335. Ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvāti ekasmiṃ aṃsakūṭe cīvaraṃ katvā; sādhukaṃ uttarāsaṅgaṃ katvāti attho.
335. Having made the robe over one shoulder means having made the robe over one shoulder-peak; the meaning is, having made the upper robe properly.
335. Đắp y một bên vai có nghĩa là đắp y trên một bên vai; tức là đắp y thượng y một cách đúng đắn.
Paggaṇhitvāna añjalinti dasanakhasamodhānasamujjalaṃ añjaliṃ ukkhipitvā.
Having raised the joined palms in reverence means having raised the joined palms, resplendent with the coming together of ten fingernails.
Chắp tay cung kính có nghĩa là chắp đôi bàn tay mười móng tay sáng chói lên.
Āsīsamānarūpo vāti paccāsīsamānarūpo viya.
Or having a longing appearance means as if having a longing appearance.
Như thể đang mong cầu có nghĩa là như thể đang mong cầu.
Kissa tvaṃ idha māgatoti kena kāraṇena kimatthaṃ patthayamāno tvaṃ idha āgato.
For what reason have you come here? means for what reason, desiring what purpose, have you come here?
Ngươi đến đây vì việc gì? có nghĩa là vì lý do gì, mong cầu điều gì mà ngươi đến đây?
Ko evamāha?
Who said this?
Ai đã nói như vậy?
Sammāsambuddho.
The Perfectly Self-Enlightened One.
Đức Chánh Đẳng Giác.
Kaṃ evamāha?
To whom did he say this?
Ngài nói với ai như vậy?
Āyasmantaṃ upāliṃ.
To Venerable Upāli.
Với Tôn giả Upāli.
Iti āyasmā upāli bhagavantaṃ upasaṅkamitvā ‘‘dvīsu vinayesū’’ti imaṃ gāthaṃ pucchi.
Thus, Venerable Upāli approached the Blessed One and asked this verse, "In the two Vinayas."
Như vậy, Tôn giả Upāli đã đến gần Đức Thế Tôn và hỏi bài kệ này: “Trong hai bộ Vinaya…”
Athassa bhagavā ‘‘bhaddako te ummaṅgo’’tiādīni vatvā taṃ vissajjesi.
Then the Blessed One, having said, "Your discerning thought is excellent," and so on, answered that question.
Khi ấy, Đức Thế Tôn đã nói: “Câu hỏi của ngươi thật hay,” và giải thích câu hỏi đó.
Esa nayo sabbattha.
This method applies everywhere.
Phương pháp này áp dụng cho tất cả các trường hợp.
Iti ime sabbapañhe buddhakāle upālitthero pucchi.
Thus, all these questions were asked by the Elder Upāli in the time of the Buddha.
Như vậy, tất cả những câu hỏi này đã được Tôn giả Upāli hỏi vào thời Đức Phật.
Bhagavā byākāsi.
The Blessed One explained them.
Đức Thế Tôn đã giải đáp.
Saṅgītikāle pana mahākassapatthero pucchi.
But at the time of the Saṅgīti, the Elder Mahākassapa asked them.
Tuy nhiên, vào thời kết tập, Tôn giả Mahākassapa đã hỏi.
Upālitthero byākāsi.
The Elder Upāli explained them.
Tôn giả Upāli đã giải đáp.
Tattha bhaddako te ummaṅgoti bhaddakā te pañhā; pañhā hi avijjandhakārato ummujjitvā ṭhitattā ‘‘ummaṅgo’’ti vuccati.
In this regard, "Your discerning thought is excellent" means your questions are excellent; indeed, a question is called a "discerning thought" because it emerges from the darkness of ignorance and stands forth.
Trong đó, câu hỏi của ngươi thật hay có nghĩa là câu hỏi của ngươi thật hay; thật vậy, một câu hỏi được gọi là “ummaṅga” vì nó nổi lên từ bóng tối của vô minh.
Tagghāti kāraṇatthe nipāto.
Tagghā is a particle indicating cause.
Tagghā là một từ chỉ nguyên nhân.
Yasmā maṃ pucchasi, tasmā te ahamakkhissanti attho.
The meaning is: since you ask me, therefore I will explain it to you.
Nghĩa là: “Vì ngươi hỏi ta, nên ta sẽ giải thích cho ngươi.”
Sampaṭicchanatthe vā, ‘‘tagghā’’ti hi iminā vacanaṃ sampaṭicchitvā akkhissanti āha.
Or, it is in the sense of agreement; indeed, by this word "tagghā," having accepted the statement, he says "I will explain it."
Hoặc là, trong ý nghĩa chấp nhận, Ngài nói: “Tagghā”, tức là chấp nhận lời nói và sẽ giải thích.
‘‘Samādahitvā visibbenti, sāmisena, sasitthaka’’nti imāni tīṇiyeva sikkhāpadāni bhaggesu paññattāni.
Only these three training rules—"samādahitvā visibbenti," "sāmisena," and "sasitthaka"—were laid down in the Bhaggas country.
Chỉ có ba giới luật này, đó là “samādahitvā visibbenti, sāmisena, sasitthakaṃ” được chế định ở Bhaggā.
Ye duṭṭhullā sā sīlavipattīti ettha kiñcāpi sīlavipatti nāma pañhe natthi, atha kho duṭṭhullaṃ vissajjetukāmatāyetaṃ vuttaṃ.
Here, regarding "Those that are gross are moral deviations," although there is no moral deviation by name in the question, this was said out of a desire to explain what is gross.
Trong câu “ Những điều thô ác đó là sự suy đồi về giới”, mặc dù không có sự suy đồi về giới trong câu hỏi, nhưng điều này được nói ra với ý muốn giải thích về điều thô ác.
Catūsu hi vipattīsu duṭṭhullaṃ ekāya vipattiyā saṅgahitaṃ, aduṭṭhullaṃ tīhi vipattīhi saṅgahitaṃ.
Indeed, among the four deviations, what is gross is included in one deviation, and what is not gross is included in three deviations.
Thật vậy, trong bốn sự suy đồi, điều thô ác được bao gồm trong một sự suy đồi, còn điều không thô ác được bao gồm trong ba sự suy đồi.
Tasmā ‘‘ye duṭṭhullā sā sīlavipattī’’ti vatvā tameva vitthārato dassetuṃ ‘‘pārājikaṃ saṅghādiseso sīlavipattīti vuccatī’’ti āha.
Therefore, having said, "Those that are gross are moral deviations," he then said, "Pārājika and Saṅghādisesa are called moral deviations" to explain it in detail.
Do đó, sau khi nói “những điều thô ác đó là sự suy đồi về giới”, Ngài nói: “pārājika và saṅghādisesa được gọi là sự suy đồi về giới” để trình bày điều đó một cách chi tiết.
337. Yasmā pana ‘‘ye ca yāvatatiyakā’’ti ayaṃ pañho ‘‘ekādasa yāvatatiyakā’’ti evaṃ saṅkhāvasena vissajjito, tasmā saṅkhānusandhivaseneva ‘‘kati chedanakānī’’tiādike aññe antarāpañhe pucchi.
337. Since the question, "And those that are up to three times," was answered numerically as, "There are eleven yāvatatiyakā," therefore, it was in connection with the numerical order that other intervening questions were asked, such as, "How many are 'cutting off' offenses?"
337. Tuy nhiên, vì câu hỏi “và những điều yāvatatiyaka” đã được giải đáp bằng cách đếm, như “mười một điều yāvatatiyaka”, nên Ngài đã hỏi những câu hỏi phụ khác như “có bao nhiêu điều chedanaka” theo cách nối tiếp số lượng.
Tesaṃ vissajjanatthaṃ ‘‘cha chedanakānī’’tiādi vuttaṃ.
To answer these, "There are six 'cutting off' offenses" and so on were said.
Để giải đáp những điều đó, Ngài đã nói: “sáu điều chedanaka” và những điều tương tự.
Tattha ‘‘ekaṃ bhedanakaṃ, ekaṃ uddālanakaṃ, sodasa jānanti paññattā’’ti idameva apubbaṃ.
Among these, "one splitting, one tearing, sixteen known to be laid down" - these alone are new.
Trong đó, “một điều bhedanaka, một điều uddālanaka, mười sáu điều jānanti đã được chế định” là những điều mới.
Sesaṃ mahāvagge vibhattameva.
The rest has already been expounded in the Mahāvagga.
Phần còn lại đã được phân tích trong Mahāvagga.
Yaṃ panetaṃ apubbaṃ tattha ekaṃ bhedanakanti sūcigharaṃ.
And regarding these new items, "one splitting" refers to the needle-case.
Và điều mới mẻ đó, trong đó một điều bhedanaka là hộp kim.
Ekaṃ uddālanakanti tūlonaddhamañcapīṭhaṃ.
"one tearing" refers to the bed or chair stuffed with cotton.
Một điều uddālanaka là giường ghế đệm bông.
Sodasāti soḷasa.
"Sixteen" means sixteen.
Sodasā là mười sáu.
Jānanti paññattāti ‘‘jāna’’nti evaṃ vatvā paññattā, te evaṃ veditabbā – ‘‘jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ attano pariṇāmeyya, jānaṃ pubbupagataṃ bhikkhuṃ anupakhajja nisajjaṃ kappeyya, jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ tiṇaṃ vā mattikaṃ vā siñceyya vā siñcāpeyya vā, jānaṃ bhikkhuniparipācitaṃ piṇḍapātaṃ bhuñjeyya, jānaṃ āsādanāpekkho bhuttasmiṃ pācittiyaṃ, jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ paribhuñjeyya, jānaṃ yathādhammaṃ nihatādhikaraṇaṃ, jānaṃ duṭṭhullaṃ āpattiṃ paṭicchādeyya, jānaṃ ūnavīsativassaṃ puggalaṃ upasampādeyya, jānaṃ theyyasatthena saddhiṃ, jānaṃ tathāvādinā bhikkhunā akatānudhammena, jānaṃ tathānāsitaṃ samaṇuddesaṃ, jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ puggalassa pariṇāmeyya, jānaṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpannaṃ bhikkhuniṃ neva attanā paṭicodeyya, jānaṃ coriṃ vajjhaṃ viditaṃ anapaloketvā, jānaṃ sabhikkhukaṃ ārāmaṃ anāpucchā paviseyyā’’ti.
"Known to be laid down" means laid down by saying "knowing," and these should be understood as follows: "knowing, one would divert a gain dedicated to the Saṅgha to oneself; knowing, one would occupy a seat previously occupied by a bhikkhu; knowing, one would pour or have poured water containing living beings, or grass, or clay; knowing, one would eat alms food prepared by a bhikkhunī; knowing, expecting gratification, a pācittiya offense after eating; knowing, one would consume water containing living beings; knowing, a case settled according to Dhamma; knowing, one would conceal a gross offense; knowing, one would confer upasampadā on a person under twenty years old; knowing, with a company of thieves; knowing, a bhikkhu speaking in such a way, without having done according to the Dhamma; knowing, a novice dismissed in such a way; knowing, one would divert a gain dedicated to the Saṅgha to an individual; knowing, a bhikkhunī who has committed a pārājika offense, would not admonish her oneself; knowing, a female thief, known to be punishable, without asking permission; knowing, one would enter an arama with bhikkhus without asking permission."
Jānanti đã được chế định là những điều đã được chế định bằng cách nói “jānaṃ” như vậy, chúng phải được hiểu như sau: “jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ attano pariṇāmeyya (biết mà chuyển lợi lộc của Tăng chúng đã được cúng dường cho chính mình), jānaṃ pubbupagataṃ bhikkhuṃ anupakhajja nisajjaṃ kappeyya (biết mà ngồi lấn chỗ Tỳ-khưu đã đến trước), jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ tiṇaṃ vā mattikaṃ vā siñceyya vā siñcāpeyya vā (biết mà tưới nước, cỏ hoặc đất có sinh vật, hoặc bảo người khác tưới), jānaṃ bhikkhuniparipācitaṃ piṇḍapātaṃ bhuñjeyya (biết mà thọ thực vật thực do Tỳ-khưu-ni nấu chín), jānaṃ āsādanāpekkho bhuttasmiṃ pācittiyaṃ (biết mà mong muốn làm phiền nhiễu sau khi ăn, phạm pācittiya), jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ paribhuñjeyya (biết mà dùng nước có sinh vật), jānaṃ yathādhammaṃ nihatādhikaraṇaṃ (biết mà tranh chấp đã được giải quyết hợp Pháp), jānaṃ duṭṭhullaṃ āpattiṃ paṭicchādeyya (biết mà che giấu lỗi nặng), jānaṃ ūnavīsativassaṃ puggalaṃ upasampādeyya (biết mà thọ giới cho người chưa đủ hai mươi tuổi), jānaṃ theyyasatthena saddhiṃ (biết mà đi chung với đoàn cướp), jānaṃ tathāvādinā bhikkhunā akatānudhammena (biết mà không hành xử đúng Pháp với Tỳ-khưu nói lời như vậy), jānaṃ tathānāsitaṃ samaṇuddesaṃ (biết mà Sa-di đã bị trục xuất như vậy), jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ puggalassa pariṇāmeyya (biết mà chuyển lợi lộc của Tăng chúng đã được cúng dường cho cá nhân), jānaṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpannaṃ bhikkhuniṃ neva attanā paṭicodeyya (biết mà Tỳ-khưu-ni đã phạm pācittiya nhưng không tự mình khiển trách), jānaṃ coriṃ vajjhaṃ viditaṃ anapaloketvā (biết mà không báo cáo về kẻ trộm đáng bị xử tử), jānaṃ sabhikkhukaṃ ārāmaṃ anāpucchā paviseyyā’’ti (biết mà vào trú xứ có Tỳ-khưu mà không hỏi ý).”
338. Idāni ‘‘sādhāraṇaṃ asādhāraṇa’’nti imaṃ purimapañhaṃ vissajjento ‘‘vīsaṃ dve satānī’’tiādimāha.
338. Now, answering the former question, "Common and uncommon," he said, "Two hundred and twenty" and so on.
338. Bây giờ, để giải đáp câu hỏi trước đó “chung và không chung”, Ngài nói: “hai trăm hai mươi” và những điều tương tự.
Tattha bhikkhunīhi asādhāraṇesu cha saṅghādisesāti vissaṭṭhi, kāyasaṃsaggo, duṭṭhullaṃ, attakāma, kuṭi, vihāroti.
Among those uncommon for bhikkhunīs, "six Saṅghādisesas" are explained as: emission of semen, physical contact, gross speech, self-gratification, hut, and dwelling.
Trong đó, trong số các giới luật không chung với Tỳ-khưu-ni, sáu điều saṅghādisesa là: visaṭṭhi (xuất tinh), kāyasaṃsaggo (tiếp xúc thân thể), duṭṭhullaṃ (lời nói thô tục), attakāma (tự ý phục vụ), kuṭi (chòi), vihāro (tu viện).
Dve aniyatehi aṭṭhāti dvīhi aniyatehi saddhiṃ aṭṭha ime.
"Eight with the two undetermined rules" means these eight with the two aniyata rules.
Tám điều với hai điều aniyata có nghĩa là tám điều này cùng với hai điều aniyata.
Bhikkhūhi asādhāraṇesupi saṅghamhā dasa nissareti ‘‘saṅghamhā nissārīyatī’’ti evaṃ vibhaṅge vuttā, mātikāyaṃ pana ‘‘nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti evaṃ āgatā dasa.
Among those uncommon for bhikkhus as well, "ten expelled from the Saṅgha" are those mentioned in the Vibhaṅga as "expellable from the Saṅgha," but in the Mātikā they are referred to as "nissāraṇīya Saṅghādisesas," totaling ten.
Trong số các giới luật không chung với Tỳ-khưu, mười điều bị trục xuất khỏi Tăng đoàn là những điều được nói trong Vibhaṅga là “bị trục xuất khỏi Tăng đoàn”, nhưng trong Mātikā chúng được gọi là “saṅghādisesa đáng bị trục xuất”, có mười điều.
Nissaggiyāni dvādasāti bhikkhunivibhaṅge vibhattāni nissaggiyāneva.
"Twelve Nissaggiyas" are exactly the Nissaggiyas expounded in the Bhikkhunī Vibhaṅga.
Mười hai điều nissaggiya chính là những điều nissaggiya được phân tích trong Tỳ-khưu-ni Vibhaṅga.
Khuddakāpi tattha vibhattakhuddakā eva.
The minor rules are also the minor rules expounded therein.
Các điều khuddaka cũng chính là các điều khuddaka được phân tích ở đó.
Tathā cattāro pāṭidesanīyā, iti satañceva tiṃsañca sikkhā vibhaṅge bhikkhunīnaṃ bhikkhūhi asādhāraṇā.
Similarly, there are four Pāṭidesanīyas. Thus, one hundred and thirty training rules in the Vibhaṅga are uncommon to bhikkhunīs as compared to bhikkhus.
Tương tự, bốn điều pāṭidesanīya, như vậy, một trăm ba mươi giới luật là những điều không chung của Tỳ-khưu-ni với Tỳ-khưu trong Vibhaṅga.
Sesaṃ imasmiṃ sādhāraṇāsādhāraṇavissajjane uttānameva.
The rest of this explanation on common and uncommon rules is evident.
Phần còn lại trong phần giải đáp về chung và không chung này đã rõ ràng.
Idāni vipattiyo ca ‘‘yehi samathehi sammantī’’ti idaṃ pañhaṃ vissajjento aṭṭheva pārājikātiādimāha.
Now, intending to answer the question, "What are the offenses, and by what methods of settlement are they settled?", he said, "There are eight pārājikā," and so on.
Giờ đây, khi giải đáp vấn đề "những sự vi phạm và những phương pháp hòa giải (samatha) nào",* đã nói "tám điều pārājika" và những điều tương tự.
Tattha durāsadāti iminā tesaṃ sappaṭibhayataṃ dasseti.
Therein, by "durāsadā" (hard to approach), he shows their dangerous nature.
Trong đó, với từ durāsadā (khó tiếp cận),* chỉ ra tính nguy hiểm của chúng.
Kaṇhasappādayo viya hi ete durāsadā durūpagamanā durāsajjanā, āpajjiyamānā mūlacchedāya saṃvattanti.
Indeed, like venomous snakes and the like, these are hard to approach, hard to go near, hard to associate with; when committed, they lead to severance from the root.
Thật vậy, những điều này (pārājika) khó tiếp cận, khó đến gần, khó đạt được, giống như rắn hổ mang và những loài khác; khi mắc phải, chúng dẫn đến sự cắt đứt gốc rễ*.
Tālavatthusamūpamāti sabbaṃ tālaṃ uddharitvā tālassa vatthumattakaraṇena samūpamā.
The simile of the "tāla-vatthu" (palm-stump) is by making the entire palm into a mere stump.
Tālavatthusamūpamā (ví như gốc cây thốt nốt) có nghĩa là ví như việc chỉ còn lại phần gốc sau khi đã nhổ toàn bộ cây thốt nốt.
Yathā vatthumattakato tālo na puna pākatiko hoti, evaṃ na puna pākatikā honti.
Just as a palm tree reduced to a mere stump does not become natural again, so too, they do not become natural again.
Cũng như cây thốt nốt đã bị cắt đứt gốc rễ thì không thể trở lại bình thường được nữa, những người mắc pārājika cũng không thể trở lại trạng thái bình thường được nữa.
Evaṃ sādhāraṇaṃ upamaṃ dassetvā puna ekekassa vuttaṃ upamaṃ dassento paṇḍupalāsotiādimāha.
Having thus shown a general simile, he then, to show the simile mentioned for each individual one, said, "paṇḍupalāso" (a withered leaf), and so on.
Sau khi đưa ra ví dụ chung như vậy,* lại đưa ra ví dụ được nói đến cho từng điều, bắt đầu bằng paṇḍupalāso (lá vàng úa).
Aviruḷhī bhavanti teti yathā ete paṇḍupalāsādayo punaharitādibhāvena aviruḷhidhammā honti; evaṃ pārājikāpi puna pakatisīlābhāvena aviruḷhidhammā hontīti attho.
"Aviruḷhī bhavanti te" means that just as these withered leaves and the like are incapable of growing green again, so too, those who commit pārājikā are incapable of growing again into their former virtuous state.
Aviruḷhī bhavanti te (chúng không thể phát triển) có nghĩa là: cũng như những chiếc lá úa vàng này không thể phát triển trở lại thành màu xanh tươi, thì những người mắc pārājika cũng không thể phát triển trở lại thành người giữ giới bình thường được nữa.
Ettāvatā ‘‘vipattiyo ca yehi samathehi sammantī’’ti ettha imā tāva aṭṭha pārājikavipattiyo kehici samathehi na sammantīti evaṃ dassitaṃ hoti.
By this much, it is shown that in "what are the offenses and by what methods of settlement are they settled", these eight pārājikā offenses are not settled by any methods of settlement.
Cho đến đây, trong phần "những sự vi phạm và những phương pháp hòa giải nào", đã được chỉ ra rằng tám điều vi phạm pārājika này không thể được hòa giải bằng bất kỳ phương pháp hòa giải nào.
Yā pana vipattiyo sammanti, tā dassetuṃ tevīsati saṅghādisesātiādi vuttaṃ.
To show the offenses that are settled, "tevīsati saṅghādisesā" (twenty-three Saṅghādisesa offenses) and so on was stated.
Để chỉ ra những sự vi phạm có thể được hòa giải,* đã nói "hai mươi ba Saṅghādisesa" và những điều tương tự.
Tattha tīhi samathehīti sabbasaṅgāhikavacanametaṃ.
Therein, "tīhi samathehi" (by three methods of settlement) is a term that encompasses all.
Trong đó, tīhi samathehi (bằng ba phương pháp hòa giải) là một từ ngữ bao hàm tất cả.
Saṅghādisesā hi dvīhi samathehi sammanti, na tiṇavatthārakena.
Indeed, Saṅghādisesa offenses are settled by two methods of settlement, not by tiṇavatthāraka (covering with grass).
Thật vậy, các Saṅghādisesa được hòa giải bằng hai phương pháp hòa giải, không phải bằng Tiṇavatthāraka.
Sesā tīhipi sammanti.
The remaining ones are settled by all three.
Các điều còn lại được hòa giải bằng cả ba phương pháp.
Dve uposathā dve pavāraṇāti idaṃ bhikkhūnañca bhikkhunīnañca vasena vuttaṃ.
"Dve uposathā dve pavāraṇā" (two Uposatha, two Pavāraṇā) was stated with reference to both bhikkhus and bhikkhunīs.
Lời nói dve uposathā dve pavāraṇā (hai lễ Uposatha, hai lễ Pavāraṇā) này được nói đến theo cách của các tỳ-khưu và các tỳ-khưu-ni.
Vibhattimattadassaneneva cetaṃ vuttaṃ, na samathehi vūpasamanavasena.
And this was stated merely to show the classifications, not in terms of being settled by methods of settlement.
Và điều này được nói chỉ để chỉ ra sự phân loại, không phải theo cách hòa giải bằng các phương pháp hòa giải.
Bhikkhuuposatho, bhikkhuniuposatho, bhikkhupavāraṇā, bhikkhunipavāraṇāti imāpi hi catasso vibhattiyo; vibhajanānīti attho.
Indeed, the Bhikkhu Uposatha, Bhikkhunī Uposatha, Bhikkhu Pavāraṇā, and Bhikkhunī Pavāraṇā are also these four classifications; that is, divisions.
Thật vậy, Uposatha của tỳ-khưu, Uposatha của tỳ-khưu-ni, Pavāraṇā của tỳ-khưu, Pavāraṇā của tỳ-khưu-ni – đây cũng là bốn sự phân loại; nghĩa là các sự phân chia.
Cattāri kammānīti adhammenavaggādīni uposathakammāni.
"Cattāri kammāni" (four acts) refers to Uposatha acts such as adhammena vagga (group by unlawful means) and so on.
Cattāri kammāni (bốn pháp yết-ma) là các pháp yết-ma Uposatha như Adhammenavagga và những điều tương tự.
Pañceva uddesā caturo bhavanti anaññathāti bhikkhūnaṃ pañca uddesā bhikkhunīnaṃ caturo bhavanti, aññathā na bhavanti; imā aparāpi vibhattiyo.
"Pañceva uddesā caturo bhavanti anaññathā" (there are five recitations for bhikkhus and four for bhikkhunīs, never otherwise) means that these are other classifications as well.
Pañceva uddesā caturo bhavanti anaññathā (năm điều uddesa của tỳ-khưu và bốn điều của tỳ-khưu-ni, không thể khác) – đây là những sự phân loại khác.
Āpattikkhandhā ca bhavanti satta, adhikaraṇāni cattārīti imā pana vibhattiyo samathehi sammanti, tasmā sattahi samathehītiādimāha.
However, these classifications—"āpattikkhandhā ca bhavanti satta, adhikaraṇāni cattārī" (there are seven groups of offenses and four issues)—are settled by methods of settlement; therefore, he said, "sattahi samathehī" (by seven methods of settlement) and so on.
Tuy nhiên, những sự phân loại này là āpattikkhandhā ca bhavanti satta, adhikaraṇāni cattārī (bảy nhóm tội và bốn pháp tranh chấp) được hòa giải bằng các phương pháp hòa giải, do đó* đã nói sattahi samathehi (bằng bảy phương pháp hòa giải) và những điều tương tự.
Atha vā ‘‘dve uposathā dve pavāraṇā cattāri kammāni pañceva uddesā caturo bhavanti, anaññathā’’ti imāpi catasso vibhattiyo nissāya ‘‘nassantete vinassantete’’tiādinā nayena yā āpattiyo āpajjanti, tā yasmā vuttappakāreheva samathehi sammanti, tasmā taṃmūlakānaṃ āpattīnaṃ samathadassanatthampi tā vibhattiyo vuttāti veditabbā.
Alternatively, it should be understood that since the offenses committed by relying on these four classifications—"dve uposathā dve pavāraṇā cattāri kammāni pañceva uddesā caturo bhavanti, anaññathā" (there are two Uposatha, two Pavāraṇā, four acts, five recitations for bhikkhus and four for bhikkhunīs, never otherwise)—in the manner of "nassantete vinassantete" (may they perish, may they be destroyed) and so on, are settled by the aforementioned methods of settlement, therefore, those classifications were stated even for the purpose of showing the methods of settlement for the offenses rooted in them.
Hoặc, những điều vi phạm mà người ta mắc phải dựa trên bốn sự phân loại này là "dve uposathā dve pavāraṇā cattāri kammāni pañceva uddesā caturo bhavanti, anaññathā" (hai lễ Uposatha, hai lễ Pavāraṇā, bốn pháp yết-ma, năm điều uddesa và bốn điều, không thể khác), theo cách "chúng sẽ bị hủy diệt, chúng sẽ bị tiêu diệt" và những điều tương tự, bởi vì chúng được hòa giải bằng các phương pháp hòa giải đã nói, nên cần phải hiểu rằng những sự phân loại đó cũng được nói ra để chỉ ra phương pháp hòa giải của các điều vi phạm có nguồn gốc từ chúng.
Kiccaṃ ekenāti kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati.
"Kiccaṃ ekenā" means that the issue of duty is settled by one method of settlement.
Kiccaṃ ekenā (pháp sự bằng một) có nghĩa là pháp tranh chấp liên quan đến pháp sự được hòa giải bằng một phương pháp hòa giải.
339. Evaṃ pucchānukkamena sabbapañhe vissajjetvā idāni ‘‘āpattikkhandhā ca bhavanti sattā’’ti ettha saṅgahitaāpattikkhandhānaṃ paccekaṃ nibbacanamattaṃ dassento pārājikantiādimāha.
339. Having thus answered all questions in the order of inquiry, he now, intending to show the etymological meaning of each of the groups of offenses included in "āpattikkhandhā ca bhavanti satta" (there are seven groups of offenses), said, "pārājikaṃ", and so on.
339. Sau khi giải đáp tất cả các vấn đề theo thứ tự câu hỏi, giờ đây, để chỉ ra ý nghĩa riêng của từng nhóm tội được bao gồm trong "āpattikkhandhā ca bhavanti sattā" (có bảy nhóm tội),* đã nói pārājika và những điều tương tự.
Tattha pārājikanti gāthāya ayamattho – yadidaṃ puggalāpattisikkhāpadapārājikesu āpattipārājikaṃ nāma vuttaṃ, taṃ āpajjanto puggalo yasmā parājito parājayamāpanno saddhammā cuto paraddho bhaṭṭho niraṅkato ca hoti, anihate tasmiṃ puggale puna uposathappavāraṇādibhedo saṃvāso natthi.
Therein, the meaning of the verse "pārājikaṃ" is this: because the individual who commits the offense called "āpattipārājikaṃ" (offense of defeat), which is stated among the pārājikā of individuals, offenses, and training rules, is defeated, fallen into defeat, fallen from the Good Dhamma, astray, lost, and ruined, there is no communal living (saṃvāsa), differentiated by Uposatha, Pavāraṇā, etc., with that individual unless he is expelled from the Saṅgha.
Trong đó, ý nghĩa của câu kệ về pārājika là: khi một người phạm phải điều được gọi là āpattipārājika (tội pārājika) trong số các pārājika về cá nhân, về tội, về giới luật, thì người đó bị đánh bại, bị thất bại, bị rời khỏi Chánh pháp, bị lạc lối, bị sa ngã, và bị loại bỏ; nếu người đó không bị trục xuất, thì không có sự sống chung (saṃvāsa) dưới hình thức Uposatha, Pavāraṇā, v.v. nữa.
Tenetaṃ iti vuccatīti tena kāraṇena etaṃ āpattipārājikanti vuccati.
"Tenetaṃ iti vuccatī" means that for that reason, this offense is called "āpattipārājikaṃ".
Tenetaṃ iti vuccatī (vì thế điều này được gọi là như vậy) có nghĩa là vì lý do đó, tội này được gọi là āpattipārājika.
Ayañhettha saṅkhepattho – yasmā parājito hoti tena, tasmā etaṃ pārājikanti vuccati.
This is the brief meaning here: because one is defeated by it, it is called "pārājikaṃ".
Đây là ý nghĩa tóm tắt: vì người đó bị đánh bại, nên điều này được gọi là pārājika.
Dutiyagāthāyapi byañjanaṃ anādiyitvā atthamattameva dassetuṃ saṅghova deti parivāsantiādi vuttaṃ.
Also, in the second verse, "saṅghova deti parivāsaṃ" (the Saṅgha alone grants probation), and so on, was stated to show only the meaning, without dwelling on the literal expression.
Trong câu kệ thứ hai, để chỉ ra ý nghĩa mà không cần chú ý đến từ ngữ,* đã nói saṅghova deti parivāsa (Tăng đoàn ban Parivāsa) và những điều tương tự.
Ayaṃ panettha attho – imaṃ āpattiṃ āpajjitvā vuṭṭhātukāmassa yaṃ taṃ āpattivuṭṭhānaṃ tassa ādimhi ceva parivāsadānatthāya ādito sese majjhe mānattadānatthāya mūlāyapaṭikassanena vā saha mānattadānatthāya, avasāne abbhānatthāya ca saṅgho icchitabbo, na hettha ekampi kammaṃ vinā saṅghena sakkā kātunti saṅgho, ādimhi ceva sese ca icchitabbo assāti saṅghādiseso.
The meaning here is this: for one who desires to emerge from this offense, the Saṅgha is to be wished for at the beginning for the granting of probation, and for the granting of mānatta in the middle of the remainder from the beginning, or for the granting of mānatta together with mūlāyapaṭikassana (relegation to the beginning of the period of probation), and at the end for abbhāna (reinstatement); for not even one of these acts can be performed without the Saṅgha. Therefore, the Saṅgha is to be wished for at the beginning and in the remainder. Thus, it is "saṅghādisesa".
Ý nghĩa ở đây là: đối với người muốn thoát khỏi tội này sau khi đã phạm phải, Tăng đoàn phải được mong muốn để ban Parivāsa lúc bắt đầu sự thoát tội, để ban Mānattā ở giữa phần còn lại, hoặc để ban Mānattā cùng với Mūlāyapaṭikassana, và để ban Abbhāna vào cuối cùng; vì ở đây không một pháp yết-ma nào có thể được thực hiện nếu không có Tăng đoàn, nên Tăng đoàn phải được mong muốn ở cả phần đầu và phần còn lại – do đó là saṅghādisesa (tội cần sự trợ giúp của Tăng đoàn).
Tatiyagāthāya aniyato na niyatoti yasmā na niyato, tasmā aniyato ayamāpattikkhandhoti attho.
In the third verse, "aniyato na niyato" means that because it is not fixed, therefore this group of offenses is "aniyato" (undetermined).
Trong câu kệ thứ ba, aniyato na niyato (không xác định, không cố định) có nghĩa là: vì không cố định, nên nhóm tội này là aniyata (không xác định).
Kiṃ kāraṇā na niyatoti?
For what reason is it not fixed?
Tại sao lại không cố định?
Anekaṃsikataṃ padaṃ, yasmā idaṃ sikkhāpadaṃ anekaṃsena katanti attho.
"Anekaṃsikataṃ padaṃ" means that this training rule is made in an undetermined way.
Anekaṃsikataṃ padaṃ, có nghĩa là điều giới này được thiết lập một cách không dứt khoát.
Kathaṃ anekaṃsena?
How in an undetermined way? "Tiṇṇamaññataraṃ ṭhānaṃ" (one of three positions); for it is stated there that it is to be dealt with by one of the three Dhamma, therefore it is called "aniyato", that group of offenses is called "aniyato".
Không dứt khoát như thế nào?
Tiṇṇamaññataraṃ ṭhānaṃ, tiṇṇaṃ dhammānaṃ aññatarena kāretabboti hi tattha vuttaṃ, tasmā ‘‘aniyato’’ti pavuccati, so āpattikkhandho aniyatoti vuccati.
And just as it is one of three positions, so too, where it is stated to be one of two Dhamma, that too is "aniyato" (undetermined).
Tiṇṇamaññataraṃ ṭhānaṃ, (một trong ba trường hợp), vì ở đó đã nói rằng phải xử lý bằng một trong ba pháp, nên nó được gọi là "aniyato" (không xác định), nhóm tội đó được gọi là aniyata.
Yathā ca tiṇṇaṃ aññataraṃ ṭhānaṃ, evaṃ dvinnaṃ dhammānaṃ aññataraṃ ṭhānaṃ yattha vuttaṃ, sopi aniyato eva.
There is no empty translation line.
Và cũng như trường hợp một trong ba pháp, thì trường hợp một trong hai pháp cũng là aniyata.
Dukkaṭagāthāya aparaddhaṃ viraddhañca khalitanti sabbametaṃ ‘‘yañca dukkaṭa’’nti ettha vuttassa dukkaṭassa pariyāyavacanaṃ.
In the Dukkata verse, "aparaddhaṃ viraddhañca khalitaṃ" (offended, erred, and slipped) are all synonyms for the dukkata (wrongdoing) mentioned in "yañca dukkaṭaṃ" (and whatever is a wrongdoing).
Trong câu kệ về Dukkaṭa, aparaddhaṃ viraddhañca khalita (phạm lỗi, sai lầm và vấp ngã) tất cả những điều này là những từ đồng nghĩa của dukkaṭa được nói đến trong "yañca dukkaṭaṃ" (và điều dukkaṭa).
Yañhi duṭṭhu kataṃ virūpaṃ vā kataṃ, taṃ dukkaṭaṃ.
For whatever is badly done or disfigured, that is "dukkaṭaṃ".
Thật vậy, điều được làm một cách xấu xa hoặc được làm một cách sai trái thì là dukkaṭaṃ (tội làm sai).
Taṃ panetaṃ yathā satthārā vuttaṃ; evaṃ akatattā aparaddhaṃ, kusalaṃ virajjhitvā pavattattā viraddhaṃ, ariyavattapaṭipadaṃ anāruḷhattā khalitaṃ.
And this dukkata, because it was not done as taught by the Teacher, is "aparaddhaṃ" (offended); because it occurred by erring from wholesome conduct, it is "viraddhaṃ" (erred); and because one did not ascend the noble practice and path, it is "khalitaṃ" (slipped).
Và điều đó, vì không được làm như Đức Đạo Sư đã dạy, nên là aparaddhaṃ (phạm lỗi); vì đã hành động sai lầm với thiện pháp, nên là viraddhaṃ (sai lầm); vì không đạt được con đường hành trì theo hạnh của bậc Thánh, nên là khalitaṃ (vấp ngã).
Yaṃ manusso kareti idaṃ panassa opammanidassanaṃ.
"Yaṃ manusso kare" (what a human does) is an illustrative simile for it.
Và yaṃ manusso kare (điều mà con người làm) này là một ví dụ minh họa của nó.
Tassattho – yathā hi yaṃ loke manusso āvi vā yadi vā raho pāpaṃ karoti, taṃ dukkaṭanti pavedenti; evamidampi buddhappaṭikuṭṭhena lāmakabhāvena pāpaṃ, tasmā dukkaṭanti veditabbaṃ.
Its meaning is: just as people in the world declare any evil a human does, whether openly or secretly, to be a wrongdoing; so too, this is evil due to its contemptible nature, reproached by the Buddha; therefore, it should be understood as "dukkaṭaṃ".
Ý nghĩa của nó là: cũng như điều mà con người làm điều ác công khai hay bí mật trên thế gian, người ta gọi đó là dukkaṭa; thì điều này cũng là ác vì tính chất thấp kém bị Đức Phật khiển trách, do đó cần phải hiểu là dukkaṭa.
Dubbhāsitagāthāya dubbhāsitaṃ durābhaṭṭhanti duṭṭhu ābhaṭṭhaṃ bhāsitaṃ lapitanti durābhaṭṭhaṃ.
In the verse on ill-spoken words, dubbhāsitaṃ durābhaṭṭhaṃ means that which is badly spoken, uttered, or expressed, thus it is durābhaṭṭhaṃ.
Trong kệ về lời nói xấu (dubbhāsita), dubbhāsitaṃ durābhaṭṭhaṃ có nghĩa là lời nói xấu được nói ra (ābhaṭṭhaṃ), được phát biểu (bhāsitaṃ), được thốt ra (lapitaṃ) một cách tệ hại (duṭṭhu), do đó là durābhaṭṭhaṃ.
Yaṃ durābhaṭṭhaṃ, taṃ dubbhāsitanti attho.
That which is badly spoken is dubbhāsita. This is the meaning.
Nghĩa là, điều gì được nói ra một cách tệ hại (durābhaṭṭhaṃ), điều đó là dubbhāsita (lời nói xấu).
Kiñca bhiyyo?
What more (is to be said)?
Và hơn nữa là gì?
Saṃkiliṭṭhañca yaṃ padaṃ, saṃkiliṭṭhaṃ yasmā taṃ padaṃ hotīti attho.
" And that word which is defiled" means because that word is defiled.
Và lời nói nào bị ô nhiễm (saṃkiliṭṭhañca yaṃ padaṃ), nghĩa là bởi vì lời nói đó bị ô nhiễm.
Tathā yañca viññū garahanti, yasmā ca naṃ viññū garahantīti attho.
Likewise, " and which the wise censure" means because the wise censure it.
Tương tự, và điều mà người trí chỉ trích (yañca viññū garahanti), nghĩa là bởi vì người trí chỉ trích điều đó.
Tenetaṃ iti vuccatīti tena saṃkiliṭṭhabhāvena ca viññugarahanenāpi ca etaṃ iti vuccati; ‘‘dubbhāsita’’nti evaṃ vuccatīti attho.
" Therefore it is called thus" means that due to its defiled nature and the censure of the wise, it is called "dubbhāsita." This is the meaning.
Do đó, điều này được gọi là (tenetaṃ iti vuccatīti) do sự ô nhiễm và sự chỉ trích của người trí, điều này được gọi như vậy; nghĩa là được gọi là “dubbhāsita” (lời nói xấu).
Channamativassatītiādimhipi eseva nayo.
The same applies to the passage beginning with "Channaṃ ativassati" (It rains through the covered*).
Trong câu “Channaṃ ativassati” (nhà bị dột) và các câu tương tự, cũng theo cách này.
Tattha channamativassatīti gehaṃ tāva tiṇādīhi acchannaṃ ativassati.
There, "channaṃ ativassati" means that a house, if uncovered by thatch etc., is rained through.
Ở đó, channaṃ ativassati (nhà bị dột) nghĩa là một ngôi nhà không được che chắn bằng cỏ và các vật liệu khác thì bị dột.
Idaṃ pana āpattisaṅkhātaṃ gehaṃ channaṃ ativassati; mūlāpattiñhi chādento aññaṃ navaṃ āpattiṃ āpajjati.
However, this house, which is an offense, rains through when covered; for one who conceals a fundamental offense incurs another new offense.
Còn ngôi nhà được gọi là vi phạm (āpatti) này thì bị dột (ativassati) khi được che đậy (channaṃ); quả thực, một người tỳ khưu che giấu lỗi lầm gốc (mūlāpatti) sẽ phạm một lỗi lầm mới.
Vivaṭaṃ nātivassatīti gehaṃ tāva avivaṭaṃ succhannaṃ nātivassati.
"Vivaṭaṃ nātivassati" (It does not rain through the uncovered*) means that a house, if well-covered, is not rained through.
Vivaṭaṃ nātivassati (nhà không bị dột khi mở ra) nghĩa là một ngôi nhà không bị dột khi được che chắn kỹ lưỡng.
Idaṃ pana āpattisaṅkhātaṃ gehaṃ vivaṭaṃ nātivassati; mūlāpattiñhi vivaranto desanāgāminiṃ desetvā vuṭṭhānagāminito vuṭṭhahitvā suddhante patiṭṭhāti.
However, this house, which is an offense, is not rained through when uncovered; for one who uncovers a fundamental offense, by confessing a desanāgāminī, emerges from the vuṭṭhānagāminī and becomes established among the pure.
Còn ngôi nhà được gọi là vi phạm này thì không bị dột (nātivassati) khi được mở ra (vivaṭaṃ); quả thực, một người tỳ khưu khi mở lỗi lầm gốc của mình ra, sau khi sám hối lỗi lầm thuộc về sự sám hối (desanāgāminiṃ) và thoát khỏi lỗi lầm thuộc về sự phục hồi (vuṭṭhānagāminito), sẽ an trú trong sự thanh tịnh.
Āyatiṃ saṃvaranto aññaṃ āpattiṃ nāpajjati.
By restraining oneself in the future, one does not incur another offense.
Trong tương lai, nếu giữ giới, vị ấy sẽ không phạm lỗi lầm nào khác.
Tasmā channaṃ vivarethāti tena kāraṇena desanāgāminiṃ desento vuṭṭhānagāminito ca vuṭṭhahanto channaṃ vivaretha.
"Tasmā channaṃ vivarethā" (Therefore, one should uncover what is covered) means that for this reason, one who confesses a desanāgāminī and emerges from a vuṭṭhānagāminī should uncover what is covered.
Tasmā channaṃ vivarethā (Do đó, hãy mở ra điều đã che giấu) nghĩa là vì lý do đó, khi sám hối lỗi lầm thuộc về sự sám hối và thoát khỏi lỗi lầm thuộc về sự phục hồi, hãy mở ra điều đã che giấu.
Evaṃ taṃ nātivassatīti evañcetaṃ vivaṭaṃ nātivassatīti attho.
"Evaṃ taṃ nātivassatī" (Thus it is not rained through) means that when thus uncovered, it is not rained through.
Evaṃ taṃ nātivassati (Như vậy, điều đó sẽ không bị dột) nghĩa là khi được mở ra như vậy, điều đó sẽ không bị dột.
Gati migānaṃ pavananti ajjhokāse byagghādīhi paripātiyamānānaṃ migānaṃ pavanaṃ rukkhādigahanaṃ araññaṃ gati paṭisaraṇaṃ hoti, taṃ patvā te assāsanti.
"Gati migānaṃ pavanaṃ" (The refuge of animals is the thicket): For deer being pursued by tigers and other beasts in an open space, the thicket—a forest dense with trees and so on—is their refuge; having reached it, they find relief.
Gati migānaṃ pavanaṃ (Rừng là nơi nương tựa của loài thú) nghĩa là đối với loài thú bị hổ và các loài khác săn đuổi ở nơi trống trải, rừng cây rậm rạp là nơi chúng nương tựa (gati), là nơi chúng tìm về (paṭisaraṇaṃ), khi đến đó chúng sẽ được an ủi.
Eteneva nayena ākāso pakkhīnaṃ gati.
In the same way, "ākāso pakkhīnaṃ gati" (the sky is the refuge of birds).
Theo cách tương tự, ākāso pakkhīnaṃ gati (bầu trời là nơi nương tựa của loài chim).
Avassaṃ upagamanaṭṭhena pana vibhavo gati dhammānaṃ, sabbesampi saṅkhatadhammānaṃ vināsova tesaṃ gati.
However, due to the meaning of inevitable reaching, "vibhavo gati dhammānaṃ" (dissolution is the destination of phenomena); for all conditioned phenomena, their destruction is their destination.
Tuy nhiên, vì ý nghĩa của sự chắc chắn phải đi đến, vibhavo gati dhammānaṃ (sự hoại diệt là nơi đi đến của các pháp); đối với tất cả các pháp hữu vi (saṅkhatadhammānaṃ), sự hoại diệt chính là nơi đi đến của chúng.
Na hi te vināsaṃ agacchantā ṭhātuṃ sakkonti.
Indeed, they cannot endure without going to dissolution.
Quả thực, chúng không thể tồn tại nếu không đi đến sự hoại diệt.
Sucirampi ṭhatvā pana nibbānaṃ arahato gati, khīṇāsavassa arahato anupādisesanibbānadhātu ekaṃsena gatīti attho.
And having endured for a very long time, "Nibbānaṃ arahato gati" (Nibbāna is the destination of the Arahant), means that the anupādisesa Nibbāna-dhātu is definitively the destination for the Arahant whose taints are destroyed.
Và sau khi tồn tại rất lâu, nibbānaṃ arahato gati (Nibbāna là nơi đi đến của bậc A-la-hán), nghĩa là đối với bậc A-la-hán đã diệt trừ các lậu hoặc (khīṇāsavassa), Niết-bàn vô dư y (anupādisesanibbānadhātu) chắc chắn là nơi đi đến.
340. Adhikaraṇabhede ime dasa ukkoṭāti adhikaraṇānaṃ ukkoṭetvā puna adhikaraṇaukkoṭena samathānaṃ ukkoṭaṃ dassetuṃ ‘‘vivādādhikaraṇaṃ ukkoṭento kati samathe ukkoṭetī’’tiādimāha.
In the section on the divisions of adhikaraṇa, to show the ten types of ukkoṭa (objection) of adhikaraṇas and then the ukkoṭa of samathas (settlement procedures) by the ukkoṭa of adhikaraṇas, it states: "How many samathas does one object to when objecting to a vivādādhikaraṇa?" and so on.
340. Trong phần Các loại tranh chấp (Adhikaraṇabhede), để chỉ ra sự phản đối (ukkoṭaṃ) của các tranh chấp và sự phản đối các phương pháp giải quyết (samatha) bằng cách phản đối các tranh chấp, câu “ime dasa ukkoṭā” (mười sự phản đối này) và các câu tương tự được nói ra, cũng như câu “Một người phản đối tranh chấp (vivādādhikaraṇaṃ) sẽ phản đối bao nhiêu phương pháp giải quyết?” và các câu tương tự.
Tattha vivādādhikaraṇaṃ ukkoṭento dve samathe ukkoṭetīti sammukhāvinayañca yebhuyyasikañca ime dve ukkoṭeti, paṭisedheti; paṭikkosatīti attho.
There, "vivādādhikaraṇaṃ ukkoṭento dve samathe ukkoṭeti" (one who objects to a vivādādhikaraṇa objects to two samathas) means one objects to and rejects these two: Sammukhāvinaya and Yebhuyyasikā. This is the meaning.
Ở đó, vivādādhikaraṇaṃ ukkoṭento dve samathe ukkoṭeti (Một người phản đối tranh chấp sẽ phản đối hai phương pháp giải quyết) nghĩa là vị ấy phản đối, từ chối hai phương pháp giải quyết này là Sammukhāvinaya (giải quyết trước mặt) và Yebhuyyasika (giải quyết theo đa số).
Anuvādādhikaraṇaṃ ukkoṭento cattāroti sammukhāvinayaṃ, sativinayaṃ, amūḷhavinayaṃ, tassapāpiyasikanti ime cattāro samathe ukkoṭeti.
"Anuvādādhikaraṇaṃ ukkoṭento cattāro" (one who objects to an anuvādādhikaraṇa objects to four) means one objects to these four samathas: Sammukhāvinaya, Sativinaya, Amūḷhavinaya, and Tassapāpiyasikā.
Anuvādādhikaraṇaṃ ukkoṭento cattāro (Một người phản đối tranh chấp về sự buộc tội sẽ phản đối bốn phương pháp giải quyết) nghĩa là vị ấy phản đối bốn phương pháp giải quyết này là Sammukhāvinaya, Sativinaya (giải quyết bằng sự ghi nhớ), Amūḷhavinaya (giải quyết bằng sự không mê muội) và Tassapāpiyasika (giải quyết bằng sự thừa nhận tội lỗi).
Āpattādhikaraṇaṃ ukkoṭento tayoti sammukhāvinayaṃ, paṭiññātakaraṇaṃ, tiṇavatthārakanti ime tayo samathe ukkoṭeti.
"Āpattādhikaraṇaṃ ukkoṭento tayo" (one who objects to an āpattādhikaraṇa objects to three) means one objects to these three samathas: Sammukhāvinaya, Paṭiññātakaraṇa, and Tiṇavatthāraka.
Āpattādhikaraṇaṃ ukkoṭento tayo (Một người phản đối tranh chấp về lỗi sẽ phản đối ba phương pháp giải quyết) nghĩa là vị ấy phản đối ba phương pháp giải quyết này là Sammukhāvinaya, Paṭiññātakaraṇa (giải quyết bằng sự thừa nhận) và Tiṇavatthāraka (giải quyết bằng cách phủ cỏ).
Kiccādhikaraṇaṃ ukkoṭento ekanti sammukhāvinayaṃ imaṃ ekaṃ samathaṃ ukkoṭeti.
"Kiccādhikaraṇaṃ ukkoṭento ekaṃ" (one who objects to a kiccādhikaraṇa objects to one) means one objects to this one samatha: Sammukhāvinaya.
Kiccādhikaraṇaṃ ukkoṭento ekaṃ (Một người phản đối tranh chấp về việc hành động sẽ phản đối một phương pháp giải quyết) nghĩa là vị ấy phản đối một phương pháp giải quyết này là Sammukhāvinaya.
341. Kati ukkoṭātiādipucchānaṃ vissajjane pana dvādasasu ukkoṭesu akataṃ kammantiādayo tāva tayo ukkoṭā visesato dutiye anuvādādhikaraṇe labbhanti.
However, in the answers to the questions "Kati ukkoṭā" (How many ukkoṭas) and so on, the three ukkoṭas, "akataṃ kammaṃ" (the act not done) and others, are primarily found in the second, anuvādādhikaraṇa.
341. Trong phần trả lời các câu hỏi như Kati ukkoṭā (có bao nhiêu sự phản đối), ba sự phản đối như akataṃ kamma (hành động chưa được thực hiện) và các câu tương tự được tìm thấy đặc biệt trong tranh chấp buộc tội (anuvādādhikaraṇa) thứ hai.
Anihataṃ kammantiādayo tayo paṭhame vivādādhikaraṇe labbhanti.
The three, "anihataṃ kammaṃ" (the act not removed) and others, are found in the first, vivādādhikaraṇa.
Ba sự phản đối như anihataṃ kamma (hành động chưa được giải quyết) và các câu tương tự được tìm thấy trong tranh chấp (vivādādhikaraṇa) đầu tiên.
Avinicchitantiādayo tayo tatiye āpattādhikaraṇe labbhanti.
The three, "avinicchitaṃ" (undecided) and others, are found in the third, āpattādhikaraṇa.
Ba sự phản đối như avinicchitaṃ (chưa được quyết định) và các câu tương tự được tìm thấy trong tranh chấp về lỗi (āpattādhikaraṇa) thứ ba.
Avūpasantantiādayo tayo catutthe kiccādhikaraṇe labbhanti; apica dvādasāpi ca ekekasmiṃ adhikaraṇe labbhantiyeva.
The three, "avūpasantaṃ" (unsettled) and others, are found in the fourth, kiccādhikaraṇa; furthermore, all twelve are found in each adhikaraṇa.
Ba sự phản đối như avūpasantaṃ (chưa được giải quyết) và các câu tương tự được tìm thấy trong tranh chấp về việc hành động (kiccādhikaraṇa) thứ tư; hơn nữa, cả mười hai sự phản đối cũng được tìm thấy trong mỗi tranh chấp.
Tatthajātakaṃ adhikaraṇaṃ ukkoṭetīti yasmiṃ vihāre ‘‘mayhaṃ iminā patto gahito, cīvaraṃ gahita’’ntiādinā nayena pattacīvarādīnaṃ atthāya adhikaraṇaṃ uppannaṃ hoti, tasmiṃyeva ca naṃ vihāre āvāsikā sannipatitvā ‘‘alaṃ āvuso’’ti attapaccatthike saññāpetvā pāḷimuttakavinicchayeneva vūpasamenti, idaṃ tatthajātakaṃ adhikaraṇaṃ nāma.
"Tatthajātakaṃ adhikaraṇaṃ ukkoṭeti" (one who objects to an adhikaraṇa arisen there): In a monastery where an adhikaraṇa has arisen concerning bowls, robes, etc., in the manner of "my bowl was taken by him, my robe was taken by him," and the resident bhikkhus gather in that very monastery, admonish the parties involved, saying "Enough, venerable sirs," and settle it solely by a decision external to the Pāli; this is called a tatthajātaka adhikaraṇa.
Tatthajātakaṃ adhikaraṇaṃ ukkoṭeti (phản đối tranh chấp phát sinh tại chỗ) nghĩa là trong ngôi tịnh xá nào mà một tranh chấp phát sinh vì mục đích bát (patto), y (cīvaraṃ), v.v., theo cách như “bát của tôi đã bị người này lấy, y của tôi đã bị lấy”, và các vị tỳ khưu cư trú tại đó đã tập hợp lại, nói “Đủ rồi, thưa các hiền giả”, làm cho các bên tranh chấp hiểu rõ, và giải quyết tranh chấp đó chỉ bằng một sự quyết định theo Vinaya không nằm trong Paḷi, thì tranh chấp này được gọi là tatthajātakaṃ adhikaraṇaṃ (tranh chấp phát sinh tại chỗ).
Yenāpi vinicchayena samitaṃ, sopi eko samathoyeva.
The decision by which it was settled is also a samatha.
Sự quyết định nào đã giải quyết tranh chấp đó, đó cũng là một phương pháp giải quyết (samatha).
Imaṃ ukkoṭentassāpi pācittiyaṃ.
For one who objects to this, too, there is a pācittiya.
Người nào phản đối điều này cũng phạm tội pācittiya.
Antarāmagge vūpasantanti na heva kho pana aññamaññaṃ saññattiyā vā sabhāgabhikkhunijjhāpanena vā vūpasantaṃ hoti; apica kho paṭipathaṃ āgacchanto eko vinayadharo disvā ‘‘kattha āvuso gacchathā’’ti pucchitvā ‘‘asukaṃ nāma gāmaṃ, iminā nāma kāraṇenā’’ti vutte ‘‘alaṃ, āvuso, kiṃ tattha gatenā’’ti tattheva dhammena vinayena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasameti, idaṃ antarāmagge vūpasantaṃ nāma.
"Antarāmagge vūpasantaṃ" (settled on the way): It is not necessarily settled by mutual persuasion or by the reflection induced by like-minded bhikkhus; but rather, a Vinaya-holder coming along the path sees them and asks, "Venerable sirs, where are you going?" When told, "To such-and-such a village, for such-and-such a reason," he says, "Enough, venerable sirs, what is the point of going there?" and settles that adhikaraṇa right there according to Dhamma and Vinaya. This is called an antarāmagge vūpasantaṃ.
Antarāmagge vūpasantaṃ (tranh chấp đã được giải quyết trên đường đi) nghĩa là tranh chấp đó không phải được giải quyết bằng sự hòa giải lẫn nhau hoặc bằng sự hiểu rõ của các vị tỳ khưu đồng giới; mà là một vị Vinayadhara đang đi trên đường gặp họ, hỏi: “Thưa các hiền giả, quý vị đi đâu?” Khi họ trả lời: “Chúng tôi đi đến làng tên là X, vì lý do tên là Y”, vị ấy nói: “Đủ rồi, thưa các hiền giả, đến đó có ích gì?” và giải quyết tranh chấp đó ngay tại chỗ bằng Dhamma (pháp) và Vinaya (luật). Tranh chấp này được gọi là antarāmagge vūpasantaṃ (tranh chấp đã được giải quyết trên đường đi).
Etaṃ ukkoṭentassāpi pācittiyameva.
For one who objects to this, too, there is a pācittiya.
Người nào phản đối điều này cũng phạm tội pācittiya.
Tattha gatanti sace pana ‘‘alaṃ, āvuso, kiṃ tattha gatenā’’ti vuccamānāpi ‘‘mayaṃ tattheva gantvā vinicchayaṃ pāpessāmā’’ti vinayadharassa vacanaṃ anādiyitvā gacchantiyeva, gantvā sabhāgānaṃ bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocenti.
"Tattha gataṃ" (gone there): If, however, even when told, "Enough, venerable sirs, what is the point of going there?" they disregard the Vinaya-holder's words and continue to go, saying, "We will go there and reach a decision," and having gone, they report the matter to like-minded bhikkhus.
Tattha gataṃ (đã đến đó) nghĩa là nếu, mặc dù được nói “Đủ rồi, thưa các hiền giả, đến đó có ích gì?”, họ vẫn không chấp nhận lời của vị Vinayadhara và tiếp tục đi, đến nơi và trình bày sự việc cho các vị tỳ khưu đồng giới.
Sabhāgā bhikkhū ‘‘alaṃ, āvuso, saṅghasannipātaṃ nāma garuka’’nti tattheva nisīdāpetvā vinicchinitvā saññāpenti, idampi vūpasantameva hoti.
The like-minded bhikkhus say, "Enough, venerable sirs, a Sangha assembly is indeed a serious matter," and having made them sit down right there, they decide and persuade them; this, too, becomes settled.
Các vị tỳ khưu đồng giới nói: “Đủ rồi, thưa các hiền giả, việc tập hợp Tăng đoàn là một việc quan trọng”, và sau đó cho họ ngồi xuống ngay tại đó, quyết định và hòa giải họ. Điều này cũng được giải quyết.
Evaṃ vūpasantaṃ tattha gataṃ adhikaraṇaṃ ukkoṭeti yo, tassāpi pācittiyameva.
If anyone reopens an adhikaraṇa that has thus been settled after having reached that place, he too commits a pācittiya.
Vị nào làm phiền nhiễu một vụ việc đã được giải quyết như vậy, đã đến đó, thì vị ấy cũng phạm tội pācittiya.
Chandāgatiṃ gacchanto adhikaraṇaṃ ukkoṭetīti vinayadharo hutvā attano upajjhāyādīnaṃ atthāya ‘‘adhammaṃ dhammo’’tiādīni dīpetvā pubbe vinicchitaṃ adhikaraṇaṃ dvādasasu ukkoṭesu yena kenaci ukkoṭento chandāgatiṃ gacchanto adhikaraṇaṃ ukkoṭeti nāma.
Reopens an adhikaraṇa, swayed by desire: This means that a vinayadhara, for the benefit of his preceptor or others, declares "what is not Dhamma is Dhamma" and so on, and reopens an adhikaraṇa previously decided, by any of the twelve ways of reopening, being swayed by desire.
Chandāgatiṃ gacchanto adhikaraṇaṃ ukkoṭetī (làm phiền nhiễu vụ việc do thiên vị): Một vị vinayadhara (trì luật), vì lợi ích của thầy tế độ hoặc những người khác của mình, mà tuyên bố “phi pháp là pháp,” v.v., và làm phiền nhiễu một vụ việc đã được quyết định trước đó bằng bất kỳ một trong mười hai cách làm phiền nhiễu nào, thì vị ấy được gọi là làm phiền nhiễu vụ việc do thiên vị.
Dvīsu pana attapaccatthikesu ekasmiṃ ‘‘anatthaṃ me acarī’’tiādinā nayena samuppannāghāto, tassa parājayaṃ āropanatthaṃ ‘‘adhammaṃ dhammo’’tiādīni dīpetvā pubbe vinicchitaṃ adhikaraṇaṃ dvādasasu ukkoṭesu yena kenaci ukkoṭento dosāgatiṃ gacchanto adhikaraṇaṃ ukkoṭeti nāma.
If, however, among two litigants, one has accumulated ill-will (āghāto) thinking, "he acted against my interest," and to bring about that person's defeat, the vinayadhara declares "what is not Dhamma is Dhamma" and so on, and reopens an adhikaraṇa previously decided, by any of the twelve ways of reopening, being swayed by aversion, he reopens an adhikaraṇa.
Tuy nhiên, nếu trong hai bên tranh chấp, một bên có ác ý phát sinh theo cách “người này đã làm hại tôi,” v.v., và để kết tội người đó, vị ấy tuyên bố “phi pháp là pháp,” v.v., và làm phiền nhiễu một vụ việc đã được quyết định trước đó bằng bất kỳ một trong mười hai cách làm phiền nhiễu nào, thì vị ấy được gọi là làm phiền nhiễu vụ việc do ác ý.
Mando pana momūho momūhattā eva ‘‘adhammaṃ dhammo’’tiādīni dīpetvā vuttanayeneva ukkoṭento mohāgatiṃ gacchanto adhikaraṇaṃ ukkoṭeti nāma.
But if a foolish, utterly deluded person, out of utter delusion, declares "what is not Dhamma is Dhamma" and so on, and reopens it in the manner described, he reopens an adhikaraṇa, being swayed by delusion.
Nhưng một người ngu dốt và rất mê muội, do sự mê muội của mình, tuyên bố “phi pháp là pháp,” v.v., và làm phiền nhiễu theo cách đã nói, thì vị ấy được gọi là làm phiền nhiễu vụ việc do si mê.
Sace pana dvīsu attapaccatthikesu eko visamāni kāyakammādīni gahanamicchādiṭṭhiṃ balavante ca pakkhantariye abhiññāte bhikkhū nissitattā visamanissito gahananissito balavanissito ca hoti, tassa bhayena ‘‘ayaṃ me jīvitantarāyaṃ vā brahmacariyantarāyaṃ vā kareyyā’’ti ‘‘adhammaṃ dhammo’’tiādīni dīpetvā vuttanayeneva ukkoṭento bhayāgatiṃ gacchanto adhikaraṇaṃ ukkoṭeti nāma.
If, however, among two litigants, one has deviant bodily actions, etc., and a deep wrong view, and relies on powerful, well-known bhikkhus of another faction, and is therefore reliant on deviancy, reliant on complexity, and reliant on power, and out of fear of him—thinking "this one might cause me loss of life or loss of brahmacariya"—declares "what is not Dhamma is Dhamma" and so on, and reopens it in the manner described, he reopens an adhikaraṇa, being swayed by fear.
Nếu trong hai bên tranh chấp, một bên có hành vi thân và khẩu không đúng đắn, có tà kiến sâu sắc, và nương tựa vào các tỳ khưu có thế lực và nổi tiếng ở phe đối lập, do đó trở thành người nương tựa vào sự không đúng đắn, nương tựa vào sự sâu sắc, và nương tựa vào thế lực, thì do sợ hãi vị ấy, nghĩ rằng “vị này có thể gây nguy hiểm đến mạng sống hoặc phạm hạnh của tôi,” vị ấy tuyên bố “phi pháp là pháp,” v.v., và làm phiền nhiễu theo cách đã nói, thì vị ấy được gọi là làm phiền nhiễu vụ việc do sợ hãi.
Tadahupasampannoti eko sāmaṇero byatto hoti bahussuto, so vinicchaye parājayaṃ patvā maṅkubhūte bhikkhū disvā pucchati ‘‘kasmā maṅkubhūtātthā’’ti?
A recently ordained (bhikkhu): A certain novice is clever and well-versed in the Dhamma. Having faced defeat in a decision, he sees bhikkhus looking dejected and asks, "Why are you dejected?"
Tadahupasampanno (người mới thọ giới): Một sa-di thông minh và học rộng, sau khi thua trong một vụ việc, thấy các tỳ khưu đang buồn bã, liền hỏi: “Tại sao các vị lại buồn bã?”
Te tassa taṃ adhikaraṇaṃ ārocenti.
They report the adhikaraṇa to him.
Họ kể cho sa-di đó nghe về vụ việc đó.
So te evaṃ vadeti ‘‘hotu, bhante, maṃ upasampādetha, ahaṃ taṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessāmī’’ti.
He says to them, "Please, Venerable Sirs, ordain me, and I will settle that adhikaraṇa."
Sa-di đó nói với họ: “Thưa các ngài, xin hãy cho con thọ giới tỳ khưu, con sẽ giải quyết vụ việc đó.”
Te taṃ upasampādenti.
They ordain him.
Họ cho sa-di đó thọ giới.
So dutiyadivase bheriṃ paharitvā saṅghaṃ sannipāteti.
The next day, he strikes a drum and assembles the Saṅgha.
Ngày hôm sau, vị tỳ khưu mới đó đánh trống và triệu tập Tăng chúng.
Tato bhikkhūhi ‘‘kena saṅgho sannipātito’’ti vutte ‘‘mayā’’ti vadati.
When the bhikkhus ask, "By whom was the Saṅgha assembled?", he says, "By me."
Khi các tỳ khưu hỏi: “Ai đã triệu tập Tăng chúng?”, vị ấy đáp: “Là con.”
‘‘Kasmā sannipātito’’ti?
"Why was it assembled?"
“Tại sao lại triệu tập?”
‘‘Hiyyo adhikaraṇaṃ dubbinicchitaṃ, tamahaṃ vinicchinissāmī’’ti.
"Yesterday, the adhikaraṇa was wrongly decided; I will decide it (anew)."
“Hôm qua vụ việc đã được quyết định sai, con sẽ quyết định lại.”
‘‘Tvaṃ pana hiyyo kuhiṃ gato’’ti?
"But where were you yesterday?"
“Vậy hôm qua ông ở đâu?”
‘‘Anupasampannomhi, bhante, ajja pana upasampannomhī’’ti.
"I was not yet ordained, Venerable Sirs, but today I have been ordained."
“Thưa các ngài, con chưa thọ giới, nhưng hôm nay con đã thọ giới rồi.”
So vattabbo ‘‘idaṃ āvuso tumhādisānaṃ bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ, ‘tadahupasampanno ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiya’nti, gaccha āpattiṃ desehī’’ti.
He should be told, "Friend, the Blessed One has laid down this training rule for those like you: 'If one recently ordained reopens (an adhikaraṇa), it is a pācittiya for reopening it.' Go and confess your offense."
Vị ấy nên được nói: “Này hiền giả, Đức Thế Tôn đã chế định giới luật này cho những người như hiền giả, rằng ‘người mới thọ giới làm phiền nhiễu, thì phạm tội pācittiya.’ Hãy đi xưng tội đi.”
Āgantukepi eseva nayo.
The same method applies to an arriving bhikkhu.
Cũng nguyên tắc này áp dụng cho vị khách tăng.
Kārakoti ekaṃ saṅghena saddhiṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitvā pariveṇagataṃ parājitā bhikkhū vadanti ‘‘kissa, bhante, tumhehi evaṃ vinicchitaṃ adhikaraṇaṃ, nanu evaṃ vinicchinitabba’’nti.
The actor (kārako): A certain bhikkhu, having decided an adhikaraṇa together with the Saṅgha, and gone to his residence, is told by the defeated bhikkhus, "Venerable Sir, why did you decide the adhikaraṇa thus? Should it not have been decided differently?"
Kārako (người hành động): Một vị tỳ khưu đã cùng Tăng chúng quyết định một vụ việc, sau đó trở về tịnh xá. Các tỳ khưu thua cuộc đến nói: “Thưa các ngài, tại sao các ngài lại quyết định vụ việc như vậy? Chẳng phải nên quyết định như thế này sao?”
So ‘‘kasmā paṭhamaṃyeva evaṃ na vaditthā’’ti taṃ adhikaraṇaṃ ukkoṭeti.
He asks, "Why did you not say so earlier?" and reopens that adhikaraṇa.
Vị ấy hỏi: “Tại sao các vị không nói như vậy ngay từ đầu?” và làm phiền nhiễu vụ việc đó.
Evaṃ yo kārako ukkoṭeti, tassāpi ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ.
Thus, for any kārako who reopens, it is a pācittiya for reopening.
Như vậy, vị nào là người hành động mà làm phiền nhiễu, thì vị ấy cũng phạm tội pācittiya do làm phiền nhiễu.
Chandadāyakoti eko adhikaraṇavinicchaye chandaṃ datvā sabhāge bhikkhū parājayaṃ patvā āgate maṅkubhūte disvā ‘‘sve dāni ahaṃ vinicchinissāmī’’ti saṅghaṃ sannipātetvā ‘‘kasmā sannipātesī’’ti vutte ‘‘hiyyo adhikaraṇaṃ dubbinicchitaṃ, tamahaṃ ajja vinicchinissāmī’’ti.
The giver of a vote (chandadāyako): A certain bhikkhu, having given his vote in the decision of an adhikaraṇa, sees his like-minded bhikkhus return defeated and dejected, and says, "Tomorrow, I will decide it now." He assembles the Saṅgha, and when asked "Why did you assemble it?", he replies, "Yesterday, the adhikaraṇa was wrongly decided; I will decide it today."
Chandadāyako (người đã bỏ phiếu): Một vị tỳ khưu đã bỏ phiếu trong việc quyết định một vụ việc. Sau đó, thấy các tỳ khưu đồng phái đã thua cuộc trở về với vẻ mặt buồn bã, liền nói: “Ngày mai ta sẽ quyết định lại.” Vị ấy triệu tập Tăng chúng. Khi được hỏi: “Tại sao lại triệu tập?”, vị ấy đáp: “Hôm qua vụ việc đã được quyết định sai, hôm nay ta sẽ quyết định lại.”
‘‘Hiyyo pana tvaṃ kattha gato’’ti.
"But where were you yesterday?"
“Vậy hôm qua ông ở đâu?”
‘‘Chandaṃ datvā nisinnomhī’’ti.
"I was sitting after having given my vote."
“Con đã bỏ phiếu và ngồi đó.”
So vattabbo ‘‘idaṃ āvuso tumhādisānaṃ bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ, ‘chandadāyako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiya’nti, gaccha āpattiṃ desehī’’ti.
He should be told, "Friend, the Blessed One has laid down this training rule for those like you: 'If one who has given a vote reopens (an adhikaraṇa), it is a pācittiya for reopening it.' Go and confess your offense."
Vị ấy nên được nói: “Này hiền giả, Đức Thế Tôn đã chế định giới luật này cho những người như hiền giả, rằng ‘người đã bỏ phiếu làm phiền nhiễu, thì phạm tội pācittiya.’ Hãy đi xưng tội đi.”
342. Vivādādhikaraṇaṃ kiṃnidānantiādīsu kiṃ nidānamassāti kiṃnidānaṃ.
In vivādādhikaraṇaṃ kiṃnidānaṃ (what is the cause of the dispute-adhikaraṇa) and so on, kiṃnidānaṃ means "what is its origin?"
342. Trong Vivādādhikaraṇaṃ kiṃnidānaṃ (vụ việc tranh cãi có nguồn gốc từ đâu?), v.v., kiṃnidānaṃ (nguồn gốc từ đâu?) có nghĩa là “nguồn gốc của nó là gì?”
Ko samudayo assāti kiṃsamudayaṃ.
Kiṃsamudayaṃ means "what is its origin?"
Kiṃsamudayaṃ (có nguyên nhân từ đâu?) có nghĩa là “nguyên nhân của nó là gì?”
Kā jāti assāti kiṃjātikaṃ.
Kiṃjātikaṃ means "what is its nature?"
Kiṃjātikaṃ (có loại gì?) có nghĩa là “loại của nó là gì?”
Ko pabhavo assāti kiṃpabhavaṃ.
Kiṃpabhavaṃ means "what is its source?"
Kiṃpabhavaṃ (có phát sinh từ đâu?) có nghĩa là “sự phát sinh của nó là gì?”
Ko sambhāro assāti kiṃsambhāraṃ.
Kiṃsambhāraṃ means "what is its constituent?"
Kiṃsambhāraṃ (có yếu tố gì?) có nghĩa là “yếu tố của nó là gì?”
Kiṃ samuṭṭhānaṃ assāti kiṃsamuṭṭhānaṃ.
Kiṃsamuṭṭhānaṃ means "what is its arising-cause?"
Kiṃsamuṭṭhānaṃ (có khởi nguồn từ đâu?) có nghĩa là “sự khởi nguồn của nó là gì?”
Sabbānetāni kāraṇavevacanāniyeva.
All these are synonyms for "cause."
Tất cả những từ này đều là các từ đồng nghĩa của từ “nguyên nhân” (kāraṇa).
Vivādanidānantiādīsupi aṭṭhārasabhedakaravatthusaṅkhāto vivādo nidānametassāti vivādanidānaṃ.
In vivādanidānaṃ (dispute-nidāna) and so on, vivādanidānaṃ means the dispute, which consists of eighteen types of bases of dispute, is its nidāna.
Trong Vivādanidānaṃ (có nguồn gốc từ tranh cãi), v.v., vivādanidānaṃ (có nguồn gốc từ tranh cãi) có nghĩa là “tranh cãi, được gọi là mười tám loại căn bản của sự tranh chấp, là nguồn gốc của nó.”
Vivādaṃ nissāya uppajjanakavivādavasenetaṃ vuttaṃ.
This is said in terms of a dispute arising dependent on a dispute.
Điều này được nói theo cách tranh cãi phát sinh do nương tựa vào tranh cãi.
Anuvādo nidānaṃ assāti anuvādanidānaṃ.
Anuvādanidānaṃ means that anuvāda (accusation) is its nidāna.
Anuvādanidānaṃ (có nguồn gốc từ cáo buộc) có nghĩa là “cáo buộc là nguồn gốc của nó.”
Idampi anuvādaṃ nissāya uppajjanakaanuvādavasena vuttaṃ.
This is also said in terms of an anuvāda arising dependent on an anuvāda.
Điều này cũng được nói theo cách cáo buộc phát sinh do nương tựa vào cáo buộc.
Āpatti nidānaṃ assāti āpattinidānaṃ.
Āpattinidānaṃ means that an offense is its nidāna.
Āpattinidānaṃ (có nguồn gốc từ tội lỗi) có nghĩa là “tội lỗi là nguồn gốc của nó.”
Āpattādhikaraṇapaccayā catasso āpattiyo āpajjatīti evaṃ āpattiṃ nissāya uppajjanakaāpattivasenetaṃ vuttaṃ.
This is said in terms of an offense arising dependent on an offense, as one incurs four offenses due to an offense-adhikaraṇa.
Điều này được nói theo cách tội lỗi phát sinh do nương tựa vào tội lỗi, tức là do duyên với āpattādhikaraṇa (vụ việc liên quan đến tội lỗi) mà bốn loại tội lỗi được phạm.
Kiccayaṃ nidānamassāti kiccayanidānaṃ; catubbidhaṃ saṅghakammaṃ kāraṇamassāti attho.
Kiccayanidānaṃ means that an act is its nidāna; the meaning is that the four kinds of Saṅgha-acts are its cause.
Kiccayanidānaṃ (có nguồn gốc từ việc làm) có nghĩa là “việc làm là nguồn gốc của nó”; tức là bốn loại Tăng sự là nguyên nhân của nó.
Ukkhittānuvattikāya bhikkhuniyā yāvatatiyaṃ samanubhāsanādīnaṃ kiccaṃ nissāya uppajjanakakiccānaṃ vasenetaṃ vuttaṃ.
This is said in terms of acts arising dependent on the act of admonishing a suspended bhikkhunī up to the third time, and so on.
Điều này được nói theo cách các việc làm phát sinh do nương tựa vào việc làm, như sự khiển trách ba lần đối với một tỳ khưu-ni theo phe người bị khai trừ.
Ayaṃ catunnampi adhikaraṇānaṃ vissajjanapakkhe ekapadayojanā.
This is a one-word explanation for the side of answering all four adhikaraṇas.
Đây là cách giải thích một từ cho phần trả lời của cả bốn loại vụ việc.
Etenānusārena sabbapadāni yojetabbāni.
All words should be joined according to this guideline.
Theo cách này, tất cả các từ nên được giải thích.
343. Mūlapucchāya vissajjane dvādasa mūlānīti kodhaupanāhayugaḷakādīni cha vivādāmūlāni, lobhadosamohā tayo, alobhādosāmohā tayoti imāni ajjhattasantānappavattāni dvādasa mūlāni.
In the answer to the original question, dvādasa mūlāni (twelve roots) are the six roots of dispute such as the pairs of anger and resentment, and the three of greed, hatred, and delusion, and the three of non-greed, non-hatred, and non-delusion. These are the twelve roots that arise in one's own internal continuum.
343. Trong phần trả lời câu hỏi gốc, dvādasa mūlāni (mười hai căn bản) là sáu căn bản của tranh cãi như cặp sân hận và oán hờn, ba căn bản tham, sân, si, và ba căn bản vô tham, vô sân, vô si. Đây là mười hai căn bản phát sinh trong dòng tâm thức nội tại.
Cuddasa mūlānīti tāneva dvādasa kāyavācāhi saddhiṃ cuddasa honti.
Cuddasa mūlāni (fourteen roots) means those same twelve become fourteen with body and speech.
Cuddasa mūlāni (mười bốn căn bản) là mười hai căn bản đó, cùng với thân và khẩu, trở thành mười bốn.
Cha mūlānīti kāyādīni cha samuṭṭhānāni.
Cha mūlāni (six roots) means the six arising-causes such as body.
Cha mūlāni (sáu căn bản) là sáu sự khởi nguồn như thân, v.v.
352. Kiṃnidānoti pucchāvissajjane nidānaṃ nidānamassāti nidānanidāno.
352. In answering the question "What is the origin?", it means that its origin is an origin, thus it is nidānanidāno. There, the presence of the Saṅgha, the presence of the Dhamma, the presence of the Vinaya, and the presence of the individual — this is the origin of sammukhāvinaya.
352. Trong câu trả lời cho câu hỏi Kiṃnidāno (nguồn gốc là gì), nidāna (nguyên nhân) là nidānanidāno (nguyên nhân của nguyên nhân) của nó.
Tattha saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatāti idaṃ sammukhāvinayassa nidānaṃ.
A Arahant (khīṇāsava) who has attained full awareness (sativepullapatto) and has been reproached (laddhupavādo) is the origin of sativinaya.
Ở đây, sự hiện diện của Tăng-già (saṅghasammukhatā), sự hiện diện của Pháp (dhammasammukhatā), sự hiện diện của Luật (vinayasammukhatā), sự hiện diện của cá nhân (puggalasammukhatā) là nguồn gốc của sammukhāvinaya.
Sativepullapatto khīṇāsavo laddhupavādo sativinayassa nidānaṃ.
A mad bhikkhu is the origin of amūḷhavinaya.
Một vị A-la-hán (khīṇāsava) đã đạt đến sự rộng lớn của niệm (sativepullapatta), đã nhận được sự tố cáo (laddhupavāda) là nguồn gốc của sativinaya.
Ummattako bhikkhu amūḷhavinayassa nidānaṃ.
The one who confesses and the one to whom it is confessed, the presence of both, is the origin of paṭiññātakaraṇa.
Một tỳ-khưu điên loạn (ummattako bhikkhu) là nguồn gốc của amūḷhavinaya.
Yo ca deseti, yassa ca deseti, ubhinnaṃ sammukhībhāvo paṭiññātakaraṇassa nidānaṃ.
The inability to settle an adhikaraṇa among those who are contentious is the origin of yebhuyyasikā.
Sự hiện diện của cả hai người, người thuyết giảng và người được thuyết giảng, là nguồn gốc của paṭiññātakaraṇa.
Bhaṇḍanajātānaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ asakkuṇeyyatā yebhuyyasikāya nidānaṃ.
An individual steeped in evil is the origin of tassapāpiyasikā.
Sự bất lực trong việc giải quyết tranh chấp (adhikaraṇa) của những người gây gổ (bhaṇḍanajātānaṃ) là nguồn gốc của yebhuyyasikā.
Pāpussanno puggalo tassapāpiyasikāya nidānaṃ.
Many unmonk-like transgressions among those who are contentious is the origin of tiṇavatthāraka.
Một cá nhân đầy tội lỗi (pāpussanno puggalo) là nguồn gốc của tassapāpiyasikā.
Bhaṇḍanajātānaṃ bahu assāmaṇakaajjhācāro tiṇavatthārakassa nidānaṃ.
The Hetupaccayavārā are as explained.
Nhiều hành vi phi Sa-môn (assāmaṇakaajjhācāra) của những người gây gổ là nguồn gốc của tiṇavatthāraka.
Hetupaccayavārā vuttanayā eva.
The chapters on causes and conditions are just as explained.
Các Hetupaccayavārā (các chương về nhân và duyên) cũng theo cách đã nói.
353. Mūlapucchāya vissajjanaṃ uttānameva.
353. The answer to the root question is self-evident.
353. Câu trả lời cho câu hỏi gốc đã rõ ràng.
Samuṭṭhānapucchāya kiñcāpi ‘‘sattannaṃ samathānaṃ katame chattiṃsa samuṭṭhānā’’ti vuttaṃ, sammukhāvinayassa pana kammasaṅgahābhāvena samuṭṭhānābhāvato channaṃyeva samathānaṃ cha samuṭṭhānāni vibhattāni.
Although it is said in the samuṭṭhāna question, "what are the thirty-six origins of the seven samathas?", due to the absence of inclusion of sammukhāvinaya in the acts (kamma-saṅgaha), and thus the absence of its origin, the six origins of only the six samathas are explained.
Mặc dù trong câu hỏi về nguồn gốc có nói “trong bảy samatha, có bao nhiêu là ba mươi sáu nguồn gốc”, nhưng vì sammukhāvinaya không nằm trong sự thu thập của nghiệp (kamma) nên không có nguồn gốc, chỉ có sáu nguồn gốc của sáu samatha được phân loại.
Tattha kammassa kiriyāti ñatti veditabbā.
There, "kammassa kiriyā" should be understood as the ñatti (motion).
Ở đây, kammassa kiriyā (hành động của nghiệp) cần được hiểu là ñatti (tuyên bố).
Karaṇanti tassāyeva ñattiyā ṭhapetabbakāle ṭhapanaṃ.
"Karaṇa" means the establishment of that very ñatti at the time it should be established.
Karaṇaṃ (sự thực hiện) là sự thiết lập ñatti đó vào thời điểm cần thiết.
Upagamananti sayaṃ upagamanaṃ; attanāyeva tassa kammassa karaṇanti attho.
"Upagamana" means approaching by oneself; the meaning is doing that act by oneself.
Upagamanaṃ (sự tiếp cận) là tự mình tiếp cận; nghĩa là tự mình thực hiện nghiệp đó.
Ajjhupagamananti ajjhesanupagamanaṃ; aññaṃ saddhivihārikādikaṃ ‘‘idaṃ kammaṃ karohī’’ti ajjhesananti attho.
"Ajjhupagamana" means approaching by invitation; the meaning is inviting another, such as a saddhivihārika, saying, "perform this act."
Ajjhupagamanaṃ (sự chấp nhận lời thỉnh cầu) là sự tiếp cận lời thỉnh cầu; nghĩa là thỉnh cầu một người khác như saddhivihārika (đồng phạm hạnh) v.v. rằng “hãy thực hiện nghiệp này”.
Adhivāsanāti ‘‘ruccati me etaṃ, karotu saṅgho’’ti evaṃ adhivāsanā; chandadānanti attho.
"Adhivāsanā" means consenting thus: "This pleases me; may the Saṅgha do it"; the meaning is giving consent (chanda).
Adhivāsanā (sự chấp thuận) là sự chấp thuận như “Tôi hài lòng với điều này, Tăng-già hãy thực hiện”; nghĩa là sự cho phép (chanda).
Appaṭikkosanāti ‘‘na metaṃ khamati, mā evaṃ karothā’’ti appaṭisedhanā.
"Appaṭikkosanā" means not refusing, saying, "This does not please me; do not do it thus."
Appaṭikkosanā (sự không từ chối) là sự không ngăn cản như “Tôi không hài lòng với điều này, xin đừng làm như vậy”.
Iti channaṃ chakkānaṃ vasena chattiṃsa samuṭṭhānā veditabbā.
Thus, the thirty-six origins should be understood in terms of six sets of six.
Như vậy, ba mươi sáu nguồn gốc cần được hiểu theo sáu nhóm sáu.
354. Nānātthapucchāvissajjanaṃ uttānameva.
354. The answer to the Nānāttha question is self-evident.
354. Câu trả lời cho câu hỏi về các ý nghĩa khác nhau đã rõ ràng.
Adhikaraṇapucchāvissajjane ayaṃ vivādo no adhikaraṇanti ayaṃ mātāputtādīnaṃ vivādo viruddhavādattā vivādo nāma hoti, samathehi pana adhikaraṇīyatāya abhāvato adhikaraṇaṃ na hoti.
In answering the Adhikaraṇa question, "This is a dispute, not an adhikaraṇa" means that a dispute among a mother and son, etc., is called a vivāda because it is a contradictory statement, but it is not an adhikaraṇa because it is not subject to being settled by the samathas.
Trong câu trả lời cho câu hỏi về adhikaraṇa, ayaṃ vivādo no adhikaraṇaṃ (tranh chấp này không phải là adhikaraṇa) nghĩa là tranh chấp giữa mẹ và con v.v. được gọi là vivāda vì là lời nói đối nghịch, nhưng không phải là adhikaraṇa vì không phải là đối tượng cần được giải quyết bằng các samatha.
Anuvādādīsupi eseva nayo.
The same method applies to anuvāda and so on.
Tương tự trong anuvāda v.v.
Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
The rest is self-evident everywhere.
Phần còn lại đều rõ ràng ở mọi nơi.
Codanā sāraṇatthāyāti vuttappakārā codanā, tena cuditakapuggalena codakadosasāraṇatthāya.
"Codanā is for the purpose of sāraṇā" means that a charge (codanā) of the aforementioned kind is for the purpose of reminding the charged individual (cuditaka) of the fault he committed.
Codanā sāraṇatthāyā (sự tố cáo vì mục đích nhắc nhở) nghĩa là sự tố cáo theo cách đã nói, là để nhắc nhở cá nhân bị tố cáo về lỗi đã phạm.
Niggahatthāya sāraṇāti dosasāraṇā pana tassa puggalassa niggahatthāya.
"Sāraṇā is for the purpose of suppression" means that reminding of the fault is for the purpose of suppressing that individual.
Niggahatthāya sāraṇā (sự nhắc nhở vì mục đích khiển trách) nghĩa là sự nhắc nhở về lỗi là để khiển trách cá nhân đó.
Saṅgho pariggahatthāyāti tattha sannipatito saṅgho vinicchayapariggahaṇatthāya; dhammādhammaṃ tulanatthāya suvinicchitadubbinicchitaṃ jānanatthāyāti attho.
"The Saṅgha is for the purpose of thorough investigation" means that the Saṅgha gathered there is for the purpose of apprehending the decision; the meaning is, for the purpose of weighing what is Dhamma and what is not Dhamma, and for knowing what is well-decided and what is ill-decided.
Saṅgho pariggahatthāyā (Tăng-già vì mục đích xác định) nghĩa là Tăng-già tập hợp ở đó là để xác định một phán quyết; nghĩa là để cân nhắc đúng sai, để biết điều gì đã được phán quyết đúng hay sai.
Matikammaṃ pana pāṭiyekkanti suttantikattherānañca vinayadharattherānañca mantaggahaṇaṃ pāṭekkaṃ pāṭekkaṃ vinicchayasanniṭṭhāpanatthaṃ.
"But matikamma is for individuals" means that the taking of counsel by the Suttantika Elders and the Vinayadhara Elders is individually for the purpose of finalizing the decision.
Matikammaṃ pana pāṭiyekkaṃ (nhưng matikamma là riêng biệt) nghĩa là sự tiếp nhận lời khuyên của các vị trưởng lão thông thạo Suttanta và các vị trưởng lão thông thạo Vinaya là để hoàn tất các phán quyết một cách riêng biệt.
Viggāhikanti ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsī’’tiādinayappavattaṃ.
"Viggāhika" refers to that which proceeds in the manner of "You do not understand this Dhamma-Vinaya," and so on.
Viggāhikaṃ (lời nói tranh cãi) là lời nói phát sinh theo cách như “ông không hiểu Dhamma-Vinaya này”.
Anatthasaṃhitanti yā anatthaṃ janayati, parisaṃ khobhetvā uṭṭhāpeti, evarūpiṃ kathaṃ mā abhaṇi.
"Anatthasaṃhita" means: do not utter such a speech that generates harm, agitates the assembly, and makes them get up and leave.
Anatthasaṃhitaṃ (không có lợi ích) nghĩa là đừng nói những lời gây hại, làm xáo trộn và khiến hội chúng giải tán.
Sutte vinaye vātiādīsu suttaṃ nāma ubhatovibhaṅgo.
Among "in Sutta or Vinaya," etc., Sutta refers to the Ubhatovibhaṅga.
Trong sutte vinaye vā (trong Sutta hay Vinaya) v.v., suttaṃ (Kinh) là cả hai Vibhaṅga.
Vinayo nāma khandhako.
Vinaya refers to the Khandhaka.
Vinayo (Luật) là Khandhaka.
Anulomo nāma parivāro.
Anuloma refers to the Parivāra.
Anulomo (thuận theo) là Parivāra.
Paññattaṃ nāma sakalaṃ vinayapiṭakaṃ.
Paññatta refers to the entire Vinaya Piṭaka.
Paññattaṃ (điều đã được chế định) là toàn bộ Vinaya Piṭaka.
Anulomikaṃ nāma cattāro mahāpadesā.
Anulomika refers to the Four Great References (Mahāpadesa).
Anulomikaṃ (phù hợp) là bốn Mahāpadesa (Đại giáo điều).
Anuyogavattaṃ nisāmayāti anuyuñjanavattaṃ nisāmehi.
"Anuyogavattaṃ nisāmayā" means contemplate the proper procedure for interrogation.
Anuyogavattaṃ nisāmayā (hãy lắng nghe quy tắc thẩm tra) nghĩa là hãy lắng nghe quy tắc thẩm tra.
Kusalena buddhimatā katanti chekena paṇḍitena ñāṇapāramippattena bhagavatā nīharitvā ṭhapitaṃ.
"Established by the skillful and intelligent one" means extracted and laid down by the Buddha, who was adept, wise, and had attained the perfection of knowledge.
Kusalena buddhimatā kataṃ (được thực hiện bởi bậc thiện xảo, trí tuệ) nghĩa là được Đức Thế Tôn, bậc thiện xảo, trí tuệ, đạt đến sự viên mãn của trí tuệ, đã đưa ra và thiết lập.
Suvuttanti supaññāpitaṃ.
"Suvutta" means well-expounded.
Suvuttaṃ (được nói tốt) nghĩa là được chế định tốt.
Sikkhāpadānulomikanti sikkhāpadānaṃ anulomaṃ.
"Sikkhāpadānulomika" means in accordance with the training rules.
Sikkhāpadānulomikaṃ (phù hợp với các giới luật) nghĩa là phù hợp với các giới luật.
Ayaṃ tāva padattho, ayaṃ panettha sādhippāyasaṅkhepavaṇṇanā – ‘‘sace tvaṃ anuvijjako, mā sahasā bhaṇi, mā anatthasaṃhitaṃ viggāhikakathaṃ bhaṇi.
This is the literal meaning of the words. This is a concise explanation of the implied meaning here: "If you are an investigator, do not speak rashly, do not utter contentious speech that is not conducive to welfare.
Đây là ý nghĩa của từng từ, và đây là lời giải thích tóm tắt có ý định: “Nếu ông là người thẩm tra, đừng nói vội vàng, đừng nói lời tranh cãi vô ích.
Yaṃ pana kusalena buddhimatā lokanāthena etesu suttādīsu anuyogavattaṃ kathaṃ supaññattaṃ sabbasikkhāpadānaṃ anulomaṃ, taṃ nisāmaya taṃ upadhārehī’’ti.
But listen to, heed, that procedure for interrogation which the skillful, intelligent Lord of the world has well-expounded in these Suttas, etc., and which is in accordance with all the training rules."
Mà hãy lắng nghe, hãy suy xét kỹ quy tắc thẩm tra đã được Đức Thế Tôn, bậc thiện xảo, trí tuệ, bậc dẫn dắt thế gian, chế định tốt đẹp trong các kinh điển này, phù hợp với tất cả các giới luật.”
Gatiṃ na nāsento samparāyikanti attano samparāye sugatinibbattiṃ anāsento anuyogavattaṃ nisāmaya.
"Without destroying your future destiny" means contemplate the procedure for interrogation without destroying the arising of a good destiny for yourself in the future.
Gatiṃ na nāsento samparāyikaṃ (không hủy hoại vận mệnh tương lai) nghĩa là hãy lắng nghe quy tắc thẩm tra mà không hủy hoại sự tái sinh tốt đẹp của chính mình trong kiếp sau.
Yo hi taṃ anisāmetvā anuyuñjati, so samparāyikaṃ attano gatiṃ nāseti, tasmā tvaṃ anāsento nisāmayāti attho.
For one who interrogates without contemplating it destroys his future destiny. Therefore, the meaning is, "You, without destroying it, should contemplate."
Thật vậy, người nào thẩm tra mà không lắng nghe điều đó, người đó sẽ hủy hoại vận mệnh tương lai của chính mình; do đó, ông hãy lắng nghe mà không hủy hoại.
Idāni taṃ anuyogavattaṃ dassetuṃ hitesītiādimāha.
Now, in order to explain that rule of interrogation, it states "hitesī" and so forth.
Giờ đây, để trình bày về anuyogavatta (phép tra vấn) đó, (Đức Phật) đã nói câu bắt đầu bằng hitesī (người có lòng từ ái).
Tattha hitesīti hitaṃ esanto gavesanto; mettañca mettāpubbabhāgañca upaṭṭhapetvāti attho.
Therein, "hitesī" means seeking, searching for what is beneficial; the meaning is, having established mettā and the preliminary stage of mettā.
Ở đó, hitesī có nghĩa là người tìm kiếm, mong cầu lợi ích; tức là người thiết lập tâm từ (mettā) và phần sơ khởi của tâm từ (mettāpubbabhāga).
Kālenāti yuttapattakālena; ajjhesitakāleyeva tava bhāre kate anuyuñjāti attho.
"Kālena" means at the proper and suitable time; the meaning is, only when the responsibility is undertaken at the time of being requested, should one interrogate.
Kālena (đúng lúc) có nghĩa là vào thời điểm thích hợp; tức là chỉ nên tra vấn khi đã nhận trách nhiệm vào đúng thời điểm được thỉnh cầu.
Paṭiññānusandhitena kārayeti ettha anusandhitanti kathānusandhi vuccati, tasmā paṭiññānusandhinā kāraye; kathānusandhiṃ sallakkhetvā paṭiññāya kārayeti attho.
In "Paṭiññānusandhitena kāraye", "anusandhitaṃ" refers to the connection of speech; therefore, one should make them act by means of the connection of their admission; the meaning is, one should make them act by their admission, having considered the connection of speech.
Paṭiññānusandhitena kāraye (hãy làm theo lời hứa và sự liên kết) ở đây, anusandhita được gọi là sự liên kết lời nói. Do đó, hãy làm theo lời hứa và sự liên kết lời nói; tức là hãy quan sát sự liên kết của lời nói và làm theo lời hứa.
Atha vā paṭiññāya ca anusandhitena ca kāraye, lajjiṃ paṭiññāya kāraye; alajjiṃ vattānusandhināti attho.
Alternatively, one should make them act by admission and by connection; a conscientious person should be made to act by admission; an unconscientious person by the connection of conduct.
Hoặc, hãy làm theo lời hứa và sự liên kết. Đối với người có lòng hổ thẹn (lajji), hãy làm theo lời hứa; đối với người không có lòng hổ thẹn (alajji), hãy làm theo sự liên kết của giới hạnh (vatta).
Tasmā eva paṭiññā lajjīsūti gāthamāha.
For this very reason, the verse "Paṭiññā lajjīsu" is stated.
Vì lý do đó, (Trưởng lão Upāli) đã nói bài kệ paṭiññā lajjīsū (lời hứa đối với người có lòng hổ thẹn).
Tattha vattānusandhitena kārayeti vattānusandhinā kāraye, yā assa vattena saddhiṃ paṭiññā sandhiyati, tāya paṭiññāya kārayeti attho.
Therein, "vattānusandhitena kāraye" means, one should make them act by the connection of conduct; the meaning is, one should make them act by an admission that is consistent with their conduct.
Ở đó, vattānusandhitena kāraye có nghĩa là hãy làm theo sự liên kết của giới hạnh (vattānusandhinā kāraye), tức là hãy làm theo lời hứa liên kết với giới hạnh của người ấy.
Sīlavipattiyā codetīti dvīhi āpattikkhandhehi codeti.
"Sīlavipattiyā codeti" means one reproaches by two groups of offenses.
Sīlavipattiyā codeti (khiển trách về sự hư hỏng giới hạnh) có nghĩa là khiển trách về hai nhóm tội (āpattikkhandha).
Ācāradiṭṭhiyāti ācāravipattiyā ceva diṭṭhivipattiyā ca.
"Ācāradiṭṭhiyā" means by misconduct and by wrong view.
Ācāradiṭṭhiyā (về sự hư hỏng hành vi và tà kiến) có nghĩa là về sự hư hỏng hành vi (ācāravipatti) và sự hư hỏng tà kiến (diṭṭhivipatti).
Ācāravipattiyā codento pañcahāpattikkhandhehi codeti, diṭṭhivipattiyā codento micchādiṭṭhiyā ceva antaggāhikadiṭṭhiyā ca codeti.
One who reproaches by misconduct reproaches by five groups of offenses; one who reproaches by wrong view reproaches by micchādiṭṭhi and antaggāhikadiṭṭhi.
Khi khiển trách về sự hư hỏng hành vi, (người ấy) khiển trách về năm nhóm tội. Khi khiển trách về sự hư hỏng tà kiến, (người ấy) khiển trách về tà kiến (micchādiṭṭhi) và kiến chấp cực đoan (antaggāhikadiṭṭhi).
Ājīvenapi codetīti ājīvahetupaññattehi chahi sikkhāpadehi codeti.
"Ājīvenapi codeti" means one reproaches by the six training rules laid down concerning livelihood.
Ājīvenapi codeti (cũng khiển trách về sinh kế) có nghĩa là khiển trách về sáu học giới (sikkhāpada) đã được chế định vì lý do sinh kế.
Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
The rest is clear everywhere.
Phần còn lại đều rõ ràng ở khắp mọi nơi.
360-361. Idāni evaṃ uppannāya codanāya vinayadharena kattabbakiccaṃ dassetuṃ anuvijjakenātiādi āraddhaṃ.
Now, to explain the duty to be performed by a Vinaya-holder when such a reproach has arisen, "anuvijjakenā" and so forth is commenced.
360-361. Giờ đây, để trình bày phận sự mà một người thông hiểu Vinaya (vinayadhara) phải làm khi có sự khiển trách (codanā) phát sinh như vậy, (văn bản) đã bắt đầu bằng anuvijjakenā (bởi người điều tra) và các từ tiếp theo.
Tattha diṭṭhaṃ diṭṭhenāti gāthāya ayamattho – ekeneko mātugāmena saddhiṃ ekaṭṭhānato nikkhamanto vā pavisanto vā diṭṭho, so taṃ pārājikena codeti, itaro tassa dassanaṃ anujānāti.
Therein, the meaning of the verse "Diṭṭhaṃ diṭṭhenā" is this: A monk has been seen coming out of or entering a certain place with a woman, and someone reproaches him with a pārājika offense; the other admits to having been seen.
Ở đó, ý nghĩa của bài kệ diṭṭhaṃ diṭṭhenā (điều đã thấy với điều đã thấy) là: một tỳ-khưu đã thấy một tỳ-khưu khác đi ra hoặc đi vào cùng một chỗ với một người nữ. Vị ấy khiển trách tỳ-khưu kia về tội Pārājika, và tỳ-khưu kia thừa nhận việc đã thấy đó.
Taṃ pana dassanaṃ paṭicca pārājikaṃ na upeti, na paṭijānāti.
However, he does not incur a pārājika on account of that seeing, nor does he admit to it.
Tuy nhiên, dựa vào việc đã thấy đó, (tỳ-khưu kia) không phạm tội Pārājika, và không thừa nhận (tội đó).
Evamettha yaṃ tena diṭṭhaṃ, taṃ tassa ‘‘diṭṭho mayā’’ti iminā diṭṭhavacanena sameti.
In this case, what was seen by that person corresponds with the statement of seeing, "I saw him," made by that person.
Trong trường hợp này, điều mà vị ấy đã thấy phù hợp với lời nói đã thấy của vị ấy, rằng "tôi đã thấy".
Yasmā pana itaro taṃ dassanaṃ paṭicca dosaṃ na paṭijānāti, tasmā asuddhaparisaṅkito hoti; amūlakaparisaṅkitoti attho.
But because the other does not admit to an offense on account of that seeing, he is suspected of impurity; the meaning is, he is suspected without a basis.
Tuy nhiên, vì người kia không thừa nhận lỗi dựa vào việc đã thấy đó, nên người ấy bị nghi ngờ là không thanh tịnh; tức là bị nghi ngờ không có căn cứ.
Tassa puggalassa ‘‘suddho aha’’nti paṭiññāya tena saddhiṃ uposatho kātabbo.
The Uposatha should be performed with that person based on his declaration, "I am pure."
Với người ấy, cần phải cử hành lễ Uposatha cùng với người kia, dựa trên lời tuyên bố "tôi thanh tịnh".
Sesagāthādvayepi eseva nayo.
The same method applies to the remaining two verses.
Tương tự như vậy đối với hai bài kệ còn lại.
Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
The rest is clear everywhere.
Phần còn lại đều rõ ràng ở khắp mọi nơi.
362-363. Codanāya ko ādītiādipucchānaṃ vissajjane sacce ca akuppe cāti sacce patiṭṭhātabbaṃ akuppe ca.
In answering the questions starting with "Codanāya ko ādī", one should be established in truth and non-anger.
362-363. Trong phần trả lời các câu hỏi bắt đầu bằng Codanāya ko ādī (điều gì là khởi đầu của sự khiển trách), sacce ca akuppe cā (nên giữ vững sự thật và không giận dữ).
Yaṃ kataṃ vā na kataṃ vā, tadeva vattabbaṃ, na ca codake vā anuvijjake vā saṅghe vā kopo uppādetabbo.
Whatever has been done or not done, that alone should be stated, and no anger should be aroused towards the reproacher, the interrogator, or the Saṅgha.
Điều gì đã làm hay chưa làm, chỉ nên nói điều đó, và không nên để sự giận dữ phát sinh đối với người khiển trách, người điều tra, hay Tăng đoàn.
Otiṇṇānotiṇṇaṃ jānitabbanti otiṇṇañca anotiṇṇañca vacanaṃ jānitabbaṃ.
"Otiṇṇānotiṇṇaṃ jānitabbaṃ" means that words that are relevant and not relevant should be known.
Otiṇṇānotiṇṇaṃ jānitabbaṃ (nên biết lời đã xảy ra và chưa xảy ra) có nghĩa là nên biết lời nói đã xảy ra và lời nói chưa xảy ra.
Tatrāyaṃ jānanavidhi – ettakā codakassa pubbakathā, ettakā pacchimakathā, ettakā cuditakassa pubbakathā, ettakā pacchimakathāti jānitabbā.
The method of knowing here is this: it should be known how much is the reproacher's previous statement, how much is the subsequent statement, how much is the reproached one's previous statement, and how much is the subsequent statement.
Đây là cách để biết điều đó: nên biết rằng đây là lời nói trước của người khiển trách, đây là lời nói sau; đây là lời nói trước của người bị khiển trách, đây là lời nói sau.
Codakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, cuditakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, anuvijjakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, anuvijjako appamattakampi ahāpento ‘‘āvuso samannāharitvā ujuṃ katvā āharā’’ti vattabbo, saṅghena evaṃ paṭipajjitabbaṃ.
The measure of the reproacher should be taken, the measure of the reproached should be taken, the measure of the interrogator should be taken, and the interrogator, without omitting even a small thing, should be told, "Friend, recollect and make it straight"; the Saṅgha should act in this way.
Nên ghi nhận lời của người khiển trách, lời của người bị khiển trách, lời của người điều tra. Người điều tra, không bỏ sót dù chỉ một chút, nên được nói rằng: "Thưa Tôn giả, hãy suy xét kỹ lưỡng, hãy làm cho đúng đắn và trình bày." Tăng đoàn nên hành xử như vậy.
Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammatīti ettha dhammoti bhūtaṃ vatthu.
In "Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammati", "dhammo" refers to the true matter.
Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammatī (nhờ pháp, nhờ luật, nhờ giáo huấn của Đức Bổn Sư mà tranh chấp đó được giải quyết) ở đây, dhammo (pháp) là sự việc có thật.
Vinayoti codanā ceva sāraṇā ca.
"Vinayo" refers to both reproach and reminder.
Vinayo (luật) là sự khiển trách (codanā) và sự nhắc nhở (sāraṇā).
Satthusāsananti ñattisampadā ceva anussāvanasampadā ca.
"Satthusāsanaṃ" refers to both the completeness of the motion (ñatti) and the completeness of the proclamation (anussāvanā).
Satthusāsana (giáo huấn của Đức Bổn Sư) là sự hoàn hảo của yết-ma (ñattisampadā) và sự hoàn hảo của ba lần tuyên bố (anussāvanasampadā).
Etena hi dhammena ca vinayena ca satthusāsanena ca adhikaraṇaṃ vūpasamati, tasmā anuvijjakena bhūtena vatthunā codetvā āpattiṃ sāretvā ñattisampadāya ceva anussāvanasampadāya ca taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametabbaṃ, anuvijjakena evaṃ paṭipajjitabbaṃ.
Indeed, by this Dhamma, by this Vinaya, and by this Teaching of the Master, the case is settled; therefore, the interrogator, having reproached by the true matter, having reminded of the offense, should settle that case by the completeness of the ñatti and the completeness of the anussāvanā; the interrogator should act in this way.
Thật vậy, nhờ pháp, nhờ luật, và nhờ giáo huấn của Đức Bổn Sư mà tranh chấp được giải quyết. Do đó, người điều tra nên khiển trách bằng sự việc có thật, nhắc nhở về tội, và giải quyết tranh chấp đó bằng sự hoàn hảo của yết-ma và sự hoàn hảo của ba lần tuyên bố. Người điều tra nên hành xử như vậy.
Sesamettha uttānameva.
The rest here is clear.
Phần còn lại ở đây đều rõ ràng.
364. Uposatho kimatthāyātiādipucchāvissajjanampi uttānameva.
The explanation of questions and answers starting with "Uposatho kimatthāyā" is also clear.
364. Các câu hỏi và trả lời bắt đầu bằng Uposatho kimatthāyā (Uposatha vì mục đích gì) cũng đều rõ ràng.
Avasānagāthāsu there ca paribhāsatīti avamaññaṃ karonto ‘‘kiṃ ime jānantī’’ti paribhāsati.
In the concluding verses, "there ca paribhāsati" means one insults, thinking, "What do these elders know?"
Trong các bài kệ cuối cùng, there ca paribhāsati (cũng phỉ báng các trưởng lão) có nghĩa là (người ấy) khinh thường và phỉ báng rằng: "Những vị này biết gì đâu?".
Khato upahatindriyoti tāya chandādigāmitāya tena ca paribhāsanena attanā attano khatattā khato.
"Khato upahatindriyo" means "khato" due to having ruined oneself by that partiality and so forth, and by that insult.
Khato upahatindriyo (người bị tổn hại, các căn bị phá hủy) có nghĩa là khato (người bị tổn hại) vì tự mình đã tự làm hại mình bởi việc đi theo ý muốn (chandāgati) và các điều khác, và bởi sự phỉ báng đó.
Saddhādīnañca indriyānaṃ upahatattā upahatindriyo.
And "upahatindriyo" due to the destruction of the faculties of faith and so forth.
Và upahatindriyo (các căn bị phá hủy) vì các căn như tín (saddhā) đã bị phá hủy.
Nirayaṃ gacchati dummedho, na ca sikkhāya gāravoti so khato upahatindriyo paññāya abhāvato dummedho tīsu sikkhāsu asikkhanato na ca sikkhāya gāravo kāyassa bhedā nirayameva upagacchati, tasmā na ca āmisaṃ nissāya…pe… yathā dhammo tathā kareti.
"Nirayaṃ gacchati dummedho, na ca sikkhāya gāravo" means that foolish person, who is ruined and whose faculties are destroyed, due to the absence of wisdom, and due to not practicing the three trainings, having no respect for the training, indeed goes to hell after the breaking up of the body; therefore, "na ca āmisaṃ nissāya…pe… yathā dhammo tathā kare."
Nirayaṃ gacchati dummedho, na ca sikkhāya gāravo (kẻ ngu si đi vào địa ngục, không tôn trọng học giới) có nghĩa là người bị tổn hại, các căn bị phá hủy đó, vì thiếu trí tuệ nên là kẻ ngu si, và vì không thực hành ba học giới nên không tôn trọng học giới; sau khi thân hoại mạng chung, người ấy chắc chắn sẽ đi vào địa ngục. Do đó, na ca āmisaṃ nissāya…pe… yathā dhammo tathā kare (không dựa vào vật chất… và hãy làm theo đúng pháp).
Tassattho na ca āmisaṃ nissāya kare, cuditakacodakesu hi aññatarena dinnaṃ cīvarādiāmisaṃ gaṇhanto āmisaṃ nissāya karoti, evaṃ na kareyya.
Its meaning is, one should not act relying on material gain; indeed, one who accepts material gain such as robes given by either the reproached or the reproacher acts relying on material gain; one should not act in this way.
Ý nghĩa của câu đó là không nên làm dựa vào vật chất (āmisa). Thật vậy, người nhận y phục và các vật chất khác do một trong hai người, người bị khiển trách hoặc người khiển trách, dâng cúng là làm dựa vào vật chất. Không nên làm như vậy.
Na ca nissāya puggalanti ‘‘ayaṃ me upajjhāyo vā ācariyo vā’’tiādinā nayena chandādīhi gacchanto puggalaṃ nissāya karoti, evaṃ na kareyya.
"Na ca nissāya puggalaṃ" means one who acts with partiality, thinking, "This is my upajjhāya or ācariya," acts relying on a person; one should not act in this way.
Na ca nissāya puggalaṃ (không dựa vào cá nhân) có nghĩa là người đi theo ý muốn và các điều khác, theo cách như "người này là thầy tế độ của tôi" hoặc "người này là vị thầy của tôi", là làm dựa vào cá nhân. Không nên làm như vậy.
Atha kho ubhopete vivajjetvā yathā dhammo ṭhito, tatheva kareyyāti.
But rather, "ubhopete vivajjetvā," having abandoned both these, one should act exactly as the Dhamma stands.
Mà phải ubhopete vivajjetvā (tránh cả hai điều đó), và làm đúng như pháp đã được thiết lập.
365. Cūḷasaṅgāme saṅgāmāvacarena bhikkhunāti saṅgāmo vuccati adhikaraṇavinicchayatthāya saṅghasannipāto.
365. In the Cūḷasaṅgāma, regarding the phrase "by a bhikkhu who frequents the assembly (saṅgāma)", the word saṅgāma is used to mean an assembly of the Saṅgha for the purpose of settling a legal issue (adhikaraṇa).
365. Trong Cūḷasaṅgāma, cụm từ saṅgāmāvacarena bhikkhunā có nghĩa là saṅgāma được gọi là một cuộc họp của Tăng đoàn vì mục đích giải quyết tranh chấp.
Tatra hi attapaccatthikā ceva sāsanapaccatthikā ca uddhammaṃ ubbinayaṃ satthu sāsanaṃ dīpentā samosaranti vesālikā vajjiputtakā viya.
Indeed, in that assembly, bhikkhus who are enemies to themselves and enemies to the Dispensation, exposing the Teacher's Dispensation as being beyond Dhamma and beyond Vinaya, gather, like the Vajjiputtaka bhikkhus of Vesāli.
Thật vậy, tại đó, những tỳ-khưu thù địch với chính mình và những tỳ-khưu thù địch với Giáo pháp, khi trình bày Giáo pháp của Đức Phật đã bị lệch lạc Dhamma và lệch lạc Vinaya, họ tụ tập lại, giống như các tỳ-khưu Vajjiputtaka ở Vesālī.
Yo bhikkhu tesaṃ paccatthikānaṃ laddhiṃ madditvā sakavādadīpanatthāya tattha avacarati, ajjhogāhetvā vinicchayaṃ pavatteti, so saṅgāmāvacaro nāma yasatthero viya.
That bhikkhu who, having crushed the views of those enemies and for the purpose of expounding his own doctrine, enters that assembly and, having plunged in, carries out the legal decision, is called a saṅgāmāvacara, like Thera Yasa.
Tỳ-khưu nào, sau khi đánh đổ tà kiến của những kẻ thù địch đó, đi vào nơi đó để trình bày giáo nghĩa của mình, và dấn thân vào việc giải quyết tranh chấp, thì vị ấy được gọi là saṅgāmāvacara, giống như Trưởng lão Yasa.
Tena saṅgāmāvacarena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamantena nīcacittena saṅgho upasaṅkamitabbo.
That bhikkhu, the saṅgāmāvacara, when approaching the Saṅgha, should approach the Saṅgha with a humble mind.
Tỳ-khưu saṅgāmāvacara đó khi đến gần Tăng đoàn phải đến gần Tăng đoàn với tâm khiêm hạ.
Nīcacittenāti mānaddhajaṃ nipātetvā nihatamānacittena.
"With a humble mind" means with the banner of conceit lowered, with a mind in which pride is overcome.
Nīcacittena có nghĩa là với tâm đã hạ cờ kiêu mạn, với tâm đã dẹp bỏ kiêu mạn.
Rajoharaṇasamenāti pādapuñchanasamena; yathā rajoharaṇassa saṃkiliṭṭhe vā asaṃkiliṭṭhe vā pāde puñchiyamāne neva rāgo na doso; evaṃ iṭṭhāniṭṭhesu arajjantena adussantenāti attho.
"Like a foot-wiper" means like a foot-wiping cloth; just as when a foot-wiping cloth wipes feet, whether they are dirty or clean, there is neither attachment nor aversion; in this way, it means not clinging or being averse to agreeable and disagreeable things.
Rajoharaṇasamena có nghĩa là giống như một miếng giẻ lau chân; giống như khi lau chân, dù dơ hay không dơ, miếng giẻ lau chân không có tham ái cũng không có sân hận; cũng vậy, có nghĩa là không tham đắm và không sân hận đối với những điều vừa ý và không vừa ý.
Yathāpatirūpe āsaneti yathāpatirūpaṃ āsanaṃ ñatvā attano pāpuṇanaṭṭhāne therānaṃ bhikkhūnaṃ piṭṭhiṃ adassetvā nisīditabbaṃ.
"On a suitable seat" means having known what is a suitable seat, one should sit in one's proper place, without showing one's back to the elder bhikkhus.
Yathāpatirūpe āsane có nghĩa là sau khi biết chỗ ngồi nào thích hợp, phải ngồi ở vị trí của mình mà không quay lưng về phía các tỳ-khưu trưởng lão.
Anānākathikenāti nānāvidhaṃ taṃ taṃ anatthakathaṃ akathentena.
"Without diverse talk" means not speaking various irrelevant talks.
Anānākathikena có nghĩa là không nói những lời vô ích khác nhau.
Atiracchānakathikenāti diṭṭhasutamutampi rājakathādikaṃ tiracchānakathaṃ akathentena.
"Without common talk" means not speaking common talk, such as talk about kings, even concerning what has been seen, heard, or perceived.
Atiracchānakathikena có nghĩa là không nói những lời tầm thường như chuyện vua chúa, dù đã thấy, đã nghe, đã biết.
Sāmaṃ vā dhammo bhāsitabboti saṅghasannipātaṭṭhāne kappiyākappiyanissitā vā rūpārūpaparicchedasamathācāravipassanācāraṭṭhānanisajjavattādinissitā vā kathā dhammo nāma.
"Or Dhamma should be taught by oneself": At the place of the Saṅgha assembly, talk pertaining to what is allowable and unallowable, or talk pertaining to the analysis of rūpa and arūpa, samatha practice, vipassanā practice, standing, sitting, duties, and so forth, is called Dhamma.
Sāmaṃ vā dhammo bhāsitabbo có nghĩa là lời nói liên quan đến điều nên làm và không nên làm, hoặc liên quan đến sự phân biệt sắc và vô sắc, sự thực hành samatha và vipassanā, sự thực hành đứng, ngồi, v.v., tại nơi hội họp của Tăng đoàn, được gọi là Dhamma.
Evarūpo dhammo sayaṃ vā bhāsitabbo, paro vā ajjhesitabbo.
Such Dhamma should either be taught by oneself, or another should be invited to teach it.
Dhamma như vậy hoặc tự mình phải thuyết giảng, hoặc phải thỉnh cầu người khác.
Yo bhikkhu tathārūpiṃ kathaṃ kathetuṃ pahoti, so vattabbo – ‘‘āvuso saṅghamajjhamhi pañhe uppanne tvaṃ katheyyāsī’’ti.
A bhikkhu who is able to speak such talk should be told: "Friend, when questions arise in the midst of the Saṅgha, you should speak."
Vị tỳ-khưu nào có khả năng thuyết giảng lời nói như vậy, thì phải nói: “Thưa Tôn giả, khi có vấn đề phát sinh giữa Tăng đoàn, Tôn giả hãy thuyết giảng.”
Ariyo vā tuṇhībhāvo nātimaññitabboti ariyā tuṇhī nisīdantā na bālaputhujjanā viya nisīdanti.
"Or noble silence should not be despised": Noble ones, when sitting in silence, do not sit like foolish ordinary people.
Ariyo vā tuṇhībhāvo nātimaññitabbo có nghĩa là các bậc Thánh khi ngồi im lặng không ngồi như những phàm nhân ngu si.
Aññataraṃ kammaṭṭhānaṃ gahetvāva nisīdanti.
They sit having taken up some meditation subject.
Họ chỉ ngồi sau khi đã chọn một đề mục thiền định nào đó.
Iti kammaṭṭhānamanasikāravasena tuṇhībhāvo ariyo tuṇhībhāvo nāma, so nātimaññitabbo, kiṃ kammaṭṭhānānuyogenāti nāvajānitabbo; attano patirūpaṃ kammaṭṭhānaṃ gahetvāva nisīditabbanti attho.
Thus, silence in the manner of attending to a meditation subject is called noble silence; it should not be despised, meaning one should not think, "What benefit is there in diligent meditation practice?"; it means one should sit having taken up one's appropriate meditation subject.
Vì vậy, sự im lặng do chú tâm vào đề mục thiền định được gọi là sự im lặng của bậc Thánh (ariya tuṇhībhāva), không nên coi thường, không nên khinh miệt rằng: “Việc thực hành đề mục thiền định có ích gì?” Có nghĩa là phải ngồi sau khi đã chọn một đề mục thiền định thích hợp cho mình.
Na upajjhāyo pucchitabboti ‘‘ko nāmo tuyhaṃ upajjhāyo’’ti na pucchitabbo.
"His preceptor should not be asked": "What is the name of your preceptor?" should not be asked.
Na upajjhāyo pucchitabbo có nghĩa là không nên hỏi: “Thầy tế độ của Tôn giả tên gì?”
Esa nayo sabbattha.
This method applies everywhere.
Điều này cũng áp dụng cho tất cả các trường hợp khác.
Na jātīti ‘‘khattiyajātiyo tvaṃ brāhmaṇajātiyo’’ti evaṃ jāti na pucchitabbā.
"Nor his birth": His birth should not be asked, such as "Are you of the warrior caste? Are you of the brahmin caste?"
Na jātī có nghĩa là không nên hỏi về dòng dõi như: “Tôn giả thuộc dòng Sát-đế-lợi hay dòng Bà-la-môn?”
Na āgamoti ‘‘dīghabhāṇakosi tvaṃ majjhimabhāṇako’’ti evaṃ āgamo na pucchitabbo.
"Nor his acquisition": His acquisition (of knowledge) should not be asked, such as "Are you a reciter of the Dīgha Nikāya? Are you a reciter of the Majjhima Nikāya?"
Na āgamo có nghĩa là không nên hỏi về truyền thống như: “Tôn giả là người tụng đọc Trường Bộ hay Trung Bộ?”
Kulapadesoti khattiyakulādivaseneva veditabbo.
"Family designation" should be understood in terms of castes like the warrior caste.
Kulapadeso phải được hiểu theo nghĩa dòng dõi như dòng Sát-đế-lợi, v.v.
Atrassa pemaṃ vā doso vāti atra puggale etesaṃ kāraṇānaṃ aññataravasena pemaṃ vā bhaveyya doso vā.
"Liking or aversion should not arise in him concerning this": Due to any of these reasons concerning that person, liking or aversion might arise.
Atrassa pemaṃ vā doso vā có nghĩa là đối với người đó, có thể có yêu thích hoặc ghét bỏ do một trong những lý do này.
Atthaṃ anuvidhiyantenāti vinicchayapaṭivedhameva sallakkhentena ‘‘idaṃ suttaṃ upalabbhati, imasmiṃ vinicchaye idaṃ vakkhāmī’’ti evaṃ paritulayantena nisīditabbanti attho.
"By one who follows the meaning": It means one should sit reflecting only on the penetration of the legal decision, considering, "This Sutta is found; in this legal decision, I will say this."
Atthaṃ anuvidhiyantena có nghĩa là phải ngồi với tâm chỉ chú ý đến việc quyết định tranh chấp, suy xét rằng: “Kinh này được tìm thấy, trong việc quyết định này, tôi sẽ nói điều này.”
Na ca āsanā vuṭṭhātabbanti na āsanā vuṭṭhāya sannipātamaṇḍale vicaritabbaṃ, vinayadhare uṭṭhite sabbā parisā uṭṭhahati.
"And one should not rise from one's seat": One should not rise from one's seat and wander around the assembly hall; if a Vinayadhara rises, the entire assembly rises.
Na ca āsanā vuṭṭhātabbaṃ có nghĩa là không nên đứng dậy khỏi chỗ ngồi và đi lại trong vòng tròn hội họp, vì khi vị trì luật đứng dậy, toàn bộ hội chúng cũng đứng dậy.
Na vītihātabbanti na vinicchayo hāpetabbo.
"One should not let the decision lapse": The legal decision should not be let to lapse.
Na vītihātabbaṃ có nghĩa là không nên bỏ qua việc quyết định.
Na kummaggo sevitabboti na āpatti dīpetabbā.
"One should not take the wrong path": An offense should not be exposed (improperly).
Na kummaggo sevitabbo có nghĩa là không nên chỉ ra lỗi lầm sai trái.
Asāhasikena bhavitabbanti na sahasākārinā bhavitabbaṃ; sahasā duruttavacanaṃ na kathetabbanti attho.
"One should be without rashness": One should not act rashly; it means one should not speak harsh words impulsively.
Asāhasikena bhavitabbaṃ có nghĩa là không nên hành động vội vàng; có nghĩa là không nên nói những lời thô lỗ một cách vội vã.
Vacanakkhamenāti duruttavācaṃ khamanasīlena.
"Tolerant of words" means one who is accustomed to enduring harsh words.
Vacanakkhamena có nghĩa là người có thói quen chịu đựng những lời nói thô lỗ.
Hitaparisakkināti hitesinā hitagavesinā karuṇā ca karuṇāpubbabhāgo ca upaṭṭhāpetabboti ayaṃ padadvayepi adhippāyo.
"Seeking welfare": This is the meaning in both terms: one should be a well-wisher, seeking welfare, and one should generate compassion and the preliminary stage of compassion.
Hitaparisakkinā có nghĩa là người tìm kiếm lợi ích, người mong muốn lợi ích, và từ bi cùng với tiền phần của từ bi phải được thiết lập; đây là ý nghĩa trong cả hai từ này.
Anasuruttenāti na asuruttena.
"Not with rude speech": Not with rude speech.
Anasuruttena có nghĩa là không phải là người nói năng không tốt.
Asuruttaṃ vuccati viggāhikakathāsaṅkhātaṃ asundaravacanaṃ; taṃ na kathetabbanti attho.
Rude speech (asurutta) is called unsightly speech, which is contention-talk; it means such talk should not be spoken.
Asurutta được gọi là lời nói không hay, tức là lời nói tranh cãi; có nghĩa là không nên nói lời đó.
Attā pariggahetabboti ‘‘vinicchinituṃ vūpasametuṃ sakkhissāmi nu kho no’’ti evaṃ attā pariggahetabbo; attano pamāṇaṃ jānitabbanti attho.
"One's self should be considered": One's self should be considered thus: "Shall I be able to decide and settle this, or not?" It means one should know one's own measure.
Attā pariggahetabbo có nghĩa là phải tự mình xem xét: “Liệu tôi có thể quyết định và làm dịu đi không?” Có nghĩa là phải biết giới hạn của mình.
Paro pariggahetabboti ‘‘lajjiyā nu kho ayaṃ parisā, sakkā saññāpetuṃ udāhu no’’ti evaṃ paro pariggahetabbo.
"The other should be considered": The other should be considered thus: "Is this assembly conscientious, can it be persuaded, or not?"
Paro pariggahetabbo có nghĩa là phải xem xét người khác: “Hội chúng này có biết hổ thẹn không? Có thể làm cho họ hiểu được không?”
Codako pariggahetabboti ‘‘dhammacodako nu kho no’’ti evaṃ pariggahetabbo.
"The accuser should be considered": The accuser should be considered thus: "Is he an accuser according to Dhamma, or not?"
Codako pariggahetabbo có nghĩa là phải xem xét: “Đây có phải là người khiển trách đúng Dhamma không?”
Cuditako pariggahetabboti ‘‘dhammacuditako nu kho no’’ti evaṃ pariggahetabbo.
"The accused should be considered": The accused should be considered thus: "Is he one accused according to Dhamma, or not?"
Cuditako pariggahetabbo có nghĩa là phải xem xét: “Đây có phải là người bị khiển trách đúng Dhamma không?”
Adhammacodako pariggahetabboti tassa pamāṇaṃ jānitabbaṃ.
"The accuser not according to Dhamma should be considered": His measure should be known.
Adhammacodako pariggahetabbo có nghĩa là phải biết giới hạn của người khiển trách sai Dhamma.
Sesesupi eseva nayo.
The same method applies to the rest.
Điều này cũng áp dụng cho các trường hợp còn lại.
Vuttaṃ ahāpentenāti codakacuditakehi vuttavacanaṃ ahāpentena.
"Not abandoning what has been said": Not abandoning the words spoken by the accuser and accused.
Vuttaṃ ahāpentena có nghĩa là không làm suy giảm lời đã nói bởi người khiển trách và người bị khiển trách.
Avuttaṃ apakāsentenāti anosaṭaṃ vatthuṃ appakāsentena.
"Not bringing to light what has not been said": Not bringing to light a matter that has not been brought forward.
Avuttaṃ apakāsentena có nghĩa là không tiết lộ điều chưa được đưa ra.
Mando hāsetabboti mando momūho paggaṇhitabbo, ‘‘nanu tvaṃ kulaputto’’ti uttejetvā anuyogavattaṃ kathāpetvā tassa anuyogo gaṇhitabbo.
"The dull one should be uplifted": The dull and bewildered person should be uplifted; having roused him by saying, "Are you not a son of a good family?", and having him speak the method of questioning, his confession should be taken.
Mando hāsetabbo có nghĩa là người ngu si, rất mê muội, phải được nâng đỡ, nói rằng: “Này Tôn giả, Tôn giả không phải là con nhà thiện tín sao?” sau khi khích lệ như vậy, phải yêu cầu người đó nói theo quy tắc thẩm vấn và ghi nhận lời khai của người đó.
Bhīrū assāsetabboti yassa saṅghamajjhaṃ vā gaṇamajjhaṃ vā anosaṭapubbattā sārajjaṃ uppajjati, tādiso ‘‘mā bhāyi, vissaṭṭho kathehi, mayaṃ te upatthambhā bhavissāmā’’ti vatvāpi anuyogavattaṃ kathāpetabbo.
"The fearful one should be reassured": One who experiences embarrassment due to not having previously entered an assembly of the Saṅgha or a group, such a person should be told, "Do not fear, speak freely; we will be your supporters," and thus made to speak the method of questioning.
Bhīrū assāsetabbo có nghĩa là người nào do chưa từng đi vào giữa Tăng đoàn hay giữa nhóm mà sinh lòng e ngại, thì người như vậy phải được an ủi rằng: “Đừng sợ hãi, hãy nói một cách tự do, chúng tôi sẽ là người hỗ trợ Tôn giả”, và sau khi nói như vậy, phải yêu cầu người đó nói theo quy tắc thẩm vấn.
Caṇḍo nisedhetabboti apasādetabbo tajjetabbo.
"The fierce one should be restrained": He should be rebuked and threatened.
Caṇḍo nisedhetabbo có nghĩa là phải quở trách, phải đe dọa.
Asuci vibhāvetabboti alajjiṃ pakāsetvā āpattiṃ desāpetabbo.
"The impure one should be made manifest": The shameless person should be exposed, and made to confess his offense.
Asuci vibhāvetabbo có nghĩa là phải làm cho người không biết hổ thẹn lộ rõ, và phải yêu cầu người đó sám hối tội lỗi.
Ujumaddavenāti yo bhikkhu uju sīlavā kāyavaṅkādirahito, so maddaveneva upacaritabbo.
"With upright gentleness": A bhikkhu who is upright, virtuous, and free from bodily crookedness and so forth, should be treated with gentleness.
Ujumaddavena có nghĩa là tỳ-khưu nào là người ngay thẳng, có giới hạnh, không có sự quanh co về thân, v.v., thì phải đối xử với vị ấy một cách nhẹ nhàng.
Dhammesu ca puggalesu cāti ettha yo dhammagaruko hoti na puggalagaruko, ayameva dhammesu ca puggalesu ca majjhattoti veditabbo.
"In matters of Dhamma and of persons": Here, one who is reverent towards Dhamma and not towards persons is to be understood as impartial in matters of Dhamma and of persons.
Dhammesu ca puggalesu cā Ở đây, vị trì luật nào tôn trọng Dhamma chứ không tôn trọng người, thì vị ấy phải được hiểu là người trung lập đối với Dhamma và đối với người.
366. Suttaṃ saṃsandanatthāyātiādīsu tena ca pana evaṃ sabrahmacārīnaṃ piyamanāpagarubhāvanīyena anuvijjakena samudāhaṭesu suttādīsu suttaṃ saṃsandanatthāya; āpattānāpattīnaṃ saṃsandanatthanti veditabbaṃ.
366. In "Suttas for comparison" and so forth: among the Suttas and so forth brought forward by that Vinayadhara who is dear, pleasing, respected, and revered by his co-brahmacārīs, the Sutta is for the purpose of comparing; it should be understood as for the purpose of comparing offenses and non-offenses.
366. Trong Suttaṃ saṃsandanatthāya v.v., trong các kinh điển v.v. đã được vị thẩm tra viên đáng kính trọng, đáng yêu mến, đáng kính trọng của các đồng Phạm hạnh trình bày như vậy, thì sutta (kinh) là để so sánh; phải hiểu là để so sánh các lỗi và phi lỗi.
Opammaṃ nidassanatthāyāti opammaṃ atthadassanatthāya.
"Analogy for demonstration": Analogy is for the purpose of demonstrating the meaning.
Opammaṃ nidassanatthāya có nghĩa là ví dụ là để hiển thị ý nghĩa.
Attho viññāpanatthāyāti attho jānāpanatthāya.
"Meaning for understanding": Meaning is for the purpose of making (the Sangha) understand.
Attho viññāpanatthāya có nghĩa là ý nghĩa là để làm cho hiểu rõ.
Paṭipucchā ṭhapanatthāyāti pucchā puggalassa ṭhapanatthāya.
"Questioning for establishing": Questioning is for the purpose of establishing the person.
Paṭipucchā ṭhapanatthāya có nghĩa là câu hỏi là để thiết lập người.
Okāsakammaṃ codanatthāyāti vatthunā vā āpattiyā vā codanatthāya.
"Asking permission for accusing": Asking permission is for the purpose of accusing with regard to a matter or an offense.
Okāsakammaṃ codanatthāya có nghĩa là việc xin phép là để khiển trách bằng sự việc hoặc bằng tội lỗi.
Codanā sāraṇatthāyāti dosādosaṃ sarāpanatthāya.
"Accusation for reminding": Accusation is for the purpose of reminding (him) of his fault or blamelessness.
Codanā sāraṇatthāya có nghĩa là sự khiển trách là để nhắc nhở về lỗi và phi lỗi.
Sāraṇā savacanīyatthāyāti dosādosasāraṇā savacanīyakaraṇatthāya.
"Reminding for making liable to speak": Reminding of fault or blamelessness is for the purpose of making him liable to speak.
Sāraṇā savacanīyatthāya có nghĩa là sự nhắc nhở về lỗi và phi lỗi là để làm cho người có thể nói được.
Savacanīyaṃ palibodhatthāyāti savacanīyaṃ ‘‘imamhā āvāsā paraṃ mā pakkamī’’ti evaṃ palibodhatthāya.
"Savacanīyaṃ palibodhatthāyā" (hindrance for one to be admonished) means for the purpose of hindering the person to be admonished by saying, "Do not go beyond this dwelling."
Để ngăn cản người đáng được khuyên răn là ngăn cản người đáng được khuyên răn bằng cách nói: “Đừng rời khỏi trú xứ này mà đi nơi khác.”
Palibodho vinicchayatthāyāti vinicchayaṃ pāpanatthāya.
"Palibodho vinicchayatthāyā" (hindrance is for the purpose of decision) means for the purpose of leading to a decision.
Sự ngăn cản là để đưa đến quyết định là để đưa đến sự quyết định.
Vinicchayo santīraṇatthāyāti dosādosaṃ santīraṇatthāya tulanatthāya.
"Vinicchayo santīraṇatthāyā" (decision is for the purpose of careful deliberation) means for the purpose of carefully deliberating and weighing the fault or faultlessness.
Sự quyết định là để cân nhắc là để cân nhắc, so sánh lỗi lầm và không lỗi lầm.
Santīraṇaṃ ṭhānāṭṭhānagamanatthāyāti āpattianāpattigarukalahukāpattijānanatthāya.
"Santīraṇaṃ ṭhānāṭṭhānagamanatthāyā" (careful deliberation is for the purpose of knowing the proper and improper) means for the purpose of knowing offenses, non-offenses, serious offenses, and light offenses.
Sự cân nhắc là để biết đúng sai là để biết về āpatti (tội lỗi) và anāpatti (không tội lỗi), garukāpatti (tội nặng) và lahukāpatti (tội nhẹ).
Saṅgho sampariggahasampaṭicchanatthāyāti vinicchayasampaṭiggahaṇatthāya ca; suvinicchitadubbinicchitabhāvajānanatthāya cāti attho.
"Saṅgho sampariggahasampaṭicchanatthāyā" (the Saṅgha is for the purpose of acceptance and receiving) means for the purpose of accepting the decision and for knowing whether it is well-decided or ill-decided.
Tăng đoàn là để chấp nhận và đón nhận là để chấp nhận sự quyết định; và để biết được điều đã được quyết định đúng hay sai, đó là ý nghĩa.
Paccekaṭṭhāyino avisaṃvādakaṭṭhāyinoti issariyādhipaccajeṭṭhakaṭṭhāne ca avisaṃvādakaṭṭhāne ca ṭhitā; na te apasādetabbāti attho.
"Paccekaṭṭhāyino avisaṃvādakaṭṭhāyino" (standing individually, standing as not contradicting) means that they stand in a position of authority, supremacy, or seniority, and in a position where they do not contradict; the meaning is that they should not be disparaged.
Những người đứng ở vị trí riêng biệt, những người đứng ở vị trí không sai lệch là những người đứng ở vị trí quyền lực, chủ tể, trưởng lão và ở vị trí không sai lệch; ý nói rằng không nên phỉ báng họ.
Idāni ye mandā mandabuddhino evaṃ vadeyyuṃ ‘‘vinayo nāma kimatthāyā’’ti tesaṃ vacanokāsapidahanatthamattaṃ dassetuṃ vinayo saṃvaratthāyātiādimāha.
Now, to prevent those who are dull and slow-witted from saying, "What is the purpose of Vinaya?", he states, "Vinayo saṃvaratthāyā" (Vinaya is for the purpose of restraint) and so on.
Bây giờ, để chỉ ra rằng lời nói của những người ngu dốt, kém trí tuệ, có thể nói: “Vinaya (Luật) để làm gì?”, chỉ là để bịt miệng họ, nên đã nói: Vinaya là để phòng hộ và tiếp theo.
Tattha vinayo saṃvaratthāyāti sakalāpi vinayapaññatti kāyavacīdvārasaṃvaratthāya.
Therein, "Vinayo saṃvaratthāyā" (Vinaya is for the purpose of restraint) means that all Vinaya rules are for the purpose of restraint of the bodily and verbal doors.
Trong đó, Vinaya là để phòng hộ có nghĩa là tất cả các giới luật Vinaya đều nhằm mục đích phòng hộ qua ba cửa thân và khẩu.
Ājīvavisuddhipariyosānassa sīlassa upanissayo hoti; paccayo hotīti attho.
It serves as a strong support and condition for morality that culminates in purity of livelihood.
Nó là upanissaya (duyên hỗ trợ mạnh mẽ) và paccaya (duyên) cho sīla (giới) mà kết thúc bằng sự thanh tịnh của sinh kế (ājīvavisuddhi).
Esa nayo sabbattha.
This method applies everywhere.
Nguyên tắc này áp dụng cho tất cả.
Apicettha avippaṭisāroti pāpapuññānaṃ katākatavasena cittavippaṭisārābhāvo.
Moreover, "avippaṭisāro" (non-remorse) refers to the absence of mental remorse regarding good and bad deeds, whether done or not done.
Hơn nữa, ở đây, không hối hận (avippaṭisāro) là không có sự hối hận trong tâm về việc đã làm hay chưa làm các việc thiện ác.
Pāmujjanti dubbalā taruṇapīti.
"Pāmujjaṃ" (joy) is weak, nascent rapture (pīti).
Hoan hỷ (pāmujjaṃ) là niềm pīti (hỷ) yếu ớt, non trẻ.
Pītīti balavā bahalapīti.
"Pīti" (rapture) is strong, abundant rapture.
Hỷ (pīti) là niềm pīti mạnh mẽ, dồi dào.
Passaddhīti kāyacittadarathapaṭippassaddhi.
"Passaddhī" (tranquillity) is the calming of bodily and mental distress.
Khinh an (passaddhī) là sự khinh an, lắng dịu của sự phiền não về thân và tâm.
Sukhanti kāyikacetasikasukhaṃ.
"Sukhaṃ" (happiness) is bodily and mental happiness.
Lạc (sukhaṃ) là sự lạc về thân và tâm.
Tañhi duvidhampi samādhissa upanissayapaccayo hoti.
Both types of happiness are a strong support and condition for samādhi.
Cả hai loại lạc này đều là upanissaya-paccaya (duyên hỗ trợ mạnh mẽ) cho samādhi (định).
Samādhīti cittekaggatā.
"Samādhī" (concentration) is one-pointedness of mind.
Định (samādhi) là sự nhất tâm (cittekaggatā).
Yathābhūtañāṇadassananti taruṇavipassanā; udayabbayañāṇassetaṃ adhivacanaṃ.
"Yathābhūtañāṇadassanaṃ" (knowledge and vision of reality as it is) is nascent insight; it is a term for knowledge of rise and fall (udayabbayañāṇa).
Tri kiến như thật (yathābhūtañāṇadassanaṃ) là vipassanā (tuệ quán) non trẻ; đây là tên gọi khác của udayabbayañāṇa (trí tuệ về sự sinh diệt).
Cittekaggatā hi taruṇavipassanāya upanissayapaccayo hoti.
For one-pointedness of mind is a strong support and condition for nascent insight.
Sự nhất tâm là upanissaya-paccaya cho vipassanā non trẻ.
Nibbidāti sikhāpattā vuṭṭhānagāminibalavavipassanā.
"Nibbidā" (disenchantment) is strong insight that has reached its peak and leads to emergence.
Chán nản (nibbidā) là vipassanā mạnh mẽ, đạt đến đỉnh cao, dẫn đến sự thoát ly.
Virāgoti ariyamaggo.
"Virāgo" (dispassion) is the Noble Path (ariyamagga).
Ly tham (virāgo) là ariyamagga (đạo Thánh).
Vimuttīti arahattaphalaṃ.
"Vimuttī" (deliverance) is the fruition of Arahantship (arahattaphala).
Giải thoát (vimuttī) là arahattaphala (quả A-la-hán).
Catubbidhopi hi ariyamaggo arahattaphalassa upanissayapaccayo hoti.
For all four types of Noble Path are a strong support and condition for the fruition of Arahantship.
Tất cả bốn loại ariyamagga đều là upanissaya-paccaya cho arahattaphala.
Vimuttiñāṇadassananti paccavekkhaṇāñāṇaṃ.
"Vimuttiñāṇadassanaṃ" (knowledge and vision of deliverance) is the knowledge of reviewing (paccavekkhaṇāñāṇa).
Tri kiến giải thoát (vimuttiñāṇadassanaṃ) là paccavekkhaṇāñāṇa (trí tuệ quán xét).
Vimuttiñāṇadassanaṃ anupādāparinibbānatthāyāti apaccayaparinibbānatthāya.
"Vimuttiñāṇadassanaṃ anupādāparinibbānatthāyā" (knowledge and vision of deliverance is for the purpose of Nibbāna without clinging) means for the purpose of unconditioned Nibbāna.
Tri kiến giải thoát là để parinibbāna (Niết Bàn) không còn chấp thủ là để parinibbāna không còn duyên.
Apaccayaparinibbānassa hi taṃ paccayo hoti, tasmiṃ anuppatte avassaṃ parinibbāyitabbatoti.
For it is a condition for unconditioned Nibbāna; when it is attained, one is bound to attain Nibbāna.
Thật vậy, đó là duyên cho parinibbāna không còn duyên, khi điều đó đạt được thì nhất định phải parinibbāna.
Etadatthā kathāti ayaṃ vinayakathā nāma etadatthā.
"Etadatthā kathā" (this discourse is for this purpose) means this discourse on Vinaya has this purpose.
Câu chuyện này có mục đích đó có nghĩa là câu chuyện về Vinaya này có mục đích đó.
Mantanāti vinayamantanā eva.
"Mantanā" (deliberation) is indeed deliberation on Vinaya.
Sự bàn bạc (mantanā) chính là sự bàn bạc về Vinaya.
Upanisāti ayaṃ ‘‘vinayo saṃvaratthāyā’’tiādikā paramparapaccayatāpi etadatthāya.
"Upanisā" (prerequisite/causal connection) means this sequential causality, beginning with "Vinaya is for the purpose of restraint," also has this purpose.
Sự hỗ trợ (upanisā) là sự liên tục duyên hỗ trợ này, bắt đầu từ “Vinaya là để phòng hộ”, cũng có mục đích đó.
Sotāvadhānanti imissā paramparapaccayakathāya sotāvadhānaṃ.
"Sotāvadhānaṃ" (attention) means giving attention to this discourse on sequential causality.
Sự lắng nghe (sotāvadhānaṃ) là sự lắng nghe câu chuyện về duyên hỗ trợ liên tục này.
Imaṃ kathaṃ sutvā yaṃ uppajjati ñāṇaṃ, tampi etadatthāya.
The knowledge that arises from hearing this discourse also has this purpose.
Trí tuệ phát sinh sau khi nghe câu chuyện này cũng có mục đích đó.
Yadidaṃ anupādā cittassa vimokkhoti yo ayaṃ catūhi upādānehi anupādiyitvā cittassa arahattaphalasaṅkhāto vimokkho, sopi etadatthāya; apaccayaparinibbānatthāya evāti attho.
"Yadidaṃ anupādā cittassa vimokkho" (that which is the deliverance of the mind without clinging) means that this deliverance of the mind, which is called the fruition of Arahantship, without clinging to the four clingings (upādāna), also has this purpose; that is, for the purpose of unconditioned Nibbāna.
Đó là sự giải thoát của tâm không chấp thủ có nghĩa là sự giải thoát của tâm, được gọi là quả A-la-hán, không chấp thủ vào bốn loại chấp thủ, cũng có mục đích đó; ý nói là chỉ để đạt được parinibbāna không còn duyên.
Vatthuṃ vipattiṃ āpattiṃ, nidānaṃ ākāraakovido pubbāparaṃ na jānātīti ‘‘vatthu’’ntiādīni ‘‘na jānātī’’ti padena sambandho.
"Vatthuṃ vipattiṃ āpattiṃ, nidānaṃ ākāraakovido pubbāparaṃ na jānātī" (He does not know the basis, the transgression, the offense, the origin, the circumstances, the earlier or later) – the terms "basis" and so on are connected with the phrase "does not know."
Không biết về vatthu (cơ sở), vipatti (sự vi phạm), āpatti (tội), nidāna (nguyên nhân), không khéo léo về ākāra (phương cách), không biết trước sau – các từ “vatthu” và tiếp theo liên quan đến từ “không biết”.
‘‘Akovido’’ti padassa ‘‘sa ve tādisako’’ti iminā sambandho.
The word "akovido" (unskilled) is connected with "sa ve tādisako" (such a one).
Từ “không khéo léo” liên quan đến câu “người như vậy”.
Tasmā ayamettha yojanā – yo bhikkhu pārājikādīnaṃ vatthuṃ na jānāti, catubbidhaṃ vipattiṃ na jānāti, sattavidhaṃ āpattiṃ na jānāti, ‘‘idaṃ sikkhāpadaṃ asukasmiṃ nāma nagare paññatta’’nti evaṃ nidānaṃ na jānāti, ‘‘idaṃ purimavacanaṃ idaṃ pacchimavacana’’nti pubbāparaṃ na jānāti, ‘‘idaṃ kataṃ idaṃ akata’’nti katākataṃ na jānāti.
Therefore, the explanation here is: a bhikkhu who does not know the basis of Pārājikā and other offenses, does not know the four types of transgressions, does not know the seven types of offenses, does not know the origin (nidāna) of a training rule, for example, "This training rule was laid down in such and such a city," does not know the earlier and later statements, for example, "This is an earlier statement, this is a later statement," and does not know what is done and what is not done, for example, "This is done, this is not done."
Vì vậy, đây là cách kết nối ở đây – một bhikkhu không biết về vatthu của pārājika và các tội khác, không biết về bốn loại vipatti, không biết về bảy loại āpatti, không biết về nidāna (nguyên nhân) như “giới luật này được chế định ở thành phố tên là X”, không biết trước sau như “đây là lời nói trước, đây là lời nói sau”, không biết việc đã làm hay chưa làm như “điều này đã làm, điều này chưa làm”.
Samena cāti teneva pubbāparaṃ ajānanassa samena aññāṇena, ‘‘katākataṃ na jānātī’’ti vuttaṃ hoti; evaṃ tāva najānāti-padena saddhiṃ sambandho veditabbo.
"Samena cā" (and by equality) means that by that very same ignorance of not knowing the earlier and later, it is said that "he does not know what is done and not done"; thus, this connection with the phrase "does not know" should be understood.
Và một cách công bằng có nghĩa là do sự thiếu hiểu biết tương tự về việc không biết trước sau, đã được nói là “không biết việc đã làm hay chưa làm”; như vậy, sự liên quan với từ najānāti (không biết) cần được hiểu.
Yaṃ panetaṃ ‘‘ākāraakovido’’ti vuttaṃ, tattha ākāraakovidoti kāraṇākāraṇe akovido.
As for what is said as "ākāraakovido" (unskilled in circumstances), there, "ākāraakovido" means unskilled in what is a cause and what is not a cause.
Còn về điều đã nói là “ākāraakovido” (không khéo léo về phương cách), ở đó, ākāraakovido có nghĩa là không khéo léo về các lý do và phi lý do.
Iti yvāyaṃ vatthuādīnipi na jānāti, ākārassa ca akovido, sa ve tādisako bhikkhu apaṭikkhoti vuccati.
Thus, a bhikkhu who does not know the basis and so on, and is unskilled in circumstances, such a one is called an apaṭikkhita (one not to be regarded).
Vì vậy, bhikkhu nào không biết về vatthu và các điều khác, và không khéo léo về ākāra, người như vậy được gọi là apaṭikkha.
Kammañca adhikaraṇañcāti imesampi padānaṃ ‘‘na jānātī’’ti padeneva sambandho.
The terms "kammañca adhikaraṇañcā" (and the act and the legal question) are also connected with the phrase "does not know."
Các từ kamma (hành động) và adhikaraṇa (tranh chấp) cũng liên quan đến từ “không biết”.
Ayaṃ panettha yojanā – tatheva iti yvāyaṃ kammañca na jānāti, adhikaraṇañca na jānāti, sattappakāre samathe cāpi akovido, rāgādīhi pana ratto duṭṭho ca mūḷho ca, bhayena bhayā gacchati, sammohena mohā gacchati, rattattā pana duṭṭhattā ca chandā dosā ca gacchati, paraṃ saññāpetuṃ asamatthatāya na ca saññattikusalo, kāraṇākāraṇadassane asamatthatāya nijjhattiyā ca akovido attano sadisāya parisāya laddhattā laddhapakkho, hiriyā paribāhirattā ahiriko, kāḷakehi kammehi samannāgatattā kaṇhakammo, dhammādariyapuggalādariyānaṃ abhāvato anādaro, sa ve tādisako bhikkhu apaṭikkhoti vuccati, na paṭikkhitabbo na oloketabbo, na sammannitvā issariyādhipaccajeṭṭhakaṭṭhāne ṭhapetabboti attho.
The explanation here is: just as before, a bhikkhu who does not know the act, does not know the legal question, is unskilled in the seven types of settlement (samatha), is defiled by lust and so on, is corrupted and deluded, acts out of fear, acts out of delusion, acts out of partiality and aversion due to being defiled by lust and corrupted, is not skilled in convincing others due to inability to convince, is unskilled in discerning (nijjhatti) due to inability to show what is a cause and what is not a cause, has found a faction similar to himself and is therefore partisan, is shameless due to being outside of shame (hiri), is of dark karma due to being endowed with dark deeds, and is disrespectful due to lack of reverence for the Dhamma and for individuals—such a bhikkhu is indeed called an apaṭikkhita, meaning he should not be looked upon, not watched, and not appointed to a position of authority, supremacy, or seniority after being commissioned.
Đây là cách kết nối ở đây – cũng như vậy, bhikkhu nào không biết về kamma, không biết về adhikaraṇa, và không khéo léo về bảy loại samatha (phương pháp giải quyết tranh chấp), nhưng lại bị tham ái (rāga) và các phiền não khác làm cho say đắm, bị sân hận (dosa) làm cho ô nhiễm, và bị si mê (moha) làm cho lầm lạc, đi theo sự sợ hãi (bhaya), đi theo sự si mê (sammoha), do sự say đắm và ô nhiễm mà đi theo chanda (ái dục) và dosa (sân hận), không có khả năng thuyết phục người khác nên không khéo léo trong việc thuyết phục, không có khả năng chỉ ra lý do và phi lý do nên không khéo léo trong việc giải thích, do đã có được một phe phái giống mình nên có phe phái, do không có hirī (tàm) nên không có lòng hổ thẹn, do có các kamma (nghiệp) đen tối nên có kamma đen tối, do không có sự tôn trọng Dhamma và tôn trọng puggalā (người) nên không có sự tôn trọng, người bhikkhu như vậy được gọi là apaṭikkha, không nên nhìn đến, không nên xem xét, không nên bổ nhiệm vào vị trí quyền lực, chủ tể, trưởng lão.
Sukkapakkhagāthānampi yojanānayo vuttanayeneva veditabboti.
The method of explanation for the verses of the White Faction (Sukkapakkha) should also be understood in the same way as described.
Cách kết nối các bài kệ thuộc sukkapakkha (phe trắng) cũng nên được hiểu theo cách đã giải thích.
368-374. Mahāsaṅgāme – vatthuto vā vatthuṃ saṅkamatīti ‘‘paṭhamapārājikavatthu mayā diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’ti vatvā puna pucchiyamāno nighaṃsiyamāno ‘‘na mayā paṭhamapārājikassa vatthu diṭṭhaṃ, na sutaṃ; dutiyapārājikassa vatthu diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’ti vadati.
368-374. In the Mahāsaṅgāma – "vatthuto vā vatthuṃ saṅkamatī" (from one basis, he shifts to another basis) means that after saying, "I have seen or heard the basis of the first Pārājikā offense," and then being questioned and pressed, he says, "I have not seen or heard the basis of the first Pārājikā; I have seen or heard the basis of the second Pārājikā."
368-374. Trong Mahāsaṅgāma – chuyển từ vatthu này sang vatthu khác có nghĩa là sau khi nói “tôi đã thấy hoặc đã nghe về vatthu của pārājika thứ nhất”, khi được hỏi lại và bị chất vấn, lại nói “tôi chưa thấy, chưa nghe về vatthu của pārājika thứ nhất; tôi đã thấy hoặc đã nghe về vatthu của pārājika thứ hai”.
Eteneva nayena sesavatthusaṅkamanaṃ, vipattito vipattisaṅkamanaṃ āpattito āpattisaṅkamanañca veditabbaṃ.
In the same manner, the shifting from one basis to another, from one transgression to another, and from one offense to another should be understood.
Theo cách này, sự chuyển đổi vatthu còn lại, sự chuyển đổi vipatti từ vipatti này sang vipatti khác, và sự chuyển đổi āpatti từ āpatti này sang āpatti khác cũng nên được hiểu.
Yo pana ‘‘neva mayā diṭṭhaṃ, na suta’’nti vatvā pacchā ‘‘mayāpetaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’ti vadati, ‘‘diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’ti vatvā pacchā ‘‘na diṭṭhaṃ vā na sutaṃ vā’’ti vadati, ayaṃ avajānitvā paṭijānāti, paṭijānitvā avajānātīti veditabbo.
But if someone says, "I have neither seen nor heard it," and later says, "I have seen or heard this," or after saying, "I have seen or heard it," later says, "I have neither seen nor heard it," this person is to be understood as "avajānitvā paṭijānāti, paṭijānitvā avajānātī" (denying after acknowledging, and acknowledging after denying).
Còn người nào nói “tôi chưa từng thấy, chưa từng nghe”, sau đó lại nói “tôi cũng đã thấy hoặc đã nghe điều này”, hoặc nói “tôi đã thấy hoặc đã nghe”, sau đó lại nói “tôi chưa thấy, chưa nghe”, người này được hiểu là chối bỏ sau khi đã nhận, và nhận sau khi đã chối bỏ.
Eseva aññenaññaṃ paṭicarati nāma.
This very one is called "aññenaññaṃ paṭicarati" (dealing with one thing as another).
Chính người này được gọi là aññenaññaṃ paṭicarati (trả lời điều này bằng điều khác).
379. Bahujanaahitāya paṭipanno hotīti vinayadharena hi evaṃ chandādigatiyā adhikaraṇe vinicchite tasmiṃ vihāre saṅgho dvidhā bhijjati.
379. He acts for the disadvantage of many people means that when a Vinaya expert resolves a legal question (adhikaraṇa) by following the wrong paths (agati), such as chanda, the Saṅgha in that monastery splits into two factions.
379. Bahujanaahitāya paṭipanno hotīti (nghĩa là) khi một vị trì luật (Vinayadhara) đã phán quyết một tranh chấp (adhikaraṇa) theo cách như vậy, do đi theo các nẻo đường sai trái (agati) như thiên vị (chanda) và các điều khác, thì Tăng đoàn trong tu viện đó sẽ bị chia thành hai phần.
Ovādūpajīviniyo bhikkhuniyopi dve bhāgā honti.
The bhikkhunis who rely on advice also become two groups.
Các Tỳ-khưu-ni sống nhờ sự giáo huấn cũng bị chia thành hai phe.
Upāsakāpi upāsikāyopi dārakāpi dārikāyopi tesaṃ ārakkhadevatāpi tatheva dvidhā bhijjanti.
Likewise, male lay followers, female lay followers, boys, girls, and their guardian devas also split into two factions.
Các nam cư sĩ, nữ cư sĩ, các nam thí chủ, nữ thí chủ, và các vị thiên bảo hộ của họ cũng bị chia thành hai phe như vậy.
Tato bhummadevatā ādiṃ katvā yāva akaniṭṭhabrahmāno dvidhāva honti.
Therefore, starting from the earth-dwelling devas up to the Akaniṭṭha Brahmās, they too become divided into two.
Do đó, từ các vị địa thiên (Bhummadevatā) trở đi cho đến các vị Phạm thiên Akaniṭṭha cũng bị chia thành hai phe.
Tena vuttaṃ – ‘‘bahujanaahitāya paṭipanno hoti…pe… dukkhāya devamanussāna’’nti.
That is why it is said, "He acts for the disadvantage of many people… for the suffering of devas and humans."
Vì vậy, đã nói: “bahujanaahitāya paṭipanno hoti…pe… dukkhāya devamanussāna” (nghĩa là) “người ấy đi theo con đường gây bất lợi cho số đông…pe… gây đau khổ cho chư thiên và loài người.”
404. Payogassāti cīvaradhovanādino sattavidhassa pubbakaraṇassatthāya yo udakāharaṇādiko payogo kayirati, tassa payogassa.
404. Payogassa (of the effort) means for the purpose of the sevenfold preliminary action (pubbakaraṇa), such as washing the robe, that effort (payoga) which is made, such as fetching water; it is for that effort.
404. Payogassāti (nghĩa là) cho mục đích của bảy loại việc chuẩn bị (pubbakaraṇa) như giặt y v.v… tức là cho nỗ lực (payoga) được thực hiện như mang nước v.v…
Katame dhammā anantarapaccayena paccayoti anāgatavasena anantarā hutvā katame dhammā paccayā hontīti attho.
Katame dhammā anantarapaccayena paccayo (Which dhammas are conditions by way of immediate condition?) means which dhammas become conditions by being immediate in the future sense.
Katame dhammā anantarapaccayena paccayoti (nghĩa là) những pháp nào là duyên (paccaya) do trở thành vô gián (anantarā) theo nghĩa vị lai?
Samanantarapaccayenāti suṭṭhu anantarapaccayena, anantarapaccayameva āsannataraṃ katvā pucchati.
Samanantarapaccayenā (by way of truly immediate condition) means by a truly immediate condition; it asks about the immediate condition itself, making it more proximate.
Samanantarapaccayenāti (nghĩa là) do duyên tương ưng vô gián (samanantarapaccaya), hỏi bằng cách làm cho duyên vô gián (anantarapaccaya) trở nên gần gũi hơn.
Nissayapaccayenāti uppajjamānassa payogassa nissayaṃ ādhārabhāvaṃ upagatā viya hutvā katame dhammā paccayā hontīti attho.
Nissayapaccayenā (by way of support condition) means which dhammas become conditions by having attained, as it were, the state of support (nissaya), the basis, for the effort that is arising.
Nissayapaccayenāti (nghĩa là) những pháp nào là duyên do trở thành như là chỗ nương tựa (nissaya), là nền tảng (ādhārabhāva) cho nỗ lực (payoga) đang phát sinh?
Upanissayapaccayenāti upetena nissayapaccayena; nissayapaccayameva upagatataraṃ katvā pucchati.
Upanissayapaccayenā (by way of strong support condition) means by an attained strong support condition; it asks about the support condition itself, making it more strongly attained.
Upanissayapaccayenāti (nghĩa là) do duyên cận y (upanissayapaccaya); hỏi bằng cách làm cho duyên nương tựa (nissayapaccaya) trở nên gần gũi hơn.
Purejātapaccayenāti iminā paṭhamaṃ uppannassa paccayabhāvaṃ pucchati.
Purejātapaccayenā (by way of pre-arising condition) — by this, it asks about the conditionality of that which arose first.
Purejātapaccayenāti (nghĩa là) bằng cách này, hỏi về tính chất duyên của pháp đã sinh trước.
Pacchājātapaccayenāti iminā pacchā uppajjanakassa paccayabhāvaṃ pucchati.
Pacchājātapaccayenā (by way of post-arising condition) — by this, it asks about the conditionality of that which arises later.
Pacchājātapaccayenāti (nghĩa là) bằng cách này, hỏi về tính chất duyên của pháp sẽ sinh sau.
Sahajātapaccayenāti iminā apubbaṃ acarimaṃ uppajjamānānaṃ paccayabhāvaṃ pucchati.
Sahajātapaccayenā (by way of co-arising condition) — by this, it asks about the conditionality of those which arise neither before nor after.
Sahajātapaccayenāti (nghĩa là) bằng cách này, hỏi về tính chất duyên của các pháp cùng sinh không trước không sau.
Pubbakaraṇassāti dhovanādino pubbakaraṇassa.
Pubbakaraṇassā (for the preliminary action) means for the preliminary action such as washing.
Pubbakaraṇassāti (nghĩa là) cho việc chuẩn bị (pubbakaraṇa) như giặt giũ v.v…
Paccuddhārassāti purāṇasaṅghāṭiādīnaṃ paccuddharaṇassa.
Paccuddhārassā (for the withdrawal) means for the withdrawal of old saṅghāṭis and so on.
Paccuddhārassāti (nghĩa là) cho việc hoàn trả (paccuddharana) các y cũ như y saṅghāṭī v.v…
Adhiṭṭhānassāti kathinacīvarādhiṭṭhānassa.
Adhiṭṭhānassā (for the determination) means for the determination of the kathina robe.
Adhiṭṭhānassāti (nghĩa là) cho việc tác ý (adhiṭṭhāna) y kathina v.v…
Atthārassāti kathinatthārassa.
Atthārassā (for the laying) means for the laying of the kathina.
Atthārassāti (nghĩa là) cho việc trải kathina.
Mātikānañca palibodhānañcāti aṭṭhannaṃ mātikānaṃ dvinnañca palibodhānaṃ.
Mātikānañca palibodhānañcā (and for the mātikās and impediments) means for the eight mātikās and the two palibodhas.
Mātikānañca palibodhānañcāti (nghĩa là) cho tám mātikā và hai palibodha.
Vatthussāti saṅghāṭiādino kathinavatthussa; sesaṃ vuttanayameva.
Vatthussā (for the object) means for the object of the kathina, such as the saṅghāṭi; the rest is as explained.
Vatthussāti (nghĩa là) cho vật kathina (kathinavatthu) như y saṅghāṭī v.v…; phần còn lại cũng theo cách đã nói.
Evaṃ yañca labbhati yañca na labbhati, sabbaṃ pucchitvā idāni yaṃ yassa labbhati, tadeva dassento pubbakaraṇaṃ payogassātiādinā nayena vissajjanamāha.
Having thus inquired about everything that is obtained and not obtained, now, showing what is obtained for which, he gives the answer in the manner of pubbakaraṇaṃ payogassā and so on.
Sau khi hỏi tất cả những gì được và không được, bây giờ, để chỉ ra cái gì được cho cái gì, Ngài đã đưa ra câu trả lời theo cách bắt đầu bằng pubbakaraṇaṃ payogassāti v.v…
Tassattho – yaṃ vuttaṃ ‘‘payogassa katame dhammā’’tiādi, tattha vuccate, pubbakaraṇaṃ payogassa anantarapaccayena paccayo, samanantaranissayaupanissayapaccayena paccayo.
Its meaning is: what was said "payogassa katame dhammā" and so on – there it is stated: the preliminary action is a condition for the effort by way of immediate condition; it is a condition by way of immediate, close support, and strong support conditions.
Ý nghĩa của nó là: Đối với điều đã nói “payogassa katame dhammā” v.v…, ở đó được nói rằng, việc chuẩn bị (pubbakaraṇa) là duyên cho nỗ lực (payoga) bằng duyên vô gián (anantarapaccaya), là duyên bằng duyên tương ưng vô gián (samanantarapaccaya), duyên nương tựa (nissayapaccaya), duyên cận y (upanissayapaccaya).
Payogassa hi sattavidhampi pubbakaraṇaṃ yasmā tena payogena nipphādetabbassa pubbakaraṇassatthāya so payogo kayirati, tasmā imehi catūhi paccayehi paccayo hoti.
For the sevenfold preliminary action (pubbakaraṇa) is a condition for the effort (payoga) by these four conditions, because that effort is made for the purpose of the preliminary action that is to be accomplished by that effort.
Thật vậy, tất cả bảy loại việc chuẩn bị (pubbakaraṇa) là duyên bằng bốn loại duyên này, bởi vì nỗ lực đó được thực hiện vì lợi ích của việc chuẩn bị phải được hoàn thành bởi nỗ lực đó.
Purejātapaccaye panesa uddiṭṭhadhammesu ekadhammampi na labhati, aññadatthu pubbakaraṇassa sayaṃ purejātapaccayo hoti, payoge sati pubbakaraṇassa nipphajjanato.
However, in the purejāta condition, this (effort) does not obtain even one of the specified dhammas; rather, the effort itself is a purejāta condition for the preliminary action, because the preliminary action is accomplished when there is effort.
Tuy nhiên, trong duyên tiền sinh (purejātapaccaya), nỗ lực này không nhận được dù chỉ một pháp trong số các pháp đã được chỉ định, mà chính nỗ lực đó là duyên tiền sinh cho việc chuẩn bị, vì việc chuẩn bị được hoàn thành khi có nỗ lực.
Tena vuttaṃ – ‘‘payogo pubbakaraṇassa purejātapaccayena paccayo’’ti.
That is why it is said, "The effort is a condition for the preliminary action by way of purejāta condition."
Vì vậy, đã nói: “payogo pubbakaraṇassa purejātapaccayena paccayo” (nghĩa là) “nỗ lực là duyên cho việc chuẩn bị bằng duyên tiền sinh.”
Pacchājātapaccayaṃ pana labhati, tena vuttaṃ – ‘‘pubbakaraṇaṃ payogassa pacchājātapaccayena paccayo’’ti.
However, it does obtain the pacchājāta condition; that is why it is said, "The preliminary action is a condition for the effort by way of pacchājāta condition."
Tuy nhiên, nó nhận được duyên hậu sinh (pacchājātapaccaya), vì vậy đã nói: “pubbakaraṇaṃ payogassa pacchājātapaccayena paccayo” (nghĩa là) “việc chuẩn bị là duyên cho nỗ lực bằng duyên hậu sinh.”
Pacchā uppajjanakassa hi pubbakaraṇassa atthāya so payogo kayirati.
Indeed, that effort is made for the purpose of the preliminary action that will arise later.
Thật vậy, nỗ lực đó được thực hiện vì lợi ích của việc chuẩn bị sẽ phát sinh sau.
Sahajātapaccayaṃ pana mātikāpalibodhānisaṃsasaṅkhāte pannarasa dhamme ṭhapetvā añño payogādīsu ekopi dhammo na labhati, te eva hi pannarasa dhammā saha kathinatthārena ekato nipphajjantīti aññamaññaṃ sahajātapaccayā honti.
However, no other dhamma among the efforts and so on obtains the sahajāta condition, except for the fifteen dhammas reckoned as mātikās, palibodhas, and benefits; for these fifteen dhammas arise together with the laying of the kathina, and thus are co-arising conditions for each other.
Tuy nhiên, ngoại trừ mười lăm pháp được gọi là mātikā, palibodha và ānisaṃsa, không có pháp nào khác trong số payoga v.v… nhận được duyên cùng sinh (sahajātapaccaya), vì mười lăm pháp đó cùng với việc trải kathina phát sinh đồng thời, nên chúng là duyên cùng sinh cho nhau.
Tena vuttaṃ – ‘‘pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo’’ti.
That is why it is said, "The fifteen dhammas are conditions by way of sahajāta condition."
Vì vậy, đã nói: “pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo” (nghĩa là) “mười lăm pháp là duyên bằng duyên cùng sinh.”
Etenupāyena sabbapadavissajjanāni veditabbāni.
By this method, all the explanations of terms should be understood.
Theo cách này, tất cả các câu trả lời cho các từ ngữ đều phải được hiểu.
406-7. ‘‘Payogo kiṃnidāno’’tiādīsu pucchādvayavissajjanesu hetunidāno paccayanidānoti ettha cha cīvarāni hetu ceva paccayo cāti veditabbāni.
406-7. In the answers to the two questions, "Payogo kiṃnidāno" (What is the origin of the effort?) and so on, here, at hetunidāno paccayanidāno, the six kinds of robes should be understood as both cause (hetu) and condition (paccaya).
406-7. Trong hai câu hỏi và trả lời bắt đầu bằng “Payogo kiṃnidāno” v.v… ở đây, trong “hetunidāno paccayanidāno”, sáu loại y (cīvara) phải được hiểu là cả nhân (hetu) và duyên (paccaya).
Pubbapayogādīnañhi sabbesaṃ tāniyeva hetu, tāni paccayo.
Indeed, for all preliminary actions and efforts, these (six robes) are the cause, and these are the condition.
Thật vậy, chính chúng là nhân và duyên cho tất cả các việc chuẩn bị (pubbapayoga) v.v…
Na hi chabbidhe cīvare asati payogo atthi, na pubbakaraṇādīni, tasmā ‘‘payogo hetunidāno’’tiādi vuttaṃ.
For if there were no six kinds of robes, there would be no effort, nor preliminary actions and so on; therefore, it is said, "The effort has a cause," and so on.
Vì khi không có sáu loại y, thì không có nỗ lực (payoga), cũng không có các việc chuẩn bị (pubbakaraṇa) v.v…; do đó, đã nói “payogo hetunidāno” v.v…
416. Ekuppādā ekanirodhāti uppajjamānāpi ekato uppajjanti, nirujjhamānāpi ekato nirujjhanti.
416. Ekuppādā ekanirodhā means they arise together at one time, and cease together at one time.
416. Ekuppādā ekanirodhāti (nghĩa là) khi phát sinh thì cùng phát sinh, khi diệt thì cùng diệt.
Ekuppādā nānānirodhāti uppajjamānā ekato uppajjanti, nirujjhamānā nānā nirujjhanti.
Ekuppādā nānānirodhā means they arise together at one time, but cease separately.
Ekuppādā nānānirodhāti (nghĩa là) khi phát sinh thì cùng phát sinh, khi diệt thì diệt khác nhau.
Kiṃ vuttaṃ hoti?
What is meant?
Ý nghĩa là gì?
Sabbepi atthārena saddhiṃ ekato uppajjanti, atthāre hi sati uddhāro nāma.
All removals arise together with the Kathina. For when the Kathina exists, there is a removal.
Tất cả các sự hủy Kathina (Kathina-uddhāra) đều đồng thời phát sinh cùng với sự trải Kathina (Kathina-atthāra); vì khi có sự trải Kathina thì mới có sự hủy bỏ.
Nirujjhamānā panettha purimā dve atthārena saddhiṃ ekato nirujjhanti, uddhārabhāvaṃ pāpuṇanti.
However, when ceasing, the first two among these cease together with the Kathina, attaining the state of removal.
Khi chúng diệt, trong số này, hai sự hủy bỏ đầu tiên đồng thời diệt cùng với sự trải Kathina, và chúng đạt đến trạng thái bị hủy bỏ.
Atthārassa hi nirodho etesañca uddhārabhāvo ekakkhaṇe hoti, itare nānā nirujjhanti.
For the cessation of the Kathina and the removal of these occur at the same moment; the others cease separately.
Thật vậy, sự diệt của Kathina-atthāra và trạng thái bị hủy bỏ của hai sự hủy bỏ này xảy ra trong cùng một khoảnh khắc; những cái khác thì diệt riêng rẽ.
Tesu uddhārabhāvaṃ pattesupi atthāro tiṭṭhatiyeva.
Even when those (other removals) have reached the state of removal, the Kathina remains.
Ngay cả khi chúng đạt đến trạng thái bị hủy bỏ, sự trải Kathina vẫn tồn tại.
Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
The rest is clear everywhere.
Phần còn lại ở khắp mọi nơi đều đã được giải thích rõ ràng.