicchanti paṇḍitā.
However, if this interpretation is accepted, the wise do not approve of the words of the venerable teacher.
Tuy nhiên, khi có sự kết nối này, các bậc hiền trí không chấp nhận lời của vị Thầy cao cả.
Ettha hi ito dutiyabhave tāvatiṃsabhavane devaputto hutvā sotāpattiphalaṃ patvā antimabhave metteyyassa bhagavato dhammadesanaṃ sutvā arahattaphalaṃ labheyyanti ācariyassa patthanā, sā ayuttarūpā hoti.
For here, the teacher's aspiration is that in the second existence from this one, having become a deva-son in Tāvatiṃsa, having attained the fruit of stream-entry, and in the final existence, having heard the Dhamma discourse of Metteyya Bhagavā, he would attain the fruit of Arahantship. That is inappropriate.
Ở đây, lời nguyện của vị Thầy là: “Nguyện cho trong kiếp thứ hai sau kiếp này, ta sẽ trở thành một thiên tử ở cõi Tāvatiṃsa, đạt được quả vị Nhập Lưu, và trong kiếp cuối cùng, lắng nghe giáo pháp của Đức Phật Metteyya và đạt được quả vị A-la-hán”. Lời nguyện này là không hợp lý.
Sotāpannassa hi sattabhavato uddhaṃ paṭisandhi natthi, tāvatiṃsānañca devānaṃ bhavasatenapi bhavasahassenapi bhavasatasahassenapi metteyyassa bhagavato uppajjanakālo appattabbo hoti.
For a Sotāpanna, there is no rebirth beyond seven existences, and the time for Metteyya Bhagavā to arise cannot be reached by devas in Tāvatiṃsa even in a hundred existences, a thousand existences, or a hundred thousand existences.
Thật vậy, một người Nhập Lưu không còn tái sinh sau bảy kiếp nữa, và thời điểm Đức Phật Metteyya xuất hiện không thể đạt được dù là một trăm, một ngàn, hay một trăm ngàn kiếp đối với các vị chư thiên ở Tāvatiṃsa.
Athāpi vadeyya ‘‘antarā brahmaloke nibbattitvā metteyyassa bhagavato kāle manusso bhaveyyā’’ti, evampi na yujjati.
Even if one were to say, "Having been reborn in the Brahma world in between, he would become a human in the time of Metteyya Bhagavā," this also is not suitable.
Dù có nói rằng: “Giữa chừng, sau khi tái sinh vào cõi Phạm thiên, ta sẽ trở thành người trong thời Đức Phật Metteyya”, điều này cũng không hợp lý.
Na hi brahmalokagatānaṃ ariyānaṃ puna kāmabhavūpapatti atthi.
For noble ones who have gone to the Brahma world do not have rebirth in the sense-sphere again.
Thật vậy, các bậc Thánh đã đến cõi Phạm thiên không còn tái sinh vào cõi Dục nữa.
Vuttañhi abhidhamme yamakappakaraṇe (yama. 2.anusayayamaka. 312) ‘‘rūpadhātuyā cutassa kāmadhātuṃ upapajjantassa satteva anusayā anusentī’’ti.
For it is said in the Abhidhamma, in the Yamaka treatise: "For one who passes away from the rūpa-dhātu and is reborn in the kāma-dhātu, only seven anusayas lie dormant."
Trong Abhidhamma, trong Yamakappakaraṇa, có nói rằng: “Đối với người đã chết từ cõi Sắc giới và tái sinh vào cõi Dục giới, chỉ có bảy tùy miên (anusaya) tiềm ẩn”.
Athāpi vadeyya ‘‘brahmalokeyeva ṭhatvā aggaphalaṃ labheyyā’’ti, tathā ca ācariyassa vacane na dissati, ‘‘sobheyyaṃ jinasāsana’’nti vuttattā bhikkhubhūtattameva dissati.
Even if one were to say, "He would attain the highest fruit while remaining in the Brahma world," such a statement is not seen in the teacher's words, for it is stated, "may I adorn the Dispensation of the Victor," which implies the state of being a bhikkhu.
Dù có nói rằng: “Ta sẽ đạt được quả vị tối thượng ngay trong cõi Phạm thiên”, nhưng điều đó không thấy trong lời của vị Thầy, vì đã nói “sobheyyaṃ jinasāsanaṃ” (ta sẽ làm rạng rỡ giáo pháp của Đức Phật), điều này cho thấy việc trở thành một tỳ-khưu.
Na hi bhikkhubhūto sāsanaṃ sobhāpetuṃ sakkoti.
For one who is not a bhikkhu cannot adorn the Dispensation.
Thật vậy, một người đã là tỳ-khưu không thể làm rạng rỡ giáo pháp.
Abhidhammatthavibhāvaniyañca –
And in the Abhidhammatthavibhāvanī, it is said—
Và trong Abhidhammatthavibhāvanī cũng nói –
Bhikkhubhūtameva vuttaṃ.
This refers to being a bhikkhu.
Đã nói về việc trở thành một tỳ-khưu. Dù có nói rằng: “Giữa chừng, ta sẽ trở thành một vị thiên thần đất có tuổi thọ dài, và khi đó ta sẽ trở thành người”, nhưng điều này cũng không hợp lý, vì một bậc Thánh đã là đệ tử của một Đức Phật sẽ không trở thành đệ tử của một Đức Phật khác nữa. Tuy nhiên, vị Thầy là người nắm giữ toàn bộ Tam Tạng, là tác giả của nhiều bộ sách, là thầy của nhiều vị Trưởng lão tác giả, nên không chỉ ở đây mà những bài kệ này còn được đặt ở cuối Vinayaṭīkā tên là Sāratthadīpanī. Do đó, chắc chắn phải có một lý do ở đây, và điều này cần được xem xét kỹ lưỡng.
Athāpi vadeyya ‘‘antarā dīghāyuko bhummadevo hutvā tadā manusso bhaveyyā’’ti, evampi ekassa buddhassa sāvakabhūto ariyapuggalo puna aññassa buddhassa sāvako na bhaveyyāti, ācariyo pana sabbapariyattidharo anekaganthakārako anekesaṃ ganthakārakānaṃ therānaṃ ācariyapācariyabhūto, tena na kevalaṃ idheva imā gāthāyo ṭhapitā, atha kho sāratthadīpanīnāmikāya vinayaṭīkāya avasāne ca ṭhapitā, tasmā bhavitabbamettha kāraṇenāti vīmaṃsitabbametaṃ.
Even if one were to say, "Having become a long-lived earth-deva in between, he would then become a human," even so, a noble person who was a disciple of one Buddha would not become a disciple of another Buddha. However, the teacher is one who masters all the Pariyatti, a composer of many texts, and a teacher of many theras who composed texts. Therefore, these verses were not placed only here, but also at the end of the Vinaya-ṭīkā named Sāratthadīpanī. Therefore, there must be a reason for this, and it should be investigated.
Dù cho có nói rằng: “Ở khoảng giữa, vị ấy trở thành một vị thiên nhân địa cư có tuổi thọ dài, rồi sau đó trở thành người”, thì cũng vậy, một bậc Thánh nhân đã là đệ tử của một vị Phật sẽ không thể trở thành đệ tử của một vị Phật khác nữa. Hơn nữa, vị Ācariya của chúng ta là bậc trì giữ toàn bộ Tam tạng Pariyatti, là tác giả của nhiều bộ luận, là thầy của nhiều đời thầy của các vị Trưởng lão đã biên soạn nhiều bộ luận. Vì lẽ đó, những bài kệ này không chỉ được đặt ở đây mà còn được đặt ở cuối bộ Vinayaṭīkā có tên là Sāratthadīpanī. Do vậy, ắt phải có lý do cho điều này, và cần phải xem xét kỹ lưỡng.
Atha vā iminā…pe… devaputto hutvā paṭhamaṃ tāva phalaṃ yathāvuttaṃ tāvatiṃse pamodanasīlācāraguṇe rataṃ pañcakāmesu alaggabhāvasaṅkhātaṃ ānisaṃsaṃ patvāna antime attabhāvamhi…pe… sobheyyanti yojanā.
Alternatively, by this... (etc.) ...having become a deva-son, having first attained the fruit, which is the benefit of delighting in Tāvatiṃsa as mentioned, and being devoted to the virtues of moral conduct, and being unattached to the five sense pleasures, and in the final existence... (etc.) ...may I adorn the Dispensation—this is an interpretation.
Hoặc là, nhờ điều này…pe… sau khi trở thành một thiên tử, đạt được lợi ích được gọi là không dính mắc vào năm dục lạc, hoan hỷ trong các đức hạnh của giới và hạnh kiểm như đã nói ở Tāvatiṃsa, và trong kiếp cuối cùng…pe… nguyện ta sẽ làm rạng rỡ giáo pháp. Đó là sự kết nối.
Atha vā iminā…pe… pañcakāmesu alaggo hutvā antime attabhāvamhi…pe… saddhammadesanaṃ sutvā paṭhamaṃ phalaṃ sotāpattiphalaṃ patvā tato paraṃ aggaphalaṃ arahattaphalaṃ adhigantvā jinasāsanaṃ sobheyyanti yojanā.
Alternatively, by this... (etc.) ...having become unattached to the five sense pleasures, in the final existence... (etc.) ...having heard the Saddhamma discourse, having attained the first fruit, Sotāpattiphala, and thereafter having attained the highest fruit, Arahantship, may I adorn the Dispensation of the Victor—this is an interpretation.
Hoặc là, nhờ điều này…pe… sau khi không dính mắc vào năm dục lạc, trong kiếp cuối cùng…pe… lắng nghe giáo pháp, đạt được quả vị đầu tiên là quả vị Nhập Lưu, sau đó đạt được quả vị tối thượng là quả vị A-la-hán, và nguyện ta sẽ làm rạng rỡ giáo pháp của Đức Phật. Đó là sự kết nối.
Yathā amhākaṃ bhagavato dhammacakkappavattanasuttantadhammadesanaṃ sutvā aññātakoṇḍaññatthero sotāpattiphalaṃ patvā pacchā arahattaphalaṃ adhigantvā jinasāsanaṃ sobhesi, evanti attho.
This means, just as the Elder Aññākoṇḍañña, having heard the Dhamma discourse of the Dhammacakkappavattana Sutta from our Bhagavā, attained Sotāpattiphala, and later attained Arahantship, and adorned the Dispensation of the Victor.
Ý nghĩa là: Giống như Tôn giả Aññātakoṇḍañña, sau khi lắng nghe bài pháp Chuyển Pháp Luân của Đức Thế Tôn của chúng ta, đã đạt được quả vị Nhập Lưu, và sau đó đạt được quả vị A-la-hán, làm rạng rỡ giáo pháp của Đức Phật.
Ito aññānipi nayāni yathā therassa vacanānukūlāni, tāni paṇḍitehi cintetabbāni.
Other methods, which are in accordance with the Elder's words, should be contemplated by the wise.
Những phương pháp khác phù hợp với lời của vị Trưởng lão cũng cần được các bậc hiền trí suy xét.