114. ‘‘Tayome, bhikkhave, āpāyikā nerayikā idamappahāya.
“Bhikkhus, these three persons are bound for the lower realms, for hell, without abandoning this.
114. ‘‘Này các Tỳ-khưu, có ba hạng người sa đọa vào khổ cảnh, vào địa ngục, do không từ bỏ điều này.
Katame tayo?
Which three?
Ba hạng nào?
Yo ca abrahmacārī brahmacāripaṭiñño, yo ca suddhaṃ brahmacariyaṃ carantaṃ amūlakena* abrahmacariyena anuddhaṃseti, yo cāyaṃ evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ‘natthi kāmesu doso’ti, so tāya kāmesu pātabyataṃ āpajjati.
One who is unchaste but claims to be chaste; one who slanders one living a pure celibate life with groundless unchastity; and one who holds such a view, saying, ‘There is no fault in sensual pleasures,’ and thereby falls into the pitfall of sensual pleasures.
Đó là người không sống Phạm hạnh nhưng tự nhận là sống Phạm hạnh; người phỉ báng Phạm hạnh thanh tịnh của người khác bằng một hành vi phi Phạm hạnh vô căn cứ; và người có lời nói, có quan kiến như sau: ‘Không có lỗi lầm trong các dục,’ người đó sẽ rơi vào sự sa đọa trong các dục.
Ime kho, bhikkhave, tayo āpāyikā nerayikā idamappahāyā’’ti.
These, bhikkhus, are the three persons bound for the lower realms, for hell, without abandoning this.”
Này các Tỳ-khưu, ba hạng người này sa đọa vào khổ cảnh, vào địa ngục, do không từ bỏ điều này.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
115. ‘‘Tiṇṇaṃ, bhikkhave, pātubhāvo dullabho lokasmiṃ.
“Bhikkhus, the appearance of three things is rare in the world.
115. ‘‘Này các Tỳ-khưu, sự xuất hiện của ba điều khó gặp trên thế gian.
Katamesaṃ tiṇṇaṃ?
Which three?
Ba điều nào?
Tathāgatassa, bhikkhave, arahato sammāsambuddhassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, tathāgatappaveditassa dhammavinayassa desetā puggalo dullabho lokasmiṃ, kataññū katavedī puggalo dullabho lokasmiṃ.
Bhikkhus, the appearance of a Tathāgata, an Arahant, a Perfectly Self-Enlightened One, is rare in the world; a person who teaches the Dhamma-Vinaya proclaimed by the Tathāgata is rare in the world; a grateful and thankful person is rare in the world.
Này các Tỳ-khưu, sự xuất hiện của một vị Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác khó gặp trên thế gian; một người thuyết giảng Pháp và Luật do Như Lai tuyên bố khó gặp trên thế gian; một người biết ơn và đền ơn khó gặp trên thế gian.
Imesaṃ kho, bhikkhave, tiṇṇaṃ pātubhāvo dullabho lokasmi’’nti.
Bhikkhus, the appearance of these three is rare in the world.”
Này các Tỳ-khưu, sự xuất hiện của ba điều này khó gặp trên thế gian.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
116. ‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
“Bhikkhus, these three individuals exist, are found in the world.
116. ‘‘Này các Tỳ-khưu, có ba hạng người hiện hữu, tồn tại trên thế gian.
Katame tayo?
Which three?
Ba hạng nào?
Suppameyyo, duppameyyo, appameyyo.
One who is easily measurable, one who is difficult to measure, one who is immeasurable.
Dễ đo lường, khó đo lường, và vô lượng.
Katamo ca, bhikkhave, puggalo suppameyyo?
And which, bhikkhus, is the person who is easily measurable?
Và này các Tỳ-khưu, hạng người nào là dễ đo lường?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo uddhato hoti unnaḷo capalo mukharo vikiṇṇavāco muṭṭhassati asampajāno asamāhito vibbhantacitto pākatindriyo.
Here, bhikkhus, some individual is arrogant, haughty, restless, garrulous, scattered in speech, unmindful, without clear comprehension, unconcentrated, with a wandering mind, and with uncontrolled faculties.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có một số người phóng dật, kiêu căng, xao động, nói nhiều, lời nói lộn xộn, thất niệm, không tỉnh giác, không định tâm, tâm tán loạn, các căn buông lung.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo suppameyyo.
This individual, bhikkhus, is called easily measurable.
Này các Tỳ-khưu, hạng người này được gọi là dễ đo lường.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo duppameyyo?
“And what kind of individual, bhikkhus, is difficult to measure?
‘‘Và này các Tỳ-khưu, hạng người nào là khó đo lường?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo anuddhato hoti anunnaḷo acapalo amukharo avikiṇṇavāco upaṭṭhitassati sampajāno samāhito ekaggacitto saṃvutindriyo.
Here, bhikkhus, some individual is not arrogant, not haughty, not restless, not garrulous, not scattered in speech, with established mindfulness, with clear comprehension, concentrated, with a unified mind, and with restrained faculties.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có một số người không phóng dật, không kiêu căng, không xao động, không nói nhiều, lời nói không lộn xộn, chánh niệm, tỉnh giác, định tâm, tâm nhất điểm, các căn được chế ngự.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo duppameyyo.
This individual, bhikkhus, is called difficult to measure.
Này các Tỳ-khưu, hạng người này được gọi là khó đo lường.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo appameyyo?
“And what kind of individual, bhikkhus, is immeasurable?
‘‘Và này các Tỳ-khưu, hạng người nào là vô lượng?
Idha, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo.
Here, bhikkhus, a bhikkhu is an Arahant, with the taints destroyed.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu là bậc A-la-hán, các lậu hoặc đã đoạn tận.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo appameyyo.
This individual, bhikkhus, is called immeasurable.
Này các Tỳ-khưu, hạng người này được gọi là vô lượng.
Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
These three individuals, bhikkhus, are found existing in the world.”
Này các Tỳ-khưu, ba hạng người này hiện hữu, tồn tại trên thế gian.”
Tatiyaṃ.
The third.
Thứ ba.
117. ‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
117. “There are, bhikkhus, these three individuals found existing in the world.
117. ‘‘Này các Tỳ-khưu, có ba hạng người hiện hữu, tồn tại trên thế gian.
Katame tayo?
Which three?
Ba hạng nào?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati.
Here, bhikkhus, some individual, by completely transcending perceptions of form, by the disappearance of perceptions of sensory impact, by not attending to perceptions of diversity, thinking ‘space is infinite,’ enters and dwells in the base of infinite space.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có một số người, hoàn toàn vượt qua các tưởng về sắc, diệt trừ các tưởng về đối ngại, không tác ý các tưởng về sai biệt, chứng đạt và an trú trong Không Vô Biên Xứ với ý nghĩ ‘không gian là vô biên’.
So tadassādeti taṃ nikāmeti tena ca vittiṃ āpajjati, tatra ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno ākāsānañcāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati.
He savors that, delights in that, and finds satisfaction in that; remaining there, devoted to that, dwelling much in that, not fallen away, when he dies, he reappears in the company of the devas who have attained the base of infinite space.
Người ấy hoan hỷ với điều đó, ưa thích điều đó và thỏa mãn với điều đó; an trú trong đó, chuyên chú vào đó, thường xuyên an trú trong đó, không bị thoái đọa, khi mệnh chung, người ấy được đồng sanh với chư thiên Không Vô Biên Xứ.
Ākāsānañcāyatanūpagānaṃ, bhikkhave, devānaṃ vīsati kappasahassāni āyuppamāṇaṃ.
The lifespan of the devas who have attained the base of infinite space, bhikkhus, is twenty thousand aeons.
Này các Tỳ-khưu, tuổi thọ của chư thiên Không Vô Biên Xứ là hai mươi ngàn đại kiếp.
Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati.
There, an ordinary person, having remained for his full lifespan, having exhausted the entire lifespan of those devas, goes to hell, or goes to the animal realm, or goes to the realm of hungry ghosts.
Ở đó, một phàm phu sau khi an trú hết tuổi thọ, sau khi trải qua toàn bộ tuổi thọ của chư thiên đó, cũng có thể đi đến địa ngục, cũng có thể đi đến loài súc sanh, cũng có thể đi đến cõi ngạ quỷ.
Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati.
But a disciple of the Fortunate One, having remained there for his full lifespan, having exhausted the entire lifespan of those devas, attains parinibbāna in that very existence.
Nhưng một đệ tử của Thế Tôn, sau khi an trú hết tuổi thọ ở đó, sau khi trải qua toàn bộ tuổi thọ của chư thiên đó, sẽ nhập Niết Bàn ngay trong kiếp sống ấy.
Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā.
This, bhikkhus, is the distinction, this is the difference, this is the differentiation between a well-taught noble disciple and an untaught ordinary person, namely, in their destination and rebirth.
Này các Tỳ-khưu, đây là sự khác biệt, đây là sự đặc thù, đây là sự sai khác giữa một Thánh đệ tử có học và một phàm phu không học, đó là về cảnh giới và sự tái sanh.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco puggalo sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati.
“Furthermore, bhikkhus, here some individual, by completely transcending the base of infinite space, thinking ‘consciousness is infinite,’ enters and dwells in the base of infinite consciousness.
‘‘Lại nữa, này các Tỳ-khưu, ở đây, có một số người, hoàn toàn vượt qua Không Vô Biên Xứ, chứng đạt và an trú trong Thức Vô Biên Xứ với ý nghĩ ‘thức là vô biên’.
So tadassādeti taṃ nikāmeti tena ca vittiṃ āpajjati, tatra ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno viññāṇañcāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati.
He savors that, delights in that, and finds satisfaction in that; remaining there, devoted to that, dwelling much in that, not fallen away, when he dies, he reappears in the company of the devas who have attained the base of infinite consciousness.
Người ấy hoan hỷ với điều đó, ưa thích điều đó và thỏa mãn với điều đó; an trú trong đó, chuyên chú vào đó, thường xuyên an trú trong đó, không bị thoái đọa, khi mệnh chung, người ấy được đồng sanh với chư thiên Thức Vô Biên Xứ.
Viññāṇañcāyatanūpagānaṃ, bhikkhave, devānaṃ cattārīsaṃ kappasahassāni āyuppamāṇaṃ.
The lifespan of the devas who have attained the base of infinite consciousness, bhikkhus, is forty thousand aeons.
Này các Tỳ-khưu, tuổi thọ của chư thiên Thức Vô Biên Xứ là bốn mươi ngàn đại kiếp.
Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati.
There, an ordinary person, having remained for his full lifespan, having exhausted the entire lifespan of those devas, goes to hell, or goes to the animal realm, or goes to the realm of hungry ghosts.
Ở đó, một phàm phu sau khi an trú hết tuổi thọ, sau khi trải qua toàn bộ tuổi thọ của chư thiên đó, cũng có thể đi đến địa ngục, cũng có thể đi đến loài súc sanh, cũng có thể đi đến cõi ngạ quỷ.
Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati.
But a disciple of the Fortunate One, having remained there for his full lifespan, having exhausted the entire lifespan of those devas, attains parinibbāna in that very existence.
Nhưng một đệ tử của Thế Tôn, sau khi an trú hết tuổi thọ ở đó, sau khi trải qua toàn bộ tuổi thọ của chư thiên đó, sẽ nhập Niết Bàn ngay trong kiếp sống ấy.
Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā.
This, bhikkhus, is the distinction, this is the difference, this is the differentiation between a well-taught noble disciple and an untaught ordinary person, namely, in their destination and rebirth.
Này các Tỳ-khưu, đây là sự khác biệt, đây là sự đặc thù, đây là sự sai khác giữa một Thánh đệ tử có học và một phàm phu không học, đó là về cảnh giới và sự tái sanh.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco puggalo sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati.
“Furthermore, bhikkhus, here some individual, by completely transcending the base of infinite consciousness, thinking ‘there is nothing,’ enters and dwells in the base of nothingness.
“Này các Tỳ-khưu, lại nữa, có một số người ở đây, hoàn toàn vượt qua thức vô biên xứ, chứng đạt và an trú trong vô sở hữu xứ với ý nghĩ: ‘Không có gì cả.’
So tadassādeti taṃ nikāmeti tena ca vittiṃ āpajjati, tatra ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno ākiñcaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati.
He savors that, delights in that, and finds satisfaction in that; remaining there, devoted to that, dwelling much in that, not fallen away, when he dies, he reappears in the company of the devas who have attained the base of nothingness.
Người ấy hoan hỷ với điều đó, ưa thích điều đó, và cảm thấy thỏa mãn với điều đó. An trú trong đó, chuyên tâm vào đó, thường xuyên sống với đó, không bị thoái đọa, khi mệnh chung, người ấy tái sinh vào cõi chư thiên Vô sở hữu xứ.
Ākiñcaññāyatanūpagānaṃ, bhikkhave, devānaṃ saṭṭhi kappasahassāni āyuppamāṇaṃ.
The lifespan of the devas who have attained the base of nothingness, bhikkhus, is sixty thousand aeons.
Này các Tỳ-khưu, tuổi thọ của chư thiên Vô sở hữu xứ là sáu mươi ngàn đại kiếp.
Tattha puthujjano yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā nirayampi gacchati tiracchānayonimpi gacchati pettivisayampi gacchati.
There, an ordinary person, having remained for his full lifespan, having exhausted the entire lifespan of those devas, goes to hell, or goes to the animal realm, or goes to the realm of hungry ghosts.
Ở đó, một phàm nhân sống hết tuổi thọ, sau khi trải qua toàn bộ tuổi thọ của các vị thiên ấy, cũng có thể đi đến địa ngục, đi đến cảnh giới súc sinh, đi đến cảnh giới ngạ quỷ.
Bhagavato pana sāvako tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā yāvatakaṃ tesaṃ devānaṃ āyuppamāṇaṃ taṃ sabbaṃ khepetvā tasmiṃyeva bhave parinibbāyati.
But the Buddha's disciple, having stayed there for his full lifespan, having exhausted the entire lifespan of those devas, attains final Nibbāna in that very existence.
Nhưng một đệ tử của Thế Tôn, ở đó, sống hết tuổi thọ, sau khi trải qua toàn bộ tuổi thọ của các vị thiên ấy, sẽ nhập Niết-bàn ngay trong kiếp sống ấy.
Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso, ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanena, yadidaṃ gatiyā upapattiyā.
This, bhikkhus, is the distinction, this is the difference, this is the disparity between a learned noble disciple and an uninstructed ordinary person, that is, in their destination and rebirth.
Này các Tỳ-khưu, đây là sự khác biệt, đây là sự đặc thù, đây là sự phân biệt giữa một Thánh đệ tử có nghe pháp và một phàm nhân không nghe pháp, đó là về cảnh giới tái sinh.
‘Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’’nti.
‘These three persons, bhikkhus, exist and are found in the world.’
Này các Tỳ-khưu, ba hạng người này hiện hữu, có mặt trên đời.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
118. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, vipattiyo.
118. ‘‘Bhikkhus, there are these three failures.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự thất bại này.
Katamā tisso?
Which three?
Thế nào là ba?
Sīlavipatti, cittavipatti, diṭṭhivipatti.
Failure in conduct (sīla), failure in mind (citta), failure in view (diṭṭhi).
Thất bại về Giới (sīlavipatti), thất bại về Tâm (cittavipatti), thất bại về Kiến (diṭṭhivipatti).
Katamā ca, bhikkhave, sīlavipatti?
And what, bhikkhus, is failure in conduct?
Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thất bại về Giới?
Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti.
Here, bhikkhus, some person is a killer of living beings, takes what is not given, engages in sexual misconduct, is a speaker of falsehoods, is a slanderer, is a harsh speaker, is a frivolous talker.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người sát sinh, lấy của không cho, tà hạnh trong các dục, nói dối, nói lời đâm thọc, nói lời thô ác, nói lời vô ích.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sīlavipatti.
This, bhikkhus, is called failure in conduct.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thất bại về Giới.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, cittavipatti?
‘‘And what, bhikkhus, is failure in mind?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thất bại về Tâm?
Idha, bhikkhave, ekacco abhijjhālu hoti byāpannacitto.
Here, bhikkhus, some person is covetous and malevolent in mind.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người tham lam, tâm đầy sân hận.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, cittavipatti.
This, bhikkhus, is called failure in mind.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thất bại về Tâm.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, diṭṭhivipatti?
‘‘And what, bhikkhus, is failure in view?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thất bại về Kiến?
Idha, bhikkhave, ekacco micchādiṭṭhiko hoti viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ, kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti.
Here, bhikkhus, some person holds wrong view, has a perverted outlook, thinking: ‘There is no gift, no offering, no sacrifice; there is no fruit or result of good and bad deeds; there is no this world, no other world; there is no mother, no father; there are no spontaneously arisen beings; there are no recluses and brahmins in the world who have gone rightly and practiced rightly, who, having realized this world and the other world for themselves by direct knowledge, declare it.’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người có tà kiến, có cái thấy sai lệch: ‘Không có bố thí, không có cúng dường, không có tế lễ, không có quả báo của các nghiệp thiện ác đã làm, không có đời này, không có đời sau, không có mẹ, không có cha, không có các loài hóa sinh, không có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh đi đúng đường, thực hành đúng đắn, những vị tự mình chứng ngộ và tuyên bố về đời này và đời sau.’
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, diṭṭhivipatti.
This, bhikkhus, is called failure in view.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thất bại về Kiến.
Sīlavipattihetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; cittavipattihetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; diṭṭhivipattihetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti.
Bhikkhus, it is due to failure in conduct that beings, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a state of deprivation, a bad destination, the lower realms, hell; or, bhikkhus, it is due to failure in mind that beings, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a state of deprivation, a bad destination, the lower realms, hell; or, bhikkhus, it is due to failure in view that beings, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a state of deprivation, a bad destination, the lower realms, hell.
Này các Tỳ-khưu, do nhân thất bại về Giới, chúng sinh sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục; hoặc này các Tỳ-khưu, do nhân thất bại về Tâm, chúng sinh sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục; hoặc này các Tỳ-khưu, do nhân thất bại về Kiến, chúng sinh sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
Imā kho, bhikkhave, tisso vipattiyoti.
These, bhikkhus, are the three failures.’’
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự thất bại.”
‘‘Tisso imā, bhikkhave, sampadā.
‘‘Bhikkhus, there are these three accomplishments.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự thành tựu này.
Katamā tisso?
Which three?
Thế nào là ba?
Sīlasampadā, cittasampadā, diṭṭhisampadā.
Accomplishment in conduct, accomplishment in mind, accomplishment in view.
Thành tựu về Giới (sīlasampadā), thành tựu về Tâm (cittasampadā), thành tựu về Kiến (diṭṭhisampadā).
Katamā ca, bhikkhave, sīlasampadā?
And what, bhikkhus, is accomplishment in conduct?
Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về Giới?
Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti.
Here, bhikkhus, some person abstains from killing living beings, abstains from taking what is not given, abstains from sexual misconduct, abstains from false speech, abstains from slanderous speech, abstains from harsh speech, abstains from frivolous talk.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người từ bỏ sát sinh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ nói lời đâm thọc, từ bỏ nói lời thô ác, từ bỏ nói lời vô ích.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sīlasampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in conduct.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thành tựu về Giới.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, cittasampadā?
‘‘And what, bhikkhus, is accomplishment in mind?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về Tâm?
Idha, bhikkhave, ekacco anabhijjhālu hoti abyāpannacitto.
Here, bhikkhus, some person is not covetous and is not malevolent in mind.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người không tham lam, tâm không sân hận.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, cittasampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in mind.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thành tựu về Tâm.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, diṭṭhisampadā?
‘‘And what, bhikkhus, is accomplishment in view?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về Kiến?
Idha, bhikkhave, ekacco sammādiṭṭhiko hoti aviparītadassano – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti.
Here, bhikkhus, some person holds right view, has an unperverted outlook, thinking: ‘There is gift, there is offering, there is sacrifice; there is fruit and result of good and bad deeds; there is this world, there is other world; there is mother, there is father; there are spontaneously arisen beings; there are recluses and brahmins in the world who have gone rightly and practiced rightly, who, having realized this world and the other world for themselves by direct knowledge, declare it.’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người có chánh kiến, có cái thấy không sai lệch: ‘Có bố thí, có cúng dường, có tế lễ, có quả báo của các nghiệp thiện ác đã làm, có đời này, có đời sau, có mẹ, có cha, có các loài hóa sinh, có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh đi đúng đường, thực hành đúng đắn, những vị tự mình chứng ngộ và tuyên bố về đời này và đời sau.’
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, diṭṭhisampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in view.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thành tựu về Kiến.
Sīlasampadāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; cittasampadāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; diṭṭhisampadāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
Bhikkhus, it is due to accomplishment in conduct that beings, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a good destination, a heavenly world; or, bhikkhus, it is due to accomplishment in mind that beings, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a good destination, a heavenly world; or, bhikkhus, it is due to accomplishment in view that beings, at the breaking up of the body, after death, are reborn in a good destination, a heavenly world.
Này các Tỳ-khưu, do nhân thành tựu về Giới, chúng sinh sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào cõi lành, cõi trời; hoặc này các Tỳ-khưu, do nhân thành tựu về Tâm, chúng sinh sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào cõi lành, cõi trời; hoặc này các Tỳ-khưu, do nhân thành tựu về Kiến, chúng sinh sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào cõi lành, cõi trời.
Imā kho, bhikkhave, tisso sampadā’’ti.
These, bhikkhus, are the three accomplishments.’’
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự thành tựu.”
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Thứ năm.
119. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, vipattiyo.
119. "Monks, these are the three failures.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự thất bại này.
Katamā tisso?
Which three?
Thế nào là ba?
Sīlavipatti, cittavipatti, diṭṭhivipatti.
Failure in conduct, failure in mind, failure in view.
Thất bại về Giới, thất bại về Tâm, thất bại về Kiến.
Katamā ca, bhikkhave, sīlavipatti?
And what, monks, is failure in conduct?
Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thất bại về Giới?
Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātī hoti…pe… samphappalāpī hoti.
Here, monks, some individual is a killer of living beings… he is a frivolous talker.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người sát sinh… cho đến… nói lời vô ích.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sīlavipatti.
This, monks, is called failure in conduct.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thất bại về Giới.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, cittavipatti?
"And what, monks, is failure in mind?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thất bại về Tâm?
Idha, bhikkhave, ekacco abhijjhālu hoti byāpannacitto.
Here, monks, some individual is covetous and has ill will.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người tham lam, tâm đầy sân hận.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, cittavipatti.
This, monks, is called failure in mind.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thất bại về Tâm.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, diṭṭhivipatti?
"And what, monks, is failure in view?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thất bại về Kiến?
Idha, bhikkhave, ekacco micchādiṭṭhiko hoti viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti.
Here, monks, some individual has wrong view, a perverted outlook: 'There is no gift, no offering… there are no recluses and brahmins who, by themselves having directly known and realized this world and the other world, proclaim them.'
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người có tà kiến, có cái thấy sai lệch: ‘Không có bố thí, không có cúng dường… cho đến… những vị tự mình chứng ngộ và tuyên bố về đời này và đời sau.’
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, diṭṭhivipatti.
This, monks, is called failure in view.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thất bại về Kiến.
Sīlavipattihetu vā, bhikkhave…pe… diṭṭhivipattihetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti.
Monks, by reason of failure in conduct… or by reason of failure in view, beings, at the breaking up of the body, after death, reappear in a state of deprivation, a bad destination, a lower realm, hell.
Này các Tỳ-khưu, do nhân thất bại về Giới… cho đến… hoặc này các Tỳ-khưu, do nhân thất bại về Kiến, chúng sinh sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
Seyyathāpi, bhikkhave, apaṇṇako maṇi uddhaṃ khitto yena yeneva patiṭṭhāti suppatiṭṭhitaṃyeva patiṭṭhāti; evamevaṃ kho, bhikkhave, sīlavipattihetu vā sattā…pe… upapajjanti.
Just as, monks, a jewel with no base, thrown upwards, wherever it lands, lands firmly established; in the same way, monks, by reason of failure in conduct, beings… reappear.
Ví như, này các Tỳ-khưu, một viên ngọc không có lỗi lầm, khi ném lên cao, nó sẽ rơi xuống và nằm yên một cách vững chắc; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, do nhân thất bại về Giới, chúng sinh… cho đến… tái sinh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
Imā kho, bhikkhave, tisso vipattiyoti.
These, monks, are the three failures."
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự thất bại.”
‘‘Tisso imā, bhikkhave, sampadā.
"Monks, these are the three accomplishments.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự thành tựu này.
Katamā tisso?
Which three?
Thế nào là ba?
Sīlasampadā, cittasampadā, diṭṭhisampadā.
Accomplishment in conduct, accomplishment in mind, accomplishment in view.
Thành tựu về Giới, thành tựu về Tâm, thành tựu về Kiến.
Katamā ca, bhikkhave, sīlasampadā?
And what, monks, is accomplishment in conduct?
Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về Giới?
Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… ayaṃ vuccati, bhikkhave, sīlasampadā.
Here, monks, some individual abstains from killing living beings… This, monks, is called accomplishment in conduct.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người từ bỏ sát sinh… cho đến… Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thành tựu về Giới.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, cittasampadā?
"And what, monks, is accomplishment in mind?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về Tâm?
Idha, bhikkhave, ekacco anabhijjhālu hoti abyāpannacitto.
Here, monks, some individual is not covetous and has no ill will.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người không tham lam, tâm không sân hận.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, cittasampadā.
This, monks, is called accomplishment in mind.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thành tựu về Tâm.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, diṭṭhisampadā?
"And what, monks, is accomplishment in view?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về Kiến?
Idha, bhikkhave, ekacco sammādiṭṭhiko hoti aviparītadassano – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti.
Here, monks, some individual has right view, an unperverted outlook: 'There is gift, there is offering… there are recluses and brahmins who, by themselves having directly known and realized this world and the other world, proclaim them.'
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người có chánh kiến, có cái thấy không sai lệch – ‘Có sự bố thí, có sự cúng dường… (lược)… những vị đã tự mình chứng ngộ và tuyên bố thế giới này và thế giới khác.’
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, diṭṭhisampadā.
This, monks, is called accomplishment in view.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là sự thành tựu về chánh kiến (diṭṭhisampadā).
Sīlasampadāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
Monks, by reason of accomplishment in conduct, beings, at the breaking up of the body, after death, reappear in a good destination, a heavenly world.
Hoặc do sự thành tựu về giới (sīlasampadā), này các Tỳ-khưu, các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi thiện, cõi trời.
Cittasampadāhetu vā…pe… diṭṭhisampadāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
Or by reason of accomplishment in mind… or by reason of accomplishment in view, monks, beings, at the breaking up of the body, after death, reappear in a good destination, a heavenly world.
Hoặc do sự thành tựu về tâm (cittasampadā)… (lược)… hoặc do sự thành tựu về chánh kiến (diṭṭhisampadā), này các Tỳ-khưu, các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi thiện, cõi trời.
Seyyathāpi, bhikkhave, apaṇṇako maṇi uddhaṃ khitto yena yeneva patiṭṭhāti suppatiṭṭhitaṃyeva patiṭṭhāti; evamevaṃ kho, bhikkhave, sīlasampadāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti, cittasampadāhetu vā sattā…pe… diṭṭhisampadāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
Just as, monks, a jewel with no base, thrown upwards, wherever it lands, lands firmly established; in the same way, monks, by reason of accomplishment in conduct, beings, at the breaking up of the body, after death, reappear in a good destination, a heavenly world; or by reason of accomplishment in mind, beings… or by reason of accomplishment in view, beings, at the breaking up of the body, after death, reappear in a good destination, a heavenly world.
Ví như, này các Tỳ-khưu, một viên xúc xắc chắc chắn (apaṇṇako maṇi) được tung lên, nó luôn rơi xuống một cách vững chắc; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, hoặc do sự thành tựu về giới (sīlasampadā), các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi thiện, cõi trời; hoặc do sự thành tựu về tâm (cittasampadā), các chúng sanh… (lược)… hoặc do sự thành tựu về chánh kiến (diṭṭhisampadā), các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi thiện, cõi trời.
Imā kho, bhikkhave, tisso sampadā’’ti.
These, monks, are the three accomplishments."
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự thành tựu này.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Thứ Sáu.
120. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, vipattiyo.
120. "Monks, these are the three failures.
120. “Này các Tỳ-khưu, có ba sự suy đồi này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều nào?
Kammantavipatti, ājīvavipatti, diṭṭhivipatti.
Failure in action, failure in livelihood, failure in view.
Sự suy đồi về hành động (kammantavipatti), sự suy đồi về sinh kế (ājīvavipatti), sự suy đồi về tà kiến (diṭṭhivipatti).
Katamā ca, bhikkhave, kammantavipatti?
And what, monks, is failure in action?
Và này các Tỳ-khưu, sự suy đồi về hành động là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātī hoti…pe… samphappalāpī hoti.
Here, monks, some individual is a killer of living beings… he is a frivolous talker.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người sát sanh… (lược)… nói lời vô ích.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, kammantavipatti.
This, monks, is called failure in action.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là sự suy đồi về hành động.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, ājīvavipatti?
"And what, monks, is failure in livelihood?
“Và này các Tỳ-khưu, sự suy đồi về sinh kế là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco micchāājīvo hoti, micchāājīvena jīvikaṃ* kappeti.
Here, monks, some individual has wrong livelihood, he maintains himself by wrong livelihood.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người có tà mạng, sống bằng tà mạng.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ājīvavipatti.
This, monks, is called failure in livelihood.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là sự suy đồi về sinh kế.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, diṭṭhivipatti?
"And what, monks, is failure in view?
“Và này các Tỳ-khưu, sự suy đồi về tà kiến là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco micchādiṭṭhiko hoti viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti.
Here, monks, some individual has wrong view, a perverted outlook: 'There is no gift, no offering… there are no recluses and brahmins who, by themselves having directly known and realized this world and the other world, proclaim them.'
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người có tà kiến, có cái thấy sai lệch – ‘Không có sự bố thí, không có sự cúng dường… (lược)… những vị đã tự mình chứng ngộ và tuyên bố thế giới này và thế giới khác.’
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, diṭṭhivipatti.
This, monks, is called failure in view.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là sự suy đồi về tà kiến.
Imā kho, bhikkhave, tisso vipattiyoti.
These, monks, are the three failures."
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự suy đồi này.”
‘‘Tisso imā, bhikkhave, sampadā.
"Monks, these are the three accomplishments.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự thành tựu này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều nào?
Kammantasampadā, ājīvasampadā, diṭṭhisampadā.
Accomplishment in action, accomplishment in livelihood, accomplishment in view.
Sự thành tựu về hành động (kammantasampadā), sự thành tựu về sinh kế (ājīvasampadā), sự thành tựu về chánh kiến (diṭṭhisampadā).
Katamā ca, bhikkhave, kammantasampadā?
And what, monks, is accomplishment in action?
Và này các Tỳ-khưu, sự thành tựu về hành động là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… samphappalāpā paṭivirato hoti.
Here, monks, someone abstains from the destruction of life…pe… abstains from frivolous talk.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người từ bỏ sát sanh… (lược)… từ bỏ lời vô ích.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, kammantasampadā.
This, monks, is called perfection of action.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là sự thành tựu về hành động.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, ājīvasampadā?
“And what, monks, is perfection of livelihood?
“Và này các Tỳ-khưu, sự thành tựu về sinh kế là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco sammāājīvo hoti, sammāājīvena jīvikaṃ kappeti.
Here, monks, someone has right livelihood, and maintains their life by right livelihood.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người có chánh mạng, sống bằng chánh mạng.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ājīvasampadā.
This, monks, is called perfection of livelihood.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là sự thành tựu về sinh kế.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, diṭṭhisampadā?
“And what, monks, is perfection of view?
“Và này các Tỳ-khưu, sự thành tựu về chánh kiến là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco sammādiṭṭhiko hoti aviparītadassano – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti.
Here, monks, someone is of right view, having an unperverted vision – ‘There is what is given, there is what is offered…pe… those who, having directly known and realized this world and the other world themselves, proclaim it.’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người có chánh kiến, có cái thấy không sai lệch – ‘Có sự bố thí, có sự cúng dường… (lược)… những vị đã tự mình chứng ngộ và tuyên bố thế giới này và thế giới khác.’
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, diṭṭhisampadā.
This, monks, is called perfection of view.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là sự thành tựu về chánh kiến.
Imā kho, bhikkhave, tisso sampadā’’ti.
These, monks, are the three perfections.”
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự thành tựu này.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Thứ Bảy.
121. ‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, soceyyāni.
121. “Monks, there are these three purities.
121. “Này các Tỳ-khưu, có ba sự thanh tịnh này.
Katamāni tīṇi?
What are the three?
Ba điều nào?
Kāyasoceyyaṃ, vacīsoceyyaṃ, manosoceyyaṃ.
Purity of body, purity of speech, purity of mind.
Thanh tịnh về thân (kāyasoceyya), thanh tịnh về lời nói (vacīsoceyya), thanh tịnh về ý (manosoceyya).
Katamañca, bhikkhave, kāyasoceyyaṃ?
And what, monks, is purity of body?
Và này các Tỳ-khưu, thanh tịnh về thân là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti.
Here, monks, someone abstains from the destruction of life, abstains from taking what is not given, abstains from misconduct in sensual pleasures.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, kāyasoceyyaṃ.
This, monks, is called purity of body.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thanh tịnh về thân.
‘‘Katamañca, bhikkhave, vacīsoceyyaṃ?
“And what, monks, is purity of speech?
“Và này các Tỳ-khưu, thanh tịnh về lời nói là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti.
Here, monks, someone abstains from false speech, abstains from divisive speech, abstains from harsh speech, abstains from frivolous talk.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người từ bỏ nói dối, từ bỏ lời đâm thọc, từ bỏ lời thô ác, từ bỏ lời vô ích.
Idaṃ vuccati bhikkhave, vacīsoceyyaṃ.
This, monks, is called purity of speech.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thanh tịnh về lời nói.
‘‘Katamañca, bhikkhave, manosoceyyaṃ?
“And what, monks, is purity of mind?
“Và này các Tỳ-khưu, thanh tịnh về ý là gì?
Idha, bhikkhave, ekacco anabhijjhālu hoti abyāpannacitto sammādiṭṭhiko.
Here, monks, someone is not covetous, has a mind free from ill-will, and is of right view.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một số người không tham lam, không có tâm sân hận, có chánh kiến.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, manosoceyyaṃ.
This, monks, is called purity of mind.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thanh tịnh về ý.
Imāni kho, bhikkhave, tīṇi soceyyānī’’ti.
These, monks, are the three purities.”
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự thanh tịnh này.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Thứ Tám.
122. ‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, soceyyāni.
122. “Monks, there are these three purities.
122. “Này các Tỳ-khưu, có ba sự thanh tịnh này.
Katamāni tīṇi?
What are the three?
Ba điều nào?
Kāyasoceyyaṃ, vacīsoceyyaṃ, manosoceyyaṃ.
Purity of body, purity of speech, purity of mind.
Thanh tịnh về thân (kāyasoceyya), thanh tịnh về lời nói (vacīsoceyya), thanh tịnh về ý (manosoceyya).
Katamañca, bhikkhave, kāyasoceyyaṃ?
And what, monks, is purity of body?
Và này các Tỳ-khưu, thanh tịnh về thân là gì?
Idha, bhikkhave, bhikkhu pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, abrahmacariyā paṭivirato hoti.
Here, monks, a bhikkhu abstains from the destruction of life, abstains from taking what is not given, abstains from unchastity.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ phi phạm hạnh.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, kāyasoceyyaṃ.
This, monks, is called purity of body.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thanh tịnh về thân.
‘‘Katamañca, bhikkhave, vacīsoceyyaṃ?
“And what, monks, is purity of speech?
“Và này các Tỳ-khưu, thanh tịnh về lời nói là gì?
Idha, bhikkhave, bhikkhu musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti.
Here, monks, a bhikkhu abstains from false speech, abstains from divisive speech, abstains from harsh speech, abstains from frivolous talk.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu từ bỏ nói dối, từ bỏ lời đâm thọc, từ bỏ lời thô ác, từ bỏ lời vô ích.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, vacīsoceyyaṃ.
This, monks, is called purity of speech.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thanh tịnh về lời nói.
‘‘Katamañca, bhikkhave, manosoceyyaṃ?
“And what, monks, is purity of mind?
“Và này các Tỳ-khưu, thanh tịnh về ý là gì?
Idha, bhikkhave, bhikkhu santaṃ vā ajjhattaṃ kāmacchandaṃ – ‘atthi me ajjhattaṃ kāmacchando’ti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ kāmacchandaṃ – ‘natthi me ajjhattaṃ kāmacchando’ti pajānāti; yathā ca anuppannassa kāmacchandassa uppādo hoti, tañca pajānāti; yathā ca uppannassa kāmacchandassa pahānaṃ hoti, tañca pajānāti; yathā ca pahīnassa kāmacchandassa āyatiṃ anuppādo hoti, tañca pajānāti; santaṃ vā ajjhattaṃ byāpādaṃ – ‘atthi me ajjhattaṃ byāpādo’ti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ byāpādaṃ – ‘natthi me ajjhattaṃ byāpādo’ti pajānāti; yathā ca anuppannassa byāpādassa uppādo hoti, tañca pajānāti; yathā ca uppannassa byāpādassa pahānaṃ hoti, tañca pajānāti; yathā ca pahīnassa byāpādassa āyatiṃ anuppādo hoti, tañca pajānāti; santaṃ vā ajjhattaṃ thinamiddhaṃ – ‘atthi me ajjhattaṃ thinamiddha’nti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ thinamiddhaṃ – ‘natthi me ajjhattaṃ thinamiddha’nti pajānāti; yathā ca anuppannassa thinamiddhassa uppādo hoti, tañca pajānāti; yathā ca uppannassa thinamiddhassa pahānaṃ hoti, tañca pajānāti; yathā ca pahīnassa thinamiddhassa āyatiṃ anuppādo hoti, tañca pajānāti; santaṃ vā ajjhattaṃ uddhaccakukkuccaṃ – ‘atthi me ajjhattaṃ uddhaccakukkucca’nti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ uddhaccakukkuccaṃ – ‘natthi me ajjhattaṃ uddhaccakukkucca’nti pajānāti; yathā ca anuppannassa uddhaccakukkuccassa uppādo hoti, tañca pajānāti; yathā ca uppannassa uddhaccakukkuccassa pahānaṃ hoti, tañca pajānāti; yathā ca pahīnassa uddhaccakukkuccassa āyatiṃ anuppādo hoti, tañca pajānāti; santaṃ vā ajjhattaṃ vicikicchaṃ – ‘atthi me ajjhattaṃ vicikicchā’ti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ vicikicchaṃ – ‘natthi me ajjhattaṃ vicikicchā’ti pajānāti; yathā ca anuppannāya vicikicchāya uppādo hoti, tañca pajānāti; yathā ca uppannāya vicikicchāya pahānaṃ hoti, tañca pajānāti; yathā ca pahīnāya vicikicchāya āyatiṃ anuppādo hoti, tañca pajānāti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu knows whether there is internal sensual desire: ‘There is internal sensual desire in me’; or whether there is no internal sensual desire: ‘There is no internal sensual desire in me’. He also knows how the arising of unarisen sensual desire comes to be; he also knows how the abandoning of arisen sensual desire comes to be; and he also knows how the non-arising in the future of abandoned sensual desire comes to be. He knows whether there is internal ill will: ‘There is internal ill will in me’; or whether there is no internal ill will: ‘There is no internal ill will in me’. He also knows how the arising of unarisen ill will comes to be; he also knows how the abandoning of arisen ill will comes to be; and he also knows how the non-arising in the future of abandoned ill will comes to be. He knows whether there is internal sloth and torpor: ‘There is internal sloth and torpor in me’; or whether there is no internal sloth and torpor: ‘There is no internal sloth and torpor in me’. He also knows how the arising of unarisen sloth and torpor comes to be; he also knows how the abandoning of arisen sloth and torpor comes to be; and he also knows how the non-arising in the future of abandoned sloth and torpor comes to be. He knows whether there is internal restlessness and remorse: ‘There is internal restlessness and remorse in me’; or whether there is no internal restlessness and remorse: ‘There is no internal restlessness and remorse in me’. He also knows how the arising of unarisen restlessness and remorse comes to be; he also knows how the abandoning of arisen restlessness and remorse comes to be; and he also knows how the non-arising in the future of abandoned restlessness and remorse comes to be. He knows whether there is internal doubt: ‘There is internal doubt in me’; or whether there is no internal doubt: ‘There is no internal doubt in me’. He also knows how the arising of unarisen doubt comes to be; he also knows how the abandoning of arisen doubt comes to be; and he also knows how the non-arising in the future of abandoned doubt comes to be.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu biết rõ: ‘Tham dục bên trong ta có’ khi tham dục bên trong mình có; biết rõ: ‘Tham dục bên trong ta không có’ khi tham dục bên trong mình không có; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm phát sinh tham dục chưa phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm đoạn trừ tham dục đã phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm cho tham dục đã đoạn trừ không phát sinh trở lại trong tương lai. Vị ấy biết rõ: ‘Sân hận bên trong ta có’ khi sân hận bên trong mình có; biết rõ: ‘Sân hận bên trong ta không có’ khi sân hận bên trong mình không có; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm phát sinh sân hận chưa phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm đoạn trừ sân hận đã phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm cho sân hận đã đoạn trừ không phát sinh trở lại trong tương lai. Vị ấy biết rõ: ‘Hôn trầm thụy miên bên trong ta có’ khi hôn trầm thụy miên bên trong mình có; biết rõ: ‘Hôn trầm thụy miên bên trong ta không có’ khi hôn trầm thụy miên bên trong mình không có; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm phát sinh hôn trầm thụy miên chưa phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm đoạn trừ hôn trầm thụy miên đã phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm cho hôn trầm thụy miên đã đoạn trừ không phát sinh trở lại trong tương lai. Vị ấy biết rõ: ‘Trạo cử hối hận bên trong ta có’ khi trạo cử hối hận bên trong mình có; biết rõ: ‘Trạo cử hối hận bên trong ta không có’ khi trạo cử hối hận bên trong mình không có; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm phát sinh trạo cử hối hận chưa phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm đoạn trừ trạo cử hối hận đã phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm cho trạo cử hối hận đã đoạn trừ không phát sinh trở lại trong tương lai. Vị ấy biết rõ: ‘Hoài nghi bên trong ta có’ khi hoài nghi bên trong mình có; biết rõ: ‘Hoài nghi bên trong ta không có’ khi hoài nghi bên trong mình không có; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm phát sinh hoài nghi chưa phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm đoạn trừ hoài nghi đã phát sinh; vị ấy cũng biết rõ nguyên nhân làm cho hoài nghi đã đoạn trừ không phát sinh trở lại trong tương lai.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, manosoceyyaṃ.
This, bhikkhus, is called mental purity.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là sự thanh tịnh của ý (manosoceyya).
Imāni kho, bhikkhave, tīṇi soceyyānīti.
These, bhikkhus, are the three purities.
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự thanh tịnh.
123. ‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, moneyyāni.
“There are these three kinds of sagehood, bhikkhus.
123. “Này các Tỳ-khưu, có ba sự trí tuệ (moneyya) này.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Thế nào là ba?
Kāyamoneyyaṃ, vacīmoneyyaṃ, manomoneyyaṃ.
Sagehood of body, sagehood of speech, sagehood of mind.
Thân trí tuệ (kāyamoneyya), khẩu trí tuệ (vacīmoneyya), ý trí tuệ (manomoneyya).
Katamañca, bhikkhave, kāyamoneyyaṃ?
And what, bhikkhus, is sagehood of body?
Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thân trí tuệ?
Idha, bhikkhave, bhikkhu pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, abrahmacariyā paṭivirato hoti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu abstains from the destruction of life, abstains from taking what is not given, abstains from unchastity.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu từ bỏ sát sinh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà dâm.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, kāyamoneyyaṃ.
This, bhikkhus, is called sagehood of body.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là thân trí tuệ.
‘‘Katamañca, bhikkhave, vacīmoneyyaṃ?
“And what, bhikkhus, is sagehood of speech?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là khẩu trí tuệ?
Idha, bhikkhave, bhikkhu musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu abstains from false speech, abstains from slanderous speech, abstains from harsh speech, abstains from idle chatter.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu từ bỏ nói dối, từ bỏ nói lời chia rẽ, từ bỏ nói lời thô ác, từ bỏ nói lời vô ích.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, vacīmoneyyaṃ.
This, bhikkhus, is called sagehood of speech.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là khẩu trí tuệ.
‘‘Katamañca, bhikkhave, manomoneyyaṃ?
“And what, bhikkhus, is sagehood of mind?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là ý trí tuệ?
Idha, bhikkhave, bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati.
Here, bhikkhus, through the destruction of the taints, a bhikkhu enters and dwells in the taintless liberation of mind and liberation by wisdom, having realized it for himself with direct knowledge in this very life.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu, do sự đoạn tận các lậu hoặc, chứng ngộ và an trú trong tâm giải thoát (cetovimutti), tuệ giải thoát (paññāvimutti) vô lậu ngay trong hiện tại, với thắng trí của chính mình.
Idaṃ vuccati, bhikkhave, manomoneyyaṃ.
This, bhikkhus, is called sagehood of mind.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là ý trí tuệ.
Imāni kho, bhikkhave, tīṇi moneyyānī’’ti.
These, bhikkhus, are the three kinds of sagehood.”
Này các Tỳ-khưu, đây là ba sự trí tuệ.”
124. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kusinārāyaṃ viharati baliharaṇe vanasaṇḍe.
124. On one occasion the Blessed One was dwelling at Kusinārā, in the Baliharaṇa forest grove.
124. Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Kusinārā, trong rừng Baliharaṇa.
Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti.
There, indeed, the Blessed One addressed the bhikkhus, saying: "Bhikkhus."
Tại đó, Đức Thế Tôn gọi các Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu!”
‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
"Venerable Sir," those bhikkhus replied to the Blessed One.
“Bạch Thế Tôn,” các Tỳ-khưu ấy vâng lời Đức Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca –
The Blessed One spoke thus:
Đức Thế Tôn nói như sau:
‘‘Idha, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati.
"Here, bhikkhus, a bhikkhu dwells dependent on a certain village or town.
“Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu trú gần một làng hay thị trấn nào đó.
Tamenaṃ gahapati vā gahapatiputto vā upasaṅkamitvā svātanāya bhattena nimanteti.
Then a householder or a householder's son approaches him and invites him for a meal for the next day.
Một gia chủ hay con trai của gia chủ đến mời vị ấy thọ thực vào ngày mai.
Ākaṅkhamāno, bhikkhave, bhikkhu adhivāseti.
If he wishes, bhikkhus, the bhikkhu accepts.
Nếu muốn, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu ấy chấp thuận.
So tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena tassa gahapatissa vā gahapatiputtassa vā nivesanaṃ tenupasaṅkamati; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdati.
So, when that night has passed, in the forenoon, having dressed and taken his bowl and robe, he approaches the dwelling of that householder or householder's son; having approached, he sits down on the seat prepared.
Sau đêm đó, vào buổi sáng, vị ấy đắp y, mang bát và y, đi đến nhà của gia chủ hay con trai gia chủ ấy; sau khi đến, vị ấy ngồi xuống chỗ đã được sắp đặt.
Tamenaṃ so gahapati vā gahapatiputto vā paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappeti sampavāreti.
Then that householder or householder's son personally satisfies and serves him with choice hard food and soft food.
Gia chủ hay con trai gia chủ ấy tự tay dâng cúng đồ ăn thức uống ngon lành làm cho vị ấy hoan hỷ và no đủ.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘sādhu vata myāyaṃ gahapati vā gahapatiputto vā paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappeti sampavāretī’ti.
"It occurs to him thus: 'It is good, indeed, that this householder or householder's son personally satisfies and serves me with choice hard food and soft food.'
“Vị ấy nghĩ: ‘Thật tốt lành thay, gia chủ hay con trai gia chủ này tự tay dâng cúng đồ ăn thức uống ngon lành làm cho ta hoan hỷ và no đủ.’
Evampissa hoti – ‘aho vata māyaṃ gahapati vā gahapatiputto vā āyatimpi evarūpena paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappeyya sampavāreyyā’ti!
It also occurs to him thus: 'Oh, if only this householder or householder's son would satisfy and serve me in the future too with such choice hard food and soft food!'
Vị ấy lại nghĩ: ‘Ước gì gia chủ hay con trai gia chủ này trong tương lai cũng tự tay dâng cúng đồ ăn thức uống ngon lành như vậy làm cho ta hoan hỷ và no đủ!’
So taṃ piṇḍapātaṃ gathito* mucchito ajjhosanno* anādīnavadassāvī anissaraṇapañño paribhuñjati.
He consumes that alms-food, greedy, infatuated, absorbed, not seeing the danger, not discerning the escape.
Vị ấy thọ dụng bữa ăn khất thực ấy một cách tham đắm, mê muội, dính mắc, không thấy sự nguy hiểm, không có trí tuệ về sự thoát ly.
So tattha kāmavitakkampi vitakketi, byāpādavitakkampi vitakketi, vihiṃsāvitakkampi vitakketi.
Therein, he thinks thoughts of sensual desire, he thinks thoughts of ill-will, he thinks thoughts of harm.
Tại đó, vị ấy suy nghĩ về dục tầm, suy nghĩ về sân tầm, suy nghĩ về hại tầm.
Evarūpassāhaṃ, bhikkhave, bhikkhuno dinnaṃ na mahapphalanti vadāmi.
I declare, bhikkhus, that a gift given to such a bhikkhu is not of great fruit.
Này các Tỳ-khưu, ta nói rằng sự cúng dường cho một Tỳ-khưu như vậy không mang lại quả lớn.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Vì lý do gì?
Pamatto hi, bhikkhave, bhikkhu viharati.
Because, bhikkhus, that bhikkhu dwells heedlessly.
Vì này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu ấy sống phóng dật.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati.
"Here again, bhikkhus, a bhikkhu dwells dependent on a certain village or town.
“Nhưng ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu trú gần một làng hay thị trấn nào đó.
Tamenaṃ gahapati vā gahapatiputto vā upasaṅkamitvā svātanāya bhattena nimanteti.
Then a householder or a householder's son approaches him and invites him for a meal for the next day.
Một gia chủ hay con trai của gia chủ đến mời vị ấy thọ thực vào ngày mai.
Ākaṅkhamāno, bhikkhave, bhikkhu adhivāseti.
If he wishes, bhikkhus, the bhikkhu accepts.
Nếu muốn, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu ấy chấp thuận.
So tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena tassa gahapatissa vā gahapatiputtassa vā nivesanaṃ tenupasaṅkamati; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdati.
So, when that night has passed, in the forenoon, having dressed and taken his bowl and robe, he approaches the dwelling of that householder or householder's son; having approached, he sits down on the seat prepared.
Sau đêm đó, vào buổi sáng, vị ấy đắp y, mang bát và y, đi đến nhà của gia chủ hay con trai gia chủ ấy; sau khi đến, vị ấy ngồi xuống chỗ đã được sắp đặt.
Tamenaṃ so gahapati vā gahapatiputto vā paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappeti sampavāreti.
Then that householder or householder's son personally satisfies and serves him with choice hard food and soft food.
Gia chủ hay con trai gia chủ ấy tự tay dâng cúng đồ ăn thức uống ngon lành làm cho vị ấy hoan hỷ và no đủ.
‘‘Tassa na evaṃ hoti – ‘sādhu vata myāyaṃ gahapati vā gahapatiputto vā paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappeti sampavāretī’ti.
"It does not occur to him thus: 'It is good, indeed, that this householder or householder's son personally satisfies and serves me with choice hard food and soft food.'
Vị ấy không có ý nghĩ như vầy: ‘Thật tốt lành thay, vị gia chủ này hay con trai của gia chủ này đã tự tay dâng cúng, làm cho ta no đủ và thỏa mãn với các món ăn, thức uống ngon lành!’
Evampissa na hoti – ‘aho vata māyaṃ gahapati vā gahapatiputto vā āyatimpi evarūpena paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappeyya sampavāreyyā’ti!
It also does not occur to him thus: 'Oh, if only this householder or householder's son would satisfy and serve me in the future too with such choice hard food and soft food!'
Vị ấy cũng không có ý nghĩ như vầy: ‘Ôi chao, ước gì vị gia chủ này hay con trai của gia chủ này trong tương lai cũng sẽ tự tay dâng cúng, làm cho ta no đủ và thỏa mãn với các món ăn, thức uống ngon lành như thế này!’
So taṃ piṇḍapātaṃ agathito amucchito anajjhosanno ādīnavadassāvī nissaraṇapañño paribhuñjati.
He consumes that alms-food, ungreedy, uninfatuated, unabsorbed, seeing the danger, discerning the escape.
Vị ấy thọ dụng bát vật thực ấy mà không tham đắm, không mê muội, không chấp trước, thấy rõ sự nguy hiểm, với trí tuệ về sự thoát ly.
So tattha nekkhammavitakkampi vitakketi, abyāpādavitakkampi vitakketi, avihiṃsāvitakkampi vitakketi.
Therein, he thinks thoughts of renunciation, he thinks thoughts of non-ill-will, he thinks thoughts of non-harm.
Ở đó, vị ấy suy tư về viễn ly tầm (nekkhammavitakka), suy tư về vô sân tầm (abyāpādavitakka), suy tư về vô hại tầm (avihiṃsāvitakka).
Evarūpassāhaṃ, bhikkhave, bhikkhuno dinnaṃ mahapphalanti vadāmi.
I declare, bhikkhus, that a gift given to such a bhikkhu is of great fruit.
Này các Tỳ-khưu, ta nói rằng sự bố thí cho một Tỳ-khưu có phẩm hạnh như vậy sẽ mang lại quả báo lớn.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Vì sao lại như vậy?
Appamatto hi, bhikkhave, bhikkhu viharatī’’ti.
Because, bhikkhus, that bhikkhu dwells heedfully."
Vì, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu ấy sống không phóng dật.”
Paṭhamaṃ.
First.
Bài kinh thứ nhất.
125. ‘‘Yassaṃ, bhikkhave, disāyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti, manasi kātumpi me esā, bhikkhave, disā na phāsu hoti, pageva gantuṃ!
125. "Bhikkhus, in whatever direction bhikkhus dwell, having fallen into quarrels, disputes, and disagreements, piercing each other with sharp words, it is not agreeable for me even to think of that direction, much less to go there!
“Này các Tỳ-khưu, ở phương hướng nào mà các Tỳ-khưu sống trong sự tranh cãi, xung đột, bất hòa, đâm chém lẫn nhau bằng những mũi giáo từ miệng, thì ta cảm thấy không thoải mái ngay cả khi nghĩ đến phương hướng ấy, huống chi là đi đến đó!
Niṭṭhamettha gacchāmi – ‘addhā te āyasmanto tayo dhamme pajahiṃsu, tayo dhamme bahulamakaṃsu* .
I come to this conclusion: 'Surely those venerable ones have abandoned three qualities and cultivated three qualities extensively.
Ta kết luận rằng: ‘Chắc chắn các Tôn giả ấy đã từ bỏ ba pháp và thực hành nhiều ba pháp khác.
Katame tayo dhamme pajahiṃsu?
Which three qualities have they abandoned?
Ba pháp nào đã được từ bỏ?
Nekkhammavitakkaṃ, abyāpādavitakkaṃ, avihiṃsāvitakkaṃ – ime tayo dhamme pajahiṃsu.
They abandoned these three states: the thought of renunciation, the thought of non-ill-will, and the thought of non-harming.
Viễn ly tầm, vô sân tầm, vô hại tầm – ba pháp này đã được từ bỏ.
Katame tayo dhamme bahulamakaṃsu?
Which three states did they cultivate abundantly?
Ba pháp nào đã được thực hành nhiều?
Kāmavitakkaṃ, byāpādavitakkaṃ, vihiṃsāvitakkaṃ – ime tayo dhamme bahulamakaṃsu’.
They cultivated abundantly these three states: the thought of sensual desire, the thought of ill-will, and the thought of harming.’
Dục tầm, sân tầm, hại tầm – ba pháp này đã được thực hành nhiều’.
Yassaṃ, bhikkhave, disāyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti, manasi kātumpi me esā, bhikkhave, disā na phāsu hoti, pageva gantuṃ!
Bhikkhus, in whatever direction bhikkhus dwell engaged in quarrels, disputes, and disagreements, piercing each other with verbal spears, that direction is not pleasant for me even to think of, let alone to go!
Này các Tỳ-khưu, ở phương hướng nào mà các Tỳ-khưu sống trong sự tranh cãi, xung đột, bất hòa, đâm chém lẫn nhau bằng những mũi giáo từ miệng, thì ta cảm thấy không thoải mái ngay cả khi nghĩ đến phương hướng ấy, huống chi là đi đến đó!
Niṭṭhamettha gacchāmi – ‘addhā te āyasmanto ime tayo dhamme pajahiṃsu, ime tayo dhamme bahulamakaṃsu’’’.
I come to this conclusion there: ‘Surely those venerable ones abandoned these three states and cultivated these three states abundantly.’’’
Ta kết luận rằng: ‘Chắc chắn các Tôn giả ấy đã từ bỏ ba pháp này và thực hành nhiều ba pháp này’.”
‘‘Yassaṃ pana, bhikkhave, disāyaṃ bhikkhū samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharanti, gantumpi me esā, bhikkhave, disā phāsu hoti, pageva manasi kātuṃ!
‘‘But, bhikkhus, in whatever direction bhikkhus dwell in concord, delighting in each other, without dispute, mingled like milk and water, looking at each other with loving eyes, that direction is pleasant for me even to go to, let alone to think of!
“Tuy nhiên, này các Tỳ-khưu, ở phương hướng nào mà các Tỳ-khưu sống hòa hợp, hoan hỷ, không tranh chấp, như nước với sữa, nhìn nhau bằng cặp mắt thân ái, thì ta cảm thấy thoải mái ngay cả khi đi đến phương hướng ấy, huống chi là nghĩ đến!
Niṭṭhamettha gacchāmi – ‘addhā te āyasmanto tayo dhamme pajahiṃsu, tayo dhamme bahulamakaṃsu.
I come to this conclusion there: ‘Surely those venerable ones abandoned three states and cultivated three states abundantly.
Ta kết luận rằng: ‘Chắc chắn các Tôn giả ấy đã từ bỏ ba pháp và thực hành nhiều ba pháp khác.
Katame tayo dhamme pajahiṃsu?
Which three states did they abandon?
Ba pháp nào đã được từ bỏ?
Kāmavitakkaṃ, byāpādavitakkaṃ, vihiṃsāvitakkaṃ – ime tayo dhamme pajahiṃsu.
They abandoned these three states: the thought of sensual desire, the thought of ill-will, and the thought of harming.
Dục tầm, sân tầm, hại tầm – ba pháp này đã được từ bỏ.
Katame tayo dhamme bahulamakaṃsu?
Which three states did they cultivate abundantly?
Ba pháp nào đã được thực hành nhiều?
Nekkhammavitakkaṃ, abyāpādavitakkaṃ, avihiṃsāvitakkaṃ – ime tayo dhamme bahulamakaṃsu’.
They cultivated abundantly these three states: the thought of renunciation, the thought of non-ill-will, and the thought of non-harming.’
Viễn ly tầm, vô sân tầm, vô hại tầm – ba pháp này đã được thực hành nhiều’.
Yassaṃ, bhikkhave, disāyaṃ bhikkhū samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharanti, gantumpi me esā, bhikkhave, disā phāsu hoti, pageva manasi kātuṃ!
Bhikkhus, in whatever direction bhikkhus dwell in concord, delighting in each other, without dispute, mingled like milk and water, looking at each other with loving eyes, that direction is pleasant for me even to go to, let alone to think of!
Này các Tỳ-khưu, ở phương hướng nào mà các Tỳ-khưu sống hòa hợp, hoan hỷ, không tranh chấp, như nước với sữa, nhìn nhau bằng cặp mắt thân ái, thì ta cảm thấy thoải mái ngay cả khi đi đến phương hướng ấy, huống chi là nghĩ đến!
Niṭṭhamettha gacchāmi – ‘addhā te āyasmanto ime tayo dhamme pajahiṃsu, ime tayo dhamme bahulamakaṃsū’’’ti.
I come to this conclusion there: ‘Surely those venerable ones abandoned these three states and cultivated these three states abundantly.’’’
Ta kết luận rằng: ‘Chắc chắn các Tôn giả ấy đã từ bỏ ba pháp này và thực hành nhiều ba pháp này’.”
Dutiyaṃ.
The second.
Bài kinh thứ hai.
126. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati gotamake cetiye.
126. On one occasion the Blessed One was dwelling in Vesālī at the Gotamaka shrine.
Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Vesālī, ở tháp Gotamaka.
Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti.
There the Blessed One addressed the bhikkhus, saying: ‘‘Bhikkhus.’’
Tại đó, Đức Thế Tôn gọi các Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu!”
‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
‘‘Venerable Sir,’’ those bhikkhus replied to the Blessed One.
“Bạch Thế Tôn,” các Tỳ-khưu ấy vâng lời Đức Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca –
The Blessed One spoke thus:
Đức Thế Tôn đã nói như sau:
‘‘Abhiññāyāhaṃ, bhikkhave, dhammaṃ desemi, no anabhiññāya.
‘‘Bhikkhus, I teach the Dhamma for direct knowledge, not for lack of direct knowledge.
“Này các Tỳ-khưu, ta thuyết pháp để chứng ngộ (abhiññā), không phải để không chứng ngộ.
Sanidānāhaṃ, bhikkhave, dhammaṃ desemi, no anidānaṃ.
Bhikkhus, I teach the Dhamma with reason, not without reason.
Này các Tỳ-khưu, ta thuyết pháp có nguyên nhân (sanidāna), không phải không nguyên nhân.
Sappāṭihāriyāhaṃ, bhikkhave, dhammaṃ desemi, no appāṭihāriyaṃ.
Bhikkhus, I teach the Dhamma with a marvel, not without a marvel.
Này các Tỳ-khưu, ta thuyết pháp có phép lạ (sappāṭihāriya), không phải không phép lạ.
Tassa mayhaṃ, bhikkhave, abhiññāya dhammaṃ desayato no anabhiññāya, sanidānaṃ dhammaṃ desayato no anidānaṃ, sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desayato no appāṭihāriyaṃ, karaṇīyo ovādo, karaṇīyā anusāsanī.
Since I teach the Dhamma for direct knowledge, not for lack of direct knowledge; since I teach the Dhamma with reason, not without reason; since I teach the Dhamma with a marvel, not without a marvel, there is advice to be given, there is instruction to be given.
Vì ta, này các Tỳ-khưu, thuyết pháp để chứng ngộ, không phải để không chứng ngộ; thuyết pháp có nguyên nhân, không phải không nguyên nhân; thuyết pháp có phép lạ, không phải không phép lạ, nên lời khuyên dạy và giáo huấn là cần thiết.
Alañca pana vo, bhikkhave, tuṭṭhiyā, alaṃ attamanatāya, alaṃ somanassāya – ‘sammāsambuddho bhagavā, svākkhāto dhammo, suppaṭipanno saṅgho’’’ti.
And it is enough for you, bhikkhus, for satisfaction, enough for gladness, enough for joy, that ‘the Blessed One is a Perfectly Self-Enlightened One, the Dhamma is well-expounded, the Saṅgha is well-practiced.’’’
Và này các Tỳ-khưu, các ông đủ để hoan hỷ, đủ để mãn nguyện, đủ để hân hoan rằng: ‘Đức Thế Tôn là Bậc Chánh Đẳng Giác, Pháp đã được thuyết giảng khéo léo, Tăng đoàn đã thực hành đúng đắn’.”
127. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno yena kapilavatthu tadavasari.
127. On one occasion the Blessed One, while wandering through the Kosalas, arrived at Kapilavatthu.
Một thời, Đức Thế Tôn đang du hành trong xứ Kosala, rồi đến Kapilavatthu.
Assosi kho mahānāmo sakko – ‘‘bhagavā kira kapilavatthuṃ anuppatto’’ti.
Then Mahānāma the Sakyan heard: ‘‘Indeed, the Blessed One has arrived at Kapilavatthu.’’
Đại danh Sakka nghe tin: “Đức Thế Tôn đã đến Kapilavatthu.”
Atha kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Then Mahānāma the Sakyan approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he stood to one side.
Rồi Đại danh Sakka đi đến chỗ Đức Thế Tôn, sau khi đảnh lễ Đức Thế Tôn, ông đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho mahānāmaṃ sakkaṃ bhagavā etadavoca –
To Mahānāma the Sakyan, standing to one side, the Blessed One spoke thus:
Đức Thế Tôn nói với Đại danh Sakka đang đứng sang một bên như sau:
‘‘Gaccha, mahānāma, kapilavatthusmiṃ, tathārūpaṃ āvasathaṃ jāna yatthajja mayaṃ ekarattiṃ vihareyyāmā’’ti.
‘‘Go, Mahānāma, and search in Kapilavatthu for a suitable lodging where we may spend one night today.’’
“Này Đại danh, hãy đi tìm một chỗ trú thích hợp ở Kapilavatthu để hôm nay chúng ta có thể trú lại một đêm.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho mahānāmo sakko bhagavato paṭissutvā kapilavatthuṃ pavisitvā kevalakappaṃ kapilavatthuṃ anvāhiṇḍanto* nāddasa kapilavatthusmiṃ tathārūpaṃ āvasathaṃ yatthajja bhagavā ekarattiṃ vihareyya.
‘‘Yes, Venerable Sir,’’ Mahānāma the Sakyan replied to the Blessed One and, having entered Kapilavatthu and searched throughout Kapilavatthu, he did not find a suitable lodging in Kapilavatthu where the Blessed One might spend one night today.
“Vâng, bạch Thế Tôn,” Đại danh Sakka vâng lời Đức Thế Tôn, đi vào Kapilavatthu, tìm khắp Kapilavatthu nhưng không tìm thấy một chỗ trú thích hợp nào để Đức Thế Tôn có thể trú lại một đêm hôm nay.
Atha kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘natthi, bhante, kapilavatthusmiṃ tathārūpo āvasatho yatthajja bhagavā ekarattiṃ vihareyya.
Then Mahānāma the Sakyan went to the Blessed One; having approached, he said to the Blessed One: "There is no such dwelling, venerable sir, in Kapilavatthu where the Blessed One could stay for one night today.
Rồi Đại danh Sakka đi đến chỗ Đức Thế Tôn, sau khi đến, ông nói với Đức Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, không có chỗ trú thích hợp nào ở Kapilavatthu để Đức Thế Tôn có thể trú lại một đêm hôm nay.
Ayaṃ, bhante, bharaṇḍu kālāmo bhagavato purāṇasabrahmacārī.
This Bharaṇḍu Kālāma, venerable sir, is the Blessed One's former companion in the holy life.
Bạch Thế Tôn, đây là Bharaṇḍu Kālāma, một vị đồng phạm hạnh cũ của Đức Thế Tôn.
Tassajja bhagavā assame ekarattiṃ viharatū’’ti.
May the Blessed One stay for one night today in his hermitage."
Hôm nay, xin Đức Thế Tôn hãy trú lại một đêm tại tịnh xá của vị ấy.”
‘‘Gaccha, mahānāma, santharaṃ paññapehī’’ti.
"Go, Mahānāma, prepare a couch."
“Này Đại danh, hãy đi trải chỗ nằm.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho mahānāmo sakko bhagavato paṭissutvā yena bharaṇḍussa kālāmassa assamo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā santharaṃ paññāpetvā udakaṃ ṭhapetvā pādānaṃ dhovanāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘santhato, bhante, santhāro, udakaṃ ṭhapitaṃ pādānaṃ dhovanāya.
"Yes, venerable sir," Mahānāma the Sakyan replied to the Blessed One, and then went to Bharaṇḍu Kālāma's hermitage; having approached, he prepared a couch, placed water for washing the feet, and then went to the Blessed One; having approached, he said to the Blessed One: "The couch, venerable sir, is prepared, water for washing the feet is placed.
“Vâng, bạch Thế Tôn,” Đại danh Sakka vâng lời Đức Thế Tôn, đi đến tịnh xá của Bharaṇḍu Kālāma, sau khi đến, ông trải chỗ nằm, đặt nước để rửa chân, rồi đi đến chỗ Đức Thế Tôn, sau khi đến, ông nói với Đức Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, chỗ nằm đã được trải, nước đã được đặt để rửa chân.
Yassadāni, bhante, bhagavā kālaṃ maññatī’’ti.
May the Blessed One now do as he sees fit."
Bạch Thế Tôn, bây giờ là lúc Đức Thế Tôn tùy nghi.”
Atha kho bhagavā yena bharaṇḍussa kālāmassa assamo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
Then the Blessed One went to Bharaṇḍu Kālāma's hermitage; having approached, he sat down on the prepared seat.
Rồi Đức Thế Tôn đi đến tịnh xá của Bharaṇḍu Kālāma, sau khi đến, Ngài ngồi xuống chỗ ngồi đã được trải.
Nisajja kho bhagavā pāde pakkhālesi.
Having sat down, the Blessed One washed his feet.
Sau khi ngồi xuống, Đức Thế Tôn rửa chân.
Atha kho mahānāmassa sakkassa etadahosi – ‘‘akālo kho ajja bhagavantaṃ payirupāsituṃ.
Then it occurred to Mahānāma the Sakyan: "It is not the right time to attend upon the Blessed One today.
Rồi Đại danh Sakka nghĩ: “Hôm nay không phải là lúc để hầu hạ Đức Thế Tôn.
Kilanto bhagavā.
The Blessed One is weary.
Đức Thế Tôn mệt mỏi rồi.
Sve dānāhaṃ bhagavantaṃ payirupāsissāmī’’ti bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
I will attend upon the Blessed One tomorrow," and having saluted the Blessed One and circumambulated him clockwise, he departed.
Sáng mai ta sẽ hầu hạ Đức Thế Tôn.” Ông đảnh lễ Đức Thế Tôn, nhiễu quanh rồi bỏ đi.
Atha kho mahānāmo sakko tassā rattiyā accayena yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisīdi.
Then, when that night had passed, Mahānāma the Sakyan went to the Blessed One; having approached, he sat down to one side.
Rồi sau đêm ấy, Đại danh Sakka đi đến chỗ Đức Thế Tôn, sau khi đến, ông ngồi sang một bên.
Ekamantaṃ nisinnaṃ kho mahānāmaṃ sakkaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘tayo khome, mahānāma, satthāro santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
To Mahānāma the Sakyan, sitting to one side, the Blessed One said this: "There are, Mahānāma, these three teachers existing and present in the world.
Sau khi Mahānāma dòng Sakka ngồi xuống một bên, Thế Tôn đã nói điều này: “Này Mahānāma, có ba vị đạo sư này đang có mặt, hiện hữu trên thế gian.
Katame tayo?
Which three?
Ba vị nào?
Idha, mahānāma, ekacco satthā kāmānaṃ pariññaṃ paññāpeti; na rūpānaṃ pariññaṃ paññāpeti, na vedanānaṃ pariññaṃ paññāpeti.
Here, Mahānāma, some teacher proclaims the full understanding of sensual pleasures; but does not proclaim the full understanding of forms, nor does he proclaim the full understanding of feelings.
Này Mahānāma, ở đây, có một vị đạo sư chế định sự liễu tri các dục; không chế định sự liễu tri các sắc, không chế định sự liễu tri các thọ.
Idha pana, mahānāma, ekacco satthā kāmānaṃ pariññaṃ paññāpeti, rūpānaṃ pariññaṃ paññāpeti; na vedanānaṃ pariññaṃ paññāpeti.
But here, Mahānāma, some teacher proclaims the full understanding of sensual pleasures, and proclaims the full understanding of forms; but does not proclaim the full understanding of feelings.
Lại nữa, này Mahānāma, ở đây có một vị đạo sư chế định sự liễu tri các dục, chế định sự liễu tri các sắc; nhưng không chế định sự liễu tri các thọ.
Idha pana, mahānāma, ekacco satthā kāmānaṃ pariññaṃ paññāpeti, rūpānaṃ pariññaṃ paññāpeti, vedanānaṃ pariññaṃ paññāpeti.
But here, Mahānāma, some teacher proclaims the full understanding of sensual pleasures, proclaims the full understanding of forms, and proclaims the full understanding of feelings.
Lại nữa, này Mahānāma, ở đây có một vị đạo sư chế định sự liễu tri các dục, chế định sự liễu tri các sắc, và chế định sự liễu tri các thọ.
Ime kho, mahānāma, tayo satthāro santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
These, Mahānāma, are the three teachers existing and present in the world.
Này Mahānāma, ba vị đạo sư này đang có mặt, hiện hữu trong thế gian.
‘Imesaṃ, mahānāma, tiṇṇaṃ satthārānaṃ ekā niṭṭhā udāhu puthu niṭṭhā’’’ti?
‘Is the culmination of these three teachers one, Mahānāma, or are their culminations separate?'"
‘Này Mahānāma, ba vị đạo sư này có cùng một đích đến hay có đích đến khác nhau?’”
Evaṃ vutte bharaṇḍu kālāmo mahānāmaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘ekāti, mahānāma, vadehī’’ti.
When this was said, Bharaṇḍu Kālāma said to Mahānāma the Sakyan: "Say it is one, Mahānāma."
Khi được nói vậy, Bharaṇḍu Kālāma nói với Mahānāma dòng Sakka rằng: “Này Mahānāma, hãy nói là ‘cùng một’.”
Evaṃ vutte bhagavā mahānāmaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘nānāti, mahānāma, vadehī’’ti.
When this was said, the Blessed One said to Mahānāma the Sakyan: "Say they are diverse, Mahānāma."
Khi được nói vậy, Đức Thế Tôn nói với Mahānāma dòng Sakka rằng: “Này Mahānāma, hãy nói là ‘khác nhau’.”
Dutiyampi kho bharaṇḍu kālāmo mahānāmaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘ekāti, mahānāma, vadehī’’ti.
A second time Bharaṇḍu Kālāma said to Mahānāma the Sakyan: "Say it is one, Mahānāma."
Lần thứ hai, Bharaṇḍu Kālāma nói với Mahānāma dòng Sakka rằng: “Này Mahānāma, hãy nói là ‘cùng một’.”
Dutiyampi kho bhagavā mahānāmaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘nānāti, mahānāma, vadehī’’ti.
A second time the Blessed One said to Mahānāma the Sakyan: "Say they are diverse, Mahānāma."
Lần thứ hai, Đức Thế Tôn nói với Mahānāma dòng Sakka rằng: “Này Mahānāma, hãy nói là ‘khác nhau’.”
Tatiyampi kho bharaṇḍu kālāmo mahānāmaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘ekāti, mahānāma, vadehī’’ti.
A third time Bharaṇḍu Kālāma said to Mahānāma the Sakyan: "Say it is one, Mahānāma."
Lần thứ ba, Bharaṇḍu Kālāma nói với Mahānāma dòng Sakka rằng: “Này Mahānāma, hãy nói là ‘cùng một’.”
Tatiyampi kho bhagavā mahānāmaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘nānāti, mahānāma, vadehī’’ti.
A third time the Blessed One said to Mahānāma the Sakyan: "Say they are diverse, Mahānāma."
Lần thứ ba, Đức Thế Tôn nói với Mahānāma dòng Sakka rằng: “Này Mahānāma, hãy nói là ‘khác nhau’.”
Atha kho bharaṇḍu kālāmassa etadahosi – ‘‘mahesakkhassa vatamhi mahānāmassa sakkassa sammukhā samaṇena gotamena yāvatatiyaṃ apasādito.
Then it occurred to Bharaṇḍu Kālāma: "I have been disparaged for the third time by the recluse Gotama in the presence of the highly influential Mahānāma the Sakyan.
Bấy giờ, Bharaṇḍu Kālāma nghĩ rằng: “Ta đã bị Sa-môn Gotama bác bỏ đến lần thứ ba ngay trước mặt Mahānāma dòng Sakka, một người có thế lực lớn.
Yaṃnūnāhaṃ kapilavatthumhā pakkameyya’’nti.
What if I were to leave Kapilavatthu?"
Hay là ta nên rời khỏi Kapilavatthu.”
Atha kho bharaṇḍu kālāmo kapilavatthumhā pakkāmi.
Then Bharaṇḍu Kālāma left Kapilavatthu.
Rồi Bharaṇḍu Kālāma đã rời khỏi Kapilavatthu.
Yaṃ kapilavatthumhā pakkāmi tathā pakkantova ahosi na puna paccāgacchīti.
And having left Kapilavatthu, he remained departed and never returned.
Khi ông rời khỏi Kapilavatthu, ông đã ra đi và không bao giờ trở lại nữa.
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
128. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
128. At one time the Blessed One was staying in Sāvatthī, in Jeta's Grove, Anāthapiṇḍika's Park.
128. Một thời, Đức Thế Tôn trú ở Sāvatthī, tại Jetavana, trong khu vườn của Anāthapiṇḍika.
Atha kho hatthako devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā – ‘‘bhagavato purato ṭhassāmī’’ti osīdatimeva saṃsīdatimeva* , na sakkoti saṇṭhātuṃ.
Then the devaputta Hatthaka, when the night was far advanced, with his surpassing radiance illuminating the entire Jeta's Grove, went to the Blessed One; having approached, he sank down, he collapsed, unable to stand, thinking: "I will stand before the Blessed One."
Bấy giờ, vào lúc đêm đã khuya, chư thiên Hatthaka, với dung sắc thù thắng, chiếu sáng toàn bộ Jetavana, đã đến yết kiến Đức Thế Tôn; sau khi đến, vị ấy muốn đứng trước mặt Đức Thế Tôn nhưng cứ chìm xuống, lún xuống, không thể đứng vững được.
Seyyathāpi nāma sappi vā telaṃ vā vālukāya āsittaṃ osīdatimeva saṃsīdatimeva, na saṇṭhāti; evamevaṃ hatthako devaputto – ‘‘bhagavato purato ṭhassāmī’’ti osīdatimeva saṃsīdatimeva, na sakkoti saṇṭhātuṃ.
Just as ghee or oil poured onto sand sinks and settles down, and does not remain firm; even so, the devaputta Hatthaka—thinking, "I will stand before the Blessed One"—sank and settled down, and was unable to remain firm.
Ví như bơ hay dầu đổ trên cát cứ chìm xuống, lún xuống, không thể đứng vững; cũng vậy, chư thiên Hatthaka muốn đứng trước mặt Đức Thế Tôn nhưng cứ chìm xuống, lún xuống, không thể đứng vững được.
Atha kho bhagavā hatthakaṃ devaputtaṃ etadavoca – ‘‘oḷārikaṃ, hatthaka, attabhāvaṃ abhinimmināhī’’ti.
Then the Blessed One said to the devaputta Hatthaka, "Hatthaka, create a grosser body for yourself."
Bấy giờ, Đức Thế Tôn nói với chư thiên Hatthaka rằng: “Này Hatthaka, hãy hóa hiện một thân thể thô.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti, kho hatthako devaputto bhagavato paṭissutvā oḷārikaṃ attabhāvaṃ abhinimminitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi.
"Yes, Venerable Sir," replied the devaputta Hatthaka to the Blessed One, and having created a grosser body, he paid homage to the Blessed One and stood to one side.
“Vâng, bạch Thế Tôn,” chư thiên Hatthaka vâng lời Đức Thế Tôn, hóa hiện một thân thể thô, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi đứng sang một bên.
Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho hatthakaṃ devaputtaṃ bhagavā etadavoca –
To Hatthaka the devaputta, standing to one side, the Blessed One said this:
Khi chư thiên Hatthaka đang đứng một bên, Đức Thế Tôn nói với vị ấy rằng:
‘‘Ye te, hatthaka, dhammā pubbe manussabhūtassa pavattino ahesuṃ, api nu te te dhammā etarahi pavattino’’ti?
"Hatthaka, those qualities that were prevalent in you when you were formerly a human being, are those qualities prevalent in you now?"
“Này Hatthaka, những pháp nào đã hiện hành nơi ngươi khi trước còn là người, những pháp ấy có còn hiện hành nơi ngươi bây giờ không?”
‘‘Ye ca me, bhante, dhammā pubbe manussabhūtassa pavattino ahesuṃ, te ca me dhammā etarahi pavattino; ye ca me, bhante, dhammā pubbe manussabhūtassa nappavattino ahesuṃ, te ca me dhammā etarahi pavattino.
"Venerable Sir, those qualities that were prevalent in me when I was formerly a human being, those qualities are prevalent in me now; and Venerable Sir, those qualities that were not prevalent in me when I was formerly a human being, those qualities are prevalent in me now.
“Bạch Thế Tôn, những pháp nào đã hiện hành nơi con khi trước còn là người, những pháp ấy vẫn còn hiện hành nơi con bây giờ; và bạch Thế Tôn, những pháp nào đã không hiện hành nơi con khi trước còn là người, những pháp ấy cũng hiện hành nơi con bây giờ.
Seyyathāpi, bhante, bhagavā etarahi ākiṇṇo viharati bhikkhūhi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi rājūhi rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi; evamevaṃ kho ahaṃ, bhante, ākiṇṇo viharāmi devaputtehi.
Just as, Venerable Sir, the Blessed One now dwells surrounded by bhikkhus, bhikkhunīs, male lay followers, female lay followers, kings, royal ministers, sectarians, and disciples of sectarians; even so, Venerable Sir, I dwell surrounded by devaputtas.
Bạch Thế Tôn, ví như Đức Thế Tôn bây giờ sống giữa các tỳ-khưu, tỳ-khưu-ni, cận sự nam, cận sự nữ, các vị vua, các đại thần, các ngoại đạo và đệ tử ngoại đạo; cũng vậy, bạch Thế Tôn, con sống giữa các chư thiên.
Dūratopi, bhante, devaputtā āgacchanti hatthakassa devaputtassa santike ‘dhammaṃ sossāmā’ti.
Even from afar, Venerable Sir, devaputtas come to the devaputta Hatthaka, thinking, 'We will hear the Dhamma.'
Bạch Thế Tôn, từ xa, các chư thiên đến chỗ chư thiên Hatthaka để nghe Pháp.
Tiṇṇāhaṃ, bhante, dhammānaṃ atitto appaṭivāno kālaṅkato.
Venerable Sir, I passed away unsatiated and unrepelled by three qualities.
Bạch Thế Tôn, con đã mệnh chung mà không thỏa mãn, không nhàm chán với ba pháp.
Katamesaṃ tiṇṇaṃ?
Which three?
Ba pháp nào?
Bhagavato ahaṃ, bhante, dassanassa atitto appaṭivāno kālaṅkato; saddhammasavanassāhaṃ, bhante, atitto appaṭivāno kālaṅkato; saṅghassāhaṃ, bhante, upaṭṭhānassa atitto appaṭivāno kālaṅkato.
Venerable Sir, I passed away unsatiated and unrepelled by the sight of the Blessed One; Venerable Sir, I passed away unsatiated and unrepelled by hearing the True Dhamma; Venerable Sir, I passed away unsatiated and unrepelled by attending to the Saṅgha.
Bạch Thế Tôn, con đã mệnh chung mà không thỏa mãn, không nhàm chán với việc diện kiến Đức Thế Tôn; bạch Thế Tôn, con đã mệnh chung mà không thỏa mãn, không nhàm chán với việc nghe Chánh pháp; bạch Thế Tôn, con đã mệnh chung mà không thỏa mãn, không nhàm chán với việc phụng sự Tăng đoàn.
Imesaṃ kho ahaṃ, bhante, tiṇṇaṃ dhammānaṃ atitto appaṭivāno kālaṅkato’’ti.
Venerable Sir, I passed away unsatiated and unrepelled by these three qualities."
Bạch Thế Tôn, con đã mệnh chung mà không thỏa mãn, không nhàm chán với ba pháp này.”
129. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye.
129. At one time the Blessed One was dwelling in Bārāṇasī, in Isipatana, at the Deer Park.
129. Một thời, Đức Thế Tôn trú ở Bārāṇasī, tại Isipatana, trong vườn Lộc Uyển.
Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya bārāṇasiṃ piṇḍāya pāvisi.
Then, in the morning, the Blessed One dressed, took his bowl and robe, and entered Bārāṇasī for alms.
Bấy giờ, vào buổi sáng, Đức Thế Tôn đắp y, mang bát và y, vào thành Bārāṇasī để khất thực.
Addasā kho bhagavā goyogapilakkhasmiṃ* piṇḍāya caramāno* aññataraṃ bhikkhuṃ rittassādaṃ bāhirassādaṃ muṭṭhassatiṃ asampajānaṃ asamāhitaṃ vibbhantacittaṃ pākatindriyaṃ.
While going for alms at Goyogapilakkha, the Blessed One saw a certain bhikkhu who was empty-tasting, outwardly-tasting, forgetful, not fully aware, unconcentrated, with a scattered mind, and with unrestrained faculties.
Khi đang đi khất thực ở Goyogapilakkha, Đức Thế Tôn thấy một vị tỳ-khưu thưởng thức vị trống rỗng, thưởng thức vị bên ngoài, thất niệm, không tỉnh giác, không định tĩnh, tâm tán loạn, các căn buông thả.
Disvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca –
Seeing that bhikkhu, he said this:
Thấy vị tỳ-khưu ấy, Ngài nói rằng:
‘‘Mā kho tvaṃ, bhikkhu, attānaṃ kaṭuviyamakāsi.
"Do not, bhikkhu, make yourself like a bitter gourd.
“Này tỳ-khưu, đừng biến mình thành vật hôi thối.
Taṃ vata bhikkhu kaṭuviyakataṃ attānaṃ āmagandhena* avassutaṃ makkhikā nānupatissanti nānvāssavissantīti* , netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti.
It is not possible that flies will not follow and swarm around a bhikkhu who has made himself like a bitter gourd, exuding the stench of raw flesh."
Này tỳ-khưu, một người đã biến mình thành vật hôi thối, bị mùi hôi tanh rỉ chảy, mà ruồi không bu đến, không bám theo, điều đó không thể xảy ra.”
Atha kho so bhikkhu bhagavatā iminā ovādena ovadito saṃvegamāpādi.
Then that bhikkhu, admonished by the Blessed One with this advice, was deeply moved.
Bấy giờ, vị tỳ-khưu ấy, được Đức Thế Tôn giáo huấn bằng lời khuyên này, đã khởi lòng hổ thẹn.
Atha kho bhagavā bārāṇasiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto bhikkhū āmantesi –
Then, after wandering for alms in Bārāṇasī and returning from his alms round, the Blessed One addressed the bhikkhus:
Sau đó, Đức Thế Tôn, sau khi đi khất thực ở Bārāṇasī, trở về sau bữa ăn, đã gọi các tỳ-khưu:
‘‘Idhāhaṃ, bhikkhave, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya bārāṇasiṃ piṇḍāya pāvisiṃ.
"Here, bhikkhus, in the morning, I dressed, took my bowl and robe, and entered Bārāṇasī for alms.
“Này các tỳ-khưu, vào buổi sáng, Ta đắp y, mang bát và y, vào thành Bārāṇasī để khất thực.
Addasaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, goyogapilakkhasmiṃ piṇḍāya caramāno aññataraṃ bhikkhuṃ rittassādaṃ bāhirassādaṃ muṭṭhassatiṃ asampajānaṃ asamāhitaṃ vibbhantacittaṃ pākatindriyaṃ.
While going for alms at Goyogapilakkha, I saw a certain bhikkhu who was empty-tasting, outwardly-tasting, forgetful, not fully aware, unconcentrated, with a scattered mind, and with unrestrained faculties.
Này các tỳ-khưu, khi đang đi khất thực ở Goyogapilakkha, Ta thấy một vị tỳ-khưu thưởng thức vị trống rỗng, thưởng thức vị bên ngoài, thất niệm, không tỉnh giác, không định tĩnh, tâm tán loạn, các căn buông thả.
Disvā taṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ –
Seeing that bhikkhu, I said this:
Thấy vị tỳ-khưu ấy, Ta nói rằng:
‘‘‘Mā kho tvaṃ, bhikkhu, attānaṃ kaṭuviyamakāsi.
"'Do not, bhikkhu, make yourself like a bitter gourd.
“‘Này tỳ-khưu, đừng biến mình thành vật hôi thối.
Taṃ vata bhikkhu kaṭuviyakataṃ attānaṃ āmagandhena avassutaṃ makkhikā nānupatissanti nānvāssavissantīti, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’ti.
It is not possible, monk, that one who has made himself like vomit, soaked with foul smell, will not be followed and swarmed by flies.
Này tỳ-khưu, một người đã biến mình thành vật hôi thối, bị mùi hôi tanh rỉ chảy, mà ruồi không bu đến, không bám theo, điều đó không thể xảy ra.’
Atha kho, bhikkhave, so bhikkhu mayā iminā ovādena ovadito saṃvegamāpādī’’ti.
Then, bhikkhus, that bhikkhu, having been exhorted by me with this exhortation, experienced a sense of urgency.”
Bấy giờ, này các tỳ-khưu, vị tỳ-khưu ấy, được Ta giáo huấn bằng lời khuyên này, đã khởi lòng hổ thẹn.”
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, bhante, kaṭuviyaṃ?
When this was said, a certain bhikkhu asked the Blessed One, “What, Venerable Sir, is ‘kaṭuviyaṃ’ (vomit)?
Khi được nói vậy, một vị tỳ-khưu bạch Đức Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, vật hôi thối là gì?
Ko āmagandho?
What is ‘āmagandho’ (foul smell)?
Mùi hôi tanh là gì?
Kā makkhikā’’ti?
What are ‘makkhikā’ (flies)?”
Ruồi là gì?”
‘‘Abhijjhā kho, bhikkhu, kaṭuviyaṃ; byāpādo āmagandho; pāpakā akusalā vitakkā makkhikā.
“Covetousness, bhikkhu, is kaṭuviyaṃ; ill will is āmagandho; evil unwholesome thoughts are makkhikā.
“Này tỳ-khưu, tham ái là vật hôi thối; sân hận là mùi hôi tanh; các tư duy bất thiện, xấu ác là ruồi.”
Taṃ vata, bhikkhu, kaṭuviyakataṃ attānaṃ āmagandhena avassutaṃ makkhikā nānupatissanti nānvāssavissantīti, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti.
It is not possible, bhikkhu, that one who has made himself like vomit, soaked with foul smell, will not be followed and swarmed by flies.”
Này Tỳ khưu, quả thật, đối với một người đã tự biến mình thành vật đáng khạc nhổ, rỉ chảy mùi hôi tanh, mà loài ruồi sẽ không bu đến, không bám theo, trường hợp ấy không thể xảy ra.”
130. Atha kho āyasmā anuruddho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
130. Then Venerable Anuruddha approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
130. Bấy giờ, Tôn giả Anuruddha đi đến nơi Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā anuruddho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idhāhaṃ, bhante, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena yebhuyyena passāmi mātugāmaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjamānaṃ.
Seated to one side, Venerable Anuruddha said to the Blessed One: “Here, Venerable Sir, with the divine eye, purified and surpassing that of humans, I mostly see women, at the breaking up of the body, after death, reappearing in a state of deprivation, a bad destination, a downward course, in hell.
Ngồi một bên, Tôn giả Anuruddha bạch với Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, ở đây, với thiên nhãn thanh tịnh, siêu nhân, con thấy phần lớn người nữ, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
Katihi nu kho, bhante, dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’’ti?
By how many qualities, Venerable Sir, is a woman endowed, that at the breaking up of the body, after death, she reappears in a state of deprivation, a bad destination, a downward course, in hell?”
Bạch Thế Tôn, do thành tựu bao nhiêu pháp mà người nữ, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục?”
‘‘Tīhi kho, anuruddha, dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.
“A woman, Anuruddha, endowed with three qualities, at the breaking up of the body, after death, reappears in a state of deprivation, a bad destination, a downward course, in hell.
“Này Anuruddha, do thành tựu ba pháp mà người nữ, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
Katamehi tīhi?
Which three?
Ba pháp nào?
Idha, anuruddha, mātugāmo pubbaṇhasamayaṃ maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati, majjhanhikasamayaṃ issāpariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati, sāyanhasamayaṃ kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati.
Here, Anuruddha, a woman dwells in the house in the forenoon with a mind overcome by the stain of stinginess; she dwells in the house at midday with a mind overcome by jealousy; she dwells in the house in the evening with a mind overcome by sensual lust.
Ở đây, này Anuruddha, người nữ vào buổi sáng sống tại gia với tâm bị tật xan tham và cấu uế xâm chiếm, vào buổi trưa sống tại gia với tâm bị tật ganh tỵ xâm chiếm, vào buổi chiều sống tại gia với tâm bị ái dục xâm chiếm.
Imehi kho, anuruddha, tīhi dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’’ti.
It is with these three qualities, Anuruddha, that a woman, at the breaking up of the body, after death, reappears in a state of deprivation, a bad destination, a downward course, in hell.”
Này Anuruddha, do thành tựu ba pháp này mà người nữ, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.”
Sattamaṃ.
Seventh.
Kinh thứ bảy.
131. Atha kho āyasmā anuruddho yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi.
131. Then Venerable Anuruddha approached Venerable Sāriputta; having approached, he exchanged greetings with Venerable Sāriputta.
131. Bấy giờ, Tôn giả Anuruddha đi đến nơi Tôn giả Sāriputta; sau khi đến, đã cùng Tôn giả Sāriputta chào hỏi, thăm viếng.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having exchanged courteous and amiable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân tình, rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā anuruddho āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘idhāhaṃ, āvuso sāriputta, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokaṃ olokemi.
Seated to one side, Venerable Anuruddha said to Venerable Sāriputta: “Here, friend Sāriputta, with the divine eye, purified and surpassing that of humans, I survey a thousand worlds.
Ngồi một bên, Tôn giả Anuruddha nói với Tôn giả Sāriputta rằng: “Thưa hiền giả Sāriputta, ở đây, với thiên nhãn thanh tịnh, siêu nhân, tôi nhìn khắp một ngàn thế giới.
Āraddhaṃ kho pana me vīriyaṃ asallīnaṃ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā* , passaddho kāyo asāraddho, samāhitaṃ cittaṃ ekaggaṃ.
My energy is aroused and unflagging, mindfulness is established and unconfused, the body is tranquil and unagitated, the mind is concentrated and one-pointed.
Tinh tấn của tôi đã được khởi lên, không sụt giảm; niệm được thiết lập, không quên lãng; thân được khinh an, không bứt rứt; tâm được định tĩnh, nhất tâm.
Atha ca pana me nānupādāya* āsavehi cittaṃ vimuccatī’’ti.
Yet my mind is not liberated from the taints without clinging.”
Thế nhưng, tâm tôi vẫn chưa được giải thoát khỏi các lậu hoặc do không còn chấp thủ.”
‘‘Yaṃ kho te, āvuso anuruddha, evaṃ hoti – ‘ahaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokaṃ volokemī’ti, idaṃ te mānasmiṃ.
“That which you think, friend Anuruddha, ‘I survey a thousand worlds with the divine eye, purified and surpassing that of humans’—this is conceit in you.
“Thưa hiền giả Anuruddha, việc hiền giả nghĩ rằng: ‘Tôi với thiên nhãn thanh tịnh, siêu nhân, nhìn khắp một ngàn thế giới,’ đó là mạn của hiền giả.
Yampi te, āvuso anuruddha, evaṃ hoti – ‘āraddhaṃ kho pana me vīriyaṃ asallīnaṃ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā, passaddho kāyo asāraddho, samāhitaṃ cittaṃ ekagga’nti, idaṃ te uddhaccasmiṃ.
And that which you think, friend Anuruddha, ‘My energy is aroused and unflagging, mindfulness is established and unconfused, the body is tranquil and unagitated, the mind is concentrated and one-pointed’—this is agitation in you.
Việc hiền giả nghĩ rằng: ‘Tinh tấn của tôi đã được khởi lên, không sụt giảm; niệm được thiết lập, không quên lãng; thân được khinh an, không bứt rứt; tâm được định tĩnh, nhất tâm,’ đó là trạo cử của hiền giả.
Yampi te, āvuso anuruddha, evaṃ hoti – ‘atha ca pana me nānupādāya āsavehi cittaṃ vimuccatī’ti, idaṃ te kukkuccasmiṃ.
And what you, friend Anuruddha, think thus: ‘But my mind is not liberated from the asavas without clinging,’ this is a source of remorse for you.
Việc hiền giả nghĩ rằng: ‘Thế nhưng, tâm tôi vẫn chưa được giải thoát khỏi các lậu hoặc do không còn chấp thủ,’ đó là hối quá của hiền giả.
Sādhu vatāyasmā anuruddho ime tayo dhamme pahāya, ime tayo dhamme amanasikaritvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharatū’’ti.
It would be good if Venerable Anuruddha, having abandoned these three things, having disregarded these three things, would direct his mind towards the Deathless element.”
Lành thay, Tôn giả Anuruddha hãy từ bỏ ba pháp này, không tác ý đến ba pháp này, mà hãy hướng tâm đến giới bất tử.”
Atha kho āyasmā anuruddho aparena samayena ime tayo dhamme pahāya, ime tayo dhamme amanasikaritvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃhari* .
Then, at a later time, Venerable Anuruddha, having abandoned these three things, having disregarded these three things, directed his mind towards the Deathless element.
Bấy giờ, Tôn giả Anuruddha, vào một thời gian sau, đã từ bỏ ba pháp ấy, không tác ý đến ba pháp ấy, mà hướng tâm đến giới bất tử.
Atha kho āyasmā anuruddho eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi.
Then, Venerable Anuruddha, dwelling alone, secluded, diligent, ardent, and resolute, before long, with his own direct knowledge, realized and abided in the unsurpassed culmination of the holy life, for the sake of which noble sons rightly go forth from the household life into homelessness.
Bấy giờ, Tôn giả Anuruddha, sống một mình, viễn ly, không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, không bao lâu đã tự mình với thắng trí chứng ngộ và chứng đạt ngay trong hiện tại mục đích vô thượng của phạm hạnh mà vì đó các thiện nam tử chân chính từ bỏ gia đình, sống đời không gia đình.
‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi.
He directly knew: “Destroyed is birth, the holy life has been lived, what was to be done has been done, there is no more for this state of being.”
Vị ấy biết rõ: “Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành, việc cần làm đã làm, không còn trở lại trạng thái này nữa.”
Aññataro ca panāyasmā anuruddho arahataṃ ahosīti.
And Venerable Anuruddha became one of the Arahants.
Và Tôn giả Anuruddha đã trở thành một trong các vị A-la-hán.
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Kinh thứ tám.
132. ‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, paṭicchannāni āvahanti* , no vivaṭāni.
132. “Bhikkhus, these three things are effective when concealed, not when revealed.
132. “Này các Tỳ khưu, có ba điều này được thực hành trong che đậy, không phải trong cởi mở.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Ba điều nào?
Mātugāmo, bhikkhave, paṭicchanno āvahati, no vivaṭo; brāhmaṇānaṃ, bhikkhave, mantā paṭicchannā āvahanti, no vivaṭā; micchādiṭṭhi, bhikkhave, paṭicchannā āvahati, no vivaṭā.
A woman, bhikkhus, is effective when concealed, not when revealed; the mantras of brahmins, bhikkhus, are effective when concealed, not when revealed; wrong view, bhikkhus, is effective when concealed, not when revealed.
Này các Tỳ khưu, người nữ được thực hành trong che đậy, không phải trong cởi mở; này các Tỳ khưu, các mật chú của Bà-la-môn được thực hành trong che đậy, không phải trong cởi mở; này các Tỳ khưu, tà kiến được thực hành trong che đậy, không phải trong cởi mở.
Imāni kho, bhikkhave, tīṇi paṭicchannāni āvahanti, no vivaṭāni.
These three things, bhikkhus, are effective when concealed, not when revealed.
Này các Tỳ khưu, ba điều này được thực hành trong che đậy, không phải trong cởi mở.
‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, vivaṭāni virocanti, no paṭicchannāni.
“Bhikkhus, these three things shine forth when revealed, not when concealed.
“Này các Tỳ khưu, có ba điều này tỏa sáng khi cởi mở, không phải khi che đậy.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Ba điều nào?
Candamaṇḍalaṃ, bhikkhave, vivaṭaṃ virocati, no paṭicchannaṃ; sūriyamaṇḍalaṃ, bhikkhave, vivaṭaṃ virocati, no paṭicchannaṃ; tathāgatappavedito dhammavinayo, bhikkhave, vivaṭo virocati, no paṭicchanno.
The moon’s orb, bhikkhus, shines forth when revealed, not when concealed; the sun’s orb, bhikkhus, shines forth when revealed, not when concealed; the Dhamma and Vinaya proclaimed by the Tathāgata, bhikkhus, shines forth when revealed, not when concealed.
Này các Tỳ khưu, vầng trăng tỏa sáng khi cởi mở, không phải khi che đậy; này các Tỳ khưu, vầng mặt trời tỏa sáng khi cởi mở, không phải khi che đậy; này các Tỳ khưu, Pháp và Luật do Như Lai tuyên thuyết tỏa sáng khi cởi mở, không phải khi che đậy.
Imāni kho, bhikkhave, tīṇi vivaṭāni virocanti, no paṭicchannānī’’ti.
These three things, bhikkhus, shine forth when revealed, not when concealed.”
Này các Tỳ khưu, ba điều này tỏa sáng khi cởi mở, không phải khi che đậy.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Kinh thứ chín.
133. ‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
133. “Bhikkhus, these three types of individuals exist, are found in the world.
133. “Này các Tỳ khưu, có ba hạng người này hiện hữu, có mặt trên đời.
Katame tayo?
Which three?
Ba hạng nào?
Pāsāṇalekhūpamo puggalo, pathavilekhūpamo puggalo, udakalekhūpamo puggalo.
The individual like an inscription on rock, the individual like an inscription on earth, the individual like an inscription on water.
Người ví như vết khắc trên đá, người ví như vết khắc trên đất, và người ví như vết khắc trên nước.
Katamo ca, bhikkhave, pāsāṇalekhūpamo puggalo?
And which, bhikkhus, is the individual like an inscription on rock?
Và này các Tỳ khưu, thế nào là người ví như vết khắc trên đá?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati.
Here, bhikkhus, a certain individual frequently gets angry.
Ở đây, này các Tỳ khưu, có người thường xuyên phẫn nộ.
So ca khvassa kodho dīgharattaṃ anuseti.
And that anger of his persists for a long time.
Và cơn phẫn nộ ấy của người đó tồn tại trong một thời gian dài.
Seyyathāpi, bhikkhave, pāsāṇe lekhā na khippaṃ lujjati vātena vā udakena vā, ciraṭṭhitikā hoti; evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati.
Just as, bhikkhus, an inscription on rock is not quickly erased by wind or water, but lasts for a long time; even so, bhikkhus, a certain individual here frequently gets angry.
Ví như, này các Tỳ khưu, vết khắc trên đá không mau chóng bị xóa mờ bởi gió hay bởi nước, mà tồn tại lâu dài; cũng vậy, này các Tỳ khưu, ở đây có người thường xuyên phẫn nộ.
So ca khvassa kodho dīgharattaṃ anuseti.
And that anger of his persists for a long time.
Và cơn phẫn nộ ấy của người đó tồn tại trong một thời gian dài.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, pāsāṇalekhūpamo puggalo.
This, bhikkhus, is called the individual like an inscription on rock.
Này các Tỳ khưu, đây được gọi là người ví như vết khắc trên đá.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pathavilekhūpamo puggalo?
“And which, bhikkhus, is the individual like an inscription on earth?
“Và này các Tỳ khưu, thế nào là người ví như vết khắc trên đất?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati.
Here, bhikkhus, a certain individual frequently gets angry.
Ở đây, này các Tỳ khưu, có người thường xuyên phẫn nộ.
So ca khvassa kodho na dīgharattaṃ anuseti.
And that anger of his does not persist for a long time.
Và cơn giận ấy của người đó không kéo dài.
Seyyathāpi, bhikkhave, pathaviyā lekhā khippaṃ lujjati vātena vā udakena vā, na ciraṭṭhitikā hoti; evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco puggalo abhiṇhaṃ kujjhati.
Just as, bhikkhus, an inscription on earth is quickly erased by wind or water, it does not last for a long time; even so, bhikkhus, a certain individual here frequently gets angry.
Này các Tỳ-khưu, ví như một vệt khắc trên đất nhanh chóng bị gió hoặc nước xóa đi, không tồn tại lâu; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, có một số người thường xuyên nổi giận.
So ca khvassa kodho na dīgharattaṃ anuseti.
And that anger of his does not persist for a long time.
Và cơn giận ấy của người đó không kéo dài.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, pathavilekhūpamo puggalo.
This, bhikkhus, is called the individual like an inscription on earth.
Này các Tỳ-khưu, người này được gọi là hạng người ví như vệt khắc trên đất.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, udakalekhūpamo puggalo?
“And which, bhikkhus, is the individual like an inscription on water?
“Và này các Tỳ-khưu, hạng người ví như vệt khắc trên nước là thế nào?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo āgāḷhenapi vuccamāno pharusenapi vuccamāno amanāpenapi vuccamāno sandhiyatimeva* saṃsandatimeva* sammodatimeva* .
Here, bhikkhus, a certain individual, even when spoken to harshly, even when spoken to roughly, even when spoken to disagreeably, still reconciles, still unites, still becomes agreeable.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có một số người, dù bị nói lời nặng nề, dù bị nói lời thô bạo, dù bị nói lời không vừa ý, vẫn hòa giải, vẫn hòa hợp, vẫn vui vẻ.
Seyyathāpi, bhikkhave, udake lekhā khippaṃyeva paṭivigacchati, na ciraṭṭhitikā hoti; evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco puggalo āgāḷhenapi vuccamāno pharusenapi vuccamāno amanāpenapi vuccamāno sandhiyatimeva saṃsandatimeva sammodatimeva.
Just as, bhikkhus, a line on water quickly disappears and does not remain long; even so, bhikkhus, a certain individual here, though spoken to harshly, roughly, or disagreeably, still reconciles, unites, and becomes agreeable.
Này các Tỳ-khưu, ví như một vệt khắc trên nước nhanh chóng tan biến, không tồn tại lâu; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, có một số người, dù bị nói lời nặng nề, dù bị nói lời thô bạo, dù bị nói lời không vừa ý, vẫn hòa giải, vẫn hòa hợp, vẫn vui vẻ.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, udakalekhūpamo puggalo.
This, bhikkhus, is called a person like a line on water.
Này các Tỳ-khưu, người này được gọi là hạng người ví như vệt khắc trên nước.
Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti* .
These three individuals, bhikkhus, exist and are found in the world.
Này các Tỳ-khưu, ba hạng người này hiện hữu, có mặt trên đời.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Thứ Mười.