Table of Contents

⮲

Bālāvatāra Gaṇṭhipadatthavinicchayasāra

Edit
455

Sabbanāma

Pronouns

Đại từ

456
148. Sabba, katara, katama, ubhaya, itara, añña, aññatara, aññatama, pubba, para, apara, dakkhiṇa, uttara, eka, ya, ta, eta, ima, amu, kiṃ, tumha, amha-iti sabbanāmāni.
148. Sabba, katara, katama, ubhaya, itara, añña, aññatara, aññatama, pubba, para, apara, dakkhiṇa, uttara, eka, ya, ta, eta, ima, amu, kiṃ, tumha, amha—these are the pronouns.
148. Sabba, katara, katama, ubhaya, itara, añña, aññatara, aññatama, pubba, para, apara, dakkhiṇa, uttara, eka, ya, ta, eta, ima, amu, kiṃ, tumha, amha – đây là các đại từ.
457
Sabbo buddhova.
Sabba is like buddha.
Sabba giống như Buddha.
Ayaṃ viseso.
This is the distinction.
Đây là điểm đặc biệt.
458
Yotveva.
Only yo (is affected).
Chỉ yo.
459
Sabbanāmakārate paṭhamo.
From the a-ending of a pronoun, paṭhama (first case ending) (becomes e).
Paṭhama (thứ nhất) sau akāra của đại từ.
460
Sabbādīnamakārato paro paṭhamo yo ettaṃ yāti sabbe.
From the a-ending of sabba and others, the subsequent paṭhama yo becomes e as in sabbe.
Sau akāra của sabbādi, paṭhama trở thành yo trong sabba.
461
‘‘Tayo neva ca sabbanāmehī’’ti nisedhā sasmāsminnaṃ āya ā e na honti.
Due to the prohibition ‘‘tayo neva ca sabbanāmehī’’, sasmā, smin, naṃ, āya, ā, e do not occur.
Do quy tắc cấm ‘‘Tayo neva ca sabbanāmehī’’, āya, ā, e không xảy ra cho sasmāsmiṃ.
Sabbassa.
Sabbassa.
Sabbassa.
462
Sabbato naṃ saṃsānaṃ.
From sabba, naṃ (becomes) saṃ and sānaṃ.
Saṃsānaṃ cho naṃ từ sabba.
463
Sabbādito naṃiccassa saṃsānaṃ honti.
From sabba and others, naṃ becomes saṃ and sānaṃ.
Từ sabbādi, naṃ trở thành saṃsānaṃ.
464
Akāro eitveva.
The a becomes e, as an option.
Chỉ akāra trở thành e.
465
Sabbanāmānaṃ namhi ca.
And in nam for pronouns.
Và trong naṃ của đại từ.
466
Namhi sabbādīnamakārassa e hoti.
In nam, the a of sabba and others becomes e.
Trong naṃ, akāra của sabbādi trở thành e.
Sabbesaṃ, sabbesānaṃ.
Sabbesaṃ, sabbesānaṃ.
Sabbesaṃ, sabbesānaṃ.
467
149. Itthiyaṃ ā, sabbā kaññāva.
149. In the feminine, ā. Sabbā is like kaññā.
149. Trong giống cái – ā, sabbā giống như kaññā.
Ayaṃ viseso.
This is the distinction.
Đây là điểm đặc biệt.
Vātveva.
Optionally.
Chỉ tùy ý.
468
Ghapato smiṃsānaṃ saṃsā.
From ghapa, smiṃ and sā become saṃ and sā.
Saṃsā cho smiṃsānaṃ từ ghapa.
469
Ghapasaññāto sabbādito smiṃsānaṃ saṃsā vā honti.
From sabba and others, which are designated as ghapa, smiṃ and sā optionally become saṃ and sā.
Từ sabbādi có ghapa-saññā, saṃsā tùy ý xảy ra cho smiṃsānaṃ.
470
‘‘Saṃsāsvekavacanesu ce’’ti sāgamo.
Due to ‘‘saṃsāsvekavacanesu ce’’, the sāgama occurs.
Theo quy tắc ‘‘Saṃsāsvekavacanesu ce’’, sāgama.
471
Gho rassaṃ.
The gha becomes short.
Gho rassa (ngắn).
472
Ekavacanasaṃsāsu gho rassaṃ yāti.
In singular saṃsā, gha becomes short.
Gho trở thành nguyên âm ngắn trong ekavacana-saṃsā.
Sabbassā, sabbāya.
Sabbassā, sabbāya.
Sabbassā, sabbāya.
Sabbāsaṃ, sabbāsānaṃ.
Sabbāsaṃ, sabbāsānaṃ.
Sabbāsaṃ, sabbāsānaṃ.
Sabbassaṃ, sabbāyaṃ.
Sabbassaṃ, sabbāyaṃ.
Sabbassaṃ, sabbāyaṃ.
Sabbāsu.
Sabbāsu.
Sabbāsu.
473
Netāhi smimāyayā.
From these, smim, āya, yā (do not occur).
Không có smimāyayā từ các từ này.
474
Ghapaññāhi sabbādīhi smino āya yā na honti.
From sabba and others designated as ghapa, smiṃ, āya, yā do not occur.
Từ sabbādi có ghapa-saññā, āya và yā không xảy ra cho smiṃ.
475
150. Napuṃsake – sabbaṃ.
150. In the neuter – sabbaṃ.
150. Trong giống trung tính – sabbaṃ.
Sabbāni.
Sabbāni.
Sabbāni.
Evaṃ dutiyā.
Similarly for the second case.
Tương tự, cách thứ hai.
476
Sabbādayo napuṃsake tatiyādīsu sakasakapumasamā.
In the neuter, sabbā and others, from the third case onwards, are like their respective masculine forms.
Các từ sabbādi trong giống trung tính, từ cách thứ ba trở đi, giống như các từ giống đực tương ứng.
Evaṃ ya - saddantā.
Similarly for words ending in ya.
Tương tự, các từ kết thúc bằng ya.
477
151. Pubbaparāparehi tu smino ‘‘yadanupapannā nipātanā sijjhantī’’ti anitthiyaṃ e vā.
151. For pubba, para, apara, tu, smiṃ optionally becomes e in non-feminine, according to ‘‘yadanupapannā nipātanā sijjhantī’’ (rules that are not explicable become established by convention).
151. Tuy nhiên, đối với pubba, para, apara, e tùy chọn trong smiṃ đối với các từ không phải giống cái, theo quy tắc ‘‘yadanupapannā nipātanā sijjhantī’’.
Pubbe, pubbasmiṃiccādi.
Pubbe, pubbasmiṃ, etc.
Pubbe, pubbasmiṃ, v.v….
478
Ekasaddo saṅkhyātulyaññāsahāyattho.
The word eka means number, similarity, other, or friend.
Từ eka có nghĩa là số, tương tự, khác, bạn đồng hành.
Yadā saṅkhyattho, tadekavacano, aññattha sabbavacano ca.
When it means number, it is singular; otherwise, it is used in all numbers.
Khi nó có nghĩa là số, nó ở số ít; nếu không, nó ở tất cả các số.
479
Yādīnamālapanaṃ natthi.
There is no vocative for yā and others.
Không có hô cách cho yādi.
480
152. Ta, si.
152. Ta, si.
152. Ta, si.
481
Simhi saṃ anapuṃsakassetveva.
In si, saṃ for non-neuter (is applied), as an option.
Trong si, saṃ chỉ cho các từ không phải giống trung tính.
482
Etatesaṃ to.
The ta of eta and ta (becomes sa).
Takāra của etata (từ này) trở thành sa.
483
Simhi anapuṃsakānaṃ etataiccetesaṃ takārassa sa hoti.
In si, for non-neuter eta and ta, the ta becomes sa.
Trong si, đối với các từ không phải giống trung tính, takāra của eta và ta trở thành sa.
So.
So.
So.
484
Tassa vā nattaṃ sabbattha.
Optionally, the ta becomes na everywhere.
Nattaṃ (sự biến thành n) của ta tùy ý ở mọi nơi.
485
Tiliṅgesu sabbādīnaṃ takārassa no vā hoti.
In all three genders, the ta of sabba and others optionally becomes na.
Trong ba giống, takāra của sabbādi tùy ý trở thành no.
Ne, te.
Ne, te.
Ne, te.
Sesaṃ sabbasamaṃ, nattaṃva viseso.
The rest is like sabba, the change to na is the distinction.
Phần còn lại giống như sabba, nattaṃ là điểm đặc biệt.
486
153. Itthiyaṃ – sā, nā, nāyo, tā, tāyoiccādi.
153. In the feminine – sā, nā, nāyo, tā, tāyo, etc.
153. Trong giống cái – sā, nā, nāyo, tā, tāyo, v.v….
487
Vātveva.
Optionally.
Chỉ tùy ý.
488
Tato sassa ssāya.
From ta, the sa (becomes) ssāya.
Ssāya cho sa từ ta.
489
Tāetāimāhi sassa ssāyo vā hoti.
From tā, etā, imā, sa optionally becomes ssāya.
Từ tā, etā, imā, sa tùy ý trở thành ssāya.
490
Saṃsāsvekavacanesu iitveva.
In singular saṃsā and i, as an option.
Chỉ i trong ekavacana-saṃsā.
491
Tassā vā.
The ā of tā is optional.
Tùy ý cho tā.
492
Ekavacanasaṃsāsu tāsaddassa ā ittaṃ vā yāti.
In singular saṃsā, the ā of the word tā optionally becomes i.
Trong ekavacana-saṃsā, ā của tā tùy ý trở thành i.
Tissāya, tissā, tassā, tāya.
Tissāya, tissā, tassā, tāya.
Tissāya, tissā, tassā, tāya.
Tāsaṃ, tāsānaṃ.
Tāsaṃ, tāsānaṃ.
Tāsaṃ, tāsānaṃ.
Tissaṃ, tassaṃ, tāyaṃ.
Tissaṃ, tassaṃ, tāyaṃ.
Tissaṃ, tassaṃ, tāyaṃ.
Tāsu.
Tāsu.
Tāsu.
493
154. Napuṃsake – taṃiccādi.
154. In the neuter – taṃ, etc.
154. Trong giống trung tính – taṃ, v.v….
494
155. Eso.
155. Eso.
155. Eso.
Sesaṃ sabbasamaṃ.
The rest is like sabba.
Phần còn lại giống như sabba.
495
156. Itthiyaṃ – esā.
156. In the feminine – esā.
156. Trong giống cái – esā.
496
Saṃsāsvekavacanesvetveva.
In singular saṃsā and i, as an option.
Chỉ i trong ekavacana-saṃsā.
497
Etimāsami.
The end of eta and ima becomes i.
I cho etima.
498
Ekavacanasaṃsāsu etāimānamantassa i hoti.
In singular saṃsā, the final syllable of etā and imā becomes i.
Trong ekavacana-saṃsā, âm cuối của etā và imā trở thành i.
Etissāya, etisā, etāya.
Etissāya, etisā, etāya.
Etissāya, etisā, etāya.
Etāsaṃ, etāsānaṃ.
Etāsaṃ, etāsānaṃ.
Etāsaṃ, etāsānaṃ.
Etissaṃ, etassaṃ, etāyaṃ.
Etissaṃ, etassaṃ, etāyaṃ.
Etissaṃ, etassaṃ, etāyaṃ.
Etāsu.
Etāsu.
Etāsu.
Sesaṃ sabbāva.
The rest is like sabbā.
Phần còn lại giống như sabbā.
499
157. Napuṃsake – etaṃ iccādi.
157. In the neuter – etaṃ, etc.
157. Trong giống trung tính – etaṃ, v.v….
500
158. Ima, si.
158. Ima, si.
158. Ima, si.
501
‘‘Anapuṃsakassāyaṃ simhī’’ti imassa ayaṃ.
Due to ‘‘anapuṃsakassāyaṃ simhī’’, ima becomes ayaṃ in si when not neuter.
Theo quy tắc ‘‘Anapuṃsakassāyaṃ simhī’’, ima trở thành ayaṃ trong si đối với các từ không phải giống trung tính.
Silopo.
Elision of si.
Mất si.
Ayaṃ, ime.
Ayaṃ, ime.
Ayaṃ, ime.
Imaṃ, ime.
Imaṃ, ime.
Imaṃ, ime.
502
‘‘Animi nāmhi ce’’ti imassa ano, imi ca.
Due to ‘‘animi nāmhi ce’’, ima becomes ana, and imi occurs.
Theo quy tắc ‘‘Animi nāmhi ce’’, ima trở thành ana và imi trong nā.
Anena, iminā.
Anena, iminā.
Anena, iminā.
503
‘‘Sabbassimasse vā’’ti sunaṃhisu evā.
Due to ‘‘sabbassimasse vā’’, eva optionally occurs in su and naṃhi.
Theo quy tắc ‘‘Sabbassimasse vā’’, e tùy chọn trong sunaṃhisu.
Ehi, imehi.
Ehi, imehi.
Ehi, imehi.
Vā smāsasmiṃsaṃsāsvattantveva.
Optionally for smā, sa, smiṃ, saṃ, sā, atta (occurs) as an option.
Chỉ attaṃ tùy chọn trong vā smāsasmiṃsaṃsāsu.
504
Imasaddassa ca.
And for the word ima.
Và của từ ima.
505
Sasmāsmiṃsaṃsāsu imassa attaṃ vā hoti.
In sa, smā, smiṃ, saṃ, sā, ima optionally becomes atta.
Trong sasmāsmiṃsaṃsāsu, attaṃ tùy chọn xảy ra cho ima.
Assa, imassa.
Assa, imassa.
Assa, imassa.
Esaṃ, esānaṃ, imesaṃ, imesānaṃ.
Esaṃ, esānaṃ, imesaṃ, imesānaṃ.
Esaṃ, esānaṃ, imesaṃ, imesānaṃ.
Asmā, imamhā, imasmā.
Asmā, imamhā, imasmā.
Asmā, imamhā, imasmā.
Ehi, imehi.
Ehi, imehi.
Ehi, imehi.
Asmiṃ, imamhi, imasmiṃ.
Asmiṃ, imamhi, imasmiṃ.
Asmiṃ, imamhi, imasmiṃ.
Esu, imesu.
Esu, imesu.
Esu, imesu.
506
Attapakkhe – ‘‘na timehi katākārehī’’ti smāsminnaṃ mhāmhi na sijjhante.
In the case of atta, due to ‘‘na timehi katākārehī’’, mhā and mhi of smā and smiṃ do not occur.
Trong trường hợp atta, mhā và mhi của smāsmiṃ không xảy ra theo quy tắc ‘‘na timehi katākārehī’’.
507
159. Itthiyaṃ – ayaṃ.
159. In the feminine – ayaṃ.
159. Trong giống cái – ayaṃ.
Sesaṃ etāva, saṃsāsvattaṃva viseso.
The rest is like etā, the change to atta in saṃsā is the distinction.
Phần còn lại giống như etā, attaṃ trong saṃsāsu là điểm đặc biệt.
508
160. Napuṃsake – savibhattissa vātveva.
160. In the neuter – the word with the case ending, as an option.
160. Trong giống trung tính – chỉ tùy ý cho savibhatti.
509
‘‘Imassidamaṃsisu napuṃsake’’ti imassa idaṃ vā.
Due to ‘‘imassidamaṃsisu napuṃsake’’, ima optionally becomes idaṃ in aṃ and si in the neuter.
Theo quy tắc ‘‘Imassidamaṃsisu napuṃsake’’, idaṃ tùy chọn cho ima trong giống trung tính.
Idaṃ, imaṃ ime, imāni.
Idaṃ, imaṃ, ime, imāni.
Idaṃ, imaṃ, ime, imāni.
Evaṃ dutiyā.
Similarly for the second case.
Tương tự, cách thứ hai.
510
161. Amu, si.
161. Amu, si.
161. Amu, si.
511
Vā anapuṃsakassa simhitveva.
Optionally for non-neuter si.
Chỉ tùy ý cho si của các từ không phải giống trung tính.
512
‘‘Amussa mo saṃ’’ti massa so vā, silopo.
Due to ‘‘amussa mo saṃ’’, the ma of amu optionally becomes saṃ, and si is elided.
Theo quy tắc ‘‘Amussa mo saṃ’’, sa tùy chọn cho ma của amu, mất si.
Asu.
Asu.
Asu.
513
‘‘Sabbato ko’’ti sabbanāmato kāgamo.
Due to ‘‘sabbato ko’’, the increment ka occurs after a pronoun.
Theo quy tắc ‘‘Sabbato ko’’, kāgama từ đại từ.
‘‘So’’ti o, amuko, pakkhe – amu.
Due to ‘‘so’’, o occurs; amuko. Alternatively – amu.
Theo quy tắc ‘‘So’’, o, amuko, trong trường hợp khác – amu.
Amū, amuyo.
Amū, amuyo.
Amū, amuyo.
514
Pubbeva yonaṃ vokāro na.
As before, the vo change for yo does not occur.
Không có vokāra cho yo như trước.
Amuṃ.
Amuṃ.
Amuṃ.
Amū, amuyo.
Amū, amuyo.
Amū, amuyo.
Sesaṃ bhikkhūva sabbādikāriyāññatra.
The rest is like bhikkhu, except for the changes applied to pronouns.
Phần còn lại giống như bhikkhu, ngoại trừ các biến cách của sabbādi.
515
162. Itthiyaṃ – asu.
162. In the feminine – asu.
162. Trong giống cái – asu.
Sesaṃ yāgusamaṃ.
The rest is like yāgu.
Phần còn lại giống như yāgu.
Visesoyaṃ – amussā, amuyā.
This is the distinction – amussā, amuyā.
Điểm đặc biệt này – amussā, amuyā.
Amūsaṃ, amūsānaṃ.
Amūsaṃ, amūsānaṃ.
Amūsaṃ, amūsānaṃ.
Amussaṃ, amuyaṃ.
Amussaṃ, amuyaṃ.
Amussaṃ, amuyaṃ.
Amūsu.
Amūsu.
Amūsu.
516
163. Napuṃsake – savibhattissa aṃsisu napuṃsaketveva.
163. In the neuter – for the word with the case ending in aṃ and si in the neuter, as an option.
163. Trong giống trung tính – chỉ tùy ý cho savibhatti trong aṃsisu đối với giống trung tính.
517
‘‘Amussāduṃ’’ti aduṃ.
Due to ‘‘amussāduṃ’’, aduṃ occurs.
Theo quy tắc ‘‘Amussāduṃ’’, aduṃ.
Aduṃ.
Aduṃ.
Aduṃ.
Amū, amūni.
Amū, amūni.
Amū, amūni.
Evaṃ dutiyā.
Similarly for the second case.
Tương tự, cách thứ hai.
518
164. ‘‘Sesesu ce’’ti sabbattha kissa ko.
164. Due to ‘‘sesesu ce’’, ki becomes ko everywhere.
164. Theo quy tắc ‘‘Sesesu ce’’, ki trở thành ko ở mọi nơi.
Ko, kā, kaṃ iccādi.
Ko, kā, kaṃ, etc.
Ko, kā, kaṃ, v.v….
Liṅgattaye sabbasamo.
It is the same in all three genders.
Giống nhau trong cả ba giống.
519
165. Tumha, si, amha, si.
165. Tumha, si, amha, si.
165. Tumha, si, amha, si.
520
Savibhattissa tumhamhānantyadhikāro.
The word with case ending tumha and amha is the heading (for the following rules).
Quy tắc tumhamhānantyadhikāra cho savibhatti.
521
Tvamahaṃ simhi ca.
Tvaṃ and ahaṃ in si and also.
Tvaṃ, ahaṃ trong si và ca.
522
Simhi savibhattīnaṃ tumhamhānaṃ tvaṃ ahaṃ honti.
In si, tumha and amha with case endings become tvaṃ and ahaṃ.
Trong si, tumha và amha của savibhatti trở thành tvaṃ và ahaṃ.
Casaddena tumhassa tuvaṃ ca.
And by the word ca, tumha also becomes tuvaṃ.
Với ca, tumha cũng trở thành tuvaṃ.
Tvaṃ, tuvaṃ, ahaṃ.
Tvaṃ, tuvaṃ, ahaṃ.
Tvaṃ, tuvaṃ, ahaṃ.
Yo – tumhe.
Yo – tumhe.
Đối với yo – tumhe.
523
‘‘Mayaṃ yomhi paṭhame’’ti amhassa mayaṃ hoti.
Due to ‘‘mayaṃ yomhi paṭhame’’, amha becomes mayaṃ in the first case yo.
Theo quy tắc ‘‘Mayaṃ yomhi paṭhame’’, amha trở thành mayaṃ trong yo của cách thứ nhất.
Mayaṃ.
Mayaṃ.
Mayaṃ.
524
166. ‘‘Taṃmamamhī’’ti amhi taṃ maṃ honti.
166. In the locative singular amhi, taṃ and maṃ occur.
166. “Taṃmamamhī” (trong trường hợp am) thì trở thành taṃ, maṃ.
525
‘‘Tavaṃ mamañca navā’’ti amhi tavaṃ mamañca navā.
In the locative singular amhi, tavaṃ and mamaṃ (are) optional.
“Tavaṃ mamañca navā” (trong trường hợp am) thì tavaṃ và mamaṃ là tùy chọn.
526
‘‘Tumhassa tuvaṃ tvamamhī’’ti tumhassa tuvaṃ, tvañca.
In amhi, tuvaṃ and tvaṃ (occur) for tumha.
“Tumhassa tuvaṃ tvamamhī” thì tumha trở thành tuvaṃ, và tvaṃ.
Taṃ, tavaṃ, tuvaṃ, tvaṃ, maṃ, mamaṃ.
Taṃ, tavaṃ, tuvaṃ, tvaṃ, maṃ, mamaṃ.
Taṃ, tavaṃ, tuvaṃ, tvaṃ, maṃ, mamaṃ.
527
Ākantveva.
Just ākaṃ.
Chỉ Ākaṃ.
528
‘‘Vā yoppaṭhamo’’ti dutiyāyossa ākaṃ vā.
In the genitive, ākaṃ is optional.
“Vā yoppaṭhamo” thì trong trường hợp nhị cách, yo trở thành ākaṃ tùy chọn.
Tumhākaṃ, tumhe.
Tumhākaṃ, tumhe.
Tumhākaṃ, tumhe.
Amhākaṃ, amhe.
Amhākaṃ, amhe.
Amhākaṃ, amhe.
529
167. ‘‘Nāmhi tayā mayā’’ti nāmhi tayā mayā honti.
167. In the instrumental singular nāmhi, tayā and mayā occur.
167. “Nāmhi tayā mayā” (trong trường hợp na) thì tayā và mayā xảy ra.
‘‘Tayātayīnaṃ takāro tvattaṃvā’’ti tassa tvo vā.
For the letter ta of tayā, tva is optional.
“Tayātayīnaṃ takāro tvattaṃvā” thì tassa trở thành tva tùy chọn.
Tvayā, tayā, mayā.
Tvayā, tayā, mayā.
Tvayā, tayā, mayā.
Tumhehi, amhehi.
Tumhehi, amhehi.
Tumhehi, amhehi.
530
168. ‘‘Tava mama se’’ti se tava mama honti.
168. Se occurs for tava and mama.
168. “Tava mama se” thì se trở thành tava, mama.
531
‘‘Tuyhaṃ mayhaṃ ce’’ti se tuyhaṃ mayhañca.
Se occurs for tuyhaṃ and mayhaṃ.
“Tuyhaṃ mayhaṃ ce” thì se trở thành tuyhaṃ, và mayhaṃ.
532
‘‘Sassaṃ’’ti sassa aṃ vā.
For sa, aṃ is optional.
“Sassaṃ” thì sassa trở thành aṃ tùy chọn.
533
‘‘Amhassa mamaṃ savibhattissa se’’ti se amhassa mamaṃ ca.
Se occurs for amhassa and mamaṃ along with their case endings.
“Amhassa mamaṃ savibhattissa se” thì se trở thành amha, và mamaṃ có biến cách.
Tava, tuyhaṃ, tumhaṃ, mama, mayhaṃ, amhaṃ, mamaṃ.
Tava, tuyhaṃ, tumhaṃ, mama, mayhaṃ, amhaṃ, mamaṃ.
Tava, tuyhaṃ, tumhaṃ, mama, mayhaṃ, amhaṃ, mamaṃ.
534
‘‘Tumhamhehi namākaṃ’’ti naṃvacanassa ākaṃ.
For the vocative naṃ, ākaṃ (occurs).
“Tumhamhehi namākaṃ” thì naṃvacana trở thành ākaṃ.
Tumhākaṃ, amhākaṃ.
Tumhākaṃ, amhākaṃ.
Tumhākaṃ, amhākaṃ.
Smānāva.
It is the same for sma.
Tương tự như smā.
535
169. ‘‘Tumhāmhānaṃ tayi mayī’’ti smimhi tayi mayi honti.
169. In the locative singular asmimhi, tayi and mayi occur for tumhā and amhā.
169. “Tumhāmhānaṃ tayi mayī” thì trong trường hợp smim, tayi và mayi xảy ra.
Tve kate - tvayi, tayi, mayi, tumhesu, amhesu.
When tva is made: tvayi, tayi, mayi, tumhesu, amhesu.
Khi tva được tạo thành - tvayi, tayi, mayi, tumhesu, amhesu.
Liṅgattaye samaṃ.
It is the same in all three genders.
Giống nhau ở cả ba giống.
536
170. Navātveva.
170. And navā.
170. Navā là như vậy.
537
Padato dutiyā catutthī chaṭṭhīsu vono.
Vo and no after a word in the second, fourth, and sixth cases.
Trong nhị cách, tứ cách, lục cách, vono là tùy chọn sau một từ.
538
Atthajjotakā vaṇṇā padaṃ, dutiyā catutthī chaṭṭhī bahuvacanesu paresu padasmā paresaṃ savibhattīnaṃ tumhāmhānaṃ vonokārā navā honti.
The letters that elucidate meaning are words. After a word, in the second, fourth, and sixth plural cases, the case endings vo and no are optionally formed for tumha and amha.
Các âm tiết làm rõ nghĩa là padaṃ (từ). Khi các biến cách của tumhā và amhā theo sau một từ trong nhị cách, tứ cách, lục cách số nhiều, thì vono là tùy chọn.
539
Rakkhatu vo, passatu no, dadāti vo, dadāhi no, saddhā vo, satthā no.
Rakkhatu vo (May it protect you), passatu no (May he see us), dadāti vo (He gives to you), dadāhi no (Give to us), saddhā vo (Your faith), satthā no (Our teacher).
Rakkhatu vo, passatu no, dadāti vo, dadāhi no, saddhā vo, satthā no.
540
Navāti kiṃ, eso amhākaṃ satthā.
Why "optional"? Eso amhākaṃ satthā (This is our teacher).
Tại sao lại là navā? Eso amhākaṃ satthā.
541
171. Padatotyadhikāro.
171. The jurisdiction is "after a word".
171. “Padato” là quyền hạn.
542
‘‘Temekavacanesu ce’’ti catutthīchaṭṭhekavacanesu te me honti.
In the fourth and sixth singular cases, te and me occur.
“Temekavacanesu ce” thì trong tứ cách và lục cách số ít, te và me xảy ra.
Dadāmi te, dadāhi me, idaṃ te, ayaṃ me.
Dadāmi te (I give to you), dadāhi me (Give to me), idaṃ te (This is yours), ayaṃ me (This is mine).
Dadāmi te, dadāhi me, idaṃ te, ayaṃ me.
543
‘‘Naamhī’’ti amhi nisedho.
In the locative singular amhi, it is prohibited.
“Naamhī” là sự phủ định của am.
Passetha taṃ, ajini maṃ.
Passetha taṃ (See him), ajini maṃ (He conquered me).
Passetha taṃ, ajini maṃ.
544
‘‘Vā tatiye ce’’ti tatiyekavacane te me vā honti.
In the third singular case, te and me are optional.
“Vā tatiye ce” thì trong tam cách số ít, te và me là tùy chọn.
Kataṃ te tayā vā.
Kataṃ te (Done by you), tayā vā (or tayā).
Kataṃ te hoặc tayā.
Kataṃ me mayā vā.
Kataṃ me (Done by me), mayā vā (or mayā).
Kataṃ me hoặc mayā.
545
‘‘Bahuvacanesu vono’’ti tatiyābahuvacanesu vo no honti.
In the third plural case, vo and no occur.
“Bahuvacanesu vono” thì trong tam cách số nhiều, vo và no xảy ra.
Bahuvacane paṭhame yomhi ca.
Also in the first plural yo case.
Trong số nhiều, và trong trường hợp yo ở sơ cách.
Kataṃ vo, kataṃ no, gāmaṃ vo gaccheyyātha, gāmaṃ no gaccheyyāma.
Kataṃ vo (Done by you), kataṃ no (Done by us), gāmaṃ vo gaccheyyātha (May you go to the village), gāmaṃ no gaccheyyāma (May we go to the village).
Kataṃ vo, kataṃ no, gāmaṃ vo gaccheyyātha, gāmaṃ no gaccheyyāma.
546

Saṅkhyā

Numerals

Số từ

547
172. Saṅkhyā vuccate.
172. Numerals are declared.
172. Số từ được nói đến.
548
Ekasaddo sabbanāmesu vutto.
The word eka is mentioned among all pronouns.
Từ eka đã được đề cập trong tất cả các đại từ.
549
173. Dvādayo aṭṭhārasantā bahuvacanantā.
173. Dvi and so on up to aṭṭhārasa are always in the plural.
173. Dvā và các số tiếp theo cho đến mười tám đều là số nhiều.
550
Savibhattissa, itthipumanapuṃsakasaṅkhyanti cādhikāro.
With case endings, the gender of the number, this is the jurisdiction.
“Savibhattissa, itthipumanapuṃsakasaṅkhyanti” là quyền hạn.
551
‘‘Yosu dvinnaṃ dve ce’’ti dvissa dve hoti.
For dvi, dve occurs in the yo cases.
“Yosu dvinnaṃ dve ce” thì dvissa trở thành dve.
Dve, dve, dvībhi, dvīhi.
Dve, dve, dvībhi, dvīhi.
Dve, dve, dvībhi, dvīhi.
552
No ca dvādito namhi.
And na for dvi and so on in the naṃ case.
Không có na trong namhi từ dvā trở đi.
553
Namhi dvādito nakārāgamo hoti.
In the naṃ case, the augment na occurs for dvi and so on.
Trong namhi, từ dvā trở đi có sự thêm vào của nakāra.
Dvinnaṃ, dvīsu, liṅgattaye samaṃ.
Dvinnaṃ, dvīsu, it is the same in all three genders.
Dvinnaṃ, dvīsu, giống nhau ở cả ba giống.
554
174. Ticatunnaṃ tisso catasso tayo cattāro tīṇi cattāri.
174. For ti and catu, tisso, catasso, tayo, cattāro, tīṇi, cattāri.
174. Ticatunnaṃ tisso catasso tayo cattāro tīṇi cattāri.
555
Yosu itthipumanapuṃsakesu savibhattīnaṃ ticatunnaṃ tisso catasso ādayo honti.
In the yo cases, for ti and catu with case endings, tisso, catasso and so on occur in the feminine, masculine, and neuter genders respectively.
Trong các giống cái, giống đực và giống trung, khi có biến cách, ticatunnaṃ trở thành tisso, catasso, v.v.
Tayo, tayo, tībhi, tīhi, tinnaṃ.
Tayo, tayo, tībhi, tīhi, tinnaṃ.
Tayo, tayo, tībhi, tīhi, tinnaṃ.
556
‘‘Iṇṇamiṇṇannaṃ tīhi saṅkhyāhī’’ti tisaddato naṃiccassa iṇṇaṃ iṇṇannaṃ ca.
For naṃ, iṇṇaṃ and iṇṇannaṃ occur for the word ti among numbers.
“Iṇṇamiṇṇannaṃ tīhi saṅkhyāhī” thì từ tisadda, naṃiccassa trở thành iṇṇaṃ và iṇṇannaṃ.
Tiṇṇaṃ, tiṇṇannaṃ, tīsu.
Tiṇṇaṃ, tiṇṇannaṃ, tīsu.
Tiṇṇaṃ, tiṇṇannaṃ, tīsu.
557
175. Itthiyaṃ-tisso, tisso, tībhi, tīhi.
175. In the feminine: tisso, tisso, tībhi, tīhi.
175. Ở giống cái - tisso, tisso, tībhi, tīhi.
558
‘‘No cā’’do cakārena namhi ssaṃāgamo, vaggantetissanaṃ, tīsu.
And by the word ca in the rule No ca (Rule 173), the augment ssaṃ occurs in the naṃ case for tissa in the end of the class. Tīsu.
Trước đó, với cakāra của “No cā”, trong namhi có sự thêm vào của ssaṃ, vaggantetissanaṃ, tīsu.
559
176. Napuṃsake-tīṇi, tīṇi, tīhi.
176. In the neuter: tīṇi, tīṇi, tīhi.
176. Ở giống trung - tīṇi, tīṇi, tīhi.
560
177. Cattāro.
177. Cattāro.
177. Cattāro.
561
‘‘Osare ce’’tīha cakārena yosu ussa uro.
Here, by the word ca in Osare ce (Rule 161), u becomes uro in the yo cases.
“Osare ce” thì ở đây, với cakāra, ussa ở yosu trở thành uro.
‘‘Tato yonamotū’’tīha tukārena yonaṃ o.
Here, by the word tu in Tato yonamotū (Rule 150), o (occurs) for yo.
“Tato yonamotū” thì ở đây, với tukāra, yonaṃ trở thành o.
Caturo.
Caturo.
Caturo.
Evaṃ dutiyā.
Similarly, the second (case).
Tương tự như nhị cách.
Catūhi, catunnaṃ, catūsu.
Catūhi, catunnaṃ, catūsu.
Catūhi, catunnaṃ, catūsu.
562
178. Itthiyaṃ, catasso, catasso, catūhi.
178. In the feminine, catasso, catasso, catūhi.
178. Ở giống cái, catasso, catasso, catūhi.
Pubbeva ssaṃāgamo.
The augment ssaṃ as before.
Sự thêm vào của ssaṃ như đã nói trước.
Yadādinā ussa attaṃ.
By yadādi and so on, u becomes attaṃ.
Với yadā, ussa trở thành attaṃ.
Catassannaṃ, catūsu.
Catassannaṃ, catūsu.
Catassannaṃ, catūsu.
563
179. Napuṃsake, cattāri, cattāri.
179. In the neuter, cattāri, cattāri.
179. Ở giống trung, cattāri, cattāri.
564
180. ‘‘Pañcādīna makāro’’ti yosu savibhattissa pañcādyantassa attaṃ.
180. For pañca and so on, a (occurs). In the yo cases, the final a (occurs) for pañca and so on with case endings.
180. “Pañcādīna makāro” thì trong yosu, pañcādyanta có biến cách trở thành attaṃ.
Pañca, pañca.
Pañca, pañca.
Pañca, pañca.
565
‘‘Pañcādīna mattaṃ’’ti sunaṃhisu pañcādyantassa attaṃ.
For pañca and so on, a (occurs) in su, naṃ, and hi cases for pañca and so on.
“Pañcādīna mattaṃ” thì trong sunaṃhi, pañcādyanta trở thành attaṃ.
Edīghānamapavādoyaṃ.
This is an exception to the lengthening of e and ī.
Đây là một ngoại lệ cho edīgha.
Pañcahi, pañcannaṃ, pañcasu.
Pañcahi, pañcannaṃ, pañcasu.
Pañcahi, pañcannaṃ, pañcasu.
Liṅgattaye samaṃ.
It is the same in all three genders.
Giống nhau ở cả ba giống.
566
181. Evaṃ cha satta aṭṭha nava dasādayo aṭṭhārasantā.
181. Similarly, cha, satta, aṭṭha, nava, dasa, and so on up to aṭṭhārasa.
181. Tương tự là cha, satta, aṭṭha, nava, dasā và các số tiếp theo cho đến mười tám.
567
182. Vīsatyādayo ānavutiyā itthiliṅgā ekavacanantā, vīsati rattīva.
Vīsati and so on up to navuti are feminine and singular, like ratti (night).
182. Vīsati và các số tiếp theo cho đến navuti đều là giống cái số ít, như vīsati rattī.
Evaṃ tiṃsati.
Similarly, tiṃsati.
Tương tự là tiṃsati.
568
Cattālīsaṃ paññāsaṃ saddehi parāsaṃ sabbāsaṃ vibhattīnaṃ ‘‘sabbāsamā’’dotīha ādisaddena lopo, saṭṭhi vīsatī va.
For cattālīsaṃ and paññāsaṃ, by the word ādi in the rule sabbāsamā (Rule 63), there is elision of all subsequent case endings, like saṭṭhi and vīsati.
Đối với cattālīsaṃ, paññāsaṃ, tất cả các biến cách theo sau đều bị lược bỏ bởi “sabbāsamā” và ādisadda, saṭṭhi giống như vīsati.
Evaṃ sattati asīti navuti.
Similarly, sattati, asīti, navuti.
Tương tự là sattati, asīti, navuti.
569
Sataṃ napuṃsakamekavacanantaṃ.
Sataṃ is neuter and singular.
Sataṃ là giống trung số ít.
Evaṃ sahassādi.
Similarly, sahassādi.
Tương tự là sahassa, v.v.
570
Koṭi vīsatīva.
Koṭi is like vīsati.
Koṭi giống như vīsati.
571
183. Rāsibhede tu sabbattha bahuvacanampi.
183. In the case of different groups, the plural is used everywhere.
183. Tuy nhiên, trong trường hợp phân loại số lượng, số nhiều cũng được dùng ở khắp mọi nơi.
Yathā-dvevīsatiyo buddhadantā.
For example: dve vīsatiyo buddhadantā (twenty-two Buddha-teeth).
Ví dụ: Dvevīsatiyo buddhadantā.
Tisso vīsatiyo dinaghaṭikā.
tisso vīsatiyo dinaghaṭikā (twenty-three day-watches).
Tisso vīsatiyo dinaghaṭikā.
Evamaññatra.
Similarly elsewhere.
Tương tự ở những nơi khác.
572
Eseso etantippasiddhi, lokassa hoti yatthatthesu.
These are esa, eso, eta, known in the world for their meanings.
Eseso, etantippasiddhi, lokassa hoti yatthatthesu.
573
Thīpumanapuṃsakānityuccante, tānimāni lokenātthā.
They are said to be feminine, masculine, and neuter; these are the meanings in the world.
Thīpumanapuṃsakānityuccante, tānimāni lokenātthā.
574

Aliṅga

Indeclinables

Vô giống

575
184. Aliṅgā vuccante.
184. Indeclinables are declared.
184. Các từ vô giống được nói đến.
576
Kvaci to pañcamyatthe.
Occasionally to in the sense of the fifth case.
Đôi khi to trong nghĩa ngũ cách.
577
Liṅgato pañcamyatthe kvaci toppaccayo hoti.
Occasionally the suffix to occurs in the sense of the fifth case after a gender word.
Đôi khi hậu tố to xảy ra trong nghĩa ngũ cách.
578
‘‘Tvādayo vibhattisaññāyo’’ti toppabhutidānyantānaṃ vibhattisaññā.
Tvā and so on are designated as case endings. Therefore, because their compounds also end in case endings, their being considered as words is established, and so there is no further case ending.
“Tvādayo vibhattisaññāyo” thì toppabhuti và các từ kết thúc bằng dā đều là biến cách.
Tasmā tadantānampi vibhatyantattā padattaṃ siddhanti na puna vibhatti.
Corasmā, corato.
Do đó, các từ kết thúc bằng chúng cũng được coi là có biến cách, nên không cần biến cách nữa.
Corasmā corato.
From a thief, from a thief.
Corasmā, corato.
Evaṃ pitito, ettha ‘‘pitādīna masimhi’’ tyatrāsimhiggahaṇena tomhi pitādīnaṃ ussa i.
Similarly pitito. Here, by the mention of asimhi in the rule "for pita and so on in asimhi", u becomes i for pita and so on in to.
Tương tự pitito, ở đây với asimhiggahaṇa trong “pitādīna masimhi”, ussa của pitādi trở thành i trong tomhi.
579
Imassi thandānihatodhesu ca.
For ima (this) when thaṃ, dāni, hi, to, dha are present.
Imassi thandānihatodhesu ca.
580
Thaṃādīsu paresu imassa i hoti.
When thaṃ and so on are subsequent, i occurs for ima.
Khi thaṃ, v.v. theo sau, imassa trở thành i.
Ito.
Ito.
Ito.
581
‘‘Sabbassetassākāro vā’’ti tothesvetassa attaṃ vā, ato, etto.
For all of eta, ā is optional in to and tha. Ato, etto.
“Sabbassetassākāro vā” thì trong tothesu, etassa trở thành attaṃ tùy chọn, ato, etto.
Pakkhe- ‘‘saralopā’’dinā akāralopo.
In some cases, by the rule "elision of vowels" and so on, the elision of a occurs.
Trong trường hợp khác - “saralopā” và sự lược bỏ của akāra.
582
‘‘Tratothesu ce’’ti kissa ku.
Here, by the word ca in the rule Tratothesu ce, kissa (for kiṃ) becomes ku.
“Tratothesu ce” thì kissa trở thành ku.
Kuto.
Kuto.
Kuto.
583
‘‘Kvaci to’’ti suttadvidhākaraṇena sattamyatthe ca to hoti, ādismiṃ, ādito.
By dividing the rule "Occasionally to" into two, to also occurs in the sense of the seventh case: ādismiṃ, ādito.
“Kvaci to” thì với việc chia đôi sutta, to cũng xảy ra trong nghĩa thất cách, ādismiṃ, ādito.
584
185. ‘‘Tratha sattamiyā sabbanāmehī’’ti sattamyatthe trathappaccayā honti.
185. For the seventh case with all pronouns, the suffixes tra and tha occur.
185. “Tratha sattamiyā sabbanāmehī” thì trong nghĩa thất cách, các hậu tố tratha xảy ra.
Sabbasmiṃ, sabbatra, sabbattha, dvittaṃ.
Sabbasmiṃ, sabbatra, sabbattha, dvittaṃ (doubling).
Sabbasmiṃ, sabbatra, sabbattha, dvittaṃ.
Evaṃ atra, attha.
Similarly atra, attha.
Tương tự atra, attha.
Ettha ‘‘tre nicca’’nti pubbe etassa a.
Here, a (occurs) for eta earlier, by the rule "always tre".
Ở đây, “tre nicca” thì etassa trở thành a trước đó.
Kutra, kuttha.
Kutra, kuttha.
Kutra, kuttha.
585
‘‘Sesesu ce’’ti kādese-kattha.
In the remaining cases, by the substitution of ka: kattha.
“Sesesu ce” thì trong kādesa - kattha.
586
186. ‘‘Kismā vo ce’’ti vappaccayo.
186. By the word ca in the rule Kismā vo ce, the suffix va (occurs).
186. “Kismā vo ce” thì hậu tố va.
‘‘Kissa ka vece’’ti ko, kakārākāralopo.
By the rule Kissa ka vece, ko (occurs) for kiṃ, and the elision of ka and ā.
“Kissa ka vece” thì ko, sự lược bỏ của kakāra và akāra.
Kva.
Kva.
Kva.
587
187. ‘‘Hiṃ haṃ hiñcana’’nti kasmā hiṃ ādipaccayā.
187. From kismā, hiṃ and other suffixes (occur).
187. “Hiṃ haṃ hiñcana” thì từ kasmā có các hậu tố hiṃ, v.v.
‘‘Ku hiṃ haṃsu ce’’ti kissa ku.
By the word ca in the rule Ku hiṃ haṃsu ce, ku (occurs) for kiṃ.
“Ku hiṃ haṃsu ce” thì kissa trở thành ku.
Cakārena hiñcanaṃ dācanaṃsu ca.
By the word ca, hiñcanaṃ and dācanaṃ (also occur).
Với cakāra, trong hiñcanaṃ và dācanaṃ cũng vậy.
Kuhiṃ, kuhaṃ, kuhiñcanaṃ.
Kuhiṃ, kuhaṃ, kuhiñcanaṃ.
Kuhiṃ, kuhaṃ, kuhiñcanaṃ.
588
188. ‘‘Tamhā ce’’ti hiṃhaṃ.
188. By the word ca in the rule Tamhā ce, hiṃ and haṃ (occur).
188. “Tamhā ce” thì hiṃhaṃ.
Tahiṃ, tahaṃ.
Tahiṃ, tahaṃ.
Tahiṃ, tahaṃ.
589
189. ‘‘Yato hiṃ’’ti hiṃ.
189. From yato, hiṃ (occurs).
189. “Yato hiṃ” thì hiṃ.
Yahiṃ.
Yahiṃ.
Yahiṃ.
590
190. ‘‘Imasmā hadhā ce’’ti hadhā.
190. By the word ca in the rule Imasmā hadhā ce, hadhā (occurs).
190. “Imasmā hadhā ce” thì hadhā.
Iha, idha.
Iha, idha.
Iha, idha.
591
191. ‘‘Sabbato dhī’’ti dhi.
191. From sabbato, dhi (occurs).
191. “Sabbato dhī” thì dhi.
Sabbadhi.
Sabbadhi.
Sabbadhi.
592
192. Kāletyadhikāro.
192. The jurisdiction is kāle (in time).
192. “Kāle” là quyền hạn.
593
‘‘Kiṃsabbaññekayakuhi dādācana’’nti kiṃ ādito dā, dācanaṃ ca.
From kiṃ, sabba, e, yaku, ku, dā and dācanaṃ occur.
“Kiṃsabbaññekayakuhi dādācana” thì từ kiṃ, v.v. có dā, và dācanaṃ.
Kasmiṃ kāle kadā, kudācanaṃ.
Kasmiṃ kāle (at what time), kadā (when), kudācanaṃ (at any time).
Kasmiṃ kāle kadā, kudācanaṃ.
594
‘‘Sabbassa so dāmhi vā’’ti sabbassa so vā.
For sabba, so is optional in dā.
“Sabbassa so dāmhi vā” thì sabbassa trở thành so tùy chọn.
Sadā, sabbadā.
Sadā, sabbadā.
Sadā, sabbadā.
595
193. ‘‘Tamhā dāni ce’’ti dāni, dā ca.
193. By the word ca in the rule Tamhā dāni ce, dāni and dā (occur).
193. “Tamhā dāni ce” thì dāni, và dā.
Tadāni, tadā.
Tadāni, tadā.
Tadāni, tadā.
596
194. Yadādinā imasaddā, samānāparehi ca yathāsaṅkhyaṃ jja jjuppaccayā, ima, samānānaṃ a, sā ca.
194. By yadādi, from ima word, and from samānāpara words, the suffixes jja and jju occur respectively; a for ima and samānā, and sā.
194. Với yadā, imasadda, và từ samānāpara, các hậu tố jja, jju xảy ra tương ứng, a của ima và samānā, và sā.
Ajja, sajju, aparajju.
Ajja, sajju, aparajju.
Ajja, sajju, aparajju.
597
195. ‘‘Imasmā rahidhunādāni ce’’ti rahyādippaccayā.
195. By the word ca in the rule Imasmā rahidhunādāni ce, rahi and other suffixes (occur).
195. “Imasmā rahidhunādāni ce” thì các hậu tố rahyādi.
‘‘Eta rahimhī’’ti imassa eto.
For ima, eta (occurs) in rahi.
“Eta rahimhī” thì imassa trở thành eto.
Etarahi.
Etarahi.
Etarahi.
598
‘‘A dhunāmhi ce’’ti imassa a.
By the word ca in the rule A dhunāmhi ce, a (occurs) for ima.
“A dhunāmhi ce” thì imassa trở thành a.
Adhunā, idāni.
Adhunā, idāni.
Adhunā, idāni.
599
196. Lopaṃ itveva.
196. Elision is to be understood.
196. Lopaṃ là như vậy.
600
Sabbāsamāvusopasagganipātādīhi ca.
All (are) from āyusopa, prefixes, particles, and so on.
Sabbāsamāvusopasagganipātādīhi ca.
601
Etehi parā sabbā vibhattī lupyante.
All other case endings are elided by these.
Bởi những cái này, tất cả các biến cách còn lại đều bị lược bỏ.
Tvaṃ āvuso, tumhe āvuso.
You, friend; you (plural), friends.
Này bạn, này các bạn.
602

Upasagganipāta

Prefixes and Particles

Tiền tố và Tiểu từ

603
197. Upasagganipātā vuccante.
197. Prefixes and particles are declared (here).
197. Được gọi là các tiền tố và tiểu từ.
604
Pa parā ni nī u du saṃ vi ava anu pari adhi abhi pati su ā ati api apa upa ete vīsatyupasaggā.
Pa, parā, ni, nī, u, du, saṃ, vi, ava, anu, pari, adhi, abhi, pati, su, ā, ati, api, apa, upa – these are the twenty prefixes.
Pa, parā, ni, nī, u, du, saṃ, vi, ava, anu, pari, adhi, abhi, pati, su, ā, ati, api, apa, upa – đây là hai mươi tiền tố.
605
Ca na va vā mā hi dhi ci ku tu nu ce re he sve ve vo kho no to yaṃ naṃ taṃ kiṃ handa kira eva kīva yāva tāva vata vatha atha aṅga iṅgha taggha āma nāma nūna puna pana āha saha sakkā labbhā heṭṭhā ārā dūrā divā navā vinā nānā addhā mudhā micchā pacchā āvi sakkhi sacci sacchi bahi yadi iti kinti atthi sotthi khalu nanu kimu assu yagghe sace have suve are pure namo tiro adho atho aho raho hīyo bhīyo anto pāto sudaṃ kallaṃ evaṃ dhuvaṃ alaṃ halaṃ sayaṃ sāyaṃ samaṃ sāmaṃ kāmaṃ pāraṃ oraṃ ciraṃ huraṃ ahaṃ sahaṃ uccaṃ nīcaṃ sakiṃ saddhiṃ, athavā antarā ārakā bāhirā bahiddhā yāvatā tāvatā samantā sāmantā āmantā sammukhā carahi tarahi sampati āyati upari yāvade tāvade tiriyaṃ sanikaṃ sasakkaṃ ettāvatā parammukhā kittāvatā etarahi aññadatthu seyyathidaṃ appevanāma bhīyosomattāya iccādayo nipātā.
Ca, na, va, vā, mā, hi, dhi, ci, ku, tu, nu, ce, re, he, sve, ve, vo, kho, no, to, yaṃ, naṃ, taṃ, kiṃ, handa, kira, eva, kīva, yāva, tāva, vata, vatha, atha, aṅga, iṅgha, taggha, āma, nāma, nūna, puna, pana, āha, saha, sakkā, labbhā, heṭṭhā, ārā, dūrā, divā, navā, vinā, nānā, addhā, mudhā, micchā, pacchā, āvi, sakkhi, sacci, sacchi, bahi, yadi, iti, kinti, atthi, sotthi, khalu, nanu, kimu, assu, yagghe, sace, have, suve, are, pure, namo, tiro, adho, atho, aho, raho, hīyo, bhīyo, anto, pāto, sudaṃ, kallaṃ, evaṃ, dhuvaṃ, alaṃ, halaṃ, sayaṃ, sāyaṃ, samaṃ, sāmaṃ, kāmaṃ, pāraṃ, oraṃ, ciraṃ, huraṃ, ahaṃ, sahaṃ, uccaṃ, nīcaṃ, sakiṃ, saddhiṃ, or antarā, ārakā, bāhirā, bahiddhā, yāvatā, tāvatā, samantā, sāmantā, āmantā, sammukhā, carahi, tarahi, sampati, āyati, upari, yāvade, tāvade, tiriyaṃ, sanikaṃ, sasakkaṃ, ettāvatā, parammukhā, kittāvatā, etarahi, aññadatthu, seyyathidaṃ, appevanāma, bhīyosomattāya, and so forth, are particles.
Ca, na, va, vā, mā, hi, dhi, ci, ku, tu, nu, ce, re, he, sve, ve, vo, kho, no, to, yaṃ, naṃ, taṃ, kiṃ, handa, kira, eva, kīva, yāva, tāva, vata, vatha, atha, aṅga, iṅgha, taggha, āma, nāma, nūna, puna, pana, āha, saha, sakkā, labbhā, heṭṭhā, ārā, dūrā, divā, navā, vinā, nānā, addhā, mudhā, micchā, pacchā, āvi, sakkhi, sacci, sacchi, bahi, yadi, iti, kinti, atthi, sotthi, khalu, nanu, kimu, assu, yagghe, sace, have, suve, are, pure, namo, tiro, adho, atho, aho, raho, hīyo, bhīyo, anto, pāto, sudaṃ, kallaṃ, evaṃ, dhuvaṃ, alaṃ, halaṃ, sayaṃ, sāyaṃ, samaṃ, sāmaṃ, kāmaṃ, pāraṃ, oraṃ, ciraṃ, huraṃ, ahaṃ, sahaṃ, uccaṃ, nīcaṃ, sakiṃ, saddhiṃ, hoặc antarā, ārakā, bāhirā, bahiddhā, yāvatā, tāvatā, samantā, sāmantā, āmantā, sammukhā, carahi, tarahi, sampati, āyati, upari, yāvade, tāvade, tiriyaṃ, sanikaṃ, sasakkaṃ, ettāvatā, parammukhā, kittāvatā, etarahi, aññadatthu, seyyathidaṃ, appevanāma, bhīyosomattāya – và các tiểu từ khác.
606
198. Sadisā ye tiliṅgesu, sabbāsu ca vibhattīsu.
198. Those which are similar in the three genders, and in all case endings,
198. Những gì giống nhau ở ba giống, ở tất cả các biến cách,
607
Vacanesu ca sabbesu, te nipātāti kittitā.
And in all numbers, are declared to be particles.
Và ở tất cả các số, được gọi là nipāta (tiểu từ).
608
Yathā – uccaṃ rukkho, latā, gharaṃ vā, uccaṃ rukkho.
For example: uccaṃ rukkho (high tree), latā (creeper), gharaṃ (house); or uccaṃ rukkho.
Ví dụ – uccaṃ rukkho (cây cao), latā (dây leo), gharaṃ (nhà) hoặc, uccaṃ rukkho (cây cao).
He rukkha, rukkhaṃ, rukkhena, rukkhassa, rukkhasmā, rukkhe vā iccādi.
O tree, tree, by the tree, to the tree, from the tree, in the tree, etc.
He rukkha (này cây), rukkhaṃ (cây), rukkhena (bởi cây), rukkhassa (của cây), rukkhasmā (từ cây), rukkhe (ở cây) hoặc v.v...
Uccaṃ rukkho, rukkhā vā iccādi.
Uccaṃ rukkho, or rukkhā, etc.
Uccaṃ rukkho (cây cao), rukkhā (những cây) hoặc v.v...
Evaṃ latā, gharāni.
Similarly, latā, gharāni.
Tương tự, latā (dây leo), gharāni (những ngôi nhà).
609
199.
199.
199.
610
Ubhayesu vibhatyatta -
From words referring to both case endings,
Ở cả hai biến cách –
611
Kriyadesa samaya disāguṇatthehi;
Action, place, time, direction, and quality;
Bởi ý nghĩa hành động, nơi chốn, thời gian, phương hướng, và phẩm chất;
612
Sabbāpi yathāyogaṃ,
All case endings, as appropriate,
Tất cả các biến cách tùy theo sự phù hợp,
613
Vibhattiyoññehi tuppaṭhamā.
And others, are the first case.
Với những từ khác thì là biến cách thứ nhất.
614
Taṃ yathā – adhiantosaddehi sattamī.
For example: from the words adhi and anto, the seventh case.
Ví dụ – với các từ adhi và anto là biến cách thứ bảy.
Sayaṃsaddā tatiyā, chaṭṭhī ca.
From the word sayaṃ, the third and sixth cases.
Với từ sayaṃ là biến cách thứ ba và thứ sáu.
Namosaddā paṭhamā, dutiyā ca.
From the word namo, the first and second cases.
Với từ namo là biến cách thứ nhất và thứ hai.
Pāraṃsaddā sattamī.
From the word pāraṃ, the seventh case.
Với từ pāraṃ là biến cách thứ bảy.
Divāsaddā paṭhamā, dutiyā, sattamī ca.
From the word divā, the first, second, and seventh cases.
Với từ divā là biến cách thứ nhất, thứ hai và thứ bảy.
Heṭṭhāsaddā sattamī.
From the word heṭṭhā, the seventh case.
Với từ heṭṭhā là biến cách thứ bảy.
Uccaṃsaddā sabbāpi.
From the word uccaṃ, all cases.
Với từ uccaṃ là tất cả các biến cách.
Pasaddā ca casaddā ca paṭhamā, hesaddā ālapane paṭhamā.
From the word pa and the word ca, the first case; from the word he, the first case in vocative.
Với từ pa và từ ca là biến cách thứ nhất, với từ he là biến cách thứ nhất trong hô cách.
Tathāññehipi.
And similarly from others.
Và tương tự với những từ khác.
615
200. Upasaggā sabbepi saddantarena saha payujjante.
200. All prefixes are used together with another word.
200. Tất cả các tiền tố đều được dùng cùng với một từ khác.
Nipātā tu keci visumpi.
But some particles (are used) independently.
Nhưng một số tiểu từ thì có thể đứng riêng.
Yathā – pahāro, paharati, sā ca so ca bhāsati vā karoti vā, sotthityādi.
For example: pahāro (a blow), paharati (he strikes); sā ca so ca bhāsati (she and he speak), or karoti (do); sotthi (well-being), etc.
Ví dụ – pahāro (cú đánh), paharati (đánh), sā ca so ca bhāsati (nàng và chàng nói) hoặc karoti (làm), sotthi (phước lành) v.v...
616
201. Ekekaliṅgaṃ dviliṅgaṃ, tiliṅgaṃ cāpyaliṅgikaṃ.
201. (A noun is said to be) of one gender, two genders, three genders, or genderless.
201. Một giống, hai giống, ba giống, và không giống.
617
Catudheti nāmaṃ nāmaṃ, namatyatthanti kittitaṃ.
Nouns are declared to be of four kinds, meaning nāmā (nouns) are so called.
Danh từ được gọi là có bốn loại này, nghĩa là danh từ.
618
Nāmikaṃ.
Nominal.
Thuộc về danh từ.
Next Page →

Settings