Kaccāyanabyākaraṇaṃ

1274

Dutiyakaṇḍa

Second Section

Chương thứ hai

1275

120, 243. Amhassa mamaṃ sapibhattissa se.

1276

Sabbasseva amhasaddassa savibhattissa mamaṃ ādeso hoti se vibhattimhi.

The entire word amha with its termination becomes mamaṃ as a substitution when the termination is se.

Toàn bộ từ amha cùng với cách của nó được thay thế bằng mamaṃ khi cách se xuất hiện.

1277

Mamaṃ dīyate purisena, mamaṃ pariggaho.

It is given to me by the man, it is my possession.

Được người đàn ông trao cho tôi, sự chiếm hữu của tôi.

1278

121, 233. Mayaṃ yomhi paṭhame.

1279

Sabbasseva amhasaddassa savibhattissa mayaṃādeso hoti yomhi paṭhame.

The entire word amha with its termination becomes mayaṃ as a substitution when the termination is yo in the first case.

Toàn bộ từ amha cùng với cách của nó được thay thế bằng mayaṃ khi cách yo ở ngôi thứ nhất xuất hiện.

1280

Mayaṃ gacchāma, mayaṃ dema.

We go, we give.

Chúng tôi đi, chúng tôi cho.

1281

Amhasseti kimatthaṃ?

For what purpose is Amhasse?

Amhasse là để làm gì?

Purisā tiṭṭhanti.

Men stand.

Purisā tiṭṭhanti.

1282

Yomhīti kimatthaṃ?

For what purpose is Yomhī?

Yomhī là để làm gì?

Ahaṃ gacchāmi.

I go.

Ahaṃ gacchāmi.

1283

Paṭhameti kimatthaṃ?

For what purpose is Paṭhame?

Paṭhame là để làm gì?

Amhākaṃ passasi tvaṃ.

You see us.

Amhākaṃ passasi tvaṃ.

1284

122, 99. Ntussa nto.

1285

Sabbasseva ntupaccayassa savibhattissa ntoādeso hoti yomhi paṭhame.

The entire suffix ntu with its termination becomes nto as a substitution when the termination is yo in the first case.

Toàn bộ hậu tố ntu cùng với cách của nó được thay thế bằng nto khi cách yo ở ngôi thứ nhất xuất hiện.

1286

Guṇavanto tiṭṭhanti.

Those endowed with virtues stand.

Guṇavanto tiṭṭhanti.

1287

Ntusseti kimatthaṃ?

For what purpose is Ntusse?

Ntusse là để làm gì?

Sabbe sattā gacchanti.

All beings go.

Sabbe sattā gacchanti.

1288

Paṭhameti kimatthaṃ?

For what purpose is Paṭhame?

Paṭhame là để làm gì?

Guṇavante passanti janā.

People see those endowed with virtues.

Guṇavante passanti janā.

1289

123, 103. Ntassa se vā.

1290

Sabbasseva ntupaccayassa savibhattissa ntassādeso hoti vā se vibhattimhi.

The entire suffix ntu with its termination optionally becomes ntassa as a substitution when the termination is se.

Toàn bộ hậu tố ntu cùng với cách của nó được thay thế bằng nta hoặc vanta khi cách se xuất hiện.

1291

Sīlava ntassa jhāyino, sīlavato jhāyino vā.

Of the meditator endowed with sīla, or of the meditator endowed with sīla.

Sīlava ntassa jhāyino, sīlavato jhāyino vā.

1292

Seti kimatthaṃ?

For what purpose is Se?

Se là để làm gì?

Sīlavā tiṭṭhati.

He who is endowed with sīla stands.

Sīlavā tiṭṭhati.

1293

124, 98. Ā simhi.

124, 98. Ā simhi.

1294

Sabbasseva ntupaccayassa savibhattissa āādeso hoti simhi vibhattimhi.

The entire suffix ntu with its termination becomes ā as a substitution when the termination is si.

Toàn bộ hậu tố ntu cùng với cách của nó được thay thế bằng ā khi cách si xuất hiện.

1295

Guṇavā, paññavā, sīlavā, balavā, dhanavā, matimā, satimā, dhitimā.

1296

Ntusseti kimatthaṃ?

For what purpose is Ntusse?

Ntusse là để làm gì?

Puriso tiṭṭhati.

The man stands.

Puriso tiṭṭhati.

1297

Simhīti kimatthaṃ?

For what purpose is Simhī?

Simhī là để làm gì?

Sīlavanto tiṭṭhanti.

Those endowed with sīla stand.

Sīlavanto tiṭṭhanti.

1298

125, 198. Aṃ napuṃsake.

1299

Sabbasseva ntupaccayassa savibhattissa aṃādeso hoti simhi vibhattimhi napuṃsake vattamānassa.

For the entire ntu suffix, along with its case ending, the substitution aṃ occurs when the si case ending is present and it is in the neuter gender.

Trong trường hợp giống trung, khi si vibhatti hiện diện, aṃ thế vào cho toàn bộ ntupaccaya cùng với vibhatti của nó.

1300

Guṇavaṃ cittaṃ tiṭṭhati, rucimaṃ pupphaṃ virocati.

A virtuous mind stands; a radiant flower shines.

Tâm có đức tính (Guṇavaṃ cittaṃ) tồn tại, hoa đẹp (rucimaṃ pupphaṃ) khoe sắc.

1301

Simhiti kimatthaṃ?

Why simhi?

Tại sao lại là Simhi?

Vaṇṇavantaṃ a gandhakaṃ virūḷhapupphaṃ passasi tvaṃ.

You see a beautiful and fragrant flower with blooms.

Bạn thấy một bông hoa không có mùi hương (agandhakaṃ) nhưng có màu sắc đẹp (vaṇṇavantaṃ).

1302

126, 101. Avaṇṇā ca ge.

1303

Sabbasseva ntupaccayassa savibhattissa aṃ avaṇṇā ca honti ge pare.

For the entire ntu suffix, along with its case ending, aṃ and avaṇṇā occur when ge follows.

Khi ge theo sau, aṃ và avaṇṇā thế vào cho toàn bộ ntupaccaya cùng với vibhatti của nó.

1304

Bho guṇavaṃ, bho guṇava, bho guṇavā.

Oh virtuous one, oh virtuous one, oh virtuous one.

Hỡi người có đức tính (Bho guṇavaṃ), hỡi người có đức tính (bho guṇava), hỡi người có đức tính (bho guṇavā).

1305

Caggahaṇamanukaḍḍhanatthaṃ.

The inclusion of ca is for extension (anukaḍḍhana).

Caggahaṇa (từ ca) dùng để kéo theo (quy tắc trước đó).

1306

127, 102. To ti tā sa smiṃ nāsu.

127, 102. To, ti, tā in sa, smiṃ, nā.

127, 102. To ti tā sa smiṃ nāsu.

1307

Sabbasseva ntupaccayassa savibhattissa totitāādesā honti vā sasmiṃ nāiccetesu yathāsaṅkhyaṃ.

For the entire ntu suffix, along with its case ending, the substitutions to, ti, tā occur optionally in sa, smiṃ, and nā respectively.

Các từ totitā thế vào một cách tùy theo thứ tự cho toàn bộ ntupaccaya cùng với vibhatti của nó, tùy chọn, khi sa, smiṃ, nā theo sau.

1308

Guṇavato, guṇavantassa, guṇavati, guṇavantasmiṃ, guṇavatā, guṇavantena, satimato, satimantassa, satimati, satimantasmiṃ, satimatā, satimantena.

1309

Etesvīti kimatthaṃ?

Why etesvī (in these)?

Tại sao lại là Etesvī (khi những từ này theo sau)?

Guṇavā.

Satimā.

1310

128, 104. Naṃmhi taṃ vā.

128, 104. taṃ in naṃ optionally.

128, 104. Naṃmhi taṃ vā.

1311

Sabbasseva ntupaccayassa savibhattissa taṃādeso hoti vā naṃmhi vibhattimhi.

For the entire ntu suffix, along with its case ending, the substitution taṃ occurs optionally in the naṃ case ending.

Khi naṃ vibhatti hiện diện, taṃ thế vào một cách tùy chọn cho toàn bộ ntupaccaya cùng với vibhatti của nó.

1312

Guṇavataṃ, guṇavantānaṃ, satimataṃ, satimantānaṃ.

1313

Naṃ mhīti kimatthaṃ?

Why naṃmhi?

Tại sao lại là Naṃ mhī (khi naṃ theo sau)?

Guṇavanto tiṭṭhanti, satimanto tiṭṭhanti.

The virtuous ones stand, the mindful ones stand.

Guṇavanto tiṭṭhanti, satimanto tiṭṭhanti.

1314

129, 222. Imassidamaṃsisu napuṃsake.

129, 222. idaṃ for ima in aṃ and si in neuter.

129, 222. Imassidamaṃsisu napuṃsake.

1315

Sabbasseva imasaddassa savibhattissa idaṃādeso hoti vā aṃsisu napuṃsake vattamānassa.

For the entire word ima, along with its case ending, the substitution idaṃ occurs optionally in aṃ and si when it is in the neuter gender.

Trong trường hợp giống trung, khi aṃ và si hiện diện, idaṃ thế vào một cách tùy chọn cho toàn bộ từ ima cùng với vibhatti của nó.

1316

Idaṃ cittaṃ passasi, idaṃ cittaṃ tiṭṭhati, imaṃ cittaṃ passasi.

You see this mind, this mind stands, you see this mind.

Bạn thấy tâm này (Idaṃ cittaṃ passasi), tâm này tồn tại (idaṃ cittaṃ tiṭṭhati), bạn thấy tâm này (imaṃ cittaṃ passasi).

Imaṃ cittaṃ tiṭṭhati.

This mind stands.

Tâm này tồn tại (Imaṃ cittaṃ tiṭṭhati).

1317

Nathuṃsaketi kimatthaṃ?

Why nathuṃsake (in neuter)?

Tại sao lại là Nathuṃsake (trong giống trung)?

Imaṃ purisaṃ passasi.

You see this man.

Bạn thấy người đàn ông này (Imaṃ purisaṃ passasi).

Ayaṃ puriso tiṭṭhati.

This man stands.

Người đàn ông này tồn tại (Ayaṃ puriso tiṭṭhati).

1318

138, 225. Amussāduṃ.

138, 225. aduṃ for amu.

138, 225. Amussāduṃ.

1319

Sabbasseva amusaddassa savibhattissa aduṃādeso hoti aṃsisu napuṃsake vattamānassa.

For the entire word amu, along with its case ending, the substitution aduṃ occurs in aṃ and si when it is in the neuter gender.

Trong trường hợp giống trung, khi aṃ và si hiện diện, aduṃ thế vào cho toàn bộ từ amu cùng với vibhatti của nó.

1320

Aduṃ pupphaṃ passasi, aduṃ pupphaṃ virocati.

You see that flower, that flower shines.

Bạn thấy bông hoa kia (Aduṃ pupphaṃ passasi), bông hoa kia khoe sắc (aduṃ pupphaṃ virocati).

1321

Napuṃsaketi kimatthaṃ?

Why napuṃsake (in neuter)?

Tại sao lại là Napuṃsake (trong giống trung)?

Amuṃ rājānaṃ passasi, asu rājā tiṭṭhati.

You see that king, that king stands.

Bạn thấy vị vua kia (Amuṃ rājānaṃ passasi), vị vua kia tồn tại (asu rājā tiṭṭhati).

1322

131, 0. Itthipumanapuṃsakasaṅkhyaṃ.

131, 0. Feminine, masculine, neuter numbers.

131, 0. Itthipumanapuṃsakasaṅkhyaṃ.

1323

‘‘Itthipumanapuṃsakasaṅkhyaṃ’’ iccetaṃ adhikāratthaṃ veditabbaṃ.

"Feminine, masculine, neuter numbers" — this should be understood as a heading (adhikāra).

Từ ‘‘Itthipumanapuṃsakasaṅkhyaṃ’’ cần được hiểu là một tiêu đề (quy tắc bao trùm).

1324

132, 228. Yosu dvinnaṃ dve ca.

132, 228. dve for dvinnaṃ in yo and ca.

132, 228. Yosu dvinnaṃ dve ca.

1325

Dvinnaṃ saṅkhyānaṃ itthipumanapuṃsake vattamānānaṃ savibhattīnaṃ dve hoti yoiccetesu.

For the number dvinnaṃ (two), when it occurs in feminine, masculine, or neuter gender, along with its case endings, dve occurs in yo and so on.

Khi yo theo sau, dve thế vào cho hai số từ ( dvinnaṃ saṅkhyānaṃ) cùng với vibhatti của chúng, khi chúng hiện diện trong giống cái, giống đực và giống trung.

1326

Dve itthiyo, dve dhammā.

Two women, two dhammas.

Hai người phụ nữ (Dve itthiyo), hai pháp (dve dhammā).

Dve rūpāni.

Two forms.

Hai sắc (Dve rūpāni).

1327

Yosvīti kimatthaṃ?

Why yosvī (in yo)?

Tại sao lại là Yosvī (khi yo theo sau)?

Dvīsu.

In two.

Trong hai (Dvīsu).

1328

Caggahaṇena duve dvaya ubha ubhaya duvi ca honti yonāanamiccetesu.

By the inclusion of ca, duve, dvaya, ubha, ubhaya, and duvi also occur in yo, nā, ana, and so on.

Với caggahaṇa (từ ca), duve, dvaya, ubha, ubhaya, duvi cũng thế vào khi yo, nā, ana theo sau.

Duve samaṇā.

Two recluses.

Hai Sa-môn (Duve samaṇā).

Duve brāhmaṇā, duve janā, dvayena, dvayaṃ, ubhinnaṃ, ubhayesaṃ duvinnaṃ.

Two brahmins, two people, by two, a pair, of both, of both, of two.

Hai Bà-la-môn (Duve brāhmaṇā), hai người (duve janā), bởi hai (dvayena), hai (dvayaṃ), của cả hai (ubhinnaṃ), của cả hai (ubhayesaṃ duvinnaṃ).

1329

133, 230. Ti catunnaṃ tisso catasso tayo cattāro tīṇi cattāri.

133, 230. tisso, catasso, tayo, cattāro, tīṇi, cattāri for ti, catu.

133, 230. Ti catunnaṃ tisso catasso tayo cattāro tīṇi cattāri.

1330

Ticatunnaṃ saṅkhyānaṃ itthipumanapuṃsake vattamānānaṃ savibhattīnaṃ tisso catasso tayo cattāro tīṇi cattāriiccete ādesā honti yathāsaṅkhyaṃ yoiccetesu.

For the numbers ti (three) and catu (four), when they occur in feminine, masculine, or neuter gender, along with their case endings, the substitutions tisso, catasso, tayo, cattāro, tīṇi, cattāri occur respectively in yo and so on.

Khi yo theo sau, các từ tisso, catasso, tayo, cattāro, tīṇi, cattāri thế vào một cách tùy theo thứ tự cho ba và bốn số từ ( ticatunnaṃ saṅkhyānaṃ) cùng với vibhatti của chúng, khi chúng hiện diện trong giống cái, giống đực và giống trung.

1331

Tisso vedanā catasso disā, tayo janā, jane, cattāro purisā, purise, tīṇi āyatanāni, cattāri ariyasaccāni.

Three feelings, four directions, three people, people, four men, men, three sense-bases, four Noble Truths.

Ba cảm thọ (Tisso vedanā), bốn phương (catasso disā), ba người (tayo janā), những người (jane), bốn người đàn ông (cattāro purisā), những người đàn ông (purise), ba xứ (tīṇi āyatanāni), bốn Thánh đế (cattāri ariyasaccāni).

1332

Yosvīti kimatthaṃ?

Why yosvī (in yo)?

Tại sao lại là Yosvī (khi yo theo sau)?

Tīsu, catūsu.

In three, in four.

Trong ba (Tīsu), trong bốn (catūsu).

1333

134, 251. Pañcādīnamakāro.

134, 251. a for pañcādi.

134, 251. Pañcādīnamakāro.

1334

Pañcādīnaṃ saṅkhyānaṃ itthipumanapuṃsake vattamānānaṃ savibhattissa antassa sarassa akāro hoti yoiccetesu.

For the numbers beginning with pañca (five), when they occur in feminine, masculine, or neuter gender, for the final vowel of their case ending, the substitution a occurs in yo and so on.

Khi yo theo sau, nguyên âm cuối cùng của vibhatti của các số từ bắt đầu từ năm trở đi ( pañcādīnaṃ saṅkhyānaṃ), khi chúng hiện diện trong giống cái, giống đực và giống trung, trở thành akāra.

1335

Pañca, pañca, cha, cha, satta, satta, aṭṭha, aṭṭha, nava, nava, dasa, dasa.

Five, five, six, six, seven, seven, eight, eight, nine, nine, ten, ten.

Năm (Pañca), năm (pañca), sáu (cha), sáu (cha), bảy (satta), bảy (satta), tám (aṭṭha), tám (aṭṭha), chín (nava), chín (nava), mười (dasa), mười (dasa).

1336

Pañcādīnamiti kimatthaṃ?

Why pañcādīna (for those beginning with pañca)?

Tại sao lại là Pañcādīna (từ năm trở đi)?

Dve, tayo.

Two, three.

Hai (Dve), ba (tayo).

1337

135, 118. Rājassa rañño rājino se.

135, 118. rañño, rājino for rāja in se.

135, 118. Rājassa rañño rājino se.

1338

Sabbasseva rājasaddassa savibhattissa rañño rājinoiccete ādesā honti se vibhattimhi.

For the entire word rāja, along with its case ending, the substitutions rañño and rājino occur in the se case ending.

Khi se vibhatti hiện diện, rañño và rājino thế vào cho toàn bộ từ rāja cùng với vibhatti của nó.

1339

Rañño, rājino.

Of the king, of the king.

Của vua (Rañño), của vua (rājino).

1340

Seti kimatthaṃ?

Why se?

Tại sao lại là Se?

Raññā.

By the king.

Bởi vua (Raññā).

1341

136, 119. Raññaṃ naṃmhi vā.

136, 119. raññaṃ in naṃ optionally.

136, 119. Raññaṃ naṃmhi vā.

1342

Sabbasseva rājasaddassa savibhattissa raññaṃādeso hoti vā naṃmhi vibhattimhi.

For the entire word rāja, along with its case ending, the substitution raññaṃ occurs optionally in the naṃ case ending.

Khi naṃ vibhatti hiện diện, raññaṃ thế vào một cách tùy chọn cho toàn bộ từ rāja cùng với vibhatti của nó.

1343

Raññaṃ, rājūnaṃ idaṃ raṭṭhaṃ.

This kingdom belongs to the kings, or to the kings.

Đây là vương quốc của các vua (Raññaṃ idaṃ raṭṭhaṃ), của các vua (rājūnaṃ).

1344

137, 116. Nāmhiraññā vā.

137, 116. raññā in nā optionally.

137, 116. Nāmhiraññā vā.

1345

Sabbasseva rājasaddassa savibhattissa raññāādeso hoti vā nāmhi vibhattimhi.

For the entire word rāja, along with its case ending, the substitution raññā occurs optionally in the nā case ending.

Khi nā vibhatti hiện diện, raññā thế vào một cách tùy chọn cho toàn bộ từ rāja cùng với vibhatti của nó.

1346

Tena raññā kataṃ.

It was done by that king.

Được làm bởi vị vua đó (Tena raññā kataṃ).

Rājena vā kataṃ.

Or it was done by the king.

Hoặc được làm bởi vị vua (Rājena vā kataṃ).

1347

Nāmhīti kimatthaṃ?

Why nāmhī?

Tại sao lại là Nāmhī (khi nā theo sau)?

Rañño santakaṃ.

Belonging to the king.

Thuộc về vua (Rañño santakaṃ).

1348

138, 121. Smiṃmhi raññe rājini.

138, 121. raññe, rājini in smiṃ.

138, 121. Smiṃmhi raññe rājini.

1349

Sabbasseva rājasaddassa savibhattissa raññerājiniiccete ādesā honti smiṃmhivibhattimhi.

For the entire word rāja, along with its case ending, the substitutions raññe and rājini occur in the smiṃ case ending.

Khi smiṃ vibhatti hiện diện, raññe và rājini thế vào cho toàn bộ từ rāja cùng với vibhatti của nó.

1350

Raññe, rājini sīlaṃ tiṭṭhati.

Virtue stands in the king, in the king.

Đạo đức tồn tại trong vua (Raññe sīlaṃ tiṭṭhati), trong vua (rājini).

1351

139, 245. Tumhākaṃ tayimayi.

139, 245. tayi, mayi for tumha, amha.

139, 245. Tumhākaṃ tayimayi.

1352

Sabbesaṃ tumha amha saddānaṃ savibhattīnaṃ tayi mayiiccete ādeso honti yathāsaṅkhyaṃ smiṃmhi vibhattimhi.

For the entire words tumha and amha, along with their case endings, the substitutions tayi and mayi occur respectively in the smiṃ case ending.

Khi smiṃ vibhatti hiện diện, tayi và mayi thế vào một cách tùy theo thứ tự cho toàn bộ các từ tumha và amha cùng với vibhatti của chúng.

1353

Tayi, mayi.

In you, in me.

Trong bạn (Tayi), trong tôi (mayi).

1354

Smiṃmhīti kimatthaṃ?

Why smiṃmhī?

Tại sao lại là Smiṃmhī (khi smiṃ theo sau)?

Tvaṃ bhavasi, ahaṃ bhavāmi.

You are, I am.

Bạn là (Tvaṃ bhavasi), tôi là (ahaṃ bhavāmi).

1355

140, 232. Tvamahaṃ simhi ca.

140, 232. tvaṃ, ahaṃ in si and ca.

140, 232. Tvamahaṃ simhi ca.

1356

Sabbesaṃ tumha amhasaddānaṃ savibhattīnaṃ tvaṃ ahaṃiccete ādesā honti yathāsaṅkhyaṃ simhi vibhattimhi.

For the entire words tumha and amha, along with their case endings, the substitutions tvaṃ and ahaṃ occur respectively in the si case ending.

Khi si vibhatti hiện diện, tvaṃ và ahaṃ thế vào một cách tùy theo thứ tự cho toàn bộ các từ tumha và amha cùng với vibhatti của chúng.

1357

Tvaṃ, ahaṃ.

You, I.

Bạn (Tvaṃ), tôi (ahaṃ).

1358

Simhiti kimatthaṃ?

Why simhi?

Tại sao lại là Simhi (khi si theo sau)?

Tayi, mayi.

In you, in me.

Trong bạn (Tayi), trong tôi (mayi).

1359

Caggahaṇena tuvaṃ ca hoti.

By the inclusion of ca, tuvaṃ also occurs.

Với caggahaṇa (từ ca), tuvaṃ cũng thế vào.

Tuvaṃ satthā.

You are the teacher.

Bạn là bậc Đạo sư (Tuvaṃ satthā).

1360

141, 241. Tava mamase.

141, 241. tava, mama in se.

141, 241. Tava mamase.

1361

Sabbesaṃ tumha amhasaddānaṃ savibhattīnaṃ tavamamaiccete ādesā honti yathāsaṅkhyaṃ se vibhattimhi.

For the entire words tumha and amha, along with their case endings, the substitutions tava and mama occur respectively in the se case ending.

Khi se vibhatti hiện diện, tava và mama thế vào một cách tùy theo thứ tự cho toàn bộ các từ tumha và amha cùng với vibhatti của chúng.

1362

Tava, mama.

Of you, of me.

Của bạn (Tava), của tôi (mama).

1363

Seti kimatthaṃ?

Why se?

Tại sao lại là Se?

Tayi, mayi.

In you, in me.

Trong bạn (Tayi), trong tôi (mayi).

1364

142, 242. Tuyhaṃ mayhañca.

142, 242. tuyhaṃ, mayhaṃ and ca.

142, 242. Tuyhaṃ mayhañca.

1365

Sabbesaṃ tumha amhasaddānaṃ savibhattīnaṃ tuyhaṃ mayhaṃiccete ādesā honti yathāsaṅkhyaṃ se vibhattimhi.

For the entire words tumha and amha, along with their case endings, the substitutions tuyhaṃ and mayhaṃ occur respectively in the se case ending.

Khi se vibhatti hiện diện, tuyhaṃ và mayhaṃ thế vào một cách tùy theo thứ tự cho toàn bộ các từ tumha và amha cùng với vibhatti của chúng.

1366

Tuyhaṃ, mayhaṃ dhanaṃ dīyate.

Wealth is given to you, to me.

Tài sản được trao cho bạn (Tuyhaṃ dhanaṃ dīyate), cho tôi (mayhaṃ).

1367

Seti kimatthaṃ?

Why se?

Tại sao lại là Se?

Tayā, mayā.

By you, by me.

Bởi bạn (Tayā), bởi tôi (mayā).

1368

143, 235. Taṃ mamaṃmhi.

143, 235. taṃ, maṃ in aṃ.

143, 235. Taṃ mamaṃmhi.

1369

Sabbesaṃ tumha amhasaddānaṃ savibhattīnaṃ taṃ maiccete ādesā honti yathāsaṅkhyaṃ aṃmhi vibhattimhi.

For the entire words tumha and amha, along with their case endings, the substitutions taṃ and maṃ occur respectively in the aṃ case ending.

Khi aṃ vibhatti hiện diện, taṃ và ma thế vào một cách tùy theo thứ tự cho toàn bộ các từ tumha và amha cùng với vibhatti của chúng.

1370

Taṃ, maṃ.

You, me.

Bạn (Taṃ), tôi (maṃ).

1371

Aṃmhīti kimatthaṃ?

Why aṃmhī?

Tại sao lại là Aṃmhī (khi aṃ theo sau)?

Tayā mayā.

By you, by me.

Bởi bạn (Tayā), bởi tôi (mayā).

1372

144, 234. Tavaṃ mamañca navā.

144, 234. tavaṃ, mamaṃ and ca optionally.

144, 234. Tavaṃ mamañca navā.

1373

Sabbesaṃ tumha amhasaddānaṃ savibhattīnaṃ tavaṃ mamaṃiccete ādesā honti navā yathāsaṅkhyaṃ aṃmhi vibhattimhi.

For the entire words tumha and amha, along with their case endings, the substitutions tavaṃ and mamaṃ occur optionally and respectively in the aṃ case ending.

Khi aṃ vibhatti hiện diện, tavaṃ và mamaṃ thế vào một cách tùy chọn (navā) và tùy theo thứ tự cho toàn bộ các từ tumha và amha cùng với vibhatti của chúng.

1374

Tavaṃ, mamaṃ passati.

He sees you, me.

Người ấy thấy bạn (Tavaṃ passati), thấy tôi (mamaṃ).

1375

Navāti kimatthaṃ?

Why navā (optionally)?

Tại sao lại là Navā (tùy chọn)?

Taṃ, maṃ passati.

He sees you, me.

Người ấy thấy bạn (Taṃ passati), thấy tôi (maṃ).

1376

Caggahaṇamanukaḍḍhanatthaṃ.

The inclusion of ca is for extension (anukaḍḍhana).

Caggahaṇa (từ ca) dùng để kéo theo (quy tắc trước đó).

1377

145, 238. Nāmhī tayā mayā.

145, 238. tayā, mayā in nā.

145, 238. Nāmhī tayā mayā.

1378

Sabbesaṃ tumha amhasaddānaṃ savibhattīnaṃ tayā mayāiccete ādesā honti yathāsaṅkhyaṃ nāmhi vibhattimhi.

For the entire words tumha and amha, along with their case endings, the substitutions tayā and mayā occur respectively in the nā case ending.

Khi nā vibhatti hiện diện, tayā và mayā thế vào một cách tùy theo thứ tự cho toàn bộ các từ tumha và amha cùng với vibhatti của chúng.

1379

Tayā, mayā kataṃ.

It was done by you, by me.

Được làm bởi bạn (Tayā kataṃ), bởi tôi (mayā).

1380

Nāmhiti kimatthaṃ?

Why nāmhi?

Tại sao lại là Nāmhi (khi nā theo sau)?

Tumhehi, amhehi.

By you (plural), by us.

Bởi các bạn (Tumhehi), bởi chúng tôi (amhehi).

1381

146, 236. Tumhassa tuvaṃ tvamaṃmhi.

146, 236. tuvaṃ, tvaṃ for tumha in aṃ.

146, 236. Tumhassa tuvaṃ tvamaṃmhi.

1382

Sabbassa tumhasaddassa savibhattissa tuvaṃ tvaṃ iccete ādesā honti aṃmhi vibhattimhi.

For the entire word tumha, along with its case ending, the substitutions tuvaṃ and tvaṃ occur in the aṃ case ending.

Khi aṃ vibhatti hiện diện, tuvaṃ và tvaṃ thế vào cho toàn bộ từ tumha cùng với vibhatti của nó.

1383

Kaliṅgarassa tuvaṃ maññe, kaṭṭhassa tvaṃ maññe.

You are like firewood, I think; you are like wood, I think.

Tôi nghĩ bạn là một khúc củi (Kaliṅgarassa tuvaṃ maññe), tôi nghĩ bạn là một khúc gỗ (kaṭṭhassa tvaṃ maññe).

1384

147, 246. Padato dutiyā catutthī chaṭṭhīsu vono.

147, 246. vo, no for second, fourth, sixth from a word.

147, 246. Padato dutiyā catutthī chaṭṭhīsu vono.

1385

Sabbesaṃ tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ yadā padasmā paresaṃ vo noādesā honti navā yathāsaṅkhyaṃ dutiyā catutthīchaṭṭhīiccetesu bahuvacanesu.

For all words tumha and amha with their inflections, when vo and no are substituted for them, optionally and respectively, after a word, in these plural forms of the second, fourth, and sixth cases.

Các thay thế vo và no xảy ra, hoặc tùy chọn, sau một từ, cho tất cả các từ tumha và amha với các biến cách của chúng, tương ứng trong các trường hợp đối cách, tặng cách và sở hữu cách số nhiều này.

1386

Pahāya vo bhikkhave gamissāmi, mā no ajja vikantiṃsu, rañño sūdā mahānase, evaṃ dutiyatthe.

"I shall leave you, monks, and go," "Let them not cut us today," "The king's cooks in the great kitchen"—thus in the second case.

Này các tỳ khưu, tôi sẽ từ bỏ các ông (vo) mà ra đi; Chớ để họ cắt xẻ chúng ta (no) hôm nay; Các đầu bếp của vua trong bếp lớn; Như vậy trong nghĩa đối cách.

1387

Dhammaṃ vo bhikkhave desessāmi, saṃvibhajetha no rajjena, evaṃ catutthyatthe.

"I shall teach you the Dhamma, monks," "Divide the kingdom for us"—thus in the fourth case.

Này các tỳ khưu, tôi sẽ thuyết pháp cho các ông (vo); Hãy chia sẻ vương quốc với chúng ta (no); Như vậy trong nghĩa tặng cách.

1388

Tuṭṭhosmi vo bhikkhave pakatiyā, satthā no bhagavā anuppatto, evaṃ chaṭṭhyatthe.

"I am pleased with you, monks, by nature," "The Blessed One, our Teacher, has arrived"—thus in the sixth case.

Này các tỳ khưu, tôi hài lòng với các ông (vo) một cách tự nhiên; Bậc Đạo Sư, Thế Tôn, đã đến với chúng ta (no); Như vậy trong nghĩa sở hữu cách.

1389

Navāti kimatthaṃ?

Why is " navā" (optionally) said?

Vì sao lại nói hoặc tùy chọn?

Eso amhākaṃ satthā.

This is our Teacher.

Vị ấy là Đạo Sư của chúng tôi.

1390

Tumhamhākamiti kimatthaṃ?

Why is " tumhamhākaṃ" (for tumha and amha) said?

Vì sao lại nói tumha amha?

Ete isayo passasi.

You see these ascetics.

Ông thấy các vị đạo sĩ ấy.

1391

Padatoti kimatthaṃ?

Why is " padato" (after a word) said?

Vì sao lại nói sau một từ?

Tumhākaṃ satthā.

Your Teacher.

Đạo Sư của các ông.

1392

Etesvīti kimatthaṃ?

Why is " etesu" (in these) said?

Vì sao lại nói trong các trường hợp này?

Gacchatha tumhe.

You go.

Các ông hãy đi.

1393

148, 247. Temekavacanesu ca.

148, 247. Also in singulars, te and me.

148, 247. Trong các trường hợp số ít te me.

1394

Sabbesaṃ tumha amhasaddānaṃ savibhattīnaṃ yadā padasmā paresaṃ te me ādesā honti yathāsaṅkhyaṃ catutthī chaṭṭhīiccetesu ekavacanesu.

For all words tumha and amha with their inflections, when te and me are substituted for them, respectively, after a word, in these singular forms of the fourth and sixth cases.

Các thay thế te và me xảy ra, sau một từ, cho tất cả các từ tumha và amha với các biến cách của chúng, tương ứng trong các trường hợp tặng cách và sở hữu cách số ít này.

1395

Dadāmi te gāmavarāni pañca, dadāhi me gāmavaraṃ, idaṃ te raṭṭhaṃ, ayaṃ me putto.

"I give you five excellent villages," "Give me an excellent village," "This is your kingdom," "This is my son."

Ta ban cho con (te) năm ngôi làng tốt nhất; Hãy ban cho ta (me) một ngôi làng tốt nhất; Đây là vương quốc của con (te); Đây là con trai của ta (me).

1396

Padatoti kimatthaṃ?

Why is " padato" (after a word) said?

Vì sao lại nói sau một từ?

Tava ñāti, mama ñāti.

Your relative, my relative.

Người thân của bạn; Người thân của tôi.

1397

149, 148. Na aṃmhi.

149, 148. Not in aṃ.

149, 148. Không có aṃmhi.

1398

Sabbesaṃ tumha amhasaddānaṃ savibhattīnaṃ yadā padasmā paresaṃ te meādesā na honti aṃmhi vibhattimhi.

For all words tumha and amha with their inflections, when te and me are not substituted for them after a word, in the aṃ inflection.

Các thay thế te và me không xảy ra, sau một từ, cho tất cả các từ tumha và amha với các biến cách của chúng, khi có biến cách aṃ.

1399

Passeyya taṃ vassasataṃ arogaṃ, so maṃ bravīti.

"May you live a hundred years, healthy," "He tells me."

Mong ông sống trăm năm không bệnh tật; Ông ấy nói với tôi.

1400

150, 249. Vā tatiye ca.

150, 249. Optionally in the third case also.

150, 249. Hoặc trong túc cách.

1401

Sabbesaṃ tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ yadā padasmā paresaṃ temeādesā honti vā yathāsaṅkhyaṃ tatiyekavacane pare.

For all words tumha and amha with their inflections, te and me are optionally substituted for them, respectively, after a word, when the third singular case follows.

Các thay thế te và me xảy ra, hoặc tùy chọn, sau một từ, cho tất cả các từ tumha và amha với các biến cách của chúng, tương ứng khi có túc cách số ít.

1402

Kataṃ te pāpaṃ, kataṃ me pāpaṃ, kataṃ tayā pāpaṃ, kataṃ mayā pāpaṃ.

"Evil has been done by you," "Evil has been done by me," "Evil has been done by you," "Evil has been done by me."

Tội lỗi đã được con (te) làm; Tội lỗi đã được ta (me) làm; Tội lỗi đã được con (tayā) làm; Tội lỗi đã được ta (mayā) làm.

1403

Padatoti kimatthaṃ?

Why is " padato" (after a word) said?

Vì sao lại nói sau một từ?

Tayā kataṃ, mayā kataṃ.

Done by you, done by me.

Được con làm; Được ta làm.

1404

151, 250. Bahuvacanesu vono.

151, 250. In plurals, vo and no.

151, 250. Trong số nhiều, vono.

1405

Sabbesaṃ tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ yadā padasmā paresaṃ vonoādesā honti yathāsaṅkhyaṃ tatiyābahuvacanesu paresu.

For all words tumha and amha with their inflections, vo and no are substituted for them, respectively, after a word, when the third plural case follows.

Các thay thế vo và no xảy ra, sau một từ, cho tất cả các từ tumha và amha với các biến cách của chúng, tương ứng khi có túc cách số nhiều.

1406

Kataṃ vo kammaṃ, kataṃ no kammaṃ.

"The deed was done by you," "The deed was done by us."

Việc đã được các ông (vo) làm; Việc đã được chúng ta (no) làm.

1407

Padatoti kimatthaṃ?

Why is " padato" (after a word) said?

Vì sao lại nói sau một từ?

Tumhehi kataṃ, amhehi kataṃ.

Done by you, done by us.

Được các ông làm; Được chúng tôi làm.

1408

Bahuvacanaggahaṇena yomhi paṭhame vo noādesā honti.

By the mention of "plurals", vo and no are substituted in the first case of yo.

Với việc dùng từ số nhiều, các thay thế vo và no xảy ra trong trường hợp yo sơ cách.

Gāmaṃ vo gaccheyyātha, gāmaṃ no gaccheyyāma.

"You should go to the village," "We should go to the village."

Các ông (vo) có thể đi đến làng; Chúng tôi (no) có thể đi đến làng.

1409

152, 236. Pumantassā simhi.

152, 236. Of puma-ending, ā in si.

152, 236. Pumantassa ā trong si.

1410

Pumaiccevamantassa savibhattissa āādeso hoti simhi vibhattimhi.

For the inflection of a word ending in puma, ā is substituted when the si inflection is present.

Thay thế ā xảy ra cho từ có tận cùng là puma với các biến cách của nó, khi có biến cách si.

1411

Pumā tiṭṭhati.

A man stands.

Người đàn ông đứng.

1412

Simhīti kimatthaṃ?

Why is " simhi" (in si) said?

Vì sao lại nói trong si?

Pumāno tiṭṭhanti.

Men stand.

Những người đàn ông đứng.

1413

Antaggahaṇena maghava yuvaiccevamādīnamantassasavibhattissa āādeso hoti.

By the mention of "ending," ā is substituted for the inflection of the ending of words like maghava and yuva.

Với việc dùng từ tận cùng, thay thế ā xảy ra cho từ có tận cùng là maghava, yuva v.v. với các biến cách của nó.

Maghavā, yuvā.

1414

153, 138. Amālapanekavacane.

153, 138. aṃ in vocative singular.

153, 138. Amālapanekavacane.

1415

Pumaiccevamantassa savibhattissa aṃādeso hoti ālapanekavacane pare.

For the inflection of a word ending in puma, aṃ is substituted when the vocative singular follows.

Thay thế aṃ xảy ra cho từ có tận cùng là puma với các biến cách của nó, khi có hô cách số ít.

1416

He pumaṃ.

He pumaṃ (O man!).

Hỡi người đàn ông (pumaṃ).

1417

Ālapaneti kimatthaṃ?

Why is " ālapane" (in vocative) said?

Vì sao lại nói trong hô cách?

Pumā.

Pumā (A man).

Người đàn ông (pumā).

1418

Ekavacaneti kimatthaṃ?

Why is " ekavacane" (in singular) said?

Vì sao lại nói trong số ít?

He pumāno.

He pumāno (O men!).

Hỡi những người đàn ông (pumāno).

1419

154, 0. Samāse ca vibhāsā.

154, 0. And optionally in compounds.

154, 0. Trong hợp từ cũng tùy chọn.

1420

Pumaiccevamantassa samāse ca aṃādeso hoti vibhāsā samāse kate.

For a word ending in puma, aṃ is optionally substituted in a compound when the compound is formed.

Thay thế aṃ cũng xảy ra tùy chọn cho từ có tận cùng là puma trong hợp từ, sau khi hợp từ được hình thành.

1421

Itthī ca pumā ca napuṃsakaṃ ca itthipumanapuṃsakāni.

A woman, a man, and a neuter are women-men-neuters.

Nữ và nam và trung tính là itthipumanapuṃsakāni.

Itthipumanapuṃsakānaṃ samūho itthipumanapuṃsakasamūho.

The collection of women-men-neuters is a women-men-neuter collection.

Tập hợp của nữ, nam và trung tính là itthipumanapuṃsakasamūho.

1422

Vibhāsāti kimatthaṃ?

Why is " vibhāsā" (optionally) said?

Vì sao lại nói tùy chọn?

Itthipumanapuṃsakāni.

Itthipumanapuṃsakāni (women-men-neuters).

Itthipumanapuṃsakāni.

1423

155, 137. Yosvāno.

155, 137. āno in yo cases.

155, 137. Yosvāno.

1424

Pumaiccevamantassa savibhattissa ānoādeso hoti yosu vibhattīsu.

For the inflection of a word ending in puma, āno is substituted when the yo inflections are present.

Thay thế āno xảy ra cho từ có tận cùng là puma với các biến cách của nó, trong các biến cách yo.

1425

Pumāno, he pumāno.

Pumāno (men), he pumāno (O men!).

Những người đàn ông (pumāno); Hỡi những người đàn ông (he pumāno).

1426

Yosvīti kimatthaṃ?

Why is " yosvi" (in yo cases) said?

Vì sao lại nói trong yo?

Pumā.

Pumā (a man).

Người đàn ông (pumā).

1427

156, 142. Āne smiṃmhi vā.

156, 142. āne in smiṃmhi optionally.

156, 142. Āne smiṃmhi vā.

1428

Pumaiccevamantassa savibhattissa āne ādeso hoti vā smiṃmhi vibhattimhi.

For the inflection of a word ending in puma, āne is optionally substituted when the smiṃmhi inflection is present.

Thay thế āne xảy ra, hoặc tùy chọn, cho từ có tận cùng là puma với các biến cách của nó, trong biến cách smiṃmhi.

1429

Pumāne, pume vā.

Pumāne, or pume.

Pumāne, hoặc pume.

1430

157, 140. Hivibhattimhi ca.

157, 140. And in the hi inflection.

157, 140. Trong hivibhattimhi cũng vậy.

1431

Pumaiccevamantassa hivibhattimhi ca āneādeso hoti.

For a word ending in puma, āne is also substituted in the hi inflection.

Thay thế āne cũng xảy ra cho từ có tận cùng là puma trong biến cách hi.

1432

Pumānehi, pumānebhi.

1433

Puna vibhattiggahaṇaṃ kimatthaṃ?

Again, why is " vibhattiggahaṇaṃ" (mention of inflection) made?

Vì sao lại dùng từ biến cách một lần nữa?

Savibhattiggahaṇanivattanatthaṃ.

To prevent the mention of " savibhatti" (with inflection).

Để loại bỏ việc dùng từ savibhatti.

Pumānehi.

1434

Caggahaṇena maghava yuvaiccevamādīnamantassa ānaādeso hoti si yo aṃyo iccetesu vibhattīsu, pumakammathāmantassa cukāro hoti sasmā su vibhattīsu.

By the mention of " ca," āna is substituted for the ending of words like maghava and yuva in some instances, in the si, yo, aṃ, yo inflections, and cu is substituted for the manta of pumakammaṭṭhā in the sasmā inflections.

Với việc dùng từ ca, thay thế āna xảy ra cho từ có tận cùng là maghava, yuva v.v. trong một số biến cách si, yo, aṃ, yo này, và cukāro xảy ra cho pumakammathāmanta trong các biến cách sasmā.

Maghavāno, maghavānā.

Maghavānaṃ, maghavāne.

Yuvāno, yuvānā, yuvānaṃ, yuvāne, pumuno, pumunā.

Kammuno, kammunā, thāmuno, thāmunā.

1435

158, 143. Susmimā vā.

158, 143. ā in su optionally.

158, 143. Susmimā vā.

1436

Pumaiccevamantassa suiccetasmiṃvibhattimhi āādeso hoti vā.

For a word ending in puma, ā is optionally substituted in the su inflection.

Thay thế ā xảy ra, hoặc tùy chọn, cho từ có tận cùng là puma trong biến cách su này.

1437

Pumāsu, pumesu vā.

Pumāsu, or pumesu.

Pumāsu, hoặc pumesu.

1438

156, 139. Unāmhi ca.

156, 139. And u in nāmhi.

156, 139. Unāmhi ca.

1439

Pumaiccevamantassa āuādesā honti vā nāmhi vibhattimhi.

For a word ending in puma, āu is optionally substituted in the nāmhi inflection.

Các thay thế āu xảy ra, hoặc tùy chọn, cho từ có tận cùng là puma trong biến cách nāmhi.

1440

Pumānā, pumunā, pumena vā.

Pumānā, pumunā, or pumena.

Pumānā, pumunā, hoặc pumena.

1441

Caggahaṇamanukaḍḍhanatthaṃ.

The mention of " ca" is for continuation.

Việc dùng từ ca là để tiếp nối.

1442

160, 167. A kammantassa ca.

160, 167. And a of kamma-ending.

160, 167. A kammantassa ca.

1443

Kammaiccevamantassa ca ua ādesā honti vā nāmhi vibhattimhi.

For a word ending in kamma, ua is optionally substituted in the nāmhi inflection.

Các thay thế ua cũng xảy ra, hoặc tùy chọn, cho từ có tận cùng là kamma trong biến cách nāmhi.

1444

Kammunā, kammanā, kammena vā.

Kammunā, kammanā, or kammena.

Kammunā, kammanā, hoặc kammena.

1445

Caggahaṇena maghavayuvaiccevamantassa āāde so hoti kvaci nāsuiccetesu vibhattīsu.

By the mention of " ca," ā is substituted for the ending of words like maghava and yuva in some instances, in the nāsu inflections.

Với việc dùng từ ca, thay thế ā xảy ra cho từ có tận cùng là maghavayuva trong một số biến cách nāsu này.

Maghavānā, maghavāsu, maghavesu, maghavena vā.

Maghavānā, maghavāsu, maghavesu, or maghavena.

Maghavānā, maghavāsu, maghavesu, hoặc maghavena.

Yuvānā, yuvāsu, yuvesu, yuvena vā.

Yuvānā, yuvāsu, yuvesu, or yuvena.

Yuvānā, yuvāsu, yuvesu, hoặc yuvena.

1446

Iti nāmakappe dutiyo kaṇḍo.

Here ends the second section in the Chapter on Nouns.

Như vậy, chương thứ hai trong Namakappa.

Table of Contents

Dutiyakaṇḍa

Second Section

Chương thứ hai

Settings