Tatrāyaṃ anupubbikathā – mahāpuriso kira katābhinīhāro mahābhinikkhamanadivase vivaṭapākaṭabībhacchasayanāsanaceṭikā nāṭakitthiyo disvā atīva saṃviggahadayo paṭekadesāvacchannaṃ channaṃ āmantetvā – ‘‘arinaravaramanthakaṃ kaṇḍakaṃ nāma turaṅgavaramāharā’’ti kaṇḍakaṃ āharāpetvā channasahāyo varaturaṅgamāruyha nagaradvāre adhivatthāya devatāya nagaradvāre vivaṭe nagarato nikkhamitvā tīṇi rajjāni tena rattāvasesena atikkamitvā anomasatto anomāya nāma nadiyā tīre ṭhatvā channamevamāha – ‘‘channa, tvaṃ mama imāni aññehi asādhāraṇāni ābharaṇāni kaṇḍakañca varaturaṅgamādāya kapilapuraṃ gacchāhī’’ti channaṃ vissajjetvā asitoraganīluppalasadisenāsinā sakesamakuṭaṃ chinditvā ākāse ukkhipitvā devadattiyaṃ pattacīvaraṃ gahetvā sayameva pabbajitvā anupubbena cārikaṃ caramāno anilabalasamuddhutataraṅgabhaṅgaṃ asaṅgaṃ gaṅgaṃ nadiṃ uttaritvā maṇigaṇaraṃsijālavijjotitarājagahaṃ rājagahaṃ nāma nagaraṃ pavisitvā tattha issariyamadamattaṃ janaṃ parihāsento viya ca uddhatavesassa janassa lajjamuppādayamāno viya ca vayakantīhi nāgarajanahadayāni attani bandhanto viya ca dvatiṃsavaramahāpurisalakkhaṇavirājitāya rūpasiriyā sabbajananayanāni vilumpamāno viya ca rūpīpādasañcaro puññasañcayo viya ca pabbato viya ca gamanena nissaṅgo santindriyo santamānaso yugamattaṃ pekkhamāno rājagahaṃ piṇḍāya caritvā yāpanamattaṃ bhattaṃ gahetvā nagarato nikkhamitvā paṇḍavapabbatapasse chāyūdakasampanne sucibhūmibhāge paramaramaṇīye pavivitte okāse nisīditvā paṭisaṅkhānabalena missakabhattaṃ paribhuñjitvā paṇḍavagirānusārena bimbisārena magadhamahārājena mahāpurisassa santikaṃ gantvā nāmagottaṃ pucchitvā tena pamuditahadayena ‘‘mama rajjabhāgaṃ gaṇhāhī’’ti rajjena nimantiyamāno – ‘‘alaṃ, mahārāja, na mayhaṃ rajjenattho ahaṃ rajjaṃ pahāya lokahitatthāya padhānamanuyuñjitvā loke vivaṭacchado buddho bhavissāmīti nikkhanto’’ti vatvā tena ca ‘‘buddho hutvā sabbapaṭhamaṃ mama vijitaṃ osareyyāthā’’ti vutto ‘sādhū’ti tassa paṭiññaṃ datvā āḷārañca udakañca upasaṅkamitvā tesaṃ dhammadesanāya sāraṃ avindanto tato pakkamitvā uruvelāyaṃ chabbassāni dukkarakārikaṃ karontopi amataṃ adhigantuṃ asakkonto oḷārikāhārapaṭisevanena sarīraṃ santappesi.
Herein is the sequential account: It is said that the Great Being, having made his aspiration, on the day of the Great Renunciation, saw the dancing women—his attendants—lying in disarray, with their sleeping and sitting places exposed, revealed, and disgusting. His heart was exceedingly agitated and terrified, and he called Channa, whose robe was partially covered, saying, "Bring forth the excellent horse named Kaṇḍaka, who can crush and destroy the multitude of enemies well and victoriously!" Having had Kaṇḍaka brought, he, with Channa as his companion, mounted the excellent steed. When the city gate, presided over by the deity dwelling there, opened, he departed from the city. Traversing three kingdoms in the remaining part of that night, the sublime being stood on the bank of the Anomā River and spoke to Channa thus: "Channa, take these ornaments of mine, which are not common to others, and the excellent horse Kaṇḍaka, and return to Kapilavastu." Having dismissed Channa, he cut his hair and diadem with a sword resembling a dark-bellied blue water lily, tossed it into the sky, took the bowl and robe given by Ghaṭikāra Brahmā, and renounced the world by himself. Gradually wandering from place to place, he crossed the Gaṅgā River, whose waves were agitated by the force of the wind, and entered the city named Rājagaha, which was illuminated by the network of rays from many jewels. There, as if ridiculing the people intoxicated with the arrogance of power, and as if causing shame to the haughty-minded people, and as if binding the hearts of the city dwellers to himself with the charm of his youth and beauty, and as if plundering the eyes of all people with his beautiful form adorned with the thirty-two marks of a Great Being, and as if he were a visible accumulation of merit moving on foot, and like a mountain in his gait, unattached, with calm faculties and a tranquil mind, gazing only a yoke's length ahead, he went for alms in Rājagaha. Having received enough food for sustenance, he left the city and sat in a supremely delightful and secluded spot on the side of the Paṇḍava Mountain, a pure piece of land abundant in shade and water. There, by the power of reflection, he partook of the mixed food. Thereafter, King Bimbisāra of Magadha, following the path of Paṇḍava Mountain, went to the Great Being, asked his name and clan, and with a joyful heart, invited him to take his share of the kingdom, saying, "Please take my share of the kingdom!" The Great Being said, "Enough, great king, I have no need for a kingdom. I have renounced the kingdom for the welfare of the world, to strive for enlightenment, and I shall become a Buddha in the world, one whose veil has been uncovered." Having said this, and having been told by the king, "After you become a Buddha, please visit my domain first of all," he replied, "So be it," giving his promise. He then approached Āḷāra and Udaka, but finding no essence in their teachings, he departed from there. Even after six years of performing severe austerities in Uruvelā, he could not attain the Deathless, so he nourished his body by partaking of coarse food.
Ở đây, câu chuyện tuần tự như sau: Đại nhân (Bồ-tát), sau khi đã phát nguyện, vào ngày xuất gia đại từ bỏ, thấy những nữ vũ công hầu hạ nằm ngủ một cách trần trụi, ghê tởm, tâm Ngài vô cùng xúc động. Ngài gọi Channa, người đang quấn y phục một phần thân mình, và nói: “Hãy mang con ngựa quý tên Kanthaka, kẻ nghiền nát quân thù và những kẻ tàn bạo, đến đây.” Sau khi cho mang Kanthaka đến, Ngài cùng Channa cưỡi con ngựa quý ấy, và khi vị thần ngự ở cổng thành mở cửa thành, Ngài rời khỏi thành. Ngài đã vượt qua ba vương quốc trong phần còn lại của đêm đó, rồi vị đại nhân tối thượng dừng lại bên bờ sông tên Anomā và nói với Channa: “Channa, ngươi hãy mang những đồ trang sức độc đáo này của ta và con ngựa quý Kanthaka trở về Kapilavatthu.” Sau khi tiễn Channa, Ngài dùng thanh kiếm sắc bén như hoa sen xanh biếc và rắn hổ mang đen để cắt búi tóc của mình, rồi tung lên không trung. Ngài nhận y bát do chư thiên dâng cúng, tự mình xuất gia, rồi tuần tự du hành. Ngài vượt qua sông Ganga, dòng sông không vướng bận, với những đợt sóng vỡ tung do sức gió thổi mạnh. Ngài vào thành Rājagaha, thành phố Rājagaha rực rỡ với ánh sáng từ vô số ngọc quý. Ở đó, Ngài như chế giễu những người say mê quyền lực, như khiến những kẻ kiêu căng phải xấu hổ, như trói buộc trái tim của cư dân thành phố bằng vẻ đẹp tuổi trẻ của mình, như cướp đi ánh mắt của tất cả mọi người bằng vẻ đẹp hình thể được tô điểm bởi ba mươi hai tướng tốt của bậc đại nhân, như một khối công đức có đôi chân hình tướng di chuyển, như một ngọn núi. Với dáng đi ung dung, các căn an tịnh, tâm ý thanh thản, Ngài nhìn xa một tầm ách. Sau khi khất thực ở Rājagaha và nhận được lượng thực đủ để duy trì sự sống, Ngài rời thành. Ngài ngồi xuống một nơi thanh tịnh, vô cùng đẹp đẽ, có bóng mát và nước đầy đủ, gần núi Paṇḍava. Sau khi dùng bữa ăn hỗn hợp bằng sức mạnh của sự quán xét, vua Bimbisāra, đại vương xứ Magadha, đi theo sườn núi Paṇḍava đến gặp Đại nhân, hỏi về tên và dòng họ của Ngài. Khi được vua mời nhận một phần vương quốc với trái tim vui mừng, Ngài nói: “Thôi, đại vương, ta không có ý muốn vương quốc. Ta đã từ bỏ vương quốc để thực hành tinh tấn vì lợi ích của thế gian. Ta sẽ trở thành một vị Phật, người đã mở màn che của thế gian.” Khi vua nói: “Sau khi thành Phật, xin Ngài hãy đến thăm vương quốc của thần đầu tiên,” Ngài đáp “Sādhu” (Được), hứa với vua, rồi đến gặp Āḷāra và Udaka. Không tìm thấy cốt lõi trong giáo pháp của họ, Ngài rời đi. Ngay cả khi thực hành khổ hạnh trong sáu năm ở Uruvelā, Ngài vẫn không thể chứng đắc bất tử (Nibbāna), nên Ngài đã nuôi dưỡng thân thể bằng cách dùng thực phẩm thô.