Bhūtīti bhūtassa bhariyā.
Bhūtī means: the wife of a bhūta.
Bhūtī là vợ của bhūta.
Yathā hi petassa bhariyā ‘‘petī’’ti vuccati, evameva bhūtassa bhariyā ‘‘bhūtī’’ti vuccati.
Just as the wife of a peta (departed ghost) is called a petī, so too the wife of a bhūta is called a bhūtī.
Giống như vợ của peta được gọi là ‘‘petī’’, thì vợ của bhūta cũng được gọi là ‘‘bhūtī’’.
Bhotīti yāya saddhiṃ kathentena sā itthī ‘‘bhotī’’ iti vattabbā, tasmā iminā padena itthī vohariyatīti ca daṭṭhabbaṃ.
Bhotī means: the woman with whom one is speaking should be addressed as "bhotī." Therefore, it should be understood that a woman is addressed by this word.
Bhotī là người phụ nữ mà khi nói chuyện với cô ấy, người ta phải gọi là ‘‘bhotī’’. Do đó, cần phải hiểu rằng người phụ nữ được gọi bằng từ này.
Yathā hi purisena saddhiṃ kathentena puriso ‘‘bhavaṃ’’ iti vohariyati, evameva itthiyā saddhiṃ kathentena itthī ‘‘bhotī’’iti vohariyati.
Just as a man speaking with a man addresses him as "bhavaṃ" (sir), so too a man speaking with a woman addresses her as "bhotī" (madam).
Giống như khi nói chuyện với một người đàn ông, người ta gọi người đàn ông đó là ‘‘bhavaṃ’’, thì khi nói chuyện với một người phụ nữ, người ta gọi người phụ nữ đó là ‘‘bhotī’’.
‘‘Kuto nu bhavaṃ bhāradvājo, ime ānesi dārake’’ti, ‘‘ahaṃ bhotiṃ upaṭṭhissaṃ, mā bhotī kupitā ahū’’ti cettha nidassanaṃ.
Examples are found in "Kuto nu bhavaṃ bhāradvājo, ime ānesi dārake" (From where, sir Bhāradvāja, have you brought these children?) and "ahaṃ bhotiṃ upaṭṭhissaṃ, mā bhotī kupitā ahū" (I will attend on you, madam, may you not be angry).
Ví dụ là các câu ‘‘Kuto nu bhavaṃ bhāradvājo, ime ānesi dārake’’ (Thưa ngài Bhāradvāja, ngài đã mang những đứa trẻ này từ đâu đến?), ‘‘Ahaṃ bhotiṃ upaṭṭhissaṃ, mā bhotī kupitā ahū’’ (Tôi sẽ phục vụ cô, xin cô đừng nổi giận).
Atha vā idhekacco satto itthiliṅgavasena laddhanāmo, so ‘‘bhotī’’iti vattabbo, tasmā iminā padena itthīpi itthiliṅgena laddhanāmā anitthīpi vohariyatīti ca daṭṭhabbā.
Or, some being here takes a name in the feminine gender, and this is to be addressed as "bhotī." Therefore, it should be understood that by this word, both a woman and a non-woman who has received a name in the feminine gender are addressed.
Hoặc, một số chúng sinh ở đây có tên được đặt theo giống cái, họ nên được gọi là ‘‘bhotī’’. Do đó, cần phải hiểu rằng cả người phụ nữ và người không phải phụ nữ có tên theo giống cái đều được gọi bằng từ này.
Tathā hi devaputtopi ‘‘devatā’’ti itthiliṅgavasena voharitabbattā devatāsaddamapekkhitvā ‘‘bhotī’’iti voharito, pageva devadhītā.
Thus, even a devaputta (son of a god), being addressed in the feminine gender as "devatā" (goddess), is referred to as "bhotī" by considering the word devatā, let alone a devadhītā (daughter of a god).
Vì vậy, ngay cả một vị trời (devaputta) cũng được gọi là ‘‘bhotī’’ khi đề cập đến từ devatā (thiên nữ) vì được gọi theo giống cái, huống chi là con gái của chư thiên.
Tathā hi ‘‘bhotī carahi jānāti, taṃ me akkhāhi pucchitā’’ti ettha pana devatāsaddamapekkhitvā ‘‘bhotī’’iti itthi liṅgavohāro kato.
For example, here, in "If, good lady, you know, tell me that when asked," the feminine gender term "bhotī" is used with reference to the word devatā (deity).
Thật vậy, như câu ‘‘Thưa bà, nếu bà biết, xin hãy nói cho tôi khi được hỏi’’, ở đây, dựa vào từ devatā (thiên nữ/vị trời), từ xưng hô giống cái ‘‘bhotī’’ đã được sử dụng.
Atrāyaṃ suttapadattho ‘‘yadi so kuhako dhanatthiko tāpaso na jānāti, bhotī devatā pana jānāti ki’’nti.
The meaning of this suttapada here is, "If that deceitful ascetic desiring wealth does not know, does the good lady, the deity, know?"
Ở đây, ý nghĩa của câu kinh là: ‘‘Nếu vị ẩn sĩ lừa đảo, tham tiền ấy không biết, thì thưa bà thiên nữ có biết không?’’
Apica –
Moreover –
Hơn nữa –
Maṭṭhakuṇḍalīvatthusmiṃ pulliṅga yakkhasaddamapekkhitvā ‘‘atthakāmo’’ti pulliṅgavasena itthiliṅgañca devatāsaddamapekkhitvā ‘‘hitakāmā’’ti itthiliṅgavasena purisabhūto maṭṭhakuṇḍalī voharito.
In the Maṭṭhakuṇḍalī story, Maṭṭhakuṇḍalī, being a male, addressed the male-gendered word yakkha with "atthakāmo" (masculine form) and the feminine-gendered word devatā with "hitakāmā" (feminine form).
Trong câu chuyện Maṭṭhakuṇḍalī, dựa vào từ yakkha (dạ xoa) giống đực, từ ‘‘atthakāmo’’ (muốn lợi ích) được dùng theo giống đực, và dựa vào từ devatā (thiên nữ) giống cái, từ ‘‘hitakāmā’’ (muốn điều lợi ích) được dùng theo giống cái, đó là cách Maṭṭhakuṇḍalī, một người đàn ông, đã xưng hô.
Aññatrāpi devatāsaddamapekkhitvā devaputto itthiliṅgavasena voharito –
Elsewhere too, a devaputta (son of a deity) is addressed in the feminine gender with reference to the word devatā –
Ở chỗ khác, dựa vào từ devatā (thiên nữ), một vị thiên tử cũng được xưng hô theo giống cái –
Ettha pana ‘‘ehi bāle khamāpehi, kusarājaṃ mahabbala’’nti ettha ca itthīyeva itthiliṅgavasena voharitā, tasmā katthaci itthipurisapadatthasaṅkhātaṃ atthaṃ anapekkhitvā liṅgamattamevāpekkhitvā bhotī devatā, bhotī silā, bhotī jambū, bhotiṃ devatantiādīhi saddhiṃ paccattavacanādīni yojetabbāni.
Here, and also in "Come, foolish one, apologize to King Kusa, the mighty one," a female is addressed in the feminine gender. Therefore, in some cases, without reference to the meaning, which is ascertained by male or female terms, but only referring to the gender itself, singular terms and so on should be construed with words like bhotī devatā, bhotī silā, bhotī jambū, bhotiṃ devataṃ.
Ở đây, và trong câu ‘‘Này cô bé ngu muội, hãy đến xin lỗi vua Kusa đầy uy lực’’, chính người phụ nữ được xưng hô theo giống cái. Do đó, đôi khi, không cần xét đến ý nghĩa của từ ngữ chỉ giống đực hay giống cái, mà chỉ cần xét đến giới tính của từ, thì các từ như bhotī devatā (thiên nữ), bhotī silā (tảng đá), bhotī jambū (cây jambu), bhotiṃ devataṃ (vị thiên nữ) v.v... cùng với các cách chia từ sở hữu cách v.v... cần được kết hợp.
Katthaci pana liṅgañca atthañca apekkhitvā ‘‘bhotī itthī, bhotiṃ deva’’ntiādinā yojetabbāni.
In some cases, however, both the gender and the meaning should be considered, and they should be construed as bhotī itthī (this woman), bhotiṃ devaṃ (this god), and so on.
Đôi khi, cần xét cả giới tính của từ và ý nghĩa, để kết hợp như ‘‘bhotī itthī’’ (người phụ nữ), ‘‘bhotiṃ deva’’ (vị trời) v.v...
Vibhāvinīti vibhāvetīti vibhāvinī.
Vibhāvinī means that which clarifies (vibhāveti).
Vibhāvinī có nghĩa là làm sáng tỏ, nên là vibhāvinī.
Evaṃ paribhāvinītiādīsupi.
Thus also in paribhāvinī and so on.
Tương tự với paribhāvinī v.v...
Īkārantitthiliṅganiddeso.
This is the exposition of feminine nouns ending in ī.
Đây là cách trình bày các từ giống cái tận cùng bằng ī.
Bhūti sattāyamānā bhavatīti bhū.
Bhū is that which comes into existence, that which exists (bhavati).
Bhū là sự hiện hữu, vì nó hiện hữu.
Atha vā bhavanti jāyanti vaḍḍhanti cettha sattasaṅkhārāti bhū.
Alternatively, bhū is that in which beings and conditioned phenomena come into existence and grow.
Hoặc, bhū là nơi các chúng sinh sinh ra và phát triển.
Bhū vuccati pathavī.
Bhū is also said to be the earth.
Bhū được gọi là đất.
Abhūti vaḍḍhivirahitā kathā, na bhūtapubbāti vā abhū, abhūtapubbā kathā.
Abhū is a story without growth, or that which has never existed before; a story that never happened before.
Abhū là câu chuyện không có sự phát triển, hoặc abhū là điều chưa từng xảy ra, một câu chuyện chưa từng xảy ra.
Na bhūtāti vā abhū, abhūtā kathā.
Or abhū means that which has not occurred, a story that has not occurred.
Hoặc abhū là điều không có, một câu chuyện không có.
‘‘Abhuṃ me kathaṃ nu bhaṇasi, pāpakaṃ vata bhāsasī’’ti idametesamatthānaṃ sādhakaṃ vacanaṃ.
"Why do you tell me an untruth, indeed you speak evil," is a statement supporting these meanings.
Câu ‘‘Sao ngươi lại nói với ta một câu chuyện không có, quả thật ngươi nói điều ác’’ là lời chứng minh cho những ý nghĩa này.
Ūkārantitthiliṅganiddeso.
This is the exposition of feminine nouns ending in ū.
Đây là cách trình bày các từ giống cái tận cùng bằng ū.
Niyatitthiliṅganiddesoyaṃ.
This is the exposition of nouns that are always feminine.
Đây là cách trình bày các từ giống cái cố định.
Aniyataliṅgānaṃ pana niyatitthiliṅgesu pakkhittānaṃ bhūtaparābhūtasambhūtasaddādīnaṃ niddeso nayānusārena suviññeyyova.
But the exposition of words of indeterminate gender, such as bhūta, parābhūta, sambhūta, etc., which are included among the fixed feminine genders, is easily understood according to the method.
Tuy nhiên, cách trình bày các từ bhūta, parābhūta, sambhūta v.v... không cố định giống, được xếp vào các từ giống cái cố định, thì dễ hiểu theo quy tắc.
Iccevaṃ itthiliṅgānaṃ bhūdhātumayānaṃ yathārahaṃ nibbacanādivasena niddeso vibhāvito.
Thus, the exposition of feminine words derived from the root bhū has been clarified as appropriate, by derivation and so on.
Như vậy, cách trình bày các từ giống cái có gốc bhū theo nghĩa định nghĩa v.v... đã được làm sáng tỏ một cách phù hợp.
Idāni napuṃsakaliṅganiddeso vuccati – tatra bhūtanti catubbidhaṃ pathavīdhātuādikaṃ mahābhūtarūpaṃ.
Now the exposition of neuter gender is stated – there, bhūta refers to the fourfold great primary elements (mahābhūta-rūpa), such as the earth element and so on.
Bây giờ, cách trình bày các từ giống trung sẽ được nói đến – trong đó, bhūta là bốn loại đại hiển hình (mahābhūtarūpa) như địa đại v.v...
Tañhi aññesaṃ nissayabhāvena bhavatīti bhūtaṃ, bhavati vā tasmiṃ tadadhīnavuttitāya upādārūpanti bhūtaṃ.
It is called bhūta because it exists (bhavati) as a support for others, or because the derived material phenomena (upādārūpa) exist (bhavati) in it, being dependent on it.
Thật vậy, nó được gọi là bhūta vì nó hiện hữu như là chỗ nương tựa cho những thứ khác, hoặc vì các sắc sở y (upādārūpa) hiện hữu trong nó do sự phụ thuộc vào nó, nên nó là bhūta.
Atha vā bhūtanti satto bhūtanāmako vā.
Alternatively, bhūta means a being, or a being so-named.
Hoặc bhūta là chúng sinh, hoặc là một chúng sinh có tên là bhūta.
Bhūtanti hi napuṃsakavasena sakalo satto evaṃnāmako ca yakkhādiko vuccati.
Indeed, bhūta in the neuter gender refers to every being, and also to a yakkha or similar being so-named.
Thật vậy, bhūta theo giống trung được dùng để chỉ tất cả chúng sinh nói chung, và các loài như dạ xoa v.v... có tên như vậy.
‘‘Kālo ghasati bhūtāni, sabbāneva sahattanā.
"Time devours all beings, together with themselves.
‘‘Thời gian nuốt chửng các chúng sinh, tất cả đều cùng với tự ngã.
Yānīdha bhūtāni samāgatāni, ujjhāpetvāna bhūtāni, tamhā ṭhānā apakkamī’’ti evamādīsu napuṃsakappayogo veditabbo.
Those beings that have gathered here, having caused the beings to lament, departed from that place" – in these and similar instances, the neuter usage should be understood.
Các chúng sinh đã tụ họp ở đây, sau khi làm cho các chúng sinh than vãn, đã rời khỏi nơi đó’’ – trong những câu như vậy, cách dùng giống trung cần được hiểu.
Gātābandhasukhatthaṃ liṅgavipallāsoti ce?
What if it is said to be a gender reversal for the ease of versification?
Nếu có người hỏi, đó có phải là sự thay đổi giống để tiện cho việc kết hợp các câu thơ không?
Tanna, ‘‘yakkhādīni mahābhūtāni yaṃ gaṇhanti, neva tesaṃ tassa anto, na bahi ṭhānaṃ upalabbhatī’’ti cuṇṇiyapadaracanāyampi bhūtasaddassa napuṃsakaliṅgattadassanatoti avagantabbaṃ.
That is not the case, for even in the prose composition (cuṇṇiya-padaracanā) "whatever yakkhas and other great beings seize, neither the inside nor the outside of it can be found," the neuter gender of the word bhūta is shown, and thus it should be understood.
Không phải vậy, cần phải hiểu rằng ngay cả trong cấu trúc câu văn xuôi ‘‘các loài dạ xoa và các đại hiển hình (mahābhūtāni) mà chúng nắm giữ, không có chỗ nào bên trong hay bên ngoài của chúng được tìm thấy’’, từ bhūta cũng được dùng ở giống trung.
Mahābhūtanti vuttappakāraṃ catubbidhaṃ mahābhūtarūpaṃ.
Mahābhūta refers to the aforementioned fourfold great primary elements (mahābhūta-rūpa).
Mahābhūta là bốn loại đại hiển hình (mahābhūtarūpa) đã được nói đến.
Tassa mahantapātubhāvādīhi kāraṇehi mahābhūtatā veditabbā.
Its mahābhūta-ness should be understood from causes such as its great manifestation.
Tính chất đại hiển hình của nó cần được hiểu qua các nguyên nhân như sự hiện hữu vĩ đại v.v...
Kathaṃ?
How?
Như thế nào?
Mahantaṃ bhūtanti mahābhūtaṃ, māyākārasaṅkhātena mahābhūtena samantipi mahābhūtaṃ, yakkhādīhi mahābhūtehi samantipi mahābhūtaṃ, mahantehi ghāsacchādanādipaccayehi bhūtaṃ pavattantipi mahābhūtaṃ, mahāvikārabhūtantipi mahābhūtaṃ.
A great existing thing is a mahābhūta; that which is surrounded by the great being called a magician is also a mahābhūta; that which is surrounded by great beings like yakkhas is also a mahābhūta; that which exists (būta) by great factors like food and clothing is also a mahābhūta; that which is a great transformation (mahāvikāra-bhūta) is also a mahābhūta.
Cái hiện hữu vĩ đại là mahābhūta; cái tương đồng với đại hiển hình được gọi là ảo thuật gia cũng là mahābhūta; cái tương đồng với các đại hiển hình như dạ xoa v.v... cũng là mahābhūta; cái hiện hữu và phát triển nhờ các yếu tố vĩ đại như thức ăn, áo mặc v.v... cũng là mahābhūta; cái hiện hữu với sự biến đổi lớn cũng là mahābhūta.
Evaṃ mahantapātubhāvādīhi kāraṇehi mahābhūtatā veditabbā.
Thus, its mahābhūta-ness should be understood from causes such as its great manifestation.
Như vậy, tính chất đại hiển hình cần được hiểu qua các nguyên nhân như sự hiện hữu vĩ đại v.v...
Atridaṃ suṭṭhupalakkhitabbaṃ –
Here, this should be carefully observed –
Ở đây, điều này cần được lưu ý kỹ –
Bhavittanti vaḍḍhitaṭṭhānaṃ.
Bhavitta means a place of growth.
Bhavitta là nơi phát triển.
Tañhi bhavanti vaḍḍhanti etthāti bhavittanti vuccati, ‘‘janittaṃ me bhavittaṃ me, iti paṅke avassayi’’nti idametassatthassa sādhakaṃ vacanaṃ.
It is called bhavitta because beings grow and increase there, and "My birthplace (janittaṃ) and my place of growth (bhavittaṃ), thus I sank into the mud" is a statement supporting this meaning.
Thật vậy, nó được gọi là bhavitta vì các chúng sinh phát triển ở đó, và câu ‘‘Nơi sinh ra của ta, nơi phát triển của ta, vậy là ta đã chìm trong bùn’’ là lời chứng minh cho ý nghĩa này.
Bhavananti bhavanakriyā.
Bhavana means the act of existing.
Bhavana là hành động hiện hữu.
Atha vā bhavanti vaḍḍhanti ettha sattā puttadhītāhi nānāsampattīhi cāti bhavanaṃ vuccati geho, ‘‘pettikaṃ bhavanaṃ mamā’’ti idametassatthassa sādhakaṃ vacanaṃ.
Alternatively, bhavana is called a house (geho), because beings, with sons, daughters, and various kinds of prosperity, exist and grow there; "my ancestral home (pettikaṃ bhavanaṃ)" is a statement supporting this meaning.
Hoặc, bhavana là ngôi nhà, vì các chúng sinh phát triển ở đó với con trai, con gái và các loại tài sản, và câu ‘‘Ngôi nhà của tổ tiên ta’’ là lời chứng minh cho ý nghĩa này.
‘‘Geho gharañca āvāso, bhavanañca niketana’’nti idaṃ pariyāyavacanaṃ.
"House, home, abode, bhavana, and dwelling" is a synonymous term.
‘‘Geha, ghara, āvāsa, bhavana và niketana’’ là những từ đồng nghĩa.
Parābhavananti avaddhimāpajjanaṃ.
Parābhavana means falling into decline.
Parābhavana là sự không phát triển.
Sambhavananti suṭṭhu bhavanaṃ.
Sambhavana means excellent existence.
Sambhavana là sự hiện hữu tốt đẹp.
Vibhavananti ucchedo vināso vā.
Vibhavana means cutting off or destruction.
Vibhavana là sự hủy diệt hoặc tan biến.
Pātubhavananti pākaṭatā sarūpalābho iccevattho.
Pātubhavana means manifestation, or obtaining one's form.
Pātubhavana có nghĩa là sự hiển lộ, sự đạt được hình tướng.
Āvibhavananti paccakkhabhāvo.
Āvibhavana means becoming manifest.
Āvibhavana là sự hiển hiện rõ ràng.
Tirobhavananti paṭicchannabhāvo.
Tirobhavana means becoming hidden.
Tirobhavana là sự che giấu.
Vinābhavananti vinābhāvo.
Vinābhavana means separation.
Vinābhavana là sự tách rời.
Sotthibhavananti suvatthitā.
Sotthibhavana means well-being.
Sotthibhavana là sự an lành.
Paribhavananti pīḷanā hīḷanā vā.
Paribhavana means oppression or contempt.
Paribhavana là sự áp bức hoặc khinh miệt.
Abhibhavananti vidhamanaṃ.
Abhibhavana means overcoming.
Abhibhavana là sự chiến thắng.
Adhibhavananti ajjhottharaṇaṃ.
Adhibhavana means overwhelming.
Adhibhavana là sự bao trùm.
Anubhavananti paribhuñjanaṃ.
Anubhavana means experiencing.
Anubhavana là sự trải nghiệm.
Samanubhavananti suṭṭhu paribhuñjanaṃ.
Samanubhavana means thoroughly experiencing.
Samanubhavana là sự trải nghiệm tốt đẹp.
Paccanubhavananti adhipatibhāvenapi suṭṭhu paribhuñjanaṃ.
Paccanubhavana means thoroughly experiencing, even with dominance.
Paccanubhavana là sự trải nghiệm tốt đẹp ngay cả với quyền lực.
Niggahītantanapuṃsakaliṅganiddeso.
This is the exposition of neuter nouns ending with a nasal consonant.
Đây là cách trình bày các từ giống trung tận cùng bằng phụ âm mũi.
Gotrabhūti paññattārammaṇaṃ mahaggatārammaṇaṃ vā gotrabhucittaṃ.
Gotrabhū is the gotrabhū-citta (lineage-changing consciousness) that has a designated object (paññattārammaṇa) or a developed object (mahaggatārammaṇa).
Gotrabhū là tâm Gotrabhū, có đối tượng là khái niệm hoặc đối tượng siêu thế.
Tañhi kāmāvacaragottamabhibhavati, mahaggatagottañca bhāveti nibbattetīti ‘‘gotrabhū’’ti vuccati.
It is called gotrabhū because it overcomes the sense-sphere lineage (kāmāvacara-gotta) and develops or brings forth the developed-sphere lineage (mahaggata-gotta).
Nó được gọi là ‘‘gotrabhū’’ vì nó vượt qua dòng tộc Dục giới (kāmāvacaragotta) và làm phát sinh dòng tộc Sắc giới và Vô sắc giới (mahaggatagotta).
Apica gotrabhūti nibbānārammaṇaṃ maggavīthiyaṃ pavattaṃ gotrabhuñāṇaṃ vā saṅkhārārammaṇaṃ vā phalasamāpattivīthiyaṃ pavattaṃ gotrabhuñāṇaṃ.
Alternatively, gotrabhū is the gotrabhū-ñāṇa (lineage-changing knowledge) that occurs in the path-process (magga-vīthi) with Nibbāna as its object, or the gotrabhū-ñāṇa that occurs in the fruition-attainment-process (phala-samāpatti-vīthi) with conditioned phenomena (saṅkhārā) as its object.
Hơn nữa, gotrabhū là trí tuệ gotrabhū phát sinh trong lộ trình đạo (maggavīthi) có đối tượng là Nibbāna, hoặc trí tuệ gotrabhū phát sinh trong lộ trình nhập quả (phalasamāpattivīthi) có đối tượng là các hành (saṅkhāra).
Tesu hi paṭhamaṃ puthujjanagottamabhibhavati, ariyagottañca bhāveti, gottābhidhānā ca nibbānato ārammaṇakaraṇavasena bhavatīti ‘‘gotrabhū’’ti vuccati, dutiyaṃ pana saṅkhārārammaṇampi samānaṃ āsevanapaccayabhāvena sasampayuttāni phalacittāni gottābhidhāne nibbānamhi bhāvetīti ‘‘gotrabhū’’ti vuccati.
Indeed, among these, the first overcomes the lineage of ordinary people and develops the noble lineage; and because it comes into being by making Nibbāna its object, it is called "gotrabhū". The second, though having conditioned phenomena as its object, due to the condition of repetition, develops the associated fruit-consciousnesses towards Nibbāna, which is the lineage, and thus it is called "gotrabhū".
Trong số đó, trước hết, nó vượt qua dòng phàm phu (puthujjanagotta) và phát triển dòng thánh (ariyagotta). Nó được gọi là "gotrabhū" vì nó phát sinh do lấy Nibbāna làm đối tượng để vượt qua dòng. Thứ hai, dù có đối tượng là các hành (saṅkhāra), nhưng do là nhân duyên lặp đi lặp lại (āsevanapaccaya), nó phát triển các tâm quả (phalacitta) liên hợp với nó trong Nibbāna, nơi vượt qua dòng, nên được gọi là "gotrabhū".
Idaṃ pāḷivavatthānaṃ –
This is the Pali analysis:
Đây là sự phân biệt trong Pāḷi –
Cittena saha bhavatīti cittasahabhu, cittena saha na bhavatīti nacittasahabhu, rūpaṃ.
That which comes into being with consciousness is cittasahabhu (co-arising with consciousness); that which does not come into being with consciousness is nacittasahabhu (not co-arising with consciousness), which is rūpa (matter).
Cái gì sinh cùng với tâm thì gọi là cittasahabhu (tâm đồng sinh), cái gì không sinh cùng với tâm thì gọi là nacittasahabhu (không tâm đồng sinh), tức là sắc.
Ukārantanapuṃsakaliṅganiddeso.
This is the exposition of neuter gender words ending in u.
Phân loại giống trung tính kết thúc bằng U.
Niyatanapuṃsakaliṅganiddesoyaṃ.
This is the exposition of inherently neuter gender words.
Đây là phân loại giống trung tính cố định.
Aniyataliṅgānaṃ niyatanapuṃsakaliṅgesu pakkhittānaṃ bhūtaparābhūtasaddādīnaṃ niddeso nayānusārena suviññeyyova.
The exposition of words like bhūta and parābhūta, which have indeterminate gender but are included among those with inherently neuter gender, is well understood according to the method.
Sự phân loại các từ bhūtaparābhūta v.v. đã được đưa vào các giống trung tính cố định của các giống không cố định thì dễ hiểu theo phương pháp.
Iccevaṃ napuṃsakaliṅgānaṃ bhūdhātumayānaṃ yathārahaṃ nibbacanādivasena niddeso vibhāvito.
Thus, the exposition of words derived from the root bhū in the neuter gender has been illustrated as appropriate, by way of definitions and so forth.
Như vậy, sự phân loại các từ giống trung tính có gốc bhū đã được trình bày theo cách giải thích v.v. một cách thích hợp.
Iccevaṃ sabbathāpi liṅgattayaniddeso samatto.
Thus, the exposition of all three genders is completed.
Như vậy, sự phân loại ba loại giống đã hoàn tất một cách toàn diện.