Atīte kāle sabbehi dhātūhi ta tavantu tāvī iccete paccayā honti.
In the past tense, the suffixes -ta, -tavantu, and -tāvī occur after all roots.
Trong thời quá khứ, các hậu tố ta, tavantu, tāvī được thêm vào tất cả các căn nguyên.
Ete eva parasamaññāya niṭṭhasaññakāpi, te ca kitasaññattā kattari bhavanti.
These are also known by the conventional term niṭṭha (completed), and since they are kita suffixes, they denote the agent.
Các hậu tố này cũng được gọi là niṭṭha theo cách gọi khác, và chúng thuộc loại kita nên được dùng trong chủ cách.
Abhavīti bhūto, bhūtā, bhūtaṃ, ‘‘aññesu cā’’ti etthānuvattita vāggahaṇena ta tavantutāvīsu vuddhi na hoti.
He became is bhūto; she became is bhūtā; it became is bhūtaṃ. By the inclusion of -vā understood in ‘‘aññesu cā’’, there is no lengthening (vuddhi) for -ta, -tavantu, -tāvī.
Abhavīti bhūto, bhūtā, bhūtaṃ (đã có thì là đã có, đã có*, đã có*). (Sự tăng trưởng không xảy ra với ta, tavantu, tāvī do sự bao hàm của vā được tiếp tục trong “aññesu cā”).
Hu dānādanahabyappadānesu, ahavīti huto aggiṃ.
Hu in the sense of offering, giving, taking, or providing oblations; he offered is huto aggiṃ (he offered to the fire).
Hu có nghĩa là dâng cúng, ăn, ban cho vật cúng dường, ahavīti huto aggiṃ (đã dâng cúng thì là đã dâng cúng lửa).
Tavantuppaccaye – ‘‘ā simhī’’ti ākāro, aggiṃ hutavā, hutavanto iccādi guṇavantusamaṃ.
In the -tavantu suffix, there is the long -ā by ‘‘ā simhī’’: aggiṃ hutavā, hutavanto, etc., similar to guṇavantu.
Trong hậu tố tavantu – ākāra theo quy tắc “ā simhī”, aggiṃ hutavā, hutavanto, v.v. (đã dâng cúng lửa, những người đã dâng cúng lửa), tương tự như guṇavantu.
Tāvīmhi – aggiṃ hutāvī, aggiṃ hutāvino iccādi daṇḍīsamaṃ.
In -tāvī, aggiṃ hutāvī, aggiṃ hutāvino, etc., similar to daṇḍī.
Trong tāvī – aggiṃ hutāvī, aggiṃ hutāvino, v.v. (người đã dâng cúng lửa, những người đã dâng cúng lửa), tương tự như daṇḍī.
Itthiyaṃ inīpaccayo – hutāvinī, napuṃsake – rassattaṃ hutāvi.
In the feminine, the suffix is -inī: hutāvinī. In the neuter, it is shortened: hutāvi.
Trong giống cái, hậu tố inī – hutāvinī (người nữ đã dâng cúng). Trong giống trung – rút ngắn thành hutāvi.
Vasaiccetasmā dhātumhā parassa takārassa sahādibyañjanena utthādeso hoti, saralopādi.
From the root Vasa, the suffix -ta following it is substituted by -uttha along with its preceding consonant; there is deletion of the vowel, etc.
Hậu tố ta theo sau căn nguyên vasa được thay thế bằng utthā cùng với phụ âm đầu, và nguyên âm đầu bị lược bỏ, v.v.
Vassaṃ vuttho, vutthā sā, ‘‘saralopo’’tiādisutte tuggahaṇato pubbalopābhāve ‘‘adhivatthā devatā, vatthabba’’ntiādīsu paralopo.
He dwelt for the rains is vassaṃ vuttho; she dwelt is vutthā sā. Due to the inclusion of -tu in the rule ‘‘saralopo’’tiādisutte, in the absence of initial deletion, there is final deletion in ‘‘adhivatthā devatā, vatthabba’’ntiādīsu.
Vassaṃ vuttho (đã cư trú trong mùa mưa), vutthā sā (cô ấy đã cư trú). (Do sự bao hàm của tu trong quy tắc “saralopo”, v.v., khi không có sự lược bỏ âm đầu, thì có sự lược bỏ âm sau trong các trường hợp như “adhivatthā devatā, vatthabba”).
Vasaiccetassa dhātussa vakārassa takāre pare ukāro hoti, tattha vakārāgamo ca vā hoti.
The -va of the root Vasa becomes -u when followed by -ta, and an augment -va may optionally occur there.
Âm va của căn nguyên vasa trở thành u khi có ta theo sau, và đôi khi âm va cũng được thêm vào.
Niṭṭha takāre evāyaṃ.
This occurs only in the niṭṭha -ta.
Điều này chỉ xảy ra với hậu tố ta của quá khứ.
Atha vā ‘‘vū’’ti ettha vakāro sandhijo, tantañāyena dutiyañcettha vāggahaṇamicchitabbaṃ, tena akārassapi ukāro siddho bhavati, usito brahmacariyaṃ, vusito, tathā vusitavā, vusitāvī, ikārāgamena byavahitattā utthādeso na bhavati.
Or, alternatively, the -va in ‘‘vū’’ is due to sandhi, and by the tantanyāya (systematic rule application), a second ‘‘vā’’ is desired here, which makes the -a also become -u. Thus, usito brahmacariyaṃ (he lived the holy life), vusito. Similarly, vusitavā, vusitāvī. Due to the intervention of the -i augment, the -uttha substitution does not occur.
Hoặc, trong “vū”, âm va là do sự nối âm, và một vāggahaṇa thứ hai được mong muốn ở đây theo quy tắc Tantra, nhờ đó akāra cũng trở thành ukāra. Usito brahmacariyaṃ (đã sống đời phạm hạnh), vusito (đã sống), tương tự vusitavā (người đã sống), vusitāvī (người đã sống). (Sự thay thế bằng utthā không xảy ra vì có sự ngăn cách của ikārāgama).
Bhuja pālanabyavaharaṇesu, odanaṃ abhuñjīti atthe tatavantutāvī, ‘‘bhujādīnamanto no dvi cā’’ti dhātvantalopo, takārassa dvittañca, bhutto, bhuttavā, bhuttāvī.
Bhuja in the sense of protecting and consuming; when he ate rice is expressed, -tatavantutāvī suffixes are used. There is deletion of the final part of the root and doubling of the -ta by ‘‘bhujādīnamanto no dvi cā’’: bhutto, bhuttavā, bhuttāvī.
Bhuja có nghĩa là bảo vệ và sử dụng, trong ý nghĩa odanaṃ abhuñjī (đã ăn cơm), các hậu tố tatavantutāvī được thêm vào. (Sự lược bỏ âm cuối của căn nguyên và sự lặp đôi của takāra theo quy tắc “bhujādīnamanto no dvi cā”), bhutto (đã ăn), bhuttavā (người đã ăn), bhuttāvī (người đã ăn).
Tathā ranja rāge, arañjīti ratto, rattā, rattaṃ.
Similarly, ranja in the sense of coloring/dyeing; he dyed is ratto (dyed), rattā, rattaṃ.
Tương tự, ranja có nghĩa là nhuộm màu, arañjīti ratto (đã nhuộm thì là đã nhuộm), rattā (đã nhuộm*), rattaṃ (đã nhuộm*).
Yuja yoge, ayuñjīti yutto, yuttā, yuttaṃ.
Yuja in the sense of joining; he joined is yutto (joined), yuttā, yuttaṃ.
Yuja có nghĩa là kết hợp, ayuñjīti yutto (đã kết hợp thì là đã kết hợp), yuttā (đã kết hợp*), yuttaṃ (đã kết hợp*).
Vica vivecane vipubbo, viviccīti vivitto, vivittā, vivittaṃ.
Vica in the sense of distinguishing, preceded by vi; he secluded himself is vivitto (secluded), vivittā, vivittaṃ.
Vica có nghĩa là phân biệt, với tiền tố vi, viviccīti vivitto (đã phân biệt thì là đã phân biệt), vivittā (đã phân biệt*), vivittaṃ (đã phân biệt*).
Muca mocane, amuccīti bandhanā mutto.
Muca in the sense of releasing; he was released from bondage is bandhanā mutto.
Muca có nghĩa là giải thoát, amuccīti bandhanā mutto (đã được giải thoát thì là đã được giải thoát khỏi sự trói buộc).
Tathā tippaccayepi iminā dhātvantalopadvittāni, āsajjanaṃ āsatti, vimuccanaṃ, vimuccati etāyāti vā vimutti.
Similarly, even with the -ti suffix, there is deletion of the final part of the root and doubling by this rule: āsajjanaṃ āsatti (attachment), vimuccanaṃ (release), or vimutti (liberation) by which one is released.
Tương tự, trong hậu tố ti, sự lược bỏ âm cuối của căn nguyên và sự lặp đôi xảy ra theo quy tắc này. Āsajjanaṃ āsatti (sự chạm vào là sự tiếp xúc), vimuccanaṃ, vimuccati etāyāti vā vimutti (sự giải thoát, hoặc điều mà nhờ nó người ta được giải thoát thì là sự giải thoát).
Kudha kope, akujjhīti atthe tappaccayo, tassa ‘‘dhaḍhabhahehi dhaḍhā cā’’ti dhattaṃ, ‘‘hacatutthānamantānaṃ dodhe’’ti dhakārassa dakāro, kuddho.
Kudha in the sense of being angry; when he was angry is expressed, the suffix -ta occurs. Its -ta becomes -dha by ‘‘dhaḍhabhahehi dhaḍhā cā’’. The -dha becomes -da by ‘‘hacatutthānamantānaṃ dodhe’’: kuddho (angry).
Kudha có nghĩa là giận dữ, trong ý nghĩa akujjhī (đã giận dữ), hậu tố ta được thêm vào. Ta đó trở thành dha theo quy tắc “dhaḍhabhahehi dhaḍhā cā”, và dhakāra trở thành dakāra theo quy tắc “hacatutthānamantānaṃ dodhe”, kuddho (đã giận dữ).
Yudha sampahāre, ayujjhīti yuddho, yuddhaṃ.
Yudha in the sense of fighting; he fought is yuddho (fought), yuddhaṃ.
Yudha có nghĩa là chiến đấu, ayujjhīti yuddho (đã chiến đấu thì là đã chiến đấu), yuddhaṃ (trận chiến).
Sidha saṃsiddhimhi, asijjhīti siddho.
Sidha in the sense of accomplishing; he accomplished is siddho (accomplished).
Sidha có nghĩa là thành công, asijjhīti siddho (đã thành công thì là đã thành công).
Āpubbo rabha rābhasse, ārabhīti āraddho gantuṃ.
Rabha in the sense of beginning, preceded by ā; he began to go is āraddho gantuṃ.
Rabha có nghĩa là bắt đầu, với tiền tố ā, ārabhīti āraddho gantuṃ (đã bắt đầu thì là đã bắt đầu đi).
Naha bandhane saṃpubbo, sannayhīti sannaddho, ‘‘dhaḍhabhahehi dhaḍhā cā’’ti nahādito takārassa dhakāro.
Naha in the sense of binding, preceded by saṃ; he prepared is sannaddho (prepared). The -ta of the suffix becomes -dha after nahā and so on by ‘‘dhaḍhabhahehi dhaḍhā cā’’.
Naha có nghĩa là buộc, với tiền tố saṃ, sannayhīti sannaddho (đã buộc thì là đã buộc chặt). (Hậu tố ta từ nahā trở thành dha theo quy tắc “dhaḍhabhahehi dhaḍhā cā”).
Hacatutthānaṃ dhātvantānaṃ ḍakārādeso hoti ḍhakāre pare.
For the final letters of roots ending in 'h' or the fourth consonants, ḍa is substituted when ḍha follows.
Chữ thứ tư của các gốc động từ biến thành ḍa khi ḍha theo sau.
Vuḍḍho, vuḍḍhā, ‘‘bo vassā’’ti batte buḍḍho.
Vuḍḍho, vuḍḍhā. Buḍḍho (old) in the sense of 'bo vassā' (long-lived).
Vuḍḍho, vuḍḍhā, “bo vassā”ti batte buḍḍho.
Tippaccaye – bujjhanaṃ, bujjhati vā etāyāti buddhi.
In the ti suffix – understanding, or that by which one understands, is buddhi.
Với hậu tố ti – bujjhanaṃ, bujjhati vā etāyāti buddhi.
Evaṃ siddhi, vaḍḍhi.
Similarly, siddhi, vaḍḍhi.
Tương tự: siddhi, vaḍḍhi.
Tabbappaccaye – boddhabbamiccādi.
In the tabba suffix – boddhabba (to be understood), etc.
Với hậu tố tabba – boddhabbamiccādi.
Taraiccevamādīhi dhātūhi parassa tappaccayassa iṇṇādeso hoti, dhātvanto ca no hoti, saralopādi.
From roots such as tara and others, the ta suffix following them becomes iṇṇa, and the final letter of the root becomes ṇ, and there is vowel elision, etc.
Hậu tố ta theo sau các gốc động từ như tara v.v. biến thành iṇṇa, và âm cuối của gốc động từ biến thành ṇa, đồng thời có sự lược bỏ nguyên âm v.v.
Tara taraṇe, saṃsāraṇṇavaṃ atarīti tiṇṇo tāreyyaṃ.
Tara (to cross), tiṇṇo (one who has crossed) in the sense of 'he crossed the ocean of saṃsāra', or 'may I cross'.
Tara trong nghĩa vượt qua, atarīti (đã vượt qua) biển luân hồi thì tiṇṇo (đã vượt qua), tāreyyaṃ (nên vượt qua).
Evaṃ uttiṇṇo, tiṇṇaṃ vā.
Similarly, uttiṇṇo, or tiṇṇaṃ.
Tương tự: uttiṇṇo, tiṇṇaṃ vā.
Pūra pūraṇe, saṃpūrīti saṃpuṇṇo, ‘‘saralopo’’tiādisutte tuggahaṇato pubbalopābhāve uvaṇṇato parassa ‘‘vā paro asarūpā’’ti lopo, saṃyoge rassattaṃ.
Pūra (to fill), saṃpuṇṇo (completely filled) in the sense of 'it was completely filled'. Due to the inclusion of tu in the rule 'saralopo' and so on, there is no elision of the preceding (vowel). From the vowel u following, there is elision according to 'vā paro asarūpā' (the subsequent dissimilar vowel is optionally elided). In conjunction, it becomes short.
Pūra trong nghĩa làm đầy, saṃpūrīti (đã làm đầy) thì saṃpuṇṇo (đã được làm đầy); trong quy tắc “saralopo”tiādisutte tuggahaṇato (do việc nắm giữ tu), không có sự lược bỏ âm đầu; sau nguyên âm u, có sự lược bỏ theo quy tắc “vā paro asarūpā”; trong trường hợp kết hợp, có sự rút ngắn.
Tura vege, aturīti tuṇṇaṃ, turitaṃ vā.
Tura (to hurry), tuṇṇaṃ (hurried) in the sense of 'he hurried', or turitaṃ.
Tura trong nghĩa nhanh chóng, aturīti (đã nhanh chóng) thì tuṇṇaṃ (đã nhanh chóng), turitaṃ vā (hoặc nhanh chóng).
Jara vayohānimhi, parijīrīti parijiṇṇo.
Jara (to decay), parijiṇṇo (decayed) in the sense of 'it decayed'.
Jara trong nghĩa suy tàn tuổi tác, parijīrīti (đã suy tàn) thì parijiṇṇo (đã suy tàn).
Kira vikiraṇe, ākirīti ākiṇṇo iccādi.
Kira (to scatter), ākiṇṇo (scattered) in the sense of 'it scattered', etc.
Kira trong nghĩa rải rắc, ākirīti (đã rải rắc) thì ākiṇṇo (đã được rải rắc) v.v.
Susa paca sakaiccetehi dhātūhi parassa tappaccayassa kkhakkādesā honti, anto ca byañjano no hoti.
From the roots susa, paca, saka, the kkhak and ka substitutions occur for the ta suffix that follows, and the final consonant of the root becomes ṇ.
Hậu tố ta theo sau các gốc động từ susa, paca, saka v.v. biến thành kkhakka, và phụ âm cuối của gốc động từ biến thành ṇa.
Casaddena mucādito kkādeso.
By the word ca, kkhā is substituted for mucā and others.
Bởi từ ca, hậu tố kkā cũng được áp dụng cho mucā v.v.
Susa sosane, asussīti sukkho rukkho.
Susa (to dry), sukkho rukkho (a dry tree) in the sense of 'it dried'.
Susa trong nghĩa làm khô, asussīti (đã khô) thì sukkho rukkho (cây khô).
Apaccīti pakkaṃ phalaṃ.
Pakkaṃ phalaṃ (a ripe fruit) in the sense of 'it ripened'.
Apaccīti (đã chín) thì pakkaṃ phalaṃ (quả chín).
Saka sāmatthe, asakkhīti sakko assa, omuccīti omukkā upāhanā.
Saka (to be able), sakko assa (he was able) in the sense of 'he was able'. Omukkā upāhanā (the sandal was cast off) in the sense of 'it was cast off'.
Saka trong nghĩa có khả năng, asakkhīti (đã có khả năng) thì sakko assa (có thể); omuccīti (đã tháo ra) thì omukkā upāhanā (dép đã tháo ra).
‘‘Pacituṃ, pacitabba’’ntiādīsu pana na bhavati, ikārena byavahitattā.
But in pacituṃ, pacitabbaṃ and so on, it does not occur, due to being separated by the vowel i.
Tuy nhiên, trong “pacituṃ, pacitabba”ntiādīsu, điều này không xảy ra vì bị ngăn cách bởi âm i.
Evaṃ sabbattha byavadhāne na bhavati.
Thus, everywhere, it does not occur when there is separation.
Tương tự, điều này không xảy ra ở bất cứ đâu khi có sự ngăn cách.
Pakkamaiccevamādīhi makārantehi dhātūhi parassa tappaccayassa ntādeso hoti, dhātvanto ca no hoti.
From roots ending in ma such as pakkama and so on, the ta suffix following them becomes nta, and the final letter of the root becomes ṇ.
Hậu tố ta theo sau các gốc động từ kết thúc bằng ma như pakkama v.v. biến thành nta, và âm cuối của gốc động từ biến thành ṇa.
Casaddena tippaccayassa nti ca hoti.
By the word ca, the ti suffix also becomes nti.
Bởi từ ca, hậu tố nti cũng được áp dụng cho ti.
Kamu padavikkhepe, pakkamīti pakkanto.
Kamu (to step), pakkanto (departed) in the sense of 'he departed'.
Kamu trong nghĩa bước đi, pakkamīti (đã bước đi) thì pakkanto (đã bước đi).
Evaṃ saṅkanto, nikkhanto, ‘‘do dhassa cā’’ti sutte caggahaṇena kassa khattaṃ.
Similarly, saṅkanto (transferred), nikkhanto (gone forth). By the word ca in the rule 'do dhassa cā', ka becomes kha.
Tương tự: saṅkanto, nikkhanto; bởi từ ca trong quy tắc “do dhassa cā”, ka biến thành kha.
Bhamu anavaṭṭhāne, vibbhamīti vibbhanto, bhanto.
Bhamu (to be agitated), vibbhanto (agitated) in the sense of 'he was agitated', bhanto.
Bhamu trong nghĩa không ổn định, vibbhamīti (đã không ổn định) thì vibbhanto (đã không ổn định), bhanto (đã không ổn định).
Khamu sahane, akkhamīti khanto.
Khamu (to endure), khanto (patient) in the sense of 'he endured'.
Khamu trong nghĩa chịu đựng, akkhamīti (đã chịu đựng) thì khanto (đã chịu đựng).
Samu upasame, asamīti santo.
Samu (to be calm), santo (calm) in the sense of 'he was calm'.
Samu trong nghĩa làm dịu, asamīti (đã làm dịu) thì santo (đã làm dịu).
Damu damane, adamīti danto.
Damu (to tame), danto (tamed) in the sense of 'he tamed'.
Damu trong nghĩa chế ngự, adamīti (đã chế ngự) thì danto (đã chế ngự).
Timhi – saṅkamanaṃ saṅkanti.
In ti – saṅkamanaṃ (transference), saṅkanti.
Trong ti – saṅkamanaṃ saṅkanti.
Evaṃ okkanti, vibbhanti, khanti, santi danti iccādi.
Similarly, okkanti, vibbhanti, khanti, santi, danti, etc.
Tương tự: okkanti, vibbhanti, khanti, santi, danti v.v.
Janaiccevamādīnaṃ dhātūnamantassa byañjanassa āttaṃ hoti tappaccaye, timhi ca.
For the final consonant of roots such as jana and so on, ā is substituted in the ta suffix, and in the ti suffix.
Phụ âm cuối của các gốc động từ như jana v.v. biến thành ā khi có hậu tố ta và ti.
Yogavibhāgena aññatthāpi.
By division of the rule, it occurs elsewhere as well.
Thông qua việc phân chia các quy tắc (yogavibhāgena), điều này cũng xảy ra ở những nơi khác.
Jana janane, ajanīti jāto, vijāyīti puttaṃ vijātā, jananaṃ jāti.
Jana (to produce), jāto (born) in the sense of 'it was born'; puttaṃ vijātā (she bore a son) in the sense of 'she bore'; jananaṃ jāti (producing is birth).
Jana trong nghĩa sinh ra, ajanīti (đã sinh ra) thì jāto (đã sinh ra); vijāyīti (đã sinh con) thì puttaṃ vijātā (người mẹ đã sinh con); jananaṃ jāti (sự sinh ra là chủng loại).
Tappaccaye satipi takāre puna tiggahaṇakaraṇaṃ paccayantaratakāre āttanivattanatthaṃ, yathā – jantu.
Even though the ta suffix is present, the repetition of ti is to prevent ā in the ta suffix of other types, for example, jantu.
Mặc dù có hậu tố ta, việc lặp lại từ ti nhằm ngăn chặn sự biến đổi thành ā khi có một hậu tố ta khác, ví dụ: jantu.
‘‘Janitvā, janitu’’ntiādīsu pana ikārena byavahitattā na bhavati.
But in janitvā, janituṃ and so on, it does not occur, due to being separated by the vowel i.
Tuy nhiên, trong “janitvā, janitu”ntiādīsu, điều này không xảy ra vì bị ngăn cách bởi âm i.
Ṭhā pāiccetesaṃ dhātūnaṃ antassa ākārassa yathākkamaṃ ikāra īkārādesā honti tappaccaye, timhi ca.
For the final ā of the roots ṭhā and pā, i and ī are substituted respectively in the ta suffix, and in the ti suffix.
Nguyên âm ā cuối của các gốc động từ ṭhā, pā biến thành i và ī tương ứng khi có hậu tố ta và ti.
Casaddena aññatrāpi kvaci.
By the word ca, sometimes it occurs elsewhere as well.
Bởi từ ca, điều này cũng xảy ra ở một số nơi khác.
Ṭhā gatinivattimhi, aṭṭhāsīti ṭhito, upaṭṭhito garuṃ, ṭhitavā, adhiṭṭhitvā, ṭhānaṃ ṭhiti.
Ṭhā (to stand still), ṭhito (stood) in the sense of 'he stood'; upaṭṭhito garuṃ (stood near the teacher); ṭhitavā; adhiṭṭhitvā; ṭhānaṃ ṭhiti.
Ṭhā trong nghĩa dừng lại, aṭṭhāsīti (đã dừng lại) thì ṭhito (đã dừng lại); upaṭṭhito garuṃ (đã đứng hầu thầy); ṭhitavā (đã đứng); adhiṭṭhitvā (đã quyết định); ṭhānaṃ ṭhiti (sự đứng là sự ổn định).
Pā pāne, apāyīti pītā, yāguṃ pītavā, pānaṃ pīti, pītvā.
Pā (to drink), pītā (drunk) in the sense of 'he drank'; yāguṃ pītavā (he drank gruel); pānaṃ pīti (drinking is pleasure); pītvā.
Pā trong nghĩa uống, apāyīti (đã uống) thì pītā (đã uống); yāguṃ pītavā (đã uống cháo); pānaṃ pīti (sự uống là sự uống); pītvā (đã uống).
Hakārantehi dhātūhi parassa tappaccayassa, tissa ca hakārādeso hoti, hassa ca dhātvantassa lakāro hoti vā dahanahe vajjetvā, ḍhattāpavādoyaṃ.
For the ta suffix and the ti suffix following roots ending in ha, ha is substituted, and the final ha of the root optionally becomes la, excluding daha and naha. This is an exception to the ḍha substitution.
Hậu tố ta và ti theo sau các gốc động từ kết thúc bằng ha biến thành ha, và âm ha cuối của gốc động từ biến thành la tùy chọn, ngoại trừ daha, naha; đây là một ngoại lệ đối với quy tắc ḍha.
Ruha janane, aruhīti āruḷho rukkhaṃ.
Ruha (to grow), āruḷho rukkhaṃ (climbed the tree) in the sense of 'he climbed'.
Ruha trong nghĩa sinh ra, aruhīti (đã sinh ra) thì āruḷho rukkhaṃ (đã trèo lên cây).
Laḷānamaviseso, ārulho vā, ruhanaṃ ruḷhī.
La and ḷa have no distinction. Or ārulho. Ruhanaṃ ruḷhī.
Không có sự khác biệt giữa ḷa và la, ārulho vā (hoặc đã trèo lên); ruhanaṃ ruḷhī (sự sinh ra là sự sinh ra).
Gāhu viloḷane, agāhīti gāḷho, ajjhogāḷho mahaṇṇavaṃ.
Gāhu (to plunge), gāḷho (immersed) in the sense of 'he plunged'; ajjhogāḷho mahaṇṇavaṃ (plunged into the great ocean).
Gāhu trong nghĩa khuấy động, agāhīti (đã khuấy động) thì gāḷho (đã khuấy động); ajjhogāḷho mahaṇṇavaṃ (đã lặn sâu xuống đại dương).
Baha vuddhimhi, abahīti bāḷho, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā dīgho.
Baha (to grow), bāḷho (strong) in the sense of 'it grew'. The lengthening occurs by the rule 'kvaci dhātū' and so on.
Baha trong nghĩa phát triển, abahīti (đã phát triển) thì bāḷho (đã phát triển); sự kéo dài xảy ra bởi quy tắc “kvaci dhātū”tiādinā.
Muha vecitte, amuyhīti mūḷho.
Muha (to be bewildered), mūḷho (bewildered) in the sense of 'he was bewildered'.
Muha trong nghĩa bối rối, amuyhīti (đã bối rối) thì mūḷho (đã bối rối).
Guha saṃvaraṇe, aguhīti gūḷhaṃ.
Guha (to conceal), gūḷhaṃ (concealed) in the sense of 'he concealed'.
Guha trong nghĩa che giấu, aguhīti (đã che giấu) thì gūḷhaṃ (đã che giấu).
Vaha pāpuṇane, upavahīti upavuḷho, ‘‘vaca vasa vahādīnamukāro vassā’’ti yogavibhāgena uttaṃ.
Vaha (to bear), upavuḷho (borne) in the sense of 'he bore'. The substitution u occurs by division of the rule 'vaca vasa vahādīnamukāro vassā' (for vaca, vasa, vaha, etc., u is substituted for va).
Vaha trong nghĩa đạt được, upavahīti (đã đạt được) thì upavuḷho (đã đạt được); uttaṃ (biến thành u) xảy ra bởi việc phân chia quy tắc “vaca vasa vahādīnamukāro vassā”.
Adahanahānanti kimatthaṃ?
Why adahanahānaṃ (excluding daha, naha)?
“ Adahanahānanti” có nghĩa là gì?
Daḍḍho, sannaddho.
Daḍḍho (burnt), sannaddho (bound).
Daḍḍho, sannaddho.
Vāti kiṃ?
Why vā (optionally)?
“ Vāti” có nghĩa là gì?
Duddho, siniddho.
Duddho (milked), siniddho (greasy).
Duddho, siniddho.
‘‘Gahitaṃ, mahita’’ntiādīsu pana ikārāgamena byavahitattā na bhavati.
But in gahitaṃ, mahitaṃ and so on, it does not occur, due to being separated by the insertion of i.
Tuy nhiên, trong “Gahitaṃ, mahita”ntiādīsu, điều này không xảy ra vì bị ngăn cách bởi sự thêm vào âm i.
Dhātuppaccayantatopi ‘‘atīte ta tavantutāvī’’ti tappaccayo, abubhukkhīti bubhukkhito.
Even when the ta suffix is formed at the end of a root by 'atīte ta tavantutāvī' (in the past, ta, tavantu, tāvī), bubhukkhito (hungry) in the sense of 'he was hungry'.
Từ cuối của gốc động từ và hậu tố, hậu tố ta được áp dụng theo quy tắc “atīte ta tavantutāvī” (trong quá khứ, ta, tavantu, tavī); abubhukkhīti (đã đói) thì bubhukkhito (đã đói).
Evaṃ jighacchito, pipāsito iccādi.
Similarly, jighacchito (hungry), pipāsito (thirsty), etc.
Tương tự: jighacchito, pipāsito v.v.
Ye idha sappaccayā saddā paccayehi na niṭṭhaṃ gatā, te nipātanato sijjhantīti dhātvantena saha tappaccayassa cca ṭṭādesā.
Those words with suffixes that are not yet completely formed by suffixes here, are established by nipātana (irregular formation). Thus, cca and ṭṭa are substituted for the ta suffix together with the final letter of the root.
Những từ có hậu tố ở đây mà chưa hoàn thành với hậu tố, chúng được hoàn thành bởi sự hình thành đặc biệt (nipātana); hậu tố ta và cca ṭṭā được áp dụng cùng với âm cuối của gốc động từ.
Naccaṃ, naṭṭaṃ.
Naccaṃ, naṭṭaṃ.
Naccaṃ, naṭṭaṃ.
Hasa hasane, hasanaṃ hasitaṃ, ikārāgamo.
Hasa (to laugh), hasanaṃ hasitaṃ (laughing, laughter); i is inserted.
Hasa trong nghĩa cười, hasanaṃ hasitaṃ (sự cười là sự cười), thêm âm i.
Gamanaṃ gataṃ.
Gamanaṃ gataṃ (going, gone).
Gamanaṃ gataṃ (sự đi là đã đi).
Evaṃ ṭhitaṃ, sayitaṃ, vādhikārassa vavatthitavibhāsattā vuddhi.
Similarly, ṭhitaṃ (stood), sayitaṃ (slept). The lengthening occurs due to vā (optional) being a fixed option.
Tương tự: ṭhitaṃ, sayitaṃ; sự kéo dài xảy ra do “vā”dhikārassa vavatthitavibhāsattā (do sự lựa chọn cố định của quy tắc “vā”).
Ruda assuvimocane, arujjhitthāti roditaṃ, ruṇṇaṃ vā iccādi.
Ruda (to shed tears), roditaṃ (wept) in the sense of 'it was wept', or ruṇṇaṃ, etc.
Ruda trong nghĩa rơi lệ, arujjhitthāti (đã rơi lệ) thì roditaṃ (đã rơi lệ), ruṇṇaṃ vā (hoặc đã rơi lệ) v.v.
Abhibhūyitthāti abhibhūto kodho bhavatā, abhibhūtā, abhibhūtaṃ.
Abhibhūto kodho bhavatā (anger was overcome by you) in the sense of 'it was overcome'; abhibhūtā, abhibhūtaṃ.
Abhibhūyitthāti (đã bị chế ngự) thì abhibhūto kodho bhavatā (sự tức giận đã bị ngài chế ngự), abhibhūtā, abhibhūtaṃ.
Bhāsa byattiyaṃ vācāyaṃ, abhāsittha tenāti bhāsito dhammo, bhāsitā gāthā, bhāsitaṃ suttaṃ.
Bhāsa (to speak distinctly), bhāsito dhammo (the Dhamma was spoken) in the sense of 'it was spoken by him'; bhāsitā gāthā (the verse was spoken); bhāsitaṃ suttaṃ (the discourse was spoken).
Bhāsa trong nghĩa phát biểu bằng lời nói, abhāsittha tenāti (đã được người đó nói) thì bhāsito dhammo (Dhamma đã được nói), bhāsitā gāthā (kệ đã được nói), bhāsitaṃ suttaṃ (kinh đã được nói).
Disī uccāraṇe, curādittā ṇe.
Disī (to teach), due to being a curādi root, ṇe is used.
Disī trong nghĩa tuyên bố, ṇe bởi vì nó thuộc nhóm curādi.
Adesīyitthāti desito dhammo bhagavatā, ikārāgame kāritasaralopo.
Desito dhammo bhagavatā (the Dhamma was taught by the Buddha) in the sense of 'it was taught'. Upon insertion of i, there is elision of the vowel of the causative.
Adesīyitthāti (đã được giảng) thì desito dhammo bhagavatā (Dhamma đã được Thế Tôn giảng), sự lược bỏ nguyên âm của thể sai khiến khi thêm âm i.
Ji jaye, ajīyitthāti jito māro.
Ji (to conquer), jito māro (Māra was conquered) in the sense of 'it was conquered'.
Ji trong nghĩa chiến thắng, ajīyitthāti (đã bị chiến thắng) thì jito māro (Ma vương đã bị chiến thắng).
Nī pāpuṇane, anīyiṃsūti nītā gāmamajā, suto tayā dhammo, ñāto.
Nī (to lead), nītā gāmamajā (the goats were led to the village) in the sense of 'they were led'; suto tayā dhammo (the Dhamma was heard by you); ñāto (known).
Nī trong nghĩa đạt được, anīyiṃsūti (đã được dẫn đến) thì nītā gāmamajā (dê đã được dẫn đến làng), suto tayā dhammo (Dhamma đã được bạn nghe), ñāto (đã được biết).
Sāsadisaiccetehi dhātūhi parassa tappaccayassa riṭṭhādeso hoti, casaddena tissa riṭṭhi ca, disato kicca takāra tuṃtvādīnañca raṭṭha raṭṭhuṃ raṭṭhādesā ca honti, rādilopo, anusiṭṭho so mayā, anusiṭṭhā sā, anusiṭṭhaṃ.
From these roots, such as sāsadisa, the suffix ta gets the substitution riṭṭha. And by the word ca, ti also gets riṭṭhi. And from disa, kicca-ta, tuṃ, tvā and so on, get the substitutions raṭṭha, raṭṭhuṃ, raṭṭhā, and the initial rā is dropped. For example: anusiṭṭho (he was instructed) by me, anusiṭṭhā (she was instructed), anusiṭṭhaṃ (it was instructed).
Từ các căn sās và disa, hậu tố ta theo sau trở thành riṭṭha, và với từ ca, ti cũng trở thành riṭṭhi; và từ disa, các kicca, ta, kāra, tuṃ, tvā v.v. cũng trở thành raṭṭha, raṭṭhuṃ, raṭṭhā; rā bị lược bỏ. Anh ấy đã được tôi dạy (anusiṭṭho so mayā), cô ấy đã được dạy (anusiṭṭhā sā), (nó) đã được dạy (anusiṭṭhaṃ).
Disa pekkhaṇe, adissitthāti diṭṭhaṃ me rūpaṃ.
Disa means 'to see'. The form was seen by me, as in adissitthāti diṭṭhaṃ me rūpaṃ (I saw it).
Disa trong nghĩa nhìn, thấy. adissitthāti (đã được nhìn thấy) là diṭṭhaṃ me rūpaṃ (sắc đã được tôi thấy).
Kiccādīsu – dassanīyaṃ daṭṭhabbaṃ, daṭṭheyyaṃ, passitunti daṭṭhuṃ gacchati, passitvāti nekkhamaṃ daṭṭhuṃ, daṭṭhā, ikārāgamena antarikassa na bhavati, yathā – anusāsitaṃ, anusāsitabbaṃ, anusāsituṃ, anusāsitvā, dassitaṃ iccādi.
In the case of kicca and so on: dassanīyaṃ (fit to be seen) becomes daṭṭhabbaṃ, daṭṭheyyaṃ; one goes daṭṭhuṃ (to see/to passitun); daṭṭhā (having seen/passitvā) to see the renunciation. By the insertion of i, it does not become antarika (without intervening i), as in anusāsitaṃ (instructed), anusāsitabbaṃ (to be instructed), anusāsituṃ (to instruct), anusāsitvā (having instructed), dassitaṃ (shown), etc.
Trong các kicca v.v. – đáng thấy (dassanīyaṃ) là daṭṭhabbaṃ, daṭṭheyyaṃ; đi để thấy (passitunti) là daṭṭhuṃ gacchati; sau khi thấy (passitvāti) là nekkhamaṃ daṭṭhuṃ, daṭṭhā. Với sự thêm ikāra, nó không xảy ra cho antarika, ví dụ: anusāsitaṃ (đã được dạy), anusāsitabbaṃ (đáng được dạy), anusāsituṃ (để dạy), anusāsitvā (sau khi dạy), dassitaṃ (đã được chỉ ra) v.v.
Ādinā saha vattatīti sādi.
Sādi refers to those beginning with sa.
Cái gì tồn tại cùng với ādi (khởi đầu) là sādi.
Sa kārantehi, puccha bhanjahansa iccevamādīhi ca dhātūhi parassa anantarikassa ta kārassa sahādibyañjanena dhātvantenaṭṭhādeso hoti.
After roots ending in sa, and those like puccha, bhanja, hansa, and so on, the ta suffix immediately following them gets the substitution ṭṭha, together with the consonant at the end of the root.
Từ các căn tận cùng bằng sakāra, và các căn puccha, bhanja, hansa v.v., hậu tố takāra không bị gián đoạn theo sau trở thành ṭṭha cùng với phụ âm đầu của căn.
Hansassa satipi santatte punaggabhaṇaṃ kvaci ṭṭhādesassa aniccatādīpanatthaṃ, tena ‘‘viddhasto utrasto’’tiādīsu na hoti.
Even though hansa is included in the 'sanna' group, its re-mention is to indicate that the substitution ṭṭha is sometimes optional, which is why it does not occur in viddhasto, utrasto, etc.
Mặc dù hansa có santatta, việc nhắc lại nó là để chỉ ra rằng sự biến đổi thành ṭṭha đôi khi là không thường xuyên, do đó nó không xảy ra trong các trường hợp như “viddhasto utrasto” (đã bị phá hủy, đã bị kinh hoàng) v.v.
Tuṭṭho, santusito.
Tuṭṭho (pleased), santusito (contented).
Tuṭṭho (đã vui mừng), santusito (đã hài lòng).
Bhasa bhassane, abhassīti bhaṭṭho, bhassito.
Bhasa means 'to speak'. abhaṭṭho (spoken) means abhasī (he spoke), or bhassito.
Bhasa trong nghĩa rơi rụng. abassīti (đã rơi rụng) là bhaṭṭho, bhassito.
Nasa adassane, nassīti naṭṭho.
Nasa means 'to be unseen'. naṭṭho (perished) means nasī (it perished).
Nasa trong nghĩa không thấy. nassīti (đã biến mất) là naṭṭho.
Daṃsa daṃsane, adaṃsīyitthāti daṭṭho sappena, ḍaṃsito vā, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā dassa ḍattaṃ.
Daṃsa means 'to bite'. daṭṭho (bitten) by a snake means adaṃsīyitthāti, or ḍaṃsito. The da becomes ḍa by the rule "in some roots," etc.
Daṃsa trong nghĩa cắn. adaṃsīyitthāti (đã bị cắn) là daṭṭho sappena (đã bị rắn cắn), hoặc ḍaṃsito. Với “kvaci dhātū” v.v., da trở thành ḍa.
Phusa phassane, aphusīyitthāti phuṭṭho rogena, phussito vā.
Phusa means 'to touch'. phuṭṭho (afflicted) by illness means aphusīyitthāti, or phussito.
Phusa trong nghĩa chạm. aphusīyitthāti (đã bị chạm) là phuṭṭho rogena (đã bị bệnh chạm vào), hoặc phussito.
Isu icchāyaṃ, esīyitthāti iṭṭho, icchito, esito.
Isu means 'to wish'. iṭṭho (wished for) means esīyitthāti, or icchito, esito.
Isu trong nghĩa muốn. esīyitthāti (đã được mong muốn) là iṭṭho, icchito, esito.
Masa āmasane, āmasīyitthāti āmaṭho.
Masa means 'to touch'. āmaṭho (touched) means āmasīyitthāti.
Masa trong nghĩa chạm vào. āmasīyitthāti (đã bị chạm vào) là āmaṭho.
Vasasecane, avassīti vuṭṭho devo, pavisīyitthāti paviṭṭho, uddisīyitthāti uddiṭṭho.
Vasa means 'to rain'. vuṭṭho (it rained) means avasī; paviṭṭho (entered) means pavisīyitthāti; uddiṭṭho (pointed out) means uddisīyitthāti.
Vasa trong nghĩa tưới. avassīti (đã tưới) là vuṭṭho devo (mưa đã rơi); pavisīyitthāti (đã được vào) là paviṭṭho; uddisīyitthāti (đã được chỉ ra) là uddiṭṭho.
Puccha pucchane, apucchīyitthāti puṭṭho pañhaṃ, pucchito.
Puccha means 'to ask'. puṭṭho (asked) a question means apucchīyitthāti, or pucchito.
Puccha trong nghĩa hỏi. apucchīyitthāti (đã được hỏi) là puṭṭho pañhaṃ (câu hỏi đã được hỏi), pucchito.
Bhanja avamaddane, abhañjīyitthāti bhaṭṭhaṃ dhaññaṃ.
Bhanja means 'to crush'. bhaṭṭhaṃ (crushed) grain means abhañjīyitthāti.
Bhanja trong nghĩa nghiền nát. abhañjīyitthāti (đã bị nghiền nát) là bhaṭṭhaṃ dhaññaṃ (ngũ cốc đã bị nghiền nát).
Hansa pītimhi, ahaṃsīti haṭṭho, pahaṭṭho, pahaṃsito.
Hansa means 'to be pleased'. haṭṭho (pleased), pahaṭṭho (delighted) means ahaṃsī, or pahaṃsito.
Hansa trong nghĩa vui mừng. ahaṃsīti (đã vui mừng) là haṭṭho, pahaṭṭho, pahaṃsito.
Yajaiccetassa dhātussa sarassa ikārādeso hoti ṭṭhe pare.
The vowel of the root yaja becomes i when ṭṭha follows.
Nguyên âm của căn yaja trở thành ikāra khi ṭṭha theo sau.
Yiṭṭho mayā jino.
Yiṭṭho (worshipped) by me is the Conqueror.
Đấng Chiến Thắng đã được tôi cúng dường (Yiṭṭho mayā jino).
Saja vissagge saṃpubbo, saṃsajjitthāti saṃsaṭṭho tena, vissaṭṭho.
Saja means 'to emit'. When preceded by saṃ, saṃsaṭṭho (attached) with him means saṃsajjitthāti, or vissaṭṭho (released).
Saja trong nghĩa xả bỏ, với saṃ đứng trước. saṃsajjitthāti (đã được gắn bó) là saṃsaṭṭho tena (đã gắn bó với điều đó), vissaṭṭho (đã được xả bỏ).
Maja suddhimhi, amajjīti maṭṭho iccādi.
Maja means 'to cleanse'. maṭṭho (cleaned) means amajjī, etc.
Maja trong nghĩa thanh tịnh. amajjīti (đã được thanh tịnh) là maṭṭho v.v.
Bhanjato dhātumhā tappaccayassa sahādibyañjanena ggo ādeso hoti.
From the root bhanja, the ta suffix gets the gga substitution, together with the preceding consonant.
Từ căn bhanja, hậu tố takāra trở thành ggo cùng với phụ âm đầu của căn.
Bhaggo rāgo anena.
Bhaggo (broken) is the passion by this (person).
Tham ái đã bị người này phá vỡ (Bhaggo rāgo anena).
Vasanivāse, parivasīyitthāti parivuṭṭho parivāso, vusitaṃ brahmacariyaṃ, uṭṭha uādesā.
Vasa means 'to dwell'. parivuṭṭho (dwelt in) means parivasīyitthāti, a residence; vusitaṃ (lived) is the holy life. The substitutions are uṭṭha and u.
Vasa trong nghĩa cư trú. parivasīyitthāti (đã được sống xung quanh) là parivuṭṭho parivāso (sự cư trú đã được sống xung quanh); vusitaṃ brahmacariyaṃ (phạm hạnh đã được sống); các biến đổi là uṭṭha và u.
Vasa acchādane, nivasīyitthāti nivatthaṃ vatthaṃ, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā stakārasaṃyogassa tthattaṃ, evaṃ nivatthabbaṃ.
Vasa means 'to cover'. nivatthaṃ (worn) cloth means nivasīyitthāti. By the rule "in some roots," etc., the sta conjunction becomes ttha. Similarly, nivatthabbaṃ (to be worn).
Vasa trong nghĩa mặc. nivasīyitthāti (đã được mặc) là nivatthaṃ vatthaṃ (y phục đã được mặc); với “kvaci dhātū” v.v., tổ hợp stakāra trở thành ttha. Tương tự, nivatthabbaṃ (đáng được mặc).
Saṃsa pasaṃsane, pasaṃsīyitthāti pasattho pasaṃsito, pasaṃsanaṃ pasatthi.
Saṃsa means 'to praise'. pasattho (praised) means pasaṃsīyitthāti, or pasaṃsito. Pasaṃsanaṃ (praising) becomes pasatthi.
Saṃsa trong nghĩa khen ngợi. pasaṃsīyitthāti (đã được khen ngợi) là pasattho (đã được khen ngợi), pasaṃsito; sự khen ngợi (pasaṃsanaṃ) là pasatthi.
Badha bandhane, abajjhitthāti baddho raññā, alabhīyitthāti laddhaṃ me dhanaṃ, dhatta dattāni.
Badha means 'to bind'. baddho (bound) by the king means abajjhitthāti. laddhaṃ (obtained) wealth by me means alabhīyitthāti. The changes are dha to da.
Badha trong nghĩa trói buộc. abajjhitthāti (đã bị trói buộc) là baddho raññā (đã bị vua trói buộc); alabhīyitthāti (đã được nhận) là laddhaṃ me dhanaṃ (tài sản đã được tôi nhận); các biến đổi là dha và da.
Rabha rābhasse, ārabhīyitthāti āraddhaṃ vīriyaṃ.
Rabha means 'to be eager'. āraddhaṃ (undertaken) effort means ārabhīyitthāti.
Rabha trong nghĩa vội vàng. ārabhīyitthāti (đã được bắt đầu) là āraddhaṃ vīriyaṃ (nỗ lực đã được bắt đầu).
Daha bhasmīkaraṇe, adayhittāti daḍḍhaṃ vanaṃ, abhujjitthāti bhutto odano, bhujādittā dhātvantalopo, dvittañca.
Daha means 'to burn to ashes'. daḍḍhaṃ (burnt) forest means adayhittāti. bhutto (eaten) rice means abhujjitthāti. Due to bhuja and so on, the final root consonant is dropped, and there is reduplication.
Daha trong nghĩa đốt thành tro. adayhittāti (đã bị đốt) là daḍḍhaṃ vanaṃ (khu rừng đã bị đốt); abhujjitthāti (đã được ăn) là bhutto odano (cơm đã được ăn); do bhujādi v.v., phụ âm cuối của căn bị lược bỏ và có sự lặp đôi.
Caja hānimhi, pariccajīyitthāti pariccattaṃ dhanaṃ, amuccitthāti mutto saro.
Caja means 'to abandon'. pariccattaṃ (abandoned) wealth means pariccajīyitthāti. mutto (released) sound means amuccitthāti.
Caja trong nghĩa từ bỏ. pariccajīyitthāti (đã bị từ bỏ) là pariccattaṃ dhanaṃ (tài sản đã bị từ bỏ); amuccitthāti (đã được giải thoát) là mutto saro (âm thanh đã được phát ra).
Catuppadamidaṃ.
This is a rule with four parts.
Đây là một quy tắc bốn phần.
Vacaiccetassa dhātussa vakārassa ukārādeso hoti vā, dhātvanto ca cakāro no hoti, tappaccayassa ca dvibhāvo hoti.
The va of the root vaca optionally becomes u. The final ca of the root is dropped, and the ta suffix is reduplicated.
Vakāra của căn vaca tùy ý trở thành ukāra; cakāra cuối căn không còn; và hậu tố ta được lặp đôi.
Vāggahaṇamavadhāraṇatthaṃ, dhātvādimhi vakārāgamo.
The word vā is for ascertainment, and for the initial va of the root.
Từ vā (tùy ý) là để nhấn mạnh, có sự thêm vakāra vào đầu căn.
Vuttamidaṃ bhagavatā, uttaṃ vā.
This was vuttaṃ (spoken) by the Blessed One, or uttaṃ.
Điều này đã được Đức Thế Tôn nói (Vuttamidaṃ bhagavatā), hoặc uttaṃ (đã được nói).
Gupaiccevamādīnaṃ dhātūnamanto ca byañjano no hoti, parassa takārassa ca dvibhāvo hoti.
For roots like gupa and so on, the final consonant of the root is dropped, and the following ta is reduplicated.
Phụ âm cuối của các căn gupa v.v. không còn, và takāra theo sau được lặp đôi.
Gupa gopane, sugopīyitthāti sugutto, sugopito, ikārena byavahitattā na dhātvantalopo, ‘‘aññesu cā’’ti sutte vādhikārassa vavatthitavibhāsattā niṭṭha takārepi kvaci vuddhi.
Gupa means 'to protect'. sugutto (well-guarded) means sugopīyitthāti, or sugopito. Because it is separated by i, the final root consonant is not dropped. In the rule "and in others," due to the vā (optionally) being a regulated option, in some cases, there is lengthening even for the past participle ta.
Gupa trong nghĩa bảo vệ. sugopīyitthāti (đã được bảo vệ tốt) là sugutto (đã được bảo vệ tốt), sugopito; do bị gián đoạn bởi ikāra, phụ âm cuối của căn không bị lược bỏ. Trong quy tắc “aññesu cā” v.v., do vā (tùy ý) trong quyền hạn là một sự phân biệt có hệ thống, đôi khi có sự tăng cường trong niṭṭhatakāra.
Gopanaṃ gutti.
Gopanaṃ (protecting) becomes gutti.
Sự bảo vệ (Gopanaṃ) là gutti.
Lipa limpane, alimpīyitthāti litto sugandhena.
Lipa means 'to smear'. litto (smeared) with fragrance means alimpīyitthāti.
Lipa trong nghĩa bôi. alimpīyitthāti (đã được bôi) là litto sugandhena (đã được bôi bằng hương thơm).
Tapa santāpe, santapīyitthāti santatto tejena.
Tapa means 'to heat'. santatto (heated) by light means santapīyitthāti.
Tapa trong nghĩa làm nóng. santapīyitthāti (đã bị làm nóng) là santatto tejena (đã bị làm nóng bởi sức nóng).
Dīpa dittimhi, ādīpīyitthātiāditto agginā, rassattaṃ, dīpanaṃ ditti.
Dīpa means 'to shine'. āditto (ablaze) with fire means ādīpīyitthāti. There is shortening. Dīpanaṃ (shining) becomes ditti.
Dīpa trong nghĩa chiếu sáng. ādīpīyitthāti (đã được chiếu sáng) là āditto agginā (đã được chiếu sáng bởi lửa); có sự rút ngắn nguyên âm; sự chiếu sáng (dīpanaṃ) là ditti.
Apa pāpuṇane, pāpīyitthāti patto gāmo, pāpuṇīti patto sukhaṃ, pāpuṇanaṃ patti, pattabbaṃ.
Apa means 'to reach'. patto (reached) the village means pāpīyitthāti. Patto (obtained) happiness means pāpuṇī. Pāpuṇanaṃ (reaching) becomes patti, pattabbaṃ (to be reached).
Apa trong nghĩa đạt đến. pāpīyitthāti (đã được đạt đến) là patto gāmo (làng đã được đạt đến); pāpuṇīti (đã đạt đến) là patto sukhaṃ (đã đạt đến hạnh phúc); sự đạt đến (pāpuṇanaṃ) là patti, pattabbaṃ (đáng đạt đến).
Mada ummāde, pamajjīti pamatto.
Mada means 'to be intoxicated'. pamatto (negligent) means pamajjī.
Mada trong nghĩa say mê. pamajjīti (đã say mê) là pamatto.
Supa sayane, asupīti sutto iccādi.
Supa means 'to sleep'. sutto (slept) means asupī, etc.
Supa trong nghĩa ngủ. asupīti (đã ngủ) là sutto v.v.
Nuda khepe, panujjitthāti paṇunno, nassa ṇattaṃ, panudito.
Nuda means 'to remove'. paṇunno (removed) means panujjitthāti. The na becomes ṇa, or panudito.
Nuda trong nghĩa xua đuổi. panujjitthāti (đã bị xua đuổi) là paṇunno; na trở thành ṇa; panudito (đã bị xua đuổi).
Dā dāne, ādīyitthātiādinno, atto vā, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā dāsaddassa takāro, rassattaṃ.
Dā means 'to give'. ādinno (taken) means ādīyitthāti, or atto. By the rule "in some roots," etc., dā becomes ta, and there is shortening.
Dā trong nghĩa cho. ādīyitthāti (đã được nhận) là ādinno, hoặc atto; với “kvaci dhātū” v.v., dāsadda trở thành takāra, có sự rút ngắn nguyên âm.
Bhidaiccevamādīhi dhātūhi parassa tappaccayassa inna annaīṇaiccete ādesā honti vā, anto ca no hoti.
From roots such as bhida, the ta suffix optionally gets the substitutions inna, anna, īṇa, and the final (consonant) is dropped.
Từ các căn bhida v.v., hậu tố takāra theo sau tùy ý trở thành inna, anna, īṇa; và phụ âm cuối không còn.
Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, saralopādi.
This vā (optionally) word indicates a regulated option, and vowel dropping, etc.
Từ vā (tùy ý) này là một sự phân biệt có hệ thống, có sự lược bỏ nguyên âm v.v.
Bhidi vidāraṇe, abhijjitthāti bhinno ghaṭo bhavatā, bhijjīti vā bhinno devadatto.
Bhidi means 'to break'. bhinno (broken) pot by you means abhijjitthāti, or bhinno (Devadatta is broken) means bhijjī.
Bhidi trong nghĩa chia cắt. abhijjitthāti (đã bị chia cắt) là bhinno ghaṭo bhavatā (cái bình đã bị ngài chia cắt), hoặc bhijjīti (đã bị chia cắt) là bhinno devadatto (Devadatta đã bị chia cắt).
Chidi dvidhākaraṇe, achijjitthāti chinno rukkho, acchinnaṃ cīvaraṃ, ucchijjīti ucchinno.
Chidi means 'to divide in two'. chinno (cut) tree means achijjitthāti, acchinnaṃ (uncut) robe. ucchinno (uprooted) means ucchijjī.
Chidi trong nghĩa chia làm hai. achijjitthāti (đã bị cắt) là chinno rukkho (cây đã bị cắt); acchinnaṃ cīvaraṃ (y đã không bị cắt); ucchijjīti (đã bị cắt đứt) là ucchinno.
Adīyitthābhi dinno suṅko.
The tax was dinno (given) by him.
Adīyitthābhi là dinno suṅko (thuế đã được nộp).
Sada visaraṇagatyāvasānesu, nisīdīti nisinno.
Sada means 'to settle, move, conclude'. nisinno (seated) means nisīdī.
Sada trong nghĩa lan rộng, đi, chấm dứt. nisīdīti (đã ngồi xuống) là nisinno.
Khida uttāsane, khida dīnabhāve vā, akhijjīti khinno.
Khida means 'to terrify', or khida means 'to be dejected'. khinno (weary) means akhijjī.
Khida trong nghĩa làm kinh hãi, hoặc khida trong nghĩa buồn bã. akhijjīti (đã buồn bã) là khinno.
Annādese chada apavāraṇe, acchādīyitthāti channo, paṭicchannaṃ gehaṃ, pasīdīti pasanno.
In the case of anna substitution: chada means 'to cover'. channo (covered) means acchādīyitthāti, paṭicchannaṃ (covered) house. pasanno (clear/serene) means pasīdī.
Trong biến đổi anna, chada trong nghĩa che đậy. acchādīyitthāti (đã được che đậy) là channo (đã được che đậy), paṭicchannaṃ gehaṃ (ngôi nhà đã được che đậy); pasīdīti (đã được thanh tịnh) là pasanno.
Pada gatimhi, uppajjīti uppanno, jhānaṃ samāpanno.
Pada means 'to go'. uppanno (arisen) means uppajjī, samāpanno (entered upon) jhāna.
Pada trong nghĩa đi. uppajjīti (đã sinh khởi) là uppanno (đã sinh khởi), jhānaṃ samāpanno (đã nhập thiền).
Rudi assuvimocane, ruṇṇo, paralopo.
Rudi means 'to shed tears'. ruṇṇo (wept). The final (consonant) is dropped.
Rudi trong nghĩa rơi lệ. ruṇṇo (đã khóc); có sự lược bỏ phụ âm cuối.
Khī khaye īṇādeso, akhīyīti khīṇo doso, khīṇā jāti, khīṇaṃ dhanaṃ.
In the sense of 'destruction' (khaye), īṇā is the substitute. 'That which was destroyed' is khīṇo; thus, khīṇo doso (destroyed defilement), khīṇā jāti (destroyed birth), khīṇaṃ dhanaṃ (destroyed wealth).
Khī (tiêu diệt) có sự thay thế bằng īṇā (īṇādeso), điều đã tiêu diệt (akhīyīti) là khīṇo doso (phiền não đã diệt), khīṇā jāti (sự tái sinh đã diệt), khīṇaṃ dhanaṃ (tài sản đã mất).
Hā cāge, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā hādito īṇādese ṇakārassa nattaṃ, pahīyitthāti pahīno kileso, parihāyīti parihīno.
Hā in the sense of 'abandoning' (cāge). "Sometimes from verb roots," etc., from hā, when īṇā is substituted, the ṇa becomes na. 'That which was abandoned' is pahīno kileso (abandoned defilement). 'That which was diminished' is parihīno (diminished).
Hā (từ bỏ), theo "kvaci dhātū" và các quy tắc khác, khi có sự thay thế bằng īṇā (īṇādese) từ hā và sự biến đổi ṇa thành na (ṇakārassa nattaṃ), điều đã được từ bỏ (pahīyittha) là pahīno kileso (phiền não đã được từ bỏ), điều đã suy giảm (parihāyīti) là parihīno (đã suy giảm).
Āsa upavesane, acchīti āsīno.
Āsa in the sense of 'sitting' (upavesane). 'He sat' becomes āsīno (sitting).
Āsa (ngồi), điều đã ngồi (acchīti) là āsīno (đang ngồi).
Lī silesane, līyīti līno, nilīno.
Lī in the sense of 'clinging' or 'hiding' (silesane). 'He clung/hid' becomes līno (clung/hidden), nilīno (hidden away).
Lī trong nghĩa dính mắc. līyīti là līno (dính mắc), nilīno (ẩn mình).
Ji jaye, jiyīti jīno vittamanusocati, jito vā.
Ji in the sense of 'conquering' (jaye). 'He conquered' becomes jīno (conquered, as in 'the conquered one laments his wealth'), or jito (conquered).
Ji trong nghĩa chiến thắng. jiyīti là jīno (người chiến thắng), hoặc jito (người bị đánh bại) than khóc vì mất của.
Dī khaye, dīno.
Dī in the sense of 'destruction' (khaye). dīno (destroyed, wasted).
Dī trong nghĩa tiêu diệt. dīno (tiêu diệt).
Pī tappane, pīno.
Pī in the sense of 'satisfaction' (tappane). pīno (satisfied, swollen).
Pī trong nghĩa thỏa mãn. pīno (thỏa mãn).
Lū chedane, lūyitthāti lūno iccādi.
Lū in the sense of 'cutting' (chedane). 'That which was cut' is lūno, and so on.
Lū trong nghĩa cắt. lūyitthāti là lūno, v.v.
Vamu uggiraṇe, vamīyitthāti vantaṃ, vamitaṃ, ‘‘pakkamādīhi nto’’ti ntādeso.
Vamu in the sense of 'vomiting' (uggiraṇe). 'That which was vomited' is vantaṃ, vamitaṃ. "From pakka etc., nto" indicates the substitute ntā.
Vamu trong nghĩa nôn ra. vamīyitthāti là vantaṃ, vamitaṃ. Do quy tắc “ntādeso” với nto từ pakkamādīhi.
Agacchīyitthāti gato gāmo tayā, gāmaṃ gato vā, ‘‘gamakhanahanaramādīnamanto’’ti dhātvantalopo.
'The village that was gone to by you' is gato gāmo tayā, or gāmaṃ gato (gone to the village). "From gama, khana, hana, rama, etc., there is elision of the end of the root."
Agacchīyitthāti là gato (đã đi), như trong “ngôi làng đã được bạn đi đến” (gāmo tayā), hoặc “đã đi đến làng” (gāmaṃ gato). Do quy tắc “dhātvantalopo” (lược bỏ âm cuối của căn) với anto từ gamakhanahanaramādīnaṃ.
Akhaññitthāti khato kūpo, upahaññitthāti upahataṃ cittaṃ, aramīti rato, abhirato.
'That which was dug' is khato kūpo (a dug well). 'That which was afflicted' is upahataṃ cittaṃ (an afflicted mind). 'He delighted' is rato (delighted), abhirato (greatly delighted).
Akhaññitthāti là khato (đã đào), như trong “cái giếng đã đào” (kūpo). Upahaññitthāti là upahataṃ (đã bị tổn hại), như trong “tâm đã bị tổn hại” (cittaṃ). Aramīti là rato (hân hoan), abhirato (hoan hỷ).
Mana ñāṇe, amaññitthāti mato, sammato.
Mana in the sense of 'knowing' (ñāṇe). 'That which was thought' is mato (thought), sammato (approved).
Mana trong nghĩa biết. Aññitthāti là mato (đã biết), sammato (đã được chấp nhận).
Tanu vitthāre, atanitthāti tataṃ, vitataṃ.
Tanu in the sense of 'spreading' (vitthāre). 'That which was spread' is tataṃ (spread), vitataṃ (vastly spread).
Tanu trong nghĩa trải rộng. Atanitthāti là tataṃ (đã trải), vitataṃ (đã trải rộng).
Yamu uparame, niyacchīti niyato.
Yamu in the sense of 'restraining' (uparame). 'He restrained' is niyato (restrained).
Yamu trong nghĩa dừng lại. Niyacchīti là niyato (đã được quy định).
Rakāro ca dhātūnamantabhūto no hoti tappaccaye, tippaccaye ca pare.
The final ra of verb roots does not occur when the suffix ta or ti follows.
Chữ ra là âm cuối của các căn không biến đổi khi tiếp theo là hậu tố ta hoặc ti.
Pakarīyitthāti pakato kaṭo bhavatā, katā me rakkhā, kataṃ me puññaṃ.
'The mat was made by your honor' is pakato kaṭo bhavatā. katā me rakkhā (my protection is made), kataṃ me puññaṃ (my merit is made).
Pakarīyitthāti là pakato (đã làm), như trong “cái chiếu đã được ngài làm” (kaṭo bhavatā), “sự bảo vệ của tôi đã được làm” (katā me rakkhā), “phước báu của tôi đã được làm” (kataṃ me puññaṃ).
‘‘Do dhassa cā’’ti etta casaddena ṭo tassa, yathā – sukaṭaṃ, dukkaṭaṃ, pure akarīyitthāti purakkhato, ‘‘purasamupaparīhi karotissa khakharā vā tappaccayesu cā’’ti khakāro, paccayehi saṅgamma karīyitthāti saṅkhato, abhisaṅkhato, upakarīyitthāti upakkhato, upakkhaṭo, parikarīyitthāti parikkhato.
From "do dhassa cā" where ca refers to ṭa of ta, as in sukaṭaṃ (well-done), dukkaṭaṃ (badly-done). 'That which was done previously' is purakkhato (placed in front). "From pura, sam, upa, pari, the ka of karoti becomes kha or khara before ta suffixes." Thus, kha occurs. 'That which was done in combination with suffixes' is saṅkhato (conditioned), abhisaṅkhato (strongly conditioned). 'That which was done for assistance' is upakkhato (prepared, arranged), upakkhaṭo. 'That which was done around' is parikkhato (surrounded, prepared).
Trong quy tắc “Do dhassa cā”, chữ ca cũng bao gồm ṭo cho âm ta, ví dụ: sukaṭaṃ (đã làm tốt), dukkaṭaṃ (đã làm xấu). Pure akarīyitthāti là purakkhato (đã được đặt lên trước). Do quy tắc “khakharā vā tappaccayesu cā” (chữ kha hoặc khara là tùy chọn cho karoti sau pura, sam, upa, pari khi tiếp theo là hậu tố ta), chữ kha được thêm vào. Paccayehi saṅgamma karīyitthāti là saṅkhato (đã được tạo tác), abhisaṅkhato (đã được tạo tác hoàn toàn). Upakarīyitthāti là upakkhato (đã được giúp đỡ), upakkhaṭo (đã được chuẩn bị). Parikarīyitthāti là parikkhato (đã được bao quanh).
Tippaccaye pakaraṇa pakati.
With the suffix ti: pakaraṇa (making), pakati (nature).
Với hậu tố ti, pakaraṇa (sự làm), pakati (bản chất).
Sara gaticintāyaṃ, asarīti sato, visarīti visaṭo, saraṇaṃ, sarati etāyāti vā sati, nīharīyitthāti nīhaṭo.
Sara in the sense of 'moving' or 'thinking' (gaticintāyaṃ). 'He thought/remembered' is sato (mindful). 'He spread' is visaṭo (spread). saraṇaṃ (refuge). Or 'that by which one remembers' is sati (mindfulness). 'That which was carried out' is nīhaṭo (carried out).
Sara trong nghĩa đi, suy nghĩ. Asarīti là sato (tỉnh giác), visarīti là visaṭo (đã lan rộng). Saraṇaṃ (nơi nương tựa), hoặc sati (chánh niệm) vì người ta nhớ đến nó. Nīharīyitthāti là nīhaṭo (đã được mang ra).
Dhara dhāraṇe, uddharīyitthāti uddhaṭo, abharīyitthāti bhato, bharaṇaṃ, bharati etāyāti vā bhati.
Dhara in the sense of 'holding' (dhāraṇe). 'That which was lifted up' is uddhaṭo (lifted up). 'That which was carried' is bhato (carried). bharaṇaṃ (carrying). Or 'that by which one carries' is bhati (wage, carrying).
Dhara trong nghĩa giữ. Uddharīyitthāti là uddhaṭo (đã được nhấc lên). Abharīyitthāti là bhato (đã được nuôi dưỡng). Bharaṇaṃ (sự nuôi dưỡng), hoặc bhati (tiền công) vì người ta nuôi dưỡng bằng nó.
Nakāra makāra kakāra rakārānaṃ dhātvantānaṃ lopo na hoti ikārāgamayutte takāre pareti lopābhāvo.
There is no elision of the final na, ma, ka, ra of verb roots when the suffix ta with the i augment follows, thus preventing elision.
Không lược bỏ các âm cuối của căn là na, ma, ka, ra khi tiếp theo là hậu tố ta có thêm âm i. Do đó, không có sự lược bỏ.
Agacchī, gamīyitthāti vā gamito, ramitthāti ramito.
'He went', or 'that which was gone' is gamito (gone). 'He delighted' is ramito (delighted).
Agacchī, hoặc gamīyitthāti là gamito (đã đi). Ramitthāti là ramito (đã vui thích).
Evaṃ vamito, namito.
Similarly, vamito (vomited), namito (bent).
Tương tự, vamito (đã nôn), namito (đã cúi chào).
Saki saṅkāyaṃ, saṅkito, sarito, bharito.
Saki in the sense of 'doubting' (saṅkāyaṃ). saṅkito (doubted), sarito (remembered), bharito (filled).
Saki trong nghĩa nghi ngờ. saṅkito (đã nghi ngờ), sarito (đã nhớ), bharito (đã được lấp đầy).
Tathā khanitabbaṃ, hanitabbaṃ, gamitabbaṃ, ramitabbaṃ iccādi.
Similarly, khanitabbaṃ (to be dug), hanitabbaṃ (to be struck), gamitabbaṃ (to be gone), ramitabbaṃ (to be delighted), and so on.
Tương tự, khanitabbaṃ (nên đào), hanitabbaṃ (nên giết), gamitabbaṃ (nên đi), ramitabbaṃ (nên vui thích), v.v.
Kārite abhāvīyitthāti atthe ‘‘bhāvakammesu ta’’iti tappaccayo, ‘‘yathāgamamikāro’’ti ikārāgamo, saralopādi, bhāvito maggo tena, bhāvayito, apācīyitthāti pācito odanaṃ yaññadatto devadattena, pācayito, pācāpito, pācāpayito, kammaṃ kārīyitthāti kārito, kārayito, kārāpito, kārāpayito iccādi.
In the causative, in the sense of 'that which was made to be cultivated', the ta suffix is applied by "In impersonal and passive constructions, ta." The i augment is applied by "The i augment as appropriate," followed by vowel elision etc. Thus, bhāvito maggo tena (the path was cultivated by him), bhāvayito (he who cultivated), apācīyitthāti pācito odanaṃ yaññadatto devadattena (the rice was made to be cooked by Devadatta for Yaññadatta), pācayito (he who made to cook), pācāpito (caused to be cooked), pācāpayito (caused to be cooked). 'The action was caused to be done' is kārito (caused to be done), kārayito (he who caused to do), kārāpito (caused to be done), kārāpayito (caused to be done), and so on.
Trong Kārita (thể sai khiến), với nghĩa abhāvīyitthāti, hậu tố ta được thêm vào theo quy tắc “bhāvakammesu ta” (ta trong thể bị động và thể vô nhân xưng). Âm i được thêm vào theo quy tắc “yathāgamamikāro” (âm i được thêm vào tùy theo ngữ cảnh). Lược bỏ nguyên âm, v.v. bhāvito maggo tena (con đường đã được người đó tu tập), bhāvayito (người tu tập). Apācīyitthāti là pācito odanaṃ yaññadatto devadattena (cơm đã được Devadatta nấu cho Yaññadatta), pācayito (người nấu), pācāpito (đã được sai khiến nấu), pācāpayito (người sai khiến nấu). Kammaṃ kārīyitthāti là kārito (công việc đã được làm), kārayito (người làm), kārāpito (đã được sai khiến làm), kārāpayito (người sai khiến làm), v.v.
‘‘Bhāvakammesu ta’’iti ettha ‘‘ta’’iti yogavibhāgena acalana gati bhojanatthādīhi adhikaraṇepi tappaccayo, yathā – āsa upavesane, adhikaraṇe acchiṃsu ettha teti idaṃ tesaṃ āsitaṃ ṭhānaṃ.
In "In impersonal and passive constructions, ta," by section division, the suffix ta is also applied to the locative case from roots like acalana (not shaking), gati (going), bhojana (eating), etc. For example, āsa in the sense of 'sitting' (upavesane). In the locative: 'they sat here' means idaṃ tesaṃ āsitaṃ ṭhānaṃ (this is their sat-place).
Trong quy tắc “bhāvakammesu ta”, với sự phân chia quy tắc (yogavibhāga) của “ta”, hậu tố ta cũng được thêm vào trong nghĩa vị trí (adhikaraṇa) từ các căn có nghĩa không di chuyển, đi lại, ăn uống, v.v. Ví dụ: āsa trong nghĩa ngồi xuống. Trong nghĩa vị trí: acchiṃsu ettha te (họ đã ngồi ở đây) thì đây là āsitaṃ ṭhānaṃ (nơi họ đã ngồi).
Bhāve idha tehi āsitaṃ.
In the impersonal: 'they sat here' is idha tehi āsitaṃ.
Trong nghĩa vô nhân xưng: idha tehi āsitaṃ (họ đã ngồi ở đây).
Kammani ayaṃ tehi ajjhāsito gāmo.
In the passive: ayaṃ tehi ajjhāsito gāmo (this village was dwelt in by them).
Trong nghĩa bị động: ayaṃ tehi ajjhāsito gāmo (ngôi làng này đã được họ ở).
Kattari idha te āsitā.
In the active: idha te āsitā (they sat here).
Trong nghĩa chủ động: idha te āsitā (họ đã ngồi ở đây).
Tathā aṭṭhaṃsu etthāti idaṃ tesaṃ ṭhitaṃ ṭhānaṃ, idha tehi ṭhitaṃ, ayaṃ tehi adhiṭṭhito okāso, idha te ṭhitā.
Similarly, 'they stood here' means idaṃ tesaṃ ṭhitaṃ ṭhānaṃ (this is their stood-place), idha tehi ṭhitaṃ (they stood here - impersonal), ayaṃ tehi adhiṭṭhito okāso (this space was stood upon by them - passive), idha te ṭhitā (they stood here - active).
Tương tự, aṭṭhaṃsu ettha (họ đã đứng ở đây) thì đây là ṭhitaṃ ṭhānaṃ (nơi họ đã đứng). idha tehi ṭhitaṃ (họ đã đứng ở đây). ayaṃ tehi adhiṭṭhito okāso (nơi này đã được họ ở). idha te ṭhitā (họ đã đứng ở đây).
Nisīdiṃsu etthāti idaṃ tesaṃ nisinnaṃ ṭhānaṃ, ayaṃ tesaṃ nisinnakālo, te idha nisinnā.
'They sat down here' means idaṃ tesaṃ nisinnaṃ ṭhānaṃ (this is their sat-down place), ayaṃ tesaṃ nisinnakālo (this is their sat-down time), te idha nisinnā (they sat down here - active).
Nisīdiṃsu ettha (họ đã ngồi xuống ở đây) thì đây là nisinnaṃ ṭhānaṃ (nơi họ đã ngồi xuống). ayaṃ tesaṃ nisinnakālo (đây là thời gian họ đã ngồi xuống). te idha nisinnā (họ đã ngồi xuống ở đây).
Nipajjiṃsu etthāti idaṃ tesaṃ nipannaṃ ṭhānaṃ, idha te nipannā.
'They lay down here' means idaṃ tesaṃ nipannaṃ ṭhānaṃ (this is their lain-down place), idha te nipannā (they lay down here - active).
Nipajjiṃsu ettha (họ đã nằm xuống ở đây) thì đây là nipannaṃ ṭhānaṃ (nơi họ đã nằm xuống). idha te nipannā (họ đã nằm xuống ở đây).
Yā gatipāpuṇane.
Yā in the sense of 'going' or 'reaching' (gatipāpuṇane).
Yā trong nghĩa đi, đến.
Ayāsuṃ te etthāti ayaṃ tesaṃ yāto maggo, idha tehi yātaṃ, ayaṃ tehi yāto, maggo, idha te yātā.
'They went here' means ayaṃ tesaṃ yāto maggo (this is their gone-path), idha tehi yātaṃ (they went here - impersonal), ayaṃ tehi yāto maggo (this path was gone by them - passive), idha te yātā (they went here - active).
Ayāsuṃ te ettha (họ đã đi đến đây) thì ayaṃ tesaṃ yāto maggo (đây là con đường họ đã đi). idha tehi yātaṃ (họ đã đi ở đây). ayaṃ tehi yāto maggo (con đường này đã được họ đi). idha te yātā (họ đã đi ở đây).
Tathā idaṃ tesaṃ gataṭṭhānaṃ, ayaṃ tesaṃ gatakālo, idha tehi gataṃ, ayaṃ tehi gato gāmo, idha te gatā.
Similarly, idaṃ tesaṃ gataṭṭhānaṃ (this is their gone-place), ayaṃ tesaṃ gatakālo (this is their gone-time), idha tehi gataṃ (they went here - impersonal), ayaṃ tehi gato gāmo (this village was gone to by them - passive), idha te gatā (they went here - active).
Tương tự, idaṃ tesaṃ gataṭṭhānaṃ (đây là nơi họ đã đi). ayaṃ tesaṃ gatakālo (đây là thời gian họ đã đi). idha tehi gataṃ (họ đã đi ở đây). ayaṃ tehi gato gāmo (ngôi làng này đã được họ đi đến). idha te gatā (họ đã đi ở đây).
Bhuñjiṃsu etasminti idaṃ tesaṃ bhuttaṭṭhānaṃ, ayaṃ tesaṃ bhuttakālo, idha tehi bhutto odano, idha te bhuttā.
'They ate in this' means idaṃ tesaṃ bhuttaṭṭhānaṃ (this is their eaten-place), ayaṃ tesaṃ bhuttakālo (this is their eaten-time), idha tehi bhutto odano (the rice was eaten by them - passive), idha te bhuttā (they ate here - active).
Bhuñjiṃsu etasmiṃ (họ đã ăn ở đây) thì idaṃ tesaṃ bhuttaṭṭhānaṃ (đây là nơi họ đã ăn). ayaṃ tesaṃ bhuttakālo (đây là thời gian họ đã ăn). idha tehi bhutto odano (cơm đã được họ ăn ở đây). idha te bhuttā (họ đã ăn ở đây).
Piviṃsu te etthāti idaṃ tesaṃ pītaṃ ṭhānaṃ, idha tehi pītā yāgu, idha te pītā.
'They drank here' means idaṃ tesaṃ pītaṃ ṭhānaṃ (this is their drunk-place), idha tehi pītā yāgu (the gruel was drunk by them - passive), idha te pītā (they drank here - active).
Piviṃsu te ettha (họ đã uống ở đây) thì idaṃ tesaṃ pītaṃ ṭhānaṃ (đây là nơi họ đã uống). idha tehi pītā yāgu (cháo đã được họ uống ở đây). idha te pītā (họ đã uống ở đây).
Dissanti etthāti idaṃ tesaṃ diṭṭhaṭṭhānaṃ iccādi.
'They are seen here' means idaṃ tesaṃ diṭṭhaṭṭhānaṃ (this is their seen-place), and so on.
Dissanti ettha (họ đã thấy ở đây) thì idaṃ tesaṃ diṭṭhaṭṭhānaṃ (đây là nơi họ đã thấy), v.v.
Kammatthe dutiyāyaṃ vibhattiyaṃ vijjamānāyaṃ dhātūhi kattari ktappaccayo hoti.
When a word in the accusative case representing the object is present, the suffix kta occurs from verb roots in the active voice.
Khi có cách thứ hai (dutiyā vibhatti) trong nghĩa đối tượng (kamma), hậu tố kta được thêm vào các căn trong nghĩa chủ động.
Idameva vacanaṃ ñāpakaṃ abhihite kammādimhi dutiyādīnamabhāvassa.
This very statement indicates the absence of accusative etc. when the object etc. is expressed.
Chính lời nói này là một dấu hiệu cho thấy không có cách thứ hai, v.v., khi đối tượng đã được diễn đạt.
Dānaṃ adāsīti atthe ktappaccayo, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā paccaya kakārassa lopo, tassa innādeso, dānaṃ dinno devadatto.
In the sense of 'he gave a gift', the kta suffix is applied. By "Sometimes from verb roots," etc., the ka of the suffix is elided, and ta is substituted by innā. Thus, dānaṃ dinno devadatto (Devadatta, who gave the gift).
Với nghĩa dānaṃ adāsī (đã cho một món quà), hậu tố kta được thêm vào. Do quy tắc “kvaci dhātū” (đôi khi các căn), v.v., chữ ka của hậu tố bị lược bỏ. Âm ta biến thành inna. dānaṃ dinno devadatto (Devadatta đã cho một món quà).
Rakkha pālane, sīlaṃ arakkhīti sīlaṃ rakkhito, bhattaṃ abhuñjīti bhattaṃ bhutto, garuṃ upāsīti garumupāsito iccādi.
Rakkha in the sense of 'protecting' (pālane). 'He protected sīla' is sīlaṃ rakkhito (he who protected morality). 'He ate food' is bhattaṃ bhutto (he who ate food). 'He attended the teacher' is garumupāsito (he who attended the teacher), and so on.
Rakkha trong nghĩa bảo vệ. sīlaṃ arakkhī (đã giữ giới) thì sīlaṃ rakkhito (giới đã được giữ). bhattaṃ abhuñjī (đã ăn cơm) thì bhattaṃ bhutto (cơm đã được ăn). garuṃ upāsī (đã phụng sự bậc tôn kính) thì garumupāsito (bậc tôn kính đã được phụng sự), v.v.
Bhīiccevamādīhi dhātūhi, mati budhi pūjādīhi ca ktappaccayo hoti.
The suffix kta occurs from verb roots like bhī (to fear), and from mati (to think), budhi (to know), pūjā (to honor), and so forth.
Hậu tố kta được thêm vào các căn như bhī, v.v., và từ mati, budhi, pūjā, v.v.
So ca ‘‘bhāvakammesu kiccattakkhatthā’’ti vuttattā bhāvakammesveva bhavati.
And this occurs only in impersonal and passive constructions, as stated in "In impersonal and passive constructions, kicca, tta, kkha."
Và nó chỉ xảy ra trong nghĩa bị động và vô nhân xưng, như đã nói trong “bhāvakammesu kiccattakkhatthā” (kiccattakkha trong nghĩa bị động và vô nhân xưng).
Bhī bhaye, abhāyitthāti bhītaṃ bhavatā.
Bhī in the sense of 'fearing' (bhaye). 'He feared' is bhītaṃ bhavatā (fearing by your honor).
Bhī trong nghĩa sợ hãi. abhāyitthāti là bhītaṃ bhavatā (ngài đã sợ hãi).
Supa saye, asupīyitthāti suttaṃ bhavatā.
Supa in the sense of 'sleeping' (saye). 'He slept' is suttaṃ bhavatā (slept by your honor).
Supa trong nghĩa ngủ. asupīyitthāti là suttaṃ bhavatā (ngài đã ngủ).
Evaṃ sayitaṃ bhavatā.
Similarly, sayitaṃ bhavatā (slept by your honor).
Tương tự, sayitaṃ bhavatā (ngài đã ngủ).
Asa bhojane, asitaṃ bhavatā, pacito odano bhavatā.
Asa in the sense of 'eating' (bhojane). asitaṃ bhavatā (eaten by your honor). pacito odano bhavatā (rice cooked by your honor).
Asa trong nghĩa ăn. asitaṃ bhavatā (ngài đã ăn). pacito odano bhavatā (cơm đã được ngài nấu).
Mana ñāṇe saṃpubbo, ‘‘budhagamāditthe kattarī’’ti tappaccaye sampatte iminā kammani ktappaccayo, ‘‘gama khanā’’tiādinā dhātvantalopo, raññā sammato.
Mana in the sense of 'knowing' (ñāṇe), preceded by saṃ. While the ta suffix in the active voice would normally apply by "In the active for budh, gam etc.," the kta suffix is applied here in the passive. By "From gam, khana," etc., there is elision of the final root letter. Thus, raññā sammato (approved by the king).
Mana trong nghĩa biết, với tiền tố saṃ. Khi hậu tố ta đáng lẽ phải xảy ra theo quy tắc “budhagamāditthe kattarī” (ta trong nghĩa chủ động với budha, gama, v.v.), hậu tố kta được thêm vào trong nghĩa bị động theo quy tắc này. Lược bỏ âm cuối của căn theo quy tắc “gama khanā”, v.v. raññā sammato (đã được vua chấp nhận).
Kappa takkane, saṅkappito.
Kappa in the sense of 'planning' (takkane). saṅkappito (planned).
Kappa trong nghĩa suy nghĩ. saṅkappito (đã được suy nghĩ).
Dhara dhāraṇe, curādittā ṇe, vuddhi, ikārāgamo, saralopādi, avadhārito.
Dhara in the sense of 'holding' (dhāraṇe). Being a curādi root, ṇa is added, with lengthening, i augment, vowel elision etc. Thus, avadhārito (determined).
Dhara trong nghĩa giữ. Do thuộc nhóm curādi (căn curā), có ṇa (âm mũi), tăng trưởng (vuddhi), thêm âm i, lược bỏ nguyên âm, v.v. avadhārito (đã được xác định).
I gatimhi, abhisamito.
I in the sense of 'going' (gatimhi). abhisamito (approached, assembled).
I trong nghĩa đi. abhisamito (đã được đến gần).
Vida ñāṇe, avedīyitthāti vidito.
Vida in the sense of 'knowing' (ñāṇe). 'That which was known' is vidito (known).
Vida trong nghĩa biết. avedīyitthāti là vidito (đã được biết).
Ñā avabodhane, aññāyitthāti ñāto.
Ñā in the sense of 'understanding' (avabodhane). 'That which was known' is ñāto (known).
Ñā trong nghĩa hiểu. aññāyitthāti là ñāto (đã được hiểu).
Vidha vedhane, paṭivijjhitthāti paṭividdho dhammo.
Vidha in the sense of 'piercing' (vedhane). 'He penetrated' is paṭividdho dhammo (the Dhamma was penetrated).
Vidha trong nghĩa đâm xuyên. paṭivijjhitthāti là paṭividdho dhammo (Pháp đã được thấu hiểu).
Takka vitakke, takkito.
Takka in the sense of 'thinking' (vitakke). takkito (thought, conjectured).
Takka trong nghĩa suy đoán. takkito (đã được suy đoán).
Pūja pūjāyaṃ, apūjīyitthāti pūjito bhagavā.
Pūja in the sense of 'venerating' (pūjāyaṃ). 'He was venerated' is pūjito bhagavā (the Blessed One was venerated).
Pūja trong nghĩa tôn kính. apūjīyitthāti là pūjito bhagavā (Đức Thế Tôn đã được tôn kính).
Cāya santānapūjanesu apapubbo, apacāyito.
Cāya in the sense of 'continuing' or 'venerating' (santānapūjanesu), preceded by apa. apacāyito (venerated).
Cāya trong nghĩa tích lũy và tôn kính, với tiền tố apa. apacāyito (đã được tôn kính).
Māna pūjāyaṃ, mānito.
Māna in the sense of 'venerating' (pūjāyaṃ). mānito (honored).
Māna trong nghĩa tôn kính. mānito (đã được tôn kính).
Ci caye, apacito.
Ci in the sense of 'gathering' (caye). apacito (accumulated, honored).
Ci trong nghĩa tích lũy. apacito (đã được tích lũy).
Vanda abhivandane, vandito.
Vanda means to venerate; vandito (is) venerated.
Vanda trong ý nghĩa đảnh lễ, đã được đảnh lễ.
Kara karaṇe, sakkato.
Kara means to do; sakkato (is) honored.
Kara trong ý nghĩa làm, đã được tôn kính.
Sakkāra pūjāyaṃ, sakkārito iccādi.
Sakkāra means homage; sakkārito and so on.
Sakkāra trong ý nghĩa cúng dường, đã được tôn kính, v.v.
‘‘Taddhitasamāsakitakā nāmaṃvātavetunādīsu cā’’ti ettha ‘‘atave tunādīsū’’ti nāmabyapadesassa nisedhanato tadantānaṃ nipātattaṃ siddhaṃ bhavati, tato nipātattā tavetunamantato ‘‘sabbāsamāvuso’’tiādinā vibhattilopo.
In the phrase ‘‘taddhitasamāsakitakā nāmaṃvātavetunādīsu cā’’ (derived, compounded, and verbal derivatives are nouns, and in tavetuṃ etc. also), since the designation of noun is prohibited by ‘‘not in tavetuṃ etc.’’ (atave tunādīsū), their being indeclinables (nipāta) is established. Therefore, due to being indeclinables, the case ending is dropped after tavetuna by ‘‘sabbāsamāvuso’’ etc.
Trong câu ‘‘Taddhitasamāsakitakā nāmaṃvātavetunādīsu cā’’ (taddhita, samāsa, kita là danh từ, và trong tavetuṃ v.v.), vì có sự phủ định của việc gọi là danh từ ‘‘atave tunādīsū’’ (không phải tavetuṃ v.v.), nên tính chất bất biến của các từ kết thúc bằng chúng được xác lập. Do đó, vì là bất biến, các tiếp vĩ ngữ được lược bỏ từ cuối của tavetuna bằng quy tắc ‘‘sabbāsamāvuso’’ v.v.
So puññāni kātave icchati, kātumicchati.
He wishes to do good deeds, he wishes to do.
So puññāni kātave icchati, kātumicchati (Người ấy muốn làm công đức).
Kādesābhāve ‘‘tuṃtunatabbesu vā’’ti rakārassa tattaṃ.
In the absence of the kā substitute, the ra consonant is replaced by ta by ‘‘optionally in tuṃtunatabbesu’’.
Khi không có sự biến đổi thành kā, thì ‘‘tuṃtunatabbesu vā’’ (trong tuṃ, tuna, tabba, hoặc) thì rakāra được biến đổi thành ta.
Kattuṃ kāmetīti kattukāmo, abhisaṅkharitumākaṅkhati.
One who desires to do is kattukāmo; he yearns to prepare.
Kattuṃ kāmetīti kattukāmo (người muốn làm); abhisaṅkharitumākaṅkhati (muốn tạo tác).
Tathā saddhammaṃ sotave, sotuṃ, suṇituṃ vā pattheti.
Similarly, he aspires to hear the good Dhamma, to hear, or to listen.
Tương tự, saddhammaṃ sotave, sotuṃ, suṇituṃ vā pattheti (mong muốn nghe Chánh Pháp).
Evaṃ anubhavituṃ, pacituṃ, gantuṃ, gamituṃ, khantuṃ, khanituṃ, hantuṃ, hanituṃ, mantuṃ, manituṃ, harituṃ, anussaritumicchati, ettha ikārayutta tamhi ‘‘namakarāna’’miccādinā paṭisiddhattā na dhātvantalopo.
Thus, to experience, to cook, to go, to cause to go, to endure, to dig, to kill, to cause to kill, to think, to cause to think, to carry, to recollect, he wishes. Here, in the ta with i vowel, the dropping of the end of the root is prohibited by ‘‘namakarāna’’ etc.
Tương tự, anubhavituṃ (để trải nghiệm), pacituṃ (để nấu), gantuṃ (để đi), gamituṃ (để đi), khantuṃ (để chịu đựng), khanituṃ (để đào), hantuṃ (để giết), hanituṃ (để giết), mantuṃ (để suy nghĩ), manituṃ (để suy nghĩ), harituṃ (để mang đi), anussaritumicchati (muốn nhớ lại). Ở đây, trong ta đi kèm với ikāra, vì bị phủ định bởi ‘‘namakarāna’’ v.v., nên không có sự lược bỏ âm cuối của gốc động từ.
Tathā tudabyathane, tudituṃ, pavisituṃ, uddisibhuṃ, hotuṃ, sayibhuṃ, netuṃ, juhotuṃ, pajahituṃ, pahātuṃ, dātuṃ.
Similarly, tu means to strike, to strike, to enter, to point out, to be, to sleep, to lead, to offer, to abandon, to renounce, to give.
Tương tự, tudabyathane (trong ý nghĩa gây đau đớn), tudituṃ (để gây đau đớn), pavisituṃ (để đi vào), uddisibhuṃ (để chỉ định), hotuṃ (để là), sayibhuṃ (để nằm), netuṃ (để dẫn), juhotuṃ (để cúng dường), pajahituṃ (để từ bỏ), pahātuṃ (để từ bỏ), dātuṃ (để cho).
Roddhuṃ, rundhituṃ, tuṃtunādīsupi yogavibhāgena kattari vikaraṇappaccayā, saralopādi ca.
To weep, to obstruct. In tuṃ, tuna etc. also, by yogavibhāga, the vikaraṇa suffixes are in the active voice, and there is vowel dropping etc.
Roddhuṃ (để khóc), rundhituṃ (để ngăn cản). Trong tuṃtunādīsu cũng có các tiếp vĩ ngữ vikaraṇa ở thể chủ động do sự phân chia ngữ pháp, và cũng có sự lược bỏ nguyên âm v.v.
Bhottuṃ, bhuñjituṃ, chettuṃ, chindituṃ.
To eat, to consume; to cut, to sever.
Bhottuṃ (để ăn), bhuñjituṃ (để ăn); chettuṃ (để cắt), chindituṃ (để cắt).
Sibbituṃ, boddhuṃ, bujjhituṃ.
To sew, to awaken, to understand.
Sibbituṃ (để may), boddhuṃ (để hiểu), bujjhituṃ (để giác ngộ).
Jāyituṃ, janituṃ.
To be born, to generate.
Jāyituṃ (để sinh), janituṃ (để sinh).
Pattuṃ, pāpuṇituṃ.
To obtain, to reach.
Pattuṃ (để đạt được), pāpuṇituṃ (để đạt được).
Jetuṃ, jinituṃ, ketuṃ, kiṇituṃ, vinicchetuṃ, vinicchinituṃ, ñātuṃ, jānituṃ, gahetuṃ, gaṇhituṃ.
To conquer, to win, to buy, to purchase, to investigate, to discern, to know, to understand, to take, to grasp.
Jetuṃ (để thắng), jinituṃ (để thắng), ketuṃ (để mua), kiṇituṃ (để mua), vinicchetuṃ (để phân định), vinicchinituṃ (để phân định), ñātuṃ (để biết), jānituṃ (để biết), gahetuṃ (để nắm giữ), gaṇhituṃ (để nắm giữ).
Coretuṃ, corayituṃ, pāletuṃ, pālayituṃ.
To steal, to cause to steal, to protect, to cause to protect.
Coretuṃ (để trộm), corayituṃ (để trộm), pāletuṃ (để bảo vệ), pālayituṃ (để bảo vệ).
Kārite bhāvetuṃ, bhāvayituṃ, kāretuṃ, kārayituṃ, kārāpetuṃ, kārāpayitumicchati iccādi.
In the causative, he wishes to develop, to cause to develop, to cause to make, to cause to make, to cause to build, to cause to construct, and so on.
Trong kārite (thể sai khiến): bhāvetuṃ (để phát triển), bhāvayituṃ (để phát triển), kāretuṃ (để làm), kārayituṃ (để làm), kārāpetuṃ (để sai làm), kārāpayitumicchati (muốn sai làm), v.v.
‘‘Tavetuṃ vā’’ti yogavibhāgena kriyatthakriyāyañca gammamānāyaṃ tuṃpaccayo.
By yogavibhāga for ‘‘tavetuṃ optionally’’, the tuṃ suffix is used when a verb of purpose is implied.
Với sự phân chia ngữ pháp ‘‘Tavetuṃ vā’’ (tavetuṃ hoặc), tiếp vĩ ngữ tuṃ được dùng khi một hành động có mục đích được biểu thị.
Yathā – subuddhuṃ vakkhāmi, bhottuṃ vajati, bhojanāya vajatīti attho.
For example: I shall speak well, he goes to eat; the meaning is he goes for food.
Ví dụ: subuddhuṃ vakkhāmi (tôi sẽ nói rõ ràng), bhottuṃ vajati (đi để ăn), có nghĩa là bhojanāya vajatīti (đi để ăn).
Evaṃ daṭṭhuṃ gacchati, gantumārabhati, gantuṃ payojayati, dassetumāha iccādi.
Similarly, he goes to see, he begins to go, he causes to go, he speaks to show, and so on.
Tương tự: daṭṭhuṃ gacchati (đi để thấy), gantumārabhati (bắt đầu đi), gantuṃ payojayati (sắp xếp để đi), dassetumāha (nói để chỉ ra), v.v.
Arahasakkabhabbānucchavikānurūpaiccevamādīsvatthesu payujjamānesu sabbadhātūhi tuṃpaccayo hoti, casaddena kālasamayavelādīsupi.
When used in the sense of araha, sakka, bhabba, anucchavika, anurūpa and so on, the tuṃ suffix applies to all verbs; by the word ca (and), also in the sense of kāla (time), samaya (occasion), velā (time) etc.
Khi được dùng với các ý nghĩa như araha, sakka, bhabba, anucchavika, anurūpa v.v., thì tiếp vĩ ngữ tuṃ được dùng từ tất cả các gốc động từ. Và với từ ca, nó cũng áp dụng cho kāla, samaya, velā v.v.
Ninda garahāyaṃ, ko taṃ ninditumarahati, rājā arahasi bhavituṃ, araho bhavaṃ vattuṃ.
Ninda means to blame; who is fit to blame you? O king, you are fit to be; your honor is fit to speak.
Ninda trong ý nghĩa quở trách: ko taṃ ninditumarahati (ai đáng để quở trách người ấy?), rājā arahasi bhavituṃ (ngài đáng để trở thành vua), araho bhavaṃ vattuṃ (ngài đáng để nói).
Sakkā jetuṃ dhanena vā, sakkā laddhuṃ, kātuṃ sakkhissati.
It is possible to conquer with wealth, it is possible to obtain, he will be able to do.
Sakkā jetuṃ dhanena vā (có thể thắng bằng tài sản), sakkā laddhuṃ (có thể đạt được), kātuṃ sakkhissati (sẽ có thể làm).
Bhabbo niyāmaṃ okkamituṃ, abhabbo kātuṃ.
He is capable of entering the fixed path, incapable of doing.
Bhabbo niyāmaṃ okkamituṃ (có khả năng đi vào quy luật), abhabbo kātuṃ (không có khả năng làm).
Anucchaviko bhavaṃ dānaṃ paṭiggahetuṃ.
Your honor is suitable to receive alms.
Anucchaviko bhavaṃ dānaṃ paṭiggahetuṃ (ngài thích hợp để thọ nhận bố thí).
Idaṃ kātuṃ anurūpaṃ.
This is fitting to do.
Idaṃ kātuṃ anurūpaṃ (điều này phù hợp để làm).
Dānaṃ dātuṃ yuttaṃ, dātuṃ vattuñca labhati, evaṃ vaṭṭati bhāsituṃ, chindituṃ na ca kappati iccādi.
It is proper to give alms, and he is allowed to give and to say; similarly, it is proper to speak, and it is not proper to cut, and so on.
Dānaṃ dātuṃ yuttaṃ (bố thí là thích đáng để cho), dātuṃ vattuñca labhati (được phép nói để cho), tương tự vaṭṭati bhāsituṃ (thích hợp để nói), chindituṃ na ca kappati (không thích hợp để cắt), v.v.
Tathā kālo bhuñjituṃ, samayo bhuñjituṃ, velā bhuñjituṃ.
Similarly, it is time to eat, it is the occasion to eat, it is the time to eat.
Tương tự, kālo bhuñjituṃ (đến lúc ăn), samayo bhuñjituṃ (đến thời điểm ăn), velā bhuñjituṃ (đến giờ ăn).
Alamatthesu pattavacane sati sabbadhātūhi tuṃpaccayo hoti, alaṃsaddassa atthā alamatthā bhūsanapariyattinivāraṇā, tesu alamatthesu.
When a verb expressing sufficiency is used in the sense of alamattha, the tuṃ suffix applies to all verbs. The meanings of the word alaṃ are alamatthā: ornamentation, completion, prohibition.
Khi có pattavacana trong các ý nghĩa của alaṃ, thì tiếp vĩ ngữ tuṃ được dùng từ tất cả các gốc động từ. Các ý nghĩa của từ alaṃ là alamatthā (trang sức, đủ, ngăn cản). Trong các ý nghĩa của alaṃ đó.
Pattassa vacanaṃ pattavacanaṃ, alameva dānāni dātuṃ, alameva puññāni kātuṃ, sampattameva pariyattamevāti attho.
The word for sufficiency is pattavacanaṃ. Enough to give alms, enough to do good deeds; the meaning is it is complete, it is finished.
Lời nói của sự đạt được là pattavacanaṃ. alameva dānāni dātuṃ (đã đủ để cho các bố thí), alameva puññāni kātuṃ (đã đủ để làm các công đức), có nghĩa là đã đạt được, đã đủ.
Vāsaddassa vavatthitavibhāsattā tunappaccayo katthaciyeva bhavati.
Due to the definite option (vavatthitavibhāsattā) of the word vā, the tuna suffix occurs only in some places.
Do tính chất phân biệt của từ vā, tiếp vĩ ngữ tuna chỉ xảy ra ở một số nơi.
Te ca kitasaññattā, ‘‘ekakattukāna’’nti vuttattā ca kattariyeva bhavanti.
And because they are designated as kita (verbal derivatives) and because ‘‘ekakattukānaṃ’’ (of those with one agent) is stated, they are always in the active voice.
Và vì chúng có dấu hiệu kita, và vì được nói là ‘‘ekakattukānaṃ’’ (của những từ có cùng chủ ngữ), chúng chỉ được dùng ở thể chủ động.
Tune ‘‘tavetunādīsu kā’’ti kādeso, nipātattā silopo.
In tuna, there is the kā substitute by ‘‘tavetunādīsu kā’’, and the dropping of the vowel (silopo) due to being an indeclinable.
Trong tune, có sự biến đổi thành kā theo ‘‘tavetunādīsu kā’’, và sự lược bỏ âm cuối do tính chất bất biến.
So kātuna kammaṃ gacchati, akātuna puññaṃ kilamissanti sattā.
He goes having done the deed; beings will suffer having not done good deeds.
So kātuna kammaṃ gacchati (Người ấy làm việc rồi đi), akātuna puññaṃ kilamissanti sattā (Chúng sinh sẽ mệt mỏi vì không làm công đức).
Tvānatvāsu ‘‘rakāro cā’’ti dhātvantalopo, kammaṃ katvāna bhadrakaṃ, dānādīni puññāni katvā saggaṃ gacchati, abhisaṅkharitvā, karitvā.
In tvāna and tvā, the dropping of the final consonant of the root occurs by ‘‘and the ra consonant’’; having done a good deed, having done alms and other good deeds, he goes to heaven; having prepared, having done.
Trong tvānatvā, có sự lược bỏ âm cuối của gốc động từ theo ‘‘rakāro cā’’. kammaṃ katvāna bhadrakaṃ (đã làm việc tốt), dānādīni puññāni katvā saggaṃ gacchati (đã làm các công đức như bố thí rồi đi về cõi trời), abhisaṅkharitvā (đã tạo tác), karitvā (đã làm).
Tathā sibbitvā, jāyitvā, janitvā, dhammaṃ sutvā, sutvāna dhammaṃ modati, suṇitvā, patvā, pāpuṇitvā.
Similarly, having sewn, having been born, having generated, having heard the Dhamma, having heard the Dhamma, he rejoices, having listened, having obtained, having reached.
Tương tự, sibbitvā (đã may), jāyitvā (đã sinh), janitvā (đã sinh), dhammaṃ sutvā (đã nghe Pháp), sutvāna dhammaṃ modati (đã nghe Pháp rồi vui mừng), suṇitvā (đã nghe), patvā (đã đạt được), pāpuṇitvā (đã đạt được).
Kiṇitvā, jetvā, jinitvā, jitvā.
Having bought, having conquered, having won, having defeated.
Kiṇitvā (đã mua), jetvā (đã thắng), jinitvā (đã thắng), jitvā (đã thắng).
Coretvā, corayitvā, pūjetvā, pūjayitvā.
Having stolen, having caused to steal, having worshipped, having caused to worship.
Coretvā (đã trộm), corayitvā (đã trộm), pūjetvā (đã cúng dường), pūjayitvā (đã cúng dường).
Tathā mettaṃ bhāvetvā, bhāvayitvā, vihāraṃ kāretvā, kārayitvā, kārāpetvā, kārāpayitvā saggaṃ gamissanti iccādi.
Similarly, having developed loving-kindness, having caused to develop, having built a monastery, having caused to build, having caused to construct, having caused to be constructed, they will go to heaven, and so on.
Tương tự, mettaṃ bhāvetvā (đã phát triển tâm từ), bhāvayitvā (đã phát triển), vihāraṃ kāretvā (đã xây tịnh xá), kārayitvā (đã xây), kārāpetvā (đã sai xây), kārāpayitvā saggaṃ gamissanti (đã sai xây rồi sẽ đi về cõi trời), v.v.
Sabbehi sopasaggānupasaggehi dhātūhi paresaṃ tunādīnaṃ paccayānaṃ yasaddādeso hoti vā.
The suffix ya is optionally substituted for the suffixes tuna etc. when they follow all verbs, both with and without prefixes.
Từ tất cả các gốc động từ có tiền tố và không có tiền tố, các tiếp vĩ ngữ tunādīnaṃ theo sau được biến đổi thành yasadda hoặc (vā).
Vanda abhivandane abhipubbo, tvāpaccayassa yo, ikārāgamo ca, abhivandiya bhāsissaṃ, abhivanditvā, vandiya, vanditvā.
Vanda means to venerate, preceded by abhi; ya for the tvā suffix, and the insertion of i. Having venerated, I will speak; having venerated, having saluted, having venerated.
Vanda trong ý nghĩa đảnh lễ, có tiền tố abhi. Tiếp vĩ ngữ tvā biến đổi thành yo, và có sự thêm ikāra. abhivandiya bhāsissaṃ (đã đảnh lễ rồi sẽ nói), abhivanditvā (đã đảnh lễ), vandiya (đã đảnh lễ), vanditvā (đã đảnh lễ).
Tathā abhibhuyya, dvittarassattāni, abhibhavitvā, abhibhotvā.
Similarly, having overcome (abhibhuyya), with doubling and shortening; having overcome, having conquered.
Tương tự, abhibhuyya (đã vượt qua), có sự lặp đôi và rút ngắn nguyên âm, abhibhavitvā (đã vượt qua), abhibhotvā (đã vượt qua).
Nī pāpuṇane, upanīya, upanetvā.
Nī (means) reaching; having led, having led.
Nī (đạt đến): upanīya, upanetvā.
Atiseyya, atisayitvā.
Having surpassed, having surpassed.
Atiseyya, atisayitvā.
Ohāya, ohitvā, jahitvā, hitvā.
Having abandoned, having abandoned, having forsaken, having forsaken.
Ohāya, ohitvā, jahitvā, hitvā.
Ādāya, ādiyitvā, ‘‘divādito yo’’ti yappaccayo, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā dhātvanta ssikāro ca, datvā, datvāna.
Having taken, having taken, the ya suffix is used from "divādi group" as in "yo" (sutta); and occasionally the i is added to the end of the root as in "kvaci dhātu" (sutta); having given, having given.
Ādāya, ādiyitvā, ‘‘divādito yo’’ là tiếp vĩ ngữ ya, ‘‘kvaci dhātū’’ v.v… là sự hóa i của nguyên âm cuối gốc từ, datvā, datvāna.
Pidhāya, pidahitvā.
Having covered, having covered.
Pidhāya, pidahitvā.
Bhuñjiya, bhuñjitvā, bhotvā.
Having eaten, having eaten, having eaten.
Bhuñjiya, bhuñjitvā, bhotvā.
Viceyya, vicinitvā.
Having investigated, having investigated.
Viceyya, vicinitvā.
Viññāya, vijānitvā, ñatvā.
Having understood, having understood, having known.
Viññāya, vijānitvā, ñatvā.
Dakāra dhakārantehi dhātūhi yathāgamaṃ yakārāgamo hoti kvaci tunādīsu paccayesu.
Occasionally, the suffix ya is added to roots ending in da and dha, according to tradition, among the tunādi suffixes.
Đôi khi tiếp vĩ ngữ ya được thêm vào các gốc từ tận cùng bằng da và dha theo quy tắc trong các tiếp vĩ ngữ tunādī.
Yavato dakārassa jakāro, samāpajjitvā, uppajjitvā, bhijjitvā, chijjitvā gato.
The da becomes ja before ya; having attained, having arisen, having broken, having cut, gone.
Ya được thêm vào, da biến thành ja, samāpajjitvā, uppajjitvā, bhijjitvā, chijjitvā gato.
Budha avagamane, ‘‘tathā kattari cā’’ti sakhātvantassa yakārassa cavaggo, bujjhiya, bujjhitvā.
Budha (means) understanding; the ya of the root-final sa becomes the ca-class consonant as in "tathā kattari cā" (sutta), having understood, having understood.
Budha (hiểu biết), ‘‘tathā kattari cā’’ là sự biến ya thành cavaggā của nguyên âm cuối gốc từ, bujjhiya, bujjhitvā.
Virajjhiya, virajjhitvā.
Having been purified, having been purified.
Virajjhiya, virajjhitvā.
Rundhiya, rundhitvā.
Having obstructed, having obstructed.
Rundhiya, rundhitvā.
Cakāra nakārantehi dhātūhi paresaṃ tunādīnaṃ paccayānaṃ raccādeso hoti vā, ‘‘racca’’nti yogavibhāgena aññasmāpi, vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo, rādilopo.
Occasionally, the tunādi suffixes after roots ending in ca and na become racca. The term "racca" (sutta) (is used) even from other (roots) by means of a division of the rule. This word "vā" (sutta) indicates a regulated option; deletion of rā and so on.
Đôi khi các tiếp vĩ ngữ tunādī sau các gốc từ tận cùng bằng ca và na được thay thế bằng racca. Từ racca này, thông qua việc phân chia yoga, cũng có thể được áp dụng cho các trường hợp khác. Từ vā này có nghĩa là một tùy chọn được thiết lập. Sự lược bỏ rā v.v…
Vica vivecane vipubbo, vivicca, viviccitvā, ‘‘yo kvacī’’ti yogavibhāgena yakārāgamo.
Vica (means) separating, with vi as prefix; having separated, having separated, the ya suffix is added by means of a division of the rule as in "yo kvaci" (sutta).
Vica (phân biệt) với tiền tố vi, vivicca, viviccitvā, tiếp vĩ ngữ ya được thêm vào thông qua việc phân chia yoga ‘‘yo kvacī’’.
I gatimhi, yogavibhāgena raccādeso, paṭicca, avecca, upecca upetvā.
I (means) going; the racca substitution occurs by means of a division of the rule; having understood, having known, having approached, having approached.
I (trong nghĩa đi): thông qua việc phân chia yoga, sự thay thế racca xảy ra, paṭicca, avecca, upecca upetvā.
Kara karaṇe, sakkacca, adhikicca, ikārāgamo, kariya.
Kara (means) doing; having diligently done, having based upon, the i is added, having done.
Kara (làm): sakkacca, adhikicca, tiếp vĩ ngữ i được thêm vào, kariya.
Ma ha da bhaiccevamantehi dhātūhi paresaṃ tunādīnaṃ paccayānaṃ yathākkamaṃ mma yha jja bbha ddhāiccete ādesā honti vā, dhātvantalopo ca.
The tunādi suffixes after roots ending in ma, ha, da, bha occasionally become, respectively, mma, yha, jja, bbha, ddhā, and there is also deletion of the final part of the root.
Các tiếp vĩ ngữ tunādī sau các gốc từ tận cùng bằng ma, ha, da, bha đôi khi được thay thế lần lượt bằng mma, yha, jja, bbha, ddhā, và nguyên âm cuối của gốc từ bị lược bỏ.
Makārantehi tāva āgamma, āgantvā.
First, from roots ending in ma; having come, having come.
Trước hết, đối với những từ tận cùng bằng ma: āgamma, āgantvā.
Kamu padavikkhepe, okkamma, okkamitvā, nikkhamma, nikkhamitvā, abhiramma, abhiramitvā.
Kamu (means) stepping; having gone down, having gone down, having gone forth, having gone forth, having delighted, having delighted.
Kamu (bước đi): okkamma, okkamitvā, nikkhamma, nikkhamitvā, abhiramma, abhiramitvā.
Hakārantehi paggayha, paggaṇhitvā, paggahetvā.
From roots ending in ha; having held up, having held up, having held up.
Đối với những từ tận cùng bằng ha: paggayha, paggaṇhitvā, paggahetvā.
Muha vecitte, sammuyha, sammuyhitvā, yakārāgamo, āruyha, āruhitvā, ogayha, ogahetvā.
Muha (means) confusion; having been confused, having been confused, the ya suffix is added, having climbed, having climbed, having entered, having entered.
Muha (lú lẫn): sammuyha, sammuyhitvā, tiếp vĩ ngữ ya được thêm vào, āruyha, āruhitvā, ogayha, ogahetvā.
Dakārantehi uppajja, uppajjitvā, pamajja, pamajjitvā, upasampajja, upasampajjitvā.
From roots ending in da; having arisen, having arisen, having been negligent, having been negligent, having attained, having attained.
Đối với những từ tận cùng bằng da: uppajja, uppajjitvā, pamajja, pamajjitvā, upasampajja, upasampajjitvā.
Chidi dvidhākaraṇe, acchijja, chijja, chijjitvā, chindiya, chinditvā, chetvā.
Chidi (means) dividing into two; having cut off, having cut, having cut, having cut, having cut, having cut.
Chidi (cắt làm đôi): acchijja, chijja, chijjitvā, chindiya, chinditvā, chetvā.
Bhakārantehi rabha rābhasse, ārabbha kathesi, āraddhā, ārabhitvā.
From roots ending in bha; rabha (means) beginning; he spoke having begun, having begun, having begun.
Đối với những từ tận cùng bằng bha: rabha (trong nghĩa bắt đầu): ārabbha kathesi, āraddhā, ārabhitvā.
Labha lābhe, upalabbha, upaladdhā, saddhaṃ paṭilabhitvā puññāni karonti iccādi.
Labha (means) gaining; having obtained, having obtained; having gained faith, they do meritorious deeds, and so on.
Labha (đạt được): upalabbha, upaladdhā, saddhaṃ paṭilabhitvā puññāni karonti v.v…
Gamu, sappa gatimhi, gacchatīti atthe antappaccayo, ‘‘bhūvādito a’’iti appaccayo, ‘‘gamissanto ccho vā sabbāsū’’ti dhātvantassa cchādeso, saralopādi, nāmabyapadese syādyuppatti.
Gamu, sappa (means) going; the anta suffix for the sense of 'he goes', the a suffix from "bhūvādito a" (sutta), the cchā substitution for the end of the root as in "gamissanto ccho vā sabbāsu" (sutta), vowel deletion and so on, formation of syādi in the noun designation.
Gamu, sappa (trong nghĩa đi): trong nghĩa gacchatī, tiếp vĩ ngữ anta được thêm vào, tiếp vĩ ngữ a được thêm vào theo quy tắc ‘‘bhūvādito a’’, nguyên âm cuối của gốc từ được thay thế bằng cchā theo quy tắc ‘‘gamissanto ccho vā sabbāsū’’, sự lược bỏ nguyên âm v.v…, sự hình thành syādi trong việc đặt tên.
Gacchanta si itīdha ‘‘vā’’ti vattamāne ‘‘simhi gacchantādīnaṃ ntasaddo aṃ’’ iti ntassa amādeso.
In "gacchanta si" here, the nta becomes aṃ as in "simhi gacchantādīnaṃ ntasaddo aṃ" (sutta), (with vā continuing) in the present tense.
Gacchanta si itīdha, trong trường hợp này, ‘‘vā’’ được tiếp tục, và ‘‘simhi gacchantādīnaṃ ntasaddo aṃ’’ là sự thay thế nta bằng aṃ.
Itthiyaṃ ‘‘nadādito vā ī’’ti īpaccayo, ‘‘sesesu ntuvā’’ti ntubyapadese ‘‘vā’’ti adhikicca ‘‘ntussa tamīkāre’’ti takāre saralopasilopā, sā kaññā gacchatī, gacchantī iccādi itthisamaṃ.
In the feminine, the ī suffix (is used) as in "nadādito vā ī" (sutta); in the designation of ntu among the rest, the ta is used as in "ntussa tamīkāre" (sutta) with vā continuing, deletion of vowels and sī; that maiden goes, the going one, and so on, similar to itthisama.
Itthiyaṃ (ở giống cái): tiếp vĩ ngữ ī được thêm vào theo quy tắc ‘‘nadādito vā ī’’, trong việc đặt tên ntu theo quy tắc ‘‘sesesu ntuvā’’, ‘‘vā’’ được tiếp tục, và ‘‘ntussa tamīkāre’’ là sự thay thế nta bằng ta, sự lược bỏ nguyên âm và phụ âm, sā kaññā gacchatī, gacchantī v.v… giống như giống cái.
Tathā gacchatīti atthe mānappaccayo, cchādesādi ca, so gacchamāno gaṇhāti, te gacchamānā iccādi purisasaddasamaṃ.
Similarly, for the sense of 'he goes', the māna suffix, and the cchā substitution and so on; that man going takes, those men going, and so on, similar to the word purisa.
Tương tự, trong nghĩa gacchatī, tiếp vĩ ngữ māna được thêm vào, sự thay thế cchā v.v… cũng xảy ra, so gacchamāno gaṇhāti, te gacchamānā v.v… giống như từ purisa.
Sā gacchamānā, tā gacchamānāyo iccādi kaññāsaddasamaṃ.
That maiden going, those maidens going, and so on, similar to the word kaññā.
Sā gacchamānā, tā gacchamānāyo v.v… giống như từ kaññā.
Taṃ gacchamānaṃ, tāni gacchamānāni iccādi cittasaddasamaṃ.
That mind going, those minds going, and so on, similar to the word citta.
Taṃ gacchamānaṃ, tāni gacchamānāni v.v… giống như từ citta.
Gacchīyatīti atthe ‘‘attanopadāni bhāve ca kammanī’’ti kammani mānappaccayo, ‘‘bhāvakammesu yo’’ti yappaccayo, ‘‘ivaṇṇāgamo vā’’ti ikārāgamo, cchādeso, so tena gacchiyamāno, sā gacchiyamānā, taṃ gacchiyamānaṃ.
For the sense of 'it is gone', the māna suffix in the passive voice as in "attanopadāni bhāve ca kammanī" (sutta), the ya suffix as in "bhāvakammesu yo" (sutta), the i is added as in "ivaṇṇāgamo vā" (sutta), the cchā substitution; that being gone by him, that (feminine) being gone, that (neuter) being gone.
Trong nghĩa gacchīyatī, tiếp vĩ ngữ māna được thêm vào trong nghĩa bị động theo quy tắc ‘‘attanopadāni bhāve ca kammanī’’, tiếp vĩ ngữ ya được thêm vào theo quy tắc ‘‘bhāvakammesu yo’’, tiếp vĩ ngữ i được thêm vào theo quy tắc ‘‘ivaṇṇāgamo vā’’, sự thay thế cchā xảy ra, so tena gacchiyamāno, sā gacchiyamānā, taṃ gacchiyamānaṃ.
Tathā maha pūjāyaṃ, mahatīti mahaṃ, mahanto, mahatī, mahantī, mahaṃ, mahantaṃ, mahamāno, mahamānā, mahamānaṃ.
Similarly, maha (means) honoring; he who honors is honoring, the honoring one, the honoring one (feminine), the honoring one (feminine), the honoring one (neuter), the honoring one (neuter), the honoring one (masculine), the honoring one (feminine), the honoring one (neuter).
Tương tự, maha (tôn kính): mahatī có nghĩa là mahaṃ, mahanto, mahatī, mahantī, mahaṃ, mahantaṃ, mahamāno, mahamānā, mahamānaṃ.
Kammani ‘‘yamhi dādhāmāṭhāhāpā maha mathādīnamī’’iti dhātvantassa akārassa īkāro, mahīyamāno, mahīyamānā, mahīyamānaṃ.
In the passive, the a at the end of the root becomes ī as in "yamhi dādhāmāṭhāhāpā maha mathādīnamī" (sutta); being honored, being honored (feminine), being honored (neuter).
Kammani (trong nghĩa bị động): nguyên âm cuối của gốc từ a biến thành ī theo quy tắc ‘‘yamhi dādhāmāṭhāhāpā maha mathādīnamī’’, mahīyamāno, mahīyamānā, mahīyamānaṃ.
Evaṃ caratīti caraṃ, caratī, carantī, carantaṃ, caramāno, cariyamāno, pacatīti pacaṃ, pacatī, pacantī, pacantaṃ, pacamāno, paccamāno, ‘‘tassa cavagga’’iccādinā cavaggattaṃ, dvittañca.
In this way, he who walks is walking, walking (feminine), walking (feminine), walking (neuter), walking (masculine), being walked; he who cooks is cooking, cooking (feminine), cooking (feminine), cooking (neuter), cooking (masculine), being cooked; (with) ca-class consonant as in "tassa cavagga" (sutta) and so on, and reduplication.
Tương tự, caratī có nghĩa là caraṃ, caratī, carantī, carantaṃ, caramāno, cariyamāno, pacatī có nghĩa là pacaṃ, pacatī, pacantī, pacantaṃ, pacamāno, paccamāno, sự biến thành cavaggā và sự lặp lại xảy ra theo quy tắc ‘‘tassa cavagga’’ v.v…
Bhū sattāyaṃ, bhavatīti atthe antappaccayo, appaccayavuddhiavādesādi, so bhavaṃ, bhavanto.
The suffix anta in the sense of "being" for the root bhū (to be, exist). Vowel lengthening of the a suffix and other substitutions. Thus, bhavaṃ, bhavanto.
Động từ căn Bhū có nghĩa là hiện hữu. Khi có nghĩa là "hiện hữu", hậu tố anta được thêm vào. Sự tăng trưởng của hậu tố a và các biến đổi khác. Do đó, "bhavaṃ" (đang hiện hữu), "bhavanto" (những người đang hiện hữu).
Itthiyaṃ īpaccayo, ‘‘bhavato bhoto’’ti bhotādeso, bhotī, bhotī, bhotiyo.
In the feminine, the ī suffix, and the substitution bhota for bhavato, resulting in bhotī, bhotī, bhotiyo.
Trong giống cái, hậu tố ī được thêm vào. "bhavato" biến đổi thành bhotā. Bhotī, bhotī, bhotiyo.
Napuṃsake bhavaṃ, bhavantaṃ, bhavantāni, abhibhavamāno.
In the neuter: bhavaṃ, bhavantaṃ, bhavantāni, abhibhavamāno.
Trong giống trung, bhavaṃ, bhavantaṃ, bhavantāni, abhibhavamāno (đang chế ngự).
Bhāve bhūyamānaṃ.
In the abstract noun sense (bhāva): bhūyamānaṃ.
Trong nghĩa trạng thái (bhāva), bhūyamānaṃ (đang được hiện hữu).
Kammani abhibhūyamāno.
In the passive (kammani): abhibhūyamāno.
Trong nghĩa bị động (kamma), abhibhūyamāno (đang bị chế ngự).
Jara vayohānimhi, ‘‘jara marāna’’ntiādinā jīra jīyyādesā, jīratīti jīraṃ, jīrantī, jīrantaṃ, jīramāno, jīrīyamāno, jīyaṃ, jīyantī, jīyantaṃ, jīyamāno, jīyyamāno.
Jara means 'decay' or 'loss of youth'. By rules such as "jara marāna", the substitutions jīra and jīyya occur. That which decays (jīrati) becomes jīraṃ, jīrantī, jīrantaṃ, jīramāno, jīrīyamāno; also jīyaṃ, jīyantī, jīyantaṃ, jīyamāno, jīyyamāno.
Động từ căn Jara có nghĩa là suy giảm tuổi thọ. Theo quy tắc "jara marāna" và các quy tắc khác, các biến đổi là jīra và jīyya. "jīratīti" (cái đang già đi) trở thành jīraṃ, jīrantī, jīrantaṃ, jīramāno, jīrīyamāno; jīyaṃ, jīyantī, jīyantaṃ, jīyamāno, jīyyamāno.
Mara pāṇacāge, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā ekassa yakārassa lopo, maratīti mīyaṃ, mīyantī, mīyantaṃ, mīyamāno, mīyyamāno, maraṃ, marantī, marantaṃ, maramāno, marīyamāno.
Mara means 'abandoning life'. By rules such as "kvaci dhātu", the dropping of one ya occurs. That which dies (marati) becomes mīyaṃ, mīyantī, mīyantaṃ, mīyamāno, mīyyamāno; also maraṃ, marantī, marantaṃ, maramāno, marīyamāno.
Động từ căn Mara có nghĩa là từ bỏ sinh mạng. Theo quy tắc "kvaci dhātū" và các quy tắc khác, một chữ ya bị lược bỏ. "maratīti" (cái đang chết) trở thành mīyaṃ, mīyantī, mīyantaṃ, mīyamāno, mīyyamāno; maraṃ, marantī, marantaṃ, maramāno, marīyamāno.
Labhaṃ, labhantī, labhantaṃ, labhamāno, labbhamāno.
Labhaṃ, labhantī, labhantaṃ, labhamāno, labbhamāno.
Labhaṃ, labhantī, labhantaṃ, labhamāno, labbhamāno.
Vahaṃ, vahantī, vahantaṃ, vahamāno, vuyhamāno.
Vahaṃ, vahantī, vahantaṃ, vahamāno, vuyhamāno.
Vahaṃ, vahantī, vahantaṃ, vahamāno, vuyhamāno.
‘‘Isuyamūnamanto ccho vā’’ti cchādeso, icchatīti icchaṃ, icchantī, icchantaṃ, icchamāno, icchīyamāno, issamāno.
By "isuyamūnamanto ccho vā", the substitution ccha occurs. One who desires (icchatī) becomes icchaṃ, icchantī, icchantaṃ, icchamāno, icchīyamāno, issamāno.
Theo quy tắc "Isuyamūnamanto ccho vā", biến đổi thành cchā. "icchatīti" (cái đang mong muốn) trở thành icchaṃ, icchantī, icchantaṃ, icchamāno, icchīyamāno, issamāno.
‘‘Disassa passadissadakkhā vā’’ti passa dissa dakkhādesā, passatīti passaṃ, passantī, passantaṃ, passamāno, vipassīyamāno, dissamāno, dissanto, mānassa antādeso, dissaṃ, dissantī, dissantaṃ, dakkhaṃ, dakkhantī, dakkhantaṃ, dakkhamāno dakkhiyamāno iccādi.
By "disassa passadissadakkhā vā", the substitutions passa, dissa, dakkha occur. One who sees (passatī) becomes passaṃ, passantī, passantaṃ, passamāno, vipassīyamāno; also dissamāno, dissanto (substitution of anta for māna); dissam, dissantī, dissantaṃ; dakkhaṃ, dakkhantī, dakkhantaṃ, dakkhamāno, dakkhiyamāno, and so on.
Theo quy tắc "Disassa passadissadakkhā vā", các biến đổi là passa, dissa, dakkhā. "passatīti" (cái đang thấy) trở thành passaṃ, passantī, passantaṃ, passamāno, vipassīyamāno; dissamāno, dissanto. Sự biến đổi của māna thành antā là dissaṃ, dissantī, dissantaṃ; dakkhaṃ, dakkhantī, dakkhantaṃ, dakkhamāno, dakkhiyamāno, v.v.
Tuda byathane, tudatīti tudaṃ, tudantī, tudantaṃ, tudamāno, tujjamāno.
Tuda means 'to hurt'. One who hurts (tudati) becomes tudaṃ, tudantī, tudantaṃ, tudamāno, tujjamāno.
Động từ căn Tuda có nghĩa là làm tổn thương. "tudatīti" (cái đang làm tổn thương) trở thành tudaṃ, tudantī, tudantaṃ, tudamāno, tujjamāno.
Pavisatīti pavisaṃ, pavisantī, pavisantaṃ, pavisamāno, pavisīyamāno iccādi.
One who enters (pavisatī) becomes pavisaṃ, pavisantī, pavisantaṃ, pavisamāno, pavisīyamāno, and so on.
"Pavisatīti" (cái đang đi vào) trở thành pavisaṃ, pavisantī, pavisantaṃ, pavisamāno, pavisīyamāno, v.v.
Hū, bhū sattāyaṃ, appaccayalopo, pahotīti pahonto, pahontī, pahontaṃ, pahūyamānaṃ tena.
Hū, bhū means 'to be, exist'. Dropping of the a suffix. One who is able (pahotī) becomes pahonto, pahontī, pahontaṃ, pahūyamānaṃ by that.
Hū, Bhū có nghĩa là hiện hữu. Hậu tố a bị lược bỏ. "pahotīti" (cái đang có khả năng) trở thành pahonto, pahontī, pahontaṃ. "pahūyamānaṃ tena" (đang được làm cho có khả năng bởi cái đó).
Setīti sento, sentī, sentaṃ, semāno, sayaṃ, sayantī, sayantaṃ, sayamāno, sayāno vā, mānassa ānādeso, atisīyamāno.
One who lies down (setī) becomes sento, sentī, sentaṃ, semāno; also sayaṃ, sayantī, sayantaṃ, sayamāno, or sayāno (substitution of āna for māna); atisīyamāno.
"Setīti" (cái đang nằm) trở thành sento, sentī, sentaṃ, semāno; sayaṃ, sayantī, sayantaṃ, sayamāno, hoặc sayāno. Sự biến đổi của māna thành ānā. Atisīyamāno (đang bị làm cho nằm xuống).
Asa sabbhāve, ‘‘sabbatthāsassādilopo cā’’ti akārassa lopo, atthīti saṃ, santo, satī, santī, santaṃ, samāno, samānā, samānaṃ.
Asa means 'to exist'. By "sabbatthāsassādilopo cā", the dropping of the a occurs. One who is (atthī) becomes saṃ, santo, satī, santī, santaṃ, samāno, samānā, samānaṃ.
Động từ căn Asa có nghĩa là hiện hữu. Theo quy tắc "sabbatthāsassādilopo cā", âm a bị lược bỏ. "atthīti" (cái đang có) trở thành saṃ, santo, satī, santī, santaṃ, samāno, samānā, samānaṃ.
Ṭhā gatinivattimhi, ‘‘vā’’ti vattamāne ‘‘ṭhā tiṭṭho’’ti tiṭṭhādeso, tiṭṭhaṃ, tiṭṭhantī, tiṭṭhantaṃ, tiṭṭhamāno.
Ṭhā means 'to stop movement'. By "vā" in the present tense, the substitution tiṭṭha for ṭhā occurs. Thus, tiṭṭhaṃ, tiṭṭhantī, tiṭṭhantaṃ, tiṭṭhamāno.
Động từ căn Ṭhā có nghĩa là dừng chuyển động. Theo quy tắc "vā" trong thì hiện tại, "ṭhā tiṭṭho" biến đổi thành tiṭṭhā. Tiṭṭhaṃ, tiṭṭhantī, tiṭṭhantaṃ, tiṭṭhamāno.
Tiṭṭhābhāve ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā ṭhāto hakārāgamo, rassattañca, upaṭṭhahaṃ, upaṭṭhahantī, upaṭṭhahantaṃ, upaṭṭhahamāno.
In the absence of tiṭṭha, by rules such as "kvaci dhātu", the addition of ha to ṭhā occurs, and the vowel is shortened. Thus, upaṭṭhahaṃ, upaṭṭhahantī, upaṭṭhahantaṃ, upaṭṭhahamāno.
Khi không có biến đổi tiṭṭhā, theo quy tắc "kvaci dhātū" và các quy tắc khác, từ ṭhā thêm âm ha và nguyên âm ngắn. Upaṭṭhahaṃ, upaṭṭhahantī, upaṭṭhahantaṃ, upaṭṭhahamāno.
Ṭhīyamānaṃ tena, upaṭṭhīyamāno, upaṭṭhahīyamāno.
Ṭhīyamānaṃ by that; upaṭṭhīyamāno, upaṭṭhahīyamāno.
Ṭhīyamānaṃ tena (đang được đứng bởi cái đó), upaṭṭhīyamāno (đang được phục vụ), upaṭṭhahīyamāno (đang được phục vụ).
Pā pāne, ‘‘pā pibo’’ti pibādeso, pibatīti pibaṃ, pibantī, pibantaṃ, pibamāno, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā bakārassa vattaṃ, pivaṃ, pivantī, pivantaṃ, pivamāno, pīyamāno, pīyamānā, pīyamānaṃ iccādi.
Pā means 'to drink'. By "pā pibo", the substitution piba occurs. One who drinks (pibatī) becomes pibaṃ, pibantī, pibantaṃ, pibamāno. By rules such as "kvaci dhātu", ba becomes va. Thus, pivaṃ, pivantī, pivantaṃ, pivamāno, pīyamāno, pīyamānā, pīyamānaṃ, and so on.
Động từ căn Pā có nghĩa là uống. "pā pibo" biến đổi thành pibā. "pibatīti" (cái đang uống) trở thành pibaṃ, pibantī, pibantaṃ, pibamāno. Theo quy tắc "kvaci dhātū" và các quy tắc khác, âm ba biến đổi thành va. Pivaṃ, pivantī, pivantaṃ, pivamāno; pīyamāno, pīyamānā, pīyamānaṃ, v.v.
Hu dānādanahabyappadānesu, appaccaye pure viya dvibhāvādi, juhotīti juhaṃ, juhantī, juhantaṃ, juhamāno, hūyamāno.
Hu means 'to offer, give, sacrifice'. With the a suffix, gemination and so on, as before. One who offers (juhotī) becomes juhaṃ, juhantī, juhantaṃ, juhamāno, hūyamāno.
Động từ căn Hu có nghĩa là cho, nhận, cúng dường. Với hậu tố a, có sự lặp lại âm đầu như trước. "juhotīti" (cái đang cúng dường) trở thành juhaṃ, juhantī, juhantaṃ, juhamāno, hūyamāno.
Evaṃ jahaṃ, jahantī, jahantaṃ, jahamāno, jahīyamāno.
Similarly, jahaṃ, jahantī, jahantaṃ, jahamāno, jahīyamāno.
Tương tự, jahaṃ, jahantī, jahantaṃ, jahamāno, jahīyamāno.
Dadātīti dadaṃ, dadantī, dadantaṃ, dadamāno, dvittābhāve dānaṃ dento, dentī, dentaṃ, dīyamāno.
One who gives (dadātī) becomes dadaṃ, dadantī, dadantaṃ, dadamāno. In the absence of gemination, one giving (dento) becomes dentī, dentaṃ, dīyamāno.
"Dadātīti" (cái đang cho) trở thành dadaṃ, dadantī, dadantaṃ, dadamāno. Khi không có sự lặp lại âm đôi, dānaṃ dento (đang cho), dentī, dentaṃ, dīyamāno.
Rudhi āvaraṇe, ‘‘rudhādito niggahītapubbañcā’’ti appaccayaniggahītāgamā, rundhatīti rundhaṃ, rundhantī, rundhantaṃ, rundhamāno, rujjhamāno.
Rudhi means 'to obstruct'. By "rudhādito niggahītapubbañcā", the addition of the a suffix and niggahīta occurs. One who obstructs (rundhatī) becomes rundhaṃ, rundhantī, rundhantaṃ, rundhamāno, rujjhamāno.
Động từ căn Rudhi có nghĩa là che chắn. Theo quy tắc "rudhādito niggahītapubbañcā", hậu tố a và âm niggahīta được thêm vào. "rundhatīti" (cái đang che chắn) trở thành rundhaṃ, rundhantī, rundhantaṃ, rundhamāno, rujjhamāno.
Bhuñjatīti bhuñjaṃ, bhuñjantī, bhuñjantaṃ, bhuñjamāno, bhujjamāno iccādi.
One who eats (bhuñjatī) becomes bhuñjaṃ, bhuñjantī, bhuñjantaṃ, bhuñjamāno, bhujjamāno, and so on.
"Bhuñjatīti" (cái đang ăn) trở thành bhuñjaṃ, bhuñjantī, bhuñjantaṃ, bhuñjamāno, bhujjamāno, v.v.
Divu kīḷāyaṃ, ‘‘divādito yo’’ti yappaccayo, ‘‘tathā kattari cā’’ti pubbarūpattaṃ, battañca, dibbatīti dibbaṃ, dibbantī, dibbantaṃ, dibbamāno.
Divu means 'to play'. By "divādito yo", the ya suffix occurs. By "tathā kattari cā", there is a preceding form and ba. One who plays (dibbatī) becomes dibbaṃ, dibbantī, dibbantaṃ, dibbamāno.
Động từ căn Divu có nghĩa là chơi đùa. Theo quy tắc "divādito yo", hậu tố ya được thêm vào. Theo quy tắc "tathā kattari cā", âm đầu được lặp lại. Và âm ba. "dibbatīti" (cái đang chơi đùa) trở thành dibbaṃ, dibbantī, dibbantaṃ, dibbamāno.
Evaṃ bujjhatīti bujjhaṃ, bujjhanto, bujjhamāno, cavaggādeso.
Similarly, one who understands (bujjhatī) becomes bujjhaṃ, bujjhanto, bujjhamāno (substitution of ca-group consonant).
Tương tự, "bujjhatīti" (cái đang tỉnh thức) trở thành bujjhaṃ, bujjhanto, bujjhamāno. Biến đổi thành âm ca trong nhóm âm ca.
Janī pātubhāve, ‘‘janādīnamā’’ti yogavibhāgena āttaṃ, jāyatīti jāyaṃ, jāyamāno, jaññamāno.
Janī means 'to appear'. By "janādīnamā" through division of the rule, ā occurs. One who is born (jāyatī) becomes jāyaṃ, jāyamāno, jaññamāno.
Động từ căn Janī có nghĩa là xuất hiện. Theo quy tắc "janādīnamā" thông qua sự phân chia quy tắc (yogavibhāga), biến đổi thành ā. "jāyatīti" (cái đang sinh ra) trở thành jāyaṃ, jāyamāno, jaññamāno.
Su savaṇe, ‘‘svādito’’tiādinā ṇu ṇā uṇā ca, suṇātīti suṇaṃ, suṇanto, suṇamāno, sūyamāno, suyyamāno.
Su means 'to hear'. By "svādito", ṇu, ṇā, and uṇā occur. One who hears (suṇātī) becomes suṇaṃ, suṇanto, suṇamāno, sūyamāno, suyyamāno.
Động từ căn Su có nghĩa là nghe. Theo quy tắc "svādito" và các quy tắc khác, ṇu, ṇā, uṇā cũng được thêm vào. "suṇātīti" (cái đang nghe) trở thành suṇaṃ, suṇanto, suṇamāno, sūyamāno, suyyamāno.
Pāpuṇātīti pāpuṇaṃ, pāpuṇamāno, pāpīyamāno.
One who obtains (pāpuṇātī) becomes pāpuṇaṃ, pāpuṇamāno, pāpīyamāno.
"Pāpuṇātīti" (cái đang đạt được) trở thành pāpuṇaṃ, pāpuṇamāno, pāpīyamāno.
‘‘Kiyādito nā’’ti nā, rassattaṃ, kiṇātīti kiṇaṃ, kīṇamāno, kīyamāno.
By "kiyādito nā", nā and shortening occur. One who buys (kiṇātī) becomes kiṇaṃ, kīṇamāno, kīyamāno.
Theo quy tắc "Kiyādito nā", nā và nguyên âm ngắn. "kiṇātīti" (cái đang mua) trở thành kiṇaṃ, kīṇamāno, kīyamāno.
Vinicchinātīti vinicchinaṃ, vinicchinamāno, vinicchīyamāno, cinaṃ, cīyamāno.
One who discerns (vinicchinātī) becomes vinicchinaṃ, vinicchinamāno, vinicchīyamāno; also cinaṃ, cīyamāno.
"Vinicchinātīti" (cái đang phân định) trở thành vinicchinaṃ, vinicchinamāno, vinicchīyamāno; cinaṃ, cīyamāno.
Jānātīti jānaṃ, jānamāno, jādeso, ñāyamāno.
One who knows (jānātī) becomes jānaṃ, jānamāno (substitution of jā), ñāyamāno.
"Jānātīti" (cái đang biết) trở thành jānaṃ, jānamāno. Biến đổi jā thành ñāyamāno.
Gaṇhātīti gaṇhaṃ, gaṇhamāno, gayhamāno.
One who grasps (gaṇhātī) becomes gaṇhaṃ, gaṇhamāno, gayhamāno.
"Gaṇhātīti" (cái đang nắm giữ) trở thành gaṇhaṃ, gaṇhamāno, gayhamāno.
Kara karaṇe, karotīti atthe ‘‘vattamāne mānantā’’ti antappaccayo, ‘‘tanādito oyirā’’ti o, ‘‘tassa vā’’ti adhikicca ‘‘uttamokāro’’ti uttaṃ, ‘‘karassākāro cā’’ti akāra ssukāro.
Kara means 'to do'. In the sense of "one who does" (karotī), the suffix anta occurs by "vattamāne mānantā". By "tanādito oyirā", o occurs. With "tassa vā" as the governing rule, u occurs by "uttamokāro". By "karassākāro cā", a of kara becomes u.
Động từ căn Kara có nghĩa là làm. Khi có nghĩa là "đang làm", hậu tố anta được thêm vào theo quy tắc "vattamāne mānantā". Theo quy tắc "tanādito oyirā", o được thêm vào. Theo quy tắc "tassa vā" trong phạm vi quy tắc đó, "uttamokāro" biến đổi thành u. Theo quy tắc "karassākāro cā", âm a của kara biến đổi thành u.
‘‘Yavakārā cā’’ti sare ukārassa vattaṃ, dvittaṃ, ‘‘bo vassā’’ti bakāradvayañca, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā ralopo, so kubbaṃ, kubbanto, kubbatī, kubbantī, kubbantaṃ.
By "yavakārā cā", u becomes va before a vowel, gemination occurs, and by "bo vassā", a double ba occurs. By rules such as "kvaci dhātu", ra is dropped. So, kubbaṃ, kubbanto, kubbatī, kubbantī, kubbantaṃ.
Theo quy tắc "Yavakārā cā", khi có nguyên âm, u biến đổi thành va. Lặp lại âm đôi. Và theo quy tắc "bo vassā", hai âm ba. Theo quy tắc "kvaci dhātū" và các quy tắc khác, ra bị lược bỏ. Do đó, kubbaṃ, kubbanto, kubbatī, kubbantī, kubbantaṃ.
Uttābhāve – kammaṃ karonto, karontī, karontaṃ.
In the absence of u (substitution): one doing (kammaṃ karonto) becomes karontī, karontaṃ.
Khi không có biến đổi u: kammaṃ karonto (đang làm việc), karontī, karontaṃ.
Māne – uttadvayaṃ, kurumāno, kurumānā, kurumānaṃ, kubbāno vā.
With māna: double u occurs, kurumāno, kurumānā, kurumānaṃ, or kubbāno.
Với māna: hai âm u. Kurumāno, kurumānā, kurumānaṃ, hoặc kubbāno.
Kammani kayiramāno, karīyamāno vā iccādi.
In the passive (kammani): kayiramāno, or karīyamāno, and so on.
Trong nghĩa bị động (kamma): kayiramāno, hoặc karīyamāno, v.v.
Cura theyye, ‘‘curādito’’tiādinā ṇe ṇayā, coretīti corento, corentī, corentaṃ, corayaṃ, corayatī, corayantaṃ, corayamāno, corīyamāno.
Cura means 'to steal'. By "curādito", ṇe and ṇaya occur. One who steals (coretī) becomes corento, corentī, corentaṃ; corayaṃ, corayatī, corayantaṃ, corayamāno, corīyamāno.
Động từ căn Cura có nghĩa là trộm cắp. Theo quy tắc "curādito" và các quy tắc khác, ṇe, ṇayā được thêm vào. "coretīti" (cái đang trộm) trở thành corento, corentī, corentaṃ; corayaṃ, corayatī, corayantaṃ, corayamāno, corīyamāno.
Pāletīti pālento, pālentī, pālentaṃ, pālayaṃ, pālayantī, pālayantaṃ, pālayamāno, pālīyamāno iccādi.
One who protects (pāletī) becomes pālento, pālentī, pālentaṃ; pālayaṃ, pālayantī, pālayantaṃ, pālayamāno, pālīyamāno, and so on.
"Pāletīti" (cái đang bảo vệ) trở thành pālento, pālentī, pālentaṃ; pālayaṃ, pālayantī, pālayantaṃ, pālayamāno, pālīyamāno, v.v.
Kārite bhāvetīti bhāvento, bhāventī, bhāventaṃ, bhāvayaṃ, bhāvayantī, bhāvayantaṃ, bhāvayamāno, bhāvīyamāno.
In the causative (kārite): one who causes to be (bhāvetī) becomes bhāvento, bhāventī, bhāventaṃ; bhāvayaṃ, bhāvayantī, bhāvayantaṃ, bhāvayamāno, bhāvīyamāno.
Trong Kārita (nghĩa sai khiến): "bhāvetīti" (cái đang làm cho phát triển) trở thành bhāvento, bhāventī, bhāventaṃ; bhāvayaṃ, bhāvayantī, bhāvayantaṃ, bhāvayamāno, bhāvīyamāno.
Kāretīti kāronto, kārentī, kārentaṃ, kārayaṃ, kārayantī, kārayantaṃ, kārayamāno, kārīyamāno, kārāpento, kārāpentī, kārāpentaṃ, kārāpayaṃ, kārāpayantī, kārāpayantaṃ, kārāpayamāno, kārāpīyamāno iccādi.
One who causes to do (kāretī) becomes kāronto, kārentī, kārentaṃ; kārayaṃ, kārayantī, kārayantaṃ, kārayamāno, kārīyamāno; also kārāpento, kārāpentī, kārāpentaṃ; kārāpayaṃ, kārāpayantī, kārāpayantaṃ, kārāpayamāno, kārāpīyamāno, and so on.
"Kāretīti" (cái đang làm cho làm) trở thành kāronto, kārentī, kārentaṃ; kārayaṃ, kārayantī, kārayantaṃ, kārayamāno, kārīyamāno; kārāpento, kārāpentī, kārāpentaṃ; kārāpayaṃ, kārāpayantī, kārāpayantaṃ, kārāpayamāno, kārāpīyamāno, v.v.
Bhavissati kāle gammamāne gamādīhi dhātūhi ṇī ghiṇaiccete paccayā honti.
When the future tense is implied, the suffixes ṇī and ghiṇa occur after the roots like gamādi (gam, etc.).
Trong thì vị lai, khi diễn tả hành động đi, các hậu tố ṇī và ghiṇa được thêm vào các động từ căn như gamā và các động từ khác.
Ṇakārā vuddhatthā.
The purpose of ṇa is for vowel lengthening.
Âm ṇa dùng để tăng trưởng nguyên âm.
Āyati gamanaṃ sīlamassāti atthe ṇī, vuddhi ṇalopā.
In the sense that "going will be its nature in the future" (āyati gamanaṃ sīlamassā), the suffix ṇī occurs, along with vowel lengthening and the dropping of ṇa.
Khi có nghĩa "bản chất của nó là sẽ đi trong tương lai", hậu tố ṇī được thêm vào. Tăng trưởng nguyên âm và lược bỏ ṇa.
Gāmī, gāmino, āgāmī kālo.
Gāmī, gāmino; āgāmī kālo (the coming time).
Gāmī, gāmino. Āgāmī kālo (thời gian sẽ đến).
Ghiṇapaccaye – ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā ghalopo, gāmaṃ gāmi, gāmī, gāmayo.
With the ghiṇa suffix: by rules such as "kvaci dhātu", gha is dropped. Thus, gāmaṃ gāmi, gāmī, gāmayo.
Với hậu tố ghiṇa: theo quy tắc "kvaci dhātū" và các quy tắc khác, gha bị lược bỏ. Gāmaṃ gāmi, gāmī, gāmayo.
Su gatimhi, kārite vuddhi āvādesā ca, āyati passavituṃ sīlamassāti passāvī, passāvi.
For su (to move), in the causative, lengthening and substitution of āvā occur. Passāvī or passāvi (one who urinates) means 'one whose nature it is to move forth and urinate'.
Trong cõi lành (sugati), sự tăng trưởng được thực hiện và các sự thay thế. Người có thói quen tiết ra trong tương lai là passāvī, passāvi.
Āyati paṭṭhānaṃ sīlamassāti paṭṭhāyī, paṭṭhāyi, ‘‘ākārantānamāyo’’ti āyādeso.
Paṭṭhāyī or paṭṭhāyi (one who stands forth) means 'one whose nature it is to stand forth'; by "ākārantānamāyo", āyā is substituted.
Người có thói quen bắt đầu trong tương lai là paṭṭhāyī, paṭṭhāyi. "āyā" là sự thay thế cho các từ kết thúc bằng "ā".
Tumhi – ‘‘karassa ca tattaṃ tusmi’’nti takāro, sesaṃ kattusamaṃ, kattā vajati, kattuṃ vajatīti attho.
In the case of tu, the 'ta' sound occurs as in "karassa ca tattaṃ tusmi." The rest is like kattu. kattā vajati (the doer goes) means kattuṃ vajati (to do and go).
Trong tu – "t" được thêm vào "kara" trong tu. Phần còn lại giống như chủ ngữ. kattā vajati (người làm đi), có nghĩa là người sẽ làm đi.
Evaṃ pacissaṃ vajatīti pācako vajati, pacitā vajati.
Similarly, pacissaṃ vajati becomes pācako vajati (the cooker goes), pacitā vajati (the cooker goes).
Cũng vậy, người sẽ nấu đi là pācako vajati (người nấu đi), pacitā vajati (người nấu đi).
Bhuñjissaṃ vajatīti bhuñjako vajati, bhottā vajati iccādi.
Bhuñjissaṃ vajati becomes bhuñjako vajati (the eater goes), bhottā vajati, and so on.
Người sẽ ăn đi là bhuñjako vajati (người ăn đi), bhottā vajati, v.v.
Kammasmiṃ upapade dhātūhi ṇappaccayo hoti bhavissati kāle ṇalopavuddhī.
When an object (kamma) is understood as the preceding word, the suffix ṇa is applied to roots in the future tense, with elision of ṇa and vowel lengthening.
Khi một đối tượng là tiền tố, hậu tố ṇa được thêm vào các căn động từ trong thì tương lai, với sự lược bỏ ṇa và tăng trưởng.
Nagaraṃ karissatīti nagarakāro vajati.
Nagaraṃ karissatīti (he will build a city) becomes nagarakāro vajati (the city-builder goes).
Người sẽ xây thành phố là nagarakāro vajati (người xây thành phố đi).
Lū chedane, sāliṃ lavissatīti sālilāvo vajati.
Lū (to cut): sāliṃ lavissatīti (he will cut rice) becomes sālilāvo vajati (the rice-cutter goes).
Lū (cắt), người sẽ cắt lúa là sālilāvo vajati (người cắt lúa đi).
Vapa bījasantāne, dhaññaṃ vapissatīti dhaññavāpo vajati.
Vapa (to sow seeds): dhaññaṃ vapissatīti (he will sow grain) becomes dhaññavāpo vajati (the grain-sower goes).
Vapa (gieo hạt), người sẽ gieo lúa là dhaññavāpo vajati (người gieo lúa đi).
Bhogaṃ dadissatīti bhogadāyo vajati, sindhuṃ pivissatīti sindhupāyo vajati iccādi.
Bhogaṃ dadissatīti (he will give wealth) becomes bhogadāyo vajati (the wealth-giver goes). Sindhuṃ pivissatīti (he will drink the river) becomes sindhupāyo vajati, and so on.
Người sẽ cho của cải là bhogadāyo vajati (người cho của cải đi), người sẽ uống sông là sindhupāyo vajati, v.v.
Kammasmiṃ upapade sese aparisamattatthe dhātūhi ssaṃntu māna ānaiccete paccayā honti bhavissati kāle gammamāne, te ca kitakattā kattari bhavanti.
When an object is understood as the preceding word, and in the rest (i.e., when not precisely conveying 'for the sake of'), the suffixes ssaṃ, ntu, māna, and āna are applied to roots when the future tense is understood. Being kitaka (secondary derivatives), they appear in the active voice (kattari).
Khi một đối tượng là tiền tố, trong phần còn lại (aparismattattha), các hậu tố ssaṃ, ntu, māna, āna này được thêm vào các căn động từ khi thì tương lai được hiểu, và chúng trở thành chủ ngữ vì là kitaka (từ phái sinh).
Kammaṃ karissatīti atthe ssaṃpaccayo, ikārāgamo, silopo, kammaṃ karissaṃ vajati, sāpekkhattā na samāso.
In the sense of kammaṃ karissatīti (he will do an action), the ssaṃ suffix is used, with the insertion of 'i', and the elision of 'si'. This results in kammaṃ karissaṃ vajati (doing an action, he goes); there is no compound due to mutual expectancy (sāpekkhattā).
Trong nghĩa "người sẽ làm công việc", hậu tố ssaṃ, sự thêm i, sự lược bỏ si. kammaṃ karissaṃ vajati (người sẽ làm công việc đi), không có hợp chất vì có sự phụ thuộc lẫn nhau.
Ntupaccaye ‘‘tanādito oyirā’’ti o, ‘‘simhi vā’’ti ntva’ntassa attaṃ, kammaṃ karissatīti kammaṃ karonto vajati iccādi guṇavantusamaṃ.
With the ntu suffix, o comes after tanādito, and a for the ntu ending as in simhi vā. kammaṃ karissatīti (he will do an action) becomes kammaṃ karonto vajati (doing an action, he goes), and so on, similar to guṇavantu.
Trong hậu tố ntu, "o" từ "tanādito oyirā", "a" của ntva'ntassa trong "simhi vā". kammaṃ karissatīti kammaṃ karonto vajati (người sẽ làm công việc đi), v.v. giống như guṇavantu.
Atha vā ‘‘bhavissati gamādīhi ṇī ghiṇa’’ti ettha ‘‘bhavissatī’’ti vacanato ‘‘ssantu’’iti ekova paccayo daṭṭhabbo, tato ‘‘simhi vā’’ti attaṃ, ‘‘ntasaddo a’’mitiyogavibhāgena amādeso, silopo, karissaṃ karissanto, karissantā, karissantaṃ, karissante, karissatā karissantena, karissantehi, karissato karissantassa, karissataṃ karissantānaṃ, karissatā, karissantehi, karissato karissantassa, karissataṃ karissantānaṃ, karissati karissante, karissantesūtiādi guṇavantusadisaṃ neyyaṃ.
Alternatively, in the phrase "bhavissati gamādīhi ṇī ghiṇa", it should be understood that "bhavissati" indicates "ssantu" as a single suffix. Then, a for simhi vā, and amā for the nta word by the rule of division in "ntasaddo a". There is also elision of si. The forms are karissaṃ (doing), karissanto (doing), karissantā (doing), karissantaṃ (doing), karissante (doing), karissatā (by doing), karissantena (by doing), karissantehi (by doing), karissato (of doing), karissantassa (of doing), karissataṃ (of doing), karissantānaṃ (of doing), karissatā (by doing), karissantehi (by doing), karissato (of doing), karissantassa (of doing), karissataṃ (of doing), karissantānaṃ (of doing), karissati (in doing), karissante (in doing), karissantesū (in doing), and so on, which should be understood as similar to guṇavantu.
Hoặc, trong "bhavissati gamādīhi ṇī ghiṇa", theo "bhavissati", ssantu nên được xem là một hậu tố duy nhất. Sau đó, "a" trong "simhi vā", sự thay thế "a" cho "ntasadda" bằng cách phân chia amitiyoga, sự lược bỏ si. karissaṃ, karissanto, karissantā, karissantaṃ, karissante, karissatā, karissantena, karissantehi, karissato, karissantassa, karissataṃ, karissantānaṃ, karissatā, karissantehi, karissato, karissantassa, karissati, karissante, karissantesu, v.v. nên được hiểu là giống như guṇavantu.
Mānamhi – okā rākārānaṃ uttaṃ, kammaṃ karissatīti kammaṃ kurumāno, kammaṃ karāno vajati.
In the case of māna, the 'o' and 'ā' vowels become 'u'. Kammaṃ karissatīti (he will do an action) becomes kammaṃ kurumāno (doing an action), kammaṃ karāno vajati (doing an action, he goes).
Trong māna – "u" cho "o" và "ā". Người sẽ làm công việc là kammaṃ kurumāno (người đang làm công việc), kammaṃ karāno vajati (người đang làm công việc đi).
Evaṃ bhojanaṃ bhuñjissaṃ vajati, bhojanaṃ bhuñjanto, bhuñjamāno, bhuñjāno vajati.
Similarly, bhojanaṃ bhuñjissaṃ vajati (he will eat food and go), bhojanaṃ bhuñjanto (eating food), bhuñjamāno (eating food), bhuñjāno vajati (eating food, he goes).
Cũng vậy, người sẽ ăn thức ăn đi là bhojanaṃ bhuñjissaṃ vajati (người sẽ ăn thức ăn đi), bhojanaṃ bhuñjanto (người đang ăn thức ăn), bhuñjamāno (người đang ăn), bhuñjāno vajati (người đang ăn đi).
Khādanaṃ khādissatīti khādanaṃ khādissaṃ vajati, khādanaṃ khādanto, khādanaṃ khādamāno, khādanaṃ khādāno vajati.
Khādanaṃ khādissatīti (he will eat food) becomes khādanaṃ khādissaṃ vajati (eating food, he goes), khādanaṃ khādanto (eating food), khādanaṃ khādamāno (eating food), khādanaṃ khādāno vajati (eating food, he goes).
Người sẽ ăn thức ăn là khādanaṃ khādissaṃ vajati (người sẽ ăn thức ăn đi), khādanaṃ khādanto (người đang ăn thức ăn), khādanaṃ khādamāno (người đang ăn thức ăn), khādanaṃ khādāno vajati (người đang ăn thức ăn đi).
Maggaṃ carissatīti maggaṃ carissaṃ, maggaṃ caranto, maggaṃ caramāno, maggaṃ carāno vajati.
Maggaṃ carissatīti (he will walk the path) becomes maggaṃ carissaṃ (walking the path), maggaṃ caranto (walking the path), maggaṃ caramāno (walking the path), maggaṃ carāno vajati (walking the path, he goes).
Người sẽ đi trên con đường là maggaṃ carissaṃ (người sẽ đi trên con đường), maggaṃ caranto (người đang đi trên con đường), maggaṃ caramāno (người đang đi trên con đường), maggaṃ carāno vajati (người đang đi trên con đường đi).
Bhikkha āyācane, bhikkhaṃ bhikkhissatīti bhikkhaṃ bhikkhissaṃ carati, bhikkhaṃ bhikkhanto, bhikkhaṃ bhikkhamāno, bhikkhaṃ bhikkhāno carati iccādi.
Bhikkha (to beg): bhikkhaṃ bhikkhissatīti (he will beg for alms) becomes bhikkhaṃ bhikkhissaṃ carati (begging for alms, he wanders), bhikkhaṃ bhikkhanto (begging for alms), bhikkhaṃ bhikkhamāno (begging for alms), bhikkhaṃ bhikkhāno carati, and so on.
Bhikkha (cầu xin), người sẽ khất thực là bhikkhaṃ bhikkhissaṃ carati (người sẽ khất thực đi), bhikkhaṃ bhikkhanto (người đang khất thực), bhikkhaṃ bhikkhamāno (người đang khất thực), bhikkhaṃ bhikkhāno carati, v.v.