Table of Contents

⮲

Sīlakkhandhavaggapāḷi

Edit
4

1. Brahmajālasuttaṃ

1. The Brahmajāla Sutta

1. Kinh Phạm Võng

5
Paribbājakakathā
The Discourse with the Wanderers
Câu chuyện về Du sĩ
6
1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā antarā ca rājagahaṃ antarā ca nāḷandaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi.
1. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was journeying on the high road between Rājagaha and Nāḷandā with a large Saṅgha of bhikkhus, about five hundred bhikkhus.
1. Tôi nghe như vầy – Một thời, Thế Tôn đang đi trên con đường giữa Rājagaha và Nāḷandā, cùng với một đại Tăng chúng gồm khoảng năm trăm Tỳ-khưu.
Suppiyopi kho paribbājako antarā ca rājagahaṃ antarā ca nāḷandaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti saddhiṃ antevāsinā brahmadattena māṇavena.
And Suppiya the wanderer was also journeying on the high road between Rājagaha and Nāḷandā with his disciple Brahmadatta, a young brahmin.
Du sĩ Suppiya cũng đang đi trên con đường giữa Rājagaha và Nāḷandā, cùng với đệ tử của mình là thanh niên Brahmadatta.
Tatra sudaṃ suppiyo paribbājako anekapariyāyena buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati; suppiyassa pana paribbājakassa antevāsī brahmadatto māṇavo anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsati.
There, indeed, Suppiya the wanderer spoke in many ways in dispraise of the Buddha, in dispraise of the Dhamma, and in dispraise of the Saṅgha; but Suppiya the wanderer's disciple, Brahmadatta the young brahmin, spoke in many ways in praise of the Buddha, in praise of the Dhamma, and in praise of the Saṅgha.
Ở đó, du sĩ Suppiya đã dùng nhiều phương cách để chê bai Đức Phật, chê bai Giáo Pháp, chê bai Tăng chúng; còn thanh niên Brahmadatta, đệ tử của du sĩ Suppiya, đã dùng nhiều phương cách để tán thán Đức Phật, tán thán Giáo Pháp, tán thán Tăng chúng.
Itiha te ubho ācariyantevāsī aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhā* honti bhikkhusaṅghañca.
Thus, these two, teacher and disciple, contradicting each other directly, followed close behind the Blessed One and the Saṅgha of bhikkhus.
Như vậy, hai thầy trò họ đã theo sát gót Đức Thế Tôn và Tăng chúng, tranh cãi với nhau về những điều đối nghịch.
7
2. Atha kho bhagavā ambalaṭṭhikāyaṃ rājāgārake ekarattivāsaṃ upagacchi* saddhiṃ bhikkhusaṅghena.
2. Then the Blessed One stayed for one night in the royal rest house at Ambalaṭṭhikā with the Saṅgha of bhikkhus.
2. Rồi Thế Tôn cùng Tăng chúng đã nghỉ đêm tại Rājāgāraka ở Ambalaṭṭhikā.
Suppiyopi kho paribbājako ambalaṭṭhikāyaṃ rājāgārake ekarattivāsaṃ upagacchi* antevāsinā brahmadattena māṇavena.
And Suppiya the wanderer also stayed for one night in the royal rest house at Ambalaṭṭhikā with his disciple Brahmadatta, a young brahmin.
Du sĩ Suppiya cũng đã nghỉ đêm tại Rājāgāraka ở Ambalaṭṭhikā cùng với đệ tử của mình là thanh niên Brahmadatta.
Tatrapi sudaṃ suppiyo paribbājako anekapariyāyena buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati; suppiyassa pana paribbājakassa antevāsī brahmadatto māṇavo anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsati.
There, too, Suppiya the wanderer spoke in many ways in dispraise of the Buddha, in dispraise of the Dhamma, and in dispraise of the Saṅgha; but Suppiya the wanderer's disciple, Brahmadatta the young brahmin, spoke in many ways in praise of the Buddha, in praise of the Dhamma, and in praise of the Saṅgha.
Ở đó, du sĩ Suppiya cũng đã dùng nhiều phương cách để chê bai Đức Phật, chê bai Giáo Pháp, chê bai Tăng chúng; còn thanh niên Brahmadatta, đệ tử của du sĩ Suppiya, đã dùng nhiều phương cách để tán thán Đức Phật, tán thán Giáo Pháp, tán thán Tăng chúng.
Itiha te ubho ācariyantevāsī aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā viharanti.
Thus, these two, teacher and disciple, contradicting each other directly, remained there.
Như vậy, hai thầy trò họ đã sống tranh cãi với nhau về những điều đối nghịch.
8
3. Atha kho sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhitānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayaṃ saṅkhiyadhammo udapādi – ‘‘acchariyaṃ, āvuso, abbhutaṃ, āvuso, yāvañcidaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sattānaṃ nānādhimuttikatā suppaṭividitā.
3. Then, many bhikkhus, having risen in the late watches of the night, were seated together in the assembly hall, and this discussion arose among them: “It is wonderful, friends, it is amazing, friends, how well the diverse inclinations of beings have been thoroughly understood by the Blessed One, the Knower, the Seer, the Arahant, the Perfectly Self-Enlightened One.
3. Rồi vào lúc rạng đông, nhiều Tỳ-khưu đã thức dậy, ngồi tụ họp trong hội trường hình tròn (Maṇḍalamāḷa) và cuộc đàm luận này đã khởi lên – ‘‘Thật hy hữu, chư Hiền giả! Thật kỳ diệu, chư Hiền giả! Đức Thế Tôn, bậc Toàn Tri, Toàn Kiến, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đã thấy rõ sự khác biệt trong khuynh hướng của các chúng sinh đến mức độ nào!
Ayañhi suppiyo paribbājako anekapariyāyena buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati; suppiyassa pana paribbājakassa antevāsī brahmadatto māṇavo anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsati.
For this Suppiya the wanderer speaks in many ways in dispraise of the Buddha, in dispraise of the Dhamma, and in dispraise of the Saṅgha; but Suppiya the wanderer's disciple, Brahmadatta the young brahmin, speaks in many ways in praise of the Buddha, in praise of the Dhamma, and in praise of the Saṅgha.
Du sĩ Suppiya này đã dùng nhiều phương cách để chê bai Đức Phật, chê bai Giáo Pháp, chê bai Tăng chúng; còn thanh niên Brahmadatta, đệ tử của du sĩ Suppiya, đã dùng nhiều phương cách để tán thán Đức Phật, tán thán Giáo Pháp, tán thán Tăng chúng.
Itihame ubho ācariyantevāsī aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhā honti bhikkhusaṅghañcā’’ti.
Thus, these two, teacher and disciple, contradicting each other directly, follow close behind the Blessed One and the Saṅgha of bhikkhus.”
Như vậy, hai thầy trò họ đã theo sát gót Đức Thế Tôn và Tăng chúng, tranh cãi với nhau về những điều đối nghịch.”
9
4. Atha kho bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ imaṃ saṅkhiyadhammaṃ viditvā yena maṇḍalamāḷo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
4. Then the Blessed One, knowing the topic of discussion among those bhikkhus, approached the assembly hall; having approached, he sat down on the appointed seat.
4. Rồi Thế Tôn, biết được cuộc đàm luận này của các Tỳ-khưu, đã đi đến hội trường hình tròn; sau khi đến, Ngài ngồi xuống trên chỗ đã trải sẵn.
Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘kāyanuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā sannipatitā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti?
Having sat down, the Blessed One addressed the bhikkhus: “What, bhikkhus, is the topic of discussion that you are gathered for now, and what was your unfinished discussion?”
Sau khi ngồi xuống, Thế Tôn hỏi các Tỳ-khưu – ‘‘Này các Tỳ-khưu, hiện giờ các ông đang ngồi tụ họp để đàm luận về điều gì? Và cuộc đàm luận nào của các ông còn đang dang dở?”
Evaṃ vutte te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘idha, bhante, amhākaṃ rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhitānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayaṃ saṅkhiyadhammo udapādi – ‘acchariyaṃ, āvuso, abbhutaṃ, āvuso, yāvañcidaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sattānaṃ nānādhimuttikatā suppaṭividitā.
When this was said, those bhikkhus said to the Blessed One: “Here, Venerable Sir, having risen in the late watches of the night, we were seated together in the assembly hall, and this discussion arose among us: ‘It is wonderful, friends, it is amazing, friends, how well the diverse inclinations of beings have been thoroughly understood by the Blessed One, the Knower, the Seer, the Arahant, the Perfectly Self-Enlightened One.
Khi được hỏi như vậy, các Tỳ-khưu đã bạch Thế Tôn – ‘‘Bạch Ngài, vào lúc rạng đông, chúng con đã thức dậy, ngồi tụ họp trong hội trường hình tròn và cuộc đàm luận này đã khởi lên – ‘Thật hy hữu, chư Hiền giả! Thật kỳ diệu, chư Hiền giả! Đức Thế Tôn, bậc Toàn Tri, Toàn Kiến, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đã thấy rõ sự khác biệt trong khuynh hướng của các chúng sinh đến mức độ nào!
Ayañhi suppiyo paribbājako anekapariyāyena buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati; suppiyassa pana paribbājakassa antevāsī brahmadatto māṇavo anekapariyāyena buddhassa vaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsati.
For this Suppiya the wanderer speaks in many ways in dispraise of the Buddha, in dispraise of the Dhamma, and in dispraise of the Saṅgha; but Suppiya the wanderer's disciple, Brahmadatta the young brahmin, speaks in many ways in praise of the Buddha, in praise of the Dhamma, and in praise of the Saṅgha.
Du sĩ Suppiya này đã dùng nhiều phương cách để chê bai Đức Phật, chê bai Giáo Pháp, chê bai Tăng chúng; còn thanh niên Brahmadatta, đệ tử của du sĩ Suppiya, đã dùng nhiều phương cách để tán thán Đức Phật, tán thán Giáo Pháp, tán thán Tăng chúng.
Itihame ubho ācariyantevāsī aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhā honti bhikkhusaṅghañcā’ti.
Thus, these two, teacher and disciple, contradicting each other directly, follow close behind the Blessed One and the Saṅgha of bhikkhus.’
Như vậy, hai thầy trò họ đã theo sát gót Đức Thế Tôn và Tăng chúng, tranh cãi với nhau về những điều đối nghịch.’
Ayaṃ kho no, bhante, antarākathā vippakatā, atha bhagavā anuppatto’’ti.
This, Venerable Sir, was our unfinished discussion when the Blessed One arrived.”
Bạch Ngài, cuộc đàm luận này của chúng con còn đang dang dở thì Thế Tôn đã đến.”
10
5. ‘‘Mamaṃ vā, bhikkhave, pare avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, saṅghassa vā avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi na āghāto na appaccayo na cetaso anabhiraddhi karaṇīyā.
5. “If others, bhikkhus, should speak in dispraise of me, or in dispraise of the Dhamma, or in dispraise of the Saṅgha, you should not on that account harbor resentment, displeasure, or dissatisfaction in your minds.
5. ‘‘Này các Tỳ-khưu, nếu người khác chê bai Ta, chê bai Giáo Pháp, hoặc chê bai Tăng chúng, thì trong trường hợp đó, các ông không nên khởi lên sự giận dữ, không nên bất mãn, không nên có tâm không hoan hỷ.
Mamaṃ vā, bhikkhave, pare avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, saṅghassa vā avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra ce tumhe assatha kupitā vā anattamanā vā, tumhaṃ yevassa tena antarāyo.
If others, bhikkhus, should speak in dispraise of me, or in dispraise of the Dhamma, or in dispraise of the Saṅgha, and you were to be angry or displeased, it would be an obstacle for yourselves.
Này các Tỳ-khưu, nếu người khác chê bai Ta, chê bai Giáo Pháp, hoặc chê bai Tăng chúng, nếu trong trường hợp đó các ông giận dữ hoặc bất mãn, thì điều đó sẽ gây trở ngại cho chính các ông.
Mamaṃ vā, bhikkhave, pare avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, saṅghassa vā avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra ce tumhe assatha kupitā vā anattamanā vā, api nu tumhe paresaṃ subhāsitaṃ dubbhāsitaṃ ājāneyyāthā’’ti?
If others, bhikkhus, should speak in dispraise of me, or in dispraise of the Dhamma, or in dispraise of the Saṅgha, and you were to be angry or displeased, would you then be able to discern whether what they said was well-spoken or ill-spoken?”
Này các Tỳ-khưu, nếu người khác chê bai Ta, chê bai Giáo Pháp, hoặc chê bai Tăng chúng, nếu trong trường hợp đó các ông giận dữ hoặc bất mãn, liệu các ông có thể nhận biết được lời nói của người khác là đúng hay sai không?”
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
“No, Venerable Sir.”
‘‘Không thể được, bạch Ngài.”
‘‘Mamaṃ vā, bhikkhave, pare avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, saṅghassa vā avaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi abhūtaṃ abhūtato nibbeṭhetabbaṃ – ‘itipetaṃ abhūtaṃ, itipetaṃ atacchaṃ, natthi cetaṃ amhesu, na ca panetaṃ amhesu saṃvijjatī’ti.
“If others, bhikkhus, should speak in dispraise of me, or in dispraise of the Dhamma, or in dispraise of the Saṅgha, then you should explain what is untrue as untrue: ‘This is not so, this is incorrect, it is not present in us, nor is it found among us.’
‘‘Này các Tỳ-khưu, nếu người khác chê bai Ta, chê bai Giáo Pháp, hoặc chê bai Tăng chúng, thì trong trường hợp đó, các ông phải bác bỏ những điều không có thật như là không có thật – ‘Điều này không có thật, điều này không đúng, điều này không có ở chúng tôi, và điều này không tồn tại ở chúng tôi.’
11
6. ‘‘Mamaṃ vā, bhikkhave, pare vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, saṅghassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi na ānando na somanassaṃ na cetaso uppilāvitattaṃ karaṇīyaṃ.
6. “If others, bhikkhus, should speak in praise of me, or in praise of the Dhamma, or in praise of the Saṅgha, you should not on that account feel delight, gladness, or elation of mind.
6. ‘‘Này các Tỳ-khưu, nếu người khác tán thán Ta, tán thán Giáo Pháp, hoặc tán thán Tăng chúng, thì trong trường hợp đó, các ông không nên khởi lên sự hoan hỷ, không nên có tâm vui vẻ, không nên có tâm phấn khích.
Mamaṃ vā, bhikkhave, pare vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, saṅghassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra ce tumhe assatha ānandino sumanā uppilāvitā tumhaṃ yevassa tena antarāyo.
If others, bhikkhus, should speak in praise of me, or in praise of the Dhamma, or in praise of the Saṅgha, and you were to be delighted, glad, or elated, it would be an obstacle for yourselves.
Này các Tỳ-khưu, nếu người khác tán thán Ta, tán thán Giáo Pháp, hoặc tán thán Tăng chúng, nếu trong trường hợp đó các ông hoan hỷ, vui vẻ, phấn khích, thì điều đó sẽ gây trở ngại cho chính các ông.
Mamaṃ vā, bhikkhave, pare vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, dhammassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, saṅghassa vā vaṇṇaṃ bhāseyyuṃ, tatra tumhehi bhūtaṃ bhūtato paṭijānitabbaṃ – ‘itipetaṃ bhūtaṃ, itipetaṃ tacchaṃ, atthi cetaṃ amhesu, saṃvijjati ca panetaṃ amhesū’ti.
If others, bhikkhus, should speak in praise of me, or in praise of the Dhamma, or in praise of the Saṅgha, then you should acknowledge what is true as true: ‘This is so, this is correct, it is present in us, and it is found among us.’
Này các Tỳ-khưu, nếu người khác tán thán Ta, tán thán Giáo Pháp, hoặc tán thán Tăng chúng, thì trong trường hợp đó, các ông phải xác nhận những điều có thật như là có thật – ‘Điều này có thật, điều này đúng, điều này có ở chúng tôi, và điều này tồn tại ở chúng tôi.’
12
Cūḷasīlaṃ
The Minor Morality
Tiểu Giới
13
7. ‘‘Appamattakaṃ kho panetaṃ, bhikkhave, oramattakaṃ sīlamattakaṃ, yena puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
7. “But, bhikkhus, these are trivial, insignificant, and minor matters of morality for which an ordinary person might praise the Tathāgata.
7. ‘‘Này các Tỳ-khưu, điều này chỉ là nhỏ nhặt, chỉ là tầm thường, chỉ là một phần của Giới, mà người phàm phu có thể dùng để tán thán Như Lai.”
Katamañca taṃ, bhikkhave, appamattakaṃ oramattakaṃ sīlamattakaṃ, yena puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya?
And what is that, bhikkhus, that is of little account, minor, merely pertaining to morality, by which an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak?
Này các Tỳ-kheo, đó là gì, là những điều nhỏ nhặt, tầm thường, chỉ là giới hạnh, mà phàm phu có thể ca ngợi Như Lai?
14
8. ‘‘‘Pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato samaṇo gotamo nihitadaṇḍo, nihitasattho, lajjī, dayāpanno, sabbapāṇabhūtahitānukampī viharatī’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
8. “‘Having abandoned the taking of life, the recluse Gotama abstains from the taking of life. He has laid aside the rod and the weapon; he is conscientious, compassionate, and dwells with sympathy for the welfare of all living beings’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
8. ‘Sa-môn Gotama từ bỏ sát sinh, tránh xa sát sinh, đã đặt gậy xuống, đã đặt vũ khí xuống, có lòng hổ thẹn, có lòng từ bi, sống với tâm thương xót vì lợi ích của tất cả chúng sinh’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
15
‘‘‘Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato samaṇo gotamo dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī, athenena sucibhūtena attanā viharatī’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
‘Having abandoned taking what is not given, the recluse Gotama abstains from taking what is not given. He is one who takes what is given, expecting what is given, and dwells with a self that is free from theft, purified’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
‘Sa-môn Gotama từ bỏ trộm cắp, tránh xa trộm cắp, chỉ nhận những gì được cho, mong đợi những gì được cho, sống với một tâm hồn trong sạch, không trộm cắp’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
16
‘‘‘Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī samaṇo gotamo ārācārī* virato* methunā gāmadhammā’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
‘Having abandoned unchastity, the recluse Gotama is a celibate, one who keeps aloof, abstaining from sexual intercourse, the village custom’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
‘Sa-môn Gotama từ bỏ phi phạm hạnh, sống phạm hạnh, sống tách biệt, tránh xa hành vi dâm dục, pháp tục’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
17
9. ‘‘‘Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato samaṇo gotamo saccavādī saccasandho theto* paccayiko avisaṃvādako lokassā’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
9. ‘Having abandoned false speech, the recluse Gotama abstains from false speech. He is a speaker of truth, a unifier of truth, trustworthy, reliable, and not a deceiver of the world’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
9. ‘Sa-môn Gotama từ bỏ nói dối, tránh xa nói dối, là người nói sự thật, giữ lời hứa, đáng tin cậy, đáng tin, không lừa dối thế gian’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
18
‘‘‘Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato samaṇo gotamo, ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya.
‘Having abandoned divisive speech, the recluse Gotama abstains from divisive speech. What he hears here, he does not repeat there to cause division among these; and what he hears there, he does not repeat here to cause division among those.
‘Sa-môn Gotama từ bỏ lời nói chia rẽ, tránh xa lời nói chia rẽ; nghe từ bên này không nói với bên kia để gây chia rẽ cho những người này; hoặc nghe từ bên kia không nói với bên này để gây chia rẽ cho những người kia.
Iti bhinnānaṃ vā sandhātā, sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
Thus he is a reconciler of those who are divided, and an encourager of those who are united; he rejoices in unity, delights in unity, finds pleasure in unity, and speaks words that promote unity’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
Như vậy, Ngài là người hàn gắn những mối bất hòa, là người khuyến khích những mối hòa hợp, ưa thích hòa hợp, vui thích hòa hợp, hoan hỷ hòa hợp, nói lời tạo sự hòa hợp’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
19
‘‘‘Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato samaṇo gotamo, yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
‘Having abandoned harsh speech, the recluse Gotama abstains from harsh speech. He speaks words that are gentle, pleasing to the ear, affectionate, reaching the heart, urbane, agreeable to many, and pleasing to many’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
‘Sa-môn Gotama từ bỏ lời nói thô tục, tránh xa lời nói thô tục; Ngài nói những lời dịu dàng, dễ nghe, đáng yêu, đi vào lòng người, lịch sự, được nhiều người ưa thích, được nhiều người hoan hỷ’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
20
‘‘‘Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato samaṇo gotamo kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhita’nti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
‘Having abandoned idle chatter, the recluse Gotama abstains from idle chatter. He speaks at the right time, speaks what is factual, speaks what is meaningful, speaks about the Dhamma, speaks about the Vinaya; he speaks words that are worthy of preservation, timely, reasoned, well-defined, and connected with the goal’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
‘Sa-môn Gotama từ bỏ lời nói vô ích, tránh xa lời nói vô ích; Ngài nói đúng lúc, nói đúng sự thật, nói có ý nghĩa, nói về Pháp, nói về Luật, nói những lời đáng ghi nhớ, đúng lúc, có căn cứ, có giới hạn, có ý nghĩa’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
21
10. ‘Bījagāmabhūtagāmasamārambhā* paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave…pe….
10. ‘The recluse Gotama abstains from injuring seeds and plants’ – thus, bhikkhus… and so on….
10. ‘Sa-môn Gotama tránh xa việc hủy hoại hạt giống và cây cối’ – này các Tỳ-kheo… vân vân….
22
‘‘‘Ekabhattiko samaṇo gotamo rattūparato virato* vikālabhojanā….
‘The recluse Gotama eats only once a day, abstaining from food at night and from untimely meals….
‘Sa-môn Gotama ăn một bữa, tránh xa ăn đêm, tránh xa ăn phi thời….
23
Naccagītavāditavisūkadassanā* paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from seeing dancing, singing, music, and dramatic performances….
Sa-môn Gotama tránh xa xem múa, hát, nhạc và các trò giải trí….
24
Mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from wearing garlands, using perfumes, and applying ointments, and from adornment and embellishment….
Sa-môn Gotama tránh xa việc đeo vòng hoa, hương liệu, xoa dầu, trang sức và tô điểm….
25
Uccāsayanamahāsayanā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from high and luxurious beds….
Sa-môn Gotama tránh xa giường cao, giường lớn….
26
Jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting gold and silver….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận vàng bạc….
27
Āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting raw grain….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận ngũ cốc sống….
28
Āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting raw meat….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận thịt sống….
29
Itthikumārikapaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting women and girls….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận phụ nữ và thiếu nữ….
30
Dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting male and female slaves….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận nô tỳ nam và nô tỳ nữ….
31
Ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting goats and sheep….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận dê và cừu….
32
Kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting chickens and pigs….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận gà và heo….
33
Hatthigavassavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting elephants, cattle, horses, and mares….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận voi, bò, ngựa, lừa….
34
Khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from accepting fields and lands….
Sa-môn Gotama tránh xa việc nhận ruộng đất và nhà cửa….
35
Dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from engaging in sending messages and running errands….
Sa-môn Gotama tránh xa việc làm sứ giả, đưa tin….
36
Kayavikkayā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from buying and selling….
Sa-môn Gotama tránh xa việc mua bán….
37
Tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from cheating with scales, weights, and measures….
Sa-môn Gotama tránh xa việc dùng cân sai, tiền giả, thước đo sai….
38
Ukkoṭanavañcananikatisāciyogā* paṭivirato samaṇo gotamo….
The recluse Gotama abstains from bribery, deception, fraud, and crookedness….
Sa-môn Gotama tránh xa việc hối lộ, lừa đảo, gian lận, và các hành vi dối trá….
39
Chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
The recluse Gotama abstains from cutting, killing, binding, highway robbery, plunder, and violence’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
Sa-môn Gotama tránh xa việc cắt xén, giết chóc, trói buộc, cướp bóc, hãm hại, và các hành vi bạo lực’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
40
Cūḷasīlaṃ niṭṭhitaṃ.
The Minor Morality (Cūḷasīla) is concluded.
Giới Hạnh Nhỏ đã hoàn tất.
41
Majjhimasīlaṃ
The Middle Morality (Majjhimasīla)
Giới Hạnh Trung
42
11. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ bījagāmabhūtagāmasamārambhaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ* – mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ bījabījameva pañcamaṃ* ; iti evarūpā bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
11. ‘Whereas some recluses and brahmins, after partaking of food offered by faith, live addicted to the destruction of seeds and plants, such as root seeds, stem seeds, joint seeds, sprout seeds, and fifthly, seeds from seeds themselves; the recluse Gotama abstains from such destruction of seeds and plants’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
11. ‘Trong khi một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên chú vào việc hủy hoại hạt giống và cây cối, đó là: hạt giống từ rễ, hạt giống từ thân, hạt giống từ đốt, hạt giống từ ngọn, và hạt giống thứ năm là hạt giống từ hạt; thì Sa-môn Gotama tránh xa việc hủy hoại hạt giống và cây cối như vậy’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
43
12. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ sannidhikāraparibhogaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ – annasannidhiṃ pānasannidhiṃ vatthasannidhiṃ yānasannidhiṃ sayanasannidhiṃ gandhasannidhiṃ āmisasannidhiṃ iti vā iti evarūpā sannidhikāraparibhogā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
12. ‘Whereas some recluses and brahmins, after partaking of food offered by faith, live addicted to the storing up of provisions, such as storing up food, storing up drinks, storing up clothes, storing up vehicles, storing up beds, storing up scents, storing up savories; the recluse Gotama abstains from such storing up of provisions’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
12. ‘Trong khi một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên chú vào việc tích trữ và tiêu dùng, đó là: tích trữ thức ăn, tích trữ đồ uống, tích trữ y phục, tích trữ xe cộ, tích trữ chỗ nằm, tích trữ hương liệu, tích trữ vật thực; thì Sa-môn Gotama tránh xa việc tích trữ và tiêu dùng như vậy’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
44
13. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ visūkadassanaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ – naccaṃ gītaṃ vāditaṃ pekkhaṃ akkhānaṃ pāṇissaraṃ vetāḷaṃ kumbhathūṇaṃ* sobhanakaṃ* caṇḍālaṃ vaṃsaṃ dhovanaṃ hatthiyuddhaṃ assayuddhaṃ mahiṃsayuddhaṃ* usabhayuddhaṃ ajayuddhaṃ meṇḍayuddhaṃ kukkuṭayuddhaṃ vaṭṭakayuddhaṃ daṇḍayuddhaṃ muṭṭhiyuddhaṃ nibbuddhaṃ uyyodhikaṃ balaggaṃ senābyūhaṃ anīkadassanaṃ iti vā iti evarūpā visūkadassanā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
13. ‘Whereas some recluses and brahmins, after partaking of food offered by faith, live addicted to witnessing various shows, such as dancing, singing, music, theatrical performances, story-telling, hand-clapping, cymbals, pot-drumming, puppet shows, acrobatic displays, bamboo feats, elephant fights, horse fights, buffalo fights, bull fights, goat fights, ram fights, cock fights, quail fights, stick fights, boxing, wrestling, mock battles, troop reviews, army formations, and inspections of troops; the recluse Gotama abstains from such witnessing of various shows’ – thus, bhikkhus, an ordinary person, speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
13. ‘Trong khi một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên chú vào việc xem các trò giải trí, đó là: múa, hát, nhạc, kịch, kể chuyện, âm nhạc bằng tay, âm nhạc bằng trống, âm nhạc bằng bình, các màn trình diễn của người trang điểm, các màn trình diễn của người Chandalā, các màn trình diễn trên cây sào, các màn trình diễn của người giặt đồ, đấu voi, đấu ngựa, đấu trâu, đấu bò, đấu dê, đấu cừu, đấu gà, đấu chim cút, đấu gậy, đấu quyền, đấu vật, diễn tập trận, duyệt binh, dàn trận, xem quân đội; thì Sa-môn Gotama tránh xa các trò giải trí như vậy’ – này các Tỳ-kheo, phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
45
14. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ jūtappamādaṭṭhānānuyogaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ – aṭṭhapadaṃ dasapadaṃ ākāsaṃ parihārapathaṃ santikaṃ khalikaṃ ghaṭikaṃ salākahatthaṃ akkhaṃ paṅgacīraṃ vaṅkakaṃ mokkhacikaṃ ciṅgulikaṃ* pattāḷhakaṃ rathakaṃ dhanukaṃ akkharikaṃ manesikaṃ yathāvajjaṃ iti vā iti evarūpā jūtappamādaṭṭhānānuyogā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
14. ‘‘Or just as some honorable ascetics and brahmins, having eaten food given out of faith, engage in such practices of games and pastimes, namely—eight-square chess, ten-square chess, aerial chess, path-avoiding games, dice games, stick-picking games, games of hitting a short stick, games with painted figures, games of throwing dice, games of drawing lines on the ground, games of throwing a ball, guessing games, charades, leaf-whistling, chariot games, archery, letter games, mind-reading games, and mimicry—from such practices of games and pastimes, the recluse Gotama abstains.’ Thus, bhikkhus, a common person, speaking in praise of the Tathāgata, would speak.
14. ‘‘‘Hoặc như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên tâm vào những trò cờ bạc và phóng dật như thế này, đó là: cờ tám ô, cờ mười ô, cờ không gian, cờ đường vòng, cờ gần, cờ đổ xúc xắc, cờ gậy, cờ tay que, cờ xúc xắc, cờ “chó què”, cờ “cong”, cờ “giải thoát”, cờ “xoay vòng”, cờ “lá bài”, cờ “xe”, cờ “cung”, trò chơi chữ, trò chơi suy nghĩ, trò chơi đoán lỗi. Sa-môn Gotama tránh xa những trò cờ bạc và phóng dật như thế này’ – này các Tỳ-khưu, một phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
46
15. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ – āsandiṃ pallaṅkaṃ gonakaṃ cittakaṃ paṭikaṃ paṭalikaṃ tūlikaṃ vikatikaṃ uddalomiṃ ekantalomiṃ kaṭṭissaṃ koseyyaṃ kuttakaṃ hatthattharaṃ assattharaṃ rathattharaṃ* ajinappaveṇiṃ kadalimigapavarapaccattharaṇaṃ sauttaracchadaṃ ubhatolohitakūpadhānaṃ iti vā iti evarūpā uccāsayanamahāsayanā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
15. ‘‘Or just as some honorable ascetics and brahmins, having eaten food given out of faith, engage in such practices as sleeping on high and luxurious beds, namely—a couch, a divan, a woolen rug with long fleece, a multi-colored floral woolen rug, a white woolen rug, a woolen rug embroidered with figures, a mattress stuffed with cotton, a woolen rug with wool on both sides, a woolen rug with wool on one side, a silk and wool rug, a rug made of antelope hides, a rug of excellent deer hides, a couch with a canopy, or a couch with crimson cushions at both ends—from such sleeping on high and luxurious beds, the recluse Gotama abstains.’ Thus, bhikkhus, a common person, speaking in praise of the Tathāgata, would speak.
15. ‘‘‘Hoặc như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên tâm vào việc sử dụng giường cao, ghế lớn như thế này, đó là: ghế dài, ghế bành, thảm len lớn, thảm thêu hoa, thảm lụa, thảm có hình thêu, nệm bông, thảm có hình thêu hai mặt, thảm len có lông dài, thảm len có lông một mặt, thảm lụa có hình thêu, thảm len có hình thêu, thảm trải cho voi, thảm trải cho ngựa, thảm trải cho xe, thảm da nai, thảm da dê thượng hạng, thảm có màn che, gối đầu màu đỏ cả hai mặt. Sa-môn Gotama tránh xa những giường cao, ghế lớn như thế này’ – này các Tỳ-khưu, một phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
47
16. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ maṇḍanavibhūsanaṭṭhānānuyogaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ – ucchādanaṃ parimaddanaṃ nhāpanaṃ sambāhanaṃ ādāsaṃ añjanaṃ mālāgandhavilepanaṃ* mukhacuṇṇaṃ mukhalepanaṃ hatthabandhaṃ sikhābandhaṃ daṇḍaṃ nāḷikaṃ asiṃ* chattaṃ citrupāhanaṃ uṇhīsaṃ maṇiṃ vālabījaniṃ odātāni vatthāni dīghadasāni iti vā iti evarūpā maṇḍanavibhūsanaṭṭhānānuyogā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
16. ‘‘Or just as some honorable ascetics and brahmins, having eaten food given out of faith, engage in such practices of adornment and beautification, namely—rubbing, massaging, bathing, anointing, mirrors, eye-salve, garlands, scents, ointments, face-powder, face-paint, bracelets, headbands, staffs, tubes, swords, parasols, embroidered slippers, turbans, jewels, yak-tail whisks, white clothing, or garments with long fringes—from such practices of adornment and beautification, the recluse Gotama abstains.’ Thus, bhikkhus, a common person, speaking in praise of the Tathāgata, would speak.
16. ‘‘‘Hoặc như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên tâm vào việc trang điểm và làm đẹp như thế này, đó là: xoa bóp, chà xát, tắm rửa, mát-xa, gương, thuốc mắt, vòng hoa, hương liệu, phấn thoa mặt, son môi, vòng tay, búi tóc, gậy, ống đựng, kiếm, dù, giày dép thêu, khăn vấn đầu, ngọc quý, quạt lông đuôi bò, y phục trắng, y phục có tua dài. Sa-môn Gotama tránh xa những việc trang điểm và làm đẹp như thế này’ – này các Tỳ-khưu, một phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
48
17. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ* sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānakathāya paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
17. ‘‘Or just as some honorable ascetics and brahmins, having eaten food given out of faith, engage in such common talk, namely—talk of kings, talk of robbers, talk of ministers, talk of armies, talk of fear, talk of war, talk of food, talk of drink, talk of clothes, talk of beds, talk of garlands, talk of scents, talk of relatives, talk of vehicles, talk of villages, talk of market towns, talk of cities, talk of countries, talk of women, talk of heroes, talk of streets, talk of watering places, talk of departed spirits, various types of talk, talk of the world, talk of the ocean, or talk of existence and non-existence—from such common talk, the recluse Gotama abstains.’ Thus, bhikkhus, a common person, speaking in praise of the Tathāgata, would speak.
17. ‘‘‘Hoặc như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên tâm vào những câu chuyện vô ích như thế này, đó là: chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp, chuyện đại thần, chuyện quân đội, chuyện sợ hãi, chuyện chiến tranh, chuyện đồ ăn, chuyện đồ uống, chuyện y phục, chuyện giường nằm, chuyện vòng hoa, chuyện hương liệu, chuyện bà con, chuyện xe cộ, chuyện làng mạc, chuyện thị trấn, chuyện thành phố, chuyện quốc gia, chuyện phụ nữ, chuyện anh hùng, chuyện đường phố, chuyện nơi họp chợ, chuyện tổ tiên đã qua đời, chuyện đủ loại, chuyện thế giới, chuyện biển cả, chuyện về sự hiện hữu và không hiện hữu. Sa-môn Gotama tránh xa những câu chuyện vô ích như thế này’ – này các Tỳ-khưu, một phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
49
18. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ viggāhikakathaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ – na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi, ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi, kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi, micchā paṭipanno tvamasi, ahamasmi sammā paṭipanno, sahitaṃ me, asahitaṃ te, purevacanīyaṃ pacchā avaca, pacchāvacanīyaṃ pure avaca, adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ, āropito te vādo, niggahito tvamasi, cara vādappamokkhāya, nibbeṭhehi vā sace pahosīti iti vā iti evarūpāya viggāhikakathāya paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
18. ‘‘Or just as some honorable ascetics and brahmins, having eaten food given out of faith, engage in such contentious talk, namely—‘You don’t understand this Dhamma and Discipline, I understand this Dhamma and Discipline. How could you understand this Dhamma and Discipline? You are practicing wrongly; I am practicing rightly. My statements are pertinent; yours are not. You said earlier what should have been said later, and later what should have been said earlier. What you have long practiced is turned upside down. Your argument is defeated. You are refuted. Go and seek release from your argument, if you can!’—from such contentious talk, the recluse Gotama abstains.’ Thus, bhikkhus, a common person, speaking in praise of the Tathāgata, would speak.
18. ‘‘‘Hoặc như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên tâm vào những cuộc tranh luận như thế này, đó là: “Ông không hiểu Pháp và Luật này, tôi hiểu Pháp và Luật này; làm sao ông có thể hiểu Pháp và Luật này? Ông đã đi sai đường, tôi đã đi đúng đường; lời của tôi là đúng, lời của ông là sai; ông đã nói trước những điều đáng nói sau, ông đã nói sau những điều đáng nói trước; những điều ông đã quen thuộc đã bị đảo lộn; luận điểm của ông đã bị bác bỏ; ông đã bị đánh bại; hãy đi tìm sự giải thoát cho luận điểm của ông, hoặc hãy làm sáng tỏ nếu ông có thể”. Sa-môn Gotama tránh xa những cuộc tranh luận như thế này’ – này các Tỳ-khưu, một phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
50
19. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ dūteyyapahiṇagamanānuyogaṃ anuyuttā viharanti, seyyathidaṃ – raññaṃ, rājamahāmattānaṃ, khattiyānaṃ, brāhmaṇānaṃ, gahapatikānaṃ, kumārānaṃ ‘‘idha gaccha, amutrāgaccha, idaṃ hara, amutra idaṃ āharā’’ti iti vā iti evarūpā dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
19. ‘‘Or just as some honorable ascetics and brahmins, having eaten food given out of faith, engage in such practices as running errands and going on missions, namely—for kings, royal ministers, khattiyas, brahmins, householders, or young men, saying ‘Go there, come here, take this, bring that from there’—from such practices of running errands and going on missions, the recluse Gotama abstains.’ Thus, bhikkhus, a common person, speaking in praise of the Tathāgata, would speak.
19. ‘‘‘Hoặc như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống chuyên tâm vào việc làm sứ giả, đưa tin như thế này, đó là: “Hãy đi đến đây, hãy đến từ đó, hãy mang cái này, hãy mang cái này từ đó” cho vua chúa, đại thần, sát-đế-lỵ, Bà-la-môn, gia chủ, hoàng tử. Sa-môn Gotama tránh xa những việc làm sứ giả, đưa tin như thế này’ – này các Tỳ-khưu, một phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
51
20. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te kuhakā ca honti, lapakā ca nemittikā ca nippesikā ca, lābhena lābhaṃ nijigīṃsitāro ca* iti* evarūpā kuhanalapanā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
20. ‘‘Or just as some honorable ascetics and brahmins, having eaten food given out of faith, are deceitful, talkative, soothsayers, disparagers, and strive to gain gain through gain—from such practices of deception and talk, the recluse Gotama abstains.’ Thus, bhikkhus, a common person, speaking in praise of the Tathāgata, would speak.
20. ‘‘‘Hoặc như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại là những kẻ lừa đảo, nói lời tâng bốc, bói toán, nịnh hót, và tìm kiếm lợi lộc bằng lợi lộc. Sa-môn Gotama tránh xa những sự lừa đảo, tâng bốc như thế này’ – này các Tỳ-khưu, một phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
52
Majjhimasīlaṃ niṭṭhitaṃ.
The Middle Section of the Sīla is concluded.
Giới trung phẩm chấm dứt.
53
Mahāsīlaṃ
The Great Section of the Sīla
Giới đại phẩm
54
21. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti, seyyathidaṃ – aṅgaṃ nimittaṃ uppātaṃ supinaṃ lakkhaṇaṃ mūsikacchinnaṃ aggihomaṃ dabbihomaṃ thusahomaṃ kaṇahomaṃ taṇḍulahomaṃ sappihomaṃ telahomaṃ mukhahomaṃ lohitahomaṃ aṅgavijjā vatthuvijjā khattavijjā* sivavijjā bhūtavijjā bhūrivijjā ahivijjā visavijjā vicchikavijjā mūsikavijjā sakuṇavijjā vāyasavijjā pakkajjhānaṃ saraparittāṇaṃ migacakkaṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
21. ‘‘Or just as some honorable ascetics and brahmins, having eaten food given out of faith, earn their living by wrong livelihood through such animalistic arts, namely—interpreting bodily marks, omens, portents, dreams, skull-reading, rodent-gnawed items, fire oblations, ladle oblations, husk oblations, chaff oblations, rice oblations, ghee oblations, oil oblations, mouth oblations, blood oblations, limbology, geomancy, field-craft, divine craft, ghost craft, earth-spirit craft, snake craft, poison craft, scorpion craft, mouse craft, bird craft, crow craft, protection by arrows, or deer-wheel—from such animalistic arts and wrong livelihood, the recluse Gotama abstains.’ Thus, bhikkhus, a common person, speaking in praise of the Tathāgata, would speak.
21. ‘‘‘Hoặc như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng các món ăn do lòng tin cúng dường, lại sống bằng tà mạng với những loại tà thuật như thế này, đó là: xem tướng, xem điềm, xem điềm lạ, xem mộng, xem tướng tốt, xem vết chuột cắn, cúng dường lửa, cúng dường muỗng, cúng dường vỏ trấu, cúng dường cám, cúng dường gạo, cúng dường bơ, cúng dường dầu, cúng dường miệng, cúng dường máu, xem tướng tay chân, xem tướng đất đai, xem tướng ruộng vườn, xem tướng nơi ở, bùa chú cho quỷ thần, bùa chú cho người chết, bùa chú cho rắn, bùa chú cho nọc độc, bùa chú cho bò cạp, bùa chú cho chuột, bùa chú cho chim, bùa chú cho quạ, bói chim, bùa chú bảo vệ bằng tiếng nói, bùa chú cho vòng tròn thú vật. Sa-môn Gotama tránh xa những loại tà thuật, tà mạng như thế này’ – này các Tỳ-khưu, một phàm phu có thể ca ngợi Như Lai như vậy.
55
22. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti, seyyathidaṃ – maṇilakkhaṇaṃ vatthalakkhaṇaṃ daṇḍalakkhaṇaṃ satthalakkhaṇaṃ asilakkhaṇaṃ usulakkhaṇaṃ dhanulakkhaṇaṃ āvudhalakkhaṇaṃ itthilakkhaṇaṃ purisalakkhaṇaṃ kumāralakkhaṇaṃ kumārilakkhaṇaṃ dāsalakkhaṇaṃ dāsilakkhaṇaṃ hatthilakkhaṇaṃ assalakkhaṇaṃ mahiṃsalakkhaṇaṃ* usabhalakkhaṇaṃ golakkhaṇaṃ ajalakkhaṇaṃ meṇḍalakkhaṇaṃ kukkuṭalakkhaṇaṃ vaṭṭakalakkhaṇaṃ godhālakkhaṇaṃ kaṇṇikālakkhaṇaṃ kacchapalakkhaṇaṃ migalakkhaṇaṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
22. ‘‘‘Whereas some honorable ascetics and brahmins, having eaten food offered in faith, maintain a livelihood by such base arts, by wrong livelihood, namely: interpreting marks on jewels, on garments, on staffs, on swords, on arrows, on bows, on weapons; interpreting marks on women, on men, on boys, on girls, on slaves, on slave-girls; interpreting marks on elephants, on horses, on buffaloes, on bulls, on cows, on goats, on rams, on fowls, on quails, on iguanas, on ear-rings, on tortoises, on deer;—from such base arts, from such wrong livelihood, the ascetic Gotama abstains.’ So it is, bhikkhus, that an ordinary person, when speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
22. ‘‘‘Như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng những thức ăn do tín thí cúng dường, lại sống bằng tà mạng, với những nghề hạ liệt như xem tướng ngọc, tướng y phục, tướng gậy, tướng dao, tướng kiếm, tướng tên, tướng cung, tướng vũ khí, tướng nữ, tướng nam, tướng trẻ nam, tướng trẻ nữ, tướng nô lệ nam, tướng nô lệ nữ, tướng voi, tướng ngựa, tướng trâu, tướng bò đực, tướng bò cái, tướng dê, tướng cừu, tướng gà, tướng chim cút, tướng kỳ đà, tướng bông tai, tướng rùa, tướng hươu, v.v… Sa-môn Gotama đã từ bỏ những nghề hạ liệt, tà mạng như vậy’ – này các Tỳ-khưu, người phàm phu có thể ca ngợi đức Như Lai bằng cách này.
56
23. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti, seyyathidaṃ – raññaṃ niyyānaṃ bhavissati, raññaṃ aniyyānaṃ bhavissati, abbhantarānaṃ raññaṃ upayānaṃ bhavissati, bāhirānaṃ raññaṃ apayānaṃ bhavissati, bāhirānaṃ raññaṃ upayānaṃ bhavissati, abbhantarānaṃ raññaṃ apayānaṃ bhavissati, abbhantarānaṃ raññaṃ jayo bhavissati, bāhirānaṃ raññaṃ parājayo bhavissati, bāhirānaṃ raññaṃ jayo bhavissati, abbhantarānaṃ raññaṃ parājayo bhavissati, iti imassa jayo bhavissati, imassa parājayo bhavissati iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
23. ‘‘‘Whereas some honorable ascetics and brahmins, having eaten food offered in faith, maintain a livelihood by such base arts, by wrong livelihood, namely: there will be a royal procession, there will be no royal procession; the internal kings will attack, the external kings will retreat; the external kings will attack, the internal kings will retreat; the internal kings will win, the external kings will be defeated; the external kings will win, the internal kings will be defeated; this one will win, that one will be defeated;—from such base arts, from such wrong livelihood, the ascetic Gotama abstains.’ So it is, bhikkhus, that an ordinary person, when speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
23. ‘‘‘Như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng những thức ăn do tín thí cúng dường, lại sống bằng tà mạng, với những nghề hạ liệt như: ‘Các vua sẽ xuất chinh, các vua sẽ không xuất chinh; các vua trong nước sẽ tiến quân, các vua nước ngoài sẽ rút lui; các vua nước ngoài sẽ tiến quân, các vua trong nước sẽ rút lui; các vua trong nước sẽ chiến thắng, các vua nước ngoài sẽ thất bại; các vua nước ngoài sẽ chiến thắng, các vua trong nước sẽ thất bại; người này sẽ chiến thắng, người kia sẽ thất bại’, v.v… Sa-môn Gotama đã từ bỏ những nghề hạ liệt, tà mạng như vậy’ – này các Tỳ-khưu, người phàm phu có thể ca ngợi đức Như Lai bằng cách này.
57
24. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti, seyyathidaṃ – candaggāho bhavissati, sūriyaggāho* bhavissati, nakkhattaggāho bhavissati, candimasūriyānaṃ pathagamanaṃ bhavissati, candimasūriyānaṃ uppathagamanaṃ bhavissati, nakkhattānaṃ pathagamanaṃ bhavissati, nakkhattānaṃ uppathagamanaṃ bhavissati, ukkāpāto bhavissati, disāḍāho bhavissati, bhūmicālo bhavissati, devadudrabhi* bhavissati, candimasūriyanakkhattānaṃ uggamanaṃ ogamanaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ bhavissati, evaṃvipāko candaggāho bhavissati, evaṃvipāko sūriyaggāho bhavissati, evaṃvipāko nakkhattaggāho bhavissati, evaṃvipākaṃ candimasūriyānaṃ pathagamanaṃ bhavissati, evaṃvipākaṃ candimasūriyānaṃ uppathagamanaṃ bhavissati, evaṃvipākaṃ nakkhattānaṃ pathagamanaṃ bhavissati, evaṃvipākaṃ nakkhattānaṃ uppathagamanaṃ bhavissati, evaṃvipāko ukkāpāto bhavissati, evaṃvipāko disāḍāho bhavissati, evaṃvipāko bhūmicālo bhavissati, evaṃvipāko devadudrabhi bhavissati, evaṃvipākaṃ candimasūriyanakkhattānaṃ uggamanaṃ ogamanaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ bhavissati iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
24. ‘‘‘Whereas some honorable ascetics and brahmins, having eaten food offered in faith, maintain a livelihood by such base arts, by wrong livelihood, namely: there will be a lunar eclipse, there will be a solar eclipse, there will be an eclipse of constellations; there will be regular courses of the moon and sun, there will be irregular courses of the moon and sun; there will be regular courses of constellations, there will be irregular courses of constellations; there will be meteor showers, there will be fires in the sky, there will be earthquakes, there will be thunder of gods; there will be rising, setting, defilement, and purification of the moon, sun, and constellations; a lunar eclipse will have such and such a result, a solar eclipse will have such and such a result, an eclipse of constellations will have such and such a result; a regular course of the moon and sun will have such and such a result, an irregular course of the moon and sun will have such and such a result; a regular course of constellations will have such and such a result, an irregular course of constellations will have such and such a result; a meteor shower will have such and such a result, a fire in the sky will have such and such a result, an earthquake will have such and such a result, a thunder of gods will have such and such a result; a rising, setting, defilement, and purification of the moon, sun, and constellations will have such and such a result;—from such base arts, from such wrong livelihood, the ascetic Gotama abstains.’ So it is, bhikkhus, that an ordinary person, when speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
24. ‘‘‘Như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng những thức ăn do tín thí cúng dường, lại sống bằng tà mạng, với những nghề hạ liệt như: ‘Sẽ có nguyệt thực, sẽ có nhật thực, sẽ có tinh tú thực; mặt trăng mặt trời sẽ đi đúng đường, mặt trăng mặt trời sẽ đi sai đường; các tinh tú sẽ đi đúng đường, các tinh tú sẽ đi sai đường; sẽ có sao băng, sẽ có lửa cháy hướng, sẽ có động đất, sẽ có tiếng trống trời; mặt trăng mặt trời và các tinh tú sẽ mọc, sẽ lặn, sẽ bị che mờ, sẽ sáng rõ; nguyệt thực sẽ có kết quả như vậy, nhật thực sẽ có kết quả như vậy, tinh tú thực sẽ có kết quả như vậy; mặt trăng mặt trời đi đúng đường sẽ có kết quả như vậy, mặt trăng mặt trời đi sai đường sẽ có kết quả như vậy; các tinh tú đi đúng đường sẽ có kết quả như vậy, các tinh tú đi sai đường sẽ có kết quả như vậy; sao băng sẽ có kết quả như vậy, lửa cháy hướng sẽ có kết quả như vậy, động đất sẽ có kết quả như vậy, tiếng trống trời sẽ có kết quả như vậy; mặt trăng mặt trời và các tinh tú mọc, lặn, bị che mờ, sáng rõ sẽ có kết quả như vậy’, v.v… Sa-môn Gotama đã từ bỏ những nghề hạ liệt, tà mạng như vậy’ – này các Tỳ-khưu, người phàm phu có thể ca ngợi đức Như Lai bằng cách này.
58
25. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti, seyyathidaṃ – suvuṭṭhikā bhavissati, dubbuṭṭhikā bhavissati, subhikkhaṃ bhavissati, dubbhikkhaṃ bhavissati, khemaṃ bhavissati, bhayaṃ bhavissati, rogo bhavissati, ārogyaṃ bhavissati, muddā, gaṇanā, saṅkhānaṃ, kāveyyaṃ, lokāyataṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
25. ‘‘‘Whereas some honorable ascetics and brahmins, having eaten food offered in faith, maintain a livelihood by such base arts, by wrong livelihood, namely: there will be abundant rain, there will be a drought; there will be a good harvest, there will be a famine; there will be security, there will be danger; there will be sickness, there will be health; palmistry, accounting, counting, poetry, philosophy of the world;—from such base arts, from such wrong livelihood, the ascetic Gotama abstains.’ So it is, bhikkhus, that an ordinary person, when speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
25. ‘‘‘Như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng những thức ăn do tín thí cúng dường, lại sống bằng tà mạng, với những nghề hạ liệt như: ‘Sẽ có mưa thuận, sẽ có mưa trái; sẽ có mùa màng tốt, sẽ có nạn đói; sẽ có an toàn, sẽ có nguy hiểm; sẽ có bệnh tật, sẽ có sức khỏe tốt’; hoặc các môn như ấn chú, tính toán, thống kê, thi ca, triết học thế gian, v.v… Sa-môn Gotama đã từ bỏ những nghề hạ liệt, tà mạng như vậy’ – này các Tỳ-khưu, người phàm phu có thể ca ngợi đức Như Lai bằng cách này.
59
26. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti, seyyathidaṃ – āvāhanaṃ vivāhanaṃ saṃvaraṇaṃ vivaraṇaṃ saṃkiraṇaṃ vikiraṇaṃ subhagakaraṇaṃ dubbhagakaraṇaṃ viruddhagabbhakaraṇaṃ jivhānibandhanaṃ hanusaṃhananaṃ hatthābhijappanaṃ hanujappanaṃ kaṇṇajappanaṃ ādāsapañhaṃ kumārikapañhaṃ devapañhaṃ ādiccupaṭṭhānaṃ mahatupaṭṭhānaṃ abbhujjalanaṃ sirivhāyanaṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
26. ‘‘‘Whereas some honorable ascetics and brahmins, having eaten food offered in faith, maintain a livelihood by such base arts, by wrong livelihood, namely: arranging marriages, conducting marriages; seeking reconciliation, causing estrangement; causing convergence, causing dispersion; causing good fortune, causing misfortune; causing abortion; binding the tongue, causing stiffness of the jaw, causing spells on hands, causing spells on jaws, causing spells on ears; questioning a mirror, questioning a virgin, questioning a deity; worshipping the sun, worshipping the great one; kindling a fire, invoking good fortune;—from such base arts, from such wrong livelihood, the ascetic Gotama abstains.’ So it is, bhikkhus, that an ordinary person, when speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
26. ‘‘‘Như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng những thức ăn do tín thí cúng dường, lại sống bằng tà mạng, với những nghề hạ liệt như: se duyên, hủy duyên, kết duyên, phá duyên, làm cho tốt lành, làm cho xấu xa, làm cho thai nghén bị trục trặc, làm cho lưỡi bị cứng, làm cho hàm bị cứng, làm cho tay bị đau, làm cho hàm bị đau, làm cho tai bị đau, hỏi gương, hỏi trinh nữ, hỏi thần linh, thờ mặt trời, thờ thần Đại Phạm Thiên, làm phép phun lửa, cầu tài lộc, v.v… Sa-môn Gotama đã từ bỏ những nghề hạ liệt, tà mạng như vậy’ – này các Tỳ-khưu, người phàm phu có thể ca ngợi đức Như Lai bằng cách này.
60
27. ‘‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti, seyyathidaṃ – santikammaṃ paṇidhikammaṃ bhūtakammaṃ bhūrikammaṃ vassakammaṃ vossakammaṃ vatthukammaṃ vatthuparikammaṃ ācamanaṃ nhāpanaṃ juhanaṃ vamanaṃ virecanaṃ uddhaṃvirecanaṃ adhovirecanaṃ sīsavirecanaṃ kaṇṇatelaṃ nettatappanaṃ natthukammaṃ añjanaṃ paccañjanaṃ sālākiyaṃ sallakattiyaṃ dārakatikicchā mūlabhesajjānaṃ anuppadānaṃ osadhīnaṃ paṭimokkho iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato samaṇo gotamo’ti – iti vā hi, bhikkhave, puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
27. ‘‘‘Whereas some honorable ascetics and brahmins, having eaten food offered in faith, maintain a livelihood by such base arts, by wrong livelihood, namely: offering burnt offerings, making prescribed offerings; performing ghost rituals, performing earth rituals; performing rain rituals, performing protection rituals; performing house rituals, performing house consecration rituals; ritual rinsing, ritual bathing, ritual sacrificing; causing vomiting, causing purging, causing upward purging, causing downward purging, causing head purging; applying ear-oil, applying eye-lotion, applying nose-drops, applying eye-salve, applying counter-salve; performing surgery, performing minor surgery; treating children, administering root medicines, releasing herbs;—from such base arts, from such wrong livelihood, the ascetic Gotama abstains.’ So it is, bhikkhus, that an ordinary person, when speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
27. ‘‘‘Như một số Sa-môn, Bà-la-môn đáng kính, sau khi thọ dụng những thức ăn do tín thí cúng dường, lại sống bằng tà mạng, với những nghề hạ liệt như: làm phép an lành, làm phép ước nguyện, làm phép trừ ma, làm phép đất đai, làm phép mưa, làm phép cho mưa ngừng, làm phép về nhà cửa, làm phép sửa chữa nhà cửa, súc miệng, tắm rửa, cúng tế, gây ói, xổ, xổ lên, xổ xuống, xổ đầu, nhỏ dầu tai, nhỏ dầu mắt, nhỏ thuốc mũi, thoa thuốc mắt, dùng kim châm, phẫu thuật, chữa bệnh trẻ em, cung cấp thuốc gốc, dùng thuốc thảo dược, v.v… Sa-môn Gotama đã từ bỏ những nghề hạ liệt, tà mạng như vậy’ – này các Tỳ-khưu, người phàm phu có thể ca ngợi đức Như Lai bằng cách này.
61
‘‘Idaṃ kho, bhikkhave, appamattakaṃ oramattakaṃ sīlamattakaṃ, yena puthujjano tathāgatassa vaṇṇaṃ vadamāno vadeyya.
“This, bhikkhus, is but a small matter, a trifle, a mere morality, for which an ordinary person, when speaking in praise of the Tathāgata, might speak.
Này các Tỳ-khưu, đây là những điều nhỏ mọn, tầm thường, thuộc về giới, mà người phàm phu có thể ca ngợi đức Như Lai.
62
Mahāsīlaṃ niṭṭhitaṃ.
The Great Morality is concluded.
Đại Giới đã hoàn tất.
63
Pubbantakappikā
Speculations about the Past
Những người chấp thủ quá khứ
64
28. ‘‘Atthi, bhikkhave, aññeva dhammā gambhīrā duddasā duranubodhā santā paṇītā atakkāvacarā nipuṇā paṇḍitavedanīyā, ye tathāgato sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti, yehi tathāgatassa yathābhuccaṃ vaṇṇaṃ sammā vadamānā vadeyyuṃ.
28. “There are, O bhikkhus, other teachings, profound, hard to see, hard to comprehend, peaceful, sublime, beyond the scope of mere logic, subtle, to be experienced by the wise, which the Tathāgata, having realized them for himself through direct knowledge, proclaims. It is by these that an ordinary person, when speaking in praise of the Tathāgata, might truly and correctly speak as they truly are.
Này các Tỳ-khưu, còn có những pháp khác sâu xa, khó thấy, khó lãnh hội, tịch tịnh, thù thắng, vượt ngoài tầm suy luận, vi tế, chỉ bậc trí mới thấu hiểu, mà đức Như Lai tự mình chứng ngộ và tuyên thuyết, nhờ đó mà người ta có thể ca ngợi đức Như Lai một cách chân thật và đúng đắn.
Katame ca te, bhikkhave, dhammā gambhīrā duddasā duranubodhā santā paṇītā atakkāvacarā nipuṇā paṇḍitavedanīyā, ye tathāgato sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti, yehi tathāgatassa yathābhuccaṃ vaṇṇaṃ sammā vadamānā vadeyyuṃ?
And what, bhikkhus, are those profound, hard to see, hard to comprehend, peaceful, sublime, beyond the scope of mere reasoning, subtle, to be experienced by the wise, Dhamma elements that the Tathāgata, having directly known and realized them himself, declares, and by means of which one would be rightly speaking a true description of the Tathāgata?
Này các Tỳ-khưu, những pháp nào là sâu xa, khó thấy, khó thấu hiểu, tịch tịnh, vi diệu, vượt ngoài phạm vi suy luận, tế nhị, chỉ bậc trí mới cảm nhận được, mà Như Lai tự mình chứng ngộ và tuyên thuyết, nhờ đó mà những ai muốn nói đúng về Như Lai có thể nói một cách chân thực?
65
29. ‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā pubbantakappikā pubbantānudiṭṭhino, pubbantaṃ ārabbha anekavihitāni adhimuttipadāni* abhivadanti aṭṭhārasahi vatthūhi.
Bhikkhus, there are some ascetics and brahmins who speculate about the past and hold views about the past, asserting various speculative theories concerning the past in eighteen ways.
29. Này các Tỳ-khưu, có một số Sa-môn, Bà-la-môn là những người chủ trương về quá khứ, là những người quán chiếu về quá khứ, tuyên thuyết nhiều loại luận thuyết khác nhau về quá khứ với mười tám luận điểm.
Te ca bhonto samaṇabrāhmaṇā kimāgamma kimārabbha pubbantakappikā pubbantānudiṭṭhino pubbantaṃ ārabbha anekavihitāni adhimuttipadāni abhivadanti aṭṭhārasahi vatthūhi?
Based on what, venerable sirs, and concerning what, do those ascetics and brahmins speculate about the past and hold views about the past, asserting various speculative theories concerning the past in eighteen ways?
Vậy, này chư tôn Sa-môn, Bà-la-môn, dựa vào đâu, lấy gì làm căn cứ mà các vị ấy là những người chủ trương về quá khứ, là những người quán chiếu về quá khứ, tuyên thuyết nhiều loại luận thuyết khác nhau về quá khứ với mười tám luận điểm?
66
Sassatavādo
Eternalism
Thường kiến luận
67
30. ‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā sassatavādā, sassataṃ attānañca lokañca paññapenti catūhi vatthūhi.
Bhikkhus, there are some ascetics and brahmins who are eternalists, who declare the self and the world to be eternal in four ways.
30. Này các Tỳ-khưu, có một số Sa-môn, Bà-la-môn là những người chủ trương thường kiến, tuyên bố tự ngã và thế giới là thường hằng với bốn luận điểm.
Te ca bhonto samaṇabrāhmaṇā kimāgamma kimārabbha sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti catūhi vatthūhi?
Based on what, venerable sirs, and concerning what, do those ascetics and brahmins who are eternalists declare the self and the world to be eternal in four ways?
Vậy, này chư tôn Sa-môn, Bà-la-môn, dựa vào đâu, lấy gì làm căn cứ mà các vị ấy là những người chủ trương thường kiến, tuyên bố tự ngã và thế giới là thường hằng với bốn luận điểm?
68
31. ‘‘Idha, bhikkhave, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte ( )* anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
Here, bhikkhus, a certain ascetic or brahmin, by means of ardent endeavor, by means of exertion, by means of application, by means of heedfulness, by means of right attention, attains such a mental concentration that, with his mind thus concentrated, he recollects his manifold past existences.
31. Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó, nhờ sự tinh cần, nhờ sự tinh tấn, nhờ sự chuyên chú, nhờ sự không phóng dật, nhờ sự tác ý chân chánh, đạt được một loại định tâm như vậy, mà khi tâm đã định, nhớ lại nhiều loại đời sống quá khứ khác nhau.
Seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekānipi jātisatāni anekānipi jātisahassāni anekānipi jātisatasahassāni – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti.
That is, one birth, two births, three births, four births, five births, ten births, twenty births, thirty births, forty births, fifty births, one hundred births, one thousand births, one hundred thousand births, and many hundreds of thousands of births: ‘There I was such-and-such a name, of such-and-such a clan, of such-and-such a color, eating such-and-such food, experiencing such-and-such pleasure and pain, having such-and-such a lifespan; passing away from there, I arose yonder; there too I was such-and-such a name, of such-and-such a clan, of such-and-such a color, eating such-and-such food, experiencing such-and-such pleasure and pain, having such-and-such a lifespan; passing away from there, I arose here.’
Ví dụ như: một kiếp, hai kiếp, ba kiếp, bốn kiếp, năm kiếp, mười kiếp, hai mươi kiếp, ba mươi kiếp, bốn mươi kiếp, năm mươi kiếp, một trăm kiếp, một ngàn kiếp, một trăm ngàn kiếp; nhiều trăm ngàn kiếp, nhiều ngàn kiếp, nhiều trăm ngàn kiếp— ‘Ở đời đó ta tên là như vậy, dòng họ là như vậy, màu da là như vậy, thức ăn là như vậy, thọ hưởng khổ lạc là như vậy, tuổi thọ là như vậy; ta từ đó chết đi, sanh vào đời kia; ở đời đó ta tên là như vậy, dòng họ là như vậy, màu da là như vậy, thức ăn là như vậy, thọ hưởng khổ lạc là như vậy, tuổi thọ là như vậy; ta từ đó chết đi, sanh vào đời này’.
Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
Thus, he recollects his manifold past existences with their distinct features and details.
Như vậy, vị ấy nhớ lại nhiều loại đời sống quá khứ khác nhau với đầy đủ chi tiết và đặc điểm.
69
‘‘So evamāha – ‘sassato attā ca loko ca vañjho kūṭaṭṭho esikaṭṭhāyiṭṭhito; te ca sattā sandhāvanti saṃsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassatisamaṃ.
He says this: ‘The self and the world are eternal, barren, immovable as a mountain peak, established as a pillar; and these beings wander, transmigrate, pass away, and reappear, existing always the same.’
Vị ấy nói như sau: ‘Tự ngã và thế giới là thường hằng, vô sinh, kiên cố như cột trụ, bất động; còn các chúng sanh thì trôi lăn, luân hồi, chết đi, sanh lại, nhưng tự ngã và thế giới vẫn thường hằng như vậy’.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Tại sao lại như vậy?
Ahañhi ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusāmi, yathāsamāhite citte anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekānipi jātisatāni anekānipi jātisahassāni anekānipi jātisatasahassāni – amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapannoti.
‘Because I, by means of ardent endeavor, by means of exertion, by means of application, by means of heedfulness, by means of right attention, attain such a mental concentration that, with my mind thus concentrated, I recollect my manifold past existences, namely: one birth, two births, three births, four births, five births, ten births, twenty births, thirty births, forty births, fifty births, one hundred births, one thousand births, one hundred thousand births, many hundreds of births, many thousands of births, many hundreds of thousands of births—I was such-and-such a name, of such-and-such a clan, of such-and-such a color, eating such-and-such food, experiencing such-and-such pleasure and pain, having such-and-such a lifespan; passing away from there, I arose yonder; there too I was such-and-such a name, of such-and-such a clan, of such-and-such a color, eating such-and-such food, experiencing such-and-such pleasure and pain, having such-and-such a lifespan; passing away from there, I arose here.’
Vì ta nhờ sự tinh cần, nhờ sự tinh tấn, nhờ sự chuyên chú, nhờ sự không phóng dật, nhờ sự tác ý chân chánh, đạt được một loại định tâm như vậy, mà khi tâm đã định, ta nhớ lại nhiều loại đời sống quá khứ khác nhau. Ví dụ như: một kiếp, hai kiếp, ba kiếp, bốn kiếp, năm kiếp, mười kiếp, hai mươi kiếp, ba mươi kiếp, bốn mươi kiếp, năm mươi kiếp, một trăm kiếp, một ngàn kiếp, một trăm ngàn kiếp; nhiều trăm ngàn kiếp, nhiều ngàn kiếp, nhiều trăm ngàn kiếp— ‘Ở đời đó ta tên là như vậy, dòng họ là như vậy, màu da là như vậy, thức ăn là như vậy, thọ hưởng khổ lạc là như vậy, tuổi thọ là như vậy; ta từ đó chết đi, sanh vào đời kia; ở đời đó ta tên là như vậy, dòng họ là như vậy, màu da là như vậy, thức ăn là như vậy, thọ hưởng khổ lạc là như vậy, tuổi thọ là như vậy; ta từ đó chết đi, sanh vào đời này’.
Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi.
Thus, I recollect my manifold past existences with their distinct features and details.
Như vậy, ta nhớ lại nhiều loại đời sống quá khứ khác nhau với đầy đủ chi tiết và đặc điểm.
Imināmahaṃ etaṃ jānāmi ‘‘yathā sassato attā ca loko ca vañjho kūṭaṭṭho esikaṭṭhāyiṭṭhito; te ca sattā sandhāvanti saṃsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassatisama’’nti.
‘By this, I know that the self and the world are eternal, barren, immovable as a mountain peak, established as a pillar; and these beings wander, transmigrate, pass away, and reappear, existing always the same.’
Nhờ điều này mà ta biết rằng ‘tự ngã và thế giới là thường hằng, vô sinh, kiên cố như cột trụ, bất động; còn các chúng sanh thì trôi lăn, luân hồi, chết đi, sanh lại, nhưng tự ngã và thế giới vẫn thường hằng như vậy’.
Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ ṭhānaṃ, yaṃ āgamma yaṃ ārabbha eke samaṇabrāhmaṇā sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti.
This, bhikkhus, is the first ground, based on which and concerning which some ascetics and brahmins, being eternalists, declare the self and the world to be eternal.
Này các Tỳ-khưu, đây là luận điểm thứ nhất mà dựa vào đó, một số Sa-môn, Bà-la-môn chủ trương thường kiến, tuyên bố tự ngã và thế giới là thường hằng.
70
32. ‘‘Dutiye ca bhonto samaṇabrāhmaṇā kimāgamma kimārabbha sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti?
And for what reason, venerable sirs, based on what, and concerning what, do those ascetics and brahmins declare the self and the world to be eternal?
32. Này chư tôn Sa-môn, Bà-la-môn, dựa vào đâu, lấy gì làm căn cứ mà các vị ấy là những người chủ trương thường kiến, tuyên bố tự ngã và thế giới là thường hằng?
Idha, bhikkhave, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
Here, bhikkhus, a certain ascetic or brahmin, by means of ardent endeavor, by means of exertion, by means of application, by means of heedfulness, by means of right attention, attains such a mental concentration that, with his mind thus concentrated, he recollects his manifold past existences.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó, nhờ sự tinh cần, nhờ sự tinh tấn, nhờ sự chuyên chú, nhờ sự không phóng dật, nhờ sự tác ý chân chánh, đạt được một loại định tâm như vậy, mà khi tâm đã định, nhớ lại nhiều loại đời sống quá khứ khác nhau.
Seyyathidaṃ – ekampi saṃvaṭṭavivaṭṭaṃ dvepi saṃvaṭṭavivaṭṭāni tīṇipi saṃvaṭṭavivaṭṭāni cattāripi saṃvaṭṭavivaṭṭāni pañcapi saṃvaṭṭavivaṭṭāni dasapi saṃvaṭṭavivaṭṭāni – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti.
That is, one world-period of contraction and expansion, two world-periods of contraction and expansion, three world-periods of contraction and expansion, four world-periods of contraction and expansion, five world-periods of contraction and expansion, ten world-periods of contraction and expansion: ‘There I was such-and-such a name, of such-and-such a clan, of such-and-such a color, eating such-and-such food, experiencing such-and-such pleasure and pain, having such-and-such a lifespan; passing away from there, I arose yonder; there too I was such-and-such a name, of such-and-such a clan, of such-and-such a color, eating such-and-such food, experiencing such-and-such pleasure and pain, having such-and-such a lifespan; passing away from there, I arose here.’
Ví dụ như: một kiếp hoại và kiếp thành, hai kiếp hoại và kiếp thành, ba kiếp hoại và kiếp thành, bốn kiếp hoại và kiếp thành, năm kiếp hoại và kiếp thành, mười kiếp hoại và kiếp thành— ‘Ở đời đó ta tên là như vậy, dòng họ là như vậy, màu da là như vậy, thức ăn là như vậy, thọ hưởng khổ lạc là như vậy, tuổi thọ là như vậy; ta từ đó chết đi, sanh vào đời kia; ở đời đó ta tên là như vậy, dòng họ là như vậy, màu da là như vậy, thức ăn là như vậy, thọ hưởng khổ lạc là như vậy, tuổi thọ là như vậy; ta từ đó chết đi, sanh vào đời này’.
Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
Thus, he recollects his manifold past existences with their distinct features and details.
Như vậy, vị ấy nhớ lại nhiều loại đời sống quá khứ khác nhau với đầy đủ chi tiết và đặc điểm.
71
‘‘So evamāha – ‘sassato attā ca loko ca vañjho kūṭaṭṭho esikaṭṭhāyiṭṭhito; te ca sattā sandhāvanti saṃsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassatisamaṃ.
He says this: ‘The self and the world are eternal, barren, immovable as a mountain peak, established as a pillar; and these beings wander, transmigrate, pass away, and reappear, existing always the same.’
Vị ấy nói như sau: ‘Tự ngã và thế giới là thường hằng, vô sinh, kiên cố như cột trụ, bất động; còn các chúng sanh thì trôi lăn, luân hồi, chết đi, sanh lại, nhưng tự ngã và thế giới vẫn thường hằng như vậy’.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Tại sao lại như vậy?
Ahañhi ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusāmi yathāsamāhite citte anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi.
‘Because I, by means of ardent endeavor, by means of exertion, by means of application, by means of heedfulness, by means of right attention, attain such a mental concentration that, with my mind thus concentrated, I recollect my manifold past existences.
Vì ta nhờ sự tinh cần, nhờ sự tinh tấn, nhờ sự chuyên chú, nhờ sự không phóng dật, nhờ sự tác ý chân chánh, đạt được một loại định tâm như vậy, mà khi tâm đã định, ta nhớ lại nhiều loại đời sống quá khứ khác nhau.
Seyyathidaṃ – ekampi saṃvaṭṭavivaṭṭaṃ dvepi saṃvaṭṭavivaṭṭāni tīṇipi saṃvaṭṭavivaṭṭāni cattāripi saṃvaṭṭavivaṭṭāni pañcapi saṃvaṭṭavivaṭṭāni dasapi saṃvaṭṭavivaṭṭāni.
That is: one world-period of contraction and expansion, two world-periods of contraction and expansion, three world-periods of contraction and expansion, four world-periods of contraction and expansion, five world-periods of contraction and expansion, ten world-periods of contraction and expansion.
Ví dụ như: một kiếp hoại và kiếp thành, hai kiếp hoại và kiếp thành, ba kiếp hoại và kiếp thành, bốn kiếp hoại và kiếp thành, năm kiếp hoại và kiếp thành, mười kiếp hoại và kiếp thành.
Amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapannoti.
I was such-and-such a name, of such-and-such a clan, of such-and-such a color, eating such-and-such food, experiencing such-and-such pleasure and pain, having such-and-such a lifespan; passing away from there, I arose yonder; there too I was such-and-such a name, of such-and-such a clan, of such-and-such a color, eating such-and-such food, experiencing such-and-such pleasure and pain, having such-and-such a lifespan; passing away from there, I arose here.’
‘Ở đời đó ta tên là như vậy, dòng họ là như vậy, màu da là như vậy, thức ăn là như vậy, thọ hưởng khổ lạc là như vậy, tuổi thọ là như vậy; ta từ đó chết đi, sanh vào đời kia; ở đời đó ta tên là như vậy, dòng họ là như vậy, màu da là như vậy, thức ăn là như vậy, thọ hưởng khổ lạc là như vậy, tuổi thọ là như vậy; ta từ đó chết đi, sanh vào đời này’.
Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi.
Thus, I recollect my manifold past existences with their distinct features and details.
Như vậy, ta nhớ lại nhiều loại đời sống quá khứ khác nhau với đầy đủ chi tiết và đặc điểm.
Imināmahaṃ etaṃ jānāmi ‘‘yathā sassato attā ca loko ca vañjho kūṭaṭṭho esikaṭṭhāyiṭṭhito, te ca sattā sandhāvanti saṃsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassatisama’’nti.
‘By this, I know that the self and the world are eternal, barren, immovable as a mountain peak, established as a pillar; and these beings wander, transmigrate, pass away, and reappear, existing always the same.’
Nhờ điều này mà ta biết rằng ‘tự ngã và thế giới là thường hằng, vô sinh, kiên cố như cột trụ, bất động; còn các chúng sanh thì trôi lăn, luân hồi, chết đi, sanh lại, nhưng tự ngã và thế giới vẫn thường hằng như vậy’.
Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ ṭhānaṃ, yaṃ āgamma yaṃ ārabbha eke samaṇabrāhmaṇā sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti.
This, bhikkhus, is the second ground, based on which and concerning which some ascetics and brahmins, being eternalists, declare the self and the world to be eternal.
Này các Tỳ-khưu, đây là luận điểm thứ hai mà dựa vào đó, một số Sa-môn, Bà-la-môn chủ trương thường kiến, tuyên bố tự ngã và thế giới là thường hằng.
72
33. ‘‘Tatiye ca bhonto samaṇabrāhmaṇā kimāgamma kimārabbha sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti?
33. “And for the third reason, venerable ascetics and brahmins, based on what, starting from what, do these eternalists proclaim the self and the world to be eternal?
33. “Và này chư Tỳ-khưu, các Sa-môn, Bà-la-môn đó, dựa vào điều gì, lấy điều gì làm căn cứ mà tuyên bố về tự ngã và thế giới là thường hằng?
Idha, bhikkhave, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
Here, bhikkhus, a certain ascetic or brahmin, by pursuing ardour, by pursuing exertion, by pursuing application, by pursuing diligence, by pursuing right attention, touches upon such a concentration of mind, and with his mind thus concentrated, recollects manifold past existences.
Ở đây, này chư Tỳ-khưu, một Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó, nhờ tinh cần, nhờ nỗ lực, nhờ chuyên tâm, nhờ không phóng dật, nhờ chú tâm đúng đắn, chứng đắc một định tâm như vậy, với tâm đã định như vậy, vị ấy hồi tưởng lại nhiều đời sống quá khứ khác nhau.
Seyyathidaṃ – dasapi saṃvaṭṭavivaṭṭāni vīsampi saṃvaṭṭavivaṭṭāni tiṃsampi saṃvaṭṭavivaṭṭāni cattālīsampi saṃvaṭṭavivaṭṭāni – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti.
For example – ten eons of world-contraction and expansion, twenty eons of world-contraction and expansion, thirty eons of world-contraction and expansion, forty eons of world-contraction and expansion – ‘There I was such-and-such a name, such-and-such a clan, such-and-such a colour, such-and-such a food, experiencing such-and-such pleasure and pain, with such-and-such a lifespan. Passing away from there, I arose yonder; there I was such-and-such a name, such-and-such a clan, such-and-such a colour, such-and-such a food, experiencing such-and-such pleasure and pain, with such-and-such a lifespan. Passing away from there, I have reappeared here.’
Ví dụ như: mười kiếp hoại và kiếp thành, hai mươi kiếp hoại và kiếp thành, ba mươi kiếp hoại và kiếp thành, bốn mươi kiếp hoại và kiếp thành—‘Ta đã từng ở đó, có tên như vậy, thuộc dòng họ như vậy, có màu da như vậy, có thức ăn như vậy, kinh nghiệm khổ lạc như vậy, có tuổi thọ như vậy; từ đó ta chết và tái sinh ở kia; ở đó ta có tên như vậy, thuộc dòng họ như vậy, có màu da như vậy, có thức ăn như vậy, kinh nghiệm khổ lạc như vậy, có tuổi thọ như vậy; từ đó ta chết và tái sinh ở đây’.
Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
Thus, he recollects manifold past existences with their features and details.
Như vậy, vị ấy hồi tưởng lại nhiều đời sống quá khứ khác nhau, với đầy đủ chi tiết và đặc điểm.
73
‘‘So evamāha – ‘sassato attā ca loko ca vañjho kūṭaṭṭho esikaṭṭhāyiṭṭhito; te ca sattā sandhāvanti saṃsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassatisamaṃ.
“He then says: ‘The self and the world are eternal, barren, standing firm like a mountain peak, established like a pillar; and these beings wander, transmigrate, pass away, and reappear; only the eternal exists without change.
Vị ấy nói như sau: ‘Tự ngã và thế giới là thường hằng, vô sinh, bất biến, vững chắc như cột trụ; còn các chúng sinh thì chạy quanh, luân chuyển, chết đi và tái sinh, nhưng thực chất là thường hằng mãi mãi’.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Vì sao vậy?
Ahañhi ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusāmi, yathāsamāhite citte anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi.
Because I, by pursuing ardour, by pursuing exertion, by pursuing application, by pursuing diligence, by pursuing right attention, touch upon such a concentration of mind, and with my mind thus concentrated, I recollect manifold past existences.
Vì ta nhờ tinh cần, nhờ nỗ lực, nhờ chuyên tâm, nhờ không phóng dật, nhờ chú tâm đúng đắn, chứng đắc một định tâm như vậy, với tâm đã định như vậy, ta hồi tưởng lại nhiều đời sống quá khứ khác nhau.
Seyyathidaṃ – dasapi saṃvaṭṭavivaṭṭāni vīsampi saṃvaṭṭavivaṭṭāni tiṃsampi saṃvaṭṭavivaṭṭāni cattālīsampi saṃvaṭṭavivaṭṭāni – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapannoti.
For example – ten eons of world-contraction and expansion, twenty eons of world-contraction and expansion, thirty eons of world-contraction and expansion, forty eons of world-contraction and expansion – ‘There I was such-and-such a name, such-and-such a clan, such-and-such a colour, such-and-such a food, experiencing such-and-such pleasure and pain, with such-and-such a lifespan. Passing away from there, I arose yonder; there I was such-and-such a name, such-and-such a clan, such-and-such a colour, such-and-such a food, experiencing such-and-such pleasure and pain, with such-and-such a lifespan. Passing away from there, I have reappeared here.’
Ví dụ như: mười kiếp hoại và kiếp thành, hai mươi kiếp hoại và kiếp thành, ba mươi kiếp hoại và kiếp thành, bốn mươi kiếp hoại và kiếp thành—‘Ta đã từng ở đó, có tên như vậy, thuộc dòng họ như vậy, có màu da như vậy, có thức ăn như vậy, kinh nghiệm khổ lạc như vậy, có tuổi thọ như vậy; từ đó ta chết và tái sinh ở kia; ở đó ta có tên như vậy, thuộc dòng họ như vậy, có màu da như vậy, có thức ăn như vậy, kinh nghiệm khổ lạc như vậy, có tuổi thọ như vậy; từ đó ta chết và tái sinh ở đây’.
Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi.
Thus, I recollect manifold past existences with their features and details.
Như vậy, ta hồi tưởng lại nhiều đời sống quá khứ khác nhau, với đầy đủ chi tiết và đặc điểm.
Imināmahaṃ etaṃ jānāmi ‘‘yathā sassato attā ca loko ca vañjho kūṭaṭṭho esikaṭṭhāyiṭṭhito, te ca sattā sandhāvanti saṃsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassatisama’’nti.
By this, I know that ‘the self and the world are eternal, barren, standing firm like a mountain peak, established like a pillar; and these beings wander, transmigrate, pass away, and reappear; only the eternal exists without change.’”
Nhờ điều này mà ta biết rằng ‘tự ngã và thế giới là thường hằng, vô sinh, bất biến, vững chắc như cột trụ; còn các chúng sinh thì chạy quanh, luân chuyển, chết đi và tái sinh, nhưng thực chất là thường hằng mãi mãi’.
Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ ṭhānaṃ, yaṃ āgamma yaṃ ārabbha eke samaṇabrāhmaṇā sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti.
This, bhikkhus, is the third ground, based on which, starting from which, some ascetics and brahmins, eternalists, proclaim the self and the world to be eternal.
Đây là điểm thứ ba, này chư Tỳ-khưu, mà dựa vào đó, lấy đó làm căn cứ, một số Sa-môn, Bà-la-môn tuyên bố về tự ngã và thế giới là thường hằng.
74
34. ‘‘Catutthe ca bhonto samaṇabrāhmaṇā kimāgamma kimārabbha sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti?
34. “And for the fourth reason, venerable ascetics and brahmins, based on what, starting from what, do these eternalists proclaim the self and the world to be eternal?
34. “Và này chư Tỳ-khưu, các Sa-môn, Bà-la-môn đó, dựa vào điều gì, lấy điều gì làm căn cứ mà tuyên bố về tự ngã và thế giới là thường hằng?
Idha, bhikkhave, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā takkī hoti vīmaṃsī, so takkapariyāhataṃ vīmaṃsānucaritaṃ sayaṃ paṭibhānaṃ evamāha – ‘sassato attā ca loko ca vañjho kūṭaṭṭho esikaṭṭhāyiṭṭhito; te ca sattā sandhāvanti saṃsaranti cavanti upapajjanti, atthitveva sassatisama’nti.
Here, bhikkhus, a certain ascetic or brahmin is a reasoner and an investigator. He then proclaims from his own spontaneous insight, beaten about by reasoning and followed by investigation, as follows: ‘The self and the world are eternal, barren, standing firm like a mountain peak, established like a pillar; and these beings wander, transmigrate, pass away, and reappear; only the eternal exists without change.’
Ở đây, này chư Tỳ-khưu, một Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó là người suy luận, người quán sát. Vị ấy, sau khi suy luận và quán sát, tự mình đưa ra một kiến giải như sau: ‘Tự ngã và thế giới là thường hằng, vô sinh, bất biến, vững chắc như cột trụ; còn các chúng sinh thì chạy quanh, luân chuyển, chết đi và tái sinh, nhưng thực chất là thường hằng mãi mãi’.
Idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ ṭhānaṃ, yaṃ āgamma yaṃ ārabbha eke samaṇabrāhmaṇā sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti.
This, bhikkhus, is the fourth ground, based on which, starting from which, some ascetics and brahmins, eternalists, proclaim the self and the world to be eternal.
Đây là điểm thứ tư, này chư Tỳ-khưu, mà dựa vào đó, lấy đó làm căn cứ, một số Sa-môn, Bà-la-môn tuyên bố về tự ngã và thế giới là thường hằng.
75
35. ‘‘Imehi kho te, bhikkhave, samaṇabrāhmaṇā sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti catūhi vatthūhi.
35. “It is on these four grounds, bhikkhus, that those ascetics and brahmins who are eternalists proclaim the self and the world to be eternal.
35. “Này chư Tỳ-khưu, chính vì bốn điểm này mà các Sa-môn, Bà-la-môn đó tuyên bố về tự ngã và thế giới là thường hằng.
Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā sassatavādā sassataṃ attānañca lokañca paññapenti, sabbe te imeheva catūhi vatthūhi, etesaṃ vā aññatarena; natthi ito bahiddhā.
Any ascetics or brahmins, bhikkhus, who are eternalists and proclaim the self and the world to be eternal, all of them do so on these four grounds, or on one of them; there is nothing outside of these.
Này chư Tỳ-khưu, bất kỳ Sa-môn hay Bà-la-môn nào tuyên bố về tự ngã và thế giới là thường hằng, tất cả đều dựa vào bốn điểm này, hoặc một trong số đó; không có điều gì khác ngoài những điều này.
76
36. ‘‘Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato pajānāti – ‘ime diṭṭhiṭṭhānā evaṃgahitā evaṃparāmaṭṭhā evaṃgatikā bhavanti evaṃabhisamparāyā’ti, tañca tathāgato pajānāti, tato ca uttaritaraṃ pajānāti; tañca pajānanaṃ* na parāmasati, aparāmasato cassa paccattaññeva nibbuti viditā.
36. “The Tathāgata, bhikkhus, knows this: ‘These standpoints of views, thus grasped, thus clung to, lead to such a destiny and such a future state.’ The Tathāgata knows this, and knows what is beyond this; and that knowledge he does not cling to, and being unattached, his own liberation is known to him.
36. “Này chư Tỳ-khưu, Như Lai biết rõ điều này: ‘Những tà kiến này, khi được chấp giữ như vậy, khi được bám víu như vậy, sẽ dẫn đến những cảnh giới như vậy, sẽ có những hậu quả như vậy trong đời sau’. Như Lai biết rõ điều đó, và còn biết rõ hơn thế nữa; nhưng Như Lai không bám víu vào sự hiểu biết đó, và không bám víu nên sự giải thoát của Ngài đã được biết rõ ngay trong tự thân.
Vedanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā anupādāvimutto, bhikkhave, tathāgato.
Having known as they really are the arising and passing away of feelings, their gratification, their danger, and the escape from them, the Tathāgata, bhikkhus, is liberated without clinging.
Sau khi Như Lai đã biết rõ về sự tập khởi, sự diệt tận, sự vị ngọt, sự tai hại, và sự xuất ly của các thọ một cách chân thật, này chư Tỳ-khưu, Ngài được giải thoát không còn chấp thủ.
77
37. ‘‘Ime kho te, bhikkhave, dhammā gambhīrā duddasā duranubodhā santā paṇītā atakkāvacarā nipuṇā paṇḍitavedanīyā, ye tathāgato sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti, yehi tathāgatassa yathābhuccaṃ vaṇṇaṃ sammā vadamānā vadeyyuṃ.
37. “These, bhikkhus, are those profound, hard-to-see, hard-to-understand, peaceful, sublime, unattainable by mere logic, subtle, to be experienced by the wise, teachings that the Tathāgata, having directly known and realized for himself, proclaims, and by which those who rightly praise the Tathāgata would speak according to the truth.
37. “Này chư Tỳ-khưu, đây chính là những pháp sâu xa, khó thấy, khó thấu hiểu, tịch tịnh, vi diệu, không thể lý luận, tinh tế, chỉ những bậc trí mới có thể cảm nhận, mà Như Lai đã tự mình chứng ngộ và tuyên thuyết, nhờ đó mà người ta có thể tán thán Như Lai một cách chân thật và đúng đắn.”
78
Paṭhamabhāṇavāro.
The First Recitation Section.
Phần Tụng Niệm Thứ Nhất.
Next Page →

Settings