Isu icchākantīsu, pure viya dhātvantalopo, tyādyuppatti, appaccayo ca.
From isu (to desire, to wish), the final letter of the root is elided as before, the suffix tyā and the affix a are introduced.
Đối với động từ Isu (mong muốn, khao khát), sự lược bỏ cuối gốc động từ xảy ra như trước, sự phát sinh của tyā và tiếp tố a.
Isuyamuiccetesaṃ dhātūnaṃ anto ccho hoti vā.
The final letter of the roots isu and yamu optionally becomes ccha.
Âm cuối của các gốc động từ Isu và Yamu đôi khi trở thành ccha.
Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, ‘‘anto ccho vā’’ti yogavibhāgena āsassapi.
This word vā (optionally) is for a fixed option; by separating the aphorism "anto ccho vā," it also applies to āsa.
Từ vā (đôi khi) này có ý nghĩa của sự lựa chọn có hệ thống (vavatthitavibhāsā), và thông qua sự phân chia ngữ đoạn "anto ccho vā", nó cũng áp dụng cho āsa.
So saggaṃ icchati, icchanti.
He desires heaven, they desire.
Người ấy mong muốn thiên giới, (họ) mong muốn.
Icchasi, icchatha.
You desire, you (pl.) desire.
Bạn mong muốn, (các bạn) mong muốn.
Icchāmi, icchāma.
I desire, we desire.
Tôi mong muốn, (chúng tôi) mong muốn.
Cchādesābhāve asaṃyogantattā ‘‘aññesu cā’’ti vuddhi, esati, esanti iccādi.
In the absence of the cchā substitution, due to being a non-conjunct ending, there is lengthening by "aññesu cā," resulting in 'esati', 'esanti', etc.
Khi không có sự thay thế cchā, do không có phụ âm kép ở cuối, có sự kéo dài âm "aññesu cā", (anh ấy) tìm kiếm, (họ) tìm kiếm, vân vân.
Kamme attanopadassa yebhuyyena parassapadattameva payojīyati, tena cettha attanopade rūpāni saṅkhipissāma.
In the passive voice, the Atmanopada forms are mostly used as Parassapada; therefore, here we will abbreviate the Atmanopada forms.
Trong thể bị động (Kamme), thể tự thân (attanopada) thường được sử dụng như thể chủ động (parassapada), do đó chúng tôi sẽ tóm tắt các hình thái trong thể tự thân ở đây.
So icchīyati, esīyati, issate, issati, yakārassa pubbarūpattaṃ.
He is desired, he is desired, he is wished, he is wished, with the assimilation of the ya syllable.
Người ấy được mong muốn, được tìm kiếm, được mong muốn, được mong muốn, với yakāra được rút gọn thành âm trước.
Tathā icchatu, esatu.
Likewise, let him desire, let him desire.
Tương tự, hãy mong muốn, hãy tìm kiếm.
Iccheyya, eseyya.
He should desire, he should desire.
Nên mong muốn, nên tìm kiếm.
Parokkhāhiyyattanīsu pana rūpāni sabbattha payogamanugamma payojetabbāni, icchi, esi.
However, in the aorist and imperfect past tenses, the forms should be applied according to common usage: 'icchi', 'esi'.
Tuy nhiên, trong các thì quá khứ (Parokkhā) và cận quá khứ (Hiyyattanī), các hình thái phải được sử dụng theo cách dùng phổ biến ở mọi nơi: đã mong muốn, đã tìm kiếm.
Icchissati, esissati.
He will desire, he will desire.
Sẽ mong muốn, sẽ tìm kiếm.
Icchissā, esissā icchādi.
He would desire, he would desire, etc.
Sẽ mong muốn, sẽ tìm kiếm, vân vân.
Yamu uparame, nipubbo, cchādeso ca.
From yamu (to restrain), preceded by ni, and with the cchā substitution.
Yamu (ngưng nghỉ), với tiền tố ni, và sự thay thế cchā.
Niyacchati, niyacchanti.
He restrains, they restrain.
Người ấy kiềm chế, (họ) kiềm chế.
Niyamati, niyamanti.
He restrains, they restrain.
Người ấy kiềm chế, (họ) kiềm chế.
Saṃpubbo ‘‘saye cā’’ti ñattaṃ, dvittañca.
Preceded by saṃ, there is ñā substitution and doubling by "saye cā."
Với tiền tố saṃ, ña (biến đổi) và sự nhân đôi được quy định bởi "saye cā".
Saññamati, saññamanti.
He restrains, they restrain.
Người ấy kiềm chế, (họ) kiềm chế.
Kamme niyacchīyati, niyamīyati, niyammati, saññamīyati vā.
In the passive voice: he is restrained, he is restrained, he is restrained, or he is restrained.
Trong thể bị động (Kamme): được kiềm chế, được kiềm chế, được kiềm chế, hoặc được kiềm chế.
Tathā niyacchatu, saññamatu.
Likewise, let him restrain, let him restrain.
Tương tự, hãy kiềm chế, hãy kiềm chế.
Niyaccheyya, saññameyya.
He should restrain, he should restrain.
Nên kiềm chế, nên kiềm chế.
Niyacchī, saññamī.
He restrained, he restrained.
Đã kiềm chế, đã kiềm chế.
Niyacchissati, saññamissati.
He will restrain, he will restrain.
Sẽ kiềm chế, sẽ kiềm chế.
Niyacchissa, saññamissa iccādi.
He would restrain, he would restrain, etc.
Sẽ kiềm chế, sẽ kiềm chế, vân vân.
Āsa upavesane, yogavibhāgena cchādeso, rassattaṃ.
From āsa (to sit), by aphorism separation, there is cchā substitution and shortening.
Āsa (ngồi), sự thay thế cchā thông qua sự phân chia ngữ đoạn, và sự rút ngắn nguyên âm.
Acchati, acchanti.
He sits, they sit.
Người ấy ngồi, (họ) ngồi.
Acchasi, acchatha.
You sit, you (pl.) sit.
Bạn ngồi, (các bạn) ngồi.
Acchāmi, acchāma.
I sit, we sit.
Tôi ngồi, (chúng tôi) ngồi.
Aññatra upapubbo upāsati, upāsanti.
Elsewhere, preceded by upa, he attends, they attend.
Ở nơi khác, với tiền tố upa: (anh ấy) thờ phượng, (họ) thờ phượng.
Acchīyati, upāsīyati.
He is sat, he is attended.
Được ngồi, được thờ phượng.
Acchatu, upāsatu.
Let him sit, let him attend.
Hãy ngồi, hãy thờ phượng.
Accheyya, upāseyya.
He should sit, he should attend.
Nên ngồi, nên thờ phượng.
Acchī, upāsī.
He sat, he attended.
Đã ngồi, đã thờ phượng.
Acchissati, upāsissati.
He will sit, he will attend.
Sẽ ngồi, sẽ thờ phượng.
Acchissa, upāsissa iccādi.
He would sit, he would attend, etc.
Sẽ ngồi, sẽ thờ phượng, vân vân.
Labha lābhe, labhati, labhanti.
From labha (to obtain), he obtains, they obtain.
Labha (nhận được), (anh ấy) nhận được, (họ) nhận được.
Labhasi, labhatha.
You obtain, you (pl.) obtain.
Bạn nhận được, (các bạn) nhận được.
Labhāmi, labhāma.
I obtain, we obtain.
Tôi nhận được, (chúng tôi) nhận được.
Labhate, labhante.
He obtains, they obtain.
(Anh ấy) nhận được, (họ) nhận được.
Labhase, labhavhe.
You obtain, you (pl.) obtain.
Bạn nhận được, (các bạn) nhận được.
Labhe, labhāmhe.
I obtain, we obtain.
Tôi nhận được, (chúng tôi) nhận được.
Kamme yakārassa pubbarūpatte kate ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā purima bhakārassa bakāro, labbhate, labbhante.
In the passive voice, after the assimilation of the ya syllable, by "kvaci dhātū" etc., the preceding bha becomes ba: 'labbhate', 'labbhante'.
Trong thể bị động (Kamme), sau khi tiếp tố yakāra được rút gọn thành âm trước, bakāra thay thế cho bhakāra đầu tiên theo quy tắc "kvaci dhātū" và các quy tắc khác: được nhận, được nhận.
Labbhati, labbhanti.
He is obtained, they are obtained.
Được nhận, được nhận.
Labbhataṃ, labbhatu.
Let him be obtained, let him be obtained.
Hãy được nhận, hãy được nhận.
Labbhe, labbheyya.
He should be obtained, he should be obtained.
Nên được nhận, nên được nhận.
Ajjatanimhi ‘‘vā, antalopo’’ti ca vattamāne –
In the aorist, while "vā, antalopo" (or, elision of the final letter) is current—
Trong khi "vā, antalopo" đang được nói trong thì cận quá khứ (Ajjatanī) –
Labhaiccetasmā dhātuto paresaṃ īiṃnaṃ vibhattīnaṃ ttha tthaṃiccete ādesā honti vā, dhātvantassa lopo ca.
From the root labha, the vibhattis ī and iṃ optionally become ttha and tthaṃ, and the final letter of the root is also elided.
Các tiếp tố ī và iṃ sau gốc động từ Labha đôi khi biến thành ttha và tthaṃ, và âm cuối của gốc động từ bị lược bỏ.
Alattha, alabhi, labhi, alabhiṃsu, labhiṃsu.
He obtained, he obtained, he obtained; they obtained, they obtained.
Đã nhận, đã nhận, đã nhận, đã nhận, đã nhận.
Alabho, labho, alabhi, labhi, alabhittha, labhittha.
You obtained, you obtained; you obtained, you obtained; you (pl.) obtained, you (pl.) obtained.
Đã nhận, đã nhận, đã nhận, đã nhận, đã nhận, đã nhận.
Alatthaṃ, alabhiṃ, labhiṃ, alabhimha, labhimha iccādi.
I obtained, I obtained, I obtained; we obtained, we obtained, etc.
Đã nhận, đã nhận, đã nhận, đã nhận, đã nhận, vân vân.
Bhavissantimhi ‘‘karassa sappaccayassa kāho’’ti ettha sappaccayaggahaṇena vaca muca bhujādito ssassa khādeso, vasa chida labhādito chādeso ca vā hotīti ssassa chādeso, ‘‘byañjanantassa co chappaccayesu cā’’ti dhātvantassa cakāro, lacchati, lacchanti.
In the future tense, where it says "karassa sappaccayassa kāho," the term sappaccaya (with suffix) indicates that the ssa after vaca, muca, bhuja, etc., optionally becomes khā, and the ssa after vasa, chida, labha, etc., optionally becomes chā. Thus, the ssa becomes chā. By "byañjanantassa co chappaccayesu cā," the final consonant of the root becomes ca: 'lacchati', 'lacchanti'.
Trong thì tương lai (Bhavissantī), tại "karassa sappaccayassa kāho", sự thay thế khā cho ssa từ vaca, muca, bhuja và các động từ khác, và sự thay thế chā cho ssa từ vasa, chida, labha và các động từ khác đôi khi xảy ra. Do đó, ssa biến thành chā, và cakāra ở cuối gốc động từ theo "byañjanantassa co chappaccayesu cā", và sự nhân đôi: sẽ nhận, sẽ nhận.
Lacchasi, lacchatha.
You will obtain, you (pl.) will obtain.
Bạn sẽ nhận, (các bạn) sẽ nhận.
Lacchāmi, lacchāma.
I will obtain, we will obtain.
Tôi sẽ nhận, (chúng tôi) sẽ nhận.
Chādesābhāve labhissati, labhissanti.
In the absence of the chā substitution: 'labhissati', 'labhissanti'.
Khi không có sự thay thế chā: sẽ nhận, sẽ nhận.
Labhissasi, labhissatha.
You will obtain, you (pl.) will obtain.
Bạn sẽ nhận, (các bạn) sẽ nhận.
Labhissāmi, labhissāma iccādi.
I will obtain, we will obtain, etc.
Tôi sẽ nhận, (chúng tôi) sẽ nhận, vân vân.
Alabhissa, alabhissaṃsu iccādi.
He would obtain, they would obtain, etc.
Đã nhận, đã nhận, vân vân.
Vaca viyattiyaṃ vācāyaṃ, vacati, vacanti.
From vaca (to speak clearly), he speaks, they speak.
Vaca (nói rõ ràng), (anh ấy) nói, (họ) nói.
Vacasi, vacatha.
You speak, you (pl.) speak.
Bạn nói, (các bạn) nói.
Vacāmi, vacāma.
I speak, we speak.
Tôi nói, (chúng tôi) nói.
478. Vaca vasa vahādīnamukāro vassa ye.
478. The 'va' of vaca, vasa, vaha, etc., becomes 'u' when 'ya' follows.
478. Âm v của Vaca, Vasa, Vaha và các động từ khác biến thành u khi có ya.
Vaca vasa vahaiccevamādīnaṃ dhātūnaṃ vakārassa ukāro hoti yappaccaye pare, ādisaddena vaḍḍhassa ca.
The va of the roots vaca, vasa, vaha, etc., becomes u when the ya suffix follows. The word ādi also includes vaḍḍha.
Âm vakāra của các gốc động từ Vaca, Vasa, Vaha và các động từ tương tự biến thành ukāra khi theo sau bởi tiếp tố ya. Từ ādi (và các động từ khác) cũng bao gồm vaḍḍha.
‘‘Vassa a va’’iti samāsena dutiyañcettha vaggahaṇaṃ icchitabbaṃ, tena akārassapi ukāro hoti, purimapakkhe paralopo.
The second occurrence of va in the compound "vassa a va" is desired here, so the a also becomes u. In the former case, there is elision of the following letter.
Một vakāra thứ hai cũng được mong muốn ở đây thông qua từ ghép "Vassa a va", do đó akāra cũng biến thành ukāra, với sự lược bỏ của âm sau trong trường hợp đầu tiên.
‘‘Tassa cavagga’’iccādinā sadhātvantassa yakārassa cakāro, dvittaṃ.
By "Tassa cavagga" etc., the ya syllable with the root's final consonant becomes ca, and there is doubling.
Yakāra ở cuối gốc động từ biến thành cakāra theo "Tassa cavagga" và các quy tắc khác, và có sự nhân đôi.
Uccate, uccante.
It is said, they are said.
Được nói, được nói.
Vuccate, vuccante.
It is said, they are said.
Được nói, được nói.
Vuccati, vuccanti vā iccādi.
It is said, or they are said, etc.
Hoặc được nói, được nói, vân vân.
Tathā vacatu, vuccatu.
Likewise, let him speak, let him be spoken.
Tương tự, hãy nói, hãy nói.
Vaceyya, vucceyya.
He should speak, he should be spoken.
Nên nói, nên nói.
Avacā, avaccā, avacū, avaccū.
He spoke, he spoke, he spoke, he spoke.
Đã nói, đã nói, đã nói, đã nói.
Avaca, avaco, avacuttha.
He spoke, you (sg.) spoke, you (pl.) spoke.
Đã nói, đã nói, đã nói.
Avaca, avacaṃ, avacamhā.
I spoke, I spoke, we spoke.
Đã nói, đã nói, đã nói.
Avacuttha iccādi.
You (pl.) spoke, etc.
Đã nói, vân vân.
Vacaiccetassa dhātussa akāro ottamāpajjate ajjatanimhi vibhattimhi.
The a of the root vaca becomes o in the aorist vibhatti.
Âm akāra của gốc động từ Vaca biến thành okāra trong biến cách thì cận quá khứ (Ajjatanī).
Avoci, avocuṃ.
He spoke, they spoke.
Đã nói, đã nói.
Avoco, avocuttha.
You spoke, you (pl.) spoke.
Đã nói, đã nói.
Avociṃ, avocumha, ukārāgamo.
I spoke, we spoke, with the insertion of u.
Đã nói, đã nói, với sự thêm vào của ukāra.
Avoca, rassattaṃ, avocu iccādi.
He spoke, with shortening, they spoke, etc.
Đã nói, sự rút ngắn nguyên âm, đã nói, vân vân.
Avuccittha.
He was spoken.
Đã được nói.
Bhavissantimhi sappaccayaggahaṇena ssassa khādeso, ‘‘byañjanantassā’’ti vattamāne ‘‘ko khe cā’’ti dhātvantassa kādeso, vakkhati, vakkhanti.
In the future tense, by the rule concerning the suffix sappaccaya, ssa becomes kha. While "byañjanantassā" is current, by the rule "ko khe cā," the final consonant of the root becomes ka. Vakkhati, vakkhanti.
Trong thì tương lai, do chấp nhận hậu tố, ssa biến thành khā. Khi quy tắc “byañjanantassa” (cho từ kết thúc bằng phụ âm) đang được áp dụng, và quy tắc “ko khe ca”, âm cuối của gốc động từ biến thành kā. Vakkhati (sẽ nói), vakkhanti (sẽ nói).
Vakkhasi, vakkhatha.
Vakkhasi, vakkhatha.
Vakkhasi (sẽ nói), vakkhatha (sẽ nói).
Vakkhāmi, vakkhāma iccādi.
Vakkhāmi, vakkhāma, and so on.
Vakkhāmi (sẽ nói), vakkhāma (sẽ nói), vân vân.
Vasa nivāse, vasati, vasanti.
The root vasa means "to dwell." Vasati, vasanti.
Gốc Vasa có nghĩa là "ở, cư trú". Vasati (ở), vasanti (ở).
Kamme uttaṃ, pubbarūpattañca vussati, vussanti iccādi.
In the passive voice, it is said that the prior form is vussati, vussanti, and so on.
Trong thể bị động, u được thêm vào, và hình thức trước đó là vussati (được ở), vussanti (được ở), vân vân.
Vasatu.
Vasatu.
Vasatu (hãy ở).
Vaseyya.
Vaseyya.
Vaseyya (nên ở).
Avasi, vasi.
Avasi, vasi.
Avasi (đã ở), vasi (đã ở).
Bhavissantiyaṃ ssassa chādeso, dhātvantassa cakāro ca, vacchati, vacchanti.
In the future tense, ssa becomes cha, and the final consonant of the root becomes ca. Vacchati, vacchanti.
Trong thì tương lai, ssa biến thành chā, và âm cuối của gốc động từ biến thành ca. Vacchati (sẽ ở), vacchanti (sẽ ở).
Vacchasi, vacchatha.
Vacchasi, vacchatha.
Vacchasi (sẽ ở), vacchatha (sẽ ở).
Vacchāmi, vacchāma.
Vacchāmi, vacchāma.
Vacchāmi (sẽ ở), vacchāma (sẽ ở).
Vasissati, vasissanti.
Vasissati, vasissanti.
Vasissati (sẽ ở), vasissanti (sẽ ở).
Avasissa, avasissaṃsu.
Avasissa, avasissaṃsu.
Avasissa (đã ở), avasissaṃsu (đã ở).
Tathā ruda assuvimocane, rodati, rucchati.
Similarly, ruda means "to shed tears." Rodati, rucchati.
Tương tự, gốc Ruda có nghĩa là "khóc, rơi lệ". Rodati (khóc), rucchati (khóc).
Rodissati iccādi.
Rodissati, and so on.
Rodissati (sẽ khóc), vân vân.
Kusa akkose, āpubbo dvittarassattāni, appaccayavuddhiyo ca.
The root kusa means "to insult," with the prefix ā, and reduplication, shortening, and lengthening of the a-suffix.
Gốc Kusa có nghĩa là "chửi rủa". Với tiền tố ā, có sự lặp đôi và rút ngắn nguyên âm, và sự tăng trưởng của hậu tố a.
Akkosati.
Akkosati.
Akkosati (chửi rủa).
Akkosatu.
Akkosatu.
Akkosatu (hãy chửi rủa).
Akkoseyya.
Akkoseyya.
Akkoseyya (nên chửi rủa).
Kusa iccetasmā dhātuto īvibhattissa cchiādeso hoti, dhātvantassa lopo ca.
For the root kusa, the ending ī becomes cchi, and the final consonant of the root is deleted.
Từ gốc Kusa, biến tố ī biến thành cchi, và âm cuối của gốc động từ bị rút gọn.
Akkocchi maṃ, akkosi vā.
Akkocchi maṃ, or akkosi.
Akkocchi maṃ (người ấy đã chửi rủa tôi), hoặc akkosi (người ấy đã chửi rủa).
Akkosissati.
Akkosissati.
Akkosissati (sẽ chửi rủa).
Akkosissa iccādi.
Akkosissa, and so on.
Akkosissa (đã chửi rủa), vân vân.
Vaha pāpuṇane, vahati, vahanti.
The root vaha means "to reach." Vahati, vahanti.
Gốc Vaha có nghĩa là "mang, đạt đến". Vahati (mang), vahanti (mang).
Hakārassa vipariyayo hoti yappaccaye pare, yappaccayassa ca lakāro hoti vā.
The letter ha undergoes reversal when the suffix ya follows, and the suffix ya optionally becomes la.
Chữ ha bị đảo ngược khi hậu tố ya theo sau, và hậu tố ya biến thành la (tùy chọn).
Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, tena ‘‘gayhatī’’tiādīsu lattaṃ na hoti, nimittabhūtassa yakārassevetaṃ lattaṃ, ‘‘vacavasa’’iccādinā uttaṃ.
This word vā is for a limited optionality, so the change to la does not occur in words like gayhatī. This change of ya to la specifically applies to the ya that is a cause (nimitta). This is stated by "vacavasa," and so on.
Từ “vā” này có nghĩa là một sự thay thế có hệ thống, do đó trong các trường hợp như “gayhatī” (được nắm giữ), la không xảy ra. Sự thay thế la này chỉ dành cho ya là một dấu hiệu (nimitta). Điều này đã được đề cập trong “vacavasa” v.v.
Vuyhati, vulhati, vuyhanti.
Vuyhati, vulhati, vuyhanti.
Vuyhati (được mang), vulhati (được mang), vuyhanti (được mang).
Vahatu, vuyhatu.
Vahatu, vuyhatu.
Vahatu (hãy mang), vuyhatu (hãy được mang).
Vaheyya, vuyheyya.
Vaheyya, vuyheyya.
Vaheyya (nên mang), vuyheyya (nên được mang).
Avahī, avuyhittha, avahittha.
Avahī, avuyhittha, avahittha.
Avahī (đã mang), avuyhittha (đã được mang), avahittha (đã mang).
Avahissati, vuyhissati.
Avahissati, vuyhissati.
Avahissati (sẽ mang), vuyhissati (sẽ được mang).
Avahissa, avuyhissa iccādi.
Avahissa, avuyhissa, and so on.
Avahissa (đã mang), avuyhissa (đã được mang), vân vân.
Jaramara iccetesaṃ dhātūnaṃ jīrajīyyamīyyādesā honti vā, saralopādi.
For the roots jara and mara, the forms jīra, jīyya, and mīyya optionally occur, with vowel deletion, etc.
Các gốc động từ Jara và Mara tùy chọn biến thành jīra, jīyya, và mīyya, với sự rút gọn nguyên âm, v.v.
Jīrati, jīranti.
Jīrati, jīranti.
Jīrati (già đi), jīranti (già đi).
Jīyyati, jīyyanti.
Jīyyati, jīyyanti.
Jīyyati (già đi), jīyyanti (già đi).
‘‘Kvacā’’disuttena ekayakārassa kvaci lopo hoti.
By the rule "kvacā" and so on, one ya is occasionally deleted.
Trong “kvacā” v.v., một trong hai chữ ya đôi khi bị rút gọn.
Jīyati, jīyanti.
Jīyati, jīyanti.
Jīyati (già đi), jīyanti (già đi).
Kamme jīrīyati, jīrīyanti.
In the passive voice, jīrīyati, jīrīyanti.
Trong thể bị động, jīrīyati (được làm già), jīrīyanti (được làm già).
Jīyiyyati, jīyiyyanti.
Jīyiyyati, jīyiyyanti.
Jīyiyyati (được làm già), jīyiyyanti (được làm già).
Jīratu, jīyyatu.
Jīratu, jīyyatu.
Jīratu (hãy già đi), jīyyatu (hãy già đi).
Jīreyya, jīyyeyya.
Jīreyya, jīyyeyya.
Jīreyya (nên già đi), jīyyeyya (nên già đi).
Ajīrī, jīrī, jīyyī.
Ajīrī, jīrī, jīyyī.
Ajīrī (đã già), jīrī (đã già), jīyyī (đã già).
Jīrissati, jīyyissati.
Jīrissati, jīyyissati.
Jīrissati (sẽ già), jīyyissati (sẽ già).
Ajīrissa, ajīyyissa.
Ajīrissa, ajīyyissa.
Ajīrissa (đã già), ajīyyissa (đã già).
Mara pāṇacāge, mīyyādeso, mīyyati, mīyyanti.
The root mara means "to abandon life," with the form mīyya. Mīyyati, mīyyanti.
Gốc Mara có nghĩa là "từ bỏ sự sống". Biến thành mīyya. Mīyyati (chết), mīyyanti (chết).
Mīyati, mīyanti vā.
Or mīyati, mīyanti.
Mīyati (chết), mīyanti (chết) (tùy chọn).
Marati, maranti iccādi.
Marati, maranti, and so on.
Marati (chết), maranti (chết), vân vân.
Disaiccetassa dhātussa passa dissa dakkhaiccete ādesā honti vā.
For the root disa, the forms passa, dissa, and dakkha optionally occur.
Gốc Disa tùy chọn biến thành passa, dissa, dakkha.
Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, tena dissādeso kammani sabbadhātuke eva.
This word vā is for a limited optionality, so the dissa form occurs only in the passive voice, throughout all verb endings.
Từ “vā” này có nghĩa là một sự thay thế có hệ thống, do đó sự biến đổi dissa chỉ xảy ra trong thể bị động và với tất cả các biến tố.
Passati, passanti.
Passati, passanti.
Passati (thấy), passanti (thấy).
Dakkhati, dakkhanti.
Dakkhati, dakkhanti.
Dakkhati (sẽ thấy), dakkhanti (sẽ thấy).
Kammani yakāralopo, dissate, dissante.
In the passive voice, the ya is deleted. Dissate, dissante.
Trong thể bị động, ya bị rút gọn. Dissate (được thấy), dissante (được thấy).
Dissati, dissanti.
Dissati, dissanti.
Dissati (được thấy), dissanti (được thấy).
Vipassīyati, dakkhīyati.
Vipassīyati, dakkhīyati.
Vipassīyati (được thấy rõ), dakkhīyati (được thấy).
Passatu, dakkhatu, dissatu.
Passatu, dakkhatu, dissatu.
Passatu (hãy thấy), dakkhatu (hãy thấy), dissatu (hãy được thấy).
Passeyya, dakkheyya, disseyya.
Passeyya, dakkheyya, disseyya.
Passeyya (nên thấy), dakkheyya (nên thấy), disseyya (nên được thấy).
Hiyyattaniyaṃ ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā dhātuikārassa attaṃ, addasā, addasa.
In the recent past tense (hiyattaniya), by the rule "kvaci dhātū" and so on, the vowel i of the root becomes a. Addasā, addasa.
Trong thì quá khứ gần (Hiyyattanī), theo “kvaci dhātū” v.v., nguyên âm i của gốc động từ biến thành a. Addasā (đã thấy), addasa (đã thấy).
Kammani adissa.
In the passive voice, adissa.
Trong thể bị động, adissa (đã được thấy).
Tathā apassi, passi, apassiṃsu, passiṃsu.
Similarly, apassi, passi, apassiṃsu, passiṃsu.
Tương tự, apassi (đã thấy), passi (đã thấy), apassiṃsu (đã thấy), passiṃsu (đã thấy).
Apassi, passi, apassittha, passittha.
Apassi, passi, apassittha, passittha.
Apassi (đã thấy), passi (đã thấy), apassittha (đã thấy), passittha (đã thấy).
Apassiṃ, passiṃ, apassimha, passimha.
Apassiṃ, passiṃ, apassimha, passimha.
Apassiṃ (tôi đã thấy), passiṃ (tôi đã thấy), apassimha (chúng tôi đã thấy), passimha (chúng tôi đã thấy).
Addasi, dasi, addasaṃsu, dasaṃsu.
Addasi, dasi, addasaṃsu, dasaṃsu.
Addasi (đã thấy), dasi (đã thấy), addasaṃsu (đã thấy), dasaṃsu (đã thấy).
Kammani adissaṃsu.
In the passive voice, adissaṃsu.
Trong thể bị động, adissaṃsu (đã được thấy).
Addakkhi, addakkhiṃsu.
Addakkhi, addakkhiṃsu.
Addakkhi (đã thấy), addakkhiṃsu (đã thấy).
Passissati, passissanti.
Passissati, passissanti.
Passissati (sẽ thấy), passissanti (sẽ thấy).
‘‘Bhavissantimhi ssassa cā’’ti yogavibhāgena ssassa lopo, ikārāgamo ca, dakkhiti, dakkhinti.
In the future tense, by the separate rule "bhavissantimhi ssassa cā," ssa is deleted, and the vowel i is inserted. Dakkhiti, dakkhinti.
Trong thì tương lai, theo sự phân chia quy tắc “ssassa cā”, ssa bị rút gọn, và nguyên âm i được thêm vào. Dakkhiti (sẽ thấy), dakkhinti (sẽ thấy).
Lopābhāve dakkhissati, dakkhissanti.
If the deletion does not occur, dakkhissati, dakkhissanti.
Nếu không rút gọn, dakkhissati (sẽ thấy), dakkhissanti (sẽ thấy).
Apassissa, adakkhissa iccādi.
Apassissa, adakkhissa, and so on.
Apassissa (đã thấy), adakkhissa (đã thấy), vân vân.
Sadaiccetassa dhātussa sīdādeso hoti sabbattha vibhattippaccayesu kvaci.
For the root sada, the form sīda optionally occurs everywhere in verb endings and suffixes.
Gốc Sada đôi khi biến thành sīda với tất cả các biến tố và hậu tố.
Sesaṃ neyyaṃ.
The rest is to be understood.
Phần còn lại có thể hiểu được.
Nisīdati, nisīdanti.
Nisīdati, nisīdanti.
Nisīdati (ngồi xuống), nisīdanti (ngồi xuống).
Bhāve nisajjate, idha kvacādhikārena sīdā-deso na bhavati.
In the sense of being (bhāve), nisajjate. Here, due to the occasional rule, the sīda form does not occur.
Trong thể bị động (bhāva), nisajjate (được ngồi). Ở đây, theo quyền hạn của “kvaca”, sự biến đổi sīda không xảy ra.
Nisīdatu.
Nisīdatu.
Nisīdatu (hãy ngồi xuống).
Nisīde.
Nisīde.
Nisīde (nên ngồi xuống).
Nisīdi.
Nisīdi.
Nisīdi (đã ngồi xuống).
Nisīdissati.
Nisīdissati.
Nisīdissati (sẽ ngồi xuống).
Nisīdissa iccādi.
Nisīdissa, and so on.
Nisīdissa (đã ngồi xuống), vân vân.
Yaja devapūjāsaṅgatikaraṇadānesu.
The root yaja means "to worship deities, associate, give."
Gốc Yaja có nghĩa là "cúng dường chư thiên, kết nối, bố thí".
Yajati, yajanti.
Yajati, yajanti.
Yajati (cúng dường), yajanti (cúng dường).
Yajaiccetassa dhātussa ādissa yakārassa ikārādeso hoti yappaccaye pare, saralopo.
For the root yaja, the initial letter ya becomes i when the suffix ya follows, with vowel deletion.
Chữ ya đầu tiên của gốc Yaja biến thành i khi hậu tố ya theo sau, và nguyên âm bị rút gọn.
Ijjate mayā buddho.
The Buddha is worshipped by me (ijjate mayā buddho).
Ijjate mayā buddho (Đức Phật được tôi cúng dường).
Tathā yajatu, ijjataṃ.
Similarly, yajatu, ijjataṃ.
Tương tự, yajatu (hãy cúng dường), ijjataṃ (hãy được cúng dường).
Yaje, ijjetha.
Yaje, ijjetha.
Yaje (nên cúng dường), ijjetha (nên được cúng dường).
Yaji, ijjittha.
Yaji, ijjittha.
Yaji (đã cúng dường), ijjittha (đã được cúng dường).
Yajissati, ijjissate.
Yajissati, ijjissate.
Yajissati (sẽ cúng dường), ijjissate (sẽ được cúng dường).
Yajissa, ijjissatha iccādi.
Yajissa, ijjissatha, and so on.
Yajissa (đã cúng dường), ijjissatha (đã được cúng dường), vân vân.
Vada viyattiyaṃ vācāyaṃ, tyādyuppatti, appaccayo ca.
The root vada means "to speak distinctly," with the tyā endings and the a suffix.
Gốc Vada có nghĩa là "nói rõ ràng, diễn đạt bằng lời". Sự phát sinh của tyā v.v., và hậu tố a.
Vadaiccetassa dhātussa sabbassa vajjādeso hoti vā sabbāsu vibhattīsu.
The entire root vada optionally becomes vajja in all verb endings.
Toàn bộ gốc Vada tùy chọn biến thành vajja với tất cả các biến tố.
Vibhatyādhikārattā cettha sabbāsūti atthato siddhaṃ.
Since it concerns verb endings, "in all" is understood by meaning here.
Vì đây là một phần của biến tố, nên “sabbāsu” (với tất cả) được hiểu là có nghĩa.
Bhūvādito paro appaccayo ettamāpajjate, lopañca vā.
The suffix a after the bhūvādi class of roots optionally becomes etta and also undergoes deletion.
Hậu tố a theo sau bhūvā v.v., biến thành etta, và đôi khi bị rút gọn.
Vikaraṇakāriyavidhippakaraṇato cettha akāroti appaccayo gayhati.
Since this is a section on applying suffix changes, the akāra here refers to the a suffix.
Vì đây là một phần của quy tắc biến đổi, nên akāro ở đây được hiểu là hậu tố a.
Lopamāpajjate nāñño, vavatthitavibhāsatoti.
It undergoes deletion, but no other, as it is a specific optionality.
bị rút gọn, không phải cái khác, do sự thay thế có hệ thống.
Appaccayassa ekāro, saralopādi, vajjeti, vadeti, vadati, antimhi –
The a suffix becomes e, with vowel deletion, and so on. Vajjeti, vadeti, vadati. In the anti ending —
Hậu tố a biến thành e, nguyên âm bị rút gọn, v.v. Vajjeti (nói), vadeti (nói), vadati (nói). Với anti –
488. Kvaci dhātuvibhattippaccayānaṃ dīghaviparītādesalopāgamā ca.
488. Occasionally, lengthening, reversal, substitution, deletion, and insertion of roots, verb endings, and suffixes.
488. Kvaci dhātuvibhattippaccayānaṃ dīghaviparītādesalopāgamā ca.
Idha dhātvādhikāre ākhyāte, kitake ca avihitalakkhaṇesu payogesu kvaci dhātūnaṃ, tyādivibhattīnaṃ, dhātuvihitappaccayānañca dīghatabbiparītaādesalopāgamaiccetāni kāriyāni jinavacanānurūpato bhavanti.
Here, in the context of roots, in verbs and participles, for uses not covered by explicit rules, occasionally, the operations of lengthening, reversal, substitution, deletion, and insertion apply to roots, verb endings like tyā, and suffixes applied to roots, in accordance with the words of the Buddha.
Trong phần này về gốc động từ, trong các trường hợp không có quy tắc được quy định trong ākhyāta (động từ hữu hạn) và kitaka (phân từ), đôi khi các gốc động từ, các biến tố tyā v.v., và các hậu tố được thêm vào gốc động từ, có thể có sự kéo dài, đảo ngược, thay thế, rút gọn, và thêm vào, phù hợp với lời dạy của Đức Phật.
Tattha –
Therein —
Trong đó –
Āyūnaṃ vā vibhattīnaṃ, mhā, ssāntassa ca rassatā.
And optionally for āyūna endings, and for the ssānta of mhā, there is shortening.
hoặc cho các biến tố āyū, và sự rút ngắn của mhā và cuối ssa.
Saṃyoganto akārettha, vibhattippaccayādi tu;
The final a of a conjunct here, and the initial of an ending or suffix, however;
Ở đây, akāra ở cuối phụ âm kép, và đầu của biến tố và hậu tố;
Ekārato parassa antiakārassa lopo, vajjenti, vadenti, vadanti.
Deletion of the a of anti after e. Vajjenti, vadenti, vadanti.
Sau e, a của anti bị rút gọn. Vajjenti (nói), vadenti (nói), vadanti (nói).
Vajjesi, vadesi, vadasi, vajjetha, vadetha, vadatha.
Vajjesi, vadesi, vadasi, vajjetha, vadetha, vadatha.
Vajjesi (nói), vadesi (nói), vadasi (nói), vajjetha (nói), vadetha (nói), vadatha (nói).
Vajjemi, vajjāmi, vademi, vadāmi, vajjema, vadema, vajjāma, vadāma.
Vajjemi, vajjāmi, vademi, vadāmi, vajjema, vadema, vajjāma, vadāma.
Vajjemi (tôi nói), vajjāmi (tôi nói), vademi (tôi nói), vadāmi (tôi nói), vajjema (chúng tôi nói), vadema (chúng tôi nói), vajjāma (chúng tôi nói), vadāma (chúng tôi nói).
Kammani vajjīyati, vajjīyanti.
In the passive voice, vajjīyati, vajjīyanti.
Trong thể bị động, vajjīyati (được nói), vajjīyanti (được nói).
Vajjati, vajjanti.
Vajjati, vajjanti.
Vajjati (được nói), vajjanti (được nói).
Vadīyati vā.
Or vadīyati.
Vadīyati (được nói) (tùy chọn).
Vajjetu, vadetu, vadatu.
Vajjetu, vadetu, vadatu.
Vajjetu (hãy nói), vadetu (hãy nói), vadatu (hãy nói).
Vajje, vajjeyya, vade, vadeyya, vajjeyyuṃ, vadeyyuṃ.
One should avoid, one should avoid, one should speak, one should speak, they should avoid, they should speak.
Vajje, vajjeyya, vade, vadeyya, vajjeyyuṃ, vadeyyuṃ.
Vajjeyyāsi, vajjesi, vadeyyāsi.
You should avoid, you avoided, you should speak.
Vajjeyyāsi, vajjesi, vadeyyāsi.
Avadi, vadi, vadiṃsu.
He spoke, he spoke, they spoke.
Avadi, vadi, vadiṃsu.
Vadissati, vadissanti.
He will speak, they will speak.
Vadissati, vadissanti.
Avadissa iccādi.
He would have spoken, and so on.
Avadissa, v.v.
Kamu padavikkhepe, appaccaye kate ‘‘kvacādivaṇṇānamekassarānaṃ dvebhāvo’’ti dvittaṃ, kavaggassa cavaggo.
In the case of the root Kamu (to step, to move), when the a-suffix is applied, duplication occurs by the rule "kvacādivaṇṇānamekassarānaṃ dvebhāvo" (sometimes single-syllable initial letters are duplicated), and the ka-group consonant becomes a ca-group consonant.
Trong Kamu (bước đi, di chuyển), khi appaccaya được thêm vào, theo quy tắc “kvacādivaṇṇānamekassarānaṃ dvebhāvo” thì có sự lặp lại (dvittaṃ), và kavaggassa biến thành cavaggo.
Abbhāsante niggahītañcāgamo hoti vā.
At the end of the reduplication, a niggahīta also comes optionally.
Ở cuối abbhāsa, niggahīta cũng có thể được thêm vào.
Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, tena kamādīnamevetaṃ.
This word vā (optionally) serves to establish a fixed rule, so this only applies to kamādi (roots beginning with 'kam').
Từ vā ở đây có nghĩa là vibhāsa có hệ thống, do đó điều này chỉ áp dụng cho kamādī.
Caṅkamati, caṅkamanti iccādi.
Caṅkamati (he walks about), caṅkamanti (they walk about), and so on.
Caṅkamati, caṅkamanti, v.v.
Kamati, kamanti iccādi.
Kamati (he steps), kamanti (they step), and so on.
Kamati, kamanti, v.v.
Cala kampane, cañcalati, calati.
Cala (to tremble): cañcalati (he trembles repeatedly), calati (he trembles).
Cala (rung động), cañcalati, calati.
Jhecintāyaṃ, appaccaye ‘‘o, sare, e’’ti ca adhikicca ‘‘te āvāyā’’ti yogavibhāgena akāritepi ekārassa āyādeso, jhāyati, jhāyanti iccādi, visesavidhānaṃ.
Jhe (to meditate); when the a-suffix is applied, by the rule "o, sare, e" and by separating the rule "te āvāyā" (those become āyā), even when not caused, the e becomes āyā; jhāyati (he meditates), jhāyanti (they meditate), and so on. This is a specific rule.
Jhe (suy tư), khi appaccaya được thêm vào, dựa trên quy tắc “o, sare, e” và “te āvāyā” bằng cách phân chia ngữ pháp (yogavibhāgena), ngay cả khi không có akāra, ekāra biến thành āyādeso, jhāyati, jhāyanti, v.v., đây là một quy định đặc biệt.
Tuda byathane, tyādyuppatti appaccayo, ‘‘aññesu cā’’ti etthānuvattita vāggahaṇena tudādīnaṃ vuddhiabhāvova viseso, tudati, tudanti.
Tuda (to torment); when the various suffixes beginning with tyā and the a-suffix are applied, the non-augmentation (vuddhi-abhāva) of tudādi roots is a specific characteristic by the current word vā from the rule "aññesu ca"; tudati (he torments), tudanti (they torment).
Tuda (làm đau), sự phát sinh tyādi, appaccaya, sự không tăng cường (vuddhiabhāvova) là đặc điểm của tudādī do việc áp dụng vāggahaṇa trong “aññesu cā”, tudati, tudanti.
Tudasi, tudatha.
Tudasi (you torment), tudatha (you all torment).
Tudasi, tudatha.
Tudāmi, tudāma.
Tudāmi (I torment), tudāma (we torment).
Tudāmi, tudāma.
Kamme ‘‘tassa cavagga’’iccādinā sadakārassa yappaccayassa jakāro dvittaṃ, tujjate, tujjante.
In the kamme (passive voice), by the rule "tassa cavagga" and so on, the ya-suffix with da becomes ja, and is duplicated; tujjate (it is tormented), tujjante (they are tormented).
Trong kamme, theo “tassa cavagga” v.v., dakāra của yappaccaya biến thành jakāro và được lặp lại (dvittaṃ), tujjate, tujjante.
Tujjati, tujjanti, tujjare vā.
Tujjati (it is tormented), tujjanti (they are tormented), or tujjare (they are tormented).
Tujjati, tujjanti, hoặc tujjare.
Tathā tudatu, tudantu.
Similarly: tudatu (let him torment), tudantu (let them torment).
Tương tự, tudatu, tudantu.
Tude, tudeyya, tudeyyuṃ.
Tude (one should torment), tudeyya (one should torment), tudeyyuṃ (they should torment).
Tude, tudeyya, tudeyyuṃ.
Atudi, tudiṃsu.
Atudi (he tormented), tudiṃsu (they tormented).
Atudi, tudiṃsu.
Atudi, atudittha.
Atudi (you tormented), atudittha (you all tormented).
Atudi, atudittha.
Atudiṃ, atudimha.
Atudiṃ (I tormented), atudimha (we tormented).
Atudiṃ, atudimha.
Atujjittha, atujji.
Atujjittha (it was tormented), atujji (it was tormented).
Atujjittha, atujji.
Tudissati.
Tudissati (he will torment).
Tudissati.
Atudissa iccādi.
Atudissa (he would have tormented), and so on.
Atudissa, v.v.
Visa pavesane papubbo, so gāmaṃ pavisati, pavisanti.
Visa (to enter), preceded by pa: so gāmaṃ pavisati (he enters the village), pavisanti (they enter).
Visa (đi vào) với tiền tố pa, so gāmaṃ pavisati (anh ấy đi vào làng), pavisanti.
Pavisasi, pavisatha.
Pavisasi (you enter), pavisatha (you all enter).
Pavisasi, pavisatha.
Pavisāmi, pavisāma.
Pavisāmi (I enter), pavisāma (we enter).
Pavisāmi, pavisāma.
Kamme pavisiyyate, pavisiyyante.
In the kamme (passive voice): pavisiyyate (it is entered), pavisiyyante (they are entered).
Trong kamme, pavisiyyate, pavisiyyante.
Pavisiyyati, pavisiyyanti.
Pavisiyyati (it is entered), pavisiyyanti (they are entered).
Pavisiyyati, pavisiyyanti.
Pavissate vā.
Or pavissate (it will be entered).
Hoặc pavissate.
Tathā pavisatu, pavisantu.
Similarly: pavisatu (let him enter), pavisantu (let them enter).
Tương tự, pavisatu, pavisantu.
Paviseyya.
Paviseyya (one should enter).
Paviseyya.
Pāvisi, pavisi, pāvekkhi pathaviṃ, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā ajjatanimhi visassa vekkhādeso ca.
Pāvisi (he entered), pavisi (he entered), pāvekkhi pathaviṃ (he entered the earth), and by the rule "kvaci dhātū" and so on, visa becomes vekkha in the aorist, and also.
Pāvisi, pavisi, pāvekkhi pathaviṃ (anh ấy đi vào lòng đất), và trong ajjatanī, visa có thể biến thành vekkha theo “kvaci dhātū” v.v.
Pāvisiṃsu, pavisiṃsu.
Pāvisiṃsu (they entered), pavisiṃsu (they entered).
Pāvisiṃsu, pavisiṃsu.
Kamme pāvisīyittha, pavisīyittha, pāvisīyi, pavisīyi.
In the kamme (passive voice): pāvisīyittha (it was entered), pavisīyittha (it was entered), pāvisīyi (it was entered), pavisīyi (it was entered).
Trong kamme, pāvisīyittha, pavisīyittha, pāvisīyi, pavisīyi.
Pavisissati, pavisissanti.
Pavisissati (he will enter), pavisissanti (they will enter).
Pavisissati, pavisissanti.
Pavisīyissate, pavisissate.
Pavisīyissate (it will be entered), pavisissate (it will be entered).
Pavisīyissate, pavisissate.
Pāvisissa.
Pāvisissa (he would have entered).
Pāvisissa.
Pāvisīyissa iccādi.
Pāvisīyissa (it would have been entered), and so on.
Pāvisīyissa, v.v.
Disa atisajjane, uddisati, uddisanti.
Disa (to point out): uddisati (he points out), uddisanti (they point out).
Disa (chỉ định), uddisati, uddisanti.
Likha lekhane, likhati, likhanti.
Likha (to write): likhati (he writes), likhanti (they write).
Likha (viết), likhati, likhanti.
Phusa samphasse, phusati, phusanti iccādi.
Phusa (to touch): phusati (he touches), phusanti (they touch), and so on.
Phusa (chạm), phusati, phusanti, v.v.
Hū, bhū sattāyaṃ, tyādyuppatti ‘‘bhūvādito a’’iti appaccayo, ‘‘vā’’ti adhikicca ‘‘lopañcettamakāro’’ti bhūvādito parassa appaccayassa lopo, ‘‘aññesu cā’’ti vuddhi.
Hū, bhū (to be, to exist); when the various suffixes beginning with tyā are applied, the a-suffix is dropped by the rule "bhūvādito a" and "lopañcettamakāro" (this a is dropped) which is current by "vā" (optionally) after a bhūādi root, and augmentation (vuddhi) occurs by "aññesu ca".
Hū, bhū (là, tồn tại), sự phát sinh tyādi, appaccaya từ “bhūvādito a”, sự lược bỏ appaccaya sau bhūvādi theo “lopañcettamakāro” với “vā” được áp dụng, và sự tăng cường (vuddhi) theo “aññesu cā”.
So hoti, te honti, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā parasarassa lopo.
So hoti (he is), te honti (they are); by the rule "kvaci dhātū" and so on, the following vowel is dropped.
So hoti (anh ấy là), te honti (họ là), sự lược bỏ nguyên âm tiếp theo theo “kvaci dhātū” v.v.
Hosi, hotha.
Hosi (you are), hotha (you all are).
Hosi, hotha.
Homi, homa.
Homi (I am), homa (we are).
Homi, homa.
Bhāve hūyate.
In the bhāve (impersonal): hūyate (there is being).
Trong bhāve, hūyate.
Tathā hotu, hontu.
Similarly: hotu (let him be), hontu (let them be).
Tương tự, hotu, hontu.
Hohi, anakāraparattā hilopo na bhavati, hotha.
Hohi (be!), since it is not followed by an 'a' sound, the 'hi' is not dropped; hotha (be, all of you).
Hohi, vì không có akāra phía sau nên hi không bị lược bỏ, hotha.
Homi, homa.
Homi (let me be), homa (let us be).
Homi, homa.
Bhāve hūyataṃ.
In the bhāve (impersonal): hūyataṃ (let there be being).
Trong bhāve, hūyataṃ.
Sattamiyaṃ saralopādi, heyya, heyyuṃ.
In the sattamī (optative), vowel-dropping and so on: heyya (one should be), heyyuṃ (they should be).
Trong sattami, lược bỏ nguyên âm v.v., heyya, heyyuṃ.
Heyyāsi, heyyātha.
Heyyāsi (you should be), heyyātha (you all should be).
Heyyāsi, heyyātha.
Heyyāmi, heyyāma.
Heyyāmi (I should be), heyyāma (we should be).
Heyyāmi, heyyāma.
Heyyaṃ vā.
Or heyyaṃ (I should be).
Hoặc heyyaṃ.
Bhāve hūyetha.
In the bhāve (impersonal): hūyetha (there should be being).
Trong bhāve, hūyetha.
Hiyyattaniyaṃ appaccayalope ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā hūdhātussa ūkārassa uvādeso.
In the hiyattani (past tense), when the a-suffix is dropped, the vowel ū of the root hū becomes uvā by the rule "kvaci dhātū" and so on.
Trong hiyattani, khi appaccaya bị lược bỏ, ūkāra của gốc hū biến thành uvādeso theo “kvaci dhātū” v.v.
Ahuvā, ahuvu, ahuvū.
Ahuvā (he was), ahuvu (they were), ahuvū (they were).
Ahuvā, ahuvu, ahuvū.
Ahuva, ahuvo, ahuvattha.
Ahuva (you were), ahuvo (you were), ahuvattha (you all were).
Ahuva, ahuvo, ahuvattha.
Ahuvaṃ, ahuvamha.
Ahuvaṃ (I was), ahuvamha (we were).
Ahuvaṃ, ahuvamha.
Ahuvattha, ahuvatthuṃ.
Ahuvattha (you all were), ahuvatthuṃ (they were).
Ahuvattha, ahuvatthuṃ.
Ahuvase, ahuvavhaṃ.
Ahuvase (you were), ahuvavhaṃ (you all were).
Ahuvase, ahuvavhaṃ.
Ahuviṃ, ahuvamhase.
Ahuviṃ (I was), ahuvamhase (we were).
Ahuviṃ, ahuvamhase.
Bhāve ahūyattha.
In the bhāve (impersonal): ahūyattha (there was being).
Trong bhāve, ahūyattha.
Ajjatanimhi ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā hūto īvibhattissa lopo rassattaṃ, so ahu, lopābhāve ‘‘karassa kāsattamajjatanimhī’’ti ettha ‘‘sattamajjatanimhī’’ti yogavibhāgena sāgamo, vuddhi, ahosi, ahesuṃ, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā okāra ssekāro.
In the ajjatanī (aorist), by the rule "kvaci dhātū" and so on, the ī-suffix after hū is dropped and shortened; so ahu (he was); if the dropping does not occur, by separating the rule "karassa kāsattamajjatanimhī" (ka becomes kā in the aorist) as "sattamajjatanimhī" (in the aorist), the sā-suffix is added, and there is augmentation; ahosi (he was), ahesuṃ (they were); by the rule "kvaci dhātū" and so on, o becomes e.
Trong ajjatanī, theo “kvaci dhātū” v.v., vibhatti ī của hū bị lược bỏ và rút ngắn (rassattaṃ), so ahu, nếu không lược bỏ, thì theo “karassa kāsattamajjatanimhī” và bằng cách phân chia ngữ pháp “sattamajjatanimhī”, có sự thêm vào sāgamo, tăng cường (vuddhi), ahosi, ahesuṃ, okāra biến thành ekāro theo “kvaci dhātū” v.v.
Ahavuṃ vā.
Or ahavuṃ (they were).
Hoặc ahavuṃ.
Ahosi, ahosittha.
Ahosi (you were), ahosittha (you all were).
Ahosi, ahosittha.
Ahosiṃ, ahuṃ, parasarassa lopo, rassattañca, ahosimha, ahumha, rassattaṃ.
Ahosiṃ (I was), ahuṃ (I was), by dropping the following vowel and shortening; ahosimha (we were), ahumha (we were), by shortening.
Ahosiṃ, ahuṃ, nguyên âm tiếp theo bị lược bỏ, và rút ngắn (rassattañca), ahosimha, ahumha, rút ngắn (rassattaṃ).
Bhāve ahūyittha.
In the bhāve (impersonal): ahūyittha (there was being).
Trong bhāve, ahūyittha.
Hūiccetassa dhātussa saro eha oha ettamāpajjate bhavissantimhi vibhattimhi, ssassa ca lopo hoti vā.
The vowel of the root Hū becomes eha or oha or etta in the future tense, and the ssa is optionally dropped.
Nguyên âm của gốc Hū có thể biến thành eha, oha, etta trong thì tương lai (bhavissanti), và ssa cũng có thể bị lược bỏ.
Ikārāgamo, saralopādi.
The i-suffix is added, with vowel-dropping and so on.
Thêm vào ikāra, lược bỏ nguyên âm v.v.
Hehiti, hehinti.
Hehiti (he will be), hehinti (they will be).
Hehiti, hehinti.
Hehisi, hehitha.
Hehisi (you will be), hehitha (you all will be).
Hehisi, hehitha.
Hehāmi, hehāma.
Hehāmi (I will be), hehāma (we will be).
Hehāmi, hehāma.
Lopābhāve – hehissati, hehissanti.
If the dropping does not occur: hehissati (he will be), hehissanti (they will be).
Nếu không lược bỏ: hehissati, hehissanti.
Hehissasi, hehissatha.
Hehissasi (you will be), hehissatha (you all will be).
Hehissasi, hehissatha.
Hehissāmi, hehissāma.
Hehissāmi (I will be), hehissāma (we will be).
Hehissāmi, hehissāma.
Ohādese – hohiti, hohinti.
When oha is substituted: hohiti (he will be), hohinti (they will be).
Với ohādesa: hohiti, hohinti.
Hohisi, hohitha.
Hohisi (you will be), hohitha (you all will be).
Hohisi, hohitha.
Hohāmi, hohāma.
Hohāmi (I will be), hohāma (we will be).
Hohāmi, hohāma.
Tathā hohissati, hohissanti.
Similarly: hohissati (he will be), hohissanti (they will be).
Tương tự, hohissati, hohissanti.
Hohissasi, hohissatha.
Hohissasi (you will be), hohissatha (you all will be).
Hohissasi, hohissatha.
Hohissāmi, hohissāma.
Hohissāmi (I will be), hohissāma (we will be).
Hohissāmi, hohissāma.
Ekārādese – heti, henti.
When eka is substituted: heti (he will be), henti (they will be).
Với ekārādesa: heti, henti.
Hesi, hetha.
Hesi (you will be), hetha (you all will be).
Hesi, hetha.
Hemi, hema.
Hemi (I will be), hema (we will be).
Hemi, hema.
Hessati, hessanti.
Hessati (he will be), hessanti (they will be).
Hessati, hessanti.
Hessasi, hessatha.
Hessasi (you will be), hessatha (you all will be).
Hessasi, hessatha.
Hessāmi, hessāma.
Hessāmi (I will be), hessāma (we will be).
Hessāmi, hessāma.
Bhāve hūyissate.
In the bhāve (impersonal): hūyissate (there will be being).
Trong bhāve, hūyissate.
Kālātipattiyaṃ ahavissa, ahavissaṃsu.
In the kālātipatti (conditional): ahavissa (he would have been), ahavissaṃsu (they would have been).
Trong kālātipatti, ahavissa, ahavissaṃsu.
Ahuyissatha iccādi.
Ahuyissatha (you all would have been), and so on.
Ahuyissatha, v.v.
Hū, bhū sattāyaṃ, bhū itīdha anupubbo, tyādyuppatti appaccayassa lopavuddhiyo, anubhoti, anubhonti.
Hū, bhū (to be, to exist); here, bhū is preceded by anu; when the various suffixes beginning with tyā are applied, the a-suffix is dropped and augmented; anubhoti (he experiences), anubhonti (they experience).
Hū, bhū (là, tồn tại), ở đây bhū có tiền tố anu, sự phát sinh tyādi, sự lược bỏ và tăng cường (vuddhi) của appaccaya, anubhoti, anubhonti.
Anubhosi, anubhotha.
Anubhosi (you experience), anubhotha (you all experience).
Anubhosi, anubhotha.
Anubhomi, anubhoma.
Anubhomi (I experience), anubhoma (we experience).
Anubhomi, anubhoma.
Kamme anubhūyati, anubhūyanti.
In the kamme (passive voice): anubhūyati (it is experienced), anubhūyanti (they are experienced).
Trong kamme, anubhūyati, anubhūyanti.
Tathā anubhotu, anubhontu.
Similarly: anubhotu (let him experience), anubhontu (let them experience).
Tương tự, anubhotu, anubhontu.
Anubhohi, anubhotha.
Anubhohi (experience!), anubhotha (experience, all of you).
Anubhohi, anubhotha.
Anubhomi, anubhoma.
Anubhomi (let me experience), anubhoma (let us experience).
Anubhomi, anubhoma.
Anubhūyatu, anubhūyantu.
Anubhūyatu (let it be experienced), anubhūyantu (let them be experienced).
Anubhūyatu, anubhūyantu.
Anubhave, anubhaveyya.
Anubhave (one should experience), anubhaveyya (one should experience).
Anubhave, anubhaveyya.
Anubhūyeyya.
Anubhūyeyya (it should be experienced).
Anubhūyeyya.
Anubhosi, anubhavi.
Anubhosi (you experienced), anubhavi (he experienced).
Anubhosi, anubhavi.
Anubhossati, anubhossanti.
Anubhossati (he will experience), anubhossanti (they will experience).
Anubhossati, anubhossanti.
Anubhossasi, anubhossatha.
Anubhossasi (you will experience), anubhossatha (you all will experience).
Anubhossasi, anubhossatha.
Anubhossāmi, anubhossāma.
Anubhossāmi (I will experience), anubhossāma (we will experience).
Anubhossāmi, anubhossāma.
Anubhavissati vā.
Or anubhavissati (he will experience).
Hoặc anubhavissati.
Anubhossa, anubhavissa vā iccādi.
Anubhossa (he would have experienced), or anubhavissa (he would have experienced), and so on.
Anubhossa, hoặc anubhavissa, v.v.
Sī saye appaccayalopo, vuddhi ca, seti, senti.
Sī (to lie down); the a-suffix is dropped, and there is augmentation; seti (he lies down), senti (they lie down).
Sī (nằm), appaccaya bị lược bỏ, và tăng cường (vuddhi), seti, senti.
Sesi, setha.
Sesi (you lie down), setha (you all lie down).
Sesi, setha.
Semi, sema.
Semi (I lie down), sema (we lie down).
Semi, sema.
Sete, sente iccādi.
Sete (he lies down), sente (they lie down), and so on.
Sete, sente, v.v.
Ekārassa dhātvantassa sare pare ayādeso hoti, saralopādi.
The final vowel e of the root becomes ayā when a vowel follows, with vowel-dropping and so on.
Khi có nguyên âm (sara) theo sau, ekāra ở cuối gốc (dhātvanta) biến thành ayādeso, lược bỏ nguyên âm v.v.
Sayati, sayanti.
Sayati (he lies down), sayanti (they lie down).
Sayati, sayanti.
Sayasi, sayatha.
Sayasi (you lie down), sayatha (you all lie down).
Sayasi, sayatha.
Sayāmi, sayāma.
Sayāmi (I lie down), sayāma (we lie down).
Sayāmi, sayāma.
Kamme atipubbo, ‘‘kvaci dhātvā’’dinā yamhi rassasarassa dhātvantassa dīgho, atisīyate, atisīyante.
In the kamme (passive voice), preceded by ati; by the rule "kvaci dhātvā" and so on, the short vowel at the end of the root becomes long in the ya; atisīyate (it is overly relied upon), atisīyante (they are overly relied upon).
Trong kamme, với tiền tố ati, nguyên âm ngắn ở cuối gốc (dhātvanta) được kéo dài (dīgho) trong yamhi theo “kvaci dhātvā” v.v., atisīyate, atisīyante.
Atisīyati, atisīyanti.
Atisīyati (it is overly relied upon), atisīyanti (they are overly relied upon).
Atisīyati, atisīyanti.
Bhāve sīyate.
In the bhāve (impersonal): sīyate (there is lying down).
Trong bhāve, sīyate.
Tathā setu, sentu.
Similarly: setu (let him lie down), sentu (let them lie down).
Tương tự, setu, sentu.
Sehi, setha.
Sehi (lie down!), setha (lie down, all of you).
Sehi, setha.
Semi, sema.
Semi (let me lie down), sema (let us lie down).
Semi, sema.
Sayatu, sayantu.
Sayatu (let him lie down), sayantu (let them lie down).
Sayatu, sayantu.
Saya, sayāhi, sayatha.
Saya (lie down!), sayāhi (lie down!), sayatha (lie down, all of you).
Saya, sayāhi, sayatha.
Sayāmi, sayāma.
Sayāmi (let me lie down), sayāma (let us lie down).
Sayāmi, sayāma.
Sayataṃ, sayantaṃ.
Sayataṃ (let him lie down), sayantaṃ (let them lie down).
Sayataṃ, sayantaṃ.
Sayassu, sayavho.
Sayassu (lie down!), sayavho (lie down, all of you).
Sayassu, sayavho.
Saye, sayāmase.
Saye (let me lie down), sayāmase (let us lie down).
Saye, sayāmase.
Atisīyataṃ, atisīyantaṃ.
Atisīyataṃ (let it be overly relied upon), atisīyantaṃ (let them be overly relied upon).
Atisīyataṃ, atisīyantaṃ.
Atisīyatu, atisīyantu.
Atisīyatu (let it be overly relied upon), atisīyantu (let them be overly relied upon).
Atisīyatu, atisīyantu.
Bhāve sīyataṃ.
In the bhāve (impersonal): sīyataṃ (let there be lying down).
Trong bhāve, sīyataṃ.
Asayi, sayi, asayiṃsu, sayiṃsu, asayuṃ.
Asayi (he lay down), sayi (he lay down), asayiṃsu (they lay down), sayiṃsu (they lay down), asayuṃ (they lay down).
Asayi, sayi, asayiṃsu, sayiṃsu, asayuṃ.
Sāgame atisesi, atisesuṃ.
With the sā-suffix: atisesi (he excessively lay down), atisesuṃ (they excessively lay down).
Với sāgama, atisesi, atisesuṃ.
Kamme accasīyittha, accasīyi, atisīyi.
In the kamme (passive voice): accasīyittha (it was overly relied upon), accasīyi (it was overly relied upon), atisīyi (it was overly relied upon).
Trong kamme, accasīyittha, accasīyi, atisīyi.
Bhāve sīyittha.
In the bhāve (impersonal): sīyittha (there was lying down).
Trong bhāve, sīyittha.
Sayissati, sayissanti.
Sayissati (he will lie down), sayissanti (they will lie down).
Sayissati, sayissanti.
Ikārāgamābhāve sessati, sessanti.
If the i-suffix is not added: sessati (he will lie down), sessanti (they will lie down).
Nếu không thêm ikāra, sessati, sessanti.
Kamme atisīyissatha, atisīyissati.
In the kamme (passive voice): atisīyissatha (it will be overly relied upon), atisīyissati (it will be overly relied upon).
Trong kamme, atisīyissatha, atisīyissati.
Bhāve sīyissate.
In the impersonal sense: (one) will lie down.
Ở thể bị động: sẽ nằm.
Asayissā, asayissaṃsu.
You would have lain down, they would have lain down.
Đã không nằm (tôi), đã không nằm (họ).
Kamme accasīyissatha iccādi.
In the passive sense: you would have been laid down, and so on.
Ở thể bị động: đã được nằm (các bạn), vân vân.
Nī pāpuṇane, dvikammakoyaṃ, ajaṃ gāmaṃ neti, nenti.
Nī (to reach or lead). This is a two-object verb. He leads the goat to the village, they lead.
Nī (dẫn dắt, đạt đến), đây là động từ hai tân ngữ, dẫn dê đến làng (anh ấy), dẫn (họ).
Nesi, netha.
You lead, you (pl) lead.
Dẫn dắt (bạn), dẫn dắt (các bạn).
Nemi, nema.
I lead, we lead.
Dẫn dắt (tôi), dẫn dắt (chúng tôi).
Lopābhāve nayati, nayanti iccādi.
In the absence of elision: he leads, they lead, and so on.
Khi không có sự lược bỏ: nayati, nayanti, vân vân.
Kamme nīyate gāmaṃ ajo devadattena, nīyare, nīyante.
In the passive sense: the goat is led to the village by Devadatta, they are led, they are led.
Ở thể bị động: con dê được Devadatta dẫn đến làng (nó), được dẫn (chúng nó), được dẫn (chúng nó).
Nīyati, nīyanti.
It is led, they are led.
Được dẫn (nó), được dẫn (chúng nó).
Tathā netu, nayatu.
Likewise, let him lead, let him lead.
Cũng vậy: netu, nayatu.
Nīyataṃ, nīyantaṃ.
Let it be led, let them be led.
Nīyataṃ, nīyantaṃ.
Naye, nayeyya.
He might lead, he might lead.
Naye, nayeyya.
Nīyetha, nīyeyya.
It might be led, it might be led.
Nīyetha, nīyeyya.
Anayi, nayi, anayiṃsu, nayiṃsu.
He led, they led, he led, they led.
Anayi, nayi, anayiṃsu, nayiṃsu.
Vinesi, vinesuṃ.
You disciplined, you (pl) disciplined.
Vinesi, vinesuṃ.
Anīyittha, nīyittha.
It was not led, it was led.
Anīyittha, nīyittha.
Nayissati, nessati.
He will lead, he will lead.
Nayissati, nessati.
Nayissate, nīyissate, nīyissati.
He will lead, it will be led, it will be led.
Nayissate, nīyissate, nīyissati.
Anayissa, anīyissa iccādi.
He would have led, it would have been led, and so on.
Anayissa, anīyissa, vân vân.
Ṭhāiccetassa dhātussa tiṭṭhādeso hoti vā.
The root Ṭhā optionally becomes tiṭṭha.
Sự thay thế tiṭṭha cho căn ṭhā xảy ra hoặc.
Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, appaccayalopo.
This word vā (or) is for fixed optionality. Elision of the suffix a.
Từ “vā” này có nghĩa là sự lựa chọn có hệ thống, sự lược bỏ phụ tố a.
Tiṭṭhati, tiṭṭhanti.
He stands, they stand.
Tiṭṭhati, tiṭṭhanti.
Ṭhāti, ṭhanti.
He stands, they stand.
Ṭhāti, ṭhanti.
Lopābhāve ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā ṭhāto hakārāgamo ca rassattaṃ, saṃpubbo saṇṭhahati, saṇṭhahanti.
In the absence of elision, by the rule "kvaci dhātū" etc., the addition of ha to ṭhā and shortening (of the vowel), with the prefix saṃ (it becomes) saṇṭhahati, saṇṭhahanti.
Khi không có sự lược bỏ: theo quy tắc “kvaci dhātū” vân vân, sự thêm vào phụ âm ha và sự rút ngắn nguyên âm cho ṭhā, khi có tiền tố saṃ thì saṇṭhahati, saṇṭhahanti.
Ette adhiṭṭheti, adhiṭṭhenti.
When e is present: adhiṭṭheti, adhiṭṭhenti.
Khi có E: adhiṭṭheti, adhiṭṭhenti.
493. Yamhi dādhā mā ṭhā hā pā maha mathādīnamī.
493. i for dā, dhā, mā, ṭhā, hā, pā, maha, matha, etc. in ya.
493. Đối với dā, dhā, mā, ṭhā, hā, pā, maha, matha, vân vân, có ī khi có ya.
Bhāvakammavisaye yamhi paccaye pare dā dhā mā ṭhā hāpā maha matha iccevamādīnaṃ dhātūnaṃ anto īkāramāpajjate, niccatthoyamārambho.
When the suffix ya follows in the impersonal or passive sense, the final vowel of the roots dā, dhā, mā, ṭhā, hā, pā, maha, matha, and so on, becomes ī. This rule is for necessity.
Khi phụ tố ya theo sau trong phạm vi thể bị động hoặc thể trạng thái, nguyên âm cuối của các căn dā, dhā, mā, ṭhā, hā, pā, maha, matha, vân vân, trở thành nguyên âm dài ī. Sự bắt đầu này là để chỉ sự bắt buộc.
Upaṭṭhīyati, upaṭṭhīyanti.
It is supported, they are supported.
Upaṭṭhīyati, upaṭṭhīyanti.
Hakārāgame rassattaṃ, īkārāgamo ca, patiṭṭhahīyati, patiṭṭhahīyanti.
With the addition of ha and shortening (of the vowel), and the addition of ī: patiṭṭhahīyati, patiṭṭhahīyanti.
Sự thêm vào phụ âm ha và sự rút ngắn nguyên âm, và sự thêm vào nguyên âm dài ī: patiṭṭhahīyati, patiṭṭhahīyanti.
Bhāve ṭhīyate.
In the impersonal sense: (one) stands.
Ở thể bị động: ṭhīyate.
Tathā tiṭṭhatu, tiṭṭhantu.
Likewise, let him stand, let them stand.
Cũng vậy: tiṭṭhatu, tiṭṭhantu.
Ṭhātu, ṭhantu.
Let him stand, let them stand.
Ṭhātu, ṭhantu.
Saṇṭhahatu, saṇṭhahantu.
Let him support, let them support.
Saṇṭhahatu, saṇṭhahantu.
Tiṭṭhe, tiṭṭheyya.
He might stand, he might stand.
Tiṭṭhe, tiṭṭheyya.
Saṇṭhe, saṇṭheyya, saṇṭheyyuṃ.
He might support, they might support.
Saṇṭhe, saṇṭheyya, saṇṭheyyuṃ.
Saṇṭhahe, saṇṭhaheyyuṃ.
He might support, they might support.
Saṇṭhahe, saṇṭhaheyyuṃ.
Aṭṭhāsi, aṭṭhaṃsu.
He stood, they stood.
Aṭṭhāsi, aṭṭhaṃsu.
Saṇṭhahi, saṇṭhahiṃsu.
He supported, they supported.
Saṇṭhahi, saṇṭhahiṃsu.
Pakiṭṭhissati, patiṭṭhissanti.
He will stand, they will stand.
Pakiṭṭhissati, patiṭṭhissanti.
Ṭhassati, ṭhassanti.
He will stand, they will stand.
Ṭhassati, ṭhassanti.
Patiṭṭhahissati, patiṭṭhahissanti.
He will support, they will support.
Patiṭṭhahissati, patiṭṭhahissanti.
Patiṭṭhissa, patiṭṭhissaṃsu.
He would have stood, they would have stood.
Patiṭṭhissa, patiṭṭhissaṃsu.
Patiṭṭhahissa, patiṭṭhahissaṃsu iccādi.
He would have supported, they would have supported, and so on.
Patiṭṭhahissa, patiṭṭhahissaṃsu, vân vân.
Pāiccetassa dhātussa pibādeso hoti vā.
The root Pā optionally becomes piba.
Sự thay thế piba cho căn pā xảy ra hoặc.
Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo.
This word vā (or) is for fixed optionality.
Từ “vā” này có nghĩa là sự lựa chọn có hệ thống.
Pibati.
He drinks.
Pibati.
Pibatu.
Let him drink.
Pibatu.
Pibeyya.
He might drink.
Pibeyya.
‘‘Kvaci dhātvā’’dinā bakārassa vakāro, pivati, pivanti.
By the rule "kvaci dhātvā" etc., ba becomes va: pivati, pivanti.
Theo quy tắc “kvaci dhātvā” vân vân, phụ âm ba thành va: pivati, pivanti.
Pāti, pānti, panti vā.
He drinks, they drink, or they drink.
Pāti, pānti, hoặc panti.
Pīyate, pīyante.
It is drunk, they are drunk.
Pīyate, pīyante.
Pīyati, pīyanti.
It is drunk, they are drunk.
Pīyati, pīyanti.
Pivatu.
Let him drink.
Pivatu.
Piveyya.
He might drink.
Piveyya.
Apāyi, pivi.
He drank, he drank.
Apāyi, pivi.
Pivissati.
He will drink.
Pivissati.
Apivissa iccādi.
He would have drunk, and so on.
Apivissa, vân vân.
Asa bhuvi, vibhattuppatti, appaccayalopo, asa itīdha –
Asa (to be), formation of endings, elision of the suffix a, here in asa –
Asa (là, tồn tại), sự xuất hiện của biến cách, sự lược bỏ phụ tố a, trong trường hợp của asa, ở đây –
Sabbattha vibhattippaccayesu ca asaiccetāya dhātuyā ādissa lopo hoti vā, vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo.
Everywhere, in endings and suffixes, the initial vowel of the root asa is optionally elided. This word vā (or) is for fixed optionality.
Khắp nơi, trong các biến cách và phụ tố, nguyên âm đầu của căn asa bị lược bỏ hoặc. Từ “vā” này có nghĩa là sự lựa chọn có hệ thống.
Asaiccetāya dhātuyā parassa thassa vibhattissa tthattaṃ hoti, dhātvantassa lopo ca.
The ending tha after the root asa becomes ttha, and there is elision of the final vowel of the root.
Biến cách tha sau căn asa trở thành ttha, và nguyên âm cuối của căn bị lược bỏ.
Tumhe attha.
You (pl) are.
Tumhe attha (các bạn là).
Asaiccetāya dhātuyā parāsaṃ mi maiccetāsaṃ vibhattīnaṃ mhimhaiccete ādesā honti vā, dhātvantassa lopo ca.
After the root asa, the endings mi and ma optionally become mhi and mha, and there is elision of the final vowel of the root.
Các biến cách mi và ma sau căn asa trở thành mhi và mha hoặc, và nguyên âm cuối của căn bị lược bỏ.
Amhi, amha.
I am, we are.
Amhi, amha.
Asmi, asma.
I am, we are.
Asmi, asma.
Asaiccetāya dhātuyā parassa tussa vibhattissa tthuttaṃ hoti, dhātvantassa lopo ca.
The ending tu after the root asa becomes tthu, and there is elision of the final vowel of the root.
Biến cách tu sau căn asa trở thành tthu, và nguyên âm cuối của căn bị lược bỏ.
Atthu.
Let there be.
Atthu.
Asassādilopo ca, santu.
And elision of the initial (vowel) of asa, let them be.
Sự lược bỏ đầu của asa cũng xảy ra: santu.
Āhi, attha.
Be, be (pl).
Āhi, attha.
Asmi, asma.
I am, we are.
Asmi, asma.
Sattamiyaṃ asassādilopo, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā asato eyyaeyyuṃ vibhattīnaṃ iyāiyuñca honti.
In the optative mood, elision of the initial (vowel) of asa, and by the rule "kvaci dhātū" etc., for asa, the endings eyya and eyyuṃ become iyā and iyuṃ.
Ở thì mệnh lệnh cách (Sattami), sự lược bỏ đầu của asa, theo quy tắc “kvaci dhātu” vân vân, các biến cách eyya và eyyuṃ cho asa trở thành iyā và iyuṃ.
Siyā, siyuṃ.
May it be, may they be.
Siyā, siyuṃ.
Lopābhāve ‘‘kvaci dhātvā’’dinā asato eyyādīnaṃ sadhātvantānaṃ ssa ssu ssa ssatha ssaṃ ssāmaādesā honti.
In the absence of elision, by the rule "kvaci dhātvā" etc., for asa, the endings eyyā and so on, with the final root-vowel, become ssa, ssu, ssa, ssatha, ssaṃ, ssāma.
Khi không có sự lược bỏ, theo quy tắc “kvaci dhātvā” vân vân, các biến cách eyyā vân vân, cho asa với nguyên âm cuối của căn, trở thành ssa, ssu, ssa, ssatha, ssaṃ, ssāma.
Ajjataniyaṃ akārāgamo, dīgho ca, āsi, āsiṃsu, āsuṃ.
In the aorist, addition of a and lengthening (of the vowel), he was, they were, they were.
Ở thì quá khứ (Ajjatanī), sự thêm vào nguyên âm a, và sự kéo dài nguyên âm: āsi, āsiṃsu, āsuṃ.
Āsi, āsittha.
You were, you (pl) were.
Āsi, āsittha.
Āsiṃ, āsimha.
I was, we were.
Āsiṃ, āsimha.
Asasseva dhātussa bhūādeso hoti vā asabbadhātuke.
The root asa optionally becomes bhū in non-sarvadhātuka endings.
Căn asa trở thành bhū hoặc khi không phải là sarvadhātuka.
Bhavissati, bhavissanti.
He will be, they will be.
Bhavissati, bhavissanti.
Abhavissa, abhavissaṃsu.
He would have been, they would have been.
Abhavissa, abhavissaṃsu.
Brū viyattiyaṃ vācāyaṃ, tyādyuppatti, appaccayalopo ca.
Brū (to speak clearly), formation of ti and so on, and elision of the suffix a.
Brū (nói rõ ràng), sự xuất hiện của ti vân vân, và sự lược bỏ phụ tố a.
Brūiccetāya dhātuyā paro īkārāgamo hoti timhi vibhattimhi kvaci, vuddhi avādesā, saralopādi.
Sometimes, the root Brū gets the addition of ī in the ending ti, and there is lengthening and the substitution of avā, and vowel elision, and so on.
Sự thêm vào nguyên âm dài ī sau căn brū xảy ra đôi khi khi có biến cách ti, sự tăng cường nguyên âm và sự thay thế ava, sự lược bỏ nguyên âm vân vân.
Bravīti, brūti, ‘‘aññesu cā’’ti suttānuvattitavāggahaṇena brūdhātussa byañjane vuddhi na hoti, bahuvacane ‘‘jhalānamiyuvā sare vā’’ti ūkārassa sare uvādeso, bruvanti.
He speaks, he says. By the implication of "aññesu cā" (and in other cases), for the root brū there is no lengthening before a consonant. In the plural, by the rule "jhalānamiyuvā sare vā" (or iyuvā for jhalā before a vowel), the ū vowel becomes uvā before a vowel, so bruvanti.
Bravīti, brūti, theo sự tiếp tục của từ “vā” trong quy tắc “aññesu cā” vân vân, sự tăng cường nguyên âm không xảy ra cho brū khi có phụ âm, ở số nhiều theo quy tắc “jhalānamiyuvā sare vā”, nguyên âm ū trở thành uvā khi có nguyên âm, bruvanti.
‘‘Kvaci dhātvā’’dinā brūto tiantīnaṃ vā a u ādesā brūssa āhādeso ca.
By the rule "kvaci dhātvā" etc., for brū, ti and antī optionally become a and u, and brū becomes āhā.
Theo quy tắc “kvaci dhātvā” vân vân, các biến cách ti và antī từ brū trở thành a và u hoặc, và brū trở thành āha.
Āha, āhu.
He said, they said.
Āha, āhu.
Brūsi, brūtha.
You speak, you (pl) speak.
Brūsi, brūtha.
Brūmi, brūma.
I speak, we speak.
Brūmi, brūma.
Brūte, bruvante.
He speaks, they speak.
Brūte, bruvante.
Brūse, bruvavhe.
You speak, you (pl) speak.
Brūse, bruvavhe.
Bruve, brūmhe.
I speak, we speak.
Bruve, brūmhe.
Brūtu, bruvantu.
Let him speak, let them speak.
Brūtu, bruvantu.
Brūhi, brūtha.
Speak, speak (pl).
Brūhi, brūtha.
Brūmi, brūma.
I speak, we speak.
Brūmi, brūma.
Brūtaṃ, bruvantaṃ.
Let him speak, let them speak.
Brūtaṃ, bruvantaṃ.
Bruve, bruveyya, bruveyyuṃ.
He might speak, he might speak, they might speak.
Bruve, bruveyya, bruveyyuṃ.
Bruveyyāsi, bruveyyātha.
You might speak, you (pl) might speak.
Bruveyyāsi, bruveyyātha.
Bruveyyāmi, bruveyyāma.
I might speak, we might speak.
Bruveyyāmi, bruveyyāma.
Bruvetha, bruveraṃ.
You might speak, they might speak.
Bruvetha, bruveraṃ.
Abruvā, abruvū.
He spoke, they spoke.
Abruvā, abruvū.
Parokkhāyaṃ ‘‘brūbhūnamāhabhūvā parokkhāya’’nti brūdhātussa āhaādeso, saralopādi, supine kira māha, tenāhu porāṇā, āhaṃsu vā iccādi.
In the perfect tense: by the rule "brūbhūnamāhabhūvā parokkhāyaṃ" (āha and bhūvā for brū and bhū in the perfect tense), the root brū becomes āha, with vowel elision, and so on: for example, supine kira māha (he apparently said in his sleep), tenāhu porāṇā (therefore the ancients said), or āhaṃsu (they said), and so on.
Ở thì quá khứ xa (Parokkhā), theo quy tắc “brūbhūnamāhabhūvā parokkhāyaṃ” (brū và bhū thành āha và bhūvā ở thì quá khứ xa), căn brū trở thành āha, sự lược bỏ nguyên âm vân vân, supine kira māha (có lẽ anh ấy đã nói trong giấc mơ), tenāhu porāṇā (vì vậy các bậc trưởng lão đã nói), āhaṃsu hoặc vân vân.
Ajjataniyaṃ abravi, abruvi, abravuṃ.
In the aorist: he spoke, he spoke, they spoke.
Ở thì quá khứ (Ajjatanī): abravi, abruvi, abravuṃ.
Bravissati.
He will speak.
Bravissati.
Abravissa iccādi.
He would have spoken, and so on.
Abravissa, vân vân.
Hana hiṃsāgatīsu, timhi kvaci appaccayalopo, hanti, hanati, hananti.
Hana (to injure or go). In ti, sometimes elision of the suffix a: hanti, hanati, hananti.
Hana (làm hại, đi), khi có ti, đôi khi phụ tố a bị lược bỏ: hanti, hanati, hananti.
Hanasi, hanatha.
You injure, you (pl) injure.
Hanasi, hanatha.
Hanāmi, hanāma.
I injure, we injure.
Hanāmi, hanāma.
Kamme ‘‘tassa cavagga’’iccādinā ñattaṃ, dvittañca, haññate, haññante, haññare.
In the passive sense: by the rule "tassa cavagga" etc., ña is substituted, and there is reduplication: haññate, haññante, haññare.
Ở thể bị động: theo quy tắc “tassa cavagga” vân vân, sự biến đổi thành ña, và sự lặp đôi: haññate, haññante, haññare.
Haññati, haññanti.
It is injured, they are injured.
Haññati, haññanti.
Hanatu, hanantu.
Let him injure, let them injure.
Hanatu, hanantu.
Haneyya.
He might injure.
Haneyya.
Hanaiccetassa dhātussa vadhādeso hoti vā sabbattha vibhattippaccayesu, vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo.
The root hana optionally becomes vadha everywhere, in endings and suffixes. This word vā (or) is for fixed optionality.
Sự thay thế vadha cho căn hana xảy ra hoặc khắp nơi trong các biến cách và phụ tố. Từ “vā” này có nghĩa là sự lựa chọn có hệ thống.
Vadheti.
He injures.
Vadheti.
Vadhīyati.
It is injured.
Vadhīyati.
Vadhetu.
Let him injure.
Vadhetu.
Vadhīyatu.
Let it be injured.
Vadhīyatu.
Vadheyya.
He might injure.
Vadheyya.
Avadhi, avadhiṃsu.
He injured, they injured.
Avadhi, avadhiṃsu.
Ahani, ahaniṃsu.
He injured, they injured.
Ahani, ahaniṃsu.
Vadhissati, hanissati.
He will injure, he will injure.
Vadhissati, hanissati.
Khādese paṭihaṅkhāmi, paṭihanissāmi.
When khā is substituted: paṭihaṅkhāmi, paṭihanissāmi.
Khi có khā: paṭihaṅkhāmi, paṭihanissāmi.
Avadhissa, ahanissa iccādi.
He would have injured, he would have injured, and so on.
Avadhissa, ahanissa, vân vân.
Hu dānādanahabyappadānesu, tyādyuppatti, appaccayo ca, ‘‘kvacādivaṇṇānamekassarānaṃ dvebhāvo’’ti dvittaṃ, ‘‘pubbobbhāso’’ti abbhāsasaññā.
The root Hu is used in giving, consuming, and offering oblations. The coming into existence of tyā, etc., and the affix a; the doubling (dvittaṃ) occurs according to the rule "kvacādivaṇṇānamekassarānaṃ dvebhāvo" (sometimes a doubling of single-syllable initial letters), and the designation of reduplication (abbhāsasaññā) is "pubbobbhāso".
Đối với Hu trong các ý nghĩa dâng cúng, ăn, và dâng vật cúng dường; sự phát sinh của tyā và các yếu tố khác; và tiếp vĩ ngữ a. Sự lặp lại (dvittaṃ) theo quy tắc “đôi khi có sự lặp lại của các chữ cái nguyên âm đơn ở đầu từ”. Thuật ngữ abbhāsa (lặp lại) theo quy tắc “phần đầu tiên được gọi là abbhāsa”.
Hakārassa abbhāse vattamānassa jo hoti.
The letter H occurring in the reduplication becomes j.
Chữ ha khi nằm trong phần lặp lại sẽ biến thành jo.
‘‘Lopañcetta makāro’’ti appaccayalopo, vuddhi.
By "Lopañcetta makāro," there is elision of the affix a and lengthening (vuddhi).
Theo quy tắc “và ở đây chữ ma bị lược bỏ”, là sự lược bỏ của tiếp vĩ ngữ a, và sự tăng trưởng (vuddhi).
Lopābhāve ‘‘jhalānaṃ, sare’’ti ca vattamāne –
In the absence of elision, and when "jhalānaṃ, sare" (for jhal-sounds, when a vowel follows) continues –
Khi không có sự lược bỏ, và khi “của các phụ âm jhala, khi nguyên âm theo sau” được hiểu –
Jhalasaññānaṃ ivaṇṇuvaṇṇānaṃ yakāravakārādesā honti sare pareti apadantassa ukārassa vakāro.
When a vowel follows, the letters 'i' and 'u' of jhal-sounds, not being at the end of a word, become the substitutes 'y' and 'v' respectively; thus, the 'u' becomes 'v'.
Các nguyên âm i và u của các phụ âm jhala biến thành ya và va khi một nguyên âm theo sau. Do đó, nguyên âm u ở cuối từ biến thành va.
Juhvati, juhoti, juhvanti, juhonti.
Juhvati, juhoti, juhvanti, juhonti.
Juhvati, juhoti, juhvanti, juhonti.
Juhvasi, juhosi, juhvatha, juhotha.
Juhvasi, juhosi, juhvatha, juhotha.
Juhvasi, juhosi, juhvatha, juhotha.
Juhvāmi, juhomi, juhvāma, juhoma.
Juhvāmi, juhomi, juhvāma, juhoma.
Juhvāmi, juhomi, juhvāma, juhoma.
Kamme ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā dīgho, hūyate, hūyante.
In the passive (kamme), by "kvaci dhātū" etc., a long vowel is produced: hūyate, hūyante.
Trong thể bị động (kamme), theo quy tắc “đôi khi gốc từ” và các yếu tố khác, có sự kéo dài (dīgho): hūyate, hūyante.
Hūyati, hūyanti.
Hūyati, hūyanti.
Hūyati, hūyanti.
Tathā juhotu, juhontu, juhvantu vā.
Similarly, juhotu, juhontu, or juhvantu.
Tương tự, juhotu, juhontu, hoặc juhvantu.
Juhe, juheyya, juheyyuṃ.
Juhe, juheyya, juheyyuṃ.
Juhe, juheyya, juheyyuṃ.
Ajuhavi, ajuhavuṃ.
Ajuhavi, ajuhavuṃ.
Ajuhavi, ajuhavuṃ.
Ajuhosi, ajuhosuṃ.
Ajuhosi, ajuhosuṃ.
Ajuhosi, ajuhosuṃ.
Ahūyittha aggi.
Ahūyittha aggi (the fire was offered).
Ngọn lửa đã được dâng cúng (ahūyittha aggi).
Juhissati, juhissanti.
Juhissati, juhissanti.
Juhissati, juhissanti.
Juhossati, juhossanti vā.
Or juhossati, juhossanti.
Hoặc juhossati, juhossanti.
Ajuhissa, ajuhissaṃsu iccādi.
Ajuhissa, ajuhissaṃsu, etc.
Ajuhissa, ajuhissaṃsu, v.v.
Hā cāge, pure viya dvebhāva jādesa appaccayalopā.
Hā means "to abandon". As before, the coming into existence of suffixes, the doubling and substitution of 'j', and the elision of the affix a.
Đối với Hā trong ý nghĩa từ bỏ, tương tự như trước, có sự phát sinh của dvebhāva, jādesa, và sự lược bỏ của tiếp vĩ ngữ a.
Kamme ‘‘yamhi dādhāmāṭhāhāpāmahamathādīnamī’’ti dhātvantassa īkāro.
In the passive (kamme), by "yamhi dādhāmāṭhāhāpāmahamathādīnamī", the final vowel of the root becomes ī.
Trong thể bị động (kamme), theo quy tắc “trong đó dā, dhā, mā, ṭhā, hā, pā, ma, ha, ma, thā và các yếu tố khác biến thành ī”, nguyên âm cuối của gốc từ biến thành ī.
Hīyate, hīyante, hīyare.
Hīyate, hīyante, hīyare.
Hīyate, hīyante, hīyare.
Hīyati, hīyanti.
Hīyati, hīyanti.
Hīyati, hīyanti.
Tathā jahātu, jahantu.
Similarly, jahātu, jahantu.
Tương tự, jahātu, jahantu.
Jahe, jaheyya, jaheyyuṃ.
Jahe, jaheyya, jaheyyuṃ.
Jahe, jaheyya, jaheyyuṃ.
Hīyetha, hīyeyya.
Hīyetha, hīyeyya.
Hīyetha, hīyeyya.
Ajahāsi, ajahiṃsu, ajahāsuṃ.
Ajahāsi, ajahiṃsu, ajahāsuṃ.
Ajahāsi, ajahiṃsu, ajahāsuṃ.
Pajahi, pajahiṃsu, pajahaṃsu, pajahuṃ.
Pajahi, pajahiṃsu, pajahaṃsu, pajahuṃ.
Pajahi, pajahiṃsu, pajahaṃsu, pajahuṃ.
Kamme pajahīyittha, pajahīyi.
In the passive (kamme), pajahīyittha, pajahīyi.
Trong thể bị động (kamme), pajahīyittha, pajahīyi.
Pajahissati, pajahissanti.
Pajahissati, pajahissanti.
Pajahissati, pajahissanti.
Hīyissati, hīyissanti.
Hīyissati, hīyissanti.
Hīyissati, hīyissanti.
Pajahissa, pajahissaṃsu iccādi.
Pajahissa, pajahissaṃsu, etc.
Pajahissa, pajahissaṃsu, v.v.
Dā dāne, tyādyuppatti, dvebhāvarassattāni, appaccayassa lopo, dadāti, dadanti.
Dā means "to give". As before, the coming into existence of suffixes, doubling, shortening, and elision of the affix a: dadāti, dadanti.
Đối với Dā trong ý nghĩa cho, có sự phát sinh của tyā và các yếu tố khác, sự lặp lại và rút ngắn, và sự lược bỏ của tiếp vĩ ngữ a: dadāti, dadanti.
Dadāsi, dadātha.
Dadāsi, dadātha.
Dadāsi, dadātha.
Dadāmi, dadāma.
Dadāmi, dadāma.
Dadāmi, dadāma.
Dāiccetassa dhātussa sabbassa dajjādeso hoti vā, vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, appaccayalopo.
The entire root Dā optionally (vā) becomes the substitute dajjā. This word vā signifies a restricted option. Elision of the affix a.
Toàn bộ gốc từ Dā đôi khi biến thành dajjā. Từ vā này có nghĩa là một lựa chọn có điều kiện. Sự lược bỏ của tiếp vĩ ngữ a.
Dajjati, dajjanti.
Dajjati, dajjanti.
Dajjati, dajjanti.
Dajjasi, dajjatha.
Dajjasi, dajjatha.
Dajjasi, dajjatha.
Dajjāmi, dajjāma.
Dajjāmi, dajjāma.
Dajjāmi, dajjāma.
Dajjādesābhāve ‘‘lopañcettamakāro’’ti appaccayassa ekāro, dānaṃ deti, denti.
In the absence of the dajjā substitute, by "lopañcettamakāro", the affix a becomes e: dānaṃ deti (he gives a gift), denti.
Khi không có sự thay thế dajjā, theo quy tắc “và ở đây chữ ma bị lược bỏ”, tiếp vĩ ngữ a biến thành e: dānaṃ deti (cho), denti.
Desi, detha.
Desi, detha.
Desi, detha.
Kamme ‘‘yamhi dādhā’’iccādinā īkāro, dīyate, dīyante.
In the passive (kamme), by "yamhi dādhā" etc., the 'ī' is produced: dīyate, dīyante.
Trong thể bị động (kamme), theo quy tắc “trong đó dā, dhā” và các yếu tố khác, có sự biến đổi thành ī: dīyate, dīyante.
Dīyati, dīyanti.
Dīyati, dīyanti.
Dīyati, dīyanti.
Dīyyate, dīyyante.
Or dīyyate, dīyyante.
Hoặc dīyyate, dīyyante.
Dīyyati, dīyyanti vā iccādi.
Or dīyyati, dīyyanti, etc.
Hoặc dīyyati, dīyyanti, v.v.
Sattamiyaṃ dade, dadeyya, dadeyyuṃ.
In the Seventh Aorist (sattamiyaṃ): dade, dadeyya, dadeyyuṃ.
Trong thể điều kiện (sattamiyaṃ), dade, dadeyya, dadeyyuṃ.
Dadeyyāsi, dadeyyātha.
Dadeyyāsi, dadeyyātha.
Dadeyyāsi, dadeyyātha.
Dadeyyāmi, dadeyyāma.
Dadeyyāmi, dadeyyāma.
Dadeyyāmi, dadeyyāma.
Dadetha, daderaṃ.
Dadetha, daderaṃ.
Dadetha, daderaṃ.
Dadetho, dadeyyāvho.
Dadetho, dadeyyāvho.
Dadetho, dadeyyāvho.
Dadeyyaṃ, dadeyyāmhe.
Dadeyyaṃ, dadeyyāmhe.
Dadeyyaṃ, dadeyyāmhe.
Dajje, dajjeyya.
Dajje, dajjeyya.
Dajje, dajjeyya.
‘‘Kvaci dhātū’’tiādinā eyyassāttañca, dajjā, dajjuṃ, dajjeyyuṃ.
And by "kvaci dhātū" etc., 'eyya' also becomes 'a': dajjā, dajjuṃ, dajjeyyuṃ.
Theo quy tắc “đôi khi gốc từ” và các yếu tố khác, eyyā biến thành attaṃ; dajjā, dajjuṃ, dajjeyyuṃ.
Dajjeyyāsi, dajjeyyātha.
Dajjeyyāsi, dajjeyyātha.
Dajjeyyāsi, dajjeyyātha.
Dajjaṃ, eyyāmissa amādeso ca, dajjeyyāmi, dajjeyyāma.
And the substitute 'aṃ' for 'eyyāmi': dajjaṃ, dajjeyyāmi, dajjeyyāma.
Dajjaṃ, và sự thay thế amā cho eyyāmi; dajjeyyāmi, dajjeyyāma.
Dvittābhāve deyya, deyyuṃ.
In the absence of doubling: deyya, deyyuṃ.
Khi không có sự lặp lại, deyya, deyyuṃ.
Deyyāsi, deyyātha.
Deyyāsi, deyyātha.
Deyyāsi, deyyātha.
Dīyetha, dīyeyya.
Dīyetha, dīyeyya.
Dīyetha, dīyeyya.
Hiyyattaniyaṃ adadā, adadū.
In the Hiyyattanī (past): adadā, adadū.
Trong thì quá khứ gần (hiyattaniyaṃ), adadā, adadū.
Adado, adadattha.
Adado, adadattha.
Adado, adadattha.
Adadaṃ, adadamha.
Adadaṃ, adadamha.
Adadaṃ, adadamha.
Adadattha, adadamhase.
Adadattha, adadamhase.
Adadattha, adadamhase.
Kamme adīyittha.
In the passive (kamme): adīyittha.
Trong thể bị động (kamme), adīyittha.
Ajjatanimhi adadi, adadiṃsu, adaduṃ.
In the Ajjatanī (perfect): adadi, adadiṃsu, adaduṃ.
Trong thì quá khứ (ajjatanimhi), adadi, adadiṃsu, adaduṃ.
Adajji, adajjiṃsu.
Adajji, adajjiṃsu.
Adajji, adajjiṃsu.
Adāsi, adaṃsu.
Adāsi, adaṃsu.
Adāsi, adaṃsu.
Adāsi, ado, adittha.
Adāsi, ado, adittha.
Adāsi, ado, adittha.
Adāsiṃ, adāsimha, adamha.
Adāsiṃ, adāsimha, adamha.
Adāsiṃ, adāsimha, adamha.
Adādānaṃ purindado.
Adādānaṃ purindado (the giver of gifts, Purindado).
Adādānaṃ purindado.
Kamme adīyittha, adīyyi.
In the passive (kamme): adīyittha, adīyyi.
Trong thể bị động (kamme), adīyittha, adīyyi.
Bhavissantiyaṃ ikārāgamo, saralopādi, dadissati, dadissanti.
In the Bhavissantī (future): insertion of 'i', elision of vowel, etc.: dadissati, dadissanti.
Trong thì tương lai (bhavissantiyaṃ), sự thêm vào của ikāra, sự lược bỏ nguyên âm, v.v.: dadissati, dadissanti.
Dajjissati, dajjissanti.
Dajjissati, dajjissanti.
Dajjissati, dajjissanti.
Rassattaṃ, dassati, dassanti.
Shortening: dassati, dassanti.
Sự rút ngắn: dassati, dassanti.
Dassasi, dassatha.
Dassasi, dassatha.
Dassasi, dassatha.
Dassāmi, dassāma.
Dassāmi, dassāma.
Dassāmi, dassāma.
Dassate.
Dassate.
Dassate.
Dīyissate, dīyissati.
Dīyissate, dīyissati.
Dīyissate, dīyissati.
Kālātipattiyaṃ adadissa, adajjissa, adajjissā, adassa, adassā, adassaṃsu.
In the Kālātipatti (conditional): adadissa, adajjissa, adajjissā, adassa, adassā, adassaṃsu.
Trong thì quá khứ tương lai (kālātipattiyaṃ), adadissa, adajjissa, adajjissā, adassa, adassā, adassaṃsu.
Adīyissatha, adīyissa iccādi.
Adīyissatha, adīyissa, etc.
Adīyissatha, adīyissa, v.v.
Dhā dhāraṇe, pure viya vibhattuppatti, dvittarassattāni, appaccayalopo ca, ‘‘dutiyacatutthānaṃ paṭhamatatiyā’’ti dhakārassa dakāro, dadhāti, dadhanti.
Dhā means "to hold". As before, the coming into existence of inflections, doubling, shortening, and elision of the affix 'a'; by "dutiyacatutthānaṃ paṭhamatatiyā", the 'dh' (dha-kārassa) becomes 'd' (da-kāro): dadhāti, dadhanti.
Đối với Dhā trong ý nghĩa giữ, tương tự như trước, có sự phát sinh của các biến cách, sự lặp lại và rút ngắn, và sự lược bỏ của tiếp vĩ ngữ a. Theo quy tắc “các chữ cái thứ hai và thứ tư biến thành chữ cái thứ nhất và thứ ba”, chữ dha biến thành da: dadhāti, dadhanti.
Apipubbo tassa ‘‘tesu vuddhī’’tiādinā akāralopo, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā dhakārassa hakāro, rassattañca, dvāraṃ pidahati, pidahanti.
With the prefix 'api', for this, by "tesu vuddhī" etc., elision of 'a'; by "kvaci dhātū" etc., 'dh' (dha-kārassa) becomes 'h' (ha-kāro), and shortening: dvāraṃ pidahati (he shuts the door), pidahanti.
Khi có tiền tố api đứng trước, theo quy tắc “trong đó có sự tăng trưởng” và các yếu tố khác, nguyên âm a bị lược bỏ. Theo quy tắc “đôi khi gốc từ” và các yếu tố khác, chữ dha biến thành ha, và có sự rút ngắn: pidahati (đóng cửa), pidahanti.
Dvebhāvābhāve nidhiṃ nidheti, nidhenti.
In the absence of doubling: nidhiṃ nidheti (he deposits a treasure), nidhenti.
Khi không có sự lặp lại, nidhiṃ nidheti (đặt kho báu), nidhenti.
Kamme dhīyate, dhīyati, pidhīyate, pidhīyati.
In the passive (kamme): dhīyate, dhīyati, pidhīyate, pidhīyati.
Trong thể bị động (kamme), dhīyate, dhīyati, pidhīyate, pidhīyati.
Tathā dadhātu, pidahatu, nidhetu, nidhentu.
Similarly, dadhātu, pidahatu, nidhetu, nidhentu.
Tương tự, dadhātu, pidahatu, nidhetu, nidhentu.
Dadhe, dadheyya, pidahe, pidaheyya, nidhe, nidheyya.
Dadhe, dadheyya, pidahe, pidaheyya, nidhe, nidheyya.
Dadhe, dadheyya, pidahe, pidaheyya, nidhe, nidheyya.
Dadhāsi, pidahi.
Dadhāsi, pidahi.
Dadhāsi, pidahi.
Dhassati, pidahissati, paridahessati.
Dhassati, pidahissati, paridahessati.
Dhassati, pidahissati, paridahessati.
Adhassa, pidahissa iccādi.
Adhassa, pidahissa, etc.
Adhassa, pidahissa, v.v.
Rudha āvaraṇe, pure viya dhātusaññādimhi kate vibhattuppatti.
Rudha means "to obstruct". As before, after establishing the root designation, etc., the coming into existence of inflections.
Rudha trong ý nghĩa che chắn. Tương tự như trước, sau khi xác định gốc từ, v.v., có sự phát sinh của các biến cách.
Catuppadamidaṃ.
This is a four-term rule.
Đây là một quy tắc bốn phần.
Rudhaiccevamādito dhātugaṇato appaccayo hoti kattari vibhattippaccayesu, niggahītañca tato pubbaṃ hutvā āgamo hoti, tañca niggahītaṃ pakatiyā sarānugatattā dhātussarato paraṃ hoti.
From this class of roots beginning with Rudha, the affix a occurs when the kāraka and inflectional suffixes are present, and a niggahīta is introduced as an increment before it. And that niggahīta, being naturally accompanied by a vowel, occurs after the root's vowel.
Từ nhóm gốc từ bắt đầu bằng Rudha và các yếu tố tương tự, tiếp vĩ ngữ a xuất hiện trong các biến cách chủ động, và một niggahīta cũng xuất hiện trước đó như một sự thêm vào. Niggahīta đó, do bản chất đi theo nguyên âm, sẽ đứng sau nguyên âm của gốc từ.
Casaddena iīeopaccayā ca, niggahītassa vaggantattaṃ.
By the word ca, the affixes i, ī, e, o also occur. The niggahīta becomes a nasal of the class.
Và bằng chữ ca, các tiếp vĩ ngữ i, ī, e, o cũng được thêm vào. Niggahīta biến thành chữ cái cuối của nhóm (vaggantaṃ).
Idha saṃyogantattā na vuddhi hoti, tadāgamassa taggahaṇena gahaṇato.
Here, because of being at the end of a conjunction, no lengthening occurs, as its introduction is considered as part of the conjunction.
Ở đây, do sự kết hợp cuối, không có sự tăng trưởng (vuddhi), vì sự thêm vào đó được bao gồm trong việc nắm giữ nó.
So maggaṃ rundhati, rundhanti.
So maggaṃ rundhati (he obstructs the path), rundhanti.
So maggaṃ rundhati (anh ta chặn đường), rundhanti.
Rundhasi, rundhatha.
Rundhasi, rundhatha.
Rundhasi, rundhatha.
Rundhāmi, rundhāma.
Rundhāmi, rundhāma.
Rundhāmi, rundhāma.
Rundhate, rundhante iccādi, ikārādippaccayesu pana rundhiti, rundhīti, rundheti, rundhotītipi hoti.
Rundhate, rundhante, etc. However, with the affixes i, etc., it also becomes rundhiti, rundhīti, rundheti, rundhotīti.
Rundhate, rundhante, v.v. Trong các tiếp vĩ ngữ bắt đầu bằng i, thì cũng có rundhiti, rundhīti, rundheti, rundhotīti.
Kamme nipubbo yappaccayassa ‘‘tassa cavagga’’iccādinā sadhātvantassa jhakāre kate ‘‘vagge ghosā’’tiādinā dvittaṃ, maggo nirujjhate tena, nirujjhante.
In the passive (kamme), with the prefix 'ni', after the 'y' affix and by "tassa cavagga" etc., the final 'dh' of the root becomes 'jh'; then by "vagge ghosā" etc., there is doubling: maggo nirujjhate tena (the path is obstructed by him), nirujjhante.
Trong thể bị động (kamme), khi có tiền tố ni đứng trước, sau khi tiếp vĩ ngữ ya biến thành jha ở cuối gốc từ theo quy tắc “tassa và cavagga” và các yếu tố khác, có sự lặp lại theo quy tắc “trong nhóm, các âm hữu thanh” và các yếu tố khác: maggo nirujjhate tena (con đường bị anh ta chặn), nirujjhante.
Parassapadatte nirujjhati, nirujjhanti.
In the Parassapada: nirujjhati, nirujjhanti.
Trong thể chủ động (parassapadatte), nirujjhati, nirujjhanti.
Nirujjhasi, nirujjhatha.
Nirujjhasi, nirujjhatha.
Nirujjhasi, nirujjhatha.
Nirujjhāmi, nirujjhāma.
Nirujjhāmi, nirujjhāma.
Nirujjhāmi, nirujjhāma.
Rundhatu, rundhantu.
Rundhatu, rundhantu.
Rundhatu, rundhantu.
Rundhāhi, rundhatha.
Rundhāhi, rundhatha.
Rundhāhi, rundhatha.
Rundhāmi, rundhāma.
Rundhāmi, rundhāma.
Rundhāmi, rundhāma.
Rundhataṃ, rundhantaṃ.
Rundhataṃ, rundhantaṃ.
Rundhataṃ, rundhantaṃ.
Rundhassu, rundhavho.
Rundhassu, rundhavho.
Rundhassu, rundhavho.
Rundhe, rundhāmase.
Rundhe, rundhāmase.
Rundhe, rundhāmase.
Nirujjhataṃ, nirujjhantaṃ.
Nirujjhataṃ, nirujjhantaṃ.
Nirujjhataṃ, nirujjhantaṃ.
Nirujjhatu, nirujjhantu.
Nirujjhatu, nirujjhantu.
Nirujjhatu, nirujjhantu.
Rundhe, rundheyya, rundheyyuṃ.
May he obstruct, he should obstruct, they should obstruct.
Rundhe, rundheyya, rundheyyuṃ.
Rundhetha, rundheraṃ.
You should obstruct (plural), they should obstruct (A-t-t-p).
Rundhetha, rundheraṃ.
Nirujjhetha, nirujjheyya iccādi.
May it cease, it should cease, and so on.
Nirujjhetha, nirujjheyya, v.v.
Rundhi, rundhiṃsu.
He obstructed, they obstructed.
Rundhi, rundhiṃsu.
Arundhi, nirujjhittha.
He obstructed, it ceased (A-t-t-p).
Arundhi, nirujjhittha.
Nirujjhi, nirujjhiṃsu.
It ceased, they ceased.
Nirujjhi, nirujjhiṃsu.
Rundhissati, rundhissanti.
He will obstruct, they will obstruct.
Rundhissati, rundhissanti.
Nirujjhissate, nirujjhissante.
It will be obstructed (A-t-t-p), they will be obstructed (A-t-t-p).
Nirujjhissate, nirujjhissante.
Nirujjhissati, nirujjhissanti.
It will be obstructed, they will be obstructed.
Nirujjhissati, nirujjhissanti.
Arundhissa, arundhissaṃsu.
He would obstruct, they would obstruct.
Arundhissa, arundhissaṃsu.
Nirujjhissatha, nirujjhissa iccādi.
You would be obstructed (plural, A-t-t-p), he would be obstructed (A-t-t-p), and so on.
Nirujjhissatha, nirujjhissa, v.v.
Chidi dvidhākaraṇe, chindati, chindanti.
Chidi means to divide into two; he cuts, they cut.
Chidi (cắt thành hai phần): chindati, chindanti.
Kamme chijjate, chijjante.
In the passive, it is cut (A-t-t-p), they are cut (A-t-t-p).
Trong nghiệp (bị động): chijjate, chijjante.
Chijjati, chijjanti.
It is cut, they are cut.
Chijjati, chijjanti.
Tathā chindatu, chindantu.
Likewise, let him cut, let them cut.
Cũng vậy: chindatu, chindantu.
Chijjatu, chijjantu.
Let it be cut, let them be cut.
Chijjatu, chijjantu.
Chinde, chindeyya.
He should cut, he would cut.
Chinde, chindeyya.
Chijjeyya.
It should be cut.
Chijjeyya.
Achindi, chindi, chindiṃsu.
He cut, he cut, they cut.
Achindi, chindi, chindiṃsu.
Achijjittha, chijji.
It was cut (A-t-t-p), it was cut.
Achijjittha, chijji.
Chindissati, chindissanti.
He will cut, they will cut.
Chindissati, chindissanti.
Ssassa chādese – checchati, checchanti.
With 'ss' becoming 'cch' – he will cut, they will cut.
Khi s biến thành ch: checchati, checchanti.
Checchiti vā.
Or 'checchiti'.
Hoặc checchiti.
Kamme chijjissate, chijjissante.
In the passive, it will be cut (A-t-t-p), they will be cut (A-t-t-p).
Trong nghiệp (bị động): chijjissate, chijjissante.
Chijjissati, chijjissanti.
It will be cut, they will be cut.
Chijjissati, chijjissanti.
Achindissa.
He would cut.
Achindissa.
Achijjissa iccādi.
It would be cut (A-t-t-p), and so on.
Achijjissa, v.v.
Bhidi vidāraṇe, bhindati, bhindanti iccādi.
Bhidi means to split; he splits, they split, and so on.
Bhidi (phá vỡ): bhindati, bhindanti, v.v.
Yuja yoge, yuñjati, yuñjanti.
Yuja means to join; he joins, they join.
Yuja (kết hợp): yuñjati, yuñjanti.
Yujjate, yujjante.
It is joined (A-t-t-p), they are joined (A-t-t-p).
Yujjate, yujjante.
Yujjati, yujjanti.
It is joined, they are joined.
Yujjati, yujjanti.
Yuñjatu.
Let him join.
Yuñjatu.
Yujjataṃ.
Let it be joined (A-t-t-p).
Yujjataṃ.
Yuñje.
He should join.
Yuñje.
Yujjetha.
It should be joined (A-t-t-p).
Yujjetha.
Ayuñji, ayuñjiṃsu.
He joined, they joined.
Ayuñji, ayuñjiṃsu.
Ayujjittha, ayujji.
It was joined (A-t-t-p), it was joined.
Ayujjittha, ayujji.
Yuñjissati, yuñjissanti.
He will join, they will join.
Yuñjissati, yuñjissanti.
Yujjissate, yujjissante.
It will be joined (A-t-t-p), they will be joined (A-t-t-p).
Yujjissate, yujjissante.
Yujjissati, yujjissanti.
It will be joined, they will be joined.
Yujjissati, yujjissanti.
Ayuñjissa.
He would join.
Ayuñjissa.
Ayujjissatha, ayujjissa iccādi.
You would be joined (plural, A-t-t-p), he would be joined (A-t-t-p), and so on.
Ayujjissatha, ayujjissa, v.v.
Bhuja pālanabyavaharaṇesu, bhuñjati, bhuñjanti iccādi.
Bhuja means to protect or to consume; he consumes, they consume, and so on.
Bhuja (bảo vệ, sử dụng): bhuñjati, bhuñjanti, v.v.
Bhavissantiyaṃ ‘‘karassa sappaccayassa kāho’’ti sutte sappaccayaggahaṇena bhujato ssassa khādeso, ‘‘ko khe cā’’ti dhātvantassa kakāro, vuddhi, bhokkhati, bhokkhanti.
In the future tense, by the rule “karassa sappaccayassa kāho” through the inclusion of “sappaccaya”, for the verb bhuja, 'ss' becomes 'kh'. By “ko khe cā”, the final consonant of the root becomes 'k', and there is lengthening (vuddhi). Hence, he will consume, they will consume.
Trong thì tương lai (bhavissantiyaṃ), theo quy tắc ‘‘karassa sappaccayassa kāho’’ (kā của kar có sappaccaya), nhờ vào việc nắm giữ sappaccaya (có tiếp tố), s của bhuja biến thành kha, theo quy tắc ‘‘ko khe cā’’ (ko và khe), phụ âm cuối của căn biến thành ka, và được tăng âm: bhokkhati, bhokkhanti.
Bhokkhasi, bhokkhatha.
You will consume (singular), you will consume (plural).
Bhokkasi, bhokkhatha.
Bhokkhāmi, bhokkhāma.
I will consume, we will consume.
Bhokkhāmi, bhokkhāma.
Khādesābhāve bhuñjissati, bhuñjissanti iccādi.
If 'kh' substitution does not occur, then he will consume, they will consume, and so on.
Nếu không có sự biến đổi kha: bhuñjissati, bhuñjissanti, v.v.
Muca mocane, muñcati, muñcanti.
Muca means to release; he releases, they release.
Muca (giải thoát): muñcati, muñcanti.
Muccate, muccante.
It is released (A-t-t-p), they are released (A-t-t-p).
Muccate, muccante.
Muñcatu, muñcantu.
Let him release, let them release.
Muñcatu, muñcantu.
Muccataṃ, muccantaṃ.
Let it be released (A-t-t-p), let them be released (A-t-t-p).
Muccataṃ, muccantaṃ.
Muñce, muñceyya, muñceyyuṃ.
He should release, he would release, they would release.
Muñce, muñceyya, muñceyyuṃ.
Muccetha, mucceraṃ.
It should be released (A-t-t-p), they should be released (A-t-t-p).
Muccetha, mucceraṃ.
Amuñci, amuñciṃsu.
He released, they released.
Amuñci, amuñciṃsu.
Amuccittha.
It was released (A-t-t-p).
Amuccittha.
Mokkhati, mokkhanti.
He will release, they will release (with 'kkh' substitution).
Mokkhati, mokkhanti.
Muñcissati, muñcissanti.
He will release, they will release (without 'kkh' substitution).
Muñcissati, muñcissanti.
Muccissate, muccissante.
It will be released (A-t-t-p), they will be released (A-t-t-p).
Muccissate, muccissante.
Amuñcissa, amuccissatha iccādi.
He would release, you would be released (plural, A-t-t-p), and so on.
Amuñcissa, amuccissatha, v.v.
Divu kīḷāvijigīsābyavahārajutithutikantigatīsu.
Divu means to play, to wish for victory, to use, to shine, to praise, to desire, to go.
Divu (chơi đùa, chiến thắng, hành xử, tỏa sáng, ca ngợi, mong muốn, đi).
Pure viya dhātvantalopavibhattuppattiyo.
Just as before, the elision of the root-final consonant and the occurrence of endings.
Như trước, sự bỏ phụ âm cuối của căn và sự xuất hiện của các biến cách.
‘‘Yaggahaṇaṃ, cavagga yakāra vakārattaṃ sadhātvantassa, pubbarūpa’’nti ca vattate.
The terms “ ya-ग्रहणम् (yaggahaṇaṃ)”, “cavagga yakāra vakārattaṃ sadhātvantassa (change of root-final to 'c'-class, 'y', or 'v' along with the 'ya')” and “pubbarūpa (assimilation)” are also understood to apply.
Và quy tắc ‘‘Ya (tiếp tố ya), sự biến đổi thành cavagga, yakāra, vakāra của phụ âm cuối căn, và pubbarūpa’’ (sự đồng hóa) vẫn được áp dụng.
Yathā bhāvakammesu yappaccayassādeso hoti, tathā kattaripi yappaccayassa sadhātvantassa cavagga yakāra vakārādeso, pubbarūpañca kātabbānīti dhātvantassa vakārattā saha tena yakārassa vakāre kate dvibhāvo, ‘‘do dhassa cā’’ti ettha caggahaṇena ‘‘bo vassā’’ti vuttattā vakāradvayassa bakāradvayaṃ, dibbati, dibbanti.
Just as the substitution of the 'ya' suffix occurs in the impersonal and passive voices, so too in the agentive voice, the substitution of the 'ca'-class, 'ya', or 'va' for the 'ya' suffix along with the root-final, and the assimilation, should be performed. Due to the root-final being 'va', after 'va' is made from 'ya', there is gemination. By the inclusion of 'ca' in “do dhassa cā”, it is stated “bo vassā”, so the two 'va's become two 'ba's. Hence, he plays, they play.
Cũng như trong bhāva (trạng thái) và kamma (nghiệp), tiếp tố ya biến đổi, thì trong kattari (chủ cách) cũng vậy, tiếp tố ya cùng với phụ âm cuối của căn biến thành cavagga, yakāra, vakāra, và pubbarūpa (đồng hóa) cũng phải được thực hiện. Do phụ âm cuối của căn biến thành vakāra, cùng với yakāra, tạo thành sự lặp lại (dvibhāvo). Theo quy tắc ‘‘do dhassa cā’’ (do và dhassa), và nhờ vào việc nắm giữ caggahaṇa (ca), theo quy tắc ‘‘bo vassā’’ (bo và vassa), hai vakāra biến thành hai bakāra: dibbati, dibbanti.
Dibbasi, dibbatha.
You play (singular), you play (plural).
Dibbasi, dibbatha.
Dibbāmi, dibbāma.
I play, we play.
Dibbāmi, dibbāma.
Kamme dibbate, dibbante.
In the passive, it is played (A-t-t-p), they are played (A-t-t-p).
Trong nghiệp (bị động): dibbate, dibbante.
Dibbati, dibbanti.
It is played, they are played.
Dibbati, dibbanti.
Dibbatu.
Let him play.
Dibbatu.
Dibbataṃ.
Let it be played (A-t-t-p).
Dibbataṃ.
Dibbe.
He should play.
Dibbe.
Dibbetha.
It should be played (A-t-t-p).
Dibbetha.
Adibbi.
He played.
Adibbi.
Adibbittha.
It was played (A-t-t-p).
Adibbittha.
Dibbissati.
He will play.
Dibbissati.
Dibbissate.
It will be played (A-t-t-p).
Dibbissate.
Adibbissa iccādi.
He would play, and so on.
Adibbissa, v.v.
Pada gatimhi, upubbo dvittaṃ, ‘‘tathā kattari cā’’ti sadhātvantassa yakārassa jakāro, dvittañca.
Pada means to go; with 'u' prefixed, there is gemination. By “tathā kattari cā”, the 'ya' suffix together with the root-final becomes 'ja', and there is gemination.
Pada (đi): với tiền tố u, có sự lặp lại (dvittaṃ). Theo quy tắc ‘‘tathā kattari cā’’ (cũng vậy trong chủ cách), yakāra cùng với phụ âm cuối của căn biến thành jakāra, và có sự lặp lại.
Uppajjati, uppajjanti.
He arises, they arise.
Uppajjati, uppajjanti.
Uppajjate, uppajjante, uppajjare.
It arises (A-t-t-p), they arise (A-t-t-p), or they arise (A-t-t-p).
Uppajjate, uppajjante, uppajjare.
Kamme paṭipajjate, paṭipajjante.
In the passive, he proceeds (A-t-t-p), they proceed (A-t-t-p).
Trong nghiệp (bị động): paṭipajjate, paṭipajjante.
Paṭipajjati, paṭipajjanti.
He proceeds, they proceed.
Paṭipajjati, paṭipajjanti.
Bhāve uppajjate tayā.
In the impersonal voice, it arises by you.
Trong trạng thái (bhāve): uppajjate tayā (được phát sinh bởi bạn).
Budha avagamane, yappaccayaparattā na vuddhi, jhakārādesova viseso, dhammaṃ bujjhati, bujjhanti.
Budha means to understand; due to being followed by the 'ya' suffix, there is no lengthening (vuddhi); the substitution of 'jh' is a special feature. He understands the Dhamma, they understand.
Budha (hiểu biết): do có tiếp tố ya theo sau, không có sự tăng âm (vuddhi). Sự biến đổi thành jha là đặc biệt: dhammaṃ bujjhati (anh ta hiểu Pháp), bujjhanti.
Bujjhate, bujjhante, bujjhare vā.
He understands (A-t-t-p), they understand (A-t-t-p), or they understand (A-t-t-p).
Bujjhate, bujjhante, hoặc bujjhare.
Kamme bujjhate mayā dhammo, bujjhante.
In the passive, the Dhamma is understood by me (A-t-t-p), they are understood (A-t-t-p).
Trong nghiệp (bị động): bujjhate mayā dhammo (Pháp được tôi hiểu), bujjhante.
Bujjhati, bujjhanti.
It is understood, they are understood.
Bujjhati, bujjhanti.
Bujjhatu.
Let him understand.
Bujjhatu.
Bujjheyya.
He should understand.
Bujjheyya.
Abujjhi.
He understood.
Abujjhi.
Abujjhittha.
It was understood (A-t-t-p).
Abujjhittha.
Bujjhissati.
He will understand.
Bujjhissati.
Abujjhissa.
He would understand.
Abujjhissa.
Vidha tāḷane, vijjhati, vijjhanti iccādi.
Vidha means to strike; he strikes, they strike, and so on.
Vidha (đánh đập): vijjhati, vijjhanti, v.v.
Naha bandhane, ‘‘ha vipariyayo’’ti yogavibhāgena vipariyayo.
Naha means to bind; by the rule of yogavibhāga for “ha vipariyayo” (ha is reversed), there is reversal.
Naha (buộc): theo quy tắc ‘‘ha vipariyayo’’ (ha biến đổi), có sự đảo ngược (vipariyayo).
Sannayhati, sannayhanti iccādi.
He binds tightly, they bind tightly, and so on.
Sannayhati, sannayhanti, v.v.
Mana ñāṇe, ñādesova viseso, maññati, maññanti iccādi.
Mana means to know; the 'ñ' substitution is a special feature. He thinks, they think, and so on.
Mana (biết): sự biến đổi thành ñā là đặc biệt: maññati, maññanti, v.v.
Dā ādāne, saṃāpubbo ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā yamhi dhātvantassa ikāro, sīlaṃ samādiyati, samādiyanti iccādi.
Dā means to take; when preceded by 'saṃ' and 'ā', by the rule “kvaci dhātū” and so on, the final consonant of the root becomes 'i' when followed by 'ya'. He undertakes the precept, they undertake, and so on.
Dā (lấy): với tiền tố saṃā, theo quy tắc ‘‘kvaci dhātū’’ (đôi khi căn), v.v., phụ âm cuối của căn biến thành ikāra khi có ya: sīlaṃ samādiyati (anh ta giữ giới), samādiyanti, v.v.
Tusa pītimhi, yappaccayassa pubbarūpattaṃ, tussati, tussanti iccādi.
Tusa means to be pleased; the assimilation of the 'ya' suffix occurs. He is pleased, they are pleased, and so on.
Tusa (hài lòng): tiếp tố ya được đồng hóa (pubbarūpattaṃ): tussati, tussanti, v.v.
Janajanane, ‘‘janādīnamā timhi cā’’ti ettha ‘‘janādīnamā’’ti yogavibhāgena yamhi dhātvantassa ākāro.
Jana means to be born; by the rule “janādīnamā timhi cā” through yogavibhāga “janādīnamā”, the final consonant of the root becomes 'ā' when followed by 'ya'.
Jana (sinh ra): theo quy tắc ‘‘janādīnamā timhi cā’’ (janādi và timhi), nhờ vào việc phân chia quy tắc ‘‘janādīnamā’’ (janādi), phụ âm cuối của căn biến thành ākāra khi có ya.
Jāyati, jāyanti.
He is born, they are born.
Jāyati, jāyanti.
Jāyate, jāyante.
It is born (A-t-t-p), they are born (A-t-t-p).
Jāyate, jāyante.
Kamme janīyati, janīyanti.
In the passive, it is generated, they are generated.
Trong nghiệp (bị động): janīyati, janīyanti.
Jāyatu.
Let him be born.
Jāyatu.
Jāyeyya.
He should be born.
Jāyeyya.
Ajāyi, ajani.
He was born, he was born.
Ajāyi, ajani.
Jāyissati, janissati.
He will be born, he will be born.
Jāyissati, janissati.
Ajāyissa, ajanissa iccādi.
He would be born, he would be born, and so on.
Ajāyissa, ajanissa, v.v.
Suiccevamādito dhātugaṇato ṇu ṇāuṇāiccete paccayā honti kattari vihitesu vibhattippaccayesu.
The suffixes ṇu, ṇā, and uṇā occur after the root group beginning with Su, in the endings prescribed for the agentive voice.
Các tiếp tố ṇu, ṇāuṇā xuất hiện từ nhóm căn bắt đầu bằng Su trong các biến cách và tiếp tố được quy định cho chủ cách (kattari).
‘‘Aññesu cā’’ti ettha caggahaṇena ṇuppaccayassa vuddhi.
By the inclusion of 'ca' in “aññesu cā”, there is lengthening (vuddhi) for the ṇu suffix.
Theo quy tắc ‘‘Aññesu cā’’ (và trong những trường hợp khác), nhờ vào việc nắm giữ caggahaṇa (ca), có sự tăng âm (vuddhi) của tiếp tố ṇu.
Tatthevānuvattita vāggahaṇena svādīnaṃ ṇuṇādīsu na vuddhi.
By the understood inclusion of 'va' (vaggahaṇa) in the same place, there is no lengthening for the Svādi roots with ṇu, ṇā, and so on.
Trong cùng quy tắc đó, nhờ vào việc nắm giữ vāggahaṇa (vā) được tiếp tục, không có sự tăng âm (vuddhi) cho các căn nhóm Svādi khi có ṇuṇādi.
Dhammaṃ suṇoti, saralopādi, suṇanti.
He hears the Dhamma, with elision of the vowel and so on, they hear.
Dhammaṃ suṇoti (anh ta nghe Pháp), saralopādi (bỏ nguyên âm, v.v.): suṇanti.
Suṇosi, suṇotha.
You hear (singular), you hear (plural).
Suṇosi, suṇotha.
Suṇomi, suṇoma.
I hear, we hear.
Suṇomi, suṇoma.
Ṇāpaccaye suṇāti, suṇanti.
With the ṇā suffix, he hears, they hear.
Với tiếp tố ṇā: suṇāti, suṇanti.
Suṇāsi, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā rassattaṃ, suṇasi, suṇātha, suṇatha.
You hear (singular), with shortening by “kvaci dhātū” and so on, you hear, you hear (plural), you hear (plural).
Suṇāsi, theo quy tắc ‘‘kvaci dhātū’’ (đôi khi căn), v.v., có sự rút ngắn (rassattaṃ): suṇasi, suṇātha, suṇatha.
Suṇāmi, suṇāma.
I hear, we hear.
Suṇāmi, suṇāma.
Kamme yappaccaye ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā dīgho, sūyate, sūyante.
In the passive, with the 'ya' suffix, by “kvaci dhātū” and so on, there is lengthening. It is heard (A-t-t-p), they are heard (A-t-t-p).
Trong nghiệp (bị động): với tiếp tố ya, theo quy tắc ‘‘kvaci dhātū’’ (đôi khi căn), v.v., có sự kéo dài (dīgho): sūyate, sūyante.
Sūyati, sūyanti.
It is heard, they are heard.
Sūyati, sūyanti.
Dvitte rassattaṃ, suyyati, suyyanti.
With gemination, there is shortening. It is heard, they are heard.
Với sự lặp lại (dvitte), có sự rút ngắn (rassattaṃ): suyyati, suyyanti.
Sūyyati, sūyyanti vā.
Or, it is heard, they are heard.
Hoặc sūyyati, sūyyanti.
Suṇotu, suṇantu.
Let him hear, let them hear.
Suṇotu, suṇantu.
Suṇohi, suṇotha.
Hear (you singular), hear (you plural).
Suṇohi, suṇotha.
Suṇomi, suṇoma.
Let me hear, let us hear.
Suṇomi, suṇoma.
Suṇātu, suṇantu.
Let him hear, let them hear (with ṇā).
Suṇātu, suṇantu.
Suṇa, suṇāhi, suṇātha.
Hear (you singular), hear (you singular), hear (you plural).
Suṇa, suṇāhi, suṇātha.
Suṇāmi, suṇāma.
Let me hear, let us hear.
Suṇāmi, suṇāma.
Suṇataṃ, suṇantaṃ.
Let him hear (A-t-t-p), let them hear (A-t-t-p).
Suṇataṃ, suṇantaṃ.
Suṇassu, suṇavho.
Hear (you singular, A-t-t-p), hear (you plural, A-t-t-p).
Suṇassu, suṇavho.
Suṇe, suṇāmase.
Let me hear (A-t-t-p), let us hear (A-t-t-p).
Suṇe, suṇāmase.
Kamme sūyataṃ, sūyantaṃ.
In the passive, let it be heard (A-t-t-p), let them be heard (A-t-t-p).
Trong nghiệp (bị động): sūyataṃ, sūyantaṃ.
Sūyatu, sūyantu.
Let it be heard, let them be heard.
Sūyatu, sūyantu.
Suṇe, suṇeyya, suṇeyyuṃ.
He should hear, he would hear, they would hear.
Suṇe, suṇeyya, suṇeyyuṃ.
Suṇeyyāsi, suṇeyyātha.
You would hear (singular), you would hear (plural).
Suṇeyyāsi, suṇeyyātha.
Suṇeyyāmi, suṇeyyāma.
I would hear, we would hear.
Suṇeyyāmi, suṇeyyāma.
Suṇetha, suṇeraṃ.
You should hear (plural, A-t-t-p), they should hear (A-t-t-p).
Suṇetha, suṇeraṃ.
Suṇetho, suṇeyyāvho.
You should hear (singular, A-t-t-p), you should hear (plural, A-t-t-p).
Suṇetho, suṇeyyāvho.
Suṇeyyaṃ, suṇeyyāmhe.
I should hear (A-t-t-p), we should hear (A-t-t-p).
Suṇeyyaṃ, suṇeyyāmhe.
Sūyetha, sūyeyya.
It should be heard (A-t-t-p), it would be heard.
Sūyetha, sūyeyya.
Asuṇi, suṇi, asuṇiṃsu, suṇiṃsu.
He heard, he heard, they heard, they heard.
Asuṇi, suṇi, asuṇiṃsu, suṇiṃsu.
Asuṇi, asuṇittha.
He heard, you heard (plural).
Asuṇi, asuṇittha.
Asuṇiṃ, suṇiṃ, asuṇimha, suṇimha.
I did not hear, I heard, we did not hear, we heard.
Tôi đã nghe, tôi đã nghe, chúng tôi đã nghe, chúng tôi đã nghe.
Asuṇittha, suṇittha.
You (pl.) did not hear, you (pl.) heard.
Các bạn đã nghe, các bạn đã nghe.
Ṇāpaccayalopo, vuddhi, sassa dvibhāvo, sāgamo, assosi, assosiṃsu, paccassosuṃ.
Elision of the ṇā suffix, lengthening, reduplication of 's', insertion of 's', assosi, assosiṃsu, paccassosuṃ.
Sự lược bỏ hậu tố ṇā, sự tăng trưởng, sự trùng lặp của s, sự thêm vào s, anh ấy đã nghe, họ đã nghe, họ đã nghe lại.
Assosi, assosittha.
He/she/it heard, you (pl.) heard.
Anh ấy đã nghe, các bạn đã nghe.
Assosiṃ, assosimha, assosimhā vā, assosittha.
I heard, we heard, or we heard, you (pl.) heard.
Tôi đã nghe, chúng tôi đã nghe, hoặc assosimhā, các bạn đã nghe.
Asūyittha, assūyi.
It was not heard, it was heard.
Các bạn đã được nghe, anh ấy đã được nghe.
Saralopādi, suṇissati, suṇissanti.
Elision of 's', etc., suṇissati, suṇissanti.
Sự lược bỏ nguyên âm, v.v., sẽ nghe, sẽ nghe.
Suṇissasi, suṇissatha.
You (sg.) will hear, you (pl.) will hear.
Bạn sẽ nghe, các bạn sẽ nghe.
Suṇissāmi, suṇissāma.
I will hear, we will hear.
Tôi sẽ nghe, chúng tôi sẽ nghe.
Suṇissate, suṇissante.
He/she/it will be heard, they will be heard.
Sẽ được nghe, sẽ được nghe.
Suṇissase, suṇissavhe.
You (sg.) will be heard, you (pl.) will be heard.
Bạn sẽ được nghe, các bạn sẽ được nghe.
Suṇissaṃ, suṇissāmhe.
I will be heard, we will be heard.
Tôi sẽ được nghe, chúng tôi sẽ được nghe.
Ṇāpaccayalopo, vuddhi, sossati, sossanti.
Elision of the ṇā suffix, lengthening, sossati, sossanti.
Sự lược bỏ hậu tố ṇā, sự tăng trưởng, sẽ nghe, sẽ nghe.
Sossasi, sossatha.
You (sg.) will hear, you (pl.) will hear.
Bạn sẽ nghe, các bạn sẽ nghe.
Sossāmi, sossāma.
I will hear, we will hear.
Tôi sẽ nghe, chúng tôi sẽ nghe.
Sossate.
He/she/it will hear.
Sẽ nghe.
Sūyissate, sūyissati.
He/she/it will be heard, he/she/it will be heard.
Sẽ được nghe, sẽ được nghe.
Asuṇissa.
He/she/it would not hear.
Đã không nghe.
Asūyissa iccādi.
It would not be heard, and so on.
Đã không được nghe, v.v.
Hi gatimhi, papubbo ṇāpaccayo, pahiṇāti, pahiṇati vā, pahiṇanti.
The root Hi means "to go," with pa as prefix and ṇā suffix, pahiṇāti, or pahiṇati, pahiṇanti.
Hi trong nghĩa đi, tiền tố pa, hậu tố ṇā, pahiṇāti, hoặc pahiṇati, pahiṇanti.
Pahiṇātu, pahiṇantu.
Let him/her/it send, let them send.
Hãy gửi, hãy gửi.
Pahiṇeyya.
He/she/it should send.
Nên gửi.
Pahiṇi, dūtaṃ pāhesi.
He/she/it sent, he/she/it sent a messenger.
Đã gửi, đã gửi sứ giả.
Pahiṇissati.
He/she/it will send.
Sẽ gửi.
Pahiṇissa iccādi.
He/she/it would send, and so on.
Đã định gửi, v.v.
Vu saṃvaraṇe, āvuṇāti, āvuṇanti iccādi.
Vu means "to cover," āvuṇāti, āvuṇanti, and so on.
Vu trong nghĩa che đậy, āvuṇāti, āvuṇanti, v.v.
Mi pakkhepe, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā ṇassa nattaṃ, minoti, minanti iccādi.
Mi means "to throw," by "sometimes with roots," etc., the ṇa becomes na, minoti, minanti, and so on.
Mi trong nghĩa ném, ‘‘kvaci dhātū’’ v.v. ṇa thành na, minoti, minanti, v.v.
Apa pāpuṇane, papubbo saralope ‘‘dīgha’’nti dīgho, uṇāpaccayo, sampattiṃ pāpuṇāti, pāpuṇanti.
Apa means "to attain," with pa as prefix and elision of the vowel, lengthening by "lengthening," the uṇā suffix, he/she/it attains wealth, they attain.
Apa trong nghĩa đạt được, tiền tố pa, sau khi lược bỏ nguyên âm, ‘‘dīgha’’ là nguyên âm dài, hậu tố uṇā, đạt được sự thành tựu, pāpuṇanti.
Pāpuṇāsi, pāpuṇātha.
You (sg.) attain, you (pl.) attain.
Bạn đạt được, các bạn đạt được.
Pāpuṇāmi, pāpuṇāma.
I attain, we attain.
Tôi đạt được, chúng tôi đạt được.
Kamme pāpīyati, pāpīyanti.
In the passive it is attained, they are attained.
Trong nghiệp được đạt đến, được đạt đến.
Tathā pāpuṇātu.
Similarly, let him/her/it attain.
Cũng vậy, hãy đạt được.
Pāpīyatu.
Let it be attained.
Hãy được đạt đến.
Pāpuṇe, pāpuṇeyya.
He/she/it should attain, he/she/it should attain.
Nên đạt được, nên đạt được.
Pāpīyeyya.
It should be attained.
Nên được đạt đến.
Pāpuṇi, pāpuṇiṃsu.
He/she/it attained, they attained.
Đã đạt được, họ đã đạt được.
Pāpīyi.
It was attained.
Đã được đạt đến.
Pāpuṇissati.
He/she/it will attain.
Sẽ đạt được.
Pāpīyissati.
It will be attained.
Sẽ được đạt đến.
Pāpuṇissa.
He/she/it would attain.
Đã định đạt được.
Pāpīyissa iccādi.
It would be attained, and so on.
Đã định được đạt đến, v.v.
Saka sattimhi, dvibhāvo, sakkuṇāti, sakkuṇanti.
Saka means "to be able," reduplication, sakkuṇāti, sakkuṇanti.
Saka trong nghĩa có khả năng, sự trùng lặp, sakkuṇāti, sakkuṇanti.
Bhāve ‘‘pubbarūpañcā’’ti pubbarūpattaṃ, sakkate tayā, sakkati vā, sakkuṇātu.
In the impersonal "first form," etc., becomes the first form, it is able by you, or it is able, let him/her/it be able.
Trong trạng thái ‘‘pubbarūpañcā’’ là trạng thái nguyên thể, được thực hiện bởi bạn, hoặc được thực hiện, hãy có khả năng.
Sakkuṇeyya.
He/she/it should be able.
Nên có khả năng.
‘‘Kvaci dhātū’’tiādinā sakantassa khādeso ajjatanādimhi, asakkhi, sakkhi, asakkhiṃsu, sakkhiṃsu.
By "sometimes with roots," etc., kha substitution for sakanta in the Aorist, asakkhi, sakkhi, asakkhiṃsu, sakkhiṃsu.
‘‘Kvaci dhātū’’ v.v. sự thay thế kha cho sakanta trong thì quá khứ, asakkhi, sakkhi, asakkhiṃsu, sakkhiṃsu.
Sakkhissati, sakkhissanti.
He/she/it will be able, they will be able.
Sẽ có khả năng, sẽ có khả năng.
Asakkhissa, asakkhissaṃsu iccādi.
He/she/it would not be able, they would not be able, and so on.
Đã định không có khả năng, đã định không có khả năng, v.v.