Cūḷaniddesapāḷi

1199

6. Upasīvamāṇavapucchāniddeso

6. The Section on Upasīva’s Questions

6. Phần giải thích câu hỏi của thanh niên Upasīva

1200

38.

1201

Eko ahaṃ sakka mahantamoghaṃ,^*

“Alone, Sakka, I cannot cross the great flood,^*

“Bạch Thích Ca, con một mình, dòng nước lớn này,^*

1202

Anissito no visahāmi tārituṃ;

Without support;

Không nương tựa, con không thể vượt qua;

1203

Ārammaṇaṃ^* brūhi samantacakkhu, yaṃ nissito oghamimaṃ tareyyaṃ.

Tell me, All-seeing One, the support by which I may cross this flood.”

Bậc Toàn Nhãn, xin hãy nói cho con một chỗ nương tựa, nhờ nương tựa vào đó con có thể vượt qua dòng nước lớn này.”

1204

Eko ahaṃ sakka mahantamoghanti.

“Alone, Sakka, the great flood.”

“Bạch Thích Ca, con một mình, dòng nước lớn này”.

Ekoti puggalo vā me dutiyo natthi, dhammo vā me dutiyo natthi, yaṃ vā puggalaṃ nissāya dhammaṃ vā nissāya mahantaṃ kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ tareyyaṃ uttareyyaṃ patareyyaṃ samatikkameyyaṃ vītivatteyyanti.

Alone means that I have no second person or no second Dhamma, by relying on which person or Dhamma I could cross, overcome, traverse, transcend, or pass beyond the great flood of sensuality, the flood of existence, the flood of views, the flood of ignorance.

Một mình nghĩa là, con không có người thứ hai, con không có pháp thứ hai, mà nhờ nương tựa vào người hay pháp đó con có thể vượt qua, đi qua, bơi qua, vượt qua hoàn toàn, thoát khỏi dòng nước lớn của dục (kāmogha), dòng nước lớn của hữu (bhavogha), dòng nước lớn của tà kiến (diṭṭhogha), dòng nước lớn của vô minh (avijjogha).

Sakkāti sakko.

Sakka means Sakka.

Thích Ca nghĩa là, bậc Thích Ca.

Bhagavā sakyakulā pabbajitotipi sakko.

The Blessed One is also called Sakka because he renounced from the Sakya clan.

Thế Tôn xuất gia từ dòng dõi Thích Ca, nên Ngài là bậc Thích Ca.

Atha vā, aḍḍho mahaddhano dhanavātipi sakko.

Alternatively, he is also called Sakka because he is rich, greatly wealthy, and possessing wealth.

Hoặc giả, Ngài là bậc Thích Ca vì giàu có, đại phú, nhiều tài sản.

Tassimāni dhanāni, seyyathidaṃ – saddhādhanaṃ sīladhanaṃ hiridhanaṃ ottappadhanaṃ sutadhanaṃ cāgadhanaṃ paññādhanaṃ satipaṭṭhānadhanaṃ…pe… nibbānadhanaṃ.

These are his riches, namely – the wealth of faith, the wealth of morality, the wealth of shame, the wealth of dread, the wealth of learning, the wealth of generosity, the wealth of wisdom, the wealth of mindfulness…pe… the wealth of Nibbāna.

Những tài sản này thuộc về Ngài, đó là – tài sản tín (saddhādhana), tài sản giới (sīladhana), tài sản tàm (hirīdhana), tài sản quý (ottappadhana), tài sản nghe (sutadhana), tài sản thí (cāgadhana), tài sản tuệ (paññādhana), tài sản niệm xứ (satipaṭṭhānadhana)… (v.v.)… tài sản Niết Bàn (nibbānadhana).

Imehi anekehi dhanaratanehi aḍḍho mahaddhano dhanavātipi sakko.

He is also called Sakka because he is rich, greatly wealthy, and possessing wealth with these many jewel-like riches.

Ngài là bậc Thích Ca vì giàu có, đại phú, nhiều tài sản với vô số châu báu pháp này.

Atha vā, sakko pahu visavī alamatto sūro vīro vikkanto abhīrū achambhī anutrāsī apalāyī pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃsotipi sakkoti – eko ahaṃ sakka mahantamoghaṃ.

Alternatively, Sakka means capable, mighty, sufficient, brave, heroic, valiant, fearless, undaunted, intrepid, not fleeing, having abandoned fear and terror, having dispelled goosebumps – thus, Sakka – “Alone, Sakka, the great flood.”

Hoặc giả, Ngài là bậc Thích Ca vì Ngài có khả năng, có quyền năng, có năng lực, dũng cảm, anh hùng, oai dũng, không sợ hãi, không run sợ, không khiếp đảm, không bỏ chạy, đã loại bỏ mọi sợ hãi và kinh hoàng, đã thoát khỏi sự dựng tóc gáy – vậy nên Ngài là bậc Thích Ca – “Con một mình, bạch Thích Ca, dòng nước lớn này.”

1205

Iccāyasmā upasīvoti.

Thus spoke the venerable Upasīva.

“Tôn giả Upasīva nói”.

Iccāti padasandhi…pe….

Thus is a word-junction…pe….

Iccā là sự nối từ… (v.v.)….

Āyasmāti piyavacanaṃ…pe….

Venerable is a term of endearment…pe….

Tôn giả là lời nói thân ái… (v.v.)….

Upasīvoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā upasīvo.

Upasīva is the name of that brahmin…pe… an appellation – thus spoke the venerable Upasīva.

Upasīva là tên của vị Bà la môn đó… (v.v.)… là sự gọi tên – “Tôn giả Upasīva nói.”

1206

Anissito no visahāmi tāritunti.

“Without support, I cannot cross.”

“Không nương tựa, con không thể vượt qua”.

Anissitoti puggalaṃ vā anissito dhammaṃ vā anissito no visahāmi na ussahāmi na sakkomi na paṭibalo mahantaṃ kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ tarituṃ uttarituṃ patarituṃ samatikkamituṃ vītivattitunti – anissito no visahāmi tārituṃ.

Anissito means not relying on a person, not relying on a Dhamma, I am unable, I cannot strive, I am not capable, I am not able to cross, to cross over, to pass over, to overcome, to transcend the great flood of sensuality (kāmogha), the flood of existence (bhavogha), the flood of views (diṭṭhogha), the flood of ignorance (avijjogha) – Anissito, I am unable to cross.

Không nương tựa nghĩa là, con không nương tựa vào người hay không nương tựa vào pháp, con không thể, không cố gắng, không có khả năng, không đủ sức để vượt qua, đi qua, bơi qua, vượt qua hoàn toàn, thoát khỏi dòng nước lớn của dục, dòng nước lớn của hữu, dòng nước lớn của tà kiến, dòng nước lớn của vô minh – “không nương tựa, con không thể vượt qua.”

1207

Ārammaṇaṃ brūhi samantacakkhūti ārammaṇaṃ ālambaṇaṃ nissayaṃ upanissayaṃ brūhi ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehi.

Ārammaṇaṃ brūhi samantacakkhū means: Declare, teach, explain, establish, reveal, analyze, make clear, make manifest the support, the object, the reliance, the strong reliance.

“Bậc Toàn Nhãn, xin hãy nói cho con một chỗ nương tựa” nghĩa là, xin hãy nói, chỉ dạy, thuyết giảng, tuyên bố, thiết lập, mở ra, phân tích, làm cho rõ ràng, làm cho hiển lộ một chỗ nương tựa (ārammaṇa), một chỗ bám víu (ālambaṇa), một sự nương tựa (nissaya), một sự nương tựa mạnh mẽ (upanissaya).

Samantacakkhūti samantacakkhu vuccati sabbaññutañāṇaṃ.

Samantacakkhū refers to the Omniscient Knowledge (sabbaññutañāṇa).

Bậc Toàn Nhãn nghĩa là, Toàn Nhãn được gọi là Tuệ Toàn Tri (sabbaññutañāṇa).

Bhagavā tena sabbaññutañāṇena upeto samupeto upāgato samupāgato upapanno samupapanno samannāgato.

The Blessed One is endowed, fully endowed, possessed, fully possessed, attained, fully attained, accomplished with that Omniscient Knowledge.

Thế Tôn được trang bị, được trang bị đầy đủ, đạt được, đạt được đầy đủ, thành tựu, thành tựu đầy đủ, sở hữu Tuệ Toàn Tri đó.

1208

Na tassa adiṭṭhamidhatthi kiñci, atho aviññātamajānitabbaṃ;

There is nothing here unseen by him, nor anything unknown, unknowable;

Không có điều gì ở đây mà Ngài không thấy, cũng không có điều gì không biết, không cần phải biết;

1209

Sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ, tathāgato tena samantacakkhūti.

All that is to be known, he fully knew; thus is the Tathāgata the Samantacakkhu.

Tất cả những gì cần biết, Ngài đều đã biết rõ, do đó Như Lai là bậc Toàn Nhãn.

1210

Ārammaṇaṃ brūhi samantacakkhu.

Declare the support, O Samantacakkhu.

“Bậc Toàn Nhãn, xin hãy nói cho con một chỗ nương tựa.”

1211

Yaṃ nissito oghamimaṃ tareyyanti.

Yaṃ nissito oghamimaṃ tareyyaṃ means:

“Nhờ nương tựa vào đó con có thể vượt qua dòng nước lớn này”.

Yaṃ nissitoti yaṃ puggalaṃ vā nissito dhammaṃ vā nissito mahantaṃ kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ tareyyaṃ uttareyyaṃ patareyyaṃ samatikkameyyaṃ vītivatteyyanti – yaṃ nissito oghamimaṃ tareyyaṃ.

Yaṃ nissito means relying on which person or relying on which Dhamma, I would cross, cross over, pass over, overcome, transcend this great flood of sensuality (kāmogha), flood of existence (bhavogha), flood of views (diṭṭhogha), flood of ignorance (avijjogha).

Nhờ nương tựa vào đó nghĩa là, nhờ nương tựa vào người hay pháp đó, con có thể vượt qua, đi qua, bơi qua, vượt qua hoàn toàn, thoát khỏi dòng nước lớn của dục, dòng nước lớn của hữu, dòng nước lớn của tà kiến, dòng nước lớn của vô minh – “nhờ nương tựa vào đó con có thể vượt qua dòng nước lớn này.”

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Vì vậy, vị Bà la môn đó đã nói:

1212

‘‘Eko ahaṃ sakka mahantamoghaṃ,^*

“Alone, O Sakka, I, Venerable Upasīva, am unable to cross the great flood, being without reliance;

“Bạch Thích Ca, con một mình, dòng nước lớn này,^*

1213

Anissito no visahāmi tārituṃ;

Without reliance, I am unable to cross;

Không nương tựa, con không thể vượt qua;

1214

Ārammaṇaṃ brūhi samantacakkhu, yaṃ nissito oghamimaṃ tareyya’’nti.

Declare the support, O Samantacakkhu, relying on which I might cross this flood.”

Bậc Toàn Nhãn, xin hãy nói cho con một chỗ nương tựa, nhờ nương tựa vào đó con có thể vượt qua dòng nước lớn này.”

1215

39.

39.

39.

1216

Ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā,^*

Upasīva, the Blessed One said: Looking upon nothingness, mindful,

“Này Upasīva, người có niệm, quán sát Vô sở hữu xứ,^*

1217

Natthīti nissāya tarassu oghaṃ;

Relying on "there is nothing," cross the flood;

Nương tựa vào ‘không có gì’, hãy vượt qua dòng nước lớn;

1218

Kāme pahāya virato kathāhi, taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassa^* .

Having abandoned sensual pleasures, abstaining from talk, fully behold the destruction of craving day and night.

Từ bỏ dục lạc, lìa bỏ mọi tranh luận, hãy quán sát sự diệt tận của tham ái ngày đêm.”

1219

Ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimāti so brāhmaṇo pakatiyā ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ lābhīyeva nissayaṃ na jānāti – ‘‘ayaṃ me nissayo’’ti.

Ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā: That brahmin, by nature, was an attainer of the attainment of the sphere of nothingness (ākiñcaññāyatana-samāpatti), but he did not know the reliance as "this is my reliance."

“Người có niệm, quán sát Vô sở hữu xứ” nghĩa là, vị Bà la môn đó vốn đã là người đắc Vô sở hữu xứ định, nhưng không biết rõ chỗ nương tựa – “Đây là chỗ nương tựa của tôi.”

Tassa bhagavā nissayañca ācikkhati uttariñca niyyānapathaṃ.

To him, the Blessed One declared the reliance and the further path to liberation.

Thế Tôn đã chỉ dạy cho vị Bà la môn đó chỗ nương tựa và con đường giải thoát cao hơn.

Ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ sato samāpajjitvā tato vuṭṭhahitvā tattha jāte cittacetasike dhamme aniccato pekkhamāno, dukkhato…pe… rogato… gaṇḍato… sallato… aghato… ābādhato… parato… palokato… ītito… upaddavato… bhayato… upasaggato… calato… pabhaṅguto… addhuvato… atāṇato… aleṇato… asaraṇato… asaraṇībhūtato… rittato… tucchato… suññato… anattato… ādīnavato… vipariṇāmadhammato… asārakato… aghamūlato… bhavato… vibhavato… sāsavato… saṅkhatato… mārāmisato… jātidhammato… jarādhammato… byādhidhammato… maraṇadhammato… sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammato … samudayadhammato… atthaṅgamato… assādato… ādīnavato… nissaraṇato pekkhamāno dakkhamāno olokayamāno nijjhāyamāno upaparikkhamāno.

Having entered the attainment of the sphere of nothingness mindfully, then emerging from it, mindfully contemplating, observing, looking at, reflecting upon, and examining the mental and volitional states arisen therein as impermanent, as suffering, as a disease, as a boil, as a dart, as an affliction, as a malady, as alien, as disintegrating, as an evil, as a calamity, as a danger, as a misfortune, as trembling, as breaking, as unstable, as without refuge, as without shelter, as without protection, as having become unprotected, as empty, as hollow, as void, as non-self, as disadvantageous, as subject to change, as without essence, as the root of evil, as a killer, as leading to existence, as leading to non-existence, as with defilements, as conditioned, as Mara's bait, as subject to birth, as subject to aging, as subject to sickness, as subject to death, as subject to sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair, as subject to defilement, as subject to origination, as subject to cessation, as gratification, as disadvantage, as escape.

Sau khi nhập Vô sở hữu xứ định với chánh niệm, rồi xuất định, quán sát các pháp tâm và tâm sở phát sinh trong đó là vô thường (aniccato), là khổ (dukkhato)… (v.v.)… là bệnh (rogato)… là mụn nhọt (gaṇḍato)… là mũi tên (sallato)… là đau khổ (aghato)… là bệnh tật (ābādhato)… là ngoại lai (parato)… là hủy hoại (palokato)… là tai họa (ītito)… là nguy hiểm (upaddavato)… là sợ hãi (bhayato)… là tai ương (upasaggato)… là lay động (calato)… là tan rã (pabhaṅguto)… là không bền vững (addhuvato)… là không có sự bảo vệ (atāṇato)… là không có nơi ẩn náu (aleṇato)… là không có nơi nương tựa (asaraṇato)… là không có nơi nương tựa cho những người nương tựa (asaraṇībhūtato)… là trống rỗng (rittato)… là hư không (tucchato)… là không có chủ quyền (suññato)… là vô ngã (anattato)… là nguy hiểm (ādīnavato)… là pháp biến hoại (vipariṇāmadhammato)… là không có cốt lõi (asārakato)… là gốc rễ của đau khổ (aghamūlato)… là sự sinh hữu (bhavato)… là sự diệt hữu (vibhavato)… là có lậu hoặc (sāsavato)… là pháp hữu vi (saṅkhatato)… là mồi nhử của Ma vương (mārāmisato)… là pháp sinh (jātidhammato)… là pháp già (jarādhammato)… là pháp bệnh (byādhidhammato)… là pháp chết (maraṇadhammato)… là pháp sầu bi khổ ưu não (sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammato)… là pháp ô nhiễm (saṃkilesadhammato)… là pháp tập khởi (samudayadhammato)… là pháp hoại diệt (atthaṅgamato)… là sự thỏa thích (assādato)… là sự nguy hiểm (ādīnavato)… là sự xuất ly (nissaraṇato) – quán sát, thấy rõ, nhìn, suy tư, khảo sát kỹ lưỡng.

1220

Satimāti yā sati anussati paṭissati…pe… sammāsati – ayaṃ vuccati sati.

Satimā means that mindfulness, recollection, repeated recollection... right mindfulness—this is called mindfulness.

Người có niệm nghĩa là, niệm (sati), tùy niệm (anussati), phản niệm (paṭissati)… (v.v.)… chánh niệm (sammāsati) – đây được gọi là niệm.

Imāya satiyā upeto hoti…pe… samannāgato, so vuccati satimāti – ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā.

He is endowed with this mindfulness... accomplished with it; he is called mindful. Thus, ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā.

Người được trang bị niệm này… (v.v.)… sở hữu niệm này, người đó được gọi là người có niệm – “người có niệm, quán sát Vô sở hữu xứ.”

1221

Upasīvāti bhagavāti.

Upasīvāti bhagavā means:

“Này Upasīva, Thế Tôn nói”.

Upasīvāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati.

The Blessed One addresses that brahmin by name as Upasīva.

Này Upasīva: Đức Thế Tôn gọi vị Bà-la-môn ấy bằng tên.

Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – upasīvāti bhagavā.

Bhagavā is a term of reverence... a true designation, namely, the Blessed One. Thus, Upasīvāti bhagavā.

Bhagavā (Đức Thế Tôn): Đây là một danh xưng tôn kính… cho đến… là một định danh có thật, đó là Bhagavā – Này Upasīva, Đức Thế Tôn.

1222

Natthīti nissāya tarassu oghanti natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpatti.

Natthīti nissāya tarassu oghaṃ means: Relying on the attainment of the sphere of nothingness, which contemplates "there is nothing."

Hãy nương vào ‘không có gì’ mà vượt qua bộc lưu: ‘Không có gì’ là thiền chứng Vô Sở Hữu Xứ.

Kiṃkāraṇā natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpatti?

Why is the attainment of the sphere of nothingness that which contemplates "there is nothing"?

Vì lý do gì mà thiền chứng Vô Sở Hữu Xứ được gọi là ‘không có gì’?

Viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ sato samāpajjitvā tato vuṭṭhahitvā taññeva viññāṇaṃ abhāveti, vibhāveti, antaradhāpeti, natthi kiñcīti passati.

Having mindfully entered the attainment of the sphere of infinite consciousness, then emerging from it mindfully, one makes that very consciousness non-existent, makes it specially non-existent, makes it disappear, and sees that "there is nothing."

Sau khi nhập thiền chứng Thức Vô Biên Xứ một cách chánh niệm, rồi xuất khỏi thiền ấy, vị ấy làm cho chính thức ấy không hiện hữu, làm cho biến mất, làm cho tan biến, và thấy rằng ‘không có gì’.

Taṃkāraṇā natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ nissāya upanissāya ālambaṇaṃ karitvā kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ tarassu uttarassu patarassu samatikkamassu vītivattassūti – natthīti nissāya tarassu oghaṃ.

Therefore, relying on the attainment of the base of nothingness (ākiñcaññāyatana), making 'there is nothing' the object, cross over, cross over especially, cross over in various ways, completely overcome, completely transcend the flood of sensual desire (kāmogha), the flood of becoming (bhavogha), the flood of views (diṭṭhogha), and the flood of ignorance (avijjogha) – that is, relying on 'there is nothing', cross over the flood.

Vì lý do đó, nương vào, y cứ vào, lấy thiền chứng Vô Sở Hữu Xứ làm đối tượng, hãy vượt qua, hãy vượt lên, hãy băng qua, hãy vượt khỏi, hãy đi qua khỏi dục bộc lưu, hữu bộc lưu, kiến bộc lưu, vô minh bộc lưu – ấy là hãy nương vào ‘không có gì’ mà vượt qua bộc lưu.

1223

Kāme pahāya virato kathāhīti.

Having abandoned sensual pleasures, abstained from talk.

Từ bỏ các dục, lánh xa các lời bàn luận:

Kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā …pe… ime vuccanti kilesakāmā.

Sensual pleasures (kāmā): In brief, there are two kinds of sensual pleasures – object-sensual pleasures (vatthukāmā) and defilement-sensual pleasures (kilesakāmā)… (etc.)… these are called object-sensual pleasures… (etc.)… these are called defilement-sensual pleasures.

Các dục: Tóm lại, có hai loại dục – vật dục và phiền não dục… cho đến… những thứ này được gọi là vật dục… cho đến… những thứ này được gọi là phiền não dục.

Kāme pahāyāti vatthukāme parijānitvā kilesakāme pahāya pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – kāme pahāya.

Having abandoned sensual pleasures (kāme pahāyā) means having fully understood object-sensual pleasures, and having abandoned, given up, removed, annihilated, and brought to non-existence defilement-sensual pleasures – thus, 'having abandoned sensual pleasures'.

Từ bỏ các dục: Sau khi liễu tri các vật dục, từ bỏ, đoạn trừ, loại bỏ, chấm dứt, làm cho không còn hiện hữu các phiền não dục – ấy là từ bỏ các dục.

Virato kathāhīti kathaṃkathā vuccati vicikicchā.

Abstained from talk (virato kathāhī): 'Talk' (kathaṃkathā) is called doubt (vicikicchā).

Lánh xa các lời bàn luận: Lời bàn luận được gọi là hoài nghi.

Dukkhe kaṅkhā…pe… chambhitattaṃ cittassa manovilekho kathaṃkathāya ārato virato paṭivirato nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatīti – evampi virato kathāhi…pe… atha vā, dvattiṃsāya tiracchānakathāya ārato virato paṭivirato nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatīti evampi virato kathāhīti – kāme pahāya virato kathāhi.

Doubt about suffering… (etc.)… the trembling of the mind, the scratching of the mind – one is far from, abstained from, completely abstained from, gone forth from, released from, freed from, disjoined from, and dwells with a mind free from boundaries by this doubt (kathaṃkathā) – in this way too, 'abstained from talk'… (etc.)… Or alternatively, one is far from, abstained from, completely abstained from, gone forth from, released from, freed from, disjoined from, and dwells with a mind free from boundaries by the thirty-two kinds of animal-talk (tiracchānakathā) – in this way too, 'abstained from talk' – thus, 'having abandoned sensual pleasures, abstained from talk'.

Nghi ngờ về khổ… cho đến… sự cứng đờ, sự vẩn đục trong tâm, vị ấy lánh xa, xa lìa, hoàn toàn xa lìa, thoát ra, từ bỏ, giải thoát khỏi, không còn liên hệ với hoài nghi, sống với tâm không còn giới hạn – như vậy cũng là lánh xa các lời bàn luận… cho đến… Hoặc là, vị ấy lánh xa, xa lìa, hoàn toàn xa lìa, thoát ra, từ bỏ, giải thoát khỏi, không còn liên hệ với ba mươi hai loại tà thoại, sống với tâm không còn giới hạn, như vậy cũng là lánh xa các lời bàn luận – ấy là từ bỏ các dục, lánh xa các lời bàn luận.

1224

Taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassāti.

See the destruction of craving day and night.

Hãy quán thấy sự đoạn tận ái, cả ngày lẫn đêm:

Taṇhāti rūpataṇhā…pe… dhammataṇhā.

Craving (taṇhā): Craving for forms (rūpataṇhā)… (etc.)… craving for mental objects (dhammataṇhā).

Ái: Sắc ái… cho đến… pháp ái.

Nattaṃ vuccati ratti.

Nattaṃ is called night.

Nattaṃ được gọi là ban đêm.

Ahoti divaso.

Aho is day.

Aho là ban ngày.

Rattiñca divā ca taṇhakkhayaṃ rāgakkhayaṃ dosakkhayaṃ mohakkhayaṃ gatikkhayaṃ upapattikkhayaṃ paṭisandhikkhayaṃ bhavakkhayaṃ saṃsārakkhayaṃ vaṭṭakkhayaṃ passa abhipassa dakkha olokaya nijjhāya upaparikkhāti – taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassa.

See, discern, perceive, observe, contemplate, reflect upon, day and night, the destruction of craving, the destruction of lust, the destruction of hatred, the destruction of delusion, the destruction of destinations, the destruction of rebirths, the destruction of re-linking, the destruction of becoming, the destruction of transmigration, the destruction of the round (of existence) – thus, 'see the destruction of craving day and night'.

Cả đêm lẫn ngày, hãy thấy, hãy quán thấy, hãy nhận ra, hãy nhìn, hãy chiêm nghiệm, hãy xem xét sự đoạn tận của ái, sự đoạn tận của tham, sự đoạn tận của sân, sự đoạn tận của si, sự đoạn tận của các cõi, sự đoạn tận của sự sinh, sự đoạn tận của sự tái sinh, sự đoạn tận của hữu, sự đoạn tận của luân hồi, sự đoạn tận của vòng luân chuyển – ấy là hãy quán thấy sự đoạn tận ái, cả ngày lẫn đêm.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Vì thế, Đức Thế Tôn đã dạy:

1225

‘‘Ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā,^*

“Mindful, contemplating nothingness,^*

“Này Upasīva, hãy chánh niệm, quán xét Vô Sở Hữu Xứ,

1226

Natthīti nissāya tarassu oghaṃ;

Relying on ‘there is nothing’, cross over the flood;

Hãy nương vào ‘không có gì’ mà vượt qua bộc lưu;

1227

Kāme pahāya virato kathāhi, taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassā’’ti.

Having abandoned sensual pleasures, abstained from talk, see the destruction of craving day and night.”

Từ bỏ các dục, lánh xa các lời bàn luận, hãy quán thấy sự đoạn tận ái, cả ngày lẫn đêm.”

1228

40.

1229

Sabbesu kāmesu yo vītarāgo,^*

“He who is free from lust for all sensual pleasures,^*

Vị nào đã ly tham trong tất cả các dục,

1230

Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;

Having abandoned 'I am', relying on nothingness;

Nương vào Vô Sở Hữu Xứ, từ bỏ cái khác;

1231

Saññāvimokkhe paramedhimutto, tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyī.

Liberated supremely in the liberation of perception, would he stand there, never returning?”

Trong tưởng giải thoát tối thượng, tâm đã hướng đến, liệu vị ấy có an trú ở đó, không còn tái sinh?

1232

Sabbesu kāmesu yo vītarāgoti.

He who is free from lust for all sensual pleasures.

Vị nào đã ly tham trong tất cả các dục:

Sabbesūti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ sabbesūti.

For all (sabbesū): This is a word signifying all, completely, in every way, without remainder, without exception, 'for all'.

Trong tất cả: Bằng mọi cách, mọi phương diện, tất cả, không còn sót lại, không có ngoại lệ, đây là một từ ngữ bao hàm toàn bộ, ấy là trong tất cả.

Kāmesūti kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā.

Sensual pleasures (kāmesū): In brief, there are two kinds of sensual pleasures – object-sensual pleasures (vatthukāmā) and defilement-sensual pleasures (kilesakāmā)… (etc.)… these are called object-sensual pleasures… (etc.)… these are called defilement-sensual pleasures.

Trong các dục: Các dục – tóm lại, có hai loại dục – vật dục và phiền não dục… cho đến… những thứ này được gọi là vật dục… cho đến… những thứ này được gọi là phiền não dục.

Sabbesu kāmesu yo vītarāgoti.

He who is free from lust for all sensual pleasures.

Vị nào đã ly tham trong tất cả các dục:

Sabbesu kāmesu yo vītarāgo vigatarāgo cattarāgo vantarāgo muttarāgo pahīnarāgo paṭinissaṭṭharāgo vikkhambhanatoti – sabbesu kāmesu yo vītarāgo.

He who is free from lust for all sensual pleasures means he whose lust is gone, whose lust is departed, whose lust is relinquished, whose lust is vomited forth, whose lust is released, whose lust is abandoned, whose lust is completely given up by way of suppression – thus, 'he who is free from lust for all sensual pleasures'.

Vị nào đã ly tham, đã lìa tham, đã từ bỏ tham, đã nhổ bỏ tham, đã giải thoát khỏi tham, đã đoạn trừ tham, đã xả ly tham trong tất cả các dục bằng cách trấn áp – ấy là vị nào đã ly tham trong tất cả các dục.

1233

Iccāyasmā upasīvoti.

Thus spoke the Venerable Upasīva.

Tôn giả Upasīva thưa rằng:

Iccāti padasandhi…pe….

Iccā is a sandhi (euphonic combination)… (etc.)….

Iccā (rằng): là sự nối kết từ… cho đến….

Āyasmāti piyavacanaṃ…pe….

Venerable (Āyasmā) is an affectionate term… (etc.)….

Āyasmā (Tôn giả): là một lời nói thân ái… cho đến….

Upasīvoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā upasīvo.

Upasīva is the name of that brahmin… (etc.)… the designation – thus, 'the Venerable Upasīva'.

Upasīva: là tên của vị Bà-la-môn ấy… cho đến… là cách gọi – ấy là Tôn giả Upasīva thưa rằng.

1234

Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññanti.

Having abandoned 'I am', relying on nothingness.

Nương vào Vô Sở Hữu Xứ, từ bỏ cái khác:

Heṭṭhimā cha samāpattiyo hitvā cajitvā pariccajitvā atikkamitvā samatikkamitvā vītivattitvā ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ nissito allīno upagato samupagato ajjhosito adhimuttoti – ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ.

Having abandoned, given up, relinquished, transcended, completely transcended, and overcome the six lower attainments, one relies on, clings to, approaches, fully approaches, is intent on, and is devoted to the attainment of the base of nothingness (ākiñcaññāyatana) – thus, 'having abandoned 'I am', relying on nothingness'.

Sau khi từ bỏ, xả ly, hoàn toàn xả ly, vượt qua, hoàn toàn vượt qua, đi qua khỏi sáu thiền chứng thấp hơn, vị ấy nương tựa, gắn bó, đến gần, hoàn toàn đến gần, quyết định, hướng tâm đến thiền chứng Vô Sở Hữu Xứ – ấy là nương vào Vô Sở Hữu Xứ, từ bỏ cái khác.

1235

Saññāvimokkhe paramedhimuttoti saññāvimokkhā vuccanti satta saññāsamāpattiyo.

Liberated supremely in the liberation of perception (saññāvimokkhe paramedhimutto): The seven attainments of perception (saññāsamāpattiyo) are called liberations of perception (saññāvimokkhā).

Trong tưởng giải thoát tối thượng, tâm đã hướng đến: Các tưởng giải thoát được gọi là bảy tưởng thiền chứng.

Tāsaṃ saññāsamāpattīnaṃ ākiñcaññāyatanasamāpattivimokkho^* aggo ca seṭṭho ca viseṭṭho ca pāmokkho ca uttamo ca pavaro ca, parame agge seṭṭhe viseṭṭhe pāmokkhe uttame pavare adhimuttivimokkhena adhimutto tatrādhimutto tadadhimutto taccarito tabbahulo taggaruko tanninno tappoṇo tappabbhāro tadadhimutto tadadhipateyyoti – saññāvimokkhe paramedhimutto.

Among these attainments of perception, the liberation of the attainment of the base of nothingness (ākiñcaññāyatanasamāpatti) is supreme, excellent, pre-eminent, foremost, highest, and most distinguished; one is devoted to, fully devoted to, completely devoted to, practicing, frequently practicing, revering, inclined towards, tending towards, leaning towards, devoted to, and having as one's master, the supreme, foremost, excellent, pre-eminent, highest, and most distinguished liberation of devotion – thus, 'liberated supremely in the liberation of perception'.

Trong số các tưởng thiền chứng ấy, sự giải thoát của thiền chứng Vô Sở Hữu Xứ là cao tột, là cao quý, là đặc biệt, là hàng đầu, là tối thượng, là ưu việt; trong sự giải thoát tối thượng, cao tột, cao quý, đặc biệt, hàng đầu, ưu việt, vị ấy đã hướng đến bằng sự giải thoát qua hướng tâm, đã hướng tâm đến đó, đã hướng tâm vào đó, thực hành điều đó, thường xuyên thực hành điều đó, xem trọng điều đó, xu hướng về đó, nghiêng về đó, thiên về đó, đã hướng tâm đến đó, lấy đó làm chủ đạo – ấy là trong tưởng giải thoát tối thượng, tâm đã hướng đến.

1236

Tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyīti.

Would he stand there, never returning?

Liệu vị ấy có an trú ở đó, không còn tái sinh?:

Tiṭṭhe nūti saṃsayapucchā vimatipucchā dveḷhakapucchā anekaṃsapucchā, ‘‘evaṃ nu kho, nanu kho, kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho’’ti – tiṭṭhe nu.

Tiṭṭhe nu is a question of doubt, a question of uncertainty, a question of two minds, a question of not knowing for sure, (meaning) "will it stand thus, or not stand, how will it stand, why will it stand?" – that is Tiṭṭhe nu.

Liệu có an trú?: là câu hỏi mang tính nghi ngờ, câu hỏi mang tính phân vân, câu hỏi mang tính lưỡng lự, câu hỏi mang tính không chắc chắn, “Có phải như vậy chăng, không phải như vậy chăng, là gì vậy chăng, tại sao vậy chăng?” – ấy là liệu có an trú?.

Tatthāti ākiñcaññāyatane.

Tatthā means in the ākiñcaññāyatana.

Ở đó: là trong cõi Vô Sở Hữu Xứ.

Anānuyāyīti anānuyāyī aviccamāno^* avigacchamāno anantaradhāyamāno aparihāyamāno…pe….

Anānuyāyī means not moving, not departing, not disappearing, not declining…etc….

Không còn tái sinh: không còn tái sinh, không lay động, không rời đi, không biến mất, không suy giảm… cho đến….

Atha vā, arajjamāno adussamāno amuyhamāno akilissamānoti – tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyī.

Or, not being attached, not being hateful, not being deluded, not being defiled – that is, "will he stand there, not moving?"

Hoặc là, không bị tham ái, không bị sân hận, không bị si mê, không bị ô nhiễm – ấy là liệu vị ấy có an trú ở đó, không còn tái sinh?.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã thưa:

1237

‘‘Sabbesu kāmesu yo vītarāgo,^*

“He who is dispassionate towards all sense-pleasures,

“Vị nào đã ly tham trong tất cả các dục,

1238

Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;

Having abandoned conceiving, he relies on ākiñcaññāyatana;

Nương vào Vô Sở Hữu Xứ, từ bỏ cái khác;

1239

Saññāvimokkhe paramedhimutto, tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyī’’ti.

Released in the supreme liberation of perception, will he stand there, not moving?”

Trong tưởng giải thoát tối thượng, tâm đã hướng đến, liệu vị ấy có an trú ở đó, không còn tái sinh?”

1240

41.

41.

41.

1241

Sabbesu kāmesu yo vītarāgo,^*

“Upasīva, he who is dispassionate towards all sense-pleasures,

Vị nào đã ly tham trong tất cả các dục,

1242

Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;

Having abandoned conceiving, he relies on ākiñcaññāyatana;

Nương vào Vô Sở Hữu Xứ, từ bỏ cái khác;

1243

Saññāvimokkhe paramedhimutto, tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī.

Released in the supreme liberation of perception, he will stand there, not moving.”

Trong tưởng giải thoát tối thượng, tâm đã hướng đến, vị ấy sẽ an trú ở đó, không còn tái sinh.

1244

Sabbesu kāmesu yo vītarāgoti.

Sabbesu kāmesu yo vītarāgo.

Vị nào đã ly tham trong tất cả các dục:

Sabbesūti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ sabbesūti.

Sabbesu is a word that encompasses all, completely, in every way, without remainder, without exception, that is sabbesu.

Trong tất cả: Bằng mọi cách, mọi phương diện, tất cả, không còn sót lại, không có ngoại lệ, đây là một từ ngữ bao hàm toàn bộ, ấy là trong tất cả.

Kāmesūti kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā.

Kāmesu – kāmā are of two kinds by summary: vatthukāmā and kilesakāmā…etc… these are called vatthukāmā…etc… these are called kilesakāmā.

Trong các dục: Các dục – tóm lại, có hai loại dục – vật dục và phiền não dục… cho đến… những thứ này được gọi là vật dục… cho đến… những thứ này được gọi là phiền não dục.

Sabbesu kāmesu yo vītarāgoti sabbesu kāmesu yo vītarāgo…pe… paṭinissaṭṭharāgo vikkhambhanatoti – sabbesu kāmesu yo vītarāgo.

Sabbesu kāmesu yo vītarāgo means he who is dispassionate towards all sense-pleasures…etc… one whose passion is relinquished through suppression – that is sabbesu kāmesu yo vītarāgo.

Vị nào đã ly tham trong tất cả các dục: Vị nào đã ly tham… cho đến… đã xả ly tham trong tất cả các dục bằng cách trấn áp – ấy là vị nào đã ly tham trong tất cả các dục.

1245

Upasīvāti bhagavāti.

Upasīvāti bhagavā.

Này Upasīva, Đức Thế Tôn dạy:

Upasīvāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati.

Upasīvā means the Blessed One addresses that brahmin by name.

Này Upasīva: Đức Thế Tôn gọi vị Bà-la-môn ấy bằng tên.

Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – upasīvāti bhagavā.

Bhagavā is a term of reverence…etc… a true designation, namely, the Blessed One – that is Upasīvāti bhagavā.

Bhagavā (Đức Thế Tôn): Đây là một danh xưng tôn kính… cho đến… là một định danh có thật, đó là Bhagavā – Này Upasīva, Đức Thế Tôn.

1246

Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññanti.

Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ.

Nương vào Vô Sở Hữu Xứ, từ bỏ cái khác:

Heṭṭhimā cha samāpattiyo hitvā cajitvā pariccajitvā atikkamitvā samatikkamitvā vītivattitvā ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ nissito allīno upagato samupagato ajjhosito adhimuttoti – ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ.

Having abandoned, given up, renounced, transcended, completely transcended, overcome the six lower attainments, he relies on, adheres to, resorts to, completely resorts to, is intent on, is devoted to the attainment of ākiñcaññāyatana – that is ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ.

Sau khi từ bỏ, xả ly, hoàn toàn xả ly, vượt qua, hoàn toàn vượt qua, đi qua khỏi sáu thiền chứng thấp hơn, vị ấy nương tựa, gắn bó, đến gần, hoàn toàn đến gần, quyết định, hướng tâm đến thiền chứng Vô Sở Hữu Xứ – ấy là nương vào Vô Sở Hữu Xứ, từ bỏ cái khác.

1247

Saññāvimokkhe paramedhimuttoti saññāvimokkhā vuccanti satta saññāsamāpattiyo.

Saññāvimokkhe paramedhimutto – the seven attainments of perception are called saññāvimokkhā.

Trong tưởng giải thoát tối thượng, tâm đã hướng đến: Các tưởng giải thoát được gọi là bảy tưởng thiền chứng.

Tāsaṃ saññāsamāpattīnaṃ ākiñcaññāyatanasamāpattivimokkho aggo ca seṭṭho ca viseṭṭho ca pāmokkho ca uttamo ca pavaro ca, parame agge seṭṭhe viseṭṭhe pāmokkhe uttame pavare adhimuttivimokkhena adhimutto tatrādhimutto tadadhimutto…pe… tadadhipateyyoti – saññāvimokkhe paramedhimutto.

Among those attainments of perception, the liberation of the attainment of ākiñcaññāyatana is supreme, excellent, pre-eminent, foremost, highest, and most distinguished; he is devoted to the supreme, excellent, pre-eminent, foremost, highest, and most distinguished liberation, devoted to that, intent on that…etc… having that as his chief – that is saññāvimokkhe paramedhimutto.

Trong các pháp nhập tưởng định ấy, pháp nhập định Vô Sở Hữu Xứ là sự giải thoát, là tối thượng, là cao tột, là đặc biệt, là chủ đạo, là ưu việt, là thù thắng. Người ấy đã giải thoát bằng sự giải thoát nhờ quyết tâm trong pháp tối thượng, cao tột, đặc biệt, chủ đạo, ưu việt, thù thắng ấy; người ấy có lòng tin vững chắc ở nơi đó, có lòng tin vững chắc vào điều đó...v.v... người ấy lấy đó làm chủ đạo — đó là đã giải thoát một cách tối thượng trong sự giải thoát khỏi tưởng.

1248

Tiṭṭheyya so tattha anānuyāyīti.

Tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī.

Vị ấy sẽ trú tại đó, không lay chuyển.

Tiṭṭheyyāti tiṭṭheyya saṭṭhikappasahassāni.

Tiṭṭheyya means he would stand for sixty thousand aeons.

Sẽ trú: Vị ấy sẽ trú trong sáu mươi ngàn đại kiếp.

Tatthāti ākiñcaññāyatane.

Tatthā means in the ākiñcaññāyatana.

Tại đó: Tại cõi Vô Sở Hữu Xứ.

Anānuyāyīti anānuyāyī aviccamāno avigacchamāno anantaradhāyamāno aparihāyamāno.

Anānuyāyī means not moving, not departing, not disappearing, not declining.

Không lay chuyển: Không lay chuyển, không di dời, không rời xa, không biến mất, không suy giảm.

Atha vā, arajjamāno adussamāno amuyhamāno akilissamānoti – tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī.

Or, not being attached, not being hateful, not being deluded, not being defiled – that is tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī.

Hoặc là, không tham đắm, không sân hận, không si mê, không ô nhiễm — đó là vị ấy sẽ trú tại đó, không lay chuyển.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Vì thế, Đức Thế Tôn đã dạy:

1249

‘‘Sabbesu kāmesu yo vītarāgo,^*

“Upasīva, he who is dispassionate towards all sense-pleasures,

“Người đã ly tham trong mọi dục vọng,^*

1250

Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;

Having abandoned conceiving, he relies on ākiñcaññāyatana;

Nương vào Vô Sở Hữu, từ bỏ mọi thứ;

1251

Saññāvimokkhe paramedhimutto, tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī’’ti.

Released in the supreme liberation of perception, he will stand there, not moving.”

Đã giải thoát tối thượng trong sự giải thoát khỏi tưởng, vị ấy sẽ trú tại đó, không lay chuyển.”

1252

42.

42.

1253

Tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī, pūgampi vassāni^* samantacakkhu;

“If he, the All-Seeing, were to stand there, not moving, for many years;

Nếu vị ấy trú tại đó, không lay chuyển, trong vô số năm, hỡi bậc Toàn Giác;

1254

Tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassa.

Would he be cool and liberated right there? Would the consciousness of such a one cease?”

Ngay tại đó, vị ấy sẽ được an tịnh, được giải thoát, hay thức của người như vậy sẽ hoại diệt?

1255

Tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyīti sace so tiṭṭheyya saṭṭhikappasahassāni.

Tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī means if he were to stand for sixty thousand aeons.

Nếu vị ấy trú tại đó, không lay chuyển: Nếu vị ấy trú trong sáu mươi ngàn đại kiếp.

Tatthāti ākiñcaññāyatane.

Tatthā means in the ākiñcaññāyatana.

Tại đó: Tại cõi Vô Sở Hữu Xứ.

Anānuyāyīti anānuyāyī aviccamāno avigacchamāno anantaradhāyamāno aparihāyamāno.

Anānuyāyī means not moving, not departing, not disappearing, not declining.

Không lay chuyển: Không lay chuyển, không di dời, không rời xa, không biến mất, không suy giảm.

Atha vā, arajjamāno adussamāno amuyhamāno akilissamānoti – tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī.

Or, not being attached, not being hateful, not being deluded, not being defiled – that is tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī.

Hoặc là, không tham đắm, không sân hận, không si mê, không ô nhiễm — đó là nếu vị ấy trú tại đó, không lay chuyển.

1256

Pūgampi vassāni samantacakkhūti.

Pūgampi vassāni samantacakkhū.

Trong vô số năm, hỡi bậc Toàn Giác.

Pūgampi vassānīti pūgampi vassāni bahūni vassāni^* bahūni vassasatāni bahūni vassasahassāni bahūni vassasatasahassāni bahūni kappāni bahūni kappasatāni bahūni kappasahassāni bahūni kappasatasahassāni.

Pūgampi vassānī means for a multitude of years, for many years, for many hundreds of years, for many thousands of years, for many hundreds of thousands of years, for many aeons, for many hundreds of aeons, for many thousands of aeons, for many hundreds of thousands of aeons.

Vô số năm: Vô số năm, nhiều năm, nhiều trăm năm, nhiều ngàn năm, nhiều trăm ngàn năm, nhiều kiếp, nhiều trăm kiếp, nhiều ngàn kiếp, nhiều trăm ngàn kiếp.

Samantacakkhūti samantacakkhu vuccati sabbaññutañāṇaṃ…pe… tathāgato tena samantacakkhūti – pūgampi vassāni samantacakkhu.

Samantacakkhū means the omniscience is called samantacakkhu…pe… therefore the Tathāgata is samantacakkhu. Thus, for a multitude of years, the samantacakkhu.

Toàn Giác: Toàn Giác được gọi là trí tuệ toàn giác…v.v… Như Lai là bậc Toàn Giác nhờ trí tuệ ấy — đó là trong vô số năm, hỡi bậc Toàn Giác.

1257

Tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassāti tattheva so sītibhāvamanuppatto nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva tiṭṭheyya.

Tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassā means, would he remain there, having attained coolness, being eternal, firm, everlasting, of an unchangeable nature, remaining thus forever in that very ākiñcaññāyatana realm?

Ngay tại đó, vị ấy sẽ được an tịnh, được giải thoát, hay thức của người như vậy sẽ hoại diệt?: Ngay tại đó, vị ấy đã đạt đến trạng thái an tịnh, thường hằng, bền vững, vĩnh cửu, có pháp không biến đổi, sẽ trú tại đó một cách thường hằng như vĩnh cửu.

Atha vā, tassa viññāṇaṃ caveyya ucchijjeyya nasseyya vinasseyya na bhaveyyāti punabbhavapaṭisandhiviññāṇaṃ nibbatteyya kāmadhātuyā vā rūpadhātuyā vā arūpadhātuyā vāti ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa sassatañca ucchedañca pucchati.

Or would his consciousness cease, be cut off, perish, be destroyed, not exist, and would a rebirth-linking consciousness arise in the kāmadhātu, rūpadhātu, or arūpadhātu? Thus, it asks about eternality and annihilation for one who has attained the ākiñcaññāyatana.

Hoặc là, thức của vị ấy sẽ hoại diệt, sẽ bị cắt đứt, sẽ mất đi, sẽ hủy diệt, sẽ không còn tồn tại, hay thức tái sanh sẽ phát sinh trở lại trong Dục giới, Sắc giới, hoặc Vô Sắc giới? — (vị Bà-la-môn) hỏi về sự thường hằng và đoạn diệt của người đã nhập Vô Sở Hữu Xứ.

Udāhu tattheva anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyeyya.

Or would he attain parinibbāna in that very realm with the anupādisesa Nibbāna-dhātu?

Hay là vị ấy sẽ nhập vô dư y Niết-bàn ngay tại đó?

Atha vā, tassa viññāṇaṃ caveyya puna paṭisandhiviññāṇaṃ nibbatteyya kāmadhātuyā vā rūpadhātuyā vā arūpadhātuyā vāti, ākiñcaññāyatanaṃ upapannassa parinibbānañca paṭisandhiñca pucchati.

Or would his consciousness cease, and would a rebirth-linking consciousness arise again in the kāmadhātu, rūpadhātu, or arūpadhātu? Thus, it asks about parinibbāna and rebirth for one who has arisen in the ākiñcaññāyatana.

Hoặc là, thức của vị ấy sẽ hoại diệt, rồi thức tái sanh sẽ phát sinh trở lại trong Dục giới, Sắc giới, hoặc Vô Sắc giới? — (vị Bà-la-môn) hỏi về sự nhập Niết-bàn và sự tái sanh của người đã sanh vào cõi Vô Sở Hữu Xứ.

Tathāvidhassāti tathāvidhassa tādisassa tassaṇṭhitassa tappakārassa tappaṭibhāgassa ākiñcaññāyatanaṃ upapannassāti – tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassa.

Tathāvidhassā means for such a one, for one of that kind, for one established in that, for one of that nature, for one similar to that, for one who has arisen in the ākiñcaññāyatana. Thus, Tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassa.

Của người như vậy: Của người như vậy, của người như thế, của người có trạng thái như thế, của người có bản chất như thế, của người có phần tương tự như thế, của người đã sanh vào cõi Vô Sở Hữu Xứ — đó là ngay tại đó, vị ấy sẽ được an tịnh, được giải thoát, hay thức của người như vậy sẽ hoại diệt.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói:

1258

‘‘Tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī, pūgampi vassāni samantacakkhu;

“If he remains there, not pursuing, for a multitude of years, the samantacakkhu;

“Nếu vị ấy trú tại đó, không lay chuyển, trong vô số năm, hỡi bậc Toàn Giác;

1259

Tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassā’’ti.

Would he be cool and freed in that very state, or would the consciousness of such a one cease?”

Ngay tại đó, vị ấy sẽ được an tịnh, được giải thoát, hay thức của người như vậy sẽ hoại diệt?”

1260

43.

43.

1261

Acci yathā vātavegena khittā,^*

As a flame, Upasīva, struck by a gust of wind,

Như ngọn lửa bị sức gió thổi bay,^*

1262

Atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ;

Goes out and cannot be reckoned;

Đi đến chỗ tắt, không còn được gọi tên;

1263

Evaṃ munī nāmakāyā vimutto, atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ.

So a sage, freed from the name-body, goes out and cannot be reckoned.

Cũng vậy, bậc hiền nhân, giải thoát khỏi danh thân, đi đến chỗ tắt, không còn được gọi tên.

1264

Acci yathā vātavegena khittāti acci vuccati jālasikhā.

Acci yathā vātavegena khittā means acci is called a flame.

Như ngọn lửa bị sức gió thổi bay: Ngọn lửa được gọi là ngọn đuốc.

Vātāti puratthimā vātā pacchimā vātā uttarā vātā dakkhiṇā vātā sarajā vātā arajā vātā sītā vātā uṇhā vātā parittā vātā adhimattā vātā^* verambhavātā pakkhavātā supaṇṇavātā tālapaṇṇavātā vidhūpanavātā.

Vātā means easterly winds, westerly winds, northerly winds, southerly winds, dusty winds, dustless winds, cold winds, hot winds, gentle winds, strong winds, violent winds, winds from above, winds from wings, winds from garuḍas, winds from palm leaves, fanning winds.

Gió: Gió từ phương đông, gió từ phương tây, gió từ phương bắc, gió từ phương nam, gió có bụi, gió không bụi, gió lạnh, gió nóng, gió nhẹ, gió mạnh, gió đen, gió verambha, gió từ cánh chim, gió từ chim supaṇṇa, gió từ lá cọ, gió từ quạt.

Vātavegena khittāti vātavegena khittā^* ukkhittā nunnā paṇunnā khambhitā vikkhambhitāti – acci yathā vātavegena khittā.

Vātavegena khittā means struck by the force of the wind, lifted, pushed, driven away, dislodged, scattered. Thus, acci yathā vātavegena khittā.

Bị sức gió thổi bay: Bị sức gió thổi bay, thổi lên, thổi đi, thổi xa, làm lay động, làm rung chuyển — đó là như ngọn lửa bị sức gió thổi bay.

Upasīvāti bhagavāti.

Upasīvāti bhagavā.

Này Upasīva, Đức Thế Tôn dạy.

Upasīvāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati.

Upasīvā means the Blessed One addresses that brahmin by name.

Upasīva: Đức Thế Tôn gọi vị Bà-la-môn ấy bằng tên.

Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – upasīvāti bhagavā.

Bhagavā is a term of reverence…pe… a true designation, namely, Bhagavā. Thus, Upasīvāti bhagavā.

Đức Thế Tôn: Đây là một từ tôn kính…v.v… là một danh xưng chân thật, đó là Đức Thế Tôn — đó là này Upasīva, Đức Thế Tôn dạy.

1265

Atthaṃ paleti na upeti saṅkhanti.

Atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ.

Đi đến chỗ tắt, không còn được gọi tên.

Atthaṃ paletīti atthaṃ paleti, atthaṃ gameti, atthaṃ gacchati nirujjhati vūpasamati paṭippassambhati.

Atthaṃ paleti means it goes to an end, it reaches an end, it comes to an end, it ceases, it subsides, it is completely calmed.

Đi đến chỗ tắt: Đi đến chỗ tắt, đi đến chỗ diệt, đi đến chỗ mất, chấm dứt, lắng dịu, an tịnh.

Na upeti saṅkhanti saṅkhaṃ^* na upeti, uddesaṃ na upeti, gaṇanaṃ na upeti, paṇṇattiṃ na upeti, ‘‘puratthimaṃ vā disaṃ gatā, pacchimaṃ vā disaṃ gatā, uttaraṃ vā disaṃ gatā, dakkhiṇaṃ vā disaṃ gatā uddhaṃ vā gatā, adho vā gatā, tiriyaṃ vā gatā, vidisaṃ vā gatā’’ti, so hetu natthi, paccayo natthi, kāraṇaṃ natthi, yena saṅkhaṃ gaccheyyāti – atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ.

Na upeti saṅkhaṃ means it cannot be reckoned, it cannot be indicated, it cannot be counted, it cannot be designated as “gone to the eastern direction, or gone to the western direction, or gone to the northern direction, or gone to the southern direction, or gone upwards, or gone downwards, or gone across, or gone to an intermediate direction.” There is no cause, no condition, no reason by which it could be reckoned. Thus, atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ.

Không còn được gọi tên: Không còn được gọi tên, không còn được chỉ định, không còn được đếm, không còn được định danh là “đã đi về phương đông, hay đã đi về phương tây, hay đã đi về phương bắc, hay đã đi về phương nam, hay đã đi lên trên, hay đã đi xuống dưới, hay đã đi ngang, hay đã đi về các phương chéo”. Không có nhân, không có duyên, không có nguyên nhân nào để có thể gọi tên được — đó là đi đến chỗ tắt, không còn được gọi tên.

1266

Evaṃ munī nāmakāyā vimuttoti.

Evaṃ munī nāmakāyā vimutto.

Cũng vậy, bậc hiền nhân, giải thoát khỏi danh thân.

Evanti opammasampaṭipādanaṃ.

Evaṃ is a statement indicating the completion of the simile.

Cũng vậy: Là sự trình bày ví dụ.

Munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ …pe… saṅgajālamaticca so muni.

Munī means wisdom is called mona…pe… that sage has transcended the net of attachment.

Hiền nhân: Sự tĩnh lặng được gọi là trí tuệ…v.v… vị ấy vượt qua mạng lưới ràng buộc, đó là bậc hiền nhân.

Nāmakāyā vimuttoti so muni pakatiyā pubbeva rūpakāyā vimutto.

Nāmakāyā vimutto means that sage was naturally freed from the rūpakāya even before.

Giải thoát khỏi danh thân: Vị hiền nhân ấy, theo bản chất, đã giải thoát khỏi sắc thân từ trước.

Tadaṅgaṃ samatikkamā^* vikkhambhanappahānena pahīno.

He is abandoned by the overcoming of that part, by the abandonment through suppression.

Đã được đoạn trừ bằng cách đoạn trừ tạm thời, vượt qua trạng thái đó.

Tassa munino bhavantaṃ āgamma cattāro ariyamaggā paṭiladdhā honti.

Depending on the end of existence of that muni, the four Noble Paths are attained.

Vị hiền nhân ấy, nhờ hướng đến sự chấm dứt của hữu, đã chứng đắc bốn Thánh đạo.

Catunnaṃ ariyamaggānaṃ paṭiladdhattā nāmakāyo ca rūpakāyo ca pariññātā honti.

Because of the attainment of the four Noble Paths, both the mental body and the physical body are fully understood.

Do đã chứng đắc bốn Thánh đạo, danh thân và sắc thân đều đã được liễu tri.

Nāmakāyassa ca rūpakāyassa ca pariññātattā nāmakāyā ca rūpakāyā ca mutto vimutto suvimutto accantaanupādāvimokkhenāti – evaṃ munī nāmakāyā vimutto.

Because of the full understanding of both the mental body and the physical body, he is freed, especially freed, well freed from the mental body and the physical body by liberation utterly free from clinging—thus is the muni liberated from the mental body.

Do đã liễu tri danh thân và sắc thân, vị ấy đã thoát khỏi, giải thoát, hoàn toàn giải thoát khỏi danh thân và sắc thân bằng sự giải thoát hoàn toàn không còn chấp thủ — đó là cũng vậy, bậc hiền nhân, giải thoát khỏi danh thân.

1267

Atthaṃ paleti na upeti saṅkhanti.

He goes to cessation; he does not enter into reckoning.

Đi đến chỗ tắt, không còn được gọi tên.

Atthaṃ paletīti anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati.

He goes to cessation means he attains parinibbāna with the element of Nibbāna without remainder.

Đi đến chỗ tắt: Nhập vô dư y Niết-bàn giới.

Na upeti saṅkhanti anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbuto saṅkhaṃ na upeti, uddesaṃ na upeti, gaṇanaṃ na upeti, paṇṇattiṃ na upeti – khattiyoti vā brāhmaṇoti vā vessoti vā suddoti vā gahaṭṭhoti vā pabbajitoti vā devoti vā manussoti vā rūpīti vā arūpīti vā saññīti vā asaññīti vā nevasaññīnāsaññīti vā.

He does not enter into reckoning means that having attained parinibbāna with the element of Nibbāna without remainder, he does not enter into reckoning, he does not enter into designation, he does not enter into enumeration, he does not enter into appellation—as a khattiya, or a brāhmaṇa, or a vessa, or a sudda, or a householder, or a renunciant, or a deva, or a human, or one with form, or one without form, or one with perception, or one without perception, or one neither with nor without perception.

Không còn được gọi tên: Người đã nhập vô dư y Niết-bàn giới không còn được gọi tên, không còn được chỉ định, không còn được đếm, không còn được định danh là Sát-đế-lỵ, hay Bà-la-môn, hay Phệ-xá, hay Thủ-đà-la, hay tại gia, hay xuất gia, hay chư thiên, hay nhân loại, hay có sắc, hay không có sắc, hay có tưởng, hay không có tưởng, hay phi tưởng phi phi tưởng.

So hetu natthi paccayo natthi kāraṇaṃ natthi yena saṅkhaṃ gaccheyyāti – atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ.

There is no cause, no condition, no reason by which he would go to reckoning—he goes to cessation, he does not enter into reckoning.

Không có nhân, không có duyên, không có nguyên nhân nào để có thể gọi tên được — đó là đi đến chỗ tắt, không còn được gọi tên.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Vì thế, Đức Thế Tôn đã dạy:

1268

‘‘Acci yathā vātavegena khittā,^*

“Just as a flame, flung by the force of the wind,^*

“Như ngọn lửa bị sức gió thổi bạt,^*

1269

Atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ;

Goes to cessation, it does not enter into reckoning;

Đi đến chỗ biến mất, không đi vào sự tính đếm;

1270

Evaṃ munī nāmakāyā vimutto, atthaṃ paleti na upeti saṅkha’’nti.

So too, a muni, liberated from the mental body, goes to cessation, he does not enter into reckoning.”

Cũng vậy, bậc ẩn sĩ được giải thoát khỏi danh thân, đi đến chỗ biến mất, không đi vào sự tính đếm.”

1271

44.

44.

1272

Atthaṅgato so uda vā so natthi, udāhu ve sassatiyā arogo;

Has he gone to cessation, or does he not exist? Or is he truly eternally free from illness?

Vị ấy đã đi đến chỗ biến mất, hay là vị ấy không có, hay là thật vậy do sự thường hằng nên không biến hoại?

1273

Taṃ me munī sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo.

Explain that to me well, O muni, for this Dhamma is known to you.

Thưa bậc Ẩn Sĩ, xin Ngài hãy khéo giảng giải điều ấy cho con, vì quả thật pháp này đã được Ngài biết rõ.

1274

Atthaṅgato so uda vā so natthīti so atthaṅgato udāhu natthi so niruddho ucchinno vinaṭṭhoti – atthaṅgato so uda vā so natthi.

Has he gone to cessation, or does he not exist? means, has he gone to cessation, or does he not exist, has he ceased, been cut off, vanished?—that is, has he gone to cessation, or does he not exist?

Vị ấy đã đi đến chỗ biến mất, hay là vị ấy không có nghĩa là: Vị ấy đã đi đến chỗ biến mất chăng, hay là vị ấy không có, đã diệt tận, đã đoạn tuyệt, đã hoại diệt chăng? – Vị ấy đã đi đến chỗ biến mất, hay là vị ấy không có.

1275

Udāhu ve sassatiyā arogoti udāhu nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva tiṭṭheyyāti – udāhu ve sassatiyā arogo.

Or is he truly eternally free from illness? means, or is he permanent, stable, eternal, of an unchangeable nature, would he remain perpetually the same?—that is, or is he truly eternally free from illness?

Hay là thật vậy do sự thường hằng nên không biến hoại nghĩa là: Hay là vị ấy thường còn, vững chắc, vĩnh cửu, có bản chất không biến đổi, tồn tại mãi mãi như sự thường hằng chăng? – Hay là thật vậy do sự thường hằng nên không biến hoại.

1276

Taṃ me munī sādhu viyākarohīti.

Explain that to me well, O muni.

Thưa bậc Ẩn Sĩ, xin Ngài hãy khéo giảng giải điều ấy cho con.

Tanti yaṃ pucchāmi yaṃ yācāmi yaṃ ajjhesāmi yaṃ pasādemi.

That means what I ask, what I request, what I urge, what I venerate.

Điều ấy là điều con hỏi, điều con cầu xin, điều con thỉnh mời, điều con làm cho hoan hỷ.

Munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so muni.

Muni means wisdom is called mona…pe… having transcended the net of clinging, he is a muni.

Bậc Ẩn Sĩ là: Sự ẩn mình được gọi là trí tuệ... cho đến... vị ấy là bậc ẩn sĩ đã vượt qua mạng lưới của sự vướng mắc.

Sādhu viyākarohīti sādhu ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehīti – taṃ me munī sādhu viyākarohi.

Explain that to me well means, please declare, teach, describe, establish, reveal, analyze, make clear, make manifest—explain that to me well, O muni.

Xin Ngài hãy khéo giảng giải nghĩa là: Xin Ngài hãy khéo nói rõ, chỉ dạy, làm cho biết, thiết lập, phơi bày, phân tích, làm cho hiển lộ, làm cho sáng tỏ. – Thưa bậc Ẩn Sĩ, xin Ngài hãy khéo giảng giải điều ấy cho con.

1277

Tathā hi te vidito esa dhammoti tathā hi te vidito tulito tīrito vibhūto vibhāvito esa dhammoti – tathā hi te vidito esa dhammo.

For this Dhamma is known to you means, truly, this Dhamma is known, weighed, investigated, understood, comprehended by you—for this Dhamma is known to you.

Vì quả thật pháp này đã được Ngài biết rõ nghĩa là: Vì quả thật pháp này đã được Ngài biết rõ, cân nhắc, thẩm xét, làm cho hiển nhiên, làm cho sáng tỏ. – Vì quả thật pháp này đã được Ngài biết rõ.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brāhmaṇa said:

Do đó, vị Bà-la-môn ấy đã nói:

1278

‘‘Atthaṅgato so uda vā so natthi, udāhu ve sassatiyā arogo;

“Has he gone to cessation, or does he not exist? Or is he truly eternally free from illness?

“Vị ấy đã đi đến chỗ biến mất, hay là vị ấy không có, hay là thật vậy do sự thường hằng nên không biến hoại?

1279

Taṃ me munī sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo’’ti.

Explain that to me well, O muni, for this Dhamma is known to you.”

Thưa bậc Ẩn Sĩ, xin Ngài hãy khéo giảng giải điều ấy cho con, vì quả thật pháp này đã được Ngài biết rõ.”

1280

45.

45.

1281

Atthaṅgatassa na pamāṇamatthi,^*

For one gone to cessation, there is no measure,^*

Đối với người đã đi đến chỗ biến mất, không có sự đo lường nào,^*

1282

Yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthi;

That by which one might describe him does not exist for him;

Điều mà người ta có thể nói về vị ấy, điều đó nơi vị ấy không có;

1283

Sabbesu dhammesu samūhatesu, samūhatā vādapathāpi sabbe.

When all phenomena are uprooted, all paths of discourse are also uprooted.

Khi tất cả các pháp đã được nhổ sạch, tất cả các con đường ngôn luận cũng đều được nhổ sạch.

1284

Atthaṅgatassa na pamāṇamatthīti atthaṅgatassa anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbutassa rūpapamāṇaṃ natthi, vedanāpamāṇaṃ natthi, saññāpamāṇaṃ natthi, saṅkhārapamāṇaṃ natthi, viññāṇapamāṇaṃ natthi, na atthi na saṃvijjati nupalabbhati pahīnaṃ samucchinnaṃ vūpasantaṃ paṭippassaddhaṃ abhabbuppattikaṃ ñāṇagginā daḍḍhanti – atthaṅgatassa na pamāṇamatthi.

For one gone to cessation, there is no measure means for one gone to cessation, one who has attained parinibbāna with the element of Nibbāna without remainder, there is no measure of form, no measure of feeling, no measure of perception, no measure of mental formations, no measure of consciousness; they do not exist, are not found, are not apprehended, they are abandoned, cut off, calmed, utterly tranquilized, incapable of future arising, burnt by the fire of knowledge—for one gone to cessation, there is no measure.

Đối với người đã đi đến chỗ biến mất, không có sự đo lường nào nghĩa là: Đối với người đã đi đến chỗ biến mất, đã tịch diệt bằng Vô Dư Y Niết-bàn giới, không có sự đo lường về sắc, không có sự đo lường về thọ, không có sự đo lường về tưởng, không có sự đo lường về các hành, không có sự đo lường về thức; không có, không hiện hữu, không tìm thấy được, đã được từ bỏ, đã được đoạn trừ, đã được lắng dịu, đã được an tịnh, không có khả năng sinh khởi, đã bị thiêu đốt bởi ngọn lửa trí tuệ. – Đối với người đã đi đến chỗ biến mất, không có sự đo lường nào.

Upasīvāti bhagavāti upasīvāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati.

Upasīva, said the Blessed One means the Blessed One addresses that brāhmaṇa by name as Upasīva.

Đức Thế Tôn nói với Upasīva là: Upasīva là Đức Thế Tôn gọi vị Bà-la-môn ấy bằng tên.

Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – upasīvāti bhagavā.

Blessed One is an appellation of respect…pe… a true designation, namely, the Blessed One—Upasīva, said the Blessed One.

Đức Thế Tôn là một từ chỉ sự tôn kính... cho đến... là một sự chế định có thực, đó là Đức Thế Tôn. – Đức Thế Tôn nói với Upasīva.

1285

Yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthīti yena taṃ rāgena^* vadeyyuṃ, yena dosena vadeyyuṃ, yena mohena vadeyyuṃ, yena mānena vadeyyuṃ, yāya diṭṭhiyā vadeyyuṃ, yena uddhaccena vadeyyuṃ, yāya vicikicchāya vadeyyuṃ, yehi anusayehi vadeyyuṃ – rattoti vā duṭṭhoti vā mūḷhoti vā vinibaddhoti vā parāmaṭṭhoti vā vikkhepagatoti vā aniṭṭhaṅgatoti^* vā thāmagatoti vā, te abhisaṅkhārā pahīnā.

"That by which they might describe him, that does not exist for him" means: By which greed they might speak of him, by which hatred they might speak, by which delusion they might speak, by which conceit they might speak, by which view they might speak, by which restlessness they might speak, by which doubt they might speak, by which latent tendencies they might speak – as 'attached' or 'hateful' or 'deluded' or 'bound' or 'wrongly grasped' or 'gone to distraction' or 'not reached final determination' or 'reached strength' – those fabrications are abandoned.

Điều mà người ta có thể nói về vị ấy, điều đó nơi vị ấy không có nghĩa là: Cái tham nào mà người ta có thể nói về vị ấy, cái sân nào mà người ta có thể nói, cái si nào mà người ta có thể nói, cái mạn nào mà người ta có thể nói, cái tà kiến nào mà người ta có thể nói, cái trạo cử nào mà người ta có thể nói, cái hoài nghi nào mà người ta có thể nói, những tùy miên nào mà người ta có thể nói – rằng vị ấy tham ái, hay sân hận, hay si mê, hay bị trói buộc, hay chấp thủ, hay bị tán loạn, hay chưa đi đến quyết định, hay đã đạt đến sức mạnh, thì những hành vi tạo tác ấy đã được từ bỏ.

Abhisaṅkhārānaṃ pahīnattā gatiyā yena taṃ vadeyyuṃ – nerayikoti vā tiracchānayonikoti vā pettivisayikoti vā manussoti vā devoti vā rūpīti vā arūpīti vā saññīti vā asaññīti vā nevasaññīnāsaññīti vā, so hetu natthi paccayo natthi kāraṇaṃ natthi yena vadeyyuṃ katheyyuṃ bhaṇeyyuṃ dīpeyyuṃ vohareyyunti – yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthi.

Because the fabrications are abandoned, there is no cause, no condition, no reason by which they might describe him by a destiny – as 'an inhabitant of hell' or 'an animal' or 'a hungry ghost' or 'a human' or 'a deva' or 'possessing form' or 'formless' or 'percipient' or 'non-percipient' or 'neither percipient nor non-percipient' – by which they might speak, relate, declare, or designate him. Thus, "That by which they might describe him, that does not exist for him."

Do đã từ bỏ các hành vi tạo tác, nên điều mà người ta có thể nói về cõi đi của vị ấy – rằng là chúng sinh địa ngục, hay là chúng sinh trong loài bàng sinh, hay là trong cõi ngạ quỷ, hay là người, hay là trời, hay là có sắc, hay là không có sắc, hay là có tưởng, hay là không có tưởng, hay là phi tưởng phi phi tưởng – nhân ấy, duyên ấy, nguyên nhân ấy không có, để người ta có thể nói, kể, phát biểu, chỉ bày, dùng từ ngữ. – Điều mà người ta có thể nói về vị ấy, điều đó nơi vị ấy không có.

1286

Sabbesu dhammesu samūhatesūti sabbesu dhammesu sabbesu khandhesu sabbesu āyatanesu sabbāsu dhātūsu sabbāsu gatīsu sabbāsu upapattīsu sabbāsu paṭisandhīsu sabbesu bhavesu sabbesu saṃsāresu sabbesu vaṭṭesu ūhatesu samūhatesu uddhatesu samuddhatesu uppāṭitesu samuppāṭitesu pahīnesu samucchinnesu vūpasantesu paṭippassaddhesu abhabbuppattikesu ñāṇagginā daḍḍhesūti – sabbesu dhammesu samūhatesu.

"When all phenomena are uprooted" means: when all phenomena, all aggregates, all sense bases, all elements, all destinies, all rebirths, all re-existences, all existences, all cycles of saṃsāra, all rounds of existence are uprooted, thoroughly uprooted, removed, thoroughly removed, extracted, thoroughly extracted, abandoned, utterly cut off, calmed, thoroughly tranquillized, incapable of future arising, burnt by the fire of knowledge – when all phenomena are uprooted.

Khi tất cả các pháp đã được nhổ sạch nghĩa là: Khi tất cả các pháp, tất cả các uẩn, tất cả các xứ, tất cả các giới, tất cả các cõi đi, tất cả các sự sinh, tất cả các sự tái sanh, tất cả các cõi hữu, tất cả các vòng luân hồi, tất cả các vòng sinh tử đã được nhổ lên, nhổ sạch, dứt bỏ, dứt sạch, lật đổ, lật đổ hoàn toàn, từ bỏ, đoạn trừ, lắng dịu, an tịnh, không có khả năng sinh khởi, bị thiêu đốt bởi ngọn lửa trí tuệ. – Khi tất cả các pháp đã được nhổ sạch.

1287

Samūhatā vādapathāpi sabbeti vādapathā vuccanti kilesā ca khandhā ca abhisaṅkhārā ca.

"All paths of discourse are also uprooted" means that paths of discourse are called defilements, aggregates, and fabrications.

Tất cả các con đường ngôn luận cũng đều được nhổ sạch là: Các con đường ngôn luận được gọi là các phiền não, các uẩn và các hành vi tạo tác.

Tassa vādā ca vādapathā ca adhivacanāni ca adhivacanapathā ca nirutti ca niruttipathā ca paññatti ca paññattipathā ca ūhatā samūhatā uddhatā samuddhatā uppāṭitā samuppāṭitā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhāti – samūhatā vādapathāpi sabbe.

His discourses and paths of discourse, his designations and paths of designation, his expressions and paths of expression, his concepts and paths of concept are uprooted, thoroughly uprooted, removed, thoroughly removed, extracted, thoroughly extracted, abandoned, utterly cut off, calmed, thoroughly tranquillized, incapable of future arising, burnt by the fire of knowledge. Thus, "All paths of discourse are also uprooted."

Nơi vị ấy, các ngôn luận và các con đường ngôn luận, các danh xưng và các con đường danh xưng, các từ ngữ và các con đường từ ngữ, các chế định và các con đường chế định đã được nhổ lên, nhổ sạch, dứt bỏ, dứt sạch, lật đổ, lật đổ hoàn toàn, từ bỏ, đoạn trừ, lắng dịu, an tịnh, không có khả năng sinh khởi, bị thiêu đốt bởi ngọn lửa trí tuệ. – Tất cả các con đường ngôn luận cũng đều được nhổ sạch.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Do đó, Đức Thế Tôn đã nói:

1288

‘‘Atthaṅgatassa na pamāṇamatthi,^*

“For one who has gone to rest, there is no measure,^*

“Đối với người đã đi đến chỗ biến mất, không có sự đo lường nào,^*

1289

Yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthi;

That by which they might describe him, that does not exist for him;

Điều mà người ta có thể nói về vị ấy, điều đó nơi vị ấy không có;

1290

Sabbesu dhammesu samūhatesu, samūhatā vādapathāpi sabbe’’ti.

When all phenomena are uprooted, all paths of discourse are also uprooted.”

Khi tất cả các pháp đã được nhổ sạch, tất cả các con đường ngôn luận cũng đều được nhổ sạch.”

1291

Saha gāthāpariyosānā ye te brāhmaṇena saddhiṃ…pe… pañjaliko namassamāno nisinno hoti – satthā me, bhante bhagavā, sāvakohamasmīti.

At the conclusion of the stanza, those who were with the brahmin… (etc.)… were seated, reverently saluting with clasped hands, saying: "My Teacher, venerable Blessed One, I am your disciple."

Ngay khi bài kệ kết thúc, những người cùng đi với vị Bà-la-môn ấy... cho đến... chắp tay lạy và ngồi xuống, nói rằng: “Bạch Thế Tôn, Đức Thế Tôn là bậc Đạo Sư của con, con là đệ tử.”

1292

Upasīvamāṇavapucchāniddeso chaṭṭho.

The Sixth Section: The Exposition of Upasīva's Question.

Phần Giải Thích Câu Hỏi Của Thanh Niên Upasīva, thứ sáu.

1293

7. Nandamāṇavapucchāniddeso

7. The Exposition of Nanda's Question

7. Phần Giải Thích Câu Hỏi Của Thanh Niên Nanda

1294

46.

46.

1295

Santi loke munayo,^*

“There are sages in the world,^*

“Có những bậc ẩn sĩ trong đời,^*

1296

Janā vadanti tayidaṃ kathaṃsu;

People say this. How is this so?

Người đời nói như vậy, điều này là thế nào?

1297

Ñāṇūpapannaṃ muni no vadanti, udāhu ve jīvitenūpapannaṃ^* .

Do they call a sage one who is endowed with knowledge, or indeed one who is endowed with a way of life?”

Họ gọi người thành tựu trí tuệ là ẩn sĩ, hay là người thành tựu về đời sống?”

1298

Santi loke munayoti.

"There are sages in the world" means:

Có những bậc ẩn sĩ trong đời.

Santīti santi saṃvijjanti atthi upalabbhanti.

"Are" means they exist, they are present, they are found, they are met with.

Có là: có, hiện hữu, tồn tại, tìm thấy được.

Loketi apāyaloke…pe… āyatanaloke.

"In the world" means in the world of suffering… (etc.)… in the world of sense bases.

Trong đời là: trong cõi khổ... cho đến... trong thế giới của các xứ.

Munayoti munināmakā ājīvakā nigaṇṭhā jaṭilā tāpasā.(Devā loke munayoti sañjānanti, na ca te munayo)^* ti.

"Sages" means those named sages: Ājīvakas, Nigaṇṭhas, ascetics with matted hair, and hermits. (Devas recognize sages in the world, but they are not sages.)

Bậc ẩn sĩ là: những người mang tên ẩn sĩ như các tu sĩ Ājīvaka, Nigaṇṭha, các đạo sĩ bện tóc, các ẩn sĩ. (Chư thiên trong đời nhận biết họ là ẩn sĩ, nhưng họ không phải là ẩn sĩ).

Santi loke munayo.

"There are sages in the world."

Có những bậc ẩn sĩ trong đời.

Iccāyasmā nandoti.

"Thus spoke Venerable Nanda" means:

Tôn giả Nanda thưa rằng.

Iccāti padasandhi…pe….

"Thus" is a conjunction of words… (etc.)….

Thưa rằng là sự nối kết từ... cho đến...

Āyasmāti piyavacanaṃ…pe….

"Venerable" is an endearing term… (etc.)….

Tôn giả là lời nói thân ái... cho đến...

Nandoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā nando.

"Nanda" is the name of that brahmin… (etc.)… a designation. Thus, "Thus spoke Venerable Nanda."

Nanda là tên của vị Bà-la-môn ấy... cho đến... là cách gọi. – Tôn giả Nanda thưa rằng.

1299

Janā vadanti tayidaṃ kathaṃsūti.

"People say this. How is this so?" means:

Người đời nói như vậy, điều này là thế nào?

Janāti khattiyā ca brāhmaṇā ca vessā ca suddā ca gahaṭṭhā ca pabbajitā ca devā ca manussā ca.

"People" means Khattiyas, brahmins, Vessas, Suddas, householders, monastics, devas, and humans.

Người đời là: các vị Sát-đế-lỵ, Bà-la-môn, Phệ-xá, Thủ-đà, các gia chủ, các người xuất gia, chư thiên và loài người.

Vadantīti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti.

"Say" means they speak, declare, explain, or designate.

Nói là: kể, phát biểu, chỉ bày, dùng từ ngữ.

Tayidaṃ kathaṃsūti saṃsayapucchā vimatipucchā dveḷhakapucchā anekaṃsapucchā ‘‘evaṃ nu kho, na nu kho, kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho’’ti – janā vadanti tayidaṃ kathaṃsu.

"How is this so?" is a question of doubt, a question of uncertainty, a question of perplexity, a question of indecision,^* "Is it so, or is it not so? What is it so? How is it so?" Thus, "People say this. How is this so?"

Điều này là thế nào? là câu hỏi do nghi ngờ, câu hỏi do phân vân, câu hỏi do lưỡng lự, câu hỏi do không chắc chắn: “Có phải như vậy không, hay không phải như vậy, là cái gì vậy, là thế nào vậy?” – Người đời nói như vậy, điều này là thế nào?

1300

Ñāṇūpapannaṃ muni no vadantīti.

"Do they call a sage one who is endowed with knowledge?" means:

Họ gọi người thành tựu trí tuệ là ẩn sĩ.

Aṭṭha samāpattiñāṇena vā pañcābhiññāñāṇena vā upetaṃ samupetaṃ upāgataṃ samupāgataṃ upapannaṃ samupapannaṃ samannāgataṃ muniṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – ñāṇūpapannaṃ muni no vadanti.

Do they call, teach, recite, reveal, or designate as a muni one who is endowed, fully endowed, approached, fully approached, possessed, fully possessed, or endowed with the knowledge of the eight attainments or the knowledge of the five abhiññā? — This is the meaning of "Do they call a muni one endowed with knowledge?"

Họ gọi người đã đạt được, đã thành tựu, đã đến, đã đạt đến, đã có được, đã viên mãn, đã đầy đủ trí tuệ của tám thiền chứng hoặc trí tuệ của năm thắng trí là bậc ẩn sĩ, họ kể, họ phát biểu, họ chỉ bày, họ dùng từ ngữ như vậy chăng? – Họ gọi người thành tựu trí tuệ là ẩn sĩ.

1301

Udāhu ve jīvitenūpapannanti udāhu anekavividhaatiparamadukkarakārikalūkhajīvitānuyogena upetaṃ samupetaṃ upāgataṃ samupāgataṃ upapannaṃ samupapannaṃ samannāgataṃ muniṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – udāhu ve jīvitenūpapannaṃ.

Or is it one endowed with a way of life? Or do they call, teach, recite, reveal, or designate as a muni one who is endowed, fully endowed, approached, fully approached, possessed, fully possessed, or endowed with a way of life characterized by various extremely difficult and harsh practices? — This is the meaning of "Or is it one endowed with a way of life?"

Hay là do được trang bị đời sống có nghĩa là, hay là họ nói, họ kể, họ tuyên bố, họ chỉ rõ, họ gọi là bậc muni người đã đạt đến, đã tiếp cận, đã đến gần, đã đến rất gần, đã được trang bị, đã được đầy đủ, đã được thành tựu với sự nỗ lực sinh sống trong khổ hạnh, đa dạng, vô cùng khó làm, khắc khổ? – hay là do được trang bị đời sống.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Vị Bà-la-môn ấy đã nói như vầy –

1302

‘‘Santi loke munayo,^*

“There are munis in the world,^*,

“Có những bậc muni ở trên đời,^*

1303

Janā vadanti tayidaṃ kathaṃsu;

People say this, but how is it so?

Người đời nói như vậy, điều này là thế nào?

1304

Ñāṇūpapannaṃ muni no vadanti, udāhu ve jīvitenūpapanna’’nti.

Do they call a muni one endowed with knowledge, or is it one endowed with a way of life?”

Họ nói bậc muni là người được trang bị trí tuệ, hay là người được trang bị đời sống?”

1305

47.

47.

1306

Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena,

“Not by view, not by tradition, not by knowledge,

“Này Nanda, ở đây các bậc thiện xảo không nói bậc muni

1307

Munīdha nanda kusalā vadanti;

Do the skilled here, Nanda, call one a muni;

là do kiến, do văn, hay do trí tuệ;

1308

Visenikatvā^* anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmi.

Those who, having disarmed, are free from affliction and desire, and wander — them I declare to be munis.”

Những vị nào đã chiến thắng quân ma, không phiền não, không mong cầu mà đi, Ta nói rằng họ là những bậc muni.”

1309

Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇenāti.

“Not by view, not by tradition, not by knowledge” —

Không do kiến, không do văn, hay do trí tuệ là.

Na diṭṭhiyāti na diṭṭhasuddhiyā.

“Not by view” means not by mere purity of view.

Không do kiến là không phải do sự thanh tịnh của tri kiến.

Na sutiyāti na sutasuddhiyā.

“Not by tradition” means not by mere purity of tradition.

Không do văn là không phải do sự thanh tịnh của sở văn.

Na ñāṇenāti napi aṭṭhasamāpattiñāṇena napi pañcābhiññāñāṇena napi micchāñāṇenāti – na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena.

“Not by knowledge” means not by the knowledge of the eight attainments, nor by the knowledge of the five abhiññā, nor by wrong knowledge — thus, not by view, not by tradition, not by knowledge.

Hay do trí tuệ là cũng không phải do trí tuệ của tám thiền chứng, cũng không phải do trí tuệ của năm thắng trí, cũng không phải do tà trí – không do kiến, không do văn, hay do trí tuệ.

1310

Munīdha nanda kusalā vadantīti.

“The skilled here, Nanda, call one a muni” —

Này Nanda, ở đây các bậc thiện xảo không nói bậc muni là.

Kusalāti ye te khandhakusalā dhātukusalā āyatanakusalā paṭiccasamuppādakusalā satipaṭṭhānakusalā sammappadhānakusalā iddhipādakusalā indriyakusalā balakusalā bojjhaṅgakusalā maggakusalā phalakusalā nibbānakusalā diṭṭhasuddhiyā vā sutasuddhiyā vā aṭṭhasamāpattiñāṇena vā pañcābhiññāñāṇena vā micchāñāṇena vā diṭṭhena vā sutena vā upetaṃ samupetaṃ upāgataṃ samupāgataṃ upapannaṃ samupapannaṃ samannāgataṃ muniṃ na vadanti na kathenti na bhaṇanti na dīpayanti na voharantīti – munīdha nanda kusalā vadanti.

“Skilled” refers to those who are skilled in aggregates, skilled in elements, skilled in sense bases, skilled in dependent origination, skilled in foundations of mindfulness, skilled in right efforts, skilled in bases of psychic power, skilled in faculties, skilled in powers, skilled in factors of enlightenment, skilled in the path, skilled in fruits, skilled in Nibbāna. These skilled ones do not call, teach, recite, reveal, or designate as a muni one who is endowed, fully endowed, approached, fully approached, possessed, fully possessed, or endowed with purity of view, or purity of tradition, or the knowledge of the eight attainments, or the knowledge of the five abhiññā, or wrong knowledge, or what is seen, or what is heard — thus, the skilled here, Nanda, call one a muni.

Các bậc thiện xảo là những vị thiện xảo về uẩn, thiện xảo về giới, thiện xảo về xứ, thiện xảo về duyên khởi, thiện xảo về niệm xứ, thiện xảo về chánh cần, thiện xảo về thần túc, thiện xảo về quyền, thiện xảo về lực, thiện xảo về giác chi, thiện xảo về đạo, thiện xảo về quả, thiện xảo về Nibbāna; các vị ấy không nói, không kể, không tuyên bố, không chỉ rõ, không gọi là bậc muni người đã đạt đến, đã tiếp cận, đã đến gần, đã đến rất gần, đã được trang bị, đã được đầy đủ, đã được thành tựu với sự thanh tịnh của tri kiến, hay sự thanh tịnh của sở văn, hay trí tuệ của tám thiền chứng, hay trí tuệ của năm thắng trí, hay tà trí, hay cái được thấy, hay cái được nghe – Này Nanda, ở đây các bậc thiện xảo không nói bậc muni.

1311

Visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmīti senā vuccati mārasenā, kāyaduccaritaṃ mārasenā, vacīduccaritaṃ mārasenā, manoduccaritaṃ mārasenā, rāgo mārasenā, doso mārasenā, moho mārasenā, kodho…pe… upanāho… makkho… paḷāso… issā… macchariyaṃ… māyā… sāṭheyyaṃ… thambho… sārambho… māno… atimāno… mado… pamādo… sabbe kilesā sabbe duccaritā sabbe darathā sabbe pariḷāhā sabbe santāpā sabbākusalābhisaṅkhārā mārasenā.

“Those who, having disarmed, are free from affliction and desire, and wander — them I declare to be munis” — "army" is called the army of Māra: bodily misconduct is the army of Māra, verbal misconduct is the army of Māra, mental misconduct is the army of Māra, greed is the army of Māra, hatred is the army of Māra, delusion is the army of Māra, anger... envy... avarice... deceit... treachery... obstinacy... arrogance... conceit... excessive pride... intoxication... heedlessness... all defilements, all misconducts, all anxieties, all fevers, all torments, all unwholesome volitional formations are the army of Māra.

Những vị nào đã chiến thắng quân ma, không phiền não, không mong cầu mà đi, Ta nói rằng họ là những bậc muni là: quân được gọi là quân ma, thân ác hành là quân ma, khẩu ác hành là quân ma, ý ác hành là quân ma, tham là quân ma, sân là quân ma, si là quân ma, phẫn nộ… cho đến… oán hận… phỉ báng… cạnh tranh… tật đố… xan tham… xảo trá… gian manh… ngoan cố… hiếu thắng… kiêu mạn… quá mạn… say đắm… phóng dật… tất cả phiền não, tất cả ác hành, tất cả khổ não, tất cả nhiệt não, tất cả ưu não, tất cả hành bất thiện là quân ma.

Vuttañhetaṃ bhagavatā –

For this was said by the Blessed One:

Và điều này đã được Đức Thế Tôn dạy –

1312

‘‘Kāmā te paṭhamā senā, dutiyā arati vuccati;

“Sensual pleasures are your first army, the second is called discontent;

“Dục là đạo quân thứ nhất của ngươi, thứ hai được gọi là bất mãn;

1313

Tatiyā khuppipāsā te, catutthī taṇhā pavuccati.

The third is hunger and thirst, the fourth is called craving.

Thứ ba của ngươi là đói và khát, thứ tư được gọi là ái.

1314

‘‘Pañcamaṃ thinamiddhaṃ te, chaṭṭhā bhīrū pavuccati;

“The fifth is sloth and torpor, the sixth is called fear;

“Thứ năm của ngươi là hôn trầm thụy miên, thứ sáu được gọi là sợ hãi;

1315

Sattamī vicikicchā te, makkho thambho te aṭṭhamo;

The seventh is doubt, the eighth is ingratitude and obstinacy;

Thứ bảy của ngươi là hoài nghi, phỉ báng và ngoan cố là thứ tám của ngươi;

1316

Lābho siloko sakkāro, micchāladdho ca yo yaso.

Gain, fame, honor, and any wrongly acquired glory.

Lợi lộc, tiếng tăm, cung kính, và danh vọng nào có được một cách sai trái.

1317

‘‘Yo cattānaṃ samukkaṃse, pare ca avajānāti;

“And whoever exalts himself and disparages others;

“Và kẻ nào tự tán dương mình, lại khinh miệt người khác;

1318

Esā namuci te senā^* , kaṇhassābhippahārinī;

This, Namuci, is your army, assailing the dark one;

Đó là đạo quân của ngươi, hỡi Namuci, kẻ tấn công loài hắc ám;

1319

Na naṃ asūro jināti, jetvā ca labhate sukha’’nti.

The weak cannot conquer it, but having conquered, one attains happiness.”

Kẻ không phải anh hùng không thể thắng nó, nhưng khi chiến thắng thì được an lạc.”

1320

Yato catūhi ariyamaggehi sabbā ca mārasenā sabbe ca paṭisenikarā^* kilesā jitā ca parājitā ca bhaggā vippaluggā^* parammukhā, tena vuccanti visenikatvā.

When all of Māra's army and all opposing defilements have been conquered, defeated, broken, shattered, and turned away by the four noble paths, therefore they are called "having disarmed."

Bởi vì tất cả quân ma và tất cả các phiền não đối nghịch đã bị chiến thắng, bị đánh bại, bị phá vỡ, bị tan rã, bị quay lưng bởi bốn Thánh đạo, nên được gọi là đã chiến thắng quân ma.

Anīghāti rāgo nīgho, doso nīgho, moho nīgho, kodho nīgho, upanāho nīgho…pe… sabbākusalābhisaṅkhārā nīghā.

“Free from affliction” means greed is an affliction, hatred is an affliction, delusion is an affliction, anger is an affliction, resentment is an affliction... all unwholesome volitional formations are afflictions.

Không phiền não là: tham là phiền não, sân là phiền não, si là phiền não, phẫn nộ là phiền não, oán hận là phiền não… cho đến… tất cả hành bất thiện là phiền não.

Yesaṃ ete nīghā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā te vuccanti anīghā.

Those in whom these afflictions are abandoned, eradicated, calmed, tranquilized, incapable of arising again, and burned by the fire of knowledge, are called "free from affliction."

Những vị nào đã đoạn trừ, cắt đứt, làm cho lắng dịu, làm cho an tịnh, không còn khả năng tái sinh, đã bị thiêu đốt bởi ngọn lửa trí tuệ những phiền não này, các vị ấy được gọi là không phiền não.

Nirāsāti āsā vuccati taṇhā.

“Free from desire” — "desire" is called craving.

Không mong cầu là: mong cầu được gọi là ái.

Yo rāgo sārāgo…pe… avijjā lobho akusalamūlaṃ.

That greed, intense greed... covetousness, greed, the root of unwholesomeness.

Tức là tham ái, ái luyến… cho đến… tham lam, là gốc rễ bất thiện.

Yesaṃ esā āsā taṇhā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā, te vuccanti nirāsā arahanto khīṇāsavā.

Those for whom this hope, this craving, is abandoned, cut off, calmed, fully tranquilized, incapable of arising again, burnt by the fire of knowledge—they are called nirāsā (hopeless), Arahants, those with defilements destroyed.

Những vị nào đã đoạn trừ, cắt đứt, làm cho lắng dịu, làm cho an tịnh, không còn khả năng tái sinh, đã bị thiêu đốt bởi ngọn lửa trí tuệ sự mong cầu, tức ái này, các vị ấy được gọi là không mong cầu, là các bậc A-la-hán, các bậc lậu tận.

Visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmīti ye te visenikatvāva anīghā ca nirāsā ca caranti viharanti iriyanti vattenti pālenti yapenti yāpenti, te loke munayoti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti – visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmi.

“ Having destroyed the enemy, free from affliction, without hope, those who wander, them I call sages”—those who, having destroyed the army of defilements, are free from affliction and without hope, wander, dwell, maintain their postures, conduct themselves, guard, pass their time, and sustain their lives—them I declare, teach, proclaim, establish, reveal, analyze, make clear, and make manifest as sages in the world. Thus it is said: “Having destroyed the enemy, free from affliction, without hope, those who wander, them I call sages.”

Những vị nào đã chiến thắng quân ma, không phiền não, không mong cầu mà đi, Ta nói rằng họ là những bậc muni là: những vị nào đã chiến thắng quân ma, không phiền não và không mong cầu mà đi, sống, hành động, duy trì, bảo tồn, tồn tại, tiếp tục, Ta nói, Ta chỉ dạy, Ta thuyết giảng, Ta ban bố, Ta thiết lập, Ta mở bày, Ta phân tích, Ta làm cho rõ ràng, Ta tuyên bố rằng họ là những bậc muni ở trên đời – những vị nào đã chiến thắng quân ma, không phiền não, không mong cầu mà đi, Ta nói rằng họ là những bậc muni.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Do đó, Đức Thế Tôn đã dạy –

1321

‘‘Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, munīdha nanda kusalā vadanti;

“Not by sight, nor by hearing, nor by knowledge, do sages here, Nanda, speak of purity;

“Này Nanda, ở đây các bậc thiện xảo không nói bậc muni là do kiến, do văn, hay do trí tuệ;

1322

Visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmī’’ti.

Having destroyed the enemy, free from affliction, without hope, those who wander, them I call sages.”

Những vị nào đã chiến thắng quân ma, không phiền não, không mong cầu mà đi, Ta nói rằng họ là những bậc muni.”

1323

48.

48.

1324

Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse,^*

“ Whatever ascetics and brahmins there are,^*

“Bất kỳ Sa-môn và Bà-la-môn nào,^*

1325

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

Who declare purity by what is seen and heard;

Tuyên bố sự thanh tịnh qua cái thấy và cái nghe;

1326

Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ.

Who declare purity by virtue and vows, who declare purity in many ways.

Tuyên bố sự thanh tịnh qua giới và cấm thủ, tuyên bố sự thanh tịnh qua nhiều hình thức.

1327

Kaccissu te bhagavā tattha yatā carantā, atāru jātiñca jarañca mārisa;

Have they, Blessed One, striving and living thus, crossed birth and old age, noble sir?

Kính bạch Đức Thế Tôn, khi họ thực hành như vậy, liệu họ có vượt qua được sanh và già không, thưa ngài;

1328

Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ.

I ask you, Blessed One, tell me this.”

Con xin hỏi Ngài, kính mong Đức Thế Tôn hãy nói cho con điều này.”

1329

Ye kecime samaṇabrāhmaṇāseti.

Whatever ascetics and brahmins there are—

Bất kỳ Sa-môn và Bà-la-môn nào là.

Ye kecīti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ – ye kecīti.

Whatever is a word that encompasses all, completely, in every way, without remainder, without exception—whatever.

Bất kỳ là một từ bao hàm tất cả, có nghĩa là tất cả trong mọi phương diện, tất cả không trừ sót, không để lại gì – bất kỳ.

Samaṇāti ye keci ito bahiddhā pabbajjūpagatā paribbājakasamāpannā.

Ascetics are those who have gone forth into homelessness outside this dispensation, who have entered the state of wanderers.

Sa-môn là bất kỳ ai đã xuất gia, thực hành đời sống du sĩ bên ngoài giáo pháp này.

Brāhmaṇāti ye keci bhovādikāti – ye kecime samaṇabrāhmaṇāse.

Brahmins are those who are bhovādikā—whatever ascetics and brahmins there are.

Bà-la-môn là bất kỳ ai có thói quen xưng hô "bho" – bất kỳ Sa-môn và Bà-la-môn nào.

Iccāyasmā nandoti.

Thus spoke Venerable Nanda—

Kính bạch ngài, Tôn giả Nanda thưa là.

Iccāti padasandhi…pe….

Thus is a word-junction…pe….

Kính bạch là sự nối từ… cho đến….

Āyasmāti piyavacanaṃ…pe….

Venerable is a term of endearment…pe….

Tôn giả là một lời nói thân ái… cho đến….

Nandoti.

Nanda—

Nanda là.

Tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā nando.

The name of that brahmin…pe… is an appellation—thus spoke Venerable Nanda.

Tên của vị Bà-la-môn ấy… cho đến… là cách gọi – kính bạch ngài, Tôn giả Nanda thưa.

1330

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhinti diṭṭhenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; sutenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; diṭṭhassutenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ.

Who declare purity by what is seen and heard means they declare, explain, recite, illustrate, and use the term purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, perfect liberation by what is seen; they declare, explain, recite, illustrate, and use the term purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, perfect liberation by what is heard; they declare, explain, recite, illustrate, and use the term purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, perfect liberation by what is seen and heard.

Tuyên bố sự thanh tịnh qua cái thấy và cái nghe là: họ tuyên bố, họ kể, họ nói, họ chỉ rõ, họ gọi sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự thuần khiết, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát bằng cái thấy; họ tuyên bố, họ kể, họ nói, họ chỉ rõ, họ gọi sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự thuần khiết, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát bằng cái nghe; họ tuyên bố, họ kể, họ nói, họ chỉ rõ, họ gọi sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự thuần khiết, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát bằng cái thấy và cái nghe – tuyên bố sự thanh tịnh qua cái thấy và cái nghe.

1331

Sīlabbatenāpi vadanti suddhinti sīlenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; vatenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ.

Who declare purity by virtue and vows means they declare, explain, recite, illustrate, and use the term purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, perfect liberation by virtue; they declare, explain, recite, illustrate, and use the term purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, perfect liberation by vows; they declare, explain, recite, illustrate, and use the term purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, perfect liberation by virtue and vows.

Tuyên bố sự thanh tịnh qua giới và cấm thủ là: họ tuyên bố, họ kể, họ nói, họ chỉ rõ, họ gọi sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự thuần khiết, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát bằng giới; họ tuyên bố, họ kể, họ nói, họ chỉ rõ, họ gọi sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự thuần khiết, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát bằng cấm thủ; họ tuyên bố, họ kể, họ nói, họ chỉ rõ, họ gọi sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự thuần khiết, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát bằng giới và cấm thủ – tuyên bố sự thanh tịnh qua giới và cấm thủ.

1332

Anekarūpena vadanti suddhinti anekavidhakotūhalamaṅgalena^* suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – anekarūpena vadanti suddhiṃ.

Who declare purity in many ways means they declare, explain, recite, illustrate, and use the term purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, perfect liberation by various types of auspicious rites and practices.

Họ nói sự thanh tịnh bằng nhiều hình thức, có nghĩa là họ nói, thuyết giảng, tuyên bố, chỉ bày, và gọi sự thanh tịnh, sự thanh lọc, sự hoàn toàn thanh tịnh, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự giải thoát tối thượng bằng nhiều loại lễ nghi và điềm lành khác nhau – đó là, họ nói sự thanh tịnh bằng nhiều hình thức.

1333

Kaccisu te bhagavā tattha yatā carantāti.

Have they, Blessed One, striving and living thus—

Thưa Thế Tôn, những vị ấy có thực hành và kiểm soát bản thân ở đó không?

Kaccissūti saṃsayapucchā vimatipucchā dveḷhakapucchā anekaṃsapucchā, ‘‘evaṃ nu kho, na nu kho, kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho’’ti – kaccissu.

Have they is a question of doubt, a question of uncertainty, a question of wavering, a question of inconclusiveness, asking, “Is it so, is it not so, what is it so, how is it so?”—have they.

Kaccissu là một câu hỏi nghi ngờ, câu hỏi hoài nghi, câu hỏi lưỡng lự, câu hỏi không chắc chắn, có nghĩa là “Phải chăng là như vậy, phải chăng không phải như vậy, phải chăng là gì, phải chăng là thế nào?” – kaccissu.

Teti diṭṭhigatikā.

They are those holding to views.

Te là những người theo tà kiến.

Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – kaccissu te bhagavā.

Blessed One is a term of reverence…pe… a true designation, namely, Blessed One—have they, Blessed One.

Bhagavā là một từ tôn kính…pe… một danh xưng được thực chứng, đó là Bhagavat – kaccissu te bhagavā.

Tattha yatā carantāti.

Striving and living thus—

Tattha yatā carantā là:

Tatthāti sakāya diṭṭhiyā sakāya khantiyā sakāya ruciyā sakāya laddhiyā.

Thus means according to their own view, their own acceptance, their own inclination, their own doctrine.

Tattha là trong tà kiến của chính họ, trong sự nhẫn nại của chính họ, trong sự yêu thích của chính họ, trong giáo lý của chính họ.

Yatāti yattā paṭiyattā^* guttā gopitā rakkhitā saṃvutā.

Striving means disciplined, prepared, guarded, protected, restrained.

Yatā là được kiểm soát, được chuẩn bị, được bảo vệ, được giữ gìn, được che chở, được chế ngự.

Carantāti carantā viharantā iriyantā vattentā pālentā yapentā yāpentāti – kaccissu te bhagavā tattha yatā carantā.

Living means wandering, dwelling, maintaining their postures, conducting themselves, guarding, passing their time, and sustaining their lives—have they, Blessed One, striving and living thus.

Carantā là thực hành, an trú, đi đứng, vận hành, duy trì, sống, tồn tại – kaccissu te bhagavā tattha yatā carantā.

1334

Atāru jātiñca jarañca mārisāti jātijarāmaraṇaṃ atariṃsu uttariṃsu patariṃsu samatikkamiṃsu vītivattiṃsu.

"Did they cross birth and old age, Venerable Sir?" means they crossed, especially crossed, fully crossed, overcame, and completely transcended birth, old age, and death.

Họ đã vượt qua sinh, già, hỡi Mārisa có nghĩa là họ đã vượt qua, đã vượt lên, đã vượt qua hoàn toàn, đã vượt qua mọi sự, đã vượt qua sinh, già, chết.

Mārisāti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravasappatissādhivacanametaṃ – mārisāti – atāru jātiñca jarañca mārisa.

"Mārisā" is a term of endearment, a term of respect, a term of reverence and deference. This is the meaning of "Mārisā" in "Did they cross birth and old age, Venerable Sir?"

Mārisa là một lời nói thân ái, một lời nói tôn kính, một lời nói biểu lộ sự tôn trọng và kính phục – mārisa – atāru jātiñca jarañca mārisa.

1335

Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metanti.

"I ask you, Blessed One, tell me this."

Con xin hỏi Thế Tôn, xin Ngài hãy nói cho con biết điều này.

Pucchāmi tanti pucchāmi taṃ yācāmi taṃ ajjhesāmi taṃ, kathayassu meti pucchāmi taṃ.

"I ask you" means I ask you, I entreat you, I invite you; tell me this, I ask you.

Pucchāmi taṃ có nghĩa là con hỏi Ngài, con thỉnh cầu Ngài, con khẩn khoản Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết – pucchāmi taṃ.

Bhagavāti…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti.

"Blessed One"… (the rest as before) … is a designation realized, namely, "Blessed One".

Bhagavā là…pe… một danh xưng được thực chứng, đó là Bhagavat.

Brūhi metanti brūhi ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehīti – pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ.

"Tell me this" means tell, explain, teach, make known, establish, reveal, analyze, clarify, proclaim. Thus: "I ask you, Blessed One, tell me this."

Brūhi metaṃ có nghĩa là hãy nói, hãy chỉ dạy, hãy thuyết giảng, hãy công bố, hãy thiết lập, hãy mở ra, hãy phân tích, hãy làm cho rõ ràng, hãy làm cho hiển lộ – pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Vì vậy, vị Bà-la-môn ấy nói:

1336

‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse,^*

"All these ascetics and brahmins,^*

“Bất cứ Sa-môn, Bà-la-môn nào,

1337

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

Declare purity through what is seen and heard;

Họ nói sự thanh tịnh bằng điều đã thấy, đã nghe;

1338

Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ.

They declare purity through moral practices and vows, they declare purity in various ways.

Họ nói sự thanh tịnh bằng giới luật và cấm giới, họ nói sự thanh tịnh bằng nhiều hình thức.

1339

‘‘Kaccissu te bhagavā tattha yatā carantā,

"Do they, Blessed One, living restrained in that way,

Thưa Thế Tôn, những vị ấy có thực hành và kiểm soát bản thân ở đó không?

1340

Atāru jātiñca jarañca mārisa;

Cross birth and old age, Venerable Sir?

Họ đã vượt qua sinh, già, hỡi Mārisa?

1341

Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi meta’’nti.

I ask you, Blessed One, tell me this."

Con xin hỏi Thế Tôn, xin Ngài hãy nói cho con biết điều này.”

1342

49.

49.

1343

Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse,^*

"All these ascetics and brahmins,^*

“Này Nanda, bất cứ Sa-môn, Bà-la-môn nào,

1344

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

Declare purity through what is seen and heard;

Họ nói sự thanh tịnh bằng điều đã thấy, đã nghe;

1345

Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ;

They declare purity through moral practices and vows, they declare purity in various ways;

Họ nói sự thanh tịnh bằng giới luật và cấm giới, họ nói sự thanh tịnh bằng nhiều hình thức;

1346

Kiñcāpi te tattha yatā caranti, nātariṃsu jātijaranti brūmi.

Even if they live restrained in that way, I say they have not crossed birth and old age."

Dù họ có thực hành và kiểm soát bản thân ở đó, Ta nói rằng họ chưa vượt qua sinh và già.”

1347

Ye kecime samaṇabrāhmaṇāseti.

"All these ascetics and brahmins".

Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse là:

Ye kecīti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ – ye kecīti.

"All these" is a word that encompasses everything, in every way, without exception, without remainder.

Ye keci là một lời nói bao hàm tất cả, toàn bộ, không sót, không còn gì – ye keci.

Samaṇāti ye keci ito bahiddhā pabbajjūpagatā paribbājakasamāpannā.

"Ascetics" are all those who have gone forth outside this Dispensation, who have entered the state of wanderers.

Samaṇā là bất cứ ai đã xuất gia bên ngoài giáo pháp này, đã trở thành du sĩ.

Brāhmaṇāti ye keci bhovādikāti – ye kecime samaṇabrāhmaṇāse.

"Brahmins" are all those who are accustomed to saying "bho". Thus: "All these ascetics and brahmins."

Brāhmaṇā là bất cứ ai là những người Bhovādi – ye kecime samaṇabrāhmaṇāse.

Nandāti bhagavāti.

"Nanda, said the Blessed One".

Nandāti bhagavā là:

Nandāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati.

"Nanda": The Blessed One addresses that brahmin by name.

Nandā là Thế Tôn gọi vị Bà-la-môn đó bằng tên.

Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – nandāti bhagavā.

"Blessed One" is a term of respect… (the rest as before) … is a designation realized, namely, "Blessed One". Thus: "Nanda, said the Blessed One."

Bhagavā là một từ tôn kính…pe… một danh xưng được thực chứng, đó là Bhagavat – nandāti bhagavā.

1348

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhinti diṭṭhenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; sutenapi suddhiṃ…pe… diṭṭhassutenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ.

"Declare purity through what is seen and heard" means they declare, explain, state, make clear, and use the term purity, purification, complete purity, liberation, complete liberation, perfect liberation, through what is seen; and through what is heard, purity… (the rest as before) … and through what is seen and heard, purity, purification, complete purity, liberation, complete liberation, perfect liberation, they declare, explain, state, make clear, and use the term. Thus: "Declare purity through what is seen and heard."

Họ nói sự thanh tịnh bằng điều đã thấy, đã nghe có nghĩa là họ nói, thuyết giảng, tuyên bố, chỉ bày, và gọi sự thanh tịnh, sự thanh lọc, sự hoàn toàn thanh tịnh, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự giải thoát tối thượng bằng điều đã thấy; họ nói sự thanh tịnh…pe… họ nói sự thanh tịnh, sự thanh lọc, sự hoàn toàn thanh tịnh, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự giải thoát tối thượng bằng điều đã thấy và đã nghe – đó là, họ nói sự thanh tịnh bằng điều đã thấy, đã nghe.

1349

Sīlabbatenāpi vadanti suddhinti sīlenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; vatenapi suddhiṃ…pe… voharanti; sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ.

"Declare purity through moral practices and vows" means they declare, explain, state, make clear, and use the term purity, purification, complete purity, liberation, complete liberation, perfect liberation, through moral practice; and through vows, purity… (the rest as before) … they use the term; and through moral practices and vows, purity, purification, complete purity, liberation, complete liberation, perfect liberation, they declare, explain, state, make clear, and use the term. Thus: "Declare purity through moral practices and vows."

Họ nói sự thanh tịnh bằng giới luật và cấm giới có nghĩa là họ nói, thuyết giảng, tuyên bố, chỉ bày, và gọi sự thanh tịnh, sự thanh lọc, sự hoàn toàn thanh tịnh, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự giải thoát tối thượng bằng giới luật; họ nói sự thanh tịnh…pe… họ gọi; họ nói, thuyết giảng, tuyên bố, chỉ bày, và gọi sự thanh tịnh, sự thanh lọc, sự hoàn toàn thanh tịnh, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự giải thoát tối thượng bằng giới luật và cấm giới – đó là, họ nói sự thanh tịnh bằng giới luật và cấm giới.

1350

Anekarūpena vadanti suddhinti anekavidhakotūhalamaṅgalena suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – anekarūpena vadanti suddhiṃ.

"Declare purity in various ways" means they declare, explain, state, make clear, and use the term purity, purification, complete purity, liberation, complete liberation, perfect liberation, through various kinds of auspicious rituals and ceremonies. Thus: "Declare purity in various ways."

Họ nói sự thanh tịnh bằng nhiều hình thức có nghĩa là họ nói, thuyết giảng, tuyên bố, chỉ bày, và gọi sự thanh tịnh, sự thanh lọc, sự hoàn toàn thanh tịnh, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự giải thoát tối thượng bằng nhiều loại lễ nghi và điềm lành khác nhau – đó là, họ nói sự thanh tịnh bằng nhiều hình thức.

1351

Kiñcāpi te tattha yatā carantīti.

"Even if they live restrained in that way".

Dù họ có thực hành và kiểm soát bản thân ở đó là:

Kiñcāpīti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūrī akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ – kiñcāpīti.

"Even if" is a word for conjunction of words, combination of words, completion of words, harmony of syllables, smoothness of consonants, and sequence of words.

Kiñcāpi là sự nối kết từ, sự kết hợp từ, sự hoàn chỉnh từ, sự hòa hợp chữ cái, sự trôi chảy của phụ âm, sự tuần tự của các từ – kiñcāpi.

Teti diṭṭhigatikā.

"They" are those who hold views.

Te là những người theo tà kiến.

Tatthāti sakāya diṭṭhiyā sakāya khantiyā sakāya ruciyā sakāya laddhiyā.

"In that way" means in their own view, in their own acceptance, in their own inclination, in their own doctrine.

Tatthā là trong tà kiến của chính họ, trong sự nhẫn nại của chính họ, trong sự yêu thích của chính họ, trong giáo lý của chính họ.

Yatāti yattā paṭiyattā guttā gopitā rakkhitā saṃvutā.

"Restrained" means bound, well-bound, guarded, protected, watched over, controlled.

Yatā là được kiểm soát, được chuẩn bị, được bảo vệ, được giữ gìn, được che chở, được chế ngự.

Carantīti caranti viharanti iriyanti vattenti pālenti yapenti yāpentīti – kiñcāpi te tattha yatā caranti.

"Live" means they practice, abide, move, conduct themselves, maintain, pass, and sustain their lives. Thus: "Even if they live restrained in that way."

Carantī là thực hành, an trú, đi đứng, vận hành, duy trì, sống, tồn tại – kiñcāpi te tattha yatā caranti.

1352

Nātariṃsu jātijaranti brūmīti jātijarāmaraṇaṃ na tariṃsu na uttariṃsu na patariṃsu na samatikkamiṃsu na vītivattiṃsu, jātijarāmaraṇā anikkhantā anissaṭā anatikkantā asamatikkantā avītivattā, antojātijarāmaraṇe parivattenti, antosaṃsārapathe parivattenti, jātiyā anugatā, jarāya anusaṭā, byādhinā abhibhūtā, maraṇena abbhāhatā atāṇā aleṇā asaraṇā asaraṇībhūtāti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti – nātariṃsu jātijaranti brūmi.

“They have not crossed birth and aging,” I say means they have not crossed, not especially crossed, not variously crossed, not thoroughly crossed, not utterly crossed birth, aging, and death. Not having departed, not having escaped, not having overcome, not having thoroughly overcome, not having utterly overcome birth, aging, and death, they revolve within birth, aging, and death; they revolve within the path of saṃsāra. They are followed by birth, pervaded by aging, overwhelmed by sickness, struck down by death, without protection, without refuge, without shelter, without a haven, so I say, I declare, I teach, I make known, I establish, I reveal, I analyze, I make clear, I proclaim – “They have not crossed birth and aging,” I say.

Ta nói rằng họ chưa vượt qua sinh và già có nghĩa là họ chưa vượt qua, chưa vượt lên, chưa vượt qua hoàn toàn, chưa vượt qua mọi sự, chưa vượt qua sinh, già, chết; họ chưa thoát khỏi, chưa thoát ly, chưa vượt qua, chưa vượt qua mọi sự, chưa vượt qua hoàn toàn sinh, già, chết; họ vẫn quay cuồng trong sinh, già, chết; họ vẫn quay cuồng trong con đường luân hồi; họ bị sinh theo đuổi, bị già đeo bám, bị bệnh tật áp đảo, bị chết đánh bại, không có nơi nương tựa, không có nơi ẩn náu, không có nơi trú ẩn, không có ai để nương tựa – Ta nói, Ta chỉ dạy, Ta thuyết giảng, Ta công bố, Ta thiết lập, Ta mở ra, Ta phân tích, Ta làm cho rõ ràng, Ta làm cho hiển lộ – đó là, Ta nói rằng họ chưa vượt qua sinh và già.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Vì vậy, Thế Tôn nói:

1353

‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse,^*

‘‘Whatever recluses and brahmins there may be,^*

“Này Nanda, bất cứ Sa-môn, Bà-la-môn nào,

1354

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

Who declare purity by what is seen and heard;

Họ nói sự thanh tịnh bằng điều đã thấy, đã nghe;

1355

Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ;

Who declare purity by virtue and vows, who declare purity in many ways;

Họ nói sự thanh tịnh bằng giới luật và cấm giới, họ nói sự thanh tịnh bằng nhiều hình thức;

1356

Kiñcāpi te tattha yatā caranti, nātariṃsu jātijaranti brūmī’’ti.

Even though they strive and practice there, “They have not crossed birth and aging,” I say.’

Dù họ có thực hành và kiểm soát bản thân ở đó, Ta nói rằng họ chưa vượt qua sinh và già.”

1357

50.

50.

1358

Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse,^*

‘‘Whatever recluses and brahmins there may be,^*

“Bất cứ Sa-môn, Bà-la-môn nào,

1359

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

Who declare purity by what is seen and heard;

Họ nói sự thanh tịnh bằng điều đã thấy, đã nghe;

1360

Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ.

Who declare purity by virtue and vows, who declare purity in many ways.

Họ nói sự thanh tịnh bằng giới luật và cấm giới, họ nói sự thanh tịnh bằng nhiều hình thức.

1361

Te ce munī brūsi anoghatiṇṇe, atha ko carahi devamanussaloke;

If you, sage, say that they have not crossed the flood, then who, in the world of devas and humans;

Nếu Ngài, bậc Hiền giả, nói rằng họ chưa vượt qua dòng nước lũ, vậy thì ai trong thế gian chư Thiên và loài người;

1362

Atāri jātiñca jarañca mārisa, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ.

Has crossed birth and aging, good sir? I ask you, Blessed One, tell me this.

Đã vượt qua sinh và già, hỡi Mārisa? Con xin hỏi Ngài, Thế Tôn, xin Ngài hãy nói cho con biết điều này.”

1363

Ye kecime samaṇabrāhmaṇāseti.

“Whatever recluses and brahmins there may be” means:

Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse là:

Ye kecīti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ – ye kecīti.

“Whatever” is a word that encompasses all, in every way, completely, without remainder, without exception – “whatever.”

Ye keci là một lời nói bao hàm tất cả, toàn bộ, không sót, không còn gì – ye keci.

Samaṇāti ye keci ito bahiddhā pabbajjūpagatā paribbājakasamāpannā.

“Recluses” are those who have gone forth outside this Dispensation, who have entered the state of wanderers.

Samaṇā là bất cứ ai đã xuất gia bên ngoài giáo pháp này, đã trở thành du sĩ.

Brāhmaṇāti ye keci bhovādikāti – ye kecime samaṇabrāhmaṇāse.

“Brahmins” are those who are called bhovādikas – “whatever recluses and brahmins there may be.”

Brāhmaṇā là bất cứ ai là những người Bhovādi – ye kecime samaṇabrāhmaṇāse.

Iccāyasmā nandoti.

“Thus Venerable Nanda” means:

Iccāyasmā Nando là:

Iccāti padasandhi…pe… iccāyasmā nando.

“Thus” is a word-junction…pe… thus Venerable Nanda.

Iccā là sự nối kết từ…pe… Tôn giả Nanda nói.

1364

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhinti diṭṭhenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; sutenāpi suddhiṃ…pe… diṭṭhassutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ.

“They declare purity by what is seen and heard” means they declare, explain, state, show, or speak of purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, utter liberation by what is seen; and also by what is heard, they declare purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, utter liberation – “they declare purity by what is seen and heard.”

Bằng cái thấy và nghe, họ nói đến thanh tịnh có nghĩa là: Bằng cái thấy, họ nói, họ trình bày, họ tuyên bố, họ giải thích, họ gọi đó là sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự hoàn toàn trong sạch, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát; bằng cái nghe, họ nói đến sự thanh tịnh... cho đến... bằng cái thấy và nghe, họ nói, họ trình bày, họ tuyên bố, họ giải thích, họ gọi đó là sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự hoàn toàn trong sạch, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát – ấy là Bằng cái thấy và nghe, họ nói đến thanh tịnh.

1365

Sīlabbatenāpi vadanti suddhinti sīlenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; vatenāpi suddhiṃ…pe… voharanti; sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ.

“They declare purity by virtue and vows” means they declare, explain, state, show, or speak of purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, utter liberation by virtue; and also by vows, they declare purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, utter liberation – “they declare purity by virtue and vows.”

Bằng giới và hạnh, họ nói đến thanh tịnh có nghĩa là: Bằng giới, họ nói, họ trình bày, họ tuyên bố, họ giải thích, họ gọi đó là sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự hoàn toàn trong sạch, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát; bằng hạnh, họ nói đến sự thanh tịnh... cho đến... họ gọi; bằng giới và hạnh, họ nói, họ trình bày, họ tuyên bố, họ giải thích, họ gọi đó là sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự hoàn toàn trong sạch, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát – ấy là Bằng giới và hạnh, họ nói đến thanh tịnh.

1366

Anekarūpena vadanti suddhinti anekavidhakotūhalamaṅgalena suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – anekarūpena vadanti suddhiṃ.

“They declare purity in many ways” means they declare, explain, state, show, or speak of purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, utter liberation by various kinds of auspicious rites and ceremonies – “they declare purity in many ways.”

Bằng nhiều hình thức, họ nói đến thanh tịnh có nghĩa là: Bằng nhiều loại nghi lễ cát tường, họ nói, họ trình bày, họ tuyên bố, họ giải thích, họ gọi đó là sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự hoàn toàn trong sạch, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát – ấy là Bằng nhiều hình thức, họ nói đến thanh tịnh.

1367

Te ce munī brūsi anoghatiṇṇeti.

“If you, sage, say that they have not crossed the flood” means:

Ngài nói rằng các bậc ẩn sĩ ấy chưa vượt bộc lưu.

Te ceti diṭṭhigatike.

“If they” refers to those holding wrong views.

Các bậc ấy là những người có tà kiến.

Munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so muni.

“Sage” (Munī) means wisdom is called mona…pe… having transcended the net of attachments, he is a sage.

Ẩn sĩ: sự tĩnh lặng được gọi là trí tuệ... cho đến... vượt qua lưới ái luyến, vị ấy là bậc ẩn sĩ.

Brūsi anoghatiṇṇeti kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ atiṇṇe anatikkante asamatikkante avītivatte antojātijarāmaraṇe parivattente antosaṃsārapathe parivattente jātiyā anugate jarāya anusaṭe byādhinā abhibhūte maraṇena abbhāhate atāṇe aleṇe asaraṇe asaraṇībhūte.

“You say they have not crossed the flood” means you say they have not crossed, not overcome, not thoroughly overcome, not utterly overcome the flood of sensuality, the flood of existence, the flood of views, the flood of ignorance; they revolve within birth, aging, and death; they revolve within the path of saṃsāra; they are followed by birth, pervaded by aging, overwhelmed by sickness, struck down by death, without protection, without refuge, without shelter, without a haven.

Ngài nói rằng chưa vượt bộc lưu có nghĩa là chưa vượt qua, chưa siêu việt, chưa thoát khỏi, chưa vượt khỏi dục bộc, hữu bộc, kiến bộc, vô minh bộc; họ luân chuyển trong sanh, già, chết; họ luân chuyển trong con đường sanh tử; bị sanh theo đuổi, bị già bám riết, bị bệnh tật lấn át, bị cái chết đè nén, không nơi nương tựa, không nơi ẩn náu, không nơi quy y, không thể trở thành nơi nương tựa.

Brūsīti brūsi ācikkhasi desesi paññapesi paṭṭhapesi vivarasi vibhajasi uttānīkarosi pakāsesīti – te ce munī brūsi anoghatiṇṇe.

“You say” means you declare, you teach, you make known, you establish, you reveal, you analyze, you make clear, you proclaim – “if you, sage, say that they have not crossed the flood.”

Ngài nói có nghĩa là ngài nói, ngài chỉ dạy, ngài thuyết giảng, ngài thiết lập, ngài khai thị, ngài phân tích, ngài làm cho rõ ràng, ngài tuyên bố – ấy là Ngài nói rằng các bậc ẩn sĩ ấy chưa vượt bộc lưu.

1368

Atha ko carahi devamanussaloke, atāri jātiñca jarañca mārisāti atha ko eso sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya jātijarāmaraṇaṃ atari uttari patari samatikkami vītivattayi.

“Then who, in the world of devas and humans, has crossed birth and aging, good sir?” means then who among this world with its devas, Māras, and Brahmās, among this generation with its recluses and brahmins, with its devas and humans, has crossed, especially crossed, variously crossed, thoroughly overcome, utterly overcome birth, aging, and death?

Vậy thì thưa ngài, trong thế giới chư thiên và loài người, ai đã vượt qua sanh và già? có nghĩa là: Vậy thì trong thế giới này cùng với chư thiên, cùng với ma vương, cùng với phạm thiên, trong chúng sanh cùng với sa-môn, bà-la-môn, cùng với chư thiên và loài người, ai đã vượt qua, đã siêu việt, đã thoát khỏi, đã vượt khỏi, đã đi qua được sanh, già, và chết?

Mārisāti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravasappatissādhivacanametaṃ mārisāti – atha ko carahi devamanussaloke, atāri jātiñca jarañca mārisa.

"Mārisa" is an endearing address, a respectful address; this word "mārisa" is an address spoken with reverence and deference. "Then who, venerable sir, in the world of devas and humans, has crossed birth and old age?"

Thưa ngài là lời nói thân ái, lời nói tôn trọng, lời nói này thể hiện sự kính trọng và cung kính – ấy là Vậy thì thưa ngài, trong thế giới chư thiên và loài người, ai đã vượt qua sanh và già?

1369

Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metanti.

"I ask you, Blessed One, tell me this."

Con xin hỏi Ngài, Thế Tôn, xin hãy nói cho con điều ấy.

Pucchāmi tanti pucchāmi taṃ yācāmi taṃ ajjhesāmi taṃ pasādemi taṃ.

"I ask you" means: I ask you, I entreat you, I urge you, I appeal to you.

Con xin hỏi Ngài có nghĩa là con xin hỏi Ngài, con xin thỉnh cầu Ngài, con xin thỉnh mời Ngài, con xin làm Ngài hài lòng.

Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti.

"Blessed One" is an address of reverence…pe… a true designation, namely, "Blessed One."

Thế Tôn là một danh xưng tôn kính... cho đến... là một khái niệm được chứng thực, đó là Thế Tôn.

Brūhi metanti brūhi ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehīti – pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ.

"Tell me this" means: tell, declare, teach, explain, establish, reveal, analyze, make clear, make manifest. Thus: "I ask you, Blessed One, tell me this."

Xin hãy nói cho con điều ấy có nghĩa là xin hãy nói, hãy chỉ dạy, hãy thuyết giảng, hãy thiết lập, hãy khai thị, hãy phân tích, hãy làm cho rõ ràng, hãy tuyên bố – ấy là Con xin hỏi Ngài, Thế Tôn, xin hãy nói cho con điều ấy.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Do đó, vị bà-la-môn ấy đã nói:

1370

‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse,^*

“Whatever ascetics and brahmins there are,^*

“Bất kỳ sa-môn, bà-la-môn nào,^*

1371

Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

Who declare purity by what is seen or heard;

Bằng cái thấy và nghe, họ nói đến thanh tịnh;

1372

Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ.

Who declare purity by virtue and vows, who declare purity in many ways.

Bằng giới và hạnh, họ nói đến thanh tịnh, bằng nhiều hình thức, họ nói đến thanh tịnh.

1373

Te ce munī brūsi anoghatiṇṇe, atha ko carahi devamanussaloke;

If you, Sage, declare them not to have crossed the flood, then who, venerable sir, in the world of devas and humans;

Ngài nói rằng các bậc ẩn sĩ ấy chưa vượt bộc lưu, vậy thì thưa ngài, trong thế giới chư thiên và loài người;

1374

Atāri jātiñca jarañca mārisa, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi meta’’nti.

Has crossed birth and old age? I ask you, Blessed One, tell me this.”

Ai đã vượt qua sanh và già? Con xin hỏi Ngài, Thế Tôn, xin hãy nói cho con điều ấy.”

1375

51.

51.

1376

Nāhaṃ sabbe samaṇabrāhmaṇāse,^*

“I do not say that all ascetics and brahmins,^*

Này Nanda, Ta không nói rằng tất cả sa-môn, bà-la-môn,^*

1377

Jātijarāya nivutāti brūmi;

Are enveloped by birth and old age;

Đều bị sanh và già che lấp;

1378

Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

But those who here abandon all that is seen, heard, or cognized, or virtue and vows.

Những ai ở đây, từ bỏ tất cả cái thấy, cái nghe, hay cái biết, hoặc giới và hạnh.

1379

Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse^* ;

And abandon all that is of many kinds, and having fully understood craving, are without cankers;

Từ bỏ tất cả những hình thức đa dạng, liễu tri ái dục, không còn lậu hoặc;

1380

Te ve narā oghatiṇṇāti brūmi.

Those indeed are the people whom I declare to have crossed the flood.”

Ta nói rằng những người ấy đã vượt qua bộc lưu.

1381

Nāhaṃ sabbe samaṇabrāhmaṇāse, nandāti bhagavā jātijarāya nivutāti brūmīti nāhaṃ, nanda, sabbe samaṇabrāhmaṇā jātijarāya āvutā nivutā ovutā pihitā paṭicchannā paṭikujjitāti vadāmi.

"I do not say that all ascetics and brahmins, Nanda, said the Blessed One, are enveloped by birth and old age" means: I do not say, Nanda, that all ascetics and brahmins are covered, enveloped, concealed, hidden, obscured, or overturned by birth and old age.

Này Nanda, Ta không nói rằng tất cả sa-môn, bà-la-môn đều bị sanh và già che lấp có nghĩa là: Này Nanda, Ta không nói rằng tất cả sa-môn, bà-la-môn đều bị sanh và già bao phủ, che lấp, che đậy, che kín, che giấu, úp lại.

Atthi te samaṇabrāhmaṇā yesaṃ jāti ca jarāmaraṇañca pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti – nāhaṃ sabbe samaṇabrāhmaṇāse nandāti bhagavā jātijarāya nivutāti brūmi.

There are those ascetics and brahmins for whom birth and old age-and-death are abandoned, their roots cut off, made like a palm-stump, brought to non-existence, and are of a nature not to arise again in the future – thus I declare, I explain, I teach, I make known, I establish, I reveal, I analyze, I make clear, I make manifest. Thus: "I do not say that all ascetics and brahmins, Nanda, said the Blessed One, are enveloped by birth and old age."

Có những sa-môn, bà-la-môn mà đối với họ, sanh, già và chết đã được đoạn trừ, nhổ tận gốc rễ, làm cho như cây thốt nốt cụt ngọn, làm cho không còn hiện hữu, có pháp không sanh khởi trong tương lai, Ta nói, Ta chỉ dạy, Ta thuyết giảng, Ta thiết lập, Ta khai thị, Ta phân tích, Ta làm cho rõ ràng, Ta tuyên bố – ấy là Này Nanda, Ta không nói rằng tất cả sa-môn, bà-la-môn đều bị sanh và già che lấp.

1382

Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbanti ye sabbā diṭṭhasuddhiyo pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā.

"Those who here abandon all that is seen, heard, or cognized, or virtue and vows" means: those who abandon all purifications through seeing, having given up, having relinquished, having dispelled, having made an end of, having brought to non-existence.

Những ai ở đây, từ bỏ tất cả cái thấy, cái nghe, hay cái biết, hoặc giới và hạnh có nghĩa là những ai từ bỏ, đoạn trừ, xả ly, loại bỏ, làm cho không còn hiện hữu tất cả sự thanh tịnh do cái thấy.

Ye sabbā sutasuddhiyo pahāya…pe… ye sabbā mutasuddhiyo pahāya, ye sabbā diṭṭhasutamutasuddhiyo pahāya ye sabbā sīlasuddhiyo pahāya, ye sabbā vatasuddhiyo pahāya, ye sabbā sīlabbatasuddhiyo pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – ye sīdha diṭṭhaṃva sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

Those who abandon all purifications through hearing…pe… those who abandon all purifications through cognizing, those who abandon all purifications through seeing, hearing, and cognizing, those who abandon all purifications through virtue, those who abandon all purifications through vows, those who abandon all purifications through virtue and vows, having given up, having relinquished, having dispelled, having made an end of, having brought to non-existence. Thus: "those who here abandon all that is seen, heard, or cognized, or virtue and vows."

Những ai từ bỏ tất cả sự thanh tịnh do cái nghe... cho đến... những ai từ bỏ tất cả sự thanh tịnh do cái biết, những ai từ bỏ tất cả sự thanh tịnh do cái thấy, cái nghe và cái biết, những ai từ bỏ tất cả sự thanh tịnh do giới, những ai từ bỏ tất cả sự thanh tịnh do hạnh, những ai từ bỏ, đoạn trừ, xả ly, loại bỏ, làm cho không còn hiện hữu tất cả sự thanh tịnh do giới và hạnh – ấy là Những ai ở đây, từ bỏ tất cả cái thấy, cái nghe, hay cái biết, hoặc giới và hạnh.

1383

Anekarūpampi pahāya sabbanti anekavidhakotūhalamaṅgalena suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – anekarūpampi pahāya sabbaṃ.

"And abandon all that is of many kinds" means: having abandoned purity, purification, complete purification, liberation, complete liberation, perfect liberation through various kinds of auspicious rites, having given up, having relinquished, having dispelled, having made an end of, having brought to non-existence. Thus: "and abandon all that is of many kinds."

Từ bỏ tất cả những hình thức đa dạng có nghĩa là từ bỏ, đoạn trừ, xả ly, loại bỏ, làm cho không còn hiện hữu sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự hoàn toàn trong sạch, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát bằng nhiều loại nghi lễ cát tường – ấy là Từ bỏ tất cả những hình thức đa dạng.

1384

Taṇhaṃ pariññāya anāsavā se, te ve narā oghatiṇṇāti brūmīti.

"And having fully understood craving, are without cankers; those indeed are the people whom I declare to have crossed the flood."

Liễu tri ái dục, không còn lậu hoặc, Ta nói rằng những người ấy đã vượt qua bộc lưu.

Taṇhāti rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā.

"Craving" means: craving for forms, craving for sounds, craving for odors, craving for tastes, craving for tangibles, craving for mental objects.

Ái dục là ái đối với sắc, ái đối với thanh, ái đối với hương, ái đối với vị, ái đối với xúc, ái đối với pháp.

Taṇhaṃ pariññāyāti taṇhaṃ tīhi pariññāhi parijānitvā – ñātapariññāya, tīraṇapariññāya, pahānapariññāya.

"Having fully understood craving" means: having fully understood craving by the three kinds of full understanding—full understanding of the known, full understanding of investigation, full understanding of abandonment.

Liễu tri ái dục có nghĩa là liễu tri ái dục bằng ba loại liễu tri: ñātapariññā (liễu tri bằng sự biết), tīraṇapariññā (liễu tri bằng sự thẩm xét), và pahānapariññā (liễu tri bằng sự đoạn trừ).

Katamā ñātapariññā?

What is full understanding of the known?

Thế nào là ñātapariññā?

Taṇhaṃ jānāti^* ‘‘ayaṃ rūpataṇhā, ayaṃ saddataṇhā, ayaṃ gandhataṇhā, ayaṃ rasataṇhā, ayaṃ phoṭṭhabbataṇhā, ayaṃ dhammataṇhā’’ti jānāti passati – ayaṃ ñātapariññā.

One knows craving, perceives it as "this is craving for forms, this is craving for sounds, this is craving for odors, this is craving for tastes, this is craving for tangibles, this is craving for mental objects"—this is full understanding of the known.

Biết ái dục: “Đây là ái đối với sắc, đây là ái đối với thanh, đây là ái đối với hương, đây là ái đối với vị, đây là ái đối với xúc, đây là ái đối với pháp,” biết như vậy, thấy như vậy – đây là ñātapariññā.

1385

Katamā tīraṇapariññā?

What is full understanding of investigation?

Thế nào là tīraṇapariññā?

Evaṃ ñātaṃ katvā taṇhaṃ tīreti aniccato dukkhato rogato gaṇḍato…pe… nissaraṇato tīreti – ayaṃ tīraṇapariññā.

Having thus known, one investigates craving as impermanent, as suffering, as a disease, as a boil…pe… as an escape. This is full understanding of investigation.

Sau khi biết như vậy, thẩm xét ái dục là vô thường, là khổ, là bệnh, là ung nhọt... cho đến... là sự thoát ly, thẩm xét như vậy – đây là tīraṇapariññā.

1386

Katamā pahānapariññā?

What is full understanding of abandonment?

Thế nào là pahānapariññā?

Evaṃ tīrayitvā taṇhaṃ pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti.

Having thus investigated, one abandons craving, dispels it, makes an end of it, brings it to non-existence.

Sau khi thẩm xét như vậy, vị ấy đoạn trừ, xả ly, loại bỏ, làm cho không còn hiện hữu ái dục.

Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘yo, bhikkhave, taṇhāya chandarāgo taṃ pajahatha.

For this was said by the Blessed One: “Monks, abandon the desire and lust for craving.

Điều này đã được Thế Tôn dạy: “Này các Tỳ khưu, dục và tham nào đối với ái dục, các con hãy đoạn trừ nó.”

Evaṃ sā taṇhā pahīnā bhavissati ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā’’.

Thus that craving will be abandoned, uprooted, made like a palm-stump, brought to non-existence, no longer liable to arise in the future.

Như vậy, ái dục ấy sẽ được đoạn trừ, nhổ tận gốc rễ, làm cho như cây thốt nốt cụt ngọn, làm cho không còn hiện hữu, có pháp không sanh khởi trong tương lai.

Ayaṃ pahānapariññā.

This is the comprehension by abandoning (pahānapariññā).

Đây là pahānapariññā.

Taṇhaṃ pariññāyāti taṇhaṃ imāhi tīhi pariññāhi parijānitvā.

‘Having fully understood craving’ means having fully understood craving by these three comprehensions.

Liễu tri ái dục có nghĩa là liễu tri ái dục bằng ba loại liễu tri này.

Anāsavāti cattāro āsavā – kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo.

‘Without taints’ refers to the four taints: the taint of sensual desire (kāmāsava), the taint of existence (bhavāsava), the taint of views (diṭṭhāsava), and the taint of ignorance (avijjāsava).

Không còn lậu hoặc: có bốn lậu hoặc – dục lậu, hữu lậu, kiến lậu, vô minh lậu.

Yesaṃ ime āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, te vuccanti anāsavā arahanto khīṇāsavā – taṇhaṃ pariññāya anāsavā.

Those in whom these taints are abandoned, uprooted, made like a palm-stump, brought to non-existence, no longer liable to arise in the future, are called taintless Arahants, those whose taints are destroyed—‘having fully understood craving, they are without taints’.

Những vị nào đã đoạn trừ các lậu hoặc này, đã nhổ tận gốc rễ, đã làm cho như thân cây ta-la, đã làm cho không thể hiện hữu, có trạng thái không sanh khởi trong tương lai, các vị ấy được gọi là bậc vô lậu, bậc A-la-hán, bậc đã tận trừ các lậu hoặc – do liễu tri ái, các vị ấy là bậc vô lậu.

1387

Te ve narā oghatiṇṇāti brūmīti ye taṇhaṃ pariññāya anāsavā, te kāmoghaṃ tiṇṇā bhavoghaṃ tiṇṇā diṭṭhoghaṃ tiṇṇā avijjoghaṃ tiṇṇā sabbasaṃsārapathaṃ tiṇṇā uttiṇṇā nittiṇṇā atikkantā samatikkantā vītivattāti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti – taṇhaṃ pariññāya anāsavāse te ve narā oghatiṇṇāti brūmi.

‘Those men, I declare, have crossed the flood’ means that those who, having fully understood craving, are without taints, have crossed the flood of sensual desire, crossed the flood of existence, crossed the flood of views, crossed the flood of ignorance, crossed, passed over, utterly passed over, overcome, completely overcome, transcended the entire path of saṃsāra—thus I declare, explain, teach, make known, establish, reveal, analyze, make clear, proclaim.

Ta tuyên bố rằng những người ấy thật đã vượt qua bộc lưu có nghĩa là: những vị nào do liễu tri ái mà không còn lậu hoặc, các vị ấy đã vượt qua dục bộc, đã vượt qua hữu bộc, đã vượt qua kiến bộc, đã vượt qua vô minh bộc, đã vượt qua mọi con đường luân hồi, đã vượt qua, đã vượt qua hoàn toàn, đã vượt qua trọn vẹn, đã đi qua, đã đi qua hoàn toàn, đã vượt khỏi, Ta tuyên bố, Ta giải thích, Ta thuyết giảng, Ta trình bày, Ta thiết lập, Ta khai mở, Ta phân tích, Ta làm cho rõ ràng, Ta hiển thị rằng – do liễu tri ái, các vị ấy là bậc vô lậu, Ta tuyên bố rằng những người ấy thật đã vượt qua bộc lưu.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Vì thế, Đức Thế Tôn đã dạy rằng –

1388

‘‘Nāhaṃ sabbe samaṇabrāhmaṇāse,^*

“I do not say that all ascetics and brahmins,

“Này Nanda, Ta không tuyên bố rằng, tất cả Sa-môn và Bà-la-môn,

1389

Jātijarāya nivutāti brūmi;

Sonanda, are encompassed by birth and aging;

Được bao bọc bởi sanh và già;

1390

Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

But those who here abandon all that is seen, heard, or sensed, and all observances and vows,

Những ai ở đây, sau khi từ bỏ tất cả những gì đã thấy, đã nghe, hay đã nhận thức, cả giới và cấm thủ.

1391

Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse;

And abandon all diverse forms, having fully understood craving, are without taints;

Sau khi từ bỏ tất cả những gì có nhiều hình thức, do liễu tri ái, các vị ấy là bậc vô lậu;

1392

Te ve narā oghatiṇṇāti brūmī’’ti.

Those men, I declare, have crossed the flood.”

Ta tuyên bố rằng những người ấy thật đã vượt qua bộc lưu.”

1393

52.

52.

1394

Etābhinandāmi vaco mahesino, sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ;

I rejoice in the word of the Great Seer, the well-spoken, Gotama, free from substrata;

Con vô cùng hoan hỷ lời dạy của bậc Đại Sĩ, được tán dương khéo léo, này Gotama, về sự không còn chấp thủ;

1395

Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

Those who here abandon all that is seen, heard, or sensed, and all observances and vows,

Những ai ở đây, sau khi từ bỏ tất cả những gì đã thấy, đã nghe, hay đã nhận thức, cả giới và cấm thủ.

1396

Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse;

And abandon all diverse forms, having fully understood craving, are without taints;

Sau khi từ bỏ tất cả những gì có nhiều hình thức, do liễu tri ái, các vị ấy là bậc vô lậu;

1397

Ahampi te oghatiṇṇāti brūmi.

I too declare them to have crossed the flood.

Con cũng tuyên bố rằng các vị ấy đã vượt qua bộc lưu.

1398

Etābhinandāmi vaco mahesinoti.

‘ I rejoice in the word of the Great Seer’.

Con vô cùng hoan hỷ lời dạy của bậc Đại Sĩ có nghĩa là.

Etanti tuyhaṃ vacanaṃ byappathaṃ desanaṃ anusāsanaṃ anusiṭṭhaṃ nandāmi abhinandāmi modāmi anumodāmi icchāmi sādiyāmi patthayāmi pihayāmi abhijappāmi.

‘ This’ refers to your word, declaration, teaching, instruction, admonition—I rejoice, delight, am glad, approve, wish, accept, long for, desire, aspire to it.

Điều này có nghĩa là lời dạy, lời nói, bài pháp, lời giáo huấn, lời chỉ dạy của ngài, con hoan hỷ, con vô cùng hoan hỷ, con vui mừng, con tùy hỷ, con mong muốn, con chấp nhận, con cầu mong, con khao khát, con ước ao.

Mahesinoti kiṃ mahesi bhagavā?

‘ Of the Great Seer’: Why is the Blessed One a Great Seer (Mahesi)?

Của bậc Đại Sĩ có nghĩa là: Vì sao Đức Thế Tôn là bậc Đại Sĩ?

Mahantaṃ sīlakkhandhaṃ esī gavesī pariyesīti mahesi…pe… kahaṃ narāsabhoti mahesīti – etābhinandāmi vaco mahesino.

Because he sought, searched for, and thoroughly sought the great aggregate of virtue (sīlakkhandha)—hence, Great Seer… (etc.)… ‘where is the best of men?’—hence, Great Seer. Thus, ‘I rejoice in the word of the Great Seer’.

Ngài đã tìm kiếm, truy tầm, khảo sát giới uẩn vĩ đại, nên là bậc Đại Sĩ… cho đến… bậc Nhân Ngưu ở đâu, nên là bậc Đại Sĩ – con vô cùng hoan hỷ lời dạy của bậc Đại Sĩ.

1399

Sukittitaṃ gotamanūpadhīkanti.

‘ Well-spoken, Gotama, free from substrata’.

Được tán dương khéo léo, này Gotama, về sự không còn chấp thủ có nghĩa là.

Sukittitanti sukittitaṃ suācikkhitaṃ^* sudesitaṃ supaññapitaṃ supaṭṭhapitaṃ suvivaṭaṃ suvibhattaṃ suuttānīkataṃ supakāsitaṃ.

‘ Well-spoken’ means well-explained, well-taught, well-made known, well-established, well-revealed, well-analyzed, well-made clear, well-proclaimed.

Được tán dương khéo léo có nghĩa là được tán dương khéo léo, được giải thích khéo léo, được thuyết giảng khéo léo, được trình bày khéo léo, được thiết lập khéo léo, được khai mở khéo léo, được phân tích khéo léo, được làm cho rõ ràng khéo léo, được hiển thị khéo léo.

Gotamanūpadhīkanti upadhī vuccanti kilesā ca khandhā ca abhisaṅkhārā ca.

‘ Gotama, free from substrata’: Substrata (upadhī) are called defilements (kilesā), aggregates (khandhā), and volitional formations (abhisaṅkhārā).

Này Gotama, về sự không còn chấp thủ có nghĩa là: chấp thủ (upadhi) được gọi là các phiền não, các uẩn, và các hành.

Upadhippahānaṃ upadhivūpasamaṃ upadhinissaggaṃ upadhipaṭippassaddhaṃ amataṃ nibbānanti – sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ.

The abandonment of substrata, the appeasement of substrata, the relinquishing of substrata, the calming of substrata is the deathless Nibbāna—thus, ‘well-spoken, Gotama, free from substrata’.

Sự đoạn trừ chấp thủ, sự lắng dịu chấp thủ, sự từ bỏ chấp thủ, sự an tịnh chấp thủ, là bất tử, là Nibbāna – được tán dương khéo léo, này Gotama, về sự không còn chấp thủ.

1400

Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbanti ye sabbā diṭṭhasuddhiyo pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā.

‘ Those who here abandon all that is seen, heard, or sensed, and all observances and vows’ means those who abandon, give up, renounce, remove, eradicate, bring to non-existence all purifications by seeing.

Những ai ở đây, sau khi từ bỏ tất cả những gì đã thấy, đã nghe, hay đã nhận thức, cả giới và cấm thủ có nghĩa là những ai sau khi từ bỏ, xả ly, đoạn trừ, loại bỏ, làm cho không còn hiện hữu tất cả các thanh tịnh do thấy.

Ye sabbā sutasuddhiyo…pe… ye sabbā mutasuddhiyo… ye sabbā diṭṭhasutamutasuddhiyo… ye sabbā sīlasuddhiyo… ye sabbā vatasuddhiyo… ye sabbā sīlabbatasuddhiyo pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

Those who abandon all purifications by hearing… (etc.)… those who abandon all purifications by sensing… those who abandon all purifications by seeing, hearing, and sensing… those who abandon all purifications by morality… those who abandon all purifications by vows… those who abandon, give up, renounce, remove, eradicate, bring to non-existence all purifications by morality and vows. Thus, ‘those who here abandon all that is seen, heard, or sensed, and all observances and vows’.

Những ai sau khi từ bỏ… tất cả các thanh tịnh do nghe… cho đến… những ai sau khi từ bỏ… tất cả các thanh tịnh do nhận thức… những ai sau khi từ bỏ… tất cả các thanh tịnh do thấy, nghe, và nhận thức… những ai sau khi từ bỏ… tất cả các thanh tịnh do giới… những ai sau khi từ bỏ… tất cả các thanh tịnh do cấm thủ… những ai sau khi từ bỏ, xả ly, đoạn trừ, loại bỏ, làm cho không còn hiện hữu tất cả các thanh tịnh do giới và cấm thủ – những ai ở đây, sau khi từ bỏ tất cả những gì đã thấy, đã nghe, hay đã nhận thức, cả giới và cấm thủ.

1401

Anekarūpampi pahāya sabbanti anekavidhakotūhalamaṅgalena suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – anekarūpampi pahāya sabbaṃ.

‘ And abandon all diverse forms’ means abandoning, giving up, renouncing, removing, eradicating, bringing to non-existence purification, thorough purification, complete purification, liberation, thorough liberation, complete liberation by means of various auspicious rites and ceremonies. Thus, ‘and abandon all diverse forms’.

Sau khi từ bỏ tất cả những gì có nhiều hình thức có nghĩa là sau khi từ bỏ, xả ly, đoạn trừ, loại bỏ, làm cho không còn hiện hữu sự thanh tịnh, sự trong sạch, sự hoàn toàn trong sạch, sự giải thoát, sự hoàn toàn giải thoát, sự triệt để giải thoát bằng các loại điềm lành huyên náo khác nhau – sau khi từ bỏ tất cả những gì có nhiều hình thức.

1402

Taṇhaṃ pariññāya anāsavāse, ahampi te oghatiṇṇāti brūmīti.

‘ Having fully understood craving, they are without taints; I too declare them to have crossed the flood’.

Do liễu tri ái, các vị ấy là bậc vô lậu; con cũng tuyên bố rằng các vị ấy đã vượt qua bộc lưu có nghĩa là.

Taṇhāti rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā.

‘ Craving’ refers to craving for forms, craving for sounds, craving for smells, craving for tastes, craving for tactile objects, craving for mental phenomena.

Ái là ái đối với sắc, ái đối với thanh, ái đối với hương, ái đối với vị, ái đối với xúc, ái đối với pháp.

Taṇhaṃ pariññāyāti taṇhaṃ tīhi pariññāhi parijānitvā – ñātapariññāya, tīraṇapariññāya^* , pahānapariññāya.

‘ Having fully understood craving’ means having fully understood craving by three comprehensions: comprehension by knowing (ñātapariññā), comprehension by scrutinizing (tīraṇapariññā), and comprehension by abandoning (pahānapariññā).

Do liễu tri ái có nghĩa là liễu tri ái bằng ba loại liễu tri – liễu tri bằng sự biết rõ (ñātapariññā), liễu tri bằng sự thẩm xét (tīraṇapariññā), và liễu tri bằng sự đoạn trừ (pahānapariññā).

Katamā ñātapariññā?

What is comprehension by knowing?

Thế nào là liễu tri bằng sự biết rõ?

Taṇhaṃ jānāti – ayaṃ rūpataṇhā, ayaṃ saddataṇhā, ayaṃ gandhataṇhā, ayaṃ rasataṇhā, ayaṃ phoṭṭhabbataṇhā, ayaṃ dhammataṇhāti jānāti passati – ayaṃ ñātapariññā.

He knows craving: ‘This is craving for forms, this is craving for sounds, this is craving for odours, this is craving for tastes, this is craving for tangibles, this is craving for mental phenomena.’ He knows and sees thus – this is comprehension by knowing (ñātapariññā).

Vị ấy biết rõ ái – biết, thấy rằng: đây là ái đối với sắc, đây là ái đối với thanh, đây là ái đối với hương, đây là ái đối với vị, đây là ái đối với xúc, đây là ái đối với pháp – đây là liễu tri bằng sự biết rõ.

1403

Katamā tīraṇapariññā?

What is comprehension by investigation (tīraṇapariññā)?

Thế nào là liễu tri bằng sự thẩm xét?

Evaṃ ñātaṃ katvā taṇhaṃ tīreti^* aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato ītito upaddavato bhayato upasaggato calato pabhaṅguto addhuvato atāṇato aleṇato asaraṇato asaraṇībhūtato rittato tucchato suññato anattato ādīnavato vipariṇāmadhammato asārakato aghamūlato vadhakato vibhavato sāsavato saṅkhatato mārāmisato jātidhammato jarādhammato byādhidhammato maraṇadhammato sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammato saṃkilesadhammato samudayato atthaṅgamato assādato ādīnavato nissaraṇato tīreti – ayaṃ tīraṇapariññā.

Having thus known craving, he investigates it as impermanent, as suffering, as a disease, as a boil, as a dart, as an affliction, as an ailment, as alien, as disintegrating, as a terror, as a misfortune, as a danger, as shaking, as breaking up, as unstable, as having no protection, as having no shelter, as having no refuge, as having no refuge for those who rely on it, as empty, as vain, as void, as non-self, as a drawback, as subject to change, as without essence, as the root of ill, as a slayer, as a becoming, as a non-becoming, as having defilements, as conditioned, as the bait of Māra, as subject to birth, as subject to ageing, as subject to sickness, as subject to death, as subject to sorrow, lamentation, pain, dejection, and despair, as subject to defilement, as origination, as disappearance, as gratification, as a drawback, as escape – this is comprehension by investigation.

Sau khi đã biết như vậy, vị ấy thẩm xét ái là vô thường, là khổ, là bệnh, là khối u, là mũi tên, là điều bất hạnh, là tật bệnh, là cái khác, là hoại diệt, là tai ương, là phiền não, là hiểm họa, là sự nguy hiểm, là dao động, là mong manh, là không bền vững, là không nơi nương tựa, là không nơi ẩn náu, là không nơi quy y, là không thể trở thành nơi quy y, là trống rỗng, là hư vô, là không có thực chất, là vô ngã, là nguy hại, là có bản chất biến đổi, là không có lõi, là gốc rễ của khổ đau, là kẻ sát nhân, là sự tiêu vong, là có lậu hoặc, là hữu vi, là mồi của ma, là có bản chất sanh, là có bản chất già, là có bản chất bệnh, là có bản chất chết, là có bản chất sầu, bi, khổ, ưu, não, là có bản chất ô nhiễm, là sự sanh khởi, là sự đoạn diệt, là vị ngọt, là sự nguy hại, là sự xuất ly, vị ấy thẩm xét – đây là liễu tri bằng sự thẩm xét.

1404

Katamā pahānapariññā?

What is comprehension by abandonment (pahānapariññā)?

Thế nào là liễu tri bằng sự đoạn trừ?

Evaṃ tīrayitvā taṇhaṃ pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti – ayaṃ pahānapariññā.

Having thus investigated, he abandons craving, dispels it, makes an end of it, brings it to a state of non-existence – this is comprehension by abandonment.

Sau khi thẩm xét như vậy, vị ấy từ bỏ, đoạn trừ, loại bỏ, làm cho ái không còn hiện hữu – đây là liễu tri bằng sự đoạn trừ.

1405

Taṇhaṃ pariññāyāti taṇhaṃ imāhi tīhi pariññāhi parijānitvā.

Having comprehended craving means having fully known craving through these three comprehensions.

Do liễu tri ái có nghĩa là liễu tri ái bằng ba loại liễu tri này.

Anāsavāti cattāro āsavā – kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo.

Undefiled (anāsavā): There are four defilements (āsavā) – the defilement of sensual desire (kāmāsava), the defilement of becoming (bhavāsava), the defilement of views (diṭṭhāsava), the defilement of ignorance (avijjāsava).

Vô lậu có nghĩa là: có bốn lậu hoặc – dục lậu, hữu lậu, kiến lậu, vô minh lậu.

Yesaṃ ime āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, te vuccanti anāsavā arahanto khīṇāsavā.

Those whose defilements are abandoned, uprooted, made like a palm-stump, brought to a state of non-existence, and are of a nature not to arise again in the future, are called undefiled (anāsavā), Arahants, those whose defilements are destroyed (khīṇāsavā).

Những vị nào đã đoạn trừ các lậu hoặc này, đã nhổ tận gốc rễ, đã làm cho như thân cây ta-la, đã làm cho không thể hiện hữu, có trạng thái không sanh khởi trong tương lai, các vị ấy được gọi là bậc vô lậu, bậc A-la-hán, bậc đã tận trừ các lậu hoặc.

Taṇhaṃ pariññāya anāsavāse, ahampi te oghatiṇṇāti.

“Having comprehended craving, you are undefiled; I declare that you too have crossed the flood.”

Do liễu tri ái, các vị ấy là bậc vô lậu; con cũng tuyên bố rằng các vị ấy đã vượt qua bộc lưu có nghĩa là.

Brūmīti ye taṇhaṃ pariññāya anāsavā, ahampi te kāmoghaṃ tiṇṇā bhavoghaṃ tiṇṇā diṭṭhoghaṃ tiṇṇā avijjoghaṃ tiṇṇā sabbasaṃsārapathaṃ tiṇṇā uttiṇṇā nittiṇṇā atikkantā samatikkantā vītivattāti brūmi vadāmiti – taṇhaṃ pariññāya anāsavāse, ahampi te oghatiṇṇāti brūmi.

I declare means: Those who, having comprehended craving, are undefiled – I declare, I say, that they have crossed the flood of sensual desire, crossed the flood of becoming, crossed the flood of views, crossed the flood of ignorance, crossed the entire path of saṃsāra, passed over, utterly passed over, overcome, completely overcome, transcended. Thus, I declare: “Having comprehended craving, you are undefiled; I declare that you too have crossed the flood.”

Tuyên bố có nghĩa là: những vị nào do liễu tri ái mà không còn lậu hoặc, con cũng tuyên bố, con cũng nói rằng các vị ấy đã vượt qua dục bộc, đã vượt qua hữu bộc, đã vượt qua kiến bộc, đã vượt qua vô minh bộc, đã vượt qua mọi con đường luân hồi, đã vượt qua, đã vượt qua hoàn toàn, đã vượt qua trọn vẹn, đã đi qua, đã đi qua hoàn toàn, đã vượt khỏi – do liễu tri ái, các vị ấy là bậc vô lậu; con cũng tuyên bố rằng các vị ấy đã vượt qua bộc lưu.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Vì thế, vị Bà-la-môn ấy đã nói rằng –

1406

‘‘Etābhinandāmi vaco mahesino, sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ;

“I rejoice in this word of the Great Seer, well-spoken by Gotama, the one without basis;

“Con vô cùng hoan hỷ lời dạy của bậc Đại Sĩ, được tán dương khéo léo, này Gotama, về sự không còn chấp thủ;

1407

Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

Whoever here, having abandoned all that is seen or heard or sensed,

Những ai ở đây, sau khi từ bỏ tất cả những gì đã thấy, đã nghe, hay đã nhận thức, cả giới và cấm thủ.

1408

Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse;

Or even all moral practices and vows, having abandoned all of various kinds,

Sau khi từ bỏ tất cả những gì có nhiều hình thức, do liễu tri ái, các vị ấy là bậc vô lậu;

1409

Ahampi te oghatiṇṇāti brūmī’’ti.

Having comprehended craving, you are undefiled; I declare that you too have crossed the flood.”

Con cũng tuyên bố rằng các vị ấy đã vượt qua bộc lưu.”

1410

Nandamāṇavapucchāniddeso sattamo.

The Seventh Section: Explanation of Nandamāṇava’s Question.

Phần Chú Giải Câu Hỏi của Thanh Niên Nanda, thứ bảy.

1411

8. Hemakamāṇavapucchāniddeso

8. Explanation of Hemakamāṇava’s Question

8. Phần Chú Giải Câu Hỏi của Thanh Niên Hemaka

1412

53.

53.

1413

Ye me pubbe viyākaṃsu,^*

“Those who previously explained to me,^*

Những người đã giải thích cho con trước đây,^*

1414

Huraṃ gotamasāsanā;

Before Gotama’s teaching,

Trước giáo pháp của Gotama;

1415

Iccāsi iti bhavissati, sabbaṃ taṃ itihītihaṃ;

‘It was so, it will be so,’ all that is mere hearsay;

Rằng ‘đã là như thế này’, ‘sẽ là như thế kia’, tất cả đều là lời truyền khẩu;

1416

Sabbaṃ taṃ takkavaḍḍhanaṃ, nāhaṃ tattha abhiramiṃ.

All that is an increase of speculation; I did not delight in it.”

Tất cả đều làm tăng trưởng sự suy luận, con không hoan hỷ trong đó.

1417

Ye me pubbe viyākaṃsūti yo ca bāvarī brāhmaṇo ye caññe tassa ācariyā, te sakaṃ diṭṭhiṃ sakaṃ khantiṃ sakaṃ ruciṃ sakaṃ laddhiṃ sakaṃ ajjhāsayaṃ sakaṃ adhippāyaṃ byākaṃsu ācikkhiṃsu desayiṃsu paññapiṃsu paṭṭhapiṃsu vivariṃsu vibhajiṃsu uttānīakaṃsu pakāsesunti – ye me pubbe viyākaṃsu.

Those who previously explained to me means: That brahmin Bāvarī and those other teachers of his explained, taught, proclaimed, established, revealed, analyzed, made clear, and elucidated their own view, their own acceptance, their own preference, their own doctrine, their own inclination, their own intention – thus, “Those who previously explained to me.”

Những người đã giải thích cho con trước đây có nghĩa là: vị Bà-la-môn Bāvarī và các vị thầy khác của ông ấy, họ đã giải thích, đã trình bày, đã thuyết giảng, đã trình bày, đã thiết lập, đã khai mở, đã phân tích, đã làm cho rõ ràng, đã hiển thị kiến giải của riêng họ, sự chấp nhận của riêng họ, sở thích của riêng họ, học thuyết của riêng họ, khuynh hướng của riêng họ, chủ ý của riêng họ – những người đã giải thích cho con trước đây.

Iccāyasmā hemakoti.

Thus spoke Venerable Hemaka.

Tôn giả Hemaka thưa có nghĩa là.

Iccāti padasandhi…pe… padānupubbatāpetaṃ – iccāti.

Thus (iccā) is a word-junction…pe… this is also a sequence of words – thus.

Thưa là sự nối kết từ… cho đến… đây là sự tuần tự của các từ – thưa.

Āyasmāti piyavacanaṃ…pe….

Venerable is an affectionate address…pe….

Tôn giả là một cách gọi thân mật… cho đến….

Hemakoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā hemako.

Hemaka is the name of that brahmin…pe… his appellation – thus spoke Venerable Hemaka.

Hemako là tên của vị bà-la-môn ấy... cho đến... là cách gọi – như vậy, trưởng lão Hemaka.

1418

Huraṃ gotamasāsanāti huraṃ gotamasāsanā paraṃ gotamasāsanā pure gotamasāsanā paṭhamataraṃ gotamasāsanā buddhasāsanā jinasāsanā tathāgatasāsanā^* arahantasāsanāti – huraṃ gotamasāsanā.

Before Gotama’s teaching means: before Gotama’s teaching, beyond Gotama’s teaching, prior to Gotama’s teaching, earlier than Gotama’s teaching, before the Buddha’s teaching, before the Victor’s teaching, before the Tathāgata’s teaching, before the Arahants’ teaching – thus, “before Gotama’s teaching.”

Trước giáo pháp của Gotama là trước giáo pháp của Gotama, sau giáo pháp của Gotama, trước hơn giáo pháp của Gotama, trước nhất giáo pháp của Gotama, giáo pháp của bậc Giác Ngộ, giáo pháp của bậc Chiến Thắng, giáo pháp của bậc Như Lai, giáo pháp của bậc A-la-hán – (đó là) trước giáo pháp của Gotama.

1419

Iccāsi iti bhavissatīti evaṃ kira āsi, evaṃ kira bhavissatīti – iccāsi iti bhavissati.

“It was so, it will be so” means: “It was indeed so, it will indeed be so” – thus, “It was so, it will be so.”

Đã là như vậy, sẽ là như thế là nghe nói rằng đã là như vậy, nghe nói rằng sẽ là như thế – (đó là) đã là như vậy, sẽ là như thế.

1420

Sabbaṃ taṃ itihītihanti sabbaṃ taṃ itihītihaṃ itikirāya paraṃparāya piṭakasampadāya takkahetu nayahetu ākāraparivitakkena diṭṭhinijjhānakkhantiyā na sāmaṃ sayamabhiññātaṃ na attapaccakkhadhammaṃ kathayiṃsūti – sabbaṃ taṃ itihītihaṃ.

All that is mere hearsay means: All that is mere hearsay, by tradition, by word of mouth, by oral transmission, by reason of conjecture, by reason of method, by reflection on aspects, by the acceptance of a speculative view, they did not teach what was directly known by themselves, what was personally experienced – thus, “All that is mere hearsay.”

Tất cả điều ấy chỉ là lời truyền tụng là tất cả điều ấy chỉ là lời truyền tụng, chỉ là lời đồn, chỉ là truyền thống kế thừa, chỉ là sự tương đồng với kinh điển, chỉ do suy luận, chỉ do phương pháp, chỉ do tư duy về các khía cạnh, chỉ do sự chấp nhận một quan điểm sau khi đã cân nhắc, chứ không phải là điều được tự mình thắng tri, không phải là pháp được tự mình chứng ngộ mà họ đã trình bày – (đó là) tất cả điều ấy chỉ là lời truyền tụng.

1421

Sabbaṃ taṃ takkavaḍḍhananti sabbaṃ taṃ takkavaḍḍhanaṃ vitakkavaḍḍhanaṃ saṅkappavaḍḍhanaṃ kāmavitakkavaḍḍhanaṃ byāpādavitakkavaḍḍhanaṃ vihiṃsāvitakkavaḍḍhanaṃ ñātivitakkavaḍḍhanaṃ janapadavitakkavaḍḍhanaṃ amarāvitakkavaḍḍhanaṃ parānudayatāpaṭisaṃyuttavitakkavaḍḍhanaṃ lābhasakkārasilokapaṭisaṃyuttavitakkavaḍḍhanaṃ anavaññattipaṭisaṃyuttavitakkavaḍḍhananti – sabbaṃ taṃ takkavaḍḍhanaṃ.

All that is the increase of thoughts means all that is the increase of thoughts, the increase of vitakka, the increase of saṅkappa, the increase of sensual thoughts, the increase of thoughts of ill-will, the increase of thoughts of harm, the increase of thoughts about relatives, the increase of thoughts about the country, the increase of thoughts that are unstable like the Amara fish, the increase of thoughts connected with compassion for others, the increase of thoughts connected with gain, honor, and fame, the increase of thoughts connected with not being despised – all that is the increase of thoughts.

Tất cả điều ấy làm tăng trưởng tư duy là tất cả điều ấy làm tăng trưởng tư duy, làm tăng trưởng tầm, làm tăng trưởng ý định, làm tăng trưởng dục tầm, làm tăng trưởng sân tầm, làm tăng trưởng hại tầm, làm tăng trưởng tư duy về quyến thuộc, làm tăng trưởng tư duy về quốc độ, làm tăng trưởng tư duy về sự bất tử, làm tăng trưởng tư duy liên quan đến lòng trắc ẩn đối với người khác, làm tăng trưởng tư duy liên quan đến lợi lộc, cung kính và danh tiếng, làm tăng trưởng tư duy liên quan đến việc không bị khinh thường – (đó là) tất cả điều ấy làm tăng trưởng tư duy.

1422

Nāhaṃ tattha abhiraminti nāhaṃ tattha abhiramiṃ na vindiṃ nādhigacchiṃ na paṭilabhinti – nāhaṃ tattha abhiramiṃ.

I did not delight in that means I did not delight in that, I did not find it, I did not attain it, I did not obtain it – I did not delight in that.

Con không hoan hỷ nơi ấy là con không hoan hỷ nơi ấy, không tìm thấy, không đạt được, không chứng đắc – (đó là) con không hoan hỷ nơi ấy.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Vì thế, vị bà-la-môn ấy đã nói:

1423

‘‘Ye me pubbe viyākaṃsu,^*

“Those who formerly explained to me,^*

“Những vị trước đây đã giảng giải cho con,^*

1424

Huraṃ gotamasāsanā;

Beyond the teaching of Gotama;

trước giáo pháp của Gotama;

1425

Iccāsi iti bhavissati, sabbaṃ taṃ itihītihaṃ;

‘It was thus, it will be thus’ – all that is mere hearsay;

‘Đã là như vậy, sẽ là như thế,’ tất cả điều ấy chỉ là lời truyền tụng;

1426

Sabbaṃ taṃ takkavaḍḍhanaṃ, nāhaṃ tattha abhirami’’nti.

All that is the increase of thoughts; I did not delight in that.”

Tất cả điều ấy làm tăng trưởng tư duy, con không hoan hỷ nơi ấy.”

1427

54.

54.

1428

Tvañca me dhammamakkhāhi, taṇhānigghātanaṃ muni;

And do you, Sage, declare to me the Dhamma that crushes craving;

Và xin Ngài hãy giảng pháp cho con, hỡi bậc Mâu-ni, pháp đoạn trừ ái dục;

1429

Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ.

Having known which, one, mindful, fares on and crosses over entanglement in the world.

Pháp mà khi biết rồi, con chánh niệm hành trì, có thể vượt qua sự bám víu trong đời.

1430

Tvañca me dhammamakkhāhīti.

And do you declare to me the Dhamma means:

Và xin Ngài hãy giảng pháp cho con.

Tvanti bhagavantaṃ bhaṇati.

You refers to the Blessed One.

Ngài là nói đến Đức Thế Tôn.

Dhammamakkhāhīti.

Declare the Dhamma means:

Hãy giảng pháp.

Dhammanti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ, cattāro satipaṭṭhāne cattāro sammappadhāne cattāro iddhipāde pañcindriyāni pañca balāni satta bojjhaṅge ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ nibbānañca nibbānagāminiñca paṭipadaṃ akkhāhi ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehīti – tvañca me dhammamakkhāhi.

Dhamma refers to the holy life, beautiful in the beginning, beautiful in the middle, beautiful in the end, with meaning and with letter, entirely complete and purified; declare, teach, expound, make known, establish, reveal, analyze, make plain, and make manifest the four foundations of mindfulness, the four right exertions, the four bases of psychic power, the five faculties, the five powers, the seven factors of enlightenment, the Noble Eightfold Path, Nibbāna, and the path leading to Nibbāna – and do you declare to me the Dhamma.

Pháp là phạm hạnh toàn hảo, trọn vẹn và thanh tịnh, tốt đẹp ở phần đầu, tốt đẹp ở phần giữa, tốt đẹp ở phần cuối, có ý nghĩa, có văn tự; là bốn niệm xứ, bốn chánh cần, bốn như ý túc, năm căn, năm lực, bảy giác chi, Thánh đạo tám ngành, và Niết-bàn cùng con đường đưa đến Niết-bàn, xin Ngài hãy giảng, hãy chỉ dạy, hãy thuyết giảng, hãy làm cho biết, hãy thiết lập, hãy khai mở, hãy phân tích, hãy làm cho rõ ràng, hãy tuyên thuyết – (đó là) và xin Ngài hãy giảng pháp cho con.

1431

Taṇhānigghātanaṃ munīti.

Sage, that crushes craving means:

Hỡi bậc Mâu-ni, pháp đoạn trừ ái dục.

Taṇhāti – rūpataṇhā…pe… dhammataṇhā.

Craving means – craving for forms… (and so on) …craving for phenomena.

Ái dục là sắc ái... cho đến... pháp ái.

Taṇhānigghātanaṃ taṇhāpahānaṃ taṇhāvūpasamaṃ taṇhāpaṭinissaggaṃ taṇhāpaṭippassaddhiṃ amataṃ nibbānaṃ.

Crushing of craving, abandonment of craving, appeasement of craving, relinquishment of craving, tranquilization of craving, the deathless Nibbāna.

Pháp đoạn trừ ái dục là sự từ bỏ ái dục, sự làm lắng dịu ái dục, sự xả ly ái dục, sự làm an tịnh ái dục, là bất tử, là Niết-bàn.

Munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so munīti – taṇhānigghātanaṃ muni.

Sage means wisdom is called silence… (and so on) …having overcome the net of attachment, he is a sage – Sage, that crushes craving.

Hỡi bậc Mâu-ni, trí tuệ được gọi là mona... cho đến... vị ấy vượt qua mạng lưới ràng buộc, nên là bậc Mâu-ni – (đó là) hỡi bậc Mâu-ni, pháp đoạn trừ ái dục.

1432

Yaṃ viditvā sato caranti yaṃ viditaṃ katvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā.

Having known which, one, mindful, fares on means having known, weighed, examined, comprehended, and clearly understood that.

Pháp mà khi biết rồi, con chánh niệm hành trì là sau khi đã biết, đã cân nhắc, đã thẩm xét, đã làm cho phát triển, đã làm cho hiển lộ pháp ấy.

‘‘Sabbe saṅkhārā aniccā’’ti viditaṃ katvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā, ‘‘sabbe saṅkhārā dukkhā’’ti…pe… ‘‘sabbe dhammā anattā’’ti…pe… ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti viditaṃ katvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā.

Having known, weighed, examined, comprehended, and clearly understood that “all formations are impermanent”; having known, weighed, examined, comprehended, and clearly understood that “all formations are suffering”… (and so on) …that “all phenomena are not-self”… (and so on) …having known, weighed, examined, comprehended, and clearly understood that “whatever is of the nature to arise, all that is of the nature to cease.”

Sau khi đã biết, đã cân nhắc, đã thẩm xét, đã làm cho phát triển, đã làm cho hiển lộ rằng: “Tất cả các hành là vô thường”; sau khi... rằng: “Tất cả các hành là khổ”... cho đến... rằng: “Tất cả các pháp là vô ngã”... cho đến... sau khi đã biết, đã cân nhắc, đã thẩm xét, đã làm cho phát triển, đã làm cho hiển lộ rằng: “Phàm pháp gì có tính sanh khởi, tất cả pháp ấy đều có tính diệt tận.”

Satoti catūhi kāraṇehi sato – kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ bhāvento sato…pe… so vuccati sato.

Mindful means mindful due to four reasons – mindful, developing the foundation of mindfulness of the body in the body… (and so on) …he is called mindful.

Chánh niệm là chánh niệm do bốn lý do: là người chánh niệm khi tu tập niệm xứ quán thân trên thân... cho đến... vị ấy được gọi là người chánh niệm.

Caranti caranto viharanto iriyanto vattento pālento yapento yāpentoti – yaṃ viditvā sato caraṃ.

Fares on means faring, dwelling, moving, behaving, maintaining, sustaining, living – having known which, one, mindful, fares on.

Hành trì là đang hành trì, đang trú, đang đi, đang thực hành, đang hộ trì, đang duy trì, đang bảo dưỡng – (đó là) pháp mà khi biết rồi, con chánh niệm hành trì.

1433

Tare loke visattikanti visattikā vuccati taṇhā.

Crosses over entanglement in the world means craving is called entanglement.

Có thể vượt qua sự bám víu trong đời, sự bám víu được gọi là ái dục.

Yo rāgo sārāgo…pe… abhijjhā lobho akusalamūlaṃ.

That which is passion, intense passion… (and so on) …covetousness, greed, the root of unwholesomeness.

Là tham, là ái nhiễm... cho đến... là tham dục, là tham, là gốc rễ của bất thiện.

Visattikāti kenaṭṭhena visattikā…pe… visaṭā vitthatāti visattikā.

Entanglement – in what sense is it entanglement… (and so on) …it spreads and extends, therefore it is entanglement.

Sự bám víu, do ý nghĩa nào mà là sự bám víu?... cho đến... vì lan rộng, vì trải khắp nên là sự bám víu.

Loketi apāyaloke manussaloke devaloke khandhaloke dhātuloke āyatanaloke.

In the world means in the world of woe, in the human world, in the divine world, in the world of aggregates, in the world of elements, in the world of sense-bases.

Trong đời là trong cảnh giới khổ, trong cảnh giới người, trong cảnh giới trời, trong uẩn giới, trong giới giới, trong xứ giới.

Tare loke visattikanti loke vesā visattikā loke vetaṃ visattikaṃ sato tareyyaṃ uttareyyaṃ patareyyaṃ samatikkameyyaṃ vītivatteyyanti – tare loke visattikaṃ.

Crosses over entanglement in the world means that entanglement in the world, that attachment in the world, one, mindful, should cross over, overcome, pass beyond, transcend, go beyond – crosses over entanglement in the world.

Có thể vượt qua sự bám víu trong đời là con, với chánh niệm, có thể vượt qua, có thể vượt lên, có thể vượt khỏi, có thể hoàn toàn vượt qua, có thể siêu việt sự bám víu ấy trong đời – (đó là) có thể vượt qua sự bám víu trong đời.

Tenāha so brāhmaṇo –

Therefore, that brahmin said:

Vì thế, vị bà-la-môn ấy đã nói:

1434

‘‘Tvañca me dhammamakkhāhi, taṇhānigghātanaṃ muni;

“And do you, Sage, declare to me the Dhamma that crushes craving;

“Và xin Ngài hãy giảng pháp cho con, hỡi bậc Mâu-ni, pháp đoạn trừ ái dục;

1435

Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattika’’nti.

Having known which, one, mindful, fares on and crosses over entanglement in the world.”

Pháp mà khi biết rồi, con chánh niệm hành trì, có thể vượt qua sự bám víu trong đời.”

1436

55.

55.

1437

Idha diṭṭhasutamutaviññātesu, piyarūpesu hemaka;

Here, Hemaka, among things seen, heard, sensed, and cognized, which are dear,

Ở đây, đối với những gì được thấy, nghe, cảm nhận và nhận thức, những hình sắc đáng yêu, hỡi Hemaka;

1438

Chandarāgavinodanaṃ, nibbānapadamaccutaṃ.

Is the removal of desire and lust, the immutable state of Nibbāna.

Sự loại bỏ dục tham, là cảnh giới Niết-bàn, bất biến.

1439

Idha diṭṭhasutamutaviññātesūti.

Here, among things seen, heard, sensed, and cognized means:

Ở đây, đối với những gì được thấy, nghe, cảm nhận và nhận thức.

Diṭṭhanti cakkhunā diṭṭhaṃ; sutanti sotena sutaṃ; mutanti ghānena ghāyitaṃ jivhāya sāyitaṃ kāyena phuṭṭhaṃ; viññātanti manasā viññātanti – idha diṭṭhasutamutaviññātesu.

Seen means seen by the eye; heard means heard by the ear; sensed means smelled by the nose, tasted by the tongue, touched by the body; cognized means cognized by the mind – here, among things seen, heard, sensed, and cognized.

Được thấy là được thấy bằng mắt; được nghe là được nghe bằng tai; được cảm nhận là được ngửi bằng mũi, được nếm bằng lưỡi, được xúc chạm bằng thân; được nhận thức là được nhận thức bằng ý – (đó là) ở đây, đối với những gì được thấy, nghe, cảm nhận và nhận thức.

1440

Piyarūpesu hemakāti kiñca loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ?

Hemaka, concerning what is dear and delightful: What in the world is dear and delightful?

Những hình sắc đáng yêu, hỡi Hemaka, cái gì trong đời là hình sắc đáng yêu, là hình sắc khả ái?

Cakkhu^* loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ, sotaṃ loke…pe… ghānaṃ loke… jivhā loke… kāyo loke… mano loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ; rūpā loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ, saddā loke… gandhā loke… rasā loke… phoṭṭhabbā loke… dhammā loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ; cakkhuviññāṇaṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ, sotaviññāṇaṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ, ghānaviññāṇaṃ loke… jivhāviññāṇaṃ loke… kāyaviññāṇaṃ loke… manoviññāṇaṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ, cakkhusamphasso loke… sotasamphasso loke… ghānasamphasso loke… jivhāsamphasso loke… kāyasamphasso loke… manosamphasso loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ; cakkhusamphassajā vedanā loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ… sotasamphassajā vedanā… ghānasamphassajā vedanā… jivhāsamphassajā vedanā… kāyasamphassajā vedanā… manosamphassajā vedanā loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ; rūpasaññā loke… saddasaññā loke… gandhasaññā loke… rasasaññā loke… phoṭṭhabbasaññā loke… dhammasaññā loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ, rūpasañcetanā loke… saddasañcetanā loke… gandhasañcetanā loke… rasasañcetanā loke… phoṭṭhabbasañcetanā loke… dhammasañcetanā loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ; rūpataṇhā loke… saddataṇhā loke… gandhataṇhā loke… rasataṇhā loke … phoṭṭhabbataṇhā loke… dhammataṇhā loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ; rūpavitakko loke… saddavitakko loke… gandhavitakko loke… rasavitakko loke… phoṭṭhabbavitakko loke… dhammavitakko loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ; rūpavicāro loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ, saddavicāro loke… gandhavicāro loke… rasavicāro loke… phoṭṭhabbavicāro loke… dhammavicāro loke piyarūpaṃ sātarūpanti – piyarūpesu hemaka.

The eye in the world is dear and delightful; the ear in the world…pe… the nose in the world… the tongue in the world… the body in the world… the mind in the world is dear and delightful; forms in the world are dear and delightful; sounds in the world… odors in the world… tastes in the world… tactile objects in the world… mental phenomena in the world are dear and delightful; eye-consciousness in the world is dear and delightful; ear-consciousness in the world is dear and delightful; nose-consciousness in the world… tongue-consciousness in the world… body-consciousness in the world… mind-consciousness in the world is dear and delightful; eye-contact in the world… ear-contact in the world… nose-contact in the world… tongue-contact in the world… body-contact in the world… mind-contact in the world is dear and delightful; feeling born of eye-contact in the world is dear and delightful… feeling born of ear-contact… feeling born of nose-contact… feeling born of tongue-contact… feeling born of body-contact… feeling born of mind-contact in the world is dear and delightful; perception of forms in the world… perception of sounds in the world… perception of odors in the world… perception of tastes in the world… perception of tactile objects in the world… perception of mental phenomena in the world is dear and delightful; volition regarding forms in the world… volition regarding sounds in the world… volition regarding odors in the world… volition regarding tastes in the world… volition regarding tactile objects in the world… volition regarding mental phenomena in the world is dear and delightful; craving for forms in the world… craving for sounds in the world… craving for odors in the world… craving for tastes in the world… craving for tactile objects in the world… craving for mental phenomena in the world is dear and delightful; initial application to forms in the world… initial application to sounds in the world… initial application to odors in the world… initial application to tastes in the world… initial application to tactile objects in the world… initial application to mental phenomena in the world is dear and delightful; sustained application to forms in the world is dear and delightful; sustained application to sounds in the world… sustained application to odors in the world… sustained application to tastes in the world… sustained application to tactile objects in the world… sustained application to mental phenomena in the world is dear and delightful—thus, Hemaka, concerning what is dear and delightful.

Này Hemaka, trong thế gian, mắt là pháp khả ái, pháp khả hỷ; tai trong thế gian... cho đến... mũi trong thế gian... lưỡi trong thế gian... thân trong thế gian... ý trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; các sắc trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ, các tiếng trong thế gian... các mùi trong thế gian... các vị trong thế gian... các vật xúc chạm trong thế gian... các pháp trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; nhãn thức trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ, nhĩ thức trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ, tỷ thức trong thế gian... thiệt thức trong thế gian... thân thức trong thế gian... ý thức trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; nhãn xúc trong thế gian... nhĩ xúc trong thế gian... tỷ xúc trong thế gian... thiệt xúc trong thế gian... thân xúc trong thế gian... ý xúc trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; thọ do nhãn xúc sanh trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ... thọ do nhĩ xúc sanh... thọ do tỷ xúc sanh... thọ do thiệt xúc sanh... thọ do thân xúc sanh... thọ do ý xúc sanh trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; sắc tưởng trong thế gian... thanh tưởng trong thế gian... hương tưởng trong thế gian... vị tưởng trong thế gian... xúc tưởng trong thế gian... pháp tưởng trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; sắc tư trong thế gian... thanh tư trong thế gian... hương tư trong thế gian... vị tư trong thế gian... xúc tư trong thế gian... pháp tư trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; sắc ái trong thế gian... thanh ái trong thế gian... hương ái trong thế gian... vị ái trong thế gian... xúc ái trong thế gian... pháp ái trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; sắc tầm trong thế gian... thanh tầm trong thế gian... hương tầm trong thế gian... vị tầm trong thế gian... xúc tầm trong thế gian... pháp tầm trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ; sắc tứ trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ, thanh tứ trong thế gian... hương tứ trong thế gian... vị tứ trong thế gian... xúc tứ trong thế gian... pháp tứ trong thế gian là pháp khả ái, pháp khả hỷ – đó là các pháp khả ái, này Hemaka.

1441

Chandarāgavinodananti.

The removal of desire and lust.

Về việc loại trừ dục tham.

Chandarāgoti yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandī kāmataṇhā kāmasineho kāmapariḷāho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ kāmogho kāmayogo kāmupādānaṃ kāmacchandanīvaraṇaṃ.

Desire and lust refers to whatever is desire for sensual pleasures, lust for sensual pleasures, delight in sensual pleasures, craving for sensual pleasures, affection for sensual pleasures, burning with sensual pleasures, infatuation with sensual pleasures, clinging to sensual pleasures; the flood of sensual pleasures, the yoke of sensual pleasures, the clinging of sensual pleasures, the hindrance of sensual desire.

Dục tham là: trong các dục, bất cứ dục, tham dục, hỷ dục, ái dục, luyến ái dục, nhiệt não dục, mê đắm dục, chìm đắm dục, bộc lưu dục, ách trói buộc dục, thủ dục, triền cái dục nào.

Chandarāgavinodananti chandarāgappahānaṃ chandarāgavūpasamaṃ chandarāgapaṭinissaggaṃ chandarāgapaṭippassaddhaṃ amataṃ nibbānanti – chandarāgavinodanaṃ.

The removal of desire and lust refers to the abandoning of desire and lust, the appeasement of desire and lust, the relinquishing of desire and lust, the calming of desire and lust, the deathless state, Nibbāna—thus, the removal of desire and lust.

Việc loại trừ dục tham là: sự đoạn trừ dục tham, sự làm lắng dịu dục tham, sự từ bỏ dục tham, sự làm an tịnh dục tham, là bất tử, là Nibbāna – đó là việc loại trừ dục tham.

1442

Nibbānapadamaccutanti nibbānapadaṃ tāṇapadaṃ leṇapadaṃ saraṇapadaṃ abhayapadaṃ.

The deathless state of Nibbāna refers to the state of Nibbāna, the state of protection, the state of refuge, the state of shelter, the state of fearlessness.

Trạng thái Nibbāna bất biến là: trạng thái Nibbāna là trạng thái bảo vệ, trạng thái ẩn náu, trạng thái nương tựa, trạng thái vô úy.

Accutanti niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti – nibbānapadamaccutaṃ.

Deathless means permanent, stable, eternal, not subject to change—thus, the deathless state of Nibbāna.

Bất biến là: thường còn, hằng hữu, vĩnh cửu, pháp không biến hoại – đó là trạng thái Nibbāna bất biến.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Vì thế, Đức Thế Tôn đã dạy rằng:

1443

‘‘Idha diṭṭhasutamutaviññātesu, piyarūpesu hemaka;

“Here, Hemaka, in what is seen, heard, sensed, and cognized, which are dear and delightful,

“Này Hemaka, đối với các pháp khả ái được thấy, nghe, cảm nhận, và nhận thức ở đây,

1444

Chandarāgavinodanaṃ, nibbānapadamaccuta’’nti.

Is the removal of desire and lust, the deathless state of Nibbāna.”

Việc loại trừ dục tham chính là trạng thái Nibbāna bất biến.”

1445

56.

56.

1446

Etadaññāya ye satā, diṭṭhadhammābhinibbutā;

Those mindful ones who understand this, are truly extinguished in this very life;

Những vị nào có chánh niệm, đã liễu tri điều này, tịch tịnh ngay trong hiện tại;

1447

Upasantā ca te sadā, tiṇṇā loke visattikaṃ.

They are always peaceful, having crossed over attachment in the world.

Các vị ấy luôn được an tịnh, đã vượt qua sự dính mắc trong thế gian.

1448

Etadaññāya ye satāti.

Those mindful ones who understand this.

Những vị nào có chánh niệm, đã liễu tri điều này.

Etanti amataṃ nibbānaṃ.

This refers to the deathless Nibbāna.

Điều này là: bất tử, Nibbāna.

Yo so sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ.

That which is the calming of all formations, the relinquishing of all substrata, the destruction of craving, dispassion, cessation, Nibbāna.

Đó là sự tịch tịnh của tất cả các hành, sự từ bỏ tất cả các sanh y, sự đoạn tận ái, sự ly tham, sự đoạn diệt, Nibbāna.

Aññāyāti aññāya jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā.

Having understood means having understood, known, weighed, examined, made clear, made manifest.

Đã liễu tri là: đã liễu tri, đã biết, đã cân nhắc, đã thẩm xét, đã làm cho sáng tỏ, đã làm cho hiển lộ.

‘‘Sabbe saṅkhārā aniccā’’ti aññāya jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā.

Having understood, known, weighed, examined, made clear, made manifest that “all formations are impermanent.”

“Tất cả các hành là vô thường” – đã liễu tri, đã biết, đã cân nhắc, đã thẩm xét, đã làm cho sáng tỏ, đã làm cho hiển lộ.

‘‘Sabbe saṅkhārā dukkhā’’ti… ‘‘sabbe dhammā anattā’’ti…pe… ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti aññāya jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā.

That “all formations are suffering”… “all phenomena are non-self”…pe… that “whatever is of the nature to arise, all that is of the nature to cease”—having understood, known, weighed, examined, made clear, made manifest.

“Tất cả các hành là khổ”... “tất cả các pháp là vô ngã”... cho đến... “Phàm pháp gì có sanh khởi, tất cả pháp ấy đều có đoạn diệt” – đã liễu tri, đã biết, đã cân nhắc, đã thẩm xét, đã làm cho sáng tỏ, đã làm cho hiển lộ.

Yeti arahanto khīṇāsavā.

Those are the Arahants, whose taints are destroyed.

Những vị nào là: các bậc A-la-hán, các bậc lậu tận.

Satāti catūhi kāraṇehi satā – kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ bhāvitattā satā…pe… te vuccanti satāti – etadaññāya ye satā.

Mindful means mindful due to four reasons—mindful because the foundation of mindfulness regarding the body, contemplation of the body, has been developed…pe… they are called mindful—thus, those mindful ones who understand this.

Có chánh niệm là: có chánh niệm do bốn lý do – có chánh niệm do đã tu tập niệm xứ quán thân trên thân... cho đến... các vị ấy được gọi là có chánh niệm – đó là những vị nào có chánh niệm, đã liễu tri điều này.

1449

Diṭṭhadhammābhinibbutāti.

Extinguished in this very life.

Tịch tịnh ngay trong hiện tại.

Diṭṭhadhammāti diṭṭhadhammā ñātadhammā tulitadhammā tīritadhammā vibhūtadhammā vibhāvitadhammā.

Diṭṭhadhammā means: they have seen the Dhamma, they have known the Dhamma, they have weighed the Dhamma, they have investigated the Dhamma, they have made the Dhamma manifest, they have developed the Dhamma.

Các pháp đã được thấy là: các pháp đã được thấy, các pháp đã được biết, các pháp đã được cân nhắc, các pháp đã được thẩm xét, các pháp đã được làm cho hiển lộ, các pháp đã được làm cho sáng tỏ.

‘‘Sabbe saṅkhārā aniccā’’ti diṭṭhadhammā…pe… ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti diṭṭhadhammā ñātadhammā tulitadhammā tīritadhammā vibhūtadhammā vibhāvitadhammā.

They have seen the Dhamma that ‘‘all formations are impermanent’’…pe… they have seen the Dhamma, known the Dhamma, weighed the Dhamma, investigated the Dhamma, made the Dhamma manifest, developed the Dhamma that ‘‘whatever is of the nature to arise, all that is of the nature to cease.’’

“Tất cả các hành là vô thường” là các pháp đã được thấy... cho đến... “Phàm pháp gì có sanh khởi, tất cả pháp ấy đều có đoạn diệt” là các pháp đã được thấy, các pháp đã được biết, các pháp đã được cân nhắc, các pháp đã được thẩm xét, các pháp đã được làm cho hiển lộ, các pháp đã được làm cho sáng tỏ.

Abhinibbutāti rāgassa nibbāpitattā nibbutā, dosassa nibbāpitattā nibbutā, mohassa nibbāpitattā nibbutā, kodhassa…pe… upanāhassa… sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ santattā samitattā vūpasamitattā nijjhātattā nibbutattā vigatattā paṭippasaddhattā santā upasantā vūpasantā nibbutā paṭippassaddhāti – diṭṭhadhammābhinibbutā.

Abhinibbutā means: they are extinguished (nibbutā) because lust is extinguished; they are extinguished because hatred is extinguished; they are extinguished because delusion is extinguished; because anger…pe… ill-will… all unwholesome volitional formations are calmed, settled, completely settled, burnt out, extinguished, gone, completely tranquilized, they are tranquil, calmed, completely calmed, extinguished, completely tranquilized—thus, diṭṭhadhammābhinibbutā.

Tịch tịnh là: được tịch tịnh do tham đã được dập tắt, được tịch tịnh do sân đã được dập tắt, được tịch tịnh do si đã được dập tắt, do phẫn... cho đến... do uất hận... do tất cả các hành bất thiện đã được làm cho yên lặng, được làm cho lắng dịu, được làm cho an tịnh, được thiêu đốt, được dập tắt, được tiêu trừ, được làm cho an tịnh hoàn toàn, nên các vị ấy là những bậc yên lặng, an tịnh, an tịnh hoàn toàn, tịch tịnh, an tịnh trọn vẹn – đó là tịch tịnh ngay trong hiện tại.

1450

Upasantā ca te sadāti.

And they are always tranquil.

Các vị ấy luôn được an tịnh.

Upasantāti rāgassa upasamitattā nibbāpitattā upasantā…pe… dosassa… mohassa… kodhassa… upanāhassa…pe… sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ santattā samitattā vūpasamitattā nijjhātattā nibbutattā vigatattā paṭippasaddhattā santā upasantā vūpasantā nibbutā paṭippassaddhāti upasantā.

Upasantā means: tranquil because lust is calmed and extinguished…pe… because hatred… delusion… anger… ill-will…pe… all unwholesome volitional formations are calmed, settled, completely settled, burnt out, extinguished, gone, completely tranquilized, they are tranquil, calmed, completely calmed, extinguished, completely tranquilized—thus, tranquil.

An tịnh là: được an tịnh do tham đã được làm cho lắng dịu, đã được dập tắt... cho đến... do sân... do si... do phẫn... do uất hận... cho đến... do tất cả các hành bất thiện đã được làm cho yên lặng, được làm cho lắng dịu, được làm cho an tịnh, được thiêu đốt, được dập tắt, được tiêu trừ, được làm cho an tịnh hoàn toàn, nên các vị ấy là những bậc yên lặng, an tịnh, an tịnh hoàn toàn, tịch tịnh, an tịnh trọn vẹn – đó là an tịnh.

Teti arahanto khīṇāsavā.

Te means: the Arahants, those whose taints are destroyed.

Các vị ấy là: các bậc A-la-hán, các bậc lậu tận.

Sadāti sadā sabbakālaṃ niccakālaṃ dhuvakālaṃ satataṃ samitaṃ abbokiṇṇaṃ poṅkhānupoṅkhaṃ udakūmikajātaṃ avīcisantatisahitaṃ phassitaṃ purebhattaṃ pacchābhattaṃ purimayāmaṃ majjhimayāmaṃ pacchimayāmaṃ kāḷe juṇhe vasse hemante gimhe purime vayokhandhe majjhime vayokhandhe pacchime vayokhandheti – upasantā ca te sadā.

Sadā means: always, at all times, constantly, perpetually, continuously, uninterruptedly, in succession like arrows, like waves in water, accompanied by an unbroken continuity, touched; before meal, after meal, in the first watch, middle watch, last watch; in the dark fortnight, bright fortnight, rainy season, winter, summer; in the first stage of life, middle stage of life, last stage of life—thus, and they are always tranquil.

Luôn là: luôn luôn, mọi lúc, thường xuyên, hằng hữu, liên tục, không gián đoạn, không xen tạp, nối tiếp nhau, như sóng nước, không ngắt quãng, liên tục, tiếp xúc, trước bữa ăn, sau bữa ăn, canh đầu, canh giữa, canh cuối, vào kỳ trăng khuyết, vào kỳ trăng tròn, trong mùa mưa, trong mùa đông, trong mùa hè, trong giai đoạn đầu của cuộc đời, trong giai đoạn giữa của cuộc đời, trong giai đoạn cuối của cuộc đời – đó là các vị ấy luôn được an tịnh.

1451

Tiṇṇā loke visattikanti visattikā vuccati taṇhā.

Having crossed over attachment in the world; attachment is called craving.

Đã vượt qua sự dính mắc trong thế gian là: ái được gọi là sự dính mắc.

Yo rāgo sārāgo…pe… abhijjhā lobho akusalamūlaṃ.

Whatever is lust, intense lust…pe… covetousness, greed, the root of unwholesomeness.

Bất cứ sự tham ái, sự tham ái mãnh liệt... cho đến... tham lam, tham, là gốc rễ của bất thiện.

Visattikāti kenaṭṭhena visattikā…pe… visaṭā vitthatāti visattikā.

Visattikā means: in what sense is it visattikā…pe… it spreads, it extends—thus, visattikā.

Sự dính mắc: do ý nghĩa nào mà gọi là sự dính mắc?... vì nó lan rộng, trải khắp, nên gọi là sự dính mắc.

Loketi apāyaloke…pe… āyatanaloke.

Loke means: in the world of suffering…pe… in the world of sense bases.

Trong thế gian là: trong thế gian khổ cảnh... cho đến... trong thế gian xứ.

Tiṇṇā loke visattikanti loke vesā visattikā loke vetaṃ visattikaṃ tiṇṇā uttiṇṇā nitthiṇṇā atikkantā samatikkantā vītivattāti – tiṇṇā loke visattikaṃ.

Having crossed over attachment in the world means: they have crossed over, passed over, utterly passed over, overcome, completely overcome, transcended that attachment in the world, that craving in the world—thus, having crossed over attachment in the world.

Đã vượt qua sự dính mắc trong thế gian là: đã vượt qua, đã vượt lên, đã vượt thoát, đã vượt khỏi, đã vượt qua hoàn toàn, đã đi qua khỏi sự dính mắc ấy trong thế gian, sự dính mắc đó trong thế gian – đó là đã vượt qua sự dính mắc trong thế gian.

Tenāha bhagavā –

Therefore, the Blessed One said:

Vì thế, Đức Thế Tôn đã dạy rằng:

1452

‘‘Etadaññāya ye satā, diṭṭhadhammābhinibbutā;

‘‘Having understood this, those who are mindful, extinguished in this very life;

“Những vị nào có chánh niệm, đã liễu tri điều này, tịch tịnh ngay trong hiện tại;

1453

Upasantā ca te sadā, tiṇṇā loke visattika’’nti.

And they are always tranquil, having crossed over attachment in the world.’’

Các vị ấy luôn được an tịnh, đã vượt qua sự dính mắc trong thế gian.”

1454

Saha gāthāpariyosānā…pe… satthā me bhante bhagavā, sāvakohamasmīti.

At the conclusion of the verses…pe… “Blessed One, my Teacher is the Blessed One, I am a disciple.”

Khi bài kệ vừa kết thúc... cho đến... “Bạch Thế Tôn, Ngài là Bậc Đạo Sư của con, con là đệ tử.”

1455

Hemakamāṇavapucchāniddeso aṭṭhamo.

The Explanation of Hemaka’s Question, the Eighth.

Phần Giải Thích Câu Hỏi Của Thanh Niên Hemaka, phẩm thứ tám.

Table of Contents

6. Upasīvamāṇavapucchāniddeso

6. The Section on Upasīva’s Questions

6. Phần giải thích câu hỏi của thanh niên Upasīva

7. Nandamāṇavapucchāniddeso

7. The Exposition of Nanda's Question

7. Phần Giải Thích Câu Hỏi Của Thanh Niên Nanda

8. Hemakamāṇavapucchāniddeso

8. Explanation of Hemakamāṇava’s Question

8. Phần Chú Giải Câu Hỏi của Thanh Niên Hemaka

Settings