Padarūpasiddhi

203

Itthiliṅga

Feminine Gender

Giống cái

204

Atha itthiliṅgāni vuccante.

Now, feminine nouns are explained.

Kế đến, các từ giống cái được trình bày.

205

Akāranto itthiliṅgasaddo appasiddho.

A feminine noun ending in -a is not prescribed (as a separate paradigm).

Từ giống cái tận cùng bằng âm a không có.

206

Ākāranto itthiliṅgo kaññāsaddo.

A feminine noun ending in -ā is the word kaññā (maiden).

Từ giống cái tận cùng bằng âm ā là từ kaññā.

‘‘Kañña’’iti ṭhite –

When 'Kaññā' stands (as the base form) –

Khi^* ‘‘Kañña’’ đứng ở^* –

207

176. Itthiyamato āppaccayo.

176. The affix -ā (comes) from -a in the feminine.

176. Itthiyamato āppaccayo.

208

Itthiyaṃ vattamānā akārantato liṅgamhā paro āppaccayo hoti.

The affix -ā comes after a base ending in -a when it signifies the feminine gender.

Hậu tố ā xuất hiện sau căn từ tận cùng bằng âm a đang ở giống cái.

209

Pakatyatthajotakā itthi-ppaccayā syādayo viya;

Feminine affixes indicating the inherent meaning are like the syā etc. case endings;

Các hậu tố giống cái như sya và các hậu tố khác chỉ làm sáng tỏ nghĩa của gốc từ;

210

Ṇādayo paccayatthassa, sakatthassāpi vācakā.

The ṇā etc. affixes express the meaning of the affix, or even their own meaning.

Còn các hậu tố ṇā và các hậu tố khác thì biểu thị nghĩa của hậu tố, hoặc cũng biểu thị nghĩa của chính nó.

211

‘‘Saralopo’’tiādinā pubbassare lutte, paranayane ca kate ‘‘dhātuppaccayavibhattivajjitamatthavaṃ liṅga’’nti vuttattāva paccayantassāpi aliṅgattā vibhattuppattiyamasampattāyaṃ ‘‘taddhitasamāsakitakā nāmaṃ vā’tavetunādīsu cā’’ti ettha vaggahaṇena itthippaccayantassāpi nāmabyapadeso.

Since it is said that "a base is a meaningful unit devoid of verb, affix, and ending," and because the word ending in an affix is also not a base after the front vowel has been elided and carried forward (paranayana) by "saralopo" etc., and thus the application of case endings is not possible, the word ending in a feminine affix is also designated as a noun by the term va in "taddhitasamāsakitakā nāmaṃ vā'tavetunādīsu cā" (taddhita, samāsa, kamma, etc. are nouns in 'tavetu', 'nādi' etc.).

Do đã được nói rằng ‘‘căn từ là một từ có nghĩa không bao gồm động từ, hậu tố và biến cách’’ và do hậu tố cũng không phải là căn từ, nên khi không có sự xuất hiện của biến cách, bởi vì việc nắm giữ^* va trong^* ‘‘taddhita, samāsa, kitaka là danh từ, hoặc trong vā và tavetu và nādīsu và ca’’, nên hậu tố giống cái cũng được gọi là danh từ.

Pure viya syādyuppatti, ‘‘sesato lopaṃ gasipī’’ti silopo.

The syā etc. endings arise as before, and the si ending is elided by "sesato lopaṃ gasipī".

Sự xuất hiện của sya và các hậu tố khác như trước,^* ‘‘sesato lopaṃ gasipī’’ loại bỏ si.

Sā kaññā.

Sā kaññā (She is a maiden).

Sā kaññā.

212

Bahuvacane ‘‘ālapane si gasañño’’ti ito ‘‘sañño’’, ‘‘te itthikhyā po’’ti ito ‘‘itthikhyā’’ti ca vattate.

In the plural, "sañño" (designation) is carried over from "ālapane si gasañño," and "itthikhyā" (feminine) is carried over from "te itthikhyā po."

Trong số nhiều, ‘‘sañño’’ được lấy từ^* ‘‘ālapane si gasañño’’ và ‘‘itthikhyā’’ được lấy từ^* ‘‘te itthikhyā po’’.

213

177. Ā gho.

177. -Ā is gha.

177. Ā gho.

214

Liṅgassanto ākāro yadā itthikhyo, tadā ghasañño hotīti ghasaññāyaṃ ‘‘ghapato ca yonaṃ lopo’’ti vikappena yolopo.

When the final -ā of a base is feminine, it is designated as gha. With this gha designation, the yo ending is optionally elided by "ghapato ca yonaṃ lopo."

Khi âm ā tận cùng của căn từ là giống cái, thì nó được gọi là gha. Do đó, trong trường hợp gọi là gha,^* ‘‘ghapato ca yonaṃ lopo’’ loại bỏ yo một cách tùy chọn.

Tā kaññā kaññāyo.

Tā kaññā, kaññāyo (They are maidens).

Tā kaññā kaññāyo.

215

Ālapane ‘‘sakhato gasse vā’’ti ito ‘‘gassā’’ti vattate.

In vocative, "gassā" (of ga) is carried over from "sakhato gasse vā."

Trong hô cách, ‘‘gassā’’ được lấy từ^* ‘‘sakhato gasse vā’’.

216

178. Ghate ca.

178. And in gha.

178. Ghate ca.

217

Ghato parassa gassa ekāro hoti, saralopādi.

The ga ending after gha becomes e, with vowel elision etc.

Ga sau gha trở thành âm e,^* sự loại bỏ nguyên âm và các quy tắc khác.

Bhoti kaññe, bhotiyo kaññā kaññāyo.

Bhoti kaññe (O maiden), bhotiyo kaññā, kaññāyo (O maidens).

Bhoti kaññe, bhotiyo kaññā kaññāyo.

218

Aṃmhi saralopapakatibhāvā kaññaṃ, kaññā kaññāyo.

In the aṃ case, with vowel elision and natural state, it is kaññaṃ; kaññā kaññāyo.

Trong aṃ,^* sự loại bỏ nguyên âm và trạng thái tự nhiên,^* kaññaṃ, kaññā kaññāyo.

219

Tatiyādīsu ‘‘āya catutthekavacanassa tū’’ti ito ‘‘āyo, ekavacanāna’’nti ca vattate.

In the third case etc., "āyo, ekavacanānaṃ" (āyo, of singulars) are carried over from "āya catutthekavacanassa tū."

Trong các biến cách từ cách thứ ba trở đi, ‘‘āyo’’ và ‘‘ekavacanānaṃ’’ được lấy từ^* ‘‘āya catutthekavacanassa tū’’.

220

179. Ghato nādīnaṃ.

179. To nā etc. from gha.

179. Ghato nādīnaṃ.

221

Ghasaññato liṅgassākārā paresaṃ nādīnaṃ smiṃpariyantānaṃ ekavacanānaṃ vibhattigaṇānaṃ āyādeso hoti.

The singular case endings nā etc. up to smiṃ that come after a base whose final -ā has the gha designation, are replaced by āyā.

Các biến cách số ít từ nā trở đi, cho đến smiṃ, sau âm ā của căn từ được gọi là gha, trở thành āyā.

Saralopaparanayanāni.

Vowel elision and carrying forward (paranayana).

^* sự loại bỏ nguyên âm và^* paranayana.

Kaññāya, kaññāhi kaññābhi, kaññāya, kaññānaṃ, kaññāya, kaññāhi kaññābhi, kaññāya, kaññānaṃ.

222

Smiṃmhi –

In smiṃ –

Trong smiṃ –

223

180. Ghapato smiṃ yaṃ vā.

180. -Yaṃ optionally from gha to smiṃ.

180. Ghapato smiṃ yaṃ vā.

224

Ghapato parassa smiṃvacanassa yaṃ hoti vā, aññatthāyādeso.

The smiṃ ending after gha optionally becomes yaṃ. Otherwise, it takes the āyā substitution.

Smiṃ sau ghapa tùy chọn trở thành yaṃ, ở nơi khác thì trở thành āyā.

Kaññāyaṃ kaññāya, kaññāsu.

Kaññāyaṃ, kaññāya, kaññāsu.

Kaññāyaṃ kaññāya, kaññāsu.

225

Evamaññepi –

Likewise, other words:

Tương tự, các từ khác cũng vậy –

226

Saddhā medhā paññā vijjā, cintā mantā vīṇā taṇhā;

Saddhā (faith), medhā (intelligence), paññā (wisdom), vijjā (knowledge), cintā (thought), mantā (counsel), vīṇā (lute), taṇhā (craving);

Saddhā, medhā, paññā, vijjā, cintā, mantā, vīṇā, taṇhā;

227

Icchā mucchā ejā māyā, mettā mattā sikkhā bhikkhā.

Icchā (desire), mucchā (fainting), ejā (trembling), māyā (illusion), mettā (loving-kindness), mattā (measure), sikkhā (training), bhikkhā (alms).

Icchā, mucchā, ejā, māyā, mettā, mattā, sikkhā, bhikkhā.

228

Jaṅghā gīvā jivhā vācā,

Jaṅghā (shank), gīvā (neck), jivhā (tongue), vācā (speech),

Jaṅghā, gīvā, jivhā, vācā,

229

Chāyā āsā gaṅgā nāvā;

Chāyā (shadow), āsā (hope), gaṅgā (Ganges), nāvā (boat);

Chāyā, āsā, gaṅgā, nāvā;

230

Gāthā senā lekhā sālā,

Gāthā (verse), senā (army), lekhā (writing), sālā (hall),

Gāthā, senā, lekhā, sālā,

231

Mālā velā pūjā khiḍḍā.

Mālā (garland), velā (time), pūjā (worship), khiḍḍā (play).

Mālā, velā, pūjā, khiḍḍā.

232

Pipāsā vedanā saññā, cetanā tasiṇā pajā;

Pipāsā (thirst), vedanā (feeling), saññā (perception), cetanā (volition), tasiṇā (craving), pajā (progeny);

Pipāsā, vedanā, saññā, cetanā, tasiṇā, pajā;

233

Devatā vaṭṭakā godhā, balākā parisā sabhā.

Devatā (deity), vaṭṭakā (quail), godhā (iguana), balākā (crane), parisā (assembly), sabhā (council).

Devatā, vaṭṭakā, godhā, balākā, parisā, sabhā.

234

Ūkāsephālikā laṅkā, salākā vālikā sikhā;

Ūkā (louse), sephālikā (night-jasmine), laṅkā (Sri Lanka), salākā (spit), vālikā (sand), sikhā (flame);

Ūkā, sephālikā, laṅkā, salākā, vālikā, sikhā;

235

Visākhā visikhā sākhā, vacā vañjhā jaṭā ghaṭā.

Visākhā (Visakha), visikhā (street), sākhā (branch), vacā (speech), vañjhā (barren), jaṭā (matted hair), ghaṭā (pot).

Visākhā, visikhā, sākhā, vacā, vañjhā, jaṭā, ghaṭā.

236

Jeṭṭhā soṇḍā vitaṇḍā ca, karuṇā vanitā latā;

Jeṭṭhā (elder sister), soṇḍā (trunk), vitaṇḍā (dispute), and karuṇā (compassion), vanitā (woman), latā (creeper);

Jeṭṭhā, soṇḍā, vitaṇḍā ca, karuṇā, vanitā, latā;

237

Kathā niddā sudhā rādhā, vāsanā siṃsapā papā.

Kathā (story), niddā (sleep), sudhā (nectar), rādhā (Radha), vāsanā (tendency), siṃsapā (Sispa tree), papā (water-shed).

Kathā, niddā, sudhā, rādhā, vāsanā, siṃsapā, papā.

238

Pabhā sīmā khamā jāyā,

Pabhā (light), sīmā (boundary), khamā (earth), jāyā (wife),

Pabhā, sīmā, khamā, jāyā,

239

Khattiyā sakkharā surā;

Khattiyā (Khattiya woman), sakkharā (gravel), surā (liquor);

Khattiyā, sakkharā, surā;

240

Dolā tulā silā līlā,

Dolā (swing), tulā (scale), silā (stone), līlā (playfulness),

Dolā, tulā, silā, līlā,

241

Lāle’lā mekhalā kalā.

Lāle'lā (Lalela), mekhalā (girdle), kalā (art).

Lāle, elā, mekhalā, kalā.

242

Vaḷavā’lambusā mūsā, mañjūsā sulasā disā;

Vaḷavā (mare),’lambusā (Alambusa), mūsā (mouse), mañjūsā (casket), sulasā (Sulasā), disā (direction);

Vaḷavā, alambusā, mūsā, mañjūsā, sulasā, disā;

243

Nāsā juṇhā guhā īhā, lasikā vasudhādayo.

Nāsā (nose), juṇhā (moonlight), guhā (cave), īhā (exertion), lasikā (lymph), vasudhā (earth) etc.

Nāsā, juṇhā, guhā, īhā, lasikā, vasudhā và các từ khác.

244

Ammādīnaṃ ālapaneva rūpabhedo.

The difference in form for ammā etc. is only in the vocative.

Các từ như Ammā chỉ có sự khác biệt về hình thức trong hô cách.

Ammā, ammā ammāyo.

Ammā (mother), ammā, ammāyo (O mothers).

Ammā, ammā ammāyo.

245

Gassa ‘‘ghate cā’’ti ekāre sampatte –

When the e substitution for ga would occur by "ghate cā" –

Khi âm e của ga được áp dụng theo^* ‘‘ghate cā’’ –

246

181. Na ammādito.

181. Not from ammā etc.

181. Na ammādito.

247

Ammā annāiccevamādito parassa gassa ālapanekavacanassa na ekārattaṃ hoti.

The singular vocative ga ending that comes after ammā, annā etc. does not become e.

Âm e của ga trong hô cách số ít sau các từ như Ammā, Annā và các từ tương tự không xuất hiện.

‘‘Ākāro vā’’ti rassattaṃ.

The vowel is shortened by "ākāro vā."

^* ‘‘Ākāro vā’’^* âm ngắn.

248

Bhoti amma bhoti ammā, bhotiyo ammā ammāyo.

Bhoti amma (O mother), bhoti ammā, bhotiyo ammā, ammāyo (O mothers).

Bhoti amma bhoti ammā, bhotiyo ammā ammāyo.

Evaṃ annā, annā annāyo, bhoti anna bhoti annā, bhotiyo annā annāyo.

Likewise, annā (mother), annā, annāyo (O mothers), bhoti anna (O mother), bhoti annā, bhotiyo annā, annāyo (O mothers).

Tương tự, annā, annā annāyo, bhoti anna bhoti annā, bhotiyo annā annāyo.

Ambā, ambā ambāyo, bhoti amba bhoti ambā, bhotiyo ambā ambāyo iccādi.

Ambā (mother), ambā, ambāyo (O mothers), bhoti amba (O mother), bhoti ambā, bhotiyo ambā, ambāyo etc.

Ambā, ambā ambāyo, bhoti amba bhoti ambā, bhotiyo ambā ambāyo, v.v.

249

Ākārantaṃ.

End of -ā ending.

Ākārantaṃ.

250

Ikāranto itthiliṅgo rattisaddo;

An -i ending feminine noun is the word ratti (night);

Từ giống cái tận cùng bằng âm i là từ ratti;

251

Tatheva syādyuppatti, silopo, ratti.

Likewise, the syā etc. endings arise, and si is elided, resulting in ratti.

Tương tự,^* sự xuất hiện của sya và các hậu tố khác,^* loại bỏ si,^* ratti.

252

Bahuvacane ‘‘saññā, ivaṇṇuvaṇṇā’’ti ca vattate.

In the plural, "saññā, ivaṇṇuvaṇṇā" (designation, i-vowel and u-vowel) are carried over.

Trong số nhiều, ‘‘saññā’’ và ‘‘ivaṇṇuvaṇṇā’’ được lấy từ^*.

253

182. Te itthikhyā po.

183. From pa (comes) yā.

182. Te itthikhyā po.

254

Itthiyā ākhyā saññā itthikhyā, liṅgassantā te ivaṇṇuvaṇṇā yadā itthikhyā, tadā pasaññā hontīti pasaññāyaṃ ‘‘ghapato cā’’tiādinā yolopo, ‘‘yosu kata’’iccādinā dīgho.

The designation itthikhyā means "referring to the feminine." When the final i and u vowels of a base are feminine, they are designated as pa. With this pa designation, the yo ending is elided by "ghapato cā" etc., and lengthened by "yosu kata" etc.

Khi các âm i và u tận cùng của căn từ được gọi là itthikhyā (tức là giống cái), thì chúng được gọi là pa. Do đó, trong trường hợp gọi là pa,^* ‘‘ghapato cā’’ và các quy tắc khác loại bỏ yo,^* ‘‘yosu kata’’ và các quy tắc khác kéo dài^*.

Rattī rattiyo ratyo vā, he ratti, he rattī he rattiyo.

Rattī, rattiyo, ratyo optionally, he ratti (O night), he rattī, he rattiyo (O nights).

Rattī rattiyo ratyo vā, he ratti, he rattī he rattiyo.

255

‘‘Aṃmo’’tiādinā niggahītaṃ, rattiṃ, rattī rattiyo;

By "aṃmo" etc., the niggahīta occurs, rattiṃ, rattī, rattiyo;

^* ‘‘Aṃmo’’ và các quy tắc khác^* niggahīta,^* rattiṃ, rattī rattiyo;

256

Tatiyādīsu ‘‘ekavacanānaṃ, nādīna’’nti ca vattate.

In the third case etc., "ekavacanānaṃ, nādīnaṃ" (of singulars, of nā etc.) are carried over.

Trong các biến cách từ cách thứ ba trở đi, ‘‘ekavacanānaṃ’’ và ‘‘nādīnaṃ’’ được lấy từ^*.

257

183. Pato yā.

183. From pa (comes) yā.

183. Pato yā.

258

Pasaññato ivaṇṇuvaṇṇehi paresaṃ nādīnamekavacanānaṃ vibhattigaṇānaṃ yāādeso hoti.

The singular case endings nā etc. that come after i and u vowels with the pa designation, are replaced by yā.

Các biến cách số ít từ nā trở đi, sau các âm i và u được gọi là pa, trở thành yā.

Rattiyā, rattīhi rattībhi rattihi rattibhi, rattiyā, rattīnaṃ rattinaṃ.

Rattiyā, rattīhi, rattībhi, rattihi, rattibhi, rattiyā, rattīnaṃ, rattinaṃ.

Rattiyā, rattīhi rattībhi rattihi rattibhi, rattiyā, rattīnaṃ rattinaṃ.

259

Pañcamiyaṃ –

In the fifth case –

Trong cách thứ năm –

260

184. Amā pato smiṃsmānaṃ vā.

184. Optionally am and ā for smiṃ and smā from pa.

184. Amā pato smiṃsmānaṃ vā.

261

Paiccetasmā paresaṃ smiṃ smāiccetesaṃ yathākkamaṃ aṃ āādesā honti vā.

The smiṃ and smā endings that come after pa are optionally replaced by aṃ and ā respectively.

Smiṃ và smā sau pa tùy chọn trở thành aṃ và ā theo thứ tự.

Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, tena uvaṇṇantato na honti, ivaṇṇantatopi yathāpayogaṃ.

This word vā (optionally) is for a fixed option, thus it does not occur from u endings, and from i endings it occurs according to usage.

Từ vā này có nghĩa là phân biệt có điều kiện, do đó chúng không xuất hiện sau các từ tận cùng bằng âm u, và chỉ xuất hiện tùy theo cách sử dụng sau các từ tận cùng bằng âm i.

262

‘‘Sare, yakāro’’ti ca vattate, sīhamaṇḍūkagatīhi yovacanekavacanaggahaṇañca.

"Sare, yakāro" (when followed by a vowel, ya-sound) is carried over, and also the uptake of yovacana and ekavacana by the lion-leap and frog-leap methods.

‘‘Sare, yakāro’’ cũng được lấy từ^*, và ‘‘yovacanekavacana’’ cũng được lấy theo cách di chuyển của sư tử và ếch.

263

185. Pasaññassa ca.

185. And of pa designation.

185. Pasaññassa ca.

264

Pasaññassa ivaṇṇassa yovacanekavacanavibhattīnamādese sare pare yakāro hoti.

When the i vowel of a pa designated word is followed by a singular yo case ending that begins with a vowel, the ya sound occurs.

Khi một nguyên âm theo sau các biến cách số ít của yo của âm i được gọi là pa, thì âm ya xuất hiện.

Ettha ca yakārassevādhikārato pasaññaggahaṇena ivaṇṇova gayhati, caggahaṇaṃ ‘‘ratto’’tiādīsu nivattanatthaṃ.

Here, due to the authority of the ya sound, the term pasañña refers only to the i vowel, and the term ca is to prevent it in "ratto" etc.

Ở đây, do chỉ có quyền hạn của âm ya, nên việc nắm giữ pasañña chỉ áp dụng cho âm i. Từ ca là để ngăn chặn trong các trường hợp như ‘‘ratto’’.

Ratyā rattiyā, rattīhi rattībhi rattihi rattibhi, rattiyā, rattīnaṃ rattinaṃ.

Ratyā, rattiyā, rattīhi, rattībhi, rattihi, rattibhi, rattiyā, rattīnaṃ, rattinaṃ.

Ratyā rattiyā, rattīhi rattībhi rattihi rattibhi, rattiyā, rattīnaṃ rattinaṃ.

Smiṃvacane amādesa yakārādesā, ratyaṃ.

In the smiṃ ending, the aṃ substitution and ya substitution occur, ratyaṃ.

Trong biến cách smiṃ,^* các biến đổi aṃ và ya,^* ratyaṃ.

‘‘Ghapato smiṃ yaṃ vā’’ti yaṃādeso, rattiyaṃ.

The yaṃ substitution occurs by "ghapato smiṃ yaṃ vā," rattiyaṃ.

^* ‘‘Ghapato smiṃ yaṃ vā’’^* biến đổi yaṃ,^* rattiyaṃ.

265

Aññattha ‘‘aṃ, smiṃ, vā’’ti ca vattate.

Elsewhere, "aṃ, smiṃ, vā" are carried over.

Ở nơi khác, ‘‘aṃ, smiṃ, vā’’ cũng được lấy từ^*.

266

186. Ādito o ca.

186. And o from ādi.

186. Ādito o ca.

267

Ādiiccetasmā smiṃvacanassa aṃ oādesā honti vā.

The smiṃ ending optionally becomes aṃ or o from ādi (etc.).

Smiṃ sau ādi tùy chọn trở thành aṃ và o.

Casaddena aññasmāpi ā aṃ oādesā.

By the word ca, ā and aṃ or o substitutions also occur from other words.

Từ ca^* aṃ và o cũng xuất hiện từ các từ khác.

Ratyā rattiṃ ratto rattiyā, rattīsu rattisu.

Ratyā, rattiṃ, ratto, rattiyā, rattīsu, rattisu.

Ratyā rattiṃ ratto rattiyā, rattīsu rattisu.

268

Evamaññānipi –

Likewise, other words:

Tương tự, các từ khác cũng vậy –

269

Patti yutti vutti kitti, mutti titti khanti kanti;

Patti (gain), yutti (justice), vutti (conduct), kitti (fame), mutti (release), titti (satisfaction), khanti (patience), kanti (beauty);

Patti, yutti, vutti, kitti, mutti, titti, khanti, kanti;

270

Santi tanti siddhi suddhi, iddhi vuddhi buddhi bodhi.

Santi (peace), tanti (thread), siddhi (success), suddhi (purity), iddhi (power), vuddhi (growth), buddhi (intellect), bodhi (enlightenment).

Santi, tanti, siddhi, suddhi, iddhi, vuddhi, buddhi, bodhi.

271

Bhūmi jāti pīti sūti, nandi sandhi sāṇi koṭi;

Bhūmi (ground), jāti (birth), pīti (joy), sūti (birth), nandi (joy), sandhi (junction), sāṇi (cloth), koṭi (tip);

Bhūmi, jāti, pīti, sūti, nandi, sandhi, sāṇi, koṭi;

272

Diṭṭhi vuḍḍhi tuṭṭhi yaṭṭhi, pāḷi āḷi nāḷi keḷi;

Diṭṭhi (view), vuḍḍhi (growth), tuṭṭhi (satisfaction), yaṭṭhi (staff), pāḷi (line), āḷi (row), nāḷi (tube), keḷi (play);

Diṭṭhi, vuḍḍhi, tuṭṭhi, yaṭṭhi, pāḷi, āḷi, nāḷi, keḷi;

273

Sati mati gati cuti, dhiti yuvati vikati.

Sati (mindfulness), mati (mind), gati (destiny), cuti (decease), dhiti (fortitude), yuvati (young woman), vikati (change).

Sati, mati, gati, cuti, dhiti, yuvati, vikati.

274

Rati ruci rasmi asani vasani osadhi aṅguli dhūli dundubhi doṇi aṭavi chavi ādīni ikārantanāmāni.

Rati (love), ruci (light), rasmi (ray), asani (thunderbolt), vasani (habitation), osadhi (herb), aṅguli (finger), dhūli (dust), dundubhi (drum), doṇi (trough), aṭavi (forest), chavi (skin) etc. are nouns ending in -i.

Rati, ruci, rasmi, asani, vasani, osadhi, aṅguli, dhūli, dundubhi, doṇi, aṭavi, chavi và các danh từ tận cùng bằng âm i khác.

275

Ikārantaṃ.

End of -i ending.

Ikārantaṃ.

276

Īkāranto itthiliṅgo itthīsaddo;

An -ī ending feminine noun is the word itthī (woman);

Từ giống cái tận cùng bằng âm ī là từ itthī;

277

‘‘Ittha’’itīdha ‘‘itthiyaṃ, paccayo’’ti ca vattate.

Here, "itthiyaṃ" (in the feminine) and "paccayo" (affix) are carried over from "ittha."

Ở đây, ‘‘ittha’’ và ‘‘itthiyaṃ, paccayo’’ được lấy từ^*.

278

187. Nadādito vā ī.

187. Optionally ī from nadā etc.

187. Nadādito vā ī.

279

Nadādito vā anadādito vā itthiyaṃ vattamānā liṅgamhā īppaccayo hoti.

The affix -ī optionally comes after a base, whether nadā etc. or not nadā etc., when it signifies the feminine gender.

Hậu tố ī tùy chọn xuất hiện sau căn từ đang ở giống cái, dù là từ nadā và các từ khác hay không phải từ nadā và các từ khác.

Vāggahaṇama nadādisampiṇḍanatthaṃ, tena puthugavādito ca ī.

The word vā is for grouping anadā etc., therefore -ī also comes from puthugava etc.

Từ vā là để bao gồm cả các từ không phải nadā, do đó ī cũng xuất hiện sau puthugavā và các từ khác.

280

Saralope ‘‘kvacāsavaṇṇaṃ lutte’’ti asavaṇṇe sampatte pakatibhāvo nāmabyapadeso, syādyuppatti.

In vowel elision, by the rule "sometimes when a dissimilar vowel is elided," when a dissimilar vowel is encountered, there is the natural state, which is a designation of a noun, and the origin of syā and so on.

Khi nguyên âm bị lược bỏ, theo^* ‘‘kvacāsavaṇṇaṃ lutte’’ (đôi khi^* khác loại bị lược bỏ), khi^* khác loại được áp dụng, trạng thái tự nhiên là sự chỉ định của danh từ,^* sự phát sinh của syā (và các hậu tố khác).

Itthī, itthī ‘‘agho rassa’’ntiādinā rassattaṃ, itthiyo.

Itthī (woman), itthī (singular), by the rule "the short a before a consonant," and so on, becomes short, itthiyo (plural).

Itthī (số ít), itthī (số nhiều), theo^* ‘‘agho rassa’’ (âm gh được rút ngắn) và các quy tắc tương tự,^* sự rút ngắn,^* itthiyo (số nhiều).

Sambodhane ‘‘jhalapā rassa’’nti rassattaṃ.

In the vocative, by the rule "short jha, la, pa," there is shortening.

Trong cách hô cách, theo^* ‘‘jhalapā rassa’’ (âm jhalap được rút ngắn),^* sự rút ngắn.

Bhoti itthi, bhotiyo itthī itthiyo.

Bhoti itthi, bhotiyo itthī itthiyo.

Hỡi itthī (số ít), hỡi itthī (số nhiều), itthī (số nhiều).

281

Dutiyekavacane ‘‘ghapato smiṃ yaṃ vā’’ti ito ‘‘vā’’ti vattate.

In the second singular case, "or" is understood from "either yaṃ or smī from ghapa."

Trong cách đối cách số ít, từ ‘‘ghapato smiṃ yaṃ vā’’ thì ‘‘vā’’ được giữ lại.

282

188. Aṃ yamīto pasaññato.

188. Aṃ becomes yam after ī of a designation.

188. Aṃ yamīto pasaññato.

283

Pasaññato īkārato parassa aṃvacanassa yaṃ hoti vā.

The aṃ suffix after the ī vowel of a designation sometimes becomes yaṃ.

Từ một danh từ tận cùng bằng īkāra, hậu tố aṃ có thể trở thành yaṃ.

Itthiyaṃ itthiṃ, itthī itthiyo, itthiyā, itthīhi itthībhi, itthiyā, itthīnaṃ, itthiyā, itthīhi itthībhi, itthiyā, itthīnaṃ, itthiyaṃ itthiyā, itthīsu.

Itthiyaṃ or itthīṃ, itthī (plural), itthiyo, itthiyā, itthīhi or itthībhi, itthiyā, itthīnaṃ, itthiyā, itthīhi or itthībhi, itthiyā, itthīnaṃ, itthiyaṃ or itthiyā, itthīsu.

Itthiyaṃ, itthiṃ, itthī, itthiyo, itthiyā, itthīhi, itthībhi, itthiyā, itthīnaṃ, itthiyā, itthīhi, itthībhi, itthiyā, itthīnaṃ, itthiyaṃ, itthiyā, itthīsu.

284

Evaṃ nadī, nadī.

Similarly nadī (river), nadī.

Tương tự, nadī, nadī.

Yolopābhāve ‘‘tato yonamo tū’’ti ettha tusaddena yonamokāro ca, ‘‘pasaññassa cā’’ti īkārassa yakāro, ‘‘yavataṃ talana’’iccādinā dyassa jakāro, dvittaṃ.

In the absence of yo-elision, by the tu word in "then yo and namo," there is also the yo and namo substitution, and by "pasaññassa cā" there is ya for ī, and by "yavataṃ talana" and so on, ja for dya, and gemination.

Trong trường hợp không lược bỏ yo, trong^* ‘‘tato yonamo tū’’ thì từ tu cũng có nghĩa là yonamokāra, īkāra của danh từ trở thành yakāra, theo^* ‘‘yavataṃ talana’’ v.v., dy trở thành jakāra, và được lặp đôi.

Najjo sandanti, nadiyo.

Najjo flow, nadiyo.

Najjo sandanti (những dòng sông chảy), nadiyo.

285

Ettha cevaṃ sijjhantānaṃ najjoādīnaṃ vuttiyaṃ ānattaggahaṇādinā nipphādanaṃ atraja sugatādīnaṃ viya nipphādanūpāyantaradassanatthanti daṭṭhabbaṃ.

It should be understood that the formation of najjo and so on, which are thus formed here, by the mention of a command in the commentary, is for showing other means of formation, like for atraja sugatā and so on.

Ở đây, cần hiểu rằng việc hình thành các từ như najjo v.v. đã được tạo ra theo cách này, và việc tạo ra chúng trong ngữ pháp bằng cách thêm ānatta v.v. là để chỉ ra một phương pháp tạo ra khác, giống như atraja sugatā v.v.

286

He nadi, he nadī he najjo he nadiyo, nadiyaṃ nadiṃ, nadī najjo nadiyo.

He nadi, he nadī, he najjo, he nadiyo, nadiyaṃ or nadīṃ, nadī, najjo, nadiyo.

Hỡi nadi, hỡi nadī, hỡi najjo, hỡi nadiyo, nadiyaṃ, nadiṃ, nadī, najjo, nadiyo.

287

Amādisutte ā patoti yogavibhāgena kvaci nāsānañcāttaṃ, tena na jaccā vasalo hoti, pathabyā ekarajjenāti ādi ca sijjhati, pure viya yakāra jakārādesadvittāni.

In the am and so on sūtras, by the division of the rule "ā from pa," sometimes there is the substitution of ā for na and añca, by which na jaccā vasalo hoti, pathabyā ekarajjenā and so on are accomplished, and as before, the ya and ja substitutions and geminations.

Trong sutta Amādi v.v., bằng cách phân chia yogavibhāga ā pato, đôi khi có sự biến đổi thành nāsānañca, nhờ đó^* na jaccā vasalo hoti (không phải do sinh ra mà là tiện dân), pathabyā ekarajjenāti (do sự thống trị của một vương quốc) v.v., giống như trước đây, có sự biến đổi yakāra và jakāra và sự lặp đôi.

288

Najjā kataṃ nadiyā, nadīhi nadībhi, najjā nadiyā, nadīnaṃ, najjā nadiyā, nadīhi nadībhi, najjā nadiyā, nadīnaṃ, najjaṃ nadiyaṃ nadiyā, nadīsu.

Najjā kataṃ or nadiyā, nadīhi or nadībhi, najjā or nadiyā, nadīnaṃ, najjā or nadiyā, nadīhi or nadībhi, najjā or nadiyā, nadīnaṃ, najjaṃ or nadiyaṃ or nadiyā, nadīsu.

Najjā kataṃ, nadiyā, nadīhi, nadībhi, najjā, nadiyā, nadīnaṃ, najjā, nadiyā, nadīhi, nadībhi, najjā, nadiyā, nadīnaṃ, najjaṃ, nadiyaṃ, nadiyā, nadīsu.

289

Aññepi –

Others are:

Những từ khác –

290

Mahī vetaraṇī vāpī, pāṭalī kadalī ghaṭī;

Mahī, vetaraṇī, vāpī, pāṭalī, kadalī, ghaṭī;

Mahī, vetaraṇī, vāpī, pāṭalī, kadalī, ghaṭī;

291

Nārī kumārī taruṇī, vāruṇī brāhmaṇī sakhī.

Nārī, kumārī, taruṇī, vāruṇī, brāhmaṇī, sakhī.

Nārī, kumārī, taruṇī, vāruṇī, brāhmaṇī, sakhī.

292

Gandhabbī kinnarī nāgī, devī yakkhī ajī migī;

Gandhabbī, kinnarī, nāgī, devī, yakkhī, ajī, migī;

Gandhabbī, kinnarī, nāgī, devī, yakkhī, ajī, migī;

293

Vānarī sūkarī sīhī, haṃsī kākī ca kukkuṭī –

Vānarī, sūkarī, sīhī, haṃsī, kākī, and kukkuṭī –

Vānarī, sūkarī, sīhī, haṃsī, kākī, và kukkuṭī –

294

Iccādayo itthīsaddasamā.

These and others are similar to the word itthī.

Và các từ tương tự đều giống như từ itthī.

295

Tatheva mātulasaddato īppaccaye kate –

Likewise, when the ī suffix is applied to the word mātula –

Tương tự, từ mātula khi thêm īppaccaya –

296

189. Mātulādīnamānattamīkāre.

189. Āna for mātula and others before ī.

189. Mātulādīnamānattamīkāre.

297

Mātula ayyakavaruṇaiccevamādīnamanto ānattamāpajjate īkāre paccaye pare, antāpekkhāyaṃ chaṭṭhī, saralopādi.

The end of mātula, ayyakavaruṇa, and so on, takes the form of āna when the ī suffix follows. Chaṭṭhī (genitive case) is used when referring to the end, and there is vowel elision and so on.

Hậu tố cuối của các từ như mātula, ayyaka, varuṇa v.v. trở thành ānattam khi īkāra paccaya được thêm vào sau, giới từ chaṭṭhī (genitive case) được dùng để chỉ sự mong đợi^*, có sự lược bỏ nguyên âm v.v.

Mātulānī, evaṃ ayyakānī, varuṇānī, sesaṃ itthīsaddasamaṃ.

Mātulānī. Similarly ayyakānī, varuṇānī. The rest is like the word itthī.

Mātulānī, tương tự ayyakānī, varuṇānī, phần còn lại giống như từ itthī.

298

A nadādīsu puthusaddato īppaccayo.

In anadā and so on, the ī suffix is applied to the word puthu.

Trong các từ thuộc nhóm A nadādi, īppaccaya được thêm vào từ puthu.

‘‘O sare cā’’ti ettha casaddena ukārassa avādeso.

In "vowel o and ca," by the ca word, ava is substituted for u.

Trong^* ‘‘O sare cā’’ thì từ ca có nghĩa là avādesa cho ukāra.

Puthavī, puthaviyo.

Puthavī, puthaviyo.

Puthavī, puthaviyo.

Sasmā smiṃsu puthabyā puthaviyā, puthabyā puthaviyā, puthabyaṃ puthaviyaṃ puthaviyā iccādi.

In sasmā and smiṃ, puthabyā or puthaviyā, puthabyā or puthaviyā, puthabyaṃ or puthaviyaṃ or puthaviyā, and so on.

Trong sasmā smiṃsu^*, puthabyā, puthaviyā, puthabyā, puthaviyā, puthabyaṃ, puthaviyaṃ, puthaviyā v.v.

299

Gosaddato ‘‘nadādito vā ī’’ti īppaccayo.

From the word go, the ī suffix is applied by "either ī from nadādī and so on."

Từ gosadda, īppaccaya được thêm vào theo^* ‘‘nadādito vā ī’’ (ī^* từ nadādi).

Mahāvuttinā vā ‘‘gāva se’’ti ettha gāvaiti yogavibhāgena vā okārassa āvādeso.

Or by the mahāvutti or by the division of the rule "gāva se," āvā is substituted for o.

Hoặc theo Mahāvutti, trong^* ‘‘gāva se’’ thì từ gāva bằng cách phân chia yogavibhāga, okāra có thể trở thành āvādesa.

Gāvī, gāvī gāviyo iccādi itthīsaddasamaṃ.

Gāvī, gāvī or gāviyo, and so on, similar to the word itthī.

Gāvī, gāvī, gāviyo v.v. giống như từ itthī.

300

‘‘Mānava’’itīdha ‘‘itthiyaṃ, vā, ī’’ti ca vattate.

Here in "mānava," "in the feminine" and "or" are understood.

Ở đây, trong ‘‘Mānava’’ thì ‘‘itthiyaṃ, vā, ī’’ cũng được giữ lại.

301

190. Ṇava ṇika ṇeyya ṇantuhi.

190. From ṇava, ṇika, ṇeyya, ṇantu.

190. Ṇava ṇika ṇeyya ṇantuhi.

302

Ṇava ṇika ṇeyya ṇantuppaccayantehi itthiyaṃ vattamānehi liṅgehi īppaccayo hoti.

The ī suffix occurs for gendered words ending in ṇava, ṇika, ṇeyya, ṇantu when they are in the feminine gender.

Từ các từ tận cùng bằng các hậu tố ṇava, ṇika, ṇeyya, ṇantu khi được dùng ở giống cái, īppaccaya được thêm vào.

Vādhikāro katthaci nivattanattho, saralopādi.

The word vā (or) sometimes indicates prohibition, and there is vowel elision and so on.

Quyền hạn của vā đôi khi nhằm mục đích ngăn chặn, có sự lược bỏ nguyên âm v.v.

Mānavī, evaṃ nāvikī, venateyyī, gotamī.

Mānavī. Similarly nāvikī, venateyyī, gotamī.

Mānavī, tương tự nāvikī, venateyyī, gotamī.

303

‘‘Guṇavantu ī’’itīdha ‘‘vā’’ti vattate.

Here in "the possessor of good qualities and ī," "or" is understood.

Ở đây, trong ‘‘Guṇavantu ī’’ thì ‘‘vā’’ được giữ lại.

304

191. Ntussa tamīkāre.

191. Ta for ntu before ī.

191. Ntussa tamīkāre.

305

Sabbasseva ntuppaccayassa takāro hoti vā īkārappaccaye pare, aññattha saralopādi.

The entire ntu suffix sometimes becomes ta when the ī suffix follows. Otherwise, there is vowel elision and so on.

Toàn bộ hậu tố ntu có thể trở thành takāra khi īkārappaccaya được thêm vào sau, ở những trường hợp khác có sự lược bỏ nguyên âm v.v.

Guṇavatī, guṇavatī guṇavatiyo, guṇavantī, guṇavantī guṇavantiyo iccādi itthīsaddasamaṃ.

Guṇavatī, guṇavatī or guṇavatiyo, guṇavantī, guṇavantī or guṇavantiyo, and so on, similar to the word itthī.

Guṇavatī, guṇavatī, guṇavatiyo, guṇavantī, guṇavantī, guṇavantiyo v.v. giống như từ itthī.

306

Evaṃ kulavatī, sīlavatī, yasavatī, rūpavatī, satimatī, gottamatī.

Similarly kulavatī, sīlavatī, yasavatī, rūpavatī, satimatī, gottamatī.

Tương tự kulavatī, sīlavatī, yasavatī, rūpavatī, satimatī, gottamatī.

307

Mahantasaddato ‘‘nadādito vā ī’’ti īppaccayo, ntubyapadeso vikappena takārādeso.

From the word mahanta, the ī suffix is applied by "either ī from nadādī and so on," and the ntu designation optionally undergoes ta substitution.

Từ mahantasadda, īppaccaya được thêm vào theo^* ‘‘nadādito vā ī’’ (ī^* từ nadādi), sự chỉ định ntu và sự biến đổi takāra là tùy chọn.

Mahatī mahantī.

Mahatī or mahantī.

Mahatī, mahantī.

308

‘‘Bhavanta ī’’itīdha ‘‘īkāre’’ti vattate.

Here in "your honor and ī," "before ī" is understood.

Ở đây, trong ‘‘Bhavanta ī’’ thì ‘‘īkāre’’ được giữ lại.

309

192. Bhavato bhoto.

192. Bhoto for bhavanta.

192. Bhavato bhoto.

310

Sabbasseva bhavantasaddassa bhotādeso hoti īkāre itthigate pare.

The entire word bhavanta takes the form bhotā when ī in the feminine gender follows.

Toàn bộ từ bhavantasadda trở thành bhotādesa khi īkāra được thêm vào sau ở giống cái.

Sā bhotī, bhotī bhotiyo, he bhoti, he bhotī bhotiyo iccādi.

She is bhotī, bhotī or bhotiyo, he bhoti, he bhotī or bhotiyo, and so on.

Sā bhotī, bhotī, bhotiyo, hỡi bhoti, hỡi bhotī, bhotiyo v.v.

311

‘‘Bhikkhu’’ itīdha ‘‘itthiya’’nti vattate ‘‘vā’’ti ca.

Here in "bhikkhu," "in the feminine" and "or" are understood.

Ở đây, trong ‘‘Bhikkhu’’ thì ‘‘itthiya’’nti (ở giống cái) và ‘‘vā’’ cũng được giữ lại.

312

193. Patibhikkhurājīkārantehi inī.

193. Inī from pati, bhikkhu, rāja, and ī-ending words.

193. Patibhikkhurājīkārantehi inī.

313

Pati bhikkhu rāja iccetehi īkārantehi ca itthiyaṃ vattamānehi liṅgehi inīppaccayo hoti.

The inī suffix occurs for gendered words pati, bhikkhu, rāja, and ī-ending words when they are in the feminine gender.

Từ các từ pati, bhikkhu, rāja và các từ tận cùng bằng īkāra, khi được dùng ở giống cái, inīppaccaya được thêm vào.

314

‘‘Saralopo’mādesa’’iccādisutte tuggahaṇena kvaci pubbalopassa nisedhanato ‘‘vā paro asarūpā’’ti saralopo.

In the rule "saralopo amādesa" and so on, by the tu word, vowel elision is sometimes prohibited before, and by "vā paro asarūpā" there is vowel elision.

Trong sutta ‘‘Saralopo’mādesa’’ v.v., do việc thêm tu, đôi khi có sự ngăn chặn lược bỏ âm đầu, và theo^* ‘‘vā paro asarūpā’’ (vā^* sau^* không giống nhau), có sự lược bỏ nguyên âm.

Bhikkhunī, bhikkhunī bhikkhuniyo iccādi.

Bhikkhunī, bhikkhunī or bhikkhuniyo, and so on.

Bhikkhunī, bhikkhunī, bhikkhuniyo v.v.

315

Gahapatisaddato inī, ‘‘atta’’miti vattate.

The inī suffix from the word gahapati, "the end" is understood.

Từ gahapatisadda, inī được thêm vào, ‘‘atta’’miti được giữ lại.

316

194. Patissinīmhi.

194. For pati before inī.

194. Patissinīmhi.

317

Patisaddassa anto attamāpajjate inīppaccaye pare.

The end of the word pati takes the form a when the inī suffix follows.

Phần cuối của từ pati trở thành attam khi inīppaccaya được thêm vào sau.

Tatheva parasare lutte ‘‘pubbo cā’’ti dīgho, gahapatānī.

Likewise, when the following vowel is elided, by "pubbo cā" there is lengthening, gahapatānī.

Tương tự, khi nguyên âm sau bị lược bỏ, theo^* ‘‘pubbo cā’’ có sự kéo dài, gahapatānī.

318

Tatheva rājasaddato inī, saralopapakatibhāvā, rājinī.

Likewise, the inī suffix from the word rāja, with vowel elision and natural state, rājinī.

Tương tự, từ rājasadda, inī được thêm vào, có sự lược bỏ nguyên âm và trạng thái tự nhiên, rājinī.

Īkārantesu daṇḍīsaddato inī, saralopādi, daṇḍinī, daṇḍinī daṇḍiniyo, evaṃ hatthinī, medhāvinī, tapassinī, piyabhāṇinī iccādi.

Among ī-ending words, the inī suffix from the word daṇḍī, with vowel elision and so on, daṇḍinī, daṇḍinī or daṇḍiniyo. Similarly hatthinī, medhāvinī, tapassinī, piyabhāṇinī, and so on.

Trong các từ tận cùng bằng īkāra, từ daṇḍīsadda, inī được thêm vào, có sự lược bỏ nguyên âm v.v., daṇḍinī, daṇḍinī, daṇḍiniyo, tương tự hatthinī, medhāvinī, tapassinī, piyabhāṇinī v.v.

319

‘‘Pokkharinī’’ itīdha ‘‘tesu vuddhī’’tiādinā ikāra nakārānaṃ akāra ṇakārādesā, pokkharaṇī, pokkharaṇī.

In "pokkharinī," by "tesu vuddhī" and so on, a and ṇa are substituted for i and na, pokkharaṇī, pokkharaṇī.

Trong ‘‘Pokkharinī’’ ở đây, theo^* ‘‘tesu vuddhī’’ v.v., ikāra và nakāra biến thành akāra và ṇakāra, pokkharaṇī, pokkharaṇī.

‘‘Tato yonamo tū’’ti sutte tuggahaṇena yonamokāro ca, īkārassa yakāro, ‘‘yavata’’miccādisutte kāraggahaṇena ṇyassa ñakāro, dvittaṃ.

In the rule "tato yonamo tū," by the tu word, there is also the yo and namo substitution, ya for ī, and in the rule "yavata" and so on, by the kāra word, ñya for ṇya, and gemination.

Trong sutta ‘‘Tato yonamo tū’’ thì từ tu cũng có nghĩa là yonamokāra, īkāra trở thành yakāra, trong sutta ‘‘yavata’’miccādi, do việc thêm kāra, ṇya trở thành ñakāra, và được lặp đôi.

Pokkharañño pokkharaṇiyo vā iccādi.

Pokkharañño or pokkharaṇiyo, and so on.

Pokkharañño, pokkharaṇiyo v.v.

320

Vādhikāro anuttasamuccayattho, tena vidū yakkhāditopi inī, paracittavidunī, saraloparassattāni, paracittavidunī paracittaviduniyo, yakkhinī yakkhiniyo, sīhinī sīhiniyo iccādi.

The word vā (or) indicates optional inclusion, by which inī also occurs from vidū, yakkhā, and so on, paracittavidunī, with vowel elision and shortening, paracittavidunī or paracittaviduniyo, yakkhinī or yakkhiniyo, sīhinī or sīhiniyo, and so on.

Quyền hạn của vā có nghĩa là sự tập hợp không được nhắc đến, nhờ đó, từ vidū yakkhādi cũng có inī, paracittavidunī, có sự lược bỏ nguyên âm và rút ngắn, paracittavidunī, paracittaviduniyo, yakkhinī, yakkhiniyo, sīhinī, sīhiniyo v.v.

321

Īkārantaṃ.

End of ī-ending words.

Īkārantaṃ.

322

Ukāranto itthiliṅgo yāgusaddo.

The u-ending feminine word is yāgu (porridge).

Từ giống cái tận cùng bằng ukāra là yāgusaddo.

323

Tassa rattisaddasseva rūpanayo.

Its declension is similar to the word ratti (night).

Cách hình thành của nó giống như từ rattisadda.

Amādesādiabhāvova viseso.

The only difference is the absence of am and other suffixes.

Điểm khác biệt là không có amādesādi.

324

Yāgu, yāgū yāguyo, he yāgu, he yāgū yāguyo, yāguṃ, yāgū yāguyo, yāguyā, yāgūhi yāgūbhi yāguhi yāgubhi, yāguyā, yāgūnaṃ yāgunaṃ, yāguyā, yāgūhi yāgūbhi yāguhi yāgubhi, yāguyā, yāgūnaṃ yāgunaṃ, yāguyaṃ yāguyā, yāgūsu yāgusu.

Yāgu, yāgū or yāguyo, he yāgu, he yāgū or yāguyo, yāguṃ, yāgū or yāguyo, yāguyā, yāgūhi or yāgūbhi or yāguhi or yāgubhi, yāguyā, yāgūnaṃ or yāgunaṃ, yāguyā, yāgūhi or yāgūbhi or yāguhi or yāgubhi, yāguyā, yāgūnaṃ or yāgunaṃ, yāguyaṃ or yāguyā, yāgūsu or yāgusu.

Yāgu, yāgū, yāguyo, hỡi yāgu, hỡi yāgū, yāguyo, yāguṃ, yāgū, yāguyo, yāguyā, yāgūhi, yāgūbhi, yāguhi, yāgubhi, yāguyā, yāgūnaṃ, yāgunaṃ, yāguyā, yāgūhi, yāgūbhi, yāguhi, yāgubhi, yāguyā, yāgūnaṃ, yāgunaṃ, yāguyaṃ, yāguyā, yāgūsu, yāgusu.

325

Evaṃ dhātu dhenu kāsu daddu kacchu kaṇḍu rajju kareṇu piyaṅgu sassuādīni.

Similarly dhātu, dhenu, kāsu, daddu, kacchu, kaṇḍu, rajju, kareṇu, piyaṅgu, sassu, and so on.

Tương tự dhātu, dhenu, kāsu, daddu, kacchu, kaṇḍu, rajju, kareṇu, piyaṅgu, sassu v.v.

326

Mātusaddassa bhedo.

The variations of the word mātu (mother).

Sự biến đổi của từ mātu.

Tassa pitusaddasseva rūpanayo.

Its declension is similar to the word pitu (father).

Cách hình thành của nó giống như từ pitu.

‘‘Āratta’’miti bhāvaniddesena ārādesābhāve ‘‘pato yā’’ti yādesova viseso.

The special feature is that in the absence of ārā substitution due to the designation of meaning "ārā," only yā is substituted by "pato yā."

Điểm khác biệt là do sự chỉ định trạng thái ‘‘Āratta’’miti, khi không có ārādesa, chỉ có yādesa theo^* ‘‘pato yā’’.

327

Mātā, mātaro, bhoti māta, bhoti mātā bhotiyo mātaro, mātaraṃ, mātare mātaro, mātarā mātuyā matyā, ‘‘tesu vuddhī’’tiādinā ukāralopo, rassattañca.

Mātā, mātaro, bhoti māta, bhoti mātā or bhotiyo mātaro, mātaraṃ, mātare or mātaro, mātarā or mātuyā or matyā. By "tesu vuddhī" and so on, there is elision of u and shortening.

Mātā, mātaro, hỡi māta, hỡi mātā, hỡi mātaro, mātaraṃ, mātare, mātaro, mātarā, mātuyā, matyā, theo^* ‘‘tesu vuddhī’’ v.v., có sự lược bỏ ukāra và rút ngắn.

Mātarehi mātarebhi mātūhi mātūbhi mātuhi mātubhi, mātu mātussa mātuyā, mātarānaṃ mātānaṃ mātūnaṃ mātunaṃ, mātarā mātuyā, mātarehi mātarebhi mātūhi mātūbhi, mātu mātussa mātuyā, mātarānaṃ mātānaṃ mātūnaṃ mātunaṃ, mātari, mātaresu mātūsu mātusu.

By/from mothers (various forms), of mother, for mother, by mother, of mothers (various forms), by mother, for mother, by/from mothers (various forms), of mother, for mother, by mother, of mothers (various forms), in mother, in/among mothers (various forms).

mātarehi, mātarebhi, mātūhi, mātūbhi, mātuhi, mātubhi; mātu, mātussa, mātuyā; mātarānaṃ, mātānaṃ, mātūnaṃ, mātunaṃ; mātarā, mātuyā; mātarehi, mātarebhi, mātūhi, mātūbhi; mātu, mātussa, mātuyā; mātarānaṃ, mātānaṃ, mātūnaṃ, mātunaṃ; mātari; mātaresu, mātūsu, mātusu.

328

Evaṃ dhītā, dhītaro, duhitā, duhitaro iccādi.

Similarly, dhītā (daughter), dhītaro, duhitā, duhitaro, etc.

Tương tự như vậy là (các từ) dhītā, dhītaro, duhitā, duhitaro, v.v.

329

Ukārantaṃ.

Words ending in Ū

Tận cùng bằng nguyên âm u.

330

Ūkāranto itthiliṅgo jambūsaddo.

The feminine noun jambū (rose-apple) ends in Ū.

Danh từ giống cái tận cùng bằng nguyên âm ū là jambū (cây jambu).

331

Jambū, jambū jambuyo, he jambu, he jambū jambuyo, jambuṃ, jambū jambuyo iccādi itthīsaddasamaṃ.

Jambū, jambū, jambuyo; O jambu, O jambū, jambuyo; jambuṃ, jambū, jambuyo, etc., are similar to the noun itthī (woman).

Jambū, jambū, jambuyo; he jambu, he jambū, jambuyo; jambuṃ, jambū, jambuyo, v.v. giống như danh từ itthī.

332

Evaṃ vadhū ca sarabhū, sarabū sutanū camū;

Similarly, vadhū (daughter-in-law) and sarabhū, sarabū, sutanū, camū;

Tương tự như vậy, vadhū và sarabhū, sarabū, sutanū, camū;

333

Vāmūrū nāganāsūrū, samāni khalu jambuyā.

Vāmūrū, nāganāsūrū, are certainly similar to jambū.

Vāmūrū, nāganāsūrū, tất cả đều giống như jambū.

334

Ūkārantaṃ.

Words ending in Ū

Tận cùng bằng nguyên âm ū.

335

Okāranto itthiliṅgo gosaddo.

The feminine noun go (cow) ends in O.

Danh từ giống cái tận cùng bằng nguyên âm o là go (bò).

336

Tassa pulliṅga gosaddasseva rūpanayo.

Its declension is similar to the masculine noun go.

Cách biến cách của nó giống như danh từ go giống đực.

337

Kaññā ratti nadī itthī, mātulānī ca bhikkhunī;

Kaññā (girl), ratti (night), nadī (river), itthī (woman), mātulānī (aunt) and bhikkhunī (nun);

Kaññā, ratti, nadī, itthī, mātulānī và bhikkhunī;

338

Daṇḍinī yāgu mātā ca, jambū gotitthisaṅgaho.

Daṇḍinī (female ascetic), yāgu (gruel), mātā (mother) and jambū (rose-apple), go (cow)—this is the collection of feminine nouns.

Daṇḍinī, yāgu, mātā và jambū, go là tập hợp các từ giống cái.

339

Itthiliṅgaṃ niṭṭhitaṃ.

Feminine gender completed.

Giống cái đã xong.

340

Napuṃsakaliṅga

Neuter Gender

Giống trung

341

Atha napuṃsakaliṅgāni vuccante.

Now, neuter nouns are declared.

Bây giờ, các từ giống trung sẽ được trình bày.

342

Akāranto napuṃsakaliṅgo cittasaddo.

The neuter noun citta (mind) ends in A.

Danh từ giống trung tận cùng bằng nguyên âm a là citta (tâm).

343

Pure viya syādyuppatti, ‘‘citta si’’ itīdha –

As before, with the origination of syādi, here for "citta si" –

Sự phát sinh của các hậu tố syā v.v. như trước đây, ở đây là “citta si” –

344

‘‘Napuṃsakehi, ato nicca’’nti ca vattate.

"From neuter nouns, always" is continued.

Và “Napuṃsakehi, ato niccaṃ” (từ giống trung, luôn luôn từ -a) được áp dụng.

345

195. Siṃ.

346

Si, aṃiti dvipadamidaṃ.

This is a two-word phrase: Si, aṃ.

Đây là một cụm từ gồm hai từ: si, aṃ.

Akārantehi napuṃsakaliṅgehi parassa sivacanassa aṃ hoti niccaṃ.

The termination si that follows neuter nouns ending in A always becomes aṃ.

Hậu tố si đứng sau các danh từ giống trung tận cùng bằng nguyên âm a thì luôn luôn biến thành aṃ.

Saralopapakatibhāvādi, cittaṃ.

By elision of vowel and naturalization, etc., cittaṃ.

Sự lược bỏ nguyên âm và giữ nguyên gốc, v.v., cittaṃ.

347

Bahuvacane ‘‘yonaṃ ni napuṃsakehī’’ti vattate.

In the plural, "the yo (nominative/accusative plural ending) for neuter nouns becomes ni" is continued.

Ở số nhiều, “yonaṃ ni napuṃsakehi” (ni cho yo từ giống trung) được áp dụng.

348

196. Ato niccaṃ.

349

Akārantehi napuṃsakaliṅgehi yonaṃ niccaṃ ni hoti.

The termination yo that follows neuter nouns ending in A always becomes ni.

Từ các danh từ giống trung tận cùng bằng nguyên âm a, (hậu tố) yo luôn luôn biến thành ni.

‘‘Sabbayonīnamāe’’ti nissa vā ākāro.

By "For all yos, there is ā (vowel lengthening)" the ni optionally becomes ā.

Theo “Sabbayonīnamāe” (tất cả yo thành ā), ni có thể biến thành ā.

Aññattha ‘‘yosu kata’’iccādinā dīgho.

Elsewhere, by "the long vowel for yos, when made" etc.

Ở những chỗ khác, theo “yosu kata” v.v., (nguyên âm) được kéo dài.

Cittā cittāni.

Cittā, cittāni.

350

Yonaṃ nibhāve cāette, siddhepi avisesato;

Even though the change of yo to ni and the change to a are established, without distinction;

Mặc dù sự biến đổi của yo thành ni và ā đã được thiết lập,

351

‘‘Ato nicca’’nti ārambhā, āettaṃ kvacidevidha.

By commencing with "always a", the a change happens only occasionally here.

Nhưng vì bắt đầu với “Ato niccaṃ” (luôn luôn từ -a), sự biến đổi thành ā chỉ xảy ra ở một số nơi.

352

Ālapane galopo.

In vocative, ga-elision occurs.

Ở cách hô cách, ga bị lược bỏ.

He citta, he cittā cittāni, dutiyāyaṃ nissa vikappenekāro.

O citta, O cittā, O cittāni; in the accusative, ni optionally becomes e.

He citta, he cittā, cittāni; ở cách đối cách, ni có thể biến thành e.

Cittaṃ, citte cittāni.

Cittaṃ, citte, cittāni.

Sesaṃ purisasaddena samaṃ.

The rest is similar to the noun purisa.

Phần còn lại giống như danh từ purisa.

353

Evamaññānipi –

Similarly, other nouns:

Tương tự như vậy là các từ khác –

354

Puñña pāpa phala rūpa sādhanaṃ,

Merit, demerit, fruit, form, means,

Puñña, pāpa, phala, rūpa, sādhanaṃ,

355

Sota ghāna sukha dukkha kāraṇaṃ;

Ear, nose, happiness, suffering, cause;

Sota, ghāna, sukha, dukkha, kāraṇaṃ;

356

Dāna sīla dhana jhāna locanaṃ,

Giving, virtue, wealth, jhāna, eye,

Dāna, sīla, dhana, jhāna, locanaṃ,

357

Mūla kūla bala jālamaṅgalaṃ.

Root, bank, strength, net, blessing.

Mūla, kūla, bala, jāla, maṅgalaṃ.

358

Naḷina liṅga mukha’ṅga jala’mbujaṃ,

Lotus, sign, face, limb, water, lotus,

Naḷina, liṅga, mukha, aṅga, jala, ambujaṃ,

359

Pulina dhañña hirañña padā’mataṃ;

Sandbank, grain, gold, word, nectar;

Pulina, dhañña, hirañña, pada, amataṃ;

360

Paduma vaṇṇa susāna vanā’yudhaṃ,

Lotus, colour, cemetery, forest, weapon,

Paduma, vaṇṇa, susāna, vana, āyudhaṃ,

361

Hadaya cīvara vattha kuli’ndriyaṃ.

Heart, robe, garment, family, faculty.

Hadaya, cīvara, vattha, kuli, indriyaṃ.

362

Nayana vadana yāno’dāna sopāna pānaṃ,

Eye, face, vehicle, noble utterance, step, drink,

Nayana, vadana, yāna, odāna, sopāna, pānaṃ,

363

Bhavana bhuvana lohā’lāta tuṇḍa’ṇḍa pīṭhaṃ;

Mansion, world, iron, firebrand, beak, egg, seat;

Bhavana, bhuvana, loha, alāta, tuṇḍa, aṇḍa, pīṭhaṃ;

364

Karaṇa maraṇa ñāṇā’rammaṇā’rañña tāṇaṃ,

Action, death, knowledge, object, forest, protection,

Karaṇa, maraṇa, ñāṇa, ārammaṇa, arañña, tāṇaṃ,

365

Caraṇa nagara tīracchatta chiddo’dakāni –

Foot, city, shore, umbrella, hole, water –

Caraṇa, nagara, tīra, chatta, chidda, udakāni –

366

Iccādīni.

And so on.

V.v.

367

Kammasaddassa tatiyekavacanādīsu rūpabhedo.

The noun kamma (action/karma) has variant forms in the instrumental singular, etc.

Danh từ kamma có sự khác biệt về hình thái ở cách công cụ số ít trở đi.

368

Kammaṃ, kammā kammāni, he kamma, he kammā kammāni, kammaṃ, kamme kammāni.

Kammaṃ, kammā, kammāni; O kamma, O kammā, O kammāni; kammaṃ, kamme, kammāni.

Kammaṃ, kammā, kammāni; he kamma, he kammā, kammāni; kammaṃ, kamme, kammāni.

369

‘‘Vā, u, nāmhi, cā’’ti ca vattate.

"Optionally, u, in the nā-case, and ca" is continued.

“Vā, u, nāmhi, ca” cũng được áp dụng.

370

197. A kammantassa ca.

197. A and of kamma-anta.

197. A kammantassa ca.

371

Kammasaddantassa ukāra akārādesā honti vā nāmhi vibhattimhi.

The ending of the word kamma optionally takes the substitutions u or a in the nā-case termination.

Phần cuối của danh từ kamma biến thành u hoặc a khi đứng trước hậu tố nā.

Antaggahaṇena thāmaddhādīnamantassapi uttaṃ.

By the inclusion of anta (ending), the u substitution for the ending of thāma, addhā, etc., is also declared.

Với việc thêm anta, phần cuối của thāmaddhā v.v. cũng biến thành u.

Casaddaggahaṇena yuva maghavānamantassa ā hoti kvaci nā suiccetesu.

By the inclusion of the particle ca, the ending of yuva and maghavā optionally becomes ā in some instances of nā and su.

Với việc thêm ca, phần cuối của yuva và maghavā đôi khi biến thành ā khi đứng trước nā và su.

Kammunā kammanā kammena vā, kammehi kammebhi.

Kammunā, kammanā, or kammena; kammehi, kammebhi.

Kammunā, kammanā, kammena; kammehi, kammebhi.

372

Sasmāsu ‘‘u nāmhi cā’’ti ettha casaddena puma kammathāmantassa cukāro vā sasmāsūti uttaṃ.

In the sasmā cases, by the particle ca in "u in the nā-case, and ca," it is declared that the u substitution for the ending of puma, kamma, thāma is optional in the sasmā cases.

Ở cách xuất xứ số ít, với sasmā và su, từ ca trong “u nāmhi ca” nói rằng phần cuối của puma, kamma, thāma đôi khi biến thành u khi đứng trước sasmā và su.

Kammuno kammassa, kammānaṃ, kammunā kammā kammamhā kammasmā, kammehi kammebhi, kammuno kammassa, kammānaṃ.

Kammuno, kammassa; kammānaṃ; kammunā, kammā, kammamhā, kammasmā; kammehi, kammebhi; kammuno, kammassa; kammānaṃ.

373

Smiṃvacane ‘‘brahmato tu smiṃnī’’ti ettha tusaddena kvaci ni hoti.

In the smiṃ termination, by the particle tu in "but ni sometimes for brahmanto in smiṃ," ni occurs optionally.

Ở cách định sở số ít, với smiṃ, từ tu trong “brahmato tu smiṃnī” nói rằng đôi khi biến thành ni.

Kammani kamme kammamhi kammasmiṃ, kammesu.

Kammani, kamme, kammamhi, kammasmiṃ; kammesu.

374

Evaṃ thāmunā thāmena thāmasā vā, thāmuno thāmassa, thāmunā thāmā.

Similarly, thāmunā, thāmena, or thāmasā; thāmuno, thāmassa; thāmunā, thāmā.

Tương tự như vậy là thāmunā, thāmena, thāmasā; thāmuno, thāmassa; thāmunā, thāmā.

Addhunā, addhuno iccādi purimasamaṃ.

Addhunā, addhuno, etc., similar to the preceding.

Addhunā, addhuno v.v. giống như trước.

375

Guṇavantu si, ‘‘savibhattissa, ntussa, simhī’’ti ca vattate.

Guṇavantu si, "for the word with the termination, for ntu, in si" is continued.

Guṇavantu si, “savibhattissa, ntussa, simhī” cũng được áp dụng.

376

198. Aṃ napuṃsake.

198. Aṃ in neuter gender.

198. Aṃ napuṃsake.

377

Napuṃsake vattamānassa liṅgassa sambandhino ntuppaccayassa savibhattissa aṃ hoti simhi vibhattimhi.

For the suffix ntu related to a noun in the neuter gender, along with its termination, aṃ occurs in the si termination.

Ở giống trung, hậu tố ntu liên quan đến danh từ, cùng với hậu tố biến cách, biến thành aṃ khi đứng trước hậu tố si.

Guṇavaṃ cittaṃ.

378

Yomhi ‘‘ntussanto yosu cā’’ti attaṃ, ikāro ca.

In yo, by "the ending of ntu becomes a in yo and sometimes" there is a and also i.

Ở yo, theo “ntussanto yosu ca”, biến thành a và i.

Guṇavanti, guṇavantāni, sesaṃ ñeyyaṃ.

Guṇavanti, guṇavantāni; the rest should be known.

Guṇavanti, guṇavantāni; phần còn lại cần được biết.

379

Gacchanta si, ‘‘simhi gacchantādīnaṃ ntasaddo a’’miti aṃ.

Gacchanta si, "in si, the word nta of gacchanta and so on becomes aṃ."

Gacchanta si, theo “simhi gacchantādīnaṃ ntasaddo aṃ”, biến thành aṃ.

Gacchaṃ gacchantaṃ, gacchantā gacchantāni.

Gacchaṃ, gacchantā, gacchantāni.

Gacchaṃ, gacchantā; gacchantāni.

380

Akārantaṃ.

Words ending in A

Tận cùng bằng nguyên âm a.

381

Ākāranto napuṃsakaliṅgo assaddhāsaddo.

The neuter noun assaddhā (lack of faith) ends in Ā.

Danh từ giống trung tận cùng bằng nguyên âm ā là assaddhā (không có đức tin).

382

‘‘Assaddhā’’iti ṭhite –

When "Assaddhā" stands –

Khi “Assaddhā” tồn tại –

383

‘‘Samāsassā’’ti adhikicca ‘‘saro rasso napuṃsake’’ti samāsantassa rassattaṃ, samāsattā nāmabyapadeso, syādyuppatti.

By taking "of a compound" as the heading, "the vowel is short in a neuter compound" leads to the shortening of the vowel at the end of the compound; by virtue of being a compound, it is named, and syādi terminations originate.

Theo “Samāsassā” (của hợp từ) và “saro rasso napuṃsake” (nguyên âm ngắn ở giống trung), nguyên âm cuối của hợp từ được rút ngắn, và do là hợp từ nên nó được gọi là danh từ, và các hậu tố syā v.v. được thêm vào.

Sesaṃ cittasamaṃ.

The rest is similar to citta.

Phần còn lại giống như citta.

384

Assaddhaṃ kulaṃ, assaddhā assaddhāni kulāni iccādi.

Assaddhaṃ kulaṃ (a faithless family), assaddhā assaddhāni kulāni (faithless families), etc.

Assaddhaṃ kulaṃ (gia đình không có đức tin), assaddhā, assaddhāni kulāni (các gia đình không có đức tin), v.v.

385

Tathā mukhanāsikāsaddo.

Similarly, the noun mukhanāsikā (mouth and nose).

Tương tự là danh từ mukhanāsikā (mũi và miệng).

Tassa dvandekattā sabbatthekavacanameva.

Due to its being a dvandva compound singular, it is always in the singular.

Do là hợp từ kép (dvanda) và có nghĩa đơn, nên ở mọi nơi chỉ dùng số ít.

Mukhanāsikaṃ, he mukhanāsika, mukhanāsikaṃ, mukhanāsikena iccādi.

Mukhanāsikaṃ, O mukhanāsika, mukhanāsikaṃ, mukhanāsikena, etc.

Mukhanāsikaṃ, he mukhanāsika, mukhanāsikaṃ, mukhanāsikena, v.v.

386

Ākārantaṃ.

Words ending in Ā

Tận cùng bằng nguyên âm ā.

387

Ikāranto napuṃsakaliṅgo aṭṭhisaddo.

The neuter noun aṭṭhi (bone) ends in I.

Danh từ giống trung tận cùng bằng nguyên âm i là aṭṭhi (xương).

388

Syādyuppatti, silopo, aṭṭhi.

Origination of syādi, elision of si, aṭṭhi.

Sự phát sinh của các hậu tố syā v.v., si bị lược bỏ, aṭṭhi.

389

‘‘Vā’’ti vattate.

"Optionally" is continued.

“Vā” (hoặc) được áp dụng.

390

199. Yonaṃ ni napuṃsakehi.

199. Yo becomes ni from neuter nouns.

199. Yonaṃ ni napuṃsakehi.

391

Napuṃsakaliṅgehi paresaṃ sabbesaṃ yonaṃ ni hoti vā.

All yo terminations following neuter nouns optionally become ni.

Tất cả các hậu tố yo đứng sau các danh từ giống trung thì biến thành ni hoặc vā.

392

Aṭṭhīni, aññattha niccaṃ yolopo, dīgho ca, aṭṭhī, tathā he aṭṭhi, he aṭṭhī aṭṭhīni, aṭṭhiṃ, aṭṭhī aṭṭhīni, aṭṭhinā iccādi aggisaddasamaṃ.

Aṭṭhīni; elsewhere, yo is always elided, and the vowel is lengthened, aṭṭhī; similarly, O aṭṭhi, O aṭṭhī, O aṭṭhīni; aṭṭhiṃ, aṭṭhī, aṭṭhīni; aṭṭhinā, etc., similar to the noun aggi.

Aṭṭhīni; ở những chỗ khác, yo luôn bị lược bỏ và nguyên âm được kéo dài, aṭṭhī; tương tự là he aṭṭhi, he aṭṭhī, aṭṭhīni; aṭṭhiṃ, aṭṭhī, aṭṭhīni; aṭṭhinā, v.v. giống như danh từ aggi.

393

Evaṃ satthi dadhi vāri akkhi acchi acci iccādīni.

Similarly, satthi (thigh), dadhi (curds), vāri (water), akkhi (eye), acchi (eye), acci (flame), etc.

Tương tự như vậy là satthi, dadhi, vāri, akkhi, acchi, acci, v.v.

394

Ikārantaṃ.

Words ending in I

Tận cùng bằng nguyên âm i.

395

Īkāranto napuṃsakaliṅgo sukhakārīsaddo.

The neuter noun sukhakārī (one who brings happiness) ends in Ī.

Danh từ giống trung tận cùng bằng nguyên âm ī là sukhakārī (người mang lại hạnh phúc).

396

‘‘Sukhabhārī si’’ itīdha anapuṃsakattābhāvā sismimpi ‘‘agho rassa’’miccādinā rassattaṃ, silopo.

When "sukhabhārī si" stands, due to the absence of its non-neuter nature, even in si, the shortening of the vowel occurs by "the non-long vowel is short" etc., and si is elided.

Ở “Sukhabhārī si”, vì không phải là giống trung, nên ngay cả ở si, theo “agho rassa” v.v., nguyên âm được rút ngắn, và si bị lược bỏ.

Sukhakāri dānaṃ, sukhakārī sukhakārīni, he sukhakāri, he sukhakārī he sukhakārīni, sukhakārinaṃ sukhakāriṃ, sukhakārī sukhakārīni.

Sukhakāri dānaṃ (a happiness-bringing gift), sukhakārī, sukhakārīni; O sukhakāri, O sukhakārī, O sukhakārīni; sukhakārinaṃ, sukhakāriṃ; sukhakārī, sukhakārīni.

Sukhakāri dānaṃ (sự bố thí mang lại hạnh phúc), sukhakārī, sukhakārīni; he sukhakāri, he sukhakārī, he sukhakārīni; sukhakārinaṃ, sukhakāriṃ; sukhakārī, sukhakārīni.

397

Sesaṃ daṇḍīsaddasamaṃ.

The rest is similar to the noun daṇḍī.

Phần còn lại giống như danh từ daṇḍī.

Evaṃ sīghayāyīādīni.

Similarly, sīghayāyī (swift-goer) and so on.

Tương tự là sīghayāyī v.v.

398

Īkārantaṃ.

Words ending in Ī

Tận cùng bằng nguyên âm ī.

399

Ukāranto napuṃsakaliṅgo āyusaddo.

The neuter noun āyu (life) ends in U.

Danh từ giống trung tận cùng bằng nguyên âm u là āyu (tuổi thọ).

Tassa aṭṭhisaddasseva rūpanayo.

Its declension is similar to the noun aṭṭhi.

Cách biến cách của nó giống như danh từ aṭṭhi.

400

Āyu, āyū āyūni, he āyu, he āyū he āyūni, āyuṃ, āyū āyūni, āyunā āyusāti manogaṇādittā siddhaṃ.

Āyu, āyū, āyūni; O āyu, O āyū, O āyūni; āyuṃ, āyū, āyūni; āyunā, āyusā, which is established due to its inclusion in the manogaṇa group.

Āyu, āyū, āyūni; he āyu, he āyū, he āyūni; āyuṃ, āyū, āyūni; āyunā, āyusā đã được thiết lập vì nó thuộc nhóm manogaṇa v.v.

Āyūhi āyūbhi, āyuno āyussa, āyūnamiccādi.

Āyūhi, āyūbhi; āyuno, āyussa; āyūnaṃ, etc.

Āyūhi, āyūbhi; āyuno, āyussa; āyūnaṃ, v.v.

401

Evaṃ cakkhu vasu dhanu dāru tipu madhu hiṅgu siggu vatthu matthu jatu ambu assuādīni.

Similarly, cakkhu (eye), vasu (wealth), dhanu (bow), dāru (wood), tipu (tin), madhu (honey), hiṅgu (asafoetida), siggu (moringa), vatthu (object/site), matthu (whey), jatu (lac), ambu (water), assu (tear), etc.

Tương tự là cakkhu, vasu, dhanu, dāru, tipu, madhu, hiṅgu, siggu, vatthu, matthu, jatu, ambu, assu, v.v.

402

Ukārantaṃ.

Words ending in U

Tận cùng bằng nguyên âm u.

403

Ūkāranto napuṃsakaliṅgo gotrabhūsaddo.

The neuter noun gotrabhū (one who has transcended lineage) ends in Ū.

Danh từ giống trung tận cùng bằng nguyên âm ū là gotrabhū (người vượt qua dòng tộc).

404

Gotrabhū si, napuṃsakattā rassattaṃ, silopo.

Gotrabhū si, due to its neuter nature, the vowel is shortened, and si is elided.

Gotrabhū si, do là giống trung nên nguyên âm được rút ngắn, và si bị lược bỏ.

Gotrabhu cittaṃ, gotrabhū gotrabhūni, he gotrabhu, he gotrabhū he gotrabhūni, gotrabhuṃ, gotrabhū gotrabhūni, gotrabhunā iccādi pulliṅge abhibhūsaddasamaṃ.

Gotrabhu cittaṃ (a lineage-transcending mind), gotrabhū, gotrabhūni; O gotrabhu, O gotrabhū, O gotrabhūni; gotrabhuṃ, gotrabhū, gotrabhūni; gotrabhunā, etc., similar to the masculine noun abhibhū.

Gotrabhu cittaṃ (tâm vượt qua dòng tộc), gotrabhū, gotrabhūni; he gotrabhu, he gotrabhū, he gotrabhūni; gotrabhuṃ, gotrabhū, gotrabhūni; gotrabhunā, v.v. giống như danh từ abhibhū ở giống đực.

405

Evaṃ abhibhū sayambhū dhammaññūādīni.

In this way, abhibhū, sayambhū, dhammaññū, etc.

Như vậy là các từ abhibhū, sayambhū, dhammaññū, v.v.

406

Ūkārantaṃ.

Ending in Ū.

Tận cùng bằng nguyên âm Ū.

407

Okāranto napuṃsakaliṅgo cittagosaddo.

The neuter noun cittagu ends in O.

Từ cittagosa tận cùng bằng nguyên âm O, thuộc giống trung.

408

‘‘Cittā gāvo assa kulassā’’ti atthe bahubbīhisamāse kate ‘‘saro rasso napuṃsake’’ti okārassa ṭhānappayatanāsannattā rassattamukāro, syādyuppatti, silopo.

When a bahubbīhi compound is formed with the meaning 'the family of whom has many cows' (Cittā gāvo assa kulassa), the o vowel becomes short, becoming u, by the rule 'a vowel becomes short in the neuter gender' due to the proximity of its place of articulation and effort. The origin of syā (case ending) and the elision of si then occur.

Khi hợp chất bahubbīhi được thực hiện với nghĩa là “gia đình này có những con bò đốm”, thì theo quy tắc “nguyên âm ngắn trong giống trung”, nguyên âm O được rút ngắn thành U do sự gần gũi về vị trí và cách phát âm, sau đó là sự phát sinh của các hậu tố syā và sự lược bỏ của si.

Cittagu kulaṃ, cittagū cittagūni iccādi āyusaddasamaṃ.

Cittagu (family), cittagū, cittagūni, etc., similar to the word āyu.

Cittagu là gia đình có bò đốm, cittagū, cittagūni, v.v. giống như từ āyu.

409

Okārantaṃ.

Ending in O.

Tận cùng bằng nguyên âm O.

410

Cittaṃ kammañca assaddha-mathaṭṭhi sukhakāri ca;

Citta, kamma, assaddha, athaṭṭhi, sukhakāri;

Citta, kamma, assaddha, aṭṭhi, sukhakāri,

411

Āyu gotrabhū dhammaññū, cittagūti napuṃsake.

Āyu, gotrabhū, dhammaññū, cittagū are neuter.

Āyu, gotrabhū, dhammaññū, và cittagū là các từ giống trung.

412

Napuṃsakaliṅgaṃ niṭṭhitaṃ.

End of Neuter Gender.

Giống trung đã hoàn thành.

413

Sabbanāma

Pronouns

Đại danh từ

414

Atha sabbanāmāni vuccante.

Now pronouns are stated.

Bây giờ, các đại danh từ sẽ được nói đến.

415

Sabba, katara, katama, ubhaya, itara, añña, aññatara, aññatama, pubba, para, apara, dakkhiṇa, uttara, adhara, ya, ta, eta, ima, amu, kiṃ, eka, ubha, dvi, ti, catu, tumha, amha iti sattavīsati sabbanāmāni, tāni sabbanāmattā tiliṅgāni.

Sabba, katara, katama, ubhaya, itara, añña, aññatara, aññatama, pubba, para, apara, dakkhiṇa, uttara, adhara, ya, ta, eta, ima, amu, kiṃ, eka, ubha, dvi, ti, catu, tumha, amha – these twenty-seven are pronouns, and as pronouns, they occur in all three genders.

Sabba, katara, katama, ubhaya, itara, añña, aññatara, aññatama, pubba, para, apara, dakkhiṇa, uttara, adhara, ya, ta, eta, ima, amu, kiṃ, eka, ubha, dvi, ti, catu, tumha, amha – có hai mươi bảy đại danh từ này, và vì chúng là đại danh từ nên chúng có ba giống.

416

Tattha sabbasaddo niravasesattho, so yadā pulliṅgavisiṭṭhatthābhidhāyī, tadā rūpanayo.

Among these, the word sabba means 'all without exception'. When it refers to a specific masculine meaning, then the formation of forms is as follows.

Trong đó, từ sabba có nghĩa là “không còn sót lại”. Khi nó biểu thị nghĩa có tính chất giống đực, thì cách biến cách như sau.

Pure viya syādyuppatti, ‘‘so’’ti sissa okāro, saralopaparanayanāni.

As before, the origin of syā (case ending), si becomes o by the rule "so", and the elision of the vowel and the bringing forward of the following consonant occur.

Giống như trước, sự phát sinh của các hậu tố syā, nguyên âm o thay cho si, và sự lược bỏ nguyên âm, sự đồng hóa với âm sau.

Sabbo jano.

Sabbo jano (all people).

Sabbo jano (tất cả mọi người).

417

Bahuvacane ‘‘sabba yo’’ itīdha ‘‘parasamaññā payoge’’ti sabbādīnaṃ sabbanāmasaññā.

In the plural, when "sabba yo" is present, here the words sabba, etc., acquire the pronoun designation by the rule "parasamaññā payoge".

Trong số nhiều, khi nói ‘‘sabba yo’’, ở đây, theo quy tắc ‘‘parasamaññā payoge’’, các từ sabba và các từ khác được gọi là đại danh từ.

418

‘‘Yo’’ti vattate.

"Yo" (case ending) is current.

Quy tắc ‘‘yo’’ vẫn còn hiệu lực.

419

200. Sabbanāmakārate paṭhamo.

200. The first yo (case ending) following an a-ending pronoun.

200. Sabbanāmakārate paṭhamo.

420

Sabbesaṃ itthipumanapuṃsakānaṃ nāmāni sabbanāmāni, tesaṃ sabbesaṃ sabbanāmasaññānaṃ liṅgānaṃ akārato paro paṭhamo yo ettamāpajjate.

For all nouns of masculine, feminine, and neuter genders which are pronouns, the first yo (case ending) after an a-ending transforms into e.

Đối với tất cả các tên của giống cái, giống đực và giống trung, sabbanāmāni (đại danh từ), đối với tất cả các đại danh từ đó, sau nguyên âm a của giống, yo ở cách thứ nhất biến thành e.

Sabbe purisā.

Sabbe purisā (all men).

Sabbe purisā (tất cả các người đàn ông).

421

Akāratoti kiṃ?

What is the purpose of "after an a-ending"?

Tại sao lại là Akārato (từ nguyên âm a)?

Sabbā amū.

Sabbā amū (all those).

Sabbā amū (tất cả những cái đó).

422

He sabba sabbā, he sabbe, sabbaṃ, sabbe, sabbena, sabbehi sabbebhi.

He sabba, sabbā (O all), He sabbe (O all), sabbaṃ (all), sabbe (all), sabbena (by all), sabbehi, sabbebhi (by all).

He sabba (hỡi tất cả), sabbā (tất cả), he sabbe (hỡi tất cả), sabbaṃ (tất cả), sabbe (tất cả), sabbena (bởi tất cả), sabbehi (bởi tất cả), sabbebhi (bởi tất cả).

423

Catutthekavacane āyādese sampatte –

When the substitution of āyā is imminent in the dative singular –

Khi āyādese được áp dụng cho cách thứ tư số ít –

424

‘‘Ato, ā e, smāsmiṃnaṃ, āya catutthekavacanassā’’ti ca vattate.

"Ato, ā e, smāsmiṃnaṃ, āya catutthekavacanassa" (from an a-ending, ā, e, smā, smiṃ, naṃ, and āya for the dative singular) are current.

Các quy tắc ‘‘Ato, ā e, smāsmiṃnaṃ, āya catutthekavacanassā’’ti cũng vẫn còn hiệu lực.

425

201. Tayo neva ca sabbanāmehi.

201. Not these three from pronouns.

201. Tayo neva ca sabbanāmehi.

426

Akārantehi sabbanāmehi paresaṃ smā smiṃ iccetesaṃ, catutthekavacanassa ca ā e āyaiccete ādesā neva hontīti āyādesābhāvo.

The substitutions ā, e, āyā for smā, smiṃ, and the dative singular, respectively, do not occur from a-ending pronouns. Thus, there is no āyā substitution.

Các lệnh thay thế ā, e, āya này không xảy ra sau các đại danh từ tận cùng bằng nguyên âm a đối với các hậu tố smā, smiṃ và cách thứ tư số ít, do đó không có lệnh thay thế āyā.

Caggahaṇaṃ katthaci paṭisedhanivattanatthaṃ, tena pubbādīhi smā smiṃnaṃ ā e ca honti.

The word "ca" (and) is for preventing the prohibition in some cases, so for pubba, etc., ā and e do occur for smā and smiṃ.

Việc sử dụng ca (và) là để đôi khi ngăn chặn sự từ chối, nhờ đó các lệnh thay thế ā, e cho smā, smiṃ xảy ra đối với các từ như pubba v.v.

Sabbassa.

Sabbassa (to/for all).

Sabbassa (của tất cả).

427

‘‘Akāro, e’’ti ca vattate.

"Akāro, e" (the a vowel, e) are current.

Các quy tắc ‘‘Akāro, e’’ti cũng vẫn còn hiệu lực.

428

202. Sabbanāmānaṃ naṃmhi ca.

202. For pronouns in the naṃ (case ending).

202. Sabbanāmānaṃ naṃmhi ca.

429

Sabbesaṃ sabbanāmānaṃ akāro ettamāpajjate naṃmhi vibhattimhi.

For all pronouns, the a vowel transforms into e when the naṃ case ending follows.

Nguyên âm a của tất cả các đại danh từ biến thành e khi hậu tố cách naṃ theo sau.

430

‘‘Sabbanāmato’’ti ca vattate.

"Sabbanāmato" (from a pronoun) is current.

Quy tắc ‘‘Sabbanāmato’’ti cũng vẫn còn hiệu lực.

431

203. Sabbato naṃ saṃsānaṃ.

203. From all, naṃ becomes saṃ, sānaṃ.

203. Sabbato naṃ saṃsānaṃ.

432

Sabbato sabbanāmato parassa naṃvacanassa saṃ sānaṃiccete ādesā honti.

From all pronouns, the naṃ case ending becomes saṃ and sānaṃ.

Sau một đại danh từ sabba, các lệnh thay thế saṃ, sānaṃ xảy ra cho hậu tố số nhiều naṃ.

433

Sabbesaṃ sabbesānaṃ, sabbasmā sabbamhā, sabbehi sabbebhi, sabbassa, sabbesaṃ sabbesānaṃ, sabbasmiṃ sabbamhi, sabbesu.

Sabbesaṃ, sabbesānaṃ (of all); sabbasmā, sabbamhā (from all); sabbehi, sabbebhi (by all); sabbassa (of all); sabbesaṃ, sabbesānaṃ (of all); sabbasmiṃ, sabbamhi (in all); sabbesu (in all).

Sabbesaṃ (của tất cả), sabbesānaṃ (của tất cả), sabbasmā (từ tất cả), sabbamhā (từ tất cả), sabbehi (bởi tất cả), sabbebhi (bởi tất cả), sabbassa (của tất cả), sabbesaṃ (của tất cả), sabbesānaṃ (của tất cả), sabbasmiṃ (trong tất cả), sabbamhi (trong tất cả), sabbesu (trong tất cả).

434

Itthiyaṃ ‘‘itthiyamato āppaccayo’’ti āppaccayo.

In the feminine, the ā suffix occurs by the rule "itthiyamato āppaccayo" (the ā suffix in the feminine from an a-ending).

Trong giống cái, hậu tố ā được thêm vào theo quy tắc ‘‘itthiyamato āppaccayo’’.

Aññaṃ kaññāsaddasamaṃ aññatra sa naṃ smiṃvacanehi.

The rest is like the word kaññā, except for the sa, naṃ, smiṃ case endings.

Các từ khác giống như từ kaññā, ngoại trừ các cách sa, naṃ, smiṃ.

Sabbā pajā, sabbā sabbāyo, he sabbe, he sabbā sabbāyo, sabbaṃ, sabbā sabbāyo, sabbāya, sabbāhi sabbābhi.

Sabbā pajā (all people), sabbā, sabbāyo (all); He sabbe (O all), He sabbā, sabbāyo (O all); sabbaṃ (all), sabbā, sabbāyo (all); sabbāya (to/for all); sabbāhi, sabbābhi (by all).

Sabbā pajā (tất cả chúng sinh), sabbā (tất cả), sabbāyo (tất cả), he sabbe (hỡi tất cả), he sabbā (hỡi tất cả), sabbāyo (hỡi tất cả), sabbaṃ (tất cả), sabbā (tất cả), sabbāyo (tất cả), sabbāya (cho tất cả), sabbāhi (bởi tất cả), sabbābhi (bởi tất cả).

435

Catutthekavacane ‘‘sabbanāmato vā’’, sabbato koti ito ‘‘sabbato’’ti ca vattate.

In the dative singular, "sabbanāmato vā" (or from a pronoun), and "sabbato" (from all) are current from "sabbato ko".

Trong cách thứ tư số ít, quy tắc ‘‘sabbanāmato vā’’ và ‘‘sabbato ko’’ từ đó ‘‘sabbato’’ti cũng vẫn còn hiệu lực.

436

204. Ghapato smiṃsānaṃ saṃsā.

204. From ghapa, smiṃ and sa become saṃ and sā.

204. Ghapato smiṃsānaṃ saṃsā.

437

Sabbato sabbanāmato ghapasaññato smiṃ saiccetesaṃ yathākkamaṃ saṃsāādesā honti vā.

From ghapa-designated pronouns, the case endings smiṃ and sa optionally become saṃ and sā respectively.

Các lệnh thay thế saṃ, sā lần lượt xảy ra hoặc không xảy ra cho smiṃ, sa sau đại danh từ sabba có tên ghapa.

438

‘‘Saṃsāsvekavacanesu cā’’ti vattate.

"Saṃsāsvekavacanesu ca" (and in the singulars of saṃ and sā) is current.

Quy tắc ‘‘Saṃsāsvekavacanesu cā’’ti vẫn còn hiệu lực.

439

205. Gho rassaṃ.

205. The gha (vowel) is short.

205. Gho rassaṃ.

440

Ghasañño ākāro rassamāpajjate saṃsāsvekavacanesu vibhattādesesu paresu.

The ā vowel designated as gha becomes short when followed by the saṃ and sā substitutions in the singular.

Nguyên âm ā có tên gha được rút ngắn khi các lệnh thay thế hậu tố số ít saṃ, sā theo sau.

441

‘‘Sāgamo’’ti vattate.

"Sāgamo" (the insertion of sa) is current.

Quy tắc ‘‘Sāgamo’’ti vẫn còn hiệu lực.

442

206. Saṃsāsvekavacanesu ca.

206. And in the singulars of saṃ and sā.

206. Saṃsāsvekavacanesu ca.

443

Saṃ sāiccetesu ekavacanaṭṭhānasambhūtesu vibhattādesesu paresu liṅgamhā sakārāgamo hoti.

When the case ending substitutions saṃ and sā, which occur in the singular position, follow, the consonant sa is inserted after the stem.

Khi các lệnh thay thế hậu tố số ít saṃ, sā theo sau, thì có sự thêm vào phụ âm sa sau giống.

444

Sabbassā sabbāya, sabbāsaṃ sabbāsānaṃ, sabbāya, sabbāhi sabbābhi, sabbassā sabbāya, sabbāsaṃ sabbāsānaṃ.

Sabbassā, sabbāya (to/for all); sabbāsaṃ, sabbāsānaṃ (of all); sabbāya (from all); sabbāhi, sabbābhi (by all); sabbassā, sabbāya (of all); sabbāsaṃ, sabbāsānaṃ (of all).

Sabbassā (cho tất cả), sabbāya (cho tất cả), sabbāsaṃ (của tất cả), sabbāsānaṃ (của tất cả), sabbāya (từ tất cả), sabbāhi (bởi tất cả), sabbābhi (bởi tất cả), sabbassā (của tất cả), sabbāya (của tất cả), sabbāsaṃ (của tất cả), sabbāsānaṃ (của tất cả).

445

Smiṃmhi ‘‘sabbanāmato, ghapato’’ti ca vattate.

For smiṃ, "sabbanāmato, ghapato" (from a pronoun, from a ghapa-designated word) are current.

Trong cách smiṃ, quy tắc ‘‘sabbanāmato, ghapato’’ti cũng vẫn còn hiệu lực.

446

207. Netāhi smimāyayā.

207. Not āya and yā for smiṃ from these (pronouns).

207. Netāhi smimāyayā.

447

Etehi sabbanāmehi ghapasaññehi parassa smiṃvacanassa neva āya yādesā hontīti āyābhāvo.

For the smiṃ case ending following these ghapa-designated pronouns, the āya and yā substitutions do not occur. Thus, there is no āyā (substitution).

Các lệnh thay thế āya, yā không xảy ra cho hậu tố smiṃ sau các đại danh từ có tên ghapa này, do đó không có āyā.

Vādhikārato kvaci hoti dakkhiṇāya uttarāyāti ādi.

Due to the adhikāra (governance) of "vā" (optionally), it sometimes occurs, as in dakkhiṇāya, uttarāya, etc.

Do quyền hạn của vā (hoặc), đôi khi nó xảy ra như dakkhiṇāya, uttarāya, v.v.

448

Saṃyamādesā, sabbassaṃ sabbāyaṃ, sabbāsu.

The saṃya substitutions: sabbassaṃ, sabbāyaṃ (in all); sabbāsu (in all).

Các lệnh thay thế saṃya, sabbassaṃ (trong tất cả), sabbāyaṃ (trong tất cả), sabbāsu (trong tất cả).

449

Napuṃsake sabbaṃ cittaṃ, sabbāni, he sabba, he sabbāni, sabbaṃ, sabbāni.

In the neuter: sabbaṃ cittaṃ (all mind), sabbāni (all); He sabba (O all), He sabbāni (O all); sabbaṃ (all), sabbāni (all).

Trong giống trung: sabbaṃ cittaṃ (tất cả tâm), sabbāni (tất cả), he sabba (hỡi tất cả), he sabbāni (hỡi tất cả), sabbaṃ (tất cả), sabbāni (tất cả).

Sesaṃ pulliṅge viya ñeyyaṃ.

The rest should be understood as similar to the masculine.

Phần còn lại nên được hiểu giống như giống đực.

450

Evaṃ katarādīnaṃ aññatamasaddapariyantānaṃ tīsupi liṅgesu rūpanayo.

In this way, the formation of forms for katarā, etc., up to the word aññatama, occurs in all three genders.

Tương tự, cách biến cách của các từ từ katarā đến aññatama trong cả ba giống.

451

Tattha katarakatamasaddā pucchanatthā.

Among these, the words katara and katama have the meaning of questioning.

Trong đó, các từ katarakatama có nghĩa là hỏi.

452

Ubhayasaddo dviavayavasamudāyavacano.

The word ubhaya denotes a collection of two parts.

Từ ubhaya có nghĩa là một tập hợp hai phần.

453

Itarasaddo vuttappaṭiyogavacano.

The word itara refers to the opposite of what has been mentioned.

Từ itara có nghĩa là đối lập với cái đã nói.

454

Aññasaddo adhikatāparavacano.

The word añña refers to something different or other.

Từ añña có nghĩa là cái khác hoặc cái tiếp theo.

455

Aññatara aññatamasaddā aniyamatthā.

The words aññatara and aññatama signify indefiniteness.

Các từ aññatara, aññatama có nghĩa là không xác định.

456

‘‘Yo, sabbanāmakārate paṭhamo’’ti ca vattate.

"Yo, sabbanāmakārate paṭhamo" (the first yo after an a-ending pronoun) are current.

Các quy tắc ‘‘Yo, sabbanāmakārate paṭhamo’’ti cũng vẫn còn hiệu lực.

457

208. Dvandaṭṭhā vā.

208. Optionally for Dvanda compounds.

208. Dvandaṭṭhā vā.

458

Dvandasamāsaṭṭhā sabbanāmakārato paro paṭhamo yo ettamāpajjate vā.

The first yo (case ending) after an a-ending pronoun in a dvanda compound optionally transforms into e.

Sau nguyên âm a của một đại danh từ trong hợp chất dvanda, yo ở cách thứ nhất có thể biến thành e.

Kataro ca katamo cāti katarakatame, katarakatamā vā iccādi.

Katarakatame (which and which), or katarakatamā, etc.

Kataro ca katamo cāti katarakatame (cái nào và cái nào), katarakatamā vā (hoặc cái nào và cái nào), v.v.

459

Pubbādayo disādivavatthānavacanā.

Pubba, etc., are words denoting arrangement in terms of direction.

Các từ pubba v.v. biểu thị sự sắp xếp theo hướng v.v.

460

Pubbo kālo.

Pubbo kālo (former time).

Pubbo kālo (thời gian trước).

Bahuvacane ‘‘dhātuliṅgehi parā paccayā’’ti ettha parāti niddesato pubbādīhi yovacanassa vikappenekāro.

In the plural, in the phrase "dhātuliṅgehi parā paccayā" (suffixes after roots and stems), the indication "parā" implies an optional e for the yo (case ending) after pubba, etc.

Trong số nhiều, từ ‘‘parā’’ trong ‘‘dhātuliṅgehi parā paccayā’’ chỉ ra rằng yo của các từ pubba v.v. có thể biến thành eka.

461

Pubbe pubbā, he pubba, he pubbe he pubbā, pubbaṃ, pubbe, pubbena, pubbehi pubbebhi, pubbassa, pubbesaṃ pubbesānaṃ.

Pubbe, pubbā (former); He pubba (O former), He pubbe, he pubbā (O former); pubbaṃ (former), pubbe (former); pubbena (by former), pubbehi, pubbebhi (by former); pubbassa (of former), pubbesaṃ, pubbesānaṃ (of former).

Pubbe (trước), pubbā (trước), he pubba (hỡi trước), he pubbe (hỡi trước), he pubbā (hỡi trước), pubbaṃ (trước), pubbe (trước), pubbena (bởi trước), pubbehi (bởi trước), pubbebhi (bởi trước), pubbassa (của trước), pubbesaṃ (của trước), pubbesānaṃ (của trước).

‘‘Smāsmiṃnaṃ vā’’ti vikappenākārekārā.

Optional ā and e for smā and smiṃ.

Theo quy tắc ‘‘Smāsmiṃnaṃ vā’’, các nguyên âm a và e được thay thế tùy chọn.

Pubbā pubbasmā pubbamhā, pubbehi pubbebhi, pubbassa, pubbesaṃ pubbesānaṃ, pubbe pubbasmiṃ pubbamhi, pubbesu.

Pubbā, pubbasmā, pubbamhā (from former); pubbehi, pubbebhi (by former); pubbassa (of former), pubbesaṃ, pubbesānaṃ (of former); pubbe, pubbasmiṃ, pubbamhi (in former); pubbesu (in former).

Pubbā (từ trước), pubbasmā (từ trước), pubbamhā (từ trước), pubbehi (bởi trước), pubbebhi (bởi trước), pubbassa (của trước), pubbesaṃ (của trước), pubbesānaṃ (của trước), pubbe (trong trước), pubbasmiṃ (trong trước), pubbamhi (trong trước), pubbesu (trong trước).

462

Itthiyaṃ pubbā disā, pubbā pubbāyo iccādi sabbāsaddasamaṃ.

In the feminine: pubbā disā (eastern direction), pubbā, pubbāyo, etc., similar to the word sabbā.

Trong giống cái, pubbā disā (hướng đông), pubbā, pubbāyo, v.v. giống như từ sabbā.

463

Napuṃsake pubbaṃ ṭhānaṃ, pubbāni, he pubba, he pubbāni, pubbaṃ, pubbāni, sesaṃ pulliṅgasamaṃ.

In the neuter: pubbaṃ ṭhānaṃ (former place), pubbāni (former); He pubba (O former), He pubbāni (O former); pubbaṃ (former), pubbāni (former). The rest is similar to the masculine.

Trong giống trung, pubbaṃ ṭhānaṃ (nơi trước), pubbāni (các nơi trước), he pubba (hỡi nơi trước), he pubbāni (hỡi các nơi trước), pubbaṃ (nơi trước), pubbāni (các nơi trước), phần còn lại giống như giống đực.

Evaṃ parāparadakkhiṇuttarādharasaddā.

Similarly, the words parāpara, dakkhiṇa, uttara, adhara.

Tương tự, các từ parāpara, dakkhiṇa, uttara, adhara.

464

‘‘Sabbanāmato, dvandaṭṭhā’’ti ca vattate.

"Sabbanāmato, dvandaṭṭhā" (from a pronoun, from a dvanda compound) are current.

Các quy tắc ‘‘Sabbanāmato, dvandaṭṭhā’’ti cũng vẫn còn hiệu lực.

465

209. Nāññaṃ sabbanāmikaṃ.

209. No other pronominal (form).

209. Nāññaṃ sabbanāmikaṃ.

466

Dvandaṭṭhā sabbanāmato parassa yovacanassa ṭhapetvā ettaṃ aññaṃ sabbanāmikaṃ kāriyaṃ na hotīti saṃsānamādesābhāvo.

No other pronominal operation occurs for the yo (case ending) after a pronoun in a dvanda compound, apart from the e transformation. Thus, there is no saṃsāna substitution.

Sau một đại danh từ trong hợp chất dvanda, ngoài việc biến yo thành e, không có một chức năng đại danh từ nào khác xảy ra, do đó không có các lệnh thay thế saṃsāna.

Pubbāparānaṃ, pubbuttarānaṃ adharuttarānaṃ, ‘‘nāññaṃ sabbanāmika’’nti vinādhikārena yogena tatiyāsamāsepi.

Pubbāparānaṃ (of former and latter), pubbuttarānaṃ (of former and northern), adharuttarānaṃ (of lower and upper). Even in a Tatiyā compound, by a special application of the rule "nāññaṃ sabbanāmikaṃ" (no other pronominal operation).

Pubbāparānaṃ (của trước và sau), pubbuttarānaṃ (của trước và bắc), adharuttarānaṃ (của dưới và bắc), và ngay cả trong hợp chất tatiyā (cách công cụ) do quy tắc ‘‘nāññaṃ sabbanāmikaṃ’’ mà không có quyền hạn.

Māsapubbāya, māsapubbānaṃ.

Māsapubbāya (to/for the former part of the month), māsapubbānaṃ (of the former part of the month).

Māsapubbāya (cho tháng trước), māsapubbānaṃ (của các tháng trước).

467

‘‘Nāññaṃ sabbanāmika’’nti ca vattate.

"Nāññaṃ sabbanāmikaṃ" (no other pronominal operation) is current.

Quy tắc ‘‘Nāññaṃ sabbanāmika’’nti cũng vẫn còn hiệu lực.

468

210. Bahubbīhimhi ca.

210. And in a Bahubbīhi (compound).

210. Bahubbīhimhi ca.

469

Bahubbīhimhi ca samāse sabbanāmikavidhānaṃ nāññaṃ hoti.

And in a bahubbīhi compound, no other pronominal rule applies.

Và trong hợp chất bahubbīhi, không có chức năng đại danh từ nào khác xảy ra.

Piyapubbāya, piyapubbānaṃ, piyapubbe.

Piyapubbāya (to/for one whose former^* was beloved), piyapubbānaṃ (of one whose former^* was beloved), piyapubbe (in one whose former^* was beloved).

Piyapubbāya (cho người có trước là đáng yêu), piyapubbānaṃ (của những người có trước là đáng yêu), piyapubbe (trong người có trước là đáng yêu).

470

Casaddaggahaṇena disatthasabbanāmānaṃ bahubbīhimhi sabbanāmikavidhānaṃva hoti.

By the inclusion of the word "ca" (and), pronominal rules do apply to directional pronouns in a bahubbīhi compound.

Do việc sử dụng ca (và), chức năng đại danh từ xảy ra ngay cả trong hợp chất bahubbīhi của các đại danh từ chỉ hướng.

471

Dakkhiṇassā ca pubbassā ca yadantarāḷanti atthe bahubbīhi, dakkhiṇapubbassaṃ, dakkhiṇapubbassā, evaṃ uttarapubbassaṃ, uttarapubbassā iccādi.

In the sense of "that which is between the south and the east" (yadantarāḷaṃ) there is a Bahubbihi compound: dakkhiṇapubbassaṃ, dakkhiṇapubbassā; similarly uttarapubbassaṃ, uttarapubbassā, and so on.

Trong nghĩa "giữa phía nam và phía đông" là bahubbīhi, dakkhiṇapubbassaṃ, dakkhiṇapubbassā; tương tự, uttarapubbassaṃ, uttarapubbassā, v.v.

472

Yatetasaddādīnamālapane rūpaṃ na sambhavati.

The form of words such as yata and eta is not possible in the vocative case.

Đối với các từ như ya và eta, hình thái hô cách không thể có.

Yasaddo aniyamattho.

The word ya has an indefinite meaning.

Từ ya có nghĩa không xác định.

473

Yo puriso, ye purisā, yaṃ, ye.

Yo puriso (người đàn ông nào), ye purisā (những người đàn ông nào), yaṃ (cái nào), ye (những cái nào).

Yā kaññā, yā yāyo, yaṃ, yā yāyo.

Yā kaññā (cô gái nào), yā yāyo (những cô gái nào), yaṃ (cái nào), yā yāyo (những cái nào).

Yaṃ cittaṃ, yāni, yaṃ, yāni.

Yaṃ cittaṃ (tâm nào), yāni (những tâm nào), yaṃ (cái nào), yāni (những cái nào).

Sesaṃ sabbattha sabbasaddasamaṃ.

The rest is like the word sabba in all respects.

Các trường hợp còn lại giống như từ sabba ở mọi nơi.

474

Ta eta ima amu kiṃiccete parammukha samīpa accantasamīpadūra pucchanatthavacanā.

Ta eta ima amu kiṃ—these refer to distant, near, very near, far, and interrogative meanings, respectively.

Các từ ta, eta, ima, amu, kiṃ là những từ chỉ ý nghĩa xa, gần, rất gần, xa xôi và nghi vấn.

475

Tasaddassa bhedo.

The variations of the word ta.

Sự khác biệt của từ ta.

‘‘Ta si’’ itīdha –

Here, in ‘‘Ta si’’—

Ở đây, trong "Ta si" –

476

‘‘Anapuṃsakassāyaṃ simhīti, sa’’miti ca vattate.

‘‘For non-neuter, this is si and sa’’ it is stated.

"Đây là simhi của anapuṃsaka (phi trung tính)", và "saṃ" được áp dụng.

477

211. Etatesaṃ to.

478

Eta taiccetesaṃ anapuṃsakānaṃ takāro sakāramāpajjate simhi vibhattimhi.

For eta and ta, which are non-neuter, the syllable ta changes to sa in the si termination.

Đối với các từ eta, ta (không phải giống trung tính), chữ ta biến thành chữ sa khi ở vibhatti si.

So puriso.

So puriso (that man).

So puriso (người đàn ông đó).

479

Sabbanāmaggahaṇañca, ito taggahaṇañca vattate.

The mention of sabbanāma and the mention of ta carry over from here.

Việc nắm giữ sabbanāma và việc nắm giữ ta từ đây được áp dụng.

480

212. Tassa vā nattaṃ sabbattha.

481

Taiccetassa sabbanāmassa takārassa nattaṃ hoti vā sabbattha liṅgesu.

For the pronoun ta, the ta syllable optionally becomes na in all genders, everywhere.

Chữ ta của đại danh từ ta biến thành na tùy chọn ở mọi nơi trong các giống.

Ne te, naṃ taṃ, ne te, nena tena, nehi nebhi tehi tebhi.

Ne te (they), naṃ taṃ (him/it), ne te (them), nena tena (by him/it), nehi nebhi tehi tebhi (by them).

Ne te (chúng nó), naṃ taṃ (nó), ne te (chúng nó), nena tena (bởi nó), nehi nebhi tehi tebhi (bởi chúng nó).

482

‘‘Sabbassa, tassa vā sabbatthā’’ti ca vattate.

And ‘‘sabbassa, tassa vā sabbatthā’’ is stated.

"Sabbassa, tassa vā sabbatthā" cũng được áp dụng từ đây.

483

213. Sasmāsmiṃsaṃsāsvattaṃ.

484

Taiccetassa sabbanāmassa sabbasseva attaṃ hoti vā sa smā smiṃ saṃ sāiccetesu vacanesu sabbattha liṅgesu.

For the pronoun ta, the whole word optionally becomes a in the sa, smā, smiṃ, saṃ, sā terminations, in all genders, everywhere.

Chữ a của toàn bộ đại danh từ ta tùy chọn biến thành a ở mọi nơi trong các giống, khi ở các từ sa, smā, smiṃ, saṃ, sā.

Assa nassa tassa, nesaṃ tesaṃ nesānaṃ tesānaṃ.

Assa nassa tassa (of him/it), nesaṃ tesaṃ nesānaṃ tesānaṃ (of them).

Assa nassa tassa (của nó), nesaṃ tesaṃ nesānaṃ tesānaṃ (của chúng nó).

485

‘‘Smāhismiṃnaṃ mhābhimhi vā’’ti ito ‘‘smāsmiṃnaṃ, mhāmhī’’ti ca vattate.

From ‘‘Smāhismiṃnaṃ mhābhimhi vā’’ it is stated ‘‘smāsmiṃnaṃ, mhāmhī’’.

"Smāhismiṃnaṃ mhābhimhi vā" từ đây, và "smāsmiṃnaṃ, mhāmhī" cũng được áp dụng.

486

214. Na timehi katākārehi.

487

Ta imaiccetehi katākārehi paresaṃ smāsmiṃnaṃ mhā mhiiccete ādesā na honti.

The substitutions mhā and mhi do not occur after ta and ima when they are combined with smā and smiṃ.

Các biến đổi smā, smiṃ, mhā, mhi không xảy ra sau các từ ta, ima khi chúng đã được biến đổi.

Table of Contents

Itthiliṅga

Feminine Gender

Giống cái

Napuṃsakaliṅga

Neuter Gender

Giống trung

Sabbanāma

Pronouns

Đại danh từ

Settings