333. ‘‘Atthi kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena aṭṭha dhammā sammadakkhātā; tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ…pe… atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
333. “There are, friends, eight things fully expounded by that Blessed One, the Knower, the Seer, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One; concerning them, all should chant together…pe… for the welfare, for the benefit, for the happiness of devas and humans.
333. “Này các Tôn giả, có tám pháp đã được Thế Tôn, bậc Biết, bậc Thấy, bậc A-la-hán, bậc Chánh Đẳng Giác, tuyên thuyết một cách đúng đắn; tất cả chúng ta hãy cùng nhau kết tập…pe… vì lợi ích, vì hạnh phúc của chư thiên và loài người.
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám pháp ấy là gì?
‘‘Aṭṭha micchattā – micchādiṭṭhi, micchāsaṅkappo, micchāvācā, micchākammanto, micchāājīvo, micchāvāyāmo micchāsati, micchāsamādhi.
“There are eight wrong courses: wrong view, wrong intention, wrong speech, wrong action, wrong livelihood, wrong effort, wrong mindfulness, wrong concentration.
“Tám tà hạnh: Tà kiến (micchādiṭṭhi), tà tư duy (micchāsaṅkappo), tà ngữ (micchāvācā), tà nghiệp (micchākammanto), tà mạng (micchāājīvo), tà tinh tấn (micchāvāyāmo), tà niệm (micchāsati), tà định (micchāsamādhi).
‘‘Aṭṭha sammattā – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi.
“There are eight right courses: right view, right intention, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration.
“Tám chánh hạnh: Chánh kiến (sammādiṭṭhi), chánh tư duy (sammāsaṅkappo), chánh ngữ (sammāvācā), chánh nghiệp (sammākammanto), chánh mạng (sammāājīvo), chánh tinh tấn (sammāvāyāmo), chánh niệm (sammāsati), chánh định (sammāsamādhi).
‘‘Aṭṭha puggalā dakkhiṇeyyā – sotāpanno, sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno; sakadāgāmī, sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanno; anāgāmī, anāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanno; arahā, arahattaphalasacchikiriyāya paṭipanno.
“There are eight individuals worthy of offerings: one who has entered the stream, one practicing for the realization of the fruit of stream-entry; a once-returner, one practicing for the realization of the fruit of once-returning; a non-returner, one practicing for the realization of the fruit of non-returning; an Arahant, one practicing for the realization of the fruit of Arahantship.
“Tám hạng người đáng được cúng dường: Bậc Nhập Lưu (sotāpanno), người đang thực hành để chứng đạt quả Nhập Lưu (sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno); bậc Nhất Lai (sakadāgāmī), người đang thực hành để chứng đạt quả Nhất Lai (sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanno); bậc Bất Hoàn (anāgāmī), người đang thực hành để chứng đạt quả Bất Hoàn (anāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanno); bậc A-la-hán (arahā), người đang thực hành để chứng đạt quả A-la-hán (arahattaphalasacchikiriyāya paṭipanno).
334. ‘‘Aṭṭha kusītavatthūni. Idhāvuso, bhikkhunā kammaṃ kātabbaṃ hoti.
334. “There are eight grounds for laziness. Here, friends, a bhikkhu has work to do.
334. “Tám sự việc lười biếng. Này các Tôn giả, ở đây, một Tỳ-kheo có công việc cần làm.
Tassa evaṃ hoti – ‘kammaṃ kho me kātabbaṃ bhavissati, kammaṃ kho pana me karontassa kāyo kilamissati, handāhaṃ nipajjāmī’ti!
He thinks: ‘I will have work to do; while doing that work, my body will become tired. Come, I will lie down!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta sẽ có công việc cần làm, và khi làm công việc ấy thân ta sẽ mệt mỏi; vậy ta hãy nằm nghỉ!’
So nipajjati na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
He lies down and does not arouse energy for the attainment of the unobtained, for the comprehension of the uncomprehended, for the realization of the unrealized.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn để chứng đạt những gì chưa chứng đạt, để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ.
Idaṃ paṭhamaṃ kusītavatthu.
This is the first ground for laziness.
Đây là sự việc lười biếng thứ nhất.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhunā kammaṃ kataṃ hoti.
“Again, friends, a bhikkhu has done some work.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo đã làm xong công việc.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho kammaṃ akāsiṃ, kammaṃ kho pana me karontassa kāyo kilanto, handāhaṃ nipajjāmī’ti!
He thinks: ‘I have done work; while doing that work, my body became tired. Come, I will lie down!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta đã làm xong công việc, và khi làm công việc ấy thân ta đã mệt mỏi; vậy ta hãy nằm nghỉ!’
So nipajjati na vīriyaṃ ārabhati…pe… idaṃ dutiyaṃ kusītavatthu.
He lies down and does not arouse energy…pe… this is the second ground for laziness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn…pe… đây là sự việc lười biếng thứ hai.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhunā maggo gantabbo hoti.
“Again, friends, a bhikkhu has a journey to make.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo có con đường cần đi.
Tassa evaṃ hoti – ‘maggo kho me gantabbo bhavissati, maggaṃ kho pana me gacchantassa kāyo kilamissati, handāhaṃ nipajjāmī’ti!
He thinks: ‘I will have a journey to make; while making that journey, my body will become tired. Come, I will lie down!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta sẽ có con đường cần đi, và khi đi con đường ấy thân ta sẽ mệt mỏi; vậy ta hãy nằm nghỉ!’
So nipajjati na vīriyaṃ ārabhati… idaṃ tatiyaṃ kusītavatthu.
He lies down and does not arouse energy… this is the third ground for laziness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn… đây là sự việc lười biếng thứ ba.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhunā maggo gato hoti.
“Again, friends, a bhikkhu has made a journey.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo đã đi xong con đường.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho maggaṃ agamāsiṃ, maggaṃ kho pana me gacchantassa kāyo kilanto, handāhaṃ nipajjāmī’ti!
He thinks: ‘I have made a journey; while making that journey, my body became tired. Come, I will lie down!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta đã đi xong con đường, và khi đi con đường ấy thân ta đã mệt mỏi; vậy ta hãy nằm nghỉ!’
So nipajjati na vīriyaṃ ārabhati… idaṃ catutthaṃ kusītavatthu.
He lies down and does not arouse energy… this is the fourth ground for laziness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn… đây là sự việc lười biếng thứ tư.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto na labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
“Again, friends, a bhikkhu, while wandering for alms in a village or town, does not obtain a sufficient quantity of coarse or fine food.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo đi khất thực trong làng hay thị trấn mà không nhận được đủ thức ăn thô hay ngon.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto nālatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ, tassa me kāyo kilanto akammañño, handāhaṃ nipajjāmī’ti!
He thinks: ‘While wandering for alms in a village or town, I did not obtain a sufficient quantity of coarse or fine food; therefore my body is tired and not fit for work. Come, I will lie down!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta đã đi khất thực trong làng hay thị trấn mà không nhận được đủ thức ăn thô hay ngon, do đó thân ta mệt mỏi và không thể làm việc được; vậy ta hãy nằm nghỉ!’
So nipajjati na vīriyaṃ ārabhati… idaṃ pañcamaṃ kusītavatthu.
He lies down and does not arouse energy… this is the fifth ground for laziness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn… đây là sự việc lười biếng thứ năm.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
“Again, friends, a bhikkhu, while wandering for alms in a village or town, obtains a sufficient quantity of coarse or fine food.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo đi khất thực trong làng hay thị trấn và nhận được đủ thức ăn thô hay ngon.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto alatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ, tassa me kāyo garuko akammañño, māsācitaṃ maññe, handāhaṃ nipajjāmī’ti!
He thinks: ‘While wandering for alms in a village or town, I obtained a sufficient quantity of coarse or fine food; therefore my body is heavy and not fit for work, as if it were packed with beans. Come, I will lie down!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta đã đi khất thực trong làng hay thị trấn và nhận được đủ thức ăn thô hay ngon, do đó thân ta nặng nề và không thể làm việc được, như thể bị nhồi nhét; vậy ta hãy nằm nghỉ!’
So nipajjati na vīriyaṃ ārabhati… idaṃ chaṭṭhaṃ kusītavatthu.
He lies down and does not arouse energy… this is the sixth ground for laziness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn… đây là sự việc lười biếng thứ sáu.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhuno uppanno hoti appamattako ābādho.
“Again, friends, a bhikkhu has a slight illness arisen.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo có một chút bệnh tật phát sinh.
Tassa evaṃ hoti – ‘uppanno kho me ayaṃ appamattako ābādho; atthi kappo nipajjituṃ, handāhaṃ nipajjāmī’ti!
He thinks: ‘This slight illness has arisen in me; it is proper to lie down. Come, I will lie down!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta có một chút bệnh tật này phát sinh; có thể nằm nghỉ được, vậy ta hãy nằm nghỉ!’
So nipajjati na vīriyaṃ ārabhati… idaṃ sattamaṃ kusītavatthu.
He lies down and does not arouse energy… this is the seventh ground for laziness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn… đây là sự việc lười biếng thứ bảy.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu gilānā vuṭṭhito* hoti aciravuṭṭhito gelaññā.
“Again, friends, a bhikkhu has recovered from an illness, having recently risen from sickness.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo đã khỏi bệnh, vừa mới khỏi bệnh.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gilānā vuṭṭhito aciravuṭṭhito gelaññā, tassa me kāyo dubbalo akammañño, handāhaṃ nipajjāmī’ti!
He thinks: ‘I have recovered from an illness, having recently risen from sickness; therefore my body is weak and not fit for work. Come, I will lie down!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta đã khỏi bệnh, vừa mới khỏi bệnh, do đó thân ta yếu ớt và không thể làm việc được; vậy ta hãy nằm nghỉ!’
So nipajjati na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
He lies down and does not arouse energy for the attainment of the unobtained, for the comprehension of the uncomprehended, for the realization of the unrealized.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn để chứng đạt những gì chưa chứng đạt, để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ.
Idaṃ aṭṭhamaṃ kusītavatthu.
This is the eighth ground for laziness.
Đây là sự việc lười biếng thứ tám.
335. ‘‘Aṭṭha ārambhavatthūni. Idhāvuso, bhikkhunā kammaṃ kātabbaṃ hoti.
335. “There are eight grounds for the arousal of energy. Here, friends, a bhikkhu has work to do.
335. “Tám sự việc khởi tinh tấn. Này các Tôn giả, ở đây, một Tỳ-kheo có công việc cần làm.
Tassa evaṃ hoti – ‘kammaṃ kho me kātabbaṃ bhavissati, kammaṃ kho pana me karontena na sukaraṃ buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ, handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāyā’ti!
He thinks: ‘I will have work to do; while doing that work, it is not easy to keep the Buddha’s teaching in mind. Come, I will arouse energy for the attainment of the unobtained, for the comprehension of the uncomprehended, for the realization of the unrealized!’
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta sẽ có công việc cần làm, và khi làm công việc ấy sẽ không dễ dàng để chú tâm vào giáo pháp của chư Phật; vậy ta hãy tinh tấn để chứng đạt những gì chưa chứng đạt, để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ!’
So vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
So he arouses energy for the attainment of the unobtained, for the comprehension of the uncomprehended, for the realization of the unrealized.
Vị ấy tinh tấn để chứng đạt những gì chưa chứng đạt, để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ.
Idaṃ paṭhamaṃ ārambhavatthu.
This is the first ground for the arousal of energy.
Đây là sự việc khởi tinh tấn thứ nhất.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhunā kammaṃ kataṃ hoti.
“Again, friends, a bhikkhu has done some work.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo đã làm xong công việc.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho kammaṃ akāsiṃ, kammaṃ kho panāhaṃ karonto nāsakkhiṃ buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ, handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… so vīriyaṃ ārabhati… idaṃ dutiyaṃ ārambhavatthu.
He thinks: ‘I have done work; while doing that work, I was unable to keep the Buddha’s teaching in mind. Come, I will arouse energy…pe… so he arouses energy… this is the second ground for the arousal of energy.
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta đã làm xong công việc, và khi làm công việc ấy ta đã không thể chú tâm vào giáo pháp của chư Phật; vậy ta hãy tinh tấn…pe… vị ấy tinh tấn… đây là sự việc khởi tinh tấn thứ hai.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhunā maggo gantabbo hoti.
“Again, friends, a bhikkhu has a journey to make.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo có con đường cần đi.
Tassa evaṃ hoti – ‘maggo kho me gantabbo bhavissati, maggaṃ kho pana me gacchantena na sukaraṃ buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ.
He thinks: ‘I will have a journey to make; while making that journey, it is not easy to keep the Buddha’s teaching in mind.
Vị ấy nghĩ như sau: ‘Ta sẽ có con đường cần đi, và khi đi con đường ấy sẽ không dễ dàng để chú tâm vào giáo pháp của chư Phật.
Handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… so vīriyaṃ ārabhati… idaṃ tatiyaṃ ārambhavatthu.
Come, I will arouse energy…pe… so he arouses energy… this is the third ground for the arousal of energy.
Vậy ta hãy tinh tấn…pe… vị ấy tinh tấn… đây là sự việc khởi tinh tấn thứ ba.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhunā maggo gato hoti.
“Again, friends, a bhikkhu has made a journey.
“Lại nữa, này các Tôn giả, một Tỳ-kheo đã đi xong con đường.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho maggaṃ agamāsiṃ, maggaṃ kho panāhaṃ gacchanto nāsakkhiṃ buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ, handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… so vīriyaṃ ārabhati… idaṃ catutthaṃ ārambhavatthu.
He thinks thus: ‘I have traveled the path, but while traveling the path, I was unable to fix the Buddhas’ teaching in my mind. Let me now arouse energy…’ He arouses energy… This is the fourth ground for arousing energy.
Vị ấy nghĩ: ‘Ta đã đi trên con đường này, nhưng khi đi trên con đường này, ta đã không thể chú tâm vào giáo pháp của chư Phật. Vậy thì ta hãy tinh tấn…’ Vị ấy tinh tấn… Đây là sự việc thứ tư để tinh tấn.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto na labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
“Furthermore, friend, a bhikkhu, while wandering for alms in a village or town, does not obtain a full sufficiency of either coarse or fine food.
“Lại nữa, này chư hiền, một tỳ-khưu khất thực trong làng hay thị trấn không nhận được đầy đủ thức ăn thô hay thức ăn ngon theo ý muốn.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto nālatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ, tassa me kāyo lahuko kammañño, handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… so vīriyaṃ ārabhati… idaṃ pañcamaṃ ārambhavatthu.
He thinks thus: ‘While wandering for alms in a village or town, I did not obtain a full sufficiency of either coarse or fine food. My body is light and manageable. Let me now arouse energy…’ He arouses energy… This is the fifth ground for arousing energy.
Vị ấy nghĩ: ‘Ta đã khất thực trong làng hay thị trấn nhưng không nhận được đầy đủ thức ăn thô hay thức ăn ngon theo ý muốn. Vì vậy, thân ta nhẹ nhàng và dễ sai khiến. Vậy thì ta hãy tinh tấn…’ Vị ấy tinh tấn… Đây là sự việc thứ năm để tinh tấn.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
“Furthermore, friend, a bhikkhu, while wandering for alms in a village or town, obtains a full sufficiency of either coarse or fine food.
“Lại nữa, này chư hiền, một tỳ-khưu khất thực trong làng hay thị trấn nhận được đầy đủ thức ăn thô hay thức ăn ngon theo ý muốn.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto alatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ, tassa me kāyo balavā kammañño, handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… so vīriyaṃ ārabhati… idaṃ chaṭṭhaṃ ārambhavatthu.
He thinks thus: ‘While wandering for alms in a village or town, I obtained a full sufficiency of either coarse or fine food. My body is strong and manageable. Let me now arouse energy…’ He arouses energy… This is the sixth ground for arousing energy.
Vị ấy nghĩ: ‘Ta đã khất thực trong làng hay thị trấn và nhận được đầy đủ thức ăn thô hay thức ăn ngon theo ý muốn. Vì vậy, thân ta mạnh mẽ và dễ sai khiến. Vậy thì ta hãy tinh tấn…’ Vị ấy tinh tấn… Đây là sự việc thứ sáu để tinh tấn.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhuno uppanno hoti appamattako ābādho.
“Furthermore, friend, a bhikkhu has developed a slight ailment.
“Lại nữa, này chư hiền, một tỳ-khưu bị một chút bệnh.
Tassa evaṃ hoti – ‘uppanno kho me ayaṃ appamattako ābādho, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me ābādho pavaḍḍheyya, handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… so vīriyaṃ ārabhati… idaṃ sattamaṃ ārambhavatthu.
He thinks thus: ‘This slight ailment has arisen in me. It is possible that my ailment might worsen. Let me now arouse energy…’ He arouses energy… This is the seventh ground for arousing energy.
Vị ấy nghĩ: ‘Ta đã bị một chút bệnh này, và có thể bệnh của ta sẽ nặng hơn. Vậy thì ta hãy tinh tấn…’ Vị ấy tinh tấn… Đây là sự việc thứ bảy để tinh tấn.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu gilānā vuṭṭhito hoti aciravuṭṭhito gelaññā.
“Furthermore, friend, a bhikkhu has recovered from an illness, having recently risen from sickness.
“Lại nữa, này chư hiền, một tỳ-khưu vừa mới khỏi bệnh.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gilānā vuṭṭhito aciravuṭṭhito gelaññā, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me ābādho paccudāvatteyya, handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāyā’’ti!
He thinks thus: ‘I have recovered from an illness, having recently risen from sickness. It is possible that my ailment might recur. Let me now arouse energy for the attainment of the unobtained, for the realization of the unrealized, for the direct experience of the unverified!’
Vị ấy nghĩ: ‘Ta vừa mới khỏi bệnh, và có thể bệnh của ta sẽ tái phát. Vậy thì ta hãy tinh tấn để đạt được điều chưa đạt, chứng ngộ điều chưa chứng ngộ, và hiện thực hóa điều chưa hiện thực hóa!’
So vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
He arouses energy for the attainment of the unobtained, for the realization of the unrealized, for the direct experience of the unverified.
Vị ấy tinh tấn để đạt được điều chưa đạt, chứng ngộ điều chưa chứng ngộ, hiện thực hóa điều chưa hiện thực hóa.
Idaṃ aṭṭhamaṃ ārambhavatthu.
This is the eighth ground for arousing energy.
Đây là sự việc thứ tám để tinh tấn.
336. ‘‘Aṭṭha dānavatthūni. Āsajja dānaṃ deti, bhayā dānaṃ deti, ‘adāsi me’ti dānaṃ deti, ‘dassati me’ti dānaṃ deti, ‘sāhu dāna’nti dānaṃ deti, ‘ahaṃ pacāmi, ime na pacanti, nārahāmi pacanto apacantānaṃ dānaṃ na dātu’nti dānaṃ deti, ‘idaṃ me dānaṃ dadato kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchatī’ti dānaṃ deti.
“Eight grounds for giving (dāna). One gives a gift out of aggression, one gives a gift out of fear, one gives a gift thinking, ‘He gave to me,’ one gives a gift thinking, ‘He will give to me,’ one gives a gift thinking, ‘Giving is good,’ one gives a gift thinking, ‘I cook, they do not cook; it is not proper for me, who cooks, not to give a gift to those who do not cook,’ one gives a gift thinking, ‘By my giving this gift, a good reputation will arise for me.’
336. “Tám sự việc bố thí. Bố thí vì ác ý, bố thí vì sợ hãi, bố thí vì ‘người ấy đã cho ta’, bố thí vì ‘người ấy sẽ cho ta’, bố thí vì ‘bố thí là tốt’, bố thí vì ‘ta nấu ăn, còn những người này không nấu ăn, ta không nên không cho những người không nấu ăn khi ta đang nấu ăn’, bố thí vì ‘khi ta bố thí này, danh tiếng tốt đẹp sẽ vang xa’.
Cittālaṅkāra-cittaparikkhāratthaṃ dānaṃ deti.
One gives a gift for the adornment of the mind, for the preparation of the mind.
Bố thí để trang điểm tâm, để trang bị cho tâm.
337. ‘‘Aṭṭha dānūpapattiyo.
“Eight grounds for rebirth through giving.
337. “Tám sự tái sinh do bố thí.
Idhāvuso, ekacco dānaṃ deti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
Here, friend, a certain person gives a gift to a samaṇa or a brahmin: food, drink, clothing, vehicles, garlands, perfumes, unguents, bedding, lodging, and lamps.
Này chư hiền, ở đây, một người nào đó bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn thức ăn, đồ uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, dầu thoa, chỗ nằm, chỗ ở, đèn.
So yaṃ deti taṃ paccāsīsati* .
He anticipates what he gives.
Người ấy mong đợi điều mình đã cho.
So passati khattiyamahāsālaṃ vā brāhmaṇamahāsālaṃ vā gahapatimahāsālaṃ vā pañcahi kāmaguṇehi samappitaṃ samaṅgībhūtaṃ paricārayamānaṃ.
He sees great khattiya families, or great brahmin families, or great householder families, enjoying and fully endowed with the five sense pleasures.
Người ấy thấy các đại gia chủ Sát-đế-lợi, đại gia chủ Bà-la-môn, hay đại gia chủ gia trưởng đang hưởng thụ năm dục lạc, đầy đủ và sung túc.
Tassa evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā khattiyamahāsālānaṃ vā brāhmaṇamahāsālānaṃ vā gahapatimahāsālānaṃ vā sahabyataṃ upapajjeyya’nti!
He thinks thus: ‘Oh, may I, upon the dissolution of the body, after death, be reborn into the companionship of great khattiya families, or great brahmin families, or great householder families!’
Người ấy nghĩ: ‘Ôi, sau khi thân hoại mạng chung, ước gì ta được tái sinh vào sự cộng trú với các đại gia chủ Sát-đế-lợi, đại gia chủ Bà-la-môn, hay đại gia chủ gia trưởng!’
So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, taṃ cittaṃ bhāveti, tassa taṃ cittaṃ hīne vimuttaṃ uttari abhāvitaṃ tatrūpapattiyā saṃvattati.
He dedicates that thought, he resolves on that thought, he develops that thought. That thought, being freed from lower things and further undeveloped, leads to rebirth there.
Người ấy đặt tâm vào đó, quyết tâm vào đó, tu tập tâm đó; tâm đó, sau khi thoát khỏi những điều thấp kém và được tu tập cao hơn, dẫn đến sự tái sinh ở đó.
Tañca kho sīlavato vadāmi no dussīlassa.
And I say this for one who is virtuous, not for one who is unvirtuous.
Và điều này, ta nói, chỉ dành cho người có giới hạnh, không phải người vô giới.
Ijjhatāvuso, sīlavato cetopaṇidhi visuddhattā.
It succeeds, friend, for the virtuous, by reason of its purity, this aspiration of mind.
Này chư hiền, nguyện vọng của người có giới hạnh thành tựu vì sự thanh tịnh của tâm.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, idhekacco dānaṃ deti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ…pe… seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
“Furthermore, friend, here a certain person gives a gift to a samaṇa or a brahmin: food, drink… bedding, lodging, and lamps.
“Lại nữa, này chư hiền, ở đây, một người nào đó bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn thức ăn, đồ uống… chỗ nằm, chỗ ở, đèn.
So yaṃ deti taṃ paccāsīsati.
He anticipates what he gives.
Người ấy mong đợi điều mình đã cho.
Tassa sutaṃ hoti – ‘cātumahārājikā* devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulā’’ti.
He has heard: ‘The Cātummahārājika devas are long-lived, beautiful, and abundant in happiness.’
Người ấy nghe rằng: ‘Chư thiên Tứ Đại Thiên Vương có tuổi thọ dài, dung mạo đẹp, và nhiều an lạc.’
Tassa evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’’nti!
He thinks thus: ‘Oh, may I, upon the dissolution of the body, after death, be reborn into the companionship of the Cātummahārājika devas!’
Người ấy nghĩ: ‘Ôi, sau khi thân hoại mạng chung, ước gì ta được tái sinh vào sự cộng trú với chư thiên Tứ Đại Thiên Vương!’
So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, taṃ cittaṃ bhāveti, tassa taṃ cittaṃ hīne vimuttaṃ uttari abhāvitaṃ tatrūpapattiyā saṃvattati.
He dedicates that thought, he resolves on that thought, he develops that thought. That thought, being freed from lower things and further undeveloped, leads to rebirth there.
Người ấy đặt tâm vào đó, quyết tâm vào đó, tu tập tâm đó; tâm đó, sau khi thoát khỏi những điều thấp kém và được tu tập cao hơn, dẫn đến sự tái sinh ở đó.
Tañca kho sīlavato vadāmi no dussīlassa.
And I say this for one who is virtuous, not for one who is unvirtuous.
Và điều này, ta nói, chỉ dành cho người có giới hạnh, không phải người vô giới.
Ijjhatāvuso, sīlavato cetopaṇidhi visuddhattā.
It succeeds, friend, for the virtuous, by reason of its purity, this aspiration of mind.
Này chư hiền, nguyện vọng của người có giới hạnh thành tựu vì sự thanh tịnh của tâm.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, idhekacco dānaṃ deti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ…pe… seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
“Furthermore, friend, here a certain person gives a gift to a samaṇa or a brahmin: food, drink… bedding, lodging, and lamps.
“Lại nữa, này chư hiền, ở đây, một người nào đó bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn thức ăn, đồ uống… chỗ nằm, chỗ ở, đèn.
So yaṃ deti taṃ paccāsīsati.
He anticipates what he gives.
Người ấy mong đợi điều mình đã cho.
Tassa sutaṃ hoti – ‘tāvatiṃsā devā…pe… yāmā devā…pe… tusitā devā …pe… nimmānaratī devā…pe… paranimmitavasavattī devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulā’ti.
He has heard: ‘The Tāvatiṃsa devas… the Yāma devas… the Tusita devas… the Nimmānaratī devas… the Paranimmitavasavattī devas are long-lived, beautiful, and abundant in happiness.’
Người ấy nghe rằng: ‘Chư thiên Đao Lợi… chư thiên Dạ Ma… chư thiên Đâu Suất… chư thiên Hóa Lạc… chư thiên Tha Hóa Tự Tại có tuổi thọ dài, dung mạo đẹp, và nhiều an lạc.’
Tassa evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’’nti!
He thinks thus: ‘Oh, may I, upon the dissolution of the body, after death, be reborn into the companionship of the Paranimmitavasavattī devas!’
Người ấy nghĩ: ‘Ôi, sau khi thân hoại mạng chung, ước gì ta được tái sinh vào sự cộng trú với chư thiên Tha Hóa Tự Tại!’
So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, taṃ cittaṃ bhāveti, tassa taṃ cittaṃ hīne vimuttaṃ uttari abhāvitaṃ tatrūpapattiyā saṃvattati.
He dedicates that thought, he resolves on that thought, he develops that thought. That thought, being freed from lower things and further undeveloped, leads to rebirth there.
Người ấy đặt tâm vào đó, quyết tâm vào đó, tu tập tâm đó; tâm đó, sau khi thoát khỏi những điều thấp kém và được tu tập cao hơn, dẫn đến sự tái sinh ở đó.
Tañca kho sīlavato vadāmi no dussīlassa.
And I say this for one who is virtuous, not for one who is unvirtuous.
Và điều này, ta nói, chỉ dành cho người có giới hạnh, không phải người vô giới.
Ijjhatāvuso, sīlavato cetopaṇidhi visuddhattā.
It succeeds, friend, for the virtuous, by reason of its purity, this aspiration of mind.
Này chư hiền, nguyện vọng của người có giới hạnh thành tựu vì sự thanh tịnh của tâm.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, idhekacco dānaṃ deti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
“Furthermore, friend, here a certain person gives a gift to a samaṇa or a brahmin: food, drink, clothing, vehicles, garlands, perfumes, unguents, bedding, lodging, and lamps.
“Lại nữa, này chư hiền, ở đây, một người nào đó bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn thức ăn, đồ uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, dầu thoa, chỗ nằm, chỗ ở, đèn.
So yaṃ deti taṃ paccāsīsati.
He anticipates what he gives.
Người ấy mong đợi điều mình đã cho.
Tassa sutaṃ hoti – ‘brahmakāyikā devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulā’ti.
He has heard: ‘The Brahmakāyika devas are long-lived, beautiful, and abundant in happiness.’
Người ấy nghe rằng: ‘Chư thiên Phạm Chúng có tuổi thọ dài, dung mạo đẹp, và nhiều an lạc.’
Tassa evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjeyya’nti!
He thinks thus: ‘Oh, may I, upon the dissolution of the body, after death, be reborn into the companionship of the Brahmakāyika devas!’
Người ấy nghĩ: ‘Ôi, sau khi thân hoại mạng chung, ước gì ta được tái sinh vào sự cộng trú với chư thiên Phạm Chúng!’
So taṃ cittaṃ dahati, taṃ cittaṃ adhiṭṭhāti, taṃ cittaṃ bhāveti, tassa taṃ cittaṃ hīne vimuttaṃ uttari abhāvitaṃ tatrūpapattiyā saṃvattati.
He dedicates that thought, he resolves on that thought, he develops that thought. That thought, being freed from lower things and further undeveloped, leads to rebirth there.
Người ấy đặt tâm vào đó, quyết tâm vào đó, tu tập tâm đó; tâm đó, sau khi thoát khỏi những điều thấp kém và được tu tập cao hơn, dẫn đến sự tái sinh ở đó.
Tañca kho sīlavato vadāmi no dussīlassa; vītarāgassa no sarāgassa.
And I say this for one who is virtuous, not for one who is unvirtuous; for one who is free from lust, not for one who is lustful.
Và điều này, ta nói, chỉ dành cho người có giới hạnh, không phải người vô giới; dành cho người đã ly tham, không phải người còn tham ái.
Ijjhatāvuso, sīlavato cetopaṇidhi vītarāgattā.
It succeeds, friend, for the virtuous, by reason of freedom from lust, this aspiration of mind.
Này chư hiền, nguyện vọng của người có giới hạnh thành tựu vì sự ly tham.
‘‘Aṭṭha parisā – khattiyaparisā, brāhmaṇaparisā, gahapatiparisā, samaṇaparisā, cātumahārājikaparisā, tāvatiṃsaparisā, māraparisā, brahmaparisā.
“Eight assemblies: the assembly of khattiyas, the assembly of brahmins, the assembly of householders, the assembly of samaṇas, the assembly of Cātummahārājika devas, the assembly of Tāvatiṃsa devas, the assembly of Māra, the assembly of Brahmā.
“Tám hội chúng – hội chúng Sát-đế-lợi, hội chúng Bà-la-môn, hội chúng gia chủ, hội chúng Sa-môn, hội chúng Tứ Đại Thiên Vương, hội chúng Đao Lợi, hội chúng Ma-la, hội chúng Phạm Thiên.
‘‘Aṭṭha lokadhammā – lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañca.
“Eight worldly conditions: gain and loss, fame and disrepute, praise and blame, happiness and suffering.
“Tám pháp thế gian – được lợi và mất lợi, được danh và mất danh, bị chê và được khen, an lạc và khổ đau.
338. ‘‘Aṭṭha abhibhāyatanāni. Ajjhattaṃ rūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni, ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti.
“Eight masters of absorption (abhibhāyatanāni). Being one who perceives forms internally, he sees external forms as limited, beautiful and ugly. He is thus aware: ‘Having overcome them, I know, I see.’
338. “Tám thắng xứ. Một người có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài, nhỏ hay lớn, đẹp hay xấu; người ấy nghĩ: ‘Sau khi chinh phục chúng, ta biết và thấy chúng.’
Idaṃ paṭhamaṃ abhibhāyatanaṃ.
This is the first overcoming base.
Đây là thắng xứ thứ nhất.
‘‘Ajjhattaṃ rūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni, ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti – evaṃsaññī hoti.
“Internally perceiving forms, one sees external forms, unlimited, beautiful and unbeautiful, and one thinks: ‘Having overcome them, I know them, I see them.’
“Một người có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài vô lượng, tốt và xấu. Vị ấy có tưởng: ‘Sau khi chế ngự chúng, tôi biết, tôi thấy.’
Idaṃ dutiyaṃ abhibhāyatanaṃ.
This is the second overcoming base.
Đây là thắng xứ thứ hai.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni, ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti.
“Internally not perceiving forms, one sees external forms, limited, beautiful and unbeautiful, and one thinks: ‘Having overcome them, I know them, I see them.’
“Một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài hữu hạn, tốt và xấu. Vị ấy có tưởng: ‘Sau khi chế ngự chúng, tôi biết, tôi thấy.’
Idaṃ tatiyaṃ abhibhāyatanaṃ.
This is the third overcoming base.
Đây là thắng xứ thứ ba.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni, ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti.
“Internally not perceiving forms, one sees external forms, unlimited, beautiful and unbeautiful, and one thinks: ‘Having overcome them, I know them, I see them.’
“Một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài vô lượng, tốt và xấu. Vị ấy có tưởng: ‘Sau khi chế ngự chúng, tôi biết, tôi thấy.’
Idaṃ catutthaṃ abhibhāyatanaṃ.
This is the fourth overcoming base.
Đây là thắng xứ thứ tư.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni.
“Internally not perceiving forms, one sees external forms that are blue, of blue colour, of blue appearance, of blue lustre.
“Một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài màu xanh, có sắc xanh, có vẻ xanh, có ánh xanh.
Seyyathāpi nāma umāpupphaṃ nīlaṃ nīlavaṇṇaṃ nīlanidassanaṃ nīlanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ nīlaṃ nīlavaṇṇaṃ nīlanidassanaṃ nīlanibhāsaṃ.
Just as a flax flower is blue, of blue colour, of blue appearance, of blue lustre; or just as a Benares cloth, smooth on both sides, is blue, of blue colour, of blue appearance, of blue lustre.
Ví như hoa sen xanh, màu xanh, có vẻ xanh, có ánh xanh; hoặc ví như tấm vải Bārāṇasī được chải hai mặt, màu xanh, có sắc xanh, có vẻ xanh, có ánh xanh.
Evameva* ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni, ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti.
In the same way, internally not perceiving forms, one sees external forms that are blue, of blue colour, of blue appearance, of blue lustre, and one thinks: ‘Having overcome them, I know them, I see them.’
Cũng vậy, một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài màu xanh, có sắc xanh, có vẻ xanh, có ánh xanh. Vị ấy có tưởng: ‘Sau khi chế ngự chúng, tôi biết, tôi thấy.’
Idaṃ pañcamaṃ abhibhāyatanaṃ.
This is the fifth overcoming base.
Đây là thắng xứ thứ năm.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni.
“Internally not perceiving forms, one sees external forms that are yellow, of yellow colour, of yellow appearance, of yellow lustre.
“Một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài màu vàng, có sắc vàng, có vẻ vàng, có ánh vàng.
Seyyathāpi nāma kaṇikārapupphaṃ* pītaṃ pītavaṇṇaṃ pītanidassanaṃ pītanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ pītaṃ pītavaṇṇaṃ pītanidassanaṃ pītanibhāsaṃ.
Just as a kaṇikāra flower is yellow, of yellow colour, of yellow appearance, of yellow lustre; or just as a Benares cloth, smooth on both sides, is yellow, of yellow colour, of yellow appearance, of yellow lustre.
Ví như hoa kaṇikāra, màu vàng, có sắc vàng, có vẻ vàng, có ánh vàng; hoặc ví như tấm vải Bārāṇasī được chải hai mặt, màu vàng, có sắc vàng, có vẻ vàng, có ánh vàng.
Evameva ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni, ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti.
In the same way, internally not perceiving forms, one sees external forms that are yellow, of yellow colour, of yellow appearance, of yellow lustre, and one thinks: ‘Having overcome them, I know them, I see them.’
Cũng vậy, một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài màu vàng, có sắc vàng, có vẻ vàng, có ánh vàng. Vị ấy có tưởng: ‘Sau khi chế ngự chúng, tôi biết, tôi thấy.’
Idaṃ chaṭṭhaṃ abhibhāyatanaṃ.
This is the sixth overcoming base.
Đây là thắng xứ thứ sáu.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni.
“Internally not perceiving forms, one sees external forms that are red, of red colour, of red appearance, of red lustre.
“Một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài màu đỏ, có sắc đỏ, có vẻ đỏ, có ánh đỏ.
Seyyathāpi nāma bandhujīvakapupphaṃ lohitakaṃ lohitakavaṇṇaṃ lohitakanidassanaṃ lohitakanibhāsaṃ, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ lohitakaṃ lohitakavaṇṇaṃ lohitakanidassanaṃ lohitakanibhāsaṃ.
Just as a bandhujīvaka flower is red, of red colour, of red appearance, of red lustre; or just as a Benares cloth, smooth on both sides, is red, of red colour, of red appearance, of red lustre.
Ví như hoa bandhujīvaka, màu đỏ, có sắc đỏ, có vẻ đỏ, có ánh đỏ; hoặc ví như tấm vải Bārāṇasī được chải hai mặt, màu đỏ, có sắc đỏ, có vẻ đỏ, có ánh đỏ.
Evameva ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni, ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti.
In the same way, internally not perceiving forms, one sees external forms that are red, of red colour, of red appearance, of red lustre, and one thinks: ‘Having overcome them, I know them, I see them.’
Cũng vậy, một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài màu đỏ, có sắc đỏ, có vẻ đỏ, có ánh đỏ. Vị ấy có tưởng: ‘Sau khi chế ngự chúng, tôi biết, tôi thấy.’
Idaṃ sattamaṃ abhibhāyatanaṃ.
This is the seventh overcoming base.
Đây là thắng xứ thứ bảy.
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni.
“Internally not perceiving forms, one sees external forms that are white, of white colour, of white appearance, of white lustre.
“Một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài màu trắng, có sắc trắng, có vẻ trắng, có ánh trắng.
Seyyathāpi nāma osadhitārakā odātā odātavaṇṇā odātanidassanā odātanibhāsā, seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ odātaṃ odātavaṇṇaṃ odātanidassanaṃ odātanibhāsaṃ.
Just as the morning star is white, of white colour, of white appearance, of white lustre; or just as a Benares cloth, smooth on both sides, is white, of white colour, of white appearance, of white lustre.
Ví như sao thuốc, màu trắng, có sắc trắng, có vẻ trắng, có ánh trắng; hoặc ví như tấm vải Bārāṇasī được chải hai mặt, màu trắng, có sắc trắng, có vẻ trắng, có ánh trắng.
Evameva ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni, ‘tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti.
In the same way, internally not perceiving forms, one sees external forms that are white, of white colour, of white appearance, of white lustre, and one thinks: ‘Having overcome them, I know them, I see them.’
Cũng vậy, một người không có tưởng về sắc bên trong, thấy các sắc bên ngoài màu trắng, có sắc trắng, có vẻ trắng, có ánh trắng. Vị ấy có tưởng: ‘Sau khi chế ngự chúng, tôi biết, tôi thấy.’
Idaṃ aṭṭhamaṃ abhibhāyatanaṃ.
This is the eighth overcoming base.
Đây là thắng xứ thứ tám.
‘‘Sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati.
“With the complete transcending of perceptions of form, with the disappearance of perceptions of sensory impingement, with non-attention to perceptions of diversity, one enters and abides in the dimension of infinite space, thinking: ‘Space is infinite.’
“Hoàn toàn vượt qua các tưởng về sắc, các tưởng về đối ngại tiêu diệt, không tác ý các tưởng về sai biệt, vị ấy chứng đạt và an trú vào Không Vô Biên Xứ, nghĩ rằng: ‘Không gian là vô biên.’
Ayaṃ catuttho vimokkho.
This is the fourth liberation.
Đây là giải thoát thứ tư.
‘‘Ime kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena aṭṭha dhammā sammadakkhātā; tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ…pe… atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
“These eight teachings, friends, were well expounded by the Blessed One, the Knower, the Seer, the Arahant, the Fully Self-Awakened One; concerning them, all should chant together… for the welfare, for the good, for the happiness of devas and humans.”
“Này các Tôn giả, đây là tám pháp đã được Thế Tôn, bậc Biết, bậc Thấy, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, tuyên thuyết một cách hoàn hảo; tại đó tất cả nên cùng nhau kết tập…pe… vì lợi ích, vì hạnh phúc của chư thiên và loài người.
340. ‘‘Atthi kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena nava dhammā sammadakkhātā; tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ…pe… atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
340. “There are nine teachings, friends, which were well expounded by the Blessed One, the Knower, the Seer, the Arahant, the Fully Self-Awakened One; concerning them, all should chant together… for the welfare, for the good, for the happiness of devas and humans.
340. “Này các Tôn giả, có chín pháp đã được Thế Tôn, bậc Biết, bậc Thấy, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, tuyên thuyết một cách hoàn hảo; tại đó tất cả nên cùng nhau kết tập…pe… vì lợi ích, vì hạnh phúc của chư thiên và loài người.
Katame nava?
Which are the nine?
Chín pháp ấy là gì?
‘‘Nava āghātavatthūni. ‘Anatthaṃ me acarī’ti āghātaṃ bandhati; ‘anatthaṃ me caratī’ti āghātaṃ bandhati; ‘anatthaṃ me carissatī’ti āghātaṃ bandhati; ‘piyassa me manāpassa anatthaṃ acarī’ti āghātaṃ bandhati…pe… anatthaṃ caratīti āghātaṃ bandhati…pe… anatthaṃ carissatīti āghātaṃ bandhati; ‘appiyassa me amanāpassa atthaṃ acarī’ti āghātaṃ bandhati…pe… atthaṃ caratīti āghātaṃ bandhati…pe… atthaṃ carissatīti āghātaṃ bandhati.
“There are nine bases for resentment (āghātavatthūni). One forms resentment, thinking: ‘He harmed me’; one forms resentment, thinking: ‘He is harming me’; one forms resentment, thinking: ‘He will harm me’; one forms resentment, thinking: ‘He harmed my dear and pleasant one’… one forms resentment, thinking: ‘He is harming’… one forms resentment, thinking: ‘He will harm’; one forms resentment, thinking: ‘He benefited my unpleasant and disagreeable one’… one forms resentment, thinking: ‘He is benefiting’… one forms resentment, thinking: ‘He will benefit.’
“Chín cơ sở sân hận. ‘Người ấy đã làm hại tôi’ – vị ấy kết sân hận; ‘người ấy đang làm hại tôi’ – vị ấy kết sân hận; ‘người ấy sẽ làm hại tôi’ – vị ấy kết sân hận; ‘người ấy đã làm hại người thân yêu, đáng ưa của tôi’ – vị ấy kết sân hận…pe… ‘đang làm hại’ – vị ấy kết sân hận…pe… ‘sẽ làm hại’ – vị ấy kết sân hận; ‘người ấy đã làm lợi cho người tôi không ưa, không đáng ưa’ – vị ấy kết sân hận…pe… ‘đang làm lợi’ – vị ấy kết sân hận…pe… ‘sẽ làm lợi’ – vị ấy kết sân hận.
‘‘Nava āghātapaṭivinayā. ‘Anatthaṃ me acari* , taṃ kutettha labbhā’ti āghātaṃ paṭivineti; ‘anatthaṃ me carati, taṃ kutettha labbhā’ti āghātaṃ paṭivineti; ‘anatthaṃ me carissati, taṃ kutettha labbhā’ti āghātaṃ paṭivineti; ‘piyassa me manāpassa anatthaṃ acari…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissati, taṃ kutettha labbhā’ti āghātaṃ paṭivineti; ‘appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissati, taṃ kutettha labbhā’ti āghātaṃ paṭivineti.
“There are nine ways to subdue resentment (āghātapaṭivinayā). One subdues resentment, thinking: ‘He harmed me, how could that be possible?’; one subdues resentment, thinking: ‘He is harming me, how could that be possible?’; one subdues resentment, thinking: ‘He will harm me, how could that be possible?’; one subdues resentment, thinking: ‘He harmed my dear and pleasant one… he is harming… he will harm, how could that be possible?’; one subdues resentment, thinking: ‘He benefited my unpleasant and disagreeable one… he is benefiting… he will benefit, how could that be possible?’
“Chín phương pháp dứt bỏ sân hận. ‘Người ấy đã làm hại tôi, nhưng làm sao có thể có điều đó?’ – vị ấy dứt bỏ sân hận; ‘người ấy đang làm hại tôi, nhưng làm sao có thể có điều đó?’ – vị ấy dứt bỏ sân hận; ‘người ấy sẽ làm hại tôi, nhưng làm sao có thể có điều đó?’ – vị ấy dứt bỏ sân hận; ‘người ấy đã làm hại người thân yêu, đáng ưa của tôi…pe… đang làm hại…pe… sẽ làm hại, nhưng làm sao có thể có điều đó?’ – vị ấy dứt bỏ sân hận; ‘người ấy đã làm lợi cho người tôi không ưa, không đáng ưa…pe… đang làm lợi…pe… sẽ làm lợi, nhưng làm sao có thể có điều đó?’ – vị ấy dứt bỏ sân hận.
341. ‘‘Nava sattāvāsā. Santāvuso, sattā nānattakāyā nānattasaññino, seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā.
341. “There are nine abodes of beings (sattāvāsā), friends. There are beings diverse in body and diverse in perception, such as humans, some devas, and some fallen ones.
341. “Chín chỗ ở của chúng sanh. Này các Tôn giả, có những chúng sanh thân khác nhau, tưởng khác nhau, ví như loài người, một số chư thiên và một số chúng sanh trong cõi đọa xứ.
Ayaṃ paṭhamo sattāvāso.
This is the first abode of beings.
Đây là chỗ ở thứ nhất của chúng sanh.
‘‘Santāvuso, sattā nānattakāyā ekattasaññino, seyyathāpi devā brahmakāyikā paṭhamābhinibbattā.
“There are beings, friends, diverse in body and unified in perception, such as the Brahma-devas first arisen.
“Này các Tôn giả, có những chúng sanh thân khác nhau, tưởng đồng nhất, ví như các vị Phạm Thiên mới sanh ra.
Ayaṃ dutiyo sattāvāso.
This is the second abode of beings.
Đây là chỗ ở thứ hai của chúng sanh.
‘‘Santāvuso, sattā ekattakāyā nānattasaññino, seyyathāpi devā ābhassarā.
“Friends, there are beings with one body and diverse perceptions, such as the Ābhassara devas.
“Này các hiền giả, có những chúng sinh thân thể đồng nhất nhưng nhận thức sai biệt, ví như chư thiên cõi Quang Âm.
Ayaṃ tatiyo sattāvāso.
This is the third abode of beings.
Đây là trú xứ của chúng sinh thứ ba.
‘‘Santāvuso, sattā ekattakāyā ekattasaññino, seyyathāpi devā subhakiṇhā.
“Friends, there are beings with one body and one perception, such as the Subhakiṇha devas.
“Này các hiền giả, có những chúng sinh thân thể đồng nhất và nhận thức đồng nhất, ví như chư thiên cõi Biến Tịnh.
Ayaṃ catuttho sattāvāso.
This is the fourth abode of beings.
Đây là trú xứ của chúng sinh thứ tư.
‘‘Santāvuso, sattā asaññino appaṭisaṃvedino, seyyathāpi devā asaññasattā* .
“Friends, there are beings who are non-percipient and without feeling, such as the non-percipient devas.
“Này các hiền giả, có những chúng sinh không có nhận thức và không cảm nhận được gì, ví như chư thiên cõi Vô Tưởng.
Ayaṃ pañcamo sattāvāso.
This is the fifth abode of beings.
Đây là trú xứ của chúng sinh thứ năm.
‘‘Santāvuso, sattā sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanūpagā.
“Friends, there are beings who, by completely transcending perceptions of form, by the disappearance of perceptions of resistance, and by not attending to perceptions of diversity, thinking ‘Space is infinite,’ have attained the base of infinite space.
“Này các hiền giả, có những chúng sinh hoàn toàn vượt qua các tưởng về sắc, các tưởng về sự đối kháng đã diệt, không tác ý các tưởng sai biệt, trú vào cõi Không Vô Biên Xứ với ý nghĩ ‘không gian là vô biên’.
Ayaṃ chaṭṭho sattāvāso.
This is the sixth abode of beings.
Đây là trú xứ của chúng sinh thứ sáu.
‘‘Santāvuso, sattā sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanūpagā.
“Friends, there are beings who, having entirely transcended the sphere of infinite space, thinking ‘consciousness is infinite’, attain the sphere of infinite consciousness.
“Này các hiền giả, có những chúng sinh hoàn toàn vượt qua Không Vô Biên Xứ, trú vào cõi Thức Vô Biên Xứ với ý nghĩ ‘thức là vô biên’.
Ayaṃ sattamo sattāvāso.
This is the seventh abode of beings.
Đây là trú xứ của chúng sinh thứ bảy.
‘‘Santāvuso, sattā sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcāññāyatanūpagā.
“Friends, there are beings who, having entirely transcended the sphere of infinite consciousness, thinking ‘there is nothing’, attain the sphere of nothingness.
“Này các hiền giả, có những chúng sinh hoàn toàn vượt qua Thức Vô Biên Xứ, trú vào cõi Vô Sở Hữu Xứ với ý nghĩ ‘không có gì cả’.
Ayaṃ aṭṭhamo sattāvāso.
This is the eighth abode of beings.
Đây là trú xứ của chúng sinh thứ tám.
‘‘Santāvuso, sattā sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma* nevasaññānāsaññāyatanūpagā.
“Friends, there are beings who, having entirely transcended the sphere of nothingness, attain the sphere of neither perception nor non-perception.
“Này các hiền giả, có những chúng sinh hoàn toàn vượt qua Vô Sở Hữu Xứ, trú vào cõi Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ.
Ayaṃ navamo sattāvāso.
This is the ninth abode of beings.
Đây là trú xứ của chúng sinh thứ chín.
342. ‘‘Nava akkhaṇā asamayā brahmacariyavāsāya. Idhāvuso, tathāgato ca loke uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho, dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito.
342. “Nine unsuitable times, unpropitious moments for living the holy life. Here, friends, a Tathāgata, an Arahant, a Perfectly Enlightened One, has appeared in the world, and the Dhamma is taught, leading to peace, leading to Nibbāna, leading to enlightenment, proclaimed by the Fortunate One.
342. “Chín thời không thích hợp, không phải lúc để sống Phạm hạnh. Này các hiền giả, ở đây, một Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đã xuất hiện trên đời, và Pháp được thuyết giảng là an tịnh, đưa đến Niết Bàn, đưa đến giác ngộ, do bậc Thiện Thệ tuyên bố.
Ayañca puggalo nirayaṃ upapanno hoti.
But this person has been reborn in hell.
Nhưng người này lại tái sinh vào địa ngục.
Ayaṃ paṭhamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
This is the first unsuitable time, unpropitious moment for living the holy life.
Đây là thời không thích hợp, không phải lúc đầu tiên để sống Phạm hạnh.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, tathāgato ca loke uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho, dhammo ca desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito.
“Furthermore, friends, a Tathāgata, an Arahant, a Perfectly Enlightened One, has appeared in the world, and the Dhamma is taught, leading to peace, leading to Nibbāna, leading to enlightenment, proclaimed by the Fortunate One.
“Lại nữa, này các hiền giả, một Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đã xuất hiện trên đời, và Pháp được thuyết giảng là an tịnh, đưa đến Niết Bàn, đưa đến giác ngộ, do bậc Thiện Thệ tuyên bố.
Ayañca puggalo tiracchānayoniṃ upapanno hoti.
But this person has been reborn in the animal realm.
Nhưng người này lại tái sinh vào loài súc sinh.
Ayaṃ dutiyo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
This is the second unsuitable time, unpropitious moment for living the holy life.
Đây là thời không thích hợp, không phải lúc thứ hai để sống Phạm hạnh.
‘‘Puna caparaṃ…pe… paccantimesu janapadesu paccājāto hoti milakkhesu* aviññātāresu, yattha natthi gati bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ.
“Furthermore…pe… he has been reborn in uncivilized frontier regions, among barbarians, where there is no access for bhikkhus, bhikkhunīs, male lay followers, or female lay followers.
“Lại nữa… lại tái sinh ở các vùng biên địa, trong số những người man di không hiểu biết, nơi không có sự lui tới của các tỳ-khưu, tỳ-khưu-ni, cư sĩ nam, cư sĩ nữ.
Ayaṃ chaṭṭho akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
This is the sixth unsuitable time, unpropitious moment for living the holy life.
Đây là thời không thích hợp, không phải lúc thứ sáu để sống Phạm hạnh.
‘‘Puna caparaṃ…pe… majjhimesu janapadesu paccājāto hoti.
“Furthermore…pe… he has been reborn in the central regions.
“Lại nữa… lại tái sinh ở các vùng trung địa.
So ca hoti micchādiṭṭhiko viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ* kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti.
But he holds wrong view, a perverted outlook—‘There is no giving, no offering, no sacrifice; there is no fruit or result of good and bad deeds; there is no this world, no other world; there is no mother, no father; there are no spontaneously arisen beings; there are no ascetics or brahmins in the world who are rightly gone, rightly practicing, who, having themselves realized and experienced this world and the other world, proclaim it.’
Nhưng người ấy lại có tà kiến, có cái thấy sai lệch – ‘không có bố thí, không có cúng dường, không có tế tự, không có quả báo của các nghiệp thiện ác, không có thế giới này, không có thế giới khác, không có mẹ, không có cha, không có chúng sinh hóa sinh, không có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh đi đúng đường, thực hành đúng đắn trên đời, những người tự mình chứng ngộ thế giới này và thế giới khác rồi tuyên bố’.
Ayaṃ sattamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
This is the seventh unsuitable time, unpropitious moment for living the holy life.
Đây là thời không thích hợp, không phải lúc thứ bảy để sống Phạm hạnh.
‘‘Puna caparaṃ…pe… majjhimesu janapadesu paccājāto hoti.
“Furthermore…pe… he has been reborn in the central regions.
“Lại nữa… lại tái sinh ở các vùng trung địa.
So ca hoti duppañño jaḷo eḷamūgo, nappaṭibalo subhāsitadubbhāsitānamatthamaññātuṃ.
But he is dull-witted, stupid, a mute, unable to understand the meaning of well-spoken or ill-spoken words.
Nhưng người ấy lại kém trí tuệ, đần độn, câm ngọng, không có khả năng hiểu được ý nghĩa của những lời nói hay và dở.
Ayaṃ aṭṭhamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
This is the eighth unsuitable time, unpropitious moment for living the holy life.
Đây là thời không thích hợp, không phải lúc thứ tám để sống Phạm hạnh.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, tathāgato ca loke na* uppanno hoti arahaṃ sammāsambuddho, dhammo ca na desiyati opasamiko parinibbāniko sambodhagāmī sugatappavedito.
“Furthermore, friends, a Tathāgata, an Arahant, a Perfectly Enlightened One, has not appeared in the world, and the Dhamma, leading to peace, leading to Nibbāna, leading to enlightenment, proclaimed by the Fortunate One, is not taught.
“Lại nữa, này các hiền giả, một Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, không xuất hiện trên đời, và Pháp không được thuyết giảng là an tịnh, đưa đến Niết Bàn, đưa đến giác ngộ, do bậc Thiện Thệ tuyên bố.
Ayañca puggalo majjhimesu janapadesu paccājāto hoti, so ca hoti paññavā ajaḷo aneḷamūgo, paṭibalo subhāsita-dubbhāsitānamatthamaññātuṃ.
But this person has been reborn in the central regions, and he is discerning, not dull-witted, not a mute, able to understand the meaning of well-spoken or ill-spoken words.
Nhưng người này lại tái sinh ở các vùng trung địa, và người ấy có trí tuệ, không đần độn, không câm ngọng, có khả năng hiểu được ý nghĩa của những lời nói hay và dở.
Ayaṃ navamo akkhaṇo asamayo brahmacariyavāsāya.
This is the ninth unsuitable time, unpropitious moment for living the holy life.
Đây là thời không thích hợp, không phải lúc thứ chín để sống Phạm hạnh.
343. ‘‘Nava anupubbavihārā. Idhāvuso, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
343. “Nine gradual attainments. Here, friends, a bhikkhu, secluded from sensual pleasures, secluded from unwholesome states, enters and remains in the first jhāna, which is accompanied by initial application and sustained application, born of seclusion, and filled with rapture and happiness.
343. “Chín thiền trú tuần tự. Này các hiền giả, ở đây, một tỳ-khưu ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và trú Sơ thiền, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sinh, có tầm có tứ.
Vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
With the subsiding of initial and sustained application…pe… he enters and remains in the second jhāna.
Sau khi tầm và tứ lắng xuống… chứng và trú Nhị thiền.
Pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
With the fading of rapture…pe… he enters and remains in the third jhāna.
Sau khi hỷ diệt… chứng và trú Tam thiền.
Sukhassa ca pahānā …pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
With the abandonment of happiness…pe… he enters and remains in the fourth jhāna.
Sau khi lạc diệt… chứng và trú Tứ thiền.
Sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā…pe… ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati.
With the complete transcending of perceptions of form…pe… he enters and remains in the sphere of infinite space.
Sau khi hoàn toàn vượt qua các tưởng về sắc… chứng và trú Không Vô Biên Xứ.
Sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati.
Having entirely transcended the sphere of infinite space, thinking ‘consciousness is infinite’, he enters and remains in the sphere of infinite consciousness.
Sau khi hoàn toàn vượt qua Không Vô Biên Xứ, chứng và trú Thức Vô Biên Xứ với ý nghĩ ‘thức là vô biên’.
Sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati.
Having entirely transcended the sphere of infinite consciousness, thinking ‘there is nothing’, he enters and remains in the sphere of nothingness.
Sau khi hoàn toàn vượt qua Thức Vô Biên Xứ, chứng và trú Vô Sở Hữu Xứ với ý nghĩ ‘không có gì cả’.
Sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati.
Having entirely transcended the sphere of nothingness, he enters and remains in the sphere of neither perception nor non-perception.
Sau khi hoàn toàn vượt qua Vô Sở Hữu Xứ, chứng và trú Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ.
Sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati.
Having entirely transcended the sphere of neither perception nor non-perception, he enters and remains in the cessation of perception and feeling.
Sau khi hoàn toàn vượt qua Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ, chứng và trú Diệt Thọ Tưởng Định.
344. ‘‘Nava anupubbanirodhā. Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa kāmasaññā niruddhā hoti.
344. “Nine gradual cessations. For one who has attained the first jhāna, perceptions of sensuality have ceased.
344. “Chín sự đoạn diệt tuần tự. Đối với người nhập Sơ thiền, tưởng về dục đã đoạn diệt.
Dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa vitakkavicārā niruddhā honti.
For one who has attained the second jhāna, initial and sustained application have ceased.
Đối với người nhập Nhị thiền, tầm và tứ đã đoạn diệt.
Tatiyaṃ jhānaṃ samāpannassa pīti niruddhā hoti.
For one who has attained the third jhāna, rapture has ceased.
Đối với người nhập Tam thiền, hỷ đã đoạn diệt.
Catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa assāsapassāssā niruddhā honti.
For one who has attained the fourth jhāna, in-and-out breaths have ceased.
Đối với người nhập Tứ thiền, hơi thở vào và hơi thở ra đã đoạn diệt.
Ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa rūpasaññā niruddhā hoti.
For one who has attained the sphere of infinite space, perceptions of form have ceased.
Đối với người nhập Không Vô Biên Xứ, tưởng về sắc đã đoạn diệt.
Viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa ākāsānañcāyatanasaññā niruddhā hoti.
For one who has attained the sphere of infinite consciousness, perceptions of the sphere of infinite space have ceased.
Đối với người nhập Thức Vô Biên Xứ, tưởng về Không Vô Biên Xứ đã đoạn diệt.
Ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa viññāṇañcāyatanasaññā niruddhā hoti.
For one who has attained the sphere of nothingness, perceptions of the sphere of infinite consciousness have ceased.
Đối với người nhập Vô Sở Hữu Xứ, tưởng về Thức Vô Biên Xứ đã đoạn diệt.
Nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa ākiñcaññāyatanasaññā niruddhā hoti.
For one who has attained the sphere of neither perception nor non-perception, perceptions of the sphere of nothingness have ceased.
Đối với người nhập Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ, tưởng về Vô Sở Hữu Xứ đã đoạn diệt.
Saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa saññā ca vedanā ca niruddhā honti.
For one who has attained the cessation of perception and feeling, perception and feeling have ceased.
Đối với người nhập Diệt Thọ Tưởng Định, tưởng và thọ đã đoạn diệt.
‘‘Ime kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena nava dhammā sammadakkhātā.
“These nine states, friends, were rightly expounded by that Blessed One, the Knower, the Seer, the Arahant, the Perfectly Enlightened One.
“Này các hiền giả, đây là chín pháp đã được bậc Thế Tôn biết, thấy, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, tuyên bố một cách đúng đắn.
Tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ…pe… atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
Therein all should chant together…pe… for the welfare, for the happiness of devas and humans.
Tại đó, tất cả nên cùng nhau kết tập… vì lợi ích, vì hạnh phúc của chư thiên và loài người.
345. ‘‘Atthi kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dasa dhammā sammadakkhātā.
345. “Friends, there are ten states that were rightly expounded by that Blessed One, the Knower, the Seer, the Arahant, the Perfectly Enlightened One.
345. “Này các hiền giả, có mười pháp đã được bậc Thế Tôn biết, thấy, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, tuyên bố một cách đúng đắn.
Tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ…pe… atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
Therein all should chant together…pe… for the welfare, for the happiness of devas and humans.
Tại đó, tất cả nên cùng nhau kết tập… vì lợi ích, vì hạnh phúc của chư thiên và loài người.
Katame dasa?
Which ten?
Mười pháp nào?
‘‘Dasa nāthakaraṇā dhammā. Idhāvuso, bhikkhu sīlavā hoti.
“Ten qualities that make one a refuge. Here, friends, a bhikkhu is virtuous.
“Mười pháp tạo nên nơi nương tựa. Này các hiền giả, ở đây, một tỳ-khưu có giới hạnh.
Pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
He dwells restrained by the Pātimokkha restraint, perfect in conduct and resort, seeing danger in the slightest faults, and trains himself by undertaking the training rules.
Vị ấy sống được chế ngự bởi sự phòng hộ giới bổn Pātimokkha, đầy đủ oai nghi và phạm hạnh, thấy sự nguy hiểm trong những lỗi nhỏ nhặt, thọ trì và học tập các học giới.
Yaṃpāvuso, bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati, ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
Friend, when a bhikkhu is virtuous, he dwells restrained by the Pātimokkha restraint, perfect in conduct and resort, seeing danger in the slightest faults, and undertaking the training rules.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo có giới hạnh, sống chế ngự bởi sự phòng hộ của giới bổn (Pātimokkha), đầy đủ oai nghi và phạm vi hành động, thấy sự nguy hiểm trong những lỗi nhỏ nhặt, thọ trì và học hỏi trong các học giới.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo.
Furthermore, friend, when a bhikkhu is learned, a preserver of what he has heard, a collector of what he has heard.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo là người đa văn, thọ trì những điều đã nghe, tích lũy những điều đã nghe.
Ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthā sabyañjanā* kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti* dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā, yaṃpāvuso, bhikkhu bahussuto hoti…pe… diṭṭhiyā suppaṭividdhā.
Those teachings that are good in the beginning, good in the middle, and good in the end, with their meaning and their letter, proclaiming the entirely complete and purified holy life—such teachings are much heard by him, retained, recited verbally, contemplated mentally, and well penetrated by understanding. Friend, when a bhikkhu is learned, a preserver of what he has heard, a collector of what he has heard, and those teachings that are good in the beginning, good in the middle, and good in the end, with their meaning and their letter, proclaiming the entirely complete and purified holy life—such teachings are much heard by him, retained, recited verbally, contemplated mentally, and well penetrated by understanding.
Những pháp nào sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, có nghĩa, có văn, tuyên thuyết Phạm hạnh hoàn toàn viên mãn, thanh tịnh, những pháp như vậy được Tỳ-kheo ấy nghe nhiều, thọ trì, quen thuộc bằng lời nói, quán xét bằng ý, thấu suốt bằng kiến giải. Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo là người đa văn… thấu suốt bằng kiến giải.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu kalyāṇamitto hoti kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko.
Furthermore, friend, when a bhikkhu has good friends, good companions, good associates.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo có bạn lành, có đồng sự lành, có bè bạn lành.
Yaṃpāvuso, bhikkhu kalyāṇamitto hoti kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko.
Friend, when a bhikkhu has good friends, good companions, good associates.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo có bạn lành, có đồng sự lành, có bè bạn lành.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu suvaco hoti sovacassakaraṇehi dhammehi samannāgato khamo padakkhiṇaggāhī anusāsaniṃ.
Furthermore, friend, when a bhikkhu is amenable, endowed with qualities that make him easy to admonish, patient, and readily accepts instruction.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo dễ nói, đầy đủ những pháp khiến dễ nói, kiên nhẫn, dễ tiếp thu lời khuyên dạy.
Yaṃpāvuso, bhikkhu suvaco hoti…pe… padakkhiṇaggāhī anusāsaniṃ.
Friend, when a bhikkhu is amenable... patient, and readily accepts instruction.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo dễ nói… dễ tiếp thu lời khuyên dạy.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu yāni tāni sabrahmacārīnaṃ uccāvacāni kiṃkaraṇīyāni, tattha dakkho hoti analaso tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgato, alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātuṃ.
Furthermore, friend, when a bhikkhu is skillful and diligent in the various duties of his fellow practitioners, endowed with a discerning approach to those matters, able to do them, able to organize them.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo đối với những công việc khác nhau của các vị đồng Phạm hạnh, thì khéo léo, không biếng nhác, đầy đủ sự tìm tòi khéo léo về phương pháp ấy, có khả năng thực hiện, có khả năng sắp đặt.
Yaṃpāvuso, bhikkhu yāni tāni sabrahmacārīnaṃ…pe… alaṃ saṃvidhātuṃ.
Friend, when a bhikkhu is skillful and diligent in the various duties of his fellow practitioners... able to organize them.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo đối với những công việc khác nhau của các vị đồng Phạm hạnh… có khả năng sắp đặt.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu dhammakāmo hoti piyasamudāhāro, abhidhamme abhivinaye uḷārapāmojjo* .
Furthermore, friend, when a bhikkhu is fond of the Dhamma, delighting in its exposition, experiencing great joy in the Abhidhamma and Abhivinaya.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo ưa thích Pháp, thích nói về Pháp, hoan hỷ lớn lao đối với Vi Diệu Pháp (Abhidhamma) và Vi Diệu Luật (Abhivinaya).
Yaṃpāvuso, bhikkhu dhammakāmo hoti…pe… uḷārapāmojjo* .
Friend, when a bhikkhu is fond of the Dhamma... experiencing great joy in the Abhidhamma and Abhivinaya.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo ưa thích Pháp… hoan hỷ lớn lao.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu santuṭṭho hoti itarītarehi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi.
Furthermore, friend, when a bhikkhu is content with any robes, almsfood, lodgings, and medicinal requisites for the sick.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo biết đủ với y phục, đồ ăn khất thực, chỗ ở, thuốc men trị bệnh, và các vật dụng khác.
Yaṃpāvuso, bhikkhu santuṭṭho hoti…pe… parikkhārehi.
Friend, when a bhikkhu is content... with any requisites.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo biết đủ… các vật dụng.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu.
Furthermore, friend, when a bhikkhu dwells with aroused energy for the abandonment of unskillful qualities and the acquisition of skillful qualities, steadfast, firm in effort, not laying down the burden in regard to skillful qualities.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo sống tinh tấn, để đoạn trừ các pháp bất thiện, để thành tựu các pháp thiện, có sức mạnh, có sự tinh tấn kiên cố, không từ bỏ gánh nặng trong các pháp thiện.
Yaṃpāvuso, bhikkhu āraddhavīriyo viharati…pe… anikkhittadhuro kusalesu dhammesu.
Friend, when a bhikkhu dwells with aroused energy... not laying down the burden in regard to skillful qualities.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo sống tinh tấn… không từ bỏ gánh nặng trong các pháp thiện.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā.
Furthermore, friend, when a bhikkhu is mindful, endowed with supreme mindfulness and circumspection, remembering and recollecting what was done and said long ago.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo có niệm, đầy đủ sự khéo léo về niệm tối thượng, nhớ lại và hồi tưởng những gì đã làm từ lâu, đã nói từ lâu.
Yaṃpāvuso, bhikkhu satimā hoti…pe… saritā anussaritā.
Friend, when a bhikkhu is mindful... remembering and recollecting what was done and said long ago.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo có niệm… nhớ lại và hồi tưởng.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu paññavā hoti, udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammādukkhakkhayagāminiyā.
Furthermore, friend, when a bhikkhu is discerning, endowed with discernment that observes rise and fall, noble and penetrative, leading to the right destruction of suffering.
“Lại nữa, này chư hiền, một Tỳ-kheo có trí tuệ, đầy đủ trí tuệ về sự sinh diệt, trí tuệ cao thượng, có khả năng xuyên thấu, đưa đến sự đoạn trừ khổ đau một cách chân chánh.
Yaṃpāvuso, bhikkhu paññavā hoti…pe… sammādukkhakkhayagāminiyā.
Friend, when a bhikkhu is discerning... leading to the right destruction of suffering.
Này chư hiền, khi nào một Tỳ-kheo có trí tuệ… đưa đến sự đoạn trừ khổ đau một cách chân chánh.
Ayampi dhammo nāthakaraṇo.
This too is a quality that makes a refuge.
Pháp này cũng là nơi nương tựa.
346. Dasa kasiṇāyatanāni. Pathavīkasiṇameko sañjānāti, uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.
346. The ten kasiṇa-bases. One perceives the earth kasiṇa: above, below, around, undivided, immeasurable.
346. Mười Kasiṇa-āyatana (xứ Kasiṇa). Một người nhận biết địa Kasiṇa, trên, dưới, ngang, không hai, vô lượng.
Āpokasiṇameko sañjānāti…pe… tejokasiṇameko sañjānāti… vāyokasiṇameko sañjānāti… nīlakasiṇameko sañjānāti… pītakasiṇameko sañjānāti… lohitakasiṇameko sañjānāti… odātakasiṇameko sañjānāti… ākāsakasiṇameko sañjānāti… viññāṇakasiṇameko sañjānāti, uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.
One perceives the water kasiṇa... one perceives the fire kasiṇa... one perceives the wind kasiṇa... one perceives the blue kasiṇa... one perceives the yellow kasiṇa... one perceives the red kasiṇa... one perceives the white kasiṇa... one perceives the space kasiṇa... one perceives the consciousness kasiṇa: above, below, around, undivided, immeasurable.
Một người nhận biết thủy Kasiṇa… Một người nhận biết hỏa Kasiṇa… Một người nhận biết phong Kasiṇa… Một người nhận biết thanh Kasiṇa… Một người nhận biết hoàng Kasiṇa… Một người nhận biết xích Kasiṇa… Một người nhận biết bạch Kasiṇa… Một người nhận biết không Kasiṇa… Một người nhận biết thức Kasiṇa, trên, dưới, ngang, không hai, vô lượng.
347. ‘‘Dasa akusalakammapathā – pāṇātipāto, adinnādānaṃ, kāmesumicchācāro, musāvādo, pisuṇā vācā, pharusā vācā, samphappalāpo, abhijjhā, byāpādo, micchādiṭṭhi.
347. "The ten unskillful courses of action – taking life, taking what is not given, sexual misconduct, false speech, divisive speech, harsh speech, frivolous talk, covetousness, ill-will, wrong view.
347. “Mười akusalakammapatha (nghiệp đạo bất thiện): sát sinh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, nói lời ly gián, nói lời thô ác, nói lời vô ích, tham lam, sân hận, tà kiến.
‘‘Dasa kusalakammapathā – pāṇātipātā veramaṇī, adinnādānā veramaṇī, kāmesumicchācārā veramaṇī, musāvādā veramaṇī, pisuṇāya vācāya veramaṇī, pharusāya vācāya veramaṇī, samphappalāpā veramaṇī, anabhijjhā, abyāpādo, sammādiṭṭhi.
"The ten skillful courses of action – abstinence from taking life, abstinence from taking what is not given, abstinence from sexual misconduct, abstinence from false speech, abstinence from divisive speech, abstinence from harsh speech, abstinence from frivolous talk, non-covetousness, non-ill-will, right view.
“Mười kusalakammapatha (nghiệp đạo thiện): từ bỏ sát sinh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà dâm, từ bỏ nói dối, từ bỏ nói lời ly gián, từ bỏ nói lời thô ác, từ bỏ nói lời vô ích, không tham lam, không sân hận, chánh kiến.
348. ‘‘Dasa ariyavāsā. Idhāvuso, bhikkhu pañcaṅgavippahīno hoti, chaḷaṅgasamannāgato, ekārakkho, caturāpasseno, paṇunnapaccekasacco, samavayasaṭṭhesano, anāvilasaṅkappo, passaddhakāyasaṅkhāro, suvimuttacitto, suvimuttapañño.
348. "The ten noble abodes. Here, friend, a bhikkhu has abandoned five factors, is endowed with six factors, has one guard, has four supports, has expelled individual truths, has entirely renounced seeking, has undefiled intentions, has calmed bodily formations, has a well-liberated mind, has well-liberated wisdom.
348. “Mười ariyavāsa (Phạm trú bậc Thánh). Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-kheo đã đoạn trừ năm chi, đầy đủ sáu chi, có một sự phòng hộ, có bốn sự nương tựa, đã loại bỏ các tà kiến riêng rẽ, đã lắng dịu các sự tầm cầu, có ý chí không ô nhiễm, có hành động thân đã an tịnh, có tâm giải thoát hoàn toàn, có tuệ giải thoát hoàn toàn.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu pañcaṅgavippahīno hoti?
"And how, friend, is a bhikkhu one who has abandoned five factors?
“Này chư hiền, thế nào là một Tỳ-kheo đã đoạn trừ năm chi?
Idhāvuso, bhikkhuno kāmacchando pahīno hoti, byāpādo pahīno hoti, thinamiddhaṃ pahīnaṃ hoti, uddhaccakukuccaṃ pahīnaṃ hoti, vicikicchā pahīnā hoti.
Here, friend, a bhikkhu has abandoned sensual desire, abandoned ill-will, abandoned sloth and torpor, abandoned restlessness and remorse, abandoned doubt.
Này chư hiền, ở đây, dục tham của Tỳ-kheo đã được đoạn trừ, sân hận đã được đoạn trừ, hôn trầm thụy miên đã được đoạn trừ, trạo cử hối hận đã được đoạn trừ, nghi ngờ đã được đoạn trừ.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu pañcaṅgavippahīno hoti.
It is in this way, friend, that a bhikkhu is one who has abandoned five factors.
Này chư hiền, như vậy một Tỳ-kheo đã đoạn trừ năm chi.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu chaḷaṅgasamannāgato hoti?
"And how, friend, is a bhikkhu one who is endowed with six factors?
“Này chư hiền, thế nào là một Tỳ-kheo đầy đủ sáu chi?
Idhāvuso, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā neva sumano hoti na dummano, upekkhako viharati sato sampajāno.
Here, friend, having seen a form with the eye, a bhikkhu is neither pleased nor displeased; he dwells equanimous, mindful, and clearly comprehending.
Này chư hiền, ở đây, Tỳ-kheo thấy sắc bằng mắt, không hoan hỷ cũng không ưu phiền, sống xả tâm, chánh niệm, tỉnh giác.
Sotena saddaṃ sutvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya neva sumano hoti na dummano, upekkhako viharati sato sampajāno.
Having heard a sound with the ear... having cognized a mental phenomenon with the mind, he is neither pleased nor displeased; he dwells equanimous, mindful, and clearly comprehending.
Nghe tiếng bằng tai… nhận biết pháp bằng ý, không hoan hỷ cũng không ưu phiền, sống xả tâm, chánh niệm, tỉnh giác.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu chaḷaṅgasamannāgato hoti.
It is in this way, friend, that a bhikkhu is one who is endowed with six factors.
Này chư hiền, như vậy một Tỳ-kheo đầy đủ sáu chi.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu ekārakkho hoti?
"And how, friend, is a bhikkhu one who has one guard?
“Này chư hiền, thế nào là một Tỳ-kheo có một sự phòng hộ?
Idhāvuso, bhikkhu satārakkhena cetasā samannāgato hoti.
Here, friend, a bhikkhu is endowed with a mind guarded by mindfulness.
Này chư hiền, ở đây, Tỳ-kheo đầy đủ tâm được phòng hộ bằng niệm.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu ekārakkho hoti.
It is in this way, friend, that a bhikkhu is one who has one guard.
Này chư hiền, như vậy một Tỳ-kheo có một sự phòng hộ.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu caturāpasseno hoti?
"And how, friend, is a bhikkhu one who has four supports?
“Này chư hiền, thế nào là một Tỳ-kheo có bốn sự nương tựa?
Idhāvuso, bhikkhu saṅkhāyekaṃ paṭisevati, saṅkhāyekaṃ adhivāseti, saṅkhāyekaṃ parivajjeti, saṅkhāyekaṃ vinodeti.
Here, friend, a bhikkhu resorts to one thing wisely, endures one thing wisely, avoids one thing wisely, and dispels one thing wisely.
Này chư hiền, ở đây, Tỳ-kheo có suy xét mà thọ dụng, có suy xét mà chịu đựng, có suy xét mà tránh né, có suy xét mà loại bỏ.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu caturāpasseno hoti.
It is in this way, friend, that a bhikkhu is one who has four supports.
Này chư hiền, như vậy một Tỳ-kheo có bốn sự nương tựa.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu paṇunnapaccekasacco hoti?
"And how, friend, is a bhikkhu one who has expelled individual truths?
“Này chư hiền, thế nào là một Tỳ-kheo đã loại bỏ các tà kiến riêng rẽ?
Idhāvuso, bhikkhuno yāni tāni puthusamaṇabrāhmaṇānaṃ puthupaccekasaccāni, sabbāni tāni nunnāni honti paṇunnāni cattāni vantāni muttāni pahīnāni paṭinissaṭṭhāni.
Here, friend, the various individual truths of various ascetics and brahmins—all of them are repelled, expelled, cast off, rejected, abandoned, relinquished by the bhikkhu.
Này chư hiền, ở đây, Tỳ-kheo đối với những tà kiến riêng rẽ khác nhau của các Sa-môn, Bà-la-môn khác nhau, tất cả những tà kiến ấy đều đã được loại bỏ, đã được vứt bỏ, đã được nhổ sạch, đã được nhổ tận gốc, đã được đoạn trừ, đã được từ bỏ.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu paṇunnapaccekasacco hoti.
It is in this way, friend, that a bhikkhu is one who has expelled individual truths.
Này chư hiền, như vậy một Tỳ-kheo đã loại bỏ các tà kiến riêng rẽ.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu samavayasaṭṭhesano hoti?
"And how, friend, is a bhikkhu one who has entirely renounced seeking?
“Này chư hiền, thế nào là một Tỳ-kheo đã lắng dịu các sự tầm cầu?
Idhāvuso, bhikkhuno kāmesanā pahīnā hoti, bhavesanā pahīnā hoti, brahmacariyesanā paṭippassaddhā.
Here, friend, the bhikkhu's seeking for sensual pleasures is abandoned, the seeking for existence is abandoned, and the seeking for the holy life is entirely stilled.
Này chư hiền, ở đây, dục tầm của Tỳ-kheo đã được đoạn trừ, hữu tầm đã được đoạn trừ, Phạm hạnh tầm đã được lắng dịu.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu samavayasaṭṭhesano hoti.
It is in this way, friend, that a bhikkhu is one who has entirely renounced seeking.
Này chư hiền, như vậy một Tỳ-kheo đã lắng dịu các sự tầm cầu.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu anāvilasaṅkappo hoti?
"And how, friend, is a bhikkhu one who has undefiled intentions?
“Này chư hiền, thế nào là một Tỳ-kheo có ý chí không ô nhiễm?
Idhāvuso, bhikkhuno kāmasaṅkappo pahīno hoti, byāpādasaṅkappo pahīno hoti, vihiṃsāsaṅkappo pahīno hoti.
Here, friend, the bhikkhu's intention for sensual pleasure is abandoned, the intention for ill-will is abandoned, the intention for harming is abandoned.
Này chư hiền, ở đây, dục tầm của Tỳ-kheo đã được đoạn trừ, sân tầm đã được đoạn trừ, hại tầm đã được đoạn trừ.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu anāvilasaṅkappo hoti.
Thus, friends, a bhikkhu has undefiled intentions.
Này các Tôn giả, như vậy Tỳ-kheo có tư duy không ô nhiễm.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu passaddhakāyasaṅkhāro hoti?
“And how, friends, does a bhikkhu have a tranquil bodily formation?
Này các Tôn giả, Tỳ-kheo có thân hành an tịnh như thế nào?
Idhāvuso, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
Here, friends, a bhikkhu, by the abandoning of pleasure and the abandoning of pain, and by the prior disappearance of joy and sorrow, enters and abides in the fourth jhāna, which is neither pain nor pleasure, and is purified by equanimity and mindfulness.
Này các Tôn giả, ở đây, Tỳ-kheo xả lạc, xả khổ, diệt hỷ ưu đã có trước, chứng và trú Tứ thiền, không khổ không lạc, xả niệm thanh tịnh.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu passaddhakāyasaṅkhāro hoti.
Thus, friends, a bhikkhu has a tranquil bodily formation.
Thưa chư hiền, như vậy, một Tỳ-khưu có thân hành được an tịnh.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu suvimuttacitto hoti?
“And how, friends, is a bhikkhu’s mind well-liberated?
‘‘Thưa chư hiền, làm thế nào một Tỳ-khưu có tâm giải thoát hoàn toàn?
Idhāvuso, bhikkhuno rāgā cittaṃ vimuttaṃ hoti, dosā cittaṃ vimuttaṃ hoti, mohā cittaṃ vimuttaṃ hoti.
Here, friends, a bhikkhu’s mind is liberated from lust, his mind is liberated from hatred, his mind is liberated from delusion.
Ở đây, thưa chư hiền, tâm của Tỳ-khưu được giải thoát khỏi tham, tâm được giải thoát khỏi sân, tâm được giải thoát khỏi si.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu suvimuttacitto hoti.
Thus, friends, a bhikkhu’s mind is well-liberated.
Thưa chư hiền, như vậy, một Tỳ-khưu có tâm giải thoát hoàn toàn.
‘‘Kathañcāvuso, bhikkhu suvimuttapañño hoti?
“And how, friends, is a bhikkhu well-liberated by wisdom?
‘‘Thưa chư hiền, làm thế nào một Tỳ-khưu có tuệ giải thoát hoàn toàn?
Idhāvuso, bhikkhu ‘rāgo me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṃkato āyatiṃ anuppādadhammo’ti pajānāti.
Here, friends, a bhikkhu understands: ‘My lust has been abandoned, its root severed, made like a palm stump, obliterated, no longer subject to future arising.’
Ở đây, thưa chư hiền, Tỳ-khưu biết rõ: ‘Tham của ta đã được đoạn trừ, tận gốc rễ, làm cho như cây thốt nốt bị chặt đứt, không còn khả năng tái sinh, không còn khả năng phát sinh trong tương lai’.
‘Doso me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṃkato āyatiṃ anuppādadhammo’ti pajānāti.
He understands: ‘My hatred has been abandoned, its root severed, made like a palm stump, obliterated, no longer subject to future arising.’
‘Sân của ta đã được đoạn trừ, tận gốc rễ, làm cho như cây thốt nốt bị chặt đứt, không còn khả năng tái sinh, không còn khả năng phát sinh trong tương lai’.
‘Moho me pahīno ucchinnamūlo tālāvatthukato anabhāvaṃkato āyatiṃ anuppādadhammo’ti pajānāti.
He understands: ‘My delusion has been abandoned, its root severed, made like a palm stump, obliterated, no longer subject to future arising.’
‘Si của ta đã được đoạn trừ, tận gốc rễ, làm cho như cây thốt nốt bị chặt đứt, không còn khả năng tái sinh, không còn khả năng phát sinh trong tương lai’.
Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu suvimuttapañño hoti.
Thus, friends, a bhikkhu is well-liberated by wisdom.
Thưa chư hiền, như vậy, một Tỳ-khưu có tuệ giải thoát hoàn toàn.
‘‘Dasa asekkhā dhammā – asekkhā sammādiṭṭhi, asekkho sammāsaṅkappo, asekkhā sammāvācā, asekkho sammākammanto, asekkho sammāājīvo, asekkho sammāvāyāmo, asekkhā sammāsati, asekkho sammāsamādhi, asekkhaṃ sammāñāṇaṃ, asekkhā sammāvimutti.
“These are the ten qualities of a trainee (sekha): right view of a trainee, right intention of a trainee, right speech of a trainee, right action of a trainee, right livelihood of a trainee, right effort of a trainee, right mindfulness of a trainee, right concentration of a trainee, right knowledge of a trainee, right liberation of a trainee.
‘‘Mười pháp vô học – Chánh kiến vô học, Chánh tư duy vô học, Chánh ngữ vô học, Chánh nghiệp vô học, Chánh mạng vô học, Chánh tinh tấn vô học, Chánh niệm vô học, Chánh định vô học, Chánh trí vô học, Chánh giải thoát vô học.
‘‘Ime kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dasa dhammā sammadakkhātā.
“These ten qualities, friends, have been rightly taught by the Blessed One, the Knower, the Seer, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One.
‘‘Thưa chư hiền, mười pháp này đã được Thế Tôn, bậc Toàn Giác, bậc A-la-hán, bậc Chánh Đẳng Giác, người biết, người thấy, tuyên thuyết một cách đúng đắn.
Tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ na vivaditabbaṃ, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.
Therein, all should chant together without dispute, so that this holy life may endure for a long time, for the benefit, welfare, and happiness of many, out of compassion for the world, for the good, benefit, and happiness of devas and humans.”
Ở đây, tất cả nên cùng nhau kết tập, không nên tranh cãi, để Phạm hạnh này được bền vững, tồn tại lâu dài, vì lợi ích cho số đông, vì hạnh phúc cho số đông, vì lòng bi mẫn đối với thế gian, vì lợi ích, vì hạnh phúc cho chư thiên và loài người.”
349. Atha kho bhagavā uṭṭhahitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘sādhu sādhu, sāriputta, sādhu kho tvaṃ, sāriputta, bhikkhūnaṃ saṅgītipariyāyaṃ abhāsī’ti.
349. Then the Blessed One rose from his seat and addressed Venerable Sāriputta: “Excellent, excellent, Sāriputta! Indeed, Sāriputta, you have spoken well concerning the Recitation of the Dhamma to the bhikkhus.”
349. Rồi Thế Tôn đứng dậy, gọi Tôn giả Sāriputta và nói: ‘Lành thay, lành thay, Sāriputta! Lành thay, Sāriputta, con đã thuyết giảng phương pháp kết tập cho các Tỳ-khưu’.
Idamavocāyasmā sāriputto, samanuñño satthā ahosi.
Venerable Sāriputta said this, and the Teacher approved.
Tôn giả Sāriputta đã nói điều này, và vị Đạo Sư đã hoan hỷ.
Attamanā te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandunti.
Those bhikkhus were delighted and rejoiced in Venerable Sāriputta’s words.
Các Tỳ-khưu ấy hoan hỷ, tán thán lời thuyết giảng của Tôn giả Sāriputta.