275. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate.
275. Thus have I heard – At one time the Blessed One was dwelling in Rājagaha, on Gijjhakūṭa mountain.
275. Tôi nghe như vầy: Một thời, Thế Tôn trú tại Rājagaha, trên núi Gijjhakūṭa.
Atha kho cattāro mahārājā* mahatiyā ca yakkhasenāya mahatiyā ca gandhabbasenāya mahatiyā ca kumbhaṇḍasenāya mahatiyā ca nāgasenāya catuddisaṃ rakkhaṃ ṭhapetvā catuddisaṃ gumbaṃ ṭhapetvā catuddisaṃ ovaraṇaṃ ṭhapetvā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ gijjhakūṭaṃ pabbataṃ obhāsetvā* yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Then indeed, the four Great Kings, with a mighty army of yakkhas, with a mighty army of gandhabbas, with a mighty army of kumbhaṇḍas, and with a mighty army of nāgas, having stationed guards in the four directions, having set up encampments in the four directions, having established protective screens in the four directions, when the night was far advanced, with resplendent beauty, illuminating the entire Gijjhakūṭa mountain, approached the Blessed One; having approached, they paid homage to the Blessed One and sat down to one side.
Khi ấy, bốn Đại Thiên Vương, với một đại quân Dạ-xoa, một đại quân Càn-đạp-bà, một đại quân Cưu-bàn-trà, và một đại quân Nāga, đã thiết lập sự bảo vệ ở bốn phương, thiết lập các đồn gác ở bốn phương, thiết lập các rào chắn ở bốn phương, vào lúc đêm đã khuya, với vẻ đẹp rực rỡ, chiếu sáng toàn bộ núi Gijjhakūṭa, đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Tepi kho yakkhā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
And some of those yakkhas, after saluting the Blessed One, sat down to one side; some exchanged courteous greetings with the Blessed One, and after conversing amiably and memorably, sat down to one side; some, having bowed with folded hands towards the Blessed One, sat down to one side; some announced their name and clan and sat down to one side; and some remained silent and sat down to one side.
Và những Dạ-xoa ấy, một số đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên; một số khác nói lời chào hỏi với Thế Tôn, sau khi trao đổi những lời thân ái, đáng ghi nhớ rồi ngồi xuống một bên; một số khác chắp tay hướng về Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên; một số khác xưng danh tánh của mình rồi ngồi xuống một bên; một số khác im lặng rồi ngồi xuống một bên.
276. Ekamantaṃ nisinno kho vessavaṇo mahārājā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘santi hi, bhante, uḷārā yakkhā bhagavato appasannā.
276. Then Vessavaṇa the Great King, seated to one side, said to the Blessed One: "Indeed, venerable sir, there are exalted yakkhas who are displeased with the Blessed One.
276. Đại vương Vessavaṇa, sau khi ngồi xuống một bên, bạch Thế Tôn rằng: ‘‘Bạch Thế Tôn, có những Dạ-xoa cao cấp không hoan hỷ với Thế Tôn.
Santi hi, bhante, uḷārā yakkhā bhagavato pasannā.
Indeed, venerable sir, there are exalted yakkhas who are pleased with the Blessed One.
Bạch Thế Tôn, có những Dạ-xoa cao cấp hoan hỷ với Thế Tôn.
Santi hi, bhante, majjhimā yakkhā bhagavato appasannā.
Indeed, venerable sir, there are middling yakkhas who are displeased with the Blessed One.
Bạch Thế Tôn, có những Dạ-xoa trung cấp không hoan hỷ với Thế Tôn.
Santi hi, bhante, majjhimā yakkhā bhagavato pasannā.
Indeed, venerable sir, there are middling yakkhas who are pleased with the Blessed One.
Bạch Thế Tôn, có những Dạ-xoa trung cấp hoan hỷ với Thế Tôn.
Santi hi, bhante, nīcā yakkhā bhagavato appasannā.
Indeed, venerable sir, there are lowly yakkhas who are displeased with the Blessed One.
Bạch Thế Tôn, có những Dạ-xoa hạ cấp không hoan hỷ với Thế Tôn.
Santi hi, bhante, nīcā yakkhā bhagavato pasannā.
Indeed, venerable sir, there are lowly yakkhas who are pleased with the Blessed One.
Bạch Thế Tôn, có những Dạ-xoa hạ cấp hoan hỷ với Thế Tôn.
Yebhuyyena kho pana, bhante, yakkhā appasannāyeva bhagavato.
But for the most part, venerable sir, the yakkhas are displeased with the Blessed One.
Nhưng phần lớn, bạch Thế Tôn, các Dạ-xoa không hoan hỷ với Thế Tôn.
Taṃ kissa hetu?
What is the reason for this?
Vì lý do gì?
Bhagavā hi, bhante, pāṇātipātā veramaṇiyā dhammaṃ deseti, adinnādānā veramaṇiyā dhammaṃ deseti, kāmesumicchācārā veramaṇiyā dhammaṃ deseti, musāvādā veramaṇiyā dhammaṃ deseti, surāmerayamajjappamādaṭṭhānā veramaṇiyā dhammaṃ deseti.
For the Blessed One, venerable sir, teaches the Dhamma for abstaining from the destruction of life, teaches the Dhamma for abstaining from taking what is not given, teaches the Dhamma for abstaining from sexual misconduct, teaches the Dhamma for abstaining from false speech, teaches the Dhamma for abstaining from fermented and distilled liquors, which are the basis of heedlessness.
Bạch Thế Tôn, Thế Tôn thuyết pháp về sự kiêng cữ sát sinh, thuyết pháp về sự kiêng cữ trộm cắp, thuyết pháp về sự kiêng cữ tà hạnh trong các dục, thuyết pháp về sự kiêng cữ nói dối, thuyết pháp về sự kiêng cữ rượu, bia, các chất say làm mất sự tỉnh táo.
Yebhuyyena kho pana, bhante, yakkhā appaṭiviratāyeva pāṇātipātā, appaṭiviratā adinnādānā, appaṭiviratā kāmesumicchācārā, appaṭiviratā musāvādā, appaṭiviratā surāmerayamajjappamādaṭṭhānā.
But for the most part, venerable sir, the yakkhas are not abstinent from the destruction of life, not abstinent from taking what is not given, not abstinent from sexual misconduct, not abstinent from false speech, not abstinent from fermented and distilled liquors, which are the basis of heedlessness.
Nhưng phần lớn, bạch Thế Tôn, các Dạ-xoa không từ bỏ sát sinh, không từ bỏ trộm cắp, không từ bỏ tà hạnh trong các dục, không từ bỏ nói dối, không từ bỏ rượu, bia, các chất say làm mất sự tỉnh táo.
Tesaṃ taṃ hoti appiyaṃ amanāpaṃ.
That is displeasing and disagreeable to them.
Điều đó đối với họ là không ưa thích, không vừa lòng.
Santi hi, bhante, bhagavato sāvakā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni* paṭisallānasāruppāni.
Indeed, venerable sir, there are disciples of the Blessed One who resort to remote forest and wilderness dwellings, which are quiet, free from noise, solitary, suitable for human seclusion, and conducive to retreat.
Bạch Thế Tôn, có những đệ tử của Thế Tôn sống ở những trú xứ rừng, rừng cây, những nơi hẻo lánh, vắng lặng, ít tiếng động, không có gió, nơi kín đáo của con người, thích hợp cho sự độc cư.
Tattha santi uḷārā yakkhā nivāsino, ye imasmiṃ bhagavato pāvacane appasannā.
Exalted yakkhas dwell there, who are displeased with this teaching of the Blessed One.
Ở đó có những Dạ-xoa cao cấp cư ngụ, những vị không hoan hỷ với giáo pháp của Thế Tôn này.
Tesaṃ pasādāya uggaṇhātu, bhante, bhagavā āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāyā’’ti.
For their appeasement, venerable sir, may the Blessed One learn the Āṭānāṭiya protection for the well-being, protection, non-harming, and comfortable living of bhikkhus, bhikkhunīs, male lay followers, and female lay followers."
Để làm cho họ hoan hỷ, bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy thọ nhận bài kệ phòng hộ Āṭānāṭiya này cho sự bảo vệ, che chở, không làm hại, và sự an trú thoải mái của các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu-ni, cận sự nam, cận sự nữ.”
Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
The Blessed One assented by His silence.
Thế Tôn im lặng chấp thuận.
282. ‘‘Yassa kassaci, mārisa, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā upāsakassa vā upāsikāya vā ayaṃ āṭānāṭiyā rakkhā suggahitā bhavissati samattā pariyāputā* .
282. “If, good sir, for any monk or nun, male lay follower or female lay follower, this Āṭānāṭiya protection is well-grasped, complete, and mastered.
282. ‘‘Này hiền giả, bất kỳ tỳ khưu, tỳ khưu ni, cận sự nam, hay cận sự nữ nào đã nắm vững, hoàn thành, học thuộc lòng sự bảo hộ Āṭānāṭiya này.
Taṃ ce amanusso yakkho vā yakkhinī vā yakkhapotako vā yakkhapotikā vā yakkhamahāmatto vā yakkhapārisajjo vā yakkhapacāro vā, gandhabbo vā gandhabbī vā gandhabbapotako vā gandhabbapotikā vā gandhabbamahāmatto vā gandhabbapārisajjo vā gandhabbapacāro vā, kumbhaṇḍo vā kumbhaṇḍī vā kumbhaṇḍapotako vā kumbhaṇḍapotikā vā kumbhaṇḍamahāmatto vā kumbhaṇḍapārisajjo vā kumbhaṇḍapacāro vā, nāgo vā nāgī vā nāgapotako vā nāgapotikā vā nāgamahāmatto vā nāgapārisajjo vā nāgapacāro vā, paduṭṭhacitto bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upāsakaṃ vā upāsikaṃ vā gacchantaṃ vā anugaccheyya, ṭhitaṃ vā upatiṭṭheyya, nisinnaṃ vā upanisīdeyya, nipannaṃ vā upanipajjeyya.
And if any non-human—a yakkha or yakkhinī, a yakkha youth or yakkha maiden, a great yakkha minister or yakkha assembly member or yakkha attendant; or a gandhabba or gandhabbī, a gandhabba youth or gandhabba maiden, a great gandhabba minister or gandhabba assembly member or gandhabba attendant; or a kumbhaṇḍa or kumbhaṇḍī, a kumbhaṇḍa youth or kumbhaṇḍa maiden, a great kumbhaṇḍa minister or kumbhaṇḍa assembly member or kumbhaṇḍa attendant; or a nāga or nāgī, a nāga youth or nāga maiden, a great nāga minister or nāga assembly member or nāga attendant—with hostile intent should follow a monk, nun, male lay follower, or female lay follower who is walking, or stand near one who is standing, or sit near one who is sitting, or lie down near one who is lying down.
Nếu một phi nhân, Dạ Xoa nam hay Dạ Xoa nữ, Dạ Xoa con trai hay Dạ Xoa con gái, đại thần Dạ Xoa, tùy tùng Dạ Xoa, hay người hầu Dạ Xoa, hoặc Càn Thát Bà nam hay Càn Thát Bà nữ, Càn Thát Bà con trai hay Càn Thát Bà con gái, đại thần Càn Thát Bà, tùy tùng Càn Thát Bà, hay người hầu Càn Thát Bà, hoặc Cưu Bàn Đà nam hay Cưu Bàn Đà nữ, Cưu Bàn Đà con trai hay Cưu Bàn Đà con gái, đại thần Cưu Bàn Đà, tùy tùng Cưu Bàn Đà, hay người hầu Cưu Bàn Đà, hoặc Na Già nam hay Na Già nữ, Na Già con trai hay Na Già con gái, đại thần Na Già, tùy tùng Na Già, hay người hầu Na Già, với tâm ác ý, đi theo một tỳ khưu, tỳ khưu ni, cận sự nam hay cận sự nữ đang đi, hoặc đứng gần người đang đứng, hoặc ngồi gần người đang ngồi, hoặc nằm gần người đang nằm.
Na me so, mārisa, amanusso labheyya gāmesu vā nigamesu vā sakkāraṃ vā garukāraṃ vā.
That non-human, good sir, would not obtain respect or reverence in villages or towns from me.
Thì này hiền giả, phi nhân ấy sẽ không nhận được sự tôn kính hay trọng vọng trong các làng mạc hay thị trấn của tôi.
Na me so, mārisa, amanusso labheyya āḷakamandāya nāma rājadhāniyā vatthuṃ vā vāsaṃ vā.
That non-human, good sir, would not obtain a place or dwelling in the royal capital named Āḷakamandā from me.
Thì này hiền giả, phi nhân ấy sẽ không có chỗ ở hay cư trú trong kinh đô Āḷakamandā của tôi.
Na me so, mārisa, amanusso labheyya yakkhānaṃ samitiṃ gantuṃ.
That non-human, good sir, would not obtain permission to attend the assembly of yakkhas from me.
Thì này hiền giả, phi nhân ấy sẽ không được phép tham dự hội họp của các Dạ Xoa.
Apissu naṃ, mārisa, amanussā anāvayhampi naṃ kareyyuṃ avivayhaṃ.
Moreover, good sir, other non-humans would make him unwelcome, uninvited.
Và này hiền giả, các phi nhân sẽ không chào đón hay mời gọi phi nhân ấy.
Apissu naṃ, mārisa, amanussā attāhipi paripuṇṇāhi paribhāsāhi paribhāseyyuṃ.
Moreover, good sir, other non-humans would curse him with full, self-uttered curses.
Và này hiền giả, các phi nhân sẽ dùng những lời lẽ nặng nề nhất để mắng nhiếc phi nhân ấy.
Apissu naṃ, mārisa, amanussā rittaṃpissa pattaṃ sīse nikkujjeyyuṃ.
Moreover, good sir, other non-humans would overturn an empty bowl on his head.
Và này hiền giả, các phi nhân sẽ úp ngược bát rỗng lên đầu phi nhân ấy.
Apissu naṃ, mārisa, amanussā sattadhāpissa muddhaṃ phāleyyuṃ.
Moreover, good sir, other non-humans would split his head into seven pieces.
Và này hiền giả, các phi nhân sẽ chẻ đầu phi nhân ấy làm bảy mảnh.
‘‘Santi hi, mārisa, amanussā caṇḍā ruddhā* rabhasā, te neva mahārājānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti.
“Indeed, good sir, there are non-humans who are fierce, rough, and violent; they do not heed the great kings, nor do they heed the great kings' officials, nor do they heed the great kings' officials' officials.
‘‘Này hiền giả, có những phi nhân hung dữ, thô bạo, tàn nhẫn, họ không vâng lời các Đại vương, cũng không vâng lời các quan lại của các Đại vương, cũng không vâng lời các tùy tùng của các quan lại của các Đại vương.
Te kho te, mārisa, amanussā mahārājānaṃ avaruddhā nāma vuccanti.
These non-humans, good sir, are called ‘rebels against the great kings’.
Này hiền giả, những phi nhân ấy được gọi là những kẻ bất tuân các Đại vương.
Seyyathāpi, mārisa, rañño māgadhassa vijite mahācorā.
Just as, good sir, there are great thieves in the territory of King Magadha.
Ví như, này hiền giả, những tên cướp lớn trong lãnh thổ của vua Magadha.
Te neva rañño māgadhassa ādiyanti, na rañño māgadhassa purisakānaṃ ādiyanti, na rañño māgadhassa purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti.
They do not heed King Magadha, nor do they heed King Magadha’s officials, nor do they heed King Magadha’s officials’ officials.
Chúng không vâng lời vua Magadha, cũng không vâng lời các quan lại của vua Magadha, cũng không vâng lời các tùy tùng của các quan lại của vua Magadha.
Te kho te, mārisa, mahācorā rañño māgadhassa avaruddhā nāma vuccanti.
These great thieves, good sir, are called ‘rebels against King Magadha’.
Này hiền giả, những tên cướp lớn ấy được gọi là những kẻ bất tuân vua Magadha.
Evameva kho, mārisa, santi amanussā caṇḍā ruddhā rabhasā, te neva mahārājānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti.
Even so, good sir, there are non-humans who are fierce, rough, and violent; they do not heed the great kings, nor do they heed the great kings' officials, nor do they heed the great kings' officials' officials.
Cũng vậy, này hiền giả, có những phi nhân hung dữ, thô bạo, tàn nhẫn, họ không vâng lời các Đại vương, cũng không vâng lời các quan lại của các Đại vương, cũng không vâng lời các tùy tùng của các quan lại của các Đại vương.
Te kho te, mārisa, amanussā mahārājānaṃ avaruddhā nāma vuccanti.
These non-humans, good sir, are called ‘rebels against the great kings’.
Này hiền giả, những phi nhân ấy được gọi là những kẻ bất tuân các Đại vương.
Yo hi koci, mārisa, amanusso yakkho vā yakkhinī vā…pe… gandhabbo vā gandhabbī vā … kumbhaṇḍo vā kumbhaṇḍī vā… nāgo vā nāgī vā nāgapotako vā nāgapotikā vā nāgamahāmatto vā nāgapārisajjo vā nāgapacāro vā paduṭṭhacitto bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upāsakaṃ vā upāsikaṃ vā gacchantaṃ vā anugaccheyya, ṭhitaṃ vā upatiṭṭheyya, nisinnaṃ vā upanisīdeyya, nipannaṃ vā upanipajjeyya.
If any non-human, good sir—a yakkha or yakkhinī... or a gandhabba or gandhabbī... or a kumbhaṇḍa or kumbhaṇḍī... or a nāga or nāgī, a nāga youth or nāga maiden, a great nāga minister or nāga assembly member or nāga attendant—with hostile intent should follow a monk, nun, male lay follower, or female lay follower who is walking, or stand near one who is standing, or sit near one who is sitting, or lie down near one who is lying down.
Này hiền giả, bất kỳ phi nhân nào, Dạ Xoa nam hay Dạ Xoa nữ… hoặc Càn Thát Bà nam hay Càn Thát Bà nữ… hoặc Cưu Bàn Đà nam hay Cưu Bàn Đà nữ… hoặc Na Già nam hay Na Già nữ, Na Già con trai hay Na Già con gái, đại thần Na Già, tùy tùng Na Già, hay người hầu Na Già, với tâm ác ý, đi theo một tỳ khưu, tỳ khưu ni, cận sự nam hay cận sự nữ đang đi, hoặc đứng gần người đang đứng, hoặc ngồi gần người đang ngồi, hoặc nằm gần người đang nằm.
Imesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ ujjhāpetabbaṃ vikkanditabbaṃ viravitabbaṃ – ‘ayaṃ yakkho gaṇhāti, ayaṃ yakkho āvisati, ayaṃ yakkho heṭheti, ayaṃ yakkho viheṭheti, ayaṃ yakkho hiṃsati, ayaṃ yakkho vihiṃsati, ayaṃ yakkho na muñcatī’ti.
Of these yakkhas, great yakkhas, commanders, great commanders, there should be a complaint, a crying out, a lamenting: ‘This yakkha seizes, this yakkha possesses, this yakkha harasses, this yakkha torments, this yakkha injures, this yakkha harms, this yakkha does not release!’”
Phải kêu than, phải la lớn, phải kêu gào với những Dạ Xoa, Đại Dạ Xoa, các vị tổng chỉ huy, các vị đại tổng chỉ huy này rằng: ‘Dạ Xoa này bắt giữ, Dạ Xoa này nhập vào, Dạ Xoa này làm hại, Dạ Xoa này quấy nhiễu, Dạ Xoa này gây tổn thương, Dạ Xoa này gây tổn hại, Dạ Xoa này không buông tha.’
285. Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena bhikkhū āmantesi – ‘‘imaṃ, bhikkhave, rattiṃ cattāro mahārājā mahatiyā ca yakkhasenāya mahatiyā ca gandhabbasenāya mahatiyā ca kumbhaṇḍasenāya mahatiyā ca nāgasenāya catuddisaṃ rakkhaṃ ṭhapetvā catuddisaṃ gumbaṃ ṭhapetvā catuddisaṃ ovaraṇaṃ ṭhapetvā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ gijjhakūṭaṃ pabbataṃ obhāsetvā yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Then, when that night had passed, the Blessed One addressed the bhikkhus: “Bhikkhus, last night, the four Great Kings, having set up protection in the four directions, having set up a guard in the four directions, having set up a barricade in the four directions, along with a great army of yakkhas, a great army of gandhabbas, a great army of kumbhaṇḍas, and a great army of nāgas, when the night was far advanced, with resplendent beauty, illuminating the entire Gijjhakūṭa mountain, approached me; having approached, they saluted me and sat down to one side.
285. Rồi, sau đêm ấy, Thế Tôn gọi các Tỳ Khưu và nói: ‘‘Này các Tỳ Khưu, đêm nay bốn vị Đại Vương cùng với một đại quân Dạ Xoa, một đại quân Gandhabba, một đại quân Kumbhaṇḍa, một đại quân Nāga, đã thiết lập sự bảo vệ ở bốn phương, thiết lập hàng rào ở bốn phương, thiết lập sự che chắn ở bốn phương, vào lúc đêm đã khuya, với vẻ đẹp rạng rỡ, đã chiếu sáng khắp núi Gijjhakūṭa, rồi đến chỗ Ta; sau khi đến, họ đảnh lễ Ta và ngồi xuống một bên.
Tepi kho, bhikkhave, yakkhā appekacce maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
And, bhikkhus, some of those yakkhas saluted me and sat down to one side.
Này các Tỳ Khưu, một số Dạ Xoa ấy cũng đảnh lễ Ta và ngồi xuống một bên.
Appekacce mayā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Some exchanged friendly greetings with me, concluded their amiable and memorable talk, and sat down to one side.
Một số trò chuyện thân mật với Ta, sau khi trao đổi những lời chào hỏi lịch sự và đáng nhớ, họ ngồi xuống một bên.
Appekacce yenāhaṃ tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Some, raising their joined palms towards me, sat down to one side.
Một số chắp tay hướng về phía Ta và ngồi xuống một bên.
Appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Some announced their names and clans, and sat down to one side.
Một số xướng tên và dòng họ của mình rồi ngồi xuống một bên.
Appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Some remained silent, and sat down to one side.
Một số im lặng và ngồi xuống một bên.
286. ‘‘Ekamantaṃ nisinno kho, bhikkhave, vessavaṇo mahārājā maṃ etadavoca – ‘santi hi, bhante, uḷārā yakkhā bhagavato appasannā…pe… santi hi, bhante nīcā yakkhā bhagavato pasannā.
“Seated to one side, bhikkhus, King Vessavaṇa addressed me thus: ‘Indeed, Venerable Sir, there are eminent yakkhas who are displeased with the Blessed One... (and so on) ...Indeed, Venerable Sir, there are inferior yakkhas who are pleased with the Blessed One.
286. ‘‘Này các Tỳ Khưu, Đại Vương Vessavaṇa, khi ngồi xuống một bên, đã nói với Ta điều này: ‘Bạch Thế Tôn, có những Dạ Xoa cao quý không hoan hỷ với Thế Tôn… (vân vân)… bạch Thế Tôn, có những Dạ Xoa thấp kém hoan hỷ với Thế Tôn.
Yebhuyyena kho pana, bhante, yakkhā appasannāyeva bhagavato.
But for the most part, Venerable Sir, the yakkhas are displeased with the Blessed One.
Nhưng phần lớn, bạch Thế Tôn, các Dạ Xoa không hoan hỷ với Thế Tôn.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Vì lý do gì?
Bhagavā hi, bhante, pāṇātipātā veramaṇiyā dhammaṃ deseti… surāmerayamajjappamādaṭṭhānā veramaṇiyā dhammaṃ deseti.
Because, Venerable Sir, the Blessed One teaches the Dhamma of abstaining from the destruction of life... of abstaining from distilled and fermented intoxicants, which are the basis of heedlessness.
Bạch Thế Tôn, vì Thế Tôn thuyết pháp về sự kiêng cữ sát sinh… về sự kiêng cữ say sưa do rượu và các chất men say gây ra sự lơ là.
Yebhuyyena kho pana, bhante, yakkhā appaṭiviratāyeva pāṇātipātā… appaṭiviratā surāmerayamajjappamādaṭṭhānā.
But for the most part, Venerable Sir, the yakkhas are not abstaining from the destruction of life... not abstaining from distilled and fermented intoxicants, which are the basis of heedlessness.
Nhưng phần lớn, bạch Thế Tôn, các Dạ Xoa vẫn chưa từ bỏ sát sinh… chưa từ bỏ say sưa do rượu và các chất men say gây ra sự lơ là.
Tesaṃ taṃ hoti appiyaṃ amanāpaṃ.
This is unpleasant and disagreeable to them.
Điều đó đối với họ là không ưa thích, không vừa lòng.
Santi hi, bhante, bhagavato sāvakā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni.
Indeed, Venerable Sir, there are disciples of the Blessed One who resort to remote forest dwellings, quiet, noiseless, devoid of human commotion, suitable for seclusion.
Bạch Thế Tôn, có những đệ tử của Thế Tôn sống ở những trú xứ hẻo lánh trong rừng núi, vắng lặng, ít tiếng động, nơi hoang vắng, thích hợp cho sự độc cư, thích hợp cho sự thiền định.
Tattha santi uḷārā yakkhā nivāsino, ye imasmiṃ bhagavato pāvacane appasannā, tesaṃ pasādāya uggaṇhātu, bhante, bhagavā āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāyā’ti.
There, eminent yakkhas reside, who are displeased with this Dispensation of the Blessed One. For their appeasement, Venerable Sir, may the Blessed One accept this Āṭānāṭā protection for bhikkhus, bhikkhunīs, male lay followers, and female lay followers, for their safety, for their protection, for non-violence, for living at ease.’
Ở đó có những Dạ Xoa cao quý sinh sống, những vị không hoan hỷ với giáo pháp này của Thế Tôn, để làm cho họ hoan hỷ, bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn hãy thọ nhận Āṭānāṭiya Rakkhā này cho các Tỳ Khưu, Tỳ Khưu Ni, nam cư sĩ, nữ cư sĩ để được che chở, bảo vệ, không bị tổn hại, và sống an lạc.’
Adhivāsesiṃ kho ahaṃ, bhikkhave, tuṇhībhāvena.
Bhikkhus, I consented by my silence.
Này các Tỳ Khưu, Ta đã chấp thuận bằng sự im lặng.
Atha kho, bhikkhave, vessavaṇo mahārājā me adhivāsanaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ abhāsi –
Then, bhikkhus, King Vessavaṇa, understanding my consent, at that time spoke this Āṭānāṭā protection:
Rồi, này các Tỳ Khưu, Đại Vương Vessavaṇa, khi biết Ta đã chấp thuận, vào lúc ấy đã nói ra Āṭānāṭiya Rakkhā này –
292. ‘Ayaṃ kho sā, mārisa, āṭānāṭiyā rakkhā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāya.
292. ‘This, good sir, is the Āṭānāṭiya protection for bhikkhus, bhikkhunīs, male lay followers, and female lay followers, for their safety, protection, non-harming, and comfortable living.
292. ‘Này mārisa, đây chính là sự bảo hộ Āṭānāṭiya dành cho các tỳ khưu, tỳ khưu ni, cận sự nam, cận sự nữ, để giữ gìn, bảo vệ, không làm hại, và sống an lạc.
Yassa kassaci, mārisa, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā upāsakassa vā upāsikāya vā ayaṃ āṭānāṭiyā rakkhā suggahitā bhavissati samattā pariyāputā taṃ ce amanusso yakkho vā yakkhinī vā…pe… gandhabbo vā gandhabbī vā…pe… kumbhaṇḍo vā kumbhaṇḍī vā…pe… nāgo vā nāgī vā nāgapotako vā nāgapotikā vā nāgamahāmatto vā nāgapārisajjo vā nāgapacāro vā, paduṭṭhacitto bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upāsakaṃ vā upāsikaṃ vā gacchantaṃ vā anugaccheyya, ṭhitaṃ vā upatiṭṭheyya, nisinnaṃ vā upanisīdeyya, nipannaṃ vā upanipajjeyya.
If any bhikkhu or bhikkhunī, or male lay follower or female lay follower, good sir, has this Āṭānāṭiya protection well-grasped, complete, and learned, and if a malicious non-human—be it a yakkha or yakkhinī…or a gandhabba or gandhabbī…or a kumbhaṇḍa or kumbhaṇḍī…or a nāga or nāgī, or a young nāga or young nāgī, or a nāga chief minister, or a nāga council member, or a nāga attendant—should follow one walking, or stand by one standing, or sit by one sitting, or lie by one lying…
Này mārisa, nếu bất kỳ tỳ khưu, tỳ khưu ni, cận sự nam, hay cận sự nữ nào đã nắm giữ tốt, hoàn thành, và học thuộc lòng sự bảo hộ Āṭānāṭiya này, mà một phi nhân, một yakkha hoặc một yakkhinī… (vân vân)… một gandhabba hoặc một gandhabbī… (vân vân)… một kumbhaṇḍa hoặc một kumbhaṇḍī… (vân vân)… một nāga hoặc một nāgī, hoặc một nāgapotaka (nāga con), hoặc một nāgapotikā (nāgī con), hoặc một nāgamahāmatta (đại thần nāga), hoặc một nāgapārisajja (cộng sự nāga), hoặc một nāgapacāra (người đi tuần nāga), với tâm ác ý, đi theo một tỳ khưu, tỳ khưu ni, cận sự nam, hoặc cận sự nữ đang đi, hoặc đứng gần, hoặc ngồi gần, hoặc nằm gần.
Na me so, mārisa, amanusso labheyya gāmesu vā nigamesu vā sakkāraṃ vā garukāraṃ vā.
That non-human, good sir, would not obtain respect or honor in villages or towns.
Này mārisa, phi nhân ấy sẽ không nhận được sự tôn kính hay trọng vọng ở các làng mạc hay thị trấn.
Na me so, mārisa, amanusso labheyya āḷakamandāya nāma rājadhāniyā vatthuṃ vā vāsaṃ vā.
That non-human, good sir, would not obtain a place or dwelling in the capital city named Āḷakamandā.
Này mārisa, phi nhân ấy sẽ không nhận được chỗ ở hay nơi cư trú tại kinh đô tên là Āḷakamandā.
Na me so, mārisa, amanusso labheyya yakkhānaṃ samitiṃ gantuṃ.
That non-human, good sir, would not be able to attend the assembly of Yakkhas.
Này mārisa, phi nhân ấy sẽ không được phép tham dự hội họp của các yakkha.
Apissu naṃ, mārisa, amanussā anāvayhampi naṃ kareyyuṃ avivayhaṃ.
Moreover, good sir, the other non-humans would not allow him entry, would not let him in.
Hơn nữa, này mārisa, các phi nhân sẽ không chào đón hay không giao tiếp với nó.
Apissu naṃ, mārisa, amanussā attāhi paripuṇṇāhi paribhāsāhi paribhāseyyuṃ.
Moreover, good sir, the other non-humans would revile him with severe insults.
Hơn nữa, này mārisa, các phi nhân sẽ dùng những lời lẽ chửi rủa đầy đủ để mắng nhiếc nó.
Apissu naṃ, mārisa, amanussā rittaṃpissa pattaṃ sīse nikkujjeyyuṃ.
Moreover, good sir, the other non-humans would overturn his empty bowl on his head.
Hơn nữa, này mārisa, các phi nhân sẽ úp ngược bát rỗng lên đầu nó.
Apissu naṃ, mārisa, amanussā sattadhāpissa muddhaṃ phāleyyuṃ.
Moreover, good sir, the other non-humans would split his head into seven pieces.
Hơn nữa, này mārisa, các phi nhân sẽ chẻ đầu nó thành bảy mảnh.
Santi hi, mārisa, amanussā caṇḍā ruddhā rabhasā, te neva mahārājānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti.
For, good sir, there are non-humans who are fierce, wrathful, impetuous; they do not heed the great kings, nor do they heed the great kings’ retainers, nor do they heed the retainers of the great kings’ retainers.
Này mārisa, có những phi nhân hung dữ, thô bạo, tàn nhẫn, họ không vâng lời các Đại vương, không vâng lời các người của Đại vương, cũng không vâng lời các người của người của Đại vương.
Te kho te, mārisa, amanussā mahārājānaṃ avaruddhā nāma vuccanti.
Indeed, good sir, those non-humans are called rebels against the great kings.
Này mārisa, những phi nhân ấy được gọi là những kẻ bất phục tùng các Đại vương.
Seyyathāpi, mārisa, rañño māgadhassa vijite mahācorā.
Just as, friend, there are great robbers in the dominion of the Magadhan king.
Thưa ngài, ví như trong lãnh địa của vua Magadha có những tên cướp lớn.
Te neva rañño māgadhassa ādiyanti, na rañño māgadhassa purisakānaṃ ādiyanti, na rañño māgadhassa purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti.
They neither take from the Magadhan king, nor do they take from the Magadhan king's men, nor do they take from the Magadhan king's men's men.
Chúng không cướp của vua Magadha, không cướp của các quan lại của vua Magadha, cũng không cướp của các quan lại của các quan lại của vua Magadha.
Te kho te, mārisa, mahācorā rañño māgadhassa avaruddhā nāma vuccanti.
Those great robbers, friend, are called 'outlaws' of the Magadhan king.
Thưa ngài, những tên cướp lớn ấy được gọi là những kẻ chống đối vua Magadha.
Evameva kho, mārisa, santi amanussā caṇḍā ruddhā rabhasā, te neva mahārājānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ ādiyanti, na mahārājānaṃ purisakānaṃ purisakānaṃ ādiyanti.
Even so, friend, there are non-human beings who are fierce, violent, and impetuous; they neither take from the Great Kings, nor do they take from the Great Kings' men, nor do they take from the Great Kings' men's men.
Cũng vậy, thưa ngài, có những phi nhân hung dữ, thô bạo, tàn ác, chúng không cướp của các Đại Thiên Vương, không cướp của các quan lại của các Đại Thiên Vương, cũng không cướp của các quan lại của các quan lại của các Đại Thiên Vương.
Te kho te, mārisa, amanussā mahārājānaṃ avaruddhā nāma vuccanti.
Those non-human beings, friend, are called 'outlaws' of the Great Kings.
Thưa ngài, những phi nhân ấy được gọi là những kẻ chống đối các Đại Thiên Vương.
Yo hi koci, mārisa, amanusso yakkho vā yakkhinī vā…pe… gandhabbo vā gandhabbī vā…pe… kumbhaṇḍo vā kumbhaṇḍī vā…pe… nāgo vā nāgī vā…pe… paduṭṭhacitto bhikkhuṃ vā bhikkhuniṃ vā upāsakaṃ vā upāsikaṃ vā gacchantaṃ vā upagaccheyya, ṭhitaṃ vā upatiṭṭheyya, nisinnaṃ vā upanisīdeyya, nipannaṃ vā upanipajjeyya.
If any non-human being, friend, be it a yakkha or a yakkhinī… (and so on for other categories, ending with) …be it a nāga or a nāgī, with a malevolent mind, should approach a bhikkhu or bhikkhunī, or an upāsaka or upāsikā, who is going along, or stand near one who is standing, or sit near one who is sitting, or lie down near one who is lying down—
Thưa ngài, bất cứ phi nhân nào, dù là dạ xoa nam hay dạ xoa nữ… hoặc Càn-thát-bà nam hay Càn-thát-bà nữ… hoặc Cưu-bàn-trà nam hay Cưu-bàn-trà nữ… hoặc Long nam hay Long nữ… với tâm ý độc ác, nếu nó đến gần một Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cư sĩ nam hay cư sĩ nữ đang đi, hoặc đứng gần người đang đứng, hoặc ngồi gần người đang ngồi, hoặc nằm gần người đang nằm.
Imesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ ujjhāpetabbaṃ vikkanditabbaṃ viravitabbaṃ – ‘ayaṃ yakkho gaṇhāti, ayaṃ yakkho āvisati, ayaṃ yakkho heṭheti, ayaṃ yakkho viheṭheti, ayaṃ yakkho hiṃsati, ayaṃ yakkho vihiṃsati, ayaṃ yakkho na muñcatī’ti.
then one should complain, lament, and cry out to these yakkhas, these great yakkhas, these commanders, these great commanders: ‘This yakkha seizes, this yakkha possesses, this yakkha harasses, this yakkha oppresses, this yakkha harms, this yakkha injures, this yakkha does not let go!’
Thì phải kêu than, phải la lớn, phải gào thét với những dạ xoa lớn, đại dạ xoa, các vị tổng tư lệnh, đại tổng tư lệnh này: ‘Dạ xoa này đang bắt giữ, dạ xoa này đang nhập vào, dạ xoa này đang quấy nhiễu, dạ xoa này đang hành hạ, dạ xoa này đang làm hại, dạ xoa này đang gây tổn thương, dạ xoa này không buông tha!’”
‘Imesaṃ yakkhānaṃ mahāyakkhānaṃ senāpatīnaṃ mahāsenāpatīnaṃ ujjhāpetabbaṃ vikkanditabbaṃ viravitabbaṃ – ‘‘ayaṃ yakkho gaṇhāti, ayaṃ yakkho āvisati, ayaṃ yakkho heṭheti, ayaṃ yakkho viheṭheti, ayaṃ yakkho hiṃsati, ayaṃ yakkho vihiṃsati, ayaṃ yakkho na muñcatī’’ti.
To these yakkhas, these great yakkhas, these commanders, these great commanders, one should complain, lament, and cry out: ‘‘This yakkha seizes, this yakkha possesses, this yakkha harasses, this yakkha oppresses, this yakkha harms, this yakkha injures, this yakkha does not let go!’’
“Với những dạ xoa lớn, đại dạ xoa, các vị tổng tư lệnh, đại tổng tư lệnh này, phải kêu than, phải la lớn, phải gào thét: ‘‘Dạ xoa này đang bắt giữ, dạ xoa này đang nhập vào, dạ xoa này đang quấy nhiễu, dạ xoa này đang hành hạ, dạ xoa này đang làm hại, dạ xoa này đang gây tổn thương, dạ xoa này không buông tha!’’
Ayaṃ kho, mārisa, āṭānāṭiyā rakkhā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāya.
This Āṭānāṭiya protection, friend, is for the bhikkhus and bhikkhunīs, upāsakas and upāsikās, for their safety, for their protection, for their non-harming, for their comfortable living.
Thưa ngài, đây là sự bảo hộ Āṭānāṭiya dành cho các Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cư sĩ nam, cư sĩ nữ, để được che chở, bảo vệ, không bị tổn hại, và sống an lạc.
Handa ca dāni mayaṃ, mārisa, gacchāma, bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’’ti.
Come now, friend, let us go, we have much to do, many duties.’’’
Thôi được, thưa ngài, giờ đây chúng tôi xin đi, chúng tôi có nhiều việc phải làm, nhiều điều phải thực hiện.’”
‘‘‘Yassa dāni tumhe mahārājāno kālaṃ maññathā’’’ti.
‘‘‘Do as you, Great Kings, now think fit.’’’
“‘‘Các Đại Thiên Vương thấy lúc nào thích hợp thì cứ đi.’’”
294. ‘‘Atha kho, bhikkhave, cattāro mahārājā uṭṭhāyāsanā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyiṃsu.
Then, bhikkhus, the four Great Kings rose from their seats, saluted me, circumambulated me respectfully, and vanished right there.
294. “Này các Tỳ-kheo, sau đó bốn Đại Thiên Vương đứng dậy khỏi chỗ ngồi, đảnh lễ Ta, đi nhiễu hữu rồi biến mất ngay tại đó.
Tepi kho, bhikkhave, yakkhā uṭṭhāyāsanā appekacce maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyiṃsu.
And those yakkhas, bhikkhus, rose from their seats, some saluted me, circumambulated me respectfully, and vanished right there.
Này các Tỳ-kheo, những dạ xoa ấy cũng đứng dậy khỏi chỗ ngồi, một số đảnh lễ Ta, đi nhiễu hữu rồi biến mất ngay tại đó.
Appekacce mayā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā tatthevantaradhāyiṃsu.
Some exchanged greetings with me, and after conversing in a friendly and memorable way, they vanished right there.
Một số nói lời chào hỏi với Ta, sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, đáng ghi nhớ, thì biến mất ngay tại đó.
Appekacce yenāhaṃ tenañjaliṃ paṇāmetvā tatthevantaradhāyiṃsu.
Some, raising their hands in anjali towards me, vanished right there.
Một số chắp tay hướng về phía Ta rồi biến mất ngay tại đó.
Appekacce nāmagottaṃ sāvetvā tatthevantaradhāyiṃsu.
Some announced their names and clans, and vanished right there.
Một số xướng tên và dòng họ của mình rồi biến mất ngay tại đó.
Appekacce tuṇhībhūtā tatthevantaradhāyiṃsu.
Some remained silent, and vanished right there.
Một số im lặng rồi biến mất ngay tại đó.”
295. ‘‘Uggaṇhātha, bhikkhave, āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ.
‘‘Learn, bhikkhus, the Āṭānāṭiya protection.
295. “Này các Tỳ-kheo, hãy học thuộc sự bảo hộ Āṭānāṭiya.
Pariyāpuṇātha, bhikkhave, āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ.
Master, bhikkhus, the Āṭānāṭiya protection.
Này các Tỳ-kheo, hãy thấu triệt sự bảo hộ Āṭānāṭiya.
Dhāretha, bhikkhave, āṭānāṭiyaṃ rakkhaṃ.
Remember, bhikkhus, the Āṭānāṭiya protection.
Này các Tỳ-kheo, hãy ghi nhớ sự bảo hộ Āṭānāṭiya.
Atthasaṃhitā* , bhikkhave, āṭānāṭiyā rakkhā bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ guttiyā rakkhāya avihiṃsāya phāsuvihārāyā’’ti.
The Āṭānāṭiya protection, bhikkhus, is connected with welfare, for the safety, protection, non-harming, and comfortable living of bhikkhus, bhikkhunīs, upāsakas, and upāsikās.’’
Này các Tỳ-kheo, sự bảo hộ Āṭānāṭiya này có lợi ích cho các Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cư sĩ nam, cư sĩ nữ, để được che chở, bảo vệ, không bị tổn hại, và sống an lạc.”
Idamavoca bhagavā.
This is what the Blessed One said.
Thế Tôn đã nói điều này.
Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
Delighted, those bhikkhus rejoiced in the Blessed One’s words.
Các Tỳ-kheo ấy hoan hỷ, tùy hỷ lời Thế Tôn dạy.