Table of Contents

⮲

Moggallānabyākaraṇaṃ

Edit
1973

4. Catuttho kaṇḍo (ṇādi)

4. The Fourth Chapter (Starting with "ṇādi")

4. Chương thứ tư (ṇādi)

1974
1. Ṇo vā pacce.
1. "ṇa" optionally in the sense of a descendant.
1. Ṇo vā pacce.
1975
Chaṭṭhiyantā nāmasmā vā ṇappaccayo hoti apacce-bhidheyye, ṇakāro vuddhyattho, evamaññattāpi, vasiṭṭhassāpaccaṃ vāsiṭṭho, vāsiṭṭhī vā, opagavo, opagavī vā, veti vākyasamāsavikappanatthaṃ, tassādhikāro sakatthāvadhi.
The suffix "ṇa" optionally occurs after a noun ending in the genitive case, in the sense of "not a descendant" (apacce-bhidheyye). The "ṇakāra" is for augmentation (vuddhi). Similarly in other cases. The descendant of Vasiṭṭha is Vāsiṭṭho, or Vāsiṭṭhī. The descendant of Upagu is Opagavo, or Opagavī. The word "vā" is for varying the sentence and compound. Its scope extends to its own sense.
Hậu tố ṇa hoặc không xảy ra sau danh từ ở thể thứ sáu khi không phải là nghĩa "con cháu". Ṇa là để tăng cường âm. Tương tự ở những nơi khác. Con cháu của Vasiṭṭha là Vāsiṭṭho, hoặc Vāsiṭṭhī. Opagavo, hoặc Opagavī. Vā là để phân biệt câu và hợp từ. Phạm vi của nó là đến sakattha.
1976
2. Vacchādito ṇānaṇāyanā.
2. "ṇa", "āṇa", "āya" from "vaccha" and others.
2. Vacchādito ṇānaṇāyanā.
1977
Vacchādīhi apaccappaccayantehi gottādīhi ca saddehi ṇānaṇāyanappaccayā vā honti apacce, vacchāno vacchāyano, kaccāno kaccāyano, yāgame kātiyāno, moggallāno moggallāyano, sākaṭāno sākaṭāyano, kaṇhāno kaṇhāyano iccādi.
The suffixes "ṇa", "āṇa", and "āyana" optionally occur after "vaccha" and other words ending in the descendant suffix (apaccappaccayantehi), and also from "gotta" and other words, in the sense of a descendant: Vacchāno or Vacchāyano; Kaccāno or Kaccāyano; for Yāgama, Kātiyāno; Moggallāno or Moggallāyano; Sākaṭāno or Sākaṭāyano; Kaṇhāno or Kaṇhāyano, etc.
Các hậu tố ṇa, āna, ṇāyana hoặc không xảy ra sau Vaccha và các từ tương tự, cũng như sau các từ chỉ dòng dõi (gotta) và các từ tương tự, trong nghĩa "con cháu". Vacchāno, Vacchāyano. Kaccāno, Kaccāyano. Yāgame Kātiyāno. Moggallāno, Moggallāyano. Sākaṭāno, Sākaṭāyano. Kaṇhāno, Kaṇhāyano, v.v.
1978
3. Kattikāvidhavādīhi ṇeyyaṇerā.
3. "ṇeyya" and "ṇera" from "kattikā", "vidhavā", and others.
3. Kattikāvidhavādīhi ṇeyyaṇerā.
1979
Kattikādīhi vidhavādīhi ca ṇeyyaṇerā vā yathākkamaṃ honti apacce, kattikeyyo, venateyyo, bhāgineyyo iccādi, vedhavero, bandhakero, nālikero, sāmaṇero iccādi.
"ṇeyya" and "ṇera" optionally occur respectively from "kattikā" and others, and "vidhavā" and others, in the sense of a descendant: Kattikeyyo, Venateyyo, Bhāgineyyo, etc.; Vedhavero, Bandhakero, Nālikero, Sāmaṇero, etc.
Các hậu tố ṇeyya và ṇera hoặc không xảy ra theo thứ tự sau Kattikā và các từ tương tự, và Vidhavā và các từ tương tự, trong nghĩa "con cháu". Kattikeyyo, Venateyyo, Bhāgineyyo, v.v. Vedhavero, Bandhakero, Nālikero, Sāmaṇero, v.v.
1980
4. Ṇyadiccādīhi.
4. "ṇya" from "diti" and others.
4. Ṇyadiccādīhi.
1981
Ditippabhutihi ṇyo vā hoti apacce, decco, ādicco, koṇḍañño, gaggyo, bhātabbo iccādi.
"ṇya" optionally occurs from "diti" and others, in the sense of a descendant: Decco, Ādicco, Koṇḍañño, Gaggyo, Bhātabbo, etc.
Ṇya hoặc không xảy ra sau Diti và các từ tương tự, trong nghĩa "con cháu". Decco, Ādicco, Koṇḍañño, Gaggyo, Bhātabbo, v.v.
1982
5. Ā ṇi.
5. "ṇi" from words ending in "ā".
5. Ā ṇi.
1983
Akārantato ṇi vā hoti apacce, dakkhi, datthi, doṇi.
"ṇi" optionally occurs from words ending in "ā", in the sense of a descendant: Dakkhi, Datthi, Doṇi.
Ṇi hoặc không xảy ra sau từ kết thúc bằng a trong nghĩa "con cháu". Dakkhi, Datthi, Doṇi.
Vāsavi, vāruṇi iccādi.
Vāsavi, Vāruṇi, etc.
Vāsavi, Vāruṇi, v.v.
1984
6. Rājato ñño jātiyaṃ.
6. "ñña" from "rāja" in the sense of caste.
6. Rājato ñño jātiyaṃ.
1985
Rājasaddato ñño vā hoti apacce jātiyaṃ gamyamānāyaṃ, rājañño, jātiyanti kiṃ?
"ñña" optionally occurs from the word "rāja" in the sense of a descendant, when caste (jāti) is implied. Rājañño (a khattiya). Why "when caste"?
Ñña hoặc không xảy ra sau từ Rāja trong nghĩa "con cháu" khi chủng tộc được biểu thị. Rājañño. Jātiyaṃ nghĩa là gì?
Rājāpaccaṃ.
Rājāpaccaṃ (a king's descendant).
Rājāpaccaṃ (con cháu của vua).
1986
7. Khattā yiyā.
7. "yiya" for "khatta".
7. Khattā yiyā.
1987
Khattasaddā yaiyā honti apacce jātiyaṃ, khatyo, khattiyo, jātiyaṃtveva?
"yiya" occurs for the word "khatta" in the sense of a descendant, when caste is implied: Khatyo, Khattiyo. Why "when caste is implied"?
Ya và iya xảy ra sau từ Khatta trong nghĩa "con cháu" khi chủng tộc được biểu thị. Khatyo, Khattiyo. Jātiyaṃ nghĩa là gì?
Khatti.
Khatti.
Khatti.
1988
8. Manuto ssasaṇa.
8. "ssa" and "ṇa" for "manu".
8. Manuto ssasaṇa.
1989
Manusaddato jātiyaṃ ssasaṇa honti apacce, manusso, mānuso, itthiyaṃ manussā, mānusī, jātiyaṃtveva?
"ssa" and "ṇa" occur for the word "manu" in the sense of a descendant, when caste is implied: Manusso (a man), Mānuso (a human). For feminine, Manussā, Mānusī. Why "when caste is implied"?
Ssa, sa, ṇa xảy ra sau từ Manu trong nghĩa "con cháu" khi chủng tộc được biểu thị. Manusso, Mānuso. Ở giống cái: Manussā, Mānusī. Jātiyaṃ nghĩa là gì?
Mānavo.
Mānavo (a youth).
Mānavo.
1990
9. Janapadanāmasmā khattiyā raññe ca ṇo.
9. "ṇa" from the name of a country, for a khattiya, and for a king.
9. Janapadanāmasmā khattiyā raññe ca ṇo.
1991
Janapadassa yaṃ nāmaṃ, tannāmasmā khattiyā apacce raññe ca ṇo hoti, pañcālo, kosalo, māgadho, okkāko, janapadanāmasmāti kiṃ?
The suffix "ṇa" occurs from a country's name, for a khattiya, and for a king, in the sense of a descendant: Pañcālo (a man from Pañcāla), Kosalo (a man from Kosala), Māgadho (a man from Magadha), Okkāko. Why "from a country's name"?
Ṇa xảy ra sau tên của một vùng đất (janapada), trong nghĩa "con cháu" của một vị vua Khattiya. Pañcālo, Kosalo, Māgadho, Okkāko. Janapadanāmasmā nghĩa là gì?
Dāsarathi, khattiyāti kiṃ?
Dāsarathi (descendant of Dasaratha). Why "for a khattiya"?
Dāsarathi.
Pañcālassa brāhmaṇassa apaccaṃ pañcāli.
Pañcāḷī (a female descendant of a brahmin from Pañcāla).
Khattiyā nghĩa là gì? Con cháu của một Bà la môn từ Pañcāla là Pañcāli.
1992
10. Ṇya kurusivīhi.
10. "ṇya" from "kuru" and "sivi".
10. Ṇya kurusivīhi.
1993
Kurusivīhi apacce raññe ca ṇyo hoti.
"ṇya" occurs from "kuru" and "sivi" in the sense of a descendant and for a king.
Ṇya xảy ra sau Kuru và Sivi trong nghĩa "con cháu" và "vua".
Korabyo, sebyo.
Korabyo, Sebyo.
Korabyo, Sebyo.
1994
11. Ṇa rāgā tena rattaṃ.
11. "ṇa" for a dye, in the sense of "dyed with that".
11. Ṇa rāgā tena rattaṃ.
1995
Rāgavācitatiyantato rattamicchetasmiṃ atthe ṇo hoti, kasāvena rattaṃ kāsāvaṃ, kosumbhaṃ, yāliddaṃ, rāgāti kiṃ?
"ṇa" occurs after a word in the instrumental case denoting a dye (rāgavācī), in the sense of "dyed with that" (tena rattaṃ). Kasāvena rattaṃ (dyed with saffron) becomes kāsāvaṃ (saffron-colored cloth). Kosumbhaṃ (safflower-dyed), Yāliddaṃ (turmeric-dyed). Why "for a dye"?
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ ba chỉ màu sắc, trong nghĩa "được nhuộm bằng cái đó". Kasāvena rattaṃ kāsāvaṃ (được nhuộm bằng màu nâu đỏ là màu nâu đỏ). Kosumbhaṃ, Yāliddaṃ. Rāgā nghĩa là gì?
Devadattena rattaṃ vatthaṃ, idha kasmā na hoti?
Devadattena rattaṃ vatthaṃ (cloth dyed by Devadatta). Why does it not occur here?
Devadattena rattaṃ vatthaṃ (chiếc y được nhuộm bởi Devadatta). Tại sao điều này không xảy ra ở đây?
‘Nīlaṃ pīta’nti, guṇavacanattā vināpi ṇena ṇatthassābhidhānato.
"Nīlaṃ pītaṃ" (blue, yellow); because it is an adjective (guṇavacana), the meaning is expressed even without "ṇa".
Nīlaṃ pītaṃ (xanh, vàng), vì nó là một từ chỉ phẩm chất, nghĩa được biểu thị mà không cần ṇa.
1996
12. Nakkhatteninduyuttena kāle.
12. In the sense of time marked by a star (nakkhatta) connected with the moon (indu).
12. Nakkhatteninduyuttena kāle.
1997
Tatiyantato nakkhattā tena lakkhite kāle ṇo hoti, tañce nakkhattaminduyuttaṃ hoti, phussī ratti, phussaṃ ahaṃ, nakkhatteneti kiṃ?
"ṇa" occurs after a word in the instrumental case denoting a star, in the sense of time marked by that (tena lakkhete kāle), if that star is connected with the moon: Phussī ratti (a night marked by the Puṣṣa star), Phussaṃ ahaṃ (a day marked by the Puṣṣa star). Why "by a star"?
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ ba chỉ chòm sao, trong nghĩa "thời gian được đánh dấu bởi cái đó", nếu chòm sao đó được liên kết với mặt trăng. Phussī ratti (đêm Phussa), phussaṃ ahaṃ (ngày Phussa). Nakkhattena nghĩa là gì?
Gurunā lakkhitā ratti.
Gurunā lakkhitā ratti (a night marked by the teacher). (No "ṇa" here).
Gurunā lakkhitā ratti (đêm được đánh dấu bởi Guru).
Induyutteneti kiṃ?
Why "connected with the moon"?
Induyuttena nghĩa là gì?
Katthikāya lakkhito muhutto, kāleti kiṃ?
Katthikāya lakkhito muhutto (a moment marked by the Katthikā star). (No "ṇa" here).
Katthikāya lakkhito muhutto (khoảnh khắc được đánh dấu bởi Kattikā). Kāle nghĩa là gì?
Phussena lakkhitā atthasiddhi, ajjakattikāti kattikāyutte cande kattikāsaddo vattate.
Why "time"? Phussena lakkhitā atthasiddhi (success marked by Puṣṣa). "Ajjakattikā" (today is Katthikā) means the word "kattikā" refers to the moon connected with the Katthikā star.
Phussena lakkhitā atthasiddhi (sự thành công được đánh dấu bởi Phussa). Ajjakattikā có nghĩa là Kattikā xảy ra khi mặt trăng ở chòm sao Kattikā.
1998
13. Sā-ssa devatā puṇṇamāsī.
13. "ṇa" for "sā" as a deity, or a full-moon day.
13. Sā-ssa devatā puṇṇamāsī.
1999
Seti paṭhamantā assāti chaṭṭhyatthe ṇo bhavati, yaṃ paṭhamantaṃ, sā ce devatā puṇṇamāsīvā, sugato devatā assābhi sogato, māhindo, yāmo, vāruṇo, phussī puṇṇamāsī assa sambandhinīti phusso, māso, māyo, phagguno, citto, vesākho.
"ṇa" occurs in the sense of the genitive "assa" (its) after a word in the nominative case "sā" (that), if that nominative word is a deity (devatā) or a full-moon day (puṇṇamāsī). If a Sugata is his deity, it's Sogato. Māhindo, Yāmo, Vāruṇo. If the Puṣṣa full-moon day is connected with him, it's Phusso, Māso, Māyo, Phagguno, Citto, Vesākho.
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ nhất trong nghĩa của thể thứ sáu assa (của nó), nếu từ ở thể thứ nhất đó là một vị thần hoặc một ngày trăng tròn. Sugato devatā assābhi sogato (Sugata là vị thần của nó là Sugata). Māhindo, Yāmo, Vāruṇo. Phussī puṇṇamāsī assa sambandhinīti phusso (trăng tròn Phussa liên quan đến nó là Phussa). Māso, Māyo, Phagguno, Cittā, Vesākho.
Jeṭṭhamūlo, āsaḷho, sāvaṇo, poṭṭhapādo, assayujo, kattiko, māgasiro, puṇṇamāsīti kiṃ?
Jeṭṭhamūlo, Āsaḷho, Sāvaṇo, Poṭṭhapādo, Assayujo, Kattiko, Māgasiro. Why "full-moon day"?
Jeṭṭhamūlo, Āsaḷho, Sāvaṇo, Poṭṭhapādo, Assayujo, Kattiko, Māgasiro. Puṇṇamāsī nghĩa là gì?
Phussī pañcamī assa, puṇṇamāsī ca bhatakamāsasambandhinī na hoti… puṇṇo mā assanti nibbacanā, ato eva nipātanā ṇo sāgamo ca, māsasutiyāva na pañcadasa rattādo vidhi.
If the fifth day of Puṣṣa is connected with him. And the full-moon day is not connected with the Bhaṭaka month… This is derived from the explanation "puṇṇo mā assanti". Therefore, by nipātana, "ṇa" occurs with the augment "sa". The rule applies only to "māsa" (month), not to "pañcadasa ratti" (fifteen nights) etc.
Phussī pañcamī assa (ngày thứ năm Phussa của nó), và trăng tròn không liên quan đến tháng thuê mướn... puṇṇo mā assanti (đừng để nó đầy đủ) là một giải thích, và vì lý do đó, ṇa và sāgama được hình thành. Chỉ có māsa (tháng) được đề cập, không phải mười lăm đêm hoặc những thứ tương tự.
2000
14. Tamadhīte taṃ jānāti kaṇikā ca.
14. "ṇa" and "ṇika" for "studies that" or "knows that".
14. Tamadhīte taṃ jānāti kaṇikā ca.
2001
Dutiyantato tamadhīte taṃ jānātīti etesvatthesu ṇo hoti ṇo ṇiko ca, byākaraṇamadhīte jānāti vā veyyākaraṇo, chandaso, kamako, padako, venayiko, suttantiko, dvitaggahaṇaṃ puthageva vidhānatthaṃ jānanassa ca ajjhenavisayabhāvadassanatthaṃ pasiddhūpasaṅgahatthaṃ ca.
"ṇa" and "ṇika" occur after a word in the accusative case (dutiyanta) in the senses of "studies that" (tamadhīte) or "knows that" (taṃ jānāti). One who studies or knows grammar (byākaraṇa) is a Veyyākaraṇo. Chandaso (a master of metrics), Kamako (a master of textual order), Padako (a master of words), Venayiko (a master of Vinaya), Suttantiko (a master of Suttanta). The double mention of (ṇo ṇiko) is to prescribe each separately and to show that knowledge is also a subject of study, and to include well-known terms.
Ṇa và ṇika xảy ra sau một từ ở thể thứ hai trong nghĩa "nghiên cứu cái đó" hoặc "biết cái đó". Byākaraṇamadhīte jānāti vā veyyākaraṇo (nghiên cứu hoặc biết ngữ pháp là nhà ngữ pháp). Chandaso, Kamako, Padako, Venayiko, Suttantiko. Việc sử dụng hai từ này là để quy định riêng biệt, để chỉ ra rằng "biết" cũng thuộc về "nghiên cứu", và để bao gồm những trường hợp phổ biến.
2002
15. Tassa visaye dese.
15. In the domain, in the country.
15. Tassa visaye dese.
2003
Chaṭṭhiyantā visaye desarūpe ṇo hoti, vasātīnaṃ visayo deso vāsāto, deseti kiṃ?
"ṇa" occurs after a word in the genitive case, in the sense of a domain which is a country. The domain (visaya) or country (desa) of the Vasātī is Vāsāto. Why "country"?
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ sáu trong nghĩa "lãnh thổ" (visaya) là một "vùng đất" (desa). Vùng đất của vasātīnaṃ là vāsāto. Desa nghĩa là gì?
Cakkhussa visayo rūpaṃ, devadattassa visayo-nuvāko.
The domain of the eye is form (rūpaṃ). Devadatta's domain is anuvāka.
Cakkhussa visayo rūpaṃ (lãnh vực của mắt là sắc). Devadattassa visayo-nuvāko (lãnh vực của Devadatta là anuvāka).
2004
16. Nivāse tannāme.
16. In the dwelling, with that name.
16. Nivāse tannāme.
2005
Chaṭṭhiyantā nivāse dese tannāme ṇo hoti, sivīnaṃ nivāso deso sebyo, vāsāto.
"ṇa" occurs after a word in the genitive case, in the sense of a dwelling (nivāsa) that is a country, having that name (tannāma). The dwelling place (nivāsa) or country (desa) of the Sivī is Sebyo. Vāsāto.
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ sáu trong nghĩa "nơi cư trú" (nivāsa) là một vùng đất (desa) có cùng tên. Nơi cư trú của Sivī là vùng đất Sebyo, Vāsāto.
2006
17. Adūrabhave.
17. In proximity.
17. Adūrabhave.
2007
Chaṭṭhiyantā adūrabhave dese tannāme ṇo hoti, vidisāya adūrabhavaṃ vedisaṃ.
"ṇa" occurs after a word in the genitive case, in the sense of proximity (adūrabhava) which is a country, having that name. Vedisaṃ is what is in proximity to Vidisa.
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ sáu trong nghĩa "gần" (adūrabhave) là một vùng đất (desa) có cùng tên. Vidisāya adūrabhavaṃ vedisaṃ (cái gần Vidisa là Vedisa).
2008
18. Tena nibbatte.
18. Produced by that.
18. Tena nibbatte.
2009
Tatiyantā nibbatte dese tannāme ṇo hoti, kusambena nibbattā kosambhī nagarī, kākandī, mākandī, sahassena nibbattā sāhassī parīkhā, hotumhi kattari karaṇe ca yathāyogaṃ tatiyā.
The suffix ṇo occurs in the name of a place that is produced from a word ending in the third case. Kusambī city, Kākandī, Mākandī are produced from Kusamba. The Sāhassī moat is produced from Sahassa. The third case is used appropriately for the agent and instrument in the sense of 'to be'.
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ ba trong nghĩa "được tạo ra bởi cái đó" (nibbatte) là một vùng đất (desa) có cùng tên. Thành phố Kosambhī được tạo ra bởi kusamba. Kākandī, Mākandī. Con hào Sāhassī được tạo ra bởi sahassa. Thể thứ ba được sử dụng tùy theo chủ ngữ hoặc công cụ.
2010
19. Tamīdhatthi.
19. This is here.
19. Tamīdhatthi.
2011
Tanti paṭhamantā idhāti sattamyatthe dese tannāme ṇo hoti, yantaṃ paṭhamantamatthi ce, udumbarā asmiṃ dese santīti odumbaro, bādaro, babbajo.
The suffix ṇo occurs in the name of a place in the sense of 'here' (sattamyattha) from a word ending in the first case, if there is a word ending in the first case. 'Odumbaro' means 'there are udumbara trees in this place'; also 'bādaro', 'babbajo'.
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ nhất trong nghĩa của thể thứ bảy idha (ở đây) là một vùng đất (desa) có cùng tên, nếu từ ở thể thứ nhất đó tồn tại. Udumbarā asmiṃ dese santīti odumbaro (những cây udumbara có ở vùng đất này là odumbara). Bādaro, Babbajo.
2012
20. Tatra bhave.
20. Occurring therein.
20. Tatra bhave.
2013
Sattamyantā bhavatthe ṇo hoti, udake bhavo odako, oraso, jānapado, māgadho, kāpilavatthavo, kosambo.
The suffix ṇo occurs in the sense of 'occurring' from a word ending in the seventh case. 'Odako' means 'occurring in water'; also 'oraso', 'jānapado', 'māgadho', 'kāpilavatthavo', 'kosambo'.
Ṇa xảy ra sau một từ ở thể thứ bảy trong nghĩa "tồn tại ở đó" (bhavatthe). Udake bhavo odako (cái tồn tại trong nước là odaka). Oraso, Jānapado, Māgadho, Kāpilavatthavo, Kosambo.
2014
21. Ajjādīhi tano.
21. The suffix tano from ajja and so on.
21. Ajjādīhi tano.
2015
Bhavatthe ajjādīhi tano hoti, ajja bhavo ajjatano, svātano, hiyyattano.
The suffix tano occurs in the sense of 'occurring' from ajja and so on. 'Ajjatano' means 'occurring today'; also 'svātano', 'hiyyattano'.
Tana xảy ra sau Ajja và các từ tương tự trong nghĩa "tồn tại" (bhavatthe). Ajja bhavo ajjatano (cái tồn tại hôm nay là ajjatana). Svātano, Hiyyattano.
2016
22. Purāto ṇo ca.
22. And ṇo from purā.
22. Purāto ṇo ca.
2017
Purāiccasmā bhavatthe ṇo hoti tano ca, purāṇo, purātano.
The suffix ṇo and also tano occur in the sense of 'occurring' from the word purā. 'Purāṇo', 'purātano'.
Ṇa và tana xảy ra sau Purā trong nghĩa "tồn tại" (bhavatthe). Purāṇo, Purātano.
2018
23. Amātvacco.
23. The suffix acco from amā.
23. Amātvacco.
2019
Amāsaddato acco hoti bhavatthe, amacco.
The suffix acco occurs from the word amā in the sense of 'occurring'. 'Amacco'.
Acca xảy ra sau từ Amā trong nghĩa "tồn tại" (bhavatthe). Amacco.
2020
24. Majjhāditvimo.
24. The suffix imo from majjha and so on.
24. Majjhāditvimo.
2021
Majjhādīhi sattamyantehi bhavatte imo hoti, majjhimo, antimo.
The suffix imo occurs in the sense of 'occurring' from words ending in the seventh case, such as majjha and so on. 'Majjhimo', 'antimo'.
Ima xảy ra sau Majjha và các từ tương tự ở thể thứ bảy trong nghĩa "tồn tại" (bhavatthe). Majjhimo, Antimo.
Majjha, anta, heṭṭhā, upari, ora, pāra, pacchā, abbhantara, paccanta (puratthā, bāhira).
Majjha, anta, heṭṭhā, upari, ora, pāra, pacchā, abbhantara, paccanta (puratthā, bāhira).
Majjha, anta, heṭṭhā, upari, ora, pāra, pacchā, abbhantara, paccanta (puratthā, bāhira).
2022
25. Kaṇaṇeyyaṇeyyakayiyā.
25. The suffixes ṇa, ṇeyya, ṇeyyaka, ya, iya.
25. Kaṇaṇeyyaṇeyyakayiyā.
2023
Sattamyantā ete paccayā honti bhavatthe, kaṇa-kusinā rāyaṃ bhavo kosinārako, māgadhako, āraññako vihāro.
These suffixes occur in the sense of 'occurring' from words ending in the seventh case. ṇa: 'Kosinārako' means 'occurring in Kaṇa-Kusinārā'; 'māgadhako', 'āraññako vihāro'.
Các hậu tố này xảy ra sau một từ ở thể thứ bảy trong nghĩa "tồn tại" (bhavatthe). Kaṇa-kusinā rāyaṃ bhavo kosinārako (cái tồn tại ở Kusinārā là Kosināraka). Māgadhako, Āraññako vihāro (tịnh xá trong rừng).
Ṇeyya-gaṅgeyyo, pabbateyyo, vāneyyo.
ṇeyya: 'Gaṅgeyyo', 'pabbateyyo', 'vāneyyo'.
Ṇeyya-gaṅgeyyo (cái tồn tại ở sông Hằng), pabbateyyo (cái tồn tại trên núi), vāneyyo (cái tồn tại trong rừng).
Ṇeyyaka-koleyyako, bārāṇaseyyako, campeyyako, mithileyyakoti eyyako.
ṇeyyaka: 'Koleyyako', 'bārāṇaseyyako', 'campeyyako', 'mithileyyako' (this is eyyaka).
Ṇeyyaka-koleyyako (cái tồn tại ở Koli), bārāṇaseyyako (cái tồn tại ở Bārāṇasī), campeyyako (cái tồn tại ở Campā), mithileyyako (cái tồn tại ở Mithilā) là eyyaka.
Ya-gammo, dibbo.
ya: 'Gammo', 'dibbo'.
Ya-gammo (cái tồn tại trong làng), dibbo (cái tồn tại trên trời).
Iyagāmiyo, udari-yo, diviyo, pañcāliyo, bodhipakkhiyo, lokiyo.
iya: 'Gāmiyo', 'udariyo', 'diviyo', 'pañcāliyo', 'bodhipakkhiyo', 'lokiyo'.
Iyagāmiyo, udariyo, diviyo, pañcāliyo, bodhipakkhiyo, lokiyo.
2024
26. Ṇiko.
26. The suffix ṇiko.
26. Ṇika.
2025
Sattamyantā bhavatthe ṇiko hoti, sāradiko divaso, sāradikā ratti.
The suffix ṇiko occurs in the sense of 'occurring' from a word ending in the seventh case. 'Sāradiko divaso' (a day occurring in autumn), 'sāradikā ratti' (a night occurring in autumn).
Hậu tố ṇika được thêm vào từ ở thể sở thuộc trong nghĩa 'có mặt', như: sāradiko divaso (ngày mùa thu), sāradikā ratti (đêm mùa thu).
2026
27. Tamassa sippaṃ sīlaṃ paṇyaṃ paharaṇaṃ payojanaṃ.
27. This is his craft, virtue, merchandise, weapon, purpose.
27. Đó là nghề nghiệp, giới hạnh, hàng hóa, vũ khí, mục đích của người ấy.
2027
Paṭhamantā sippādivācakā assetichaṭṭhiyattheṇiko hoti, vīṇāvādanaṃ sippamassa veṇiko, modaṅgiko, vaṃsiko, paṃsukū- ladhāraṇaṃ sīlamassa paṃsukūliko, tecīvarikeva, gandhopaṇyamassa gandhiko, teliko, goḷiko, cāpo paharaṇamassa cāpiko, tomariko, muggariko, upadhippayojanamassa opadhikaṃ, sātikaṃ, sāhassikaṃ.
The suffix ṇiko occurs in the sense of the sixth case 'his', from words in the first case denoting craft and so on. 'Veṇiko' means 'playing the vīṇā is his craft'; 'modaṅgiko', 'vaṃsiko'. 'Paṃsukūliko' means 'wearing rag-robes is his virtue'; similar to 'tecīvarika'. 'Gandhiko' means 'fragrance is his merchandise'; 'teliko', 'goḷiko'. 'Cāpiko' means 'a bow is his weapon'; 'tomariko', 'muggariko'. 'Opadhikaṃ' means 'device is his purpose'; 'sātikaṃ', 'sāhassikaṃ'.
Hậu tố ṇika được thêm vào từ ở thể chủ cách diễn tả nghề nghiệp, v.v., trong nghĩa 'của người ấy' ở thể sở thuộc: vīṇāvādanaṃ sippamassa (chơi đàn vīṇā là nghề của người ấy) thì là veṇiko (người chơi đàn vīṇā); modaṅgiko (người chơi trống modaṅga); vaṃsiko (người thổi sáo); paṃsukūladhāraṇaṃ sīlamassa (mặc y phấn tảo là giới hạnh của người ấy) thì là paṃsukūliko (người mặc y phấn tảo); tecīvarikeva (chỉ ba y); gandhopaṇyamassa (hương là hàng hóa của người ấy) thì là gandhiko (người bán hương); teliko (người bán dầu); goḷiko (người bán viên thuốc); cāpo paharaṇamassa (cung là vũ khí của người ấy) thì là cāpiko (người cầm cung); tomariko (người cầm giáo); muggariko (người cầm chùy); upadhippayojanamassa (sự chấp thủ là mục đích của người ấy) thì là opadhikaṃ (liên quan đến chấp thủ); sātikaṃ (liên quan đến một trăm); sāhassikaṃ (liên quan đến một ngàn).
2028
28. Taṃ hantarahati gacchatuñchati carati.
28. He kills, deserves, goes, gleans, wanders, bears it.
28. Giết, xứng đáng, đi, nhặt lượm, đi lại.
2029
Dutiyantā hantīti evamādīsvatthesu ṇīko hoti.
The suffix ṇīko occurs in the senses of 'kills' and so on, from words ending in the second case.
Hậu tố ṇīka được thêm vào từ ở thể đối cách trong các nghĩa 'giết', v.v.
Pakkhīhipakkhino hantīti pakkhiko, sākuniko, māyūriko.
'Pakkhiko' means 'he kills birds'; 'sākuniko', 'māyūriko'.
Pakkhīhi pakkhino hantīti (giết chim bằng chim) thì là pakkhiko (người săn chim); sākuniko (người săn chim); māyūriko (người săn công).
Macchehi-macchiko, meniko.
'Macchiko' means 'he kills fish'; 'meniko'.
Macchehi (bằng cá) thì là macchiko (người săn cá); meniko (người săn cá).
Migehi-māgaviko hāriṇiko, ‘sūkariko’ti iko.
'Māgaviko' means 'he kills deer'; 'hāriṇiko'. The suffix iko in 'sūkariko'.
Migehi (bằng thú) thì là māgaviko (người săn thú); hāriṇiko (người săn nai); ‘sūkariko’ti iko (sūkariko cũng dùng iko).
Satamarahatīti sātikaṃ, sandiṭṭhiko, ehipassavidhiṃ arahatīti ehipassiko, sāhassiko, ‘sahassiyo’ti iyo.
'Sātikaṃ' means 'it deserves a hundred'; 'sandiṭṭhiko'. 'Ehipassiko' means 'it deserves the invitation "Come and see"'; 'sāhassiko'. The suffix iyo in 'sahassiyo'.
Satam arahatīti (xứng đáng một trăm) thì là sātikaṃ (xứng đáng một trăm); sandiṭṭhiko (có thể thấy ngay); ehipassavidhiṃ arahatīti (xứng đáng với phương pháp 'hãy đến mà xem') thì là ehipassiko (xứng đáng 'hãy đến mà xem'); sāhassiko (xứng đáng một ngàn); ‘sahassiyo’ti iyo (sahassiyo cũng dùng iyo).
Paradāraṃ gacchatīti pāradāriko, maggiko, paññāsayojaniko.
'Pāradāriko' means 'he goes to another's wife'; 'maggiko', 'paññāsayojaniko'.
Paradāraṃ gacchatīti (đi đến vợ người khác) thì là pāradāriko (người ngoại tình); maggiko (người đi đường); paññāsayojaniko (người đi năm mươi dojana).
Badare uñchatīti bādariko, sāmākiko.
'Bādariko' means 'he gleans jujubes'; 'sāmākiko'.
Badare uñchatīti (nhặt lượm quả táo tàu) thì là bādariko (người nhặt táo tàu); sāmākiko (người nhặt lúa sāmāka).
Dhammaṃ caratīti dhammiko, adhammiko.
'Dhammiko' means 'he wanders in the Dhamma'; 'adhammiko'.
Dhammaṃ caratīti (thực hành Pháp) thì là dhammiko (người thực hành Pháp); adhammiko (người không thực hành Pháp).
2030
29. Tena kataṃ kītaṃ baddhamabhisaṅkhataṃ saṃsaṭṭhaṃ hataṃ hanti jitaṃ jayati dibbati khaṇati tarati carati vahati jīvati.
29. It is made, bought, bound, prepared, mixed, killed, kills, conquered, conquers, plays, digs, crosses, moves, carries, lives by it.
29. Được làm, được mua, được buộc, được tạo tác, được trộn lẫn, được giết, giết, được chiến thắng, chiến thắng, chơi, đào, vượt qua, đi lại, mang vác, sống bằng cái đó.
2031
Tatiyantā katādisvatthesu ṇiko hoti.
The suffix ṇiko occurs in the senses of 'made' and so on, from words ending in the third case.
Hậu tố ṇika được thêm vào từ ở thể công cụ trong các nghĩa 'được làm', v.v.
Kāyena kataṃ kāyikaṃ, vācasikaṃ, mānasikaṃ, vātena kato ābādho vātiko.
'Kāyikaṃ' means 'made by the body'; 'vācasikaṃ', 'mānasikaṃ'. 'Vātiko' means 'an ailment caused by wind'.
Kāyena kataṃ (được làm bằng thân) thì là kāyikaṃ (thuộc về thân); vācasikaṃ (thuộc về lời nói); mānasikaṃ (thuộc về ý); vātena kato ābādho (bệnh tật do gió gây ra) thì là vātiko (liên quan đến gió).
Satena kītaṃ sātikaṃ, sāhassikaṃ, mūlatova, devadatena kītanti na hoti tadatthāppatītiyā.
'Sātikaṃ' means 'bought for a hundred'; 'sāhassikaṃ'. This is not formed from 'devadattena kītaṃ' (bought by Devadatta) because that meaning is not conveyed.
Satena kītaṃ (được mua bằng một trăm) thì là sātikaṃ (được mua bằng một trăm); sāhassikaṃ (được mua bằng một ngàn); mūlatova (chỉ từ giá trị), devadattena kītanti na hoti (không phải 'được mua bởi Devadatta') vì không có ý nghĩa đó.
Varattāya baddho vārattiko, āyasiko, pāsiko.
'Vārattiko' means 'bound by a leather strap'; 'āyasiko', 'pāsiko'.
Varattāya baddho (được buộc bằng dây da) thì là vārattiko (được buộc bằng dây da); āyasiko (được buộc bằng sắt); pāsiko (được buộc bằng thòng lọng).
Ghatena abhisaṅkhataṃ saṃsaṭṭhaṃ vā ghātikaṃ, goḷikaṃ, dādhikaṃ, māricikaṃ.
'Ghātikaṃ' means 'prepared or mixed with ghee'; 'goḷikaṃ', 'dādhikaṃ', 'māricikaṃ'.
Ghatena abhisaṅkhataṃ saṃsaṭṭhaṃ vā (được tạo tác hoặc trộn lẫn với bơ) thì là ghātikaṃ (liên quan đến bơ); goḷikaṃ (liên quan đến viên); dādhikaṃ (liên quan đến răng); māricikaṃ (liên quan đến tiêu).
Jālena hato hantīti vā jāliko, bālīsiko.
'Jāliko' means 'killed by a net' or 'he kills with a net'; 'bālīsiko'.
Jālena hato hantīti vā (bị giết hoặc giết bằng lưới) thì là jāliko (người dùng lưới); bālīsiko (người dùng cần câu).
Akkhehi jitamakkhikaṃ, sālākikaṃ.
'Akkhikaṃ' means 'conquered by dice'; 'sālākikaṃ'.
Akkhehi jitam (được thắng bằng xúc xắc) thì là akkhikaṃ (liên quan đến xúc xắc); sālākikaṃ (liên quan đến que thăm).
Akkhehi jayati dibbatīti vā akkhiko.
'Akkhiko' means 'he conquers or plays with dice'.
Akkhehi jayati dibbatīti vā (thắng hoặc chơi bằng xúc xắc) thì là akkhiko (người chơi xúc xắc).
Khaṇittiyā khaṇatīti khāṇittiko, kuddāliko, devadattena jitaṃ, aṅgulyā khaṇatīti na hoti tadatthānavagamā.
'Khāṇittiko' means 'he digs with a spade'; 'kuddāliko'. This is not formed from 'devadattena jitaṃ' (conquered by Devadatta) or 'aṅgulyā khaṇatīti' (he digs with a finger) because that meaning is not understood.
Khaṇittiyā khaṇatīti (đào bằng cuốc) thì là khāṇittiko (người dùng cuốc); kuddāliko (người dùng cuốc); devadattena jitaṃ (được thắng bởi Devadatta), aṅgulyā khaṇatīti na hoti (không phải 'đào bằng ngón tay') vì không hiểu được ý nghĩa đó.
Uḷumpena taratīti oḷumpiko, ‘uḷumpiko’ti iko gopucchiko, nāviko.
'Oḷumpiko' means 'he crosses with a raft'. The suffix iko in 'uḷumpiko', 'gopucchiko', 'nāviko'.
Uḷumpena taratīti (vượt qua bằng bè) thì là oḷumpiko (người dùng bè); ‘uḷumpiko’ti iko (uḷumpiko cũng dùng iko); gopucchiko (người dùng đuôi bò); nāviko (người dùng thuyền).
Sakaṭena caratīti sākaṭiko, ‘rathiko, parappiko’ti iko.
'Sākaṭiko' means 'he travels by cart'. The suffix iko in 'rathiko', 'parappiko'.
Sakaṭena caratīti (đi bằng xe) thì là sākaṭiko (người đi xe); ‘rathiko, parappiko’ti iko (rathiko, parappiko cũng dùng iko).
Khandhena vahatīti khandhiko, aṃsiko, ‘sīsiko’ti iko.
'Khandhiko' means 'he carries on the shoulder'; 'aṃsiko'. The suffix iko in 'sīsiko'.
Khandhena vahatīti (mang vác bằng vai) thì là khandhiko (người mang vác bằng vai); aṃsiko (người mang vác bằng vai); ‘sīsiko’ti iko (sīsiko cũng dùng iko).
Vetanena jīvatīti vetaniko, ‘bhatiko, kayiko, vikkayiko, kayavikkayiko’ti iko.
'Vetaniko' means 'he lives by wages'. The suffix iko in 'bhatiko', 'kayiko', 'vikkayiko', 'kayavikkayiko'.
Vetanena jīvatīti (sống bằng tiền lương) thì là vetaniko (người sống bằng tiền lương); ‘bhatiko, kayiko, vikkayiko, kayavikkayiko’ti iko (bhatiko, kayiko, vikkayiko, kayavikkayiko cũng dùng iko).
2032
30. Tassa saṃvattati.
30. It leads to it.
30. Cái đó dẫn đến.
2033
Catutthiyantā saṃvattatīti asmiṃ atthe ṇiko hoti, punabbhavāya saṃvattatīti ponobhaviko, itthiyaṃ pono bhavikā, lokāya saṃvattatīti lokiko suṭṭhu aggoti saggo, saggāya saṃvattatīti sovaggiko, sassovaka tadaminādipāṭhā, dhanāya saṃvattatīti dhaññaṃ, yo.
The suffix ṇiko occurs in this sense 'it leads to' from words ending in the fourth case. 'Ponobhaviko' means 'it leads to rebirth'; for a feminine word, 'ponobhavikā'. 'Lokiko' means 'it leads to the world'. 'Saggo' is 'very good'. 'Sovaggiko' means 'it leads to heaven'; 'sassovaka' from 'tadaminādipāṭhā'. 'Dhaññaṃ' means 'it leads to wealth'; this is yo.
Hậu tố ṇika được thêm vào từ ở thể định sở trong nghĩa 'dẫn đến', như: punabbhavāya saṃvattatīti (dẫn đến tái sinh) thì là ponobhaviko (liên quan đến tái sinh); ở giống cái là ponobhavikā; lokāya saṃvattatīti (dẫn đến thế gian) thì là lokiko (liên quan đến thế gian); suṭṭhu aggoti saggo (tốt đẹp nhất là cõi trời), saggāya saṃvattatīti (dẫn đến cõi trời) thì là sovaggiko (liên quan đến cõi trời); sassovaka tadaminādipāṭhā (sassovaka và các cách đọc khác); dhanāya saṃvattatīti (dẫn đến của cải) thì là dhaññaṃ (liên quan đến của cải), yo.
2034
31. Tato sambhūtamāgataṃ.
31. Arisen or come from it.
31. Sinh ra từ đó, đến từ đó.
2035
Pañcamyantā sambhūtamāgatanti etesvatthesu ṇiko hoti, mātiko sambhūtamāgataṃ vā mattikaṃ, pettikaṃ, ṇyariyaṇa -yāpi dissanti, surabhito sambhūtaṃ sorabhyaṃ, thanato sambhūtaṃ thaññaṃ, pitito sambhūto pettiyo, mātiyo, mattiyo, macco vā.
The suffix ṇiko occurs in the senses 'arisen' or 'come' from words ending in the fifth case. 'Mattikaṃ' means 'arisen or come from the mother'; 'pettikaṃ'. Also ṇyariyaṇa are seen. 'Sorabhyaṃ' means 'arisen from fragrance'; 'thaññaṃ' means 'arisen from the breast'. 'Pettiyo' means 'arisen from the father'; 'mātiyo', 'mattiyo', or 'macco'.
Hậu tố ṇika được thêm vào từ ở thể xuất xứ trong các nghĩa 'sinh ra từ đó' hoặc 'đến từ đó', như: mātiko sambhūtamāgataṃ vā (sinh ra hoặc đến từ mẹ) thì là mattikaṃ (liên quan đến mẹ); pettikaṃ (liên quan đến cha); ṇyariyaṇa -yāpi dissanti (ṇya, iya, ṇa cũng được thấy); surabhito sambhūtaṃ (sinh ra từ hương thơm) thì là sorabhyaṃ (hương thơm); thanato sambhūtaṃ (sinh ra từ vú) thì là thaññaṃ (sữa); pitito sambhūto (sinh ra từ cha) thì là pettiyo (con của cha); mātiyo (con của mẹ); mattiyo (con của mẹ); macco vā (hoặc người phàm).
2036
32. Tattha vasati vidito bhatto niyutto.
32. He lives, is known, is supported, is appointed there.
32. Sống ở đó, được biết đến, được nuôi dưỡng, được bổ nhiệm.
2037
Sattamyantā tattha vasatītvevamādīsvatthesu ṇiko hoti.
The suffix ṇiko occurs in the senses of 'he lives there' and so on, from words ending in the seventh case.
Hậu tố ṇika được thêm vào từ ở thể sở thuộc trong các nghĩa 'sống ở đó', v.v.
Rukkhamūle vasatīti rukkhamūliko, āraññiko, sosāniko.
'Rukkhamūliko' means 'he lives at the foot of a tree'; 'āraññiko', 'sosāniko'.
Rukkhamūle vasatīti (sống dưới gốc cây) thì là rukkhamūliko (người sống dưới gốc cây); āraññiko (người sống trong rừng); sosāniko (người sống ở bãi tha ma).
Loke vidito lokiko.
'Lokiko' means 'known in the world'.
Loke vidito (được biết đến trong thế gian) thì là lokiko (người thế gian).
Catumahārājesu bhattā cātummahārājikā.
'Cātummahārājikā' means 'supported by the Four Great Kings'.
Catumahārājesu bhattā (được nuôi dưỡng bởi Tứ Đại Thiên Vương) thì là cātummahārājikā (liên quan đến Tứ Đại Thiên Vương).
Dvāre niyutto dovāriko dassoka tadaminādipāṭhā, bhaṇḍāgāriko, iko-navakammiko, kiyojātikiyo, andhakiyo.
'Dovāriko' means 'appointed at the door'; 'dassoka' from 'tadaminādipāṭhā'; 'bhaṇḍāgāriko'. The suffix iko: 'navakammiko', 'kiyojātikiyo', 'andhakiyo'.
Dvāre niyutto (được bổ nhiệm ở cửa) thì là dovāriko (người gác cửa); dassoka tadaminādipāṭhā (dassoka và các cách đọc khác); bhaṇḍāgāriko (người giữ kho); iko-navakammiko (iko-người xây dựng mới); kiyojātikiyo (kiyojātikiyo); andhakiyo (andhakiyo).
2038
33. Tassidaṃ.
33. This belongs to him.
33. Cái này là của người ấy.
2039
Chaṭṭhiyantā idamiccasmiṃ atthe ṇiko hoti, saṅghassa idaṃ saṅghikaṃ, puggalikaṃ, sakyaputtiko, nātiputtiko, jenadattiko, kiye-sakiyo, parakiyo, niye-attaniyaṃ, ke- sako rājakaṃ bhaṇḍaṃ.
The suffix ṇiko occurs in the sense of 'this belongs to' from words ending in the sixth case. 'Saṅghikaṃ' means 'this belongs to the Saṅgha'; 'puggalikaṃ', 'sakyaputtiko', 'nātiputtiko', 'jenadattiko'. The suffix kiye: 'sakiyo', 'parakiyo'. The suffix niye: 'attaniyaṃ'. The suffix ke: 'sako' (his), 'rājakaṃ bhaṇḍaṃ' (royal property).
Hậu tố ṇika được thêm vào từ ở thể sở thuộc trong nghĩa 'cái này là của người ấy', như: saṅghassa idaṃ (cái này là của Tăng) thì là saṅghikaṃ (thuộc về Tăng); puggalikaṃ (thuộc về cá nhân); sakyaputtiko (con của người Sākya); nātiputtiko (con của người thân); jenadattiko (con của Jenadatta); kiye-sakiyo (kiye-của mình); parakiyo (của người khác); niye-attaniyaṃ (niye-của tự thân); ke- sako rājakaṃ bhaṇḍaṃ (ke- của mình, tài sản của vua).
2040
34. Ṇo.
34. The suffix ṇo.
34. Ṇa.
2041
Chaṭṭhiyantā idamiccasmiṃ atthe ṇo hoti, kaccāyanassa idaṃ kaccāyanaṃ byākaraṇaṃ, sogataṃ sāsanaṃ, māhisaṃ maṃsādi.
The suffix ṇo occurs in the sense of 'this belongs to' from words ending in the sixth case. 'Kaccāyanaṃ byākaraṇaṃ' means 'this grammar belongs to Kaccāyana'; 'sogataṃ sāsanaṃ' (the teaching of the Sugata), 'māhisaṃ maṃsādi' (buffalo meat and so on).
Hậu tố ṇa được thêm vào từ ở thể sở thuộc trong nghĩa 'cái này là của người ấy', như: kaccāyanassa idaṃ (cái này là của Kaccāyana) thì là kaccāyanaṃ byākaraṇaṃ (ngữ pháp của Kaccāyana); sogataṃ sāsanaṃ (giáo pháp của Đức Phật); māhisaṃ maṃsādi (thịt trâu, v.v.).
2042
35. Gavādīhi yo.
35. The suffix yo from gava and so on.
35. Yo từ gavādi.
2043
Gavādīhi chaṭṭhiyantehi idamiccasmiṃ atthe yo hoti, gunnaṃ idaṃ gabyaṃ maṃsādi, kabyaṃ, dabbaṃ.
The suffix yo occurs in the sense of 'this belongs to' from words ending in the sixth case, such as gava and so on. 'Gabyaṃ maṃsādi' means 'this meat and so on belongs to cattle'; 'kabyaṃ', 'dabbaṃ'.
Hậu tố yo được thêm vào từ gavādi ở thể sở thuộc trong nghĩa 'cái này là của người ấy', như: gunnaṃ idaṃ (cái này là của bò) thì là gabyaṃ maṃsādi (thịt bò, v.v.); kabyaṃ (của nhà thơ); dabbaṃ (của gỗ).
2044
36. Pitito bhātari reyyaṇa.
36. The suffix reyyaṇa for father's brother.
36. Reyyaṇa trong nghĩa 'anh/em trai' từ pitu.
2045
Pitusaddā tassa bhātari reyyaṇa hoti, pitu bhātā petteyyo.
The suffix reyyaṇa occurs from the word pitu for 'his brother'. 'Petteyyo' means 'father's brother'.
Hậu tố reyyaṇa được thêm vào từ pitu trong nghĩa 'anh/em trai của người ấy', như: pitu bhātā (anh/em trai của cha) thì là petteyyo (chú/bác).
2046
37. Mātito ca bhaginiyaṃ cho.
37. And cho for mother's sister.
37. Cho trong nghĩa 'chị/em gái' từ mātā và pitu.
2047
Mātito pitito ca tesaṃ bhaginiyaṃ cho hoti, mātu bhaginī mātucchā, pitu bhaginī pitucchā, kathaṃ ‘mātulo’ti ‘‘mātulāditvānī’’ti nipātanā.
The suffix cho occurs from mātu and pitu for 'their sister'. 'Mātucchā' means 'mother's sister'; 'pitucchā' means 'father's sister'. How is 'mātulo' formed? It is an irregular formation (nipātanā) from "mātulāditvānī".
Hậu tố cho được thêm vào từ mātā và pitu trong nghĩa 'chị/em gái của họ', như: mātu bhaginī (chị/em gái của mẹ) thì là mātucchā (dì); pitu bhaginī (chị/em gái của cha) thì là pitucchā (cô/bác gái); kathaṃ ‘mātulo’ti (tại sao là 'mātulo'?) ‘‘mātulāditvānī’’ti nipātanā (do quy tắc nipātana 'mātulāditvānī').
2048
38. Mātāpitūsvāmaho.
38. The suffix āmaha for parents of parents.
38. Āmaha trong nghĩa 'cha mẹ' từ mātāpitu.
2049
Mātāpitūhi tesaṃ mātāpitūsu āmaho hoti, mātu mātā mātāmahī, mātu pitā mātāmaho, pitu mātā pitāmahī, pitu pitā pitāmaho, na yathāsaṅkhyaṃ, paccekābhi sambandhā.
The suffix āmaha occurs from mātā and pitā for 'their parents'. 'Mātāmahī' means 'mother's mother'; 'mātāmaho' means 'mother's father'; 'pitāmahī' means 'father's mother'; 'pitāmaho' means 'father's father'. Not in order, but connected individually.
Hậu tố āmaha được thêm vào từ mātāpitu trong nghĩa 'cha mẹ của họ', như: mātu mātā (mẹ của mẹ) thì là mātāmahī (bà ngoại); mātu pitā (cha của mẹ) thì là mātāmaho (ông ngoại); pitu mātā (mẹ của cha) thì là pitāmahī (bà nội); pitu pitā (cha của cha) thì là pitāmaho (ông nội); na yathāsaṅkhyaṃ (không theo thứ tự), paccekābhi sambandhā (do liên kết riêng lẻ).
2050
39. Hite reyyaṇa.
39. The suffix reyyaṇa in the sense of 'beneficial to'.
39. Reyyaṇa trong nghĩa 'có lợi'.
2051
Mātāpitūhi hite reyyaṇa hoti, matteyyo, petteyyo.
The suffix reyyaṇa occurs from mātā and pitā in the sense of 'beneficial to'. 'Matteyyo' (beneficial to the mother), 'petteyyo' (beneficial to the father).
Hậu tố reyyaṇa được thêm vào từ mātāpitu trong nghĩa 'có lợi', như: matteyyo (có lợi cho mẹ); petteyyo (có lợi cho cha).
2052
40. Nindāññātappapaṭibhāgarassadayāsaññāsu ko.
40. The suffix ko in the sense of contempt, unknown, smallness, imitation, compassion, and designation.
40. Ko trong nghĩa 'chê bai, không biết, ít, tương đương, từ bi, nhận biết'.
2053
Nindādīsvattheyu nāmasmā ko hoti, nindāyaṃ-muṇḍako, samaṇako.
The suffix ko occurs from a noun in the senses of contempt and so on. For contempt: 'muṇḍako' (a contemptible shaven-head), 'samaṇako' (a contemptible recluse).
Hậu tố ko được thêm vào danh từ trong các nghĩa 'chê bai', v.v., như: nindāyaṃ-muṇḍako (chê bai-kẻ cạo đầu); samaṇako (tiểu Sa-môn).
Aññāte-kassāyaṃ assoti assako, payogasāmatthiyā sambandhivisesānavagamovagamyate.
For 'unknown': 'assako' (whose horse is this?), implying that the specific relationship is not known, due to the power of usage.
Aññāte-kassāyaṃ assoti (không biết-ngựa này là của ai?) thì là assako (ngựa của ai đó), payogasāmatthiyā sambandhivisesānavagamovagamyate (do khả năng sử dụng mà hiểu được sự liên kết đặc biệt không rõ ràng).
Appatthetelakaṃ, ghatakaṃ.
For 'smallness': 'telakaṃ' (a little oil), 'ghatakaṃ' (a little ghee).
Appatthe-telakaṃ (ít-một ít dầu); ghatakaṃ (một ít bơ).
Paṭibhāgatthe-hatthī viya hatthiko, assako, balībaddako.
In the sense of a counterpart: like an elephant, an elephant-calf; a horse-calf; an ox-calf.
Trong ý nghĩa tương tự: như voi là voi con, ngựa con, bò con.
Rasse-mānusako, rukkhako, pilakkhako.
In the sense of smallness: a little human, a little tree, a little _pilakkha_ tree.
Trong ý nghĩa nhỏ: người nhỏ, cây nhỏ, cây đa nhỏ.
Dayāyaṃ-puttako, vacchako.
In the sense of affection: a dear son, a dear calf.
Trong ý nghĩa yêu thương: con trai nhỏ, bê con.
Saññāyaṃ-moro viya morako.
In the sense of designation: like a peacock, a Moraka.
Trong ý nghĩa nhận biết: như công là công con.
2054
41. Tamassaparimāṇaṃ ṇiko ca.
41. And ṇika in the sense of "having that measure".
41. Tamassaparimāṇaṃ ṇiko ca.
2055
Paṭhamantā asseti asmiṃ atthe ṇiko hoti ko ca tañce paṭhamantaṃ parimāṇaṃ bhavati, parimīyate neneti parimāṇaṃ, doṇo parimāṇamassa doṇiko vīhi, khārasatiko, khārasahassiko āsītiko vayo, upaḍḍhakāyikaṃ bimbohanaṃ, pañcakaṃ, chakkaṃ.
The suffixes ṇika and ka are used in this sense from a nominative word, if that nominative word is a measure. That by which something is measured is a measure. For example: doṇa is its measure, so doṇika rice; khārasatika (having a hundred _khāras_); khārasahassika (having a thousand _khāras_); āsītika age (eighty years old); upaḍḍhakāyika ointment (half a body's worth); pañcaka (a group of five); chakka (a group of six).
Khi asset (có) ở paṭhamanta (từ nguyên thể) trong ý nghĩa này, thì ṇiko và ko được thêm vào nếu paṭhamanta đó là parimāṇa (đơn vị đo lường). Parimāṇa là cái dùng để đo lường. Doṇo parimāṇamassa (cái này có đơn vị đo là doṇa) là doṇiko vīhi (lúa được đo bằng doṇa), khārasatiko (một trăm khāra), khārasahassiko (một ngàn khāra), āsītiko vayo (tám mươi tuổi), upaḍḍhakāyikaṃ bimbohanaṃ (nửa thân ngọc), pañcakaṃ (năm), chakkaṃ (sáu).
2056
42. Yatetehi ttako.
42. From _ya_ and _ta_ and _e_, the suffix ttaka.
42. Yatetehi ttako.
2057
Yādīhi paṭhamantehī asseti chaṭṭhiyatthe ttako hoti, tañce paṭhamantaṃ parimāṇaṃ bhavati, yaṃ parimāṇamassa yattakaṃ, tattakaṃ, ettakaṃ, āvatake yāvatako, tāvatako (etāvatako).
The suffix ttaka is used in the sixth case from nominative words such as _ya_, etc., if that nominative word is a measure. Whatever measure it has, yattakaṃ (as much as), tattakaṃ (that much), ettakaṃ (this much). For āvataka: yāvatako (as much as), tāvatako (that much) (etāvatako).
Khi asset (có) ở paṭhamanta như yādīhi (ya, ta, eta) trong ý nghĩa sở hữu cách, thì ttako được thêm vào nếu paṭhamanta đó là parimāṇa (đơn vị đo lường). Yaṃ parimāṇamassa (cái này có đơn vị đo là yaṃ) là yattakaṃ (bao nhiêu), tattakaṃ (bấy nhiêu), ettakaṃ (chừng này), āvatake (đến mức nào) là yāvatako (bao nhiêu), tāvatako (bấy nhiêu) (etāvatako).
2058
43. Sabbā cāvantu.
43. And āvantu from _sabba_.
43. Sabbā cāvantu.
2059
Sabbato paṭhamantehi yādīhi ca asseti chaṭṭhiyatthe āvantu hoti, tañce paṭhamantaṃ parimāṇaṃ bhavati.
The suffix āvantu is used in the sixth case from nominative words such as _sabba_ and _ya_, if that nominative word is a measure.
Khi asset (có) ở paṭhamanta như sabbato (tất cả) và yādīhi (ya, ta, eta) trong ý nghĩa sở hữu cách, thì āvantu được thêm vào nếu paṭhamanta đó là parimāṇa (đơn vị đo lường).
Sabbaṃ parimāṇamassa sabbāvantaṃ, yāvantaṃ, tāvantaṃ, etāvantaṃ.
sabbāvantaṃ (as much as all), yāvantaṃ (as much as), tāvantaṃ (that much), etāvantaṃ (this much).
Sabbaṃ parimāṇamassa (cái này có đơn vị đo là sabbaṃ) là sabbāvantaṃ (tất cả), yāvantaṃ (bao nhiêu), tāvantaṃ (bấy nhiêu), etāvantaṃ (chừng này).
2060
44. Kimhā ratirīvarīvatakarittakā.
44. From _kiṃ_, the suffixes rati, rī, varī, vataka, rittaka.
44. Kimhā ratirīvarīvatakarittakā.
2061
Kimhā paṭhamantā asseti chaṭṭhiyatthe ratirīvarīvatakarittakā honti, tañce paṭhamantaṃ parimāṇaṃ bhavati, kiṃ saṅkhyānaṃ parimāṇamesaṃ kati ete, kīva, kīvatakaṃ, kittakaṃ.
The suffixes rati, rī, varī, vataka, rittaka are used in the sixth case from the nominative word _kiṃ_, if that nominative word is a measure. What number is their measure? kati (how many) are these? kīva (how much), kīvatakaṃ (how much), kittakaṃ (how much).
Khi asset (có) ở paṭhamanta như kimhā (cái gì), thì ratirīvarīvatakarittakā được thêm vào trong ý nghĩa sở hữu cách, nếu paṭhamanta đó là parimāṇa (đơn vị đo lường). Kiṃ saṅkhyānaṃ parimāṇamesaṃ (số lượng của những cái này là bao nhiêu) là kati ete (bao nhiêu cái này), kīva (bao nhiêu), kīvatakaṃ (bao nhiêu), kittakaṃ (bao nhiêu).
Rīvanto sabhāvato asaṅkhyo.
Rīvanta is by nature innumerable.
Rīvanto (cái không thể đếm được) tự nhiên là asaṅkhyo (vô số).
2062
45. Sañjātaṃ tārakāditvito.
45. Ita in the sense of "arisen" from _tārakā_, etc.
45. Sañjātaṃ tārakāditvito.
2063
Tārakādīhi paṭhamantehi asseti chaṭṭhiyatthe ito hoti, te ce sañjātā honti, tārakā sañjātā assa tārakitaṃ gaganaṃ, pupphito rukkho, pallavitā latā.
The suffix ita is used in the sixth case from nominative words such as _tārakā_, etc., if they are in the sense of "arisen". Stars have arisen for it, tārakitaṃ gaganaṃ (a starry sky); pupphito rukkho (a tree in bloom); pallavitā latā (a creeper with sprouts).
Khi asset (có) ở paṭhamanta như tārakādīhi (tārakā, puppha, pallava) trong ý nghĩa sở hữu cách, thì ito được thêm vào nếu chúng đã sañjāta (sinh ra/xuất hiện). Tārakā sañjātā assa (sao đã xuất hiện ở đó) là tārakitaṃ gaganaṃ (bầu trời đầy sao), pupphito rukkho (cây nở hoa), pallavitā latā (dây leo nảy mầm).
2064
46. Māne matto.
46. Matta in the sense of measure.
46. Māne matto.
2065
Paṭhamantā mānavuttito asseti asmiṃatthe matto hoti, palaṃ ummānamassa palamattaṃ, hattho pamāṇamassa hatthamattaṃ sataṃ mānamassa satamattaṃ, doṇo parimāṇamassa doṇamattaṃ, abhedopacārā doṇotipi hoti.
The suffix matta is used in this sense from a nominative word denoting measure. A _pala_ is its measure, palamattaṃ (a _pala_'s worth); a cubit is its measure, hatthamattaṃ (a cubit's worth); a hundred is its measure, satamattaṃ (a hundred's worth); a _doṇa_ is its measure, doṇamattaṃ (a _doṇa_'s worth). Due to non-differentiation in usage, it can also be just doṇa.
Khi asset (có) ở paṭhamanta trong ý nghĩa mānavutti (đơn vị đo lường), thì matto được thêm vào trong ý nghĩa này. Palaṃ ummānamassa (cái này có đơn vị đo là pala) là palamattaṃ (một pala), hattho pamāṇamassa (cái này có độ dài là hattha) là hatthamattaṃ (một hattha), sataṃ mānamassa (cái này có số lượng là một trăm) là satamattaṃ (một trăm), doṇo parimāṇamassa (cái này có đơn vị đo là doṇa) là doṇamattaṃ (một doṇa). Do sự không khác biệt trong cách dùng, nó cũng có thể là doṇo.
2066
47. Taggho cuddhaṃ.
47. Taggha in the sense of height.
47. Taggho cuddhaṃ.
2067
Uddhamānavuttiho asseti chaṭṭhiyatthe taggho hoti matto ca, jaṇṇutagghaṃ, jaṇṇumattaṃ.
The suffixes taggha and matta are used in the sixth case from a word denoting a measure of height. jaṇṇutagghaṃ (knee-high), jaṇṇumattaṃ (knee-high).
Khi asset (có) ở uddhamānavutti (đơn vị đo lường chiều cao), thì taggho và matto được thêm vào trong ý nghĩa sở hữu cách. Jaṇṇutagghaṃ (cao đến đầu gối), jaṇṇumattaṃ (cao bằng đầu gối).
2068
48. Ṇo ca purisā.
48. And ṇa from _purisa_.
48. Ṇo ca purisā.
2069
Purisā paṭhamantā uddhamānavuttito ṇo hoti mattādayo ca, porisaṃ, purisamattaṃ, purisatagghaṃ.
The suffix ṇa (and also matta, etc.) is used from the nominative word _purisa_ in the sense of a measure of height. porisaṃ (a man's height), purisamattaṃ (a man's height), purisatagghaṃ (a man's height).
Khi purisā (người) là paṭhamanta trong ý nghĩa uddhamānavutti (đơn vị đo lường chiều cao), thì ṇo và mattādayo (matta, taggha, v.v.) được thêm vào. Porisaṃ (người), purisamattaṃ (cao bằng người), purisatagghaṃ (cao đến người).
2070
49. Ayūbhadvitīhaṃse.
49. Aya from _ubha_ and _dvitīhaṃsa_.
49. Ayūbhadvitīhaṃse.
2071
Ubhadvitīhi avayavavuttīti paṭhamantehi asseti chaṭṭhiyatthe ayo hoti.
The suffix aya is used in the sixth case from nominative words _ubha_ and _dvitī_ when they signify parts.
Khi asset (có) ở paṭhamanta như ubhadvitīhi (ubhā, dvi, ti) trong ý nghĩa avayavavutti (một phần), thì ayo được thêm vào.
Ubho aṃsā assa ubhayaṃ, dvayaṃ, tayaṃ.
Both are its parts, ubhayaṃ (both); dvayaṃ (a pair); tayaṃ (a trio).
Ubho aṃsā assa (cái này có cả hai vai) là ubhayaṃ (cả hai), dvayaṃ (hai), tayaṃ (ba).
2072
50. Saṅkhyāya saccutīsāsadasantāyādhikāsmiṃ savasahasse ḍo.
50. Ḍa from numerical terms ending in _sa_, _u_, _ī_, _ā_, _dasa_ when in the sense of "exceeding in _sava_ or _sahassa_."
50. Saṅkhyāya saccutīsāsadasantāyādhikāsmiṃ savasahasse ḍo.
2073
Satyantāya utyantāya īsantāya āsantāya dasantāya ca saṅkhyāya paṭhamantāya asminti sattamyatthe ḍo hoti, sā ce saṅkhyā adhikā hoti, yadasminti tañce sataṃ sahassaṃ satasahassaṃ vā hoti, vīsati adhikā asmiṃ sateti vīsaṃ sataṃ, ekavīsaṃ sataṃ, sahassaṃ, satasahassaṃ vā, tiṃsaṃ sataṃ, ekatiṃsaṃ sataṃ.
The suffix ḍa is used in the seventh case from a numerical word ending in _sa_, _u_, _ī_, _ā_, and _dasa_, if that number is an excess, and if that (word in the seventh case) is a hundred, a thousand, or a hundred thousand. For example: vīsati adhikā asmiṃ sate (twenty exceeding in this hundred) becomes vīsaṃ sataṃ (one hundred and twenty); ekavīsaṃ sataṃ (one hundred and twenty-one); a thousand or a hundred thousand (can also be used). tiṃsaṃ sataṃ (one hundred and thirty); ekatiṃsaṃ sataṃ (one hundred and thirty-one).
Khi saṅkhyā (số đếm) là paṭhamanta kết thúc bằng sat, ut, ī, ās, và das trong ý nghĩa asminti (trong cái này), thì ḍo được thêm vào, nếu saṅkhyā đó là adhikā (nhiều hơn), và yadasminti (cái mà trong đó) là sataṃ (một trăm), sahassaṃ (một ngàn), hoặc satasahassaṃ (một trăm ngàn). Vīsati adhikā asmiṃ sate (hai mươi nhiều hơn trong một trăm này) là vīsaṃ sataṃ (một trăm hai mươi), ekavīsaṃ sataṃ (một trăm hai mươi mốt), sahassaṃ (một ngàn) hoặc satasahassaṃ (một trăm ngàn), tiṃsaṃ sataṃ (một trăm ba mươi), ekatiṃsaṃ sataṃ (một trăm ba mươi mốt).
Utyantāya-navutaṃ sataṃ sahassaṃ satasahassaṃ vā.
Ending in _u_: navutaṃ sataṃ (one hundred and ninety); a thousand or a hundred thousand (can also be used).
Kết thúc bằng ut: navutaṃ sataṃ (một trăm chín mươi), sahassaṃ (một ngàn), satasahassaṃ (một trăm ngàn).
Īsantāya cattālīsaṃ sataṃ, sahassaṃ, satasahassaṃ vā.
Ending in _ī_: cattālīsaṃ sataṃ (one hundred and forty); a thousand or a hundred thousand (can also be used).
Kết thúc bằng ī: cattālīsaṃ sataṃ (một trăm bốn mươi), sahassaṃ (một ngàn), satasahassaṃ (một trăm ngàn).
Āsantāya paññāsaṃ sataṃ, sahassaṃ, satasahassaṃ vā.
Ending in _ā_: paññāsaṃ sataṃ (one hundred and fifty); a thousand or a hundred thousand (can also be used).
Kết thúc bằng ās: paññāsaṃ sataṃ (một trăm năm mươi), sahassaṃ (một ngàn), satasahassaṃ (một trăm ngàn).
Dasantāyaekādasaṃ sataṃ, sahassaṃ, satasahassaṃ vā.
Ending in _dasa_: ekādasaṃ sataṃ (one hundred and eleven); a thousand or a hundred thousand (can also be used).
Kết thúc bằng das: ekādasaṃ sataṃ (một trăm mười một), sahassaṃ (một ngàn), satasahassaṃ (một trăm ngàn).
Saccutīsāsadasantāyāti kiṃ?
Why "ending in _sa_, _u_, _ī_, _ā_, _dasa_"?
Tại sao lại là saccutīsāsadasantāyāti?
Chādhikā asmiṃsate.
chādhikā asmiṃ sate (six exceeding in this hundred).
Chādhikā asmiṃ sate (sáu nhiều hơn trong một trăm này).
Adhiketi kiṃ?
Why "exceeding"?
Tại sao lại là adhiketi?
Pañcadasahīnā asmiṃsate, asminti kiṃ?
pañcadasahīnā asmiṃ sate (fifteen deficient in this hundred).
Pañcadasahīnā asmiṃ sate (mười lăm ít hơn trong một trăm này). Tại sao lại là asminti?
Vīsatyadhikā etasmā satā, satasahasseti kiṃ?
Why "in this"?
Vīsatyadhikā etasmā satā (hai mươi nhiều hơn một trăm này). Tại sao lại là satasahasseti?
Ekādasa adhikā assaṃ vīsatiyaṃ.
vīsatyadhikā etasmā satā, satasahasseti kiṃ (twenty exceeding from this hundred, what about a hundred thousand?).
Ekādasa adhikā assaṃ vīsatiyaṃ (mười một nhiều hơn trong hai mươi này).
2074
51. Tassa pūraṇekādasādito vā.
51. And ḍa optionally from _ekādasa_, etc., for "its completion".
51. Tassa pūraṇekādasādito vā.
2075
Chaṭṭhiyanthāyekādasādikāya saṅkhyāya ḍo hoti (tassa) pūraṇatthe vibhāsā, sā saṅkhyā pūrīyate yena taṃ pūraṇaṃ, ekādasannaṃ pūraṇo ekādaso.
Optionally, the suffix ḍa is used from a numerical word like _ekādasa_, etc., in the sixth case, in the sense of "its completion". That by which a number is completed is its completion. ekādasannaṃ pūraṇo (the completer of eleven) becomes ekādaso (eleventh).
Khi saṅkhyā (số đếm) là ekādasādikāya (từ mười một trở đi) ở sở hữu cách, thì ḍo được thêm vào trong ý nghĩa pūraṇa (thứ tự) một cách tùy chọn. Sā saṅkhyā pūrīyate yena taṃ pūraṇaṃ (cái số đó được hoàn thành bởi cái gì thì đó là pūraṇa). Ekādasannaṃ pūraṇo (cái thứ mười một trong số mười một) là ekādaso (thứ mười một).
Ekādasamo, vīso, vīsatimo, tiṃso, tiṃsatimo, cattālīso, paññāso.
ekādasamo (eleventh), vīso (twentieth), vīsatimo (twentieth), tiṃso (thirtieth), tiṃsatimo (thirtieth), cattālīso (fortieth), paññāso (fiftieth).
Ekādasamo (thứ mười một), vīso (thứ hai mươi), vīsatimo (thứ hai mươi), tiṃso (thứ ba mươi), tiṃsatimo (thứ ba mươi), cattālīso (thứ bốn mươi), paññāso (thứ năm mươi).
2076
52. Ma pañcādikatihi.
52. Ma from _pañcādi_ and _kati_.
52. Ma pañcādikatihi.
2077
Chaṭṭhiyantāya pañcādikāya saṅkhyāya katismā ca mo hoti (tassa) pūraṇatthe, pañcamo, sattamo, aṭṭhamo, katimo, katimī.
The suffix ma is used from numerical words like _pañcādi_ and _kati_ in the sixth case, in the sense of "its completion". pañcamo (fifth), sattamo (seventh), aṭṭhamo (eighth), katimo (which one in a series?), katimī (which one in a series? feminine).
Khi saṅkhyā (số đếm) là pañcādikāya (từ năm trở đi) và kati (bao nhiêu) ở sở hữu cách, thì mo được thêm vào trong ý nghĩa pūraṇa (thứ tự). Pañcamo (thứ năm), sattamo (thứ bảy), aṭṭhamo (thứ tám), katimo (thứ mấy), katimī (thứ mấy, giống cái).
2078
53. Satādīnamica.
53. And ica for _sata_, etc.
53. Satādīnamica.
Satādikāya saṅkhyāya chaṭṭhiyantāya (tassa) pūraṇatthe mohoti satādīnamicāntādeso, satimo, sahassimo.
The suffix ma is used from numerical words like _sata_, etc., in the sixth case, in the sense of "its completion", and there is the substitution of ica for _sata_, etc. satimo (hundredth), sahassimo (thousandth).
Khi saṅkhyā (số đếm) là satādikāya (từ một trăm trở đi) ở sở hữu cách, thì mo được thêm vào trong ý nghĩa pūraṇa (thứ tự), và icāntādeso được thay thế cho satādīnaṃ. Satimo (thứ một trăm), sahassimo (thứ một ngàn).
2079
54. Chā ṭṭhaṭṭhamā.
54. Ṭṭha and ṭṭhama from _cha_.
54. Chā ṭṭhaṭṭhamā.
2080
Chasaddā ṭṭhaṭṭhamā honti tassa pūraṇatthe, chaṭṭho, chaṭṭhamo, itthiyaṃ chaṭṭhī, chaṭṭhamī, kathaṃ ‘dutiyaṃ catuttha’nti?
The suffixes ṭṭha and ṭṭhama are used from the word _cha_ (six) in the sense of "its completion". chaṭṭho (sixth), chaṭṭhamo (sixth); in the feminine, chaṭṭhī (sixth), chaṭṭhamī (sixth). How is 'dutiyaṃ catuttha' (second, fourth) formed?
Từ chasaddā (sáu) thì ṭṭha và ṭṭhamā được thêm vào trong ý nghĩa pūraṇa (thứ tự). Chaṭṭho (thứ sáu), chaṭṭhamo (thứ sáu). Ở giống cái là chaṭṭhī (thứ sáu), chaṭṭhamī (thứ sáu). Tại sao lại là ‘dutiyaṃ catuttha’ (thứ hai, thứ tư)?
‘‘Dutiyassa, catuttha tatiyāna’’nti nipātanā.
It is formed by the irregular formation "of the second, fourth, and third".
Do sự hình thành của ‘‘Dutiyassa, catuttha tatiyāna’’ (của thứ hai, thứ tư của thứ ba).
2081
55. Ekā kākyasahāye.
55. Ka and ākī from _eka_ in the sense of "alone".
55. Ekā kākyasahāye.
2082
Ekasmā asahāyatthe kaākī honti vā, ekako, ekākī, eko.
The suffixes ka and ākī are optionally used from _eka_ (one) in the sense of being alone. ekako (alone), ekākī (alone), eko (one/alone).
Từ ekasmā (một) thì ka và ākī được thêm vào trong ý nghĩa asahāya (không có bạn đồng hành) một cách tùy chọn. Ekako (một mình), ekākī (một mình), eko (một).
2083
56. Vacchādīhi tanutte taro.
56. Tara from _vaccha_, etc., in the sense of young age.
56. Vacchādīhi tanutte taro.
2084
Vacchādīnaṃ sabhāvassa tanutte gamyamāne taro hoti, susuttassa tanutte vacchataro, itthiyaṃ vacchatarī, yobbanassa tanutte okkhataro, assabhāvassa tanutte assataro, sāmatthiyassa tanutte usabhataro.
The suffix tara is used when the young age of _vaccha_, etc., is implied. In the sense of a young calf, vacchataro (young bull); in the feminine, vacchatarī (young cow); in the sense of young adolescence, okkhataro (young ox); in the sense of a young horse, assataro (young horse/colt); in the sense of young strength, usabhataro (young bull).
Khi tanutte (sự non nớt, sự nhỏ bé) của bản chất của vacchādīnaṃ (vật non, v.v.) được biểu thị, thì taro được thêm vào. Tanutte (sự non nớt) của susuttassa (con vật non) là vacchataro (bê con). Ở giống cái là vacchatarī (bê con cái). Tanutte (sự non nớt) của yobbanassa (tuổi trẻ) là okkhataro (con bò đực non). Tanutte (sự non nớt) của assabhāvassa (bản chất ngựa) là assataro (ngựa con). Tanutte (sự non nớt) của sāmatthiyassa (sức mạnh) là usabhataro (bò đực non).
2085
57. Kimhā niddhāraṇe ratara ratamā.
57. Ratara and ratamā from _kiṃ_ in the sense of selection.
57. Kimhā niddhāraṇe ratara ratamā.
Kiṃsaddā niddhāraṇe ratara ratamā honti, kataro bhavataṃ devadatto, kataro bhavataṃ kaṭho, katamo bhavataṃ devadatto, katamo bhavataṃ kaṭho, bhāradvājānaṃ katamosi brahme.
The suffixes ratara and ratamā are used from the word _kiṃ_ in the sense of selection. kataro bhavataṃ devadatto (which of you is Devadatta?), kataro bhavataṃ kaṭho (which of you is Kaṭha?), katamo bhavataṃ devadatto (which one of you is Devadatta?), katamo bhavataṃ kaṭho (which one of you is Kaṭha?), bhāradvājānaṃ katamosi brahme (which one of the Bhāradvājas are you, O Brahmin?).
Từ kiṃsaddā (từ ‘cái gì’) thì ratara và ratamā được thêm vào trong ý nghĩa niddhāraṇa (xác định/chọn lựa). Kataro bhavataṃ devadatto (Devadatta nào trong số quý vị), kataro bhavataṃ kaṭho (Kaṭha nào trong số quý vị), katamo bhavataṃ devadatto (Devadatta nào trong số quý vị), katamo bhavataṃ kaṭho (Kaṭha nào trong số quý vị), bhāradvājānaṃ katamosi brahme (Brahmin, ngươi là ai trong số các Bhāradvāja).
2086
58. Tena datte liyā.
58. Liya in the sense of "given by that".
58. Tena datte liyā.
2087
Tatiyantā datte-bhidheyye laiyā honti, devena datto devalo, deviyo, brahmalo, brahmiyo, sivā sīvalo, sīviyo, sissa dīgho.
The suffixes la and iya are used from a word in the third case when referring to what is given. devena datto (given by a deva) becomes devalo or deviyo; brahmanā datto (given by Brahmā) becomes brahmalo or brahmiyo; sivāya datto (given by Siva) becomes sīvalo or sīviyo, with lengthening of i to ī.
Khi tatiyantā (từ ở cách thứ ba) trong ý nghĩa datte-bhidheyye (được ban cho), thì la và iyā được thêm vào. Devena datto (được chư thiên ban cho) là devalo (chư thiên), deviyo (chư thiên), brahmalo (Phạm thiên), brahmiyo (Phạm thiên), sivā (Siva) là sīvalo (Siva), sīviyo (Siva), sissa dīgho (chữ s được kéo dài).
2088
59. Tassa bhāvakammesu ttatāttanaṇyaṇeyyaṇiyaṇiyā.
59. Tta, tā, ttana, ṇya, ṇeyya, ṇa, iya, ṇiya in the sense of "its state of being" or "its action".
59. Tassa bhāvakammesu ttatāttanaṇyaṇeyyaṇiyaṇiyā.
2089
Chaṭṭhiyantā bhāve kamme ca ttādayo honti bahulaṃ, na ca sabbe sabbato honti aññatra ttatāhi, bhavanti etasmā buddhisaddābhi bhāvo saddassa pavattinimittaṃ, nīlassa paṭassa bhāvo nīlattaṃ nīlatābhi guṇo bhāvo, nīlassa guṇassa bhāvo nīlattaṃ nīlatābhi nīlaguṇajāti, gottaṃ gotāti gojāti, pācakattaṃ, daṇḍittaṃ, visāṇittaṃ, rājapurisattanti kriyādisambandhittaṃ, devadattattaṃ, candattaṃ, sūriyattanti tadavatthāvisesasāmaññaṃ, ākāsattaṃ, abhāvattanti upacaritabhedasāmaññaṃ.
The suffixes tta, etc., are generally used from a word in the sixth case, in the sense of "state of being" (bhāva) and "action" (kamma), but not all (suffixes) from all (words), except for tta and tā. Being arises from these intelligence-words, a sign of the word's occurrence. The state of being of a blue cloth is nīlattaṃ or nīlatābhi, a quality-state of being; the state of being of a blue quality is nīlattaṃ or nīlatābhi, the nature of blue quality; gottaṃ (clan, lineage), the state of being a clan; pācakattaṃ (state of being a cook); daṇḍittaṃ (state of having a staff); visāṇittaṃ (state of having horns); rājapurisattanti (state of being a king's man) denotes connection with an action, etc.; devadattattaṃ (state of being Devadatta), candattaṃ (state of being the moon), sūriyattanti (state of being the sun) denotes a general specific condition; ākāsattaṃ (state of being space), abhāvattanti (state of non-existence) denotes a general imputed distinction.
Khi chaṭṭhiyantā (từ ở sở hữu cách) trong bhāve (bản chất) và kamme (hành động), thì ttādayo (tta, tā, v.v.) được thêm vào một cách phổ biến, nhưng không phải tất cả đều được thêm vào từ mọi nơi ngoại trừ tta và tā. Bhavanti etasmā buddhisaddābhi (từ những từ chỉ trí tuệ này) bhāvo (bản chất) là saddassa pavattinimittaṃ (nguyên nhân của sự xuất hiện của từ). Nīlassa paṭassa bhāvo (bản chất của tấm vải xanh) là nīlattaṃ (tính xanh), nīlatābhi guṇo bhāvo (bản chất của phẩm chất xanh), nīlassa guṇassa bhāvo (bản chất của phẩm chất xanh) là nīlattaṃ (tính xanh), nīlatābhi nīlaguṇajāti (loại phẩm chất xanh), gottaṃ (gia tộc) là gotāti gojāti (loại gia tộc), pācakattaṃ (tính nấu ăn), daṇḍittaṃ (tính có gậy), visāṇittaṃ (tính có sừng), rājapurisattanti (tính là người của vua) là kriyādisambandhittaṃ (tính liên quan đến hành động), devadattattaṃ (tính Devadatta), candattaṃ (tính mặt trăng), sūriyattanti (tính mặt trời) là tadavatthāvisesasāmaññaṃ (tính chung của trạng thái đặc biệt đó), ākāsattaṃ (tính không gian), abhāvattanti (tính không tồn tại) là upacaritabhedasāmaññaṃ (tính chung của sự khác biệt được gán).
Ttana-puthujjanattanaṃ, vedanattanaṃ, jāyattanaṃ, jārattanaṃ.
Ttana: puthujjanattanaṃ (state of being a common person), vedanattanaṃ (state of being feeling), jāyattanaṃ (state of being a wife), jārattanaṃ (state of being a paramour).
Ttana: puthujjanattanaṃ (tính phàm phu), vedanattanaṃ (tính cảm thọ), jāyattanaṃ (tính vợ), jārattanaṃ (tính kẻ ngoại tình).
Ṇya-ālasyaṃ, brahmaññaṃ, cāpalyaṃ, nepuññaṃ, pesuññaṃ, rajjaṃ, ādhipaccaṃ, dāyajjaṃ, vesammaṃ ‘vesama’nti, keci, sakhyaṃ, vāṇijjaṃ.
Ṇya: ālasyaṃ (laziness), brahmaññaṃ (brahminhood), cāpalyaṃ (fickleness), nepuññaṃ (skillfulness), pesuññaṃ (slander), rajjaṃ (kingdom), ādhipaccaṃ (lordship), dāyajjaṃ (inheritance), vesammaṃ (unevenness) (some say vesama), sakhyaṃ (friendship), vāṇijjaṃ (trade).
Ṇya: ālasyaṃ (tính lười biếng), brahmaññaṃ (tính Phạm thiên), cāpalyaṃ (tính bốc đồng), nepuññaṃ (tính khéo léo), pesuññaṃ (tính nói xấu), rajjaṃ (tính vương quyền), ādhipaccaṃ (tính thống trị), dāyajjaṃ (tính thừa kế), vesammaṃ (tính không bình đẳng) ‘vesama’nti, một số người nói, sakhyaṃ (tính bạn bè), vāṇijjaṃ (tính thương mại).
Ṇeyya-soceyyaṃ, ādhipateyyaṃ.
Ṇeyya: soceyyaṃ (purity), ādhipateyyaṃ (supremacy).
Ṇeyya: soceyyaṃ (tính thanh tịnh), ādhipateyyaṃ (tính thống trị).
Ṇagāravaṃ, pāṭavaṃ, ajjavaṃ, maddavaṃ.
Ṇa: gāravaṃ (respect), pāṭavaṃ (cleverness), ajjavaṃ (straightness), maddavaṃ (gentleness).
Ṇa: gāravaṃ (tính tôn kính), pāṭavaṃ (tính khéo léo), ajjavaṃ (tính ngay thẳng), maddavaṃ (tính mềm mỏng).
Iya-adhipatiyaṃ, paṇḍitiyaṃ, bahussutiyaṃ, naggiyaṃ, sūriyaṃ.
Iya: adhipatiyaṃ (lordship), paṇḍitiyaṃ (wisdom), bahussutiyaṃ (erudition), naggiyaṃ (nakedness), sūriyaṃ (solar).
Iya: adhipatiyaṃ (tính thống trị), paṇḍitiyaṃ (tính thông thái), bahussutiyaṃ (tính đa văn), naggiyaṃ (tính trần truồng), sūriyaṃ (tính mặt trời).
Ṇiya-ālasiyaṃ, kāḷusiyaṃ, mandiyaṃdakkhiyaṃ, porohitiyaṃ, veyyattiyaṃ.
Ṇiya: ālasiyaṃ (laziness), kāḷusiyaṃ (blackness), mandiyaṃ (dullness), dakkhiyaṃ (skillfulness), porohitiyaṃ (priesthood), veyyattiyaṃ (eloquence).
Ṇiya: ālasiyaṃ (tính lười biếng), kāḷusiyaṃ (tính đen tối), mandiyaṃ (tính chậm chạp), dakkhiyaṃ (tính khéo léo), porohitiyaṃ (tính chức tư tế), veyyattiyaṃ (tính rõ ràng).
Kathaṃ ‘rāmaṇīyaka’nti?
How is 'rāmaṇīyaka' (delightfulness) formed?
Tại sao lại là ‘rāmaṇīyaka’ (tính đáng yêu)?
Sakatthe kantā ṇena siddhaṃ.
It is accomplished with ka in its own sense and ṇa.
Nó được hình thành với ka và ṇena trong ý nghĩa riêng của nó.
Kammaṃ kiriyā, tattha alasassa kammaṃ alasattaṃ’ alasatā, alasattanaṃ, ālasyaṃ, ālasiyaṃ vā, ‘‘sakatthe’ (4.122) ti sakatthepi, yathābhuccaṃ, kāruññaṃ, pattakallaṃ, ākāsānañcaṃ, kāyapāguññatā.
Kammaṃ (action) is kiriyā (doing). The action of a lazy person is alasattaṃ (laziness), alasatā (laziness), alasattanaṃ (laziness), ālasyaṃ (laziness), or ālasiyaṃ (laziness). "In its own sense" (sakatthe) (4.122) also applies: yathābhuccaṃ (reality), kāruññaṃ (compassion), pattakallaṃ (timeliness), ākāsānañcaṃ (infinity of space), kāyapāguññatā (bodily agility).
Kammaṃ (hành động) là kiriyā (việc làm), tattha alasassa kammaṃ (hành động của người lười biếng ở đó) thì là alasattaṃ (sự lười biếng); alasatā (sự lười biếng); alasattanaṃ (sự lười biếng); ālasyaṃ (sự lười biếng); ālasiyaṃ vā (hoặc sự lười biếng), ‘‘sakatthe’ (4.122) ti sakatthepi (cũng trong nghĩa 'tự thân' theo quy tắc 4.122), yathābhuccaṃ (sự thật); kāruññaṃ (lòng từ bi); pattakallaṃ (sự thích hợp); ākāsānañcaṃ (không vô biên xứ); kāyapāguññatā (sự khéo léo của thân).
2090
60. Bya vaddhadāsā vā.
60. "Bya" for "vaddha", "dāsa" optionally.
60. Bya hoặc vaḍḍhadāsā.
2091
Chaṭṭhiyantā vaddhā dāsā ca byo vā hoti bhāvakammesu, vaddhabyaṃ vaddhatā, dāsabyaṃ dāsatā, kathaṃ ‘vaddhava’nti?
From nouns ending in the sixth case, bya optionally occurs after vaddha and dāsa in the sense of 'state of being' or 'action'. vaddhabya or vaddhatā (state of being grown/old age), dāsabya or dāsatā (slavery/state of being a slave). How is 'vaddhava'?
Hậu tố bya hoặc va được thêm vào từ ở thể sở thuộc trong nghĩa 'trạng thái' hoặc 'hành động' (bhāvakammesu), như: vaḍḍhabyaṃ (trạng thái già); vaḍḍhatā (trạng thái già); dāsabyaṃ (trạng thái nô lệ); dāsatā (trạng thái nô lệ); kathaṃ ‘vaḍḍhava’nti? (tại sao lại là 'vaḍḍhava'?).
Ṇe vāgamo.
When ṇa is applied, vā is augmented.
Ṇe vāgamo (thêm vāgama vào ṇa).
2092
61. Naṇa yuvā bo ca vassa.
61. naṇa, yuva, and bo, and va.
61. Ṇa, ṇa, yuvā, bo và va.
2093
Chaṭṭhiyantā yuvasaddā bhāvakammesu naṇa vā hoti tassa bo ca, yobbanaṃ, vātveva?
From the word yuva ending in the sixth case, naṇa optionally occurs in the sense of 'state of being' or 'action', and bo (is added) to it. yobbana (youth). Or only va?
Hậu tố ṇa hoặc ṇa được thêm vào từ yuva ở thể sở thuộc trong nghĩa 'trạng thái' hoặc 'hành động', và bo hoặc va cũng được thêm vào, như: yobbanaṃ (tuổi trẻ); vātveva? (chỉ va thôi sao?).
Yuvattaṃ, yuvatā.
yuvatta, yuvatā.
Yuvattaṃ (tuổi trẻ); yuvatā (tuổi trẻ).
2094
62. Aṇvāditvimo.
62. aṇvāditvimo.
62. Imo từ aṇuādī.
2095
Aṇuādīhi chaṭṭhiyantehi bhāve vā imo hoti, aṇimā, laghimā, mahimā, (garimā), kasimā, vātveva?
From words like aṇu, when ending in the sixth case, ima optionally occurs in the sense of 'state of being'. aṇimā (minuteness), laghimā (lightness), mahimā (greatness), (garimā - heaviness), kasimā (thinness). Or only va?
Hậu tố imo hoặc va được thêm vào từ aṇuādī ở thể sở thuộc trong nghĩa 'trạng thái', như: aṇimā (sự nhỏ bé); laghimā (sự nhẹ nhàng); mahimā (sự vĩ đại); (garimā) (sự nặng nề); kasimā (sự gầy gò); vātveva? (chỉ va thôi sao?).
Aṇuttaṃ aṇutā.
aṇutta, aṇutā.
Aṇuttaṃ (sự nhỏ bé); aṇutā (sự nhỏ bé).
2096
63. Bhāvā tena nibbatte.
63. bhāvā tena nibbatte.
63. Imo trong nghĩa 'được tạo ra bởi cái đó'.
2097
Bhāvavācakā saddā tena nibbatte-bhidheyye imo hoti, pākena nibbatta pāṇimaṃ, sekimaṃ.
From words denoting 'state of being', ima occurs when denoting 'produced by that'. pāṇima (life) produced by pāka (ripening), sekima (that which is to be watered/nurtured).
Hậu tố imo được thêm vào danh từ diễn tả 'trạng thái' trong nghĩa 'được tạo ra bởi cái đó', như: pākena nibbatta (được tạo ra bởi sự chín) thì là pāṇimaṃ (sự chín); sekimaṃ (sự tưới tẩm).
2098
64. Taratamissikiyiṭṭhātisaye.
64. tāratāmīsikiyiṭṭhātisaye.
64. Tara, tama, issika, iya, iṭṭha trong nghĩa 'tối thượng'.
2099
Atisaye vattamānato hontete paccayā, atisayena pāpo pāpataro, pāpatamo, pāpissiko, pāpiyo, pāpiṭṭho, itthiyaṃ pāpatarā.
These suffixes occur when denoting 'excess'. pāpataro (more evil), pāpatamo (most evil), pāpissiko (very evil), pāpiyo (more evil), pāpiṭṭho (most evil) from pāpa (evil). In the feminine, pāpatarā. Even from those already denoting excess, the suffix of excess occurs: pāpiṭṭhataro (more most evil) from pāpiṭṭho (most evil).
Các hậu tố này được thêm vào từ diễn tả 'tối thượng', như: atisayena pāpo (rất xấu ác) thì là pāpataro (xấu ác hơn); pāpatamo (xấu ác nhất); pāpissiko (rất xấu ác); pāpiyo (xấu ác hơn); pāpiṭṭho (xấu ác nhất); ở giống cái là pāpatarā (xấu ác hơn).
Atisayantāpi atisayappaccayo, atisayena pāpiṭṭho pāpiṭṭhataro.
Even from those already denoting excess, the suffix of excess occurs: pāpiṭṭhataro (more most evil) from pāpiṭṭho (most evil).
Atisayantāpi atisayappaccayo (ngay cả khi đã có hậu tố tối thượng thì vẫn có thể thêm hậu tố tối thượng), atisayena pāpiṭṭho (rất xấu ác nhất) thì là pāpiṭṭhataro (xấu ác nhất hơn).
2100
65. Tannissite llo.
65. tannissite llo.
65. Lla trong nghĩa 'nương tựa vào cái đó'.
2101
Dutiyantā llappaccayo hoti nissitatthe, vedaṃ nissitaṃ vedallaṃ, duṭṭhu nissitaṃ duṭṭhullaṃ.
The suffix lla occurs after words ending in the second case, in the sense of 'dependent on that'. vedalla (that which is dependent on knowledge) from vedaṃ nissitaṃ (dependent on the Veda). duṭṭhulla (wickedness/evil) from duṭṭhu nissitaṃ (dependent on evil).
Hậu tố lla được thêm vào từ ở thể đối cách trong nghĩa 'nương tựa', như: vedaṃ nissitaṃ (nương tựa vào Veda) thì là vedallaṃ (liên quan đến Veda); duṭṭhu nissitaṃ (nương tựa vào sự xấu ác) thì là duṭṭhullaṃ (sự xấu ác).
Ille-saṅkhārillaṃ.
illa - saṅkhārilla (that which is conditioned/composed).
Ille-saṅkhārillaṃ (ille-saṅkhārilla).
2102
66. Tassa vikārāvayavesu ṇa ṇika ṇeyyamayā.
66. tassa vikārāvayavesu ṇa ṇika ṇeyyamayā.
66. Ṇa, ṇika, ṇeyya, maya trong nghĩa 'biến đổi' và 'bộ phận của cái đó'.
2103
Pakatiyā uttaramavatthantaraṃ vikāro, chaṭṭhiyantā nāmasmā vikāre-vayave ca ṇādayo honti bahulaṃ, ṇa-āyasaṃ bandhanaṃ, odumbaraṃ, paṇṇaṃ, odumbaraṃ bhasmaṃ, kāpotaṃ maṃsaṃ, kāpotaṃ satthi.
A transformation (vikāra) is a subsequent different state of nature. From nouns ending in the sixth case, ṇa, etc., occur frequently in the sense of 'transformation' and 'part'. ṇa - āyasaṃ bandhanaṃ (an iron bond), odumbaraṃ (made of udumbara wood), paṇṇaṃ (a leaf), odumbaraṃ bhasmaṃ (udumbara ashes), kāpotaṃ maṃsaṃ (pigeon meat), kāpotaṃ satthi (a pigeon's thigh).
Một sự biến đổi (vikāra) là một điều khác biệt so với trạng thái tự nhiên (pakati). Từ một danh từ ở cách sở hữu (chaṭṭhiyanta), các hậu tố như ṇa, v.v., thường xuất hiện với nghĩa là ‘biến đổi’ hoặc ‘bộ phận’. ṇa: sợi dây sắt (āyasaṃ bandhanaṃ), đồ làm từ gỗ sung (odumbaraṃ), lá cây (paṇṇaṃ), tro từ gỗ sung (odumbaraṃ bhasmaṃ), thịt chim bồ câu (kāpotaṃ maṃsaṃ), đùi chim bồ câu (kāpotaṃ satthi).
Ṇika-kappāsikaṃ vatthaṃ.
ṇika - kappāsikaṃ vatthaṃ (a cotton garment).
ṇika: vải bông (kappāsikaṃ vatthaṃ).
Ṇeyya-eṇeyyaṃ maṃsaṃ, eṇeyyaṃ satthi.
ṇeyya - eṇeyyaṃ maṃsaṃ (deer meat), eṇeyyaṃ satthi (a deer's thigh).
ṇeyya: thịt nai (eṇeyyaṃ maṃsaṃ), đùi nai (eṇeyyaṃ satthi).
Koseyyaṃ vatthaṃ.
koseyyaṃ vatthaṃ (a silk garment).
Vải lụa (koseyyaṃ vatthaṃ).
Maya-tiṇamayaṃ, dārumayaṃ, naḷamayaṃ, mattikāmayaṃ.
maya - tiṇamayaṃ (made of grass), dārumayaṃ (made of wood), naḷamayaṃ (made of reeds), mattikāmayaṃ (made of clay).
maya: làm bằng cỏ (tiṇamayaṃ), làm bằng gỗ (dārumayaṃ), làm bằng sậy (naḷamayaṃ), làm bằng đất sét (mattikāmayaṃ).
‘‘Aññasmi’’nti (4.121) gunnaṃ karīsepi mayo, gomayaṃ.
As in ‘‘Aññasmiṃ’’ (4.121), maya also occurs for cow dung: gomayaṃ (cow dung).
Theo* ‘‘Aññasmi’’nti (4.121), maya cũng được dùng cho phân bò: phân bò (gomayaṃ).
2104
67. Jatuto saṇa vā.
67. jatuto saṇa vā.
67. Jatuto saṇa vā.
2105
Chaṭṭhiyantā nāmasmā jatuto vikārāvayavesu saṇa vā hoti.
From nouns ending in the sixth case, saṇa optionally occurs after jatu (lac) in the sense of 'transformation' or 'part'.
Từ một danh từ ở cách sở hữu (chaṭṭhiyanta) chỉ nhựa cây (jatu), hậu tố saṇa hoặc vā xuất hiện với nghĩa là ‘biến đổi’ hoặc ‘bộ phận’.
Jatuno vikāro jātusaṃ jatumayaṃ.
The transformation of jatu is jātusaṃ or jatumayaṃ.
Sự biến đổi của nhựa cây là jātusaṃ, jatumayaṃ.
‘‘Lopo’’ti (4.123) bahulaṃ paccayalopopi phalapupphamūlesu vikārāvayavesu, piyālassa phalāni piyālāni, mallikāya pupphāni mallikā, usirassa mūlaṃ usīraṃ, taṃ saddena vā tadabhidhānaṃ.
By ‘‘Lopo’’ (4.123), the suffix is frequently dropped for fruits, flowers, and roots in the sense of 'transformation' or 'part'. piyālāni (piyāla fruits) from piyālassa phalāni. mallikā (jasmine flowers) from mallikāya pupphāni. usīraṃ (usīra root) from usirassa mūlaṃ. Or that designation (is formed) by the word itself.
Theo* ‘‘Lopo’’ti (4.123), sự lược bỏ hậu tố cũng thường xảy ra trong trường hợp các biến đổi hoặc bộ phận của quả, hoa, rễ. Quả của cây piyāla là piyālāni, hoa của cây mallikā là mallikā, rễ của cây usīra là usīraṃ. Hoặc sự gọi tên đó là do từ đó.
2106
68. Samūhe kaṇa ṇa ṇikā.
68. samūhe kaṇa ṇa ṇikā.
68. Samūhe kaṇa ṇa ṇikā.
2107
Chaṭṭhiyantā samūhe kaṇa ṇa ṇikā honti gottappaccayantā.
From words ending in the sixth case, kaṇa, ṇa, ṇikā occur in the sense of 'group', ending in a gotta (clan) suffix.
Từ một danh từ ở cách sở hữu (chaṭṭhiyanta) với nghĩa ‘tập hợp’, các hậu tố kaṇa, ṇa, ṇikā xuất hiện sau các từ chỉ dòng họ.
Kaṇa-rājaññakaṃ, mānussakaṃ, ukkhādīhi-okkhakaṃ, oṭṭhakaṃ, orabbhakaṃ, rājakaṃ, rājaputtakaṃ, hatthikaṃ, dhenukaṃ.
kaṇa - rājaññakaṃ (a group of kshatriyas), mānussakaṃ (a group of humans). From ukkha, etc. - okkhakaṃ (a group of oxen), oṭṭhakaṃ (a group of camels), orabbhakaṃ (a group of sheep), rājakaṃ (a group of kings), rājaputtakaṃ (a group of princes), hatthikaṃ (a group of elephants), dhenukaṃ (a group of cows).
kaṇa: tập hợp các vương tộc (rājaññakaṃ), tập hợp loài người (mānussakaṃ), từ ukkha, v.v.: tập hợp các con cú (okkhakaṃ), tập hợp các con lạc đà (oṭṭhakaṃ), tập hợp các con cừu (orabbhakaṃ), tập hợp các vị vua (rājakaṃ), tập hợp các hoàng tử (rājaputtakaṃ), tập hợp các con voi (hatthikaṃ), tập hợp các con bò cái (dhenukaṃ).
Ṇa-kākaṃ, bhikkhaṃ.
ṇa - kākaṃ (a group of crows), bhikkhaṃ (a group of alms-mendicants).
ṇa: tập hợp các con quạ (kākaṃ), tập hợp các vật bố thí (bhikkhaṃ).
Acittā ṇika-āpūpikaṃ, saṃkulikaṃ.
ṇikā (for inanimate objects) - āpūpikaṃ (a heap of cakes), saṃkulikaṃ (a heap of tangled things).
ṇikā (cho các danh từ vô tri): tập hợp các loại bánh ngọt (āpūpikaṃ), tập hợp các loại bánh gạo (saṃkulikaṃ).
2108
69. Janādīhi tā.
69. janādīhi tā.
69. Janādīhi tā.
2109
Janādīhi chaṭṭhiyantehi samūhe tā hoti.
From words like jana, ending in the sixth case, tā occurs in the sense of 'group'.
Từ janādi (từ janā, v.v.) ở cách sở hữu (chaṭṭhiyanta), hậu tố tā xuất hiện với nghĩa ‘tập hợp’.
Janatā, gajatā, bandhutā, gāmatā, sahāyatā, nāgaratā.
janatā (people), gajatā (herd of elephants), bandhutā (kinsfolk), gāmatā (village community), sahāyatā (company of friends), nāgaratā (city dwellers).
Tập hợp người (janatā), tập hợp voi (gajatā), tập hợp anh em họ hàng (bandhutā), tập hợp làng mạc (gāmatā), tập hợp bạn bè (sahāyatā), tập hợp người thành thị (nāgaratā).
Tāntā sabhāvato itthiliṅgā, ‘madanīya’nti karaṇe-dhikaraṇe vā anīyena siddhaṃ.
Words ending in tā are by nature feminine. 'madanīya' (intoxicating) is formed by anīya in the sense of 'instrument' or 'locus'.
Các từ kết thúc bằng tā về bản chất là giống cái. ‘Madanīya’ được hình thành với anīya trong nghĩa ‘công cụ’ hoặc ‘nơi chốn’.
‘Dhūmāyitatta’nti ktāntā nāmadhātuto ktena siddhaṃ.
'Dhūmāyitatta' is formed by kta from a nominal verb ending in kta.
‘Dhūmāyitatta’ được hình thành với kta từ một động từ danh từ hóa kết thúc bằng ktā.
2110
70. Iyo hite.
70. iyo hite.
70. Iyo hite.
2111
Chaṭṭhiyantā hite iyo hoti.
From words ending in the sixth case, iya occurs in the sense of 'beneficial'.
Từ một danh từ ở cách sở hữu (chaṭṭhiyanta), hậu tố iyo xuất hiện với nghĩa ‘có lợi’.
Upādāniyaṃ, aññatrāpi samānodare sayito sodariyo.
upādāniyaṃ (that which leads to clinging). Elsewhere too, sodariyo (of the same womb) from samānodare sayito (lying in the same womb).
Có lợi cho sự chấp thủ (upādāniyaṃ). Ở nơi khác, người nằm cùng một bụng mẹ là anh em ruột (sodariyo).
2112
71. Cakkhvādito sso.
71. cakkhvādito sso.
71. Cakkhvādito sso.
2113
Chaṭṭhiyantehi cakkhuādīhi hite sso hoti, cakkhussaṃ, āyussaṃ.
From words like cakkhu, ending in the sixth case, ssa occurs in the sense of 'beneficial'. cakkhussaṃ (beneficial to the eye), āyussaṃ (beneficial to life).
Từ cakkhuādi (từ cakkhu, v.v.) ở cách sở hữu (chaṭṭhiyanta), hậu tố sso xuất hiện với nghĩa ‘có lợi’. Có lợi cho mắt (cakkhussaṃ), có lợi cho tuổi thọ (āyussaṃ).
2114
72. Ṇyo tattha sādhu.
72. ṇyo tattha sādhu.
72. Ṇyo tattha sādhu.
2115
Sattamyantā tattha sādhūti asmiṃ atthe ṇyo hoti.
From words ending in the seventh case, ṇya occurs in the sense of 'good there'.
Từ một danh từ ở cách vị trí (sattamyanta), hậu tố ṇyo xuất hiện với nghĩa ‘thích hợp ở đó’.
Sabbho, pārisajjo.
sabbho (fit for an assembly), pārisajjo (fit for an assembly).
Thích hợp cho hội đồng (sabbho), thích hợp cho hội chúng (pārisajjo).
Sādhūti kusalo yoggo hito vā.
'Good' means skillful, suitable, or beneficial.
Sādhu có nghĩa là ‘giỏi’, ‘phù hợp’ hoặc ‘có lợi’.
Aññatrāpi rathaṃ vahatīti racchā.
Elsewhere, racchā (street/road) from rathaṃ vahatīti (that which carries a chariot).
Ở nơi khác, thứ chở xe là con đường (racchā).
2116
73. Kammā niya ññā.
73. kammā niya ññā.
73. Kammā niya ññā.
2117
Sattamyantā kammasaddā tattha sādhūbhi asmiṃ atthe niya ññā honti.
From the word kamma ending in the seventh case, niya and ñña occur in the sense of 'good there'.
Từ danh từ kamma ở cách vị trí (sattamyanta), các hậu tố niya và ññā xuất hiện với nghĩa ‘thích hợp ở đó’.
Kamme sādhu kammaniyaṃ, kammaññaṃ.
kammaniyaṃ (fit for action), kammaññaṃ (fit for action) from 'good in action'.
Thích hợp cho công việc là kammaniyaṃ, kammaññaṃ.
2118
74. Kathāditviko.
74. kathāditviko.
74. Kathāditviko.
2119
Kathādīhi sattamyantehi tattha sādhūti asmiṃ atthe iko hoti.
From words like kathā, ending in the seventh case, ika occurs in the sense of 'good there'.
Từ kathādi (từ kathā, v.v.) ở cách vị trí (sattamyanta), hậu tố iko xuất hiện với nghĩa ‘thích hợp ở đó’.
Kathiko, dhammakathiko, saṅgāmiko pavāsiko, upavāsiko.
kathiko (skilled in speaking/storyteller), dhammakathiko (preacher of Dhamma), saṅgāmiko (skilled in battle), pavāsiko (suitable for a journey), upavāsiko (suitable for fasting).
Thích hợp cho việc nói chuyện (kathiko), thích hợp cho việc nói pháp (dhammakathiko), thích hợp cho chiến trận (saṅgāmiko), thích hợp cho việc đi xa (pavāsiko), thích hợp cho việc giữ giới (upavāsiko).
2120
75. Pathādīhi ṇeyyo.
75. pathādīhi ṇeyyo.
75. Pathādīhi ṇeyyo.
2121
Pathādīhi sattamyantehi tattha sādhūti asmiṃ atthe ṇe-yyo hoti, pātheyyaṃ sāpateyyaṃ (ātitheyyaṃ).
From words like patha, ending in the seventh case, ṇeyya occurs in the sense of 'good there'. pātheyyaṃ (provision for a journey), sāpateyyaṃ (possessions/wealth), (ātitheyyaṃ - hospitality).
Từ pathādi (từ patha, v.v.) ở cách vị trí (sattamyanta), hậu tố ṇeyyo xuất hiện với nghĩa ‘thích hợp ở đó’. Vật thực cho đường đi (pātheyyaṃ), tài sản (sāpateyyaṃ), (lòng hiếu khách (ātitheyyaṃ)).
2122
76. Dakkhiṇāyārahe.
76. dakkhiṇāyārahe.
76. Dakkhiṇāyārahe.
2123
Dakkhiṇāsaddato arahatthe ṇeyyo hoti, dakkhiṇaṃ arahatīti dakkhiṇeyyo.
From the word dakkhiṇā, ṇeyya occurs in the sense of 'worthy'. dakkhiṇeyyo (worthy of offerings) from 'worthy of dakkhiṇā'.
Từ danh từ dakkhiṇā, hậu tố ṇeyyo xuất hiện với nghĩa ‘xứng đáng’. Người xứng đáng nhận lễ vật (dakkhiṇaṃ arahatīti dakkhiṇeyyo).
2124
77. Rāyo tumantā.
77. rāyo tumantā.
77. Rāyo tumantā.
2125
Tumantato arahatthe rāyo hoti.
From a tumanta (infinitive), rāya occurs in the sense of 'worthy'.
Từ một từ kết thúc bằng tumanta, hậu tố rāyo xuất hiện với nghĩa ‘xứng đáng’.
Ghātetāyaṃ vā ghātetuṃ, jāpetāyaṃ vā jāpetuṃ, pabbājetāyaṃ vā pabbājetuṃ.
ghātetāyaṃ or ghātetuṃ (worthy to be killed), jāpetāyaṃ or jāpetuṃ (worthy to be caused to shine), pabbājetāyaṃ or pabbājetuṃ (worthy to be expelled).
Người xứng đáng bị giết (ghātetāyaṃ vā ghātetuṃ), người xứng đáng được làm cho sống (jāpetāyaṃ vā jāpetuṃ), người xứng đáng được xuất gia (pabbājetāyaṃ vā pabbājetuṃ).
2126
78. Tametthassatthīti mantu.
78. tametthassatthīti mantu.
78. Tametthassatthīti mantu.
2127
Paṭhamantā ettha assa atthīti etesvatthesu mantu hoti.
From a word ending in the first case, mantu occurs in the sense of 'that, here, exists for him'.
Từ một từ ở cách chủ cách (paṭhamanta), hậu tố mantu xuất hiện với nghĩa ‘cái đó có ở đây’ hoặc ‘cái đó có của người ấy’.
Gāvo ettha dese, assa vā purisassa santīti gomā.
gomā (possessing cows) from 'cows are in this place, or exist for this person'.
Có bò ở nơi này, hoặc có bò của người ấy là gomā.
Atthīti vattamānakālopādānato bhūtāhi bhavissantīhi vā gohi na gomā.
Due to 'exists' implying the present tense, gomā is not formed with past or future cows.
Do ‘atthī’ chỉ thời hiện tại, nên không phải là gomā với những con bò đã có hoặc sẽ có.
Kathaṃ ‘gomā āsi, gomā bhavissatī’ti?
How is 'gomā āsi, gomā bhavissatī' (he was rich in cows, he will be rich in cows)?
Làm sao lại nói ‘gomā āsi, gomā bhavissatī’ (đã có bò, sẽ có bò)?
Tadāpi vattamānāhiyeva gohi gomā, āsi bhavissatīti padantarā kālantaraṃ, itikaraṇato visayaniyamo –
Even then, he is gomā with existing cows; āsi and bhavissati (was and will be) denote other times through other words. From the word iti, there is a specific context:
Ngay cả khi đó, gomā vẫn là với những con bò hiện có. Từ khác chỉ thời gian khác. Bởi vì có ‘iti’, nên có sự giới hạn về phạm vi –
2128
Pahūte ca pasaṃsāyaṃ, nindāyañcātisāyane;
These mantu etc. suffixes occur in abundance and praise,
Trong sự dồi dào và khen ngợi, trong sự chỉ trích và quá mức;
2129
Niccayoge ca saṃsagge, hontime mantuādayo.
In blame and excess, and in constant association and connection.
Trong sự kết nối vĩnh viễn và sự liên hệ, các hậu tố mantu, v.v., xuất hiện.
2130
Go assoti jātisaddānaṃ dabbābhidhānasāmatthiyā mantvādayo na honti, tathā guṇasaddānaṃ ‘seto paṭo’ti, yesantu guṇasaddānaṃ dabbābhidhānasāmatthiyaṃ natthi, tehi honteva ‘buddhimā, rūpavā, rasavā, gandhavā, phassavā, saddavā, rasī, rasiko, rūpī, rūpiko, gandhī, gandhiko’ti.
For generic words like go (cow) and assa (horse), mantu, etc. do not occur due to their inherent ability to denote substances. Similarly for qualitative words like 'seto paṭo' (white cloth). However, for qualitative words that do not have the inherent ability to denote substances, they certainly occur: buddhimā (intelligent), rūpavā (beautiful), rasavā (tasty), gandhavā (fragrant), phassavā (tangible), saddavā (audible), rasī (taster), rasiko (appreciator of taste), rūpī (having form), rūpiko (having form), gandhī (having smell), gandhiko (having smell).
Các hậu tố mantu, v.v., không xuất hiện với các từ chỉ loài như ‘bò’ (go) và ‘ngựa’ (assa) vì khả năng chỉ vật chất của chúng, cũng như với các từ chỉ phẩm chất như ‘vải trắng’ (seto paṭo). Tuy nhiên, với các từ chỉ phẩm chất không có khả năng chỉ vật chất, chúng vẫn xuất hiện: ‘người có trí tuệ’ (buddhimā), ‘người có sắc đẹp’ (rūpavā), ‘người có vị’ (rasavā), ‘người có mùi’ (gandhavā), ‘người có xúc chạm’ (phassavā), ‘người có âm thanh’ (saddavā), ‘người có vị giác’ (rasī), ‘người sành vị’ (rasiko), ‘người có hình sắc’ (rūpī), ‘người có vẻ đẹp’ (rūpiko), ‘người có mùi’ (gandhī), ‘người có hương thơm’ (gandhiko).
2131
79. Vantvāvaṇṇā.
79. vantvāvaṇṇā.
79. Vantvāvaṇṇā.
2132
Paṭhamantato avaṇṇantā mantvātthe vantu hoti.
From words ending in the first case, vantu occurs in the sense of mantu, if they do not end in a.
Từ một từ ở cách chủ cách (paṭhamanta) kết thúc bằng nguyên âm a, hậu tố vantu xuất hiện với nghĩa mantu.
Sīlavā, paññavā, avaṇṇāti kiṃ?
sīlavā (virtuous), paññavā (wise). What is 'if they do not end in a '?
Người có giới hạnh (sīlavā), người có trí tuệ (paññavā). Tại sao lại là ‘kết thúc bằng nguyên âm a’?
Satimā bandhumā.
satimā (mindful), bandhumā (having kinsfolk).
Người có niệm (satimā), người có bà con (bandhumā).
2133
80. Daṇḍāditvikaī vā.
80. daṇḍāditvikaī vā.
80. Daṇḍāditvikaī vā.
2134
Daṇḍādīhi ika ī honti vā mantvātthe.
From words like daṇḍa, ika and ī optionally occur in the sense of mantu.
Từ daṇḍādi (từ daṇḍa, v.v.), các hậu tố ika và ī xuất hiện hoặc không xuất hiện với nghĩa mantu.
Bahulaṃ vidhānā kutoci dve honti, kutocekamekaṃva daṇḍiko daṇḍī daṇḍavā, gandhiko gandhī gandhavā, rūpiko rūpī rūpavā.(28) ‘‘Uttamīṇeva dhanā iko’’, dhaniko, dhanī dhanavā añño.(29) ‘‘Asannihite atthā’’, atthiko atthī, aññatra atthavā.(30) ‘‘Tadantā ca’’, puññatthiko, puññatthī, (31) ‘‘vaṇṇantā īyeva’’ brahmavaṇṇī, devavaṇṇī, (32) ‘‘hatthadantehi jātiyaṃ’’, hatthī, dantī, aññatra hatthavā dantavā.(33) ‘‘Vaṇṇato brahmacārimhi’’, vaṇṇī brahmacārī, vaṇṇavā añño.(34) ‘‘Pokkharādito dese’’, pokkharaṇī, uppalinī, kumudinī, bhisinī, muḷālinī, sālukinī, kvacādesepi padumipi paduminī paṇṇaṃ.
By various rules, sometimes two suffixes occur, sometimes only one. daṇḍiko, daṇḍī, daṇḍavā (one with a stick). gandhiko, gandhī, gandhavā (fragrant). rūpiko, rūpī, rūpavā (beautiful). (28) ‘‘Only ika for dhana (wealth) in the sense of 'best/supreme'’’, dhaniko (wealthy), dhanī (wealthy), dhanavā (wealthy) is different. (29) ‘‘Attha (purpose/meaning) when not proximate’’, atthiko (seeker), atthī (seeker), atthavā (having purpose) elsewhere. (30) ‘‘And ending in that’’, puññatthiko (seeker of merit), puññatthī (seeker of merit). (31) ‘‘Only ī for words ending in vaṇṇa (color/caste)’’, brahmavaṇṇī (of Brahma's caste), devavaṇṇī (of divine caste). (32) ‘‘From hattha (hand) and danta (tooth) for 'species'’’, hatthī (elephant), dantī (elephant), hatthavā (having hands) and dantavā (having teeth) elsewhere. (33) ‘‘From vaṇṇa (color) for a brahmacārī (holy liver)’’, vaṇṇī brahmacārī (a holy liver with good appearance), vaṇṇavā (having appearance) is different. (34) ‘‘From pokkhara, etc. for 'place'’’, pokkharaṇī (lotus pond), uppalinī (lotus pond), kumudinī (water-lily pond), bhisinī (lotus rhizome pond), muḷālinī (lotus stem pond), sālukinī (lotus root pond). Sometimes also padumipi or paduminī paṇṇaṃ for a lotus leaf.
Do sự quy định thường xuyên, đôi khi có hai, đôi khi chỉ một: người cầm gậy (daṇḍiko, daṇḍī, daṇḍavā), người có mùi (gandhiko, gandhī, gandhavā), người có sắc đẹp (rūpiko, rūpī, rūpavā). (28) ‘‘Uttamīṇeva dhanā iko’’: người giàu (dhaniko, dhanī), người khác là dhanavā. (29) ‘‘Asannihite atthā’’: người có mục đích (atthiko, atthī), ở nơi khác là atthavā. (30) ‘‘Tadantā ca’’: người mong muốn công đức (puññatthiko, puññatthī). (31) ‘‘vaṇṇantā īyeva’’: người có màu da đẹp (brahmavaṇṇī, devavaṇṇī). (32) ‘‘hatthadantehi jātiyaṃ’’: voi (hatthī), voi có ngà (dantī), ở nơi khác là hatthavā, dantavā. (33) ‘‘Vaṇṇato brahmacārimhi’’: phạm hạnh (vaṇṇī brahmacārī), người khác là vaṇṇavā. (34) ‘‘Pokkharādito dese’’: ao sen (pokkharaṇī), ao đầy hoa súng (uppalinī), ao đầy hoa súng trắng (kumudinī), ao đầy hoa sen (bhisinī), ao đầy củ sen (muḷālinī), ao đầy củ súng (sālukinī), đôi khi có ở nơi khác: sen (padumipi), ao sen (paduminī paṇṇaṃ).
Aññatra pokkharavā hatthī, (35) ‘‘nāvāyiko’’, nāviko.(36) ‘‘Sukhadukkhā ī’’, sukhī, dukkhī.(37) ‘‘Sikhādīhi vā’’, sikhī, sikhāvā, mālī, mālāvā, sīlī, sīlavā, balī, balavā.(38) ‘‘Balā bāhūrupubbā ca’’, bāhubalī, ūrubalī.
Elsewhere, pokkharavā hatthī (an elephant with lotuses). (35) ‘‘ika for nāvā (boat)’’, nāviko (sailor). (36) ‘‘ī for sukha (happiness) and dukkha (suffering)’’, sukhī (happy), dukkhī (suffering). (37) ‘‘Optionally from sikhā (crest), etc.’’, sikhī (crested), sikhāvā (crested); mālī (garlanded), mālāvā (garlanded); sīlī (virtuous), sīlavā (virtuous); balī (strong), balavā (strong). (38) ‘‘And bala (strength) preceded by bāhu (arm) and ūru (thigh)’’, bāhubalī (strong-armed), ūrubalī (strong-thighed).
Ở nơi khác: voi có tai to (pokkharavā hatthī). (35) ‘‘nāvāyiko’’: người lái thuyền (nāviko). (36) ‘‘Sukhadukkhā ī’’: người hạnh phúc (sukhī), người đau khổ (dukkhī). (37) ‘‘Sikhādīhi vā’’: người có chỏm tóc (sikhī, sikhāvā), người có vòng hoa (mālī, mālāvā), người có giới hạnh (sīlī, sīlavā), người có sức mạnh (balī, balavā). (38) ‘‘Balā bāhūrupubbā ca’’: người có sức mạnh cánh tay (bāhubalī), người có sức mạnh đùi (ūrubalī).
2135
81. Tapādīhi ssī.
81. tapādīhi ssī.
81. Tapādīhi ssī.
Tapādito mantvatthe vā ssī hoti.
From tapa, etc., ssī optionally occurs in the sense of mantu.
Từ tapādi (từ tapa, v.v.), hậu tố ssī xuất hiện hoặc không xuất hiện với nghĩa mantu.
Tapassī, yasassī, tejassī, manassī, payassī.
tapassī (ascetic), yasassī (famous), tejassī (resplendent), manassī (intelligent), payassī (supple/graceful).
Người tu khổ hạnh (tapassī), người có danh tiếng (yasassī), người có uy lực (tejassī), người có tâm ý (manassī), người có sữa (payassī).
Vātveva?
Or only va?
Tại sao lại là ‘hoặc không xuất hiện’?
Yasavā.
yasavā (famous).
Người có danh tiếng (yasavā).
2136
82. Mukhādito ro.
82. mukhādito ro.
82. Mukhādito ro.
Mukhādīhi mantvatthero hoti.
From mukha, etc., ra occurs in the sense of mantu.
Từ mukhādi (từ mukha, v.v.), hậu tố ro xuất hiện với nghĩa mantu.
Mukharo, susiro, ūsaro, madhuro, kharo, kuñjaro, nagaraṃ, (39) ‘‘dantassu ca unnabhadante’’, danturo.
Talkative, hollow, barren, sweet, harsh, elephant, city, "and raised teeth, venerable sir", tusked.
Người nói nhiều (mukharo), rỗng ruột (susiro), đất khô cằn (ūsaro), ngọt ngào (madhuro), thô ráp (kharo), voi (kuñjaro), thành phố (nagaraṃ). (39) ‘‘dantassu ca unnabhadante’’: người có răng nhô ra (danturo).
2137
83. Tundyādīhi bho.
83. The suffix bho from Tundi and similar words.
83. Tundyādīhi bho.
2138
Tundiādīhi mantvatthe bho vā hoti.
The suffix bho optionally occurs from Tundi and similar words in the sense of possession.
Từ tundiādi (từ tundi, v.v.), hậu tố bho xuất hiện hoặc không xuất hiện với nghĩa mantu.
Tundibho, vaṭibho, valibho.
Tundibho, vaṭibho, valibho.
Người có bụng to (tundibho), người có nếp nhăn (vaṭibho), người có nếp gấp (valibho).
Vātveva?
Why 'optionally'?
Tại sao lại là ‘hoặc không xuất hiện’?
Tundimā.
Tundimā.
Người có bụng to (tundimā).
2139
84. Saddhāditvā.
84. The suffix a from Saddhā and similar words.
84. Saddhāditvā.
2140
Saddhādīhi mantvatthea hoti vā.
The suffix a optionally occurs from Saddhā and similar words in the sense of possession.
Từ saddhāādi (từ saddhā, v.v.), hậu tố a xuất hiện hoặc không xuất hiện với nghĩa mantu.
Saddho, pañño, itthiyaṃ saddhā.
Saddho, pañño, saddhā (in the feminine).
Người có đức tin (saddho), người có trí tuệ (pañño). Ở giống cái là saddhā.
Vātveva?
Why 'optionally'?
Tại sao lại là ‘hoặc không xuất hiện’?
Paññavā.
Paññavā.
Người có trí tuệ (paññavā).
2141
85. Ṇo tapā.
85. The suffix ṇa from tapa.
85. Ṇo tapā.
2142
Tapā ṇo hoti mantvatthe.
The suffix ṇa occurs from tapa in the sense of possession.
Từ tapa, hậu tố ṇo xuất hiện với nghĩa mantu.
Tāpaso, itthiyaṃ tāpasī.
Tāpaso, tāpasī (in the feminine).
Người tu khổ hạnh (tāpaso). Ở giống cái là tāpasī.
2143
86. Ālvabhijjhādīhi.
86. The suffix ālu from abhijjhā and similar words.
86. Ālvabhijjhādīhi.
2144
Abhijjhādīhi ālu hoti mantvatthe, abhijjhālu, sītālu, dhajālu, dayālu.
The suffix ālu occurs from abhijjhā and similar words in the sense of possession: abhijjhālu, sītālu, dhajālu, dayālu.
Từ abhijjhādi (từ abhijjhā, v.v.), hậu tố ālu xuất hiện với nghĩa mantu. Người có tham lam (abhijjhālu), người dễ bị lạnh (sītālu), người có cờ (dhajālu), người có lòng từ bi (dayālu).
Vātveva?
Why 'optionally'?
Tại sao lại là ‘hoặc không xuất hiện’?
Dayāvā.
Dayāvā.
Người có lòng từ bi (dayāvā).
2145
87. Picchāditvilo.
87. The suffix ila from Piccha and similar words.
87. Picchāditvilo.
2146
Picchādīhi ilo hoti vā mantvatthe.
The suffix ila optionally occurs from Piccha and similar words in the sense of possession.
Từ picchādi (từ picchā, v.v.), hậu tố ilo xuất hiện hoặc không xuất hiện với nghĩa mantu.
Picchilo picchavā, phenilo phenavā, jaṭilo jaṭāvā.
Picchilo (or) picchavā, phenilo (or) phenavā, jaṭilo (or) jaṭāvā.
Người có chất nhầy (picchilo, picchavā), người có bọt (phenilo, phenavā), người có tóc bện (jaṭilo, jaṭāvā).
Kathaṃ ‘vācālo’ti?
How is 'vācālo' formed?
Làm sao lại nói ‘vācālo’ (nói nhiều)?
Nindāyamilassādilope ‘‘paro kvacī’’ti (1-27).
The suffix ila is used in the sense of censure, with the elision of its initial vowel, according to "elsewhere sometimes".
Trong nghĩa chỉ trích, do sự lược bỏ nguyên âm đầu của ilo, theo* ‘‘paro kvacī’’ti (1-27).
2147
88. Sīlādito vo.
88. The suffix va from Sīla and similar words.
88. Sīlādito vo.
2148
Sīlādīhi vo hoti vā mantvatthe.
The suffix va optionally occurs from Sīla and similar words in the sense of possession.
Từ sīlādi (từ sīla, v.v.), hậu tố vo xuất hiện hoặc không xuất hiện với nghĩa mantu.
Sīlavo sīlavā, kesavo kesavā, (40) ‘‘aṇṇā niccaṃ’’ aṇṇavo.(41) Gāṇḍī rājīhi saññāyaṃ’’ gāṇḍīvaṃ dhanu, rājīvaṃ paṅkajaṃ.
Sīlavo (or) sīlavā, kesavo (or) kesavā, aṇṇavo. Gāṇḍīvaṃ (bow) from gāṇḍī, rājīvaṃ (lotus) from rājī in the sense of a proper name.
Người có giới hạnh (sīlavo, sīlavā), người có tóc (kesavo, kesavā). (40) ‘‘aṇṇā niccaṃ’’: biển (aṇṇavo). (41) Gāṇḍī rājīhi saññāyaṃ’’: cung tên Gāṇḍīva (gāṇḍīvaṃ dhanu), hoa sen (rājīvaṃ paṅkajaṃ).
2149
89. Māyā medhāhi vī.
89. The suffix vī from Māyā and Medhā.
89. Māyā medhāhi vī.
2150
Etehi dvīhi vī hoti mantvatthe.
From these two, the suffix vī occurs in the sense of possession.
Từ hai từ này, hậu tố vī xuất hiện với nghĩa mantu.
Māyāvī, medhāvī.
Māyāvī, medhāvī.
Người có ảo tưởng (māyāvī), người có trí tuệ (medhāvī).
2151
90. Sissare āmyuvāmī.
90. The suffixes āmi and uvāmī with sa in the sense of a lord.
90. Sissare āmyuvāmī.
Sasaddā āmyuvāmī honti issare-bhidhāyye mantvatthe.
The word sa forms āmi and uvāmī in the sense of a lord, indicating possession.
Từ từ sa, các hậu tố āmi, uvāmi xuất hiện với nghĩa ‘người có’ khi chỉ chủ nhân.
Samassatthīti sāmī, suvāmī.
One who has sama is sāmī, suvāmī.
Người có tài sản là sāmī, suvāmī.
2152
91. Lakkhyā ṇo a ca.
91. The suffix ṇa from Lakki and the change a.
91. Lakkhyā ṇo a ca.
Lakkhīsaddā ṇo hoti mantvatthe a cāntassa.
The suffix ṇa occurs from the word Lakki in the sense of possession, and a for its final vowel.
Từ danh từ lakkhī, hậu tố ṇo xuất hiện với nghĩa mantu, và nguyên âm cuối được đổi thành a.
Ṇakārovayavo, lakkhaṇo.
With ṇa as part of the word, lakkhaṇo.
ṇakāra là một thành phần: người có dấu hiệu (lakkhaṇo).
2153
92. Aṅgā no kalyāṇe.
92. The suffix na from Aṅga in the sense of beauty.
92. Aṅgā no kalyāṇe.
2154
Kalyāṇe gamyamāne aṅgasmā no hoti mantvatthe.
When beauty is implied, the suffix na occurs from aṅga in the sense of possession.
Khi được hiểu là tốt lành, aṅga không có (hậu tố) trong nghĩa sở hữu.
Aṅganā.
Aṅganā.
Aṅganā.
2155
93. So lomā.
93. The suffix sa from Loma.
93. So (hậu tố) loma.
2156
Lomā so hoti mantvatthe.
The suffix sa occurs from Loma in the sense of possession.
Loma có hậu tố so trong nghĩa sở hữu.
Lomaso, itthiyaṃ, lomasā.
Lomaso, lomasā (in the feminine).
Lomaso (có lông), giống cái là lomasā.
2157
94. Imiyā.
94. The suffixes ima and iya.
94. Imiyā.
2158
Mantvatthe ima iyā honti bahulaṃ.
The suffixes ima and iya occur frequently in the sense of possession.
Trong nghĩa sở hữu, ima và iyā thường xuất hiện.
Puttimo, kittimo, puttiyo, kappiyo, jaṭiyo, hānabhāgiyo, seniyo.
Puttimo, kittimo, puttiyo, kappiyo, jaṭiyo, hānabhāgiyo, seniyo.
Puttimo (có con), kittimo (được mua), puttiyo (có con), kappiyo (thích hợp), jaṭiyo (có bím tóc), hānabhāgiyo (có phần suy thoái), seniyo (có quân đội).
2159
95. To pañcamyā.
95. The suffix to in the ablative case.
95. To (hậu tố) từ cách thứ năm.
Pañcamyantā bahulaṃ to hoti vā.
The suffix to frequently occurs optionally from words in the ablative case.
Từ (danh từ) ở cách thứ năm thường có hậu tố to hoặc không.
Gāmato āgacchati gāmasmā āgacchati, corato bhāyati corehi bhāyati, satthato parihīno satthā parihīno.
He comes from the village (gāmato āgacchati) or from the village (gāmasmā āgacchati); he fears thieves (corato bhāyati) or from thieves (corehi bhāyati); deprived of the teacher (satthato parihīno) or by the teacher (satthā parihīno).
Gāmato āgacchati (đến từ làng), gāmasmā āgacchati (đến từ làng); corato bhāyati (sợ kẻ trộm), corehi bhāyati (sợ kẻ trộm); satthato parihīno (thiếu giáo pháp), satthā parihīno (thiếu giáo pháp).
2160
96. Ito-tetto kuto.
96. The suffixes ito, etto, kuto.
96. Ito, etto, kuto.
2161
Tomhi imassa ṭi nipaccate, etassa ṭa eta, kiṃsaddassa kuttañca.
When to is present, the initial part of ima is replaced, the initial part of eta is replaced with eta, and the initial part of kiṃ is replaced with kutta.
Trong to, ṭi được đặt cho ima, ṭa cho eta, và kutta cho từ kiṃ.
Ito imasmā, ato etto etasmā, kuto kasmā.
Ito (from this), etto (from that), kuto (from where).
Ito (từ đây) từ imasmā; etto (từ đó) từ etasmā; kuto (từ đâu) từ kasmā.
2162
97. Abhyādīhi.
97. From Abhi and similar words.
97. Từ abhi và các từ khác.
Abhiādīhi to hoti.
The suffix to occurs from Abhi and similar words.
Từ abhi và các từ khác có hậu tố to.
Abhito, parito, pacchato heṭṭhato.
Abhito, parito, pacchato, heṭṭhato.
Abhito (xung quanh), parito (khắp nơi), pacchato (phía sau), heṭṭhato (phía dưới).
2163
98. Ādyādīhi.
98. From Ādi and similar words.
98. Từ ādi và các từ khác.
Ādippabhutīhi to vā hoti, ādo ādito, majjhato antato, piṭṭhito, passato, mukhato, yatodakaṃ tadādittaṃ, yaṃ udakaṃ tadevādittanti attho.
The suffix to optionally occurs from Ādi and similar words: ādo or ādito, majjhato, antato, piṭṭhito, passato, mukhato, yatodakaṃ tadādittaṃ (where there is water, that is burning) means yaṃ udakaṃ tadevādittaṃ (whatever water, that itself is burning).
Từ ādi và các từ khác có hậu tố to hoặc không; ādo (ban đầu), ādito (từ ban đầu); majjhato (từ giữa), antato (từ cuối), piṭṭhito (từ phía sau), passato (từ bên cạnh), mukhato (từ miệng), yatodakaṃ tadādittaṃ (nước nào thì lửa đó), nghĩa là yaṃ udakaṃ tadevādittanti (nước nào thì chính nó bị đốt cháy).
2164
99. Sabbādito sattamyā trattā.
99. The suffixes ttattha and ttrā from sabba and similar words in the locative case.
99. Từ sabba và các từ khác ở cách thứ bảy, tratthā.
Sabbādīhi sattamyantehi tratthā vā honti.
The suffixes ttattha and ttrā optionally occur from sabba and similar words in the locative case.
Từ sabba và các từ khác ở cách thứ bảy có hậu tố tratthā hoặc không.
Sabbatra sabba.
Sabbatra (in all), sabba (in everything).
Sabbatra (ở khắp mọi nơi), sabba (tất cả).
Sabbasmiṃ, yatra yattha yasmiṃ.
Sabbasmiṃ (in all), yatra (where), yattha (where), yasmiṃ (in which).
Sabbasmiṃ (ở tất cả), yatra (ở đâu), yattha (ở đâu), yasmiṃ (ở đâu).
Bahulādhikārā na tumhāmhehi.
Due to the predominance rule, it does not occur with tumha and amha.
Do quyền hạn của bahula (thường xuyên), không áp dụng cho tumhā và amha.
2165
100. Katthettha kutrātra kvehidha.
100. The words kattha, ettha, kutrā, atra, kve, iha, idha.
100. Kattha, ettha, kutrātra, kvehidha.
2166
Etesaddā nipaccante.
These words are formed irregularly.
Những từ này được đặt.
Kasmiṃ kattha, kutra, kva, etasmiṃ, ettha, atra, asmiṃ iha, idha.
In what: kasmiṃ, kattha, kutra, kva; in this: etasmiṃ, ettha, atra; in this: asmiṃ, iha, idha.
Kasmiṃ (ở đâu) là kattha, kutra, kva; etasmiṃ (ở đây) là ettha, atra; asmiṃ (ở đây) là iha, idha.
2167
101. Dhi sabbā vā.
101. The suffix dhi from sabba optionally.
101. Dhi từ tất cả hoặc không.
Sattamyantato sabbasmā dhi vā hoti.
The suffix dhi optionally occurs from all words in the locative case.
Từ tất cả các từ ở cách thứ bảy có hậu tố dhi hoặc không.
Sabbadhi, sabbattha.
Sabbadhi, sabbattha.
Sabbadhi (ở khắp mọi nơi), sabbattha (ở khắp mọi nơi).
2168
102. Yā hiṃ.
102. The suffix hiṃ from ya.
102. Yā hiṃ.
Sattamyantato yato hiṃ vā hoti.
The suffix hiṃ optionally occurs from ya in the locative case.
Từ ya ở cách thứ bảy có hậu tố hiṃ hoặc không.
Yahiṃ yatra.
Yahiṃ, yatra.
Yahiṃ (ở đâu), yatra (ở đâu).
2169
103. Tā haṃ ca.
103. The suffixes haṃ and hiṃ from ta.
103. Tā haṃ ca.
2170
Sattamyantato tato vā haṃ hoti hiṃ ca.
The suffix haṃ and also hiṃ optionally occur from ta in the locative case.
Từ ta ở cách thứ bảy có hậu tố haṃ hoặc không, và hiṃ cũng vậy.
Tahaṃ, tahiṃ, tatra.
Tahaṃ, tahiṃ, tatra.
Tahaṃ (ở đó), tahiṃ (ở đó), tatra (ở đó).
2171
104. Kuhiṃ kahaṃ.
104. The words kuhiṃ and kahaṃ.
104. Kuhiṃ, kahaṃ.
2172
Kiṃsaddā sattamyantā hiṃ haṃ nipaccante kissa kukā ca.
From the word kiṃ in the locative case, hiṃ and haṃ are irregularly formed, and kiṃ becomes ku.
Từ kiṃ ở cách thứ bảy có hiṃ và haṃ được đặt, và ki trở thành ku.
Kuhiṃ, kahaṃ.
Kuhiṃ, kahaṃ.
Kuhiṃ (ở đâu), kahaṃ (ở đâu).
Kathaṃ ‘kuhiñcana’nti?
How is 'kuhiñcana' formed?
Thế nào là ‘kuhiñcanaṃ’?
‘Canaṃ’ iti nipātantaraṃ ‘kuhiñcī’ti ettha cisaddo viya.
canaṃ is another particle, similar to how ci is in 'kuhiñcī'.
‘Canaṃ’ là một từ biến đổi khác, giống như từ ci trong ‘kuhiñcī’.
2173
105. Sabbekaññayatehi kāle dā.
105. The suffix dā from sabba, eka, añña, ya, ta when referring to time.
105. Từ sabba, eka, añña, ya, ta trong nghĩa thời gian, dā.
Etehi sattamyantehi kāle dā hoti.
The suffix dā occurs from these words in the locative case when referring to time.
Từ những từ này ở cách thứ bảy, trong nghĩa thời gian, có hậu tố dā.
Sabbasmiṃ kāle sabbadā, ekadā, aññadā, yadā, tadā.
At all times: sabbadā; at one time: ekadā; at another time: aññadā; when: yadā; then: tadā.
Sabbasmiṃ kāle (vào mọi lúc) là sabbadā (luôn luôn); ekadā (một lần); aññadā (lần khác); yadā (khi nào); tadā (lúc đó).
Kāleti kiṃ?
Why 'when referring to time'?
Kāle (trong thời gian) nghĩa là gì?
Sabbattha dese.
Sabbattha (in all places).
Sabbattha (ở khắp mọi nơi), dese (ở nơi chốn).
2174
106. Kadā kudā sadā dhunedāni.
106. The words kadā, kudā, sadā, adhunā, idāni.
106. Kadā, kudā, sadā, dhunedāni.
2175
Ete saddā nipaccante.
These words are formed irregularly.
Những từ này được đặt.
Kasmiṃ kāle kadā, kudā, sabbasmiṃ kāle sadā, imasmiṃ kāle adhunā, idāni.
When: kadā, kudā; at all times: sadā; at this time: adhunā, idāni.
Kasmiṃ kāle (vào lúc nào) là kadā, kudā; sabbasmiṃ kāle (vào mọi lúc) là sadā; imasmiṃ kāle (vào lúc này) là adhunā, idāni.
2176
107. Ajja sajjvaparajjvetarahi karahā.
107. The words ajja, sajju, aparajju, etarahi, karahā.
107. Ajja, sajju, aparajju, etarahi, karahā.
2177
Etesaddā nipaccante.
These words are formed irregularly.
Những từ này được đặt.
Pakatippaccayo ādeso kālavisesoti sabbametaṃ nipātanā labbhati, imassa ṭo jjo jāhani nipaccate, asmiṃ ahani ajja.
The original suffix and substitute, along with the specific time, are all obtained through irregular formation: ima becomes ṭo, jjo, jā in the word ahani; in this day: ajja.
Tiền tố, hậu tố, sự thay thế, sự đặc biệt về thời gian—tất cả những điều này có được từ sự đặt định; ṭo của ima được đặt thành jjo, jāhani; asmiṃ ahani (vào ngày này) là ajja (hôm nay).
Samānassa sabhāvo jju cāhani, samāne ahani sajju.
The nature of samāna becomes jju in ahani; on the same day: sajju.
Sabhāvo của samāna là jju và ahani; samāne ahani (vào cùng ngày) là sajju (cùng ngày).
Aparasmā jju, aparasmiṃ ahani aparajju.
From apara, jju; on the next day: aparajju.
Jju từ apara; aparasmiṃ ahani (vào ngày khác) là aparajju (ngày hôm sau).
Imasseto kāle rahi ca, imasmiṃ kāle etarahi.
From ima, eto and rahi in time; at this time: etarahi.
Eto của ima trong nghĩa thời gian là rahi và ca; imasmiṃ kāle (vào lúc này) là etarahi (hiện tại).
Kiṃsaddassa ko raha cānajjatane, kasmiṃ kāle karaha.
From kiṃ, ko and raha not in the present tense; at what time: karaha.
Ko của từ kiṃ là raha và ca trong nghĩa không phải hiện tại; kasmiṃ kāle (vào lúc nào) là karaha (khi nào).
2178
108. Sabbādīhi payāre thā.
108. The suffix thā from sabba and similar words in the sense of manner.
108. Từ sabba và các từ khác trong nghĩa cách thức, thā.
2179
Sāmaññassa bhedako viseso pakāro, tattha vattamānehi sabbādīhi thā hoti.
The suffix thā occurs from sabba and similar words, when referring to a specific kind or manner which is a distinguishing feature of the general term.
Sự khác biệt, sự đặc biệt của cái chung là cách thức; khi tồn tại trong đó, từ sabba và các từ khác có hậu tố thā.
Sabbena pakārena sabbathā, yathā, tathā.
In every way: sabbathā; in which way: yathā; in that way: tathā.
Sabbena pakārena (bằng mọi cách) là sabbathā (bằng mọi cách); yathā (như thế nào); tathā (như thế đó).
2180
109. Kathamitthaṃ.
109. The words kathaṃ, itthaṃ.
109. Kathaṃ, itthaṃ.
2181
Ete saddā nipaccante pakāre.
These words are formed irregularly in the sense of manner.
Những từ này được đặt trong nghĩa cách thức.
Kimimehi thaṃ paccayo, kaita ca tesaṃ yathākkamaṃ, kathaṃ, itthaṃ.
The suffix thaṃ from kiṃ and ima, and aita for them respectively: kathaṃ, itthaṃ.
Hậu tố thaṃ cho kiṃ và ima, và kai cho chúng theo thứ tự; kathaṃ (như thế nào), itthaṃ (như thế này).
2182
110. Dhā saṅkhyāhi.
110. The suffix dhā from numerals.
110. Dhā từ các số đếm.
2183
Saṅkhyāvācīhi pakāre dhā parā hoti.
The suffix dhā occurs after words denoting numbers in the sense of manner.
Từ các từ chỉ số đếm, trong nghĩa cách thức, dhā là hậu tố.
Dvīhi pakārehi, dve vā pakāre karoti dvidhā karoti, bahudhā karoti, ekaṃ rāsiṃ pañcappakāraṃ karoti pañcadhā karoti, pañcappakāramekappakāraṃ karoti ekadhā karoti.
In two ways, or makes in two ways: dvidhā karoti; makes in many ways: bahudhā karoti; makes one heap into five kinds: pañcadhā karoti; makes five kinds into one kind: ekadhā karoti.
Dvīhi pakārehi (bằng hai cách), hoặc dve pakāre karoti (làm hai cách) là dvidhā karoti (làm hai cách); bahudhā karoti (làm nhiều cách); ekaṃ rāsiṃ pañcappakāraṃ karoti (làm một đống thành năm cách) là pañcadhā karoti (làm năm cách); pañcappakāramekappakāraṃ karoti (làm năm cách thành một cách) là ekadhā karoti (làm một cách).
2184
111. Vekā jjhaṃ.
111. The suffix jjhaṃ from eka.
111. Vekā jjhaṃ.
2185
Ekasmā pakare jjhaṃ vā hoti.
The suffix jjhaṃ optionally occurs from eka in the sense of manner.
Từ eka trong nghĩa cách thức có jjhaṃ hoặc không.
Ekajjhaṃ karoti, ekadhā, karoti.
Ekajjhaṃ karoti (or) ekadhā karoti.
Ekajjhaṃ karoti (làm một cách), ekadhā karoti (làm một cách).
2186
112. Dvitīhedhā.
112. The suffix edhā from dvi and ti.
112. Dvitīhedhā.
2187
Dvitīhi pakāre edhā vā hoti.
The suffix edhā optionally occurs from dvi and ti in the sense of manner.
Từ dvi và ti trong nghĩa cách thức có edhā hoặc không.
Dvedhā, tedhā, dvidhā, tidhā.
Dvedhā, tedhā (or) dvidhā, tidhā.
Dvedhā (hai cách), tedhā (ba cách); dvidhā (hai cách), tidhā (ba cách).
2188
113. Tabbati jātiyo.
113. The suffix jātiyo indicating a type.
113. Tabbati jātiyo.
2189
Pakāravati taṃsāmaññavācakā saddā jātiyo hoti, paṭujātiyo, mudujātiyo.
Words referring to common qualities, implying a type, take the suffix jātiyo: paṭujātiyo, mudujātiyo.
Những từ chỉ sự chung chung của pakāravati có hậu tố jātiyo (loại, chủng loại); paṭujātiyo (loại thông thường), mudujātiyo (loại mềm mại).
2190
114. Vārasaṅkhyāya kkhattuṃ.
114. The suffix kkhattuṃ from a numeral denoting repetitions.
114. Vārasaṅkhyāya kkhattuṃ.
2191
Vārasambandhiniyā saṅkhyāya kkhattuṃ hoti.
The suffix kkhattuṃ occurs from a numeral related to repetitions.
Từ số đếm liên quan đến số lần có hậu tố kkhattuṃ.
Dve vāre bhuñjati dvikkhattuṃ divasassa bhuñjati.
He eats twice a day: dvikkhattuṃ divasassa bhuñjati.
Dve vāre bhuñjati (ăn hai lần) là dvikkhattuṃ divasassa bhuñjati (ăn hai lần trong ngày).
Vāraggahaṇaṃ kiṃ?
Why mention 'repetitions'?
Vāraggahaṇaṃ (việc lấy 'lần') nghĩa là gì?
Pañca bhuñjati.
He eats five (times/portions).
Pañca bhuñjati (ăn năm cái).
Saṅkhyāyāti kiṃ?
Why 'from a numeral'?
Saṅkhyāyāti (từ số đếm) nghĩa là gì?
Pahūte vāre bhuñjati.
He eats many times.
Pahūte vāre bhuñjati (ăn nhiều lần).
2192
115. Katimhā.
115. The suffix kkhattuṃ from kati.
115. Katimhā.
2193
Vārasambandhiniyā katisaṅkhyāya kkhattuṃ hoti, kati vāre, bhuñjathi, katikkhattuṃ bhuñjati.
The suffix kkhattuṃ occurs from the numeral kati related to repetitions: kati vāre bhuñjathi (how many times do you eat?), katikkhattuṃ bhuñjati (how many times does he eat?).
Từ số đếm kati liên quan đến số lần có hậu tố kkhattuṃ; kati vāre bhuñjathi (ăn mấy lần) là katikkhattuṃ bhuñjati (ăn mấy lần).
2194
116. Bahumhā dhā ca paccāsattiyaṃ.
116. The suffixes dhā and kkhattuṃ from bahu when proximity is implied.
116. Bahumhā dhā ca paccāsattiyaṃ.
2195
Vārasambandhiniyā bahusaṅkhyāya dhā hoti kkhatthuṃ ca, vārānañce paccāsatti hoti, bahudhā divasassa bhuñjati bahukkhattuṃ bhuñjati.
The suffix dhā and also kkhattuṃ occur from the numeral bahu related to repetitions, provided that proximity of the repetitions is implied: bahudhā divasassa bhuñjati (he eats many times a day), bahukkhattuṃ bhuñjati (he eats many times).
Từ số đếm bahu liên quan đến số lần có hậu tố dhā và kkhattuṃ, nếu có sự gần gũi về số lần; bahudhā divasassa bhuñjati (ăn nhiều cách trong ngày) là bahukkhattuṃ bhuñjati (ăn nhiều lần trong ngày).
Paccāsattiyanti kiṃ?
Why 'when proximity is implied'?
Paccāsattiyanti (trong sự gần gũi) nghĩa là gì?
Bahuvāre māsassa bhuñjati.
He eats many times in a month.
Bahuvāre māsassa bhuñjati (ăn nhiều lần trong tháng).
2196
117. Sakiṃ vā.
117. The word sakiṃ optionally.
117. Sakiṃ vā.
2197
Ekaṃ vāramiccasmiṃ atthe sakinti vā nipaccate.
The word sakiṃ is optionally formed irregularly in the sense of 'one time'.
Trong nghĩa "một lần", sakiṃ được đặt hoặc không.
Ekavāraṃ bhuñjati sakiṃ bhuñjati, vāti kiṃ?
He eats once: ekavāraṃ bhuñjati (or) sakiṃ bhuñjati; why 'optionally'?
Ekavāraṃ bhuñjati (ăn một lần) là sakiṃ bhuñjati (ăn một lần); vā (hoặc) nghĩa là gì?
Ekakkhattuṃ bhuñjati.
He eats one time (ekakkhattuṃ bhuñjati).
Ekakkhattuṃ bhuñjati (ăn một lần).
2198
118. So vīcchappakāresu.
118. The suffix so in the sense of distribution and manner.
118. So (hậu tố) trong nghĩa phân phối và cách thức.
2199
Vīcchāyaṃ pakāre ca so hoti bahulaṃ.
The suffix so frequently occurs in the sense of distribution and manner.
Trong nghĩa phân phối và cách thức, so thường xuất hiện.
Vīcchāyaṃ-khaṇḍaso, bilaso.
In the sense of distribution: khaṇḍaso, bilaso.
Trong nghĩa phân phối: khaṇḍaso (từng phần), bilaso (từng mảnh).
Pakāre-puthuso, sabbaso.
In the sense of manner: puthuso, sabbaso.
Trong nghĩa cách thức: puthuso (nhiều cách), sabbaso (mọi cách).
2200
119. Abhūtatabbhāve karāsabhūyoge vikārā cī.
119. The suffix ī from an object undergoing change, when a transformation from a non-existent state to that state is expressed, and in connection with kara, asa, bhū verbs.
119. Abhūtatabbhāve karāsabhūyoge vikārā cī.
2201
Avatthāvato-vatthantarenābhūtassa tāyāvatthāya bhāvekarāsabhūhi sambandhe sati vikāravācakā cī hoti, adhavalaṃ dhavalaṃ karoti dhavalī karoti, adhavalo dhavalo siyā dhavalī siyā, adhavalo dhavalo bhavati dhavalī bhavati.
When there is a connection with kara, asa, bhū (verbs), and the transformation of something that was not in a certain state into that state is expressed, the suffix ī occurs from the word denoting the change (vikāra): makes something not white white: dhavalī karoti; something not white might become white: dhavalī siyā; something not white becomes white: dhavalī bhavati.
Khi có sự liên hệ với kara, asa, bhū trong trạng thái không phải là trạng thái đó nhưng trở thành trạng thái đó, thì cī xuất hiện từ từ chỉ sự biến đổi; adhavalaṃ dhavalaṃ karoti (làm cái không trắng thành trắng) là dhavalī karoti (làm trắng); adhavalo dhavalo siyā (cái không trắng có thể thành trắng) là dhavalī siyā (có thể thành trắng); adhavalo dhavalo bhavati (cái không trắng trở thành trắng) là dhavalī bhavati (trở thành trắng).
Abhūta tabbhāveti kiṃ?
Why 'transformation from a non-existent state to that state'?
Abhūta tabbhāve (trong trạng thái không phải là đó nhưng trở thành đó) nghĩa là gì?
Ghaṭaṃ karoti, dadhi atthi, ghaṭo bhavati.
Makes a pot, there is curds, a pot comes into being.
Ghaṭaṃ karoti (làm cái bình), dadhi atthi (có sữa đông), ghaṭo bhavati (cái bình trở thành).
Karāsabhūyogeti kiṃ?
Why 'in connection with kara, asa, bhū verbs'?
Karāsabhūyoge (trong sự liên hệ với kara, asa, bhū) nghĩa là gì?
Adhavalodhavalo jāyate.
Something not white arises as white.
Adhavalodhavalo jāyate (cái không trắng sinh ra trắng).
Vikārāti kiṃ?
Why 'from an object undergoing change'?
Vikārāti (từ sự biến đổi) nghĩa là gì?
Pakatiyā māhotu, suvaṇṇaṃ kuṇḍalaṃ karoti.
Let it not be naturally so; makes a golden earring.
Pakatiyā māhotu (không phải là bản chất), suvaṇṇaṃ kuṇḍalaṃ karoti (làm vàng thành hoa tai).
2202
120. Dissantaññepi paccayā.
120. Other suffixes are also seen.
120. Các hậu tố khác cũng được thấy.
2203
Vuttato-ññepi paccayā dissanti vuttāvuttatthesu.
Other suffixes are also seen, not mentioned, in both mentioned and unmentioned senses.
Các yếu tố khác với những gì đã nêu cũng được thấy trong các ngữ cảnh đã nêu và chưa nêu.
Vividhā mātaro vimātaro, tāsaṃ puttā vemātikā-rikaṇa.
vemātikā (having different mothers) from vividhā mātaro (various mothers), their sons are vemātikā - rikaṇa suffix.
Nhiều người mẹ là mẹ kế, con của họ là vemātika (con của mẹ kế) - rikaṇa.
Pathaṃ gacchatīti pathāvino-āvī.
pathāvino (traveler) from pathaṃ gacchatīti (one who goes the path) - āvī suffix.
Người đi đường là pathāvin (người đi đường) - āvī.
Issā assa atthīti issukī-ukī.
issukī (envious) from issā assa atthīti (envy exists for him) - ukī suffix.
Người có sự ganh tị là issukī (người ganh tị) - ukī.
Dhuraṃ vahatīti dhorayho- yhaṇa.
dhorayho (beast of burden) from dhuraṃ vahatīti (one who carries the burden) - yhaṇa suffix.
Người gánh vác trách nhiệm là dhorayha (người gánh vác) - yhaṇa.
2204
121. Aññasmiṃ.
121. aññasmiṃ.
121. Trong ý nghĩa khác.
2205
Vuttato-ññasmimpi atthe vuttappaccayā dissanti.
Even in other stated meanings, the stated suffixes are seen.
Các yếu tố đã nêu cũng được thấy trong các ý nghĩa khác với những gì đã nêu.
Magadhānaṃ issaro māgadho-dhaṇā.
The lord of Magadha is a Magadhan, from dhaṇa.
Vua của Magadha là Māgadha (người Magadha) - dhaṇā.
Kāsīti sahassaṃ, tamagghatīti kāsiyo iyo.
Kāsi means a thousand; that which is worth it is kāsiya (from iyo).
Kāsī là một ngàn, cái đó đáng giá là kāsiyo (đáng giá một ngàn) - iyo.
2206
122. Sakatthe.
122. In its own meaning.
122. Trong chính ý nghĩa đó.
2207
Sakatthepi paccayā dissanti.
Suffixes are also seen in their own meaning.
Các yếu tố cũng được thấy trong chính ý nghĩa đó.
Hīnako, potako, kiccayaṃ.
Hīnaka, potaka, kiccaya.
Hīnaka, potaka, kiccayaṃ.
2208
123. Lopo.
123. Elision.
123. Lược bỏ.
2209
Paccayānaṃ lopopi dissati.
Elision of suffixes is also seen.
Sự lược bỏ các yếu tố cũng được thấy.
Buddhe ratanaṃ paṇītaṃ, cakkhuṃ suññaṃ attena vā attariyena vāti bhāvappaccayalopo.
In the Buddha, the excellent gem; the eye is empty of self or of what pertains to self – this is the elision of the bhāva suffix.
Trong Đức Phật có viên ngọc quý giá, con mắt trống rỗng với tự ngã hoặc với cái thuộc về tự ngã – sự lược bỏ yếu tố bhāva.
2210
124. Sarānamādissāyuvaṇṇassāeo ṇānubandhe.
124. When followed by the ṇa-suffix, the initial vowels a, i, u become ā, e, o.
124. Các nguyên âm ā, u, a ở đầu trở thành ā, e, o khi có ṇa-anubandha.
2211
Sarānamādibhūtā ye akārivaṇṇuvaṇṇā, tesaṃ āeo honti yathākkamaṃṇānubandhe.
The initial vowels a, i, u become ā, e, o respectively, when followed by the ṇa-suffix.
Các nguyên âm ā, u, a ở đầu, chúng trở thành ā, e, o theo thứ tự khi có ṇa-anubandha.
Rāghavo, venateyyo, meniko, oḷumpiko, dobhaggaṃ.
Rāghava, Venateyya, Menika, Oḷumpika, dobhagga.
Rāghava, Venateyya, Menika, Oḷumpika, Dobhaggaṃ.
Ṇānubandheti kiṃ?
Why "when followed by the ṇa-suffix"?
Tại sao là ṇa-anubandha?
Purātano.
Purātana.
Purātana.
2212
125. Saṃyoge kvaci.
125. Sometimes in conjunction.
125. Đôi khi trong phụ âm kép.
2213
Sarānamādibhūtā ye ayuvaṇṇā, tesaṃ āeo honti kvacideva saṃyogavisaye ṇānubandhe.
The initial vowels a, i, u sometimes become ā, e, o in conjunction, when followed by the ṇa-suffix.
Các nguyên âm a, u ở đầu, chúng trở thành ā, e, o chỉ đôi khi trong trường hợp phụ âm kép khi có ṇa-anubandha.
Decco, koṇḍañño.
Decca, Koṇḍañña.
Decca, Koṇḍañña.
Kvacīti kiṃ?
Why "sometimes"?
Tại sao là “đôi khi”?
Kattikeyyo.
Kattikeyya.
Kattikeyya.
2214
126. Majjhe.
126. In the middle.
126. Ở giữa.
2215
Majjhe vattamānānampi ayuvaṇṇānaṃ ā e o honti kvaci.
Even the vowels a, i, u occurring in the middle sometimes become ā, e, o.
Các nguyên âm a, u ở giữa cũng trở thành ā, e, o đôi khi.
Aḍḍhateyyo, vāseṭṭho.
Aḍḍhateyya, Vāseṭṭha.
Aḍḍhateyya, Vāseṭṭha.
2216
127. Kosajjājjava pārisajja sohajja maddavārissāsabhājaññatheyya bāhusaccā.
127. Kosajja, ajjava, pārisajja, sohajja, maddava, ārissa, āsabha, ājañña, theyya, bāhusacca.
127. Kosajja, ajjava, pārisajja, sohajja, maddava, ārissa, āsabha, ājañña, theyya, bāhusacca.
2217
Etesaddā nipaccanteṇānubandhe.
These words are formed when followed by the ṇa-suffix.
Những từ này được hình thành khi có ṇa-anubandha.
Kusī tassa bhāvokosajjaṃ, ujuno bhāvo ajjavaṃ, parisāsu sādhu pārisajjo, suhadayova suhajjo, tassa pana bhāvo sohajjaṃ, muduno bhāvo maddavaṃ, isino idaṃ bhāvo vā ārissaṃ, usabhassa idaṃ bhāvo vā āsabhaṃ, ājānīyassa bhāvo so eva vā ājaññaṃ, thenassa bhāvo kammaṃ vā theyyaṃ, bahussatassa bhāvo bāhusaccaṃ, etesu yamalakkhaṇikaṃ, taṃ nipātanā.
The state of being lazy is kosajja; the state of being upright is ajjava; one who is good in an assembly is pārisajja; one who is good-hearted is suhajja, and the state of that is sohajja; the state of being soft is maddava; this (is) of a seer, or the state of being a seer, is ārissa; this (is) of a bull, or the state of being a bull, is āsabha; the state of being of noble breed, or indeed such, is ājañña; the state or action of a thief is theyya; the state of being very learned is bāhusacca. What is not according to rule among these is due to their irregular formation.
Trạng thái lười biếng của người lười biếng là kosajjaṃ, trạng thái ngay thẳng là ajjavaṃ, người tốt trong hội chúng là pārisajja, người có tấm lòng tốt là suhajja, trạng thái của người đó là sohajjaṃ, trạng thái mềm mại là maddavaṃ, cái này của vị ẩn sĩ hoặc trạng thái là ārissaṃ, cái này của con bò đực hoặc trạng thái là āsabhaṃ, trạng thái của con ngựa tốt hoặc chính nó là ājaññaṃ, trạng thái hoặc hành động của kẻ trộm là theyyaṃ, trạng thái của người đa văn là bāhusaccaṃ, cái nào trong số này là lakkhaṇa (đặc điểm), cái đó là nipātana (sự hình thành đặc biệt).
2218
128. Manādīnaṃ saka.
128. Of mana and so on, saka occurs.
128. Manādi trở thành saka.
2219
Manādīnaṃ saka hoti ṇānubandhe.
Of mana and so on, saka occurs when followed by the ṇa-suffix.
Manādi trở thành saka khi có ṇa-anubandha.
Manasi bhavaṃ mānasaṃ, dummanaso bhāvo domanassaṃ, somanassaṃ.
That which is in the mind is mānasa; the state of being ill-minded is domanassa; somanassa.
Cái ở trong tâm là mānasaṃ, trạng thái của người có tâm bất thiện là domanassaṃ, somanassaṃ.
2220
129. Uvaṇṇassāvaṅa sare.
129. The vowel u becomes avaṅa before a vowel.
129. U-vanna trở thành avaṅa trước nguyên âm.
2221
Sarādo ṇānubandhe uvaṇṇassāvaṅa hoti.
Before a vowel, when followed by the ṇa-suffix, the vowel u becomes avaṅa.
Trước nguyên âm khi có ṇa-anubandha, u-vanna trở thành avaṅa.
Rāghavo, jambavaṃ.
Rāghava, Jambava.
Rāghava, Jambavaṃ.
2222
130. Yamhi gossa ca.
130. Also of go before ya.
130. Và gossa trong yaṃ.
2223
Yakārādo paccaye gossuvaṇṇassa ca avaṅa hoti.
Before a suffix beginning with ya, the vowel u of go also becomes avaṅa.
Trong yếu tố bắt đầu bằng yakāra, u-vanna của gossa cũng trở thành avaṅa.
Gabyaṃ, bhātabyo.
Gabya, bhātabya.
Gabyaṃ, bhātabyaṃ.
2224
131. Lopo-vaṇṇivaṇṇānaṃ.
131. Elision of vowels a and i.
131. Lược bỏ a-vanna và i-vanna.
2225
Yakārādo paccaye avaṇṇivaṇṇānaṃ lopo hoti.
Before a suffix beginning with ya, the vowels a and i are elided.
Trong yếu tố bắt đầu bằng yakāra, a-vanna và i-vanna bị lược bỏ.
Dāyajjaṃ, kāruññaṃ, ādhipaccaṃ, deppaṃ.
Dāyajja, kāruñña, ādhipacca, deppa.
Dāyajjaṃ, kāruññaṃ, ādhipaccaṃ, deppaṃ.
Bahulaṃvidhānā kvaci na hoti kiccayaṃ.
Due to frequent prescription, it sometimes does not occur, as in kiccaya.
Do quy tắc bahulaṃ, đôi khi không xảy ra kiccayaṃ.
2226
132. Rānubandhe-nta sarādissa.
132. In the ra-suffix, of the initial internal vowel.
132. Lược bỏ nguyên âm cuối ở đầu khi có ra-anubandha.
2227
Anto saro ādimhi yassāvayavassa, tassa lopo hoti rānubandhe.
The initial internal vowel of that constituent is elided when followed by the ra-suffix.
Nguyên âm cuối ở đầu của thành phần đó bị lược bỏ khi có ra-anubandha.
Kittakaṃ, petteyyaṃ.
Kittaka, petteyya.
Kittakaṃ, petteyyaṃ.
2228
133. Kisamahatamime kasa mahā.
133. Of kisa and mahanta, these are kasa and mahā.
133. Kisa và mahata trở thành kasa và mahā.
2229
Kisassa mahato ime kasamahā honti yathākkamaṃ, kasimā, mahimā.
Of kisa and mahanta, these are kasa and mahā respectively: kasimā, mahimā.
Kisa và mahata trở thành kasa và mahā theo thứ tự, kasimā, mahimā.
2230
134. Āyussāyasa mantumhi.
134. Of āyu, āyasa occurs before mantu.
134. Āyu trở thành āyasa trong mantu.
2231
Āyussa āyasādeso hoti mantumhi.
The word āyu takes the substitute āyasa before mantu.
Āyu trở thành āyasa khi có mantu.
Āyasmā.
Āyasmā.
Āyasmā.
2232
135. Jo vuddhassiyiṭṭhesu.
135. Ja of vuddha occurs before iya and iṭṭha.
135. Vuḍḍha trở thành ja trong iya và iṭṭha.
2233
Vuddhassa jo hoti iyaiṭṭhesu, jeyyo, jeṭṭho.
Of vuddha, ja occurs before iya and iṭṭha: jeyya, jeṭṭha.
Vuḍḍha trở thành ja trong iya và iṭṭha, jeyya, jeṭṭha.
2234
136. Bāḷhantikapasatthānaṃ sādha neda sā.
136. Of bāḷha, antika, pasattha, sādha, neda, sā occur.
136. Bāḷha, antika và pasattha trở thành sādha, neda và sā.
2235
Iyaiṭṭhesu bāḷhantikapasatthānaṃ sādha neda sā honti yathākkamaṃ.
Before iya and iṭṭha, bāḷha, antika, pasattha become sādha, neda, sā respectively.
Trong iya và iṭṭha, bāḷha, antika và pasattha trở thành sādha, neda và sā theo thứ tự.
Sādhiyo, sādhiṭṭho, nediyo, nediṭṭho, seyyo, seṭṭho.
Sādhiya, sādhiṭṭha; nediya, nediṭṭha; seyya, seṭṭha.
Sādhiya, sādhiṭṭha, nediya, nediṭṭha, seyya, seṭṭha.
2236
137. Kaṇakanāppayuvānaṃ.
137. Of appa and yuva, kaṇa, kanā occur.
137. Appa và yuva trở thành kaṇa và kanā.
2237
Iyaiṭṭhesu appayuvānaṃ kaṇa kanā honti yathākkamaṃ.
Before iya and iṭṭha, appa and yuva become kaṇa and kanā respectively.
Trong iya và iṭṭha, appa và yuva trở thành kaṇa và kanā theo thứ tự.
Kaṇiyo kaṇiṭṭho, kaniyo kaniṭṭho.
Kaṇiya, kaṇiṭṭha; kaniya, kaniṭṭha.
Kaṇiya, kaṇiṭṭha, kaniya, kaniṭṭha.
2238
138. Lopo vī mantu vantūnaṃ.
138. Elision of vī, mantu, vantu.
138. Lược bỏ vī, mantu và vantu.
2239
Vī mantu vantūnaṃ lopo hoti iyaiṭṭhesu.
Elision of vī, mantu, vantu occurs before iya and iṭṭha.
Vī, mantu và vantu bị lược bỏ trong iya và iṭṭha.
Atisayena medhāvī medhiyo, medhiṭṭho, atisayena satimā satiyo, satiṭṭho, atisayena guṇavā guṇiyo, guṇiṭṭho.
Excessively intelligent is medhiya, medhiṭṭha; excessively mindful is satiya, satiṭṭha; excessively virtuous is guṇiya, guṇiṭṭha.
Người rất thông minh là medhiya, medhiṭṭha; người rất có niệm là satiya, satiṭṭha; người rất có đức là guṇiya, guṇiṭṭha.
2240
139. Ḍe satissa tissa.
139. Of sati, tissa before ḍa.
139. Sati trở thành ti trước ḍa.
2241
Ḍepare satyantassa tikārassa lopo hoti, vīsaṃ sataṃ, tiṃsaṃ sataṃ.
Before ḍa (suffix) that follows, the ti syllable of sati is elided: vīsaṃ sataṃ, tiṃsaṃ sataṃ.
Trước yếu tố ḍa, sati cuối cùng của từ trở thành ti, vīsaṃ sataṃ, tiṃsaṃ sataṃ.
2242
140. Etasseṭa ttake.
140. Of eta, eṭa occurs before ttaka.
140. Eta trở thành eṭa trong ttaka.
2243
Ttake pare etassa eṭa hoti.
Before ttaka, eta becomes eṭa.
Trước ttaka, eta trở thành eṭa.
Ettakaṃ.
Ettakaṃ.
Ettakaṃ.
2244
141. Ṇikassiyo vā.
141. Of ṇika, iya optionally.
141. Ṇika trở thành iyo hoặc vā.
2245
Ṇikassa vā iyo hoti, sakyaputtiyo, sakyaputtiko.
Of ṇika, iya optionally occurs: sakyaputtiya, sakyaputtika.
Ṇika tùy chọn trở thành iyo, sakyaputtiya, sakyaputtika.
2246
142. Adhātussa kā-syādito ghe-ssi.
142. Of a non-root, kā and from sya (etc.), i before gha.
142. Đối với kā của phi-kim loại, i được thêm vào trước nó khi ghe không phải là syādi.
2247
Ghe pare adhātussa yo kakāro, tato pubbassa akārassa bahulaṃ i hoti sace gho na syādito paro hoti.
Before gha, of a non-root, the vowel a preceding the ka is frequently replaced by i, provided that the gha is not preceded by sya and so on.
Khi ghe theo sau, chữ ka của phi-kim loại, a-kāra trước nó thường trở thành i nếu ghe không theo sau syādi.
Bālikā, kārikā, adhātussāti kiṃ?
Bālikā, kārikā. Why "of a non-root"?
Bālikā, kārikā. Tại sao là “phi-kim loại”?
Sakā, keti kiṃ?
Sakā. Why "ka"?
Sakā. Tại sao là “ka”?
Nandanā, asyāditoti kiṃ?
Nandanā. Why "not from sya etc."?
Nandanā. Tại sao là “không phải syādi”?
Bahuparibbājakā mathurā, bahucammikāti kakārena syādino byavahitattā siddhaṃ, gheti kiṃ?
Bahuparibbājakā Mathurā, bahucammikā – this is achieved because ka is separated from sya and so on. Why "gha"?
Mathurā có nhiều du sĩ, bahucammikā, điều này được chứng minh bởi sự ngăn cách của ka-kāra với syādi. Tại sao là “ghe”?
Bālako, assāti kiṃ?
Bālaka. Why "asya"?
Bālaka. Tại sao là “của nó”?
Bahukattukā sālā.
Bahukattukā sālā.
Sālā có nhiều người làm.
2248
Iti moggallāne byākaraṇe vuttiyaṃ
Thus, in Moggallāna's Grammar, in the Commentary,
Như vậy, trong ngữ pháp Moggallāna, phần Vutti,
2249
Ṇādikaṇḍo catuttho.
The Fourth Chapter on Ṇa-suffixes.
Chương Ṇādi thứ tư.
Next Page →

Settings