Tattha katamo vibhattihāro?
Therein, what is the Vibhatti Hāra?
Trong đó, phương pháp phân tích (vibhattihāro) là gì?
Saṃyojananti na etaṃ ekaṃsena.
A fetter is not in every respect.
“Kiết sử” (saṃyojanaṃ) không phải là một nghĩa duy nhất.
Mānasaṃyojanaṃ diṭṭhibhāgiyanti na taṃ ekaṃsena adiṭṭhamānaṃ nissāyamānaṃ na pajahati.
The fetter of conceit, being part of wrong view, does not abandon conceit that is not seen but relied upon, in every respect.
“Kiết sử ngã mạn (mānasaṃyojanaṃ) thuộc về tà kiến (diṭṭhibhāgiyaṃ)” thì không phải là một nghĩa duy nhất, nó không đoạn trừ ngã mạn không phải tà kiến dựa trên ngã mạn.
Yo pañca uddhambhāgiyo māno kiñcāpi so diṭṭhipakkhe siyā.
Even if the five higher fetters of conceit were part of wrong view,
Năm ngã mạn thượng phần (uddhambhāgiyo māno) nào, mặc dù chúng có thể thuộc về phía tà kiến.
Na tu orambhāgiyaṃ saṃyojanaṃ tassa pahānāya saṃvattatīti.
they do not conduce to the abandoning of the lower fetters.
Tuy nhiên, nó không dẫn đến sự đoạn trừ kiết sử hạ phần (orambhāgiyaṃ saṃyojanaṃ).
Yo ca ahaṃkāro na paviddhoyaṃ panassa evaṃ hoti.
And if the ego-conceit is not completely destroyed, then it is like this:
Và ngã chấp (ahaṃkāro) nào chưa được thấu triệt, thì người đó có ý nghĩ như sau:
Kadāsu nāmāhaṃ taṃ santaṃ āyatanaṃ sacchikatvā upasampajja viharissāmi, yaṃ ariyā santaṃ āyatanaṃ upasampajja viharissantīti, ayaṃ abhijjhā na ca taṃ nīvaraṇaṃ.
“When shall I, having realized and attained that peaceful state, dwell therein, as the Noble Ones, having realized and attained the peaceful state, dwell therein?” This is covetousness, but it is not a hindrance.
“Khi nào ta sẽ chứng ngộ và an trú trong cảnh giới an tịnh mà các bậc Thánh an trú?” Đây là tham lam (abhijjhā), nhưng nó không phải là triền cái (nīvaraṇa).
Atthi pana arahato kāyakilesamiddhañca okkamati na ca taṃ nīvaraṇaṃ tassa thinamiddhaṃ nīvaraṇanti.
However, sloth and torpor, which are physical weariness, may affect an Arahant, but that is not a hindrance to them. Their sloth and torpor are not hindrances.
Tuy nhiên, đôi khi sự hôn trầm (kāyakilesamiddhañca) cũng đến với bậc A-la-hán, nhưng đó không phải là triền cái của vị ấy. Hôn trầm (thīnamiddhaṃ) là triền cái.
Na ekaṃsena.
Not in every respect.
Không phải là một nghĩa duy nhất.
Ayaṃ vibhattihāro.
This is the Vibhatti Hāra.
Đây là phương pháp phân tích (vibhattihāro).
Tattha katamo otaraṇo?
Among these, what is the otaraṇa method?
Trong đó, phương pháp nhập vào (otaraṇo) là gì?
Ime pañca nīvaraṇā avijjā ca taṇhā ca tattha avijjāmūlā nīvaraṇā.
These five hindrances, ignorance, and craving—among them, the hindrances have ignorance as their root.
Năm triền cái này là vô minh (avijjā) và ái (taṇhā). Trong đó, các triền cái có gốc rễ là vô minh.
Yā taṇhā ime saṅkhārā, te avijjāpaccayā ime dve dhammā pañcasu khandhesu saṅkhārakkhandhapariyāpannā, āyatanesu dhammāyatanaṃ, dhātūsu dhammadhātu, indriyesu imesaṃ dhammānaṃ padaṭṭhānaṃ sukhindriyassa ca somanassindriyassa ca itthindriyassa ca purisindriyassa ca.
The craving and these formations, which have ignorance as their condition, these two phenomena are included in the formation aggregate among the five aggregates, the Dharma-ayatana among the āyatanas, the Dharma-dhātu among the dhātus, and among the indriyas, they are the basis for the faculties of pleasure, joy, femininity, and masculinity.
Ái (taṇhā) nào, các hành (saṅkhārā) này, chúng có vô minh làm duyên. Hai pháp này thuộc về hành uẩn (saṅkhārakkhandhapariyāpannā) trong năm uẩn (pañcasu khandhesu), pháp xứ (dhammāyatanaṃ) trong các xứ (āyatanesu), pháp giới (dhammadhātu) trong các giới (dhātūsu), và trong các căn (indriyesu), đây là căn bản của các pháp này, của lạc căn (sukhindriyassa), của hỷ căn (somanassindriyassa), của nữ căn (itthindriyassa) và của nam căn (purisindriyassa).
Tattha katamo parikkhāro?
Among these, what is the parikkhāra (requisite) method?
Trong đó, phương pháp chuẩn bị (parikkhāro) là gì?
Kāmacchandassa ayoniso manasikāro subhārammaṇapaccayo; subhanimittañca hetu.
For sensual desire, unwise attention is the condition for a beautiful object; and the beautiful sign is the cause.
Đối với dục tham (kāmacchando), sự tác ý không như lý (ayoniso manasikāro) là duyên của đối tượng đẹp (subhārammaṇa); và tướng đẹp (subhanimittaṃ) là nhân.
Byāpādassa ayoniso manasikāro āghātavatthūni ca paccayo; paṭighānusayo hetu.
For ill-will, unwise attention is the condition for objects of irritation; and the latent tendency of aversion is the cause.
Đối với sân hận (byāpādassa), sự tác ý không như lý (ayoniso manasikāro) và các đối tượng sân hận (āghātavatthūni) là duyên; tùy miên sân hận (paṭighānusayo) là nhân.
Thinamiddhassa paṭisaṃhāro paccayo; pavattiyā kilamathā calanā tañca hetu.
For sloth and torpor, withdrawal is the condition; and weariness and sluggishness in activity are the cause.
Đối với hôn trầm và thụy miên (thīnamiddhassa), sự thu nhiếp (paṭisaṃhāro) là duyên; sự mệt mỏi (kilamathā) và sự dao động (calanā) trong sự vận hành là nhân.
Uddhaccakukkuccassa rajanīyaṃ ārammaṇiyaṃ assādiyākindriyaṃ tāva aparipuṇṇañca ñāṇaṃ paccayo; kāmasaññā ca diṭṭhianusayo ca hetu.
For restlessness and remorse, attractive objects, delightful sense objects, and incomplete knowledge are the conditions; and sensual perception and the latent tendency of wrong view are the cause.
Đối với trạo cử và hối hận (uddhaccakukkuccassa), đối tượng đáng tham đắm (rajanīyaṃ ārammaṇiyaṃ), căn khả ái (assādiyākindriyaṃ) và tuệ chưa viên mãn (aparipuṇṇañca ñāṇaṃ) là duyên; dục tưởng (kāmasaññā) và tùy miên tà kiến (diṭṭhianusayo) là nhân.
Vicikicchāya nava mānavidhā ārammaṇaṃ mānānusayo, sova paccayo; vicikicchānusayo hetu.
For doubt, the nine kinds of conceit are the object, and the latent tendency of conceit itself is the condition; the latent tendency of doubt is the cause.
Đối với hoài nghi (vicikicchāya), chín loại ngã mạn (nava mānavidhā) là đối tượng, tùy miên ngã mạn (mānānusayo) chính là duyên; tùy miên hoài nghi (vicikicchānusayo) là nhân.
Ete pañca dhammā sahetu sappaccayā uppajjanti.
These five phenomena arise with their causes and conditions.
Năm pháp này phát sinh cùng với nhân và duyên.
Tattha katamo desanā hāro?
Among these, what is the desanā method?
Trong đó, phương pháp thuyết giảng (desanā hāro) là gì?
Imamhi sutte ko attho khandhavavatthānena viññāṇakkhandhaṃ deseti, dhātuvavatthānena manoviññāṇadhātuṃ, āyatanavavatthānena manāyatanaṃ, indriyavavatthānena manindriyaṃ.
In this Sutta, what meaning does it teach through the classification of aggregates as the consciousness aggregate, through the classification of elements as the mind-consciousness element, through the classification of sense bases as the mind-base, and through the classification of faculties as the mind-faculty?
Trong bài kinh này, ý nghĩa nào được giảng dạy về thức uẩn (viññāṇakkhandhaṃ) qua sự phân định các uẩn (khandhavavatthānena), về ý thức giới (manoviññāṇadhātuṃ) qua sự phân định các giới (dhātuvavatthānena), về ý xứ (manāyatanaṃ) qua sự phân định các xứ (āyatanavavatthānena), về ý căn (manindriyaṃ) qua sự phân định các căn (indriyavavatthānena).
Tassa kiṃ pubbaṅgamā dhammā?
What phenomena are preceded by it?
Những pháp nào là pháp dẫn đầu của nó?
Saṃkhittena cha dhammā pubbaṅgamā dhammā kusalamūlāni ca akusalamūlāni ca animittaṃ imamhi sutte kusalamūlaṃ desitaṃ.
In brief, six phenomena are preceded by it: the roots of wholesome and unwholesome actions, and the signless; in this Sutta, the root of wholesome action is taught.
Nói tóm lại, sáu pháp là pháp dẫn đầu: các căn lành (kusalamūlāni) và các căn bất thiện (akusalamūlāni). Trong bài kinh này, vô tướng (animittaṃ) được giảng là căn lành.
Tattha katamā manopubbaṅgamā dhammā?
Among these, what are the phenomena preceded by mind?
Trong đó, các pháp có tâm dẫn đầu (manopubbaṅgamā dhammā) là gì?
Mano tesaṃ pubbaṅgamaṃ, yathāpi balassa rājā pubbaṅgamo, evameva dhammānaṃ manopubbaṅgamā.
Mind precedes them, just as a king precedes his army; similarly, phenomena are preceded by mind.
Tâm là cái dẫn đầu của chúng, như vua là cái dẫn đầu của quân đội, cũng vậy, tâm là cái dẫn đầu của các pháp (dhammānaṃ manopubbaṅgamā).
Tattha tividhānaṃ pubbaṅgamānaṃ nekkhammacchandena abyāpādacchandena avihiṃsāchandena.
Among these, the three kinds of precedence are by the desire for renunciation, the desire for non-ill-will, and the desire for non-harming.
Trong đó, ba loại dẫn đầu là: với ý muốn xuất ly (nekkhammacchandena), với ý muốn không sân hận (abyāpādacchandena), với ý muốn không làm hại (avihiṃsāchandena).
Alobhassa nekkhammacchandena pubbaṅgamā.
For non-greed, they are preceded by the desire for renunciation.
Đối với không tham (alobhassa), ý muốn xuất ly là cái dẫn đầu.
Adosassa abyāpādacchandena pubbaṅgamā.
For non-hatred, they are preceded by the desire for non-ill-will.
Đối với không sân (adosassa), ý muốn không sân hận là cái dẫn đầu.
Amohassa avihiṃsāchandena pubbaṅgamā.
For non-delusion, they are preceded by the desire for non-harming.
Đối với không si (amohassa), ý muốn không làm hại là cái dẫn đầu.
Tattha manoseṭṭhāti manasā ime dhammā ussaṭā manena vā nimmitā.
Among these, mind-foremost means these phenomena are elevated by mind or created by mind.
Trong đó, manoseṭṭhā (tâm là tối thượng) nghĩa là các pháp này được tâm khởi lên, hoặc được tâm tạo ra.
Manova imesaṃ dhammānaṃ seṭṭhoti manova imesaṃ dhammānaṃ seṭṭhajeṭṭhoti manova imesaṃ dhammānaṃ ādhipaccaṃ karotīti manoseṭṭhā.
Mind is foremost among these phenomena, mind is chief among these phenomena, mind exercises dominance over these phenomena—thus, mind-foremost.
Tâm là tối thượng của các pháp này, tâm là cao cả nhất của các pháp này, tâm nắm quyền chủ tể các pháp này, nên gọi là tâm là tối thượng (manoseṭṭhā).
Manojavāti yattha mano gacchati.
Mind-swift means wherever the mind goes.
Manojavā (tâm là tốc hành) nghĩa là nơi nào tâm đi đến.
Tattha ime dhammā gacchantīti manojavā.
There, these phenomena go—thus, mind-swift.
Các pháp này cũng đi đến đó, nên gọi là tâm là tốc hành (manojavā).
Yathā vāto sīghaṃ gacchati añño vā koci sīghaṃ gāmako vuccate vātajavoti pakkhigāmikoti, evameva ime dhammā manena sampajāyamānā gacchanti, tattha ime dhammā gacchantīti manojavāti.
Just as the wind goes swiftly, or any other swift-goer is called "wind-swift" or "bird-swift," similarly, these phenomena, arising with the mind, go; there, these phenomena go—thus, mind-swift.
Như gió đi nhanh, hoặc bất cứ cái gì đi nhanh được gọi là tốc hành như gió hoặc tốc hành như chim, cũng vậy, các pháp này phát sinh cùng với tâm và đi theo tâm, nên các pháp này được gọi là tâm là tốc hành (manojavā).
Te tividhā chandasamudānitā anāvilatā ca saṅkappo.
They are of three kinds: arisen from desire, unstained, and thought.
Chúng có ba loại: do ý muốn (chandasamudānitā), sự không ô nhiễm (anāvilatā) và tư duy (saṅkappo).
Sattavidhā ca kāyikaṃ sucaritaṃ vācasikaṃ sucaritaṃ, te dasa kusalakammapathā.
And seven kinds: wholesome bodily action, wholesome verbal action; these are the ten courses of wholesome action.
Và bảy loại thân thiện hành (kāyikaṃ sucaritaṃ), khẩu thiện hành (vācasikaṃ sucaritaṃ), đó là mười nghiệp đạo thiện (kusalakammapathā).
Tattha manasā ce pasannenāti manokammaṃ.
Among these, "if one speaks with a pure mind" is mental action.
Trong đó, manasā ce pasannenā (nếu với tâm thanh tịnh) là ý nghiệp (manokammaṃ).
Bhāsati vāti vacīkammaṃ.
"Or speaks" is verbal action.
Bhāsati vā (hoặc nói) là khẩu nghiệp (vacīkammaṃ).
Karoti vāti kāyakammaṃ.
Or acts refers to bodily action.
Karoti vā (hoặc làm) là thân nghiệp (kāyakammaṃ).
Imehi imasmiṃ sutte dasa kusalakammapathā paramāpi santā sīlavatā paramā.
By these in this Sutta, the ten wholesome courses of action, though supreme, are supreme through morality.
Trong bài kinh này, mười nghiệp đạo thiện (dasa kusalakammapathā) này là tối thượng, thậm chí đối với người giữ giới, chúng là tối thượng.
So bhavati vivattiyaṃ na lokaniyyānāya vāsanābhāgiyaṃ suttaṃ bhavati.
It leads to rebirth, it is not a Sutta that is conducive to liberation from the world.
Nó trở thành sự chuyển đổi (vivattiyaṃ), không phải là bài kinh thuộc phần xuất ly thế gian (lokaniyyānāya vāsanābhāgiyaṃ).
Ayaṃ desanā.
This is the exposition.
Đây là phương pháp thuyết giảng (desanā).
Yāni hi kusalamūlāni, tāni aṭṭhānisaṃsamattā hetu, ayaṃ aṭṭhaṅgiko maggo.
Indeed, the wholesome roots are the eight benefits, the cause, this is the Noble Eightfold Path.
Những căn lành ấy, do có tám lợi ích nên là nhân, đây là Bát Chánh Đạo.
Dasa ṭhānāni desanāhetūni desanāpaccayā niddesanā ca.
The ten points are the causes for exposition and the explanation of the conditions for exposition.
Mười căn cứ là nhân của sự thuyết giảng, là duyên của sự thuyết giảng và là sự chỉ dẫn.
Tattha yaṃ maññe dukkhena saha nāmarūpaṃ viññāṇasaccanti aṅgena kusalamūlaṃ pahīyati, ayaṃ appahīnabhūmiyaṃ samudayo.
Therein, that wholesome root which is abandoned by the factor of "I imagine suffering with one's own mind-and-matter, consciousness as truth," this is the origin in the realm not yet abandoned.
Trong đó, căn lành nào được đoạn trừ bằng chi “danh sắc và thức là khổ đế”, đây là sự tập khởi trong cảnh giới chưa đoạn trừ.
Yaṃ tesaṃ pahānā, ayaṃ nirodho.
The abandoning of these is the cessation.
Sự đoạn trừ những điều ấy là sự diệt trừ.
Imāni cattāri saccāni.
These are the four noble truths.
Đây là Tứ Diệu Đế.
Ayaṃ āvaṭṭo hāro.
This is the revolving method.
Đây là phương pháp xoay vần (āvaṭṭo hāro).
Taṃ na ekaṃsena samaṇassa vā brāhmaṇassa vā pana hoti.
This does not necessarily apply to an ascetic or a brahmin.
Điều đó không nhất thiết chỉ thuộc về một sa-môn hay một bà-la-môn.
Tassa vā micchādiṭṭhikassa sakasatthe cittaṃ pasādeti, tena ca pasannena cittena bhāsati byākaroti na taṃ sukhamanveti na chāyāva anugāminī, dukkhameva taṃ anveti.
If one with wrong view purifies their mind in their own doctrine, and with that purified mind speaks or acts, happiness does not follow them, nor does a shadow follow; suffering alone follows them.
Nếu một người tà kiến làm cho tâm mình thanh tịnh trong giáo pháp của mình, và với tâm thanh tịnh ấy, người ấy nói hay làm, thì hạnh phúc không theo sau người ấy, cũng không như bóng không rời; chỉ có khổ đau theo sau người ấy.
Yathā vahantaṃ cakkaṃ padamanveti, idaṃ taṃ vibhajjabyākaraṇīyaṃ.
Just as a rolling wheel follows the footprint, this should be analyzed and explained.
Như bánh xe theo sau dấu chân con vật kéo xe, điều này cần được phân tích và giải thích.
Manasā ce pasannena kāyakammaṃ vacīkammaṃ sukhavedanīyanti samaggate sukhavedanīyaṃ micchaggate dukkhavedanīyaṃ, ayaṃ vibhatti.
“If one acts with a pure mind,” bodily action and verbal action are experienced as pleasant when in harmony, and experienced as painful when in disharmony. This is the analysis.
Nếu với ý thanh tịnh, hành động thân và hành động lời là cảm thọ an lạc; nếu hòa hợp thì là cảm thọ an lạc, nếu sai lệch thì là cảm thọ khổ đau. Đây là sự phân tích.
Paññattīti manopubbaṅgamā dhammāti ayaṃ mano kiñci paññattiyā paññattaṃ.
The designation is: “Mind is the forerunner of all mental states”—this mind is designated by some designation.
Về sự chế định (paññatti): “Các pháp do ý dẫn đầu” – ý này được chế định bằng một số chế định.
Dhammāti kusalakammapathapaññattiyā paññattaṃ.
“Mental states” are designated by the designation of wholesome courses of action.
“Các pháp” được chế định bằng chế định thập thiện nghiệp đạo.
Manoseṭṭhāti visiṭṭhapaññattiyā paññattaṃ.
“Mind is their chief” is designated by the designation of distinction.
“Ý là tối thượng” được chế định bằng chế định vượt trội.
Manojavāti sahapaññattiyā paññattaṃ.
“Mind-made” is designated by the designation of co-arising.
“Ý nhanh nhẹn” được chế định bằng chế định đồng hành.
Cittanti nekkhammapaññattiyā paññattaṃ.
“Thought” is designated by the designation of renunciation.
“Tâm” được chế định bằng chế định xuất ly.
Manasā ce pasannenāti saddhindriyapaññattiyā paññattaṃ.
“If one acts with a pure mind” is designated by the designation of the faculty of faith.
“Nếu với ý thanh tịnh” được chế định bằng chế định tín căn.
Manasā ce pasannenāti anāvilasaṅkappadutiyajjhānapaññattiyā paññattaṃ.
“If one acts with a pure mind” is designated by the designation of the second jhāna, which is free from defilement and conceptualization.
“Nếu với ý thanh tịnh” được chế định bằng chế định thiền thứ hai với tư duy không xáo động.
Manasā ce pasannenāti assaddhānaṃ paṭipakkhapaññattiyā paññattaṃ.
“If one acts with a pure mind” is designated by the designation of the opposite of the faithless.
“Nếu với ý thanh tịnh” được chế định bằng chế định đối nghịch với những người không có đức tin.
Bhāsati vāti sammāvācāpaññattiyā paññattaṃ.
“Or speaks” is designated by the designation of right speech.
“Hoặc nói” được chế định bằng chế định chánh ngữ.
Karoti vāti sammākammantapaññattiyā paññattaṃ.
“Or acts” is designated by the designation of right action.
“Hoặc làm” được chế định bằng chế định chánh nghiệp.
Tato naṃ sukhamanvetīti jhānasamādhānaṃ.
“Then happiness follows him” refers to jhāna concentration.
“Từ đó, hạnh phúc theo sau người ấy” là sự định tâm thiền định.
Indriyesu manindriyaṃ.
Among the faculties, it is the mind-faculty.
Trong các căn là ý căn (manindriya).
Paṭiccasamuppāde viññāṇaṃ.
In dependent origination, it is consciousness.
Trong duyên khởi là thức (viññāṇa).
Manopubbaṅgamā dhammāti mettā ca mudutā ca jhānesu dutiyaṃ jhānaṃ tatiyañca.
Mental states are preceded by mind: mettā and muditā, and the second jhāna and the third jhāna among the jhānas.
“Các pháp do ý dẫn đầu” là từ bi và hỷ, trong các thiền là thiền thứ hai và thứ ba.
Khandhesu saṅkhārakkhandhapariyāpanno.
Among the aggregates, it is included in the aggregate of formations.
Trong các uẩn là thuộc về hành uẩn (saṅkhārakkhandha).
Dhātūsu dhammadhātu, āyatanesu dhammāyatanaṃ.
Among the elements, it is the mind-object element; among the bases, it is the mind-object base.
Trong các giới là pháp giới (dhammadhātu), trong các xứ là pháp xứ (dhammāyatana).
Yaṃ kusalaṃ indriyesu sukhindriyañca somanassindriyañca padaṭṭhānaṃ.
That which is wholesome among the faculties is the faculty of pleasure and the faculty of joy, as a proximate cause.
Điều thiện lành trong các căn là lạc căn (sukhindriya) và hỷ căn (somanassindriya) là nền tảng.
Imesaṃ dhammānaṃ paṭiccasamuppannānaṃ phassapaccayā sukhavedanīyo phasso sukhavedanā manopavicāresu somanassavicāro chattiṃsesu paṭhamapadesu cha somanassanekkhammassitā.
For these dependently arisen states, contact conditioned by feeling of pleasure, feeling of pleasure, joy-vicāra among the mano-vicāras, six joy-based renunciations among the thirty-six first sections.
Trong các pháp duyên khởi, xúc là duyên cho thọ lạc, thọ lạc là sự suy xét hoan hỷ trong các suy xét của ý; trong ba mươi sáu điều, sáu điều đầu tiên dựa trên xuất ly hoan hỷ.
Iti ayaṃ otaraṇo hāro.
Thus, this is the Otaraṇa Hāra (Mode of Descent).
Đây là phương pháp đi vào (otaraṇo hāro).
85. Tattha katamo adhiṭṭhāno hāro?
85. What, then, is the Adhiṭṭhāna Hāra (Mode of Determination)?
Trong đó, đâu là phương pháp quy định (adhiṭṭhāno hāro)?
Manopubbaṅgamā dhammāti vevacanapaññatti, na ekattapaññatti.
"Mental states are preceded by mind" is a designation of synonyms, not a designation of unity.
“Các pháp do ý dẫn đầu” là chế định đồng nghĩa, không phải chế định đơn nhất.
Dhammāti ekato na vevacanapaññatti.
"Mental states" is a designation of unity, not a designation of synonyms.
“Các pháp” không phải là chế định đồng nghĩa về một mặt.
Manasā ce pasannenāti so pasādo dvidho ajjhattañca abyāpādāvikkhambhanabahiddhā ca okappanato.
"If one speaks with a purified mind"—that purification is twofold: internal, as the suppression of ill-will, and external, as the application of thought.
“Nếu với ý thanh tịnh” – sự thanh tịnh đó có hai loại: bên trong là không ác ý và không bị chướng ngại, bên ngoài là do sự ước định.
So ajjhattapasādo dvidho.
That internal purification is twofold:
Sự thanh tịnh bên trong có hai loại:
Samugghātapasādo ca vikkhambhanapasādo ca byāpādapariyuṭṭhānaṃ.
purification by eradication and purification by suppression of the obsession of ill-will.
Sự thanh tịnh đoạn trừ và sự thanh tịnh chướng ngại là sự xâm nhập của ác ý.
Vighāto na mūlapasādo jātamūlampi vā.
Vighāta is not fundamental purification, nor is it rooted.
Sự phá hoại không phải là sự thanh tịnh gốc rễ, dù đã có gốc rễ.
Pasādo sabyāpādaṃ vighātena.
Purification with ill-will is with obstruction.
Sự thanh tịnh có ác ý do sự phá hoại.
Tato naṃ sukhamanvetīti sukhaṃ kāyikañca cetasikañca appiyavippayogopi piyasampayogopi nekkhammasukhampi puthujjanasukhampi pītisambojjhaṅgampi cetasikaṃ sukhaṃ.
"Thence happiness follows him": happiness is both bodily and mental; separation from the unpleasant is also happiness; association with the pleasant is also happiness; happiness of renunciation is also happiness; happiness of ordinary people is also happiness; the jhāna factor of rapture is also mental happiness.
“Từ đó, hạnh phúc theo sau người ấy” – hạnh phúc thân và tâm, sự xa lìa điều không ưa thích, sự kết hợp với điều ưa thích, hạnh phúc xuất ly, hạnh phúc phàm phu, chi phần giác ngộ hỷ cũng là hạnh phúc tâm.
Yampi passaddhakāyo sukhaṃ vedeti, tampi kāyikaṃ sukhaṃ bojjhaṅgā ca cetasikaṃ sukhaṃ.
That happiness which one whose body is tranquil feels is also bodily happiness; and the jhāna factors are mental happiness.
Điều mà thân an tịnh cảm nhận là hạnh phúc, đó cũng là hạnh phúc thân, và các chi phần giác ngộ là hạnh phúc tâm.
Yampi passaddhakāyo sukhaṃ vedesi, tampi tañca sukhapadaṭṭhānaṃ paññattiyā yathāvuttaṃ taṃ aparāmaṭṭhaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ.
And that happiness which one whose body is tranquil felt, that proximate cause of happiness, as stated in the designation, is not grasped by wholesome states.
Điều mà thân an tịnh cảm nhận là hạnh phúc, đó cũng là nền tảng của hạnh phúc đó, được chế định như đã nói, không bị nắm giữ bởi các pháp thiện lành.
Anvetīti appanā sandissati na cāyaṃ vā pattabhūto anveti.
"Follows" indicates absorption; it is not that this one, having attained, follows.
“Theo sau” là sự chứng đắc được chỉ ra, và điều này không phải là sự chứng đắc đã đạt được mà là sự theo sau.
Tadidaṃ suttaṃ dvīhi ākārehi adhiṭṭhātabbaṃ.
This Sutta should be determined in two ways:
Kinh này cần được quy định theo hai cách:
Hetunā ca yo pasannamānaso vipākena ca yo dukkhavedanīyo.
by cause, for one whose mind is purified, and by result, for one who experiences suffering.
Do nhân là người có tâm thanh tịnh, và do quả là người cảm thọ khổ đau.
Parikkhāroti bhagavā pañcasatena bhikkhusaṅghena nagaraṃ pavisati rājagahaṃ.
The Lord, with a Saṅgha of five hundred bhikkhus, enters the city of Rājagaha.
Về hoàn cảnh (parikkhāro): Thế Tôn cùng năm trăm vị tỳ-khưu Tăng đoàn đi vào thành Rājagaha.
Tattha manusso puggalo bhagavantaṃ parivisati, tassa pasādo uppanno kusalamūlapubbayogāvacaropi.
There, a certain person serves the Lord; purification arose in him, even if it was a prior wholesome root.
Ở đó, một người đàn ông phục vụ Thế Tôn, người ấy phát sinh sự thanh tịnh do nghiệp thiện tích lũy từ kiếp trước.
So aññesañca akkhāti, idaṃ vācaṃ bhāsati lābhā tesaṃ, yesaṃ nivesanaṃ bhagavā pavisati, amhākampi yadi bhaveyya mayampi bhagavato saṃpasādaṃ lacchamhāti.
He tells others, saying this speech: "Fortunate are those into whose dwelling the Lord enters. If it were also ours, we too would obtain the Lord's purification."
Người ấy nói với những người khác: “Thật là lợi lộc cho những ai được Thế Tôn ghé thăm nhà. Nếu chúng ta cũng được như vậy, chúng ta cũng sẽ được sự thanh tịnh từ Thế Tôn.”
Yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ‘‘namo bhagavato namo bhagavato’’ti abyāpādamāno ekamante aṭṭhāsi.
Having bowed with joined hands in the direction of the Lord, saying "Homage to the Lord, homage to the Lord," without ill-will, he stood to one side.
Người ấy chắp tay hướng về phía Thế Tôn, nói: “Kính lạy Thế Tôn, kính lạy Thế Tôn!” với tâm không ác ý, rồi đứng sang một bên.
Tadanantare bhagavā imaṃ suttaṃ abhāsittha ‘‘manopubbaṅgamā dhammā’’ti.
Immediately after that, the Lord spoke this Sutta: "Mental states are preceded by mind."
Ngay sau đó, Thế Tôn đã thuyết giảng kinh này: “Các pháp do ý dẫn đầu.”
Sabbaṃ suttaṃ tathā yaṃ paresaṃ bhāsati idaṃ vācākammaṃ.
The entire Sutta is such that what he speaks to others is a verbal action.
Toàn bộ kinh, điều người ấy nói với người khác là khẩu nghiệp.
Yaṃ añjaliṃ paṇāmeti, idaṃ kāyakammaṃ.
What he bows with joined hands is a bodily action.
Điều người ấy chắp tay là thân nghiệp.
Yo manopasādo, idaṃ manokammaṃ.
That mental purification is a mental action.
Sự thanh tịnh của ý là ý nghiệp.
Tattha yaṃ paresaṃ pakāseti bhāsati vaṇṇaṃ.
There, what he proclaims and speaks to others is praise.
Trong đó, điều người ấy tuyên bố và nói với người khác là sự ca ngợi.
Yesaṃ bhagavā nivesanaṃ gacchatīti.
"Into whose dwelling the Lord goes."
“Những người mà Thế Tôn ghé thăm nhà.”
Sabbaṃ tassa alobho kusalamūlaṃ.
All of that is his wholesome root of non-greed.
Tất cả những điều đó là căn lành không tham của người ấy.
Yaṃ bhagavati mettacitto, tassa adoso kusalamūlaṃ.
That he is of a mind of mettā towards the Lord is his wholesome root of non-hatred.
Điều người ấy có tâm từ đối với Thế Tôn là căn lành không sân của người ấy.
Yaṃ añjaliṃ paṇāmeti mānañca niggaṇhāti, tatthassa amoho kusalamūlaṃ pātubhavati.
That he bows with joined hands and restrains conceit, there arises his wholesome root of non-delusion.
Điều người ấy chắp tay và chế ngự kiêu mạn, ở đó căn lành không si của người ấy hiển lộ.
Yaṃ uḷārapaññaṃ paṭilabhati, idamassa diṭṭhivipallāsappahānaṃ.
That he obtains profound wisdom is the abandoning of his perversion of view.
Điều người ấy đạt được trí tuệ siêu việt là sự đoạn trừ sự đảo lộn về kiến chấp của người ấy.
Yaṃ tathāyeva saṃvaro hoti, idamassa saññāvipallāsappahānaṃ.
That he has restraint in the same way is the abandoning of his perversion of perception.
Điều người ấy có sự phòng hộ như vậy là sự đoạn trừ sự đảo lộn về tưởng chấp của người ấy.
Yaṃ manassa pasādanaṃ, idamassa cittavipallāsappahānanti akusalavipallāsānaṃ vikkhambhanaṃ pahānaṃ paccayo.
That purification of mind is the abandoning of his perversion of consciousness, and it is a condition for the suppression and abandoning of unwholesome perversions.
Sự thanh tịnh của tâm, điều này là sự đoạn trừ sự đảo điên của tâm của người ấy. Như vậy, sự trấn áp và đoạn trừ các sự đảo điên bất thiện là nhân duyên.
Tīṇi kusalamūlāni yo anāvilacittasaṅkappo, so tassa manasikāroti vuccati.
The three wholesome roots, that one's mental resolve is unclouded, is called his attention (manasikāra).
Ba căn lành và ý nghĩ thanh tịnh của tâm, điều đó được gọi là sự tác ý của người ấy.
Yaṃ kilesehi vikkhambhanaṃ iti vipallāsā ca ārammaṇā sappaccayatāya paccayo kusalamūlāni ca sandissayatāya paccayo, so ca manasikāro hetunā iminā paccayena cittaṃ uppannaṃ.
That which is the suppression of defilements, thus perversions and objects, is a condition due to their conditionality; and the wholesome roots are a condition due to their manifestation; and that attention, by this condition, the mind arose.
Sự trấn áp các phiền não, và các sự đảo điên này là nhân duyên do là đối tượng có duyên; và các căn lành là nhân duyên do sự hiện hữu; và sự tác ý đó là tâm sinh khởi do nhân này, do duyên này.
Tattha yaṃ sasatthārammaṇaṃ cittaṃ pavattaṃ ayaṃ buddhānussati.
There, that the mind occurred with the Teacher as its object is recollection of the Buddha (Buddhānussati).
Trong đó, tâm hướng đến vị Đạo Sư là Phật tùy niệm (Buddhānussati).
Yampi bhagavato guṇe manasi karoti, ayamassa dhammānussati.
And that he reflects on the qualities of the Lord is his recollection of the Dhamma (Dhammānussati).
Điều mà người ấy tác ý đến các đức tính của Đức Thế Tôn, đó là Pháp tùy niệm (Dhammānussati) của người ấy.
Tattha satisampajaññaṃ hetu, ayañca paccayo.
There, mindfulness and clear comprehension are the cause, and this is the condition.
Trong đó, chánh niệm và tỉnh giác là nhân, và đây là duyên.
Vācā paññā hetu vitakkavicārā paccayo.
Speech is wisdom as a cause, and initial thought and sustained thought are conditions.
Lời nói và tuệ là nhân, tầm và tứ là duyên.
Kāyasaṅkhārā kammassa abhisaṅkhāro nāma hetu vā appaccayo sukhavedanīyassa kammassa upacayo hetukā kammassa paccayo.
Bodily formations are called a formation or a cause of kamma. The accumulation of kamma leading to pleasant feeling, which is causal, is a condition for kamma, not merely a condition.
Các hành động của thân (kāyasaṅkhārā) và sự tích lũy nghiệp (abhisaṅkhāro) là nhân, hoặc không phải duyên; sự tích lũy nghiệp có quả khổ là nhân, sự tích lũy nghiệp có quả lạc là duyên.
86. Tattha katamo samāropano hāro?
86. Among these, what is the 'imposition' (samāropana) method?
86. Trong đó, phép quy nạp (samāropano hāro) là gì?
Manasāyeva pasannena satoyevettha pasanno api ca cittavodānā sattā vimuccantīti tena sattā cittapubbaṅgamā cittena pasannena cetanāpi tattha cittabhūtā bhavantīti paṭighā ayaṃ cetanānaṃ pasādena kāyo cassa pasādo, so ca ārabhati pasādena pasanno saññānanti cassa aviparītā, so pañcavidho vikkhambhanā, kāyapassambhanāyevā pasādo cittasito cittaṃ pana pubbaṃyeva pasannaṃ.
With a mind that is indeed serene, one is serene in this (doctrine). Furthermore, beings are liberated by the purification of the mind. Therefore, beings are mind-foremost. When the mind is serene, volition also becomes mind-like there. This is aversion, and his body is serene through the serenity of these volitions, and he begins with serenity, and his perceptions are not distorted. This is five-fold: suppression, serenity of body, serenity of mind, and the mind is already serene.
Chỉ với tâm thanh tịnh, người ấy mới thanh tịnh nơi đây. Hơn nữa, chúng sinh được giải thoát nhờ sự thanh tịnh của tâm, do đó chúng sinh có tâm dẫn đầu. Khi tâm thanh tịnh, các tác ý (cetanā) nơi đó cũng trở thành tâm. Vì vậy, sự thanh tịnh của các tác ý khỏi sự sân hận, và sự thanh tịnh của thân người ấy, người ấy bắt đầu với sự thanh tịnh. Sự thanh tịnh là nhận thức (saññā) của người ấy không bị đảo điên. Sự trấn áp đó có năm loại, sự thanh tịnh chỉ là sự an tịnh của thân, sự thanh tịnh nương vào tâm, nhưng tâm đã thanh tịnh từ trước.
Ayaṃ samāropanā.
This is the imposition.
Đây là phép quy nạp.
Evaṃ pañcannampi pasādo.
Thus, the serenity of all five.
Như vậy, sự thanh tịnh của cả năm.
Tato naṃ sukhamanvetīti katamaṃ bhagavā niddisati?
Then happiness follows him—what does the Blessed One indicate by this?
Sau đó, hạnh phúc theo sau người ấy, Đức Thế Tôn chỉ dạy điều gì?
Na hi attasaccaṃ tassa kammassa vipāko anveti.
Indeed, the truth of self does not follow the result of that kamma.
Quả báo của nghiệp ấy không theo sau sự thật về tự ngã.
Tassa upāyo anugacchati yadā sitapaccayā uppajjate somanassaṃ avippaṭisāropi anveti.
Its means follows when joy arises from a condition of satisfaction, and freedom from remorse also follows.
Phương tiện của nó theo sau khi hỷ (somanassa) sinh khởi do duyên mỉm cười, sự không hối tiếc cũng theo sau.
Ayaṃ samāropano hāro.
This is the 'imposition' method.
Đây là phép quy nạp.
Mahānāma sakkassa suttaṃ* .
The Sutta to Mahānāma the Sakyan*.
Kinh Mahānāma Sakkassa*.
Tasmiṃ ce samaye assato asampajāno kālaṃ kareyya kāme bhavati.
If at that time, being unmindful and not fully aware, he were to die, he would be reborn in the realm of sensual pleasures.
Nếu vào lúc đó, người ấy chết trong tình trạng không chánh niệm, không tỉnh giác, người ấy sẽ tái sinh trong cõi dục.
Assato abhisamāhāro yo mā bhāyi, mahānāma, yaṃ taṃ cittaṃ dīgharattaṃ saddhāparibhāvitaṃ sīlaparibhāvitaṃ sutacāgaparibhāvitanti vitthārena kātabbaṃ.
The accumulation of unmindfulness: "Do not fear, Mahānāma, that mind which has long been cultivated by faith, cultivated by moral conduct, cultivated by learning and generosity" should be elaborated.
Sự tích lũy không chánh niệm: "Đừng sợ hãi, Mahānāma, tâm ấy đã được thấm nhuần bởi đức tin (saddhā), được thấm nhuần bởi giới (sīla), được thấm nhuần bởi sự học hỏi và bố thí (suta-cāga) trong một thời gian dài" – điều này cần được giải thích chi tiết.
Cāgena ca paññāya ca kiṃ dasseti?
What does it show by generosity and wisdom?
Bằng bố thí và trí tuệ, điều gì được chỉ ra?
Yā saddhā, sā cetaso pasādo.
That which is faith is the serenity of the mind.
Đức tin (saddhā) là sự thanh tịnh của tâm.
Yā anāvilasaṅkappitā, sā saddhā.
That which is an unclouded resolve is faith.
Ý nghĩ thanh tịnh là đức tin.
Kiṃ kāraṇā?
For what reason?
Vì lý do gì?
Anāvilalakkhaṇā.
Its characteristic is uncloudedness.
Đặc tính thanh tịnh.
Anāvilalakkhaṇā hi saddhā.
Indeed, faith has the characteristic of uncloudedness.
Thật vậy, đức tin có đặc tính thanh tịnh.
Apare āhu guṇaparisuddhiniṭṭhāgamanalakkhaṇā, yañca apare vā vacanapaṭiggahalakkhaṇā saddhā.
Others say its characteristic is the attainment of purity of qualities, and also the characteristic of accepting words, that is faith.
Những người khác nói rằng đức tin có đặc tính đạt đến sự thanh tịnh của các đức tính, và những người khác nói rằng đức tin có đặc tính chấp nhận lời nói.
Aparo pariyāyo attānaṃ yadi evaṃ okappeti ‘‘nāhaṃ kiñci jānāmīti esā ahaṃ tattha anuññattā anaññatā’’ti.
Another way: if one thus applies oneself, "I know nothing," this is "I am permitted there, I am not different."
Một cách khác: nếu người ấy tự suy xét rằng “Tôi không biết gì cả”, đó là sự chấp thuận (anuññattā) và sự không biết (anaññatā) của tôi ở đó.
Ayaṃ saddhāti.
This is faith.
Đây là đức tin.
Aparo pariyāyo ekasaṭṭhiyā diṭṭhigatānaṃ ādīnavānupassanā aniccaṃ dukkhamanattāti.
Another way: the contemplation of the danger in the sixty-one wrong views, that they are impermanent, suffering, and not-self.
Một cách khác là quán chiếu sự nguy hiểm của sáu mươi mốt tà kiến: vô thường, khổ, vô ngã.
Tena ca padiṭṭhaṃ bhavati yathā gambhīre udapāne udakaṃ cakkhunā passati na ca kāyena abhisambhunāti.
And by this it is established that just as one sees water in a deep well with the eye but cannot reach it with the body.
Và điều đó được thiết lập giống như người nhìn thấy nước trong giếng sâu bằng mắt nhưng không thể chạm vào bằng thân.
Evamassa ariyā nijjhānakkhantiyā diṭṭhi bhavati, na ca sacchikatā.
Thus, his view is with noble reflective patience, but it is not realized.
Cũng vậy, người ấy có cái thấy bằng sự nhẫn nại quán chiếu của bậc Thánh, nhưng chưa chứng ngộ.
Ayaṃ vuccati saddhā.
This is called faith.
Đây được gọi là đức tin.
Sā ca lokikā.
And that is mundane.
Và đó là đức tin thế gian.
Aparo pariyāyo khamati puthujjanabhūtassa vīsati cāti ko sakkāyādhīnā na niveso.
Another way: it is acceptable for an ordinary person that the twenty (views) dependent on a self-body are not an establishment.
Một cách khác: đối với phàm phu, hai mươi loại tà kiến liên quan đến thân kiến không được thiết lập.
Na etaṃ ekanti nayasaññā yathābhūtaṃ diṭṭhiyā tu khalu mudūhi pañcahi indriyehi dassanamaggena pahīnā bhavanti.
This is not a definitive understanding; rather, by means of gentle five faculties, the defilements are abandoned through the path of vision.
Đây không phải là nhận thức tuyệt đối về phương pháp, mà là các phiền não được đoạn trừ bằng con đường thấy với năm căn mềm yếu.
Diṭṭhekaṭṭhā ca kilesā, ayaṃ saddhā.
And the defilements that have a single basis in view—this is faith.
Các phiền não có cùng một đối tượng thấy, đây là đức tin.
Sotāpattaṅgamadukkhāyaṃ bhūmiyaṃ paripuṇṇā vuccati.
This is called fully perfected in the stage of the factors of stream-entry, which is suffering.
Trong giai đoạn đau khổ của các chi phần của bậc Nhập Lưu, nó được gọi là viên mãn.
Tasmiṃyeva bhūmiyaṃ sekkhasīlaṃ ariyā dhāranti vuccati.
In that same stage, the noble ones are said to uphold the training precepts.
Trong cùng giai đoạn đó, giới của bậc Hữu Học được gọi là giới của bậc Thánh.
Tasmiṃyeva bhūmiyaṃ mudupaññā paññindriyanti vuccati.
In that same stage, gentle wisdom is called the faculty of wisdom.
Trong cùng giai đoạn đó, trí tuệ mềm yếu được gọi là tuệ căn.
Tasmiṃyeva bhūmiyaṃ khandhehi anatthikatā, ayaṃ cāgo.
In that same stage, disinterest in the aggregates—this is generosity.
Trong cùng giai đoạn đó, sự không chấp trước các uẩn, đây là bố thí (cāga).
Tasmā saddhā cāgādhiṭṭhānena niddisitabbā.
Therefore, faith should be indicated by the foundation of generosity.
Vì vậy, đức tin cần được chỉ ra bằng sự kiên định của bố thí.
Yatikena* bhiyyo manena sā hissa viparītā diṭṭhikā assaddhā, sā nayanaupadhīsu pamattā samādinnā.
By which the mind is further, for his opposite is wrong view, lack of faith, which is heedlessly undertaken in the supports of perception.
Với tâm còn hơn thế nữa, đức tin của người ấy bị đảo điên bởi tà kiến, sự vô tín, được chấp nhận một cách lơ đễnh trong các phương tiện.
Tattha saddhindriyaṃ yo kāmaṃ parivissanti iti santapāpapaṭinissaggā na cāgādhiṭṭhānaṃ paññindriyena paññādhiṭṭhānaṃ, sīlena upasamādhiṭṭhānaṃ.
There, the faculty of faith is the abandoning of evil deeds for those who desire to serve, not the foundation of generosity; the faculty of wisdom is the foundation of wisdom; moral conduct is the foundation of tranquility.
Trong đó, tín căn là sự từ bỏ các ác pháp và sự an tịnh, không phải sự kiên định của bố thí. Tuệ căn là sự kiên định của trí tuệ, giới là sự kiên định của sự an tịnh.
Ime cattāro dhammā sīlaṃ paribhāvayanti saddhā sīlaṃ cāgo ca paññāti.
These four qualities—faith, moral conduct, generosity, and wisdom—cultivate moral conduct.
Bốn pháp này làm cho giới được thấm nhuần: đức tin, giới, bố thí và trí tuệ.
Tattha saddhāya oghaṃ tarati.
There, one crosses the flood by faith.
Trong đó, người ấy vượt qua dòng nước lũ bằng đức tin.
Yaṃ sīlaṃ, ayaṃ appamādo.
That which is moral conduct is heedfulness.
Giới là sự không phóng dật.
Yo cāgo, idaṃ paññāya kammaṃ.
That which is generosity is the action of wisdom.
Bố thí là hành động của trí tuệ.
Yā paññā, idaṃ paññindriyaṃ, tattha yaṃ saddhindriyaṃ.
That which is wisdom is the faculty of wisdom; there, that which is the faculty of faith.
Trí tuệ là tuệ căn, trong đó có tín căn.
Taṃ tīsu aveccappasādesu.
That is in the three unwavering confidences.
Điều đó nằm trong ba sự thanh tịnh không lay chuyển.
Yaṃ sīlaṃ, taṃ saddhindriyesu.
That which is moral conduct is among the faculties of faith.
Giới là trong các tín căn.
Yo cāgo, so catūsu jhānesu.
That which is generosity is in the four jhānas.
Bố thí là trong bốn thiền.
Yā paññā, sā saccesu, sati sabbatthagāminī.
That which is wisdom is in the truths, and mindfulness is all-pervading.
Trí tuệ là trong các chân lý, chánh niệm có mặt khắp mọi nơi.
Tassa sekkhassa bhaddikā bhati, bhaddiko abhisamparāyo.
For that trainee, the reward is good, the future state is good.
Đối với bậc Hữu Học đó, sự thù lao tốt đẹp, sự tái sinh tốt đẹp.
Tassa sammuṭṭhassatikassa sīlaṃ karontassa na kāyasammuṭṭhassatitāya tāni vā indriyāni taṃ vā kusalamūlaṃ kammavipākaṃ bhavati.
For him, who is forgetful while practicing moral conduct, those faculties or that root of wholesome kamma do not become a kamma-result due to his forgetfulness.
Đối với người ấy, khi thực hành giới với sự lãng quên chánh niệm, các căn đó hoặc căn lành đó không trở thành quả báo của nghiệp.
Tassa tikassa atthaniddeso.
The explanation of the meaning of his 'tikassa' (triplet).
Giải thích ý nghĩa của ba điều đó.
Tattha saddhā sīlaṃ cāgo paññā cattāro dhammā.
There, faith, moral conduct, generosity, wisdom are the four qualities.
Trong đó, đức tin, giới, bố thí, trí tuệ là bốn pháp.
Yā saddhā yā ca paññā, idaṃ manosucaritaṃ.
Whatever faith and whatever wisdom, this is good conduct of mind.
Đức tin và trí tuệ là ý hành thiện.
Yaṃ sīlaṃ, idaṃ kāyikaṃ vācasikaṃ sucaritaṃ.
Whatever virtue, this is good conduct in body and speech.
Giới là thân hành thiện và khẩu hành thiện.
Yo cāgo, idaṃ cetasikaṃ alobho sucaritaṃ.
Whatever generosity, this is non-greed, good conduct in mind.
Bố thí là vô tham tâm hành thiện.
Iti citte gahite pañcakkhandhā gahitā bhavanti.
Thus, when the mind is grasped, the five aggregates are grasped.
Như vậy, khi tâm được nắm giữ, năm uẩn cũng được nắm giữ.
Imehi dhammehi sucaritaṃ idaṃ dukkhañca ariyasaccaṃ padaṭṭhānaṃ maggassa.
Good conduct through these qualities, this suffering and the noble truth, is the proximate cause for the path.
Với các pháp này, hành thiện này là Khổ Thánh đế, là nền tảng của con đường.
87. Tattha katamo vicayo hāro?
87. Among these, which is the method of investigation (vicayo hāro)?
87. Trong đó, phép phân tích (vicayo hāro) là gì?
Yā ca saddhā yañca sīlaṃ.
Whatever faith and whatever virtue.
Đức tin và giới.
Taṃ kissa karoti?
What does it do?
Nó làm gì cho điều gì?
Yā saddhā tāya bhagavantaṃ anussarati mattenapi hatthinā samāgatā, assa bho kukkurā sabbaṃ sīlena nappaṭipajjati kāyena vā vācāya vā ṭhānaṃ visārado bhavatīti avippaṭisārī paññā yassa paññattaṃ upaṭṭhapeti.
By that faith, one recollects the Blessed One, even if one has met with an intoxicated elephant; "Oh, these dogs! One does not practice all with virtue, either by body or by speech, one becomes confident in that situation," thus, one who is without remorse establishes the designation (paññatti) by wisdom.
Bằng đức tin đó, người ấy niệm tưởng Đức Thế Tôn. Dù chỉ gặp một con voi, chó cũng không hoàn toàn thực hành giới bằng thân hay khẩu. Người ấy trở nên tự tin, không hối tiếc. Trí tuệ của người ấy thiết lập điều đã được tuyên bố.
Tassa akhaṇḍassa sīlaṃ yaṃ na pacchi tassaṃ mohassa akusalacittaṃ uppajjati micchādiṭṭhisahagataṃ vā, ayaṃ vicayo hāro.
For such an unbroken virtue, if it is not cut off, an unwholesome mind arises, accompanied by delusion or wrong view (micchādiṭṭhi); this is the method of investigation (vicayo hāro).
Giới của người ấy không bị phá vỡ, điều đó không còn nữa. Tâm bất thiện sinh khởi với sự si mê, hoặc đi kèm với tà kiến, đây là phép phân tích.
Dhammavādino bhaddikārāti bhavissati atthi esā yutti.
There will be those who speak Dhamma, good-doers; this justification (yutti) exists.
Những người nói Pháp sẽ là những người tốt, lý lẽ này có tồn tại.
Tattha katamo padaṭṭhāno hāro?
Among these, which is the method of proximate cause (padaṭṭhāno hāro)?
Trong đó, phép nền tảng (padaṭṭhāno hāro) là gì?
Yamidaṃ cittaṃ dīgharattaṃ paribhāvitaṃ saddhāya sīlena cāgena paññāya samādhinā paṭhamajjhānassa padaṭṭhānaṃ.
This mind, long cultivated with faith, virtue, generosity, wisdom, and concentration, is the proximate cause for the first jhāna.
Tâm này đã được tu tập lâu dài bằng đức tin, giới, bố thí, trí tuệ, định là nền tảng của thiền thứ nhất.
Yā saddhā assa anāvilasaṅkappo, taṃ dutiyajjhānassa padaṭṭhānaṃ.
Whatever faith, whatever unclouded resolve, that is the proximate cause for the second jhāna.
Đức tin của người ấy là ý nghĩ thanh tịnh, đó là nền tảng của thiền thứ hai.
Tīṇi ca aveccappasādā yaṃ sīlaṃ, taṃ ariyakantaṃ, taṃ sīlakkhandhassa padaṭṭhānaṃ.
And the three unwavering confidences, whatever virtue, that is dear to the noble ones, that is the proximate cause for the aggregate of virtue (sīlakkhandha).
Ba sự thanh tịnh không lay chuyển và giới là giới của bậc Thánh, đó là nền tảng của giới uẩn.
Yā paññā, sā paññākkhandhassa padaṭṭhānaṃ.
Whatever wisdom, that is the proximate cause for the aggregate of wisdom (paññakkhandha).
Trí tuệ là nền tảng của tuệ uẩn.
Ime ca dhammā idañca cittaṃ ekodibhūtasamādhissa padaṭṭhānaṃ.
And these qualities and this mind are the proximate cause for unified concentration (ekodibhūtasamādhi).
Và các pháp này và tâm này là nền tảng của định nhất tâm.
Saddhā saddhindriyassa padaṭṭhānaṃ.
Faith is the proximate cause for the faculty of faith (saddhindriya).
Đức tin là nền tảng của tín căn.
Cāgo samādhindriyassa padaṭṭhānaṃ.
Generosity is the proximate cause for the faculty of concentration (samādhindriya).
Bố thí là nền tảng của định căn.
Paññā paññindriyassa padaṭṭhānaṃ.
Wisdom is the proximate cause for the faculty of wisdom (paññindriya).
Trí tuệ là nền tảng của tuệ căn.
Saddhā ca paññā ca vipassanā padaṭṭhānaṃ.
Faith and wisdom are the proximate cause for insight (vipassanā).
Đức tin và trí tuệ là nền tảng của tuệ quán.
Sīlañca cāgo ca samathassa padaṭṭhānaṃ.
Virtue and generosity are the proximate cause for tranquility (samatha).
Giới và bố thí là nền tảng của sự an tịnh.
Saddhā ca paññā ca avijjā virāgāya paññāvimuttiyā padaṭṭhānaṃ.
Faith and wisdom are the proximate cause for the fading away of ignorance and liberation by wisdom (paññāvimutti).
Đức tin và trí tuệ là nền tảng để đoạn trừ vô minh, để giải thoát bằng trí tuệ.
Sīlañca cāgo ca rāgavirāgāya cetovimuttiyā padaṭṭhānaṃ.
Virtue and generosity are the proximate cause for the fading away of craving and liberation by mind (cetovimutti).
Giới và bố thí là nền tảng để đoạn trừ tham ái, để giải thoát bằng tâm.
Tattha katamo lakkhaṇo hāro?
Among these, which is the method of characteristic (lakkhaṇo hāro)?
Trong đó, phép đặc tính (lakkhaṇo hāro) là gì?
Viññāṇe vutte saddhāsatibhāvite sabbe pañcakkhandhā vuttā bhavanti.
When consciousness (viññāṇa) is spoken of, all five aggregates are spoken of, permeated by faith and mindfulness.
Khi thức (viññāṇa) được đề cập, và niềm tin (saddhā) cùng sự chú tâm (sati) được phát triển, tất cả năm uẩn (pañcakkhandhā) đều được nói đến.
Saddhāya bhaṇitāya sabbāni satta dhanāni bhaṇitāni honti saddhādhanaṃ…pe… sīlakkhandhe vutte samādhikkhandho ca paññākkhandho ca vuttā bhavanti.
When faith is spoken of, all seven treasures are spoken of: the treasure of faith... and so on... when the aggregate of virtue (sīlakkhandha) is spoken of, the aggregate of concentration (samādhikkhandha) and the aggregate of wisdom (paññakkhandha) are also spoken of.
Khi niềm tin (saddhā) được nói đến, tất cả bảy tài sản (satta dhanāni) đều được nói đến, đó là tài sản niềm tin (saddhādhana)... (v.v.)... Khi giới uẩn (sīlakkhandha) được nói đến, định uẩn (samādhikkhandha) và tuệ uẩn (paññākkhandha) đều được nói đến.
Yaṃ taṃ cittaṃ dīgharattaṃ paribhāvitaṃ pacchimake kāle na tadanuparivatti bhavissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
That mind, long cultivated, will not follow that in the final moment; this situation does not exist.
Tâm ấy đã được tu tập lâu dài, sẽ không theo sau (cái chết) vào thời điểm cuối cùng; điều này không thể xảy ra.
Tattha saññāpi tadanuparivattinī bhavati.
There, perception (saññā) also follows that.
Ở đó, cả tưởng (saññā) cũng theo sau.
Yepi tajjātikā dhammā, tepi tadanuparivattino bhavanti.
And those qualities of that kind also follow that.
Và những pháp đồng loại (tajjātikā dhammā) cũng theo sau.
Rūpasaññā rūpasañcetanānupassanamanasikāro evaṃ channaṃ āyatanānaṃ viññāṇakāye, ayaṃ lakkhaṇo hāro.
Perception of form, contemplation of the intention of form, attention; thus, in the six consciousness-bodies of sense bases, this is the method of characteristic (lakkhaṇo hāro).
Rūpasaññā (tưởng về sắc), rūpasañcetanānupassanamanasikāro (sự chú tâm quán sát ý chí về sắc) trong sáu xứ (āyatana), trong thân thức (viññāṇakāya); đây là cách giải thích theo đặc tính (lakkhaṇo hāro).
Tattha katamo catubyūho hāro?
Among these, which is the method of fourfold arrangement (catubyūho hāro)?
Trong số đó, cách giải thích theo bốn khía cạnh (catubyūho hāro) là gì?
Idha sutte bhagavato ko adhippāyo?
Here, what is the intention of the Blessed One in the Sutta?
Trong kinh này, ý định của Đức Thế Tôn là gì?
Ye bhaddikaṃ bhatiṃ ākaṅkheyya bhaddikañca abhisamparāyaṃ, te saddhaṃ sīlaṃ cāgaṃ paññañca manasi karissanti, ayaṃ adhippāyo.
Those who desire a good reward and a good future existence will attend to faith, virtue, generosity, and wisdom; this is the intention.
Những ai mong muốn một lợi lộc tốt đẹp (bhaddikaṃ bhatiṃ) và một đời sống tương lai tốt đẹp (bhaddikañca abhisamparāyaṃ), họ sẽ chú tâm vào niềm tin (saddhā), giới (sīla), bố thí (cāga) và trí tuệ (paññā); đây là ý định.
Ye caññepi sattā tathāgatassa sammukhaṃ na paṭiyujjhante, imaṃ dhammaṃ sotā avippaṭisārato kālaṃ karissantīti, ayaṃ adhippāyo.
And other beings who do not contend directly with the Tathāgata, hearing this Dhamma, will pass away without remorse; this is the intention.
Và những chúng sinh khác không đối kháng với Đức Như Lai (Tathāgata) trước mặt, những người nghe pháp này sẽ chết trong sự không hối tiếc (avippaṭisārato); đây là ý định.
88. Tattha katamo āvaṭṭo hāro?
88. Among these, which is the method of recurrence (āvaṭṭo hāro)?
88. Trong số đó, cách giải thích theo vòng luân chuyển (āvaṭṭo hāro) là gì?
Idampi cattāro dhammā saddhā ca paññā ca assaddhiyañca avijjañca hananti.
These four qualities—faith and wisdom—destroy lack of faith and ignorance.
Ở đây, bốn pháp này là niềm tin (saddhā) và trí tuệ (paññā) diệt trừ sự vô tín (assaddhiya) và vô minh (avijjā).
Sīlañca cāgo ca taṇhā ca dosañca hananti.
Virtue and generosity destroy craving and hatred.
Giới (sīla) và bố thí (cāga) diệt trừ tham ái (taṇhā) và sân hận (dosa).
Tassa dve mūlāni pahīyanti.
Its two roots are abandoned.
Hai gốc rễ của nó được đoạn trừ.
Dukkhaṃ nivatteti appahīnabhūmiyañca dvimūlāni pañcakkhandhā.
Suffering ceases, and the five aggregates with two roots in the unabandoned realm.
Khổ (dukkha) chấm dứt, và ở cảnh giới chưa đoạn trừ, hai gốc rễ là năm uẩn (pañcakkhandhā).
Dve ariyasaccāni samatho ca vipassanā ca.
The two noble truths are tranquility and insight.
Hai Thánh đế (ariyasaccāni) là sự an tịnh (samatha) và tuệ quán (vipassanā).
Dvinnaṃ mūlānaṃ pahānaṃ.
The abandonment of the two roots.
Sự đoạn trừ hai gốc rễ.
Imāni dve saccāni nirodho ca maggo ca.
These two truths are cessation and the path.
Hai chân lý này là Diệt (nirodha) và Đạo (magga).
Ayaṃ āvaṭṭo hāro.
This is the method of recurrence (āvaṭṭo hāro).
Đây là cách giải thích theo vòng luân chuyển (āvaṭṭo hāro).
Tattha katamo vibhatti?
Among these, which is the division (vibhatti)?
Trong số đó, sự phân tích (vibhatti) là gì?
Yaṃ taṃ cittaṃ saddhāparibhāvitaṃ…pe… sace puthujjanassa tassapi bhaddikā bhati bhavissatīti na ekaṃsena tassa kammaṃ diṭṭheyeva dhamme vipākanti paccessati, aparamhi vā pariyāye bhavissati.
That mind, permeated by faith... and so on... if it belongs to a worldling (puthujjana), for him too there will be a good reward, but it is not certain that its kamma will ripen in this very life; it may ripen in another occasion.
Tâm ấy đã được tu tập bằng niềm tin (saddhāparibhāvitaṃ)... (v.v.)... Nếu một phàm nhân (puthujjana) có một lợi lộc tốt đẹp (bhaddikā bhati), thì không chắc chắn rằng nghiệp của người ấy sẽ chín muồi ngay trong đời này, hoặc sẽ chín muồi trong một đời khác.
Yaṃ vā atītaṃ vipākāya paccupaṭṭhitaṃ, tappaccayāni cetāni, ye yathā mahākammavibhaṅge ‘‘tenāyaṃ vibhajjabyākaraṇiyo niddeso dhammacārino yā bhaddikā bhatī’’ti.
Or whatever has ripened in the past, these are its conditions, as it is said in the Mahākammavibhaṅga, "Therefore, this exposition should be analyzed and explained for the Dhamma-practitioner, as to what constitutes a good reward."
Hay nghiệp quá khứ đã hiện hữu để chín muồi quả báo, và những quả báo này là do nghiệp đó, như đã nói trong Mahākammavibhaṅga (Đại Phân Tích Nghiệp): “Do đó, sự giải thích này phải được phân tích: ‘Lợi lộc tốt đẹp của người hành pháp’”.
Tattha katamaṃ vevacanaṃ?
Among these, what is vevacanaṃ?
Trong số đó, từ đồng nghĩa (vevacana) là gì?
Yaṃ taṃ cittaṃ dīgharattaṃ paribhāvitaṃ cittaṃ manoviññāṇaṃ…pe… yaṃ saddhābalaṃ saddhindriyaṃ, yaṃ sīlaṃ taṃ sucaritaṃ, saṃyamo niyamo damo khandhatā imāni tassa vevacanāni.
That mind which has been developed for a long time, the mind, mind-consciousness…pe… that faculty of faith, the power of faith, that virtue, that good conduct, restraint, discipline, self-control, endurance—these are its synonyms.
Tâm ấy đã được tu tập lâu dài, tâm (citta) là ý thức (manoviññāṇa)... (v.v.)... Sức mạnh của niềm tin (saddhābala) là căn niềm tin (saddhindriya), giới (sīla) là thiện hạnh (sucarita), sự tự chế (saṃyama), sự điều phục (niyama), sự kiềm chế (dama), sự kiên nhẫn (khandhatā) là những từ đồng nghĩa của nó.
Yo cāgo so paṭinissaggo alobho vosaggo cāgoyiṭṭhānaṃ.
That generosity is relinquishment, non-greed, abandonment, giving, an offering.
Sự bố thí (cāga) là sự từ bỏ (paṭinissagga), sự không tham lam (alobha), sự xả bỏ (vosagga), sự cúng dường (cāgoyiṭṭhānaṃ).
Yā paññā sā paññattā paññappabhā paññindriyaṃ paññābalaṃ.
That wisdom is discernment, the light of wisdom, the faculty of wisdom, the power of wisdom.
Trí tuệ (paññā) là sự hiểu biết (paññattā), ánh sáng trí tuệ (paññappabhā), căn trí tuệ (paññindriya), sức mạnh trí tuệ (paññābala).
Tattha katamā paññatti?
Among these, what is paññatti?
Trong số đó, sự chế định (paññatti) là gì?
Yaṃ taṃ cittaṃ bījaṃ paññattiyā paññattaṃ.
That mind is designated by the designation of seed.
Tâm ấy là hạt giống được chế định bởi sự chế định.
Paribhāvanā vāsanā paññattiyā paññatti.
Development, mental impression, is designated by the designation of mental impression.
Sự tu tập (paribhāvanā) là sự huân tập (vāsanā), được chế định bởi sự chế định.
Saddhā pasādapaññattiyā paññattā.
Faith is designated by the designation of clarity.
Niềm tin (saddhā) được chế định bởi sự chế định về sự thanh tịnh (pasādapaññattiyā).
Sīlaṃ sucaritapaññattiyā paññattaṃ.
Virtue is designated by the designation of good conduct.
Giới (sīla) được chế định bởi sự chế định về thiện hạnh (sucaritapaññattiyā).
Cāgo puññakiriyapaññattiyā paññatto.
Generosity is designated by the designation of meritorious action.
Bố thí (cāga) được chế định bởi sự chế định về hành động phước thiện (puññakiriyapaññattiyā).
Paññā vīmaṃsapaññattiyā paññattā.
Wisdom is designated by the designation of investigation.
Trí tuệ (paññā) được chế định bởi sự chế định về sự khảo sát (vīmaṃsapaññattiyā).
Ime tayo dhammā saddhā sīlaṃ cāgo paññavato pārisuddhiṃ gacchanti.
These three qualities—faith, virtue, and generosity—lead to purity for one who possesses wisdom.
Ba pháp này: niềm tin (saddhā), giới (sīla), bố thí (cāga) đạt đến sự thanh tịnh (pārisuddhi) cho người có trí tuệ (paññavato).
Tattha katamo parikkhāro?
Among these, what is parikkhāro?
Trong số đó, sự chuẩn bị (parikkhāro) là gì?
Cittassa indriyāni paccayo ādhipateyyapaccayatāya manasikāro.
The faculties of the mind are a condition, attention is a condition by way of predominance.
Các căn (indriya) của tâm là duyên, sự chú ý (manasikāro) là duyên tối thắng (ādhipateyyapaccayatāya).
Hetupaccayatāya paccayo.
A condition by way of root-condition.
Là duyên theo duyên nhân (hetupaccayatāya).
Saddhāya lokikā paññā hetupaccayatāya paccayo.
For faith, worldly wisdom is a condition by way of root-condition.
Trí tuệ thế gian (lokikā paññā) là duyên theo duyên nhân (hetupaccayatāya) cho niềm tin (saddhā).
Yoniso ca manasikāro paccayo.
And proper attention is a condition.
Và sự chú ý đúng đắn (yoniso manasikāro) là duyên.
Sīlassa patirūpadesavāso paccayo.
For virtue, dwelling in a suitable place is a condition.
Nơi ở thích hợp (patirūpadesavāso) là duyên cho giới (sīla).
Attasammāpaṇidhānañca hetu.
And right aspiration for oneself is a root.
Và sự tự đặt mình đúng đắn (attasammāpaṇidhānañca) là nhân (hetu).
Cāgassa alobho hetu.
For generosity, non-greed is a root.
Sự không tham lam (alobha) là nhân (hetu) cho bố thí (cāga).
Avippaṭisāro ca hetupaccayo.
And absence of remorse is a root-condition.
Và sự không hối tiếc (avippaṭisāro) là duyên nhân (hetupaccayo).
Paññā parato ca ghoso ajjhattañca yoniso manasikāro hetupaccayo ca.
For wisdom, the voice of others and internal proper attention are also root-conditions.
Trí tuệ (paññā) là tiếng nói từ người khác (parato ca ghoso) và sự chú ý đúng đắn bên trong (ajjhattañca yoniso manasikāro) là duyên nhân (hetupaccayo) nữa.
Tattha katamo samāropano?
Among these, what is samāropano?
Trong số đó, sự quy kết (samāropano) là gì?
Yaṃ taṃ cittaṃ dīgharattaṃ paribhāvitanti cetasikāpi.
That mind which has been developed for a long time, even mental factors.
Tâm ấy đã được tu tập lâu dài, và cả những tâm sở (cetasikāpi) cũng vậy.
Ettha sabbe dhammā paribhāvitā bhaddikā te bhati bhavissati, bhaddikā upapattiko abhisamparāyo.
Here, all developed qualities will be a good wage for them, a good rebirth in the next world.
Ở đây, tất cả các pháp đã được tu tập, chúng sẽ là lợi lộc tốt đẹp cho người ấy, là một đời sống tương lai tốt đẹp.
Iti ye keci manussakā upabhogaparibhogā sabbe bhaddikā bhatiyeva, ayaṃ samāropano.
Thus, whatever human enjoyments and possessions there are, all are indeed good wages—this is samāropano.
Như vậy, bất cứ những gì là sự hưởng thụ và tiêu dùng của loài người, tất cả đều là lợi lộc tốt đẹp; đây là sự quy kết.
89. Uddhaṃ adho sabbadhi vītarāgoti gāthā* .
89. The verse: “Above, below, everywhere free from craving.”
89. Kệ ngôn “Vô tham ở trên, ở dưới và khắp mọi nơi” (Uddhaṃ adho sabbadhi vītarāgoti gāthā)*.
Tattha kiṃ uddhaṃ nāma?
Among these, what is meant by “above”?
Trong số đó, “trên” (uddhaṃ) là gì?
Yaṃ ito uddhaṃ bhavissati anāgāmī, idaṃ uddhaṃ.
That which will be above this, the non-returner—this is “above.”
Cái gì sẽ ở trên đây, là bậc Bất Lai (anāgāmī); đây là “trên”.
Adho nāma yamatikkantamatītaṃ, idamavoca apadānatanti uddhaṃ.
“Below” means that which has passed, gone by—this he spoke as “without trace,” which means “above.”
“Dưới” (adho) là cái đã qua, đã vượt qua; điều này đã được nói là “không có căn cứ” (apadānatanti uddhaṃ).
Tattha atītena sassatadiṭṭhi pubbantākappikānaṃ aparantadiṭṭhi kesañci, ucchedadiṭṭhiṃ yaṃ* vuttakappikānaṃ imā ceva diṭṭhiyo ucchedadiṭṭhi ca sassatadiṭṭhi ca.
Among these, the eternalist view of the past, for some, the view of the future, the annihilationist view for some who hold to views—these are the annihilationist view and the eternalist view.
Ở đó, với quá khứ, là tà kiến thường kiến (sassatadiṭṭhi) của những người chấp thủ về quá khứ; với một số người, là tà kiến đoạn kiến (ucchedadiṭṭhi) về tương lai, của những người chấp thủ về những gì đã nói; đây là những tà kiến đoạn kiến và thường kiến.
Tatthāyaṃ sassatadiṭṭhi imāni pannarasa padāni sakkāyadiṭṭhi sassataṃ bhajanti.
Among these, this eternalist view comprises fifteen points that adhere to eternalism in sakkāya-diṭṭhi.
Ở đây, tà kiến thường kiến này, mười lăm trường hợp này, dựa trên thân kiến (sakkāyadiṭṭhi) thường kiến.
Rūpavantaṃ me attā, attani me rūpaṃ, rūpaṃ me attāti yaduccate paññaṃ paridahanti.
“My self has form,” “My form is in my self,” “My form is my self”—when this is said, they cover up wisdom.
“Tự ngã của tôi có sắc, sắc ở trong tự ngã của tôi, sắc là tự ngã của tôi” – khi điều này được nói, họ che giấu trí tuệ.
Yā ucchedadiṭṭhi sā pañcasatāni ucchedaṃ bhajanti.
That annihilationist view comprises five hundred (points) that adhere to annihilation.
Tà kiến đoạn kiến ấy dựa trên năm trăm trường hợp đoạn kiến.
Te ‘‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’’nti passanti, rūpaṃ me attāti tathārūpā catubbidhā sakkāyadiṭṭhi ucchedena ca sassatena ca.
They see “that is the soul, that is the body,” “my form is my self”—such fourfold sakkāya-diṭṭhi by annihilation and by eternalism.
Họ thấy “cái đó là sinh mạng, cái đó là thân thể”, “sắc là tự ngã của tôi” – thân kiến bốn loại như vậy dựa trên đoạn kiến và thường kiến.
Evaṃ pañcasu khandhesu vīsativatthukāya diṭṭhiyā pannarasa padāni pubbantaṃ bhajanti.
Thus, in the five aggregates, fifteen points of the twenty-fold view adhere to the past.
Như vậy, trong năm uẩn, mười lăm trường hợp của tà kiến có hai mươi căn cứ dựa trên quá khứ.
Sassatadiṭṭhiyā pañca padāni aparantaṃ bhajanti ucchedadiṭṭhiyā.
Five points of the eternalist view adhere to the future, by the annihilationist view.
Năm trường hợp của tà kiến thường kiến dựa trên tương lai là đoạn kiến.
Tattha ‘‘ayamahamasmī’’ti passantā rūpaṃ attato samanupassati, so ucchedavādī rūpavantañca attānaṃ, attani ca rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attāti so passati cāti iti ucchedadiṭṭhi ca, attato paṭissarati sassatadiṭṭhi pubbantato ca paṭissarati.
Among those wrong views, those who perceive "This is I, I am this" regard form as self. That person, being an annihilationist, perceives the self as possessed of form, or form in the self, or the self in form. Thus, with the annihilationist view, one recollects as self, and with the eternalist view, one recollects as the past end.
Ở đó, người thấy “cái này là tôi” quán sát sắc là tự ngã, người ấy là người chủ trương đoạn kiến, và thấy tự ngã có sắc, sắc ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong sắc; như vậy, đó là đoạn kiến, và nhớ lại tự ngã là thường kiến từ quá khứ.
‘‘Ayamahamasmī’’ti na samanupassati.
One does not perceive, "This is I, I am this."
Người ấy không quán sát “cái này là tôi”.
Tassa diṭṭhāsavā pahānaṃ gacchanti.
For that person, the taints of views are abandoned.
Đối với người ấy, các lậu hoặc về tà kiến (diṭṭhāsavā) được đoạn trừ.
Yo tīsu addhāsu pubbante ca aparante ca tena tena niddiṭṭhānena uddhaṃ adho sabbadhi vītarāgo ‘‘ahamasmī’’ti na anupassatīti iminā dvārena iminā payogena iminā upāyena idaṃ dassanabhūmi ca sotāpattiphalañca so ariyo payogo anabhāvaṃgatena saṃsārena apunabbhavāti yo koci ariyo payogo punabbhavāya mudūni vā pañcindriyāni majjhāni adhimattāni vā sabbaṃ apunabbhavappahānāya saṃvattanti.
Whoever, in the three times—the past, the future, and the present—is dispassionate in all directions, above and below, as indicated by those specific points, does not perceive "I am this." By this means, by this endeavor, by this method, this stage of insight (dassanabhūmi) and the fruit of stream-entry (sotāpattiphala) lead to the non-recurrence of saṃsāra for that noble one whose endeavor has reached non-existence (anabhāvaṃgatena saṃsārena apunabbhavā). Any noble one whose endeavor, whether with weak, medium, or strong faculties, is for rebirth, all of it leads to the abandonment of rebirth.
Người nào, trong ba thời, ở quá khứ, vị lai và ở khắp mọi nơi, với sự chỉ dẫn này, không quán chiếu rằng “Ta là” với sự ly tham, thì qua cánh cửa này, với sự tinh tấn này, với phương tiện này, giai đoạn thấy Pháp (dassanabhūmi) và quả Nhập Lưu (sotāpatti-phala) này là sự tinh tấn của bậc Thánh, là sự chấm dứt luân hồi, không còn tái sinh. Dù là các căn (indriya) yếu kém, trung bình hay thù thắng, tất cả đều đưa đến sự đoạn trừ tái sinh.
Ahanti diṭṭhogho kāmogho bhavogho avijjogho ca odhiso.
The flood of views, the flood of sensuality, the flood of existence, and the flood of ignorance are each distinct in the term "I am."
“Ta là” là dòng thác tà kiến (diṭṭhogha), dòng thác dục (kāmogha), dòng thác hữu (bhavogha) và dòng thác vô minh (avijjogha), mỗi loại có giới hạn riêng.
Tattha desanāhārena cattāri saccāni pañcahi indriyehi sotāpattiphalena ca dve saccāni maggo ca nirodho ca.
In this teaching method, the four Noble Truths are taught through the five faculties, and the two Truths—the Path and Cessation—are taught through the fruit of stream-entry.
Trong đó, theo phương pháp thuyết giảng (desanāhāra), bốn sự thật (saccā) được trình bày với năm căn (indriya), và hai sự thật là Đạo (magga) và Diệt (nirodha) với quả Nhập Lưu (sotāpatti-phala).
Sakkāyasamudayena dve saccāni dukkhañca samudayo ca, ayaṃ desanā hāro.
Through the origin of sakkāya (the existing body), the two Truths—Suffering and its Origin—are taught. This is the teaching method.
Hai sự thật là Khổ (dukkha) và Tập (samudaya) được trình bày qua sự tập khởi của thân kiến (sakkāyasamudaya). Đây là phương pháp thuyết giảng.