1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
1. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, at Jetavana, Anāthapiṇḍika’s Park.
1. Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Xá-vệ, ở Jetavana, khu vườn của Anāthapiṇḍika.
Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti.
There the Blessed One addressed the bhikkhus, saying: “Bhikkhus.”
Tại đó, Đức Thế Tôn gọi các Tỳ-khưu: "Này các Tỳ-khưu!"
‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
“Venerable Sir,” those bhikkhus replied to the Blessed One.
"Bạch Thế Tôn," các Tỳ-khưu ấy vâng đáp Đức Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca –
The Blessed One said this:
Đức Thế Tôn thuyết rằng:
‘‘Avijjā, bhikkhave, pubbaṅgamā akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā, anvadeva* ahirikaṃ anottappaṃ.
“Ignorance, bhikkhus, is the forerunner for the arising of unwholesome states; following closely behind are shamelessness and fearlessness of wrongdoing.
"Này các Tỳ-khưu, vô minh là đi đầu trong sự phát khởi các pháp bất thiện; theo sau là không biết hổ thẹn và không biết ghê sợ.
Avijjāgatassa, bhikkhave, aviddasuno micchādiṭṭhi pahoti; micchādiṭṭhissa micchāsaṅkappo pahoti; micchāsaṅkappassa micchāvācā pahoti; micchāvācassa micchākammanto pahoti; micchākammantassa micchāājīvo pahoti; micchāājīvassa micchāvāyāmo pahoti; micchāvāyāmassa micchāsati pahoti; micchāsatissa micchāsamādhi pahoti.
For one who is imbued with ignorance, bhikkhus, for one who is ignorant, wrong view arises; for one with wrong view, wrong intention arises; for one with wrong intention, wrong speech arises; for one with wrong speech, wrong action arises; for one with wrong action, wrong livelihood arises; for one with wrong livelihood, wrong effort arises; for one with wrong effort, wrong mindfulness arises; for one with wrong mindfulness, wrong concentration arises.”
Này các Tỳ-khưu, đối với người bị vô minh bao phủ, người không có tuệ tri, tà kiến khởi lên; từ tà kiến, tà tư duy khởi lên; từ tà tư duy, tà ngữ khởi lên; từ tà ngữ, tà nghiệp khởi lên; từ tà nghiệp, tà mạng khởi lên; từ tà mạng, tà tinh tấn khởi lên; từ tà tinh tấn, tà niệm khởi lên; từ tà niệm, tà định khởi lên.
‘‘Vijjā ca kho, bhikkhave, pubbaṅgamā kusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā, anvadeva hirottappaṃ.
“But knowledge, bhikkhus, is the forerunner for the arising of wholesome states; following closely behind are shame and fear of wrongdoing.
"Này các Tỳ-khưu, minh là đi đầu trong sự phát khởi các pháp thiện; theo sau là biết hổ thẹn và biết ghê sợ.
Vijjāgatassa, bhikkhave, viddasuno sammādiṭṭhi pahoti; sammādiṭṭhissa sammāsaṅkappo pahoti; sammāsaṅkappassa sammāvācā pahoti; sammāvācassa sammākammanto pahoti; sammākammantassa sammāājīvo pahoti; sammāājīvassa sammāvāyāmo pahoti; sammāvāyāmassa sammāsati pahoti; sammāsatissa sammāsamādhi pahotī’’ti.
For one who is imbued with knowledge, bhikkhus, for one who is discerning, right view arises; for one with right view, right intention arises; for one with right intention, right speech arises; for one with right speech, right action arises; for one with right action, right livelihood arises; for one with right livelihood, right effort arises; for one with right effort, right mindfulness arises; for one with right mindfulness, right concentration arises.”
Này các Tỳ-khưu, đối với người có minh, người có tuệ tri, chánh kiến khởi lên; từ chánh kiến, chánh tư duy khởi lên; từ chánh tư duy, chánh ngữ khởi lên; từ chánh ngữ, chánh nghiệp khởi lên; từ chánh nghiệp, chánh mạng khởi lên; từ chánh mạng, chánh tinh tấn khởi lên; từ chánh tinh tấn, chánh niệm khởi lên; từ chánh niệm, chánh định khởi lên."
Paṭhamaṃ.
The First.
Kinh thứ nhất.
2. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakyesu viharati nagarakaṃ nāma* sakyānaṃ nigamo.
2. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling among the Sakyans, at a Sakyan town named Nagarakā.
2. Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Sakya, ở thị trấn tên là Nāgaraka của người Sakya.
Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then Venerable Ānanda approached the Blessed One, paid homage to him, and sat down to one side.
Rồi Tôn giả Ānanda đi đến chỗ Đức Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘upaḍḍhamidaṃ, bhante, brahmacariyaṃ, yadidaṃ – kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
Seated to one side, Venerable Ānanda said to the Blessed One: “This, Venerable Sir, is half of the holy life: good friendship, good companionship, good comradeship.”
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda bạch Đức Thế Tôn: "Bạch Thế Tôn, đây là một nửa của Phạm hạnh, tức là có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu."
‘‘Mā hevaṃ, ānanda, mā hevaṃ, ānanda!
“Do not say so, Ānanda! Do not say so, Ānanda!
"Đừng nói vậy, Ānanda, đừng nói vậy, Ānanda!
Sakalamevidaṃ, ānanda, brahmacariyaṃ, yadidaṃ – kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā.
This entire holy life, Ānanda, is good friendship, good companionship, good comradeship.
Này Ānanda, toàn bộ Phạm hạnh này, tức là có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu.
Kalyāṇamittassetaṃ, ānanda, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati.
It is to be expected of a bhikkhu, Ānanda, who has good friends, good companions, good comrades, that he will develop the Noble Eightfold Path, that he will cultivate the Noble Eightfold Path.
Này Ānanda, một Tỳ-khưu có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu, thì điều này có thể mong đợi: Vị ấy sẽ tu tập Thánh đạo Tám chi, sẽ làm cho Thánh đạo Tám chi sung mãn.
‘‘Kathañcānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
“And how, Ānanda, does a bhikkhu who has good friends, good companions, good comrades, develop the Noble Eightfold Path, cultivate the Noble Eightfold Path?
"Này Ānanda, thế nào một Tỳ-khưu có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu tu tập Thánh đạo Tám chi, làm cho Thánh đạo Tám chi sung mãn?
Idhānanda, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ; sammāsaṅkappaṃ bhāveti vivekanissitaṃ …pe… sammāvācaṃ bhāveti …pe… sammākammantaṃ bhāveti…pe… sammāājīvaṃ bhāveti…pe… sammāvāyāmaṃ bhāveti…pe… sammāsatiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.
Here, Ānanda, a bhikkhu develops right view, which is based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment; he develops right intention, which is based on seclusion …pe… he develops right speech …pe… he develops right action …pe… he develops right livelihood …pe… he develops right effort …pe… he develops right mindfulness …pe… he develops right concentration, which is based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment.
Này Ānanda, ở đây, Tỳ-khưu tu tập chánh kiến nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, đưa đến xả bỏ; tu tập chánh tư duy nương tựa viễn ly... tu tập chánh ngữ... tu tập chánh nghiệp... tu tập chánh mạng... tu tập chánh tinh tấn... tu tập chánh niệm... tu tập chánh định nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, đưa đến xả bỏ.
Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti.
It is in this way, Ānanda, that a bhikkhu who has good friends, good companions, good comrades, develops the Noble Eightfold Path, cultivates the Noble Eightfold Path.
Này Ānanda, như vậy một Tỳ-khưu có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu tu tập Thánh đạo Tám chi, làm cho Thánh đạo Tám chi sung mãn.
‘‘Tadamināpetaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ, yadidaṃ – kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā.
“And it is by this reasoning, Ānanda, that it should be understood how this entire holy life is good friendship, good companionship, good comradeship.
"Này Ānanda, qua phương cách này, cần phải hiểu rằng toàn bộ Phạm hạnh này, tức là có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu.
Mamañhi, ānanda, kalyāṇamittaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti; jarādhammā sattā jarāya parimuccanti; maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti; sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti.
For, Ānanda, by relying on me as a good friend, beings subject to birth are liberated from birth; beings subject to aging are liberated from aging; beings subject to death are liberated from death; beings subject to sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair are liberated from sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair.
Này Ānanda, nhờ có Ta là thiện hữu, các chúng sinh có pháp sinh được giải thoát khỏi sinh; các chúng sinh có pháp già được giải thoát khỏi già; các chúng sinh có pháp chết được giải thoát khỏi chết; các chúng sinh có pháp sầu, bi, khổ, ưu, não được giải thoát khỏi sầu, bi, khổ, ưu, não.
Iminā kho etaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ, yadidaṃ – kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
By this method, Ānanda, it should be understood that this entire holy life is good friendship, good companionship, and association with good people.”
Này Ānanda, qua phương cách này, cần phải hiểu rằng toàn bộ Phạm hạnh này, tức là có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu."
Dutiyaṃ.
The Second.
Kinh thứ hai.
3. Sāvatthinidānaṃ.
3. Occasion at Sāvatthī.
Tại Xá-vệ.
Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then Venerable Sāriputta approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
Rồi Tôn giả Sāriputta đi đến chỗ Đức Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sakalamidaṃ, bhante, brahmacariyaṃ, yadidaṃ – kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
Seated to one side, Venerable Sāriputta said to the Blessed One: “Venerable sir, this entire holy life is good friendship, good companionship, and association with good people.”
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Sāriputta bạch Đức Thế Tôn: "Bạch Thế Tôn, toàn bộ Phạm hạnh này, tức là có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu."
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta!
“Good, Sāriputta, good!
"Lành thay, lành thay, Sāriputta!
Sakalamidaṃ, sāriputta, brahmacariyaṃ, yadidaṃ – kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā.
This entire holy life, Sāriputta, is good friendship, good companionship, and association with good people.
Này Sāriputta, toàn bộ Phạm hạnh này, tức là có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu.
Kalyāṇamittassetaṃ, sāriputta, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati.
For a bhikkhu who has good friends, good companions, and associates with good people, this is to be expected: he will develop the Noble Eightfold Path, he will cultivate the Noble Eightfold Path.
Này Sāriputta, một Tỳ-khưu có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu, thì điều này có thể mong đợi: Vị ấy sẽ tu tập Thánh đạo Tám chi, sẽ làm cho Thánh đạo Tám chi sung mãn.
Kathañca, sāriputta, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, Sāriputta, does a bhikkhu who has good friends, good companions, and associates with good people develop the Noble Eightfold Path, cultivate the Noble Eightfold Path?
Này Sāriputta, thế nào một Tỳ-khưu có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu tu tập Thánh đạo Tám chi, làm cho Thánh đạo Tám chi sung mãn?
‘‘Idha, sāriputta, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.
“Here, Sāriputta, a bhikkhu develops right view, which is based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment…pe… he develops right concentration, which is based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment.
"Này Sāriputta, ở đây, Tỳ-khưu tu tập chánh kiến nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, đưa đến xả bỏ... tu tập chánh định nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, đưa đến xả bỏ.
Evaṃ kho, sāriputta, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti.
It is in this way, Sāriputta, that a bhikkhu who has good friends, good companions, and associates with good people develops the Noble Eightfold Path, cultivates the Noble Eightfold Path.
Này Sāriputta, như vậy một Tỳ-khưu có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu tu tập Thánh đạo Tám chi, làm cho Thánh đạo Tám chi sung mãn.
‘‘Tadamināpetaṃ, sāriputta, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamidaṃ brahmacariyaṃ, yadidaṃ – kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā.
“And by this method, Sāriputta, it should be understood that this entire holy life is good friendship, good companionship, and association with good people.
"Này Sāriputta, qua phương cách này, cần phải hiểu rằng toàn bộ Phạm hạnh này, tức là có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu.
Mamañhi, sāriputta, kalyāṇamittaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti; jarādhammā sattā jarāya parimuccanti; maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti; sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti.
For, Sāriputta, by relying on me as a good friend, beings subject to birth are liberated from birth; beings subject to old age are liberated from old age; beings subject to death are liberated from death; beings subject to sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair are liberated from sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair.
Này Sāriputta, nhờ có Ta là thiện hữu, các chúng sinh có pháp sinh được giải thoát khỏi sinh; các chúng sinh có pháp già được giải thoát khỏi già; các chúng sinh có pháp chết được giải thoát khỏi chết; các chúng sinh có pháp sầu, bi, khổ, ưu, não được giải thoát khỏi sầu, bi, khổ, ưu, não.
Iminā kho etaṃ, sāriputta, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamidaṃ brahmacariyaṃ, yadidaṃ – kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
By this method, Sāriputta, it should be understood that this entire holy life is good friendship, good companionship, and association with good people.”
Này Sāriputta, qua phương cách này, cần phải hiểu rằng toàn bộ Phạm hạnh này, tức là có thiện hữu, có thiện bạn, có thiện bằng hữu."
Tatiyaṃ.
The Third.
Kinh thứ ba.
4. Sāvatthinidānaṃ.
4. Occasion at Sāvatthī.
Tại Xá-vệ.
Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi.
Then Venerable Ānanda, having dressed in the morning, took his bowl and robe and entered Sāvatthī for alms.
Rồi Tôn giả Ānanda, vào buổi sáng, đắp y, cầm bát và y đi vào Xá-vệ để khất thực.
Addasā kho āyasmā ānando jāṇussoṇiṃ brāhmaṇaṃ sabbasetena vaḷavābhirathena* sāvatthiyā niyyāyantaṃ.
Indeed, the venerable Ānanda saw the brahmin Jāṇussoṇi departing from Sāvatthī in a chariot drawn by all-white mares.
Tôn giả Ānanda đã thấy Bà-la-môn Jāṇussoṇi đang đi ra khỏi Sāvatthī trên một cỗ xe do những con ngựa cái toàn thân trắng kéo.
Setā sudaṃ assā yuttā honti setālaṅkārā, seto ratho, setaparivāro, setā rasmiyo, setā patodalaṭṭhi, setaṃ chattaṃ, setaṃ uṇhīsaṃ, setāni vatthāni, setā upāhanā, setāya sudaṃ vālabījaniyā bījīyati.
White mares with white trappings were yoked; the chariot was white, its coverings were white, the reins were white, the goad-stick was white, the parasol was white, the turban was white, the garments were white, the sandals were white; he was being fanned with a white yak-tail whisk.
Những con ngựa được thắng đều trắng với đồ trang sức trắng; cỗ xe trắng, đồ trang trí trắng, dây cương trắng, roi thúc ngựa trắng, lọng trắng, khăn đội đầu trắng, y phục trắng, dép trắng; và được quạt bằng chiếc quạt lông đuôi trắng.
Tamenaṃ jano disvā evamāha – ‘‘brahmaṃ vata, bho, yānaṃ!
Seeing that, people exclaimed, ‘‘Indeed, sirs, a noble vehicle!
Dân chúng thấy ông ấy bèn nói: “Ôi chao, thật là một cỗ xe Phạm thiên!
Brahmayānarūpaṃ vata, bho’’ti!!
Indeed, sirs, the appearance of a noble vehicle!’’
Ôi chao, thật là hình dáng một cỗ xe Phạm thiên!”
Atha kho āyasmā ānando sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then, having wandered for alms in Sāvatthī and returned from his alms round after his meal, the venerable Ānanda approached the Bhagavā; having approached and paid homage to the Bhagavā, he sat down to one side.
Rồi Tôn giả Ānanda, sau khi khất thực ở Sāvatthī và trở về từ buổi khất thực sau bữa ăn, đã đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, ngài đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –
Seated to one side, the venerable Ānanda said this to the Bhagavā:
Ngồi một bên, Tôn giả Ānanda thưa với Thế Tôn rằng:
‘‘Idhāhaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃ.
‘‘Here, Bhante, in the forenoon, having dressed and taken my bowl and robe, I entered Sāvatthī for alms.
“Bạch Thế Tôn, sáng nay con đắp y, mang bát và y vào Sāvatthī để khất thực.
Addasaṃ khvāhaṃ, bhante, jāṇussoṇiṃ brāhmaṇaṃ sabbasetena vaḷavābhirathena sāvatthiyā niyyāyantaṃ.
Indeed, Bhante, I saw the brahmin Jāṇussoṇi departing from Sāvatthī in a chariot drawn by all-white mares.
Bạch Thế Tôn, con đã thấy Bà-la-môn Jāṇussoṇi đang đi ra khỏi Sāvatthī trên một cỗ xe do những con ngựa cái toàn thân trắng kéo.
Setā sudaṃ assā yuttā honti setālaṅkārā, seto ratho, setaparivāro, setā rasmiyo, setā patodalaṭṭhi, setaṃ chattaṃ, setaṃ uṇhīsaṃ, setāni vatthāni, setā upāhanā, setāya sudaṃ vālabījaniyā bījīyati.
White mares with white trappings were yoked; the chariot was white, its coverings were white, the reins were white, the goad-stick was white, the parasol was white, the turban was white, the garments were white, the sandals were white; he was being fanned with a white yak-tail whisk.
Những con ngựa được thắng đều trắng với đồ trang sức trắng; cỗ xe trắng, đồ trang trí trắng, dây cương trắng, roi thúc ngựa trắng, lọng trắng, khăn đội đầu trắng, y phục trắng, dép trắng; và được quạt bằng chiếc quạt lông đuôi trắng.
Tamenaṃ jano disvā evamāha – ‘brahmaṃ vata, bho, yānaṃ!
Seeing that, people exclaimed, ‘Indeed, sirs, a noble vehicle!
Dân chúng thấy ông ấy bèn nói: ‘Ôi chao, thật là một cỗ xe Phạm thiên!
Brahmayānarūpaṃ vata, bho’ti!!
Indeed, sirs, the appearance of a noble vehicle!’
Ôi chao, thật là hình dáng một cỗ xe Phạm thiên!’
Sakkā nu kho, bhante, imasmiṃ dhammavinaye brahmayānaṃ paññāpetu’’nti?
Is it possible, Bhante, to designate a noble vehicle in this Dhamma and Discipline?’’
Bạch Thế Tôn, liệu có thể tuyên bố một cỗ xe Phạm thiên trong Giáo Pháp và Luật này không?”
‘‘Sakkā, ānandā’’ti bhagavā avoca – ‘‘imasseva kho etaṃ, ānanda, ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ – ‘brahmayānaṃ’ itipi, ‘dhammayānaṃ’ itipi, ‘anuttaro saṅgāmavijayo’ itipī’’ti.
‘‘It is possible, Ānanda,’’ the Bhagavā said. ‘‘This, Ānanda, is indeed a designation for this Noble Eightfold Path: ‘noble vehicle’ (brahmayānaṃ), or ‘Dhamma vehicle’ (dhammayānaṃ), or ‘the unsurpassed victory in battle’ (anuttaro saṅgāmavijayo).’’
“Có thể, Ānanda,” Thế Tôn nói. “Này Ānanda, đây chính là một tên gọi của Bát Chánh Đạo cao quý này—cũng là ‘cỗ xe Phạm thiên’, cũng là ‘cỗ xe Pháp’, cũng là ‘chiến thắng tối thượng trong trận chiến’.”
‘‘Sammādiṭṭhi, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosavinayapariyosānā hoti, mohavinayapariyosānā hoti.
‘‘Right view, Ānanda, when developed and cultivated, has the removal of lust as its culmination, the removal of hatred as its culmination, the removal of delusion as its culmination.
“Này Ānanda, chánh kiến, khi được tu tập và thực hành nhiều, có kết cục là sự đoạn trừ tham ái, có kết cục là sự đoạn trừ sân hận, có kết cục là sự đoạn trừ si mê.
Sammāsaṅkappo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosavinayapariyosāno hoti, mohavinayapariyosāno hoti.
Right intention, Ānanda, when developed and cultivated, has the removal of lust as its culmination, the removal of hatred as its culmination, the removal of delusion as its culmination.
Này Ānanda, chánh tư duy, khi được tu tập và thực hành nhiều, có kết cục là sự đoạn trừ tham ái, có kết cục là sự đoạn trừ sân hận, có kết cục là sự đoạn trừ si mê.
Sammāvācā, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosa…pe… mohavinayapariyosānā hoti.
Right speech, Ānanda, when developed and cultivated, has the removal of lust as its culmination, the removal of hatred… the removal of delusion as its culmination.
Này Ānanda, chánh ngữ, khi được tu tập và thực hành nhiều, có kết cục là sự đoạn trừ tham ái, sự đoạn trừ… sự đoạn trừ si mê.
Sammākammanto, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti.
Right action, Ānanda, when developed and cultivated, has the removal of lust as its culmination, the removal of hatred… the removal of delusion as its culmination.
Này Ānanda, chánh nghiệp, khi được tu tập và thực hành nhiều, có kết cục là sự đoạn trừ tham ái, sự đoạn trừ… sự đoạn trừ si mê.
Sammāājīvo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti.
Right livelihood, Ānanda, when developed and cultivated, has the removal of lust as its culmination, the removal of hatred… the removal of delusion as its culmination.
Này Ānanda, chánh mạng, khi được tu tập và thực hành nhiều, có kết cục là sự đoạn trừ tham ái, sự đoạn trừ… sự đoạn trừ si mê.
Sammāvāyāmo, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti.
Right effort, Ānanda, when developed and cultivated, has the removal of lust as its culmination, the removal of hatred… the removal of delusion as its culmination.
Này Ānanda, chánh tinh tấn, khi được tu tập và thực hành nhiều, có kết cục là sự đoạn trừ tham ái, sự đoạn trừ… sự đoạn trừ si mê.
Sammāsati, ānanda, bhāvitā bahulīkatā rāgavinayapariyosānā hoti, dosa… mohavinayapariyosānā hoti.
Right mindfulness, Ānanda, when developed and cultivated, has the removal of lust as its culmination, the removal of hatred… the removal of delusion as its culmination.
Này Ānanda, chánh niệm, khi được tu tập và thực hành nhiều, có kết cục là sự đoạn trừ tham ái, sự đoạn trừ… sự đoạn trừ si mê.
Sammāsamādhi, ānanda, bhāvito bahulīkato rāgavinayapariyosāno hoti, dosa… mohavinayapariyosāno hoti.
Right concentration, Ānanda, when developed and cultivated, has the removal of lust as its culmination, the removal of hatred… the removal of delusion as its culmination.
Này Ānanda, chánh định, khi được tu tập và thực hành nhiều, có kết cục là sự đoạn trừ tham ái, sự đoạn trừ… sự đoạn trừ si mê.”
‘‘Iminā kho etaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā imassevetaṃ ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ – ‘brahmayānaṃ’ itipi, ‘dhammayānaṃ’ itipi, ‘anuttaro saṅgāmavijayo’ itipī’’ti.
‘‘It is by this means, Ānanda, that it should be understood how this is indeed a designation for this Noble Eightfold Path: ‘noble vehicle’ (brahmayānaṃ), or ‘Dhamma vehicle’ (dhammayānaṃ), or ‘the unsurpassed victory in battle’ (anuttaro saṅgāmavijayo).’’
“Này Ānanda, bằng phương pháp này, cần phải biết rằng đây chính là một tên gọi của Bát Chánh Đạo cao quý này—cũng là ‘cỗ xe Phạm thiên’, cũng là ‘cỗ xe Pháp’, cũng là ‘chiến thắng tối thượng trong trận chiến’.”
Idamavoca bhagavā.
This is what the Bhagavā said.
Thế Tôn đã nói điều này.
Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
Having said this, the Sugata, the Teacher, then spoke further:
Sau khi nói điều này, Đấng Thiện Thệ, Bậc Đạo Sư, lại nói thêm điều này:
‘‘Idha no, bhante, aññatitthiyā paribbājakā amhe evaṃ pucchanti – ‘kimatthiyaṃ, āvuso, samaṇe gotame brahmacariyaṃ vussatī’ti?
‘‘Here, Bhante, other sectarians, wandering ascetics, ask us thus: ‘For what purpose, friends, is the holy life lived under the ascetic Gotama?’
“Bạch Thế Tôn, ở đây, các du sĩ ngoại đạo hỏi chúng con rằng: ‘Thưa các bạn, đời sống Phạm hạnh được thực hành trong Giáo Pháp của Sa-môn Gotama nhằm mục đích gì?’
Evaṃ puṭṭhā mayaṃ, bhante, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ byākaroma – ‘dukkhassa kho, āvuso, pariññatthaṃ bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’ti.
When asked thus, Bhante, we answer those other sectarians, wandering ascetics, thus: ‘The holy life is lived under the Bhagavā, friends, for the full understanding of suffering.’
Bạch Thế Tôn, khi được hỏi như vậy, chúng con trả lời các du sĩ ngoại đạo ấy rằng: ‘Thưa các bạn, đời sống Phạm hạnh được thực hành trong Giáo Pháp của Thế Tôn nhằm mục đích liễu tri khổ đau.’
Kacci mayaṃ, bhante, evaṃ puṭṭhā evaṃ byākaramānā vuttavādino ceva bhagavato homa, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhāma, dhammassa cānudhammaṃ byākaroma, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchatī’’ti?
When asked thus, Bhante, and answering thus, do we speak in accordance with what the Bhagavā has said, and not misrepresent the Bhagavā with what is not true, and do we explain the Dhamma in line with the Dhamma, and does no one who is a follower of the Dhamma give rise to any blameworthy argument or counter-argument?’’
Bạch Thế Tôn, khi được hỏi như vậy và trả lời như vậy, chúng con có phải là những người nói đúng lời Thế Tôn đã nói, không vu khống Thế Tôn bằng những điều không có thật, và giải thích Giáo Pháp phù hợp với Giáo Pháp, mà không có bất kỳ lời tranh cãi nào của những người đồng Phạm hạnh có thể bị khiển trách không?”
‘‘Taggha tumhe, bhikkhave, evaṃ puṭṭhā evaṃ byākaramānā vuttavādino ceva me hotha, na ca maṃ abhūtena abbhācikkhatha, dhammassa cānudhammaṃ byākarotha, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchati.
‘‘Indeed, bhikkhus, when asked thus and answering thus, you speak in accordance with what I have said, and you do not misrepresent me with what is not true, and you explain the Dhamma in line with the Dhamma, and no one who is a follower of the Dhamma gives rise to any blameworthy argument or counter-argument.
“Này các Tỳ-kheo, khi các con được hỏi như vậy và trả lời như vậy, các con là những người nói đúng lời Ta đã nói, không vu khống Ta bằng những điều không có thật, giải thích Giáo Pháp phù hợp với Giáo Pháp, và không có bất kỳ lời tranh cãi nào của những người đồng Phạm hạnh có thể bị khiển trách.
Dukkhassa hi pariññatthaṃ mayi brahmacariyaṃ vussati.
For the holy life is lived under me for the full understanding of suffering.
Thật vậy, đời sống Phạm hạnh được thực hành trong Giáo Pháp của Ta nhằm mục đích liễu tri khổ đau.
Sace vo, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ puccheyyuṃ – ‘atthi panāvuso, maggo, atthi paṭipadā etassa dukkhassa pariññāyā’ti, evaṃ puṭṭhā tumhe, bhikkhave, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ byākareyyātha – ‘atthi kho, āvuso, maggo, atthi paṭipadā etassa dukkhassa pariññāyā’’’ti.
If, bhikkhus, other sectarians, wandering ascetics, were to ask you thus: ‘Is there, friends, a path, is there a way for the full understanding of this suffering?’, when asked thus, bhikkhus, you should answer those other sectarians, wandering ascetics, thus: ‘There is indeed, friends, a path, there is a way for the full understanding of this suffering.’’’
Này các Tỳ-kheo, nếu các du sĩ ngoại đạo hỏi các con rằng: ‘Thưa các bạn, có con đường, có phương pháp nào để liễu tri khổ đau này không?’, khi được hỏi như vậy, các con hãy trả lời các du sĩ ngoại đạo ấy rằng: ‘Thưa các bạn, có con đường, có phương pháp để liễu tri khổ đau này.’”
‘‘Katamo ca, bhikkhave, maggo, katamā paṭipadā etassa dukkhassa pariññāyāti?
‘‘And what, bhikkhus, is the path, what is the way for the full understanding of this suffering?
“Này các Tỳ-kheo, con đường nào, phương pháp nào để liễu tri khổ đau này?
Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
It is precisely this Noble Eightfold Path, that is: Right View… Right Concentration.
Chính là Bát Chánh Đạo cao quý này, tức là: chánh kiến… chánh định.
Ayaṃ, bhikkhave, maggo, ayaṃ paṭipadā etassa dukkhassa pariññāyāti.
This, bhikkhus, is the path, this is the way for the full understanding of this suffering.
Này các Tỳ-kheo, đây là con đường, đây là phương pháp để liễu tri khổ đau này.
Evaṃ puṭṭhā tumhe, bhikkhave, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ byākareyyāthā’’ti.
When asked thus, bhikkhus, you should answer those other sectarians, wandering ascetics, thus.’’
Khi được hỏi như vậy, các con hãy trả lời các du sĩ ngoại đạo ấy như vậy.”
Pañcamaṃ.
Fifth.
Thứ năm.
6. Sāvatthinidānaṃ.
6. Sāvatthī-nidānaṃ.
Sāvatthī là nơi trú xứ.
Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘brahmacariyaṃ, brahmacariya’nti, bhante, vuccati.
Then a certain bhikkhu approached the Bhagavā… and seated to one side, that bhikkhu said this to the Bhagavā: ‘‘‘The holy life, the holy life’ (brahmacariyaṃ, brahmacariyaṃ) is spoken of, Bhante.
Rồi một Tỳ-kheo đã đi đến chỗ Thế Tôn… Ngồi một bên, Tỳ-kheo ấy thưa với Thế Tôn rằng: “‘Phạm hạnh, Phạm hạnh’ bạch Thế Tôn, được nói đến.
Katamaṃ nu kho, bhante, brahmacariyaṃ, katamaṃ brahmacariyapariyosāna’’nti?
What, Bhante, is the holy life, and what is the culmination of the holy life?’’
Bạch Thế Tôn, Phạm hạnh là gì, và kết thúc của Phạm hạnh là gì?”
‘‘Ayameva kho, bhikkhu, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo brahmacariyaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘This Noble Eightfold Path itself, bhikkhu, is the holy life, that is: Right View… Right Concentration.
“Này Tỳ-kheo, chính Bát Chánh Đạo cao quý này là Phạm hạnh, tức là: chánh kiến… chánh định.
Yo kho, bhikkhu, rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo – idaṃ brahmacariyapariyosāna’’nti.
Whatever, bhikkhu, is the destruction of lust, the destruction of hatred, the destruction of delusion—this is the culmination of the holy life.’’
Này Tỳ-kheo, sự đoạn trừ tham ái, sự đoạn trừ sân hận, sự đoạn trừ si mê—đó là kết thúc của Phạm hạnh.”
Chaṭṭhaṃ.
Sixth.
Thứ sáu.
‘‘‘Rāgavinayo dosavinayo mohavinayo’ti, bhante, vuccati.
‘‘‘The removal of passion, the removal of aversion, the removal of delusion,’ bhante, it is said.
“Bạch Thế Tôn, người ta nói: ‘Sự đoạn trừ tham, sự đoạn trừ sân, sự đoạn trừ si.’
Kissa nu kho etaṃ, bhante, adhivacanaṃ – ‘rāgavinayo dosavinayo mohavinayo’’’ti?
Of what, bhante, is this an appellation – ‘the removal of passion, the removal of aversion, the removal of delusion’?”
Bạch Thế Tôn, đây là tên gọi của điều gì – ‘sự đoạn trừ tham, sự đoạn trừ sân, sự đoạn trừ si’?”
‘‘Nibbānadhātuyā kho etaṃ, bhikkhu, adhivacanaṃ – ‘rāgavinayo dosavinayo mohavinayo’ti.
‘‘This, bhikkhu, is an appellation for the Nibbāna-element – ‘the removal of passion, the removal of aversion, the removal of delusion’.
“Này Tỳ-khưu, đây là tên gọi của Nibbāna-dhātu (Giới Nibbāna) – ‘sự đoạn trừ tham, sự đoạn trừ sân, sự đoạn trừ si.’
Āsavānaṃ khayo tena vuccatī’’ti.
The destruction of the asavas is also said by that.”
Sự đoạn tận các lậu hoặc được nói đến bởi điều đó.”
Evaṃ vutte so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘amataṃ, amata’nti, bhante, vuccati.
When this was said, that bhikkhu said to the Blessed One: ‘‘‘The Deathless, the Deathless,’ bhante, it is said.
Khi được nói như vậy, Tỳ-khưu ấy thưa với Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, người ta nói: ‘Bất tử, bất tử.’
Katamaṃ nu kho, bhante, amataṃ, katamo amatagāmimaggo’’ti?
What, bhante, is the Deathless? What is the path leading to the Deathless?”
Bạch Thế Tôn, cái gì là bất tử, con đường nào là con đường dẫn đến bất tử?”
‘‘Yo kho, bhikkhu, rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo – idaṃ vuccati amataṃ.
‘‘The destruction of passion, the destruction of aversion, the destruction of delusion, bhikkhu – this is called the Deathless.
“Này Tỳ-khưu, sự diệt tận tham, sự diệt tận sân, sự diệt tận si – điều này được gọi là bất tử.
Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo amatagāmimaggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhī’’ti.
This Noble Eightfold Path is the path leading to the Deathless, namely – Right View…pe… Right Concentration.”
Và con đường Bát Chánh Đạo này chính là con đường dẫn đến bất tử, tức là: Chánh Kiến... Chánh Định.”
Sattamaṃ.
The seventh.
Thứ bảy.
8. Sāvatthinidānaṃ.
8. Occasion at Savatthi.
8. Tại Sāvatthī.
‘‘Ariyaṃ vo, bhikkhave, aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ desessāmi vibhajissāmi.
‘‘Monks, I will teach and analyze for you the Noble Eightfold Path.
“Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ thuyết giảng và phân tích Bát Chánh Đạo cao thượng cho các ông.
Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti.
Listen to it, attend carefully; I will speak.”
Hãy lắng nghe điều đó, hãy chú ý kỹ; Ta sẽ nói.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
‘‘Yes, bhante,” those bhikkhus replied to the Blessed One.
“Thưa vâng, bạch Thế Tôn,” các Tỳ-khưu ấy vâng lời Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca –
The Blessed One said this:
Thế Tôn nói:
‘‘Katamā ca, bhikkhave, sammādiṭṭhi?
‘‘And what, monks, is Right View?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Kiến?
Yaṃ kho, bhikkhave, dukkhe ñāṇaṃ, dukkhasamudaye ñāṇaṃ, dukkhanirodhe ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammādiṭṭhi.
The knowledge of suffering, monks, the knowledge of the origin of suffering, the knowledge of the cessation of suffering, the knowledge of the path leading to the cessation of suffering – this, monks, is called Right View.
Này các Tỳ-khưu, tri kiến về Khổ, tri kiến về Khổ Tập, tri kiến về Khổ Diệt, tri kiến về con đường dẫn đến Khổ Diệt – điều này được gọi là Chánh Kiến, này các Tỳ-khưu.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sammāsaṅkappo?
‘‘And what, monks, is Right Intention?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Tư Duy?
Yo kho, bhikkhave, nekkhammasaṅkappo, abyāpādasaṅkappo, avihiṃsāsaṅkappo – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāsaṅkappo.
The intention of renunciation, monks, the intention of non-ill-will, the intention of non-harming – this is called Right Intention.
Này các Tỳ-khưu, tư duy về xuất ly, tư duy về vô sân, tư duy về vô hại – điều này được gọi là Chánh Tư Duy, này các Tỳ-khưu.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, sammāvācā?
‘‘And what, monks, is Right Speech?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Ngữ?
Yā kho, bhikkhave, musāvādā veramaṇī, pisuṇāya vācāya veramaṇī, pharusāya vācāya veramaṇī, samphappalāpā veramaṇī – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāvācā.
Abstaining from false speech, monks, abstaining from malicious speech, abstaining from harsh speech, abstaining from idle chatter – this is called Right Speech.
Này các Tỳ-khưu, sự kiêng cữ nói dối, sự kiêng cữ nói lời đâm thọc, sự kiêng cữ nói lời thô tục, sự kiêng cữ nói lời vô ích – điều này được gọi là Chánh Ngữ, này các Tỳ-khưu.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sammākammanto?
‘‘And what, monks, is Right Action?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Nghiệp?
Yā kho, bhikkhave, pāṇātipātā veramaṇī, adinnādānā veramaṇī, abrahmacariyā veramaṇī – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammākammanto.
Abstaining from taking life, monks, abstaining from taking what is not given, abstaining from sexual misconduct – this is called Right Action.
Này các Tỳ-khưu, sự kiêng cữ sát sinh, sự kiêng cữ trộm cắp, sự kiêng cữ tà hạnh – điều này được gọi là Chánh Nghiệp, này các Tỳ-khưu.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sammāājīvo?
‘‘And what, monks, is Right Livelihood?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Mạng?
Idha, bhikkhave, ariyasāvako micchāājīvaṃ pahāya sammāājīvena jīvitaṃ kappeti – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāājīvo.
Here, monks, a noble disciple, having abandoned wrong livelihood, sustains life by right livelihood – this is called Right Livelihood.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một đệ tử của bậc Thánh từ bỏ tà mạng và sống bằng chánh mạng – điều này được gọi là Chánh Mạng, này các Tỳ-khưu.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sammāvāyāmo?
‘‘And what, monks, is Right Effort?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Tinh Tấn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti…pe… anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti…pe… uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāvāyāmo.
Here, monks, a bhikkhu generates desire for the non-arising of unarisen evil unwholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives; he generates desire for the abandonment of arisen evil unwholesome states…pe… he generates desire for the arising of unarisen wholesome states…pe… he generates desire for the maintenance, non-disappearance, further development, increase, cultivation, and perfection of arisen wholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives – this, monks, is called Right Effort.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu phát sinh ý muốn, tinh tấn, khởi lên nỗ lực, kiên trì tâm, phấn đấu để các pháp bất thiện chưa sinh không sinh khởi; phát sinh ý muốn... để đoạn trừ các pháp bất thiện đã sinh; phát sinh ý muốn... để các pháp thiện chưa sinh được sinh khởi; phát sinh ý muốn, tinh tấn, khởi lên nỗ lực, kiên trì tâm, phấn đấu để các pháp thiện đã sinh được duy trì, không bị lãng quên, được tăng trưởng, được phát triển, được tu tập, được viên mãn – điều này được gọi là Chánh Tinh Tấn, này các Tỳ-khưu.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, sammāsati?
‘‘And what, monks, is Right Mindfulness?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Niệm?
Idha, bhikkhave, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ; vedanāsu vedanānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ; citte cittānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ; dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāsati.
Here, monks, a bhikkhu dwells contemplating the body in the body, ardent, clearly comprehending, and mindful, removing covetousness and distress in the world; he dwells contemplating feelings in feelings, ardent, clearly comprehending, and mindful, removing covetousness and distress in the world; he dwells contemplating mind in mind, ardent, clearly comprehending, and mindful, removing covetousness and distress in the world; he dwells contemplating mental phenomena in mental phenomena, ardent, clearly comprehending, and mindful, removing covetousness and distress in the world – this is called Right Mindfulness.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu an trú quán thân trên thân, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; an trú quán thọ trên các thọ, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; an trú quán tâm trên tâm, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; an trú quán pháp trên các pháp, nhiệt tâm, tỉnh giác, chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời – điều này được gọi là Chánh Niệm, này các Tỳ-khưu.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sammāsamādhi?
‘‘And what, monks, is Right Concentration?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Định?
Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
Here, monks, a bhikkhu, secluded from sensual pleasures, secluded from unwholesome states, enters and dwells in the first jhāna, which is accompanied by vitakka and vicāra, and has rapture and pleasure born of seclusion.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và an trú Thiền thứ nhất, có tầm, có tứ, với hỷ lạc do ly dục sinh.
Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
With the subsiding of vitakka and vicāra, with the internal assurance and unification of mind, he enters and dwells in the second jhāna, which is without vitakka and vicāra, and has rapture and pleasure born of concentration.
Do làm lắng dịu tầm và tứ, chứng và an trú Thiền thứ hai, nội tĩnh nhất tâm, không tầm không tứ, với hỷ lạc do định sinh.
Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
With the fading away of rapture, he dwells in equanimity, mindful and clearly comprehending, and he experiences pleasure with the body; he enters and dwells in the third jhāna, concerning which the Noble Ones declare: ‘He is equanimous, mindful, and dwells happily.’
Do ly hỷ, trú xả, chánh niệm tỉnh giác, thân cảm sự lạc mà các bậc Thánh gọi là ‘người trú xả, chánh niệm, an lạc’, chứng và an trú Thiền thứ ba.
Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāsamādhī’’ti.
With the abandoning of pleasure and pain, and with the previous disappearance of joy and grief, he enters and dwells in the fourth jhāna, which is neither painful nor pleasant, and is purified by equanimity and mindfulness – this, monks, is called Right Concentration.”
Do xả lạc, xả khổ, diệt hỷ ưu đã cảm thọ trước, chứng và an trú Thiền thứ tư, không khổ không lạc, xả niệm thanh tịnh – điều này được gọi là Chánh Định, này các Tỳ-khưu.”
Aṭṭhamaṃ.
The eighth.
Thứ tám.
9. Sāvatthinidānaṃ.
9. Occasion at Savatthi.
9. Tại Sāvatthī.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, sālisūkaṃ vā yavasūkaṃ vā micchāpaṇihitaṃ hatthena vā pādena vā akkantaṃ hatthaṃ vā pādaṃ vā bhindissati* , lohitaṃ vā uppādessatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
‘‘Monks, just as if a rice spike or a barley spike were incorrectly positioned and trodden upon by hand or foot, it would not split the hand or foot, nor would it draw blood – that is not possible.
“Này các Tỳ-khưu, ví như mũi gai lúa hay mũi gai lúa mạch, nếu đặt sai cách, bị tay hay chân giẫm phải, thì không thể đâm thủng tay hay chân, không thể làm chảy máu.
Taṃ kissa hetu?
Why is that?
Vì sao vậy?
Micchāpaṇihitattā, bhikkhave, sūkassa.
Because, monks, the spike was incorrectly positioned.
Này các Tỳ-khưu, vì mũi gai được đặt sai cách.
Evameva kho, bhikkhave, so vata bhikkhu micchāpaṇihitāya diṭṭhiyā micchāpaṇihitāya maggabhāvanāya avijjaṃ bhindissati, vijjaṃ uppādessati, nibbānaṃ sacchikarissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
Even so, monks, it is not possible that a bhikkhu, with incorrectly positioned view and incorrectly positioned cultivation of the path, will break through ignorance, generate knowledge, or realize Nibbāna.
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu với tà kiến được đặt sai cách, với sự tu tập đạo sai cách, không thể phá vỡ vô minh, không thể phát sinh minh, không thể chứng ngộ Nibbāna – điều đó không thể xảy ra.
Taṃ kissa hetu?
Why is that?
Vì sao vậy?
Micchāpaṇihitattā, bhikkhave, diṭṭhiyā.
Because, monks, the view was incorrectly positioned.
Này các Tỳ-khưu, vì tà kiến được đặt sai cách.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, sālisūkaṃ vā yavasūkaṃ vā sammāpaṇihitaṃ hatthena vā pādena vā akkantaṃ hatthaṃ vā pādaṃ vā bhindissati, lohitaṃ vā uppādessatīti – ṭhānametaṃ vijjati.
‘‘Monks, just as if a rice spike or a barley spike were correctly positioned and trodden upon by hand or foot, it would split the hand or foot, and it would draw blood – that is possible.
“Này các Tỳ-khưu, ví như mũi gai lúa hay mũi gai lúa mạch, nếu đặt đúng cách, bị tay hay chân giẫm phải, thì có thể đâm thủng tay hay chân, có thể làm chảy máu – điều đó có thể xảy ra.
Taṃ kissa hetu?
Why is that?
Vì sao vậy?
Sammāpaṇihitattā, bhikkhave, sūkassa.
Because, monks, the spike was correctly positioned.
Này các Tỳ-khưu, vì mũi gai được đặt đúng cách.
Evameva kho, bhikkhave, so vata bhikkhu sammāpaṇihitāya diṭṭhiyā sammāpaṇihitāya maggabhāvanāya avijjaṃ bhindissati, vijjaṃ uppādessati, nibbānaṃ sacchikarissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.
Even so, monks, it is possible that a bhikkhu, with correctly positioned view and correctly positioned cultivation of the path, will break through ignorance, generate knowledge, and realize Nibbāna.
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu với chánh kiến được đặt đúng cách, với sự tu tập đạo đúng cách, có thể phá vỡ vô minh, có thể phát sinh minh, có thể chứng ngộ Nibbāna – điều đó có thể xảy ra.
Taṃ kissa hetu?
Why is that?
Vì sao vậy?
Sammāpaṇihitattā, bhikkhave, diṭṭhiyā.
Because, monks, the view was correctly positioned.
Này các Tỳ-khưu, vì chánh kiến được đặt đúng cách.
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sammāpaṇihitāya diṭṭhiyā sammāpaṇihitāya maggabhāvanāya avijjaṃ bhindati, vijjaṃ uppādeti, nibbānaṃ sacchikarotīti?
‘‘And how, monks, does a bhikkhu, with correctly positioned view and correctly positioned cultivation of the path, break through ignorance, generate knowledge, and realize Nibbāna?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một Tỳ-khưu với chánh kiến được đặt đúng cách, với sự tu tập đạo đúng cách, phá vỡ vô minh, phát sinh minh, chứng ngộ Nibbāna?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.
Here, monks, a bhikkhu cultivates Right View that is dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment…pe… he cultivates Right Concentration that is dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến dựa vào viễn ly, dựa vào ly tham, dựa vào đoạn diệt, hướng đến sự xả bỏ... tu tập Chánh Định dựa vào viễn ly, dựa vào ly tham, dựa vào đoạn diệt, hướng đến sự xả bỏ.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sammāpaṇihitāya diṭṭhiyā sammāpaṇihitāya maggabhāvanāya avijjaṃ bhindati, vijjaṃ uppādeti, nibbānaṃ sacchikarotī’’ti.
Thus, bhikkhus, a bhikkhu, by means of rightly directed view and rightly cultivated path, breaks down ignorance, generates true knowledge, and realizes Nibbāna.”
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu với chánh kiến được thiết lập đúng đắn, với sự tu tập con đường đúng đắn, phá tan vô minh, phát sinh minh, chứng ngộ Nibbāna như thế đó.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Thứ chín.
10. Sāvatthinidānaṃ.
Thus I heard in Sāvatthī.
10. Tại Sāvatthī.
Atha kho nandiyo paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi.
Then Nandiya the wanderer approached the Blessed One; he approached and exchanged greetings with the Blessed One.
Rồi du sĩ Nandiya đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, ông chào hỏi Thế Tôn.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having exchanged courteous and amiable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, ông ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho nandiyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kati nu kho, bho gotama, dhammā bhāvitā bahulīkatā nibbānaṅgamā honti nibbānaparāyanā nibbānapariyosānā’’ti?
Having sat down to one side, Nandiya the wanderer said to the Blessed One: “How many dhammas, Venerable Gotama, when developed and frequently practiced, lead to Nibbāna, have Nibbāna as their destination, Nibbāna as their culmination?”
Ngồi xuống một bên, du sĩ Nandiya bạch Thế Tôn rằng: “Bạch Tôn giả Gotama, có bao nhiêu pháp được tu tập, được làm cho sung mãn, đưa đến Nibbāna, có Nibbāna là chỗ nương tựa, có Nibbāna là cứu cánh?”
‘‘Aṭṭhime kho, nandiya, dhammā bhāvitā bahulīkatā nibbānaṅgamā honti nibbānaparāyanā nibbānapariyosānā.
“These eight dhammas, Nandiya, when developed and frequently practiced, lead to Nibbāna, have Nibbāna as their destination, Nibbāna as their culmination.
“Này Nandiya, có tám pháp này được tu tập, được làm cho sung mãn, đưa đến Nibbāna, có Nibbāna là chỗ nương tựa, có Nibbāna là cứu cánh.
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám pháp nào?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is to say: Right View… right concentration.
Đó là: Chánh kiến… (lược)… Chánh định.
Ime kho, nandiya, aṭṭha dhammā bhāvitā bahulīkatā nibbānaṅgamā honti nibbānaparāyanā nibbānapariyosānā’’ti.
These eight dhammas, Nandiya, when developed and frequently practiced, lead to Nibbāna, have Nibbāna as their destination, Nibbāna as their culmination.”
Này Nandiya, tám pháp này được tu tập, được làm cho sung mãn, đưa đến Nibbāna, có Nibbāna là chỗ nương tựa, có Nibbāna là cứu cánh.”
Evaṃ vutte nandiyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama …pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
When this was said, Nandiya the wanderer said to the Blessed One: “Excellent, Venerable Gotama! Excellent, Venerable Gotama! …May the Venerable Gotama remember me as a lay follower who has taken refuge for life, from this day forth.”
Khi nghe nói vậy, du sĩ Nandiya bạch Thế Tôn rằng: “Thật tuyệt vời thay, bạch Tôn giả Gotama! Thật tuyệt vời thay, bạch Tôn giả Gotama! … (lược) … Xin Tôn giả Gotama hãy nhận con làm cận sự nam, kể từ hôm nay cho đến trọn đời, con xin quy y.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Thứ mười.
11. Sāvatthinidānaṃ.
Thus I heard in Sāvatthī.
11. Tại Sāvatthī.
‘‘Icchāmahaṃ, bhikkhave, aḍḍhamāsaṃ paṭisalliyituṃ.
“Bhikkhus, I wish to seclude myself for half a month.
“Này các Tỳ-khưu, Ta muốn nhập thất trong nửa tháng.
Namhi kenaci upasaṅkamitabbo, aññatra ekena piṇḍapātanīhārakenā’’ti.
No one is to approach me, except for one bhikkhu who brings almsfood.”
Không ai được đến gần Ta, trừ một Tỳ-khưu mang bát cơm.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paṭissutvā nāssudha koci bhagavantaṃ upasaṅkamati, aññatra ekena piṇḍapātanīhārakena.
“Yes, Venerable Sir,” those bhikkhus replied to the Blessed One, and no one approached the Blessed One except for one bhikkhu who brought almsfood.
“Thưa vâng, bạch Thế Tôn,” các Tỳ-khưu ấy vâng lời Thế Tôn, không ai đến gần Thế Tôn, trừ một Tỳ-khưu mang bát cơm.
Atha kho bhagavā tassa aḍḍhamāsassa accayena paṭisallānā vuṭṭhito bhikkhū āmantesi – ‘‘yena svāhaṃ, bhikkhave, vihārena paṭhamābhisambuddho viharāmi, tassa padesena vihāsiṃ.
Then, when that half month had passed, the Blessed One arose from his seclusion and addressed the bhikkhus: “Bhikkhus, I dwelt in the dwelling in which I first attained full enlightenment, in a portion of it.
Rồi Thế Tôn, sau khi xuất khỏi sự nhập thất sau nửa tháng ấy, gọi các Tỳ-khưu và nói: “Này các Tỳ-khưu, Ta đã an trú trong một phần của trú xứ mà Ta đã chứng ngộ đầu tiên.
So evaṃ pajānāmi – ‘micchādiṭṭhipaccayāpi vedayitaṃ; sammādiṭṭhipaccayāpi vedayitaṃ…pe… micchāsamādhipaccayāpi vedayitaṃ; sammāsamādhipaccayāpi vedayitaṃ; chandapaccayāpi vedayitaṃ; vitakkapaccayāpi vedayitaṃ; saññāpaccayāpi vedayitaṃ; chando ca avūpasanto hoti, vitakko ca avūpasanto hoti, saññā ca avūpasantā hoti, tappaccayāpi vedayitaṃ; chando ca vūpasanto hoti, vitakko ca vūpasanto hoti, saññā ca vūpasantā hoti, tappaccayāpi vedayitaṃ; appattassa pattiyā atthi āyāmaṃ* , tasmimpi ṭhāne anuppatte tappaccayāpi vedayita’’’nti.
I thus understood: ‘Feeling arises also dependent on wrong view; feeling arises also dependent on right view… feeling arises also dependent on wrong concentration; feeling arises also dependent on right concentration; feeling arises also dependent on desire; feeling arises also dependent on thought; feeling arises also dependent on perception; and desire is not subsided, and thought is not subsided, and perception is not subsided, feeling arises also dependent on that; and desire is subsided, and thought is subsided, and perception is subsided, feeling arises also dependent on that; there is exertion for the attainment of the unobtained, feeling arises also dependent on that state when it is not yet attained.’”
Ta biết như sau: ‘Cảm thọ cũng do tà kiến mà có; cảm thọ cũng do chánh kiến mà có… (lược) … cảm thọ cũng do tà định mà có; cảm thọ cũng do chánh định mà có; cảm thọ cũng do dục mà có; cảm thọ cũng do tầm mà có; cảm thọ cũng do tưởng mà có; dục chưa được làm cho lắng dịu, tầm chưa được làm cho lắng dịu, tưởng chưa được làm cho lắng dịu, cảm thọ cũng do đó mà có; dục đã được làm cho lắng dịu, tầm đã được làm cho lắng dịu, tưởng đã được làm cho lắng dịu, cảm thọ cũng do đó mà có; có sự tinh tấn để đạt được điều chưa đạt, khi điều ấy chưa đạt được, cảm thọ cũng do đó mà có.’”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
12. Sāvatthinidānaṃ.
Thus I heard in Sāvatthī.
12. Tại Sāvatthī.
‘‘Icchāmahaṃ, bhikkhave, temāsaṃ paṭisalliyituṃ.
“Bhikkhus, I wish to seclude myself for three months.
“Này các Tỳ-khưu, Ta muốn nhập thất trong ba tháng.
Namhi kenaci upasaṅkamitabbo, aññatra ekena piṇḍapātanīhārakenā’’ti.
No one is to approach me, except for one bhikkhu who brings almsfood.”
Không ai được đến gần Ta, trừ một Tỳ-khưu mang bát cơm.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paṭissutvā nāssudha koci bhagavantaṃ upasaṅkamati, aññatra ekena piṇḍapātanīhārakena.
“Yes, Venerable Sir,” those bhikkhus replied to the Blessed One, and no one approached the Blessed One except for one bhikkhu who brought almsfood.
“Thưa vâng, bạch Thế Tôn,” các Tỳ-khưu ấy vâng lời Thế Tôn, không ai đến gần Thế Tôn, trừ một Tỳ-khưu mang bát cơm.
Atha kho bhagavā tassa temāsassa accayena paṭisallānā vuṭṭhito bhikkhū āmantesi – ‘‘yena svāhaṃ, bhikkhave, vihārena paṭhamābhisambuddho viharāmi, tassa padesena vihāsiṃ.
Then, when those three months had passed, the Blessed One arose from his seclusion and addressed the bhikkhus: “Bhikkhus, I dwelt in the dwelling in which I first attained full enlightenment, in a portion of it.
Rồi Thế Tôn, sau khi xuất khỏi sự nhập thất sau ba tháng ấy, gọi các Tỳ-khưu và nói: “Này các Tỳ-khưu, Ta đã an trú trong một phần của trú xứ mà Ta đã chứng ngộ đầu tiên.
So evaṃ pajānāmi – ‘micchādiṭṭhipaccayāpi vedayitaṃ; micchādiṭṭhivūpasamapaccayāpi vedayitaṃ; sammādiṭṭhipaccayāpi vedayitaṃ; sammādiṭṭhivūpasamapaccayāpi vedayitaṃ…pe… micchāsamādhipaccayāpi vedayitaṃ; micchāsamādhivūpasamapaccayāpi vedayitaṃ, sammāsamādhipaccayāpi vedayitaṃ; sammāsamādhivūpasamapaccayāpi vedayitaṃ; chandapaccayāpi vedayitaṃ; chandavūpasamapaccayāpi vedayitaṃ; vitakkapaccayāpi vedayitaṃ; vitakkavūpasamapaccayāpi vedayitaṃ; saññāpaccayāpi vedayitaṃ; saññāvūpasamapaccayāpi vedayitaṃ; chando ca avūpasanto hoti, vitakko ca avūpasanto hoti, saññā ca avūpasantā hoti, tappaccayāpi vedayitaṃ; chando ca vūpasanto hoti, vitakko ca vūpasanto hoti, saññā ca vūpasantā hoti, tappaccayāpi vedayitaṃ; appattassa pattiyā atthi āyāmaṃ* , tasmimpi ṭhāne anuppatte tappaccayāpi vedayita’’’nti.
I thus understood: ‘Feeling arises also dependent on wrong view; feeling arises also dependent on the subsiding of wrong view; feeling arises also dependent on right view; feeling arises also dependent on the subsiding of right view… feeling arises also dependent on wrong concentration; feeling arises also dependent on the subsiding of wrong concentration; feeling arises also dependent on right concentration; feeling arises also dependent on the subsiding of right concentration; feeling arises also dependent on desire; feeling arises also dependent on the subsiding of desire; feeling arises also dependent on thought; feeling arises also dependent on the subsiding of thought; feeling arises also dependent on perception; feeling arises also dependent on the subsiding of perception; and desire is not subsided, and thought is not subsided, and perception is not subsided, feeling arises also dependent on that; and desire is subsided, and thought is subsided, and perception is subsided, feeling arises also dependent on that; there is exertion for the attainment of the unobtained, feeling arises also dependent on that state when it is not yet attained.’”
Ta biết như sau: ‘Cảm thọ cũng do tà kiến mà có; cảm thọ cũng do sự lắng dịu của tà kiến mà có; cảm thọ cũng do chánh kiến mà có; cảm thọ cũng do sự lắng dịu của chánh kiến mà có… (lược) … cảm thọ cũng do tà định mà có; cảm thọ cũng do sự lắng dịu của tà định mà có; cảm thọ cũng do chánh định mà có; cảm thọ cũng do sự lắng dịu của chánh định mà có; cảm thọ cũng do dục mà có; cảm thọ cũng do sự lắng dịu của dục mà có; cảm thọ cũng do tầm mà có; cảm thọ cũng do sự lắng dịu của tầm mà có; cảm thọ cũng do tưởng mà có; cảm thọ cũng do sự lắng dịu của tưởng mà có; dục chưa được làm cho lắng dịu, tầm chưa được làm cho lắng dịu, tưởng chưa được làm cho lắng dịu, cảm thọ cũng do đó mà có; dục đã được làm cho lắng dịu, tầm đã được làm cho lắng dịu, tưởng đã được làm cho lắng dịu, cảm thọ cũng do đó mà có; có sự tinh tấn để đạt được điều chưa đạt, khi điều ấy chưa đạt được, cảm thọ cũng do đó mà có.’”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
13. Sāvatthinidānaṃ.
Thus I heard in Sāvatthī.
13. Tại Sāvatthī.
Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘sekkho, sekkho’ti, bhante, vuccati.
Then a certain bhikkhu approached the Blessed One… Having sat down to one side, that bhikkhu said to the Blessed One: “‘A learner, a learner,’ it is said, Venerable Sir.
Rồi một Tỳ-khưu đi đến chỗ Thế Tôn… (lược) … Ngồi xuống một bên, Tỳ-khưu ấy bạch Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, người ta nói ‘sekkha, sekkha’ (người hữu học, người hữu học).
Kittāvatā nu kho, bhante, sekkho hotī’’ti?
To what extent, Venerable Sir, is one a learner?”
Bạch Thế Tôn, cho đến mức độ nào thì gọi là sekkha?”
‘‘Idha, bhikkhu, sekkhāya sammādiṭṭhiyā samannāgato hoti…pe… sekkhena sammāsamādhinā samannāgato hoti.
“Here, bhikkhu, one is endowed with the learner’s right view… endowed with the learner’s right concentration.
“Này Tỳ-khưu, ở đây, vị ấy thành tựu sekkhāyā sammādiṭṭhiyā (chánh kiến của bậc hữu học)… (lược) … thành tựu sekkhena sammāsamādhinā (chánh định của bậc hữu học).
Ettāvatā kho, bhikkhu, sekkho hotī’’ti.
To this extent, bhikkhu, one is a learner.”
Này Tỳ-khưu, cho đến mức độ ấy thì gọi là sekkha.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Thứ ba.
14. Sāvatthinidānaṃ.
Thus I heard in Sāvatthī.
14. Tại Sāvatthī.
‘‘Aṭṭhime, bhikkhave, dhammā bhāvitā bahulīkatā anuppannā uppajjanti, nāññatra tathāgatassa pātubhāvā arahato sammāsambuddhassa.
“Bhikkhus, these eight dhammas, when developed and frequently practiced, arise when they had not arisen before, not otherwise than by the appearance of a Tathāgata, an Arahant, a Perfectly Self-Enlightened One.
“Này các Tỳ-khưu, có tám pháp này được tu tập, được làm cho sung mãn, chưa sinh nay sinh khởi, không phải do sự xuất hiện của một Như Lai, một A-la-hán, một Sammāsambuddha.
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám pháp nào?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is to say: Right View… right concentration.
Đó là: Chánh kiến… (lược) … Chánh định.
Ime kho, bhikkhave, aṭṭha dhammā bhāvitā bahulīkatā anuppannā uppajjanti, nāññatra tathāgatassa pātubhāvā arahato sammāsambuddhassā’’ti.
These eight dhammas, bhikkhus, when developed and frequently practiced, arise when they had not arisen before, not otherwise than by the appearance of a Tathāgata, an Arahant, a Perfectly Self-Enlightened One.”
Này các Tỳ-khưu, tám pháp này được tu tập, được làm cho sung mãn, chưa sinh nay sinh khởi, không phải do sự xuất hiện của một Như Lai, một A-la-hán, một Sammāsambuddha.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
15. Sāvatthinidānaṃ.
Thus I heard in Sāvatthī.
15. Tại Sāvatthī.
‘‘Aṭṭhime, bhikkhave, dhammā bhāvitā bahulīkatā anuppannā uppajjanti, nāññatra sugatavinayā.
“Bhikkhus, these eight dhammas, when developed and frequently practiced, arise when they had not arisen before, not otherwise than through the Sugata’s discipline.
“Này các Tỳ-khưu, có tám pháp này được tu tập, được làm cho sung mãn, chưa sinh nay sinh khởi, không phải do Sugatavinaya (Giới luật của bậc Thiện Thệ).
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám pháp nào?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is to say: Right View… right concentration.
Đó là: Chánh kiến… (lược) … Chánh định.
Ime kho, bhikkhave, aṭṭha dhammā bhāvitā bahulīkatā anuppannā uppajjanti, nāññatra sugatavinayā’’ti.
These eight dhammas, bhikkhus, when developed and frequently practiced, arise when they had not arisen before, not otherwise than through the Sugata’s discipline.”
Này các Tỳ-khưu, tám pháp này được tu tập, được làm cho sung mãn, chưa sinh nay sinh khởi, không phải do Sugatavinaya.”
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Thứ năm.
16. Sāvatthinidānaṃ.
Thus I heard in Sāvatthī.
16. Tại Sāvatthī.
‘‘Aṭṭhime, bhikkhave, dhammā parisuddhā pariyodātā anaṅgaṇā vigatūpakkilesā anuppannā uppajjanti, nāññatra tathāgatassa pātubhāvā arahato sammāsambuddhassa.
“Bhikkhus, these eight dhammas, pure, bright, flawless, free from defilement, arise when they had not arisen before, not otherwise than by the appearance of a Tathāgata, an Arahant, a Perfectly Self-Enlightened One.
“Này các Tỳ-khưu, có tám pháp này hoàn toàn thanh tịnh, hoàn toàn trong sạch, không cấu uế, không phiền não, chưa sinh nay sinh khởi, không phải do sự xuất hiện của một Như Lai, một A-la-hán, một Sammāsambuddha.
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám pháp nào?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is to say: Right View… right concentration.
Đó là: Chánh kiến… (lược) … Chánh định.
Ime kho, bhikkhave, aṭṭha dhammā parisuddhā pariyodātā anaṅgaṇā vigatūpakkilesā anuppannā uppajjanti, nāññatra tathāgatassa pātubhāvā arahato sammāsambuddhassā’’ti.
These eight dhammas, bhikkhus, pure, bright, flawless, free from defilement, arise when they had not arisen before, not otherwise than by the appearance of a Tathāgata, an Arahant, a Perfectly Self-Enlightened One.”
Này các Tỳ-khưu, tám pháp này hoàn toàn thanh tịnh, hoàn toàn trong sạch, không cấu uế, không phiền não, chưa sinh nay sinh khởi, không phải do sự xuất hiện của một Như Lai, một A-la-hán, một Sammāsambuddha.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Thứ sáu.
17. Sāvatthinidānaṃ.
17. Background at Sāvatthī.
17. Nidāna tại Sāvatthi.
‘‘Aṭṭhime, bhikkhave, dhammā parisuddhā pariyodātā anaṅgaṇā vigatūpakkilesā anuppannā uppajjanti, nāññatra sugatavinayā.
“Monks, these eight qualities are pure, bright, unblemished, rid of defilements; unarisen, they arise, and not elsewhere than in the discipline of the Sugata.
“Này các Tỳ-khưu, có tám pháp này, hoàn toàn thanh tịnh, trong sạch, không cấu uế, đã loại bỏ phiền não, chưa sanh thì sanh khởi, không ngoài Giáo Pháp của Sugata (Thiện Thệ).
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám pháp ấy là gì?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is: Right View... and so on... Right Concentration.
Đó là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
Ime kho, bhikkhave, aṭṭha dhammā parisuddhā pariyodātā anaṅgaṇā vigatūpakkilesā anuppannā uppajjanti, nāññatra sugatavinayā’’ti.
Monks, these eight qualities are pure, bright, unblemished, rid of defilements; unarisen, they arise, and not elsewhere than in the discipline of the Sugata.”
Này các Tỳ-khưu, tám pháp này, hoàn toàn thanh tịnh, trong sạch, không cấu uế, đã loại bỏ phiền não, chưa sanh thì sanh khởi, không ngoài Giáo Pháp của Sugata (Thiện Thệ).”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Thứ bảy.
18. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ca ānando āyasmā ca bhaddo pāṭaliputte viharanti kukkuṭārāme.
18. Thus have I heard: On one occasion, Venerable Ānanda and Venerable Bhadda were staying in Pāṭaliputta, at the Kukkuṭārāma.
18. Tôi nghe như vầy – Một thời, Tôn giả Ānanda và Tôn giả Bhadda đang trú tại Kukkuṭārāma ở Pāṭaliputta.
Atha kho āyasmā bhaddo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi.
Then, in the evening, Venerable Bhadda emerged from his seclusion and went to where Venerable Ānanda was; having approached, he exchanged greetings with Venerable Ānanda.
Khi ấy, Tôn giả Bhadda vào buổi chiều, sau khi rời khỏi nơi độc cư, đến chỗ Tôn giả Ānanda; sau khi đến, ngài chào hỏi Tôn giả Ānanda.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
After exchanging courteous and amiable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, ngài ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā bhaddo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca –
Seated to one side, Venerable Bhadda said to Venerable Ānanda:
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Bhadda thưa với Tôn giả Ānanda rằng:
‘‘‘Abrahmacariyaṃ, abrahmacariya’nti, āvuso ānanda, vuccati.
“‘Unholy life, unholy life’ is spoken of, friend Ānanda.
“Này Hiền giả Ānanda, người ta nói ‘phi Phạm hạnh, phi Phạm hạnh’.
Katamaṃ nu kho, āvuso, abrahmacariya’’nti?
Now, what, friend, is the unholy life?”
Này Hiền giả, phi Phạm hạnh là gì?”
‘‘Sādhu sādhu, āvuso bhadda!
“Excellent, excellent, friend Bhadda!
“Lành thay, lành thay, này Hiền giả Bhadda!
Bhaddako kho te, āvuso bhadda, ummaṅgo, bhaddakaṃ paṭibhānaṃ, kalyāṇī paripucchā.
Your inquiry, friend Bhadda, is keen, your discernment excellent, your question good.
Này Hiền giả Bhadda, sự tìm kiếm trí tuệ của Hiền giả thật tốt đẹp, sự hiểu biết của Hiền giả thật tốt đẹp, câu hỏi của Hiền giả thật tốt đẹp.
Evañhi tvaṃ, āvuso bhadda, pucchasi – ‘abrahmacariyaṃ, abrahmacariyanti, āvuso ānanda, vuccati.
For you ask, friend Bhadda, ‘“Unholy life, unholy life” is spoken of, friend Ānanda.
Này Hiền giả Bhadda, Hiền giả hỏi như vầy: ‘Này Hiền giả Ānanda, người ta nói ‘phi Phạm hạnh, phi Phạm hạnh’.
Katamaṃ nu kho, āvuso, abrahmacariya’’’nti?
Now, what, friend, is the unholy life?’”
Này Hiền giả, phi Phạm hạnh là gì?’”
‘‘Evamāvuso’’ti.
“Yes, friend,” he replied.
“Thưa Hiền giả, đúng vậy.”
‘‘Ayameva kho, āvuso, aṭṭhaṅgiko micchāmaggo abrahmacariyaṃ, seyyathidaṃ – micchādiṭṭhi…pe… micchāsamādhī’’ti.
“This eightfold wrong path, friend, is the unholy life, that is: Wrong View... and so on... Wrong Concentration.”
“Này Hiền giả, chính Bát Chánh Đạo này là phi Phạm hạnh, đó là – Tà kiến…pe… Tà định.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Thứ tám.
19. Pāṭaliputtanidānaṃ.
19. Background at Pāṭaliputta.
19. Nidāna tại Pāṭaliputta.
‘‘‘Brahmacariyaṃ, brahmacariya’nti, āvuso ānanda, vuccati.
“‘Holy life, holy life’ is spoken of, friend Ānanda.
“Này Hiền giả Ānanda, người ta nói ‘Phạm hạnh, Phạm hạnh’.
Katamaṃ nu kho, āvuso, brahmacariyaṃ, katamaṃ brahmacariyapariyosāna’’nti?
Now, what, friend, is the holy life, what is the culmination of the holy life?”
Này Hiền giả, Phạm hạnh là gì, sự chấm dứt của Phạm hạnh là gì?”
‘‘Sādhu sādhu, āvuso bhadda!
“Excellent, excellent, friend Bhadda!
“Lành thay, lành thay, này Hiền giả Bhadda!
Bhaddako kho te, āvuso bhadda, ummaṅgo, bhaddakaṃ paṭibhānaṃ, kalyāṇī paripucchā.
Your inquiry, friend Bhadda, is keen, your discernment excellent, your question good.
Này Hiền giả Bhadda, sự tìm kiếm trí tuệ của Hiền giả thật tốt đẹp, sự hiểu biết của Hiền giả thật tốt đẹp, câu hỏi của Hiền giả thật tốt đẹp.
Evañhi tvaṃ, āvuso bhadda, pucchasi – ‘brahmacariyaṃ, brahmacariyanti, āvuso ānanda, vuccati.
For you ask, friend Bhadda, ‘“Holy life, holy life” is spoken of, friend Ānanda.
Này Hiền giả Bhadda, Hiền giả hỏi như vầy: ‘Này Hiền giả Ānanda, người ta nói ‘Phạm hạnh, Phạm hạnh’.
Katamaṃ nu kho, āvuso, brahmacariyaṃ, katamaṃ brahmacariyapariyosāna’’’nti?
Now, what, friend, is the holy life, what is the culmination of the holy life?’”
Này Hiền giả, Phạm hạnh là gì, sự chấm dứt của Phạm hạnh là gì?’”
‘‘Evamāvuso’’ti.
“Yes, friend,” he replied.
“Thưa Hiền giả, đúng vậy.”
‘‘Ayameva kho, āvuso, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo brahmacariyaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
“This Noble Eightfold Path, friend, is the holy life, that is: Right View... and so on... Right Concentration.
“Này Hiền giả, chính Bát Chánh Đạo này là Phạm hạnh, đó là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
Yo kho, āvuso, rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo – idaṃ brahmacariyapariyosāna’’nti.
And the destruction of lust, the destruction of hatred, the destruction of delusion—this is the culmination of the holy life.”
Này Hiền giả, sự diệt trừ tham ái, sự diệt trừ sân hận, sự diệt trừ si mê – đây là sự chấm dứt của Phạm hạnh.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Thứ chín.
20. Pāṭaliputtanidānaṃ.
20. Background at Pāṭaliputta.
20. Nidāna tại Pāṭaliputta.
‘‘‘Brahmacariyaṃ, brahmacariya’nti, āvuso ānanda, vuccati.
“‘Holy life, holy life’ is spoken of, friend Ānanda.
“Này Hiền giả Ānanda, người ta nói ‘Phạm hạnh, Phạm hạnh’.
Katamaṃ nu kho, āvuso, brahmacariyaṃ, katamo brahmacārī, katamaṃ brahmacariyapariyosāna’’nti?
Now, what, friend, is the holy life, who is the practitioner of the holy life, what is the culmination of the holy life?”
Này Hiền giả, Phạm hạnh là gì, ai là người hành Phạm hạnh, sự chấm dứt của Phạm hạnh là gì?”
‘‘Sādhu sādhu, āvuso bhadda!
“Excellent, excellent, friend Bhadda!
“Lành thay, lành thay, này Hiền giả Bhadda!
Bhaddako kho te, āvuso bhadda, ummaṅgo, bhaddakaṃ paṭibhānaṃ, kalyāṇī paripucchā.
Your inquiry, friend Bhadda, is keen, your discernment excellent, your question good.
Này Hiền giả Bhadda, sự tìm kiếm trí tuệ của Hiền giả thật tốt đẹp, sự hiểu biết của Hiền giả thật tốt đẹp, câu hỏi của Hiền giả thật tốt đẹp.
Evañhi tvaṃ, āvuso bhadda, pucchasi – ‘brahmacariyaṃ, brahmacariyanti, āvuso ānanda, vuccati.
For you ask, friend Bhadda, ‘“Holy life, holy life” is spoken of, friend Ānanda.
Này Hiền giả Bhadda, Hiền giả hỏi như vầy: ‘Này Hiền giả Ānanda, người ta nói ‘Phạm hạnh, Phạm hạnh’.
Katamaṃ nu kho, āvuso, brahmacariyaṃ, katamo brahmacārī, katamaṃ brahmacariyapariyosāna’’’nti?
Now, what, friend, is the holy life, who is the practitioner of the holy life, what is the culmination of the holy life?’”
Này Hiền giả, Phạm hạnh là gì, ai là người hành Phạm hạnh, sự chấm dứt của Phạm hạnh là gì?’”
‘‘Evamāvuso’’ti.
“Yes, friend,” he replied.
“Thưa Hiền giả, đúng vậy.”
‘‘Ayameva kho, āvuso, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo brahmacariyaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
“This Noble Eightfold Path, friend, is the holy life, that is: Right View... and so on... Right Concentration.
“Này Hiền giả, chính Bát Chánh Đạo này là Phạm hạnh, đó là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
Yo kho, āvuso, iminā ariyena aṭṭhaṅgikena maggena samannāgato – ayaṃ vuccati brahmacārī.
Whoever, friend, is endowed with this Noble Eightfold Path—this one is called a practitioner of the holy life.
Này Hiền giả, người nào đầy đủ Bát Chánh Đạo cao quý này – người ấy được gọi là người hành Phạm hạnh.
Yo kho, āvuso, rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo – idaṃ brahmacariyapariyosāna’’nti.
And the destruction of lust, the destruction of hatred, the destruction of delusion—this is the culmination of the holy life.”
Này Hiền giả, sự diệt trừ tham ái, sự diệt trừ sân hận, sự diệt trừ si mê – đây là sự chấm dứt của Phạm hạnh.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Thứ mười.
21. Sāvatthinidānaṃ.
21. Background at Sāvatthī.
21. Nidāna tại Sāvatthi.
‘‘Micchattañca vo, bhikkhave, desessāmi, sammattañca.
“Monks, I will teach you wrongness and rightness.
“Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ thuyết giảng cho các ông về tà tính và chánh tính.
Taṃ suṇātha.
Listen to it.
Hãy lắng nghe điều đó.
Katamañca, bhikkhave, micchattaṃ?
And what, monks, is wrongness?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là tà tính?
Seyyathidaṃ – micchādiṭṭhi…pe… micchāsamādhi.
That is: Wrong View... and so on... Wrong Concentration.
Đó là – Tà kiến…pe… Tà định.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, micchattaṃ.
This, monks, is called wrongness.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là tà tính.
Katamañca, bhikkhave, sammattaṃ?
And what, monks, is rightness?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là chánh tính?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is: Right View... and so on... Right Concentration.
Đó là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, sammatta’’nti.
This, monks, is called rightness.”
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là chánh tính.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
22. Sāvatthinidānaṃ.
22. Background at Sāvatthī.
22. Nidāna tại Sāvatthi.
‘‘Akusale ca kho, bhikkhave, dhamme desessāmi, kusale ca dhamme.
“Monks, I will teach you unwholesome qualities and wholesome qualities.
“Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ thuyết giảng cho các ông về các pháp bất thiện và các pháp thiện.
Taṃ suṇātha.
Listen to it.
Hãy lắng nghe điều đó.
Katame ca, bhikkhave, akusalā dhammā?
And what, monks, are unwholesome qualities?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là các pháp bất thiện?
Seyyathidaṃ – micchādiṭṭhi…pe… micchāsamādhi.
That is: Wrong View... and so on... Wrong Concentration.
Đó là – Tà kiến…pe… Tà định.
Ime vuccanti, bhikkhave, akusalā dhammā.
These, monks, are called unwholesome qualities.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là các pháp bất thiện.
Katame ca, bhikkhave, kusalā dhammā?
And what, monks, are wholesome qualities?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là các pháp thiện?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is: Right View... and so on... Right Concentration.
Đó là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
Ime vuccanti, bhikkhave, kusalā dhammā’’ti.
These, monks, are called wholesome qualities.”
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là các pháp thiện.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
23. Sāvatthinidānaṃ.
23. Background at Sāvatthī.
23. Nidāna tại Sāvatthi.
‘‘Micchāpaṭipadañca vo, bhikkhave, desessāmi, sammāpaṭipadañca.
“Monks, I will teach you the wrong path and the right path.
“Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ thuyết giảng cho các ông về tà đạo và chánh đạo.
Taṃ suṇātha.
Listen to it.
Hãy lắng nghe điều đó.
Katamā ca, bhikkhave, micchāpaṭipadā?
And what, monks, is the wrong path?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là tà đạo?
Seyyathidaṃ – micchādiṭṭhi…pe… micchāsamādhi.
That is: Wrong View... and so on... Wrong Concentration.
Đó là – Tà kiến…pe… Tà định.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, micchāpaṭipadā.
This, monks, is called the wrong path.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là tà đạo.
Katamā ca, bhikkhave, sammāpaṭipadā?
And what, monks, is the right path?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là chánh đạo?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is: Right View... and so on... Right Concentration.
Đó là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāpaṭipadā’’ti.
This, monks, is called the right path.”
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là chánh đạo.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Thứ ba.
24. Sāvatthinidānaṃ.
24. Background at Sāvatthī.
24. Nidāna tại Sāvatthi.
‘‘Gihino vāhaṃ, bhikkhave, pabbajitassa vā micchāpaṭipadaṃ na vaṇṇemi.
“Monks, I do not commend the wrong path, whether for a layperson or for one gone forth.
“Này các Tỳ-khưu, Ta không tán thán tà đạo của người cư sĩ hay người xuất gia.
Gihi vā, bhikkhave, pabbajito vā micchāpaṭipanno micchāpaṭipattādhikaraṇahetu nārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ’’.
Whether a layperson or one gone forth, if they practice the wrong path, due to practicing the wrong path, they do not succeed in the knowledge of the good Dhamma.”
Này các Tỳ-khưu, người cư sĩ hay người xuất gia hành tà đạo, do nguyên nhân hành tà đạo, không thể thành tựu Chánh pháp, thiện pháp.”
‘‘Katamā ca, bhikkhave, micchāpaṭipadā?
“And what, monks, is the wrong path?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là tà đạo?
Seyyathidaṃ – micchādiṭṭhi…pe… micchāsamādhi.
That is: Wrong View... and so on... Wrong Concentration.
Đó là – Tà kiến…pe… Tà định.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, micchāpaṭipadā.
This, monks, is called the wrong path.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là tà đạo.
Gihino vāhaṃ, bhikkhave, pabbajitassa vā micchāpaṭipadaṃ na vaṇṇemi.
Monks, I do not commend the wrong path, whether for a layperson or for one gone forth.
Này các Tỳ-khưu, Ta không tán thán tà đạo của người cư sĩ hay người xuất gia.
Gihi vā, bhikkhave, pabbajito vā micchāpaṭipanno micchāpaṭipattādhikaraṇahetu nārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
Whether a layperson or one gone forth, if they practice the wrong path, due to practicing the wrong path, they do not succeed in the knowledge of the good Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, người cư sĩ hay người xuất gia hành tà đạo, do nguyên nhân hành tà đạo, không thể thành tựu Chánh pháp, thiện pháp.
‘‘Gihino vāhaṃ, bhikkhave, pabbajitassa vā sammāpaṭipadaṃ vaṇṇemi.
“Monks, I commend the right path, whether for a layperson or for one gone forth.
“Này các Tỳ-khưu, Ta tán thán chánh đạo của người cư sĩ hay người xuất gia.
Gihi vā, bhikkhave, pabbajito vā sammāpaṭipanno sammāpaṭipattādhikaraṇahetu ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ.
Whether a layperson or one gone forth, if they practice the right path, due to practicing the right path, they succeed in the knowledge of the good Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, người cư sĩ hay người xuất gia hành chánh đạo, do nguyên nhân hành chánh đạo, có thể thành tựu Chánh pháp, thiện pháp.
Katamā ca, bhikkhave, sammāpaṭipadā?
And what, monks, is the right path?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là chánh đạo?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is: Right View... and so on... Right Concentration.
Đó là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāpaṭipadā.
This, monks, is called the right path.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là chánh đạo.
Gihino vāhaṃ, bhikkhave, pabbajitassa vā sammāpaṭipadaṃ vaṇṇemi.
Monks, I commend the right path, whether for a layperson or for one gone forth.
Này các Tỳ-khưu, Ta tán thán chánh đạo của người cư sĩ hay người xuất gia.
Gihi vā, bhikkhave, pabbajito vā sammāpaṭipanno sammāpaṭipattādhikaraṇahetu ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusala’’nti.
“Monks, whether a layperson or a renunciant, one who practices rightly, due to the practice of right conduct, attains the goal, the wholesome Dhamma.”
Này các Tỳ-khưu, dù là cư sĩ hay người xuất gia, ai thực hành Chánh Đạo, do nhân thực hành Chánh Đạo, người ấy thành tựu Chánh Pháp, thiện pháp.
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
25. Sāvatthinidānaṃ.
25. At Sāvatthī.
25. Tại Sāvatthī.
‘‘Asappurisañca vo, bhikkhave, desessāmi, sappurisañca.
“Monks, I shall teach you about the unworthy person and the worthy person.
Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ giảng cho các ông về kẻ bất thiện và người thiện.
Taṃ suṇātha.
Listen to that.
Hãy lắng nghe điều đó.
Katamo ca, bhikkhave, asappuriso?
And what, monks, is an unworthy person?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là kẻ bất thiện?
Idha, bhikkhave, ekacco micchādiṭṭhiko hoti, micchāsaṅkappo, micchāvāco, micchākammanto, micchāājīvo, micchāvāyāmo, micchāsati, micchāsamādhi – ayaṃ vuccati, bhikkhave, asappuriso’’.
Here, monks, a certain individual has wrong view, wrong intention, wrong speech, wrong action, wrong livelihood, wrong effort, wrong mindfulness, wrong concentration — this, monks, is called an unworthy person.”
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một số người có tà kiến, tà tư duy, tà ngữ, tà nghiệp, tà mạng, tà tinh tấn, tà niệm, tà định – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là kẻ bất thiện.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sappuriso?
“And what, monks, is a worthy person?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là người thiện?
Idha, bhikkhave, ekacco sammādiṭṭhiko hoti, sammāsaṅkappo, sammāvāco, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sappuriso’’ti.
Here, monks, a certain individual has right view, right intention, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration — this, monks, is called a worthy person.”
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một số người có chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là người thiện.
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Thứ năm.
26. Sāvatthinidānaṃ.
26. At Sāvatthī.
26. Tại Sāvatthī.
‘‘Asappurisañca vo, bhikkhave, desessāmi, asappurisena asappurisatarañca.
“Monks, I shall teach you about the unworthy person and one more unworthy than the unworthy person.
Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ giảng cho các ông về kẻ bất thiện và người bất thiện hơn kẻ bất thiện.
Sappurisañca vo, bhikkhave, desessāmi sappurisena sappurisatarañca.
And, monks, I shall teach you about the worthy person and one more worthy than the worthy person.
Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ giảng cho các ông về người thiện và người thiện hơn người thiện.
Taṃ suṇātha.
Listen to that.
Hãy lắng nghe điều đó.
Katamo ca, bhikkhave, asappuriso?
And what, monks, is an unworthy person?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là kẻ bất thiện?
Idha, bhikkhave, ekacco micchādiṭṭhiko hoti…pe… micchāsamādhi – ayaṃ vuccati, bhikkhave, asappuriso’’.
Here, monks, a certain individual has wrong view…pe… wrong concentration — this, monks, is called an unworthy person.”
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một số người có tà kiến…pe… tà định – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là kẻ bất thiện.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, asappurisena asappurisataro?
“And what, monks, is one more unworthy than the unworthy person?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là người bất thiện hơn kẻ bất thiện?
Idha, bhikkhave, ekacco micchādiṭṭhiko hoti…pe… micchāsamādhi, micchāñāṇī, micchāvimutti – ayaṃ vuccati, bhikkhave, asappurisena asappurisataro.
Here, monks, a certain individual has wrong view…pe… wrong concentration, wrong knowledge, wrong liberation — this, monks, is called one more unworthy than the unworthy person.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một số người có tà kiến…pe… tà định, tà trí, tà giải thoát – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là người bất thiện hơn kẻ bất thiện.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sappuriso?
“And what, monks, is a worthy person?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là người thiện?
Idha, bhikkhave, ekacco sammādiṭṭhiko hoti…pe… sammāsamādhi – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sappuriso.
Here, monks, a certain individual has right view…pe… right concentration — this, monks, is called a worthy person.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một số người có chánh kiến…pe… chánh định – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là người thiện.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sappurisena sappurisataro?
“And what, monks, is one more worthy than the worthy person?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là người thiện hơn người thiện?
Idha, bhikkhave, ekacco sammādiṭṭhiko hoti…pe… sammāsamādhi, sammāñāṇī, sammāvimutti – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sappurisena sappurisataro’’ti.
Here, monks, a certain individual has right view…pe… right concentration, right knowledge, right liberation — this, monks, is called one more worthy than the worthy person.”
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một số người có chánh kiến…pe… chánh định, chánh trí, chánh giải thoát – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là người thiện hơn người thiện.
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Thứ sáu.
27. Sāvatthinidānaṃ.
27. At Sāvatthī.
27. Tại Sāvatthī.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, kumbho anādhāro suppavattiyo hoti, sādhāro duppavattiyo hoti; evameva kho, bhikkhave, cittaṃ anādhāraṃ suppavattiyaṃ hoti, sādhāraṃ duppavattiyaṃ hoti.
“Just as, monks, a jar without a stand is easy to upset, but with a stand it is difficult to upset; even so, monks, the mind without a stand is easy to upset, but with a stand it is difficult to upset.
Này các Tỳ-khưu, ví như một cái bình không có giá đỡ thì dễ bị lật đổ, nhưng có giá đỡ thì khó bị lật đổ; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, tâm không có chỗ dựa thì dễ bị dao động, có chỗ dựa thì khó bị dao động.
Ko ca, bhikkhave, cittassa ādhāro?
And what, monks, is the stand for the mind?
Và này các Tỳ-khưu, thế nào là chỗ dựa của tâm?
Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
It is this Noble Eightfold Path, namely—right view…pe… right concentration.
Chính là Bát Chánh Đạo này, tức là – chánh kiến…pe… chánh định.
Ayaṃ cittassa ādhāro.
This is the stand for the mind.
Đây là chỗ dựa của tâm.
Seyyathāpi, bhikkhave, kumbho anādhāro suppavattiyo hoti, sādhāro duppavattiyo hoti; evameva kho, bhikkhave, cittaṃ anādhāraṃ suppavattiyaṃ hoti, sādhāraṃ duppavattiyaṃ hotī’’ti.
Just as, monks, a jar without a stand is easy to upset, but with a stand it is difficult to upset; even so, monks, the mind without a stand is easy to upset, but with a stand it is difficult to upset.”
Này các Tỳ-khưu, ví như một cái bình không có giá đỡ thì dễ bị lật đổ, có giá đỡ thì khó bị lật đổ; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, tâm không có chỗ dựa thì dễ bị dao động, có chỗ dựa thì khó bị dao động.
Sattamaṃ.
The Seventh.
Thứ bảy.
28. Sāvatthinidānaṃ.
28. At Sāvatthī.
28. Tại Sāvatthī.
‘‘Ariyaṃ vo, bhikkhave, sammāsamādhiṃ desessāmi saupanisaṃ saparikkhāraṃ.
“Monks, I shall teach you the Noble Right Concentration with its foundation and its requisites.
Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ giảng cho các ông về Chánh Định cao thượng, có điều kiện và có các yếu tố hỗ trợ.
Taṃ suṇātha.
Listen to that.
Hãy lắng nghe điều đó.
Katamo ca, bhikkhave, ariyo sammāsamādhi saupaniso saparikkhāro?
And what, monks, is the Noble Right Concentration with its foundation and its requisites?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là Chánh Định cao thượng, có điều kiện và có các yếu tố hỗ trợ?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsati* .
Namely—right view…pe… right mindfulness.
Tức là – chánh kiến…pe… chánh niệm.
Yā kho, bhikkhave, imehi sattahaṅgehi cittassa ekaggatā saparikkhāratā* – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyo sammāsamādhi saupaniso itipi saparikkhāro itipī’’ti.
The one-pointedness of mind, monks, accompanied by these seven factors, is called the Noble Right Concentration with its foundation and its requisites.”
Này các Tỳ-khưu, sự nhất tâm của tâm với bảy chi phần này, sự có các yếu tố hỗ trợ – đó được gọi là Chánh Định cao thượng, có điều kiện và có các yếu tố hỗ trợ.
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Thứ tám.
29. Sāvatthinidānaṃ.
29. At Sāvatthī.
29. Tại Sāvatthī.
‘‘Tisso imā, bhikkhave, vedanā.
“Monks, there are these three feelings.
Này các Tỳ-khưu, có ba loại thọ này.
Katamā tisso?
Which three?
Thế nào là ba loại?
Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā kho, bhikkhave, tisso vedanā.
Pleasant feeling, painful feeling, neither-painful-nor-pleasant feeling—these, monks, are the three feelings.
Lạc thọ, khổ thọ, bất khổ bất lạc thọ – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại thọ.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ vedanānaṃ pariññāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the full understanding of these three feelings, the Noble Eightfold Path is to be developed.
Này các Tỳ-khưu, để liễu tri ba loại thọ này, Bát Chánh Đạo cần được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Thế nào là Bát Chánh Đạo?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
Namely—right view…pe… right concentration.
Tức là – chánh kiến…pe… chánh định.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ vedanānaṃ pariññāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the full understanding of these three feelings, this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này các Tỳ-khưu, để liễu tri ba loại thọ này, Bát Chánh Đạo cần được tu tập.
Navamaṃ.
The Ninth.
Thứ chín.
30. Sāvatthinidānaṃ.
30. At Sāvatthī.
30. Tại Sāvatthī.
Atha kho āyasmā uttiyo yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā uttiyo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘pañca kāmaguṇā vuttā bhagavatā.
Then Venerable Uttiya approached the Blessed One…pe… seated to one side, Venerable Uttiya said this to the Blessed One: “Here, venerable sir, while I was alone and secluded, a thought arose in my mind thus: ‘The five strands of sensual pleasure have been taught by the Blessed One.
Rồi Tôn giả Uttiya đi đến chỗ Thế Tôn…pe… Tôn giả Uttiya ngồi xuống một bên và bạch với Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, khi con ở một mình, độc cư, trong tâm con khởi lên ý nghĩ này: ‘Thế Tôn đã nói về năm dục công đức.
Katame nu kho pañca kāmaguṇā vuttā bhagavatā’’’ti?
What, indeed, are the five strands of sensual pleasure taught by the Blessed One?’”
Thế Tôn đã nói về năm dục công đức nào?”
‘‘Sādhu sādhu, uttiya!
“Good, good, Uttiya!
“Tốt lắm, tốt lắm, Uttiya!
Pañcime kho, uttiya, kāmaguṇā vuttā mayā.
These five strands of sensual pleasure, Uttiya, have been taught by me.
Này Uttiya, Ta đã nói về năm dục công đức này.
Katame pañca?
Which five?
Năm loại nào?
Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, uttiya, pañca kāmaguṇā vuttā mayā.
Forms cognizable by the eye—agreeable, pleasant, charming, lovely, connected with sensual pleasure, enticing; sounds cognizable by the ear…pe… smells cognizable by the nose… tastes cognizable by the tongue… tangible objects cognizable by the body—agreeable, pleasant, charming, lovely, connected with sensual pleasure, enticing—these, Uttiya, are the five strands of sensual pleasure taught by me.
Tức là – các sắc do nhãn thức nhận biết, khả ái, khả hỷ, khả ý, đáng yêu, liên hệ đến dục, đáng say đắm; các tiếng do nhĩ thức nhận biết…pe… các hương do tỷ thức nhận biết… các vị do thiệt thức nhận biết… các xúc do thân thức nhận biết, khả ái, khả hỷ, khả ý, đáng yêu, liên hệ đến dục, đáng say đắm – này Uttiya, đây là năm dục công đức mà Ta đã nói.
Imesaṃ kho, uttiya, pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ pahānāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the abandonment of these five strands of sensual pleasure, the Noble Eightfold Path is to be developed.
Này Uttiya, để đoạn trừ năm dục công đức này, Bát Chánh Đạo cần được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Thế nào là Bát Chánh Đạo?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
Namely—right view…pe… right concentration.
Tức là – chánh kiến…pe… chánh định.
Imesaṃ kho, uttiya, pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ pahānāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the abandonment of these five strands of sensual pleasure, this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này Uttiya, để đoạn trừ năm dục công đức này, Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Thứ mười.
31. Sāvatthinidānaṃ.
31. At Sāvatthī.
31. Tại Sāvatthī.
‘‘Micchāpaṭipattiñca vo, bhikkhave, desessāmi, sammāpaṭipattiñca.
“Monks, I shall teach you wrong practice and right practice.
Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ giảng cho các ông về tà hạnh và chánh hạnh.
Taṃ suṇātha.
Listen to that.
Hãy lắng nghe điều đó.
Katamā ca, bhikkhave, micchāpaṭipatti?
And what, monks, is wrong practice?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là tà hạnh?
Seyyathidaṃ – micchādiṭṭhi…pe… micchāsamādhi.
Namely—wrong view…pe… wrong concentration.
Tức là – tà kiến…pe… tà định.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, micchāpaṭipatti.
This, monks, is called wrong practice.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là tà hạnh.
Katamā ca, bhikkhave, sammāpaṭipatti?
And what, monks, is right practice?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là chánh hạnh?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
Namely—right view…pe… right concentration.
Tức là – chánh kiến…pe… chánh định.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāpaṭipattī’’ti.
This, monks, is called right practice.”
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là chánh hạnh.
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
32. Sāvatthinidānaṃ.
32. At Sāvatthī.
32. Tại Sāvatthī.
‘‘Micchāpaṭipannañca vo, bhikkhave, desessāmi, sammāpaṭipannañca.
“Monks, I shall teach you about one engaged in wrong practice and one engaged in right practice.
Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ giảng cho các ông về người thực hành tà hạnh và người thực hành chánh hạnh.
Taṃ suṇātha.
Listen to that.
Hãy lắng nghe điều đó.
Katamo ca, bhikkhave, micchāpaṭipanno?
And what, monks, is one engaged in wrong practice?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là người thực hành tà hạnh?
Idha, bhikkhave, ekacco micchādiṭṭhiko hoti…pe… micchāsamādhi – ayaṃ vuccati, bhikkhave, micchāpaṭipanno.
Here, monks, a certain individual has wrong view…pe… wrong concentration — this, monks, is called one engaged in wrong practice.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một số người có tà kiến…pe… tà định – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là người thực hành tà hạnh.
Katamo ca, bhikkhave, sammāpaṭipanno?
And what, monks, is one engaged in right practice?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là người thực hành chánh hạnh?
Idha, bhikkhave, ekacco sammādiṭṭhiko hoti…pe… sammāsamādhi – ayaṃ vuccati, bhikkhave, sammāpaṭipanno’’ti.
Here, monks, a certain individual has right view…pe… right concentration — this, monks, is called one engaged in right practice.”
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một số người có chánh kiến…pe… chánh định – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là người thực hành chánh hạnh.
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
33. Sāvatthinidānaṃ.
33. At Sāvatthī.
33. Tại Sāvatthī.
‘‘Yesaṃ kesañci, bhikkhave, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo viraddho, viraddho tesaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo sammā dukkhakkhayagāmī.
“Bhikkhus, for whoever the Noble Eightfold Path is missed, for them the Noble Eightfold Path leading to the complete destruction of suffering is missed.
Này các Tỳ-khưu, ai bỏ lỡ Bát Chánh Đạo cao quý, thì Bát Chánh Đạo đưa đến sự chấm dứt khổ đau một cách đúng đắn của họ đã bị bỏ lỡ.
Yesaṃ kesañci, bhikkhave, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo āraddho, āraddho tesaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo sammā dukkhakkhayagāmī.
Bhikkhus, for whoever the Noble Eightfold Path is undertaken, for them the Noble Eightfold Path leading to the complete destruction of suffering is undertaken.
Này các Tỳ-khưu, ai tinh tấn tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, thì Bát Chánh Đạo đưa đến sự chấm dứt khổ đau một cách đúng đắn của họ đã được tinh tấn tu tập.
Katamo ca, bhikkhave, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
And what, bhikkhus, is the Noble Eightfold Path?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là Bát Chánh Đạo cao quý?
Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
That is to say, Right View… Right Concentration.
Đó là: Chánh Kiến... cho đến... Chánh Định.
Yesaṃ kesañci, bhikkhave, ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo viraddho, viraddho tesaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo sammā dukkhakkhayagāmī.
Bhikkhus, for whoever this Noble Eightfold Path is missed, for them the Noble Eightfold Path leading to the complete destruction of suffering is missed.
Này các Tỳ-khưu, ai bỏ lỡ Bát Chánh Đạo cao quý này, thì Bát Chánh Đạo đưa đến sự chấm dứt khổ đau một cách đúng đắn của họ đã bị bỏ lỡ.
Yesaṃ kesañci, bhikkhave, ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo āraddho, āraddho tesaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo sammā dukkhakkhayagāmī’’ti.
Bhikkhus, for whoever this Noble Eightfold Path is undertaken, for them the Noble Eightfold Path leading to the complete destruction of suffering is undertaken.”
Này các Tỳ-khưu, ai tinh tấn tu tập Bát Chánh Đạo cao quý này, thì Bát Chánh Đạo đưa đến sự chấm dứt khổ đau một cách đúng đắn của họ đã được tinh tấn tu tập.”
Tatiyaṃ.
The third.
Thứ ba.