997. Sāvatthinidānaṃ.
997. In Sāvatthī.
997. Tại Sāvatthi.
Tatra kho bhagavā…pe… etadavoca – ‘‘kiñcāpi, bhikkhave, rājā cakkavattī* catunnaṃ dīpānaṃ issariyādhipaccaṃ rajjaṃ kāretvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ, so tattha nandane vane accharāsaṅghaparivuto dibbehi ca pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti, so catūhi dhammehi asamannāgato, atha kho so aparimuttova* nirayā aparimutto tiracchānayoniyā aparimutto pettivisayā aparimutto apāyaduggativinipātā.
There the Blessed One…pe… said this: “Even if, monks, a Wheel-Turning Monarch rules over the dominion and sovereignty of the four continents, and upon the breakup of the body, after death, reappears in a good destination, a heavenly world, in the companionship of the Tāvatiṃsa devas, where he is surrounded by a host of celestial nymphs in the Nandana grove, endowed and provided with the five divine sensual pleasures – he is not endowed with four qualities, and thus he is not freed from hell, not freed from the animal realm, not freed from the realm of ghosts, not freed from the plane of misery, the bad destination, the lower realms.
Ở đấy, Thế Tôn…pe… đã nói như sau: “Này các Tỳ-khưu, dù cho một vị Chuyển Luân Vương (Cakkavattirājā) trị vì vương quốc với quyền uy tối thượng trên bốn châu lục, sau khi thân hoại mạng chung, sanh lên cõi thiện thú, cõi trời, làm bạn với chư thiên Ba mươi ba cõi, ở đó vị ấy được các nhóm tiên nữ vây quanh, được hưởng thụ năm dục công đức của chư thiên một cách đầy đủ, nhưng nếu vị ấy không thành tựu bốn pháp, thì vị ấy chưa được giải thoát khỏi địa ngục, chưa được giải thoát khỏi loài súc sanh, chưa được giải thoát khỏi cõi ngạ quỷ, chưa được giải thoát khỏi khổ cảnh, ác thú, đọa xứ.
Kiñcāpi, bhikkhave, ariyasāvako piṇḍiyālopena yāpeti, nantakāni ca dhāreti, so catūhi dhammehi samannāgato, atha kho so parimutto* nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā’’.
“Monks, even if a noble disciple lives on almsfood and wears rags, if he is endowed with four qualities, then he is freed from hell, freed from the animal realm, freed from the realm of hungry ghosts, freed from the plane of misery, the bad destinations, the lower realms.”
Này các Tỷ-kheo, dù một vị Thánh đệ tử sống bằng cách khất thực, mặc y phấn tảo, nếu vị ấy đầy đủ bốn pháp này, thì vị ấy được giải thoát khỏi địa ngục, giải thoát khỏi cảnh giới súc sanh, giải thoát khỏi cảnh giới ngạ quỷ, giải thoát khỏi khổ cảnh, ác thú, đọa xứ.
‘‘Katamehi catūhi?
“By which four?
Thế nào là bốn pháp ấy?
Idha, bhikkhave, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti.
Here, monks, a noble disciple is endowed with unwavering faith in the Buddha: ‘Indeed, the Blessed One is Arahant, Perfectly Awakened, accomplished in knowledge and conduct, Fortunate, Knower of the world, unsurpassed tamer of trainable people, Teacher of gods and humans, Buddha, Blessed One.’
Ở đây, này các Tỷ-kheo, một vị Thánh đệ tử đầy đủ lòng tịnh tín bất động đối với Đức Phật, rằng: ‘Đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đầy đủ Minh Hạnh, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn’.
Dhamme aveccappasādena samannāgato hoti – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti.
He is endowed with unwavering faith in the Dhamma: ‘The Dhamma is well expounded by the Blessed One, directly visible, immediate, inviting one to come and see, applicable, to be personally experienced by the wise.’
Đầy đủ lòng tịnh tín bất động đối với Pháp, rằng: ‘Pháp do Đức Thế Tôn khéo thuyết giảng, thiết thực hiện tại, không có thời gian, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được người trí tự mình chứng ngộ’.
Saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – ‘suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ñāyappaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, yadidaṃ – cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā, esa bhagavato sāvakasaṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’ti.
He is endowed with unwavering faith in the Saṅgha: ‘The Saṅgha of the Blessed One’s disciples is practicing well, practicing uprightly, practicing for the Nibbāna, practicing properly; that is, the four pairs of men, the eight individual noble persons—this Saṅgha of the Blessed One’s disciples is worthy of offerings, worthy of hospitality, worthy of gifts, worthy of reverential salutation, an unsurpassed field of merit for the world.’
Đầy đủ lòng tịnh tín bất động đối với Tăng, rằng: ‘Chúng Tăng đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc hành trì chân chánh, những bậc hành trì ngay thẳng, những bậc hành trì đúng Pháp, những bậc hành trì xứng đáng, tức là bốn đôi tám bậc Thánh nhân. Chúng Tăng đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc đáng được cúng dường, đáng được hiếu kính, đáng được dâng lễ vật, đáng được chắp tay cung kính, là ruộng phước vô thượng của thế gian’.
Ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi acchiddehi asabalehi akammāsehi bhujissehi viññuppasatthehi aparāmaṭṭhehi samādhisaṃvattanikehi.
He is endowed with the noble virtues: unbroken, unblemished, unspotted, untarnished, freeing, praised by the wise, ungrasped, conducive to concentration.
Vị ấy đầy đủ các giới hạnh được bậc Thánh yêu thích, không bị phá hoại, không bị sứt mẻ, không bị ô uế, không bị nhiễm ô, được tự do, được người trí tán thán, không bị chấp thủ, đưa đến định.
Imehi catūhi dhammehi samannāgato hoti.
He is endowed with these four qualities.
Vị ấy đầy đủ bốn pháp này.
Yo ca, bhikkhave, catunnaṃ dīpānaṃ paṭilābho, yo catunnaṃ dhammānaṃ paṭilābho catunnaṃ dīpānaṃ paṭilābho catunnaṃ dhammānaṃ paṭilābhassa kalaṃ nāgghati soḷasi’’nti.
Monks, the gain of the four great continents does not amount to a sixteenth part of the gain of these four qualities.”
Này các Tỷ-kheo, sự đạt được bốn châu lớn không đáng một phần mười sáu của sự đạt được bốn pháp này.
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
‘‘Katamehi catūhi?
“By which four?
Thế nào là bốn pháp ấy?
Idha, bhikkhave, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti.
Here, monks, a noble disciple is endowed with unwavering faith in the Buddha: ‘Indeed, the Blessed One is Arahant, Perfectly Awakened, accomplished in knowledge and conduct, Fortunate, Knower of the world, unsurpassed tamer of trainable people, Teacher of gods and humans, Buddha, Blessed One.’
Ở đây, này các Tỷ-kheo, một vị Thánh đệ tử đầy đủ lòng tịnh tín bất động đối với Đức Phật, rằng: ‘Đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đầy đủ Minh Hạnh, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn’.
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
In the Dhamma… in the Saṅgha… he is endowed with the noble virtues: unbroken… conducive to concentration.
Đối với Pháp…(v.v.)… đối với Tăng…(v.v.)… đầy đủ các giới hạnh được bậc Thánh yêu thích, không bị phá hoại…(v.v.)… đưa đến định.
Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’ti.
Monks, a noble disciple endowed with these four qualities is a stream-enterer, not subject to downfall, certain of liberation, and bound for awakening.”
Này các Tỷ-kheo, một vị Thánh đệ tử đầy đủ bốn pháp này thì là bậc Nhập Lưu, không còn đọa vào khổ cảnh, chắc chắn sẽ đạt đến Giác ngộ.
999. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe.
999. At one time the Blessed One was staying in Rājagaha, in the Bamboo Grove, at the Squirrels’ Feeding Ground.
999. Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Rājagaha, trong Trúc Lâm, tại chỗ nuôi sóc Kalandaka.
Tena kho pana samayena dīghāvu upāsako ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno.
Now on that occasion the lay follower Dīghāvu was afflicted, suffering, gravely ill.
Lúc bấy giờ, cận sự nam Dīghāvu bị bệnh, đau đớn, rất nặng.
Atha kho dīghāvu upāsako pitaraṃ jotikaṃ gahapatiṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, gahapati, yena bhagavā tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena bhagavato pāde sirasā vanda – ‘dīghāvu, bhante, upāsako ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno.
Then the lay follower Dīghāvu addressed his father, the householder Jotika: “Come, householder, go to the Blessed One; having approached, pay homage with your head at the feet of the Blessed One on my behalf, saying: ‘Venerable sir, the lay follower Dīghāvu is afflicted, suffering, gravely ill.
Rồi cận sự nam Dīghāvu gọi cha mình là gia chủ Jotika và nói: “Thưa gia chủ, ông hãy đi đến Đức Thế Tôn; sau khi đến, hãy đảnh lễ chân Đức Thế Tôn bằng đầu thay lời con, rằng: ‘Bạch Thế Tôn, cận sự nam Dīghāvu bị bệnh, đau đớn, rất nặng.
So bhagavato pāde sirasā vandatī’ti.
He pays homage with his head at the feet of the Blessed One.’
Ông ấy đảnh lễ chân Đức Thế Tôn bằng đầu’.
Evañca vadehi – ‘sādhu kira, bhante, bhagavā yena dīghāvussa upāsakassa nivesanaṃ tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti.
And say this: ‘Venerable sir, it would be good if the Blessed One would approach the dwelling of the lay follower Dīghāvu out of compassion.’”
Và hãy nói như vầy: ‘Bạch Thế Tôn, thật tốt lành nếu Đức Thế Tôn vì lòng từ bi mà đến trú xứ của cận sự nam Dīghāvu’.”
‘‘Evaṃ, tātā’’ti kho jotiko gahapati dīghāvussa upāsakassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
“Yes, dear son,” replied the householder Jotika to the lay follower Dīghāvu, and having approached the Blessed One, he paid homage to him and sat down to one side.
“Vâng, con yêu,” gia chủ Jotika đáp lời cận sự nam Dīghāvu, rồi đi đến Đức Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho jotiko gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘dīghāvu, bhante, upāsako ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno.
Seated to one side, the householder Jotika said to the Blessed One: “Venerable sir, the lay follower Dīghāvu is afflicted, suffering, gravely ill.
Ngồi xuống một bên, gia chủ Jotika thưa với Đức Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, cận sự nam Dīghāvu bị bệnh, đau đớn, rất nặng.
So bhagavato pāde sirasā vandati.
He pays homage with his head at the feet of the Blessed One.
Ông ấy đảnh lễ chân Đức Thế Tôn bằng đầu.
Evañca vadeti – ‘sādhu kira, bhante, bhagavā yena dīghāvussa upāsakassa nivesanaṃ tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti.
And he says this: ‘Venerable sir, it would be good if the Blessed One would approach the dwelling of the lay follower Dīghāvu out of compassion.’”
Và ông ấy nói như vầy: ‘Bạch Thế Tôn, thật tốt lành nếu Đức Thế Tôn vì lòng từ bi mà đến trú xứ của cận sự nam Dīghāvu’.”
Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
The Blessed One assented by remaining silent.
Đức Thế Tôn im lặng chấp thuận.
Atha kho bhagavā nivāsetvā pattacīvaramādāya yena dīghāvussa upāsakassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
Then the Blessed One, having dressed, taking his bowl and robe, approached the dwelling of the lay follower Dīghāvu; having approached, he sat down on the prepared seat.
Rồi Đức Thế Tôn đắp y, cầm bát và y, đi đến trú xứ của cận sự nam Dīghāvu; sau khi đến, Ngài ngồi xuống chỗ đã được sửa soạn.
Nisajja kho bhagavā dīghāvuṃ upāsakaṃ etadavoca – ‘‘kacci te, dīghāvu, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ?
Having sat down, the Blessed One said to the lay follower Dīghāvu: “Are you coping, Dīghāvu, are you enduring?
Sau khi ngồi xuống, Đức Thế Tôn nói với cận sự nam Dīghāvu: “Này Dīghāvu, ông có được khỏe không, có chịu đựng được không?
Kacci dukkhā vedanā paṭikkamanti, no abhikkamanti; paṭikkamosānaṃ paññāyati, no abhikkamo’’ti?
Are your painful feelings subsiding, not increasing; is their subsidence evident, not their increase?”
Các cảm thọ đau đớn có giảm đi không, không tăng lên sao? Sự giảm bớt có hiện rõ không, không tăng lên sao?”
‘‘Na me, bhante, khamanīyaṃ, na yāpanīyaṃ.
“I am not coping, venerable sir, I am not enduring.
“Bạch Thế Tôn, con không được khỏe, không chịu đựng được.
Bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati, no paṭikkamo’’ti.
My painful feelings are strongly increasing, not subsiding; their increase is evident, not their subsidence.”
Các cảm thọ đau đớn dữ dội đang tăng lên, không giảm đi; sự tăng lên hiện rõ, không giảm bớt.”
‘‘Tasmātiha te, dīghāvu, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘buddhe aveccappasādena samannāgato bhavissāmi – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
“Therefore, Dīghāvu, you should train yourself thus: ‘I will be endowed with unwavering faith in the Buddha: Indeed, the Blessed One is Arahant, Perfectly Awakened, accomplished in knowledge and conduct, Fortunate, Knower of the world, unsurpassed tamer of trainable people, Teacher of gods and humans, Buddha, Blessed One.’
“Vậy thì, này Dīghāvu, ông phải học tập như vầy: ‘Ta sẽ đầy đủ lòng tịnh tín bất động đối với Đức Phật, rằng: Đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đầy đủ Minh Hạnh, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn’.
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato bhavissāmi akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi’.
In the Dhamma… in the Saṅgha… I will be endowed with the noble virtues: unbroken… conducive to concentration.’
Đối với Pháp…(v.v.)… đối với Tăng…(v.v.)… ta sẽ đầy đủ các giới hạnh được bậc Thánh yêu thích, không bị phá hoại…(v.v.)… đưa đến định’.
Evañhi te, dīghāvu, sikkhitabba’’nti.
Thus, Dīghāvu, you should train yourself.”
Này Dīghāvu, ông phải học tập như vậy.”
‘‘Yānimāni, bhante, bhagavatā cattāri sotāpattiyaṅgāni desitāni, saṃvijjante te dhammā mayi, ahañca tesu dhammesu sandissāmi.
“Venerable sir, these four factors of stream-entry that have been taught by the Blessed One, these qualities are present in me, and I am seen to be endowed with these qualities.
“Bạch Thế Tôn, bốn chi phần của bậc Nhập Lưu mà Đức Thế Tôn đã thuyết giảng, những pháp ấy có nơi con, và con thấy mình đầy đủ những pháp ấy.
Ahañhi, bhante, buddhe aveccappasādena samannāgato – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
Indeed, venerable sir, I am endowed with unwavering faith in the Buddha: Indeed, the Blessed One… Teacher of gods and humans, Buddha, Blessed One.
Bạch Thế Tôn, con đầy đủ lòng tịnh tín bất động đối với Đức Phật, rằng: Đức Thế Tôn ấy là bậc…(v.v.)… Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn.
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehī’’ti.
In the Dhamma… in the Saṅgha… I am endowed with the noble virtues: unbroken… conducive to concentration.”
Đối với Pháp…(v.v.)… đối với Tăng…(v.v.)… con đầy đủ các giới hạnh được bậc Thánh yêu thích, không bị phá hoại…(v.v.)… đưa đến định.”
‘‘Tasmātiha tvaṃ, dīghāvu, imesu catūsu sotāpattiyaṅgesu patiṭṭhāya cha vijjābhāgiye dhamme uttari bhāveyyāsi.
“Therefore, Dīghāvu, having established yourself in these four factors of stream-entry, you should further develop the six qualities pertaining to clear knowledge.
“Vậy thì, này Dīghāvu, ông hãy an trú trong bốn chi phần của bậc Nhập Lưu này, và tiếp tục tu tập sáu pháp thuộc phần minh.
Idha tvaṃ, dīghāvu, sabbasaṅkhāresu aniccānupassī viharāhi, anicce dukkhasaññī, dukkhe anattasaññī pahānasaññī virāgasaññī nirodhasaññīti.
Here, Dīghāvu, you should dwell contemplating impermanence in all formations, perceiving suffering in the impermanent, perceiving non-self in suffering, perceiving abandonment, perceiving dispassion, perceiving cessation.
Ở đây, này Dīghāvu, ông hãy an trú quán vô thường trong tất cả các hành, quán khổ trong vô thường, quán vô ngã trong khổ, quán sự đoạn trừ, quán sự ly tham, quán sự đoạn diệt.
Evañhi te, dīghāvu, sikkhitabba’’nti.
Thus, Dīghāvu, you should train yourself.”
Này Dīghāvu, ông phải học tập như vậy.”
‘‘Yeme, bhante, bhagavatā cha vijjābhāgiyā dhammā desitā, saṃvijjante te dhammā mayi, ahañca tesu dhammesu sandissāmi.
“Venerable sir, these six qualities pertaining to clear knowledge that have been taught by the Blessed One, these qualities are present in me, and I am seen to be endowed with these qualities.
“Bạch Thế Tôn, sáu pháp thuộc phần minh mà Đức Thế Tôn đã thuyết giảng, những pháp ấy có nơi con, và con thấy mình đầy đủ những pháp ấy.
Ahañhi, bhante, sabbasaṅkhāresu aniccānupassī viharāmi, anicce dukkhasaññī, dukkhe anattasaññī pahānasaññī virāgasaññī nirodhasaññī.
Indeed, venerable sir, I dwell contemplating impermanence in all formations, perceiving suffering in the impermanent, perceiving non-self in suffering, perceiving abandonment, perceiving dispassion, perceiving cessation.
Bạch Thế Tôn, con an trú quán vô thường trong tất cả các hành, quán khổ trong vô thường, quán vô ngã trong khổ, quán sự đoạn trừ, quán sự ly tham, quán sự đoạn diệt.
Api ca me, bhante, evaṃ hoti – ‘mā hevāyaṃ jotiko gahapati mamaccayena vighātaṃ āpajjī’’’ti* .
“Moreover, Venerable Sir, this thought occurred to me: ‘May this householder Jotika not fall into distress after my demise.’”
Và nữa, bạch Thế Tôn, con nghĩ rằng: ‘Mong rằng vị gia chủ Jotika này đừng gặp phải tai họa sau khi con qua đời.’
‘‘Mā tvaṃ, tāta dīghāvu, evaṃ manasākāsi.
“My dear Dīghāvu, do not think thus.
“Này con Dīghāvu, con đừng suy nghĩ như vậy.
Iṅgha tvaṃ, tāta dīghāvu, yadeva te bhagavā āha, tadeva tvaṃ sādhukaṃ manasi karohī’’ti.
Come now, my dear Dīghāvu, whatever the Blessed One said to you, focus your mind well on that very thing.”
Này con Dīghāvu, con hãy chú tâm thật kỹ vào điều mà Đức Thế Tôn đã dạy con.”
Atha kho bhagavā dīghāvuṃ upāsakaṃ iminā ovādena ovaditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
Then the Blessed One, having admonished Dīghāvu the lay follower with this admonition, rose from his seat and departed.
Rồi Đức Thế Tôn, sau khi giáo huấn cư sĩ Dīghāvu bằng lời khuyên này, Ngài đứng dậy rời chỗ ngồi và đi.
Atha kho dīghāvu upāsako acirapakkantassa bhagavato kālamakāsi.
Then Dīghāvu the lay follower passed away not long after the Blessed One had departed.
Rồi cư sĩ Dīghāvu đã qua đời không lâu sau khi Đức Thế Tôn rời đi.
Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Then a number of bhikkhus approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, they sat down to one side.
Rồi nhiều Tỳ-khưu đã đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘yo so, bhante, dīghāvu nāma upāsako bhagavatā saṃkhittena ovādena ovadito so kālaṅkato.
Seated to one side, those bhikkhus said to the Blessed One: “Venerable Sir, that lay follower named Dīghāvu, who was admonished by the Blessed One with a brief admonition, has passed away.
Khi đã ngồi xuống một bên, các Tỳ-khưu ấy thưa với Đức Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, cư sĩ Dīghāvu, người đã được Đức Thế Tôn giáo huấn bằng lời khuyên vắn tắt, đã qua đời.
Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti?
What is his destination? What is his future state?”
Đạo lộ của ông ấy là gì, tái sinh của ông ấy sẽ ra sao?”
‘‘Paṇḍito, bhikkhave, dīghāvu upāsako, paccapādi* dhammassānudhammaṃ, na ca maṃ dhammādhikaraṇaṃ* vihesesi* .
“Dīghāvu the lay follower, bhikkhus, was wise; he practiced the Dhamma in accordance with the Dhamma, and he did not trouble me regarding the Dhamma.
“Này các Tỳ-khưu, cư sĩ Dīghāvu là người có trí tuệ, đã thực hành Pháp đúng Pháp, và không làm Ta phiền nhiễu về Pháp.
Dīghāvu, bhikkhave, upāsako pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā’’ti.
Dīghāvu the lay follower, bhikkhus, through the destruction of the five lower fetters, is an opapātika, one who attains parinibbāna there, one not liable to return from that world.”
Này các Tỳ-khưu, cư sĩ Dīghāvu, do sự đoạn trừ năm hạ phần kiết sử, là một bậc hóa sinh, sẽ nhập Niết-bàn tại đó, không còn trở lại thế giới ấy nữa.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Thứ ba.
1000. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto āyasmā ca ānando sāvatthiyaṃ viharanti jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
1000. At one time, Venerable Sāriputta and Venerable Ānanda were staying in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
1000. Một thời, Tôn giả Sāriputta và Tôn giả Ānanda đang trú tại Sāvatthī, trong vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho āyasmā ānando sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘katinaṃ nu kho, āvuso sāriputta, dhammānaṃ samannāgamanahetu evamayaṃ pajā bhagavatā byākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti?
Then Venerable Ānanda, having arisen from solitary meditation in the evening… (thus he said) … Seated to one side, Venerable Ānanda said to Venerable Sāriputta: “Friend Sāriputta, by being endowed with how many qualities has this assembly been declared by the Blessed One to be stream-enterers (sotāpanna), not liable to fall into states of woe, assured, with enlightenment as their destination?”
Rồi Tôn giả Ānanda vào buổi chiều, sau khi xuất khỏi sự độc cư… (như trên)… khi đã ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda thưa với Tôn giả Sāriputta rằng: “Này Hiền giả Sāriputta, do sự đầy đủ của bao nhiêu pháp mà chúng sinh này được Đức Thế Tôn tuyên bố là bậc Nhập Lưu, không còn rơi vào khổ cảnh, chắc chắn sẽ đạt đến Giác Ngộ?”
‘‘Catunnaṃ kho, āvuso, dhammānaṃ samannāgamanahetu evamayaṃ pajā bhagavatā byākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’.
“Friend, by being endowed with four qualities has this assembly been declared by the Blessed One to be stream-enterers (sotāpanna), not liable to fall into states of woe, assured, with enlightenment as their destination.”
“Này Hiền giả, do sự đầy đủ của bốn pháp mà chúng sinh này được Đức Thế Tôn tuyên bố là bậc Nhập Lưu, không còn rơi vào khổ cảnh, chắc chắn sẽ đạt đến Giác Ngộ.”
‘‘Katamesaṃ catunnaṃ?
“With which four?”
“Bốn pháp nào?”
Idhāvuso, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
“Here, friend, a noble disciple is endowed with unwavering faith in the Buddha: ‘Indeed, the Blessed One is Arahant, Perfectly Self-Awakened, accomplished in true knowledge and conduct, sublime, knower of worlds, unsurpassed leader of persons to be tamed, teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.’
“Này Hiền giả, ở đây, một Thánh đệ tử đầy đủ lòng tịnh tín bất động đối với Đức Phật – ‘Đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán… (như trên)… bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, bậc Phật, bậc Thế Tôn.’
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
In the Dhamma… in the Saṅgha… and is endowed with noble virtues: unbroken… conducive to concentration.
Đối với Pháp… (như trên)… đối với Tăng… (như trên)… đầy đủ những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, không bị sứt mẻ… (như trên)… dẫn đến định.
Imesaṃ kho, āvuso, catunnaṃ dhammānaṃ samannāgamanahetu evamayaṃ pajā bhagavatā byākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti.
It is by being endowed with these four qualities, friend, that this assembly has been declared by the Blessed One to be stream-enterers (sotāpanna), not liable to fall into states of woe, assured, with enlightenment as their destination.”
Này Hiền giả, do sự đầy đủ của bốn pháp này mà chúng sinh này được Đức Thế Tôn tuyên bố là bậc Nhập Lưu, không còn rơi vào khổ cảnh, chắc chắn sẽ đạt đến Giác Ngộ.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
1001. Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
1001. Then Venerable Sāriputta approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
1001. Rồi Tôn giả Sāriputta đã đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, Ngài đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘‘sotāpattiyaṅgaṃ, sotāpattiyaṅga’nti hidaṃ, sāriputta, vuccati.
Seated to one side, the Blessed One said to Venerable Sāriputta: “‘Component of stream-entry, component of stream-entry’ is said, Sāriputta.
Khi Tôn giả Sāriputta đã ngồi xuống một bên, Đức Thế Tôn thưa với Ngài rằng: “Này Sāriputta, người ta nói ‘chi phần của bậc Nhập Lưu, chi phần của bậc Nhập Lưu.’
Katamaṃ nu kho sāriputta, sotāpattiyaṅga’’nti?
What, Sāriputta, is the component of stream-entry?”
Này Sāriputta, chi phần của bậc Nhập Lưu là gì?”
‘‘Sappurisasaṃsevo hi, bhante, sotāpattiyaṅgaṃ, saddhammassavanaṃ sotāpattiyaṅgaṃ, yonisomanasikāro sotāpattiyaṅgaṃ, dhammānudhammappaṭipatti sotāpattiyaṅga’’nti.
“Association with good persons (sappurisasaṃseva), Venerable Sir, is a component of stream-entry; listening to the true Dhamma (saddhammassavana) is a component of stream-entry; proper attention (yonisomanasikāra) is a component of stream-entry; practice in accordance with the Dhamma (dhammānudhammappaṭipatti) is a component of stream-entry.”
“Bạch Thế Tôn, thân cận bậc thiện trí là chi phần của bậc Nhập Lưu, lắng nghe Chánh Pháp là chi phần của bậc Nhập Lưu, tác ý chân chánh là chi phần của bậc Nhập Lưu, thực hành Pháp đúng Pháp là chi phần của bậc Nhập Lưu.”
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta!
“Excellent, excellent, Sāriputta!
“Lành thay, lành thay, Sāriputta!
Sappurisasaṃsevo hi, sāriputta, sotāpattiyaṅgaṃ, saddhammassavanaṃ sotāpattiyaṅgaṃ, yonisomanasikāro sotāpattiyaṅgaṃ, dhammānudhammappaṭipatti sotāpattiyaṅgaṃ’’.
Association with good persons (sappurisasaṃseva), Sāriputta, is a component of stream-entry; listening to the true Dhamma (saddhammassavana) is a component of stream-entry; proper attention (yonisomanasikāra) is a component of stream-entry; practice in accordance with the Dhamma (dhammānudhammappaṭipatti) is a component of stream-entry.”
Này Sāriputta, thân cận bậc thiện trí là chi phần của bậc Nhập Lưu, lắng nghe Chánh Pháp là chi phần của bậc Nhập Lưu, tác ý chân chánh là chi phần của bậc Nhập Lưu, thực hành Pháp đúng Pháp là chi phần của bậc Nhập Lưu.”
‘‘‘Soto, soto’ti hidaṃ, sāriputta, vuccati.
“‘Stream, stream’ is said, Sāriputta.
“Này Sāriputta, người ta nói ‘dòng suối, dòng suối.’
Katamo nu kho, sāriputta, soto’’ti?
What, Sāriputta, is the stream?”
Này Sāriputta, dòng suối là gì?”
‘‘Ayameva hi, bhante, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo soto, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhī’’ti.
“Indeed, Venerable Sir, this Noble Eightfold Path is the stream, namely: right view, right intention, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration.”
“Bạch Thế Tôn, chính Bát Chánh Đạo này là dòng suối, tức là: chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định.”
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta!
“Excellent, excellent, Sāriputta!
“Lành thay, lành thay, Sāriputta!
Ayameva hi, sāriputta, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo soto, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi’’.
Indeed, Sāriputta, this Noble Eightfold Path is the stream, namely: right view… right concentration.”
Này Sāriputta, chính Bát Chánh Đạo này là dòng suối, tức là: chánh kiến… (như trên)… chánh định.”
‘‘‘Sotāpanno, sotāpanno’ti hidaṃ, sāriputta, vuccati.
“‘Stream-enterer, stream-enterer’ is said, Sāriputta.
“Này Sāriputta, người ta nói ‘bậc Nhập Lưu, bậc Nhập Lưu.’
Katamo nu kho, sāriputta, sotāpanno’’ti?
What, Sāriputta, is a stream-enterer?”
Này Sāriputta, bậc Nhập Lưu là gì?”
‘‘Yo hi, bhante, iminā ariyena aṭṭhaṅgikena maggena samannāgato ayaṃ vuccati sotāpanno, svāyaṃ āyasmā evaṃnāmo evaṃgotto’’ti.
“Indeed, Venerable Sir, whoever is endowed with this Noble Eightfold Path is called a stream-enterer, and this Venerable One is of such a name, of such a clan.”
“Bạch Thế Tôn, người nào đầy đủ Bát Chánh Đạo này thì được gọi là bậc Nhập Lưu, vị ấy có tên như thế này và dòng họ như thế này.”
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta!
“Excellent, excellent, Sāriputta!
“Lành thay, lành thay, Sāriputta!
Yo hi, sāriputta, iminā ariyena aṭṭhaṅgikena maggena samannāgato ayaṃ vuccati sotāpanno, svāyaṃ āyasmā evaṃnāmo evaṃgotto’’ti.
Indeed, Sāriputta, whoever is endowed with this Noble Eightfold Path is called a stream-enterer, and this Venerable One is of such a name, of such a clan.”
Này Sāriputta, người nào đầy đủ Bát Chánh Đạo này thì được gọi là bậc Nhập Lưu, vị ấy có tên như thế này và dòng họ như thế này.”
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Thứ năm.
1002. Sāvatthinidānaṃ.
1002. Occasion at Sāvatthī.
Tại Sāvatthī.
Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – ‘‘niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatī’’ti.
At that time, a number of bhikkhus were making robes for the Blessed One – “The Blessed One, having completed his robes, will set out on a journey after three months.”
Vào lúc ấy, nhiều Tỳ-khưu đang làm y cho Đức Thế Tôn – “Sau ba tháng, khi y của Đức Thế Tôn đã hoàn tất, Ngài sẽ đi du hóa.”
Tena kho pana samayena isidattapurāṇā thapatayo sādhuke paṭivasanti kenacideva karaṇīyena.
At that time, the carpenters Isidatta and Purāṇa were dwelling agreeably on account of some work.
Vào lúc ấy, các thợ xây Isidatta và Purāṇa đang tạm trú tại Sāvatthī vì một công việc nào đó.
Assosuṃ kho isidattapurāṇā thapatayo – ‘‘sambahulā kira bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – ‘niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatī’’’ti.
The carpenters Isidatta and Purāṇa heard: “Indeed, a number of bhikkhus are making robes for the Blessed One – ‘The Blessed One, having completed his robes, will set out on a journey after three months.’”
Các thợ xây Isidatta và Purāṇa đã nghe rằng: “Nhiều Tỳ-khưu đang làm y cho Đức Thế Tôn – ‘Sau ba tháng, khi y của Đức Thế Tôn đã hoàn tất, Ngài sẽ đi du hóa.’”
Atha kho isidattapurāṇā thapatayo magge purisaṃ ṭhapesuṃ – ‘‘yadā tvaṃ, ambho purisa, passeyyāsi bhagavantaṃ āgacchantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, atha amhākaṃ āroceyyāsī’’ti.
Then the carpenters Isidatta and Purāṇa stationed a man on the road: “Friend, when you see the Blessed One, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One, approaching, then inform us.”
Rồi các thợ xây Isidatta và Purāṇa đã cho người đứng đợi trên đường – “Này anh, khi nào anh thấy Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, bậc Chánh Đẳng Giác đang đến, thì hãy báo cho chúng tôi.”
Dvīhatīhaṃ ṭhito kho so puriso addasa bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ.
That man, standing for two or three days, saw the Blessed One approaching from afar.
Sau hai ba ngày đứng đợi, người ấy đã thấy Đức Thế Tôn đang đến từ xa.
Disvāna yena isidattapurāṇā thapatayo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā isidattapurāṇe thapatayo etadavoca – ‘‘ayaṃ so, bhante, bhagavā āgacchati arahaṃ sammāsambuddho.
Having seen him, he approached the carpenters Isidatta and Purāṇa; having approached, he said to the carpenters Isidatta and Purāṇa: “Venerable Sirs, this is the Blessed One, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One, approaching.
Sau khi thấy, người ấy đã đến chỗ các thợ xây Isidatta và Purāṇa; sau khi đến, người ấy thưa với các thợ xây Isidatta và Purāṇa rằng: “Bạch các ngài, Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, bậc Chánh Đẳng Giác đang đến đây.
Yassa dāni kālaṃ maññathā’’ti.
Do now what you think is fitting.”
Bây giờ các ngài thấy lúc nào thích hợp thì tùy ý.”
Atha kho isidattapurāṇā thapatayo yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhiṃsu.
Then the carpenters Isidatta and Purāṇa approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, they followed him behind.
Rồi các thợ xây Isidatta và Purāṇa đã đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đi theo sau Ngài.
Atha kho bhagavā maggā okkamma yena aññataraṃ rukkhamūlaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
Then the Blessed One turned off the road and approached a certain tree root; having approached, he sat down on the prepared seat.
Rồi Đức Thế Tôn đã rời khỏi con đường, đến gốc cây nào đó; sau khi đến, Ngài ngồi xuống trên chỗ ngồi đã được sửa soạn.
Isidattapurāṇā thapatayo bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
The carpenters Isidatta and Purāṇa paid homage to the Blessed One and sat down to one side.
Các thợ xây Isidatta và Purāṇa đã đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinnā kho te isidattapurāṇā thapatayo bhagavantaṃ etadavocuṃ –
Seated to one side, those carpenters Isidatta and Purāṇa said to the Blessed One:
Khi đã ngồi xuống một bên, các thợ xây Isidatta và Purāṇa ấy thưa với Đức Thế Tôn rằng:
‘‘Yadā mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘sāvatthiyā kosalesu cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā bhavissatī’ti.
“Venerable Sir, when we hear the Blessed One will set out on a journey among the Kosalans from Sāvatthī, at that time we feel discontent and sorrow: ‘The Blessed One will be far from us.’”
“Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng ‘Đức Thế Tôn sẽ đi du hóa ở xứ Kosala, từ Sāvatthī,’ vào lúc ấy chúng con cảm thấy không vui, cảm thấy buồn rầu – ‘Đức Thế Tôn sẽ ở xa chúng con.’”
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘sāvatthiyā kosalesu cārikaṃ pakkanto’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from Sāvatthī to the Kosalans', at that time, we are displeased and distressed: 'The Blessed One is far from us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ Sāvatthī đến xứ Kosala’, lúc ấy chúng con không vui, chúng con buồn rầu – ‘Thế Tôn đã ở xa chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘kosalehi mallesu cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from the Kosalans to the Mallans', at that time, we are displeased and distressed: 'The Blessed One will be far from us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Kosala đến xứ Malla’, lúc ấy chúng con không vui, chúng con buồn rầu – ‘Thế Tôn sẽ ở xa chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘kosalehi mallesu cārikaṃ pakkanto’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from the Kosalans to the Mallans', at that time, we are displeased and distressed: 'The Blessed One is far from us.'"
Khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ xứ Kosala đến xứ Malla’, lúc ấy chúng con không vui, chúng con buồn rầu – ‘Thế Tôn đã ở xa chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘mallehi vajjīsu cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from the Mallans to the Vajjians', at that time, we are displeased and distressed: 'The Blessed One will be far from us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Malla đến xứ Vajjī’, lúc ấy chúng con không vui, chúng con buồn rầu – ‘Thế Tôn sẽ ở xa chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘mallehi vajjīsu cārikaṃ pakkanto’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from the Mallans to the Vajjians', at that time, we are displeased and distressed: 'The Blessed One is far from us.'"
Khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ xứ Malla đến xứ Vajjī’, lúc ấy chúng con không vui, chúng con buồn rầu – ‘Thế Tôn đã ở xa chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘vajjīhi kāsīsu cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from the Vajjians to the Kāsīs', at that time, we are displeased and distressed: 'The Blessed One will be far from us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Vajjī đến xứ Kāsī’, lúc ấy chúng con không vui, chúng con buồn rầu – ‘Thế Tôn sẽ ở xa chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante bhagavantaṃ suṇāma – ‘vajjīhi kāsīsu cārikaṃ pakkanto’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from the Vajjians to the Kāsīs', at that time, we are displeased and distressed: 'The Blessed One is far from us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ xứ Vajjī đến xứ Kāsī’, lúc ấy chúng con không vui, chúng con buồn rầu – ‘Thế Tôn đã ở xa chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘kāsīhi māgadhe cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from the Kāsīs to Magadha', at that time, we are displeased and distressed: 'The Blessed One will be far from us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Kāsī đến xứ Māgadha’, lúc ấy chúng con không vui, chúng con buồn rầu – ‘Thế Tôn sẽ ở xa chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘kāsīhi māgadhe cārikaṃ pakkanto’ti, hoti anappakā no tasmiṃ samaye anattamanatā hoti anappakaṃ domanassaṃ – ‘dūre no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from the Kāsīs to Magadha', at that time, we are greatly displeased and greatly distressed: 'The Blessed One is far from us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ xứ Kāsī đến xứ Māgadha’, lúc ấy chúng con không ít sự không vui, không ít sự buồn rầu – ‘Thế Tôn đã ở xa chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘māgadhehi kāsīsu cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from Magadha to the Kāsīs', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One will be near us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Māgadha đến xứ Kāsī’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn sẽ ở gần chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘māgadhehi kāsīsu cārikaṃ pakkanto’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from Magadha to the Kāsīs', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One is near us.'"
Khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ xứ Māgadha đến xứ Kāsī’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn đã ở gần chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘kāsīhi vajjīsu cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from the Kāsīs to the Vajjians', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One will be near us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Kāsī đến xứ Vajjī’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn sẽ ở gần chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘kāsīhi vajjīsu cārikaṃ pakkanto’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from the Kāsīs to the Vajjians', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One is near us.'"
Khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ xứ Kāsī đến xứ Vajjī’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn đã ở gần chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘vajjīhi mallesu cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from the Vajjians to the Mallans', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One will be near us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Vajjī đến xứ Malla’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn sẽ ở gần chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘vajjīhi mallesu cārikaṃ pakkanto’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from the Vajjians to the Mallans', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One is near us.'"
Khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ xứ Vajjī đến xứ Malla’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn đã ở gần chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘mallehi kosale cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from the Mallans to the Kosalans', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One will be near us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Malla đến xứ Kosala’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn sẽ ở gần chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘mallehi kosale cārikaṃ pakkanto’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'has set out on tour from the Mallans to the Kosalans', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One is near us.'"
Khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đã du hành từ xứ Malla đến xứ Kosala’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn đã ở gần chúng con rồi’.
‘‘Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘kosalehi sāvatthiṃ cārikaṃ pakkamissatī’ti, hoti no tasmiṃ samaye attamanatā hoti somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā bhavissatī’ti.
"But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'will set out on tour from the Kosalans to Sāvatthī', at that time, we are pleased and joyful: 'The Blessed One will be near us.'"
Bạch Thế Tôn, khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn sẽ du hành từ xứ Kosala đến Sāvatthī’, lúc ấy chúng con vui mừng, chúng con hoan hỷ – ‘Thế Tôn sẽ ở gần chúng con’.
Yadā pana mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ suṇāma – ‘sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme’ti, hoti anappakā no tasmiṃ samaye attamanatā hoti anappakaṃ somanassaṃ – ‘āsanne no bhagavā’’’ti.
But when, venerable sir, we hear that the Blessed One 'is dwelling in Sāvatthī, in Jeta's Grove, Anāthapiṇḍika's Park', at that time, we are greatly pleased and greatly joyful: 'The Blessed One is near us.'"
Khi chúng con nghe rằng – ‘Thế Tôn đang an trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika’, lúc ấy chúng con không ít sự vui mừng, không ít sự hoan hỷ – ‘Thế Tôn đã ở gần chúng con rồi’.
‘‘Tasmātiha, thapatayo, sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā.
"Therefore, headmen, the household life is cramped, a dusty path; going forth is the open air.
Này các thợ mộc, đời sống gia đình chật chội, là con đường đầy bụi bặm; còn đời sống xuất gia là khoảng không rộng mở.
Alañca pana vo, thapatayo, appamādāyā’’ti.
It is fit for you, headmen, to be heedful."
Này các thợ mộc, các ông nên sống không phóng dật.”
‘‘Atthi kho no, bhante, etamhā sambādhā añño sambādho sambādhataro ceva sambādhasaṅkhātataro cā’’ti.
"Venerable sir, we have another confinement that is more confined and more of a confinement than this confinement."
“Bạch Thế Tôn, ngoài sự chật chội này, chúng con còn có một sự chật chội khác, chật chội hơn và được xem là chật chội hơn.”
‘‘Katamo pana vo, thapatayo, etamhā sambādhā añño sambādho sambādhataro ceva sambādhasaṅkhātataro cā’’ti?
"What, headmen, is this other confinement of yours that is more confined and more of a confinement than this confinement?"
“Này các thợ mộc, ngoài sự chật chội này, sự chật chội khác nào chật chội hơn và được xem là chật chội hơn?”
‘‘Idha mayaṃ, bhante, yadā rājā pasenadi kosalo uyyānabhūmiṃ niyyātukāmo hoti, ye te rañño pasenadissa kosalassa nāgā opavayhā te kappetvā, yā tā rañño pasenadissa kosalassa pajāpatiyo piyā manāpā tā ekaṃ purato ekaṃ pacchato nisīdāpema.
"Here, venerable sir, when King Pasenadi of Kosala desires to go to the park, we make ready the royal elephants of King Pasenadi of Kosala, and seat his beloved and charming chief consorts, one in front and one behind.
“Bạch Thế Tôn, khi vua Pasenadi xứ Kosala muốn đi dạo vườn, chúng con trang bị những con voi được huấn luyện của vua Pasenadi xứ Kosala, và cho những hoàng hậu yêu quý, được ưa thích của vua Pasenadi xứ Kosala ngồi, một người phía trước, một người phía sau.
Tāsaṃ kho pana, bhante, bhaginīnaṃ evarūpo gandho hoti, seyyathāpi nāma gandhakaraṇḍakassa tāvadeva vivariyamānassa, yathā taṃ rājakaññānaṃ gandhena vibhūsitānaṃ.
And, venerable sir, those ladies have such a fragrance, like a fresh-opened perfume box, as is customary for royal princesses adorned with perfumes.
Bạch Thế Tôn, mùi hương của những hoàng hậu ấy giống như mùi hương từ một hộp hương vừa được mở ra, vì họ là những công chúa được trang điểm bằng hương thơm.
Tāsaṃ kho pana, bhante, bhaginīnaṃ evarūpo kāyasamphasso hoti, seyyathāpi nāma tūlapicuno vā kappāsapicuno vā, yathā taṃ rājakaññānaṃ sukhedhitānaṃ.
And, venerable sir, those ladies have such a bodily touch, like a cotton or silk tuft, as is customary for royal princesses who are delicately raised.
Bạch Thế Tôn, sự tiếp xúc thân thể của những hoàng hậu ấy giống như bông gòn hoặc bông vải, vì họ là những công chúa được nuôi dưỡng trong sự sung sướng.
Tasmiṃ kho pana, bhante, samaye nāgopi rakkhitabbo hoti, tāpi bhaginiyo rakkhitabbā honti, attāpi rakkhitabbo hoti.
At that time, venerable sir, the elephant must be guarded, those ladies must be guarded, and we ourselves must be guarded.
Bạch Thế Tôn, vào lúc ấy, chúng con phải bảo vệ voi, phải bảo vệ những hoàng hậu ấy, và cũng phải bảo vệ chính mình.
Na kho pana mayaṃ, bhante, abhijānāma tāsu bhaginīsu pāpakaṃ cittaṃ uppādetā.
Yet, venerable sir, we do not recall ever having generated an evil thought towards those ladies.
Bạch Thế Tôn, chúng con không hề biết mình đã khởi lên một ý nghĩ bất thiện nào đối với những hoàng hậu ấy.
Ayaṃ kho no, bhante, etamhā sambādhā añño sambādho sambādhataro ceva sambādhasaṅkhātataro cā’’ti.
This, venerable sir, is another confinement of ours that is more confined and more of a confinement than this confinement."
Bạch Thế Tôn, đây là sự chật chội khác của chúng con, chật chội hơn và được xem là chật chội hơn sự chật chội kia.”
‘‘Tasmātiha, thapatayo, sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā.
"Therefore, headmen, the household life is cramped, a dusty path; going forth is the open air.
“Này các thợ mộc, đời sống gia đình chật chội, là con đường đầy bụi bặm; còn đời sống xuất gia là khoảng không rộng mở.
Alañca pana vo, thapatayo, appamādāya.
It is fit for you, headmen, to be heedful.
Này các thợ mộc, các ông nên sống không phóng dật.
Catūhi kho, thapatayo, dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo.
Headmen, an Ariyan disciple who is endowed with four qualities is a stream-enterer, not subject to downfall, fixed, with enlightenment as their destination.
Này các thợ mộc, một vị thánh đệ tử đầy đủ bốn pháp thì là bậc Nhập Lưu (Sotāpanna), không còn bị đọa lạc, chắc chắn sẽ giác ngộ.
‘‘Katamehi catūhi?
"With which four?
“Bốn pháp ấy là gì?
Idha, thapatayo, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
Here, headmen, an Ariyan disciple is endowed with unwavering confidence in the Buddha: 'Indeed, that Blessed One is ... (as before) ... teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.'*
Này các thợ mộc, ở đây, một vị thánh đệ tử có niềm tin bất động nơi Đức Phật – rằng: ‘Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán… (v.v.)… là Bậc Đạo Sư của chư thiên và loài người, là Đức Phật, là Thế Tôn’.
Dhamme…pe… saṅghe…pe… vigatamalamaccherena cetasā ajjhāgāraṃ vasati muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato.
...in the Dhamma ... (as before) ... in the Saṅgha ... (as before) ... dwells in a house with a mind free from the stain of stinginess, open-handed, pure-handed, delighting in giving, responsive to requests, delighting in the distribution of gifts.
Có niềm tin bất động nơi Giáo Pháp… (v.v.)… nơi Tăng Đoàn… (v.v.)… và sống tại gia với tâm không còn cấu uế và xan tham, là người xả bỏ, tay rộng mở, thích bố thí, sẵn sàng đáp ứng lời cầu xin, và thích chia sẻ vật thí.”
Imehi kho, thapatayo, catūhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo.
Indeed, householders, endowed with these four qualities, a noble disciple is a stream-enterer, not subject to downfall, certain, with enlightenment as their destination.
Này các thợ mộc, một đệ tử thánh được trang bị bốn pháp này là một bậc Nhập Lưu (Sotāpanna), không còn rơi vào khổ cảnh, chắc chắn sẽ đạt giác ngộ tối thượng.
‘‘Tumhe kho, thapatayo, buddhe aveccappasādena samannāgatā – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
“Indeed, householders, you are endowed with unshakeable faith in the Buddha — ‘That Blessed One is indeed Arahant…pe… teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.’
"Này các thợ mộc, các ông có niềm tịnh tín bất động nơi Đức Phật rằng: ‘Đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán… (v.v.)… Bậc Đạo Sư của chư thiên và loài người, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn’.
Dhamme…pe… saṅghe…pe… yaṃ kho pana kiñci kule deyyadhammaṃ sabbaṃ taṃ appaṭivibhattaṃ sīlavantehi kalyāṇadhammehi.
In the Dhamma…pe… in the Saṅgha…pe… And whatever gifts there are in the family, all of that is undivided among the virtuous and those of good character.
Nơi Pháp… (v.v.)… nơi Tăng… (v.v.)… và bất cứ tài sản nào đáng cúng dường trong gia đình các ông, tất cả đều không chia sẻ với những người giữ giới và có thiện pháp.
Taṃ kiṃ maññatha, thapatayo, katividhā te kosalesu manussā ye tumhākaṃ samasamā, yadidaṃ – dānasaṃvibhāge’’ti?
What do you think, householders, how many kinds of people are there in Kosala who are equal to you in the distribution of gifts?”
Này các thợ mộc, các ông nghĩ sao, có bao nhiêu người ở xứ Kosala ngang bằng với các ông về việc chia sẻ bố thí?"
‘‘Lābhā no, bhante, suladdhaṃ no, bhante!
“Our gain, Venerable Sir, our excellent attainment, Venerable Sir!
"Bạch Thế Tôn, chúng con thật may mắn, thật được lợi ích!
Yesaṃ no bhagavā evaṃ pajānātī’’ti.
For whom the Blessed One thus knows us.”
Vì Đức Thế Tôn đã biết rõ về chúng con như vậy."
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Thứ sáu.
1003. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena veḷudvāraṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari.
1003. Thus have I heard: At one time the Blessed One, while touring in Kosala with a large Saṅgha of bhikkhus, arrived at a brahmin village of the Kosalans called Veḷudvāra.
1003. Tôi nghe như vầy – Một thời, Đức Thế Tôn du hành trong xứ Kosala cùng với đại chúng Tỳ-kheo, đã đến một làng Bà-la-môn của dân Kosala tên là Veḷudvāra.
Assosuṃ kho te veḷudvāreyyakā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ veḷudvāraṃ anuppatto.
The brahmin householders of Veḷudvāra heard: “Indeed, good sirs, the ascetic Gotama, a son of the Sakyas who renounced the world, while touring in Kosala with a large Saṅgha of bhikkhus, has arrived at Veḷudvāra.
Các Bà-la-môn gia chủ ở Veḷudvāra đã nghe rằng: "Sa-môn Gotama, con của dòng Sakya, đã xuất gia từ gia tộc Sakya, đang du hành trong xứ Kosala cùng với đại chúng Tỳ-kheo, đã đến Veḷudvāra.
Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā* .
And this excellent renown has spread abroad concerning that Venerable Gotama: ‘That Blessed One is indeed Arahant, Perfectly Self-Awakened, endowed with knowledge and conduct, sublime, knower of the worlds, unsurpassed leader of persons to be tamed, teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.
Tiếng tốt đẹp về Tôn giả Gotama ấy đã vang lừng như sau: ‘Đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đầy đủ Minh Hạnh, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn’.
So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti.
He makes known this world with its gods, Māras, and Brahmās, this generation with its ascetics and brahmins, its gods and humans, having realized it for himself through direct knowledge.
Ngài tự mình chứng ngộ bằng thắng trí thế giới này cùng với chư thiên, Ma vương, Phạm thiên, cùng với chúng Sa-môn, Bà-la-môn, loài người và chư thiên, rồi tuyên bố.
So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti’.
He teaches the Dhamma that is good in the beginning, good in the middle, good in the end, with its meaning and its phrasing; he proclaims the holy life that is entirely complete and perfectly pure.’
Ngài thuyết pháp toàn hảo ở phần đầu, toàn hảo ở phần giữa, toàn hảo ở phần cuối, với ý nghĩa và văn từ đầy đủ, tuyên bố một đời sống Phạm hạnh hoàn toàn viên mãn và thanh tịnh.
Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
It is good indeed to see such arahants.”
Thật tốt lành thay khi được chiêm ngưỡng những bậc A-la-hán như vậy!"
Atha kho te veḷudvāreyyakā brāhmaṇagahapatikā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Then the brahmin householders of Veḷudvāra approached the Blessed One. Having approached, some bowed to the Blessed One and sat down to one side.
Rồi các Bà-la-môn gia chủ ở Veḷudvāra đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, một số người đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu; sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Some exchanged greetings with the Blessed One; having exchanged courteous and amiable talk, they sat down to one side.
Một số người chào hỏi Đức Thế Tôn; sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, họ ngồi xuống một bên.
Appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Some, having clasped their hands in salutation towards the Blessed One, sat down to one side.
Một số người chắp tay hướng về Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Appekacce bhagavato santike nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Some, having announced their name and clan to the Blessed One, sat down to one side.
Một số người xướng tên và dòng họ của mình trước Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Some remained silent and sat down to one side.
Một số người im lặng ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinnā kho te veḷudvāreyyakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘mayaṃ, bho gotama, evaṃkāmā evaṃchandā evaṃadhippāyā – puttasambādhasayanaṃ ajjhāvaseyyāma, kāsikacandanaṃ paccanubhaveyyāma, mālāgandhavilepanaṃ dhāreyyāma, jātarūparajataṃ sādiyeyyāma, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyyāma.
Seated to one side, those brahmin householders of Veḷudvāra said to the Blessed One: “We, Venerable Gotama, desire thus, wish thus, intend thus: ‘May we dwell amidst the pleasures of family life, enjoy Kāsi sandalwood, wear garlands, perfumes, and ointments, accept gold and silver, and after the breakup of the body, subsequent to death, reappear in a good destination, a heavenly world.’
Ngồi xuống một bên, các Bà-la-môn gia chủ ở Veḷudvāra bạch Đức Thế Tôn rằng: "Bạch Tôn giả Gotama, chúng con mong muốn như vậy, ước nguyện như vậy, có ý định như vậy – chúng con muốn sống trong gia đình có con cái, muốn hưởng thụ trầm hương Kāsika, muốn đeo vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, muốn chấp nhận vàng bạc châu báu, và sau khi thân hoại mạng chung, được sanh vào cõi thiện, cõi trời.
Tesaṃ no bhavaṃ gotamo amhākaṃ evaṃkāmānaṃ evaṃchandānaṃ evaṃadhippāyānaṃ tathā dhammaṃ desetu yathā mayaṃ puttasambādhasayanaṃ ajjhāvaseyyāma…pe… sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyyāmā’’ti.
May the Venerable Gotama teach the Dhamma to us, who thus desire, thus wish, thus intend, in such a way that we may dwell amidst the pleasures of family life…pe… reappear in a good destination, a heavenly world.”
Tôn giả Gotama xin hãy thuyết pháp cho chúng con, những người có mong muốn như vậy, ước nguyện như vậy, có ý định như vậy, để chúng con có thể sống trong gia đình có con cái… (v.v.)… và được sanh vào cõi thiện, cõi trời."
‘‘Attūpanāyikaṃ vo, gahapatayo, dhammapariyāyaṃ desessāmi.
“Householders, I shall teach you a discourse on the Dhamma that draws a comparison to oneself.
"Này các gia chủ, Ta sẽ thuyết cho các ông một bài pháp về việc tự quy chiếu.
Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti.
Listen to it, pay careful attention; I shall speak.”
Hãy lắng nghe, hãy chú ý kỹ; Ta sẽ nói."
‘‘Evaṃ, bho’’ti kho te veḷudvāreyyakā brāhmaṇagahapatikā bhagavato paccassosuṃ.
“Yes, Venerable Sir,” those brahmin householders of Veḷudvāra replied to the Blessed One.
"Vâng, bạch Tôn giả," các Bà-la-môn gia chủ ở Veḷudvāra đã đáp lời Đức Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca –
The Blessed One said this:
Đức Thế Tôn nói:
‘‘Katamo ca, gahapatayo, attupanāyiko dhammapariyāyo?
“And what, householders, is the discourse on the Dhamma that draws a comparison to oneself?
"Này các gia chủ, bài pháp về việc tự quy chiếu là gì?
Idha, gahapatayo, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ahaṃ khosmi jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo.
Here, householders, a noble disciple reflects thus: ‘I wish to live, not wishing to die; I desire happiness and am averse to suffering.
Ở đây, này các gia chủ, một đệ tử thánh suy xét như sau: ‘Ta mong muốn sống, không muốn chết; mong muốn hạnh phúc, ghét bỏ đau khổ.
Yo kho maṃ jīvitukāmaṃ amaritukāmaṃ sukhakāmaṃ dukkhappaṭikūlaṃ jīvitā voropeyya, na metaṃ assa piyaṃ manāpaṃ.
If someone were to deprive me of life, who wish to live, not wishing to die, who desire happiness and am averse to suffering, that would not be pleasing or agreeable to me.
Nếu có ai tước đoạt mạng sống của ta, người mong muốn sống, không muốn chết, mong muốn hạnh phúc, ghét bỏ đau khổ, thì điều đó sẽ không vừa ý, không dễ chịu đối với ta.
Ahañceva kho pana paraṃ jīvitukāmaṃ amaritukāmaṃ sukhakāmaṃ dukkhappaṭikūlaṃ jīvitā voropeyyaṃ, parassapi taṃ assa appiyaṃ amanāpaṃ.
And if I were to deprive another of life, who wishes to live, not wishing to die, who desires happiness and is averse to suffering, that would not be pleasing or agreeable to that other person either.
Nếu ta tước đoạt mạng sống của người khác, người mong muốn sống, không muốn chết, mong muốn hạnh phúc, ghét bỏ đau khổ, thì điều đó cũng sẽ không vừa ý, không dễ chịu đối với người ấy.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, parassa peso dhammo appiyo amanāpo.
That state which is unpleasing and disagreeable to me is also unpleasing and disagreeable to others.
Pháp nào không vừa ý, không dễ chịu đối với ta, thì pháp ấy cũng không vừa ý, không dễ chịu đối với người khác.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, kathāhaṃ paraṃ tena saṃyojeyya’nti!
Since that state is unpleasing and disagreeable to me, how could I impose it upon another?’
Pháp nào không vừa ý, không dễ chịu đối với ta, làm sao ta có thể dùng pháp ấy để ràng buộc người khác?’
So iti paṭisaṅkhāya attanā ca pāṇātipātā paṭivirato hoti, parañca pāṇātipātā veramaṇiyā samādapeti, pāṇātipātā veramaṇiyā ca vaṇṇaṃ bhāsati.
Having thus reflected, he himself refrains from the destruction of life, he encourages others to refrain from the destruction of life, and he speaks in praise of refraining from the destruction of life.
Sau khi suy xét như vậy, người ấy tự mình từ bỏ sát sanh, khuyến khích người khác từ bỏ sát sanh, và tán thán sự từ bỏ sát sanh.
Evamassāyaṃ kāyasamācāro tikoṭiparisuddho hoti.
Thus, his bodily conduct is purified in three ways.
Như vậy, hành vi thân của người ấy hoàn toàn thanh tịnh ở ba phương diện.
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yo kho me adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyeyya, na metaṃ assa piyaṃ manāpaṃ.
“Furthermore, householders, a noble disciple reflects thus: ‘If someone were to take what is not given, in the manner of a thief, that would not be pleasing or agreeable to me.
"Lại nữa, này các gia chủ, một đệ tử thánh suy xét như sau: ‘Nếu có ai lấy của không cho, được xem là trộm cắp, thì điều đó sẽ không vừa ý, không dễ chịu đối với ta.
Ahañceva kho pana parassa adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyeyyaṃ, parassapi taṃ assa appiyaṃ amanāpaṃ.
And if I were to take what is not given from another, in the manner of a thief, that would not be pleasing or agreeable to that other person either.
Nếu ta lấy của không cho của người khác, được xem là trộm cắp, thì điều đó cũng sẽ không vừa ý, không dễ chịu đối với người ấy.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, parassa peso dhammo appiyo amanāpo.
That state which is unpleasing and disagreeable to me is also unpleasing and disagreeable to others.
Pháp nào không vừa ý, không dễ chịu đối với ta, thì pháp ấy cũng không vừa ý, không dễ chịu đối với người khác.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, kathāhaṃ paraṃ tena saṃyojeyya’nti!
Since that state is unpleasing and disagreeable to me, how could I impose it upon another?’
Pháp nào không vừa ý, không dễ chịu đối với ta, làm sao ta có thể dùng pháp ấy để ràng buộc người khác?’
So iti paṭisaṅkhāya attanā ca adinnādānā paṭivirato hoti, parañca adinnādānā veramaṇiyā samādapeti, adinnādānā veramaṇiyā ca vaṇṇaṃ bhāsati.
Having thus reflected, he himself refrains from taking what is not given, he encourages others to refrain from taking what is not given, and he speaks in praise of refraining from taking what is not given.
Sau khi suy xét như vậy, người ấy tự mình từ bỏ trộm cắp, khuyến khích người khác từ bỏ trộm cắp, và tán thán sự từ bỏ trộm cắp.
Evamassāyaṃ kāyasamācāro tikoṭiparisuddho hoti.
Thus, his bodily conduct is purified in three ways.
Như vậy, hành vi thân của người ấy hoàn toàn thanh tịnh ở ba phương diện.
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yo kho me dāresu cārittaṃ āpajjeyya, na metaṃ assa piyaṃ manāpaṃ.
“Furthermore, householders, a noble disciple reflects thus: ‘If someone were to engage in misconduct regarding my partners, that would not be pleasing or agreeable to me.
"Lại nữa, này các gia chủ, một đệ tử thánh suy xét như sau: ‘Nếu có ai phạm hạnh bất chính với vợ của ta, thì điều đó sẽ không vừa ý, không dễ chịu đối với ta.
Ahañceva kho pana parassa dāresu cārittaṃ āpajjeyyaṃ, parassapi taṃ assa appiyaṃ amanāpaṃ.
And if I were to engage in misconduct regarding another’s partners, that would not be pleasing or agreeable to that other person either.
Nếu ta phạm hạnh bất chính với vợ của người khác, thì điều đó cũng sẽ không vừa ý, không dễ chịu đối với người ấy.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, parassa peso dhammo appiyo amanāpo.
That state which is unpleasing and disagreeable to me is also unpleasing and disagreeable to others.
Pháp nào không vừa ý, không dễ chịu đối với ta, thì pháp ấy cũng không vừa ý, không dễ chịu đối với người khác.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, kathāhaṃ paraṃ tena saṃyojeyya’nti!
Since that state is unpleasing and disagreeable to me, how could I impose it upon another?’
Pháp nào không vừa ý, không dễ chịu đối với ta, làm sao ta có thể dùng pháp ấy để ràng buộc người khác?’
So iti paṭisaṅkhāya attanā ca kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, parañca kāmesumicchācārā veramaṇiyā samādapeti, kāmesumicchācārā veramaṇiyā ca vaṇṇaṃ bhāsati.
Having thus reflected, he himself refrains from sexual misconduct, he encourages others to refrain from sexual misconduct, and he speaks in praise of refraining from sexual misconduct.
Sau khi suy xét như vậy, người ấy tự mình từ bỏ tà hạnh trong các dục, khuyến khích người khác từ bỏ tà hạnh trong các dục, và tán thán sự từ bỏ tà hạnh trong các dục.
Evamassāyaṃ kāyasamācāro tikoṭiparisuddho hoti.
Thus, his bodily conduct is purified in three ways.
Như vậy, hành vi thân của người ấy hoàn toàn thanh tịnh ở ba phương diện.
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yo kho me musāvādena atthaṃ bhañjeyya, na metaṃ assa piyaṃ manāpaṃ.
“Furthermore, householders, a noble disciple reflects thus: ‘If someone were to harm my interests through false speech, that would not be pleasing or agreeable to me.
"Lại nữa, này các gia chủ, một đệ tử thánh suy xét như sau: ‘Nếu có ai dùng lời nói dối để làm hại lợi ích của ta, thì điều đó sẽ không vừa ý, không dễ chịu đối với ta.
Ahañceva kho pana parassa musāvādena atthaṃ bhañjeyyaṃ, parassapi taṃ assa appiyaṃ amanāpaṃ.
And if I were to harm another’s interests through false speech, that would not be pleasing or agreeable to that other person either.
Nếu ta dùng lời nói dối để làm hại lợi ích của người khác, thì điều đó cũng sẽ không vừa ý, không dễ chịu đối với người ấy.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, parassa peso dhammo appiyo amanāpo.
That state which is unpleasing and disagreeable to me is also unpleasing and disagreeable to others.
Pháp nào không vừa ý, không dễ chịu đối với ta, thì pháp ấy cũng không vừa ý, không dễ chịu đối với người khác.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, kathāhaṃ paraṃ tena saṃyojeyya’nti!
Since that state is unpleasing and disagreeable to me, how could I impose it upon another?’
Pháp nào không vừa ý, không dễ chịu đối với ta, làm sao ta có thể dùng pháp ấy để ràng buộc người khác?’
So iti paṭisaṅkhāya attanā ca musāvādā paṭivirato hoti, parañca musāvādā veramaṇiyā samādapeti, musāvādā veramaṇiyā ca vaṇṇaṃ bhāsati.
Having reflected thus, he himself abstains from false speech, encourages others to abstain from false speech, and speaks in praise of abstaining from false speech.
Vị ấy, sau khi quán xét như vậy, tự mình từ bỏ nói dối, khuyến khích người khác từ bỏ nói dối, và tán thán sự từ bỏ nói dối.
Evamassāyaṃ vacīsamācāro tikoṭiparisuddho hoti.
Thus, this conduct of his speech is purified in three ways.
Như vậy, hạnh kiểm lời nói của vị ấy được thanh tịnh ba phương diện.
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – yo kho maṃ pisuṇāya vācāya mitte bhindeyya* , na metaṃ assa piyaṃ manāpaṃ.
“Furthermore, householders, a noble disciple reflects thus: ‘If someone were to divide my friends with malicious speech, that would not be pleasing or agreeable to me.
“Này các gia chủ, hơn nữa, một đệ tử của bậc Thánh quán xét như sau: ‘Nếu ai đó dùng lời nói chia rẽ để phá hoại tình bạn của ta, điều đó sẽ không phải là điều ta ưa thích, không phải là điều ta vừa lòng.
Ahañceva kho pana paraṃ pisuṇāya vācāya mitte bhindeyyaṃ, parassapi taṃ assa appiyaṃ amanāpaṃ…pe… evamassāyaṃ vacīsamācāro tikoṭiparisuddho hoti.
If I myself were to divide another’s friends with malicious speech, that would not be pleasing or agreeable to them… This conduct of his speech is purified in three ways.
Và nếu ta dùng lời nói chia rẽ để phá hoại tình bạn của người khác, điều đó cũng sẽ không phải là điều người khác ưa thích, không phải là điều người khác vừa lòng… (văn tắt)… Như vậy, hạnh kiểm lời nói của vị ấy được thanh tịnh ba phương diện.
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – yo kho maṃ pharusāya vācāya samudācareyya, na metaṃ assa piyaṃ manāpaṃ.
“Furthermore, householders, a noble disciple reflects thus: ‘If someone were to address me with harsh speech, that would not be pleasing or agreeable to me.
“Này các gia chủ, hơn nữa, một đệ tử của bậc Thánh quán xét như sau: ‘Nếu ai đó dùng lời nói thô ác để đối xử với ta, điều đó sẽ không phải là điều ta ưa thích, không phải là điều ta vừa lòng.
Ahañceva kho pana paraṃ pharusāya vācāya samudācareyyaṃ, parassapi taṃ assa appiyaṃ amanāpaṃ.
If I myself were to address another with harsh speech, that would not be pleasing or agreeable to them.
Và nếu ta dùng lời nói thô ác để đối xử với người khác, điều đó cũng sẽ không phải là điều người khác ưa thích, không phải là điều người khác vừa lòng.
Yo kho myāyaṃ dhammo…pe… evamassāyaṃ vacīsamācāro tikoṭiparisuddho hoti.
‘This quality that is displeasing and disagreeable to me is also displeasing and disagreeable to others… Thus, this conduct of his speech is purified in three ways.
Pháp này đối với ta là không ưa thích, không vừa lòng… (văn tắt)… Như vậy, hạnh kiểm lời nói của vị ấy được thanh tịnh ba phương diện.
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yo kho maṃ samphabhāsena samphappalāpabhāsena samudācareyya, na metaṃ assa piyaṃ manāpaṃ.
“Furthermore, householders, a noble disciple reflects thus: ‘If someone were to address me with idle chatter, that would not be pleasing or agreeable to me.
“Này các gia chủ, hơn nữa, một đệ tử của bậc Thánh quán xét như sau: ‘Nếu ai đó dùng lời nói vô ích, lời nói phù phiếm để đối xử với ta, điều đó sẽ không phải là điều ta ưa thích, không phải là điều ta vừa lòng.
Ahañceva kho pana paraṃ samphabhāsena samphappalāpabhāsena samudācareyyaṃ, parassapi taṃ assa appiyaṃ amanāpaṃ.
If I myself were to address another with idle chatter, that would not be pleasing or agreeable to them.
Và nếu ta dùng lời nói vô ích, lời nói phù phiếm để đối xử với người khác, điều đó cũng sẽ không phải là điều người khác ưa thích, không phải là điều người khác vừa lòng.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, parassa peso dhammo appiyo amanāpo.
This quality that is displeasing and disagreeable to me is also displeasing and disagreeable to others.
Pháp này đối với ta là không ưa thích, không vừa lòng, thì pháp đó đối với người khác cũng là không ưa thích, không vừa lòng.
Yo kho myāyaṃ dhammo appiyo amanāpo, kathāhaṃ paraṃ tena saṃyojeyya’nti!
This quality that is displeasing and disagreeable to me, how could I inflict it upon another?’
Pháp này đối với ta là không ưa thích, không vừa lòng, sao ta có thể dùng nó để ràng buộc người khác?’
So iti paṭisaṅkhāya attanā ca samphappalāpā paṭivirato hoti, parañca samphappalāpā veramaṇiyā samādapeti, samphappalāpā veramaṇiyā ca vaṇṇaṃ bhāsati.
Having reflected thus, he himself abstains from idle chatter, encourages others to abstain from idle chatter, and speaks in praise of abstaining from idle chatter.
Vị ấy, sau khi quán xét như vậy, tự mình từ bỏ lời nói phù phiếm, khuyến khích người khác từ bỏ lời nói phù phiếm, và tán thán sự từ bỏ lời nói phù phiếm.
Evamassāyaṃ vacīsamācāro tikoṭiparisuddho hoti.
Thus, this conduct of his speech is purified in three ways.
Như vậy, hạnh kiểm lời nói của vị ấy được thanh tịnh ba phương diện.
‘‘So buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti; dhamme …pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti.
He is endowed with unwavering faith in the Buddha: ‘Indeed, the Blessed One is… Teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One’; in the Dhamma… in the Saṅgha: ‘The Saṅgha of the Blessed One’s disciples is practicing well… the unsurpassed field of merit for the world.’
Vị ấy thành tựu với niềm tin bất động nơi Đức Phật – ‘Đức Thế Tôn ấy là… (văn tắt)… Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn’; nơi Giáo Pháp… (văn tắt)… nơi Tăng chúng với niềm tin bất động – ‘Tăng chúng đệ tử của Đức Thế Tôn là những vị thực hành chân chính… (văn tắt)… là ruộng phước vô thượng của thế gian.’
Ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
He is endowed with virtues dear to the noble ones, unbroken… leading to concentration.
Vị ấy thành tựu với các giới hạnh được bậc Thánh ưa thích, không bị sứt mẻ… (văn tắt)… đưa đến định.
Yato kho, gahapatayo, ariyasāvako imehi sattahi saddhammehi* samannāgato hoti imehi catūhi ākaṅkhiyehi ṭhānehi, so ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni* khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’ti.
When, householders, a noble disciple is endowed with these seven true qualities and these four desirable attributes, then if he so wishes, he can declare of himself: ‘Hell is destroyed for me, the animal realm is destroyed, the realm of hungry ghosts is destroyed, all states of woe, bad destinations, and perdition are destroyed. I am a stream-entrant, one not subject to falling into states of woe, assured, headed for enlightenment.’
Này các gia chủ, khi một đệ tử của bậc Thánh thành tựu với bảy thiện pháp này, với bốn điều mong ước này, vị ấy có thể tự mình tuyên bố nếu muốn – ‘Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận loài súc sinh, đoạn tận cảnh giới ngạ quỷ, đoạn tận đường ác, cõi dữ, sự đọa lạc. Ta là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn sẽ đạt đến giác ngộ tối thượng.’”
Evaṃ vutte veḷudvāreyyakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… ete mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca.
When this was said, the brahmin householders of Veḷudvāra said to the Blessed One: “Excellent, Venerable Gotama!… We go for refuge to the Venerable Gotama, and to the Dhamma, and to the Saṅgha of bhikkhus.
Khi được nói như vậy, các gia chủ Bà-la-môn ở Veḷudvāra thưa với Đức Thế Tôn: “Thật tuyệt diệu thay, bạch Đức Gotama… (văn tắt)… Chúng con xin quy y Đức Gotama, quy y Giáo Pháp và quy y Tăng chúng Tỳ-kheo.
Upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete* saraṇaṃ gate’’ti.
May the Venerable Gotama remember us as lay followers who have gone for refuge from this day forth as long as life lasts.”
Xin Đức Gotama hãy chấp nhận chúng con là những cư sĩ đã quy y trọn đời kể từ ngày hôm nay.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Bài kinh thứ bảy.
1004. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā ñātike viharati giñjakāvasathe.
Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was staying among the Nātikans, in the Giñjakāvasatha.
1004. Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Thế Tôn trú tại giữa dòng họ Sakya, ở Giñjakāvasatha.
Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then the Venerable Ānanda approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
Rồi Tôn giả Ānanda đi đến chỗ Đức Thế Tôn, sau khi đảnh lễ Đức Thế Tôn, Tôn giả ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –
Seated to one side, the Venerable Ānanda said to the Blessed One:
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda bạch Đức Thế Tôn:
‘‘Sāḷho nāma, bhante, bhikkhu kālaṅkato; tassa kā gati ko abhisamparāyo?
“Bhante, the bhikkhu Sāḷha has passed away; what is his destination, what is his future state?
“Bạch Đức Thế Tôn, Tỳ-kheo Sāḷha đã qua đời; sự tái sinh của vị ấy là gì, cảnh giới vị ấy sẽ đến là gì?
Nandā nāma, bhante, bhikkhunī kālaṅkatā; tassā kā gati ko abhisamparāyo?
Bhante, the bhikkhunī Nandā has passed away; what is her destination, what is her future state?
Bạch Đức Thế Tôn, Tỳ-kheo-ni Nandā đã qua đời; sự tái sinh của vị ấy là gì, cảnh giới vị ấy sẽ đến là gì?
Sudatto nāma, bhante, upāsako kālaṅkato; tassa kā gati ko abhisamparāyo?
Bhante, the lay follower Sudatta has passed away; what is his destination, what is his future state?
Bạch Đức Thế Tôn, cư sĩ Sudatta đã qua đời; sự tái sinh của vị ấy là gì, cảnh giới vị ấy sẽ đến là gì?
Sujātā nāma, bhante, upāsikā kālaṅkatā; tassā kā gati, ko abhisamparāyo’’ti?
Bhante, the lay follower Sujātā has passed away; what is her destination, what is her future state?”
Bạch Đức Thế Tôn, nữ cư sĩ Sujātā đã qua đời; sự tái sinh của vị ấy là gì, cảnh giới vị ấy sẽ đến là gì?”
‘‘Sāḷho, ānanda, bhikkhu kālaṅkato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi.
“Sāḷha, Ānanda, the bhikkhu has passed away having, with the destruction of the taints, realized for himself with direct knowledge, in this very life, the taintless liberation of mind, liberation by wisdom, and dwelt therein.
“Này Ānanda, Tỳ-kheo Sāḷha đã qua đời. Do đoạn tận các lậu hoặc, vị ấy đã tự mình chứng ngộ, thực chứng và an trú trong tâm giải thoát, tuệ giải thoát vô lậu ngay trong hiện tại.
Nandā, ānanda, bhikkhunī kālaṅkatā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyinī anāvattidhammā tasmā lokā.
Nandā, Ānanda, the bhikkhunī has passed away with the destruction of the five lower fetters; she is of spontaneous birth, there she will attain final Nibbāna, not liable to return from that world.
Này Ānanda, Tỳ-kheo-ni Nandā đã qua đời. Do đoạn tận năm hạ phần kiết sử, vị ấy đã hóa sinh ở đó và đạt Niết Bàn, không còn trở lại thế giới đó nữa.
Sudatto, ānanda, upāsako kālaṅkato tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī; sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissati.
Sudatta, Ānanda, the lay follower has passed away with the destruction of three fetters, and with the attenuation of lust, hatred, and delusion, he is a once-returner; having come back to this world just one more time, he will make an end of suffering.
Này Ānanda, cư sĩ Sudatta đã qua đời. Do đoạn tận ba kiết sử, và tham, sân, si đã giảm thiểu, vị ấy là bậc Nhất Lai; chỉ một lần trở lại thế giới này nữa, vị ấy sẽ chấm dứt khổ đau.
Sujātā, ānanda, upāsikā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā.
Sujātā, Ānanda, the lay follower has passed away with the destruction of three fetters, she is a stream-entrant, not subject to falling into states of woe, assured, headed for enlightenment.
Này Ānanda, nữ cư sĩ Sujātā đã qua đời. Do đoạn tận ba kiết sử, vị ấy là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn sẽ đạt đến giác ngộ tối thượng.
‘‘Anacchariyaṃ kho panetaṃ, ānanda, yaṃ manussabhūto kālaṃ kareyya; tasmiṃ tasmiṃ ce maṃ kālaṅkate upasaṅkamitvā etamatthaṃ paṭipucchissatha.
“It is not surprising, Ānanda, that a human being should pass away; and if you were to approach me and question me about each of those who pass away.
“Này Ānanda, việc một người sinh ra rồi chết đi là điều không có gì lạ. Nếu cứ mỗi khi có người qua đời mà con đến hỏi Như Lai về điều đó,
Vihesā pesā, ānanda, assa tathāgatassa.
That would be a vexation for the Tathāgata, Ānanda.
thì điều đó sẽ làm phiền Như Lai, này Ānanda.
Tasmātihānanda, dhammādāsaṃ nāma dhammapariyāyaṃ desessāmi; yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’.
Therefore, Ānanda, I shall teach you the Dhamma-mirror, a discourse on the Dhamma; endowed with which, a noble disciple, if he so wishes, can declare of himself: ‘Hell is destroyed for me, the animal realm is destroyed, the realm of hungry ghosts is destroyed, all states of woe, bad destinations, and perdition are destroyed. I am a stream-entrant, one not subject to falling into states of woe, assured, headed for enlightenment.’
Vì vậy, này Ānanda, Như Lai sẽ thuyết giảng một bài pháp gọi là ‘Tấm Gương Pháp’; nhờ đó, một đệ tử của bậc Thánh, nếu muốn, có thể tự mình tuyên bố – ‘Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận loài súc sinh, đoạn tận cảnh giới ngạ quỷ, đoạn tận đường ác, cõi dữ, sự đọa lạc. Ta là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn sẽ đạt đến giác ngộ tối thượng.’”
‘‘Katamo ca so, ānanda, dhammādāso dhammapariyāyo; yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’?
“What then, Ānanda, is that Dhamma-mirror, that discourse on the Dhamma, endowed with which a noble disciple, if he so wishes, can declare of himself: ‘Hell is destroyed for me, the animal realm is destroyed, the realm of hungry ghosts is destroyed, all states of woe, bad destinations, and perdition are destroyed. I am a stream-entrant, one not subject to falling into states of woe, assured, headed for enlightenment’?
“Này Ānanda, tấm gương pháp đó là gì, bài pháp đó là gì; nhờ đó, một đệ tử của bậc Thánh, nếu muốn, có thể tự mình tuyên bố – ‘Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận loài súc sinh, đoạn tận cảnh giới ngạ quỷ, đoạn tận đường ác, cõi dữ, sự đọa lạc. Ta là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn sẽ đạt đến giác ngộ tối thượng’?”
‘‘Idha, ānanda, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
“Here, Ānanda, a noble disciple is endowed with unwavering faith in the Buddha: ‘Indeed, the Blessed One is… Teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One’.
“Này Ānanda, ở đây, một đệ tử của bậc Thánh thành tựu với niềm tin bất động nơi Đức Phật – ‘Đức Thế Tôn ấy là… (văn tắt)… Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn.’
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
In the Dhamma… in the Saṅgha… He is endowed with virtues dear to the noble ones, unbroken… leading to concentration.
Nơi Giáo Pháp… (văn tắt)… nơi Tăng chúng… (văn tắt)… Vị ấy thành tựu với các giới hạnh được bậc Thánh ưa thích, không bị sứt mẻ… (văn tắt)… đưa đến định.
Ayaṃ kho so, ānanda, dhammādāso dhammapariyāyo; yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’ti.
This, Ānanda, is that Dhamma-mirror, that discourse on the Dhamma, endowed with which a noble disciple, if he so wishes, can declare of himself: ‘Hell is destroyed for me, the animal realm is destroyed, the realm of hungry ghosts is destroyed, all states of woe, bad destinations, and perdition are destroyed. I am a stream-entrant, one not subject to falling into states of woe, assured, headed for enlightenment.”
Này Ānanda, đây chính là tấm gương pháp đó, bài pháp đó; nhờ đó, một đệ tử của bậc Thánh, nếu muốn, có thể tự mình tuyên bố – ‘Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận loài súc sinh, đoạn tận cảnh giới ngạ quỷ, đoạn tận đường ác, cõi dữ, sự đọa lạc. Ta là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn sẽ đạt đến giác ngộ tối thượng.’”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Bài kinh thứ tám.
1005. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘asoko nāma, bhante, bhikkhu kālaṅkato; tassa kā gati, ko abhisamparāyo?
Seated to one side, the Venerable Ānanda then said to the Blessed One: “Bhante, the bhikkhu Asoka has passed away; what is his destination, what is his future state?
1005. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda bạch Đức Thế Tôn: “Bạch Đức Thế Tôn, Tỳ-kheo Asoka đã qua đời; sự tái sinh của vị ấy là gì, cảnh giới vị ấy sẽ đến là gì?
Asokā nāma, bhante, bhikkhunī kālaṅkatā…pe… asoko nāma, bhante, upāsako kālaṅkato…pe… asokā nāma, bhante, upāsikā kālaṅkatā; tassā kā gati, ko abhisamparāyo’’ti?
Bhante, the bhikkhunī named Asokā has passed away…pe… Bhante, the lay follower named Asoko has passed away…pe… Bhante, the female lay follower named Asokā has passed away; what is her destination, what is her future state?”
“Bạch Thế Tôn, tỳ-khưu-ni tên Asokā đã mệnh chung… Tóm lại… Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ tên Asoko đã mệnh chung… Tóm lại… Bạch Thế Tôn, nữ cư sĩ tên Asokā đã mệnh chung; sanh thú của vị ấy là gì, đời sau sẽ ra sao?”
‘‘Asoko, ānanda, bhikkhu kālaṅkato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi…pe… (purimaveyyākaraṇena ekanidānaṃ).
“Ānanda, the bhikkhu named Asoko, with the destruction of the asavas, having realized for himself with direct knowledge in this very life the unblemished liberation of mind and liberation by wisdom, entered upon and dwelt therein…pe… (a single discourse with the previous explanation).
“Này Ānanda, tỳ-khưu Asoko đã mệnh chung, do đoạn tận các lậu hoặc, ngay trong hiện tại đã tự mình với thắng trí chứng ngộ, chứng đạt và an trú vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát… Tóm lại… (cùng một nguồn gốc với phần giải thích trước).
‘‘Ayaṃ kho so, ānanda, dhammādāso dhammapariyāyo; yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’ti.
“This, Ānanda, is the Dhamma-mirror, the exposition of the Dhamma, by being endowed with which an Ariyan disciple, if he so wishes, can declare of himself: ‘I am one for whom hell is destroyed, for whom the animal realm is destroyed, for whom the realm of hungry ghosts is destroyed, for whom the planes of misery, bad destinations, and perdition are destroyed; I am a Sotāpanna, not subject to falling into states of woe, assured, with enlightenment as my destination.’ ”
“Này Ānanda, đây chính là pháp môn Pháp Kính (gương pháp); bậc Thánh đệ tử nào thành tựu pháp môn này, khi mong muốn, có thể tự mình tuyên bố về mình rằng: ‘Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận sanh thú súc sanh, đoạn tận cảnh giới ngạ quỷ, đoạn tận các cõi dữ, ác thú, đọa xứ. Ta là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn hướng đến chánh giác.’”
Navamaṃ.
The Ninth.
Kinh thứ chín.
1006. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kakkaṭo nāma, bhante, ñātike upāsako kālaṅkato; tassa kā gati, ko abhisamparāyo?
1006. Seated to one side, Venerable Ānanda said to the Blessed One: “Bhante, the lay follower named Kakkaṭa from the Ñātika clan has passed away; what is his destination, what is his future state?
1006. Ngồi một bên, Tôn giả Ānanda bạch với Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ ở Ñātika tên là Kakkaṭo đã mệnh chung; sanh thú của vị ấy là gì, đời sau sẽ ra sao?
Kaḷibho nāma, bhante, ñātike upāsako…pe… nikato nāma, bhante, ñātike upāsako…pe… kaṭissaho nāma, bhante, ñātike upāsako…pe… tuṭṭho nāma, bhante, ñātike upāsako…pe… santuṭṭho nāma, bhante, ñātike upāsako…pe… bhaddo nāma, bhante, ñātike upāsako…pe… subhaddo nāma, bhante, ñātike upāsako kālaṅkato; tassa kā gati ko abhisamparāyo’’ti?
Bhante, the lay follower named Kaḷibha from the Ñātika clan…pe… Bhante, the lay follower named Nikata from the Ñātika clan…pe… Bhante, the lay follower named Kaṭissaha from the Ñātika clan…pe… Bhante, the lay follower named Tuṭṭha from the Ñātika clan…pe… Bhante, the lay follower named Santuṭṭha from the Ñātika clan…pe… Bhante, the lay follower named Bhadda from the Ñātika clan…pe… Bhante, the lay follower named Subhadda from the Ñātika clan has passed away; what is his destination, what is his future state?”
Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ ở Ñātika tên là Kaḷibho… Tóm lại… Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ ở Ñātika tên là Nikato… Tóm lại… Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ ở Ñātika tên là Kaṭissaho… Tóm lại… Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ ở Ñātika tên là Tuṭṭho… Tóm lại… Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ ở Ñātika tên là Santuṭṭho… Tóm lại… Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ ở Ñātika tên là Bhaddo… Tóm lại… Bạch Thế Tôn, nam cư sĩ ở Ñātika tên là Subhaddo đã mệnh chung; sanh thú của vị ấy là gì, đời sau sẽ ra sao?”
‘‘Kakkaṭo, ānanda, upāsako kālaṅkato pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.
“Ānanda, the lay follower Kakkaṭa, with the destruction of the five lower fetters, has arisen spontaneously, to attain final Nibbāna there, not to return from that world.
“Này Ānanda, nam cư sĩ Kakkaṭo đã mệnh chung, do đoạn tận năm hạ phần kiết sử, là bậc hóa sanh, sẽ nhập Niết-bàn tại cõi ấy, không còn trở lại thế giới này nữa.”
Kaḷibho, ānanda …pe… nikato, ānanda…pe… kaṭissaho, ānanda …pe… tuṭṭho, ānanda…pe… santuṭṭho, ānanda…pe… bhaddo, ānanda…pe… subhaddo, ānanda, upāsako kālaṅkato pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.(Sabbe ekagatikā kātabbā).
Ānanda, Kaḷibha…pe… Ānanda, Nikata…pe… Ānanda, Kaṭissaha…pe… Ānanda, Tuṭṭha…pe… Ānanda, Santuṭṭha…pe… Ānanda, Bhadda…pe… Ānanda, Subhadda, the lay follower, with the destruction of the five lower fetters, has arisen spontaneously, to attain final Nibbāna there, not to return from that world. (All should be made to have the same destination).
“Này Ānanda, Kaḷibho… Tóm lại… Này Ānanda, Nikato… Tóm lại… Này Ānanda, Kaṭissaho… Tóm lại… Này Ānanda, Tuṭṭho… Tóm lại… Này Ānanda, Santuṭṭho… Tóm lại… Này Ānanda, Bhaddo… Tóm lại… Này Ānanda, nam cư sĩ Subhaddo đã mệnh chung, do đoạn tận năm hạ phần kiết sử, là bậc hóa sanh, sẽ nhập Niết-bàn tại cõi ấy, không còn trở lại thế giới này nữa. (Tất cả đều có cùng một sanh thú).
‘‘Paropaññāsa, ānanda, ñātike upāsakā kālaṅkatā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā.
“More than fifty lay followers from the Ñātika clan, Ānanda, have passed away, and with the destruction of the five lower fetters, they have arisen spontaneously, to attain final Nibbāna there, not to return from that world.
“Này Ānanda, hơn năm mươi nam cư sĩ ở Ñātika đã mệnh chung, do đoạn tận năm hạ phần kiết sử, là những bậc hóa sanh, sẽ nhập Niết-bàn tại cõi ấy, không còn trở lại thế giới này nữa.
Sādhikanavuti, ānanda, ñātike upāsakā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino; sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissanti.
More than ninety lay followers from the Ñātika clan, Ānanda, have passed away, and with the destruction of the three fetters and the attenuation of lust, hatred, and delusion, they are once-returners; having returned to this world just once, they will make an end of suffering.
Này Ānanda, hơn chín mươi nam cư sĩ ở Ñātika đã mệnh chung, do đoạn tận ba kiết sử, và do làm muội lược tham, sân, si, là bậc Nhất Lai; sau khi trở lại thế giới này một lần nữa, sẽ chấm dứt khổ đau.
Chātirekāni kho, ānanda, pañcasatāni ñātike upāsakā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā.
More than five hundred lay followers from the Ñātika clan, Ānanda, have passed away, and with the destruction of the three fetters, they are Sotāpannas, not subject to falling into states of woe, assured, with enlightenment as their destination.
Này Ānanda, hơn năm trăm nam cư sĩ ở Ñātika đã mệnh chung, do đoạn tận ba kiết sử, là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn hướng đến chánh giác.
‘‘Anacchariyaṃ kho panetaṃ, ānanda, yaṃ manussabhūto kālaṃ kareyya; tasmiṃ tasmiṃ ce maṃ kālaṅkate upasaṅkamitvā etamatthaṃ paṭipucchissatha.
“It is no wonder, Ānanda, that a human being should pass away; if you were to come to me and ask about this matter every time someone passed away,
“Này Ānanda, việc một người đã sinh ra làm người rồi qua đời là điều không có gì đáng ngạc nhiên. Nếu mỗi khi có người mệnh chung, các ngươi lại đến hỏi Ta về điều đó,
Vihesā pesā, ānanda, assa tathāgatassa.
that, Ānanda, would be a bother for the Tathāgata.
thì điều đó, này Ānanda, sẽ là một sự phiền nhiễu cho Như Lai.
Tasmātihānanda, dhammādāsaṃ nāma dhammapariyāyaṃ desessāmi; yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’.
Therefore, Ānanda, I shall teach you a Dhamma-mirror, an exposition of the Dhamma, by being endowed with which an Ariyan disciple, if he so wishes, can declare of himself: ‘I am one for whom hell is destroyed, for whom the animal realm is destroyed, for whom the realm of hungry ghosts is destroyed, for whom the planes of misery, bad destinations, and perdition are destroyed; I am a Sotāpanna, not subject to falling into states of woe, assured, with enlightenment as my destination.’ ”
Vì vậy, này Ānanda, Ta sẽ thuyết giảng pháp môn tên là Pháp Kính; bậc Thánh đệ tử nào thành tựu pháp môn này, khi mong muốn, có thể tự mình tuyên bố về mình rằng: ‘Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận sanh thú súc sanh, đoạn tận cảnh giới ngạ quỷ, đoạn tận các cõi dữ, ác thú, đọa xứ. Ta là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn hướng đến chánh giác.’”
‘‘Katamo ca so, ānanda, dhammādāso dhammapariyāyo; yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’.
“What, Ānanda, is that Dhamma-mirror, that exposition of the Dhamma, by being endowed with which an Ariyan disciple, if he so wishes, can declare of himself: ‘I am one for whom hell is destroyed, for whom the animal realm is destroyed, for whom the realm of hungry ghosts is destroyed, for whom the planes of misery, bad destinations, and perdition are destroyed; I am a Sotāpanna, not subject to falling into states of woe, assured, with enlightenment as my destination’?”
“Và này Ānanda, pháp môn Pháp Kính đó là gì; mà bậc Thánh đệ tử nào thành tựu pháp môn này, khi mong muốn, có thể tự mình tuyên bố về mình rằng: ‘Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận sanh thú súc sanh, đoạn tận cảnh giới ngạ quỷ, đoạn tận các cõi dữ, ác thú, đọa xứ. Ta là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn hướng đến chánh giác.’”
‘‘Idhānanda, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
“Here, Ānanda, an Ariyan disciple is endowed with unshakeable faith in the Buddha: ‘Indeed, the Blessed One is…pe… a teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.’
“Ở đây, này Ānanda, bậc Thánh đệ tử thành tựu niềm tin bất động vào Đức Phật: ‘Vì những lý do này, Thế Tôn là bậc… Tóm lại… là bậc Thầy của chư thiên và loài người, là Phật, là Thế Tôn.’”
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
In the Dhamma…pe… in the Saṅgha…pe… he is endowed with the Ariyan beloved virtues, unbroken…pe… conducive to concentration.
“Vào Pháp… Tóm lại… vào Tăng… Tóm lại… vị ấy thành tựu các giới được các bậc Thánh ái mộ, không bị sứt mẻ… Tóm lại… đưa đến định.”
Ayaṃ kho so, ānanda, dhammādāso dhammapariyāyo; yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’ti.
This, Ānanda, is that Dhamma-mirror, that exposition of the Dhamma, by being endowed with which an Ariyan disciple, if he so wishes, can declare of himself: ‘I am one for whom hell is destroyed, for whom the animal realm is destroyed, for whom the realm of hungry ghosts is destroyed, for whom the planes of misery, bad destinations, and perdition are destroyed; I am a Sotāpanna, not subject to falling into states of woe, assured, with enlightenment as my destination.’ ”
“Này Ānanda, đây chính là pháp môn Pháp Kính; bậc Thánh đệ tử nào thành tựu pháp môn này, khi mong muốn, có thể tự mình tuyên bố về mình rằng: ‘Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận sanh thú súc sanh, đoạn tận cảnh giới ngạ quỷ, đoạn tận các cõi dữ, ác thú, đọa xứ. Ta là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn hướng đến chánh giác.’”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Kinh thứ mười.
1007. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati rājakārāme.
1007. On one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, at the King’s Park.
1007. Một thời, Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong tu viện Rājakārāma.
Atha kho sahassabhikkhunisaṅgho* yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Then a community of a thousand bhikkhunīs approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, they stood to one side.
Bấy giờ, Tăng đoàn một ngàn tỳ-khưu-ni đi đến nơi Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho tā bhikkhuniyo bhagavā etadavoca –
Standing to one side, the Blessed One said to those bhikkhunīs:
Khi các vị tỳ-khưu-ni ấy đang đứng một bên, Thế Tôn nói với họ điều này:
‘‘Catūhi kho, bhikkhuniyo, dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo.
“Bhikkhunīs, an Ariyan disciple endowed with four qualities is a Sotāpanna, not subject to falling into states of woe, assured, with enlightenment as their destination.
“Này các tỳ-khưu-ni, bậc Thánh đệ tử thành tựu bốn pháp là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn hướng đến chánh giác.
Katamehi catūhi?
Which four?
Bốn pháp nào?
Idha, bhikkhuniyo, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
Here, bhikkhunīs, an Ariyan disciple is endowed with unshakeable faith in the Buddha: ‘Indeed, the Blessed One is…pe… a teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.’
Ở đây, này các tỳ-khưu-ni, bậc Thánh đệ tử thành tựu niềm tin bất động vào Đức Phật: ‘Vì những lý do này, Thế Tôn là bậc… Tóm lại… là bậc Thầy của chư thiên và loài người, là Phật, là Thế Tôn.’”
Dhamme …pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti, akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
In the Dhamma…pe… in the Saṅgha…pe… he is endowed with the Ariyan beloved virtues, unbroken…pe… conducive to concentration.
“Vào Pháp… Tóm lại… vào Tăng… Tóm lại… vị ấy thành tựu các giới được các bậc Thánh ái mộ, không bị sứt mẻ… Tóm lại… đưa đến định.”
Imehi kho, bhikkhuniyo, catūhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’ti.
Bhikkhunīs, an Ariyan disciple endowed with these four qualities is a Sotāpanna, not subject to falling into states of woe, assured, with enlightenment as their destination.”
“Này các tỳ-khưu-ni, bậc Thánh đệ tử thành tựu bốn pháp này là bậc Dự Lưu, không còn bị đọa lạc, chắc chắn hướng đến chánh giác.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Kinh thứ nhất.
1008. Sāvatthinidānaṃ.
1008. At Sāvatthī.
1008. Tại Sāvatthī.
‘‘Brāhmaṇā, bhikkhave, udayagāminiṃ nāma paṭipadaṃ paññapenti.
“Monks, brahmins teach a path called ‘the path to advancement’.
“Này các Tỳ-khưu, các Bà-la-môn thường chỉ dạy con đường gọi là con đường đi lên.”
Te sāvakaṃ evaṃ samādapenti – ‘ehi tvaṃ, ambho purisa, kālasseva uṭṭhāya pācīnamukho yāhi.
They exhort their disciple thus: ‘Come, good man, rise early and go facing east.
Họ khuyên dạy đệ tử của mình như sau: ‘Này thiện nam, hãy đến đây, hãy thức dậy từ sáng sớm và đi về hướng đông.’”
So tvaṃ mā sobbhaṃ parivajjehi, mā papātaṃ, mā khāṇuṃ, mā kaṇḍakaṭhānaṃ* , mā candaniyaṃ, mā oḷigallaṃ.
Do not avoid a pit, or a precipice, or a tree-stump, or a thorny patch, or a muddy bog, or a ditch.
“Ngươi chớ tránh hố sâu, chớ tránh vực thẳm, chớ tránh cọc nhọn, chớ tránh bụi gai, chớ tránh cống rãnh, chớ tránh vũng lầy.”
Yattha* papateyyāsi tattheva maraṇaṃ āgameyyāsi.
Wherever you might fall, there you will meet your death.
“Nơi nào ngươi ngã xuống, hãy chấp nhận cái chết ngay tại đó.”
Evaṃ tvaṃ, ambho purisa, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissasī’’’ti.
Thus, good man, with the breaking up of the body, after death, you will be reborn in a good destination, a heavenly world.’ ”
“Làm như vậy, này thiện nam, sau khi thân hoại mạng chung, ngươi sẽ được sanh về thiện thú, thiên giới.’”
‘‘Taṃ kho panetaṃ, bhikkhave, brāhmaṇānaṃ bālagamanametaṃ* mūḷhagamanametaṃ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati.
“But that, monks, is a foolish path of brahmins, an ignorant path; it does not lead to disenchantment, dispassion, cessation, peace, direct knowledge, full enlightenment, Nibbāna.
“Nhưng, này các Tỳ-khưu, đó là con đường của kẻ ngu, con đường của kẻ si mê của các Bà-la-môn, không đưa đến nhàm chán, không đưa đến ly tham, không đưa đến đoạn diệt, không đưa đến an tịnh, không đưa đến thắng trí, không đưa đến chánh giác, không đưa đến Niết-bàn.”
Ahañca kho, bhikkhave, ariyassa vinaye udayagāminiṃ paṭipadaṃ paññapemi; yā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
But, bhikkhus, in the Noble Discipline, I declare a path that leads to growth; one that conduces to complete disenchantment, dispassion, cessation, calm, direct knowledge, full enlightenment, and Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, Ta đây, trong Giới luật của bậc Thánh, Ta tuyên bố con đường đưa đến sự tăng trưởng; con đường ấy đưa đến sự nhàm chán hoàn toàn, ly tham, đoạn diệt, an tịnh, thắng trí, giác ngộ và Niết-bàn.
‘‘Katamā ca sā, bhikkhave, udayagāminī paṭipadā; yā ekantanibbidāya…pe… nibbānāya saṃvattati?
“And what, bhikkhus, is that path that leads to growth; one that conduces to complete disenchantment…to Nibbāna?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường đưa đến sự tăng trưởng ấy; con đường ấy đưa đến sự nhàm chán hoàn toàn… Niết-bàn?
Idha, bhikkhave, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti; dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
Here, bhikkhus, a noble disciple is endowed with unwavering faith in the Buddha, thinking: ‘Indeed, the Blessed One is Arahant, Perfectly Self-Enlightened…teacher of devas and humans, the Buddha, the Blessed One.’ (He is endowed with unwavering faith) in the Dhamma…in the Saṅgha…and is endowed with the noble virtues: unbroken…conducive to concentration.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một đệ tử cao quý có lòng tin bất động nơi Đức Phật – là Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác… là Bậc Thầy của chư Thiên và loài người, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn; có lòng tin bất động nơi Giáo Pháp… nơi Tăng đoàn… và có giới luật được bậc Thánh yêu quý, không bị sứt mẻ… đưa đến định.
Ayaṃ kho sā, bhikkhave, udayagāminī paṭipadā ekantanibbidāya…pe… nibbānāya saṃvattatī’’ti.
This, bhikkhus, is that path that leads to growth; one that conduces to complete disenchantment…to Nibbāna.”
Này các Tỳ-khưu, đây chính là con đường đưa đến sự tăng trưởng, đưa đến sự nhàm chán hoàn toàn… Niết-bàn.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Bài kinh thứ hai.
1009. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca ānando āyasmā ca sāriputto sāvatthiyaṃ viharanti jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
1009. On one occasion, Venerable Ānanda and Venerable Sāriputta were staying in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
1009. Một thời, Tôn giả Ānanda và Tôn giả Sāriputta đang trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi.
Then, in the evening, Venerable Sāriputta rose from his seclusion and approached Venerable Ānanda; having approached, he exchanged greetings with Venerable Ānanda.
Rồi Tôn giả Sāriputta, vào buổi chiều, sau khi xuất khỏi thiền tịnh, đến chỗ Tôn giả Ānanda; sau khi đến, ngài chào hỏi Tôn giả Ānanda.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
After exchanging courteous and amiable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, ngài ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘katinaṃ kho, āvuso ānanda, dhammānaṃ pahānā, katinaṃ dhammānaṃ samannāgamanahetu, evamayaṃ pajā bhagavatā byākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti?
Seated to one side, Venerable Sāriputta said to Venerable Ānanda: “Friend Ānanda, by the abandonment of how many qualities, and by the attainment of how many qualities, has the Blessed One declared this populace to be stream-enterers, no longer subject to downfall, certain, destined for full enlightenment?”
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Sāriputta nói với Tôn giả Ānanda: “Này Hiền giả Ānanda, do sự đoạn trừ bao nhiêu pháp, và do sự thành tựu bao nhiêu pháp, mà Đức Thế Tôn đã tuyên bố rằng chúng sanh này là bậc Dự Lưu, không còn rơi vào ác đạo, chắc chắn, có Niết-bàn là nơi nương tựa cuối cùng?”
‘‘Catunnaṃ kho, āvuso, dhammānaṃ pahānā, catunnaṃ dhammānaṃ samannāgamanahetu, evamayaṃ pajā bhagavatā byākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti.
“Friend, by the abandonment of four qualities, and by the attainment of four qualities, has the Blessed One declared this populace to be stream-enterers, no longer subject to downfall, certain, destined for full enlightenment.”
“Này Hiền giả, do sự đoạn trừ bốn pháp, và do sự thành tựu bốn pháp, mà Đức Thế Tôn đã tuyên bố rằng chúng sanh này là bậc Dự Lưu, không còn rơi vào ác đạo, chắc chắn, có Niết-bàn là nơi nương tựa cuối cùng.”
‘‘Katamesaṃ catunnaṃ?
“Which four?
“Bốn pháp ấy là gì?
Yathārūpena kho, āvuso, buddhe appasādena samannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tathārūpassa buddhe appasādo na hoti.
Friend, the untrained ordinary person who is endowed with such a lack of faith in the Buddha that, with the breakup of the body, after death, he reappears in a state of deprivation, a bad destination, a lower realm, hell—such a lack of faith in the Buddha does not exist (in the noble disciple).
Này Hiền giả, một phàm phu không học hỏi, do sự không tịnh tín nơi Đức Phật mà sau khi thân hoại mạng chung, rơi vào cõi khổ, ác đạo, đọa xứ, địa ngục, thì đệ tử cao quý ấy không có sự không tịnh tín như vậy nơi Đức Phật.
Yathārūpena ca kho, āvuso, buddhe aveccappasādena samannāgato sutavā ariyasāvako kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati tathārūpassa buddhe aveccappasādo hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’’ti.
But, friend, the learned noble disciple who is endowed with such unwavering faith in the Buddha that, with the breakup of the body, after death, he reappears in a good destination, a heavenly world—such unwavering faith in the Buddha exists (in him), thinking: ‘Indeed, the Blessed One is…teacher of devas and humans, the Buddha, the Blessed One.’
Này Hiền giả, một đệ tử cao quý đã học hỏi, do sự tịnh tín bất động nơi Đức Phật mà sau khi thân hoại mạng chung, sanh lên cõi thiện, cõi trời, thì đệ tử cao quý ấy có sự tịnh tín bất động như vậy nơi Đức Phật – là Đức Thế Tôn… là Bậc Thầy của chư Thiên và loài người, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn.”
‘‘Yathārūpena ca kho, āvuso, dhamme appasādena samannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tathārūpassa dhamme appasādo na hoti.
And, friend, the untrained ordinary person who is endowed with such a lack of faith in the Dhamma that, with the breakup of the body, after death, he reappears in a state of deprivation, a bad destination, a lower realm, hell—such a lack of faith in the Dhamma does not exist (in the noble disciple).
“Này Hiền giả, một phàm phu không học hỏi, do sự không tịnh tín nơi Giáo Pháp mà sau khi thân hoại mạng chung, rơi vào cõi khổ, ác đạo, đọa xứ, địa ngục, thì đệ tử cao quý ấy không có sự không tịnh tín như vậy nơi Giáo Pháp.
Yathārūpena ca kho, āvuso, dhamme aveccappasādena samannāgato sutavā ariyasāvako kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati tathārūpassa dhamme aveccappasādo hoti – svākkhāto bhagavatā dhammo…pe… viññūhīti.
But, friend, the learned noble disciple who is endowed with such unwavering faith in the Dhamma that, with the breakup of the body, after death, he reappears in a good destination, a heavenly world—such unwavering faith in the Dhamma exists (in him), thinking: ‘The Dhamma is well-expounded by the Blessed One…to be comprehended by the wise.’
Này Hiền giả, một đệ tử cao quý đã học hỏi, do sự tịnh tín bất động nơi Giáo Pháp mà sau khi thân hoại mạng chung, sanh lên cõi thiện, cõi trời, thì đệ tử cao quý ấy có sự tịnh tín bất động như vậy nơi Giáo Pháp – Giáo Pháp do Đức Thế Tôn khéo thuyết giảng… được người trí tự mình chứng ngộ.
‘‘Yathārūpena ca kho, āvuso, saṅghe appasādena samannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tathārūpassa saṅghe appasādo na hoti.
And, friend, the untrained ordinary person who is endowed with such a lack of faith in the Saṅgha that, with the breakup of the body, after death, he reappears in a state of deprivation, a bad destination, a lower realm, hell—such a lack of faith in the Saṅgha does not exist (in the noble disciple).
“Này Hiền giả, một phàm phu không học hỏi, do sự không tịnh tín nơi Tăng đoàn mà sau khi thân hoại mạng chung, rơi vào cõi khổ, ác đạo, đọa xứ, địa ngục, thì đệ tử cao quý ấy không có sự không tịnh tín như vậy nơi Tăng đoàn.
Yathārūpena ca kho, āvuso, saṅghe aveccappasādena samannāgato sutavā ariyasāvako kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati tathārūpassa saṅghe aveccappasādo hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti.
But, friend, the learned noble disciple who is endowed with such unwavering faith in the Saṅgha that, with the breakup of the body, after death, he reappears in a good destination, a heavenly world—such unwavering faith in the Saṅgha exists (in him), thinking: ‘The Saṅgha of the Blessed One’s disciples is practicing well…the unsurpassed field of merit for the world.’
Này Hiền giả, một đệ tử cao quý đã học hỏi, do sự tịnh tín bất động nơi Tăng đoàn mà sau khi thân hoại mạng chung, sanh lên cõi thiện, cõi trời, thì đệ tử cao quý ấy có sự tịnh tín bất động như vậy nơi Tăng đoàn – Tăng chúng đệ tử của Đức Thế Tôn là những bậc hành trì chân chánh… là phước điền vô thượng của thế gian.”
‘‘Yathārūpena ca kho, āvuso, dussīlyena samannāgato assutavā puthujjano kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tathārūpassa dussīlyaṃ na hoti.
And, friend, the untrained ordinary person who is endowed with such unvirtuous conduct that, with the breakup of the body, after death, he reappears in a state of deprivation, a bad destination, a lower realm, hell—such unvirtuous conduct does not exist (in the noble disciple).
“Này Hiền giả, một phàm phu không học hỏi, do sự ác giới mà sau khi thân hoại mạng chung, rơi vào cõi khổ, ác đạo, đọa xứ, địa ngục, thì đệ tử cao quý ấy không có sự ác giới như vậy.
Yathārūpehi ca kho, āvuso, ariyakantehi sīlehi samannāgato sutavā ariyasāvako kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati tathārūpāni ariyakantāni sīlāni honti akhaṇḍāni…pe… samādhisaṃvattanikāni.
But, friend, the learned noble disciple who is endowed with such noble virtues that, with the breakup of the body, after death, he reappears in a good destination, a heavenly world—such noble virtues exist (in him): unbroken…conducive to concentration.
Này Hiền giả, một đệ tử cao quý đã học hỏi, do có giới luật được bậc Thánh yêu quý, không bị sứt mẻ… đưa đến định mà sau khi thân hoại mạng chung, sanh lên cõi thiện, cõi trời, thì đệ tử cao quý ấy có giới luật được bậc Thánh yêu quý như vậy, không bị sứt mẻ… đưa đến định.
Imesaṃ kho, āvuso, catunnaṃ dhammānaṃ pahānā imesaṃ catunnaṃ dhammānaṃ samannāgamanahetu evamayaṃ pajā bhagavatā byākatā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti.
Friend, by the abandonment of these four qualities and by the attainment of these four qualities, has the Blessed One declared this populace to be stream-enterers, no longer subject to downfall, certain, destined for full enlightenment.”
Này Hiền giả, do sự đoạn trừ bốn pháp này và do sự thành tựu bốn pháp này, mà Đức Thế Tôn đã tuyên bố rằng chúng sanh này là bậc Dự Lưu, không còn rơi vào ác đạo, chắc chắn, có Niết-bàn là nơi nương tựa cuối cùng.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Bài kinh thứ ba.
1010. ‘‘Catūhi, bhikkhave, dhammehi samannāgato ariyasāvako sabbaduggatibhayaṃ samatikkanto hoti.
1010. “Bhikkhus, a noble disciple endowed with four qualities has transcended all fear of bad destinations.
1010. “Này các Tỳ-khưu, một đệ tử cao quý thành tựu bốn pháp thì vượt qua mọi sự sợ hãi ác đạo.
Katamehi catūhi?
Which four?
Bốn pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
Here, bhikkhus, a noble disciple is endowed with unwavering faith in the Buddha, thinking: ‘Indeed, the Blessed One is…teacher of devas and humans, the Buddha, the Blessed One.’
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một đệ tử cao quý có lòng tin bất động nơi Đức Phật – là Đức Thế Tôn… là Bậc Thầy của chư Thiên và loài người, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn.
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
(He is endowed with unwavering faith) in the Dhamma…in the Saṅgha…and is endowed with the noble virtues: unbroken…conducive to concentration.
Nơi Giáo Pháp… nơi Tăng đoàn… và có giới luật được bậc Thánh yêu quý, không bị sứt mẻ… đưa đến định.
Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sabbaduggatibhayaṃ samatikkanto hotī’’ti.
Bhikkhus, a noble disciple endowed with these four qualities has transcended all fear of bad destinations.”
Này các Tỳ-khưu, một đệ tử cao quý thành tựu bốn pháp này thì vượt qua mọi sự sợ hãi ác đạo.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Bài kinh thứ tư.
1011. ‘‘Catūhi, bhikkhave, dhammehi samannāgato ariyasāvako sabbaduggativinipātabhayaṃ samatikkanto hoti.
1011. “Bhikkhus, a noble disciple endowed with four qualities has transcended all fear of bad destinations and lower realms.
1011. “Này các Tỳ-khưu, một đệ tử cao quý thành tựu bốn pháp thì vượt qua mọi sự sợ hãi ác đạo và đọa xứ.
Katamehi catūhi?
Which four?
Bốn pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
Here, bhikkhus, a noble disciple is endowed with unwavering faith in the Buddha, thinking: ‘Indeed, the Blessed One is…teacher of devas and humans, the Buddha, the Blessed One.’
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một đệ tử cao quý có lòng tin bất động nơi Đức Phật – là Đức Thế Tôn… là Bậc Thầy của chư Thiên và loài người, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn.
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
(He is endowed with unwavering faith) in the Dhamma…in the Saṅgha…and is endowed with the noble virtues: unbroken…conducive to concentration.
Nơi Giáo Pháp… nơi Tăng đoàn… và có giới luật được bậc Thánh yêu quý, không bị sứt mẻ… đưa đến định.
Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato ariyasāvako sabbaduggativinipātabhayaṃ samatikkanto hotī’’ti.
Bhikkhus, a noble disciple endowed with these four qualities has transcended all fear of bad destinations and lower realms.”
Này các Tỳ-khưu, một đệ tử cao quý thành tựu bốn pháp này thì vượt qua mọi sự sợ hãi ác đạo và đọa xứ.”
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Bài kinh thứ năm.
1012. ‘‘Ye te, bhikkhave, anukampeyyātha, ye ca sotabbaṃ maññeyyuṃ – mittā vā amaccā vā ñātī vā sālohitā vā – te, bhikkhave, catūsu sotāpattiyaṅgesu samādapetabbā, nivesetabbā, patiṭṭhāpetabbā.
1012. “Those whom you would compassionately regard, bhikkhus, and those who would consider it worth listening—be they friends, companions, relatives, or blood-kin—these, bhikkhus, should be encouraged, established, and settled in the four factors of stream-entry.
1012. “Này các Tỳ-khưu, những ai mà các ông muốn thương xót, và những ai mà các ông nghĩ rằng nên lắng nghe – dù là bạn bè, thân quyến, bà con hay huyết thống – thì này các Tỳ-khưu, những người ấy nên được khuyến khích, an trú và thiết lập trong bốn chi phần của bậc Dự Lưu.
Katamesu catūsu?
In which four?
Bốn chi phần ấy là gì?
Buddhe aveccappasāde samādapetabbā, nivesetabbā, patiṭṭhāpetabbā – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
They should be encouraged, established, and settled in unwavering faith in the Buddha, thinking: ‘Indeed, the Blessed One is…teacher of devas and humans, the Buddha, the Blessed One.’
Nên được khuyến khích, an trú và thiết lập trong lòng tin bất động nơi Đức Phật – là Đức Thế Tôn… là Bậc Thầy của chư Thiên và loài người, là Đức Phật, là Đức Thế Tôn.
Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantesu sīlesu samādapetabbā, nivesetabbā, patiṭṭhāpetabbā akhaṇḍesu…pe… samādhisaṃvattanikesu.
(They should be encouraged, established, and settled) in the Dhamma…in the Saṅgha…and in the noble virtues: unbroken…conducive to concentration.
Nơi Giáo Pháp… nơi Tăng đoàn… và trong giới luật được bậc Thánh yêu quý, không bị sứt mẻ… đưa đến định.
Ye te, bhikkhave, anukampeyyātha, ye ca sotabbaṃ maññeyyuṃ – mittā vā amaccā vā ñātī vā sālohitā vā – te, bhikkhave, imesu catūsu sotāpattiyaṅgesu samādapetabbā, nivesetabbā, patiṭṭhāpetabbā’’ti.
Those whom you would compassionately regard, bhikkhus, and those who would consider it worth listening—be they friends, companions, relatives, or blood-kin—these, bhikkhus, should be encouraged, established, and settled in these four factors of stream-entry.”
Này các Tỳ-khưu, những ai mà các ông muốn thương xót, và những ai mà các ông nghĩ rằng nên lắng nghe – dù là bạn bè, thân quyến, bà con hay huyết thống – thì này các Tỳ-khưu, những người ấy nên được khuyến khích, an trú và thiết lập trong bốn chi phần Dự Lưu này.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Bài kinh thứ sáu.
1013. ‘‘Ye te, bhikkhave, anukampeyyātha, ye ca sotabbaṃ maññeyyuṃ – mittā vā amaccā vā ñātī vā sālohitā vā – te, bhikkhave, catūsu sotāpattiyaṅgesu samādapetabbā, nivesetabbā, patiṭṭhāpetabbā.
1013. "Monks, those whom you would compassionate, and those who would consider it worth listening to – whether they are friends, associates, relatives, or kinsmen – those, monks, should be exhorted, established, and grounded in the four factors of stream-entry (sotāpattiyaṅga)."
1013. ‘‘Này các Tỳ-khưu, những người nào mà các ông muốn thương xót, và những người nào mà các ông nghĩ rằng nên nghe – dù là bạn bè, hay thân hữu, hay bà con, hay người cùng huyết thống – này các Tỳ-khưu, những người ấy cần phải được khích lệ, an trú, và thiết lập trong bốn chi phần của bậc Nhập Lưu (Sotāpattiyaṅga).
Katamesu catūsu?
"In which four?"
Bốn chi phần nào?
Buddhe aveccappasāde samādapetabbā, nivesetabbā, patiṭṭhāpetabbā – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’’ti.
"They should be exhorted, established, and grounded in unwavering faith in the Buddha, thus: 'Indeed, that Blessed One is...pe... Teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.'"
Cần phải được khích lệ, an trú, và thiết lập trong niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật – "Đức Thế Tôn ấy là bậc... (v.v.)... Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là bậc Giác Ngộ, là Đức Thế Tôn."
‘‘Siyā, bhikkhave, catunnaṃ mahābhūtānaṃ aññathattaṃ – pathavīdhātuyā, āpodhātuyā, tejodhātuyā, vāyodhātuyā – na tveva buddhe aveccappasādena samannāgatassa ariyasāvakassa siyā aññathattaṃ.
"Monks, there might be a change in the four great primary elements – the earth element, the water element, the fire element, the air element – but there will be no change in an Ariyan disciple endowed with unwavering faith in the Buddha."
Này các Tỳ-khưu, có thể có sự thay đổi của bốn đại yếu tố – yếu tố đất, yếu tố nước, yếu tố lửa, yếu tố gió – nhưng không thể có sự thay đổi của một Thánh đệ tử đã thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật.
Tatridaṃ aññathattaṃ – so vata buddhe aveccappasādena samannāgato ariyasāvako nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā pettivisayaṃ vā upapajjissatī’’ti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
"This change means: 'It is possible that an Ariyan disciple endowed with unwavering faith in the Buddha might be reborn in hell, or in the animal realm, or in the realm of hungry ghosts' – such a possibility does not exist."
Sự thay đổi đó là: "Thánh đệ tử đã thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật ấy chắc chắn sẽ tái sinh vào địa ngục, hay cảnh giới súc sinh, hay cảnh giới ngạ quỷ" – điều đó là không thể có.
‘‘Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantesu sīlesu samādapetabbā, nivesetabbā, patiṭṭhāpetabbā akhaṇḍesu…pe… samādhisaṃvattanikesu.
"In the Dhamma...pe... in the Saṅgha...pe... they should be exhorted, established, and grounded in the Ariyan beloved virtues (sīla) which are unbroken...pe... and conducive to concentration."
Cần phải được khích lệ, an trú, và thiết lập trong... đối với Giáo Pháp... (v.v.)... đối với Tăng đoàn... (v.v.)... trong những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, không bị sứt mẻ... (v.v.)... dẫn đến định.
Siyā, bhikkhave, catunnaṃ mahābhūtānaṃ aññathattaṃ – pathavīdhātuyā, āpodhātuyā, tejodhātuyā, vāyodhātuyā – na tveva ariyakantehi sīlehi samannāgatassa ariyasāvakassa siyā aññathattaṃ.
"Monks, there might be a change in the four great primary elements – the earth element, the water element, the fire element, the air element – but there will be no change in an Ariyan disciple endowed with the Ariyan beloved virtues."
Này các Tỳ-khưu, có thể có sự thay đổi của bốn đại yếu tố – yếu tố đất, yếu tố nước, yếu tố lửa, yếu tố gió – nhưng không thể có sự thay đổi của một Thánh đệ tử đã thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích.
Tatridaṃ aññathattaṃ – so vata ariyakantehi sīlehi samannāgato ariyasāvako nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā pettivisayaṃ vā upapajjissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
"This change means: 'It is possible that an Ariyan disciple endowed with the Ariyan beloved virtues might be reborn in hell, or in the animal realm, or in the realm of hungry ghosts' – such a possibility does not exist."
Sự thay đổi đó là: "Thánh đệ tử đã thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích ấy chắc chắn sẽ tái sinh vào địa ngục, hay cảnh giới súc sinh, hay cảnh giới ngạ quỷ" – điều đó là không thể có.
Ye te, bhikkhave, anukampeyyātha, ye ca sotabbaṃ maññeyyuṃ – mittā vā amaccā vā ñātī vā sālohitā vā – te, bhikkhave, imesu catūsu sotāpattiyaṅgesu samādapetabbā, nivesetabbā, patiṭṭhāpetabbā’’ti.
"Monks, those whom you would compassionate, and those who would consider it worth listening to – whether they are friends, associates, relatives, or kinsmen – those, monks, should be exhorted, established, and grounded in these four factors of stream-entry."
Này các Tỳ-khưu, những người nào mà các ông muốn thương xót, và những người nào mà các ông nghĩ rằng nên nghe – dù là bạn bè, hay thân hữu, hay bà con, hay người cùng huyết thống – này các Tỳ-khưu, những người ấy cần phải được khích lệ, an trú, và thiết lập trong bốn chi phần của bậc Nhập Lưu này.
Sattamaṃ.
The Seventh.
Thứ bảy.
1014. Sāvatthinidānaṃ.
1014. Thus I heard: At Sāvatthī.
1014. Tại Sāvatthī.
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – jetavane antarahito devesu tāvatiṃsesu pāturahosi.
Then, Venerable Mahāmoggallāna – just as a strong man might extend his flexed arm or flex his extended arm – vanished from Jetavana and appeared among the Tāvatiṃsa devas.
Rồi Tôn giả Mahāmoggallāna – như một người lực sĩ co cánh tay đang duỗi ra, hay duỗi cánh tay đang co lại – biến mất khỏi Jetavana và xuất hiện giữa chư Thiên cõi Tāvatiṃsa.
Atha kho sambahulā tāvatiṃsakāyikā devatāyo yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then a large number of devas from the Tāvatiṃsa realm approached Venerable Mahāmoggallāna; having approached and saluted Venerable Mahāmoggallāna, they stood to one side.
Rồi nhiều vị thiên tử thuộc cõi Tāvatiṃsa đi đến chỗ Tôn giả Mahāmoggallāna; sau khi đến, họ đảnh lễ Tôn giả Mahāmoggallāna rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho tā devatāyo āyasmā mahāmoggallāno etadavoca –
As they stood to one side, those devas said to Venerable Mahāmoggallāna:
Sau khi đứng sang một bên, các vị thiên tử ấy nói với Tôn giả Mahāmoggallāna rằng –
‘‘Sādhu kho, āvuso, buddhe aveccappasādena samannāgamanaṃ hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
"It is good, friends, to be endowed with unwavering faith in the Buddha, thus: 'Indeed, that Blessed One is...pe... Teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.'"
‘‘Lành thay, thưa chư hiền, sự thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật – "Đức Thế Tôn ấy là bậc... (v.v.)... Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là bậc Giác Ngộ, là Đức Thế Tôn."
Buddhe aveccappasādena samannāgamanahetu kho, āvuso, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
"Because they are endowed with unwavering faith in the Buddha, friends, some beings here, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a good destination, a heavenly world."
Thưa chư hiền, do nhân duyên thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật, một số chúng sinh ở đây, sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào thiện thú, cõi trời.
Sādhu kho, āvuso, dhamme…pe… saṅghe…pe… sādhu kho, āvuso, ariyakantehi sīlehi samannāgamanaṃ hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
"It is good, friends, in the Dhamma...pe... in the Saṅgha...pe... it is good, friends, to be endowed with the Ariyan beloved virtues which are unbroken...pe... and conducive to concentration."
Lành thay, thưa chư hiền, đối với Giáo Pháp... (v.v.)... đối với Tăng đoàn... (v.v.)... lành thay, thưa chư hiền, sự thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, không bị sứt mẻ... (v.v.)... dẫn đến định.
Ariyakantehi sīlehi samannāgamanahetu kho, āvuso, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjantī’’ti.
"Because they are endowed with the Ariyan beloved virtues, friends, some beings here, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a good destination, a heavenly world."
Thưa chư hiền, do nhân duyên thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, một số chúng sinh ở đây, sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào thiện thú, cõi trời.’’
‘‘Sādhu kho, mārisa moggallāna, buddhe aveccappasādena samannāgamanaṃ hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
"It is good, Venerable Moggallāna, to be endowed with unwavering faith in the Buddha, thus: 'Indeed, that Blessed One is...pe... Teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.'"
‘‘Lành thay, thưa Tôn giả Moggallāna, sự thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật – "Đức Thế Tôn ấy là bậc... (v.v.)... Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là bậc Giác Ngộ, là Đức Thế Tôn."
Buddhe aveccappasādena samannāgamanahetu kho, mārisa moggallāna, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
"Because they are endowed with unwavering faith in the Buddha, Venerable Moggallāna, some beings here, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a good destination, a heavenly world."
Thưa Tôn giả Moggallāna, do nhân duyên thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật, một số chúng sinh ở đây, sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào thiện thú, cõi trời.
Sādhu kho, mārisa moggallāna, dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgamanaṃ hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
"It is good, Venerable Moggallāna, in the Dhamma...pe... in the Saṅgha...pe... to be endowed with the Ariyan beloved virtues which are unbroken...pe... and conducive to concentration."
Lành thay, thưa Tôn giả Moggallāna, đối với Giáo Pháp... (v.v.)... đối với Tăng đoàn... (v.v.)... lành thay, thưa Tôn giả Moggallāna, sự thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, không bị sứt mẻ... (v.v.)... dẫn đến định.
Ariyakantehi sīlehi samannāgamanahetu kho, mārisa moggallāna, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjantī’’ti.
"Because they are endowed with the Ariyan beloved virtues, Venerable Moggallāna, some beings here, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a good destination, a heavenly world."
Thưa Tôn giả Moggallāna, do nhân duyên thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, một số chúng sinh ở đây, sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào thiện thú, cõi trời.’’
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Thứ tám.
1015. Sāvatthinidānaṃ.
1015. Thus I heard: At Sāvatthī.
1015. Tại Sāvatthī.
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – jetavane antarahito devesu tāvatiṃsesu pāturahosi.
Then, Venerable Mahāmoggallāna – just as a strong man might extend his flexed arm or flex his extended arm – vanished from Jetavana and appeared among the Tāvatiṃsa devas.
Rồi Tôn giả Mahāmoggallāna – như một người lực sĩ co cánh tay đang duỗi ra, hay duỗi cánh tay đang co lại – biến mất khỏi Jetavana và xuất hiện giữa chư Thiên cõi Tāvatiṃsa.
Atha kho sambahulā tāvatiṃsakāyikā devatāyo yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then a large number of devas from the Tāvatiṃsa realm approached Venerable Mahāmoggallāna; having approached and saluted Venerable Mahāmoggallāna, they stood to one side.
Rồi nhiều vị thiên tử thuộc cõi Tāvatiṃsa đi đến chỗ Tôn giả Mahāmoggallāna; sau khi đến, họ đảnh lễ Tôn giả Mahāmoggallāna rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho tā devatāyo āyasmā mahāmoggallāno etadavoca –
As they stood to one side, those devas said to Venerable Mahāmoggallāna:
Sau khi đứng sang một bên, các vị thiên tử ấy nói với Tôn giả Mahāmoggallāna rằng –
‘‘Sādhu kho, āvuso, buddhe aveccappasādena samannāgamanaṃ hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
"It is good, friends, to be endowed with unwavering faith in the Buddha, thus: 'Indeed, that Blessed One is...pe... Teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.'"
‘‘Lành thay, thưa chư hiền, sự thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật – "Đức Thế Tôn ấy là bậc... (v.v.)... Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là bậc Giác Ngộ, là Đức Thế Tôn."
Buddhe aveccappasādena samannāgamanahetu kho, āvuso, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā.
"Because they are endowed with unwavering faith in the Buddha, friends, some beings here, at the breaking up of the body, after death, have been reborn in a good destination, a heavenly world."
Thưa chư hiền, do nhân duyên thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật, một số chúng sinh ở đây, sau khi thân hoại mạng chung, đã tái sinh vào thiện thú, cõi trời.
Sādhu kho, āvuso, dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgamanaṃ hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
"It is good, friends, in the Dhamma...pe... in the Saṅgha...pe... to be endowed with the Ariyan beloved virtues which are unbroken...pe... and conducive to concentration."
Lành thay, thưa chư hiền, đối với Giáo Pháp... (v.v.)... đối với Tăng đoàn... (v.v.)... lành thay, thưa chư hiền, sự thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, không bị sứt mẻ... (v.v.)... dẫn đến định.
Ariyakantehi sīlehi samannāgamanahetu kho, āvuso, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’’ti.
"Because they are endowed with the Ariyan beloved virtues, friends, some beings here, at the breaking up of the body, after death, have been reborn in a good destination, a heavenly world."
Thưa chư hiền, do nhân duyên thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, một số chúng sinh ở đây, sau khi thân hoại mạng chung, đã tái sinh vào thiện thú, cõi trời.’’
‘‘Sādhu kho, mārisa moggallāna, buddhe aveccappasādena samannāgamanaṃ hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
"It is good, Venerable Moggallāna, to be endowed with unwavering faith in the Buddha, thus: 'Indeed, that Blessed One is...pe... Teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.'"
‘‘Lành thay, thưa Tôn giả Moggallāna, sự thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật – "Đức Thế Tôn ấy là bậc... (v.v.)... Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là bậc Giác Ngộ, là Đức Thế Tôn."
Buddhe aveccappasādena samannāgamanahetu kho, mārisa moggallāna, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā.
"Because they are endowed with unwavering faith in the Buddha, Venerable Moggallāna, some beings here, at the breaking up of the body, after death, have been reborn in a good destination, a heavenly world."
Thưa Tôn giả Moggallāna, do nhân duyên thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật, một số chúng sinh ở đây, sau khi thân hoại mạng chung, đã tái sinh vào thiện thú, cõi trời.
Sādhu kho, mārisa moggallāna, dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgamanaṃ hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
"It is good, Venerable Moggallāna, in the Dhamma...pe... in the Saṅgha...pe... to be endowed with the Ariyan beloved virtues which are unbroken...pe... and conducive to concentration."
Lành thay, thưa Tôn giả Moggallāna, đối với Giáo Pháp... (v.v.)... đối với Tăng đoàn... (v.v.)... lành thay, thưa Tôn giả Moggallāna, sự thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, không bị sứt mẻ... (v.v.)... dẫn đến định.
Ariyakantehi sīlehi samannāgamanahetu kho, mārisa moggallāna, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’’ti.
"Because they are endowed with the Ariyan beloved virtues, Venerable Moggallāna, some beings here, at the breaking up of the body, after death, have been reborn in a good destination, a heavenly world."
Thưa Tôn giả Moggallāna, do nhân duyên thành tựu những giới hạnh được các bậc Thánh yêu thích, một số chúng sinh ở đây, sau khi thân hoại mạng chung, đã tái sinh vào thiện thú, cõi trời.’’
Navamaṃ.
The Ninth.
Thứ chín.
1016. Atha kho bhagavā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – jetavane antarahito devesu tāvatiṃsesu pāturahosi.
1016. Then the Blessed One – just as a strong man might extend his flexed arm or flex his extended arm – vanished from Jetavana and appeared among the Tāvatiṃsa devas.
1016. Rồi Đức Thế Tôn – như một người lực sĩ co cánh tay đang duỗi ra, hay duỗi cánh tay đang co lại – biến mất khỏi Jetavana và xuất hiện giữa chư Thiên cõi Tāvatiṃsa.
Atha kho sambahulā tāvatiṃsakāyikā devatāyo yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu.
Then a large number of devas from the Tāvatiṃsa realm approached the Blessed One; having approached and saluted the Blessed One, they stood to one side.
Rồi nhiều vị thiên tử thuộc cõi Tāvatiṃsa đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitā kho tā devatāyo bhagavā etadavoca –
As they stood to one side, those devas said to the Blessed One:
Sau khi đứng sang một bên, các vị thiên tử ấy nói với Đức Thế Tôn rằng –
‘‘Sādhu kho, āvuso, buddhe aveccappasādena samannāgamanaṃ hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
"It is good, friends, to be endowed with unwavering faith in the Buddha, thus: 'Indeed, that Blessed One is...pe... Teacher of gods and humans, the Buddha, the Blessed One.'"
‘‘Lành thay, thưa chư hiền, sự thành tựu niềm tịnh tín bất động đối với Đức Phật – "Đức Thế Tôn ấy là bậc... (v.v.)... Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là bậc Giác Ngộ, là Đức Thế Tôn."
Buddhe aveccappasādena samannāgamanahetu kho, āvuso, evamidhekacce sattā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā.
“Indeed, friends, it is because of one's possession of unwavering faith in the Buddha that some beings here become stream-enterers, no longer subject to downfall, certain of enlightenment.
Này các hiền hữu, do sự thành tựu với niềm tịnh tín bất động nơi Đức Phật, một số chúng sanh ở đây trở thành bậc Nhập Lưu (Sotāpanna), không còn đọa vào cõi khổ, chắc chắn hướng đến Giác ngộ tối thượng.
Sādhu kho, āvuso, dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgamanaṃ hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
It is good, friends, to be endowed with unwavering faith in the Dhamma…pe… in the Saṅgha…pe… to be endowed with the noble virtues that are unbroken…pe… conducive to concentration.
Này các hiền hữu, thật tốt lành thay, sự thành tựu với Pháp… (v.v.)… Tăng… (v.v.)… với các giới luật cao quý được bậc Thánh ưa thích, không bị sứt mẻ… (v.v.)… dẫn đến định tâm.
Ariyakantehi sīlehi samannāgamanahetu kho, āvuso, evamidhekacce sattā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti.
Indeed, friends, it is because of one's possession of the noble virtues that some beings here become stream-enterers, no longer subject to downfall, certain of enlightenment.”
Này các hiền hữu, do sự thành tựu với các giới luật cao quý được bậc Thánh ưa thích, một số chúng sanh ở đây trở thành bậc Nhập Lưu (Sotāpanna), không còn đọa vào cõi khổ, chắc chắn hướng đến Giác ngộ tối thượng.”
‘‘Sādhu kho, mārisa, buddhe aveccappasādena samannāgamanaṃ hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti.
“It is good, venerable sir, to be endowed with unwavering faith in the Buddha: ‘Indeed, the Blessed One is…pe… Teacher of devas and humans, the Buddha, the Blessed One.’
“Thật tốt lành thay, thưa Tôn giả, sự thành tựu với niềm tịnh tín bất động nơi Đức Phật – rằng: ‘Đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán… (v.v.)… Bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, là bậc Giác Ngộ, là Đức Thế Tôn’.
Buddhe aveccappasādena samannāgamanahetu kho, mārisa, evamayaṃ pajā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā.
Indeed, venerable sir, it is because of one's possession of unwavering faith in the Buddha that this populace becomes stream-enterers, no longer subject to downfall, certain of enlightenment.
Thưa Tôn giả, do sự thành tựu với niềm tịnh tín bất động nơi Đức Phật, do đó, quần chúng này là bậc Nhập Lưu (Sotāpanna), không còn đọa vào cõi khổ, chắc chắn hướng đến Giác ngộ tối thượng.
Sādhu kho, mārisa, dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgamanaṃ hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi.
It is good, venerable sir, to be endowed with unwavering faith in the Dhamma…pe… in the Saṅgha…pe… to be endowed with the noble virtues that are unbroken…pe… conducive to concentration.
Thưa Tôn giả, thật tốt lành thay, sự thành tựu với Pháp… (v.v.)… Tăng… (v.v.)… với các giới luật cao quý được bậc Thánh ưa thích, không bị sứt mẻ… (v.v.)… dẫn đến định tâm.
Ariyakantehi sīlehi samannāgamanahetu kho, mārisa, evamayaṃ pajā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’ti.
Indeed, venerable sir, it is because of one's possession of the noble virtues that this populace becomes stream-enterers, no longer subject to downfall, certain of enlightenment.”
Thưa Tôn giả, do sự thành tựu với các giới luật cao quý được bậc Thánh ưa thích, do đó, quần chúng này là bậc Nhập Lưu (Sotāpanna), không còn đọa vào cõi khổ, chắc chắn hướng đến Giác ngộ tối thượng.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Phẩm thứ mười.