‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, sucaritāni.
‘‘Monks, there are these three good conducts (sucarita).
“Này các Tỳ-khưu, có ba thiện hạnh này.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Thế nào là ba?
Kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – imāni kho, bhikkhave, tīṇi sucaritānī’’ti.
Bodily good conduct, verbal good conduct, mental good conduct—these, monks, are the three good conducts.’’
Thân thiện hạnh (kāyasucaritaṃ), khẩu thiện hạnh (vacīsucaritaṃ), ý thiện hạnh (manosucaritaṃ) – này các Tỳ-khưu, đây là ba thiện hạnh.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Concerning this, it is said:
Trong đó, điều này được nói như sau:
‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, soceyyāni.
‘‘Monks, there are these three purities (soceyya).
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự thanh tịnh này.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Ba điều đó là gì?
Kāyasoceyyaṃ, vacīsoceyyaṃ, manosoceyyaṃ – imāni kho, bhikkhave, tīṇi soceyyānī’’ti.
Bodily purity, verbal purity, mental purity—these, monks, are the three purities.’’
Sự thanh tịnh về thân, sự thanh tịnh về lời nói, sự thanh tịnh về ý – này các Tỳ-khưu, đây chính là ba sự thanh tịnh ấy.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Concerning this, it is said:
Ở đây, điều này được nói là:
‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, moneyyāni.
‘‘Monks, there are these three sagacities (moneyya).
“Này các Tỳ-khưu, có ba hạnh ẩn sĩ (moneyya) này.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Ba điều đó là gì?
Kāyamoneyyaṃ, vacīmoneyyaṃ, manomoneyyaṃ – imāni kho, bhikkhave, tīṇi moneyyānī’’ti.
Bodily sagacity, verbal sagacity, mental sagacity—these, monks, are the three sagacities.’’
Hạnh ẩn sĩ về thân, hạnh ẩn sĩ về lời nói, hạnh ẩn sĩ về ý – này các Tỳ-khưu, đây chính là ba hạnh ẩn sĩ ấy.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Concerning this, it is said:
Ở đây, điều này được nói là:
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, rāgo appahīno, doso appahīno, moho appahīno – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ‘baddho* mārassa paṭimukkassa mārapāso yathākāmakaraṇīyo* pāpimato’.
‘‘Monks, for whosoever passion is not abandoned, hatred is not abandoned, delusion is not abandoned—this one, monks, is called ‘bound by Māra, caught in Māra’s snare, to be dealt with as the Evil One wishes’.
“Này các Tỳ-khưu, bất cứ ai mà tham chưa được đoạn trừ, sân chưa được đoạn trừ, si chưa được đoạn trừ – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là ‘bị trói buộc bởi Ma vương, bị mắc vào lưới của Ma vương, bị Ác ma tùy ý hành hạ’.
Yassa kassaci, bhikkhave, rāgo pahīno, doso pahīno, moho pahīno – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ‘abaddho mārassa omukkassa mārapāso na yathā kāmakaraṇīyo* pāpimato’’’ti.
Monks, whoever has abandoned lust, abandoned hatred, abandoned delusion—this one, monks, is called 'unbound by Māra, having cast off Māra's snare, not to be dealt with as the Evil One wishes.'
Này các Tỳ-khưu, bất cứ ai mà tham đã được đoạn trừ, sân đã được đoạn trừ, si đã được đoạn trừ – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là ‘không bị trói buộc bởi Ma vương, đã thoát khỏi lưới của Ma vương, không bị Ác ma tùy ý hành hạ’.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein it is said:
Ở đây, điều này được nói là:
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā rāgo appahīno, doso appahīno, moho appahīno – ayaṃ vuccati, bhikkhave, na ‘atari* samuddaṃ saūmiṃ savīciṃ sāvaṭṭaṃ sagahaṃ sarakkhasaṃ’.
“Monks, for whichever monk or nun lust has not been abandoned, hatred has not been abandoned, delusion has not been abandoned—this one, monks, is called 'one who has not crossed the ocean with its waves, with its ripples, with its whirlpools, with its monsters, with its demons.'
“Này các Tỳ-khưu, bất cứ Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni nào mà tham chưa được đoạn trừ, sân chưa được đoạn trừ, si chưa được đoạn trừ – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là ‘chưa vượt qua đại dương với sóng, với lượn sóng, với xoáy nước, với cá sấu, với quỷ la-sát’.
Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā rāgo pahīno, doso pahīno, moho pahīno – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ‘atari samuddaṃ saūmiṃ savīciṃ sāvaṭṭaṃ sagahaṃ sarakkhasaṃ, tiṇṇo pāraṅgato* thale tiṭṭhati brāhmaṇo’’’ti.
Monks, for whichever monk or nun lust has been abandoned, hatred has been abandoned, delusion has been abandoned—this one, monks, is called 'one who has crossed the ocean with its waves, with its ripples, with its whirlpools, with its monsters, with its demons, having crossed, having gone to the other shore, stands on dry land, a brāhmaṇa.'”
Này các Tỳ-khưu, bất cứ Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni nào mà tham đã được đoạn trừ, sân đã được đoạn trừ, si đã được đoạn trừ – này các Tỳ-khưu, người này được gọi là ‘đã vượt qua đại dương với sóng, với lượn sóng, với xoáy nước, với cá sấu, với quỷ la-sát, đã vượt qua, đã đến bờ bên kia, đứng trên đất liền, một Bà-la-môn’.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein it is said:
Ở đây, điều này được nói là:
Puññaṃ cakkhu atha indriyāni* , addhā ca caritaṃ duve soci* ;
Merit, the eye, and then the faculties, also the path, and two on conduct, purity;
Phước, Mắt, rồi các căn, và con đường, hành vi hai loại thanh tịnh;
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā.
“Monks, I have seen beings endowed with misconduct of body, endowed with misconduct of speech, endowed with misconduct of mind, revilers of the Noble Ones, holding wrong view, undertaking actions based on wrong view.
“Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy những chúng sinh có ác hạnh về thân, có ác hạnh về lời nói, có ác hạnh về ý, phỉ báng các bậc Thánh, có tà kiến, thực hành các nghiệp tà kiến.
Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
Upon the breaking up of the body, after death, they are reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.
Khi thân hoại mạng chung, họ tái sinh vào cõi đọa xứ, ác thú, địa ngục.
‘‘Taṃ kho panāhaṃ, bhikkhave, nāññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā sutvā vadāmi.
“And this, monks, I do not say having heard it from another ascetic or brāhmaṇa.
“Này các Tỳ-khưu, Ta không nói điều này sau khi nghe từ bất kỳ Sa-môn hay Bà-la-môn nào khác.
Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā.
Monks, I have seen beings endowed with misconduct of body, endowed with misconduct of speech, endowed with misconduct of mind, revilers of the Noble Ones, holding wrong view, undertaking actions based on wrong view.
Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy những chúng sinh có ác hạnh về thân, có ác hạnh về lời nói, có ác hạnh về ý, phỉ báng các bậc Thánh, có tà kiến, thực hành các nghiệp tà kiến.
Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
Upon the breaking up of the body, after death, they are reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.
Khi thân hoại mạng chung, họ tái sinh vào cõi đọa xứ, ác thú, địa ngục.
Api ca, bhikkhave, yadeva sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadevāhaṃ vadāmi.
Moreover, monks, whatever is known by myself, seen by myself, realized by myself, that alone I declare.
Hơn nữa, này các Tỳ-khưu, Ta chỉ nói những gì Ta tự biết, tự thấy, tự chứng nghiệm.
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā.
“Monks, I have seen beings endowed with misconduct of body, endowed with misconduct of speech, endowed with misconduct of mind, revilers of the Noble Ones, holding wrong view, undertaking actions based on wrong view.
“Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy những chúng sinh có ác hạnh về thân, có ác hạnh về lời nói, có ác hạnh về ý, phỉ báng các bậc Thánh, có tà kiến, thực hành các nghiệp tà kiến.
Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā’’ti.
Upon the breaking up of the body, after death, they are reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.”
Khi thân hoại mạng chung, họ tái sinh vào cõi đọa xứ, ác thú, địa ngục.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein it is said:
Ở đây, điều này được nói là:
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā.
“Monks, I have seen beings endowed with good conduct in body, endowed with good conduct in speech, endowed with good conduct in mind, not disparaging the noble ones, having right view, undertaking actions based on right view.
“Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy những chúng sinh có thiện hạnh về thân, có thiện hạnh về lời nói, có thiện hạnh về ý, không phỉ báng các bậc Thánh, có chánh kiến, thực hành các nghiệp chánh kiến.
Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā.
After the breaking up of the body, after death, they reappeared in a good destination, a heavenly world.”
Khi thân hoại mạng chung, họ tái sinh vào cõi thiện thú, cõi trời.
‘‘Taṃ kho panāhaṃ, bhikkhave, nāññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā sutvā vadāmi.
“Monks, I do not say this after hearing it from another ascetic or brahmin.
“Này các Tỳ-khưu, Ta không nói điều này sau khi nghe từ bất kỳ Sa-môn hay Bà-la-môn nào khác.
Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā.
Monks, I have seen beings endowed with good conduct in body, endowed with good conduct in speech, endowed with good conduct in mind, not disparaging the noble ones, having right view, undertaking actions based on right view.
Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy những chúng sinh có thiện hạnh về thân, có thiện hạnh về lời nói, có thiện hạnh về ý, không phỉ báng các bậc Thánh, có chánh kiến, thực hành các nghiệp chánh kiến.
Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā.
After the breaking up of the body, after death, they reappeared in a good destination, a heavenly world.
Khi thân hoại mạng chung, họ tái sinh vào cõi thiện thú, cõi trời.
Api ca, bhikkhave, yadeva sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadevāhaṃ vadāmi.
Moreover, monks, what is known by myself, seen by myself, realized by myself, that alone I declare.
Hơn nữa, này các Tỳ-khưu, Ta chỉ nói những gì Ta tự biết, tự thấy, tự chứng nghiệm.
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā.
Monks, I have seen beings endowed with good conduct in body, endowed with good conduct in speech, endowed with good conduct in mind, not disparaging the noble ones, having right view, undertaking actions based on right view.
“Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy những chúng sinh có thiện hạnh về thân, có thiện hạnh về lời nói, có thiện hạnh về ý, không phỉ báng các bậc Thánh, có chánh kiến, thực hành các nghiệp chánh kiến.
Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’’ti.
After the breaking up of the body, after death, they reappeared in a good destination, a heavenly world.”
Khi thân hoại mạng chung, họ tái sinh vào cõi thiện thú, cõi trời.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Ở đây, điều này được nói là:
‘‘Tisso imā, bhikkhave, nissaraṇiyā* dhātuyo.
“Monks, there are these three elements of escape (nissaraṇiyā dhātuyo).
Này các Tỳ-khưu, có ba giới xuất ly này.
Katamā tisso?
What are the three?
Thế nào là ba?
Kāmānametaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ nekkhammaṃ, rūpānametaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ āruppaṃ, yaṃ kho pana kiñci bhūtaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ nirodho tassa nissaraṇaṃ – imā kho, bhikkhave, tisso nissaraṇiyā dhātuyo’’ti.
Renunciation (nekkhamma) is the escape from sensual pleasures (kāma); the immaterial attainments (āruppa) are the escape from material forms (rūpa); and the cessation (nirodha) is the escape from whatever is born, conditioned, and dependently originated – these, monks, are the three elements of escape.”
Sự xuất ly khỏi các dục là sự xuất gia (nekkhamma); sự xuất ly khỏi các sắc là các cõi vô sắc (āruppa); và bất cứ pháp hữu vi, hữu sanh, duyên khởi nào, sự diệt trừ của nó là sự xuất ly của nó – này các Tỳ-khưu, đây là ba giới xuất ly này.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Rūpehi, bhikkhave, arūpā* santatarā, arūpehi nirodho santataro’’ti.
“Monks, the immaterial attainments (arūpa) are more peaceful than material forms (rūpa); cessation (nirodha) is more peaceful than the immaterial attainments.”
“Này các Tỳ-khưu, các pháp vô sắc (arūpa) vi diệu hơn các sắc (rūpa); sự diệt trừ (nirodha) vi diệu hơn các pháp vô sắc.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Tayome, bhikkhave, puttā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
“Monks, these three types of sons exist, are found in the world.
“Này các Tỳ-khưu, có ba loại con cái hiện hữu, tồn tại trên đời.
Katame tayo?
Which three?
Thế nào là ba loại?
Atijāto, anujāto, avajātoti.
The superior son (atijāta), the similar son (anujāta), and the inferior son (avajāta).
Là con vượt trội (atijāta), con tương xứng (anujāta), và con kém cỏi (avajāta).
‘‘Kathañca, bhikkhave, putto atijāto hoti?
“And how, monks, is a son superior?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người con vượt trội?
Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti na buddhaṃ saraṇaṃ gatā, na dhammaṃ saraṇaṃ gatā, na saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā appaṭiviratā, adinnādānā appaṭiviratā, kāmesumicchācārā appaṭiviratā, musāvādā appaṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā appaṭiviratā, dussīlā pāpadhammā.
Here, bhikkhus, the parents of a son are not gone for refuge to the Buddha, not gone for refuge to the Dhamma, not gone for refuge to the Saṅgha; they are not abstaining from the destruction of life, not abstaining from taking what is not given, not abstaining from sexual misconduct, not abstaining from false speech, not abstaining from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; they are immoral, of evil character.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, cha mẹ của người con ấy không quy y Phật, không quy y Pháp, không quy y Tăng; không từ bỏ sát sanh, không từ bỏ trộm cắp, không từ bỏ tà hạnh trong các dục, không từ bỏ nói dối, không từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; họ là người ác giới, có pháp ác.
Putto ca nesaṃ hoti buddhaṃ saraṇaṃ gato, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, sīlavā kalyāṇadhammo.
But their son is gone for refuge to the Buddha, gone for refuge to the Dhamma, gone for refuge to the Saṅgha; he abstains from the destruction of life, abstains from taking what is not given, abstains from sexual misconduct, abstains from false speech, abstains from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; he is virtuous, of good character.
Nhưng người con của họ lại quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; là người giữ giới, có pháp lành.
Evaṃ kho, bhikkhave, putto atijāto hoti.
Thus, bhikkhus, is a son 'over-born'.
Này các Tỳ-khưu, một người con như vậy là con vượt trội.
‘‘Kathañca, bhikkhave, putto anujāto hoti?
"And how, bhikkhus, is a son 'well-born'?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người con tương xứng?
Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā paṭiviratā, adinnādānā paṭiviratā, kāmesumicchācārā paṭiviratā, musāvādā paṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā, sīlavanto kalyāṇadhammā.
Here, bhikkhus, the parents of a son are gone for refuge to the Buddha, gone for refuge to the Dhamma, gone for refuge to the Saṅgha; they abstain from the destruction of life, abstain from taking what is not given, abstain from sexual misconduct, abstain from false speech, abstain from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; they are virtuous, of good character.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, cha mẹ của người con ấy quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; họ là người giữ giới, có pháp lành.
Puttopi nesaṃ hoti buddhaṃ saraṇaṃ gato, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, sīlavā kalyāṇadhammo.
Their son is also gone for refuge to the Buddha, gone for refuge to the Dhamma, gone for refuge to the Saṅgha; he abstains from the destruction of life, abstains from taking what is not given, abstains from sexual misconduct, abstains from false speech, abstains from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; he is virtuous, of good character.
Người con của họ cũng quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; là người giữ giới, có pháp lành.
Evaṃ kho, bhikkhave, putto anujāto hoti.
Thus, bhikkhus, is a son 'well-born'.
Này các Tỳ-khưu, một người con như vậy là con tương xứng.
‘‘Kathañca, bhikkhave, putto avajāto hoti?
"And how, bhikkhus, is a son 'under-born'?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người con kém cỏi?
Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā paṭiviratā, adinnādānā paṭiviratā, kāmesumicchācārā paṭiviratā, musāvādā paṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā, sīlavanto kalyāṇadhammā.
Here, bhikkhus, the parents of a son are gone for refuge to the Buddha, gone for refuge to the Dhamma, gone for refuge to the Saṅgha; they abstain from the destruction of life, abstain from taking what is not given, abstain from sexual misconduct, abstain from false speech, abstain from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; they are virtuous, of good character.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, cha mẹ của người con ấy quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; họ là người giữ giới, có pháp lành.
Putto ca nesaṃ hoti na buddhaṃ saraṇaṃ gato, na dhammaṃ saraṇaṃ gato, na saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā appaṭivirato, adinnādānā appaṭivirato, kāmesumicchācārā appaṭivirato, musāvādā appaṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā appaṭivirato, dussīlo pāpadhammo.
But their son is not gone for refuge to the Buddha, not gone for refuge to the Dhamma, not gone for refuge to the Saṅgha; he is not abstaining from the destruction of life, not abstaining from taking what is not given, not abstaining from sexual misconduct, not abstaining from false speech, not abstaining from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; he is immoral, of evil character.
Nhưng người con của họ lại không quy y Phật, không quy y Pháp, không quy y Tăng; không từ bỏ sát sanh, không từ bỏ trộm cắp, không từ bỏ tà hạnh trong các dục, không từ bỏ nói dối, không từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; là người ác giới, có pháp ác.
Evaṃ kho, bhikkhave, putto avajāto hoti.
Thus, bhikkhus, is a son 'under-born'.
Này các Tỳ-khưu, một người con như vậy là con kém cỏi.
Ime kho, bhikkhave, tayo puttā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
These three kinds of sons, bhikkhus, exist, are found in the world."
Này các Tỳ-khưu, đây là ba loại con cái hiện hữu, tồn tại trên đời.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Concerning this, it is said:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
"These three kinds of individuals, bhikkhus, exist, are found in the world.
“Này các Tỳ-khưu, có ba hạng người hiện hữu, tồn tại trên đời.
Katame tayo?
Which three?
Thế nào là ba hạng?
Avuṭṭhikasamo, padesavassī, sabbatthābhivassī.
One like a rainless cloud, one who rains in patches, one who rains everywhere.
Người như không mưa, người mưa cục bộ, người mưa khắp nơi.
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo avuṭṭhikasamo hoti?
"And how, bhikkhus, is an individual like a rainless cloud?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người như không mưa?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sabbesaññeva na dātā hoti, samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ* annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
Here, bhikkhus, a certain individual is not a giver to anyone at all—to recluses, brahmins, paupers, beggars, or supplicants—of food, drink, clothing, vehicles, garlands, scents, ointments, beds, dwellings, or lamps.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, có một người không bố thí cho bất cứ ai, không bố thí thức ăn, đồ uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, dầu xoa, chỗ nằm, chỗ ở, đèn đóm cho các Sa-môn, Bà-la-môn, người nghèo khổ, kẻ hành khất, người ăn xin.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo avuṭṭhikasamo hoti.
Thus, bhikkhus, is an individual like a rainless cloud.
Này các Tỳ-khưu, một người như vậy là người như không mưa.
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo padesavassī hoti?
"And how, bhikkhus, is an individual one who rains in patches?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người mưa cục bộ?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ekaccānaṃ dātā (hoti)* , ekaccānaṃ na dātā hoti samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
Here, bhikkhus, a certain individual is a giver to some, but not a giver to others—to recluses, brahmins, paupers, beggars, or supplicants—of food, drink, clothing, vehicles, garlands, scents, ointments, beds, dwellings, or lamps.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, có một người bố thí cho một số người, nhưng không bố thí cho một số người khác, thức ăn, đồ uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, dầu xoa, chỗ nằm, chỗ ở, đèn đóm cho các Sa-môn, Bà-la-môn, người nghèo khổ, kẻ hành khất, người ăn xin.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo padesavassī hoti.
Thus, bhikkhus, is an individual one who rains in patches.
Này các Tỳ-khưu, một người như vậy là người mưa cục bộ.
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo sabbatthābhivassī hoti?
“And how, bhikkhus, is a person one who showers everywhere?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người mưa khắp nơi?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sabbesaṃva deti, samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
Here, bhikkhus, a certain person gives to all—to ascetics, brahmins, paupers, wayfarers, beggars, and supplicants—food, drink, clothing, vehicles, garlands, perfumes, unguents, beds, dwellings, and lamps.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, có một người bố thí cho tất cả mọi người, thức ăn, đồ uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, dầu xoa, chỗ nằm, chỗ ở, đèn đóm cho các Sa-môn, Bà-la-môn, người nghèo khổ, kẻ hành khất, người ăn xin.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo sabbatthābhivassī hoti.
That is how, bhikkhus, a person is one who showers everywhere.
Này các Tỳ-khưu, một người như vậy là người mưa khắp nơi.
Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
These three types of persons, bhikkhus, are found existing in the world.”
Này các Tỳ-khưu, đây là ba hạng người hiện hữu, tồn tại trên đời.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein this is said:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, sukhāni patthayamāno sīlaṃ rakkheyya paṇḍito.
“Bhikkhus, a wise person, desiring these three kinds of happiness, should guard sīla.
“Này các Tỳ-khưu, một người trí nên giữ giới, mong cầu ba điều an lạc này.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Pasaṃsā me āgacchatūti* sīlaṃ rakkheyya paṇḍito, bhogā me uppajjantūti sīlaṃ rakkheyya paṇḍito, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmīti sīlaṃ rakkheyya paṇḍito.
‘May praise come to me,’ thus a wise person should guard sīla; ‘May wealth arise for me,’ thus a wise person should guard sīla; ‘Upon the break-up of the body, after death, I shall reappear in a good destination, a heavenly world,’ thus a wise person should guard sīla.
Một người trí nên giữ giới, mong cầu: ‘Mong rằng sự tán thán sẽ đến với ta’; một người trí nên giữ giới, mong cầu: ‘Mong rằng tài sản sẽ phát sinh cho ta’; một người trí nên giữ giới, mong cầu: ‘Sau khi thân hoại mạng chung, ta sẽ được tái sinh vào cõi thiện, cõi trời’. Một người trí nên giữ giới, mong cầu ba điều an lạc này, này các Tỳ-khưu.”
Imāni kho, bhikkhave, tīṇi sukhāni patthayamāno sīlaṃ rakkheyya paṇḍito’’ti.
These three kinds of happiness, bhikkhus, a wise person desiring them should guard sīla.”
Này các Tỳ-khưu, một người trí nên giữ giới, mong cầu ba điều an lạc này.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Bhidurāyaṃ* , bhikkhave, kāyo, viññāṇaṃ virāgadhammaṃ, sabbe upadhī aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā’’ti.
“This body, bhikkhus, is fragile; consciousness is of a nature to fade away; all attachments are impermanent, unsatisfactory, and of a nature to change.”
“Này các Tỳ-khưu, thân này dễ tan rã, thức là pháp ly tham, tất cả các upadhī đều vô thường, khổ, có pháp biến hoại.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Dhātuso, bhikkhave, sattā sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti.
‘‘Monks, beings associate and meet with other beings according to their elements.
“Này các Tỳ-khưu, các chúng sinh hòa hợp và kết giao với nhau theo các giới (dhātu).
Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti, kalyāṇādhimuttikā sattā kalyāṇādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti.
Beings of inferior resolve associate and meet with beings of inferior resolve; beings of noble resolve associate and meet with beings of noble resolve.
Các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém; các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp.
‘‘Atītampi, bhikkhave, addhānaṃ dhātusova sattā sattehi saddhiṃ saṃsandiṃsu samiṃsu.
‘‘Monks, in the past too, beings associated and met with other beings according to their elements.
Này các Tỳ-khưu, trong quá khứ, các chúng sinh cũng đã hòa hợp và kết giao với nhau theo các giới.
Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandiṃsu samiṃsu, kalyāṇādhimuttikā sattā kalyāṇādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandiṃsu samiṃsu.
Beings of inferior resolve associated and met with beings of inferior resolve; beings of noble resolve associated and met with beings of noble resolve.
Các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém đã hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém; các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp đã hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp.
‘‘Anāgatampi, bhikkhave, addhānaṃ dhātusova sattā sattehi saddhiṃ saṃsandissanti samessanti.
‘‘Monks, in the future too, beings will associate and meet with other beings according to their elements.
Này các Tỳ-khưu, trong tương lai, các chúng sinh cũng sẽ hòa hợp và kết giao với nhau theo các giới.
Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandissanti samessanti, kalyāṇādhimuttikā sattā kalyāṇādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandissanti samessanti.
Beings of inferior resolve will associate and meet with beings of inferior resolve; beings of noble resolve will associate and meet with beings of noble resolve.
Các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém sẽ hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém; các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp sẽ hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp.
‘‘Etarahipi, bhikkhave, paccuppanaṃ addhānaṃ dhātusova sattā sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti.
‘‘Monks, even now, in the present, beings associate and meet with other beings according to their elements.
Này các Tỳ-khưu, ngay trong hiện tại, các chúng sinh cũng hòa hợp và kết giao với nhau theo các giới.
Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti, kalyāṇādhimuttikā sattā kalyāṇādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandanti samentī’’ti.
Beings of inferior resolve associate and meet with beings of inferior resolve; beings of noble resolve associate and meet with beings of noble resolve.’’
Các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém; các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Tayome, bhikkhave, dhammā sekhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattanti.
‘‘Monks, these three things lead to the decline of a trainee bhikkhu.
“Này các Tỳ-khưu, có ba pháp này dẫn đến sự suy thoái của một Tỳ-khưu đang học đạo (sekha).
Katame tayo?
Which three?
Ba pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, sekho bhikkhu kammārāmo hoti, kammarato, kammārāmatamanuyutto; bhassārāmo hoti, bhassarato, bhassārāmatamanuyutto; niddārāmo hoti, niddārato, niddārāmatamanuyutto.
Here, monks, a trainee bhikkhu is fond of activity, delights in activity, devoted to fondness for activity; he is fond of talk, delights in talk, devoted to fondness for talk; he is fond of sleep, delights in sleep, devoted to fondness for sleep.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đang học đạo thích công việc, vui thích công việc, chuyên tâm vào sự vui thích công việc; thích nói chuyện, vui thích nói chuyện, chuyên tâm vào sự vui thích nói chuyện; thích ngủ, vui thích ngủ, chuyên tâm vào sự vui thích ngủ.
Ime kho, bhikkhave, tayo dhammā sekhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattanti.
These three things, monks, lead to the decline of a trainee bhikkhu.
Này các Tỳ-khưu, ba pháp này dẫn đến sự suy thoái của một Tỳ-khưu đang học đạo.
‘‘Tayome, bhikkhave, dhammā sekhassa bhikkhuno aparihānāya saṃvattanti.
‘‘Monks, these three things lead to the non-decline of a trainee bhikkhu.
Này các Tỳ-khưu, có ba pháp này dẫn đến sự không suy thoái của một Tỳ-khưu đang học đạo.
Katame tayo?
Which three?
Ba pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, sekho bhikkhu na kammārāmo hoti, na kammarato, na kammārāmatamanuyutto; na bhassārāmo hoti, na bhassarato, na bhassārāmatamanuyutto; na niddārāmo hoti, na niddārato, na niddārāmatamanuyutto.
Here, monks, a trainee bhikkhu is not fond of activity, does not delight in activity, is not devoted to fondness for activity; he is not fond of talk, does not delight in talk, is not devoted to fondness for talk; he is not fond of sleep, does not delight in sleep, is not devoted to fondness for sleep.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đang học đạo không thích công việc, không vui thích công việc, không chuyên tâm vào sự vui thích công việc; không thích nói chuyện, không vui thích nói chuyện, không chuyên tâm vào sự vui thích nói chuyện; không thích ngủ, không vui thích ngủ, không chuyên tâm vào sự vui thích ngủ.
Ime kho, bhikkhave, tayo dhammā sekhassa bhikkhuno aparihānāya saṃvattantī’’ti.
These three things, monks, lead to the non-decline of a trainee bhikkhu.’’
Này các Tỳ-khưu, ba pháp này dẫn đến sự không suy thoái của một Tỳ-khưu đang học đạo.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau: